Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру жөніндегі қағидаларды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 26 сәуірдегі № 287 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 3 мамырда № 18618 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2022 жылғы 26 қыркүйектегі № 834 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Қорғаныс министрінің 26.09.2022 № 834 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2001 жылғы 16 тамыздағы № 1074 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігі туралы ереженің 21-тармағының 19-63) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру жөніндегі қағидалар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының Тәрбие және идеологиялық жұмыстар департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықтың көшірмесін мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде қазақ және орыс тілдерінде Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау және оған енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

3) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының бастығы генерал-майор М.К. Бектановқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрі генерал-майор

Н. Ермекбаев

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 26 сәуірдегі № 287 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру жөніндегі қағидалар

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру жөніндегі қағидалар (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру тәртібін айқындайды.

2. Шығарылу кезінде адамдарды (бұдан әрі – әлеуметтік бейімдеуге жататын) әлеуметтік бейімдеу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу екі бағытта жүзеге асырылады: қайта даярлау және әлеуметтік-психологиялық қамтамасыз ету.

3. Қағидаларды іске асыру мақсатында Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабы бастығының, Қарулы Күштер түрлері бас қолбасшыларының, әскер тектері мен өңірлік қолбасшылықтар әскерлері қолбасшыларының бұйрықтарымен әскери бөлімдерде (мекемелерде) (бұдан әрі – әскери басқару органдары) запасқа шығарылуға жататын адамдарды әлеуметтік бейімдеу мәселелері жөніндегі комиссиялар (бұдан әрі – Комиссиялар) тағайындалады.

4. Комиссия құрамы қаржы, медициналық, заң, психологиялық қызметтер мен кадр органдарының өкілдерінен құрылады.

5. Комиссия жыл сайын 20 желтоқсанға қарай Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды әлеуметтік бейімдеуді ұйымдастыру жөніндегі жұмыс жоспарын (бұдан әрі – Жоспар) жасайды.

6. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының Тәрбие және идеологиялық жұмыстар департаменті Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ҚМ) сайтында әрбір әскери қызметші онымен таныса алатын еңбек нарығында талап етілетін кәсіптер, мамандықтар, бос орындар туралы ақпараты бар Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің бірыңғай консультативтік электрондық жүйесін құрады.

7. "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 50-бабының 2-тармағына сәйкес кадрлық әскери басқару органдары әскери қызметте болудың шекті жасына толуы бойынша, денсаулық жағдайы бойынша, әскери қызмет міндеттерін орындауға байланысты ауырған, сондай-ақ жиырма және одан да көп еңбек сіңірген жылдары бар шығарылуға жататын адамдардың тізімдерін жасайды.

8. Кәсіптік қайта даярлауға қаржыландыру кәсіптік қайта даярлауға мұқтаж, әлеуметтік бейімдеуге жататын адамдардың болжамды санына, оқытудың ұзақтығы мен құнының орташа көрсеткіштеріне сүйене отырып есептеледі. Есептеуді білім және қаржылық қамтамасыз ету мәселелеріне жауапты Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің құрылымдық бөлімшелері жүргізеді.

9. Жалпы ұзақтығы бір айдан аспайтын азаматтық мамандықтар бойынша кәсіптік қайта даярлауға шығыстар осы мақсаттарға бөлінген ақша қаражаты шегінде өтеледі.

2-тарау. Қайта даярлау

10. Әлеуметтік бейімдеуге жататын адамды қызметтен шығарылғанға дейін 6 ай бұрын кадрлық әскери басқару органдары әлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз етуге, оның ішінде әскери қызмет өткеру кезеңінде азаматтық мамандық алу мақсатындағы құқығы туралы жазбаша хабардар етеді.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 31.03.2021 № 181 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Мамандық алуға ниет білдірген, әлеуметтік бейімдеуге жататын адам әлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз етуге, оның ішінде әскери қызмет өткеру кезеңінде азаматтық мамандық алу мақсатындағы құқығы туралы хабарламаны алған сәттен бастап Комиссияға мынадай құжаттарды:

оны әлеуметтік бейімдеуді қамтамасыз ету тізімдеріне қосу және қайта даярлау курстарында оқу үшін оқу демалысын беру туралы баянатты;

жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін;

білімі туралы құжаттардың көшірмесін;

еңбек өтілі бар болған кезде, еңбек өтілін растайтын басқа да құжаттың көшірмесін;

қызметтік тізімді;

әскери қызметте болу туралы мәліметтерді көрсетумен қызмет орнынан анықтаманы ұсынады.

12. Комиссия айына бір рет 25-і күніне дейін әскери қызметшілердің қайта даярлау курстарында оқу үшін оларды әлеуметтік бейімдеуге жататын адамдардың тізімдеріне қосу туралы баянаттарын қарайды.

13. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды тиісті мамандық бойынша жұмысқа орналастыру мүмкіндігін қарау үшін кадр органы тоқсан сайын қызмет өткеру орны бойынша бос орындарға мониторинг жүргізеді.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 31.03.2021 № 181 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Мониторинг қорытындылары бойынша әлеуметтік бейімдеуге жататын адамға қызмет өткеру орны бойынша бос лауазымдар тізбесі және оларға қойылатын біліктілік талаптары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әскери оқу орындарында және "Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Әскери-техникалық мектебі" республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнында (бұдан әрі – ӘТМ РМҚК) олар бойынша қайта даярлау жүргізілетін тұрғылықты жері бойынша еңбек нарығында талап етілетін азаматтық мамандықтар тізбесі ұсынылады.

15. Қосымша азаматтық мамандық алуға ниет білдірген, әлеуметтік бейімдеуге жататын адам Қазақстан Республикасының жоғары әскери оқу орындарына және ӘТМ РМҚК-ға тиісті қайта даярлау курстарына жіберіледі.

3-тарау. Әлеуметтік-психологиялық қамтамасыз ету

16. Комиссия тоқсанына бір рет әлеуметтік бейімдеуге жататын адамдармен әлеуметтік қамсыздандыру, оның ішінде психологиялық қолдау және психологиялық сүйемелдеу мәселелері бойынша консультациялар өткізеді.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 31.03.2021 № 181 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен шығарылатын адамдарды бейімдеуді психологиялық сүйемелдеу тиімді әлеуметтік-психологиялық бейімдеудің қажетті компоненті ретінде ұсынылады, ол екі кезеңде жүргізіледі:

бірінші кезең – әскери қызметтен шығарылғанға дейін 3 ай бұрын басталады. Осы кезеңде азаматтық қоғамдағы өмірге бейімделуге психологиялық-педагогикалық көмек көрсетуді көздейтін психологиялық дайындау жүзеге асырылады.

Ай сайын Жоспарға сәйкес әлеуметтік бейімдеуге жататын адамдарға кәсіби консультация беру жүргізіледі, ол шығарылатын адамның жеке басын, оның қызығушылықтарын, икемділігін, болашақ кәсіптің әртүрлі сипаттамаларының өзі үшін қолайлы жеке пайымын, кәсіби қабілеттерін, бар білімдерін, біліктері мен дағдыларын, бар мүмкіндіктерін алдын ала зерделеу нәтижелеріне негізделеді;

екінші кезең – білікті психологиялық көмек көрсету әскери қызметтен шығарылғанға дейін 1 ай бұрын басталады. Осы кезеңдегі жұмыс қажетті жаңа дағдыларды қалыптастыруға: өзін-өзі жобалауға, тиімді қарым-қатынасқа және өзара іс-қимылға, жеке басының проблемаларын шешуге бағытталған. Жұмыс маман психологтың міндетті түрде апта сайынғы консультациялары нысанында ұйымдастырылады және жүргізіледі.

Жеке консультациялар психологиялық қолдауға және психикалық төзімділігін сақтауға ықпал ететін аутотренингке, арнайы психикалық-техникалық жаттығуларға оқыту элементтерін қамтиды.

Об утверждении Правил по организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 26 апреля 2019 года № 287. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 3 мая 2019 года № 18618. Утратил силу приказом Министра обороны Республики Казахстан от 26 сентября 2022 года № 834.

Сноска. Утратил силу приказом Министра обороны РК от 26.09.2022 № 834 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 19-63) пункта 21 Положения о Министерстве обороны Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 16 августа 2001 года № 1074, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила по организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан.

2. Департаменту воспитательной и идеологической работы Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) направление копии настоящего приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан на казахском и русском языках в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

4) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на первого заместителя Министра обороны – начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан генерал-майора Бектанова М.К.

4. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны Республики Казахстан генерал-майор

Н. Ермекбаев

Утверждены приказом Министра обороны Республики Казахстан от 26 апреля 2019 года № 287

Правила по организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила по организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – Правила), определяют порядок организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан.

2. Организация и проведение мероприятий по социальной адаптации лиц при увольнении (далее – подлежащие социальной адаптации) осуществляются в двух направлениях: переподготовка и социально-психологическое обеспечение.

3. В целях реализации Правил приказами первого заместителя Министра обороны – начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан, главнокомандующих видами Вооруженных Сил, командующих родами войск и войсками региональных командований, в воинских частях (учреждениях) (далее – органы военного управления) назначаются комиссии по вопросам социальной адаптации лиц, подлежащих увольнению в запас (далее – Комиссии).

4. Состав Комиссии формируется из представителей финансовой, медицинской, юридической, психологической служб и кадровых органов.

5. Комиссия ежегодно к 20 декабря составляет План работы по организации социальной адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее - План).

