Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу, сараптама жасау және басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2010 жылғы 17 қарашадағы N 527 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2010 жылы 24 қарашада N 6653 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2012 жылғы 24 шілдедегі № 344 Бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 2012.07.24 № 344 (алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

Оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың сапасын арттыру мақсатында және «Білім туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі Заңына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу, сараптама жасау және басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру ережесі бекітілсін.
2. Мектепке дейінгі және орта білім департаменті (Ү.Б. Жексенбаева) осы бұйрықты белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне мемлекеттік тіркеуге ұсынсын.
3. «Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу, сараптама жасау және басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2010 жылғы 12 шілдедегі № 371 бұйрығының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2010 жылғы 9 тамызда № 6378 тіркелген, «Егемен Қазақстан» газетінің 2010 жылғы 28 тамыздағы № 351-352 (26195) жарияланған) күші жойылды деп танылсын.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Білім және ғылым вице-министрі М.Н. Сарыбековке жүктелсін.
5. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр Б. Жұмағұлов

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2010 жылғы 17 қарашадағы
№ 527 бұйрығымен бекітілген

Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу, сараптама жасау және басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру ережесі

1. Жалпы ережелер

1. Осы Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу, сараптама жасау және басып шығару жөніндегі жұмысты ұйымдастыру ережесі (бұдан әрі - Ереже) «Білім туралы» Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі Заңының 5-бабының 27) тармақшасына сәйкес әзірленген және барлық деңгейдегі білім беру ұйымдары үшін оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу, сараптама жасау және басып шығару тәртібін анықтайды.
2. Осы Ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:
1) баспа - баспа өнімдерін әзірлеуді және басып шығаруды іске асыратын кәсіпорын;
2) оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың макеті - баспа тәсілімен шығарылған оқу әдебиетінің үлгісі;
3) әдіскер - қандай да бір оқу пәнін оқыту әдістемесі саласындағы маман;
4) оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар әзірлеуші - оқулықтардың, оқу әдістемелік кешендер мен құралдардың мазмұнын жоспарлаумен, жазумен және ресімдеумен айналысатын жеке немесе заңды тұлға;
5) уәкілетті орган - білім беру саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органы;
6) оқулық - білім алушылардың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына (бұдан әрі - МЖББС) және оқу бағдарламасына сәйкес игеру үшін міндетті оқу материалы жүйелі түрде мазмұндалған нақты пән бойынша оқытуға арналған негізгі кітап;
7) оқу-әдістемелік кешен - оқу-тәрбие процесінде қолданылатын және оқу бағдарламаларында көзделген білімді кеңейтуге, тереңдетуге және үздік меңгеруге арналған оқу құралдарының кешені (хрестоматия, оқуға арналған кітап, оқу-әдістемелік құралдар, жұмыс дәптері, әдістемелік әзірленімдер, тапсырмалар мен жаттығулар жинақтары, диктанттар мен мазмұндамалар жинақтары, сөздіктер, дидактикалық материалдар, тест материалдары, аудиовизуалды және мультимедиалық құралдар, электронды оқулық, интерактивті тақтаға арналған электронды құрал, сыныптан тыс оқуға арналған қосымша әдебиеттер және басқалар);
8) оқу әдебиеті - оқытудың, тәрбиелеу мен дамытудың мақсаттары мен міндеттеріне жауап беретін оқулықтар мен оқу-әдістемелік кешендердің, құралдардың жиынтығы;
9) оқу-әдістемелік құрал - оқу бағдарламаларында (әдістемелік басшылық, дәптерлер, сөздіктер, карталар және басқалар) көзделген оқу материалын кеңейтуге, тереңдетуге және үздік меңгеруге арналған және оқу пәнін, оның жеке бөлімдерін немесе/және жекелеген бөлімдерін оқыту мен зерделеу әдістемесі бойынша материалдары бар оқу басылымы;
10) оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды сараптау - оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал мазмұнының МЖББС-ға, оқу бағдарламаларына сәйкестігін, оқытудың тиісті деңгейінде толық көлемде пәнді оқыту сабақтастығының сақталуына (оқулықтың пәндік желісінің аяқталуы), оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал мазмұнының ғылыми негізділігін, білім алушылардың жас және психологиялық ерекшеліктері ескерілген материалды мазмұндау әдістемесін, оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал құрылымына және аппаратына қойылатын дидактикалық талаптарды бағалау.

