Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 22 маусымдағы № 208 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 22 шiлдеде № 23659 болып тіркелді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 5-т. қараңыз

Қазақстан Республикасының Экология кодексінің 186-бабының 4-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидалары бекітілсін.

2. "Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялардың автоматтандырылған мониторингін жүргізу қағидалары және өндірістік экологиялық бақылау нәтижелері қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2018 жылғы 7 қыркүйектегі № 356 бұйрығының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17543 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Экологиялық реттеу және бақылау комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оның Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің интернет-ресурсында орналастырылуын;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтердің Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Заң қызметі департаментіне ұсынылуын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және 2021 жылғы 1 шілдеден бастап туындаған құқықтық қатынастарға қолданылады.

Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрі

М. Мирзагалиев

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Сауда және интеграция министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Цифрлық даму, инновациялар және
аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі

"КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасы
Энергетика министрлігі

	Қазақстан Республикасының
	Экология, геология және
	табиғи ресурстар министрінің
	2021 жылғы 22 маусымдағы
	№ 208 бұйрығына
	қосымша

Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидалары.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Экология кодексінің 186-бабы 4-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес әзірленді және өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін белгілеу тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда қолданылатын негізгі ұғымдар мен анықтамалар:

1) объект операторы – меншігінде немесе өзге де заңды пайдалануында объект бар, қоршаған ортаға теріс әсер ететін жеке немесе заңды тұлға;

2) үзіліссіз өлшеу – жөндеу жұмыстарын жүргізу, ақауларды жою, іске қосу-баптау, тексеру, калибрлеу жұмыстарын жүргізу үшін рұқсат етілген үзілістерді тәулік бойы өлшеу;

3) қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесі – эмиссиялардың негізгі стационарлық көздеріндегі қоршаған ортаға эмиссиялар көрсеткіштерін қадағалайтын, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидаларына сәйкес нақты уақыт режимінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің ақпараттық жүйесіне деректер беруді қамтамасыз ететін өндірістік экологиялық мониторингтің автоматтандырылған жүйесі;

4) эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесін штаттан тыс ажырату – ақаулық, іркіліс, істен шығу және жұмыстағы ауытқу немесе МАЖ бүтіндігінің немесе оның элементтерінің, не ол орнатылған технологиялық жабдықтың бұзылу себебі бойынша тоқтау жағдайлары;

5) эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жоспарлы ажырату – жабдықтың техникалық құжаттамасына сәйкес техникалық қызмет көрсетуге өлшеу құралдарын тоқтату жағдайлары немесе мониторингтің автоматтандырылған жүйесі орнатылған шығарындылар көзіне техникалық қызмет көрсету бойынша жөндеу жұмыстары, кәсіпорындардың технологиялық процесін тоқтату.

Осы Қағидаларда пайдаланылатын өзге де ұғымдар мен анықтамалар Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңнамасына сәйкес қолданылады.

3. Осы Қағидаларды қолдану Кодекстің 184-бабы 2-тармағының 3) тармақшасына сәйкес мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:

1) негізгі ұйымдастырылған стационарлық көздерден атмосфералық ауаға ластаушы заттардың шығарындыларына, су объектілеріне немесе I санаттағы объектілер үшін жер бедеріне сарқынды сулардың негізгітөгінділерін мониторингілеудің автоматтандырылған жүйелерін жобалау және пайдалану кезінде;

2) осы Қағидаларда көрсетілген өлшемшарттарға жататын шығарындылардың жаңа көздерін енгізу кезінде автоматтандырылған мониторинг жүйесін жарақтандыруды қарастыру кезінде;

3) өндірістік экологиялық мониторинг жүргізу үшін объектілер операторларының автоматтандырылған мониторинг жүйесін бастамашылық орнату кезінде қолданылады.

4. 2021 жылғы 1 шілдеге дейін пайдалануға берілген объектілерге қатысты эмиссиялардың автоматтандырылған мониторингі жүйесінің міндетті болуы туралы талап 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап белгіленеді.

5. Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде эмиссияның автоматтандырылған мониторингін жүзеге асыру кезінде қолданыстағы өлшем құралдарының типін бекіту сертификаты бар және "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 19-бабының 1-тармағына сәйкес тәртіппен тексеруден өткен өлшем құралдары қолданылады.

6. Метрологиялық аттестаттаудан өткен өлшем құралдарының бірлі-жарым даналарын оларды тексеру және (немесе) калибрлеу нәтижелері бойынша қолдану "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 19-бабының 1-тармағына сәйкес жүргізіледі.

