"Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидаларын, сондай-ақ ол сатып алатын (сатып алған) активтер мен талап ету құқықтарына қойылатын талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 23 ақпандағы № 279 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2018 жылғы 14 наурызда № 16595 болып тіркелді.

"Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 24 сәуірдегі № 387 қаулысымен бекiтiлген Қазақстан Республикасы Қаржы министрлiгi туралы ереженің 16-тармағынның 234) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Мыналар:

1) "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидалары осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес;

2) "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамы сатып алатын (сатып алған) активтер мен талап ету құқықтарына қойылатын талаптар осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Бюджеттік кредиттеу, Қазақстан Республикасының Ұлттық қоры және қаржы секторы мәселелері бойынша өзара іс-қимыл департаменті (Д.О. Темірбеков) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін қағаз және электрондық түрде қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шараларды орындау туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі және 2017 жылғы 11 наурыздан бастап туындайтын қатынастарға қолданылады.

Қазақстан Республикасының Қаржы министрі

Б. Сұлтанов

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 23 ақпандағы № 279 бұйрығына 1-қосымша

"Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының қызмет түрлерін жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес әзірленді және "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының (бұдан әрі – Қор) Заңның 5-1-бабының 2-тармағында көзделген қызмет түрлерін жүзеге асыру тәртібін белгілейді.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағидалардың мақсаттары үшін мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) активтер - мүлік, акциялар және (немесе) заңды тұлғалардың жарғылық капиталындағы қатысу үлестері, Қор сатып алатын (сатып алған) кредиттер/қарыздар бойынша талап құқықтары;

2) алып тасталды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 27.04.2023 № 430 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3) келісілген қаржыландыру - Қордың банктің қаржыландыру талаптары мен шарттарын міндетті түрде орындауын көздейтін банктік салым шартының талаптарымен банкте ақша орналастыру түрінде екінші деңгейдегі банкке (бұдан әрі - Банк) қаржы ресурстарын беруі;

4) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі - Қазақстан Республикасы банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейін білдіретін Қазақстан Республикасының Орталық Банкі;

5) сатушы - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі, банк немесе бұрын Қор активтерді сатып алатын (сатып алған) банк болып табылған заңды тұлға;

6) талап ету құқықтары - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен, банктерден және бұрын банктер болып табылатын заңды тұлғалардан сатып алынатын (сатып алынған) кредиттер/қарыздар бойынша талап ету құқықтары;

7) шарт - нысанасы Қордың активтерді сатып алу болып табылатын Қор мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі арасында, Қор мен банктің арасында, сондай-ақ Қор мен бұдан бұрын банк болып табылған заңды тұлғаның арасында жасалатын шарт.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 27.04.2023 № 430 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

2-тарау. Активтерді сатып алу

3. Қордың активтерді сатып алуы олардың "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамының сатып алатын (сатып алған) активтері мен талап ету құқықтарына қойылатын талаптарда белгіленген өлшемшарттарға сәйкес болуы шартымен жүргізіледі.

4. Қордың активтерді Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен, банктерден және бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан сатып алуды жүзеге асыруы мүмкін.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы министрінің 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Қор сатып алатын активтердің құны мынадай тәсілдердің біреуімен:

1) бағалау қызметінің субъектісі айқындайтын нарықтық құн бойынша;

2) Қордың ішкі құжаттарымен белгіленетін талаптарға сай келетін дисконтты қолдана отырып, бағалау қызметінің субъектісі айқындайтын нарықтық құн бойынша айқындалады.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 27.04.2023 № 430 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Сатып алынатын активтерді қамтамасыз ету құрамында өндірістік мүліктік кешендер, жабдық және технологиялық желілер, аяқталмаған құрылыс объектілері түрінде кепіл мүлкі болған жағдайда бағалау қызметінің субъектісіне және оған қолданылатын бағалау рәсімдеріне Қордың ішкі құжаттарына сәйкес қабылданатын Қордың шешімімен жекелеген жағдайларды қоспағанда, түгендеу және (немесе) инспекция және (немесе) техникалық аудит және (немесе) технологиялық сараптама бойынша іс-шараларды қоса алғанда, кепіл заттарын кешенді зерттеу бойынша талаптар қойылады.

Тәуелсіз бағалау жүргізуге арналған шығыстарды қаржыландыру Қор мен сатушының келісімі бойынша айқындалады.

