ИПС "Әділет"

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 24.02.2023 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Медициналық қызметті стандарттау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін баспа және электрондық түрде қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялауға және Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрі Е.А. Біртановқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау және әлеуметтік
даму министрі

Т. Дүйсенова

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау және
әлеуметтік даму министрінің
2016 жылғы 12 желтоқсандағы
№ 1053 бұйрығымен
бекітілген

Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты (бұдан әрі – Стандарт) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес әзірленді және денсаулық сақтау субъектілеріне стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастырудың жалпы қағидаттарын белгілейді.

2. Осы Стандартта пайдаланылатын анықтамалар:

1) бейінді маман – жоғары медициналық білімі, "стоматология (ересек және балалар)" мамандығы бойынша сертификаты бар медицина қызметкері;

2) клиникалық хаттама – белгілі бір ауруы немесе клиникалық жағдайы кезінде пациентке медициналық көмек көрсетуге қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін құжат;

3) профилактика - аурулардың пайда болуының, олардың ерте сатыда өршуінің алдын алуға және орын алған асқынуларды, ағзалар мен тіндердің бүлінулерін бақылауға бағытталған медициналық және медициналық емес іс-шаралар кешені;

4) стоматологиялық аурулар – тіс тіндерінің (кариозды, кариозды емес), пародонта, ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының, тілдің, еріннің қызыл ернеулері және жақ сүйек-беттің аурулары (жіті, созылмалы спецификалық емес және спецификалық қабыну аурулары, сілекей бездерінің аурулары; самай - төменгі жақ сүйек буындарының және бет нервтерінің аурулары; жарақаттар; жақ сүйек-беттің туа біткен және жүре пайда болған ақаулары мен деформациялары; тістің, жақ сүйек пен беттің даму аномалиялары мен ақаулары, обыр алды аурулары, жақ сүйек-бетінің қатерсіз ісіктері мен ісік тәріздес зақымданулары);

5) стоматологиялық көмек – диагностиканы, емдеуді, профилактика мен медициналық оңалтуды қамтитын стоматологиялық аурулары бар пациенттерге көрсетілетін медициналық қызметтердің кешені;

6) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (бұдан әрі – ТМККК) – Қазақстан Республикасының азаматтарына және оралмандарға көрсетілетін медициналық қызметтер көрсетудің Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбесі бойынша бірыңғай медициналық көмектің көлемі;

7) халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық тексеру – ауруларды ерте сатыда анықтаға және аурулардың дамуын, қауіп факторларың, қосалқы аурулардың туындауын болдырмауға және халық денсаулығын нығайтуға бағытталған скринингтік тексерулер.

2-тарау. Стоматологиялық көмек көрсететін ұйымдардың қызметінің негізгі бағыттары

3. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге медициналық көмек мынадай нысандарда көрсетіледі:

1) амбулаториялық-емханалық көмек, оның ішінде медициналық-санитариялық алғашқы көмек және консультациялық-диагностикалық көмек;

2) стационарлық көмек.

4. Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсету міндеттері, функциялары, құқықтық және ұйымдастырушылық негіздері "Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылғы 8 маусымдағы № 397 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7798 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының халқына стоматологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережеде айқындалған.

5. Шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар болып табылатын ұйымдарды қоспағанда, стомотологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының штаттары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 7 сәуірдегі № 238 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6173 болып тіркелген) үлгі штаттары мен штат нормативтеріне сәйкес белгіленеді.

6. Стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинеті медициналық пункттерде, фельдшерлік-акушерлік пункттерде, дәрігерлік амбулаторияларда (отбасы денсаулығы орталықтарында), емханаларда (ауылдық, аудандық, қалалық), оқушылар саны кемінде 800 адам болатын білім беру ұйымдарында, сондай-ақ стоматологиялық кабинеті (бөлімшесі) жоқ денсаулық сақтау ұйымдарының құрамында ұйымдастырылады.

7. Стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинетінде дәрігерге дейінгі стоматологиялық көмек көрсетуді тіс гигиенисті және (немесе) "стоматология" мамандығы бойынша қайта даярлау курсынан өткен және "стоматологиялық гигиенист" мамандығының сертификатын алған, орта медициналық білімі бар медицина қызметкері жүргізеді.

8. Стоматологиялық көмек көрсету деңгейлері бойынша клиникалық- диагностикалық зерттеу көлемі осы Стандартқа 1-қосымшаға сәйкес айқындалады.

9. Стоматолог дәрігер стоматологиялық аурулар кезінде консультативтік және емдік-диагностикалық процесті клиникалық хаттамаларға сәйкес ұйымдастыруды қамтамасыз етеді; тіркелген контингенттің, оның ішінде орта, жоғары және жоғары оқудан кейінгі кәсіптік білім беру ұйымдарында, шақыру пункттерінде, кәсіпорындар мен ұйымдарда ауыз қуысын профилактикалық қарап-тексеру мен санациялауды жүргізеді; тіс-жақ сүйек жүйесінің патологиясы бар пациенттерді диспансерлік байқауды және стоматологиялық денсаулық деңгейін бағалай отырып, оның тиімділігін талдауды жүзеге асырады; тіс-жақ сүйек-бет аномалияларымен, деформацияларымен және олардың дамуы алғышарттарымен тұлғаларда, тістер мен тіс қатарларының коронка ақауларын, тістердің қатты тіндері мен ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының патологияларын ерте анықтауды қамтамасыз етеді; медициналық көрсетілімдер болған кезде пациенттерді көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшелеріне (кереуеттеріне) стационарлық емдеуге жіберуді ұйымдастырады.

10. Пациенттерде адамның иммун тапшылығы вирусы/жүре пайда болатын иммундық тапшылық синдромы, туберкулездің бар-жоғын көрсететін симптомдар болған кезде пациентті мамандандырылған медициналық ұйымдарға консультацияға жолдайды.

11. Стоматолог дәрігер тіс протездерін, жақ сүйек-бет протездерін дайындауды және ортодонттық аппараттарды орнатуды қамтамасыз етеді.

12. Стоматолог дәрігер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 183 бұйрығымен бекітілген Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларына сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптаманы жүзеге асырады (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10964 болып тіркелген).

13. Саламатты өмір сүру салтын қалыптастыру орталықтарымен бірлесіп профилактика, саламатты өмір сүру салтын қалыптастыру және тамақтану мәселелері бойынша, оның ішінде орта медицина персоналын тарта отырып, халық арасында санитариялық-гигиеналық ағарту бойынша іс-шаралар өткізеді.

14. Стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарың мамандары стоматологиялық ауруларды ерте анықтау және алдын алу мақсатында пациенттерді профилактикалық қарап-тексерулерді жүзеге асырады және заманауи медициналық технологиялар мен дәлелді медицина қағидаттарына негізделген диагностика және емдеу әдістерін қолдана келе, стоматологиялық аурулары бар пациенттерге мамандандырылған медициналық көмек көрсетеді.

15. Балалар халқын скринингтік қарап-тексеруді дамыту өмірінің әртүрлі жастық кезеңдерінде, оның ішінде жасөспірім кезеңінде анатомиялық-физиологиялық даму ерекшеліктерімен байланысты стоматологиялық аурулардың профилактикасына, ерте анықтау мен алдын алуға бағытталған.

16. Профилактикалық қарап-тексерулер, оның ішінде кейіннен динамикалық байқау және сауықтырумен скринингтік қарап-тексерулер "Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық тексеріп-қарауды жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 10 қарашадағы № 685 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5918 болып тіркелген) Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексеру жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

17. Стоматолог дәрігер есепке алу-есептік құжаттаманы толтыра отырып балалар халқын скринингтік қарап-тексерудің мамандандырылған кезеңін жүзеге асырады, оның ішінде тістеу күйін, пародонтты, кариоздың активті деңгейін, диспансерлеу, оңалту және профилактика жоспарын бағалаумен баланы кешенді зерттеп-қарауды жүргізеді.

18. Балалар халқының нысаналы топтарын скринингтік қарап-тексеру нәтижелері "Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы медициналық құжаттама нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қазандағы № 907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелген) (бұдан әрі – № 907 бұйрық) "Баланы профилактикалық медициналық тексерудің (скринингтің) картасы" 025–07/е статистикалық нысанына енгізіледі және ата-аналарына және (немесе) оның заңды өкілдеріне жеткізіледі.

19. Тіс-жақ сүйектің дамуындағы ауытқулар анықталған кезде стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарың мамандары пациенттерді кейіннен диагностикалық зерттеп-қарауды ұйымдастыруды, өткізуді және кейіннен сауықтыруды қамтамасыз етеді.

20. Стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың мамандары ата-аналарды немесе күтім жасайтын өзге де заңды өкілдерді аурудың ағымы, болжамы және емдеу, оңалтудың баламалы әдістері туралы хабардар етуді қамтамасыз етеді, стоматологиялық аурулардың профилактикасы, Қазақстан Республикасының халқы арасында саламатты өмір салтын насихаттау бойынша іс-шаралар өткізеді.