2. Оқулықтарды, оқу әдебиеттерін, оқу-әдістемелік кешендерді және құралдарды әзірлеу жұмысын ұйымдастыру тәртібі

3. Оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар әзірлеуді оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың мазмұнын жоспарлаумен, жазумен және ресімдеумен айналысатын жеке немесе заңды тұлға жүзеге асырады.
Әзірлеуші құрамына сала бойынша ғалымдар, әдіскерлер және практик-педагогтер кіретін авторлық ұжым құрады.
4. Білім беру ұйымдары үшін оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар МЖББС-ға, оқу бағдарламаларына сәйкес білім алушылардың жас және психологиялық ерекшеліктері есепке алына отырып әзірленеді.
5. Оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар комплектіде (хрестоматия, оқуға арналған кітап, оқу-әдістемелік құралдар, жұмыс дәптері, әдістемелік әзірленімдер, тапсырмалар мен жаттығулар жинақтары, диктанттар мен мазмұндамалар жинақтары, сөздіктер, дидактикалық материалдар, тест материалдары, аудиовизуалды және мультимедиалық құралдар, электронды оқулық, интерактивті тақтаға арналған электронды құрал, сыныптан тыс оқуға арналған қосымша әдебиеттер және басқалар) әзірленеді.
6. Оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеу дәлелденген, негізделген қазіргі заманғы ғылыми ұстанымдардың негізінде жүзеге асырылады.
7. Оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар әзірлеу барысында: әзірлеуші білім алушылардың жас және психологиялық ерекшеліктерін есепке алады, материалды мазмұндаудың тиімді әдістерін және оқытудың технологияларын қолданады.
8. Әзірлеуші оқытудың тиісті деңгейінде толық көлемде пәнді оқыту сабақтастығын (оқулықтың пәндік желісінің аяқталуы) және пәнаралық байланысты қамтамасыз етеді.
9. Әзірлеуші оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әр 4 жыл сайын МЖББС-дағы, оқу бағдарламаларындағы, қазіргі заманғы әлемдегі ғылыми ұстанымдардағы өзгерістерді есепке ала отырып пысықтайды.
10. Әзірлеуші оқулықтарда, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарда қолданылған материалдардың сапасын және шынайылығын қамтамасыз етеді.
11. Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеуге және өңдеуге байланысты барлық шығыстарды әзірлеуші көтереді.
12. Мемлекеттік тапсырыс бойынша оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар әзірлеу республикалық бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

3. Оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды сараптау бойынша жұмысты ұйымдастыру тәртібі

