Жеке тұлғаларға банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар беретін және өтеу кестесінің болуы көзделетін қарыздар мен микрокредиттер бойынша тұрақты төлемдерді есептеу әдістемелерін, сондай-ақ осындай қарыздар (микрокредиттер) бойынша сыйақыны есептеу үшін уақытша базаларды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 8 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 29 ақпанда № 13305 болып тіркелді.

РҚАО-ның ескертпесі!
Қаулы 2016 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.
Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 249 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы және "Микроқаржылық қызмет туралы" 2012 жылғы 26 қарашадағы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 249 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Қоса беріліп отырған Банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және микроқаржы ұйымдары жеке тұлғаларға беретін және өтеу кестесінің болуы көзделетін қарыздар мен микрокредиттер бойынша тұрақты төлемдерді есептеу әдістемелері, сондай-ақ осындай қарыздар (микрокредиттер) бойынша сыйақыны есептеу үшін уақытша базалар бекітілсін.

2. Қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаменті (Терентьев А.Л.) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Құқықтық қамтамасыз ету департаментімен (Сәрсенова Н.В.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына:

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгенінен кейін күнтізбелік он күн ішінде "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға;

Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізіліміне, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізуге жіберуді;

3) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Халықаралық қатынастар және жұртшылықпен байланыс департаменті (Қазыбаев А.Қ.) осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Д.Т. Ғалиеваға жүктелсін.

5. Осы қаулы 2016 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Осы қаулы 2016 жылғы 1 шілдеден бастап жасалған шарттарға қолданылады.

Ұлттық Банк Төрағасы

Д. Ақышев

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 8 қаулысымен бекітілген

Жеке тұлғаларға банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар беретін және өтеу кестесінің болуы көзделетін қарыздар мен микрокредиттер бойынша тұрақты төлемдерді есептеу әдістемелері, сондай-ақ осындай қарыздар (микрокредиттер) бойынша сыйақыны есептеу үшін уақытша базалар

Ескерту. Әдістемелер тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 249 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Жалпы ережелер

1. Осы Жеке тұлғаларға банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар беретін және өтеу кестесінің болуы көзделетін қарыздар мен микрокредиттер бойынша тұрақты төлемдерді есептеу әдістемелері, сондай-ақ осындай қарыздар (микрокредиттер) бойынша сыйақыны есептеу үшін уақытша базалар (бұдан әрі - Әдістемелер) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы және "Микроқаржылық қызмет туралы" 2012 жылғы 26 қарашадағы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленді және жеке тұлғаларға банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар беретін және өтеу кестесінің болуы көзделетін қарыздар мен микрокредиттер бойынша тұрақты төлемдерді есептеу әдістемелерін, сондай-ақ осындай қарыздар (микрокредиттер) бойынша сыйақыны есептеу үшін уақытша базаларды айқындайды.

Әдістемелердің талаптары Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалдарына қолданылады.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 29.01.2021 № 6 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Әдістемелер берешекті өтеу кестелерінің жобаларын сараланған және аннуитеттік төлемдер әдістерімен есептеуде колданылады.

3. Банк, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым, микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым банктік қарыз шартын (микрокредит беру туралы шартты) жасағанға дейін жеке тұлғаға (бұдан әрі - қарыз алушы) қарызды (микрокредитті) өтеу әдісін таңдау үшін сараланған және аннуитеттік төлемдер әдістерімен есептелген қарызды (микрокредитті) өтеу кестелерінің жобаларын береді.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 249 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Тұрақты төлемдерді аннуитеттік төлемдер әдісімен есептеу әдістемесі

4. Тұрақты (ай сайынғы) аннуитеттік төлем мөлшерін есептеу мынадай формула бойынша жүзеге асырылады (есептеу нәтижесі үтірден кейін екі таңбаға дейін дөңгелектенеді):

і/12

Р = S *--------------,

1-(1+i/12)^-n

мұнда:

Р - тұрақты (ай сайынғы) аннуитеттік төлем мөлшері;

і - қарыз (микрокредит) бойынша жылдық сыйақы мөлшерлемесі;

S - қарыз (микрокредит) бойынша негізгі борыш қалдығы;

n - өтеулер саны.

Әдістемелердің 9-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген уақытша базаларды пайдаланған кезде тұрақты (ай сайынғы) аннуитеттік төлемді есептеу формуласы пайыздар есептеу кезеңінде күндер санын есепке алу бөлігінде түзетілуге жатады.

5. Негізгі борыш бойынша төлемді есептеу мынадай формула бойынша жүзеге асырылады (есептеу нәтижесі үтірден кейін екі таңбаға дейін дөңгелектенеді):

S₁=Р-І,

мұнда:

S₁ - тұрақты (ай сайынғы) аннуитеттік төлемдегі негізгі борыштың үлесі;

Р - тұрақты (ай сайынғы) аннуитеттік төлемнің мөлшері;

I - сыйақы сомасы.

