Мемлекеттік құпияларды қорғау мәселелерін реттейтін заңнаманың кейбір нормаларын қылмыстық сот ісін жүргізуде қолдану туралы

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2013 жылғы 13 желтоқсандағы № 3 нормативтік қаулысы.

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "ҚІЖК-нің", "ҚІЖК" деген сөздер тиісінше "ҚПК-нің" деген сөзбен ауыстырылды - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Мемлекеттік құпияларды қорғау мәселелері жөніндегі Қазақстан Республикасының заңнамасын дұрыс және біркелкі қолдану мақсатында, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы

қаулы етеді:

1. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 15 наурыздағы № 349-1 "Мемлекеттік құпиялар туралы" Заңының (бұдан әрі - Мемлекеттік құпиялар туралы Заң) 1-бабына сәйкес, халықаралық құқықтың жалпыға бірдей қабылданған нормаларына қайшы келмейтін әскери, экономикалық, ғылыми-техникалық, сыртқы экономикалық, сыртқы саяси, барлаушылық, қарсы барлаушылық, жедел-іздестірушілік және өзге де қызметті тиімді жүзеге асыру мақсатымен мемлекет олардың таратылуын шектейтін, мемлекеттік және қызметтік құпияларды құрайтын, мемлекет қорғайтын мәліметтер - мемлекеттік құпиялар деп танылатыны түсіндірілсін.

2. ҚК-нің 185, 186 және 458-баптарында көзделген қылмыстармен келтірілген нұқсанның мөлшері, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 17 шілдедегі № 701 қаулысымен бекітілген, "Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді жария ету немесе жоғалту салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның, сондай-ақ мәліметтер көздерінің иесіне оларды құпияландыру нәтижесінде келтірілетін нұқсан мөлшерін анықтау ережесіне" (бұдан әрі - Ереже) сәйкес белгіленеді.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

3. Нұқсан мөлшерін анықтауды мемлекеттік органның немесе ұйымның мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі тұрақты жұмыс істейтін комиссиясы (бұдан әрі - ТЖІК) қылмыстық іс бойынша сотқа дейін іс жүргізу сатысында жүзеге асырады. Ұйымда ТЖІК болмаған жағдайда нұқсан мөлшерін анықтауды мәлімет жоғалған немесе жария етілген ұйымдағы басшының бұйрығымен құрылатын сараптама комиссиясы (бұдан әрі - сараптама комиссиясы) жүргізеді.

4. Қылмыстық іс бойынша нұқсанның мөлшерін анықтау кезінде ТЖІК немесе сараптама комиссиясы Ереженің 8-тармағын басшылыққа алуы керек. Ереженің 9-тармағын қолданған жағдайда, ТЖІК немесе сараптама комиссиясы Ереженің 8-тармағында көрсетілген көрсеткіштерді өз қорытындысында осы көрсеткіштердің негіздері мен дәлелдерін көрсете отырып, міндетті түрде ескеруге тиіс.

5. Қылмыстық процесті жүргізуші орган сараптама комиссиясының алдыңғы қорытындысы жеткіліксіз негізделген не оның тұжырымдары күмән тудырған жағдайларда нұқсан мөлшерін анықтау жөнінде қайтадан сараптамалық зерттеу тағайындайды, сараптаманы жүргізу ведомствоаралық сараптама комиссиясына тапсырылады. Көрсетілген комиссияның құрамы мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен жұмыс істеу жөнінде өкілеттіктер берілген Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдары ТЖІК немесе сараптама комиссиялары мүшелерінен құрылады.

