Жоғары оқу орындарының әскери кафедраларында оқу процесін ұйымдастыру және өткізу жөніндегі Нұсқаулықты бекіту және жүзеге асыру туралы

Күші жойылды - ҚР Қорғаныс министрінің 2010.10.18 № 808 және ҚР Білім және ғылым министрінің 2010.10.19 № 488 бірлескен бұйрығымен.

Оқу орындарында және әскерлердегі оқу жиындарында студенттердің әскери даярлығын ұйымдастыру, жоспарлау, өткізу және бақылау әдістемесінің бірлігін орнату мақсатында Бұйырамыз:

      1. Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарындағы әскери кафедраларда оқу процесін ұйымдастыру және өткізу жөніндегі Нұсқаулық бекітілсін және жүзеге асырылсын.
      2. Осы бұйрықтың орындалуына бақылау жасау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Кадрлар және әскери білім департаментіне жүктелсін.
     3. Бұйрық лауазымды адамдарға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының
Қорғаныс министрі Білім және ғылым министрі

                   Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң және
                   Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым
                   министрiнiң 2000 ж."___"_______N____ бұйрығымен
                   бекiтiлген

Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларда
оқу процесін ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі
Нұсқаулық 1. Жалпы ережелер

       1. Жоғары оқу орындарының әскери кафедраларында студенттердi әскери даярлау (әрі қарай мәтін бойынша жоғары оқу орындары-оқу орындары) - оларды оқыту мен тәрбиелеудiң жүйелi де мақсатты процесi болып табылады.
      Студенттердi әскери даярлау жөнiндегi оқу процесiн ұйымдастыруда мына құжаттар негiзгi болып табылады: Жоғары оқу орындарының студенттерiн (курсанттарын) запастағы офицерлер бағдарламасы бойынша әскери даярлау туралы Ереже, Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедралар туралы Ереже (Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің 1994 жылғы 3 қазандағы N 1094 қаулысымен бекітілген) және тиiстi мамандықтар бойынша оқу орындарының студенттерi қатарынан запастағы офицерлердiң әскери даярлық бағдарламалары (әрі қарай мәтін бойынша - әскери даярлық бағдарламалары). Қараныз P060000449
      Студенттердi әскери даярлықтан өту үшiн тiркеу жоғары оқу орындары жолындағы әскери кафедралар туралы Ережеге сәйкес ұйымдастырылады.
      Әскери даярлықтан өтуге тiркелген студенттердiң нақты тiзiмi әскери кафедра бастығының ұсынысы бойынша оқу орны ректорының бұйрығымен рәсiмделедi.
      Әскери даярлыққа алынған студенттер 15-20 адамнан оқу взводтарына бөлiнедi.
      2. Әскери кафедралардағы әскери дайындық жөнiндегi оқу процесiне мыналар жатады: оқу жұмысы, оқытушылар құрамы мен оқу-қосымша персоналдың бiлiктiлiгiн арттыру; әдiстемелiк жұмыс; әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, шығармашылық және рационализаторлық жұмыстар; оқу материалдық-техникалық базаны дамыту мен жетiлдiру; жалпы тәртiптi және құпиялық тәртiбiн сақтау жөнiндегi жұмыстар; студенттердiң әскери білiмдердегi оқу жиындары; сынақтар, курстық жұмыстар және оқу бiтiру емтихандары; студенттердiң әскери даярлығының сапасына басшылық жасау және қадағалау.

2. Оқу жұмысы

     3. Оқу жұмысы запастағы офицерлердi даярлау жөнiндегi әскери кафедралар қызметiнiң негiзгi түрi болып табылады. Ол студенттердi әскери даярлауды ұйымдастыру, оның ғылыми және тәжiрибелiк мазмұны, сонымен қатар белгiлi әскери мамандық бойынша игеретiн теориялық бiлiмi мен практикалық дағдыларды айқындайтын оқу бағдарламаларына сәйкес жүргiзiледi. Оған оқу жұмыстарының барлық түрлерiн жоспарлау, ұйымдастыру және жүргiзу, әскери білiмдердегi оқу жиындарында және оқу орындарында оқу материалдарын игеруге ағымды және қорытынды бақылау жасау жатады.
      Студенттердi әскери даярлау, әдетте, әскери күн тәртiбi әдiсi бойынша аптасына бiр рет жүргiзiледi: 6 оқу сағаттары, 2 сағат өз бетiнше даярлану оқуға жарату алдында 2 минут және хабарлау мен жаттығу жұмыстарын жүргiзуге 30 минут уақыт бөлiнедi.
      4. Әскери кафедраларда оқу сабақтарының төмендегiдей негiзгi түрлерi жүргiзiледi: дәрiстер, семинарлар, топтық жаттығулар мен сабақтар, практикалық, лабораториялық, тактикалық-саптық, тактикалық жаттығулар мен сабақтар, курстық және бақылау жұмыстары, студенттердiң өз беттерiнше даярлықтары.
      Сабақтар оқу взводының құрамында жүргiзiледi. Оқу-ұрыс техникасын зерделеу сабақтары, топографиялық жұмыстарды орындау, топографиялық карталармен жұмыс iстеу сабақтары, сондай-ақ имитациялық құралдарды қолдана отырып жүргiзiлетiн жаттығулар кезiнде оқу взводтары 7-10 адамнан құралатын жартылай взводтарға бөлiнедi.
      Радиоактивтi, улы және жарылғыш заттарды, улы, агрессивтi және жарылғыш сұйық заттарды, сонымен қатар ұрыс оқтарын, снарядтарды, гранаталарды қолданумен байланысты оқу сабақтарын жүргiзу кезiнде, және де суға сүңгу жаттығуларын жүргiзу кезiнде взводтар құрамы 7 адамнан аспайтын оқу топтарына бөлiнедi.
      5. Дәрiстер оқытылып жатқан пән бойынша бiлiм негiздерiн беруге, оқу материалының ең қиын мәселелерiн диалектикалық өз арақатынасында шешуге, студенттердiң шығармашылық ой-өрiсiнiң дамуына әсер етуге, қазiргi кездегi ғылым мен техниканың жетiстiктерiн және теория мен практиканың маңызды мәселелерiн көрсетуге тиiс және студенттердiң өз бетiмен iстейтiн жұмыстарын және жаттығулардың басқа да түрлерiн ұйымдастыру мен өткiзу үшiн негiз болып табылады.
      Дәрiстердi оқу орындары әскери кафедраларының бастықтары, олардың орынбасарлары, цикл бастықтары, аға оқытушылар оқиды. Әскери кафедра бастығының бұйрығымен дәрiстердi оқуға ең тәжiрибелi оқытушылар жiберiледi.
      Дәрiс мәтiндерi пән-әдiстемелiк комиссиялардың (циклдардың) мәжiлiстерiнде талқыланып, оны кафедра (цикл) бастығы бекiтедi.
      6. Семинарлар студенттердiң дәрiстерден және оқу материалын өз беттерiмен меңгеру процесiнде алған бiлiмдерiн тереңдету және нығайту мақсатында әскери пәндердiң негiзгi әрi күрделi тақырыптары немесе бағдарлама бөлiмдерi бойынша жүргiзiледi.
      Семинар жоспары пәндiк-әдiстемелiк комиссияның мәжiлiсiнде талқыланады, оны әскери кафедраның (циклдың) бастығы бекiтедi және студенттерге семинар басталар алдында 2-3 апта бұрын берiледi.
      7. Топтық жаттығулар теориялық бiлiмдi тереңдету және бекiту, студенттерге машықтар мен тәжiрибелiк дағдыларды беру мақсатында жүргiзiледi. Топтық жаттығулар студенттерге ұрыс қимылдарын ұйымдастыру қабiлетi мен ұрыс кезiнде бөлiмшелердi басқару дағдыларын дамыту үшiн тактикалық пәндер бойынша жүргiзiледi. Олар карталар бойынша сыныптарда, оқу командалық орындарда (пункттерде) және нақты тактикалық жағдайдағы жергiлiктi жерде тактикалық мәселелер мен лездемелердi шешу, есеп-шоттар жүргiзу және ұрыс құжаттарын дайындау жолымен жүргiзiледi. Топтық жаттығуларда студенттер бiрдей жұмыс орындайды, яғни белгiлi бiр қызмет мiндеттерiн орындайды.
      Топтық жаттығулар бағдарламаларда қарастырылған оқу материалдарын, қару-жарақ пен техниканы зерделеу, оларды қолдану, iске асыру, жөндеу және сақтауды ұйымдастыру мақсатында жалпы әскери, әскери-техникалық және әскери-арнайы мамандықтар бойынша жүргiзiледi.
      Олар арнайы сыныптар және оқу объектiлерiнде жүргiзiледi.
      8. Тәжiрибелiк жаттығулар қару-жарақ пен әскери техниканы меңгеру, оларды қолдану, пайдалану, жөндеу және сақтау әдiстерiн үйрену, есептер мен реттеу жұмыстарын жүргiзу, ұрыс және қызмет құжаттарын қайта әзiрлеу мен рәсiмдеу, жұмыс карталарын жүргiзу, сондай-ақ оқыту бағдарламасына сәйкес нормативтер мен басқа да мәселелердi шешу мақсатында жүргiзiледi.
      Сонымен қатар, практикалық сабақтарда студенттердiң бөлiмшелердi басқару, қару-жарақты қолдану, машина жүргiзу, техникамен жұмыс iстеуге қатысты алған бiлiмдерi мен дағдылары жетiлдiрiледi.
      Практикалық сабақтар жаттығулар әдiсiмен жүргiзiлуi мүмкiн.
      Оқу орнындағы экипаждың, топтың, әр студенттiң практикалық жұмысы олардың негiзгi мазмұны болып табылады.
      9. Зертханалық жұмыстар студенттердiң зертханалық құрал-жабдықтармен, аспаптармен өз бетiнше жұмыс iстеуi, тәжiрибелiк зерттеулердi жүргiзу кезiнде бiлiмдерiн нығайту және тереңдету, алынған нәтижелердi жинақтау үшiн өткiзiледi.
      Оқу сабақтары зертханаларда немесе арнайы жабдықталған кабинеттерде өткiзiледi. Жұмыс (оқу сабағы) аяқталған кезде студенттер әскери кафедра бекiткен нысан бойынша оқытушыларға өздерiнiң есептерiн көрсетедi.
      10. Тактикалық-саптық жаттығулар тактикалық оқу-сабақтарының және ұрыс даласында iс-қимыл жасау алдында бөлiмшелердiң әдiстерi мен тәсiлдерiн орындау техникасын студенттердiң пысықтауы мақсатында жүргiзiледi. Iс-қимыл әдiстерi мен тәсiлдерi оқу сабақтарында қайталану жолымен игерiледi. Кезектi оқу мәселесiн орындауға көшу тек iс-әрекеттердiң игерiлген әдiстерi мен тәсiлдерi дұрыс меңгерiлген және нақты орындалған жағдайда ғана жүзеге асырылады. Әрбiр оқу мәселесiне практикалық жағдай жасалады. Бұл жаттығулар оқу-тактикалық далада немесе жергiлiктi жерде жабдықталған учаскеде материалдық бөлiмдi қатыстыра отырып немесе оларсыз ("машина бойынша жаяу", танк бойынша жаяу") жүргiзiледi.
      11. Тактикалық (тактикалық арнайы) сабақтар мен оқу-жаттығулары студенттердi практикалық оқытудың, бөлiмшелердiң ұрыс iс-әрекеттерiн ұйымдастырудың және оларды ұрыста басқарудың негiзi болып табылады.
      Тактикалық сабақтарда ұрыс жағдайындағы негiзгi мiндеттердi орындау жөнiндегi дағдылар мен iскерлiк жетiлдiрiледi. Сабақтардағы оқу мәселелерi тактикалық жағдай мен түпкi ойға, уақытқа, психологиялық факторларды есепке ала отырып зерделенетiн ұрыс түрiнiң сипатына сай келетiн қарқында пысықталады.
      Тактикалық жаттығулар студенттердi даярлаудың соңғы кезеңi болып табылады, әдетте, бiрнеше ұрыс түрлерiн қамтитын кешендi тақырыптар бойынша өткiзiлетiн оқу жиындарында жүргiзiледi.
      Олардың мақсаты - ұрыс iс-әрекеттерiне барынша жақын жағдайда басқа пәндер және тактикалық даярлық бойынша алған студенттердiң қабiлетi мен iскерлiгiн, дағдыларын жетiлдiру және бекiту.
      12. Жаттығулар оқытушылардың басшылығымен, күн тәртiбiнде белгiленген уақытта, жалпы әскери дайындық, тактикалық, атыс және арнайы даярлықтың кейбiр тақырыптары бойынша жүргiзiледi.
      Жаттығулар оқу-ұрыс техникасы мен қару-жарағын қолдана отырып парктерде, оқу-жаттығулық қалашықтарда және басқа да оқу объектiлерiнде жүргiзiледi.
      Олар студенттердiң бөлiмшелердi басқарудағы iскерлiгiн бекiту, әскери даярлық бағдарламаларында қарастырылған операцияларды, мәселелердi, нормативтердi, жаттығулар мен басқа да мәселелердi орындау мақсатында өткiзiледi.
      Жаттығулар кезiнде оқу орындарының санына қарай взводтар жартылай взводтарға (топтарға, экипаждарға) бөлiнедi.
      13. Әскери даярлық бағдарламасында көрсетiлген курстық жұмыстар студенттердiң бiлiмiн бекiтуге және сол бiлiмдерiн түрлi практикалық мәселелердi шешуде өз бетiнше қолдана бiлулерiне арналған.
      Курстық жұмыстардың тапсырмаларын кафедралар (циклдар) әзiрлейдi, ол әскери кафедралардың мәжiлiстерiнде қарастырылады да, оны әскери кафедралардың бастықтары бекiтедi. Жаттығуларда курстық жұмыстың тақырыбы, негiзгi мәселелерi, қолданылған әдебиеттер тiзiмi, орындалу уақыты мен жетекшiсi көрсетiледi. Курстық жұмыстардың жетекшiлерi болып әскери кафедраның оқытушылары тағайындалады.
      14. Бақылау жұмыстары сұрақтарға жазбаша жауап беру немесе өткен материал көлемiндегi тапсырмалар мен лездемелердi шешу түрiнде орындалады. Әр бақылау жұмысы бойынша жаттығулар мазмұнын және оның өткiзiлу тәртiбiн әскери кафедра бастығы бекiтедi.
      15. Студенттердiң өз бетiнше даярлануы оқу-тәрбиелiк процестiң маңызды бөлiгi болып табылады. Ол студенттер үшiн мiндеттi болып саналып, күн тәртiбi мен жаттығулар кестесiнде көрсетiледi. Өз бетiнше даярлану жұмыстары, әдетте, әскери даярлық күнi оқу взводының құрамында оқытушылар басшылығымен өткiзiледi.
      Кейбiр пәндер бойынша студенттердiң сабақтан тыс уақытта орындаулары үшiн жаттығулар берiлуi мүмкiн. Қосымша сабақтар семинарларға, сынақтарға, емтихандар мен курстық жұмыстарға даярланған кезде студенттерге көмек көрсету мақсатында өткiзiледi. Олар әр қайсысына жеке немесе жалпы топқа жүргiзiлуi мүмкiн.
      16. Әскери және имитациялық құралдарды, жарылғыш және улы заттарды немесе олардың компоненттерiн қолдана отырып жүргiзiлетiн лабораториялық жұмыстар және практикалық жаттығулар алдында, сондай-ақ қысымы мен күшi жоғары құрал-жабдықтармен жұмыс iстер, такелажды жұмыстар жүргiзер бұрын және басқа да қажеттi жағдайларда студенттер әскери кафедрада әзiрленетiн қауiпсiздiк шаралары жөнiндегi нұсқаулықпен қолхат жазу арқылы танысады. Даярланбаған студенттер практикалық сабақтарға жiберiлмейдi.
      Жаттығулар кезiнде, әсiресе штаттық қарудан атып үйренуде, жүргiзуде, құралдармен жұмыс iстеуде әскери техниканы, қару-жарақты, құрал-жабдықтарды дұрыс қолданудағы және студенттердiң, сондай-ақ сабақтарды қамтамасыз ететiн жеке құрамның қауiпсiздiк шаралары мен ережелерiн ұстанудағы жауапкершiлiктi оның жетекшiсi өз мойнына алады.
      17. Ағымдағы бақылау жаттығулардың жүргiзiлу сапасы жөнiнде, студенттердiң оқу материалын игергендiгi туралы және оқу жұмысының басқа мәселелерi бойынша жедел ақпарат алу мақсатында әскери кафедра бастықтарының (әскери бөлiм командирлерiнiң) бекiткен жоспарлары негiзiнде әскери кафедраның (оқу жиынының) басқарушы құрамымен, цикл бастықтарымен және аға оқытушылармен жүргiзiледi. Ағымдағы бақылау нәтижелерi жинақталып, жылына кем дегенде бiр рет (оқу жиынында) кафедра мәжiлiсiнде (әдiстемелiк кеңесте) талқыланады.
      Студенттердiң оқу материалын игергендiгiн тексеретiн ағымдағы бақылауды сондай-ақ әр оқытушы жүргiзедi. Ол сабақ кезiнде таңдаулы және негiзгi сұрақтарды қою, жеке әңгiмелесу, конспектiлер мен түрлi есеп құжаттарын, бақылау жұмыстарын, лездемелердi тексеру, өз бетiнше жұмыс iстеуге арналған тапсырмаларды және т.б. тексеру түрiнде өткiзiледi. Ағымдағы бақылау кезiнде оқытушы сондай-ақ студенттердiң жеке қасиеттерiн тексередi. Ағымдағы бақылау негiзiнде барлық пәндер бойынша әр семестрге қорытынды баға шығарылады.
      Қорытынды бақылау (сынақтар, курстық және бiтiру емтихандары) белгiлi мамандық бойынша көзделген оқу жетiстiктерiнiң деңгейiн анықтау үшiн өткiзiледi. Ол осы Нұсқаулықтың 11 тарауында көрсетiлген талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.
      18. Оқу жұмысын жоспарлау: әскери даярлық бағдарламасының толық және сапалы орындалуын, бағдарлама пәндерi мен тарауларын өту кезектiлiгiн, оқытушы құрамның бiркелкi оқу жүктемесiн, студенттердi практикалық жағынан оқыту үшiн әскери кафедраның оқу материалдық-техникалық базасының қолдануын қамтамасыз ету керек. Әскери даярлықты жоспарлау бойынша құжаттардың өңделуi оқу жылының басталуынан екi апта бұрын аяқталуы тиiс.
      19. Әскери кафедрада оқу жұмысын жоспарлауға: әскери даярлық пәндерiн оқудың құрылымдық-логикалық кестесiн, әскери кафедра жұмысының оқу жылына арналған жоспарын, әскери кафедра жұмысының бiр айға арналған жоспарын, оқытушы құрамның бiр жылдық оқу жүктемесiнiң сағаттар есебiн, студенттердi әскери оқытудағы әр жыл сағаттарының есебiн, әскери даярлық бағдарламасын өтудегi жоспар-кестесiн, әскери даярлық пәндерi бойынша тақырыптық жоспарларды, сабақ кестесiн, оқытушылар жұмысының жеке жоспарларын, студенттердiң бойына командалық және әдiстемелiк қабiлеттердi сiңдiрудiң кешендiк жоспарын өңдеу жатады.
      Әскери кафедраларда аталған құжаттардан басқа әскери даярлық бағдарламаларының талаптарынан шығатын жоспарлау, ұйымдастыру мен есептеу бойынша қажеттi құжаттар да өңделуi мүмкiн.
      20. Пәндердi оқудың құрылымдық-логикалық кестесi әскери даярлықтың пәндерiн, тарауларын, тақырыптарын оқуда логикалық кезектiлiктi қамтамасыз ету мақсатында өңделедi. Ол еркiн түрде орындалып, әскери кафедра бастығымен бекiтiледi.
      21. Әскери кафедраның оқу жылына арналған жоспарында (1 қосымша) оқу жылында өткiзiлетiн барлық жұмыстардың тiзiмi көрсетiлу керек. Ол айлық жұмыс жоспарын өңдеуге арналған бастапқы құжат болып табылады және оған: оқу, әдiстемелiк, тәрбие жұмысы жөнiндегi жалпы мәселелер, студенттердiң әскери дайындығы, офицерлер мен прапорщиктердiң кәсiби даярлығы, әскери-патриоттық тәрбие, жаппай-қорғаныс, әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, шығармашылық және рационализаторлық жұмыстар, құпиялық режим, оқу материалдық-техникалық базасын дамыту мен жетiлдiру бойынша оқу жылында өткiзiлетiн нақты жұмыстар, кадрлармен жұмыс iстеу, есеп құжаттарын құру бойынша iшкi жағдайды тексеру комиссиялары және т.б. жатады.
      Әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттердi әскери-патриоттық жағынан тәрбиелеу мәселелерi кафедра жұмысының жоспарына енедi. Жаппай-қорғаныс жұмысы оқу орнындағы қоғамдық ұйымдардың келiсiмi бойынша жоспарланады.
      Бiр айлық жұмыс жоспары жылдық жоспар және әскери даярлыққа жетекшiлiк ететiн бастықтардың тапсырмалары негiзiнде құралады.
      Әскери кафедраның жылдық жоспарын оқу орнының ректоры, айлық жоспарын - әскери кафедра бастығы бекiтедi.
      22. Оқытушы құрамның жылдық жүктемесiнiң сағаттар есебi (2 қосымша) оқу жылына семестрлер бойынша құралады және ол бекiтiлген нормалар көлемiнде кафедра оқытушы құрамының жұмысын бiркелкi қамтамасыз ету керек.
      Есеп оқу бағдарламасының, оның өту жоспар-кестесiнiң, тақырыптық жоспарлардың негiзiнде құралады және оқу орнының ректорымен бекiтiледi.
      23. Студенттер әскери даярлығының жылдық сағаттар есебi (3 қосымша) әскери мамандықтар мен оқу взводтары бойынша әскери даярлықтың барлық кезеңiне әзiрленедi және оқу орнының ректорымен бекiтiледi.
      24. Студенттердiң әскери даярлықтан өту бағдарламасының жоспар-кестесi (4 қосымша) жоспарлау құжаты болып табылады. Онда пәндер мен тақырыптарды оқудағы кезектiлiктi қатаң сақтаумен жалпы бағдарламаның өткiзiлу тәртiбi көрсетiледi. Жоспар-кесте әр әскери мамандық үшiн студенттердiң әскери оқу жылдары бойынша құралады және әскери кафедра бастығымен бекiтiледi.
      25. Тақырыптық жоспарлар (5 қосымша) бағдарлама негiзiнде әскери даярлықтың барлық пәндерi бойынша әзiрленедi. Онда тақырыптарды оқудағы кезектiлiк, оқу уақытының сабақтар бойынша бөлiнуi, оқу сұрақтары, сабақтардың оқу және тәрбиелiк мақсаты, өткiзiлетiн орны, олардың материалдық қамтамасыздығы және әдебиетi көрсетiлген, өз бетiнше дайындыққа арналған оқушылардың тапсырмалары анықталады.
      Тақырыптық жоспарлар әскери даярлық бағдарламасы жұмысының барлық кезегiне, соның iшiнде әскери бөлiмдердегi студенттердiң оқу жиындарына құралады және жыл сайын Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң жаңа жетекшi құжаттарының, әскерлер мен әскери-оқу орындары үздiк тәжiрибесiнiң талаптарын есепке ала отырып қайта қаралады. Осы мақсатта әскери кафедра бастықтарына жаңа тақырып енгiзу және сол пән бойынша сабақ түрлерiнiң әрқайсысына белгiленген сағаттар санының 15% дейiнгi уақытты сабақтар түрлерi бойынша қайта белгiлеу құқы берiледi.
      26. Әскери кафедрадағы сабақтар кестесi оқу орны үшiн бекiтiлген нысан бойынша семестрге немесе бiр айға, оқу жиындарында - жиындар кезегiне (роталарда - бiр аптаға) құралады. Ол жоспар-кестелерге, тақырыптық жоспарларға сәйкес әзiрленедi және кафедра бастығымен (оқу жиынының бастығымен) бекiтiледi.
      27. Оқытушылар жұмысының жеке жоспарлары оқу жылына (6 қосымша) және бiр айға құралады. Онда жоспарланған және орындалған жұмыстардың барлық түрлерi көрсетiледi: оқу, әдiстемелiк, әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, рационализаторлық, шығармашылық жұмыс; кәсiби даярлық; әскери-патриоттық тәрбие бойынша жұмыс; жаппай-қорғаныс жұмысы; оқу материалдық-техникалық базасын дамыту мен жетiлдiру бойынша жұмыс; жеке тапсырмаларды орындау; студенттермен жеке жұмыс жүргiзу және т.б.
      Оқытушылар жұмысының жеке жоспарын әскери кафедраның бастығы, ал кафедра бастығының жоспарын оқу орнының ректоры бекiтедi.
      28. Жоспарлау құжаттарынан басқа әскери кафедрада: сабақтардың және студенттермен, оқу-көмекшi персоналмен тәрбие жұмысын жүргiзудiң есеп және оқу-сабақтарын бақылау журналдары, кафедралар (циклдар) мен оқу-әдiстемелiк комиссиялар мәжiлiстерiнiң хаттама кiтаптары, студенттердiң жеке карточкалары, офицерлер кәсiби даярлығының есепке алу парақтары жүргiзiледi.
      29. Сабақтар мен тәрбие жұмысын есепке алу журналы студенттердiң әскери даярлықтан өткендiгiн, үлгерiмiн, сабақтарға қатысуын және өз бетiнше даярлықтарын есепке алатын негiзгi құжат болып табылады. Ол 7 қосымшада көрсетiлген ұсыныстарға сәйкес оқу взводына рәсiмделедi.
      30. Оқу-сабақтарын бақылау журналын (8 қосымша) тексерушi толтырады. Онда сабақ жетекшiсiнiң дайындық сапасы, оның әдiстемелiк дағдылары, сабақтың материалдық қамтамасыздығы, студенттердiң белсендiлiгi мен тәртiбi белгiленедi.
      Соңында оқу және тәрбиелiк жетiстiктерге қол жеткендiгi туралы қорытынды жасалып, сабақ өткiзу әдiстемесiн жақсарту бойынша ұсыныстар көрсетiледi және жетекшiге баға қойылады. Бақылаудың нәтижесi қол қою үшiн тексерушiге дейiн жеткiзiледi.
      31. Әскери кафедралар (циклдар) мен оқу-әдiстемелiк комиссиялар мәжiлiстерiнiң хаттама кiтаптары кафедра бастығының бұйыруы бойынша жүргiзiледi, онда қаралатын сұрақтардың мазмұны мен сөз сөйлеушiлердiң ұсыныстары, олар бойынша орындаушылар мен орындалған мерзiмi көрсетiлген шешiмдер баяндалады. Мәжiлiс хаттамаларына кафедра (цикл) бастықтары, пән- әдiстемелiк комиссиялардың төрағалары қол қояды.
      32. Студенттердiң жеке карточкалары (9 қосымша) оқу орнындағы олардың әскери даярлығы басталғаннан жүргiзiледi. Оны оқу взводтарына жауапты оқытушылар оқу кезiнде және семестр соңында толтырады.
      33. Студенттердiң бойына командалық және әдiстемелiк дағдыларды сiңдiрудiң кешендiк жоспары (9 қосымша) әскери кафедрада командалық бейiннiң әр әскери мамандығы үшiн жеке құжат болып әзiрленедi.
      Пән бойынша оқу-сабақтарын жүргiзетiн оқытушылар белгiлi дағдыларды үйрену жаттығулары кезiнде, кешендiк жоспар негiзiнде, қатысып отырған студенттердiң санын анықтайды және сабақтар мен тәрбие жұмысын есепке алу журналында олардың жалпы есебiн жүргiзедi.
      34. Әскери кафедралардың циклдарында: жұмыстың айлық жоспарлары; цикл өткiзетiн сабақтарды материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету жоспары; цикл мәжiлiстерiндегi хаттамалардың кiтабы; әдiстемелiк жұмыстың, офицерлердiң цикл құрамында жаттығуының, оқытушылардың, оқу-көмекшi құрамның және студенттердiң қауiпсiздiк шаралары мен ережелерi бойынша нұсқаулықтарының, оқу-көмекшi құрамның арнайы даярлығы бойынша сабақтардың есеп журналы әзiрленедi және жүргiзiледi.
      35. Оқу жылына әзiрленген студенттердiң әскери даярлығын жоспарлау мен өткiзу жөнiндегi құжаттар әскери кафедрада үш жыл сақталады да, содан кейiн белгiлi тәртiпте жойылады.
      36. Әскери кафедрада тарихи анықтама жүргiзiледi. Онда: кафедраның құрылған күнiнен берi оның қызметiнде болған негiзгi жаңалықтар, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнің жоғары құрам тұлғаларының, шет ел өкiлдерiнiң кафедраға келуi; кафедраның штаттық құрылымы және ондағы өзгерiстер; әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттер саны туралы мәлiметтер; белгiлi мамандықтар бойынша запастағы офицерлердiң жыл сайын оқу бiтiруi; кафедраның марапатталуы, кiм және қай кезде бастық болғаны; оқу-тәрбие жұмысын жүргiзу, оқу материалдық-техникалық базасын құру мен дамыту бойынша негiзгi iс-шаралар; кафедраның негiзгi құрамы және оны бiтiрушi - запастағы офицерлер қатарынан ерекше көзге түскендердiң аты-жөндерi көрсетiледi.
      Тарихи анықтама бiр данада жүргiзiлiп, әр оқу жылының аяғында толықтырылады да есеп құжаты ретiнде рәсiмделедi.
      Тарихи анықтама материалдары мен әскери кафедра дәстүрлерi кафедраның жеке құрамымен және студенттермен тәрбие жұмысын жүргiзуде қолданылады.

