"Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) 2011 - 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 8 ақпандағы № 97 қаулысына өзгеріс енгізу туралы 

Қазақстан Республикасы Үкiметiнің 2011 жылғы 31 желтоқсандағы № 1745 Қаулысы

      «2012 – 2014 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 24 қарашадағы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. «Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 8 ақпандағы № 97 қаулысына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., № 18, 214-құжат) мынадай өзгеріс енгізілсін:
      көрсетілген қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің (Монополияға қарсы агенттік) 2011 – 2015 жылдарға арналған стратегиялық жоспары осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.
      2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

      Қазақстан Республикасының
           Премьер-Министрі                      К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы 
Үкіметінің      
2011 жылғы 31 желтоқсандағы
№ 1745 қаулысына   
қосымша        

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің      
2011 жылғы 8 ақпандағы
№ 97 қаулысымен  
бекітілген    

Қазақстан Республикасы Бәсекелестiктi қорғау агенттiгiнiң
(Монополияға қарсы агенттiк) 2011 – 2015 жылдарға арналған
стратегиялық жоспары

1. Миссиясы мен пайымдауы

      Миссиясы. Бәсекелестiктi қорғау, монополистiк қызметтi шектеу, жосықсыз бәсекеге жол бермеу арқылы нарық субъектілері мен тұтынушылардың әл-ауқатын арттыру.
      Пайымдауы. Адал бәсекелестiктi дамыту үшiн қолайлы жағдайлар қалыптастыруға бағытталған бәсекелестiктi қорғаудың тиiмдi жүйесi.

2. Ағымдағы жағдайды талдау және қызметтiң тиiстi саласының
(аясының) даму үрдiсi