6. ҚК-нің 185, 186 және 458-баптарында көзделген ауыр салдарға шет елдердің арнайы қызметтерінің, террористік және экстремистік ұйымдардың немесе ұйымдасқан қылмыстық топтардың иелігіне мәліметтердің көшуін, Қазақстан Республикасының сыртқы саяси мүдделеріне немесе ұлттық қауіпсіздігіне келтірілген нұқсанды, қылмыстық әрекеттердің салдарынан ғаламдық ғылыми зерттеулердің, мемлекеттік іс-шаралар мен халықаралық келіссөздердің өткізілмей қалуын, режимдік объектінің көшірілуін, құқық қорғау және арнайы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің, осы органдарға құпия жәрдем көрсететін (көрсеткен) адамдардың, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің қаза табуын, денсаулығына ауыр зиян келтірілуін не қамауға алынуын және т.с.с. жатқызған жөн.

Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

7. Қылмыстық іс бойынша іс жүргізу мемлекеттік құпияларды қорғау мәселелерін реттейтін заңнама қатаң сақтала отырып жүзеге асырылуға тиіс. Егер қылмыстық іс материалдарында мемлекеттік құпияны құрайтын мәліметтер болған жағдайда, қылмыстық процесті жүргізуші орган, оларға қол жеткізуді шектеу туралы тиісті қаулы шығарып, қылмыстық процеске қатысушыларды бұл туралы жазбаша хабардар етуге және оларға осындай мәліметтерге қол жеткізу тәртібін түсіндіруге тиіс.

Тиісті рұқсаты жоқ адамдардың мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтермен заңсыз танысу мүмкіндігін болдырмау мақсатында, мемлекеттік құпияларды қамтитын қылмыстық іс материалдарын құпия емес материалдардан бөлек іске (жеке томдарда) тіркеу ұсынылады.

8. Қылмыстық істерді талқылау барлық соттар мен барлық сот сатыларында ашық жүргізіледі. Мемлекеттік құпияны қорғау мүдделеріне қайшы келген жағдайларда сот талқылауының жариялылығын сот қаулысының негізінде шектеуге болады. Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінің (бұдан әрі - ҚПК) 29-бабының бірінші бөлігінде жабық сот талқылауын жүргізудің басқа да негіздері көзделген. Онда көрсетілген тізбе түпкілікті болып табылады және кеңінен түсіндіруге жатпайды.

Қылмыстық іс бойынша ҚПК-нің 29-бабының бірінші бөлігінде көзделген сот талқылауының жариялылығына соның ішінде мемлекеттік құпияларды қорғауға байланысты шектеу негіздері болмаған кезде адамның ауыр немесе аса ауыр қылмысты, мысалы бандитизм, терроризм және т.с.с. жасауының бір ғана фактісі жабық сот талқылауын өткізу үшін мән-жай болып табылмайды.

Ескерту. 8-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

9. ҚПК-нің 47-бабының бесінші бөлігінің талаптарына сәйкес, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтері бар дәлелдемелер жабық сот отырысында зерттеледі. Оған тиісті нысан бойынша мемлекеттік құпияларға рұқсаты бар процеске қатысушылар ғана қатысады.

Мемлекеттік құпияларға рұқсатты сот отырысына дейін соттардың қызметін қамтамасыз ету жөніндегі уәкілетті орган (сот аппараты) - судьяларға, алқабилерге, сот отырысының хатшысына және соттың басқа да қызметкерлеріне қатысты, прокуратура органдары - мемлекеттік айыптаушыға қатысты, әділет органдары - адвокаттарға және қылмыстық процестің басқа да қатысушыларына қатысты ресімдейді. Резервтің болмау себебі бойынша немесе заңмен көзделмеген өзге де негіздер бойынша адвокаттарға мемлекеттік құпияларға рұқсат беруді шектеуге жол берілмейді.

Сот талқылауы кезінде қорғаушы ауыстырылған және мемлекеттік құпияларға рұқсаты жоқ басқа адвокат іске қатысқан жағдайда, сот адвокат тиісті рұқсат алуы үшін сот талқылауын кейінге қалдырады. Осы ретте соттың қаулысында ҚПК-нің 341-бабының бірінші бөлігіне сәйкес, іс кейінге қалдырылатын мерзім, сондай-ақ әділет органдары адвокатқа қатысты мемлекеттік құпияларға рұқсатты ресімдеу туралы мәселені міндетті түрде шешетін мерзім белгіленеді.

