"Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-3-бабы 2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 20.05.2022 № 159 және ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Сауда және интеграция министрінің 20.05.2022 № 233-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.1. Қоса берілетін мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшем тізбесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Ветеринариялық, фитосанитариялық және тамақ қауіпсіздігі департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бірлескен бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бірлескен бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;
3) осы бірлескен бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;
4) осы бірлескен бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің ұсынылуын қамтамасыз етсін.
3. Осы бірлескен бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы вице-министрлеріне жүктелсін.
4. Осы бірлескен бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрі |
С. Омаров |
Қазақстан Республикасының Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрі |
Р. Скляр |
Мемлекеттік реттеуге жатқызылатын өлшемдер тізбесі
Ескерту. Тізбе жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 20.05.2022 № 159 және ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Сауда және интеграция министрінің 20.05.2022 № 233-НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.
Р/с № | Объектісі мен қолданылу саласы көрсетілген өлшемдер атауы | Метрологиялық талаптар | Ескертпе | |
Өлшемдер диапазоны | Шекті жол берілетін қателігі немесе дәлдік сыныбы | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1-тарау. Өсімдіктер карантині және оларды қорғау саласындағы қызметті жүзеге асыру кезіндегі өлшемдер | ||||
1-параграф. Өсімдіктер карантині саласында фитосанитариялық бақылау жүргізу мақсатында карантиндік объектілердің түр құрамын анықтау кезіндегі өлшемдер | ||||
1 | Карантиндік объектілер анықталған карантинге жатқызылатын өнімдердің үлгілері сақталатын техникалық қондырғылардағы ауа температурасының өлшемі | 00C-тан 1000C-қа дейін |
| |
2 | Фитопатологиялық сараптама жүргізу кезінде коректік орталар дайындауға арналған реактивтер массасының өлшемі | 0-ден 150 г-ға дейін | ±5мг | |
2-параграф. Өсімдіктерді қорғау саласында фитосанитариялық болжам жасау мақсатында зиянды, аса қауіпті зиянды және карантиндік объектілердің таралуына фитосанитариялық мониторинг жүргізу кезіндегі өлшемдер | ||||
3 | Зертханалық жұмыстар кезінде ауыл шаруашылығы дақылдары зиянкестерінің таралу болжамын жасау мақсатында олардың массасын анықтау | 0-ден 2000 г-ға дейін | ±3мг | |
4 | Дала жағдайларында шегіртке зиянкестері, карантиндік объектілер және ауыл шаруашылығы дақылдарының басқа да зиянды организмдері таралған жерлер координаталарының өлшемі | шектеусіз | ±0,1 м | |
3-параграф. Өсімдіктерді қорғау саласында ауыл шаруашылығы өнімдерін пестицидтердің қалдық мөлшерінің, нитраттардың, нитриттердің және ауыр металдар тұздарының болуына сараптама жасау кезіндегі өлшемдер | ||||
5 | Пестицидтердің әсер етуші затын анықтау кезінде сұйық химиялық өнімдер тығыздығының өлшемі | (700...1840) кг/м3 | ±1 кг/м3 | |
6 | Нитраттарды, пестицидтердің әсер етуші заты мен қалдық мөлшерін мен анықтау кезіндегі заттар мен материалдар массасының өлшемі | (2 ×10-6 ...50) кг |
| |
7 | Пестицидтердің экстракциясы кезіндегі уақыт өлшемі | (1...1 × 106) с | ± (2...10)% | |
8 | Пестицидтің әсер етуші заты мен қалдық мөлшерін мен анықтау кезінде еріткіштердің дозалау көлемінің өлшемі | (0,01...10000) мкл | ± (1,5...3,5)% | |