6. Департаментом воспитательной и идеологической работы Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан на сайте Министерства обороны Республики Казахстан (далее – МО РК) создается Единая консультативная электронная система Вооруженных Сил Республики Казахстан с информацией о профессиях, специальностях, вакансиях, востребованных на рынке труда, с которым может ознакомиться каждый военнослужащий.

7. В соответствии с пунктом 2 статьи 50 Закона Республики Казахстан "О воинской службе и статусе военнослужащих" кадровые органы военного управления составляют списки лиц, подлежащих увольнению с воинской службы по достижении предельного возраста состояния на воинской службе, по состоянию здоровья, получившим заболевание в связи с исполнением обязанностей воинской службы, а также имеющим выслугу двадцать и более лет.

8. Финансирование на профессиональную переподготовку рассчитывается исходя из прогнозируемой численности нуждающихся в профессиональной переподготовке лиц подлежащих социальной адаптации, средних показателей продолжительности и стоимости обучения. Расчет производится структурными подразделениями Министерства обороны Республики Казахстан, ответственными за вопросы образования и финансового обеспечения.

9. Расходы на профессиональную переподготовку по гражданским специальностям, общая продолжительность которых составляет не более одного месяца, возмещаются в пределах выделенных денежных средств на данные цели.

Глава 2. Переподготовка

10. Лицо, подлежащее социальной адаптации, за 6 месяцев до увольнения письменно уведомляется кадровыми органами военного управления о праве на обеспечение социальной адаптации, в том числе с целью приобретения гражданской специальности в период прохождения воинской службы.

Сноска. Пункт 10 - в редакции приказа Министра обороны РК от 31.03.2021 № 181 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Лицо, подлежащее социальной адаптации с момента получения уведомления о праве на обеспечение социальной адаптации, в том числе, с целью приобретения гражданской специальности в период прохождения воинской службы, желающий приобрести специальность, предоставляет в Комиссии следующие документы:

рапорт о включении его в списки на обеспечение социальной адаптацией и представление учебного отпуска для обучения на курсах переподготовки;

копию документа, удостоверяющего личность;

копии документов об образовании;

копию документа, подтверждающую трудовую деятельность при наличии трудового стажа;

послужной список;

справку с места службы с указанием сведений о состоянии на воинской службе.

12. Комиссия один раз в месяц до 25 числа рассматривает рапорта военнослужащих о включении его в списки лиц, подлежащих социальной адаптации для их обучения на курсах переподготовки.

13. Для рассмотрения возможности трудоустройства лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан, по соответствующей специальности кадровым органом ежеквартально проводится мониторинг вакансий по месту прохождения службы.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Министра обороны РК от 31.03.2021 № 181 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. По итогам мониторинга лицу, подлежащему социальной адаптации, предоставляется перечень вакантных должностей по месту прохождения службы и квалификационные требования к ним, а также перечень гражданских специальностей, востребованных на рынке труда по месту проживания по которым ведется переподготовка в военных учебных заведениях Республики Казахстан и Республиканском государственном казенном предприятии "Военно-техническая школа Министерства обороны Республики Казахстан" (далее – РГКП ВТШ).

15. Лицо, подлежащее социальной адаптации, изъявившие желание получить дополнительную гражданскую специальность направляется на соответствующие курсы переподготовки в высшие военные учебные заведения Республики Казахстан и РГКП ВТШ.

Глава 3. Социально-психологическое обеспечение

16. Комиссией один раз в квартал с лицами, подлежащими социальной адаптации проводятся консультации по вопросам социального обеспечения, в том числе психологическая поддержка и психологическое сопровождение.

Сноска. Пункт 16 - в редакции приказа Министра обороны РК от 31.03.2021 № 181 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Психологическое сопровождение адаптации лиц, увольняемых из Вооруженных Сил Республики Казахстан, выступает в качестве необходимого компонента эффективной социально-психологической адаптации, которое проводится в два этапа:

первый этап - начинается за 3 месяца до увольнения с воинской службы. На данном этапе осуществляется психологическая подготовка к увольнению, предусматривающая оказание психолого-педагогической помощи к адаптации жизни в гражданском обществе.

Ежемесячно, в соответствии с Планом, с лицами, подлежащими социальной адаптации проводится профессиональное консультирование, которое основывается на результатах предварительного изучения личности увольняемого лица, его интересов, наклонностей, индивидуальных видений приемлемости для себя различных характеристик будущей профессии, профессиональных способностей, уже имеющихся знаний, умений и навыков, физических возможностей;

второй этап - квалифицированная психологическая помощь начинается за месяц до увольнения с воинской службы. Работа на данном этапе направлена на формирование необходимых новых навыков: самопроектирование, эффективное общение и взаимодействие, разрешение личностных проблем. Работа организуется и проводится в форме обязательных еженедельных консультаций со специалистом-психологом.

Индивидуальные консультации включают в себя элементы обучения аутотренингу, специальным психотехническим упражнениям, способствующим психологической поддержке и сохранению психической устойчивости.