Азаматтық қорғау саласындағы бірінші кезектегі шаралардың 2023 – 2027 жылдарға арналған кешенді жоспарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 15 маусымдағы № 478 қаулысы.

Қазақстан Республикасы Президентінің 2022 жылғы 5 қыркүйекте Жедел штабтың отырысында берген тапсырмаларына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Азаматтық қорғау саласындағы бірінші кезектегі шаралардың 2023 – 2027 жылдарға арналған кешенді жоспары (бұдан әрі – Кешенді жоспар) бекітілсін.

2. Орталық және жергілікті атқарушы органдар Кешенді жоспарда көзделген іс-шаралардың уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін және жылдың қорытындысы бойынша 25 қаңтардан кешіктірмей Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігіне олардың іске асырылу барысы туралы ақпарат беріп тұрсын.

3. Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі жылдың қорытындысы бойынша 15 ақпаннан кешіктірмей Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппаратына Кешенді жоспардың іске асырылу барысы туралы жиынтық ақпарат беріп тұрсын.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігіне жүктелсін.

5. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі

Ә. Смайылов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 15 маусымдағы № 478 қаулысымен бекітілген

Азаматтық қорғау саласындағы бірінші кезектегі шаралардың 2023 – 2027 жылдарға арналған кешенді жоспары

Кіріспе

Азаматтық қорғау саласындағы бірінші кезектегі шаралардың 2023 – 2027 жылдарға арналған кешенді жоспары (бұдан әрі – Кешенді жоспар) Қазақстан Республикасы Президентінің 2022 жылғы 5 қыркүйекте Қостанай облысындағы табиғи өртті жою жөніндегі жедел штаб отырысында берген тапсырмаларына сәйкес әзірленді.

Орта мерзімді перспективаға арналған кешенді жоспар халықты, объектілер мен аумақтарды төтенше жағдайлардан кешенді қорғау жөніндегі шараларды, сондай-ақ азаматтық қорғау күштері мен құралдарының жедел ден қоюға әзірлігін арттыруды көздейді. Іс-шаралар Төтенше жағдайлар министрлігінің (бұдан әрі – ТЖМ), Экология және табиғи ресурстар министрлігінің (бұдан әрі – ЭТРМ), жергілікті атқарушы органдардың (табиғат қорғау бөлімшелері) міндеттерін мынадай бағыттар бойынша іске асыруға мүмкіндік береді:

1. "Материалдық-техникалық базаны нығайту";

2. "Еңбек ресурстары және әлеуметтік қамсыздандыру";

3. "ТЖМ объектілерін салу және реконструкциялау".

Қазақстан Республикасының аумағында болған табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы шолу-талдамалық ақпарат табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар санының өскенін куәландырып отыр: қауіпті гидрометеорологиялық және геологиялық құбылыстар (2019 ж. – 45, 2020 ж. – 104, 2021 ж. – 130, 2022 ж. – 150 ); табиғи өрттер (2019 ж. – 700, 2020 ж. – 831, 2021 ж. – 870, 2022 ж. – 928).

Мемлекет экологиялық, экономикалық және әлеуметтік маңыздылығын ескере отырып, елдің орман қорын өрістетуде, ол 2019 – 2022 жылдар аралығындағы кезеңде 12 млн 938 мың гектардан 13 млн 635 мың гектарға дейін ұлғайды. Бұл ретте өткен жылы республика бойынша орман өрттерінің саны 50 жағдайға ұлғайды (751-ден 801 жағдайға дейін).

Ағымдағы жағдайды талдау

1. Материалдық-техникалық жарақтандыру

ТЖМ бөлімшелерінің қарамағында әртүрлі функционалдық мақсаттағы 3875 бірлік автотехника, 119713 бірлік жабдық пен құрал-жабдық, 33 әуе кемесі бар.

70 – 90 жылдары шығарылған 500 бірлікке жуық өрт сөндіру техникасы пайдалану ресурсын өтеген және есептен шығарылуға жатады. Соңғы 5 жылда тек 305 өрт сөндіру автомобилі сатып алынды, бұл ретте 621 бірлік техника есептен шығарылды.

Азаматтық қорғаныс әскери бөлімдерінің материалдық-техникалық жарақтандырылуы 80 %-ды құрайды, оның 65 %-ы жаңартуды талап етеді.

Республикалық жолдардың авариялық-қауіпті учаскелерін шұғыл медициналық көмекпен қамтамасыз етумен қамту деңгейін арттыру мақсатында трассалық медициналық-құтқару пункттерінің инфрақұрылымын одан әрі кеңейту жоспарлануда.

ТЖМ медициналық-құтқару көлігінің 44 бірлігінен небары 11-і медициналық жабдықпен жарақтандырылған, толық көлемде шұғыл медициналық көмек көрсету, эвакуациялау немесе тасымалдау кезеңінде зардап шеккен адамның денсаулық жағдайына қадағалау жүргізу мүмкіндігі жоқ (40 бірлік реанимобильдің 26-сы 100 %-ға тозған, 14 бірлігінде – 95 %-ды құрайды). Зақымдалған автокөліктен зардап шеккендерді босатып шығаруға арналған авариялық-құтқару жабдықтарымен жарақталған медициналық-құтқару көлігі жоқ.