7. "Қазақстан Республикасы қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесін жүргізуді ұйымдастыруды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады. "Қазақстан Республикасы қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесін жүргізуді қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның ведомстволық бағынысты ұйымы қамтамасыз етеді.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесі мыналарға арналған:

1) эмиссиялар санына, сапасына және олардың өзгеруіне қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингі;

2) ластаушы заттардың жол берілетін шығарындылары, төгінділері нормативтерінің сақталуын және ластаушы заттардың жаппай шоғырлануын бақылау арқылы жүзеге асырылына;

3) қоршаған ортаның жай-күйіне ластаушы заттардың зиянды әсерін төмендету жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін бағалауына;

4) үздіксіз өлшеу нәтижелері бойынша ластаушы заттар шығарындыларын, төгінділерін есепке алу, өндірістік экологиялық бақылау есептілігін дайындауға;

5) эмиссия көздерінен деректерді автоматтандырылған жинауға.

2-тарау. Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде эмиссияларға мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу тәртібі

9. Өндірістік экологиялық бақылау шеңберінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін объект операторы немесе бөгде ұйым әзірлейтін жобаға сәйкес эмиссияның ұйымдастырылған көздерінде сандық және сапалық көрсеткіштерді үздіксіз өлшеуді жүзеге асыратын өлшем құралдарын белгілеу арқылы объект операторы жүргізеді.

10. Эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесінің жобасы экологиялық рұқсаттар алу үшін құрылыс және (немесе) пайдалану жөніндегі жобалау құжаттамасының немесе өзге де жобалау құжаттарының бір бөлігі болып табылады.

11. Шығарындылар мониторингінің автоматтандырылған жүйесі келесі өлшемшарттардың біреуіне сәйкес келетін шығарындылардың негізгі стационарлық ұйымдастырылған көздерінде орнатылады:

1) атмосфераға ластаушы заттардың жалпы шығарындысымен жылына бір стационарлық ұйымдастырылған көзден 500 және одан да көп тонна;

2) жалпы электр қуаты 50 МВт және одан да көп, газды қоспағанда, отынмен жұмыс істейтін станциялардағы көздер үшін, жылу қуаты 100 Гкал/сағ және одан да көп қазандықтар үшін; жалпы электр қуаты 500 МВт және одан көп газбен жұмыс істейтін энергия өндіруші ұйымдардың көздері үшін, жылу қуаты 1200 Гкал/сағ және одан көп қазандықтар үшін.

12. Белгіленген норматив болған жағдайда шығарындылардың үздіксіз мониторингіне жататын ластаушы заттар:

1) азот тотықтары (азот оксиді және диоксиді);

2) көміртегі оксиді;

3) күкірт диоксиді;

4) шаң (күйе, қалқыма бөлшектер, РМ-2.5, РМ-10);

5) күкіртсутегі;

6) Кодекстің 40-бабына сәйкес өндірістік процестің маркерлік заттары.

Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Шығарындылар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін пайдалану кезінде алынған ақпарат мыналарды қамтиды:

1) жиырма минут ішінде орташаланған ластағыш заттардың концентрациясы миллиграмм қалыпты текше метрге (мг/нм³);

2) оттегінің концентрациясы және (немесе) артық ауа коэффициенті (%, a);

3) жиырма минут ішінде орташаланған ластаушы заттардың шығарындылары, грамм/секунд (г/с);

4) бөлінетін газдардың температурасы (⁰С);

5) килопаскальдағы (кПа) артық қысым (сирету);

6) ылғалдылық, % (немесе су буының концентрациясы, мг / м³);

7) бөлінетін газдар ағынының жылдамдығы, секундына метр (м/с) және/немесе қалыпты текше метрдегі газ-ауа қоспасының көлемі (нм³/ с);

8) уақыттың ағымдағы мәні (сағат, минут, секунд, күн, ай).

Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Алау қондырғыларындағы шығарындылардың мониторингі алауға жіберілетін газдың шығынын, тығыздығын және құрамын бақылау арқылы жүзеге асырылады. Алауларда шығарындыларды бақылау үшін мынадай көрсеткіштер айқындалады:

1) газдың көлемдік шығысы (м³/сағ немесе м³/с);

2) газдың тығыздығы (кг/м³);

3) келесі газдардың анализаторы бойынша (мольдік %-да) құрамы (жылына 10 тоннадан астам көлемде шығарындылар болған жағдайда): күкіртсутегі (H2S), көміртегі оксиді-сульфид (COS), көміртек сульфиді (күкіртті көміртек – CS2) және меркаптандар.

15. Эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін шекті эмиссиялар нормативі жобасына сәйкес нормаланатын ластағыш заттар шығарындыларының көрсеткіштерін өлшеуді және деректерді тіркеудің техникалық құралдарына үздіксіз беру және МЕМСТ 17.2.4.06 "Ластанудың стационарлық көздерінен шығатын газ-шаң ағындарының жылдамдығы мен шығынын анықтау әдістері"; МЕМСТ 17.2.4.07 "Ластанудың стационарлық көздерінен шығатын газ-шаң ағындарының қысымы мен температурасын анықтау әдістері", МЕМСТ 17.2.4.08 "Ластанудың стационарлық көздерінен шығатын газ-шаң ағындарының ылғалдылығын анықтау әдістерінің" талаптарына сәйкес болуын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Мониторингтің автоматтандырылған жүйесін және өлшем құралдарының үлгілерін орналастыру схемасын таңдау кезінде өндірістік жоспарлардың жағдайларын, технологиялық жабдықтың типін, оның конструкциялық ерекшеліктерін, технологиялық параметрлерін, қауіпсіздік талаптарын, қызмет көрсетудің қолайлылығын ескере отырып, жобалық шешімдер қабылданады.

17. I санаттағы объектіден жерүсті су объектісіне немесе жергілікті жердің бедеріне (буландырғыштар мен жинақтағыштардың тоғандарын қоспағанда) бұрылатын сарқынды сулардың шығарылымдары мынадай параметрлермен мониторингтің автоматтандырылған жүйесімен жарақтандыруға жатады:

1) температура (С⁰);

2) шығын өлшегіш (м³/сағ);

3) сутегі көрсеткіші (рН);

4) электрөткізгіштік (мкС-микросименс);

5) лайлылық (ФЛБ - бір литрге формазин бойынша лайлылық бірлігі).

Ескерту. 17-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 08.06.2023 № 185 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесін орнату орны олардың негізінде эмиссиялар нормативтерінің жобаларына сәйкес нормаланатын ластаушы заттардың сандық және сапалық көрсеткіштері жүйемен айқындалатын көрсеткіштерді өлшеуді және деректерді тіркеудің техникалық құралдарына үздіксіз беруді қамтамасыз етеді.

19. Эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесі арқылы үздіксіз мониторингке жататын көздер жөніндегі мәліметтер экологиялық рұқсаттың бір бөлігі болып табылатын өндірістік экологиялық бақылау бағдарламасында, сондай-ақ экологиялық тиімділікті арттыру бағдарламасында ұсынылады.

20. Объект операторы "Қазақстан Республикасы қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай-күйі туралы ұлттық деректер банкі" ақпараттық жүйесіне осы Қағидалардың 12, 13, 14 және 17-тармақтарына сәйкес әрбір 20 (жиырма) минут сайын орташаланған нақты эмиссиялар мен олардың параметрлері туралы дәйекті ақпаратты үздіксіз беруді қамтамасыз етеді. Объектінің операторына деректерді беруде ақаулар болған жағдайда "электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектісі арқылы кәсіпорынның электрондық поштасына қайта жіберіледі.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Автоматтандырылған мониторинг жүйесін ажыратудың себептері автоматтандырылған мониторинг жүйесін жоспарлы және штаттан тыс ажырату болып табылады.

22. Жабдықтың көрсеткіштерін өлшеу және өзгерту нәтижелеріне әсер ету мақсатында эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесін тоқтатуға жол берілмейді.

23. Өлшеу құралдары тоқтаған немесе негізгі технологиялық жабдық тоқтаған жағдайда оператор өлшеу құралдарының жұмысын тоқтату және қайта бастау уақыты мен күнін тіркей отырып, өлшеу нәтижелері мен көрсеткіштерді есепке алуды сақтауды қамтамасыз етеді.

24. Эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жоспарлы ажырату кезінде объектінің операторы осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес нысан бойынша жоспарлы ажырату күніне дейін күнтізбелік 30 (отыз) күннен кешіктірмей аумақтық уәкілетті органды жазбаша хабардар етеді (үзілістермен жүзеге асырылатын төгінділер кезінде төгінділер кестесі ұсынылады).

Штаттан тыс ажыратылған кезде оператор екі сағат ішінде жазбаша нысанда аумақтық уәкілетті органға қолжетімді коммуникация келесі ақпараттарды көрсетеді:

1) кәсіпорын атауы;

2) шығу көзінің атауы;

3) штаттан тыс ажырату күні мен уақыты;

4) ажырату себебі (белгілі болса).

Одан әрі штаттан тыс ажырату анықталған сәттен бастап екі жұмыс күні ішінде аумақтық уәкілетті органға осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес ресми хабарлама жіберіледі.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

25. Мониторингтің автоматтандырылған жүйесін жоспарлы ажырату уақытында объект операторы апта сайынғы аспаптық бақылауға көшуді қамтамасыз етеді (есептік әдісті қолдану мүмкін болмаған кезде), авариялық ажырату уақытында кәсіпорынның әсер ету аймағында (немесе автоматтандырылған бекеттердегі деректер) күнделікті аспаптық бақылауды қамтамасыз етеді.

26. Кодекстің 174-бабының 3-тармағына сәйкес бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау мен қадағалау немесе жоспардан тыс тексеру жүргізуге:

1) күнтізбелік тәулік ішіндегі массалық концентрацияның орташаланған көрсеткіштерінің 1,5 (бір жарым) есе және одан да көп асуы келесі формула бойынша анықталады;

Со.т./ С норм ≥ 1,5

мұнда: Со.т. – орташа күнтізбелік тәуліктегі алынған концентрация көрсеткіші (мг/м³).

С норм – анықталған көрсеткішке бекітілген норматив (мг/м³),

Сонымен бірге, Со.т. келесі формула бойынша анықталады:

Со.т = ∑ C/n;

мұнда: С – күнтізбелік күндегі жиырма минуттағы орташа алынған көрсеткіштердің қосындысы (мг/м³),

n – күнтізбелік күндер үшін 20-минуттық өлшемдер саны;

2) деректердің осы Қағидаларда көзделген ажыратуды қоспағанда, мониторингінің автоматтандырылған жүйесімен Қазақстан Республикасы қоршаған орта мен табиғи ресурстардың жай күйі туралы ұлттық деректер банкіне 24 (жиырма төрт) сағаттан астам берілмеуі негіз болады.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Мониторингтің автоматтандырылған жүйесінің деректері бойынша эмиссия нормативтерінің асып кетуі туралы ақпарат, ықтимал себептер бойынша ақпаратты қоса алғанда, дүркін шығарындылар туралы, кезең көрсетілген жабдықтың жұмысындағы ақаулар туралы ақпаратты объектінің операторлары бұзушылық орын алған сәттен бастап үш жұмыс күні ішінде осы Қағидаларға 2-қосымшадағы нысанға сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы аумақтық уәкілетті органға ұсынады.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

28. Автоматтандырылған мониторинг жүйесінің бағдарламалық жасақтамасы мыналарды қамтиды:

1) стационарлық көздері эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесімен жабдықталған, І санаттағы объектіде шаруашылық және өзге де қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғаны бағдарламалық қамтамасыз етуді, сондай-ақ ақпаратты тіркеу мен берудің техникалық құралдарымен қамтамасыз етуді қамтиды;

2) уәкілетті органның ақпараттық жүйесіне деректер беру жөнінде қызметтер көрсететін бөгде ұйымдардың бағдарламалық қамтылымы мен аппараттық құралдары жатады.

29. Автоматтандырылған мониторинг жүйесін бағдарламалық қамтамасыз етеді:

1) эмиссия мониторингінің автоматтандырылған жүйесінен алынатын ақпаратты қабылдауын;

2) ластағыш заттардың әрбір 20 (жиырма) минут үшін орташаланған өлшеу нәтижелері туралы ақпарат беруді қамтиды. Ақпарат жіберу "Электрондық үкіметтің" ақпараттандыру объектілерін интеграциялау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрі міндетін атқарушының 2018 жылғы 29 наурыздағы (Нормативтік құқықтық актілер мемлекеттік тізілімінде № 16777 болып тіркелген) №123 бұйрығына сәйкес жүзеге асырылады.

3) автоматты өлшеу құралдары тоқтаған жағдайда олардың жұмысын тоқтату және қайта бастау уақыты мен күнін тіркей отырып, берілген ақпаратты сақтауын;

4) уәкілетті орган жүйесіндегі өндірістік объектілерді және ластаушы заттар шығарындыларының және ластаушы заттар төгінділерінің әрбір нақты көзін сәйкестендіруін;

5) ақпаратты қабылдау мен берудің дұрыстығын, оның бұрмалануын болғызбауды қамтуын.

Ескерту. 29-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 08.06.2023 № 185 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

30. Осы Қағидалардың 28-тармағында көзделген бағдарламалық қамтамасыз ету мыналарды жүзеге асырады:

1) алып тасталды - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
2) алып тасталды - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3) мониторингтің автоматтандырылған жүйесінің жұмысын тоқтату және қайта бастау уақыты мен күнін тіркей отырып, ақпаратты өлшеу және есепке алу нәтижелерін сақтау;

4) мониторингтің автоматтандырылған жүйесінің бағдарламалық қамтылымының бақылау сомасының есебі;

5) мониторингтің автоматтандырылған жүйесінен алынған ақпаратты кемінде бес жыл сақтау;

6) мониторингтің автоматтандырылған жүйесінің бағдарламалық қамтылымының бақылау сомасын осы жүйе үшін жол берілетін бақылау сомасымен салыстыру.

Ескерту. 30-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

	Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидаларына 1-қосымша
	Нысан

Эмиссия көзіндегі мониторингтің автоматтандырылған жүйесін ажырату кезеңдері туралы хабарлама

Кәсіпорынның (ұйымның) атауы ___________________________

Өндірістік учаске, шығу көзінің атауы __________________

Өлшеукешенініңатауы, типі	Мониторингтің автоматтандырылған жүйесін (бұдан әрі МАЖ) ажыратудың күні мен уақыты	МАЖ ажырату себебі жоспарлы тексеру / штаттан тыс жөндеу және т.б.)	Жөндеу түрі: жоспарлы/ жедел	Орындалатын жұмыстардың сипаттамасы	Жұмыстарды жүргізу уақыты	МАЖ іске қосу күні мен уақыты	Орындаушы	Ескертпе
1	2	3	4	5	6	7	8	9

	Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидаларына 2-қосымша
	Нысан

Мониторингтің автоматтандырылған жүйесінің деректері бойынша белгіленген эмиссия нормативтерінің асып кетуі туралы хабарламалар

Көздің атауы және нөмірі	Нақтымәндер (бір жолғы, орташатәуліктік) текше метрге миллиграмм (мг/м3)	Шекті жол берілген шығарындылар (ШЖБШ), текше метрге миллиграмм (мг/м3) шекті рұқсат етілген концентрация (ШРК) нормативтері текше дециметрге миллиграмм (мг/дм3)	Норматив терден асып кетуі	Асып кету кезеңі (күні, уақыты)	Асып кетуді жою күні мен уақыты	Асып кету себептері	Асып кетуді жою жөніндегі іс-шаралар
1	2	3	4	5	6	7	8

Өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде қоршаған ортаға эмиссиялар мониторингінің автоматтандырылған жүйесін жүргізу қағидаларына 3-қосымша

Нысан

Атмосфералық ауаға ластаушы заттардың ығарындыларын өлшеуге негізделген нәтижелер

Ескерту. 3-қосымша алып тасталды - ҚР Экология және табиғи ресурстар министрінің 23.10.2024 № 251 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

On approval of the Rules for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control

Order of the Minister of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated June 22, 2021 No. 208. Registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan dated July 22, 2021 No. 23659.

Unofficial translation

In accordance with the third part of the paragraph 4 of Article 186 of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan, I hereby ORDER:

1. To approve the attached Rules for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control.

2. To recognize as invalid the order of the Minister of Energy of the Republic of Kazakhstan dated September 7, 2018 № 356 "On approval of the Rules for automated monitoring of emissions to the environment during industrial environmental control and the requirement for reporting on the results of industrial environmental control" (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts № 17543).

3. The Environmental Regulation and Control Committee of the Ministry of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan shall, in accordance with the procedure established by legislation shall:

1) ensure the state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) place of this order on the Internet resource of the Ministry of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

3) within ten working days after the state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, submit to the Department of Legal Service of the Ministry of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan of information on the implementation of measures provided for in paragraphs 1) and 2) of this paragraph.

4. Control over the execution of this order shall be entrusted to the supervising Vice-Minister of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan.

5. This order shall enter into force from the date of its first official publication and shall apply to legal relations arising from July 1, 2021.

Minister of Ecology, Geology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan

М. Mirzagaliyev

"AGREED"
Ministry of Trade and Integration
of the Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of Emergency Situations
of the Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of Digital Development,
Innovation and Aerospace
Industry of the Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of Energy
of the Republic of Kazakhstan

Approved by order of the Ministry of Ecology, Geology, and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated June 22, 2021 № 208

Rules for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control

Chapter 1. General provisions

1. These Rules for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with part three of paragraph 4 of Article 186 of the Environmental Code of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Code) and shall determine the procedure for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control.

2. The basic concepts and definitions shall be used in these Rules:

1) facility operator - an individual or legal entity whose property or other legal use shall be the facility that has a negative impact on the environment;

2) continuous measurements - round-the-clock measurements that allow breaks for repair work, elimination of defects, commissioning, verification, calibration works;

3) automated environmental emission monitoring system - automated industrial environmental monitoring system, monitoring the indicators of emissions into the environment on the main stationary sources of emissions, which ensures the transfer of data to the information system for monitoring emissions to the environment in real time in accordance with the rules for maintaining an automated system for monitoring emissions to the environment during industrial environmental control, approved by the authorized body in the field of environmental protection;

4) abnormal shutdown of the automated emission monitoring system - cases of shutdown due to malfunction, failures, failure and deviation in operation or violation of the integrity of the automated monitoring system as a whole or its components, or technological equipment where it is installed;

5) planned shutdown of the automated emission monitoring system - cases of shutdown of measuring instruments for maintenance in accordance with the technical documentation of the equipment and the maintenance plan or repair of the emission source on which the automated monitoring system is installed, shutdown of the technological process of enterprises.

Other concepts and definitions used in these Rules shall apply in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of environmental protection.

3. The implementation of these Rules in accordance with Article 184, paragraph 2, subparagraph 3) of the Code shall be carried out in the following cases:

1) when designing and operating automated monitoring systems for pollutant emissions into the atmosphere from the main organized stationary sources, for the main wastewater discharges into water bodies or on the terrain for objects of category I;

2) when introducing new sources of emissions falling under the criteria of these Rules, it is necessary to provide for the equipment of an automated monitoring system;

3) in case of initiative establishment of automated monitoring system by operators of facilities for production environmental monitoring.

4. For facilities commissioned before July 1, 2021, the requirement for the mandatory availability of an automated emission monitoring system shall be established from January 1, 2023.

5. When carrying out automated monitoring of emissions during industrial environmental control, measuring instruments with a valid certificate of approval of the type of measuring instruments are used and verified in accordance with Article 19, paragraph 1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On ensuring the uniformity of measurements."

6. The use of single copies of measuring instruments that have passed metrological certification, based on the results of their verification and (or) calibration, shall be carried out in accordance with Article 19, paragraph 1 of the Law of the Republic of Kazakhstan " On ensuring the uniformity of measurements."

7. The organization of the information system for monitoring emissions into the environment shall be carried out by the authorized body in the field of environmental protection. The information system for monitoring emissions to the environment shall be maintained by the subordinate organization of the authorized body in the field of environmental protection.

8. The automated emission monitoring system shall be designed for:

1) monitoring of emissions to the environment by quantity, quality of emissions and their amendments;

2) monitoring compliance with the standards of permissible emissions, discharges of pollutants and mass concentration of pollutants;

3) assessing the effectiveness of measures to reduce the hazardous impact of pollutants on the environment;

4) accounting of emissions, discharges of pollutants based on the results of continuous measurements, preparation of reports on industrial environmental control;

5) automated data collection from emission sources.

Chapter 2. Procedure for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control

9. The automated system for monitoring emissions into the environment within the framework of industrial environmental control shall be carried out by the facility operator by establishing measuring instruments that carry out continuous measurements of quantitative and qualitative indicators on organized emission sources, according to the project developed by the facility operator or a third-party organization.

10. The design of the automated emission monitoring system shall be part of the design documentation for construction and (or) operation or other design documents for obtaining environmental permits.

11. The automated emission monitoring system shall be installed on the main stationary organized emission sources that meet one of the following criteria:

1) gross emission of pollutants into the atmosphere of 500 or more tons per year from one stationary organized source;

2) for sources at stations operating on fuel, except for gas, with a total electric capacity of 50 MW or more, for boiler houses with a thermal capacity of 100 Gcal/h or more; for sources of power producing organizations operating on gas, with a total electric capacity of 500 MW or more, for boiler houses with a thermal capacity of 1200 Gcal/h or more.

12. Pollutants subject to continuous monitoring of emissions provided that the established standard shall be:

1) nitrogen oxides (oxide and nitrogen dioxide);

2) carbon oxide;

3) sulfur dioxide;

4) dust (soot, suspended particles, RM-2.5, RM-10);

5) hydrogen sulfide;

6) marker substances of the production process.

13. The information obtained using the automated emission monitoring system shall include:

1) concentrations of pollutants averaged over twenty minutes in milligram/cubic meter (mg/m3);

2) oxygen concentration and/or excess air ratio (%, a);

3) emissions of pollutants averaged over twenty minutes, gram/second (g/s);

4) temperature of exhaust gases (0С);

5) overpressure (underpressure) in kilopascal (kPa);

6) humidity,% (or concentration of water vapors, mg/m3);

7) exhaust gas flow rate, meter per second (m/s) and/or volume of gas-air mixture in normal cubic meter (nm3/s);

8) the current time value (hours, minutes, seconds, day, month, year).

14. Flare emissions shall be monitored by monitoring the flow rate, density and composition of the gas sent to the flare. The following parameters shall be defined for monitoring emissions from flares:

1) volumetric gas flow rate (m3/h or m3/s);

2) gas density (kg/m3);

3) composition (in mole%) according to the analyzer of the following gases (in case of emissions in the amount of more than 10 tons per year): hydrogen sulfide (H2S), carbon oxide-sulfide (COS), carbon sulfide (carbon disulfide - CS2) and mercaptans.

15. The automated emission monitoring system shall provide measurement of emission indicators of pollutants regulated in accordance with the draft emission standard, continuous data transmission to recording equipment, and meets the requirements of GOST 17.2.4.06-90 "Methods for determining the speed and flow rate of gas-dust streams leaving stationary pollution sources"; GOST 17.2.4.07 "Methods for determining the pressure and temperature of gas-dust streams leaving stationary pollution sources," GOST 17.2.4.08 "Methods for determining the humidity of gas-dust streams leaving stationary pollution sources."

16. When choosing the layout and installation of control points of the automated monitoring system and types of measuring instruments, design solutions are made taking into account the conditions of equipment layout, type of process equipment, its design features, process parameters, safety requirements, and ease of maintenance.

17. Wastewater discharges diverted from a category I facility to a surface water body or to the terrain (with the exception of ponds of evaporators and accumulators) are subject to equipment with an automated monitoring system according to the following parameters:

1) temperature (С0);

2) flowmeter (m3/h);

3) hydrogen index (pH);

4) electrical conductivity (mC -mixrosimens);

5) turbidity (EMF units of turbidity by formazine per liter).

Footnote. Paragraph 17 as amended by the Order of the Minister of Ecology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated 08.06.2023 № 185 (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

18. The location of the automated emission monitoring system shall provide measurement of the indicators on the basis of which the system determines the quantitative and qualitative indicators of pollutants, normalized in accordance with the project emission standards, and continuous data transfer to the recording equipment.

19. Information on sources subject to continuous monitoring through an automated emission monitoring system shall be provided in the industrial environmental control program, which is part of the environmental permit, as well as the program to improve environmental efficiency.

20. The facility operator shall ensure continuous transmission of reliable information on actual pollutant emissions to the information system for monitoring emissions to the environment averaged for every 20 minutes.

21. The reasons for disconnecting the automated monitoring system shall be the planned and abnormal disconnection of the automated monitoring system.

22. It shall not be allowed to stop the automated emission monitoring system in order to influence the results of measurements and changes in equipment readings.

23. In case of shutdown of measuring instruments or shutdown of the main process equipment, the operator shall ensure preservation of measurement results and accounting of indicators, with registration of time and date of shutdown and resumption of measuring instrument operation.

24. In case of planned shutdown of the automated emission monitoring system, the facility operator shall notify the territorial authorized body in writing no later than thirty (30) calendar days before the date of planned shutdown, in case of abnormal shutdown within two hours according to the form specified in Annex 1 hereto (in case of discharges where collection is carried out intermittently, a discharge schedule is provided).

25. During the scheduled shutdown of the automated monitoring system, the facility operator shall ensure the transition to weekly instrumental control (if it is impossible to use the calculation method), during the abnormal shutdown it shall provide daily instrumental control in the enterprise impact area (or data from automated posts).

26. The basis for conducting preventive control with a visit to the subject (object) of verification based on the results of data from the automated system for monitoring emissions to the environment shall be the excess of 150% and more than percent of the averaged indicators of mass concentrations per calendar day in accordance with Article 174, paragraph 3 of the Code.

27. Notifications on exceeding the established emission standards according to the data of the automated monitoring system, on volley emissions, including information for possible reasons, on malfunctions in the operation of the equipment, indicating the period, are submitted by the facility operators monthly with an explanation to the territorial authorized body in the field of environmental protection in accordance with Annex 2 to these Rules.

