ИПС "Әділет"

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 4-т. қараңыз.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 100) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Өнеркәсіптік қауіпсіздік комитеті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Заң департаментіне ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрі	Ю. Ильин
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі
"КЕЛІСІЛДІ" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі

Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрі
2021 жылғы 29 қыркүйектегі
№ 482 бұйрығымен
бекітілген

Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2020 жылғы 23 қазандағы № 701 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі туралы ереженің 16-тармағының 100) тармақшасына сәйкес әзірленді және жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

2. Осы Қағидалар мынадай аспалы жүк арқан жолдарға және олармен бірге пайдаланатын жабдыққа қолданылады:

бірарқанды аспалы жүк арқан жолдары;

станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамы бар бірарқанды айналма жүк аспалы арқан жолдары;

станцияларда ағытылмайтын жылжымалы құрамы бар бірарқанды айналма жүк аспалы арқан жолдары;

станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамы бар қосарқанды айналма жүк аспалы арқан жолдары;

жылжымалы құрамның реверсивті (маятникті) қозғалысы бар қосарқанды жүк аспалы арқан жолдары.

3. Осы Қағидаларда мынадай негізгі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) ажыратқыш – вагонеткаларды тартқыш арқанынан ажырататын құрылғы;

2) арба – оны тасымалдаушы арқанмен жылжытуға арналған вагонетканың элементі;

3) арқанжолдың жетегі – тартым арқанына (тасымалдау-тарту) қосылған жылжымалы құрамды қозғалысқа келтіруге немесе тежеуге арналған құрылғы;

4) бірарқанды жүк аспалы арқан жолы – тасымалдау-тарту арқанына бекітілген жылжымалы құрамның реверсивті (маятникті) қозғалысы бар жүк аспалы арқан жолы;

5) вагонетка – жүктерді тасымалдауға арналған жылжымалы құрам түрі;

6) жылжымалы құрамның реверсивті (маятникті) қозғалысы бар қосарқанды жүк аспалы арқан жолы – жылжымалы құрам тартқыш арқан арқылы қозғалатын арқан бойынша жылжымалы құрамның реверсивті (маятникті) қозғалысы бар жүк аспалы арқан жолы;

7) керу құрылғысы – арқан жолдың тасымалдаушы, тартушы (тасымалдаушы-тартқыш) арқандарының керілуін жасауға арналған құрылғы;

8) қосқыш – вагонеткалардың тартым арқанына жалғанатын (қысқыш құрылғының көмегімен) құрылғы;

9) құлып – шанақты тиеу және тасымалдау үшін қажетті қалыпта бекітетін вагонетканың элементі;

10) сақтандыру тежегіші – ақаулықтар немесе қауіп туындаған жағдайда қозғалатын массаларды тежеуге арналған арқан жол жетегінің элементі;

11) станция – арқан жолының трассасындағы құрылғыда орнатылған жабдықтары бар құрылыс, оның ішінде тартқыш арқанға жалғанған немесе одан ажыратылған вагонеткалар рельс бойынша жылжиды;

12) станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамы бар бірарқанды айналма жүк аспалы арқан жолы – арқанға бекітілген, оған бекітілген жылжымалы құрамды арқаннан бекеттерде ағытылатын жылжымалы құраммен жылжытуға арналған үздіксіз айналма қозғалысы бар аспалы жүк арқан жолы;

13) станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамы бар қосарқанды айналма жүк аспалы арқан жолы – станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамның тасымалдағыш арқан немесе рельс жолы бойынша жылжымалы құрамның қозғалуына арналған арқан арқылы көтергіш арқан немесе қатты рельс бойынша ағытылатын үздіксіз айналма қозғалысы бар аспалы жүк жолы;

14) станцияларда ағытылмайтын жылжымалы құрамы бар бірарқанды айналма жүк аспалы арқан жолы – тасымалдау-тарту арқанына бекітілген жылжымалы құрамның үздіксіз айналма қозғалысы бар жүк аспалы арқан жолы;

15) тартқыш арқан – арқан жолының жылжымалы құрамы қозғалысқа келтірілетін арқан;

16) тасымалдаушы арқан – арқан жолдың жылжымалы құрамы қозғалатын арқан.

4. Осы Қағидалар тасымалданатын, арнайы және жерасты жүк аспалы арқан жолдарына қолданылмайды.

2-тарау. Жүк аспалы арқан жолдарының құрылымы мен орнатылуы

5. Жүк аспалы арқан жолдарын орнату осы Қағидалардың, металл конструкцияларды және көтергіш көлік жабдықтарын монтаждау үшін ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттар және сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы мемлекеттік нормативтер талаптарын ескере отырып, жобалау құжаттамасы бойынша орындалады.

Жүк аспалы арқан жолдарын дайындау кезінде жобалау құжаттамасынан ауытқулар жобалаушымен келісіледі.

6. Жылжымалы құрам қозғалатын тасымалдаушы арқандардың керу учаскесінің ұзындығы шкивтерде және тіректе немесе станцияда бекітілген қатаң немесе тербелмелі құрылғыларда тіреуіш арқан қолдауды немесе ауытқуды қамтамасыз ететін тіреуіш арқандардың кез келгенінің керілуінің ұлғаюы немесе азаюы есептік арқанның 30 пайызынан (бұдан әрі – %) аспайтын шарттарға сәйкес келеді.

7. Желідегі вагонеткалардың қозғалыс жылдамдығы мынадай түрде қабылданады:

станцияларда ағытылмайтын жылжымалы құрамы бар бірарқанды айналма жүк аспалы арқан жолдары үшін – секундына 3 метрден (бұдан әрі – м/с) артық емес;

станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамы бар бірарқанды айналма жүк аспалы арқан жолдары үшін – 6 м/с артық емес;

станцияларда ағытылатын жылжымалы құрамы бар қосарқанды айналма жүк аспалы арқан жолдары үшін – 6 м/с артық емес.

Жылжымалы құрамды тиеуге және түсіруге немесе оны басқа жетекті учаскеге ауыстыруға арналған құрылыстарда осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген тартымдық (тасымалдау-тартымдық) арқаннан ажыратылған вагонетка қатты рельс бойынша мәжбүрлі түрде өтетін көлденең айналма шкивтер болған кезде вагонеткалардың қозғалыс жылдамдығы тиелгендер үшін – 1,6 м/с және бос жүргендер үшін – 2 м/с құрайды, ал көтергіш арқандарда желілік муфталар немесе сақтандырғыш бандаждар болған кезде вагонеткалардың қозғалыс жылдамдығы 3,5 м/с құрайды;

жылжымалы құрамның реверсивті (маятникті) қозғалысы бар бірарқанды жүк аспалы арқан жолдары – 8 м/с;

жылжымалы құрамның реверсивті (маятникті) қозғалысы бар қосарқанды жүк аспалы арқан жолдары – 12 м/с.

8. Жүк аспалы арқан жолдарының станциялары мен құрылыстарында вагонетка габариті мен құрылыс конструкциялары арасындағы саңылау көлденең және бойлық тербелісті және оның шанағының толық айналу шеңберін ескере отырып, кемінде:

станцияның еденіне дейін немесе бункердің үстіндегі торда жатқан жүктің жоғарғы жағына дейін – 0,1 метр (бұдан әрі – м);

бағаналардың шығыңқы бөліктеріне дейін – 0,2 м;

сақтандыру көпірінің төсеміне дейін – 0,3 м;

сақтандыру торына дейін – 0,5 м;

адамдар болуы мүмкін жерлердегі қабырғаларға дейін – 0,6 м қабылданады.

9. Онда жабдығы бар соңғы желілік станциялардың арасында жүк аспалы арқан жолдардың тіректері орналасқан жергілікті жердің учаскесінде вагонетканың төменгі нүктесінен тігінен бойлық тербелісті, сондай-ақ арқан немесе сақтандырғыш құрылғыны ескере отырып қашықтық қабылданады:

ғимараттар мен құрылыстардың үстінде – кемінде 2 м;

құрылыс салынбаған аумақтардың үстінде – кемінде 2,5 м;

ауылдардың, өнеркәсіптік кәсіпорындардың, құрылыс алаңдарының, егістік алқаптардың үстінен – кемінде 5 м.

Бұл учаскелер қоршалған жағдайда жер деңгейіне дейін аз, бірақ кемінде 0,3 м қашықтыққа жол беріледі.

10. Жүк аспалы арқан жолдарының төменгі габариттерін айқындау кезінде бойлық тербелісті, тасымалдау немесе тарту арқандарының ең жоғары салбырауын, ал сақтандыру желілері үшін – вагонетка немесе жүк құлаған кезде олардың барынша салбырауынан ескере отырып, төңкерілген шанағы бар вагонетканың өту шарттары ескеріледі.

11. Арқан мен вагонеткалардың көлденең тербелісін ескере отырып, вагонетканың және құрылыстардың немесе табиғи кедергілердің арасындағы бос бүйірлік кеңістік кемінде 1 м, ал адамдар өтуі мүмкін жерлерде кемінде 2 м қабылданады.

Бұл ретте вагонетка өсінің тіктен ауытқу бұрышының тангенсі 20 %-дан артық емес.

12. Жүк аспалы арқан жолдар, сондай-ақ керме және зәкірлі станциялар трассасы бойынша жобалық биіктіктегі трассада арқандарды ұстап тұруға арналған аспалы жүк арқан жолдар жабдықтарының бөліктерін орналастыру мыналарды ескере отырып орындалады:

осы Қағидалардың 8 және 9-тармақтарының талаптарына сәйкес қашықтық пен габариттерді сақтау;

тасымалдаушы арқаннан тіректерге біркелкі жүктемені қамтамасыз ету;

арқанның тіректердің табандықтарына сенімді жанасуын қамтамасыз ететін тіректердегі тасымалдау арқандардың иілу бұрыштарын сақтау;

тіректерге бір мезгілде жақындаумен қамтамасыз етілетін жүктеудің біркелкілігі желідегі вагонеткалардың жалпы санының 25 %-нан аспайды.

13. Жолдың екі тармағы арасындағы қашықтық қарсы вагонеткалар арасындағы саңылау аспалы жүк арқан жолдарын пайдалану үшін рұқсат етілетін желдің әсерінен вагонеткалары бар арқандарды жолтабан ішіне көлденең шайқау кезінде кемінде 0,5 м құрайтын жағдайды ескере отырып қабылданады.

14. Сақтандыру құрылғылары жоқ жерлерде арқан жолдың осі бойынша ғимараттардан, құрылыстардан, өсімдіктерден және басқа да кедергілерден бос жолақтың болуы қамтамасыз етіледі. Мұндай жолақтың арқан жолдың осінен әрбір жағына қарай ең аз ені мынадай формула бойынша айқындалатын параметрлер бойынша қабылданады:

А: 2 + 2 метр,

мұнда А – метрмен өлшенетін арқан жолтабанының ені (салмақ түсіруші (салмақ түсіруші) арқандар арасындағы қашықтық).

15. Вагонеткалар тарту арқанынан ажыратылған станция учаскелерінде вагонеткалардың салмағынан түсетін жүктеме вагонеткалардың бір-біріне жақын орналасу жағдайларынан қабылданады.