6. Қарыз (микрокредит) бойынша берешекті өтеу кестесінде бірінші және соңғы төлемдердің мөлшерлері тұрақты (ай сайынғы) аннуитеттік төлемдерден ерекшеленуі мүмкін.

3. Тұрақты төлемдерді сараланган төлемдер әдісімен есептеу әдістемесі

7. Негізгі борыш бойынша төлемді есептеу мынадай формула бойынша жүзеге асырылады (есептеу нәтижесі үтірден кейін екі таңбаға дейін дөңгелектенеді):

S

S₁=-----,

n

мұнда:

S₁ - тұрақты сараланған төлемдегі негізгі борыштың үлесі;

S - қарыз (микрокредит) сомасы;

n - өтеулер саны.

8. Тұрақты сараланған төлемнің мөлшерін есептеу мынадай формула бойынша жүзеге асырылады (есептеу нәтижесі үтірден кейін екі таңбаға дейін дөңгелектенеді):

Р=S₁ + 1,

мұнда:

Р - тұрақты сараланған төлемнің мөлшері;

S₁ - тұрақты сараланған төлемдегі негізгі борыштың үлесі;

I - сыйақы сомасы.

4. Қарыз (микрокредит) бойынша сыйақыны есептеу үшін уақытша базалар және сыйақыны есептеу тәртібі

9. Әдістемелердің 13-тармағында көзделген қарыз (микрокредит) бойынша сыйақы есептеу кезінде банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар мен микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар мынадай уақытша базаларды қолданады:

1) жылына 360 (үш жүз алпыс) күн және айына нақты күндердің саны;

2) жылына 365 (үш жүз алпыс бес) немесе 366 (үш жүз алпыс алты) күн және айына нақты күндердің саны;

3) жылына 360 (үш жүз алпыс) күн және айына 30 (отыз) күн.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.12.2019 № 249 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

10. Сыйақы есептеу пайыздарды есептеудің қарапайым әдісімен жүргізіледі. Пайыздар есептеудің қарапайым әдісі деп қарыз (микрокредит) бойынша берешек қалдығына ғана пайыздар есептеуді түсіну керек.

11. Қарызды (микрокредитті) мерзімінен бұрын өтеген кезде қарызды (микрокредитті) пайдаланған күндердің нақты саны үшін сыйақыны есептеу жүргізіледі.

12. Сыйақы есептеу мақсаты үшін қарызды (микрокредитті) беру күні және қарызды (микрокредитті) қайтару бойынша міндеттемені толығымен орындау күні бір күн ретінде алынады.

13. Қарыз (микрокредит) бойынша сыйақыны есептеу мына формула бойынша жүзеге асырылады (есептеудің нәтижесі үтірден кейін екі таңбаға дейін дөңгелектенеді):

i*n

I=S*---------------,

360/365/366

мұнда:

I - сыйақы сомасы;

S - қарыз (микрокредит) бойынша негізгі борыштың қалдығы;

і - қарыз (микрокредит) бойынша сыйақының жылдық мөлшерлемесі;

n - пайыздар есептелетін кезеңдегі күннің саны.

Об утверждении Методик расчета регулярных платежей по займам, выдаваемым банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и микрокредитам, выдаваемым организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, физическим лицам и предусматривающим наличие графика погашения, а также временных баз для расчета вознаграждения по таким займам, (микрокредитам)

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 8. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 февраля 2016 года № 13305.

Сноска. Заголовок в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 249 (вводится в действие с 01.01.2020).
Примечание РЦПИ!
Настоящий приказ вводится в действие с 01.07.2016 г.

В соответствии с законами Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и от 26 ноября 2012 года "О микрофинансовой деятельности" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 249 (вводится в действие с 01.01.2020).

1. Утвердить прилагаемые Методики расчета регулярных платежей по займам и микрокредитам, выдаваемым банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и микрофинансовыми организациями физическим лицам и предусматривающим наличие графика погашения, а также временные базы для расчета вознаграждения по таким займам (микрокредитам).

2. Департаменту по защите прав потребителей финансовых услуг (Терентьев А.Л.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Департаментом правового обеспечения (Сарсенова Н.В.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление настоящего постановления в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики Казахстан":

на официальное опубликование в информационно-правовой системе "Әділет" в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

для включения в Государственный реестр нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан в течение десяти календарных дней со дня его получения Национальным Банком Республики Казахстан после государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

3) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования.

3. Департаменту международных отношений и связей с общественностью (Казыбаев А.К.) направить настоящее постановление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях в течение десяти календарных дней после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Галиеву Д.Т.

5. Настоящее постановление вводится в действие с 1 июля 2016 года и подлежит официальному опубликованию.

Действие настоящего постановления распространяется на договоры, заключенные с 1 июля 2016 года.

Председатель
Национального Банка	Д. Акишев

Утверждены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 28 января 2016 года № 8

Методики расчета регулярных платежей по займам, выдаваемым банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и микрокредитам, выдаваемым организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, физическим лицам и предусматривающим наличие графика погашения, а также временные базы для расчета вознаграждения по таким займам (микрокредитам)

Сноска. Заголовок в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 249 (вводится в действие с 01.01.2020).

