Банктік қарыз шартының міндетті талаптарының тізбесін айқындау туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011 жылғы 28 ақпандағы № 18 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2011 жылы 11 сәуірде № 6877 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 23 желтоқсандағы № 248 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 248 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
Қолданушылардың назарына!
Қаулының қолданысқа енгізілу тәртібін 12-тармақтан қараңыз.
Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 29.10.2018 № 257 (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Банктер туралы Заң) 34-бабының 2-тармағын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің (бұдан әрі – Агенттік) Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 29.10.2018 № 257 (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1-1. Осы қаулының мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) банк – екінші деңгейдегі банк, оның ішінде Банктер туралы заңның 52-5-бабы 1-тармағының 3) тармақшасында көзделген банк операциясын жүргізген кезде ислам банктері, "Қазақстанның Даму Банкі" акционерлік қоғамы, банктік қарыз операцияларын жүзеге асыруға лицензиясы бар, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым;

2) банктердің синдикаты – бірлескен кредиттік операцияларды жүргізу және банктердің синдикатына кіретіндердің заңдық және қаржылық дербестігін сақтап, қарыз алушының төлем қабілетсіздігі жағдайында әр қатысушы үшін ықтимал шығындарды төмендету мақсатымен біріктірілген екі және одан астам екінші деңгейдегі банктер;

3) кредиттік желі – банктің қарыз алушыға банктік қарыз алу уақытын өзі белгілеуге мүмкіндік беретін талаптармен, бірақ кредиттеудің мұндай нысаны үшін банктің ішкі кредиттік саясаты туралы қағидаларда және кредиттік желіні беру (ашу) туралы келісімде айқындалған сома және уақыт шегінде қарыз алушыны кредиттеу міндеттемесі;

4) кредиттік желі беру (ашу) туралы келісім – қарыз алушының өзіне кредиттік желі беру (ашу) туралы келісімнің ажырамас бөлігі (бөліктері) болып табылатын шартта (шарттарда) немесе өтініште (өтініштерде) қарызды алу сомасы мен уақытын, бірақ кредиттеудің мұндай нысаны үшін банктің ішкі кредиттік саясаты туралы қағидаларда және кредиттік желіні беру (ашу) туралы келісімде айқындалған сома және уақыт шегінде айқындауға мүмкіндік беретін талаптармен жасалған банктік қарыз шарты;

5) синдикатталған қарыз – банктер синдикатының қатысушылары болып табылатын екі және одан астам банктермен бірігіп қалыптастырылған және қарыз алушыға (байланысты қарыз алушылар тобына) бір банктік қарыз шарты негізінде (оған қажеттілігіне қарай басқа да құжаттарды қоса бере отырып) берілген банктік қарыз;

6) сыйақы – банкке тиесілі ақшаның жылдық сомасына немесе осы қаулыда белгіленген жағдайларда белгіленген мөлшерде несие сомасына пайыздық мөлшерде белгіленген банктік қарыз ұсынғаны үшін төлем.

Ескерту. Қаулы 1-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Банк жасасатын банктік қарыз шартында (бұдан әрі – шарт) шарттардың тиісті түріне арналған Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптар, тараптардың келісуі бойынша айқындалған талаптар, сондай-ақ мынадай тізбеге сәйкес міндетті талаптар қамтылады:

1) шарттың жалпы талаптары;

2) қарыз алушының құқықтары;

3) банктің құқықтары;

4) банктің міндеттері;

5) банк үшін шектеулер;

6) міндеттемелерді бұзғаны үшін тараптардың жауапкершілігі;

7) шарт талаптарына өзгерістер енгізудің тәртібі;

8) синдикатталған банктік қарыз берілген кезде - синдикатқа қатысушы әр банктің, оның ішінде қарыз алушы төлемге қабілетсіз болған жағдайда синдикатқа әр қатысушы үшін ықтимал залалдарының үлесін бөле отырып қарызына қатысу сомасы немесе үлесі;

9) алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен;
10) алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен;

11) банк шарт бойынша құқықты (талап етуді) үшінші тұлғаға беру кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен шарт шеңберінде кредитордың қарыз алушымен өзара қарым-қатынастарына қатысты қойылатын талаптар мен шектеулер қарыз алушының құқық (талап ету) берілген үшінші тұлғамен құқықтық қатынастарына қолданылатыны көзделетін талап.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.12.2017 № 249 (қолданысқа енгізілу тәртібін 4-т. қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

3. Шарттың жалпы талаптары:

1) шарт жасасқан күн;

2) 1 (бір) айдан аспайтын мерзімге берілген қарызды, кредиттік желі шеңберінде төлем карточкасы бойынша берілген қарызды, овердрафт кредитін, сондай-ақ кредиттік желіні беру (ашу) туралы келісімді қоспағанда, бизнес-жоспарға немесе қарыздың техника-экономикалық негіздемесіне және (немесе) қарыз алушы берген өтінішке сәйкес келетін банктік қарыздың (бұдан әрі – қарыз) мақсаты;

3) қарыз сомасы мен валютасы;

4) қарыздың мерзімі;

5) сыйақы мөлшерлемесінің түрі (белгіленген немесе өзгермелі), сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері (жылдық пайызбен не белгіленген сомада), шартты жасау күніне "Қарыздар мен салымдар бойынша шынайы, жылдық, тиімді, салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемелерін (нақты құнын) есептеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 26 наурыздағы № 137 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7663 болып тіркелген) сәйкес шынайы жылдық тиімді салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері.

Бір айдан аспайтын мерзімге берілген қарыз бойынша, кредиттік желі шеңберінде төлем карточкасы бойынша берілген қарыз бойынша, овердрафт кредиті, сондай-ақ кредиттік желі беру (ашу) туралы келісім бойынша сыйақы мөлшерлемесінің мөлшерін белгіленген сомада көрсетуге жол беріледі.

Жылдық пайыздағы сыйақы мөлшерлемесі белгіленген сомадағы қарыз бойынша сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесінің мөлшері "Сыйақының жылдық тиімді мөлшерлемесінің шекті мөлшерін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 377 қаулысында (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8306 болып тіркелген) айқындалған шекті мөлшерден аспауға тиіс;

6) шартта құбылмалы сыйақы ставкасы көзделген болса, құбылмалы сыйақы ставкасын есептеу тәртібі;

7) ислам банкінің коммерциялық кредитті беруі кезіндегі үстеме бағасының түрі (тіркелген немесе тауарды сатып алу бағасының пайыздық мәнімен);

8) өтеу тәсілі (қолма-қол ақшамен, қолма-қол ақшасыз);

9) қарызды өтеу әдісі: аннуитеттік (тең төлемдермен өтеу арқылы) немесе сараланған (негізгі борышты тең үлеспен өтеу арқылы) не банктің ішкі қағидаларына сәйкес басқа әдісі;

10) қарыз бойынша берешекті өтеу кезектілігі;

11) негізгі борышы уақтылы өтелмеген және сыйақы төленбеген жағдайда тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) есептеу тәртібі және оның мөлшері. Жеке тұлғаға қарыз беру кезінде тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) шекті мөлшері, сондай-ақ Банктер туралы заңда көзделген есептеу тәртібі көрсетіледі;