21. Стоматологиялық кабинет (бөлімше) өзінің қызметін қамтамасыз ету үшін оның құрамында ұйымдастырған медициналық ұйымның барлық емдеу-диагностика және қосалқы бөлімшелерінің мүмкіндіктерін пайдаланылады.

22. Стоматологиялық емхана жағдайларында мамандар клиникалық хаттамаларға сәйкес стоматологиялық аурулардың профилактикасын, диагностика мен емдеуді қамтамасыз етеді; стоматологиялық аурулардың асқынуларын анықтау кезінде олардың себептерін тексеру мен талдауды; стоматологиялық аурулармен ауыратын пациенттерді диспансерлік байқауды ұйымдастыру мен жүргізуді; стоматологиялық аурулармен ауыратын пациенттердің уақытша еңбекке жарамсыздығы сараптамасын жүзеге асырады.

23. Стоматологиялық емхана Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес техникалық және кәсіби, ортадан кейінгі, жоғары, ЖОО-нан кейінгі және қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын медициналық және фармацевтикалық білім беру ұйымдарының, сондай-ақ сәйкес бейіндегі техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының клиникалық, оқу, өндірістік базалары ретінде пайдаланылады.

24. Медициналық жоғары оқу орындарының дәрігерлерді жетілдіру, сондай-ақ медициналық орта оқу ұйымдарының қатысушылары үшін өндірістік тәжірибе базасы бар институттар кафедраларының клиникалық, оқу базалары жағдайларында медициналық көмек алатын стоматологиялық аурулармен ауыратын пациенттердің оқу процесіне, сондай-ақ үшінші тұлғалардың қатысуымен емдеу-диагностикалық емшараларды жүргізуге қатысады.

3-тарау. Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру

25. Стоматологиялық аурулармен ауыратын халыққа медициналық көмек ТМККК шеңберінде көрсетіледі.

26. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге ақылы медициналық көрсетілетін қызметтер Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 304 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11341 болып тіркелген) Денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсету қағидалары мен шарттарына сәйкес мемлекеттік және жекеше медициналық ұйымдар көрсетеді.

27. ТМККК шеңберінде стоматологиялық медициналық көмек мынадай нысандарда жүзеге асырылады:

1) алғашқы медициналық-санитариялық көмек (бұдан әрі – МСАК);

2) консультациялық-диагностикалық көмек (бұдан әрі – КДК);

3) жедел медициналық көмек.

28. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге МСАК Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 281 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11268 болып тіркелген) Алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсету қағидаларына және Азаматтарға алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарын бекіту қағидаларына сәйкес көрсетіледі.

29. Медициналық пункттің және фельдшерлік-акушерлік пункттің, дәрігерлік амбулаторияның (отбасылық денсаулық орталығы) орта медициналық білімі бар медицина қызметкері (мейіргер, фельдшер) "Амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың қызметі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 5 қаңтардағы № 7 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6774 болып тіркелген) сәйкес пациенттерге, оның ішінде стоматологиялық аурулары бар пациенттерге іс-шаралар кешенін ұйымдастыруды және өткізуді қамтамасыз етеді.

30. Медициналық пункттің және фельдшерлік-акушерлік пункттің, дәрігерлік амбулаторияның (отбасылық денсаулық орталығы) орта медициналық білімі бар медицина қызметкері (мейіргер, фельдшер) пациенттерді асқынған және созылмалы стоматологиялық аурулардың асқынуы, жарақаттану білікті медициналық көмек көрсету үшін шұғыл және жедел жағдайларда жақын орналасқан стационарлық ұйымға жеткізуді қамтамасыз етеді.

31. Жылжымалы стоматологиялық кабинет (бұдан әрі – ЖСК) медициналық ұйымдардың стационарлық үй-жайларынан тыс, оның ішінде қашықтықта және жетуі қиын елді мекендерде стоматолог дәрігерлер және стоматологиялық аурулар кезінде медициналық көмектің аумақтық ерекшеліктері мен қажеттіліктерін есепке ала отырып, стоматолог дәрігерлер немесе медициналық ұйымның стоматологиялық емхана бөлімшелерінің немесе стоматологиялық бөлімшесінің штатына кіретін стоматологиялық бейіндегі басқа мамандар медициналық ұйымның, стоматологиялық емханасының немесе стоматологиялық бөлімшенің құрылымдық бөлімшесі ретінде ұйымдастырылады.

32. ЖСК жарақтандыру осы Стандартқа 2-қосымшаға сәйкес жылжымалы стоматологиялық кабинетті ең аз жарақтандыру тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

33. ЖСК маманы тістер, пародант және ауыздың сілемейлі қабықшасының ауруларын анықтауды және емдеуді; тіс-жақ сүйек-бет ауытқуы бар пациенттерді және олардың даму алғышарттарын анықтауды; тіс коронкалары мен тіс қатарларының ақаулары бар пациенттерді анықтауды және емдеуді (протез салу) қамтамасыз етеді.

34. ЖСК маманы аурудың асқынған түрлері бар пациенттерді амбулаториялық немесе стационарлық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін стоматолог дәрігерлерге жібереді; тіс-жақ сүйек-бет ауытқуы және олардың даму алғышарттары бар пациенттерді ортодонтия мәселелері жөніндегі біліктілікті арттырудан өткен стоматолог дәрігерлерге, ал олар болмаған жағдайда ортодонтия мәселелері бойынша біліктілікті арттырудан өткен стоматолог дәрігерге стоматологиялық емханаға жолдайды.

35. Күрделі протез салу қажеттілігі болған жағдайда ЖСК маманы тіс коронкаларының және тіс қатарының ақаулары бар пациенттерді стоматологиялық емханаға жолдайды.

36. ЖСК маманы халық арасында стоматологиялық аурулардың профилактикасы бойынша іс-шаралар жүргізеді, пациенттерге гигиеналық білім беруді және ауыз қуысының дұрыс гигиенасына үйретуді жүзеге асырады.

37. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге КДК Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 28 шілдедегі № 626 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11958 болып тіркелген) Консультациялық-диагностикалық көмек көрсету қағидаларына сәйкес көрсетіледі.

38. КДК (көрсетілімдер бойынша) өзіне:

1) шұғыл стоматологиялық көмекті (жіті ауырсыну) (халықтың әлеуметтік қауқарсыз санаттары үшін: ауырсынуды басу, тісті тазалау және химиялық қатырылған құрама материалдан жасалған пломбаны салу, ауырсынуын баса отырып тісті жұлу, периостотомия, абсцесстерді ашу);

2) ауырсынуын баса отырып тісті жұлу, тісті тазалау және химиялық қатырылған құрама материалдан жасалған пломбаны салуды қоса алғанда, маманның жолдамасы бойынша балаларға және жүкті әйелдерге (ортодонтиялық және ортопедиялық көмектен басқа) жоспарлы стоматологиялық көмекті;

3) жақ сүйек-бет аумағында туа біткен патологиясы бар балаларға тіс-жақ сүйек аномалияларын жоюға арналған (ортодонтикалық пластинка) аппаратты пайдалана отырып ортодонттық көмекті қамтиды.

39. Консультациялық көмек көрсету үшін стоматологиялық аурулары бар пациенттерде қосалқы патология болған кезде аралас мамандық дәрігерлері (медициналық көрсетілімдер бойынша) тартылады.

40. Тәулік бойы медициналық байқаумен мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтерді талап ететін жағдайларда стоматологиялық аурулары бар пациенттер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 29 қыркүйектегі № 761 бұйрығымен бекітілген Стационарлық көмек көрсету қағидаларына сәйкес (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12204 болып тіркелген) көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет бөлімшесіне жолдайды.

41. КДК көрсету кезінде стоматолог дәрігер пациентті консультацияға жіберген МСАК дәрігеріне № 907 бұйрығымен бекітілген 071/е нысаны бойынша ("Медициналық қорытынды") консультациялық-диагностикалық қорытындыны береді, онда жүргізілген зерттеп-қарау және емдеу нәтижелері, сондай-ақ стоматологиялық ауруы бар пациентті одан әрі емдеу бойынша ұсыныстар көрсетіледі.

42. Стоматолог дәрігер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы № 44 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №10589 болып тіркелген) Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу қағидаларына сәйкес мүгедектік тобын белгілеуге және еңбекке қабілетінен айырылу дәрежесін анықтауға, сондай-ақ куаландырылған адамның әлеуметтік қорғау шараларына қажеттілігін айқындауға медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу үшін стоматологиялық аурулары бар пациентке құжаттарды ресімдеу үшін консультациялық қорытынды береді.

43. Стоматологиялық ауруы бар пациентке медициналық көмек көрсету барысында онкологиялық аурулар симптомдары анықталған жағдайда, пациентке медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2013 жылғы 2 тамыздағы № 452 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8687 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының халқына онкологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес көрсетіледі.