ТЖМ әуе кемелері еліміздің 14 ірі қаласында ғана орналасқан, бұл шұғыл медициналық көмек көрсету, зардап шеккендерді құтқару, жеке құрам мен жабдықты ірі төтенше жағдайлар туындаған жерге жеткізу жөніндегі арнайы міндеттерді шешу үшін жедел ден қою мүмкіндігін айтарлықтай қысқартады.

Бүгінгі таңда жұмыс істеп тұрған 63 сейсмикалық станцияда жабдықтың негізгі бөлігі моральдық және физикалық тұрғыдан ескірген. Жабдықтардың болмауына байланысты 6 сейсмикалық станция консервацияланған, ал 30-ы жаңғыртуды қажет етеді. Материалдық-техникалық жарақтандыру тиесілілік нормасының 25 %-ын құрайды.

Ел халқын техникалық құлақтандыру құралдарымен қамту 40,9 %-ды (1781 бірлік), ТЖМ бөлімшелерінің қарамағында 1615 дабылды-сөйлеу құрылғыларын орталықтандырылған іске қосу және дыбыстық хабарламаларды тарату мүмкіндігі бар 63 басқару пульті бар. Халықты құлақтандырудың мобильді кешендері еліміздің 20 өңірінің 16-да қолданылады. Цифрлық байланыс құралдарымен жарақтандыру жалпы қажеттіліктің 40,2 %-ына жетеді.

ЭТРМ деректері бойынша облыстардың орман мекемелерінің өрт сөндіру техникасымен және жабдықтарымен жарақтандырылуы 66,3 %-ды құрайды. Тиесілілік нормаларына сәйкес 4695 бірлік шағын орман өртін сөндіру кешені қажет, қолда 6143 бірлік бар, оның ішінде 2763 бірлік немесе 45 %-ы өзінің пайдалану мерзімін өтеген, қолда бар 957 бірліктен 334 (35 %) патрульдік машина, 6221 трактордан 2801 (45 %) есептен шығарылуға жатады.

Ең нашар жабдықталған облыстар: Атырау – 24 %, Қызылорда – 33 %, Батыс Қазақстан – 47 %, Шығыс Қазақстан – 64 %.

Орман өрттерімен күрес кезінде өрт сөндіру автомобильдері мен жабдықтарының жеткіліксіз саны байқалады, қолда бар 6186 өрт сөндіру автомобильдерінің 4714 бірлігі (45 %), 6189 бірлік өртке қарсы, ағаш отырғызатын тіркеме және аспалы жабдықтың 4725 бірлігі (75 %) есептен шығарылуға жатады.

Табиғат қорғау мекемелерінің, атап айтқанда, арнайы көлік құралдарымен, өрт сөндіру автомобильдерімен, тіркеме және аспалы жабдықтары бар тракторлармен, өрт-бақылау мұнараларымен нашар материалдық-техникалық жарақтандырылуы, пилотсыз аппараттардың, роботтандырылған техниканың, орман өрттерін ерте анықтау жүйелерінің болмауы мемлекеттік орман қорында орман өрттерін толық шамада жедел анықтауға және оларды сөндіруге кірісуге мүмкіндік бермейді.

Проблемалық мәселелер:

азаматтық қорғау органдарының, табиғат қорғау және орман мекемелерінің төмен материалдық-техникалық жарақтандырылуы;

өртті ерте анықтау жүйелері орнатылған, өрт-бақылау мұнараларының жетіспеушілігі;

пилотсыз ұшу аппараттарының роботтандырылған техниканың жеткіліксіздігі;

облыстарды құлақтандырудың техникалық құралдары кешенін енгізу қажеттілігі;

өрт сөндіруге және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған арнайы техниканың жетіспеушілігі.

2. Еңбек ресурстары және әлеуметтік қамсыздандыру

Азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері олардың өміріне, денсаулығына ұдайы қауіп төндіретін жоғары дене және психологиялық жүктеме жағдайында қызмет өткеріп, өз жұмысын жүзеге асырады және тәулік бойы жауынгерлік әзірлікте болады.

Халықты төтенше жағдайлардан қорғауды толыққанды қамтамасыз ету, авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу, жедел ден қоюды арттыру, шұғыл медициналық көмек көрсету үшін штат санын ұлғайту және азаматтық қорғау органдарының қызметкерлеріне әлеуметтік пакет ұсыну қажет.

Штат саны нормативтеріне (Ішкі істер, Төтенше жағдайлар, Денсаулық сақтау, Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрліктерінің бұйрықтары) сәйкес жұмыс істеп тұрған бөлімшелердің штат санының жеткіліксіздігіне байланысты ішкі қайта бөлу есебінен еңбек ресурстарымен жасақтау мүмкін болмай отыр.

Проблемалық мәселелер:

тұрғын үй төлемдерінің болмауы;

көтерме жәрдемақылардың болмауы;

кадрлардың тұрақтамауы;

азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерге арналған үстемеақылардың болмауы;

штат санының жеткіліксіздігі.