13. Уәкілетті орган оқулықтарды, оқу әдебиетін, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды сараптауды ұйымдастырады.
14. Оқу пәні бойынша типтік оқу бағдарламасының құрылымына және мазмұнына сәйкес МЖББС-ның, оның тармағының, бөлімінің компоненті ретінде оку пәні мазмұнының жүйелі баяндалғанын қамтитын оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал сараптама объектісі болып табылады.
15. Сараптама оқулықтар оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар мазмұнының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына, оку бағдарламаларына сәйкестігіне, оқытудың тиісті деңгейінде толық көлемде пәнді оқыту сабақтастығының сақталуына (оқулықтың пәндік желісінің аяқталуы), оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал мазмұнының ғылыми негізділігін анықтауға, білім алушылардың жас және психологиялық ерекшеліктері ескерілген материалды мазмұндау әдістемесіне, оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал құрылымына және аппаратына қойылатын дидактикалық талаптарға сәйкестігіне жүргізіледі.
16. Сараптаманы «Оқулық» республикалық ғылыми-практикалық орталығы (бұдан әрі - «Оқулық» орталығы) жүргізеді.
Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 2011.09.20 № 398 (алғаш рет ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.
17. Сараптама білім беру ұйымдарының және басқа да ұйымдардың аталған оқу әдебиетінің бейініне сәйкес келетін жетекші ғалымдарын, әдіскерлерін және практиктерін тарта отырып жүргізіледі.
18. Сараптама жүргізу үшін қаңтардан бастап шілденің аяғына дейін әзірлеуші Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіне төмендегілер көрсетілген өтініш жолдайды:
МЖББС-дағы оқу пәнінің атауына сәйкес оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал атауы, сынып, оқу әдебиетінің мұқабасына сәйкес автор(лар)дың инициалдары мен фамилиясы;
сараптамаға ұсынылған даналардың саны;
баспа атауы.
Өтінішке:
оқулық, оку-әдістемелік кешен мен құрал немесе олардың макеттерінің 3 данасы;
педагог-практиктің, әдіскердің, әдіскер-ғалымның немесе тиісті (аралас) сала бойынша ғылыми ұйымның, жоғары білім мамандығы бойынша оқу-әдістемелік секцияның 3 рецензиясы.
19. Уәкілетті орган ұсынылған материалдардың жиынтығын осы Ереженің 18-тармағына сәйкес анықтайды және «Оқулық» РҒПО-ға сараптамаға жолдайды. Материалдардың толық жиынтығы ұсынылмаған жағдайда күнтізбелік 15 күннің ішінде уәкілетті орган әзірлеушіге материалдардың талаптарға сәйкессіздігі туралы хабарлайды.
20. <*>
Ескерту. 20-тармақ алынып тасталды - ҚР Білім және ғылым министрінің 2011.09.20 № 398 (алғаш рет ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.
21. «Оқулық» орталығы бір оқулықтың, оқу-әдістемелік кешен мен құралдың сараптамасын осы Ереженің 18-тармағында көрсетілген материалдардың сараптамаға түскен күнінен бастап күнтізбелік алпыс күннен аспайтын мерзімде өткізеді.
Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 2011.09.20 № 398 (алғаш рет ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.
22. Сараптамалық шешім ұйымның бланкісінде сараптамалық қорытынды түрінде ресімделеді, онда:
сараптамалық қорытындының мерзімі және тіркеу нөмірі;
оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал автор(лар)ының фамилиясы мен инициалдары;
оқу әдебиетінің атауы;
сынып;
баспа атауы көрсетіледі.
Сараптама қорытындысында осы Ереженің 15-тармағында мазмұндалған сараптама міндеттеріне оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал мазмұнының сәйкестігі немесе сәйкессіздігі туралы дәлелдің және объективті біржақты шешім болуы тиіс.
23. Сараптамалық қорытындыға сараптамалық ұйым басшысының немесе басшының міндетін атқарушы тұлғаның қолы қойылады.
Сараптамалық қорытынды қол қойылған күнінен бастап 3 жұмыс күнінің ішінде уәкілетті органға хатпен жіберіледі.
24. Сараптама қорытындысының сапасы мен дұрыстығын сараптамалық ұйымның басшысы қамтамасыз етеді.
25. «Оқулық» орталығы теріс сараптамалық нәтиже ұсынған жағдайда уәкілетті орган оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың әзірлеушісін күнтізбелік он бес күннің ішінде хабардар етеді.
Қайта сараптама күнтізбелік отыз күннің ішінде өткізіледі.
Қайтадан теріс сараптамалық нәтиже алған оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құрал ағымдағы жылы сараптамаға қабылданбайды.
Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 2011.09.20 № 398 (алғаш рет ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.
26. Оқулық авторы сараптама нәтижелерімен келіспеген жағдайда әзірлеуші Оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар сараптамасының нәтижелерін қарастыру жөніндегі республикалық кеңесте (бұдан әрі - Республикалық кеңес) сараптау қорытындысын қайта қарау туралы шағым бере алады.
27. Сараптамаға ұсынылған оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдар әзірлеушіге қайтарылмайды.
28. Оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың сараптамасы республикалық бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