Төрағалық етуші мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтері бар дәлелдемелерді жабық сот отырысында зерттеу кезінде сот приставтарының, айдауылдардың және сот отырысын қамтамасыз ететін өзге де адамдардың мемлекеттік құпияларды жария етуіне жол бермейтін шараларды қабылдайды.

Ескерту. 9-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

10. ҚПК-нің 29-бабының үшінші бөлігіне сәйкес іс бойынша қабылданған соттың үкімі және қаулылары барлық жағдайларда көпшілік алдында жарияланады. Жабық сот отырысында қаралған істер бойынша үкімнің кіріспе және қарар бөліктері ғана көпшілік алдында жария етіледі.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

11. Жедел-іздестіру іс-шараларын (бұдан әрі - ЖІІШ) ұйымдастыру мен өткізу тәсілі туралы мәліметтер Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен мемлекеттік органдар әзірлейтін, құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесі бар ведомстволық актілерге сәйкес қызметтік немесе мемлекеттік құпияны құрауы мүмкін.

Осыған байланысты жедел-іздестіру қызметі процесінде алынған материалдар, олар ҚПК-нің ережелеріне және мемлекеттік құпияларды қорғау мәселелерін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жиналған, тексерілген және бағаланған жағдайда ғана қылмыстық іс бойынша дәлелдеу барысында қолданылады.

Қылмыстық процесте жедел-іздестіру қызметінің нәтижелерін пайдалану қажет болған жағдайда қылмыстық процесті жүргізуші орган "Мемлекеттік құпиялар туралы" Заңның 22-бабының және ҚПК-нің 239-бабының талаптарын ескере отырып, мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді құпиясыздандыру туралы қаулы шығарады.

Ескерту. 11-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

12. Қылмыстық ізге түсу органдары жедел-іздестіру қызметінің материалдарын ҚПК-нің 118 және (немесе) 120-баптарына сәйкес және ҚПК-нің 47 және 97-баптарының талаптарын сақтай отырып, заттай дәлелдемелер мен (немесе) құжаттар ретінде қылмыстық іске тіркейді.

Жедел-іздестіру қызметінің нәтижелері бойынша алынған заттай дәлелдемелер мен құжаттарды қылмыстық іс материалдарының тізімдемесіне тіркеу міндетті болып табылады.

Осы тармақта көрсетілген қылмыстық іс жүргізу заңының ескертпелерін сақтамау ҚПК-нің 112-бабының талаптарына сәйкес жедел-іздестіру қызметі барысында алынған нақты деректерді дәлелдемелер ретінде жарамсыз деп тануға әкеп соқтырады.

Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

13. Жедел-іздестіру қызметі нәтижесінде алынған дәлелдемелерді, соның ішінде нақты деректерді зерттеу және бағалау кезінде, соттың ҚПК-нің 115-бабы сегізінші бөлігінің ережелерін ескере отырып, жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органның қызметкерінен куә ретінде жауап алуға құқығы бар. Жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдарға құпия негізде жәрдем көрсететін адамның келісімімен осы адамнан да куә ретінде ҚПК-нің 115-бабы сегізінші бөлігіне сәйкес жауап алынуы мүмкін. Бұл ретте, егер ҚПК-нің 97-бабының негізінде оларға қатысты қауіпсіздік шаралары қолданылмаса, сот аталған адамдардан куә ретінде жауап алуды ҚПК-нің 370-бабы бірінші, екінші, үшінші, төртінші, бесінші, алтыншы бөліктерінің қағидалары бойынша жалпы тәртіппен жүзеге асырады.

Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

14. Тиісті қаулының негізінде қауіпсіздік іс жүргізу шаралары қолданылған куәден жауап алу ҚПК-нің 101-бабында және 370-бабының жетінші бөлігінде көзделген қағидалар сақтала отырып жүзеге асырылады. Мұндай жағдайда жауап алу басталар алдында судья (сот) процеске басқа қатысушылар болмаған кезде осы куәнің жеке басын өзі анықтауға, осы адамның куә бола алатынына көз жеткізуге, сондай-ақ оған қауіпсіздік шараларын қолданудың негізділігін тексеруге тиіс. Содан соң сот ҚПК-нің 98-бабының екінші бөлігінде белгіленген қағидалар бойынша, соның ішінде куәнің бүркеншік атын пайдалана отырып немесе сот отырысы залындағы басқа қатысушылардың оны танып қалуын болдырмайтын және сот талқылауына қатысқан басқа қатысушылар да оны сырттай бақылай алмайтындай жағдайда осындай куәдан жабық сот отырысында жауап алуды жүргізуге құқылы.

Бұл ретте куәлардың және қылмыстық сот ісін жүргізуге қатысатын басқа да адамдардың қауіпсіздік шаралары осы адамдарға қатысты зорлық жасаудың немесе қылмыстық заңмен тыйым салынған өзге де әрекеттің нақты қаупі болған кезде ғана ҚПК-нің 96-бабының бірінші бөлігіне сәйкес қабылдануы мүмкін екендігін ескеру керек.

Қауіпсіздік шарасын қолданудың әрбір жағдайында соттар Қазақстан Республикасының 2000 жылғы 5 шілдедегі № 72-II "Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы" Заңының 23-бабы талаптарының орындалған-орындалмағанын, соның ішінде қылмыстық процеске қатысушы адамдарға қатысты қылмыстық заңмен тыйым салынған әрекеттің жасалу қаупінің анықталуына байланысты қылмыстық процесті жүргізуші органның оған негіздер болған жағдайда сотқа дейінгі тергеп-тексерулердің бірыңғай тізілімін жүргізуін тіркеуге міндетті екенін тексеруге тиіс.

Куәдан өзінің шын есімімен де, бүркеншік атымен де бірнеше нұсқада жауап алуға жол берілмейді. Егер адамнан оған қауіпсіздік шаралары қолданылғанға дейін куә ретінде жауап алынса, онда одан жауап алу хаттамасы қылмыстық іс материалдарынан алынуға және қорғалатын адам туралы басқа да мәліметтермен бірге негізгі іс жүргізуден бөлек сақталуға тиіс. Бұдан әрі осы іс бойынша ҚПК-нің 97 және 98-баптарында белгіленген қағидаларға сәйкес одан куә ретінде жауап алу, оның бүркеншік атымен жүргізілуге тиіс.

Ескерту. 14-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

15. ҚПК-нің 24-бабы бірінші бөлігінің талаптарын қамтамасыз ету мақсатында судьяға оның талап етуі бойынша Қазақстан Республикасының 1994 жылғы 15 қыркүйектегі № 154-ХIII "Жедел-іздестіру қызметі туралы" Заңының (бұдан әрі - ЖІҚ туралы Заң) 5-бабының 4-тармағына сәйкес, жедел-іздестіру қызметін ұйымдастыру, нақты жедел-іздестіру іс-шаралары, ақпаратты алу көздері және тәсілдері туралы мәліметтерді қоспағанда, қолда бар барлық жедел-қызмет құжаттары қосымша берілуге тиіс.

Бұл ретте сот талап етілген құжаттарды зерттеу кезінде қылмыстық процесте пайдаланылмаған жедел-іздестіру қызметі нәтижелерінің, сондай-ақ құпиясыздандыруға жатпайтын өзге де мәліметтердің, соның ішінде жедел-іздестіру қызметін ұйымдастыру туралы, нақты ЖІІШ туралы, дереккөздер мен ақпарат алу тәсілдері туралы мәліметтердің жария етілуіне жол бермейтін қажетті шараларды қабылдауға міндетті.