16. Тарту арқанынан, вагонеткалардан және басқа да жабдықтардан жүктемені тікелей қабылдайтын конструкциялардың элементтері осы Қағидаларға 1-қосымшада келтірілген серпімділік коэффициенттерімен есептеледі.

17. Жүк аспалы арқан жолдарының станциялары мен құрылыстарының беріктігі және орнықтылығы жүктемелердің мынадай жоғарылататын коэффициенттерін ескере отырып есептеледі:

жүк көтергіш арқандардың кернеуінен түсетін жүктемелер үшін – 1,2.

Бұл ретте бос арқанына арналған салмақ түсетін арқаннан консольдық жүктемесі бар конструкциялар үшін жүктемелер бойынша сенімділік коэффициентін арқанның ең аз тартылуы кезінде 1-ге тең қабылдауға жол беріледі;

тарту арқанының керілуінен түсетін жүктемелер үшін – 1,4;

желілік және есептеу арқандарының керілуінен түсетін жүктемелер үшін – 1,2;

тіреуіш арқылы вагонетканың өтуі кезінде қарсылықтың динамикалық көлденең жүктемесі үшін – 1;

шанақтағы жүктің салмағын қоса алғанда, вагонеткалардың салмағынан түсетін жүктемелер үшін вагонеткалар – 1,2;

жабдықтың салмағынан түсетін жүктемелер үшін – 1,1;

аяқ киім бойынша арқандардың үйкелісінен түсетін жүктемелер үшін – 1,3.

Еңісі 10 %-дан жоғары адамдар өтетін жерлердегі едендер қабырғалы немесе сатылы болуы тиіс.

18. Жүк аспалы арқан жолдарының жетектері үй-жайларда орналастырылады. Бұл ретте монтаждау және жөндеу жұмыстарын жүзеге асыру мүмкіндігі және басқару шкафтары орнатылған үй-жайлардағы температураның дайындаушы зауыт құжаттамасында көрсетілген параметрлерге сәйкестігі қамтамасыз етіледі.

19. Станцияларда вагонеткаларды тиеу мен түсіруді, вагонеткаларды станциялық жолдар бойынша жылжытуды, түсіргеннен кейін шанақты бастапқы қалпына қайтаруды механикаландыру, сондай-ақ вагонеткаларды желіге автоматты түрде шығаруға арналған құрылғы көзделеді.

20. Станцияларда, вагонеткалар тарту арқанынан ағытылатын жерлерде ақаулы вагонеткаларды бұру үшін тұйық рельс жолдары көзделеді. Жүк аспалы арқан жолдарының станцияларында жиынтық ұзындығы бүкіл жетекті учаскенің вагонеткаларын орналастыруға мүмкіндік беретін қосалқы жолдар орналастырылады.

21. Станциялар мен тіректердің конструкцияларында монтаждау және жөндеу жұмыстары кезінде арқандар мен жабдықтарды көтеру кезінде оларды пайдалануға арналған құрылғылар (монтаждық жебелер, қапсырмалар) көзделеді.

Қарсы салмақ орнатылған станциялар осы қарсы салмақты көтеруге арналған құрылғылармен жабдықталады.

22. Желілік станцияларды қоспағанда, барлық станциялар арқандарды кезең-кезеңмен ауыстыруға және тартқыш арқанға қосылмаған немесе ажыратқышта тұрып қалған вагонеткаларды станцияға енгізуге арналған электр шығырларымен жабдықталады.

Көкжиекке 10 %-дан астам еңісі бар галереялар мен станциялардың рельс жолдары вагонеткалардың көтеруге қозғалысы кезінде олардың кері жүруіне кедергі болатын құрылғылармен(ұстағыштармен) жабдықталады.

23. Жүк аспалы арқан жолдардың станциялары мен желілік құрылыстарына қызмет көрсету үшін көліктің келу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

24. Тіректер тартқыш арқанның ұстап тұратын роликтерге түсуін қамтамасыз ететін сақтандыру доғаларымен жабдықталады. Станцияға жапсарлас ұшып өтудегі салмақ түсетін арқандардың бойлық еңісі ұшып өтудегі вагонеткалардың кез келген жағдайы кезінде станцияның кіру фермаларында орнатылған ауытқу табандықтарын тарту арқанымен жанасу мүмкіндігін болдырмайды.

25. Жүк аспалы арқан жолдардың тіректері мен станциялары оларға көтерілу үшін сатылармен жабдықталады.

26. Биіктігі 30 м-ге дейінгі тіректердің тік сатылары және биіктігі 5 м-ден асатын желілік станциялар 3 м биіктіктен бастап доғалар түріндегі қоршаулармен жабдықталады. Доғалар бір-бірінен 800 миллиметрден (бұдан әрі – мм) аспайтын қашықтықта орналасады және өзара кемінде үш бойлық жолақпен жалғанады. Биіктігі 30 м-ден асатын сатылар әрбір 6-12 м сайын алаңдары бар марш түрінде орындалады.

27. Қызметкерлердің тіректерге қол жеткізуі үшін өзге шешімдерді қызметкерлерді көтеру кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету шартымен пайдаланушы ұйым әзірлейді және өкіммен (бұйрықпен) бекітіледі.

28. Жүк аспалы арқан жолдарының механизмдеріне қол жеткізу үшін оларға қызмет көрсету кезінде қауіпсіз кіру жолдары қамтамасыз етіледі.

29. Жабдыққа қызмет көрсететін адамдар үшін өту жолдарының ені – кемінде 0,8 м.

30. Ашық станциялар периметрі бойынша қоршалады, ал вагонеткалардың кіру және шығу орындарында станция еденінің деңгейі жер деңгейінен 0,5 м артық асқан кезде ені кемінде 1 м торлар орнатылады.

31. Жабдықтың қозғалмалы бөліктері (вагонеткаларды қоспағанда), сондай-ақ еденнен 2,5 м кем биіктікте орналасқан станциялар мен машина бөлімшелеріндегі арқандар қоршалады.

32. 2 м астам биіктікте орналасқан жабдыққа қызмет көрсетуге арналған алаңдар (стационарлық немесе жылжымалы) биіктігі кемінде 1 м қоршаумен және төменгі жағынан кемінде 0,15 м биіктікке тұтас тігумен жабдықталады.

Алаңдардың, көпірлердің, сондай-ақ сатылардың үстіңгі беті олардан сырғуды болдырмайды.

33. Тірек элементтерінде судың жиналуына жол берілмейді.

34. Барлық тіректер нөмірленеді.

35. Жүк аспалы арқан жолдарының қауіптілік түрлері туралы ескерту жазбалармен және белгілермен жабдықталады.

36. Жүк аспалы арқан жолдардың станциялары мен тіректері найзағайдан қорғаумен жабдықталады.

37. Жүк аспалы арқан жолдардың барлық арқандары мен металл конструкциялары жерге тұйықталады.

38. Жүк аспалы арқан жолдары тәуліктің қараңғы уақытында жұмыс істеген кезде вагондар кіретін және шығатын станциялар мен учаскелер жарықпен жабдықталады.

39. Машина бөлімінде авариялық жарықтандыру орнатылады.

40. Жүк аспалы арқан жолдар жұмыскерлерге алдағы уақытта жолды жұмысқа қосу туралы құлақтандыратын ескерту сигнализациясымен және авария туындаған кезде іске қосылатын және жұмыс режимі бұзылған жерді көрсететін авариялық сигнализациямен жабдықталады.

41. "Авариялық тоқта" түймелері барлық станцияларда, жетектер үй-жайларында, вагонеткалардың қосқыштары мен ажыратқыштарының жанында, сондай-ақ оларды тиеу және түсіру орындарында орнатылады.

Авариялық сигнал беру "Авариялық тоқта" барлық түймелерінен, шеткі ажыратқыштардан және жел жылдамдығының көрсеткішінен басқару пультіне шығарылады.

42. Станциялар арасында, сондай-ақ басқару пульті мен станциялар арасында пайдаланушы ұйымның телефон желісіне қосылған телефон байланысы көзделеді. Тұрақты қызмет көрсетілетін станциялар дауыс зорайтқыш байланыспен жабдықталады.

43. Жүк аспалы жолдарында олардың сапасын растайтын дайындаушының сертификаты бар болат арқандар қолданылады.

44. Көтергіш арқандар ретінде жабық конструкциядағы спиральды арқандар қолданылады.

45. Тарту және салмақ түсірмейтін тарту арқандары ретінде органикалық өзекшесі бар қос ширатылған иірімді арқандар қолданылады.

46. Көтергіш арқандар үшін керме арқандар ретінде органикалық өзекшесі бар үш еселі иірімді арқандар қолданылады.

47. Тартым арқандары үшін керме арқандар ретінде органикалық өзекшесі бар қос немесе үш еселік ширатылған арқандар қолданылады.

48. Желілік және есептеу арқандары ретінде металл өзекшесі бар спиральды, спиральды жабық немесе қос орамды арқандар қолданылады.

49. Арқандар беріктік қорының коэффициентімен (арқанның жарылу күшінің жалпы ең үлкен керіліске қатынасы) кем емес қолданылады:

салмақ түсетін арқан – 2,8;

тартқыш арқан – 4;

тасымалдаушы-тартқыш арқан – 4,5;

тасымалдаушы арқандарға арналған керме арқан – 3,5;

тарту арқандарына арналған керме арқан – 4;

статикалық жүктеме кезінде желілік арқан – 2,5;

сигналдық арқан – 2,5.

50. Жаңа арқандардың қосылыстарының саны ең аз болып көзделеді және өндіруші зауыттар шығаратын арқандардың шекті ұзындығымен анықталады.

Көтергіш арқанның ұштары муфталармен, зәкір барабандарымен және қысқыштармен, көпбұрандалы қысқыштар орнатумен жабылады.

Тарту (тасымалдау-тарту) арқанының ұштары - өрмелеу әдісімен.

Шеткі, желілік және өрім арқандар муфталармен немесе көп бұрандалы қысқыштармен немесе қысқыштары бар коуштармен жабылады.

51. Тасымалдау немесе тарту арқандарын ішінара ауыстыру кезінде пайдалану кезінде арқанның ұзындығының 1 километріне 5-тен аспайтын қосуға жол беріледі.

Тарту (тасымалдау-тарту) арқанының өрімінің ұзындығы арқанның кемінде 1300 диаметрін, ал өрім ұштарының арасындағы қашықтық арқанның кемінде 3000 диаметрін құрайды.

52. Тасымалдаушы арқанмен кері арқан өтпелі муфтамен жалғанады, ал қарама - қарсы салмаққа шеткі муфтамен немесе көп бұрандалы қысқыштармен бекітіледі.

53. Тасымалдаушы арқанның кернеуі қарсы салмақ немесе арқанның екі ұшын зәкірлеу арқылы жасалады. Арқанның екі ұшын кемінде алты айда бір рет зәкірлеу кезінде оның керілу шамасын бақылау және түзету жүргізіледі. Тасымалдаушы арқанның ең аз кернеуі мен жүк тиелген вагонетканың салмағы арасындағы қатынас 8-ден кем емес.

54. Тасымалдаушы арқан зәкірлі барабанның көмегімен бекіту кезінде барабандағы арқан орамдарының саны бір қабатта кемінде үш, ал барабаннан түсетін арқанның ұшындағы қысқыштар кемінде екі болады.