9 | Топырақта, астықта, химиялық препараттарда, жеміс-көкөніс өнімдерінде пестицидтің әсер етуші заты мен қалдық мөлшерін анықтау кезінде пестицидтің массалық концентрациясының өлшемі | 1.60-тан 4.09 рNO3-ке дейін | ± 5 мв-тан көп емес (0,05 рNO3 ) | |
10 | Өсімдік шаруашылығы өнімінде нитраттарды анықтау кезінде нитрат-иондар концентрациясының өлшемі | (1 × 105...80) % | ± (4...25)% | |
11 | Өсімдік шаруашылығы өнімдерінде ауыр металдар тұздарын анықтау кезінде топырақтағы металдар концентрациясының өлшемі | (1 ×10-7...90,0) % | ± (5...25)% | |
2-тарау. Өсімдік шаруашылығы өнімдерін өңдеу саласындағы қызметті жүзеге асыру кезіндегі өлшемдер | ||||
12 | Астық пен астық өнімдерінің үлгілеріне талдау жүргізу кезіндегі салыстырмалы ылғалдылық өлшемі | (5 ...98) % | ± (1...3)% | |
13 | Сақтаудағы астыққа талдау жүргізу кезінде байланыс тәсілімен түрлі орталардағы температураның өлшемі | - 80 0C-тан 800 0C-қа дейін | ± (0,1...5)0C | |
14 | Астық және астық өнімдерінің үлгілеріне талдау жүргізу кезіндегі атмосфералық қысым өлшемі | (600…1100) гПа | ± 0,3 гПа | |
15 | Сақтаудағы астықтың жай-күйін анықтау кезінде байланыссыз тәсілмен түрлі орталардағы температураның өлшемі | (- 50…150) 0C | ± (0,1...5)0C | |
16 | Астық пен астық өнімдерін зертханалық талдау кезінде қолданылатын заттар мен материалдар – астық, астық өнімдері, реактивтер массасының өлшемі | (2 ×106...50) кг |
| |
17 | Астық тазалау машинасы жұмысының технологиялық әсерін және зертханалық талдау кезіндегі дән маңызының сапасын анықтау кезіндегі уақыт өлшемі | (1…60) с | ± (2...10)% | |
18 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде қышқылдықты, ақуыз, дән маңызы, май мөлшерін анықтау кезіндегі дозалау көлемінің өлшемі | (0,01…10000) мкл | ± (1,5...3,5)% | |
19 | Сауда операциялары кезінде астық пен астық өнімдері крахмалының тұтқырлығын анықтау кезіндегі сұйық орталар тығыздығының өлшемі | (700…1840) кг/м3 | ± 1 кг/м3 | |
3-тарау. Әртүрлі орталардағы заттардың – астық және астық өнімдерінің химиялық құрамдас бөліктерінің (ақуыз (амин қышқылдары), крахмал (көмірсулар), өзек жасушасы (целлюлоза), дәрумендер, бөтентекті заттар (пестицидтер, микотоксиндер, уытты заттар, ауыр металдар) өлшемі: | ||||
20 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астықтағы пестицидтердің әсер етуші заттарының қалдық мөлшері өлшемі | (10-3 ….10-12) г/с (1...1200) м.а.б. |
| хромато-масс-спектрометрия әдісімен |
21 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдеріндегі микотоксиндер өлшемі | (0,1…10) мг/кг | ± (4...25) % | хроматография әдісімен |
22 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдеріндегі ауыр металдар өлшемі | (0,005…0,03) мг/кг | ± (5...25)% | атомдық абсорбция әдісімен |
23 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде астық пен астық өнімдеріндегі ақуыз, ылғалдылық, натура, протеин, күлділік, шикі клейковинаның саны мен сапасы, құрғақ дән маңызы құрамы, мөлдірлігі, крахмал, седиментация көрсеткіші, майдың, тоң майдың қышқыл мөлшері, кальций, фосфор өлшемі | (1...80) % | ± (5...20)% | спектрофотометрия әдісімен |
24 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде астық өнімдеріндегі қышқылдылық өлшемі | (1...80)% | ± (2...5)% | титриметрия әдісімен |
25 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде астық пен астық өнімдеріндегі тоң май құрамының өлшемі | (1...80) % | ± (5...10)% | рефрактометрия әдісімен |
26 | Зертханалық талдау кезінде астық пен астық өнімдеріндегі микроэлементтер өлшемі | (- 4… 20) бірл. рН(р Х) | ± (0,03...0,3) бірл. рН(р Х) | потенциометрия әдісімен |