4. Республикалық кеңес

29. Алқалық және жариялық түрде шешім қабылдау үшін уәкілеттік орган республикалық кеңес құрады.
Республикалық кеңестің құрамын уәкілетті орган бекітеді.
30. Республикалық кеңес Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің жанындағы кеңестік орган болып табылады.
31. Республикалық кеңес келесі қызметтерді орындайды:
1) оқулықтар, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың сараптама қорытындыларын бағалауды жүзеге асыру;
2) Білім беру ұйымдарында қолдануға ұсынылған оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың тізбесіне (бұдан әрі - Тізбе) оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды енгізу туралы ұсынымдар дайындау.
32. Республикалық кеңес Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттарынан, мемлекеттік, қоғамдық және үкіметтік емес ұйымдардың, педагогикалық және ғылыми қоғамның өкілдерінен құралады.
Республикалық кеңестің жұмыс органы Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі (бұдан әрі - жұмыс органы) болып табылады.
33. Республикалық кеңестің төрағасын Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі тағайындайды.
34. Республикалық кеңестің төрағасы Республикалық кеңестің қызметіне жалпы басшылықты жүзеге асырады.
35. Республикалық кеңес сараптамалық қорытындыларды қарастырады және оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың сараптама қорытындыларына баға береді.
36. Республикалық кеңес сараптама нәтижелері бойынша оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы шешім қабылдайды.
37. Республикалық кеңес Тізбеге оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды енгізу туралы ұсынымдар дайындайды.
38. Оқулық авторының сараптама нәтижелерімен келіспеуі туралы өтініш түскен жағдайда Республикалық кеңес тәуелсіз сараптама жүргізеді.
39. Республикалық кеңестің шешімі отырысқа қатысқан мүшелер санының жартысынан көбі оған дауыс берген жағдайда қабылданған болып есептеледі.
40. Республикалық кеңестің шешімдері төрағаның немесе оның орынбасарының, хатшының қолы қойылған хаттамамен ресімделеді және Министрліктің тиісті департаменттеріне ұсынылады.
41. Республикалық кеңес теріс шешім шығарған жағдайда уәкілетті орган оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың әзірлеушісін күнтізбелік 15 күннің ішінде хабардар етеді.
42. Республикалық кеңес уәкілетті органға оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың сапасын жетілдіру мәселелері бойынша ұсыныстар енгізеді.
43. Республикалық кеңестің отырыстары қажеттілік бойынша, бірақ жылына кемінде бір рет өткізіледі. Республикалық кеңес мүшелері санының жартысынан көбі қатысқан жағдайда отырыс заңды болып табылады.
44. Жұмысшы орган Республикалық кеңестің отырыстарын ұйымдастырады, материалдардың дайындығын қамтамасыз етеді, құжаттарын жүргізеді.

5. Білім беру ұйымдарында қолдануға ұсынылған оқулықтардың, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдардың тізбесін қалыптастыру тәртібі

45. Білім беру ұйымдарында қолдануға ұсынылмаған оқулықтарды, оқу-әдістемелік кешендер мен құралдарды әзірлеуші пысықтайды, өзгерістер мен толықтырулар енгізеді, қайта сараптамаға осы Ереженің 18-тармағына сәйкес уәкілетті органға қорытынды алған күннен бастап кемінде 2 айдан кейін жолдайды.
46. Республикалық кеңес хаттамасының негізінде білім беру саласындағы уәкілетті орган Тізбені қалыптастырады және бекітеді.
Тізбе Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің www.edu.gov.kz сайтында жарияланады.
47. Тізбеге бір оқу пәні бойынша бес балама оқулық, оқу-әдістемелік кешен мен құралдан артық болмайтындай оку әдебиеті енгізіледі. Тізбе білім беру ұйымдарының таңдау мүмкіндігін көздейді.
Тізбе келесі 4 оқу жылы бойы қолданыста болады.
Ескерту. 47-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2011.09.20 № 398 (алғаш рет ресми жарияланған күннен бастап қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.
48. Білім беру ұйымдарында қолдануға ұсынылған оқулықтар, оқу- әдістемелік кешендер мен құралдар әзірлеушінің қаражаты есебінен басылып шығарылады.

Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе и изданию учебников, учебно-методических комплексов и пособий

Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 ноября 2010 года № 527. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 24 ноября 2010 года № 6653. Утратил силу приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 24 июля 2012 года № 344

Сноска. Утратил силу приказом Министра образования и науки РК от 24.07.2012 № 344 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 5.

В целях улучшения качества учебников, учебно-методических комплексов и пособий и в соответствии с Законом Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые Правила организации работы по подготовке, экспертизе и изданию учебников, учебно-методических комплексов и пособий.
2. Департаменту дошкольного и среднего образования (Жексенбаева У.Б.) представить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан в установленном порядке.
3. Признать утратившим силу приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 12 июля 2010 года № 371 "Об утверждении Правил организации работы по подготовке, экспертизе и изданию учебников, учебно-методических комплексов и пособий" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан от 9 августа 2010 года № 6378, опубликованный в "Казахстанской правде" от 25 августа 2010 года № 224 (26285)).
4. Контроль за исполнением данного приказа возложить на вице-министра Сарыбекова М.Н.
5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр Б. Жумагулов