Сатушы не Қор жүргізілген активтерді тәуелсіз бағалау нәтижелерімен келіспеген жағдайда бағалау қызметінің субъектісі қолданатын рәсімдерге және олардың бағалау стандарттарына сәйкестігіне аудит жүргізу үшін аудиторлық ұйымды тартуға жол беріледі. Аудиторлық ұйымды тартуға шығыстар жүргізілген тәуелсіз бағалау нәтижелерімен келіспеушілігін білдірген тарап есебінен жүзеге асырылады.

7. Активтердің құнына дисконтты Қордың сатып алуға, басқаруға және кейіннен өткізуге байланысты тәуекелдері мен шығыстарын есептеуге арналған Қордың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен Қор айқындайды.

8. Алып тасталды - ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 27.04.2023 № 430 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Қор сатып алған активтерді бір мезгілде сату кезінде сатып алушыға (инвесторға) төлем жасауды кейінге қалдыру ұсынылған жағдайда сатып алушының (инвестордың) ақы төлеу жөніндегі міндеттемелері:

1) сатып алушыны (инвесторды) сатушы тартқан жағдайда – одан сатушының Қор немесе үшінші тұлға активтерін сатып алған акционерінің;

2) өзге жағдайларда – үшінші тұлғаның Қорға өтімді кепілмен қамтамасыз етуді ұсынуы арқылы қамтамасыз етіледі.

10. Қор пайдасына активтерді беру сатушының барлық қолда бар ауыртпалықтар, шектеулер, төрелік, сот және басқа құзыретті органдардың (оның ішінде шетелдік) шешімдері, қозғалған қылмыстық істер, азаматтық қуынымдар және активтер бойынша басқа да тұлғалардың қысымдары туралы ақпаратты міндетті түрде аша отырып, жүзеге асырылады.

11. Активтерді сатып алу және (немесе) өткізу бойынша мәміле жасасу туралы шешімді Қордың Жарғысында көзделген өкілеттіктер шеңберінде және "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 69-бабының 1-тармағы екінші бөлігінің ережелерін ескере отырып, Қордың акционері немесе өзге құзыретті органы қабылдайды.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12. Осы Қағидалардың 5, 6, 7 және 8-тармақтарының ережелері 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін жасалған, Қор бұдан бұрын банктер болып табылған заңды тұлғалардан активтер мен талап ету құқықтарын сатып алу бойынша мәмілелер жасасқан жағдайларға қолданылмайды.

3-тарау. Сатып алынған активтерді басқару

13. Сатып алынған активтерді басқару, оларды ұстау және (немесе) өткізуді Қор мынадай тәсілдердің бірімен жүзеге асырады:

1) Қор дербес түрде;

2) Қор активтерін сатып алған банктер немесе бұрын банк болып табылған заңды тұлғалар;

3) Қордың еншілес және (немесе) қауымдасқан ұйымдары;

4) сенімгерлік басқарушылар;

5) өзге де қаржы ұйымдары, кәсіби сарапшылар, халықаралық аудиторлар мен аудиторлық ұйымдар.

14. Сатып алынған активтерді басқару өзіне мынадай іс-шараларды қамтиды:

1) қайта құрылымдау және сауықтыру;

2) банктік қарыз шарты бойынша міндеттемені орындау мерзімін қатарынан күнтізбелік тоқсан күннен асырған банктік қарыздар бойынша өндіріп алу және талап ету құқықтарын басқаға беру үшін коллекторлық агенттіктерді тарту, сондай-ақ Заңның 36-бабының 2-тармағына сәйкес төлем талабын ұсыну арқылы қарыз алушының банктік шоттарындағы ақшаға даусыз тәртіппен өндіріп алуды қолдану;

3) мүліктік жалға алу (жалдау/кейіннен ақысын өтеп сатып алу арқылы жалдау);

4) сенімгерлік басқаруға беру;

5) консервация;

6) іске асыру;

7) Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасында айқындалған тәртіппен талап ету құқықтары мен активтерді мемлекеттік меншікке беру;

8) инвестициялық жобаларды іске асыру;

9) Қор айқындайтын өзге де іс-шаралар.

Көрсетілген іс-шараларды өткізу тәртібі мен шарттары Қордың ішкі құжаттарымен айқындалады.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Қор мен сенімгерлік басқарушының арасындағы сенімгерлікпен басқару шарты, тиісінше берілетін және қабылданатын активтер сатып алынатын активтер құнын қалпына келтіруден (төмендетуден) түсетін кірістерді (шығыстарды) бөлу тәртібін қамтиды.

