Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары түрлері қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 14 маусымдағы № 228 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 05 шілдеде № 8565 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің м.а. 2021 жылғы 29 желтоқсандағы № 614 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің м.а. 29.12.2021 № 614 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

"Білім туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 27 шілдедегі Заңының 5-бабының 44-5) тармақшасын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары түрлері қызметінің үлгілік қағидалары бекітілсін.

2. Мектепке дейінгі және орта білім департаменті (Ж.А. Жонтаева):

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде белгіленген тәртіпте мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрықты мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануын;

3) осы бұйрықты білім беру ұйымдарының назарына жеткізілуін қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-министр М.А. Әбеновке жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Б. Жұмағұлов

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 14 маусымдағы № 228 бұйрығымен бекітілген

Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары түрлері қызметінің үлгілік қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 16.05.2018 № 209 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары түрлері қызметінің үлгілік қағидалары (бұдан әрі – Үлгілік қағидалар) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 44-5) тармақшасына (бұдан әрі – "Білім туралы" Заңы), "Тиісті үлгідегі білім беру ұйымдары қызметінің үлгілік қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 30 қазандағы № 595 бұйрығына (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2018 жылғы 31 қазанда № 17657 болып тіркелген) сәйкес әзірленген және балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының барлық түрлерінің меншік нысандарына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан қызметінің тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымы – білім алушылардың, оның ішінде ерекше білім беру қажеттілігі бар балалардың жеке адамның, қоғам мен мемлекет мүддесіндегі білім беру және мәдени қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында қосымша білім берудің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының негізгі міндеттері:

1) ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіптік шыңдауға бағытталған сапалы білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау;

2) жеке адамның шығармашылық, рухани және күш-қуат мүмкіндіктерін дамыту, оларды іске асыру;

3) адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, жеке адам даралығын дамыту үшін жағдайлардың жасалу жолдары арқылы ой-өрісін байыту;

4) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны – Қазақстан Республикасына деген сүйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздер мен мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қастерлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға жат кез келген көріністерге немқұрайды қарамауға тәрбиелеу;

5) белсенді азаматтық ұстанымы бар жеке адамды тәрбиелеу, республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өміріне қатысу қажеттігін, жеке адамның өз құқықтары мен міндеттеріне саналы көзқарасын қалыптастыру;

6) балалардың экологиялық мәдениетін тәрбиелеу, оларды табиғатты қорғау қызметіне тарту;

7) қоғам өміріне бейімдеу;

8) олардың бос уақытын мазмұнды ұйымдастыру болып табылады.

4. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары түрлеріне:

1) мектепке дейінгі дамыту кешені (орталықтар, академиялар);

2) оқушылар сарайы (үйлер, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары);

3) жас натуралистер станциясы (балалар экологиялық орталықтары, биологиялық орталықтары, экологиялық-биологиялық орталықтар);

4) жас техниктер станциясы (орталықтар, балалар мен жасөспірімдердің техникалық шығармашылық мектептері);

5) жас туристер станциясы (балалар-жасөспірімдер туризмі орталықтары);

6) балалар аула клубы, балалар әскери-патриоттық клубы (клубтық бос уақытты қамту ұйымдары);

7) балалар өнер мектептері (балалар музыка мектептері, балалар көркемөнер мектептері, балалар өнер мектептері, көркем-эстетикалық бағыттағы мектептері);

8) балалар сауықтыру лагерлері (орталықтар, кешендер, қала сыртындағы сауықтыру лагерлері және күндізгі, палаткалы, киіз үй лагерлері);

9) балалар мен жасөспірімдердің спорт мектептері;

10) олимпиадалық резервтің мамандандырылған балалар мен жасөспірімдер мектебі;

11) қызмет бағыттары және балалардың қызығушылықтары бойынша ұйымдар;

12) балаларға арналған қосымша білім беру оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік орталықтар жатады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарындағы тіл саясаты Қазақстан Республикасының Конституциясына және "Тіл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

2-тарау. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының түрлері қызметінің тәртібі

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 16.05.2018 № 209 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары мемлекеттік тіркелген сәтінен бастап құрылған болып есептеледі және заңды тұлға құқығына ие болады.

7. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының қызметі білім алушылардың өзін-өзі анықтау, шығармашылығын дамыту, олардың қабілеттерін іске асыру, қоғам өміріне бейімдеу, азаматтық сана-сезімін, жалпы мәдениетін, салауатты өмір салтын қалыптастыру, бос уақытын мазмұнды ұйымдастыру үшін жағдайлар жасауға бағытталған.

8. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының жұмыс тәртібі ішкі тәртіп ережелерімен орнатылады.

9. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының білім беру және тәрбиелеу процесіне қатысушылар балалар, педагогтер және білім алушылардың заңды өкілдері болып табылады.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 07.04.2020 № 132 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Білім алушылардың, ата-аналардың немесе басқа заңды өкілдердің, қызметкерлердің құқықтары мен міндеттері қосымша білім беру ұйымының Жарғысымен және білім беру саласындағы заңнамалық актілермен белгіленеді.

11. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары балаларды қабылдау кезінде оларды және ата-аналарды немесе заңды өкілдерді Жарғымен, білім беру үрдісінің тәртібін белгілейтін басқа да құжаттармен таныстырады.

12. Спорттық, спорттық-техникалық, туристік, би бірлестіктеріне қабылдау кезінде баланың денсаулық жағдайы туралы медициналық қорытынды қажет.

Мүгедек балалармен тұрғылықты жері бойынша жеке жұмыс жүргізіледі.

13. Балалар музыка мектептеріндегі, балалар көркемөнер мектептеріндегі және балалар өнер мектептеріндегі білім беру процесі "Білім туралы" Заңның 5-бабының 7-1) тармақшасына сәйкес білім беру саласындағы уәкілетті орган бекіткен үлгілік оқу жоспарлары мен білім беру бағдарламалары бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Сабақ кестесін балаларға арналған қосымша білім беру ұйымының әкімшілігі білім алушыларға қолайлы жағдай жасауды, олардың жас ерекшеліктерін, ата-аналарының қалауын ескеріп, "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасы кодексінің 144-бабының 6-тармағына сәйкес халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес жасайды және бекітеді.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Жастары қатар және әртүрлі жастағы балалар, оның ішінде мүмкіндігі шектеулі балалар қосымша білім беру ұйымдарында қызығушылықтары бойынша үйірмеге, клубқа, студияға, ансамбльге, топқа, театрға және басқа бірлестіктерге (бұдан әрі – бірлестіктер) біріктіріледі.

Топтарға жинақтау балалардың ерікті түрдегі таңдауына негізделеді.

16. Тұрақты және ауыспалы құрамымен білім алушылардың қызығушылықтары бойынша бірлестіктер құрылады.

17. Қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын бірлестіктерде оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың негізгі нысаны бір тақырыптық бағыттағы немесе кешенді, кіріктірілген бағдарламалар бойынша сабақтар болып табылады. Сабақтар қосымша білімнің білім беру бағдарламаларының талаптарына қарай оқу жылы бойына немесе қысқа мерзімге ұйымдастырылады.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Сабақтар қосымша білімнің білім беру бағдарламасына сәйкес топпен, жеке немесе бірлестіктің толық құрамымен жүргізіледі. Бірінші оқу жылында әрбір топтағы балалар саны 10-нан 15-ке дейін, екінші және келесі жылдары 8-ден 12-ге дейін, сынақ және зерттеу топтарында 6-дан 8-ге дейін болуы тиіс.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

19. Мектеп жасына дейінгі балаларды оқыту барысында топтың құрамы 6-10 адамды құрайды.

20. Ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды оқыту барысында топтың құрамы 3-6 адамды құрайды.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары білім алушылардың, оның ішінде инклюзивтік білім беруге жағдай жасау арқылы оқу-тәрбие жұмысын күнтізбелік барлық жыл бойы қамтамасыз етеді. Қыркүйектің 1-нен 14-не дейін бірлестіктерді іріктейді, сабақ 15 қыркүйектен басталады.