44. Диагнозды анықтағаннан кейін, балалардың жақ сүйек-бет аумағындағы қатерлі ісіктерді емдеу мамандандырылған онкологиялық ұйымдарда жүргізіледі. Көрсетілімдер бойынша жақ сүйек-бет аумағында ісіктерді алып тастағаннан кейінгі реконструктивті операциялар көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет бөлімшелерінде немесе онкологиялық науқастарға медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарында жүргізіледі.

45. Пациенттерге стоматологиялық медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 сәуірдегі № 269 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11263 болып тіркелген) Жедел медициналық көмек көрсету және санитариялық авиация нысанында медициналық көмек ұсыну қағидаларына сәйкес көрсетіледі және оқиға орнында, сондай-ақ жолда өмірге қауіп төнгенде (пациенттің және (немесе) қоршаған ортаның), жазатайым оқиғаларда, жіті ауыр аурулар кезінде ересектер мен балаларға тәулік бойы шұғыл медициналық көмек көрсетуді қамтиды.

46. Пациенттерге стоматологиялық медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 20 мамырдағы № 364 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 90990 болып тіркелген) Инвазиялық араласулар кезінде пациенттің ерікті түрдегі жазбаша келісімінің нысаны бойынша оның ақпараттандырлыған келісімін алғаннан кейін көрсетіледі.

Медициналық көмектен бас тарту Кодекстің 93-бабы 3-тармағына сәйкес, оның ықтимал салдарлары көрсетіле отырып, медициналық құжаттарға жазбамен ресімделеді және оған пациент не оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды.

47. Стоматологиялық аурулары бар пациентті жоспарлы емдеуге жатқызуға көрсетілімдер тәулік бойы медициналық байқаумен білікті, мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялы медициналық қызметтерді көрсету қажеттілігі болып табылады, оның ішінде:

1) диагностика және емдеу үшін анықталмаған және қиын жағдайларда диагнозды нақтылау және емдеудің қажетті схемасын іріктеу;

2) асқыну кезеңінде ауыз қуысы және жақ сүйек-бет ағзаларының созылмалы ауруларын емдеу;

3) қатерсіз ісіктер мен ісік тәріздес ауруларды хирургиялық емдеу;

4) жарақаттарды және жақ сүйек-бет аумағындағы іріңді-қабыну ауруларын емдеу;

5) жақ сүйек-бет аумағындағы ақаулары мен деформацияларды хирургиялық емдеу;

6) жақ сүйек-бет аумағындағы туа біткен патологияларды хирургиялық емдеу үшін.

48. Шұғыл жағдайларда стоматологиялық аурумен ауыратын науқасты емдеуге жатқызу тұрғылықты жері немесе ТМККК шеңберінде бекітілген жеріне қарамастан стоматолог дәрігер, балалар стоматолог дәрігері, жалпы практика дәрігері, педиатр дәрігер, терапевт дәрігер, станция (бөлімше) жедел жәрдем бригадалары, медицина қызметкерінің алып жүруімен санитариялық авиация жолдамасымен немесе өз еркімен жүгінуі және кез келген басқа да тәсілдермен жеткізілген жағдайларда жүргізіледі.

49. Шұғыл түрде емханаға жатқызу үшін көрсетілімдер:

1) жақ сүйек-бет аумағындағы жіті немесе созылмалы одонтогендік және одонтогендік емес қабыну аурулары;

2) жақ сүйек-бет аумағындағы жарақаттар;

3) жақ сүйек-бет аумағындағы қан кетулер.

50. Ересектерге жақ сүйек-бет аумағында қан кетулерінің, жіті қабыну процесінде (жақтың жіті периоститі, таңдай абцестері), жақ сүйек-бет аумағындағы жарақаттың көлемі аз болған кезде (жақтың шығып кетуі және тістің сынуы) шұғыл стоматологиялық хирургиялық көмекті стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің, стоматологиялық емхананың) стоматолог дәрігері көрсетеді.

51. Жақ сүйек-бет аумағындағы айқын қан кетулер, жақтың жіті периоститінің ауыр ағымы, жақтың жіті одонтогендік остеомилиті, жақ сүйек-бет аумағының абцесстері және флегмоналары кезінде ересек халыққа шұғыл стоматологиялық хирургиялық көмекті стоматолог дәрігер, "жақ сүйек-бет хирургі (ересектер)" мамандығы бойынша дәрігерлер, көп бейінді стационарларда хирургия, жақ сүйек-бет хирургия бөлімшелерінде "жақ сүйек-бет хирургі (ересектер)" мамандығы бойынша жетілдіруден өткен "жалпы хирургия (торакальді, абдоминалды, трансплантология, колопроктология)" мамандығы бойынша дәрігерлер көрсетеді.

52. Жақ сүйек-бет аумағында қан кетулер кезінде, жіті қабыну процестерінде және жақ сүйек-бет аумағының жарақаттары кезінде балаларға шұғыл стоматологиялық хирургиялық көмекті стоматолог дәрігерлер, "жақ сүйек-бет хирургі (ересектер, балалар)" мамандығы бойынша дәрігерлер, "жақ сүйек-бет хирургі (балалар)" мамандығы бойынша стоматологиялық емханаларда, жақ сүйек-бет хирургиясының балалар бөлімшелерінде, көп бейінді балалар стационарларындағы балалар хирургия бөлімшелерінде "жалпы хирургия (торакальді, абдоминалды, трансплантология, колопроктология)" мамандығы бойынша жетілдіруден өткен дәрігерлер көрсетеді.

53. Самай-төменгі жақ буынының қабынуы, дистрофикалық-қабынуы, функционалды-дистензонды аурулармен ауырған ересек халыққа стоматологиялық көмекті емханалардағы стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің), стоматологиялық емхананың стоматолог дәрігері көрсетеді.

54. Самай-төменгі жақ буынының қабынуы, қабыну-дистрофикалық, функционалды-дистензонды аурумен ауырған балаларға стоматологиялық көмекті стоматолог дәрігер көрсетеді және балалар стоматологиялық емханасында, стоматологиялық емханалардың балалар бөлімшесінде, көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясының балалар бөлімшесінде жүргізіледі.

55. Көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшесіне:

1) жақ сүйек-бет аумағындағы қан кетулер;

2) жіті және созылмалы қабыну ауруларының асқынулары;

3) жақ сүйек-бет аумағындағы жарақаттар;

4) жақ сүйек бет-аумағында (көрсетілімдер бойынша) қайта қалпына келтіру бойынша операцияны қажет ететін самай-төменгі жақ буынының функционалды дистензиондық ауруы;

5) жақ сүйек-бет аумағындағы қатерсіз және ісік тәрізді ісіктері бар пациенттер емдеуге жатқызылуы тиіс.

56. Тіс-жақ сүйек-бет аномалиялары мен деформациясын анықтау мақсатында жаңа туған нәрестелерді қарап-тексеруді босандыру ұйымының "неонатология" мамандығы бойынша дәрігері, мектеп жасына дейінгі және мектеп жасындағы балаларды қарап-тексеруді стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинетінің медицина қызметкері, емханадағы стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің), балалар емханасындағы стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің), білім беру ұйымындағы стоматологиялық кабинеттің, жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшесінің, медициналық университеттердегі стоматологиялық клиниканың стоматолог дәрігері көрсетеді.

57. Жаңа туған нәрестеде туа біткен стоматологиялық патологиясы анықталған кезде "неонатология", "педиатрия" мамандығы бойынша дәрігерлер мамандандырылған стоматологиялық көмек көрсету мәселесін шешу үшін баланы балалар емханасының стоматология кабинетіне, балалар стоматологиялық емханасына стоматолог дәрігерге жібереді.

58. Медициналық көрсетілімдер болған кезде стоматолог дәрігер туа біткен стоматологиялық патологиясы бар бала пациентті консультацияға "педиатрия", "жалпы медицина", "оториноларингология (сурдология) (ересектер, балалар)", "травматология-ортопедия (камбустиология) (ересектер, балалар)", "эндокринология (ересектер, балалар)", "невропатология (ересектер, балалар)" мамандықтары бойынша дәрігерлерге, сондай-ақ, "дефектология", "логопедия" мамандықтары бойынша жоғары педагогикалық білімі бар қызметкерге жібереді.

Хирургиялық емдеуге көрсетілімдер болған кезде мамандығы бойынша дәрігер тіс-жақ сүйек-бет аномалиялары мен деформациялары бар баланы алдыңғы және кейіннен ортодонтикалық емдеумен хирургиялық аралық оңалту үшін балалар ауруханасының жақ сүйек-бет бөлімшесіне медицина университеттерінің клиникаларына хирургиялық емделуге жолдайды.

59. Стоматолог дәрігер тістердің қатты тіндерінің дамуында кемістігі бар бала пациенттерге стоматологиялық емхана немесе мамандандырылған оңалту орталықтары жағдайларында стоматологиялық көмек көрсетеді.

Көрсетілімдер бойынша стоматолог дәрігер баланы "педиатрия", "жалпы медицина", "эндокринология (ересектер, балалар)", "медициналық генетика" мамандықтары бойынша дәрігерлерге консультация жолдайды.