16. Қор Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен, банктерден немесе бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан сатып алынған талаптардың құқықтары бойынша кепілдікте тұрған мүлікті өткізу былайша жүзеге асырылады:

1) атқарушылық іс жүргізу шеңберінде – "Атқарушылық iс жүргiзу және сот орындаушыларының мәртебесi туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес;

2) оңалту және банкроттық рәсімдер шеңберінде – "Оңалту және банкроттық туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес;

3) өзге жағдайларда – Қордың ішкі құжаттарына және Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес.

Ескерту. 16-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

4-тарау. Қаржы құралдарымен операциялар

17. Негізгі қызметі, жарғылық капиталды қалыптастыру және өз қызметін қаржыландыру барысында, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметі және (немесе) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі әзірлеген және бекіткен арнайы бағдарламаларды іске асыру шеңберінде Қор азаматтық заңнаманың, Заңның, "Акционерлік қоғамдар туралы", "Бағалы қағаздар рыногы туралы", "Жобалық қаржыландыру және секьюритилендiру туралы" Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына және Қордың ішкі құжаттарына сәйкес:

1) өз акцияларын шығаруды, орналастыруды, сатып алуды;

2) өз облигацияларын шығаруды, орналастыруды, сатып алуды/өтеуді;

3) секьюритилендiру жөніндегі операцияларды;

4) банктік салым шарттарының талаптарымен, оның ішінде шартталған қаржыландыру шеңберінде банк өзі қабылдаған міндеттемелерін орындамаған жағдайда Қордың банктік салымды ішінара не молық мөлшерде мерзімінен бұрын қайтару құқығын көздейтін шартталған қаржыландыруды;

5) акциялар және (немесе) заңды тұлғалардың, оның ішінде талап ету құқықтары банктерден және (немесе) бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан сатып алынған заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарындағы қатысу үлестерін сатып алуды;

6) күмәнді және үмітсіз активтер бойынша талап ету құқықтарын Қор сатып алған банктердің акцияларын және (немесе) олар шығарған және орналастырған облигацияларын сатып алуды;

7) дербес, сондай-ақ банктермен бірлесіп күмәнді және үмітсіз активтерді сатып алатын ұйым құруды (сатып алуды);

8) банктерді және (немесе) бұрын банк болып табылған заңды тұлғаларды ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарымен қаржыландыруды жүзеге асырады.

Қордың уақытша бос ақшаларын тиімді пайдалану, сондай-ақ Қорға негізгі қызметін жүзеге асыру үшін және/немесе Қазақстан Республикасы Үкіметі және (немесе) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі әзірлеген және бекіткен арнайы бағдарламаларды іске асыру шеңберінде бөлінген қаражаттың кепілді кірістілігін қамтамасыз ету мақсатында, Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына, сондай-ақ Қордың ішкі құжаттарына сәйкес Қор оларды бағалы қағаздарға және өзге де қаржы құралдарына орналастыруды жүзеге асырады.

Ескерту. 17-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Қаржы министрінің 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5-тарау. Өзге де ережелер

18. Қордың Заңның 5-1-бабының 2-тармағында көзделген және осы Қағидалармен белгіленбеген қызмет түрлерін жүзеге асыру тәртібі Қордың ішкі құжаттарымен айқындалады.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 23 ақпандағы № 279 бұйрығына 2-қосымша

"Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамы сатып алатын (сатып алған) активтер мен талап ету құқықтарына қойылатын талаптар

1. Осы "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамы сатып алатын (сатып алған) активтер мен талап ету құқықтарына қойылатын талаптар (бұдан әрі – Талаптар) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және "Проблемалық кредиттер қоры" акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Қор) сатып алатын (сатып алған) талап ету құқықтары мен активтерге қойылатын талаптарды белгілейді.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы министрінің 14.09.2021 № 938 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Талаптарда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) активтер – мүлік, акциялар және (немесе) заңды тұлғалардың капиталына қатысу үлестері, Қор сатып алатын (сатып алған) кредиттер/қарыздар бойынша талап құқықтары;

2) Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингі – Standard & Poor's, Fitch Ratings, Moody's Investors Service халықаралық рейтинг агенттіктері Қазақстан Республикасына тағайындаған рейтингтер;

3) қарыз алушылар тобы – бір кредиттік желі шеңберінде берілген қарыздар бойынша осы топта қарыз алушы-заңды тұлғалардың бірмезгілде акционерлері немесе қатысушылары не қоса қарыз алушылары, кепіл берушілері, кепілгерлері болып табылатын қарыз алушы-заңды тұлғалар тобы;