Ескерту. 15-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

16. Айыпталушының жеке басын сипаттайтын мән-жайлар қылмыстық процесте ҚПК-нің 113-бабы бірінші бөлігінің 5-тармағына сәйкес дәлелдеуге жатады. Сондықтан, қылмыстық ізге түсу органдары мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтері бар жедел-қызметтік құжаттардың бар екені туралы сілтеме жасалған қылмыстық іс материалдарына айыпталушының заңға қарсы әрекеттерге қатысуы туралы немесе оның жеке басын теріс сипаттайтын өзге де деректерді тіркеген жағдайларда, сот осы құжаттарды талап етуге және зерттеуге құқылы. Ресми құжаттармен расталмаған жедел мәліметтер назарға алынуға тиіс емес. Бұл ретте адамның ұйымдасқан қылмыстық топқа немесе қылмыстық ұйымға қатысы болуы фактісі ҚК-нің 262-бабының екінші бөлігінде көзделген қылмыс құрамын құрайтынын және қылмыстық процесте дәлелдеуге жататынын назарда ұстаған жөн.

Ескерту. 16-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

17. Дәлелдемелері арнайы жедел-іздестіру іс-шараларының (бұдан әрі - АЖІІШ) нәтижесінде алынған қылмыстық істер бойынша прокурор санкция берген осы іс-шараны өткізу туралы қаулыны іс материалдарына тіркеу міндетті болып табылады. Егер ЖІҚ туралы Заңның 12-бабының 6-тармағына сәйкес, АЖІІШ прокурордың санкциясынсыз өткізілген болса, онда АЖІІШ-нің заңдылығы туралы прокурордың қаулысы АЖІІШ өткізу туралы қаулымен бірге қылмыстық іс материалдарына тіркеледі.

Прокурор санкция берген АЖІІШ өткізу туралы қаулының немесе прокурордың АЖІІШ-нің заңдылығы туралы қаулының қылмыстық іс материалдарында болмауы АЖІІШ нәтижелері бойынша алынған нақты деректерді дәлелдемелер ретінде жарамсыз деп тану үшін негіз болып табылады.

18. Жедел сатып алу немесе өзге ЖІІШ (арнайы немесе жалпы) өткізілгеннен кейін, жалғастырылмайтын, бір мезгілде ғана жүзеге асырылатын қылмыстық құқық бұзушылықты құжаттандыру үшін, мысалы, есірткі құралдарын өткізу, осындай қылмыстық құқық бұзушылықты анықтау үшін нақ сол адамға қатысты қайтадан АЖІІШ өткізуге оны өткізудің заңда көзделген негіздері көрсетіле отырып тиісті қаулы шығару арқылы жол беріледі.

Ескерту. 18-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 3 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

19. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабының 1-тармағына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ресми түрде жарияланған күннен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының төрағасы	Қ.Мәми
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы	Д.Нұралин

On application in criminal proceedings of certain norms of the legislation governing the protection of state secrets

Normative Decree of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated December 13, 2013 № 3.

Unofficial translation

In order to correctly and uniformly apply the legislation of the Republic of Kazakhstan on protection of state secrets, the plenary session of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan

hereby DECREES AS FOLLOWS:

1. To clarify that in accordance with Article 1 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 15, 1999 No. 349-1 “On State Secrets” (hereinafter - the Law on State Secrets), state secrets shall be information protected by the state, constituting state and official secrets, the disclosure of which limited by the state in order to carry out effective military, economic, scientific-technical, foreign economic, foreign policy, intelligence, counterintelligence, operational-investigative and other activities, not conflicting with generally accepted norms of international law.