      Ағымдағы жағдайды талдау
      Сау бәсекелестік орта тиімді экономикалық жүйені қалыптастырудың міндетті жағдайы болып табылады.
      Қазақстан Республикасының Конституциясында әркiмнiң кәсiпкерлiк қызмет еркiндiгiне, өз мүлкiн кез келген заңды кәсiпкерлiк қызмет үшiн еркiн пайдалануға құқығы көзделген. Монополистiк қызмет заңмен реттеледi, әрi шектеледi. Жосықсыз бәсекеге тыйым салынады.
      Қазақстанның 2030 жылға дейiнгi даму стратегиясында (бұдан әрі – Стратегия) экономиканың бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттырудың нарықтық тетiктерi ретiнде бәсекелестiк нарықтарды және монополияға қарсы реттеудiң сенiмдi құралдарын құру айқындалған.
      1-стратегиялық бағыт: Бәсекелестiктi дамытуға жәрдемдесу.
      Мемлекет басшысының және Үкімет басшысының тапсырмаларын орындау шеңберінде Агенттіктің негізгі қызметі есепті кезеңде бәсекелестікті қорғауға, нарық субъектілерінің және мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекетінің жолын кесуге бағытталды. Көрсетілген құбылысқа қарсы әрекет ету инфляциялық процестерді тежеу үшін және ел экономикасының ілгері дамуына айрықша маңызды мәні бар. Осыған байланысты Агенттік азық-түлік нарығы, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жанар-жағар май материалдары және т.б. сияқты әлеуметтік маңызды нарықтарға баса назар аударды.
      Агенттік Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны (бұдан әрі - ҮИИДМБ) іске асыру шеңберінде бәсекелестікті дамыту деңгейін айқындау, тосқауылдарды жою шараларын өңдеу және бәсекелестік қатынастарды дамыту мақсатында тауар нарықтарына талдау жүргізеді.
      Ағымдағы жылғы 10 айда Агенттік 29 тауар нарығына талдау жүргізді, олардың нәтижесі бойынша Агенттік құзыретті мемлекеттік органдарға ұсыныстар жіберді, сондай-ақ жеке тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің жай-күйі және монополистік қызметті шектеу бойынша қабылданған шаралар туралы Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне және Қазақстан Республикасының Үкіметіне жыл сайынғы есеп беріледі. Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізілімінде 2011 жылғы 31 қазандағы жағдай бойынша 715 субъекті тұр. Агенттік ағымдағы жылы экономикалық шоғырлануға 240 өтінішхат қаралды, олардың 86 келісілді.
      ҮИИДМБ шеңберінде Қазақстан Республикасында бәсекелестікті дамыту жөніндегі 2010 – 2014 жылдарға арналған бағдарлама қабылданды, ол 5 жылдық кезеңге бәсекелестік саясаттың басымдықтары мен негізгі бағытын айқындайды және 10-нан астам экономиканың салаларын қамтиды.
      Агенттіктің бәсекелестікті қорғау, Қазақстан Республикасында әлеуметтік-экономикалық даму тұрғысынан неғұрлым басым нарық субъектілерінің және мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттерінің жолын кесу бойынша қабылдаған шараларына қарамастан, тауар нарықтары ішінара немесе толық монополияландырылған болып табылады.
      Айталық, монополияға қарсы орган жүргізіп жатқан электр энергетикасы нарығындағы бәсекелестіктің деңгейін талдау аталған нарықтың бәсеке аз дамыған, жоғары шоғырланған нарық болып қалатынын көрсетті, нарықтағы олардың нарықтық үлесін жыл сайын күшейте отырып, компанияның бірнеше топтарымен олигополияланғаны байқалады. Бұрынғысындай аталған нарықта өңірлік электр желілері компаниялары құрған кепілдік беретін өнім берушілер үстемдік етуде.
      Бұл ретте кейбір өңірлерде мұндай компаниялардың жағдайының күшеюі байқалуда, ұсақ әкімшілік аудандарды электрмен жабдықтаумен айналысқан көптеген шағын энергиямен жабдықтаушы ұйымдар нарықтан кетуге мәжбүр. Аталған мән-жай 2009 жылдың басынан бастап жабдықтаушы ұйымдар арасында электр энергиясын қайта сату практикасына тыйым салатын электр энергетикасы туралы заңнамаға енгізілген өзгерістерге негізделген.
      Энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың электр энергиясының көтерме сауда нарығындағы қызмет ету шарттарының бірі кемiнде 1 МВт орташа тәулiктiк (базалық) қуат көлемiнде электр энергиясын көтерме сауда нарығынан жеткiзу/тұтыну жөнiндегi талаптарды орындау болып табылады (Қазақстан Республикасының Энергетика және минералдық ресурстар министрлiгiнiң 2004 жылғы 27 тамыздағы № 197 бұйрығымен бекiтілген Қазақстан Республикасында электр энергиясының көтерме сауда нарығын ұйымдастыру және жұмыс iстеу ережесi). Нәтижесінде шағын энергиямен жабдықтаушы ұйымдар көлемінің шағындығына байланысты көтерме сауда нарығында өз қызметтерін жүзеге асыру мүмкіндігі жоқ. Бұрын мұндай ұйымдар үшін электр энергиясын жеткізушілер электр энергиясын көтерме сауда нарығында сатып алатын делдал ұйымдар еді. Осылайша, делдал ұйымдарды заңды түрде алып тастаудың нәтижесінде энергиямен жабдықтаушы шағын ұйымдар энергиямен жабдықтау мақсатында электр энергиясын сатып алу мүмкіндігінен айырылды.
      Нәтижесінде, жүргізілген реформалар нәтижесінде құрылған мұндай энергиямен жабдықтаушы ұйымдар босатқан бос тауашаларды өз уақытында өңірлік электр желілері компаниялары құрған кепілдік беруші өнім берушілер иеленеді. Осыған байланысты, кемiнде 1 МВт орташа тәулiктiк (базалық) қуат көлемiнде электр энергиясын көтерме сауда нарығынан жеткiзетін/тұтынатын энергиямен жабдықтаушы ұйымдардың көтерме сауда нарығына қолжетімділігін қамтамасыз ету мүмкіндігін қарау қажет.
      Шетелде электр энергиясын реформалаудың басты бағыты электр энергиясын өндіру саласындағы бәсекелестікті енгізу деп есептеу қажет, ол 90-жылдардың басында электр энергетикасы саласы бөлінбейтін табиғи монополия болудан қалғандығын тануға мүмкіндік берді.
      Бүгінгі күні электр энергетикасын қайта құрылымдауды жүзеге асыратын және аяқтап қалған елдерді бәсекелестік нарыққа жақындығы дәрежесі бойынша бірнеше топқа біріктіруге болады. Айталық, мысалы, Еуропада электр энергиясы нарығында бәсекелестікті құруда барынша алға жылжығандар Ұлыбритания, Финляндия, Германия, Норвегия, Швеция, Испания. Австрия, Нидерланды, Бельгия, Дания, Италия, Португалия, Франция, Швейцария жаңғыру үдерісінде. Латын Америкасында бәсекелестік нарықты қалыптастыруда барынша прогреске Чилиде, Аргентинада және Бразилияда қол жеткізілді. Австралияның электр энергиясы нарығындағы бәсекелестік Виктория штатында кеңінен таралды, мұнда ұлттық электрді тұтыну 23%-ға келеді. Қытайда 1988 жылы қабылданған электр энергиясын жаңғыртудың ұзақ мерзімді бағдарламасы оны кезең-кезеңмен реформалауды және 2010 жылдан кейін бәсекелестікті енгізе отырып, салада инвестициялардың өсімін болжайды.
      Темір жол саласындағы бәсекелестіктің жай-күйін талдау «Қазақстан темiр жолы» ұлттық компаниясы» АҚ (бұдан әрі – «ҚТЖ» ҰК» АҚ) бұрынғыдай холдингтік құрылым болып қалғанын көрсетті, оның құрамына тасымалдау процесінің негізгі құрауыштары кіреді. «ҚТЖ» ҰК» АҚ-ның компаниялар тобының монополиялық үлесi темiр жол тасымалдары нарығында, оның iшiнде темiр жол тасымалдары нарығымен аралас әлеуеттi бәсекелес нарықтарда сақталып отыр.
      Сонымен бірге, жылжымалы құрамның жекелеген түрлерін (мұнай құятын вагон - цистерналар, жартылай вагондар) сатып алуға салынатын жеке меншік инвестицияларды ұлғайту, сондай-ақ жылжымалы құрамды жинақтау бойынша бірлескен кәсіпорындарды құру жөніндегі үрдіс байқалды. «ҚТЖ» ҰК» АҚ-ның деректері бойынша 2010 жылғы 1 тамыздағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасының аумағында жалпы вагондар саны 94 868 бірлік жүк вагондарының иелері - 160 компания тіркелген. Бұл ретте вагондардың жалпы паркінің жартысынан көбі жылжымалы жүк құрамын жалға беру нарығында үстем жағдайға ие «Қазтеміртранс» АҚ-ға тиесілі.
      Сонымен бірге, республика аумағында жалға алынған 12 772 вагон жолда жүреді, оның ішінде – 11 585 вагон Ресей Федерациясының заңды тұлғаларына тиесілі. Қазақстан Республикасында тасымалдауды жүзеге асыратындардың жалпы санынан «Қазтеміртранс» АҚ вагондарының үлесі шетелдіктерді есепке алғанда 50 %-дан асады. Бұдан басқа, «ҚТЖ» ҰК» АҚ-ның деректеріне сәйкес вагондардың тиесілігі бойынша жүктерді тиеудің негізгі үлесін (50,4%) «Қазтеміртранс» АҚ (54391) және «Қазтранссервис» АҚ (8316) жылжымалы құрамынан тұратын Қазақстанның түгендеу паркі қамтамасыз етеді.
      Осыған байланысты магистралдық темір жол желісіне және инфрақұрылымның басқа да объектілеріне кемсітусіз қол жеткізуді қамтамасыз ету, ұлттық тасымалдаушы өткізетін локомотивтік тартқыш қызметтерін сатып алуда лоттарды бөлу бойынша шаралар қабылдау, яғни оларды бірыңғай лот бойынша емес, белгілі бір учаскелер бойынша ойнату, пайдаланушылардың (тасымалдаушылар, билеттерді сату жөніндегі агенттіктер) (ЭКСПРЕСС АБЖ) жолаушылар тасымалдарын басқарудың автоматтандырылған жүйесіне тең қолжетімділігін қамтамасыз ету, әділ тариф белгілеу мақсатында жүктер мен жолаушыларды тасымалдау қызметтеріне тарифтерді қалыптастырудың ашық саясатын қамтамасыз ету, темір жол тасымалдарын реттейтін нормативтік құқықтық базаны жетілдіру арқылы жеке меншік темір жол тасымалдары нарығын дамыту үшін жағдайлар жасау қажет.
      Шетелдерде темір жол көлігін реформалау тәжірибесі темір жолдарда бірқатар оң өзгерістердің болғанын көрсетті, атап айтқанда тасымалдау көлемі жалпы артты, саланың мемлекеттік субсидиялары қысқарды, көрсетілетін қызметтер сапасы артты, жолаушылар және жүк айналым көрсеткіштері ұлғайды.
      LIB индексіне сәйкес мемлекет темір жолдарды ырықтандырудағы прогрес деңгейіне сәйкес үш топқа жіктелген. Бірінші топқа Ұлыбритания, Швеция, Германия, Нидерланды, Дания, Италия, Швейцария, Португалия кірді, яғни көлік қызметтерінің либералдық нарығын дамытудың тұжырымдамасын іске асыру саласында елеулі нәтижелерге жеткендер. Осымен қатар, бірінші топтағы елдерде темір жол көлігі саласындағы мақсатты саясат та ойдағыдай жүргізілуде.
      Екінші топқа Норвегия, Австрия, Польша, Чехия, Финляндия, Латвия, Люксембург, Словакия, Бельгия, Венгрия, Словения, Франция кіреді, бұл елдерде темір жол тасымалдау нарығына шығу елеулі қиындықтармен жымдасқан және соның салдарынан бәсекелестік жоқ десе де болады.
      Эстония, Литва, Греция, Ирландия және Испания сияқты үшінші топтағы елдерде ырықтандыру процесі пайда болу жағдайында тұр, оларда темір жолдың мемлекеттік инфрақұрылымына қолжетімділіктің нақты белгілі бір жүйесі жоқ.
      Нарықтық экономикасы дамыған елдерде көлік шаруашылығының басқа салаларына қарағанда, үкімет, жергілікті органдар, сондай-ақ кәсіпкерлік бірлестіктердің тарапынан басқаруға, бақылауға және реттеуге бейім.
      Телекоммуникация нарығы бәсеке дамымаған, жоғары шоғырландырылған болып табылады. «Қазақтелеком» АҚ үстем жағдайға ие, ол Қазақстанда телекоммуникация нарығының жетекші ойыншысы болып табылады. Монополиялық жағдай және ірі субъектінің «мінез-құлқы», тұтастай алғанда адал бәсекелестік қарым-қатынастарды белгілеуге теріс әсер етеді. Балама байланыс операторларының дамуы «Қазақтелеком» АҚ қоятын қосу шарттарына толық тәуелді болады.
      Қазақстандағы ұялы байланыс нарығы шоғырлану деңгейі жоғары олигополияландырылған болып табылады, онда 4 ұялы оператор жұмыс істейді, олардың екеуі өз арасында «Қазақтелеком» АҚ арқылы аффилиирленген болып табылады. Бұл ретте, ұялы байланыс нарығының 80 %-дан астамын екі ірі оператор - «Кар-Тел» ЖШС және «Қазақтелеком» ААҚ «GSM Қазақстан» ЖШС бөледі. Қазіргі уақытта үш ұялы компания Үстем немесе монополиялық жағдайға ие нарық субъектілерінің мемлекеттік тізілімінде (бұдан әрі – Тізілім) ұялы байланыс қызметі бойынша тұр.
      Қазақстанның, Еуропа мен ТМД елдері нарықтарының байланыс қызметтеріне тарифтердің деңгейін салыстырмалы талдауы отандық телекоммуникация нарығы жоғары шоғырланған болып табылатынын және байланыс нарығының субъектілері бәсекелес ортада жұмыс істемейтінін көрсетті. Байланыс қызметтерін көрсететін субъектілердің аффилиирленуі салдарынан нарықтың шектен тыс экономикалық шоғырлануы, телекоммуникация инфрақұрылымына тең қол жетімділіктің болмауы (байланыс операторлары телекоммуникация желілеріне қосылу проблемалары), әмбебап қызмет көрсетудің реттелмеген жүйесі, еркін радиожиілік ресурсының жоқтығы, үстем байланыс операторларының бәсекелестікке қарсы іс-әрекеті, басым байланыс операторларының трафикті өткізуге жоғары тарифтері сияқты жаңа компаниялардың нарыққа «кіру» кедергілері анықталды.
      Интернет желісіне кіру қызметтері нарығы сондай-ақ дәстүрлі байланыс операторларының инфрақұрылымы аз дәрежеде пайдаланылатын сегменттерде орташа шоғырланғанға өту үрдісімен жоғары шоғырланған болып табылады, онда дәстүрлі операторлардың инфрақұрылымы аз дәрежеде пайдаланылады.
      Қазіргі уақытта ұялы байланыс операторларының үшінші ұрпақ желілерін (3G) құруына байланысты, сондай-ақ нарықта WiMax 4G технологиясы бойынша Интернетке сымсыз қол жеткізуді ұсынатын жаңа ойыншылардың пайда болуына байланысты аталған нарықта бәсекелестікті дамыту күтілуде. Көтерме саудада да, бөлшек сауда нарығында да деректер беруде үстем жағдайды «Қазақтелеком» АҚ-ы иеленеді, бұл оның магистральдық ресурстардың көп бөлігін иеленуіне байланысты. «Қазақтелеком» АҚ-ы аталған нарыққа елеулі әсер етеді, байланыстың баламалы операторларын дамыту олар қоятын қосылу шарттарына байланысты.
      Талдау барысында Интернет-қызмет нарығын дамытуға әсер ететін бірқатар проблемалық мәселелер анықталды. Олардың ішінде тұтынушыларға қол жетімділіктің инфрақұрылымына ие байланыс операторлары үстемдігінің жоғары дәрежесі, Интернет қызметінің бөлшек сауда провайдерлері үшін жоғары көтерме тарифтері, Интернет желісіне қолжетімділік нарығы ауылдық жерлерде бұрынғыдай жоғары күрделі шығынға және халықтың төлем қабілеттілігінің төмен дәрежесіне т.б. байланысты сымсыз технология байланыс операторлары үшін тартымсыз күйінде қалып отыр.
      Бұдан басқа, ашық әрі кемсітусіз оператораралық қосуды, телекоммуникациялар инфрақұрылымына тең ашық қолжетімділікті қамтамасыз ету бойынша, технологиялар бойынша (ADSL, Wi-Fi, Wi-Max, 3G, 4G) жоғары жылдамдықты қолжетімділікті дамыту, деректерді беру қызметтерін көрсетуді регламенттейтін нормативтік құқықтық актілер мен стандарттарды қабылдау, сондай-ақ «Табиғи монополиялар және реттелетін нарықтар туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 7-2-бабына сәйкес баға белгілеу тәртібіне сай басым оператордың бағасына сараптама жүргізу қажет.
      Экономика секторларында бәсекелестікті дамытуға кері әсер ететін фактор сондай-ақ мемлекеттің бәсекелес нарықтарға орынсыз қатысуы болып табылады. Мемлекеттік кәсіпорындар мемлекеттік органдардың қолдауын алады, оларға бәсекелестік күресте қосмыша артықшылық тудырады. Ведомстволық бағынысты кәсіпорындардан тауарларды, қызметтерді бір көзден мемлекеттік органдардың сатып алу мүмкіндігін көздейтін «Мемлекеттік сатып алу туралы» Қазақстан Республикасының нормалары «жасырын» монополияны құрды (Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің ақпараты бойынша 2009 жылы республикалық мемлекеттік органдарға бөлінген соманың 97%-ына дейін олардың ведомстволық бағынысты ұйымдарына келді). Мемлекеттік кәсіпорындарды ұстауға мемлекет жұмсаған сома бюджетке мемлекеттік кәсіпорындардың қызметінен түсетін дивидендтер сомасынан бірнеше есе асып түседі.
      Агенттік нарықтарда мемлекеттің қатысу үлесін төмендету, жеке секторға бейінді емес активтерді беру бойынша іс-шаралар жүргізеді. 2011 жылғы 1 қарашадағы жағдай бойынша Агенттік акцияларының (үлестерінің) 50%-дан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды және олармен аффилиирленген тұлғаларды құруға және олардың одан әрі жүргізетін қызметіне келісім беру туралы 682 өтінішхат қарады. Бұл ретте, одан әрі жүргізетін қызметіне келісім беруден бас тартылғаны – 92, құруға келісім беруден бас тартылғаны – 20. «Бәсекелестік туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 77 және 78-баптарын іске асыру аясында Агенттік акцияларының (үлестерінің, пайларының) 50%-дан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың өтінішхаттарын қарау бойынша жұмыстарды жалғастыратын болады.
      Сондай-ақ Монополияға қарсы орган бәсекелестікті дамыту бойынша мемлекеттік органдардың қызметін салааралық үйлестіруді жүзеге асыру аясында бәсекелестікті шектейтін нормаларды анықтау тұрғысында нормативтік құқықтық актілерге мониторинг жүргізеді. Мониторинг нәтижесі бойынша Үкіметке және құзыретті мемлекеттік органдарға Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар жіберіледі.
      Қазақстан Республикасының Үкіметі саланы монополиясыздандыру және бәсекелестікті дамыту мәселелеріне тұрақты назар аударады. Қалыптасқан жағдайды өзгерту ұзақ әрі еңбек етуді қажет етеді, оған бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттердің жолын кесу ғана емес, сонымен бірге заңнамалық және институционалдық базаны дамыту, монополиясыздандыру жөніндегі салалық бағдарламаларды әзірлеу және іске асыру кіреді.
      Монополиялану деңгейі жоғары нарықтарды қалыптастыру себептері мен шарттарын анықтау монополияға қарсы органнан жекелеген нарықтардың негізгі қатысушыларын, тауар нарығына «кірудің» бар тосқауылдарын айқындау, мұндай нарық қатысушыларының мінез-құлқын монополияға қарсы заңнамаға сәйкестік тұрғысынан бағалау бойынша терең талдау жүргізу жұмыстарын талап етеді.
      Осыған байланысты стратегиялық бағыт болып бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу болып айқындалды.
      2-стратегиялық бағыт: Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру және бәсекелестікті адвокаттандыру.
      Бұрынғысынша монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтар санының өте көп болуы сақталып отыр, бұл қазақстандық экономиканың әртараптану дәрежесіне, экономикалық өсімнің қарқыны мен теңгерімділігіне теріс ықпал етеді, нарыққа кіруді шектеуге, нарықтан экономикалық белсенді кәсіпорындарды ығыстырып шығаруға, өнім шығаруды шектеуге және осының салдарынан тауар бағасының өсуіне әкеп соғады. 2009 жылы Агенттік жүргізілген 91 тергеудің нәтижесі бойынша бұзушылықтарды анықтады, 2010 жылы анықталған бұзушылықтармен жүргізілген тергеулердің саны 114-ке дейін артты, бұл өткен кезеңмен салыстырғанда 20%-ды құрайды. Агенттік 2011 жылғы 10 ай ішінде монополияға қарсы заңнаманың бұзылу фактілері бойынша 173 нарық субъектісі мен 15 мемлекеттік органға қатысты монополияға қарсы заңнаманың бұзылуына 99 тергеуді аяқтады. 24 жағдайда нарық субъектілері өзінің үстем және монополиялық жағдайын теріс пайдалану, 31 – жосықсыз бәсекелестік жүргізу, 13 – нарық субъектілерінің бәсекелестікке қарсы келісілген іс-әрекеттері, 5 – бәсекелестікке қарсы келісімдер, 14 – мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттері, 2 –сауда қызметін реттеу туралы Заңның нормаларын бұзу фактілері белгіленді.
      Бұл ретте көрсетілген тергеулердің көпшілігі нарық субъектілерінен (заңды тұлғалардан) келіп түскен өтініштер шеңберінде, сондай-ақ Агенттік өз қызметін жүзеге асыру кезінде субъектілердің іс-әрекеттерінде тиісті тауар нарықтарында бәсекелестікті шектейтін және осының салдарынан тұтынушылардың заңды құқықтарына қысым жасайтын Қазақстан Республикасының монополияға қарсы заңнамасын бұзушылықтың белгілерін табу фактілері бойынша жүргізілді.
      Тұтынушылардан келіп түскен шағымдар (олардың негізінде Агенттік монополияға қарсы тергеулер жүргізеді) әдетте тұрғын үй-коммуналдық қызметтер, сақтандыру қызметтері, жинақтаушы зейнетақы қорларының және т.б. қызметтерін көрсеткен кезде тұтынушылардың құқықтарын бұзатын, оның ішінде көрінеу жалған, жосықсыз жарнама ұсынудан көрінген жосықсыз бәсекелестік фактілерімен байланысты болады.
      2011 жылғы 10 айдың қорытындысы бойынша Агенттік және оның аумақтық бөлімшелері 2011 жылы (72 – азаматтық іс бойынша, 65 - әкімшілік іс бойынша) актілер бойынша 137 сот талқылауына қатысты, олардың ішінде 68 жағдайда соттар мәні бойынша шешім қабылдады. 2011 жылғы қаңтар мен қазан аралығы кезеңінде Агенттік Басқармасы отырыстарының нәтижесі бойынша 141 әкімшілік өндіріс қозғау туралы шешім қабылдады, оның ішінде 46 субъекті әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Ағымдағы жылғы 10 айда монополияға қарсы заңнаманы бұзу фактілері бойынша Агенттік 16 нұсқама шығарды, мононполияға қарсы заңнаманы бұзғаны үшін бюджетке 261 млн. теңге түсті.
      Практика көрсеткендей, заңнамада көзделген мінез-құлық ережесіне қатысты кәсіпкерлерді хабардар ету төмендігі монополияға қарсы заңнаманы бұзушылық санын арттыру салдары болып табылады.
      Көрсетілген проблемаларды шешуде мына міндеттерді орындау талап етіледі.
      Ақпараттық талаптар құру, яғни бәсекелестікті адвокаттандыру, оның шеңберінде монополияға қарсы орган кәсіпкерлерге шын мәнінде тұтынушы үшін бәсекелестік күрес бағаны төмендету және тауарлар сапасын жақсарту жолымен жүзеге асырылуы тиіс екендігін түсіндіре отырып, қолданыстағы заңнаманы белсенді насихаттайды.
      Жосықсыз нарық субъектілерін анықтай және жазалай отырып бәсекелестікті адвокаттандыру мыналарға:
      1) монополияға қарсы органның бәсекелестiк шарттарымен (қолдау немесе құру) тiкелей байланысты мәселелер туындайтын басқа да мемлекеттiк органдардың қызметi салаларындағы өзара iс-қимылына;
      2) барлық мүдделi тұлғалардың (саяси шешiмдер қабылдайтын адамдарды, кәсiпкерлердi, тұтынушыларды қоса алғанда) экономикалық тиiмдiлiк және экономикалық даму тұрғысынан бәсекелестiктiң мәнiн жақсы түсiнуiн қамтамасыз етуге;
      3) мемлекеттiң бәсекелестiк саясаты саласындағы теориялық және қолданбалы зерттеулерге қызығушылықты арттыруға қол жеткiзуге мүмкiндiк бередi.
      Агенттік тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті орган болып айқындалды және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі өкілеттіктер берілді. «Тұтынушылардың құқығын қорғау» Қазақстан Республикасының Заңы өзге де мемлекеттік органдардың өз құзыретінің шегінде тиісті құқық салаларында тұтынушылардың құқығын қорғауды жүзеге асыруды көздейді.
      Осыған байланысты, ведомствоаралық өзара іс-қимыл бойынша жұмыстарды күшейту, сондай-ақ тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі қоғамдық бірлестіктермен өзара іс-қимылды жандандыру талап етіледі.
      Қолданыстағы проблемалар екінші стратегиялық бағытты жосықсыз бәсекелестікті қорғау деп айқындауды негіздеді.
      Негізгі сыртқы және ішкі факторларды бағалау.
      Бәсекелестіктің дамуын тежейтін негізгі ішкі факторлар сол немесе өзге де саладағы қатынастарды реттейтін жетілген нормативтік құқықтық базаның болмауы, оның ішінде қалыптасқан мемлекеттік реттеудің себебінен жаңа инвесторлардың келуіне жағдай жасалмауы болып табылады.
      Әсер етудiң негiзгi сыртқы факторлар тобына әлемдік экономиканы жаһандандыру, ТМД, Еуразиялық экономикалық қоғамдастық, бірыңғай экономикалық кеңістік аясында интеграциялық үрдістерді дамыту жатады. Бұл үрдістердің бәрі трансұлттық бiрiгулер санының артуымен және трансшекаралық монополистiк қызметтi кеңейтумен сүйемелденеді.
      Қазiргi уақытта халықаралық ынтымақтастықты күшейту қажет, бұл жетекші елдердің тәжірибесін ескере отырып, ел ішінде қайта құруларды табысты өткізуге және әлемдік қауымдастыққа тиімді кірігу қажеттілігіне негізделеді.
      Осыған байланысты, монополияға қарсы органның әлемнiң бәсекелестiк ведомстволарын бiрiктiретiн Халықаралық бәсеке желiсiнiң қызметiне қатысуын жандандыру, Монополияға қарсы саясат жөнiндегi мемлекетаралық кеңес шеңберiнде ТМД-ға қатысушы мемлекеттердiң монополияға қарсы органдарымен ынтымақтастықты дамыту, Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясының Кеден одағы шеңберiнде бәсекелестiк қатынастарды реттеу жүйесiн құру, Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы Кеден одағы шеңберiнде бәсекелестiк қарым-қатынастарды реттеу жүйесiн құру, сондай-ақ халықаралық ұйымдар - донорлармен (Дүниежүзiлiк Банк, Еуропалық Одақ, Америка Құрама Штаттарының Халықаралық даму жөнiндегi агенттiгi, Еуропа Қайта құру және Даму Банкi және басқ.) өзара iс-қимылды күшейту қажет.