27 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдеріндегі марганец, күшәла, никель, сынап және селен өлшемі | (0,02...10000,0) кг/дм3 | ± 20% | вольтамперометрия әдісімен |
28 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде астық пен астық өнімдеріндегі пестицидтердің құрамының өлшемі | (0,1×10-6...199,9) мСм/м | ± (0,5...10,0)% | кондуктометрия әдісімен |
29 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде астық пен астық өнімдеріндегі микотоксиндер өлшемі | (0...1) мг/дм3 | ± (1...10)% | флуориметрия әдісімен |
30 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдеріндегі радиоактивті заттар өлшемі | (3...5 × 104) Бк/кг | ± (10...50)% | радиология әдісімен |
31 | Астықты сақтау кезіндегі газды ортадағы газдар иондары концентрациясының өлшемі | (0,1...9,9 × 104) мкЗв/сағ. | d=±(10...30)% | дозиметрия әдісімен |
4-тарау. Биологиялық әдістермен заттардың құрамы мен қасиеттерінің өлшемі | ||||
32 | Зертханалық талдау кезіндегі астықты молекулалық-генетикалық идентификациялау өлшемдері | (0,03…100) % | ± 25%-дан көп емес | ПТР-талдау әдісімен |
33 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдеріндегі микотоксиндер өлшемдері | (0,1…100) % | ± (5...10)% | ферменттік әдіспен |
5-тарау. Микробиологиялық әдістермен заттардың құрамы мен қасиеттерінің өлшемі | ||||
34 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдеріндегі антибиотиктердің әсер етуші заты мөлшерінің өлшемі | (10…1010) КОЕ/г (см3) | ± 10%-дан көп емес | |
35 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдерінің қауіпсіздігін анықтау үшін микробиологиялық тазалық өлшемі | (1…300) КОЕ/г (см3) | ± 10%-дан көп емес | |
6-тарау. Микроскопиялық әдістермен заттардың құрамы мен қасиеттерінің өлшемі | ||||
36 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдерінің қауіпсіздігін анықтау үшін ашытқы мөлшерінің өлшемі | 300 КОЕ/г-нан көп емес | ± 10 %-дан көп емес | |
37 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезіндегі астық пен астық өнімдерінің қауіпсіздігін анықтау үшін зең мөлшерінің өлшемі | 500 КОЕ/г-нан көп емес | ± 10 %-дан көп емес | |
38 | Зертханалық талдау және сауда операциялары кезінде бидайдағы және ұндағы дән маңызы деформациясының – дән маңызы сапасының өлшемі | 0-ден 120 бірлікке дейін |
| |
39 | Картоп пен көкөністерді сақтау кезінде қоймадағы ауаның салыстырмалы ылғалдылығы өлшемі | 80 %-дан 98 %-ға дейін | ± 5 % | |
40 | Картоп пен көкөністерді сақтау кезінде сақтау орнындағы температура өлшемі | - 3 0С-тан 5 0С-қа дейін | ± 1 0С | |
41 | Картоптағы крахмал құрамының өлшемі | 8 %-дан 30 %-ға дейін | ± (0,5-1,0) % | |
42 | Картоптағы редукциялайтын қанттар құрамының өлшемі | 0,25 %-дан 0,4%-ға дейін | ± 0,05 % | |
43 | Картоп пен көкөніс өнімдеріндегі жалпы қант құрамының өлшемі | 5 %-дан 40%-ға дейін | ± 0,05 % | |
44 | Картоп пен көкөніс өнімдерінің сапасына биохимиялық талдау жүргізу кезіндегі масса өлшемі | 1-ден 600 г-ға дейін | ± 0,5 г | |
45 | Далалық жағдайларда картоп пен көкөніс өнімдеріндегі нитраттар құрамының өлшемі | 50-ден 1500 мг/кг-ға дейін | ± (5…10) мг/кг | |
46 | Зертханалық жағдайларда картоп пен көкөніс өнімдеріндегі нитраттар құрамының өлшемі | 50-ден 1500 мг/кг-ға дейін | ± (5…10) мг/кг | |
47 | Далалық жағдайдаларда картоп пен көкөніс өнімдеріндегі қант құрамының өлшемі | 5 %-дан 30%-ға дейін | ± (0,5…1,0)% | |
48 | Топырақ тығыздығының өлшемі | 45-тен 180 кг/м2 -ге дейін | ± (0,5…1,0) мг/кг | |
49 | Метеорологиялық станциядағы ауаның салыстырмалы ылғалдылығы өлшемі | 30 %-дан 100%-ға дейін | ± 5 % | |