55. Жүк айналма аспалы арқан жолдарының тартқыш (тасымалдау-тарту) арқандары керу құрылғысымен жабдықталады. Тартқыш арқанының ең аз керілуіне 600q кем жол берілмейді, мұндағы q – тартқыш арқанының бір метрге Ньютондағы сызықтық салмағы. Жүктің жиынтық салмағының бірарқанды аспалы жүк арқан жолдарында тасымалдау-тарту арқанының ең аз осьтік керілуіне қатынасы 1:10-нан асады.

56. Муфталарда тасымалдау арқандарын бекіту арқандарды дайындаушы зауыттардың ұсыныстарына сәйкес жүзеге асырылады.

57. Вагонеткалардың арбалары доңғалақтарының саны әрбір доңғалақтан туындайтын (тартқыш арқан жағынан вагонетканың арбасына әсер ететін күштердің құрауышы үшін рұқсат берілген жағдайда) осы арқанға перпендикуляр қысымның құрауышына алып жүретін арқанның ең аз тартылуының қатынасы кемінде 50-і құрайтындай шартты қанағаттандырады.

58. Жүк аспалы арқан жолдардың болат арқандарын іріктелуін қабылданған арқан әр нақты конструкциясы үшін ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарға сәйкес үзілулер саны және ақаулардың болуы бойынша жүргізеді.

59. Болат арқанмен иілетін шкивтің, роликтің немесе барабанның диаметрі мынадай формула бойынша айқындалатын параметрлерге сәйкес келеді:

D/d ≥ e,

мұндағы D – иілетін шкивтің, роликтің немесе барабанның диаметрі;

d – арқанның диаметрі;

e – мәні осы Қағидаларға 2-қосымшада келтірілген арқан мен шкивтің мақсатына байланысты коэффициент.

60. Тасымалдағыш арқанның табандықтары арқанның осіне қатысты олардың жағдайын реттеуге мүмкіндік беретін жүйенің көмегімен тірекке бекітіледі.

Тасымалдағыш арқанның табандығындағы науаның радиусы арқанның радиусынан 10 % артық болып қабылданады.

Табандықтардың ең аз радиусы арқанның 150 диаметріне тең болып қабылданады және вагонетка арбасының ортаға тартқыш үдеуіне шаршы секундына 2,5 метрден (бұдан әрі – м/с²) артық әкелмейді.

61. Бірарқанды жүк аспалы арқан жолдардың тіректеріндегі роликті теңгергіштер кемінде екі роликтен тұрады. Жалғыз роликтер жетек немесе кері шкивке кіретін арқандарды бағыттау үшін ғана пайдаланылады.

62. Бірарқанды жүк аспалы арқан жолдардың әрбір қолдаушы ролигіне арқан жағынан ең аз күш 500 Ньютоннан (бұдан әрі – Н) кем емес болып қабылданады. Арқанның керілуінің 40 %-ға артуы арқанның ажырауына және оның тіректегі роликпен байланысының жоғалуына әкеп соқпайды, оның ең жоғары нүктесі оған көршілес екі тіректі қосатын хордадан төмен орналасқан.

63. Ұстап тұратын роликтер тасымалдау-тарту арқандары мен тарту арқандарының 10 %-дан артық ауытқуын тудырмайды.

64. Сызықтық роликтердің диаметрі оны ауытқу бұрышымен, арқанның диаметрімен және арқанның кернеуімен байланыстыратын келесі формула бойынша тексерілетін шарттарға сәйкес келеді:

(S × tgf) / (d × D) ≈ 50 ÷ 80 Н/см2,

онда:

D – сызықтық роликтердің диаметрі сантиметрмен, кемінде 10d;

f – ауытқу бұрышы, градус;

d – арқанның диаметрі, сантиметр;

S – арқан керілуі, Ньютон.

65. Жетекпен тарту (тасымалдау-тарту) арқанының номиналды және төмендетілген (тексеру)жылдамдығы қамтамасыз етіледі.

66. Жүк аспалы арқан жолдарының жетегін іске қосу басқару пультінен жүзеге асырылады.

67. Жүк аспалы арқан жолдардың жетегін тоқтату мүмкіндігі басқару пультінен, әрбір станцияда орнатылған "ТОҚТА" батырмаларынан және "Авариялық тоқта" авариялық ажыратқыштарынан жүзеге асырылады. Егер жүк аспалы арқан жол үшін бірнеше жетекті учаскелер көзделсе, олардың жетектері қашықтықтан басқару режимінде үйлестіріледі.

68. Тарту арқанының жетек шкивімен ілінісу қорының коэффициенті кемінде 1,1 болып қабылданады.

69. Жетектер арқан жолдың 1 м/с аспайтын жылдамдықпен жұмыс істеу мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

70. Жетектер жұмыс тежегіштерімен жабдықталады.

71. Тартқыштың немесе тасымалдау-тарту арқанының өздігінен қозғалуы мүмкін жүк аспалы арқан жолдарының арқан жүргізу шкиві бар жетектері білікте немесе шкивтің жиегінде қосымша сақтандырғыш тежегіштермен жабдықталады.

72. Әрбір тежегіштің тежеу моменті жолды жүктеудің неғұрлым ауыр жағдайларында статикалық моменттің 1,25 шамасынан кем болмайды.

73. Жүк аспалы арқан жолдарда электр энергиясы ажыратылған кезде жұмыс және сақтандырғыш тежегіштердің автоматты іске қосылуы қамтамасыз етіледі.

74. Тежеу режимінде жұмыс істеуге арналған жетектер жылдамдықты бақылауға және есептік жылдамдық 20 %-ға артқан кезде жүк аспалы арқан жолдардың автоматты тоқтауын қамтамасыз етуге арналған құрылғылармен жабдықталады.

75. Жылжымалы құрамның маятникті қозғалысы бар жүк аспалы жолдарында вагонеткның соңғы жағдайын автоматты түрде бақылау көзделеді.

76. Жылжымалы құрамның маятниктік қозғалысы бар жүк аспалы арқан жолдарының жетегі вагонеткалардың жылдамдығын реттеу және бақылау жүйесін станцияға жақындаған кезде оның төмендеуін ескере отырып көздейді.

77. Жылжымалы құрамның маятниктік қозғалысы бар жүк аспалы арқан жолдары жылдамдықты бақылау жүйесінде ақаулық туындаған кезде автоматты түрде тоқтатуды қамтамасыз етеді.

78. Қысқыштардың арқан диаметрінің ықтимал азаюын ескере отырып, кемінде 1,5 сенімділік қоры болады.

79. Ағытылған жылжымалы құрамы бар жүк аспалы арқан жолдар үшін жобалық сипаттамадан ауытқумен арқанға бекітілген вагонеткалардың желісіне шығу және станциядан кетудің алдын алу бойынша шаралар көзделеді.

80. Темір және автомобиль жолдарының, ғимараттар мен құрылыстардың, жаяу жүргіншілер аймақтарының үстінен жүк аспалы арқан жолдардың өту аймақтары желілер немесе көпірлер түріндегі сақтандыру құрылғыларымен, сондай-ақ ескерту жазулары бар қалқандармен жабдықталады.

Сақтандыру құрылғылары құлаған тиелген вагонетканы ұстап қалуды қамтамасыз етеді және көлемі 20 мм-ден асатын тасымалданатын жүктің шашылуын болдырмайды.

81. Сақтандырғыш желілердің ені сақтандырылатын кеңістікті әрбір жағына алып жүретін арқанның осінен 2 м-ге жабуды қамтамасыз етеді (250 м-ден жоғары аралық үшін – есептік жел жүктемесі кезінде тербелмелі вагонетканың габаритінен). Желілер борттарының биіктігі кемінде 1,2 м құрайды.

82. Сақтандыру желілерінің ұзындығы вагонетканың немесе жүктің құлау траекториясын ескере отырып, барлық сақтандырылатын кеңістікті жабу қажеттілігіне қарай қабылданады.

83. Сақтандырғыш көпірлердің ені тірек арқанның осінен әр жаққа 1,25 м кеңістікті жабуды қамтамасыз етеді. Көпір борттының биіктігі кемінде 1,8 м құрайды.

84. Статикалық жүктемені және құлаған вагонеткадан түсетін жүктемені ескере отырып, сақтандыру желілері арқандарының салбырауы желілермен жабылатын құрылыстар үшін құрылыстардың жақындау габариттері шегінде болады.

85. Жүк аспалы арқан жолдардың электр жабдығы басты ажыратқышпен және электр қорегін толық өшіруге қабілетті шынжырдың дифференциалды автоматты ажыратқышымен жабдықталады.

86. Арқан жүйесінде авариялық өшіру тізбегі бар. Авариялық өшіру тізбегін басқару түймесінің жеңіл сәйкестендірілуі қамтамасыз етіледі. Авариялық өшіру тізбегі жүк аспалы арқан жолдарының шұғыл тоқтауын қамтамасыз етеді және оператордың қатысуынсыз қайта іске қосылуын болдырмайды. Авариялық өшіру себептерін жойғаннан кейін жүк аспалы арқан жолдарды қайта іске қосуды оператор қолмен жүргізеді. Сондай-ақ, авариялық өшіру электр қорегінде іркіліс болған кезде автоматты түрде активтендіру қамтамасыз етіледі.

87. Жүк аспалы арқан жолдардың тоқтау себебі туралы дабыл оператор пультінде көрсетіледі. Жүк аспалы арқан жолдардың толық жұмыс қабілеттілігі қалпына келтірілгенге дейін дабыл өшірілмейді.

88. Жүк аспалы арқан жолдары жобалық параметрлерден асып кетуден станциядан шығатын барлық электр желілерін қорғаумен жарақталады.

89. Жүк аспалы арқан жолдар барлық болған оқиғалар мен ақауларды көрсету, жазбаларды сақтау және құжаттау функциясы бар істен шығуға төзімді бағдарламаланатын басқарумен жарақталады.

90. Тарту (тасымалдау-тарту арқанының) өздігінен қозғалуы мүмкін жүк аспалы арқан жолдары жетектің сақтандырғыш тежегішінің іске қосылуын іске қосатын және жоғары жылдамдықты жүк көтергіш аспалы арқан жолдарының рұқсат етілген ең жоғары мәнінен асқан кезде авариялық өшіру тізбегін ажырататын жылдамдықтың артуын қадағалаудың кіріктірілген жүйесімен жабдықталады.

91. Дифференциалды тежегіш жүйелерін, сондай-ақ қоректендірудің істен шығуы кезінде және авариялық тоқтау кезінде іске қосылатын тежегіш жүйелерін қосу жүк аспалы арқан жолдарының артық теріс үдеуін тудырмайды.

92. Реверсивті арқан жолдар станциясының кіре берісіндегі жылжымалы құрамның жылдамдығы, егер кіре берістегі жылдамдық ең жоғары рұқсат етілгеннен асып кетсе, көректеуді өшіру циклын іске қосатын құрылғының көмегімен бақыланады. Сондай-ақ жылжымалы құрамды тоқтатудың буферлік жүйесін пайдалануға жол беріледі.

93. Жылжымалы құрамның маятникті қозғалысы бар жүк аспалы арқан жолдары жұмыс тежегішінің ақаулығы жағдайында іске қосылатын және сақтандырғыш тежегіштің іске қосылуын тудыратын авариялық тоқтатудың кіріктірілген жүйесімен жабдықталады.