3.1. Стратегиялық бағыттар, мақсаттар, міндеттер, мақсатты
индикаторлар, іс-шаралар және нәтиже көрсеткіштері

      Стратегиялық бағыттар:
      1) Бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу;
      2) Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру және бәсекелестікті адвокаттандыру.
      Мақсаты:
      1) Бәсекелестікті қорғау арқылы тауар нарықтарындағы бәсекелестіктің деңгейін арттыру;
      2) Нарық субъектілерінің және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету.
      Осы мақсатқа қол жеткізуге бағытталған бюджеттік бағдарламаның кодтары 001, 002

1-стратегиялық бағыт. Бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу

1.1-мақсат: Бәсекелестікті қорғау арқылы тауар нарықтарында бәсекелестікті дамыту

деңгейін арттыру

Мақсатты индикатор

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009

ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзілік экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабілеттілік индексінің рейтингісінде «нарық үстемдігінің дәрежесі» қосалқы индексі бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын
 
 
 
 
 
 
 
 
 

87

91

93

90

85

80

75

Дүниежүзілік экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсінде «қаржы қызметінің қолжетімділігі» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

-

102

103

100

98

97

96

Дүниежүзілік экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабiлеттiлiк рейтингiсінде «жергілікті бәсекенің қарқындылығы» қосалқы индексi бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

109

108

115

113

111

109

Экономикалық шоғырлануға өтінішхаттарды қарау бойынша көрсетілетін қызметтің сапасына қанағаттанған жеке және заңды тұлғалардың үлесі

Мемлекеттік қызметтерді көрсету бойынша бағалау әдістемесіне №16 қосымша,
Есеп (мемлекеттік қызметті алуда қанағаттанбағанын көрсеткен мемлекеттік қызметті көрсету карточкасы санының қанағаттанғандардың жалпы санына пайыздық қатынасы)

%

-

-

80

85

90

95

100

Мемлекеттік органдардың бәсекелестікке қарсы іс-әрекеттері фактілері бойынша шығарылған нұсқамаларды орындау нәтижелері бойынша бұзушылықтарды және нарық субъектілерінің монополияға қарсы заңнаманы бұзуын тоқтату және олардың салдарын жою

Агенттіктің есебі Есептеу (Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарды жою туралы орындалған нұсқамалар санының шығарылған нұсқамалардың жалпы санына қатынасы)

%

-

-

70

73

76

79

82

1.1-міндет. Бәсекелестікті шектейтін нарық субъектілерін монополиясыздандыру

Тiкелей нәтижелер көрсеткiштерi

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында монополиялану деңгейі

Статистикалық деректер, Агенттіктің есебі Есептеу (жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың санына Тізілімге енгізілген субъектілер мен табиғи монополиялар субъектілері санының жиынтық қатынасы)

%
 
 
 

-

0,96

0,95

0,93

0,91

0,87

0,83

Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн қысқарту

«Табиғи монополиялардың реттеліп көрсетілетін қызметтерiнiң (тауарларының және жұмыстарының) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысы

Бірл.

-

-

1

1

1

1

1

Монополияға қарсы органның одан әрі жүргізетін қызметіне келісім беруден бас тартуын алған және мемлекет кемінде 50% мемлекеттік мүлкін жеке тұлғаларға, мемлекеттік емес заңды тұлғаларға сату жолымен бәсекелес ортаға беруге жататын мемлекеттік кәсіпорындарды және акцияларының (үлестерінің) 50%-дан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың үлесі

Агенттіктің есебі Есептеу (Одан әрі жүргізетін қызметіне келісім беруден бас тарту алған (жекешелендіруге жататын) мемлекеттік кәсіпорындардың, мемлекеттің қатысуымен заңды тұлғалардың және олармен аффилиирленген тұлғалар санының жалпы санға қатынасы)

%

-

-

3

0,3

0,2

0,1

0,05

Тікелей нәтижелердің көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

Тауар нарықтарына талдаулар жүргізу және құзыретті мемлекеттік органдарға бәсекелестікті дамытудағы тосқауылдарды жою бойынша ұсыныстар жіберу

X

X

X

X

X

Монополияға қарсы органның қызметкерлеріне монополистік қызметті шектеу және жосықсыз бәсекелестікке жол бермеу бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

Мемлекеттiк кәсiпорындардың, акцияларының (үлестерiнiң) 50 %-дан астамы мемлекетке тиесiлi заңды тұлғалардың және олармен аффилиирленген тұлғалардың өтінішхаттарын қарау

X

X

X

X

X

1.2-міндет Монополияға қарсы заңнама нормаларын сақтауды қамтамасыз ету арқылы бәсекелестікті дамыту үшін жағдайларды қолдау және жасау

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Қарауға қабылданған қолдаухаттардың жалпы санынан экономикалық шоғырлануға қаралған өтінішхаттардың үлесі

Агенттіктің есебі Есептеу (экономикалық шоғырлануға қаралған қолдаухаттар санының қарауға қабылданған қолдаухаттардың жалпы санына қатынасы)

%

-

-

100

100

100

100

100

Жүргізілген мониторинг нәтижесі бойынша бәсекелестікті шектейтін нормалары бар анықталған нормативтік құқықтық актілердің саны

Агенттіктің есебі

Бірл.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

-

-

3

2

-

-

-

Аяқталған тергеулердің жалпы санынан анықталған бұзушылықтармен тергеулердің үлес салмағы

Агенттіктің есебі

%

89,2

81

83

85

87

89

90

Шешім шығарылған істердің жалпы санынан сот сатыларында жеңген істердің үлес салмағы

Агенттіктің есебі

%

62,9

65

67

69

71

73

75

Тікелей нәтижелердің көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

1. Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарға тергеу жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Агенттіктің сот талқылауларына қатысуы

Х

Х

-

-

-

3. Монополияға қарсы органның қызметкерлеріне монополистік қызметті шектеу және жосықсыз бәсекелестікке жол бермеу бойынша курстар мен тағылымдамалар өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

4. Экономикалық шоғырлануға өтінішхаттарды қарау бойынша мемлекеттік қызмет көрсету

Х

Х

Х

Х

Х

5. Мемлекеттік қызметтің стандартын және регламентін әзірлеу

Х

-

-

-

-

6. Бәсекелестікті шектейтін нормаларды анықтау және жою тұрғысынан нормативтік құқықтық базаға мониторинг жүргізу

Х

Х

Х

Х

Х

2-стратегиялық бағыт.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру және бәсекелестікті адвокаттандыру

2-мақсат. Нарық субъектілерінің және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету

Мақсатты индикатор

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Дүниежүзілік экономикалық форумның Ғаламдық бәсекеге қабілеттілік рейтингісінде «мемлекеттік орган қабылдайтын шешімдердің ашықтығы» қосалқы индексін бойынша Қазақстанның ұстанымы

ДЭФ жариялайтын есеп

орын

-

75

53

50

47

44

43

Жүргізілген тергеулердің аясында тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мәселелері жөніндегі олардың қанағаттанған өтініштерінің үлесі

Агенттіктің есебі Есептеу (Шығарылған ден қою актілері санының аяқталған тергеулердің жалпы санына қатынасы)

%

-

-

80

85

87

90

93










2.1-міндет. Монополияға қарсы орган қызметінің транспаренттілігін қамтамасыз ету және адал бәсекелестікті насихаттау

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Бәсекелестікті адвокаттандыру (насихаттау) бойынша Агенттік жүргізген іс-шаралармен қамтылған заңды тұлғалардың (бизнес ортаның, мемлекеттік органдардың өкілдері) үлес салмағы

Қоғамдық іс-шараларға қатысатын кәсіпорындар санының белсенді жұмыс істейтін кәсіпорындардың жалпы санына қатынасы

%

-

3

4

5

6

7

8

Адал бәсекелестіктің артықшылықтарын және Агенттіктің негізгі қызметтері бойынша жұмыс нәтижелерін хабарлауға бағытталған радио, теледидардағы сөз сөйлеулердің, БАҚ-тағы жарияланымдардың саны

Агенттiктiң есебi

Бірл.