3. Оқытушы құрамның біліктілігін арттыру

     37. Оқытушы құрамның идеялық-теориялық деңгейi мен кәсiби бiлiктiлiгiн арттыру оқу-тәрбие процесiн және әскери кафедраның жалпы қызметiн жетiлдiрудiң негiзгi шарты болып табылады. Ол: кәсiби даярлық жүйесiнде, офицерлер құрамын жетiлдiру мен қайта даярлау курстарында, әскерлер мен әскери-оқу орындарындағы тағылымдамада, сондай-ақ оқу, әдiстемелiк және тәрбие жұмысының барлық түрлерiн өткiзуде, әскери және арнайы бiлiмдi жетiлдiру бойынша өз бетiнше жұмыс iстеу процесiнде, әскери және команда-штабтық жаттығуларда жүзеге асырылады.
      38. Офицерлер мен прапорщиктердiң кәсiби даярлығы Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң, Қорғаныс министрiнiң тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыстар жөнiндегi орынбасары - Тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыстар департаментi бастығының бұйрықтары мен директиваларының, жауынгерлiк даярлық бойынша ұйымдастыру-әдiстемелiк тапсырмалар мен кәсiби даярлық бағдарламаларының талаптарына сәйкес әскери кафедра бастығымен ұйымдастырылады және өткiзiледi.
      39. Офицерлер мен прапорщиктердi кәсiби даярлаудың негiзгi мақсатына олардың идеялық-теориялық деңгейiн, әскери-кәсiби және әдiстемелiк бiлiмдерi мен дағдыларын жүйелi түрде жетiлдiру жатады.
      40. Әскери кафедралардағы кәсiби даярлық жоспарлары оқу жылына әзiрленедi және олардың бастықтарымен бекiтiледi. Жоспарларды әзірлеудiң негiзiне кәсiби даярлық бағдарламасы, сондай-ақ бекiтiлген әскери мамандықтар бойынша студенттердiң әскери даярлығына жетекшiлiк ететiн тиiстi бастықтармен оқу жылына қойылған қосымша тапсырмалар жатады.
      Жоспарда жалпы ұйымдастыру-әдiстемелiк нұсқаулықтар, даярлық пәндерi, айлар мен оқу топтары бойынша сағаттар есебi, мамандық бойынша оқу сабақтарының, тапсырмалар мен жаттығулардың тақырыптары, кәсiби және мемлекеттiк-құқықтық даярлық топтарының құрамы көрсетiледi.
      41. Әскери кафедрадағы офицерлер мен прапорщиктердiң кәсiби даярлығына: мемлекеттiк-құқықтық дайындық (Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық департаментiнiң тақырыптық жоспарлары бойынша жоспарланады), құқықтық жалпы бiлiм беру, әскери педагогика мен тактикалық (тактикалық-арнайы) психология, әдiстемелiк, жұмылдыру, арнайы, техникалық, атыс саптық және дене даярлығы, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Жарғылары жатады.
      Кәсiби даярлық кезiнде, сондай-ақ студенттердiң әскери даярлығы бойынша жетекшi құжаттарды зерделеу қарастырылады.
      42. Кәсiби даярлық сабақтарының негiзгi түрлерiне: дәрiстер, семинарлар, топтық сабақтар мен жаттығулар, команда-штабтық, тактикалық (тактикалық-арнайы) жаттығулар, практикалық сабақтар, өз бетiнше жұмыстар мен сынақтар жатады. Сонымен қатар, кафедрада мамандық, саптық және дене даярлығы бойынша студенттермен өткiзiлетiн сабақтардан тыс уақытта ай сайын әскери-техникалық ақпарат пен жаттығулар жоспарланады және өткiзiледi.
      Тактикалық (тактикалық-арнайы), арнайы және әдiстемелiк даярлық бойынша бiлiмдi арттыру мақсатында әр офицерге жылдың бiрiншi және екiншi жартысына офицерлер дайындығының нақты деңгейiне байланысты кафедра бастығымен белгiленетiн жеке тапсырмалар берiледi. Жеке тапсырмалар реферат, баяндама, ақпараттық материалдарды, үздiк тәжiрибенi және т.б. қарау түрiнде орындалады. Тапсырмаларды орындау нәтижелерi бойынша кафедра бастығы қарамағындағы офицерлермен әңгiме-кеңес өткiзiп, олардың жұмысына қорытынды мен баға шығарады.
      43. Әскери кафедралардағы кәсiби даярлық сабақтары студенттердiң жазғы және қысқы демалыстары кезiнде бес күндiк екi жиында және жиындар арасында жоспарланып өткiзiледi. Кәсiби даярлық жоспарының негiзiнде бiр айға (жиындар кезеңiне) кәсiби даярлық сабақтарының кестесi құрылады.
      Офицерлердiң сабақтарға қатысуы және бiлiмдерiнiң бағалары есеп журналдарында тiркеледi. Жылдық бағалары офицерлер кәсiби даярлығының есеп парақтарына енгiзiледi.
      44. Кәсiби даярлық топтары офицерлердiң мамандықтарына байланысты құрылады. Топ жетекшiлерi болып әскери кафедра бастықтары, олардың орынбасарлары, оқу бөлiмдерiнiң бастықтары және цикл бастықтары тағайындала алады. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Кадрлар және әскери бiлiм департаментi бастығының жарлығы бойынша әскери кафедра бастықтарының бiрiнiң жетекшiлiк етуiмен бiрнеше оқу орындары бiр мамандығының офицерлерi және прапорщиктерiмен гарнизондық кәсiби даярлық топтары құрылуы мүмкiн.
      Кәсiби даярлық сабақтарына барлық офицерлер, соның iшiнде жоғары оқу орындарында сырттай оқитын офицерлер мен жоғары әскери-оқу орындарына түсу үшiн бекiтiлген үмiткерлерден басқа оқытушы қызметтерiне тағайындалған запастағы офицерлер де тартылады.
      45. Кәсiби даярлықты жоспарлау құжаттары, сабақтар кестесi, кәсiби даярлық кезiнде офицерлермен өңделген есеп журналдары мен құжаттар әскери кафедрада үш жыл сақталады, содан кейiн белгiлi тәртiп бойынша жойылады.
      46. Оқытушы құрамын бiлiктiлiктi арттыру курстарына жiберу әр бес жыл сайын, ал әскерлердегi (әскери-оқу орындарына) тағылымдамаға - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Кадрлар және Әскери бiлiм департаментi бастығының жарлықтары негiзiнде өңделетiн келешектегi (бес жылдық) және жылдық жоспарлардың негiзiнде 5-7 жылдан кейiн жүзеге асырылады.
      Бiлiктiлiктi арттыру курстарына ең алдымен жоғары қызметтерге тағайындалған офицерлер, сондай-ақ оқытушылық жұмыс тәжiрибесi жоқ офицерлер жiберiледi.
      47. Офицерлердiң әскери тағылымдамасы тиiстi командалық, инженерлiк және басқа да қызметтерде мамандығы бойынша жұмыс iстеуде олардың әскери-кәсiби бiлiмдерi мен дағдыларын жетiлдiру мақсатында өткiзiледi.
      Әскери-оқу орындарындағы офицерлердiң тағылымдамасы олардың әдiстемелiк деңгейiн жетiлдiру және оқытушы құрам жұмысының үздiк тәжiрибесiн зерттеу мақсатында өткiзiледi.
      Әскерлерге және әскери-оқу орындарына тағылымдамаға жiберiлетiн офицерлер үшiн әскери кафедра бастықтары тағылымдамаға кемi бiр ай қалғанда офицерлерге берiлетiн жеке тапсырмаларды өңдейдi. Тағылымдама ұзақтылығы - бiр-екi ай.
      Офицер-оқытушылардың тағылымдамасы өткiзiлетiн құрамалар, әскери бөлiмдер мен әскери-оқу орындары Қарулы Күштер тектерi тиiстi қолбасшыларының жоспарларымен анықталады. Әскери кафедралардың келесi жылға арналған офицер құрамының тағлымдамасын өткiзу туралы тапсырыстары жоспарланған жылдың алдындағы жылғы 1 шiлдеге дейiн Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Кадрлар және әскери бiлiм департаментiне ұсынылады.
      Тағылымдама аяқталған соң құрама, әскери бөлiм командирi, әскери-оқу орнының бастығы әскери кафедраға тағылымдамадан өтушiнiң жұмысы туралы пiкiр жолдайды.
      Запастағы офицерлер қатарынан шыққан оқытушылар оқу процесiнiң ұйымдастырылуын, оқыту әдiстемесiн, ғылыми зерттеулердi зерделеу, қазiргi кездегi оқу құралдарымен танысу мақсатында жоғары оқу орындары үшiн бекiтiлген тәртiпте бiр айлық мерзiмге дейiн мамандығы бойынша тек азаматтық оқу орындарына тағылымдамаға жiберiледi.
      48. Әскери кафедралардың оқу-көмекшi құрамымен олардың экономикалық және арнайы бiлiмдерi мен дағдыларын арттыру үшiн ай сайын (4-6 сағат) оқу- сабақтары өткiзiледi. Экономикалық сабақтар, әдеттегiдей, оқу орнының барлық кафедралары үшiн қабылданған жүйеде өткiзiледi.
      Өткiзiлген оқу-сабақтарының есебi сабақтарды есепке алу журналында тiркеледi.

4. Әдістемелік жұмыс

    49. Әдiстемелiк жұмыс оқу процесiнiң маңызды бөлiгi және әскери кафедрадағы оқытушы құрам қызметiнiң негiзгi түрлерiнiң бiрi болып табылады. Ол әскери бiлiм беру мен студенттердi тәрбиелеу, оқытушылық шеберлiктi арттыру әдiстемесiне, ұйымдастырудың қолайлы әдiстерiн және оқу-тәрбие процесiн жүргiзудi өңдеу мен енгiзуге бағытталу керек.
      Әдiстемелiк жұмыстың негiзгi нысандарына: Әдiстемелiк жиындар, нұсқау-әдiстемелiк, көрсету, ашық және сынақ сабақтары; оқытушы құрамның өзара сабақтарға қатысуы және нұсқаулықтар; кафедра (цикл) мәжiлiстерi, әдiстемелiк кеңестер, пән-әдiстемелiк комиссия мәжiлiстерi және әдiстемелiк конференциялар; оқыту және тәрбиелеу әдiстемесi, сондай-ақ жалпы және әскери педагогика мен психология бойынша дәрiстер мен баяндамалар; оқу және әдiстемелiк материалдарды өңдеу мен жетiлдiру; оқу процесiн материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етудi жетiлдiру; әскери бiлiм беру мен студенттердi тәрбиелеудiң өзектi мәселелерi бойынша ғылыми зерттеулер; әскерлер, әскери-оқу орындары және әскери кафедралар жауынгерлiк даярлығының үздiк тәжiрибесiн жалпылау және оқу процесiне енгiзу; әдiстемелiк шеберлiктi жетiлдiру бойынша оқытушы құрамның өз бетiнше жұмыс iстеуi жатады.
      50. Әдiстемелiк жиындар, әдетте, оқу жылы (семестр) басталар алдында өткiзiледi. Онда оқу жылындағы әдiстемелiк және оқу-тәрбиелiк жұмыстың қорытындылары шығарылады, ең маңызды оқу-сабақтарын өткiзу әдiстемесiне бiрдей көзқарастар өңделедi, студенттердiң әскери даярлығын өткiзу бойынша жаңа талаптардың оқу процесiнде қолдану тәртiбi туралы нұсқаулар берiледi.
      51. Нұсқау-әдiстемелiк оқу-сабақтары мен нұсқаулықтар жалпы тақырып немесе бағдарламаның жекелеген маңызды және күрделi мәселелерi бойынша сабақ жүргiзудiң едәуiр қолайлы әдiстемелiк тәсiлдерiн өңдеу, оқу сұрақтарын, оларды өңдеудiң мазмұны мен әдiстемесiн оқытушылардың бiрдей түсiнуiн қалыптастыру мақсатында өткiзiледi. Нұсқау-әдiстемелiк оқу сабақтары әр пән бойынша семестрде кемi үш рет, әдеттегiдей, жоспарланған тақырыптардың студенттермен зерделенуiнен бiр апта бұрын кафедра бастықтарымен, олардың орынбасарларымен, цикл бастықтарымен (аға оқытушылармен) және оқу жиындарының бастықтарымен өткiзiледi.
      Нұсқаулықтар жаңа тақырыптардың студенттермен зерделенуi алдында, әдеттегiдей, бiр апта бұрын цикл бастықтарымен және аға оқытушылармен өткiзiледi.
      52. Көрсету сабақтарын сабақтарды өткiзудiң үлгiлi ұйымдастырылуы мен әдiстемесiн, қару-жарақ, әскери техника және оқытудың техникалық құралдарын қолданудың едәуiр тиiмдi тәсiлдерiн көрсету мақсатында әскери кафедра (оқу жиындар) бастықтарының жетекшiлiгiмен ең тәжiрибелi әдiстемешiлер өткiзедi.
      Көрсету сабақтарына сол пән бойынша сабақ өткiзуге қатысатын офицерлер тартылады. Олар студенттердiң оқу взводтарында әр пәннен, әдеттегiдей, ең маңызды және күрделi тақырыптар бойынша жылына кем дегенде бiр рет өткiзiледi.
      53. Ашық сабақтар тәжiрибе алмасу, сабақ өткiзудiң бiрдей әдiстемесiн өңдеу, оқытушыларға, сондай-ақ студенттердiң оқу жиындарындағы курсанттар бөлiмшелерiнiң командирлерiне көмек көрсету мақсатында өткiзiледi. Оларды әр мамандық бойынша бiр семестрде кемi екi рет кафедра (цикл), оқу жиындары бастықтарының жетекшiлiгiмен офицерлер өткiзедi.
      Әр ашық сабақ өткiзiлгеннен кейiн кафедра мәжiлiсiнде немесе сол сабаққа қатысқан офицерлермен талқыланады. Талқыланғаннан соң аға бастық өткiзiлген сабақтың жақсы жақтары мен кемшiлiктерiн айқындайды және келешекте сабақ өткiзудiң ең орынды әдiстерi мен тәсiлдерi туралы нұсқау бередi.
      54. Сынақ сабақтар тек оқытушы құрам алдында жас оқытушылардың даярлығын анықтау және оларды студенттермен өз бетiнше сабақ жүргiзуге жiберу мақсатында өткiзiледi. Сынақ сабақтар кафедра мәжiлiсiнде талқыланады. Сабақ нәтижелерi бойынша әскери кафедра бастығы оқытушының өз бетiнше сабақ өткiзуге даярлығы туралы қорытынды шығарады. Сынақ сабақтар, сондай-ақ оқытудың жаңа мәселелерi бойынша жаттығулар ұйымдастыру мен оларды өткiзу әдiстемесiн қарау үшiн өткiзiледi.
      55. Сабақтарға өзара қатысу кафедра немесе цикл бастығының нұсқауы бойынша оқытушылардың оқу-тәрбиелiк және әдiстемелiк тәжiрибелерiмен алмасуы үшiн ұйымдастырылады. Әр оқытушы оған семестрде кемi бiр рет қатысуы тиiс.
      56. Әскери кафедра (цикл) мәжiлiстерi әдiстемелiк жұмыстың негiзi нысандарының бiрi болып табылады. Оларды кафедра (цикл) бастықтары барлық оқытушы құраммен айына кемi бiр рет өткiзедi. Мәжiлiске, қажет болған жағдайда, басқа кафедралардың, оқу орындарының оқытушы құрамы, әскери бөлiмдер мен әскери комиссариаттардың офицерлерi шақырылады.
      Кафедра (цикл) мәжiлiстерiнде тақырыптық жоспарларды жетiлдiру, әскери кафедралар мен оқу жиындарындағы сабақтарды өткiзу әдiстемесiн және кафедра (цикл) мәжiлiстерiнде, сонымен қатар оқулықтар мен оқу құралдарының қолжазбалары, пәндердi оқыту әдiстемесi, дәрiстердiң, әдiстемелiк өңдеулердiң, тапсырмалардың мәтiндерi және тағы басқа оқу-әдiстемелiк материалдар қаралады. Қабылданған шешiмдерi бар кафедра (цикл) мәжiлiстерiнiң хаттамаларына кафедраның (цикл) бастығы қол қояды.
      57. Әдiстемелiк кеңестер кафедрада, сондай-ақ студенттердiң оқу жиындары басшылығымен оқу-тәрбие жұмысы мен сабақ өткiзу әдiстемесiнiң мәселелерi бойынша жиындар өткiзуге тағайындалған қарамағындағы офицерлермен өткiзiледi.
      Әдiстемелiк кеңестер қажет болған жағдайда өткiзiледi.
      58. Пән-әдiстемелiк комиссиялардың мәжiлiстерi олардың төрағаларымен өткiзiледi. Мәжiлiстерде дәрiс мәтiндерi, әдiстемелiк өңдеулер, оқу тапсырмалары мен студенттерге арналған тапсырмалар, оқу сабақтарының барлық түрлерiн өткiзу әдiстемесiнiң мәселелерi, пән-әдiстемелiк комиссияның пәндерi бойынша көрнекi құралдарын және оқытудың техникалық құралдарын қолдану талқыланады, сабақтар өткiзу сапасын арттыру бойынша ұсыныстар өңделедi. Пән-әдiстемелiк комиссия мәжiлiсiнiң хаттамасына оның төрағасы қол қояды және ол әскери кафедра бастығымен бекiтiледi.
      59. Әдiстемелiк конференциялар әскери пәндердi оқытуды жақсарту, оқытушылар мен студенттердiң ғылыми еңбектерiн ұйымдастыру мәселелерi бойынша, сондай-ақ оқытушы құрам оқу-тәрбие жұмысының үздiк тәжiрибесiн жалпылау мен тарату және жалпы оқу процесiнiң тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында өткiзiледi. Оларға кафедра бастықтарымен бекiтiлетiн тиiстi ұсыныстар өңделедi.
      Әдiстемелiк конференциялар әскери кафедра шеңберiнде немесе гарнизонда бiрнеше әскери кафедра оқытушыларымен ұйымдастырылады және өткiзiледi.
      60. Әр негiзгi пән бойынша студенттер әскери даярлығының тиiмдiлiгi мен сапасын арттыру мақсатында әскери кафедрамен оқытудың жеке әдiстемесi өңделедi. Онда: әскери маманды даярлау жүйесiндегi пәннiң рөлi, орны мен маңыздылығы; оқыту мен тәрбиелеудiң мақсаты, мәселелерi мен негiздерi; тақырыптарды оқудағы кезектiлiк, олардың мазмұны және басқа пәндермен байланысы; оқу-сабақтарының бiрнеше түрлерiн өткiзудiң маңыздылығы, қағидалары мен әдiстемесi; командалық, әдiстемелiк және практикалық дағдыларды бойға сiңдiру әдiстемесi; сынып-зертханалық, оқу-далалық және жаттығу базасының қажеттiлiгi мен оның оқу процесiнде қолданылу әдiстемесi; студенттердiң өз беттерiнше жұмысының ұйымдастырылуы; әскерлердегi оқу жиынында оқу-сабақтарын өткiзудiң бағыты мен әдiстемесi; оқушылардың ағымдағы және қорытынды бақылауының жүйесi мен әдiстемесi; оқытушылардың сабақтарға дайындалу әдiстемесi көрсетiледi.
      Студенттердi оқыту мен тәрбиелеу тәжiрибесiнiң жиналуына байланысты кафедрада жеке әдiстеменiң қосымшалары рәсiмделедi. Пән оқытудың жеке әдiстемесiн өңдеу үшiн кафедра (цикл) бастығының жетекшiлiгiмен тәжiрибелi оқытушылар қатарынан шығармашылық топ құрылады. Жеке әдiстемеге оқу бөлiмдерiнiң бастықтары (цикл бастықтары) қол қояды және ол кафедра бастығымен бекiтiледi.
      61. Әдiстемелiк өңдеу практикалық сабақтар кезiнде студенттердi әскери оқыту мен тәрбиелеуге оқытушылардың бiрдей көзқарасын қамтамасыз ететiн кафедраның құжаты болып табылады.
      Әдiстемелiк өңдеу әр тақырып бойынша құралады. Ол бiр немесе бiрнеше сабақтардан тұруы мүмкiн және онда: тақырыптың атауы, оқу және тәрбиелiк мақсаты; оны өткiзу бойынша жалпы ұйымдастыру-әдiстемелiк нұсқаулар; әр сабақ тақырыбының атауы, уақыты мен мақсаты, оқу сұрақтарының мазмұны; оқушылардың кәсiби-жауынгерлiк, психологиялық және дене қабiлеттерiн орнату мен дамытудың, олардың бойына командалық және әдiстемелiк дағдыларды сiңдiрудiң тәсiлдерi мен әдiстерi; оқытудың техникалық құралдарын iске асыру, оқу-сабақтарының материалдық қамтамасыздығын қолдану әдiстерi; сабақ қорытындыларын шығару тәртiбi; өз бетiнше дайындыққа арналған нақты тапсырмалардың мазмұны көрсетiледi. Әдiстемелiк өңдеуге қоса үлгiлер, орындары белгiленген топографиялық карталар, кестелер, технологиялық карталар және сол тақырыпты өңдеуге қажеттi басқа да материалдар ұсынылуы мүмкiн.
      Зертханалық және басқа да практикалық жұмыстарды жүргiзу үшiн ұйымдастыру, оқу-материалдық қамтамасыздық, студенттермен әр зертханалық, практикалық жұмысты өткiзу мен орындау әдiстемесi, сондай-ақ есептердi рәсiмдеу бойынша тапсырмалар мен әдiстемелiк кепiлдемелер өңделедi.
      Зертханалық және практикалық жұмыстарды өткiзуге арналған әдiстемелiк өңдеулер, тапсырмалар мен әдiстемелiк кепiлдемелер цикл (пән-әдiстемелiк комиссия) мәжiлiсiнде талқыланады және цикл (кафедра) бастығымен бекiтiледi.
      62. Әр оқу сабағын дайындау мен сапалы өткiзу мақсатында сабақты өткiзу жоспары құрылады.
      Сабақты өткiзу жоспары оқытушымен еркiн түрде өңделедi және оған: сабақ тақырыбы; оқу және тәрбиелiк мақсаты; өткiзiлетiн уақыты мен орны; уақытын есепке ала отырып өңделетiн оқу сұрақтарының тiзiмi; материалдық-техникалық қамтамасыздығы; оқу сұрақтарын өңдеу тәртiбi; оқу сұрақтарының қысқаша мазмұны жатады.
      Жоспардың нақты мазмұны оқу сабағының түрiне, оқытушының дайындығы мен тәжiрибесiне байланысты.
      Сабақтың жоспарын құруда сол пән мен тақырып бойынша жеке әдiстемеде, әдiстемелiк өңдеулерде және басқа да оқу құжаттарында көрсетiлген әдiстемелiк кепiлдемелер қолданылады. Сабақтың жоспары бекiтiлу үшiн тiкелей бастыққа, әдеттегiдей, оның басталуына кемi екi күн қалғанда ұсынылады.
      63. Студенттердi тәрбиелеу мен оқытудың үздiк тәжiрибесiн жалпылау және тарату, оқытушылардың педагогтық шеберлiгiн арттыру үшiн әскери кафедраларда әдiстемелiк кабинет құрылады, оның жұмысына кафедрадағы оқу бөлiмi бастығының төрағалығымен әдiстемелiк кабинет кеңесi жетекшiлiк етедi. Әдiстемелiк кабинет кеңесiне түрлi оқу пәндерi бойынша студенттердi оқытатын тәжiрибелi оқытушылар қабылданады.
      Әдiстемелiк кабинет кеңесi жұмысының негiзгi нысандарына: студенттердi оқыту мен тәрбиелеудегi үздiк тәжiрибенiң жинақталуы, талдануы және таратылуы; дәрiстердi, ғылыми ақпаратты, баяндамаларды ұйымдастыру және әдiстемелiк жұмыс мәселелерi бойынша кеңестер; библиография жүргiзу және педагогтық әдебиет пен құжаттардың көрмесiн ұйымдастыру жатады.
      64. Әдiстемелiк жұмыс бойынша шаралар жеке тарау болып жылдық жоспарға енгiзiледi және әскери кафедра (цикл) жұмысының айлық жоспарларында көрсетiледi.
      Жылдық жоспарда: әдiстемелiк жиындар кезiнде, сондай-ақ жиындар аралығындағы әдiстемелiк жұмыс күндерi кафедрада өткiзiлетiн нұсқау-әдiстемелiк, көрсету, ашық және сынақ сабақтары, сонымен қатар оқытушылардың сабақтарға өзара қатысулары; кафедраның және пән-әдiстемелiк комиссиялардың мәжiлiстерi, әдiстемелiк кеңестер; дәрiстер, баяндамалар, хабарламалар; оқыту мен тәрбиелеу әдiстемесi және оны ұйымдастыру, оқытудың техникалық құралдарын және оқу-көрнекi құралдарын қолдану мәселелерi бойынша семинарлар; әдiстемелiк өңдеулердi, тапсырмаларды, емтихандық және басқа да оқу-әдiстемелiк материалдарды құру көзделедi.
      Кафедрадағы (циклдардағы) әдiстемелiк шаралардың орындалуының есебi жұмыс жоспарларында белгiлену және кафедра (цикл), пән-әдiстемелiк комиссиялар мәжiлiстерiнiң хаттамаларын рәсiмдеу жолымен жүзеге асырылады.
      Әскери кафедрада (циклда) студенттер әскери даярлығының пәндерi мен тақырыптары бойынша (11 қосымша) әдiстемелiк құжаттар есебiнiң кiтабы жүргiзiледi.

5. Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу,
шығармашылық және рационализаторлық жұмыс

     65. Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу жұмысы әскери кафедрадағы оқытушылық құрам қызметiнiң маңызды түрi болып табылады. Оған әскери даярлықтан өтіп жатқан студенттер де қатыса алады. Шығармашылық және рационализаторлық жұмысқа кафедраның толық жеке құрамы, сондай-ақ студенттер қатысуы мүмкiн.
      Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу және рационализаторлық жұмыстың негiзгi мәселелерi Оқу орындарының әскери кафедралары туралы Ережеде көрсетiлген.
      66. Әскери кафедралардағы әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысы бесжылдық және жылдық жоспарларға сәйкес ұйымдастырылып өткiзiледi.
      Әскери кафедрадағы әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысының келешек жоспары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери-ғылыми орталығымен өңделген тақырып негiзiнде құрылады, оған сондай-ақ бастамалық тақырыптар да енедi. Жоспарда: тақырыптардың атауы, оларды кiм және қандай құжатпен тапсырғандығы, тақырып жетекшiлерi, орындалу мерзiмдерi (басталуы мен аяқталуы), мәселе бойынша бастапқы ұйымы (министрлiк, ведомство); жұмысты қаржыландыратын ұйым; сметалық бағасы, ғылыми жетiстiктердiң iске асырылу нысаны мен мерзiмдерi және орындалған жұмыстың ұсынылатын орны көрсетiледi.
      Әскери кафедрадағы әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысының жылдық жоспары да осындай нысан бойынша құрылады.
      Кафедраның бесжылдық және жылдық жоспарлары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң бастығымен бекiтiледi.
      67. Әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмыстары әскери кафедралардың мәжiлiстерiнде талқыланып, есеп түрiнде рәсiмделедi және кафедра бастығымен бекiтiледi. Әскери кафедралардың бастықтары әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмыстарының олардың қарамағындағыларымен дер кезiнде орындалуына толық жауап бередi.
      68. Шығармашылық және рационализаторлық жұмыс оқудың техникалық құралдарының, көрнекi құралдарының, қару-жарақтың, жауынгерлiк және оқу техникасының, материалдық-техникалық базаның басқа да элементтерiнiң құрылуы мен жетiлдiрiлуiне бағытталу керек.
      Ол әскери кафедра бастығымен тағайындалған комиссияның жетекшiлiгiмен жоспарланады және өткiзiледi.
      69. Студенттердiң әскери-ғылыми жұмысы Жоғары оқу орындары студенттерiнiң ғылыми-зерттеу жұмысы туралы Ережемен анықталған тәртiпке сәйкес ұйымдастырылады.
      70. Студенттерге арналған әскери-ғылыми жұмыстың тақырыбы олардың әскери даярлық мамандығын есепке ала отырып және бекiтiлген құпиялық режимiнiң қатал сақталуымен әскери кафедрада өңделедi.
      71. Туындылар мен авторлық құқықты патенттеу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
      Әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысының жоспары бойынша орындалған және Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiмен қаржыландырылатын барлық әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу өңдеулер, келiсiм-шарттармен бақыланбаған жағдайда, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң жеке меншiгi болып табылады.