94. Жүк аспалы арқан жолдары үшін тасымалдаушы (тасымалдаушы-тартқыш) арқанның шығудың және жоғары тозудың алдын алатын мынадай шаралар қабылданады:

жетек және айналма станциялар шкивтерін мұздан тазартуға арналған реттелетін құрылғылармен жабдықтау (көрсетілген құрылғылар арқан жұмыс аймағынан тыс орнатылады);

жүк аспалы арқан жолдарының конструкциясында арқанның шкивтерден шығып кетуін болдырмайтын элементтердің болуы;

роликті теңгергіштер арқанның арқан жолтабан ішіне түсуін болдырмайтын қорғаныс элементтерімен, сондай-ақ олар арқылы арқан мен қысқыштың кедергісіз өтуін қамтамасыз ететін арқан ұстағыштармен (сыртқы жағынан) жабдықталады.

3-тарау. Арқан жолдарды пайдалану

95. Жүк аспалы арқан жолдарды пайдалануға беру "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңының (бұдан әрі – Заң) 16-бабы 3-тармағы 22) тармақшасының және осы Қағидалардың талаптарына сәйкес жүргізіледі.

Ескерту. 95-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 14.07.2023 № 382 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

96. Жүк аспалы арқан жолдары пайдалануға берілгенге дейін пайдаланушы ұйым:

1) осы Қағидалардың 106-тармағында белгіленген талаптардың орындалуын қамтамасыз етеді;

2) бар болуын және жиынтықтылығын тексереді:

жүк аспалы арқан жолдарының паспорттары. Паспорттың нысаны осы Қағидаларға 3-қосымшада келтірілген;

арқандарға дайындаушы-ұйымның сәйкестік сертификаттары;

арқандарды муфталарға бітеу актілері;

арқан өріп қоюдың актілері;

тасымалдау арқанның салбырауын өлшеу актілері;

қарсы салмақты өлшеуге арналған актілерді;

жылжымалы құрамды сынау актілері;

іргетастардағы станциялар мен тіректердің металл конструкцияларын бекіту туралы актілер;

іргетастар мен тірек конструкцияларын қабылдау актілері;

жасырын жұмыстарға актілер;

гидравликалық жүйелерді сынау актілері;

станциялық жабдықты сынау актілері;

жүк аспалы арқан жолдарын пайдалану жөніндегі нұсқаулық;

3) мынадай құрамда жүк аспалы арқан жолдарды пайдалануға беру мүмкіндігі туралы шешім қабылдау мақсатында комиссияның жұмысын ұйымдастырады:

комиссия төрағасы – меншік иесінің (иеленушінің) өкілі;

комиссия мүшелері:

пайдаланушы ұйымның өкілі;

өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің немесе жүк аспалы арқан жолы әлеуметтік инфрақұрылым объектісінде орналасқан жағдайда өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мемлекеттік қадағалауды жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органның өкілі.

Келісім бойынша комиссия құрамына мынадай өкілдер енгізіледі:

жүк аспалы арқан жолдарын жобалауды, салуды, монтаждауды жүргізген ұйымдар;

жабдықты дайындаушы-ұйымдар және (немесе) жеткізуші-ұйымдар.

97. Комиссия жұмысының нәтижелері бойынша жүк аспалы арқан жолды пайдалануға беру мүмкіндігі туралы акт жасалады.

98. Жүк аспалы арқан жолының паспортына аспалы жүк арқан жолдарының жарамды жай-күйі мен қауіпсіз пайдаланылуы үшін жауапты адам жүк аспалы арқан жолының пайдалануға берілген күнін көрсете отырып, оны пайдалануға беру туралы жазба енгізеді.

99. Жүк аспалы арқан жолы пайдалануға берілгеннен кейін пайдаланушы ұйым Заңның 12-2-бабының 14-3) тармақшасына сәйкес бекітілетін қауіпті өндірістік объектілерді және қауіпті техникалық құрылғыларды есепке қою және есептен шығару қағидаларына сәйкес аспалы жүк арқан жолын есепке қоюды жүзеге асырады.

100. Жүк аспалы арқан жолдарды пайдалану осы Қағидаларға, дайындаушы ұйым немесе аспалы жүк арқан жолдың жобасын әзірлеген ұйым жасаған пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.

101. Өндірістік бақылау Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 24 маусымдағы № 315 бұйрығымен бекітілген Қауіпті өндірістік объектіде өндірістік бақылауды ұйымдастыру және жүзеге асыру жөніндегі нұсқаулыққа (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23276 болып тіркелген) сәйкес ұйымдастырылады және жүзеге асырылады.

102. Жүк аспалы арқан жолдарды пайдаланатын ұйым қызмет көрсетуді, техникалық куәландыруды және жөндеуді ұйымдастыру жолымен оны жұмысқа қабілетті жағдайда ұстауды және қауіпсіз жұмыс жағдайын қамтамасыз етеді.

Жүк аспалы арқан жолды техникалық куәландыру оны пайдаланушы ұйым немесе шарт негізінде Заңның 72-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында сараптама жүргізу құқығына аттестатталған ұйымдардың жүк аспалы арқан жолдарының жарамды жай-күйі мен қауіпсіз пайдаланылуы үшін жауапты адамның қатысуымен жүргізіледі.

Арқан жолды пайдалану немесе оны техникалық куәландыру процесінде қолданылатын бақылау және диагностикалау әдістері жүк аспалы арқан жолды пайдалану жөніндегі нұсқауда көрсетіледі.

Жүк аспалы арқан жолын пайдалану жөніндегі нұсқаулықта техникалық куәландыруды жүргізудің кезеңділігі туралы мәліметтер болмаған жағдайда, жүк аспалы арқан жолын пайдаланушы ұйым оны жүк аспалы арқан жолы пайдалануға енгізілген күннен бастап 5 жылда кемінде бір рет жүргізуді қамтамасыз етеді.

103. Техникалық куәландыру кезінде:

пайдалану құжаттамасын тексеру;

тексеру және өлшеу арқылы жабдықтың техникалық жай-күйін тексеру;

статикалық және динамикалық сынақтар.

104. Техникалық куәландыру нәтижелерінің негізінде пайдаланушы ұйым жүк аспалы арқан жолды одан әрі пайдалану мүмкіндігі туралы немесе жөндеу немесе қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу туралы шешім қабылдайды және оны өз өкімімен (бұйрығымен) бекітеді.

105. Техникалық куәландыру нәтижелері туралы жазбаны жүк аспалы арқан жолдардың жарамды жай-күйі мен қауіпсіз пайдаланылуы үшін жауапты адам аспалы жүк арқан жолдың паспортында жүргізеді.

106. Жүк аспалы арқан жолдарын пайдаланатын ұйыммен:

жүк аспалы арқан жолдарының жарамды жай-күйі мен қауіпсіз пайдаланылуы үшін жауапты тұлға тағайындалады;

жобалық құжаттамаға сәйкес аспалы жүк арқан жолды басқару және оған қызмет көрсету үшін қажетті мөлшерде қызметкерлердің болуы қамтамасыз етіледі; пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүк аспалы арқан жолдарды мерзімді тексеру, техникалық қызмет көрсету және жөндеу, техникалық куәландыру тәртібі белгіленеді және оларды орындау қамтамасыз етіледі;

жүк аспалы арқан жолдарының жұмыс және ауысымдарды беру журналдары, жабдықты жоспарлы тексеру нәтижелерін тіркеу журналы, жоспарлы техникалық қызмет көрсету нәтижелерін тіркеу журналы, жабдықты жоспарлы тексеру графигі, жоспарлы техникалық қызмет көрсету графигі әзірленеді;

жүк аспалы арқан жолдарының инженерлік-техникалық қызметкерлері лауазымдық нұсқаулықтармен және жүк аспалы арқан жолын қауіпсіз пайдалану жөніндегі басшылық нұсқаулармен, жүк аспалы арқан жолдарына қызмет көрсететін қызметкерлер пайдаланушы ұйымның өкімімен (бұйрығымен) бекітілген технологиялық регламенттермен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 106-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 27.01.2023 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

107. Жүк аспалы арқан жолдарды пайдалануға жол берілмейді:

техникалық куәландыру мерзімі өткен;

жүк аспалы арқан жолын пайдалану жөніндегі нұсқаулықта және (немесе) жобалау құжаттамасында көзделген регламенттік жұмыстардың орындалмауы;

қауіпсіздік, дабыл беру және телефон байланысы аспаптары мен құрылғыларының, сондай-ақ қорғау құрылыстарының ақаулары;

металл конструкциялардың есептік элементтерінде және тораптарда жарықтардың болуы;

ұлттық және (немесе) мемлекетаралық стандарттарға сәйкес арқандарды жарамсыз ету нормаларына сәйкес арқандардың тозуы;

тежегіш ақаулары;

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2021 жылғы 9 шілдедегі № 332 бұйрығымен бекітілген Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандарды, жұмыскерлерді даярлау, қайта даярлау және білімін тексеру қағидаларына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында білімін тексеруден өткен жұмыскерлер жоқ;

паспортта және жүк аспалы арқан жолды пайдалану жөніндегі нұсқаулықта айтылған қолайсыз ауа райы жағдайлары.

Ескерту. 107-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің 27.01.2023 № 43 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

108. Тасымалдауды қоспағанда, адамдарды вагонеткаларда тасымалдауға жол берілмейді:

арқандардың жай-күйін немесе регламенттік жұмыстарды тексеруді орындайтын қызметкерлер;

жобалық құжаттамаға сәйкес өзінің жұмыс орнына жету үшін жүк аспалы арқан жолын пайдаланатын қызметкерлер.

Бұл ретте жол жүру арнайы жылжымалы құрамда жүзеге асырылады. Қызметкерлерді жылжымалы құрамда ауыстыру тәртібін және қызметкерлерді ауыстыру үшін жылжымалы құрамға қойылатын талаптарды пайдаланушы ұйым әзірлейді және оның өкімімен (бұйрығымен) бекітіледі.

109. Жұмыс басталар алдында жүк аспалы арқан жолдардың жай-күйін күнделікті бақылау жүк аспалы арқан жолдарды пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.

110. Жүк аспалы арқан жолдар тоқтаған кезде төтенше жағдайлар (дауыл, найзағай, мұз қатудың пайда болуы, көшкін жүру, найзағай разрядтары) туындаған кезде жұмысты қайта бастаудың алдында жүк аспалы арқан жолдардың жұмысқа дайындығын бақылау және жүк аспалы арқан жолды пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес бақылау іске қосу жүргізіледі.

111. Жүк аспалы арқан жолдарды және олардың элементтерін пайдалану кезіндегі регламенттік жұмыстар осы Қағидалардың талаптарын сақтай отырып, аспалы жүк арқан жолды пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.

112. Жүк аспалы арқан жолдарының жабдықтарын, металл конструкцияларын, құрылыстарын жоспарлы тексеруді арқан жолына қызмет көрсететін қызметкерлер аспайтын мерзімде жүргізеді:

тасымалдаушы арқан – 30 күн;

тартқыш арқан (тартылмайтын) – 7 күн;

вагонетка – 7 күн;

қауіпсіздік, дабыл, байланыс аспаптары мен құрылғылары – 7 күн;

ауытқушы шкивтер, қолдау роликтері, роликтер батареялар – 14 күн;

желілік жабдық (тіректер, желілік станциялар, зәкірлік құрылғылар, көтергіш арқандарды тартуға арналған құрылғы, кебістер, теңгергіштер, роликті батареялар), іргетастар – 60 күн;

станциялық жабдық (жетектер, шкивтерді, роликтерді, роликті батареяларды қабылдамайтын тарту құрылғылары) және станциялық құрылыстар – 60 күн;

өзге де жабдықтар (тиеу, түсіру құрылғылары, станцияларда вагонеткаларды ауыстыруға арналған жабдық) – 90 күн.

113. Жоспарлы техникалық қызмет көрсетуді пайдаланушы ұйымның жөндеу бөлімшелерінің қызметкерлері жүзеге асырады.

Техникалық қызмет көрсетуге тексеру, майлау, тозуды өлшеу, тазалау, түйіндер мен бөлшектерді реттеу кіреді.

Техникалық қызмет көрсету жүк аспалы арқан жолдарды пайдалану жөніндегі нұсқаулықта белгіленген мерзімдерде жүргізіледі.

114. Жабдықты, металл конструкцияларды, құрылыстарды ағымдағы, орташа және күрделі жөндеудің мерзімдері мен көлемі жоспарлы техникалық байқау және (немесе) техникалық куәландыру барысында айқындалатын жабдықтың техникалық жай-күйіне байланысты белгіленеді.

115. Нормативтік қызмет ету мерзімі өткен жүк аспалы арқандары Заңның 72-бабына сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында сараптама жүргізу құқығына аттестатталған ұйымдардың оларды одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында техникалық жай-күйіне тексерілуі тиіс.

Жүк аспалы арқан жолдарын
орнату және қауіпсіз
пайдалану қағидаларына
1-қосымша

Жүк аспалы арқан жолдары конструкцияларының элементтері үшін динамикалық коэффициенттері

Жүктеме	Конструкцияларының элементтері үшін динамикалық коэффициенттері
Жүктеме	болаттан	бетоннан	ағаштан
Тарту арқанын керу	1,2 (1,5)	1,3 (1,6)	1,1 (1,4)
Жетек салмағы	1,3	1,4	1,2
Жылжымалы вагонетканың салмағы	1,1	1,1	1,0

Ескертпе:

Кестеде жақшада көрсетілген динамикалық коэффициенттері тарту арқанынан түсетін жүктеме негізгі болып табылатын жағдайларда қабылданады.

Жүк аспалы арқан жолдарын
орнату және қауіпсіз
пайдалану қағидаларына
2-қосымша

Арқан мен шкивтің мақсатына байланысты коэффициент

Арқан	Барабанның немесе шкивтің мақсаты	e коэффициентінің мәні
Тасымалдаушы	Зәкірлеуге арналған барабан	50
Тарту арқанға керілген	Ауытқуға арналған шкив	30
Тасымалдаушы арқанға керілген	Ауытқуға арналған шкив	20
	Құлаштау бұрышы кезіндегі жетекті және ауытқытушы шкивтер
	5 градусқа дейін	Реттелмейді
	5-тен 10 градусқа дейін	30
	10-нан 20 градусқа дейін	40
	21-ден 30 градусқа дейін	50
	30 градустан жоғары	60
	Тарту шығырларының барабандары	40

Жүк аспалы арқан жолдарын
орнату және қауіпсіз
пайдалану қағидаларына
3-қосымша
Нысан

____________________________________________

(арқан жолдың атауы, типі)

_____________________________________________

ЖҮК АСПАЛЫ АРҚАНДЫ ЖОЛЫНЫҢ ПАСПОРТЫ

_____________________________________________ (паспортты белгілеу)

Арқан жолы № ____________ болып тіркелді	_________________________________
Басқармада	_________________________________
	(өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жергілікті атқарушы органның атауы)
20___жылғы "__" ____________
Паспортта ____ парақтар нөмірленген және тігілген.
_______________________________________________________________________________ (тіркеуді орындаған адамның лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), қолы)
20__ ж.

1. ЖААЖ-ның негізгі техникалық сипаттамасы

Жолдың типі

Тікелей (жұмыс жағы) бағыттағы өнімділік, т/сағ

Кері бағыттағы өнімділік (бос жағы), т/ сағ

Жолдағы вагонеткалардың қозғалыс жылдамдығы, м/с

Станциядағы вагонеткалардың қозғалыс жылдамдығы, м/с

Вагонеткалар арасындағы уақыт аралығы, с

Арқан диаметрі:

тік бұтақты тасымалдаушы, мм

кері бұтақты тасымалдаушы, мм

тарту, мм

тасымалдау (тасымалдау-тарту) арқан үшін керілген, мм

тарту арқан үшін керілген, мм

Жылжымалы құрам:

типі

пайдалы жүк көтерімділігі, т

арбаға жүктеме, т

вагонетка салмағы, оның ішінде:

арба, т

аспа, т

шанақ, т

саны, шт.

Жетек учаскелерінің саны, д.

Әрбір жетек учаскесі үшін:

көлденең сызық ұзындығы, м

көлбеу сызық ұзындығы, м

жоғарғы станцияның төменгі станциядан асып кетуі, м

тіректер саны, шт.

жолтабан ені, м

аралықтағы арқанның максималды көлбеуі, %

жетек қуаты, кВт

жетек шкивіндегі максималды айналмалы күш, кН

жолдың жұмыс істеуіне жол берілетін желдің ең жоғары жылдамдығы, м/с.

2. ЖААЖ құрылыстың негізгі қатысушылар

Инженерлік ізденістерді жүзеге асырған ұйым (ұйымдар)	_____________________________________
Жобалау құжаттамасының бас әзірлеушісі	______________________________________
Негізгі механикалық жабдықты дайындаушы (-лер)	______________________________________
Металл конструкцияларын дайындаушы(-лер)	_______________________________________
Басқару, дабыл, байланыс жүйелерін дайындаушы(-лер)	_______________________________________
Бас мердігер (мердігерлер)	_______________________________________
Өзге де ұйымдар	_______________________________________

3. Пайдалануға беру туралы мәліметтер

Жүк аспалы арқан жолы	____________________________
	(атауы, типі, шифры)
20__ ж. "__" ________ пайдалануға беру мүмкіндігі туралы актіні қарау қорытындысы бойынша № _____ пайдалануға жарамды деп танылды.
Жарамды жай - күйі мен қауіпсіз пайдалануға жауапты	__________________________________ (қолы) (қолтаңбаның толық жазылуы)
Арқанды жолдың қызмет ету мерзімі _____ жыл құрастырады.

Паспортқа жиынтықтаушы бұйымдар мен жабдықтардың паспорттары қоса беріледі.

4. Жүк аспалы арқанды жолдың жарамды жай - күйі мен қауіпсіз пайдаланылуы үшін жауапты адамды тағайындау туралы мәліметтер

Тағайындау туралы бұйрықтың нөмірі мен күні	Тегі, аты-жөні	Лауазым	Куәліктің нөмірі және жарамдылық мерзімі	Қолы

(3 парақтан кем емес)

5. Арқанды жолды жөндеу және қайта жаңарту туралы мәліметтер (арқандарды, арқандардың муфталарын ауыстыру, жылжымалы құрамды жөндеу және арқандарды өріп қоюды жүргізу, электр аспаптары мен аппаратураларды ауыстыру)

Күні	Жөндеу және қайта жаңарту туралы мәліметтер	Жауапты тұлғаның қолы

(10 парақтан кем емес)

6. Техникалық куәландыру нәтижелерінің жазбасы

Күні	Куәландыру нәтижелері	Келесі куәландыру мерзімі

(30 парақтан кем емес)

7. Есепке қою (тіркеу)

Арқан жолы №____ болып тіркелді

_________________________________________________________________________

(тіркеу органы)

Паспортта__бет нөмірленген және барлығы__парақ, оның ішінде сызбалар __парақта.

_________________________________________________________________________

(Тіркеуші тұлғаның лауазымы)

_________________________________________________________________________

(қолы) (қолтаңбаның толық жазылуы)

20 __ ж. "____" ________________

М.О. (бар болса)

Unofficial translation

In accordance with subparagraph 100) of paragraph 16 of the Regulation on the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan, approved by Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 23, 2020 № 701, I hereby ORDER:

Footnote. Preamble - in the wording of the order of the Minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2023 № 382 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

1. Approve the attached Rules for construction and safe operation of cargo aerial cableways.

2. In the manner prescribed by law, the Industrial Safety Committee of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan shall provide:

1) state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) place this order on the Internet resource of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan;

3) within ten working days after the state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, report to the Legal Department of the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan on the execution of the actions referred to in subparagraphs 1) and 2) of this paragraph.

3. The supervising vice minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan shall be in charge of enforcement of this order.

4. This Order shall take effect sixty calendar days after the date of its first official publication.

Minister of Emergency Situations
of the Republic of Kazakhstan	Y. Ilyin

"AGREED"
Ministry of Industry and
Infrastructure Development
of the Republic of Kazakhstan

"AGREED"
Ministry of National Economy
of the Republic of Kazakhstan

Approved by order № 482
of the Minister of Emergency Situations
of the Republic of Kazakhstan
dated September 29, 2021

Rules for construction and safe operation of cargo aerial cableways

Chapter 1. General Provisions

1. These Rules for the design and safe operation of cargo overhead cable cars (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with subparagraph 100) of paragraph 16 of the Regulation on the Ministry of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan, approved by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated October 23, 2020 № 701 and shall determine the procedure for the design and safe operation of cargo overhead cable cars.

Footnote. Paragraph 1 – in the wording of the order of the Minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2023 № 382 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

2. These Rules shall apply to the following cargo aerial cableways and equipment used in conjunction with them:

single-rope cargo aerial cableways;

single-rope circular cargo aerial cableways with rolling stock detachable at stations;

single-rope circular cargo aerial cableways with non-detachable rolling stock at the stations;

twin-rope circular cargo aerial cableways with rolling stock detachable at stations;

twin-rope cargo cableways with reversible (pendulum) movement of the rolling stock.

3. The following terms and definitions shall apply in these Rules:

1) breaker - a device in which trolleys are disconnected from the traction rope;

2) cart- an element of a trolley intended to move it along the carrying rope;

3) cableway drive - a device for setting in motion or braking the rolling stock connected to the traction (carrying-traction) rope;

4) single-rope cargo aerial cableway - a cargo aerial cableway with reverse (pendulum) movement of the rolling stock attached to the carrier-traction rope;

5) trolley- a type of rolling stock for the carriage of cargo;

6) twin-rope cargo aerial cableway with reverse (pendulum) movement of rolling stock - a cargo aerial cableway with reverse (pendulum) movement of rolling stock along the rope, along which the rolling stock moves by means of a traction rope;

7) switch - a device in which the trolleys are connected (using a clamping device) to the traction rope;

8) tension device - a device for creating tension of the carrier, traction (carrier-traction) ropes of the cableway;

9) lock - an element of a trolley, fixing the body in the position necessary for loading and transportation;

10) safety brake - a cableway drive element to slow down moving masses in the event of a malfunction or danger;

11) station - a construction on the cableway route with equipment placed on it, inside which the trolleys attached to the traction rope or disconnected from it move along the rail;

12) single-rope circular cargo aerial cableway with rolling stock that cannot be detached at stations - a cargo aerial cableway with continuous circular movement of rolling stock attached to the carrier-traction rope;

13) twin-rope circular cargo aerial cableway with rolling stock detachable at stations - a cargo aerial cableway with continuous circular movement of the rolling stock detachable at stations along the carrier rope or a rigid rail by means of a rope for movement of the rolling stock along the carrier rope or rail track;

14) single-rope circular cargo aerial cableway with rolling stock detachable at stations - a cargo aerial cableway with continuous circular motion attached to the rope, designed to move the rolling stock attached to it by the rolling stock detached from the rope at stations;

15) traction rope - a rope with the help of which the rolling stock of the cableway is set in motion;

16) carrying rope - a rope along which the rolling stock of the cableway moves.

4. These Rules shall not apply to movable, special and underground cargo aerial cableways.

Chapter 2. Construction and installation of cargo aerial cableways

5. Cargo aerial cableways shall be installed according to design documentation, with regard to the requirements of these Rules, national and (or) interstate standards and state regulations in architectural, urban planning and construction activities for the installation of metal structures and lifting-transporting gear.

Deviations from the design documentation in the manufacture of cargo aerial cableways shall be agreed upon with the designer.

6. The length of the tension section of the carrier ropes along which the rolling stock moves shall correspond to the conditions under which the increase or decrease in the tension of any of the carrier ropes from friction on the pulleys and on rigidly fixed or swinging devices on the support or station, providing support or deflection of the carrier rope does not exceed 30 percent (hereinafter referred to as %) of the calculated one.

7. The movement speed of trolleys on the line is taken to be:

for single-rope circular cargo aerial cableways with non-detachable rolling stock at stations - no more than 3 meters per second (hereinafter - m / s);

for single-rope circular cargo aerial cableways with rolling stock uncoupled at stations - no more than 6 m/s;

for twin-rope circular cargo aerial cableways with rolling stock detachable at stations - no more than 6 m/s.

If there is rolling stock at the facilities intended for loading and unloading of the rolling stock or its transition to another drive section, on which the trolley, disconnected from the traction (carrying-traction) rope, is forcibly moved along the rigid rail of the cargo aerial cableways specified in part one of this paragraph, horizontal bypass pulleys, the movement speed of trolleys is 1.6 m / s - for loaded and 2 m / s - for empty ones, and if there are linear couplings or safety bandages on the carrying ropes, the movement speed of trolleys is 3.5 m / s;

single-rope cargo cableways with reverse (pendulum) movement of the rolling stock - 8 m/s;

twin-rope cargo cableways with reversible (pendulum) movement of the rolling stock - 12 m/s.

8. At stations and structures of cargo aerial cableways, the clearance between the trolley and engineering structures, taking into account the transverse and longitudinal swing and the full circle of rotation of its body, are taken at least:

to the floor of the station or to the top of the load lying on the grate above the bunker - 0.1 meters (hereinafter - m);

to the protruding parts of the columns - 0.2 m;

to the flooring of the safety bridge - 0.3 m;

to the safety net - 0.5 m;

to the walls in the places with possible presence of people - 0.6 m.

9. On the site on which the supports of cargo aerial cableways are located between the end linear stations with the equipment on it, the vertical distance from the lowest point of the trolley, taking into account the longitudinal swing, as well as the rope or safety device, is taken to be:

above buildings and structures - at least 2 m;

over undeveloped territories - at least 2.5 m;

above the territories of settlements, industrial enterprises, construction sites, the surface of cultivated fields - at least 5 m.

Smaller distances to the ground level are admissible, provided that these areas are fenced, but not less than 0.3 m.

10. When determining the lower clearance dimensions of cargo aerial cableways , the conditions for the passage of a trolley with a tipped body are taken into account, with regard to the longitudinal swing, the maximum sag of the carrier or traction ropes, and for safety nets - from their maximum sag when the trolley or load falls.

11. The free lateral clearance between the trolley, taking into account the lateral swing of the rope and trolleys, and structures or natural obstacles is taken to be at least 1 m, and in places where people can pass - at least 2 m.

In this case, the tangent of the deviation angle from the vertical axis of the trolley is no more than 20%.

12. In the placement of parts of the cargo aerial cableways equipment, designed to hold the ropes along the route at the design height along the cargo aerial cableways route, as well as tension and anchor stations, the following requirements shall be met:

observance of distances and clearance in accordance with paragraphs 8 and 9 of these Rules;

equal load on the supports from the carrying ropes;

compliance with the bending angles of the supporting ropes on the supports, ensuring a reliable fit of the rope to the shoes of the supports;

load uniformity, ensured by simultaneous approach to the supports, not more than 25% of the total number of trolleys on the line.

13. The distance between two branches of the cableway is taken with regard to the condition under which the clearance between oncoming trolleys is at least 0.5 m when the ropes with the trolleys are swaying transversely into the track from the effects of wind, which is acceptable for the operation of cargo cableways.

14. Along the axis of the cableway in places without safety devices, a strip free of buildings, structures, vegetation and other obstacles shall be provided. The minimum width of such a strip in each direction from the cableway axis is taken according to the parameters determined by the formula:

A: 2 + 2 meters,

where A is the gauge width of the cableway (the distance between the carrying (carrying-traction) ropes), measured in meters.

15. In the station sections where the trolleys are disconnected from the traction rope, the load from the trolleys’ weight is taken issuing from the conditions of the trolleys’ close, side-by-side arrangement.

16. Structural elements that directly receive the load from the traction rope, trolleys and other equipment are calculated with the dynamic coefficients given in Appendix 1 to these Rules.

17. The strength and stability of stations and structures of cargo aerial cableways is calculated taking into account the following increasing load factors:

for loads from the tension of the carrying ropes - 1.2.

At the same time, for structures with a cantilever load from carrying ropes for an empty rope, the safety factor for loads can be taken as equal to 1 with a minimum rope tension;

for loads from the tension of the traction rope - 1.4;

for tension loads of net and bracing ropes - 1.2;

for dynamic horizontal resistance load when the trolley passes through the support - 1;

for loads from the weight of trolleys, including the weight of cargo in the trolley body - 1.2;

for loads from the weight of the equipment - 1.1;

for loads from rope friction on the shoe - 1.3.

Floors in people’s passage places with a slope of more than 10% shall be ribbed or stepped

18. Drives for cargo aerial cableways must be located indoors. This ensures the possibility of carrying out installation and repair work and compliance of the temperature in the rooms, where the control cabinets are installed, with the parameters specified in the manufacturer's documentation.

19. At the stations mechanization of loading and unloading of trolleys, of the trolleys movement along the station tracks, the return of the body to its original position after unloading shall be provided, as well as devices for automatically releasing trolleys onto the line.

20. At stations, in places where trolleys are unhooked from the traction rope, dead-end rail tracks must be provided for the removal of faulty trolleys. At the stations of cargo aerial cableways sidings are made, the total length of which enables placement of the trolleys on the entire drive section.

21. In the structures of stations and supports, devices (mounting poles, brackets) shall be provided for their use when lifting ropes and equipment during installation and repair work.

Stations where counterweights are installed are equipped with devices for lifting these counterweights.

22. All stations, with the exception of linear ones, shall be equipped with electric winches for periodic replacement of ropes and entry into the station of trolleys that did not join into the traction rope or got stuck in the tripping device.

The rail tracks of galleries and stations with an inclination to the horizon of more than 10%, are equipped with devices (safety gear) preventing reverse movement of the trolleys when they move up.

23. For servicing stations and linear structures of cargo aerial cableways, the possibility of vehicles access shall be provided.

24. Supports shall be equipped with safety arcs that ensure the traction rope fitting into the supporting rollers. The longitudinal gradient of the load-bearing ropes in the span adjacent to the station excludes the possibility of the traction rope touching the deflecting shoes installed on the entrance trusses of the station, at any position of the trolleys in the span.

25. Supports and stations of cargo aerial cableways for climbing them shall be provided with stairs.

26. Vertical stairs of supports up to 30 m high and line stations with a height of more than 5 m are equipped, starting from a height of 3 m, with arc-shaped fences. The arcs must be distanced no more than 800 millimeters (hereinafter referred to as mm) apart and interconnected by at least three longitudinal strips. Stairs with the height of more than 30 m shall be made in the form of flights with platforms every 6-12 m.

27. Other solutions for the access of workers to the supports are developed by the operating organization on the condition of ensuring safety when lifting the workers and approved by the relevant order.

28. For access to the cargo aerial cableway mechanisms during their maintenance, safe approaches shall be provided.

29. The width of the aisles for people servicing the equipment must be at least 0.8 m.

30. Open stations shall be fenced along the perimeter, and at the entry and exit points of the trolleys, when the station floor level exceeds the ground level by more than 0.5 m, meshes at least 1 m wide are installed.

31. Moving parts of equipment (with the exception of trolleys), as well as ropes at stations and in the engine room, located at the height of less than 2.5 m from the floor, must be protected.

32. On platforms (stationary or mobile) for maintenance of equipment located at the height of more than 2 m a fence shall be installed at least 1 m high and solid lining at the bottom to at least 0.15 m height.

The surface of the platforms, bridges, as well as the steps of the stairs must exclude slipping on them.

33. Accumulation of water in the support elements is not allowed.

34. All supports shall be numbered.

35. Cargo aerial cableways must have warning labels and hazard signs.

36. Stations and supports of cargo cableways shall be equipped with lightning protection.

37. All ropes and metal structures of cargo aerial cableways shall be grounded.

38. For the cargo aerial cableways’ operation in the dark, stations and sections of entry and exit of trolleys must be equipped with lighting.

39. Emergency lighting must be installed in the engine room.

40. Cargo aerial cableways shall be provided with warning alarms that notify workers of the upcoming launching of the road into operation and an alarm that is triggered when an accident occurs and that shows the place where the operating mode malfunctioned.

41. "Emergency stop" buttons shall be installed at all stations, in the drive rooms, near the switches and breakers of the trolleys, also at their loading and unloading places.

Emergency signal is transmitted to the control panel from all the “Emergency Stop” buttons, from limiting switches and wind speed indicator.

42. Between the stations, as well as between the control panel and the stations, a telephone communication shall be provided, connected to the telephone network of the operating organization. Permanently serviced stations are equipped with loudspeakers.

43. On cargo aerial cableways, steel ropes must be used that have the manufacturer's certificate verifying their quality.

44. Spiral ropes of a closed design are used as load-bearing ropes.

45. Double lay strand ropes with an organic core are used as traction and carrying ropes.

46. Strand ropes with an organic core are used as tension ropes for carrying ropes.

47. As tension ropes for traction ropes, double or triple twisted ropes with an organic core are used.

48. Spiral, spiral closed or double twisted ropes with a metal core are used as net and bracing ropes.

49. Ropes are used with a safety factor (the ratio of the breaking force of the rope as a whole to the maximum tension) not less than:

carrying rope - 2.8;

traction rope - 4;

carrier-traction rope - 4.5;

tension rope for carrying ropes - 3.5;

tension rope for traction ropes - 4;

net rope under static load - 2.5;

signal rope - 2.5.

50. The number of connections of new ropes is to be minimal and determined by the maximum length of ropes produced by manufacturers.

The ends of the carrying rope are fixed with couplings, anchor drums and clamps, by installation of multi-bolt clamps.

The ends of the traction (carrying-traction) rope are fixed by splicing method.

The ends of tension, net and brace ropes are fixed with couplings or multi-bolt clamps, or thimbles with clamps.

51. In case of partial replacement of the carrier or traction ropes during operation, no more than 5 connections per 1 kilometer of the rope length are allowed.

The length of the splicing of a traction (carrying- traction) rope must be at least 1300 rope diameters, and the distance between the ends of the splices - at least 3000 rope diameters.

52. The tension rope is connected to the carrying rope by an adapter sleeve, and it is fixed to the counterweight by an end sleeve or multi-bolt clamps.

53. The tension of the carrying rope is created by a counterweight or anchoring of both ends of the rope. When anchoring both ends of the rope, at least once every six months, control and adjustment of its tension shall be made. The ratio between the minimum tension of the carrying rope and the weight of the loaded trolley is to be at least 8.

54. When fixing the carrier rope with the help of an anchor drum, there must be at least three rope coils in one layer on the drum, and at least two clamps on the end of the rope descending from the drum.

55. Traction (carrying-traction) ropes of circular cargo aerial cableways are equipped with a tensioning device. The minimum tension of the traction rope less than 600 q is not allowed, where q is the linear weight of the traction rope in newtons per meter. The ratio of the total weight of the load to the minimum axial tension of the carrier-traction rope on single-rope cargo aerial cableways is to be more than 1:10.

56. Fastening in the couplings of the carrying ropes shall be performed in accordance with the recommendations of the rope manufacturers.

57. The number of wheels of trolley carts shall meet the condition that the ratio of the minimum tension of the carrying rope to the pressure component perpendicular to this rope caused by each wheel (subject to assumptions for the component of forces from the traction rope on the cart of the trolley) is at least 50.

58. Steel ropes of cargo cableways are rejected issuing from the number of breaks and the presence of defects in accordance with national and (or) interstate standards for each specific design of the selected rope.

59. The diameter of a pulley, roller or drum, wrapped around by a steel rope, corresponds to the parameters determined by the formula:

D / d ≥ e,

where D is the diameter of the wrapped around pulley, roller or drum;

d- is the rope diameter;

e - coefficient depending on the purpose of the rope and pulley, the value of which is given in Appendix 2 to these Rules.

60. The shoes of the carrying rope are fixed on the support using the system that enables adjusting their position relative to the axis of the cable car.

The radius of the groove in the carrying rope shoe is assumed to be 10% more than the rope radius.

The minimum radius of the shoes is assumed to be 150 rope diameters and does not lead to a centripetal acceleration of the cart of the trolley of more than 2.5 meters per second squared (hereinafter - m / s2).

61. Roller balancers on the supports of single-rope cargo aerial cableways consist of at least two rollers. Single rollers are only used to guide the ropes entering the drive or return pulley.

62. The minimum force from the side of the rope on each supporting roller of single-rope cargo aerial cableways is taken to be at least 500 newtons (hereinafter - N). Increasing the rope tension by 40% does not lead to rope breakage and loss of its contact with the roller on the support, the highest point of which is below the chord connecting two adjacent supports.

63. The supporting rollers do not cause deflection of the carrier-traction and traction ropes by more than 10%.

64. The diameter of the linear rollers must meet the conditions, which are checked by the following formula, relating it to the deflection angle, rope diameter and rope tension:

(S × tgf) / (d × D) ≈ 50 ÷ 80 N/cm2,

where:

D – is diameter of linear rollers in centimeters, not less than 10d;

f – deflection angle, degree;

d – rope diameter, centimeter;

S - rope tension, Newton.

65. The drive provides the nominal and reduced (revision) speed of the traction (carrying-traction) rope.

66. The launch of cargo cableways’ drive is carried out from the control panel.

67. The stop of cargo cableways’ drive is enabled from the control panel, from the "STOP" buttons installed at each station, and from the "Emergency Stop" emergency switches. If several drive sections are provided for a cargo cableway, their drives are synchronized in remote control mode.

68. The coefficient of the traction rope adhesion with the drive pulley is assumed to be at least 1.1.

69. Drives enable operation of the cableway with a revision speed of not more than 1 m/s.

70. Drives must be equipped with service brakes.

71. Drives with a traction sheave of cargo cableways, on which spontaneous movement of a traction or carrier-traction rope is possible, are equipped with additional safety brakes on the shaft or on the pulley rim.

72. The braking torque of each brake is at least 1.25 times the static torque under the most severe cableway loading conditions.

73. In the event of a power outage on cargo cableways, the service and safety brakes are automatically activated.

74. Drives designed to operate in braking mode are equipped with devices for controlling speed and ensuring automatic stop of cargo cableways when the design speed is exceeded by 20%.

75. On cargo cableways with pendulum movement of rolling stock, automatic control of the end positions of the trolley is provided.

76. The drive of cargo cableways with pendulum motion of rolling stock provides for a system for regulating and controlling the speed of trolleys, taking into account its reduction when approaching the station.

77. Cargo cableways with pendulum motion of rolling stock provide for an automatic stop in the event of a malfunction in the speed control system.

78. The clamps have a safety margin of at least 1.5, taking into account the possible reduction in the rope diameter.

79. For cargo aerial cableways with uncoupling rolling stock, measures shall be provided to prevent leaving the station and entering the line of trolleys fixed on the rope with a deviation from the design characteristics.

80. Zones of cargo aerial cableways passage over railways and roads, buildings and structures, pedestrian zones shall be equipped with safety devices in the form of nets or bridges, as well as boards with warning inscriptions.

Safety devices must keep back a falling loaded trolley and prevent spillage of the transported cargo larger than 20 mm.

81. The width of the safety nets ensures overlap of the protected space by 2 m in each direction from the axis of the carrier rope (for spans over 250 m - from the size of the swinging trolley at the calculated wind load). The height of the sides of the nets must be at least 1.2 m.

82. The length of the safety nets is taken based on the need to cover the entire protected space, taking into account the trajectory of the fall of the trolley or cargo.

83. The width of the safety bridges provides an overlap of 1.25 m in each direction from the axis of the carrying rope. The height of the sides of the bridges must be at least 1.8 m.

84. Sags of the safety nets ropes, taking into account the static load and the load from the fallen trolley must be within the limits allowed by the clearance gauge for the structures spanned by the nets.

85. Electrical equipment of cargo aerial cableways shall be provided with the main switch and the differential circuit breaker capable of completely cutting off the power supply.

86. The rope system must have a built-in emergency shutdown circuit. Easy identification of the emergency stop circuit control button shall be provided. The emergency shutdown circuit ensures an emergency stop of cargo cableways and prevents restart without operator intervention. Restart of cargo cableways after elimination of the emergency shutdown causes is carried out manually by the operator. It also provides automatic activation of the emergency shutdown circuit in the event of a power failure.

87. A signal of the cargo cableways stoppage cause is displayed on the operator's console. The signal remains until the full working capacity of the cargo cableways is restored.

88. Cargo cableways are equipped with protection of all electric lines going from the station from exceeding of the design parameters.

89. Cargo cableways are equipped with a fault-tolerant programmable control that has the function of displaying, storing records and documenting all incidents and malfunctions that have occurred.

90. Cargo cableways, on which spontaneous movement of traction (carrying- traction rope) is possible, shall be equipped with a built-in speeding tracking system that activates the safety brake of the drive and opens the emergency shutdown circuit when the maximum allowable speed of cargo cableways is exceeded.

91. Actuation of differential braking systems, as well as braking systems activated in the event of a power failure and during an emergency stop, does not cause excessive negative acceleration of cargo aerial cableways.

92. The speed of the rolling stock at the entrance of the station of reversible cableways is monitored by a device that activates the power-off cycle if the speed at the entrance exceeds the maximum allowable. It is also allowed to use a buffer system for stopping the rolling stock.

93. Cargo cableways with pendulum motion of rolling stock are equipped with a built-in emergency stop system, which is activated in the event of a malfunction of the service brake and activates the safety brake.

94. For cargo aerial cableways, the following measures shall be taken to prevent derailment and increased wear of the carrier (carrier-traction) rope:

equipping the pulleys of the drive and bypass stations with adjustable devices for clearing ice (these devices are installed outside the operation zone of the rope);

presence in the design of cargo aerial cableways of elements that prevent the rope from coming off the pulleys;

roller balancers are equipped with protective elements that prevent the rope from going into the cableway track, as well as rope catchers (on the outside), ensuring unhindered passage of the rope and clamp on them.

Chapter 3. Operation of cableways

95. Commissioning of cargo aerial cableways shall be carried out in accordance with the requirements of subparagraph 22) of paragraph 3 of Article 16 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On civil protection" (hereinafter referred to as the Law) and these Rules.

Footnote. Paragraph 95 - in the wording of the the order of the Minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2023 № 382 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

96. Prior to the commissioning of cargo aerial cableways, the operating organization shall:

1) ensure fulfillment of the requirements established by paragraph 106 of these Rules;

2) check availability and completeness of:

passports for cargo aerial cableways . The passport form is exemplified in Appendix 3 to these Rules;

manufacturer’s certificates of conformity for ropes;

acts of embedding ropes in couplings;

acts on the rope splice;

acts of measuring the sag of the carrier rope;

counterweight weighing certificates;

rolling stock test certificates;

acts on fixing the metal structures of stations and supports on the foundations;

acts of acceptance of foundations and supporting structures;

acts for hidden work;

acts of testing hydraulic systems;

acts of testing station equipment;

manuals for the operation of cargo aerial cableways;

3) organize the work of the commission in order to make a decision on the possibility of putting the cargo aerial cableways into operation, consisting of:

chairman of the commission - representative of the owner;

commission members:

representative of the operating organization;

representative of the territorial unit of the authorized body in the industrial safety or the local executive body exercising state supervision in the industrial safety, if a cargo aerial cableway is installed at a social infrastructure facility.

By agreement, the commission includes representatives of:

organizations that performed designing, construction, installation of cargo aerial cableways;

organization-manufacturer and (or) organization-supplier of equipment.

97. Based on the commission’s work results, a report shall be drawn up on the feasibility of the cargo aerial cableway commissioning.

98. The person in charge of serviceability and safe operation of cargo aerial cableways shall make a record in the passport of the cargo aerial cableway on the cargo aerial cableway commissioning, indicating the date of its commissioning.

99. After the cargo aerial cableway is put into operation, the operating organization shall register the cargo aerial cableway in accordance with the Rules for the registration and deregistration of hazardous production facilities and hazardous technical devices approved in accordance with subparagraph 14-3) of Article 12-2 Law.

100. The cargo aerial cableways shall be operated in accordance with these Rules, the operating manual drawn up by the manufacturer or the organization that developed the design of the aerial cargo cableway.

101. Production control shall be organized and carried out in accordance with the Instructions for the organization and implementation of production control at a hazardous production facility, approved by Order № 315 of the Minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated June 24, 2021 (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under № 23276).

102. The organization operating the cargo aerial cableway shall provide its serviceability and safe working conditions by organizing maintenance, technical inspection and repairs.

The technical inspection of the cargo aerial cableway shall be performed by the organization operating it or, on the basis of a contract, by organizations certified for the right to conduct industrial safety inspections in accordance with Article 72 of the Law, in the presence of the person in charge of serviceability and safe operation of cargo aerial cableways.

The control and diagnostics methods used during the cableway operation, or its technical inspection, are indicated in the operation manual of the cargo aerial cableway.

In the absence of information in the operation manual of the cargo aerial cableway about the frequency of the technical inspection, the cargo aerial cableway operator shall conduct it at least once every 5 years from the commissioning date of the cargo cableway.

103. During the technical inspection, the following shall be carried out:

verification of operational documentation;

checking of the technical condition of the equipment by inspection and measurements;

static and dynamic tests.

104. Based on the technical inspection results, the operating organization shall make a decision on the possibility of further operation of the cargo aerial cableway or on repair or restoration work and approve it by its order.

105. A record on the technical inspection results shall be made in the passport of the cargo aerial cableway by the person in charge of serviceability and safe operation of cargo aerial cableways.

106. The organization operating cargo overhead ropeways:

a person responsible for the serviceability and safe operation of cargo overhead cable cars shall be appointed;

availability of workers in the amount necessary for control of the cargo aerial cableway and for its maintenance, in accordance with the design documentation;

procedure shall be established for periodic inspections, maintenance and repairs, technical examinations of cargo overhead cable cars in accordance with the operating manual and their implementation shall be ensured;

work logs of cargo aerial cableways and shift transfer, log of scheduled equipment inspection results, log of scheduled maintenance results, schedule of scheduled equipment inspection, schedule of scheduled maintenance shall be developed;

engineering and technical workers of cargo overhead ropeways shall be provided with job descriptions and guidelines for safe operation of cargo overhead ropeways, workers servicing cargo overhead ropeways, process regulations approved by the order (order) of the operating organization.

Footnote. Paragraph 106 - in the wording of the order of the Minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated 27.01.2023 № 43 (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

107. Operation of cargo overhead ropeways shall not be allowed at:

expired technical examination;

failure to perform scheduled works stipulated by the operation manual and (or) design documentation of the cargo aerial cableway;

malfunctions of safety devices, signaling and telephone communications, as well as protective structures;

presence of cracks in design elements of metal structures and assemblies;

wear of ropes in accordance with the standards of rope rejection according to national and (or) interstate standards;

brake malfunctions;

absence of employees who have passed the test of knowledge in the field of industrial safety in accordance with the Rules for training, retraining and testing the knowledge of specialists, workers in the field of industrial safety, approved by order of the Minister for Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated July 9, 2021 № 332 (registered in the Register of state registration of regulatory legal acts № 23461);

adverse weather conditions specified in the passport and operating manual of the cargo aerial tramway.

Footnote. Paragraph 107 - in the wording of the order of the Minister of Emergency Situations of the Republic of Kazakhstan dated 27.01.2023 № 43 (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

108. Transportation of people in trolleys shall be forbidden, with the exception of carrying:

workers performing rope inspections or routine maintenance;

workers using the cargo aerial cableway to get to their work station in accordance with the design documentation.

In this case, they shall be transported in special rolling stock. The procedure for carrying workers in rolling stock and the requirements for rolling stock carrying workers shall be developed by the operating organization and approved by its order.

109. Daily monitoring of the condition of cargo aerial cableways before starting work shall be conducted in accordance with the operation manual for cargo aerial cableways.

110. When cargo aerial cableways are stopped in case of emergency (storm, thunderstorm, ice formation, avalanche, lightning discharge), before resuming work, the readiness of cargo aerial cableways for work and a control start-up shall be carried out in accordance with the operation manual of the cargo aerial cableway.

111. Routine work during the operation of cargo aerial cableways and their elements shall be performed in accordance with the operating manual of the cargo aerial cableways, subject to the requirements of these Rules.

112. Scheduled inspection of equipment, metal structures, structures of cargo aerial cableways shall be carried out by employees servicing the cableway, within the period not exceeding:

carrier rope - 30 days;

traction rope (carrying-traction) - 7 days;

trolley - 7 days;

security devices and appliances, alarms, communications - 7 days;

deflecting pulleys, supporting rollers, roller batteries - 14 days;

line equipment (supports, line stations, anchor devices, a device for tensioning carrying ropes, shoes, balancers, roller batteries), foundations - 60 days;

station equipment (drives, tensioners, deflecting pulleys, rollers, roller batteries) and station structures - 60 days;

other equipment (loading, unloading devices, equipment for moving trolleys at stations) - 90 days.

113. Scheduled maintenance shall be carried out by employees of the operating organization’s repair departments.

Maintenance must include inspection, lubrication, wear measurement, cleaning, adjustment of components and parts.

Maintenance shall be carried out within the time frames specified in the operation manual for cargo aerial cableways.

114. The terms and scope of the current, medium and major repairs of equipment, metal structures, structures are established depending on the technical condition of the equipment, assessed during the scheduled technical examination and (or) technical inspection .

115. Cargo aerial cableways with expired standard service life are subject to a technical condition survey in order to determine the possibility of their further operation by organizations certified for the right to conduct industrial safety examinations in accordance with Article 72 of the Law.

Appendix 1
to the Rules for construction and
safe operation of cargo cableways

Dynamic factors for structural elements of cargo aerial cableways

Load	Dynamic factor for structural elements
Load	Steel	concrete	wooden
Traction rope tension	1,2 (1,5)	1,3 (1,6)	1,1 (1,4)
Weight of the drive	1,3	1,4	1,2
Weight of a moving trolley	1,1	1,1	1,0

Note:

Dynamic factors, indicated in the table in brackets, are taken when the load from the traction rope is the main load.

Appendix 2
to the Rules for construction and
safe operation of cargo cableways

Coefficient depending on the purpose of the rope and pulley

Rope	Purpose of the drum or pulley	Coefficient е
Carrying	Anchoring drum	50
Tension rope to traction rope	Deflection pulley	30
Tension rope to carrying rope	Deflection pulley	20
	Drive and deflection pulleys with wrap angle:
	under 5 degrees	Non-regulated
	from 5 to 10 degrees	30
	from 10 to 20 degrees	40
	from 21 to 30 degrees	50
	over 30 degrees	60
	Drums of traction winches	40

Appendix 3
to the Rules for construction and
safe operation of cargo cableways

Form

_
(name, type of the cableway)

Passport of cargo cableway
____
(passport designation)

The cableway is registered under №	_________________________________________
under management of	______________________________________________________________________
	(name of the federal executive body in industrial safety)
"__" ____________ 20___.
The passport has ____ numbered and laced sheets.
_______________________________________________________________________________________________
(position, full name of the person who performed registration, signature)
20__ .

1. Basic technical specifications of the cargo aerial cableway

Type of the cableway

Capacity in forward (loaded side) direction, t/hr

Capacity in opposite direction (empty side), t/hr

Movement speed of trolleys on the line, m/s

Movement speed of trolleys at the station, m/s

Time interval between trolleys, s

Rope diameter:

carrying of straight branch, mm

carrying of return branch, mm

traction, mm

tension for the carrier (carrier-traction) rope, mm

tension for traction rope, mm

Rolling stock:

type

payload capacity, t

load on trolley, t

trolley weight, including:

trolley ,t

suspension, t

body, t

number, pcs.

Number of drive sections, pcs.

For each drive section:

horizontal line length, m

line length along the slope, m

elevation of the upper station over the lower one, m

number of supports, pcs.

track width, m

maximum rope slope in the span, %

drive power, kW

maximum circumferential force on the drive pulley, kN

maximum wind speed at which cableway operation is allowed, m/s.

2. Main cargo cableway construction participants

Organization(s) that carried out engineering surveys	_______________________________________________
General project documentation developer	_______________________________________________
Manufacturer(s) of main mechanical equipment	_______________________________________________
Manufacturer(s) of metal structures	_______________________________________________
Manufacturer(s) of control, signaling, communication systems	_______________________________________________
General contractor(s)	______________________________________________
Other organizations		______________________________________________

3. Commissioning Information

Cargo aerial cableway	_____________________________________
	_____________________________ (name, type, code)
based on the examined report on commissioning feasibility of "__" ________ 20__ № ______ was found serviceable.
Person in charge of serviceability and safe operation		________________________________________ (signature) (print full name)
Service life of the cableway is _____ years.
Passports of components and equipment are attached to the passport.

4. Information on appointing a person in charge of serviceability and safe operation of the cableway

Number and date of appointment order	Surname, initials	Position	Number and validity term of the ID	Signature

(at least 3 sheets)

5. Information on cableway maintenance and reconstruction (replacement of ropes, rope couplings, repair of rolling stock and splicing of ropes, replacement of electrical appliances and equipment)

Date	Information on maintenance and reconstruction	Authorized signature

(at least 10 sheets)

6. Record of technical inspection results

Date	Inspection results	Date of next inspection

(at least 30 sheets)

7. Registration

The cableway is registered under № ____

_______________________________________________________________________

(registration body)

The passport has _____ pages numbered and____ sheets laced,

including drawings on___________ sheets.

_______________________________________________________________________

(position of the registering person)

_______________________________________________________________________

(signature) (print full name)

"____" ________________ 20 __ .

Seal (if any)

Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Жүк аспалы арқан жолдарының құрылымы мен орнатылуы

3-тарау. Арқан жолдарды пайдалану

Жүк аспалы арқан жолдары конструкцияларының элементтері үшін динамикалық коэффициенттері

Арқан мен шкивтің мақсатына байланысты коэффициент

ЖҮК АСПАЛЫ АРҚАНДЫ ЖОЛЫНЫҢ ПАСПОРТЫ

1. ЖААЖ-ның негізгі техникалық сипаттамасы

2. ЖААЖ құрылыстың негізгі қатысушылар

3. Пайдалануға беру туралы мәліметтер

On approval of the rules for construction and safe operation of cargo aerial cableways

Rules for construction and safe operation of cargo aerial cableways

Chapter 1. General Provisions

Chapter 2. Construction and installation of cargo aerial cableways

Chapter 3. Operation of cableways

Dynamic factors for structural elements of cargo aerial cableways

Coefficient depending on the purpose of the rope and pulley

_
(name, type of the cableway)

Passport of cargo cableway
____
(passport designation)

Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Жүк аспалы арқан жолдарын орнату және қауіпсіз пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Жүк аспалы арқан жолдарының құрылымы мен орнатылуы

3-тарау. Арқан жолдарды пайдалану

Жүк аспалы арқан жолдары конструкцияларының элементтері үшін динамикалық коэффициенттері

Арқан мен шкивтің мақсатына байланысты коэффициент

ЖҮК АСПАЛЫ АРҚАНДЫ ЖОЛЫНЫҢ ПАСПОРТЫ

1. ЖААЖ-ның негізгі техникалық сипаттамасы

2. ЖААЖ құрылыстың негізгі қатысушылар

3. Пайдалануға беру туралы мәліметтер

On approval of the rules for construction and safe operation of cargo aerial cableways

Rules for construction and safe operation of cargo aerial cableways

Chapter 1. General Provisions

Chapter 2. Construction and installation of cargo aerial cableways

Chapter 3. Operation of cableways

Dynamic factors for structural elements of cargo aerial cableways

Coefficient depending on the purpose of the rope and pulley

_____________________________________________________(name, type of the cableway)______________________________________________________Passport of cargo cableway ______________________________________________________(passport designation)

_
(name, type of the cableway)

Passport of cargo cableway
____
(passport designation)