28. Automated monitoring system software shall include:

1) software of a legal entity carrying out economic and other activities at a facility of category I, stationary sources of which shall be equipped with an automated emission monitoring system, as well as technical means for recording and transmitting information;

2) software and hardware of third-party organizations providing data transfer services to the information system of the authorized body in the field of environmental protection.

29. Automated monitoring system software shall provide:

1) reception of information received from the automated emission monitoring system;

2) transmission of information on the results of measurements of emissions (concentrations) of pollutants in accordance with Annex 3 to these Rules, averaged for every 20 minutes. The transfer is carried out using a SOAP service signed with an electronic digital signature of a legal entity, or through a REST service using the JSON format.

3) storing the transmitted information with registration of the time and date of shutdown and resumption of operation of automatic measuring instruments in case of their shutdown;

4) identification of production facilities and each specific source of pollutant emissions and pollutant discharges into the information system of the authorized body;

5) reliability of information reception and transmission, prevention of its distortion.

Footnote. Paragraph 29 as amended by the Order of the Minister of Ecology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated 08.06.2023 № 185 (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

30. The software provided for in paragraph 28 of the Rules hereof shall:

1) conducting tests for compliance with information security requirements in accordance with Article 49, paragraph 2, subparagraph 6) of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Informatization";

2) transfer of data to the information system for monitoring emissions to the environment through the integration of information systems, in accordance with Article 44, paragraph 1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Informatization";

3) storing the results of measurement and recording of information with registration of the time and date of shutdown and resumption of the automated monitoring system;

4) calculation of checksum of automated monitoring system software;

5) storage of information received from the automated monitoring system for at least five years;

6) comparison of the checksum of the software of the automated monitoring system with the checksum of the permissible for this system.

	Annex 1 to Rules for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control
	Form

Notification of periods of shutdown of the automated monitoring system at the emission source

Name of the enterprise (organization) _____________________

Production area, source name __________

Name, type of measuring complex	Date and time of shutdown of the automated monitoring system (hereinafter referred to as the АMS)	Cause of AMS shutdown (scheduled/abnormal repairs/verification, etc.)	Repair type: planned/operational	Description of works performed	Work time	Date and time of AMS launch	Performer	Note
1	2	3	4	5	6	7	8	9

	Annex 2 to Rules for maintaining an automated system for monitoring emissions into the environment during industrial environmental control
	Form

Notifications of exceeding the established emission standards according to the data of the automated monitoring system

Source name and number	Actual values (one-time, daily average) milligram per cubic meter (mg/m3)	Standards of maximum permissible emissions (MPE) of milligrams per cubic meter (mg/m3), Maximum permissible concentration (MPC) of milligrams per decimeter cubic meter (mg/dm3)	Exceeding standards	Period (date, time) of excess	Date and time of elimination of excess	Reasons for exceeding	Measures to eliminate excesses
1	2	3	4	5	6	7	8

	Appendix 3
	to the Rules for Maintaining
	an automated system
	for monitoring emissions
	into the environment during
	industrial environmental control

Footnote. The Rules are supplemented by Appendix 3 in accordance with the Order of the Minister of Ecology and Natural Resources of the Republic of Kazakhstan dated 08.06.2023 № 185 (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

Form

Results based on measurements of emissions of pollutants into the atmospheric air

The source of the emission		Current time value		Name of pollutants	The established standard for NDV, EIA		The actual result		Oxygen concentration or	Exhaust gas temperature	Overpressure (vacuum)	Humidity	Concentration of water vapor	Exhaust gas flow rate	Volumetric flow rate of the gas-air mixture
name	Number	Day, month, year	Hours, minutes, seconds						Excess air ratio
					mg/m3	g/s	mg/m3	g/s	%	0С	kPa	%	mg/m3	m/s	nm3/s
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16

Results of emission monitoring at flare installations

The source of the emission		Current time value		Name of pollutants	Volumetric gas consumption	density	gas composition
Name	Number	Day, month, year	Hours, minutes, seconds
					m3/h, m3/s	kg/m3	in moles %
1	2	3	4	5	6	8	9

Results based on wastewater measurements

Name of the affected object, coordinates	Coordinates of the wastewater discharge site (outlet number)	Current time value		Name of indicators	Standards/ background indicators	The actual result
		Day, month, year	Hours, minutes, seconds
1	2	3	4	5	6	7