Утверждены
приказом Министра
образования и науки
Республики Казахстан
от 17 ноября 2010 года № 527

Правила организации работы по подготовке, экспертизе и изданию
учебников, учебно-методических комплексов и пособий

1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации работы по подготовке, экспертизе и изданию учебников, учебно-методических комплексов и пособий (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 27) статьи 5 Закона Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" и определяют порядок организации работы по разработке, экспертизе и изданию учебников, учебно-методических комплексов и пособий для организаций образования всех уровней.
2. В настоящих Правилах применяются следующие термины и определения:
1) издательство - предприятие, осуществляющее подготовку и издание печатной продукции;
2) макет учебников, учебно-методических комплексов и пособий - образец учебной литературы, изданный типографским способом;
3) методист - специалист в области методики преподавания какого-либо учебного предмета;
4) разработчик учебников, учебно-методических комплексов и пособий - физическое или юридическое лицо, занимающееся проектированием, изложением и оформлением содержания учебников, учебно-методических комплексов и пособий;
5) уполномоченный орган — центральный исполнительный орган Республики Казахстан, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области образования;
6) учебник - основная книга для обучения по конкретному предмету (дисциплине), содержащая систематизированное изложение учебного материала, обязательного для освоения обучаемыми в соответствии с государственным общеобязательным стандартом образования (далее - ГОСО) и учебной программой;
7) учебно-методический комплекс - комплекс средств обучения, используемых в учебно-воспитательном процессе и предназначенных для расширения, углубления и лучшего усвоения знаний, предусмотренных учебной программой (хрестоматия, книга для чтения, учебно-методические пособия, рабочая тетрадь, методические разработки, сборники задач и упражнений, сборники диктантов и изложений, словари, дидактические материалы, тестовые материалы, аудиовизуальные и мультимедийные средства, электронный учебник, электронное пособие для интерактивной доски, дополнительная литература для внеклассного чтения и другие);
8) учебная литература - совокупность учебников и учебно-методических комплексов, пособий, отвечающих целям и задачам обучения, воспитания и развития;
9) учебно-методическое пособие - учебное издание, предназначенное для расширения, углубления и лучшего освоения учебного материала, предусмотренного учебной программой (методическое руководство, тетради, словари, карты и другие), и содержащее материалы по методике преподавания и изучению учебного предмета, ее части или/и отдельных разделов;
10) экспертиза учебника, учебно-методического комплекса и пособия - оценка соответствия содержания учебника, учебно-методического комплекса и пособия ГОСО, учебным программам, соблюдения преемственности изучения учебного предмета в полном объеме на соответствующем уровне обучения (завершенной предметной линии учебников), научной обоснованности содержания учебника, учебно-методического комплекса и пособия, методики изложения материала с учетом возрастных и психологических особенностей обучающихся, дидактических требований, предъявляемых к структуре и аппарату учебника, учебно-методического комплекса и пособия.

2. Порядок организации работы по подготовке учебников,
учебно-методических комплексов и пособий

3. Разработка учебников, учебно-методических комплексов и пособий осуществляется физическим или юридическим лицом, занимающимся проектированием, изложением и оформлением содержания учебников, учебно-методических комплексов и пособий.
Разработчик создает авторский коллектив, в состав которого входят ученые, методисты и педагоги-практики по профилю.
4. Учебники, учебно-методические комплексы и пособия для организаций образования разрабатываются в соответствии с ГОСО, с учебными программами, с учетом возрастных и психологических особенностей обучающихся.
5. Учебники, учебно-методические комплексы и пособия разрабатываются в комплекте (хрестоматия, книга для чтения, учебно-методические пособия, рабочая тетрадь, методические разработки, сборники задач и упражнений, сборники диктантов и изложений, словари, дидактические материалы, тестовые материалы, аудиовизуальные и мультимедийные средства, электронный учебник, электронное пособие для интерактивной доски, дополнительная литература для внеклассного чтения и другие).
6. Разработка учебников, учебно-методических комплексов и пособий осуществляется на основе доказанных, обоснованных современных научных представлений.
7. При создании учебников, учебно-методических комплексов и пособий разработчик учитывает возрастные и психологические особенности обучающихся, использует эффективные методики изложения материала и технологии обучения.
7. Разработчик обеспечивает преемственность изучения учебного предмета в полном объеме на соответствующем уровне обучения (завершенной предметной линии учебников) и межпредметную связь.
9. Разработчик через каждые 4 года дорабатывает учебники, учебно-методические комплексы и пособия с учетом изменений ГОСО, учебных программ, научных представлений в современном мире.
10. Разработчик обеспечивает качество и достоверность материала, использованного в учебнике, учебно-методическом комплексе и пособии.
11. Все расходы, связанные с разработкой и доработкой учебников, учебно-методических комплексов и пособий, несет разработчик.
12. Разработка учебников, учебно-методических комплексов и пособий по государственному заказу осуществляется за счет средств республиканского бюджета.