2. The amount of damage caused by the crimes provided by Articles 185, 186 and 458 of the Criminal Code of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Criminal Code) shall be established in accordance with the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan dated July 17, 2003 No. 701 “Rules for determining the amount of damage that may or may be caused to the national security of the Republic of Kazakhstan or to the interests of state authorities and organizations as a result of disclosure or loss of information constituting state secrets, as well as damage, inflict to the owner of information as a result of their secrecy” (hereinafter - the Rules).

Footnote. Paragraph 2 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

3. Determination of the amount of damage shall be carried out at the stage of pre-trial criminal proceedings by a permanent commission on the protection of state secrets (hereinafter - PC) of a state body or organization. If there is no PC in the organization, the amount of damage shall be determined by an expert commission created by Order of the head of the organization, where the information was lost or disclosed (hereinafter - the expert commission).

4. When determining the amount of damage in a criminal case, the PC or the expert committee should be guided by the provisions of Paragraph 8 of the Rules. If Paragraph 9 of the Rules shall be applied, the PC or the expert commission must necessarily take into account the indicators provided in paragraph 8 of the Rules, giving in its conclusion the reasons and grounds for considering these indicators.

5. The agency conducting the criminal process, in cases where the previous opinion of the expert commission is not sufficiently justified or its findings are in doubt, appoints a repeated expert study to determine the amount of damage, the production of which is assigned to the interdepartmental expert commission. The composition of the specified commission shall be made up of members of the PC or expert commission of state bodies of the Republic of Kazakhstan, empowered to manage information constituting state secrets.

6. The severe consequences provided by Articles 185, 186 and 458 of the Criminal Code should include the transfer of information into the possession of foreign special services, terrorist and extremist organizations or organized criminal groups, damage to the foreign policy interests or national security of the Republic of Kazakhstan, failure of the global scientific research program as a result of criminal actions, government events and international negotiations, the relocation of a sensitive facility, death, grievous bodily harm or the arrest of employees of the law-enforcement and special state agencies, rendering (rendered) confidential assistance to these bodies, as well as members of their families, etc.

Footnote. Paragraph 6 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

7. Criminal proceedings should be carried out in strict compliance with legislation governing the protection of state secrets. If the materials of the criminal case contain information constituting state secrets, the body conducting the criminal process must issue an appropriate resolution restricting access to them, notify the participants in the criminal process in writing and explain to them the procedure for admitting such information.

In order to exclude the possibility of unlawful acquaintance with information constituting state secrets by persons who do not have appropriate access, it is recommended that criminal case materials containing state secrets be attached to the case separately from unclassified materials (in separate volumes).

8. Criminal proceedings in all courts and in all court instances are open. The limitation of publicity of a trial is allowed on the basis of a court resolution in cases where this is contrary to the interests of protecting state secrets.

Part one of Article 29 of the Code of Criminal Procedure of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the CPC) also provides other grounds for conducting a closed trial. The list of the grounds indicated therein is exhaustive and not subject to broad interpretation.

In the absence in the criminal case of the grounds provided in part one of Article 29 of the Code of Criminal Procedure to limit the transparency of the trial, including those related to the protection of state secrets, the mere fact that a person committed a grave or especially grave crime, such as banditry, terrorism, etc., is not a circumstance for a closed trial.

Footnote. Paragraph 8 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

9. In accordance with the requirements of part five of Article 47 of the Code of Criminal Procedure, evidence containing information constituting state secrets shall be examined in closed court session. Only participants in the process who have access to state secrets in the appropriate form participate in it.

The admission to state secrets before the court session is issued by the authorized agency for ensuring the activity of the court (court apparatus) - in relation to judges, jurors, court clerk and other court employees, prosecution authorities - in relation to the public prosecutor, justice bodies - in relation to lawyers and others participants in the criminal process. It shall not be allowed to restrict the issuance of access to state secrets to lawyers due to lack of reserve or for other reasons not provided by law.