12) қарыз беруге және оған қызмет көрсетуге байланысты алынуға тиісті комиссиялардың және басқа да төлемдердің толық тізбесі, сондай-ақ олардың мөлшерлері;

13) қарызды өтеудің және сыйақының тәртібі (касса арқылы, банктік шотқа қашықтан терминал арқылы және басқалар тараптардың келісімі бойынша) кезеңділігі;

14) қамтамасыз етусіз берілген қарызды қоспағанда, қамтамасыз ету (түрі: кепіл, тұрақсыздық айыбы, кепілдік, кепілдеме, ұстап қалу және өзге түрлері);

15) қарыз алушының шарт бойынша міндеттемелерін орындамаған не тиісінше тәсілмен орындамаған жағдайда банк қабылдайтын шаралар;

16) шарттың қолданылу мерзімі;

17) қарыз алушы – заңды тұлғаның банкке ұсынатын есебінің түрлері мен мерзімдері;

18) қарыз алушының (тең қарыз алушының) ол туралы мәліметтерді кредиттік бюроға беруге және кредиттік бюроның ол туралы банкке кредиттік есеп беруге келісімінің, сондай-ақ тараптардың өз міндеттемелерін орындауына байланысты ақпараттың болуын көрсету;

19) банктің пошталық мекен-жайы мен электрондық адресі туралы ақпарат, сондай-ақ оның ресми интернет–ресурсы туралы деректер.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 24.12.2012 № 372 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 16.07.2014 № 145 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.01.2016 № 9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 22.12.2017 № 249 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

4. Қарыз алушының құқықтары мынадай мүмкіндік көзделетін талаптарды қамтиды:

1) кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға байланысты емес, тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алуға қарыз алған жеке тұлғаның шарт жасалған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде қарызды қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын және айыппұл санкцияларының өзге де түрлерін төлемей, қарыз берілген күннен бастап банк есептеген сыйақыны төлей отырып, қарызды қайтару;

2) негізгі борышты және (немесе) сыйақыны өтеу күні демалыс не мереке күніне түскен жағдайда одан кейінгі жұмыс күні тұрақсыздық айыбын және айыппұл санкцияларының өзге де түрлерін төлемей, негізгі борышты және (немесе) сыйақыны төлеуді жүргізу;

3) өтініш бойынша үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, ақысыз, айына кем дегенде бір рет шарт бойынша берешекті өтеу есебіне түсетін ақшаны бөлу (негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға) туралы ақпаратты жазбаша нысанда алу;

4) шарт бойынша берілген ақшаны ішінара немесе толық мерзімінен бұрын банкке қайтару туралы өтініш бойынша ақысыз, үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға бөлінген, қайтарылуға тиісті соманың мөлшері туралы мәліметті жазбаша нысанда алу;

5) бір жылға дейін мерзімге берілген қарызды алған күннен бастап алты ай өткен соң, бір жылдан астам мерзімге берілген қарызды алған күннен бастап бір жыл өткен соң тұрақсыздық айыбын және айыппұл санкцияларының басқа түрлерін төлемей, қарызды ішінара мерзімінен бұрын өтеу немесе толық көлемде мерзімінен бұрын өтеу;

6) шарт талаптарын қарыз алушы үшін жақсарту жағына қарай оларды өзгерту туралы хабарлама алған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде банк ұсынған жақсартатын талаптардан шартта көзделген тәртіппен бас тартуға;

7) алынатын қызметтер бойынша даулы жағдайлар туындаған кезде "Жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарау тәртібі туралы" 2007 жылғы 12 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Өтініштер туралы заң) 8-бабында белгіленген мерзімде банкке жазбаша өтініш жасау және жауап алу;

8) міндеттемелерді орындау мерзімінің өтуі басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде жеке тұлға банкке баруға және өзінің банктік қарыз шартының талаптарына, оның ішінде:

шарт бойынша сыйақы мөлшерлемесін азайту жағына қарай өзгертуге;

шетел валютасымен берілген банктік қарыз бойынша негізгі борыштың қалдық сомасының валютасын ұлттық валютаға өзгертуге;

негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлем мерзімін кейінге қалдыруға;

берешекті өтеу әдісін немесе берешекті өтеу кезектілігін, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтей отырып өзгертуге;

шарттың қолданылу мерзімін өзгертуге;

мерзімі өткен негізгі борышты және (немесе) сыйақыны кешіруге, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) күшін жоюға байланысты өзгерістер енгізу туралы өтінішін негіздейтін шарт бойынша міндеттемелерді орындаудың мерзімі өтуінің туындау себептері, кірістер және басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) туралы жазбаша өтініш ұсыну;

9) Банктер туралы заңның 34-1-бабының 7-тармағында көзделген хабарламаны алған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде банкке қабылданған шешім туралы ипотекалық қарыз шартында көзделген тәсілмен ақпарат береді.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4-1. Жеке тұлғамен жасалған ипотекалық қарыз шартында жасалған қарыз шартынан туындайтын келіспеушіліктерді реттеу үшін қарыз алушының банк омбудсманына Банктер туралы заңға сәйкес жазбаша өтініш беру құқығы болады.

Ескерту. Қаулы 4-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 24.12.2012 № 372 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

5. Мүмкіндіктерді көздейтін банктің құқықтары мынадай шарттардан тұрады:

1) Банктер туралы заңның 34-бабының 3-тармағында көзделген, сондай-ақ шартта белгіленген жағдайларда шарттың талаптарын қарыз алушы үшін оларды жақсарту жағына қарай біржақты тәртіппен өзгерту;

2) күнтізбелік қырық күннен аса қарыздың кезекті бөлігі мен (немесе) сыйақы төлемін қайтару үшін бекітілген мерзімді бұзған кезде қарыз сомасын және ол бойынша сыйақыны мезгілінен бұрын қайтаруды талап ету.

Ескерту. 5-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 9 (01.07.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

6. Банктің міндеттері мынадай талаптарды көздейтін талаптарды қамтиды:

1) шарт жасалған күннен бастап күнтізбелік он төрт күн ішінде қайтарғаны үшін тұрақсыздық айыбын немесе айыппұл санкцияларының өзге де түрлерін ұстамай, қарыз берілген күннен бастап есептелген сыйақыны ұстай отырып кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырумен байланысты емес тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алуға қарыз алған қарызгер – жеке тұлғадан қайта алу;

2) қарыз алушының өтініші бойынша үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде, ақысыз, айына кем дегенде бір рет шарт бойынша борышты өтеу есебіне түсетін ақшаны бөлу (негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға) туралы ақпаратты жазбаша нысанда беру;

3) шарт бойынша берілген ақшаны ішінара немесе толық мерзімінен бұрын банкке қайтару туралы қарыз алушының өтініші бойынша ақысыз, үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде оны негізгі борышқа, сыйақыға, комиссияларға, тұрақсыздық айыбына және айыппұл санкцияларының өзге де түрлеріне, сондай-ақ төленуге жататын басқа да сомаларға бөлінген, қайтарылуға тиісті соманың мөлшері туралы хабардар ету;

4) қарыз алушыны шарт талаптарының жақсару жағына қарай оларды өзгерту туралы шартта көзделген тәртіпте хабардар ету;