60. Беттің және жақ сүйегінің туа біткен және жүре пайда болған кемістігі бар балаларға стоматологиялық көмекті балалар стоматологиялық емханасының, стоматологиялық емхананың балалар бөлімшесінің, көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясының балалар бөлімшесінің стоматолог дәрігері және жақ сүйек-бет (ересектер, балалар) мамандығы бойынша дәрігер көрсетеді.

61. Тісжегісі бар балаларға медициналық көмекті балалар стоматолог дәрігері көрсетеді және ол балалар стоматологиялық емханасында, балалар стоматологиялық кабинеттерінде (бөлімшелерінде), білім беру ұйымдарының стоматологиялық кабинеттерінде, жылжымалы стоматологиялық кабинеттерде жүзеге асырылады.

62. Балада тісжегінің көптеген зақымдануының (зақымдану қарқындылығының үштен астам көрсеткіші) диагностикасы кезінде стоматолог-дәрігер оны басқа мамандықтардың ("педиатрия", "эндокринология", "оториноларингология", "невропатология", "ревматология", "аллергология", "нефрология") дәрігерлеріне консультацияға жолдайды. Көптеген тісжегісі бар балалар балалар стоматологиялық кабинеттерінің стоматолог дәрігерлерінде диспансерлік есепте тұрады, мұнда оларға клиникалық хаттамаларға сәйкес кешенді профилактикалық іс-шаралар жүргізіледі.

63. Жіті ауырсынуы бар балаларға стоматологиялық көмек балалар стоматологиялық емханасында, балалар емханасының стоматологиялық кабинетінде (бөлімшесінде), стоматологиялық емхананың балалар бөлімшесінде, білім беру ұйымының стоматологиялық кабинетінде балаларға стоматологиялық көмек көрсететін медицина университеттерінің стоматологиялық клиникасында кезектен тыс көрсетіледі.

64. Мүмкіндігі шектеулі балаларға (белгіленген мүгедектігі бар балаларға) балалар стоматологиялық емханасында, стоматологиялық емхананың балалар бөлімшесінде, балаларға стоматологиялық көмек көрсететін медицина университеттерінің стоматологиялық клиникасында стоматолог дәрігер стоматологиялық көмекті жалпы ауырсынуды басу арқылы көрсетілімдері бойынша (медициналық көрсетілімдер болған жағдайда және қарсы көрсетілімдер болмаған жағдайда) жүргізеді.

65. Парадонта ауруымен ауыратын балаларға медициналық көмекті стоматолог дәрігер балалар стоматологиялық емханасында, балалар емханасының балалар стоматологиялық кабинетінде (бөлімшеде) және клиникалық хаттамаға сәйкес кейіннен амбулаториялық жағдайда диспансерлік байқаумен емханалардың (ауылдық, аудандық, қалалық) стоматологиялық кабинетінде жүзеге асырады.

Ауруының ауыр дәрежесі болған кезде стоматолог дәрігер қажет болған кезде балаларды басқа бейінді мамандарға консультацияға жолдайды.

66. Стоматолог дәрігер ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының ауруларымен ауыратын (жіті герпесті стоматит, көп түрлі экссудативтік эритема, кандидоз және басқа да ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының зақымдануы) балаларға медициналық көмек көрсетуді балалар стоматологиялық емханасы, балалар емханасының балалар стоматологиялық кабинеті (бөлімшесі) және клиникалық хаттамаларға сәйкес емханалардың (ауылдық, аудандық, қалалық) стоматологиялық кабинетінде жағдайларында жүргізіледі.

Стоматолог дәрігер көрсетілімдері бойынша "педиатрия", "оториноларингология", "инфекциялық аурулар", "аллергология", "дерматовенерология", "невропатология", "медициналық генетика" мамандықтары бойынша дәрігерге медициналық денсаулық сақтау ұйымдарына консультацияға жолдайды.

Ауыз қуысының сілемейлі қабықшасы ауруының ағымы ауыр болған жағдайда балаларды емдеу аурухананың мамандандырылған бөлімшелерінде (диспансерлерде) жүргізіледі.

67. Шектеулі жіті және созылмалы одонтогендік және одонтогендік емес қабыну аурулармен ауыратын, тістердің, беттің жұмсақ тіндерінің және ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының жіті жарақаты бар, жақ сүйек-бет аумағында туа біткен және жүре пайда болған ауытқулары және деформациялары бар балаларға стоматологиялық көмекті балалар стоматологиялық емханасында, балалар емханасының балалар стоматологиялық кабинетінде (бөлімшесінде), емханалардың (ауылдық, аудандық, қалалық) балалар стоматологиялық кабинетінде (бөлімшесінде), медицина университеттерінің стоматологиялық емханаларында стоматолог дәрігер, "жақ сүйек-бет (балалар)" мамандығы бойынша дәрігер кезектілікпен жүзеге асырады.

68. Одонтогендік және одонтогендік емес қабыну ауруларының (абсцесстер, флегмоналар, жақ сүйектерінің остемиелиттері, фурункул, карбункул, аденофлегмона, сілекей бездерінің сиаладениті, бетінің көк тамырлар тромбофлебиті) әртүрлі және ауыр түрлері бар балаларға стоматологиялық көмек көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет хирургиясының бөлімшелерінде көрсетіледі.

69. Жақ сүйек-бет аумағының одонтогендік және одонтогендік емес қабыну (пульпит, перодонтит, периостит, қызыл иек асты абсцесс) аурулары бар балаларға стоматологиялық көмек стоматологиялық емханада, көрсетілімдер бойынша көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет хирургиясының бөлімшелерінде, медицина университеттерінің стоматологиялық емханаларында көрсетіледі.

70. Шектелген қатерсіз және ісік тәрізді ісіктері, жақ сүйек-бет аумағының мальформациясы бар балаларға стоматологиялық көмекті стоматолог дәрігер, "жақ сүйек-бет (балалар) хирургиясы" мамандығы бойынша дәрігер көрсетеді және стоматологиялық емханаларда, ал беттің анатомиялық аумағының көлемді зақымдануы кезінде көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшелерінде жүзеге асырылады.

71. Меншік нысаны мен ведомстволық тиістілігіне қарамастан, стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарда медициналық көрсетілетін қызметтің сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру мен жүргізу Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 наурыздағы № 173 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10880 болып тіркелген) Медициналық көрсетілетін қызметтер сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру мен жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасында
стоматологиялық көмек
көрсетуді ұйымдастыру
стандартына 1-қосымша

Стоматологиялық көмек көрсету деңгейлері бойынша клиникалық-диагностикалық зерттеу көлемі

Стоматологиялық қызметті ұйымдастыру құрылымына сәйкес медициналық көмекті көрсету деңгейлері	Диагностикалық іс-шаралар тізбесі	Емдеу іс-шараларының тізбесі	Ескертпе
1. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек (дәрігерге дейінгі деңгей): Ұйымдар: фельдшерлік-акушерлік пункт, дәрігерлік амбулатория, стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинеттері кадрлар: орта медицина персоналы, оқыту курсынан өткен	1. Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2. Анамнез жинау. 3. Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері); 4. Рентгенологиялық зерттеу.	1. Ауыз қуысының гигиенасына үйрету. 2.Ауыз қуысының кәсіби гигиенасы. 3.Көрсетілімдер болған кезде - стоматолог кабинетіне жіберу. 4.Шұғыл жағдайларда – емдеуге жатқызуға жіберу (стационар жағдайларында мамандандырылған көмек көрсету үшін).
2.Амбулаториялық-емханалық (медициналық-санитариялық алғашқы көмек, консультациялық-диагностикалық көмек) стоматологиялық клиникалар (облыстық, қалалық) құрамында, оның ішінде көп бейінді стационарлар бөлімшелері; диспансерлердің балалар бөлімшелері; стоматологиялық жылжымалы кабинет; мектептерде стоматологиялық кабинеттерді; стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинетін ұйымдастыру Кадрлар: "стоматология (ересектер және балалар)" мамандығы бойынша дәрігер; стоматологиялық гигиенист тіс дәрігері; рентген-зертханашы	1.Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2.Анамнез жинау. 3.Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері). 4. Зерттеудің қосымша әдістерін қолдана отырып, зерттеу (термотест, электроодонтометрия, рентгенологиялық зерттеу, апекслокация, диагностикалық апробация жүргізу, стоматологиялық индекстерді айқындау).	1.Ауыз қуысының санациясы. 2. Көрсетілімдер болған кезде аралас мамандарға консультацияға жіберу. 3. Кезек күттірмейтін жағдайларда жедел көмек көрсету. 4. Көрсетілімдер болған кезде - стационарлық емдеуге жіберу.
Мамандандырылған стоматологиялық көмек. Ұйымдар: стоматологиялық клиника, оның ішінде медициналық университеттердің стоматологиялық клиникалары Кадрлар: "стоматология (ересектер және балалар)" мамандығы бойынша дәрігер; рентген-зертханашы	1.Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2.Анамнез жинау. 3.Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері). 4.Көрсетілімдер бойынша – зертханалық зерттеп-қарауға жіберу, рентгенография, томография, ультрадыбыстық зерттеу, денситометрия, электро-одонтометрия, эхоостеометрия, реопарадонтография, цитологиялық зерттеу, тістердің жай-күйін индексті бағалау, пародонта, функционалдық сынамалар, гнатодинамометрия, миография.	1.Тістерді эндодонтиялық емдеу. 2.Тістердің реставрациясы. 3.Парадонтологиялық стоматологиялық көмек. 4.Ауыздың сілемейлі қабықшасының патологиясын емдеу. 5.Амбулаториялық хирургиялық операциялық араласулар. 6.Ортодонтикалық көмек. 7.Ортопедиялық көмек. 8.Денталды тіс имплантациясы. 9.Жақ сүйек-бет аумағындағы туа біткен патологиясы бар балаларды ортодонтикалық оңалту.
Жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтер: бөлімше (төсектер) (ересектер, балалар) көп бейінді аурухананың жақ сүйек-бет хирургиясы (қалалық, облыстық); жақ сүйек-бет ауруханасы медицина университеттерінің стоматологиялық клиникалары. Кадрлар: "жақ сүйек-бет хирургиясы" (ересектер, балалар) мамандығы бойынша дәрігер; "стоматология (ересектер және балалар)" мамандығы бойынша дәрігер; рентген-зертханашы	1.Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2. Анамнезді жинау. 3.Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері). 4. Көрсетілімдер бойынша – зертханалық зерттеп-қарауға жіберу, рентгенография, томография, ультрадыбыстық зерттеу.	1. Жақ сүйек-бет аумағындағы патологияларды емдеу. 2. Күрделі жақ сүйегін протездеу. 3. Тістердің денталды имплантациясы.