If the defender is replaced in the trial and another attorney who does not have access to state secrets enters the case, the court postpones the trial for the attorney to obtain the corresponding admission. Moreover, in the court resolution, in accordance with part one of Article 341 of the Code of Criminal Procedure, a period is set for which the trial is postponed, as well as a period during which the judicial authorities are obliged to resolve the issue of obtaining access to state secrets with regard to the lawyer.

When examining in closed trial evidence, containing information constituting state secrets, the presiding judge shall take measures to prevent the disclosure of state secrets by bailiffs, escorts and other persons who participate in a court hearing.

Footnote. Paragraph 9 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the day of its first official publication).

10. In accordance with part three of Article 29 of the Code of Criminal Procedure, the verdict of the court and the decisions adopted in the case are in all cases pronounced publicly. In cases considered in closed court session, only the introductory and resolute parts of the sentence are publicly proclaimed.

Footnote. Paragraph 10 as amended by the normative resolution of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the day of its first official publication).

11. Information on the organization and tactics of conducting operational-investigative measures (hereinafter referred to as the “OIM”) may constitute official or state secret in accordance with departmental acts containing a list of information subject to classification developed by state authorities in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

In this regard, materials obtained in the process of operational-investigative activities shall be used in the process of proving criminal cases, subject to their collection, verification and evaluation in accordance with the provisions of the Code of Criminal Procedure and the legislation of the Republic of Kazakhstan governing the protection of state secrets.

If it is necessary to use the results of operational-investigative activities in criminal proceedings, the agency conducting the criminal process shall order the declassification of information constituting state secrets, taking into account the requirements of Article 22 of the Law on State Secrets and Article 239 of the Code of Criminal Procedure.

Footnote. Paragraph 11 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

12. Criminal prosecution authorities attach to the criminal case materials of operational-investigative activities as evidence and (or) documents in accordance with Articles 118 and (or) 120 of the Code of Criminal Procedure and in compliance with the requirements of Articles 47 and 97 of the Code of Criminal Procedure.

The inclusion of material evidence and documents obtained as a result of operational-investigative activities in the list of criminal case materials shall be mandatory.

Failure to comply with the requirements of the criminal procedure law specified in this Paragraph in accordance with the requirements of Article 112 of the Code of Criminal Procedure entails the recognition of factual data obtained in the course of operational- investigative activity as inadmissible as evidence.

Footnote. Paragraph 12 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

13. When examining and evaluating evidence, including evidence obtained as a result of operational investigative activities, the court shall be entitled, subject to the provisions of part eight of Article 115 of the CPC, to interrogate as a witness an employee of the agency that carried out operational investigative activities. With the consent of a person who provides confidential assistance to agencies conducting operational investigative activities, this person may also be questioned as a witness in accordance with part eight of Article 115 of the CPC. Moreover, the interrogation of these persons as witnesses, if security measures were not applied to them on the basis of Article 97 of the Code of Criminal Procedure, shall be carried out by the court in accordance with the rules of parts one, two, three, four, five, six of Article 370 of the Code of Criminal Procedure.

Footnote. Paragraph 13 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

14. The interrogation of a witness in respect of whom procedural security measures have been applied on the basis of a relevant decision shall be carried out in compliance with the rules provided in Article 98 and in part seven of Article 370 of the Code of Criminal Procedure. In this case, before the interrogation begins, the judge (court) must personally in the absence of other process participants, establish the identity of the witness, verify whether this person can act as a witness, and also verify the validity of the application of security measures to him. Then the court in a closed session has the right to interrogate such a witness in accordance with the rules established by the part two of Article 98 of the Code of Criminal Procedure, including using the witness’s pseudonym or in conditions that exclude his recognition to others present in the courtroom or without visual observation by other participants of the judicial trial.

It should be taken into account that the security measures of witnesses and other persons involved in criminal proceedings, in accordance with part one of Article 96 of the Code of Criminal Procedure, shall be applied only if there is a real threat of violence or other acts prohibited by the criminal law against these persons.