5) шарт бойынша міндеттемелерді орындау мерзімінің өтуі бар болған жағдайда қарыз алушыны шартта көзделген тәсілмен және мерзімде, бірақ міндеттемелерді орындау мерзімінің өтуі басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей, мерзім өткен берешектің мөлшерін көрсете отырып шарт бойынша төлемдерді енгізу қажеттілігі және қарыз алушының өз міндеттемелерін орындамау салдары туралы хабардар ету;

6) Өтініштер туралы заңның 8-бабында белгіленген мерзімде қарыз алушының жазбаша өтінішін қарау және оған жазбаша жауап дайындау;

7) Банктер туралы заңның 36-бабында көзделген қарыз алушы-жеке тұлғаның жазбаша өтінішін алған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде шарт талаптарына ұсынылған өзгерістерді қарау және қарыз алушыға жазбаша нысанда мыналар:

шарт талаптарына ұсынылған өзгерістермен келісуі;

шарт талаптарын өзгерту бойынша өз ұсыныстары;

мұндай бас тартудың дәлелді себебін көрсетумен шарт талаптарын өзгертуден бас тарту туралы хабарлайды;

8) банктің шарт бойынша құқығы (талап етуі) үшінші тұлғаға өту талаптары қамтылған шарт (бұдан әрі – талап ету құқығын басқаға беру шарты) жасалған кезде:

талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалғанға дейін құқықтардың (талап етулердің) үшінші тұлғаға өту мүмкіндігі туралы, сондай-ақ осындай басқаға беруге байланысты қарыз алушының дербес деректерінің өңделетіні туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен;

талап ету құқығын басқаға беру шарты жасалған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде банктік қарызды өтеу жөніндегі бұдан былайғы төлемдердің үшінші тұлғаға (шарт бойынша құқық (талап ету) өткен тұлғаның атауы және тұрған жері) тағайындалатынын, берілген құқықтардың (талап етулердің) толық көлемін, сондай-ақ негізгі борыштың, сыйақының, комиссиялардың, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мерзімі өткен және ағымдағы сомаларының және төленуге жататын басқа да сомалардың қалдықтарын көрсете отырып, құқықтың (талап етудің) үшінші тұлғаға өткені туралы шартта көзделген не Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін тәсілмен қарыз алушыны (немесе оның уәкілетті өкілін) хабардар етуге;

9) жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес ипотекалық қарыз шарты бойынша міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алу болған жағдайда, банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым міндеттемені орындаудың мерзімін өткізіп алу басталған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қарыз алушыны жеке тұлғаның кәсіпкерлік қызметпен байланысты емес ипотекалық қарыз шартында көзделген тәсілмен және мерзімдерде:

1) міндеттемені орындау бойынша мерзімін өткізіп алудың туындағаны және мерзімі өткен берешек мөлшерін көрсете отырып, ипотекалық қарыз шарты бойынша төлемдер енгізу қажеттігі;

2) объективті себептер болған кезде, ипотекалық қарыз шартының талаптарын, оның ішінде Банктер туралы заңның 34-1-бабының 7-тармағында көзделген талаптарын өзгерту арқылы берешекті реттеу мүмкіндігі туралы хабардар етеді.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2019 № 3 (01.02.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7. Банк үшін тыйым салуды көздейтін шектеулер мынадай талаптарды қамтиды:

1) қарыз алушы – жеке тұлғамен шарт жасасу күніне белгіленген қарызға қызмет көрсету бойынша комиссиялар мен өзге де төлемдердің мөлшерлерін және есептеу тәртібін бір жақты тәртіппен ұлғайту жағына өзгерту;

2) жасалған шарт аясында комиссияның жаңа түрлерін бір жақты тәртіппен енгізу;

3) қарыз беру туралы шартпен сақтандыру шартын жасасу туралы және (немесе) қамтамасыз ету болып табылатын мүліктің нарықтық құнын анықтау мақсатында бағалау жүргізуге талаптар көзделген болса қарыз алушыны, кепіл берушіні сақтандыру ұйымын және (немесе) бағалаушыны таңдау кезінде шектеу, сондай-ақ қарыз алушыға өзінің өмірі мен денсаулығын сақтандыру міндетін жүктеу;

4) мына жағдайларды қоспағанда, жасалған шарт аясында бір жақты тәртіппен жаңа қарыздар беруді тоқтата тұру:

банктің шартта көзделген жаңа қарыздар беруді жүзеге асырмау құқығы туындаған кезде;

қарыз алушының шарт бойынша банк алдындағы өз міндеттемелерін бұзуы;

халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес келетін Банктің ішкі кредиттік саясатына сәйкес банк жүргізген мониторингтің нәтижесі бойынша анықталған қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлауы;

банктің шартты тиісінше орындауына ықпал ететін Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарының өзгеруі;

5) мына жағдайларды қоспағанда, заңды тұлғалармен шарт жасасу күніне белгілеген сыйақы ставкасын бір жақты тәртіппен өсіру жағына өзгерту:

шартпен көзделген жағдайларда, қарыз алушының қарыз алу және қызмет көрсетумен байланысты дәйекті ақпарат ұсыну бойынша өз міндеттемелерін бұзуы;

1994 жылғы 27 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде (Жалпы бөлім) (бұдан әрі – Кодекс) және 1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде (Ерекше бөлім) көзделген жағдайларда, сондай-ақ шартта көзделген мынадай жағдайларда банкте міндеттемелерді мерзімінен бұрын орындауды талап ету құқығының туындауы:

банктің алдын ала жазбаша хабарламасыз, жиынтығында акционерлік қоғамның (шаруашылық серіктестіктің) акцияларының он және одан көп пайызын (қатысу үлесін) иеленетін қарыз алушының қатысушылары (акционерлері) құрамының өзгеруі;

қарыз алушымен және (немесе) кепіл берушімен кепілге қойылған мүліктің құжаттар бойынша және нақты болуын, мөлшерін, жай-күйін және оны сақтау талаптарын, сондай-ақ үшінші тұлғалардың қарыз алушының (кепіл берушінің) мүлкіне, оның ішінде банкке кепілге қойылған мүлікке талап етуді беру кепіл ұстаушы болып табылатын банктің тексеру құқығын бұзуы;

6) 1 (бір) жылға дейінгі мерзімге берілген қарызды алған күннен бастап 6 (алты) айға дейін, 1 (бір) жылдан астам мерзімге берілген қарызды алған күннен бастап 1 (бір) жылға дейін негізгі борышты мерзімінен бұрын ішінара мерзімінен бұрын өтеу немесе толығымен мерзімінен бұрын өтеу жағдайларын қоспағанда, қарыздарды мерзімінен өтегені үшін тұрақсыздық айыбын немесе айыппұл санкцияларының өзге түрлерін өндіріп алу;

7) негізгі борышты немесе сыйақыны өтеу күні демалыс не мереке күніне түскен болса және қарыз алушы сыйақыны немесе негізгі борышты төлеу одан кейінгі жұмыс күні жүргізген жағдайда тұрақсыздық айыбын немесе басқа айыппұл санкцияларын өндіріп алу.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.02.2013 № 74 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 9 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5-т. қараңыз) қаулыларымен.