4) талап ету құқықтары - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен, Екінші деңгейдегі банктерден (бұдан әрі - Банктер) және бұдан бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан сатып алынатын (сатып алынған) кредиттер/ қарыздар бойынша талап ету құқықтары.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Қор талап ету құқықтарын осындай кредиттер/қарыздар мынадай өлшемшарттардың барлығына бірдей сәйкес болған жағдайда сатып алады:

1) негізгі борышы және (немесе) есептелген сыйақылары бойынша күнтізбелік тоқсан күннен аса мерзімі өткен берешегі бар және (немесе) кемінде 3 (үш) рет қайта құрылымданған және (немесе) төлемдерін 1 (бір) жылдан аса кейінге қалдырған және (немесе) банктер күмәнді және үмітсіз активтерді басқару жөніндегі ұйымдар болып табылатын еншілес ұйымдарға берілген кредиттер/қарыздар (оның ішінде қарыз алушылар тобына берілген);

2) кредиттер/қарыздар мемлекеттің қатысуы бар заңды тұлғаларды қоспағанда, қарыз алушыларға және (немесе) қарыз алушылар тобына берілген;

3) осы Талаптардың 4-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көрсетілген кепіл түрлерін қоспағанда, кепілмен, оның ішінде Қазақстан Республикасының резиденттері – эмитенттер шығарған, "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамының ресми тізіміне енгізілген, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингіне сәйкес келетін немесе одан асатын кредиттік рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-эмитенттер шығарған бағалы қағаздармен қамтамасыз етілген кредиттер/қарыздар;

4) қарыз алушының (кепіл берушінің) негізгі қызметінің түрі мыналарға:

ауыл, орман және балық шаруашылығына;

білім беруге;

денсаулық сақтау және әлеуметтік қызметтерге;

сумен қамтуға, кәріз жүйелеріне, қалдықтарды жинау және бөлуді бақылауға;

қаржы және сақтандыру қызметіне;

кәсіби, ғылыми және техникалық қызметке;

әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызметке;

қызметтің басқа түрлерін ұсынуға;

бұрынғы аумақтық ұйымдар мен органдар қызметіне;

мемлекеттік басқаруға және қорғанысқа, міндетті әлеуметтік қамсыздандыруға;

үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтары және өзі тұтыну үшін тауарлар мен қызметтерді шығаратын қызметке жатпайды.

Осы тармақтың ережелері:

бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан сатып алынған активтер мен талап ету құқықтары бойынша Қор 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін жасаған мәмілелер;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдері бойынша мақұлданған Негіздемелік келісімдер шеңберінде Қордың мәмілелер жасау;

Қордың банктің талап ету құқықтарын және активтерін Қорға банктің мөлшерлес борышын бір мезгілде аудару арқылы (беру жолымен) сатып алу.

Қордың Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен талап ету құқықтарын сатып алу жағдайларына қолданылмайды.

Ескерту. 3-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің м.а. 30.07.2018 № 715 (алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 22.09.2018 № 842 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі); 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

4. Қор Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен, банктерден активтерді, оның ішінде талап ету құқықтарын мынадай жағдайларды қоспағанда, сатып алады:

1) егер қарыз алушыға (кепіл берушіге) қатысты тазарту, оңалту немесе банкроттық рәсімдері жүргізілген;

2) егер Қазақстан Республикасының тәуелсіз рейтингіне сәйкес келетін немесе одан асатын кредиттік рейтингі бар Қазақстан Республикасының бейрезиденттері-эмитенттер шығарған бағалы қағаздарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі, ал Ұйым сатып алған күмәнді және үмітсіз активтерді сатып алушыға (инвесторға), оның ішінде төлемді кейінге қалдыру талаптарымен бірмезгілде сатқан жағдайда – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің аумақтарынан тыс жердегі мүлік және мүліктік құқық, не Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес азаматтық айналымда шектелген мүлік кепіл мәні болып табылған;

3) қарыз бойынша жалғыз кепіл нысанасы:

аяқталмаған құрылыс объектілері;

жылжымайтын тұрғын үй;

компьютер жабдығы және техника;

арнайы техника;

айналымдағы тауарлар;

болашақта түсетін мүлік;

жиһаз нысаналары;

жер қойнауын пайдалану құқығы;

авторлық құқықтар;

лицензиялар;

патенттер;

талап ету құқығы;

жерді пайдалану құқығы;

жалдау құқығы;

тауар белгісіне арналған құқық;

үшінші тұлғалардың кепілдіктері мен кепілгерліктері болған жағдайларды қоспағанда, банктерден, бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан активтерді, оның ішінде талап ету құқығын сатып алады.