3. Порядок организации работы по экспертизе учебников,
учебно-методических комплексов и пособий

13. Уполномоченный орган организует экспертизу учебников, учебной литературы, учебно-методических комплексов, пособий.
14. Объектом экспертизы является учебник, учебно-методический комплекс и пособие, содержащие систематическое изложение содержания учебного предмета, как компонента ГОСО, его раздела, части, в соответствии со структурой и содержанием типовой учебной программы по учебному предмету.
15. Экспертиза проводится на соответствие содержания учебников, учебно-методических комплексов и пособий ГОСО, учебным программам, на соблюдение преемственности изучения учебного предмета в полном объеме на соответствующем уровне обучения (завершенной предметной линии учебников), на определение научной обоснованности содержания учебника, учебно-методического комплекса и пособия, методики изложения материала с учетом возрастных и психологических особенностей обучающихся, дидактических требований, предъявляемых к структуре и аппарату учебника, учебно-методического комплекса и пособия.
16. Экспертиза проводится Республиканским научно-практическим центром "Учебник" (далее - Центр "Учебник").
Сноска. Пункт 16 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 20.09.2011 № 398 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
17. Экспертиза проводится с привлечением ведущих ученых, методистов и практиков организаций образования и иных организаций, соответствующих профилю данной учебной литературы.
18. Для проведения экспертизы с января по июль разработчик направляет в Министерство образования и науки Республики Казахстан заявление, в котором указывается:
название учебника, учебно-методического комплекса и пособия в соответствии с названием учебного предмета ГОСО, класс, инициалы и фамилия автора(ов) в соответствии с титульным листом учебника;
количество экземпляров, представленных на экспертизу;
наименование издательства.
К заявлению прилагаются:
3 экземпляра учебника, учебно-методического комплекса и пособия или их макетов;
3 рецензии: педагога-практика, методиста, ученого-методиста или научной организации соответствующего (смежного) профиля, учебно-методической секции по специальности высшего образования.
19. Уполномоченный орган определяет комплектность представленных материалов согласно пункту 18 настоящих Правил и направляет в РНПЦ "Учебник" на экспертизу. В случае представления неполного комплекта материалов уполномоченный орган извещает разработчика о несоответствии требованиям в течение 15 календарных дней.
20. Исключен приказом Министра образования и науки РК от 20.09.2011 № 398 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
21. Центр "Учебник" экспертизу одного учебника, учебно-методического комплекса и пособия проводит в срок, не превышающий шестидесяти календарных дней со дня поступления на экспертизу материалов, указанных в пункте 18 настоящих Правил.
Сноска. Пункт 21 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 20.09.2011 № 398 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
22. Экспертное решение оформляется в виде экспертного заключения на бланке организации, в котором указывается:
дата и регистрационный номер экспертного заключения;
инициалы и фамилия автора(ов) учебника, учебно-методического комплекса и пособия;
название учебной литературы;
класс;
наименование издательства.
Экспертное заключение должно содержать однозначный аргументированный и объективный вывод о соответствии или несоответствии содержания учебника, учебно-методического комплекса и пособия задачам экспертизы, изложенным в пункте 15 настоящих Правил.
23. Экспертное заключение подписывается руководителем экспертной организации или лицом, исполняющим обязанности руководителя.
Экспертное заключение в течение 3 рабочих дней со дня подписания направляется письмом в уполномоченный орган.
24. Руководитель экспертной организации обеспечивает качество и достоверность экспертного заключения.
25. При предоставлении Центром «Учебник» отрицательного результата экспертизы уполномоченный орган уведомляет разработчика учебника, учебно-методического комплекса и пособия в течение пятнадцати календарных дней.
Повторная экспертиза проводится в течение тридцати календарных дней.
Повторно отклоненные учебник, учебно-методический комплекс и пособие не принимаются на экспертизу в течение текущего календарного года.
Сноска. Пункт 25 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 20.09.2011 № 398 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
26. В случае несогласия автора учебника с результатами экспертизы разработчик вправе обжаловать заключение экспертизы в Республиканском совете по рассмотрению результатов экспертизы учебников, учебно-методических комплексов и пособий (далее - Республиканский совет).
27. Предоставленные на экспертизу учебники, учебно-методические комплексы и пособия не возвращаются разработчику.
28. Экспертиза учебников, учебно-методических комплексов и пособий проводится за счет средств республиканского бюджета.