6. Оқы материалдық-техникалық базасы

     72. Әскери кафедраның оқу материалдық-техникалық базасы - бұл студенттер қатарынан белгiленген мамандықтар бойынша запастағы офицерлердi даярлауды қамтамасыз ететiн материалдық және техникалық құралдардың, ғимараттар мен құрылыстардың кешенi. Ол оқу жоспарлары мен бағдарламаларында қарастырылған барлық сабақтардың сапалы өткiзiлуiн, студенттердiң оқу материалын толығымен игерулерiн, командалық, әдiстемелiк және практикалық дағдыларды үйренулерiн қамтамасыз ету және әскери iстiң, ғылымның, техниканың және оқытудың қазiргi кездегi әдiстемесiнің даму деңгейiне сәйкес болу керек.
      Әскери кафедралардағы оқу материалдық-техникалық базаның негiзгi элементтерiне: оқу қару-жарағы мен әскери техника, зертханалық құрал-жабдықтар, оқу-жаттықтыру құралдары, есептеу техникасы, оқудың техникалық құралдары, көрнекi құралдары және басқа да әскери-оқу мүлiгi; аудиториялар (дәрiс залдары), сыныптар, кабинеттер, зертханалар, кiтапханалар, оқытушы бөлмелерi, қару-жарақты, әскери-техникалық мүлiктi сақтауға, грифтелген әдебиетпен жұмыс iстеуге арналған бөлмелер және басқа да оқу, оқу-көмекшi бөлмелерi; арнайы оқу-жаттықтыру кешендерi, оқу қалашықтары (атыс, инженерлiк, химиялық, қарауыл, радиополигондар, шағын полигондар және т.б.), атыс тирлерi, саптық алаңдар мен жалпыәскери және арнайы даярлық бойынша бағдарламаларды өңдеуге арналған басқа да объектiлер; оқу шеберханалары, автокөлiк гараждары, әскери машиналар тұрағына арналған парктер, техникалық қызмет көрсету орындары, әскери техниканы, қару жарақты, құралдарды, әскери-оқу және басқа да мүлiктi сақтауға арналған қоймалар; оқулықтар мен оқу құралдары, оқу-әдiстемелiк құжаттар, сондай-ақ басқа да материалдық және техникалық құралдар.
      Бас штаб бастығы - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бiрiншi орынбасарының шешiмi бойынша әскери кафедралар оқу процесi кезiнде, қажет болған жағдайда, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери бөлiмдерi мен әскери-оқу орындарының оқу базасын қолдана алады.
      73. Әскери кафедраның орналасуы оның оқу орнындағы басқа кафедралардан оқшау тұруын және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi Жарғыларының және әскери кафедра үшiн бекiтiлген құпиялық режимнiң талаптарына сәйкес iшкi тәртiптi ұйымдастыру мен ұстану мүмкiндiгiн қамтамасыз ету керек. Әскери кафедраға бөлiнетiн оқу бөлмелерi оқу бағдарламаларының пәндерi бойынша жабдықталады және студенттердiң тек әскери даярлық бойынша сабақтары мен өз беттерiнше жұмыстары үшiн қолданылады.
      Аудиториялар, зертханалар және басқа да оқу бөлмелерi оқудың техникалық құралдарымен, қару-жарақ пен әскери техниканың табельдi үлгiлерiмен, құралдармен, агрегаттармен және олардың макеттерiмен жабдықталады.
      Құпиялық кестелер мен стендтердiң бетi жабылып, жауапты адамдармен сүргiш салынуы тиiс.
      Оқу-жаттықтыру кешендерi, оқу қалашықтары және практикалық даярлыққа арналған басқа да объектiлер студенттердiң жоғары сапалы далалық жаттығуын, тәжiрибелiк дағдылар мен қабiлеттердi олардың бойына сiңдiру мүмкiндiгiн қамтамасыз ету керек.
      Әскери кафедрадағы оқу материалдық-техникалық базаның объектiлерiн оқу процесiне қатысы жоқ iс-әрекеттер үшiн қолдануға тиым салынады.
      74. Әскери кафедраларға арналған оқу сыныптарының саны оқып жатқандардың санына, оқу уақытының мөлшерiне және белгiленген әскери мамандықтарға байланысты анықталады. Сыныптар мен оқу бөлмелерiнiң саны кафедрада әскери даярлық бойынша бiр уақытта шұғылданатын взводтар мен жартылай взводтардың ең көп мөлшердегi санына сәйкес болу керек.
      Оқу сыныптарының, практикалық сабақтарға арналған объектiлердiң, "мотоатқыштар бөлiмшелерiн, бөлiмдер мен құрамаларды жаяу әскерлердiң соғыс машиналарында (бронетранспортерларда) жауынгерлiк қолдану" мамандығы бойынша запастағы офицерлердi дайындайтын әскери кафедраның қызмет және көмекшi орындарының шамаланып алынған тiзiмi 12 қосымшада көрсетiлген. Студенттер әскери даярлығының басқа мамандықтары бойынша саны қарулы Күштердiң тиiстi қолбасшы түрлерiмен анықталады. Бұндай жағдайда сыныптардың шамаланып алынған тiзiмi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Кадрлар және әскери бiлiм департаментiмен және Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң Жоғары бiлiм департаментiмен келiсiледi.
      75. Әскери кафедралардағы материалдық-техникалық базаны дамыту мен жетiлдiру алдағы және жылдық жоспарлар негiзiнде жүзеге асырылады.
      Әскери кафедрадағы материалдық-техникалық базаны дамыту мен жетiлдiрудiң алдағы жоспарында: сынып-зертханалық базаны, оқу жаттықтыру кешендерiн, қалашықтарды, саптық алаңдарды, гараждарды, парктердi, техникалық көмек көрсету орындарын, қоймалар мен басқа да оқу объектiлерiн және оқу-көмек көрсету орындарын дамыту мен жетiлдiруге арналған негiзгi шаралар; қажеттi материалдық құралдар мен қаржы бөлу; жұмыстық орындалу мерзiмi және оның орындаушысы көрсетiледi. Жоспарға оқу орнының ректоры және әскери кафедра бастығы қол қояды. Алдағы жоспар оқу орны бағынатын министрлiкпен немесе ведомствомен қарастырылады және бекiтiледi.
      Кафедраның оқу материалдық-техникалық базасын дамыту мен жетiлдiрудiң жылдық жоспары оқу орнында белгiленген нысан бойынша бiр жылға дайындалып, әскери кафедра бастығының қолы қойылады және оқу орнының ректорымен бекiтiледi.
      76. Табельдi әскери техниканы, қару-жарақ пен құрал-жабдықтарды пайдалану, жөндеу және тексеру Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерi үшiн қабылданған нысандар бойынша өңделетiн әскери техниканы қолдану мен жөндеудiң жылдық және айлық жоспарларына сәйкес әскери кафедраларда жүзеге асырылады.
      Жоспарлар әскери кафедра бастықтарымен бекiтiледi.
      Әскери техниканы, қару-жарақ пен құрал-жабдықтарды әскери кафедраларда қолдануды, жөндеудi және қызмет көрсетудi жоспарлау оқу техникасы мен жаттықтыру құрал-жабдықтары бөлiмшесiнiң бастығымен (аға инженермен, инженермен), ал көрсетiлген қызмет орындары жоқ кафедраларда - әскери кафедра бастықтарының бұйрығымен тағайындалған аға оқытушылармен (оқытушылармен) орындалады.
      77. Әскери кафедраның бастығы оқу-көмекшi құрам қатарынан оқу сыныптары мен зертханаларды қарауға және оларды сабақ өткiзу үшiн әзiрлеуге, құрал-жабдықтарды сақтауға және олардың тиiстi қалыпта болуына жауапты адамдарды тағайындайды. Сондай-ақ әскери кафедраның барлық оқу материалдық-техникалық базасы циклдарға жүктеледi. Циклдар тақырыбы бойынша әскери кафедрада диафильмдер, слайдтар және оқудың техникалық құралдары мен оқу-жаттықтыру құрал-жабдықтарын қолайлы қолдануға арналған басқа да оқу құралдары әзiрленiп, олардың есебi жүргiзiледi.
      Оқу көмекшi құрамнан материалдық бөлiм, қауiпсiздiк шаралары мен ережелерi бойынша сынақ қабылданғаннан кейiн ол оқу және әскери техниканы, қару-жарақ пен құралдарды пайдалану мен жөндеуге жiберiледi.

7. Әскери кафедрадағы ішкі қызмет пен ішкі тәртіп

     78. Әскери кафедрадағы iшкi қызмет пен iшкi тәртiп әскери кафедраны орналастыру және оқу процесiн ұйымдастыру ерекшелiктерiн ескере отырып Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi iшкi қызмет Жарғысының талаптарына орай ұйымдастырылады.
      Студенттердiң бойына әскери жарғылардың талаптарын орындаудағы, әскери тәртiптi сақтаудағы практикалық дағдыларды сiңдiру, кафедра аумағында болған кезде олардың жоғары дәрежедегi ұйымшылдығы мен сап түзеу жаттығуларын қамтамасыз ету мақсатында оқу взводтарын құру туралы бұйрық жарияланады, күн тәртiбi, iшкi кезек құрамы, киiм түрi, кафедрадағы оқу процесi барысында студенттердiң тәртiбi, сондай-ақ профессор-оқытушы құрамның, инженерлiк-техникалық және оқу-көмекшi құрамының жұмыс тәртiбi белгiленедi.
      79. Күн тәртiбiнде таң ертеңгi қарау мен сабақтарға тарату, оқу сабақтарының, өз бетiнше даярлықтың, қару-жарақ пен әскери техниканы қарау, хабарлама мен мамандық бойынша жаттығулардың, студенттермен (сабақтан тыс кезде) жүргiзiлетiн тәрбие жұмысының уақыты белгiленедi. Сондай-ақ, онда офицерлердiң қызмет уақыты және оқытушы - запастағы офицерлер мен оқу-көмекшi құрамның жұмыс уақыты көрсетiледi.
      Күн тәртiбiне әскери кафедраның бастығы қол қояды және ол оқу орнының ректорымен бекiтiледi.
      80. Әскери кафедра бастығының бұйрығымен оқу взводтарының (15-20 адамнан тұратын) құрамы анықталады және взводқа жауапты офицерлер (аға оқытушылар, оқытушылар мен олардың көмекшілері қатарынан), взводтардың командирлерi мен олардың орынбасарлары (ең тәртіпті, адамгершілігі мол және оқуда үздік студенттердің қатарынан) және бөлiмше командирлерi тағайындалады.
      Бөлiмше командирiнiң мiндетiн атқарғандығы үшiн қойылған баға аттестациялық материалда көрсетiледi.
      Взводқа жауапты офицер бекiтiлген взводтарда тәрбие жұмыстарының тиiмдi өткiзiлуiне, взводтың командалық құрамының құрылуы мен бөлiнуiне, жеке дайындық пен жаттығулардың ұйымдастырылуына және өткiзiлуiне жауап бередi.
      Взводқа жауапты офицер:
      бекiтiлген взводтардағы студенттердiң жұмыскерлiк және моральдық қасиеттерiн бiлуге;
      студенттермен тәрбие жұмысын үздiксiз өткiзуге, оларға қазiргi уақытта маманға қойылатын талаптарды түсiндiруге, олардың бойында қажеттi әскери-кәсiби қабiлеттердi тәрбиелеуге;
      оқу взводтарындағы жеке даярлықтың ұйымдастырылуы мен өткiзiлуiн бақылауға;
      қару жарақ пен техниканың қызметiн ұйымдастыруға және басқаруға;
      бекiтiлген взводтарда хабарлама, әсерлi тәрбие және әскери-патриоттық жұмыстарды өткiзуге; студенттердiң әскери кафедрадағы оқу сабақтарына келуiнiң, үлгерiмiнiң және тәртiптiк тәжiрибесiнiң есебiн жүргiзуге;
      тәрбие жұмысы мен оқу сабақтарының есебi тiркелетiн журналдың толтырылуын қадағалауға;
      өткен айдағы оқу және тәртiп жағдайының нәтижесiн шығаруға және әскери кафедра оқу бөлiмiнiң бастығына (цикл бастығына) талдау ұсынуға;
      студенттерге офицер атағын беру аттестациясына қатысуға;
      бекiтiлген взводтардан тағайындалған iшкi кезекшiлер қызметiн тексеруге мiндеттi.
      Оқу взводының командирi студенттердiң келесi оқу сабақтарына дайындалуына, белгiленген әскери тәртiп пен реттiктiң ұсталынуына, қару-жарақтың, техниканың, әскери мүлiктiң, сынып құрал-жабдықтары мен грифтелген әдебиеттiң оқу сабақтары мен жеке даярлық кезiнде сақталуына жауап бередi. Ол взводқа жауапты офицерге бағынады және взвод жеке құрамының тiкелей бастығы болып табылады.
      Оқу взводының командирi: взводты нық басқаруға, взводтағы әрбiр студенттi бiлуге; взводтың оқу сабақтарына дер кезiнде дайындалуын қамтамасыз етуге, тәртiп пен реттiң, студенттердiң сыртқы өңін және олардың белгiленген киiм түрiн сақтауын қадағалауға; қауiпсiздiк шараларын және қару-жарақ пен әскери техниканы қолдану ережелерiн орындауларын бақылауға; таң ертеңгi тексерудi жүргiзуге, взвод бойынша кезекшi тағайындауға; қажеттi оқулықтар мен әдебиеттердiң дер кезiнде алынуын ұйымдастыруға; студенттердi құрметтеу және тәртiптiк жазаға тарту туралы өтiнiш беруге; студенттердiң оқу сабақтары мен жеке дайындыққа қатысу есебiн жүргiзуге, олардың келмеу себептерiн анықтауға және ол туралы кафедра кезекшiсiне баяндауға мiндеттi.
      Оқу взводы командирiнiң орынбасары взводтағы тәртiпке, взвод кезекшiсi мiндеттерiнiң нақты орындалуына, студенттердiң сыртқы өңiне жауап бередi.
      Ол оқу взводының командирiне бағынады және взвод студенттерiнiң тiкелей бастығы болып табылады.
      Взвод командирiнiң орынбасары:
      взводтағы әрбiр студенттi бiлуге, студенттер сыртқы өңiнiң, тәртiптiң, сынып құрал-жабдықтары мен оқу бөлмелерiндегi тазалықтың сақталуын қадағалауға; взводтың кезекшiлiк парағын жүргiзуге; взвод командирiнiң орнына қалып, оның қызметiн орындауға мiндеттi.
      Оқу бөлiмшесiнiң командирi бөлiмше студенттерiнiң оқу сабақтарына дайындалуына, студенттердiң сыртқы өңiнiң тазалығына, тапсырмалардың табысты орындалуына, тәртiп пен үлгерiмге жауап бередi. Ол оқу взводының командирi мен оның орынбасарына бағынады және оқу бөлiмшесi студенттерiнiң тiкелей бастығы болып табылады.
      Бөлiмше командирi:
      бөлiмшенi нақты басқаруға, әрбiр студенттi бiлуге, студенттердiң оқу сабақтарына дайындығын тексеруге, таң ертеңгi тексерудi жүргiзуге, студенттерден тәртiп пен белгiленген киiм түрiн сақтауды талап етуге, қару-жарақтың, оқу мүлiгiнiң және әдебиеттiң сақталуын қадағалауға, студенттермен бағдарламалық материалды игеруде көмек көрсетуге, оқу сабақтары кезiнде студенттердiң қауiпсiздiк шаралары мен ережелерiн орындауларын бақылауға мiндеттi.
      Оқу взводы командирiнiң, оның орынбасарының, бөлiмше командирлерiнiң өкiмдерi көрсетiлген мiндеттердiң шеңберiнде взводтың (бөлiмшенiң) барлық студенттерiмен орындалуы тиiс.
      81. Әскери кафедра кезекшiсi офицерлер (прапорщиктер) қатарынан бiр тәулiкке немесе оқу күнi кезеңiне тағайындалады. Әрбiр нақты жағдайда (бiр тәулiкке немесе оқу күнi кезеңiне) кезекшiлiктi ұйымдастыру жөнiндегi шешiм оқу орнының ректорымен қабылданады.
      Әскери кафедра бойынша кезекшi әскери кафедра бастығына бағынады және жеке құрамды хабарландыруға, нарядтық қызмет етуiне, күн тәртiбiнiң орындалуына, iшкi тәртiптiң сақталуына, өрт қауiпсiздiгi шараларының орындалуына жауап бередi; оқу сабақтарының және жеке дайындықтың дер кезiнде басталуы мен аяқталуын, автомобильдер мен басқа да техниканың парктен уақытында шығуы мен оралуын, сондай-ақ қару-жарақ пен мүлiктiң берiлуi мен өткiзiлуiн қадағалап отырады.
      Белгiленген уақытта кафедра бойынша жаңа кезекшi мен ескi кезекшi бiрлесiп пистолеттердiң және оқ-дәрiлердiң, оқу-атыс жаттығуларына арналған қарудың санын, өрт қауiпсiздiгi құрал-саймандарының және сигнализацияның iстеп тұрғандығын мiндеттi түрде тексередi. Содан кейiн олар Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Iшкi қызмет Жарғысымен бекiтiлген форма бойынша жүргiзiлетiн кезекшiлiктi қабылдау мен өткiзу журналына қолдарын қояды да, кезекшiлiктi қабылдау мен өткiзу туралы рапортпен әскери кафедра бастығына ал ол болмаған жағдайда әскери кафедра бастығының орынбасарына (оқу бөлiмiнiң бастығына) келедi.
      Парк бойынша кезекшi оқу-көмекшi құрамының қатарынан оқу күнi кезеңiне тағайындалады және әскери кафедра бойынша кезекшiге бағынады. Ол өзiнiң мiндеттерiн Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң Iшкi қызмет Жарғысына сәйкес келетiн нұсқаулық талаптары бойынша орындайды Күндiзгi кезекшiлер студенттер қатарынан тағайындалады және әскери кафедра бойынша кезекшiге бағынады.
      Әскери кафедра бойынша кезекшi мен күндiзгi кезекшiлердiң киiм түрiн әскери кафедра бастығы белгiлейдi.
      Әскери кафедра бойынша кезекшiлердiң сол жақ кеудесiнде "Әскери кафедра бойынша кезекшi" ("Парк бойынша кезекшi") деген жазуы бар белгi болуы тиiс.
      Iшкi нарядтағы барлық адамдардың мiндеттерi әскери кафедраның бастығы бекiтетiн нұсқаулықпен анықталады.
      82. Оқу взводы бойынша кезекшi взвод командирiне бағынады. Ол оқу взводының оқу сабақтары дайындығына, құпиясыз көрнекi оқулықтар мен мүлiктердi алу мен өткiзуiне, сондай-ақ олардың бүтiн болуына және сақталуына жауап бередi, әскери кафедра бойынша кезекшiге оқу сабақтарына және жеке дайындыққа қатыспаған студенттер туралы мәлiмдеме жасайды.
      Оқу взводтары кезекшiлерiнiң сол жақ кеудесiнде "Взвод бойынша кезекшi" деген жазуы бар белгi болуы тиiс.
      83. Әскери даярлық бойынша оқу сабақтарына студенттер таза киiнiп келуге мiндеттi. Дала жаттығуларына және материалдық бөлiмдi зерттеу сабақтарына олар бағынатын министрлiктер мен ведомстволар бөлетiн қаражат пен қор есебiне жоғары оқу орындарымен алынған арнайы киiм киiп келулерi тиiс. Сыныптағы оқу сабақтарына студенттер оқу орнының ректоры белгiлеген киiмдi киiп келедi.
      Әскери даярлық бойынша оқу сабақтары кезiнде қызмет сұрақтары бойынша студенттер өзара "Сiз" деп сөйлеулерi керек. Бастықтарға сөйлеген кезде олардың әскери атақтарын (қызметтерiн) атау керек. Мысалы: "Майор мырза", "Взвод командирi мырза". Аға бастық тұрған кезде атағы кiшiге сөйлер алдында ол үшiн одан рұқсат сұрау керек. Мысалы: "Майор мырза. Студент Сергазинге сөйлеуге рұқсат етiңiз". Оқытушының "Сәлеметсiздерме мырзалар!" деген сәлемдемесiне студенттер "Сәлеметсiзбе майор мырза!" деп жауап бередi.
      Тексеру немесе үлкеннiң кiшiге сөйлеу кезiнде студент өзiнiң аты-жөнiн естiгенде "тiк тұру" жағдайын қабылдап, "Мен" деп жауап бередi, ал өз орнына тұру рұқсатын алған соң "құп болады" деп жауап қайтарады да өз орнына тұрады.
      Оқу сабақтарына қатыспаған студенттердiң орнына оқу взводының командирi немесе бөлiмше командирi жауап бередi. Мысалы: "Студент Бекмұратов ауырып қалды".
      Оқытушы немесе басқа бiр бастық сөйлеген кезде студент орнынан тұрып, "тiк тұру" қалпын сақтап, өзiнiң аты-жөнiн атап, қойылған сұраққа жауап қайтаруы тиiс.
      Оқу сабақтарын жүргiзушiге сөйлеу қажет болған жағдайда студент қолын көтерiп рұқсат алған соң орнынан тұрып "тiк тұру" қалпын сақтап, өзiнiң аты-жөнiн атайды да, сұрақ қояды. Бұйрық алған кезде студент "құп болады" деп жауап бередi де, оны орындайды; бұйрықтың орындалғандығы туралы бұйрық берген бастыққа баяндайды.
      Бастықтың сұрағына оң жауап берер кезде студент: "Тура сондай", ал терiс жауап қайтарарда - "Жоқ, олай емес" деп жауап бередi.
      Оқытушы сабаққа келген кезде оқу взводы бойынша кезекшi мiндеттi түрде "Взвод! Тұрыңдар! Тiк тұрыңдар!" деп бұйрық бередi және мәлiмдеме жасайды.
      Мысалы: "Майор мырза! Екiншi оқу взводы 18 адам санында тактикалық даярлық бойынша оқу сабағына дайын. Студент Байжұманов келген жоқ. Оқу взводы бойынша кезекшi студент Ибрагимов". Оқу сабағы аяқталған кезде оқытушының "Оқу сабағын аяқтаңдар!" деген бұйрығы бойынша ол: "Взвод! Тұрыңдар! Тiк тұрыңдар!" деп бұйрық бередi. Оқытушы сыныптан шыққан соң: "Взвод бостан! үзiлiс! (Оқу сабағы аяқталды)" деп жариялайды. Үзiлiс кезiнде ол тазалық сақтайды және бөлмеге таза ауа кiргiзедi. Мүлiктiң, оқу құралдарының, әдебиеттiң және студенттер дәптерлерiнiң сақталуын қадағалайды.
      84. Әскери кафедра офицерлерi мен оқытушы - запастағы офицерлер әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттер үшiн бастық болып табылады. Әскери даярлықтың барлық түрлерi бойынша оқу сабақтары кезiнде берiлген оқытушылардың тапсырмаларын студенттер мiндеттi түрде орындаулары тиiс.
      Осы кезеңде оқытушылар Оқу орындарының әскери кафедралары туралы Ережеде көрсетiлген марапаттаулар мен тәртiп жазаларын оларға қатысты қолданулары мүмкiн.
      Ескертулерден басқа барлық марапаттаулар мен тәртiп жазалары студенттiң жеке карточкасына тiркелiп, оқу сабақтарының есеп журналына жазылады және кафедра бастығына баяндалады, содан кейiн взвод сабының алдында жарияланады.
      Кафедра бастығының бұйрығында немесе ректордың бұйрығында жарияланған марапаттаулар мен жазалар факультет декандарына және оқу взводтарының әскери даярлықтан өтiп жатқан барлық студенттерiне дейiн жеткiзiледi.
      85. Әскери даярлық бойынша студенттермен оқу сабақтарын өткiзуден бос әскери кафедраның профессор-оқытушы құрамы кафедраның қарамағында болады және жоспар немесе аға бастықтардың тапсырмалары бойынша жұмыстар орындайды.
      86. Штаттық оқу-көмекшi құрам жұмысының тәртiбi әскери кафедра бастығымен бекiтiлген тiкелей мiндеттермен және күн тәртiбiмен белгiленедi.
      87. Запастағы офицер-оқытушылар барлық жұмыс уақытында мiндеттi түрде әскери киiм киюлерi керек.

8. Әскери-патриоттық тәрбие және
бұқаралық-қорғаныс жұмысы

     88. Студенттердi әскери-патриоттық тәрбиелеу олардың бойында Отанды қорғау бойынша ата-заң борышын орындауға қажеттi жоғары моральдық, кәсiби-жауынгерлiк және психологиялық қасиеттердi, ұйымшылдық пен тәртiптiлiктi қалыптастыруға бағытталады.
      89. Әскери кафедрадағы әскери-патриоттық тәрбиенiң негiзгi мәселелерiне:
      Отанымызды қорғау мұратын, Қазақстан Республикасы Конституциясының, мемлекет Президентiмiздiң әскери құрылыс жөнiндегi сұрақтарының, "Жалпы әскери мiндет және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының, әскери ант пен әскери жарғылардың талаптарын, әскери тәртiп пен қағидалардың мәнiн және маңызын түсiндiру; қараныз Z050000074
      студенттер мен әскери кафедра жеке құрамының жоғары санасын және қырағылығын, Отан үшiн жанқиярлық пен қажеттi әскери-моральдық қасиеттерiн қалыптастыру;
      халқымыздың басынан кешкен ерлiгi мен қарулы Күштердiң айтарлықтай жауынгерлiк салт-дәстүрлерiн және қазiргi кезеңде шешiлiп жатқан мәселелерiн насихаттау;
      бастықтар мен үлкендердiң бұйрықтарын және тапсырмаларын нық және сөзсiз орындау қасиеттерiн, мемлекеттiң қорғаныс күшi мен ұлттық нақты қауiпсiздiгiн нығайту бойынша офицерлердiң Отан мен халық алдындағы борыш сезiмiн қалыптастыру;
      мемлекетiмiздiң ұлтаралық достығын, Қазақстан Республикасын қорғауға дайындық сезiмiн нығайту жатады.
      90. Әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттердің және әскери кафедралар жеке құрамының әскери-патриоттық тәрбиесi жөнiндегi мәселелер оқу сабақтары кезiнде, сондай-ақ сабақтардан тыс кезде басқа кафедралармен, факультеттермен және басқа да қоғамдық ұйымдармен бiрге шешiледi.
      Оқу сабақтары кезiнде оқытушыларға Қазақстан Республикасы Конституциясының әскери құрылыс жөнiндегi ережелерi, "Жалпы әскери мiндет және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының, әскери ант пен әскери жарғылардың талаптары, әскери тәртiп пен қағидалардың мәнi және маңызы түсiндiрiледi; әскери борыш алдындағы адалдық, жоғары қырағылық пен сана, Ұлы Отан Соғысы жылдары және бейбiтшiлiк кезiнде адамдардың көрсеткен ерлiктерi мен батырлықтарының мысалдары келтiрiледi.
      Оқу сабақтарынан тыс уақытта әскери-патриоттық тақырып бойынша әңгiмелер мен баяндамалар, студенттердiң әскер, соғыс және еңбек ардагерлерiмен кездесулерi, әскери бөлiмдерге экскурсиялар өткiзiледi, әскери-деректi және хроникалық фильмдердi көрсету, әскери тақырып бойынша көркем әдебиеттi оқу және талқылау, әскери-қолтаңбалы спорт түрi бойынша және басқа iс-шаралар өткiзiледi.
      91. Студенттердi әскери-патриоттық тәрбиелеуге арналған көрнекi материал Отанымызды қорғаушылардың патриотизмын, халықтың батылдығын және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi сарбаздарының ерлiк еңбегiн дәлелдi және толық ашып көрсету керек. Көрнекi материалдық мазмұны студенттер әскери даярлығының нақты мәселелерiмен тығыз байланысты.
      92. Әскери кафедралар қоғамдық ұйымдарға бұқаралық-қорғаныс жұмысын жүргiзуде жан-жақты көмек көрсетедi; оқу орнында спорттық әскери-қолтаңбалы және әскери-техникалық түрлерiнiң дамуына елеулi әсер етедi; спорт кешендерiнiң, ал оқу жиындарында - Қарулы Күштер әскери-спорт кешенiнiң нормативтерiн тапсырудағы студенттердiң даярлығын ұйымдастыруға қатысады; кiшi калибрлi қарудан ату, қол гранатасын лақтыру, кедергiлер жолағынан өту және басқа да нормативтердi қабылдауға қатысады.
      93. Әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттермен әскери-патриоттық тәрбиелеу және бұқаралық-қорғаныс жұмысын өткiзудің жоспары оқу орындары студенттерiнiң әскери-патриоттық тәрбиесi бойынша кепiлдемелерге сәйкес оқу жылына әскери кафедралармен өңделедi.
      94. Әскери кафедра жеке құрамының және студенттердiң әскери даярлық тапсырмаларын орындау бойынша жарыстары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң және Министрдiң тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыстар жөнiндегi орынбасары - Тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыстар департаментi бастығының бұйрықтары мен директиваларының талаптарына сәйкес әскери кафедра бастықтарымен ұйымдастырылады және өткiзiледi.
      Студенттер арасындағы жарыстар олардың әскери даярлығының сапасын арттыруға, тәртiбiн нығайтуға, әскери-ғылыми, рационализаторлық, спорт және бұқаралық-қорғаныс жұмыстарға белсендi қатысуларына бағытталған.
      Әскери даярлық тапсырмаларын орындау бойынша студенттердiң мiндеттерi және олардың орындауы оқу сабақтары мен тәрбие жұмысының есеп журналдарында және кафедраның көрнекi материалдарында көрсетiледi. Әскери даярлық тапсырмаларын орындау бойынша жарыстың қорытындылары: взводтарда - ай сайын, оқу жиындарында - апта сайын, факультеттер мен роталарда - семестр сайын және оқу жылы бойынша шығарылады.