50 | Зертханалық жағдайларда картопты вируссыз өсіру кезіндегі құнарлы ортаны дайындау үшін масса өлшемі | 0,1-ден 220 г-ға дейін | ± 10 г | |
7-тарау. Органикалық заттардың массалық үлесінің өлшемі | ||||
51 | Топырақтағы және жер қыртысындағы, қарашірік, азот, су сорындысының өлшемі | 0,5 % -дан 15 %-ға дейін | ± (15…20)% | |
52 | Топырақтағы, жер қыртысындағы талдау жүргізу кезіндегі калий, фосфор, микроэлементтер өлшемі | 10-6 –дан 105 мг/кг-ға дейін | ± (5…80)% | |
53 | Топырақтық талдау жүргізу кезіндегі зат массасының өлшемі | 10-6-дан 10000 г-ға дейін | ± (1…5)% | |
54 | Қоректік элементтерді анықтау кезіндегі өсімдік массасының өлшемі | 0,005-тен 10 кг-ға дейін | ± (0,001...0,005) кг | |
55 | Қоректік элементтерді анықтау кезіндегі топырақ массасының өлшемі | шектеусіз | ± 0,0001 кг | |
56 | Топырақ пен өсімдік материалы ылғалдылығының өлшемі | 3 %-дан 45%-ға дейін | ± 3 % | |
57 | Қоректік элементтерді анықтауға арналған сынамалар көлемінің өлшемі | 10-6 -дан 106 м3-ге дейін | ± 5 % | |
58 | Көмірқышқыл газын анықтау кезіндегі атмосфералық ауа өлшемі | 600-ден 1100 гПа-ға дейін | ± 0,3 гПа | |
8-тарау. Бақылау сынағы кезіндегі топырақ көрсеткіштері өлшемі | ||||
59 | Топырақтың, судың (сутектік көрсеткіш), атмосфералық жауын-шашынның қышқылдығы өлшемі | 1-ден 14 рН бірлікке дейін | ± (0,05....0,2)рН бірлік | |
60 | Топырақтың, судың, атмосфералық жауын-шашынның жарамды электрөткізгіштігі өлшемі | 2-ден 10000 мк/см-ге дейін | ± (5…20) % | |
61 | Топырақтың, жер қыртысының, түптік шөгінділердің, тұнбаның, сарқынды сулар тұнбаларының, қалдықтардың ылғалдылығы өлшемі | 0,05 %-дан 99 %-ға дейін | ± (5…10) % | |
62 | Топырақтың, жер қыртысының, түптік шөгінділердің, балшықтың, сарқынды сулар тұнбаларының, қалдықтардың күлділігі өлшемі | 1 %-дан 100 %-ға дейін | ± (1-5) % | |
9-тарау. Бақылау сынағы кезіндегі үлгілер көрсеткіштері өлшемі | ||||
63 | Топырақтағы және өсімдіктердегі салыстырмалы ылғалдылық өлшемі | 5 %-дан 98 %-ға дейін | ± (1...3) % | |
64 | Жемістер мен өсімдіктерге биохимиялық талдау жүргізу кезіндегі байланыс тәсілімен түрлі орталардағы температура өлшемі | - 80 0C-тан 800 0C-қа дейін | ± (0,1...5) 0C | |
65 | Жемістер мен өсімдіктерге биохимиялық талдауын жүргізу кезіндегі байланыссыз тәсілмен түрлі орталардағы температура өлшемі | - 500C-тан 150 0C-қа дейін | ± (0,1...5)0C | |
66 | Сынақ зертханаларындағы заттар мен материалдар, сондай-ақ тест-жүйелер (зертханалық жануарлар) массасының өлшемі | (2×10-6 …50) кг | ± (2×10-8 -0,3) кг | |
67 | Сұйықтықтарға көлемі бойынша талдау жүргізу кезіндегі дозалау көлемінің өлшемі | 0,01-ден 10000 мкл-ге дейін | ± (1,5...3,5) % | |
68 | Сұйық дисперсті жүйелердің тығыздығын өлшеу кезіндегі сұйық орталардың тығыздығы өлшемі | 700-ден 1840 кг/м3-ға дейін | ± 1 кг/м3 | Негізгі сұйық ортасында басқа, негізгі ортамен араласпайтын заттың (эмульсиялар, әртүрлі технологиялық суспензиялар және өзгелер) бөлшектері бар қоспалар |
10-тарау. Әртүрлі орталардағы, оның ішінде жануарларға арналған биологиялық аспаптар мен дәрілік құралдардағы заттар құрамының өлшемі | ||||
69 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі пестицидтердің қалдық құрамының өлшемі | (5 × 10-9…80) % (1…1200) м.а.б. |
± (10...35) % | хромато-масс-спектрометрия әдісімен |
70 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі амин қышқылдары мен пестицидтердің қалдық құрамының өлшемі | (1 × 10-5…80) % | ± (4...25) % | хроматография әдісімен |
71 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі металдар құрамының өлшемі | (1 × 10-7…90) % | ± (5...25) % | атомдық абсорбция әдісімен |