3. ТЖМ объектілерін салу және реконструкциялау

Ел аумағын өрттен қорғауды ТЖМ-ның 422 өрт сөндіру депосы жүзеге асырады (оның ішінде 130 өрт сөндіру депосы жаңғыртуды талап етеді).

317 елді мекен өрттен қорғаумен қамтамасыз етілді, қосымша 121 өрт сөндіру депосын салу талап етіледі.

Халық саны 10 мың адамды құрайтын және одан асатын 188 елді мекеннің (88 қала, 100 ауыл) тек 150-де мемлекеттік өртке қарсы қызмет бар. Халық саны 5-тен 10 мың адамға дейінгі 195 ауылдық елді мекеннің 85-нде (44 %) мемлекеттік өртке қарсы қызмет жоқ.

Туристік көрсетілетін қызметтердің қолжетімділігі мен сапасын арттыру, туристік қызығушылық орындарын дамыту, сыртқы және ішкі туристік ағынның өсуі оған қауіпсіз инфрақұрылымды қалыптастыруға ықпал етеді. Көлдер мен өзендер жағалауында жаңа құтқару станцияларын пайдалануға беру тұрақты тұратын халықтың, курорттық аймақтарға келетін туристердің тиісінше қауіпсіздігін және курорттық аймақтарды төтенше жағдайлардан қорғауды уақтылы қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

ТЖМ Азаматтық қорғау академиясында оқитын курсанттар санитариялық нормаларға сәйкес келмейтін 1979 жылы салынған бейімделген жатақхана ғимаратында тұрады. Ғимараттың техникалық жағдайы курсанттарды толыққанды орналастыруға және білім беру процесін ретке келтіруге мүмкіндік бермейді.

Проблемалық мәселелер:

өртке қарсы қорғау және құтқару станцияларының дамымаған инфрақұрылымы;

Азаматтық қорғау академиясы объектілерінің санитариялық нормаларға сәйкес келмеуі (тозуы – 100 %);

республикалық жолдардың неғұрлым авариялық-қауіпті учаскелерінде трассалық медициналық-құтқару пункттері инфрақұрылымының жеткіліксіздігі;

ТЖМ объектілерін реновациялаудың болмауы.

Күтілетін нәтижелер:

Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді – ҚР Үкіметінің 09.08.2024 № 641 қаулысымен.

Материалдық-техникалық жарақтандыру

Ең жаңа техникамен, жабдықтармен, құрал-жабдықтармен жарақтандыру, пилотсыз ұшу аппараттарын, роботтандырылған жүйелерді сатып алу және пайдалану. Төтенше жағдайлардың барлық түрлеріне шұғыл және жедел ден қоюды арттыру. Тұтануды ерте анықтау, орман өрттерінің ауданын азайту, заңсыз ағаш кесу жағдайларын азайту және салдары ретінде қоршаған ортаға келтірілетін залалдың азаюы.

Еңбек ресурстары және әлеуметтік қамсыздандыру

Азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің, ТЖМ әскери қызметшілерінің штат санын және оларды әлеуметтік қорғау шараларын енгізу бойынша сараланған кезеңдік тәсілді енгізу.

ТЖМ объектілерін салу және реконструкциялау

Өрт сөндіру деполары мен суда құтқару станцияларының жаңа кешендерін салу есебінен төтенше жағдайлардан болатын қатерлерді азайту, халықтың, объектілердің және ел аумағының қауіпсіздігін қамтамасыз ету. Қабылданып жатқан шаралар шұғыл медициналық көмек көрсету деңгейін арттыруға, авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды уақтылы жүргізуге мүмкіндік береді.

Заманауи санитариялық нормаларға сәйкес келетін білім беру инфрақұрылымы объектілерін енгізу құтқарушылар мен өрт сөндірушілерді даярлау деңгейіне, авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу дағдыларын жаттықтыруға қолайлы әсер етеді.