96

485

490

500

505

510

515

Агенттіктің сайтын пайдаланушы кірушілердің саны

Агенттік сайтының есептеуіші

бірлік

235596

100

000

140 000

160 000

180 000

200 000

250 000

Тікелей нәтижелердің көрсеткіштеріне қол жеткізуге арналған іс-шаралар

жоспарлы кезеңде іске асыру мерзімі

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1. Агенттіктің сайтын толықтыру.

Х

Х

Х

Х

Х

2. Адал бәсекелестіктің артықшылықтары және негізгі қызмет бойынша жұмыс нәтижелері туралы ақпараттық материалдар әзірлеу

Х

Х

Х

Х

Х

3. «Бәсекелестік саясат мәселелерін сапалы көрсеткені үшін» номинациясы бойынша БАҚ арасында конкурс өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

2.2-міндет. Тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы мемлекеттік органдар қызметін үйлестіру және тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен өзара іс-қимыл

Тікелей нәтижелер көрсеткіштері

Ақпарат көзi

өлшем бiрлiгi

есептi кезең

жоспарлы кезең

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

2015 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Тағайындалған жалпы саннан тергеу жүргізу туралы шешім қабылданған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы Агенттіктің монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтары туралы алдын ала қаралған мәліметтердің үлес салмағы

Агенттіктің есебі Есептеу (тағайындалған жалпы санға тергеу жүргізу туралы шешім қабылданған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы Агенттіктің монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтары туралы алдын ала қаралған мәліметтерінің саны)

%

-

-

60

62

64

66

68

Келіп түскен өтініштердің жалпы санынан Агенттік қараған тұтынушылардың өтініштерінің үлес салмағы

Агенттіктің есебі

%

-

-

100

100

100

100

100

Монополияға қарсы органмен өзара іс-әрекеті қамтылған тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің, тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қауымдастықтардың (одақтардың) үлес салмағы

Агенттіктің есебі (Есептеу) (Жұмыс істеп тұрған тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің, тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қауымдастықтардың (одақтардың) жалпы санынан Агенттіктің іс-шараларына жұмылдырылған тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерінің, тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қауымдастықтардың (одақтардың) саны)

%

-

-

-

80

85

90

95

1. Мемлекеттік органдарға тұтынушылардың құқығын қорғау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары бойынша ұсыныстар енгізу

Х

Х

Х

Х

Х

2. Қызметтер мен тауарлардың түрлі салаларында тұтынушыларға құқықтық көмек көрсету және олардың құқықтарын қорғау бойынша ұсыныстар әзірлеу, сондай-ақ халық өмірінің сапасын жақсарту

Х

Х

Х

Х

Х

3. Қоғамдық бірлестіктермен, тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қауымдастықтармен (одақтармен) қоғамдық іс-шараларды өткізу

Х

Х

Х

Х

Х

3.2. Мемлекеттік органның стратегиялық бағыттары мен
мақсаттарының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі

Мемлекеттiк органның стратегиялық бағыттары мен мақсаттары

Стратегиялық және (немесе) бағдарламалық құжаттың атауы

   Стратегиялық бағыттар:
   1. Бәсекелестiктi дамытуға жәрдемдесу.
   2. Тұтынушылардың құқығын қорғау жүйесін жетілдіру және бәсекелестікті адвокаттандыру.
   Мақсаты:
   1) Бәсекелестікті қорғау арқылы тауар нарықтарындағы бәсекелестікті дамыту деңгейін арттыру;
   2) Нарық субъектілерінің және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету
 

«Қазақстан – 2030: Барлық қазақстандықтардың өсiп-өркендеуi, қауiпсiздiгi және әл-ауқатының артуы» атты ел Президентiнiң 1997 жылғы Қазақстан халқына Жолдауы 

«Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейiнгi Стратегиялық даму жоспары туралы» Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығы

«Қазақстанның әлемдегi бәсекеге барынша қабiлеттi 50 елдiң қатарына кiру стратегиясы» Парламент палатасының 2006 жылғы 18 қаңтардағы бiрлескен отырысында Қазақстан Республикасының Президентi Н.Ә.Назарбаевтың сөйлеген сөзi

«Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа мүмкiндiктерi» атты Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 29 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы 

«Болашақтың іргесін бірге қалаймыз!» атты Қазақстан Республикасының Президентінің 2011 жылғы 28 қаңтардағы Қазақстан халқына Жолдауы

Қазақстан Республикасы Президентiнiң 2010 жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығымен бекiтiлген Қазақстан Республикасын үдемелi индустриялық-инновациялық дамыту жөнiндегi 2010 – 2014 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарлама

4. Функционалдық мүмкіндіктерді дамыту

Стратегиялық бағыттың атауы, мемлекеттiк органның мақсаттары мен мiндеттерi

Стратегиялық бағытты, мемлекеттiк органның мақсаттары мен мiндеттерiн iске асыру жөнiндегi iс-шаралар

Iске асыру кезеңi

1

2

3

1-стратегиялық бағыты.
Бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу
1-міндет. Бәсекелестікті қорғау арқылы тауар нарықтарында бәсекелестікті дамыту деңгейін арттыру;
1.1-міндет. Бәсекелестікті шектейтін нарық субъектілерін монополиясыздандыру;
1.2-міндет. Монополияға қарсы заңнама нормаларын сақтауды қамтамасыз ету арқылы бәсекелестікті дамыту үшін жағдайды қолдау және жасау

1. Қызметкерлердi бiлiктiлiктi арттыру, оның iшiнде қайта даярлау курстарында оқыту.
2. Тағылымдамалар өткiзу, халықаралық ұйымдардың оқу бағдарламаларын енгiзу.
3. Тиiстi бұзушылықтардың алдын алу мақсатында ақпараттық қауiпсiздiк жөнiндегi iс-шараларды түсiндiру.
4. Қызметкерлердi мемлекеттiк тiлге оқыту жөнiндегi iс-шараларды өткiзу.
5. Басшы лауазымдардағы әйелдердiң өкiлдiгiн кемінде 30 %-ға қамтамасыз ету.
6. Агенттіктің ұлттық құрамында байырғы емес халықтардың өкілдігін қамтамасыз ету.
7. Ақпараттық жүйелерде ІТ-аутсорсингін енгізу.
8. Агенттік қызметкерлері қызметінің тиімділігін бағалауды енгізу.
 
 

2011 – 2015 жылдар

2-стратегиялық бағыт.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жүйесін жетілдіру және бәсекелестікті адвокаттандыру
2-мақсат. Нарық субъектілерінің және тұтынушылардың заңды құқықтарын сақтауды қамтамасыз ету
2.1-міндет. Монополияға қарсы орган қызметінің транспаренттілігін қамтамасыз ету және адал бәсекелестікті насихаттау
2.2-міндет. Тұтынушылардың құқығын қорғау саласындағы мемлекеттік органдардың қызметін үйлестіру және тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктерімен өзара іс-қимыл.

5. Ведомствоаралық өзара іс-қимыл

Оларға қол жеткiзу үшiн ведомствоаралық өзара iс-қимыл талап етiлетiн мiндеттердiң көрсеткiштерi

Онымен ведомствоаралық өзара iс-қимыл жүзеге асырылатын мемлекеттiк орган

Ведомствоаралық өзара iс-қимыл белгiлеу үшiн мемлекеттiк орган жүзеге асыратын шаралар

1

2

3

1-стратегиялық бағыт.
Бәсекелестікті дамытуға жәрдемдесу

1-мақсат. Бәсекелестікті дамыту арқылы тауар нарықтарындағы бәсекелестікті дамытудың деңгейін арттыру

1.1-міндет. Бәсекелестікті шектейтін нарық субъектілерін монополиясыздандыру

Табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің (тауарларының, жұмыстарының) тізбесін қысқарту

ТМРА, АБМ

«Табиғи монополиялар субъектiлерiнің реттелiп көрсетiлетiн қызметтерiнiң (тауарларының, жұмыстарының) тiзбесiн бекiту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 14 наурыздағы № 155 қаулысына өзгерістер енгізу

Монополияға қарсы органның одан әрі жүргізетін қызметіне келісім беруден бас тартуын алған және мемлекет кемінде 50% мемлекеттік мүлкін жеке тұлғаларға, мемлекеттік емес заңды тұлғаларға сату жолымен бәсекелес ортаға беруге жататын мемлекеттік кәсіпорындарды және акцияларының (үлестерінің) 50%-дан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалардың үлесі

Орталық мемлекеттік органдар
 

Облыстар және Алматы, Астана қалаларының әкімдіктері

Мемлекеттік кәсіпорындарды және акцияларының (үлестерінің) 50%-дан астамы мемлекетке тиесілі заңды тұлғаларды бәсекелес ортаға беруге қатысты Агенттік қабылдаған шешімдерді іске асыру

1.2-міндет. Монополияға қарсы заңнама нормаларын сақтауды қамтамасыз ету арқылы бәсекелестікті дамыту үшін жағдайды қолдау және жасау

Жүргізілген мониторинг қорытындылары бойынша бәсекелестікті шектейтін нормаларды қамтитын анықталған заңнамалық актілердің саны

Орталық мемлекеттік органдар

Агенттік жүргізген түгендеу нәтижелері бойынша бәсекелестікті шектейтін нормаларды жою

6. Қатерлерді басқару

Ықтимал қатердiң атауы

Қатерлердi басқару бойынша шаралар қабылдамаған жағдайда ықтимал салдарлар

Қатерлердi басқару жөнiндегi iс-шаралар

Сыртқы қатерлер

Әлемдiк нарықтардағы ахуалдың өзгеруi

Бәсеке дамымаған нарықтар санының артуы

Монополияға қарсы бақылауды және ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту

Iшкi қатерлер

Бәсекелестiктi дамыту бойынша жергiлiктi атқарушы және орталық мемлекеттiк органдардың жеткiлiксiз жұмысы

Қойылған мақсатқа қол жеткiзiлмеуi

Ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту

Азық-түлік тауарларын өндіру көлемдерін, ішкі нарықтарға жеткізу көлемдерін азайту

Азық-түлік нарықтарында бағаның өсуі

Монополияға қарсы бақылауды және ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту

Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың санын азайту

Тауар нарықтарында монополияландыру деңгейінің ұлғаюы

Ведомствоаралық өзара iс-қимылды күшейту

7. Бюджеттiк бағдарламалар

Бюджеттiк бағдарлама

001 «Бәсекелестiктi қорғау, монополиялық қызметтi шектеу және жосықсыз бәсекеге жол бермеудi қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтер»

Сипаттама

экономикалық шоғырлануға талдау, мониторинг жүргiзудi және бақылауды қамтамасыз ету, бәсекелестiкке қарсы iс-әрекеттер мен жосықсыз бәсекеге қарсы фактiлерiнiң жолын кесу, стратегиялық жоспарлау, үйлестiру және халықаралық ынтымақтастық, құқықтық қамтамасыз ету, бәсекелестiктi адвокаттандыру, тұтынушылардың құқықтарын қорғау

Бюджеттiк бағдарламаның түрi

Мазмұнына қарай

Мемлекеттік функцияларды, өкілеттіктерді жүзеге асыру және олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді көрсету

iске асыру тәсiлiне қарай

жеке

ағымдағы/даму

ағымдағы

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы

Өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2009

жыл

(есепті)

2010

жыл

(жоспарлы)

2011 жыл

2012

жыл

2013

жыл

2014

жыл

2015

жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы:







Бәсекелестiктi қорғау, монополистік қызметтi шектеу және жосықсыз бәсекеге жол бермеудi қамтамасыз ету жөнiндегi қызметтер

мың теңге

465239,3

489541

582784

679566

659014

666785

Х

Тікелей нәтиже көрсеткіштері:






Табиғи монополиялар субъектілерінің реттеліп көрсетілетін қызметтерінің (тауарларының, жұмыстарының) тізбесін қысқарту

бірл.

-

-

1

1

1

1

1

Тауар нарықтарына жүргізілген талдаулардың саны

бірл.

-

20

20

20

20

20

20

Қазақстан Республикасының тауар нарықтарына монополиялану деңгейі

%

-

0, 96

0,95

0,93

0,91

0,87

0,83

Қарауға қабылданған өтінішхаттардың жалпы санынан экономикалық шоғырлануға қаралған өтінішхаттардың үлесі

%

-

-

100

100

100

100

100

Жүргізілген мониторинг қорытындысы бойынша бәсекелестікті шектейтін нормаларды қамтитын анықталған заңнамалық актілердің саны

бірл.

-

-

3

2

-

-

-

Аяқталған тергеулердің жалпы санынан анықталған бұзушылықтармен тергеулердің үлес салмағы

%

89,2

81

83

85

87

89

90

Шешім шығарылған істердің жалпы санынан сот сатыларында жеңген істердің үлес салмағы

%

62,9

65

67

69

71

73

75

Адал бәсекелестіктің артықшылықтарын және Агенттіктің негізгі қызмет бойынша жұмыс нәтижелерін хабарлауға бағытталған БАҚ жарияланымдарының саны

бірл.