Осы тармақтың ережелері:

бұрын банк болып табылған заңды тұлғалардан сатып алынған активтер мен талап ету құқықтары бойынша Қор 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін жасаған мәмілелер;

Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдері бойынша мақұлданған Негіздемелік келісімдер шеңберінде Қордың мәмілелер жасау;

Қордың банктің талап ету құқықтарын және активтерін Қорға банктің мөлшерлес борышын бір мезгілде аудару арқылы (беру жолымен) сатып алу жағдайларына қолданылмайды.

Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы министрінің 22.09.2018 № 842 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі); 28.06.2020 № 693 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

5. Қамтамасыз етудің жалпы кепілдік құнындағы жекелеген кепіл нысанасы құнының үлесіне қойылатын талаптар Қордың ішкі құжаттарында көзделеді.

6. Қордың ішкі құжаттарына сәйкес сатып алынатын (сатып алынған) активтерге Қор қосымша талаптар мен шектеулер белгілеуі мүмкін.

7. Талаптардың 3-тармағының 4) тармақшасы мен 4-тармағының 3) тармақшасының ережелері Қор сатып алған активтерін сатып алушыға (инвесторға) төлеуді кейінге қалдыру берместен, бір мезгілде сатқан жағдайларға қолданылмайды.

Об утверждении Правил осуществления акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" видов деятельности, а также требований к приобретаемым (приобретенным) им активам и правам требования

Приказ Министра финансов Республики Казахстан от 23 февраля 2018 года № 279. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 14 марта 2018 года № 16595.

В соответствии с подпунктом 234) пункта 16 Положения о Министерстве финансов Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 апреля 2008 года № 387 "О некоторых вопросах Министерства финансов Республики Казахстан", ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула в редакции приказа Министра финансов РК от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить:

1) Правила осуществления акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" видов деятельности согласно приложению 1 к настоящему приказу;

2) Требования к приобретаемым (приобретенным) акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" активам и правам требования согласно приложению 2 к настоящему приказу.

2. Департаменту бюджетного кредитования, Национального фонда Республики Казахстан и взаимодействия по вопросам финансового сектора Министерства финансов Республики Казахстан (Темирбеков Д.О.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии в бумажном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства финансов Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства финансов Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования и распространяется на отношения, возникшие с 11 марта 2017 года.

Министр финансов Республики Казахстан

Б. Султанов

Приложение 1 к приказу Министра финансов Республики Казахстан от 23 февраля 2018 года № 279

Правила осуществления
акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" видов деятельности

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила осуществления акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" видов деятельности (далее – Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" (далее – Закон) и устанавливают порядок осуществления акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" (далее – Фонд) видов деятельности, предусмотренных пунктом 2 статьи 5-1 Закона.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра финансов РК от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Для целей настоящих Правил используются следующие основные понятия:

1) активы – имущество, акции и (или) доли участия в уставном капитале юридических лиц, права требования по кредитам/займам, приобретаемые (приобретенные) Фондом;

2) исключен приказом Заместителя Премьер-Министра - Министра финансов РК от 27.04.2023 № 430 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

3) обусловленное финансирование – предоставление Фондом банку второго уровня (далее – банк) финансовых ресурсов в виде размещения денег в банке на условиях договора банковского вклада, предусматривающих обязательное выполнение банком требований и условий финансирования;

4) Национальный Банк Республики Казахстан – центральный банк Республики Казахстан, представляющий собой верхний (первый) уровень банковской системы Республики Казахстан;

5) продавец – Национальный Банк Республики Казахстан, банк или юридическое лицо, ранее являвшееся банком, у которого Фонд приобретает (приобрел) активы;

6) права требования – права требования по кредитам/займам, приобретаемым (приобретенным) у Национального Банка Республики Казахстан, банков и юридических лиц, ранее являвшихся банками;

7) договор – договор, заключаемый между Фондом и Национальным Банком Республики Казахстан, между Фондом и банком, а также между Фондом и юридическим лицом, ранее являвшимся банком, предметом которого является приобретение Фондом активов.

Сноска. Пункт 2 в редакции приказа Министра финансов РК от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным приказом Заместителя Премьер-Министра - Министра финансов РК от 27.04.2023 № 430 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Приобретение активов

3. Приобретение активов Фондом производится, при условии их соответствия критериям, установленным Требованиями к приобретаемым (приобретенным) акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" активам и правам требования.