72 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі фосфор, азот, күкірт қалдығы құрамының өлшемі | (0,1...80) % | ± (5...20) % | спектрофотомерия әдісімен |
73 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі азот, күкірт, кальцийдің, магнийдің карбонаттары, бикарбонаттары құрамының өлшемі | (0,1…80) % | ± (2...5) % | титриметрия әдісімен |
74 | Зертханалық талдау кезінде еритін құрғақ заттар құрамының өлшемі | (0,1…80) % | ± (5...20) % | рефрактометрия әдісімен |
75 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі сутегі иондары концентрациясының өлшемі | (- 4…20) бірл. рНр (х) (х) |
| потенциометрия әдісімен |
76 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі ауыр металдар, дәрумендер құрамының өлшемі | (0,02…10000,0) мкг/дм3 | ± 20 % | вольтамперометрия әдісімен |
77 | Зертханалық талдау кезінде судағы және топырақтағы үлестік өткізгіштік және минералдану дәрежесінің өлшемі | (0,1×10-4…199,9) мСм/м | ± (0,5…10,0) % | кондуктометрия әдісімен |
78 | Зертханалық талдау кезінде өсімдік объектілеріндегі дәрумендер өлшемі | (0…1) мг/дм3 | ± 10 % | флуориметрия әдісімен |
79 | Зертханалық талдаулар кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі радиоактивті элементтер – цезий, стронций, калий, иридий құрамының өлшемі | (3…5×104) Бк/кг | ± (10...50) % | радиология әдісімен |
80 | Зертханалық талдау кезінде судағы, өсімдік, топырақ объектілеріндегі радиоактивті элементтер – цезий, стронций, калий, иридий құрамының өлшемі | (0,1…9,9 ×104) мкЗв/сағ. | ± (10...30) % | дозиметрия әдісімен |
81 | Спектрофотометрия әдісімен топырақтағы заттар, нитраттар, фосфаттар мен сульфаттар құрамының өлшемі | 0,0-ден 100,0 %-ға дейін | ± (0,5 – 1,0) % | |
82 | Пестицидтердің әрекет етуші затын анықтау кезінде сұйық химиялық өнімдер (пестицидтер) тығыздығының өлшемі | (700...1840) кг/м3 | ± 1 кг/м3 | |
83 | Нитраттарды, пестицидтердің әрекет етуші заты мен қалдық мөлшерін анықтау кезіндегі заттар мен материалдар массасының өлшемі | (2×10-6 ...50) кг | ± (2×10-8-0,3) кг | |
84 | Пестицидтердің экстракциясы кезіндегі уақыт өлшемі | (1...1 × 106) с | ± (2...10) % | |
85 | Пестицидтердің әрекет етуші заты мен қалдық мөлшерін анықтау кезіндегі еріткіштердің дозалау көлемінің өлшемі | (0,01...10000) мкл | ± (1,5...3,5) % | |
86 | Өсімдік шаруашылығы өнімдеріндегі нитраттарды анықтау кезіндегі нитрат-иондар концентрациясының өлшемі | 1.60-тан 4.09 рNO3-ға дейін | ± 5 мв-тан (0,05 рNO3) көп емес | |
87 | Пестицидтердің әрекет етуші заты мен қалдық мөлшерін анықтау кезіндегі топырақтағы, астықтағы, пестицидтердегі, химиялық препараттардағы, жеміс-көкөніс өнімдеріндегі пестицидтің массалық концентрациясы өлшемі | (1 × 105...80) % | ± (4...25) % | |
88 | Ауыр металдарды анықтау кезінде топырақтағы металдар концентрациясы өлшемі | (1 × 10-7...90) % | ± (5...25) % | |
89 | Пестицидтердің әрекет етуші заты мен қалдық мөлшерін анықтау кезіндегі топырақтағы, астықтағы, пестицидтердегі, химиялық препараттардағы, жеміс-көкөніс өнімдеріндегі пестицидтің қышқылдығы өлшемі | (0,1...80) % | ± (2...5) % | |
11-тарау. Топыраққа агрохимиялық зерттеп-қарау жүргізу кезіндегі өлшемдер | ||||
90 | Топырақтағы жылжымалы марганецтің өлшемі | 0,1-ден 3,0 мкг/мл-ға дейін | ± 18 % | |
91 | Топырақтағы жылжымалы мырыштың өлшемі | 0,05-ден 1,00 мкг/мл-ға дейін | ± 36 % | |
92 | Топырақтағы жылжымалы мыстың өлшемі | 0,2-ден 5,0 мкг/мл-ға дейін | ± 16 % | |
93 | Топырақтағы жылжымалы кобальттың өлшемі | 0,50-ден 2,0 мкг/мл-ға дейін | ± 18 % | |
94 | Топырақтағы жылжымалы күкірттің өлшемі | 0-ден 24 млн-1-не дейін | 2,5 млн-1-ға дейін - ± 35 %, 2,5-тен 5 млн-1-ға дейін - ± 15 %, 5 млн-1-нан жоғары - ± 10 % | |