Р/с №	Атауы	Аяқтау нысаны	Орындау мерзімі	Жауапты орындаушылар	Қаржыландыру көлемі (мың теңге)	Қаржыландыру көздері
1	2	3	4	5	6	7
Күтілетін нәтижелер: 1) мемлекеттік орман қорының орман өрттерінен қорғалу деңгейін 40 %-ға арттыру; 2) азаматтық қорғау органдарының бөлімшелері қорғайтын елді мекендер санын ұлғайту (317-ден 323-ке дейін) – 82 %-дан 84 %-ға дейін; 3) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға ден қою уақытын 15 минуттан 13 минутқа дейін төмендету; 4) авиациялық техникамен қамту аймағын 55 %-дан 81 %-ға дейін ұлғайту (33-тен 49 бірлікке дейін); 5) көлік құралдарының санын 66,8 %-дан 85,3 %-ға дейін (3345-тен 4274 бірлікке дейін) ұлғайту; 6) жабдықтармен және құрал-жабдықтармен жарақтандыруды 44,4 %-дан 68,7 %-ға дейін (216386-тен 334433 бірлікке дейін) ұлғайту; 7) орман шаруашылығы және жануарлар дүниесінің табиғат қорғау және орман мекемелерін материалдық-техникалық жарақтандыруды 100 %-ға дейін жеткізу; 8) табиғат қорғау мекемелерін орман өрттерін ерте анықтау жүйесімен қамтуды 15 %-ға дейін жеткізу; 9) заманауи техникалық ақпарат беру және құлақтандыру құралдарын енгізу арқылы халықты құлақтандырумен қамтуды 19 %-дан 49 %-ға дейін ұлғайту (1714-тен 4339 бірлікке дейін)
Материалдық-техникалық жарақтандыру
1	Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайдың алдын алу және оларды жою жөніндегі жұмыстарды орындау үшін көлік құралдары мен арнайы инженерлік техниканы сатып алу	қабылдау- беру актісі	2023 жыл	ТЖМ, ҰЭМ	9 714 120	РБ
			2024 жыл		37 854 371
			2025 жыл		23 033 154
			2026 жыл		22 599 721
			2027 жыл		19 241 194
2	Халықты қорғауға, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алуға (оның ішінде тексеріп байқау және мониторинг) және оларды жоюға арналған жабдықтар сатып алу	қабылдау- беру актісі	2023 жыл	ТЖМ, ҰЭМ	377 700	РБ
			2024 жыл		10 896 999
			2025 жыл		10 064 549
			2026 жыл		9 665 238
			2027 жыл		6 730 099
3	Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою бойынша, оның ішінде пилотсыз ұшу аппараттарының, роботтандырылған техниканың жұмыстарын орындау үшін жабдықтар сатып алу	қабылдау- беру актісі	2023 жыл	ТЖМ, ИИДМ, ҰЭМ	1 719 200	РБ
			2024 жыл		3 488 307
			2025 жыл		4 098 466
			2026 жыл		2 884 654
			2027 жыл		3 600 334
4	Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі жұмыстарды орындау үшін, оның ішінде қаржылық лизинг тетігін пайдалана отырып, авиациялық техниканы сатып алу	қабылдау-беру актісі	2024 жыл	ТЖМ, ӨҚМ, ҰЭМ	110 881 076	РБ
			2025 жыл		19 361 552
			2026 жыл		19 361 552
			2027 жыл		57 999 380
5	Табиғат қорғау мекемелерін материалдық-техникалық қамтамасыз ету (арнайы көлік құралдары мен бейімдемелерді, сондай-ақ өрттерді ерте анықтау жүйелері орнатылған өрт-бақылау мұнараларын сатып алу)	қабылдау- беру актісі	2023 жыл	ЭТРМ, ҰЭМ	13 373 668	РБ
			2024 жыл		9 113 299
			2025 жыл		8 680 367
			2026 жыл		8 987 630
			2027 жыл		8 202 451
		қабылдау- беру актісі	2023 жыл	ЖАО	-	РБ
			2024 жыл		7 578 584
			2025 жыл		6 332 916
			2026 жыл		3 972 582
			2027 жыл		2 314 255
Еңбек ресурстары және әлеуметтік қамсыздандыру
6	Премьер-Министрдің 2023 жылғы 10 ақпандағы № 27 өкімімен құрылған ведомствоаралық жұмыс тобы әзірлеген тәсілдерді ескере отырып, арнайы атақтар берілген азаматтық қорғау органдарының қызметкерлеріне тұрғын үй төлемдерін жүзеге асыру	НҚА сәйкес төлемдерді жүзеге асыру	2023 жыл	ТЖМ, ҰЭМ	-	РБ
			2024 жыл		11 440 084
			2025 жыл		22 880 167
			2026 жыл		22 880 167
			2027 жыл		22 860 167
7	Басқа жерге көшумен байланысты қызмет бабы бойынша ауысқан кезде арнайы атақтар берілген азаматтық қорғау органдарының қызметкерлеріне көтерме жәрдемақы төлеу, сондай-ақ өз мүлкін тасымалдағаны үшін шығындарды өтеу	НҚА сәйкес төлемдерді жүзеге асыру	2023 жыл	ТЖМ, ҰЭМ	117 132	РБ
			2024 жыл		117 619
			2025 жыл		118 016
			2026 жыл		118 016
			2027 жыл		118 016
8	Әскери немесе төтенше жағдайдың қолданылуы, терроризмге қарсы операция жүргізу кезеңінде, қарулы қақтығыс жағдайында, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдай жарияланған жерде міндеттерді орындау кезінде арнайы атақтар берілген азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің және әскери қызметшілердің қызмет ету мерзімін үш еселенген ақшалай қамтылым мөлшерінде жеңілдікті есептеу және өтілді бір күнге үш күн есебінен есептеу	НҚА сәйкес жеңілдікті есептеу	2023 жыл	ТЖМ, ҰЭМ	756 152	РБ
			2024 жыл		756 152
			2025 жыл		767 111
			2026 жыл		767 111
			2027 жыл		767 111
9	Құтқарушыларға денсаулығына және өміріне зиян келтіру қаупімен байланысты жұмыс үшін қосымша ақы енгізу – лауазымдық айлықақыдан 70 %	НҚА сәйкес төлемдерді жүзеге асыру	2023 жыл	ТЖМ, Еңбекмині, ҰЭМ, ДСМ	2 047 874	РБ
			2024 жыл		2 438 543
			2025 жыл		2 905 794
			2026 жыл		2 905 794
			2027 жыл		2 905 794
10	Жаңадан пайдалануға берілетін объектілер үшін штат санын ұлғайту және саны шағын өрт сөндіру бөлімдерін жасақтау мәселесін пысықтау	Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппаратына ұсыныстар	2023 – 2024 жылдар	ТЖМ, ҰЭМ	-	-
ТЖМ объектілерін салу және реконструкциялау
11	1) Мына: модульдік және үлгілік өрт сөндіру деполары; жедел-құтқару бөлімшелерінің модульдік ғимараттары; Азаматтық қорғау академиясының объектілері; селден қорғау құрылыстары объектілерін салу; 2) трассалық медициналық-құтқару пункттерін құру; 3) ТЖМ объектілерін реконструкциялау	пайдалануға беру актісі	2023 жыл	ТЖМ, ҰЭМ	61 580	РБ
			2024 жыл		7 092 647
			2025 жыл		40 683 211
			2026 жыл		40 560 081
			2027 жыл		1 368 001
12	ТЖМ объектілерін күрделі жөндеу	пайдалануға беру актісі	2023 жыл	ТЖМ	1 138 709	РБ
			2024 жыл		43 733
			2025 жыл		4 459
			2026 жыл		11 754
			2027 жыл		-