Жазғы кезеңде бірлестіктер арнайы кесте бойынша білім алушылардың тұрақты немесе ауыспалы құрамымен жұмыс істейді.

22. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары жазғы кезеңде өз базасында бейіндік лагерьлер, туристік қалашықтар мен базалар (қала сыртындағы немесе күндізгі), сондай-ақ балалардың тұрғылықты жерлерінде білім алушылардың тұрақты немесе ауыспалы құрамымен әртүрлі бірлестіктер құра алады. Бірлестік жұмысы концерттер, жорықтар мен саяхаттар, жарыстар, экспедициялар және басқа да түрде өткізіледі.

22-1. Жергілікті бюджет қаражаты есебінен балаларға арналған сауықтыру лагеріне "Білім туралы" Заңының 8-бабының 4-тармағына сәйкес әлеуметтік көмекке мұқтаж балалар санаты қабылданады.

Ескерту. 2-тарау 22-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 16.05.2018 № 209 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. Бірінші жылы оқытылатын топтардың сабақтарына аптасына 4 академиялық сағат, екінші және келесі жылдары – 6 академиялық сағат, сынақ және зерттеу топтарына – 8 академиялық сағат қарастырылады.

Мектеп жасына дейінгі балалар үшін аптасына 2 академиялық сағаттан аспайтын 25-35 минут көлемінде сабақ жүргізіледі.

24. Практикалық сабақтар (жорықтар, экспедициялар, саяхаттар, жарыстар, концерттік сапарлар) өткізу үшін сағаттар көлемі тәулігіне 8 сағат есебінде белгіленеді.

25. Қызығушылықтары бойынша бірлестік жұмысына басшының келісімі болған жағдайда, балалармен бірге олардың ата-аналары (заңды өкілдері) негізгі құрамнан тыс қатыса алады.

26. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары балалардың тұрғылықты жері бойынша басқа ұйымдарда балалар бірлестігін құра алады.

Олардың арасындағы қатынастар шарт арқылы реттеледі.

27. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары білім алушылардың дарынын және кәсіптік бағдарлануын дамыту мақсатында ғылыми, зерттеу ұйымдарымен бірлесіп жұмыс жүргізеді, заңнамаға сәйкес эксперименттік, ғылыми-зерттеу, шығармашылық жұмыстар жүргізу үшін олардың базасында білім алушылардың ғылыми бірлестіктерін, зертханаларын құрады.

Эксперименттік және зерттеу топтары облыстық қосымша білім беру ұйымдарында да ашылады.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

28. Білім алушыларды әлеуметтік бейімдеу және білім беру үдерісін жандандыру мақсатында әлеуметтік-педагогикалық, психологиялық, медициналық қызметтер құрылады.

29. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары жеке дара, шарт және (немесе) басқа ұйымдармен бірлесе отырып, балалармен алғашқы кәсіптік дайындықты жүргізеді.

30. Балалар музыка мектептерінде, балалар шығармашылық мектептерінде және өнер мектептерінде қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын игеру қорытынды мемлекеттік аттестаттаумен аяқталады.

Оқытудың толық курсын аяқтаған және мемлекеттік бітіру емтихандарын тапсырған білім алушылар белгіленген үлгідегі мектепті бітіргендігі туралы куәлік алады.

Ескерту. 30-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 08.04.2016 № 261 (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30-1. Балалар музыка мектептеріне, балалар көркемөнер мектептеріне, балалар өнер мектептеріне оқуға түсу үшін өнердің алуан түрлі салалары (музыка, бейнелеу өнері, хореография, театр) бойынша балалар қабілеттерінің даму деңгейін анықтау мақсатында әңгімелесу жүргізіледі.

Ескерту. 2-тарау 30-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30-2. Оқытудың негізгі курсына дайындау мақсатында дайындық топтарындағы сабақтар:

1) балалар музыка мектептерінде балалар өнер мектептерінің музыка бөлімдерінде, оқушылар сарайларының (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) музыка мектептерінде) сегіз жасқа дейінгі балалармен;

2) балалар көркемөнер мектептерінде (балалар өнер мектептерінің, оқушылар сарайлары (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) көркемөнер бөлімдерінде) бес жастан он екі жасқа дейінгі балалармен;

3) балалар өнер мектептерінің хореография және цирк өнері бөлімдерінде бес жастан сегіз жасқа дейінгі балалармен, театр өнері, кино өнері, фото өнер және басқаларында алты жастан он үш жасқа дейінгі балалармен жүргізіледі.