9. Құпиялық режимі және құпиялық іс жүргізу жұмысы

     95. Құпиялық iс жүргiзу жұмысын ұйымдастыру және әскери кафедраларда құпиялық режим сақтау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнің әскери бөлiмдерi, ұйымдары мен мекемелерi үшiн бекiтiлген талаптарға, Оқу орындарының әскери кафедралары туралы Ережеге және белгiленген әскери мамандықтар бойынша студенттердiң әскери даярлығына тiкелей басшылық ететiн бастықтардың нұсқауларына сәйкес жүзеге асырылады.
      Құпиялық iс жүргiзу және құпиялық материалдарды сақтау үшiн әскери кафедраларда құпия бөлiмдерi (кiтапханалар) құрылады немесе оқу орындарының құпия бөлiмдерiнен құпиялық материалдардың сақталуын, есебiн және берiлуiн қамтамасыз ету жүктелетiн арнайы адамдар бөлiнедi. Құпия бөлiмдерiнiң қызметшiлерi әскери кафедра бастығына, ал құпиялық iс жүргiзу тәртiбi бойынша - оқу орындарының құпиялық бөлiм бастықтарына бағынады.
      Құпия және аса құпия қару-жарақ пен әскери техника үлгiлерiн, жарғыларды, басшылыққа алынатын нұсқаулар мен құжаттарды оқып үйрену оларды қолданудың белгiлi тәртiбiн қамтамасыз ететiн арнайы жабдықталған бөлмелерде ұйымдастырылып жүргiзiледi.
      96. Құпия құжаттар және әдебиет есеп кiтабы бойынша тiркеледi және олар құпия бөлiмдердiң немесе оқу орнының өкiлеттi құпия бөлiмдерiнiң арнайы жабдықталған бөлмелерiндегi жәшiктерде сақталады. "Қызмет бабында пайдалану үшiн" деген грифi бар құжаттар мен басылымдар жекелеген журналдарға (кiтаптарға) тiркеледi және қызметтiк үй-жайдағы сенiмдi жабылып сүргiш салынған шкафтарда сақталады.
      97. Құпия құжаттар және басылымдар, сондай-ақ "Қызмет бабында пайдалану үшiн" деген грифi бар құжаттар мен басылымдар әскери кафедраның жеке құрамына, әскери кафедра бастығының бұйрығымен бекiтiлген оқу взводының уәкiлдерiне журналға қол қойғызып берiледi. Студенттер оқу взводы уәкiлдерiнен бұл құжаттар мен журналдарға қол қойғызып алады.
      Құпия жазбалар жүргiзу үшiн кафедраның жеке құрамы мен студенттер белгiленген тәртiппен жұмыс дәптерлерiн рәсiмдейдi.
      Взводқа арналған жұмыс дәптерлерi оқу орындары уәкiлдерiнiң сүргiш соғылған чемодандарында сақталады және ол студенттерге сабақ (өзiндiк даярлық) уақытында қол қойдырып немесе жетон арқылы берiледi. Грифi бар басылымдарды, жұмысшы дәптерлерiн беру және оларды қабылдау мiндеттi түрде беттерiнiң бар жоғын түгендегеннен соң жүргiзiледi.
      Сабақ кезiнде оқу взводындағы құпия құжаттармен жұмыс iстеу тәртiбi сақталуы керек. Бұл үшiн жауапкершiлiк сабақ жетекшiсiне және оқу взводының командирiне жүктеледi.
      Дала жағдайында сабақ жүргiзу кезiнде барлық құпия құжаттарды сабақ жетекшiсiнiң жеке өкiмi негiзiнде взвод уәкiлi қабылдайды. Құпия құжаттарды кафедра аумағынан күзет, қызмет үшiн пайдаланылатын көлiк және оларды сақтайтын чемодан (портфель) болған жағдайда ғана алып шығуға рұқсат етiледi.
      98. Әскери кафедраның бастықтары өз орынбасарындағы және цикл бастықтарындағы құпия құжаттардың барлығына, кафедрадағы құпия жұмыстардың жағдайына және iс жүргiзу жұмысына бақылау жүргiзедi. Цикл бастықтары апта сайын цикл оқытушыларының қолындағы құжаттардың бар екендiгiн, ал оқытушылар әскери даярлық бойынша өткiзiлетiн сабақ күндерiнде студенттердiң қолындағы взводтар бекiтiп берген жұмыс дәптерлерiнiң барлығын тексередi. Тексерудiң қорытындылары туралы ойларын тiкелей өз бастықтарына баяндап отырады.

10. Әскери бөлімдердегі оқу жиындары

     99. Әскери бөлiмдердегi студенттердiң оқу жиындары әскери дайындықтың аяқталу кезеңi болып табылады. Олар әскери дайындық оқу барысында студенттердiң алған командалық және әдiстiк дағдылары жетiлдiрiлетiн әскери жағдайларда практикалық оқыту мақсатында жүргiзiледi, бұл оқу орындарында машина жүргiзу, оқ ату және басқа да оқу-әскери тапсырмалар орындалады.
      100. Әскери бөлiмдердегi оқу жиындарына студенттердi жiберудi әскери кафедралар даярлаған жеке тiзiмдер бойынша әскери комиссариаттар жүзеге асырады.
      Оқу жиындарына жiберу алдында өз денсаулығы туралы шағым бiлдiрген студенттер тиiстi әскери-дәрiгерлiк комиссиялар медициналық куәландыру үшiн оқу орындары орналасқан жердегi әскери комиссариаттарға жiберiледi. Денсаулығына байланысты офицерлiк лауазымдағы әскери қызметке жарамсыз деп танылған адамдар оқу жиындарынан босатылады және офицерлiк құрамға аттестацияланбайды.
      Студенттердiң әскерлерде және оқу жиындарын оқу орнының оқу жоспарымен белгiленген мерзiмде өткерулерiне кедергi келтiретiн әуелдi себептер болған жағдайда (ауырған, отбасы жағдайлары және т.б.) студенттiң жоғары оқу орындарын бiтiретiн жылы өткерулерiне рұқсат берiледi.
      101. Студенттердiң әскери бөлiмдерге келуiне дейiн оқу жиындарының жеке құрамын Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнің Iшкi қызмет Жарғысының талаптарына сәйкес жабдықталған казармаларға немесе лагерлерге орналастыру ұйымдастырылады. Жабдықтау жоспарына сәйкес оларға тиiстi әскери (қызмет) тектерi үшiн белгiленген әскери киiм нысаны мен қатардағы құрамның ерекшелiк белгiсi, ал Қарулы Күштерде мерзiмдi әскери қызметтi бұрын өткерген және әскери атағы барларға атақтарына сәйкес берiледi.
      Жиынның алғашқы күнi әскери кафедраның бастығы Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң бастығына оқу жиынына келмеген студенттер туралы, олардың келмей қалу себептерiн көрсете отырып, жазбаша рапортпен баяндайды.
      Жиынның бiрiншi күнi әрбiр студентке қару, жеке қолдану құралдары және басқа да жайдың заттары бекiтiлiп берiледi.
      102. Студенттер оқу жиындары кезiнде тәулiктiк наряд қызметiн атқаруға тартылады. Iшкi қызмет жұмысын атқарғаны үшiн студенттерге оқу журналына баға қойылады.
      Студенттердi әскери бөлiмдерде оқу жиындарын өткеру кезiнде оларды оқыту процесi мен тұрмыстық жағдайларын қамтамасыз етуге байланысты емес шаруашылық және басқа да жұмыстарға төтенше жағдайлардан басқа үзiлдi-кесiлдi тиым салынады.
      103. Оқу жиындарын өткiзу кезiнде жиынға шақырылған әскери мiндеттемелер үшiн Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген барлық құқықтар мен мiндеттер студенттерге де таратылады. Жиын кезiнде студенттер курсанттар деп, ал әскери атақтары барлар сол атақтары бойынша аталады.
      Жиынның барысында студенттердi әскери ант қабылдауға даярлау бойынша қажеттi жұмыстар жүргiзiледi. Әскери ант (Қазақстан Республикасы Президентінің 1992 жылғы 25 тамыздағы жарлығымен бекітілген) оқу жылының алғашқы жартысында әскери ант қабылдау тәртiбi туралы ереже мен белгiленген тәртiп бойынша салтанатты жағдайда қабылданады. Студенттердiң әскери ант қабылдағандығы жөнiнде шақыру учаскесiне тiркеу туралы куәлiкке (тiркеу куәлiгi): "әскери ант қабылдады (күнi, айы, жылы)" деп жазылады. Студенттердiң әскери ант қабылдағаны туралы тiзiмiнiң көшiрмесi бiр апта iшiнде оқу орнының әскери кафедрасына жолданады.
      104. Оқу жиындарының әскери бөлiмдердегi өткеру кезеңiнде жүйелi түрде тәртiп бұзған, оқу жиындарын өтеуден бас тартатын студенттер әскери кафедра бастығының ұсынысы бойынша оқу орындары ректорларының бұйрығымен тәртiпсiздiгi үшiн әскери дайындықты өткiзуден босатылады. Ректордың шешiмiн алғаннан кейiн студенттер әскери дайындықтан босатылған әскери бөлiм командирлерiмен бiрге белгiленген тәртiппен оқу орнына қайтарылады.
      105. Әскерлерде оқу жиындарын ұйымдасқан түрде бастау және сапалы өткiзу мақсатында Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң бастығы Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi мен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi Бас штабы департаменттерi, бас басқармалары мен басқармаларының бастықтары мен әскер түрлерiнiң қолбасшыларымен бiрлесе отырып мыналарды әзiрлейдi:
      жиындар өткiзiлетiн құрамалар мен бөлiмдердiң тiзiмi қоса тiркелген Қорғаныс министрiнiң бұйрығы;
      осы құрамалар мен бөлiмдердi жетпейтiн техника және қару-жарақпен жинақтау жоспары (N 13 қосымша);
      жиындарды материалдық жабдықтау жоспары;
      оқу жиындарын ұйымдастыру және өткiзу үшiн әскери бөлiмдерге көмек көрсету және оларды бақылау жоспары (N 14 қосымша).
      106. Құрама (бөлiм) оқу орындарын ұйымдастыру жөнiнде бұйрық шығарады (N 15 қосымша), оқу жиындарының бағдарламасын өткiзудiң жоспар-кестесiн (N 16 қосымша), курсанттармен жүргiзiлетiн негiзгi шаралардың жоспар-календарын (N 17 қосымша), тәрбие жұмысының жоспарын (N 18 қосымша), материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету жоспарын (N 19 қосымша), спорт-бұқаралық шаралар жүргiзу және басқа да қажеттi құжаттарды әзiрлейдi.
      107. Әскери кафедра студенттерiнiң оқу жиындарын өткiзуге дайындық кезiнде:
      оқу жиындарының бағдарламасын өту жоспар-кестесiнiң жобасы және бөлiмге келгеннен кейiн нақтыланатын қажеттi оқу-әдiстемелiк құжаттар;
      үлес берушi органдар мен әскери бөлiмдерге қару-жараққа, техникаға, оқ-дәрiлерге, киiм-кешекке, жабдықтарға, әскери тасымал құжаттарына, азық-түлiк - жол ақшаларына және iшкi қызметтi ұйымдастыру үшiн құжаттарға тапсырыс әзiрленедi;
      жиындарда оқу процесiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi әдебиет пен оқу құралдары дайындалады.
      Тапсырыстар жиындар өткiзiлетiн жылдың алдындағы жылғы 1 қарашаға дейiн әскери бөлiмдерге жiберiледi және жиындар басталарға дейiн 40 күн бұрын анықталады (тапсырыстардың көшірмелері Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі Кадрлар және әскери білім департаментінің бастығына жіберіледі).
      108. Жиындарды өткiзу уақыты былай бөлiнедi:
      24 күн әскери дайындыққа және бiтiру емтиханын тапсыруға жұмсалады;
      бiр күн бөлiмге келгеннен кейiн орналасуға және iшкi қызметтi ұйымдастыруға арналады;
      оқу жиыны бiткен соң қаруды, техниканы, алған мүлiктi өткiзуге тағы бiр күн кетедi.
      109. Оқу жиындарында оқыту аптасының ұзақтығы 6 күн, күнiне 6 сағат сабаққа және 2 сағат өз бетiнше дайындыққа кетедi, демалыс қарсаңындағы күндерде (өз бетiнше дайындықсыз) 6 сағат сабақ болады, бұдан басқа тәрбие жұмыстарын жүргiзуге де уақыт көзделедi. Оқу сағаты - 50 минут.
      Тактикалық және арнайы оқу-сабақтарды, әскери жұмыстарды, жауынгерлiк атысты, регламенттi жұмыстарды жүргiзу сабақтарын, әскери машиналарды айдауды өткiзу кезiнде оқу күнi уақытпен шектелмейдi.
      Оқу жиындарында студенттермен парктегi шаруашылық жұмыстарымен айналасу күнi көзделмеген.
      110. Оқу жиыны кезiнде бөлiм командирiнiң жоспары бойынша тактикалық (тактикалық-арнайы), роталық (батареялық) жаттығу, рота курсанттарын саптық қарау және жиын дабылы бойынша жеке құрамды төсегiнен тұрғызып, жаяу тәртiппен 15 километрлiк маршқа алып шығу, нормативтердi орындау жөнiндегi жұмыстар және т.б. өткiзiледi.
      111. Тактикалық (тактикалық-арнайы), роталық (батареялық) жаттығулар тактикалық дайындықтың соққы кезегi болып табылады. Оны оқу жиынының бастығы жүргiзедi. Рота (батарея) командирiнiң мiндетiн бөлiм офицерлерi немесе әскери кафедра оқытушылары атқарады. Студенттер взвод, бөлiмше, жауынгерлiк топ, экипаж, оларға теңестiрiлгендер командирлерi қызметiн және бөлiмше құрамында қызмет атқарады. Жаттығу өткiзу жоспарын оқу жиынының бастығы әзiрлейдi және басталуына бiр апта қалғанда оны құрама командирi бекiтедi. Жаттығу бiр жақты немесе екi жақты болады және екi тәулiк бойы жүргiзiледi.
      112. Құрамалар мен бөлiмдер командирлерi студенттермен оқу жиындарын ұйымдастыруға және оның сапалы өтуiне, студенттердiң оқуына, тәрбиесiне және әскери тәртiптiң жағдайына жауап бередi. Оларға: оқу жиындарын ұйымдастыру және өткiзу, студенттердi орналастырып, оларды белгiленген нормалар бойынша үлестiң барлық түрлерiмен (стипендиядан басқа) қамтамасыз ету; қару, әскери техника, әскери-оқу мүлiктерiн, оқ дәрiлер, моторесурстар, жанар-жағармай материалдарын және студенттермен оқу жиынын өткiзудi қамтамасыз ету үшiн қажеттi басқа да құралдарды беру; оқу алаңын, полигон атыс алаңын бөлу; бөлiнген қару мен әскери техниканы күзетудi ұйымдастыру; жиындарда студенттердiң әскери даярлығының сапасын бақылауды жүзеге асыру; бiтiру емтихандарын өткiзу және ұйымдастыру, оқу жиынының бастығын, оның тыл және техникалық бөлiмдер жөнiндегi орынбасарларын, рота (батарея) командирлерiн, құрылатын бөлiмшелер саны бойынша рота старшиналарын тағайындау жүктеледi.
      Студенттермен оқу жиындарын ұйымдастыру және өткiзу тәртiбi құрамалар мен бөлiмдердiң жауынгерлiк даярлық жоспарларында жеке тарау болып, белгiленген нормалар бойынша моторесурстар, оқ-дәрiлер, жанар-жағар май және басқа да материалдар шығынының негiзделген есептемелерiмен қатар көрсетiледi.
      113. Оқу жиынының бастығы болып студенттердiң оқу жиындары ұйымдастырылатын және өткiзiлетiн бөлiм (құрама) командирi орынбасарларының бiрi тағайындалады.
      Оқу жиыны оқу бөлiмдерiнiң бастықтары болып әскери кафедра бастығының (цикл бастығының) орынбасарлары бекiтiледi.
      Оқу жиындары бастығының тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыстар жөнiндегi орынбасарлары болып әскери кафедраның цикл бастықтары (аға оқытушылар) бекiтiледi.
      Оқу жиындары бастығының тыл және техникалық бөлiм жөнiндегi орынбасарлары, курсанттар ротасының командирлерi болып офицерлер бекiтiледi, ал рота (батарея) старшиналары болып әскери бөлiмдер прапорщиктерi (мерзiмнен тыс қызмет старшиналары) бекiтiледi.
      Курсант бөлiмшелерiн басқару үшiн бөлiнген офицерлер мен прапорщиктер (мерзiмнен тыс қызмет старшиналары) бөлiм бойынша бұйрықпен жарияланады және жиынның барлық мерзiмiнде әскери бөлiмдердегi қызмет мiндетiнен босатылады.
      Жиынның басшы құрамын және оны өткiзу үшiн бөлiнген басқа да лауазымды адамдарды ауыстыру тек ерекше жағдайларда Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң келiсiмi бойынша жүзеге асырылады.
      Оқу жиынына келген студенттер қатарынан 25-30 адамнан бөлiмшелер (топтар, экипаждар), взводтар және құрамында үш-төрт взводы бар роталар (батареялар) құрылады. Оқу бөлiмшелерiн құруды жиынның оқу бөлiмiнiң бастығы жүзеге асырады.
      Алдын ала әскери кафедраларда даярлықтан өткен студенттер әскери бөлiм бойынша бұйрықпен взвод командирлерi, взвод командирлерiнiң орынбасарлары және бөлiмше (рота, экипаж) командирлерi болып тағайындалады. Оларды дайындау әскери кафедра әзiрлеген бағдарламалар бойынша үш күндiк оқу-әдiстемелiк оқу-сабақтары үстiнде жүргiзiледi.
      Взвод командирлерiнiң мiндеттерiн атқару үшiн Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi әскери училищелерiнiң жоғарғы курс курсанттарын тағайындауға болады.
      114. Оқу жиынының бастығы студенттердiң жауынгерлiк даярлығына, әскери тәртiбiне, қару, жауынгерлiк және басқа да техниканың, сондай-ақ жиынның материалдық құралдарының жағдайына және олардың сақталуына жауап бередi.
      Ол жиынның барлық жеке құрамының тiкелей бастығы болып табылады және қабылдау пунктiн күшейтудi, санитарлық өңдеудi және жабдықтауды, студенттердi қабылдауды, оларды орналастыруды және үлестiң барлық түрлерiмен қамтамасыз етудi; iшкi және қарауыл қызметiн, жауынгерлiк даярлықты ұйымдастырады, сондай-ақ саптық тексерудi, "Жиын" дабылы бойынша жеке құрамның көтерiлуiн, 15 шақырымдық марш жасауды өткiзедi және тактикалық (тактикалық-арнайы), арнайы жаттығулардың өткiзiлуiне жетекшiлiк етедi, бiлiм берудiң негiзгi тақырыптары бойынша оқу-әдiстемелiк құжаттарды бекiтедi, сабақтардың өткiзiлуiне бақылау жасайды, қару-жарақтың, әскери техниканың және басқа да мүлiктiң жағдайын және сақталу тәртiбiн орнатады, жауынгерлiк даярлықтың қорытындысын шығарады, студенттердiң Қарулы Күштер әскери-спорт кешенiнiң нормаларын тапсыруын ұйымдастырады, бiтiру емтиханын ұйымдастыру мен өткiзуге қатысады, жиын аяқталғаннан кейiн студенттердiң қызмет мiнездемелерiн қарайды.
      115. Әскери кафедралардың бастықтары оқу жиындарындағы студенттер жауынгерлiк даярлығының ұйымдастырылуы мен сапасына және олармен тиiмдi тәрбие жұмысын өткiзуге жауап бередi. Олар сол оқу орнының мамандығы бойынша даярлықтан өтiп жатқан жиындар жеке құрамының тiкелей бастықтары болып табылады.
      Әскери кафедра бастықтарына: студенттердiң әскери бөлiмдердегi оқу жиындарынан өтуiн даярлауды ұйымдастыру; студенттердiң әскери бөлiмге дер кезiнде және ұйымдаса келуiн қамтамасыз ету; оқу жиыны бастығының тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмысы жөнiндегi орынбасарын, оқу жиыны оқу бөлiмiнiң бастығын, курсант роталарының командирлерiн тағайындау; арнайы пәндер бойынша оқу-сабақтарын өткiзу үшiн кафедрадан оқытушылардың қажеттi санын бөлу;
      оқу жиыны оқу бағдарламаларының студенттермен өту жоспарын өңдеу және олармен оқу-сабақтарының сапалы өткiзiлуiн қамтамасыз ету; студенттердi взвод командирлерiнiң, взвод командирлерi орынбасарларының, бөлiм (есеп, экипаж) командирлерiнiң қызметтерiне iрiктеу және оларды өз қызмет мiндеттерiн орындауға үйрету; нұсқау-әдiстемелiк сабақтар өткiзу; оқытушылардың сабақтарға даярлануына және оларды өткiзу сапасына бақылау жасау; бiтiру емтихандарын ұйымдастыру мен өткiзу жүктеледi.
      116. Жиын оқу бөлiмiнiң бастығы бөлiм штабымен, жиын бастығымен және басқа да лауазымды адамдармен осы Нұсқаулықтың 106 бабында қарастырылған құжаттарды, соның iшiнде оқу жиындары жауынгерлiк даярлығының жоспарын өңдеп, анықтайды және олардың курсант бөлiмшелерiнде орындалуын бақылайды;
      роталық (батареялық) сабақ кестесiнiң құрылуын ұйымдастырады, жеке өзi офицерлермен көрнекi және нұсқау-әдiстемелiк оқу сабақтарын өткiзедi;
      тәулiктiк наряд қызметiн ұйымдастырады және оған бақылау жасайды. Жиынды ұйымдастыру үшiн ол оның басталуына кемi 7 күн қалғанда бөлiмге жiберiледi.
      117. Барлық оқу жиыны кезiнде әскери кафедрадан оқытушы құрам бөлiнедi.
      Оған: оқу, кеңес сабақтарын және өз бетiнше даярлықты ұйымдастыру мен өткiзу;
      курсант бөлiмшелерiнiң командирлерiмен нұсқау-әдiстемелiк оқу сабақтарын, студенттермен тәрбие және спорт-бұқаралық жұмыстарын өткiзу; iшкi наряд қызметiнiң атқарған жұмысын тексеру, бiтiру емтихандарын өткiзуге қатысу жүктеледi. Оларға Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң тәртiптiк жарғысында көрсетiлген тәртiп құқықтары ұсынылады.
      118. Жиындардың басталуына 3-4 күн қалғанда курсант бөлiмшелерiне тағайындалған офицерлер мен прапорщиктер (мерзiмнен тыс қызметтегi старшиналар) бөлiм командирлерiнiң басшылығымен жиындарды ұйымдастыру мен өткiзу бойынша бұйрықтар мен директивалар, жауынгерлiк даярлық бойынша құжаттар, оқу жиындарындағы студенттер әскери даярлығының бағдарламалары оқып танылатын үш күндiк оқу-әдiстемелiк жиындар жоспарланып, өткiзiледi; саптық, дене даярлығы, жалпы әскери жарғылар мен басқа да пәндер бойынша нұсқау-әдiстемелiк сабақтар жүргiзiледi. Бұл пәндер бойынша олар жетекшiлер немесе жетекшiлердiң көмекшiлерi болып тағайындалуы мүмкiн.
      119. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнде жыл сайын студенттердiң оқу жиындары басталу қарсаңында әскер түрлерi, департаменттер мен басқармалар, құрамалар мен бөлiмдер өкiлдерiмен, әскери кафедра бастықтарымен және жиындарды ұйымдастыру, материалдық жағынан қамтамасыз ету мен бiтiру емтихандарын өткiзу мәселелерi бойынша бiтiру емтихандық комиссияларының төрағаларымен бiр күндiк нұсқаулық кеңестер өткiзiледi.
      120. Оқу жиыны аяқталған соң рота командирлерi әскери кафедра оқытушыларының қатысуымен әрбiр студентке қызметтiк мiнездеме бередi. Онда студенттердiң моральдық, командирлiк, әдiстемелiк және iскерлiк қасиеттерi, дамуының жалпы деңгейi, оқуға деген көзқарасы, қару-жарақ пен әскери техниканы, жарғылар мен нұсқаулықтарды бiлуi, тәртiбi, бастамшылдығы, жиындықтарды жеңу қабiлеттерi, мiнез-құлық ерекшелiктерi, қоғамдық жұмысқа қатысуы, дене даярлығы, бiтiру емтихандарының қорытындылары және басқа да деректер бейнеленедi.
      Қорытындыда белгiленген әскери мамандығы бойынша студент офицер әскери атағын алуға лайықты немесе лайықты емес екендiгi көрсетiледi.
      Мiнездемелерге оқу жиыны бастығының қолы қойылып, бөлiмнiң (құраманың) мөрi басылады да, оқу орнына жiберiледi.
      121. Әскери даярлықтың толық курсын және әскерлердегi оқу жиындарын өткен, әскери даярлық бойынша бiтiру емтихандарын дер кезiнде тапсырған, әскери комиссариаттармен келiсiлген студент - ер азаматтар медициналық куәландырудан өту үшiн тиiстi әскери-дәрiгерлiк комиссияларға жiберiледi. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде офицерлiк құрам лауазымдарындағы қызметке денсаулық жағдайы бойынша жарамды деп танылған студенттер запастағы офицерлер атағын алу үшiн аттестациядан өтедi. Белгiленген мерзiмде медициналық куәландырудан өтпеген, немесе әскери-дәрiгерлiк комиссияларымен әскери қызметке жарамсыз деп танылған студенттер запастағы офицер атағын алуға аттестация тапсырмайды.