Ескертпелер:

* республикалық бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын іс-шаралар бойынша шығыстардың көлемі елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының болжамды параметрлерін және республикалық бюджеттің кіріс бөлігінің мүмкіндіктерін ескере отырып, тиісті жоспарлы кезеңге арналған республикалық бюджетті қалыптастыру және нақтылау кезінде нақтыланатын болады. Бұл ретте шығыстар тиісті жылдарға ұсынылатын іс-шаралардың өзекті есеп-қисаптарына, басымдықтары мен құнына сүйене отырып түзетілуі мүмкін.

Қаржыландыру көлемі, мың теңге

Қаржыландыру көзі	2023	2024	2025	2026	2027	Жиыны
Республикалық бюджет	29306 135	201701 415	138929 762	134714 300	126106 802	630758414
Барлығы	29306 135	201701 415	138929 762	134714 300	126106 802	630758414

Аббревиатуралардың толық жазылуы:

ДСМ	- Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі
Еңбекмині	- Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі
ЖАО	- жергілікті атқарушы органдар
ӨҚМ	- Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі
НҚА	- нормативтік құқықтық акт
РБ	- республикалық бюджет
ТЖМ	- Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрлігі
ҰЭМ	- Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі
ЭТРМ	- Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрлігі

Об утверждении Комплексного плана первоочередных мер в сфере гражданской защиты на 2023 – 2027 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 июня 2023 года № 478.

В соответствии с поручениями Президента Республики Казахстан, данными на заседании Оперативного штаба 5 сентября 2022 года, Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый Комплексный план первоочередных мер в сфере гражданской защиты на 2023 – 2027 годы (далее – Комплексный план).

2. Центральным и местным исполнительным органам обеспечить своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Комплексным планом, и по итогам года, не позднее 25 января, представлять информацию о ходе их реализации в Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

3. Министерству по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан по итогам года, не позднее 15 февраля, представлять в Аппарат Правительства Республики Казахстан сводную информацию о ходе реализации Комплексного плана.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

5. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

Премьер-Министр Республики Казахстан

А. Смаилов

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июня 2023 года № 478

Комплексный план
первоочередных мер в сфере гражданской защиты
на 2023 – 2027 годы

Введение

Комплексный план первоочередных мер в сфере гражданской защиты на 2023 – 2027 годы (далее – Комплексный план) разработан в соответствии с поручениями Президента Республики Казахстан, данными на заседании Оперативного штаба по ликвидации природного пожара в Костанайской области 5 сентября 2022 года.

Комплексный план на среднесрочную перспективу предусматривает меры по комплексной защите населения, объектов и территорий от чрезвычайных ситуаций, а также повышению готовности к оперативному реагированию сил и средств гражданской защиты. Мероприятия позволят реализовать задачи министерств по чрезвычайным ситуациям (далее – МЧС), экологии и природных ресурсов (далее – МЭПР), местных исполнительных органов (природоохранные подразделения) по следующим направлениям:

1. "Укрепление материально-технической базы";

2. "Трудовые ресурсы и социальное обеспечение";

3. "Строительство и реконструкция объектов МЧС".

Обзорно-аналитическая информация о чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера, произошедших на территории Республики Казахстан, свидетельствует о росте количества чрезвычайных ситуаций природного характера: опасных гидрометеорологических и геологических явлений (2019 год – 45, 2020 год – 104, 2021 год – 130, 2022 год – 150); природных пожаров (2019 год – 700, 2020 год – 831, 2021 год – 870, 2022 год – 928).

Государством, учитывая его важное экологическое, экономическое и социальное значение, наращивается лесной фонд страны, который за период 2019 – 2022 годы увеличился с 12 млн 938 тыс. га до 13 млн 635 тыс. га. При этом количество лесных пожаров за прошлый год по республике увеличилось на 50 случаев (с 751 до 801 случая).