96

485

490

500

505

510

515

Тағайындалғандардың жалпы санынан тергеу жүргізу туралы шешім қабылданған тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы Агенттіктің монополияға қарсы бұзушылықтары туралы алдын ала қаралған мәліметтердің үлес салмағы

%

-

-

60

62

64

66

68

Келіп түскен өтініштердің жалпы санынан Агенттік қараған тұтынушылардың өтініштерінің үлес салмағы

%

-

-

100

100

100

100

100

«Бәсекелестік саясат мәселелерін сапалы көрсеткені үшін» номинациясына БАҚ арасында конкурс өткізу

бірл.

-

-

1

1

1

1

1

Монополияға қарсы заңнама нормаларын білуіне нарық субъектілерінің арасында конкурс өткізу

бірл.
 
 
 
 
 
 

-
 
 
 
 
 
 

-

-

1

1

1

1

Бәсекелестікті қорғау саласындағы жүргізілген талдау зерттеулерінің саны

бірл.

-

-

3

3

-

-

-

Аумақтық бөлімшелердің ішкі тексерістерінің саны

бірл.

-

2

-

4

4

4

4

Монополияға қарсы органмен өзара іс-әрекетпен қамтылған тұтынушылардың қоғамдық бірлестіктері, тұтынушылардың құқықтарын қорғау саласындағы қауымдастықтардың (одақтардың) үлес салмағы

%

-

-

-

80

85

90

95

Түпкілікті нәтиже көрсеткіштері:Бәсекелестікті адвокаттандыру (насихаттау) бойынша Агенттік жүргізген іс-шараларға қамтылған заңды тұлғалардың (бизнес орта, мемлекеттік органдар өкілдері) үлес салмағы

%

-

3

4

5

6

7

8

Монополияға қарсы заңнаманы бұзушылықтарды тоқтатуды қамтамасыз ету немесе шығарылған нұсқамалар нәтижесі бойынша оларды жою

%

-

-

70

71

72

73

75

Жүргізілген тергеулердің аясында тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мәселелері бойынша тұтынушылардың қанағаттандырылған өтініштерінің үлесі

%

-

-

60

62

64

66

68

Сапа көрсеткіштері:

Агенттік жоспарлаған іс-шаралардың уақтылы және сапалы орындалуы

%

100

100

100

100

100

100

100

Экономикалық шоғырлануға өтінішхаттарды қарау бойынша көрсетілген қызметтің сапасына қанағаттанған жеке және заңды тұлғалардың үлесі

%

-

-

80

85

90

95

100

Тиімділік көрсеткіштері:
Бюджеттік бағдарламаның тиімді және сапалы орындалуы

%

100

100

100

100

100

100

100

Бір қызметкерге шығындар

мың тг.

1817,3

1912,3

2698

3146,1

3051

3086,9

-

Бюджеттік шығыстар көлемі

мың тг.

465239,3

489541

582784

679566

659014

666785

Х

Бюджеттік бағдарлама

002 «Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау агенттігінің күрделі шығыстары»

Сипаттамасы

Қазақстан Республикасының тауар нарықтарында адал және еркін бәсекелестікті қорғау бойынша Агенттікке жүктелген міндеттер мен функцияларды тиімді орындау

Бюджеттік бағдарламаның түрі

мазмұнына қарай

мемлекеттік функцияларды, өкілеттіктерді жүзеге асыру және олардан туындайтын мемлекеттік қызметтерді көрсету

іске асыру тәсіліне қарай

жеке

ағымдағы/даму

ағымдағы

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы

өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2009
жыл (есеп)

2010 жыл (жоспар)

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

2015 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Бюджеттік бағдарлама көрсеткіштерінің атауы:
Агенттіктің құзыретіне кіретін міндеттер мен функцияларды тиімді орындау

мың тенге

3327

3875

3972

4167

4548

Х

Х

Түпкілікті нәтиже көрсеткіші:
Агенттіктің алдына қойылған мақсаттар мен міндеттерді уақтылы және тиімді орындау

%

0

0

100

100

100

100

100

Сапа көрсеткіштері:
Агенттіктің күрделі шығыстарына бөлінген бюджеттік қаражатты игеру

%

100 
 
 

100 
 
 

100
 
 
 

100 
 
 

100
 
 
 

100
 
 
 

100
 

Агенттіктің материалдық-техникалық базасының жай-күйін жақсарту (ұйымдастыру техникасын және жабдықтар сатып алу)

%

-

90

95

100

100

100

100

Бюджеттік шығыстардың көлемі

мың теңге

3327

3875

3972

4167

4548

4548

Х

Бюджеттік шығыстар жиынтығы

Өлшем бірлігі

есепті кезең

жоспарлы кезең

2009 жыл (есепті)

2010 жыл (жоспарлы)

2011 жыл
 

2012 жыл
 

2013 жыл
 

2014 жыл
 

2015 жыл
 

БАРЛЫҒЫ бюджеттік шығыстар:

мың тг.

468566,3

493416

586756

683733

663562

671333

-

ағымдағы бюджеттік бағдарламалар

мың тг.

468566,3

493416

586756

683733

663562

671333

-

бюджеттік даму бағдарламалары

мың тг.

-

-

-

-

-

-

-

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:
БАМ - Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі
ТМРА - Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттiгi
ДЭФ - Дүниежүзiлiк экономикалық форум
ТМД – Тәуелсiз Мемлекеттер Достастығы
БАҚ – бұқаралық ақпарат құралдары.

О внесении изменения в постановление Правительства Республики Казахстан от 8 февраля 2011 года № 97 "О Стратегическом плане Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2011 - 2015 годы"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2011 года № 1745

      В соответствии с Законом Республики Казахстан от 24 ноября 2011 года «О республиканском бюджете на 2012 - 2014 годы» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Внести в постановление «О Стратегическом плане Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2011 - 2015 годы» (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 18, ст. 214) следующее изменение:
      Стратегический план Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции (Антимонопольное агентство) на 2011 - 2015 годы, утвержденный указанным постановлением, изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему постановлению.
      2. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания и подлежит официальному опубликованию.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан                       К. Масимов

Приложение       
к постановлению Правительства
Республики Казахстан  
от 31 декабря 2011 года № 1745

Утвержден        
постановлением Правительства
Республики Казахстан   
от 8 февраля 2011 года № 97

Стратегический план
Агентства Республики Казахстан по защите конкуренции
(Антимонопольное агентство) на 2011 -2015 годы 1. Миссия и видение

      Миссия. Повышение благосостояния субъектов рынка и потребителей путем защиты конкуренции, ограничения монополистической деятельности и недопущения недобросовестной конкуренции.
      Видение. Эффективная система защиты конкуренции, направленная на формирование благоприятных условий для развития добросовестной конкуренции.

2. Анализ текущей ситуации и тенденции развития
соответствующих отраслей (сфер) деятельности