4. Республиканский совет

29. Для коллегиального и гласного принятия решения уполномоченный орган создает Республиканский совет.
Состав Республиканского совета утверждает уполномоченный орган.
30. Республиканский совет является совещательным органом при
Министре образования и науки Республики Казахстан.
31. Республиканский совет выполняет следующие функции:
1) осуществление оценки итогов экспертизы учебников, учебно-методических комплексов и пособий;
2) подготовка рекомендаций о включении учебников, учебно-методических комплексов и пособий в Перечень учебников, учебно-методических комплексов и пособий, рекомендованных к использованию в организациях образования (далее — Перечень)".
32. Республиканский совет состоит из депутатов Парламента Республики Казахстан, представителей государственных, общественных и неправительственных организаций, педагогической и научной общественности.
Рабочим органом Республиканского совета является Министерство образования и науки Республики Казахстан (далее - рабочий орган).
33. Председатель Республиканского совета назначается Министром образования и науки Республики Казахстан.
34. Председатель Республиканского совета осуществляет общее руководство деятельностью Республиканского совета.
35. Республиканский совет рассматривает экспертные заключения и дает оценку итогам экспертизы учебников, учебно-методических комплексов и пособий.
36. Республиканский совет принимает решение о соответствии учебников, учебно-методических комплексов и пособий установленным требованиям по результатам экспертизы.
37. Республиканский совет готовит рекомендации о включении учебников и учебно-методических комплексов и пособий в Перечень.
38. В случае поступления заявления о несогласии автора учебника с результатами экспертизы Республиканский совет проводит независимую экспертизу.
39. Решение Республиканского совета считается принятым, если за него проголосовало более половины членов, участвовавших в заседании.
40. Решение Республиканского совета оформляется протоколом, который подписывают председатель или его заместитель, секретарь и представляется в соответствующие департаменты.
41. При отрицательном решении Республиканского совета, уполномоченный орган уведомляет разработчика учебника, учебно-методического комплекса и пособия в течение 15 календарных дней со дня проведения заседания.
42. Республиканский совет вносит предложения в уполномоченный орган по вопросам совершенствования качества учебников, учебно-методических комплексов и пособий.
43. Заседания Республиканского совета проводятся по необходимости, но не реже одного раза в год. Заседание является правомочным, если на нем присутствует более половины членов Республиканского совета.
44. Рабочий орган организует заседания Республиканского совета, обеспечивает подготовку материалов, ведет документацию.

5. Порядок формирования Перечня учебников, учебно-методических
комплексов и пособий, рекомендованных к использованию
в организациях образования

45. Не рекомендованные к использованию в организациях образования учебники, учебно-методические комплексы и пособия разработчик дорабатывает, вносит изменения и дополнения, направляет на повторную экспертизу в соответствии с пунктом 18 настоящих Правил в уполномоченный орган не ранее чем через 2 месяца со дня получения заключения.
46. На основании протокола Республиканского совета уполномоченный орган в области образования формирует и утверждает Перечень.
Перечень размещается на сайте Министерства образования и науки Республики Казахстан: www.edu.gov.kz.
47. В Перечень включается не более пяти альтернативных учебников, учебно-методических комплексов и пособий по одному учебному предмету. Перечень предусматривает возможность выбора их организациями образования.
Перечень действует в течение последующих 4 учебных лет.
Сноска. Пункт 47 с изменениями, внесенными приказом Министра образования и науки РК от 20.09.2011 № 398 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
48. Учебники, учебно-методические комплексы и пособия, рекомендованные к использованию в организациях образования, издаются за счет средств разработчика.