Даярлық сыныбы ата-аналардың немесе өзге де заңды өкілдердің өтініші бойынша бір жылдан төрт жылға дейінгі оқытуды болжайды.

Ескерту. 2-тарау 30-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30-3. Балалар музыка мектептерінде, балалар көркемөнер мектептерінде, балалар өнер мектептерінде, көркем-эстетикалық бағыттағы музыка мектептерінде, оқушылар сарайлары (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) оқу жылы 1 қыркүйектен басталады.

Балалар музыка мектептерінің, балалар көркемөнер мектептерінің, балалар өнер мектептерінің, көркем-эстетикалық бағыттағы мектептердің, оқушылар сарайларындағы (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) музыка мектептерінің демалыс мерзімі мен ұзақтығы жалпы білім беретін мектептердегі демалыс мерзімдеріне сәйкес.

Ескерту. 2-тарау 30-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30-4. Балалар музыка мектептерінде, балалар көркемөнер мектептерінде, өнер мектептерінде, көркем-эстетикалық бағыттағы мектептерде, оқушылар сарайларының (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) музыка мектептерінде оқыту жеке және топтық формада іске асырылады.

Балалар музыка мектептеріндегі және өнер мектептерінің музыкалық бөлімшелерінде, көркем-эстетикалық бағыттағы мектептердегі, оқушылар сарайларының (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) музыка мектептеріндегі топтардағы білім алушылардың саны:

1) даярлық – 8-10 адам;

2) "Сольфеджио", "Музыка әдебиеті", "Ритмика" пәндерінде – 8-12 адам;

3) "Ұжымдық музыка ойнау" пәндерінде: хорда – 12 адам, оркестрде және ұжымдық музыка ойнаудың басқа формаларында – 6-15 адам, ұжымдық музыка ойнаудың шағын топтық формаларында – 2-5 адам.

Контингенті 100 адамнан құралған немесе екі тілде сабақ жүргізілетін балалар музыка мектептерінде, балалар көркемөнер мектептерінде, өнер мектептерінде, көркем-эстетикалық бағыттағы мектептерде, оқушылар сарайларының (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) музыка мектептерінде топтардың саны "Сольфеджио", "Музыка әдебиеті", "Ритмика" пәндері бойынша – 5-10 адам.

Балалар музыка мектептерінде және өнер мектептеріндегі музыкалық бөлімдерде, көркем-эстетикалық бағыттағы мектептердегі оқушылар сарайларының (үйлері, орталықтар, кешендер, балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы орталықтары) музыка мектептерінде топтардағы балалардың сандық құрамы – 8-15 адам.

Балалар өнер мектептері мен көркем-эстетикалық бағыттағы мектептердің хореография бөлімдеріндегі топтардағы балалардың сандық құрамы – 8-20 адам.

Ескерту. 2-тарау 30-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

30-5. Білім алушыларды сыныптан сыныпқа ауыстыру Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылғы 29 желтоқсандағы № 543 бұйрығымен (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2012 жылғы 6 ақпандағы № 7409 болып тіркелген) бекітілген Балалар музыка мектептерінің, балалар көркемөнер мектептерінің және балалар өнер мектептерінің үлгілік оқу жоспарлары мен білім беру бағдарламаларына сәйкес аттестаттаудың нәтижесінде іске асырылады.

Ескерту. 2-тарау 30-5-тармақпен толықтырылды – ҚР Білім және ғылым министрінің 04.06.2019 № 254 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

31. Қажетті оқу-материалдық базасы мен кадрлық әлеуеті бар балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары барлық үлгідегі білім беру ұйымдарындағы білім алушылардың өндірістік практикасын жүзеге асырады.

32. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарында оқу-тәрбие үдерісін жетілдіруге, оқытудың жаңаша технологияларын енгізуге және әзірлеуге, педагогтер біліктілігін жетілдіруді қамтамасыз етуге бағытталған оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік жұмыстар жүзеге асырылады.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 07.04.2020 № 132 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары әдістемелік кеңес, әдістемелік шығармашылық бірлестік құрады. Олардың қызметі Жарғыда белгіленген тәртіп бойынша жүзеге асырылады.

34. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары бұқаралық шараларды ұйымдастырады және өткізеді, балалардың, ата-аналардың бірлескен еңбегі мен демалысы үшін қажетті жағдай жасайды.

35. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарында саяси партиялардың және діни ұйымдардың (бірлестіктердің) ұйымдық құрылымдарын құруға және қызметіне жол берілмейді.

36. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының педагогтік қызметіне арнайы педагогтік немесе тиісті бейіні бойынша кәсіптік білімі бар адамдар жіберіледі.

37. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдарының қызметкері мен әкімшілігінің өзара қарым-қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледі.

38. Балаларға арналған қосымша білім беру ұйымдары білім беру саласындағы уәкілетті органның, басқа ведомстволардың, қоғамдық ұйымдардың желісі бойынша "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіпте халықаралық қызметтерге қатыса алады.

Об утверждении Типовых правил деятельности видов организаций дополнительного образования для детей

Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 14 июня 2013 года № 228. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 5 июля 2013 года № 8565. Утратил силу приказом и.о. Министра образования и науки Республики Казахстан от 29 декабря 2021 года № 614.

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра образования и науки РК от 29.12.2021 № 614 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В целях реализации подпункта 44-5) статьи 5 Закона Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Типовые правила деятельности видов организаций дополнительного образования для детей.

2. Департаменту дошкольного и среднего образования (Жонтаева Ж.А.) обеспечить:

1) в установленном порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) после прохождения государственной регистрации официальное опубликование настоящего приказа в средствах массовой информации;

3) доведение настоящего приказа до сведения организаций образования.

3. Контроль за исполнением данного приказа возложить на вице-министра Абенова М.А.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Министр

Б. Жумагулов

Утверждены приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 14 июня 2013 года № 228

Типовые правила деятельности видов организаций дополнительного образования для детей
Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 16.05.2018 № 209 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

1. Настоящие Типовые правила деятельности видов организаций дополнительного образования для детей (далее – Типовые правила) разработаны в соответствии с подпунктом 44-5) статьи 5 Закона Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании" (далее – Закон "Об образовании"), приказом Министра образования и науки Республики Казахстан от 30 октября 2018 года № 595 "Об утверждении Типовых правил деятельности организаций образования соответствующих типов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 17657) и определяют порядок деятельности всех видов организаций дополнительного образования для детей независимо от форм собственности и ведомственной подчиненности.

Сноска. Пункт 1 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Организация дополнительного образования для детей - это организация образования, реализующая образовательные программы дополнительного образования в целях удовлетворения образовательных и культурных потребностей обучающихся, в том числе детей с особыми образовательными потребностями в интересах личности, общества и государства.

Сноска. Пункт 2 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Основными задачами организации дополнительного образования для детей являются:

1) создание необходимых условий для получения качественного дополнительного образования, направленного на формирование, развитие и профессиональное становление личности на основе национальных и общечеловеческих ценностей, достижений науки и практики;

2) развитие творческих, духовных, физических возможностей личности, реализация их способностей;

3) формирование прочных основ нравственности и здорового образа жизни, обогащение интеллекта путем создания условий для развития индивидуальности;

4) воспитание гражданственности и патриотизма, любви к своей Родине - Республике Казахстан, уважения к государственным символам и государственному языку, почитания народных традиций, нетерпимости к любым антиконституционным и антиобщественным проявлениям;

5) воспитание личности с активной гражданской позицией, формирование потребностей участвовать в общественно-политической, экономической и культурной жизни республики, осознанного отношения личности к своим правам и обязанностям;

6) воспитание у детей экологической культуры, вовлечение их в природоохранную деятельность;

7) адаптация к жизни в обществе;

8) организация содержательного досуга.