95 | Тюрин мен Кононова бойынша топырақтағы жеңіл гидролизденетін азоттың өлшемі | 0-ден 150 млн-1-ға дейін | ± 15 % | |
96 | Корнфилд бойынша топырақтағы сілтілі гидролизденетін азоттың өлшемі | 0-ден 350 млн-1-не дейін | ± 15 % | |
97 | Фосфордың жылжымалы қосылыстарының өлшемі | 0-ден 80 млн-1-не дейін |
15 млн-1-ға дейін – ± 30 %, | ОАҚКИ модификациясындағы Мачигин әдісі бойынша |
98 | Калийдің жылжымалы қосылыстарының өлшемі | 0-ден 400 млн-1-не дейін | ± 10 % | ОАҚКИ модификациясындағы Мачигин әдісі бойынша |
99 | Фосфордың жылжымалы қосылыстарының өлшемі | 0-ден 250 млн-1-не дейін |
50 млн -1-ға дейін – ± 15%, | ОАҚКИ модификациясындағы Чириков әдісі бойынша |
100 | Калийдің жылжымалы қосылыстарының өлшемдері | 0-ден 250 млн-1-не дейін |
100 млн-1-ға дейін – ± 15 %, | ОАҚКИ модификациясындағы Чириков әдісі бойынша |
101 | Органикалық зат өлшемі | 0-ден 15,5 %-ға дейін |
3 % -ға дейін– ± 20 %, | ОАҚКИ модификациясындағы Тюрин әдісі бойынша |
102 | Топырақтағы рН – тұз сығындысы өлшемі | 1-ден 14 рН бірл. дейін | ±0,1 бірл. | |
103 | Топырақтың рН су соруын өлшеу | 1-ден 14 рН бірл. дейін | ±0,1 бірл. | |
12-тарау. Ветеринария саласындағы қызметті жүзеге асыру кезіндегі өлшемдер | ||||
104 | Мал шаруашылығы өнімдерінде ластаушы заттардың қалдық мөлшерін анықтау кезіндегі хлорлы- органикалық пестицидтердің өлшемі | 1-ден 14 г/мкл-ге дейін | ± 6 %-дан көп емес | |
105 | Мал шаруашылығы өнімдеріндегі диоксиндер мен диоксинге ұқсас заттардың (полихлорланған бифенилдер) шекті жол берілетін концентрациясының мөлшерін анықтау кезіндегі өлшем | 50-ден 600 м.а.б-не дейін | ± 5 %-дан көп емес | |
106 | Реагенттерді, реактивтерді, сұйық биологиялық үлгілерді құю кезінде зертханалық зерттеулер үшін сұйықтықты дозалау көлемінің өлшемі | 0,2-ден 5000 мкл-ге дейін | ± 20,0 мкл-ден көп емес | |
107 | рН сутегі иондары белсенділігінің өлшемі | -1-ден 14 рН-қа дейін | ± 2 % | |
108 | Ветеринариялық препараттар мен азықтық қоспалардағы белсенді әсер етуші заттардың сандық және сапалық құрамының өлшемі | шектеусіз | ± 0,3 % | |
109 | Ветеринариялық препараттар мен азықтық қоспаларда физикалық- химиялық көрсеткіштерді анықтау кезіндегі ылғалдың массалық үлесінің өлшемі | 650-ден 2000 кг/м3-ға дейін | ± 20 кг/м3-ден көп емес | |
110 | Физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, радионуклидтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, микотоксиндерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, радиологиялық көрсеткіштерді, паразитологиялық көрсеткіштерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды, анықтау кезіндегі температура өлшемі | - 40-тан 400 0C-қа дейін | ± 2,5% | |
111 | Физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, радионуклидтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, микотоксиндерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, радиологиялық көрсеткіштерді, паразитологиялық көрсеткіштерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды анықтау кезіндегі масса өлшемі | 0,1 мг-нан 10 кг-ға дейін | ± 3,0 е | |
112 | Радионуклидтерді анықтау кезіндегі радиоактивті көздер – цезий-137 және стронций-90 өлшемі | 0,03-тен 300 мкЗв/сағ-қа дейін | ± 15 % | |
113 | Уытты элементтерді анықтау кезіндегі қорғасын, кадмий, күшәла, сынап, мыс, темір, қалайы өлшемі | 0,0001-ден 1,0 мг/дм3-ға дейін | ± 30 % | |
114 | Физикалық-химиялық көрсеткіштерді анықтау кезіндегі тығыздық өлшемі | 650-ден 1840 кг/м3-ға дейін | ± 20 кг/м3 | |
115 | Физикалық-химиялық көрсеткіштерді анықтау кезіндегі тоң майдың массалық үлесі өлшемі | 0-ден 10 %-ға дейін | ± 0,1 % | |