8. Жеке тұлғамен шартты жасасқанға дейін банк Банктер туралы заңның 39-бабы 2-тармағының екінші бөлігінде көзделген іс-шараларды жүзеге асырады. Бұл ретте банк оның ішкі қағидаларына сәйкес сараланған және аннуитеттік төлемдер әдістерімен банктік қарызды өтеу кестелерінің жобаларын есептеу кезінде қолданылатын кезеңділікпен есептелген қарызды өтеу кестелерінің қосымша жобаларын ұсынуы мүмкін.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 9 (01.07.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

9. Шартқа тараптардың қолдары қойылған қарызды өтеу кестесі қоса беріледі, онда:

шарттың нөмірі мен жасалған күні;

қарыз сомасы мен валютасы;

өтеу күндері және негізгі борышты, сыйақыны өтеу сомасы және олардың жиынтық мәні көрсетілген кезекті төлемдердің мөлшерлері;

келесі өтеу күніндегі негізгі борыштың қалдықтары;

төленуі тиіс негізгі борыш пен сыйақының жалпы жиынтық сомасы және олардың жиынтық мәні;

қарызды өтеу кестесі жасалған күн көрсетіледі.

Сыйақы мөлшерлемесі өзгермелі шарт бойынша қарызды өтеу кестесі оның берілу күніне жасалады және одан кейін кезекті төлемдердің мөлшерлері түзетіледі және шартта белгіленген тәртіппен қарыз алушыға (тең қарыз алушыға) жіберіледі.

Егер қарыз алушы (тең қарыз алушы) жеке тұлға болып табылса, қарызды беру күніне жасалған қарызды өтеу кестесінде сондай-ақ қарыз алушының (тең қарыз алушының) таңдаған әдісі туралы белгісі бар банк ұсынған өтеу әдістерінің тізбесі болады.

Қарызды өтеу кестесінен басқа қарыз алушы – жеке тұлғамен жасалатын шартқа осы қаулының қосымшасына сәйкес нысан бойынша Қарыз алушы-жеке тұлғаға арналған банктік қарыз шарты бойынша жадынама қоса беріледі.

Қарыз алушының ақшалай міндеттемелерінің сомасын (мөлшерін) және (немесе) оларды төлеу мерзімін өзгертуге әкеп соғатын қарыз талаптары өзгертілген кезде банк жаңа талаптарды ескере отырып банктік қарыз шарты бойынша жаңа қарызды өтеу кестесін және қарыз алушы – жеке тұлға үшін жадынаманы жасайды және береді.

Қарыз алушының өтініші негізінде кредиттік желі шеңберінде қарыздың кезекті бөлігін беру кезінде қарыз алушыға қарызды өтеу кестесі және осы тармақтың талаптарына сәйкес осы қаулыға қосымшаға сәйкес нысан бойынша жасалған банктік қарыз шарты бойынша қарыз алушы – жеке тұлға үшін жадынама беріледі.

Қаулының 8-тармағының және осы тармағының талаптары бір айдан аспайтын мерзімге берілген қарызға, кредиттік желі шеңберінде төлем карточкасы бойынша берілген қарызға, овердрафт кредитіне, сондай-ақ өзінің шеңберінде қарыз алу үшін шарт (шарттар) жасасу немесе қарыз алушының қарыз беру туралы өтініш (өтініштер) беруі қажет кредиттік желі беру (ашу) туралы келісімге қолданылмайды.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.12.2017 № 249 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2018 № 257 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа) қаулыларымен.

10. Шарт банк пен қарыз алушының арасында жазбаша нысанда қажет болған жағдайда басқа тiлдердегi аудармасын қоса берумен, қазақ және орыс тілдерінде, ал шетелдік тұлғалармен шарт жасасқан жағдайда – қазақ тілінде және тараптарға қолайлы тілде жасалады.

Кодекстің 388-бабының талабына сәйкес баспада жарияланатын шарттың үлгі талаптарын қоспағанда, шарттың мәтіні А4 форматты парақтарда, "Тimеs New Rоmаn" шрифтінің мөлшері 12-ден кем емес, әдеттегі әріпаралық, бір жоларалық интервалмен және абзац шегінісін қолдана отырып теріледі.

Осы қаулының 3-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 12), 13), 14), 15) және 16) тармақшаларында және 2-тармағының 6) тармақшасында көрсетілген талаптар шарттың бірінші бетінен бастап көрсетілген жүйелілікпен көрсетіледі.

Кредиттік желі ұсыну (ашу) туралы келісімді, сондай-ақ оның шеңберінде шартты (шарттарды) жасау немесе қарыз алушының кредиттік желі ұсыну (ашу) туралы келісімнің ажырамас бөлігі (бөліктері) болып табылатын және соның (солардың) негізінде кезекті қарызды беру жүзеге асырылатын өтінішті (өтініштерді) беруі арқылы кредиттік желі ұсыну кезінде:

кредиттік желі ұсыну (ашу) туралы келісімде кредиттік желінің жалпы сомасы мен жалпы мерзімі көрсетіледі;

осы қаулының 3-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 9), 12) және 16) тармақшаларында көзделген талаптар шартта немесе өтініште көрсетілген жүйелілікпен көрсетіледі;

осы қаулының 2, 4, 4-1, 5, 6 және 7-тармақтарында, 3-тармағының 8), 10), 11), 13), 14), 15), 17), 18) және 19) тармақшаларында көзделген талаптар кредиттік желі ұсыну (ашу) туралы келісімде көрсетілген жағдайда, оларды шартта немесе өтініште қосымша көрсету талап етілмейді.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 22.12.2017 № 249 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

10-1. 10-тармағының бірінші бөлігін қоспағанда, осы қаулының талаптары шарттың шет мемлекеттің құқығымен реттелетіндігі көзделген, Қазақстан Республикасының бейрезиденттері болып табылатын кредитор банктердің қатысуымен синдикатталған қарыз беру жөніндегі шарттарға қолданылмайды.

Ескерту. Қаулы 10-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 30.10.2015 № 200 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-2. Тараптар Кодекстің 381-бабына сәйкес шарттың элементтері қамтылатын аралас шартты жасаған кезде аралас шарт осы қаулының 10-тармағының бірінші және екінші бөліктерінің талаптарына сәйкес келеді.

Шарт бөлігіндегі аралас шартта осы қаулының 10-тармағының үшінші бөлігінде көрсетілген талап ескеріле отырып осы қаулының 2-тармағында көрсетілген тізбеге сәйкес міндетті талаптар қамтылады.

Егер шартта оның жекелеген талаптары Кодекстің 388-бабына сәйкес оларға сілтеме бар үлгілік талаптармен айқындалатын болса, не Кодекстің 389-бабына сәйкес қосылу талаптарымен шарт жасалған жағдайда, банк пен қарыз алушының қолтаңбалары қамтылатын шарттың (қосылу туралы өтініш) бөлігі осы қаулының 10-тармағының бірінші және екінші бөліктерінің талаптарына сәйкес келеді және шарттың бірінші бетінен бастап көрсетілген жүйелілікпен осы қаулының 3-тармағының 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 9), 11), 12), 13), 14) және 16) тармақшаларында көзделген талаптар қамтылады.