      Анализ текущей ситуации
      Здоровая конкурентная среда является обязательным условием, построения эффективной экономической системы.
      Конституцией Республики Казахстан предусмотрено, что каждый имеет право на свободу предпринимательской деятельности, свободное использование своего имущества для любой законной предпринимательской деятельности. Монополистическая деятельность регулируется и ограничивается законом. Недобросовестная конкуренция запрещается.
      В Стратегии развития Казахстана до 2030 года в качестве рыночного механизма повышения конкурентоспособности экономики определено создание конкурентных рынков и надежных средств антимонопольного регулирования.
      1. Стратегическое направление: Содействие развитию конкуренции.
      В рамках исполнения поручений Главы государства и Руководителя Правительства основная деятельность Агентства в отчетном периоде была направлена на защиту конкуренции, пресечение антиконкурентных действий субъектов рынка и государственных органов. Противодействие указанным явлениям имело исключительно важное значение для сдерживания инфляционных процессов и поступательного развития экономики страны. В этой связи, особое внимание Агентством уделялось социально-значимым рынкам, как продовольственный рынок, жилищно-коммунальное хозяйство, горюче-смазочные материалы и другие.
      Агентством в рамках реализации Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010-2014 годы (далее - ГПФИИР) проводятся анализы товарных рынков с целью определения уровня конкуренции, выработки мер устранению барьеров, и развитию конкурентных отношений.
      За 10 месяцев текущего года Агентством проведено 29 анализов товарных рынков, по результатам которых Агентством направлены предложения в компетентные государственные органы, а также представлен ежегодный отчет о состоянии конкуренции на отдельных товарных рынках и мерах, принимаемых по ограничению монополистической деятельности в Администрацию Президента Республики Казахстан и Правительству Республики Казахстан. В Государственном реестре субъектов рынка, занимающих доминирующее или монопольное положение, по состоянию на 1 ноября 2011 года состоят 715 субъектов. Рассмотрено 240 ходатайств на экономическую концентрацию, из них согласовано 86.
      В рамках ГПФИИР принята Программа по развитию конкуренции в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы, которая определяет приоритеты и основные направления конкурентной политики на 5-летний период и охватывает более 10 отраслей экономики.
      Несмотря на принимаемые Агентством меры по защите конкуренции, пресечение антиконкурентных действий субъектов рынка и государственных органов наиболее приоритетные, с точки зрения социально-экономического развития, товарные рынки в Республике Казахстан являются частично или полностью монополизированными.
      Так, проводимые антимонопольным органом анализы уровня конкуренции на рынке электроэнергетики показывают, что данный рынок остается высококонцентрированным со слаборазвитой конкуренцией, отмечается его олигополизация несколькими группами компаний с ежегодным усилением их рыночной доли на рынке. По-прежнему на данном рынке доминируют гарантирующие поставщики, созданные региональными электросетевыми компаниями.
      При этом в некоторых регионах отмечается усиление положения таких компаний, многие малые энергоснабжающие организации, занимавшиеся электроснабжением мелких административных районов, вынуждены уходить с рынка. Данное обстоятельство обусловлено, в том числе внесенными с начала 2009 года изменениями в законодательство об электроэнергетике, запрещающими практику перепродажи электроэнергии между снабжающими организациями.
      Одним из условий деятельности энергоснабжающих организаций на оптовом рынке электрической энергии является выполнение требований по поставке/потреблению с оптового рынка электрической энергии в объеме не менее 1 МВт среднесуточной (базовой) мощности (Правила организации и функционирования оптового рынка электрической энергии Республики Казахстан, утвержденные приказом Министерства энергетики и минеральных ресурсов Республики Казахстан от 27 августа 2004 года № 197). В итоге малые энергоснабжающие организации ввиду небольших объемов не имеют возможности осуществлять деятельность на оптовом рынке. Ранее же поставщиками электрической энергии для таких организаций являлись посреднические организации, закупавшие электрическую энергию на оптовом рынке. Тем самым, в результате законодательного исключения посреднических организаций малые энергоснабжающие организации были лишены возможности приобретения электроэнергии для целей электроснабжения.
      В итоге, пустующие ниши, освобожденные такими энергоснабжающими организациями, создание которых происходило в результате проводимых реформ, занимают гарантирующие поставщики, созданные в свое время региональными электросетевыми компаниями. В связи с чем, необходимо рассмотреть возможность обеспечения доступа на оптовый рынок энергоснабжающим организациям, поставляющим/потребляющим с оптового рынка электрическую энергию в объеме не более 1 МВт среднесуточной (базовой) мощности.
      Главным направлением реформ электроэнергетики за рубежом следует считать внедрение конкуренции в области производства электроэнергии, чему способствовало признание в начале 90-х годов того, что электроэнергетическая отрасль перестала быть неделимой естественной монополией.
      На сегодняшний день страны, осуществляющие и завершившие реструктуризацию электроэнергетики, можно объединить в несколько групп по степени близости к конкурентному рынку. Так, например, в Европе наиболее глубоко продвинулись в создании конкуренции на рынке электроэнергии Великобритания, Финляндия, Германия, Норвегия, Швеция, Испания. В процессе преобразований находятся Австрия, Нидерланды, Бельгия, Дания, Италия, Португалия, Франция, Швейцария. В Латинской Америке наибольший прогресс в формировании конкурентного рынка достигнут в Чили, Аргентине и Бразилии. В Австралии конкуренция на рынке электроэнергии получила наибольшее распространение в штате Виктория, на который приходится 23 % национального электропотребления. Долгосрочная программа преобразований электроэнергетики в Китае, принятая еще в 1988 году, предполагает ее поэтапное реформирование и рост инвестиций в отрасль с внедрением конкуренции после 2010 года.
      Анализ состояния конкуренции в железнодорожной отрасли в Республике Казахстан показал, что АО «Национальная компания «Қазақстан Teмip жолы» (далее - АО «НК «ҚТЖ») по-прежнему остается холдинговой структурой, в состав которой входят основные компоненты перевозочного процесса. Монопольная доля группы компаний АО «НК «ҚТЖ» на рынке железнодорожных перевозок сохраняется, в том числе на потенциально конкурентных рынках, смежных с рынком железнодорожных перевозок.
      Между тем, имеется тенденция увеличения частных инвестиций в приобретение отдельных видов подвижного состава (нефтеналивные вагоны-цистерны, полувагоны), а также по созданию совместных предприятий по сбору подвижного состава. По данным АО «НК «ҚТЖ», по состоянию на 1 августа 2010 года на территории Республики Казахстан зарегистрировано 160 компаний-владельцев грузовых вагонов с общим количеством вагонов 94 868 единиц. При этом, более половины от общего парка вагонов принадлежат АО «Казтеміртранс», которое продолжает занимать доминирующее положение на рынке по представлению в аренду грузового подвижного состава.
      Вместе с этим, на территории республики курсируют 12 772 арендованных вагонов, из них - 11 585 вагонов принадлежат юридическим лицам Российской Федерации. Доля вагонов АО «Казтеміртранс» от общего количества курсируемых в Республике Казахстан вагонов с учетом иностранных превышает 50 %. Кроме того, согласно данным АО «НК «ҚТЖ» по принадлежности вагонов, основную долю (50,4 %) погрузок грузов обеспечивает инвентарный парк Казахстана, состоящий из подвижного состава АО «Казтемиртранс» (54391) и АО «Казтранссервис» (8316).
      В этой связи необходимо обеспечить недискриминационный доступ к магистральной железнодорожной сети и другим объектам инфраструктуры, принять меры по разукрупнению лотов в закупках услуг локомотивной тяги, проводимых национальным перевозчиком, т.е. разыгрывать их не единым лотом, а по определенным участкам, обеспечить равный доступ пользователей (перевозчики, агентства по продаже билетов) к автоматизированной системе управления пассажирскими перевозками (АСУ ЭКСПРЕСС), обеспечить прозрачную политику формирования тарифов на услуги перевозки грузов и пассажиров в целях справедливого тарифообразования, создать условия для развития рынка частных железнодорожных перевозок путем совершенствования нормативной правовой базы, регулирующей железнодорожные перевозки.
      Опыт реформирования железнодорожного транспорта в зарубежных странах показал, что на железных дорогах произошел ряд положительных изменений, в частности общее повышение объемов перевозок, сокращение государственных субсидий отрасли, повышение качества предоставляемых услуг, увеличение показателей пассажиро- и грузооборота.
      Согласно индексу LIB, государства классифицированы в три группы согласно уровню прогресса в либерализации железных дорог. В первую группу вошли Великобритания, Швеция, Германия, Нидерланды, Дания, Италия, Швейцария, Португалия, то есть те государства, которые добились значительных результатов в области реализации концепции развития либерального рынка транспортных услуг. Параллельно с этим, в странах первой группы успешно проводится целенаправленная политика в области железнодорожного транспорта.
      Во вторую группу, где выход на рынок железнодорожных перевозок сопряжен со значительными сложностями, и, как следствие, конкуренция в этих странах практически отсутствует, вошли Норвегия, Австрия, Польша, Чехия, Финляндия, Латвия, Люксембург, Словакия, Бельгия, Венгрия, Словения, Франция.
      Процесс либерализации в странах третьей группы, такие как Эстония, Литва, Греция, Ирландия и Испания находится в зачаточном состоянии, отсутствует четко определенная система доступа к государственной инфраструктуре железных дорог.
      В странах с развитой рыночной экономикой транспорт в большей мере, чем другие отрасли хозяйства, подвержен управлению, контролю и регулированию со стороны правительства, местных органов, а также предпринимательских объединений.
      Рынок телекоммуникаций является высококонцентрированным с неразвитой конкуренцией. Доминирующее положение занимает АО «Казахтелеком», которое является ведущим игроком данного рынка в Казахстане. Монопольное положение и «поведение» крупнейшего субъекта, в целом, отрицательно сказывается на установлении честных конкурентных отношений. Развитие альтернативных операторов связи полностью зависит от условий присоединения, выставляемых АО «Казахтелеком».
      Рынок мобильной связи в Казахстане является олигополистическим с высоким уровнем концентрации, на котором действуют 4 сотовых оператора, из которых двое являются аффилиированными между собой через АО «Казахтелеком». При этом, свыше 80 % рынка сотовой связи делят между собой два крупных оператора - ТОО «Кар-Тел» и ТОО «GSM Казахстан ОАО «Казахтелеком». В настоящее время три сотовые компании состоят в Государственном реестре субъектов рынка, занимающих доминирующее или монопольное положение (далее — Реестр), по услуге сотовой связи.
      Сравнительный анализ уровня тарифов на услуги связи рынков Казахстана, европейских стран и СНГ показал, что отечественный рынок телекоммуникаций является высокомонополизированным и субъекты рынка связи не функционируют в конкурентной среде. Установлены такие барьеры «входа» на рынок новых компаний как чрезмерная экономическая концентрация рынка вследствие аффилиированности субъектов, оказывающих услуги связи, отсутствие равного доступа к инфраструктуре телекоммуникаций (проблемы присоединения сетей телекоммуникаций операторов связи), неотрегулированная система универсального обслуживания, отсутствие свободного радиочастотного ресурса, антиконкурентные действия доминирующих операторов связи, высокие тарифы доминирующих операторов связи на пропуск трафика.
      Рынок услуг доступа к сети Интернет также является высококонцентрированным, с тенденцией перехода к умеренно-концентрированному в тех сегментах, где инфраструктура традиционных операторов связи используется в меньшей степени.
      В связи с развертыванием в настоящее время операторами сотовой связи сетей третьего поколения (3G), а также появлением новых игроков на рынке, предоставляющих беспроводной доступ в Интернет по технологии WiMax 4G, ожидается развитие конкуренции на данном рынке. Доминирующее положение как на оптовом, так и на розничном рынке передачи данных занимает АО «Казахтелеком», что связано с владением им большей частью магистральных ресурсов. АО «Казахтелеком» оказывает значительное влияние на данном рынке, от выставляемых им условий присоединения зависит развитие альтернативных операторов связи.
      В ходе анализа выявлен ряд проблемных вопросов, влияющих на развитие рынка Интернет-услуг. Среди них высокая степень доминирования операторов связи, владеющих инфраструктурой доступа к потребителям, высокие оптовые тарифы для розничных провайдеров услуг Интернет, рынок услуг доступа к сети Интернет в сельской местности по-прежнему остается непривлекательным для операторов связи беспроводных технологий ввиду высоких капитальных затрат и невысокого уровня платежеспособности населения и др.
      Кроме того, необходимо принятие мер по обеспечению прозрачного и недискриминационного межоператорского присоединения, равного открытого доступа к инфраструктуре телекоммуникаций, по развитию высокоскоростного доступа по технологиям (ADSL, Wi-Fi, Wi-Max, 3G, 4G), принятие нормативных правовых актов и стандартов, регламентирующих оказание услуг передачи данных, а также проведения экспертизы цен доминирующего оператора в соответствии с порядком ценообразования согласно статье 7-2 Закона Республики Казахстан «О естественных монополиях и регулируемых рынках».
      Негативно влияющим фактором на развитие конкуренции в секторах экономики является также нецелесообразное участие государства на конкурентных рынках. Государственные предприятия получают поддержку государственных органов, что создает им дополнительные преимущества в конкурентной борьбе. Нормы Закона Республики Казахстан «О государственных закупках», предусматривающие возможность закупа госорганами из одного источника товаров, услуг у подведомственных предприятий, создали «скрытую» монополию (по информации Министерства финансов Республики Казахстан в 2009 году до 97 % суммы выделяемой республиканским госорганам на государственные закупки, приходилось на их подведомственные организации). Сумма, потраченная государством на содержание государственных предприятий, во много раз превышает сумму дивидендов от деятельности государственных предприятий в бюджет.
      Агентством проводятся мероприятия по снижению доли участия государства на рынках, передачи непрофильных активов деятельности в частный сектор. По состоянию на 1 ноября 2011 года Агентством рассмотрено 682 ходатайства о предоставлении согласия на создание и дальнейшую деятельность юридических лиц, более 50 % акций (долей) которых принадлежит государству, и аффилиированных с ними лиц. При этом, отказано в предоставлении согласия на дальнейшую деятельность - 92, отказано в предоставлении согласия на создание - 20. В рамках реализации статей 77 и 78 Закона Республики Казахстан «О конкуренции» Агентством работа по рассмотрению ходатайств юридических лиц, более 50 % акций (долей, паев) принадлежит государству, будет продолжена.
      Также Антимонопольным органом в рамках осуществления межотраслевой координации деятельности государственных органов по развитию конкуренции проводится мониторинг нормативных правовых актов на предмет выявления норм, ограничивающих конкуренцию. По результатам которого в Правительство и компетентные государственные органы направляются предложения по внесению изменений и дополнений в законодательные акты Республики Казахстан.
      Правительством Республики Казахстан уделяется постоянное внимание вопросам демонополизации отраслей и развития конкуренции. Изменение сложившейся ситуации долгая и трудоемкая работа, в которую входит не только пресечение антиконкурентных действий, но и развитие законодательной и институциональной базы, разработка и реализация отраслевых программ по демонополизации.
      Выявление причин и условий формирования рынков с высокой степенью монополизации требует от антимонопольного органа проведения глубокой аналитической работы по определению основных участников отдельного рынка, существующих барьеров «входа» на товарный рынок, оценки на предмет соответствия антимонопольному законодательству поведения участников таких рынков.
      В этой связи, стратегическим направлением определено содействие развитию конкуренции.
      2. Стратегическое направление: Совершенствование системы защиты прав потребителей и адвокатирование конкуренции.
      По-прежнему сохраняется большое количество нарушений антимонопольного законодательства, что негативным образом сказывается на степени диверсификации казахстанской экономики, темпах и сбалансированности экономического роста, приводит к ограничению входа на рынок, вытеснению с рынка экономически активных предприятий, ограничению выпуска продукции и, как следствие, к росту цен на товары. Так в 2009 году Агентством были выявлены нарушения по итогам проведенных 91 расследований, в 2010 году количество проведенных расследований с выявленными нарушениями увеличилось до 114, что составляет 20 % по сравнению с предыдущим периодом. За 10 месяцев 2011 года по фактам нарушений антимонопольного законодательства завершены 99 расследований в отношении 173 субъектов рынка и 15 государственных органов. В 24 случаях установлены факты злоупотреблений субъектами рынка своим доминирующим и монопольным положением, в 31 - ведения недобросовестной конкуренции, в 13 - антиконкурентных согласованных действий субъектов рынка, в 5 - антиконкурентных соглашений, в 14 - антиконкурентных действий государственных органов, в 2-х - нарушения норм Закона о регулировании торговой деятельности.
      При этом большинство из указанных расследований проведены в рамках поступивших обращений субъектов рынка (юридических лиц), а также по фактам обнаружения Агентством при осуществлении своей деятельности в действиях субъектов, признаков нарушения антимонопольного законодательства Республики Казахстан, ограничивающих конкуренцию на соответствующих товарных рынках и как следствие, ущемляющих законные права потребителей.
      Жалобы, поступающие от потребителей (на основании которых Агентство проводит антимонопольные расследования) как правило, связаны с фактами недобросовестной конкуренции, выражающейся в предоставлении, в том числе, заведомо ложной, недобросовестной рекламы, нарушающей права потребителей при оказании жилищно-коммунальных услуг, страховых услуг, услуг накопительных пенсионных фондов и т.д.
      По итогам 10 месяцев 2011 года Агентством и его территориальными подразделениями принято участие в 137 судебных разбирательствах по актам 2011 года (72 - по гражданским делам, 65 - по административным делам), из которых в 68 случаях судами уже приняты решения по существу. По результатам заседаний Правления Агентства принято решение о возбуждении 141 административных производств, из которых 46 субъектов привлечены к административной ответственности. По фактам нарушений антимонопольного законодательства Агентством вынесено 16 предписаний, за нарушения антимонопольного законодательства в бюджет поступило 261 млн. тенге.
      Как показывает практика, одной из причин увеличения количества нарушений антимонопольного законодательства является низкая информированность предпринимателей относительно правил поведения, предусмотренных законодательством.
      В решение указанных проблем требуется выполнение следующих задач.
      Создание информационных условий, то есть адвокатирование конкуренции, в рамках которой антимонопольный орган, активно пропагандирует действующее законодательство, разъясняя предпринимателям, что подлинная конкурентная борьба за потребителя должна осуществляться путем снижения цен и улучшения качества товаров.
      Адвокатирование конкуренции с одновременным выявлением и наказанием недобросовестных субъектов рынка позволит достичь:
      1) взаимодействия антимонопольного органа с другими государственными органами в тех сферах их деятельности, в которых возникают вопросы, прямо связанные с условиями конкуренции (поддержание или создание);
      2) обеспечения лучшего понимания всеми заинтересованными лицами (включая лиц, принимающих политические решения, предпринимателей, потребителей) значения конкуренции с точки зрения экономической эффективности и экономического развития;
      3) повышения интереса к теоретическим и прикладным исследованиям в области конкурентной политики государства.
      Агентство определено уполномоченным органом, осуществляющим руководство в сфере защиты прав потребителей, и наделено полномочиями по защите прав потребителей. Закон Республики Казахстан «О защите прав потребителей» предусматривает осуществление иными государственными органами в пределах своей компетенции защиты прав потребителей в соответствующих отраслях права.
      В связи с чем, требуется усиление работы по межведомственному взаимодействию, а также активизация взаимодействия с общественными объединениями по защите прав потребителей.
      Существующие проблемы обусловили определить вторым стратегическим направлением защиту добросовестной конкуренции.