4. К видам организаций дополнительного образования для детей относятся:

1) дошкольный развивающий комплекс (центры, академии);

2) дворец школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества);

3) станция юных натуралистов (детские экологические центры, биологические центры, экобиоцентры);

4) станция юных техников (центры, школы технического творчества детей и юношества);

5) станция юных туристов (центры детско-юношеского туризма);

6) детский дворовый клуб, детский военно-патриотический клуб (клубные досуговые организации);

7) детские школы искусств (детские музыкальные школы, детские художественные школы, детские школы искусств, школы художественно-эстетической направленности);

8) детский оздоровительный лагерь (центры, комплексы, загородные оздоровительные лагеря и лагеря дневного пребывания, палаточные, юрточные);

9) детско-юношеская спортивная школа;

10) специализированная детско-юношеская школа олимпийского резерва;

11) организации по направлениям деятельности и интересам детей;

12) учебно-методические и научно-методические центры дополнительного образования для детей.

Сноска. Пункт 4 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Языковая политика организаций дополнительного образования для детей осуществляется в соответствии с Конституцией Республики Казахстан и Законом Республики Казахстан "О языках".

Глава 2. Порядок деятельности видов организаций дополнительного образования для детей

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 16.05.2018 № 209 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

6. Организации дополнительного образования для детей приобретают права юридического лица со дня их государственной регистрации.

7. Деятельность организаций дополнительного образования для детей направлена на создание условий для развития у детей личностного самоопределения, реализации их способностей, адаптации к социальной жизни в обществе, формирования гражданского самосознания, общей культуры, здорового образа жизни, организации содержательного досуга.

8. Режим работы организаций дополнительного образования для детей устанавливается правилами внутреннего распорядка.

9. Участниками образовательного и воспитательного процесса в организации дополнительного образования для детей являются дети, педагоги и законные представители обучающихся.

Сноска. Пункт 9 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 07.04.2020 № 132 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Права и обязанности обучающихся, родителей или других законных представителей, работников определяются законодательными актами в области образования и Уставом организации дополнительного образования для детей.

11. При приеме обучающихся организация дополнительного образования для детей ознакамливает детей и их родителей или законных представителей с Уставом и другими документами, регламентирующими организацию образовательного процесса.

12. При приеме обучающихся в спортивные, спортивно-технические, туристские, хореографические объединения необходимо медицинское заключение о состоянии здоровья ребенка.

С детьми-инвалидами проводится индивидуальная работа по месту жительства.

13. Образовательный процесс в детских музыкальных школах, детских художественных школах и школах искусств проводится по типовым учебным планам и образовательным программам, утверждаемые уполномоченным органом в области образования в соответствии с подпунктом 7-1) статьи 5 Закона "Об образовании".

Сноска. Пункт 13 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Расписание занятий составляется и утверждается администрацией организации дополнительного образования для детей с учетом создания благоприятного режима для обучающихся, их возрастных особенностей, пожеланий родителей, согласно санитарно-эпидемиологическим требованиям к объектам образования, утверждаемые государственным органом в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения в соответствии с пунктом 6 статьи 144 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения".

Сноска. Пункт 14 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. Одновозрастные и разновозрастные дети, в том числе дети с ограниченными возможностями, в организациях дополнительного образования для детей объединяются по интересам в кружок, клуб, студию, ансамбль, группу, театр и иные объединения (далее – объединения).

Формирование групп основано на добровольном выборе детей.

16. Объединения по интересам создаются с постоянным и переменным составом обучающихся.

17. Основной формой организации учебно-воспитательного процесса при реализации образовательной программы дополнительного образования в объединениях является занятие по одной тематической направленности или комплексным, интегрированным программам. Занятия в зависимости от требований образовательной программы дополнительного образования организуются как на весь учебный год, так и на более короткие сроки.

Сноска. Пункт 17 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Занятия проводятся по группам, индивидуально или всем составом объединения в соответствии с образовательной программой дополнительного образования. В каждой группе первого года обучения количество детей должно быть от 10 до 15, второго года и последующих лет – от 8 до 12, экспериментальных и исследовательских групп – от 6 до 8.