11. Сынақтар, курстық және бітіру емтихандары

     122. Әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттер тиiстi мамандықтар бойынша әскери даярлық бағдарламаларымен белгiленген сынақтарды, курстың және бiтiру емтихандарын тапсырады.
      Сынақтар студенттердiң өткен материалды игергендiгiн тексерудiң формасы болып табылады. Сынақтар практикалық дағдылар мен теориялық бiлiмдi тексеру үшiн өткiзiледi. Сынақтар емтихандық сессия басталмас бұрын қабылданады.
      Сынақтарды тапсыру нәтижелерi "есепке алынды" немесе "есепке алынбады" деп бағаланады.
      Курстық емтихандар пәндердi немесе бағдарлама тарауларын оқып үйренудiң қорытынды кезеңi болып табылады және студенттердiң теориялық бiлiмдерiнiң деңгейiн, олардың дағдылары мен алған бiлiмдерiн тапсырмаларды шешуде қолдана бiлулерiн, қару-жарақ пен әскери техниканы игергендiгiн, сондай-ақ жарғылармен және басқа да арнайы әдебиетпен өз беттерiнше жұмыс iстей бiлулерiн тексерудi және бағалауды мақсат етедi.
      Курстық емтихандарға дайындалу мен оларды тапсыру үшiн студенттерге оқу жоспарымен емтихандық сессия кезiнде бөлiнетiн уақыт есебiнен 3-4 күн берiледi.
      123. Курстық емтихандарға оқу бағдарламаларымен белгiленген барлық зертханалық, практикалық және басқа да жұмыстарды тапсырған және әскери даярлықтың барлық пәндерi бойынша аттестацияланған студенттер жiберiледi.
      Курстық емтихандар әскери кафедра бастығымен бекiтiлген билеттер (тест сұрақтары) бойынша қабылданады. Әр билетке 3-5 сұрақ енгiзiледi, олардың кем дегенде 1-2 практикалық сұрақтар. Курстық емтихандарды тест әдiсiмен қабылдауда оған 15-20 теориялық сұрақтар енгiзiледi, практикалық (2-3) сұрақтар жеке тапсырылады. Егер тест пен практикалық сұрақ бағасы "өте жақсы" деп бағаланса, "өте жақсы" деген баға; екi жеке-жеке баға "жақсыдан" төмен болмаса, "жақсы"; екi баға "қанағаттанарлықтан" төмен болмаса, "қанағаттанарлық" бағасы; екеуiнiң бiрi "қанағаттанарлықсыз" болса, "қанағаттанарлықсыз" деген баға қойылады.
      Емтихандар мен сынақтарды цикл бастықтары - аға оқытушылар және аға оқытушылар қабылдайды.
      Ағымдағы семестрдiң емтихандары мен сынақтарын мерзiмнен бұрын тапсыруға мерзiмдi әскери қызметiн өтеген, әскери даярлық бойынша сабақтарға оң қарайтын және оқудың барлық пәндерiнен жақсы аттестацияланған студенттер жiберiлуi мүмкiн.
      124. Студенттердiң емтихандардағы үлгерiмi "өте жақсы", "жақсы", "қанағаттанарлық" және "қанағаттанарлықсыз" деген бағалармен анықталады.
      Барлық бағалар емтихандық ведомоске, ал жақсылары - студенттiң сынақ кiтапшасына енгiзiледi. Емтихан ведомостерi мен сынақ кiтапшаларында әскери пәндер әскери даярлық деп аталады.
      Әскери даярлықтың емтихандар мен сынақтар өткiзiлмейтiн пәндерi бойынша курстық және семестрлiк қорытынды бағалары ағымдағы бақылау негiзiнде қойылады. Қорытынды баға тек есеп журналдарына қойылады және қорытынды шығарған кезде есепке алынады.
      Курстық емтихандарды тапсырмаған студенттер, емтиханды қайта тапсыруға әскери кафедра бастығы бекiткен уақытта жiберiледi.
      Белгiленген мерзiмде курстық емтихандарды немесе сынақтарды тапсырмаған және әскери даярлықтың екi не одан артық пәндерiнен "қанағаттанарлықсыз" бағалары студенттер, әскери кафедра бастығының ұсынысы бойынша оқу орны ректорының бұйрығымен әскери даярлықтан шектеледi.
      Қанағаттанарлықсыз баға алған емтиханды емтихандық сессия кезiнде қайта тапсыруға рұқсат етiлмейдi. Емтиханды қайта тапсыру екi реттен артық рұқсат етiлмейдi.
      Емтиханды қайта тапсырудың екiншi ретiнде, оны әскери кафедра бастығының бұйрығымен тағайындалатын комиссия қабылдайды.
      125. Оқу жылындағы әскери даярлық қорытындысы мен оқу жиындарын өткiзу қорытындысы бойынша әскери кафедраның бастығы бұйрық шығарады.
      Әскери даярлық бойынша қорытынды шығаруда студенттердің жеке бағасы осы Нұсқаулықтың 150 бабындағы талаптарға сәйкес қойылады. Әскери даярлықтың үздiк бiтiрушiсi болып әскери даярлық бағдарламасын игергендiгi үшiн "өте жақсы" деген жалпы бағасы бар, мiнсiз тәртiптi және әскери ғылыми жұмысқа белсендi қатысатын студент саналады.
      126. Бiтiру емтихандары запастағы офицерлердi даярлаудың қорытынды кезеңi болып табылады. Олар студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын игеру деңгейiн тексерудi, теориялық бiлiмдерiнiң деңгейiн, олардың дағдылары мен алған бiлiмдерiн тапсырмаларды шешуде қолдана бiлулерiн, қару-жарақ пен әскери техниканы игергендiгiн, сондай-ақ жарғылармен және басқа да арнайы әдебиетпен өз беттерiнше жұмыс iстей бiлулерiн тексерудi және бағалауды мақсат етедi.
      127. Бiтiру емтихандары Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедралар туралы Ереженiң талаптарына сәйкес ұйымдастырылады.
      Бiтiру емтихандарына әскери кафедрадағы әскери даярлықтың толық курсын және әскери бөлiмдердегi оқу жиындарын өткен студенттер жiберiледi. Әскерлердегi және оқу орындарындағы (оқу орындарындағы бітіру емтихандары студенттердің оқу жиындарын толығымен өткеннен кейін өткізіледі. Бітіру емтихандарын өткізуге қажетті уақыт оқу орындарының ректорларымен бөлінеді) бiтiру емтиханын өткiзу үшiн оқу взводына үш күн (2 күн даярлыққа және 1 күн емтиханды тапсыруға) бөлiнедi.
      128. Бiтiру емтиханы оқу орындарында және әскери бөлiмдердегi аумақта, парктерде, полигондар мен басқару орындарында, атыс және арнайы қалашықтарда, атыс далаларында, қажеттi әскери техниканы, қару-жарақты қолданумен арнайы сыныптарда (зертханаларда) өткiзiледi және оған студенттердің бағдарлама көлемiндегi бiлiмдерiн, қабiлеттерi мен дағдыларын тексеру жатады.
      129. Әскери даярлық бойынша студенттерден бiтiру емтихандарын қабылдау үшiн әрбiр оқу орнында бiтiру емтихандық комиссиясы тағайындалады. Ол комиссия тағайындау туралы бұйрық шыққан күннен бастап жыл бойы жұмыс iстейдi. Студенттердiң даярлығы екi не одан көп мамандықтар бойынша жүргiзiлетiн кафедраларда бiтiру емтихандық комиссиясы әрбiр әскери мамандық бойынша шағын комиссияларға бөлiнуi мүмкiн.
      130. Әскерлердегi бiтiру емтихандарын қабылдау жөнiндегi комиссиялардың (шағын комиссиялардың) төрағалары болып студенттердің оқу жиындары өткiзiлiп жатқан әскери бөлiмдердiң, құрамалардың командирлерi тағайындалады.
      Бiтiру емтихандық комиссияларының жұмысы басталмас бұрын олардың төрағаларымен нұсқаулық кеңестер өткiзiледi.
      131. Бiтiру емтихандық комиссияларының төрағалары болып жоғары әскери бiлiмi және ерекше жағдай ретiнде, жоғары бiлiмi мен студенттердiң әскери даярлық бейiнiне сәйкес мамандығы бар офицерлер: кемi 50% сол оқу орнынан, 40-50% әскери бөлiмдерден, Қорғаныс министрлiгiнiң әскери-оқу орындарынан және басқа оқу орындарының әскери кафедраларынан тағайындалады. Бiтiру емтихандық комиссияларының құрамына сондай-ақ, оқу орындары ректораттарының өкiлдерi кiруi мүмкiн.
      Бiтiру емтихандық комиссияларының мүшелерi: құрамалар мен бөлiмшелер командирлерiнiң бұйрықтарымен бiтiру емтихандарының әскерлерде, оқу орындары ректорларының бұйрықтарымен - бiтiру емтихандарының оқу орындарында өткiзiлу кезiнде тағайындалады.
      Студенттерден бiтiру емтихандарын қабылдау жөнiндегi бiтiру емтихандық комиссияларының (шағын комиссияларының) төрағаларын тағайындау үшiн оқу орындарының ректорлары жыл сайын, жиындардың басталуынан 2-3 ай бұрын Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери бiлiм беру Бас басқармасына офицер құрамының бөлiнуi туралы тапсырыс ұсынады.
      132. Бiтiру емтихандарын өткiзер алдында әскери кафедра емтихандық билеттердi (тест сұрақтарын), лездемелердi, тапсырмаларды, бiтiру емтихандарының кестесiн, оқу және көрнекi құралдарының тiзiмiн, емтихандарда қолданылуы мүмкiн материалдық қамтамасыз ету құралдарының (қару-жарақ, әскери техника, құрал-жабдықтар және т.б.) тiзiмiн өңдейдi. Аталған құжаттар емтихандардың басталуына кемi бiр ай қалғанда өңделедi.
      Әскери кафедрамен сондай-ақ, студенттердiң әскери даярлық бойынша курстық емтихандар мен сынақтарды тапсырулары және олардың оқу жиындарынан өткендiгi, әскери ант қабылдағандығы мен тәртiптiгi туралы анықтама әзiрленедi.
      133. Билеттер (тест сұрақтары), лездемелер және бiтiру емтиханының тапсырмалары әскери кафедра мәжiлiсiнде өңделедi және талқыланады. Әр билетке 4-5 сұрақтан (олардың 2-3 практикалық) енгiзiледi. Билеттердегi сұрақтар бiтiру емтиханына шығарылатын пәндер бойынша бағдарламаның барлық тарауларын қамту керек. Студенттердiң тактикалық (тактикалық-арнайы) тапсырмаларды шешу қабiлеттерiн тексеру үшiн нөмерлерi билеттерде көрсетiлетiн лездемелер өңделедi.
      Бiтiру емтиханын тест әдiсiмен өткiзуде тестке бiтiру емтиханына шығарылатын әрбiр пән бойынша 15-20 сұрақ енгiзiледi.
      Билеттердiң саны взводтағы емтихан тапсырушы студенттердiң санынан 10% артық болуы тиiс. Емтихан билеттерiмен алдын ала таныстыруға тиым салынады.
      134. Бiтiру емтихандық комиссиясының төрағасы және мүшелерi емтихан қабылдау басталмас бұрын әскери кафедра бастығының (оқу жиындарында әскери кафедраның бастығы болмай қалған жағдайда әскери кафедрадан тағайындалған офицер - топ жетекшісі сөз сөйлейді) оқу орнында студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын орындаулары және олардың оқу жиындарын өтулерi туралы баяндамасын тыңдайды, Запастағы офицерлер бағдарламасы бойынша жоғары оқу орындары студенттерiнiң (курсанттарының) әскери даярлығы туралы Ереженiң, Оқу орындарының әскери кафедралары туралы Ереженiң, әскери даярлық бағдарламаларының, осы Нұсқаулықтың және басқа да басшылыққа алынатын құжаттардың талаптарын оқып бiледi, оқу-тәрбие процесiнiң және оқу материалдық-техникалық базасының ұйымдастырылуымен танысады, кафедрамен ұсынылған құжаттар мен материалдарды қарайды.
      Әскери кафедра бiтiру емтихандық комиссиясына бiтiру емтиханына жiберiлген студенттердiң тiзiмiн, оқу орнының ректорымен (оқу жиыны бастығымен) бекiтiлген емтихан өткiзу кестесiн, емтихандық комиссия мәжiлiстерiнiң хаттамалар ведомостерi мен бланктерiн және басқа да қажеттi материалдар мен құжаттарды ұсынады.
      Бiтiру емтихандық комиссиясының төрағасы бiтiру емтиханы басталмас бұрын комиссия жұмысының жоспарын, шағын комиссияның құрамын, емтихан билеттерiн, жауапқа дайындалу кезiнде студенттердiң қолдануына рұқсат етiлетiн көрнекi құралдары мен анықтама тәрiздi материалдардың тiзiмiн бекiтедi, емтиханды қабылдау тәртiбiн, бiлiмдерi мен практикалық дағдыларын бағалаудың бiрдей талаптарын, сондай-ақ емтихандарды өткiзу мәселелерi бойынша студенттер мен офицерлердi жеке қабылдау уақытын анықтайды, комиссия мүшелерiмен бiтiру емтиханын ұйымдастыру бойынша нұсқау кеңесiн өткiзедi және олардың мiндеттерiн өзара белгiлейдi.
      Бiтiру емтихандық комиссиясы мүшелерiнiң келмегендiгi немесе кешiгуi жайлы оның төрағасы жұмыс басталар алдында Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң бастығына баяндайды және бiтiру емтихандық комиссиясының үздiксiз жұмысын қамтамасыз ету шараларын қабылдайды.
      135. Взводтағы емтихан өткiзу орнында әскери даярлық бағдарламасы, емтихан ведомосi, емтихан билеттерi, тактикалық лездемелер мен практикалық жұмыстарға арналған тапсырмалар, қажеттi техника, қару-жарақ пен құралдар, жауынгерлiк жарғылар, анықтама әдебиет және топографиялық карталар, оқу сабақтарының есеп журналы болуы тиiс.
      136. Емтихан басталар алдында оқу взводтарының жеке құрамы комиссия төрағасына өзiн таныстырады; студенттерге комиссия құрамы мен емтихандарды тапсыру тәртiбi жарияланады.
      137. Емтихан басталған кезде жауапқа дайындалу үшiн 3-4 адам шақырылады.
      Бiр студент емтихан тапсырып болған соң келесiсi шақырылады. Емтихан тапсыруға келген студент комиссия (шағын комиссия) төрағасына өзiнiң келгендiгi туралы айтып, оның рұқсаты бойынша билет алады және нөмерiн атайды, мазмұнымен танысады, оқу бөлiмiнiң мөрi басылған таза парақтарды алады да, рұқсат алған соң жауапқа дайындалады. Жауапқа дайындалу үшiн студенттерге 45 минутқа дейiн уақыт, ал билет бойынша жауап беруге 30 минут берiледi.
      Емтихан кезiнде студенттер әскери даярлық бағдарламаларын, сондай-ақ анықтамаларды, карталарды, кестелердi, сөздiктердi, макеттердi, плакаттарды және емтихандық комиссия төрағасымен бекiтiлген тiзiмге сәйкес басқа да құралдарды қолдана алады.
      Жауап беруге дайын екендiгi туралы студент комиссия (шағын комиссия) төрағасына баяндайды, және рұқсат алған соң, емтихан билетiнiң сұрақтарына жауап бередi.
      138. Студенттерден емтихандарды қабылдау емтихандық комиссияның барлық мүшелерiнiң қатысуымен өткiзiледi. Емтихан билетiнiң теориялық сұрақтарына студенттер материалдық құралдарды, макеттердi, плакаттарды, кестелердi қолдана отырып, жауап бередi.
      Теориялық сұрақтарға жауап берген соң және практикалық жұмыстарды орындағаннан кейiн емтихан тапсырушы қойылған сұрақтарға жауап қайтарғандығы туралы комиссия (шағын комиссия) төрағасына баяндайды. Емтихан тапсырушының жалпы бiлiмiн тексеру мақсатында комиссия мүшелерi бағдарламалық материал көлемiнде қосымша сұрақтар қоя алады.
      Егер емтихан тапсырушы студент билет сұрақтарына жауап қайтара алмаса, басқа билет алуға рұқсат берiледi, бiрақ жауабының бағасы бiр балға төмендейдi. Сұрақтарына жауап берiлген билеттер емтихан тапсырушы оқу взводында (тобында) қайта қолданылмайды.
      Емтихан тапсырушылардың бiлiмiн бағалауда келiспеушiлiк туған жағдайда соңғы шешiмдi комиссия төрағасы қабылдайды.
      139. Емтихан барысындағы студенттер бiлiмдерiнiң және практикалық дағдыларының бағасы пәндердiң жеке бағалары, билет сұрақтарына қайтарған жауаптары бойынша анықталады. Үш, төрт (бес) жеке баға болған жағдайда: жеке бағалардың бiреуi (екеуi) ғана "жақсы", ал басқалары, соның iшiнде практикалық жұмыс, "өте жақсы" болса, "өте жақсы" деген баға; жеке бағаларының бiреуi (екеуi) ғана "қанағаттанарлық", ал басқалары, соның iшiнде практикалық жұмыс, "жақсы" немесе "өте жақсы" болса "жақсы"; практикалық жұмыс бағасынан басқа жеке бағаларының бiреуi ғана "қанағаттанарлықсыз" болса, "қанағаттанарлық" бағасы; қойылған шарттар қанағаттанарлық бағаға орындалмаған болса "қанағаттанарлықсыз" бағасы қойылады.
      Егер емтиханда тексерудiң екi формасы - ауызша жауап беру және практикалық тапсырманы шешу белгiленген болса, жалпы бағасы: ауызша жауап беру мен практикалық тапсырманы шешу бағалары "өте жақсы" болған жағдайда "өте жақсы"; екi жеке бағалары "жақсыдан" төмен болмаса "жақсы"; екi жеке бағалары "қанағаттанарлықтан" төмен болмаса "қанағаттанарлық"; екеуiнiң бiреуi "қанағаттанарлықсыз" болса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады. Бiтiру емтихандарында көрсетiлген студенттердiң бiлiмдерi мен практикалық дағдыларының қорытынды бағасы осы Нұсқаулықтың 146-150 баптарына сәйкес анықталады. Әр оқу взводының бiтiру емтиханын тапсыру қорытындылары хаттамамен рәсiмделедi (20 қосымша).
      Әскери даярлық бойынша бiтiру емтихандарын тапсырмаған студенттер Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң бастығы белгiлеген мерзiмде қайта тапсыруға жiберiледi.
      140. Бiтiру емтихандық комиссиясының төрағасы бiтiру емтихандарын қабылдау аяқталған соң қорытынды есеп жасайды. Онда бiтiру емтихандық комиссиясының жеке құрамын, бiтiру емтихандарын тапсыруға тартылатын және әскери даярлық бойынша (әрбiр мамандық бойынша) бiтiру емтихандарын тапсырған студенттердiң санын, бiтiру емтихандарының қорытындыларын, студенттердiң бағдарламаны игерудегi жетiстiктерi мен кемшiлiктерiн, студенттерге әскери бiлiм беру сапасын арттыру жөнiндегi ұсыныстарды көрсетедi.
      Есепке комиссия төрағасы мен хатшысының қолдары қойылады және бiр апта iшiнде Қорғаныс министрлiгi әскери бiлiм беру Бас басқармасының бастығына әрiде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бiрiншi орынбасары - Бас штаб бастығына баяндау үшiн жолданады. Есептiң көшiрмесi оқу орнының ректорына жiберiледi.