      Оценка основных внешних и внутренних факторов.
      Основными внутренними факторами, сдерживающими развитие конкуренции является отсутствие совершенной нормативной правовой базы, регулирующей отношения в той или иной отрасли, отсутствие условий для прихода новых инвесторов, в том числе по причине сложившегося государственного регулирования.
      К группе основных внешних факторов воздействия относятся глобализация мировой экономики, развитие интеграционных процессов в рамках СНГ, Евроазиатского экономического Сообщества, Единого экономического пространства. Все эти процессы сопровождаются увеличением количества транснациональных слияний и расширением трансграничной монополистической деятельности.
      В настоящее время необходимо усиление международного сотрудничества, это обусловлено потребностью успешного проведения преобразований внутри страны и эффективного интегрирования в мировое сообщество, учитывая опыт ведущих стран.
      В этой связи, необходимо активизировать участие антимонопольного органа в деятельности Международной конкурентной сети, объединяющей большинство антимонопольных ведомств мира, развивать сотрудничество с антимонопольными органами государств - участников СНГ в рамках Межгосударственного совета по антимонопольной политике, создать систему регулирования конкурентных отношений в рамках Таможенного союза Республики Беларусь, Республики Казахстан и Российской Федерации, а также укрепить взаимодействие с международными организациями - донорами (Всемирный Банк, Европейский Союз, Агентство Соединенных Штатов Америки по международному развитию, Европейский Банк Реконструкции и Развития и другие).

3.1. Стратегические направления, цели, задачи, целевые
индикаторы, мероприятия и показатели результатов

      Стратегические направления:
      1. Содействие развитию конкуренции;
      2. Совершенствование системы защиты прав потребителей
и адвокатирование конкуренции.
      Цели:
      1. Повышение уровня развития конкуренции на товарных рынках путем защиты конкуренции;
      2. Обеспечение соблюдения законных прав субъектов рынка и потребителей.
      Коды бюджетных программ, направленных на достижение данной цели 001, 002

Стратегическое направление 1. Содействие развитию конкуренции

Цель 1.1. Повышение уровня развития конкуренции на товарных рынках
путем защиты конкуренции

Целевой индикатор

Источник информации

ед-ца
изм.

отчетный
период

плановый период

2009
г.

2010
г.

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана по
субиндексу «степень
доминантности
рынка» в рейтинге
Глобального индекса
конкурентоспособности
Всемирного
экономического
форума

Отчет,
публикуемый ВЭФ

место

87

91

93

90

85

80

75

Позиция Казахстана по
субиндексу
«доступность
финансовых услуг» в
рейтинге Глобального
индекса
конкурентоспособности
Всемирного
эконономического
форума

Отчет,
публикуемый ВЭФ

место

-

102

103

100

98

97

96

Позиция Казахстана по
субиндексу
«интенсивность
местной конкуренции» в
рейтинге Глобального
индекса
конкурентоспособности
Всемирного
экономического форума

Отчет,
публикуемый ВЭФ

место

-

109

108

115

113

111

109

Доля физических и
юридических лиц,
удовлетворенных
качеством
оказываемой услуги по
рассмотрению
ходатайств
на экономическую
концентрацию

Приложение № 16 к
Методике оценки по
оказанию
государственных
услуг, Расчет
(процентное
соотношение
количества карточек
оказания
государственной
услуги, где указано
неудовлетворение
полученной
государственной
услуги, к общему
количеству
удовлетворенных)

%

-

- 

80

85

90

95

100

Прекращение нарушений
и устранение их
последствий по
результатам исполнения
вынесенных предписаний
по фактам
антиконкурентных
действий
государственных
органов и нарушений
антимонопольного
законодательства

Отчетность Агентства
Расчет (Отношение
количества
исполненных
предписаний об
устранении
нарушений
антимонопольного
законодательства к
общему количеству
вынесенных)

%

-

-

70

73

76

79

82

Задача 1.1. Демонополизация субъектов рынка, ограничивающих конкуренцию

Показатели
прямых результатов

Источник информации

ед-ца
изм.

отчетный
период

плановый период

2009
г.

2010
г.

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Уровень монополизации
на товарных рынках
Республики Казахстан

Статистические
данные, отчетность
Агентства
Расчет (отношение
суммарного
количества
субъектов,
включенных в Реестр
и субъектов
естественной
монополии,
включенных в
Государственный
регистр субъектов
естетственной
монополии к
количеству
действующих
предприятий)

%

-

0,96

0,95

0,93

0,91

0,87

0,83

Сокращение перечня
регулируемых услуг
(товаров, работ)
субъектов естественных
монополий

Постановление
Правительства
Республики
Казахстан «Об
утверждении перечня
регулируемых услуг
(товаров, работ)
естественных
монополий»

ед.

-

-

1

1

1

1

1

Доля государственных
предприятий и
юридических лиц более
50 % акций (долей)
которых принадлежат
государству,
получивших отказ
антимонопольного
органа в
предоставлении
согласия на дальнейшую
деятельность и
подлежащих передаче в
конкурентную среду,
путем продажи
государством не менее
50 % государственного
имущества физическим
лицам,
негосударственным
юридическим лицам

Отчетность Агентства
Расчет (отношение
количества
государственных
предприятий,
юридических лиц с
участием государства
и аффилиированных с
ними лиц, получивших
отказ в
предоставлении
согласия на
дальнейшую
деятельность
(подлежащих
приватизации) к
общему количеству)

%

-

-

3

0,3

0,2

0,1

0,05

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2011 г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

Проведение анализов товарных рынков и направление в
компетентные государственные органы предложений по
устранению барьеров в развитии конкуренции

X

X

X

X

X

Проведение для сотрудников антимонопольного органа курсов
и стажировок по ограничению монополистической деятельности
и недопущению недобросовестной конкуренции

X

X

X

X

X

Рассмотрение ходатайств государственных предприятий и
юридических лиц более 50 % акций (долей) которых
принадлежат государству и аффилиированных с ними лиц

X

X

X

X

X

Задача 1.2. Поддержание и создание условий для развития конкуренции путем обеспечения
соблюдения норм антимонопольного законодательства

Показатели
прямых результатов

Источник информации

ед-ца
изм.

Отчетный
период

плановый период

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Доля рассмотренных
ходатайств на
экономическую
концентрацию от
общего количества
принятых к
рассмотрению
ходатайств

Отчетность Агентства
Расчет (отношение
количества
рассмотренных
ходатайств на
экономическую
концентрацию к
общему количеству
принятых на
рассмотрение)

%

-

-

100

100

100

100

100

Количество
выявленных
нормативных правовых
актов, содержащих
нормы,
ограничивающие
конкуренцию по
итогам проведенного
мониторинга

Отчетность Агентства

ед.

-

-

3

2

-

-

-

Удельный вес
расследований с
выявлением нарушений
от общего количества
завершенных
расследований

Отчетность Агентства

%

89,2

81

83

85

87

89

90

Удельный вес
выигранных дел в
судебных инстанциях
от общего числа дел,
по которым вынесены
решения

Отчетность Агентства

%

62,9

65

67

69

71

73

75

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

1

2

3

4

5

6

1. Проведение расследований нарушений антимонопольного
законодательства

X

X

X

X

X

2. Участие Агентства в судебных разбирательствах

X

X

X

X

X

3. Проведение для сотрудников антимонопольного органа
курсов и стажировок по ограничению монополистической
деятельности и недопущению недобросовестной конкуренции

X

X

X

X

X

4. Оказание государственной услуги по рассмотрению
ходатайств на экономическую концентрацию

X

X

X

X

X

5. Разработка стандарта и регламента государственной
услуги

X

-

-

-

-

6. Проведение мониторинга нормативной правовой базы на
предмет выявления и устранения норм, ограничивающих
конкуренцию

X

X

X

X

X

Стратегическое направление 2. Совершенствование системы защиты прав потребителей
и адвокатирование конкуренции

Цель 2. Обеспечение соблюдения законных прав субъектов рынка и потребителей

Целевой индикатор

Источник
информации

ед-ца
изм.

отчетный
период

плановый период

2009
г.

2010
г.

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Позиция Казахстана
по субиндексу
«прозрачность
решений, принимаемых
государственным
органом» в рейтинге
Глобального индекса
конкурентоспособности
Всемирного
экономического форума

Отчет,
публикуемый ВЭФ

место

-

75

53

50

47

44

43

Доля удовлетворенных
обращений
потребителей
по вопросам защиты их
прав и законных
интересов, в рамках
проведенных
расследований

Отчетность
Агентства
Расчет (отношение
количества
вынесенных
актов реагирования
к общему
количеству
завершенных
расследований)

%

-

-

80

85

87

90

93

Задача 2.1. Обеспечение транспарентности деятельности антимонопольного органа
и пропаганда добросовестной конкуренции

Показатели прямых
результатов

Источник информации

ед-ца
изм.

отчетный
период

плановый период

2009
г.

2010
г.

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Удельный вес
юридических лиц
(представителей
бизнес среды,
государственных
органов),
охваченных
мероприятиями,
проводимых
Агентством
по адвокатированию
(пропаганде)
конкуренции

Отношение количества
предприятий,
участвующих в
общественных
мероприятиях к
общему количеству
активно действующих
предприятий

%

-

3

4

5

6

7

8

Количество
публикаций
в СМИ, выступлений
по телевидению и
радио, направленных
на информирование
преимуществах
справедливой
конкуренции и
результатах работы
по основной
деятельности
Агентства

Отчетность Агентства

ед.

96

485

490

500

505

510

515

Количество
посещений
пользователями
сайта Агентства

Счетчик сайта
Агентства

ед.

2355
96

100
000

140
000

160
000

180
000

200
000

250
000

Мероприятия для достижения показателей прямых результатов

срок реализации в плановом
периоде

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1. Наполнение сайта Агентства

X

X

X

X

X

2. Разработка информационных материалов о преимуществах
справедливой конкуренции и результатах работы по основной
деятельности

X

X

X

X

X

3. Проведение конкурса среди СМИ на номинацию «За
качественное освещение вопросов конкурентной политики»

X

X

X

X

X

Задача 2.2. Координация деятельности государственных органов в сфере защиты прав
потребителей и взаимодействие с общественными объединениями потребителей

Показатели
прямых результатов

Источник информации

ед-ца
изм.

отчетный
период

плановый период

2009
г.

2010
г.

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

2015
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

Удельный вес
предварительных
рассмотрений
сведений о
нарушениях
антимонопольного
законодательства
Агентством в сфере
защиты прав
потребителей, по
которым приняты
решения о проведении
расследований от
общего количества
назначенных

Отчетность Агентства
Расчет (отношение
количества
предварительных
рассмотрений сведений
о нарушениях
антимонопольного
законодательства
Агентством в сфере
защиты прав
потребителей, по
которым приняты
решения о проведении
расследований к
общему количеству
назначенных)

%

-

-

60

62

64

66

68

Удельный вес
рассмотренных
Агентством обращений
потребителей, от
общего количества
поступивших
обращений

Отчетность Агентства

%

-

-

100

100

100

100

100

Удельный вес
общественных
объединений
потребителей,
ассоциаций (союзов)
в сфере защиты прав
потребителей,
охваченных
взаимодействием с
антимонопольным
органом

Отчетность Агентства
Расчет (количество
задействованных
общественных
объединений
потребителей,
ассоциаций (союзов) в
сфере защиты прав
потребителей в
мероприятиях
Агентства от общего
количества
действующих
общественных
объединений
потребителей,
ассоциаций (союзов) в
сфере защиты прав)

%

-

-

-

80

85

90

95

1. Внесение предложений в государственные органы по
основным направлениям государственной политики в сфере
защиты прав потребителей

х

х

х

х

х

2. Разработка рекомендаций по оказанию правовой помощи и
защиты прав потребителей в различных сферах услуг и
товаров, а также улучшение качества жизни населения

х

х

х

х

х

3. Проведение общественных мероприятий с общественными
объединениями потребителей, ассоциациями (союзами) в сфере
защиты прав потребителей

х

х

х

х

х

3.2. Соответствие стратегических направлений и целей
государственного органа стратегическим целям государства

Стратегические направления и
цели государственного органа

Наименование стратегического и (или)
программного документа

   Стратегические направления:
   1. Содействие развитию
конкуренции;
   2. Совершенствование системы
защиты прав потребителей и
адвокатирование конкуренции.
   Цели:
   1. Повышение уровня развития
конкуренции на товарных рынках
путем защиты конкуренции;
   2. Обеспечение соблюдения
законных прав субъектов рынка и
потребителей.