116 | Сүт және сүт өнімдерінің физикалық-химиялық көрсеткіштерін анықтау кезіндегі құрғақ майсыздандырылған сүт қалдығының (ҚМСҚ) өлшемі | 6 %-дан 12 %-ға дейін | ± 0,3 % | |
117 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, радионуклидтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды, микотоксиндерді анықтау кезіндегі дозалау көлемінің өлшемі | 0,01 мкл-ден 15 мл-ге дейін | ± 3 % | |
118 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, микотоксиндерді, антибиотиктерді анықтау кезіндегі оптикалық тығыздық өлшемі | 0,0001-ден 2,000 Б-ға дейін | ± 1,0 % | |
119 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, антибиотиктерді, микотоксиндерді анықтау кезіндегі толқын ұзындығының өлшемі | 340-тан 850 нм-ге дейін | ± 1 нм | |
120 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, микотоксиндерді, антибиотиктерді анықтау кезіндегі тығыздықтың жарық ағынын өткізу коэффициентінің өлшемі | 315-тен 990 нм-ге дейін | ± 0,5 нм | |
121 | Физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, радионуклидтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, микотоксиндерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, радиологиялық көрсеткіштерді, паразитологиялық көрсеткіштерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды анықтау кезіндегі ортадағы жарық сәулесінің сыну өлшемі | 1,2-ден 1,7 nD -ға дейін | ± 1×10-4 | |
122 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды, микотоксинді анықтау кезіндегі рН өлшемі | - 1-ден 14 рН-қа дейін | ± (0,003-0,4) pH | |
123 | Сынау және қосалқы жабдықтың көрсеткіштерін бақылау үшін температура өлшемі | - 40 0C-тан 1000 0C-қа дейін | ± (0,1…5)0C | |
124 | Сынамаларды алу және қабылдау кезіндегі масса өлшемі | 10 г-нан 10 кг-ға дейін | ± (0,5-3,0) е | |
125 | Автоклавтау және стерильдеу процестерін жүргізу кезіндегі қысым өлшемі | 0-ден 250 кгк/см2-ке дейін | ± 4,0 % | |
126 | Қоршаған ортаның жай-күйін және жұмыс жағдайларын бақылау үшін температура өлшемі | 10-нан 40 0C-қа дейін | ± 2,0 % | |
127 | Қоршаған ортаның жай-күйін және жұмыс жағдайларын бақылау үшін ылғалдылық өлшемі | 20 %-дан 90 %-ға дейін | ± 7 % | |
128 | Қоршаған ортаның жай-күйін және жұмыс жағдайларын бақылау үшін атмосфералық қысым өлшемі | 610-нан 790 сын. бағ. мм-ге дейін | ± 0,8 сын. бағ. мм | |
129 | Күрделі қоспаларды химиялық талдау кезінде, массалық спектрометриялық талдау кезінде бастапқы үлгідегі концентрация мөлшерінің өлшемі |
190-нан 2500 нм-ге дейін |
± 2,0 нм, | |
130 | Газ-хроматографиялық талдау кезіндегі газ қоспаларының концентрациясы өлшемі | 0,5 × 10-15 г/см3-нан бастап | ± 6 % | |
131 | Сынамалардың құрамын талдау кезінде спектрометрия жолымен күміс, алюминий, күшәла, алтын, висмут, кадмий, кобальт, хром элементтері және басқа да химиялық элементтер құрамының өлшемі | 190-нан 800 нм-ге дейін | ± 6 % | |
132 | Заттың физикалық-химиялық көрсеткіштерін талдау мақсатында талданатын сынаманың немесе заттың сыну көрсеткіші өлшемі | 1,27-ден 1,95 ɳ-ге дейін | ± (2х10-4-5х 10-5) ɳ | |
133 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды, микотоксиндерді анықтау кезіндегі ерітінділердің электр өткізгіштігі өлшемдерінің негізінде тұздар, қышқылдар ерітінділерінің концентрациясы өлшемі | 1,10-4-нан 100 см/м-ге дейін | ± 0,25 % | |
134 | Паразиттік ауруларды диагностикалау, қанды биохимиялық зерттеу, жануардың патологиялық материалын биохимиялық зерттеу, жануарлар ауруларын вирусологиялық диагностикалау, бактериологиялық диагностикалау және серологиялық диагностикалау кезіндегі масса өлшемі | 1 г-нан 800 г-ға дейін | ± (0,5-3,0) е | |