1. Общие положения

1. Настоящие Методики расчета регулярных платежей по займам, выдаваемым банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и микрокредитам, выдаваемым организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, физическим лицам и предусматривающим наличие графика погашения, а также временные базы для расчета вознаграждения по таким займам (микрокредитам) (далее - Методики) разработаны в соответствии с законами Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и от 26 ноября 2012 года "О микрофинансовой деятельности" и определяют методики расчета регулярных платежей по займам, выдаваемым банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и микрокредитам, выдаваемым организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, физическим лицам и предусматривающим наличие графика погашения, а также временные базы для расчета вознаграждения по таким займам (микрокредитам).

Требования Методик распространяются на филиалы банков - нерезидентов Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 29.01.2021 № 6 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Методики применяются к расчету проектов графиков погашения задолженности методами дифференцированных и аннуитетных платежей.

3. Банк, организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, организация, осуществляющая микрофинансовую деятельность, до заключения договора банковского займа (договора о предоставлении микрокредита) предоставляет физическому лицу (далее - заемщик) для выбора метода погашения займа (микрокредита) проекты графиков погашения займа (микрокредита), рассчитанных методами дифференцированных и аннуитетных платежей.

Сноска. Пункт 3 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 249 (вводится в действие с 01.01.2020).

2. Методика расчета регулярных платежей методом аннуитетных
платежей

4. Расчет размера регулярного (ежемесячного) аннуитетного платежа осуществляется по следующей формуле (результат вычисления округляется до двух знаков после запятой):

i/12

P = S * -------------------,

1-(1+i/12)^-n

где:

P – размер регулярного (ежемесячного) аннуитетного платежа;

i – годовая ставка вознаграждения по займу (микрокредиту);

S – остаток основного долга по займу (микрокредиту);

n – количество погашений.

При использовании временных баз, предусмотренных подпунктами 1) и 2) пункта 9 Методик, формула расчета регулярного (ежемесячного) аннуитетного платежа подлежит корректировке в части учета количества дней в периоде начисления процентов.

5. Расчет платежа по основному долгу осуществляется по следующей формуле (результат вычисления округляется до двух знаков после запятой):

S₁= P – I,

где:

S₁ – доля основного долга в регулярном (ежемесячном) аннуитетном платеже;

P – размер регулярного (ежемесячного) аннуитетного платежа;

I – размер вознаграждения.

6. Размеры первого и последнего платежей в графике погашения задолженности по займу (микрокредиту) могут отличаться от регулярных (ежемесячных) аннуитетных платежей.

3. Методика расчета регулярных платежей методом
дифференцированных платежей

7. Расчет платежа по основному долгу осуществляется по следующей формуле (результат вычисления округляется до двух знаков после запятой):

S

S₁ = --------,

n

где:

S₁ – доля основного долга в регулярном дифференцированном платеже;

S – сумма займа (микрокредита);

n – количество погашений.

8. Расчет размера регулярного дифференцированного платежа осуществляется по следующей формуле (результат вычисления округляется до двух знаков после запятой):

P = S₁ + I,

где:

P – размер регулярного дифференцированного платежа;

S₁ – доля основного долга в регулярном дифференцированном платеже;

I – размер вознаграждения.

4. Временные базы для расчета вознаграждения по займу
(микрокредиту) и порядок расчета вознаграждения

9. При расчете вознаграждения по займу (микрокредиту), предусмотренному в пункте 13 Методики, банками, организациями, осуществляющими отдельные виды банковских операций, и организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, используются следующие временные базы, равные:

1) 360 (тремстам шестидесяти) дням в году и фактическому количеству дней в месяце;

2) 365 (тремстам шестидесяти пяти) или 366 (тремстам шестидесяти шести) дням в году и фактическому количеству дней в месяце;

3) 360 (тремстам шестидесяти) дням в году и 30 (тридцати) дням в месяце.

Сноска. Пункт 9 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 23.12.2019 № 249 (вводится в действие с 01.01.2020).

10. Расчет вознаграждения производится простым методом начисления процентов. Под простым методом начисления процентов следует понимать начисление процентов только на остаток задолженности по займу (микрокредиту).

11. При досрочном погашении займа (микрокредита) расчет вознаграждения производится за фактическое количество дней пользования займом (микрокредитом).

12. Для целей расчета вознаграждения дата предоставления займа (микрокредита) и дата полного исполнения обязательства по возврату займа (микрокредита) принимаются за один день.

13. Расчет вознаграждения по займу (микрокредиту) осуществляется по следующей формуле (результат вычисления округляется до двух знаков после запятой):

i*n

I = S * ----------------------------,

360/365/366

где:

I – сумма вознаграждения;

S – остаток основного долга по займу (микрокредиту);

i – годовая ставка вознаграждения по займу (микрокредиту);

n – количество дней в периоде, за который начисляются проценты.