Қазақстан Республикасында
стоматологиялық көмек
көрсетуді ұйымдастыру
стандартына 2-қосымша

Жылжымалы стоматологиялық кабинетті ең төмен жарақтандыру тізбесі

№	Атауы	Саны, бірлігі
Стоматологиялық жабдық және құралдар
1	Стоматолог дәрігердің блогын, стоматологиялық креслоны, стоматологиялық гидроблокты, шаңсорғыш пен сілекей сорғышы бар ассистенттің блогын, стоматологиялық операциялық шамын қамтитын стоматологиялық қондырғы	1
2	Майсыз компрессор	1
3	Стоматологиялық ұштықтар жиынтығы: (турбиналы, бұрышты, тік, пневматикалық микромотор)	3
4	Стоматологиялық скейлер (тістегі шөгінділерді алып тастауға арналған аппарат)	1
5	Стоматолог дәрігердің орындығы	1
6	Ассистенттің орындығы	1
7	Фотополимеразды шам	1
8	Апекслокатор	1
9	Хирургиялық пышақ (коагулятор)	1
10	Бактерецидті сәулелендіргіш	1
11	Үй-жайда ауаны зарарсыздандыруға арналған УК-бактерицидті рециркулятор	1
12	Терапиялық қабылдауға арналған құралдар жиынтығы (базалық): құралдарға арналған лоток, тұтқасы бар айна, зонд, пинцет, экскаватор, екі жақты серпе тәрізді тегістегіш, штопфер-тегістегіш араластыруға арналған шпатель	20
13	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауға және стерильдеу алдында өңдеуге арналған ыдыстар (жиынтық - 1литр, 3 литр, 5литр және 10 литр)	1
14	Стоматологиялық зерттеу мен емдеуге арналған бір рет колданылатын стоматологиялық құралдар жиынтығы: Құралдарға арналған лоток; стоматологиялық айна; бұрышты зонд; металл пинцет; стерильді қолғаптар; сілекей сорғыш; мақта валиктері; пациентке арналған алжапқыш; маска; бастың астына арналған бас киім; микробраштар; тістер мен пломбаларды жылтыратуға арналған латексті ұштық; синтетикалық қылдан ұштық; пациентке арналған салфеткалар	Жылына 1 000 дана
15	Жоғары және төменгі жақ сүйектердегі тұрақты тістерді және тістердің түбірлерін жұлуға арналған тістеуіктер жиынтығы	2
16	Жоғары және төменгі жақ сүйектеріндегі уақытша тістерді және тістердің түбірлерін жұлуға арналған тістеуіктер жиынтығы	2
17	Тістің түбірлерін жұлуға арналған стоматологиялық элеваторлардың жиынтығы	2
Стерильдеу жабдығы
1	Стерилизатор (автоклав)	1
2	Аквадистиллятор	1
3	Стерильді құралдарды сақтауға арналған камера	1
4	Медициналық құралдар мен бұйымдарды ультрадыбыстық тазалауға және дезинфекциялауға арналған қондырғы (ультрадыбыстық жуғыш)	1
5	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауға және стерильдеу алдында өңдеуге арналған ыдыстар (жиынтық – 1 литр, 3 литр, 5 литр және 10 литр)	1
6	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауға және стерильдеу алдында өңдеуге арналған заттар	Жұмсалуына қарай
7	Бикстер (стерильденген құралдар мен материалдарды сақтауға арналған стерильдеу қорабы)	Жұмсалуына қарай
8	Медициналық бұйымдарды стерильдеу сапасын бақылауға арналған индикаторлар	Жұмсалуына қарай
9	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялау және стерильдеу алдында сапасын бақылауға арналған реактивтер	Жұмсалуына қарай
Рентгенді диагностикалық жабдық
1	Рентгендік дентальды аппарат	1
2	Ноутбук	1
3	Жағасы бар дентальды рентгеннен қорғау алжапқышы	2
Стоматологиялық кабинетке арналған жиһаз
1	Дәрігерге арналған жазу үстелі	1
2	Кеңсе орындығы	2
3	Шығыс материалдарын сақтауға арналған медициналық шкаф	1
4	Дәрі-дәрмекке арналған медициналық шкаф	1
5	Медициналық киімдерге арналған шкаф	1
6	Жуғышы бар аралас үстел	1
Басқа жабдықтар мен құралдар
1	Қуаттау блогы	1
2	Жүктеу электросорғысы	1
3	Кондиционер	1
4	Жылу желдеткіші	1
5	Желдеткіш	1
6	Электр су жылытқышы	1
7	Термометр	1
8	Өрт сөндіргіш	1
9	Сигнализация	1
10	Кемінде 60 литр су қоры	1
11	Кабельдер	1
12	Тазалауға арналған шаруашылық мүккәмал	1

Unofficial translation

Footnote. Abolished by the Order of the Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated February 24, 2023 No. 31 (effective after ten calendar days after the date of its first official publication).

In accordance with subparagraph 6) of paragraph 1 of Article 7 of the Code of the Republic of Kazakhstan dated September 18, 2009 On Public Health and Health Care System I hereby ORDER:

1. To approve the attached Standard of organizing dental care in the Republic of Kazakhstan.

2. In the manner prescribed by law the Department of Standardization of Medical Services of the Ministry of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan shall:

1) provide the state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days from the date of the state registration of this order, direct a printed and electronic copy of it in the Kazakh and Russian languages to the Republican State Enterprise with the Right of Economic Management “Republican Center of Legal Information” for official publication and inclusion in the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan;

3) place this order on the Internet resource of the Ministry of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan;

4) within ten working days after the state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, report to the Department of Legal Service of the Ministry of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan on execution of the actions indicated in subparagraphs 1), 2) and 3) of this paragraph.

3. Control over the execution of this order shall be assigned to the Vice-Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan E.A. Birtanov

4. This order shall take effect upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication.

Minister
of Health and Social Development
of the Republic of Kazakhstan	T. Duysenova

Approved
by order No. 1053 of the Minister
of Health and Social Development
of the Republic of Kazakhstan
dated December 12, 2016

The Standard of organizing dental care in the Republic of Kazakhstan

Chapter 1. General Provisions

1. The standard of organizing dental care in the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Standard) has been developed in accordance with subparagraph 6) of paragraph 1 of Article 7 of the Code of the Republic of Kazakhstan dated September 18, 2009 On Public Health and Health Care System (hereinafter - the Code) and establishes requirements to the organization of medical care provision to patients with dental diseases.

2. Definitions used in this Standard:

1) specialized professional - a medical professional with a higher medical education with a certificate in the field of "Dentistry (adult and pediatric)";

2) clinical protocol - a document that establishes general requirements for the provision of medical care to a patient in a particular disease or clinical situation;

3) prevention - a set of medical and non-medical measures aimed at preventing the occurrence of diseases, progression in the early stages of diseases and controlling already developed complications, damage to organs and tissues;

4) dental diseases - diseases of tooth tissues (carious, non-carious), periodontal disease, oral mucosa, tongue disease, red border of the lips and disease of maxillofacial region (acute, chronic nonspecific and specific inflammatory diseases; diseases of the salivary glands; diseases of the temporo-mandibular joint and facial nerves; injuries; congenital and acquired defects and deformations of the maxillofacial region; abnormalities and defects in the development of teeth, jaws and face; precancerous diseases, benign tumors and tumor-like maxillofacial lesions);

5) dental care - a set of medical services provided to patients with dental diseases, including diagnosis, treatment, prevention and medical rehabilitation;

6) guaranteed volume of free medical care (hereinafter -GVFMC) - a single volume of medical care provided to citizens of the Republic of Kazakhstan and oralmans as determined by the Government of the Republic of Kazakhstan on the unified list of medical services;

7) preventive medical examinations of target population groups - screening examinations aimed at identifying diseases in early stages and preventing development of diseases, risk factors that contribute to the occurrence of diseases, formation and promotion of public health.