In each case of applying security measures, the courts must check whether the requirements of Article 23 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated July 5, 2000 No. 72-II “On State Protection of Persons Participating in the Criminal Procedure”, including the obligations of the body conducting the criminal process, have been met, if there is reason to register in the Unified Register of Pre-trial Investigations in connection with the revealed threat of committing an act prohibited by the criminal law against a person participating in the criminal process.

Variable interrogation of a witness is not allowed under his real name or under a pseudonym. If a person was questioned as a witness before the security measure was applied to him, then the protocol of his interrogation should be removed from the criminal case file and stored separately from the main proceedings together with other information about the protected person. Subsequently, in this case, his interrogation should be carried out only as a witness under a pseudonym according to the rules established by Articles 97 and 98 of the Code of Criminal Procedure.

Footnote. Paragraph 14 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

15. In order to ensure the requirements of part one of Article 24 of the Code of Criminal Procedure, a judge at his request in accordance with Paragraph 4 of Article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated September 15, 1994 No. 154-XIII “On operational-investigative activity” (hereinafter - the Law on the OIA) must be additionally provided all available operational and official documents, with the exception of information about the organization of operational- investigative activities, specific operational- investigative measures, sources and methods of obtaining information.

At the same time, when examining the requested documents, the court shall be obliged to take the necessary measures aimed at preventing disclosure of the results of operational-investigative activities that were not used in the criminal process, as well as other information not subject to declassification, including information about the organization of operational-investigative activities, about specific OIM, about sources and methods of obtaining information, etc.

Footnote. Paragraph 15 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

16. The circumstances characterizing the identity of the accused in criminal proceedings in accordance with Paragraph 5 of part one of Article 113 of the Code of Criminal Procedure shall be proved. Therefore, in cases where the criminal prosecution authorities, with reference to the availability of operational and official documents containing information constituting state secrets, information on the participation of the accused in unlawful acts or other data negatively characterizing his personality shall be attached to the criminal case materials, the court shall also be entitled to demand official documents and examine them. Operational information without confirmation by official documents should not be taken into account. It should be taken into account that the fact of a person’s participation in an organized group or a criminal organization forms the corpus delict provided in the second part of Article 262 of the Criminal Code, and must be proved in criminal proceedings.

Footnote. Paragraph 16 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

17. In criminal cases, for which evidence was obtained as a result of a special operational-investigative measures (hereinafter referred to as SOIM), the inclusion in the case file of a decision to conduct this measures, authorized by the prosecutor, shall be mandatory. If the SOIM was carried out in accordance with Paragraph 6 of Article 12 of the Law on OIA without the sanction of the prosecutor, then the decision of the prosecutor on the legality of the SOIM shall be attached to the materials of the criminal case along with the decision to conduct the SOIM.

The absence in the materials of the criminal case of a decision to conduct SOIM sanctioned by the prosecutor or a decision of the prosecutor on the legality of SOIM shall be the basis for the recognition of evidence obtained by the results of SOIM as unacceptable as evidence.

18. After conducting an operational purchase or other OIM (special or general) to document a criminal offense that is not ongoing, but shall be carried out simultaneously with, for example, the sale of narcotic drugs, repeated OIM against the same person to identify a similar criminal offense shall be allowed only by issuing the appropriate decisions indicating the grounds for its implementation provided by law.

Footnote. Paragraph 18 as amended by the regulatory decision of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2017 No. 3 (shall be enforced from the date of its first official publication).

19. According to paragraph 1 of Article 4 of the Constitution of the Republic of Kazakhstan, this regulatory decision shall be included in the current law, as well as generally binding and comes into force from the date of its official publication.

K. MAMI,

The Chairman of the Supreme Court

Republic of Kazakhstan

D. NURALIN,

Plenary Secretary

Judge of the Supreme Court

Republic of Kazakhstan