135 | Жануарлар мен құстардың жүнінен радионуклидтерді анықтау кезіндегі жиынтық ß-белсенділік цезий-137, торий-232, радий-226, калий-40 өлшемі | 0,03-тен 300 мкЗв/сағ-қа дейін | ± 15 % | |
136 | Паразиттік ауруларды диагностикалау, қанды биохимиялық зерттеу, жануардың патологиялық материалын биохимиялық зерттеу, жануарлар ауруларын вирусологиялық диагностикалау, бактериологиялық диагностикалау және серологиялық диагностикалау кезіндегі температура өлшемі | - 40 0C-тан 100 0C-қа дейін | ± 2 0C | |
137 | Паразиттік ауруларды диагностикалау, қанды биохимиялық зерттеу, жануардың патологиялық материалын биохимиялық зерттеу, жануарлар ауруларын вирусологиялық диагностикалау, бактериологиялық диагностикалау және серологиялық диагностикалау кезіндегі көлем өлшемі |
2×10-4 -нан | ± (0,40-12) % | |
138 | Сынамадағы иондар концентрациясы белсенділігінің, массалық және молярлық үлесінің өлшемі | 0-ден 14 (рХ)-ке дейін | ± 0,05 (рХ) | |
139 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, радионуклидтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, тотықтандырып бүлдіру көрсеткіштерін, нитраттарды, микотоксиндерді анықтау кезіндегі уақыт өлшемі | 0,01 с-тан 60 мин-қа дейін | ± 7,5×104 с | |
140 | Жануарлар ауруларын зерттеу және диагностикалау кезінде физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, тотықтырғыш бүліну көрсеткіштерін, нитраттарды, микотоксиндерді анықтау кезінде сусымалы заттардың фракцияларын өлшеу | 0,04-тен 300 мм-ге дейін |
± 0,004-тен мм | |
141 | Зертханалық таразыларды бақылап өлшеу, түзету және калибрлеу кезінде гір салмағын өлшеу | 1 мг-нан 15 кг-ға дейін | ±(0,020÷8) мг | |
142 | Гамма-сәулелену Н*(10) дозасының амбиентті эквивалентінің қуатын, гамма-сәулелену Н*(10) дозасының амбиентті баламасын, Тамақ өнімдеріндегі бета-бөлшектер ағынының тығыздығын өлшеу | 0,05 ÷ 3,0 МэВ | ± (25+2/P) % | |
143 | Физикалық-химиялық көрсеткіштерді, уытты элементтерді, радионуклидтерді, микробиологиялық көрсеткіштерді, микотоксиндерді, антибиотиктерді, пестицидтерді, радиологиялық көрсеткіштерді, паразитологиялық көрсеткіштерді, тотықтырғыш бүліну көрсеткіштерін, нитраттарды анықтау кезінде массаны өлшеу | 0,1 мг-нан 15 кг-ға дейін | ± 3,0 е |
Ескерту:
0 – градус;
0С – Цельсий градусы;
г – грамм;
мг – миллиграмм;
кг/м3 – текше метрге килограмм;
кг – килограмм;
с – секунд;
% – пайыз;
мкл – микролитр;
мв – милливольт;
мкг/мл – миллилитрге микрограмм;
г/с – секундына грамм;
м.а.б. – массаның атомдық бірлігі;
мг/кг – килограмына миллиграм;
бірл. рН – рН бірлік;
рХ – иондар белсенділігінің көрсеткіші;
кг/дм3 – текше дециметрге килограм;
мСм/м – метрге миллисименс;
мг/дм3 – текше дециметрге микрограмм;
Бк/кг – килограммға Беккерель;
ПТР – полимеразды тізбектік реакция;
мкЗ/сағ.– сағатына микрозиверт;
КОЕ/г – граммға колония құрушы бірліктер;
см3 – текше сантиметр;
кг/см2 – шаршы сантиметрге килограмм;
м3 – текше метр;
мкг/дм3 – текше дециметрге микрограмм;
млн-1 – миллионның-1 дәрежесі;
ОАҚКИ – Орталық ауыл шаруашылығына агрохимиялық қызмет көрсету институты;
бірл. – бірлік;
г/мкл – микролитрге грамм;
кг/м3 – текше метрге килограмм;
е – салыстырып тексеру бөлшегінің бағасы;
Б – оптикалық тығыздық;
нм – нанометр;
nD – сыну көрсеткіші;
кгк/см2 – шаршы сантиметрге килограмм-күш;
сын.бағ. мм – сынап бағанасындағы миллиметр;
Т – ерітіндінің титрі;
г/см3 – текше сантиметрге грамм;
ɳ – сынудың абсолютті көрсеткіші;
см/м – меншікті электр өткiзгіштiк бiрлiгі;
мин – минут;
P – өлшенген дозаның амбиентті эквивалентті қуатының сандық мәні, мкЗв/с көрсетілген;
МэВ – мегаэлектронвольт;
мкЗв/с – микрозиверт сағатына.