Тараптардың келісімі бойынша банк пен қарыз алушының қолтаңбалары қамтылатын шарттың бөлігінде осы тармақта көзделмеген қосымша талаптар қамтылады.

Ескерту. Қаулы 10-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 9 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
11. Алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 29.10.2018 № 257 (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

12. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күннен екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

13. Қаржылық қызмет көрсетуді тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің директоры (Л.Е. Үсенбекова):

1) Заң департаментімен (Н.В. Сәрсенова) бірлесіп, осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қолға алсын;

2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен күннен бастап, он күндік мерзімде оны Агенттіктің мүдделі бөлімшелеріне және, "Қазақстан қаржыгерлерінің қауымдастығы" және "Атамекен" одағы" Қазақстан ұлттық экономикалық палатасы" заңды тұлғалар бірлестіктеріне және мәлімет үшін жеткізсін.

14. Агенттік Төрайымының Қызметі (А.Ә. Кенже) осы қаулыны Қазақстан Республикасының бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау шараларын қолға алсын.

15. Осы қаулының орындалуын бақылау Агенттік Төрайымының орынбасары М.Б. Байсыновқа жүктелсін.

Төрайым

Е. Бахмутова

	Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2011 жылғы 28 ақпандағы № 18 қаулысына қосымша
	Нысан

Қарыз алушы-жеке тұлғаға арналған банктік қарыз шарты бойынша жадынама _________ (жылы, күні, айы) _________________ № _________________ жағдай бойынша (жылы, күні, айы)

Ескерту. Қаулы қосымшамен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 16.07.2014 № 145 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда– ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 29.10.2018 № 257 (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

1	Қарыз сомасы және валютасы
2	Қарыз мерзімі
3	Төлемдер саны
4	Сыйақы мөлшерлемесінің түрі (белгіленген немесе өзгермелі), жылдық пайыздармен сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері
5	Дәйекті, жылдық, тиімді, салыстырмалы есептеудегі сыйақы мөлшерлемесінің мөлшері
6	Қарыз алушы банктік қарыз шартын жасаған кезде немесе банктік қарыз шартына қосымша келісім жасаған кезде төлеген комиссиялар мен өзге де төлемдердің атауы және мөлшерлері
7	Өтелетін жалпы сома
8	Сыйақының жиынтық сомасы
9	Негізгі борышты және сыйақыны уақтылы өтемегені үшін тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мөлшері
10	Сақтандыру шарттарының мерзімін ұзарту мерзімі
11	Банктік қарыз шартының талаптарына сәйкес айыппұлдардың, өсімпұлдардың өзге де түрлері (оның ішінде қарызды мақсатты пайдаланбағаны, сақтандыру шарттарын уақтылы ресімдемегені үшін және сол сияқты)	1)___________________________________ (айыппұлдың, өсімпұлдың атауы, олардың мөлшерлері) 2)__________________________________ (айыппұлдың, өсімпұлдың атауы, олардың мөлшерлері) 3)__________________________________ (айыппұлдың, өсімпұлдың атауы, олардың мөлшерлері)
12	Банктің байланыс деректері (телефон нөмірлері, электрондық почта мекенжайы, банк сайтының мекенжайы)

Об определении перечня обязательных условий договора банковского займа

Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 февраля 2011 года № 18. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 апреля 2011 года № 6877. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 23 декабря 2019 года № 248.

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 248 (вводится в действие с 01.01.2020).
Сноска. Заголовок в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 29.10.2018 № 257 (вводится в действие с 01.01.2019).

В целях реализации пункта 2 статьи 34 Закона Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (далее – Закон о банках) Правление Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - Агентство) ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 29.10.2018 № 257 (вводится в действие с 01.01.2019).

1-1. Для целей постановления используются следующие понятия:

1) банк - банк второго уровня, в том числе исламский банк при проведении банковской операции, предусмотренной подпунктом 3) пункта 1 статьи 52-5 Закона о банках, акционерное общество "Банк Развития Казахстана", организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, имеющая лицензию на осуществление банковских заемных операций;

2) синдикат банков – два и более банков, объединенные с целью проведения совместных заемных операций и снижения возможных потерь для каждого участника в случае неплатежеспособности заемщика, при сохранении юридической и финансовой самостоятельности входящих в синдикат банков;

3) кредитная линия – обязательство банка кредитовать заемщика на условиях, позволяющих заемщику самому определять время получения банковского займа, но в пределах суммы и времени, определенных правилами о внутренней кредитной политике банка для такой формы кредитования и соглашением о предоставлении (открытии) кредитной линии;

4) соглашение о предоставлении (открытии) кредитной линии – договор банковского займа, заключенный на условиях, позволяющих заемщику самому определять в договоре (договорах) или заявлении (заявлениях), являющемся (являющихся) неотъемлемой (неотъемлемыми) частью (частями) соглашения о предоставлении (открытии) кредитной линии, сумму и время получения займа, но в пределах суммы и времени, определенных правилами о внутренней кредитной политике банка для такой формы кредитования и соглашением о предоставлении (открытии) кредитной линии;

5) синдицированный заем – банковский заем, совместно сформированный и предоставленный двумя и более банками, являющимися участниками синдиката банков, заемщику (группе связанных заемщиков) на основании одного договора банковского займа (с приложением к нему, при необходимости, и других документов);

6) вознаграждение – плата за предоставленный банковский заем, определенная в процентном выражении к сумме займа из расчета годового размера причитающихся банку денег, либо, в случаях предусмотренных настоящим постановлением, в фиксированной сумме.

Сноска. Постановление дополнено пунктом 1-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

2. Договор банковского займа (далее - договор), заключаемый банком, содержит условия, установленные законодательством Республики Казахстан для договоров соответствующего вида, условия, определенные по соглашению сторон, а также обязательные условия согласно следующему перечню:

1) общие условия договора;

2) права заемщика;

3) права банка;

4) обязанности банка;

5) ограничения для банка;

6) ответственность сторон за нарушение обязательств;

7) порядок внесения изменений в условия договора;

8) при предоставлении синдицированного банковского займа - сумму или долю участия в займе каждого банка-участника синдиката, в том числе с распределением доли возможных потерь для каждого участника синдиката в случае неплатежеспособности заемщика;

9) исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).
10) исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

11) условие, предусматривающее, что при уступке банком права (требования) по договору третьему лицу требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора с заемщиком в рамках договора, распространяются на правоотношения заемщика с третьим лицом, которому уступлено право (требование).

Сноска. Пункт 2 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 22.12.2017 № 249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

3. Общие условия договора содержат:

1) дату заключения договора;

2) цель банковского займа (далее - заем), соответствующую бизнес-плану или технико-экономическому обоснованию займа и (или) заявлению, представленным заемщиком, за исключением займа, выданного на срок не более 1 (одного) месяца, займа, выданного в рамках кредитной линии по платежной карточке, кредита овердрафт, а также соглашения о предоставлении (открытии) кредитной линии;

3) сумму и валюту займа;

4) срок займа;

5) вид ставки вознаграждения (фиксированная или плавающая), размер ставки вознаграждения (в годовых процентах либо в фиксированной сумме), размер ставки вознаграждения в достоверном годовом эффективном сопоставимом исчислении в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 марта 2012 года № 137 "Об утверждении Правил исчисления ставок вознаграждения в достоверном, годовом, эффективном, сопоставимом исчислении (реальной стоимости) по займам и вкладам" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 7663), на дату заключения договора.