Chapter 2. Main activities of organizations providing dental care

3. Medical care for patients with dental diseases shall be provided in the following forms:

1) outpatient care, including primary health care and consultative-diagnostic care;

2) inpatient care.

4. The tasks, functions, legal and organizational framework for the provision of dental care in the Republic of Kazakhstan are defined by the Regulation on the activities of health care organizations providing dental care in the Republic of Kazakhstan, approved by order No. 397 of the Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated June 8, 2012 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 7798).

5. The staff of the healthcare organizations providing dental care, with the exception of organizations that are state-owned enterprises with the right of economic management, limited liability partnerships, joint-stock companies, shall be established in accordance with the standard staff and staffing standards of healthcare organizations approved by order No. 238 of the Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated April 7 2010 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 6173).

6. Dental diseases prevention rooms shall be provided in medical centers, feldsher-obstetric centers, outpatient clinics (family health centers), polyclinics (rural, district, city), in educational institutions with at least 800 students, also in healthcare organizations that have no dental room (department).

7. Provision of pre-medical dental care in the dental diseases prevention room shall be carried out by a dental hygienist and (or) a medical professional with a secondary medical education who has undergone a retraining course in “Dentistry” and received a certificate in the qualification of “Dentist”, “Stomatologist”, and “Dental Assistant” .

8. The scope of clinical-diagnostic examination by dental care provision levels shall be determined in accordance with Appendix 1 to this Standard.

9. A dentist shall provide the organization of a diagnostic and treatment process of dental diseases in accordance with clinical protocols; conduct preventive examinations and oral cavity sanation of the assigned contingent, including in educational institutions of secondary, higher and postgraduate vocational education, recruiting centers, at enterprises and organizations; carry out clinical monitoring of patients with pathology of the dentofacial system and analysis of its effect with assessment of the dental health level; provide earlier identification of persons with dentofacial anomalies, deformations and pre-conditions for their development, defects in crowns of teeth and dentitions, pathology of hard tissues of teeth and oral mucosa; in the presence of medical indications, organize referral of patients for inpatient treatment to the departments (beds) of maxillofacial surgery in multidisciplinary hospitals.

10. If patients have symptoms indicating the presence of human immunodeficiency virus / acquired immunodeficiency syndrome, tuberculosis the dentist shall refer the patient for consultation to specialized medical organizations.

11. A dentist shall provide the manufacture of dentures, maxillofacial prostheses and fixation of orthodontic appliances.

12. A dentist shall conduct examination of temporary disability in accordance with the Rules for the examination of temporary disability, issuance of a slip and certificate of temporary disability, approved by order No. 183 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated March 31, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 10964).

13. Together with centers for healthy lifestyle, a dentist shall carry out sanitary and hygienic education of the population on prevention, formation of a healthy lifestyle and nutrition, including with the involvement of paramedical staff (dental hygienist).

14. Specialists of dental care medical organizations shall conduct preventive examinations of patients for early detection and prevention of dental diseases and provide specialized medical care to patients with dental diseases applying modern medical technologies and diagnostic and treatment methods based on evidence-based medicine principles.

15. Screening examinations of the child population are aimed at the prevention and early detection of dental diseases, the development of which is associated with particular features of the anatomical and physiological development in various age periods of life, including in the juvenile period.

16. Preventive examinations, including screening examinations followed by dynamic monitoring and rehabilitation, shall be carried out in accordance with the Rules for conducting preventive medical examinations of target population groups, approved by order No. 685 of the acting Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated November 10, 2009 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 5918).

17. A dentist shall carry out a specialized screening examination stage of the child population with filling out the recording and reporting documentation, also a comprehensive examination of a child with assessment of the condition of the occlusion, periodontium, the degree of caries activity, clinical examination, rehabilitation and prevention plan.

18. Screening examination results of the child population target groups shall be entered into statistical form 025–07 / y “Record of preventive medical examination (screening) of a child”, approved by order No. 907 of the Acting Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2010 “On approval of the forms of primary medical documentation of healthcare organizations ”(registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan under No. 6697) (hereinafter - Order No. 907) and communicated to the parents and (or) legal representatives.

19. In the event of detected abnormalities in the development of the dento-maxillary system, the medical organizations’ specialists providing dental care, shall ensure subsequent organization and conduct of a diagnostic examination and subsequent sanation of the patients.

20. Professionals of the dental care medical organizations shall provide the patient, relatives or legal representatives of minor children with information about the diagnosis, prognosis and alternative methods of treatment, rehabilitation, carry out activities to prevent dental diseases, promote a healthy lifestyle among the population of the Republic of Kazakhstan.

21. To sustain its activities, the dental room (department) shall avail of the capabilities of all the medical diagnostic and auxiliary units of the medical organization, in which it is established.

22. In dental clinic conditions, specialists shall provide prevention, diagnosis and treatment of dental diseases in accordance with clinical protocols; in the detected complications of dental diseases – make case discussions and analysis of the causes of the identified complications; organize and conduct follow-up care of patients with dental diseases; conduct examination of temporary disability of patients with dental diseases.

23. Dental clinic shall be used as a clinical, training, production base for medical and pharmaceutical education organizations that implement programmes of technical and vocational, post-secondary, higher, postgraduate and further education in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of education, as well as technical and vocational education organizations of the corresponding profile.

24. Patients with dental diseases who receive medical care in the conditions of clinical, educational bases of the departments of medical higher educational institutions, extension course institutes for medical practitioners, also production practice bases for medical students in secondary education, shall take part in the educational process, conducting medical and diagnostic procedures in the presence of third parties.

Chapter 3. Organization of dental care in the Republic of Kazakhstan

25. Medical assistance to the population with dental diseases shall be provided within the GVFMC framework.

26. Paid medical services for patients with dental diseases shall be provided by public and private medical organizations in accordance with the Rules and conditions for the provision of paid services in healthcare organizations, approved by Order No. 304 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated April 30, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 11341).

27. Dental medical care within the GVFMC framework shall be carried out in the following forms:

1) primary health care (hereinafter - PHC);

2) consultative and diagnostic assistance (hereinafter - CDA);

3) emergency medical care.

28. Primary health care for patients with dental diseases shall be provided in accordance with the Rules for the provision of primary health care and the Rules for attaching citizens to primary health care organizations, approved by Order No. 281 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated April 28, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 11268).

29. A healthcare professional with a secondary medical education (nurse, paramedic) of a medical center and feldsher-obstetric center, outpatient clinic (family health center) shall ensure the organization and conduct of a range of actions for patients, including those with dental diseases, in accordance with order No. 7 of the acting Minister of Health of the Republic of Kazakhstan dated January 5, 2011 “On approval of the Regulation on the activities of health organizations providing outpatient care”(registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 6774).

30. A healthcare professional with a secondary medical education (nurse, paramedic) of a medical center and feldsher-obstetric center, outpatient clinic (family health center) shall ensure the delivery of patients with acute and exacerbated chronic dental diseases, injuries to the nearest hospital in emergency and urgent cases to provide qualified medical care.

31. A mobile dental clinic (hereinafter - MDC) shall be established as a structural unit of a dental clinic or dental department of a medical organization to provide medical care for dental diseases outside the stationary premises of a medical organization, including in remote and isolated settlements, by dentists or other dental specialists included in the staff of the dental clinic or dental units of the medical organization, taking into account regional characteristics and needs of medical treatment in dental diseases.

32. An MDC shall be supplied in accordance with the list of minimum equipment for a mobile dental clinic in accordance with Appendix 2 to this Standard.

33. An MDC specialist shall provide detection and treatment of teeth, periodontal and oral mucosa diseases; identification of patients with dentofacial anomalies and prerequisites for their development; identification and treatment (prosthetics) of patients with defects in crowns and dentitions.

34. An MDC specialist shall refer patients with complicated forms of disease to dentists for specialized medical care on an outpatient or inpatient basis; patients with dentofacial anomalies and prerequisites for their development shall be referred to dentists with advanced training in orthodontics, and in their absence, to a dentist at the dental clinic who has undergone advanced training in orthodontics.

35. In the need of a complex prosthetics, an MDC specialist shall refer patients with defects in the crowns of the teeth and dentitions to the dental clinic.

36. An MDC specialist shall carry out measures to prevent dental diseases among the population, provide hygienic education and oral hygiene instruction.

37. CDA for patients with dental diseases shall be provided in accordance with the Rules for the provision of consultative and diagnostic assistance, approved by Order No. 626 of the acting Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated July 28, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 11958).