Послание Президента страны народу Казахстана 1997
года «Казахстан - 2030. Процветание, безопасность
и улучшение благосостояния всех казахстанцев»

Указ Президента Республики Казахстан от 1 февраля
2010 года № 922 «О Стратегическом плане развития
Республики Казахстан до 2020 года»

Выступление Президента Республики Казахстан Н.А.
Назарбаева на совместном заседании палат
Парламента от 18 января 2006 года «Стратегия
вхождения Казахстана в число 50-ти наиболее
конкурентоспособных стран мира»

Послание Главы государства Республики Казахстан
народу Казахстана от 29 января 2010 года «Новое
десятилетие – новый экономический подъем – новые
возможности Казахстана»

Послание Главы государства Республики Казахстан
народу Казахстана от 28 января 2011 года
«Построим будущее вместе!»

Государственная Программа по форсированному
индустриально-инновационному развитию Республики
Казахстан на 2010 – 2014 годы, утвержденная
Указом Президента Республики Казахстан от 19
марта 2010 года № 958

4. Развитие функциональных возможностей

Наименование стратегического
направления, цели и задачи
государственного органа

Мероприятия по реализации
стратегического направления,
цели и задачи государственного
органа

Период реализации

1

2

3

Стратегические направления 1.
Содействие развитию конкуренции;
Цель 1. Повышение уровня развития
конкуренции на товарных рынках путем
защиты конкуренции
Задача 1.1. Демонополизация
субъектов рынка, ограничивающих
конкуренцию;
Задача 1.2. Поддержание и
создание условий для развития
конкуренции путем обеспечения
соблюдения норм антимонопольного
законодательства

1. Обучение сотрудников на курсах
повышения квалификации, в том числе на
курсах переподготовки.
2. Проведение стажировок, внедрение
учебных программ международными
организациями.
3. Разъяснение мероприятий по
информационной безопасности в целях
предотвращения соответствующих
нарушений.
4. Проведение мероприятий по обучению
сотрудников государственному языку.
5. Обеспечение представительства
женщин на руководящих должностях не
менее 30 %.
6. Обеспечение в национальном составе
Агентства представителей не коренного
населения.
7. Внедрение IT-аутсорсинга в
информационных системах
8. Внедрение оценки эффективности
деятельности сотрудников Агентства

2011 - 2015
годы

Стратегическое направление 2.
Совершенствование системы
защиты прав потребителей и
адвокатирование конкуренции
Цель 2. Обеспечение соблюдения
законных прав субъектов рынка и
потребителей.
Задача 2.1. Обеспечение
транспарентности деятельности
антимонопольного органа и
пропаганда добросовестной
конкуренции;
Задача 2.2. Координация
деятельности государственных
органов в сфере защиты прав
потребителей и взаимодействие с
общественными объединениями
потребителей.

5. Межведомственное взаимодействие

Показатели задач, для
достижения которых
требуется
межведомственное
взаимодействие

Государственный орган,
с которым
осуществляется
межведомственное
взаимодействие

Меры, осуществляемые
государственным органом
для установления
межведомстенных
взаимодействий

1

2

3

Стратегическое направление 1. Содействие развитию конкуренции

Цель 1. Повышение уровня развития конкуренции на товарных рынках путем защиты конкуренции

Задача 1.1. Демонополизация субъектов рынка, ограничивающих конкуренцию

Сокращение перечня регулируемых
услуг (товаров, работ)
субъектов естетственных
монополий

АРЕМ, МСИ

Внесение изменений в
постановление Правительства
Республики Казахстан от 14
марта 2006 года № 155 «Об
утверждении перечня
регулируемых услуг (товаров,
работ) субъектов естественных
монополий»

Доля государственных
предприятий и юридических лиц
более 50 % акций (долей)
которых принадлежат
государству, получивших отказ
антимонопольного органа в
предоставлении согласия на
дальнейшую деятельность и
подлежащих передаче в
конкурентную среду, путем
продажи государством не менее
50 % государственного имущества
физическим лицам,
негосударственным юридическим
лицам

Центральные
государственные органы

Акиматы областей и городов
Алматы, Астана

Реализация решений, принятых
Агентством касательно
передаваемых в конкурентную
среду государственных
предприятий и юридических лиц
более 50 % акций (долей)
которых принадлежат
государству

Задача 1.2. Поддержание и создание условий для развития конкуренции путем
      обеспечения соблюдения норм антимонопольного законодательства

Количество выявленных
законодательных актов,
содержащих нормы,
ограничивающие конкуренцию по
итогам проведенного мониторинга

Центральные
государственные органы

Устранение норм,
ограничивающих конкуренции по
итогам проведенного
Агентством мониторинга

6. Управление рисками

Наименование возможного
риска

Возможные
последствия в случае
непринятия мер по
управлению рисками

Мероприятия по
управлению рисками

Внешние риски

Изменение ситуации
на мировых рынках

Увеличение количества
рынков с неразвитой
конкуренцией

Усиление антимонопольного
контроля и межведомственного
взаимодействия

Внутренние риски 

Недостаточная работа местных
исполнительных и центральных
государственных органов по
развитию конкуренции

Не достижение
поставленной цели

Усиление межведомственного
взаимодействия

Снижение объемов производств,
объемов поставок на внутренние
рынки продовольственных товаров

Рост цен на
продовольственных рынках

Усиление антимонопольного
контроля и межведомственного
взаимодействия

Уменьшение количества
действующих предприятий

Увеличение уровня
монополизации
товарных рынков

Усиление межведомственного
взаимодействия

7. Бюджетные программы

Бюджетная программа

001 «Услуги по обеспечению защиты конкуренции,
ограничению монополистической деятельности и
недопущению недобросовестной конкуренции»    

Описание

Обеспечение проведения анализов, мониторинга и
контроля за экономической концентрацией, проведение
актуальных исследований в сфере конкуренции, пресечение
фактов антиконкурентных действий и недобросовестной
конкуренции, стратегическое планирование, координация и
международное сотрудничество, правовое обеспечение,
адвокатирование конкуренции, защита прав потребителей

Вид бюджетной программы

в зависимости от
содержания

осуществление государственных
функций, полномочий и оказание
вытекающих из них государственных
услуг

в зависимости от
способа реализации

индивидуальная

текущая/развитие

текущая

Наименование
показателей бюджетной
программы

ед.
изм.

отчетный период

плановый период

2009
год
(отчет)

2010
год
(план)

2011
год

2012
год

2013
год

2014
год

2015
год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Наименование показателей
бюджетной программы:







Услуги по обеспечению защиты
конкуренции, ограничение
монополистической
деятельности и недопущению
недобросовестной
конкуренции

тыс. тенге

465239,3

489541

582784

679566

659014

666785

X

Показатели прямого
результата:







Сокращение перечня
регулируемых услуг (товаров,
работ) субъектов
естественных монополий

ед.

-

-

1

1

1

1

1

Количество проведенных
анализов товарных рынков

Ед.

-

20

20

20

20

20

20

Уровень монополизации на
товарных рынках Республики
Казахстан

%

-

0,96

0,95

0,93

0,91

0,87

0,83

Доля рассмотренных ходатайств
на экономическую концентрацию
от общего количества принятых
к рассмотрению ходатайств

%

-

-

100

100

100

100

100

Количество выявленных
законодательных актов,
содержащих нормы,
ограничивающие конкуренцию по
итогам проведенного
мониторинга

Ед.

-

-

3

2

-

-

-

Удельный вес расследований с
выявлением нарушений от
общего количества завершенных
расследований

%

89,2

81

83

85

87

89

90

Удельный вес выигранных дел в
судебных инстанциях от общего
числа дел, по которым
вынесены решения

%

62,9

65

67

69

71

73

75

Количество публикаций в СМИ,
направленных на
информирование о преимуществах
справедливой конкуренции и
результатах работы по
основной деятельности
Агентства

ед.

96

485

490

500

505

510

515

Удельный вес предварительных
рассмотрений сведений о
нарушениях антимонопольного
законодательства Агентством в
сфере защиты прав
потребителей,
по которым приняты решения о
проведении расследований от
общего количества назначенных

%

-

-

60

62

64

66

68

Удельный вес рассмотренных
Агентством обращений
потребителей, от общего
количества поступивших
обращений

%

-

-

100

100

100

100

100

Проведение конкурса среди СМИ
на номинацию «За качественное
освещение вопросов
конкурентной политики»

ед.

-

-

1

1

1

1

1

Проведение конкурса среди
субъектов рынка на знание
норм антимонопольного
законодательства

ед.

-

-

-

1

1

1

1

Количество проведенных
аналитических исследований в
сфере защиты конкуренции

ед.
 

-
 

-

3
 

3
 

-
 

-
 

-

Количество внутренних
проверок территориальных
подразделений

ед.
 

-

2

-

4

4

4

4

Удельный вес общественных
объединений потребителей,
ассоциаций (союзов) в сфере
защиты прав потребителей,
охваченных взаимодействием с
антимонопольным органом

%

-

-

-

80

85

90

95

Показатели конечного
результата:
Удельный вес юридических лиц
(представителей бизнес среды,
государственных органов),
охваченных мероприятиями,
проводимых Агентством по
адвокатированию (пропаганде)
конкуренции

%

-

3

4

5

6

7

8

Обеспечение прекращения
нарушений антимонопольного
законодательства или
устранение их последствий
по результатам вынесенных
предписаний

%

-

-

70

71

72

73

75

Доля удовлетворенных
обращений потребителей по
вопросам защиты их прав и
законных интересов в рамках
проведенных расследований

%

-

-

60

62

64

66

68

Показатели качества:
Своевременная и качественная
исполняемость запланированных
Агентством мероприятий

%

100

100

100

100

100

100

100

Доля физических и юридических
лиц, удовлетворенных
качеством оказываемой услуги
по рассмотрению ходатайств на
экономическую концентрацию

%

 -

-

80

85

90

95

100

Показатели эффективности:
Эффективное и качественное
исполнение бюджетных программ

%

100

100

100

100

100

100

100

Затраты на одного сотрудника

тыс.
тг.

1817,3

1912,3

2698

3146,1

3051

3086,9

-

Объем бюджетных расходов

тыс.
тг.

465239,3

489541

582784

679566

659014

666785

X

Бюджетная программа

002 «Капитальные расходы Агентства Республики Казахстан
по защите конкуренции»

Описание

эффективное выполнение возложенных на Агентство задач и
функций по защите добросовестной и свободной конкуренции
на товарных рынках Республики Казахстан

Вид бюджетной программы

в зависимости от
содержания

осуществление капитальных
расходов

в зависимости от
способа реализации

индивидуальная

текущая/развитие

текущая

Наименование
показателей бюджетной
программы

ед.
изм.

отчетный период

плановый период

2009
год
(отчет)

2010
год
(план)

2011
год

2012
год

2013
год

2014
год

2015
год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Наименование показателей
бюджетной программы:
Эффективное исполнение задач
и функций, входящих в
компетенцию Агентства

тыс.
тенге

3327

3875

3972

4167

4548

X

X

Показатели конечного
результата:
Своевременное и эффективное
исполнение целей и задач,
поставленных перед Агентством

%

0

0

100

100

100

100

100

Показатели качества:
Освоение бюджетных средств,
выделенных на капитальные
расходы Агентства.
Улучшение состояния
материально технической базы
Агентства (приобретение
оргтехники и оборудования)

%
 
 

%
 

100
 
 

-

100
 
 

90

100
 
 

95

100
 
 

100

100
 
 

100

100
 
 

100

100
 
 

100

Объем бюджетных расходов

тыс.
тг.

3327

3875

3972

4167

4548

4548

X

Свод бюджетных расходов

Ед.
изм.

отчетный период

плановый период

2009
год
(отчет)

2010
год
(план)

2011
год

2012
год

2013
год

2014
год

2015
год

ВСЕГО
бюджетных расходов:

тыс.тг.

468566,3

493416

586756

683733

663562

671333

-

текущие бюджетные
программы

тыс.тг.

468566,3

493416

586756

683733

663562

671333

-

бюджетные программы
развития

тыс.тг.

-

-

-

-

-

-

-

Примечание: расшифровка аббревиатур:
МСИ - Министерство связи и информации
АРЕМ - Агентство Республики Казахстан по регулированию естественных монополий
ВЭФ - Всемирный экономический форум
СНГ - Содружество Независимых Государств
СМИ - средства массовой информации.