Указание размера ставки вознаграждения в фиксированной сумме допускается по займу, выданному на срок не более одного месяца, займу, выданному в рамках кредитной линии по платежной карточке, кредиту овердрафт, а также соглашению о предоставлении (открытии) кредитной линии.

Размер годовой эффективной ставки вознаграждения по займу со ставкой вознаграждения в годовых процентах либо в фиксированной сумме не должен превышать предельный размер, определенный постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 377 "Об утверждении предельного размера годовой эффективной ставки вознаграждения" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8306);

6) порядок расчета плавающей ставки вознаграждения в случае, если договором предусмотрена плавающая ставка вознаграждения;

7) вид наценки при предоставлении исламским банком коммерческого кредита (фиксированная или в процентном выражении от цены покупки товара);

8) способ погашения (наличными, в безналичном порядке);

9) метод погашения займа: аннуитетный (с погашением равными платежами) или дифференцированный (с погашением основного долга равными долями) либо другой метод в соответствии с внутренними правилами банка;

10) очередность погашения задолженности по займу;

11) порядок исчисления и размер неустойки (штрафа, пени) за несвоевременное погашение основного долга и уплату вознаграждения. При выдаче займа физическому лицу указывается предельный размер неустойки (штрафа, пени), а также порядок ее исчисления, предусмотренный Законом о банках;

12) полный перечень комиссий и иных платежей, а также их размеры, подлежащие взиманию в связи с выдачей и обслуживанием займа;

13) порядок (через кассу, на банковский счет через удаленный терминал и другие по согласованию сторон), периодичность погашения займа и вознаграждения;

14) обеспечение (вид: залог, неустойка, гарантия, поручительство, удержание и иные виды), за исключением займа, предоставляемого без обеспечения;

15) меры, принимаемые банком при неисполнении либо ненадлежащем исполнении заемщиком обязательств по договору;

16) срок действия договора;

17) виды и сроки отчетности, представляемой заемщиком - юридическим лицом банку;

18) указание о наличии согласия заемщика (созаемщика) на предоставление сведений о нем в кредитные бюро и на предоставление кредитным бюро банку кредитного отчета о нем, а также информации, связанной с исполнением сторонами своих обязательств;

19) информацию о почтовом и электронном адресе банка, а также данные о его официальном интернет–ресурсе.

Сноска. Пункт 3 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 24.12.2012 № 372 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными постановлением Правления Национального Банка РК от 16.07.2014 № 145 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.01.2016 № 9 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 22.12.2017 № 249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

4. Права заемщика содержат условия, предусматривающие возможность:

1) физического лица, получившего заем, не связанный с осуществлением предпринимательской деятельности, на приобретение товаров, работ и услуг, в течение четырнадцати календарных дней с даты заключения договора возврата займа с оплатой вознаграждения, начисленного банком с даты предоставления займа, без уплаты неустойки и иных видов штрафных санкций за возврат займа;

2) в случае, если дата погашения основного долга и (или) вознаграждения выпадает на выходной либо праздничный день, произвести оплату основного долга и (или) вознаграждения в следующий за ним рабочий день без уплаты неустойки и иных видов штрафных санкций;

3) по заявлению получить в срок не более трех рабочих дней безвозмездно не чаще одного раза в месяц информацию в письменной форме о распределении (на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы) поступающих денег в счет погашения задолженности по договору;

4) по заявлению о частичном или полном досрочном возврате банку предоставленных по договору денег безвозмездно в срок не более трех рабочих дней получить в письменной форме сведения о размере причитающейся к возврату суммы с разбивкой на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы;

5) частичного досрочного погашения или полного досрочного погашения основного долга по истечении шести месяцев с даты получения займа, выданного на срок до одного года, по истечении одного года с даты получения займа, выданного на срок свыше одного года, без оплаты неустойки или иных видов штрафных санкций;

6) в течение четырнадцати календарных дней с даты получения уведомления об изменении условий договора в сторону их улучшения для заемщика отказаться от предложенных банком улучшающих условий в порядке, предусмотренном договором;

7) письменно обратиться в банк при возникновении спорных ситуаций по получаемым услугам и получить ответ в сроки, установленные статьей 8 Закона Республики Казахстан от 12 января 2007 года "О порядке рассмотрения обращений физических и юридических лиц" (далее – Закон об обращениях);

8) физического лица в течение тридцати календарных дней с даты наступления просрочки исполнения обязательства посетить банк и представить письменное заявление, содержащее сведения о причинах возникновения просрочки исполнения обязательства по договору, доходах и других подтвержденных обстоятельствах (фактах), которые обуславливают его заявление о внесении изменений в условия договора, в том числе связанных с:

изменением в сторону уменьшения ставки вознаграждения по договору;

изменением валюты суммы остатка основного долга по банковскому займу, выданному в иностранной валюте, на национальную валюту;

отсрочкой платежа по основному долгу и (или) вознаграждению;

изменением метода погашения задолженности или очередности погашения задолженности, в том числе с погашением основного долга в приоритетном порядке;

изменением срока действия договора;

прощением просроченного основного долга и (или) вознаграждения, отменой неустойки (штрафа, пени);

9) физического лица по договору ипотечного займа, не связанного с предпринимательской деятельностью, в течение тридцати календарных дней со дня получения уведомления, предусмотренного пунктом 7 статьи 34-1 Закона о банках, информировать банк о принятом решении способом, предусмотренным договором ипотечного займа.

Сноска. Пункт 4 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

4-1. Договор ипотечного займа, заключенный с физическим лицом, содержит право заемщика письменно обратиться к банковскому омбудсману в соответствии с Законом о банках для урегулирования разногласий, возникших из заключенного договора ипотечного займа.

Сноска. Постановление дополнено пунктом 4-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 24.12.2012 № 372 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); внесены изменения на казахском языке, текст на русском не меняется в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

5. Права банка содержат условия, предусматривающие возможность:

1) в одностороннем порядке изменять условия договора в сторону их улучшения для заемщика в случаях, предусмотренных пунктом 3 статьи 34 Закона о банках, а также установленных в договоре;

2) требовать досрочного возврата суммы займа и вознаграждения по нему при нарушении заемщиком срока, установленного для возврата очередной части займа и (или) выплаты вознаграждения, более чем на сорок календарных дней.