Сноска. Пункт 18 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. При обучении детей дошкольного возраста наполняемость группы составляет от 6 до 10 человек.

20. При обучении детей с особыми образовательными потребностями наполняемость группы составляет от 3 до 6 человек.

Сноска. Пункт 20 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Организация дополнительного образования для детей организует учебно-воспитательную работу с обучающимися в течение всего календарного года, в том числе с созданием условий для инклюзивного образования.

С 1 по 14 сентября идет комплектование объединений, с 15 сентября начинаются учебные занятия.

В летний период объединения работают по специальному расписанию с постоянным и переменным составом обучающихся.

22. В каникулярный период организации дополнительного образования для детей открывают профильные лагеря, экологические школы, туристские городки и базы, создают различные объединения с постоянным или переменным составом детей на своей базе, в лагерях (загородных или дневных), а также по месту жительства детей. Работа объединений проводится в форме концертных поездок, походов и путешествий, соревнований, экспедиций и иных форм.

22-1. За счет средств местного бюджета в детский оздоровительный лагерь принимается категория детей, нуждающиеся в социальной помощи, в соответствии с пунктом 4 статьи 8 Закона "Об образовании".

Сноска. Правила дополнены пунктом 22-1 в соответствии с приказом Министра образования и науки РК от 16.05.2018 № 209 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

23. Для занятий групп первого года обучения предусматриваются 4 академических часа в неделю, второго и последующих – 6 академических часов, экспериментальных и исследовательских – 8 академических часов.

Для детей дошкольного возраста занятия проводятся в течение 25-35 минут не более 2-х академических часов в неделю.

24. Количество часов для проведения практических занятий (походов, экспедиций, экскурсий, соревнований, концертных поездок) устанавливаются исходя из 8 часов в сутки.

25. В работе объединения по интересам могут участвовать совместно с детьми и их родители или другие законные представители без включения в основной состав при наличии условий и согласия руководителя организации.

26. Организации дополнительного образования для детей могут создавать детские объединения в других организациях и по месту жительства детей.

Отношения между ними регулируются договором.

27. Организации дополнительного образования для детей в целях развития одаренности и профессиональной ориентации обучающихся проводят совместную работу с научными, исследовательскими организациями, создают на своей и на их базе научные объединения обучающихся, лаборатории для экспериментальной, научно-исследовательской, творческой работы в соответствии с законодательством.

Экспериментальные и исследовательские группы открываются и в областных организациях дополнительного образования.

Сноска. Пункт 27 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28. В целях социальной адаптации обучающихся и оптимизации образовательного процесса в организациях дополнительного образования для детей создаются социально-педагогические, психологические, медицинские службы.

29. Организация дополнительного образования для детей самостоятельно, по договоренности и (или) совместно с другими организациями проводит профориентационную работу с детьми.

30. Освоение образовательных программ дополнительного образования в детских музыкальных школах, детских художественных школах и школах искусств завершается итоговой государственной аттестацией.

Обучающиеся, окончившие полный курс обучения, сдавшие государственные выпускные экзамены, получают свидетельство об окончании школы установленного образца.

Сноска. Пункт 30 с изменением, внесенным приказом Министра образования и науки РК от 08.04.2016 № 261 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30-1. Для поступления в детские музыкальные школы, детские художественные школы, детские школы искусств, школы художественно-эстетической направленности, музыкальные школы дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) проводится собеседование с целью определения уровня развития способностей детей в области разных видов искусства (музыкального, изобразительного, хореографического, театрального).

Сноска. Типовые правила дополнены пунктом 30-1 в соответствии с приказом Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30-2. С целью подготовки к основному курсу обучения в подготовительные группы принимаются:

1) в детских музыкальных школах, музыкальных отделениях детских школах искусств, музыкальных школах дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) - дети в возрасте до восьми лет;

2) в детских художественных школах (художественных отделениях школ искусств, дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) – дети в возрасте от пяти до двеннадцати лет;

3) в отделениях хореографического и циркового искусства детских школ искусств с детьми в возрасте от пяти до восьми лет, в отделениях театрального искуства, киноискусства, фотоискусства и других – дети в возрасте от шести до тринадцати лет.