38. CDA (according to indications) shall include:

1) emergency dental care (acute pain) (for socially vulnerable categories of the population: anesthesia, preparation and application of fillings from composite materials of chemical curing, tooth extraction with anesthesia, periostotomy, opening of abscesses);

2) planned dental care for children (except for orthodontic and orthopedic) and pregnant women (except for orthodontic and orthopedic) on the referral of a specialist, including tooth extraction using anesthesia, preparation and application of fillings from composite materials of chemical curing;

3) orthodontic care for children with congenital pathology of the maxillofacial region using an apparatus to eliminate dentoalveolar anomalies (orthodontic plate).

39. In the presence of a concomitant pathology of patients with dental diseases, doctors of related fields (on medical indications) shall be involved to provide consultation service.

40. In cases requiring specialized medical care and high-tech medical services with round-the-clock medical supervision, patients with dental diseases shall be referred to the maxillofacial units of multifield hospitals in accordance with the Rules for the provision of inpatient care, approved by Order No. 761 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan of 29 September 7, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 12204).

41. When providing CDA, a dentist shall direct to the GVFMC doctor, who has referred the patient for consultation, a consultative and diagnostic report on 071 / у form (“Medical Report”), approved by Order No. 907, in which examination and treatment results shall be indicated, as well as recommendations for further treatment of the patient with dental diseases.

42. A dentist shall provide consultative medical report for completion of a dental patient’s documents for referral for sociomedical examination to establish disability and degree of disability, also to determine the needs of the examined person for social protection measures in accordance with the Rules for conducting sociomedical examination approved by order No. 44 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated January 30, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No.10589).

43. In the event of detected cancer symptoms during the medical care provision to a patient with a dental disease, medical care shall be provided to the patient in accordance with the standard of the cancer care organization for the population of the Republic of Kazakhstan, approved by order No. 452 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated August 2, 2013 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 8687).

44. After the diagnosis verification, treatment of malignant neoplasms of the maxillofacial region of children shall be carried out in specialized oncological organizations.

Reparative surgeries after removal of neoplasms in the maxillofacial region, according to indications, shall be performed in health organizations that provide medical care to cancer patients or in children's maxillofacial units of multifield hospitals.

45. Emergency medical care to patients with dental diseases shall be provided in accordance with the Rules for the provision of emergency medical care and medical assistance in the form of medical aviation, approved by order No. 269 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated April 27, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 11263) and include round-the-clock emergency medical care to adults and children in life-threatening (of patient and (or) people around them) conditions, accidents, acute serious illnesses, both at the accident scene and along the route.

46. Dental medical care shall be provided to the patient after obtaining his informed consent in the form of a written voluntary consent of the patient in the invasive intervention cases, approved by order No. 364 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan dated May 20, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 11386)

Refusal from medical care with the indication of possible consequences in accordance with paragraph 3 of Article 93 of the Code shall be recorded in medical documents and signed by the patient or his legal representative, and also by a medical professional.

47. Need of qualified, specialized medical care and high-tech medical services with round-the-clock medical supervision, shall be the indication for planned hospitalization of a patient with dental diseases, including for:

1) diagnosis specification in cases that are unclear and difficult for diagnosis and treatment and selection of the necessary treatment regimen;

2) treatment of chronic diseases of the oral cavity and maxillofacial region in the acute stage;

3) surgical treatment of benign tumors and tumor-like diseases;

4) treatment of injuries and purulent-inflammatory diseases of the maxillofacial region;

5) surgical treatment of defects and deformations of the maxillofacial region;

6) surgical treatment of congenital pathology of the maxillofacial region.

48. Hospitalization of patients with dental diseases in emergency cases shall be carried out on referral from a pediatric dentist, general practice dentist, general practitioner, pediatrician, ambulance station (department) teams, air ambulance accompanied by a medical professional or in independent seeking of medical assistance and with any other methods of patient’s delivery, regardless of place of residence and place of attachment within the GVFMC framework.

49. Indications for emergency hospitalization shall be:

1) acute or exacerbated chronic odontogenic and non-odontogenic inflammatory diseases of the maxillofacial region;

2) injuries of the maxillofacial region;

3) bleeding of the maxillofacial region.

50. Emergency dental surgical care for adult population with minor bleeding in the maxillofacial region, acute inflammatory processes (acute periostitis of the jaw, hard palate abscesses), injuries of the maxillofacial region (dislocations and fractures of the teeth) shall be provided by a dentist of the dental room (department, dental clinic).

51. Emergency dental surgical care for adult population with severe bleeding in the maxillofacial region, severe acute periostitis of the jaws, acute odontogenic osteomyelitis of the jaws, abscesses and phlegmons of the maxillofacial region shall be provided by dentists, maxillofacial surgeons, doctors with qualifications of “general surgery (thoracic, abdominal, transplantology, coloproctology)”, who have undergone advanced training in maxillofacial surgery (adult) in the departments of surgery, maxillofacial surgery in the surgery departments of multifield hospitals.

52. Emergency dental surgery for children with bleeding in the maxillofacial region, acute inflammatory processes and injuries of the maxillofacial region shall be performed by dentists, doctors with qualification “maxillofacial surgery (adult, pediatric)”, doctors specializing in “general surgery ( thoracic, abdominal, transplantology, coloproctology)”, who have undergone advanced training in “maxillofacial surgery (pediatric)” in dental clinics, children's surgical wards of maxillofacial surgery, children's surgical units of multifield children’s hospitals.

53. Dental care for adults with inflammatory, inflammatory-dystrophic, functional-distention disorders of the temporomandibular joint shall be carried out by a dentist of the dental rooms (departments) of polyclinics and dental clinics.

54. Dental care for children with inflammatory, inflammatory-dystrophic, and functional-distention diseases of the temporomandibular joint shall be carried out by a dentist at the children's dental clinic, children's departments of dental clinics, and the children's unit of maxillofacial surgery of a multifield hospital. On indications, surgical treatment of children with arthrosis and ankylosis shall be carried out by the children's department of maxillofacial surgery in a multifield hospital.

55. The following patients shall be admitted to the maxillofacial surgery units of multifield hospitals:

1) with bleeding in the maxillofacial region;

2) with acute and exacerbated chronic inflammatory diseases;

3) with injuries in the maxillofacial region;

4) with functional-distention disorders of the temporomandibular joint, requiring reconstructive surgery in the maxillofacial region (according to indications);

5) with benign and tumor-like formations in the maxillofacial region.

56. Inspection of newborn children in order to identify dentofacial anomalies and deformities shall be carried out by a doctor specializing in neonatology of obstetric organizations; inspection of children of preschool and school age shall be carried out by a medical professional in the dental disease prevention room, dentist in the dental room (unit) of the clinic, dental room(unit) of a children's clinic, dental room of educational organizations, departments of maxillofacial surgery, a dentist of medical universities’ dental clinics.

57. When a congenital dental pathology is detected in a newborn, doctors specializing in neonatology and pediatrics shall refer the child to the dentist in the dental room of the children's clinic, children's dental clinic to decide on specialized dental care.

58. In the presence of medical indications, the dentist shall refer the child with congenital dental pathology for a consultation to doctors specializing in pediatrics (general medicine, otorhinolaryngology (audiology) (adult, pediatric), traumatology-orthopedics (cambustology) (adult, children's) ”,“ endocrinology (adult, children's)”, “neuropathology (adult, children's)”, also to a specialist with higher pedagogical education in “defectology”,“speech therapy”.

If there are indications for surgical treatment, the dentist shall refer the child with maxillofacial anomalies and deformities to the maxillofacial surgery department of the children's hospital, medical university clinic for surgical intermediate rehabilitation with previous and subsequent orthodontic treatment.

59. For patients with defects in the development of hard tissue of teeth, the dentist shall provide dental care in a dental clinic or specialized rehabilitation centers.

According to the indications, the dentist shall refer a child for a consultation to doctors qualifying in "pediatrics ("general medicine", "endocrinology (adult, pediatric)","medical genetics".

60. Dental care for children with congenital and acquired face and jaw malformations shall be carried out by a dentist and a doctor specializing in maxillofacial surgery (adult, pediatric) of a pediatric dental clinic, a pediatric unit of a dental clinic, a pediatric maxillofacial surgery unit of a multifield hospital.

61. Medical assistance to children with dental caries shall be provided by a pediatric dentist in children's dental clinics, children's dental rooms (units), dental rooms of educational institutions, and mobile dental clinics.

62. When a child is diagnosed with multiple dental caries (damage rate of more than three teeth), the dentist shall refer him for consultation to pediatric doctors of other fields ("pediatrics", "endocrinology", "otorhinolaryngology", "neuropathology", "rheumatology", " allergology", "nephrology").

Children with multiple caries shall be subject to regular medical check-up with the dentists of children's dental rooms, where comprehensive preventive measures are provided in accordance with clinical protocols.

63. Dental care for children with acute pain shall be provided by a dentist in priority order in a children's dental clinic, dental office (unit) of a children's clinic, children's departments of dental clinics, a dental office of educational organizations, and dental clinics of medical universities providing dental care for children.