Сноска. Пункт 5 с изменением, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28.01.2016 № 9 (вводится в действие с 01.07.2016); внесены изменения на казахском языке, текст на русском не меняется в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

6. Обязанности банка содержат условия, предусматривающие требования:

1) принять заем в течение четырнадцати календарных дней с даты заключения договора у заемщика - физического лица, получившего заем, не связанный с осуществлением предпринимательской деятельности, на приобретение товаров, работ и услуг с удержанием вознаграждения, начисленного с даты предоставления займа, без удержания неустойки или иных видов штрафных санкций за возврат;

2) по заявлению заемщика безвозмездно не чаще одного раза в месяц представить в срок не более трех рабочих дней в письменной форме информацию о распределении (на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы) поступающих денег в счет погашения задолженности по договору;

3) по заявлению заемщика о частичном или полном досрочном возврате банку предоставленных по договору денег безвозмездно в срок не более трех рабочих дней сообщить ему размер причитающейся к возврату суммы с разбивкой на основной долг, вознаграждение, комиссии, неустойки и иные виды штрафных санкций, а также другие подлежащие уплате суммы;

4) уведомить заемщика об изменении условий договора в сторону их улучшения в порядке, предусмотренном договором;

5) при наличии просрочки исполнения обязательства, но не позднее тридцати календарных дней с даты ее наступления уведомить заемщика способом и в сроки, предусмотренные договором, о необходимости внесения платежей по договору с указанием размера просроченной задолженности и о последствиях невыполнения заемщиком своих обязательств по договору;

6) рассмотреть и подготовить письменный ответ на письменное обращение заемщика в сроки, установленные статьей 8 Закона об обращениях;

7) в течение пятнадцати календарных дней со дня получения письменного заявления заемщика-физического лица, предусмотренного статьей 36 Закона о банках, рассмотреть предложенные изменения в условия договора и в письменной форме сообщить заемщику о (об):

согласии с предложенными изменениями в условия договора;

своих предложениях по изменению условий договора;

отказе в изменении условий договора с указанием мотивированных обоснований причин такого отказа;

8) при заключении договора, содержащего условия перехода права (требования) банка по договору третьему лицу (далее - договор уступки права требования), уведомить заемщика (или его уполномоченного представителя):

до заключения договора уступки права требования о возможности перехода прав (требований) третьему лицу, а также об обработке персональных данных заемщика в связи с такой уступкой способом, предусмотренным в договоре, либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан;

о состоявшемся переходе права (требования) третьему лицу способом, предусмотренным в договоре либо не противоречащим законодательству Республики Казахстан, в течение тридцати календарных дней со дня заключения договора уступки права требования с указанием назначения дальнейших платежей по погашению банковского займа третьему лицу (наименование и место нахождения лица, которому перешло право (требование) по договору), полного объема переданных прав (требований), а также остатков просроченных и текущих сумм основного долга, вознаграждения, комиссий, неустойки (штрафа, пени) и других подлежащих уплате сумм;

9) при наличии просрочки исполнения обязательства по договору ипотечного займа физического лица, не связанного с предпринимательской деятельностью, в течение тридцати календарных дней с даты наступления просрочки исполнения обязательства уведомить заемщика способом и в сроки, предусмотренные данным договором о:

возникновении просрочки по исполнению обязательства и необходимости внесения платежей с указанием размера просроченной задолженности;

возможности урегулирования задолженности путем изменения условий договора ипотечного займа, в том числе предусмотренных пунктом 7 статьи 34-1 Закона о банках, при наличии объективных причин.

Сноска. Пункт 6 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.01.2019 № 3 (вводится в действие с 01.02.2019).

7. Ограничения для банка содержат условия, предусматривающие запрет:

1) в одностороннем порядке изменять в сторону увеличения установленные на дату заключения договора с заемщиком - физическим лицом размеры и порядок расчета комиссий и иных платежей по обслуживанию займа;

2) в одностороннем порядке вводить новые виды комиссий в рамках заключенного договора;

3) ограничивать заемщика, залогодателя в выборе страховой организации и (или) оценщика, если условиями о предоставлении займа предусмотрены требования о заключении договоров страхования и (или) на проведение оценки в целях определения рыночной стоимости имущества, являющегося обеспечением, а также возложение на заемщика обязанность страховать свою жизнь и здоровье;

4) в одностороннем порядке приостанавливать выдачу новых займов в рамках заключенного договора, за исключением случаев:

предусмотренных договором, при которых у банка возникает право не осуществлять предоставление новых займов;

нарушения заемщиком своих обязательств перед банком по договору;

ухудшения финансового состояния заемщика, выявленного по результатам мониторинга, проводимого банком в соответствии с внутренней кредитной политикой Банка, соответствующей международным стандартам финансовой отчетности;

изменения требований законодательства Республики Казахстан, влияющих на надлежащее исполнение банком договора;

5) в одностороннем порядке изменять в сторону увеличения установленные на дату заключения договора с юридическими лицами ставки вознаграждения, за исключением случаев:

нарушения заемщиком своих обязательств по предоставлению достоверной информации, связанной с получением и обслуживанием займа, в случаях, предусмотренных договором;

возникновения у банка права требования досрочного исполнения обязательства в случаях, предусмотренных Гражданским кодексом Республики Казахстан (Общая часть) от 27 декабря 1994 года (далее – Кодекс) и Гражданским кодексом Республики Казахстан (Особенная часть) от 1 июля 1999 года, а также в следующих случаях, предусмотренных договором:

изменения состава участников (акционеров) заемщика, в совокупности владеющих десятью и более процентами акций (долей участия) акционерного общества (хозяйственного товарищества), без предварительного письменного уведомления банка;

нарушения заемщиком и (или) залогодателем права банка, являющегося залогодержателем, проверять по документам и фактически наличие, размер, состояние и условия хранения заложенного имущества, а также предъявления третьими лицами требований к имуществу заемщика (залогодателя), в том числе имуществу, заложенному банку;

6) взимать неустойку или иные виды штрафных санкций за досрочное погашение займов, за исключением случаев частичного досрочного погашения или полного досрочного погашения основного долга до 6 (шести) месяцев с даты получения займа, выданного на срок до 1 (одного) года, до 1 (одного) года с даты получения займа, выданного на срок свыше 1 (одного) года;

7) взимать неустойку или иные виды штрафных санкций в случае, если дата погашения основного долга или вознаграждения выпадает на выходной либо праздничный день, и уплата вознаграждения или основного долга производится в следующий за ним рабочий день.

Сноска. Пункт 7 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 25.02.2013 № 74 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенным постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28.01.2016 № 9 (порядок введения в действие см. п. 5).

8. До заключения договора с физическим лицом банк осуществляет мероприятия, предусмотренные частью второй пункта 2 статьи 39 Закона о банках. При этом банком в соответствии с его внутренними правилами могут быть предложены дополнительные проекты графиков погашения займа, рассчитанных с периодичностью применяемой при расчете проектов графиков погашения банковского займа методами дифференцированных и аннуитетных платежей.

Сноска. Пункт 8 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28.01.2016 № 9 (вводится в действие с 01.07.2016).

9. К договору прилагается подписанный его сторонами график погашения займа, в котором указываются:

номер и дата заключения договора;

сумма и валюта займа;

даты погашения и размеры очередных платежей с указанием сумм погашения основного долга, вознаграждения и их суммарного значения;

остатки основного долга на дату следующего погашения;

общие итоговые суммы основного долга и вознаграждения, подлежащие выплате, и их суммарное значение;

дата составления графика погашения займа.

По договору с плавающей ставкой вознаграждения график погашения займа составляется на дату его выдачи, и в последующем размеры очередных платежей корректируются и доводятся до сведения заемщика (созаемщика) в порядке, установленном договором.