Анализ текущей ситуации

1. Материально-техническое оснащение

На вооружении подразделений МЧС имеется 3875 единиц автотехники различного функционального назначения, 119713 единиц оборудования и снаряжения, 33 воздушных судна.

Порядка 500 единиц пожарной техники 70-90-х годов выпуска выработали эксплуатационный ресурс и подлежат списанию. За последние 5 лет приобретено только 305 пожарных автомобилей, при этом списана 621 единица техники.

Материально-техническая оснащенность воинских частей гражданской обороны составляет 80 %, из которых 65 % требует обновления.

С целью повышения уровня охвата обеспечением экстренной медицинской помощью аварийно-опасных участков республиканских дорог планируется дальнейшее расширение инфраструктуры трассовых медико-спасательных пунктов.

Из 44 единиц медико-спасательного транспорта МЧС всего 11 оснащено медицинским оборудованием, соответственно, отсутствует возможность оказать экстренную медицинскую помощь в полном объеме, проводить отслеживание состояния здоровья пострадавшего на этапе эвакуации или транспортировки (из 40 единиц реанимобилей у 26 износ составляет 100 %, 14 единиц – 95 %). Отсутствует медико-спасательный транспорт, оснащенный аварийно-спасательным оборудованием для деблокировки пострадавших из поврежденного автотранспорта.

Воздушные суда МЧС дислоцированы только в 14 крупных городах страны, что существенно сокращает возможность оперативного реагирования для оказания экстренной медицинской помощи, спасения пострадавших, решения специальных задач по переброске личного состава и оборудования к месту возникновения крупномасштабных чрезвычайных ситуаций.

На сегодняшний день на 63 действующих сейсмических станциях основная часть оборудования морально и физически устарела. Из-за отсутствия оборудования 6 сейсмических станций законсервировано, а 30 нуждается в модернизации. Материально-техническое оснащение составляет 25 % от нормы положенности.

Охват населения страны техническими средствами оповещения составляет 40,9 % (1781 единица), на вооружении подразделений МЧС имеется 63 пульта управления с возможностью централизованного запуска 1615 сиренно-речевых устройств и трансляции звуковых сообщений. Мобильные комплексы оповещения населения применяются в 16 регионах страны из 20. Оснащенность цифровыми средствами связи достигает 40,2 % от общей потребности.

По данным МЭПР оснащенность противопожарной техникой и оборудованием лесных учреждений областей составляет 66,3 %. В соответствии с нормами положенности требуется 4695 единиц малых лесопожарных комплексов, в наличии имеется 6143 единицы, из которых 2763 единицы или 45 % отработало свой срок эксплуатации. Подлежат списанию 334 патрульные машины из имеющихся 957 единиц (35 %), из 6221 трактора – 2801 (45 %).

Наиболее слабо оснащены области: Атырауская – 24 %, Кызылординская – 33 %, Западно-Казахстанская – 47 %, Восточно-Казахстанская – 64 %.

При борьбе с лесными пожарами наблюдается недостаточное количество пожарных автомобилей и оборудования, из имеющихся 6186 пожарных автомобилей 4714 единиц (45 %), из 6189 единиц противопожарного, лесопосадочного прицепного и навесного оборудования 4725 единиц (75 %) подлежат списанию.

Низкое материально-техническое оснащение природоохранных учреждений, в частности, специальными транспортными средствами, пожарными автомобилями, тракторами с прицепным и навесным оборудованием, пожарно-наблюдательными вышками, отсутствие беспилотных аппаратов, роботизированной техники, систем раннего обнаружения лесных пожаров не позволяют в полной мере оперативно выявлять и приступать к тушению лесных пожаров в государственном лесном фонде.

Проблемные вопросы:

низкая материально-техническая оснащенность органов гражданской защиты, природоохранных и лесных учреждений;

нехватка пожарно-наблюдательных вышек с установкой систем раннего обнаружения возгорания;

недостаточность беспилотных летательных аппаратов, роботизированной техники;

необходимость внедрения комплекса технических средств оповещения областей;

нехватка специальной техники для тушения пожаров и проведения аварийно-спасательных работ.

2. Трудовые ресурсы и социальное обеспечение

Сотрудники органов гражданской защиты проходят службу и осуществляют свою деятельность в условиях повышенной физической и психологической нагрузки, сопряженной с постоянным риском для их жизни, здоровья, и находятся в круглосуточной боевой готовности.

Для полноценного обеспечения защиты населения от чрезвычайных ситуаций, проведения аварийно-спасательных и неотложных работ, повышения оперативного реагирования, оказания экстренной медицинской помощи необходимы увеличение штатной численности и предоставление социального пакета сотрудникам органов гражданской защиты.

В соответствии с нормативами численности (приказы министерств внутренних дел, по чрезвычайным ситуациям, здравоохранения, индустрии и инфраструктурного развития) укомплектование трудовыми ресурсами за счет внутреннего перераспределения не представляется возможным ввиду недостаточной штатной численности действующих подразделений.