12. Студенттердің әскери кафедралардағы
әскери даярлығын тексеру

     141. Кафедраларда жан-жақты және жеке тексерулер жүргiзiледi.
      Жан-жақты тексерулер Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң, Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрiнiң және олардың орынбасарларының бұйрықтары мен директиваларының, тиiстi мамандықтар бойынша студенттердiң әскери даярлығына тiкелей басшылық ететiн бастықтар бұйрықтарының және олардың әскери бiлiм алу бағдарламаларының кафедраларда орындалуын, Отанына және Қазақстан Республикасы Үкiметiне шексiз берiлген запастағы бiлiктi офицер кадрларының даярлығы қалай өтiп жатқандығын анықтауды мақсат етедi.
      Жеке тексерулер әскери кафедралар қызметiнiң кейбiр мәселелерi бойынша қажеттiлiгiне қарай өткiзiледi.
      Тексерулер оқу орнының оқу-тәрбие процесiне нұқсан келтiрместен жүргiзiледi. Кейбiр жағдайда әскери кафедрадағы оқу сабақтарының кестесiне өзгерiстер енгiзуге рұқсат етiледi.
      142. Жан-жақты тексерулер Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң бастығымен әзiрленетiн бiрыңғай жылдық жоспар бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң комиссияларымен жүргiзiледi.
      Жоспар, қажеттiлiгiне қарай, Бiлiм және ғылым министрлiгiмен келiсiледi және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бiрiншi орынбасары - Бас штаб бастығымен бекiтiледi.
      Әскери кафедраларды тексеруде комиссиялар құрамына Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң, сондай-ақ тексерiлiп отырған оқу орны бағынатын Қазақстан Республикасы министрлiктерi мен ведомстволарының өкiлдерi қатыса алады.
      Әскери кафедраны жан-жақты тексеру 4-5 жылда бiр рет жүргiзiледi.
      Қанағаттанарлықсыз баға алған кафедра алдыңғы тексеруден соң келесi жылы қайта тексерiледi. Тексеру ұзақтылығы 8-10 күн.
      143. Әскери кафедраларды жан-жақты тексерудiң негiзгi элементтерiне оқу жұмысының ұйымдастырылуы, студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын игеруi, офицерлер мен прапорщиктердiң кәсiби даярлығы, оқытушы құрамның оқу сабақтарын жүргiзу сапасы, әдiстемелiк жұмыс жағдайы, оқу материалдық-техникалық базасының жағдайы, iшкi қызмет пен iшкi тәртiп жағдайы жатады. Сондай-ақ, әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, шығармашылық және рационализаторлық жұмыс жағдайы, әскери кафедраны офицер құрамымен, прапорщиктермен және оқу-көмекшi құрамымен жинақтау сапасы, құпиялық режим және құпия iс жүргiзу жұмысы мен студенттердiң әскери даярлығына жетекшiлiк етудiң сапасы тексерiледi.
      Бастықтардың нұсқауы бойынша тексеру бағдарламаларына басқа да мәселелердiң енгiзiлуi мүмкiн.
      Жан-жақты тексеру бағдарламалары комиссия жұмысының басталуына 7-10 күн қалғанда тиiстi оқу орындарының ректорлары мен әскери кафедралардың бастықтарына дейiн жеткiзiледi.
      144. Әскери кафедраны жан-жақты тексеру, әдеттегiдей, студенттер әскери даярлығының, әскери кафедрадағы офицерлердiң, сондай-ақ әскери даярлық күндерi оның оқу сабақтарына қатысқан студенттердiң саптық қарауын өткiзудiң жағдайы туралы оның бастығының баяндамасын тыңдаудан басталады.
      145. Оқу жұмысының ұйымдастырылуы әскери кафедра мен циклдарда жоспарлау, есеп құжаттары бойынша және оқу сабақтары кезiнде тексерiледi.
      Сонымен қатар оқу процесiн ұйымдастыру бойынша 21 қосымшада көрсетiлген құжаттардың өңделуi мен сапасы, олардың белгiленген талаптарға сәйкестiгi, әскери даярлық бағдарламасының орындалу дәрежесi, оқытылатын пәндер тақырыптарын өтудiң дәйектiлiгi, оқытушы құрамның оқу жүктемесi және оның белгiленген нормаларға сәйкестiгi, әскери кафедраның студенттердi оқу жиындарына дайындау бойынша iс-шаралары, оқу сабақтарының кафедра басшылығымен бақылауға алынуының ұйымдастыруы мен тиiмдiлiгi, офицерлер мен студенттердiң өз бетiнше жұмысын ұйымдастыру зерделенедi.
      Оқу жұмысын ұйымдастырғандығы үшiн әскери кафедраға:
      оқу жұмысын жоспарлау, ұйымдастыру және есепке алу бойынша барлық құжаттар дер кезiнде орындалып, студенттердiң әскери даярлығы бойынша оқу процесiнiң сапалы ұйымдастырылуы және олардың оқу материалын игергендiгi қамтамасыз етiлсе, оқыту бағдарламасы орындалса, оқу сабақтарын, студенттердiң өз бетiнше даярлығын бақылау және олардың үлгерiмiн талдау, оқу процесiн жақсарту бойынша кафедрамен өткiзiлетiн iс-шаралар жүйелi өткiзiлiп отырса "қанағаттанарлық"; қойылған шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған болса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      146. Студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын игергендiгi, әдеттегiдей, оқу орнында запастағы офицерлер даярланатын барлық әскери мамандықтар бойынша тексерiледi. Әрбiр әскери мамандық студенттерi барлық негiзгi пәндер, сондай-ақ тексеру бағдарламасында көрсетiлген басқа да пәндер бойынша тексерiледi.
      Негiзгi пәндер бойынша, әдеттегiдей, кемi екi оқу взводы тексерiледi. Оқу взводының студенттерi бiр күнде әскери даярлықтың бiр-екi пәндерi бойынша тексерiлуi мүмкiн.
      Студенттердiң бiлiмдерi мен практикалық дағдыларын оқу орындарында тексеру тәртiбi комиссия төрағасымен бекiтiледi.
      Студенттердiң бiлiмiн тексеру өткен бағдарлама көлемiнде теориялық сұрақтар мен практикалық жұмыс бойынша бақылау сабақтары кезiнде өткiзiледi.
      Студенттердің практикалық дағдылары тактикалық (тактикалық-арнайы) және арнайы сабақтарда, техникада, қару-жарақта, құрал-жабдықтарда, құралдарда және нормативтердi орындауда тексерiледi. Баға шығаруда практикалық дағдылар негiзгi болып саналады.
      Тексеру кезiнде емтихандар немесе сынақтар өткiзiлiп жататын болса, студенттердiң бағдарламаны игергендiгiнiң сапасы емтихандар мен сынақтар кезiнде тексерушiлермен анықталады.
      Жан-жақты тексеру кезiнде тексерiлетiн оқу взводтарының тiзiмiн комиссия төрағасы анықтайды. Тексеруге ұсынылған оқу взводына әскери кафедрадағы оқу бөлiмi бастығының қолы қойылатын екi данадағы баға ведомосi толтырылады.
      Келмеген студенттерге келмегендiктерiнiң себептерi көрсетiлген құжаттар ұсынылады.
      147. Студенттердiң әрбiр пән бойынша әскери даярлық бағдарламасын игергендiгi үшiн қойылатын жеке және жалпы бағалары бұйрықтарға, нұсқауларға, атып үйрену мен машина жүргiзу курстарына сәйкес нормативтер жинағымен және басшылыққа алынатын басқа да құжаттармен анықталады.
      148. Баға көрсеткiштерi жоқ пән бойынша студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын игергендiгiнiң жеке бағасы төмендегiдей анықталады:
      тексеруден өтушi бағдарламалық материалдан терең және нақты бiлiмiн көрсетiп, дер кезiнде дұрыс шешiм қабылдаса, бұйрықтарды анық айта бiлсе және белгiленген нормативтердi сенiмдi орындаса "өте жақсы"; тексеруден өтушi бағдарламалық материалды терең бiлiп, оны қатесiз жеткiзiп, алған бiлiмдерiн практикалық тапсырмаларды шешуде дұрыс қолдана бiлсе, қару-жарақ пен техниканың материалдық бөлiмiнiң жұмыс iстеу тәсiлдерiн сенiмдi қолданса, белгiленген нормативтердi орындауда нақты дағдылары болса "жақсы"; тексеруден өтушi тек негiзгi материалды бiлiп, кейбiр жағдайларда толық жауап беру үшiн қосымша сұрақтарды талап етсе, қателiктер жiберiп, бұйрықтарды анық айта бiлмесе, қару-жарақ пен техниканың материалдық бөлiмiмен жұмыс iстеуде және нормативтердi орындауда сенiмсiздiк бiлдiрсе "қанағаттанарлық"; тексеруден өтушi қойылған сұрақтарға жауап беруде айтарлықтай қателер жiберiп, алған бiлiмдерiн iс жүзiнде қолдана алмаса, қару-жарақ және техникамен жұмыс iстеудегi дағдылары төмен болып, белгiленген нормативтердi "қанағаттанарлық" бағаға орындамаса "қанағаттанарлықсыз" деген баға қойылады.
      Студенттердiң жеке бағасы тапсырмаларды, нормативтердi орындағаннан кейiн; топтық жаттығулар кезiнде - сабақтың соңынан жарияланады.
      149. Баға көрсеткiштерi жоқ пәндер бойынша студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын игергендiгi үшiн оқу взводына, әскери кафедраға қойылатын жалпы баға:
      тексеруден өткендердiң кем дегенде 90% жақсы баға алған жағдайда, оның кемi 50% "өте жақсы" болғанда "өте жақсы";
      тексеруден өткендердiң кем дегенде 80% жақсы баға алған жағдайда, оның кемi 50% "өте жақсы" және "жақсы" болғанда "жақсы";
      тексеруден өткендердiң кем дегенде 70% жақсы баға алған жағдайда "қанағаттанарлық"; қойылған шаралар "қанағаттанарлық" бағасына орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      150. Әрбiр әскери мамандық бойынша студенттермен әскери даярлық бағдарламасын игерудiң жалпы бағасы: тексеруден өтушiлер оқу барысындағы негiзгi пәндер бойынша "өте жақсы" бағасын, ал қалғандарынан "жақсыдан" төмен емес баға алса "өте жақсы"; тексеруден өтушiлер оқу барысындағы негiзгi пәндер бойынша "өте жақсы" және "жақсы" бағаларын, ал қалғандарынан "қанағаттанарлықтан" төмен емес баға алса "жақсы"; тексеруден өтушiлер оқу барысындағы негiзгi пәндер бойынша "қанағаттанарлықтан" төмен емес баға, ал қалғандарынан - бiреуден артық емес "қанағаттанарлықсыз" бағасын алса "қанағаттанарлық"; тексеруден өтушiлер негiзгi пәндердiң бiрiнен немесе қалған пәндердiң екеуi не одан артығынан қанағаттанарлықсыз бағасын алса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      151. Бiрнеше әскери мамандықтар бойынша студенттердiң әскери даярлық бағдарламасын игеруiнiң жалпы бағасы әрбiр әскери мамандық бойынша алынған бағалардың негiзiнде анықталады:
      жалпы оқушылар санының 50% не одан көбi әскери мамандықтар бойынша студенттер даярлығының бағасы "өте жақсы", ал басқаларынан "жақсыдан" төмен емес болса "өте жақсы"; жалпы оқушылар санының 50% не одан көбi әскери мамандықтар бойынша студенттер даярлығының бағасы "өте жақсы" және "жақсы", ал басқаларынан "қанағаттанарлықтан" төмен емес болса "жақсы"; оқушылар саны 20% және одан кем емес болған жағдайда бiреуiнен басқа барлық әскери мамандықтар бойынша студенттер даярлығының бағасы оң бағаланса "қанағаттанарлық" оқушылар саны 20% және одан кем емес болған жағдайда бiреуiнен басқа барлық әскери мамандықтар бойынша студенттер даярлығының бағасы "қанағаттанарлықсыз" бағаланса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      Студенттермен әскери кафедрадағы бiрнеше мамандық бойынша даярлық бағдарламасын игерудiң жалпы бағасын анықтау 22 қосымшада көрсетiлген.
      152. Офицерлердiң, прапорщиктердiң кәсiби даярлығы бекiтiлген бағдарлама көлемiнде тексерiледi.
      Тексеру офицерлер кәсiби даярлығының негiзгi және басқа да пәндерi бойынша даладағы бақылау жаттығуларында, басқару пункттерiнде және жауынгерлiк жұмыстың басқа объектiлерiнде, оқу қалашықтарында, полигондарда, атыс алаңдарында және т.б. жерлерде өткiзiледi. Практикалық дағдылар нормативтердi, атыс жаттығуларын орындау және машина жүргiзу, әскери техникада және қару-жарақпен жұмыс iстеп үйрену жолымен тексерiледi.
      Әскери даярлық бойынша оқытушылардың штаттық қызмет орындарында жұмыс iстеп жүрген запастағы офицерлер тек өздерi студенттермен оқу сабақтарын жүргiзген пәндер бойынша ғана тексерiледi.
      153. Офицерлер, прапорщиктер даярлығы деңгейiнiң жеке бағасы және оқыту пәнi (даярлық түрi) бойынша кафедраға қойылатын жалпы баға бұйрықтарға, нұсқауларға, атып үйрену және машина жүргiзу курстарына, нормативтер жинағына және басшылыққа алынатын басқа да құжаттарға сәйкес анықталады.
      Баға көрсеткiштерi жоқ оқу пәндерi бойынша офицерлер, прапорщиктер даярлығы деңгейiнiң жеке және жалпы бағалары осы Нұсқаулықтың 147 және 148 баптарында көрсетiлген талаптарға сәйкес анықталады.
      154. Офицердің, прапорщиктiң кәсiби даярлық деңгейiнiң жеке нақты бағасы тексеруден өтушiнiң әрбiр оқу пәнi бойынша алған бағаларының негiзiнде анықталады:
      тексеруден өтушi оқу барысындағы негiзгi пәндер бойынша (ал профессороқытушы құрам үшiн оқу сабағын өткiзу сапасы да бағаланады) "өте жақсы" бағасын, ал қалғандарынан "жақсыдан" төмен емес баға алса "өте жақсы"; тексеруден өтушi оқу барысындағы негiзгi пәндер бойынша (ал профессор-оқытушы құрам үшiн оқу сабағын өткiзу сапасы да бағаланады) "өте жақсы" және "жақсы" бағаларын, ал қалғандарынан "қанағаттанарлықтан" төмен емес баға алса "жақсы"; тексеруден өтушi оқу барысындағы негiзгi пәндер бойынша (ал профессор-оқытушы құрам үшiн оқу сабағын өткiзу сапасы да бағаланады) "қанағаттанарлықтан" төмен емес баға, ал қалғандарынан - бiреуден артық емес "қанағаттанарлықсыз" бағасын алса "қанағаттанарлық"; тексеруден өтушi негiзгi пәндердiң бiрiнен немесе қалған пәндердiң екеуi не одан артығынан қанағаттанарлықсыз бағасын (ал профессор-оқытушы құрам үшiн оқу сабағын өткiзу сапасы да бағаланады) алса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      155. Офицерлердiң, прапорщиктердiң кәсiби даярлығы үшiн әскери кафедраға қойылатын жалпы баға әрбiр офицердiң, прапорщиктiң кәсiби даярлық бойынша алған жеке бағаларының жалпы көрсеткiшi негiзiнде төмендегiдей анықталады және қойылады:
      тексерiлген пәндер бойынша офицерлердiң, прапорщиктердiң 90% жақсы, оның 50% "өте жақсы" бағасын алса "өте жақсы"; тексерiлген пәндер бойынша офицерлердiң, прапорщиктердiң кемi 80% жақсы, оның кем дегенде 50% "өте жақсы" және "жақсы" бағаларын алса "жақсы"; тексерiлген пәндер бойынша офицерлердiң, прапорщиктердiң кемi 70% жақсы баға алса "қанағаттанарлық" бағасы қойылады.
      Барлық жағдайларда кафедра офицерлерiнiң кәсiби даярлығы бойынша жалпы жақсы баға алу үшiн пәндi оқыту күйi қанағаттанарлық болу керек;
      қойылған шаралар "қанағаттанарлық" бағасына орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      156. Оқытушы құрамның оқу сабақтарын өткiзу сапасы әскери кафедра оқытушыларының кем дегенде 50%-нен тексерiледi және бағаланады.
      Оқу сабақтарын өткiзу сапасын тексеруде: сабақтардың ұйымдастырылуы мен өткiзу әдiстемесiнiң бағдарлама талаптарына сәйкестiгi; запастағы офицерге қажеттi негiзгi моральдық, кәсiби-жауынгерлiк, психологиялық және дене қабiлеттерiнiң сабақ барысында қалыптасуы және жетiлдiрiлуi; жетекшiнiң жеке даярлығы, материалдың дұрыс жеткiзiлуi, оқушыларға командалық және практикалық дағдыларды үйрету тәсiлдерi мен әдiстерiнiң тиiмдiлiгi; оқу уақытын пайдаланудың тиiмдiлiгi, оқу процесiне әскерлердiң жауынгерлiк даярлық, Ұлы Отан соғысының, қазiргi кездегi жергiлiктi соғыстардың, ғылым мен техника жетiстiктерiнiң тәжiрибесiн енгiзу; оқу сабақтарын материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету және белгiленген әскери мамандық бойынша студенттердi оқытуда оны дер кезiнде қолдану; техникалық оқу құралдарын қолдана бiлу қабiлеттерi, студенттердiң оқу сабақтарындағы тәртiбi мен үлгерiмi анықталады.
      Оқу сабағын өткiзу сапасы үшiн оқытушыға қойылатын жеке баға 23 қосымшада көрсетiлген кепiлдемелерге сәйкес анықталады.
      Оқу сабақтарын өткiзу сапасы үшiн әскери кафедраға қойылатын жалпы баға осы Нұсқаулықтың 149 бабында көрсетiлген талаптарға сәйкес анықталады.
      157. Әдiстемелiк жұмыс жағдайы әскери кафедрада және циклдарда тексерiледi.
      Онда: әскери кафедра жұмысының жылдық және айлық жоспарларының орындалуы; оқу-әдiстемелiк құжаттарды әзiрлеудiң сапасы және дер кезiнде орындалуы; өңделген құжаттардың бұйрықтар, нұсқаулар, басшылық және оқу бағдарламалары талаптарына сәйкестiгi, олар бiлiм берудiң практикалық бағытын қандай дәрежеде көрсететiндiгi; студенттерге командалық дағдыларды үйрету; әдiстемелiк кеңестердi, кафедра мәжiлiстерiн, пән-әдiстемелiк комиссияларды өткiзудiң сапасы және оқыту әдiстемесiн жетiлдiру бойынша олардың кепiлдемелерiн пайдалану дәрежесi; көрнекi, нұсқау-әдiстемелiк және ашық сабақтардың дер кезiнде өткiзiлуi мен мақсаты; әскерлердi, әскери-оқу орындарын оқыту мен тәрбиелеудiң озық әдiстерiн оқу процесiне енгiзу; студенттердi оқыту мен тәрбиелеу мәселелерi бойынша ғылыми зерттеулер жүргiзу; пәндердi оқытудың жеке әдiстемелерiн өңдеу жағдайы; оқытудың техникалық құралдарын, көрнекi құралдарды, оқу процесiнiң тиiмдiлiгiн және студенттердiң әскери даярлық сапасын арттыруға қажеттi оқу қару-жарағын және әскери техниканы қолданудың тиiмдiлiгi; пәндердiң оқу және әдiстемелiк материалдармен қамтамасыздығы; әдiстемелiк бөлме жұмысының мазмұны мен тиiмдiлiгi; кафедра оқытушыларының оқытушылық шеберлiгiн арттыру жүйесi зерделенедi.
      Әдiстемелiк жұмыс төмендегiдей бағаланады:
      әдiстемелiк жұмысты жоспарлау мен есептеу жөнiндегi құжаттар дер кезiнде және сапалы әзiрленсе, оқу процесi кезектi семестр басталар алдында әдiстемелiк материалдармен қамтамасыз етiлген болса, оқытушылардың идеялық-теориялық, ғылыми деңгейiн және педагогтық шеберлiгiн арттыру бойынша мақсатты жұмыс жүргiзiлсе, тексерiлген оқу сабақтарының әдiстемелiк деңгейi жақсы бағаланса "қанағаттанарлық"; қойылған шаралар "қанағаттанарлық" бағасына орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      158. Әскери кафедрадағы оқу материалдық-техникалық базаның жағдайы: кафедраның орналасуын, оның сынып-зертханалық қормен, қызмет бөлмелерiмен, оқу қару-жарағымен, техникамен, мүлiкпен, оқытудың техникалық құралдарымен қамтамасыз етiлуiн; қару-жарақ пен техниканы сақтаудың, iске асырудың, жөндеудiң және есепке алудың ұйымдастырылуын; дала жаттығулары мен практикалық сабақтарға арналған оқу объектiлерiнiң (оқу-тактикалық алаңдардың, оқу-жаттықтырғыш қалашықтардың, гараждардың, парктердiң, техникалық қызмет көрсету орындарының, атыс тирлерiнiң, саптық алаңдардың және т.б.) жағдайын және қолданылуын; даладағы жаттығуларға және техникамен жұмыс iстеуге арналған арнайы киiмдермен студенттердің қамтамасыз етiлуiн; оқу материалдық-техникалық базасын дамыту мен жетiлдiру жөнiндегi алдағы және жылдық жоспарлардың орындалу дәрежесiн зерттеу нәтижесiнде анықталады.
      Әскери кафедрадағы оқу материалдық-техникалық базаның жағдайы төмендегiдей бағаланады, егер:
      1) әскери кафедра оқу орнының басқа кафедраларынан тыс орналасса, жабдықталған сыныптардың, аудиториялардың, көмекшi бөлмелер мен басқа да арнайы бөлмелердің, белгiленген әскери мамандық бойынша студенттердiң дала жаттығулары мен практикалық сабақтарына арналған оқу объектiлерiнiң қажеттi саны бар болса;
      2) кафедра табелдi қару-жарақпен, әскери техникамен, мүлiкпен және арнайы киiммен, оқыту мен бақылаудың техникалық құралдарымен кемi 90%-ке жабдықталып, ал оларды сақтаудың, iске асырудың, қараудың, жөндеу мен есепке алудың ұйымдастырылуы нұсқаулар мен басшылықтың талаптарына сай келсе, қажеттi қызмет басылымдары мен басқа да оқу әдебиетi бар болса;
      3) барлық оқу және қызмет бөлмелерi мен кафедраның объектiлерi қазiргi оқыту әдiстемесiнiң талаптарына сай жабдықталса, жаттығулардың барлық түрлерiн жоғары деңгейде өткiзудi қамтамасыз етсе және студенттердiң әскери даярлығы бойынша оқу процесiнде тиiмдi қолданылса;
      4) қару-жарақты, әскери техника мен мүлiктi күзету ұйымдастырылса және белгiленген талаптарға сәйкес жүзеге асырылса "өте жақсы"; егер кафедра басқа кафедралардан тыс орналасса және "өте жақсы" бағасын анықтайтын "1" және "2" тараулары бойынша дала жаттығулары мен практикалық сабақтарға арналған оқу объектiлерi бар болған жағдайда кемi 85%-ке қамтамасыз етiлген болса; техника мен қару-жарақты пайдаланудың, сақтаудың, қараудың және жөндеудiң ұйымдастырылуы, сондай-ақ олардың күзетiлуi белгiленген талаптарға сай келсе; оқу материалдық-техникалық базасы элементтерiнiң орналасуы мен құрал-жабдықтары әскери даярлық бойынша сабақтардың жоғары деңгейде өткiзiлуiн қамтамасыз етсе "жақсы"; егер кафедра "өте жақсы" бағасын анықтайтын "1" және "2" тараулары бойынша кемi 80%-ке қамтамасыз етiлген болса, техника мен қару-жарақты пайдаланудың, сақтаудың, қараудың және жөндеудiң ұйымдастырылуы, сондай-ақ олардың күзетiлуi белгiленген талаптарға сай келсе; оқу материалдық-техникалық базасы элементтерiнiң орналасуы мен құрал-жабдықтары негiзiнен оқыту әдiстемесiнiң талаптарына жауап берсе "қанағаттанарлық"; егер оқу материалдық-техникалық базасы қойылған талаптарға "қанағаттанарлық" бағасына жауап бермесе немесе дұрыс қолданбаса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      159. Iшкi қызмет, iшкi тәртiп және тәрбие төмендегiдей бағаланады:
      егер iшкi қызмет пен iшкi тәртiп Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi Iшкi қызмет Жарғысының талаптарына сәйкес ұйымдастырылып, жүзеге асырылынса "қанағаттанарлық"; кафедрада офицер құрамының, оқу-көмекшi персоналдың және студенттердiң белгiленген ережесi мен тәртiбi ұсталынады; әскери даярлық бойынша оқу сабақтарына студенттердiң қатысуы 90%-тен кем емес; әскери бiлiм мен кафедраның жеке құрамын және студенттердi тәрбиелеудiң бiркелкi барысы қамтамасыз етiледi;
      егер iшкi қызмет белгiленген талаптардың бұзылуымен орындалса немесе iшкi тәртiп жағдайы оқу процесiнiң бiрқалыпты өтуiн қамтамасыз етпесе "қанағаттанарлықсыз" бағаланады.
      160. Әскери-патриоттық тәрбие мен бұқаралық-қорғаныс жұмыстың ұйымдастырылуы мен жүргiзiлуi кафедрада, циклдарда, оқу взводтарында тексерiледi.
      Тексеру барысында: студенттердiң бойында халқына, Отанына шексiз сенiмi және оны қорғауға, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiндегi қызметке деген даярлығы;
      iс-әрекеттердiң ұйымдастырылу және өткiзiлу сапасы, оған оқытушы құрамының және студенттердiң қатысуы және басқа да мәселелер зерделенедi.
      Соңында әскери-патриоттық тәрбие мен бұқаралық-қорғаныс жұмыстың белгiленген мамандық бойынша запастағы офицерлерге қажеттi адамгершiлiк, кәсiби-жауынгерлiк және психологиялық қабiлеттердiң студенттермен қаншалықты меңгерiлуiн қамтамасыз еткенi туралы қорытынды жасалады.
      161. Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, шығармашылық және рационализаторлық жұмыстың жағдайы: алдағы және жылдық жоспарлардың орындалуындағы толымдық және сапалықпен; оқу процесiн жетiлдiруге арналған жұмыстардың орындалуымен, оқу материалдық-техникалық базаның дамуымен, әскерлердiң жауынгерлiк даярлығын зерделеумен және оқу процесiне енгiзумен, негiзгi пәндер бойынша оқу құралдары мен жеке әдiстемелердi әзiрлеу сапасымен, оқытушы құрамның ғылыми бiлiктiлiгiмен; рационализаторлық ұсыныстарды пайдалану пайызымен; басшылықтың және кафедрадағы оқытушы құрам мен студенттердiң әскери-ғылыми жұмысына қатысумен; кафедрада студенттер үшiн әзiрленген тақырыптың өзектiлiгiмен және олар бойынша жұмыс iстеумен анықталады.
      Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, шығармашылық және рационализаторлық жұмыстың жағдайы төмендегiдей бағаланады:
      Әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысының келешектегi және жылдық жоспары әзiрленiп, белгiленген мерзiмде орындалып отырса, зерттеулердiң тақырыбы өзектi және кафедра жұмысының бейiнiне сәйкес болса; басшылық етушi құрам мен кафедраның оқытушылары көзделген жоспарларды жүзеге асыруға белсендi қатысса;
      әскери-ғылыми жұмыс ұйымдастырылып, студенттермен өткiзiлiп жатса "қанағаттанарлық"; талаптардың орындалуы екi не бiрнеше көрсеткiш бойынша қамтамасыз етiлмесе немесе әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысының көзделген жоспарлары жүйелi түрде орындалып отырмаса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      162. Әскери кафедраны офицерлермен, прапорщиктермен, оқу-көмекшi персоналмен жинақтау олардың жұмыс iстеу нәтижесiмен анықталады. Мұндай жағдайда кафедраның жеке құраммен жинақталуы, офицерлердiң прапорщиктердiң жеке iстерi, офицерлердi оқытушы лауазымдарына iрiктеу мен тағайындаудың дұрыстығы және олардың жинақталуы, әскери атақ беру және офицерлер мен прапорщиктердi марапаттау бойынша жұмысты ұйымдастыру, аттестациялық қорытындыларды жүзеге асыру, офицерлер үлгерiмiнiң есебiн жүргiзу зерделенедi.
      Кафедраны офицерлермен, прапорщиктермен және оқу-көмекшi персоналмен жинақтаудың сапасы төмендегiдей бағаланады:
      кафедраның офицерлремен, прапорщиктермен жинақталуы кем дегенде 90%, оқу-көмекшi персоналмен - кемi 80% болса, оқытушы құрам өзiнiң адамгершiлiк және кәсiби қасиеттерi бойынша қызметiне сәйкес болса "қанағаттанарлық"; шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      163. Құпиялық режим мен құпия құжаттарды жүргiзу Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери бөлiмдерi, ұйымдары мен мекемелерi үшiн белгiленген талаптарға сәйкес тексерiледi. Аса құпия және құпия құжаттарды, сондай-ақ қару-жарақ пен техника үлгiлерiн есепке алу, сақтау мен таратудың дұрыстығына, грифтелген әдебиеттi тарату тәртiбiне, өткiзу режимiнiң сақталуына, рұқсат қағаздарды рәсiмдеуге, радио және радиотехникалық белгiлердi бақылауға алуды ұйымдастыруға ерекше назар аударылады.
      Зерделеу нәтижесiнде кафедрадағы құпиялық режимнiң ұйымдастырылуының және құпия құжаттардың жүргiзiлуiнiң белгiленген талаптарға сәйкестiк дәрежесi туралы қорытынды шығарылады.
      164. Студенттердiң әскери даярлығына жетекшiлiк етудiң сапасын тексеру кезiнде кафедра бастығы, оның орынбасарлары, цикл бастықтары жұмысының тәсiлi мен әдiстерi төмендегiдей мәселелер негiзiнде зерделенедi: оқу-тәрбие жұмысын ұйымдастыру мен өткiзу бойынша жүктелген мiндеттердi орындаудың сапасы; жетекшi құжаттар мен әскери даярлық бағдарламасы талаптарының орындалуын қамтамасыз ету, студенттердi адамгершiлiк, кәсiби-жауынгерлiк, психологиялық және дене дағдыларына, жоғары тәртiп пен орындаушылыққа үйрету.
      Сонымен қатар, студенттер әскери даярлығының жағдайы оқу орнының кеңесiнде жиi қаралуы және запастағы офицерлердi даярлауды жақсарту бойынша олар қабылдайтын шешiмдердiң қолданылуы зерделенедi.
      Әскери кафедраға жетекшiлiк етудiң сапасы төмендегiдей бағаланады:
      тексерудiң негiзгi элементтерi оң бағаланса "қанағаттанарлық"; шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      165. Әскери кафедра жұмысының жағдайы төмендегiдей бағаланады:
      Әскери даярлық бағдарламасының студенттермен меңгерiлуi, офицерлердiң кәсiби даярлығы, оқу материалдық-техникалық базаның жағдайы "өте жақсы", оқу, әдiстемелiк, әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысын, iшкi қызметтi, iшкi тәртiптi ұйымдастыру және студенттердiң әскери даярлығына жетекшiлiк етудiң сапасы "қанағаттанарлық", сондай-ақ құпиялық режим мен құпия құжаттардың жағдайы оң болып бағаланса "өте жақсы"; әскери даярлық бағдарламасының студенттермен меңгерiлуi, офицерлердiң кәсiби даярлығы, оқу материалдық-техникалық базаның жағдайы "өте жақсы" және "жақсы", оқу, әдiстемелiк, әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмысын, iшкi қызметтi, iшкi тәртiптi ұйымдастыру және студенттердiң әскери даярлығына жетекшiлiк етудiң сапасы "қанағаттанарлық", сондай-ақ құпиялық режим мен құпия құжаттардың жағдайы оң болып бағаланса "жақсы"; кафедраны тексерудiң барлық элементтерi оң бағаланып, соның iшiнен төрт баллдық жүйе бойынша бағаланатын тексерудiң жоқ дегенде бiр элементi "қанағаттанарлық" болып бағаланса "қанағаттанарлық";
      шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      166. Әскери кафедраны жан-жақты тексерудiң нәтижелерi бойынша акт жасалады. Онда тексерудiң жақсы жақтарын, кемшiлiктерiн және олардың себептерiн көрсетумен әрбiр тарау бойынша жұмыс жағдайының анализi берiледi. Тараудың соңында баға қойылады. Акт қорытындымен және студенттердiң әскери даярлығы бойынша әскери кафедра жұмысын бағалаумен және оны жақсарту жөнiндегi ұсыныстармен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң тиiстi департаменттерiнде (басқармаларында) шешiлуi тиiс мәселелермен аяқталады.
      Актiге әскери кафедраны тексеру жөнiндегi комиссияның төрағасы мен мүшелерi қол қояды және ол Бас штаб бастығымен - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бiрiншi орынбасарымен бекiтiледi.
      Оқу орындарының ректорлары тексеру аяқталғаннан кейiн 10 күннен асырмай Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгiне әскери кафедраларды тексеру нәтижелерi жөнiндегi баяндамаларды, кемшiлiктердi жою және комиссиялардың ұсыныстарын пайдалану жоспарларын ұсынады.
      167. Жеке тексерулер қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгi Кадрлар және әскери бiлiм департаментiнiң келiсiмi бойынша өздерiнiң мамандықтарына сәйкес әскери кафедраларға жетекшiлiк ететiн бастықтардың жоспарлары бойынша өткiзiледi. Тексеру барысында тексерiлiп отырған мәселенiң жағдайы зерделенедi, қорытынды жасалады және кафедраның жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар әзiрленедi. Жұмыс барысында кафедраға қажеттi нақты көмек көрсетiледi. Кафедра жұмысының жалпы бағасы шығарылмайды. Тексеру жөнiндегi баяндамаға комиссия төрағасы (топ жетекшiсi) қол қояды және өздерiнiң мәлiмдемелерi бойынша тексеру жүргiзiлген бастықтарға жолданады.
      168. Комиссияның жұмысы аяқталған кезде комиссия төрағасы тексеру нәтижелерi туралы оқу орнының ректорын хабардар етедi, әскери кафедраның офицер құрамымен талдау жүргiзiледi, қажет болған жағдайда талдау студенттердiң әрбiр әскери мамандығы бойынша циклдарда өткiзiлуi мүмкiн.

13. Студенттердің оқу жиындарын әскери
бөлімдерде және кемелерде тексеру

     169. Студенттердiң әскери бөлiмдердегi оқу жиындары Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнің Кадрлар және әскери бiлiм департаментi әзiрлейтiн жоспар, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қарулы Күштер түрлерi тиiстi қолбасшыларының, Қорғаныс министрлiгiнiң департаменттерi мен басқармалары бастықтарының жоспарлары, сонымен қатар бағынатын құрамаларда (бөлiмдерде) бiрлестiктер қолбасшыларының жоспарлары бойынша тексерiледi.
      Бас штаб бастығының - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бiрiншi орынбасарының шешiмi бойынша студенттердiң оқу жиындарын әскери бөлiмдерде тексеру жоспардан тыс өткiзiлуi мүмкiн.
      170. Студенттердiң оқу жиындарын әскери бөлiмдерде тексеру жан-жақты немесе жекелеген мәселелер бойынша дербес болуы мүмкiн.
      Жан-жақты тексерулер әскери бөлiмге және әскери кафедраға баға қоюмен осы Нұсқаулықтың 171 бабына сәйкес өткiзiледi.
      Дербес тексеру кезiнде әскери бөлiм мен әскери кафедраға жалпы баға қойылмайды.
      171. Оқу жиындарын жан-жақты тексеру кезiнде: оқу жиындарын ұйымдастырудың сапасы, жиындардағы оқу сабақтарының және тәрбие жұмысының офицер құрамымен орындалу сапасы; студенттердiң оқу жиындары бағдарламасын меңгеруi, iшкi тәртiп жағдайы және қызмет әскерлерiн ұйымдастыру; әскери тәртiп жағдайы, оқу жиындарына жетекшiлiк ету тексерiледi.
      Тексерудiң мақсаты, мазмұны, уақыты мен тәртiбiн әрбiр нақты жағдайда өздерiнiң мәлiмдемесi бойынша жүзеге асыратын бастықтар анықтайды.
      Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң комиссиясымен жан-жақты тексерудiң бағдарламасы комиссия жұмысы басталмас бұрын 5-7 тәулiктен кешiктiрмей әскери бөлiмдерге жеткiзiледi. Оқу жиындарын әскери бөлiмдерде жан-жақты тексерудiң ұзақтығы 6-8 күн.
      172. Оқу жиындарын өткiзгендiгi үшiн әскери бөлiм төмендегiдей элементтер бойынша бағаланады: оқу жиынын ұйымдастырудың сапасы; оқу жиындарын материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету жағдайы; әскери бөлiм офицерлерiнiң студенттермен оқу сабақтарын және тәрбие жұмысын жүргiзу сапасы; оқу жиындарында iшкi тәртiп пен әскерлер қызметiнiң жағдайы; әскери тәртiп жағдайы және оқу жиындарына жетекшiлiк етудiң сапасы.
      173. Оқу жиынын ұйымдастырудың сапасы әскери бөлiмде және оқу жиынының бөлiмшелерiнде тексерiледi. Мұндай жағдайда оқу-әдiстемелiк құжаттардың дер кезiнде және сапалы әзiрленуi, студенттер оқу жиындары бағдарламаларының орындалу дәрежесi, жиындарды әдебиетпен және құралдармен қамтамасыз ету, студенттердiң оқу сабақтарын, өз бетiнше жұмыстарын және курсант бөлiмшелерiндегi жауынгерлiк даярлыққа бақылау жасауды ұйымдастыру мен өткiзу, бiтiру емтихандарын ұйымдастыру зерделенедi.
      Оқу жиынын ұйымдастырудың сапасы төмендегiдей бағаланады:
      оқу жиындарындағы жауынгерлiк даярлық ұйымдастырылып, үзiлiссiз өткiзiлiп, оқу жиындарының бағдарламасы орындалып жатса, оқу жиынын әскери бөлiмде жоспарлау және бiтiру емтихандарын ұйымдастыру жөнiндегi құжаттар сапалы әзiрленген болса, оқу сабақтарының өткiзiлуiне бақылау жасау жиi өткiзiлiп тұрса "қанағаттанарлық"; шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      174. Оқу жиындарын материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етудің жағдайы қажеттi әскери техниканың, қару-жарақтың, мүлiк пен дала базасының (оқу жаттықтыру қалашықтарының, тактикалық алаңдардың, жаттығу құралдарының, атыс орындарының, палигондардың, спорт кешендерiнiң және т.б.), моторесурстардың, жанар-жағар майдың және оқу жиындары бағдарламасының сапалы орындалуына қажеттi басқа да жұмсау құралдарының саны мен қалпына байланысты анықталады.
      Материалдық-техникалық қамтамасыз ету төмендегiдей бағаланады:
      оқу жиындарын қамтамасыз ету жөнiндегi әскери кафедралардың тапсырыстары кем дегенде 90% орындалса, дала базасының, әскери техниканың, қару-жарақтың және әскери-оқу мүлкiнiң саны мен жағдайы студенттермен оқу сабақтарын жоғары әдiстемелiк деңгейде өткiзудi қамтамасыз етсе; студенттер Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерi Iшкi қызмет Жарғысының талаптарына сәйкес орнықтырылып, белгiленген нормалар бойынша үлестiң барлық түрлерiмен қамтамасыз етiлген болса "өте жақсы";
      оқу жиындарын қамтамасыз ету жөнiндегi әскери кафедралардың тапсырыстары кем дегенде 85% орындалса, дала базасының, әскери техниканың, қару-жарақтың және әскери-оқу мүлкiнiң саны мен жағдайы оқу жиындарындағы оқу барысының бiрқалыпты өтуiн қамтамасыз етсе; студенттер орнығып, белгiленген талаптар мен нормалар бойынша үлестiң барлық түрлерiмен қамтамасыз етiлген болса "жақсы";
      оқу жиындарын қамтамасыз ету жөнiндегi әскери кафедралардың тапсырыстары 80%-тен кем орындалса, дала базасының, әскери техниканың, қару-жарақтың және әскери-оқу мүлкiнiң саны мен жағдайы оқу барысының бiрқалыпты өтуiн толығымен қамтамасыз етпесе; студенттер орнығып, белгiленген талаптар мен нормалар бойынша үлестің барлық түрлерiмен қамтамасыз етiлген болса "қанағаттанарлық";
      оқу жиындарын қамтамасыз ету жөнiндегi әскери кафедралардың тапсырыстары 80%-тен кем орындалса, дала базасының, әскери техниканың, қару-жарақтың және әскери-оқу мүлкiнiң саны мен жағдайы белгiленген талаптарға жауап бермесе, оқу барысының бiрқалыпты өтуiн қамтамасыз етпесе; студенттердi орнықтыру мен оларды белгiленген талаптар мен нормалар бойынша үлестiң барлық түрлерiмен қамтамасыз ету айтарлықтай кемшiлiктермен жүзеге асырылса "қанағаттанарлықсыз" бағаланады.
      175. Әскери бөлiм командирлерiнiң оқу сабақтары мен тәрбие жұмысын өткiзуiнiң сапасы олар сабақ өткiзу барысында, сондай-ақ оқу жиындарының жоспарларына сәйкес өткiзiлетiн шаралардың тиiмдiлiгi негiзiнде анықталады.
      Әскери бөлiм командирлерiнiң оқу сабақтары мен тәрбие жұмысын өткiзуiнiң жеке және жалпы бағасы осы Нұсқаулықтағы 149 және 156 баптардың талаптарына сәйкес анықталады.
      176. Оқу жиынындағы iшкi тәртiп пен әскерлер қызметiнiң жағдайы төмендегiдей бағаланады:
      олар жалпы әскери жарғылардың талаптарына сәйкес ұйымдастырылып, жүзеге асырылса, студенттердiң жарғы талаптарын орындауларына жиi бақылау жасалып отырса "қанағаттанарлық"; iшкi тәртiп пен әскерлер қызметi жалпы әскери жарғылардың талаптарын бұзумен жүзеге асырылса, iшкi қызмет тәртiбi, қауiпсiздiк ережелерi мен күн тәртiбi бұзылып отырса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      177. Әскери тәртiп жағдайы төмендегiдей бағаланады:
      Әскери тәртiп жалпы әскери жарғылардың талаптарына сәйкес оқу жиындарында iшкi тәртiп пен әскерлер қызметiн ұстануды қамтамасыз етсе "қанағаттанарлық"; әскери тәртiп жағдайы оқу жиындарында белгiленген iшкi тәртiптiң ұстануын қамтамасыз етпесе, әскерлер қызметi жарғылардың талаптарын бұзумен жүзеге асырылса "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      178. Оқу жиынына жетекшiлiк ету сапасын тексеру кезiнде әскери бөлiм командирiнiң, оқу жиыны бастығының, оның орынбасарларының, курсант бөлiмшелерi командирлерiнiң төмендегiдей мәселелер бойынша жұмысының әдiстерi зерделенедi: оқу-тәрбие процесiне жеке өздерiнiң қатысуы, оқу жиындары бағдарламасының табысты орындалуын қамтамасыз ету, студенттердi командалық және практикалық дағдыларға, дене қабiлеттерiне, әдептiлiк пен орындаушылыққа үйрету, оқу жиыны жеке құрамының өмiрi мен тұрмысы үшiн жағдай жасау.
      Студенттердiң оқу жиынына жетекшiлiк етудiң сапасы төмендегiдей бағаланады:
      барлық элементтер жақсы бағаланса "қанағаттанарлық";
      шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      179. Студенттердiң оқу жиындарын ұйымдастыру мен өткiзгендiгi үшiн әскери бөлiмге қойылатын баға:
      әскери бөлiм офицерлерiмен өткiзiлген оқу сабағының сапасы мен жиындардың материалдық-техникалық қамтамасыздығының жағдайы "өте жақсыға" бағаланып, iшкi тәртiп жағдайы мен әскерлер қызметiнiң сапасы және оқу жиынына жетекшiлiк етудiң сапасы "қанағаттанарлық" болса, жиындар әскери бөлiмдерден бөлiнетiн тиiстi әскери мамандық иелерiнiң лауазымды адамдарымен толығымен жинақталған жағдайда "өте жақсы";
      әскери бөлiм офицерлерiмен өткiзiлген оқу сабақтарының сапасы, жиындардың материалдық-техникалық қамтамасыздығы "өте жақсыға" бағаланса, iшкi тәртiп пен әскерлер қызметiнiң, әскери тәртiп жағдайы және оқу жиынына жетекшiлiк етудiң сапасы "қанағаттанарлық" болса, жиындар әскери бөлiмдерден бөлiнетiн лауазымды адамдармен кемi 90% жинақталған болса "жақсы"; әскери бөлiм офицерлерiмен өткiзiлген оқу сабақтарының сапасы немесе материалдық-техникалық қамтамасыздығы "қанағаттанарлық" бола тұрып, тексерудiң барлық элементтерi жақсы бағаланса, жиындар әскери бөлiмдерден бөлiнетiн лауазымды адамдармен кемi 85% жинақталған болса "қанағаттанарлық"; шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      180. Әскери кафедраның оқу жиындары мынадай элементтер бойынша бағаланады: студенттердiң оқу жиыны бағдарламасын меңгеруi, әскери кафедра оқытушыларының сабақ өткiзу сапасы, студенттер қатарынан шыққан сержанттар құрамының даярлық деңгейi.
      Әскери кафедра әскери бөлiммен бiрге iшкi тәртiп жағдайының ұстануына, оқу жиындарында әскерлер қызметi мен әскери тәртiптi ұйымдастыруға, студенттердiң әскери бөлiмге (оқу орнына) келуiнiң (кетуiнiң) дер кезiнде орындалуы мен ұйымдастырылуына жауап бередi.
      181. Студенттердiң оқу жиындары бағдарламасын меңгергендiгiн тексеру кезiнде: дала жаттығулары, командалық әдiстемелiк дағдылары, саптық даярлық деңгейi, техника мен қару-жарақта жұмыс iстей бiлуi, атып үйрену және машина жүргiзу жаттығуларының орындалуы, сондай-ақ бағдарламада қарастырылған нормативтер, жауынгерлiк және жалпы әскери дағдылардың ережелерiн бiлу, мәлiмдемелердiң, басшылықтар мен нұсқаулықтардың және қазiргi кездегi майданда және әскерлердегi күнделiктi қызметте қолдана бiлу.
      Студенттердің әскери даярлық бағдарламаларын меңгеруi 147-151 баптардың талаптарына сәйкес бағаланады.
      182. Оқу жиындарын әскери кафедра оқытушыларының сабақ өткiзу сапасы осы Нұсқаулықтың 149 және 156 баптарының талаптарына сәйкес бағаланады.
      183. Оқу жиындарындағы сержанттар құрамының (бөлiмше командирiнің, взвод командирiнiң, взвод командирi орынбасарының) даярлық деңгейi оқу сабақтарының барысында және курсант бөлiмшелерiнiң күнделiктi өмiрiнде тексерiледi және төмендегiдей бағаланады:
      сержанттар өз мiндеттерiн бiлiп, оларды жалпы әскери жарғылардың талаптарына сәйкес орындаса, курсант бөлiмшелерiнде жоғары тәртіп iшкi ережелердi ұстай бiлсе "қанағаттанарлық";
      шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      184. Курсант бөлiмшелерiндегi iшкi тәртiп жағдайы, әскерлер қызметi мен әскери кафедра оқытушыларының тәртiбi жақсы бағаланған жағдайда әскери кафедраның жұмысы төмендегiдей бағаланады:
      әскери даярлық бағдарламасының студенттермен меңгерiлуi және кафедраның оқытушы құрамымен өткiзiлген сабақтардың сапасы "өте жақсыға" бағаланса, әскери кафедрадан оқытушылардың қажеттi саны бөлiнiп, олар студенттермен белсендi тәрбие жұмысын жүргiзiп, оқу-әдiстемелiк құжаттар белгiленген талаптарға жауап берсе, сержанттар құрамы өз мiндеттерiн табысты орындаса "өте жақсы";
      әскери даярлық бағдарламасының студенттермен меңгерiлуi және әскери кафедраның оқытушы құрамымен өткiзiлген сабақтардың сапасы "жақсыдан" төмен емес, әскери кафедрадан оқытушылардың қажеттi саны бөлiнiп, студенттермен қажеттi тәрбие жұмысын өткiзiп жатса, оқу-әдiстемелiк құжаттар белгiленген талаптарға жауап берсе, студенттер әскери бөлiмге дер кезiнде және ұйымдасып келсе, сержанттар құрамының даярлық деңгейi "қанағаттанарлық" болса "жақсы";
      тексерудiң барлық элементтерi жақсы бағаланса, әскери кафедрадан оқытушылардың қажеттi саны бөлiнсе, оқу-әдiстемелiк құжаттар белгiленген талаптарға жауап берсе "қанағаттанарлық;
      шаралар "қанағаттанарлық" бағаға орындалмаған жағдайда "қанағаттанарлықсыз" баға қойылады.
      185. Студенттердің оқу жиындарын жан-жақты және дербес тексерудiң нәтижелерi бойынша баяндама жасалады. Онда: тексерудiң әрбiр тарауы бойынша жақсы жақтары мен кемшiлiктерi қаралады, студенттермен оқу-тәрбие жұмысын жүргiзудiң және әскери бөлiм командирi мен әскери кафедра бастығының тарапынан жиындарға жетекшiлiк етудiң сапасы мен тиiмдiлiгi туралы қорытынды шығарылады, оларды ұйымдастыру мен өткiзудi жақсарту бойынша ұсыныстар көрсетiледi.