4. Приобретение активов Фондом осуществляется у Национального Банка Республики Казахстан, банков и юридических лиц, ранее являющихся банками.

Сноска. Пункт 4 в редакции приказа Министра финансов РК от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Стоимость активов, приобретаемых Фондом, определяется одним из следующих способов:

1) по рыночной стоимости, определяемой субъектом оценочной деятельности;

2) по рыночной стоимости, определяемой субъектом оценочной деятельности с применением дисконта, отвечающим требованиям, устанавливаемым внутренними документами Фонда.

Сноска. Пункт 5 - в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра - Министра финансов РК от 27.04.2023 № 430 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. В случае наличия в составе обеспечения приобретаемых активов залогового имущества в виде производственных имущественных комплексов, оборудования и технологических линий, объектов незавершенного строительства, к субъекту оценочной деятельности и к применяемым ею процедурам оценки предъявляются требования по комплексному обследованию предметов залога, включая мероприятия по инвентаризации и (или) инспекции, и (или) техническому аудиту, и (или) технологической экспертизе, за исключением отдельных случаев по решению Фонда, принимаемого в соответствии с требованиями внутренних документов Фонда.

Финансирование расходов на проведение независимой оценки определяется по соглашению между Фондом и продавцом.

В случае несогласия продавца, либо Фонда с результатами проведенной независимой оценки активов, допускается привлечение аудиторской организации для проведения аудита применяемых субъектом оценочной деятельности процедур и их соответствия стандартам оценки. Расходы на привлечение аудиторской организации осуществляются за счет стороны, выразившей несогласие с результатами проведенной независимой оценки.

7. Дисконт к стоимости активов определяется Фондом в порядке, предусмотренном внутренними документами Фонда, для расчета рисков и расходов Фонда, связанных с приобретением, управлением и последующей реализацией активов.

8. Исключен приказом Заместителя Премьер-Министра - Министра финансов РК от 27.04.2023 № 430 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. В случае предоставления отсрочки платежа покупателю (инвестору) при одновременной продаже приобретенных Фондом активов, обязательства покупателя (инвестора) по оплате обеспечиваются путем предоставления Фонду ликвидного залогового обеспечения:

1) в случае привлечения покупателя (инвестора) продавцом – акционером продавца, у которого Фондом приобретены активы, или третьим лицом;

2) в иных случаях – третьим лицом.

10. Передача активов в пользу Фонда осуществляется с обязательным раскрытием продавцом информации обо всех имеющихся обременениях, ограничениях, решениях арбитражных, судебных и других компетентных органов (в том числе иностранных), возбужденных уголовных делах, гражданских исках и других притязаниях третьих лиц по активам.

11. Решение о заключении сделки по приобретению и (или) реализации активов принимается акционером или иным компетентным органом Фонда в рамках полномочий, предусмотренных Уставом, и с учетом положений части второй пункта 1 статьи 69 Закона Республики Казахстан "Об акционерных обществах".

Сноска. Пункт 11 - в редакции приказа Министра финансов РК от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. Положения пунктов 5, 6, 7 и 8 настоящих Правил не распространяются на случаи совершения Фондом сделок по приобретению активов и прав требований у юридических лиц, ранее являвшихся банками, заключенным до 31 декабря 2017 года.

Глава 3. Управление приобретенными активами

13. Управление приобретенными активами, их содержание и (или) реализация, осуществляется Фондом одним из следующих способов:

1) Фондом самостоятельно;

2) банками или юридическими лицами, ранее являвшимися банками, у которых Фондом были приобретены активы;

3) дочерними и (или) ассоциированными организациями Фонда;

4) доверительными управляющими;

5) иными финансовыми организациями, профессиональными экспертами, международными аудиторами и аудиторскими организациями.

14. Управление приобретенными активами включает в себя следующие мероприятия:

1) реструктуризация и оздоровление;

2) привлечение коллекторских агентств для взыскания и уступки прав требований по банковским займам с просрочкой исполнения обязательства по договору банковского займа свыше девяноста последовательных календарных дней, а также обращение взыскания в бесспорном порядке на деньги, находящиеся на банковских счетах заемщика, путем предъявления платежного требования в соответствии с пунктом 2 статьи 36 Закона";

3) имущественный наем (аренда/аренда с последующим выкупом);

4) передача в доверительное управление;

5) консервация;

6) реализация;

7) передача прав требования и активов в государственную собственность в порядке, определяемым законодательством Республики Казахстан о государственном имуществе;

8) реализация инвестиционных проектов;

9) иные мероприятия, определяемые Фондом.