64. For children with disabilities (children with established disabilities), a dentist shall provide dental care according to indications under general anesthesia (if there are medical indications and no counterindications) in the conditions of a children's dental clinic, children's units of dental clinics, dental clinics of medical universities providing dental care to children.

65. Medical assistance to children with periodontal diseases shall be carried out by a dentist in the conditions of a children's dental clinic, a children's dental office (unit) of a children's clinic, a dental office of clinics (rural, district, city) in accordance with clinical protocols with subsequent follow-up care on an outpatient basis.

In the event of a severe degree of periodontal disease, the dentist, if necessary, shall refer the children for consultation to other relevant specialists.

66A dentist shall conduct medical care to children with diseases of the oral mucosa (acute herpetic stomatitis, exudative multiform erythema, candidiasis and other lesions of the oral mucosa) in a children's dental clinic, a children's dental office (unit) of a children's clinic, a dental room of a clinic ( rural, district, city), in accordance with clinical protocols.

Proceeding from indications, the dentist shall refer the patient for consultation to doctors qualifying in "pediatrics", "otorhinolaryngology", "infectious diseases", "allergology", "dermatovenerology", "neuropathology", "medical genetics" in medical healthcare organizations.

In case of a severe course of diseases of the oral mucosa in children, treatment shall be carried out in specialized departments of hospitals (clinics).

67. Dental care for children with limited acute and chronic odontogenic and non-odontogenic inflammatory diseases, with acute trauma to teeth, soft tissues of the face and oral mucosa, congenital and acquired defects and deformations of the maxillofacial region shall be carried out sequentially: by a dentist, a doctor qualifying in “maxillofacial surgery (pediatric)” in children's dental clinics, dental offices (departments) of children's clinics, dental rooms of clinics (rural, district, city), dental clinics with medical universities.

68. Dental care for children with diffuse and severe forms of odontogenic and non-odontogenic inflammatory diseases (abscesses, phlegmons, jaw osteomyelitis, furunculus, carbuncle, adenoflegmon, sialadenitis of the salivary glands, thrombophlebitis of the facial veins), shall be provided in children’s maxillofacial surgery units.

69. Dental care for children with odontogenic acute and exacerbated chronic inflammatory diseases of the maxillofacial region (pulpitis, periodontitis, periostitis, subgingival abscess) shall be provided in dental clinics, according to indications in children's departments of maxillofacial surgery in multifield hospitals, in medical university clinics.

70. Dental care to children with limited benign and tumor-like formations, maxillofacial malformations shall be provided by a dentist, a doctor specializing in maxillofacial surgery (pediatric) and shall be performed in dental clinics, and with extensive lesions of more than one anatomical area of the face - in children's maxillofacial departments of multifield hospitals.

71. The quality of medical services at medical organizations rendering dental care, regardless of ownership and departmental affiliation, shall be provided in accordance with the Rules for organizing and conducting internal and external examinations of the quality of medical services, approved by Order No. 173 of the Minister of Health and Social Development of the Republic of Kazakhstan of March 27, 2015 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 10880).

	Appendix 1 to the Standard of organizing
	dental care in the Republic of Kazakhstan

Scope of clinical-diagnostic examinations by dental care provision levels

Levels of providing medical assistance in accordance with the structure of dental care organization	List of diagnostic measures	List of remedial measures	Note
1. Primary medico-sanitary care (pre-medical care): organizations: feldsher-obstetric station, outpatient clinic, dental disease prevention rooms personnel: mid-level medical staff, that underwent a training course	1. Clarification and detailing of complaints, 2. Medical history taking. 3. Physical examination (basic methods). 4. X-ray inspection.	1. Oral hygiene instruction. 2. Professional oral hygiene. 3. On indications – referral to dental room. 4. In emergency cases – referral for hospitalization (for specialized care in hospital conditions).
2. Outpatient care (primary medico-sanitary care, consultative-diagnostic assistance) Organizations: dental room as part of dental polyclinics (oblast, city), including children’s units of multifield hospitals, clinics; mobile dental clinic; dental room in schools dental disease prevention room Personnel: Doctor qualifying in "dentistry (adult and pediatric)"; dentist; X-ray laboratory assistant	1. Clarification and detailing of complaints. 2. Medical history taking. 3. Physical examination (basic methods). 4. Examination with the use of supplementary examination methods (thermotest, electroodontometry, X-ray examination, apex location, carrying out diagnostic tests, determination of dental indices).	1. Oral cavity sanation. 2. In the presence of indications – referral for consultation to related professionals. 3.Provision of emergency care in urgent conditions. 4. In the presence of indications – referral for hospitalization.
Specialized dental care. Organization: dental clinic, including dental clinic of medical universities Personnel: Doctor qualifying in “Dentistry (adult and pediatric)”; X-ray laboratory assistant	1. Clarification and detailing of complaints, 2. Medical history taking. 3. Physical examination (basic methods). 4. On indications – referral for laboratory examination, X-ray radiography, tomography, ultrasound examination, densitometry, electrodontometry, echoosteometry, rheoparadontography, cytological examination, index assessment of teeth condition, of paradontium, functional tests, gnatodynamometry, myography.	1. Endodontic dentistry. 2. Restoration of teeth. 3. Paradontological dental care. 4. Treatment of oral mucosa pathology. 5. Outpatient surgical interventions. 6. Orthodontic care. 7. Orthopedic care. 8. Dental implantation of teeth. 9. Orthodontic rehabilitation of children with congenital pathology of maxillofacial region.
High-tech medical services Organizations: department (beds) (adult, pediatric) of maxillofacial surgery in a multifield hospital (city, regional); maxillofacial hospital dental clinics of medical universities Personnel: doctor qualifying in maxillofacial surgery (adult, pediatric); Doctor specializing in “Dentistry (adult and pediatric)”; X-ray laboratory assistant	1. Clarification and detailing of complaints, 2. Medical history taking. 3. Physical examination (basic methods). 4. On indications – referral for laboratory examination, X-ray radiography, tomography, ultrasound examination.	1. Treatment of pathology of maxillofacial region. 2. Dental and maxillary prosthetics. 3. Dental implantation of teeth.

	Appendix 1 to the Standard of organizing
	dental care in the Republic of Kazakhstan

List of minimum equipment for mobile dental clinic

№	Name	Number, units
Dental equipment and tools
1	Dental set, comprised of a dentist unit, dental couch, dental hydraulic unit, assistant unit with a vacuum cleaner and saliva ejector, an dental surgery lamp	1
2	Oil-free compressor	1
3	A set of dental handpieces (turbine, angular, straight, pneumatic micromotor)	3
4	Dental scaler (device for removing tartar deposits)	1
5	Dentist’s chair	1
6	Assistant’s chair	1
7	Photopol lamp	1
8	Apex locator	1
9	Surgical knife (coagulator)	1
10	Bactericidal irradiator	1
11	UV bactericidal recirculator for indoor air disinfection	1
12	Therapeutic tool kit (basic): tool tray mirror with handle dental probe, dental forceps, excavator, double-end sickle-shaped burnisher, root canal plugger, cement spatula	20
13	Disinfection and pre-sterilization containers for medical items (set - 1 liter, 3 liters, 5 liters and 10 liters)	1
14	A set of disposable dental instruments for dental examination and treatment: tool tray; dental mirror; angular probe; metal forceps ; sterile gloves; saliva ejector; cotton rolls; apron for the patient; mask; a cap on the headrest; microbrushes; latex head for polishing teeth and fillings; synthetic bristle head; napkin for patient	1 000 pieces a year
15	A set of forceps for removing permanent teeth and upper and lower tooth roots	2
16	A set of forceps for removing temporary teeth and upper and lower tooth roots	2
17	A set of dental elevators for removing tooth roots	2
Sterilization equipment
1	Sterilizer (autoclave)	1
2	Water distiller	1
3	Chamber for storage of sterile instruments	1
4	Installation for ultrasonic cleaning and disinfection of medical instruments and products (ultrasonic washing)	1
5	Disinfection and pre-sterilization containers for medical devices (set - 1 liter, 3 liters, 5 liters and 10 liters)	1
6	Means for disinfection and pre-sterilization treatment of medical devices	As they are consumed
7	Dressing boxes (sterilizing boxes for storing sterile instruments and materials)	As they are consumed
8	Indicators for quality control of medical devices sterilization	As they are consumed
9	Reagents for the quality control of disinfection and pre-sterilization cleaning of medical devices	As they are consumed
X-ray diagnostic equipment
1	X-ray dental apparatus	1
2	Notebook	1
3	Dental X-ray protective apron with collar	2
Furniture for a dental office
1	Doctor's desk	1
2	Office chair	2
3	Medical cabinet for storing consumable supplies	1
4	Medical cabinet for medicines	1
5	Cabinet for medical clothes	1
6	Table with sink combined	1
Other equipment and tools
1	Power supply unit	1
2	Submersible electric pump	1
3	Air conditioner	1
4	Fan heater	1
5	Fan	1
6	Electric water heater	1
7	Thermometer	1
8	Fire extinguisher	1
9	Alarm system	1
10	Water supply of at least 60 liters	1
11	Cables	1
12	Household cleaning stock	1

Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы