ИПС "Әділет"

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі

"Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 5) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiнде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргiзу қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың:

1) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2014 жылғы 24 желтоқсандағы № 247 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10204 болып тіркелген, 2015 жылғы 3 наурызда "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған);

2) "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының кейбір қаулыларына төлемдер және төлем жүйелері мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 22 желтоқсандағы № 248 қаулысымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16446 болып тіркелген, 2018 жылғы 13 наурызда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) бекітілген Төлемдер және төлем жүйелері мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізілетін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасы қаулыларының тізбесі 6-тармағының күші жойылды деп танылсын.

3. Қолма-қол ақша айналысы департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулыны ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2) тармақшасында және 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Ақпарат және коммуникациялар департаменті – Ұлттық Банктің баспасөз қызметі осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

6. Осы қаулы ресми жариялануға тиіс және 2020 жылғы 16 желтоқсаннан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкінің Төрағасы

Е. Досаев

Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2020 жылғы 28 қыркүйегі
№ 120 қаулысымен
бекітілді

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде (бұдан әрі – Ұлттық Банк) жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.02.2022 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік тоқсан күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Қағидалар Ұлттық Банктің орталық аппаратының бөлімшелеріне, аумақтық филиалдарына (бұдан әрі – Ұлттық Банктің филиалдары), Ұлттық Банктің Кассалық операциялар және құндылықтарды сақтау орталығында (филиалына) (бұдан әрі – Ұлттық Банктің Орталығы), Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгенің банкноттарын және (немесе) монеталарын енгізетін (тапсыратын) және (немесе) алатын жеке және заңды тұлғаларға, сондай-ақ Ұлттық Банктің филиалдарына, Ұлттық Банктің Орталығына шетел валютасын енгізетін (тапсыратын) және (немесе) алатын заңды тұлғаларға қолданылады.

3. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) айналым кассасы – Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының кіріс, шығыс, кіріс-шығыс кассалары, қайта санау кассасы, ұсақтау (айырбастау) кассасы және кешкі касса кіретін кассасы;

2) ақша ұсақтау (айырбастау) кассасы – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында арнайы жабдықталған, бір номиналдағы банкноттар мен монеталарды басқа номиналдағы банкноттар мен монеталарға айырбастап беруге арналған кабина (үй-жай);

3) артық шығу – банкноттардың, монеталардың, шетел валютасының орауында көрсетілген банкноттардың, монеталардың немесе шетел валютасының сомасы мен осы ораудағы нақты сомасының арасындағы артық шыққан айырма;

4) банкноттар мен монеталар – Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңгенің Қазақстан Республикасының аумағында заңды төлем құралы болып табылатын банкноттары мен монеталары, сондай-ақ айналыстан алынған немесе алынатын, оның ішінде тозған және бүлінген банкноттар мен монеталар;

5) банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта есептеуге арналған үй-жай – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында кіріс, шығыс, шығыс-кіріс кассасының қасында арнайы жабдықталған, уәкілетті өкілдің банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта есептеуіне арналған үй-жай;

6) дайындаушы ұйым – банкноттары мен монеталарды дайындауды жүзеге асыратын "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Банкнот фабрикасы" және "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан теңге сарайы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорндары;

7) жауапты бөлімше - Ұлттық Банктің орталық аппаратының Қазақстан Республикасында қолма-қол ақша айналысын ұйымдастыруға жауапты құрылымдық бөлімшесі;

8) заңды тұлға – екінші деңгейдегі банктер, Қазақстан Республикасының бейрезидент банктерінің филиалдары, Ұлттық почта операторы (бұдан әрі – банк), банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалар (бұдан әрі – инкассаторлық ұйымдар), Ұлттық Банктің еншілес ұйымдары, таратылатын банктер;

9) инкассация бөлімшесі – Ұлттық Банк Орталығының банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау шарты негізінде Ұлттық Банктің филиалдары, сондай-ақ Ұлттық Банктің Орталығы және заңды тұлғалар арасында банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды тасымалдауды жүзеге асыратын бөлімшесі;

10) касса модулі – Ұлттық Банктің автоматтандырылған банктік ақпарат жүйесінің эмиссиялық-кассалық операцияларының модулі;

11) кассалық құжаттар – резервтік қорлардың және айналым кассасының банкноттарымен және монеталарымен және қоймада (сақтау орнында) сақтаудағы құндылықтармен операциялар жасалғандығын растайтын құжаттар;

12) кем шығу – банкноттардың, монеталардың, шетел валютасының орауында көрсетілген банкноттардың, монеталардың немесе шетел валютасының сомасы мен осы ораудағы нақты сомасының арасындағы кем шыққан айырма;

13) кешкi касса – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында арнайы жабдықталған, операциялық күн аяқталғаннан кейiн және (немесе) демалыс және мереке күндері банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қабылдауға арналған кабина (үй-жай);

14) күмәнді банкноттар мен монеталар - Ұлттық Банк белгілеген банкноттар мөлшерінің 50 (елу) пайыздан астамын сақтаған, банкноттардың түпнұсқалығын айқындауды қиындататын бүлінулері бар банкноттар және монеталардың түпнұсқалығын айқындауды қиындататын бүлінулері, бұрмалануы бар монеталар;

15) кiрiс кассасы – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында арнайы жабдықталған, банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қабылдауға арналған кабина (үй-жай);

16) кiрiс-шығыс кассасы – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында арнайы жабдықталған, банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қабылдауға және беруге арналған кабина (үй-жай);

17) қайта есептеу кассасы – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында арнайы жабдықталған, Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының касса қызметкерлерінің банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта есептеуіне арналған кабина (үй-жай);

18) қаржылық автоматтандырылған ақпарат тасымалдау жүйесі (бұдан әрі – ҚААТЖ) – қорғалған байланыс арнасы бойынша ақпаратты электронды түрде жіберуге арналған арнайы байланыс арнасы;

19) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімше - Ұлттық Банктің орталық аппаратының Ұлттық Банктің операциялары бойынша қосалқы есепке алуды жүзеге асыруға жауапты құрылымдық бөлімшесі;

20) мәміле паспорты (трейд-тикет) – "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен операцияларды жүргізуі тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 19 қарашадағы № 202 қаулысында (бұдан әрі – № 202 тәртіп) белгіленген өлшемдерге сәйкес мәміленің жасалуын растайтын құжат;

21) мемлекеттік мекеме – Ұлттық Банкте қызмет көрсетілетін Қазақстан Республикасының мемлекеттік мекемелері;

22) монетарлық операцияларды жүзеге асыруға жауапты бөлімше – Ұлттық Банктің орталық аппаратының монетарлық операцияларды жүзеге асыруға жауапты құрылымдық бөлімшесі;

23) уәкілетті өкіл – заңды тұлғаның не мемлекеттік мекеменің банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын жарналауға (тапсыруға) және (немесе) алуға уәкілетті өкілі;

24) филиалдың бухгалтериясы – Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының бухгалтерлік есеп бөлімшесі;

25) шетел валютасы – тиісті шет мемлекетте немесе мемлекеттер тобында айналыстағы және заңды төлем құралы болып табылатын банкноттар мен монеталар, сондай-ақ айналыстан алынған немесе алынатын, бірақ айырбасталуға жататын ақша белгілері;

26) шығыс кассасы – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында арнайы жабдықталған, банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын беруге арналған кабина (үй-жай).

2-тарау. Касса жұмысын ұйымдастыру

4. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында кассалық операциялар бүкіл операциялық күн ішінде жүргізіледі. Касса жұмысының басталу және аяқталу уақыты, сондай-ақ касса жұмысының ерекшеліктері Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы басшысының немесе олардың міндеттерін атқаратын адамдардың бұйрығымен белгіленеді.

5. Операциялық күн ішінде заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден түскен банкноттар мен монеталарды Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы енгізілген сомасын сол операциялық күні заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің тиісті банк шоттарына есепке ала отырып айналым кассасына қабылдайды.

Операциялық күн ішінде Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының кассасынан заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеме берілген банкноттар мен монеталарды Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы сол операциялық күні заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің тиісті банк шоттарынан есептен шығарылады.

6. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы төлемге тек қана төлем банкноттары мен монеталарын қабылдайды.

Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қабылдайтын және айырбастайтын банкноттар мен монеталардың төлем қабілеті Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16120 болып тіркелген "Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарының төлемділігін айқындау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 29 қарашадағы № 230 қаулысына (бұдан әрі - № 230 қағидалар) сәйкес айқындалады.

7. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қолдан жасалу белгілері бар банкноттар мен монеталарды анықтау фактісіне байланысты хабарларды (наразылықтарды) қарайды. Қолдан жасалу белгілері бар, сондай-ақ төлем қабілеті жоқ банкноттар немесе монеталар жеке тұлғаға, заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемемеге қайтарылмайды және айырбасталмайды. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы анықталған қолдан жасау белгілері бар банкноттарды және монеталарды құқық қорғау органдарына өткізеді.

3-тарау. Кассалық операцияларды жүзеге асыру тәртібі

1-параграф. Кіріс кассасының банкноттар мен монеталарды қабылдау тәртібі

8. Кіріс кассасы жеке тұлға, заңды тұлға, мемлекеттік мекемеме енгізген (тапсырған) банкноттар мен монеталарды қабылдауды жүзеге асырады.

9. Кіріс кассасының Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғадан банкноттар мен монеталарды қабылдауы Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы мен көрсетілген заңды тұлғаның арасында жасалған ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарты негізінде жүзеге асырылады.

10. Кіріс кассасының Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) жоқ жеке тұлғадан, заңды тұлғадан банкноттар мен монеталарды қабылдауы ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарты жасалмай-ақ банкноттарды парақтап және монеталарды бір-бірлеп санай отырып жүзеге асырылады.

11. Кіріс кассасының мыналарда банк шоты (банк шоттары) бар мемлекеттік мекемеден банкноттар мен монеталарды қабылдауы былайша жүзеге асырылады:

1) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде – ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарты негізінде;

2) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде – ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарты жасалмай-ақ.

12. Кіріс кассасының касса қызметкері заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден заңды тұлға, мемлекеттік мекеме:

1) банкноттарды номиналдары, шығарылған жылдары мен тозу дәрежесі бойынша (айналысқа жарамды, тозған, айналыстан алынған және алынатын деп);

2) монеталарды номиналдары, тозу дәрежесі бойынша (айналысқа жарамды, ақаулы (бүлінген), айналыстан алынған және алынатын деп) сұрыптап толық бумаларға және қапшықтарға салған банкноттар мен монеталарды қабылдайды.

Банкноттар салынған бумалар және монеталар салынған қапшықтар олар қалыптастырылған күннен бастап 1 (бір) айдан аспайтын мерзімде қабылданады.

Заңды тұлғадан (Ұлттық Банктің еншілес ұйымдарын және таратылатын банктерді қоспағанда), мемлекеттік мекемеден банкноттар салынған толық емес бумаларды және монеталар салынған толық емес қапшықтарды қабылдау Ұлттық Банк филиалы, Ұлттық Банк Орталығы басшысының не оның міндеттерін атқаратын адамның жазбаша рұқсаты бойынша жүргізіледі. Банкноттар салынған толық емес бумалар түбіршектер саны және жапсырмалардағы жазулар бойынша қабылданады, монеталар салынған толық емес қапшықтар қапшықтарға бекітілген жапсырмалардағы жазбалар бойынша қабылданады. Қабылдау кезінде банкноттар парақтап, ал монеталар бір-бірлеп қайта саналады.

13. Кіріс кассасының касса қызметкері заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден банкноттар мен монеталарды қабылдау кезінде:

1) бумалар мен түбіршектер бойынша банкноттарды орамның тұтастығына, буманың жоғары жапсырмасындағы деректемелердің дұрыс ресімделуін, пломбадағы клише таңбасының немесе пломбиратор таңбасының анық болуын (жақсы көрінуін);

2) қапшықтар бойынша монеталарды орамның тұтастығына, қапшықтарға жапсырылған таңбадағы деректемелердің дұрыс ресімделуіне және пломбадағы пломбиратор таңбасының анық болуын (жақсы көрінуін) тексереді.

Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің касса қызметкерлері банкноттар салынған бумаларды және монеталар салынған қапшықтарды Қағидалардың 81, 82, 83, 84, 85, 88 және 89-тармақтарында көзделген тәртіппен орайды.

Орамы бүлінген банкноттар салынған бумалар және монеталар салынған қапшықтар қабылдануға жатпайды.

14. Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің ораудағы банкноттарды парақтап және монеталарды бір-бірлеп қайта санауды қайта санау кассасы:

1) банкноттар салынған толық бумаларды және монеталар салынған толық қапшықтарды қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 45 (қырық бес) күн ішінде;

2) банкноттар салынған толық емес бумаларды және монеталар салынған толық емес қапшықтарды қабылдаған күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде жүргізеді.

15. Кіріс кассасының касса қызметкері банкноттар мен монеталарды уәкілетті өкілдің қатысуымен қабылдайды және қайта санайды. Бұрын қабылданған барлық банкноттар мен монеталар сейфтерде, металл шкафтарда, үстелдің жәшіктерінде, кілтпен жабылатын арнайы арбаларда немесе кіріс кассасының касса қызметкеріне бекітіліп берілген, пломбиратормен пломбаланған сақталатын (инкассаторлық) қапшықтарда сақталады.

16. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден банкноттар мен монеталарды қабылдау Қағидаларға 1-қосымшада белгіленген нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыру, түбіртек және ордер негізінде жүзеге асырылады.

17. Заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден банкноттар мен монеталарды қабылдаған кезде филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді қабылдай отырып, олардың дұрыс толтырылуын, оларда қажетті деректемелердің болуын тексереді, қол қояды және филиал бухгалтериясының бақылаушысына өткізеді.

18. Филиал бухгалтериясының бақылаушысы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша алынған банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыру, түбіртек және ордер негізінде:

1) Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс журналына жазба жасайды;

2) Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруға, түбіртекке және ордерге қол қояды;

3) Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс журналын, Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді кіріс кассасының касса қызметкеріне береді.

Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс журналын, Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді заңды тұлға, мемлекеттік мекеме арқылы беруге жол берілмейді.

19. Кіріс кассасының касса қызметкері филиал бухгалтериясының бақылаушысынан Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді ала отырып:

1) жауапты орындаушының және филиал бухгалтериясы бақылаушысы қолтаңбаларының болуын және қолтаңбалардың қолданыстағы қол қою үлгілеріне сәйкестігін тексереді;

2) оларда көрсетілген цифрмен және жазумен көрсетілген сомалардың сәйкестігін тексереді;

3) банкноттар мен монеталарды салған уәкілетті өкілді шақырады және банкноттар мен монеталарды Қағидалардың 13-тармағында көзделген тәртіппен қабылдайды.

20. Кіріс кассасының касса қызметкері банкноттар мен монеталардың әрбір номиналын қабылдағаннан кейін деректерді касса модулінің құжатына енгізеді.

21. Кіріс кассасының касса қызметкері уәкілетті өкілден банкноттар мен монеталарды қабылдағаннан кейін Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруда, түбіртекте және ордерде көрсетілген жалпы соманы касса модулінің құжатында көрсетілген жалпы сомамен және нақты қабылдаған банкноттар мен монеталардың жалпы сомасымен салыстырып тексереді.

Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруда, түбіртекте және ордерде көрсетілген сомалар нақты қабылданған банкноттар мен монеталар сомасымен сәйкес келген кезде кіріс кассасының касса қызметкері:

1) Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруға, түбіртекке және ордерге қол қояды;

2) Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 2-нысан бойынша түбіртекке кіріс кассасының мөрін басады, оны уәкілетті өкілге береді.

Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 1-нысан бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыру касса қызметкерінде қалады, ал Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес 3-нысан бойынша ордер филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысына беріледі.

22. Енгізілген банкноттар мен монеталар сомасының және Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруда, түбіртекте және ордерде көрсетілген соманың арасында алшақтықтар анықталған жағдайда, сондай-ақ Қағидалардың 83, 84, 85, 88 және 89-тармақтарында көзделген тәртіпті бұза отырып оралған, жекелеген банкноттар салынған бумаларды және монеталар салынған қапшықтарды қабылдаудан бас тартылған жағдайда, заңды тұлға, мемлекеттік мекеме Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді нақты енгізілген банкноттар мен монеталардың сомасына қайта ресімдейді. Бұл ретте кіріс кассасының касса қызметкері Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландырудың, түбіртектің және ордердің сыртқы жағына нақты қабылданған банкноттар мен монеталардың сомасын көрсетеді, қол қояды және оларды филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысына қайтарады.

Ұлттық Банк филиалының кіріс кассасының касса қызметкері қабылдаған банкноттар мен монеталар Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді қайта ресімдеу үшін уәкілетті өкілге қайтарылады.

Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс журналындағы, Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландырудағы, түбіртектегі және ордердегі жазбаны түзетуге жол берілмейді.

23. Филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысы заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден қайтадан толтырылған Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді алғаннан кейін олардың дұрыс толтырылуын тексереді, қол қояды және оларды филиал бухгалтериясының бақылаушысына береді.

24. Филиал бухгалтериясының бақылаушысы қайтадан толтырылған Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландырудың, түбіртектің және ордердің негізінде Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс журналына жаңа жазба жасайды және Қағидалардың 1-қосымшасына сәйкес нысандар бойынша банкноттар мен монеталар жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртекті және ордерді Қағидалардың 12, 13, 14 ,15, 16, 17, 18, 19, 20 және 21-тармақтарында белгіленген тәртіппен заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден банкноттар мен монеталарды қабылдау үшін кіріс кассасының касса қызметкеріне береді.

25. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы банкноттар мен монеталарды Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс ордері негізінде банкноттарды парақтап және монеталарды бір-бірлеп санай отырып:

1) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) жоқ жеке тұлғадан, заңды тұлғадан;

2) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында, қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден қабылдайды.

26. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы жеке тұлғадан, заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден банкноттар мен монеталарды қабылдау кезінде кіріс касса құжаттарын (Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысандар бойынша қолма-қол ақша жарнасына арналған хабарландыруды, түбіртектер мен ордерлерді, Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық кіріс ордерін) ресімдеу және салыстырып тексеруді Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы Ұлттық Банк шығарған инвестициялық және коллекциялық монеталарды сату, айырбастау (ұсақтау) операцияларын жасау жағдайларын қоспағанда, Қағидалардың 17, 18, 20 және 21-тармақтарында көзделген тәртіппен жүргізеді.

2-параграф. Кіріс кассасының шетел валютасын қабылдау тәртібі

27. Кіріс кассасы:

1) мәміле паспорты (трейд-тикет) және Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша шетел валютасымен кіріс касса ордері негізінде Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлға және (немесе) мемлекеттік мекеме;

2) Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша шетел валютасымен кіріс касса ордері негізінде және қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшенің нұсқауы негізінде қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар мемлекеттік мекемелер енгізген (тапсырған) шетел валютасын қабылдайды.

28. Кіріс кассасының касса қызметкері Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғадан және (немесе) мемлекеттік мекемеден номиналы мен тозу дәрежесі бойынша сұрыпталған, толық бума мен қапшықтарға салынған шетел валютасын қабылдайды.

Заңды тұлғадан және (немесе) мемлекеттік мекемеден бір және (немесе) түрлі номиналдағы банкноттары бар толық емес түбіршектерді және түрлі номиналдағы шетел валютасының жекелеген монеталарын қабылдау шетел валютасының банкноттарын парақтап және шетел валютасының монеталарын бір-бірлеп қайта санап қабылданады.

Заңды тұлғадан және (немесе) мемлекеттік мекемеден шетел валютасының банкноттары бар бумалар және монеталары бар қапшықтар қалыптастырылған күнінен бастап 1 (бір) айдан аспайтын мерзімде қабылданады. Парақтап қайта санау уақытында анықталған айналысқа жарамсыз, бүлінген, күмәнді, айналыстан алынатын (алынған), зауыт ақауы бар шетел валютасының банкноттары және (немесе) монеталары қабылдануға жатпайды және заңды тұлғаға және (немесе) мемлекеттік мекемеге қайтарылады.

Ескерту. 28-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

29. Кіріс кассасының касса қызметкері шетел валютасын уәкілетті өкілдің қатысуымен қабылдайды және қайта санайды. Бұрын қабылданған шетел валютасы сейфтерде, металл шкафтарда, үстелдің жәшіктерінде, кілтпен жабылатын арнайы арбаларда немесе кіріс кассасының касса қызметкеріне бекітіліп берілген пломбиратормен пломбаланған сақтау (инкассаторлық) қапшықтарында сақталады.

30. Кіріс кассасының касса қызметкері Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғадан және (немесе) мемлекеттік мекемеден шетел валютасын қабылдаған кезде:

1) бумалар мен түбіртектер бойынша шетел валютасының банкноттарын орамының тұтастығы, буманың жоғары жапсырмасындағы деректемелердің дұрыс ресімделуі, пломбадағы клише бедерінің немесе пломбиратор бедерінің анық болуы (жақсы көрінуін) тұрғысынан;

2) қапшықтар бойынша шетел валютасының монеталарын орамының тұтастығы, қапшықтарға жапсырылған таңбадағы деректемелердің дұрыс ресімделуі және пломбадағы пломбиратор таңбасының анық болуы (жақсы көрінуі) тұрғысынан тексереді.

Заңды тұлғаның және (немесе) мемлекеттік мекеменің касса қызметкерлері банкноттар салынған бумаларды және монеталар салынған қапшықтарды Қағидалардың 83, 84, 85, 88 және 89-тармақтарында көзделген тәртіппен орайды. Орамы бүлінген шетел валютасының банкноттары салынған бумалар және монеталары салынған қапшықтар қабылданбайды.

31. Қайта санау кассасы заңды тұлғаның және (немесе) мемлекеттік мекеменің орамында қабылданған шетел валютасының банкноттарын парақтап қайта санауды және монеталарын бір-бірлеп қайта санауды шетел валютасының банкноттары мен монеталарын қабылдаған күннен бастап күнтізбелік 45 (қырық бес) күн ішінде жүргізеді.

3-параграф. Кешкі кассаның банкноттар мен монеталарды қабылдау тәртібі

32. Операциялық күн аяқталғаннан кейін банкноттар мен монеталарды қабылдау үшін Ұлттық Банк Төрағасының жауапты бөлімшеге жетекшілік ететін орынбасарының бұйрығымен Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында кешкі касса құрылады, оның жұмыс уақытын жауапты бөлімше белгілейді.

33. Кешкі кассаның заңды тұлғадан банкноттар мен монеталарды қабылдауын касса қызметкері Ұлттық Банк филиалы, Ұлттық Банк Орталығы басшысының не олардың міндеттерін атқаратын адамдардың бұйрығымен айқындалған бухгалтер-бақылаушының бақылауымен жүргізеді.

34. Кешкі кассаға келіп түскен банкноттар мен монеталар кассалық құжаттарға касса қызметкерінің "Кешкі касса" мөрін қоя отырып, Қағидалардың 3-тарауының 1-параграфында көзделген тәртіппен қабылданады. Бухгалтер-бақылаушы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кешкі кассаның кассалық кіріс журналына жазба жасайды.

35. Кешкі касса қабылдаған банкноттар мен монеталар айналыс кассасына кіріске алынады және келесі операциялық күннен кешіктірілмей заңды тұлғаның тиісті банк шотына (банк шоттарына) есепке алынады.

4-параграф. Шығыс кассасының банкноттар мен монеталарды беру тәртібі

36. Шығыс кассасы жеке тұлғаларға, заңды тұлғалар, мемлекеттік мекемеге банкноттар мен монеталарды беруді жүзеге асырады.

37. Шығыс кассасының Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға банкноттар мен монеталар беруі Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы және (немесе) аталған заңды тұлға арасында жасалған ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарты негізінде жүзеге асырылады.

38. Шығыс кассасының Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) жоқ жеке тұлғаға, заңды тұлғаға банкноттар мен монеталар беруі ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шартын жасамай-ақ, банкноттарды парақтап және монеталарды жеке бір-бірлеп есептеп жүзеге асырылады.

39. Шығыс кассасы банк шоты (банк шоттары) бар мемлекеттік мекемеге банкноттар мен монеталарды:

1) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарты негізінде береді;

2) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шартын жасамай-ақ береді.

40. Банкноттар мен монеталар мына касса құжаттары:

1) чек;

2) Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық шығыс ордері негізінде беріледі.

41. Банкноттар мен монеталар:

1) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға - Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14336 болып тіркелген "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, сондай-ақ банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арасында корреспонденттік қатынастар орнату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 209 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, сондай-ақ банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арасындағы корреспонденттік қатынастарды орнату қағидаларына 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы арқылы банк (банктік емес ұйым) және (немесе) банк (банктік емес ұйым) филиалының қолма-қол ақшаны алуы үшін чек және жиынтық ведомосы (бұдан әрі – жиынтық ведомость) негізінде;

2) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге – чек негізінде;

3) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар мемлекеттік мекемеге – Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық шығыс ордері негізінде;

4) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) жоқ жеке тұлғаға, заңды тұлғаға – Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық шығыс ордері негізінде беріледі.

Ескерту. 41-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2022 № 125 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

42. Кассалық қызмет көрсетуге шарт жасалған заңды тұлға банкноттар мен монеталарды алу күнінің қарсаңында немесе алатын күні Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ҚААТЖ және (немесе) қолға беру арқылы банкноттар мен монеталарды (шетел валютасын) алуға өтінім береді.

Филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды (шетел валютасын) алуға өтінімді қабылдайды, ол оның дұрыс толтырылуын, Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында немесе қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлға, мемлекеттік мекеме алушысының қойылған қолдарының қолда бар қол қою үлгілерімен сәйкестігін тексереді.

Ескерту. 42-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2022 № 125 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

43. Филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысы:

1) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаның уәкілетті өкіліне банкноттар мен монеталарды беру кезінде:

чек қабылдайды;

чекте көрсетілген соманы жиынтық ведомостың деректерімен салыстырып тексереді;

чектің дұрыс толтырылуын тексереді;

чектегі уәкілетті өкіл қолының қолда бар қол қою үлгілеріне сәйкестігін тексереді;

чекте көрсетілген тұлға туралы мәліметтердің оның жеке басын куәландыратын құжаттың деректерімен не цифрлық құжаттар сервисі арқылы алынған, оның жеке басын растайтын (сәйкестендіретін) деректермен сәйкес келуін тексереді;

чекке қол қояды;

уәкілетті өкілге кассаға ұсыну үшін чектің бақылау маркасын береді;

чекті және жиынтық ведомості филиал бухгалтериясының бақылаушысына өткізеді;

2) Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің уәкілетті өкіліне банкноттар мен монеталарды беру кезінде:

чекті қабылдайды;

чектің дұрыс толтырылуын тексереді;

чектегі уәкілетті өкіл қолының қолда бар қол қою үлгілеріне, мемлекеттің мекеменің мөр бедерінің сәйкестігін тексереді;

чекте көрсетілген мәліметтердің уәкілетті өкілдің жеке басын куәландыратын құжаттың деректерімен не цифрлық құжаттар сервисі арқылы алынған, оның жеке басын растайтын (сәйкестендіретін) деректермен сәйкес келуін тексереді;

чекке қол қояды;

уәкілетті өкілге кассаға ұсыну үшін чектің бақылау маркасын береді;

чекті филиал бухгалтериясының бақылаушысына өткізеді.

Ескерту. 43-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.02.2022 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік тоқсан күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

44. Заңды тұлғаның, мемлекеттің мекеменің банк шотында (банк шоттарында) қажетті ақша сомасы жеткілікті болмаған кезде чек заңды тұлғаға, мемлекеттің мекемеге қайтарылады.

45. Филиал бухгалтериясының бақылаушысы филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысынан чекті және (немесе) жиынтық ведомосты алып, чектің дұрыс толтырылуын, заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің қойылған қолдары қолда бар қол қою үлгілерімен, мөр бедерімен сәйкес келуін тексереді, чек сомасын жиынтық ведомоспен салыстырып тексереді, оны Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кассалық шығыс журналына тіркейді, чекке қол қояды және чекті шығыс кассаның касса қызметкеріне өткізеді.

Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша чекті және кассалық шығыс журналын заңды тұлға, мемлекеттік мекеме арқылы беруге жол берілмейді.

46. Шығыс кассаның касса қызметкері чекті алған кезде:

1) филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысының және бақылаушысының қойылған қолдарының болуын және қолда бар қол қою үлгілеріне сәйкес келуін тексереді;

2) чектегі цифрлармен және жазумен көрсетілген сомалардың сәйкестігін тексереді;

3) уәкілетті өкілді чектің нөмірі бойынша шақырады және одан алынатын соманы нақтылайды;

4) чекте уәкілетті өкілдің қойылған қолы болуын және чектегі мәліметтердің оның жеке басын куәландыратын құжаттың деректерімен не цифрлық құжаттар сервисі арқылы алынған, оның жеке басын растайтын (сәйкестендіретін) деректермен сәйкес келуін тексереді;

5) берілуге тиіс банкноттар мен монеталар сомасын дайындайды;

6) чектің кассаға ұсынылатын бақылау маркасы нөмірінің чекте көрсетілген нөмірге сәйкес келуін тексереді және бақылау маркасын чекке желімдейді;

7) беруге дайындалған банкноттар мен монеталарды уәкілетті өкілдің қатысуымен қайта санайды;

8) уәкілетті өкілге банкноттарды, монеталарды және банкноттар мен монеталарды алғаны туралы қол қою үшін чекті береді;

9) чекке қол қояды.

Ескерту. 46-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.02.2022 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік тоқсан күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

47. Шығыс кассасының касса қызметкері банкноттар мен монеталарды беруге қарай деректерді касса модулінің құжатына енгізеді.

48. Шығыс кассасының касса қызметкері заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге:

1) банкноттарды жапсырмадағы белгілер бойынша толық бумалармен, орамдардың бүлінбеуі шартымен парақтап қайта санамай түбіршектердің саны бойынша;

2) толық емес бумалардан және орамы бүлінген бумалардан жекелеген түбіршектердегі банкноттарды парақтап қайта санап;

3) қапшықтарға салынған монеталарды қапшықтарға бекітілген жапсырма қағаздардағы жазбалар бойынша;

4) пакеттерге немесе құтыларға салынған монеталарды олардағы жазбалар бойынша береді.

49. Заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге мыналарды берген кезде:

1) шығыс кассасының касса қызметкері жеке түбіршектермен немесе парақтармен банкноттарды беру кезінде банкноттар салынған бумаларды ашып барлық буманы парақтап қайта санайды;

2) пакеттер немесе құтыларға салынбаған монеталарды жеке бір-бірлеп беру кезінде шығыс кассасының касса қызметкері монеталар бар барлық қапшықты ашып, монеталар салынған барлық қапшықты бір-бірлеп қайта санайды.

50. Шығыс кассасының касса қызметкері банкноттар мен монеталарды беру кезінде заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің талап етуі бойынша бір номиналды басқаға айырбастауды жүргізбейді.

51. Заңды тұлға, мемлекеттік мекеме алған банкноттар мен монеталарды оның уәкілетті өкілі кассадан кетпей тұрып, банкноттар мен монеталарды берген шығыс кассасының касса қызметкерінің қатысуымен қайта санайды және:

1) банкноттарды - будалар және бумалар бойынша, жекелеген парақтарды - парақтап қайта санап;

2) монеталарды - қапшықтарға бекітілген жапсырмалардағы жазбалар бойынша, пакеттердегі монеталарды - олардағы жазбалар бойынша, ал жекелеген монеталарды - бір-бірлеп қайта санап тексереді.

Шығыс кассасының касса қызметкері уәкілетті өкілдің қатысуымен банкноттар салынған толық будалардағы және монеталар салынған қапшықтардағы пломбалар мен клишелерді (бар болса) кеседі.

Банкноттар салынған будаларды және монеталар салынған қапшықтарды пломбалар мен клишелерді (бар болса) алмастан беру Қағидалардың 52 және 53-тармақтарында көзделген жағдайларда және осындай талап заңды тұлғамен, мемлекеттік мекемемен жасалған кассалық қызмет көрсету шартында болған кезде ұлттық валюта – теңгеде жүзеге асырылады.

Ескерту. 51-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

52. Заңды тұлға, мемлекеттік мекеме банкноттарды парақтап және монеталарды бір-бірлеп қайта санаған жағдайда мына талаптарды сақтайды:

1) шығыс кассасының касса қызметкері банкноттар салынған толық будалар мен монеталар салынған қапшықтардың пломбалары мен клишелерін (бар болса) кеспейді;

2) уәкілетті өкіл шығыс кассасының касса қызметкерінен банкноттар мен монеталарды алғаннан кейін банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайда касса қызметкері-бақылаушының бақылауымен банкноттар мен монеталарды қайта санайды;

3) уәкілетті өкіл банкноттар мен монеталарды қайта санауын қарап бақылауды жүзеге асыру кезінде касса қызметкері-бақылаушы бірмезгілде орам материалдарының банкноттар салынған бумалар мен монеталар салынған барлық қапшықтарды қайта санау аяқталғанға дейін сақталуын қадағалайды;

4) Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы банкноттар мен монеталарды қайта санау кезінде анықталған кем шығу сомаларын кейіннен Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына кем шығуға жол берген тұлғаның (тұлғалардың) кем шығу сомаларын өтеуімен заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге өтеледі;

5) банкноттар мен монеталарды қайта санау кезінде анықталған артық шығулар кассаға кіріске алынады және Ұлттық Банктің кірісіне есепке алынады;

6) уәкілетті өкіл қалған, қайта есептемеген банкноттар салынған толық будалардан және монеталар салынған қапшықтардан касса қызметкері-бақылаушы пломбалар мен клишелерді (бар болса) кеседі, олар бойынша кейіннен заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден шағымдар қабылданбайды.

Ескерту. 52-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

53. Уәкілетті өкіл банкноттар мен монеталарды банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайдан тыс қайта санаған кезде заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің банкноттар мен монеталардың кем шығуы туралы өтініші қаралмайды және банкноттар мен монеталарды қайта санау, қалыптастыру, орау және беру жөніндегі шағым-талапты Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қабылдамайды.

54. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының басшысы немесе оның міндеттерін атқаратын адам заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің шағым-талабы қанағаттандырылуына қарамастан, заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің банкноттар мен монеталардың кем шығуы туралы өтінішін тексеруге шаралар қабылдайды.

55. Қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар мемлекеттік мекемеге банкноттар мен монеталарды беру нұсқауға қол қою құқығы бар қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшенің қызметкерлері қол қойып, алынған нұсқаудың және мемлекеттік мекеменің уәкілетті адамының атына берілген сенімхаттың негізінде жүзеге асырылады.

Қосалқы есепке алуға жауапты бөлімше Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына нұсқауға қол қою құқығы бар қосалық есепке жауапты бөлімше қызметкерлерінің қол қою үлгілері бар құжатты ұсынады. Нұсқауға қол қою құқығы бар қызметкерлердің қол қою үлгілері бар құжатқа өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажеттілігіне қарай жүргізіледі.

Қол қойылған нұсқау Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына қолма-қол ақшаны беру күні Астана қаласының уақыты бойынша сағат 11.00-ге дейін беріледі.

Нұсқауда мыналар:

1) мемлекеттік мекеменің толық атауы;

2) берілген күні;

3) берілген орны (Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы);

4) банкноттар мен монеталардың жалпы сомасы көрсетіледі.

Ескерту. 55-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

56. Заңды тұлға Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына банкноттар мен монеталарды алатын күннің қарсанында Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды (шетел валютасын) алуға өтінімді және чекті берген жағдайда, Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы банкноттар мен монеталарды беруге алдын ала дайындайды.

57. Шығыс кассасының қызметкері алдын ала дайындалған банкноттар мен монеталарды Қағидалардың 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 51 және 52-тармақтарында көзделген тәртіпте береді.

58. Уәкілетті өкіл алдын ала дайындалған банкноттар мен монеталар салынған қапшықтарды банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайда қапшықтардың пломбаларын кесетін касса қызметкері-бақылаушының бақылауымен ашады. Уәкілетті өкіл алынған банкноттар мен монеталарды Қағидалардың 52-тармағына сәйкес қайта санайды.

5-параграф. Шығыс кассасының шетел валютасын беру тәртібі

59. Шығыс кассасы Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге шетел валютасын береді.

60. Шығыс кассасы шетел валютасын мына касса құжаттары:

1) мәміле паспорты (трейд - тикет);

2) Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша шетел валютасымен шығыс касса ордері негізінде береді.

61. Шығыс кассасы шетел валютасын:

1) мәміле паспорты (трейд - тикет), Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша шетел валютасымен шығыс касса ордері, уәкілетті өкілге берілген сенімхат негізінде – Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге;

2) Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша шетел валютасымен шығыс касса ордері, мемлекеттік мекеменің уәкілетті өкілінің атына берілген сенімхат және қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшенің нұсқауы негізінде – қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар мемлекеттік мекемеге береді.

62. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлға, мемлекеттік мекеме шетел валютасын алу күні қарсанында немесе алу күні Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына ҚААТЖ бойынша және (немесе) қолына беру арқылы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды (шетел валютасын) алуға өтінімді ұсынады.

Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды (шетел валютасын) алуға өтінімді филиал бухгалтериясының жауапты орындаушысы қабылдайды, ол оның дұрыс толтырылуын, заңды тұлға, мемлекеттік мекеме алушыларының қойылған қолдарының қолда бар қор үлгілерімен, мемлекеттік мекеме мөрінің бедері сәйкес келуін тексереді.

63. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге шетел валютасын өндіруші ұйымның орамында не Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы орамында беру бумалар мен будалар бойынша банкноттарды және бумалар орамының тұтастығын, қапшықтарға бекітілген жапсырмалардағы жазбалар бойынша монеталарды тексере отырып, банкноттар мен монеталардың номиналы бойынша жүргізіледі.

Шығыс кассасының касса қызметкері Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге:

1) толық емес бумалардан жекелеген түбіршекпен және әр парағын есептеп, бүлінген орамы бар бумалардан шетел валютасының банкноттарын;

2) қапшықтарға салынған шетел валютасының монеталарын қапшықтарға бекітілген таңбалардағы жазбалар бойынша, пакеттерге салынған монеталарды пакеттердегі жазбалар бойынша беруді жүргізеді.

64. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге шетел валютасын беру үшін шығыс кассасының касса қызметкері алдын ала:

1) шетел валютасының банкноттары бар бумаларды ашқан кезде барлық буманы жекелеген түбіршектермен немесе парақтап қайта санайды;

2) пакеттер немесе құтыларға салынбаған монеталар бар қапшықтарды ашқан кезде бір-бірлеген монеталар салынған барлық қапшықты жеке бір-бірлеп қайта санайды.

65. Шығыс кассасының касса қызметкеріне шетел валютасын беру кезінде Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банк шоты (банк шоттары) бар заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің талап етуі бойынша бір номиналдағы шетел валютасының банкноттары мен монеталарын басқаға айырбастауға жол берілмейді.

66. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банктік шоты (банктік шоттары) бар заңды тұлға, мемлекеттік мекеме алған шетел валютасын уәкілетті өкіл кассадан алыстамай шетел валютасын берген шығыс кассасының касса қызметкерінің қатысуымен қайта есептейді және тексереді:

1) банкноттар – бумалар мен түбіршектер бойынша;

2) жеке парақтар – парақтап қайта санау;

3) монеталар – қаптарға бекітілген жапсырмалардағы жазулар бойынша;

4) пакеттердегі немесе құтылардағы монеталар – пакеттердегі немесе құтылардағы жазбалар бойынша;

5) жеке монеталар – бір-бірлеп қайта санау бойынша.

Бұл ретте шығыс кассасының касса қызметкері уәкілетті өкілдің қатысуымен Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауындағы шетел валютасының банкноттары салынған толық будалардан клишелерді (бар болса) және шетел валютасының монеталары салынған қапшықтардағы пломбаларды кеседі.

Ескерту. 66-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

67. Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банктік шоты (банктік шоттары) бар заңды тұлға, мемлекеттік мекеме шетел валютасын (банкноттарды парақтап және монеталарды бір-бірлеп) қайта санаған жағдайда мынадай талаптарды сақтайды:

1) шығыс кассасының касса қызметкері шетел валютасының банкноттары салынған толық будалар мен шетел валютасының монеталары салынған қапшықтардың пломбалары мен клишелерін (бар болса) кеспейді;

2) уәкілетті өкіл шығыс кассасының касса қызметкерінен шетел валютасын алғаннан кейін банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайда қайта санау сәтінде уәкілетті өкіл шетел валютасын қайта санау кезінде қатысатын касса қызметкері-бақылаушының бақылауында болады;

3) уәкілетті өкілдің шетел валютасын қайта есептеуін үздіксіз қарап бақылауды жүзеге асыру кезінде касса қызметкері-бақылаушы бір мезгілде орау материалдарының шетел валютасының банкноттары салынған бүкіл буманы немесе шетел валютасының монеталары салынған қапшықты қайта санау аяқталғанға дейін сақталуын бақылайды;

4) шетел валютасын қайта есептеу кезінде анықталған кем шығу сомаларын Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы заңды тұлғаға және (немесе) мемлекеттік мекемеге кейіннен Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына кем шығуға жол берген тұлға (тұлғаларға) кем шығу сомасын өтей отырып өтейді;

5) қайта есептеу кезінде анықталған шетел валюталарының артығы кассаға кіріске алынады және Ұлттық Банктің кірісіне есептеледі;

6) уәкілетті өкіл қалған, қайта есептемеген шетел валютасының банкноттары салынған толық будалардан және шетел валютасының монеталары салынған қапшықтардан касса қызметкері-бақылаушы пломбалар мен клишелерді (бар болса) кеседі, олар бойынша кейіннен заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден шағымдар қабылданбайды.

Ескерту. 67-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

68. Егер шетел валютасын қайта есептеуді уәкілетті өкіл банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта есептеуге арналған үй-жайда жүргізбесе, Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің шетел валютасының кем шығуы туралы өтінішін қарамайды және шетел валютасын қайта есептеу, қалыптастыру, орау және беру жөніндегі наразылықтарды қабылдамайды.

69. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының басшысы немесе оның міндетін атқарушы адам заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің шетел валютасының кем шығуы туралы өтінішін заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің талаптарын қанағаттандыруға қарамастан тексеру шараларын қабылдайды.

70. Заңды тұлға, мемлекеттік мекеме Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына шетел валютасын алған күн қарсаңында Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды (шетел валютасын) алуға өтінімді ұсынған кезде Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы шетел валютасын алдын ала дайындауды жүзеге асырады.

71. Алдын ала дайындалған шетел валютасын беру Қағидалардың 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67 және 68-тармақтарында көзделген тәртіппен жүргізіледі.

72. Алдын ала дайындалған шетел валютасы салынған қапшықтарды ашуды уәкілетті өкіл қапшықтардағы пломбаларды кесетін касса қызметкері-бақылаушының бақылауымен банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайда жүргізеді. Уәкілетті өкіл алған шетел валютасын қайта есептеуді Қағидалардың 67-тармағына сәйкес жүзеге асырады.

6-параграф. Саны банкноттар салынған 20 (жиырма) бумадан және монеталар салынған 10 (он) қапшықтан асатын банкноттар мен монеталарды беру және қабылдау тәртібі

73. Касса қызметкері уәкілетті өкілге банкноттар салынған 20 (жиырма) будадан және монеталар салынған 10 (он) қапшықтан асатын мөлшерде банкноттар мен монеталарды вакуумдық қаптамалардан кепілдік клишелерді (бар болса) және банкноттар салынған бумалардан және монеталар салынған қапшықтардан кепілдік пломбаларды алмай береді.

Ескерту. 73-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

74. Уәкілетті өкілге саны банкноттар салынған 5 (бес) бумадан және монеталар салынған 2 (екі) қапшықтан асатын банкноттар мен монеталарды қабылдауды және беруді Ұлттық Банк филиалының касса қызметкері арнайы шлюз арқылы (ол бар болса) жүргізеді.

75. Уәкілетті өкілдің Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында шығыс кассасында банкноттар мен монеталарды қабылдауы мынадай талаптар сақтала отырып жүзеге асырылады:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауындағы банкноттар салынған бумаларды Ұлттық Банктің филиалының, Ұлттық Банктің Орталығының атауы, банкноттардың номиналы, саны мен сомасы, бумаларды қалыптастыру күні, касса қызметкерінің атаулы мөртабаны, аты-жөні немесе коды көрсетілген және оның қолы қойылған жапсырма қағаздар болған кезде түбіршектердің саны бойынша қабылдайды;

2) дайындаушы ұйымның орауындағы банкноттар салынған бумалар орау бүтін болған кезде түбіршектер саны мен номиналы бойынша қабылданады;

3) банкноттар салынған ораудың сақталуын (шпагаттың, вакуумдық ораудың тұтастығын, вакуумдық ораудағы кепілдік тігістегі пломбиратордың немесе клишенің (бар болса) анық бедерінің болуын) қамтамасыз етеді;

4) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауындағы монеталар салынған қапшықтарды Ұлттық Банктің филиалының, Ұлттық Банктің Орталығының атауы бар мөртабан, монеталардың номиналы, саны мен сомасы, орауды қалыптастыру күні, касса қызметкерінің атаулы мөртабаны, аты-жөні немесе коды көрсетілген және оның қолы қойылған жапсырма бойынша қапшықтардың саны бойынша қабылдайды;

5) дайындаушы ұйымның орауындағы монеталар салынған қапшықтарды қапшықтың бүтіндігін тексере отырып, монеталардың номиналы, саны мен сомасы, орауды қалыптастыру күні, дайындаушы ұйымның ораушысы мен бақылаушысының аты-жөні көрсетілген жапсырма бойынша қабылдайды;

6) монеталар салынған қапшықтардың сақталуын (қапшықтың, шпагаттың тұтастығын, пломбиратор таңбасының анық болуын) қамтамасыз етеді.

Ескерту. 75-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7-параграф. Кіріс-шығыс және ауыстыру (айырбастау) кассаларының жұмыс істеу тәртібі

76. Кіріс-шығыс кассасы Қағидалардың 3-тарауының 1, 2, 4, 5-параграфтарында белгіленген тәртіппен банкноттарды және монеталарды, шетел валютасын қабылдауды және жеке тұлғаға, заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге беруді жүзеге асырады.

77. Ақша ұсақтау (айырбастау) кассасы:

монеталарды банкноттарға айырбастайды;

банкноттарды монеталарға айырбастайды;

тозған банкноттарды, ақаулы (бүлінген) монеталарды, айналыстан алынған және алынатын банкноттарды немесе монеталарды жарамды банкноттар мен монеталарға айырбастайды;

дизайны (нысаны) өзгерген банкноттарды айналыста жүрген сол номиналдағы банкноттарға айырбастайды;

айналыста жүрген банкноттарды дизайны (нысаны) өзгерген сол номиналдағы банкноттарға айырбастайды;

ірі номиналдағы жарамды банкноттар мен монеталарды ұсақ номиналдарға ұсақтайды;

ұсақ номиналдағы жарамды банкноттар мен монеталарды ірі номиналдарға айырбастайды.

Ескерту. 77-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

78. Банкноттарды немесе монеталарды айырбастау (ауыстыру) кезінде кіріс-шығыс кассасының касса қызметкері жеке тұлғадан, заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден банкноттарды немесе монеталарды алып, банкноттарды немесе монеталарды қайта санайды, қажетті номиналдағы банкноттарды және (немесе) монеталарды іріктейді, берлуге тиіс соманы тексереді және банкноттарды және (немесе) монеталарды береді.

Тозған банкноттарды немесе ақаулы (бүлінген) монеталарды, айналыстан алынған және алынатын банкноттар мен монеталарды айырбастау айырбастауға қабылданған банкноттардың немесе монеталардың сомасына жарамды банкноттар мен монеталарға жүргізіледі.

79. Егер жеке тұлғадан, заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден қабылданатын банкноттар мен монеталардың сомасы кассалық кіріс құжаттарында көрсетілген сомадан асып кетсе, кіріс-шығыс кассасының касса қызметкері қайтарылуға (тапсырылуға) жататын соманы береді.

80. Ұлттық Банк шығарған инвестициялық және коллекциялық монеталарды беру (сату) операцияларын жүзеге асырған кезде касса қызметкері сатылған монеталар сомасына Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16639 болып тіркелген "Банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар және Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдар қолданатын аппараттық-бағдарламалық кешендердің бақылау чегінің нысаны мен мазмұнын белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 26 ақпандағы № 39 қаулысында белгіленген талаптарға деректемелері сәйкес келетін касса модулінде қалыптастырылған Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша бақылау чегін береді.

Ескерту. 80-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2022 № 125 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4-тарау. Банкноттар мен монеталарды сұрыптау және орау тәртібі

81. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының касса қызметкерлері (бұдан әрі – касса қызметкерлері) қайта санау кассасына қабылданған банкноттар мен монеталарды номиналдары бойынша және тозу дәрежесі бойынша сұрыптайды.

Банкноттар номиналдары бойынша, шығарылған жылдары бойынша айналысқа жарамды, тозған, алынатын және айналымнан алынған банкноттарға сұрыпталады.

Монеталар айналысқа жарамды, ақаулы (бүлінген), айналыстан алынатын және алынған монеталарға сұрыпталады.

82. Айналысқа жарамды банкноттар мен монеталар тозған банкноттар және ақаулы (бүлінген) монеталардан, сондай-ақ айналыстан алынатын және алынған банкноттар мен монеталардан бөлек оралады.

83. Бір номиналдағы банкноттардың әрбір 100 (бір жүз) парағы бет жағын үстіне қаратып бір жаққа салынады, түбіршектерге қалыптастырылады және түбіршектерді бумаға орау тәсіліне байланысты айқастырылып немесе бір бандерольді көлденең қойып оралады. Егер бумалар одан әрі шпагатпен орау арқылы қалыптастырылса, түбіршектер айқастырылып оралады.

Банкноттарды полиэтилен пакеттерге ораған кезде түбіршектер бір көлденең бандерольмен оралады. Бандерольдерге:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының атауы жазылған мөртабан;

2) банкноттардың сомасы және номиналы;

3) касса қызметкерінің қолы;

4) касса қызметкерінің атаулы мөртабаны, өзін-өзі теретін датирді қолданған кезде касса қызметкерінің коды немесе аты-жөні;

5) орауды қалыптастыру күні қойылады.

Банкнот түбіршектерін бандероль машиналарында ресімдеу кезінде арнайы орау материалы қолданылады. Бандероль машинасының құрылымдық ерекшелігіне байланысты бандерольдерге мыналар қойылады:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының қысқарған атауы;

2) банкноттардың сомасы мен номиналы;

3) касса қызметкерінің коды;

4) қалыптасқан күні мен уақыты.

Банкнот түбіршектерін қалыптастыру кезінде банкнот түбіршектерін полиэтилен пакеттерге орауға дейін бумаларды арнайы машиналарда пластикалық таспалармен айқастырып орау пайдаланылады.

Банкноттардың түбіршектерін бандерольдеудің, деректемелерді таңбалаудың автоматты жүйесі бар есептеу-сұрыптау машиналарында (бұдан әрі – есептеу-сұрыптау машинасы) ресімдеу кезінде арнайы орау материалы қолданылады. Есептеу-сұрыптау машинасының конструктивтік ерекшеліктеріне қарай бандерольдерге мыналар қойылады:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының қысқарған атауы;

2) банктік сәйкестендіру коды;

3) касса қызметкерінің коды немесе бригаданың коды;

4) есептеу-сұрыптау машинасының нөмірі;

5) қалыптастыру күні мен уақыты;

6) банкноттардың жарамдылық дәрежесі (жарамды немесе тозған).

Ескерту. 83-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2022 № 125 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

84. Банкноттар будаға 10 (он) бумадан (бір номиналдағы банкноттардың 1000 (мың) парағы) қалыптастырылады, олар қатты қағаздан жасалған жоғарғы және төменгі жапсырма қағаздармен жабдықталады және шпагатпен түйінсіз және үзіксіз, төрт бітеу түйінмен қосарлап айқастырып байланады, шпагаттың ұшына касса қызметкері пломба салады.

Банкноттарды полиэтилен пакеттерге ораған кезде пакеттің аузы қыздырып бекітіледі, ал қыздырып бекітуге арналған клишеде Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының атауы және касса қызметкерінің реттік нөмірі көрсетіледі

Есептеу-сұрыптау машинасында банкноттар салынған будаларды қалыптастыру және орау кезінде клише пайдаланылмайды, банкноттар салынған будалар үстіңгі және астыңғы жапсырмалармен жабдықталмайды.

Ескерту. 84-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

85. Банкноттармен бумаларды қалыптастыру кезінде Қағидалардың 84-тармағына сәйкес буманың жоғарғы жапсырма қағазына мыналар қойылады:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының атауы жазылған мөртабан;

2) банкноттардың номиналы;

3) банкноттардың сомасы;

4) банкноттардың саны;

5) орауды қалыптастыру күні;

6) касса қызметкерінің атаулы мөртабаны, өзін-өзі теру датирін пайдаланған кезде касса қызметкерінің коды немесе инициалдарымен бірге тегі;

7) касса қызметкерінің қолы;

8) "Шығарылған жылы _____" деген жазба қойылады.

Тозған банкноттар бумасының жоғарғы жапсырмасын ресімдеу кезінде жапсырманың жоғарғы оң жақ бұрышына қосымша "Тозығы жеткен" мөртабаны қойылады.

Мерейтойлық, ескерткіш банкноттар бумаларының жоғарғы жапсырма қағаздарын ресімдеген кезде жапсырма қағаздың төменгі сол жақ бұрышында қосымша "Мерейтойлық, ескерткіш" мөртабаны қойылады.

Есептеу-сұрыптау машинасында банкноттары бар бумаларды қалыптастыру кезінде этикеткасына мыналар қойылады:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының қысқарған атауы;

2) банкноттардың номиналы және банкноттардың шығарылған жылы;

3) банкноттардың саны;

4) касса қызметкерінің коды немесе бригаданың коды;

5) есептеу-сұрыптау машинасының нөмірі;

6) банкноттардың сомасы;

7) банкноттардың жарамдылық дәрежесі (жарамды немесе тозған);

8) қалыптастыру күні мен уақыты.

Ескерту. 85-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2022 № 125 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

86. Толық түбіршектерге және бумаларға қалыптастыруға болмайтын банкноттар біріктіру және орау үшін бір немесе бірнеше касса қызметкеріне өткізіледі.

Касса қызметкерлері біріктіру үшін қабылданған банкноттарды бір-бірлеп қайта санайды және олардан толық банкноттар бумасын қалыптастырады. Бір номиналды, тозу деңгейі бір, бірақ шығарылу жылдары бөлек банкноттардың толық түбіршіктері банкноттардың толық бумасына қалыптастырылады, жоғарғы жапсырма қағаздарының жоғарғы сол жақ бұрышында "Жинақталған" жазбасы қойылады.

87. "Жинақталған" мөртабаны қойылған бір қапшыққа 25 000 (жиырма бес мың) теңге не 50 000 (елу мың) теңге салынып, пакеттерге немесе құтыларға өлшеніп салынған бір номиналдағы банкноттар және түрлі номиналдағы айналысқа жарамды монеталар салынып қалыптастырылған бумалар 10 (он) операциялық күн ішінде беріледі не сақтау мерзімі аяқталғаннан кейін бақылау үшін банкноттар бір-бірлеп, ал монеталар даналап қайтадан саналады.

88. Бағалы емес металдан жасалған айналыстағы және коллекциялық монеталарды Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының касса қызметкерлері номиналдары бойынша өлшеп орайды және номиналдары бойынша пакеттерге (құтыларға) салады және сыртқы тігістері жоқ және бүлінбеген қаптарға салады. Әрбір оралған қаптың аузы матадан немесе полиэстерден жасалған жапсырмамен бірге тігіледі және түйіні мен үзігі жоқ шпагатпен мықтап байланады. Шпагаттың ұштары пломба салына отырып тұйық түйінмен байланады. Монеталар салынған пакеттерге және қапшықтардың жапсырмаларына алдын ала:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының атауы;

2) орауды қалыптастырған күн;

3) монеталардың номиналы;

4) монеталардың сомасы;

5) касса қызметкерінің атаулы мөртабаны, өзін-өзі теретін датирді қолданған кезде касса қызметкерінің коды немесе аты-жөні;

6) монеталар саны;

7) касса қызметкерінің қолы.

89. Монеталарды бір қапшыққа салу сомасы номиналы бойынша мынадай санда белгіленеді:

1 теңге – 4 000 (төрт мың) дана;

2 теңге – 4 000 (төрт мың) дана;

5 теңге – 3 000 (үш мың) дана;

10 теңге – 2 500 (екі мың бес жүз) дана;

20 теңге – 2 500 (екі мың бес жүз) дана;

50 теңге – 1 500 (бір мың бес жүз) дана;

100 теңге – 1 000 (бір мың) дана;

200 теңге – 750 (жеті жүз елу) дана;

бағалы емес металдардан жасалған коллекциялық – 500 (бес жүз) дана.

90. Жауапты бөлімше бір қапшыққа салынған монеталардың сомасының өзгергені немесе жаңа монеталар шығару туралы ақпаратты Ұлттық Банктің филиалдарына, Ұлттық Банктің Орталығына, заңды тұлғаға және мемлекеттік мекемелерге жібереді.

91. Қапшықтан монеталарды бөлшектеп алған немесе қапшыққа монеталарды қосымша салған кезде монеталардың қалдығы даналап, ал өлшеп салынған монеталар - пакеттердегі (құтылардағы) жазбалар бойынша қайта саналуы тиіс.

Монеталар салынған қапшық осы Қағидалардың 88-тармағында көзделген тәртіппен қайта тігіледі. Қапшыққа бекітілген жапсырмаға қайта санауды жүргізген және қайта санау күнін көрсете отырып монеталар қалдығының нақты сомасын куәландырған касса қызметкерінің қолы қойылады.

Касса қызметкерлерінде қалған монеталар салынған, толық қапшықтарды қалыптастыруға болмайтын пакеттер (құтылар) біріктіру және орау үшін бір немесе бірнеше касса қызметкерлеріне жіберіледі.

Монеталар салынған толық қапшықтарды қалыптастыруға болмайтын жекелеген пакеттер (құтылар) бір және сол сияқты түрлі номиналдың монеталары салынған толық емес қапшықтарға оралуы мүмкін, осы қапшықтардың жапсырмаларына әрбір номиналдың сомасы көрсетіледі.

Бірнеше касса қызметкерлері қайта есептеген пакеттерден (құтылардан) қалыптастырылған толық және толық емес қапшықтарға бекітілген жапсырмаға "Жинақталған" деген жазба қойылады.

Жинақталған қапшықтардағы монеталар айналым кассасында монеталар салынған қапшықтар қалыптастырылған күннен бастап 10 (он) операциялық күннен асырмай сақталады.

5-тарау. Кем шығулармен, артық шығулармен, тозған, бүлінген, күмәнді және төлем жасалмайтын банкноттармен және монеталармен, сондай-ақ қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттармен және монеталармен жұмыс істеу тәртібі

1-параграф. Банкноттар мен монеталарды қайта санау кезінде анықталған кем шығулармен, артық шығулармен, күмәнді, төлем жасалмайтын, тозған, бүлінген банкноттар мен монеталармен жұмыс істеу тәртібі

92. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банктік шоты (банктік шоттары) бар заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден қабылданған банкноттар мен монеталарды қайта санау кезінде кем шығуды (артық шығуды) анықтаған кезде кем шығу (артық шығу) сомалары қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банктік шоты (банктік шоттары) бар мемлекеттік мекемені қоспағанда ұлттық валюта – теңгемен кассалық қызмет көрсету шарттарына сәйкес банктік шотына (банктік шоттарына) есептен шығарылады, есепке алынады.

93. Егер банкноттар мен монеталарды заңды тұлға, мемлекеттік мекеме касса қызметкер-бақылаушының қатысумен банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайда Қағидалардың 52-тармағында белгіленген тәртіппен қайта саналған болса, Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауынан кем шығулар анықталған кезде заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің шағым-талаптарын Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қабылдайды.

94. Заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден бұрын қабылданған төлем жасалмайтын банкноттар мен монеталарды заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге беруге жол берілмейді. Заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден қабылданған төлем жасалмайтын банкноттар мен монеталар номиналдары бойынша сұрыпталып, Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Бактің Орталығында басқа банкноттар мен монеталардан бөлек айналым кассасында сақталады.

95. Касса қызметкерлері № 230 қағидаларға сәйкес банкноттар мен монеталарды қайта санау үшін қолданылатын машиналарда қайта саналған, сондай-ақ банкноттар мен монеталарды енгізуші (тапсырушы) адамдар сұрыптаған банкноттар мен монеталардың төлем қабілетін анықтайды.

96. Аздаған бүлінулері бар (егер олар банкноттардың түпнұсқалығын айқындауға кедергі келтірмесе) , Ұлттық Банк белгілеген банкноттар мөлшерінің кемінде 70 (жетпіс) пайызын сақтаған банкноттарды Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы шектеусіз, оларды қабылданған сәтте тікелей айырбастайды.

Ұлттық Банк белгілеген банкноттар мөлшерінің 70 (жетпіс) пайыздан азы, бірақ 50 (елу) пайыздан астамы сақталған банкноттарды Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы сараптама жүргізілгеннен кейін айырбастайды.

97. Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орауында, сондай-ақ Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауында күмәнді банкноттар мен монеталардың болуы белгіленген жағдайда, күмәнді банкноттар мен монеталар сомасына Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акт жасалады. Бұл ретте заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің банктік шотынан есептен шығару немесе Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының кем шығуға жол берген қызметкерінің өтеуі арқылы кем шығу сомасын өтеу Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды сараптау актісіне сәйкес жүргізіледі.

98. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының кассасында кем шығу, артық шығу, төлем жасалмайтын, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттар немесе монеталар анықталған жағдайда, Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акті жасалады, оған касса қызметкері, қатысуымен банкноттар мен манеталарды қайта есептеу жүргізілетін бақылаушы немесе Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банк Орталығында банкноттар мен манеталардың сақталуына жауапты лауазымды адамдар қол қояды.

99. Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акт:

1) Ұлттық Банк филиалының орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттар немесе монеталар байқалған жағдайда бір данада жасалады, ол Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында қалады;

2) заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттар немесе монеталар байқалған жағдайда - екі данада жасалады, оның біреуі заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге орау материалдарымен бірге беріледі, екінші данасы Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында қалады;

3) Ұлттық Банктің басқа филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттар немесе монеталар байқалған жағдайда - екі данада жасалады, оның біреуі Ұлттық Банктің басқа филиалына орау материалымен бірге беріледі, екінші данасы Ұлттық Банктің осы филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында қалады;

4) Ұлттық Банктің басқа филиалынан, Ұлттық Банктің Орталығынан түскен, заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттар немесе монеталар анықталған жағдайда - үш данада жасалады, олардың екеуі Ұлттық Банктің басқа филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына орау материалымен бірге беріледі (оның біреуі орау материалымен бірге заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге беріледі), үшінші данасы Ұлттық Банктің осы филиалында немесе Ұлттық Банктің Орталығында қалады.

Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің, Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері бар банкноттар немесе монеталар байқалған жағдайда Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы актінің электрондық үлгісін (сканирленген үлгісін) жауапты бөлімшеге жібереді.

Ескерту. 99-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

100. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы мемлекеттік мекеменің орауындағы банкноттар мен монеталардың артық шығуын анықтаған жағдайда артық шығу сомасын оның банктік шотына (банктік шоттарына) қайтарады.

2-параграф. Шетел валютасын қайта есептеу кезінде анықталған кем шығулармен, артық шығулармен, күмәнді, төлем жасалмайтын, айналысқа жарамсыз, бүлінген шетел валютасымен жұмыс істеу тәртібі

Ескерту. 2-параграфының тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

101. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында және (немесе) қосалқы есепке алуға жауапты бөлімшеде банктік шоты (банктік шоттары) бар заңды тұлғадан, мемлекеттік мекемеден қабылданған шетел валютасын қайта есептеу кезінде кем шығуларды (артық шығуларды) анықтаған кезде кем шығулардың (артық шығулардың) сомалары банктік шотқа (банктік шоттарға) есептен шығарылады (есепке алынады).

102. Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауында кем шығу анықталған кездегі шағымдарын, егер шетел валютасын заңды тұлғалар, мемлекеттік мекеме банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қайта санауға арналған үй-жайда касса қызметкері-бақылаушының қатысуымен Қағидалардың 52-тармағында белгіленген тәртіппен қайта санаса, Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қабылдайды.

103. Касса қызметкерлері нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18545 болып тіркелген "Қазақстан Республикасында қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 4 сәуірдегі № 49 қаулысына сәйкес банкноттарды және монеталарды қайта санау үшін пайдаланылатын машиналарда қайта есептелген, сондай-ақ шетел валютасын енгізетін (тапсыратын) тұлғалар сұрыптаған шетел валютасының төлемділігін айқындайды.

104. Айналысқа жарамсыз шетел валютасы қабылданбайды.

Ескерту. 104-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

105. Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орауында, сондай-ақ Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауында күмәнді шетел валютасының болуы анықталған жағдайда, күмәнді шетел валютасының сомасына Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акт жасалады. Бұл ретте кем шығу сомасын заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің банктік шотынан (банктік шоттарынан) есептен шығару арқылы өтеу немесе Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының кем шығуға жол берген қызметкерінің өтеуі Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды сараптау актісінің негізінде жүргізіледі.

106. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының кассасында шетел валютасының кем шығуы, артық шығуы, төлем жасалмайтыны, қолдан жасалу және (немесе) ақау белгілері анықталған кезде Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша кем шығуы (артық шығуы) туралы акт жасалады, оған касса қызметкері, шетел валютасын қайта есептеуді жүргізген бақылаушы немесе Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында шетел валютасының сақталуына жауапты лауазымды адамдар қол қояды.

107. Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес белгіленген нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акт:

1) Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалған және (немесе) ақау белгілері бар шетел валютасы байқалған жағдайда - бір данада жасалады, ол Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында қалады;

2) заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орауынан кем шығу, артық шығу, күмәнді, төлем жасалмайтын, қолдан жасалған және (немесе) ақау белгілері бар шетел валютасы байқалған жағдайда – екі данада жасалады, оның біреуі заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге орау материалдарымен бірге беріледі, екінші данасы Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банк Орталығында қалады.

Ескерту. 107-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

108. Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орауынан төлем жасалмайтын, қолдан жасалған және (немесе) ақау белгілері бар шетел валютасы байқалған жағдайда, көрсетілген шетел валютасы орау материалымен бірге Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес белгіленген нысан бойынша кем шығу (артық шығу) туралы акт жасала отырып, заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге қайтарылады.

109. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы мемлекеттік мекеменің орауындағы шетел валютасының артық шығуын анықтаған жағдайда, артық шығу сомасын оның банк шотына (банк шоттарына) қайтарады.

3-параграф. Күмәнді банкноттар мен монеталарға сараптама жүргізу тәртібі және қолдан жасалған белгілері бар банкноттар мен монеталармен жұмыс жүргізу тәртібі

110. Касса қызметкерінің банкноттар мен монеталардың төлем қабілетін өз бетінше анықтауда қиындық туындаса, Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында ақша белгілерінің түпнұсқалығы мен төлем қабілетін анықтау жөнінде оқыған сараптамашы-кассир осы ақша белгісіне арнайы жабдықты қолдана отырып сараптама жүргізеді.

111. Келіп түскен күмәнді банкноттар мен монеталарға сараптаманы Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы жеке тұлға, заңды тұлға, мемлекеттік мекеме екі данада толтырып, Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сараптамаға беретін банкноттар мен монеталардың тізімдеме-өтініші негізінде жүргізеді, оның бір данасы банкноттар мен монеталарды қабылдаған касса қызметкері жазатын Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттарды және монеталарды қабылдау туралы түбіртекпен бірге жеке тұлғаға, заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге беріледі, екіншісі Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында қалады.

Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттарды және монеталарды қабылдау туралы түбіртек беру кезінде касса қызметкері жеке тұлғаның, заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сараптамаға берілетін банкноттарды және монеталардың тізімдеме-өтінішін толық толтыруын тексереді.

112. Ұлттық Банктің филиалы күмәнді монеталардың төлем қабілетін анықтай алмаған жағдайда Ұлттық Банктің филиалы күмәнді монеталарды Ұлттық Банк Орталығының инкассация қызметінің қызметкерлері арқылы арнайы ілеспе көлікпен (вагонмен) Ұлттық Банктің Орталығына жібереді.

Ескерту. 112-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

113. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы күмәнді банкноттар мен монеталарға сараптама жүргізу нәтижелері бойынша күмәнді банкноттар мен монеталарға қорытынды дайындайды.

Ескерту. 113-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

114. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы күмәнді банкноттар мен монеталарға дайындаған қорытынды негізінде Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды сараптау актісін екі данада жасайды:

1) бір данасын Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы сол күнгі касса құжаттарында тігеді;

2) екінші данасы соның (солардың) негізінде жасалған қорытындымен (қорытындылармен) бірге Ұлттық Банктің филиалындағы, Ұлттық Банктің Орталығындағы бөлек істе сақталады.

1) бір данасы Ұлттық Банктің филиалымен, Ұлттық Банк Орталығымен немесе жауапты бөлімшемен сол күнгі касса құжаттарында бөлек іске тігіледі;

2) екінші данасы соның (солардың) негізінде жасалған қорытындымен (қорытындылармен) бірге Ұлттық Банктің филиалындағы, Ұлттық Банк Орталығындағы бөлек істе сақталады.

Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша екі данада банкноттар мен монеталарды сараптау актісінің көшірмелері:

1) филиалдың бухгалтериясына жіберіледі;

2) күмәнді банкноттар мен монеталарды сараптамаға тапсырған адамның қалауы бойынша оған берілді.

Ескерту. 114-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

115. Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттар мен монеталарды сараптау актісі:

1) Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сараптамаға берілетін бір-бірлеп келіп түсетін банкноттар мен монеталардың тізімдеме-өтініші бойынша банкноттар мен монеталардың әрбір номиналына жеке;

2) сараптама төлем жасалмайтын, қолдан жасалған және (немесе) ақау белгілері бар деп таныған банкноттар мен монеталарға жеке жасалады.

116. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы бұрын қабылдаған күмәнді банкноттар мен монеталарға айырбастауға төлем банкноттарын және монеталарын алу үшін жеке тұлға (оның уәкілетті өкілі), заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің уәкілетті өкілі Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша банкноттарды және монеталарды қабылдау туралы түбіртекті, Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сараптамаға берілетін банкноттар мен монеталардың тізімдеме-өтінішін және оның жеке басын куәландыратын құжатты не цифрлық құжаттар сервисі арқылы алынған, оның жеке басын растайтын (сәйкестендіретін) деректерді, сондай-ақ уәкілетті өкілге берілген сенімхатты ұсынады.

Банкноттар мен монеталарды сараптамаға қабылдау туралы түбіртек және (немесе) банкноттар мен монеталардың тізімдеме-өтініші жоғалған жағдайда, төлем банкноттары мен монеталары жеке тұлғаға (оның уәкілетті өкіліне), заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің уәкілетті өкіліне банкноттар мен монеталарды беру туралы өтініш, жеке басын куәландыратын құжат не цифрлық құжаттар сервисі арқылы алынған, жеке басын растайтын (сәйкестендіретін) деректер, сондай-ақ уәкілетті өкілге берілген сенімхат негізінде беріледі.

Ескерту. 116-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.02.2022 № 19 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік тоқсан күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

117. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы бұрын қабылдаған күмәнді банкноттар мен монеталарға айырбас ретінде төлем банкноттары мен монеталарды беруді Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қолма-қол банкноттар мен монеталармен немесе қолма-қол ақшасыз тәртіппен де жүргізеді.

118. Сараптама күмәнді банкноттар мен монеталарды төлем жасалмайтын деп таныған жағдайда, Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы бұл жөнінде жеке тұлғаға, заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге айырбастаудан бас тарту себебін көрсете отырып хабарлайды.

119. Сараптама күмәнді банкноттар мен монеталарды қолдан жасалған деп таныған жағдайда, Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қайтармайды, айырбастамайды және бұл факт жөнінде құқық қорғау органдарына хабарлайды.

Құқық қорғау органдарының өкілдері банкноттар мен монеталарды алған жағдайда банкноттар мен монеталарды алу туралы құжаттың түпнұсқасы жеке тұлғаға, заңды тұлғаға, мемлекеттік мекемеге беріледі, көшірмесі Ұлттық Банктің филиалында, Ұлттық Банктің Орталығында қалады.

120. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4-параграф. Арнайы бояу үлгілерін келісу, арнайы бояумен боялған банкноттарға сараптама жүргізу және айырбастау тәртібі

Ескерту. 5-тарау 4-параграфпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 19.12.2022 № 125 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

120-1. Заңды тұлға арнайы бояумен жабдықталған банкноттарды сақтауға және қауіпсіз тасымалдауға арналған құрылғыларды (кейстер мен контейнерлерді) (бұдан әрі – арнайы контейнерлер) пайдалана бастағанға дейін 30 (отыз) жұмыс күнінен кешіктірмей арнайы контейнерлерде пайдаланылатын, еріткіштердің, химиялық реактивтердің әсеріне төзімді, банкноттарда олардың болуын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін сипаттамалары бар бояу құралының (бұдан әрі – арнайы бояу) үлгілерін техникалық құжаттамамен (қорғаныш бояуының және маркерлердің техникалық сипаттамалары, бейтараптандыру үшін пайдаланылатын өнімдердің химиялық белгіленуі мен құрамы, арнайы бояуды өндіруші ұйымның атауы туралы ақпаратты қамтитын құжаттама, сондай-ақ бейтараптандыру үшін пайдаланылатын арнайы бояудың қауіпсіздігін растайтын құжат) бірге жауапты бөлімшеге келісуге жібереді.

Заңды тұлғаның клиенті арнайы контейнерлерді пайдалана бастағанға дейін 30 (отыз) жұмыс күнінен кешіктірмей заңды тұлғаға арнайы бояу үлгілерін техникалық құжаттамамен бірге жібереді.

Заңды тұлға клиенттен арнайы бояу үлгілерін техникалық құжаттамамен бірге алған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күнінен кешіктірмей оларды жауапты бөлімшеге келісуге жібереді.

120-2. Техникалық құжаттамасы бар арнайы бояудың ұсынылған үлгілерін зерттеу нәтижелері бойынша жауапты бөлімше оларды алған күннен бастап 15 (он бес) жұмыс күні ішінде заңды тұлғаға арнайы бояу үлгілерін келісу туралы не себептерін көрсете отырып, оларды келісуден бас тарту туралы хат жібереді.

Бояу үлгілері келісілген жағдайда жауапты бөлімше Ұлттық Банктің филиалдарына және Ұлттық Банктің Орталығына банкноттар айырбастауға ұсынылған жағдайда, олардың бар болуын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін арнайы бояудың сипаттамалары, сондай-ақ осы арнайы бояуды арнайы контейнерлерде пайдаланатын заңды тұлғаның, клиенттің толық атауы бар хатты жібереді.

120-3. Ұлттық Банк филиалының, Ұлттық Банк Орталығының заңды тұлғаның арнайы контейнерлерінде немесе оның клиентінде тиісті сипаттамасы бар арнайы бояу пайдаланылатыны туралы ақпарат бар болған кезде ғана Қағидалардың 111-тармағына сәйкес Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы осы заңды тұлғадан арнайы бояумен боялған банкноттарды айырбастауға қабылдайды.

120-4. Ұлттық Банктің филиалы, Ұлттық Банктің Орталығы қабылдаған арнайы бояумен боялған банкноттар сараптама жүргізу үшін Қағидалардың 112-тармағына сәйкес жауапты бөлімшеге жіберіледі.

120-5. Заңды тұлға Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделген сараптамаға берілетін банкноттар мен монеталардың тізімдеме-өтінішіне арнайы контейнердің іске қосылуы туралы еркін нысанда жасалған актіні қоса береді, онда мыналар көрсетіледі:

1) іске қосылу фактісінің анықталған күні;

2) іске қосылу фактісін анықтау мән-жайлары;

3) банкноттарды арнайы бояумен бояу себебі (арнайы контейнерді санкцияланған немесе санкцияланбаған ашу);

4) арнайы бояудың сипаттамасы;

5) арнайы бояуды дайындаушы ұйымның атауы.

Арнайы контейнердің іске қосылуы туралы актіге заңды тұлғаның басшысы мен бас бухгалтері немесе олардың орнындағы адамдар, сондай-ақ арнайы контейнердің іске қосылу фактісін анықтаған адам қол қояды.

120-6. Арнайы бояумен боялған банкноттарды заңды тұлға сараптамаға және Ұлттық Банктің филиалына, Ұлттық Банктің Орталығына айырбастауға берген кезде олар кептіріледі, әр беті қайта есептеледі және сыртқы тігісі жоқ қапқа буып-түйіледі, жапсырмасында мыналар көрсетіледі:

1) заңды тұлғаның толық атауы;

2) заңды тұлғаның банктік сәйкестендіру коды;

3) әрбір номинал бойынша арнайы бояумен боялған банкноттардың номиналдары мен саны;

4) арнайы бояумен боялған банкноттардың сомасы;

5) арнайы бояумен боялған банкноттарды орау күні;

6) арнайы бояумен боялған банкноттарды орауды жүргізген заңды тұлға қызметкерінің тегі, инициалдары және қолы;

7) мөртабан немесе "Арнайы бояумен боялған банкноттар" деген жазу.

120-7. Жауапты бөлімше:

1) банкноттар боялған арнайы бояудың Қағидалардың 120-1-тармағына сәйкес жауапты бөлімшеге бұрын заңды тұлға жіберген тиісті сипаттамасы бар бояу үлгілеріне сәйкестігін;

2) арнайы бояумен боялған банкноттардың түпнұсқалығы мен төлемділігін анықтауға сараптама жүргізеді.

Арнайы бояумен боялған банкноттарға сараптама жүргізу нәтижелері бойынша рәсімдер Қағидалардың 113, 114, 115, 116, 117, 118 және 119-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 120-7-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6-тарау. Ұлттық Банктің Орталығында кассалық операцияларды жасау ерекшеліктері

121. Ұлттық Банктің Орталығы Астана қаласының уақыты бойынша сағат 13.00-ге дейін банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қабылдайды және береді.

Ескерту. 121-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 25.12.2023 № 106 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

122. Банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын қабылдауды және беруді Ұлттық Банктің Орталығы кіріс және шығыс кассалары арқылы жүзеге асырады. Заңды тұлға, мемлекеттік мекеме банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын арнайы шлюз арқылы беру кезінде Ұлттық Банк Орталығының кассалық қызметкері заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің қарау терезесі арқылы бақылауымен қапшықтарды ашады.

123. Операциялық күн ішінде қабылданған банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын Ұлттық Банк Орталығының кіріс кассасында қоймаға қою және сақтау мүмкін болмаған жағдайда банкноттар, монеталар, шетел валютасы Ұлттық Банк Орталығының айналым кассасына өткізіледі.

Ұлттық Банк Орталығының кіріс кассасынан банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын айналым кассасына беру кезінде Ұлттық Банк Орталығының кіріс және шығыс кассаларында қызмет көрсету тоқтатылады, ал Ұлттық Банк Орталығының ішкі қауіпсіздік қызметінің қызметкері барлық есікті оқшаулауды және банкноттарды, монеталарды, шетел валютасын айналым кассасына беру толық аяқталғанға дейін заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің өкілін Ұлттық Банк Орталығының басқа үй-жайына шығарып салуды қамтамасыз етеді.

124. Ұлттық Банктің Орталығы мен заңды тұлғаның арасында жасалған банкноттарды және монеталарды инкассациялау шартының негізінде Ұлттық Банктің Орталығы заңды тұлғаға беру үшін Қағидалардың 56-тармағына сәйкес алдын-ала дайындалған банкноттарды және монеталарды жеткізуді жүзеге асырады.

Банкноттар салынған қапшықтарды ашу және оларды бумалары мен түбіршектері бойынша қайта санау, монеталар салынған қапшықтарды ашу және оларды қапшықтарға бекітілген жапсырмалары бойынша қайта санау инкассация бөлімшесі қызметкерлерінің немесе Ұлттық Банк Орталығының арнайы бөлінген касса қызметкерінің қатысуымен парақтап және даналап (бір-бірлеп) қайта саналмастан жүргізіледі.

125. Заңды тұлға банкноттар мен монеталарды, шетел валютасын заңды тұлғаның үй-жайында қайта санаған (банкноттарды парақтап, монеталарды бір-бірлеп) жағдайда оларды қайта санауды Ұлттық Банк Орталығының касса қызметкерінің жүргізеді.

Егер заңды тұлға банкноттар мен монеталарды, шетел валютасын қайта санауды Ұлттық Банк Орталығының касса қызметкерінің қатысуынсыз жүргізсе, Ұлттық Банктің Орталығы олардың кем шығуы туралы өтінішті (наразылығын) қабылдамайды.

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 1-қосымша
	1-нысан

________________________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

Банкноттар және монеталар жарнасына арналған
№____ хабарландыру
20 __ жылғы "___" __________

Кімнен
____________________________________________________________________________
(заңды тұлғаның немесе мемлекеттік мекеменің атауы)

Код Шотқа аудару үшін
Бенефициар банкі		Сомасы цифрмен
Бенефициар	БЕК

Сомасы жазумен ______________________________________________ теңге
Жарна мақсаты ________________________________________________

ТМК

Салушының қолы _______________
Бухгалтер ______________________________________
(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)
Бақылаушы ______________________________________
(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)
Ақшаны кассир қабылдады ____________________________________
(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

2-нысан

№ ___________ түбіртек 20_ жылғы "____" _______________

ЖСН (БСН) ____________________

Кімнен
______________________________________________________________________________

(заңды тұлғаның немесе мемлекеттік мекеменің атауы)

Код Шотқа аудару үшін
Бенефициар банкі		Сомасы цифрмен
Бенефициар	БЕК

Сомасы жазумен __________________________________________ теңге
Жарна мақсаты _____________________________________________

ТМК

Бухгалтер ______________________________________
(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)
Бақылаушы ______________________________________
(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)
Ақшаны кассир қабылдады __________________________________
(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

3-нысан

№ ___________ордер 20___ жылғы "____" _______________

ЖСН (БСН) ____________________

Кімнен _________________________________________________________________________

(заңды тұлғаның немесе мемлекеттік мекеменің атауы)

		Дебет Сумма
Код			шот		Жалпы
			Кредит		Жеке	код
Бенефициар банкі			Шот нөмірі
Бенефициар	БЕК
Жарна мақсаты				ТМК	Операция түрі Төлем мақсаты

Бухгалтер ______________________________________

(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

Бақылаушы ______________________________________

(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

Ақшаны кассир қабылдады ______________________________________

(тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 2-қосымша
	Нысан

____________________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

Кассалық кіріс журналы ________

20___ жылғы "___" ____________

	Операция түрі:
	Банк шоты № _____________

Нөмір	Банк шотының нөмірі	Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің атауы, жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)	Құжат нөмірі	Сомасы	Касса қызметкерінің қолы
1	2	3	4	5	6





Жиынтығы:

Бухгалтерия бақылаушысы __________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

Бухгалтер ___________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 3-қосымша
	Нысан

_______ кассалық кіріс ордері 20__жылғы "____" __________ (жазып берілген күн) Банкноттарды, монеталарды жіберуші: __________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ (заңды тұлғаның атауы) _____________________________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болса) ЖСН (БСН): ___________________________________________
	Дебет
Бенефициар банкі:_________________________	БСК		Сомасы	символ
_________________________________________
Бенефициар:______________________________	ЖСК
_________________________________________

ЖСН (БСН): ______________________________	БШ
		Кредит

Шот атауы:_________________________________ _________________________________________	ЖСК		Сомасы

	БС

Сомасы жазумен: _______________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Төлем мақсаты: _________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Жеке басының куәлігі № _______________________________________________ Берілді ________________________________ Берілген күні___________________ Банкноттарды немесе монеталарды жіберушінің қолы _______________________________________________________________________________ Басшы __________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болса) Бақылаушы _____________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болса) Орындаушы ___________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болса) Кассир _________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 4-қосымша
	Нысан

№ шетел валютасындағы кассалық кіріс ордері
20__жылғы "___"___________
(жазып берілген күні)

Банкноттарды немесе монеталарды жіберуші_______________________________
ЖСН (БСН): _______________________________________________________________
Дебет Сомасы

Бенефициар банкі:_____________	БСК	теңгемен	валютамен
___________________________________	ЖСК
Бенефициар:_________________________	ЖСК
ЖСН (БСН): ________________________	БШ
Кредит

Шот атауы: ________________ __________________________________	ЖСК

	БШ

Валюта коды: Бағамы:
Сомасы жазумен теңгемен: ___________________________________________________
___________________________________________________________________________
Сомасы жазумен валютамен:__________________________________________________
___________________________________________________________________________
Негізі: _____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Төлем мақсаты:_____________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Жеке куәлік № _____________________________________________________________
Берілді __________________________________ Берілген күні _____________________
Ақша жіберушінің қолы: ____________________________________________
Басшы ___________________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Бақылаушы ______________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Орындаушы ______________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Кассир ______________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 5-қосымша
	Нысан

____________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

Кешкі кассаның кассалық кіріс журналы ________

20___ жылғы "___" ____________

Операция түрі: Банк шоты № _____________

Реттік нөмірі	Банк шотының нөмірі	Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің атауы, жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)	Құжат нөмірі	Сомасы	Касса қызметкерінің қолы
1	2	3	4	5	6





Жиынтығы:

Кешкі кассаның

бухгалтерия бақылаушысы _______________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Бухгалтер ________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 6-қосымша
	Нысан

№ ___ кассалық шығыс ордері 20 ___жылғы "____" ____________ (жазып берілген күні) Бенефициар (банкноттар мен монеталарды алушы): ___________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) ЖСН (БСН): ________________________________________
	Дебет	Сомасы
Шот атауы:______________________________	ЖСК
_________________________________________

	БШ
Кредит
Жіберуші банк:_________________________ _______________________________________	БСК	сомасы	символ
Жіберуші:______________________________ _________________________________________	ЖСК
ЖСН (БСН) ______________________________

	БШ
Сомасы жазумен:______________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ Төлем мақсаты: _________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Жеке куәлік № __________________________________________________________________ Берілді ________________________________ Берілген күні ____________________________ Ордерде көрсетілген соманы алдым: Бенефициар ____________________________________ Басшы __________________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) Бақылаушы ______________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) Орындаушы ______________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) Кассир ___________________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 7-қосымша
	Нысан

________________________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

№ ________ банкноттар мен монеталарды

(шетел валютасын) алуға өтінім

20___ жылғы "__" ______

20___ жылғы "___" ____________

Банк шоты атауы ___________________________________________

_________________________________________________________________________

Банкноттардың алынатын сомасы __________________________________________

цифрмен

Банкноттардың алынатын сомасы __________________________________________

жазумен

Монеталардың алынатын сомасы __________________________________________

цифрмен

Монеталардың алынатын сомасы ___________________________________________

жазумен

Басшы ____________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Бас бухгалтер _______________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Жауапты орындаушы _________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 8-қосымша
	Нысан

___________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

________ кассалық шығыс журналы

20___ жылғы "___" ____________

Операция түрі: Банк шоты № _____________

Реттік нөмірі	Банк шотының нөмірі	Заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің атауы, жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса)	Құжат нөмірі	Сомасы	Касса қызметкерінің қолы
1	2	3	4	5	6





Жиынтығы:

Бухгалтерия

бақылаушысы _______________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы

Бухгалтер _______________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 9-қосымша
	Нысан

№ шетел валютасындағы кассалық шығыс ордері 20 __жылғы "___" _____________ (жазып берілген күні) Бенефициар (алушы): _________________________________________________ ____________________________________________________________________ ЖСН (БСН): _________________________________________________________ Дебет Сомасы
Шот атауы:________________________	ЖСК	теңгемен	валютамен
____________________________________
	БШ
Кредит

Жіберушінің банкі:_________________	БСК
___________________________________
Жіберуші:_______________________________________	ЖСК

ЖСН (БСН): ________________________	БШ
Валюта коды: Бағамы: Сомасы жазумен теңгемен:____________________________________________ ____________________________________________________________________ Сомасы жазумен валютамен:___________________________________________ ____________________________________________________________________ Негізі: _______________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Төлем мақсаты:________________________________________________________ _____________________________________________________________________ Жеке куәлік № ________________________________________________________ Берілді _____________________________ Берілген күні _________________ Ордерде көрсетілген соманы алдым:______________________________________ Басшы ________________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) Бақылаушы ______________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) Орындаушы _______________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) Кассир _______________________________________________________________ тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 10-қосымша
	Нысан

Бақылау чегі

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

___________________________________________________________________

(бөлімшенің атауы)

ЖСН (БСН) __________________________________________________________

Банктік ақпараттық жүйенің тіркеу нөмірі _______________________________

Чек нөмірі __________________________________________________________

Операция күні және уақыты ___________________________________________

Операция атауы _____________________________________________________

Монетаның атауы Саны Сомасы______________________

_____________________________________________________________________

Операцияның жалпы сомасы ___________________________________________

_____________________________________________________________________

(сомасы жазумен)

Касса қызметкері _____________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қолы

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 11-қосымша
	Нысан

№_______ кем шығу (артық шығу) туралы акт

Кем шығу күмәнді айналымнан алынғандар бумадағы банкноттар

артық шығу төлем жасалмайтын ақауы бар қапшықтағы монеталар туралы ораудағы

____________________________________________________________________

(заңды тұлғаның немесе мемлекеттік мекеменің атауы)

____________________________________________________________________

(орналасқан жері)

____________________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

___________________________________________________________________

20___ жылғы "___" _______________ жасалды

ашу және қайта санау кезінде кассада, қайта санаған бөлмеде,

операция залында

банкноттар касса қызметкері

монеталар

_______________________________________________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

_______________________________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының бөлім басшысының немесе оның орынбасарларының, бақылаушының, актіні жасауға қатысқан касса қызметкерінің тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) қатысуымен

_______________________________________________________________________________

(орауында кем шығу немесе артық шығу белгіленген касса қызметкерінің тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) немесе бригада нөмірі)

номиналы____________________________________________________________________

_______________________________________________________________________ сомаға

(цифрмен және жазумен көрсету)

тұтас клишеде тұтас белдемедегі банкноттардың бұзылған пломбалы бұзылған бандеролды монеталардың

___________________________________________________________________

бұзылған бумада тұтас орауда

қапшықта бұзылған анықталды.

айналыстан алынған күмәнділердің кем шығуы

ақауы бар төлем жасалмайтындардың артық шығуы байқалған түбіршектердің санындағы көрсетілген бума толығымен

қапшықтағы монета екінші рет

_________________________________________________________________ қатысуымен

(қайта санауға қатысқан тұлғаның қызметі және тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса) ________________________________________________________________ қайта саналды.

(қайта санауды жүргізген касса қызметкерінің тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Бұл ретте ____________________________________________________________ сомадағы

(цифрмен және жазумен)

айналыстан алынған күмәнділердің кем шығу

ақауы бар төлем жасалмайтындардың артық шығу

фактісі расталды.

Осы актіге кем шығу (артық шығу) анықталған банкноттары бар буманың жоғарғы және төменгі жапсырмалары, поломбамен байлау, түбіршектердің белдеме жіптері немесе бандеролі, клишесі бар полиэтиленнен жасалған пакет, пломбамен байлау және монеталары бар қаптың жапсырмасы қоса беріледі.

Бақылаушы ____________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Касса қызметкері ____________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 12-қосымша
	Нысан

__________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

№_________ банкноттар мен монеталарды сараптау актісі

20___ жылғы "____" ________________

Осы акті 20__ жылғы "_____" ___________ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі

______________________________________________________________________________

(банкноттар мен монеталарға сараптама жүргізген филиалдың атауы)

______________________________________________________________________________

заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің атауы немесе жеке тұлғаның тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

анықтаған күмәнды банкнот (банкноттар), монета (монеталар) түскендіктен жасалды (керек емесін сызып тастау).

Жүргізілген сараптама нәтижелері төменде көрсетілген банкнот (банкноттар), монета (монеталар):

_______________________________________________________________________________

(номиналы, сериясы және нөмірі (банкнот үшін) не номиналы және металл маркасы (монета үшін)

_______________________________________________________________________________

(төлемге қабілетті, төлемге қабілетсіз, қолдан жасалу белгілері бар, ақау белгілері бар, қайта жасалған, жалған), қосымша сараптаманы қажет ететіндер)

деп танылды және Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес айырбастауға жатады (жатпайды).

Негізі: № _____ күмәнді банкноттар мен монеталарға қорытынды

(қорытындылар)

Акт ______ данада жасалды.

_________________________ ______________________________________________

(лауазымы) тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 13-қосымша
	Нысан

______________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

Сараптамаға берілетін

банкноттар мен монеталардың тізімдемесі – өтініш

20____ жылғы "_____" ____________

________________________________________________________________________________

заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің атауы немесе жеке тұлғаның тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

________________________________________________________________________________

банк шотының нөмірі

________________________________________________________________________________

заңды тұлғаның, мемлекеттік мекеменің орналасқан жері немесе жеке тұлғаның мекенжайы ________________________________________________________________________________

жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі мен күні, байланыс телефондарының нөмірлері

Мынадай номиналды банкноттарды (монеталарды) сараптауға қабылдауыңызды өтінеміз:

Реттік нөмірі	Банкнот(монета) номиналының атауы	Саны	Сериясы	Нөмірі	Сомасы
1.
2.
	Жиынтығы:
3.
	Жиынтығы:

Тапсырды ___________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Қабылдады ______________________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

	Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларына 14-қосымша
	Нысан

_______________________________________________________________

(Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі филиалының атауы)

20___жылғы "___" ________ № ___

Банкноттарды, монеталарды (керегін көрсету) қабылдау туралы түбіртек

Сомасы

Кімнен	Баланстан тыс шот	Жалпы
	№
Алушының Банкі		Операция түрі
Теңге

Төлем мақсаты ______________________________________________

Негізі ______________________________________________________

Бақылаушы _____________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Бухгалтер _____________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Касса қызметкері ____________________________________

тегі, аты және әкесінің аты (ол бар болса)

Мөртабан орны

Unofficial translation

In accordance with subparagraph 5) of part two of Article 15 of the Law of the Republic of Kazakhstan “On the National Bank of the Republic of Kazakhstan”, the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan hereby RESOLVES:

1. To approve the appended Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

2. To invalidate:

1) Resolution № 247 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan as of December 24, 2014 “On approval of the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan” (registered in the State Registration Register of Regulatory Legal Acts under № 10204, published on March 3, 2015 in the “Adilet” Legal Information System);

2) paragraph 6 of the List of Resolutions of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan, which are amended with regard to payments and payment systems, which is approved by Resolution № 248 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan as of December 22, 2017 “On amendments to some resolutions of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan regarding payments and payment systems” (registered in the State Registration Register of Regulatory Legal Acts under № 16446, published on March 13, 2018 in the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan).

3. In accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, the Cash Circulation Department of the National Bank of the Republic of Kazakhstan shall ensure:

1) state registration of this resolution with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan together with the Legal Department of the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

2) the posting of this resolution on the official website of the National Bank of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

3) the submission of information on the implementation of the measures provided for in subparagraph 2) of this paragraph and paragraph 4 of this resolution to the Legal Department of the National Bank of the Republic of Kazakhstan within ten working days of the state registration of this resolution.

4. The Information and Communications Department - the press service of the National Bank of the Republic of Kazakhstan shall ensure the sending of a copy of this resolution to print periodicals for its official publication within ten calendar days of its state registration.

5. Control over the implementation of this resolution shall be entrusted to the supervising deputy chairman of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

6. This resolution is subject to official publication and comes into force on December 16, 2020.

Chairman of the National Bank of
the Republic of Kazakhstan

Y.Dossayev

Approved by
Resolution № 120 of the Board
of the National Bank of
the Republic of Kazakhstan
as of September 28, 2020

Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan Chapter 1. General provisions

1. These Rules for Cash Operations with Individuals and Legal Entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Rules) have been drawn up under the Law of the Republic of Kazakhstan “On the National Bank of the Republic of Kazakhstan” and establish the procedure for cash operations with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the National Bank).

Footnote. Paragraph 1 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 19 dated 28.02.2022 (shall take effect ninety calendar days after the day of the first official publication of this Resolution).

2. The Rules apply to subdivisions of the central office, territorial branches of the National Bank (hereinafter referred to as branches of the National Bank), the Center for Cash Operations and Storage of Valuables (branch) of the National Bank (hereinafter referred to as the Center of the National Bank), individuals and legal entities depositing (handing over) and (or) receiving banknotes and (or) coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan - tenge, as well as legal entities depositing (handing over) and (or) receiving foreign currency in the branches of the National Bank, the Center of the National Bank.

3. The following terms are used in the Rules:

1) currency handling office - the cash desk of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank, including the receiving, paying counters, receipt and payment cash desk, the recount office, the change (exchange) cash desk and the night depository;

2) the change (exchange) cash desk - a specially equipped booth (room) in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank intended for giving banknotes and coins of one face value in exchange for banknotes and coins of a different face value;

3) excess of money - excessive difference between the amount of banknotes, coins or foreign currency indicated on the package of banknotes, coins, foreign currency and the actual amount in this package;

4) banknotes and coins - banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan - tenge, which are legal payment instruments in the Republic of Kazakhstan, as well as banknotes and coins withdrawn or to be withdrawn from circulation, including worn out and damaged ones;

5) a room for recounting banknotes, coins, foreign currency - a specially equipped place next to the receiving, paying counters, receipt and payment cash desk in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank for recounting banknotes, coins, foreign currency by an authorized representative;

6) a manufacturer - Republican state enterprises with the right of economic management “Banknote Factory of the National Bank of the Republic of Kazakhstan” and “Mint of the National Bank of the Republic of Kazakhstan” that manufacture banknotes and coins;

7) responsible unit - a structural unit of the central office of the National Bank responsible for the organization of cash circulation in the Republic of Kazakhstan;

8) a legal entity - second-tier banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan, the National Postal Operator (hereinafter referred to as the bank), legal entities whose exclusive activities are the collection of banknotes, coins and valuables (hereinafter referred to as collection organizations), subsidiaries of the National Bank, banks under liquidation;

9) cash collection division - a division of the Center of the National Bank that transports banknotes, coins and valuables between the branches of the National Bank, as well as the Center of the National Bank and legal entities on the basis of an agreement for the collection of banknotes, coins and valuables;

10) cashier module - a module for issuing and cash transactions of the automated banking information system of the National Bank;

11) cash documents - documents confirming the performance of transactions with banknotes and coins of reserve funds and the currency handling office and valuables stored in the storeroom (vault);

12) shortage - the missing difference between the amount of banknotes, coins or foreign currency indicated on the package of banknotes, coins, foreign currency and the actual amount in this package;

13) night depository – a specially equipped booth (room) in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank designed to accept banknotes, coins, foreign currency at the end of the transaction day and (or) on weekends and holidays;

14) defective banknotes and coins - banknotes that have preserved more than 50 (fifty) percent of the area of the size of banknotes established by the National Bank, with damages hampering the determination of the authenticity of banknotes, and coins that are damaged, distorted, hampering the determination of the authenticity of coins;

15) receiving counter - a specially equipped booth (room) in a branch of the National Bank, the Center of the National Bank designed to accept banknotes, coins, foreign currency;

16) receipt and payment cash desk - a specially equipped booth (room) in a branch of the National Bank, the Center of the National Bank designed for receiving and giving banknotes, coins, foreign currency;

17) recount office - a specially equipped room in a branch of the National Bank, the Center of the National Bank for recounting banknotes, coins, foreign currency by cashiers of the branch of the National Bank, Center of the National Bank;

18) financial automated information transport system (hereinafter - FAITS) - a special communication channel designed to transmit information in electronic form through secure communication channels;

19) a subdivision responsible for auxiliary accounting - a structural subdivision of the central office of the National Bank responsible for the auxiliary accounting for the transactions of the National Bank;

20) transaction passport (trade ticket) - a document confirming the making of a transaction in accordance with the parameters established by Resolution № 202 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan as of November 19, 2019 “On the Procedure for transactions with foreign currency by the National Bank of the Republic of Kazakhstan” (hereinafter – Procedure № 202);

21) state institution - state institutions of the Republic of Kazakhstan serviced by the National Bank;

22) a subdivision responsible for monetary operations - a structural subdivision of the central office of the National Bank responsible for monetary operations;

23) an authorized representative - a representative of a legal entity or a state institution authorized to deposit (hand over) and (or) receive banknotes, coins, foreign currency.

24) accounting department of a branch - an accounting unit of a branch of the National Bank, Center of the National Bank;

25) foreign currency - banknotes and coins that are in circulation and are a payment instrument in a relevant foreign state or group of states, as well as banknotes withdrawn or to be withdrawn from circulation, but subject to exchange;

26) paying counter - a specially equipped booth (room) in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank designed for giving out banknotes, coins, foreign currency.

Chapter 2. Organization of cash work

4. Cash transactions in a branch of the National Bank, the Center of the National Bank are carried out during a transaction day. The start and end times of the work of a cash desk, as well as the specifics of the work of the cash desk, are established by the order of the head of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank or the persons acting for them.

5. Banknotes and coins received from a legal entity, state institution during a transition day are accepted by the currency handling office of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank with the crediting of the deposited amounts to the corresponding bank accounts of the legal entity, state institution on the same transaction day.

Banknotes and coins given out to a legal entity, a state institution from a cash desk of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank during a transaction day are debited by a branch of the National Bank, the Center of the National Bank from the corresponding bank accounts of a legal entity, a state institution on the same transaction day

6. The branch of the National Bank, the Center of the National Bank accepts for payment exclusively banknotes and coins.

The fitness for use as currency of banknotes and coins accepted and exchanged by a branch of the National Bank, the Center of the National Bank is determined in accordance with Resolution № 230 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan as of November 29, 2017 “On approval of the Rules for determining the fitness for use as currency of banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan” registered in State Registration Register of Regulatory Legal Acts under № 16120 (hereinafter - Rules № 230).

7. A branch of the National Bank, the Center of the National Bank considers messages (claims) related to the detection of banknotes or coins with signs of counterfeiting. Banknotes and coins with signs of counterfeiting, as well as invalid banknotes or coins shall not be returned or exchanged to an individual, legal entity, or state institution. The discovered banknotes and coins with signs of counterfeiting are transferred to law enforcement agencies by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

Chapter 3. Procedure for cash transactions Clause 1. Procedure for accepting banknotes and coins by a receiving counter

8. The receiving counter accepts banknotes and coins deposited (handed over) by an individual, legal entity, or state institution.

9. The receiving counter accepts banknotes and coins from a legal entity with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of an agreement for cash services in national currency - tenge concluded between the branch of the National Bank, the Center of the National Bank and the specified legal entity.

10. The receiving counter accepts banknotes and coins from an individual, legal entity without a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting without concluding an agreement for cash services in national currency - tenge, with recount per banknote and of coins in circles.

11. The receiving counter accepts banknotes and coins from a state institution with a bank account (bank accounts):

1) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) subdivision responsible for auxiliary accounting - on the basis of an agreement for cash services in the national currency - tenge;

2) with a subdivision responsible for auxiliary accounting - without concluding an agreement for cash services in the national currency - tenge.

12. The cashier of the receiving counter accepts from a legal entity, a state institution sorted banknotes and coins packed by a legal entity, a state institution in full bundles of banknotes and bags with coins:

1) banknotes by face value, by the years of issue and by the degree of wear (for useable, dilapidated, withdrawn and to be withdrawn from circulation ones);

2) coins by face value according to the degree of wear (for useable, defective (damaged), withdrawn and to be withdrawn from circulation.

Bundles of banknotes and bags of coins are accepted within a period not exceeding 1 (one) month of their formation.

Incomplete bundles of banknotes and bags of coins are accepted from a legal entity (except for subsidiaries of the National Bank and banks under liquidation), a state institution with the written permission of the head of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank or the person acting for him/her. Incomplete bundles of banknotes are accepted according to the number of straps and inscriptions on the covers, incomplete bags of coins are accepted according to the inscriptions on the labels attached to the bags. When accepting separate banknotes, and coins in circles, they are counted one-by-one and piece by piece.

13. The cashier of the receiving counter, when accepting banknotes and coins from a legal entity, state institution, checks:

1) banknotes by bundles and straps for the integrity of the packaging, the correct design of the details on the top cover of the bundle, the presence of a clear (clearly visible) print of a plate or an imprint of a sealant on a seal;

2) coins by bags for the integrity of the packaging, the correct design of the details on the tags attached to the bags, and a clear (clearly visible) imprint of the sealant on the seal.

Bundles of banknotes and bags of coins are packed by cashiers of a legal entity, a state institution in the manner prescribed by paragraphs 81, 82, 83, 84, 85, 88 and 89 of the Rules.

Bundles of banknotes and bags of coins in damaged packaging are not accepted.

14. The recount per banknote and of coins in circles in the packaging of a legal entity, a state institution, is carried out by the recount office within:

1) 45 (forty-five) calendar days of acceptance of full bundles of banknotes and full bags of coins;

2) 10 (ten) working days of acceptance of incomplete bundles of banknotes and incomplete bags of coins.

15. Banknotes and coins are accepted and counted by the cashier of the receiving counter in the presence of an authorized representative. All earlier accepted banknotes and coins are stored in safes, metal cabinets, desk drawers, special carts that lock with a key, or safe (collection) bags sealed with a sealant assigned to the cashier of the receiving counter.

16. Banknotes and coins are accepted from a legal entity, state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank, and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules.

17. When accepting banknotes and coins from a legal entity, state institution, the responsible executive of the branch’s accounting department, having accepted the announcement for depositing banknotes and coins, a receipt and an order in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, checks the correctness of their filling, the presence of the necessary details therein, signs and transfers them to the comptroller of the branch’s accounting department.

18. The comptroller of the branch’s accounting department, on the basis of the received announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules:

1) makes an entry in the incoming cash register in accordance with the form in Appendix 2 to the Rules;

2) signs an announcement for depositing banknotes and coins, a receipt and an order in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules;

3) transfers the incoming cash register in accordance with the form in Appendix 2 to the Rules, the announcement for depositing banknotes and coins, the receipt and the order in accordance with the form in Appendix 1 to the Rules to the cashier of the receiving counter.

It is not allowed to transfer the incoming cash register in accordance with the form in Appendix 2 to the Rules, announcements for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules to the receiving counter via a legal entity, a state institution.

19. The cashier of the receiving counter, having received an announcement for depositing banknotes and coins, a receipt and an order in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules from the comptroller of the branch’s accounting department:

1) checks the presence of signatures of the executive officer and the comptroller of the branch’s accounting department therein and the compliance of the signatures with the available sample signatures;

2) checks the amounts indicated therein in figures and in words for identity;

3) invites an authorized representative depositing banknotes and coins and accepts banknotes and coins in the manner prescribed by paragraph 13 of the Rules.

20. After receiving each face value of banknotes and coins, the cashier of the receiving counter enters data into the document of the cashier module.

21. Having received banknotes and coins from an authorized representative, the cashier of the receiving counter checks the total amount indicated in the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, with the total amount and total amount of actually accepted banknotes and coins indicated in the document of the cashier module.

If the amounts indicated in the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, match the amount of actually accepted banknotes and coins, the cashier of the receiving counter:

1) signs an announcement for depositing banknotes and coins, a receipt and an order in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules;

2) affixes the seal of the receiving counter on the receipt in accordance with form 2 in Appendix 1 to the Rules, which is issued to the authorized representative.

The announcement for depositing banknotes and coins in accordance with form 1 in Appendix 1 to the Rules remains with the cashier, and the order in accordance with form 3 in Appendix 1 to the Rules is transferred to the responsible executor of the branch’s accounting department.

22. In the event of a discrepancy between the amount of deposited banknotes and coins and the amount indicated in the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, as well as in case of refusal to accept individual bundles of banknotes and bags of coins packed in violation of the procedure specified in paragraphs 83, 84, 85, 88 and 89 of the Rules, an announcement for depositing banknotes and coins, a receipt and an order in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules are reissued by a legal entity, a state institution for the amount of actually deposited banknotes and coins. In this case, the cashier of the receiving counter crosses out the front side of the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules and on the back of the announcements for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, indicates the actual amount of accepted banknotes and coins, signs and returns them to the responsible executor of the branch’s accounting department.

To reissue the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, the banknotes and coins accepted by the cashier of the receiving counter of the branch of the National Bank are returned to the authorized representative.

It is not allowed to correct the entry in the incoming cash register in accordance with the form in Appendix 2 to the Rules, the announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules.

23. Having received a re-filled announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules from a legal entity, state institution, the responsible executor of the branch’s accounting department checks the correctness of their filling, signs and transfers them to the comptroller of the branch’s accounting department.

24. The comptroller of the branch’s accounting department, on the basis of a re-filled announcement for depositing banknotes and coins, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, makes a new entry in the incoming cash register in accordance with the form in Appendix 2 to the Rules, and submits the announcement for depositing banknotes and coins, a receipt and an order in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules to a cashier of the receiving counter for accepting banknotes and coins from a legal entity, a state institution in the manner prescribed by paragraphs 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 and 21 of the Rules.

25. Banknotes and coins are accepted by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank on the basis of an incoming cash order in accordance with the form in Appendix 3 to the Rules, with a per banknote and per coin recount:

1) from an individual, legal entity without a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting;

2) from a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, with the Center of the National Bank, a subdivision responsible for auxiliary accounting.

26. When accepting banknotes and coins from an individual, legal entity, state institution, a branch of the National Bank, the Center of the National Bank register and reconcile incoming cash documents (announcements for depositing cash, receipts and orders in accordance with the forms in Appendix 1 to the Rules, an incoming cash order in accordance with the form in Appendix 3 to the Rules) in the manner prescribed by paragraphs 17, 18, 20 and 21 of the Rules, except for the cases when the branch of the National Bank, the Center of the National Bank sells investment and collection coins issued by the National Bank to perform exchange (change) transactions.

Clause 2. Procedure for accepting foreign currency by a receiving counter

27. The receiving counter accepts foreign currency deposited (handed over) by:

1) a legal entity and (or) a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of a transaction passport (trade ticket) and a cash receipt order in foreign currency in accordance with the form in Appendix 4 to the Rules;

2) a state institution with a bank account (bank accounts) with a subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of an incoming cash order in foreign currency in accordance with the form in Appendix 4 to the Rules and on the basis of the instruction of the subdivision responsible for auxiliary accounting.

28. The cashier of the receiving counter accepts foreign currency from a legal entity and (or) state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, sorted by face value and according to the degree of wear, packed in full bundles and bags.

Incomplete straps with foreign currency banknotes of the same and (or) different face values and separate foreign currency coins of different face values from a legal entity and (or) state institution are accepted with a recount of foreign currency per banknote and foreign currency coins in circles.

The bundles with banknotes and bags with coins of foreign currency from a legal entity and (or) state institution shall be accepted within a period not exceeding 1 (one) month from the day of their formation. The banknotes and (or) coins of foreign currency found at the time of recounting that are unfit for circulation, damaged, doubtful, withdrawn (withdrawn) from circulation, with signs of factory defect shall not be accepted and shall be returned to the legal entity and (or) state institution.

Footnote. Paragraph 28 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall come into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

29. Foreign currency is accepted and recounted by the cashier of the receiving counter in the presence of an authorized representative. Earlier accepted foreign currency is stored in safes, metal cabinets, desk drawers, special trolleys, locked with a key, or safe (collection) bags, sealed with a sealant assigned to the cashier of the receiving counter.

30. When accepting foreign currency from a legal entity and (or) a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, the cashier of the receiving counter checks:

1) banknotes of foreign currency by bundles and straps for the integrity of the packaging, the correct design of the details on the top cover of the bundle, the presence of a clear (clearly visible) print of a plate or an imprint of a sealant on a seal;

2) coins of foreign currency in bags for the integrity of the packaging, the correct design of the details on the tags attached to the bags, and a clear (clearly visible) imprint of the sealant on the seal.

Bundles of banknotes and bags of foreign currency coins are packed by cashiers of a legal entity and (or) a state institution, in the manner prescribed by paragraphs 83, 84, 85, 88 and 89 of the Rules. Bundles of banknotes and bags with foreign currency coins in damaged packaging cannot be accepted.

31. A recount office recounts foreign currency banknotes per piece and coins by circles accepted in the packaging of a legal entity and (or) state institution within 45 (forty five) calendar days of acceptance of foreign currency banknotes and coins.

Clause 3. Procedure for accepting banknotes and coins by a night depository

32. To accept banknotes and coins after the end of a transaction day, by order of the deputy chairman of the National Bank in charge of the responsible unit, a night depository is set up in a branch of the National Bank, the Center of the National Bank, the working hours of which are set by the responsible unit.

33. A cashier of the night depository accepts banknotes and coins from a legal entity under the supervision of a comptroller-accountant appointed by order of the heads of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank or persons acting for them.

34. Banknotes and coins received at the night depository are accepted in the manner prescribed by paragraph 1 of Chapter 3 of the Rules, with the stamp of the cashier “Keshki kassa” on the cash documents. The comptroller-accountant makes an entry in the receipt cash register of the night depository in accordance with the form in Appendix 5 to the Rules.

35. Banknotes and coins accepted by the night depository are recorded the currency handling office and credited to the corresponding bank account (bank accounts) of the legal entity not later than the next transaction day.

Clause 4. Procedure for giving out banknotes and coins by a paying counter

36. The paying counter gives out banknotes and coins to individuals, legal entities, state institution.

37. The paying counter gives out banknotes and coins to a legal entity with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of an agreement for cash services in national currency - tenge concluded between the branch of the National Bank, the Center of the National Bank and the specified legal entity.

38. The paying counter gives out banknotes and coins to an individual, a legal entity without a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) subdivision responsible for auxiliary accounting without concluding an agreement for cash services in the national currency - tenge, with recount per banknote and of coins in circles.

39. The paying counter gives out banknotes and coins to a state institution with a bank account (bank accounts):

1) in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) in the subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of an agreement for cash services in the national currency - tenge;

2) in the subdivision responsible for auxiliary accounting without concluding an agreement for cash services in the national currency - tenge.

40. Banknotes and coins are given out on the basis of the following cash documents:

1) a cash receipt;

2) a cash payment voucher in accordance with the form in Appendix 6 to the Rules.

41. Banknotes and coins are given out:

1) based on the cheque and consolidated statement for cash receipt by a bank (non-banking institution) and (or) branch of a bank (non-banking institution) through a branch of the National Bank, the Centre of the National Bank in the form pursuant to Appendix 2 to the Rules for Establishing Correspondent Relationships between the National Bank of the Republic of Kazakhstan and Banks, as well as entities engaged in certain types of banking operations, approved by Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan No. 209 dated August 31, 2016 “On Approval of the Rules for Establishing Correspondent Relationships between the National Bank of the Republic of Kazakhstan and Banks, Branches of Non-Resident Banks of the Republic of Kazakhstan, as well as Entities Engaged in Certain Types of Banking Operations”, entered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 14336 (hereinafter referred to as the consolidated statement) - to a legal entity that has bank account(s) with the subdivision responsible for auxiliary accounting;

2) on the basis of a cash receipt - to a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank;

3) on the basis of a cash payment voucher in accordance with the form in Appendix 6 to the Rules - to a state institution with a bank account (bank accounts) with a subdivision responsible for auxiliary accounting;

4) on the basis of a cash payment voucher in accordance with the form in Appendix 6 to the Rules –to an individual, a legal entity without a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting.

Footnote. Paragraph 41 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 125 dated 19.12.2022 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

42. On the eve of the day of receipt or on the day of receipt of banknotes and coins, a legal entity that has concluded a cash service agreement shall file an application for receipt of banknotes and coins (foreign currency) in the form as per Appendix 7 hereto to the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank via the FAITS and/or by hand.

An application for receiving banknotes and coins (foreign currency) in accordance with the form in Appendix 7 to the Rules is accepted by the responsible executor of the branch’s accounting department, who checks whether it is filled in correctly, whether the signatures of the recipient of a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with the branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) the subdivision responsible for auxiliary accounting match the available samples of signatures.

Footnote. Paragraph 42 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 125 dated 19.12.2022 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

43. Responsible executor of the branch accounting department shall:

1) when issuing banknotes and coins to the authorised representative of a legal entity having bank account(s) in the subdivision responsible for auxiliary accounting:

accept the cheque;

reconcile the amount on the cheque with the summary statement data;

verify that the cheque has been filled in correctly;

verify that the signature of the authorised representative on the cheque matches the available specimen signatures;

verify compliance of data about the person indicated in the cheque with the data of his/her identity document or data confirming (identifying) his/her identity obtained through the digital document service;

countersign the cheque;

issue to the authorised representative a control stamp from the cheque for presentation to the cash desk;

hand over the cheque and the summary statement to the branch accounting controller;

2) when issuing banknotes and coins to the authorized representative of a legal entity, state institution which has a bank account(s) with a branch of the National Bank, the Centre of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting:

accept the cheque;

verify that the cheque has been filled in correctly;

check the compliance of the authorised representative's signature on the cheque with the available specimen signatures and seal of the state institution;

verify compliance of the data stated in the cheque with the data of the identity document of the authorised representative or the data confirming (identifying) his/her identity obtained through the digital document service;

sign the cheque;

issue to the authorised representative a control stamp from the cheque for presentation to the cash desk;

hand the cheque to the controller of the branch accounting department.

Footnote. Paragraph 43 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 19 dated 28.02.2022 (shall become effective ninety calendar days after the day of the first official publication of this Resolution).

44. If the required amount of money in the bank account (bank accounts) of a legal entity, state institution is insufficient, the cash receipt is returned to the legal entity, state institution.

45. Having received a cash receipt and (or) a summary sheet from the responsible executor of the branch’s accounting department, the comptroller of the branch’s accounting department checks whether the cash receipt is filled in correctly, whether the signatures of a legal entity, a state institution match the available samples of signatures, the seal sample of a state institution, compares the amount of the cash receipt with the summary sheet, registers it in the cash register in accordance with Appendix 8 to the Rules, signs the cash receipt and hands it to the cashier of the paying counter.

It is not allowed to transfer a cash receipt and a cash payment register through a legal entity, state institution in accordance with the form in Appendix 8 to the Rules

46. Upon receipt of the cheque, the cashier of the debit office shall:

1) verify the presence and conformity of the signatures of the executive officer and the controller of the branch accounting department with the available specimen signatures;

2) verify the amounts shown on the cheque in figures and words for their identity;

3) invite the authorised representative by cheque number and clarify the amount to be received from him/her;

4) verify the signature of the authorised representative on the cheque and verify the data included in the cheque with the data of his/her identity document or the data confirming (identifying) his/her identity obtained through the digital document service;

5) prepare the amount of banknotes and coins to be issued;

6) verify compliance of the number of the cheque control stamp submitted to the cash desk with the number indicated in the cheque and affix the control stamp to the cheque;

7) recalculate the banknotes and coins prepared for issue in the presence of the authorised representative;

8) issue banknotes, coins and a cheque to the authorised representative for signing the receipt of banknotes and coins;

9) countersigns the cheque.

Footnote. Paragraph 46 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 19 dated 28.02.2022 (shall take effect ninety calendar days after the day of the first official publication of this Resolution).

47. As the banknotes and coins are given out, the cashier of the paying counter enters data into the document of the cash register module.

48. A cashier of the paying counter gives out to a legal entity, a state institution:

1) banknotes in full bundles according to the face value on the covers, the number of straps without per banknote recount, provided that the package is intact;

2) banknotes in separate straps from incomplete bundles and bundles with damaged packaging with per banknote recount;

3) coins packaged in bags according to the inscriptions on the labels attached to the bags;

4) coins packaged in bags or tubes according to the inscriptions on them.

49. When giving out to a legal entity, state institution:

1) banknotes in separate straps or individual banknotes, the cashier of the paying counter opens the bundles of banknotes and recounts the entire bundle per banknote;

2) coins in separate circles, not packaged in packages or tubes, the cashier of the paying counter opens the bag of coins counting the entire bag of coins in circles.

50. When giving out banknotes and coins, the cashier of the paying counter shall not exchange banknotes and coins of one face value for another at the request of a legal entity, a state institution.

51. Banknotes and coins obtained by a legal entity, state institution shall be counted and checked by its authorised representative without leaving the cash desk, in the presence of the cashier of the cash office that issued the banknotes and coins:

1) banknotes - by bundles and stubs, individual sheets - by counting by counting sheets;

2) coins - by inscriptions on labels attached to bags, coins in bags - by inscriptions on them, and individual coins - by counting by circles.

Seals and clichés (if any) shall be cut from full bundles with banknotes and bags with coins by the cashier of the cash office in the presence of an authorised representative.

Bundles with banknotes and bags with coins shall be issued without removal of seals and clichés (if any) in the cases envisaged by paragraphs 52 and 53 hereof, and in the presence of such condition in the cash service agreement in the national currency - tenge, concluded with a legal entity, state institution.

Footnote. Paragraph 51 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall come into effect upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

52. If a legal entity, a state institution count banknotes per piece and coins in circles, the following conditions are observed:

1) seals and clichés (if any) shall not be cut off from full banknote bundles and coin bags by the cashier of the cashier's office;

2) the authorized representative, after receiving banknotes and coins from the cashier of the paying counter, recounts banknotes and coins in the room for recounting banknotes, coins, foreign currency under the supervision of the cashier-controller;

3) when carrying out continuous visual observation of the counting of banknotes and coins by the authorized representative, the cashier-controller simultaneously observes that the packaging materials are preserved until the end of the counting of the entire bundle of banknotes or bag of coins;

4) the amounts of the shortage revealed when recounting banknotes and coins are reimbursed to a legal entity, a state institution by a branch of the National Bank, the Center of the National Bank with subsequent reimbursement to the branch of the National Bank, the Center of the National Bank of the amount of the shortage by the person (persons) guilty of the shortage;

5) excess of banknotes and coins revealed during the recount is recorded by the cash desk and credited to the income of the National Bank;

6) from the remaining full bundles with banknotes and bags with coins not counted by the authorised representative, the cashier-controller shall cut off seals and clichés (if any), claims for which shall not be subsequently accepted from the legal entity or state institution.

Footnote. Paragraph 52 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

53. When recounting banknotes and coins by an authorized representative outside a room for recounting banknotes, coins, foreign currency, an application for a shortage of banknotes and coins from a legal entity, state institution is not considered and claims for recounting, forming, packaging and giving out banknotes and coins are not accepted by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

54. The head of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank or the person acting for him/her, takes measures to verify the application of a legal entity, a state institution for the shortage of banknotes and coins, regardless of whether the claims of the legal entity or the state institution are satisfied.

55. Banknotes and coins are given out to a state institution with a bank account (bank accounts) with a subdivision responsible for auxiliary accounting on the basis of the instruction received, which is signed by employees of the subdivision responsible for auxiliary accounting, who have the right to sign the instruction and on the basis of a power of attorney issued in the name of an authorized person of a state institution.

The subdivision responsible for auxiliary accounting submits a document with samples of signatures of the employees of the subdivision responsible for auxiliary accounting entitled to sign the instruction to the branch of the National Bank, the Center of the National Bank. The document with samples of signatures of employees entitled to sign the instruction can be altered as necessary.

The signed instruction shall be forwarded to the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank by 11:00 a.m. Astana time on the day of cash disbursement.

The instruction contains the following information:

1) the full name of the state institution;

2) date of giving out;

3) place of giving out (branch of the National Bank, Center of the National Bank);

4) the total amount of banknotes and coins.

Footnote. Paragraph 55 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

56. If a legal entity submits to a branch of the National Bank, the Center of the National Bank an application for receiving banknotes and coins (foreign currency) in accordance with the form in Appendix 7 to the Rules and a cash receipt on the eve of the day of receipt of banknotes and coins, the branch of the National Bank, the Center of the National Bank shall prepare banknotes and coins for giving out in advance.

57. Previously prepared banknotes and coins are given out by the cashier of the paying counter in the manner prescribed by paragraphs 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 51 and 52 of the Rules.

58. Bags with previously prepared banknotes and coins are opened by an authorized representative in the room for recounting banknotes, coins, foreign currency under the supervision of a cashier-controller, who cuts the seals from the bags. Received banknotes and coins are recounted by an authorized representative in accordance with paragraph 52 of the Rules.

Clause 5. Procedure for giving out foreign currency by a paying counter

59. The paying counter gives out foreign currency to a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting.

60. The paying counter gives out foreign currency on the basis of the following cash documents:

1) a transaction passport (trade ticket);

2) a cash payment voucher in foreign currency in accordance with the form in Appendix 9 to the Rules.

61. The paying counter gives out foreign currency:

1) on the basis of the transaction passport (trade ticket), cash payment voucher in foreign currency in accordance with the form in Appendix 9 to the Rules, a power of attorney issued to an authorized representative - a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) subdivision responsible for auxiliary accounting;

2) on the basis of a cash payment voucher in foreign currency in accordance with the form in Appendix 9 to the Rules, a power of attorney issued to an authorized person of a state institution and the instruction of the subdivision responsible for auxiliary accounting - to a state institution with a bank account (bank accounts) with the subdivision responsible for auxiliary accounting.

62. On the eve of the day of receipt or on the day of receipt of foreign currency, a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting shall submit an application for receiving banknotes and coins (foreign currency) in accordance with the form in Appendix 7 to the Rules to the branch of the National Bank, Center of the National Bank through FAITS and (or) personal delivery.

An application for receiving banknotes and coins (foreign currency) in accordance with the form in Appendix 7 to the Rules is accepted by the responsible executor of the branch’s accounting department, who checks whether it is filled in correctly, whether the signatures of the recipients of the legal entity, the state institution match available samples of signatures, the sample seal of the state institution.

63. Foreign currency is given out to a legal entity, state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) subdivision responsible for auxiliary accounting in the packaging of the manufacturer or that of the branch of the National Bank, Center of the National Bank according to the face value of banknotes and coins at the same time checking banknotes by bundles and straps and the integrity of the packaging of bundles, coins by the inscriptions on the labels attached to the bags.

A cashier of a paying counter gives out to a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting:

1) banknotes of foreign currency in separate straps from incomplete bundles and bundles with damaged packaging, with per banknote recount;

2) coins of foreign currency, packaged in bags, according to the inscriptions on the labels attached to the bags, and coins, prepackaged in packets, according to the inscriptions on the packets.

64. To give out to a legal entity, state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, the cashier of the paying counter in advance:

1) recounts the entire bundle per strap or per banknote when opening bundles with foreign currency banknotes;

2) recounts the entire bag with coins in circles per circle when opening bags with foreign currency coins, which are not packaged in packets or tubes.

65. When giving out foreign currency, a cashier of a paying counter is not allowed, at the request of a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, to exchange foreign currency banknotes and coins of one face value to another.

66. Foreign currency received by a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) subdivision responsible for auxiliary accounting is recounted and checked by an authorized representative right at the cash desk, in the presence of a cashier of the paying counter that has given out the foreign currency:

1) banknotes - by bundles and straps;

2) individual banknotes - by counting per banknote;

3) coins - according to the inscriptions on the labels attached to the bags;

4) coins in packets or tubes - according to the inscriptions on the packets or tubes;

5) individual coins - by counting per circle.

Meanwhile, the clichés (if any) from full bundles with foreign currency banknotes in the package of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank and seals from bags with foreign currency coins shall be cut off by the cash clerk of the cash desk in the presence of an authorised representative.

Footnote. Paragraph 66 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall become effective ten calendar days after the date of its first official publication).

67. In case of recounting foreign currency (banknotes per piece and coins per circle) by a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, it is necessary to observe the following conditions:

1) seals and clichés (if any) from full bundles with foreign currency banknotes and bags with foreign currency coins shall not be cut off by the cashier of the cash desk of the cash office;

2) having received foreign currency from the cashier of the paying counter, the authorized representative, at the time of recounting it in the room for recounting banknotes, coins, foreign currency, is under the supervision of the cashier-controller, who is present during the recounting of foreign currency by the authorized representative;

3) when carrying out continuous visual observation of the counting of foreign currency by the authorized representative, the cashier-controller simultaneously observes that the packaging materials are preserved until the end of the counting of the entire bundle of foreign currency banknotes or bag of foreign currency coins;

4) the amounts of the shortage revealed during the recount of foreign currency are reimbursed to the legal entity and (or) the state institution by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank with subsequent reimbursement to the branch of the National Bank, the Center of the National Bank of the amount of the shortage by the person (persons) guilty of the shortage;

5) excess of foreign currencies revealed during the recount is recorded by the cash desk and credited to the income of the National Bank;

6) the cashier-controller shall cut the seals and clichés (if any) from the remaining full bundles with foreign currency banknotes and bags with foreign currency coins not counted by the authorised representative, claims on which shall not be subsequently accepted from the legal entity, state institution.

Footnote. Paragraph 67 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

68. If foreign currency was recounted by an authorized representative outside the room for the recounting of banknotes, coins, foreign currency, a statement of a shortage of foreign currency from a legal entity, a state institution is not considered and claims for recounting, forming, packaging and giving out foreign currency by a branch of the National Bank, the Center of the National Bank is not accepted.

69. The head of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank or the person acting for him/her takes measures to verify the application of a legal entity, a state institution for the shortage of foreign currency, regardless of whether the claims of a legal entity or a state institution are satisfied.

70. When a legal entity, a state institution submits an application for receiving banknotes and coins (foreign currency) to a branch of the National Bank, the Center of the National Bank on the eve of the day of receipt of foreign currency in accordance with the form in Appendix 7 to the Rules, the branch of the National Bank, the Center of the National Bank prepares foreign currency in advance.

71. Preliminarily prepared foreign currency is given out in the manner prescribed by paragraphs 60, 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67 and 68 of the Rules.

72. An authorized representative opens bags with preliminarily prepared foreign currency in the room for counting banknotes, coins, foreign currency under the supervision of a cashier-controller, who cuts the seals off the bags. The authorized representative recounts the received foreign currency in accordance with paragraph 67 of the Rules.

Clause 6. Procedure for giving out and accepting banknotes and coins in an amount exceeding 20 (twenty) bundles of banknotes and 10 (ten) bags of coins

73. Banknotes and coins in the amount exceeding 20 (twenty) bundles with banknotes and 10 (ten) bags with coins shall be issued to the authorised representative by the cashier without removing the guarantee clichés (if any) from the vacuum packages and guarantee seals from the bundles with banknotes and bags with coins.

Footnote. Paragraph 73 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall come into effect upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

74. The cashier of a branch of the National Bank accepts and gives out banknotes and coins to the authorized representative in an amount exceeding 5 (five) bundles of banknotes and 2 (two) bags of coins through a special gateway (if any).

75. The authorized representative accepts banknotes and coins at the branch of the National Bank, the Center of the National Bank at the paying counter observing the following conditions:

1) bundles of banknotes in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank are accepted according to the number of straps if there are covers indicating the name of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank, face value, number and amount of banknotes, date of formation of the bundle, name stamp, surname with the initials or code of the cashier and his/her signature;

2) bundles of banknotes in the packaging of the manufacturer are accepted according to the number of straps and face value given the integrity of the packaging;

3) the safety of banknote packaging shall be ensured (integrity of twine, vacuum packaging, presence of a clear sealer's imprint or cliché (if any) on the guarantee seam of the vacuum packaging);

4) bags with coins in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank are accepted according to the number of bags, a label attached to the bag indicating a stamp with the name of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank, face value, number and amount of coins, date of formation of the packaging, name stamp, surname with initials or code of the cashier and his/her signature;

5) bags with coins in the packaging of the manufacturer are accepted with checking the integrity of the bag, according to a label attached to the bag indicating the face value, number and amount of coins, the date of formation of the packaging, the name of the packer and the manufacturer’s controller;

6) the safety of the bag with coins is ensured (the integrity of the bag, of the twine, clear seal imprint).

Footnote. Paragraph 75 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

Clause 7. The order of work of a receipt and payment cash desk and a change (exchange) cash desk

76. The receipt and payment cash desk accepts and gives out banknotes and coins, foreign currency to an individual, legal entity, state institution in the manner prescribed by paragraphs 1, 2, 4, 5 of Chapter 3 of the Rules.

77. The change (exchange) cash desk shall carry out the following activities:

exchange of coins for banknotes;

exchange of banknotes for coins;

exchange of dilapidated banknotes, defective (damaged) coins, withdrawn and withdrawn from circulation banknotes or coins for suitable banknotes and coins;

exchange of banknotes with changed design (shape) for banknotes of the same denomination in circulation;

exchange of banknotes in circulation for banknotes of the same denomination with changed design (shape);

exchange of valid banknotes and coins of large denomination for smaller denominations;

exchange of valid banknotes and coins of smaller denominations for larger denominations.

Footnote. Paragraph 77 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

78. When exchanging (changing) banknotes or coins, the cashier of the receipt and payment cash desk, having received banknotes or coins from an individual, legal entity, state institution, recounts banknotes or coins, selects banknotes and (or) coins of the required face values, checks the amount to be given out, and gives out banknotes and (or) coins.

Worn-out banknotes or defective (damaged) coins, banknotes and coins withdrawn and to be withdrawn from circulation are exchanged for usable banknotes or coins in the amount of banknotes or coins accepted for exchange.

79. If the amount of banknotes and coins accepted from an individual, legal entity, or state institution exceeds the amount indicated in the incoming cash documents, the cashier of the receipt and payment cash desk gives out the amount to be returned (handed over).

80. When performing operations on issue (sale) of investment and collector coins issued by the National Bank, the cashier shall issue a control receipt for the amount of coins sold in the form as per Appendix 10 hereto, generated in the cash desk module, the details thereof meet the requirements established by Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan No. 39 of February 26, 2018 “On Establishing the Form and Content of the Check of Hardware and Software Complexes Used by Banks, Organisations Engaged in Certain Types of Banking Operations and Branches of Non-Resident Banks of the Republic of Kazakhstan” entered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 16639.

Footnote. Paragraph 80 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 125 dated 19.12.2022 (shall become effective ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 4. Procedure for sorting and packing banknotes and coins

81. Cashiers of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank (hereinafter - cashiers) sort the banknotes and coins accepted by the recount office by their face value and degree of wear.

Banknotes are sorted by face value, year of issue for circulation as usable, worn-out, withdrawn and to be withdrawn from circulation.

Coins are sorted into usable, defective (damaged), withdrawn and to be withdrawn from circulation.

82. Banknotes and coins good for circulation shall be packed separately from worn-out banknotes and defective (damaged) coins, as well as from banknotes and coins withdrawn and to be withdrawn from circulation.

83. Every one hundred (100) sheets of banknotes of the same denomination shall be placed face up to one side, formed into stubs and encased crosswise or in a single transverse band, as appropriate to the way the stubs are packed in the bundle. If the bundle is formed with subsequent tying with twine, the stubs shall be packed crosswise.

When banknotes are packed in polythene bags, the spines shall be packed in one transverse parcel. The parcel shall be labelled with:

1) a stamp with the name of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank;

2) the amount and denomination of banknotes;

3) the signature of the cash officer;

4) the name stamp of the cash officer, code or surname with initials of the cash officer when using a self-dated stamp;

5) formation date.

Special packaging material shall be used for banknote stubs on the banderole machines. Depending on the design of the banderole machine, the banderoles shall be labelled with:

1) the abbreviated name of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank;

2) the amount and denomination of banknotes;

3) the code of the cashier;

4) the date and time of formation.

When forming banknote stubs, the bundles shall be cross-wrapped with plastic tapes on special machines before wrapping the banknote stubs in polythene bags.

Special packaging material shall be used for banknote stubs on counting and sorting machines with automatic encapsulation system, marking of details (hereinafter referred to as counting and sorting machine). Depending on the design of the counting and sorting machine, the parcels shall be labelled as follows:

1) the abbreviated name of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank;

2) the bank identification code;

3) the code of the cashier or the code of the brigade;

4) the number of counting and sorting machine;

5) the date and time of formation;

6) the degree of banknote validity (valid or dilapidated ones).

Footnote. Paragraph 83 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 125 dated 19.12.2022 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

84. Banknotes shall be formed into a pack of 10 (ten) stubs (1000 (one thousand) sheets of banknotes of the same denomination), which shall be fitted with upper and lower cardboard overlays and tied with twine without knots and tears, crosswise by double knotting on four blind knots, a seal shall be applied at the ends of the twine by a cashier.

When packing banknotes into polyethylene bags, the neck of the bag shall be welded and the name of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank and the serial number of the cash officer shall be marked on the cliché used for welding.

No cliché shall be used when forming and packing banknote bundles on the counting and sorting machine, banknote bundles shall not be provided with upper and lower overlays.

Footnote. Paragraph 84 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be put into effect upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

85. Upon formation of bundles with banknotes under paragraph 84 hereof, the top overlay of the bundle shall be labelled as follows:

1) the stamp with the name of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank;

2) the denomination of banknotes;

3) the amount of banknotes;

4) the number of banknotes;

5) the date of formation;

6) the name stamp of the cash officer, code or surname with initials of the cash officer when using a self-assigned date stamp;

7) the signature of the cash officer;

8) the inscription “Shygygyrylgan zhyly _____”.

When the upper overlay of a bundle of old banknotes is designed, the stamp “Tozygy Jetken” shall be additionally stamped in the upper right corner of the overlay.

When the upper overlay of a bundle of jubilee, commemorative banknotes is designed, the stamp “Mereytoylyk, Yeskertkish” shall be additionally stamped in the lower left corner of the overlay.

When forming banknote bundles on the counting and sorting machine, the label shall be labelled with:

1) the abbreviated name of the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank;

2) the denomination of banknotes and the year of issue of banknotes;

3) the number of banknotes;

4) the code of the cashier or code of the brigade;

5) the number of counting and sorting machine;

6) the amount of banknotes;

7) the degree of banknotes validity (valid or dilapidated);

8) the date and time of formation.

Footnote. Paragraph 85 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 125 dated 19.12.2022 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

86. The sheets remaining after the counting of banknotes, incomplete straps, incomplete bundles are transferred to one or several cashiers for consolidation and packing.

Cashiers recount the banknotes accepted for combining one by one and form full bundles of banknotes from them. Full straps of banknotes of the same face value, of the same degree of wear, but of different years of issue, are formed into a full bundle of banknotes, on the upper cover in the upper left corner of which the stamp “Kurama” is affixed.

87. Formed bundles with banknotes of the same face value and circulating coins of different face values, packaged in packets or tubes, 25,000 (twenty five thousand) tenge or 50,000 (fifty thousand) tenge in one bag, with the “Kurama” stamp are given out within 10 (ten) working days or after the expiration of the storage period, banknotes are recounted per sheet, and coins per circle.

88. Circulation and collection coins made of base metals are packaged by face value, packed by cashiers of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank in packages (tubes) by face values, put into bags without external seams and damage. The neck of each packed bag is sewn together with a fabric or polyester label and tied tightly with twine without knots or tears. The ends of the twine are tied with a blind knot and a seal is applied. On packets and labels to bags with coins, the following shall be sequentially affixed:

1) the name of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank;

2) the date of formation of the package;

3) the face value of the coins;

4) the amount of coins;

5) the name stamp of the cashier, the code or the surname with the initials of the cashier when using a self-typed date;;

6) the number of coins;

7) the cashier’s signature.

89. The number of coins of one face value in one bag shall be:

1 tenge - 4,000 (four thousand) pieces;

2 tenge - 4,000 (four thousand) pieces;

5 tenge - 3,000 (three thousand) pieces;

10 tenge - 2,500 (two thousand five hundred) pieces;

20 tenge - 2,500 (two thousand five hundred) pieces;

50 tenge - 1,500 (one thousand five hundred) pieces;

100 tenge - 1,000 (one thousand) pieces;

200 tenge - 750 (seven hundred fifty) pieces;

collection coins of base metals - 500 (five hundred) pieces.

90. The responsible unit informs the branches of the National Bank, the Center of the National Bank, a legal entity and a state institution about the change in the amounts of coins in one bag, or the issue of new coins.

91. In case of partial withdrawal of coins from the bag or adding coins into the bag, the remaining coins are counted in circles, packaged coins - according to the inscriptions on the packets (tubes).

The bag with coins is re-stitched in the manner prescribed by paragraph 88 of the Rules. The label attached to the bag bears the signature of the cashier who recounted and verified the actual amount of the remainder of the coins in the bag, indicating the date of recount.

Cashiers having remaining packets (tubes) with coins, from which it is impossible to form full bags, transfer them to one or several cashiers for putting together and packing.

Separate packets (tubes), from which it is impossible to form full bags of coins, are packed in incomplete bags of coins of the same or different face values; the labels for these bags indicate the amount of coins of each face value.

It is necessary to affix the “Kurama” inscription on the labels attached to complete and incomplete bags, formed from packets (tubes) counted by different cashiers.

Coins in mixed bags in the balance of the currency handling office are stored for no more than 10 (ten) working days of formation of the bags with coins.

Chapter 5. Procedure for dealing with shortages, excess, worn-out, damaged, defective and unusable banknotes and coins, as well as banknotes and coins with signs of counterfeiting and (or) defects Clause 1. Procedure for dealing with shortages, excess, defective, unusable, worn-out, damaged banknotes, coins found during their recount

92. If a branch of the National Bank, the Center of the National Bank finds shortages (excess currency) when recounting banknotes and coins accepted from a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, the amounts of shortages (excess currency) are written off (credited) from (to) a bank account (bank accounts) under an agreement on cash services in the national currency - tenge, except for a state institution with a bank account (bank accounts) with a subdivision responsible for auxiliary accounting.

93. Claims of a legal entity, a state institution related to the detection of a shortage in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank are accepted by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank if banknotes and coins were counted by the legal entity, the state institution in the presence of a cashier-controller in the room for recounting banknotes, coins, foreign currency in the manner prescribed by paragraph 52 of the Rules.

94. It is not allowed to give out to a legal entity, state institution unusable banknotes and coins earlier accepted from a legal entity, state institution.

Unusable banknotes and coins accepted from a legal entity, a state institution are sorted by face value and stored in the currency handling office of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank separately from other banknotes and coins.

95. Cashiers determine the fitness for use as currency of banknotes and coins counted by machines used for counting banknotes and coins, as well as sorted by persons depositing (handing over) banknotes and coins in accordance with Rules № 230.

96. Banknotes with insignificant damage (if they do not hinder to establish the authenticity of banknotes) with at least 70 (seventy) percent of the area of the size of banknotes established by the National Bank are exchanged without restrictions by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank directly upon their acceptance.

Banknotes with less than 70 (seventy) percent, but more than 50 (fifty) percent of the area of the size of banknotes established by the National Bank are exchanged by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank after examination.

97. If defective banknotes and coins are found in the packaging of a legal entity, state institution, as well as in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank, it is necessary to draw up a statement of shortage (excess) for the amount of defective banknotes and coins in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules. In this case, the amount of the shortage is compensated by debiting from the bank account of a legal entity, state institution or by an employee of the National Bank branch, the Center of the National Bank who is guilty of the shortage on the basis of a certificate of examination of banknotes and coins in accordance with the form in Appendix 12 to the Rules.

98. If a shortage, excess, unusable banknotes or coins, those with signs of counterfeiting and (or) defect are found in a cash desk of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank, a statement of shortage (excess) is drawn up in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules, which is signed by the cashier, the comptroller who watched the recounting of banknotes and coins or by officials responsible for the safety of banknotes and coins in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

99. The statement of shortage (excess) in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules is drawn up:

1) in the event of shortage, excess, defective, unusable banknotes or coins, those with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank - in one copy, which remains in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank;

2) in the event of shortage, excess, defective, unusable banknotes or coins, those with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of a legal entity, a state institution - in two copies, one of which is transferred to a legal entity, a state institution with packaging material, the second the copy remains in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank;

3) in case of shortage, excess, defective, unusable banknotes or coins, those with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of another branch of the National Bank, the Center of the National Bank - in two copies, one of which is transferred to another branch of the National Bank with packaging material, the second copy remains in this branch of the National Bank, the Center of the National Bank;

4) in case of shortage, excess, defective, unusable banknotes or coins, those with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of a legal entity, state institution received from another branch of the National Bank, the Center of the National Bank - in three copies, two of which are transferred to another branch of the National Bank, the Center of the National Bank with packaging material (one of which with packaging material is transferred to a legal entity, a state institution), the third copy remains in this branch of the National Bank or the Center of the National Bank.

Should any shortage, surplus, doubtful, non-payable, with signs of forgery and (or) defect of banknotes or coins in the package of a legal entity, state institution, branch of the National Bank, the Centre of the National Bank be found, the electronic image (scanned image) of the act of shortage (surplus) in the form as per Appendix 11 hereto shall be forwarded by the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank to the responsible unit.

Footnote. Paragraph 99 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be effective ten calendar days after the date of its first official publication).

100. If a branch of the National Bank, the Center of the National Bank finds excess banknotes and coins in the packaging of a state institution, the excess amount is returned to its bank account (bank accounts).

Paragraph 2: Procedure of handling of shortages, surpluses, doubtful, non-payable, unfit for circulation, damaged, detected during foreign currency recalculation

Footnote. The heading of Clause 2 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall come into effect upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

101. If a branch of the National Bank, the Center of the National Bank finds shortages (excess) when recounting foreign currency accepted from a legal entity, a state institution with a bank account (bank accounts) with a branch of the National Bank, the Center of the National Bank and (or) a subdivision responsible for auxiliary accounting, the amounts of shortages (excess) are written off, (credited) from (to) a bank account (bank accounts).

102. Claims of a legal entity, a state institution related to finding a shortage in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank are accepted by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank if the foreign currency is recounted by legal entities, by a state institution in the presence of a cashier-controller in the room for recounting banknotes, coins, foreign currency in the manner prescribed by paragraph 52 of the Rules.

103. Cashiers establish the fitness for use as currency of foreign currency counted by machines used for counting banknotes and coins, as well as that sorted by persons depositing (handing over) foreign currency in accordance with Resolution № 49 of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan as of April 4, 2019 “On approval of the Rules for exchange operations with foreign currency in cash in the Republic of Kazakhstan” registered in the State Registration Register of Regulatory Legal Acts under № 18545.

104. Foreign currency unfit for circulation shall not be accepted.

Footnote. Paragraph 104 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

105. If defective foreign currency is found in the packaging of a legal entity, state institution, as well as in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank, it is necessary to draw up a statement of shortage (excess) for the amount of defective foreign currency in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules. In this case, the amount of the shortage is compensated by writing off from the bank account (bank accounts) of a legal entity, state institution, or by the employee of the branch of the National Bank, the Center of the National Bank guilty of the shortage on the basis of a certificate of examination of banknotes and coins in accordance with the form in Appendix 12 to the Rules.

106. If a shortage, excess, unusable foreign currency, that with signs of counterfeiting and (or) defect is found in the cash desk of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank, a statement of shortage (excess) is drawn up in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules, which is signed by the cashier, comptroller who watched the recount of foreign currency or by officials responsible for the safety of foreign currency in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

107. The statement of shortage (excess) in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules is drawn up:

1) in the event of a shortage, excess, defective, unusable foreign currency, that with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of a branch of the National Bank, the Center of the National Bank - in one copy, which remains in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank;

2) in the event of a shortage, excess, defective, unusable foreign currency, that with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of a legal entity, a state institution - in two copies, one of which is transferred to a legal entity, a state institution with packaging material, the second copy remains in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

Should any shortage, surplus, doubtful, non-payable, with signs of forgery and (or) defect of foreign currency be found in the package of a legal entity, state institution, branch of the National Bank, the Centre of the National Bank, the electronic image (scanned image) of the act of shortage (surplus) in the form as per Appendix 11 hereto shall be forwarded by the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank to the responsible unit.

Footnote. Paragraph 107 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall come into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

108. If unusable foreign currency, that with signs of counterfeiting and (or) defect found in the packaging of a legal entity, state institution, the specified foreign currency is returned to the legal entity, state institution along with packaging material with the preparation of a statement of shortage (excess) in accordance with the form in Appendix 11 to the Rules.

109. If a branch of the National Bank, the Center of the National Bank finds excess foreign currency in the packaging of a state institution, the excess amount is returned to its bank account (bank accounts).

Clause 3. The procedure for the examination of defective banknotes and coins , and the procedure for dealing with banknotes and coins with signs of counterfeiting

110. If a cashier finds it difficult to independently determine the fitness of banknotes and coins for use as currency, it is necessary to carry out the examination of a banknote and a coin in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank by an expert-cashier who has been trained to determine the authenticity and usability of banknotes and coins using special equipment.

111. The received defective banknotes and coins are examined by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank on the basis of an application-list of banknotes and coins submitted for examination in accordance with the form in Appendix 13 to the Rules, completed by an individual, legal entity, state institution in two copies, one of which with a receipt for accepting banknotes and coins in accordance with the form in Appendix 14 to the Rules issued by the cashier who accepted the banknotes and coins is transferred to an individual, legal entity, state institution, the second one remains in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

When issuing a receipt for accepting banknotes and coins in accordance with the form in Appendix 14 to the Rules, the cashier checks the completeness of the application-inventory of banknotes and coins transferred for examination, in accordance with the form in Appendix 13 to the Rules, by an individual, legal entity, state institution.

112. Should it be impossible for the National Bank branch to determine the payment status of doubtful coins, the National Bank branch shall forward the doubtful coins to the Centre of the National Bank by special transport (wagon) via the employees of the collection service of the Centre of the National Bank.

Footnote. Paragraph 112 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall become effective ten calendar days after the date of its first official publication).

113. Following the results of the examination of doubtful banknotes and coins by the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank shall prepare a conclusion on doubtful banknotes and coins.

Footnote. Paragraph 113 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

114. Based on the conclusion on doubtful banknotes and coins prepared by a branch of the National Bank, the Centre of the National Bank shall compile an act of examination of banknotes and coins in the form as per Appendix 12 hereto in two copies:

1) one copy shall be filed in the cash documents of the day by the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank;

2) the second copy shall be kept at the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank in a separate file along with the conclusion(s) on the basis of which it was drawn up.

1) one copy is filed in daily cash documents by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank, the responsible unit as a separate file;

2) the second copy is kept in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank as a separate file together with the opinion (opinions) on the basis of which (which) it was drawn up.

A copy of the certificate of examination of banknotes and coins in accordance with the form in Appendix 12 to the Rules:

1) is sent to the accounting department of the branch;

2) is provided to the person who handed over defective banknotes and coins for examination, at his/her request.

Footnote. Paragraph 114 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication).

115. The certificate of examination of banknotes and coins, in accordance with the form in Appendix 12 to the Rules, is drawn up separately:

1) for each face value of banknotes and coins received according to one application-inventory of banknotes and coins submitted for examination, in accordance with the form in Appendix 13 to the Rules;

2) for banknotes and coins recognized by the expert examination as unusable, as having signs of counterfeiting and (or) defect.

116. To obtain payment banknotes and coins in exchange for doubtful banknotes and coins previously accepted by the branch of the National Bank or the Centre of the National Bank, an individual (his/her authorized representative), authorized representative of a legal entity or state institution shall file with the branch of the National Bank or the Centre of the National Bank a receipt for acceptance of banknotes and coins in the form as per Appendix 14 hereto, an application- inventory of banknotes and coins transferred for examination, in the form as per Appendix 13 hereto, and a document certifying his/her identity or data confirming (identifying) his/her identity obtained via the digital document service, as well as a power of attorney for an authorised representative.

Should the receipt on acceptance for examination of banknotes and coins and (or) application for inventory of banknotes and coins be lost, payment banknotes and coins shall be issued to an individual (his/her authorised representative), authorised representative of a legal entity, public institution on the grounds of the application for issuance of banknotes and coins, identity document or data confirming (identifying) the identity obtained via the digital document service, as well as a power of attorney for the authorised representative.

Footnote. Paragraph 116 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 19 dated 28.02.2022 (shall be put into effect ninety calendar days after the day of the first official publication of this Resolution).

117. Useable banknotes and coins are given out in exchange for defective banknotes and coins earlier accepted by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank by the branch of the National Bank, the Center of the National Bank in banknotes and in coins or by bank transfer.

118. If defective banknotes and coins are recognized as unusable by the expert examination, the branch of the National Bank, the Center of the National Bank shall notify an individual, legal entity, state institution thereof, indicating the reason for the refusal to exchange.

119. If defective banknotes and coins are recognized as those with signs of counterfeiting by the expert examination, the branch of the National Bank, the Center of the National Bank does not return, does not exchange them and reports this fact to the law enforcement agencies.

When representatives of law enforcement agencies seize banknotes and coins, the original document on the seizure of banknotes and coins is issued to an individual, legal entity, state institution, a copy remains in the branch of the National Bank, the Center of the National Bank.

120. Excluded by Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Paragraph 4. Order of approval of samples of special paint, examination and exchange of banknotes coloured with special paint

Footnote. Chapter 5 is supplemented by Clause 4 pursuant to Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 125 dated 19.12.2022 (shall come into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

120-1. Not later than 30 (thirty) working days prior to the use of devices (cases and containers) for storage and safe transportation of banknotes fitted with special ink (hereinafter referred to as “special containers”), the legal entity shall send for approval to the responsible division samples of the colouring agent used in special containers, resistant to solvents, chemical reagents, with characteristics allowing to identify their presence on banknotes (hereinafter referred to as “special ink”) with the technical documentation thereto (documentation containing data on technical specifications of protective paint and markers, chemical designation and composition of products used for neutralisation, name of the company producing the special paint, as well as a document confirming the safety of the special paint used for neutralisation).

Not later than 30 (thirty) working days prior to the use of special containers, the client of the legal entity shall forward to the legal entity samples of special paint with technical documentation thereto.

Not later than 3 (three) working days from the date of receipt of special paint samples with technical documentation from the client, the legal entity shall forward them for approval to the responsible department.

120-2. Following the results of the examination of the submitted samples of special paint with technical documentation thereto, within 15 (fifteen) working days from the date of their receipt, the responsible subdivision shall forward to the legal entity a letter on approval of the samples of special paint or on refusal in their approval with indication of the reasons thereof.

Should the ink samples be approved, the responsible unit shall forward to the branches of the National Bank and the Centre of the National Bank a letter containing the characteristics of the special ink that allow identifying its presence on banknotes in case they are submitted for exchange, as well as the full name of the legal entity, client using this special ink in special containers.

120-3. Banknotes painted with special paint shall be accepted for exchange by the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank from a legal entity pursuant to paragraph 111 hereof only if the branch of the National Bank, the Centre of the National Bank has data on the special paint used in special containers of this legal entity or its client with relevant specifications.

120-4. The banknotes painted with special ink accepted by the branch of the National Bank or the Centre of the National Bank shall be referred for examination to the responsible unit under paragraph 112 hereof.

120-5. The legal entity shall attach to the statement of banknotes and coins passed for examination, drawn up in the form as per Appendix 13 hereto, an act of special container activation, drawn up in any form, which shall include the following data:

1) the date of detection of the triggering fact;

2) circumstances of detection of the triggering fact;

3) the reason for staining banknotes with special dye (authorised or unauthorised opening of the special container);

4) the specification of the special paint;

5) the name of the entity - manufacturer of special paint.

The act of special container activation shall be signed by the head and chief accountant of the legal entity or persons acting in their stead, as well as by the person who has revealed the fact of special container activation.

120-6. Banknotes painted with special ink, when being handed over by a legal entity for examination and exchange to a branch of the National Bank, the Centre of the National Bank, shall be dried, counted individually, and packed in a bag without outer seams, the label of which shall contain the following details:

1) the full name of the legal entity;

2) the bank identification code of the legal entity;

3) the denominations and the number of banknotes coloured with special ink for each denomination;

4) the amount of banknotes coloured with special ink;

5) the date of packaging of banknotes coloured with special ink;

6) the surname, initials and signature of the legal entity's employee who packed the banknotes coloured with special ink;

7) the stamp or inscription “Banknotes Coloured with Special Ink”.

120-7. The responsible unit shall conduct an examination to determine:

1) the conformity of the special colouring ink used to colour banknotes with the colouring ink samples with relevant specifications previously sent by the legal entity to the responsible unit under paragraph 120-1 hereof;

2) the authenticity and payment value of banknotes coloured with special ink.

Based on the results of examination of banknotes coloured with special ink, procedures shall be implemented as per paragraphs 113, 114, 115, 116, 117, 118 and 119 hereof.

Footnote. Paragraph 120-7 as amended by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall be implemented ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 6. Features of making cash transactions in the Center of the National Bank

121. The Centre of the National Bank shall accept and issue banknotes, coins, foreign currency prior to 13:00 p.m. of Astana city time.

Footnote. Paragraph 121 - as revised by Resolution of the Board of the National Bank of Kazakhstan No. 106 dated 25.12.2023 (shall enter into force ten calendar days after the date of its first official publication).

122. The Center of the National Bank accepts and gives out banknotes, coins, foreign currency through receiving and paying counters. If a legal entity, state institution delivers banknotes, coins, foreign currency through a special gateway, a cashier of the Center of the National Bank opens the bags under the supervision of a legal entity, a state institution through a viewing window.

123. If it is impossible to store and retain banknotes, coins, foreign currency accepted during a transaction day at the receiving counter of the National Bank's Center, banknotes, coins, foreign currency are transferred to the currency handling office of the Center of the National Bank.

When transferring banknotes, coins, foreign currency from the receiving counter to the currency handling office of the Center of the National Bank, the receiving and paying counters of the Center of the National Bank stop servicing clients, an employee of the internal security service of the Center of the National Bank ensures that all doors are blocked and a representative of a legal entity, a state institution is accompanied to another room of the Center of the National Bank until the transfer of banknotes, coins, foreign currency to the currency handling office of the Center of the National Bank is completed.

124. On the basis of an agreement for the collection of banknotes and coins concluded between the Center of the National Bank and a legal entity, the Center of the National Bank delivers preliminarily prepared banknotes and coins in accordance with paragraph 56 of the Rules for giving them out to a legal entity.

The opening of bags with banknotes and their recounting by bundles and straps, the opening bags of coins and their recounting by labels attached to the bags are carried out in the presence of employees of the collection department or a specially appointed cashier of the Center of the National Bank without sheet-by-sheet and piece-by-piece (by circles) counting.

125. In case of recounting banknotes and coins, foreign currency (banknotes sheet-by-sheet, coins in circles) in a room of a legal entity, they are recounted by the legal entity in the presence of a cashier of the Center of the National Bank.

Applications (claims) for (about) the shortage of banknotes and coins, foreign currency shall not be accepted by the Center of the National Bank if they were recounted by a legal entity in the absence of a cashier of the Center of the National Bank.

	Appendix 1 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form 1

________________________________________________________________________

(name of the branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

Announcement for depositing banknotes and coins №_ as of “” ___________ 20_

From ___________________________________________________________________

(name of the legal entity or state institution)

Code for crediting to the account
Bank of the beneficiary		Amount in figures
Beneficiary	BC

Amount in words ______________________________________________ tenge Purpose of the deposit ________________________________________________			PPC
Signature of the depositor _______________ Accountant ______________________________________ (surname, name, patronymic (if any) Comptroller ______________________________________ (surname, name, patronymic (if any) Money accepted by the cashier ____________________________________ (surname, name, patronymic (if any)

Form 2

Receipt № ___________ as of “____” _______________ 20___
IIN (BIN) ____________________
From
_________________________________________________________________________________________ (name of the legal entity or state institution)

Code for crediting to the account
Bank of the beneficiary		Amount in figures
Beneficiary	BC

Amount in words __________________________________________tenge
Purpose of the deposit _____________________________________________

PPC

Accountant ______________________________________________________
(surname, name, patronymic (if any)
Comptroller ______________________________________________________
(surname, name, patronymic (if any)
Money accepted by the cashier ____________________________________________
(surname, name, patronymic (if any)

Form 3

Order № _ as of “” ___ 20_

IIN (BIN) ____________________

From ___________________________________________________________________

(name of the legal entity or state institution)

Debit
Amount

Code		account		Total
		Credit		Private	code
Bank of the beneficiary		Account number
Beneficiary	BC
Purpose of the payment			PPC	Transaction type Purpose of the payment
Accountant ______________________________________________________ (surname, name, patronymic (if any) Comptroller ____________________________________________________ (surname, name, patronymic (if any) Money accepted by the cashier ___________________________________________ (surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 2 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

___________________________________________________________
(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)
Incoming cash register as of “_” __________ 20_

Type of transaction:
Bank account № _____________

Number	Bank account number	Name of a legal entity, state institution, surname, name, patronymic (if any) of an individual	Document number	Amount	Cashier’s signature
1	2	3	4	5	6





Total:

Comptroller _______________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Accountant________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 3 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

Cash receipt voucher _______ as of “____” _____________ 20 ___ (date of issue) Sender of banknotes, coins: _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ (name of a legal entity) _______________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) IIN (BIN): _______________________________________________________________ Debit
Bank of the beneficiary:_________________________	BIC		Amount	symbol
_________________________________________	BIC
Beneficiary:______________________________	IIC
_________________________________________

IIN (BIN): ______________________________	BC
		Credit

Account name: _____________________ _________________________________________	IIC		Amount
	IIC		Amount
	BC
Amount in words: _______________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Purpose of the payment: _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ _______________________________________________________________________________ Identity card № ____________________________________________________ Issued by ________________________________ Date of issue______________________ Sender of banknotes and coins ________________________________________ Head ____________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Comptroller ________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Executor ___________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Cashier ____________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 4 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

Cash receipt voucher in foreign currency № as of “______” _________________ 20 _____ (date of issue) Sender of banknotes and coins______________________________________________ IIN (BIN): _______________________________________________________________ Debit Amount
Bank of the beneficiary:_____________	BIC	in KZT	in foreign currency
___________________________________	IIC
Beneficiary:_________________________________________ ____________________________________________________
IIN (BIN): ________________________	BC
Credit

Account name: ________________ __________________________________	IIC
___________________________________
	BC

Currency code: Rate: Amount in tenge in words: ____________________________________________________ __________________________________________________________________________ Amount in foreign currency in words:____________________________________________ __________________________________________________________________________ On the basis of: _____________________________________________________________ __________________________________________________________________________ Purpose of the payment: ______________________________________________________ __________________________________________________________________________ Identity card № __________________________________________________ Issued by __________________________________ Date of issue _____________________ Signature of the money sender: _________________________________________________ Head ______________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Comptroller _________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Executor ___________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Cashier ____________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 5 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

____________________________________________________________

(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

Incoming cash register of the night depository ______
as of “_” __________ 20_

Transaction type:
Bank account № _____________

Sequential number	Bank account number	Name of a legal entity, state institution, surname, name, patronymic (if any) of an individual	Document number	Amount	Signature of the cashier
1	2	3	4	5	6





Total:

Comptroller of the accounting department of the night depository ______________________

surname, name, patronymic (if any)

Accountant ________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 6 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

Cash payment voucher №___ as of “____” ____________ 20 ___ (date of issue) Beneficiary (receiver of banknotes and coins): ______________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) IIN (BIN): ___________________________________________________________
	Debit	Amount
Account name:_______________	IIC
________________________________

	BC
Credit
Sending bank: ________________________ _______________________________________	BIC	amount	symbol
Sender: ____________________________ ________________________________________________________________________________	IIC
IIN (BIN) _______________________________

	BC
Amount in words: ______________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ Purpose of the payment: _________________________________________________________ _____________________________________________________________________________ Identity card № ________________________________________________________________ Issued by ________________________________ Date of issue ___________________________ The amount indicated in the voucher was received by: Beneficiary _________________________ Head _______________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Comptroller __________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Executor ____________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Cashier ______________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 7 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

__________________________________________________________________________

(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

Application № __ for receiving banknotes and coins (foreign currency)
as of “” 20_ . as of “_” ________ 20_

Name of the bank account ____________________________________________________

__________________________________________________________________________

Amount of banknotes to be received ____________________________________________

in figures

Amount of banknotes to be received _____________________________________________

in words

Amount of coins to be received ________________________________________________

in figures

Amount of coins to be received _________________________________________________

in words

Head __________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Chief accountant _________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Responsible executor _____________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 8 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

_______________________________________________________
(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)
Cash payment register
as of “_” __________ 20_

Transaction type:
Bank account № _____________

Sequential number	Bank account number	Name of a legal entity, state institution, surname, name, patronymic (if any) of an individual	Document number	Amount	Signature of the cashier
1	2	3	4	5	6





Total:

Comptroller of the accounting department ________________________________________

surname, name, patronymic (if any) подпись

Accountant ________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any) подпись

	Appendix 9 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

Cash payment voucher in foreign currency № as of “___” _____________ 20 __ (date of issue) Beneficiary (receiver): ____________________________________________ ___________________________________________________________________ IIN (BIN): __________________________________________________________ Debit Amount
Account name:__________________ ____________________________________	IIC	in KZT	in foreign currency

	BC
Credit

Sender’s bank:_______________	BIC
___________________________________
Sender:____________________________ ________________________________	IIC

IIN (BIN): ________________________	BC
Currency code: Rate: Amount in tenge in words:___________________________________________________ _________________________________________________________________________ Amount in foreign currency in words: __________________________________________ _________________________________________________________________________ On the basis of: ____________________________________________________________ _________________________________________________________________________ Purpose of the payment: _____________________________________________________ _________________________________________________________________________ Identity card № ____________________________________________________________ Issued by _____________________________ Date of issue _________________________ The amount indicated in the voucher was received by:__________________________________ Head ____________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Comptroller ______________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Executor _________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any) Cashier __________________________________________________________________ surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 10 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

Check voucher

National Bank of the Republic of Kazakhstan

_________________________________________________________________________

(name of subdivision)

IIN (BIN) ________________________________________________________________

Registration number of the banking information system ____________________________

Voucher number ___________________________________________________________

Date and time of transaction __________________________________________________

Name of transaction ________________________________________________________

Name of the coin Number _______________Amount______________________________

____________________________________________________________________

Total transaction amount _______________________________________________

____________________________________________________________________

(amount in words)

Cashier ______________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any) signature

	Appendix 11 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

Statement of shortage (excess) №_______

shortage defective withdrawn banknotes in bundles

excess unusable with defect coins in bags

in packaging

__________________________________________________________________________

(name of a legal entity or state institution)

__________________________________________________________________________

as of “___” _______________ 20___ is drawn up by

__________________________________________________________________________

(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

at________________________________________________________________________

(location) to certify that when opening and recounting at the cash desk, in the room for recounting

customer service area

banknotes by the cashier

coins

__________________________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

in the presence of

__________________________________________________________________________

(surname, name, patronymic (if any): head of the department or his/her deputies,

comptroller, cashier of the branch of the National Bank, the Center of

the National Bank that took part in drawing up the statement)

__________________________________________________________________________

it was found that in the bundle in safe packaging

in the bag in damaged packaging

__________________________________________________________________________

(surname, name, patronymic (if any) of the cashier or the number of the team that formed the packaging

where the shortage or excess was found)

with intact plates with intact with strings banknotes

damaged seal damaged with parcels coins

of the face value_____________________________________________________________

for the amount of ____________________________________________________________

(indicate in figures and words)

The specified bundle with number of straps, in a strap of which

a coin from the bag,

the shortage defective withdrawn completely

excess unusable with defect

was found

was recounted by____________________________________________________________

(surname, name, patronymic (if any) of the cashier that recounted them)

in the presence of ____________________________________________________________

(surname, name, patronymic (if any) of the person that was present at the recounting)

The fact of shortage defective withdrawn in the amount of

excess unusable with defect

____________________________________________________________ was confirmed.

(in figures and words)

This statement is accompanied by the upper and lower covers from the bundle of banknotes, a strapping with a seal, strings or parcels from the straps, a polyethylene bag with a plate, a strapping with a seal and a label from a bag with coins in which a shortage (excess) was found.

Comptroller __________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Cashier _____________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 12 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

________________________________________________________________

(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

Certificate of examination of banknotes and coins №_
as of “” ______20_

This certificate is to certify that on “____” ___________20__

__________________________________________________________________________

(name of the branch that carried out the examination of banknotes and coins)

of the National Bank of the Republic of Kazakhstan received a defective

banknote (banknotes), coin (coins)

found with (delete as appropriate)

__________________________________________________________________________

(name of a legal entity, state institution or surname, name, patronymic (if any) of the individual)

The examination has found that the below indicated banknote (banknotes), coin (coins):

__________________________________________________________________________

(face value, series and number (for banknotes) or face value and metal type (for coins)

__________________________________________________________________________

is (are): ______________________________________________________________

(useable, unusable, having signs of

counterfeiting (altered), having signs of defect, requiring additional examination)

And is (are) (no) subject to exchange in accordance with regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

Basis: opinion (opinions) number _____ for defective banknotes and coins

The certificate is drawn up in _____ copy (copies).

_____________________________ ________________________________________

(position) surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 13 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

______________________________________________________________

(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

Application-inventory of banknotes and coins transferred for examination
as of “_” ____20

__________________________________________________________________________

name of a legal entity, state institution or surname, name, patronymic (if any) of an individual

__________________________________________________________________________

bank account number

__________________________________________________________________________

location of a legal entity, state institution or an individual

__________________________________________________________________________

number and date of an identity document of an individual, contact phone numbers

We hereby request to receive the banknotes (coins) of the below indicated face values for examination:

Sequential number	Name of the face value of banknotes (coins)	Quantity	Series	Number	Amount
1.
2.
	Total:
3.
	Total:

Handed over by ____________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Received by_______________________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

	Appendix 14 to the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan
	Form

_______________________________________________________________

(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)

Receipt for accepting banknotes, coins (specify as required) number _ as of “_” ______ 20_

Amount

From	Off-balance sheet account	Total
	number
Bank of the beneficiary		Transaction type
Tenge

Purpose of payment _______________________________________________

Basis ___________________________________________________________

Comptroller _____________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Accountant ______________________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Cashier _______________________________________________

surname, name, patronymic (if any)

Stamp here

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргізу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Касса жұмысын ұйымдастыру

3-тарау. Кассалық операцияларды жүзеге асыру тәртібі

1-параграф. Кіріс кассасының банкноттар мен монеталарды қабылдау тәртібі

2-параграф. Кіріс кассасының шетел валютасын қабылдау тәртібі

3-параграф. Кешкі кассаның банкноттар мен монеталарды қабылдау тәртібі

4-параграф. Шығыс кассасының банкноттар мен монеталарды беру тәртібі

5-параграф. Шығыс кассасының шетел валютасын беру тәртібі

6-параграф. Саны банкноттар салынған 20 (жиырма) бумадан және монеталар салынған 10 (он) қапшықтан асатын банкноттар мен монеталарды беру және қабылдау тәртібі

7-параграф. Кіріс-шығыс және ауыстыру (айырбастау) кассаларының жұмыс істеу тәртібі

4-тарау. Банкноттар мен монеталарды сұрыптау және орау тәртібі

3-параграф. Күмәнді банкноттар мен монеталарға сараптама жүргізу тәртібі және қолдан жасалған белгілері бар банкноттар мен монеталармен жұмыс жүргізу тәртібі

4-параграф. Арнайы бояу үлгілерін келісу, арнайы бояумен боялған банкноттарға сараптама жүргізу және айырбастау тәртібі

6-тарау. Ұлттық Банктің Орталығында кассалық операцияларды жасау ерекшеліктері

Бақылау чегі

On approval of the Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan

Rules for cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of the Republic of Kazakhstan Chapter 1. General provisions

Chapter 2. Organization of cash work

Chapter 3. Procedure for cash transactions Clause 1. Procedure for accepting banknotes and coins by a receiving counter

Clause 2. Procedure for accepting foreign currency by a receiving counter

Clause 3. Procedure for accepting banknotes and coins by a night depository

Clause 4. Procedure for giving out banknotes and coins by a paying counter

Clause 5. Procedure for giving out foreign currency by a paying counter

Clause 6. Procedure for giving out and accepting banknotes and coins in an amount exceeding 20 (twenty) bundles of banknotes and 10 (ten) bags of coins

Clause 7. The order of work of a receipt and payment cash desk and a change (exchange) cash desk

Chapter 4. Procedure for sorting and packing banknotes and coins

Paragraph 2: Procedure of handling of shortages, surpluses, doubtful, non-payable, unfit for circulation, damaged, detected during foreign currency recalculation

Clause 3. The procedure for the examination of defective banknotes and coins , and the procedure for dealing with banknotes and coins with signs of counterfeiting

Paragraph 4. Order of approval of samples of special paint, examination and exchange of banknotes coloured with special paint

Chapter 6. Features of making cash transactions in the Center of the National Bank

Announcement for depositing banknotes and coins №___ as of “____” _______________ 20___

Order № ___________ as of “____” _______________ 20___

_________________________________________________________________ (name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)Incoming cash register ________ as of “___” ____________ 20___

Incoming cash register of the night depository ________ as of “___” ____________ 20___

Application № ________ for receiving banknotes and coins (foreign currency) as of “__” ______ 20___ . as of “___” ____________ 20___

_____________________________________________________________(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)Cash payment register ________ as of “___” ____________ 20___

Check voucher

Statement of shortage (excess) №_______

Certificate of examination of banknotes and coins №_________ as of “____” ________________20___

Application-inventory of banknotes and coins transferred for examination as of “_____” ____________20____

Receipt for accepting banknotes, coins (specify as required) number ___ as of “___” ________ 20___

Announcement for depositing banknotes and coins №_ as of “” ___________ 20_

Order № _ as of “” ___ 20_

___________________________________________________________
(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)
Incoming cash register as of “_” __________ 20_

Incoming cash register of the night depository ______
as of “_” __________ 20_

Application № __ for receiving banknotes and coins (foreign currency)
as of “” 20_ . as of “_” ________ 20_

_______________________________________________________
(name of a branch of the National Bank of the Republic of Kazakhstan)
Cash payment register
as of “_” __________ 20_

Certificate of examination of banknotes and coins №_
as of “” ______20_

Application-inventory of banknotes and coins transferred for examination
as of “_” ____20

Receipt for accepting banknotes, coins (specify as required) number _ as of “_” ______ 20_