Проблемные вопросы:

отсутствие жилищных выплат;

отсутствие подъемных пособий;

текучесть кадров;

отсутствие надбавок сотрудникам органов гражданской защиты и военнослужащим;

недостаточная штатная численность.

3. Строительство и реконструкция объектов МЧС

Защиту территории страны от пожаров осуществляет 422 пожарных депо МЧС (из них 130 пожарных депо требует модернизации). Противопожарной защитой обеспечено 317 населенных пунктов, дополнительно требуется строительство 121 пожарного депо.

Из 188 населенных пунктов (88 городов, 100 сел) с численностью населения от 10 тысяч человек и выше только в 150 имеется государственная противопожарная служба. Из 195 сельских населенных пунктов с численностью населения от 5 до 10 тысяч человек в 85 (44 %) государственная противопожарная служба отсутствует.

Повышение доступности и качества туристских услуг, развитие мест туристского интереса, рост внешнего и внутреннего туристского потока способствуют формированию к нему безопасной инфраструктуры. Ввод в эксплуатацию новых спасательных станций на берегах озер и рек позволит своевременно обеспечить надлежащую безопасность постоянно проживающего населения, прибывающих в курортные зоны туристов и защиту курортных зон от чрезвычайных ситуаций.

Курсанты, обучающиеся в Академии гражданской защиты МЧС, проживают в приспособленном здании общежития 1979 года постройки, не соответствующем санитарным нормам. Техническое состояние здания не позволяет полноценно разместить курсантов и наладить образовательный процесс.

Проблемные вопросы:

неразвитая инфраструктура противопожарной защиты и спасательных станций;

несоответствие санитарным нормам объектов Академии гражданской защиты (износ – 100 %);

недостаточность инфраструктуры трассовых медико-спасательных пунктов на наиболее аварийно-опасных участках республиканских дорог;

отсутствие реновации объектов МЧС.

Ожидаемые результаты:

Сноска. Раздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 09.08.2024 № 641.

Материально-техническое оснащение

Оснащенность новейшей техникой, оборудованием, снаряжением, приобретение и использование беспилотных летательных аппаратов, роботизированных систем. Повышение экстренного и оперативного реагирования на все виды чрезвычайных ситуаций. Ранее обнаружение возгораний, уменьшение площади лесных пожаров, случаев незаконных рубок леса и как следствие снижение наносимого ущерба окружающей среде.

Трудовые ресурсы и социальное обеспечение

Внедрение дифференцированного поэтапного подхода по введению штатной численности и меры социальной защиты сотрудников органов гражданской защиты, военнослужащих МЧС.

Строительство и реконструкция объектов МЧС

Снижение угроз от чрезвычайных ситуаций, обеспечение безопасности населения, объектов и территорий страны за счет строительства новых комплексов пожарных депо и водно-спасательных станций. Принимаемые меры позволят повысить уровень оказания экстренной медицинской помощи, своевременно провести аварийно-спасательные и неотложные работы.

Введение объектов образовательной инфраструктуры, соответствующих современным санитарным нормам, благоприятно скажется на уровне подготовки спасателей и пожарных, тренировке навыков проведения аварийно-спасательных и неотложных работ.

№ п/п	Наименование	Форма завершения	Срок исполнения	Ответственные исполнители	Объем финансирования (тыс.тенге)	Источники финансирования
1	2	3	4	5	6	7
Ожидаемые результаты: 1) повышение уровня защищенности государственного лесного фонда от лесных пожаров на 40 %; 2) увеличение количества населенных пунктов, защищаемых подразделениями органов гражданской защиты (с 317 до 323), – от 82 % до 84 %; 3) снижение времени реагирования на чрезвычайные ситуации природного и техногенного характера с 15 мин до 13 мин; 4) увеличение зоны покрытия авиационной техникой (от 33 до 44 единиц) от 38,8 % до 51,8 %; 5) увеличение количества транспортных средств (с 3345 до 4274 единиц) от 66,8 до 85,3 %; 6) увеличение оснащенности оборудованием и снаряжением (от 216386 до 334433 единиц) от 44,4 % до 68,7 %; 7) доведение материально-технического оснащения природоохранных и лесных учреждений лесного хозяйства и животного мира до 100 %; 8) доведение охвата природоохранных учреждений системой раннего обнаружения лесных пожаров до 15 %; 9) увеличение охвата населения оповещением посредством внедрения современных технических средств информирования и оповещения (от 1714 до 4339 единиц) от 19 % до 49 %.
Укрепление материально-технической базы
1	Приобретение транспортных средств и специальной инженерной техники для выполнения работ по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера	акт приема-передачи	2023 год	МЧС, МНЭ	9 714 120	РБ
			2024 год		37 854 371
			2025 год		23 033 154
			2026 год		22 599 721
			2027 год		19 241 194
2	Приобретение оборудования для защиты населения, предупреждения (в том числе обследование и мониторинг) и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера	акт приема-передачи	2023 год	МЧС, МНЭ	377 700	РБ
			2024 год		10 896 999
			2025 год		10 064 549
			2026 год		9 665 238
			2027 год		6 730 099
3	Приобретение снаряжения для выполнения работ по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе беспилотных летательных аппаратов, роботизированной техники	акт приема- передачи	2023 год	МЧС, МНЭ	1 719 200	РБ
			2024 год		3 488 307
			2025 год		4 098 466
			2026 год		2 884 654
			2027 год		3 600 334
4	Приобретение авиационной техники для выполнения работ по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, в том числе используя механизм финансового лизинга	акт приема-передачи	2024 год	МЧС, МПС, МНЭ	110 881 076	РБ
			2025 год		19 361 552
			2026 год		19 361 552
			2027 год		57 999 380
5	Материально-техническое обеспечение природоохранных учреждений (приобретение специальных транспортных средств и приспособлений, пожарно-наблюдательных вышек с установкой систем раннего обнаружения пожаров)	акт приема-передачи	2023 год	МЭПР, МНЭ	13 373 668	РБ
			2024 год		9 113 299
			2025 год		8 680 367
			2026 год		8 987 630
			2027 год		8 202 451
		акт приема-передачи	2023 год	МИО	-	РБ
			2024 год		7 578 584
			2025 год		6 332 916
			2026 год		3 972 582
			2027 год		2 314 255
Трудовые ресурсы и социальное обеспечение
6	Осуществление жилищных выплат сотрудникам органов гражданской защиты, которым присвоены специальные звания, с учетом подходов, выработанных межведомственной рабочей группой, созданной распоряжением Премьер-Министра от 10 февраля 2023 года № 27	осуществление выплат согласно НПА	2023 год	МЧС, МНЭ	-	РБ
			2024 год		11 440 084
			2025 год		22 880 167
			2026 год		22 880 167
			2027 год		22 860 167
7	Выплата подъемных пособий сотрудникам органов гражданской защиты, которым присвоены специальные звания, при перемещении по службе, связанном с переездом в другую местность, а также возмещение затрат за перевозку собственного имущества	осуществление выплат согласно НПА	2023 год	МЧС, МНЭ	117 132	РБ
			2024 год		117 619
			2025 год		118 016
			2026 год		118 016
			2027 год		118 016
8	Льготное исчисление срока службы сотрудников органов гражданской защиты, которым присвоены специальные звания, и военнослужащих при выполнении задач в период действия военного или чрезвычайного положения, проведении антитеррористической операции, в условиях вооруженного конфликта, а также в местности, где объявлена чрезвычайная ситуация природного и техногенного характера, в размере трехкратного денежного содержания и исчисление стажа из расчета один день за три	льготное исчисление согласно НПА	2023 год	МЧС, МНЭ	756 152	РБ
			2024 год		756 152
			2025 год		767 111
			2026 год		767 111
			2027 год		767 111
9	Введение доплаты спасателям за работу, связанную с рисками угрозы причинения вреда здоровью и жизни, – 70 % от должностного оклада	осуществление выплат согласно НПА	2023 год	МЧС, МТСЗН, МНЭ, МЗ	2 047 874	РБ
			2024 год		2 438 543
			2025 год		2 905 794
			2026 год		2 905 794
			2027 год		2 905 794
10	Проработка вопроса увеличения штатной численности для вновь вводимых в эксплуатацию объектов и укомплектования малочисленных пожарных частей	предложения в Аппарат Правительства Республики Казахстан	2023 – 2024 годы	МЧС, МНЭ	-	-
Строительство и реконструкция объектов МЧС
11	1) Строительство объектов: модульных и типовых пожарных депо; модульных зданий оперативно-спасательных подразделений; объектов Академии гражданской защиты; селезащитных сооружений; 2) создание трассовых медико-спасательных пунктов; 3) реконструкция объектов МЧС	акт ввода в эксплуатацию	2023 год	МЧС, МНЭ	61 580	РБ
			2024 год		7 092 647
			2025 год		40 683 211
			2026 год		40 560 081
			2027 год		1 368 001
12	Капитальный ремонт объектов МЧС	акт ввода в эксплуатацию	2023 год	МЧС	1 138 709	РБ
			2024 год		43 733
			2025 год		4 459
			2026 год		11 754
			2027 год		-

Примечания:

* объемы расходов по мероприятиям, финансируемым за счет средств республиканского бюджета, будут уточняться при формировании и уточнении республиканского бюджета на соответствующий плановый период с учетом прогнозных параметров социально-экономического развития страны и возможностей доходной части республиканского бюджета. При этом расходы могут корректироваться исходя из актуальных расчетов, приоритетов и стоимостей предлагаемых мероприятий на соответствующие годы.

Объемы финансирования, тысяч тенге

Источник финансирования	2023	2024	2025	2026	2027	Итого
Республиканский бюджет	29306135	201701415	138929 762	134714300	126106802	630758414
Всего	29306135	201 701415	138929 762	134714300	126106802	630758414

Расшифровка аббревиатур:

МЗ	- Министерство здравоохранения Республики Казахстан
МТСЗН	- Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан
МИО	- местные исполнительные органы
МПС	- Министерство промышленности и строительства Республики Казахстан
НПА	- нормативный правовой акт
РБ	- республиканский бюджет
МЧС	- Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан
МНЭ	- Министерство национальной экономики Республики Казахстан
МЭПР	- Министерство экологии и природных ресурсов Республики Казахстан