Подготовительный класс предполагает обучение от одного до четырех лет по заявлению родителей или иных законных представителей.

Сноска. Типовые правила дополнены пунктом 30-2 в соответствии с приказом Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30-3. Учебный год в детских музыкальных школах, детских художественных школах, детских школах искусств, школах художественно-эстетической направленности, музыкальных школах, дворцах школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) начинается 1 сентября.

Сроки и продолжительность каникул в детских музыкальных школах, детских художественных школах, детских школах искусств, школах художественно-эстетической направленности, музыкальных школах дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) соответствуют срокам каникул в общеобразовательных школах.

Сноска. Типовые правила дополнены пунктом 30-3 в соответствии с приказом Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30-4. Обучение в детских музыкальных школах, детских художественных школах, детских школах искусств, школах художественно-эстетической направленности, музыкальных школах дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) осуществляется в индивидуальной и групповой формах.

В детских музыкальных школах и музыкальных отделениях школ искусств, школах художественно-эстетической направленности, музыкальных школах дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) количество обучающихся в группе составляет:

1) подготовительной – 8-10 человек;

2) по предметам "Сольфеджио", "Музыкальная литература", "Ритмика" - 8-10 человек;

3) по предмету "Коллективное музицирование": в хоре – 12 человек, оркестре и других формах коллективного музицирования – 6-15 человек, мелкогрупповых формах коллективного музицирования – 2-5 человек.

В детских музыкальных школах и музыкальных отделениях школ искусств, школах художественно-эстетической направленности, музыкальных школах дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) с контингентом обучающихся менее 100 человек или с обучением на двух языках количество обучающихся в группе по предметам "Сольфеджио", "Музыкальная литература", "Ритмика" составляет 5-10 человек.

В детских художественных школах и художественных отделениях школ искусств, школ художественно-эстетической направленности, художественных школах дворцов школьников (дома, центры, комплексы, центры детско-юношеского творчества) количество обучающихся в группе составляет 8-15 человек.

В хореографических отделениях детских школ искусств и школ художественно-эстетической направленности количество обучающихся в группах составляет 8-20 человек.

Сноска. Типовые правила дополнены пунктом 30-4 в соответствии с приказом Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30-5. Перевод обучающихся из класса в класс осуществляется по итогам аттестации в соответствии с Типовыми учебными планами и образовательными программами детских музыкальных школ, детских художественных школ и детских школ искусств, утвержденными приказом Министра образования и науки РК от 29 декабря 2011 года № 543 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 7409).

Сноска. Типовые правила дополнены пунктом 30-5 в соответствии с приказом Министра образования и науки РК от 04.06.2019 № 254 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. Организации дополнительного образования для детей, имеющие материально-техническую базу и кадровый потенциал, осуществляют производственную практику для обучающихся всех типов организаций образования.

32. В организациях дополнительного образования для детей осуществляется учебно-методическая и формы профессиональной подготовки и переподготовки педагогических -методическая работа, направленная на совершенствование учебно-воспитательного процесса, разработку и внедрение новых технологий обучения, обеспечение повышения квалификации педагогов.

Сноска. Пункт 32 в редакции приказа Министра образования и науки РК от 07.04.2020 № 132 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. Организации дополнительного образования для детей создают методический совет, методические творческие объединения. Их деятельность осуществляется в порядке, определенном Уставом.

34. Организации дополнительного образования для детей организуют и проводят массовые мероприятия, создают необходимые условия для совместного труда и отдыха детей, родителей или других законных представители.

35. В организациях дополнительного образования для детей не допускается создание и деятельность организационных структур политических партий и религиозных организаций (объединений).

36. К педагогической деятельности в организациях дополнительного образования для детей допускаются лица, имеющие специальное педагогическое или профессиональное образование по соответствующим профилям.

37. Взаимоотношения работника и администрации организации дополнительного образования для детей регулируются трудовым законодательством Республики Казахстан.

38. Организации дополнительного образования для детей могут участвовать в международной деятельности по линии уполномоченного органа в области образования, других ведомств, общественных организаций в порядке, установленном Законом Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании".