"Өнеркәсіп объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 11 ақпандағы № ҚР ДСМ -13 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 15 ақпанда № 26806 болып тіркелді.

      Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      1. Мына:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Қара металлургия объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар";

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Көмір өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар";

      3) осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес "Түсті металлургия және тау-кен өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар";

      4) осы бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес "Мұнай операцияларын жүзеге асыратын технологиялық және қосалқы объектілер мен құрылыстарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар";

      5) осы бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес "Химия өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары бекітілсін.

      2. "Өнеркәсіп объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 236 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11259 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын.

      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Санитариялық-эпидемиологиялық бақылау комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министріне жүктелсін.

      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
А. Ғиният
      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының

Төтенше жағдайлар министрлігі
      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Ұлттық экономика министрлігі
      "КЕЛІСІЛДІ"
Қазақстан Республикасының
Экология, геология және табиғи
ресурстар министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2022 жылғы 11 ақпандағы
№ ҚР ДСМ -13
бұйрығына 1-қосымша

"Қара металлургия объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. "Қара металлургия объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жылғы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің (бұдан әрі – Ереже) 15-тарамығының 113) тармақшасына сәйкес әзірленген және адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына, тұрмыстық қызмет көрсетуге, медициналық қамтамасыз етуге, жаңадан салынып жатқан, реконструкцияланатын және пайдаланылатын қара металлургия объектілеріне өндірістік бақылау жүргізуге, жылумен жабдықтауға, желдетуге, ауа баптауға, сумен жабдықтауға, суды бұруға, атмосфералық ауаға, күтіп-ұстауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды айқындайды.

      Осы Санитариялық қағидалар мынадай: коксты химиялық, агломерат және теміркенді шекемтастар, домна, ферроқорыту, болат балқыту, илек, құбыр, метиз, темір ұнтағы, отқа беріктету, екінші реттегі қара металдарды қайта өңдеу, металлургиялық пештер мен агрегаттарды жөндеу қара металлургия объектілеріне қолданылады.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылады:

      1) ауамен себезгілеу – үй-жайға суық ауаның, газдың, будың, шаңның енуіне жол бермеуге арналған жергілікті желдету;

      2) қара металлургия – құрамына темір кендерінен шойын, темір және болат өндіру технологиясы кіретін ауыр өнеркәсіп саласы.

2-тарау. Қара металлургия объектілеріндегі адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Кран кабиналарында, басқару орындарында, есептеу машиналары орналасқан залдарда, операторлық типтегі жұмыстарды орындау кезінде, сондай-ақ жұмысшылар уақытша демалатын орындарда температураның, салыстырмалы ылғалдылықтың және ауа қозғалысы жылдамдығының нормаларын "Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26831 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-15 бұйрығына (бұдан әрі - № ҚР ДСМ-15 бұйрығы) сәйкес ауаның қозғалыс жылдамдығы, салыстырмалы ылғалдылығы және температура нормаларын сақтау қажет.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      4. Өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағында температураның, салыстырмалы ылғалдылықтың және ауа қозғалысы жылдамдығының рұқсат етілген шамаларын осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес сақталады.

      5. Жылытылмайтын өндірістік және қоймалық үй-жайларда жұмыс істейтін адамдар үшін жылынуға арналған үй-жайлар көзделеді.

      6. Тұрақты жұмыс орындарында жылумен сәулелену, ондағы жылу көзін оңтайлы орналастыру есебінен және өндірістік жылу сақтау құралдарын пайдалану арқылы бір шаршы метрге 140 ваттан (бұдан әрі – Вт/ш.м.) аспайды.

      Тұрақты жұмыс орындарында 140 Вт/ш.м. дейінгі қарқынды жылумен сәулелену кезінде жеке қорғаныш құралдарын қолданады, сондай-ақ қосымша:

      1) 140 Вт/ш.м. 350 Вт/ш.м. дейінгі жылумен сәулелену кезінде, тұрақты жұмыс орындарындағы ауа қозғалысының жылдамдығы 0,2 м/с ұлғайтылады;

      2) 350 Вт/ш.м 2800 Вт/ш.м. дейінгі жылумен сәулелену кезінде, осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес ауа себезгілеу қолданылады.

      7. 8-тармақтың талаптары сақталмаған және ауа себезгілеу болмаған кезде жұмыскерлерді жылу қорғауына алу, олардың жылу сәулесі көздері әсер ететін аумақта болуының шекті уақыты осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес реттеу арқылы қамтамасыз етіледі.

      Демалу орындарындағы үзілістер жылдың салқын мезгілі үшін ауаның температурасы минус (бұдан әрі – "–") 20 Цельсий градустан (бұдан әрі – 0С) – 23 0С, ал жылы мезгілі үшін плюс (бұдан әрі – "+") 21-ден +25 0С аралығында жасалады.

      8. 2800 Вт/ш.м. артық жылумен сәулелену кезінде арнайы костюмдер мен жеке қорғаныш құралдарын пайдалана отырып, жұмыстар орындалады.

      9. Пештерде, шөміштерде, регенераторларда жұмыскерлердің қыздырылған агрегаттардың ішіне кіруі арқылы жүргізетін жөндеу жұмыстарына, ондағы ауа температурасы 45 оС аспайтын және осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшасына сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте жұмыскерлер арнайы киімдермен, арнайы аяқ киімдермен және жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етіледі.

      10. Жасанды жарықтандыру шамдарды бірқалыпты немесе жергілікті орналастыру арқылы жалпы жарықтандыру жүйесі бойынша орындалады. Шамдарды жергілікті орналастыру, цехтардағы жабдықтар биік болған кезде, жұмыс орындарының тік жазықтықта орналасуы кезінде, жұмыс орнын жабдықтардың элементтері немесе жұмыскердің денесі көлеңкелейтін жағдайларда қолданылады.

      11. Жарықтандыру мөлшері, көздің қарығу көрсеткішінің рұқсат етілген мәні және өндірістік үй-жайлар мен жұмыс орындарына арналған пульс беру коэффициенті, цехтар мен учаскелердегі апатты жарықтандыру, жарықтандыру арматурасын ластанудан тазалау мерзімі және қор коэффициентінің мәні осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшада көрсетілген.

      12. Көтергіш крандар, кран конструкциясы тудыратын көлеңкені болдырмауды қамтамасыз ететін кран астына жарық түсіруші қыздыру шамдарымен немесе газ сейілткіш жарық көздерімен жабдықталады.

      13. Металлургиялық пештер мен агрегаттарды жөндеу кезінде тасымалданатын жарықтандыру қамтамасыз етілуі тиіс.

      14. Өндірістік үй-жайларды жалпы жарықтандыру үшін газ сейілткіш жарық көздері қолданылады. Машина залдарын, басқару және өндірістік процестерді қадағалау орындарын, диспетчерлік пункттерді жарықтандыру үшін люминесцентті шамдар қолданылады. Адамдар уақытша болатын үй-жайларда, жарылыс қаупі бар және ауыр жағдайлы ортадағы үй-жайларда жергілікті жарықтандыру қолданылады.

      15. Автоматтандырылған технологиялық процесті цехтарда жалпы және жергілікті жарықтандыратын қосымша шамдарды қосу көзделеді.

      16. Ақ қаңылтыр бетін, тоттанбайтын болаттан жасалған құбырларды бақылаудың жұмыс орындарын жалпы және жергілікті жарықтандыру кезінде сымдарды өңдеу бөлімдерінде көз қарықтыратын шағылысты шектеу шаралары жүзеге асырылады.

      17. Жарықтандыруды өлшеу және нормалардың талаптарын тексеру жарық беретін қондырғылар пайдалануға берілгенде және пайдалану кезінде жылына кем дегенде екі рет жүргізіледі.

      18. Газ сейілткіш шамдары бар жарықтандыру қондырғылары үшін олардың істен шыққан сынап толтырылған шамдарын сақтауға арналған үй-жай көзделеді.

      19. Механизмдер немесе агрегаттар жөнделгеннен және кейбір бөліктері жаңғыртылғаннан немесе ауыстырылғаннан кейін, жұмыс орындарында және қол машиналарында жылына кем дегенде бір рет шу мен діріл деңгейін өлшеу жұмыстары жүргізіледі. Шу мен дірілді бақылау машиналардың жұмыс істеу режимі кезінде жүргізіледі.

      20. Жұмыс орындарындағы дыбыстық қысым, шу және діріл деңгейлері № ҚР ДСМ-15 бұйрығына сәйкес келеді.

      Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      21. Механикаландырылған қол аспаптарымен өңделетін бұйымның қосымша дірілін болдырмайтындай етіп қойылады және бекітіледі.

      22. Технологиялық процестің негізгі элементі діріл болып табылатын жабдықтармен (оның ішінде діріл арқылы тығыздау) жұмыс істеу кезінде жұмыскерлердің дірілдейтін жазықтықтарда тұруына рұқсат етілмейді.

      23. Дірілден қорғау үшін оның жабық жерлерде орнатылған жабдықтардан таралу жолдарына дірілден оқшаулау тіректері, машинамен жұмыс істеу алаңдарының акустикалық айрықтар қойылады.

      24. Радиоактивті заттармен және иондаушы сәулелену көздерімен жұмысты ұйымдастыру және жүргізу кезінде "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шілдедегі Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 94-бабының 2-тармағына сәйкес санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесі құжаттарының талаптары сақталады.

3-тарау. Қара металлургия объектілеріндегі тұрмыстық қызмет көрсетуге және медициналық қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      25. Жұмыс беруші жұмыс берушінің есебінен жұмыскерлерді сүтпен, және емдеу-профилактикалық тағамымен, арнайы киіммен және аяқ киіммен және басқа да жеке қорғаныш және ұжымдық қорғаныш құралдарымен, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету тәртібіне және нормаларына сәйкес арнайы киіммен, арнайы аяқ киіммен және жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етеді.

      Арнайы киімді және аяқ киімді жуу, жөндеу және залалсыздандыру жұмыстары орталықтандырылып жүргізіледі. Өндірістен арнайы киімді алып шығуға және оны үй жағдайында жууға рұқсат етілмейді.

      26. Өндірістік учаскелер алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишасымен қамтамасыз етіледі.

      Барлық жұмысшылар және инженерлік-техникалық қызметкерлер алғашқы көмек көрсету дағдыларына оқытылады және "Міндетті медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ оларды жүргізу тәртібі мен мерзімділігін, зертханалық және функционалдық зерттеулердің көлемін, медициналық қарсы көрсетілімдерді, зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың, жұмысқа орналасқан кезде орындау кезінде міндетті алдын ала медициналық қарап-тексерулер және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексерулер жүргізілетін кәсіптер мен жұмыстардың тізбесін және "Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21443 болып тіркелген) сәйкес жұмысқа орналасу кезінде алдын ала және мерзімдік медициналық қарап-тексерулерден өтеді.

      27. Медициналық қорытынды негізінде жұмысшының кәсіби ауруға шалдыққаны анықталғанда және расталғанда жұмыс беруші медициналық қорытынды негізінде оны қолайсыз өндірістік факторлардың әсеріне байланысты емес жұмысқа ауыстырылады.

      28. Бұрын зиянды еңбек жағдайында жұмыс істеген, жұмыстан босаған немесе жаңа жұмыс орнына ауысқан жұмысшылар одан кейін денсаулық жағдайы нашарлағанда және оның еңбек жағдайымен байланысын растау қажет болған кезде профпатолог мамандарға жіберіледі.

4-тарау. Коксты химия объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      29. Химиялық өнімдерге арналған сыйымдылықтар мен аппараттардың автоматтандырылған деңгей өлшеуіштермен қамтамасыз етіледі.

      30. Шайырды, пекті, бензолды және өнімдерді айдау үшін сальниксіз сорғылар қолданылады. Сальникті сорғыларды қолдану кезінде сальниктерді жөндеу жұмыстарын жүргізудің ыңғайлылығын қамтамасыз ететін алмалы-салмалы жаппамен және жергілікті сорғымен жабдықталады.

      31. Жабдықтардан шайыр фракциясы, пек және химиялық өнімдер сынамаларын іріктеп алу, жұмыс аймағына зиянды заттардың бөлінуін болдырмайтын тәсілдерімен жүргізіледі. Сынамаларды іріктеп алуға арналған крандар жергілікті сорғылармен жабдықталады, сынамаларға арналған сыйымдылықтар тұмшаланады.

      32. Кристаллизаторлар, центрифугалар, ваккумды-сүзгілер, барабанды салқындатқыштар, сұйық нафталинді құюға арналған конвейерлер жергілікті сорғысы бар жаппалармен жабдықталады.

      33. Өндірісте мынадай процестерді механикаландыру көзделеді:

      1) сыйымдылықтар мен аппараттарды тазалау операциялары;

      2) фустарды шаю және ұстау;

      3) шихта және кокс шашындыларын жинау, пештерді үрлеу, люктерді, тіреуіштерді тазалау, пештердің, есіктердің жабдықтардың жақтауларын тазалау;

      4) әктерді түсіру, әк сүтін дайындау, әк тұндырғыштарынан шламды алып тастау, фусты шығару;

      5) радонды аммоний және натрий цехтарында сусымалы өнімдерді тасымалдау, сыйымдылықтарға, кристаллизаторларға тиеу, дайын өнімдерді қаптап, ыдысқа салу;

      6) коксты газды күкірт сутегінен тазалау цехтарында күшәла тектес ангидридті қоймадан тасымалдау және оны еріткіштер салынған сыйымдылыққа тиеу;

      7) тұндырғыштардағы және ағартқыштардағы тұнбаны кетіру және өндіріске кері қайтару;

      8) кристалды нафталин цехында – жинау, ұнтақтау операцияларын және сығымдалған нафталинді балқытуға салу, кристалды нафталинді теміржол вагондарына тиеу, нафталин брикеттерін құю машиналарымен қоймаға жіберу және барабанды салқындатқыштардан нафталин салынған қапшықтарды тасымалдау;

      9) кумаронды шайырды құю, салқындату, ыдыстарға салу операциялары;

      10) суды биохимиялық тазалау цехтарында - ортофосфорлық қышқылды аэротенктерге беру.

      34. Сыйымдылықтардың ауа жолынан және аппараттардан бөлінетін бу мен аэрозоль ұсталады және технологиялық процеске кері қайтарылады.

      35. Ұнтақтау және араластыру агрегаттары мен көмір тиейтін орындардың үсті жабылады және жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      36. Өндірісте мынадай процестерді автоматтандыру көзделеді:

      1) шайырлы суды май бөлгіштен шайқап шығарып, шайыр жинағышқа құю;

      2) көмірді кокстеуге (ұсақтау, елеу, араластыру, шихтаны тасымалдау) дайындау операциялары;

      3) инертті газдардың көмегімен коксты құрғақ сөндіру.

      37. Көмірлі шихтаны және сұйық пекті кокстеуге арналған пеш камераларына тиеу автоматтандырылады және түтінсіз тәсілмен жүргізіледі.

      38. Көмір мұнаралары және тиеу вагондары шихтаның салмағы мен көлемін көрсететін тіркеуші аспаптармен жабдықталады.

      39. Көмір мұнараларының және тиеу вагондарының бункерлері механикалық опыру жүйелерімен жабдықталады.

      40. Кокс батареяларындағы көмір тиейтін және есік ашатын машиналар қашықтықтан басқарылады.

      41. Бу немесе су беретін инжекторлар пешті толтыру алдында іске қосылады және планирлеу аяқталғанда және люкті жапқаннан кейін сөндіріледі.

      42. Көмір тиейтін вагондардың телескопиялық пештері тиеу кезінде көмір тиелетін люктермен саңылаусыз қиюластырылады.

      43. Тиеу люктері және есіктері, газдарды жинағыштардың қақпақтары барынша тығыздалады.

      44. Кокс және пекококс батареяларының газ бұру тіреушелері механикаландырылған бекіту-ашу және тазалау құралдарымен жабдықталады.

      45. Кокс және пекококс батареяларының пеш камерасынан коксты шығару кезінде шаң-тозаңның бөлінуін болдырмайтын құралдармен жабдықталады.

      46. Коксты сөндіру коксты құрғақ түрде сөндіру қондырғыларында немесе тазаланған сумен сөндіру арқылы жүзеге асырылады. Коксты фенолды сумен сөндіруге жол берілмейді.

      47. Шихтаны қыздыру пешіне тиеуді және пішінделген коксты түсіруді, кокс газының қысымын бақылау автоматты түрде қашықтықтан басқару арқылы жүргізіледі.

      48. Күкірт суспензиясын сүзуге арналған ваккумды-сүзгі, күкірт пастасы бункері, күкірт қабылдағыштар мен оны сақтайтын сыйымдылықтар, конденсант жинағыштар мен тұндырғыштар, шайыр фракцияларын кристалдайтын орындар жаппамен және жергілікті сорғылармен жабдықталады.

      49. Шайырларды қайта өңдейтін, бастапқы шайырды және оның фракцияларын тасымалдайтын, сондай-ақ химиялық өнімдерді тиейтін, түсіретін цехтар жұмысы ауаға шаң-тозаң және зиянды заттардың бөлінуін болдырмайтын тәсілдер арқылы жүзеге асырылады.

      50. Антрацен фракцияларын жону үздіксіз тәсілмен автоматтандырылған центрифугаларда жүргізіледі.

      51. Автоматтандырылған центрифугалар, сұйық нафталинді қалыпқа құюға арналған конвейерлер және барабанды салқындатқыштар жабулы және жергілікті сорғыш желдеткіштермен жабдықталуы тиіс.

      52. Шайыр фракцияларын жуу үздіксіз жұмыс істейтін жабық аппараттарда жүргізіледі.

      53. Антраценді байыту цехтарының техникалық антраценді түсіру учаскелерінде, оларды балқытқышы бар резервуарларға жіберетін, сондай-ақ құрғатып, дайын өнім ретінде қаптайтын орындарда жаппа және жергілікті сорғыштар көзделеді.

      54. Фтал ангидриді цехтарында негізгі аппараттар мен жабдықтар ашық алаңдарда немесе цех сөрелерінде орналастырылады.

      55. Инден-кумаронды шайыр цехтарында судан құрғату, полимерлеу және полимерлік шайырларды бейтараптандыру аппараттарының ағызу тарелкалары жергілікті сорғылармен жабдықталады.

      56. Хлорлы алюминий оқшауланған бөлмеде металдан жасалған, тығыз жабылатын қақпағы бар барабандарда сақталады.

      57. Хлорлы алюминийді полимеризаторларға тасымалдау механикаландырылған тәсілдермен жүргізіледі, ал тиелетін орын жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      58. Көмір дайындайтын үй-жайларды, кокс цехтарын, кокс сорттайтын орындарды, химиялық цехтарды, машиналар мен жабдықтарды жинау механикалық тәсілмен және бір орталықтан сумен шаю немесе вакуумды сорғыш құралдарының көмегімен жүргізіледі. Шаңды сығылған ауаның көмегімен үрлеп тазалауға рұқсат етілмейді.

5-тарау. Агломерат және теміркенді шекемтастар объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      59. Агломерациялық машиналарды, тас елеуіштерді, шихта ұсатқыштарды, қуаттандырғыштарды, төсегіштерді даярлаушы зауыт қоса жабдықталған жергілікті сорғыларымен жеткізеді.

      60. Агломерациялық машина учаскесінде көрік орналасқан аумақта жұмыскерлерді инфрақызыл радиацияның әсерінен қорғауға арналған шаралар көзделеді.

      61. Агломерациялық машина коллекторының бункерлеріндегі және технологиялық газбен тазалау аппараттарындағы тозаңды, сондай-ақ агломерациялық таспаның бос жүрісі кезінде оның астына жиналған шашындыларды тасымалдау, шаңның пайда болуын болдырмайтын тәсілдермен немесе ылғалды тәсілдермен жүзеге асырылады.

      62. Технологиялық процесте салқындатылған агломератты беруді көздейді. Салқындату мақсатында агломерат қатпарлары арқылы ауаны үрлеу қолданылған кезде салқындатқыш аппараттың бүкіл ұзындығы бойымен қоршаған ортаға шаң-тозаңның бөлінуіне жол бермейтін арнайы шаралар көзделеді.

      63. Барлық шихта материалдары ылғалдандырылады не оның шаң-тозаң жасау сипатын төмендететін басқа да құралдар қолданылады.

      64. Шихтаны алғашқы араластыратын барабанды кері қайтара отырып, жылытуды қолданған кезде, кері қайтару затын бөлетін таселеуіштерге жақын болуы тиіс, ал ыстық кері қайтару заты берілетін трактың өн бойында тасымалдауышқа артық күш түсірілмейді.

      65. Жылжымалы түсіргіш арбалар, түсіретін және тиейтін бөлшектерін қамти отырып, жаппа және жергілікті сорғыштармен жабдықталады.

      66. Құрамында темір бар шихтаның, коксиктің және ұсақталған материалдардың бөліктерін, сондай-ақ агломераттар мен шекемтастарды іріктеуге арналған таселеуіштер, тиейтін, түсіретін тораптарды қоса алғанда, жаппа астында орналастырылады.

      67. Машиналардан агломераттар мен шекемтастарды беруге арналған науалар, сору жүйесіне немесе агломерациялық (күйдіру) машиналардың жабық орындарына қосылған жабық құрылымда жасалады. Агломераттарды (шекемтастарды) вагонға тиеу тораптары, қоршаған ортаға шаң-тозаңның бөлінуіне жол бермейтін сорғыш жүйелермен жабдықталады.

6-тарау. Домна өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      68. Жаңадан салынып жатқан және реконструкцияланатын домна пештеріндегі шихта материалдары қоймадан және осы объектінің өнеркәсіптік алаңдарында орналасқан өндірістерден шихта берілетін бөлімге тасымалдауыш таспалар немесе үздіксіз жұмыс істейтін көліктердің түрлері арқылы жеткізіледі.

      69. Шихта материалдарын көліктердің үздіксіз жұмыс істейтін түрімен жеткізу кезінде бункер үстіндегі үй-жайлар жабылады және жылытылады. Бункерлерге тиеуді басқару қашықтықтан бақылау арқылы автоматты түрде жүргізіледі.

      Бункерлердің тиегіш ойықтары тиеу процесі кезінде шаң-тозаңның бөлінуіне жол бермейтін, шихта материалдарын жабық түрде енгізетін сорғыш жаппалармен жабдықталады.

      70. Бункерлер бункерді босатқыш құрылғыларымен бірге жасалған автоматты деңгей өлшеуіштермен жабдықталады. Пайдалану барысына бункердегі шихта материалдарының жоғарғы шекарасы тиелген материалдардың 3,5 метрден (бұдан әрі – м) аспайтын еркін құлауы биіктігін қамтамасыз ететін деңгейде тұрақты түрде сүйемелденіп отырады. Бункерлердің толық босатылуына тек олардың жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін тоқтату кезінде ғана жол беріледі.

      71. Жекелеген домна пештерінің бункерасты үй-жайлары жел өтінің және шаң-тозаңды ауаның таралуына жол бермеу үшін бір бірінен оқшауландырылады.

      72. Бункерасты үй-жайларда шихта конвейерлік жолмен берілген кезде бункерлердің түсіруші бөліктері, дірілді таселеуіштер, қоректендіргіштер, таразылау құйғыштары, шихта материалдарының конвейерлері және еленген ұсақ заттарды сыртқа шығарушы тасымалдауыштар, сондай-ақ олардың арасындағы жеңілдеткіш тораптар сорғыш жаппалармен жабдықталады, соңғылары орталықтандырылған сорушы желдеткіш жүйесіне қосылады.

      73. Шихта таразы-вагон арқылы берілген кезде (бункерлерді толтырғанда немесе оны шихтадан босатқанда) шығарылатын ауаны сыртқы атмосфераға жіберу алдында шаңнан тазарту, қалдықтар жинаушы шұңқыр үстінде шаңның бөлінуін болдырмау шаралары арқылы көзделеді.

      74. Таразы-вагонның кабинасы саңылаусыз, жылу сақтайтын болуы тиіс, бақылау жүргізетін ойықтар тұнық, жылу өткізбейтін материалдармен жабылады және машинистің тыныс алу аумағына бапталған ауа беру құралымен жабдықталады.

      75. Бункер үстіндегі және бункер астындағы үй-жайларда оң температураны тұрақты сақтауды қамтамасыз ететін және жергілікті сорғыш желдеткіштер жұмысының орнын толтыратын сыртқы ауаны мәжбүрлеп беру жүзеге асырылады.

      76. Скиптік шұңқыр шихта беретін басқа үй-жайлардан оқшауланады. Скиптер және тиеу құрылғыларының құрылысы шихта материалдарының төгіліп-шашылуына жол берілмейді. Скиптерді орналастыру орындары және тиеуші астаушылары сорғыштары жаппалармен жабдықталады.

      77. Шихта беру бөлімшесінен еленген ұсақ материалдар сол өнеркәсіптік алаңда орналасқан өндірістерге шығару галереяларының бойымен артық жүк көлемі мейлінше аз болатын тасымалдауыштар жүйесі арқылы жіберіледі.

      78. Шойын ағын өзектерінің құтысын ажырату немесе толтыру, сынықтарын жинау, құю ауласын және теміржол тораптарын тазалау, материалдар мен жабдықтарды жеткізу, арықтар мен науаларды күтіп-ұстау, жөндеу бойынша барлық операциялар механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі.

      79. Шойын-шлак ағын өзектің, басты арықтың, шөміш және тостағандар қойылатын орындардың үстін жергілікті сору желдеткішімен жабдықтау көзделеді.

      80. Шойын және арықтары және ыстық беттер үстіндегі шағын өтпелі көпірлерді жылудан қорғау және бүйір жақтарынан биіктігі 1 м кем емес жылу өткізбейтін материалдармен қоршалу қажет.

      81. Құю ауласының шет жақтарында орналасқан шойын науалардың ағызу тұмсықтарымен жұмыс істеу үшін жылудан қорғағыш экрандары бар алаңдар көзделеді.

      82. Құю ауласының ғимараттары қабырғасының жанынан адамдардың өтуі үшін науалар деңгейінен жоғары алаңдар көзделеді. Науалар мен шөміштердің жанындағы өткелдер жылудан қорғаушы экрандармен қоршалады.

      83. Құю аулаларындағы көтергіш крандарды басқару қашықтықтан жүргізіледі.

      84. Радиоактивті заттармен ластанған шегендерді алып тастау кесу арқылы жүргізіледі. Шегендерді бөлшектеу үшін жарылыс жұмыстарын жүргізуге рұқсат етілмейді. Алынып тасталған шегендер радиоактивті қалдықтарға арналған контейнерлерге жиналады және көмуге арнайы бөлінген орындарға жіберіледі.

      85. Қақты және ауа үрлеушінің тұмшалануын бақылау үшін автоматты үздіксіз бақылау жүйесі көзделеді.

      86. Шаң тұтқыштарда жиналған шаңды түсіру және оны тасымалдау жұмыстары қоршаған ортаның ластануына жол бермейтін құралдарды қолдану арқылы жүзеге асырылады.

      87. "Снорт" салқын ауа үрлегіш құбырының ауа жеңілдеткіш клапанын басқару пульті домна пеші басқарылатын үй-жайда және пеш жанындағы жұмыс алаңына орналастырылады.

      88. Үйінділерінде немесе қож өнімдерін өндіретін қондырғыларда домналық және балқытылған болат шлактарын ағызу кезінде шөміштерін қозғау, шлакты түйіршіктейтін қондырғылардағы жинайтын крандармен жұмыс істеу және түйіршіктейтін аппаратқа су беру қашықтықтан басқару тәсілімен арнайы постылардан жүзеге асырылады.

      89. Шлакты шөмішсіз жинаған кезде науа жылу өткізбейтін жаппамен жабдықталады.

7-тарау. Ферроқорытпалар өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      90. Көп тонналық ферроқорытпалар ферроқорытпалардың бір түрін қорытуға мамандандырылған қорыту корпустарында қорытылады. Жұмыс істеп тұрған цехтарда әртүрлі ферроқорытпаларды бір корпуста қорыту кезінде олардан бөлінетін өндірістік аэрозольдар ұқсастығына қарай топтастырылады.

      91. Жұқа дисперсиялы шихта материалдарын шектеп қолданылады. Кендер, оның ішінде ұсақ түйіршікті хром кендері кесектелген (іріленген) түрінде пайдаланылады.

      92. Өндірісте мынадай процестерді автоматтандыру көзделеді:

      1) бункердегі сусымалы материалдардың деңгейін бақылау, пешке түсетін шихта материалдарын тиеу және мөлшерлеу;

      2) ферроқорыту пештерінің жұмыс режимін басқару;

      3) мөлшерлі феррохромды оттегімен үрлеу конвертерінің жұмысын бақылау.

      93. Пеш қалталарына шихта жеткізетін өзі тиелетін арбалар сорғышты жаппалармен жабдықталады.

      94. Пеш қалталары шихта толтыру кезінде пештен шығатын газдар мен шаңдарды тұтуды қамтамасыз ететін жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      95. Қорыту технологиясын жабық режимде жүргізу көрсетілген қорытпалар тек жабық пештерде ғана қорытылады.

      Жабық пештің корпусы мен күмбезі тұмшаланады. Пеш күмбезінің астында тұрақты қысым және сұйылту автоматты түрде сүйемелденеді.

      96. Өндірісте мынадай процестерді механикаландыру көзделеді:

      1) газ жүретін жолдарды тазалау. Пештерге қосымша шихта қосуды қолмен тиеуге рұқсат етілмейді;

      2) жұмыс істеп тұрған ашық пештердің мойнымен жұмыс істеу кезінде атқарылатын барлық жұмыс түрлері (оның ішінде шихтаны тегістеу, пеш қабырғаларын қайта үру), сондай-ақ пештердің ағын өзектерін тесу, жабу жұмыстары;

      3) графиттелген электродтарды ұзарту;

      4) пеш ванналарынан ферровольфрамды қалқып алу;

      5) шөмішті жеке үй-жайларда немесе арнайы учаскелерде өндіріспен тазалау;

      6) дайын өнімдерді текшелеп жинау және тиеу;

      7) бункер үстіндегі торлардан металл қосындыларын жинау;

      8) металл қалдықтарын ұсақтау және електен өткізу. Бұл ретте қалдықтар қорыту бөліміне ерітуге дайын күйінде түседі;

      9) шихтаны жабық үздіксіз процесте дайындау жұмыстарын (шихта салынған барабандарды немесе қаптарды ашу, шихтаның құрамдауыштарын араластыру, өлшеу, араластыру, шихта материалдарын қорыту ыдыстарына тасымалдау, төгу) қашықтықтан басқару.

      97. Электродтарды қайта іске қосу автоматты түрде немесе қашықтықтан басқарумен жүзеге асырылады.

      98. Барлық пештер қорыту, сондай-ақ пештен шығару кезінде пештегі газдарды сыртқа шығаруды қамтамасыз ететін жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      99. Тазалағыш пештерде сору зонттары пеш қабырғасының жанына тікелей орналастырылады. Пеш мойнын күтіп-ұстау үшін зонт қабырғасында автоматты ашу жүйесімен жарақталған жылжымалы есікшелері бар жұмыс ойықтары көзделеді.

      100. Кенді қалпына келтіруші ашық пештің барлық периметрі бойынша зонттың төменгі жиегінен бастап пеш шахтасының ернеуіне дейінгі аралық жылуды өзіне тартатын экрандармен немесе перделермен жабдықталады.

      101. Түсіру машинасының құрылысында машинисті жылумен сәулеленуден қорғау шаралары көзделеді. Электродтар мен жұмыс алаңдарының төбе жаппасы аралығындағы қуыстар берік жабылады.

      102. Өздігінен пісетін электродтардың қабына электродтық массаны жеткізу және тиеу механикаландырылады және автоматтандырылады.

      103. Өздігінен пісетін электродтар қабының жоғарғы тұсы тұмшаланған жапқыштармен және мерзімді түрде жұмыс істейтін сорушы жүйелермен жабдықталады. Өздігінен пісетін электродтардың қабын жуандату (ұзарту), электродтық массаны тиеу жергілікті сору желдеткіштері жұмыс істеп тұрған кезде ғана жүргізіледі.

      104. Электрод массасын таспалы науаларды шегендеу үшін пайдалануға рұқсат етілмейді.

      105. Көрікшінің жұмыс орны жылу қайтаратын экрандармен және ауа арқылы себезгілейтін қондырғылармен жабдықталады.

      106. Шөміштерден салқындалған шлак гарниссажын шығару жұмыстары, жергілікті сору желдеткіштерімен жабдықталған тұрақты орындарда жүргізіледі.

      107. Құю алдында шөміштердегі ыстық металдың үстін шлакпен немесе құммен жабу механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі.

      108. Ферроқорытпаларды түйіршіктеу шөмішті айналдыруға қажетті механизммен, сондай-ақ бу мен зиянды заттарды жергілікті сору желдеткішімен жабдықталған қашықтықтан басқарылатын қондырғыларда жүргізіледі.

      109. Құюшы машиналардың қорытылған металл құйылған шөміштерінің үсті сорушы жаппалармен жабдықталады.

      110. Әк сүтін дайындау және оны цехқа жіберу механикаландырылған тәсілмен, ал құю машинасының құймақалыбына су себу автоматтандырылған тәсілмен жүргізіледі.

      111. Өздігінен бытырайтын шлактар қорыту корпустарынан шөмішке немесе жинағыштарға салынып сұйық күйінде шығарылады. Ашық шлак орнындарында шлактардың суып қалуына рұқсат етілмейді. Өздігінен бытырайтын шлактар толтырылған шөміштер мен жинағыштардың салқындауы үшін жабық эстакадалар көзделеді.

      112. Қорытпаны араластыру жұмыстары қашықтықтан басқарылатын, жергілікті сору желдеткіші бар жабық түрдегі агрегаттарда жүргізіледі.

      113. Қорытпаларды қолмен сұрыптау және тазалау жұмыстары жергілікті сорғышпен жабдықталған, отырып жұмыс істеуді қамтамасыз ететін үстел үстінде жүргізіледі.

      114. Шлактарды суыту, тарту және тиеу жұмыстары арнайы бөлімшелерде (шлакты ажырататын цехта) жүргізіледі. Өздігінен бытырайтын шлактар қорыту корпусынан шлакты тартатын цехқа дейін кәсіпорын аумағындағы ауаның ластануына жол бермейтін тәсілдермен тасымалданады.

      115. Шлактарды цех ішінде тасымалдау көліктердің жабық түрлері арқылы жүзеге асырылады, ал оны тұтынушыларға жіберу үшін тиеу, тасымалдау, түсіру кезінде шаң-тозаңды болдырмайтын арнайы жабық вагондар, автокөліктер пайдаланылады.

      116. Шлактарды қаптау жұмысы толық түрде механикаландыру, автоматтандыру тәсілдерімен жүргізіледі.

      117. Шлактарды вагондарға тиеу, тиелетін шлактың деңгейін қашықтықтан бақылау жүйесі бар механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі.

      118. Табиғи радиоактивті элементтері бар шихтаны дайындау "Радиациялық қауіпті объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29292 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № ҚР ДСМ-90 бұйрығына және "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21822 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығына сәйкес радиациялық заттармен жұмыс істеу қағидаларында көзделген шараларды сақтай отырып, оқшауланған үй-жайларда жүзеге асырылады.

      Ескерту. 118-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      119. Қорытпаларды футерлеу алдында оларды суыту жылудан қорғайтын экрандармен және жергілікті желдету жүйесімен жабдықталған тұрақты орындарда жүзеге асырылады.

      120. Балқытушылардың, көрікшілердің, күйдіру және кептіру пештерін толтырушылардың, алюминий балқыту пештерінің, құю машиналары машинистерінің жұмыс орнындарында ауа себезгісі көзделеді.

      121. Пеш мойнына шихта толтыратын тұрақты орны жоқ кенді қайта қалпына келтіруші ашық пештердің жанында ауамен себезгілеу пештің бүкіл периметрі бойынша көзделеді.

8-тарау. Болат балқыту өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      122. Өндірісте мынадай процестерді механикаландыру көзделеді:

      1) сусымалы материалдар мен ферроқорытпаларды тиеу, түсіру операциялары;

      2) вакуумдық камераларды тазалау;

      3) дайындамаларды үздіксіз құятын машиналармен (бұдан әрі – ДҮҚМ) кристаллизаторларға арналған жағармай материалдарын беру;

      4) шөміштерді жұмысқа дайындау операциялары.

      123. Құрамында қауіптілігі I және II сыныпты зиянды заттар бар немесе газ күйіндегі зиянды заттар бөлетін қоспаланған материалдар шихта бөлімшесіне өлшеп оралған түрде немесе саңылаусыз жабық ыдыста жеткізіледі.

      124. Бункерлерден сусымалы материалдарды конвертерлерге жеткізу жұмыстары дозалауды қашықтықтан басқара отырып, жабық әдіспен жүзеге асырылады.

      125. Болат қорытатын агрегаттар, шаң мен газдардың жұмыс терезелері немесе технологиялық тесіктер (және электрод пештер күмбезіндегі электрод кіретін және үрлейтін тесіктерді қоса алғанда) арқылы өндірістік үй-жайларға, оның ішінде конвертерді оттегімен үрлеу және оның үю орындарына енуіне жол бермеуді көздейтін құралдармен жабдықталады.

      126. Болат балқыту агрегаттарын толтыру кезінде шаң мен тозаңды ұстау және шығару шаралары көзделеді.

      127. Үю машинасы машинисінің жұмыс орны жылумен сәулелеуден қорғалады. Болат шығаратын науа және құюшы шөміш қойылатын орын жаппалармен және жергілікті сорғыштармен жабдықталады.

      128. Болат шығаратын науаны алмалы-салмалы етіп дайындайды, оны жөндеу жұмыстары суытылғаннан кейін арнайы жабдықталған учаскеде жүзеге асырылады.

      129. Болатты вакуумдеуге арналған қондырғыларды басқару қашықтықтан жүзеге асырылады.

      130. Балқыған болатты құюды басым түрде ДҮҚМ жүзеге асырады.

      131. ДҮҚМ-ның ыстық камерасының және болат балқытушы агрегаттардың барлық жұмысшы алаңдарындағы басқару бекеттерінің бақылау терезелері жылудан қорғау құралдармен жабдықталады.

      132. ДҮҚМ-мен металдарды слябтарға құю кезінде газбен кесуді басқару пульті газбен кесушіге слябтың енсіз жағы қарайтындай етіп орналасатырылады. Газбен кесушінің жұмыс орны газбен кесу аймағының рұқсат етілген технологиясы бойынша тұнық емес экрандауды көздейді.

      133. Құймақалыпты тазалау және майлау операциялары механикаландыру тәсілімен жүзеге асырылады және жергілікті сору құралдарымен жабдықталады. Құймақалыпты және оның астындағы орынды үрлеу арқылы тазалауға рұқсат етілмейді.

      134. Шлактарды шлак шұңқырына төгу кезінде және платформаға тиеу кезінде барлық жұмыс фронты бойына су себу қолданылады.

      135. Негізгі өндірістік үй-жайлардағы шаң-тозаңды жинау орталықтандырылған вакуум жүйесінің көмегімен немесе сумен шаю арқылы жүргізіледі. Шаңды сығылған ауамен үрлеуді қолдануға рұқсат етілмейді.

9-тарау. Прокат және құбыр өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      136. Прокат және құбыр өндірісі цехтарының машина залдары дыбыс өткізбейтін жеке үй-жайларға орналастырылады.

      137. Ыстық металл шоғырланған жерлерге және жылытқыш құрылғылармен жұмыс істеу аймақтарына (оның ішінде рольгангілер, клеттерге дайындамаларды жеткізетін, көп тармақты бағыттаушы үстелдер, таңбалау және ыстық металды жинау учаскелері, қыздыру пештерінің бақылау және жұмыс терезелері) жақын орналасқан жұмыс орындары жылумен сәулеленуден қорғайтын құралдармен жарақталады және себезгілейтін желдету құралдары жабдықталады.

      138. Қыздырғыш құрылғылар тығыз жабылатын қақпақтармен және оның жұмыс ойықтарының жапқыштарымен, сондай-ақ пештерге тиеу және шығару терезелерінің үстін және шлак ағын өзегінің жергілікті сору желдеткіші құрылғыларымен жабдықталады. Қыздырғыш пештердегі және құдықтардағы металдың температурасын өлшеу автоматты түрде қашықтықтан жүргізіледі.

      139. Өндірісте мынадай:

      1) металлды тиеу, көмкеру, орнынан ауыстыру, түсіру, шлакты және қабыршақтарды шығару;

      2) стан астынан, шұңқырлардан, тұндырғыштардан қабыршақтарды жинау;

      3) ілдіріктегі құбырларды үздіксіз прокаттау стандарында – ілдірікті майлау, оларды станға жіберу, құбырдан шығаруды;

      4) пилигримді стандарда – құймаларды тасымалдау, дорн құлпын жабу, дорнды майлау, дорнды суыту үшін ваннаға түсіру, көтеру, суытқыш сөредегі дорндарды ауыстыру;

      5) құбырды ыстықтай нығыздау кезінде – дайындамаларды нығыздауға беру, нығыздауға және қалыпқа майды жеткізу, араластырушы барабанға графит ұнтағын салу және тиеу, контейнерді, технологиялық құрал-саймандарды майлау үшін май жеткізу, нығыздалған құбырларды, нығыздаудан қалған қалдықтарды жинау;

      6) жазық оралатын екі жікті құбыр өндіру стандарында – таспа орамдарын моторға кигізу, таспаны дәнекерлеу алдында сүрту, дайын құбырды орағышқа орау және қысу;

      7) құбырды балқыта отырып электр-дәнекерлеуші стандарда – балқытушы машиналарға және жиек жонғыш станоктарға жаймаларды беру, дәнекерлеуші агрегаттың астыңғы жастықшасын ауыстыру, ішкі және сыртқы су салқындатқышты шешу;

      8) тігу стандарында – дайындамаларды тігер алдында ортаға тарту, ілдіріктерді айырбастау, дайын өнімді станға дайындау жұмысы;

      9) автоматты стандарда – гильзаларға тұз себу, ілдіріктерді айырбастау, автоматты стан науасындағы құбырларды көмкеру;

      10) дәнекерлеу ұшы жылжымайтын стандарда – құбырлардың ішкі және сыртқы тігістерінен флюсті алып тастау;

      11) құбырларды бұрамалы жолмен дәнекерлеу стандарында – орамдарды тарқатушыға, созу белдікшелеріне, түзету машиналарына беру, флюсты дәнекерлеуші ұшқа қарай бағыттау, өңделген флюсты әкету, флюс қабыршағын алу және жинау;

      12) дәнекерлі құбыр өндірісінде – таспа орамдарын тарқатушыға беру және оларды жинау, майсыздандыру бойынша барлық операциялар, шаю, күйдіру, таспаны мыстау, құбырды майлау;

      13) суық түрде тарту стандарында – құбырларды тарту алдында майлау, оларды көмкеру және көрік сөрелеріне жылжыту (кіші диаметрлі құбырларынан басқа), сүйреу стандарында қармау, түсіру, ілдіргілі өзекті құбырға енгізу, құбырды қармау үшін жүкарбадан люнетке қарай арбаны кері қайтару;

      14) дәнекерлеу ұшы жылжымалы стандарда флюсты себу, сондай-ақ қолданылған флюсты бункерге жинау. Флюсті жастықшаның ашық бөлігі тежегіш тілімдермен жабылады;

      15) баллондар өндіру кезінде – дайындау учаскесіне қоймадан құбырларды жеткізу, құбыр кесуші станоктарға жұмыс беру, дайын өнімдерді пешке тиеу, оларды балға мен өңдеуші машиналарына жеткізу, ыстық пешке баллондарды тиеу, оларды бояу учаскесіне жіберу, бояушы камера арқылы жылжыту механизміне ілу, қылтаны жонып тегістеу, ойманы кесу, жоңқадан және қалған қабыршақтардан тазалау, баллондарды гидро-пневмо сынаудан өткізу және кептіру;

      16) құбыр құю өндірісінде – шихта материалдарын түсіру және оларды балқыту агрегаттарына тиеу. Шаңдайтын материалдарды жеткізу пневмокөлікті пайдалану арқылы жүргізіледі;

      17) балдақтарды қаптау, қалыптарға шегендеу жасағанда, құбырларды қалыптан алғанда, күйген қалыптаушы топырақты шығару, қалыптаушы және өзекті қоспаларды, бастапқы материалдарды дайындаудың барлық процесі. Жүгірткілердің, диірмендердің, көріктердің және термобелсенді қоспаларды дайындауға арналған араластырғыштар жаппаларымен және жергілікті сорғыштармен жарақталады;

      18) жабу бөлімшесінде – жабу агрегаттарымен жұмыс істегенде атқарылатын операциялардың барлық (шикізаттарды алып келу, тиеу, ванналарды толтыру, ерітінділерді ауыстыру, ванналардың түбін тазалау) түрлерін;

      19) шегендеу массасын дайындау және оларды құбырдың ішкі бетіне жағу операцияларын процестерін механикаландыру көзделеді.

      140. Ыстық металды прокаттау кезінде оның параметрлерін қашықтықтан өлшеу және сынама алу, таңбалау, ақауларды алып тастау және дайын өнімдерді қаптау технологиялық операцияларын механикаландыру қамтамасыз етіледі.

      141. Прокат стандарының клеттері шаң тұтқыш құралдармен жабдықталады.

      142. Металдарды қол машиналармен тегістеу жұмысы олар шаң тұтқыш құралдармен жабдықталған кезде жүргізіледі, ал мұндай жұмыс жүргізілетін учаскелер жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      143. Металдарды отпен тегістеу бөлінетін зиянды заттарды жоюға және қоршаған ортаны ластанудан қорғауға арналған құрылғылармен жабдықталған механикаландырылған қондырғыларда жүзеге асырылады.

      Әдетте қашықтықтан басқарылатын аспирациялау камераларында камерадан тыс оттықтармен немесе сору желдеткішімен жабдықталған арнайы қоршалған учаскелерде орындалатын отпен қолмен тазалауды пайдалануға рұқсат етіледі.

      144. Металл ақауларын газ оттықтарымен кесу жұмысы жергілікті сору желдеткіштерімен жабдықталған арнайы алаңдарда орындалады.

      145. Дайындама өнімдер мен дайын прокаттың ақауларын пневматикалық аспаппен тегістеуге рұқсат етілмейді.

      146. Құюшы шөміштерді жөндеу және кептіру жұмыстары, жану кезінде пайда болатын өнімдерді тұту және сыртқа бұру құралдарымен жабдықталған арнайы стендтерде жүргізіледі.

      147. Құбырлар жасытылғаннан кейін оларды салқындату арнайы учаскелерде немесе жылудан қорғайтын экрандар және сорушы желдеткіштермен жабдықталған салқындату камераларында жүргізіледі.

      148. Плазмалық кесу және олардың қоректену көздерін басқару процесі қашықтықтан.

      149. Прокатты және құбырларды маймен жібіту жұмысы сору желдеткішімен жабдықталған, кептіру камерасы бар механикаландырылған қондырғыларда жүргізіледі.

      150. Химиялық заттармен өңдеу бөлімшелері ластанған ауаның аралас үй-жайларға енуіне жол бермейтін шаралар көзделген жеке үй-жайларда орналасады.

      151. Химиялық заттармен өңдеу бөлімшелерінде:

      1) металды берілген бағдарлама бойынша химиялық жолдармен өңдеуге арналған автоматтандырылған қондырғыларды және қашықтан басқаруды қолдану;

      2) металды ваннаға батыруды, одан шығаруды, шаюды, бейтараптандыруды және тасымалдауды механикаландыру;

      3) металды кептіру және жууға арналған желдеткіші жеткілікті қамтамасыз етілген үздіксіз жұмыс істейтін кептіру-жуу машиналары;

      4) күйдіруді басқару посттарын ваннадан шығатын (су, қышқыл) бу әсерінен тыс орындарда орналастыру;

      5) пайдаланылған ерітінділерді ағызу және залалсыздандыруды механикаландыру көзделеді.

      152. Өте күшті әсер ететін қышқылдарды (оның ішінде балқығыш, азот қышқылдары және олардың қосындылары) пайдалану барынша шектеледі.

      153. Күйдіру бөлімшелері денеге және киімге түсетін қышқылдарды тез арада шаю үшін ауыз су бұрқақтарымен және раковиналармен жабдықталады, сондай-ақ қышқыл күйігін алған жағдайда алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишасы болады.

      154. Электрстатикалық өрісте бояу жұмыстары сору желдеткішімен жабдықталған камерада жүргізіледі.

      155. Прокат пен құбырды жабуға тас көмір шайырларын және лактарды пайдалануға рұқсат етілмейді.

      156. Пештің құрылымы мыналарды:

      1) металды пешке салу және оны пештен түсіруді механикаландыруды;

      2) пештің механизмдерін қашықтықтан (пультпен) басқаруды;

      3) отынды пешке салуды, пеш мойнының торларын тазалауды, пешті шлактан тазалауды және оны (шлакты) алып кетуді механикаландыруды қамтамасыз етеді.

      157. Пештердің оттық тесіктері жергілікті сору желдеткіштерімен жабдықталады.

      158. Бақыланатын атмосферамен жұмыс істейтін пештер тұмшаланады. Үздіксіз жұмыс істейтін созылмалы, өтпелі, конвейерлі пештер қорғаушы газдарды өртеуге және ұстауға арналған құрылғылармен жабдықталады.

      159. Өнімдерді шыңдау агрегаттарына жіберу механикаландырылған тәсілмен жүзеге асырылады.

      160. Шыңдау пештерінің сору желдеткіші бар берік жапқышы болады.

      161. Мырышталған құбырларды тексеруге арналған сұрыптау бөлімдері мырыш жалату бөлімдерінен оқшауланады.

      162. Дайын өнімдер қоймасы прокат пен құбырларды механикаландырылған жолмен пакеттеп жинау және буып орауға арналған учаскелермен жабдықталады. Қалталар мен түсіру құралдарының құрылымы құбырларды, дайын өнімдерді шусыз лақтыруды қамтамасыз етеді.

      163. Жаңадан салынып жатқан және реконструкцияланатын прокат және құбыр цехтарында сынапты түзеткіштерді пайдалануға рұқсат етілмейді.

10-тарау. Метиз өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      164. Сым созу бөлімдерінде мынадай:

      1) бунт созбасын және сымдарды, сондай-ақ сым оралған катушкаларды тасымалдау;

      2) катушкалар мен сым орамдарын тарқатушы қондырғыларға орнату, оларды ораушы құралдардан түсіру, құрылымдардан орағыш қондырғыларды алғанда, сымдарды кесу;

      3) сым орамдарын қаптау;

      4) созу кезінде сымдардың жуандығын бақылау процестерін механикаландыру және автоматтандыру көзделеді.

      165. Таяқша металды (калибровка) созатын стандарда майлау, таяқша металды беру механикаландырылады.

      166. Сым темір арқанын және металл өру өндірісінде сым талшығын өру, катушканы ауыстыру, созу, түптерін кесу, сым орамдарын катушкаға орау, сұрыптау, сым темір арқанына және олардың қабына қорғағыш зат жалату,сондай-ақ сым темір арқанын майлау процесі, майды жеткізу және онымен сым өткізгіш ванналарды толтыру операциялары механикаландырылады.

      167. Сым темір арқанына май жағуға арналған сым өткізгіш ванналар майдың жануын болдырмайтын бақылау және температураны автоматты түрде реттеу құралдарымен жабдықталады.

      168. Бекіту бұйымдарын шығару өндірісіндегі шеге престері, шегелерді тазалайтын, жалтырататын және бекіту бұйымдарына тоттандырмайтын, сәнді жабындармен жабатын (оның ішінде гальваникалық, мырыштату, қалайылау, бояу) құралдары оқшауланған үй-жайларда орналастырылады.

      169. Тор өндіретін цехтарда мынадай:

      1) металдарды дайындау қоймаларындағы тиеу, түсіру және тасымалдау жұмыстары;

      2) металдарды стандарға, қайшыға және технологиялық агрегаттарға жеткізу;

      3) дайын өнімдерді түсіру;

      4) дайын торларды бақылау машиналарына тасымалдау;

      5) дайын өнімдерді қаптау, тиеу процестерін механикаландыру көзделеді.

      170. Салмағы 20 килограммнан (бұдан әрі – кг) аспайтын сым орамдарын қайта орайтын машиналардың бейіндеріне қондыру немесе ілу процесі механикаландырылады.

      171. Металл жалатылған (оның ішінде мырыш) сым негіздерін ұршыққа ораған кезде ұршық машинасының кареткасы май сүрткішпен және жергілікті сорғышпен жабдықталады.

      172. Қуысты торлар өндіру кезінде оттық дайындау автоматты желілерде жүргізіледі.

      173. Торларды таспалы тасымалдауыштарда өндіру кезінде орамдағы таспаны майлау, майларды жинауға арналған астаушалармен жабдықталған сыйымдылықтарда батыру әдісімен жүргізіледі. Ондай астаушалар сыйымдылықтардан бастап тормен және май жинағыш құралдармен қамтамасыз етілген майланған торларды сақтайтын орынға дейін орналасады.

      174. Суықтай тегістелген және майыстырылған (жаншылған) таспа өндірісінде ұзынынан кесу агрегаты металды беру, металды, кесілген сымдарды жинау, кесілген ораманың бунттарын буу және көмкеру жұмыстары механикаландырылып, қашықтықтан басқарылады.

      175. Сымдарды жаншу стандары жергілікті сору желдеткішімен қамтамасыз етіледі.

11-тарау. Темір ұнтақтары өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      176. Темір ұнтақтарын қайта қалпына келтіру әдісімен өндіргенде темір кенінің қанықпасы, күйесі, сода және сусымалы материалдары жабық тәсілмен (крафцеллюлозалы қапшықтарда, өзі тиейтін құралдармен жабдықталған жабық вагондарда, цистерналарда) тасымалданады.

      177. Шихта материалдарын сақтау жабық қоймаларда жүзге асырылады.

      178. От қабыршақтарын түсіру тасымалдаушы құралдардың түсіру ойықтарымен жалғасқан қабылдаушы жабық бункерде жүргізіледі.

      179. Темір ұнтақтарын өндіруде мынадай:

      1) от қабыршақтарын кептіру барабандарына тиеу, сондай-ақ оны үгіту-араластыру құралдарына тасымалдау;

      2) темір кеуектері брикетін ұнтақтау бөліміне жіберу және ұнтақтағыштарға тиеу;

      3) таза темір ұнтағын хлоридтеу әдісімен алу кезінде бастапқы сусымалы материалдарды реакторға тиеу және жуылған кристалдарды түсіру операциялары процестерін механикаландыру көзделеді. Ал аппаратура жергілікті сорғышпен жабдықталады.

      180. Дайын шихта салынған бункерлер автоматты мөлшерленгіштермен жабдықталады.

      181. Тазалау, қағып түсіру, майлау, тұғырықтарға шихта толтыру операциялары автоматтандырылған және механикаландырылған тәсілдермен жүргізіледі.

      182. Темір кеуектерін үгу-ұнтақтау жабдықтарына тасымалдау герметикалық құралдарды пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

      183. Темір ұнтақтарын фракцияларға бөлетін құрал-жабдықтар барынша тығыздалуы және жергілікті сору желдеткішімен жабдықталуы тиіс.

      184. Туннельді пештердің капсельдер толтырылған вагонеткаларға тиеу және түсіру жұмыстары жүргізілетін учаскелері механикалық итергіштермен және жылу жібермейтін тежегіштермен, сондай-ақ жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      185. Тұз қышқылын тиеу, негізгі ерітіндіні құю, кристалдарды кептіру учаскелері хлорлы темірді қатты қызумен қайта қалпына келтіру кезінде пеш ойықтары тұз қышқылы буының әсеріне және тотығуға төзімді материалдардан жасалған жергілікті сору құралдарымен жабдықталады.

      186. Ұнтақты ыдысқа тиейтін орын жаппамен және жергілікті сорғылармен жабдықталады.

      187. Ұнтақтарды қорытылған металдарды тозаңдандыру арқылы өндіру кезінде мыналар:

      1) индукциялық пештің генераторын орналастыруға арналған бөлім;

      2) металдарды тозаңдандыруға, дайын ұнтақты жинауға және металл қабылдауға арналған құралдары бар индукциялық пеш бөлімі;

      3) ұнтақты кептіру учаскесі;

      4) ұнтақты қайта қалпына келтіру учаскесі;

      5) ұнтақтау учаскесі;

      6) ұнтақтарды домалақтау және оларды фракцияларға жүйелеу бөлімі;

      7) дайын өнімдер қоймасы;

      8) бастапқы материалдар (ұнтақтар, сынықтар) қоймасы жеке үй-жайларға бөлінеді.

      188. Индукциялық пештер жылу сақтайды және жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      189. Шөміштерді суыту және тазалау учаскелері жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

12-тарау. Қайталама қара металдарды қайта өңдеу өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      190. Қыздыру пештері жанындағы тиеу және беру терезелері цехқа жану өнімдерінің түсуіне жол бермейтін жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      Жану өнімдерін тікелей өндірістік үй-жайларға жіберетін пештерді орнатуға рұқсат етілмейді. Пеш терезелері жақтауларына нық іргеленген қақпақтармен жабылады.

      191. Эстакадалық копрларда шойын сынықтарын жаймалау кезінде, уату орны жылдың жылы мезгілінде ылғалдандырылады.

      192. Металл сынықтарын газбен кесу алаңдарының бетін қатты жабынмен және жылдың жылы мезгілінде ылғалдандырылатын торкөз астындағы сорғыштармен жарақталады.

      193. Көпірлі кран машинистері мен жабдықты басқаратын операторлардың жұмыс орындары жылумен жабдықталған, желдеткішпен және ауа баптаумен жабдықталған кабиналарда орналастырылады.

      194. Цех үй-жайларының металл сынықтарын қолмен газ арқылы кесу алаңдары, сондай-ақ үй-жайлардан тыс жерде плазмалық кесу жұмыстарын жүргізу орындары жергілікті сору желдеткішімен жабдықталады.

      195. Пресс арқылы пакеттейтін және кесектейтін машина залдарында шойынды ұнтақтауға арналған гидравликалық қондырғылар, гидравликалық қайшылар орналасқан орындарда ауаны жалпы алмастыру желдеткіші көзделеді.

      196. Жабық сыйымдылықтар ішінде жергілікті немесе жалпы желдету жүйесі болмаған жағдайда, сондай-ақ құрамында қорғасын бар сырлармен боялған кеме сынықтарын газбен және плазмалық жолмен кесу кезінде температурасының оңтайлы шамасы жыл мезгіліне сәйкес келетін таза ауа бетперде астындағы кеңістікке мәжбүрлеп берілетін жартылай бетперделер пайдаланылады.

13-тарау. Отқа төзімді заттар өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      197. Туннельді пештерді екі қатардан асырмай аралас орналастырылады. Пештердің тыс жағында сырт қабырғалар немесе салқын орындар орналастырылады. Салқын орындар пештерден үй-жай биіктігінің жартысына дейін төмен түсіп тұратын қалқалармен бөлінеді.

      198. Отқа төзімді бұйымдарды өндіру кезінде шикізаттарды ыдыстан босату және сусымалы материалдарды орау, сорғышы бар қашықтықтан басқарылатын камераларда жүргізіледі.

      199. Ұнтақ тәрізді өнімдерді механикаландырылмаған ашық қоймаларда үйінді түрінде сақтауға рұқсат етілмейді. Ортафосфор қышқылын түсіру және сақтау арнайы қоймаларда жүргізіледі, ал оны тұтыну қажеттілігі аз болғанда оны аралықтарда қайта құюды қажет етпейтін шағын ыдыстармен жеткізу ұйымдастырылады.

      200. Таспалы конвейерлердің сусымалы материалдарды қайта тиейтін орындарында сорғыш жаппамен жарақталады.

      Көлемі 0,5 миллиметрден (бұдан әрі – мм) кем материалдарды орнынан ауыстыру үшін көліктің жабық түрлері бүкіл аралық бойы тұмшаланып жабылған конвейерлер ғана қолданылады.

      201. Ұнтақтаудың, тартудың, тасымалдаудың барлық кезеңдерінде қайта өңделетін шикізат материалдары технология шарттары бойынша жол берілетін барынша жоғарғы дәрежеге дейін ылғалдандырылады немесе шаңды басу тәсілдері пайдаланылады.

      202. Отқа төзімді заттарды өндіруде мынадай:

      1) араластырушы жүгірткі тостағандарының ішкі беттерін тазалау;

      2) пресс-қалыптар мен аршылмаған шикізатты керосинмен майлау;

      3) қоймадағы дайын өнімдерді тиеу және түсіру процестерін механикаландыру көзделеді.

      203. Кептіргіш барабандары мен қыздыру пештеріне қашықтықтан бақылауға және күйдіру тәртібін басқаруға арналған аппаратуралармен жабдықталады.

      204. Қалыпталатын масса араластырғыш-жүгіргіткіден пресс-қалыптарға жабық тәсілмен тікелей беріледі. Престердің құрылысы шашындыларды қабылдағышқа жапсарлас салынған сорғыштардың болуын көздейді.

      205. Престеу және аршылмаған шикізатты учаскелерге, прес-садтау орындарына, садкаларды туннельді пештердің платформасына жеткізу және оларды түсіру автоматтандырылған тәсілмен жүзеге асырылады.

      206. Күйдірілген, отқа берік бұйымдар тиелген пеш вагондары, вагон футеровкасы мен отқа берік бұйымдар тізбесі 450С аспайтын температураға дейін суытылғаннан кейін ғана түсірілуге жіберіледі.

      207. Адъюстаждық шеберханаларда отқа берік бұйымдарды тегістеп өңдеуге және кесуге арналған барлық технологиялық жабдықтар жаппалармен және жергілікті сорғыштармен жабдықталады.

      208. Технологиялық процесс тас көмір шайырын, пекті, бакелитті (шайырды доломиттеу өндірісі, карбидкремний жылытқыш өндірісі, отқа төзімді бұйымдардың шайыр және пек сіңіру бөлімі) қолдану арқылы жүргізілетін бөлімдерде газ бөлуші жабдықтар жаппасынан таса жердегі жергілікті сору желдеткішінен басқа жалпы ауаны алмастыратын ішке сору-сыртқа тарту желдеткіші көзделеді.

14-тарау. Металлургиялық пештер мен агрегаттарды жөндеу өндірісі объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      209. Металлургиялық пештер мен агрегаттарды жөндеу қауіпсіздік техникасы мен өндірістік санитарияның негізгі шешімдерін қамтитын жұмысты ұйымдастыру жобасы бойынша жүргізіледі.

      210. Отқа төзімді материалдарды жөндеуге беру астауша және пакетке салынған күйінде машиналар мен механизмдердің (транспортерлердің, тиегіштердің, материал өткізгіштердің) көмегімен жүргізіледі.

      211. Босаңдатылған (жару арқылы, машиналармен) отқа төзімді материалдарға, шлактарға, шихта қалдықтарына шығару алдында су құйылады.

      212. Өндірісте мынадай:

      1) көп қол еңбегін қажет ететін операциялар, бұрын салынған пештің сынуы, кірпіш сынықтары мен қоқысты шығару;

      2) саптамаларды бөлшектеу және пештердің көмейлерін шаңнан тазарту;

      3) саптама асты кеңістігіндегі шаңды жинау;

      4) шайырдоломит-магнизит блоктарын конвертерге беру және төсеу процестерін механикаландыру көзделеді.

      213. Жаңа шегенді қалау блоктық тәсілмен жүзеге асырылады, ірілетілген блоктарды жинау арнайы алаңдарда жүргізіледі.

      214. Пеш регенераторларын суыту үшін қалдықтарды пайдаға асырушы қазандықтардың эксгаустері пеш тоқтатылғаннан кейін 12 сағаттан кем емес уақыт ішінде жұмыс істейді.

      215. Регенераторларға мәжбүрлі түрде ауа жіберу жөндеу жұмысының барлық кезеңінде үздіксіз жүзеге асырылады, ал пеш саптамаларының сынуы кезінде, ол арнайы форсункалар арқылы ұсақ дисперсиялы суды тозаңдандырумен жалғастырылады.

      216. Регенераторларды жөндеу кезінде алдыңғы және бүйірдегі терезелерді бөлшектеу саптама сынбай тұрғанда жүргізіледі.

      217. Шлак ұстағыштарды, шығарып тасталған, отқа төзімді зат сынықтары мен шлакты салқындату 3 атмосферадан кем емес қысыммен берілетін сумен қамтамасыз етіледі.

      218. Домна пештерінің жұмысы тоқтатылғаннан кейін шаң тұтқыштар мен газ құбырлары буландырылады және желдетіледі.

      219. Пеш жөндеу кезінде шахтаға сырттан кіретін ауаны, пештің жоғарғы тұсына дейін жететін ауа жүретін жол тармақтарының бойымен мәжбүрлі түрде беру жүзеге асырылады. Ауа жүретін жол тармақтары қыртыс арқылы пеш ішіне түрлі белгіленген орындарда енгізіледі және кезекпен қосылады.

      220. Пештен ауаны шығару пеш тартпасын төңкеруге жеткілікті мөлшерде желдеткіш жүйесінің үрлеуіш саңылаулары арқылы жүргізіледі.

      221. Шаңды басу пештің түбіне көбік жіберу арқылы жүзеге асырылады.

      222. Сегменттерді бөлшектеу кезінде сору желдеткіші мен шаңды басу жүйесі іске қосылады.

      223. Қаланған қабырға сынған кезде жұмыс алаңының үстінен қосымша алаң орнатылады. Сырттан келетін ауа осы екі алаңның ортасындағы кеңістікке жіберіледі. Бұл ретте сору желдеткіші мен шаңды басу жүйесі іске қосылады.

      224. Көрік ішінде жұмыс істеу кезінде сору және шаңды басу жүйелері жұмыс істейді. Сырттан келетін ауа маратор деңгейінде орналасқан алаңдағы арнайы ойықтар арқылы беріледі. Пеш қыртысының ойықтары брезент перделермен жабылып, үрлеуші ойықтар бітеледі.

      225. Пеш қабырғасын қалау кезінде желдеткіштің үрлеу-сору жүйелері іске қосылады.

      226. Миксерді жөндеу кезінде қабырға қалауы "өткел" түріндегі суытқыш желдеткішпен және шеткі люк соқпақтарына берілетін сумен және ағызу шүмектері арқылы суытылады. Подина қабырғасын тұрғызу жұмысы ішінара жүргізілген кезде суыту тек желдеткіш ауасы арқылы жүргізіледі.

      227. Конвертерді үрлеу және сумен тозаңдандыру арқылы суыту кезінде жұмыскерлер бу пайда болатын аумақтан тыс жерде болады.

      228. Шегенді қалау конвертердің тік тұрған күйінде жүргізіледі.

      229. Отқа төзімді ұнтақты себу конвертер қылтасынан жоғары орналасқан резервуарлардың жеңдері арқылы жүзеге асырылады. Шаңды шығару үшін тасымалданатын шаң-газ тұтқыштар қолданылады.

      230. Шөміштерді жөндеу жұмысы шеген сындыратын машиналарды қолдану арқылы арнайы стендте жүргізіледі.

      231. Қатып қалған металдар мен шегендерді алып тастау шөміш беті 450С аспайтын температураға дейін суытылған соң ғана жүргізіледі.

      232. Үйінді түрінде түсетін материалдарды (құм, күкірт қышқылды магний) сақтау жабық қоймаларда, ал ұнтақты материалдар (боксит ұнтағы, цемент) арнайы орында жүзеге асырылады.

      233. Отқа төзімді заттар қоймадан тұтынушыларға контейнерлер немесе астаушалармен жіберіледі.

      234. Отқа төзімді кірпіштерді кесуге және тегістеп өңдеуге арналған станоктар жергілікті сорғышпен жабдықталады.

      235. Ерітінді тораптарының барлық сыйымдылықтары тығыз жабылатын қақпақтармен жабдықталады. Ерітінді араластыратын орынға сусымалы материалдардың бункерден және силостан келіп түсуі жабық материал тасушы құбырлар арқылы жүзеге асырылады.

      236. Шегенді бұзу үшін қолданылатын пневматикалық балғалар, босаңсытқыштар, сондай-ақ отқа төзімді заттар арасындағы қуыстарды бітеуге арналған пневмоұйытушылар жергілікті сорғыштармен жабдықталады.

      237. Шайырларды қайнату, пасталарды қыздыру жаппасы және жергілікті сору желдеткіші бар оттығы жабық пештерде жүзеге асырылады.

15-тарау. Қара металлургия объектілерін жылумен жабдықтауға, желдетуге, ауасын баптауға, атмосфералық ауасына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      238. Қара металлургияның жаңа кеңейтілетін және реконструкцияланатын объектілерінің құрылыс жобаларында әрбір шығару көздері үшін атмосфералық ауадағы зиянды заттардың шекті жол берілетін шығарындылар (бұдан әрі – ШЖШ) шамаларын негіздеу жөніндегі материалдар болады.

      Жұмыс істеп тұрған объектілердің бекіткен ШЖШ болады. ШЖШ шамасы және оларды негіздеу жөніндегі материалдар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесімен Кодекстің 46-бабы 4-тармағына сәйкес келісіледі.

      239. Жобаланушы объектілердің шығарындыларында зиянды заттардың рұқсат етілетін шекті шоғырлану (бұдан әрі – РЕШШ) болмаған кезде есептеулерде әсер етудің болжамды қауіпсіз деңгейі қолданылады.

      240. Кәсіпорындардың жаңа кеңейтілетін және қайта жаңартылатын объектілерінің құрылыс жобаларында елді мекендердің фондық ластануын (сол уақыттағы) ескере отырып, атмосфералық ауаның ластануының болжамды есептелген деңгейі көрсетіледі.

      241. Елді мекендердің атмосфералық ауасының күтілетін ластануының болжамы қара металлургия кәсіпорындары шығарындысындағы жетекші зиянды заттардың (көміртегі тотығы, азот тотығы, күкіртті ангидрид, шаң), сондай-ақ жекелеген өндірістерге тән шығарындылардың ерекше ингредиенттерінің, сондай-ақ өнеркәсіптік шығарындыларда кездесетін зиянды заттардың құрамы бойынша есептеп шығарылады.

      242. Жобада қара металлургия объектілеріндегі тиімді тазалау әдістері жоқ көміртегі тотығының, азот тотығының, күкіртті газдың және ауаға шығарылатын зиянды заттарға қатысты табиғатты қорғау шаралары ерекше көрсетіледі.

      243. Жобада атмосфералық ауаның ластануының кенеттен уақытша артуы орын алуы болған кезде сейілтуге қолайсыз өнеркәсіптік шығарындылардың (желсіз, инверсия, тұман пайда болу), метеорологиялық жағдайлар кезінде елді мекендердің атмосфералық ауасындағы зиянды заттардың РЕШШ сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі шешімдер ұсынылады.

      244. Бөлінетін зиянды заттардың сипатын ескере отырып орналастыруды және ғимараттар арасында жеткілікті ажыраулардың сақталуын қамтамасыз ететін, сондай-ақ кеңейтілетін, сонымен қатар көрші өнеркәсіптік кәсіпорындардың жиынтық ластануын есепке ала отырып, іргелес қоныстану аумақтарының атмосфералық ауасындағы зиянды заттарды РЕШШ деңгейінде ұстау қамтамасыз етілген кезде жұмыс істеп тұрған объектілердің өндірістік алаңдарында жаңа цехтар мен өндіріс құрылыстарын салуға рұқсат етіледі.

      245. Құрылысы салынып біткен, қайта жаңартылған өндіріске арналған объектілерді пайдалануға беру оларды пайдалануға қабылдағаннан кейін құрылысы біткен кәсіпорындар мен ғимараттардағы газ және шаң тұтқыш қондырғылар іске қосылған және оларды кешенді сынақтан өткізу аяқталған кезде жүргізіледі.

      246. Іске қосу кешеніне атмосфералық ауаны аталған кәсіпорын шығарындыларымен ластаудан қорғауға арналған барлық шаралар енгізіледі.

      247. Металлургиялық агрегаттарды күрделі жөндеу және қайта жаңарту кезінде атмосфераға шығатын көздеріне газ бен шаңды ұстау қондырғылары жоқ көздерге салу бойынша, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған газ бен шаңды ұстау жабдығын жаңғырту және жетілдіру бойынша іс-шаралар жүзеге асырылады.

      248. Газ тазалау жүйелерінің өнімділігі агрегат жұмысының толық циклі бойына ең жоғарғы температураны, шаңдануды және шығарылатын газдың көлемін ескере отырып жобалық тиімділігін қамтамасыз ету шарты бойынша қабылданады.

      249. Газ және шаң тұтқыш құрылыстарын профилактикалық және күрделі жөндеу негізгі өндірістік агрегаттарды тоқтату кестесіне қайшы келмейтін жылдық кесте бойынша жүргізіледі. Негізгі агрегаттардың газ және шаң тұтқыш құрылыстары ажыратылған кезде жұмыс істеуіне рұқсат етілмейді.

      250. Газ және шаң тұтқыш құрылыстар авариялық тоқтағанда технологиялық цикл аяқталғаннан кейін негізгі жабдық тез арада ажыратылады. Технологиялық цикл үздіксіз болғанда авариялық жағдайдың салдарын жою кестесі жасалады.

      251. Металлургиялық зауыттарда атмосфераны қорғау қызметі көзделеді. Олар: шаңнан және газдан тазарту қондырғыларын паспорттауды, олардың қолданылуын, жұмысының тиімділігін бақылауды, атмосфераны қорғау жөніндегі шаралардың тиімділігіне талдау жүргізуді қамтамасыз етеді.

      252. Ұйым орналасқан аудандардағы атмосфералық ауаның ластану деңгейіне зертханалық бақылау жүргізіледі.

      253. Стандартты бекеттерді орналастыру және факел асты бақылауын ұйымдастыру кезінде кәсіпорынның өнеркәсіптік алаңына іргелес қоныстану аумағының ауасындағы жоғарғы деңгейдегі ластануды тудыратын ұйымдастырылмаған үлкен көлемді шығарындылардың болуы, сондай-ақ құбырлардың 10-40 биіктігінің қашықтығында ең жоғары ластану деңгейлерін тудыратын ұйымдастырылған шығарындылардың болуы ескеріледі.

      254. Атмосфералық ауаның құрамындағы көміртек тотығы, күкіртті газ, азот тотықтары және шаңның болуы міндетті түрде бақылануға жатады. Оған қосымша өндірістің құрамына байланысты ерекше ластаушы заттар да осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес анықталады.

      255. Жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттардың құрамы осы Санитариялық қағидаларға 4, 5 және 6-қосымшаларға сәйкес бақыланады.

      Қара металлургия объектілерін желдету және жылумен жабдықтау осы Санитариялық қағидалардың және "Өндірістік мақсаттағы ғимараттарға және құрылыстарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талапта" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23852 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 3 тамыздағы № ҚР ДСМ-72 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Адамдар тұрақты немесе ұзақ (2 сағаттан астам) болатын барлық өндірістік үй-жайлардағы ауа ортасының параметрлері № ҚР ДСМ-15 бұйрығына және "Қалалық және ауылдық елді мекендердегі, өнеркәсіптік ұйымдар аумақтарындағы атмосфералық ауаның гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29011 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 2 тамыздағы № ҚР ДСМ-70 бұйрығына сәйкес келеді.

      Ескерту. 255-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      256. Басқару пульттері бақылау объектілерінің көрінуін қамтамасыз ете отырып, жылу көзінен қашық орналастырылады. Тұрақты жұмыс орны болып табылатын басқару пульттері бапталған ауамен және дыбыс өткізбейтін оқшау жабдықталған жеке үй-жайларда немесе кабиналарда орналастырылады.

      257. Крандар кабиналары мен басқару посттарының жылу қорғанышы жұмысшылардың қабырғадан 35 Вт/ м2 және терезеден 140 Вт/м2 артық емес жылумен қалдық сәулеленуін қамтамасыз етеді.

      258. Конвейерлік галереялар технологиялық процеске және жабдықтарды пайдалануға байланысты:

      1) тұрақты жұмыс орны болған кезде;

      2) шаңнан ылғалды тазарту қажет болған кезде жылытылады.

      Конвейерлердің тиеу тораптары сорғыш құралдармен, ал жоғарғы деңгейде тозаң тудыратын материалдарды тасымалдағанда конвейерлердің бүкіл бойына сорғыш құралдармен жабдықталады.

      259. Конвейерлік галереяларда тасымалдайтын материалдарға байланысты:

      1) тазалау шаң тудыру көзі болып табылмайтын майдаланбаған материалдарды тасымалдау кезінде - құрғақ;

      2) тазалау жоғары деңгейде шаң тудырушы сипаттағы қыздырылып майдаланған, сондай-ақ суықтай ұсақ майдаланған материалдарды тасымалдау кезінде – ылғалды шаңнан тазарту көзделеді.

16-тарау. Қара металлургия объектілерін сумен жабдықтауға, суды бұруға және өндірістік бақылауды жүргізуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      260. Объектілердің сумен қамтамасыз ету жүйелері:

      1) ағынды суларды ондағы ластағыш заттардың сипатына сәйкес ажыратуды;

      2) қаныққан суды сұйылтуды болдырмауды;

      3) жауын-шашын сулары ағатын кәрізге жалпы ағынды судың қосылуын мейлінше азайтуды;

      4) артық судың салдарынан су жүретін жолдардағы сулардың ернеуден асып кетуін болдырмауды қамтамасыз етеді.

      261. "Лас" айналым циклдарының үрлеп тазартатын суды оны қайтарымсыз қолданатын тұтынушылар үшін барынша пайдаланады. Қажет болған жағдайда үрлеп тазаланатын су қайта тазалаудан өткізіледі, оның тазалық деңгейі қайта қолданатын айналма сулардың нақты санатының техникалық нормативтеріне сәйкес келеді.

      262. Теңгерімдік есептер мен қайта қолданылатын судың тұздық құрамының болжамына қарай тұрмысқа керекті судың, сондай-ақ қайта қолданылатын жүйені толықтыруға жерүсті ағындарының мөлшері анықталады. Жоғарыда көрсетілген санатқа жататын ағынды суды тазалау және толық тазалау тереңдігі, оның бастапқы құрамына және оны кейін пайдаланудың сипатына байланысты анықталады. Қарастырылып отырған ағынды суларды шаруашылық-тұрмыстық ағынды сумен қоса тазалау кезінде микробтық ластану орын алғанда, соңғысы міндетті түрде зарарсыздандыруға жатады.

      263. Айналым суын тазалау және өңдеу кезінде әсіресе тоттануға қарсы уытты ингибиторларды пайдаланғанда қоршаған ортаны санитариялық (атмосфералық ауаны градирден және су қоймаларынан шығатын гидроаэрозольдардан) қорғауға алу жөніндегі шаралар көзделеді.

      264. Ағынды сулардың ластану деңгейін төмендету үшін объектілерде ағынды судан ластағыш қатты заттарды (құрамында темір бар шламды, шлакты, күлді) шайырды, майды және ластағыш қатты заттарды бөліп шығару жөніндегі технологиялық шаралар қолданылады.

      265. Қара металлургия өндірісінің ағынды сулары құрамындағы негізгі химиялық заттардан (цианидтерден, роданидтерден, фенолдан, темірден, сульфидтерден, сульфаттардан, хлоридтерден, аммиактан, нитриттер мен нитраттардан) тазаланады.

      266. Объектіде ағынды суды тазалау залалсыздандыру құрылыстарын пайдалану және жұмысының тиімділігі шарттарын және шығарылатын жерден төмен ағынды суды бұру шарттарын өндірістік бақылау жүзеге асырылады.

      267. Еңбек жағдайларын бақылау технологиялық процестің ерекшеліктерін, оның өзгерістерін, әртүрлі жұмыстардың нақты орындау шарттарын, жабдықты жөндеуді, сауықтыру іс-шараларын енгізуді ескере отырып жүзеге асырылады.

      268. Өндірістік факторларды өлшеуді қолданыстағы әдістемелер бойынша орындайды.

      269. Көмір өнеркәсібі объектілерінде өндірістік (ведомстволық) бақылау жүргізіледі. Өндірістік (ведомстволық) бақылауды өнеркәсіптік немесе тәуелсіз аккредиттелген зертханалар жүргізеді. Өндірістік (ведомстволық) бақылау нәтижелері халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның тиісті аумақтық құрылымдарына ұсынылады.

  "Қара металлургия объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
1-қосымша

      1-кесте

Ең ыстық айда сағат 13-те ауаның орташа температурасы 25 0С-қа дейін болатын аудандардағы өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағындағы ауа температурасының, салыстырмалы ылғалдығының және қозғалысы жылдамдығының рұқсат етілген мәндері

Жұмыс санаты

Ауа температурасы, 0С 1)

Салыстырмалы ылғалдылық % 2)

Үй-жайдағы ауа қозғалысының жылдамдығы м/с

анық жылуы болмашы

анық жылуы біршама

1

2

3

4

5

6

1

жеңіл I

28-ден жоғары емес

28 0С-та 55 жоғары емес

0,2-0,5

0,2-0,5

2

орташа ауыр Па



0,3-0,7

3

орташа ауыр Пб


0,3-0,7

0,5-1,0

4

ауыр жұмыс III

26-дан жоғары емес

26 0С 65 жоғары емес



      Ескертпе:

      1) ең ыстық айда 13 сағаттағы орташа температурадан анық жылуы болмашы үй-жайлардағы жұмыс орнындағы және тұрақты жұмыс орнынан тыс жердегі ауаның температурасы 3 0С аспауы, ал анық жылуы біршама үй-жайдағы температура 5 0С аспауы керек. Бұл ретте тұрақты жұмыс орындарында кестеде көрсетілген шамадан артуына рұқсат етілмейді;

      2) ауа температурасы төмендегенде ауаның салыстырмалы ылғалдылығын 1 0С-қа 5 пайыз (бұдан әрі – %) есебінен арттыруға рұқсат етіледі, бірақ 75 %-дан артық емес.

      2-кесте

Ең ыстық айда сағат 13-те ауаның орташа температурасы 28 0С-тан жоғары болатын аудандардағы өндірістік үй-жайлардың жұмыс аумағындағы ауа температурасының, салыстырмалы ылғалдылығының және қозғалыс жылдамдығының рұқсат етілген мәндері

Жұмыс санаты

Үй-жайдағы ауа температурасы, 0С1)

Салыстырмалы ылғалдық %2)

Үй-жайдағы3) ауа қозғалысының жылдамдығы м/с

Анық жылылықтың аздап жоғары болуы

Анық жылылықтың тым жоғары болуы

1

2

3

4

5

6

1

жеңіл I

31-ден жоғары емес
30-дан жоғары емес

33-тен жоғары емес
32-ден жоғары емес

29-33 0С -да 50 жоғары емес

0,2-0,5

2

орташа ауыр Па


28 0С-да 0,5

3

орташа ауыр Пб


28 0С-да 0,9

4

ауыр жұмыс III

29-дан жоғары емес

31-ден жоғары емес


26 0С-да 1,3

      Ескертпе:

      1) ең ыстық айда 13 сағаттағы орташа температурадан анық жылуы болмашы үй-жайлардағы жұмыс орнындағы және тұрақты жұмыс орнынан тыс жердегі ауаның температурасы 3 0С аспауы, ал анық жылуы біршама үй-жайдағы температура 5 0С аспауы керек. Бұл ретте тұрақты жұмыс орындарында кестеде көрсетілген шамадан артуына рұқсат етілмейді;

      2) ауа температурасы 29 0С-тан төмендегенде ауаның салыстырмалы ылғалдылығын 1 0С-қа 5 % есебінен арттыруға рұқсат етіледі, бірақ 75 %-дан артық емес.

      3) орташа ауыр және ауыр жұмыстар үшін ауаның температурасы 28 0С-тан төмен немесе жоғары болғанда, бірақ рұқсат етілетін шамадан аспаған жағдайда, жұмыс санатын ескере отырып, ауа қозғалысының жылдамдығын 1 0С-қа 0,2 м/с есебінен тиісінше азайтады немесе арттырады, бұл ретте ол 0,3 м/с-ден кем болмайды.

  "Қара металлургия объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
2-қосымша

      1-кесте

Ауамен себезгілеу кезінде ауа температурасының және қозғалысы жылдамдығының рұқсат етілетін мәндері

Жұмыстың ауырлығының санаты

Жұмыс аумағындағы ауа температурасы, 0С

Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/с

Жылумен сәулеленудің қарқындылығы кезінде, Вт/м2 ауа себезгісі ағынындағы ауаның температурасы, 0С

350

700

1400

2100

2800

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

жеңіл

28 дейін

1
2
3
3,5

28
-
-
-

24
28
-
-

21
26
28
-

16
24
26
27

-
20
24
25

2

орташа ауыр

28 дейін

1
2
3
3,5

27
28
-
-

22
24
27
28

-
21
24
25

-
16
21
22

-
-
18
19

3

ауыр

26 дейін

2
3
3,5

25
26
-

19
22
23

16
20
22

-
18
20

-
17
19

      Ескертпе:

      1) жылумен сәулеленудің қарқындылығын 350 Вт/ш.м.-дан 2800 Вт/ш.м. дейінгі сәулелену кезеңіндегі әрбір жұмыс операциясы бойынша ең жоғарғы деңгейлерден бір сағат ішіндегі сәулеленудің орташа мәні ретінде қабылдайды;

      2) келтірілген ауаның температурасы мен ауа қозғалысы жылдамдығының нормаланған мәндері жұмыскер ең қарқынды жылу сәулесіне шалдығатын учаскедегі ауаның ең төмен температурасына, ауа қозғалысының ең жоғарғы жылдамдығына сай келеді. Бұл ретте себезгілеу ағыны жылу сәулесіне шалдықпайтын жұмыскерлерге әсер етпейді;

      3) бір сағат бойына жұмыс істегенде жылумен сәулелеудің жиынтық ұзақтығы 15-30 минут болғанда, себезгілейтін ауа ағыны температурасын көрсетілген мәннен арттыруға рұқсат етілмейді. Оны кестеде көрсетілген жұмыс аймағы ауасы температурасы мәнін 1 0С-қа 0,4 0С есебінен төмендетеді, бірақ 16 0С-тан төмен емес.

      4) Жылумен сәулелеу мерзімі бір сағат жұмыс уақыт ішінде 15 минуттан кем немесе 30 минуттан көп болғанда, себезгілеу ағыны ауасы температурасының мәндерін тиісінше 1-кесте бойынша сәйкес келетін мәндерден 2 0С жоғары немесе төмен қабылдайды.

      5) жылумен сәулелеу қарқындылығының аралық мәнін анықтау үшін себезгілеуші ауа ағынының температурасын интерполяция арқылы анықтайды.

      2-кесте

Жылумен сәулелеу қарқындылығына байланысты жұмыс істеу тәртібі

жылумен сәулелеудің ең жоғары ұзақтығы

жылумен сәулелеудің қарқындылығы, Вт/ш.м.

350 700 1050 1400 1750 2100 2450 2800

1

2

бір мәрте, минут

20 15 12 9 7 5 3,5 2,5

1 сағат ішіндегі жиынтығы, минут

45 0 15

      Ескертпе: жылумен сәулелеу қарқындылығының аралық мәні үшін жылумен сәулелеудің ең ұзақ мәні интерполяция арқылы анықталады.

      3-кесте

Бір реттік үздіксіз жүргізілетін жұмыстың рұқсат етілген ұзақтығы және жөндеу жұмыстарын жүргізгенде демалуға берілетін қажетті уақыт

Ауа температурасы, 0С

Ұзақтығы, мин

Жұмыс істеу және демалу уақытының арақатынасы

Жұмыс

Демалыс

1

2

3

4

5

1

28

36

24

1,50

2

30

34

25

1,35

3

32

32

26

1,20

4

34

30

27

1,10

5

36

28

28

1,00

6

38

26

29

0,90

7

40

24

30

0,80

      Ескертпе: Үзілістерді демалуға оңтайлы метеорологиялық қолайлы орындарында өткізу қажет.

  "Қара металлургия объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
3-қосымша

      1-кесте

Жасанды жарықтандырудың жарықтандыру нормалары және сапалық көрсеткіштері

Үй-жайлардың, учаскелердің, жабдықтардың атауы

Жарықтандырылуы нормаланатын беті

Жарық тан дырылуы нормаланатын жазықтық

СНжЕ бойынша разряд және оның бөліктері

Нормаланатын жарықтандыру лк

Жарықтың көзге шағылысу көрсеткіші

Пульс беру коэффициенті %-дан артық емес

Қосымша нұсқаулар

бір жалпы жарықтандыру

аралас жарық тандыру

жалпы және жергілікті

жалпы

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Кен және материалдарды механикалық жолмен өңдеу, вагон аударғыштар бөлімшесі

1

қызмет көрсету алаңы

еденде

көлденең

VІІІа

100*

60

30




2

вагон аударғыш

вагонда

тік

VІІІб

50






3

бункерлер бөлімшесі

қабылдағыш торда

көлденең

VІІІб

50






4

бункер

көсеу аумағында

-"-

VІІІб

50






5

ғимараттан тыс бункердің үстіндегі эстакада

қабылдағыш торда

-"-

10






6

ғимараттан тыс кенді, материалды тиейтін және түсіретін орын

еденде, траншея ішінде

көлденең

10






7

цехтардағы конвейерлер

таспада

көлденең

YІІІб

20





жарықтандыру қыздыру шамдары үшін берілген

Конвейерлерге арналған үй-жайлар

8

галлереялардағы және тоннельдердегі конвейерлер

таспада

->-

VІІІв

10





-/-

9

тарту стансалары

механизмдерде

тік

VІІІб

20





-/-

10

конвейерлерді іске қосатын орын

іске қосқышта

көлденең

VІІІа

30



60

20

-/-

11

конвейерлік таразылар

таразы шкалаларында

тік

VІІІб

20





-/-

12

конвейерлер жанынан өтетін жолдар

еденде

көлденең

-

10





-/-

13

елеу (көріктеу) және сұрыптау бөлімшесі

жабдықтарда, едендегі торларда, өткел жолдарда

-/-

150



60

20


14

ұсақтау бөлімшесі

жабдықтарда

тік, көлденең

150



60

20


15

сусымалы материалдарды сақтайтын жабық қоймалар

еденде

көлденең

-

20





жарықтандыру қыздыру шамдары үшін берілген

16

бункердің үстіндегі эстакадалар, қоймалар

қабылдағыш торда, еденде

-"-

10







Машина залдарының бақылау-өлшеу аспаптарының, басқару пульттерінің, бақылау қалқандарының үй-жайлары

17

КИП-тегі, басқару пунктіндегі, операторлық және диспетчерлік үй-жайлардағы қалқандардың қасбеті

аспаптарда

аспаптар орналасқан жазықтықта

ІVг

150



40

20


18

қалқандардың артқы беті

аспаптарда

тік

VІІІб

50






19

машина залдары

жабдықтарда

көлденең

ІVг

150



40

20



Коксты химия өндірісі
Көмір дайындайтын цех және кокс сұрыптау бөлімшесі
("Кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу" бөлімін қараңыз)


Кокс және пекококс цехтары

20

көмір мұнарасы механизмдерінің үй-жайлары

механизмдерде

көлденең

VІІІа

75



60

30


21

кокс пештерінен, кокс пісіруші батареялардан, коксты итеріп шығарушы және есікті алып-салушы машиналардың үсті, сөндіру мұнаралардың сорғыларға арналған үй-жай

тиегіш люктарда жабдықтарда

көлденең және тік

150



60

30


22

пештің жағалай орналасқан газ-құбырларының аралық және шеткі алаңдары, дәліздері және олармен жұмыс істеу алаңдары

еденде

көлденең

VІІІб

50






23

есікті алып-салушы және коксті итеріп шығарушы машина машинисінің кабинасындағы аппаратура

аппаратурада

аппарат тар орналас қан жазық тықта

ІVг

150



40

20


24

коксті және пекококсті батареялардың машина және кокс жағынан қасбеті, батареялардың есіктері

есікте

тік

VІІ

200



40

20


25

коксті құрғақтай сөндіру қондырғысы (КҚСҚ)

аспаптар шкалаларында

аспаптар орналасқан жазықтықта

ІVг

150



40

20


26

КҚСҚ-мен жұмыс істеу алаңдары

еденде

көлденең

VІІІв

30







Химиялық цехтар

27

редукциялық салқындату қондырғысы

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



60

20


28

сорғыларға арналған үй-жай

-"-

-"-

150



60

20


29

талдау жүргізуге арналған үстел, түтік тәрізді газды тоңазытқыштар

үстелде, аспаптардың шкаласында

көлденең, аспаптар орналасқан жазықтықта

150



40

20


30

тоңазытқыштардың технологиялық алаңдары

еденде

көлденең

VІІІб

50






31

сыртқы жабдықтармен жұмыс істеу алаңы

-"-

-"-

XІІІ

2







Тұту (ұстау) цехы

32

центрифуганы орнататын орын, аммиактық колонналар

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



80

30


33

скрубберді фенолсыздандырушы пиридинді қондырғының жабдықтары, сүт тұтушы жабдық, сорғылар, жылу-алмастырғыштар үй-жайы, сынамалар алынатын орын

-"-

-"-

150



80

30


34

жұмыс істеу алаңдары, сүтті тұтуға арналған сатураторлар, аналық ерітіндіні жинағыштар, буды қайта қыздырғыштар, желдеткішке арналған үй жайлар

жұмыс істеу алаңында, жабдықтарда

көлденең

VІІІб

50






35

термометрлерді орнататын орындар

термометр шкаласында

термометрлер орналасқан жазықтықта

150



40

20


36

өнімдерді вагондар, цистерналарға тиейтін орын

еденде, сұйықтық деңгейінде

көлденең

VІІІб

50






37

сыртта орналасқан бактармен, майға арналған ыдыстармен жұмыс істеу алаңдары

еденде, сұйықтықтың деңгейінде

көлденең

ХІ

10







Күкіртті сутектен тазартатын цех

38

аппараттарды орнататын орын, ваккум-сүзгілерге, бейтараптандырғыштарға, ерітінді дайындауға арналған пека жинағышқа, компрессорларға, күкірттен құрғақтай тазартуға арналған үй-жайлар

механизмдерде, жабдықтарда

көлденең

150



60

20



Шайыр айдайтын цех

39

түтік тәріздес пештер мен кубтарға айдайтын сорғыларға арналған үй-жайлар, монжус бөлімшесінде аппараттарды орнататын орын, шайырды жинағыштарға, крис талдағыштарға пресстегіштерге, центрифугаға, жуғыш аппараттарға арналған үй-жайлар

жабдықтарда

көлденең

150



60

20


40

реакторлармен жұмыс істеу алаңы

еденде

көлденең

VІІІб

50






41

ағызғыш тәрелкелерге арналған үй-жайлар

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



60

20


42

ғимараттың сыртындағы жабдықтармен жұмыс істеу алаңы

еденде

көлденең

10







Ректификациялау цехы

43

көрсеткіш әйнектерді, технологиялық процестерді, сүйықтықтың жұмсалу деңгейін бақылайтын монометрлерді орнататын орын

әйнектерде, қарайтын шамдарда, монометрлерде

тік

V в

150



40

20


44

жабдықтарды орнататын орын

жабдықтарда

көлденең

VІІІб

50






45

сұйықтықтарды ағызатын, тиектерді, шүмектерді орнататын орын

жабдықтарда

көлденең

150



60

20



Кумаронды шайыр цехы

46

кумаронды шайыр қондырғысы, май бөлгіш

жабдықтарда

көлденең

150



60

20


47

өлшеуіштер, конденсаторлар бөлімшесі, биохимиялық қондырғы питомнигі

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



80

20


48

бастапқы тұндырғыштар, биобассейндер

сұйықтықтың деңгейінде

көлденең

VІІІв

30






49

жұмыс істеу, тиеу алаңдары, қаптарды жууға арналған бастырмалар, қатты кумаронды шайырлар қоймасы, ғимарат сыртындағы бассейндер

еденде

көлденең

XІІ

5







Агломерат және теміркенді шекемтастар өндірісі

50

коксты ұсақтау бөлімшенің қабылдағыш жабдығы, әк дайындау, шихта бөлімшесі

"кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу" бөлімін қараңыз

51

араластырғыштар және кесектегіштер бөлімшесі

еденде

көлденең

VІІІа

75



60

20


52

агломерациялық машинаның күйежен тектеу залы

таспада және агломашинаның жетегінде

көлденең

150



60

20


53

шекемтастарды күйдіру бөлімшесі

пешке тиейтін және пештен түсіретін орын

көлденең

150



60

20


54

эксгаустер және түтін сору бөлімшесі

еденде

көлденең

150



60

20


55

батареялы құйындатқыштар алаңы

еденде

көлденең

VІІІв

30






56

жетекші және роликті тіректер, ашық алаңдар ғимараттар ішіндегі алаңдар

еденде еденде

көлденең
көлденең

VІІІб

50
150



60

20


57

май жағу бөлімшесі

еденде және жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



60

20


58

сорғылар бөлімшесі, монтаждау және жөндеу алаңдары, вулкандаушы шеберхана

еденде

көлденең

150



60

20



Ғимарат сыртындағы құрылыстар

59

қоюлатқыштар және тұндырғыштар

өтпелі алаң -дарда

көлденең

XІІІ

2






60

батареялы құйындатқыштар алаңы

еденде

көлденең

XІІ

5






61

агломашинаның аяқ (соңғы) жағы

контейнердің таспасы, салқындатқыш

көлденең

X

30






62

агломераттың, кен және материалдардың төгінділерін жинайтын, тиейтін орын

еденде

көлденең

XІІ

5







Домна өндірісі

63

бункер астын үй-жайы, шұңқырдағы үйілген қалдықтарды жинайтын және тиейтін орын, кокс қоқымдарын көтергіш

еденде, тиегіш терезелерде, жабдықтарда

көлденең, тік

XІІІб

50






64

үйінділер көтергіштің рельстік жолдары

рельстің басында

көлденең

XІІ

5






65

домна пешінің тиегіш жабдығы

жабдықтарда

тік

10






66

құю ауланың жұмыс алаңы, шойын мен қож ағатын аудан

шойын немесе қождың науасында, таспада

көлденең, тік

VІІ

200



40

20


67

шойын және қож таситын жолдар, шаруашылық жолы

жолдарда, аула шахталарының астында

көлденең

X

30






68

үрлегіш аумақ

үрлегіште

тік

150



60

20


69

пеш жанынан өтетін жолдар және пеш алдындағы алаң

еденде

көлденең

-

50






70

ауа қыздырғыштар, электрлі сүзгіштердің, лифт шахтасының үй-жайлары

арқауда, еденде, бағыттаушыларда

көлденең, тік

VІІІб

50






71

лифт кабинасы

еденде

көлденең

VІІІа

75






72

пешпен, ауа қыздырғыштармен жұмыс істеу ішкі алаңдары, баспалдақтар

еденде

көлденең

VІІІб

50






73

жұмыс істеуга арналған сыртқы алаңдар

алаңдарда және баспалдақтарда

көлденең

XІІІ

2






74

шөміштерге арналып қойылатын жолдар

еденде, рельстің басында

көлденең

VІІІа

75






75

шойынды машиналармен таратып құю орны

құйғышпен

көлденең

VІІ

200






76

конвейер жанынан өтетін жер

еденде

көлденең

-

50






77

таратып құю машинасын іске қосатын станса

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75






78

әк сүтін дайындайтын үй-жай

еденде

көлденең

VІІІб

50






79

қож шөміштерін бүркуге арналған қондырғы

шөміштің түбінде

көлденең

VІІІб

50






80

шойын құймаларының қоймасы

еденде

көлденең

-

50






81

шөміштерді жөндеуден өткізетін және жылытқыштар алаңы

шөміштің түбінде және қабырғаларында

шөмішті жөндеуден өткізетін жазықтықта

VІІІа

75







Ферроқорытпалар өндірісі

82

шикі құрамның, кеннің және қождаманың жабық қоймалары, қоспаны дозалайтын үй-жай

"Кенді және материалдарды механикалық жолмен өңдеу" бөлімін қараңыз

83

пештің жұмыс алаңдары, ферро қорытпаларды ағызатын және түйіршіктейтін, пекоқорытпаны құятын орын



VІІ

200






84

шөмішті тазартатын және жөндейтін орын



150



60

20


85

араластырғыштар



VІІІа

75



60

20


86

электродтарды ұзарту алаңы



150



60

20


87

пресстер:
жоғарғы алаң

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



60

20


88

элеваторлар, арбалар, лоткалар

Массаны тиеу орны, лоткаларда пышақтарда

көлденең

150



60

20


89

қайшылар, пышақтар


тік

150



40

20


90

тоңазытқыштардың рольгангілері



150



60

20


91

пештердің арасынан өтетін жолдар, графиттендіру бөлімшесінде тиейтін орын



VІІІа

75



60

20


92

ұштық аралар, электродтарды өңдеуге арналған жону және қырнау станоктары



150



40

20


93

бақылаушы үстелдер, таразылар, қораптау орны



V б
V в

150
150



40
40

20
20


94

өтетін жолдар



-

50






Алюмотермиялық цехтар

95

күйдіру пештерінің төменгі 2-ші жұмыс және 3-ші алаңдары, қарау терезелері, бұрандалар



VІІІа

75



60

20


96

стакандарды қанықпалармен толтыру аралықтары, пештік емес балқытпалардың ошақтары



150



60

20


97

сумен істейтін тоңазытқыштар



VІІІа

75



60

20


98

сұрыптауға арналған үстелдер



ІVв

200



40

20


99

қайта өлшеу қораптау орны



150



40

20


Болатқорыту өндірісі
Конвертерлік цехтары

100

миксер: шөміштерді жөндеу орны, қож ағызатын және металды алып шығау орны, құйып тартату бөлімшесі

шөміште және миксердің қылтасында, цапфада, еденде

тік, көлденең

VІІ

200



40

20


101

конвертердің құятын және ағызатын қылтасы



VІІ

200



40

20


102

үрлегіш аумақ



150



60

20


103

шөмішті жөндеуге дайындайтын орын



VІ б

150



40

20


104

газдан тазалаудың айналмалы циклының суын тұндыруға арналған қондырғы



VІІІа

75






105

өтетін жерлер



_

50






Электрмен болат қорытатын цехтар

106

пеш алды алаңдары, пештің тиеуші терезелері, қожды шығаруға арналған қораптар мен науалар



VІІ

200



40

20


107

құймақалыпқа арналған ақырлар



150



60

20


108

өтетін жолдар



_

50






109

болатты үздіксіз таратып құятын қондырғы:










110

аралық шөміш, түйіршіктегіштің үсті, роликті клеттер, құймаларды кесетін аумақтар

шөміштің қақпағында, металда, роликте

көлденең, тік

VІІ

200



40

20


111

алаң едені, түйіршіктегіш және салқындату аумағы, іске қосу алаңы,

еденде, түйіршіктегіш қабырғасында және роликтерде, жабдықтарда

-/-

VІІІб

50






112

аударыстырғыш (домалатқыш)

жабдықтарда

көлденең

VІІІа

75



60

20


113

құймаларды қабаттап жинайтын орын



VІІІа

75



60

20


Прокат (илек) өндірісі. Ыстық прокаттау (илектеу) цехтары

114

қыздырғыш құдықтар: құдықтардың үсті, түтіндік клапандар, рекупе раторлардың тепе-теңдікті ұстау құралдары, оттықтардың дроссельдері

қақпақтарда,
жабдықтарда

көлденең
-/-

VІІ
VІІІб

200



40

20


115

желдеткіштер үй-жайлары



VІІІа

75



60

20


116

өтетін жерлер, жүретін алаңдар, қождық дәліздер, қожды түсіретін және жинайтын орындар



-

50






117

әдістік пештер: бүріккіштерді итергіштер

метал деңгейінде, еденде,

көлденең

150



60

20


118

тиеу және түсіру терезелері

пештің қабырғасында,

тік

VІІ

200



40

20


119

күлалғыштар және оттық алдындағы кеңістік

еденде

көлденең

VІІІб

50






120

камералық пештер



150



60

20


121

өтетін жолдар



-

50






122

арба қозғалысы жолдары және құймаларды тиейтін және түсіретін орындар

роликтерде









123

рольгангтер, өздігінен жарық беретін металдарды тасымалдайтын транспортерлар

валкаларда


VІІ

200



40

20


124

клеттің біліктері

өткізгіштерде









125

рольгангтер, өздігінен жарық бермейтін металдарды тасымалдайтын транспортерлар;

роликтерде


VІІІа

75



60

20


126

қысымдайтын, дайындайтын, сортталған, жуан және орташа жаймалы стандар

қысымдағыш
құралдар дың циферблатында


ІV б

200

500

150

40

20


127

ыстық прокатты (илекті) үздіксіз жаймалы стандар

қысымдағыш
құралдар дың циферблатында


150

200

150

40

20


128

тербелетін үстелдер, қисайтушылар, бақылаушылар, ілгек түзушілер, қақтаушылардың жұмыс аумақтары

басқару постылары жағынан жабдықтарда


VІІ

200



40

20


129

станоктарды іске қосатын жабдықтар және олардың жанына өтетін жолдар

еденде жабдықтарда


VІІІа

75



60

20


130

үздіксіз жаймалық стандардың орағыштары, тоңазытқыштар

таспаны тиейтін аумақта, сөрелерде


VІІ

200



40

20


131

ыстықтай кескіштің қайшылары, арасы және пресстері: Кесу аумағы

металда


VІІ

200



40

20


132

өлшегіш шәкілдер

шәкілде


150



40

20


133

суықтай кескіштің қайшылары, арасы және пресстері: Кесу аумағы

металлда

көлденең

150



40

20


134

өлшегіш шәкілдер

шәкілде

тік

150






135

түзеткіш машиналар

металдың сапасына бақылау жүргізетін жағынан роликтің үстінде


150



60

20


136

сыдыратын машиналар

құйманың сыдыру аумағында


VІІ

200



40

20


137

таңбаны теретін орын

жұмыс істейтін бетте


150



40

20


138

металға таңба қоятын орын

металда


150



60

20


139

металды өңдеу орындары (пнев-мокескіш, отпен және қырып тазалау, жаймаларды белгілеу және таңба қою)

металда


ІІІб

300

1000

150

40

15


140

жаймаларға және илектенген металға бақылау жүргізу орындары

бетінде


ІІб


3000


20

20/10


141

ұштарының транспортерлері

транспортерде


150



60

20


142

дайын өнімдердің қоймасы, қорапқа салу орындары

еденде


150



60

20


143

жону және бұрғылап тесу станоктары

өңдеу аумағында, лимбада, басқару тұтқасында


ІV б

200



40

20


144

электр қозғалтқыштар біліктерінің қоймасы

еденде

көлденең

150



60

20


Жайманы суықтай илектеу цехы

145

орамдарды күйдіру бөлімшесіне беретін транспортерлер

жабдықтарда


150



60

20


146

жинау орындары

еденде









147

үздіксіз күйдіру агрегаттары: түйіскен жерді дәнекерлейтін, таспаларды тігетін машиналар, таспаларды күйдіру сапасын тексеретін орын;

таспаның, дәнекерленген жерінің деңгейінде, тіккен жерінде, таспада


200



40

20


148

агрегаттың басқа да жабдықтары

бүкіл агрегат бойынша таспаның деңгейінде


150



60

20


149

металл қалдықтарын жинайтын шұңқыр

қорабында


VІІІа

75



60

20


150

щеткаларды жинау орны, ерітінді бөлімшесі

еденде, жабдықта, алаңдарда









151

стан жабдықтарын жинау орны

еденде









152

тіректерді жинау машиналары

стандарда


150



60

20


153

пакеттерді жинау орны

еденде









154

қалпақты пештер бөлімшесі

еденде









155

илектік стандар: тарқатушылар Клеттерстан жабдықтары

орамда білікте жабдықтарда

тік
тік
көлденең


ІVв

200
200
150



40
40
60

20
20
20


156

өтетін жолдар

еденде

көлденең








157

май жертөлелері

еденде, аспап тарда, тиектерде


VІІІа

75



60

20


158

біліктерді тегістеу станоктары

өңдеу бетінде


ІІв


2000

200

20

10


159

таспаның ұзына бойымен кесетін агрегат: дискілі пышақтар агрегаттың басқа жабдықтары

пышақтарда жабдықтарда


ІVв

200
150



40
60

20
20


160

металл кесіктеріне арналған қораптары бар шұңқырлар

қорабында


VІІІа

75



60

20


161

жолақты көлденең өлшеп кесетін агрегаттар: жайма ларды пакетке теретін үстелдер, тазарту құралдары

үстелде, циферблатта

көлденең
, тік

150



40

20


162

жаймаларды қорғау үшін жабындылау агрегаттары:

жаймаларда жайма деңгейінде









163

жабындыланған жаймаларды қарайтын орын


көлденең

150



40

20


164

агрегатт жабдықтары



150



60

20


165

жолақты үздіксіз күйдіру агрегаттары:

таспада









166

таспаның бетін қарайтын аймақтар

таспаның деңгейінде

тік көлденең

ІVа

300
150



40
60

20
20


167

металды химиялық және электрлік жолмен тазартатын қондырғы, жоғарғы алаң

жабдықтарда бұрандада

тік

VІІІа

75



60

20


168

сондай-ақ төменгі алаңы

жабдықтарда

көлденең


50






 
169

 
жинақтағыш роликтердің жоғарғы алаңы

 
таспада, қарайтын аумақта


 
VІІІб







 
170

 
жинақтағыштар

 
жабдық тарда

 
тік,
көлденең

 

VІа

 
150 150



 
40 40

 
20
20


 
171

 
мұнаралық пештердің төменгі және жоғарғы іске қосатын роликтерінің алаңдары. пештің астындағы үй-жайлар, ортадағы алаңдар

 
еденде

 
көлденең

 
VІІІб

 
50






 
172

 
жайманы талькпен жабатын машиналар, жабындайтын камераның кіру есігі

 
тесікте

 
тік

 

 
150



 
40

 
20


 
173

 
талькті тиейтін бункерлер пакеттеріне жабындалған жайманы жинақтайтын үй-жайлар

 
вагонеткада бункерлерде алаңдарда


 

 
150



 
60

 
20


 
174

 
таспаны үздіксіз электрооқшаулау және жабындымен қорғау агрегаттары:

 
таспаданың дәнекерлеу орнында
таспада

 
көлденең

 

 
200



 
40

 
20


 
175

 
түйісетін жерді дәнекерлейтін машиналар

 
таспа деңгейінде

 
көлденең

 
ІVа

 
300



 
40

 
20


 
176

 
таспаны жабындау сапасын қарайтын орын, ілгекті шұңқырлар агрегаттың басқа да жабдықтары


 
көлденең

 

 
150



 
60

 
20


 
177

 
жайманы бақылайтын үстелдер

 
үстелдерде


 
ІІа


 
4000

 
400

 
20

 
20/10


 
178

 
жайманы қорапқа салатын орын

 
еденде


 


 
150


 
40

 
20


 
179

 
жаймалар пакеттерінің қоймалары

 
еденде


 


 
150


 
60

 
20


 
180

 
өтетін жолдар

 
еденде




 
50





 
181

 
электролиттік қалайылайтын және мырыштайтын агрегаттар

 
тарқатқышта


 

 
150



 
60

 
20


 
182

 
тарқатқыштар күйдіретін, жуатын ванналар, жуу машиналары

 
ваннада

 
көлденең

 

 
150



 
60

 
20


183

электролитті жабындау ваннасы

жолақта


ІVв

200



40

20


184

дайын металды орағыш

жолақта


ІІІ в

300

750

150


5


185

сұрыптау үстелдері

үстелдерде


ІІг

300

1000

150

20

10


186

қаңылтырды қорапқа салатын орын

үстелдерде


150



60

20


Ақ қалайыны рекуперациялайтын бөлімше

187

қышқылдайтын және электролиздейтін ванналар

ваннада


150






188

басқа жабдықтар

жабдықта, еденде


VІІІа

75



60

20


Құбыр өндірісі
Құбырды ыстықтай илектейтін цехтар (жіксіз)

189

дайындаманы қарау үстелдері, инспекциялық учаскелер

үстелдерде, сөрелерде


ІІІа


2000

200

40

20/15


190

дайындаманы жөндеу орындары

үстелдерде, еденде


ІІІа

300

750

150

40

20/15


191

пресстер, қайшылар, аралар

металда, кесу аумағында


200*



60

20


192

автогенмен кесетін орындар, пешке тиеуге, металды аунатуға арналған терезелер, металды пештерден лақтырғыш, тігін стандарына шығатын жақтар, прокат станының ролангілері, дәнекерлеу машиналары

пеш қабырғасында, пеш рольганісінің деңгейінде, тігіндеуші құбырилектеу стандарының рольгісінде

көлденең

VІІ

200



40

20


193

пештерді толтыру алаңдары, шеберлік және аспалы құралдардың жүкарбасы, дайындамаға арналған қалталар, құбырларды орналастыратын құрал, құбырларды үрлеуге арналған станоктар

алаңда, жүкарбада, металда, сөрелерде, жабдықтарда


150



60

20


194

тігін стандары, сыдырып өңдеу станоктары, индукциялық қыздыру аспаптары

пуансонда, жонғыштарда, біліктерде, аспаптарда


VІб

150



40

20


195

құбырды илектеу стандары

біліктрде

-

ІІІ г

200

400

150

40

15


196

өзектер қоймасы

еденде









197

құбыр кесуші станоктар

арада


ІІ в


2000

200

40

10


198

қысу, жуан және орташа жаймаларды дайындау стандары

циферблатта


ІІІ в


300


40

20


199

түзету машиналары

металды түзету сапасын бақылайтын жақтың доңғалақтарында



200*


60

20


200

суықтай кесу қайшылары, аралары, пресстері

металда



200*


60

20


201

металды өңдеу, белгілеу және таңба қою орындары

металда


ІІІ б

300

1000

150

40

20/15


202

жаймаларды және металды илектеуді бақылау орындары

тексерілетін бетте


ІІ б


3000

300

20

10


203

жону және бұрғылап тесу станоктары

шамдарда, тұтқаларда, түймелерде


ІVб


200


40

20


Жайма металдардан жасалған үлкен диаметрлі (250 мм артық) құбырларды дәнекерлеу цехтары

204

жайматөсеушілер, жаймаларды төсеу орындары

еденде



150


60

20


205

жаймаларды таңбалау, жаймаларды және оның жігінің сапасын тексеру орындары, инспекциялық тор

рольганіде, жікте, құбырда


ІІІа


2000

200

40

15


206

түзеу машиналары, жиекжону станоктары, планкаларды сыртынан дәнекерлеуге және ерітіп дәнекерлеуге арналған үстелдер, іштен дәнекерлеуге арналған үстелдер

монометр шкалаларында, кескіштрде, аспаптардың шкаласында, дәнекерлеу аппараттарының ұшында, құбырдың ішкі бетінде


ІVв

200



40

20


207

түзету машиналары

қысу құралдарының циферблатында


ІІІг

200

400

150


40 20/15


208

қайшылар

пышақтарда


200*






209

жиек игіш стандар

жаймада


150






210

дайындаманы беру механизмдері, көтергіш рольгангтер, гидравликалық пресс

дайындамада


150






211

сырттан және іштен дәнекерлеу үстелдері

жігінде


VІІ

200



40

20


Дәнекерлеу құбырларының (диаметрі 250 мм кем) цехтары

213

құбырды сынақтан өткізу гидропресінің таспасын түзеу машиналары

таспаны іске қосатын орында, құбырда


200






214

дискілі қайшылар

қайшыларда


200*






215

тарқатқыштар, дәнекерлеу машиналары, манжет өндіру желілері

таспаны қосу орындарында, сымдар, оператор орналасқан орында


150



40

20


Құбырды суықтай илектеу және созу цехтары

216

құбырды суықтай илектеу және созу стандары, құбыр кесу станоктары, дискілі аралар

біліктерде, созу ілдіріктерінің үшында, араларда


ІVб

200



40

20


217

ұршықты, білікті түзету стандары

ұршықтарда, біліктерде


150



40

20


218

инспекциялық үстелдер

үстелдерде


ІІ в


2000

200

20

10


219

белгі қою үстелдері

үстелдерде


ІІІ б

300

1000

150

40

15


Құйма құбырлар цехы

220

қалыптық қоспаларды дайындауға арналған аппараттар, өзектерді (діңгектерді) машинамен қалыптау орны, түйіршіктегіштерді жинау учаскесі

жабдықтарда


150



40

20


221

қоспаны беру және тарату конвейерлері, кептіру пештері, ваннаны залалсыздандыру үшін жууға, бейтараптандыруға, құбырды хромдауға арналған кабиналар

таспада, кептіру фронтында, ваннада


VІІІа

75



60

20


222

өзектерді қолмен қалыптау орнындары

үстелдерде

көлденең

200



40

20


223

құйып тұрушы бөлімшедегі кристалдағыштардың жоғарғы жағы, құбырды айналмалы ортада құю бөлімшесіндегі қалыптар корпусы

құю аумағында, металда

көлденең

VІІ

200



40

20


224

жіктеушілер, құбырды үрлеуге арналған станоктар, күйдіру ванналары

үстелде, жабдықтарда, біліктерде

көлденең

150



60

20


225

рольгангтер, құбырларды асфальттау бөлімшесі

рольгангте, еденде

көлденең

200*



60

20


226

инспекциялау учаскелері

сөрелерде

көлденең

ІІІ а


2000

200

40

15


227

қалқандарға орналастырылған аппараттар

аспаптарда

аспаптар орналасқан жерде

ІVг

150



40

20


Құбыр илектеу жабдықтарын дайындау және жөндеу шеберханалары

228

әрлеу, жону, жылтырату станоктары

өңделетін бетте

өңдеу аумағында

ІІг


1000

150

20

10


Метиз өндірісі, сым өндіру

229

сымды ауық-ауық күйдіруге арналған күйдіру бөлімшесі

еденнен 0,8 м биіктікте, ваннада

көлденең

200*



60

20


230

орамдағы сымдарды кезеңмен күйдіру бөлімшесі, шахталық, шатырлы пештер, диаметрі 1,6 мм артық сымдарды үздіксіз қыздыру арқылы өңдеуден өткізетін агрегаттар, кезеңмен жабындылау бөлімшесі, сымдарды өңдеу бөлімшесіндегі түзеу- кесу станоктары

еденнен 0,8 м биіктікте, сым деңгейінде, ваннада, астауларда

көлденең

150



40

20


231

диаметрі 0,4 мм-ден 1,6 мм -ге дейінгі сымдарды үздіксіз қыздыру арқылы өңдейтін және күйдіретін агрегаттар

агрегаттарда, сым деңгейінде

көлденең

ІVб

200



40

20


232

сондай-ақ диаметрі 0,4 мм- ден кем сымдарды

агрегаттарда, сым деңгейінде

көлденең

ІІб


3000

300

20

20/10


233

диаметрі 0,5 мм –ден артық сымдарды жездеу, мырыштау, мыстау, қалайылау агрегаттары

агрегаттарда, сымның деңгейінде

көлденең

ІVб

200



40

20


234

сондай-ақ диаметрі 0,5 мм –ден кем сымдарды

агрегаттарда, сымның деңгейінде

көлденең

ІІ б


2000

200

20

20/10


235

ірі және орташа созатын созу стандары, егеуқұмды (наждакты) станоктар

фильерлерде, шеңберде

тік, көлденең

150



40

20


236

стационарлы дәнекерлеуші аппараттар

жігінде

көлденең

150



40

20


237

жіңішке созатын созу станоктары, егеуқұмды (наждакты) станоктар

жігінде, шеңберде

көлденең

ІV в

200



40

20


238

стационарлы дәнекерлеуші аппараттар, орайтын станоктар

жігінде, сым деңгейінде

көлденең

ІV б

200



40

20


239

жіңішке созатын созу станоктары, егеуқұмды (наждакты) станоктар, орау станоктары

фильерде, шеңберде, сым деңгейінде

тік,
көлденең

ІІІ в

300

750

150

40

20/15


240

өте жұқа созатын созу стандары

фильерде

тік

ІІ в


2000

200

20

10


241

орау станоктары

сым деңгейінде

көлденең

ІІ б

-

3000

300

20

10


242

микрожіңішке созуға арналған созу машиналары

фильерде

тік

Ів

-

2500

250

20

10


243

жіңішке сымдарды қыздыру арқылы өңдейтін, электрмен жылтырататын агрегаттар, қайта орау, сұрыптау, қорапқа салу үстелдері

сым деңгейінде

көлденең

Іб

-

4000

400

20

10


244

сымдарды бақылаудан өткізу бөлімшесі

үстелдерде

-/-

ІІв

-

2000

200

20

10


245

сымдарды әрлеу бөлімшелеріндегі әрлеу, жылтырату станоктары

өңделетін беттерде

-/-

ІІІб

300

1000

150

40

15


Канат және металлокорд өндіру

246

ораушы станоктар, канат (арқан) және шүйке ширатушы машиналар канаттардың (арқандардың) диаметрі - 10 мм артық)

сым деңгейінде, катушкаларда, ротарларда, плашко ұстағышта

көлденең

ІVб

200



40

20


247

сондай-ақ диаметрі 10 мм кем канаттар үшін

-/-

-/-

ІІІб

300

1000

150

40

20/ 15


248

дискілі пышақтар

кесетін дискілерде

-/-

200*



60

20


Сымнан жасалған торлар өндіру
Тоқылған тор цехтары

249

қайта орау машиналары, негіздерді (основа) орауға арналған , торларды бастансаларқылау орындары

сым деңгейінде, барабанда, галево және бердоларда, торда

көлденең

ІІ в

-

2000

200

40

10


250

сондай-ақ, ауыр торларға арналған

-/-

-/-

ІІІв

300

750

150

40

15


251

қорапқа салу алаңдары

еденнен 0,8 м биіктікте

-/-

150



60

20


Ауыр торлар цехтары

252

негізді орауға арналған станоктар (диаметрі 2 мм артық), жарықшақтарға арналған майда торларды жинау үстелдері

барабанда, үстелде

көлденең

150



40

20


253

пресс-автоматтар, станоктар: сымдарды бүдірлендіру, канилирленген майда торларды тоқу станоктары, ию, кесу,өру автоматтары, жартылай автоматтары, бақылау үстелдері

матрицада, торларда, үстелдерде, шнектерде, ілдіргілерде

-/-

ІVб

200



40

20


Бекіту бұйымдарын өндіру

254

суықтай және ыстықтай шығарушы престеу бөлімшесі

станоктарда, сымда, еденнен 0,8 м биіктікте

көлденең

ІVб

200



40

20


255

жеке консервациялау, орау бөлімшесі

бұйымдарда

көлденең

150



40

20


256

компоненттерді алдын ала өңдеу учаскелері, жүгірткілерді араластыру бөлімшелері сұйық әйнек дайындау бөлімшесінің жұмыс істеу алаңдары, ферроқорытпаларын өңдеу орындары, диірмендер, классификаторлар, елеу, кептіру жабдықтары

еденде, жабдықтарда, еденнен 0,8 м биіктікте

көлденең

150



60

20


257

автоматтандырылған таразылар алаңдары, престерді массамен, брикетпен, сымдармен толтыру орындары, электродтарды қорапқа салу орындары

жабдықтарда цеилиндрлерде және брикеттерде, үстелдерде

көлденең

150



40

20


258

компоненттерді тасымалдағыштар, сепараторлар, желдеткіштер, сүзгілер үй-жайлары

таспада, еденде

көлденең

VІІІб

50






259

ұштарды майлау және тазарту сапасын бақылау орындары, пештерді толтыру, электродтарды бунақтау рамасына төсеу, электродтардың ақауларын анықтау және сұрыптау үстелдері

тасымалдағышта, еденде, үстелде

көлденең

ІVб

200



40

20


Суықтай илектелген болат таспаларын өндіру

260

металл жолақтарын тарқатқыш, түйіскен жерлерді дәнекерлеу машиналары, таспаларды суықтай илектеу және баптау стандарының клеттері, орағыштар, іске қосу және қосымша механизмдер, таспа түзеу машиналары, тарқатқыштар, көлденең кесетін қайшы орағыштары

жабдықтарда орамда, таспада, барабанда

көлденең

ІVб

200



40

20


261

илектеуші стандардың қысқыш құралдары, таспа қалыңдығын өлшеу аспаптары

циферблатта, шәкілде

аспаптар орналасқан жазықтықта

ІV

150



40

20


262

дискілі пышақтар

пышақтарда

көлденең

ІІІв


1000



15


263

қапталды таспалар мен домалатқыштарды жаншу және илектеу стандарының орағыштары

барабанда

көлденең

ІVв

200



40

20


264

жиекәрлегіш станоктар, таспаны жылтырату агрегаттарының орау құралдары, жұмыс клеттері, жаншу және илектеу стандарының түзеткіш құралдары

сымда, таспада

көлденең

ІІІв

300

750

150

40

20/15


265

жылтыратқыш барабандар мен біліктер

таспа деңгейінде

көлденең

150



40

20


266

біліктеу, әрлеу станоктары, қайта орау станоктары, жабындау бөлімшесіндегі ТББ үстелдері

өңделетін бетте, барабанда, үстелде

көлденең

ІІІб

300

1000

150

40

20/15


Таспалы серіппелер өндіру

267

таспаларды кесу пресстері, серіппелердің ширатылу сәттерін анықтау бойынша жұмыс орны

пышақтарда, үстелдерде

көлденең

ІІІг

200



40

20


268

егеуқұмды (наждакты) станоктар, күйдіру және калоризациялау пештері жанындағы жұмыс орындары

шеңберде, жарқышақтарда және тиеу люктерінде

тік, көлденең

150



40

20


269

тесіктерді штампылау, серіппе ұштарын ішке қайыру және жылтырату, кесу, желімдеу, реттеу; сыртқы ұштарын босаңсыту, құрастыру, серіппені бақылау жұмыс орындары,

үстелдерде

көлденең

ІІб

-

3000

300

20

20/10


270

серіппелерді қорапқа салу жұмыс орындары

-/-

-/-

ІІІ в

300

750

150

40

15


Болаттан жасалған фасонды профильдер (қапталдар) өндіру

271

сыдыру-әрлеу, жонып кесу, қырнау (токарь) станоктары, ыстықтай пресстеу қондырғылары

бұйымда, прессте, рольгангте, тоңазытқышта

көлденең

ІVб

200



40

20


272

ыстықтай илектеу үстелдері

біліктерде

тік

ІІІ г

200



40

20


Фильер өндіру

273

бедерлеу станоктары, электрұшқындау электрқұю, ультрадыбысты, механикалық жолдармен бұрғылау қондырғылары, алмаз жылтыратқыш станоктар, тесіктің үлгісіне, көлеміне оптикалық бақылау жүргізетін үстелдер, инелерді ұштауға арналған станоктар, тесіктерді әрлеуге және толық дайындауға арналған станоктар, үстелге орнатылған бұрғылау станоктары

бұйымда, үстелде

көлденең

ІІ б

-

3000

300

20

20/10


274

алмаздарды ілдіргілерге нығыздауға арналған жұмыс орындары, ілдіргіні қырып егеуге арналған станоктар

үстелде, өңдеу жүргізілетін бетте

көлденең

ІІІ б

300

1000

150

40

20/15


275

созудың ең аз күшін анықтауға арналған аспаптар

аспаптың шкаласында

тік

ІVг

150



40

20


Темір ұнтақтарын өндіру

276

ұнтақты ұсақтау, майдалау, түйіршіктеу, сығымдау, елеу, айыру, орташалау құрал-жабдықтары; қатты қыздыру, электрдоғалық пештер орналасатын алаңдар, өлшеп орау және қораптау бөлішелері

еденнен 0,8 м биіктікте, жабдықтарда

көлденең

150



60

20


277

миксер

миксер қылтасында

көлденең

VІІ

200



40

20


Қайталама қара металдарды қайта өңдеу өндірісі

278

болат сынықтарын газбен кесу

еденде

көлденең

VІІ

200



40

20


279

болат сынықтарын механикалық жолмен өңдеу: қайшылар, жаңқалап уақтау агрегаттары,пакеттеу және брикеттеу пресстері

тиеу орнында

көлденең

150



40

20


280

коперді ұсату залы

еденде

көлденең

150



40

20


281

темір сынықтары қоймалары: ашық, жабық, резервтегі

еденде

көлденең

ХІ
VІІІа
-

10
75
20



60

20


282

дайын өнімдер аралықтары

еденде

көлденең

150



60

20


Отқа төзімді (берік) заттар өндіру

283

шикізаттар қоймасы: ашық, жабық

еденде

көлденең

20







284

ұсақтау құрал-жабдықтары, диірмендер, електер, елеуіштер, дозалау, кептіру бөлімшелері

жабдықтарда

көлденең

150



60

20


285

тасымалдағыштар

таспада

көлденең

VІІІа

75



60

20


286

күйдіру пештері: тиеу және түсіру орындарында

пештің қабырғасында,

тік

150



60

20


287

қарайтын терезелерде

терезеде

көлденең

VІІІа

75



60

20


288

пресстеу құрал-жабдықтары, қолмен қалыптау орындары

жабдықтарда

көлденең

200



40

20


289

шикі және күйдірілген отқа төзімді заттарды сұрыптау орны

сөрелерде

көлденең

ІІІа

-

2000

200

40

20


290

дайын өнім қоймалары

еденде

көлденең

-

20






      * Жарақаттану қаупіне байланысты жарықтандыру бір сатыға ұлғайтылды.

      2-кесте

Апатты жағдайда жарықтандырудың нормалары

Үй-жайлардың, жұмыс орындарының атауы,

Жарықтандыру, лк

1

2

3

Коксты химия өндірісі

1

кокстық және пекококстық батареялар, коксты итеріп шығаратын машина, сорғылар үй-жайлары, түтік тәрізді газды тоңазытқыштар, пиридиндік қондырғы, фенолсыздандыратын скруббер, компрессорлар, құрғақтай күкірттен тазарту үй-жайлары, өлшеу аспаптары орналастыратын орындар

7

2

көмір мұнаралары механизмдерінің үй-жайлары, аралық және соңғы алаңдар, пештердің бойымен өтетін газқұбырларының дәліздері, жабдықтармен жұмыс істеу алаңдары

2

Домна өндірісі

3

цехтың шойын және қож орналасқан жағы, ағызу, шойынды құю орны

10

4

үрлеу аумағы

7

5

пешті айнала өтетін жолдар, пеш жанындағы алаң

2

Ферроқорытпалар өндірісі

6

пештің жұмыс алаңдары, ферроқорытпаларды түйіршіктеу және таратып құю орындарында ағызу

10

7

пекоқорытушылар

7

Болат қорыту өндірісі

8

миксерге құю және ағызу орындары, миксермен жұмыс істеу алаңдары, пештерді толтыру орындары, шойын құюға арналған науалар, болат қождарын шығарушылар, таратып құю алаңдары, аралық шөміш, және үздіксіз болат құю қондырғылары кристаллдағышының жоғарғы жағы, конвертер

10

9

пештермен, үздіксіз болат құю қондырғыларымен, конвертермен жұмыс істеу алаңдары

7

Илек өндірісі

10

қыздыру құдықтарының жоғарғы жағы, тиеу терезелері, әдістемелік пештердің түсіру терезелері, өздігінен жарық беретін метал қозғалатын жолдар, илектеу станоктары клетінің біліктері, илектеу жолдары, тоңазытқыштар, қайшылар, аралар, ыстықтай кесу пресстері, үздіксіз ыстықтай илектеу жайма стандары, жаймаларды қалайылау машиналарынан шығаратын орын

10

11

қысу, дайындау, сұрыпты жуан және орташа жаймалы стандары

15

Құбыр өндірісі

12

секциялық және әдістік пештердің тиеу терезелері, металды июге арналған терезе, металды пештен лақтырғыш, жіктік стандардың шығу жақтары, дәнекерлеу машиналары, ілмекті құрылғылар, калибрлік және редукциялық стандардың ұшатын қайшылары, түзету машиналары, сырттан дәнекерлеу үздіксіз стандары, құбыр дәнекерлеу стандары, алдын ала күйдіру пештері, құю бөлімшесіндегі құю орындары, құймақалыптар корпусы, құбырларды орталықтан айналдырып құятын бөлімшедегі рольгангтер, жіктеу стандары, жиек сүргілеу станоктары, жиек қайыру станоктары, аспаптарда

10

Метиз өндірісі

1

2

3

13

күйдіру ванналары, қатты қыздыру арқылы күйдіру агрегаттары

10

Темір ұнтақтарын өндіру

14

миксер

10

Отқа төзімді заттар өндіру

15

шахталық күйдіретін пештер

10

      3-кесте

Шамдар қорының және оларды тазарту мерзімдерінің коэффициенттері

Үй-жай атаулары

Қор коэффициенті

Шамдарды тазарту мерзімі, жылына

1

2

3

4

1

домна пештерінің құю аулалары, кокс батареялары, коксты сұрыптау үй-жайлары, агломерат және темір ұнтақтарын өндіру, отқа төзімді заттар өндірудің ұнтақтау, шихталау бөлімшелері, кірпіштерді қалыптау орындары

2

18

2

конвертерлік, электрмен болат қорыту, ыстықтай илектеу цехтары, металды екінші қайтара өңдеу үй-жайлары, илектеу цехының скрапты аралықтары, үздіксіз күйдірудің ерітінділік бөлімшелері, жаймаларды талькпен жабындылайтын машиналар, тоңазытқыштар бөлімшесі және құбыр цехтарының әрлеу жүргізетін аралықтары, құбырларды дәнекерлеу цехтары, құбырларды суықтай илеу және созу цехтары, диірмен, классификаторлар, дозалағышттар үй-жайлары, шлихта және қалыптау материалдарының қоймасы, шайыр айдағыш цехтар

1,8

6

3

жаншып әрлеу шеберханалары, құбыр илеу құрал-саймандарын дайындау және жөндеу цехтары, сым, металл тор өндіретін цехтар

1,5

4

4

коммуникацияларды сырттан орнататын орындар, азық-түліктердің ашық қоймалары, темір жол жолдары

1,5

2

  "Қара металлургия объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
4-қосымша

Қара металлургия объектілері орналасқан аудандардағы елді мекендердің атмосфералық ауасы құрамында болатын және өндірістік бақылау алынатын қосымша зиянды заттардың тізбесі

Өндіріс

Негізгі зиянды заттар

1

2

Кокосты химия өндірісі

Фенол, бенз(а)пирен, күкіртті сутек, цианды сутегі, аммиак

Ферроқорытпалар:
Ферромарганецті

 
Марганец тотығының аэрозолі

Феррохромды

Хром тотықтары

Феррованадийлі

Ванадий тотықтарының аэрозолы

Силикатты марганецті және металды марганецті

Марганец тотықтарының аэрозолы, құрамында кремнезем бар шаң

Ферросилицилді

Құрамында кремнезем бар шаң

Ферромолибденді

Молибден қоспалары

Ферровольфрамды

Вольфрам шаңы

Отқа төзімді заттар

Құрамында кремнезем бар шаң

      Ескертпе:

      1) жоғарыда аты аталған зиянды заттардан басқа халық денсаулығына қауіп төндіретін басқа да ингредиенттерге бақылау жүргізілуі мүмкін;

      2) атмосфералық ауаға түскен жиынтықтардың өзгеруі орын алуы, әсіресе темір және металдар тотығы бар ортада SO2-ның SO3 ауысуы мүмкін екендігі ескеріледі, бұл күкірт қышқылының аэрозолын да арнайы ингредиенттер қатарына енгізу кажеттілігін белгілейді;

      3) атмосфералық ауаның шаңмен ластануын бағалау кезінде оның құрамында бос кремнийдің қос тотығының болуына байланысты сараланған РЕШШ басшылыққа алынады;

      4) атмосфералық ауаның бірнеше заттардың қатысуымен болатын ластану деңгейін бағалау кезінде биологиялық жиынтықтау тиімділігі РЕШШ тізіміне сәйкес ескеріледі.

  "Қара металлургия объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
5-қосымша

Жұмыс аумағының ауасындағы зиянды заттардың құрамын мониторингтеу

      1. Мониторингтеу жұмыс аумағының ауасындағы зиянды заттар құрамының нақты сипаттамасын өлшеу арқылы және кейінгі алынған қорытындыларды белгіленген ең көп бір реттік және орташа ауысымдық РЕШШ-мен салыстыру жатады.

      2. Жұмыс аумағының ауасында болатын зиянды заттардың нақты сипаттамасы болып, егер оның сенімді ықтималдылығы ү = 0,95, сенімді аралығы Е = Ғ0,4 болса, онда іріктеліп алынған сынамалардың шоғырлануынан орташа X есептеледі.

      3. Жұмыс аумағындағы ауаның жағдайын мониторингтеу өнеркәсіптік кәсіпорындардың зертханалары және санитариялық-эпидемиологиялық сараптама орталықтары жұмыс бағдарламаларына бойынша жүзеге асырады.

      4. Бағдарламалар технологиялық процестердің негізгі кезеңдерін, зиянды заттар бөлінетін көздің орналасуын және өндірістік үй-жайдың ішіндегі ауа айналымының ерекшеліктеріне байланысты олардың таралуын, сондай-ақ олардың сапалық құрамы мен зиянды заттардың қауіптілік сыныбын, оның ішінде олардың ауа ортасында өзгеруі мүмкіндігін (гидролиз, тотығу, деструкция) ескере отырып жасалады.

      5. Өндіріс технологиясы бұзылған, жабдықтар істен шығып немесе дұрыс қолданылмаған жағдайда және жұмыс аумағының ауасын зиянды заттармен ластануды болдырмауды (желдету, жабу) көздейтін барлық шаралар орындалмаған жағдайда ауадан сынама алу жүргізілмейді.

      6. Жұмысшылар тұрақты немесе уақытша болатын әрбір жұмыс орнында жұмыс процесінің барлық кезеңдері немесе жекеленген операцияларда (олардың ұзақтығына қарамастан) РЕШШ ең көп бір реттік сақталуын мониторингтеу көзделеді.

      Жекелеген неғұрлым қолайсыз жұмыс орындарына немесе жекелеген неғұрлым қолайсыз жұмыс процестерінің (операцияларының) кезеңдеріне, жекелеген жұмыс орындарына, егер зерттелетін өндірістік учаскеде ұқсас немесе бірдей өндірістік жабдықтардың айтарлықтай саны орналастырылса, тіркелген жұмыс орындарында сондай-ақ бірдей операциялар орындалатын болса іріктеп мониторингтеу жүргізуге рұқсат етіледі.

      7. Бағдарлама сондай-ақ технологиялық, санитариялық-техникалық және жабдықтарға жоспарлы түрде жөндеу жұмыстарын жүргізу операциялары кезінде жұмысшылардың негізгі жұмыс орындары аумағындағы ауаға зиянды заттар бөлінетін болса, онда жұмысшы аумағының ауасына бақылау жүргізу көздейді.

      8. Әрбір жұмыс орнына жоспарлы мониторингтеу жүргізу кезеңділігі бөлінетін зиянды заттардың қауіптілік сыныбына және жұмысшы аумағының ауасында технологиялық процестер мен жабдықтардың ерекшеліктерінен туындайтын олардың диапазоны мен шоғырлануының ауытқу ауқымына байланысты белгіленеді.

      Жұмысшы аумағының ауасына қауіптілігі 1-сыныпты сондай-ақ қауіптілігі 2-сыныпты зиянды заттардың түсуі мүмкін болатын барлық жағдайларда, олардың ауаға тез ұшып таралуы уланудың ауыр түріне немесе өлімге ұшырауға себеп болатындықтан, үздіксіз немесе автоматты мониторингтеу басым қамтамасыз етіледі.

      9. Егер технологиялық процесс режимінің тұрақтылығы жеткіліксіз болып немесе жабдықтардың техникалық жағдайы пайдалану кезінде жұмысшы аумағындағы ауаның ластануына айтарлықтай әсер ететін болса, сондай-ақ зиянды заттар шоғырлануының маусымдық ауытқуы қалыптасқан жағдайда, жұмысшы аумағының ауасына қауіптілігі 2-сыныпты басқа зиянды заттар түскенде бақылау айына кем дегенде 1 рет, ал қауіптілігі 3-4 сыныпты заттар түскенде тоқсан сайын кем дегенде 1 рет, қалған жағдайда жылына кем дегенде 1 рет бақылау жүргізіледі.

      10. Тексерілетін жұмыс орнында технологиялық процестің әрбір кезеңі немесе жекелеген операцияда ауадан бірінен кейін бірін кем дегенде 5 сынама алынуы керек. Егер операцияның ұзақтығы 5 сынама алуға мүмкіндік туғызбаса, онда олар сол операция қайталанған кезде алынды.

      11. Қысқа мерзімді процестерді (операцияларды) бағалау кезінде зиянды заттар бөлетін көзден зиянды заттардың үй-жайдың ішіндегі ауаның алмасуы мен арақашықтығына байланысты олардың жұмыс орнына қонуына кететін қажетті уақыт ескеріледі. Сондықтан тиісті жағдайларда ауадан сынама алу бағаланатын процеске (операцияға) қатысты қажетінше кеш басталып және кеш аяқталады.

      12. Іріктеп алынған 5 сынама бойынша орташа арифметикалық мәні және оның сенімді аралығы есептелінеді (Е):

      X = (К1+К2+К3+К4+К5):5 мг/м3

      Е = [(Кмакс-Кмин)*Һ60]:X%, бұл жерде

      К1-...К5 - жекелеген сынамалардағы шоғырланулар; Кмакс - іріктеп алынған сынамалардағы шоғырланудың ең көп мөлшері; Кмин - іріктеп алынған сынамалардағы шоғырланудың ең аз мөлшері;

      Егер сенімді аралықтың алынған мәні 40 %-ға тең немесе кем болса, онда анықталған орташа арифметикалық мәннің көлемі дұрыс болып есептеледі. Егер сенімді аралықтың алынған мәні 40%-дан артық болса, онда қосымша сынамалар алынып, олардың саны (№) төмендегі формула бойынша есептеледі:

      n =5,8 [(Кмакс-Кмин)]2 – 5

      X

      Дұрыс болып саналатын бұрын орындалған және қосымша алынған сынамалардың қорытындысы бойынша орташа арифметикалық мәні шығарылады.

      13. Егер алынған орташа арифметикалық мән зиянды заттар шоғырлануының ең жоғары бір реттік рұқсат етілген шегінен аспайтын болса, онда жұмысшы аумағы ауасының жағдайы шоғырланудың рұқсат етілген шамасына сәйкес келеді деп бағаланады.

      14. Ауадағы орташа ауысымдық РЕШШ сақталуын мониторингтеу жұмыскерлердің жекелеген кәсіби топтарына қатысты қолдану көзделеді. Ол жеке сынамалар алуды қолдану арқылы жүзеге асырылады. Белгіленген жұмыс орнындағы мамандықтар бойынша жұмыс істейтін жұмыскерлер үшін олардың дем алу аумағындағы ауадан сынама алуды басқа құралдармен жүргізуге рұқсат етіледі.

      Ауадан сынама алу қатарынан 5 ауысым бойына жүргізіледі, сынама алу уақытының ұзақтығы жұмыс ауысымының 70 %-нан кем болмауы және технологиялық процестің барлық негізгі кезеңдерін, сондай-ақ неғұрлым қолайсыз операцияларды тұрақты жұмыс орындарында және одан тыс жерлерде қамтылады.

      Ауысым кезінде бір үзіліссіз сынама алынады немесе қатарынан бірнеше сынама алынып, олар орташа мәнді беретін бір сынама ретінде қаралады және орташа шама ретінде сипатталады.

      15. Орташа ауысымдық шоғырланудың мәні орташа арифметикалық мән ретінде 5 ауысымнан алынған сынаманың қорытындысынан есептелініп шығарылады. Егер алынған мән орташа ауысымдық РЕШШ-дан аспайтын болса, онда жұмыс аумағы ауасының күйі сол жердегі кәсіби топтар үшін белгіленген орташа-ауысымдық РЕШШ-ға сәйкес деп бағаланады.

      16. Құрамында кремний бар шаң РЕШШ туралы мәселені шешу үшін ондағы кремнийдің бос қостотығының пайыздық құрамын анықтау - қолданылатын материалдың құрамының өзгеруіне қарай және бақылау жүргізетін ұйымдардың талабы бойынша, бірақ жылына кемінде 1 рет жүргізіледі.

      17. Санитариялық-химиялық тексерулерде қолданылатын барлық аппараттар мен аспаптар белгіленген тәртіп бойынша тексеріледі және қорапталады.

  "Қара металлургия объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
6-қосымша

Жұмыс аймағы ауасындағы бақылауға жататын негізгі зиянды заттардың тізбесі

Өндірістік учаске

Зиянды заттар

Ескертпе

1

2

3

4


1. Коксты химия өндірісі:

1

көмірді дайындау және тасымалдау

шаң


2

кокс пештерінің жоғарғы алаңдары

шаң, көміртек тотығы, таскөмір шайырын және пекті айдауда шығатын заттар

сондай-ақ коксты, таскөмірді өндіру кезінде - күкіртті ангидрид, пек өндіруде - фенол

3

кокс және пекококс пештерінің жанама алаңдары (коксты итеріп шығаратын, есікті-алып-салушы машиналардың кабиналары, пеш маңындағы есіктер кокс сусымаларын жинау алаңдары

шаң, көміртек тотығы, таскөмір шайырын және пекті айдауда шығатын заттар, фенол, азот тотықтары, цианисті сутек


4

кокс және шайыркокс батареяларының тоннельдерінде

шаң, көміртек тотығы, цианисті сутек, фенол


5

пеш қабырғаларын жөндеу учаскелері

шаң


6

тиеу вагондарының кабиналары

шаң, көміртек тотығы, цианисті сутек, фенол, күкіртті ангидрид


7

кокс сорттау учаскелері

шаң


8

электровоз машинисінің кабинасы

шаң, цианисті сутек, фенол


9

конденсация және тұту цехтарында, сорғыларға арналған үй-жайлары және машина залында, бензолды дистиляциялау бөлімшесінде, сульфат бөлімшесінде, механикаландырылған тұндырғыштың қақпағында, фус және шайырды сығу учаскесінде, конденсат жиналатын орынның қасында, сіңіргіштердің, қоректендіргіш және айналмалы жинағыштың қасында, шайыр бөлгіштерде, буландырғышта, центрифугте, аммоний сульфатын кептіру орындарында

ксилол, толуол, бензол, цианисті сутек, аммиак, фенол, цианисті шутек, аммиак, фенол, цианисті сутекі, күкіртті сутек, нафталин


10

радон тәрізді аммоний мен натрий цехы (кристаллизаторлар мен центрифугалар жанында)

күкіртті сутек, күкіртті ангидрид, цианисті сутек


11

кокс газын тазартатын цех (вакуум сүзгіш, центрифуг, аммиак суын соратын сорғыш қасында)

күкіртті ангидрид, цианисті сутек, күшәла тәрізді ангидрид, күкіртті сутек, аммиак


12

шайырды қайта өңдеу цехы, шайыр, май қоймасы, шайырды дистилдеу бөлімшесі, антрацен фракциясын түзу бөлімшесі, нафталин фракциясын қайта өңдейтін бөлімше

таскөмір шайырымен пекті айдау кезінде шығатын заттар, таскөмір шайырымен пекті, фенолды, нафталинді, фенанпренді айдағанда шығатын өнімдер, фенол, нафталин, фенанпрен, нафталин


13

кристалды нафталин цехы (дистилдеу, құю, қаптау, орау)

фенол, нафталин


14

антраценді байыту цехы (кристаллизаторлар, сорғыштар, қаптау орны)

таскөмір шайыры мен пекті айдау кезінде шығатын өнімдер


15

фтал ангидриді цехы (дистилдеу, сору, қаптау, тиеу)

нафтохинон, фтал ангидриді, малеин ангидриді


16

бензолды ректификациалау цехы, ректификация бөлімшесі, "бензин" және "дебензин" жинағыштар, ауыр бензолды, полимерлерді, жалынсыз пеш, сепаратор, жуғыш аппараттар, өлшегіштер. Пиридин негіздерінің қоймасы (сорғыш, ыдысқа құю орындары). Бейтараптандырғыш, сепаратор, пиридин табандарын (негіздерін) өлшегіш

бензол, ксилол, толуол,күкіртті көміртек, бензол, фенол, пиридин, нафталин, цианисті сутек


17

аммиакпен фенолдансыздандыратын цехтар (бағаналар, тұндырғыштар, скрубберлер, аппарат орны)

аммиак, фенол


18

биохимиялық жолмен тазалау цехтары (тұндырғыштар, май бөлгіштер, орташаландыру, аэротенктер, тазартылған суды жинағыштар, сорғыш және аппарат орны)

аммиак, фенол, нафталин, цианды сутегі


19

германий тұтқыш цех (тұндырғыштар, сорғыштар, фуст түсіретін орын, формалин құйылған кішкентай бөшке, вакуум-сүзгіш, дірілді елеуіш, барабан)

фенол, формальдегид, аммиак, шаң



2. Агломерат және темір кенінің шекемтастарын өндіру

20

шихта материалдарын дайындау және тасымалдау

шаң

әкті, бос кальций тотығын дайындап, тасымалдағанда, сондай-ақ кальцийдің бос тотығы

21

пісіру (күйдіру), ұсақтау, суыту, сорттау және дайын өнімдерді беру, ыстық өнімді қайтару жолы, шаң және газ тазалайтын құралдар

шаң, көміртек тотығы

құрамында күкірті бар материалдарды пайдаланғанда, сондай-ақ күкіртті ангидрид

22

эксгаустер бөлімшесі

көміртек тотығы



3. Домна өндірісі:

23

құю ауласы, домна асты

шаң, көміртек тотығы

-/-

24

шихта беру тракты

шаң, көміртек тотығы

флюстенген шикізаттарды пайдаланғанда, сондай-ақ бос кальций тотығын


4. Ферроқорытпалар өндірісі

25

шихта дайындау цехтары

шаң

феррохром өндірудің барлық кезеңдерінде: феррохром өндіруде - 3 және 6 валентті хром тотықтары, ферромарганец өндіруде - аэрозоль түріндегі марганец тотығын дезинтеграциялау және конденсаттау; феррованнадий дайындағанда -5 және 3 тотықты ваннадийді, ферромолибденді дайындағанда: еритін және ерімейтін молибден қосындылары, ферровольфром дайындағанда шаң

26

өзі пісіретін электродтармен жабдықталған пеш учаскелері

шаң, көміртегі тотығы, таскөмір шайыры мен пекті, 3,4 бензипиринді айдау кезінде шығатын өнімдер


27

ферросилиций сақтау учаскесі

күшәла және фосфор тектес сутек, күкіртті сутек, ацетилен


5. Болат балқыту өндірісі:

28

шихта ауласы және люнкерит бөлімшесі

шаң


29

миксер бөлімшесі

шаң, көміртек тотығы

балқытатын болат маркаларына байланысты

30

пеш бойы

шаң, көміртек тотығы

сондай-ақ оның құрамына кіретін зиянды заттар

31

құйып тарату орнының бойы

шаң, көміртек тотығы

балқытып шығарылатын болаттың маркасына байланысты қорғағыш қоспаның және материалдарды пештен тыс жерде өңдеу және олардың құрамына кіретін зиянды заттар

32

шөміштерді дайындау учаскесі

шаң, көміртек тотығы


33

қож бөлімшесі

шаң


34

құрамдарды дайынду цехтары мен учаскелері

шаң



6. Илек өндірісі:

35

қыздырғыш пештер мен құдықтар учаскелері

көміртек тотығы, күкіртті ангидрид

сонымен қатар қыздырғыш металдар құрамына кіретін зиянды заттар

36

стан орны (жаншып қақтау, кесу, таңба салу)

шаң, көміртек тотығы

сонымен қатар өңделінетін металдар құрамына кіретін зиянды заттар

37

тоңазытқыш учаскесі

көміртек тотығы, күкіртті ангидрид


38

кемістіктерді алып тастау учаскесі

шаң

сонымен қатар өңделінетін металдардың құрамына кіретін зиянды заттар, отпен тазалағанда қосымша бөлінетін көміртек тотығы және күкіртті ангидрид

39

күйдіру учаскесі

қышқылдар мен сілтілердің булары мен аэрозольдары


40

жабу учаскесі

жабатын заттардың құрамына байланысты бөлінетін зиянды заттар


41

май жертөлесі

май аэрозольдары, көміртек тотығы


42

машина залдары

сынап


7. Құбыр өндірісі:

43

қыздырушының және оның көмекшілерінің жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы


44

жаншып қақтаушы мен оның көмекшілерінің, жіктеуші операторлардың, автоматты түрде илектеу, жаймалау, ілдіргіге үздіксіз илеу операторларының жұмыс орындары

шаң, көміртек тотығы


45

тығыздаушылар және олардың көмекшілерінің қолмен жұмыс істеу орны

шаң


46

редукциялаушы, колибірлеуші стан операторларының жұмыс орны

шаң


47

құбырларды үздіксіз пеш қондырғыларында пісіретін дәнекерлеушінің, құбырды екі тігісті жайпақ түрде орай және жоғарғы жиілікті токпен балқыта отырып кедергімен электродәнекерлеу станында дәнекерлеушінің жұмыс орны

шаң


48

ұнтақ ағызғыш және құм құйғыш қондырғының жұмыс орны

шаң


49

флюс қабаты астында электрмен пісіретін стандағы дәнекерлеушінің жұмыс орны

шаң, марганец тотықтары


50

жайма бүгу машинасы операторының жұмыс орны

шаң


51

жону станогінің жанындағы жұмыс орны

шаң


52

флюст қабаты астында балқытып пісіретін құбырларды өңдеу станогы жанындағы, құбырларды флюстан тазалауға арналған қондырғы операторының жұмыс орны

шаң, марганец тотықтары


53

бедерлеушінің және оның көмекшілерінің, ортадан айналатын машиналар операторлары және құбырларды жартылай үздіксіз құю машинасы операторының жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы


54

қоспа дайындау бөлімшесіндегі өзектеушілердің, бункерлеушілердің жұмыс орны

шаң


55

майлаушының жұмыс орны

май аэрозолі


56

күйдірушінің жұмыс орны

тұз, күкірт, азот қышқылдары, фторлы сутек


57

мырыштаушының жұмыс орны

мырыш тотығы


8. Метиз өндірісі:

58

күйдіру учаскесі

қышқыл және сілті аэрозольдары


59

жабу учаскесі

жапқыш құрамына кіретін зиянды заттар


60

электродтарды және ұнтақ сымдарды өндіру учаскесі

шаң

сонымен қатар, рецептураға байланысты қолданылатын материалдардың құрамына кіретін зиянды заттар

61

басқа учаскелер

шаң

ылғалды созу учаскесінде сонымен қатар майдың қалыпты құрамының ыстықтан өзгеруі өнімдері

9. Темір ұнтақтарын өндіру:

62

ұнтақтап дайындау бөлімшесі

шаң

сонымен қатар күл, егер ол қолданылатын болса

63

қатты қыздыру бөлімшесі

шаң, көміртек тотығы


64

брикеттеу бөлімшесі

шаң

сонымен қатар пек қолданылғанда пекті және 3,4 - бензпиренді айдау кезінде пайда болған заттар

65

хлоридтеу әдісімен ұнтақ алу учаскелеру

шаң, хлорлы сутек, фторлы сутек


10. Қайталама қара металдарды қайта өңдеу:

66

болат массивтерін газбен кесушілер, бұрғылаушылардың жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы

сонымен қатар болат құрамына кіретін зиянды заттар

67

плазмалық қондырғыларда кесушінің жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы, азот, тотықтары, озон

сонымен қатар болат құрамына кіретін зиянды заттар

68

кеме қалдықтарын газбен кесушінің жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы, азот тотықтары, қорғасын

сонымен қатар болат құрамына кіретін зиянды заттар

69

электрлі болат қорыту цехтарындағы болат қорытушының, оның көмекшілерінің, краншының жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы, акролейн

сонымен қатар болат құрамына кіретін зиянды заттар

70

шойындарды ұсақтау қондырғылары, пакеттеу және кесектеу престері операторларының, копровшиктердің жұмыс орны

шаң


71

шойынды ұсақтау қондырғылары пакеттеу және кесектеу престер машинистерінің жұмыс орны

шаң, аэрозоль, май


72

көпірлі крандар машинисінің жұмыс орны

шаң, көміртек тотығы, күкіртті ангидрид

сонымен қатар пайдаланатын заттардың құрамындағы зиянды заттар

11. Отқа төзімді заттар өндіру:

73

оқа төзімді заттарды жасау

шаң

пеш бөліміндегі көміртек тотығы, күкіртті ангидрид

74

шайыр доломит, шайыр магнизит цехтары

шаң

дозалау, араластыру, нығыздау учаскелерінде, дайын өнімдер қоймасында, шайырдоломит шаңы және таскөмір шайырлары мен пектарын айдау кезінде бөлінетін зиянды заттар

75

отқа төзімді бетон цехы

шаң

қайнату және кептіру қазандықтары учаскелерінде, сонымен қатар фосфор қышқылы

76

жылуды оқшаулайтын жапсырмалар цехы

шаң

нығыздау және кептіру бөлімшелерінде, сонымен қатар формальдегид

77

цирконийлі отқа төзімді заттар цехтары

шаң

қышқылдау учаскесінде, сонымен қатар тұз қышқылы

      Ескертпе: Нақты кәсіпорындардың ерекшеліктерін ескере отырып, бақылауға жататын негізгі зиянды заттардың тізбесі қосымша толықтырылады.

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2022 жылғы 11 ақпандағы
№ ҚР ДСМ -13
бұйрығына 2-қосымша

"Көмір өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы "Көмір өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жығы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ережесінің (бұдан әрі – Ереже) 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес әзірленген және объектілерді салу үшін жер учаскесін таңдауға, өндірістік үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды жобалауға, күтіп-ұстауға және пайдалануға, еңбек жағдайларына, тұрмыстық қызмет көрсетуге, медициналық қамтамасыз етуге және тамақтануға, сумен жабдықтауға, суды бұруға, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге және ауа баптауға, адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына және көмір өнеркәсібі объектілерін өндірістік бақылауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды анықтайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылды:

      1) анкерлеу – арнайы бөлшектермен (металл, темір бетон, ағаш өзектер) машиналар мен құрылыстардың бөліктерін бекіту;

      2) байыту фабрикасы – техникалық құнды немесе кейін қайта өңдеуге жарамды өнімдерді алуға арналған минералды шикізатты алғашқы өңдеуден өткізетін объект;

      3) брикет фабрикасы – көмірді арнайы жабдықтардың көмегімен брикеттеу жүргізілетін кәсіпорын;

      4) брикеттеу – кейін қолдану кезінде шығынды азайту мақсатында байланыстырушы заттарды қосу немесе қоспау арқылы қоспаларды нығыздай отырып, қажетті мөлшердегі және қалыптағы брикет кесектерін алу;

      5) генерация – электр энергиясын, шуды, электромагниттік дірілді және жарық тербелістерін шығару;

      6) гидроциклон – ортадан тебетін күштің көмегімен шламды қоюландыруға, айналым суын ағартуға, сыныптауға және көмірдің жұқа фракцияларын байытуға арналған аппарат;

      7) копер – шахта бағанының жер бетіндегі құрылысы;

      8) көмір өнеркәсібі объектісі – көмір шығаруды, сорттауды, байытуды брикеттеуді, агломераттауды, сақтауды, тасымалдауды жүргізетін объект;

      9) разрез – көмір кен орнын пайдалану кезінде түзілген ашық тау қазбаларының жиынтығы;

      10) стробоскопиялық әсер – зат қозғалысының жеке сәттері бейнесінің тез алмасуын қабылдау, тез қозғалушы затты ауық-ауық бақылау жағдайында қабылдау;

      11) тас елек – сусымалы материалдарды ірілігіне қарай елек, желтартқыштар немесе торлар арқылы елей отырып, механикалық сұрыптауға арналған құрылғы;

      12) тіреу (гидротіреу) – тау жыныстарының опырылуын және кеуіп кетуін болдырмауға арналған құрылыс;

      13) флотация – минералдарды өңдеу кезінде олардың ұсақ және қатты бөлшектерінің сумен ылғалданушылық айырмашылығына негізделген бөлу процесі;

      14) флотореагент – флотация процесінде қолданылатын зат;

      15) флокуляция – коллоидты бөлшектердің борпылдақ, үлпек тәріздес агрегаттарға бірігу процесі;

      16) флокулянт – флокуляция процесін жүзеге асыру үшін қосылатын арнайы зат;

      17) шахта – пайдалы қазбаларды жерасты тәсілімен өндіруді жүзеге асыратын және оларды тікелей тұтынушыға немесе байыту фабрикасына жіберетін тау-кен өнеркәсібі кәсіпорны (өндірістік бірлік);

      18) шахта оқпаны – тау жұмыстарын атқаруға арналған, сыртқа шығатын есігі бар тік немесе қиғаш орналасқан таулы қазба;

      19) шпур – жарылғыш заттың зарядын орналастыруға және басқа мақсатқа арналып тау жынысы ішінен бұрғыланған диаметрі 75 миллиметрге дейінгі ұзындығы 5 метрге (бұдан әрі – м) жететін цилиндрлік қуыс;

      20) штольня – жер бетіне шығатын есігі бар және пайдалы қазбаларды шығаруға немесе тау жұмыстарына қызмет көрсетуге арналған көлденең немесе қиғаш орналасқан таулы қазба. Мақсатына қарай штольнялар желдетуші, пайдаланушы, барлаушы, су төгуші, тазартушы болады.

2-тарау. Көмір өнеркәсібі объектілерін салу үшін жер учаскесін таңдауға, жобалауға, өндірістік үй-жайларын, ғимараттарын және құрылыстарын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Қойма шаруашылығын орналастыру мен тасымалдау операцияларын ұйымдастыру объектінің аумағының және ауа бассейнінің ластануын болдырмайтын тәсілдер мен құрылғыларды пайдалана отырып шикізаттар мен материалдарды механикаландырылған әдіспен беруді, түсіруді және тиеуді қамтамасыз етеді.

      4. Ғимарат ішінде технологиялық учаскелердің (цехтардың) орналасуы, зиянды өндірістік факторлардың бір учаскеден (цехтан) екіншісіне учаскеге (цехқа) өтуін болдырмауды ескере отырып жүзеге асырылады.

      5. Объектілер аумағындағы тұрақты жолдардың (автомобиль жолдарының, жүріс жолдарының, жаяу жүретін жолдардың) үсті шаңнан және ластан тазартылады. Жылдың жаз мезгілінде жолдар сумен немесе "Еуразиялық экономикалық одақта санитариялық шараларды қолдану туралы" Кеден одағы Комиссиясының 2010 жылғы 28 мамырдағы № 299 шешімінің (бұдан әрі – № 299 КО шешімі) талаптарына сәйкес келетін байланыстырғыш заттардың ерітінділерімен шайылады.

      6. Өнеркәсіп қалдықтары мен қайталама өнімдерді жинақтау, сұрыптау, тасымалдау, оларды залалсыздандыру және көму арнайы бейімделген алаңдарда объект аумағының жел соғатын жағында жүргізіледі.

      7. Жұмыс істеп жатқан ашық разрездердің кен орнын пайдаланудың таулы-геологиялық және технологиялық жағдайының өзгеруіне қарай кешенді шаңсыздандыру жобасына түзетулер енгізіледі.

      8. Шахта үстіндегі ғимаратта тікелей шахта оқпанының жанындағы жұмысшыларды күту бөлмесіндегі ауаның температурасы кемінде плюс (бұдан әрі – "+") 16 градус Цельсийді (бұдан әрі – оС) құрайды.

      9. Өндірістік ғимараттарды табиғи желдетусіз орналастыруға рұқсат етілмейді. Терезедегі фрамугалар және аэрациялық шамдар ыңғайлы әрі жеңіл ашуға және жабуға арналған механизмдермен жабдықталады.

      10. Жеке ғимараттарда немесе копрларда орналасқан шахтаға көтеру үй-жайлары ауа баптағыштармен, желдеткіштермен, ылғалдандырғыштармен жабдықталады. Үй-жайлардың қабырғалары мен төбесі шу сіңіретін материалмен әрленеді.

      11. Шаң қарқынды бөлінбейтін бөлмелердің қабырғалары шаңнан айына кемінде 1 рет тазартылады. Пневматикалық әдіспен байытатын байыту фабрикаларында, сондай-ақ көмір концентратын кептіру цехтары мен оны тасымалдау жолдарын жинауды жүзеге асыру аптасына кемінде 1 рет жүзеге асырылады.

      12. Өндірістік ғимараттар мен құрылыстар шөгіп қалған шаңды жинауға арналған жабдықпен қамтамасыз етіледі. Машиналарды, жабдықтарды және аспалы конструкцияларды шаңнан тазарту шөгіп қалған шаң түйіршіктерінің көтерілуіне жол бермейтін әдістермен (пневмо және гидрожинау) жүргізіледі.

      13. Еден үсті шаңнан жеңіл тазартылуы тиіс. Үй-жайларды ылғалды жинау және технологиялық процестер кезінде түзілетін сұйықтықтың ағып кетуіне арналған кәріздік құрылғылармен және еңіс орындармен жарақталады. Еден жабынының материалы механикалық және химиялық әсерлерге төзімді болуы және зиянды заттардың сіңуіне жол бермеуі тиіс. Өндірістік үй-жайларды ылғалды жинау кезінде түзілетін шламы бар су тазартылады.

      14. Бас желдеткіш қондырғылар үй-жайларда дыбыс деңгейін төмендетуге арналған шаралар жүзеге асырылады. Басқару пульті машина залынан тыс, дыбыстан қорғалған жеке үй-жайға шығарылады. Желдеткіш және сорғыш қондырғыларды, шахта көтергішті, уатқыштарды, тас електерді басқару постылары дірілден және шудан оқшауландырылады.

      15. Жабдықтарды басқару постылары және диспетчерлік пункттер дыбыстан оқшауланған жеке бөлмелерде немесе кабиналарда орналастырылады.

      16. Көмір байыту фабрикаларындағы және учаскелеріндегі діріл шығаратын жабдықтар орналасқан жұмыс алаңдары дірілді басатын құралдармен жабдықталады.

      17. Көмір өндіру және оны қайта өңдеу үшін қолданылатын технологиялық процестерде, машиналарда және жабдықтарда машиналарды пайдалану кезінде жұмыс орындарындағы қауіпті және зиянды факторлар деңгейін бақылау көзделеді.

      18. Шаң түзумен және бөлумен, шу, діріл шығарумен және қолайсыз факторлармен қоса жүретін барлық технологиялық процестер үшін арнайы іс-шаралар көзделеді.

      19. Ашық тәсілмен көмір өндірудің технологиялық процесі кезінде:

      1) тау-кен жабдықтарын қолдана отырып көмір ашу және өндіру жұмыстарын кешенді механикаландыру;

      2) электр күшімен көлік құралдарын және тарту механизмдерін басым пайдалану, жұмыс орындарын разрездегі ауа ағындарының басым аэродинамикасын ескере отырып орналастыру;

      3) жиналған шаңды басуды, тұтуды және жоюды қоса алғанда кешенді шаңсыздандыру;

      4) санитариялық қорғау аймағынан тыс жердегі атмосфералық ауаны ластанудан қорғау қамтамасыз етіледі.

      20. Өндірістік ортаның зиянды факторларымен күресуге арналған санитариялық-техникалық құрылғылар жаңа зиянды факторлар көзі болып табылмайды.

      21. Әрбір технологиялық процесте тек негізгі жұмыс қана емес, сонымен қатар ауыр қол жұмыстарын азайтатын немесе оған жол бермейтін қосымша жұмыстарды механикаландыру құралдары қолданылады.

      22. Шаңды басу іс-шараларын жүргізу кезінде ауыз су сапасындағы су қолданылады, сапалы ауыз су болмаған немесе жеткіліксіз болған кезде алдын ала тазартылған және зарарсыздандырылған жағдайда, басқа да су көздерін пайдалануға рұқсат етіледі.

3-тарау. Жер асты өндіру кезіндегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      23. Адамдарды шахтаға түсіру және көтеру көтермелері шахта суын жинауға және бұруға арналған арнайы құрылғылармен жабдықталады.

      Қазбаларда шахта суының тамшылары болған кезде шатыр немесе күнқағар тәрізді қорғау құрылыстары көзделеді, ал қарқынды тамшылы қазба бөлімдерінде жұмыс істеушілер судан қорғау киімдерімен қамтамасыз етіледі.

      24. Адамдарды жұмыс орнына дейінгі ара қашықтық 1 километр және одан артық болса көлденең қазбалар бойынша, ал соңғы пункттер белгілері арасындағы айырмашылық 25 м және одан көп болғанда қиғаш қазбалар бойынша тасымалдау міндетті.

      25. Адамдарды тасымалдау үшін жылу оқшаулағыш материалдармен өңделген төбесі, қалың қапталды қабырғасы мен орындығы бар жолаушылар вагондары қолданылады. Шахта үстінде арнайы жұмыс киіміндегі жұмыскерлерді тасымалдау үшін көлік құралдарының салонындағы ауа температурасы жылдың қысқы және өтпелі кезеңдерінде, кемінде + 16 0С көзделеді.

      26. Жұмысшыларды көлік құралдарына отырғызатын орындарда орындықтармен, стационарлық жарықпен және көліктің келе жатқанын ескертетін дабыл қаққышпен, телефон байланысымен жабдықталған, жылытылатын күту камералары көзделеді. Камералардағы ауаның температурасы +16 0С-тан төмен және +26 0С-тан жоғары болмайды.

      27. Жұмыс істеп тұрған кенжарларда забой маңайындағы (100 м-ден алыс емес) ауаның температурасы +16 0С-тан төмен болса, жұмысшылар жылынатын үй-жайлар, кабиналар немесе қуыстар салынады.

      28. Жұмысшылар ауысым бойынша бір адамға 1-2 литр (бұдан әрі – л) есебінен ыстық сусындармен қамтамасыз етіледі.

      29. Адамдар болатын тау қазбаларын өндіру орны ауасындағы оттегі (көлемі бойынша) құрамының мөлшері 20 пайыздан (бұдан әрі – %) кем болмайды, ал жұмыс орындарындағы кен ауасының және ойық учаскелердің шығыс ағыны мен тұйық қазбалар ауасындағы көміртек диоксидінің мөлшері 0,5 %-дан аспайды, шығу ағынды қанат қазбаларында, жиекте және шахтада жалпы алғанда 0,75 %-дан, үйінді қазбаларды қалпына келтіру, жүргізу кезінде 1 %-дан аспайды.

      30. Кешенді механикаландырылған тазарту забойдағы адамдардың орын ауыстыруына және басқару органдарына кіруіне арналған өту жолдарының шегі мен креп бағандары арасындағы кеңістіктің ені кемінде 0,7 м, ал крептің жұмыс күйі кезіндегі биіктігі секцияның бүкіл ені бойынша кемінде 0,5 м болады. Крептің жиналған күйіндегі (барынша төмен түсірілген) оның астындағы кеңістіктің биіктігі 0,4 м-ден кем болмайды.

      31. Жұмыс істеудің ыңғайсыз қалпында (тізерлеп, жатып) жұмыс атқару кезінде жұмысшылар жеке қорғаныш құралдарымен (тізеқап, шынтаққап) қамтамасыз етіледі.

      32. Көмірді қазып алу кезінде шаңның түзілуін азайту үшін көмір сілемдерін алдын ала ылғалдау көзделеді. Көмірді қазып алу кезінде көмір сілемін алдын ала ылғалдау процесі тазарту қазба бөлімдерінде қолайсыз еңбек жағдайларын тудырмайды.

      33. Жоғары қысымды (10 Мега Паскальдан жоғары) су ағынын қолдану арқылы қазбаны үңгу және тазарту жұмыстары кезінде көмір мен жыныстың ұсақ бөлшектерінің және технологиялық судың шашырауынан жұмысшыларды қорғау шаралары көзделеді.

      34. Жер асты қазбаларын топыраққа, тіреуіштің бүйір қабырғалары мен элементтеріне шөгіп қалатын шаңнан, сонымен бірге көмір мен жыныстың төгілуінен тазалау ылғалды тәсілмен жүзеге асырылады. Шаңды сығымдалған ауамен үрлеу жолымен жинауға рұқсат етілмейді.

      35. Егер шаңмен күресу құралдарының кешені жұмыс аймағы ауасындағы шаңның құрамын рұқсат етілетін шекті шоғырлануға (бұдан әрі – РЕШШ) дейін төмендетуді қамтамасыз етпесе, онда жеке экспозициялық дозаларды (уақытпен қорғау) реттеудің қосымша шаралары қолданылады.

      36. Шахталарда қолданылатын арнайы сұйықтықтар, шаңға қарсы күресуде қолданылатын химиялық қоспалар және синтетикалық заттар, жылу, гидро, газ оқшаулауға арналған полимерлік материалдар адам үшін қауіпсіз. Жұмыс аймағы ауасындағы зиянды заттар мөлшерінің РЕШШ-дан аспауына рұқсат етілмейді.

      37. Беткей белсенді заттар (бұдан әрі – ББЗ), синтетикалық және полимерлік материалдарды дайындауға және қолдануға байланысты барлық өндірістік процестер механикаландырылады. Оларды орындау кезінде жұмысшылар жеке қорғаныш құралдарымен (бұдан әрі – ЖҚҚ) жабдықталады. Авария жұмыстарын орындау кезінде полимерлік материалдарды қолмен жағуға рұқсат етіледі. Синтетикалық және полимерлік материалдардың бастапқы компоненттері қолдану орындарына жабық ыдыспен жеткізіледі.

      38. Жер асты қазбаларында бір реттік тапсырманы, бір ауысымда немесе бір жұмыс күнінде орындауға талап етілетін синтетикалық және полимерлік материалдар компоненттерінің мөлшері ғана сақталады. Бастапқы компоненттердің қалған мөлшері жер бетінде орналасқан қоймада сақталады. Синтетикалық және полимерлік материалдар компоненттерінің әрбір партиясының сертификаты бар.

      39. Синтетикалық және полимерлік материалдардың бастапқы компоненттерін сақтау және тасымалдау зауыттық ыдыста жүзеге асырылады.

      40. Тау сілемдеріне синтетикалық материалдарды айдау, бұрғыларды химиялық анкерлеу кезінде жарылғыш заттың зарядын орналастыруға арналған цилиндрлік қуысты тығыз тұмшалайды. Жұмысшылар желдеткіш ағыны бағытының жел жағында болады. Шпурлар бұрғыларынан гидроқақпақтарды шығару синтетикалық материалдар қатайғаннан кейін жүргізіледі.

      41. Технологиялық және инженерлік іс-шаралармен жұмыс орындарындағы шу және діріл деңгейлерін рұқсат етілген деңгейлерге дейін төмендету мүмкін болмаған жағдайда жеке қорғаныш құралдары, сондай-ақ экспозициялық дозаны реттеу арқылы жұмысшылардың денсаулығын қорғау пайдаланылады және ауысымнан кейінгі медициналық оңалту жүргізіледі.

      42. Жаңадан сатып алынатын электровоздар машинистерінің кабиналарында сыртқы шудан, қолайсыз микроклиматтан және жергілікті дірілден қорғау көзделеді.

      43. Шуы және дірілі белсенді қосалқы жабдықтарды (сорғыларды, желдеткіштерді, ауа салқындататын қондырғыларды) жұмыс аймағынан тыс орналастырады.

      44. Дизельді қозғалтқышы бар машиналар уақтылы техникалық қызмет көрсетуден өтеді. Дизельді қозғалтқыштар тұрақты физикалық, химиялық және уытты сипаттағы отынмен жұмыс істейді.

      45. Шахтада қолданылатын әр дизельді қозғалтқыш үшін пайдаланылған зиянды заттардың шығу жолдарында шоғырлануына және қозғалтқыштың ең көп қуаттылығына байланысты жұмыс орнына берілетін таза ауаның ең аз көлемі анықталады. Бұл сипаттамалар анықталмаған қозғалтқышты қолдануға рұқсат етілмейді.

      46. Есту мүшесінің жеке қорғаныш құралынсыз пневматикалық перфораторлармен бұрғылауға, пневматикалық ауыр жүк көтеретін шығырды басқаруға, поршеньде және турбокомпрессорларда жұмыс істеуге рұқсат етілмейді.

      47. Шпурларды бұрғылау үшін жергілікті діріл бойынша талаптарды қанағаттандыратын құрал-саймандар қолданылады.

      48. Шахта жабдықтарын күрделі және профилактикалық жөндеу жер бетіндегі жөндеу-механикалық шеберханаларында, цехтарда немесе зауыттарда жүзеге асырылады.

      49. Жөндеу жұмысы басталар алдында жабдықтар көмірлі-жынысты шаңнан, жұмыс сұйықтығынан тазартылады және залалсыздандырылады. Жабдықтарды тазарту әдісі жұмысшыларға зиянды заттардың әсер етуіне жол бермейді.

      50. Жер асты қазбаларында ағымды жөндеу жұмыстарын орындау кезінде көп еңбекті қажет ететін операциялардың барлығы механикаландырылады. Жабдықтарды жөндеуге арналған барлық цехтар салмағы 20 килограмнан (бұдан әрі – кг) артық бөлшектерді тасымалдау кезінде механикаландыру құралдарымен (тельферлермен, көтергіштермен, ауыр жүк көтеретін шығырлармен) жабдықталады.

      51. Гидрокрептер мен қазба жұмыстары бөлімінің жабдықтарын жөндеу учаскелерінде эмульсияны және май қалдықтарын ағынмен жуып сыйымдылықтарға жинау және заттарды сіңірмейтін едендер салу көзделеді.

4-тарау. Ашық тәсілмен өндіру кезіндегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      52. Ашық тау қазбаларын күтіп-ұстау және разрез жабдықтары бойынша жұмыс жүргізу пайдалы қазбалар кен орындарын ашық тәсілмен өңдеу кезіндегі қауіпсіздік талаптарына сәйкес келеді.

      53. Тікелей разрезде толық жұмыс ауысымда істейтін, іштен жану қозғалтқыштары бар машиналарды разрездерде пайдалану, атмосфералық ауаға пайдаланылған газдардағы ластағыш заттардың шығарындыларын азайту бөлігінде, зауыт құжаттамасында көрсетілген өндірушінің ұсыныстарына сәйкес және (немесе) тиімді тазарту құралдарын пайдаланумен жүзеге асырылады. Разрезде толық жұмыс аусымында жұмыс істеуге арналған автокөлік құралдарының тізбесін, разрездің техникалық басшысы бекітеді.

      Жұмыс аймағында пайдаланылған газдардың улы қоспаларының шоғырлануы болған кезде пайдаланылған газдарды тазарту және тиімді бейтараптау құралдарынсыз іштен жану қозғалтқыштары бар машиналарды разрезде қолдануға рұқсат етілмейді.

      54. Автомашиналар қозғалысы кесте бойынша жүзеге асырылады, бұл жұмыс алаңдарында, тау кертпештерінде, жол учаскелерінде қозғалтқыштары жұмыс істеп тұрған кезде олардың жинақталуына жол бермейді. Ірі салмақты (10 т және одан жоғары) өздігінен түсіргіштер арасындағы ең аз арақашықтық кемінде 30 м. Тиеу жұмыстарын ұйымдастыру кезінде тиеу орнына көліктің ілмекті кіру жүйесі қолданылады.

      55. Пайдаланылған газдардың зиянды қоспаларына бақылауды ұйым жүргізеді.

      Қоршаған орта ауасының оң температурасы мен сумен жабдықтау мүмкіндігі кезінде, шаң бөлінетін экскаваторлық және тиеу жұмыстарында шаңды басу кен орнын игеру жобасына сәйкес орындалады.

      56. Жарылғыш заттар (бұдан әрі – ЖЗ) түйіршікті күйінде қолданылады, таңдау кезінде олардың уыттылық сипаты және жарылғыш газ мөлшерінің аз пайда болуы ескеріледі.

      57. Ұңғымаларды қуаттандыру және тығындау, сондай-ақ қуаттандыру машиналарына ЖЗ-ды тиеу механикаландырылады.

      58. Қуаттандырушы машиналар мен механизмдердің жұмысы кезінде шаң басушы және шаң тұтушы құралдар қолданылады. Қызмет көрсететін персонал ЖҚҚ-мен қамтамасыз етіледі.

      59. Ұңғымалар мен шпурларды бұрғылау шаңды құрғақ тұту немесе оны сумен басу арқылы жүргізіледі.

      60. Разрездердің 100 м-ден астам тереңдіктегі іркілу аймақтарындағы жұмыс орындарында газ жинақталғанда арнайы құрылғылар қолдану арқылы жасанды желдеткіш көзделеді.

      61. Разрездердегі ауа алмасуды жақсарту үшін ауаның табиғи ағымын реттейтін, бағыттайтын және қорғайтын аэродинамикалық құрылғылар көзделеді.

      62. Экскаваторлардың, жер снарядтарының кабиналарында тағамды сақтауға және тамақ ішуге арналған шкафтарды (шағын үстел), электроплитаны, суға арналған термосты, алғашқы көмектің дәрі қобдишасын, қолжуғышты қоюға арналған орындар көзделеді.

      63. Люминесцентті жарық қондырғыларынан шығатын жарықтандыру пульсациясының коэффициенті 20%-дан аспайды. Стационарлы жарықтандыру қондырғыларын пайдалану кезінде жұмыс істеу аймақтарында стробоскопиялық әсерді төмендетуге бағытталған техникалық шаралар көзделеді. Кабинаның әйнектелген бөлігінде ашуға және тығыз жабуға бейімделген тетіктері болады.

      64. Шаңдануды азайту және машинаның кабинасындағы микроклиматтың рұқсат етілген параметрлерін тудыру үшін есіктер мен терезелер тығыздалады, ауаны тазартуға, жылытуға және салқындатуға арналған қондырғылар қолданылады.

      65. Физикалық фактор көздерімен жұмыс істеу кезінде жұмыс аймағы ауасындағы шаңның құрамы, шу мен дірілдің деңгейлері "Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26831 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-15 бұйрығына (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-15 бұйрығы) сәйкес РЕШШ және РЕШД-ге сәйкес келеді.

      Ескерту. 65-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5-тарау. Байыту және брикеттеу фабрикаларындағы еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      66. "Қалалық және ауылдық елді мекендердегі, өнеркәсіптік ұйымдар аумақтарындағы атмосфералық ауаның гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29011 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 2 тамыздағы № ҚР ДСМ-70 бұйрығына (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-70 бұйрығы) сәйкес бекітілетін технологиялық процестерді қашықтықтан басқаруға арналған тұрақты жұмыс орындары шудан және дірілден оқшаулайтын, микроклиматтың, ауадағы шаң және уытты заттар мөлшерінің рұқсат етілген параметрлерін қамтамасыз ететін кабиналарда орналастырылады.

      Ескерту. 66-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      67. Ұсақтау-сұрыптау, тасымалдау және байыту жабдықтарынан шығатын шудың және дірілдің деңгейін төмендету, оның пайда болу көзінде (дірілді оқшаулайтын іргетастар, амортизаторлар, дыбысты оқшаулайтын қаптамалар, баспаналар), таралу жолында (экрандар, қоршаулар, іргетастағы қазу), олармен жұмыс істеу аймағында (діріл оқшауланған алаңдар, орындықтар, кілемшелер, дыбысты оқшаулайтын кабиналар) жою, сонымен қатар ЖҚҚ-ны қолдану негізінде жүргізіледі.

      68. Ұсақтағыштарда, тасымалдағыш таспаларда, таселектерде шикізат пен дайын өнімді тиеу, түсіру және аударып салу орындары аспирациялау жаппаларымен және жұмысы технологиялық жабдықтың жұмысымен блокталған шаңсыздандыру жүйелерімен жабдықталады. Блоктау аспирациялау және шаңсыздандыру жүйелерінің жұмыс басталудан 3-5 минут (бұдан әрі – мин) бұрын қосылуын және жұмыс аяқталғаннан кейін 5 мин кем емес уақытта тоқтатылуын қамтамасыз етеді.

      69. Көмірді қабылдау, кептіру және дайын өнімді тиеу, пневматикалық сепарациялау, бөлектеу алдында көмірді құрғақ сыныптау және шаңсыздандыру учаскелерінде жүзеге асырылатын шаңға қарсы іс-шаралар кешені жұмыс аймағы ауасындағы шаңның шоғырлануын РЕШШ деңгейінде ұстауды қамтамасыз етеді.

      70. Шаң түзу қабілеті бар көмірді байыту кезінде шаң байланыстырушы қоспалар ретінде санитариялық-эпидемиологиялық сараптамадан өткен заттар пайдаланылады. Канцерогендік және мутагендік әсері бар заттарды көрсетілген мақсатта қолдануға рұқсат етілмейді.

      71. Суспензия дайындау бойынша барлық технологиялық операциялар ауыр ортада байыту үшін пайдаланылатын, тығыздығы жоғары минералды ұнтақ бөлшектерінің жұмыс аймағының ауасына түсуін болдырмау мақсатында жергілікті сору желдеткішімен жабдықталған жаппаларда жүргізіледі.

      72. Жанасатын күбілерге, флотациялық машиналарға және реагенттерді беру жүйесі жабық коммуникациялар бойынша жүзеге асырылады және еденге реагенттердің түспеуін қамтамасыз етеді.

      73. Реагенттер, флотациялау, регенерациялау, сіңіру, кептіру және қалдықтарды залалсыздандыру бөлімшелерінің үй-жайларында ауадағы зиянды газдардың құрамына бақылау жүзеге асырылады.

      74. Ауыр орталарда байыту үшін пайдаланылатын, тығыздығы жоғары минералды ұнтақтар шаңының жұмысшыларға әсерін болдырмау мақсатында олардың суспензиясын дайындау операцияларының барлығы жергілікті сору желдеткішімен жабдықталған жабық жабдықтарда жүзеге асырылады.

      75. Беті ашық суы бар жабдықтарда (бөлектеу машиналарында, флотациялау машиналарында, құрғату аппараттарында, гидроциклондарда) жұмыс істейтін жұмысшылар гидроаэрозольдың шашырауынан қорғалады. Мұндай бөлмелердегі ауаның салыстырмалы ылғалдылығы жұмыс аймағы үшін белгіленген шамадан аспайды.

      76. Центрифугада шламды тас елек, ұсақтау және құрғату учаскелерінде дыбыс оқшаулау кабиналарының технологиялық процестің барысын қашықтықтан бақылау қамтамасыз етіледі. Тас елеуіштер, ұсақтаушылар, сепараторшылар, сүзгілеушілер, сорғы қондырғыларының машинистері, жөндеуші темір ұсталары есту мүшесінің ЖҚҚ-мен қамтамасыз етіледі.

      77. Технологиялық жабдықтарды топтап орналастыру жағдайында жұмысшыларды шудан қорғау шаралары үй-жайдың акустикалық қасиеттері және жанында тұрған жабдықтардың шу сипаттамалары есебінен дыбыс деңгейінің жоғарылау әсері ескеріледі.

      78. Флотореагенттер мен флокулянттарды пайдалану кезінде жұмыс аймағының ауасына РЕШШ асатын шоғырланудағы уытты компоненттердің бөлінуіне жол берілмейді. Ерітінді дайындаушы жұмысшылар тыныс алу мүшелері мен тері жамылғыларын химиялық заттардан қорғайтын ЖҚҚ-мен қамтамасыз етіледі.

      79. Ауыр салмақты жүкті қолмен көтеру және орнын ауыстыру кезінде әйелдерге арналған рұқсат етілген шамалар: ауыр салмақты жүкті көтеру және орнын ауыстыру басқа жұмыспен кезектестірілгенде (сағатына (бұдан әрі – сағ) 2 ретке дейін) – 10 кг, жұмыс ауысымы ішінде ауыр салмақты жүкті көтеру және орнын ауыстыру – 7 кг құрайды.

      80. Байыту фабрикаларының реагенттеу бөлімшелері мен флотация бөлімшелеріндегі жөндеу жұмыстары кезінде қолданылатын құрал-саймандар флотореагенттерден тазартылуға жатады.

      81. Тау-кен және пайдалы қазбаларды байыту жұмыстарын жүргізу кезінде топырақтың, су ресурстарының және атмосфералық ауаның ластануын болдырмау бойынша іс-шаралар жүргізіледі.

      82. Көмір өнеркәсібі объектілеріндегі тазарту құрылыстарының жобалау құжаттамасында коагулянттардың және флокулянттардың қолданылуын негіздей отырып, сарқынды суды тұндыру уақытының есептеулері болады. Сарқынды суды тазарту құрылыстарын пайдалануға беруге дейін технологиялық жабдықты іске қосуға рұқсат етілмейді.

      83. Байыту және брикеттеу фабрикаларындағы байыту процестерінде қолданылған соң шахталар мен разрездерден тартып шығарылған сарқынды суды су қоймаларына ағызуға судағы өлшенген және ерітілген заттарға зертханалық бақылау жасай отырып, тиімді тазалағаннан және зарарсыздандырғаннан кейін ғана жол беріледі.

      84. Шаруашылық мұқтаждығына және аумақты суғару үшін қолданылатын шахта суы микроэлементтердің артық мөлшерінен тазартуға, залалсыздандыруға, деминерализациялауға және бейтараптандыруға жатады. РЕШШ белгіленбеген флокулянттар мен химиялық заттарды су қоймаларына ағызуға рұқсат етілмейді.

      85. Көмір объектілері аумағының бетіндегі сарқынды су, өндірістік үй-жайлар едендерінің шайынды суы шығару алдында жергілікті тазартуға жатады немесе тазалау құрылыстарына жіберіледі.

      86. Жанып жатқан жыныс үйінділерін пайдалануға рұқсат етілмейді. Істен шыққан жыныс үйінділері қопсытылуға жатады.

      87. Шахталардың, разрездердің, байыту фабрикаларының қатты қалдықтары уытты болмаған кезде оларды өнеркәсіп салаларында пайдалануға рұқсат етіледі.

      88. Көмірді теміржол вагондарымен немесе платформаларда тасымалдау кезінде оның төгілмеуін және шаңның ұшуын болдырмау бойынша шаралар көзделеді.

      89. Көмірді және тау жынысын арқан жолдармен, автомобильдермен, конвейерлермен немесе рельсті көліктермен шығарған кезде белгіленбеген жерлерге түсіруге және жинауға рұқсат етілмейді.

6-тарау. Тұрмыстық қызмет көрсетуге, медициналық қамтамасыз етуге және тамақтануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      90. Әкімшілік-тұрмыстық кешеннің (бұдан әрі – ӘТК) құрамында арнайы санитариялық-эпидемиологиялық және медициналық-профилактикалық мақсаттағы үй-жайлар: денсаулық сақтау пункттері, фотарийлер, ингаляторийлер, моншалар, сауналар, себезгілер, діріл беретін құралдармен жұмыс істейтін жұмысшылар қол ванналарын қабылдайтын үй-жайлар, әйелдердің жеке гигиенасы үй-жайлары, киімді шаңсыздандыру камералары, кір жуатын бөлмелер және профилакторийлер көзделеді.

      91. ӘТК фабриканың бас корпусымен немесе жұмысшыларды төмен түсіріп және жоғары шығаратын шахтаның оқпанымен (штольнясымен) жылу берілетін және жарықтандырылған жабық өтпе жол арқылы қосылады.

      92. Тұрмыстық үй-жайлар санитариялық өткізгіш үлгісінде жасалады, әр кабинадан сабынды судың артқы қабырғаға қарай ағуын қамтамасыз ететін едені болады, жуыну керек-жарақтарын орналастыруға арналған сөрелермен, шағын үстелдермен, аяқты өңдеуге және шаюға арналған су ағысы бар кілемшелермен жабдықталады.

      93. Себезгі бөлмелері ең көп санды ауысым кезінде 5 адамға 1 себезгі есебінен жасалынады. Адамдардың жуынуы үшін берілетін су қауіпсіз және шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау талаптарына сай. Ыстық судың ең төменгі температурасы +37 0 С-тан кем болмайды.

      94. Ашық разрездерде демалуға арналған стационарлы үй-жайлар себезгі қондырғыларымен жабдықталады. Жаз мезгілінде қалқа астында демалыс орындары қосымша жабдықталады.

      95. Ашық ауада, орман қоймасында, жылу берілмейтін үй-жайларда шахта оқпандарын салу кезінде, сондай-ақ жұмыс орнындағы ауаның температурасы +10 0С-тан кем болатын басқа да жағдайларда жұмысшылар үшін аяқ-қолдарын жылытуға арналған арнайы жабдықтармен, киім ілгіштермен, қолғаптарын кептіруге арналған аспаптармен жабдықталған демалуына және жылынуына арналған арнайы үй-жайлар көзделеді. Үй-жайлар ауыз сумен және қайнаған сумен қамтамасыз етіледі. Жылдың қысқы және өтпелі кезеңдерінде бұл үй-жайларда +22 0С-тан +24 0С-қа дейінгі ауа температурасына, 0,2 метр секундтан (бұдан әрі – м/сек) аспайтын ауа қозғалысының жылдамдығына рұқсат етіледі.

      96. Киім ілетін үй-жайлар жұмыс және үй киімін жеке сақтауға арналған шкафтармен жабдықталады. Киім ілетін орандардағы шкафтар мен киім ілгіштердің орналасуы жинауды, дезинфекциялауды және дезинсекциялауды ыңғайлы жүргізуге мүмкіндік береді. Киім ілетін орындарда ылғал киімдер үшін кептіргіштер көзделеді.

      97. Себезгі және киім ілетін бөлмелердің едені, қабырғасы және жабдықтары ауысым сайын жинауға және дезинфекциялауға жатады. Себезгі бөлмелердің кіре берісіндегі жеңіл аяқ киімді әрбір қолданудан кейін дезинфекциялауға арналған ванна құрылғылары көзделеді.

      98. Себезгі бөлмелерінде жұмысшылар сүлгімен және монша аяқ киімімен қамтамасыз етіледі. Монша аяқ киімі мен себезгіде қызмет көрсететін персоналдың аяқ киімі жеңіл жуылатын материалдан дайындалады және № 299 КО шешімінің талаптарына сәйкес келетін дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып ауысым сайын дезинфекциялануға жатады.

      99. Арнайы киімді жуу және химиялық тазарту үй-жайларында арнайы киімді жуу тәртібін реттейтін нұсқаулық көзделеді.

      100. Киімді кептіруге арналған киім ілгіш ауасының құрамындағы шаң мөлшерін бақылау кемінде тоқсан сайын 1 рет жүргізіледі.

      101. Респираторлық бөлме сүзгілерді шаңнан тазартуға және оның кедергісін бақылауға арналған қондырғымен, жартылай бетперделерді жууға, дезинфекциялауға және кептіруге арналған құралдармен жабдықталады.

      102. Алыс учаскелердегі қазба бөлімінің магистральдарында және уақытша конвейерлерде, бұрғылау станоктары мен механизмдерде жұмыс істейтін және жол жөндеуші жұмысшылардың жылынуы үшін жылжымалы жылыту пункттері орнатылады. Жылыту пункттерінен жұмыс орнына дейінгі арақашықтық 300 м-ден аспайды.

      103. Тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын талаптар "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26866 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 (бұдан әрі – ҚР ДСМ-16 бұйрығы) бұйрығымен айқындалады.

      Ескерту. 103-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      104. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      105. Көмір өнеркәсібінің барлық объектілерінде денсаулық сақтау пункттері көзделеді, олар медициналық аспаптармен, жедел және алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған таңу материалдарымен жабдықталады.

      106. Пласты 500 м және одан да көп тереңдікте өндіретін шахталарда жер асты денсаулық сақтау пункттері көзделеді.

      107. Жұмыс істеп жатқан дайындық және тазарту қазба бөлімінің жұмыс орындарына ылғалдан қорғалған, зембілдермен, медициналық препараттармен және шұғыл медициналық жәрдем көрсететін құралдармен жарақталған дәрі қобдишалары (150 м-ден алыс емес) жақын болуы тиіс.

      108. Жұмысшылар фотарий құрылғысы және жабдықтау және ультракүлгін сәулеленуін ұйымдастыру кезінде өнеркәсіп кәсіпорындарында ультракүлгін сәулелену қондырғыларын пайдалану талаптары ескеріледі.

      109. Оқпан маңындағы жер асты өнімдерінде және жер асты көліктерін күту орындарында стационарлы дәретханалар салынады. Оларды тегіс бетондалған еденді қуыс камерада орналастырады және стационарлық жарықпен және қолжуғышпен жабдықтайды. Нәжісті қабылдаушы ретінде ассенизациялаушы вагондар пайдаланылады. Вагонның қабылдау люгі жеңіл ашылады және тығыз жабылады. Жер асты дәретханасы люфтклозет қағидатымен жұмыс істейді. Стационарлы дәретханалардан алыс және жұмысшы саны үш адамнан көп алыс учаскелер үшін жылжымалы дәретханалар қойылады. Жылжымалы дәретханалар ыңғайлы жеткізуді және тазалауды қамтамасыз ететін жабық конструкциялы болады.

      110. Жер асты дәретханаларының ассенизациялаушы вагондары толу мөлшеріне байланысты, бірақ аптасына бір реттен сиретпей арнайы жасалған төгу пунктіне, одан әрі биологиялық тазарту қондырғыларында тазартылуы үшін сыртқа көтеріледі.

      111. Разрездердегі жұмыс учаскелері жұмыс орнынан 100 м-ден алыс емес орналасқан люфтклозет үлгісіндегі жылжымалы дәретханалармен қамтамасыз етіледі. Нәжісті қабылдағышты тазарту уақтылы жүргізіледі.

      112. Жер асты және жер беті дәретханаларын жинау жабдықтардың сыртқы бетін дезинфекциялай отырып жұмыс күндерінде күн сайын жүргізіледі.

      113. Ассенизациялау жұмысымен айналысатын жұмысшылар үшін олардың жеке жұмыс киімін, жеке киімін, аяқ киімін сақтайтын бөлімдері бар себезгі, жылы суы бар қолжуғыш және дезинфекциялайтын заттары бар санитариялық тораптар көзделеді. Арнайы киімдерді сақтау үй-жайы сыртқа және ішке сору желдеткішімен жабдықталады.

      114. Көмір өнеркәсібінің объектілерінде жұмыс істейтін қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсеріне ұшырайтын жұмысшылар ЖҚҚ-мен қамтамасыз етіледі.

      ЖҚҚ еңбекті қорғау және қауіпсіздік талаптарына сәйкес болған барлық жағдайларда, сондай-ақ еңбек және ұжымдық шарттарында көзделгенде қолданылады.

      Аталған жағдайларда адамдардың ЖҚҚ-сыз жұмыстарды орындауына рұқсат етілмейді.

      115. Бет терілерін және қолды зиянды заттардың түсуінен қорғау үшін, сондай-ақ ашық ауада жұмыс істеу кезінде қансорғыш жәндіктерден, үсік шалудан және күн радиациясынан сақтау үшін қорғаныш құралдары (жақпа майлар, пасталар, аэрозольдар) қолданылады.

      116. ӘТК-нің респираторлық үй-жайларында табель нөмірлеріне сәйкес әр жұмысшыға бекіткен шаңға қарсы ЖҚҚ-ны сақтау, беру және тазартудан басқа, ЖҚҚ күйін, жұмысқа жарамдылығын бақылау жүзеге асырылады. Жартылай бетперделер мен шаңға қарсы респираторлар күн сайын жуылуы және дезинфекциялануы тиіс. Шаңға қарсы ЖҚҚ-ның кедергі күшін тексере отырып, сүзгілерін тазарту әрбір жұмыс ауысымынан кейін жүргізілуі тиіс. Респиратордың сүзгісі минутына 30 л жылдамдықтағы ауаның стационарлы ағынында су бағанының 10 мм-лік кедергісіне жеткенде алмастырылуы тиіс.

      117. Қорғаныш көзілдіріктері, экрандар мен қалқаншалар кейіннен +40 0С-тан аспайтын температурада кептіріле отырып, ластануына қарай таза сумен шайылады.

      118. Шуға қарсы құралдардың және шуға қарсы жапсырмалардың ластанған беттері әрбір қолданыстан кейін ылғалданған тампондармен немесе сабынды жылы сумен сүртіледі.

      119. Каскалар ішкі жабдығы бөлшектенбестен, күн сайын жылы сумен жуылады және айына бір рет дезинфекцияланады. Каскаларды дезинфекциялау үшін № 299 КО шешімінің талаптарына сәйкес келетін құралдар пайдаланылады.

      120. Арнайы жұмыс киімі кешенді өңделуге жатады: сырт киім – ылғалды шаңсыздандырылады немесе химиялық тазартылады, іш киім – жуылады. Сыртқы арнайы жұмыс киімін өңдеу кезеңділігі айына үш реттен сиретпей, ал іш киім апта сайын өңделеді. Әр жұмыс ауысымынан кейін арнайы жұмыс киімі шаңсыздандырылады және кептіріледі. Судан қорғайтын арнайы жұмыс киімі 50 0С-тан аспайтын температурада кептіріледі. Сүлгілер, касканың астынан киілетін зат, шұлғаулар әр қолданыстан кейін ауыстырылуы, жуылуы және дезинфекциялануы тиіс. Тері-іріңді және грибокты аурулардың алдын алу және емдеу үшін микробқа қарсы матадан тігілген іш киіммен қамтамасыз етілуі тиіс.

      121. Арнайы жұмыс аяқ киімі айына екі реттен сиретпей дезинфекциялаушы заттарды қолдана отырып жуылады, ылғалданған аяқ киім ауысым сайын кептіріледі. Кептірілген соң теріден жасалған аяқ киімге арнайы жақпа май жағылады.

      122. Терісінің іріңді аурулары және саусақтары мен табанының грибокты аурулары бар науқастардың арнайы жұмыс киімі күн сайын дезинфекцияланады.

      123. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      124. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      125. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      126. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      127. Жұмыс беруші жұмысшыларды арнайы киіммен, арнайы аяқ киіммен және жеке және ұжымдық қорғаныш құралдарымен, санитариялық-эпидемиологиялық үй-жайлармен және құрылғылармен қамтамасыз ету тәртібіне және нормаларына сәйкес сүтпен, құнарлылығы бойынша теңестірілген емдік-профилактикалық тағаммен, витаминдермен және биологиялық белсенді микроэлементтермен және сүтпен жұмыс берушінің есебінен қамтамасыз етеді.

      128. Кәсіпорын жұмыскерлеріне медициналық қызмет көрсетуді медициналық-санитариялық бөлімдер, емханалар және ауруханалар жүзеге асырады. Олар тәулік бойы жұмыс істеуді қамтамасыз ететін цех қызметін және денсаулық пункттері желісін ұйымдастырады.

      129. Денсаулық сақтау пункті дәрігерлер, орта және кіші медициналық қызметкерлер штатымен толықтырылады, жабдықтармен, құрал-саймандармен және таңу материалдарымен жабдықталады.

      130. Жұмысқа қабылданатын және қолайсыз өндірістік факторлардың әсерімен байланысты өндірістерде және мамандықтарда жұмыс істейтін инженерлік-техникалық қызметкерлер мен жұмысшылар жұмысқа кіру кезінде "Міндетті медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ оларды жүргізу тәртібі мен мерзімділігін, зертханалық және функционалдық зерттеулердің көлемін, медициналық қарсы көрсетілімдерді, зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың, жұмысқа орналасқан кезде орындау кезінде міндетті алдын ала медициналық қарап-тексерулер және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексерулер жүргізілетін кәсіптер мен жұмыстардың тізбесін және "Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21443 болып тіркелген) сәйкес медициналық тексеріп-қараудан өтеді.

      131. Жұмыс беруші медициналық қорытынды негізінде жұмысшының кәсіби ауруға шалдыққаны анықталғанда және расталғанда оны қолайсыз өндірістік факторлардың әсеріне байланысты емес жұмысқа ауыстырады.

      132. Бұрын зиянды еңбек жағдайында жұмыс істеген, кейіннен басқа жұмысқа ауысқан немесе жұмыстан босаған жұмысшылар одан кейін денсаулық жағдайы нашарлағанда және оның еңбек жағдайымен байланысын растау қажет болған кезде профпатолог мамандарға жіберіледі.

7-тарау. Сумен жабдықтауға, суды бұруға, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге және ауа баптауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      133. Жер асты тау қазбалары механикалық тарту күші бар тұрақты жұмыс істейтін желдеткішпен қамтамасыз етіледі.

      134. Барлық желдету қондырғылары тиімділікке сыналады. Сынау және жөндеу нәтижелері бойынша әрбір желдету жүйесіне паспорт жасалады.

      135. Желдету жабдықтарын, ауаны тазарту құрылғыларын таңдау, сондай-ақ жабындарды жобалау кезінде шығатын шаңның бөліну параметрлерінің ерекшеліктері ескерілуі және саңылаулар арқылы сорылып шығатын ауа орнын толтыратын аспирациялық ауаның 10%-дық қоры көзделеді.

      Жұмыс орындарында № ҚР ДСМ-15 бұйрығына сәйкес жұмысшыларға температураның, ылғалдылықтың және ауаның қозғалыс жылдамдығының жол берілетін үйлесімінің талаптарын қамтамасыз ете отырып, ауаны баптау жүйесі қолданылады.

      Ескерту. 135-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      136. Шахтаға, өндірістік үй-жайларға және ӘТК-ге механикалық желдеткіш жүйелерімен берілетін сорылған ауадағы шаң мен уытты заттардың құрамы жұмыс аймағының ауасы үшін 30%-дан аспайды.

      137. Өндірістік үй-жайлардағы айтарлықтай шаң бөлетін жылыту құралдарының беті тазалауға ыңғайлы болуы үшін тегіс болады.

      138. Ғимараттар мен құрылыстарды жылыту үшін қосымша өндірістік зияндылық тудырмайтын жүйелер, құралдар мен жылу таратқыштар көзделеді.

      139. Жылытылмайтын өндірістік үй-жайлар жылдың қысқы және өтпелі кезеңдерінде жұмысшыларды жылытуға арналған учаскелермен жабдықталады.

      140. Жер асты тау қазбаларында жұмыс істейтін жұмысшылар үздіксіз жұмыстың 10 сағаты ішінде бақылау объектілерін жарықтандыруға қол жеткізетін жеке аккумуляторлы шырақтармен қамтамасыз етіледі. Оларды пайдалану кезінде электролиттің төгілуіне және жұмысшының терісі мен киіміне ағуына жол берілмейді.

      141. Ашық разрездерде машиналар мен механизмдердің кабиналарында, бұрғылау, тиеу, жеткізу техникаларының жұмыс орындарында, теміржол және автомобиль жолдары арқылы жұмысшылар жүретін өтпе жолдарда, ғимараттар мен құрылыстардың үй-жайларында, сондай-ақ жұмысшылардың тұрақты қозғалу жолдарында стационарлы жарық беру қондырғылары орнатылуы тиіс.

      142. Стационарлы жарық беретін қондырғыларды пайдалану кезінде өндірістік аймақтарда стробоскопиялық әсерді төмендету жөніндегі техникалық шаралар көзделеді.

      143. Люминесценттік қондырғылар тудыратын жарық пульсациясының коэффициенті 20%-дан аспайды.

      144. Объектілерде істен шыққан газды-разрядты шамдарды сақтауға арналған арнайы жабдықталған үй-жайлар, сондай-ақ шырақтарды жөндеу және тазалау шеберханалары бөлінеді.

      145. Санитариялық-тұрмыстық және қосалқы үй-жайларда, сондай-ақ дәлдігі аз жұмыстар жүргізілетін үй-жайларда қыздыру шамдарын пайдалануға рұқсат етілмейді.

      146. Салқындатушы және қыздырушы микроклимат жағдайларында су теңгерімі бұзылуының алдын алу үшін кәсіпорын жұмысшыларды ыстық немесе салқын сусындармен қамтамасыз етеді.

      147. Жер асты қазбасында жұмыс істейтіндер сыйымдылығы 0,75 л құтылармен немесе сынбайтын термостармен қамтамасыз етіледі. Айналымдағы ауыз суға арналған ыдыстардың (сыйымдылықтардың) саны олар қамтамасыз ететін жұмыс орнының санынан екі есе көп көзделеді. Құтылар мен термостарды жуу және сақтау бір орталықта жүзеге асырылады.

      148. Әкімшілік-тұрмыстық ғимараттарда суды сыйымдылыққа құйып алуға арналған арнайы крандар жабдықталады.

      149. Разрездерде жұмыс істейтін жұмысшылар бұрқақ тәрізді жұмыс істейтін крандары бар жабық ыдыстармен жеткізілетін сумен қамтамасыз етіледі. Су толтырылған ыдыстар жылдың қысқы мезгілінде жылытылатын арнайы үй-жайларда орнатылады. Пункттердегі ауыз судың температурасы +20 0С-тан жоғары және +18 0С-тан төмен болмауына рұқсат етіледі.

      150. Шахталар мен разрездерде ауыз су құйылған ыдыстың 30%-дық қоры көзделеді.

8-тарау. Адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына және өндірістік бақылауды жүзеге асыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      151. Еңбек жағдайларының жай-күйін бақылау технологиялық процестердің ерекшеліктерін, оның өзгерістерін, түрлі жұмыстарды орындаудың шынайы жағдайларын, жабдықтарды жөндеуді, сауықтыру шараларын енгізуді ескере отырып жүзеге асырылады.

      152. Өндірістік факторларды өлшеуді қолданыстағы әдістемелер бойынша орындайды.

      153. Көмір өнеркәсібі объектілерінде өндірістік (ведомостволық) бақылау жүргізіледі. Өндірістік (ведомостволық) бақылауды өндірістік немесе аккредиттелген тәуелсіз зертханалар жүзеге асырды. Өндірістік (ведомостволық) бақылау нәтижелері тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелеріне тапсырылады.

      154. Физикалық факторлардың жұмыскерлер денсаулығына зиянды әсерінің РЕШД-ы № ҚР ДСМ-15 бұйрығына сәйкес келеді.

      Ескерту. 154-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      155. Шудың эквивалентті деңгейі 80 Децибелдан (бұдан әрі – дБА) көп цехтарда (бөлімшелерде) шу деңгейі 40 дБА-дан аспайтын демалыс бөлмелері көзделеді.

      156. Тұрақты жұмыс орындарындағы жерасты өндірістерінде микроклимат параметрлері № ҚР ДСМ-15 бұйрығына сәйкес келеді.

      Ескерту. 156-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      157. Жұмыс аймағындағы ауа құрамындағы және қоршаған орта объектілеріндегі (атмосфералық ауа, су және топырақ) зиянды заттар көлемі РЕШШ-дан аспайды.

      158. Шаңмен, шумен, дірілмен және жағымсыз факторлармен күрес үшін көзделген қондырғылардың жұмысы өндірістік ортада қосымша залал келтірмейді.

      159. Пайдалы қазбаларда, оларды қайта өңдеу өнімдерінде, сондай-ақ тау жыныстары мен күлдің (оның ішінде жерасты сулары, технологиялық) құрамында айқын шаң радиациялық факторға негіз болатын табиғи-радиобелсенді заттардың қоспалары болған кезде "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21822 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығына (бұдан әрі – ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығы) сәйкес санитариялық-қорғаныш және бақыланатын аймақтар шегінде өндірістік үй-жайларда, кәсіпорын аумағында радиациялық жағдайға дозиметрлік бақылауды жүзеге асырады.

      Ескерту. 159-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      160. СҚА аумағындағы және шекарасындағы атмосфералық ауадағы зиянды заттардың құрамы № ҚР ДСМ-70 бұйрығына сәйкес келеді.

      Ескерту. 160-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      161. Пайдаланылған жыныс үйінділері өңделеді және көгалдандырылады.

      162. Шахталар мен разрездерден айдалатын су, сондай-ақ шаруашылық-тұрмыстық сарқынды сулар оларды су қоймаларына ағызу алдында тазартылады.

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2022 жылғы 11 ақпандағы
№ ҚР ДСМ -13
бұйрығына 3-қосымша

"Түсті металлургия және тау-кен өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы "Түсті металлургия объектілеріне және тау-кен өнеркәсібі объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жығы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің (бұдан әрі – Ереже) 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес әзірленген және түсті металлургияның жаңа кәсіпорындарын жобалау, қолданыстағыларын реконструкциялау және пайдалану кезінде міндетті және пайдалы кен қазбаларын өндірумен және байытумен, саз балшықты, фторлы тұзды, элетродты массаны, техникалық көміртегін, алғашқы алюминийді, қайталама алюминийді, мыс, никель, қорғасын, мырыш, кобальт, вольфрам, магний және оның қорытпаларын, титан, молибден өндірумен және өңдеумен айналысатын түсті металлургияның өндірістік және тау-кен өнеркәсібі объектілеріне (шахталар, кен орындары, карьерлер, ашық таулы кендердің разрездері, байыту фабрикалары және түсті металлургияның өндірістік және тау-кен өнеркәсібі объектілері), алтын шығаратын фабрикаларға (бұдан әрі – АШФ), платина және платиноидтар, қалайы және оның қорытпаларын сирек кездесетін және жер жынысында сирек кездесетін металдар (бұдан әрі – СКМ) өндірістеріне, сондай-ақ қосалқы ғимараттар мен құрылыстарға қолданылады.

      Санитариялық қағидалар түсті металлургия және тау-кен өнеркәсібі объектілерінде жер учаскесін таңдауға, өндірістік үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды жобалауға, жабдыққа, күтіп-ұстауға және пайдалануға, еңбек жағдайларына, тұрмыстық қызмет көрсетуге, суды бұруға, өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, залалсыздандыруға, сақтауға және көмуге және өндірістік бақылауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды айқындайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылады:

      1) конвертер – техникалық оттегімен, ауамен немесе тотықтырғыш газбен үрлеу арқылы штейннен болат, мыс алуға арналған агрегат;

      2) түсті металлургия және тау-кен өндіру өнеркәсібінің өндірістік объектілері – пайдалы кен қазбаларын ашық, жерасты тәсілмен өндіру және байытумен, түсті металдар және олардың қорытпаларын өндіру және өңдеумен айналысатын объектілер (шахталар, кеніштер, карьерлер, разрездері ашық таулы қазбалар, байыту фабрикалары және түсті металлургия және тау-кен өндіру өнеркәсібінің өндірістік объектілері), сондай-ақ қосалқы ғимараттар мен құрылыстар;

      3) реторта – әртүрлі заттарды қыздыруға және айдауға арналған бұру түтігі бар химиялық ыдыс;

      4) фурма – үрленген затты металлургиялық агрегаттарға жеткізетін құрылғы;

      5) шегендеу – жағу пештерінің, сыйымдылықтар құбырларының қорғаушы ішкі қаптамасы;

      6) шликер – қорғасын тазартудың жанама өнімі.

2-тарау. Өндірістік үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды жобалауға және олардың аумағына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Санитариялық-қорғаныш аймақтарының көлемі, тау-кен өндіру өнеркәсібі алаңдарының жабдығы мен абаттандырылуы, ғимараттар мен құрылыстардың арақашықтығы "Адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына әсер ету объектілері болып табылатын объектілердің санитариялық-қорғаныш аймақтарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26447 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2022 жылғы 11 қаңтардағы № ҚР ДСМ-2 бұйрығына (бұдан әрі - № ҚР ДСМ-2 бұйрығы) сәйкес келеді.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      4. Зиянды өндірістік факторлармен күрес бойынша кешенді шаралармен қамтамасыз етілмеген жаңа және реконструкцияланған кәсіпорындарды пайдалануға енгізуге рұқсат етілмейді.

      5. Алюминий электролизі корпустарының аумағының жабық және жартылай жабық аулаларын өтпе желдетусіз салуға рұқсат етілмейді.

      6. Өндірістік үй-жайларды санитариялық ұстау мен жинау кестеге сәйкес жүрігізіледі. Кәсіпорынның аумағында механикаландырылған тазалау және көгалды күту жұмыстарын көздейді.

      7. Кенішті және кенішті емес пайдалы қазбаларды өндіру және байыту бойынша айналысатын кәсіпорындарда санитариялық зертханалары Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. Түсті металлургия объектілерінің өндірістік үй-жайларын, ғимараттар мен құрылыстарын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      8. Қауіптілігі 1 және 2 сыныпты және радиобелсенді заттары бар шикізат материалдарын қайта өңдеу жүргізілетін ғимараттар және құрылыстардың, сондай-ақ май мен мазутты сақтау қоймаларының өндірістік кәрізге ағызуға арналған еңіс қабаттары болады.

      9. Фтор тұздарын өндіру және алтын шығару өндірісіндегі ашық алаңдарда орналастырылатын бак аппаратурасы өндірістік және қосалқы ғимараттардың жел соғатын жағында ғимараттар мен құрылыстардың ашылатын ойықтарына дейін кемінде 25 метр (бұдан әрі – м) арақашықтықта орналастырылады.

      10. Бөлінетін зиянды заттарды ескере отырып өндірістік учаскелерді оқшаулау қамтамасыз етіледі және мыналарды:

      1) барлық өндірістерде:

      шикізат материалдары қоймаларының;

      материалдарды бөлшектеу және ұсату учаскелерінің;

      күйдіру, қыздыру, біріктіру, агломерциялық, балқыту, гидрометаллургиялық, гидрохимиялық, электролиз, тазарту цехтарының;

      ерітінділерді даярлау және тазалау бөлімдерінің;

      реагенттерді дайындау, сақтау;

      флотациялау, элетролитті дайындау;

      ожауларды сілтіден айыру, қоюландыру, сүзгіден өткізу, кептіру, өңдеу және жөндеу;

      балқыту пештерінің күмбездерін жөндеу;

      алынатын жабдықтар мен алмалы-салмалы коммуникацияларды тазалау және жуу бөлімдерінің;

      дайын өнімдерді өлшеп-орау, қаптамалау, қоймаларының;

      өнеркәсіп ағындарын залалсыздандыру;

      кептіру пештерін шаңнан, газдан тазалау;

      вакуум-сорғы бөлімдерінің;

      өздігінен жүретін техника мен электрокарлар парктерінің;

      басқару пульттерінің;

      демалу және тамақтану орындарының;

      2) саз балшық өндірісінде:

      кремнийден тазалау, қызыл шламды жуу және қоюландыру, сілтіден айыру, декомпозициялау, өндірістік және улану гидратын дайындау;

      каустикалық соданы буландыру, карбонизациялау, кальцинациялау, цистернадан құйып алу;

      қақпақтар үстіндегі және ыстық тік аппараттардың жоғарғы басындағы жұмыс аймақтары бөлімдерінің;

      3) алюминийді электролиттік тәсілмен өндіруде:

      электролизерлерді күрделі жөндеу, газдан тазалау ерітінділерінен фтор тұздарын регенерациялау және электролиздік өндірістің қатты қалдықтарын қайта өңдеу цехтарының;

      электрлі құю цехтарының;

      электролизерлерді күрделі жөндеу цехтарында – электролизерлерді демонтаждау, қалың массаны дайындау, құю, электролизерлерді монтаждау, дәнекерлеу бөлімдерінің;

      фтор тұздарын регенерациялау цехтарында – сілтіден айыру және кремнийден тазарту бөлімдерінің;

      4) электродты бұйымдар, анодтық масса және күйген анодтар өндірісінде – пек дайындау, араластыру-қалыптау, жасыл анодтарды күйдіру, анодтарды демонтаждау және монтаждау бөлімдерінің;

      5) техникалық көміртегі өндірісінде:

      тұту, өңдеу, дайын өнімдерді қаптамалау, жинақтау бөлімдерін, айналмалы резинокордты контейнерлерді тазарту және жөндеу учаскелерінің

      тұту бөлімдерінің түтіктерін демонтаждау және монтаждау учаскелерінің;

      6) техникалық таза кремний өндірісінде – дайын өнімдерді өңдеу бөлімдерінің;

      7) фтор қосындылары өндірісінде – пеш бөлімдерінің еріткіш қышқылдарды мөлшерлеу, адсорбциялық тазарту және құю, тұздарды қайнату учаскелерінің;

      8) қайталама алюминий өндірісінде – алюминий жаңқаларын кептіру, флюстерді қалпына келтіру және дайындау, шлактарды сақтау бөлімдерінің;

      9) мырыш өндірісінде – анодтар мен катодтарды дайындау, дростарды қайта өңдеу, жылан түтіктерді жуу және дәнекерлеу процестерінің;

      10) мысты отпен тазарту кезінде – анодтық, вайербарстық, оттегісіз мыс алу бөлімдерінің;

      11) мысты электролиздеу цехтарында – шламды қайта өңдеу бөлімдерінің;

      12) никель өндірісінде:

      брикеттеу, орау, файнштейнді бөлу, күкіртқышқылды никель алу процестерін, анодтық, никельдің шала тотығын қалпына келтіру, автоклавтық-химия бөлімдерінің, күкірт қалдықтарын пайдалану цехтарының, сұйық күкірт қоймаларының ұнтақтау-агломератциялау және және кептіру-престеу цехтарында – ыстық агломерат, коллекторлар мен циклондарды түсіру учаскелерінің, қайтару торабының, брикеттік процестердің;

      балқыту цехтарында – конвертерлік шлакты азайту процестерінің, конвертерлік, құю бөлімдерінің;

      күйдіру-қалпына келтіру цехтарында – шырақ тұқылдарын межесіздендіру бөлімдерінің;

      гидрометаллургиялық цехтарда – түсті металдарды тұндыру бөлімдерінің;

      никелді электролитикалық тазалау цехтарында – қосалқы материалдарды сақтау және өңдеу үй-жайларының;

      13) кобальт цехтарында – сынықтар мен қалдықтарды өңдеу процестерінің, хлорға арналған тарату қондырғыларының;

      14) карбонильді процеспен никель өндіруде:

      никель карбонилін синтездеу, ректификациялау, ыдырату, ұнтақпен өңдеу, көміртегі тотығын алу, газгольдерлер бөлімдерінің;

      ректификациялау бөлімдерінде – кубтық қалдықтарды, никель карбонилдері және кубтық қалдықтарға арналған ыдыстарды газсыздандыруды;

      ұнтақтарды өңдеу бөлімдерінде – брикеттеуді;

      15) магний өндірісінде:

      магний мен оның қорытпаларын құю, суыту, қолданылған электролиттерді қайта өңдеу бөлімдерінің;

      магний-сынап қорытпаларын балқыту учаскелерінің;

      магний-сынап қорытпаларының кесектерін қыздыру, оларды прокаттау, жинау және табақтарды кесу учаскелерінің;

      16) алтын алу объектілерінде:

      амальгамациялық қайта балқытуды сорбциялау, регенерациялау;

      реторттық пештер, алтын тұнбаларын қышқылды өңдеу, жеткізу, шламдарды, реагенттері бар күбілерді дайындау бөлімдерінің;

      17) платина мен платиноидтар алу кезінде:

      шикізаттарды қабылдау және сынақтан өткізу;

      дайын өнімдерді қабылдау;

      әрбір металға арналған химиялық және электролиттік процестерді;

      ерітінділер мен сусымалы өнімдерді байыту бөлімдерінің, бөлімдердің әрқайсысының галереяға шығатын жеке есіктері болуы тиіс;

      18) қалайы және оның негізіндегі қорытпалар өндірісінде:

      қара қалайыны вакуумдық тазарту қондырғыларының, пештердің индукторларын қуаттандыратын генераторларының;

      босатылып алынған алюминий және сүрме түсірінділерін суыту және сақтау учаскелерінің өзара ықпалына жол берілмейді.

      11. Агломерациялық бөлімшелерде агломерациялық машиналардың артқы бөлігін агломерациялық корпустың барлық негізгі үй-жайларынан оқшаулайды, агломерациялық бөлімше мен таспалардың бос жүрісі үй-жайлары арасында торлы жаппа салуға рұқсат етілмейді.

      12. Карбонилді тәсілмен никель өндірісінде реакторлар, ректификациялық бағаналар, ыдыратқыштар никель карбонилін синтездеу, ректификациялау және ыдырату процестері кезінде галереяға шығатын сыртқы есігі бар оқшауланған үй-жайларда орналастырылады. Әрбір бөлік есігінің жанында шлангілі газтұтқыштарды қосу үшін ауа аспабының стационарлық қондырғысының штуцерлері жабдықталады.

      13. Жаңадан салынып жатқан ғимараттарының алюминийді электролиздеу және тазарту корпустарында ауаның табиғи ағыны төменнен электролизерлердің ұзындығы бойымен корпустың барлық ұзындығы бойынша қамтамасыз етіледі.

      14. Анағұрлым артық жылумен сипатталатын үй-жайлардың жабындарында сөнбейтін аэрациялық фонарлар немесе шахталар орнатылады.

      15. Фторлы қосындылар бөлетін өндірістік үй-жайлардағы және фторлы өндіріске жақын орналасқан цехтардағы жарық ойықтарын бітеу үшін фтордың әсеріне берік мөлдір материалдар қолданылады.

      16. Көп мөлшерде жылу және зиянды заттар бөлетін (электродтық масса өндіруде, қара никель өндіруде балқыту бөлімдері) көп қабатты бөлімдердің жабындарында ашық саңылаулар болған жағдайда әрбір қабаттың бөлек желдетілуін жабдықтайды.

      17. Ток және хлор өткізгіштері оқшауланбаған магнийді электролиздеу корпусының жартылай жертөле үй-жайлары, ғимараттың тереңдетілген учаскелері (транспортерлердің, сорғылардың, жинағыштардың ойықтары) желдетілетін етіп орналастырылады.

      18. Сынап буы ауаға таралатын үй-жайлар "Қалалық және ауылдық елді мекендердегі, өнеркәсіптік ұйымдар аумақтарындағы атмосфералық ауаның гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29011 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 2 тамыздағы № ҚР ДСМ-70 бұйрығының (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-70 бұйрығы) талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      19. Қызмет көрсететін персонал үнемі болатын (өндірістік үй-жайлардағы) жабдықтарды қашықтықтан бақылау және басқару пульттері қызмет көрсететін персоналдың жұмысы үшін нормаланған (шуды басу, бапталған немесе таза ауа беру) жағдайды қамтамасыз ететін қондырғылармен жабдықталған үй-жайларда оқшауланған немесе арнайы кабинеттерде орналастырылады.

      20. Өндірістік және қосалқы үй-жайлар жылытылады.

      21. "Ылғалды" бөлу жұмыстары жүргізілетін ғимараттарда жылдың салқын мезгілінде сыртқы ауаның қысқы есепті температурасына және қақпаның ашылу ұзақтығына қарамастан, бес есе көлемде жылытылған ауа жіберетін тамбурлар көзделеді.

      22. Цехтар үй-жайларынан ауаны алу кезінде оның көлемі қыс мезгіліндегі сырттан келетін жылытылған ауаның ұйымдастырылған ағынымен толтырылады.

      23. Екі және одан көп қабатты корпустарды желдету төменде орналасқан қабаттардан келіп түсетін зиянды бөлінділерді ескере отырып жеке есептеледі.

      24. Өндірістік учаскелер сатыланып (каскадты) орналасқан тау бөктерінде орналасқан ғимараттардың әрбір сатысы жеке желдеткіштермен қамтамасыз етіледі.

      25. Цельсий бойынша плюс (бұдан әрі – "+") 28 градус (бұдан әрі – оС) және одан жоғары сыртқы ауаның жазғы температурасы және 50 пайыздан (бұдан әрі – %) аз салыстырмалы ылғалдылық ескерілген аудандарда орналасқан, жылу айтарлықтай көп цехтарда жылдың жылы кезеңінде ішке сору аэрациялық қуыстарында ауаны салқындатуды ұйымдастырады.

      26. Егер техникалық себептерге байланысты сыртқы ауаны келтіру мүмкін болмаса, жоғары температура аймағында (+30оС-тан жоғары) ауа себезгілеу мұқтаждығы үшін аэраторды пайдалану қолданылады.

      27. Технологиялық агрегаттардан (электролизерлерден, конвертерлерден, сәуле шағылтқыш пештерден) газ сорудың ауыспалы көлемі оны автоматты түрде реттеу арқылы жүзеге асырылады.

      28. Ерітінді және электролиттер құйылған барлық сыйымдылықтар механикаландырылған жергілікті сыртқа шығару желдеткіштерімен қамтамасыз етіледі. Олардан шығарылатын ауаның көлемі технологиялық нормалар бойынша анықталады. Жұмыс және тексеру қуыстары қиылысындағы ауаның жылдамдықтары:

      1) хлор немесе күкіртті газ бөлінуі кезінде – 1,5 метр/секунд (бұдан әрі – м/сек);

      2) ерітінділер аэрозольдары мен күкірт қышқылы бөлінуі кезінде – 1,0 м/сек.

      29. Сүзгі-престердің рамалы сүзгілерінен ерітінділерді ағызуға арналған науалар астында жергілікті сыртқа шығару желдеткіші бар қайырмалы қақпақтармен жабылады.

      30. Бу мен шаң бір мезгілде шығатын тораптарда әрбір жаппа үшін ылғалды шаңтұтқыш орнатылады.

      31. Ұсақтауға, ұнтақтауға, кептіруге, елеуге, өлшеуге, шикізат материалдары компоненттерін араластыруға арналған жабдық, дайын шихта мен құрғақ материалдарға арналған таспалы транспортерлер, сүзгілер, ыдыстардағы балқытылған металдарды суландыру аймақтары, тостағанды суытқыштар, барабан-сөндіргіштер, ылғал шығару көздері, штейн және шлак науалары, таспалы тесіктер, ожаулар, миксерлердің шығарылатын ауаны тазалаушы аспирациялары бар технологиялық жаппалары болады. Табақтық, лотоктық, барабандық, шнектік және қуаттандырғыштар технологиялық жабдықтардың аспирациялық жүйелерінің ауа жолымен біріктірілген (тиеу жолдары арқылы) жаппалармен жабдықталады.

      32. Ауа жолдары, газ сорғыш өзектер, пеш көмейлері және тазарту құрылғылары, шаңды және шламды механикалық жолмен кезеңді шығаруға және тазалауға арналған құралдармен жабдықталады.

      33. Анодты масса цехтарында араластыру машиналары мен пек балқытқыштар жергілікті сыртқа шығару желдеткіштерімен жабдықталады.

      34. Қайта өңделетін алюминийді өндіруде шикізатты кептіру қондырғыларындағы түсіру және тиеу орындары, жаңқа, шлак және сусымалы материалдарды түсіру орындары, пеш тигельдері мен құюшы ожауларды жөндейтін стендтер, шлактарды қабылдау және сақтау алаңдары, кремний ұсақтаушы тораптар, шағылыстыру және электрлі индукциялық пештердің технологиялық ойықтары, құйғыш машиналар жергілікті сорғылармен жабдықталады.

      35. Техникалық көміртек өндіруде қаптамалау машиналары ыдырауды автоматты түрде бақылайтын блокталған жергілікті сыртқа шығару желдеткіштерімен жабдықталады.

      36. Қорғасын, мыс, никель, кобальт өндірісінде:

      1) балқытудың барлық түрлері кезінде балқыту пештерінің балқытылған өнімдерді ағызатын науаларынан, тесіктерден, шлак терезелерінен, балқыту өнімдерін (штейндерді, шлактарды) құятын ожаулардан, шағылыстыратын және электротермиялық пештерге конвертерлік шлактарды құятын науалардан жергілікті сыртқа шығару желдеткіштері жабдықталады;

      2) материалдарды тасымалдауға арналған тюбельдерді тиеу және түсіру орындары аспирацияланады;

      3) электротермиялық пештердің күмбез үсті аймағынан, дистилляциялық пештердің реторттарынан, анодтарды, вейербарстарды суыту ванналарынан, тұрақты орнатылған жуу машиналарынан, катодтарды соңғы рет жуатын ванналардан, оттегі жоқ мыс өндірудегі индукциялық өзекті электр пештерінің тиеу тесіктерінен жергілікті сорғылар көзделеді;

      4) бақылау-өлшеу аспаптары, басқару пульті, демалыс үй-жайларында, сынамаларға талдау жасау зертханалары үй-жайларында ауаның артық қысымы қамтамасыз етіледі.

      37. Никель өндірісінде:

      1) дайын агломераттарды, шекемтастарды конвейерге немесе өздігінен түсіретін теміржол вагондарына тиеу тораптарынан;

      2) конвертер шлактарын өңдеуге арналған электр пештерінің тиеу тесіктерінен, пештерінде, никель шала тотығын балқытатын доғалы электр пештерінің тиеу терезелерінен;

      3) құю машиналарынан;

      4) кендік термиялық пештердің күмбез үсті кеңістіктерінен және құрамында никель бар материалдарды күйдіруден қалған тұқылдар мен никель тотығын түсіру орындарынан жергілікті сыртқа шығару желдеткіштері көзделеді.

      38. Кюбельмен бірге файнштейнді құрғақ үгіту домалақ диірмендерінің түсіру тесігі конвертерлердің бұрылуы кезінде іске қосылатын аспирациялық жаппалармен жабдықталады. Автоклавты процестерде флотомашиналарға, сыныптауыштарға, сүзгі-престерге, електерге ауа сорғылары бар жабындар көзделеді.

      39. Карбонильді тәсілмен никель алу және кобальт өндірісінде:

      1) синтездеу, ректификациялау, ыдырату, пісіру, өлшеп-орау және балқыту үй-жайларында, сондай-ақ компрессорлар мен сорғылар кабиналарында есік ашық болған кезде 20 паскальға сұйылтуды түзетін ішке сору-сыртқа шығару желдеткіші көзделеді;

      2) никель карбонилінің буы бөлінетін үй-жайларды авариялық желдеткішпен жабдықтайды. Оны қосу газ талдағыштарынан автоматты түрде жүзеге асырылады;

      3) күкіртті газ алу үй-жайларында, саңылауларда 1,5-2 м/сек жылдамдықты және екі аймақты жалпы алмасу соруды қамтамасыз ететін балқытқыш ванналардың үстін тұтас жауып тұратын жаппалар жабдықтайды;

      4) шаң шығатын көздердің барлығы (кобальт гидрототығын қыздыру пештердің, шихталар жасау, ұсақтау, майдалау және шегендеу сынықтары мен шлактарды магнитті елеу, тауарлық кобальт тотығын ыдыстарға толтыру учаскелері, балқытқыш пештер маңы, кальцийленген соданы еріту үшін қолданылатын агитаторлар, қалдықтарды кюбельдерге тиеу орындары) жергілікті сорғылармен жабдықталады.

      40. Молибден және вольфрам өндірісінде:

      1) аммоний парамолибдатын ұсақтау, кептіру, тотықтарды қалпына келтіру, күйдіру, елеу, жарамсыз штабиктер мен тұнбаларды бөлшектеу бөлімдері үй-жайлардағы жұмыс алаңдарының орта аймағына ағынды ауа бірқалыпты беріледі;

      2) электрмагниттік елеу кезінде кендерді шұңқырларға салу, күйдірілген кендерді түсіру, біріктірілген кендерді пештерден шығару, ұнтақ тәріздес материалдарды елеу және ыдыстарға салу орындары, сондай-ақ буландырғыш күбілер тиімді сыртқа шығару желдеткіштері бар жаппалармен жабдықталады.

      41. Магний және оның қорытпалары өндірісінде:

      1) ағынды ауа тікелей жұмысшылар жолдарына беріледі;

      2) электролиз цехындағы жұмыс орындарын себезгілеу арқылы желдету көзделеді;

      3) магний бөлінетін жерлерден жергілікті сыртқа шығару желдеткіштерімен сорылатын ауа тазартылады.

      42. Титан өндірісінде:

      1) хлорлау цехтарындағы жалпы ауа алмасу механикалық желдету құралдарымен қамтамасыз етіледі. Жоғарғы аймақтан ауаны шығару үшін төменгі жақта механикалық басқарылатын қақпақшалары бар шахталар орнатылады;

      2) кюбельдердің құрғақ конденсаторларға, құбырлы камераларға, түтікті сүзгілерге қосылатын орындар, жұмсалған қорытпаларды төгетін, қойыртпақтарды түсіретін, титанды төгетін және авариялық ағызатын орындар жергілікті сорғылармен жабдықталады;

      3) алмалы-салмалы жабдықтар мен ажыратпалы коммуникацияларды тазарту және жуу кабиналарында сыртқа шығару желдеткіші жабдықталады.

      43. Алтын шығару кәсіпорындарында:

      1) ішке сору желдеткіш жүйелерінің ауасы жұмыс аймағындағы тұрақты жұмыс орындары мен жүретін жолдарға беріледі;

      2) күбілер мен цианды қайта өңдейтін аппараттарда және тұнбаны қышқылмен өңдейтін күбілер жаппасының ашық ойықтарында сорылатын ауаның жылдамдығы кемінде 1,5 м/сек құрайды;

      3) амальгама өңдеуге және сынапты өлшеп-орауға арналған сыртқа шығару шкафтары ойықтарындағы ауаның жылдамдығы кемінде 2 м/сек құрайды.

      44. Мыналардан:

      1) реагент бөлімдеріндегі уытты реагенттер ыдыстарын ашатын және босататын камералардан;

      2) өндіріс ағындарын залалсыздандыру бөлімдеріндегі залалсыздандыру аппараттарынан;

      3) циан қорытпасын ерітуге арналған араластырушы күбілерден;

      4) ерітінділерді жинайтын барлық күбілерден (жұмыс істеп тұрған, алтыны алынған, айналымдағы), сүзгі рамкалармен қамтамасыз етілген ашық түстендіруші күбілерді қоспағанда;

      5) циан қорытпаларының дискілі қуаттандырғыштарынан жергілікті сорғылар көзделеді.

      45. Электролиз сорбциясы мен регенерациясы үй-жайларының және реагенттік цехтың кіретін есіктерінің жоғары жағында желдеткіш жабдықтардың жұмысы туралы жарық дабылы орнатылады.

      46. Амальгамациялық бөлімдердегі сыртқа шығару жүйелерінің ауа жолдарының сынап буының сіңуіне жол бермейтін жабындары болады. Амальгамациялық диірмендер мен олардың подшлюзниктері механикалық сорғылары бар сыртқа шығару шкафтармен жабдықталады.

      47. Платина және платиноидтар өндірісінде:

      1) жабдықтардың саңылаулардағы жылдамдығы 2 м/сек кем болмайтын жергілікті сорғылары болады. Зертханалық шкафтардың жұмыс ойықтарында ауаның жылдамдығы кемінде 1,5 м/сек құрайды;

      2) өндіріс үй-жайлары мен жабдықтарды тазарту тек ішке сору-сыртқа шығару желдеткіші жұмысқа қосылған кезде ғана жүргізіледі.

      48. Қалайы және оның қорытпаларын өндіруде кептіру барабандары, тазарту қазандықтары, шлак түйіршіктеуге арналған науалар, сондай-ақ шихтаны тиеу және күйдіру пештерінен тұқылдарды түсіру орындарының сорғысы бар жаппасы болады.

      49. Сирек кездесетін металдар өндіруде мыналардың:

      1) СКМ ажырататын учаскелердегі экстракторлар;

      2) СКМ ерітуге арналған резервуарлар, тұздардың, оксалаттардың, карбонаттардың тұнбаларын алу үшін қолданылатын реакторлар;

      3) сүзу учаскелеріндегі сүзгілер;

      4) хлорид ерітіндісін буландыру реакторлары;

      5) СКМ тұздарын қыздыруға арналған айналмалы пештердің тиеу және түсіру ойықтарынан, камера үлгісіндегі пеш ойықтары, ұнтақтарды кептіру шкафтары;

      6) металл тұздарын тигельдерге тиеу және оларды түсіру, дайын ұнтақтарды орталау және ыдыстарға салу тораптары;

      7) ұнтақтарды суыту учаскелері жаппаларынан механикалық сорғылар көзделеді.

      СКМ ұнтағын тигельдерге тиеу үстелдерінде ауаны төменнен сору жабдықталады.

      50. Жасанды және табиғи жарықтандыру жабдықталады.

4-тарау. Өндірістік үй-жайларды күтіп-ұстауға және пайдалануға және жабдыққа қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      51. Шаңның шығуын болдырмау мақсатында тазарту құрылғыларынан шаңдарды тазарту және оны тасымалдау механикаландырылады.

      52. Жабдықтардың жабу және сору конструкциясы оларға қызмет көрсетуге және жөндеуге қол жетімділікті қамтамасыз етіледі.

      53. Реагенттерді дайындау және қолдану учаскелерінде:

      1) реагенттері бар ыдыстарды ашу және босату камераларынан;

      2) реагенттерді, реакторларды және жинау күбілерін қуаттандырғыштарынан;

      3) өнеркәсіп ағындарын залалсыздандыру бөлімдеріндегі залалсыздандыру аппаратурасынан жергілікті сорғылар көзделеді.

      54. Ерітінді күбілері мен шығыс бактарын тазарту, реагенттен босаған ыдыстарды жуу механикаландырылған әдіспен жүзеге асырылады, жуынды сулар өндірістік кәріздерге ағызылады.

      55. Құрамында қауіптілігі 1-3 сыныпты зиянды заттар бар қойыртпақтарды сүзуге арналған сүзгі-престер мен вакуум-сүзгілер аспиряциялық жаппалармен жабдықталады.

      56. Реагент және дренаж бөлімшелерінің сорғыларын іске қосу автоматты түрде жүргізіледі.

      57. Қауіптілігі 1 және 2 сыныпты заттарды залалсыздандыру аспирациямен, бақылау және қашықтықтан басқару құралдарымен жабдықталған герметикаланған жабдықтарда жүзеге асырылады.

      58. Құрғақ концентраттарды түсіру, елеу, шихталау процестері механикаландырылады.

      59. Ыстық агломераттарды суыту және ылғалдау және қайтару ылғалдандыру үшін берілетін суды автоматты түрде реттеуші арнайы құрылғыларда жүргізіледі. Салқындатқыштар ішінде пайда болған шаң және бу жергілікті сору желдеткіштері арқылы тазартыла отырып шығарылады.

      60. Агломерациялық машиналардың коллекторында вакуумды пайдалану кезінде шаң жинаушы қап жаппаларынан шығатын шаңды сору үшін ол жаппалардың ауа жүретін түтіктеріндегі клапандарды шаң жинаушы қаптың қақпақшаларымен блоктау көзделеді. Блоктау сорудың шаң шығарудан бұрын қосылуын, ал оның ажыратылуы шаң қабын түсіру аяқталғаннан кейін қамтамасыз етіледі.

      61. Агломератты тасымалдау және кері қайтару жабық көлікпен жүргізіледі.

      62. Құйғыш агрегаттар сыйымдылықтардың механикалық салғыштарымен жасақталады. Күйдіргіш пештерден ыстық тұқылдарды тасымалдау жабық тәсілмен жүргізіледі.

      63. Кендер мен концентраттарды балқытуға арналған электр пештерінен шығатын газдар тазартылуы тиіс. Кендер мен концентраттарды балқытуға арналған пештердің күмбездері мен температуралық жіктері герметикаланады.

      64. Шахта пештерін толтыру құрылғылары пешті толтыру кезінде газдың және шаңның бөлінуін болдырмайды.

      65. Конвертерлер шаң жібермейтін тыстармен және металл қалдықтарын жинау және шығару үшін механикаландырылған құрылғылармен жабдықталады.

      66. Бак аппаратурасынан ерітінділерді беру және шығару құбырлардың бойымен жүргізіледі. Бак аппаратурасы ерітінділердің асып төгілуін автоматты түрде болдырмайтын құралдармен, сусымалы материалдарды механикаландырылған түрде тиеу құрылғыларымен және жергілікті тиімді сорғылармен жабдықталады, сондай-ақ қақпақтармен жабылады.

      67. Өндірістің барлық кезеңдерінде құрамында қауіптілігі 1 және 3 сыныпты зиянды заттар бар ерітінділерді тасымалдау жабық құбырлар бойымен жүзеге асырылады. Мұндай ерітінділерді ашық ағынмен жіберуге, науаларды пайдалануға рұқсат етілмейді.

      68. Уытты заттары бар жабдықты жөндеу алдында олар ішіндегі материалдардан босатылады және бейтараптандырушы заттарды қолданумен жуылады.

      69. Бак аппаратурасын, булаушы және түтік тектес аппараттарды, автоклавтарды, реакторларды тазалау жұмыстары механикаландырылады және желдеткіш қосулы кезде жүргізіледі.

      70. Электролиздік ванналар жергілікті сыртқа шығару желдеткіші жүйесімен жабдықталады. Су ерітінділерін электролиздеу кезінде арнайы көбіктендіргіш саптамалар қолданылады.

      71. Құбыр аралық кеңістіктерді және тоңазытқыштардың қабырғаларын органикалық шөгінділер мен жиналған заттардан тазарту үшін физикалық күш жұмсауды және тері мен киімнің зиянды заттармен ластануын болдырмайтын тәсілдер қолданылады.

      72. Өздігінен жүретін машиналардың ауа баптау және ауаны зиянды химиялық заттардан тазартатын құрылғылармен жабдықталған жабық кабиналары болады. Дизельді және карбюраторлы қозғалтқыштармен жүретін машиналар шығатын газдарды залалсыздандыру құрылғыларымен жабдықталады.

      73. Жаңадан салынатын және реконструкцияланатын бастапқы алюминий өндірістерінде жұмыс аймағындағы ауаға шайырлы заттар мен пекококсты композициялар шайырлы заттардың бөлінуіне жол бермейтін электролизерлер типі көзделеді.

      74. Барлық типтегі электролизерлер жаппалармен және жергілікті сору желдеткіштерімен жарақталады.

      75. Қайталама алюминий өндірісінде жабық вагондар мен автофургондардан алюминий жаңқаларын, ірі көлемді сынықтар мен қалдықтарды түсіру процесі, сұрыптау конвейерлерінде сынықтарды сұрыптау механикаландырылады.

      76. Алюминий жаңқаларын (зауыт ішінде) тасымалдау, жабық автотранспорт құралдарымен жүргізіледі.

      77. Электрлі индукциялық пештердің тигельдерін және құю ожауларын жөндеу жеке үй-жайларда жүргізіледі.

      78. Қорғасын өндірісінде қорғасын кесектерін құю кезіндегі тазарту механикаландырылады.

      79. Горндарды, сифондарды, шлак терезелерін ашу, жабу, шахта пештерінің фурмаларын тазарту, қара қорғасынды тазалау процесінде шликерлер мен күмісті көбіктерді алу процестері механикаландырылады.

      80. Мырыш өндірісінде мырыш тұқылдарын сілтіден айыру және қойыртпақты қоюландыру процестері қашықтықтан басқарылады.

      81. Никельді металлургиялық өндіруде шахта пештерінің колошниктері сумен немесе ауамен салқындатылады. Троллейкарщиктің жұмыс орны жылумен сәулеленуден экранмен қорғалады.

      82. Никельді электролиттік тазарту кезінде және кобальт өндіруде құрамында реакцияланбаған хлор бар ерітінділерді сүзгіге жіберуге рұқсат етілмейді.

      83. Негізгі процестер үшін тек өздігінен босатылатын герметикаланған сүзгілер қолданылады. Рамалы сүзгі-престерді орнатуға рұқсат етілмейді.

      84. Күкірт қышқылы мен оның ерітінділерін соңғысының шоғырлануы литріне 100 граммнан жоғары болған кезде дозаторлардан жабдыққа беру стационарлық коммуникациялар бойынша жүргізіледі. Коммуникациялардың герметикалануы жүйелі түрде бақыланады.

      85. Катод ұяшықтарын желімдеу орындары, оларды кептіруге арналған сөрелер жаппалармен және сыртқа шығару желдеткіштерімен жабдықталады.

      86. Мына цехтарда:

      1) никель электролизі – никельдінегіздерді дайындау, тазарту бөлімдерінің барлық процестері, катодты никельді өңдеудің және тасымалдаудың барлық түрлері, дайын өнімді пакеттеу;

      2) кобальт – гидробөлімдердегі барлық бөлшектеу, ұсақтау және магниттік ажырату, шегендеу, шлактарды шығару және тауарлық кобальт тотығын ыдыстарға салу процестер механикаландырылады.

      87. Карбонильді әдіспен таза никель өндірісінде:

      1) никель карбонилімен зертханалық жағдайларда жүргізілетін барлық жұмыстар, оның ішінде сынамаларды сақтау сыртқа шығару шкафтарында жүзеге асырылады;

      2) реакторларды түсіру орындары желдеткіштермен жабдықталады;

      3) өндірісте қолданылатын барлық материалдарды тиеуге және түсіруге байланысты процестер никель ұнтақтарымен жасалатын операциялар механикаландырылады.

      88. Молибден және вольфрам өндірісінде:

      1) күкіртті натрийді қолданумен ерітінділерді ауыр металдардан тазарту герметикаланған жабдықтарда орындалады;

      2) ұнтақтарды пластификаторлармен араластыру (глицерин, спирт) аспирациялық жаппаларда жүргізіледі.

      89. Магний және электролизерлердегі анодтық жабынды тығыздауға арналған қорытпалар өндіруде құрғақ себінділер қолданылады.

      90. Шламды, электролизерлердің істен шыққан электролиттерін алу, хлор өткізгіштерді және пештерден газды бұруға арналған арналарды тазарту бойынша қолмен істелетін операцияларға; негізгі цехта істен шыққан электролитті қораптарға құюға рұқсат етілмейді.

      91. Титан өндірісінде:

      1) жүйелі конденсациядағы хлоратордың қышқылды ағынды суды ағызу жүйесіне жіберетін өздігінен шығару жүйесі болады.

      2) қайта қалпына келтіру аппараттарынан хлорлы магнийді құрғақ және қыздырылған ожаулар мен қораптарға ағызу, жергілікті сыртқа шығару желдеткіші жұмыс істеп тұрған кезде жүргізіледі;

      3) реагенттерді өнімдерді ванадийден және алюминийден тазартуға арналған қондырғыларға толтыру механикаландырылады және жұмыс істеп тұрған жергілікті сорғылар кезінде жүргізіледі;

      4) қайта қалпына келтіру және вакуумдық дистилляция аппараттарын монтаждау, демонтаждау және тазарту, реторттағы титанды губкаларды іріктеу, жергілікті сорғылармен жабдықталған арнайы стендтерде жүргізіледі. Барлық тасымалдау, аппараттарды қондыру, түсіру, титан губкаларды іріктеу және ұсақтау жұмыстары механикаландырылады.

      92. Алтын шығару үшін су айналымының тұйық циклімен сорбциялы-сүзгісіз технология қолданылады.

      93. Басты сынамаларды талдау тұмшаланған елеуіштерде жүргізілуі тиіс. Елеу процесі механикаландырылады және сыртқа шкафында жүзеге асырылады.

      94. Цианды қойыртпақты сүзуге арналған фабрикаларды жобалау және реконструкциялау кезінде автоматты басқарылатын вакуум-сүзгілер көзделеді.

      95. Циан қорытпасын ерітуге арналған күбілер, агитаторлар, алтынсызданған және айналмалы ерітінділердің (сүзгі рамкалармен жабдықталған ағартушы (түссіздендіруші) күбілерден басқа) жиналмалы күбілері, дискілі (шөмішті) цианды қорытпаларды қоректендіргіштері қақпақтармен жабылады және механикалық сыртқа шығару желдеткішіне қосылады.

      96. Құрамында алтын бар өнімдерді өңдеу пештерінің механикалық сыртқа шығару және термо оқшаулауы бар сыртқа шығару шкафтары пішіміндегі жаппалары, электрлі доғалы пештердің шудан және электр доғасының жарық сәулесінен қорғауы болады.

      97. Пачуктер мен бағаналардың дренажды торларын тазарту операциялары механикаландырылады.

      98. Жуатын және қалпына келтіретін бағаналардың конструкциясы, оларға қызмет көрсетуді ұйымдастыру оларда қарайтын терезелердің орнатылуын болдырмайды.

      99. Тұндырушы электролизерлер (қайта тұндырушы) газ сорғышы бар кабина үлгісіндегі жаппамен жабдықталады.

      100. СКМ өндірісінде:

      1) СКМ-ды каскадты бөлу кезінде жаппамен және жергілікті аспирациямен жабдықталған жабық үлгідегі тік экстрактор қолданылады;

      2) СКМ-ды ионалмасу арқылы бөлу үшін жүйені реагенттермен толтыру және ерітінділерді ағызу автоматты түрде жүргізіледі;

      3) реакторлар мен тұндырғыштарға аммиакты ашық тәсілмен жіберуге рұқсат етілмейді;

      4) СКМ қосындыларының тұнбаларын сүзу қыздыру пештеріне механикалық жолмен шығаруға және тұмшаланған коммуникациялар бойымен жіберуге арналған құрылғылармен жабдықталған барабанды сүзгілерде жүзеге асырылады;

      5) СКМ қосындыларының тұнбаларын сүзу үшін нутчсүзгілерді пайдалану кезінде олар герметикалық жаппалар және жергілікті сорғылармен жабдықталған тұндырғыштардың ішіне орналастырылады;

      6) тұздар тұнбаларын шығару және нутчсүзгілерді түсіру механикаландырылады;

      7) тұнбаларды алу және сүзгі-престер полотноларын тазарту тұздарды механикалық кетіруді және оларды одан әрі өңдеуге жіберуді қамтамасыз ететін арнайы құрылғыларда жүзеге асырылады;

      8) СКМ хлорид ерітінділерін буландыру үшін қолданылатын реакторлар герметикаланады;

      9) СКМ тұздары ұнтақтарын қыздыру материалдарды механикаландырылған түрде тиеу және түсіру герметикаланып бұғатталған, себу жабдықтарымен құрылғылармен жабдықталған өтпе жол үлгісіндегі айналмалы пештерде жүргізіледі;

      10) хлоридтерді кептіру механикаландырылған түрде тиеу және құрылғыларымен және себу жабдықтарымен бұғатталған, жабдықталған пештерде жүзеге асырылады;

      11) дайын ұнтақтарды ажырату, қыздыру пештерінің түсіру учаскелеріне және жинаушы-бункерлерге герметикаланып қосылған ауа классификаторларында жүзеге асырылады;

      12) классификаторлар жүйесіне ауа ағыны мен материалдарды беру жүйе ішінде теріс қысымның пайда болуын ескере отырып жүргізіледі;

      13) пеш ойықтары ұнтағы бар тигельдерді пешке механикалық беруді және жұмысшыларға сәулеленудің әсер етуіне жол бермеуді қамтамасыз ететін камера-шлюздермен және жабық транспортерлермен жабдықталады;

      14) тигельдерді суыту үшін пештерден шығару механикаландырылады;

      15) ұнтақтарды суытуға арналған учаскелер ұнтақтарды жинаушы-бункерлерге механикалық түсіруге арналған тигельдерді өздігінен аударатын құралмен жабдықталады;

      16) ұнтақтарды орталауыштарға тиеу және оларды түсіру тиеу және түсіру люктарына тұмшаланып қосылған жабық шнекті құрылғылар көмегімен жүргізіледі;

      17) дайын ұнтақтарды өлшеу және орау автоматты дозаторлар мен қаптамалау машиналарының көмегімен арнайы учаскелерде жүргізіледі.

5-тарау. Пайдалы қазбаларды жерасты тәсілмен өндіру бойынша объектілердегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

1-параграф. Тау-кен қазбаларындағы және жерасты қосалқы құрылыстардағы еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      101. Әрекеттегі барлық жыныстар мен құрылыстар бөгде заттардан босатылады және үнемі шаңнан тазаланады.

      102. Сильвинитті, кариолитті, күкіртті және құрамында күкірті бар пайдалы қазбаларды өндіруді жүргізетін шахталарда, шахталардағы газдың көптігі категориясы мен кен орнының ерекшелігіне байланысты сутегі, күкіртті сутегі және газдардың бөлінуінен күрес бойынша іс-шаралар жүргізіледі. Кеніш атмосферасында зиянды газдардың болуын жүйелі бақылау және жұмысшылардың шырышты немесе тері қабатына қышқылды немесе сілтілі судың әсерін болдырмау бойынша іс-шаралар жүргізу жүзеге асырылады.

      103. Адамдарды түсіруге және көтеруге арналған шахталардың бағандарында киімге су тамшылаудан және су болудан жұмысшыларды қорғау үшін шахталық суды жинауға және бұруға арналған арнайы бөгеттер орнатылады. Жұмысшылар жүретін қазбаларда су тамшылау болған кезде, сондай–ақ үнемі су тамшылайтын жұмыс орындарында (жұмыс орнының қазбалардағы өтпелі жерлердегі жұмыс орындарын қоспағанда), шатыр немесе маңдайша тәріздес қорғау құрылыстары көзделеді.

      104. Адамдарды түсіруге және көтеруге арналған барлық әрекеттегі алаңдарда және шахта бағандарының үстінде, сондай-ақ кеніш көлігіне адамдарды отырғызудың тұрақты пункттерде және одан шығатын жерде жұмысшыларға арналған күту камералары орналастырылады. Олар стационарлы жарықтандырумен, желдеткішпен жылытатын және салқындататын құрылғылармен, сондай-ақ орындықтармен жабдықталады. Күту камераларындағы ауа температурасы +19 0С төмен және +25 0С жоғары болмауы керек. Күту камерасының алаңы әр күтушіге 0,5 шаршы метр есебімен (бұдан әрі – ш.м) айқындалады. Орындар саны осы алаңдағы ауысымда жұмыс жасайтын адамдардың кемінде жартысын камерада орналастыруды қамтамасыз етеді.

      105. Бағанды, конвейерлердің көлік операторлары, бөлшектегіш пен төңкергіштердің жұмыс орындарында жұмысшыларды қолайсыз өндірістік факторлардан қорғау үшін арнайы камералар (кабина) орнатылады.

      106. Жерасты қазбаларында стационарлы немесе жылжымалы қоқысқа арналған жәшіктер орналастырылады. Олардың ішкі және сыртқы жақтарын дезинфекциялау күнделікті жүргізіледі.

      107. Ассенизациялық вагонеткалардың коррозияға қарсы жабыны және автоматты түрде ашылатын, жабылатын люгы болады. Ассенизациялық вагонеткаларды босату, жуу және дезинфекциялау жер бетінде орналасқан құю пунктінде жүргізіледі.

      108. Жерасты кен өндіру кезінде "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21822 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-275/2020 (бұдан әрі – ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығы) бұйрығында белгіленген радиациялық қауіпсізөдік талаптары сақталады.

      Ескерту. 108-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. Технологиялық процесс барысында және жабдықты пайдалану кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      109. Пайдалы қазбалардың кен орындарын өңдеу жүйелерін, тау жұмыстарын желдету схемалары мен жабдықтарды таңдау, барлық технологиялық операциялар кезіндегі шу мен діріл деңгейлерін, шаң және газ бөлуі барынша төмендетуін есепке алып, сондай-ақ технологиялық процестерді кешенді механикаландыру мүмкіндіктері ескеріп жасалады.

3-параграф. Бұрғылау-жару жұмыстары кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      110. Бұрғылау жұмыстырының технологиясы станоктарды, өздігінен жүретін кареталарды, бұрғылау құрылғыларын қолданумен барынша механикаландыруды және автоматтандыруды ұсақ теспені бұрғылау;шаң шығуын, сондай-ақ шу мен діріл деңгейлерін барынша төмендетуді қамтамасыз ететін құралдарды қолдану көлемін қысқартуды көздейді.

      111. Рұқсат етілген деңгейге дейін ауаның шаңдануын төмендетуді қамтамасыз ететін, шаңды аулау және басу құралдарын қолданбай, теспелер мен ұңғымаларды бұрғылауға және қайта бұрғылауға рұқсат етілмейді.

      112. Жергілікті дірілдің деңгейінен асатын жабдықтарды пайдалану кезінде дірілді құралдар және жабдықтармен жұмыс жасаудың жиынтық ұзақтығы бойынша "уақытпен қорғау" қағидатын сақтау керек.

      "Уақытпен қорғау" қағидаты олардың іс-қимылының уақытын төмендету есебінен жұмыс істеушілерге қолайсыз өндірістік орта және еңбек процесі факторларының зиянды әсерін азайту: ауысым ішілік үзілістерді енгізу, жұмыс уақытын қысқарту, еңбек демалысы ұзақтығын ұлғайту, осы жағдайлардағы жұмыс өтілін шектеу болып табылады.

      113. Бұрғылау қақтарынан теспелер мен ұңғымаларды тазарту сумен шаюмен немесе кейіннен тығыз ауамен үрлей отырып шаюмен тазартылады. Мұздаған жыныстардағы ұқсас жұмыстар қалдықтар мен шаңның бұрғылау қақтарын сору арқылы жүзеге асырылады.

      114. Бұрғылау жұмыстары кезінде шаңды тиімді басу үшін шаюдың оңтайлы режиміне және мыналарды қолдану кезінде сұйықтықты шығындау бұрғылау машинасының типіне байланысты жасалады:

      1) қолмен басқарылатын перфораторларда – минутына кем дегенде 4,0 литр (бұдан әрі – л/мин);

      2) бағаналық перфораторларда – кем дегенде 10,0 л/мин;

      3) телескоптық перфораторларда – кем дегенде 6,0 л/мин;

      4) терең ұғымаларды қазуға арналған бағаналық және телескоптық перфораторларда – кем дегенде 10,0 л/мин;

      5) терең ұйғымаларды бұрғылауға арналған станоктарда – кем дегенде 15 л/мин.

      115. Комбайндармен өрлеме қазбаларды ұңғылау кезінде диаметрі 600 миллиметрге (бұдан әрі – мм) дейін алдыңғы ұңғыманы бұрғылау кезінде шаюға арналған сұйықтық шығысы минутына 25 литрді және диаметрі 1500 мм дейінгі өрлемені бұрғылау кезінде минутына 55 литрді құрайды.

      116. Өрлеме теспелерін мен ұңғымаларды бұрғылау жұмыс айлағынан тыс теспенің немесе ұңғыманың сағасынан пайдаланылған қалдықты және қысылған ауаны бұруды қамтамасыз ететін, құрылғылдарды қолданумен нормаланған режимде шаюмен жүзеге асырылады.

      117. Мұздаған жыныстарда теспелер мен ұңғымаларды бұрғылау кезінде шаңмен күресу, олардың температурасына және мұздың құрамына байланысты, оны сағадан сорып алумен немесе теспені кесу, шаңтұтқыштарда кейіннен тұндыра отырып жүзеге асырылады. Құрғақ шаңды тұту дербес шаңтұтқыш қондырғылардың, сондай-ақ орталықтандырылған (топтық) құрғақ шаң тұту жүйелерінің көмегімен жүзеге асырылады. Тау жыныстарының температурасы минус 5 0С-қа дейін болғанда оларды теспелерге (ұңғымаларға) тікелей беру арқылы антифриздердің диспергирленген ерітінділерін қолдануға рұқсат етіледі.

      118. Перфораторлар газ шығарудың тиімді тұншықтырғыштары дірілді бұрғылау болатының шуын төмендету құрылғылары, дірілге қарсы құрылғылардың болған кезде ғана пайдаланылады. Өздігінен жүретін бұрғылау кареталары мен құрылғылардың дірілді басатын алаңдар болады. Күрделі жөндеуден кейін бұрылғылау жабдығының шу мен діріл параметрлері тексеріледі.

      119. Телескоптық перфораторлармен жұмыс кезінде жұмысшыларды жалпы діріл әсерінен қорғау шаралары көзделеді.

4-параграф. Жарылыс жұмыстары және жарылғыш заттарды қолдану кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      120. Жару жұмыстары шаң мен газға қарсы күрес бойынша кешенді іс-шараларды қолданумен жүргізіледі.

      121. Қазба жару жұмыстарын жүргізуден бұрын, кенжар жерінен 10–15 м ұзақтықта ылғалдандырылады (шашу). Жару жұмыстарын жергілігі көп жылғы мұздаған жыныстарда орындау кезінде ылғалдау антифриз ерітінділерімен жүргізіледі. 30%-дан асатын мұз қабаты бар көп жылдық тоңазыған шөгінділерді жару кезінде ылғалдау жүргізілмейді.

      122. Жарылғыш заттардың (бұдан әрі – ЖЗ) шашылуының, олардың жұмысшыларының терісіне, шырышты қабығына түсуінің алдын алу үшін теспелер мен ұңғымаларды толтыру кезінде, ЖЗ түйіршіктелген, тығыз қаптарға салынған түрде ғана пайдаланылады. Мұндай ЖЗ тығыз қабыршақсыз кендір қаптарда жеткізуге рұқсат етілмейді. ЖЗ патрондарда қолдану кезінде патрондар қабығының бұзылмауы бақыланады.

      123. Ұңғымаларға ЖЗ толтыру және тығыздау, сондай-ақ ЖЗ толтыру машиналарына тиеу механикаландырылады. Толтырушы машиналар мен механизмдердің жұмысы кезінде шаң үстаудан және шаң басудың тиімді құралдарын қолданады.

      124. Жұмысшылардың жеке қорғаныш заттарын қолданбай ұңғымалар мен теспелерді ЖЗ-мен толтыруына рұқсат етілмейді.

      125. ЖЗ шашырандысын тұтуға және шаң басуға арналған құрылғы істен шыққан кезде ұңғымаларды механикаландырып толтыруға рұқсат етілмейді.

      126. Шатырлауық сынап немесе қорғасын азидымен жарақталған капсюль-детонатарларды қолдану кезінде ауада сынап пен қорғасын буының болуын бақылауды жүзеге асырады.

      127. Жару жұмыстарын жүргізу кезінде шаңның бөлінуін азайту мен улы газдарды бейтараптандыру үшін мыналар қолданылады:

      1) ішкі гидрокенжар немесе гидропастамен кенжару (аязға төзімді-мұздаған тау жыныстарын өңдеу кезінде);

      2) құрылғысы бар тұман жасағыштар жару кіндігінен 10-15 м қашықтықта жарылыс жерінің қиылысқан орнын тұман факелмен толық жабу есебі кезінде қолданады.Тұман жасағыштар жарылысқа 1-2 мин қалғанда қосылады. Тұман жасағыштың жалынын жарылыс толқынына қарсы бағыттайды;

      3) су массасының қосарлы зарядтың массасына 2:1 қатынасындағы кесек емес жарылысты бөлшектеу кезіндегі ішкі гидрожару.

      128. ЖЗ салынған ыдыс өртеледі немесе арнайы орындарда көмуге жатады.

5-параграф. Тиеу-түсіру және көлік жұмыстары кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      129. Тау массасын тиегенге дейін кен жаруға дайындау кезінде желдетуді, бөлініп алынған тау массасы мен тиеу орнынан 10-15 м ұзақтықтағы тау қазбасының үстін алдын ала суаруды көздейді.

      130. Тиеу процесі вагонетка кузовының, тиеу погының немесе қабылдау құрылғысының көлденең қиылысын диспергирленген сұйықтығын факелмен толық жабуды ескере отырып, міндетті қазба орнын желдетумен және тау массасын суарумен үйлестіріледі.

      131. Тиеу машиналарының сулау жүйелері тиелген тау массасының 1 текше метріне кемінде 8 литр (бұдан әрі – л) су шығысын қамтамасыз етеді. Суландырғыштары жұмыс істемейтін машиналарды пайдалануға рұқсат етілмейді.

      132. Скреперлеу процесінде тау массасы скрепер жолында және шығарушы қазбада, ал толық ылғалдандырылмаған кезде кенқұдық үстінде де үнемі суландырылады. Суландырғыштар шашыратылатын сұйықтықтың факелі қабылдау құрылғыларының қимасын толық жауып тұратындай қашықтықта орналастырылады. Скепер шығыры текшеде орналастырылған жағдайда, тростарды сулауды жүзеге асырады. Бұл жағдайда суландырғыш шашыратылатын сұйықтықтың факелі тростардың қозғалысы бойына бағытталатындай етіп шығырда орналастырылады.

      133. Скреперлеу кезінде тазартқыш кенжарға келіп түсетін ауаны шаңнан тазалау бойынша іс-шаралар қазба орны қабырғаларының бетін және скрепер жолын, кенқұдықты және уатылған кенді жұмыс орнынан кемінде 10 м радиусында сулауды қамтиды.

      134. Тазалау блогынан және оларды вагонеткаға, оның ішінде механикаландырылған кешенмен тиеу кезінде, шығару және тиеу орындарында шаңдануды төмендету мақсатында суландырғыштар немесе тұмандатқыштар орнатылады.

      135. Мұздаған жыныстарды қазатын кәсіпорындардағы тиеу-тусіру операциялары кезінде шаңға қарсы құралдарды жобалау және пайдалану кезінде мынадай іс-шаралар:

      1) стационарлы кен түсіру люгінен кенді вагонеткаға тиеу кезінде шаңмен күресудің типтік схемалар;

      2) скипті бункерге тиеу және сіңіргіш бункерден конвейерге тиеу кезінде типтік жабындар;

      3) тау массасын люктан тиеу кезінде шаңмен күресу үшін шаң аулағыш құрылғысы бар типтік аспирациялық схемалар қолданылады.

      136. Қайта тиеу орнындағы транспортерлерде (конвейерлерде) реттелуі, тазартылуы және жөнделуі оңай суландырғыштар орнатылады.

      137. Жүк вагондарының ашық бетінен шаңның бұрқырауын болдырмау үшін сулау қолданылады, осы мақсатта негізгі тасымалдық қазындыларда суландырғыш станциялар мен автоматты басқыларылатын, көлік жүріп өткен кезде суландырғыштардың жұмысын қамтамасыз ететін көп қатарлы су пердесі орнатылады. Сулауға арналған сұйықтықтың үлестік шығысы ірі кесекті тау массасының шаршы метріне кемінде 0,8 литр (бұдан әрі – л/ш.м.), ал ұсақ кесекті тау массасына 1,2 л/ш.м. құрайды.

      138. Скипті түсіру және көтеру кезінде шаңмен күресу үшін олардың бетіне қонған шаңды шаяды. Скиптерді тиеу аймағы ұңғымадан оқшауланады және механикалық желдеткішпен жабдықталады.

      139. Аспирациялық жабындардың оларға қызмет көрсетуге қолайлы және жобада қарастырылған герметизация деңгейімен қамтамасыз етілген болуы керек. Аспирациялық жабындардың ауа қабылдау сағасының қимасы ондағы ауаның жылдамдығы заттың жабынның астыңғы жағына кетіп қалуын болдырмай, шаңды жоюды қамтамасыз ететіндей етіп орналастырылады.

      140. Кен атмосферасына шаң шығарындыларын болдырмау үшін негізгі түсірулерге көлік құралдарын түсіру кезінде, соңғысы тек түсіру кезеңінде ғана кен түсіруге қолжетімділікті ашатын, механикалық қашықтықты жетекті герметикалық лядалармен жабдықталады.

      141. Іштен жану қозғалтқышы бар (бұдан әрі – ІЖҚ) машинаны пайдаланылған газдардың уыттылығын төмендету құралдарынсыз, сондай-ақ олардың жұмысына этилді бензинді пайдалануға мүлдем рұқсат етілмейді.

      142. ІЖҚ көліктерден шыққан газды тазалау жүйесі желдеткішке қосылғанда ҚР ДСМ-70 бұйрығына сәйкес рұқсат етілген шекті шоғырлануға (бұдан әрі – РЕШШ) дейін төмендетуді қамтамасыз етеді.

      Ескерту. 142-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      143. Шаңданудың алдын алу мақсатында, топырақ пен көлік қазбаларының жолдары ылғалдандырылады. Ылғалдандыру кезеңділігі мен деңгейі жобада көзделеді, ал жұмыс істеп тұрған кеніштерде – кәсіпорын белгілейді.

6-тарау. Пайдалы қазбаларды ашық тәсілмен өндіру бойынша объектілердегі (карьерлер, разрез, ашық тау-кен қазбалары) еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

1-параграф. Бұрғылау-жару жұмыстары кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      144. Карьерлерді жобалау және пайдалану кезіндегі технологиялық процесс ашу және өндіру жұмыстарының механикаландырылуын, тау техникасының орналастырылуын көздейді; негізгі жұмыс орындарын орналастыруды карьердегі ауа ағынының аэродинамикасын ескере отырып жоспарлайды.

      145. Ұңғымалар мен теспелерді бұрғылау беткей-белсенді заттар (бұдан әрі – ББЗ) ерітіндісімен немесе тұзды су ерітінділерімен шаюмен жүргізіледі.

      146. Соғу-айналмалы, шаржылы және отты бұрғылау станоктарының жұмысы кезінде шаңдануды болдырмау үшін ылғалды бұрғылау мүмкін болмаған жағдайда, құрғақ шаңтұтқыштар қолданылады.

      147. Карьерлердегі ұсақ теспе бұрғылау кезінде шаң, шу және дірілмен күрес бойынша іс-шаралар жүзеге асырылады.

      148. Жару жұмыстары кезінде ауаның шаңдануын төмендету үшін:

      1) сусымалы материалдарды сумен ылғалдау немесе;

      2) тау массасын жарғанға дейін құзу аймағын сумен ылғалдау (алаңның 10 л/ш.м. есебінен) немесе;

      3) жаратын жердің үстін жарылғыш заттарға және жару құралдарына инертті көбікпен жабу қолданылады.

      149. Жаппай жару жұмыстары тез және улы газдарды толық ұшыру мақсатында неғұрлым табиғи желді күндері кезеңінде жүргізіледі.

      150. Жаппай жару жүргізілгеннен кейін карьерлерге адамдарды шоғырлануы РЕШШ-ден аспаған жағдайда, зиянды газдардың (көміртегі тотықтары, азот тотықтары) және шаңнын болуына ауаның сынамаларын талдаумен қоса жүретін, желдетілгеннен кейін ғана рұқсат етіледі.

      151. Жаппай жарудан кейін карьерді желдету уақытын қысқарту үшін кенжарларды жасанды желдету жүргізіледі.

2-параграф. Тау-кен массасын қазып алу, тиеу және тасымалдау кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      152. Жарылған тау массасын қазып алу және тиеу (еруге немесе нығыздалуға икемді пайдалы қазбалардан басқасы) алдын ала ылғалдандырылғаннан кейін жұргізіледі:

      1) сумен немесе ББЗ ерітіндісімен (оң температура кезінде);

      2) тұзды су ерітінділерімен (теріс температура кезінде).

      153. Физикалық-химиялық қасиеттері ылғалдауды пайдалануға рұқсат етпейтін пайдалы қазбаларды тиеу желдету және құрғақ шаңтұтудың тиімді тәсілдерін пайдалана отырып жүзеге асырылады.

      154. Түрлі шикізатты тасымалдау кезінде суландырудың жиілігі мен қарқындылығы тау массасының түрі мен сипатына, климаттық-географиялық орналасу аймағына, жыл және тәулік мезгіліне байланысты эксперименталды анықталады. Таза табиғи асбестты қолмен іріктеу кезінде ауысым бойы жұмыс учаскесін 3-4 рет сумен ылғалдандыру жүргізіледі.

      155. Шығарылған, сусымалы немесе күйіп кеткен жыныстарды экскавациялау кезінде үздіксіз суландыру қолданылады.

      156. Карьерлік су құбыры болмаған жағдайда кенжарларды алдын ала суландыру суландыру қондырғысы бар арнайы машиналардың немесе техниканың көмегімен жүргізіледі. Су себу кезінде шашылатын факелдер шаң пайда болу көзінің шаңды бұлтын толық жабады.

      157. Карьерлерде іштей жану қозғалтқышы бар автокөліктерді тиімді бейтараптандыру құралынсыз және пайдаланылған газдарды тазалаусыз қолдануға рұқсат етілмейді. Бейтараптандырғыштар мен тазалау құралдары жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттарды РЕШШ-дан артпайтын деңгейде болуын қамтамасыз етеді.

      158. Автосамосвал кузовына тиелген шаңданатын тау массасы, жылдың жылы мезгілінде карьер аумағынан кен өндіру орнынан шыққанға дейін суландырылады. Су шашу факелы автосамосвал кузовының мөлшерімен сәйкес келеді.

      159. Сусымалы шикізат материалдарын автомашиналармен тасымалдау кезінде жол бойы шаң пайда болумен қоса материалдардың төгілуіне жол берілмеді.

      160. Тау массасын тасымалдауға арналған жолдардың беті жыныс және кен қалдықтары мен шаңнан үнемі тазаланады. Қиыршық тас және ұсақ тасты жолдар тұтқыр материалмен өңдеуге жатады. Осы мақсатта тас көмір пектерін, қарамайды және шайырды пайдалануға рұқсат етілмейді.

      161. Қозғалысы тұрақты қарқынды жолдарда жол төсемін үздіксіз суландыру жүргізіледі. Жылдың жылы құрғақ мезгілінде шаң басудың тиімділігін арттыру үшін жолдарды өңдеу ылғалдандырғыш материалдармен жүргізіледі.

      162. Теміржол көлігі жолдарын монтаждау, құру және жөндеу жұмыстар механикаландырылады.

      163. Думпкарлар мен самосвалдарды жабысқан тау массасынан тазалау механикаландырылады және арнайы жабдықталған пунктерде жүргізіледі.

      164. Роторлы кешендердің ленталық конвейерлерін және гидромониторларды басқару кабиналары негізгі технологиялық жабдықтан жеке орналастырылады.

      165. Үйінділерде жұмыс істеген кезде шаң бөлудің алдын алу үшін:

      1) кенжардағы тау массасын ылғалдандыру;

      2) құламалар мен үйінділер беттерін байланыстырушы ертінділер көмегімен бекіту;

      3) құламалардың бетін (оны салып алғаннан кейін) қалпына келтіру жүргізіледі.

      166. Таспалы конвейер карьерлерінде, сондай-ақ стационарлық және жылжымалы жабдықтарды (оның ішінде таселекті, ұнтақтағыш) пайдалану учаскелерінде шаң бөлуді азайту үшін:

      1) суландырғыштардың немесе ауа перделерінің көмегімен шаңдататын тораптарды гидрошаңсыздандыруды;

      2) шаңдататын тораптарды тазалай отырып олардан ауаны сору жүйесін қамтитын құрғақ шаң тұтуды қолданады.

3-параграф. Карьерлер мен жұмыс орындарын желдетуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      167. Табиғи желдетуді барынша пайдалану және тоқырау аймағын болдырмау мақсатында карьердегі тау-кен жұмыстары бір-біріне қатысты кертпештерін бірдей ілгерілету арқылы жүргізіледі.

      168. Карьерлерде табиғи ауа алмасуды жақсарту үшін жел бағыттайтын және желден қорғайтын құрылғылар көзделеді.

      169. Тереңдігі 100 м асатын карьерлерде және тоқырау аймақтарында РЕШШ-дан жоғары зиянды газдар жинақталған кезде автокөлікті пайдалана отырып және ұзаққа созылған желсіз күн болғанда арнайы карьер желдеткіштерін немесе қондырғыларын пайдалану арқылы механикалық желдету көзделеді.

      Желдеткіш қондырғыларының түрін таңдау және оларды орналастыру схемасы карьерлердің пішіні мен көлеміне, тау-кен жұмыстарының бағытына және жел өтіне байланысты болады.

      170. Ұзындығы 10 м-ден артық штольня мен миналық камералардан өту кезінде жергілікті желдету желдеткішінің көмегімен механикалық желдету ұйымдастырылады.

4-параграф. Ұсақ пайдалы қазбаларды қалқыма тәсілмен өндірудің кезіндегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      171. Бағалы металдарды өзге де тәсілмен шығаруға мүмкін болмаған жағдайда және қызмет көрсетуші персоналдың сынаппен және оның буымен тікелей байланысын болдырмайтын жабдықты пайдалану кезінде ғана драгаларда амальгамация процесін қолдануға рұқсат етіледі.

      172. Сынаппен жұмыс жүргізілетін драгалардың өндірістік үй-жайлары жеке блокқа (шлюзге) бөлінеді және тиісінше жабдықталады.

      173. Драганы басқару пульттары микроклимат параметрлері қолайлы оқшауланған үй-жайларда орналастырылады.

      174. Амальгаманы булап жібіту механикалық желдеткішпен жабдықталған жеке үй-жайда орналасқан булап жібіту бөлімшесінде орналасқан роторлық пештерде жүзеге асырылады. Амальгаманы тікелей драгада булап жібітуге рұқсат етілмейді.

      175. Булап жібіту бөлімшесінде амальгамация процесін қолдану кезінде реторлық пештерден қалқалау үшін борттық сору қарастырылады. Шығарылатын ауаның көлемі кіретін ауаның көлеміне қарағанда 10%-ға көп болуы көзделеді.

      176. Булау реторталары нығыздау төсемдері бар қақапақтармен тығыз жабылады. Роторлық пештің әрбір толтырудың алдында тоңазытқышқа қарай сынаптың буын қайтарып отыратын түтікшесі міндетті түрде тазаланады. Металды шығару үшін роторлық пештің температурасы 1000С жоғары болмаған кезде ғана қақпағын ашуға рұқсат етіледі. Бір уақытта бірнеше роторлық пешті металлдан босатуға рұқсат етіледі.

      177. Амальгамацияға қолданылатын құралдар (оның ішінде амальгаматорлар, жеткізу және шығару машиналары) герметикаланған және пайда болған жерде сынап буларын ұстайтын агрегаттармен немесе жергілікті сору қондырғысымен жабдықталады. Сынап сыртқа ағатын жабдықтың жұмыс істеуіне рұқсат етілмейді.

      178. Сынапты қолданумен және амальгамманы өңдеумен байланысты барлық операциялар барынша механикаландырылады. Қызмет көрсетуші персонал жұмысқа тек арнайы киіммен және резеңке қолғаппен ғана кіріседі. Сынаптың артығын амальгаммадан қолмен сығуға рұқсат етілмейді.

      179. Сынапты технологиялық процеске беру және жабдыққа салу автоматты берушілер мен мөлшерлеуіштер көмегімен жүргізіледі.

      180. Сынапты драгада сақтау арнайы сорғыш шкафтарда орналастырылған бұрандалы қақпағы бар болат баллондарда жүзеге асырылады.

      181. Технологиялық жабдықтар жөндеу жұмыстарын жүргізу алдында сынаптан тазаланады және бейтараптандырғыш заттарын қолдана отырып жуылады. Қондырғыларды ыстық сумен сынаптан тазартуға рұқсат етілмейді.

      182. Драгаларда жұмыс орындарында және өндірістік үй-жайларда шу мен дірілді төмендету бойынша іс-шаралар пайдаланылатын жабдықтың шу, діріл сипаттамаларына қарай жүргізіледі.

      183. Драгаларды реконструкциялау және жөндеу кезінде шу мен дірілдің деңгейін төмендету мақсатында машиналар мен жабдықтардың негізгі тораптарына статикалық және динамикалық теңгеру жүргізіледі.

      184. Химиялық демеркуризация заттарын қолдана отырып, өндірістік үй-жайларды жинау тоқсан сайын кемінде бір рет және жуу маусымының соңында жөндеу жұмыстарын жүргізу алдында жүргізіледі.

7-тарау. Кен байыту және ұсату-іріктеу фабрикаларындағы еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

1-параграф. Өндірістік ғимараттар мен құрылыстардағы еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      185. Фабрикалардың өндірістік ғимараттары мен құрылыстарының көлемді-жоспарлау және конструкциялау шешімдері "Өндірістік мақсаттағы ғимараттарға және құрылыстарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23852 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 3 тамыздағы № ҚР ДСМ-72 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 185-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      186. Сусымалы материалдар қоймалары, ұсату-көлік бөлімшелері, флотация, флоторагенттерді сақтау, флоторагенттер ерітінділерін дайындау, қойылту, сүзу, сорбциялау, қалпына келтіру бөлімшелері, кептіру және күйдіру бөлімшелері, зиянды заттар таралуының алдын алу мақсатында құрғақ кен байыту процестері оқшауланған үй-жайларда орналастырылады. Реагент ерітінділерін сақтауға және дайындауға арналған бөлме есігінің сыртында педаль арқылы басқарылатын суық және ыстық су крандары, арнаулы киім мен жеке қорғаныш құралдарына арналған шкафтар орнатылған тамбур-шлюз көзделеді.

      187. Өндірістік ғимараттарды желдету және жылыту Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттары талаптарына сәйкес жобаланады.

      Кен байыту фабрикаларының адамдар үнемі немесе ұзақ уақыт (2 сағаттан артық) болатын өндірістік үй-жайлардағы ауа ортасының параметрлері "Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26831 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-15 бұйрығына (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-15 бұйрығы) сәйкес келеді.

      Ескерту. 187-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      188. Жабдықты басқару посты, диспетчерлік пунктер үй-жайлары және цех әкімшілігі жеке үй-жайларда немесе кабиналарда (операторлық) орналастырылады. ұнтақтау және таселек басқару постары шу мен дірілден оқшауландырылады.

      189. Өндірісті басқару үй-жайларында барлық желдеткіш жүйелері және сумен шаңсыздандыру жүйелерінің жұмысы туралы автоматтық ақпарат жүйесі орнатылады.

      190. Шу көзі болып табылатын жабдықтар орналасқан аралықтар учаскелерден дыбыс өткізбейтін қалқалармен бөлінеді.

      191. Үлкен ашық су беті бар (оның ішінде флотациялық көліктер, классификаторлар, қоюлатуға арналған күбілер, концентарциялық үстел) жабдықтар орналасқан бөлмелерде конденсаттың бір жерге ағуын қамтамасыз ететін қондырғылар қарастырылады.

      192. Ғимараттардың қабырғаларында, төбелерінде және ішкі құрылымы бетінде және жеңіл тазалауды қамтамасыз ететін сынаптың, цианидтердің және тағы заттардың жиналуын, шөгуін болдырмайтын беті және жабынды бар. Технологиялық операциялар қышқыл ортада жүзеге асырылатын үй-жайлардың қабырғалары, едендері, панельдері мен қабат аралық жабындысы коррозиядан қорғалады.

      193. Жылу көп бөлінетін үй-жайлар шатырының құрылысы ластанған ауаның кері ағынының пайда болуын болдырмайды. Корпустарда артық жылу (20 ккал/ш.м.·сағ астам) бөліну кезінде желден қорғау панельдері бар жарық аэрациялық фонарьлар жобаланады.

      194. Өндірістік үй-жайларда өткелдер, алаңдар, сондай-ақ, жөндеу, шынылау, терезелерді екі жағынан тазалау, жарықтандыру арматурасы мен аэрациялық фонарьларды жөндеу жұмыстарын ыңғайлы және қауіпсіз орындау үшін арнайы қондырғылар мен бейімделген құралдар көзделеді.

2-параграф. Технологиялық процестер мен жабдықтарды пайдалану барысындағы еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      195. Пайдалы қазбаларды байыту технологиясы зиянды факторларды болдырмау немесе оның деңгейін және байланыс уақытын төмендету мақсатында мыналарды: мыналарды қамтамасыз етеді:

      1) үздіксіз және арналы өндірісті;

      2) технологиялық процесс пен жабдықтар барысын қашықтықтан бақылауды;

      3) өндіріс процестерін және шикізат пен дайын өнімдердің сапасын бақылауды механикаландыруды және автоматтандыруды;

      4) шикізаттың орнын ауыстыру қашықтығын және жолдарын қайта тиеу саны мен сусымалы материалдардың жоғарыдан құлау биіктігін қысқартуды;

      5) еркін қызмет көрсету мүмкіндігін қамтамасыз ететін, жабдықтарды орналастырудың қолайлы тығыздығын;

      6) құрғақ заттармен жұмыс істеу процестерін, пульпамен жұмыс істеу операцияларына ауыстыруды;

      7) өндірістік бөлмелердің шаңы мен газды өнімдердің пайда болуына және ауа ортасына бөлінуіне ықпал ететін процестер мен жабдықтарды оқшаулауды және герметикалауды;

      8) құрамында қауіпсіздік класы төмен және химиялық заттары бар флоторагенттерді пайдалануды қамтамасыз ететін прогрессивті технологиялық схемалар мен жабдықтарды пайдалану.

      196. Едәуір жылу бөлетін көздер болып табылатын (оның ішінде кептіру, күйдіру пештері) өндірістік жабдықтардың, беттерінің № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес бетінің температурасын қамтамасыз ететін жылу оқшаулағышы болады.

      Ескерту. 196-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      197. Құрғақ өнімдер мен концентраттарды түсірудегі тиеу, операциялары дайын концентраттарды шихталау мен қаптау операциялары механикаландырылады және герметикаландарылады.

      198. Кен өнімдерін қабылдау бункерлері тығыздалудың, майысудың, жабысудың, қатып қалудың алдын алатын қондырғылармен жабдықталады. Жұмыс аймағына шаңның түсуін болдырмау мақсатында, бункерлерге тиеу және босату үшін, материалдың біркелкі емес түсуін болдырмайтын мөлшерлеуіш қондырғы қолданылады, құрғақ кенге арналған жинақтаушы бункерлер мен ыдыстар олардың асып кетуін және қалдықтың қалуын болдырмайтын автоматты қондырғылармен жабдықталады. Бункердегі қалдық материал қабатының биіктігі 1 м аспайды.

      199. Асбестті байыту фабрикаларындағы бункерлер науаларының қасында ауа бүркеніші орнластырылады. Асбест талшықтарын бөлу, материалдарды ұнтақтау және шашу бойынша операциялары қолмен жүргізілетін жұмыс үстелдері борттық сору қондырғыларымен жабдықталады.

      200. Ұнтағыштар, кенді және аралық өнімдерді беретін көлік таспалары, оларды жабдыққа тиеу және қайта шашу орындары (оның ішінде қоректендіргіштер, құрғататын агрегаттар, электростатикалық және электромагнитті сепараторлар, флотомашинаның көбікқабылдайтын науасы, реагенттер ерітінділері бар ыдыстар) жұмысы өндірістік жабдықпен бұғатталатын аспирирленген жабындармен немесе сумен шаңсыздандыру жүйелерімен жабдықталады. Жүйені құрылғыларының бұғатталуы оның жұмысы бас толғанға дейін 3–5 минут бұрын қосылуын және жабдық тоқтағаннан кейін кемінде 5 минуттан кейін өшуін қамтамасыз етеді.

      201. Қайта өңделетін шикізаттың әр түріне технологиялық процеспен жол беретін ылғалдандыру дәрежесін ескере отырып, барлық пайда болатын операциялар кезіндегі беретін шаңды тиімді басу үшін судың қолайлы шығыны эксперименталды орнатылады.

      202. Реагенттік, флотация, регенерация, жұту, қоюлату, кептіру және қалдықтарды залалсыздандыру үй-жайларында ауада шекті рұқсат етілген шамадан асатын шоғырланудағы қауіптілігі жоғары, I және II сынып улы заттардың болуын ескертетін газталдауыштар орнатылады.

      203. Діріл тудыратын қондырғылар үшін (оның ішінде ұнтақтағыштар, диірмендер) діріл деңгейін рұқсат етілетін шекті деңгейге (бұдан әрі – РЕШД) дейін төмендетуді қамтамасыз ететін құрылыстық, технологиялық және санитариялық-техникалық шаралар кешенін қолданады.

      204. Жоғары шу деңгейін тудыратын негізгі технологиялық қондырғы (оның ішінде тарсыл) шудан қорғайтын қоршаулармен жабдықталады.

      205. Фабрикалар мен қоймаларда орналастырылған крандардың кабиналарындағы және микроклимат көрсеткіштері № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына жауап береді.

      Ескерту. 205-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-параграф. Ылғалды байыту процестері кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      206. Дезинтеграторларға кен мен суды жіберу және мөлшерлеу механикаландырылады және жабық коммуникациялар бойынша жүзеге асырылады.

      207. Мөлшерлеу алаңдарында орналасқан тарату ыдыстарынан байланыстық чандарға, флотациялық машиналарға және агрегаттарға реагенттерді жіберу жабық коммуникациялар бойынша автоматты герметикаланған мөлшерлегіштердің көмегімен жүзеге асырылады.

      208. Пульпаны, қалдықтарды сүзудің, ертінділерді ашықтандырудың технологиялық процестері рамды нутчсүзбелердің қолданылуын болдырмайды.

      209. Концентраттар мен "қалдықтарды" сүзу үшін жабық түрдегі жабдық қолданылады.

      210. Құрамында сынабы бар ерітінділерді (пульпалар) тасымалдауға арналған насостардың құрылымы сынаптың өндірістік үй-жайларға түсуіне кедергі келтіреді.

      211. Вакуумсүзбелерден кектерді түсіру және олардың тасымалдау механикаландырылады.

      212. Ылғандандырылған кенді флотациялау мен электромагнитті бөлшектеу процестері кезінде пульпаның, судың шашырауын және аэрозольдердің шығуын болдырмайтын шаралар көзделеді.

      213. Қарқынды газ бөлінуі мүмкін орындарда мыналар:

      1) атмосфераға шығарылу алдында ауаны тазалаумен пульпаны буландыру үшін жабық ыдыстардан аспирация;

      2) қыздырылған пульпаны сүзу кезіндегі вакуумсүзбелер алдындағы сорып шығару зонттары;

      3) тотыққан кенді флотациялаған кезде сілтілеу үшін жабық чандарды аспирациялау;

      4) технологиялық қондырғыдан бөлінген сынап буы мен газдарды ұстап қалу немесе сіңіру бойынша қосалқы сорғылар немесе агрегаттар көзделеді;

      214. Қоюлату кезінде пульпаның тығыздығын реттеу, оның вакуум-фильтр ыдысындағы деңгейін ұстау процестері автоматтандырылады.

      215. Доғалы пештердің конструкциясы жұмысшыларды элетродоға шуы мен жарығынан тиімді қорғанышын көздейді.

      216. Құрамында циан бар өндірістік іркіндерді хлор өнімдерін және реагенттерді қолданумен зиянсыздандыру тек қана қашықтан басқару, бақылау қондырғыларымен және аспирациямен қамтамасыз етілген герметикаланған жабдықта жүзеге асырылады.

      217. Жұмысшылардың флотореагенттермен жанасу мүмкіндігі бар бөлімшелерде ыстық және суық су тартылған қолжуғыштар орнатылылады, су ағынымен жуу арқылы теріге түскен заттарды тез кетіру үшін құрылғылар және көзді шаятын су шашқыштар көзделген.

4-параграф. Кептіру бөлімшелеріндегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      218. Концентратты кептіру және түйіршіктеу, оны тиеуге жіберу процестерін басқару, желдеткіш және шаң-газ тазалау жүйелерінің жұмысын басқару операторлық бөлмеде орналастырылған пульттермен жүзеге асырылады. Кептіру агрегаттарының қызмет көрсететін орындарында жіберілетін ауа температурасын автоматты реттейтін қондырғылар көзделеді.

      219. Кептіру агрегаттарында қатты отынды пайдаланған кезде жұмыс үй-жайына көмірге арналған бункерлер арқылы газдың жіберілуі болмайды. Көмірдің бірқалыпты жіберілуі үшін, пештер көмірдің тұрып қалуын болдырмайтын құрылғылармен жабдықталады. Бункерлер мен науаларда тұрып қалған көмірді жою механикаландырылады.

      220. Оттықтан қалдық пен күлді алып тастау (қондырғының кез келген өнімділігінде) жабық коммуникациялар бойынша гидравликалық немесе пневматикалық әдіспен жүзеге асырылады. Тұндырғылардан қалдықты алып тастау механикаландырылады.

      221. Өндірістік үй-жайлардың ауа ортасына шаңның және өртенген газдардың түсуіне жол бермейтін кептіру агрегаттарының аэродинамикалық қондырғылары ауаның жұмыс ойықтары арқылы сорып шығарылуының жылдамдығын 1 м/с кем емес жылдамдықта қамтамасыз етеді.

      222. Кептіру пештерін оттықтар ауа жүру жолдары, циклондар, скрубберлер герметикаланады.

      223. Шикізат пен материалдарының құрамындағы табиғи-радиоактивті заттардың мүмкін концентратына байланысты байыту өнімдерімен жұмыс кезінде (дайын немесе аралық өнімдер және концентраттар) жұмыс сыныбына сәйкес радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша шараларды көздейді.

      224. Құрғақ концентратты кептіру агрегаттарынан дайын өнімдер қоймасына немесе құрғақ байытуға түсіру және беру аспирациялық коммуникациялар жүйесі бойынша жүзеге асырылады.

5-параграф. Дайын өнімді байыту және жетілдірудің құрғақ процестері, тасымалдау, ыдыстарға салу және қоймаға жинау кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      225. Магнитті және электростатикалық сепарация үшін, аспирациялық жабындары бар сепараторлар қолданылады.

      226. Өндірістік бөлмелерде құрғақ материалды тасымалдау үшін тасымалдаудың жабық тәсілдері (оның ішінде роликсіз және скребтік конвейерлер, бигармоникалық тербелісті конвейерлер) немесе пневмокөлік қолданылады.

      227. Ағу жолдарымен жүретін сусымалы материалдарды барлық қайта тиеу орындарында жеткілікті еңістермен, материалдың ағу жылдамдығын тежегіштер қолданылады. Материалдың құлау биіктігі 0,5 м-ден аспайды. Ұнтақ материалдары конвейерлік таспамен тасымалдау кезінде қозғалыс жылдамдығы 1 м/с аспайды. Ағу жолдары мен науаларды механикаландырылған тазалау көзделген.

      228. Шаңның шығуын болдырмау үшін, пневматикалық көлік ауа қысымын реттегіштермен жабдықталады.

      229. Циклондардан және газ жолдарынан шаңды жою механикаландырылады және гидро-пневмокөлік көмегімен жүзеге асырылады.

      230. Материалдарды себу және шихталау механикаландырылады және аспирациялық жабындармен жабдықталған арнайы орындарда жүзеге асырылады.

      231. Аралық өнімдер мен материалдарды механикаландырылмаған шихталауды цехтар үй-жайларында жүргізуге рұқсат етілмейді. Жекелеген жағдайларда концентраттың және аралық өнімнің аз көлемі үшін (100 килограммға дейін) жұмысшылар міндетті түрде жеке қорғаныш құралдарын қолданған жағдайда сору шкафтарында шихталауға рұқсат етіледі.

      232. Материалды ыдыстарға салу ыдысты аспирациялық жабында орналастырып, автоматты мөлшерлегіштері бар ыдысқа салғыш немесе қаптауыш машиналардың көмегімен жүргізіледі. Материалдың ыдыс түбіне дейінгі құлау биіктігі 0,5 м артық емес болуы керек. Ұнтақ материалды тікелей ыдысқа қысымды ауамен жіберуге рұқсат етілмейді.

      233. Шығыс тарату бункерлерінен материалды теміржол вагондарына немесе басқа көлікке беру жабық коммуникациялар бойынша жүзеге асырылады. Тиеу орындары аспирациялық жабындармен жабдықталады.

      234. Асбет талшығын және гальді тиеу жабық вагондарға телескопты ағу жолдарының көмегімен жүргізіледі. Вагоннан шығатын ауа сүзгілерде тазаланады. Асбестті үйіп тиеуге рұқсат етілмейді.

      235. Тиеу алаңдары төгілген ұнтақты механикаландырылған жинау құрылғыларымен жабдықталады. Асбестті қоймалау материалдардың тұрып қалуын болдырмайтын құралдармен және қоректендіргіш-мөлшерлегішпен жабдықталған бункерлерде жүзеге асырылады. Асбесттің жекелеген сорттарын араластыру механикаландырылады және жабық араластырғаш бункерлерде жүргізіледі.

      236. Қойма шекарасындағы материалдарды түсіру және тасымалдау механикаландырылады.

8-тарау. Реагенттерді сақтау кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      237. Ұйымдарда технологиялық процестерді жүргізу үшін қолданылатын реагенттер (оның ішінде қышқылдар, сілтілер, цианидтер, аммиакты су, аммиакты селитра, карбонаттар және сілтілі және сілтілі топырақты металдар гидрокарбонаттары) шығыс қоймаларында сақталады.

      238. Шығыс қоймалары, қоймаларды жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен байланыстыратын қойма ішілік автомобиль жолдарымен және қоймаларды жалпыға ортақ пайдаланылатын теміржолдармен байланыстыратын қойма ішілік кіретін теміржолдармен қамтамасыз етіледі.

      239. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль және теміржолдардан едәуір қашықтықтағы қоймалар үшін кірме жолдар ретінде автомобильдерге арналған тапталған топырақ жол төсемдеріне рұқсат етіледі.

      240. Реагенттер қоймасын топырақтың, жерасты суларының және атмосфералық ауаның ластануын болдырмау шараларын міндетті түрде қабылдай отырып, жер үстінде немесе жартылай тереңдіктерде орналастырылады.

      241. Жаңа салынған қоймаларға қатты әсер ететін уытты заттар мен прекурсорлар қатарына жататын реагенттерді әкелу және сақтау Кодекстің 46-бабының 4-тармағына сәйкес жол беріледі.

      242. Бір қойма үй-жайында химиялық өзара белсенді реагенттерді немесе бөтен материалдарды бірге сақтауға рұқсат етілмейді.

      243. Әрбір жинақталған сұйық реагенттер тобы үшін аумақтың су өтпейтін құрғақ учаскелерінде орналасқан тиісті қойма аймағына кіретін жеке теміржол немесе автомобиль жолы көзделеді.

      244. Темір жолдарда тұрған теміржол цистерналарын стационарлық, қойма (шығыс) сыйымдылықтары ретінде қолдануға рұқсат етілмейді.

      245. Тез тұтанғыш сұйықтардан және уытты заттардан босатылған бос ыдыстар тығындалады және арнайы бөлінген алаңда сақталады.

      246. Тасымалдануы, қабылдануы және босатылуы ұйымның бас инженері бекіткен нұсқаулық талабына сәйкес жүргізілетін қышқылдар, сілтілер және уытты заттар қоймаға арнайы ыдыспен жеткізіледі.

      247. Сұйытылған күкірт қышқылы футерленген болаттан немесе қышқылға төзімді болаттан жасалған резервуарларда сақталады.

      248. Шоғырландырылған күкірт қышқылы және олеум (жақсартылған және техникалық) қышқылға төзімді материалдармен немесе қышқылға берік кірпіштермен футерленген не футерленбеген шошақ қақпақтары бар, жалпақ табанды арнайы болаттан немесе болаттан жасалған тік резервуарларда сақталады. Шоғырландырылған күкірт қышқылын көлденең резервуарларда сақтауға рұқсат етіледі.

      249. Олеумді сақтауға арналған резервуарлар футерленеді. Жақсартылған күкірт қышқылы тот баспайтын болаттан жасалған герметикалық жабық таза сыйымдылықтарда немесе қышқылға берік плиткалардан немесе кірпішпен футерленген болаттан жасалған сыйымдылықтарда сақталады.

      250. Жасық меланжды және азот қышқылын сақтауға арналған резервуарлар тот баспайтын болаттан жасалады. Концентратцияланған азот қышқылын алюминийден жасалған сыйымдылықтарда сақтайды.

      251. Тұз қышқылы тотығудан қорғаушы құралдармен жабдықталған көміртекті болаттан жасалған резервуарларда сақталады.

      252. Қышқыл қоймалары резервуарларды жер үстінде орналастырумен ашық алаңдарда орналастырылады.

      253. Тұғырық еденін қышқыл төгілген кезде, сондай-ақ атмосфералық жауын-шашын жинау шұңқырына түсетін жинау науасына қарай еңіспен орнатылады. Бейтараптандырылғаннан кейін олар өндірістік кәрізге жіберіледі.

      254. Қышқылға күйіп қалу қаупі бар орындарында бетті және қолды шаюға арналған шүмектер мен бұрқақтар, сондай-ақ денені көлемді күйік шалғанда жуынуға арналған ағынды суы бар сыйымдылықтар мен себезгілер орнатылады.

      255. Каустикалық соданы тот баспайтын болаттан немесе көміртекті болаттан жасалған жылудан оқшауланған резервуарларда сақтайды. Жылытқыш құрылғылардың резервуардың гуммирленген қабырғаларымен жанасуына рұқсат етілмейді.

      256. Аммиакты сулардың қоймалары жер үстінде орналастырылады.

      257. Аммиакты су қоймасы төгілген сұйықтықтың гидростатикалық қысымына есептелген топырақ үйінділерімен (қабырғамен) тұтастай қоршауға алынады.

      258. Аммиакты суды сақтауға арналған резервуарлар күкіртті болаттан, арматура мен құбырлар құрамында мыс және оның қоспалары жоқ металдардан жасалады.

      259. Көлденең резервуарларды жер үстінде орналастыру кезінде олар ерге ұқсайтын тіректерге тіреледі.

      260. Жер үстіндегі тік резервуарлардың негізі құмды жастықта бетон әзірлемелері бойынша темірбетон плиталарынан жасалады.

      261. Аммиакты селитра 2500 тоннадан (бұдан әрі – тн) аспайтын қаптарға салынған селитраны сақтауға есептелген бір қабатты қойма ғимараттарында сақталады.

      262. Суға төзімді аммиакты селитра әрқайсысының сыйымдылығы 500 тн аспайтын қойма үй-жайларына бөлінген сыйымдылығы 1500 тн аспайтын бір қабатты қойма ғимараттарында сақталады.

      263. Қойма ғимаратында жертөлелер, арналар, шұңқырлар, еден ойықтарын, сондай-ақ өтетін тесіктер мен көрінбейтін учаскелерді орнатуға рұқсат етілмейді. Аммиакты селитра қоймалары жасанды желдеткіштермен жабдықталады. Аммиакты селитраның қоймаларын ауамен жылыту орнатылады.

      264. Құбыр таратушы коммуникациялары бар калориферлер орнатуға рұқсат етілмейді.

      265. Қоймаға және тиеу алаңдарына жақын орналасқан аумағы атмосфералық суды ағызуға арналған еңісі бар аммиакты селитраның әсеріне төзімді материалдармен тұтас жабынмен жабылады.

      266. Оралған аммиакты селитраның температурасы 50 0С-дан аспайды. Шашылған селитраны, зақымдалған қаптарды, қағаз қиындыларын және оған ұқсас заттарды тез арада жинайды.

      267. Аммиакты селитра қоймасының үй-жайларын үнемі ағымды жинаумен қатар, барлық қойма (немесе қойманың әрбір бөлігі немесе учаскесі кезекпен) жылына кеміне 1 рет босатылып, оның едені жұғылған селитрадан мұқият тазартылады.

      268. Бір қойма үй-жайында аммиакты селитрамен бірге өнімдер және материалдарды сақтауға рұқсат етілмейді.

      269. Аммиакты селитра қоймасының үй-жайларында сыпырындыларды (ластанған аммиакты селитра) сақтауға тыйым салынады. Соңғылары сыйымдылығы 60 тн аспайтын жеке үй-жайларда сақталады.

      270. Аммиакты селитра қапқа салынған қатарларының көліктік-тиеу машиналарының жүрісі үшін арақашықтығы кемінде 1,5 м, ал өту жолдарының ені 1,0 м, орталық жүру жолдарының ені 3,0 м құрайды.

      271. Аммиакты селитра қоймаларына бөтен адамлардың кіруіне рұқсат етілмейді.

      272. Аммиакты селитра қоймаларына кіреберіс жолдарда қышқыл толтырылған теміржол цистерналары мен автомобильдер тұрағына рұқсат етілмейді.

      273. Натрий, калий, кальций, магний карбонаттары мен гидрокарбонаттары қаптарда сақталады. Қойма сыйымдылығы 1500 тн аспайды.

      274. Тиеу-түсіру жұмыстары механикаландырылады.

      275. Қоймадағы қатарлардың тиеу-түсіру машиналарының жүруіне арналған ара қашықтығы кемінде 1,5 м, ал өту жолдарының ені 1,0 м, орталық жолдардың ені 3,0 м құрайды.

      276. Оралған гидрокарбонаттардың температурасы 550 С-дан аспайды.

      277. Көгертетін қышқыл тұзы технологиясында қолданылатын цианды натрий, калий, кальций және цианды препараттар (циан қорытпалары) базисті, шығыс және цех қоймаларында сақталады.

      278. Көгертетін қышқыл тұзын сақтайтын үй-жайларда көгертетін қышқыл тұзынан босаған ыдысты зарарсыздандыратын қондырғылар орналастырылады. Реагенттер ерітінділерін дайындайтын үй-жайлар ыстық және суық суы бар қолжуғыштармен, құрғату орамалдарымен, противогаз бен қорғау заттарын сақтайтын шкафтармен, желдеткіш қондырғылары мен жасанды жарықтануды қосатын құрылғыларымен жабдықталады.

      279. Хлорлы әкті және сөндірілмеген әкті, қышқыл тұзын сақтау жеке үй-жайларда жүзеге асырылады. Бір үй-жайда құрғақ және сұйық флотореагенттерді сақтауға рұқсат етілмейді. Уытты емес сусымалы флотореагенттерді үйіп сақтауға арналған үй-жайларда бөліктермен жабдықталады. Аталған реагенттерді қамбадан тыс жерде сақтауға рұқсат етілмейді.

      280. Флотореагенттер ерітінділерін дайындайтын үй-жайларды сору-шығару желдеткішімен жабдықтайды. Сорылатын ауа жоғарғы аймаққа беріледі. Цианды ерітінділерді дайындайтын бөлімшелерде түсетін ауаның 70%-ы үй-жайдң жоғарғы аймағына, 30 %-ы шлюзге беріледі.

      281. Флотореагенттерді ұнтақтайтын және ұсақтайтын жабдық, сондай-ақ дайындауға және сақтауға арналған барлық ыдыстар аспирацияланатын жабындары бар.

      282. Флотореагенттер ерітінділерінің үлкен көлемін сақтауға және дайындауға арналған тұрақты ыдыстар оларды толықтай төңкеру мүмкіндігі болатындай етіп орналастырылады. Олар нейтрализаторға енгізілген деңгейді өлшеуішпен, ағызу түтіктерімен жабдықталады.

      283. Флотогеагенттері бар ыдыстарды ашу, ерітінділерді дайындау және оларды чандарға жіберу (ерітінділік, ағарту, шығыс), ыдысты тазалау мен басқа реагенттерге ыдысты дайындау жұмыстары механикаландырылады және қолмен операциялар жасауды болдырмайды. Цианды тұз бар сыйымдылықтарды қол аспаптары көмегімен ашуға және цианды тұздарды қолмен қайта тиеуге рұқсат етілмейді. Флотореагенттерді беру тәсілдері ерітінділердің және олардың буларының үй-жайға жіберілуі мүмкіндігін жояды.

      284. Жабдық сыйымдылықтарынан және пульпаның, реагенттердің және ерітінділердің сынамаларын алу автоматтандырылады.

      285. Технологиялық циклге жатпайтын (оның ішінде параққа пішу) реагенттерге арналған барлық металл ыдысымен барлық операциялар реагенттік бөлімшеден тыс жүргізіледі.

      286. Қатты әсер ететін уытты заттарды қалқа астында, ашық аспан астында, сондай-ақ ылғалды үй-жайлар мен жертөлелерде сақтауға рұқсат етілмейді.

      287. Қойма үйлері көлемінде орналасқан тұрмыстық үй-жайлар, қатты әсер ететін уытты заттарды сақтауға, орауға (құюға) арналған үй-жайлардан оқшауландырылады және оларға жеке тамбур арқылы кіретін есігі болады.

      288. Қатты әсер ететін уытты заттарды сақтауға, құюға арналған қойма үй-жайларының қабырғаларын, төбелерін және ішкі құрылыстарын өңдеу үшін қатты әсер ететін уытты заттардың химиялық әсерінен қорғауға қабілеті бар және өз беттеріне шаң мен буды сіңірмейтін, үсті жуылатын, жеңіл тазартылатын материалдар қолданылады. Қабырғалардың еденмен және төбемен жанасу орындары жұмыр болады.

      289. Қатты әсер ететін уытты заттарды сақтауға арналған үй-жайларда тұрақты жұмыс істейтін табиғи ішке сору-сыртқа шығару желдеткіші және авариялық жағдайға механикаландырылған сыртқа шығару желдеткіші көзделеді. Механикаландырылған сыртқа шығару желдеткішінің қондырғылары тұрмыстық үй-жайлар мен қатты әсер ететін уытты заттарды еріту және сақтау үй-жайларынан бөлек болады.

      290. Желдеткіш қондырғылары шығыс қоймасына кірерден 15 мин бұрын қосылады. Ол жөнінде кіретін есікке ескерту плакаты ілінеді. Бұл қондырғылардың іске қосу құрылғылары кіретін есіктің тыс жағында орналасады.

      291. Желдеткіш қондырғыларының жарықпен – жұмыс кезінде, дыбыспен – жұмыстың күтпеген жерден тоқтап қалуы кезінде берілетін дабыл қаққыштары болады.

      292. Қатты әсер ететін уытты заттарды сақтауға, өлшеп-орауға және құюға арналған үй-жайларда ауа ортасының жай-күйін жарық және дыбыс дабылы құрылғысы бар автоматты газ талдағыштардың көмегімен және олар ауадағы рұқсат етілетін шекті шоғырлануға жақындаған кезде іске қосылатын авариялық желдеткішті бір уақытта қосу арқылы үздіксіз бақылау жүзеге асырылады.

      293. Қатты әсер ететін уытты заттардың барлық тобын ұсақ ыдыста (оның ішінде барабандарда, баллондарда, шөлмектерде) сақтау кезінде базисті және шығыс қоймалары, ыдыс көлеміне сәйкес орналастырылған қабырғаға ілінген қолжетімді сөрелер және ұялы (торлы) стеллаждармен жабдықталады, сондай-ақ арбалардың көмегімен қозғалатын барабандар, баллондар, шөлмектер және басқалары орналастырылатын арнайы жүк үстелдері болады.

      294. Қатты әсер ететін уытты заттардың барлық базисті және шығыс қоймалары уларды залалсыздандыруға арналған құралдармен, жеке қорғаныш құралдарымен, алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі-дәрмек қобдишасымен және байланыс құралдарымен жеткілікті көлемде қамтамасыз етіледі.

      295. Қатты әсер ететін уытты заттармен арнайы киімсіз және жеке қорғаныш құралынсыз (бұдан әрі – ЖҚҚ), зақымданған арнайы киіммен және ЖҚҚ-мен жұмыс істеуге рұқсат етілмейді.

      296. Газтұтқыштар жеке шкафта немесе арнайы киімдерге арналған шкафтың ұясында сақталады.

      297. Қатты әсер ететін уытты заттармен жұмыс істеу кезінде тамақ, су ішуге, темекі шегуге жол берілмейді.

      298. Қауіпті жүктер бар вагондарды тұрған орнынан қолмен жылжытуға рұқсат етілмейді.

      299. Жарылғыш қоспалар (аммиакты селитра), тез тұтанғыш және жанғыш сұйықтықтар мен жарылу қаупі бар заттар (аммиакты су), күйдіргіш заттар (күкірт, азот, тұз қышқылдары, каустикалық сода) түзуге қабілетті қауіпті жүктерді түсіру арнайы бөлінген орындарда жүргізіледі.

      300. Тез тұтанғыш және күйдіргіш сұйықтықтарды цистерналардан ағызу механикаландырылған тәсілмен жүзеге асырылады.

      301. Реагенттерді ағызу орындары өрт сөндіру құралдарымен жабдықталады, жұмысты жүргізуді тәулік бойы қамтамасыз ететін жарылысқа қауіпсіз жарықтандырумен жабдықталады.

      302. Тез тұтанғыш және күйдіргіш сұйықтықтармен жұмыс істеу орындарында тамақ ішуге, темекі шегуге және ашық от көзін қолдануға рұқсат етілмейді.

      303. Құю пункттерінде адамдардың тексеруі үшін цистерналарға түсуіне рұқсат етілмейді. Ыдыста тасымалданатын қышқылдар мен күйдіргіш заттарды түсіру және құю едені вагон еденінің деңгейінде болатын арнайы қоймаларда жүргізіледі.

      304. Қауіпті және зиянды заттармен жұмыс арнайы киімдермен қорғаныш көзілдіріктерін немесе көзілдірікті бетперделерді, респираторларды, резеңке қолғаптар мен етіктерді, алжапқыштарды пайдалана отырып жүргізіледі; әрбір жұмысшы зиянды заттардың буы мен аэрозольдарынан қорғайтын тиісті сүзгі қорабы бар авариялық газтұтқышпен, ал тері қабатын қышқылдар мен сілтілерден қорғайтын қорғаныш пасталарымен қамтамасыз етіледі.

      305. Қауіпті жүктерді автомобиль көліктерімен тасымалдау "Жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға арналған көлік құралдарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22066 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 11 қаңтардағы № ҚР ДСМ-5 бұйрығының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 305-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      306. Радиоактивті заттарды автомобиль көліктерімен тасымалдау ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 306-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      307. Қауіпті және зиянды заттарды тасымалдау үшін қолданылатын көлік құралдары тасымалданатын жүктің қауіптілік сыныбына байланысты:

      1) өрт сөндірудің бастапқы құралдарымен (өрт сөндіргіштермен, қарапайым аспаптар жинағымен, шелекпен, киізбен, құрғақ құмды жәшікпен);

      2) теріні және көзді жеке қорғаныш құралдарымен (резеңке етіктермен, резеңке қолғаптармен, резеңкеленген алжапқыштармен, қышқылдан қорғайтын зат сіңдірілген костюммен, қорғаныш көзілдірігімен, газтұтқышпен);

      3) авариялық аспаптармен және саймандармен ("Кіруге тыйым салынады" және "Авариялық тоқтату" белгілерімен, кейін дөңгелеуге қарсы тіректермен, авария болған орынды қоршауға арналған жіппен және арқанмен, бейтараптандырушы ерітінділер құйылған канистралармен);

      4) алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишасымен;

      5) радиоактивті заттарды тасымалдау кезінде – қосымша: "Жапырақша" респираторымен, төрт радиациялық қауіптілік белгісімен және таза шүберек салынған пластик пакеттермен жабдықталады.

      308. Аммиакты селитраны тиеу үшін кез келген материалдардан мұқият тазаланған, бүтін кузовты және күн сәулесі мен атфосфералық жауын-шашынның тікелей түсуінен қорғауға арналған арнайы жапқышпен жабдықталған автокөлік құралдары беріледі.

      309. Қауіпті жүктерді тасымалдаушы көлік құралдарын басқаруға "Міндетті медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ оларды жүргізу тәртібі мен мерзімділігін, зертханалық және функционалдық зерттеулердің көлемін, медициналық қарсы көрсетілімдерді, зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың, жұмысқа орналасқан кезде орындау кезінде міндетті алдын ала медициналық қарап-тексерулер және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексерулер жүргізілетін кәсіптер мен жұмыстардың тізбесін және "Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21443 болып тіркелген) (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығы) сәйкес медициналық қарап-тексеруден өткен жүргізушілер жіберіледі.

      310. Көлік құралында құжаттамамен көзделмеген жүктерді, сондай-ақ аталған қауіпті жүкті тасымалдауға қатысы жоқ бөтен адамдарды тасымалдауға рұқсат етілмейді.

      311. Құрамында уытты реагенттер және агрессиялық заттар бар үлкен көлемді жабдықты жөндеу кезінде жұмысты тиісті арнайы киімді және ЖҚҚ-ны пайдаланған кезде ғана рұқсат етіледі.

      312. Жөнделетін құрылғы жұмыс басталар алдында ластанған заттардан тазартылады және улы заттар қалдықтары болған жағдайда, зарарсыздандырылады. Қондырғыны тазалау әдісі улы заттардың жұмысшыға әсер етуін болдырмайды.

      313. Реагент және флотация бөлімдеріндегі жөндеуге қолданылған құралдар флотореагенттерден тазаланады.

      314. Радиоактивті изотоптары бар технологиялық бақылау құралдары мен жабдықтарын жөндеу "Радиациялық қауіпті объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29292 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № ҚР ДСМ-90 бұйрығының талаптарына сәйкес орындалады.

      Ескерту. 314-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      315. Жабдықты жөндеудің барлық кезеңдерінде дәнекерлеу жұмыстарын жүргізу кезінде жұмыскерлерді зиянды және қауіпті өндіріс факторларынан қорғау бойынша қауіпсіздік шаралары көзделеді. ЖҚҚ-сыз жұмыс жүргізуге рұқсат етілмейді. Дәнекерлеу жұмыстарын жергілікті сору желдеткіші жұмыс істемеген жағдайда жүргізуге рұқсат етілмейді.

9-тарау. Өндірістік бақылауды жүзеге асыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      316. Еңбек жағдайының жай-күйін бақылау технологиялық процестің ерекшеліктерін, оның өзгерістерін, әртүрлі жұмыстарды орындаудың нақты шарттарын, жабдықты жөндеуді, сауықтыру іс-шараларын енгізуді ескере отырып жүзеге асырылады.

      317. Өндірістік факторларды өлшеуді қолданыстағы әдістемелер бойынша орындайды.

      318. Түсті металлургия және тау-кен өнеркәсібі объектілерінде өндірістік (ведомстволық) бақылау жүргізіледі. Өндірістік (ведомстволық) бақылау өндірістік немесе тәуелсіз аккредиттелген зертханалармен өткізіледі. Ведомстволық бақылау нәтижелері тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган ведомствосының құрылымдық бөлмшелеріне ұсынылады.

      319. Жұмысшылардың денсаулығына физикалық факторлардың зиянды әсері РЕШД-ы № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 319-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      320. Өндірістік үй-жайлардағы жұмыс орындарында шудың деңгейі ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Шудың баламалы деңгейі 80 децибелден (бұдан әрі – дБА) асатын цехтарда (бөлімдерде) шу деңгейі 40 дБА-дан аспайтын демалыс бөлмелері көзделеді.

      Ескерту. 320-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      321. Жұмысшыларға жалпы діріл жүктемесінің РЕШД мәндері № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 321-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      322. Жұмысшыларға жергілікті діріл күштемесінің РЕШД мәндері № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 322-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      323. Жер асты қазбалары кезінде тұрақты жұмыс орындарында осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген температураның, ылғалдылықтың және ауа қозғалысы жылдамдығының жол берілетін үйлесімділігі сақталады.

      324. Тау-геологиялық және технологиялық жағдайларға байланысты ауа температурасының, ылғалдылықтың, ауа қозғалысы жылдамдығының рұқсат етіетін нормаларын (оның ішінде пайдалы қазбалардың тереңде жатуы) қамтамасыз ету мүмкін болмаған жағдайда, тау жұмысшыларын организмнің салқындауынан немесе қызуынан қорғау бойынша іс-шаралар көзделеді.

      325. Ауа температурасы +160С-тан төмен болған кезде тау жұмысшыларын тиісті жылу және ылғалдан қорғау қасиеттері бар арнайы киім мен аяқ киім жиынтығымен қамтамасыз етеді. Істеп тұрған кенжарлар жанында жылынуға арналған үй-жайлар орналастырады.

      326. Ауа температурасын жұмыс орындарында +26 0С-тан төмен түсіру мүмкін болмаған жағдайда, осы Санитариялық қағидалардағы 1-қосымшадағы келтірілген талаптарға дейін келтіре алатын ауаны кондиционерлеу жүйелері орнатылады немесе жасанды салқындату жүйесі бар жеке бас қорғаныс заттары қолданылады.

      327. Ауа температурасы +100С-тан төмен немесе +26 0С –тан жоғары болса, жұмысшылар бір адамға шаққанда ауысымына 1,0–2,0 л. сәйкесінше ыстық шай немесе салқын сумен қамтамасыз етіледі.

      328. Тау қазбаларының жасанды желдеткіштерімен болады.

      329. Кендік атмосферадағы параметрлерді бақылау депрессиондық және ауалық түсірімдерден басқа, зиянды газдар мен шаңның болуына сынамаларды іріктеу және талдауды көздейді. Жағымсыз микроклиматы бар шахталарда аталғандардан басқа, температуралық түсірілім міндетті болып табылады.

      330. Түсті металлургия мен тау-кен өнеркәсібі кәсіпорындары объектілеріндегі өндірістік (ведомстволық) бақылау және жұмыс орындарының ауасындағы зиянды заттардың болуы Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттары талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 330-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      331. Негізгі зиянды заттардың жұмыс аумағы ауасында болуынан өндірістік (ведомстволық) бақылау осы Санитариялық қағидалардың 2-қосымшасына сәйкес жұмыс аумағы ауасының зертханалық бақылауға жататын негізгі зиянды заттар тізіміне сәйкес технологиялық процестің жекелеген кезеңдерінде жұмыс айлағының ауасына бөлінетін заттарға байланысты толықтырылады.

      332. Қоршаған орта объектілерінде және жұмыс аумағының ауасында зиянды заттардың құрамы № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 332-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      333. Шаң, шу, дірілмен және жағымсыз факторлармен күресу үшін көзделген құрылғылардың жұмысы өндірістік ортада қосымша зиянды факторлардың пайда болуына алып келмейді.

      334. Қолданыстағы кеніштер мен карьерлер кен орындарын өңдеудің тау-геологиялық және технологиялық жағдайларының өзгеруіне қарай кешенді шаңсыздандыру жобаларына түзетулер енгізіледі.

      335. Суды қажет ететін барлық технологиялық операциялар және жұмысшыларға санитариялық-тұрмыстық қызмет көрсету кезінде ауыз су сапасындағы су қолданылады.

      336. Шаңмен күресу үшін және технологиялық мақсаттарда ауыз су сапасындағы су болмаған немесе жеткіліксіз болған кезде алдын ала тазартылған, залалсыздандырылған және зарарсыздандырылған жағдайда, құрамында зиянды және ауыр жойылатын қоспалар жоқ басқа көздердің суын пайдалануға рұқсат етіледі.

      337. Шаңмен күресуге арналған ББЗ, антифриздер мен оның ерітінділері адамдар үшін қауіпсіз. Тұнған шаңды байланыстыру мақсатында ББЗ-ды қолдану бойынша жұмыс тек механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі. ЖҚҚ қолданбаған жұмысшылар шоғырлануы жоғары ББЗ-дан ерітінділерді дайындауға рұқсат етілмейді.

      338. Пайдалы қазбаларда, олардың өңделген өнімдерінде, сондай-ақ қоршаушы жыныста және күлде (оның ішінде жерасты сулары, технологиялық) айқын шаң-радиациялық фактор болып табылатын табиғи-радиоактивті заттардың қоспалары болған жағдайда № ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығының талаптарына сәйкес өндірістік үй-жайлардағы, кәсіпорындар аумақтарындағы СҚА шегіндегі және бақыланатын аймақтардағы радиациялық жағдайды дозиметрлік бақылау жүзеге асырылады.

      Ескерту. 338-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10-тарау. Жұмысшыларға қызмет көрсетуге арналған қосалқы ғимараттар мен үй-жайларда тұрмыстық қызмет көрсетуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      339. Гидрометаллургиялық, реагенттік бөлімшелерде, фтор тұздары өндірісіндегі күкірт қышқылды және пеш бөлімшелерінде, зертханалық үй-жайларда тұрақты жұмыс орнынан 25 м аспайтын қашықтықта агрессивті заттарды жедел жуу үшін автоматты іске қосылатын, медицина персоналын шақыруға арналған сиренамен бұғатталатын гидранттар мен авариялық себезгілер көзделеді.

      340. Барлық өндірістердің жұмысшылары үшін жұмыс кезінде демалатын үй-жайлар көзделеді.

      341. Өндірістік үй-жайларда тамақты сақтауға және ішуге рұқсат етілмейді.

      342. Сазбалшық өндірудің барлық негізгі технологиялық цехтарында арнайы киімді шаңнан тазартуға арналған үй-жайлар мен жабдықтар көзделеді.

      343. Алтын шығару фабрикаларының цианды қайта өңдеудің өндірістік үй-жайларында сорбциялау, регенерациялау, реагентті ерітінділерді дайындау бөлімдерінде цианға қарсы препараттармен жабдықталған жедел дәрігерге дейінгі көмек пункттері жабдықталады.

      Жұмыс істеп тұрған дайындық және тазалау кенжарларындағы жұмыс орындарына ылғалдың түсуінен қорғалған, зембілдермен, медициналық препараттармен және шұғыл медициналық көмек үшін құралдармен жинақталған дәрі қобдишалары (150 м-ден алыс емес) жақын болуы тиіс.

      344. Қосалқы ғимараттар мен үй-жайлардың орналасуы және жабдықтары Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесі құжаттарының талаптарына сәйкес көзделеді.

      Ескерту. 344-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      345. Өндірістік процестер тобының негізінде осы санитариялық қағидалардың 3-қосымшасына сәйкес олардың санитариялық сипаттамалары бойынша санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар құрамы айқындалады.

      346. Бұдан басқа, шахтаның кенжар тобының, жарушылар және фабрикаларды ылғалды байытатын цехтар жұмысшылары үшін арнайы киімдер мен аяқ киімдерді химиялық тазалау мен жөндеуге арналған үй-жайлар көзделеді.

      347. Үй-жайлар жылытылатын және жұмысшыларды көтеріп түсіретін жарықтандырылған шахта оқпанымен (штольнямен) немесе фабриканың бас корпусымен қосылады.

      348. Арнайы киімдер мен арнайы аяқ киімдерді кептіруге арналған киім ілетін үй-жайлар жалпы алмасу ішке сору-сыртқа шығару механикалық желдеткішімен (жылдың суық кездерінде ауа ағынын жылытумен) жабдықталады.

      349. Киім ілетін үй-жайларда қосымша жабдық ретінде мыналар:

      1) пленка түзетін дезинфекциялаушы препараттарды сақтауға арналған дәрі-дәрмек шкафтары (ауысымға дейін және одан кейін шағын жарақаттарды өңдеуге арналған), сондай-ақ табан терісі терлеуінің және грибокты ауруларының алдын алуға арналған дәрі-дәрмектер;

      2) қорғаныс пасталары мен жуу құралдарына арналған арнайы дозатор-қондырғылар көзделеді.

      350. Арнайы киімдер мен аяқ киімдерді кептіретін үй-жайлардың құрылымы олардың өткізу қабілеті және кептіру тәсілдері жұмыс ауысымының басына арнайы киімдер мен аяқ киімдердің толық кептілуін қамтамасыз етеді.

      351 .Кір жуу орнының ауданы және жабдықтарының құрамы айына кемінде екі рет қолданылатын қолданылған арнайы киімді жууды ескере отырып, анықталады. Арнайы киімнің айрықша жіті кірленуі кезінде кір жуу орындары арнайы киімді жиі жууды ескереді. Әрбір ауысымнан кейін, ұнтақ тәрізді ненатропирленген жарылғыш заттармен және уытты заттармен жұмыс істейтін жұмысшылардың арнайы киімдері басқаларының арнайы киімдерінен жеке жуылады. Қыстық арнайы киімдер химиялық тазалауға жатады.

      352. Калий кенін байытатын фабрикаларда жабдықтың жөндеу аяқталған соң арнайы киімнің резеңке бөлшектері сумен жуылып, ары қарай 3% сірке қышқылымен өңдеу, арнайы киімді тез арада ауыстырып дененің ашық жерлеріне өңдеу жүргізіледі (сірке қышқылының 3% ерітіндісімен).

      353. Пайдалы қазбаларды өндірумен және байытумен айналысатын жұмысшылар типтік салалық нормаларға сәйкес арнайы киіммен, арнайы аяқ киіммен және ЖҚҚ қамтамасыз етіледі.

      354. Арнайы киіммен және жеке қорғаныш құралдарымен қамтамасыз етілмеген немесе олар ақаулы жағдайда жұмыс істеуге рұқсат етілмейді. Жұмыскерлер арнайы киім, аяқ киім және жеке қорғаныш құралдарын қолдануға және жұмыс істеуге міндетті.

      355. Жоғары табиғи радиобелсенді компоненттері бар кенді өңдеу және байыту кезінде тиісті ЖҚҚ қолданылады.

      356. Арнайы киімді жуу, жөндеу және залалсыздандыру орталықтандырылып жүргізіледі. Арнайы киімді өндірістен алып шығуға және үй жағдайында жууға рұқсат етілмейді.

      357. Арнайы киімнің шаңмен ластануы мүмкін өндірістерде, қоршаған ортаға, сондай-ақ жұмысшылардың арнайы киімінің ішіне және денесіне шаңның түспеуі үшін шаңсыздандыратын құрылғылар көзделеді.

      358. Арнайы киімдерді шаңнан арылту, зиянсыздандыру, химиялық өңдеу және жөндеуге арналған үй-жайлары оқшауландырылады және үй-жайларға ластанған ауаның түсуін болдырмайтын автономды желдеткішпен жабдықталады.

      359. Әрбір ауысымнан кейін гардеробтың едені, қабырғалары және жабдықтары, себезгі, аяқ ванналары ылғалды жинастыруға және дезинфекцияланады. Себезгі алдындағы бөлмесінде әрбір қолданғаннан кейін сандалдарды дезинфекциялайтын құрылғы және де формалин ерітіндісіне арналған ванналар көзделеді. Эпидермофитиямен ауыратын адамдар үшін жұмыс аяқ киімін күнделікті дезинфекциялайтын және кептіретін арнайы бөлме жабдықталады.

      360. Себезгі үй-жайларының құрылғысы едендерін, қабырғаларын және төбелерін жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып, ыстық сумен жеңіл тазалауды және жууды, сондай-ақ себезгі кабиналарының қолданылған суын ағызуды көздейді.

      361. Жерасты учаскелері ашық жерлерде кен игеретін тау жұмысшыларына аз уақытқа дем алатын, жылынатын және салқынданатын, сондай-ақ көлікті күткен кезде атмосфералық жауын-шашыннан қорғанатын үй-жайлар көзделеді. Ауа температурасы +22-25С шегінде ұсталады. Ауа қозғалысының жылдамдығы 0,2 м/с аспайды. Үй-жайларда ауыз су және ыстық шайға арналған қондырғылар орнатылады. Үй-жайларда қол мен аяқты жергілікті жылытатын қондырғылар көзделеді.

      Ескерту. 361-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      362. Тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын талаптар "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 26866 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығымен айқындалады.

      Ескерту. 362-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      363. Жер асты қазбалары жұмысшыларының тамақтануын ұйымдастыруға кәсіпорынның бірінші басшылары жауапты болып табылады.

      364. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      365. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      366. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      367. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      368. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      369. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      370. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      371. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      372. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      373. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      374. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      375. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен..
      376. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      377. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      378. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      379. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      380. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      381. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      382. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      383. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      384. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      385. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      386. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      387. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      388. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      389. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      390. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      391. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      392. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      393. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      394. Респираторлық бөлме сүзгіні шаңнан тазартатын және оның қарсылығын бақылайтын, жууға, жартылай маскаларды дезинфекциялауға және кептіруге, обтюраторды күтуге арналған құрылғылармен жабдықталады.

      395. Жұмысшыларға үшін жарық және ультракүлгін жетіспеушілігінің алдын алу үшін ультракүлгінді сәулеленуді ұйымдастыратын және фотариалар құрылғылары мен жабдықтары көзделеді.

      396. Денсаулық сақтау пункттерінде агрессивті өндірістік заттар теріге немесе көзге түскен кезде оларды бейтараптандыруға мүмкіндік береді (зақымдалған жерді сумен жуғаннан кейін) инактиваторлар жинағы болады.

      397. Барлық жұмысшылар № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына сәйкес жұмысқа тұру кезінде алдын ала және мерзімдік медициналық қарап-тексеруден өтеді.

11-тарау. Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, залалсыздандыруға, сақтауға және көмуге, суды бұруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      398. Тау кен өндірісі кәсіпорындарының су айдындарына ағынды суларын ағызуы, ағыстан төмен бірінші пунктегі су қолданылатын сумен жабдықтау көздеріндегі су сапасының талаптарын қатаң сақтаған кезде жүзеге асырылады.

      399. Өнеркәсіп объектілерінің сумен жабдықтау схемалары айналысты циклдерді, ағынды суларды жергілікті тазартуды, өндірістің бағалы қалдықтарын ағынды сулардан алып тастауды ұйымдастыруды көздейді.

      400. Су айдындарына тиісті РЕШШ белгіленбеген флотореагенттер және басқа химиялық заттарды қолдануға және су айдынына тастауға рұқсат етілмейді.

      401. Сарқынды суларды олар судағы қалқыма және еріген заттардан тиімді тазартылғаннан кейін ғана су айдындарына ағызуға рұқсат етіледі. Тазарту құрылыстарының жобасында тұндырылған қалқыма заттардың кинетикасын ескере отырып, сарқынды суларды тұндыру уақытының есебі және коагулянттар мен флокулянттарды қолдану (немесе қолданудан бас тарту) негіздемесі ұсынылады.

      402. Суды тазартатын құрылғының өндіріс есебі шығарумен және байытумен айналысатын кәсіпорындардың (20 жылдан кем емес мерзімі бар) қуаттылығын ұлғайтуына әсер етуі керек.

      403. Қалдықтарды сақтайтын және қоқыс жинайтын жердің пайдаланылуын бақылау "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 21934 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі міндетін атқарушының 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 403-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      404. Кәсіпорын объектісі шекарасынан алынған үстіңгі ағынды сулар және еденнен алынған шайындылар су айдындарына төгілмес бұрын жергілікті тазаланады немесе жалпы тазалау қондырғысына жіберіледі.

      405. Бос жыныстардың үйінділерінде олардың беттерін эрозияға қарсы бекіту қолданылады.

      406. Қазбаларды өндіру кезінде жыныстар үйінділері техникалық және биологиялық қалпына келтіріледі.

      407. Газ-шаңтұтқыш құрылыстар жұмысының тиімділігіне және санитариялық-қорғаныш аймағындағы атмосфералық ауаның ластану жай-күйіне бақылау жүргізіледі.

      408. Пайдалы қазбаларды жер асты немесе ашық түрде өндіру нәтижесінде бұзылған ауыл шаруашылық жерлерін қалпына келтіру және тау жыныстарының үйінділерін орналастыру тау жұмыстары жобасымен сабақтастырылған жер пайдалану жобасына сәйкес жүргізіледі.

  "Түсті металлургия және тау кен
өнеркәсібі объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
1-қосымша

Жер асты қазбаларының жұмыс орындарындағы температураның, ылғалдылықтың және ауа қозғалысы жылдамдығының жол берілетін үйлесімділігі

Микроклимат факторлары

Жол берілетін үйлесімділігі

1

2

3

1

2

3

4

Ауа температурасы, 0С

16-19

20-23

24-26

Салыстырмалы ылғалдылық, %*

80-30

75-30

70-30

Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/сек**

0,1-0,5

0,6-1,0

1,1-1,5

      Ескертпе:

      * Суландырылған қазбаларда - салыстырмалы ылғалдылықты 10%-ға арттыруға рұқсат етіледі.

      ** Ауа қозғалысының үлкен жылдамдығы максималды температураға сәйкес келеді.

  "Түсті металлургия және тау кен
өнеркәсібі объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
2-қосымша

Жұмыс аймағы ауасындағы зертханалық өндірістік бақылауға жататын негізгі зиянды заттардың тізбесі

Өндірістік учаске

Зиянды заттар

1

2

3

1

сазбалшық өндіру

шикізат материалдары, спектер, сазбалшық шаңы, сілтілер, хром қосындылары, көміртек тотығы, күкіртті ангидрид

2

электрод материалдарын өндіру

көміртек материалдарының шаңдары, таскөмір шайыры мен пек айдамалары, бенз(а)пирин, көміртек тотығы, күкіртті ангидрид

3

техникалық көміртек өндіру

күйе шаңы, бенз(а)пирен, көміртек тотығы

4

алюминий электролизі цехтары

құрамында глинозем бар шаңдар, фторлы қосындылар, таскөмір шайыры мен пек айдамалары, бенз(а)пирен, көміртек тотығы

5

алюминийлі электролизерлерді күрделі жөндеу цехтары

құрамында кремнезем бар шаң, көміртекті шаңдар, фторлы қосындылар, таскөмір шайыры мен пек айдамалары, бенз(а)пирин, аммиак, азот тотықтары, көміртек тотығы

6

фторлы тұздар өндіру

фторлы қосындылар, сілтілер, күкірт қышқылы


Қайталама алюминийді өндіру

7

шихта бөлімдері

алюминий қорытпаларының шаңдары

8

кептіру бөлімдері

алюминий қорытпаларының шаңы, май аэрозольдері және оның жоғары температуралық деструкциялық өнімдері, акролеин, көміртек тотығы, күкіртті ангидрид

9

балқыту бөлімдері

алюминий қорытпаларының шаңы, май аэрозольдері және оның жоғары температуралық деструкциялық өнімдері, акролеин, көміртек тотығы, күкіртті ангидрид, хлорлы және фторлы сутектер, фторлы сутек қышқылының тұздары


Қорғасын өндіру

10

ұсақтау-шихталау бөлімдері

қорғасын, күшәла ангидриді

11

агломерациялау және балқыту бөлімдері

қорғасын, күшәла ангидриді, күкіртті ангидрид, көміртек тотығы

12

рафинациялау бөлімдері

қорғасын, күшәла ангидриді, күкіртті ангидрид, сілтілер және шикізатта сирек кездесетін металдар


Мырыш өндіру

13

ұсақтау-шихталау бөлімдері

қорғасын

14

кептіру барабандары бөлімдері

мырыш, қорғасын, мыс

15

күйдіру және балқыту бөлімдері

қорғасын, мырыш, күшәла, күкіртті ангидрид

16

сілтіден айыру бөлімдері

күкірт қышқылының аэрозолі, мырыш сульфаты, фторлы және күшәла сутектер

17

дистиляциялау бөлімі

қорғасын, мырыш, көміртек тотығы, хлор

18

электролиздеу бөлімдері

күкірт қышқылының аэрозолі, мырыш сульфаты, тұз қышқылы

19

газды генератор бөлімдері

көміртек тотығы


Мыс өндіру

20

шекемтастар дайындайтын ұсақтау-шихталау бөлімдері

шикізат шаңы

21

флотациялау және реагенттеу бөлімдері

флотореагенттер

22

шихтаны күйдіру және агломерациялау бөлімдері

мыс, қорғасын, күшәла ангидриді, күшәла сутек, күкіртті ангидрид, көміртек тотығы

23

шағылыспалы балқыту және штейнді конвертерлеу бөлімдері

мыс, қорғасын, мырыш, берилий, күшәла ангидрид, күкіртті ангидрид, күшәла сутек, күкіртті сутек, фторлы сутек

24

электротермиялық, оттегі-қалқыма және кивцэтті балқыту бөлімдері

мыс, қорғасын, мырыш, күшәла ангидрид, күшәла сутек, күкіртті ангидрид, көміртек тотығы

25

мысты отпен тазарту бөлімдері

мыс, қорғасын, күкіртті ангидрид, көміртек тотығы

26

электролиздеу бөлімдері

күкірт қышқылы, мыстың, никелдің, күкірт қышқылы тұздарының гидроаэрозольдері (күшән анодтарында күшәнды сутегі және күшән қосылысы болғанда)

Никель өндіру

27

шихта және ұсақтау бөлімдері, қоймалар

шаң, кремнийдің бос қостотығы

28

кептіру-престеу бөлімдері және аглофабрикадағы бөлімдер

никель қосындыларының аэрозольдері, күкіртті ангидрид, көміртек тотығы, әк (сульфидті кендерді қайта өңдеу кезінде – күшәла)

29

балқыту бөлімдері (кенді термиялық және шахталық балқыту, штейндерді конвертерлеу)

никель қосындыларының аэрозольдері, көміртек тотығы, штейндердің күкіртті және күкірт ангидридтері (кенді термиялық балқыту кезінде - бенз(а)пирен)

30

күйдіру-қалпына келтіру бөлімдері

никель қосындыларының аэрозольдері, күкіртті және күкірт ангидриді, көміртек тотығы, хлор ( электр пеші бөлімшесінде - бенз(а)пирен

31

автоклавтық-химиялық бөлім

никель қосындыларының аэрозольдері, күкіртті ангидрид

32

никельді электролиздеу цехтары

никель қосындыларының және хлор аэрозольдері (электролиздеу цехтарының тазарту бөлімдерінде)

33

кобальт цехтарының гидробөлімдері

никель қосындыларының аэрозольдері, хлор, суда ерігіш кобальт қосындылары және күкіртті ангидрид

34

кобальт цехтарының пиробөлімдері

кобальт (тотықты қосындылар)

35

карбонильді процеспен никель алу

никель карбонилінің аэрозольдері, көміртек тотығы


Молибден өндіру

36

ұсақтау-тасымалдау бөлімдері, майдалау және жіктеу, сүзу, кептіру, концентраттарды буып-түю

шикізат шаңы

37

флотореагенттер бөлімдері

күкіртті натрий, күкіртті көміртек, күкіртті сутек, пропилен тотығы, бутил спирті, скипидар, керосин, минералды майлар

38

флотация, қоюлату және сүзу бөлімдері

ксантогенат гидрозолі, натрий метасиликаты, күкіртті натрий, күкіртті сутек, күкіртті көміртек, пропилен тотығы, бутил спирті, минералды майлар

39

концентраттарды кептіру бөлімдері

күкіртті ангидрид, көміртек тотығы, молибден, мыс, селен, теллур аэрозольдері

40

"КС" пештерінде концентраттарды күйдіру және айналмалы пештерден шығатын циклонды шаң бөлімдері

күкіртті ангидрид, көміртек тотығы, молибденнің, селеннің, теллурдың, дезинтеграциясы мен конденсациясының аэрозольдері, кремний қос тотығы

41

тұқылдарды сілтіден айыру және эелктросүзгілерден шығатын циклонды шаңдар, сүзу, центрифугалау учаскелері

аммиак, тұз қышқылының буы, күкіртті ангидрид, күкіртті сутек

42

молибдат аммонийді парамолибдат амонийға кристализациялау, центрифугалау, ірілету және өлшеп-орау учаскелері

аммиак, тұз қышқылының буы, күкіртті сутек

43

аммоний парамолибдатын қыздыру және молибден тотығын металға дейін қалпына келтіру (тотықсыздандыру)

аммиак, көміртек тотығы, молибден аэрозольдері

44

штабиктерді пісіру учаскесі

сілті аэрозольдері, молибден аэрозолы

45

престеу учаскесі

металды молибден


Вольфрам өндіру

46

ұсақтау-майдалау бөлімдері

шикізат, вольфрам шаңы

47

кендерді және соданы пісіру бөлімдері

сілтілер мен вольфрам аэрозольдері

48

күйдіру бөлімдері

күкіртті ангидрид, көміртек тотығы, вольфрам

49

сілтіден айыру бөлімдері

сілтілер, тұз қышқылы, аэрозольдері, вольфрам, аммиак

50

кептіру және өлшеп-орау бөлімдері

вольфрам

51

металды вольфрам өндіру бөлімі

вольфрам аэрозолі

Магний өндіру

52

карналлитті түсіру учаскесі

шикізат шаңы

53

карналлитті сусыздандыру учаскесі

тұз қышқылы

54

электролиздеу бөлімі

магний, хлор, хлорлы сутек

55

магний-сынап қорытпаларын алатын бөлімдер

магний, сынап

56

қорытпаның прокаттық табақтарын жинау учаскесі

сынап буы

57

магний-сынап қорытпаларын кесу және механикалық өңдеу учаскесі

магний, сынап буы

Титан өндіру

58

ұсақтау-үгу бөлімі, шикізат қоймалары

шикізат шаңы, титан қостотығының аэрозолі

59

хлорлау және төртхлорлы титанды тазарту бөлімдері

хлор, хлорлы сутек, фосген, төртхлорлы титан

60

қалпына келтіру (тотықсыздандыру) және дистилляциялау бөлімдері

хлорлы сутек, хлор, төртхлорлы титан

61

титан губкаларын қағу және қайта өңдеу бөлімдері

титан аэрозолдары


Алтын шығару фабрикалары

62

ұсақтау-көлік бөлімдері

кремнийдің қостотығы

63

тұндыру бөлімі

мырыш

64

алтын шығару технологиясының сорбциялық және тұнбалық бөлімі

цианды сутек

65

алтын шығарудың амальгамациялық технологиясы бөлімі

сынап буы

66

орнына келтіру және электролиздеу бөлімдері

цианды сутек, қышқылдар буы, сілтілер аэрозольдері, аммиак

67

сүрмені, күшәланы, сульфидті кендерді агитациялау, қойылту және гравитациялық байыту бөлімдері

күшәланы сутек, күкіртті ангидрид

68

флотациялау бөлімі

күкіртті сутек, күкіртті көміртек (қолданылатын флотореагентке байланысты)


Платина және платиноидтар өндіру

69

шикізаттарды қабылдау, дайындау және дайын өнімдер бөлімдері

платиналы металдар шаңы

70

гидрометаллургиялық процестер бөлімдері

платиналы металдар, аммиак, хлор, азот тотығы, азот, тұз және күкірт қышқылдарының булары

71

пирометаллургиялық процестер бөлімдері

платиналы металдар және олардың қосындылары


Қалайы және оның қорытпаларын өндіру

72

кен концентраттарын жетілдіру және сілтіден айыру цехтары

қорғасын, қалайы, күкірт және тұз қышқылдарының, керосиннің, ксантогенаттың булары, хлорлы сутек, күкіртті сутек, табиғи радиоактивті элементтердің шаңы

73

кептіру бөлімдері

күкіртті көміртек, күкіртті сутек, төртхлорлы көміртек, көміртек тотығы, хлорлы сутек

74

күйдіру бөлімдері

қорғасын, кремнийдің қостотығы, күкіртті газ, көміртек тотығы, күшәла, табиғи радиоактивті элементтер шаңы

75

түйіршіктерді жаю және кептіру бөлімдері

қорғасын, қалайы, күшәла тотықтары, кремнийдің қостотығы, көміртек тотығы, күшәла көміртек

76

балқыту бөлімдері

кремнийдің қостотығы, қалайы, күшәла, қорғасын конденсацияларының аэрозольдері, азот тотықтары, күшәла сутек, көміртек тотығы, күкіртті сутек, хлор, табиғи радиоактивті элементтердің шаңы

77

фьюмингілеу бөлімдері

қалайы, кремнийдің қостотығы, табиғи радиоактивті элементтердің шаңы

78

рафинациялау бөлімдері

қорғасын, күшәла және сүрмелі сутектер, табиғи радиоактивті элементтердің шаңы

79

қалдық қоймасы

күкіртті сутек, күкіртті көміртек, күкірт қышқылы, табиғи радиоактивті элементтердің шаңы


Сирек кездесетін металдар өндіру

80

радиоактивті элементтер қоспасы бөліміндегі процестер

қолданыстағы санитариялық-эпидемиологиялық қағидалар мен нормалардың талаптары бойынша

81

СКМ-ды каскадты бөлу бөлімдері

трибутилфосфат, азот қышқылының булары

82

елеуге, шихталауға және ұнтақтарды қаптамалауға байланысты барлық жұмыстар, сонымен бірге тиеу-түсіру операциялары

СКМ шаңы

83

гидрометаллургиялық және гидрохимиялық процестер цехтары

аммиак, азот тотығы, азот, тұз және күкірт қышқылдарының булары, хлор, фторлы сутек

84

сирек кездесетін металдар фторидін алу бөлімдері

фторлы сутек

  "Түсті металлургия және тау кен
өнеркәсібі объектілеріне
қойылатын санитариялық-
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
3-қосымша

Пайдалы қазбалардың кенді, кенсіз және шашыранды кен орындарын өндіру және байыту объектілеріндегі санитариялық-тұрмыстық үй-жайлардың құрамын айқындайтын негізгі өндірістік процестер топтары

Өндірістік процестер топтары

Кәсіптік топтар

1

2

Жер асты жұмыстары


II г

Негізгі және қосалқы кәсіп жұмысшылары

III а

Жарушылар

Ашық өңдеулер


II г

Тау және көлік машиналарында жұмыс істейтін негізгі кәсіп жұмысшылары

III а, II д

Жарушылар

II д

Қосалқы кәсіп жұмысшылары

III а

Амальгамация қолданылатын, драгада жұмыс істейтін жұмысшылар

II д

Амальгамация процесін қолданбай драгада жұмыс істейтін жұмысшылар

Байыту фабрикалары


II г, II д

Көлік және ұсату-сұрыптау цехтарының жұмысшылары

II г, III а

Ылғалды байыту цех жұмысшылары

II г

Құрғақ байыту цех жұмысшылары

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2022 жылғы 11 ақпандағы
№ ҚР ДСМ -13
бұйрығына 4-қосымша

"Мұнай операцияларын жүзеге асыратын технологиялық және қосалқы объектілер мен құрылыстарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. "Мұнай операцияларын жүзеге асыратын технологиялық және қосалқы объектілер мен құрылыстарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық кағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жылғы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің (бұдан әрі – Ереже) 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес әзірленген және қызметі мұнай операцияларын жүзеге асыратын объектілер мен құрылыстарды, сондай-ақ мұнай операцияларымен (жасанды аралдармен, эстакадалармен, бұрғылау платформалармен, дамбалармен жүзгіш бұрғылау қондырғылармен (бұдан әрі – ЖБҚ) және басқа операциялармен) байланысты өзге де теңіз құрылыстарын жобалаумен, реконструкциялаумен, пайдаланумен байланысты жеке және заңды тұлғаларға арналған.

      Санитариялық қағидалар мұнай операцияларын жүзеге асыратын өндірістік, тұрғын және қоғамдық үй-жайларды, ғимараттарды, құрылыстарды салу үшін жер учаскесін таңдауға, жобалауға, салуға, сумен жабдықтауға, суды бұруға, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге және ауа баптауға, еңбек жағдайларына, тұрмыстық қызмет көрсетуге, медициналық қамтамасыз етуге, адамға әсер ететін физикалық және химиялық факторлардың көздеріне, күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды айқындайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Гигиеналық өлшемшарттар бойынша мұнай өнеркәсібі объектілеріне мынадай негізгі өндірістер мен жұмыс түрлері жатады:

      1) мұнаралық құрылыстар (бұрғылау қондырғыларының құрылысы);

      2) барлау жүргізетін және пайдаланатын мұнай ұңғымаларын бұрғылау;

      3) мұнай кен орындарын пайдалану (өндіру, мұнайды алғашқы және кешенді өңдеу, қосымша газды өндіру);

      4) ұңғымаларды күрделі және ағымдағы жөндеу;

      5) ұңғымаларды сынақтан өткізу және игеру;

      6) тығындау жұмыстары.

      3. Осы Санитариялық кағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

      1) атмосфераның жер бетіне қабаты – жердің бетінен бірнеше он метрлік биіктіктегі атмосфераның шекаралық қабатының бөлігі;

      2) вахтаның ұзақтығы – жүзгіш бұрғылау қондырғының бортында болу уақыты;

      3) жүзгіш бұрғылау қондырғысы – теңіз түбіндегі жерасты ресурстарды барлау және (немесе) өндіру бойынша бұрғылау жұмыстарын орындауға арналған кеме (жүзгіш құрылыс);

      4) жүзу ауданы шектелмеген бұрғылау кемелері – тіркелген порттан шектелмеген қашықтыққа жүзетін кемелер;

      5) комингс – кеменің палубасындағы тесікте жиектеу;

      6) коффердам – кемедегі тар, газ өте алмайтын бөлік;

      7) аридтік климат – ауаның жоғарғы температурасы бар және атмосфералық жауын-шашын мөлшері аз құрғақ климат;

      8) мұнай өндіретін өнеркәсіп объектілері – мұнай және мұнай-газ кен орындарына барлау және өңдеу, көмірсутегі шикізатын өндіру жөніндегі мұнай операцияларын жүзеге асыратын өнеркәсіп саласы;

      9) өндірістік бақылау – іс-шаралар, оның ішінде өндірілетін өнімді, адам мен өмір сүру ортасы үшін қауіпсіздікті және (немесе) зиянсыздықты қамтамасыз етуге бағытталған дара кәсіпкер немесе заңды тұлға орындайтын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді зертханалық зерттеулер мен сынақтар кешені;

      10) өнімді қыртыстар – мұнай және газды түзілімдер;

      11) теңіз құрылыстары – жасанды аралдарды, дамбаларды, қондырғыларды, теңізде мұнай операцияларын жүргізуге арналған қозғалмайтын және жүзгіш жабдықтарды қоса алғанда, теңіздегі жасанды жасалған құрылыстар;

      12) фидер – таратқыш кабельмен немесе ауа арқылы электр жеткізу;

      13) форпик – кеменің шеткі тұмсық бөлігі;

      14) футшток – ашық су қоймасындағы судың деңгейін бақылауға арналған бөліктері бар тақтайша;

      15) шпигат – кеменің палубасындағы суды борттың сыртына шығаруға арналған тесік.

2-тарау. Мұнай операцияларын жүзеге асыратын өндірістік үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды салу үшін жер учаскесін таңдауға, жобалауға, күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      4. Жаңа кәсіпорындар мен объектілерді орналастыру, жобалау, сондай-ақ жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар мен объектілерді кеңейту және реконструкциялау аудандық жоспарлау схемалары мен жобалары негізінде жүзеге асырылады.

      5. Жалпы объектілер (өнеркәсіптік тораптағы) бар мұнай өнеркәсібі объектілері кешенінің бас жоспарының схемасы жалпы объектілер (өнеркәсіптік торап) бар кәсіпорындар топтарының бас жоспарларының схемаларын әзірлеу бойынша қолданыстағы нұсқаулықтарға сәйкес әзірленеді.

      6. Жаңа кәсіпорындар мен объектілер салу учаскелеріне жер бөлу және қолданыстағы кәсіпорындар мен объектілерді реконструкциялау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      7. Мұнай оперцияларын жүзеге асыратын кен орындары мен өндірістік объектілер аумағының шекарасынан санитариялық-қорғаныш аймағының (бұдан әрі – СҚА) көлемі "Адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына әсер ету объектілері болып табылатын объектілердің санитариялық-қорғаныш аймақтарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 26447 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі міндетін атқарушының 2022 жылғы 11 қаңтардағы № ҚР ДСМ-2 бұйрығының талаптарына сәйкес айқындалады.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      8. Жиі орын ауыстыратын объектілерді (бұрғылау қондырғылары, ұңғымаларды күрделі және ағымдағы жөндеуден өткізуге арналған қондырғылар, ұңғымаларды сынақтан өткізуге және игеруге арналған қондырғылар, өндірістік жабдықтардың жекеленген блоктары және орналастыру элементтері) жылдың сол мезгіліндегі желдің басым бағытын ескере отырып орналастырады.

      9. Құрамында жоғарғы көлемде күкіртсутегі бар шикізаттар келіп түсуі мүмкін объектілер жақсы аэрацияланатын аумақта орналастырылады.

      10. Мұнай операцияларын жобалау және жүргізу кезінде авариялық жағдайлар қалыптасқан кезде персоналды және тұрғындарды қорғауға бағытталған іс-шаралар (оның ішінде эвакуация, жеке және ұжымдық қорғану құралдарын қолдану) көзделеді және жүзеге асырылады.

      11. Аумақта және топтық қондырғылар, мұнайды кешенді өңдеу қондырғылары, резервуар парктерінің өндірістік ғимараттарында жертөле үй-жайларын, каналдарды, құдықтарды және жобада көзделмеген шұңқырларды орналастыруға рұқсат етілмейді.

      12. Қышқылдар мен сілтілерді сақтауға арналған базистік және шығыс қоймалары вахталық кенттерге, лагерьлерге, елді мекендерге қатысты ық жағында, желденетін ашық учаскелерде орналастырылады.

      13. Өндірістік ғимараттар, құрылыстар және алаңдар технологиялық жобалау нормаларының және осы Санитариялық қағидалардың талаптарын ескере отырып жобаланады.

      14. Ғимараттардың көлемдік-жоспарлау және конструктивтік шешімдері технологиялық процестің ағынын, жұмысты механикаландыруды және қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың жапсарлас үй-жайларға таралуының алдын алуды қамтамасыз етеді.

      15. Жұмысшылардың мерзімдік қызмет көрсетуін талап ететін сыртқы қондырғылар жауын-шашыннан, желден, қардың және құмның басып қалуынан, инсоляциядан жергілікті жаппалармен жабдықталады.

      Ауаның температурасы барынша суық бескүндікте минус 40 градус Цельсий (бұдан әрі – 0С) және одан төмен болатын аудандарда жабдықтарға, бақылау-өлшеу аспаптарына (бұдан әрі – БӨА), автоматика құралдарына қызмет көрсететін жұмысшылар үшін жылытылатын жаппалар жабдықталады.

      16. Жұмыс аймағының ауасына күкіртсутегі түсуі мүмкін өндірістік үй-жайлардағы және объектілердегі негізгі жұмыс орындары сигнализациясы бар автоматтандырылған газ талдағыштармен жабдықталады.

      17. Ғимараттан шығатын жер күкіртсутегі бөлуі мүмкін қондырғы немесе объекті жоқ жаққа бағдарланады.

      18. Жұмыс аумағының ауасына зиянды заттар бөлінуі мүмкін өндірістік үй-жайларда жалпы алмасымды желдету жүйесі жабдықталады (талап бұрғылау қондырғыларына қолданылмайды).

      Бұрғылау қондырғысы жаппасының конструкциясында ашылатын терезе көзделеді. 19. Бұрғылау қондырғыларындағы дизелді қозғалтқыштардың газ шығаратын құбырлары желдің басым бағытын ескере отырып, өндірістік үй-жайларға қатысты ық жағына шығарылады.

      20. Қатал және ысуық климаттық аудандарда (І, ІІ және ІІІ климаттық аудандар) өндірістік үй-жайларға кіретін есіктер тамбурмен жабдықталады (талап бұрғылау қондырғыларына қолданылмайды).

      21. Қарқынды шу шығаратын жабдық бар және үнемі жұмысшылар болатын өндірістік үй-жайлардың қабырғаларында шуды сіңіретін құрылғы болады (талап бұрғылау қондырғыларына қолданылмайды).

      Бұрғылау қондырғыларын жобалау кезінде жұмыс алаңы редукторлық үй-жайдан, қуат және сорғы блоктарынан шудан және дірілден оқшауланады.

      22. Еденнің конструкциясы және оны пайдалану жағдайлары метеорологиялық әсерден қорғайтын жаппасы жоқ құрылыстың еденінде мұз қатудың алдын алуды көздейді, еден бетінен ласты, майлау майларын, химиялық реагенттерді уақтылы кетіруді қамтамасыз етеді.

      23. Өндірістік объектілердегі жылыту, желдету және ауаны баптау жүйелерінің жобалары мен пайдалану жай-күйі Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесі құжаттарының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      24. Шикі мұнайды айдау бойынша сорғы үй-жайлары жалпы алмасымды сору-сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталады. Құрамында бос күкіртсутегі бар шикі мұнайды айдау кезінде сорғылардың тығыздамаларынан жергілікті сорғыштар жабдықталады.

      25. 25. Газ моторлы компрессорлардың тығымдамалары мен картерлері жергілікті сорғыштармен жабдықталады.

      26. Зиянды заттарды бөлумен байланысты тиеу-түсіру жұмыстары жергілікті желдеткіш қосылған кезде жүргізіледі.

      27. Желдету жүйелері бұзылған және ажыратылған кезде өндірістер мен цехтарды пайдалануға рұқсат етілмейді.

      28. Климаты ыстық және өте ыстық аудандарда қызметтік үй-жайларда және вахталық кенттер жатақханасының тұрғын бөлмелерінде ауа баптағыштар орнатылады.

      29. Жұмысшылар тұрақты болатын өндірістік үй-жайларда табиғи жарықтандыру көзделеді (бұрғылау қондырғыларына қолданылмайды).

      30. Жасанды жарықтандыруды жобалау және пайдалану кезінде қоршаған орта жағдайлары (шаңның, ылғалдың, агрессивтіліктің, жарылыстың болуы) ескеріледі.

      31. Бұрғылау қондырғыларының, сорғы станцияларының, өндірістік шеберханалардың үй-жайларындағы жұмыстардың разряды ғимарат ішіндегі жұмыстардың өндірісі ретінде анықталады.

      32. Жұмыс алаңында, биіктегі жұмысшының аспа тақтайында, қабылдау көпірінде және бұрғылау қондырғыларының сөрелерінде, ұңғымаларды ағымдағы және күрделі жөндеуде, топтық қондырғылардың, мұнай дайындау қондырғыларының және резервуарлық парктердің алаңдарында орындалатын жұмыстардың разряды ғимараттан тыс жұмыстарды жүргізу ретінде айқындалады.

      33. Негізгі өндірістік ғимараттар мен алаңдарды жасанды жарықтандыру кезінде жұмыс беттерінің жарықтандырылуы осы Санитариялық қағидаларға 1-қосымшада жазылған нормативтерге сәйкес келеді.

3-тарау. Өндірістік процестер және жабдықтарды пайдалану кезінде еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      34. Шегендеу бағанының құбырларын престеу орталықтандырылған.

      35. Кәсіпорындардың ашық алаңдарында қызмет көрсетуші персоналдың тұрақты болуын талап ететін технологиялық және күш жабдығын орналастыруға рұқсат етілмейді.

      36. Ашық алаңдарда орналастырылған жабдық автоматтандыру, қашықтықтан бақылау және басқару, жөндеу жұмыстарын механикаландыру құралдарымен жабдықталады.

      37. Кәсіпшіліктерде мұнай мен газды жинау герметикаланған схема бойынша жүргізіледі.

      38. Құдықтарда, траншеяларда немесе терең жерлерде орналасқан реттеуші және бекіту арматурасы қашықтықтан басқарылады.

      39. Кәсіпшіліктерде ұңғымалардың жұмыс режимін анықтау үшін автоматтандырылған қашықтықтан бақылау жүйесі көзделеді.

      40. Резервуарлық парктердегі, мұнайды кешенді дайындау қондырғыларындағы және осыған ұқсас өндірістердегі негізгі реттеуші және тиекті арматура электр жетегімен жабдықталады.

      41. Мұнай өндіру өнеркәсібі объектілерінде ұңғымаларды қышқылдармен өңдеу кезінде ауадағы зиянды заттардың құрамына зертханалық бақылау жүргізіледі. Зерттеулердің кезеңділігі мен көлемі заттардың қауіптілік сыныбын, өндірістік және геологиялық жағдайларды ескере отырып айқындалады.

      42. Радиоактивті заттарды қолдана отырып ұңғымаларды зерттеу және ұңғымаларды кейіннен сынау жөніндегі жұмыстар "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21822 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 42-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      43. Мұнайдың құрамында кәдімгі жабдықты пайдалану мүмкіндігін болдырмайтын күкіртсутегі мен қысым жоғары болған кезде арнайы іс-шаралар көзделеді және жүзеге асырылады.

      44. Мұнай мен газды өндіру, жинау, дайындау және тасымалдау объектілерінде қолданылатын жабдық пен аппаратура сульфидті-коррозиялық әсерге төзімді.

      45. Жабдықтың фланецті қосылыстар мен бекіту құрылғыларында күкіртсутектің әсеріне төзімді тығыздағыш төсемдері болады.

      46. Ұңғымаларды сынау күкіртсутектің бөлінуінің алдын алу жөніндегі технологиялық шаралар жүзеге асырылғаннан кейін жүргізіледі.

      47. Бұрғылау жұмыстарын жобалау және жүргізу кезінде:

      1) авариялық жағдайлар туындаған кезде адамдарды қорғау;

      2) бұрғылау ерітіндісінде күкіртсутекті бейтараптандыруды қамтамасыз ететін технологияны пайдалану;

      3) бұрғылау ерітіндісіндегі күкіртсутектің құрамы мен бейтараптандырылуын бақылау бойынша іс-шаралар көзделеді және орындалады.

      48. Жерасты және күрделі жөндеулер газ білінбеген және жұмыс аймағының ауасындағы күкіртсутектің болуын тұрақты автоматты бақылауды қамтамасыз еткен кезде жүргізіледі.

      49. Жабдыққа, қондырғылар мен объектілерге арналған нормативтік-техникалық және жобалау-конструкторлық құжаттамаға мыналар кіреді:

      1) қолданыстағы стандарттарға сәйкес анықталатын жабдықтың шу және діріл сипаттамалары;

      2) жұмыс орындарында және жұмыс аймақтарында шу мен дірілдің есептік деңгейлері;

      3) жобада көзделген шу мен дірілден қорғау жөніндегі іс-шаралар туралы деректер.

      50. Бұрғылау қондырғыларындағы жалпы дірілдің деңгейі монтаждаудан кейін рұқсат етілген деңгейден аспайды және қабылдау комиссиясының актісінде тіркеледі.

      51. Вахталардың құрамы толық болмаған кезде ұңғымаларды бұрғылауда, игеруде, жерасты және күрделі жөндеуде түсіру-көтеру операцияларын жүргізуге рұқсат етілмейді.

      52. Жұмыскерлерді тұрғылықты жерінен үлкен қашықтықта (60 километрден (бұдан әрі – км) астам орналасқан объектілерге жеткізу үшін ыңғайлы көлік құралдары пайдаланылады.

      53. Бұрғылау қондырғылары мен жабдықтарын бөлшектеу және монтаждау кезінде өткелдердің саны мен ұзындығын барынша қысқарта отырып, жұмыстарды ұйымдастыру схемасы көзделеді.

      54. Бұрғылау және мұнай кәсіпшілігі жабдықтарын жобалау және пайдалану кезінде тиісті жарақтандыру және өндірістік операцияларды орындауды жеңілдететін жұмыстарды жүргізу тәсілдері көзделеді.

      55. Өндірістік жабдықтың орналасуы мен конструкциясы жұмыстарды барынша механикаландыра отырып, агрегаттық-тораптық жөндеу әдісін көздейді.

      56. Атмосфералық ауаның ластануының алдын алу бойынша мынадай іс-шаралар әзірленеді:

      1) резервуарлық парктердегі резервуарларды газ теңестіретін жүйемен байланыстырылған қазіргі заманғы тыныс алу арматурасымен, қалқымалы шатырлармен немесе понтондармен жабдықтау. Көрсетілген шараларды жүзеге асыру техникалық мүмкін болмаған кезде шағылыстырғыш дискілерді орнатады. Резервуарлардың сыртқы беті сәуле шағылыстыру қабілеті жоғары бояумен боялады;

      2) ұңғымаларды бұрғылау және жөндеу кезінде мұнай-газдың біліну мүмкіндігінің алдын алу;

      3) аппараттар мен құбырларды үрлеудің жабық жүйесін қолдану;

      4) құрамында күкіртсутегі бар кәсіпшілік сарқынды суларды дайындаудың жабық жүйесін қолдану;

      5) жұмыс істемейтін ұңғымаларды герметизациялауды қамтамасыз ету және олардың техникалық жай-күйін бақылау;

      6) бекіту арматурасының, ұңғымалардың, құбырлардың, аппараттардың және сорғы агрегаттарының тығыздамаларын герметизациялауды қамтамасыз ету;

      7) дренаждық жүйелерді және кәріз құдықтарын, жабық үлгідегі мұнай ұстағыштарды герметизациялауды қамтамасыз ету;

      8) ілеспе өндірілетін газды алау етіп жағуды қысқарту мақсатында оны мүмкіндігінше кәдеге жаратуды қамтамасыз ету. Газды жағу күйіксіз жану процесі сақталған кезде жүргізіледі.

      57. Жерасты суларының ластануының алдын алу бойынша мынадай іс-шаралар көзделеді:

      1) кәсіпшілік сарқынды сулар өнімді қабаттарға айдау алдында тазартылады;

      2) мұнай кәсіпшілігінің сарқынды суларын оқшауланған терең жатқан қабаттарға көму тиісті геологиялық негіздеме болғанда жүргізіледі;

      3) мұнай кәсіпшілігінің сарқынды суларын көму тәсілдері кен орындарын игеру және пайдалану жобаларында көзделеді.

      58. Өндірістік сарқынды суларды қабаттарға айдауды жүзеге асыратын объектілер сарқынды суларды айдаудың қолайсыз әсер етуі мүмкін аудандарда жерасты және жерүсті суларының сапасын бақылауды қамтамасыз етеді.

      59. Ластанбаған немесе тазартылған сарқынды сулардың шектеулі тізбесін, оны өндіру кезінде және ұңғымаларды жөндеу кезінде мұнаймен бірге алынатын құмды, сондай-ақ бұрғылау ерітіндісі мен шламның артық мөлшерін қоспағанда, су қоймаларына мұнай кәсіпшілігінің сарқынды суларын шығаруға рұқсат етілмейді.

      60. Бұрғылау жұмыстарын жүргізу кезінде грунт және жерасты суларының пайдаланылған бұрғылау ерітіндісімен ластану мүмкіндігін болдырмайды.

      61. Кен орындарын игеру жобасында ұңғымаларды бұрғылау кезінде және өндірістік процестерде мұнай өндіруді қарқындату үшін қолданылатын беттік-белсенді заттармен (бұдан әрі – ББЗ) және химиялық реагенттермен жерүсті және жерасты суларының ластануының алдын алу жөніндегі іс-шаралар көзделеді.

      62. Құрамында ББЗ бар ерітінділер мен сарқынды суларды жалпы және өнеркәсіптік кәріз жүйелеріне алдын ала тазартусыз ағызуға рұқсат етілмейді.

      63. ББЗ және химиялық реагенттерді қолданатын объектілер жерүсті және жерасты суларының, сондай-ақ қабаттарға айдалатын сарқынды сулардың сапасына тиісті бақылауды қамтамасыз етеді.

      64. Су айдындарының суы үшін рұқсат етілетін шекті шоғырлану (бұдан әрі – РЕШШ) белгіленбеген ББЗ мен полимерлерді қолдануға рұқсат етілмейді.

      65. Кен орындарын өңдеу және игеру, жекелеген өндірістік объектілерді салу, реконструкциялау және пайдалану жобаларында топырақтың ластануының алдын алу, жерді рекультивациялау және топырақтың құнарлы қабатын сақтау жөніндегі іс-шаралар қамтылады.

      66. Өндірістік қалдықтар арнайы бөлінген орындарда жойылады. Жүйелерде технологиялық регламентпен белгіленген қысым төмендеген немесе жоғарылаған кезде мұнай, құрамында ББЗ және химиялық реагенттер бар сарқынды суларды айдайтын сорғыларды автоматты тоқтату көзделеді.

      67. Авариялар кезінде төгілген мұнай мен сарқынды сулар сыйымдылықтарға айдалады, ал төгілген жерлер кейіннен топырақты қалпына келтіре отырып бейтараптандырылады.

      68. Мұнай ұңғымаларын жөндеу кезінде ұңғымалардан төгілетін сұйықтықты жинау үшін кейіннен кәдеге жарату немесе бейтараптандыру үшін герметикалық ыдыстар қолданылады.

      69. Өндірістік объектілерді жобалау және пайдалану кезінде өндірістік жабдықтың коррозиясының алдын алу жөніндегі іс-шаралар кешені көзделеді және жүзеге асырылады.

      70. Құрамында күкіртсутегі жоғары мұнайды өндіру кезінде технологиялық аппараттар мен жабдықтардан шығатын газ оларды жөндеуге, баптауға немесе іске қосуға тоқтатқан кезде отты бөгегіш арқылы өртеуге, газ жинау желісіне немесе кейіннен оны бейтараптандыра отырып, жабық жүйеге жіберіледі.

      71. Кен орындарының аумақтарында және іргелес аудандарда арнайы автомобиль және технологиялық көлік құралдарының қозғалысы кен орындарын әзірлеу және игеру жобасында көзделген қатаң белгіленген бағыттар бойынша жүзеге асырылады.

      72. Қоршаған орта объектілерінің ластануына алып келген авариялардың барлық жағдайлары туралы кәсіпорынның басшылары тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органдарының аумақтық бөлімшелеріне, халыққа және "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 82-бабы 2-тармағының 1) тармақшасында айқындалған органдар мен ұйымдарға дереу хабарлайды. 73. Мұнай өндіру өнеркәсібі объектілерінде өндірістік (ведомстволық) бақылау жүргізіледі. Өндірістік (ведомстволық) бақылауды өндірістік немесе аккредиттелген тәуелсіз зертханалар жүзеге асырады. Ведомстволық бақылаудың нәтижелері тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органдар ведомствосының аумақтық бөлімшелеріне ұсынылады.

      74. Объектілерде жұмыс аймағының ауасындағы зиянды заттарды өндірістік (ведомстволық) бақылау және олардың құрамы "Қалалық және ауылдық елді мекендердегі, өнеркәсіптік ұйымдар аумақтарындағы атмосфералық ауаның гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29011 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 2 тамыздағы № ҚР ДСМ-70 бұйрығының (бұдан әрі – ҚР ДСМ-70 бұйрығы) талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 74-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      75. Жұмыс істеушілердің денсаулығына физикалық факторлардың зиянды әсерінің рұқсат етілетін шекті деңгейлері (бұдан әрі – РШД) "Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26831 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-15 бұйрығының (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-15 бұйрығы) талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 75-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-тарау. Тұрмыстық қызмет көрсетуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      76. Өндірістердің (объектілердің) ерекшелігіне сәйкес қосалқы және санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар жұмыс жүргізу ауданының климаттық-географиялық ерекшеліктерін ескере отырып, стационарлық немесе жылжымалы етіп орналастырылады.

      77. Өндірістік объектілерде ұңғымаларды бұрғылау және кен орындарын пайдалану кезінде санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар мен құрылғылар осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес келеді.

      78. Мұнай өндіру өнеркәсібі объектілерінің жұмыскерлері "Міндетті медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ оларды жүргізу тәртібі мен мерзімділігін, зертханалық және функционалдық зерттеулердің көлемін, медициналық қарсы көрсетілімдерді, зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың, жұмысқа орналасқан кезде орындау кезінде міндетті алдын ала медициналық қарап-тексерулер және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексерулер жүргізілетін кәсіптер мен жұмыстардың тізбесін және "Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21443 болып тіркелген) (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығы) сәйкес жұмысқа тұру алдында және мерзімдік медициналық қарап-тексерулерден өтеді.

      79. Жұмыскерлер Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін "Су көздеріне, шаруашылық-ауыз су мақсаты үшін су жинау орындарына, шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға және суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының талаптарына сәйкес келетін ауыз сумен қамтамасыз етіледі.

      Ескерту. 79-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      80. Мұнай өнеркәсібінің жұмысшыларын шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауды жүзеге асыратын арнайы қызметтер немесе объектілер судың сапасына зертханалық бақылау жүргізеді, ал тасымалданатын сумен жабдықтау кезінде ауыз суды жеткізуге және сақтауға арналған сыйымдылықтарды толтыруға, жууға және дезинфекциялауға арналған ауыз су станциялары болады. Су тұтыну нормалары өндірістік процестердің тобы мен санитариялық сипаттамасына сәйкес санитариялық жабдықтар мен құрылғыларға жұмсалатын су шығынын ескере отырып қабылданады.

      81. Жүріп-тұру сипатымен жұмыс істейтін және жабдықталмаған объектілерде жұмыс істейтін жұмысшылардың (мұнара монтаждау бригадаларының, ұңғымаларды ағымдағы және күрделі жөндеу бригадаларының жұмысшылары) ауыз суға арналған жеке құтысы болады.

      82. Ыстық климат жағдайларында (сыртқы температура плюс 36оС-тан жоғары болғанда) ашық ауадағы өндірістік объектілерде жұмыскерлер ауыз су режимін оңтайландыруға мүмкіндік беретін сусындармен қамтамасыз етіледі.

      83. Жұмыстарды жүргізудің вахталық-экспедициялық әдісімен жұмыс істейтін адамдардың тұруына арналған жатақханалар (вахталық кенттер, уақытша лагерьлер, тұрғын жүзу кешендері), сондай-ақ вахталық кенттерде тұрмыстық қызмет көрсету объектілері (шаштараздар, кір жуатын орындар, бассейндер, сауналар) "Әкімшілік және тұрғын ғимараттарға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 28525 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 маусымдағы № ҚР ДСМ-52 бұйрығының және "Коммуналдық мақсаттағы объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 28925 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 26 шілдедегі № ҚР ДСМ-67 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ереже үлгілік модульдік блоктарға және жылжымалы вагон-жатақханаларға қолданылады. Тұрғын үй-жайлардағы орындар саны жобада көзделгеннен аспайды.

      Ескерту. 83-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      84. Вахталық кент халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамада белгіленген тәртіппен орналастырылады.

      85. Тамақтануды ұйымдастыруға қойылатын талаптар "Қоғамдық тамақтану объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26866 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № ҚР ДСМ-16 бұйрығымен (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-16 бұйрығы) айқындалады.

      Ескерту. 85-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      86. Жүріп-тұру сипатында жұмыс істейтіндер мен жабдықталмаған объектілерде (мұнара монтаждау бригадаларының, ұңғымаларды ағымдағы және күрделі жөндеу бригадаларының жұмысшылары) жұмыс істейтіндер үшін биодәретханалар көзделеді.

      Ескерту. 86-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      87. Жұмысшылар мұнай өндіру объектілері үшін қолданыстағы салалық нормаларға сәйкес арнайы киіммен, аяқ киіммен және жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз етіледі.

      88. Өндірістік объектілердің құрамында арнайы киім мен аяқ киімді химиялық тазартуды, жууды және жөндеуді қамтамасыз ететін орталықтандырылған қызметтер көзделеді.

      89. Мұнай өндіру өнеркәсібі объектілерінің жұмыскерлері медициналық-санитариялық қызмет көрсетумен қамтамасыз етіледі.

      90. Қышқылдар мен сілтілердің шоғырландырылған ерітінділері, кристалдық және сусыз каустикалық сода (бұрғылау қондырғылары және ұңғымаларды күрделі жөндеу жөніндегі қондырғылар) жиналатын, сақталатын және пайдаланылатын объектілер жұмыстарды механикаландыруды қамтамасыз етеді және бейтараптандыратын ерітінділер мен судың қол сұғылмайтын қоры (кемінде 200 литр (бұдан әрі – л) болады. Судың жұмсалмайтын қоры объектіге су түскен сайын жаңартылып отырады.

      91. Бұрғылау қондырғыларындағы және объектілердегі қойманың конструкциясы мен монтаждау схемасы жуу сұйықтықтарын дайындау, кенжар маңы аймағын өңдеу үшін қолданылатын химиялық реагенттермен топырақтың ластану мүмкіндігін болдырмайды.

5-тарау. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарының қызметтік үй-жайларын салуға, күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      92. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарын салу және пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      93. Жабдықтың конструкциясы мен орналасуы қолданыстағы эргономикалық талаптарға жауап береді. Жүріс көпіршесінің үй-жайларында, бас басқару бекетінде айналма шолу қамтамасыз етіледі. Терезелерде әйнек тазалағыштар мен әйнектердің тұмандануына қарсы құралдарды орнату көзделеді.

      Жүріс көпіршесінің (руль рубкасының) кемінде үш терезесіне жарық сүзгілерін орнатады, рульшінің жұмыс орны арқасына ыңғайлы тірегі бар биіктігі бойынша реттелетін тірекпен жабдықталады.

      94. Радиолокациялық станцияның генераторлық қондырғысын арнайы экрандалған үй-жайда орналастырады. Радиорубка үй-жайлары тұрғын үйлермен жапсарлас болмайды (радист каютасын қоспағанда). Фидерлік желілер тұрғын және қызметтік үй-жайлар арқылы өтпейді.

      95. Бақылау аппаратурасы бар басқару пульті радиорубка үй – жайында орнатылады, жоғары жиілікті (бұдан әрі – ЖЖ) таратқыш, фидерлік желілер мен коммутациялық құрылғылар арнайы экрандалған үй-жайға шығарылады. Қашықтықтан басқару болмаған кезде таратқыштар алдыңғы панельдері радиорубка үй-жайында, ал ЖЖ фидері бар таратқыштың корпусы экранның артында болатындай етіп орналастырылады.

      96. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарын және терең суға сүңгуірлік кешенді басқарудың орталық бекеттері желдету жүйесімен жабдықталған жабық жылудан және дыбыстан оқшауланған үй-жайларда орналастырылады.

      97. Оператор жағынан пульттің биіктігі кемінде 1000 миллиметр (бұдан әрі – мм). Басқару пультіндегі индикациялау құралдары оператордың көру аймағында 100 градустан аспайтын бұрышта, жеке орналасқандар – 1800 мм-ден аспайтын биіктікте орналасады, басқару пультінің беті күңгірт, әртүрлі жүйелердің жұмыс көрсеткіштерінің жарық индикаторы болады.

      98. Машина-қазандық, дизель, генератор жабдықтары, электр станциялары ыңғайлы қызмет көрсетуді және оған қауіпсіз қол жеткізуді ескере отырып орналастырылады, жөндеу-профилактикалық жұмыстары үшін жүк көтергіш құрылғылар көзделуі тиіс, ауыр қосалқы бөлшектер жүк көтергіш құрылғының қызмет көрсететін аймағындағы штаттық орындарда орнатылады.

      99. Сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталған сәулелі жылу, шу, діріл көздері жеке үй-жайларда (қоршауларда) орналастырылады.

      100. Тұрақты жұмыс орындарында бос биіктік кемінде 2100 мм, уақытша жұмыс орындарында кемінде 1850 мм болады.

6-тарау. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарының технологиялық кешендерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      101. Барлық еңбек процестері механикаландырылады. Көлік-такелаждау, жөндеу жұмыстары және ауыр заттарды ауыстыру стационарлық және жылжымалы көтеру, құбырларды түсіру және көтеру, бөлшектеу және жинау, мұнараның ішінде алынған штангалар мен құбырларды ілу автоматты құбыр кілттерін, пневматикалық сына қармауыштарын, көтеру-тасымалдау механизмдерін пайдалану арқылы жүргізіледі.

      102. Жұмыс аймағының ауасына зиянды булар мен газдар түсуі мүмкін өндірістік үй-жайлар дабылы бар автоматты газ талдағышпен жабдықталады.

      103. Бұрғылау ерітіндісі цистерналарының, тазарту жүйесінің бұрғылау сорғыларының және бұрғылау ерітіндісінің циркуляциялық жүйесінің үй-жайлары тұрғын үй-жайларға және басқару бекеттеріне жанаспайды.

      Бұрғылау, тампонаждау ерітінділерінің және ұнтақ тәрізді материалдардың пневмокөлігінің құбырлары тұрғын және машина үй-жайлары арқылы өтпейді.

      104. Спайдерлік алаңдағы бұрғылау бригадасының жұмыс аймағы қоршалады. Жұмыс аймағына жақын жерде жылытылатын тұрмыстық үй-жай көзделеді.

      105. Сусымалы материалдарды жинау үй-жайында сыйымдылықтарды химиялық реагенттермен толтыру үшін жұмысшылардың химиялық заттармен тікелей жанасуын болдырмайтын техникалық құрылғылар көзделеді, сусымалы шаңданатын материалдарды бункерлеу үшін пневматикалық құрылғы қолданылады. Құрамында уытты заттар бар шлам мен пайдаланылған материалдарды сақтау үшін герметикалық сыйымдылықтар көзделеді.

      106. Құрамында уытты заттар бар шлак және пайдаланылған материалдар тұмшаланған ыдыстарда сақталады және уақтылы жағаға тасымалданады.

      107. Кіші және орта тереңдікке сүңгуірлік түсулерді қамтамасыз ету үшін газ қоспасын беруге арналған қалқанмен, сүңгуірлермен байланыс құралдарымен, сүңгуірлерді түсірудің және сүңгуірлік құралдарды берудің механикаландырылған жүйесімен жабдықталған сүңгуірлерді түсіруге арналған жабық үй-жай көзделеді. Үй-жайда душ рожогы және сарқынды су жүйесі бар суық және ыстық ауыз су құбырымен жабдықталған сүңгуірлік жарақтар мен құралдарды санитариялық өңдеуге арналған орын бөлінеді. Ағаш палубаның еден жабыны торлы болады. Сүңгуірлік жұмыстар барокамера болған кезде жүргізіледі.

7-тарау. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарын жарықтандыру, жылумен жабдықтау, желдету және ауа баптау жүйелеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      108. Барлық үй-жайларда осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес табиғи және жасанды жарықтандыру болады. Ашық палубаларға шығатын иллюминаторлар мен терезелерде жалюздер немесе перделер болады.

      109. Микроклимат көрсеткіштері осы Санитариялық қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес келеді. Машина-қазандық бөлімшесінің, механизмдерді басқару бекеттерінің, компрессорлардың, ауа температурасы плюс 28 градус Цельсийден (бұдан әрі – оС) жоғары цементтеу сорғыларының үй-жайларында температурасы кемінде плюс 22оС, қысқы кезеңде кемінде плюс 18оС салқындатылған ауаны беру көзделеді.

      Үй-жайдағы ауа температурасының және берілетін ауа температурасының айырмасы плюс 5оС аспайды, Жұмыс аймағындағы ауа қозғалысының жылдамдығы-секундына 0,3-0,5 метр (бұдан әрі – м/сек).

      110. Ауамен жылыту кезіндегі ауа температурасы плюс 40оС аспайды. Қысқы кезеңде ауаны баптау кезінде ауа алмасу шамасы мен ауа берудің ең төменгі нормалары осы Санитариялық қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес келеді.

      111. Жылыту аспаптарының қыздыру температурасын реттеуге арналған құрылғысы болады және үй-жайдың неғұрлым суық қоршауларының жанындағы төменгі аймаққа орнатылады. Жылыту құрылғыларының дизайны оларды тазалау үшін ыңғайлы қол жетімділікті қамтамасыз етеді. Құбырлар мен радиаторлар күйіп қалу мүмкіндігін болдырмайтын немесе қоршауы бар жерлерде орналастырылады.

      112. Жаңа шығатын будың магистральдық құбырларын каюталар, медициналық мақсаттағы үй-жайлар және қоғамдық үй-жайлар арқылы өткізуге рұқсат етілмейді.

      113. Желдету жүйесінің ауа жинау құрылғылары оларға ластанған ауаның, газдардың, судың және қардың түсуін болдырмайтын орындарда орналастырылады, шаң ластанған жерлерде орналасқан кезде сүзгілерді орнату көзделеді. Ауа өткізгіштерді тазалау үшін алмалы-салмалы қақпақтары бар тесіктер көзделеді.

      114. Ішке сору желдеткішінің ауа таратқыштары жұмыс орындарына ауа беруді қамтамасыз етеді, ауа қозғалысының бағыты мен жылдамдығын өзгертетін басқарылатын құрылғылармен жабдықталады. Барлық үй-жайлардағы сору желдеткішінің саңылаулары жылу, ылғал, газ және шаң бөлетін көздердің үстіне орнатылады.

      115. Энергетикалық бөлімшелерде және жылу мен газ бөлетін үй-жайларда желдету жүйесінің сыртқа тарту және ішке сору саңылауларының орналасуы тұрғын үй-жайларға ластанған ауаның түсуін толық болдырмайды.

      116. Технологиялық кешеннің жарылыс қауіпті үй-жайлары жасанды ішке сору және табиғи сыртқа тарту желдеткішімен жабдықталады. Уытты және жарылу қаупі бар заттар бөлінуі мүмкін өндірістік үй-жайлар автоматты газ талдағыштармен блокталған және қашықтықтан іске қосумен жарақтандырылған авариялық жасанды желдету жүйесімен жабдықталады. Басқару пульттері өндірістік үй-жайлардың сыртқы есіктеріне шығарылады.

      117. Барлық үй-жайлар улы заттарды, зиянды газдар мен иістерді бөлу көздері жоқ үй-жайлардан ауаны рециркуляциялай отырып, жыл бойы ауаны баптау жүйесімен жабдықталады. Ауаны рециркуляциялау үшін ауа мөлшерінің 30%-дан аспайтын мөлшері пайдаланылады. Қоғамдық үй-жайларға бапталған ауаны беру перфорацияланған панельдер арқылы жүргізіледі.

8-тарау. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарын сумен жабдықтауға және суды бұруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      118. Вахталық-экспедициялық әдіс кезінде жұмыс істейтіндердің тұруына арналған жатақханаларды шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау жүйесімен жабдықтайды. Судың сапасы "Су көздеріне, шаруашылық-ауыз су мақсаттары үшін су жинау орындарына, шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға және суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының талаптарына сәйкес келеді.

      119. Сумен жабдықтау суды мамандандырылған суқұйғыш кемелермен жағалаулық орталықтандырылған шаруашылық-ауыз су құбырынан немесе тұщыландырылған теңіз суынан жеткізу жолымен жүзеге асырылады.

      120. Мұнай операцияларымен байланысты суды жағалау желісінен суқұйғыш-кемеге және суқұйғыш-кемеден теңіз құрылыстарына беру жөніндегі барлық операциялар ластанудың түсуінен қорғалған таңбаланған шлангілермен және фланецтермен жүзеге асырылады. Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау шлангілері мен сорғылары тікелей мақсаты бойынша пайдаланылады.

      121. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарын ауыз су және шаруашылық-тұрмыстық сумен жабдықтаудың дербес жүйелерімен жабдықтау кезінде ауыз су ас блогы үй-жайларының барлық су тарату нүктелеріне, ауыз су қайнатқыштарына, сатураторларға, медициналық үй-жайларға беріледі. Шаруашылық-тұрмыстық мақсаттағы су ванна, себезгі бөлмелеріне, дәретханаларға, моншалар мен кір жуатын орындарға беріледі. Унитаздар мен писсуарлар үшін борт сыртындағы суды пайдалануға рұқсат етіледі.

      122. Шаруашылық-ауыз су мақсатындағы су қоры ең төменгі шығыс нормаларын ескере отырып есептеледі: бөлек сумен жабдықтау жүйесі кезінде – тәулігіне 1 адамға 50 литр ауыз су және 100 литр шаруашылық-тұрмыстық су, бірыңғай жүйе кезінде – 150 литр су.

      123. Плюс 10оС жоғары температурада 5 тәуліктен астам уақыт бойы ауыз суды сақтау кезінде адам үшін қауіпсіз құралдарды пайдалану кезінде оны баптауға немесе консервациялауға рұқсат етіледі.

      124. Су сақтауға арналған цистерналардың сарқынды суды, отынды, майды және басқа да сұйықтықтарды сақтауға арналған сыйымдылықтармен алатын ортақ орны болмайды. Цистерналар жапсарлас болады немесе олардың корпусы мықты болады. Цистерналардың сыртқы беті коффердам жүйесімен қоршалады. Цистерналар Кеден одағы Комиссиясының 2011 жылғы 16 тамыздағы № 769 шешімімен бекітілген "Қаптаманың қауіпсіздігі туралы" Кеден одағының техникалық регламентінің (005/2011 КО ТР) талаптарына сәйкес келетін ауызсумен жанасуға арналған материалдан дайындалады.

      125. Цистерналар герметикалық жабылатын, комингс биіктігі кемінде 200 мм болатын мойынмен, палубаға шығарылған және арнайы бастикпен аяқталатын ауа түтігімен жабдықталады. Палубаға шығарылған ауа түтігінің ұшы палуба деңгейінен кемінде 400 мм биіктікте болады. Футштоктарды қолдануға рұқсат етілмейді. Цистернаны толық босату үшін түбі еңіс және түсіру тығыны болады.

      126. Цистерналар жылына кемінде екі рет тазартылады және ауыз сумен жуылады. Ақаулар анықталған кезде коррозияға қарсы жабын қалпына келтіріледі.

      127. Суды 10 тәуліктен артық сақтаған кезде, сондай-ақ мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында тұщыландырылған суды өңдеу үшін оны суқұйғыш кемеден қабылдаған кезде және тарату желісіне беру алдында зарарсыздандыруға арналған құралдар немесе құрылғылар көзделеді.

      128. Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау жүйелерін балласт, өрт және борт сыртымен қосуға рұқсат етілмейді. Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау құбырлары коррозияға қарсы жабыны бар материалдардан жасалады. Құбырлар сұйықтықтарды сақтауға арналған цистерналар арқылы, басқа жүйелердің құбырлары шаруашылық-ауыз су мақсатындағы цистерналар арқылы өтпейді.

      129. Тұщыландыру қондырғыларына борт сыртындағы су кемінде 2,5 метр (бұдан әрі – м) тереңдіктен түседі. Қабылдау келте құбырының орналасуы оған борт сыртына тасталған сарқынды сулардың және арнайы ерітінділердің түсу мүмкіндігін болдырмайды.

      130. Минералдандыратын тұздардың қорын сақтау үшін ауаның тұрақты температурасы плюс 25оС-тан аспайтын арнайы құрғақ, желдетілетін үй-жай жабдықталады.

      131. Су тарату нүктелерінде "ауыз су", "шаруашылық-тұрмыстық су", "борт сыртындағы су" деген таңбалар болады. Тұрғын үй-жайларда және технологиялық кешеннің жанында сатураторлық қондырғылар немесе субұрқақтар жабдықталады.

      132. Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау жүйесін дезинфекциялау жүйені пайдалану алдында және жөндеу жұмыстарынан кейін жүргізіледі. Дезинфекция зауыт жағдайында немесе портта тұру кезінде жүргізіледі.

      133. Мұнай операцияларымен байланысты әрбір теңіз құрылысында өндірістік және шаруашылық-тұрмыстық сарқынды суларды бөлек жинау жүйесі (бұдан әрі – жүйелер) көзделеді. Жүйелердің құрылысы үй-жайларға иістің ену және таралу мүмкіндігін болдырмайды.

      134. Жүйелер сарқынды суларды тазалауға және зарарсыздандыруға арналған қондырғылармен немесе оларды жинауға, сақтауға және кейіннен мамандандырылған кемелерге немесе жағалаудағы қабылдау құрылғыларына беруге арналған құрылғылармен жабдықталады.

      135. Сарқынды суларды сақтау үшін саны мен көлемі бөлек жинауды қамтамасыз етуді және оларды босату мүмкіндігінің арасындағы барынша көп уақытты ескере отырып айқындалатын цистерналар көзделеді.

      136. Цистерналар ішкі беттерін жеңіл тазартуды қамтамасыз ететін болаттан дайындалады, тазарту жұмыстарын және дезинфекциялауды жүргізуге арналған қылталары, ауа құбырлары, жоғарғы деңгейдегі автоматты дабыл беру құрылғылары (көлемнің 80%-на толған кезде) болады. Цистерналарға булау құбырын жүргізеді. Цистерналар ауыз суы бар цистерналардан, тұрғын, әкімшілік үй-жайлардан, ас блогынан және азық-түлік қоймаларынан коффердамдармен бөлінеді.

      137. Кәріз құбырлары медициналық мақсаттағы үй-жайлар мен ас блогы, асханалар, кают-компаниялар, азық-түлік қоймалары және ауыз су немесе шаруашылық-тұрмыстық суы бар цистерналар арқылы өтпейді. Техникалық қажеттілік болса азық-түлік қоймалары мен ауыз суы бар цистерналарды қоспағанда, көрсетілген үй-жайлар арқылы ажырамайтын қосылыстарсыз газ өткізбейтін қаптамалардағы құбырларды өткізуге рұқсат етіледі.

      138. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарынан сарқынды суларды өңдеусіз, ұсақтаусыз және зарарсыздандырусыз ашық теңізге ағызуға рұқсат етілмейді.

      139. Тазартылғаннан және зарарсыздандырылғаннан кейін ағынды сулардың коли-индексі 2500 – ден аспайды, өлшенген заттардың мөлшері литріне 100 миллиграмнан (бұдан әрі – мг/л) аспайды, оттегіге биологиялық қажеттілік 50 мг/л-ден аспайды, қалдық белсенді хлордың құрамы 1,5-тен 5 мг/л-ге дейін болады, мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында құрамында 29 мг/л-ден астам мұнай бар суды жинауға және жоюға арналған құрылғылар көзделеді.

      140. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында қоқысты жинауға, ұсақтауға, престеуге және зарарсыздандыруға арналған құрылғылар көзделеді. Олардың дизайны жуу мен дезинфекциялауға мүмкіндік береді. Егер бұл қағидаларда көзделсе немесе техникалық орынды болса, контейнерлерде қалдықтарды жинау үшін жабылатын қақпақ көзделеді.

      141. Күш қондырғысының пайдалану қалдықтарын жинау үшін оларды кейіннен өртейтін немесе кемеге беретін арнайы жәшік көзделеді.

9-тарау. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында адамға әсер ететін химиялық және физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      142. Дыбыстың және дірілдің рұқсат етілген шегінің деңгейлері осы Санитариялық қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес келеді. Шудың келтірілген нормалары су асты (сүңгуір) жұмыстарын қамтамасыз етуге немесе орындауға байланысты мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарының жұмыс орындарына немесе үй-жайларына қолданылмайды.

      143. Шу мен діріл деңгейлерінің асып кетуі анықталған кезде олардың зиянды әсерін азайту жөніндегі шаралар көзделеді.

      144. Ұзын толқынды инфрақызыл сәулелену көздері болып табылатын жабдық, құбырлар мен қоршаулардың оқшаулауы, құбырлардың ернемектік қосылыстары мен арматурасының алмалы-салмалы жылу оқшаулауы болады, жылу оқшаулағыш беті ашық түстерге боялады.

      145. Жылу сәулесінің қарқындылығы, жұмыс орындарындағы жабдықтар мен қоршаулардың қыздырылған беттерінің температурасы № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 145-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      146. Орташа жиілік (бұдан әрі – ОЖ), жоғары жиілік (бұдан әрі – ӨЖЖ) диапазондарының радиожиілік байланыс құралдары, ультражоғары жиілік және радиолокаторлар тудыратын электромагниттік өрістердің (бұдан әрі – ЭМӨ) деңгейлері № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 146-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      147. Радиотаратқыштар мен ӨЖЖ генераторлық құрылғылары сәулелі блоктарды тиімді экрандайды және арнайы үй-жайларда орналастырылады, қызмет көрсетілетін үй-жайлар арқылы өтетін таратқыштар ОЖ фидерлік трактілері радиожиілік шахтасымен экрандалады.

      148. Ашық фидерді қызмет көрсетілмейтін үй-жайда орналастырған кезде көрші үй-жайдың аралықтары экрандалады. Таратқыштар орналасқан және экрандалмаған фидерлік жолдар өтетін үй-жайдың есігінде таратқыштар жұмыс істеген кезде автоматты түрде қосылатын жарықтық ескерту таблосы көзделеді.

      149. Персонал орналасқан жерлердегі, мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарының үй-жайларындағы ашық палубалар мен қондырмаларда орналастырылған антенналардан сәулелену қарқындылығы Кодекстің 95-бабына сәйкес бекітілетін "Радиотехникалық объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының талаптарына сәйкес келеді.

      Радиотаратушы құрылғылардың антенналарының қоршаулары болады. Қоршаулардың радиусы ЭМӨ қарқындылығымен анықталады.

      150. Радиоактивті заттар қолданылатын және иондаушы сәулелену көздері бар мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында "Радиациялық қауіпті объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 29292 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № ҚР ДСМ-90 бұйрығының талаптары сақталады.

      Ескерту. 150-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10-тарау. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарындағы тұрғын және қоғамдық үй-жайларын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      151. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында экипажды орналастыру үшін біржолғы экипаж (вахта) мүшелерінің саны бойынша жеке жатын орындары бар бір немесе екі орындық каюталар, жеке құрамның бір бөлігі үшін (30 пайыздан (бұдан әрі – %) аспайтын үш-төрт орындық каюталар көзделеді. Каютаның ауданы осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес келеді.

      152. Терең теңіздегі сүңгуірлік кешенге (бұдан әрі – ТТК) қызмет көрсететін сүңгуірлер мен экипаж мүшелері ашық палубаға шықпастан, каютадан өтуді қамтамасыз ете отырып, ТТК үй-жайларына жанасатын каюталарда орналастырылады.

      153. Каюталар тұратын адамдардың саны бойынша ынадай жабдықтар мен мүкәммалды көздейді: төсектер, төсек жанындағы кілемшелер, екі бөлімшесі бар шкаф, орындықтар, стақандарға арналған ұстағыштар, жеке санитариялық тораптары (модульдері) жоқ каюталарда – суық және ыстық ауыз су берілетін қолжуғыш.

      154. Төсектер қатты тегіс материалдан дайындалады, олардың конструкциясы жеңіл тазалауды және дезинфекциялауды қамтамасыз етеді, бас жағы мен аяқтарында қоршаулар көзделеді. Екінші деңгейдегі төсектердің шаң өткізбейтін қаптамасы болады. Төсектердің ішкі көлемі кемінде 1980 х 800 мм құрайды.

      155. Төсектерді иллюминаторлар мен желдету құбырларының шығыс тесіктері астында орналастырмайды. Төсектің бойлық жағы мен қоршау (немесе жиһаз заттары) арасындағы өту жолының ені кемінде 0,7 м, екі, үш және төрт орындық каюталарда параллель тұрған төсектердің арасында кемінде 0,9 м құрайды.

      Жиһазды (дивандар, креслолар, орындықтар) қаптау үшін қолданылатын материал ауа өткізгіш болады.

      156. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында ұжымдық демалуға және тамақ ішуге арналған үй-жайлар - кают-компания, командалық құрамға арналған салон, асхана, клуб, спортпен айналысуға арналған үй-жайлар, кітапхана, ашық палубадағы спорт алаңы, темекі шегуге арналған үй-жай көзделеді және жабдықталады.

      157. Кают-компания мен асхана ашық палубаға шығарылмай орналастырылады. Кают-компания мен асхана бір адамға кемінде 1 шаршы метр (бұдан әрі – м2) алаңды көздейді.

      158. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында кеме жабдықтары мен экипаждың арнайы киімдерін жууға арналған кір жуатын орындар көзделеді. Команданың арнайы киімдерін, сүңгуірлердің іш киімдері мен төсек жабдықтарын жуу үшін жеке кір жуғыш машиналар орнатылады.

      159. Кір жуатын орынның және оның жабдығының орналасуы кірді өңдеу және жуу процесінің ағымдылығын қамтамасыз етеді. Сүңгуірлердің іш киімдері зарарсыздандырылады. Экипаждың және сүңгуірлердің киім-кешектерін кептіруге және үтіктеуге арналған үй-жайларды бөлек орналастырады.

      160. Кір жуатын орынға кіретін жерді тұрғын, медициналық үй-жайларға және ас блогына кіретін есіктермен қатар орналастыруға рұқсат етілмейді. Кір жуатын орын қоршаулармен қоршалады. Қоршаулардың, сүйреуіштердің және палубалардың суға төзімді жабыны болады. Суды ағызу үшін суағар орнатылады.

      161. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында экипаж бен сүңгуірлер үшін таза және лас киім-кешектерге арналған бөлек шкафтар көзделеді. Лас киім-кешектерге арналған қоймалар кір жуатын орынның жанында, таза төсек-орын жабдықтары үшін тұрғын үй-жайлардың жанында, таза асхана киім-кешектері үшін тамақ ішуге арналған үй-жайлардың жанында (буфеттерде) орналастырылады.

      162. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында жұмыс киімдерін сақтау үшін экипаж мүшелерінің саны бойынша жеке шкафтары бар жеке үй-жайлар көзделеді. Сүңгуірлердің жұмыс киімдерін сақтауға арналған жеке шкафтар жеке үй-жайларда немесе жалпы үй-жайдағы қоршауда орналастырылады. Шкафтардың есіктерінде желдету тесіктері көзделеді. Дауылға және арнайы киімге арналған кептіру үй-жайлары оны ілуге және аяқ киімді орналастыруға арналған құрылғылармен жабдықталады. Кептіру үй-жайларының бірі дезинфекциялау қондырғысы бар дезинфекциялау камерасы кептіргіш ретінде пайдаланылады.

      163. Ашық палубаларда жұмыс істейтін экипаж мүшелері үшін дауылға арналған және климаттық киімге, арнайы аяқ киімге арналған шкафтары бар үй-жайлар кептіру үй-жайларына, себезгі бөлмесіне және қолжуғышқа жақын орналасады.

      164. Мұнай операцияларымен байланысты барлық теңіз құрылыстарында (жеке немесе жалпы пайдаланымдағы) араластырғыш арқылы шаруашылық-ауыз су мақсатындағы ыстық және суық су келтірілген қол жуғыштар, дәретханалар, себезгі үй-жайлары жабдықталады. Үй-жайлар қаптауы ылғалға төзімді немесе аралықтары, сүйреуіштері және палубасы боялған, ылғал өткізбейтін қоршауларда орнатылады.

      165. Әртүрлі палубаларда орналасқан санитариялық-гигиеналық үй-жайлар бір-бірінің үстіне орналастырылады. Дәретханаларды медициналық мақсаттағы үй-жайлардың, азық-түлік қоймалары мен ас блогының үстіне, экипаж каюталарының үстіне орналастыруға, дәретханаға кіреберісті ас блогына, асхана мен кают-компанияларға қарама-қарсы немесе көрші орналастыруға рұқсат етілмейді.

      166. Ортақ пайдаланылатын себезгі үй-жайлары бөлгіш жартылай қоршаулары және шешінетін орындары бар бір немесе бірнеше себезгі кабиналарынан тұрады. Шешінетін бөлме мен себезгі бөлмесінің арасында су өткізбейтін перде мен комингс бар.

      167. Себезгілер араластырғыштар арқылы суық және ыстық су келтірілген себезгімен, шешінетін орын орындықпен, киім мен сүлгілерге арналған ілгектермен, киім-кешекке арналған сөремен, айна мен сабын мен жөкеге арналған сөремен жабдықталады. Себезгі бөлмесінің палубасында резеңке немесе пластикалық кілемшелер көзделеді.

      168. Жалпы пайдаланудағы қол жуу үй-жайлары араластырғыш арқылы ыстық және суық су келтірілген қол жуғыштармен, дәретхана керек-жарақтарына арналған сөрелермен және сүлгілер мен киімге арналған ілгектермен жабдықталады.

      169. Ортақ пайдаланылатын дәретханалардың унитаздар саны бойынша жеке кабиналары болады. Әрбір кабинада дәретхана қағазына арналған ұстағыш, унитазды тазалауға арналған ысқыш және оны сақтауға арналған ыдыс, киімге арналған ілгек, дауылға арналған тұтқа орнатылады. Унитаздар мен писсуарларда педальды құрылғылар болады. Тамбурларда қол жуғыштар, сабынға арналған сөре, электр сүлгі немесе сүлгілерге арналған ілгектер көзделеді. Ас блогының персоналы үшін есігінде "Ас блогының персоналы үшін" деген жазуы бар жеке дәретхана көзделеді. Ортақ пайдаланылатын қолжуғыштарды, ванна және себезгі бөлмелерін дәретханалармен бір үй-жайда орналастыруға рұқсат етілмейді.

      170. Әйелдер гигиенасына арналған үй-жайларда "биде", қол жууға арналған қолжуғыш, сүлгі ілмегі, қақпағы және педаль құрылғысы бар кішкентай бак болады. Әйелдер гигиенасына арналған жеке үй-жайлар болмаған кезде аталған жабдық әйелдер дәретханасының жеке кабинасында орнатылады.

      171. Себезгі секциясының ең аз ауданы 0,8 м2, себезгі кабинасы – 1,2 м2, себезгі, қолжуғыш, унитазы бар жеке санитариялық торап – 2,3 м2, ваннасы, қолжуғышы және унитазы бар жеке санитариялық торап – 4,0 м2 (ванна мен қарама-қарсы қоршау арасындағы қашықтық кемінде 70 сантиметрді (бұдан әрі – см) құрайды. Дәретхана кабинасының ауданы кемінде 0,95 м2. Дәретхана кабиналарының есіктері сыртқа қарай ашылады. Бұл өлшемдер ванна бөлмелеріне (модульдерге) қатысты емес.

      172. Жеке санитариялық тораптармен командалық құрамның (бұдан әрі – командалық құрам) барлық блок-каюталары мен бір орынды каюталары, сондай-ақ сүңгуірлердің каюталары жабдықталады. Жеке санитариялық тораптары жоқ каюталарда орналасқан экипаж мүшелері үшін ортақ пайдаланылатын санитариялық-гигиеналық үй-жайлар осы Санитариялық қағидаларға 6-қосымшада көрсетілген талаптарға сәйкес орналастырылады.

      173. Тұрғын және қоғамдық үй-жайларда иллюминаторларда (терезелерде) перделер, жылдың жылы мезгілінде шыбындардан, масалардан және москиттерден қорғау үшін торлар көзделеді. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында кеміргіштерден қорғау жөніндегі іс-шаралар көзделеді.

11-тарау. Ас блогы үй-жайларын күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      174. Қоғамдық тамақтану объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын талаптар № ҚР ДСМ-16 бұйрығымен айқындалады.

      Ескерту. 174-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      175. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      176. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      177. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      178. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      179. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      180. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      181. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      182. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      183. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      184. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      185. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      186. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      187. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      188. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      189. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      190. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      191. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      192. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      193. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      194. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      195. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      196. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      197. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      198. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      199. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      200. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      201. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
      202. Алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12-тарау. Медициналық мақсаттағы үй-жайларды күтіп-ұстауға және пайдалануға, медициналық қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      203. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында медициналық көмек көрсету үшін медициналық мақсаттағы үй-жайлар көзделеді. Үй-жайлар тербеліске, шу мен дірілге барынша ұшырамайтын, энергетикалық бөлімшеден барынша алыс және ас блогынан оқшауланған жерлерде орналастырылады және жұмсақ және қатты мүкәммалмен жабдықталады.

      204. Стационардың ауданы бір төсекке кемінде 6 м2, екі төсекке – 10 м2, изоляторға – кемінде 6 м2 есебінен айқындалады. Стационар мен изолятор тербеліске қарсы құрылғысы бар төсектермен және төсектерге үш жағынан келуге болатын төсектермен жабдықталады. Төсектің бір бойлық жағынан өтетін жолдың ені кемінде 900 мм, ал екінші жағынан және шеткі жақтарының бірінен кемінде 600 мм құрайды.

      205. Изолятордың екі есігі болады: ашық палубадан және ішкі үй-жайлардан. Ашық палубадан кіру тамбур арқылы көзделеді және науқастарды зембілдерге кедергісіз жеткізуге және шығаруға мүмкіндік беретін еркін тәсілі болады. Медициналық үй-жайларда жеке санитариялық торап көзделеді.

      206. Құбырлар мен электр кабельдері жіктің астында немесе жалғау қолданылмаған қаптамада болады. Амбулаторийда, изоляторда, медицина персоналының каютасында, сүңгуір дәрігерінің каютасында телефон орнатылып, стационарда және изоляторда төсектердің жанынан амбулаторийға, медицина персоналының каютасында басқару рубкасына дабыл көзделеді. Бұрғылау жұмыстарын басқару пультінде алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишасы көзделеді.

      207. Мұнай операцияларымен, оның ішінде теңіз операцияларымен байланысты объектілер мен құрылыстардың жұмыскерлері № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрыққа сәйкес жұмысқа кірісу кезінде алдын ала және мерзімдік медициналық тексеруден өтеді.

      208. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарының үй-жайлары таза ұсталады. Үй-жайларды күнделікті таңертеңгі тазартудан басқа аптасына кемінде бір рет ылғалды жинау, айына кемінде бір рет күрделі жинау жүргізіледі.

      209. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстары жинау жұмыстарын жүргізуге арналған механикаландыру құралдарымен, жинау мүкәммалымен, жуу және дезинфекциялау құралдарымен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етіледі. Жинау мүкәммалының тиісті таңбасы болады.

      210. Экипаждың барлық мүшелері төсек-орын жабдықтарымен: тысы бар матрастармен, жастықтармен, көрпелермен, сүлгілермен және төсек-орын жабдықтарымен қамтамасыз етіледі. Төсек жабдықтары мен сүлгілер кемінде күнтізбелік 7 күнде бір рет ауыстырылады, бар болған жағдайда кемінде үш киім ауыстыру көзделеді.

      211. Жастықтар, көрпелер мен матрастар кемінде үш айда бір рет желдетіледі, кептіріледі, тазартылады. Мата көрпелері ластануына қарай, бірақ айына кемінде бір рет жуылады.

      212. Әрбір сүңгуірдің кемінде үш төсек-орын және іш киім жиынтығы (атаулы таңбалауы бар) болады, олар батыру басталғанға дейін бір тәулік бұрын жуу және зарарсыздандыру үшін тапсырылады. Сүңгуірлердің төсек жабдықтары мен іш киімдерін ауыстыру үш күнде бір рет жүргізіледі.

      213. Мұнай операцияларымен байланысты теңіз құрылыстарында жоспарлы түрде және эпидемиялық көрсетілімдер бойынша "Еуразиялық экономикалық одақта санитариялық шараларды қолдану туралы" Кеден одағы Комиссиясының 2010 жылғы 28 мамырдағы № 299 шешімінің талаптарына сәйкес келетін құралдарды қолдана отырып, дезинфекциялық, дезинсекциялық және дератизациялық іс-шаралар жүргізіледі.

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық
қағидаларына
1-қосымша

Мұнай өндіретін өнеркәсіптің негізгі өндірістік ғимараттарын және алаңдарын жасанды жарық көзімен жарықтандыру кезінде жұмыс орнының жарықтандырылу нормативтері

Объектінің атауы

Жұмыс разряды

Жалпы жарықтандыру кезінде шамдардың жарық беруі, люкс

1

2

3

Бұрғылау қондырғыларында:

Жұмыс алаңы

9

30

Ротор үстелі


100

Өлшегіш аппаратурасы жоқ басқару пульті мен қалқан (тіректер, тұтқалар)

6

75

Өлшегіш аппаратурасы бар басқару пульті мен қалқаны

150

Дизелдік үй-жай

6

50

Бұрғылау сорылғыларының компенсаторлары

6

75

Жоғарыда істейтін адамның аспалы орны

9

50

АСП және МСП құбырларын ұстау және көтеру тетіктері

9

50

Редуктор (күш беретін үй-жайлар)

8

30

Науа жүйесі

11

10

Қабылдайтын көпір, сөрелер

11

10

Саз араластырғыш, елеуіш, айырғыш

30

Жаяу шығатын баспалдақтар, науалық жүйені жағалап өту

11

10

Ұңғымаларға жерасты және күрделі жөндеу жүргізу кезіндегі жұмыс орындары:

Жұмыс алаңы

9

30

Роторлы үстел

9

50

Жоғарыда істейтін адамның аспалы орны


100

Қабылдайтын көпір, сөрелер

9

10

Сорғы станциялары


50

Газды қайта өңдейтін зауыттардың компрессорлық цехтары

4

75

Резервуарлық парктердегі1) мұнайдың деңгейін өлшеу орны

9

50

Мұнай ұңғымаларының кіретін ауызы, тербелмелі-станоктар (түнгі уақытта қызмет көрсету барысында)

10

30

Резервуарлық парк аумағында, топтап орнатылған қондырғыдағы ысырмаларды басқару орындары

8

30

Резервуарлық парктердің, топталған қондырғылардың аумағы

8

2

Мұнайды құятын және ағызатын эстакадалар:

Еденнің бетінде

10

30

Цистернаның ауызында

9

50

      Ескертпе:

      Резервуардағы мұнайдың деңгейін анықтауға байланысы бар нақты жұмыстарды орындау кезінде жарылысқа қауіпсіз, тасымалданатын шамдарды пайдаланады.

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық
қағидаларына
2-қосымша

Мұнай ұңғымаларын бұрғылау, кен орындарын пайдалану және игеру кезінде мұнай өндіретін өнеркәсіп объектілеріне арналған санитариялық-тұрмыстық үй-жайлардың құрамы және құрылғылары

Өндірістік процесс

Өндірістік процестің топтары

Өндірістік процестің санитариялық сипаттамасы

Арнайы санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар және оның құрылғылары

1

2

3

4

1. Қабаттық қысымды ұстау

16

Сорғы және компрессорлық станциялардың үй-жайларында жүмыс істеу барысында қолдың және арнайы киімнің, ал жекеленген жағдайларда дененің ластануы

Сорғы және компрессорлық станциялардағы стационарлық санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар, себезгі бөлмелері.

2. Ұңғымаларды пайдалану

16

Жұмыстың басым көпшілігі үй-жайдың ішінде, тек кезеңмен ашық ауада орналасқан жекеленген ұңғымаларды қарап шығу

Өнімді өңдіру цехында немесе топтық өлшеу қондырғылары кешеніндегі стационарлық тұрмыстық үй-жайлар; жұмысшылардың жылынуына арналған себезгі бөлмелері, арнайы киім мен аяқ-киімдерді кептіретін құрылғылар; ыстық климатты жағдайда - салқындататып, демалуына арналған үй-жай.

3. Кен орнын жайғастыру жөніндеі дайындық жұмыстары

ІІд

Жылдың барлық мезгілінде және қолайсыз метеорологиялық жағдайда ашық ауада жүргізілетін жұмыс; ауасы құрғақ аумақта, біршама шаңның пайда болумен орындалатын жұмыс

Жылжымалы санитарлық-тұрмыстық үй-жайлар; жуынатын себезгі бөлмелері, жұмысшылардың жылынып отыруына арналған үй-жайлар, арнайы - кептіретін құрал-жабдықтар; ыстық климаттық жағдайда жұмысшы-лардың салқындап, демалуына арналған үй-жай.

4. Бұрғылау құрылысын жүргізу (мұнара құрылысы)

ІІд

Жылдың барлық мезгілінде және қолайсыз метеорологиялық жағдайларда ашық ауада жүргізілетін жұмыстар; ауасы құрғақ аумақта, біршама шаңның пайда болумен орындалатын жұмыс

Жылжымалы санитарлық-тұрмыстық үй-жайлар; жуынатын себезгілер, жұмысшылар жылынуға арналған үй-жайлар, арнайы киім мен аяқ-киімдерді кептіретін құрылғылар; ыстық климаттық жағдайда жұмысшылардың салқындап, демалуына арналған үй-жай.

5. Бұрғылау және оны игеру

ІІд

Жылдың барлық мезгілінде және қолайсыз метеорологиялық жағдайларда ашық ауа астында жүргізілетін жұмыс; жұмысшылардың сумен, саз және цемент ерітіндісімен, шикі мұнаймен, химиялық реактивтермен жанасу арқылы орында-латын өндрістік процестер

Жылжымалы санитарлық-тұрмыстық үй-жайлар, мыналармен жабдықталған: себезгі бөлмелері, аяқ ванналары, жұмысшылардың жылынуына арналған үй-жайлар, арнайы киім мен аяқкиімдерді кептіретін үй-жай мен құрылғылар; ыстық климаттық жағдайда жұмысшылардың салқындап, демалуына арналған үй-жай.

6. Ұңғымаларға жерасты және күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізу

ІІд

Жылдың барлық мезгілінде және қолайсыз метеорологиялық жағдайларда ашық ауада жүргізілетін жұмыс; жұмысшылардың шикі мұнаймен, сумен, химиялық реагент термен жанасу арқылы, негізінен түрегеп тұрып орындалатын өндірістік процестер.

Жылжымалы санитарлық-тұрмыстық үй-жайлар мыналармен жабдықталған: себезгі бөлмелері, аяққа арналған ванналар, жұмысшылардың жылынуына арналған үй-жайлар, арнайы киім мен аяқ киімдерді кептіретін құрылғылар, үй-жайлар; ыстық климаттық жағдайда жұмысшылардың салқындап, демалуына арналған үй-жай.

7. Мұнаймен газды өндіру үшін жинау және дайындау (тауарлық парктер, термохимиялық қондырғылар, қыздырғыш пештер, сорғы стан-салар); өнеркәсіп-тік жабдық-тарды жөндеу

ІІІб

3-ші және 4-ші сыныпты қауіптілігі бар заттармен жоғарғы деңгейде газдалған үй-жайларда және ашық ауада жұмыс істеу (құрамында қауіптілігі 2-ші сыныпты күкіртсутегінің жоғарғы көлемі бар мұнайлы кен орынында)

Себезгі бөлмелерімен, жұмысшылардың жылынуына арналған үй-жайлармен, арнайы киім мен аяқ-киімдерді кептіруге арналған құрылғылармен, шаңтұтқышпен, ыстық климаттық жағдайда жұмысшылардың салқындап, демалуына арналған үй-жайлармен жабдықталған стационарлық, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар.

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық
қағидаларына
3-қосымша

      1-кесте

Мұнай операцияларымен байланысты (жүзгіш бұрғылау қондырғылары) теңіз құрылыстары үй-жайларын табиғи жарықтандыру нормативтері

Үй-жайлардың атауы

Табиғи жарықтандыру коэффициенті - ТЖК, %

1

2

Тұрғын үй-жайлар

0,5

Қоғамдық үй-жайлар

1,0

Медициналық бағыттағы (қоймаларындағы) үй-жайлар

1,0

Ас блогының үй-жайлары

1,0

Жүретiн көпір (рульдi рубка)

2,0

Басқарудың бас бекеті, түсiру мен көтерудi басқаратын бекет

2,0

Динамикалық бағыттағы (бұрғылау кемелерiндегi) үй-жайлар

1,5

Радиорубка

1,5

Тiрек колонналарының гидрожабдықтарының кабиналары

1,0

Балшықты ерiтiндi зертханасы

1,0

      Ескертпе:

      Егер ТЖК-нiң нормаланған мәнiн қамтамасыз ету мүмкiн болмаса, үй-жайдың жеке аймақтарына люминесценттi шамдармен қосымша жарық беруге рұқсат етіледі. Мұндай жағдайларда ТЖК-нiң нормаланған мәндерi 50%-дан кем төмендетiлмейді.

      2-кесте

Мұнай операцияларымен байланысты (жүзгіш бұрғылау қондырғылары) теңіз құрылыстары үшiн жарықтың деңгейлерi, шағылысу көрсеткiшiнiң (P) және пульсация коэффициентiнiң (Kп) мәндерi

Үй-жайлардың атауы

Жұмыс орнының үстінгі беті

Жарықтандыруды нормалайтын жазықтығы

Ең төменгі жарықтандыру, лк

Шағылыстыру көрсеткiшi, (P), артық емес

Жарықтандыру, пульсация коэффициентi (Kп), артық емес

Люминисценттi шамдармен

Қыздырғыш шамдармен

Аралас жарықтандыру

жалпы жарықтандыру

Аралас жарықтандыру

жалпы жарықтандыру

Жалпы+жергiлiкті

жалпы

Жалпы+жергiлiкті

жалпы

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Бас басқару бекеті

Палубадан үстелдердің үстінде және аспаптардың шкаласында 0,8м

көлденең
көлденең
тігінен

500

200

150
500

500

100

100
300

60
-
-

15
-
-

Ақпараттық - есептеу кешенi

Палубадан үстелдердің үстінде және аспаптардың шкаласында 0,8м

көлденең көлденең
тігінен

500

200

300
300

500

100

150
200

40
-
-

15
-
-

Динамикалық бағыттағы үй-жай

Палубадан үстелдердің үстінде және аспаптардың шкаласында 0,8м, ДП заряд қондырғысының шкаласы

көлденең көлденең
тігінен



150
500
200



100
300
150

60
-
-

15
-
-

Бұрғылаушының орталық басқару посты

Палубада аспаптардың шкаласында

көлденең
тігінен



150
200



150
100

-
-

-
-

Электртехникалық бөлік

Палубада, үстелдерде, аспаптардың шкаласында

көлденең
көлденең
тігінен

400

200

100
200

400

100

50
150

40
-
-

15
-
-

Компрессорлар үй-жайы

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең тігінен



100
300



50
200

60
-

20
-

Бұрғылау және цементтелген сорғыштар үй-жайы

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең
тігінен



100
300



50
200

60
-

20
-

Топырақты, бұрғылау ерітіндісінің зертханасы

Палубадан, үстелдердің үстінде және аспаптардың шкаласында 0,8м

көлденең көлденең көлденең

750
1000

150
150

200

600
750

75
75

100

40
-
-

15
-
-

Рульдеушi құрылғының үй-жайы

Палубада, аспаптардыңшкаласында

көлденең тігінен



100
300



50
200

60
-

20
-

Превентерлер мен гидроагрегаттар үй-жайлары

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең тігінен



100
300



50
200

60
-

20
-

Бункерлер, сусымалы материалдар бұрғылау ерiтiндісiнiң ыдысы, виброситтің, құм бөлгiштің мен лай бөлгiштің үй-жайлары

Палубада

көлденең



75



30



Бұрғылау құралдары қапшықтарының қоймасы

Палубада

көлденең



50



20



Спайдерлiк алаң, превентерлiк алаң

Палубада

көлденең



75



30



Көркейту үй-жайы

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең
тігінен



100
500



50
300

60
-

20
-

Зәкірлі тетiктi басқару кабинасы

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең тігінен



100
300



50
200

60
-

20
-

Сорғыш- аккумулятор станциясы

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең тігінен



75
300



50
200

60
-

20
-

Понтондағы сорғы бөлiмшесінiң үй-жайы

Палубада, аспаптардың шкаласында

көлденең тігінен



75
300



30
200

60
-

20
-

Бұрғылау және цементтелген сорғыштарды желдету үй-жайы

Палубада

көлденең



100



50

60

20

Гидрофондар шахтасы

Палубада

көлденең



75



30

-

-

Тiрек колоннасының порталы

Палубада

көлденең



75



30

-

-

Тұрақтандырушы колонналар

Траптың баспалдағында

көлденең



50



20

-

-

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық
қағидаларына
4-қосымша

      1-кесте

Мұнай операцияларымен байланысты (жүзгіш бұрғылау қондырғылары) теңіз құрылыстары үй-жайларындағы микроклиматтың нормативтері

Үй-жайлардың атауы

Қысқы мезгiл (сыртқы ауаның температурасы плюс 10оС-тан төмен)

Жазғы мезгiл (сыртқы ауаның температурасы плюс 10ОС және одан жоғары)

Ауаның температурасы, ОС

Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы, %

Ауа қозғалысының жылдамдығы, м/с

Сыртқы есептi температураға ОС қатысты бөлменің температурасының рұқсат етілген асу деңгейі

ауаның қозғалу жылдамдығы, м/с

1

2

3

4

5

6

Тұрғын (каюталар)

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Қоғамдық: асхана, кают-компания, буфет, темекi тартатын орын, демалу салоны, кiтапхана, спортзал, спорткаюта

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Өтетін жерлер: коридор, тамбур

18

-

-

-

-

Санитариялық-тұрмыстық:






кiр жуатын және үтiктейтiн;

161)

-

0,15-0,25

8

0,15-0,5

кептiретiн жерлер

45

-

-

қыс мезгiлдегiдей

-

Киiмдi, аяқ-киiмдi жөндейтiн шеберхана

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Санитариялық-гигиеналық:






душтар, ванналар, моншалар;

25

-

-

-

-

қолжуғыш, жеке сантораптар ваннамен немесе себезгімен;

20

-

-

-

-

дәретханалар

16

-

-

-

-

Медициналық каюталар, оқшаулайтын бөлме, дәріхана, стационар;

21

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

операциялық

25

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Ас блогының үй-жайлары:






камбуздық үй-жайлар;

16

-

0,15-0,5

8

0,15-0,7

ет, балық, көкөністердi бөлшектейтін орындар, буфеттер

16

40-70

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Әкiмшiлiк, әкiмшiлiк-шаруашылық, зертханалар

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Қызметтік: жылу бөлетiн аппаратурасы жоқ үй-жайлар;

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,3

жылу бөлетiн аппаратура қойылған үй-жайлар

17





Энергетикалық:
орталық басқару пункті (бұдан әрі – ОБП) болмаған жұмыс алаңында;

төмен емес

-

0,3-0,5 (жұмыс аймағы)

8

1,0-1,5 (жұмыс аймағы)

ОБП бар жұмыс алаңында;

122)


10

ОБП;

20

40-60

0,15-0,3

5

0,15-0,7

ұсталар, дәнекерлеу;

162)

-

0,15-0,3

8

0,3-0,7 (жұмыс аймағы)

етiкші, ағаш шеберi;

16

16

0,15-0,3

8

электртехникалық бөліктер

16

40-60

0,15-0,3

5

0,15-0,7

Технологиялық кешендердің: ОБП жоқ, жылу бөлетiн жабдықтар;

16

40-70

0,3-0,5 (жұм. ай-мағы)

8

0,5-1,0
(жұм. аймағы)

ОБП бар алыстан басқару жағдайында жылу бөлетiн жабдықтар;

20

40-60

0,15-0,3

5

0,15-0,7

ОБП;

16

40-60

0,15-0,3

8

0,5-1,0 (жұмыс аймағы)

компрессорлық станциялар





Виброситті, лайбөлетін, гидроагрегаттардың

17-ден төме (жұаймағы)

-

0,15-0,3

10

1,0-1,5 (жұмыс аймағында)

Сусымалы материалдарды жинау

12

-

-

-

-

Шаруашылық қоймалар және қоймалық қамтамасыз ету

10-нан төмен емес

-

-

-

-

      Ескертпе:

      1) ауаның салыстырмалы ылғалдылығы ауамен жылыту болған жағдайда қамтамасыз етiледi;

      2) жұмыс iстемейтiн тетіктерде.

      2-кесте

Нәтиже беретін температураның көрсеткiштерi

Үй-жайлардың атауы

Пайдалану ауданы

ОРТ

Жыл мезгiлдерi

жылы

суық

1

2

3

4

Каюталар: қоғамдық үй-жайлар;
медициналық қызметке арналған: спорткаюта:

1
2
3
4
5

24,1
23,2
19,7
20,5
24,1

-
19,2
18,1
19,0
19,2

Қызметтік үй-жайлар: жүретiн көпiр (рульдеушi рубка), басқарудың бас посты, ақпараттық-есептеу орталығы, радиорубка, әкiмшiлiк және әкiмшiлiк-шаруашылық үй-жайлар, зертханалар. Жылу бөлмейтiн ас блогының үй-жайлары (ет, балық, көкөнiс дайындайтын)

1
2
3
4
5

21,8
21,8
20,7
17,7
21,8

-
19,0
19,0
19,8
19,8

Энергетикалық үй-жайлардың ОБП-ы, негізгі тарату қалқаны, ОБП технологиялық кешенінің (бұрғылау, цементтелген сорғы) үй-жайлары

1
2
3
4
5

23,2
23,2
21,8
19,7
23,2

-
17,5
17,5
18,0
18,0

      3-кесте

Қысқы кезеңде ауаны баптау кезiнде ауаның алмасу және ауа беру нормативтері

Үй-жайлардың атауы

Келетiн ауаның есептi мөлшерi

Шығатын ауаның мөлшерi

Ескертпе

Жалпы

1 адамға миним., м3/сағат

1

2

3

4

5

Тұрғын үй-жайлар (каюталар)

Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу

33

Келетiн ауаның балансы бойынша

Желдетудің жалпы кемелiк
жүйесi

асхана, кают-компания, демалыс салоны, кiтапхана;
темекi шегетiн орын спорткаюта

Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу 15сағат/алмасу
Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу

20
20
33

Келетiн ауадан 2 алмасу /сағатқа артық
20 алмасу /сағатқа
Келетiн ауадан 2 алмасу /сағатқа артық

Желдетудің автономды жүйесi
Жалпы
кемелiк немесе автономды желдету

кiр жуатын;
кiр үтiктейтiн
киiм, аяқ-киiм жөндейтiн шеберханалар,
арнайы киiмнің үй-жайлары,
кептiретiн үй-жайлар

- "–
30 алмасу /сағат
10-12 алмасу/ сағат
6-8 алмасу/ сағат
-

33
33
33
50
-

5 алмасу/ сағат
40 алмасу/ сағат
Келетiн ауадан 1-2 алмасу /сағатқа артық
8-10 алмасу /сағат
10 алмасу /сағат

Желдетудің автономды жүйесi
Жалпы кемелiк желдету
Желдетудің автономды жүйесi
Желдетудің ауа шығаратын автономды жүйесi

дәретханалар
ванналар, себезглер, моншалар, жеке сан.блоктар;
қолжуғыштар, шешiнетiн жер

-
-

-
33

1 унитазға 50м3/сағ. + 1 писсуарға 25м3 /сағ.
10 алмасу/ сағат
10 алмасу /сағат

Желдетудің автономды жүйесi
"-"
"-"

медициналық каюта, оқшаулағыш бөлме, стационар, емхана, операциялық, дәріхана

Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу

33
50

Келетiн ауадан 1-2 алмасу/ сағат артық

Желдетудің автономды жүйесi

Камбуздық үй-жай-лар көкөнiстi, еттi, балықты, еттi бөлшектейтін орын, нан кесетiн жер; буфеттiң ыдыс–аяқ жуатын орны

"-"
6 алмасу/ сағат
Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу

50
33
33

Келетiн ауадан 5 алмасу/ сағат артық
8 алмасу /сағат
5 алмасу /сағат

"-"
"-"
Желдетудің автономды жүйесi

Сақтауға арналған қоймалар:
ет, ет өнiмдерi және балықтарды;
сүт өнiмдерi және жұмыртқаны; көкөнiс пен картоп қоймасы;
құрғақ өнiмдер қоймасы;
тәулiктiк нан қоры қоймасы

Тәулiгiне/2-4 алмасу
Тәулiгiне /2-4 алмасу
Тәулiгiне/1-2 алмасу
Тәулiгiне/4-6 алмасу
Тәулiгiне/5 алмасу
Тәулiгiне/1-2 алмасу

-
-
-
-
-

Келетiн ауаның балансы бойынша
"-"
"-"
Тәулiгiне/6-7 алмасу
Келетiн ауаның балансы бойынша
"-"

"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"

Штурмандық және рульдеу рубкасы,, динамикалық бағыт-тағы ақпараттық-есептеу орталығы, радиорубка, теледидарлық аппаратураның рубкасы, басқару посты

Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу

33

Келетiн ауаның балансы бойынша

Желдетудің жалпы кемелiк жүйесi

Әкiмшiлiк және әкiмшiлiк-шаруашылық үй-жайлар, зертханалар

8-10 алмасу/ сағ

33

Келетiн ауадан 2 алмасу/ сағ. артық

Желдетудің жалпы кемелiк жүйесi

Энергетикалық бөлiмшелер: бас және қосымша механизмдер мен қазандықтардың үй-жайлары
Жылу, зиянды газ және қоспалар бөлетiн көздерi бар шеберханалар
Жылу, зиянды газ және қоспалар бөлмейтiн шеберханалар.
Салқындатқыш камералары бар үй-жайды дәнекерлеу шеберханасы аккумуляторлық
ОБП Электртехникалық бөлік

Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу (шаманың үлкенi алынады) "-"
Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу, бiрақ 10 алмасудан /сағат кем емес 35 алмасу/ сағат Шығатын ауаның балансы бойынша
Регистрдің ережесiне сәйкес.
Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу
"-"

-
50
50
-
-
-
50
80

Тұтынатын механизмге келетiн ауаның балансы бойынша
Келетiн ауадан 2 алмасу/ сағат артық
Келетiн ауаның балансы бойынша
45 алмасу /сағат
20 алмасу/ сағат
-
Келетiн ауаның балансы бойынша
Келетiн ауа балансы бойынша

Желдетудің автономды жүйесi
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"
"-"

Технологиялық кешеннiң үй-жайлары: бұрғылау және цементтелген сорғыштардың үй-жайлары, компрессорлық станцияның, манифольдтың;
Бұрғылау ерітіндісі-нің, бұрғылау қалдықтарын жинайтын сыйымдылықтар;
вибросит, құм -лайбөлгiш превентерлер және гидроагрегаттардың үй-жайлары;
технологиялық кешеннiң шеберханалары

10 алмасу /сағат
10 алмасу /сағат
Есептеу бойынша ассимиляциялауға артық жылу бөлу, бiрақ 10-12 алмасудан /сағат кем емес шеберханаларды желдету

-
-
-

Келетiн ауаның балансы бойынша
Келетiн ауа балансы бойынша 20 алмасу/ сағат (авариялыққ тәртіп)
Келетiн ауа балансы бойынша
Энергетикалық бөлiмше желдетуіне сәйкес

Желдетудің автономды жүйесi
"-"
"-"

Шаруашылық қоймалары

10 алмасу/ сағат

-

12 алмасу /сағат

Жалпы кемелiк желдету

Кеменi жабдықтау-шы қоймалары: шкиперлiк, майлайтын қоймалары

10 алмасу /сағат

-

12 алмасу/ сағат

Жалпы кемелiк желдету

      Ескертпе:

      Камбузбен кают-компаниялар, асханалар және бөлмелер қатар орналастырылған жағдайда сыртқа тарту желдеткішінің өнiмдiлiгi ішке сорудан 2 алмасу/сағ. артық қабылданады.

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық
қағидаларына
5-қосымша

      1-кесте

Дыбыстың рұқсат етілетін деңгейлерi

Үй-жайлардың, жұмыс орындарының атауы

Октавалық жолақтағы орташа геометриялық мәнді гЦ жиіліктегі дыбыс қысымының (дБ) деңгейлерi

Дыбыстың деңгейлерi және дыбыстың балама деңгейлерi, дБА

31,5

63

125

250

500

1000

2000

4000

8000

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Технологиялық мақсаттағы машиналар мен энергетикалық бөлімшенің үй-жайларында;

105

94

87

81

78

75

73

71

69

80

технологиялық кешеннiң үй-жайларында;

102

90

82

75

73

70

68

66

64

75

Бұрғылаушының постында

98

86

78

72

68

65

63

61

59

70

Орталық басқару посты

91

78

69

63

58

55

52

50

49

60

Қызметтік үй-жайларда,

91

78

69

63

58

55

52

50

49

60

Бас басқару постында, радиорубкада, рульдеуде, штурман рубкасында

84

70

61

54

49

45

42

40

39

50

Әкiмшiлiк-шаруашылық үй-жайларда, зертханаларда

93

74

65

58

53

50

47

45

44

55

Ас блогында

95

82

74

67

63

60

58

56

54

65

Спортпен айналысатын үй-жайларда;

96

88

74

68

68

60

57

55

54

65

кают-компанияларда, асханалар, командалар, клубтар, қызыл бұрыштар

89

75

66

59

54

50

47

45

44

55

Тұрғын үй-жайлар және медициналық қызметке арналған үй-жайлар

82

67

57

49

44

40

37

35

33

45

      2-кесте

Дірілдеудің рұқсат етілетін деңгейлерi

Үй-жайлардың, жұмыс орындарының атауы

Октавалық жолақтағы орташа геометриялық мәнді гЦ жиіліктегі дірілдеудің (дБ) деңгейлері

Діріл жылдамдатудың түзетілген деңгейлерi, дб

2

4

8

16

31,5

63

1

2

3

4

5

6

7

8

Технологиялық бағыттағы машиналық үй-жайлардағы жұмыс орындар, энергетикалық бөлімшелерде, орталық басқару постында, технологиялық кешеннің үй-жайларында, ас блогында


100

101

106

112

118

100

Қызметтік, әкiмшiлiк, әкiмшiлiк-шаруашылық үй-жайларындағы, аналитикалық және зерттеу зертханаларындағы жұмыс орындары

98

95

96

101

107

113

95

Қоғамдық үй-жайлар

95

92

93

98

104

110

92

Тұрғын үй-жайлар мен медициналық қызметке арналған үй-жайлар

91

88

89

94

100

106

88

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар"санитариялық
қағидаларына
6-қосымша

      1-кесте

Каюта алаңдарының нормалары

Каюталар

Алаңы, м2

1

2

Комқұрамға арналған бiр орындық

7,5

Кiшi комқұрамға және командаға арналған бiр орындық

6,0

Екi орындық

7,5

Үш орындық

10,5

Төрт орындық

13,5

      2-кесте

Каюталардағы санитариялық-гигиеналық үй-жайлардың жабдықтары

Үй-жайлардың жабдықтары

Экипаж мүшелерiнiң саны, адам

Ескерту

1

2

3

Бiр унитаз

6

Жеке дәретхана, қол-жуғыш, cебезгі немесе ваннаны пайдаланатын экипаждың мүшелерi есепке алынбайды. Медициналық қызметке арналған үй-жайларда, ас блоктарында, энергетикалық бөлiмдердiң санитариялық-тұрмыстық бөлмелерiнде орналсқан дәретханалар, қолжуғыштар, себезгілер немесе ванналар есепке алынбайды.

Бiр қолжуғыш

6

Жуынуға арналған бiр орын (ванна немесе себезгі)

6

Әйел гигиенасына арналған қондырғы

30

Бiреуден кем емес

  "Мұнай операцияларын жүзеге
асыратын технологиялық және
қосалқы объектілер мен
құрылыстарға қойылатын
санитариялық-
эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық
қағидаларына
7-қосымша

Бiр адамға жұмсалатын азық-түлiктiң тәулiктiк шығыс нормасы

      Ескерту. 7-қосымша алып тасталды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

  Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2022 жылғы 11 ақпандағы
№ ҚР ДСМ -13
бұйрығына 5-қосымша

"Химиялық өнеркәсіп объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалар

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы "Химиялық өнеркәсіп объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2017 жылғы 17 ақпандағы № 71 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес әзірленген және химия өнеркәсіп объектілеріндегі өндірістік үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды салуға жер учаскесін таңдауға, жобалауға, салуға, реконструкциялауға, пайдалануға беруге, күтіп-ұстауға және пайдалануға, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге және ауа баптауға, адамға әсер ететін физикалық факторлар көздерімен жұмыс істеу жағдайларына, еңбек жағдайларына, тұрмыстық қызмет көрсетуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды айқындайды.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      2. Осы Санитариялық қағидаларда мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:

      1) ауамен себезгілеу – үй-жайға суық ауаның, газдың, будың, шаңның түсуінің алдын алуға арналған жергілікті желдеткіш;

      2) атмосфералық ауадағы ластағыш заттардың рұқсат етілетін шекті шоғырлануы (бұдан әрі – РЕШШ) – қазіргі немесе болашақ ұрпақтың барлық өмірі кезеңінде тікелей немесе жанама қолайсыз әсер ететін, адамның көңіл–күйін нашарлатпай, жұмыс істеу қабілетін және өмір сүрудің санитариялық – тұрмыстық жағдайын төмендетпейтін концентрация;

      3) аэроклиматтық жағдайлар – тропосфера мен стратосфераның төменгі қабатында айқындалатын климаттық жағдайлар;

      4) жұмыс аймағы – тұрақты түрде немесе уақытша жұмыскерлер болатын өндірістік үй-жайлар кеңістігі;

      5) зиянды заттар – халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы санитариялық талаптарға сәйкес ауадағы рұқсат етілген шекті концентрациядан асатын, адамның организміне теріс әсер ететін заттар;

      6) зиянды өндірістік фактор – жұмыскерге әсері ауруға немесе еңбек қабілетін төмендетуге және (немесе) ұрпағының денсаулығына теріс әсер етуге алып келуі мүмкін өндірістік фактор;

      7) санитариялық-қорғаныш аймағы (бұдан әрі – СҚА) – арнайы мақсаттағы аймақтарды, сондай-ақ елді мекендегі өнеркәсіп ұйымдары мен басқа да өндірістік, коммуналдық және қойма объектілеріне қолайсыз факторлардың әсер етуін азайту мақсатында жақын маңдағы селитебті аумақтардан, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстардан бөліп тұратын аумақ;

      8) табиғи жарық – үй-жайларды сыртқы қабырға конструкциясындағы жарық ойықтары арқылы түсетін аспан сәулесімен (тікелей немесе шағылысу) жарықтандыру;

      9) өндірістік үй-жайлар – тұрақты (ауысыммен) немесе кезең-кезеңмен (жұмыс күні ішінде) адамдардың еңбек қызметі жүзеге асырылатын арнайы ғимараттар мен құрылыстардағы жабық кеңістіктер;

      10) өндірістік объект – адамның денсаулығы мен өмір сүру ортасына әсер ету көздері болып табылатын процестерді, жабдықтарды және технологияларды пайдалану арқылы жүзеге асырылатын өнім өндірумен, жұмысты орындаумен және қызметтер көрсетумен байланысты шаруашылық қызметінің объектісі;

      11) фосфор мен оның туындыларының өндірісі – құрамында фосфоры бар шикізатты өндіруді және өңдеуді, сұрыптауды, байытуды, брикеттеуді, агломерациялауды жүргізетін объект;

      12) фондық ластану – атмосфералық ауаны ластау көздері болып табылатын объектілер бөлетін заттар арқылы атмосфералық ауаның ластануы;

      13) шлам – сарқынды суларды тазарту процесінде алынған, құрамында 60-70 пайызға дейін минералды бөлшектер мен органикалық материал бар лайлы шөгінді;

      14) шлам үйіндісі – шламды жинау және сақтау орны.

2-тарау. Өндірістік үй-жайларды, ғимараттарды, құрылыстарды салу үшін жер учаскесін таңдауға, жобалауға, салуға, реконструкциялауға, пайдалануға беруге, күтіп-ұстауға және пайдалануға және жабдықтауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ғимараттарды, құрылыстарды салу үшін жер учаскелерін таңдауға, химия өнеркәсібі объектілерін жобалауға, реконструкциялауға және пайдалануға беруге рұқсат етіледі.

      Химия өнеркәсібі кәсіпорындарының құрылысына аумақ таңдау құрылыстың бас жоспарына сәйкес жүргізіледі.

      4. Кәсіпорын құрылысына аумақ таңдау кезінде өнеркәсіп алаңындағы топырақ жерасты суының химиялық қосылыстармен ластануына кедергі жасауы ескеріледі.

      Кәсіпорындар салу үшін аумақты таңдағанда, Өндірістік алаңдағы топырақ жер асты суларының химиялық қосылыстармен ластануына жол бермейтіндігі ескеріледі

      5. Химия өнеркәсібі кәсіпорнының жаңасын салу және жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарын кеңейтуге арналған алаңдар климаттық жағдайларды, жергілікті рельефтер сипаттамасын, ауа ортасының қазіргі жағдайы мен сол кездегі фондық ластануды, көздер мен ластаушы химиялық заттарды, шығыны аз және шығынсыз технологияларды, сондай-ақ тұрғын үйлер, рекреациялық, саяжай аймағының, халықтың демалыс аймағының атмосфералық ауасына шығарындыларды болдырмау (қысқарту) бойынша арнайы іс-шараларды ескере отырып таңдалады.

      6. Химия өнеркәсібі кәсіпорындарының СҚА өлшемі "Адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына әсер ету объектілері болып табылатын объектілердің санитариялық-қорғаныш аймақтарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26447 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрі міндетін атқарушының 2022 жылғы 11 қаңтардағы № ҚР ДСМ-2 бұйрығының (бұдан әрі – № ҚР ДСМ-2 бұйрығы) талаптарына сәйкес белгіленеді.

      Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      7. Шлам, шлак үйінділері мен негізгі өндірістік ғимараттар арасындағы СҚА өлшемі № ҚР ДСМ-2 бұйрығының талаптарына сәйкес белгіленеді. Үйінділер өндірістік ғимараттарға қатысты желдің негізгі бағытының ық жағында орналасады.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      8. Кәсіпорын аумағы таза ұсталуы қажет. Кірер-шығар жолдардың қатты жабындысы болуы керек, оларды уақтылы жөндейді. Жазғы уақытта оларға су шашып, қысқы уақытта қардан тазартады, мұз қатқан кезінде құм шашылады. Түнгі уақытта кіретін-өтетін жолдар жарықтандырылады.

      9. Ғимараттар мен құрылыстар арасындағы жолдарды, өткелдер мен аумақты бұйымдар мен материалдарды жинап қою үшін пайдаланбайды, сондай-ақ шикізатпен, жабдықтармен және құрылыс материалдарымен үйіп тастамайды. Шикізатты, материалдарды, бұйымдар мен жабдықтарды сақтау осы мақсатқа арнайы бөлінген алаңдарда жүзеге асырылады.

      10. Кәсіпорынның аумағында электрод пештері сынықтарының бөлшектелген жабдықтарын уақытша сақтауға арналған арнайы алаңдар көзделеді. Алаңдар жақсылап желдетіледі, олардың тұғырларының конструкциясы жерасты суларын ластауға кедергі келтіреді.

      11. Объект аумағында мынадай функционалдық аймақтар бөлінеді:

      1) өндірістік;

      2) әкімшілік – шаруашылық;

      3) көліктік – қоймалық;

      4) қосалқы объектілер.

      12. Объект аумағының құрылыс пен жолдардан басқа бос жерлері абаттандырылады және көгалдандырылады.

      13. Өндірістік учаскелерді бөлінетін зиянды заттарды ескере отырып, оқшаулау қамтамасыз етіледі және мынадай өзара әсер етулер болмауы тиіс:

      1) шикізат материалдарының қоймалары;

      2) материалдарды ұсақтау және майдалау учаскелері;

      3) күйдіру, қыздыру, пісіру, агломерациялау, балқыту, гидрохимиялық цехтар;

      4) ерітінді дайындау және тазарту бөлімшелері;

      5) реагенттерді дайындау, сақтау;

      6) сілтіден айыру, қоюлату, сүзу, кептіру;

      7) кен қыздыру пештерінің жиынтығын жөндеу;

      8) өндірістік сарқынды суларды залалсыздандыру;

      9) шаңнан, газдан тазалау;

      10) вакуум сорғыш бөлімшелері;

      11) өзі жүретін техникалар мен электркарлар паркі;

      12) басқару пульттері;

      13) демалыс және тамақтану орындары;

      14) шаң аулау, өңдеу, дайын өнімдерді қаптау, қоймалау бөлімшелері;

      15) ыстық агломератты, коллекторлар мен циклондарды түсіру, қайтару желілерінің учаскелері;

      16) шикізатты қабылдау және сынама алу бөлімшелері.

      14. Агломерациялық бөлімшелерде агломерациялық машиналардың артқы бөлігін агломерациялық корпустың барлық негізгі үй-жайларынан оқшаулайды, агломерациялық бөлімшелердің үй-жайлары мен ленталардың бос жүрісі арасында тор көзді жабын орнатуға рұқсат етілмейді.

      15. Жылудың елеулі артықшылығымен сипатталатын үй-жайлардың төбелеріне жел ұшырмайтын аэрациялық шамдар немесе шахталар орнатылады.

      16. Көп қабатты бөлімшелердің төбелеріндегі ашық ойықтардан жылудың көп мөлшері мен зиянды заттар бөлінетін болған жағдайда әр қабатқа бөлек желдету жабдығы орнатылады.

      17. Қызмет көрсететін персоналдың тұрақты болатын (өндірістік үй-жайда болатын) алыстан бақылау және жабдықты басқару пульттері қызмет көрсететін персоналдың жұмысына арналған нормаланған жағдаймен қамтамасыз ететін (дыбыс оқшаулау, бапталған немесе таза ауа беру) құрылғылармен жабдықталған оқшауланған үй-жайларда немесе арнайы кабинеттерде орналасады.

      18. Тозаңды түсіру мен тасымалдауды қолмен жүзеге асыруға болатын штаттан тыс жағдайларды қоспағанда, тазарту құрылғыларынан шаңды тазалау және оны тасымалдау шаңның жиналуын болдырмау мақсатында механикаландырылады, бұл ретте шаңның пайда болуы жұмыс аймағында РЕШШ-дан аспауы тиіс.

      19. Реагенттер дайындайтын және қолданатын учаскелерде залалсыздандыру аппаратурасынан өндірістік қалдық суларды залалсыздандыру бөлімшесіне жіберетін жергілікті сорғылар көзделеді.

      20. Ерітінді күбілері мен шығыс бактарын тазалау, реагент ыдыстарын жуу механикалық әдіспен жүзеге асырылады, жуынды сулар өндірістік кәріздерге ағады.

      21. Құрамында қауіптілігі 1-3 сыныпты зиянды заттар бар қойыртпақтарды сүзуге арналған сүзгі-престер мен вакуум-сүзгілер сорушы жаппалармен жабдықталады.

      22. Реагент және дренаж бөлімшелерінің сорғыларын іске қосу автоматты түрде және (немесе) қолмен орындалады.

      23. 1 және 2 сыныпты қауіптілігі бар заттарды залалсыздандыру, аспирация, бақылау аспаптарымен жабдықталған, тығыз жабылатын жабдықта жүзеге асырылуы тиіс.

      24. Құрғақ концентраттарды түсіру, елеу және шихтовка жасау процестері механикаландырылады.

      25. Ыстық агломератты суыту, ылғалдандыру және қайтаруды ылғалдау үшін су беруді автоматты түрде реттейтін арнайы құрылғыларда орындайды. Суытқыш бу ішінде жиналатын бу мен шаң алдын ала тазартылып, жергілікті желдеткіштер арқылы шығарылады.

      26. Шаң қаптарындағы шаңды аспирациялау үшін агломерациялық машиналардың коллекторындағы вакуумды пайдалану кезінде ауа арнасының клапандарында шаң қаптарының қақпағымен тежелуі көзделеді. Клапандардың тежелуі шаң шығарудан бұрын іске қосылып, қаптағы шаң түскеннен кейін тоқтауын қамтамасыз етеді.

      27. Агломератты тасымалдау және кері қайтару конвейерлік қондырғыдағы жабық көлікпен орындалады.

      28. Төгу агрегаттары механикалық ыдыстармен жабдықталуы тиіс. Күйдіру пештерінен шыққан ыстық күйіктер жабық тәсілмен тасымалданады.

      29. Рудалар мен концентраттарды ерітуге арналған электр пештерден шығатын газдар тазаланады.

      30. Шахталық пештердің тиеу құрылғылары тиеу кезінде газдар мен шаңдарды қақпауы керек.

      31. Құрамында қауіптілігі 1-3 сыныпты зиянды заттар бар ерітінділерді тасымалдау өндірістің барлық кезеңдерінде жабық құбырлар арқылы жүзеге асырылады. Мұндай ерітінділерді ашық ағызуға, науаларды пайдалануға рұқсат етілмейді.

      32. Құрамында уытты заттары бар жабдықтарды жөндеу алдында оны материалдардан босатады және бейтараптандырғыш заттарды қолдана отырып, жуады.

      33. Бак аппаратураларын, булау және түтікті аппараттарды, автоклавтарды, реакторларды тазалау бойынша жұмыстар механикаландырылады және қосылған желдеткіш кезінде орындалады.

      34. Фосфордың химиялық өндірісінде пеш қабырғалары ауамен немесе сумен салқындатылады.

      35. Тазалау бөлімшелеріндегі барлық процестер, дайын өнімдерді өңдеудің барлық түрлері мен тасымалдау механикаландырылады.

      36. Шламды шығару, фосфор құбырын тазалау бойынша операцияларды қолмен орындауға рұқсат етілмейді.

      37. Бас сынамаларға талдау жасау тығыз жабылған електерде жүргізіледі. Елеу процесі механикаландырылады және сорып тарту шкафында жүзеге асырылады.

      38. Фосфорды термиялық күйдірудің технологиялық процестерін жобалау кезінде мыналар көзделеді:

      1) агломерацияланған шикізатты пайдалану (шекемтас, кесектелген немесе брикеттелген агломерат);

      2) фосфор пештеріне арналған шихталарды құрастыру және оны шикізат дайындау бөлімшелерінде дозалау.

      39. Химия өнеркәсібі кәсіпорындарында қалдықтарды өңдеу тәсілдері ұйымдастырылады (оның ішінде шлактар, шламдар, феррофосфорлар).

      40. Шикізат пен дайын өнімге арналған бункердің конструкциясында оларды түсіруді механикаландыру көзделеді (оның ішінде аэрация және жабысқан материалды қопсыту, конустық бөлігін қыздыру).

      41. Азайтылған фосфор шламдарын сақтауға және өңдеуге арналған жабдықтың конструкциясы тығыз жабылады және жергілікті желдету құрылғыларын қамтиды.

      42. Шлак пен феррофосфорды салқындатуға және уақытша сақтауға арналған ыдыстардың, құймақалыптардың ішкі бетін өнімдердің жабыспауы үшін арнайы өңделеді (мысалы, әктеу), ыдыстарды түсіру және "суыған қабатынан" тазалау механикаландырылады.

      43. Шикізат тиеу науасының қақпақтары, фосфор пештерінің электр ұстағыштары, сынама алу люктері мен жабдықтардың тығыздалмаған бөліктері мен бөлшектері инертті газ қысымында болады.

      44. Фосфор пештерінің шығаратын астау тесіктері қызмет көрсетуге ыңғайлы биіктікте орналасады. Астаулар қорғаныс экрандарымен жабдықталады.

      45. Фосфор пештерінен шлак төгетін науаларды футеровкалау үшін қолданылатын материалдар және олардың жанғанынан қалған өнімдер жұмысшылардың ағзасына зиянды әсер етпейді.

      46. Жабық өндірістік үй-жайларда орналастырылатын және едәуір жылу мен инфрақызыл сәуле бөлу көздері болып табылатын кептіру аппараттарының, пештердің, электр сүзгілердің, газ шығу науаларының, "коттрельді сүт" бактарының қайта бөлінген барабандары мен жабдықтардың сыртқы беттерін жылумен оқшаулау немесе суыту көзделеді.

      47. Кен қыздыру пештерінің ток өткізгіштерінің жұмысшыларды тұрақты электр магниттік өрістерден қорғауды қамтамасыз ететін оқшаулағышы болуы тиіс.

      48. Фосфор мен фосфор шламдары салынған ыдыстар құрамынды фтор бар ағындыларды жинау және өндірістік кәріздерге немесе арнайы жинағыштарға жіберетін тұғырықтармен жабдықталады. Тұғырықтар тұрақты түрде айына кемінде 1 рет, ал авария кезінде аварияны жойғаннан кейін тазаланады.

      49. Ыдыстардағы фосфор мен фосфор қышқылының деңгейін өлшеу автоматтандырылады және қажеттілігіне қарай қолмен жүзеге асырылады.

      50. Жылжымалы крандардың кабиналарында өндірістік үй-жайлардың айналасындағы ауада зиянды заттардың құрамы жұмыс аймағына арналған РЕШШ жоғары болмаса қосымша өңдемей-ақ пайдалануға рұқсат етіледі, ал микроклимат параметрлері "Адамға әсер ететін физикалық факторлардың гигиеналық нормативтерін бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26831 болып тіркелген) Қазақстан Республипкасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 16 ақпандағы № ҚР ДСМ-15 бұйрығының (бұдан әрі –№ ҚР ДСМ-15 бұйрығы) талаптарына сәйкес келеді.

      Ескерту. 50-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      51. Балқытылған шлакты түйіршіктеуге арналған жабдық кешеніне фосфор және құрамында фосфор бар газдарды аспирациялауға арналған және оларды кейіннен тазалау және залалсыздандырумен өндірістік қалдық суларды жинау құрылғылары кіреді.

      52. Фосфор мен фосфор шламдарын (форсункалар орналасқан жерлерде) өртеу камераларының конструкциясын, шикізат пен дайын өнімдерді ұсақтау және елеу аппараттарын, қозғалтқыш пен желдету қондырғыларының желдеткіштерін жабдықтың жұмыс істеуінен пайда болатын шудан қорғауды көздейді. Шудан оқшаулауды ұйымдастыру мүмкін болмаған жағдайда персоналды шудан қорғайтын жеке қорғаныш құралдарымен (бұдан әрі – ЖҚҚ) қамтамасыз етеді.

      53. Уыттылығы жоғары сусымалы фосфор қоспаларын (бескүкіртті фосфор, металдардың фосфиді) бөлшектеп қаптау автоматтандырылады. Бөлшектеп қаптау жабдығының конструкциясында сорылатын ауаны тазалай отырып, шаң және газ басатын аспирациялау құрылғылары көзделеді.

      54. Цехаралық және цехішілік сусымалы және шаңданатын материалдарды тасымалдайтын көлікте шикізатты тиеу және түсіру орындарында шаң соруға арналған құрылғылар жабдықталады.

      Үй-жайлардың ішіндегі температурасы 45 градус Цельсийден (бұдан әрі – 0С) және одан жоғары болатын аппараттардың жоғарғы қабаты жанбайтын материалдармен жылу оқшаулайды. Егер технологиялық режим талаптары бойынша жылу оқшаулауды қолдануға жол берілмесе, ыстық қабаттарды қоршау көзделеді.

      Жоғарғы қабаты ыстық жабдықтармен қызмет көрсететін персоналдың жанасуы мүмкін болмаған жағдайда қоршалмайды.

      55. Егер шу параметрлерін № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына жеткізу мүмкін болмаған жағдайда:

      1) стационарлық жабдықтар үшін дыбыс оқшаулау кабиналарын көздеу, процестерді қашықтықтан басқару;

      2) қол саймандары үшін жұмысшыларға шу әсер етпейтіндей жұмыс орындарын орналастыруды көздеу.

      Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      56. Қабылдау бункерлерін түсіру кезінде үй-жайға шаңданған ауаның кіруін болдырмау үшін қалған материал қабаты түсіру ойығынан 0,7 метрден (бұдан әрі – м) жоғары болуы тиіс.

      57. Кептіру барабандары газды тарту және шаңды аулау жүйелерімен жабдықталады. Өндірістік үй-жайларда газ бен шаңның бөлінбеуін болдырмау үшін кептіру барабандары ауа қысымы төмен жағдайда жұмыс істейді.

      58. Еденді жуған, фосфорға арналған сүзгіні жуғаннан, гидрожапқыштардан, фосфор ыдыстарынан пайда болған, ластанған сарқынды сулар жиналып, тазартуға жіберіледі.

      59. Сары фосфор мен оның органикалық емес қосылыстарының өндірісінде тасымалдау, шикізатты, материалдар мен өнімдерді тиеу және түсіру бойынша барлық операциялар механикаландырылады.

      60. Жабдықты, арматуралар, аппаратуралар мен салмағы 50 килограмнан (бұдан әрі – кг) жоғары болатын ауыспалы тораптарды монтаждау, бұзу және жөндеу үшін орынға тасымалдауды, көтеруді және орнатуды қамтамасыз ететін көтеретін көлік құралдары мен тетіктер қолданылады.

3-тарау. Жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге және ауа баптауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      61. Өндірістік және қосалқы үй-жайлар жылытылады.

      62. Цехтың үй-жайларынан ауа алу кезінде оның қыс уақытындағы көлемі жылытылған сыртқы ауаның шоғырландырылған ағынымен толықтырылады.

      63. Екі және одан көп қабатты корпустардағы әрбір қабатты желдету төменде орналасқан қабаттан келетін зиянды заттарды ескере отырып, бөлек есептеледі.

      64. Егер техникалық себептермен сыртқы ауа келтірілмесе, температурасы 30 0С-тан жоғары аймақта ауаны тазарту қажеттіліктері үшін аэраторды пайдалануға рұқсат етіледі.

      65. Ерітінділері бар барлық ыдыстар жергілікті механикалық сору желдеткіштерімен қамтамасыз етіледі. Шығарылатын ауа көлемі технологиялық нормалар бойынша айқындалады.

      66. Шаң мен бу бір мезгілде бөлінетін тораптарда ылғалды шаңтұтқыш орнатылады.

      67. Шикізат материалдарының құрамдауыштарын ұнтақтауға, майдалауға, кептіруге, елеуге, өлшеуге, араластыруға арналған жабдық, дайын шихта мен құрғақ материалдарға арналған ленталық транспортерлер шығарылатын ауаны тазалайтын аспирациясы бар технологиялық жабынды көздейді. Тәрелкелі, науалы, барабанды, иірмекті қоректендіргіштер технологиялық жабдықтың аспирациялық жүйелерінің ауа құбырларымен біріктірілген (тиеу тесіктері арқылы) жабындармен жабдықталады.

      68. Ауа құбырлары, газ тарту арналар, тазарту құрылғылары шаң мен шламды жою үшін мерзімді тазартуға жатады.

      Тазалау кезеңділігі Ереженің 15-тармағының 113) тармақшасына сәйкес бекітілетін санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерде белгіленген мерзімдерде, еркін нысанда тиісті акті жасала отырып жүзеге асырылады.

      Ескерту. 68-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      69. Фосфор өндірісінде ферротөгу машиналарынан феррофосфорды төгу кезінде шлак тесіктері мен астаулар жергілікті желдету жабдығымен жабдықталады.

      1) материалдарды тасымалдауға арналған кюбельді тиеу және түсіру орындары аспирацияланады;

      2) бақылау-өлшеу аспаптарының, басқару пульттерінің үй-жайлары, демалу бөлмелері, сынамаларға талдау жасайтын зертхана бөлмелері артық ауа қысымымен қамтамасыз етіледі.

      70. Шар тәрізді диірмендердің фосфоритті құрғақ майдалайтын түсіру тесіктері аспирациялайтын жабындармен жарақталады.

      71. Бір мезгілде ластаушы заттардың елеулі көлемін бөлу мүмкіндігімен сипатталатын өндірістерде дыбыс және жарық дабылы, сондай-ақ авариялық желдеткіш көзделеді.

      72. Ауа тартатын желдету жүйелерінен ауа жұмыс аймағынан тұрақты жұмыс орындарына беріледі.

      73. Өндірістік үй-жайлар жасанды және табиғи жарықтармен жабдықталады.

4-тарау. Адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      74. Өндірістік үй-жайлардың жұмыс орындарындағы шу мен дірілдің деңгейлері № ҚР ДСМ-15 бұйрығының талаптарына сәйкес келеді.

      Еңбек шарттары жағдайларына бақылау технологиялық процестің, оның өзгеру, әртүрлі жұмыстардың нақты орындалу шарттарын, жабдықты жөндеу, сауықтыру іс-шараларын енгізу ерекшеліктерін ескере отырып жүзеге асырылады.

      Өндірістік факторларды өлшеу қолданыстағы әдістемелер бойынша орындалады.

      Ескерту. 74-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      75. Химиялық өнеркәсіп объектілерінде өндірістік (ведомстволық) бақылау жүргізіледі. Өндірістік (ведомстволық) бақылауды өндірістік немесе тәуелсіз аккредиттелген зертханалар осы Санитариялық қағиадаларға қосымшаларға сәйкес жұмыс аймағының ауасындағы зертханалық өндірістік бақылануға жататын негізгі зиянды заттардың тізбесіне сәйкес жүргізіледі және технологиялық процестің жекелеген кезеңдерінде жұмыс аймағының ауасына бөлінетін заттарға сүйене отырып толықтырылады. Өндірістік (ведомстволық) бақылау нәтижелері тиісті аумақтағы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелеріне ұсынылады.

5-тарау. Химиялық реагенттерді сақтау бойынша өндірістік үй-жайларды, ғимараттар мен құрылыстарды пайдалануға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      76. Ұйымдарда технологиялық процестерді жүргізу үшін қолданылатын реагенттер (оның ішінде қышқылдар, сілтілер, цианидтер, аммиакты су, амииакты селитра, карбонаттар мен сілтілі және сілтілі жер металдардың гидрокарбонаттары) шығыс қоймаларында сақталады.

      77. Шығыс қоймалары қоймаларды ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарымен және қоймаларды ортақ пайдаланылатын теміржолдың кіру жолдарымен байланыстыратын қоймаішілік жолдармен қамтамасыз етіледі.

      78. Автомобиль мен жалпы пайдаланылатын теміржолдардан едәуір алыста орналасқан қоймалар үшін кіретін жол ретінде тегістелген, топырақ төселген автомобиль жолдары пайдаланылады.

      79. Реагенттер қоймасын топырақтың, жерасты суы мен атмосфералық ауаның ластануын болдырмайтын шараларды міндетті түрде қабылдай отырып, жер үстіне және жартылай жер бетіне орналастырады.

      80. Күшті әсер ететін улы заттар мен прекурсорларға жататын реагенттерді жаңа салынған қоймаларға әкелу және сақтау Кодекстің 46-бабының 4-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

      81. Бір қойма үй-жайында өзара химиялық белсенді реагенттерді немесе бөгде материалдарды сақтауға рұқсат етілмейді.

      82. Әрбір жиналатын сұйық реагенттердің топтары үшін аумақтың су баспайтын құрғақ учаскесінде орналасатын тиісті қойма аймағына жеке теміржол немесе автомобиль кіреберіс жолы көзделеді.

      83. Темір жолдарда тұрған теміржол цистерналарын стационарлық, қойма (шығыс) сыйымдылықтары ретінде пайдалануға рұқсат етілмейді.

      84. Тез жанатын, сондай-ақ уытты заттардың бос ыдыстары тығындалып, арнайы алаңдарда сақталады.

      85. Қышқылдар, сілтілер мен уытты сұйықтықтар қоймаға арнайы ыдыста беріледі.

      86. Су қосылған күкірт қышқылы болаттан жасалған, тегістелген немесе қышқылға төзімді болаттан жасалған резервуарларда сақталады.

      87. Концентрацияланған күкірт қышқылы мен олеум (жақсартылған және техникалық) болаттан жасалған немесе арнайы болаттан жасалған, түбі жалпақ және конусты қақпағы бар, тегістелмеген және сондай-ақ тегістелген қышқылға төзімді кірпіштен қаланған немесе қышқылға төзімді материалдан жасалған тік резервуарларда сақталады. Шоғырландырылған күкірт қышқылын көлденең резервуарларда сақтауға рұқсат етіледі.

      88. Олеум сақтауға арналған резервуарларды шегендейді. Жақсартылған күкірт қышқылы таза, тығыз жабылатын, тоттанбайтын болаттан жасалған жабық ыдыстарда немесе қышқылға төзімді плиткалар немесе кірпішпен шегенделген, болаттан жасалған ыдыстарда сақталады.

      89. Меланж бен әлсіз азот қышқылын сақтауға арналған резервуарлар тоттанбайтын болаттан жасалады. Концентрацияланған азот қышқылын алюминийден жасалған ыдыстарда сақтайды.

      90. Тұз қышқылы көміртекті болаттан жасалған, тоттануға қарсы қорғаныс құралдарымен жабдықталған резервуарларда сақталады.

      91. Қышқылдар қоймасы ашық алаңдарда резервуаларды орналастыра отырып, жер бетінде орнатылады.

      92. Тұғырық еденін қышқыл төгілген кезде, сондай-ақ атмосфералық жауын-шашын жинау шұңқырына түсетін жинау науасына қарай еңіспен орнатылады. Бейтараптандырылғаннан кейін олар өндірістік кәрізге жіберіледі..

      93. Қышқылға күйіп қалу қаупі бар орындарында бетті және қолды шаюға арналған шүмектер мен бұрқақтар, сондай-ақ денені көлемді күйік шалғанда жуынуға арналған ағынды суы бар сыйымдылықтар мен себезгілер орнатылады.

      94. Каустикалық соданы тот баспайтын болаттан немесе көміртекті болаттан жасалған жылудан оқшауланған резервуарларда сақтайды.

      Жылытқыш құрылғылардың резервуардың гуммирленген қабырғаларымен жанасуына рұқсат етілмейді.

      95. Аммиакты сулардың қоймалары жер үстінде орналастырылады.

      96. Аммиакты су қоймасы төгілген сұйықтықтың гидростатикалық қысымына есептелген топырақ үйінділерімен (қабырғамен) тұтастай қоршауға алынады.

      97. Аммиакты суды сақтауға арналған резервуарлар күкіртті болаттан, арматура мен құбырлар құрамында мыс және оның қоспалары жоқ металдардан жасалады.

      98. Қойма ғимаратында жертөлелер, арналар, шұңқырлар, еден ойықтарын, сондай-ақ өтетін тесіктер мен көрінбейтін учаскелерді орнатуға рұқсат етілмейді. Аммиакты селитра қоймалары жасанды желдеткіштермен жабдықталады. Аммиакты селитраның қоймаларын ауамен жылыту көзделеді, құбырлы таратушы коммуникациялар бар калориферлерді орнатуға жол берілмейді.

      99. Қоймаға және жүк тиеу–түсіру алаңдарына жақын орналасқан аумақ аммиакты селитраның әсеріне төзімді материалмен жаппай жабылып, атмосфералық судың ағуы үшін еңіспен болады.

      100. Амииакты селитра қоймасының үй-жайы тұрақты, ағымды тазалаумен қатар, жылына кем дегенде бір рет (немесе қойманың әрбір бөлігі немесе учаскесі кезекпен), еденді жабысқан селитрадан мұқият тазалай отырып, толық босатылады.

      101. Бір қойма үй-жайында амииакты селитрамен бірге өнімдер мен материалдарды сақтауға рұқсат етілмейді.

      102. Амииакты селитра қоймасының үй-жайында сыпырындыларды (ластанған амииакты селитран) сақтауға рұқсат етілмейді. Олар сыйымдылығы 60 тоннадан (бұдан әрі – тн) аспайтын жеке үй-жайда сақталады.

      103. Жүк тиеу көлік машиналарының жүріп–тұруы үшін аммиакты селитра қатарларының (қаптардағы) арақашықтығы кем дегенде 1,5 метр (бұдан әрі – м) құрайды, өту жолдарының ені – 1,0 м. Орталық жолдардың ені 3,0 м болуы тиіс.

      104. Натрий, калий, кальций, магний карбонаттары мен гидрокарбонаттары қапта сақталады. Қойма сыйымдылығы 1500 тн-дан аспайды.

      105. Тиеу–түсіру жұмыстары механикаландырылады.

      106. Синильді қышқыл тұздарының технологиясында қолданылатын – натрий, калий, кальций цианидтері мен цианидті препараттар (цианид балқытпасы) базисті, шығыс және цех улы қоймаларында сақталады.

      107. Қатты әсер ететін улы заттарды қалқа астында, ашық аспан астында, сондай-ақ ылғалды үй-жайлар мен жертөлелерде сақтауға рұқсат етілмейді.

      108. Қойма ғимараттарының габаритінде орналасқан тұрмыстық үй-жайлар қатты әсер ететін улы заттарды сақтауға және қаптауға (құюға) арналған үй-жайлардан оқшауланады және жеке тамбур арқылы өтетін бөлек есігі болады.

      109. Қатты әсер ететін улы заттарды сақтауға, қаптауға (құюға) арналған қойма үй-жайларының қабырғаларын, төбелері мен ішкі бетін әрлеу үшін қатты әсер ететін улы заттардың химиялық әсерінен қорғайтын қасиеті бар, өз бетінде шаң мен буды жинамайтын немесе жұтпайтын, тазалауға, жууға жеңіл материалдардан жасайды. Қабырғалар еденмен, төбемен дөңгеленген түрде жанасуы тиіс.

      110. Қатты әсер ететін улы заттарды сақтауға арналған үй-жайларда үнемі жұмыс істеп тұратын табиғи сору-сыртқа тарату желдеткіші және аварияны жағдайларда механикалық жолмен жұмыс істейтін сыртқа тарату желдеткіші көзделеді. Механикалық жұмыс істейтін сыртқа тарату желдеткішінің құрылғыларын тұрмыстық үй-жайлар мен қатты әсер ететін улы заттарды сақтауға және ерітуге арналған үй-жайлардан бөлек орнатады.

      111. Желдету құрылғысы шығыс қоймасына кірерден 15 минут бұрын іске қосылады. Ол туралы кірер есікте ескерту плакаты ілінеді. Құрылғыны іске қосу тетігі кірер есіктің қасында сыртта орналасады.

      112. Желдету құрылғысының дабылы болады: жұмыс уақытында – жарық арқылы, жұмысты кенеттен тоқтату жағдайы туындаған кезде – дыбысты болу керек.

      113. Қатты әсер ететін улы заттарды сақтауға, қаптауға және құюға арналған қойма үй-жайларында ауаның жағдайына бақылау жүзеге асырылады.

      114. Қатты әсер ететін улы заттардың барлық топтарын ұсақ ыдыстарда (барабандарда, баллондарда, бөтелкелерде және тағы басқалар) сақтау кезінде базистік және шығыс қоймаларының үй-жайлары ыдыстардың габариттеріне сәйкес құрылған қолжетімді қабырға сөрелерімен және ұяшықтары (торлары) бар стеллаждармен жарақталады, сондай-ақ бөтелкелер, баллондар, барабандар және т.б. қойылған арбашалар арқылы жылжитын арнайы жүк үстелдері болуы тиіс.

      115. Қатты әсер ететін улы заттардың барлық базистік және шығыс қоймалары уды залалсыздандыратын құралдармен, ЖҚҚ, алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишасымен және байланыс құралдарымен жеткілікті көлемде қамтамасыз етіледі.

      116. Қатты әсер ететін улы заттармен арнайы киімсіз және ЖҚҚ, зақымданған арнайы киіммен және ЖҚҚ-сыз жұмыс істеуге рұқсат етілмейді.

      117. Қатты әсер ететін улы заттармен жұмыс істеу кезінде тамақтануға, су ішуге және темекі шегуге рұқсат етілмейді.

      118. Жарылғыш қоспа түзуге қабілетті қауіпті жүктерді (амииакты селитра), тез тұтанатын және жанатын сұйықтықтар мен жарылғыш заттарды (аммиак суы), күйдіргіш заттарды (күкірт, азот және тұз қышқылдары, каустикалық сода) түсіру арнайы бөлінген жерлерде жүргізіледі.

      119. Тез жанатын және күйдіргіш сұйықтықтарды цистерналардан ағызу механикалық тәсілмен жүзеге асырылады.

      120. Реагенттерді төгу орындары "Өрт қауіпсіздігі қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26867 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2022 жылғы 21 ақпандағы № 55 бұйрығына (бұдан әрі - № 55 бұйрығы) сәйкес тәулік бойы жұмыс жүргізуді қамтамасыз ететін жарылу қаупі жоқ жарықпен жабдықталады, өрт сөндіру құралдарымен жарақталады.

      Ескерту. 120-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      121. Тез жанатын және күйдіргіш сұйықтықтармен жұмыс істейтін орындарда тамақтануға, темекі шегуге және ашық отты қолануға рұқсат етілмейді.

      122. Қауіпті және зиянды заттармен жұмыс істеу, қорғаныш көзілдіріктерін немесе арнайы көзілдірікті бетперделерді, респираторларды, резеңке қолғаптар мен етіктерді, алжапқыштарды пайдалана отырып, арнайы киіммен жүргізіледі, әрбір жұмысшы зиянды заттардың буы мен аэрозольдерінен қорғайтын тиісті сүзгімен қорабы бар аварияны газтұтқырмен, ал терілерді қышқылдар мен сілтілердің әсерінен қорғайтын қорғаныс пасталарымен қамтамасыз етіледі.

      123. Қауіпті жүктерді автомобиль көлігімен тасымалдау "Жолаушылар мен жүктерді тасымалдауға арналған көлік құралдарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22066 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 11 қаңтардағы № ҚР ДСМ-5 бұйрығының талаптарына сәйкес жүргізіледі.

      Ескерту. 123-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      124. Радиоактивті заттарды автомобиль көлігімен тасымалдау "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21822 болып тіркелген) Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 15 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-275/2020 бұйрығына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 124-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      125. Қауіпті жүктерді тасымалдау үшін пайдаланылатын көлік құралдары тасымалданатын жүктің қауіптілік класына қарай төмендегідей жиынтықталады:

      1) бастапқы өрт сөндіру құралдары (өртсөндіргіш, шанц саймандары бар жиынтық, шелектер, киіз, құрғақ құм салынған жәшіктер және № 55 бұйрығына сәйкес құралдар);

      2) тері мен көз ЖҚҚ (резеңке етіктер, резеңке қолғаптар, резеңкеленген алжапқыштар, қышқылға төзімді костюмдер, қорғаныш көзілдіріктері, газтұтқыр);

      3) авариялық жағдайға арналған саймандар мен керек-жарақ ("Кіруге тыйым салынады" және "Авариялық тоқтату" деген белгілері бар, сырғанаудан қорғайтын тағандар, авария орнын қоршауға арналған жіп немесе тростар, бейтараптандырушы ерітінділері бар канистралар);

      4) алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишалары;

      5) радиоактивті заттарды тасымалдау кезінде – қосымша:

      радиациялық қауіптілікті ескертетін төрт белгісі бар респиратор және ескі шүберектері бар пластикалық пакеттер.

      Ескерту. 125-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 05.04.2023 № 60 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      126. Амииакты селитран тиеуге құрғақ, жөнделген шанақтары бар, кез келген материалдардың қалдығынан мұқият тазаланған және күн сәулесінің тікелей түсуінен қорғайтын арнайы жапқышпен жабдықталған автокөлік құралдары беріледі.

6-тарау. Тұрмыстық қызмет көрсетуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      127. Арнайы киімдер мен арнайы аяқ киімдерді кептіруге арналған гардероб үй-жайлары механикалық жалпы алмастырғыш сору-сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталады.

      128. Душ қабылдайтын үй-жайлардың құрылғыларын жуу және дезинфекциялау құралдарын пайдалана отырып еденін, қабырғалары мен төбесін жеңіл тазалауды және жууды көздейді, сондай-ақ душ кабиналарынан қолданылған судың суағары болуы керек.

      129. Өндірістік үй-жайларда тамақты сақтауға және тамақ ішуге рұқсат етілмейді.

      130. Барлық негізгі технологиялық цехтарда арнайы киімдерді шаңнан тазартатын үй-жайлар мен жабдықтар көзделеді.

      131. Денсаулық пукттерінде теріге немесе көзге түскен өндірістік агрессивті заттарды бейтараптандыруға мүмкіндік беретін инактиваторлар (зақымдалған жерді жуғаннан кейін) болады.

      132. Барлық жұмысшылар "Міндетті медициналық қарап-тексерулерге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ оларды жүргізу тәртібі мен мерзімділігін, зертханалық және функционалдық зерттеулердің көлемін, медициналық қарсы көрсетілімдерді, зиянды және (немесе) қауіпті өндірістік факторлардың, жұмысқа орналасқан кезде орындау кезінде міндетті алдын ала медициналық қарап-тексерулер және мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексерулер жүргізілетін кәсіптер мен жұмыстардың тізбесін және "Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексерулерден өткізу" мемлекеттік қызметін көрсету қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2020 жылғы 15 қазандағы № ҚР ДСМ-131/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21443 болып тіркелген) сәйкес жұмысқа қабылдану кезінде алдын ала және кезеңдік медициналық қарап-тексеруден өтеді.

      133. Жұмысшылар жұмыс берушінің қаражаты есебінен, жұмысшыларды сүтпен және емдік-профилактикалық тамақпен қамтамасыз ету тәртібі мен нормаларына сәйкес сүтпен және емдік-профилактикалық тамақпен қамтамасыз етіледі.

  "Химиялық өнеркәсіп
объектілеріне
қойылатын санитариялық–
эпидемиологиялық талаптар"
санитариялық қағидаларына
қосымша

Жұмыс аймағының ауасындағы зертханалық өндірістік бақылауға жататын негізгі зиянды заттардың тізбесі

Өндірістік учаске

Зиянды заттар

1

2

3

1

Қабылдау құрылғысы

кокс, фосфорит, кварцит шаңы

2

Кептіру–майдалау бөлімшесі

кокс шаңы

3

Агломерат өндірісі

кокс, шихта, агломерат, фосфорит шаңы, фосфор ангидриді, фосфорлы сутек, фторлы сутек, көміртегі тотығы

4

Пеш өндіріс

фосфор, фосфор ангидриді, фосфорлы сутек, фторлы сутек, көміртегі тотығы, шихта шаңы, кокс шаңы, электрод массасының шаңы, агломерат, кварцит шаңы

5

Фосфор қышқылының өндірісі

фосфор ангидриді, фосфорлы сутек, күкіртті сутек, күкіртті ангидрид

6

Сары фосфорды одан әрі өңдеу

әк, кальцийлі сода шаңы, фосфор, фосфор ангидриді, фосфорлы сутек, фторлы сутек

7

Триполифосфат өндірісі

кальцийлі сода шаңы, натрий трифосфаты, фосфор қышқылының буы

8

Қосалқы өндіріс

күкірт қышқылының буы, резина шаңы, мыс шаңы, ксилол, толуол


Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам промышленности"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 февраля 2022 года № ҚР ДСМ -13. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 15 февраля 2022 года № 26806.

      В соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 ПРИКАЗЫВАЮ:

      Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Утвердить Санитарные правила:

      1) "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам черной металлургии" согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам угольной промышленности" согласно приложению 2 к настоящему приказу;

      3) "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам цветной металлургии и горнодобывающей промышленности" согласно приложению 3 к настоящему приказу;

      4) "Санитарно-эпидемиологические требования к технологическим и сопутствующим объектам и сооружениям, осуществляющим нефтяные операции" согласно приложению 4 к настоящему приказу;

      5) "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам химической промышленности" согласно приложению 5 к настоящему приказу.

      2. Признать утратившим силу приказ Министра национальной экономики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 236 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам промышленности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11259).

      3. Комитету санитарно-эпидемиологического контроля Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан после его официального опубликования;

      3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра здравоохранения Республики Казахстан.

      5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр здравоохранения
Республики Казахстан
А. Ғиният

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство национальной экономики
Республики Казахстан

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство экологии,
геологии и природных ресурсов
Республики Казахстан

  Приложение 1 к приказу
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 11 февраля 2022 года
№ ҚР ДСМ -13

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам черной металлургии"

Глава 1. Общие положения

      1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам черной металлургии" (далее – Санитарные правила) разработаны в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 и определяют санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов, оказывающих воздействие на человека, бытовому обслуживанию, медицинскому обеспечению, проведению производственного контроля, теплоснабжению, вентиляции, кондиционированию, водоснабжению, водоотведению, атмосферному воздуху, содержанию, вновь строящихся, реконструируемых и эксплуатируемых объектов черной металлургии.

      Настоящие Санитарные правила распространяются на следующие объекты черной металлургии: коксохимические, агломерата и железорудных окатышей, доменные, ферросплавные, сталеплавильные, прокатные, трубные, метизные, железных порошков, огнеупоров, переработки вторичных черных металлов, ремонта металлургических печей и агрегатов.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. В настоящих Санитарных правилах используются следующие определения:

      1) воздушное душирование – местная вентиляция, предназначенная для предотвращения поступления в помещение холодного воздуха, газа, пара, пыли;

      2) черная металлургия – отрасль тяжелой промышленности, включающая технологию производства чугуна, железа и стали из железной руды.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы на объектах черной металлургии источниками физических факторов, оказывающих воздействие на человека

      3. В кабинах кранов, в постах управления, в залах вычислительных машин, при выполнении работ операторского типа, а также в местах временного отдыха рабочих необходимо соблюдать нормы температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-15 "Об утверждении Гигиенических нормативов к физическим факторам, оказывающим воздействие на человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26831) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-15).

      Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. В рабочей зоне производственных помещений соблюдают допустимые величины температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха, в соответствии с приложением 1 к настоящим Санитарным правилам.

      5. Для работающих в неотапливаемых производственных и складских помещениях предусматриваются специальные помещения для обогревания.

      6. Тепловое облучение на постоянных рабочих местах за счет их рационального размещения и использования средств промышленной теплозащиты не превышает 140 Ватт на квадратный метр (далее – Вт/м2).

      При интенсивном тепловом облучении на постоянных рабочих местах до 140 Вт/м2 применяют средства индивидуальной защиты, а также дополнительно:

      1) при тепловом облучении от 140 Вт/м2 до 350 Вт/м2 увеличивают на 0,2 м/с скорости движения воздуха на постоянных рабочих местах;

      2) при тепловом облучении от 350 Вт/м2 до 2800 Вт/м2 применяется воздушное душирование в соответствии с приложением 2 к настоящим Санитарным правилам.

      7. При несоблюдении требований пункта 8 и отсутствии воздушного душирования тепловая защита работающих обеспечивается регламентацией предельного времени их пребывания в зоне воздействия источников теплового излучения в соответствии с приложением 2 к настоящим Санитарным правилам.

      Перерывы проводятся в местах отдыха с температурой воздуха для холодного периода года от минус (далее – "–") 20 до – 23 градусов Цельсия (далее – оС), для теплого периода от плюс (далее – "+") 21 до +25 оС.

      8. При тепловом облучении выше 2800 Вт/м2 выполняются работы с использованием специальных костюмов и средств индивидуальной защиты.

      9. Производство ремонтных работ в печах, ковшах, регенераторах с заходом рабочих внутрь нагретых агрегатов проводится при температуре воздуха не выше 45 оС в соответствии с приложением 1 к настоящим Санитарным правилам. При этом рабочие обеспечиваются специальной одеждой, специальной обувью и средствами индивидуальной защиты.

      10. Искусственное освещение выполняется по системе общего освещения с равномерным или локализованным размещением светильников. Локализованное расположение светильников применяется при наличии в цехах высокого оборудования, при расположении рабочих мест в вертикальной плоскости, при затенении рабочих мест элементами оборудования или корпусом работающего.

      11. Величины освещенности, допустимые значения показателя ослепленности и коэффициента пульсации для производственных помещений и рабочих мест, аварийное освещение в цехах и участках, значения коэффициента запаса и сроки очистки осветительной арматуры от загрязнения указаны в приложении 3 к настоящим Санитарным правилам.

      12. Подъемные краны оборудуются подкрановым освещением лампами накаливания или газоразрядными источниками света, обеспечивающими устранение затенения, создаваемого конструкцией крана.

      13. При ремонте металлургических печей и агрегатов обеспечивается переносное освещение.

      14. Для общего освещения производственных помещений применяются газоразрядные источники света. Для освещения машинных залов, постов управления и контроля производственных процессов, диспетчерских пунктов применяются люминесцентные лампы. Местное освещение применяется в помещениях с временным пребыванием людей, во взрывоопасных и помещениях с тяжелыми условиями среды.

      15. В цехах с автоматизированным технологическим процессом предусматривается включение дополнительных светильников общего и местного освещения.

      16. При устройстве общего и местного освещения рабочих мест контроля поверхности листов белой жести, труб из нержавеющей стали, в отделениях отделки проволоки осуществляются меры для ограничения отраженной блесткости.

      17. Измерение освещенности и проверка требований норм производится при сдаче осветительной установки в эксплуатацию и не реже двух раз в год во время эксплуатации.

      18. Для осветительных установок с газоразрядными лампами предусматривается помещение для хранения отработанных ламп с ртутным наполнением.

      19. Не реже одного раза в год, а также после ремонта, замены и модернизации отдельных узлов, механизмов или агрегатов проводятся измерения уровней шума и вибрации на рабочих местах и ручных машинах. Контроль шума и вибрации проводится при рабочем режиме машин.

      20. Уровни звукового давления, шума и вибрации на рабочих местах соответствуют Приказу № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 20 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      21. Изделия, обрабатываемые ручным механизированным инструментом, укладываются и закрепляются так, чтобы устранить возникновение дополнительных вибраций изделия.

      22. При работе с оборудованием, вибрация которого является основным элементом технологического процесса (в том числе виброуплотнение), не разрешается нахождение рабочих во время работы на вибрирующих поверхностях.

      23. Для защиты от вибрации, на путях ее распространения от оборудования, установленного на перекрытиях, применяются виброизолирующие опоры, акустические развязки площадок обслуживания машин.

      24. При организации и проведении работ с радиоактивными веществами и источниками ионизирующих излучений в соответствии с пунктом 2 статьи 94 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее – Кодекс) соблюдаются требования документов государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования.

Глава 3. Санитарно-эпидемиологические требования к бытовому обслуживанию и медицинскому обеспечению объектов черной металлургии

      25. Работодатель обеспечивает работников питьевой водой, молоком и лечебно-профилактическим питанием, специальной одеждой и обувью, средствами индивидуальной защиты в соответствии с порядком и нормами обеспечения работников молоком и лечебно-профилактическим питанием, специальной одеждой, специальной обувью и средствами индивидуальной и коллективной защиты, санитарно-бытовыми помещениями и устройствами за счет средств работодателя.

      Стирка, ремонт и обезвреживание специальной одежды и обуви производятся централизованно. Вынос специальной одежды с производства и стирка ее в домашних условиях не разрешается.

      26. Производственные участки обеспечиваются аптечками для оказания первой помощи.

      Все рабочие и инженерно-технические работники обучаются навыкам оказания первой помощи и проходят предварительные при поступлении на работу и периодические медицинские осмотры согласно приказа исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 октября 2020 года № ҚР ДСМ-131/2020 "Об утверждении целевых групп лиц, подлежащих обязательным медицинским осмотрам, а также правил и периодичности их проведения, объема лабораторных и функциональных исследований, медицинских противопоказаний, перечня вредных и (или) опасных производственных факторов, профессий и работ, при выполнении которых проводятся предварительные обязательные медицинские осмотры при поступлении на работу и периодические обязательные медицинские осмотры и правил оказания государственной услуги "Прохождение предварительных обязательных медицинских осмотров" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21443).

      27. Работодатель при выявлении и подтверждении у работающего профессионального заболевания, на основании медицинского заключения, переводит его на работу, не связанную с воздействием неблагоприятных производственных факторов.

      28. Уволившиеся или перешедшие на новое место работы работники, ранее занятые во вредных условиях труда, при последующем ухудшении состояния здоровья и подтверждения связи заболевания с условиями труда направляются к профпатологам.

Глава 4. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов коксохимического производства

      29. Емкости и аппараты для химических продуктов снабжаются автоматическими уровнемерами.

      30. Для перекачки смолы, пека, бензола и продуктов применяются бессальниковые насосы. При применении сальниковых насосов, сальники оборудуются съемными укрытиями и местными отсосами, обеспечивающими удобство проведения ремонтных работ.

      31. Отбор проб фракции смолы, пека и химических продуктов из оборудования производится способами, исключающими выделение в рабочую зону вредных веществ. Краны для отбора проб оснащаются местными отсосами, емкости для проб герметизируются.

      32. Кристаллизаторы, центрифуги, вакуум-фильтры, барабанные охладители, конвейеры для разливки жидкого нафталина оборудуются укрытиями с местными отсосами.

      33. В производстве предусматривается механизация следующих процессов:

      1) операций по очистке емкостей и аппаратов;

      2) смыва и улавливания фусов;

      3) уборки просыпи шихты и кокса, разбуривания печей, чистки люков, стояков, рам печей, дверей и оборудования;

      4) разгрузки извести, приготовления известкового молока, удаления шлама из известковых отстойников, выгрузки фусов;

      5) в цехах роданистого аммония и натрия транспортировки и загрузки сыпучих продуктов в емкости и кристаллизаторы, упаковки готового продукта в тару;

      6) в цехах очистки коксового газа от сероводорода транспортировка мышьяковистого ангидрида со склада и загрузка его в емкости с растворителями;

      7) удаления и возврата в производство осадка из отстойников и осветлителей;

      8) в цехах кристаллического нафталина – операции по складированию, дроблению и загрузки в плавильник прессованного нафталина, погрузки кристаллического нафталина в железнодорожные вагоны, подачи брикетов нафталина от разливочных машин на склад и транспортировки мешков с нафталином от барабанных охладителей;

      9) операций по разливке, охлаждению и затариванию кумароновой смолы;

      10) в цехах биохимической очистки вод – подачи ортофосфорной кислоты в аэротенки.

      34. Пары и аэрозоли, выделяющиеся из воздушников емкостей и аппаратов, улавливаются и возвращаются в технологический процесс.

      35. Дробильные и смесительные агрегаты и места перегрузки угля укрываются и оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

      36. В производстве предусматривается автоматизация следующих процессов:

      1) откачки смолистой воды из маслоотделителя в сборник смолы;

      2) операций подготовки угля для коксования (дробление, просеивание, смешение, транспортировка шихты);

      3) сухого тушения кокса с помощью инертных газов.

      37. Загрузка угольной шихты и жидкого пека в камеры печей для коксования автоматизируется и проводится бездымным способом.

      38. Угольные башни и загрузочные вагоны оборудуются регистрирующими приборами, указывающими вес или объем шихты.

      39. Бункеры угольных башен и загрузочных вагонов оборудуются системами механического обрушения.

      40. Углезагрузочные и двересъемные машины на коксовых батареях управляются дистанционно.

      41. Инжектор для подачи пара или воды включается перед началом загрузки печи и выключается после окончания планирования и закрытия люка.

      42. Телескопические печки углезагрузочных вагонов герметично соединяют с углезагрузочными люками в период загрузки.

      43. Загрузочные люки и двери, крышки сборников газов максимально уплотняются.

      44. Газоотводящие стояки коксовых и пекококсовых батарей оборудуются механизированными запорно-открывающими и чистильными устройствами.

      45. Коксовые и пекококсовые батареи оборудуют устройствами, предотвращающими пылевыделение при выдаче кокса из печной камеры.

      46. Тушение кокса осуществляется на установках сухого тушения кокса или очищенной водой. Тушение кокса фенольной водой не допускается.

      47. Контроль погрузки шихты в печи прокаливания и выгрузкой формованного кокса, давлением коксового газа осуществляется автоматически с дистанционным управлением.

      48. Вакуум-фильтры для фильтрации серной суспензии, бункеры серной пасты, приемники и емкости хранения серы, отстойники и сборники конденсата, кристаллизаторы фракций смолы оборудуются укрытиями и местными отсосами.

      49. В цехах переработки смол, транспортировки исходной смолы и ее фракций, а также загрузка и выгрузка химических продуктов осуществляются способами, предотвращающими выделение в воздух пыли и вредных веществ.

      50. Отфуговывание антраценовой фракции производятся непрерывным способом в автоматизированных центрифугах.

      51. Автоматические центрифуги, конвейер для разливки жидкого нафталина в формы и барабанный охладитель укрывают и оборудуют местной вытяжной вентиляцией.

      52. Мойка фракций смолы проводится в закрытых аппаратах непрерывного действия.

      53. В цехах обогащения антрацена предусматриваются укрытия и местные отсосы на участках разгрузки технического антрацена, подачи его в резервуары с плавителями, а также сушки и упаковки готового продукта.

      54. В цехах фталевого ангидрида основные аппараты и оборудование устанавливают на открытых площадках и этажерках цеха.

      55. В цехах инден-кумароновых смол сливные тарелки аппаратов для обезвоживания, полимеризации и нейтрализации полимерных смол оборудуют местными отсосами.

      56. Хлористый алюминий хранится в изолированном помещении в металлических барабанах с плотно закрывающимися крышками.

      57. Транспортировка хлористого алюминия в полимеризаторы проводится механизированным способом, а место загрузки оборудуется местной вытяжной вентиляцией.

      58. Уборка помещений углеподготовки, коксовых цехов, коксосортировки, химических цехов, машин и оборудования проводится механическим способом, централизованно, с помощью гидроомыва или вакуумных отсасывающих устройств. Сдувание пыли с помощью сжатого воздуха не разрешается.

Глава 5. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов производства агломерата и железорудного окатыша

      59. Агломерационные машины, грохоты, дробилки, питатели, укладчики шихты поставляются заводами-изготовителями со встроенными местными отсосами.

      60. На участке агломерационной машины в зоне горна предусматриваются меры для защиты рабочих от воздействия инфракрасной радиации.

      61. Транспортировка пыли из бункеров коллектора агломерационной машины и от аппаратов технологической газоочистки, а также просыпи из-под холостого хода агломерационной ленты осуществляются мокрым способом или способами, исключающими пылеобразование.

      62. Технологический процесс предусматривает выдачу охлажденного агломерата. При применении продува воздуха через слой агломерата, с целью его охлаждения, предусматриваются специальные меры, предотвращающие выделение пыли в окружающую среду по всей длине охладителя.

      63. Все шихтовые материалы увлажняются либо используются иные средства снижения их пылеобразующих свойств.

      64. При использовании подогрева шихты возвратом барабана первичного смешивания приближают к грохотам, выделяющим возврат, а транспортеры по всему тракту подачи горячего возврата не перегружают.

      65. Передвижные сбрасывающие тележки оборудуются укрытием, охватывающим узлы загрузки и выгрузки, и местными отсосами.

      66. Грохоты для сортировки железосодержащей части шихты, коксика и измельченных материалов, а также агломерата и окатышей, включая узлы загрузки и выгрузки, оборудуют аспирируемыми укрытиями.

      67. Желоба для выдачи агломерата и окатышей с машин выполняются в закрытых конструкциях, подключенных к системам аспирации или укрытиям агломерационных (обжиговых) машин. Узлы погрузки агломерата (окатышей) в вагоны оборудуются системами аспирации, исключающими выделение пыли в окружающую среду.

Глава 6. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов доменного производства

      68. На вновь строящихся и реконструируемых доменных печах шихтовые материалы со складов и производств, расположенных на промышленной площадке данного объекта, подаются в отделение подачи шихты с помощью транспортеров или видов непрерывного транспорта.

      69. При подаче шихтовых материалов непрерывными видами транспорта надбункерное помещение укрывается и отапливается. Управление загрузкой бункеров проводится автоматически с дистанционным контролем.

      Загрузочные проемы бункеров оснащаются аспирационными укрытиями с закрытым вводом шихтовых материалов, предотвращающим пылевыделение в процессе загрузки.

      70. Бункеры оснащаются автоматическими уровнемерами, сблокированными с разгрузочными устройствами бункеров. Верхняя граница шихтовых материалов в бункере в процессе эксплуатации постоянно поддерживается на уровне, обеспечивающем высоту свободного падения загружаемых материалов не более 3,5 метров (далее – м). Полное опорожнение бункеров проводится только при остановке их для ремонтно-наладочных работ.

      71. Подбункерные помещения отдельных доменных печей изолируются друг от друга для исключения сквозняков и распространения запыленного воздуха.

      72. При конвейерной шихтоподаче в подбункерном помещении разгрузочные части бункеров, виброгрохоты, питатели, весовые воронки, конвейеры шихтовых материалов и транспортеры вывода отсеянной мелочи, а также узлы перегрузок между ними оснащаются аспирационными укрытиями с присоединением последних к централизованной системе вытяжной вентиляции.

      73. При шихтоподаче вагон-весами предусматриваются меры локализации пылевыделений (при их загрузке из бункеров и разгрузке) над скиповой ямой с очисткой удаляемого воздуха от пыли перед выбросом в наружную атмосферу.

      74. Кабины вагон-весов герметизируют, теплоизолируют, проемы для наблюдения закрывают прозрачными теплоотражающими материалами и оснащены подачей кондиционированного воздуха в зону дыхания машиниста.

      75. В надбункерных и подбункерных помещениях осуществляется принудительная подача приточного воздуха, компенсирующая работу местной вытяжной вентиляции и обеспечивающая постоянное поддержание положительной температуры.

      76. Скиповая яма изолируется от остальных помещений шихтоподачи. Конструкции скипов и загрузочных устройств исключает просыпь шихтовых материалов. Постановочные места скипов и загрузочные лотки оснащаются аспирационными укрытиями.

      77. Отгрузка отсеянной мелочи из отделения шихтоподачи на производства, расположенные на той же промышленной площадке, осуществляется по галереям системой транспортеров с минимальным количеством перегрузок.

      78. Все операции по разборке и набивке футляров чугунных леток, ломке скрапа, уборке его, очистке литейного двора и железнодорожных путей, подаче материалов и оборудования, по уходу, ремонту канав и желобов проводится механизированным способом.

      79. Над чугунными шлаковыми летками, главной канавой и над постановочными местами ковшей и шлаковых чаш предусматриваются укрытия с местной вытяжной вентиляцией.

      80. Переходные мостики над чугунными и шлаковыми канавами и горячими поверхностями необходимо теплоизолировать и оборудовать теплозащитными ограждениями с боков на высоту не менее 1 м.

      81. Для обслуживания сливных носиков чугунных и шлаковых желобов по краям литейного двора предусматриваются площадки с теплозащитными экранами.

      82. Возле стен зданий литейного двора предусматриваются площадки для прохода людей выше уровня желобов. Вблизи желобов и ковшей проходы ограждаются теплоизолирующими экранами.

      83. Управление мостовыми кранами на литейных дворах осуществляется дистанционно.

      84. Удаление футеровки, загрязненной радиоактивными веществами, проводится путем вырубки. Производство взрывных работ для разборки футеровки не разрешается. Удаленная футеровка собирается в контейнеры для радиоактивных отходов и отправляются в специально выделенные места захоронения.

      85. Для контроля прогара и герметичности воздушных фурм предусматривается система автоматического непрерывного контроля.

      86. Выпуск пыли и ее транспортировка от пылеуловителей осуществляться с применением средств, исключающих загрязнение окружающей среды.

      87. Управление воздушно-разгрузочным клапаном "снорт" воздуховода холодного дутья устанавливается в помещении управления доменной печью и на рабочей площадке печи.

      88. Управление кантовкой шлаковых ковшей при сливе доменных и сталеплавильных шлаков на шлаковых отвалах или установках по производству шлаковой продукции, шлакоуборочными кранами на грануляционных установках и подачей воды в грануляционные аппараты осуществляется дистанционным способом из специальных постов.

      89. При бесковшевой уборке шлака желоб оборудуется теплоизолированным укрытием.

Глава 7. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов производства ферросплавов

      90. Крупнотоннажные ферросплавы выплавляются в плавильных корпусах, специализированных на выплавку одного вида ферросплавов. В действующих цехах при выплавке разных ферросплавов в одном корпусе группируются по общности выделяющихся производственных аэрозолей.

      91. Тонкодисперсные шихтовые материалы применяют ограничено. Руды, в том числе мелкозернистые хромовые руды используются в окускованном (укрупненном) виде.

      92. В производстве предусматривается автоматизация следующих процессов:

      1) контроля уровня сыпучих материалов в бункерах, дозировки и загрузки шихтовых материалов в печь;

      2) управления режима работы ферросплавных печей;

      3) контроля работы конвертеров для продувки передельного феррохрома кислородом.

      93. Самозагружающиеся тележки, подающие шихту в печные карманы, оснащаются аспирируемым укрытием.

      94. Печные карманы оборудуются местной вытяжной вентиляцией, обеспечивающей улавливание печных газов и пыли во время загрузки шихты.

      95. Сплавы, для которых разработана технология плавки в закрытом режиме, выплавляются только в закрытых печах.

      Корпус и свод закрытой печи герметизируют. Под сводом печи автоматически поддерживается постоянное давление или разрежение.

      96. В производстве предусматривается механизация следующих процессов:

      1) чистки газоходов. Ручная загрузка корректирующих добавок шихты в печи не разрешается;

      2) всех операций по обслуживанию колошника действующих открытых печей (в том числе разравнивание шихты, отбивка бортов печи), а также операций пробивки и закрытия леток печей;

      3) наращивания графитированных электродов;

      4) вычерпывания ферровольфрама из ванны печей;

      5) чистки ковшей с производством в отдельных помещениях или на специальных участках;

      6) складирования и отгрузки готовой продукции;

      7) сбора металлических включений с надбункерных решеток;

      8) дробления и просев металлических отходов. При этом отходы поступают в плавильное отделение в готовом для переплава виде;

      9) подготовки шихты (раскупорка барабанов или мешков с шихтой, взвешивание, смешивание компонентов шихты, транспортировка и засыпка шихтовых материалов в плавильные емкости) закрытым непрерывным процессом с дистанционным управлением.

      97. Перепуск электродов осуществляется автоматически или с дистанционным управлением.

      98. Все печи оборудуются местными вытяжными устройствами, обеспечивающими удаление печных газов, как в период плавки, так и во время выпуска.

      99. На рафинировочных печах вытяжные зонты устанавливают непосредственно от борта печи. Для обслуживания колошника в стенке зонта предусматриваются рабочие проемы, оборудованные подвижными дверками, снабженными автоматическими системами открывания.

      100. На открытых рудовосстановительных печах весь периметр печи от нижней кромки зонта до борта шахты печи оборудуются теплопоглощающими экранами или завесами.

      101. В конструкции разгрузочной машины предусматривается защита машиниста от теплового облучения. Зазоры между электродами и перекрытием рабочей площадки надежно уплотняются.

      102. Доставка и загрузка электродной массы в кожухи самоспекающихся электродов механизируется и автоматизируется.

      103. Верхние сечения кожухов самоспекающихся электродов снабжают герметическими укрытиями и аспирационными системами периодического действия. Наращивание кожухов самоспекающихся электродов и загрузка электродной массы проводится только при работающей местной вытяжной вентиляции.

      104. Использование электродной массы для футеровки леточных желобов не разрешается.

      105. Рабочее место горнового оборудуются теплоотражающими экранами и установками воздушного душирования.

      106. Удаление остывшего шлакового гарниссажа из ковшей производится в стационарных местах, оборудованных местной вытяжной вентиляцией.

      107. Засыпка поверхности горячего металла в ковшах шлаком или песком перед разливкой проводится механизированным способом.

      108. Грануляция ферросплавов производится на установках с дистанционным управлением, оборудованных механизмами для кантования ковша, а также системами местной вытяжной вентиляции для удаления пара и вредных веществ.

      109. Разливочные машины оборудуют аспирируемыми укрытиями над ковшом с расплавленным металлом.

      110. Подготовка известкового молока и подача его в цех проводится механизированным способом, а полив изложниц разливочной машины – автоматизированным способом.

      111. Саморассыпающиеся шлаки удаляются из плавильных корпусов в ковшах или копильниках в жидком состоянии. Остывание шлаков в открытых шлаковнях не разрешается. Для остывания ковшей или копильников с саморассыпающимся шлаком предусматриваются закрытые эстакады.

      112. Смешивание сплавов проводится в агрегатах закрытого типа с дистанционным управлением, оборудованного местной вытяжной вентиляцией.

      113. Ручная сортировка и чистка сплавов проводится на столах, обеспечивающих работу сидя и оснащенных местными отсосами.

      114. Охлаждение, сепарация и отгрузка шлаков проводится в специальных отделениях (цехах сепарации шлака). Саморассыпающиеся шлаки из плавильных корпусов в цехи сепарации шлака транспортируются способом, предотвращающим загрязнение воздуха территории объекта.

      115. Транспортировка шлаков внутри цеха осуществляется закрытыми видами транспорта, для отправки его потребителю используются специальные вагоны или автомашины закрытого типа, обеспечивающие беспыльную загрузку, транспортировку и разгрузку материалов.

      116. Процесс упаковки шлаков проводится полностью механизированным и автоматизированным способами.

      117. Погрузка шлака в вагоны проводится механизированным способом с системой дистанционного контроля уровня загружаемых шлаков.

      118. Подготовка шихты, содержащей естественно радиоактивные элементы, осуществляется в изолированных помещениях с соблюдением мер, предусмотренных правилами работы с радиоактивными веществами в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 августа 2022 года № ҚР ДСМ-90 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к радиационно-опасным объектам" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29292) и приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-275/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21822).

      Сноска. Пункт 118 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      119. Остывание плавок перед их расфутеровкой осуществляется на стационарных местах, оборудованных теплозащитными экранами и системами местной вентиляции.

      120. На рабочих местах плавильщиков, горновых, загрузчиков обжиговых и сушильных печей, печей для плавки алюминия, машинистов разливочных машин предусматривается воздушное душирование.

      121. У открытых рудовосстановительных печей, не имеющих постоянного места загрузки шихты на колошник, воздушное душирование предусматривают по всему периметру печи.

Глава 8. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов сталеплавильного производства

      122. В производстве предусматривается механизация следующих процессов:

      1) операций разгрузки и погрузки сыпучих материалов и ферросплавов;

      2) чистки вакуумных камер;

      3) подачи смазочных материалов для кристаллизаторов машинами непрерывного литья заготовок (далее – МНЛЗ);

      4) операций подготовки ковшей.

      123. Легирующие материалы, содержащие вредные вещества 1 и 2 классов опасности, либо выделяющие вредные вещества в газообразном состоянии, доставляются в шихтовое отделение в расфасованном виде или в герметически закрытой таре.

      124. Подача сыпучих материалов из бункеров в конвертеры осуществляется закрытым способом с дистанционным управлением дозирования.

      125. Сталеплавильные агрегаты оборудуются устройствами, предотвращающими выбивание пыли и газов через рабочие окна и технологические отверстия (включая электродные и фурменные отверстия в своде электродуговых печей) в производственных помещениях, в том числе при продувке конвертера кислородом и его завалке.

      126. При заправке сталеплавильных агрегатов предусматриваются меры по улавливанию и удалению пыли.

      127. Рабочее место машиниста завалочной машины защищается от теплового облучения. Сталевыпускной желоб и постановочное место разливочного ковша оборудуются укрытиями и местными отсосами.

      128. Сталевыпускной желоб изготавливают съемным, а ремонт его осуществляться после охлаждения на специально оборудованном участке.

      129. Управление установками для вакуумирования стали осуществляется дистанционно.

      130. Разливка стали осуществляется преимущественно МНЛЗ.

      131. Смотровые окна в стенах горячей камеры МНЛЗ и постов управления на всех рабочих площадках сталеплавильных агрегатов оборудуются теплозащитными устройствами.

      132. При разливке металла на МНЛЗ на слябы пульт управления газорезки располагают, чтобы сляб был обращен к газорезчику узкой стороной. Рабочее место газорезчика предусматривает максимальное допустимое технологией непрозрачное экранирование зоны газорезки.

      133. Операции по очистке и смазке изложниц осуществляются механизированным способом и оборудуются местными отсосами. Очистка поддонов и изложниц путем обдува не разрешается.

      134. При выгрузке шлака в шлаковую яму, и погрузке его на платформы применяется орошение водой по всему фронту работ.

      135. Уборка пыли в основных производственных помещениях проводится с помощью централизованных вакуум-систем или гидросмыва. Применение сдува пыли сжатым воздухом не разрешается.

Глава 9. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов прокатного и трубного производства

      136. Машинные залы прокатных и трубных цехов размещают в отдельных звукоизолированных помещениях.

      137. Рабочие места, располагающиеся вблизи сосредоточения горячего металла и в зоне обслуживания нагревательных устройств (в том числе рольганги, подводящие заготовки к клетям, многоручьевые направляющие столы, участки клеймовки и уборки горячего металла, смотровые и рабочие окна нагревательных печей) оснащаются устройствами для защиты от теплового облучения и оборудуются душирующей вентиляцией.

      138. Нагревательные устройства оборудуют плотно закрывающимися крышками и заслонками рабочих проемов, а также устройствами местной вытяжной вентиляции над окнами загрузки и выгрузки печей и над шлаковыми летками. Измерение температуры металла в нагревательных печах и колодцах проводится дистанционно, автоматически.

      139. В производстве предусматривается механизация следующих процессов:

      1) загрузки, кантовки, перемещения и выгрузки металла, удаления шлака и окалины;

      2) уборки окалины из-под станов, из ям, отстойников;

      3) на станах непрерывной прокатки труб на оправке – смазка оправок, их подачи к стану и извлечения из труб;

      4) на пилигримовых станах – транспортировки слитков, закрывания замка дорна, смазывания дорна, подъема и опускания дорна в ванну для охлаждения, замены дорнов на охладительном стеллаже;

      5) при горячем прессовании труб – подачи заготовок в пресс, подачи смазки к прессу и в матрицу, подачи и загрузки графитного порошка к смесительному барабану, подачи смазки к контейнеру и технологическому инструменту, уборки выпрессованной трубы, уборки пресс-остатка;

      6) на станах для производства плоскосматывающих двухшовных труб – одевания рулонов ленты на мотор, протирки ленты перед сваркой, заправки и зажима готовой трубы в моталке;

      7) на станах электросварки труб сплавлением – задачи листов в плавильную машину и кромкострогальные станки, замены нижней подушки сварочного агрегата, снятия внутреннего и наружного грата;

      8) на прошивных станах – зацентровки заготовок перед прошивкой, смены оправок, задачи заготовок в стан;

      9) на автоматических станах – засыпки соли в гильзы, смены оправок, кантовки труб в желобе автоматического стана;

      10) на станах с неподвижной сварочной головкой – удаления флюса с наружных и внутренних швов трубы;

      11) на станах спиральной сварки труб – задачи рулонов в разматыватели тянущие валки, правильную машину, подачи флюса на сварочную головку, удаления отработанного флюса, съема и уборки флюсовой корки;

      12) в производстве труб спайкой – подачи рулонов ленты к разматывателям и их уборки, все операции по обезжириванию, промывке, травлению и омеднению ленты, смазке труб;

      13) на станах холодного волочения – смазки труб перед волочением, их кантовка и продвижение на стеллажах горна (за исключением труб малого диаметра), захвата и сброса на волочильных станах, подачи стержня с оправкой в трубу, возврата тележки для захвата трубы от лебедки к люнету;

      14) на станах с подвижной сварочной головкой подсыпка флюса, а также сбора отработанного флюса в бункер. Открытая часть флюсовой подушки закрывается предохранительными пластинами;

      15) при производстве баллонов – подачи труб со склада на участок подготовки, задачи в труборазрезные станки, загрузки заготовок в печь, подачи их к молотам и обкатным машинам, загрузки баллонов в термопечи, подачи их на участок окраски, подвешивания к механизму продвижения через окрасочную камеру, расточки горловины и нарезки резьбы, очистки от стружки и оставшейся окалины, гидро-пневмоиспытания и просушки баллонов;

      16) в труболитейном производстве – разгрузки шихтовых материалов и загрузки их в плавильные агрегаты. Доставка пылящих материалов производится пневмотранспортом;

      17) обивки костылей, выбивку футеровки на опоку извлечение трубы из опоки, удаления горелой формовочной земли, все процессы приготовления формовочных и стержневых смесей и исходных материалов. Бегуны, мельницы, грохоты и смесители для приготовления термореактивных смесей оборудуются укрытиями и местными отсосами;

      18) в отделении покрытий – всех операций, связанных с обслуживанием агрегатов для нанесения покрытий (доставка и загрузка сырья, заполнение ванн, смена растворов, чистка днища ванны);

      19) операций приготовления футеровочной массы и ее нанесения на внутреннюю поверхность труб.

      140. При прокатке горячего металла обеспечивается дистанционное измерение его параметров и механизация технологических операций по отбору проб, клеймению, удалению дефектов и упаковке готовой продукции.

      141. Клети прокатных станов оборудуются устройствами пылеулавливания.

      142. Зачистка металла ручными шлифовальными машинами проводится при оснащении их пылеулавливающими устройствами, а участки, где проводятся такие работы, оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

      143. Огневая зачистка металла осуществляется на механизированных установках, оснащенных устройствами для локализации выделяющихся вредных веществ и защиты окружающей среды от загрязнения.

      Разрешается использовать ручную огневую зачистку, которая выполняется, как правило, в аспирируемых камерах с дистанционным управлением горелками вне камер или на специальных огражденных участках, оснащенных вытяжной вентиляцией.

      144. Порезка брака металла газовыми горелками выполняется на специальных площадках, оборудованных местной вытяжной вентиляцией.

      145. Зачистка пороков заготовок и готового проката пневмоинструментом не разрешается.

      146. Ремонт и сушка разливочных ковшей проводится на специальных стендах, оборудованных устройствами для улавливания и отвода продуктов горения.

      147. Охлаждение труб после отжига проводится на участках или в камерах охлаждения, оборудованных теплозащитными экранами и вытяжной вентиляцией.

      148. Управление процессами плазменной резки и источниками их питания дистанционное.

      149. Промасловка проката и труб проводится в механизированной установке с сушильной камерой, оборудованной вытяжной вентиляцией.

      150. Травильные отделения располагаются в отдельных помещениях, где предусматриваются мероприятия, исключающие попадание загрязненного воздуха в смежные помещения.

      151. В травильных отделениях предусматриваются:

      1) применение автоматических устройств для травления металла по заданной программе и дистанционное управление;

      2) механизация транспортировки, погружения в ванны и выгрузки металла из ванн, его промывки и нейтрализации;

      3) сушильно-моечные машины непрерывного действия для сушки и мойки металла, обеспеченные достаточной вентиляцией;

      4) расположение постов управления травлением в местах вне действия испарений из ванн (воды, кислот);

      5) механизация слива и обезвреживания отработанных растворов.

      152. Применение сильно действующих кислот (в том числе плавиковая, азотная, их смеси) максимально ограничивается.

      153. Травильные отделения оборудуются питьевыми фонтанчиками и раковинами с подводом питьевой воды для быстрого смывания попавшей на кожу или одежду кислоты, а также иметь аптечку для оказания первой помощи при ожогах кислотой.

      154. Окраска в электростатическом поле проводится в камере, оснащенной вытяжной вентиляцией.

      155. Использование каменноугольных смол и лаков для покрытия проката и труб не разрешается.

      156. Конструкция печей обеспечивает:

      1) механизацию посадки металла в печь и выдачу его из печи;

      2) дистанционное (с пульта) управление механизмами печи;

      3) механизацию подачи топлива, шуровки, чистки колошниковых решеток, очистки от шлака и удаление шлака.

      157. Топочные отверстия печей оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

      158. Печи, работающие с контролируемой атмосферой герметизируют. Протяжные, проходные, конвейерные печи, работающие непрерывно, оборудуются устройством для сжигания или улавливания защитных газов.

      159. Подача изделий в закалочные агрегаты осуществляется механизированным способом.

      160. Закалочные печи имеют плотное укрытие с вытяжной вентиляцией.

      161. Сортировочное отделение для осмотра оцинкованных труб изолируется от оцинковального отделения.

      162. Склады готовой продукции оборудуются участком для механизированной пакетировки и увязки проката и труб. Конструкция карманов и сбрасывающего устройства обеспечивает бесшумное сбрасывание труб и заготовок.

      163. Использование ртутных выпрямителей во вновь строящихся и реконструируемых прокатных и трубных цехах не разрешается.

Глава 10. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов метизного производства

      164. В отделениях для волочения проволоки предусматривается механизация и автоматизация следующих процессов:

      1) транспортирования бунтов катанки и проволоки, а также катушек с проволокой;

      2) установки на размоточные устройства катушек и мотков, снятия их с намоточных устройств, резки проволоки;

      3) упаковки мотков проволоки;

      4) контроля сечения проволоки при волочении.

      165. На станах для волочения пруткового металла (калибровки) смазка и подача прутка механизируются.

      166. В производстве канатов и металлокорда операции свивки проволоки, смены катушек, протяжки, обрезки концов, погрузки мотков проволоки на катушки, сортировки, нанесения защитного покрытия на канаты и их упаковки, а также процессы смазки канатов, включая доставку смазки и заполнение ею проходных ванн механизируют.

      167. Проходные ванны для нанесения канатной смазки оборудуются средствами контроля и автоматического регулирования температуры, предупреждающими горение смазки.

      168. В производстве крепежных изделий в изолированных помещениях размещают гвоздильные прессы, оборудование для чистки, полировки гвоздей, оборудование для антикоррозийных и декоративных покрытий крепежных изделий (в том числе гальваническое, оцинковальное, лудильное, окрасочное).

      169. В цехах по производству сеток предусматривается механизация:

      1) погрузочно-разгрузочных и транспортных работ на складах подготовки металла;

      2) подача металла к станам, ножницам и технологическим агрегатам;

      3) снятия готовой продукции;

      4) транспортировки готовой сетки к контрольным машинам;

      5) упаковки и погрузки готовой продукции.

      170. Процесс установки или одевания на фигурки перемоточных машин мотков проволоки весом более 20 килограмм (далее – кг) механизируют.

      171. При навое основ из проволоки с металлическим покрытием (в том числе цинк) на каретке навойной машины оборудуется масляным обтиром или местным отсосом.

      172. При производстве щелевых сеток изготовление заготовок колосников производится на автоматических линиях.

      173. При производстве сеток для ленточных транспортеров смазка ленты в рулонах методом погружения проводится в емкостях, оборудованных лотками для сбора масла на протяжении от емкостей с маслом до места хранения промасленной сетки, которые оборудуются решетками и маслосборниками.

      174. В производстве холоднокатаной и плющеной ленты агрегаты продольной резки имеют механизированную подачу и уборку металла, удаление обрези, увязку и кантовку бунтов разрезанного рулона и дистанционное управление.

      175. Станы для плющения проволоки оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

Глава 11. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов в производстве железных порошков

      176. В производстве железных порошков методом восстановления транспортировка железорудного концентрата, сажи, соды и сыпучих материалов производится закрытым способом (в крафтцеллюлозных мешках, закрытых вагонах, цистернах, оборудованных самозагружающими устройствами).

      177. Хранение шихтовых материалов осуществляется в закрытых складах.

      178. Разгрузка окалины проводится в приемные закрытые бункера, соединенные с разгрузочными проемами транспортирующих средств.

      179. В производстве железных порошков предусматривается механизация следующих процессов:

      1) подачи окалины в сушильные барабаны, а также транспортировки ее к размольно-смесительному оборудованию;

      2) подачи брикетов железной губки в дробильное отделение и загрузки ее в дробилки;

      3) при получении чистого железного порошка хлоридным способом - операций загрузки исходных сыпучих материалов в реактор и выгрузки кристаллов после промывки, а аппаратура оборудуется местными отсосами.

      180. Бункера с готовой шихтой оборудуются автоматическими дозаторами.

      181. Операции очистки, выбивки, смазки и загрузки поддонов шихтой проводятся автоматизированным и механизированным способами.

      182. Транспортировка железной губки к дробильно-размольному оборудованию осуществляется с использованием герметичных устройств.

      183. Оборудование для разделения железных порошков на фракции максимально уплотняют и оборудуют местной вытяжной вентиляцией.

      184. Участки туннельных печей, на которых производится загрузка и выгрузка вагонеток с капселями, оборудуются механическими толкателями и теплоизолированными заслонками, а также местной вытяжной вентиляцией.

      185. Участки загрузки соляной кислоты, слива маточного раствора, сушки кристаллов, проемы печей при термическом восстановлении хлористого железа оборудуются местными вытяжными устройствами из материала, устойчивого к коррозии при воздействии паров соляной кислоты.

      186. Места загрузки порошка в тару оборудуются укрытиями и местными отсосами.

      187. При производстве порошков методом распыления расплавленного металла в отдельные помещения выделяют:

      1) отделение для размещения генератора индукционной печи;

      2) отделение индукционных печей с устройствами для распыления металлов, металлоприемников и сборников готового порошка;

      3) участок сушки порошка;

      4) участок восстановления порошка;

      5) дробильный участок;

      6) отделение обкатки и классификации порошков по фракциям;

      7) склад готовой продукции;

      8) склад исходных материалов (порошков, лома).

      188. Индукционные печи теплоизолируют и оборудуют местной вытяжной вентиляцией.

      189. Участки остывания и очистки ковшей оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

Глава 12. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов производства по переработке вторичных черных металлов

      190. Окна загрузки и выдачи у нагревательных печей оборудуются местными отсосами, исключающими попадание в цех продуктов горения.

      Устройство печей с выпуском продуктов горения непосредственно в производственное помещение не разрешается. Окна печей закрывают крышками плотно прилегающими к рамам.

      191. При разделке чугунного лома на эстакадных копрах бойные места в теплое время года увлажняются.

      192. Площадки для газовой резки лома оборудуют твердым покрытием и подрешеточными отсосами, которые в теплое время года увлажняются.

      193. Рабочие места машинистов мостовых кранов и операторов управления оборудованием размещают в кабинах, обеспеченных теплоснабжением, вентиляцией или кондиционированием воздуха.

      194. Площадки для ручной газовой резки металлолома в помещениях цехов, а также при плазменной резке вне помещений оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

      195. В машинных залах пакетировочных и брикетировочных прессов, гидравлических установок для дробления чугуна, гидравлических ножниц предусматривается общеобменная вентиляция.

      196. При отсутствии местной вытяжки или общего вентилирования внутри закрытых емкостей, а также при газовой и плазменной резке судового лома, окрашенного свинецсодержащими красками, пользуются полумасками с принудительной подачей в подмасочное пространство чистого воздуха с температурой, соответствующей ее оптимальным величинам в зависимости от периода года.

Глава 13. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов производства огнеупоров

      197. Туннельные печи размещают смежно не более чем в два ряда. С внешних сторон от них размещают наружные стены либо холодные пролеты. Холодные пролеты отделяются от печных перегородками, опускающимися сверху до середины высоты помещения.

      198. Растаривание сырья и фасовка сыпучих материалов в производстве огнеупорных изделий производятся в аспирируемых камерах с дистанционным управлением.

      199. Складирование порошкообразной продукции в немеханизированных открытых складах навалом не разрешается. Разгрузка и хранение ортофосфорной кислоты проводится в специальном складе, а при малых потребностей поставка ее организуется в малых емкостях, не требующих промежуточного разлива.

      200. Ленточные конвейеры в местах перегрузок сыпучих материалов оборудуют аспирируемыми укрытиями.

      Для перемещения материалов размером менее 0,5 миллиметров (далее – мм) применяются закрытые виды транспорта, конвейеры с герметичными укрытиями на всем протяжении.

      201. Перерабатываемые сырьевые материалы на всех этапах дробления, помола, транспортировки увлажняют до максимальной степени, допускаемой по условиям технологии, или используются способы пылеподавления.

      202. В производстве огнеупоров предусматривается механизация следующих процессов:

      1) очистки внутренней поверхности чаш смесительных бегунов;

      2) операций смазки пресс-форм и сырца керосином;

      3) погрузки и разгрузки на складах готовой продукции.

      203. Сушильные барабаны и печи обжига оборудуются аппаратурой для дистанционного контроля и управления режимом обжига.

      204. Формовочная масса подается из бегунов-смесителей непосредственно в пресс-формы закрытым способом. Конструкция прессов предусматривает встроенные аспирируемые приемники просыпи.

      205. Прессование и передача сырца на участки, пресс-садочное место и садки на платформы туннельных печей и выгрузка осуществляются автоматизированным способом.

      206. Печные вагоны с обожженными огнеупорными изделиями подаются на разгрузку только после охлаждения футеровки вагона и кладки огнеупорных изделий до температуры не выше 45 оС.

      207. В адьюстажных мастерских все технологическое оборудование по шлифовке и резке огнеупорных изделий снабжается укрытиями и местными отсосами.

      208. В отделениях, где технологический процесс связан с применением каменноугольной смолы, пека или бакелита (смолодоломитное производство, производство карбидкремниевых нагревателей, отделение смолопропитки или пекопропитки огнеупорных изделий), помимо местной вытяжной вентиляции от укрытий газовыделяющего оборудования, предусматривается общеобменная приточно-вытяжная вентиляция.

Глава 14. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов производства ремонта металлургических печей и агрегатов

      209. Ремонт металлургических печей и агрегатов проводится по проекту организации работ, содержащему основные решения по технике безопасности и промышленной санитарии.

      210. Подача огнеупорных материалов на ремонте проводится при помощи машин и механизмов (транспортеров, погрузчиков, материалопроводов) на поддонах и в пакетах.

      211. Разрыхленные (взрывами, машинами) огнеупорные материалы, шлак и остатки шихты перед их удалением поливаются водой.

      212. В производстве предусматривается механизация следующих процессов:

      1) трудоемких ручных операций, ломки старой кладки и удаления боя кирпича и мусора;

      2) разборки насадок и чистки боровов от пыли;

      3) уборки пыли из поднасадочного пространства;

      4) подачи и укладки в конвертер смолодоломито-магнезитовых блоков.

      213. Кладка новой футеровки осуществляется блочным способом, сборка укрупненных блоков проводится на специальных площадках.

      214. Для охлаждения регенераторов печи эксгаустер котла-утилизатора находится в работе не менее 12 часов после остановки печи.

      215. Принудительная подача воздуха в регенераторы осуществляется непрерывно на протяжении всего ремонта, а при ломке насадки она сочетается с мелкодисперсным распылением воды специальными форсунками.

      216. При ремонте регенераторов разборка передних и боковых окон производится до начала ломки насадки.

      217. Охлаждение шлаковиков, удаленного огнеупорного боя и шлака обеспечивается водой, подаваемой под давлением не менее 3 атмосфер.

      218. После остановки доменной печи пылеуловители и газопроводы пропаривают и вентилируют.

      219. Принудительная подача приточного воздуха в шахту при ремонте печи осуществляется по ответвлениям воздуховода, идущего до верха печи. Ответвления вводятся через кожух внутрь печи на различных отметках и включаются поочередно.

      220. Удаление воздуха из печи производится вентиляционной системой через фурменные проемы в объеме, достаточном для опрокидывания тяги печи.

      221. Пылеподавление осуществляется подачей пены на лещадь.

      222. При демонтаже сегментов включают вытяжную вентиляцию и систему пылеподавления.

      223. При ломке кладки над рабочей площадкой устанавливается дополнительная площадка. Приточный воздух подается в пространство между этими площадками. При этом включается вытяжная система и система пылеподавления.

      224. При работах в горне функционирует вытяжная система и система пылеподавления. Приточный воздух подается через специальные проемы в площадке, расположенной на уровне маратора. Проемы в кожухе печи закрываются брезентовыми шторами, фурменные проемы заглушены.

      225. При кладке печи включают вытяжную и приточную системы вентиляции.

      226. При ремонте миксера кладка охлаждается вентилятором типа "проходка" и водой, подаваемой в лазовые люки в торцах и через сливной носик. При частичной смене кладки подины охлаждение производится только вентиляционным воздухом.

      227. В период охлаждения конвертера обдувкой и распылением воды рабочие находиться вне зоны парообразования.

      228. Кладка футеровки производится при вертикальном положении конвертера.

      229. Засыпка огнеупорного порошка осуществляется через рукава из резервуаров, расположенных выше горловины конвертера. Для удаления пыли используются переносные пылегазоуловители.

      230. Ремонт ковшей проводится на специальном стенде с применением машин для ломки футеровки.

      231. Удаление застывшего металла и футеровки проводится только после охлаждения поверхности ковша до температуры не выше 45оС.

      232. Хранение материалов, поступающих навалом (песок, сернокислый магний), осуществляется в закрытых складах, а порошковых материалов (бокситовый порошок, цемент) в специальных силосах.

      233. Огнеупоры со складов к потребителю отправляют в контейнерах или на поддонах.

      234. Станки для резки и шлифовки огнеупорного кирпича оборудуются местными отсосами.

      235. Все емкости растворного узла снабжают плотными крышками. Поступление сыпучих материалов в растворосмеситель из бункеров и силосов осуществляется по закрытым материалопроводам.

      236. Пневматические молотки и рыхлители, используемые для разрушения футеровки, а также пневмотромбовка для забивки щелей между огнеупорами снабжают местными отсосами.

      237. Варка смолы и нагрев пасты осуществляют в печах с закрытыми топками, оборудованных укрытием с местной вытяжной вентиляцией.

Глава 15. Санитарно-эпидемиологические требования к теплоснабжению, вентиляции и кондиционированию, атмосферному воздуху объектов черной металлургии

      238. В проектах строительства новых расширяемых и реконструируемых объектов черной металлургии предусматривают материалы по обоснованию величин предельно-допустимых выбросов (далее – ПДВ) вредных веществ в атмосферном воздухе для каждого источника.

      Действующие объекты имеют утвержденные ПДВ. Величины ПДВ и материалы по их обоснованию согласовываются с территориальным подразделениям государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории в соответствии с пунктом 4 статьи 46 Кодекса.

      239. При отсутствии предельно допустимых концентраций (далее – ПДК) вредных веществ, содержащихся в выбросах проектируемого объекта, в расчетах используют ориентировочно безопасные уровни воздействия.

      240. В проекте новых, расширяемых, реконструируемых предприятий приводятся уровни прогнозного расчета загрязнения атмосферного воздуха населенных мест с учетом фонового (существующего) загрязнения.

      241. Прогноз ожидаемого загрязнения атмосферного воздуха населенных мест рассчитывается по содержанию как ведущих вредных веществ в выбросах предприятий черной металлургии (окиси углерода, окислов азота, сернистого ангидрида, пыли), так и по специфическим ингредиентам выбросов, характерных для отдельных производств, а также вредных веществ, присутствующих в промышленных выбросах.

      242. В проекте выделяются природоохранные меры в отношении окиси углерода, окислов азота, сернистого газа и вредных веществ, выбрасываемых в атмосферу, для которых не имеется эффективных способов очистки на объектах черной металлургии.

      243. В проекте представляются решения по обеспечению соблюдения ПДК вредных веществ в атмосферном воздухе населенных мест в период метеорологических условий, неблагоприятных для рассеивания промышленных выбросов (штиль, инверсии, туманообразование), когда происходить резкое временное возрастание загрязнения атмосферного воздуха.

      244. Строительство новых цехов и производств на промышленной площадке действующих объектов разрешается на территории, обеспечивающей размещение с учетом характера выделяющихся вредностей и соблюдения достаточных разрывов между зданиями, а также при обеспечении содержания вредных веществ на уровне ПДК в атмосферном воздухе прилегающих селитебных территорий с учетом суммарного загрязнения как расширяющегося, так и соседних промышленных предприятий.

      245. Ввод в эксплуатацию выстроенных и реконструированных объектов производственного назначения проводится после приемки в эксплуатацию законченных строительством предприятий и сооружений при условии ввода газопылеулавливающих сооружений и окончания их комплексного испытания.

      246. В пусковые комплексы включаются все мероприятия для защиты атмосферного воздуха от загрязнения выбросами данного производства.

      247. При капитальных ремонтах и реконструкции металлургических агрегатов осуществляются мероприятия по строительству газопылеулавливающих установок за источниками выбросов в атмосферу, не имеющими таких установок, а также по модернизации и усовершенствованию существующего газопылеулавливающего оборудования.

      248. Производительность систем газоочисток принимается из условий обеспечения проектной эффективности в течение полного цикла работы агрегата с учетом максимальной температуры, запыленности и объемов отсасываемых газов.

      249. Профилактические и капитальные ремонты газопылеулавливающих сооружений проводятся по годовому графику, не противоречащему графику остановки основных производственных агрегатов. Работа основных агрегатов с отключенными газопылеулавливающими сооружениями не разрешается.

      250. При аварийной остановки газопылеулавливающего сооружения основное оборудование отключается немедленно после окончания технологического цикла. При непрерывном технологическом цикле составляется график ликвидации аварийной ситуаций.

      251. На металлургических заводах предусматривается служба защиты атмосферы, обеспечивающая: паспортизацию пылегазоочистных установок, контроль их эксплуатации и эффективности работы, проведение анализа эффективности мероприятий по защите атмосферы.

      252. В районах размещения организаций проводится лабораторный контроль степени загрязнений атмосферного воздуха.

      253. При размещении стандартных постов и организации подфакельных наблюдений учитывают наличие большого количества неорганизованных выбросов, создающих высокие уровни загрязнения в воздухе селитебных зон, прилегающих к промышленной площадке предприятий, а также наличие высоких организованных выбросов, создающих максимальные уровни загрязнения на расстоянии 10 – 40 высот труб.

      254. Обязательному контролю подлежит содержание в атмосферном воздухе окиси углерода, сернистого газа, окислов азота, пыли. В дополнение к ним, в зависимости от состава производств, определяются специфические загрязнители в соответствии с приложением 4 к настоящим Санитарным правилам.

      255. Содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны контролируется в соответствии с приложениями 4, 5 и 6 к настоящим Санитарным правилам.

      Вентиляция и теплоснабжение объектов черной металлургии соответствуют требованиям настоящих Санитарных правил и приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 3 августа 2021 года № ҚР ДСМ-72 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к зданиям и сооружениям производственного назначения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 23852).

      Параметры воздушной среды во всех производственных помещениях с постоянным или длительным (более 2 часов) пребыванием людей соответствуют Приказу № ҚР ДСМ-15 и приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 августа 2022 года № ҚР ДСМ-70 "Об утверждении Гигиенических нормативов к атмосферному воздуху в городских и сельских населенных пунктах, на территориях промышленных организаций" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29011).

      Сноска. Пункт 255 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      256. Пульты управления отдаляют от источников тепловыделения с учетом обеспечения хорошей видимости контролируемого объекта. Пульты управления, являющиеся постоянным рабочим местом, располагают в отдельных помещениях или кабинах, снабженных кондиционированным воздухом и звукоизолированным.

      257. Теплозащита кабин кранов и постов управления обеспечивает остаточную тепловую облученность работающих от стен не более 35 Вт/м2 и от окон – не более 140 Вт/м2.

      258. Конвейерные галереи отапливают в зависимости от технологического процесса и эксплуатации оборудования:

      1) при наличии постоянных рабочих мест;

      2) при необходимости мокрой пылеуборки.

      Конвейеры оборудуются аспирационными устройствами в узлах перегрузок, а при транспортировании материалов, обладающих повышенными пылеобразующими свойствами – на всем протяжении конвейера.

      259. Пылеуборка в конвейерных галереях предусматривается в зависимости от транспортируемого материала:

      1) сухая – при транспортировании неизмельченных материалов, которые не являются источником пылеобразования;

      2) мокрая – при транспортировании нагретых измельченных, а также холодных тонко измельченных материалов, обладающих повышенными пылеобразующими свойствами.

Глава 16. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению, водоотведению и проведению производственного контроля объектов черной металлургии

      260. Системы водоснабжения объектов обеспечивают:

      1) разделение сточных вод в соответствии с характером содержащихся в них загрязнений;

      2) предотвращение разбавления концентрированных вод;

      3) максимальное сокращение общего стока и сбросов в ливневую канализацию;

      4) устранение переливов и образования избыточных вод.

      261. Продувочные воды "грязных" оборотных циклов максимально используют для питания потребителей, расходующих воду безвозвратно. При необходимости предусматривается доочистка продувочных вод, степень которой соответствует техническим нормативам конкретной категории оборотных вод.

      262. Исходя из балансовых расчетов и прогнозов солевого состава оборотной воды определяют количество бытовых, а также поверхностных стоков для подпитки оборотных систем. Глубина очистки и доочистки указанных категорий сточных вод определяется в соответствии с исходным их составом и характером последующего использования. При микробном загрязнении при очистке рассматриваемых сточных вод совместно с хозяйственно-бытовыми стоками последние подлежат обязательному обеззараживанию.

      263. При очистке и стабилизационной обработке оборотной воды, и особенно при использовании токсичных ингибиторов против коррозии предусматриваются мероприятия по санитарной охране окружающей среды (атмосферного воздуха от гидроаэрозолей, выносимых с градирен и водоемов).

      264. Для снижения степени загрязненности сточных вод на объектах используются технологические мероприятия по извлечению из стоков твердых загрязняющих веществ (железосодержащие шламы, шлаки, зола), смолы, масла и твердых загрязняющих веществ.

      265. Сточные воды производств черной металлургии очищаются от основных загрязняющих химических веществ (цианиды, роданиды, фенолы, железо, сульфиты, сульфаты, хлориды, аммиак, нитриты, нитраты).

      266. На объекте осуществляется производственный контроль за условиями эксплуатации и эффективностью работы сооружений по очистке, обеззараживанию и условиями отведения сточных вод ниже места сброса.

      267. Контроль за состоянием условий труда осуществляется с учетом особенностей технологического процесса, его изменений, реальных условий выполнения различных работ, ремонта оборудования, внедрения оздоровительных мероприятий.

      268. Измерение производственных факторов выполняют по действующим методикам.

      269. На объектах угольной промышленности проводится производственный (ведомственный) контроль. Производственный (ведомственный) контроль осуществляется производственными или независимыми аккредитованными лабораториями. Результаты производственного (ведомственного) контроля представляются в территориальные подразделения государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории.

  Приложение 1
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
черной металлургии"
  Таблица 1

Допустимые величины температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха в рабочей зоне производственных помещений для районов со средней температурой воздуха в 13 часов самого жаркого месяца до 25 оС

Категория работ

Температура воздуха, оС 1)

Относительная влажность, %2)

Скорость движения воздуха, м/с, в помещениях

с незначительными избытками явного тепла

со значительными избытками явного тепла

1

2

3

4

5

6

1

легкая I

не более 28

не более 55 при 28 оС

0,2-0,5

0,2-0,5

2

средней тяжести П а



0,3-0,7

3

средней тяжести П б


0,3-0,7

0,5-1,0

4

тяжелая III

не более 26

не более 65 при 26 оС



      Примечание:

      1) температура воздуха на постоянных рабочих местах и вне постоянных рабочих мест в помещениях с незначительными избытками явного тепла не превышает более чем на 3 оС, а в помещениях со значительными избытками явного тепла более чем на 5оС среднюю температуру наружного воздуха в 13 часов самого жаркого месяца. При этом на постоянных рабочих местах превышение указанных в таблице величин не разрешается;

      2) при понижении температуры воздуха разрешается повышать относительную влажность воздуха из расчета 5 процентов (далее – %) на 1 оС; но не более чем до 75 %.

  Таблица 2

Допустимые величины температуры, относительной влажности и скорости движения воздуха в рабочей зоне производственных помещений для районов со средней температурой воздуха в 13 часов самого жаркого месяца более 28 оС

Категория работ

Температура воздуха, оС в помещениях

Относительная влажность, %

Скорость движения воздуха, м/с, в помещениях 3)

с незначительными избытками явного тепла

со значительными избытками явного тепла

1

2

3

4

5

6

1

легкая I

не более 31

не более 33

не более 50 при 29-33оС

0,2-0,5

2

средней тяжести П а




0,5 при 28 оС

3

средней тяжести П б

не более 30

не более 32


0,9 при 28 оС

4

тяжелая III

не более 29

не более 31


1,3 при 28 оС

      Примечание:

      1) температура воздуха в помещениях не превышает среднюю температуру наружного воздуха в 13 ч самого жаркого месяца на постоянных рабочих местах и вне постоянных рабочих мест в помещениях с незначительными избытками явного тепла не превышает более чем на 3оС, при тяжелой работе более чем на 1оС, а в не постоянных рабочих мест более чем на 5оС. При этом на постоянных рабочих местах превышение указанных в таблице величин не разрешается;

      2) при понижении температуры воздуха ниже 29оС разрешается повышать относительную влажность воздуха из расчета 5 % на 1оС; но не более чем до 75 %;

      3) для работ средней тяжести и тяжелых при температуре воздуха ниже или выше 28оС, но не более допустимых величин, скорость движения воздуха соответственно понижают или повышают из расчета 0,2 м/с на 1оС с учетом категории работ, но при этом она составляет не менее 0,3 м/с.

  Приложение 2
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
черной металлургии"
  Таблица 1

Допустимые величины температуры и скорости движения воздуха при воздушном душировании

Категория тяжести работы

Температура воздуха в рабочей зоне, оС

Скорость движения воздуха, м/с

Температура воздуха в душирующей струе, оС, при интенсивности теплового облучения, Вт/м2

350

700

1400

2100

2800

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1

легкая

до 28

1
2
3
3,5

28
-
-
-

24
28
-
-

21
26
28
-

16
24
26
27

-
20
24
25

2

средней тяжести

до 28

1
2
3
3,5

27
28
-
-

22
24
27
28

-
21
24
25

-
16
21
22

-
-
18
19

3

тяжелая

до 26

2
3
3,5

25
26
-

19
22
23

16
20
22

-
18
20

-
17
19

      Примечание:

      1) интенсивность теплового облучения принимают как среднюю за время облучения в течение часа из максимальных уровней по каждой рабочей операции в периоды облучения от 350 Вт/м2 до 2800 Вт/м2;

      2) приведенные нормируемые величины температуры и скорости движения воздуха соответствуют максимальной скорости движения воздуха и минимальной температуре на участке наиболее интенсивного облучения работающего. При этом душирующая струя не воздействует на работающих, не подвергающихся тепловому облучению;

      3) при суммарной длительности теплового облучения 15-30 минут в течение часа работы превышение приведенных величин температуры воздуха душирующей струи не разрешается. Ее понижают из расчета 0,4оС на 1оС повышения указанных в таблице значений температуры воздуха рабочей зоны, но не ниже 16оС;

      4) При длительности теплового облучения менее 15 минут или более 30 минут в течение часа работы величину температуры душирующей струи принимают соответственно на 2оС выше или ниже соответствующих значений по таблице 1;

      5) для промежуточных значений интенсивности теплового облучения температура воздуха душирующей струи определяется интерполяцией.

  Таблица 2

Режим работы в зависимости от интенсивности теплового облучения

Максимальная продолжительность облучения

Интенсивность теплового облучения Вт/м2

350 700 1050 1400 1750 2100 2450 2800

1

2

3

1

однократно, минут

20 15 12 9 7 5 3,5 2,5

2

суммарно в течение часа, минут

45 30 15

      Примечание: Для промежуточных значений интенсивности теплового облучения, максимальная продолжительность, облучения определяется интерполяцией.

  Таблица 3

Допустимая продолжительность однократной непрерывной работы и необходимое время отдыха при выполнении ремонтных работ

Температура воздуха, оС

Продолжительность, мин

Соотношение времени работы и отдыха

работы

отдыха

1

2

3

4

28
30
32
34
36
38
40

36
34
32
30
28
26
24

24
25
26
27
28
29
30

1,50
1,35
1,20
1,10
1,00
0,90
0,80

      Примечание: Перерывы необходимо проводить в местах отдыха с оптимальными метеорологическими условиями.

  Приложение 3
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
черной металлургии"
  Таблица 1

Нормы освещенности и качественные показатели искусственного освещения

Наименование помещений, участков, оборудования

Поверхность, для которой нормируется освещенность

Плоскость, для которой нормируется освещенность

Разряд и подразряд по СНиП

Нормируемая освещенность, лк

Показатель ослепленности, не более

Коэффициент пульсации, % не более

Дополнительные указания

одно общее освещение

комбинированное освещение

общее и местное

общее

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11


Механическая обработка руд и материалов отделение вагоноопрокидывателей

1

площадка обслуживания

на полу

горизонтальная

Y IIIа

100*

60

30




2

вагоноопрокидыватель

на вагоне

вертикальная

Y III б

50






3

отделение бункеров

на приемной решетке

горизонтальная

Y III б

50






4

бункер

в зоне шуровки

-"-

Y III б

50






5

эстакада над бункерами вне здания

на приемной решетке

-"-

XI

10






6

места погрузки и выгрузки руды, материалов вне здания

на полу, в траншее

горизонтальная

XI

10







Помещения конвейеров

7

конвейеры в цехах

на ленте

горизонтальная

Y III б

20





освещенность приведена для ламп накаливания

8

конвейеры в галереях и тоннелях

на ленте

->-

Y III в

10





- / -

9

натяжные станции

на механизмах

вертикальная

Y III б

20





- / -

10

приводы конвейеров

на приводах

горизонтальная

Y III а

30



60

20

- / -

11

конвейерные весы

на шкале весов

вертикальная

Y III б

20





- / -

12

проходы у конвейеров

на полу

горизонтальная

-

10





- / -

13

отделения грохочения и сортировки

на оборудовании, решетках на полу, проходах

- / -

YI

150



60

20


14

отделение дробления

на оборудовании

вертикальная, горизонтальная

VI

150



60

20


15

закрытые склады сыпучих материалов

на полу

горизонтальная

-

20





освещенность приведена для ламп накаливания

16

открытые эстакады над бункерами, склады

на приемной решетке, на полу

-"-

XI

10







Помещения машинных залов, контрольно-измерительные приборы, пультов управления, щитов контроля

17

фасады щитов в помещениях, КИП, пульты управления, в операторских и диспетчерских

на приборах

в плоскости расположения приборов

IV г

150



40

20


18

задняя сторона щитов

на приборах

вертикальная

Y III б

50






19

машинные залы

на оборудовании

горизонтальная

IVг

150



40

20



Коксохимическое производство


Углеподготовительный цех и отделение коксосортировки
(смотри раздел "Механическая обработка руд и материалов")


Коксовый и пекококсовый цехи

20

помещение механизмов угольной башни

на механизмах

горизонтальная

Y III а

75



60

30


21

верх печей коксовых и пекококсовых батарей, коксовыталкивающая и двересъемная машины, помещение насосов тушильных башен

на загрузочных люках, на оборудовании

горизонтальная и вертикальная

VI

150



60

30


22

промежуточные и концевые площадки, коридоры газопроводов вдоль печей, кантовочные площадки и площадки обслуживания

на полу

горизонтальная

Y III б

50






23

аппаратура в кабине машиниста двересъемной и коксовыталкивающей машины

на аппаратуре

в плоскости расположения аппаратов

IV г

150



40

20


24

фасады коксовых и пекококсовых батарей с машинной и коксовой стороны, двери батарей

на двери

вертикальная

VII

200



40

20


25

установка сухого тушения кокса (УСТК)

на шкалах приборов

в плоскости расположения приборов

IVг

150



40

20


26

площадки обслуживания УСТК

на полу

горизонтальная

Y III в

30







Химические цехи

27

редукционно-хладительная установка

на оборудовании

горизонтальная

Y III а

75



60

20


28

помещение насосов

-"-

-"-

VI

150



60

20


29

стол для анализа, трубчатые газовые холодильники

на столе, на шкалах приборов

горизонтальная, в плоскости расположения приборов

Y б

150



40

20


30

технологические площадки холодильников

на полу

горизонтальная

Y III б

50






31

площадка обслуживания наружного оборудования

-"-

-"-

XIII

2







Цех улавливания

32

места установки центрифуг, аммиачные колонки

на оборудовании

горизонтальная

Y III а

75



80

30


33

оборудование пиридиновой установки обесфеноливающий скруббер, оборудование улавливания молока, помещения насосов, теплообменников, теплообменников, места отбора проб

- -"-

.-"-

VI

150



80

30


34

площадки обслуживания, сатураторы для улавливания молока, сборники маточного раствора, пароперегреватели, вентиляторные помещения

на площадке обслуживания, на оборудовании

горизонтальная

Y III б

50






35

места установки термометров

на шкале термометра

в плоскости расположения термометров

Y б

150



40

20


36

места погрузки продуктов в вагоны и цистерны

на полу, уровне жидкости

горизонтальная

Y III б

50






37

площадки обслуживания наружных баков, градирни для масла

на полу, уровне жидкости на полу

горизонтальная

Х1

10







Цех очистки от сероводорода

38

места установки аппаратуры, помещения вакуум-фильтров, нейтрализаторов, пекасборников для приготовления растворов, компрессоров, сухой сероочистки

на механизмах, оборудовании

горизонтальное

Y I

150



60

20



Смолоперегонный цех

39

помещения насосов трубчатых печей и подачи в кубы, места установки аппаратуры в монжусном отделении, сборники смолы, помещения кристаллизаторов, прессов, центрифуг, моечных аппаратов

на оборудовании

горизонтальное

Y I

150



60

20


40

площадка обслуживания реакторов

на полу

горизонтальное

Y III б

50






41

помещения сливных тарелок

на оборудовании

горизонтальное

Y III а

75



60

20


42

площадки обслуживания оборудования вне здания

на полу

горизонтальное

XI

10







Цех ректификации

43

места установки указательных стекол, монометров, контроля технологического процесса, уровней расхода жидкостей

на стеклах, смотровых фонарях, монометрах

вертикальная

Y в

150



40

20


44

места установки оборудования

на оборудовании

горизонтальное

Y III б

50






45

места спуска жидкостей, установки задвижек, кранов

на оборудовании

горизонтальное

Y I

150



60

20



Цех кумароновой смолы

46

установка кумароновой смолы, маслоотделитель

на оборудовании

горизонтальное

Y I

150



60

20


47

отделение мерников конденсаторов, питомники биохимической установки

на оборудовании

горизонтальное

Y III а

75



80

20


48

первичные отстойники, биобассейны

на уровне жидкости

горизонтальное

Y III в

30






49

площадки обслуживания, погрузочные, навесы для отмывания мешков, склад твердой кумароновой смолы, бассейны вне здания

на полу

горизонтальная

XII 5








Производство агломерата и железорудных окатышей

50

приемное устройство, отделение коксодробления, подготовки известняка, шихтовое отделение

смотри раздел "Механическая обработка руд и материалов"

51

отделение смесителей и окомкователей

на полу

горизонтальная

Y III а

75



60

20


52

спекательный зал агломерационной машины

на ленте и приводе агломашины

горизонтальная

Y I

150



60

20


53

отделение обжига окатышей

место загрузки и выгрузки печи

горизонтальная

Y I

150



60

20


54

эксгаустерное и дымососное отделение

на полу

горизонтальная

Y I

150



60

20


55

площадки батарейных циклонов

на полу

горизонтальная

Y III в

30






56

привод и роликовые опоры: открытые площадки в зданиях

на полу

горизонтальная

Y III б

50



60

20


на полу

горизонтальная

Y

150






57

отделение маслосмазки

на полу и оборудовании

горизонтальная

Y III а

75



60

20


58

насосное отделение, монтажные и ремонтные площадки, вулканизационная мастерская

на полу

горизонтальная

Y I

150



60

20



Сооружения вне здания

59

сгустители и отстойники

на переходных площадках

горизонтальная

XIII

2






60

площадка батарейных циклонов

на полу

горизонтальная

XII

5






61

хвостовая часть агломашины

ленты контейнера, охладитель

горизонтальная

X

30






62

места уборки просыпи, погрузки агломерата, руды и материалов

на полу

горизонтальная

XII

5







Доменное производство

63

подбункерное помещение, места уборки и загрузки мусора скиповой ямы, подъемник коксовой мелочи

на полу, окнах загрузки, на оборудовании

горизонтальна, вертикальная

XIII б

50






64

рельсовые пути скипового подъемника

на головке рельса

горизонтальная

XII

5






65

загрузочное устройство доменной печи

на оборудовании

вертикальная

XI

10






66

рабочая площадка литейного двора, район чугунной и шлаковой летки

на желобе чугуна или шлака, на ленте

горизонтальная, вертикальная

Y II

200



40

20


67

чугуновозные и шлаковозные пути, хозяйственный путь

на путях, под шахтами двора

горизонтальная

X

30






68

фурменная зона

на фурме

вертикальная

Y I

150



60

20


69

проходы вокруг печи и площадка перед печью

на полу

горизонтальная

-

50






70

воздухонагреватели, помещения электрофильтров, шахта лифта

на арматуре, на полу, на направляющих

горизонтальная вертикальная

Y III б

50






71

кабина лифта

на полу

горизонтальная

Y III а

75






72

внутренние площадки обслуживания печей, воздухонагревателей, лестницы

на полу

горизонтальная

Y III б

50






73

наружные площадки обслуживания

на площадках и ступенях

горизонтальная

X III

2






74

постановочные пути для ковшей

на полу, головке рельса

горизонтальная

Y III а

75






75

место заливки чугуна на разливочной машине

на воронке

горизонтальная

Y II

200






76

проход у конвейера

на полу

горизонтальная

-

50






77

приводная станция разливочной машины

на оборудовании

горизонтальная

Y III а

75






78

помещение приготовления известкового молока

на полу

горизонтальная

Y III б

50






79

установка для опрыскивания шлаковых ковшей

на дне ковша

горизонтальная

Y III б

50






80

склад слитков чугуна

на полу

горизонтальная

-

50






81

площадка ремонта ковшей и утеплителей

на дне и стенах ковшей

в плоскости ремонта ковшей

Y III а

75







Производство ферросплавов

82

закрытые склады шихты, руды и флюсов, помещение дозирования смеси

смотри раздел "Механическая обработка руд и материалов"

83

рабочие площадки печей, летки и места гранулирования ферросплавов и разливки, пекоплавители



Y II

200






84

места чистки и ремонта ковшей



Y I

150



60

20


85

смесители



Y III а

75



60

20


86

площадка наращивания электродов



Y I

150



60

20


87

прессы: верхняя площадка

на оборудовании

горизонтальная

Y III а

75



60

20


88

элеваторы, тележки, лотки

места загрузки массы, на лотке На ножах

горизонтальная

Y I

150



60

20


89

ножницы, ножи


вертикальная

Y б

150



40

20


90

рольганги холодильников



Y I

150



60

20


91

проходы между печами, места погрузки в отделении графитации



Y III а

75



60

20


92

торцовые пилы, фрезерные и токарные станки для обработки электродов



Y б

150



40

20


93

контрольные столы,



Y б

150



40

20


весы места упаковки



Y в

150



40

20


94

проходы



-

50







Алюмотермитные цехи

95

низ обжиговых печей 2-я рабочая и 3-я площадки, смотровые окна, вентили



Y III а

75



60

20


96

пролеты загрузки стаканов концентратами, очаги не печной плавки



Y I

150



60

20


97

водяные холодильники



Y III а

75



60

20


98

столы сортировки



I Y в

200



40

20


99

места упаковки перевешивания



Y б

150



40

20



Сталеплавильное производство
Конвертерные цехи

100

миксер, участок ремонта ковшей, отделение разливки шлаков и извлечения металлов, отделение разливки

на ковше и горловине миксера, на цапфах, на полу

вертикальная, горизонтальная

Y II

200



40

20


101

горловина конвертера при заливке и выливке металла



Y II

200



40

20


102

фурменная зона



Y I

150



60

20


103

места подготовки ремонта ковшей



Y І б

150



40

20


104

установка для осветления воды оборотного цикла газоочистки



Y III а

75






105

проходы



-

50







Электросталеплавильные цеха

106

площадки перед печью, загрузочные окна печи, желоба и шлаковые коробки для выпуска шлака



Y II

200



40

20


107

канава для изложниц



Y I

150



60

20


108

проходы



-

50






109

установка непрерывной разливки стали:










110

промежуточный ковш, верх кристализатора, роликовые клети, зоны резки слитков

на крышке ковша, на металле, на роликах

горизонтальная, вертикальная

Y II

200



40

20


111

пол площадки, кристализатор и зона охлаждения, площадки приводов

на полу, на стенке кристализатора и роликах, на оборудовании

-/-

Y III б

50






112

контователь

на оборудовании

горизонтальная

Y III а

75



60

20


113

места складирования слитков



Y III а

75



60

20



Прокатное производство
Цехи горячего проката

114

нагревательные колодцы: верх колодцев дымовые клапаны, уравновешивающие устройства рекуператоров, дроссели горелок

на крышках на оборудовании

горизонтальная -/-

Y II
Y III б

200
50



40

20


115

помещения вентиляторов



Y III а

75






116

проходы, площадки лазов, шлаковые коридоры, места спуска и уборки шлака



-

50






117

методические печи: толкатели форсунки

на уровне металла, на полу

горизонтальная

Y I

150



60

20


118

окна загрузки и выгрузки

на стенке печи

вертикальная

Y II

200



40

20


119

зольники и предтопочные пространства

на полу

горизонтальная

Y III б

50






120

камерные печи



Y I

150






121

проходы



-

50






122

пути движения тележки и места погрузки и разгрузки слитков;

на роликах,









123

рольганги, транспортеры с самосветящимся металлом;

на валках,


Y І I

200



40

20


124

валки клетей

проводах









125

рольганги, транспортеры не с самосветящимся металлом

на роликах


Y III а

75



60

20


126

обжимные, заготовочные, сортовые, толсто и среднелистовые станы

на циферблате нажимных устройств


I Y б

200

500

150

40

20


127

непрерывные листовые станы горячей прокатки

на циферблате нажимных устройств


Y б

150

200

150

40

20


128

качающиеся столы, кантователи, манипуляторы, петлеобразователи, рабочие зоны вальцовщиков

на оборудовании со стороны постов управления


Y II

200



40

20


129

оборудование приводов станков и проходы около них

на оборудовании, на полу


Y III а

75



60

20


130

моталки непрерывных листовых станов, холодильники

в зоне заправки ленты, на стеллажах


Y II

200



40

20


131

ножницы, пилы и прессы горячей резки: зоны резания

на металле

горизонтальная

Y II

200



40

20


132

мерные шкалы

на шкале

вертикальная

Y б

150






133

ножницы, пилы и прессы холодной резки: зоны резания

на металле

горизонтальная

Y в

150



40

20


134

мерные шкалы

на шкале

вертикальная

Y б

150






135

правильные машины

на роликах со стороны наблюдения за качеством металла


Y I

150



60

20


136

обдирочные машины

на слитке в зоне обдирки


Y II

200



40

20


137

места набора клейма

на рабочей поверхности


Y б

150



40

20


138

места клеймения металла

на металле


Y I

150



60

20


139

места отделки металла (пневмовырубка, огневая и наждачная зачистка, места разметки и маркирования листов)

на металле


III б

300

1000

150

40

15


140

места контроля листов и прокатанного металла

на поверхности


II б


3000


20

10


141

транспортеры концов

на транспортере


Y I

150



60

20


142

склады готовой продукции, места упаковки

на полу


Y I

150



60

20


143

станки фрезерные и сверлильные

в зоне обработки, на лимбах, ручки управления


I Y б

200



40

20


144

склады валков электродвигателей

на полу


Y I

150



60

20



Цехи холодного проката листа

145

транспортеры подачи рулонов в травильное отделение;

на оборудовании


Y I

150






146

места складирования

на полу







20


147

агрегаты непрерывного травления: стыкосварочные, ленто-сшивательные машины, места проверки качества травления ленты;

на уровне ленты в месте сварки, в месте сшива, на ленте


Y а

200



40

20


148

прочее оборудование агрегата

на уровне ленты по всему агрегату


Y I

150



60

20


149

яма отхода металла

на коробе


Y III а

75



60

20


150

места сбора щеток, растворные отделения;

на полу, на оборудовании, на площадках









151

места складирования оборудования стана

на полу









152

машины сборки опорных волков

на станине


Y I

150



60

20


153

места складирования пакетов

на полу









154

отделение колпаковых печей

на полу









155

прокатные станы:
разматыватели клети
оборудование стана

на рулоне
на валках
на оборудовании

вертикальная
вертикальная
горизонтальная

Y а
I Y в
Y I

200
200
150



40
40
60

20
20
20


156

проходы

на полу



50






157

маслоподвалы

на полу, приборах, задвижках


Y III а

75



60

20


158

станки шлифовки валков

на обрабатываемой поверхности


II в


2000

200

20

10


159

агрегаты продольной резки ленты:
дисковые ножи.
прочее оборудование агрегата

на ножах
на оборудовании

вертикальная
горизонтальная

I Y в
Y I

200
150



40
60

20
20


160

яма с коробами для обрези металла

на коробе


Y III а

75



60

20


161

агрегаты поперечной мерной резки полосы: столы набора листов в пакеты, очистные устройства

на столах, циферблате

горизонтальна, вертикальная

Y б

150



40

20


162

агрегаты защитного покрытия листа:

на листе на уровне листа









163

места осмотра покрытых листов


горизонтальная

Y б

150



40

20


164

оборудование агрегата



Y I

150



60

20


165

агрегаты непрерывного отжига полосы:

на ленте









166

зоны осмотра поверхности ленты

на уровне ленты

вертикальная горизонтальная

I Y а
Y I

300
150



40
60

20
20


167

устройства химической и электрической очистки металла, верхняя площадка

на оборудовании, вентилях

вертикальная

Y III а

75



60

20


168

тоже, нижняя площадка

на оборудовании

горизонтальная


50






169

верхние площадки роликов накопителей

на ленте, в зоне осмотра


Y III б







170

накопители

на оборудовании

вертикальная

Y б

150



40

20


горизонтальная

Y І а

150



40

20


171

площадки нижних и верхних приводных роликов башенных печей; средние площадки, помещения под печами

на полу

горизонтальная

Y III б

50






172

машины покрытия листов тальком – входная дверь камеры покрытия

на щели


Y в

150



40

20


173

помещение укладки покрытых листов в пакеты бункера загрузки талька

на вагонетке на бункерах, площадках


Y I

150



60

20


174

агрегаты непрерывного электроизоляционного и защитного покрытия ленты:

на ленте в месте сварки на ленте

горизонтальная

V а

200



40

20


175

стыкосварочные машины

на уровне ленты

горизонтальная

I V а

300



40

20


176

места осмотра качества покрытия ленты, петлевые ямы, прочее оборудование агрегата


горизонтальная

V I

150



60

20


177

столы контроля листов

на столах


IIа


4000



10


178

места упаковки листов

на полу


V в

150



40

20


179

склады пакетов листов

на полу


Y I

150



60

20


180

проходы

на полу



50






181

агрегаты электролитического лужения и оцинкования

на разматывателе


Y I

150



60
60

20
20


182

разматыватель травильные, промывочные ванны, моечные машины

на ванне

горизонтальная

Y I

150



40

20


183

ванны электролитеческих покрытий

на полосе


I V в

200



40

20/1


184

моталка готового металла

на полосе


III в

300

750

150


5


185

сортировочные столы

на столах


IIг

300

1000


20

10


186

места упаковки жести

на столах


Y I

150



60

20



Отделение рекуперации олова

187

кислотные и электролизные ванны

на ванне


Y I

150






188

прочее оборудование

на оборудовании, полу


Y III а

75



60

20



Трубное производство
Цехи горячей прокатки труб (бесшовных)

189

столы осмотра заготовок, инспекционные участки

на столах, стеллажах


III а


2000


40

15


190

места ремонта заготовок

на столах, на полу


III а

300

750



15


191

прессы, ножницы, пилы

на металле, зоне резания


Y I

200*



60

20


192

места резки автогеном, загрузочные окна печей, окна для кантовки металла, выбрасыватель металла из печей, выходные стороны прошивных станам, выбрасыватели, рольганги трубопрокатных станов, сварочные машины

на стенке печи, на уровне рольганга печи, на рольгангах прошивных трубопрокатных станах

горизонтальная

Y II

200



40

20


193

загрузочные площадки печей, лебетки шиберного и перекидного устройства, карманы для заготовок, устройства для распределения труб, станки для продувки труб

на площадке, лебедке, металле, стеллажах, оборудовании


Y I

150



60

20


194

прошивные станы, обдирочные обкатные станки, индукционные нагревательные приборы

на пуансонах на резцах и валках, на приборах


Y І б

150



40

20


195

трубопрокатные станы

на валках

-

III г

200

400

150

40

15


196

склады стержней

на полу



20






197

трубообрезные станки

на пилах


II в


2000

200

40

10


198

обжимные, заготовочные, толсто и среднелистовые станы

на циферблате


III в

300



40

20


199

правильные машины

на роликах, со стороны наблюдения за качеством правки металла


Y I

200*



60

20


200

ножницы, пилы, прессы холодной резки

на металле


Y I

200*



60

20


201

места отделки металла, разметки и маркировки

на металле


III б

300

1000

150

40

15


202

места контроля листов и прокатного металла

на осматриваемой поверхности


II б


3000

300

20

10


203

станки фрезерные сверлильные

на лампах ручках, Кнопках


I Y б

200



40

20



Цехи сварных труб больших диаметров (более 250 мм) из листового металла

204

листоукладчики, места укладки листов

на полу


Y I

150



60

20


205

места маркировки листов, осмотра листов и качества шва, инспекционная решетка

на рольганге, на шве, на трубе


III а


2000

200

40

15


206

плавильные машины, кромкострогальные станки, столы наружной сварки, приварки планок, столы внутренней сварки

на шкале манометра резцах, шкалах приборов, сварочной головке, на внутренней поверхности трубы


I Y в

200



40

20


207

правильные машины

на циферблате нажимного устройства


III г

200

400

150

40

15


208

ножницы

на ножах


Y I

200*






209

кромкозагибочные станы

на листе


Y б

150






210

механизмы подачи заготовок, подъемные рольганги, гидравлический пресс

на заготовке


Y в

150






211

столы наружной и внутренней сварки

на шве


Y II

200



40

20


212

трубообрезные и гратоснимающие станки, места обрезки труб на инспекционной решетке

в зоне резания, на трубе


III в

300

750

150

40

15


Цехи сварных труб (диаметром менее 250 мм)

213

лентоправильные машины гидропрессы испытания труб

в месте заводки ленты, на трубе


Y а

200






214

дисковые ножницы

на ножах


Y I

200*






215

разматыватели, сварочные машины, линии по производству манжет

в месте заправки ленты, проволоки расположения оператора


Y б

150



40

20



Цехи холодной прокатки и волочения труб

216

станы холодной прокатки и волочения труб, трубообрезные станки, дисковые пилы

на валках, головках волочильных оправок, на пилах


I Y б

200



40

20


217

кулачковые, валковые правильные станы

на кулачках, валках


Y б

150



40

20


218

инспекционные столы

на столах


II в


2000



10


219

разметочные столы

на столах


III б

300

1000



15



Цехи литых труб

220

аппараты для приготовления формовочных смесей, места машинной формовки стержней, участки сборки кристализаторов

на оборудовании


Y в

150



40

20


221

конвейеры для подачи и распределения смеси, сушильные печи, кабины для промывки ванн для обеззараживания, нейтрализации, хромирования труб

на ленте, фронте сушила, ванне


YIII а

75






222

места ручной формовки стержней

на столах

горизонтальная

Y а

200



40

20


223

верх кристаллизатора в заливочном отделении, корпуса изложниц в отделении центробежного литья труб

в зоне заливки, на металле

горизонтальная

YII

200



40

20


224

подшивчики, станки для продувки труб, травильные ванны

на столе, оборудовании, валках

горизонтальная

YI

150



60

20


225

рольганги, отделения асфальтирования труб

на рольганге, полу

горизонтальная

YI

200*



60

20


226

инспекционные участки

на стеллажах

горизонтальная

III а


2000



15


227

аппаратура на щитах

на приборах,

в месте расположения приборов

I Y г

150



40

20



Мастерские по ремонту и изготовлению трубопрокатного оборудования

228

шлифовальные, токарные, полировальные станки

на обрабатываемой поверхности

в зоне обработки

II г


1000

150

20

10



Метизное производство, производство проволоки

229

травильное отделение для периодического травления проволоки

0,8 м от пола, на ванне

горизонтальная

YI

200*



60

20


230

отделение периодического отжига проволоки в матках, шахные, колпаковые печи, агрегаты непрерывной термообработки проволоки диаметром более 1,6 мм, отделение периодического покрытия, правильно-обрезные станки в отделении отделки проволоки

0,8 м от пола, на уровне проволоки, на ванне, на лотках

горизонтальная

Y б

150



40

20


231

агрегаты непрерывной термообработки и травления проволоки диаметром от 0,4 - до 1,6 мм

на агрегатах, на уровне проволоки

горизонтальная

I Y б

200



40

20


232

тоже диаметром менее 0,4 мм

на агрегатах, на уровне проволоки

горизонтальная

II б


3000

300

20

10


233

агрегаты латунирования, оцинкования, омеднения, лужения проволоки диаметром более 0,5 мм

на агрегатах, на уровне проволоки

горизонтальная

I Y б

200



40

20


234

тоже диаметром менее 0,5 мм

на агрегатах, на уровне проволоки

горизонтальная

II б


2000

200

20

10


235

волочильные станы грубого и среднего волочения, наждачные станки

на фильерах, на круге

вертикальная, горизонтальная

Y в

150



40

20


236

стационарные сварочные аппараты

на шве

горизонтальная

Y б

150



40

20


237

волочильные станки тонкого волочения, наждачные станки

на фильерах, на круге

вертикальная

I Y в

200



40

20


238

стационарные сварочные аппараты, намоточные станки

на шве, на уровне проволоки

горизонтальная

I Y б

200



40

20


239

волочильные станы тончайшего волочения, наждачные станки, намоточные станки

на фильерах, круге, уровне проволоки

вертикальная, горизонтальная

III в

300

750

150

40

15


240

волочильные станы наитончайшего волочения

на фильерах

вертикальная

II в


2000


20

10


241

намоточные станки

на уровне проволоки

горизонтальная

II б

-

3000


20

10


242

волочильные машины для микроволочения

на фильерах

вертикальная

I в

-

2500


20

10


243

агрегаты для термообработки микропровода, электрополировки, столы перемотки, сортировки, упаковки

на уровне проволоки на столах

горизонтальная

I б

-

4000

400

20

20/10


244

отделение контроля проволоки

на столах

-/-

II в

-

2000



10


245

шлифовальные полировальные станки в отделениях отделки проволоки

на обрабатываемой поверхности

-/-

III б

300

1000

150

40

15



Производство канатов и металлокорда

246

намоточные станки, канатовьющие и пряде-вьющие машины (диаметр канатов более 10мм)

на уровне проволоки на катушках, роторе, плашко-держателях

горизонтальная

I Y б

200



40

20


247

тоже, для канатов менее 10 мм

-/-

-/-

III б

300

1000


40

15


248

дисковые ножи

на режущих дисках

-/-

YI

200*



60

20


Производство проволочных сеток
Цехи тканых сеток

249

перемоточные машины, станции для намотки основы, места контроля сеток

на уровне проволоки на барабане, на галево и бердо, на сетке

горизонтальная

II в

-

2000

200

40

10


250

тоже, для тяжелых сеток

-/-

-/-

III в

300

750



15


251

упаковочные площадки

0,8 м от пола

-/-

YI

150







Цехи тяжелых сеток

252

станки для намотки основы (диаметр более 2 мм), столы сборки щелевых сит

на барабане, на столе

горизонтальная

Y б

150



40

20


253

пресс-автоматы, станки: рефления проволоки, ткацкие канилированных сеток, загибочные и отрезные, плетельные, автоматы, полуавтоматы, столы контроля

на матрице, на волках, сетке, столах, шнеках, оправках

-/-

I Y б

200



40

20


Производство крепежных изделий

254

прессовые отделения холодной и горячей высадки

на станках, проволке, 0,8 м от пола

горизонтальная

I Y б

200



40

20


255

отдельные консервацииупаковочное отделение

на изделии

горизонтальная

Y б

150



40

20


256

участки предварительной обработки компонентов, смесительные отделения бегунов, площадки обслуживания в отделениях приготовления жидкого стекла, места обработки ферросплавов, мельницы, классификаторы, грохоты, сушильное оборудование

на полу, на оборудовании, 0,8 м от пола

горизонтальная

YI

150



60

20


257

площадки автоматических весов, места загрузки прессо массой, брикетами, проволокой, места упаковки электродов

на оборудовании, на цилиндрах и брикетах, на столах

горизонтальная

Y б

150



40

20


258

транспортеры компонентов, помещение сепараторов, вентиляции, фильтров

на ленте, на полу

горизонтальная

YIII б

50






259

места контроля качества обмазки и зачистки концов, загрузки печей и укладки электродов в рамки стопы, столы развески, отбраковки и сортировки электродов

на транспорте, на полу, на столах

горизонтальная

I Y б

200



40

20



Производство холоднокатаных стальных лент

260

разматыватель полосы металла, стыкосварочные машины, клети станов холодной прокатки и дрессировки лент, моталки, привод и вспомогательные механизмы, ленто-правильные машины, разматыватели, моталки ножниц продольной резки

на оборудовании, рулоне, ленте, барабанах

горизонтальная

I Y б

200



40

20


261

нажимные устройства прокатных станов, приборы измерения толщены ленты

на циферблате, на шкалах

в плоскости расположения приборов

I Y

150



40

20


262

дисковые ножи

на ножах

горизонтальная

III в


1000



15


263

моталки станов плющения и прокатки профильных лент и подката

на барабанах

горизонтальная

I Y в

200



40

20


264

кромкошлифовальные станки, намоточные устройства агрегатов полировки ленты, рабочие клети, правильные устройства станов плющения и прокатки

на проволоке, ленте

горизонтальная

III в

300

750

150

40

20/15


265

полировальные барабаны и валки

на уровне ленты

горизонтальная

Y б

150



40

20


266

вальцешлифовальные станки, перематывающие станки, столы ОТК в отделениях покрытий

на обрабатываемой поверхности, на барабанах, на столе

горизонтальная

III б

300

1000

150

40

20/15


Производство ленточных пружин

267

прессы рубки ленты, рабочие места по определению момента кручения пружин

на ножах, столах

горизонтальная

III г

200



40

20


268

наждачные станки, рабочие места у печей обжига и калоризации

на круге, на щели и загрузочном люке

вертикальная, горизонтальная

Y б

150



40

20


269

рабочие места штамповки отверстий, подгиба и полировки концов, вырубки и приклейки наладок, заневолирования, формирование наружного конца, контроля пружин

на столах

горизонтальная

II б

-

3000

300

20

20/10


270

рабочие места упаковки пружин

-/-

-/-

III в

300

750

150

40

15



Производство стальных фасонных профилей

271

Обдирошлифовальные, фрезерноотрезные, токарные станки, установки горячего прессования

на изделии, на прессе, рольгангах, холодильнике

горизонтальная

I Y б

200



40

20


272

столы горячего проката

на валках

вертикальная

III г

200



40

20



Производство фильер

273

ограночные станки, установки электроискрового, электролитического, ультразвукового, механического сверления алмазополировальные станки, столы оптического контроля формы и размеры отверстий, станки для заточки игл станки для шлифовки и доводки отверстий, настольные сверлильные станки

на изделии, на столе

горизонтальная

II б

-

3000

300

20

20/10


274

рабочие места запрессовки алмазов в оправки, станки для обточки оправок

на столе, на обрабатываемой поверхности

горизонтальная

III б

300

1000

150

40

20/15


275

приборы для определения минимального усилия волочения

на шкале прибора

вертикальная

IY г

150



40

20



Производство железных порошков

276

оборудование для дробления, измельчения гранулирования, прессования, грохочения, сепарации, усреднение порошка; площадки термических электродуговых печей, фасовочные и упаковочные отделения

на оборудовании, 0,8 м от пола

горизонтальная

YI

150



60

20


277

миксер

на горловине миксера

горизонтальная

YII

200



40

20



Производство по переработке вторичных черных металлов

278

газовая резка стального лома

на полу

горизонтальная

YII

200



40

20


279

механическая обработка стального лома: ножницы, стружкодробильные агрегаты, пакетировочные и брикетировочные прессы

на месте загрузки

горизонтальная

150



40

20


280

бойный зал копра

на полу

горизонтальная

150



40

20


281

склады металлолома: открытые Закрытые резервные

на полу

горизонтальная

ХI YIII а
-

10
75
20



60

20


282

пролет готовой продукции

на полу

горизонтальная

YI

150



60

20



Производство огнеупоров

283

склады сырья: открытые закрытые

на полу

горизонтальная

ХII

5
20






284

дробильное оборудование, мельницы, грохоты, сита, дозировочное, сушильное отделения

на оборудовании

горизонтальная

YI

150



60

20


285

транспортеры

на ленте

горизонтальная

YIII а

75



60

20


286

обжиговые печи: в местах загрузки и выгрузки

на стенке печи

вертикальная

YI

150



60

20


287

на смотровых окнах

на окне

горизонтальная

YIII а

75



60

20


288

прессовое оборудование, места ручной формовки

на оборудовании

горизонтальная

Y а

200



40

20


289

места контроля сырых и сортировки обожженных огнеупоров

на стеллажах

горизонтальная

III а

-

2000

200

40

20


290

склады готовой продукции

на полу

горизонтальная

-

20






      * Освещенность увеличена на одну ступень из-за опасности травматизма.

  Таблица 2

Нормы освещенности аварийного освещения

Наименование помещений, рабочих мест

Освещенность, лк

1

2

3

Коксохимическое производство

1.

коксовые и пекококсовые батареи, коксовыталкивающая машина, помещения насосов, трубчатые газовые холодильники, пиридиновая установка, обесфеноливающий скруббер, помещение компрессоров, сухой сероочистки, места установки измерительных приборов

7

2.

помещение механизмов угольной башни, промежуточные и концевые площадки, коридоры газопроводов вдоль печей, площадки обслуживания оборудования

2

Доменное производство

3.

чугунная и шлаковая сторона цеха, летки, место заливки чугуна

10

4.

фурменная зона

7

5.

проходы вокруг печи, площадка около печи

2

Производство ферросплавов

6.

рабочие площадки печей, летки в местах гранулирования ферросплавов и разливки

10

7.

пекоплавители

7

Сталеплавильное производство

8.

места заливки и сливки миксера, площадки обслуживания миксера, места загрузки печей, желоба для заливки чугуна, выпуска стали шлака, разливочные площадки, промежуточный ковш и верх кристаллизатора установки непрерывной разливки стали, конвертер

10

9.

площадки обслуживания печей, установки непрерывной разливки стали, конвертер

7

Прокатное производство

10.

верх нагревательных колодцев, загрузочные окна, окна выгрузки методических печей, пути движения самосветящегося металла, валки клетей прокатных станов, раскатные поля, холодильники, ножницы, пилы, прессы горячей резки, непрерывные листовые станы горячей прокатки, места выдачи листов из лудильных машин

10

11.

обжимные, заготовочные, сортовые толсто- и среднелистовые станы

15

Трубное производство

12.

загрузочные окна секционных и методических печей, окна для кантовки металла, выбрасыватель металла из печи, выходные стороны прошивных станов, сварочные машины, петлевые устройства, летучие ножницы калибровочных и редукционных станов, правильные машины, непрерывные станы наружной сварки, трубосварочные станы, печи предварительного отжига, места заливки в литейном отделении, корпуса изложниц, рольганги в отделении центробежного литья труб, прошивные станы, кромкострогальные станки, кромкозагибочные станки, на приборах

10

Метизное производство

13.

травильные ванны, термотравильные агрегаты

10

Производство железных порошков

14.

миксер

10

Производство огнеупоров

15.

шахтные обжиговые печи

10

  Таблица 3

Коэффициенты запаса и сроки очистки светильников

Наименование помещения

Коэффициент запаса

Сроки очистки светильников, в год

1

2

3

4

1.

литейные дворы доменных цехов, помещения коксовых батарей, коксосортировки, помещения производства агломерата и железных порошков, дробильные, шихтовочные отделения огнеупорного производства, места формовки кирпичей

2

18

2.

конвертерные, электросталеплавильные цехи, цехи горячего проката, помещения по вторичной переработке металла, скрапные пролеты прокатных цехов, растворные отделения непрерывного травления, машины покрытия листов тальком, отделения холодильников и отделочные пролеты трубных цехов, цехи сварки труб, цехи холодного проката и волочения труб, помещения мельниц, классификаторов, дозировочные, склады шихты и формовочных материалов, смолоперегонные цехи

1,8

6

3.

вальцешлифовальные мастерские, мастерские по ремонту и изготовлению трубопрокатного инструмента, цехи по производству проволоки, металлической сетки

1,5

4

4.

места наружной установки коммуникаций, открытые склады продуктов, железнодорожные пути

1,5

2

  Приложение 4
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
черной металлургии"

Перечень дополнительных вредных веществ, содержание которых в атмосферном воздухе населенных пунктов в районах размещения объектов черной металлургии подлежит производственному контролю

Производство

Основные вредные вещества

1

2

Коксохимическое

фенол, бенз (а) пирен, сероводород, цианистый водород, аммиак

ферросплавов:
ферромарганцевое

аэрозоль окислов марганца

Феррохромовое

окислы хрома

Феррованадиевое

аэрозоль окиси ванадия

силикомарганцевое и металлического марганца

аэрозоль окислов марганца, кремнезем содержащая пыль

Ферросилициевое

кремнеземсодержащая пыль

Ферромолибденовое

соединения молибдена

Ферровольфрамовое

пыль вольфрама

Огнеупоров

кремнеземсодержащая пыль

      Примечание:

      1) кроме поименованных вредных веществ, контроль проводится за другими ингредиентами, представляющими опасность для населения;

      2) учитывают возможность трансформации компонентов выбросов в атмосферный воздух, в частности, возможность окисления SО2 в SО3 в присутствии окислов железа и металлов, что определяет необходимость включать в число специфических ингредиентов и аэрозоль серной кислоты;

      3) при оценке степени загрязнения атмосферного воздуха пылью руководствуются дифференцированной ПДК в зависимости от содержания свободной двуокиси кремния;

      4) при оценке степени загрязнения атмосферного воздуха при совместном присутствии нескольких веществ учитывается эффект биологической суммации в соответствии со списком ПДК.

  Приложение 5
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
черной металлургии"

Мониторинг содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны

      1. Мониторинг включает получение путем измерений достоверной характеристики содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны и последующее сравнение полученных результатов с установленными максимально разовыми и среднесменными ПДК.

      2. Достоверной характеристикой содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны является выборочная средняя Х из концентраций ряда отобранных проб, если она находится с доверительной вероятностью Y=0,95 в доверительном интервале е = е 0,4.

      3. Мониторинг состояния воздуха рабочей зоны осуществляется лабораториями промышленных предприятий и центрами санитарно-эпидемиологической экспертизы по рабочим программам.

      4. Программы составляются с учетом основных стадий технологического процесса, размещения источников выделения вредных веществ и распространения последних по производственному помещению в связи с особенностями циркуляции воздуха, а также качественного состава и класса опасности вредных веществ, в том числе за счет их возможных превращений в воздушной среде (гидролиз, окисление, деструкция).

      5. Отбор проб воздуха не проводится при нарушении технологии, либо при неисправном состоянии или неправильной эксплуатации оборудования и всех предусмотренных средств, предотвращения загрязнения воздуха рабочей зоны вредными веществами (вентиляция, укрытия).

      6. Мониторинг соблюдения максимально разовой ПДК предусматривается на каждом рабочем месте с постоянным или временным пребыванием работающих на всех стадиях процесса или отдельных операциях (независимо от их продолжительности).

      Разрешается проведение выборочного мониторинга на отдельных наиболее неблагоприятных рабочих местах либо отдельных наиболее неблагоприятных стадиях процесса (операциях), на отдельных рабочих местах, если на обследуемом производственном участке размещено, значительное количество идентичного оборудования либо одинаково, оформленных рабочих мест, на которых выполняются, одни и те же операции.

      7. Программа предусматривает также контроль воздуха рабочей зоны на основных местах пребывания работающих в период проведения ими планового ремонта технологического, санитарно-технического оборудования, если эти операции сопровождаются выделением вредных веществ.

      8. Периодичность планового мониторинга на каждом рабочем месте устанавливается в зависимости от класса опасности выделяющихся вредных веществ и диапазона колебаний их концентраций в воздухе рабочей зоны, обусловленного особенностями технологического процесса и оборудования.

      Во всех случаях возможного поступления в воздух рабочей зоны вредных веществ 1 класса опасности, а также тех веществ 2 класса опасности, которые из-за высокой летучести являются причиной тяжелого либо смертельного острого отравления обеспечивается непрерывный, предпочтительно автоматический мониторинг.

      9. При поступлении в воздух рабочей зоны остальных вредных веществ 2 класса опасности контроль осуществляется не реже 1 раза в месяц, веществ 3 и 4 классов опасности – не реже 1 раза в квартал, если недостаточная стабильность режима технологического процесса или изменение технического состояния оборудования в процессе эксплуатации может оказывать существенное влияние на загрязнение воздуха рабочей зоны, а также при возможных сезонных колебаний концентраций вредных веществ и не реже 1 раза в год в остальных случаях.

      10. На обследуемом рабочем месте на каждой стадии технологического процесса либо отдельной операции, отбирается не менее 5 последовательных проб воздуха. Если продолжительность стадии (операции) не позволяет отобрать 5 последовательных проб, то они отбираются при повторении этих стадий (операций).

      11. При оценке кратковременных стадий процесса (операций) учитывается время, необходимое для поступления на данное рабочее место вредных веществ от источников их выделения в зависимости от их удаленности и особенностей воздухообмена в помещении. Поэтому в соответствующих случаях отбор проб воздуха начинается и заканчивается с необходимой задержкой по отношению к оцениваемой стадии процесса (операции).

      12. По отобранным 5 пробам вычисляются средняя арифметическая (X) и ее доверительный интервал (Е):

      X=(К1+К2+К3+К4+К5): 5 мг/м3

      Е=[(Кмакс - Кмин) * 60]: X %, где

      К1 - К5 – концентрации в отдельных пробах, Кмакс – максимальная концентрация в отобранных пробах, Кмин - минимальная концентрация в отобранных пробах.

      Если полученное значение доверительного интервала равно или меньше 40 %, то определенная величина средней арифметической считается достоверной. Если вычисленный доверительный интервал превышает 40 %, отбираются дополнительные пробы, количество которых (n) определяется по формуле:

      n = 5,8 [(Кмакс - Кмин)]2 - 5

      Х

      По результатам ранее выполненных и дополнительных проб вычисляется средняя арифметическая, которая считается достоверной.

      13. Если полученное значение средней арифметической не превышает максимально разовую ПДК вредного вещества, состояние воздуха рабочей зоны оценивается как соответствующее установленным ПДК.

      14. Мониторинг соблюдения среднесменной ПДК предусматривается применительно к отдельным профессиональным группам работающих. Он осуществляется с применением индивидуальных пробоотборников. Для профессий, лица которых выполняют работу на фиксированных рабочих местах, разрешается выполнять отбор проб воздуха в зоне дыхания иными устройствами.

      Пробы воздуха отбираются в течение 5 смен, в каждую из которых суммарная продолжительность отбора проб составляет не менее 70 % смены и охватывать все основные стадии технологического процесса, а также выполнение наиболее неблагоприятных операций на постоянных рабочих местах и вне их.

      В течение смены отбирается одна непрерывная проба, либо соответствующий ей ряд последовательных проб, который рассматривается как единая проба и характеризуется средневзвешенной величиной.

      15. Среднесменная концентрация вычисляется как средняя арифметическая из результатов отбора проб по 5 сменам. Если она не превышает среднесменную ПДК, то состояние воздуха рабочей зоны для данной профессиональной группы оценивается как соответствующее установленной среднесменной ПДК.

      16. Для решения вопроса о величине ПДК кремнеземсодержащих пылей определение процентного содержания в них свободной двуокиси кремния проводится по мере изменения состава используемых материалов и по требованию контролирующих организаций, но не реже 1 раза в год.

      17. Вся аппаратура и приборы, используемые при санитарно-химических исследованиях, подлежат поверке и тарировке в установленном порядке.

  Приложение 6
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
черной металлургии"

Перечень основных вредных веществ, подлежащих контролю в воздухе рабочей зоны

Производственный участок

Вредные вещества

Примечание

1

2

3

4


1. Коксохимическое производство:

1

подготовка и транспортировка угля

пыль


2

верхние площадки коксовых печей

пыль, окись углерода, возгоны каменноугольной смолы и пека

также при получении кокса каменноугольного - сернистый ангидрид, пекового - фенол

3

боковые площадки коксовых и пекоксовых печей (кабины коксовыталкивающих и двересъемных машин, около печных дверей, уборка просыпей кокса)

пыль, окись углерода, возгоны каменно угольной смолы и пека, фенол, окислы азота, цианистый водород


4

в тоннелях коксовых и пекококсовых батарей

пыль, окись углерода, цианистый водород, фенол


5

участки ремонта кладки печей

пыль


6

кабина загрузочного вагона

пыль, окись углерода, цианистый водород, фенол, сернистый ангидрид


7

участки коксосортировки

пыль


8

кабина машиниста электровоза

пыль, цианистый водород, фенол


9

цехи конденсации и улавливания, в насосных помещениях и машинном зале, в отделении дистилляции бензола, в сульфатном отделении, на крыше механизированных отстойников, на участке выгрузки фусов и отжима смолы, возле сборника конденсата, у абсорбентов, питающих и циркуляционных сборников, смолоотделителей, испарителей, центрифуг, сушилок сульфата аммония

ксилол, толуол, бензол, цианистый водород, аммиак, фенол, сероводород, нафталин



10

цех роданистого аммония и натрия (у кристализаторов и центрифуг)

сернистый ангидрид,


11

цех очистки коксового газа (у вакуум-фильтров, центрифуг, в насосной аммиачной воды)

сернистый ангидрид, цианистый водород, мышьяковистый ангидрид, сероводород, аммиак


12

цех переработки смолы склад смолы и масел отделение дистилляции смолы отделение антраценовой фракции отделение переработки нафталиновой фракции

возгоны каменно угольной смолы и пека возгоны каменно угольной смолы и пека, фенол, нафталин, фенантрен фенол, нафталин, фенантрен нафталин


13

цех кристаллического нафталина (дистилляция, разливка, расфасовка, упаковка)

фенол, нафталин


14

цех обогащения антрацена (кристализаторы, насосные, расфасовка)

возгоны каменноугольной смолы и пека


15

цех фталевого ангидрида (дистиляция, насосные, расфасовка, погрузка)

нафтохинон, фталевый ангидрид, малеиновый ангидрид


16

цех ректификации бензола, отделение ректификации, сборники "бензине" и "дебензине", тяжелого бензола, полимеров, беспламенная печь, сепаратор, моечные аппараты, мерники, склад пиридиновых оснований (насосные, места разливки в тару) Нейтрализатор, сепаратор, мерник пиридиновых оснований

бензол, ксилол, толуол, сероуглерод бензол, фенол, пиридин, нафталин, цианистый водород


17

амиачнообесфеноливающие цехи (колонны, отстойники, скрубберы, аппаратные)

аммиак, фенол


18

цех биохимической очистки (отстойники, маслоотделители, усреднители, аэротенки, сборники очищенных вод, насосные, аппаратные)

аммиак, фенол, нафталин, цианистый водород


19

цех улавливания германия (отстойники, насосы, выгрузка фусов, бачок с формалином, вакуум-фильтры, вибросито, барабан)

фенол, формальдегид, аммиак, пыль



2. Производство агломерата и железорудных окатышей:

20

подготовка и транспортирование шихтовых материалов

пыль

при подготовке и транспортировании извести также свободная окись кальция

21

спекание (обжиг), дробление, охлаждение, сортировка и выдача готовой продукции, тракт горячего возврата, пылегазоочистные устройства

пыль, окись углерода

при использовании серосодержащих материалов также сернистый ангидрид

22

эксгаустерное отделение

окись углерода



3. Доменное производство:

23

литейный двор, поддоменник

пыль, окись углерода

--/--

24

тракт шихтоподачи

пыль, окись углерода

при использовании офлюсованного сырья также свободная окись кальция


4. Ферросплавное производство:

25

шихтоподготовительные цехи

пыль

также на всех этапах в производствах: феррохрома – окислы 3 и 6-валентного хрома; ферромарганца -окислы марганца в виде аэрозолей дезинтеграции и конденсации; феррованадия - пяти и трехокиси ванадия в виде аэрозолей дезинтеграции и конденсации; феромолибдена –растворимых и нерастворимых соединений молибдена; ферровольфрама – пыли

26

участки печей, оборудованных самоспекающимися электродами 

пыль, окись углерода, возгоны каменноугольных смол, пеков, три, четыре бензпирен


27

участки хранения ферросилиция

мышьяковистый и фосфористый водород, сероводород, ацетилен



5. Сталеплавильное производство:

28

шихтовый двор и люнкеритное отделение

пыль


29

миксерное отделение

пыль, окись углерода

в зависимости от марок выплавляемых сталей

30

печной пролет

пыль, окись углерода

также входящие в их состав вредные вещества

31

разливочный пролет

пыль, окись углерода

в зависимости от марок выплавляемых сталей, защитных смесей и материалов для внепечной обработки, также входящие в их состав вредные вещества

32

участок подготовки ковшей

пыль, окись углерода


33

шлаковое отделение

пыль


34

цехи и участки подготовки составов

пыль



6. Прокатное производство:

35

участки нагревательных печей и колодцев

окись углерода, сернистый ангидрид

также вредные вещества, входящие в состав нагревательного металла

36

становый пролет (вальцовка, обрезание, клеймовка)

пыль, окись углерода

также вредные вещества, входящие в состав обрабатываемой стали

37

участок холодильника

окись углерода, сернистый ангидрид


38

участок удаления пороков

пыль

также вредные вещества, входящие в состав обрабатываемой стали, при огневой зачистке дополнительно окись углерода и сернистый ангидрид

39

участок травления

пары и аэрозоли кислот и щелочей


40

участок покрытий

вредные вещества с учетом состава покрытий


41

маслоподвалы

аэрозоль масла, окись углерода


42

машинные залы

ртуть



7. Трубное производство:

43

рабочее место нагревальщика и подручных

пыль, окись углерода


44

рабочее место вальцовщика и подручных, операторов на прошивных, автоматических, раскатных, непрерывной прокатки на оправку, пилигримовых станах

пыль, окись углерода


45

ручное место прессовщика и подручных

пыль


46

рабочее место оператора колибровочного, редукционного стана

пыль


47

рабочее место сварщика на установках непрерывной печной сварки труб, станах электросварки труб сопротивлением, токами высокой частоты, оплавлением, плоскосматываемых двухшовных

пыль


48

рабочее место дробеструйной и пескоструйной установки

пыль


49

рабочее место сварщика на станах электросварки под слоем флюса

пыль, окислы марганца


50

рабочее место оператора листозагибочной машины

пыль


51

рабочее место у абразивного станка

пыль


52

рабочее место оператора установки для очистки труб от флюса, у станка обработки труб после сварки под слоем флюса

пыль, окислы марганца


53

рабочее место загранщика и подручных, оператора центробежной машины, оператора полунепрерывной отливки труб

пыль, окись углерода


54

рабочее место стерженщика, бункеровщика в смесеприготовительном отделении

пыль


55

рабочее место промасловщика

аэрозоль масла


56

рабочее место травильщика

кислота соляная, серная, азотная, фтористый водород


57

рабочее место оцинковщика

окись цинка



8. Метизное производство:

58

участки травления

аэрозоли кислот и щелочей


59

участки покрытий

вредные вещества, входящие в состав покрытий


60

участки производства электродов и порошковой проволоки

пыль

также вредные вещества, входящие в состав используемых материалов в зависимости от рецептуры

61

прочие участки

пыль

на участках мокрого волочения также продукты термодеструкции масел

9. Производство железных порошков:

62

размольнозаготовительные отделения

пыль

также сажа, если она используется

63

термическое отделение

пыль, окись углерода


64

отделение брикетирования

пыль

также возгоны пеков и 3, 4-бензпирен при использовании пеков

65

участки получения порошков хлоридным методом

пыль, хлористый водород, фтористый водород


10. Переработка вторичных черных металлов:

66

рабочее место газорезчика, бурщика стальных массивов

пыль, окись углерода

также вредные вещества, входящие в состав стали

67

рабочее место резчика на плазменных установках

пыль, окись углерода, окислы азота, озон

также вредные вещества, входящие в состав стали

68

рабочее место газорезчика судового лома

пыль, озон, окислы азота, свинец

также вредные вещества, входящие в состав стали

69

рабочее место сталевара, подручных, крановщика в элекросталевавильных цехах

пыль, окись углерода, акролеин

также вредные вещества, входящие в состав стали

70

рабочее место операторов установок дробления чугуна, копровщиков, пакетировочных и брикетировочных пресов, сортировщика стружки

пыль


71

рабочее место машинистов, пакетировочных и брикетировочных прессов, установок дробления чугуна

пыль, аэрозоль, масла 


72

рабочее место машинистов мостовых кранов

пыль, окись углерода, сернистый ангидрид

также вредные вещества, входящие в состав используемых материалов

11. Производство огнеупоров:

73

огнеупорное производство

пыль

в печных отделениях также окись углерода, сернистый ангидрид

74

смолодоломитовые, смоломагнезитовые цехи

пыль

на участках дозирования, смешения, прессования, складе готовой продукции также смолодоломитовая пыль, возгоны каменно-угольных смол и пеков

75

цеха огнеупорных бетонов

пыль

на участках варочных котлов и сушил также фосфорная кислота

76

цехи теплоизоляционных вкладышей

пыль

на участках прессового отделения и сушил также формальдегид

77

цехи циркониевых огнеупоров

пыль

на участках кислотного отделения также соляная кислота

      Примечание: С учетом специфики конкретных предприятий перечень основных вредных веществ, подлежащих контролю дополняется.

  Приложение 2 к приказу
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 11 февраля 2022 года
№ ҚР ДСМ -13

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам угольной промышленности"

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам угольной промышленности" (далее – Санитарные правила) разработаны в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 и определяют санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство объектов, проектированию, содержанию и эксплуатации производственных помещений, зданий и сооружений, условиям труда, бытовому обслуживанию, медицинскому обеспечению и питанию, водоснабжению, водоотведению, теплоснабжению, освещению, вентиляции и кондиционированию, условиям работы с источниками физических факторов, оказывающих воздействие на человека и производственному контролю объектов угольной промышленности.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. В настоящих Санитарных правилах использованы следующие определения:

      1) анкерование – скрепление частей сооружений и машин специальными деталями (металлические, железобетонные, деревянные стержни);

      2) обогатительная фабрика – объект, на котором производится первичная переработка минерального сырья для получения технически ценных или пригодных для дальнейшей переработки продуктов;

      3) брикетная фабрика – предприятие, на котором, с помощью специального оборудования проводится брикетирование угля;

      4) брикетирование – процесс получения кусков (брикетов) с добавкой и без добавки связующих веществ с последующим прессованием смеси в брикеты нужного размера и формы;

      5) генерация – вырабатывание электроэнергии, шума, вибрации, электромагнитных, световых колебаний;

      6) гидроциклон – аппарат для сгущения шламов, осветления оборотных вод, классификации и обогащения тонких фракций угля при помощи центробежных сил;

      7) копер – надземное сооружение шахтного ствола;

      8) объект угольной промышленности – объект, производящий добычу, рассортировку, обогащение, брикетирование, хранение, транспортировку и агломерирование углей;

      9) разрез – совокупность открытых горных выработок, образованных при разработке угольного месторождения;

      10) стробоскопический эффект – восприятие быстрой смены изображений отдельных моментов движения предметов, восприятие в условиях прерывистого наблюдения быстродвижущегося предмета;

      11) грохот – устройство для механической рассортировки (грохочение) сыпучих материалов по крупности, просеиванием их через сита, колосники или решетки;

      12) крепь (гидрокрепь) – сооружение, служащее для предотвращения обрушения и вспучивания горных пород;

      13) флотация – процесс разделения мелких, твердых частиц, при обработке минералов, основанный на различии их в смачиваемости водой;

      14) флотореагент – вещество, применяемое при процессе флотации;

      15) флокуляция – процесс объединения коллоидных частиц в рыхлые, хлопьевидные агрегаты;

      16) флокулянт – специальное вещество, добавляемое для осуществления процесса флокуляции;

      17) шахта – горнопромышленное предприятие (производственная единица), осуществляющее добычу полезных ископаемых подземным способом и отгрузку его непосредственно потребителям или на обогатительную фабрику;

      18) шахтный ствол – подземная вертикальная или наклонная горная выработка, имеющая выход на поверхность, предназначенная для обслуживания горных работ;

      19) шпур – цилиндрическая полость диаметром до 75 миллиметров, длиной до 5 метров (далее – м), пробуренная в горной породе для размещения заряда взрывчатого вещества и других целей;

      20) штольня – это горизонтальная или наклонная горная выработка, имеющая выход на земную поверхность и предназначенная для добычи полезных ископаемых или обслуживания горных работ. В зависимости от назначения штольни бывают вентиляционными, эксплуатационными, разведочными, водоотливными, очистными.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство, проектированию, содержанию и эксплуатации производственных помещений, зданий и сооружений объектов угольной промышленности

      3. Размещение складского хозяйства и организация транспортных операций обеспечивают механизированную подачу, разгрузку и погрузку сырья и материалов с применением способов и устройств, предотвращающих загрязнение воздушного бассейна и территории объекта.

      4. Размещение технологических участков (цехов) внутри зданий осуществляется с учетом предотвращения поступления вредных производственных факторов с одних участков (цехов) на другие участки (цеха).

      5. Поверхность постоянных дорог на территории объектов (автомобильные дороги, проезды, пешеходные дорожки) очищается от пыли и грязи. В летнее время года дороги орошаются водой или растворами связывающих веществ, соответствующих требованиям Решения Комиссии таможенного союза от 28 мая 2010 года № 299 "О применении санитарных мер в Евразийском экономическом союзе" (далее – Решение ТС № 299).

      6. Накопление, сортировка, транспортировка, промышленных отходов и вторичных продуктов, их обеззараживание и захоронение проводится с подветренной стороны территории объекта, на специально приспособленных площадках.

      7. По мере изменения горно-геологических и технологических условий разработки месторождений действующих открытых разрезов корректировки по обеспыливанию вносятся в проект разработки месторождения полезных ископаемых.

      8. В надшахтном здании, непосредственно у ствола шахты в помещении ожидания рабочих, температура воздуха составляет не менее плюс (далее – "+") 16 градусов по Цельсию (далее – оС).

      9. Размещение производственных зданий без естественного проветривания не разрешается. Фрамуги в окнах и аэрационные фонари оборудуются механизмами для удобного и легкого открывания и закрывания.

      10. Помещения шахтного подъема, расположенные в отдельных зданиях или на копрах, оборудуются кондиционерами, вентиляторами, увлажнителями. Стены и потолок помещений отделываются шумопоглощающим материалом.

      11. Стены в помещениях, не связанных с интенсивным пылевыделением, очищаются от пыли не реже 1 раза в месяц. На обогатительных фабриках с пневматическим методом обогащения, а также в цехах сушки угольного концентрата и по пути его транспортирования уборка осуществляется не реже 1 раза в неделю.

      12. Производственные здания и сооружения обеспечиваются оборудованием для уборки осевшей пыли. Очистка от пыли машин, оборудования и подвесных конструкций производится методами, предотвращающими взметывание осевших частиц (пневмо- и гидроуборка).

      13. Поверхность пола легко очищается от пыли. Полы оборудуются уклонами к канализационным устройствам для стока жидкости, образующейся при технологических процессах и влажной уборке помещений. Материалы покрытия пола предусматриваются устойчивыми в отношении механического и химического воздействий, не допускающие сорбцию вредных веществ. Вода со шламом, образующимся при влажной уборке производственных помещений, подвергается очистке.

      14. В помещениях главных вентиляционных установок осуществляются меры по снижению уровня звука. Пульт управления выносится за пределы машинного зала в отдельное помещение, имеющее звукоизоляцию. Посты управления вентиляционными и аспирационными установками, шахтным подъемом, дробилками, грохотами вибро- и шумоизолируются.

      15. Посты управления оборудованием и диспетчерские пункты размещаются в отдельных звукоизолированных помещениях или кабинах.

      16. Рабочие площадки на углеобогатительных фабриках и участках, где размещено оборудование, генерирующее вибрацию, оснащаются средствами гашения вибрации.

      17. При эксплуатации технологических процессов, машин и оборудования применяемых для добычи и переработки угля предусматривается контроль уровня опасных и вредных производственных факторов на рабочих местах.

      18. Для всех технологических процессов, которые сопровождаются образованием и выделением пыли, генерацией шума, вибрации и неблагоприятными факторами, предусматриваются специальные мероприятия.

      19. При технологических процессах добычи угля открытым способом обеспечивается:

      1) комплексная механизация вскрышных и добычных работ с использованием горного оборудования;

      2) преимущественное использование транспортных средств и механизмов на электрической тяге, расположение рабочих мест с учетом аэродинамики преимущественных потоков воздуха в разрезе;

      3) комплексное обеспыливание, включающее пылеподавление, пылеулавливание и утилизацию собранной пыли;

      4) предотвращение загрязнения атмосферного воздуха за пределами санитарно-защитной зоны.

      20. Применяемые санитарно-технические устройства по борьбе с вредными факторами производственной среды не служат источниками новых вредных факторов.

      21. В каждом технологическом процессе используются средства механизации не только основных, но и вспомогательных работ, исключающих или сводящих к минимуму тяжелый физический труд.

      22. При проведении мероприятий по пылеподавлению используется вода питьевого качества, а при отсутствии или недостатка воды питьевого качества, разрешается использование воды других источников, при условии ее предварительной очистки и обеззараживания.

Глава 3. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при подземной добыче

      23. Клети для спуска и подъема людей в шахту оборудуются специальными устройствами для сбора и отвода шахтных вод.

      При наличии капежа шахтных вод в выработках предусматриваются защитные сооружения в виде зонтов или козырьков, а в забоях с интенсивным капежом работающие обеспечиваются водозащитной одеждой.

      24. Перевозка людей по горизонтальным выработкам обязательна, если расстояние до места работы составляет 1 километр и более, а по наклонным выработкам – если разность между отметками конечных пунктов выработки составляет 25 м и более.

      25. Для перевозки людей применяются пассажирские вагонетки, имеющие крыши, глухие торцовые стенки и сиденья, отделанные теплоизолирующими материалами. В зимний и переходный периоды года температура воздуха в салоне транспортных средств, для перевозки работающих в спецодежде по поверхности шахты предусматривается не ниже +16оС.

      26. В местах посадки рабочих в транспортные средства предусматриваются обогреваемые камеры ожидания, оборудованные сидениями, стационарным освещением и сигнализацией, предупреждающей о подходе транспортных средств, телефонной связью. Температура воздуха в камерах составляет не ниже +16 оС и не выше +26 оС.

      27. При температуре воздуха ниже +16 оС, вблизи действующих забоев (не далее 100 м), устраивают помещения, кабины или ниши для обогрева работающих.

      28. Работающие обеспечиваются горячими напитками из расчета 1-2 литра (далее – л) на человека в смену.

      29. Содержание кислорода в воздухе горных выработок, где находятся люди, составляет не менее 20 процентов (далее – %) (по объему), диоксида углерода в рудничном воздухе на рабочих местах и в исходящих струях выемочных участков и тупиковых выработок составляет не более 0,5 %, в выработках с исходящей струей крыла, горизонта и шахты в целом не более 0,75%, при проведении и восстановлении выработок по завалу не более 1 %.

      30. В комплексно-механизированных очистных забоях ширина пространства между стойками крепи в пределах прохода, предназначенного для перемещения людей и доступа к органам управления, не менее 0,7 м, а высота при рабочем состоянии крепи – не менее 0,5 м по всей ширине секции. В сложенном (предельно опущенном) положении крепи высота пространства под ней не менее 0,4 м.

      31. При выполнения работ в неудобной рабочей позе (на коленях, лежа) работающие обеспечиваются средствами индивидуальной защиты (наколенники, налокотники).

      32. Для уменьшения пылеобразования при выемке угля применяют предварительное увлажнение угольного массива. Процесс предварительного увлажнения угольного массива при выемке угля исключает создание неблагоприятных условий труда в очистных забоях.

      33. При проходческих и очистных работах с применением струй воды высокого давления (более 10 Мега Паскалей) предусматривают меры защиты обслуживающего персонала от брызг технологической воды и мелких частиц угля и породы.

      34. Очистка подземных выработок от пыли, оседающей на почве, боковых стенках и элементах крепления, а также от просыпей угля и породы, осуществляется влажным способом. Не разрешается уборка пыли путем сдувания ее сжатым воздухом.

      35. Если комплекс средств борьбы с пылью не обеспечивает снижение содержания пыли в воздухе рабочей зоны до предельно допустимой концентрации (далее – ПДК), то применяются дополнительные меры регулирования персональных экспозиционных доз (защита временем).

      36. Применяемые в шахтах специальные жидкости, химические добавки и синтетические вещества для борьбы с пылью, полимерные материалы для тепло-, гидро-, газоизоляции безопасны для человека. Не разрешается превышение ПДК содержания вредных веществ в воздухе рабочей зоны.

      37. Все производственные процессы, связанные с приготовлением и использованием поверхностно активных веществ (далее – ПАВ), синтетических и полимерных материалов механизируются. При их выполнении рабочие снабжаются средствами индивидуальной защиты (далее – СИЗ). Ручное нанесение полимерных материалов разрешается при выполнении аварийных работ. Исходные компоненты синтетических и полимерных материалов доставляются к месту использования в закрытой таре.

      38. В подземных выработках хранится только то количество компонентов синтетических и полимерных материалов, которое требуется для выполнения разового задания, на смену или на рабочий день. Остальное количество исходных компонентов хранится на складе, расположенном на поверхности. Каждая партия компонентов синтетического и полимерного материалов имеет сертификаты.

      39. Хранение и перевозка исходных компонентов синтетических и полимерных материалов осуществляется в заводской таре.

      40. При нагнетании синтетических материалов в горный массив, химическом анкеровании скважин, шпуры надежно герметизируют. Рабочие находятся с наветренной стороны по ходу вентиляционной струи. Извлечение гидрозатворов из скважин шпуров проводится после затвердения синтетического материала.

      41. В тех случаях, технологическими и инженерно-техническими мероприятиями не достигается снижение уровней шума и вибрации на рабочих местах до допустимых уровней, применяются средства индивидуальной защиты, а также защита здоровья работающих регулированием экспозиционных доз и проводится послесменная медицинская реабилитация.

      42. В кабинах машинистов вновь приобретаемых электровозов предусматривается защита от внешнего шума, неблагоприятного микроклимата и местной вибрации.

      43. Вспомогательное шумо- и виброактивное оборудование (насосы, вентиляторы, воздухоохлаждающие установки) устанавливают за пределами рабочей зоны.

      44. Машины, с дизельными двигателями своевременно проходят техническое обслуживание. Дизельные двигатели работают на топливе со стабильными физическими, химическими и токсикологическими характеристиками.

      45. Для каждого дизельного двигателя, используемого в шахте, определяется минимальный объем подаваемого к месту работы свежего воздуха, зависящий от максимальной мощности двигателя и концентрации вредных веществ в выхлопе. Использование двигателя без определения этих характеристик не разрешается.

      46. Бурение пневматическими перфораторами, управление пневматическими лебедками, обслуживание поршневых и турбокомпрессоров без средств индивидуальной защиты органа слуха не разрешается.

      47. Для бурения шпуров применяются инструменты, удовлетворяющие требованиям норм по локальной вибрации.

      48. Капитальный и профилактический ремонт шахтного оборудования осуществляется на поверхности в ремонтно-механических мастерских, цехах или заводах.

      49. Оборудование перед началом ремонтных работ очищается от угольно-породной пыли и рабочих жидкостей и обезвреживается. Способ очистки оборудования исключает воздействие вредных веществ на работающих.

      50. При выполнении текущего ремонта подземных выработок все трудоемкие операции механизируются. Все цеха, предназначенные для ремонта оборудования, оснащаются средствами механизации (тельферами, подъемниками, лебедками) при перемещении деталей массой более 20 килограмм (далее – кг).

      51. На участках ремонта гидрокрепей и забойного оборудования предусматривается устройство пола, не сорбирующего вещества, смыв со стоком остатков эмульсии и масел в сборные емкости.

Глава 4. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при добыче открытым способом

      52. Содержание открытых горных выработок и проведение работ по оборудованию разрезов соответствуют требованиям безопасности при разработке месторождений полезных ископаемых открытым способом.

      53. Эксплуатация в разрезах машин с двигателями внутреннего сгорания, работающих непосредственно в разрезе полную рабочую смену, в части снижения выбросов загрязняющих веществ выхлопных газов в атмосферный воздух осуществляется в соответствии с рекомендациями изготовителя, указанными в заводской документации и (или) с применением эффективных средств очистки. Перечень автотранспортных средств, предназначенных для работы в разрезе полную рабочую смену, утверждается техническим руководителем разреза.

      Применение в разрезах машин с двигателями внутреннего сгорания без эффективных средств нейтрализации и очистки выхлопных газов при наличии концентраций ядовитых примесей выхлопных газов в рабочей зоне, превышающих допустимые концентрации не разрешается.

      54. Движение автомашин осуществляется по графику, исключая их скопление с работающими двигателями на рабочих площадках, уступах, участках дороги. Минимальная дистанция между большегрузными самосвалами (10 тонн и выше) не менее 30 м. При организации погрузочных работ применяется петлевая система подъезда транспорта к месту погрузки.

      55. Организация проводит контроль содержания вредных примесей в выхлопных газах.

      При экскаваторных и погрузочных работах, сопровождающихся пылевыделением, при положительной температуре воздуха окружающей среды и возможности водоснабжения проводится пылеподавление в соответствии с проектом разработки месторождения.

      56. Взрывчатые вещества (далее – ВВ) применяются в гранулированном виде, при их выборе учитываются токсические свойства и способность создавать наименьшее количество взрывного газа.

      57. Зарядка и забойка скважин, а также загрузка ВВ в зарядные машины механизируются.

      58. При работе зарядных машин и механизмов применяются средства пылеподавления и пылеулавливания. Обслуживающий персонал обеспечивается СИЗ.

      59. Бурение скважин и шпуров производиться с сухим улавливанием пыли или ее подавления водой.

      60. При накопления газов на рабочих местах в застойных зонах разрезов глубиной более 100 м предусматривается искусственная вентиляция с использованием специальных устройств.

      61. Для улучшения воздухообмена в разрезах предусматриваются направляющие и защитные аэродинамические устройства, регулирующие естественные потоки воздуха.

      62. В кабинах экскаваторов, земснарядов предусматривается место для шкафчика (столика) для хранения и приема пищи, площадки под электроплиту, термоса для воды, аптечки первой помощи, умывальника.

      63. Коэффициент пульсации освещенности, создаваемой люминесцентными световыми установками не превышает 20 %. При эксплуатации стационарных осветительных установок предусматриваются технические меры по снижению стробоскопического эффекта в зонах производства работ. Остекленная часть кабины имеет приспособления для открывания и плотного их закрывания.

      64. Для снижения запыленности и создания допустимых параметров микроклимата в кабинах машин уплотняются двери и окна и используются установки для очистки, подогрева или охлаждения воздуха.

      65. Содержание пыли, уровни шума и вибрации соответствует ПДК и ПДУ в воздухе рабочей зоны и при работе с источниками физических факторов согласно приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-15 "Об утверждении Гигиенических нормативов к физическим факторам, оказывающим воздействие на человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26831) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-15).

      Сноска. Пункт 65 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда на обогатительных и брикетных фабриках

      66. Постоянные рабочие места для дистанционного управления технологическими процессами размещаются в кабинах, обеспечивающих шумо- и виброизоляцию, поддержание допустимых параметров микроклимата, содержания пыли и токсичных веществ в воздухе в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 августа 2022 года № ҚР ДСМ-70 "Об утверждении Гигиенических нормативов к атмосферному воздуху в городских и сельских населенных пунктах, на территориях промышленных организаций" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29011) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-70).

      Сноска. Пункт 66 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      67. Снижение уровня шума и вибрации от дробильно-сортировочного, транспортного и обогатительного оборудования производится на основании устранения их в источниках образования (виброизолирующие фундаменты, амортизаторы, звукоизолирующие кожухи, укрытия), по пути распространения (экраны, выгородки, разрытия в фундаментах), в зонах обслуживания (виброизолированные площадки, сиденья, коврики, звукоизолированные кабинки), а также применением СИЗ.

      68. Места погрузки, разгрузки и пересыпов сырья и готового продукта на дробилках, транспортерных лентах, грохотах оборудуются аспирационными укрытиями и системами обеспыливания, работа которых сблокирована с работой технологического оборудования. Блокировка обеспечивает включение систем аспирации и обеспыливания за 3 – 5 минут (далее – мин.) до начала работы и выключение не ранее, чем через 5 мин. после остановки.

      69. Комплекс противопылевых мероприятий, осуществляемый на участках приема угля, сушки и погрузки готового продукта, пневматической сепарации, сухой классификации и обеспыливания угля перед отсадкой, обеспечивает поддержание концентрации пыли на уровне ПДК в воздухе рабочей зоны.

      70. При обогащении углей, обладающих пылеобразующей способностью, в качестве пылесвязующих добавок используются вещества, прошедшие санитарно-эпидемиологическую экспертизу. Вещества, обладающие канцерогенным или мутагенным эффектами, применять для указанных целей не разрешается.

      71. Все технологические операции по подготовке суспензий проводятся в укрытиях, оснащенных местной вытяжной вентиляцией с целью предотвращения попадания в воздух рабочей зоны частиц минеральных порошков высокой плотности, используемых для обогащения в тяжелых средах.

      72. Система подачи реагентов к контактным чанам, флотационным машинам и агрегатам осуществляется по закрытым коммуникациям и обеспечивают предотвращение попадания реагентов на пол.

      73. В помещениях отделений: реагентов, флотации, регенерации, сорбции, сушильном и обезвреживания хвостов осуществляется контроль содержания в воздухе вредных газов.

      74. В целях предотвращения воздействия на рабочих пыли минеральных порошков высокой плотности, используемых для обогащения в тяжелых средах, все операции по подготовке их суспензий осуществляются в укрытом оборудовании, оснащенном местной вытяжной вентиляцией.

      75. Рабочие, обслуживающие оборудование с открытой водной поверхностью (отсадочные машины, флотационные машины, сгустители, гидроциклоны) защищаются от разбрызгивания гидроаэрозоля. Относительная влажность воздуха в таких помещениях не превышает величину, определенную для воздуха рабочей зоны.

      76. На участках грохочения, дробления и обезвоживания шлама в центрифугах обеспечивается дистанционное наблюдение за ходом технологического процесса из звукоизоляционных кабин. Грохотовщики, дробильщики, сепараторщики, фильтровальщики, машинисты насосных установок, слесари-ремонтники обеспечиваются СИЗ органа слуха.

      77. В условиях групповой компоновки технологического оборудования меры защиты, работающих от шума учитывают эффект повышения уровня звука за счет шумовых характеристик рядом стоящего оборудования и акустических свойств помещения.

      78. При использовании флотореагентов и флокулянтов исключаются выделения токсических компонентов в воздух рабочей зоны в концентрациях, превышающих ПДК. Рабочие, занятые приготовлением растворов, обеспечиваются СИЗ органов дыхания и кожных покровов.

      79. При подъеме и перемещении тяжестей вручную предельно допустимые величины для женщин составляют: подъем и перемещение тяжестей при чередовании с другой работой (до 2-х раз в час (далее – ч)) – 10 кг, подъем и перемещение тяжестей в течение рабочей смены – 7 кг.

      80. Инструменты, использованные при ремонтных работах в реагентных отделениях и отделениях флотации обогатительных фабрик подвергаются очистке от флотореагентов.

      81. При ведении горных работ и обогащении полезных ископаемых проводятся мероприятия по предотвращению загрязнения почвы, водных ресурсов и атмосферного воздуха.

      82. Проектная документация очистных сооружений на объектах угольной промышленности содержит в себе расчеты времени отстаивания сточных вод с обоснованием применения коагулянтов и флокулянтов. Ввод в действие технологического оборудования до пуска в эксплуатацию сооружений по очистке сточных вод не разрешается.

      83. Сброс сточных вод, откачиваемых из шахт и разрезов, после использования в процессах обогащения на обогатительных и брикетных фабриках в водоемы проводится только после их эффективной очистки и обеззараживания с лабораторным контролем взвешенных и растворенных в воде веществ.

      84. Шахтная вода, используемая для хозяйственныx нужд и полива территории, подвергается нейтрализации, деминерализации, обеззараживанию и очистке от избыточного содержания микроэлементов. Не разрешается сброс в водоемы флокулянтов и химических веществ, для которых не установлены ПДК.

      85. Поверхностные сточные воды с территории угольных объектов, смывы с полов производственных помещений перед сбросом подвергаются локальной очистке или направляются в очистные сооружения.

      86. Не разрешается эксплуатация горящих породных отвалов. Отработанные породные отвалы повергаются культивации.

      87. Использование твердых отходов шахт, разрезов, обогатительных фабрик в отраслях промышленности разрешается при их не токсичности.

      88. При перевозке угля в железнодорожных вагонах и на платформах предусматриваются меры по предотвращению его просыпки и сдувания пыли.

      89. Складирование и выгрузка угля и породы в неустановленных местах, при их вывозке канатными дорогами, автомобильным, конвейерным или рельсовым транспортом, не разрешается.

Глава 6. Санитарно-эпидемиологические требования к бытовому обслуживанию, медицинскому обеспечению и питанию

      90. В составе административно-бытового комплекса (далее – АБК) предусматриваются помещения специального санитарно-эпидемиологического и медико-профилактического назначения: здравпункты, фотарии, ингалятории, бани, сауны, душевые, помещения для приема ручных ванн работающими в контакте с виброинструментом, помещения для личной гигиены женщин, камеры для обеспыливания одежды, прачечные и профилактории.

      91. АБК соединяется крытым отапливаемым и освещенным переходом с шахтным стволом (штольней), по которым производится спуск и подъем работающих или с главным корпусом фабрики.

      92. Бытовые помещения устраиваются по типу санпропускников, имеют полы, обеспечивающие сток мыльных вод раздельно от каждой кабины к задней стенке, оборудованы полочками для размещения мыльных принадлежностей, столиками и водяными струйными ковриками для обработки и ополаскивания ног.

      93. Душевые помещения устраивают из расчета 1 душ на 5 человек в наиболее многочисленной смене. Вода, подаваемая для мытья людей безопасна и соответствует требованиям к хозяйственно – питьевому водоснабжению. Минимальная температура горячей воды составляет не менее +37 оС.

      94. В открытых разрезах при стационарных помещениях для отдыха оборудуются душевые установки. В летнее время дополнительно оборудуются места отдыха под тентами.

      95. Для работающих на открытом воздухе, на лесных складах, в не отапливаемых помещениях, при строительстве стволов шахт, а также во всех случаях, когда температура воздуха на рабочих местах ниже +10 оС, предусматривают помещения для отдыха и обогревания рабочих с оборудованием специальных устройств для согревания рук и ног, вешалок для одежды, приспособлений для сушки рукавиц. Помещения обеспечиваются питьевой водой и кипятком. Температура воздуха в этих помещениях в зимний и переходный периоды года разрешается от +22 до +24 оС, скорость движения воздуха не более 0,2 метров в секунду (далее – м/сек).

      96. Гардеробные помещения оборудуются шкафами для отдельного хранения рабочей и домашней одежды. Размещение шкафов и вешалок в гардеробных позволяет удобно производить уборку, дезинфекцию и дезинсекцию. При гардеробных предусматриваются сушилки для мокрой одежды.

      97. Полы, стены и оборудование душевых и гардеробных помещений подвергаются ежесменной уборке и дезинфекции. В преддушевых помещениях предусматривается устройство ванночек для дезинфекции сандалий после каждого их употребления.

      98. В душевых рабочие обеспечиваются полотенцами и банной обувью. Банная обувь и обувь персонала, обслуживающего душевые, изготавливается из легко моющихся материалов и подвергаться ежесменной дезинфекции с использованием дезинфицирующих средств, соответствующих требованиям Решения ТС № 299.

      99. В прачечных и помещениях химчистки спецодежды предусматривают инструкцию, регламентирующую режим стирки специальной одежды.

      100. Контроль содержания пыли в воздухе гардеробной для сушки одежды проводится не реже 1 раза в квартал.

      101. Респираторная оборудуется установкой для очистки фильтров от пыли и контроля их сопротивления, приспособлениями для мойки, дезинфекции и сушки полумасок.

      102. Для обогрева рабочих, обслуживающих забойные магистральные и временные конвейеры, буровые станки и механизмы на отдаленных участках, для путевых рабочих устанавливаются передвижные пункты обогрева. Расстояние от пунктов обогрева до рабочих мест не превышает 300 м.

      103. Требования к организации питания определяются приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 17 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-16 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам общественного питания", (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26866).

      Сноска. Пункт 103 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      104. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      105. На всех объектах угольной промышленности предусматриваются здравпункты, которые оснащаются медицинскими инструментами, перевязочными материалами для оказания неотложной и первой медицинской помощи.

      106. На шахтах, разрабатывающих пласты на глубине 500 м и более, предусматривают подземные здравпункты.

      107. К рабочим местам в действующих подготовительных и очистных забоях должны быть приближены (не далее 150 м) аптечки, защищенные от попадания влаги, укомплектованные носилками, медицинскими препаратами и средствами для экстренной медицинской помощи.

      108. При устройстве и оборудовании фотариев и организации ультрафиолетового облучения работающих, учитываются требования эксплуатации установок ультрафиолетового облучения на промышленных предприятиях.

      109. В околоствольных подземных выработках и в местах ожидания подземного транспорта устраиваются стационарные уборные. Их размещают в камерах-нишах с гладким бетонированным полом и оснащают стационарным освещением и умывальником. В качестве приемника нечистот используют ассенизационные вагонетки. Приемный люк вагонеток предусматривает легкое открытие и плотное закрытие. Подземная уборная функционирует по принципу люфтклозета. Для участков, отдаленных от стационарных уборных и с числом рабочих более трех человек устраиваются передвижные уборные. Передвижные уборные имеют закрытую конструкцию, обеспечивающую удобство доставки и очистки.

      110. Ассенизационные вагонетки из подземных уборных по мере заполнения, но не реже одного раз в неделю поднимать на поверхность в специально построенный сливной пункт с последующей очисткой на биологических очистных сооружениях.

      111. Рабочие участки в разрезах обеспечиваются передвижными уборными типа люфтклозета, расположенными не далее 100 м от рабочих мест. Очистка приемника нечистот производится своевременно.

      112. Уборка подземных и поверхностных уборных с дезинфекцией наружных поверхностей оборудования производится в рабочие дни ежедневно.

      113. Для лиц, занятых ассенизационными работами предусматривается отдельный санузел, включающий душевую с отделениями хранения спецодежды, личной одежды и обуви, умывальник с теплой водой и дезинфицирующими средствами. Помещение хранения специальной одежды оборудуется приточно-вытяжной вентиляцией.

      114. Работающие на объектах угольной промышленности, подвергающиеся воздействию опасных и вредных производственных факторов, обеспечиваются СИЗ.

      СИЗ применяются во всех случаях, когда это предусмотрено в соответствии с требованиями безопасности и охраны труда, а также когда это предусмотрено трудовым, коллективным договорами.

      В указанных случаях, лица без СИЗ к выполнению работ не разрешается.

      115. Для защиты кожи лица и рук от попадания вредных веществ, а также при работе на открытом воздухе, для защиты от кровососущих насекомых, обмораживания и солнечной радиации применяются защитные средства (мази, пасты, аэрозоли).

      116. В респираторных помещениях АБК, помимо хранения, выдачи и чистки противопылевых СИЗ, закрепленных за каждым рабочим в соответствии с табельным номером, осуществляется контроль их состояния и пригодности к работе. Полумаски и противопылевые респираторы ежедневно подвергаются мойке и дезинфекции. Очистка фильтров противопылевых СИЗ с проверкой их сопротивления производится после каждой рабочей смены. Фильтр респиратора подлежит замене при достижении сопротивления 10 миллиметров водного столба на стационарном потоке воздуха со скоростью 30 л в минуту.

      117. Защитные очки, экраны и щитки по мере загрязнения промываются чистой водой с последующей просушкой при температуре не выше + 40 оС.

      118. Загрязненные поверхности противошумов и противошумные вкладыши протирают влажными тампонами или моют теплой водой с мылом после каждого использования.

      119. Каски ежедневно моются теплой водой без разборки внутренней оснастки и один раз в месяц дезинфицируются. Для дезинфекции касок используются средства, соответствующих требованиям Решения ТС № 299.

      120. Специальная одежда подвергается комплексной обработке: верхняя – мокрому обеспыливанию или химчистке, нательное белье – стирке. Периодичность обработки верхней спецодежды – не реже трех раз в месяц, нательного белья – еженедельно. Обеспыливание и просушивание специальной одежды производится после каждой рабочей смены. Водозащитная специальная одежда просушивается при температуре не выше 50 оС. Полотенца, подкасники, портянки – меняются после каждого использования, подвергаются стирке и дезинфекции. В целях профилактики и лечения кожно-гнойничковых и грибковых заболеваний обеспечиваются бельем из антимикробной ткани.

      121. Специальная обувь не реже двух раз в месяц подвергается мойке с применением дезинфицирующих средств, влажная обувь – просушивается после каждой смены. Кожаная обувь после просушки смазывается специальной мазью.

      122. Специальная одежда и обувь больных гнойничковыми заболеваниями кожи и грибковыми болезнями стоп и кистей подвергается ежедневной дезинфекции.

      123. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      124. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      125. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      126. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      127. Работодатель обеспечивает работников молоком, лечебно-профилактическим питанием, сбалансированным по калорийности, витаминами и биологически активными микроэлементами в соответствии с порядком и нормами обеспечения работников специальной одеждой, специальной обувью и средствами индивидуальной и коллективной защиты, санитарно-бытовыми помещениями и устройствами, за счет средств работодателя.

      128. Медицинское обслуживание трудящихся предприятий осуществляется медико-санитарными частями, поликлиниками и больницами. Они организуют цеховую службу и сеть здравпунктов, обеспечивающих круглосуточную работу.