Баяндама өзiнiң өкiмi бойынша тексеру жүргiзiлген бастыққа, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң Кадрлар және әскери бiлiм департаментiне және құрама (бөлiм) командирлерiне ұсынылады. Оқу жиындарын тексерудiң нәтижелерi жөнiнде әскери кафедраның бастығы оқу орнының ректорына баяндайды.
Тексеру нәтижелерi талқылау кезiнде бөлiм командирiне және оқу жиынының офицерлерiне жеткiзiледi.

      Қазақстан Республикасы
      Қорғаныс министрлiгi
      Кадрлар және әскери
      бiлiм департаментiнiң бастығы

Жоғары оқу орындары жанындағы

әскери кафедраларда оқу процесін ұйымдастыру

жөніндегі нұсқаулыққа

қосымшалар

N 21 бапқа

1 қосымша

"Бекітемін"

Оқу орнының ректоры _________________

_________________

(қолы)

_____ ж."___"__________

20 _____ оқу жылына арналған __________________ әскери кафедра

(оқу орнының атауы)

жұмысының жоспары

Оқу, әдістемелік және тәрбие жұмысы бойынша жалпы мәселелері

1. ____________________________________________

2. ____________________________________________

---------------------------------------------------------------------------

N ! Іс-шаралардың атауы !Орындалу !Орындаушы !Орындалғандығы

п.п! !мерзімі ! !туралы баға

---------------------------------------------------------------------------

1 _____ жылға әскери даярлықты жоспарлау.

- Тақырыптық жоспарды өңдеу.

- Студенттердің оқу жылдары бойынша сағаттар есебі

2 Оқу жұмысы.

- Семестрлер бойынша оқу сабақтары.

- Курстық жұмыстар мен тапсырмалар.

- Әскерлердегі оқу жиындары.

- Оқу атыс жаттығуларын орындау және т.б.

3 Әдістемелік жұмыс.

- Әдістемелік сабақтар: нұсқау-әдістемелік, көрсету, ашық, сынақ

(тақырыбы көрсетіледі)

- Кафедраның және пән-әдістемелік комиссиялардың мәжілістері.

- Әдістемелік жиындар (кафедрада, аумақта өткізілетін).

- Пәндерді оқытудың жеке әдістемесін өңдеу.

- Әдістемелік өңдеулерді, тапсырмаларды құру және т.б.

- Оқу сабақтарына өзара қатысу және т.б.

- Оқыту мен тәрбиелеудің үздік тәжірибесін жалпылау.

4 Кәсіби даярлық.

- жиындардағы және жиын аралығындағы кәсіби даярлық бойынша сабақтар

(мамандық бойынша оқу сабақтары).

5 Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, рационализаторлық және шығармашылық

жұмыс.

- Ғылыми-әдістемелік конференциялар (мазмұны).

- Әскери-ғылыми және ғылыми-зерттеу жұмыстарының тақырыптары.

- Оқытушылар, студенттер мен қызметшілер орындайтын рационализаторлық

және шығармашылық жұмыстардың тақырыптары.

6 Тәрбие және әлеуметтік-құқықтық жұмыс, әскери-патриоттық тәрбие

бойынша шаралар.

7 Бұқаралық-қорғаныс жұмысы.

8 Кафедраның оқу материалдық-техникалық базасын жабдықтау

және жетілдіру (орындалатын жұмыстардың тізімі).

9 Есептер мен мәлімдемелер жасау.

---------------------------------------------------------------------------

Әскери кафедра бастығы _________________________________________

(әскери атағы, қолы)

Ескертулер:

1. Кафедра жұмысының айлық жоспары ұқсас нысан бойынша құрылады.

2. 4, 5 және 8 тарауларда тек тиісті жылдық жоспарлармен анықталған

негізгі шаралар ғана көрсетіледі немесе "Командирлік даярлықтың бекітілген

жоспарына сәйкес" деп көрсетіледі.

N 22 бапқа

2 қосымша

"Бекітемін"

Оқу орнының ректоры _________________

_________________

(қолы)

____ ж."___"__________

__________________________ әскери кафедра оқытушы құрамының

(оқу орнының атауы)

_________________ оқу жылына арналған жылдық оқу жүктемесінің

Есебі

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Қызметі !Әскери оқу жылы оқу ! Сағаттар саны

п.п.! әскери !взводтарының әскери- !----------------------------------

!атағы аты- !есеп мамандығының ! Күзгі семестр

! жөні, !номері !----------------------------------

! әкесінің ! !Дәріс.!Взвод-!Жарты. !Емти.!Сынақ.

! аты ! !тер !пен !лай !хан. !тар

! ! ! ! !взвод. !дар !

пен

---------------------------------------------------------------------------

таблицаның жалғасы

---------------------------------------------------------------------------

! !

! !-------------------------------------------------------------

т.б. !бар. ! Көктемгі семестр !Семестрде !

!лығы !---------------------------------------------!барлығы !

! !Дәріс.!Взвод.!Жарты. !Емти.!Сы. !Т.б. !Бар. ! !

! !тер !пен !лай !хан. !нақ.! !лығы ! !

взводпен!дар !тар

-------------------------------------------------------------------------

таблицаның жалғасы

-------------------

Оқу ! Оқу жылын.!

жиынына!да барлығы !

! !

-------------------!

Әскери кафедра бастығы _________________________________

(әскери атағы, қолы)

Ескертулер:

1. Циклдары бар әскери кафедраларда оқытушыларға арналған есеп

циклдар бойынша құрылады.

N 23 бапқа

3 қосымша

"Бекітемін"

Оқу орнының ректоры _________________

_________________

(қолы)

______ж ."___"__________

20___жылы қабылданған, _____ әскери-есеп мамандығы бойынша

әскери даярлықтан өтіп жатқан студенттердің әскери даярлық

жылдарының сағаттар есебі

---------------------------------------------------------------------------

NN !Пән атауы !Оқу !Бағдарлама бойынша !Оқу жылдары бойынша

п.п.! !взводы. !сағаттардың жалпы саны!сағаттар саны

! !ның но. !-----------------------------------------------

! !мері !Оқу взво. !Оқу жиынын.! ________оқу жылына

! ! !дында ! да !------------------------

! ! ! ! !Жоспарланған !Орындалды

--------------------------------------------------------------------------

Таблицаның жалғасы

---------------------------------------------------------------------------

! ! Оқу орнында ! Оқу жиындарында

____ оқу жылына ! ! барлығы !

--------------------! !-----------------------------------------------

Жоспар. !Орындалды !Т.б. !Жоспарлан.!Орындалды !Жоспарлан.! Орындалды

ланған ! ! ! ған ! ! ған !

---------------------------------------------------------------------------

Әскери кафедра бастығы ______________________________________

(әскери атағы, қолы)

Ескертулер:

1. "Жоспарланған" деген бағандарда әскери даярлықтық әр жылы бойынша

сынақтар мен емтихандардың өткізілу уақыты көрсетілсін.

2. Пәндер бойынша бірдей сағаттар саны бар оқу взводтары бір бағанға

біріктіріледі.

N 24 бапқа

4 қосымша

"Бекітемін"

Әскери кафедра бастығы

________________________

(оқу орнының атауы)

__________________________

(әскери атағы, қолы)

____ ж. "___"__________

Студенттердің әскери-есеп мамандығы бойынша

_________________________

(әскери-есеп мамандығының номері)

Әскери даярлық бағдарламасын өтудің

___________ оқу жылына арналған

Жоспар-кестесі

---------------------------------------------------------------------------

Пән атауы !Оқу взводының !Семестр бойынша ! Күзгі семестр

! номері !сағаттар саны !---------------------------

! !----------------!қыркүйек !қазан

! !күзгі !көктемгі!---------------------------

! ! ! ! апталар

! ! ! !----------------------------

! ! ! ! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! тд

---------------------------------------------------------------------------

Тактикалық 21, 23, 37, 38 3-2

даярлық 2

және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы:

---------------------------------------------------------------------------

Таблицаның жалғасы

--------------------------------

Көктемгі семестр !

--------------------------------

наурыз ! сәуір !

-------------------------------!

апталар !

-------------------------------!

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! тд !

-------------------------------!

Оқу бөлімінің бастығы _______________________________

(әскери атағы, қолы)

Ескертулер:

1. Егер оқу взводтарының оқу пәндері бойынша сағаттар саны бірдей

емес болса, онда олардың әрқайсысына жеке баған бөлінеді.

2. Бірінші сан (3) - тақырып нөмері, (2) - оқу сабағының номері, (2)

- сағаттар саны.

3. Оқу сабақтарының түрлері (дәрістер, семинарлар, топтық

жаттығулар), сынақтар, емтихандар және т.б. сондай-ақ жартылай взводтармен

өткізілетін сабақтар әр түрлі белгілермен немесе түспен белгіленеді.

N 25 бапқа

5 қосымша

"Бекітемін"

Әскери кафедра бастығы

_______________________

(оқу орнының атауы)

__________________________

(әскери атағы, қолы)

_____ ж. "___"__________

__________ әскери-есеп мамандығы бойынша оқып

жатқан студенттердің тактикалық даярлығы бойынша

тақырыптық жоспары

20____ ж. басылым бағдарламасы

---------------------------------------------------------------------------

Тақырыптың !Оқу саба. !Оқу сабағының !Өткізіле. !Материалдық !Жеке дайын.

номері, !ғының номе!мақсаты (тәр. !тін орны !қамтамасыз !дыққа ар.

атауы және !рі, сағат.!бие және оқу) !мен сабақ.!ету !налған тап.

сағаттар !тар саны ! !тар түрі ! !сырмалар

саны !және оқу ! ! ! !

!сұрақтары ! ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

Оқу бөлімінің бастығы _______________________________________

(әскери атағы, қолы)

Цикл бастығы (аға оқытушы) _________________________

(әскери атағы, қолы)

N 27 бапқа

6 қосымша

"Бекітемін"

Әскери кафедра бастығы

_______________________

(оқу орнының атауы)

__________________________

(әскери атағы, қолы)

_____ ж. "___"__________

_______________ оқу жылына арналған

жұмыстың жеке жоспары

______________________________________________

(қызметі, әскери атағы, аты-жөні)

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Жұмыс түрі ! 1-ші семестр!2-ші семестр! Оқу жиындары !Оқу жылында

п.п! ! ! ! !барлығы

! !------------------------------------------------------

! !жоспар!орын. !жос. !орын. !жос.!орындалды!жос.!орын.

! ! !далды !пар !далды !пар ! !пар !далды

---------------------------------------------------------------------------

1 Оқу жұмысы.

Взводпен сабақ өткізу.

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

2 Әдістемелік жұмыс.

Көрсету сабақтары

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

3 Кәсіби даярлық.

Әскери кафедрада.

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

4 Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу,

рационализаторлық және

шығармашылық жұмыс.

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

5 Әскери-патриоттық, тәрбие

және қоғамдық жұмыс.

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

6 Жұмыс пен сабақтардың

басқа да түрлері

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

7 Мамандық бойынша өз

бетінше жұмыс орындау.

Жеке тапсырмаларды орындау.

Және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

______________________________________

(әскери атағы, қолы)

20 ____ж."___"________________

Ескертулер:

1. Бір айлық жеке жоспар еркін түрде құрылады.

29-бапқа

7 қосымша

Оқу взводының оқу сабақтары мен тәрбие жұмысының

есеп журналын рәсімдеу және толтыру бойынша

Кепілдемелер

       1. Журнал әр оқу взводына әскери білім алудың барлық кезеңіне толтырылады және взводқа жауапты оқытушымен (оқу жиындарында жеке журнал жүргізіледі) жүргізіледі.
      2. Журналда:
      бiрiншi бетiнде: факультет, курс, оқу взводы (мысалы, 03 3 22, мұндағы 03 - факультет нөмерi, 3 - курс, 22 - оқу взводы, сан орнына факультет, оқу орнында берiлген әрiп белгісiмен белгiленуi мүмкiн); студенттердiң әскери-есеп мамандығы бойынша даярлығының басталуы, оқу взводына жауапты оқытушы; екiншi және үшіншi беттерiнде: студенттер туралы мәлiмдемелер (аты-жөнi, туған жылы, ҚК-деп қызметi, әскери ант қабылдаған күнi, мекен-жайы, телефон нөмерi);
      келесi беттерiнде:
      - әскери даярлық тапсырмаларын орындау бойынша студенттердің мiндеттерi және оның орындалу барысы;
      - пәндер бойынша студенттердiң үлгерiмi;
      - пәндер бойынша әскери даярлық бағдарламасын орындау (күнi, пән, тақырыптар мен оқу сабақтарының нөмерi, сағаттар саны, оқытушының қолы);
      - студенттердiң курстық және зертханалық жұмыстарды орындаулары;
      - бағдарламалармен белгіленген нормативтердiң студенттермен орындалу бағасы;
      - студенттердiң бойына командалық және әдiстемелiк дағдыларды сiңдiру;
      - студенттердiң өз бетiнше даярлыққа қатысуы;
      - әскери даярлыққа тартылатын студенттердiң дене даярлығы (әскери-спорт кешенiнiң нормалары тапсыру, спорт түрлерi бойынша спорттық разрядтар);
      - взводта өткiзiлетiн iс-шаралар (ақпарат және әскери-патриоттық тәрбие бойынша басқа да iс-шаралардың тақырыптары, күнi, тақырыбы, өткiзген адам, қолы);
      - студенттердiң жеке және кәсiби қабiлеттерi бойынша оқытушының ескертулерi, әскери бiлiм алу барысындағы студенттердi марапаттау шаралары немесе тәртiптiк жазалар және т.б.
      3. Есеп журналдары әскери кафедра кезекшiсiнде немесе оқу бөлiмiнде

сақталады. Оқу сабағы басталар алдында, олар оқу сабақтарына (өз бетiнше

даярлыққа) қатыспаған студенттердi белгілейтiн оқытушыларға (оқу

взводтарының командирлерiне) берiледi (А - аурып жатыр, Д - демалыста,

К - iс сапарда, С/С - себепсiз).

4. Журналдардың толтырылуын әскери кафедрадағы оқу бөлiмiнiң бастығы

мен цикл бастықтары үнемi тексерiп отырады, ол туралы жазу журналдың соңғы

бетiнде көрсетiледi.

30 бапқа

8 қосымша

Оқу сабақтарын бақылау

журналы

(вариант)

________________________________________________________

(әскери кафедраның, оқу орнының атауы)

_____________ басталды

___________ аяқталды

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Сабақ ! Бақылау !Пәннің !Өткізу сапасы туралы!Сабақ өткізген

п.п.!мерзімі! жүргізген !атауы, тақы.!қорытындылар, негізгіадамның қолы

! ! адамның !рып нөмері. !кемшіліктері, жақ. !және қабыл.

! ! қызметі, !Сабақты !сарту жөніндегі нұс.!данған шаралар

! !әскери !өткізген !қаулар, сабақтың !туралы белгі

! !атағы, аты- !адам. !бағасы және тексеру.!

жөні шінің қолы

---------------------------------------------------------------------------

32 бабқа

9 қосымша

__________________________________________

(оқу орнының атауы) Сурет

жапсырылатын орын

Студенттің жеке карточкасы

қабылданған жылы__________ 20_ ж.

Тегі ___________________

Аты ___________ Әкесінің аты ____________________

Туған жылы _______________________ Ұлты _____________________

Туған жері ___________________________________________________

Оқу жылдары бойынша оқу взводтары: _________________

Факультет _______________________

2-ші курс ____________________ 4-ші курс ____________________________

3-ші курс ____________________ 5-ші курс ____________________________

ҚР Қарулы Күштеріндегі қызметі, атағы_______________________________

_________________________________________________________________________

(қашаннан және қай уақытқа дейін)

Әскери ант қабылдауы________________________________________________

(күні, айы, жылы)

Оқу жылындағы әскери даярлықтың басталуы

таблицаның жалғасы

оқыған орны

_____________________________________________________________________

(орны, жылы, бұйрық номері)

Әскери даярлықты бітіргендігі ____________________________________________

(айы және жылы)

Әскери атағы берілген _________________________ Бұйрықтың номері және күні

Ата-анасының мекен-жайы __________________________________________________

_______________________________________

_________________________________________________________________________

Студенттің мекен-жайы (қазіргі уақыттағы)________________________________

Медкомиссияның қорытындысы ______________________________________________

_________________________________________________________________________

(әскери даярлыққа жарамдылығы туралы, күні)

Үлгерімі мен тәртібінің қысқаша сипаттамасы

2-ші курс ________________________________________________________________

3-ші курс ________________________________________________________________

4-ші курс ________________________________________________________________

5-ші курс ________________________________________________________________

Әскери кафедра бастығының қорытындысы (аттестациялау үшін)__________

_________________________________________________________________________

(студент жеке карточкасының екінші жағы)

Үлгерімі

---------------------------------------------------------------------------

Оқу пәнінің және оқу ! Семестрлер !Бітіру !Ескертулер

жиындарының атауы !--------------------------!емтиханы !

!2 !3 !4 !5 !6 !7 !8 !9 !10! !

---------------------------------------------------------------------------

Семестрлер бойынша жіберілген оқу сабақтары (оқу сағаттары)

---------------------------------------------------------------------------

Себебі ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

Себебі бар.

Себепсіз.

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

--------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

Марапаттаулар ! Тартылған жазалар

---------------------------------------------------------------------------

Сипаты ! Бұйрықтың күні мен ! Сипаты ! Бұйрықтың күні мен

нөмері нөмері

---------------------------------------------------------------------------

Оқу бөлімінің бастығы __________________________________

(әскери атағы, қолы)

Ескерту:

1. Оқу кезінде студенттерді әскери даярлықтың босатқан жағдайда

"Әскери кафедра бастығының қорытындысы" бағанында "Әскери даярлықтан

босатылды" деп жазылады және оның себебі мен ректор бұйрығының нөмері

көрсетіледі.

N 33 бапқа

10 қосымша

"Бекітемін"

Әскери кафедра бастығы

_______________________

(оқу орнының атауы)

__________________________

(әскери атағы, қолы)

_____ ж. "___"__________

______ әскери-есеп мамандығы бойынша (әскери-есеп мамандығына арналған

вариант - 021002) оқып жатқан студенттерге командалық және

әдістемелік дағдыларды үйретудің

Кешендік жоспары

-------------------------------------------------------------------------

Үйретілетін!Әскери даяр.!Дағдыларды !Практика. !Дағдыларды қалыпта.!Всего

негізгі !лық пәндері !қалыптасты. !лық оқу !стыру бойынша !за

дағдылар !бойынша үй. !ратын тақы. !сабақтары.!сабақтарда бір сту.!период

!ретілетін !рып нөмер. !на арнал. !дентке жоспарлана. !воен-

!негізгі !лері !ған бағ. !тын орташа уақыт !ной

!дағдының ! !дарлама !есебі мен қатысулар!подго-

!элементтері ! !бойынша !саны (сағат/рет) !товки

! ! !сағаттар !-------------------!(часы,

! ! !саны ! Әскери оқу жылы !коли-

! ! ! ! !чество

! ! ! !-------------------!учас-

! ! ! !1 !2 ! 3 !оқу !тий)

! ! ! ! ! ! !жиындары !

---------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 !5 !6 ! 7 ! 8 ! 9

---------------------------------------------------------------------------

1 тарау. Командалық дағдылардың қалыптасуы

Майданда бөлімшелерді басқару дағдылары

Тактикалық даярлық

---------------------------------------------------------------------------

Басқарудағы!Шабуыл ! 27 ! 12 ! - ! 0,4 ! - ! - ! 0,4

дағдылар !кезінде ! ! ! ! 2 ! ! ! 2

!---------------------------------------------------------------

!Қорғаныс ! 38 ! 4(6) ! - ! 0,2 ! - ! 0,2 ! 0,4

!кезінде ! ! ! ! 1 ! ! 2 ! 3

!---------------------------------------------------------------

!және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Жаттығулар !Байланыс

кезінде !құралдарында

қалыптаса. !---------------------------------------------------------------

тын бөлім. !Аумақ макетінде

шені басқа.!лездемелерді

ру дағдыла.!шешу

ры !

---------------------------------------------------------------------------

!және т.б

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

Атыс даярлығы

---------------------------------------------------------------------------

Бөлімше !Шабуыл кезін.! ! ! ! ! ! !

атысын де жаяу әскер.

басқарудағы лердің жауын.

дағдылар герлік

машинасымен)

----------------------------------------------------------

!Қорғаныс кезін! ! ! ! ! ! !

де (жаяу әскер.

лердің жауын.

герлік машинасымен)

-------------------------------------------------------------

!және т.б. ! ! ! ! ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

Барлығы

---------------------------------------------------------------------------

Техникалық даярлық

---------------------------------------------------------------------------

Бөлімшеге ! ! ! ! ! ! ! !

барлығы... ! ! ! ! ! ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

Тактикалық даярлық

---------------------------------------------------------------------------

Взводты !және т.б. ! ! ! ! ! ! !

басқарудағы! ! ! ! ! ! ! !

дағдылар ! ! ! ! ! ! ! !

---------------------------------------------------------------

Взводқа ! ! ! ! ! ! ! !

Барлығы ! ! ! ! ! ! ! !

--------------------------------------------------------------------------

Барлығы ! ! ! ! ! ! ! !

--------------------------------------------------------------------------

Оқу сабақ. !Тактика-сап.! ! ! ! ! 0,2 ! ! 0,2

тарын өткі. !тық жаттығу.! ! ! ! ! 0,6 ! ! 0,6

зудегі ларда

дағдылар !-------------------------------------------------------------

!Тактикалық ! ! ! ! ! ! !

!жаттығуларда! ! ! ! ! ! !

!-------------------------------------------------------------

Атыс даярлығы

--------------------------------------------------------------------------

Сабақ жетек.!Атыс негіз. ! ! ! ! ! ! 2,0 !2,0

ші көмекші. !дері мен ! ! ! ! ! ! 1 ! 1

сінің мін. !ережелері !------------------------------------------------

деттерін !бойынша ! ! ! ! ! ! !

атқарудағы !-------------------------------------------------------------

дағдылар !Қару-жарақты! ! ! ! !2,0 ! !2,0

!зерттеу ! ! ! ! ! 2 ! ! 1

!бойынша ! ! ! ! ! ! !

!-------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

кестенің жалғасы

--------------------------------------------------------------------------

1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 ! 6 ! 7 ! 8 ! 9

!-------------------------------------------------------------

!және т.б. ! ! ! ! ! ! !

------------!-------------------------------------------------------------

Жалпы... ! ! ! ! ! ! ! !

--------------------------------------------------------------------------

Барлығы... ! ! ! ! ! ! ! !

! ! ! ! ! ! ! !

--------------------------------------------------------------------------

Оқу бөлімінің бастығы (цикл бастығы)_______________________________

(әскери атағы, қолы)

Ескертулер:

1. Кешендік жоспарды өңдеуде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі жарғыларының, бұйрықтарының және директиваларының, студенттердің әскери даярлық бағдарламаларының және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері түрлерінің, әскерлер түрлерінің және қызметтерінің басшылыққа алынатын басқа да құжаттарының талаптарын ескеру керек.
2. Студенттің лауазымды адам міндеттерін орындаудағы орташа уақыты

мына формула бойынша анықталады:

8 KiTimi

Т ср= _______;

бұндағы Кі - оқу уақытын қолданудағы тиімділік коэффициенті (дала

жаттығулары үшін ол 0,5-0,7 тең, сынапта 0,8); Ті - практикалық сабақ

уақыты, мі - ? саны; n - взводтағы студенттердің саны.

3. Студенттердің қалыптасқан дағдыларының есебі оқу сабақтары мен

тәрбие жұмысының есеп журналына: "сабақтардың өткізілген мерзімі,

қабылданған дағды мен оқу сабағының нөмері, жұмыс уақыты (мин.), баға,

оқытушының қолы" нысанында оқытушылармен толтырылады.

64 бапқа

11 қосымша

Әскери кафедрадағы әдістемелік құжаттардың есеп

Кітабы

______________________________________________

(оқу орнының атауы)

_______________ басталды

______________ аяқталды

---------------------------------------------------------------------------

NN !Пәннің, тақырыптың !Әдістемелік !Құжатты кім өң. ! Ескертулер

п.п.!атауы, сабақ нөмері !құжаттың !деген, хаттама !

! !атауы !нөмері және кеңес

! ! !болған күн !

---------------------------------------------------------------------------

74 бапқа

12 қосымша

021001 - әскери-есеп мамандығы бойынша (оқушылардың

жалпы саны 1000 адамға дейін, оқу взводы 15-20 адам) запастағы

офицерлерді даярлайтын әскери кафедрадағы оқу сыныптарының,

практикалық сабақтарға арналған объектілердің және көмекші

бөлмелердің шамаланып алынған

Тізімі

_____________________________________________________________________

NN ! Атауы ! Қажетті! Мөлшері ! Қажетті алаң

п.п! ! саны ! !

______________________________________________________________________

1 2 3 4 5

______________________________________________________________________

Оқу бөлмелері

_____________________________________________________________________

1 Қазақстан Республикасы

Қарулы Күштеріндегі 1 1,8м2 1 студентке оқу взводына 45 м2

тәрбие жұмысы әдісте.

месінің сыныбы

_____________________________________________________________________

2 Тактикалық даярлық сыны.