Если заемщиком (созаемщиком) является физическое лицо, график погашения займа, составленный на дату выдачи займа, также содержит перечень предложенных банком методов погашения займа с отметкой заемщика (созаемщика) о выбранном методе.

К договору, заключаемому с заемщиком - физическим лицом, помимо графика погашения займа прилагается Памятка для заемщика - физического лица по договору банковского займа по форме согласно приложению к настоящему постановлению.

При изменении условий займа, влекущих изменение суммы (размера) денежных обязательств заемщика и (или) срока их уплаты, банком составляются и выдаются заемщику новые график погашения займа и памятка для заемщика - физического лица по договору банковского займа с учетом новых условий.

При предоставлении очередной части займа в рамках кредитной линии на основании заявления заемщика, заемщику предоставляются график погашения займа и памятка для заемщика - физического лица по договору банковского займа в соответствии с требованиями настоящего пункта, составленная по форме согласно приложению к настоящему постановлению.

Требования пункта 8 и настоящего пункта постановления не распространяются на заем, выданный на срок не более одного месяца, заем, выданный в рамках кредитной линии по платежной карточке, кредит овердрафт, а также соглашение о предоставлении (открытии) кредитной линии, в рамках которого для получения займа необходимо заключение договора (договоров) или подача заемщиком заявления (заявлений) о предоставлении займа.

Сноска. Пункт 9 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28.01.2016 № 9 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными постановлением Правления Национального Банка РК от 22.12.2017 № 249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2018 № 257 (вводятся в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Договор заключается между банком и заемщиком в письменной форме на казахском и русском языках с приложением в необходимых случаях перевода на другие языки, а в случае заключения договора с иностранными лицами - на казахском и приемлемом для сторон языке.

Текст договора печатается на листах формата А4, шрифтом "Times New Rоmаn" размером не менее 12, с обычным межбуквенным, одинарным межстрочным интервалами и применением абзацных отступов, за исключением примерных условий договора, публикуемых в печати в соответствии с требованием статьи 388 Кодекса.

Условия, указанные в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 8), 9), 10), 11), 12), 13), 14), 15) и 16) пункта 3 и подпункте 6) пункта 2 настоящего постановления, отражаются начиная с первой страницы договора в указанной последовательности.

При предоставлении кредитной линии посредством заключения соглашения о предоставлении (открытии) кредитной линии, а также в рамках него договора (договоров) или подачи заемщиком заявления (заявлений), являющегося (являющихся) неотъемлемой (неотъемлемыми) частью (частями) соглашения о предоставлении (открытии) кредитной линии и на основании которого (которых) осуществляется выдача очередного займа:

в соглашении о предоставлении (открытии) кредитной линии указывается общая сумма и общий срок кредитной линии;

условия, предусмотренные в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 9), 12) и 16) пункта 3 настоящего постановления, указываются в договоре или заявлении в указанной последовательности;

условия, предусмотренные в пунктах 2, 4, 4-1, 5, 6 и 7, подпунктах 8), 10), 11), 13), 14), 15), 17), 18) и 19) пункта 3 настоящего постановления, в случае их указания в соглашении о предоставлении (открытии) кредитной линии не требуют дополнительного указания в договоре или заявлении.

Сноска. Пункт 10 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28.01.2016 № 9 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными постановлением Правления Национального Банка РК от 22.12.2017 № 249 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10-1. Требования настоящего постановления, за исключением части первой пункта 10, не распространяются на договоры по выдаче синдицированного займа с участием банков-кредиторов, являющихся нерезидентами Республики Казахстан, в которых предусмотрено, что договор регулируется правом иностранного государства.

Сноска. Приказ дополнен пунктом 10-1 в соответствии с постановлением Национального Банка РК от 30.10.2015 № 200 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10-2. При заключении сторонами смешанного договора в соответствии со статьей 381 Кодекса, в котором содержатся элементы договора, смешанный договор соответствует требованиям частей первой и второй пункта 10 настоящего постановления.

Смешанный договор в части договора содержит обязательные условия согласно перечню, указанному в пункте 2 настоящего постановления, с учетом требования, указанного в части третьей пункта 10 настоящего постановления.

Если в договоре предусмотрено, что его отдельные условия определяются примерными условиями, на которые есть отсылка в соответствии со статьей 388 Кодекса, либо в случае заключения договора на условиях присоединения в соответствии со статьей 389 Кодекса, часть договора (заявление о присоединении), содержащая подписи банка и заемщика, соответствует требованиям частей первой и второй пункта 10 настоящего постановления и содержит условия, предусмотренные в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5), 6), 7), 9), 11), 12), 13), 14) и 16) пункта 3 настоящего постановления, начиная с первой страницы договора в указанной последовательности.

По соглашению сторон часть договора, содержащая подписи банка и заемщика, включает в себя дополнительные условия, не предусмотренные настоящим пунктом.

Сноска. Приказ дополнен пунктом 10-2 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28.01.2016 № 9 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
11. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 29.10.2018 № 257 (вводится в действие с 01.01.2019).

12. Настоящее постановление вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования.

13. Департаменту защиты прав потребителей финансовых услуг (Усенбекова Л.Е.):

1) совместно с Юридическим департаментом (Сарсенова Н.В.) принять меры к государственной регистрации настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан довести его до сведения заинтересованных подразделений Агентства, Объединений юридических лиц "Ассоциация финансистов Казахстана" и "Национальная экономическая палата Казахстана "Союз "Атамекен".

14. Службе Председателя Агентства (Кенже А.А.) принять меры по опубликованию настоящего постановления в средствах массовой информации Республики Казахстан.

15. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Агентства Байсынова М.Б.

Председатель

Е. Бахмутова

Приложение к постановлению Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 28 февраля 2011 года № 18 Форма

Сноска. Постановление дополнено приложением в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 16.07.2014 № 145 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 29.10.2018 № 257 (вводится в действие с 01.01.2019).

Памятка для заемщика - физического лица по договору банковского займа
№ _________ от ____________________________
(день, месяц, год)
по состоянию на _____________________________________
(день, месяц, год)

1	Сумма и валюта займа
2	Срок займа
3	Количество платежей
4	Вид ставки вознаграждения (фиксированная или плавающая), размер ставки вознаграждения в годовых процентах
5	Размер ставки вознаграждения в достоверном, годовом, эффективном, сопоставимом исчислении
6	Наименование и размеры комиссий и иных платежей, оплаченных заемщиком на момент заключения с банком договора банковского займа или на момент заключения дополнительного соглашения к договору банковского займа
7	Общая сумма к погашению
8	Итоговая сумма вознаграждения
9	Размер неустойки (штрафа, пени) за несвоевременное погашение основного долга и вознаграждения
10	Срок пролонгации договоров страхования
11	Иные виды штрафов, пени согласно условиям договора банковского займа (в том числе за нецелевое использование займа, несвоевременное оформление договоров страхования и так далее)	1)___________________________________ (наименование штрафа, пени, их размеры) 2)__________________________________ (наименование штрафа, пени, их размеры) 3)__________________________________ (наименование штрафа, пени, их размеры)
12	Контактные данные банка (номера телефонов, адрес электронной почты, адрес сайта банка)