Порядок и условия проведения указанных мероприятий определяются внутренними документами Фонда.

Сноска. Пункт 14 - в редакции приказа Министра финансов РК от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. Договор доверительного управления между Фондом и доверительным управляющим, соответственно передающим и принимающим активы, содержит порядок распределения доходов (расходов) от восстановления (снижения) стоимости приобретенных активов.

16. Реализация имущества, находящегося в залоге по правам требований, выкупленным Фондом у Национального Банка Республики Казахстан, банков или юридических лиц, ранее являвшимися банками, осуществляется:

1) в рамках исполнительного производства в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об исполнительном производстве и статусе судебных исполнителей";

2) в рамках процедур реабилитации и банкротства в соответствии с Законом Республики Казахстан "О реабилитации и банкротстве";

3) в иных случаях – в соответствии с внутренними документами Фонда и действующим законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 16 с изменениями, внесенными приказами Министра финансов РК от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Операции с финансовыми инструментами

17. В ходе основной деятельности, формирования уставного капитала и финансирования собственной деятельности, а также в рамках реализации специальных программ, разработанных и утвержденных Правительством Республики Казахстан и (или) Национальным Банком Республики Казахстан, Фонд в соответствии с требованиями гражданского законодательства, Закона, законов Республики Казахстан "Об акционерных обществах", "О рынке ценных бумаг", "О проектном финансировании и секьюритизации" и внутренних документов Фонда осуществляет:

1) выпуск, размещение, выкуп собственных акций;

2) выпуск, размещение, выкуп/погашение собственных облигаций;

3) операции по секьюритизации;

4) обусловленное финансирование на условиях договоров банковского вклада, в том числе предусматривающих право Фонда на досрочный возврат банковского вклада частично либо в полном размере в случае невыполнения банком обязательств, принятых им в рамках обусловленного финансирования;

5) приобретение акций и (или) доли участия в уставном капитале юридических лиц, в том числе юридических лиц, права требования, к которым приобретены у банков и (или) юридических лиц, ранее являвшимися банками;

6) приобретение акций и (или) облигаций, выпущенных и размещенных банками, у которых Фондом приобретены права требования по сомнительным и безнадежным активам;

7) самостоятельно, а также совместно с банками создание (приобретение) организации, приобретающей сомнительные и безнадежные активы;

8) финансирование на условиях платности, срочности и возвратности банков и (или) юридических лиц, ранее являвшихся банками.

С целью эффективного управления временно свободными деньгами Фонда, а также обеспечения гарантированной доходности средств, выделенных Фонду для осуществления основной деятельности и/или в рамках реализации специальных программ, разработанных и утвержденных Правительством Республики Казахстан и (или) Национальным Банком Республики Казахстан, Фонд осуществляет их размещение в ценные бумаги и иные финансовые инструменты, в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан, а также внутренних документов Фонда.

Сноска. Пункт 17 с изменением, внесенным приказом Министра финансов РК от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Иные положения

18. Порядок осуществления Фондом видов деятельности, предусмотренных пунктом 2 статьи 5-1 Закона и не установленных настоящими Правилами, определяется внутренними документами Фонда.

Сноска. Пункт 18 - в редакции приказа Министра финансов РК от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 2 к приказу Министра финансов Республики Казахстан от 23 февраля 2018 года № 279

Требования к приобретаемым (приобретенным) акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" активам и правам требования

1. Настоящие Требования к приобретаемым (приобретенным) акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" активам и правам требования (далее – Требования) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и устанавливают требования к приобретаемым (приобретенным) акционерным обществом "Фонд проблемных кредитов" (далее – Фонд) активам и правам требования.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра финансов РК от 14.09.2021 № 938 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих Требованиях используются следующие основные понятия:

1) активы – имущество, акции и (или) доли участия в уставном капитале юридических лиц, права требования по кредитам/займам, приобретаемые (приобретенные) Фондом;

2) суверенный рейтинг Республики Казахстан – рейтинги, присвоенные Республике Казахстан международными рейтинговыми агентствами Standard & Poor's, Fitch Ratings, Moody's Investors Service;

3) группа заемщиков – группа юридических и (или) физических лиц-заемщиков по кредитам/займам, выданным в том числе в рамках кредитных линий, являющихся одновременно акционерами или участниками либо созаемщиками, залогодателями, гарантами заемщиков в данной группе;

4) права требования – права требования по кредитам/займам, приобретаемым (приобретенным) у Национального Банка Республики Казахстан, банков второго уровня (далее – банки) и юридических лиц, ранее являвшихся банками.

Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным приказом Министра финансов РК от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Права требования приобретаются Фондом в случае соответствия таких кредитов/займов одновременно всем следующим критериям:

1) кредиты/займы (в том числе выданные группе заемщиков) с просроченной задолженностью по основному долгу и (или) начисленному вознаграждению свыше девяноста календарных дней, и (или) реструктуризированные не менее 3 (трех) раз, и (или) с отсрочкой платежей более 1 (одного) года, и (или) переданные банками дочерним организациям – организациям по управлению сомнительными и безнадежными активами;

2) кредиты/займы выданы заемщикам и (или) группе заемщиков, за исключением юридических лиц с участием государства;

3) кредиты/займы обеспечены залогом, в том числе ценными бумагами, выпущенными эмитентами-резидентами Республики Казахстан и включенными в официальный список акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа", а также эмитентами-нерезидентами Республики Казахстан с кредитным рейтингом, соответствующим или превышающим суверенный рейтинг Республики Казахстан, за исключением видов залога, указанных в подпунктах 2) и 3) пункта 4 настоящих Требований;

4) основной вид деятельности заемщика (залогодателя) не относится к:

сельскому, лесному и рыбному хозяйству;

образованию;

здравоохранению и социальным услугам;

водоснабжению, канализационным системам, контролю над сбором и распределением отходов;

финансовой и страховой деятельности;

научной и технической деятельности;

деятельности в области административного и вспомогательного обслуживания;

деятельности экстерриториальных организаций и органов;

государственному управлению и обороне, обязательному социальному обеспечению;

деятельности домашних хозяйств, нанимающих домашнюю прислугу и производящих товары и услуги для собственного потребления.

Положения настоящего пункта не распространяются на случаи:

совершенных Фондом до 31 декабря 2017 года сделок по приобретенным активам и правам требований у юридических лиц, ранее являвшихся банком;

совершения сделок Фондом в рамках Рамочных соглашений, одобренных по решениям Правительства Республики Казахстан;

приобретения Фондом прав требований и активов банка (путем уступки) с одновременным переводом соразмерного долга банка на Фонд;

приобретения Фондом прав требования у Национального Банка Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 3 с изменениями, внесенными приказами Министра финансов РК от 22.09.2018 № 842 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования); от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Фонд приобретает у Национального Банка Республики Казахстан, банков активы, в том числе права требования, за исключением следующих случаев:

1) если в отношении заемщика (залогодателя) проводятся процедуры санации, реабилитации или банкротства;

2) если предметом залога является имущество и имущественные права, находящиеся за пределами Республики Казахстан, а в случаях одновременной продажи приобретенных Фондом активов и прав требований покупателю (инвестору), в том числе на условиях отсрочки платежа – за пределами территорий государств-участников Содружества Независимых Государств, за исключением ценных бумаг, выпущенных эмитентами-нерезидентами Республики Казахстан с кредитным рейтингом, соответствующим или превышающим суверенный рейтинг Республики Казахстан, либо имущество, ограниченное в гражданском обороте в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

3) единственным предметом залога по займу выступает:

объекты незавершенного строительства;

жилая недвижимость;

компьютерное оборудование и техника;

специальная техника;

товары в обороте;

имущество, поступающее в будущем;

предметы мебели;

права недропользования;

авторские права;

лицензии;

патенты;

права требования;

право землепользования;

право аренды;

право на товарный знак;

гарантии и поручительства третьих лиц.

Положения настоящего пункта не распространяются на случаи:

совершенных Фондом до 31 декабря 2017 года сделок по приобретенным активам и правам требований у юридических лиц, ранее являвшихся банком;

совершения сделок Фондом в рамках Рамочных соглашений, одобренных по решениям Правительства Республики Казахстан;

приобретения Фондом прав требований и активов банка (путем уступки) с одновременным переводом соразмерного долга банка на Фонд.

Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными приказами Министра финансов РК от 22.09.2018 № 842 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования); от 28.07.2020 № 693 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Требования к доле стоимости отдельного предмета залога в общей залоговой стоимости обеспечения предусматриваются внутренними документами Фонда.

6. Фондом могут быть установлены дополнительные требования и ограничения к приобретаемым (приобретенным) активам и правам требований в соответствии с внутренними документами Фонда.

7. Положения подпункта 4) пункта 3 и подпункта 3) пункта 4 Требований не распространяются на случаи одновременной продажи приобретенных Фондом активов покупателю (инвестору) без предоставления отсрочки платежа.