бы (сонымен қатар атысты 2 1 студентке 1,8 м2 оқу взводына 45 м2

басқару сыныбы)

_____________________________________________________________________

3 Атыс даярлығы сыныбы 1-2 1,8 м2 1 студентке оқу взводына 45 м2

_____________________________________________________________________

4 Техникалық даярлық сыныбы 1-2 1 студентке 2м2 оқу взводына 50 м2

_____________________________________________________________________

5 Әдістемелік кабинет 1 1 студентке 1,5 м2 оқу взводына

37,5 м2

_____________________________________________________________________

6 Жаппай жою қаруының және 1 1 студентке 1,8м2- оқу взводына 45м2

одан сақтану сыныбы

_____________________________________________________________________

7 Дәрістерге және оқу кино. 1 студентке 0,8 - 4 оқу взводына

фильмдерін көрсетуге арнал. 1 1,2 м2 100 м2

ған оқу аудиториясы

_____________________________________________________________________

8 Әскери кабинет* 1 1 студентке 1,5м2 оқу взводына

37,5 м2

_____________________________________________________________________

Жауынгерлік және еңбек

даңқы бөлмесі

Оқу орнында бол. 30-50 м2

маған жағдайда

9 1 құрылады

Практикалық жаттығуларға

арналған объектілер*

_____________________________________________________________________

10 Оқу-жаттығулар қалашығы 1 Әскери кафедраға

_____________________________________________________________________

11 Тактика бойынша жаттығу. Әскери кафедраға 500 х 1500 м

ларды өткізуге арналған

оқу тактикалық алаңы

_____________________________________________________________________

12 Саптық алаң 1 Әскери кафедраға 25 х 50 м

_____________________________________________________________________

13 Атыс тирі 1 Әскери кафедраға 6 х 25 м

_____________________________________________________________________

14 Жаттықтырғыштарға арналған 1 Әскери кафедраға 50 м2

бөлме

_____________________________________________________________________

* Әскери кабинет пен практикалық сабақтарға арналған объектілер тек

педагогтық жоғары оқу орындарының әскери кафедралары үшін құрылады.

105 бапқа

14 қосымша

"Бекітемін"

ҚР ҚК Әскерлер түрлерінің Қолбасшылары

______________________________

(әскери атағы, қолы)

_____ ж. "___"____________

Студенттердің 20__ жылғы оқу жиындары өткізіліп жатқан

әскери бөлімдердің жеткіліксіз техникасы мен қару-жарағын

жинақтау

Жоспары

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Техника мен қару- ! Әскери бөлімдер

п.п.! жарақтың атауы !----------------------------------------------

! ! Әскери бөлім (нөмері) !

! !--------------------------------!

! ! Жиындарды !Әскери бөлім. ! және т.б.

! ! қамтамасыз !дерден, аумақтық!

! ! етуге !қоймалардан !

жеткіліксіз бөлінеді

---------------------------------------------------------------------------

1 Ракета-артиллериялық

қару-жарақ

122-мм гаубиц 2 2 ә/б-ден (нөмері)

---------------------------------------------------------------------------

және т.б.

Ескерту:

1. Осы жоспар жиындар өткізіліп жатқан бөлім командирлерінің

келісімімен әскери кафедра бастықтарының тапсырыстары негізінде құрылады.

ҚР ҚМ Кадрлар және әскери білім департаментінің бастығы

____________________________________________

(әскери атағы, қолы)

105 бапқа

14 қосымша

"Бекітемін"

ҚР ҚК Әскерлер түрлерінің Қолбасшылары

______________________________

(әскери атағы, қолы)

____ ж."___"____________

Студенттердің 20 ____ жылғы оқу жиындары өткізіліп жатқан

әскери бөлімдердің жеткіліксіз техникасы мен

қару-жарағын жинақтау

Жоспары

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Техника мен қару- ! Әскери бөлімдер

п.п.! жарақтың атауы !----------------------------------------------

! ! Әскери бөлім (нөмері) !

! !--------------------------------!

! ! Жиындарды !Әскери бөлім. ! және т.б.

! ! қамтамасыз !дерден, аумақтық!

! ! етуге !қоймалардан !

жеткіліксіз бөлінеді

---------------------------------------------------------------------------

1 Ракета-артиллериялық

қару-жарақ

122-мм гаубиц 2 2 ә/б-ден (нөмері)

---------------------------------------------------------------------------

және т.б.

__________________________________________________________________________

Ескерту:

1. Осы жоспар жиындар өткізіліп жатқан бөлім командирлерінің

келісімімен әскери кафедра бастықтарының тапсырыстары негізінде құрылады.

ҚР ҚМ Әскери оқу орындары мен әскерден тыс даярлық басқармасының бастығы

____________________________________________

(әскери атағы, қолы)

105 бапқа

15 қосымша

"Бекітемін"

ҚР ҚК Әскерлер түрлерінің Қолбасшылары

______________________________

(әскери атағы, қолы)

____ж. "___"____________

Студенттердің 20 ____ жылғы оқу жиындарын ұйымдастыру мен

өткізуде әскери бөлімдерге көмек көрсету және бақылау

Жоспары

_____________________________________________________________________

NN ! Әскери бөлімдердің, әскери-оқу ! Оқу жиын.! Тексеру ! Комиссия

п.п! орындарының, әскери-есеп маман. дарын уақыты құрамы

дығының атауы, сол мамандық өткізу (күні) кімнен

бойынша студенттердің әскери уақыты тағайындалады

даярлығына жетекшілік ететін

орын

_____________________________________________________________________

ҚР ҚМ Әскери оқу орындары мен әскерден тыс даярлық басқармасының бастығы

__________________________________

(әскери атағы, қолы)

106 бапқа

16 қосымша

Студенттердің оқу жиынын ұйымдастыру мен өткізу

бойынша әскери бөлім командирі бұйрығының мазмұны

Әскери мамандықтар бойынша жиынның мақсаты мен мәселелерi. Өткiзу

мерзiмi.

       Студенттер жиындарының ұйымдасқан құрамы. Жиындардың лауазымды адамдары, Оқу жиынының бастығы, оқу жиыны бастығының тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыс, тыл және техникалық бөлiм жөнiндегі орынбасарлары, оқу бөлiмiнiң бастығы, взвод, рота командирлерi, рота старшиналары, рота командирлерiнiң тәрбие және әлеуметтiк-құқықтық жұмыс жөнiндегі орынбасарлары, взвод командирлерiнiң орынбасарлары, бөлiмше командирлерi.
      Әскери кафедрадан бөлiнген оқытушы құрам және олар сабақ өткiзетiн пәндердiң атауы.
      Әскери бөлiмнен тағайындалған жиындардың лауазымды адамдарымен үш күндiк оқу-әдiстемелiк сабақтарды өткiзу тәртiбi.
      Студенттердiң кездесу, оларды санитарлық тексеру, оларға N 10 (26), 30 жабдықтау нормаларында және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң бұйрығымен күшiне енгiзiлген Заттай мүлiкпен қамтамасыз ету туралы Ереженiң 31 бабында қарастырылған жеке қару, дербес қауiпсiздiк құралдарын, заттай мүлiк, қажеттi заттарды, қару-жарақ, төсек заттарын беру тәртiбi.
      Оқу жиындарын қару-жарақпен, әскери техникамен, моторесурстармен, оқ-дәрiлермен, жанар-жағармай материалдарымен, студенттер оқу жиындарының бағдарламасын сапалы орындау үшiн қажеттi (жауапты адамдар мен бөлiнген уақыты көрсетiледi) елiктеу құралдарымен қамтамасыз ету тәртiбi. Оқу объектiлерiн (арнайы қалашықтарды, алаңдарды оқу-жаттықтыру кешендерiн, жаттықтырғыштарды және т.б.) бекiту және бақылау ұйымдастыру.

Әскери ант қабылдау күнi, ұйымдастырылу тәртiбi, орны мен уақыты.

Роталық (батареялық) тактикалық жаттығулардың, адым-лақтырулардың,

спорттың әскери-қолтаңбалы түрлерi бойынша жарыстарының, әскери-спорт

кешендерi нормаларының өткiзiлу уақыты мен тәртiбi.

Бiтiру емтихандық комиссиясының құрамы, студенттерден бiтiру

емтихандарын қабылдау бойынша оның жұмысының мерзiмi мен тәртiбi.

106 бапқа

17 қосымша

"Бекітемін"

Оқу жиындарының бастығы

____________________________

(әскери атағы, қолы)

____ж."___"____________

20___жылғы __________ бастап ___________дейін

_________________________________

(оқу орнының атауы)

__________________________мамандығы бойынша студенттердің оқу

(әскери-есеп мамандығының нөмері)

жиыны бағдарламасын өткізудің

Жоспар кестесі

_____________________________________________________________________

Пән атаулары ! ВУС ! Сағаттар ! Оқу ! Шілде (күндері)

! ! саны ! взводының! 1 ! 2 ! 3 ! 4 ! 5 !т.б

нөмері

_____________________________________________________________________

Тактикалық 021001 20 414 1 3-2 - - -

даярлық 1

_____________________________________________________________________

Ескертулер:

1. 3 - тақырып нөмері, 2 - оқу сабағының нөмері, 1 - сағаттар саны.

2. Оқу сабақтарының түрлері (дәрістер, семинарлар, практикалық

сабақтар) әртүрлі (әр түсті) белгілермен белгіленеді.

3. Жоспар-кесте әскери кафедрада өңделеді және бөлімге келген кезде

анықталады.

Жиын оқу бөлімінің бастығы ____________________

(әскери атағы, қолы)

106 бапқа

18 қосымша

"Бекітемін"

Оқу жиындарының бастығы

____________________________

(әскери атағы, қолы)

____ж. "___"____________

Әскери бөлімдегі студенттердің оқу жиыны кезінде

_______________________________

(ә/б нөмері)

курсанттармен өткізілетін негізгі іс-шаралардың

_________________________________

(оқу орнының атауы)

Жоспар - кестесі

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Негізгі іс-шаралар ! Өткізу.!Сағаттар ! Шілде (күндері)

п.п.! ! ші ! саны !----------------------------

! ! ! ! 1 ! 2 ! 3 !және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

1 Офицерлерді дайындау

Офицерлер - бөлімше коман.

дирлерімен өткізілетін оқу-

әдістемелік сабақтар.

Рота, взвод командирлерінің

және әскери кафедра офицер-

лерінің мемлекеттік-құқықтық

даярлығы.

Офицерлердің жаттығулары

Оқу сабақтарына өзара қатысу

Нұсқау-әдістемелік сабақтар

мен нұсқаулықтар

---------------------------------------------------------------------------

2 Сержанттарды дайындау

Курсанттармен оқу сабақтарын

дайындау және өткізу бойынша

нұсқау-әдістемелік сабақтар

мен нұсқаулықтар

Бөлімшелердегі әскери даяр.

лықтың қорытындысын шығару

тәртібі.

Сержанттармен кеңес.

---------------------------------------------------------------------------

3 Курсанттарды дайындау

Атыс даярлығы. Қаруды

жақсы атыс жағдайына

келтіру.

Тапсырманы орындау.

---------------------------------------------------------------------------

4 Шынығу

3 км-ге жүгіру.

Взводтар мен роталар

арасындағы жарыс.

Әскери-спорт кешенінің

нормаларын тапсыру.

---------------------------------------------------------------------------

Әскери бөлім жанындағы жиындар оқу бөлімінің бастығы

___________________________________________________________

(бөлім нөмері) ( әскери атағы, қолы)

105 бапқа

19 қосымша

"Бекітемін"

Оқу жиынының бастығы

____________________________

(әскери атағы, қолы)

20 ____ ж. "___"____________

___________________________ әскери бөлім жанындағы

(ә/б нөмері)

оқу жиынынан өтіп жатқан ________________________________

(оқу орнының атауы)

студенттерінің әскери тәртібін нығайту жөніндегі жұмыс

Жоспары

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Іс-шаралардың ! Өткізілетін ! Өткізетін ! Орындалғандығы

п.п.! атауы ! орны мен ! адам ! туралы баға

мерзімі

---------------------------------------------------------------------------

Жиындар оқу бөлімі бастығының тәрбие және әлеуметтік-құқықтық

жұмыс жөніндегі орынбасары_________________________________

(әскери атағы, қолы)

106 бапқа

20 қосымша

"Бекітемін"

Әскери бөлім командирі

____________________________

(әскери атағы, қолы)

20 ____ ж. "___"____________

___________________________ студенттерінің

(оқу орнының атауы)

________________________________ әскери бөлім жанындағы

(ә/б нөмері)

оқу жиынын материалдық-техникалық қамтамасыз ету

Жоспары

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Атауы ! Өлшем ! Шілде (күндері)

п.п.! ! бірлігі !-------------------------------------

! ! ! 7 ! 8 ! 9 ! 10 ! 11 !ж/е т.б.

--------------------------------------------------------------------------

1 Артиллериялық

қару-жарақ.

Артиллериялық

оқ-дәрілер

---------------------------------------------------------------------------

2 Бронетанктық қару-

жарақ пен техника

---------------------------------------------------------------------------

3 Автомобилдер

---------------------------------------------------------------------------

және т.б.

---------------------------------------------------------------------------

Оқу жиынының бастығы ____________________________________

(әскери атағы, қолы)

140 бапқа

22 қосымша

Бітіру емтихандық комиссиясы мәжілісінің

Хаттамасы

20__ ж."__"________

Қатысқандар: Емтихандық комиссия төрағасы _______________

__________________________________________________________________________

Емтихандық комиссия мүшелері:__________________________

__________________________________________________________________________

1. Әскери даярлық бойынша ________________ әскери мамандығын оқып

жатқан ________________, оқу взводының студенттері емтихан тапсырды

(оқу взводының атауы)

______________________

(номер ВУС)

2. Студенттердің бітіру емтихан қорытындысы төмендегідей болды:

---------------------------------------------------------------------------

NN ! Аты-жөні ! Қойылған бағалар

п.п.! !------------------------------------------------

! ! Тактикалық ! Арнайы да- !Техникалық !Жалпы

! !(тактикалық- ! ярлық !даярлық !бағасы

! !арнайы ! ! !

! !даярлық) ! ! !

---------------------------------------------------------------------------

3. "Өте жақсы" деген жалпы бағаға ____ адам. (__%), "жақсыға"

___адам. (___%), "қанағаттанарлық" деген бағаға ___адам. (___%). тапсырды.

____ адам. (___%) емтихан тапсырмаған.

4. __________________________________________________________________

___________ пәндері бойынша студенттер даярлығының жалпы кемшіліктері

5. Қорытынды. Мына студенттер. ________________________

(аты-жөндері)

___________________________ бойынша

(әскери-есеп мамандығының нөмері)

запастағы офицер атағын алуға лайықты.

Мына студенттер __________________ бітіру емтиханын қайта тапсыруға

жіберілуі мүмкін. (аты-жөндері)

Емтихандық комиссия төрағасы ______________________________

(әскери атағы, қолы)

Емтихандық комиссия мүшелері: _____________________________

(әскери атағы, қолы)

145 бапқа

22 қосымша

Студенттердiң әскери даярлығын ұйымдастыру, өткiзу

және есепке алу жөнiндегi құжаттар

Тізімі

Әскери кафедрада

1. Студенттердi әскери даярлыққа тарту және оларға құпия құжаттармен, қару-жарақпен, әскери техникамен, жарғылармен, ақыл-кеңестермен жұмыс iстеуге рұқсат ету туралы оқу орны ректорының бұйрығы.
2. Оқу взводтарын жинақтау және взвод командирлерiн, олардың

орынбасарлары мен бөлiмше командирлерiн тағайындау, оқытушыларды курстар,

факультеттер, оқу взводтары бойынша бөлу, жауапты офицерлердi тағайындау

және оларға оқу взводтарын (роталарын) бекiту туралы әскери кафедра

бастығының бұйрығы.

3. Әскери кафедрадағы iшкi қызмет пен iшкi тәртiптi ұйымдастыру

бойынша әскери кафедра бастығының бұйрығы.

4. Әскери кафедраның күн тәртiбi.

5. Пәндердiң әскери кафедралардағы құрылымдық-логикалық кестесi.

6. Әскери кафедра жұмысының оқу жылына, бiр айға арналған жоспары.

7. Студенттермен бағдарламаны өтудiң оқу жылына арналған

жоспар-кестесi.

8. Студенттер әскери даярлығының жылдар бойынша сағаттар есебi.

9. Оқытушы құрам оқу жүктемесiнiң жылдық есебi.

10. Әскери даярлықтан өтiп жатқан студенттермен тәрбие және

әлеуметтiк-құқықтық және бұқаралық-қорғаныс жұмысын жүргiзудiң жоспары.

11. Пәндер бойынша студенттерге командалық және әдiстемелiк

дағдыларды үйретудiң кешендiк жоспары.

12. Оқытушылар жұмысының оқу жылына арналған жеке жоспарлары.

13. Пәндердi оқудың тақырыптық жоспары.

14. Оқу сабақтарын бақылау журналы.

15. Кафедра және пән-әдiстемелiк комиссиялар мәжiлiстерiнiң

хаттамалар кiтабы.

16. Офицерлер мен прапорщиктердiң командирлiк даярлығының жоспары.

17. Әскери кафедраның оқу жылы бойындағы жұмысы мен бiтiру

емтихандары туралы есебi.

18. Оқу сабақтары мен емтихандардың кестесi.

19. Әскери кафедраның жеке құрамына мiндеттердi бөлу туралы бұйрық.

20. Әскери кафедра офицерлерi кәсiби даярлығының есеп парақтары.

21. Студенттердiң жеке карточкалары.

22. Оқу сабақтары мен тәрбие жұмысының есеп журналы.

23. Әскери кафедра әдiстемелiк құжаттарының есеп кiтабы.*

24. Оқу жиындарына дайындау бойынша әскери кафедра бастығының бұйрығы.

25. Курстарда және әскерлер мен әскери-оқу орындарындағы

тағылымдамаларда оқытушылардың бiлiктiлiгiн арттырудың алдағы және жылдық

жоспарлары.

26. Оқу материалды-техникалық базаны, әскери-ғылыми және

ғылыми-зерттеу жұмыстарын дамыту мен жетiлдiрудiң алдағы және жылдық

жоспарлары.

27. Студенттерге арналған әскери-ғылыми жұмыстар, сондай-ақ

бағдарламамен көрсетiлген жерлердегi курстық жұмыстар тақырыптарының

тiзiмi.

28. Оқу жылындағы бiлiм алу қорытындылары бойынша бұйрықтар, оқу

жиыны.

29. Пәндер бойынша оқу-әдiстемелiк материалдар, оқу құралдары,

негізгі пәндер бойынша жеке әдiстемелер.

30. Әскери техниканы пайдалану мен жөндеудiң жылдық және айлық

жоспарлары.

31. Әскери кафедра және парк бойынша кезекшiге нұсқаулар.

32. Қару-жарақтың, әскери техниканың, автокөлiктiң және әскери-оқу

мүлкiнiң есеп кiтабы.

33. Уақытша пайдалануға берiлген материалдық құралдардың есеп кiтабы.

34. Әскери кафедра машиналарының шығу және қайтып оралу журналы.

35. Қару-жарақтың, автокөлiктің әскери-оқу мүлкiнiң бар-жоғын және

техникалық қалпын тексерудiң бақылау журналы.

36. Машиналардың (агрегаттардың) жұмыс iстеуiнiң, жанар-жағармай

материалдарын жұмсаудың есеп кiтабы.

37. Қауiпсiздiк шаралары мен ережелерi бойынша нұсқау.

38. Әскери кафедра оқу-көмекшi құрамының негізгі мiндеттерi.

39. Әскери кафедраның тарихи анықтамасы.

40. Студенттердiң әскери жиындарындағы негiзгi iс-шаралардың

жоспар-күнтiзбесi.

Әскери кафедраның циклында

1. Цикл жұмыстарының айлық жоспарлары.

2. Цикл өткiзетiн оқу сабақтарын материалдық-техникалық қамтамасыз

ету жоспары.

3. Цикл мәжiлiстерiнiң хаттамалар кiтабы.

4. Әдiстемелiк жұмыстың есеп журналы.

5. Цикл құрамында өткiзiлетiн арнайы, саптық және дене даярлығы

бойынша офицерлер жаттығуларының есеп журналы.

6. Оқу сабақтарының есеп журналы және оқу-көмекшi құрамның арнайы

даярлығы бойынша оқу сабақтарының кестесi.

7. Қауiпсiздiк шаралары мен ережелерi бойынша нұсқау.

8. Оқу-әдiстемелiк материалдар, оқу құралдары.

9. Оқу процесiнде қолданылатын оқу кинофильмдерiнiң, диафильмдерiнiң,

слайдтардың, үнтаспалардың және т.б. есеп картотекасы.

________________

* Әскери кафедрада циклдар болған жағдайда әдiстемелiк құжаттар есебi

циклдарда жүргiзiледi.

151 бапқа

23 қосымша

Студенттердің бірнеше әскери мамандық бойынша даярлықты

игергендігінің жалпы бағасын анықтау

(вариант)

_____________________________________________________________________

Әскери-есеп мамандығы! Студенттер тексерілген ! Пәндер ! Студенттердің

және оқып жатқан сту.! оқу пәндері ! бойынша!әскери даярлық

денттер проценті ! !қойылған!бағдарламасын

! !бағалар !игергендігінің

! ! !жалпы бағасы

_____________________________________________________________________

Әскери-есеп маман. ! Тактикалық даярлық** !Қанағат.!

дығының нөмері !________________________!________! Қанағаттанарлық

(85%) !Артиллериялық даярлық* !Жақсы !

!Әскери топография !Қанағат.!

!ҚР ӨК Жалпыәскери жарғы !Жақсы !

!лары

_____________________________________________________________________

Әскери-есеп маман. !Тактикалық жаярлық* !Жақсы !

дығының нөмері !Арнайы даярлық* !Жақсы ! Жақсы

(25%) !ҚР ҚК Жалпыәскери жарғы.!Жақсы !

!лары ! !

____________________!________________________!________!_______________

Әскери-есеп маман. !Арнайы аударма* !Жақсы !

дығының нөмері !Арнайы даярлық* !Жақсы !

(10%) !Саптық даярлық !Қанағат.! Жақсы

!ҚР ҚК Жалпыәскери ! !

!жарғылары ! !

____________________!________________________!________!_______________

Жалпы бағасы - "қанағаттанарлық"

_________

* Әрбір әскери мамандыққа арналған негізгі пәндер тиісті оқыту

бағдарламаларында көрсетіледі.

158 бапқа

25 Қосымша

Оқытушының студенттермен әскери даярлықтан

практикалық сабақ өткiзу бағасы бойынша кепiлдемелер.

Әскери даярлық бойынша студенттермен практикалық сабақ жүргізу сапасы

төмендегідей бағаланады:

"өте жақсы":

       - сабақты ұйымдастыру (нысаны, әдiстерi, тәсiлдерi), оқу орындары, нұсқаушыларды (жетекшi көмекшiлерiн) дайындау, жоспар-конспектiлер взводта оқитындардың барлығының тәрбие және оқу мақсаттарының сапалы орындалуын қамтамасыз етедi, сабақтың негiзгі уақыты олардың практикалық дағдыларын, офицерге мамандығы бойынша қажеттi кәсiби-жауынгерлiк қасиеттерiн жетiлдiруге (қалыптастыруға) қолданылады, даладағы жаттығуларға арналған Кi 0,75-тен кем емес, ал сыныпта - 0,85 кем болмауы керек*;
      - оқу сабақтары кезiнде оқушыларға моральдық қасиеттер үйретiледi; оқу материалы жоғары идеялық және ғылыми деңгейде ұсынылады; алдыға қойылған тәрбие мақсаттары толығымен орындалады;
      - жетекшi оқу материалын, әскери дидактика қағидаларын, бағдарлама, бұйрықтар мен директивалардың және запастағы офицерлердi даярлау бойынша басшылыққа алынатын басқа да құжаттардың талаптарын терең әрi жан-жақты бiлген және студенттерге негізгі кәсiби-жауынгерлiк және психологиялық қасиеттердi, бiр қалыпты командалық, әдiстемелiк және практикалық дағдыларды үйрету үшiн қолданған;
      - оқу сабағының материалдық қамтамасыздығы (оқу қару-жарағы, техника, оқу құралдары және т.б.) тәрбие және оқу мақсаттарына жетудi толығымен қамтамасыз еткен, жақсы даярланған және оқу барысында белсендi қолданған;
      - сабақ кезiнде жоғары оқу тәртiбi мен техниканы, қару-жарақты игеруге және барлық мүмкiншiлiктердi қазiргі кездегi майданда тиiмдi қолдануға бағытталған оқушылардың белсендiлігі ұсталынған;
      "жақсы":
      - оқу сабағын ұйымдастыру бағдарлама талаптарына жауап берген және оқу мен тәрбие мақсаттарының орындалуын қамтамасыз еткен; дала жаттығуларына арналған Кi кем дегенде 0,7; ал сыныпта - 0,8 кем емес болған;
      - оқу сабағының тәрбие мақсаттары дұрыс белгiленген және сабақ барысында нақты орындалған, оқу материалы оқушыларға жоғары идеялық және ғылыми деңгейде ұсынылған;
      - жетекшi оқу материалын жақсы бiледi, оқытуда әскери дидактика қағидаларын, бағдарлама, директива және запастағы офицерлердi даярлау бойынша басшылыққа алынатын басқа да құжаттардың талаптарын жетекшiлiкке алған, сабақтың оқу мақсаттары толығымен орындалған;
      - материалдық қамтамасыздық оқушыларға қажеттi командалық,

әдiстемелiк және практикалық дағдыларды үйретуге, алдыға қойылған оқу және

тәрбие мақсаттарын орындауға мүмкiндiк берген;

- сабақ кезiнде оқу тәртiбi мен оқушылардың белсендiлiгі ұсталынған;

"қанағаттанарлық":

- оқу сабақтарын ұйымдастыру оқу мақсаттарының орындалуын қамтамасыз

еткен, дала жаттығуларына арналған Кi кем дегенде 0,6, ал сыныпта - 0,7

кем емес болған;

- тәрбие мақсаттары анықталған, бiрақ сабақ барысында толығымен

орындалмаған;

* Кi - оқу уақытын қолдану тиiмдiлiгiнiң коэффициентi;

___________

Тп

Кі= ____,

То

бұндағы Тп - практикалық тағдыларды үйретуге жұмсалған уақыт;

То - оқу сабағына бөлiнген уақыт.

       - жетекшi негiзгi оқу материалын бiледi, бiрақ оқушыларға сенiмсiз жеткiзедi, оқу сұрақтарын өңдеуде оқу уақытын дұрыс есептемеген, негiзгі оқу мақсаттары орындалған;
      - сабақтың материалдық қамтамасыздығы негiзiнен оқу мақсаттарын орындауға мүмкiндiк берген, бiрақ толығымен қолданылмаған;
      - оқу тәртiбi қажеттi деңгейде ұсталынбаған;
      "қанағаттанарлықсыз":
      - сабақтың ұйымдастырылуы, жетекшi қолданатын оқыту нысандары мен тәсiлдерi сабақтың тәрбие және оқу мақсаттарына жетуiн қамтамасыз етпеген, сабақтың қолданылған оқу уақытының тиiмдiлiк коэффициентi 0,55-тен аз болған;
      - жетекшi оқу материалын нашар бiледi, оны оқушыларға жеткiзе

алмаған, оқытудың мазмұны мен әдiстемесi бойынша айтарлықтай қателер

жiберген;

- материалдық қамтамасыздық толығымен дайындалмаған және оқу

сұрақтарының өңделуiн қамтамасыз етпеген;

- сабақ кезiнде қауiпсiздiк шараларының, жалпы әскери жарғылар

талаптарының бұзылуы жiберiлген.

Оқығандар:

Омарбекова А.Т.

Орынбекова Д.Қ.

Жоғары оқу орындарының әскери кафедраларында оқу процесін ұйымдастыру және өткізу жөніндегі Нұсқаулықты бекіту және жүзеге асыру туралы

Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларда
оқу процесін ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі
Нұсқаулық 1. Жалпы ережелер

2. Оқу жұмысы

3. Оқытушы құрамның біліктілігін арттыру

4. Әдістемелік жұмыс

5. Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу,
шығармашылық және рационализаторлық жұмыс

6. Оқы материалдық-техникалық базасы

7. Әскери кафедрадағы ішкі қызмет пен ішкі тәртіп

8. Әскери-патриоттық тәрбие және
бұқаралық-қорғаныс жұмысы

9. Құпиялық режимі және құпиялық іс жүргізу жұмысы

10. Әскери бөлімдердегі оқу жиындары

11. Сынақтар, курстық және бітіру емтихандары

12. Студенттердің әскери кафедралардағы
әскери даярлығын тексеру

13. Студенттердің оқу жиындарын әскери
бөлімдерде және кемелерде тексеру

Базаның жай-күйі

Құқықтық ақпараттық қызметі

Қолдау қызметі

Соңғы құжаттар

Кеңінен таралған құжаттар

Жоғары оқу орындарының әскери кафедраларында оқу процесін ұйымдастыру және өткізу жөніндегі Нұсқаулықты бекіту және жүзеге асыру туралы

Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларда оқу процесін ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі Нұсқаулық 1. Жалпы ережелер

2. Оқу жұмысы

3. Оқытушы құрамның біліктілігін арттыру

4. Әдістемелік жұмыс

5. Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу, шығармашылық және рационализаторлық жұмыс

6. Оқы материалдық-техникалық базасы

7. Әскери кафедрадағы ішкі қызмет пен ішкі тәртіп

8. Әскери-патриоттық тәрбие және бұқаралық-қорғаныс жұмысы

9. Құпиялық режимі және құпиялық іс жүргізу жұмысы

10. Әскери бөлімдердегі оқу жиындары

11. Сынақтар, курстық және бітіру емтихандары

12. Студенттердің әскери кафедралардағы әскери даярлығын тексеру

13. Студенттердің оқу жиындарын әскери бөлімдерде және кемелерде тексеру

Базаның жай-күйі

Құқықтық ақпараттық қызметі

Қолдау қызметі

Соңғы құжаттар

Кеңінен таралған құжаттар

Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларда
оқу процесін ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі
Нұсқаулық 1. Жалпы ережелер

5. Әскери-ғылыми, ғылыми-зерттеу,
шығармашылық және рационализаторлық жұмыс

8. Әскери-патриоттық тәрбие және
бұқаралық-қорғаныс жұмысы

12. Студенттердің әскери кафедралардағы
әскери даярлығын тексеру

13. Студенттердің оқу жиындарын әскери
бөлімдерде және кемелерде тексеру