      129. Здравпункт укомплектовывается штатами врачей среднего и младшего медперсонала, оснащается оборудованием, инструментарием и перевязочным материалом.

      130. Рабочие и инженерно-технические работники, поступающие на работу и занятые в производствах и профессиях, связанных с воздействием неблагоприятных производственных факторов проходят предварительные при поступлении на работу и периодические медицинские осмотры согласно приказа исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 октября 2020 года № ҚР ДСМ-131/2020 "Об утверждении целевых групп лиц, подлежащих обязательным медицинским осмотрам, а также правил и периодичности их проведения, объема лабораторных и функциональных исследований, медицинских противопоказаний, перечня вредных и (или) опасных производственных факторов, профессий и работ, при выполнении которых проводятся предварительные обязательные медицинские осмотры при поступлении на работу и периодические обязательные медицинские осмотры и правил оказания государственной услуги "Прохождение предварительных обязательных медицинских осмотров" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21443).

      131. Работодатель при выявлении и подтверждении у работающего профессионального заболевания, на основании медицинского заключения, переводит его на работу, не связанную с воздействием неблагоприятных производственных факторов.

      132. Уволившиеся или перешедшие на новое место работы работники, ранее занятые во вредных условиях труда, при последующем ухудшении состояния здоровья и подтверждения связи заболевания с условиями труда направляются к профпатологам.

Глава 7. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению, водоотведению, теплоснабжению, освещению, вентиляции и кондиционированию

      133. Подземные горные выработки обеспечиваются постоянно действующей вентиляцией с механическим побуждением тяги.

      134. Все вентиляционные установки испытываются на эффективность. По результатам испытаний и наладки на каждую вентиляционную систему составляется паспорт.

      135. При выборе вентиляционного оборудования, устройства для очистки воздуха, а также проектирования укрытий учитываются особенности параметров пылевыделений и предусмотрен 10% запас аспирационного воздуха для компенсации подсосов через щели.

      На рабочих местах применяется система кондиционирования воздуха с обеспечением требований, допустимых сочетании температуры, влажности и скорости движения воздуха на рабочих в соответствии с Приказом № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 135 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      136. Содержание пыли и токсичных веществ в приточном воздухе, подаваемом системами механической вентиляции в шахты, помещения производственных и АБК не превышает 30% ПДК для воздуха рабочей зоны.

      137. Отопительные приборы в производственных помещениях со значительным выделением пыли для удобства очистки имеют гладкую поверхность.

      138. Для отопления зданий и сооружений предусматриваются системы, приборы и теплоносители, не создающие дополнительных производственных вредностей.

      139. Неотапливаемые производственные помещения в зимний и переходные периоды года оборудуются участками для обогрева работающих.

      140. Работающие в подземных горных выработках обеспечиваются индивидуальными аккумуляторными светильниками, которыми достигается освещенность объектов наблюдения в течение 10 ч в непрерывной работы. При их использовании исключают утечку электролита и попадания на кожу и одежду рабочего.

      141. Территория карьеров и объектов на его поверхности освещаются светильниками и прожекторами, встроенными в конструкцию машин или установленными на передвижных или стационарных опорах (мачтах).

      142. При эксплуатации стационарных осветительных установок предусматривают технические меры по снижению стробоскопического эффекта в зонах производства.

      143. Коэффициент пульсации освещенности, создаваемый люминесцентными установками не превышает 20 %.

      144. На объектах выделяются специально оборудованные помещения для хранения отработавших газоразрядных ламп, а также мастерские для ремонта и очистки светильников.

      145. В санитарно-бытовых и вспомогательных помещениях, а также в помещениях, где производится работа малой точности не разрешается использование ламп накаливания.

      146. Для профилактики нарушений водного баланса в условиях охлаждающего и нагревающего микроклимата предприятие обеспечивает работающих горячими или холодными напитками.

      147. Работающие в подземных выработках обеспечиваются флягами или небьющимися термосами емкостью 0,75 л. Количество сосудов (емкостей) для питьевой воды, находящихся в обороте, предусматриваются вдвое больше числа обеспечиваемых ими рабочих мест. Фляги и термосы моются и хранятся централизованно.

      148. В административно-бытовых зданиях оборудуются специальные краны для набора воды в емкости.

      149. Работающие в разрезах обеспечиваются питьевой водой, доставляемой в закрытых сосудах с кранами фонтанчикового действия. Сосуды с водой устанавливаются в специальных помещениях, отапливаемых в зимний период года. Температура питьевой воды на пунктах разрешается не выше +20 оС и не ниже +18оС.

      150. На шахтах и разрезах предусматривается 3 % запас питьевых сосудов.

Глава 8. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов, оказывающих воздействие на человека и осуществлению производственного контроля

      151. Контроль за состоянием условий труда осуществляется с учетом особенностей технологического процесса, его изменений, реальных условий выполнения различных работ, ремонта оборудования, внедрения оздоровительных мероприятий.

      152. Измерение производственных факторов выполняют по действующим методикам.

      153. На объектах угольной промышленности проводится производственный (ведомственный) контроль. Производственный (ведомственный) контроль осуществляется производственными или независимыми аккредитованными лабораториями. Результаты производственного (ведомственного) контроля представляются в территориальные подразделения государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории.

      154. ПДУ вредного воздействия физических факторов на здоровье работающих соответствуют Приказу № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 154 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      155. При цехах (отделениях) с эквивалентными уровнями шума более 80 Децибел (далее – дБА) предусматриваются комнаты отдыха, в которых уровень шума не превышает 40 дБА.

      156. В подземных выработках на постоянных рабочих местах параметры микроклимата соответствуют Приказу № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 156 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      157. Содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны и в объектах окружающей среды (атмосферном воздухе, воде и почве) не превышает ПДК.

      158. Работа устройств, предусмотренных для борьбы с пылью, шумом, вибрацией и неблагоприятными факторами, не вызывает появления в производственной среде дополнительных вредностей.

      159. При содержании в полезных ископаемых, продуктах их переработки, а также по вмещающих породах и в золе (в том числе подземные воды, технологические) примесей естественно-радиоактивных веществ, обуславливающих выраженный пылерадиационный фактор, осуществляют дозиметрический контроль за радиационной обстановкой в производственных помещениях, на территории предприятия в пределах санитарно-защитной и наблюдаемых зон в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-275/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21822).

      Сноска. Пункт 159 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      160. Содержание вредных веществ в атмосферном воздухе на территории и на границе СЗЗ соответствует Приказу № ҚР ДСМ-70.

      Сноска. Пункт 160 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      161. Отработанные породные отвалы рекультивируются и озеленяются.

      162. Вода, откачиваемая из шахт и разрезов, а также хозяйственно-бытовые стоки подвергаются очистке перед сбросом их в водоемы.

  Приложение 3 к приказу
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 11 февраля 2022 года
№ ҚР ДСМ -13

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам цветной металлургии и горнодобывающей промышленности"

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам цветной металлургии и горнодобывающей промышленности" (далее – Санитарные правила), разработаны в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 (далее – Положение) и обязательны при проектировании новых, реконструкции и эксплуатации действующих предприятий цветной металлургии и распространяются на производственные объекты цветной металлургии и горнодобывающей промышленности (шахты, рудники, карьеры, разрезы открытые горные выработки, обогатительные фабрики и производственные объекты цветной металлургии и горнодобывающей промышленности), занятые добычей и обогащением рудных полезных ископаемых, производством и обработкой глинозема, фтористых солей, электродной массы, технического углерода, первичного алюминия, вторичного алюминия, свинца, цинка, меди, никеля, кобальта, вольфрама, магния и его сплавов, титана, молибдена, золотоизвлекательные фабрики (далее – ЗИФ), производства платины и платиноидов, олова и его сплавов, редких и редкоземельных металлов (далее – РЗМ), а также вспомогательные здания и сооружения.

      Санитарные правила определяют санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка, проектированию, оборудования, содержанию и эксплуатации производственных помещений, зданий и сооружений, условиям труда, бытовому обслуживанию, водоотведению, сбору, обезвреживанию, хранению и захоронению отходов производства и потребления и производственному контролю на объектах цветной металлургии и горнодобывающей промышленности.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. В настоящих Санитарных правилах используются следующие определения:

      1) конвертер – агрегат для получения стали, меди из штейна, продувкой техническим кислородом, воздухом или окислительным газом;

      2) производственные объекты цветной металлургии и горнодобывающей промышленности – объекты (шахты, рудники, карьеры, разрезы открытые горные выработки, обогатительные фабрики и производственные объекты цветной металлургии и горнодобывающей промышленности), занятые добычей подземным, открытым способом и обогащением рудных полезных ископаемых, производством и обработкой цветных металлов и их сплавов, а также вспомогательные здания и сооружения;

      3) реторта – химический сосуд, служащий для нагревания и перегонки различных веществ с отводной трубкой;

      4) фурма – устройство для подачи дутья в металлургические агрегаты;

      5) футеровка – защитная внутренняя облицовка печей топок, труб емкостей;

      6) шликер – побочный продукт рафинирования свинца.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к проектированию и территории производственных помещений, зданий и сооружений

      3. Размеры санитарно-защитных зон, оборудование и благоустройство площадок предприятий горнодобывающей промышленности, расстояние между зданиями и сооружениями соответствуют требованиям приказа исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 января 2022 года № ҚР ДСМ-2 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к санитарно-защитным зонам объектов, являющихся объектами воздействия на среду обитания и здоровье человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26447) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-2).

      Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Ввод в эксплуатацию новых и реконструированных предприятий, не обеспеченных комплексом мероприятий по борьбе с вредными производственными факторами, не разрешается.

      5. Не разрешается сооружение замкнутых и полузамкнутых дворов корпусов электролиза алюминия без сквозного проветривания.

      6. Санитарное содержание и уборка производственных помещений производится согласно графику. Предусматривают механизированную уборку территории предприятия и уход за зелеными насаждениями.

      7. Санитарные лаборатории на предприятиях по добыче и обогащению рудных, нерудных полезных ископаемых соответствуют документам государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования, утверждаемых в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения.

      Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации производственных помещений, зданий и сооружений объектов цветной металлургии

      8. Здания и сооружения, в которых производится переработка сырьевых материалов, содержащих вещества 1 и 2 класса опасности и радиоактивные вещества, а также масло- и мазутохранилища имеют отмостки с уклоном для стока в производственную канализацию.

      9. Баковая аппаратура, размещаемая на открытых площадках в производстве фтористых солей и на золотоизвлекательных фабриках, располагается с подветренной стороны производственных и вспомогательных зданий на расстоянии не менее 25 метров (далее – м) до открывающихся проемов зданий и сооружений.

      10. С учетом выделяющихся вредных веществ обеспечивается изоляция производственных участков и исключаться взаимовлияние их:

      1) во всех производствах:

      складов сырьевых материалов;

      участков дробления и измельчения материалов;

      цехов обжиговых, прокалочных, спекательных, агломерационных, плавильных, гидрометаллургических, гидрохимических, электролиза, рафинирования;

      отделений приготовления, очистки растворов;

      приготовления, хранения реагентов;

      флотации, приготовления электролита;

      выщелачивания, сгущения, фильтрации, сушки, обработки и ремонта ковшей;

      ремонта сводов плавильных печей;

      очистки и промывки съемного оборудования и разъемных коммуникаций;

      расфасовки, упаковки, складов готовой продукции;

      обезвреживания промышленных стоков;

      пылегазоочистки, сушильных печей;

      вакуум-насосных отделений;

      парков самоходной техники и электрокаров;

      пультов управления;

      мест отдыха и приема пищи;

      2) в производстве глинозема:

      отделений обескремнивания, промывки и сгущения красного шлама, выщелачивания, декомпозиции, приготовления затравочного и производственного гидрата;

      выпарки, карбонизации, кальцинации, перекачки каустической соды из цистерн;

      рабочих зон на крышках и у верхних головок горячих вертикальных аппаратов;

      3) в производстве алюминия электролитическим способом:

      цехов капитального ремонта электролизеров, регенерации солей фтора из растворов газоочистки и переработки твердых отходов электролизного производства;

      электролитейных;

      в цехах капитального ремонта электролизеров – отделений демонтажа электролизеров, подготовки подовой массы, заливочных, монтажа электролизеров, сварочных;

      в цехах регенерации солей фтора – отделений выщелачивания и обескремнивания;

      4) в производстве электродных изделий, анодной массы и обожженных анодов:

      отделений подготовки пеков, смесильно-формовочного, обжига зеленых анодов, демонтажа и монтажа анодов;

      5) в производстве технического углерода:

      отделений улавливания, обработки, упаковки готовой продукции, складирования, участков для очистки и ремонта оборотных резинокордных контейнеров;

      участков демонтажа и монтажа рукавов для отделений улавливания;

      6) в производстве технически чистого кремния – отделений обработки готовой продукции;

      7) в производстве фтористых соединений – печных отделений, дозировки, адсорбционной очистки и разлива, плавиковой кислоты, участков варки солей;

      8) в производстве вторичного алюминия – отделений сушки алюминиевой стружки, регенерации и подготовки флюсов, хранения шлака;

      9) в производстве цинка – процессов приготовления анодов и катодов, переработки дроссов, мойки и пайки змеевиков;

      10) при огневом рафинировании меди – отделений: анодных, вайербарсового, получения бескислородной меди;

      11) в цехах электролиза меди – отделений переработки шлама;

      12) в производстве никеля:

      процессов брикетирования, окатывания, разделения файнштейна, получения сернокислого никеля, анодных отделений, отделений восстановления закиси никеля, автоклавно-химических, цехов утилизации серы, складов жидкой серы;

      в дробильно-агломерационных и сушильно-прессовых цехах – участков выгрузки горячего агломерата, коллекторов и циклонов, узла возврата, брикетных процессов;

      в плавильных цехах – процессов обеднения конвертерных шлаков, конвертерных, разливочных отделений;

      в обжигово-восстановительных цехах – отделений обезмеживания огарка;

      в гидрометаллургических цехах – отделений осаждения цветных металлов;

      в цехах электролитического рафинирования никеля – помещений для хранения и обработки вспомогательных материалов;

      13) в кобальтовых цехах – процессов переработки выломок и шлака, распределительных устройств для хлора;

      14) в производстве никеля карбонильным процессом:

      отделений синтеза, ректификации, разложения карбонила никеля, обработки порошком, получения окиси углерода, газгольдеров;

      в отделении ректификации – дегазации кубовых остатков, емкостей для карбонила никеля и кубовых остатков;

      в отделении обработки порошков – брикетирования;

      15) в производстве магния:

      отделений разливки, остывания магния и его сплавов, переработки отработанного электролита;

      участков плавки магниево-ртутных сплавов;

      подогрева слитков магниево-ртутных сплавов, их проката, складирования проката и резки листов;

      16) на объектах по извлечению золота:

      сорбции, регенерации, амальгамационных переделов;

      отделений ретортных печей, кислотной обработки золотого осадка, доводочных, приготовления шламов, чанов с реагентами;

      17) при получении платины и платиноидов:

      отделений приема и опробования сырья;

      приема готовой продукции;

      химических и электролитических процессов для каждого металла;

      обогащения растворов и сыпучих продуктов. Каждое помещение имеет выход на галерею;

      18) в производстве олова и сплавов на его основе:

      установок вакуумного рафинирования чернового олова, генераторов, питающих индукторы печей;

      участков хранения и охлаждения алюминиевых и сурьмянистых съемов.

      11. В агломерационных отделениях изолируют хвостовую часть агломерационных машин от всех основных помещений агломерационного корпуса, не разрешается устройство решетчатого перекрытия между помещениями агломерационного отделения и холостого хода лент.

      12. В производстве никеля карбонильным способом реакторы, ректификационные колонки, разложители при процессах синтеза, ректификации и разложения карбонила никеля размещаются в изолированных помещениях с наружным выходом в галерею. У каждой двери отсека оборудуются штуцеры от стационарной установки разводки воздуха для присоединения шланговых противогазов.

      13. Во вновь сооружаемых зданиях корпусов электролиза и рафинирования алюминия обеспечивается естественный приток воздуха снизу вдоль продольных сторон электролизеров по всей длине корпуса.

      14. На кровлях помещений, характеризуемых значительными избытками тепла устанавливаются не задуваемые аэрационные фонари или шахты.

      15. Для заполнения световых проемов в производственных помещениях с выделением фтористых соединений и цехах при размещении их вблизи фтористых производств применяются прозрачные материалы, устойчивые к воздействию фтора.

      16. При наличии открытых проемов в перекрытиях многоэтажных отделений с выделением большого количества тепла и вредных веществ (производство электродной массы, плавильные отделения в производстве чернового никеля), оборудуют раздельное проветривание каждого этажа.

      17. Полуподвальные помещения корпуса электролиза магния с неизолированными проводниками тока и хлора, заглубленные участки зданий (приямки транспортеров, насосов, сборников) устраивают вентилируемыми.

      18. Помещения, в воздушную среду которых выделяются пары ртути, соответствуют требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 августа 2022 года № ҚР ДСМ-70 "Об утверждении Гигиенических нормативов к атмосферному воздуху в городских и сельских населенных пунктах, на территориях промышленных организаций" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29011) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-70).

      Сноска. Пункт 18 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      19. Пульты дистанционного наблюдения и управления оборудованием с постоянным нахождением обслуживающего персонала (находящиеся в производственных помещениях), размещаются в изолированных помещениях или специальных кабинетах, оборудованных устройствами, обеспечивающими нормируемые условия для работы обслуживающего персонала (звукоизоляция, подача кондиционированного или свежего воздуха).

      20. Производственные и вспомогательные помещения отапливают.

      21. В зданиях с "мокрыми" переделами предусматриваются тамбуры с подачей в них в холодный период года подогретого воздуха в пятикратном объеме, независимо от зимней расчетной температуры наружного воздуха и продолжительности открывания ворот.

      22. При заборе воздуха из помещений цехов объем его в зимнее время компенсируется организованным притоком подогретого наружного воздуха.

      23. Вентиляция каждого этажа в двух и более этажных корпусах рассчитывается раздельно, с учетом вредных выделений, поступающих с нижерасположенных этажей.

      24. В зданиях, расположенных на склоне гор, со ступенчатым (каскадным) размещением производственных участков обеспечивается раздельная вентиляция каждого уступа.

      25. В цехах со значительным избытком тепла, расположенных в районах с расчетом летней температуры наружного воздуха плюс (далее – "+") 28 градусов по Цельсию (далее – оС) и выше относительной влажностью менее 50 процентов (далее – %), в теплый период года организовывают охлаждение воздуха в приточных аэрационных проемах.

      26. Использование аэраторов для нужд воздушного душирования применяется в зоне высоких температур (свыше +30 оС), если по техническим причинам не возможен подвод наружного воздуха.

      27. От технологических агрегатов (электролизеров, конвертеров, отражательных печей) осуществляется переменный объем газоотсоса с автоматической его регулировкой.

      28. Все емкости с растворами и электролитами обеспечивают местной вытяжкой механической вентиляцией. Объем удаляемого воздуха от них определяется по технологическим нормам. Скорости воздуха в сечениях рабочих и смотровых проемов составляют не ниже:

      1) при выделении хлора или сернистого газа – 1,5 метров в секунду (далее – м/сек);

      2) при выделении аэрозолей растворов и серной кислоты – 1,0 м/сек.

      29. Желоба для слива растворов из рамных фильтров фильтр-прессов закрываются крышками откидного типа с местной вытяжной вентиляцией.

      30. В узлах одновременного выделения пыли и пара для каждого укрытия устанавливается мокрый пылеуловитель.

      31. Оборудование для дробления, помола, сушки, просеивания, взвешивания, смешения компонентов сырьевых материалов, готовой шихты и ленточные транспортеры для сухих материалов, фильтры, зоны орошения расплавленного металла в изложницах, чашевые охладители, барабан-гасители, источники влаговыделений, штейновые и шлаковые желоба, ленточные отверстия, ковши, миксеры имеют технологические укрытия, имеющие аспирацию с очисткой удаляемого воздуха. Тарельчатые, лотковые, барабанные, шнековые питатели оборудуют укрытиями, объединенными (через загрузочные течки) с воздуховодами аспирационных систем технологического оборудования.

      32. Воздуховоды, каналы отсосов газа, борова и очистные устройства оборудуются устройствами для периодической механизированной очистки, удаления пыли и шлама.

      33. В цехах анодной массы смесильные машины и пекоплавители оборудуются местной вытяжной вентиляцией.

      34. В производстве вторичного алюминия места загрузки и выгрузки сырья в сушильных установках, места пересыпки стружки, шлака и сыпучего материала, стенды ремонта тиглей печей и разливочных ковшей, площадки приема и хранения шлака, узлы дробления кремния, технологические проемы отражательных и электроиндукционных печей, разливочные машины оборудуются местными отсосами.

      35. В производстве технического углерода упаковочные машины оборудуются сблокированной местной вытяжной вентиляцией с автоматическим контролем разрежения.

      36. B производстве свинца, меди, никеля, кобальта:

      1) при всех видах плавки оборудуется местная вытяжная вентиляция от желобов плавильных печей, леток, шлаковых окон, ковшей при сливе продуктов плавки (штейна и шлака), желобов для слива конвертерного шлака в отражательные и электротермические печи;

      2) места загрузки и разгрузки тюбелей, предназначенных для транспортировки материалов, аспирируют;

      3) из зоны надсводного пространства электротермических печей, реторт дистилляционных печей, ванн для охлаждения анодов, вейербарсов, стационарных моечных машин, от ванн для окончательной мойки катодов, загрузочных отверстий индукционных канальных электрических печей в производстве бескислородной меди предусматривают местные отсосы;

      4) в помещениях контрольно-измерительных приборов, пультов управления, комнатах отдыха, в лабораторных комнатах для анализа проб обеспечивают избыточное давление воздуха.

      37. В производстве никеля предусматривается местная вытяжная вентиляция от:

      1) узла выгрузки готового агломерата, окатышей на конвейер или в саморазгружающихся железнодорожных вагонах;

      2) загрузочных отверстий электропечей для переработки конвертерных шлаков, печей, загрузочных окон дуговых электропечей для плавки закиси никеля;

      3) разливочных машин;

      4) надсводного пространства руднотермических печей, а также в местах выгрузки огарка и закиси никеля после обжига никельсодержащих материалов.

      38. Разгрузочное отверстие шаровых мельниц для сухого помола файштейна вместе с кюбелем снабжается аспирируемыми укрытиями, включающихся в период поворота конвертера. При автоклавных процессах предусматривают укрытия флотомашин, классификаторов, фильтр-прессов, грохотов с отсосом воздуха.

      39. В производстве никеля карбонильным способом и кобальта:

      1) в помещениях синтеза, ректификации, разложения, спекания, расфасовки и плавки, а также в кабинах компрессоров и насосов предусматривается приточно-вытяжная вентиляция, создающая разрежение в 20 паскалей при открытой двери;

      2) помещения, в которых выделяются пары карбонила никеля, оборудуют аварийной вентиляцией. Включение ее осуществляться автоматически от газоанализаторов;

      3) в помещениях получения сернистого газа оборудуют сплошные встроенные укрытия над плавильными ваннами, обеспечивающие скорость в щелях 1,5 – 2 м/сек и двухзонную общеобменную вытяжку;

      4) все источники выделения пыли (печи прокалки гидроокиси кобальта, участки составления шихты, дробления, измельчения и магнитной сепарации выломок футеровок и шлаков, затаривания товарной окиси кобальта, у плавильных печей, агитаторы для растворения кальцинированной соды, места загрузки отходов в кюбели) оборудуются местными отсосами.

      40. В производстве молибдена и вольфрама:

      1) в помещениях отделений дробления, сушки, прокаливания парамолибдата аммония, восстановления окислов, обжига, просеивания, дробления бракованных штабиков и осадков приточный воздух подается равномерно в среднюю зону рабочих площадок;

      2) места загрузки руды в воронки при электромагнитной сепарации, выгрузки руды после обжига, выгрузки спека из печей, просева и фасовки порошкообразных материалов, а также выпарные чаны оборудуются укрытиями с эффективной вытяжной вентиляцией.

      41. В производстве магния и его сплавов:

      1) приточный воздух подается непосредственно в рабочие проходы;

      2) в электролизном цехе предусматривается душирующая вентиляция рабочих мест;

      3) воздух, удаляемый системами местной вытяжной вентиляции от участков, на которых имеет место выделения магния очищается.

      42. В производстве титана:

      1) в цехах хлорирования общий воздухообмен обеспечивается средствами механической вентиляции. Для удаления воздуха из верхней зоны устраиваются шахты с механическим управлением клапанами снизу;

      2) места присоединения кюбелей к сухим конденсаторам, трубным камерам, рукавным фильтрам, места слива отработанного расплава, разгрузки пульпы, выливки и аварийного слива титана оборудуют местными отсосами;

      3) в кабинах для очистки и промывки съемного оборудования и разъемных коммуникаций оборудуется вытяжная вентиляция.

      43. Ha золотоизвлекательных предприятиях:

      1) воздух приточных вентиляционных систем подается в рабочую зону к постоянным рабочим местам и в проходы;

      2) скорость отсасываемого воздуха в открытых проемах укрытий чанов и аппаратов цианистых переделов, а также чанов для кислотной обработки осадка составляет не менее 1,5 м/сек;

      3) скорость воздуха в проемах вытяжных шкафов для обработки амальгамы и расфасовки ртути составляет не менее 2 м/сек.

      44. Местные отсосы предусматривают:

      1) от камер вскрытия и опорожнения тары с токсическими реагентами в реагентных отделениях;

      2) от аппаратуры обезвреживания в отделении обезвреживания промстоков;

      3) от чанов с мутилками для растворения цианплава;

      4) от всех сборочных чанов растворов (рабочих, обеззолоченных и оборотных) кроме осветлительных чанов, снабженных фильтровальными рамками;

      5) от дисковых (черепковых) питателей цианплавов.

      45. Над входными дверями помещений сорбции, регенерации электролиза и реагентного цеха устанавливается световая сигнализация о работе вентиляционного оборудования.

      46. Воздуховоды вытяжных систем амальгамационных отделений имеют покрытие, препятствующее сорбции паров ртути. Амальгамационные мельницы и подшлюзники к ним снабжаются укрытиями типа вытяжных шкафов с механической вытяжкой.

      47. В производстве платины и платиноидов:

      1) оборудование имеет местные отсосы со скоростью движения воздуха в щелях не менее 2 м/сек. Скорость движения воздуха в рабочих проемах лабораторных шкафов составляет не менее 1,5 м/сек;

      2) очистка производственных помещений и оборудования проводится при включенной приточно-вытяжной вентиляции.

      48. В производстве олова и его сплавов сушильные барабаны, рафинировочные котлы, желоба для гранулирования шлака, а также места загрузки шихты и выгрузки огарка из обжиговых печей имеют укрытия с отсосом.

      49. В производстве редкоземельных металлов (далее – РЗМ) предусматриваются механические отсосы от укрытий:

      1) экстракторов на участке разделения РЗМ;

      2) резервуаров для растворения РЗМ, реакторов, используемых для получения осадков солей, оксалатов, карбонатов;

      3) фильтров на участке фильтрации;

      4) реакторов для упарки растворов хлоридов;

      5) загрузочных и выгрузочных проемов вращающихся печей прокалки солей РЗМ, проемов печей камерного типа, шкафов для сушки порошков;

      6) узлов загрузки солей металлов в тигли, разгрузки их, усреднения и упаковки готовых порошков;

      7) участков для остывания порошков.

      Столы, на которых производится загрузка тиглей порошками РЗМ, оборудуются нижним отсосом воздуха.

      50. Оборудуется искусственное и естественное освещение.

Глава 4. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации производственных помещений и оборудования

      51. Выгрузка пыли из очистных устройств и ее транспортировка механизируется, в целях исключения образования пыли.

      52. Конструкция укрытий и отсосов обеспечивает доступность обслуживания и ремонта.

      53. На участках приготовления и применения реагентов предусматриваются местные отсосы:

      1) от камер вскрытия и опорожнения тары с реагентами;

      2) от питателей реагентов, реакторов и сборочных чанов;

      3) от аппаратуры обезвреживания в отделении обезвреживания промышленных стоков.

      54. Очистка растворных чанов и расходных баков, промывка тары из-под реагентов осуществляется механизированным способом; смывные воды поступают в производственную канализацию.

      55. Фильтр-прессы и вакуум-фильтры для фильтрации пульпы, содержащей вредные вещества 1 – 3 класса опасности, снабжаются аспирируемыми укрытиями.

      56. Включение насосов реагентных и дренажных отделений производится автоматически.

      57. Обезвреживание веществ 1 и 2 класса опасности осуществляется в герметизированном оборудовании, снабженном аспирацией, приборами контроля и дистанционного управления.

      58. Процессы разгрузки сухих концентратов, просев и шихтовка механизируются.

      59. Охлаждение и увлажнение горячего агломерата и возврата производится в специальных устройствах с автоматическим регулированием подачи воды для увлажнения. Образующиеся внутри охладителей пар и пыль удаляются с помощью местной вытяжной вентиляции с последующей очисткой.

      60. При использовании вакуума в коллекторе агломерационных машин для аспирации пыли из укрытий пылевых мешков предусматриваются блокировка клапанов в воздуховодах этих укрытий с затворами пылевых мешков. Блокировка обеспечивает включение вытяжки раньше выпуска пыли, а выключение ее – после прекращения разгрузки пылевого мешка.

      61. Транспортировка агломерата и возврата производится закрытым транспортом.

      62. Разливочные агрегаты укомплектовываются механическими укладчиками емкостей. Транспортировка горячего огарка из обжиговых печей производится закрытым способом.

      63. Газы, отходящие от электропечей для плавки руд и концентратов подвергаются очистке. Свод и температурные швы электропечей для плавки руд и концентратов герметизируют.

      64. Загрузочные устройства шахтных печей исключают выбивание газов и пыли в период загрузки.

      65. Конвертеры снабжаются напыльниками и устройствами для механизированного сбора и удаления выбросов металла.

      66. Подача и выпуск растворов из баковой аппаратуры производится по трубопроводам. Баковая аппаратура оснащается приборами, автоматически исключающими перелив растворов, устройствами для механизированной загрузки сыпучих материалов и эффективными местными отсосами, а также закрываться крышками.

      67. Транспортировка растворов, содержащих вредные вещества 1 – 3 класса опасности, на всех этапах производства осуществляется по закрытым трубопроводам. Подача таких растворов открытыми струями, использование желобов не разрешается.

      68. Перед ремонтом оборудование, содержащее токсические вещества, освобождается от находящихся в нем материалов и промыто с применением нейтрализующих веществ.

      69. Работы по очистке баковой аппаратуры, выпарных и трубчатых аппаратов, автоклавов, реакторов механизируются и производятся при включенной вентиляции.

      70. Электролизные ванны оборудуются системами местной вытяжной вентиляции. При электролизе водных растворов применяются специальные пенообразующие присадки.

      71. Для удаления органических отложений и накоплений из межтрубного пространства и стенок холодильников применяются способы, исключающие физические усилия, загрязнение кожи и одежды вредными веществами.

      72. Самоходные машины имеют закрытые кабины, оборудованные устройствами для кондиционирования и очистки воздуха от вредных химических веществ. Машины с дизельными и карбюраторными двигателями оборудуются устройствами для обезвреживания выхлопных газов.

      73. На вновь строящихся и реконструируемых производствах первичного алюминия предусматривается тип электролизеров, исключающий выделение в воздух рабочей зоны возгонов смолистых веществ из пекококсовых композиций.

      74. Электролизеры всех типов оснащаются укрытием и местной вытяжной вентиляцией.

      75. В производстве вторичного алюминия процессы выгрузки алюминиевой стружки, крупногабаритного лома и отходов из крытых вагонов и автофургонов, сортировка лома на сортировочных конвейерах механизируются.

      76. Транспортировка алюминиевой стружки (внутризаводской) производится закрытыми автотранспортными средствами.

      77. Ремонт тиглей электроиндукционных печей и разливочных ковшей производится в отдельных помещениях.

      78. В производстве свинца зачистка свинцовых слитков при розливе механизируется.

      79. Процессы открывания и закрывания горнов, сифонов, шлаковых окон, прочистки фурм шахтных печей, снятия шликеров и серебристой пены в процессе рафинирования чернового свинца механизируются.

      80. В производстве цинка процессы выщелачивания цинкового огарка и сгущения пульпы имеют дистанционное управление.

      81. В металлургическом производстве никеля колошники шахтных печей охлаждаются воздухом или водой. Рабочее место троллейкарщика защищается экраном от теплового излучения.

      82. При электролитическом рафинировании никеля и производстве кобальта подача на фильтрацию растворов, содержащих не прореагировавший хлор, не разрешается.

      83. Для основных процессов используются герметичные саморазгружающиеся фильтры. Установка рамных фильтр – прессов не разрешается.

      84. Подача серной кислоты и ее растворов при концентрации последних выше 100 грамм на литр из дозаторов в оборудование производится по стационарным коммуникациям. Коммуникации подвергаются систематическому контролю на герметичность.

      85. Места клейки катодных ячеек, стеллажи для их сушки оборудуются укрытиями и вытяжной вентиляцией.

      86. Механизируются работы в цехах:

      1) электролиза никеля – приготовление никелевых основ, все процессы в очистных отделениях, все виды обработки и транспортировки катодного никеля, пакетирования готовой продукции;

      2) кобальтовых – все процессы в гидроотделениях, дробления, измельчения и магнитной сепарации, удаления футеровок и шлаков и затаривания товарной окиси кобальта.

      87. В производстве чистого никеля карбонильным способом:

      1) все работы с карбонилом никеля, проводимые в лабораторных условиях, в том числе хранение проб осуществляются в вытяжных шкафах;

      2) места разгрузки реакторов оборудуются вентиляцией;

      3) процессы, связанные с загрузкой и выгрузкой всех материалов, используемых в производстве, все операции с никелевыми порошками механизируются.

      88. В производстве молибдена и вольфрама:

      1) очистка растворов от тяжелых металлов с применением сернистого натрия выполняется в герметичном оборудовании;

      2) смешение порошка с пластификаторами (глицерин, спирт) проводится в аспирируемых укрытиях.

      89. В производстве магния и сплавов для уплотнения анодного перекрытия на электролизерах используется сухая засыпка.

      90. Ручные операции по выемке шлама, отработанного электролита из электролизеров, чистке хлорпроводов и каналов для отвода газов от печей; разливка отработанного электролита в короба в основном цехе не разрешается.

      91. В производстве титана:

      1) хлоратор в системной конденсации имеет самостоятельный выпуск в систему отвода кислых сточных вод;

      2) слив хлористого магния из аппаратов восстановления производится в сухие и прогретые ковши, короба при работающей местной вытяжной вентиляции;

      3) загрузка реагентов в установку по очистке продуктов от ванадия и алюминия механизируется и производится при работающих местных отсосах;

      4) монтаж, демонтаж и очистка аппаратов восстановления и вакуумной дистилляции, выборка титановой губки из реторт производится на специальных стендах, оборудованных местными отсосами. Все работы по транспортированию, установке, снятию аппаратов, выборке и дроблению титановой губки механизируются.

      92. Для извлечения золота применяется сорбционно-бесфильтрационная технология с замкнутым циклом водооборота.

      93. Анализ головных проб производится в герметичных ситах. Процесс просеивания механизируется и осуществляется в вытяжном шкафу.

      94. При проектировании и реконструкции фабрик для фильтрации цианистой пульпы предусматриваются ваккум-фильтры с автоматизированным управлением.

      95. Чаны для растворения цианплава, агитаторы, сборные чаны обеззолоченных и оборотных растворов (кроме осветительных чанов, снабженных фильтровальными рамками), дисковые (черпаковые) питатели цианплавов закрываются крышками и присоединены к механической вытяжной вентиляции.

      96. Печи для обработки золотосодержащих продуктов имеют укрытия типа вытяжных шкафов с механической вытяжкой и термоизоляцией, электродуговые печи – защиту от шума и яркого света электродуги.

      97. Операции очистки дренажных сеток пачуков и колонок механизируются.

      98. Конструкция промывочных и регенерационных колонок, организация их обслуживания исключает устройства в них смотровых окон.

      99. Электролизеры осаждения (переосаждения) оборудуются укрытием кабинного типа с газовым отсосом.

      100. В производстве PЗM:

      1) при каскадном разделении PЗM используются вертикальные экстракторы закрытого типа, оборудованные укрытием и местной аспирацией;

      2) заполнение системы реагентами для ионообменного разделения PЗM и слив растворов производятся автоматически;

      3) не разрешается подача аммиака в реакторы и отстойники открытым способом;

      4) фильтрация осадков соединений PЗM осуществляется в барабанных фильтрах, обеспеченных устройствами для механического удаления и передачи их по герметичным коммуникациям в печи для прокалки;

      5) при использовании для фильтрации осадков соединений PЗM нутчфильтров они помещаются внутри отстойников, оборудованных герметичными укрытиями с местными отсосами;

      6) выгрузка осадков солей и снятие нутчфильтров механизируются;

      7) снятие осадков и очистка полотен фильтрпрессов осуществляется в специальных устройствах, обеспечивающих механическое удаление солей и передачу их для дальнейшей обработки;

      8) реакторы, используемые для упарки растворов хлоридов PЗM, герметизируют;

      9) прокалка порошков солей PЗM производится во вращающихся печах проходного типа, оборудованных устройствами для механизированной загрузки и выгрузки материалов, герметически сблокированными с просевным оборудованием;

      10) сушка хлоридов осуществляется в печах, оборудованных устройствами для механизированной загрузки и выгрузки и сблокированных с работой просевного оборудования;

      11) сепарация готовых порошков осуществляется в воздушных классификаторах, герметически, подсоединенных к выгрузочным участкам прокалочных печей и к бункерам-накопителям;

      12) подача материалов и воздушного потока в систему классификаторов производится с учетом создания внутри системы отрицательного давления;

      13) проемы печей оборудуются камерами-шлюзами и закрытыми транспортерами, обеспечивающими механическую подачу тиглей с порошками в печи и устраняющими воздействие излучения на работающих;

      14) выгрузка тиглей из печей для остывания механизируется;

      15) участки для остывания порошков оборудуются самоопрокидывателями тиглей для механической выгрузки порошков в бункера-накопители;

      16) загрузка порошков в усреднители и их выгрузка производится с помощью закрытых шнековых устройств, герметически подсоединенных к загрузочным и выгрузным люкам;

      17) взвешивание и упаковка готовых порошков производится на специальном участке с помощью автоматических дозаторов и упаковочных машин.

Глава 5. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда на объектах по добыче полезных ископаемых подземным способом

Параграф 1. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда на горных выработках и подземных вспомогательных сооружениях

      101. Все действующие выработки и сооружения освобождаются от посторонних предметов и регулярно очищаются от пыли.

      102. На шахтах, ведущих добычу сильвинитовых, кариолитовых, серных и серосодержащих полезных ископаемых проводятся мероприятия по борьбе с выделениями водорода, сероводорода и газов в зависимости от специфики месторождения и категории шахт по газообильности. Осуществляют систематический контроль за содержанием вредных газов в рудничной атмосфере и проводить мероприятия по предотвращению действия кислотных или щелочных вод на слизистые или кожные покровы рабочих.

      103. Для защиты рабочих от капежа и промокания одежды в стволах шахт, предназначенных для спуска и подъема людей, устанавливаются специальные ограждения для сбора и отвода шахтных вод. При наличии капежа в выработках, по которым передвигаются рабочие, а также на рабочих местах с постоянным капежом (исключая рабочие места в выработках, находящиеся в проходке), предусматриваются защитные сооружения в виде зонтов или козырьков.

      104. На всех действующих горизонтах и на поверхности у шахтных стволов, предназначенных для спуска и подъема людей, а также в постоянных пунктах посадки людей в рудничный транспорт и выходе из него, устраивают камеры ожидания для работников. Они оборудуются стационарным освещением, вентиляцией, обогревательными и охлаждающими устройствами, а также скамьями. Температура воздуха в камерах ожидания составляет не ниже +19 оС и не выше +25 оС. Площадь камеры ожидания определяется из расчета 0,5 квадратных метров (далее – м2) на каждого ожидающего поездки человека. Количество мест обеспечивает размещение в камере не менее половины рабочих, занятых и смене на данном горизонте.

      105. На рабочих местах стволовых, операторов транспортных конвейеров, дробилок и опрокидов устанавливаются специальные камеры (кабины) для защиты работающих от неблагоприятных производственных факторов.

      106. В подземных выработках устраиваются стационарные или передвижные уборные, обработка которых, с дезинфекцией внутренних и наружных поверхностей производится ежедневно.

      107. Ассенизационные вагонетки имеют антикоррозийное покрытие и автоматически открывающиеся и закрывающиеся люки. Опорожнение, промывка и дезинфекция ассенизационных вагонеток производятся на сливном пункте, расположенном на поверхности.

      108. При подземной добыче руд соблюдаются требования радиационной безопасности, установленных в приказе Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-275/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21822) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-275/2020).

      Сноска. Пункт 108 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда в ходе технологического процесса и при эксплуатации оборудования

      109. Выбор систем разработки месторождений полезных ископаемых, схем вентиляции горных работ и оборудования производится с учетом максимального снижения пыле- и газовыделений, уровней шума и вибрации при всех технологических операциях, а также возможности комплексной механизации технологических процессов.

Параграф 3. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при буровзрывных работах

      110. Технология буровых работ предусматривает максимальную механизацию и автоматизацию процессов бурения с использованием станков, самоходных кареток, бурильных установок, сокращение объема мелкошпурового бурения, использования средств, обеспечивающих максимальное снижение выхода пыли, а также уровней шума и вибрации.

      111. Не разрешается производить забуривание и бурение шпуров и скважин без применения средств улавливания и подавления пыли, обеспечивающих снижение запыленности воздуха до допустимого уровня.

      112. При эксплуатации оборудования, с превышающим допустимый уровень локальной вибрации соблюдают принцип "защиты временем" по суммарной длительности работы с виброинструментами и оборудованием.

      Принцип "защита временем" является уменьшение вредного действия неблагоприятных факторов производственной среды и трудового процесса на работающих за счет снижения времени их действия: введение внутрисменных перерывов, сокращение рабочего дня, увеличение продолжительности отпуска, ограничение стажа работы в данных условиях.

      113. Очистка шпуров и скважин от бурового шлама производится промывкой водой или промывкой с последующей продувкой сжатым воздухом. В мерзлых породах подобные работы осуществляются отсасыванием остатков бурового шлама и пыли.

      114. Для эффективного пылеподавления при буровых работах обеспечивается оптимальный режим промывки и в зависимости от типа буровой машины расход жидкости составляется при использовании:

      1) ручных перфораторов – не менее 4,0 литра в минуту (далее – л/мин);

      2) колонковых перфораторов – не менее 10,0 л/мин;

      3) телескопных перфораторов – не менее 6,0 л/мин;

      4) колонковых и телескопных перфораторов для бурения глубоких скважин - не менее 10,0 л/мин;

      5) станков для бурения глубоких скважин – не менее 15 л/мин.

      115. Во время проходки восстающих выработок комбайнами расход жидкости для промывки составляет 25 л/мин при бурении передовой скважины диаметром до 600 миллиметров (далее – мм) и 55 л/мин при разбуривании восстающего до диаметра 1500 мм.

      116. Бурение восстающих шпуров и скважин осуществляется с промывкой в нормализованном режиме с использованием устройств, обеспечивающих отвод шлама и отработанного сжатого воздуха от устья шнура или скважины за пределы рабочей зоны.

      117. Борьба с пылью при бурении шпуров и скважин в мерзлых породах в зависимости от их температуры и содержания льда осуществляется отсасыванием ее от устья или забоя шпура с последующим осаждением в пылеуловителях. Сухое пылеулавливание осуществляется как с помощью индивидуальных пылеулавливающих установок, так и централизованных (групповых) систем сухого пылеулавливания. При температуре горных пород, до минус 5оС разрешается применение диспергированных растворов антифризов с непосредственной подачей их в шпур (скважину).

      118. Перфораторы эксплуатируются только при наличии эффективных глушителей выхлопа, средств снижения шума от вибрирующей буровой стали, антивибрационных устройств. Самоходные буровые каретки и установки имеют гасящие вибрацию площадки. После капитального ремонта у бурового оборудования проверяются параметры шума и вибрации.

      119. При работе с телескопными перфораторами предусматриваются меры защиты рабочих от воздействия общей вибрации.

Параграф 4. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при взрывных работах и применении взрывчатых веществ

      120. Взрывные работы сопровождаются применением комплекса мероприятий по борьбе с пылью и газом.

      121. Перед проведением взрывных работ выработка орошается (увлажняется) на протяжении 10 – 15 м от груди забоя. При выполнении взрывных работ в коренных многолетнее мерзлых породах увлажнение производится растворами антифризов. Не производится увлажнение лишь при взрывании рыхлых многолетнее мерзлых отложений, содержащих прослойки льда более 30 %.

      122. Для предупреждения просыпания взрывчатых веществ (далее – ВВ), попадания их на кожу, слизистые горнорабочих при зарядке шпуров и скважин пользуются ВВ только в гранулированном виде, упакованными в плотные мешки. Поставка таких ВВ в джутовых мешках без плотных оболочек не разрешается. При использовании ВВ в патронах следят за тем, чтобы оболочка патронов не была нарушена.

      123. Зарядка и уплотнение ВВ в скважинах, а также загрузка ВВ в зарядные машины механизируются. При работе зарядных машин и механизмов применяют, эффективные средства пылеулавливания и пылеподавления.

      124. Зарядка шпуров и скважин ВВ без применения рабочими средств индивидуальной защиты не разрешается.

      125. Не разрешается производить механизированную зарядку скважин при выходе из строя устройств для улавливания просыпи ВВ и подавления пыли.

      126. При использовании капсюлей-детонаторов, снаряженных гремучей ртутью или азидом свинца, осуществляют контроль за содержанием в воздухе паров ртути и свинца.

      127. Для снижения пылевыделения и нейтрализации ядовитых газов при ведении взрывных работ применяются:

      1) внутренняя гидрозабойка или забойка гидропастой (морозоустойчивой - при разработке мерзлых горных пород);

      2) туманообразователи с установкой их в выработке на расстоянии 10 – 15 м от груди забоя из расчета полного перекрытия сечения выработки факелом тумана. Туманообразователи включаются за 1 – 2 мин. до взрыва. Факел туманообразователя направляют навстречу взрывной волне;

      3) внешняя гидрозабойка при дроблении негабаритов взрывом с соотношением массы воды к массе накладного заряда 2:1.

      128. Тара из-под ВВ сжигается или подлежит захоронению в специально отведенных местах.

Параграф 5. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при погрузочно-разгрузочных и транспортных работах

      129. Подготовка забоя перед погрузкой горной массы предусматривает проветривание, предварительное орошение отбитой горной массы и поверхности горной выработки на протяжении 10 – 15 м от места погрузки.

      130. Процесс погрузки сочетают с обязательным проветриванием выработки и орошением горной массы, исходя из полного перекрытия факелом диспергированной жидкости горизонтального сечения кузова вагонетки, погрузочного пока или приемного устройства.

      131. Оросительные системы погрузочных машин обеспечивают расход не менее 8 литров (далее – л) воды на 1 кубический метр погруженной горной массы. Эксплуатация машин без работающих оросителей не разрешается.

      132. В процессе скрепирования горная масса постоянно орошается на скреперной дорожке и в выпускной дучке, а при неудовлажнении и над рудоспуском. Оросители устанавливаются на таком расстоянии, чтобы факел распыляемой жидкости полностью перекрывал сечение приемных устройств. При размещении скреперной лебедки в нише осуществляют орошение тросов. В этом случае ороситель устанавливается на лебедке так, чтобы факел распыляемой жидкости был направлен вдоль движения тросов.

      133. Мероприятия по обеспыливанию воздуха, поступающего в очистной забой во время скрепирования, включают орошение поверхности стенок выработок и скреперной дорожки, рудоспуска и отбитой руды в радиусе не менее 10 м от рабочего места.

      134. С целью снижения пылеобразования во время выпуска руды из очистного блока и погрузки ее в вагонетки, в том числе механизированными комплексами, в местах выпуска и погрузки устанавливаются оросители или туманообразователи.

      135. При проектировании и эксплуатации средств борьбы с пылью при погрузочно-разгрузочных операциях на предприятиях, разрабатывающих мерзлые породы, применяются следующие мероприятия:

      1) типовые схемы борьбы с пылью при погрузке руды в вагонетку из люка стационарного рудоспуска;

      2) типовые укрытия при разгрузке скипа в бункер и из бункера-питателя на конвейер;

      3) типовые аспирационные схемы с пылеулавливающими установками для борьбы с пылью при погрузке горной массы из люка.

      136. На транспортерах (конвейерах) в местах перегрузки устанавливаются оросители, легко доступные для регулирования, чистки и ремонта.

      137. Для предотвращения сдувания пыли с открытой поверхности грузовых вагонов применяют орошение, в целях чего в основных откаточных выработках оборудуют оросительные станции и многорядные водяные завесы с автоматическим управлением, обеспечивающим работу оросителей при прохождении транспорта. Удельный расход жидкости на орошение составляет не менее 0,8 литров на квадратный метр (далее – л/м2) для крупнокусковой и 1,2 л/м2 для мелкокусковой горной массы.

      138. Для борьбы с пылью во время спуска и подъема скипов смывают осевшую на их поверхность пыль. Зона разгрузки скипов изолируется от ствола и оборудуется механической вентиляцией.

      139. Аспирационные укрытия оборудуются удобными для обслуживания и обеспечивают предусмотренную проектом степень герметизации. Сечения устья воздухоприемников аспирационных укрытий устанавливаются такими, чтобы скорость движения воздуха в них обеспечивала удаление пыли, исключая взметывания вещества из-под укрытия.

      140. Для предотвращения выброса пыли в рудничную атмосферу при разгрузке транспортных средств в капитальные рудоспуски последние оборудуются герметичными лядами с механическим дистанционным приводом, открывающим доступ в рудоспуск только на период разгрузки.

      141. Применять машины с двигателями внутреннего сгорания (далее – ДВС) без средств снижения токсичности выхлопных газов, так же как и этилированный бензин для их работы категорически не разрешается.

      142. Системы очистки отработанных газов машин с ДВС в сочетании с вентиляцией обеспечивают снижение содержания вредных газов и сажи в воздухе рабочей зоны до предельно-допустимой концентрации (далее – ПДК) согласно Приказу № ҚР ДСМ-70.

      Сноска. Пункт 142 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      143. Почва и дороги транспортных выработок увлажняются с целью предупреждения пылеобразования. Периодичность и степень увлажнения предусматриваются проектом, а в действующих рудниках – устанавливаются предприятием.

Глава 6. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда на объектах по добыче полезных ископаемых открытым способом (карьер, разрез, открытые горные выработки)

Параграф 1. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при буровзрывных работах

      144. Технологический процесс при проектировании и эксплуатации карьеров предусматривает механизацию вскрышных и добычных работ, размещения горной техники; расположение основных рабочих мест планируют с учетом аэродинамики потоков воздуха в карьере.

      145. Бурение скважин и шпуров производится с промывкой водой, растворами поверхностно-активных веществ (далее – ПАВ) или водно-солевыми растворами.

      146. При работе станков ударно-вращательного, шарошечного и огневого бурения для предотвращения пылевыделения при невозможности мокрого бурения применяются сухие пылеуловители.

      147. При мелкошпуровом бурении в карьерах осуществляются мероприятия по борьбе с пылью, шумом и вибрацией.

      148. При взрывных работах для снижения запыленности воздуха используются:

      1) увлажнение водой сыпучего материала либо;

      2) орошение водой зоны разрушения горной массы (из расчета 10 л/м2 площади) до взрыва либо;

      3) покрытие поверхности взрываемого блока пеной, инертной к взрывчатым веществам и средствам взрывания.

      149. Массовые взрывы производятся в периоды наилучшего естественного проветривания карьера с целью более быстрого и полного удаления ядовитых газов.

      150. После проведения массовых взрывов допуск людей в карьер разрешается после проветривания, сопровождающегося анализом проб воздуха на содержание вредных газов (окиси углерода, окислов азота) и пыли, при их концентрации, не превышающей ПДК.

      151. Для сокращения времени проветривания карьера после массовых взрывов осуществляется искусственное проветривание забоев.

Параграф 2. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при выемке, погрузке и транспортировке горной массы

      152. Выемка и погрузка взорванной горной массы производится после ее предварительного увлажнения (исключение составляют полезные ископаемые, способные к растворению или слеживанию):

      1) водой или растворами ПАВ (при положительных температурах);

      2) водно-солевыми растворами (при отрицательных температурах).

      153. Погрузка полезных ископаемых, физико-химические свойства которых не разрешают использования увлажнения, осуществляется с использованием эффективных способов сухого пылеулавливания и вентиляции.

      154. Частота и интенсивность орошения при различных видах транспортировки сырья устанавливаются экспериментально в зависимости от вида и характера горной массы, климатогеографической зоны расположения карьера, времени года и суток. При ручной выборке чистых природных асбестов в течение смены производится 3 – 4 разовое орошение водой участка проведения работ.

      155. При экскавации выведенных, сыпучих или перегоревших пород применяется непрерывное орошение.

      156. При отсутствии карьерного водопровода предварительное орошение забоев производится с помощью специальных поливочных машин или с помощью техники. Факелы распыляемой при орошении воды полностью перекрывают пылевое облако от источников пылеобразования.

      157. Применение в карьерах автомашин с двигателями внутреннего сгорания без эффективных средств нейтрализации и очистки выхлопных газов не разрешается. Нейтрализаторы и средства очистки обеспечивают содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны на уровнях, не превышающих ПДК.

      158. Пылящая горная масса, нагруженная в кузов автосамосвала, до выезда с территории карьера в теплый период года подвергается орошению. Факел орошения совпадает с размерами кузова автосамосвала.

      159. Транспортировка сыпучих сырьевых материалов на автомашинах исключает просыпание материалов с образованием пыли по пути следования.

      160. Поверхность дорог для транспортировки горной массы регулярно очищают от породной и рудничной мелочи и пыли. Гравийные и щебеночные покрытия подлежат обработке вяжущим материалом. Использование для этой цели каменноугольных пеков, дегтя и смол не разрешается.

      161. На дорогах с постоянным интенсивным движением производится непрерывное орошение полотна дороги. В теплое сухое время года для повышения эффективности пылеподавления обработка дорог производится увлажняющими материалами.

      162. Работы по монтажу, устройству и ремонту путей железнодорожного транспорта механизируются.

      163. Очистка думпкаров и самосвалов от налипшей горной массы механизируется и проводится в специально оборудованных пунктах.

      164. Кабины по управлению ленточными конвейерами роторных комплексов и гидромониторов устанавливаются отдельно от основного технологического оборудования.

      165. При работах на отвалах для предупреждения пылевыделения производят:

      1) увлажнение горной массы в забоях;

      2) закрепление поверхности откосов и отвалов с помощью связующих растворов;

      3) рекультивацию поверхностей отвалов (после их отсыпки).

      166. Для сокращения пылевыделения на участках использования в карьерах ленточных конвейеров, а также стационарного и передвижного оборудования (в том числе грохота, дробилки) применяют:

      1) гидрообеспыливание пылящих узлов с помощью оросителей или воздушных завес;

      2) сухое пылеулавливание, включающее систему отсосов воздуха от пылящих узлов с одновременной его очисткой.

Параграф 3. Санитарно-эпидемиологические требования к вентиляции карьеров и рабочих мест

      167. В целях максимального использования естественного проветривания и предупреждения образования застойных зон горные работы и карьере ведут с равным опережением уступов относительно друг друга.

      168. Для улучшения естественного воздухообмена в карьерах предусматриваются ветронаправляющие и ветрозащитные устройства.

      169. При накоплении вредных газов выше ПДК в застойных зонах и карьерах глубиной более 100 м с применением автотранспорта и возможных затяжных штилях предусматривается механическая вентиляция с использованием специальных карьерных вентиляторов или установок.

      Выбор типа вентиляционных установок и схема их размещения зависят от формы и размеров карьера, направления горных работ, розы ветров.

      170. При проходке штолен и минных камер длиной более 10 м организуется механическая вентиляция с помощью вентиляторов местного проветривания.

Параграф 4. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при дражном способе добычи россыпных полезных ископаемых

      171. Применение процесса амальгамации на драгах разрешается только в тех случаях, когда извлечение драгоценных металлов прочими способами невозможно, и при условии использования оборудования, исключающего непосредственный контакт обслуживающего персонала со ртутью и ее парами.

      172. Производственные помещения драг, в которых проводятся работы со ртутью, выделяются в отдельный блок (шлюз) и соответственно оборудованы.

      173. Пульты управления драгой размещаются в изолированных помещениях с оптимальными параметрами микроклимата.

      174. Отпарка амальгамы осуществляется в роторных печах, размещенных в отпарочном отделении, которое располагают в отдельном помещении, оборудованном механической вентиляцией. Отпарка амальгамы непосредственно на драгах не разрешается.

      175. При применении процесса амальгамации в отпарочном отделении предусматриваются бортовые отсосы от укрытий реторных печей. Объем удаляемого воздуха предусматривается больше объема приточного воздуха на 10 %.

      176. Отпарочные реторты плотно закрываются крышками с уплотнительными прокладками. Перед каждой загрузкой роторной печи трубка, отводящая пары ртути к холодильнику обязательно прочищается. Открывать роторную печь для выемки металла разрешается при температуре в ней не выше 100 оС. Одновременная разгрузка нескольких роторных печей не разрешается.

      177. Применяемое оборудование для амальгамации (в том числе амальгаматоры, доводочные и отсадочные машины) герметизируется и снабжается местными отсосами или агрегатами по улавливанию ртутных паров на месте их образования. Не разрешается работа оборудования, имеющего утечки ртути.

      178. Все операции, связанные с применением ртути и обработкой амальгамы, максимально механизируются. Обслуживающий персонал приступает к работе только в спецодежде и резиновых перчатках. Ручная отжимка избытка ртути от амальгамы не разрешается.

      179. Подача ртути в технологический процесс и оборудование производится с помощью автоматических питателей и дозаторов.

      180. Хранение ртути на драгах осуществляется в стальных баллонах с завинчивающимися пробками, установленных и специальных вытяжных шкафах.

      181. Перед проведением ремонтных работ технологическое оборудование очищается от ртути и промывается с применением нейтрализующих веществ. Очистка оборудования от ртути горячей водой не разрешается.

      182. На драгах проводятся мероприятия по снижению шума и вибрации на рабочих местах и в производственных помещениях, исходя из шумовых вибрационных характеристик используемого оборудования.

      183. При реконструкции и ремонте драг, в целях снижения уровня шума и вибрации производится статическая и динамическая балансировка основных узлов машин и оборудования.

      184. Уборка производственных помещений с применением средств химической демеркуризации производится не реже одного раза в квартал и перед проведением ремонтных работ по окончании промывочного сезона.

Глава 7. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда на обогатительных и дробильно-сортировочных фабриках

Параграф 1. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда в производственных зданиях и сооружениях

      185. Объемно-планировочные и конструктивные решения производственных зданий и сооружений фабрик соответствуют требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 3 августа 2021 года № ҚР ДСМ-72 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к зданиям и сооружениям производственного назначения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 23852).

      Сноска. Пункт 185 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      186. Склады сыпучих материалов, дробильно-транспортные отделения, отделения флотации, хранения флотореагентов, приготовления растворов флотореагентов, сгущения, фильтрации, сорбции, регенерации, сушильные и обжиговые отделения, сухие процессы обогащения с целью предупреждения распространения вредных веществ размещаются в изолированных помещениях. Наружный выход из помещения для хранения и приготовления растворов реагентов предусматривает тамбур-шлюз, в котором устанавливают краны холодной и горячей воды с педальным управлением, шкафы для спецодежды и средствами индивидуальной защиты.

      187. Вентиляция и отопление производственных зданий проектируются в соответствии с требованиями документов государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования, утверждаемым в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения.

      Параметры воздушной среды во всех производственных помещениях обогатительных фабрик с постоянным или длительным (более 2 ч) пребыванием людей соответствуют приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-15 "Об утверждении Гигиенических нормативов к физическим факторам, оказывающим воздействие на человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26831) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-15).

      Сноска. Пункт 187 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      188. Посты управления оборудованием, помещения диспетчерских пунктов и цеховой администрации размещаются в отдельных помещениях или кабинах (операторных), посты управления дробилками и грохотами вибро и шумоизолируются.

      189. В помещениях управления производством устанавливается автоматическая система информации о работе всех вентиляционных систем и систем гидрообеспыливания.

      190. Пролеты, в которых размещено оборудование, являющееся источником шума, отделяется от участков звукоизолирующими перегородками.

      191. В помещениях, где располагается оборудование с большой открытой водной поверхностью (в том числе флотационные машины, классификаторы, чаны сгущения, концентрационные столы), предусматриваются устройства, обеспечивающие организованный сток конденсата.

      192. Стены, потолки и внутренние конструкции зданий имеют поверхность и покрытия, обеспечивающие легкую уборку и исключающие накопление, сорбцию ртути, цианидов, веществ на поверхности. Покрытия стен, полов, панелей и междуэтажных перекрытий помещений, где осуществляются технологические операции в кислой среде, защищаются от коррозии.

      193. В помещениях со значительными тепловыделениями устройство кровли исключает образование обратных токов загрязненного воздуха. При избыточных тепловыделениях (более 20 ккал/м3·ч) в корпусах проектируются светоаэрационные фонари с ветрозащитными панелями.

      194. В производственных помещениях предусматриваются проходы, площадки, а также специальные устройства и приспособления для удобного и безопасного выполнения работ по ремонту, остеклению и двусторонней очистки стекол, обслуживания аэрационных фонарей и осветительной арматуры.

Параграф 2. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда в ходе технологических процессов и эксплуатации оборудования

      195. Технология обогащения полезных ископаемых предусматривается с целью исключения вредных факторов или снижения их уровня и времени контакта с ними использование прогрессивной технологической схемы и оборудования, обеспечивающих:

      1) непрерывность и поточность производств;

      2) дистанционный контроль за ходом технологического процесса и оборудования;

      3) механизацию и автоматизацию процессов производств и контроля качеств сырья и готовой продукции;

      4) сокращение протяженности и трактов перемещения сырья, количества мест перегрузок и высоты перепада сыпучих материалов;

      5) оптимальную плотность размещения оборудования, обеспечивающую возможность его свободного обслуживания;

      6) замену процессов с сухими веществами на операции с пульпой;

      7) изоляцию и герметизацию процессов и оборудования, связанных с образованием и выделением в воздушную среду производственных помещений пыли и газообразных продуктов;

      8) применение флотореагентов, содержащих химические вещества низкого класса опасности.

      196. Поверхность производственного оборудования, являющаяся источником значительных тепловыделений (в том числе сушильные, обжиговые печи), имеет термоизоляцию, обеспечивающую температуру поверхности в соответствии с требованиями Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 196 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      197. Операции загрузки в выгрузки сухих продуктов и концентратов, шихтовки и упаковки готовых концентратов механизируются и герметизируются.

      198. Приемные бункеры руды оборудуются устройствами, предупреждающими слеживание, зависание, налипание, смерзание руды. С целью предупреждения поступления пыли в рабочую зону для разгрузки и загрузки бункеров применяют дозирующие устройства, исключающие неравномерное поступление материала, бункеры-накопители и емкости для сухой руды оборудуют автоматическими устройствами, исключающим и их переполнение и полную разгрузку, остаточный слой материала в бункере имеет высоту не менее 1 м.

      199. На фабриках по обогащению асбеста у желобов бункеров устраиваются воздушные завесы. Рабочие столы, где производятся ручные операции по от делению асбестовых волокон, дроблению и рассеву материала, оборудуются бортовыми отсосами.

      200. Дробилки, транспортные ленты для подачи руды и промежуточных продуктов, места пересыпки и загрузки их в оборудование (в том числе питатели, агрегаты для сушки, электростатические и электромагнитные сепараторы, пеноприемные желоба флотомашин, емкости с растворами реагентов) оборудуются аспирируемыми укрытиями или системами гидрообеспыливания, работа которых блокируется с производственным оборудованием. Блокировка устройств системы обеспечивает включение их за 3-5 мин. до начала работы и выключение их не ранее чем через 5 мин. после остановки оборудования или работы без нагрузки.

      201. Для каждого вида перерабатываемого сырья экспериментально устанавливаются оптимальные расходы воды для эффективного пылеподавления при всех пылеобразующих операциях с учетом допустимой технологическим процессом степени увлажнения.

      202. В помещениях отделений реагентного, флотации, регенерации, сорбции, сгущения, сушильном и обезвреживания хвостов устанавливаются газоанализаторы, сигнализирующие о наличии в воздухе токсических веществ I и II классов опасности, в концентрациях, превышающих предельно допустимую величину.

      203. Для оборудования, генерирующего вибрацию (в том числе дробилки, мельницы, грохота), используют комплекс строительных, технологических и санитарно-технических мероприятий, обеспечивающих снижение вибрации до предельно-допустимого уровня (далее – ПДУ).

      204. Основное технологическое оборудование, создающее повышенные уровни шума (в том числе грохоты), снабжается звукоизолирующими ограждениями.

      205. Показатели микроклимата и содержание вредных веществ в воздухе кабины кранов, установленных в помещениях фабрик и складов, отвечают требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 205 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 3. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при мокрых процессах обогащения

      206. Подача и дозирование руды и воды в дезинтеграторы механизируется и осуществляться по закрытым коммуникациям.

      207. Подача реагентов из расходных емкостей, расположенных на дозировочных площадках, к контактным чанам, флотационным машинам и агрегатам осуществляется при помощи автоматических герметизированных дозаторов по закрытым коммуникациям. Подача ртути в технологическое оборудование производится с помощью герметизированных питателей и дозаторов.

      208. Технологические процессы фильтрации пульпы, шламов и осветления растворов исключают применение рамных нутчфильтров. Для фильтрации цианистых растворов (пульпы) применяются вакуумфильтры с автоматическим управлением.

      209. Для фильтрации концентратов и "хвостов" используется оборудование закрытого типа.

      210. Конструкция насосов, предназначенных для транспортировки ртутьсодержащих растворов (пульпы) препятствует поступлению ртути в производственные помещения.

      211. Разгрузка кеков с вакуумфильтров и их транспортировка механизируется.

      212. При процессах флотации и электромагнитной сепарации увлажненной руды предусматриваются меры по предупреждению разбрызгивания пульпы, воды и выноса аэрозоля.

      213. В местах возможного интенсивного газовыделения предусматриваются:

      1) аспирация из укрытых емкостей для пропарки пульпы с очисткой воздуха перед выбросом в атмосферу;

      2) вытяжные зонты перед вакуумфильтратами при фильтрации подогретой пульпы;

      3) аспирация укрытых чанов для выщелачивания при флотации окисленных руд;

      4) встроенные отсосы или агрегаты по улавливанию и поглощению газов и ртутных паров от выделяющего их технологического оборудования.

      214. Процессы регулирования плотности пульпы при сгущении, поддержания ее уровня в корыте вакуум-фильтра автоматизируются.

      215. Конструкция дуговых печей предусматривает эффективную защиту работающих от света и шума электродуги.

      216. Обезвреживание циансодержащих промышленных стоков с применением хлорпродуктов и реагентов осуществляется только в герметизированном оборудовании, обеспеченном аспирацией, приборами контроля и дистанционным управлением.

      217. В отделениях, где возможен контакт работающих с флотореагентами, устанавливаются умывальники с подачей холодной и горячей воды, предусмотрены устройства для быстрого удаления попавших на кожу веществ путем смыва их струей воды, фонтанчики для промывки глаз.

Параграф 4. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда в сушильных отделениях

      218. Управление процессами сушки и грануляции концентрата, подачи его на погрузку, обработка антислеживателями, а также управление работой вентиляционных и пылегазоочистных систем осуществляется с пультов, установленных в операторной. В местах обслуживания сушильных агрегатов предусматриваются душирующие установки с автоматически регулируемой температурой подаваемого воздуха.

      219. При применении для сушильных агрегатов твердого топлива исключается поступление газов в рабочее помещение через бункеры для угля. Для равномерной подачи угля течки оборудуются устройствами для предупреждения зависания угля. Устранение образовавшихся в бункерах и желобах зависаний угля механизируется.

      220. Удаление шлама и золы из топки осуществляется (при любой производительности установки) гидравлическим либо пневматическим способом по закрытым коммуникациям. Удаление шлама из отстойников механизируется.

      221. Для предотвращения поступления в воздушную среду производственных помещений пыли и топочных газов аэродинамические устройства сушильных агрегатов обеспечивают разрежение в полости сушильных агрегатов и подсос воздуха через рабочие проемы и неплотности со скоростью не менее 1 м/с.

      222. Топки сушильных печей, воздуховоды, циклоны и скрубберы герметизируют.

      223. При работе с продуктами обогащения (готовые и промежуточные продукты и концентраты) в связи с возможным концентрированием в них естественно-радиоактивных веществ, содержащихся в сырьевых рудных материалах, предусматривают меры по обеспечению радиационной безопасности в соответствии с классом работ.

      224. Выгрузка и подача сухого концентрата из сушильных агрегатов в склад готовой продукции или для сухого обогащения осуществляется по системе аспирируемых коммуникаций.

Параграф 5. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при сухих процессах обогащения и доводки, транспортировки, затаривания и складирования готовой продукции

      225. Для магнитной и электростатической сепарации применяются сепараторы с аспирируемыми укрытиями.

      226. Для транспортировки сухих материалов внутри производственных помещений применяются закрытые способы транспортировки (в том числе безроликовые и скребковые конвейеры, конвейеры с бигармоническими колебаниями) или пневмотранспорт.

      227. Во всех местах перегрузки сыпучего материала через течки обеспечиваются допустимые уклоны, применены гасители скорости движения материала. Высота перепада материала не превышает 0,5 м. Скорость движения конвейерной ленты при транспортировке порошковых материалов не превышает 1 м/с. Предусматривается механизированная чистка течек и желобов.

      228. Для предотвращения выброса пыли пневматический транспорт оборудуют регуляторами давления воздуха.

      229. Удаление пыли из циклонов и газоходов механизируется и осуществляться с помощью гидро- или пневмотранспорта.

      230. Просев и шихтовка материалов механизируется и осуществляться на специально отведенных местах, оборудованных аспирационными укрытиями.

      231. Немеханизированную шихтовку промежуточных продуктов и материалов в помещениях цехов проводить не разрешается. В отдельных случаях для небольших (до 100 кг) количеств концентратов и промежуточных продуктов разрешается ручная шихтовка в вытяжных шкафах при обязательном применении рабочими средств индивидуальной защиты.

      232. Затаривание материалов производится при помощи затаривающих или упаковочных машин с автоматическими дозаторами и размещением тары в аспирируемых укрытиях. Высота падения материала на дно тары соответствует не более 0,5 м. Подача порошкового материала непосредственно в тару с помощью сжатого воздуха не разрешается.

      233. Выдача материалов из расходных бункеров в железнодорожные вагоны или другой транспорт осуществляется по закрытым коммуникациям. Места загрузки оборудуются аспирационными укрытиями.

      234. Погрузка асбестового волокна и гали производится с помощью телескопических течек в закрытые вагоны. Выбрасываемый из вагонов воздух очищается в фильтрах. Погрузка асбеста навалом не разрешается.

      235. Загрузочные площадки оборудуются устройствами для механизированной уборки просыпей. Складирование асбеста осуществляется в бункерах, снабженных питателями-дозаторами и средствами для предупреждения зависания материалов. Смешивание отдельных сортов асбеста механизируется и проводиться в закрытых смесительных бункерах.

      236. Разгрузка и транспортировка материалов в пределах склада механизируются.

Глава 8. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при хранении реагентов

      237. Применяемые для ведения технологических процессов в организациях реагенты (в том числе кислоты, щелочи, цианиды, аммиачная вода, аммиачная селитра, карбонаты и гидрокарбонаты щелочных и щелочноземельных металлов) хранятся в расходных складах.

      238. Расходные склады обеспечиваются внутрискладскими автомобильными дорогами, связывающими склады с автомобильными дорогами общего пользования и железнодорожными подъездными путями, связывающими склады с железными дорогами общего пользования.

      239. Для складов, значительно удаленных от автомобильных и железных дорог общего пользования, в качестве подъездных разрешаются профилированные грунтовые автомобильные дороги.

      240. Склады реагентов устраиваются наземными и полузаглубленными с обязательным принятием мер, исключающих загрязнение почвы, подземных вод и атмосферного воздуха.

      241. Ввоз и хранение реагентов, относящихся к сильнодействующим ядовитым веществам и прекурсорам, на вновь построенных складах разрешается в соответствии с пунктом 4 статьи 46 Кодекса.

      242. Не разрешается совместное хранение в одном складском помещении химически взаимно активных реагентов или посторонних материалов.

      243. Для каждой из складируемых групп жидких реагентов предусматривают отдельный железнодорожный или автомобильный въезд в соответствующую складскую зону, располагаемую в незатопляемых сухих участках территории.

      244. Не разрешается использование железнодорожных цистерн, находящихся на железнодорожных путях, в качестве стационарных, складских (расходных) емкостей.

      245. Порожняя тара из-под легко воспламеняющихся жидкостей, а также ядовитых веществ закупоривается и храниться на специально отведенной площадке.

      246. Кислоты, щелочи и токсичные жидкости подаются на склад в специальной таре, перевозка, приемка и опорожнение которых производится в соответствии с требованиями инструкции, утвержденной главным инженером организации.

      247. Серная разбавленная кислота хранится в стальных футерованных или выполненных из кислотостойкой стали резервуарах.

      248. Концентрированная серная кислота и олеум (улучшенный и технический) хранится в вертикальных, выполненных из стали или спецстали резервуарах с плоскими днищами и коническими крышами как нефутерованных, так и футерованных кислотоупорным кирпичом или кислотоустойчивым материалом. Разрешается хранение концентрированной серной кислоты в горизонтальных резервуарах.

      249. Резервуары для хранения олеума футеруют. Улучшенная серная кислота хранится в чистых герметически закрытых емкостях из нержавеющей стали или емкостях из стали футерованных кислотоупорными плиткой или кирпичом.

      250. Для хранения меланжа и слабой азотной кислоты резервуары изготавливаются из нержавеющей стали. Концентрированную азотную кислоту хранят в емкостях из алюминия.

      251. Соляная кислота храниться в резервуарах из углеродистой стали, оборудованных средствами антикоррозионной защиты.

      252. Склады кислот устраивают наземными с размещением резервуаров на открытых площадках.

      253. Пол поддона устраивают с уклоном к сборному лотку, по которому кислота, при проливе, а также, атмосферные осадки поступают в сборный приямок. После их нейтрализации они опускаются в производственную канализацию.

      254. На местах, где существует опасность получения ожогов кислотой, устанавливаются краны и фонтанчики для промывки лица и рук, а также емкости с проточной водой и души для промывки тела с обширными участками ожога.

      255. Каустическую соду хранят в теплоизолированных резервуарах из нержавеющей стали или из углеродистой стали. Не разрешается соприкосновение нагревательного устройства с гуммированными стенками резервуара.

      256. Склады аммиачной воды устраивают наземными.

      257. Склад аммиачной воды ограждают сплошным земляным валом (стеной), рассчитанным на гидростатическое давление разлившейся жидкости.

      258. Резервуары для хранения аммиачной воды изготавливают из углеродистой стали, арматура и трубопроводы из металлов, не содержащих медь и ее сплавы.

      259. Горизонтальные резервуары при наземной установке опирается на седловидные опоры.

      260. Основанием наземных вертикальных резервуаров служит железобетонная плита по бетонной подготовке на песчаной подушке.

      261. Аммиачная селитра хранится в одноэтажных складских зданиях из расчета хранения не более 2500 тонн (далее – тн) селитры в мешках.

      262. Водоустойчивая аммиачная селитра хранится в одноэтажных складских зданиях вместимостью не более 1500 тн, разделенных на складские

      263. Не разрешается устройство в здании склада подвалов, каналов, приямков, углублений в полу, а также лазов и не просматриваемых участков. Склады аммиачной селитры оборудуются искусственной вентиляцией. Отопление складов аммиачной селитры устраивают воздушным.

      264. Не разрешается установка калориферов с трубными распределительными коммуникациями.

      265. Прилегающая к складу и погрузочным площадкам территория имеет сплошное покрытие из материалов устойчивых к воздействию аммиачной селитры, с уклоном для стока атмосферных вод.

      266. Температура упакованной аммиачной селитры не превышает 50 оС. Рассыпанную селитру, поврежденные мешки, обрывки бумаги и тому подобное немедленно убирают.

      267. Наряду с регулярной текущей уборкой помещений склада аммиачной селитры, не реже одного раза в год весь склад (или поочередно каждый отсек или участок склада) полностью опорожнять с последующей тщательной очисткой пола от налипшей селитры.

      268. Не разрешается хранение продуктов и материалов в одном складском помещении совместно с аммиачной селитрой.

      269. Хранение в складских помещениях аммиачной селитры сметок (загрязненной аммиачной селитры) не разрешается. Последние хранятся в отдельном помещении вместимостью не более 60 тн.

      270. Расстояние между штабелями аммиачной селитры (в мешках) для проезда транспортно-погрузочных машин составляет не менее 1,5 м, проходы – шириной 1,0 м., центральные проезды шириной 3,0 м.

      271. В склады аммиачной селитры посторонние лица не разрешаются.

      272. На подъездных путях у склада аммиачной селитры стоянка авто и железнодорожных цистерн с кислотами не разрешается.

      273. Карбонаты и гидрокарбонаты натрия, калия, кальция, магния хранятся в мешках. Емкость складов не превышает 1500 тн.

      274. Погрузочно-разгрузочные работы механизируются.

      275. Расстояние между штабелями в складах для проезда транспортно-погрузочных машин составляет не менее 1,5 м, проходы – шириной 1,0 м, а центральные проезды – 3,0 м.

      276. Температура упакованных гидрокарбонатов не превышает 55оС.

      277. Применяемые в технологии соли синильной кислоты – цианистый натрий, калий, кальций и цианистые препараты (цианплав) хранятся в базисных, расходных и цеховых складах.

      278. В помещениях для хранения цианистых солей оборудуются установки для обеззараживания тары, освобожденной от цианистых солей. Помещения для приготовления растворов реагентов оборудуются умывальниками с педальным управлением подачи холодной и горячей воды, воздушными полотенцами, шкафами для хранения спецодежды и противогазов, устройствами для включения вентиляционных установок и искусственного освещения.

      279. Хранение хлорной извести, негашеной извести и цианистых солей осуществляется в отдельных помещениях. Хранение в одном помещении сухих и жидких флотореагентов не разрешается. В помещениях для хранения нетоксичных сыпучих флотореагентов навалом оборудуются отсеки. Хранение указанных флотореагентов вне закрома не разрешается.

      280. Помещения для приготовления растворов флотореагентов оборудуют приточно-вытяжной вентиляцией. Приточный воздух подают в верхнюю зону. В отделениях приготовления цианистых растворов 70 % объема приточного воздуха подают в верхнюю зону помещения, 30 % - в шлюз.

      281. Оборудование для дробления и измельчения флотореагентов, а также все емкости для хранения и приготовления имеют аспирируемые укрытия.

      282. Стационарные емкости для приготовления и хранения больших количеств растворов флотореагентов устраиваются таким образом, чтобы обеспечить возможность их полного опорожнения. Они снабжаются уровнемерами и переливными трубами, выведенными в нейтрализатор.

      283. Вскрытие емкостей с флотореагентами, приготовление растворов и подача их в чаны (растворные, осветления, расходные), очистка емкости и тары для реагентов механизируется и исключает ручные операции. Вскрытие емкостей с цианистыми солями с помощью ручного инструмента и перегрузка вручную цианистых солей не разрешается. Способ подачи флотореагентнов исключает возможность попадания растворов и их паров в помещение.

      284. Отбор проб пульпы, растворов, и реагентов из емкостей оборудования автоматизируется.

      285. Все операции с металлической тарой для реагентов, не относящиеся к технологическому циклу (в том числе раскрой на лист), производятся вне реагентного отделения.

      286. Не разрешается хранение сильнодействующих ядовитых веществ под навесами, под открытым небом, а также в сырых помещениях и подвалах.

      287. Бытовые помещения, размещаемые в габаритах складских зданий, изолируют от помещений для хранения и расфасовки (розлива) сильнодействующих ядовитых веществ и имеют самостоятельный вход через отдельный тамбур.

      288. Для отделки стен, потолков и внутренних конструкций складских помещений для хранения, расфасовки и розлива сильнодействующих ядовитых веществ используют материалы, способные защищать конструкции от химических воздействий сильнодействующих ядовитых веществ, не накапливающие на своей поверхности или не сорбирующие пыль и пары и допускающие легкую очистку и мытье поверхностей. Сопряжения стен с полом и потолком имеют закругленную форму.

      289. В помещениях для хранения сильнодействующих ядовитых веществ предусматривается постоянно действующая естественная приточно-вытяжная вентиляция и механическая вытяжная вентиляция на случай аварии. Механические вытяжные вентиляционные установки разделяют для бытовых помещений и помещений для хранения и растворения сильнодействующих ядовитых веществ.

      290. Вентиляционные установки включаются за 15 мин до входа в расходный склад. Об этом на входной двери вывешивается предупредительный плакат. Пусковые устройства этих установок располагаются снаружи возле входной двери.

      291. Вентиляционные установки имеют сигнализацию: световую – во время работы и звуковую – на случай непредвиденного прекращения работы.

      292. В помещениях для хранения, расфасовки и розлива сильнодействующих ядовитых веществ осуществляют непрерывный контроль за состоянием воздушной среды с помощью автоматических газоанализаторов с устройством световой и звуковой сигнализации и одновременным включением аварийной вентиляции, срабатывающей при приближении их к предельно-допустимой концентрации в воздухе.

      293. При хранении сильнодействующих ядовитых веществ всех групп в мелкой таре (барабанах, баллонах, бутылях и прочие) помещения базисных и расходных складов оборудуются доступными пристенными полками и стеллажами с гнездами (клетками), устроенными соответственно габаритам тары, а также имеют специальные грузовые столики, перемещаемые при помощи тележки, в которые устанавливаются бутыли, баллоны, барабаны.

      294. Все базисные и расходные склады сильнодействующих ядовитых веществ обеспечиваются в достаточном количестве средствами для обезвреживания ядов, средствами индивидуальной защиты, аптечкой для оказания первой помощи и средствами связи.

      295. Работать с сильнодействующими ядовитыми веществами без специальной одежды и средств индивидуальной защиты (далее – СИЗ), в поврежденной специальной одежде и СИЗ не разрешается.

      296. Противогазы хранятся в отдельном шкафу или в отдельной ячейке шкафа для спецодежды.

      297. Принимать пищу, пить и курить при работе с сильнодействующими ядовитыми веществами не допускается.

      298. Передвижение вручную вагонов с опасными грузами не разрешается.

      299. Выгрузка опасных грузов, способных к образованию взрывчатых смесей (аммиачная селитра), легковоспламеняющихся и горючих жидкостей и взрывоопасных веществ (аммиачная вода), едких веществ (серная, азотная и соляная кислоты, каустическая сода) производится в специально отведенных местах.

      300. Слив из цистерн легковоспламеняющихся и едких жидкостей осуществляют механизированным способом.

      301. Места слива реагентов оборудуют взрывобезопасным освещением, обеспечивающим производство работ круглосуточно, оснащены средствами пожаротушения.

      302. Не разрешается прием пищи, курение и применение открытого огня на рабочих местах с легковоспламеняющимися и едкими жидкостями.

      303. Не разрешается спуск людей в цистерны для их осмотра на пунктах слива. Разгрузка и слив кислот и едких веществ, перевозимых в таре, производиться в специальных складах, пол которых находится на уровне с полом вагона.

      304. Работа с опасными и вредными веществами проводится в специальной одежде с использованием защитных очков или специальных масок с очками, респираторов, резиновых перчаток и сапог, фартуков; каждый рабочий обеспечивается аварийным противогазом с соответствующей фильтрующей коробкой, защищающей от паров и аэрозолей вредного вещества, а для защиты кожных покровов от воздействия кислот и щелочей защитными пастами.

      305. Перевозка опасных грузов автомобильным транспортом производится в соответствии с требованиями приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 января 2021 года № ҚР ДСМ-5 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к транспортным средствам для перевозки пассажиров и грузов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22066).

      Сноска. Пункт 305 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      306. Перевозка радиоактивных веществ автомобильным транспортом осуществляется в соответствии с требованиями Приказа № ҚР ДСМ-275/2020.

      Сноска. Пункт 306 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      307. Транспортные средства, используемые для перевозки опасных грузов, в зависимости от класса опасности перевозимого груза, комплектуются:

      1) первичными средствами пожаротушения (огнетушителями, набором шанцевого инструмента, ведрами, кошмой, ящиком с сухим песком);

      2) средствами индивидуальной защиты кожи и глаз (резиновыми сапогами, резиновыми перчатками, прорезиненным фартуком, костюмом с кислотозащитной пропиткой, очками защитными, противогазом);

      3) аварийным инструментом и снаряжением (знаками "Въезд запрещен" и "Аварийная остановка", противооткатными упорами, веревкой или тросом для ограждения места аварии, канистрами с нейтрализующим раствором);

      4) аптечкой для оказания первой помощи;

      5) при перевозке радиоактивных веществ – дополнительно: респиратором, четырьмя предупредительными знаками радиационной опасности и пластиковым пакетом с чистой ветошью.

      308. Под погрузку аммиачной селитры подаются автотранспортные средства с исправными сухими кузовами, тщательно очищенными от остатков любых материалов и оборудованных специальным пологом для защиты от прямого попадания солнечных лучей и атмосферных осадков.

      309. К управлению транспортными средствами, транспортирующими опасные грузы, допускаются водители, прошедшие медицинский осмотр в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 октября 2020 года № ҚР ДСМ-131/2020 "Об утверждении целевых групп лиц, подлежащих обязательным медицинским осмотрам, а также правил и периодичности их проведения, объема лабораторных и функциональных исследований, медицинских противопоказаний, перечня вредных и (или) опасных производственных факторов, профессий и работ, при выполнении которых проводятся предварительные обязательные медицинские осмотры при поступлении на работу и периодические обязательные медицинские осмотры и правил оказания государственной услуги "Прохождение предварительных обязательных медицинских осмотров" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21443) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-131/2020).

      310. Не разрешается перевозка на транспортном средстве грузов, не предусмотренных документацией, а также посторонних лиц, не связанных с перевозкой данного опасного груза.

      311. При ремонте оборудования большой емкости, содержащего токсические реагенты и агрессивные вещества, проведение работ разрешается только при использовании соответствующей спецодежды и СИЗ.

      312. Подлежащее ремонту оборудование перед началом работ очищают от загрязнения содержащимися в нем материалами и при наличии остатков ядовитых веществ - обеззараживают. Способ очистки оборудования исключает возможность воздействия вредных веществ на работающих.

      313. Инструмент, использованный при ремонтных работах в реагентном отделении и отделении флотации, подвергается очистке от флотореагентов.

      314. Ремонт приборов и устройств технологического контроля с радиоактивными изотопами выполняется согласно требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 августа 2022 года № ҚР ДСМ-90 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к радиационно-опасным объектам" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29292).

      Сноска. Пункт 314 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      315. При проведении сварочных работ на всех этапах ремонта оборудования предусматриваются меры безопасности по защите работников от действия опасных и вредных производственных факторов. Не разрешается производство работ без СИЗ. Не разрешается проведение сварочных работ при неработающей местной вытяжной вентиляции.

Глава 9. Санитарно-эпидемиологические требования к осуществлению производственного контроля

      316. Контроль за состоянием условий труда осуществляется с учетом особенностей технологического процесса, его изменений, реальных условий выполнения различных работ, ремонта оборудования, внедрения оздоровительных мероприятий.

      317. Измерение производственных факторов выполняют по действующим методикам.

      318. На объектах цветной металлургии и горнодобывающей промышленности проводится производственный (ведомственный) контроль. Производственный (ведомственный) контроль осуществляется производственными или независимыми аккредитованными лабораториями. Результаты ведомственного контроля представляются в территориальные подразделения ведомства государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории.

      319. ПДУ вредного воздействия физических факторов на здоровье работающих соответствуют требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 319 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      320. Уровни шума на рабочих местах в производственных помещениях соответствуют требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      При цехах (отделениях) с эквивалентными уровнями шума более 80 Децибел (далее – дБА) предусматриваются комнаты отдыха, в которых уровень шума не превышает 40 дБА.

      Сноска. Пункт 320 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      321. Значения ПДУ общей вибрационной нагрузки работающих соответствует требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 321 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      322. Значения ПДУ локальной вибрационной нагрузки работающих соответствует требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 322 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      323. В подземных выработках на постоянных рабочих местах соблюдают допустимые сочетания температуры, влажности и скорости движения воздуха, указанные в приложений 1 к настоящим Санитарным правилам.

      324. Когда по горно-геологическим и технологическим условиям невозможно обеспечить допустимые нормы температуры, влажности, скорости движения воздуха (в том числе многолетнемерзлые месторождения, глубокое залегание полезного ископаемого), предусматриваются мероприятия по защите горнорабочих от охлаждения или перегревания организма.

      325. При температуре воздуха ниже +16оС обеспечивают горнорабочих комплектами спецодежды и обуви с соответствующими тепло- и влагозащитными свойствами. Вблизи действующих забоев устраивают помещения для обогревания.

      326. При невозможности снижения температуры воздуха до +26оС на рабочих местах применяется система кондиционирования воздуха с обеспечением требований, допустимых сочетании температуры, влажности и скорости движения воздуха на рабочих местах подземных выработок, изложенных в приложений 1 к настоящим Санитарным правилам, либо средства индивидуальной защиты с применением систем искусственного охлаждения.

      327. При температуре воздуха ниже +10 оС или выше +26 оС рабочие обеспечиваются соответственно горячим чаем или охлажденной питьевой водой из расчета 1,0 – 2,0 л на человека в смену.

      328. Горные выработки имеют искусственную вентиляцию.

      329. Контроль параметров рудничной атмосферы предусматривает помимо депрессионных и воздушных съемок, отбор и анализ проб воздуха на содержание вредных газов и пыли. Для шахт с неблагоприятным микроклиматом обязательны, кроме вышеуказанного, температурные съемки.

      330. Производственный (ведомственный) контроль и содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны на объектах цветной металлургии и горнодобывающей промышленности, соответствует требованиям документов государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования, утверждаемым в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения.

      Сноска. Пункт 330 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      331. Производственный (ведомственный) контроль содержания основных вредных веществ в воздухе рабочей зоны проводится в соответствии с перечнем основных вредных веществ, подлежащих лабораторному производственному контролю в воздухе рабочей зоны, согласно приложения 2 настоящих Санитарных правил и дополняется исходя из веществ, выделяемых в воздух рабочей зоны на отдельных этапах технологического процесса.

      332. Содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны и в объектах окружающей среды соответствует требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 332 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      333. Работа устройств, предусмотренных для борьбы с пылью, шумом, вибрацией и неблагоприятными факторами, не вызывает появления в производственной среде дополнительных вредностей.

      334. По мере изменения горно-геологических и технологических условий разработки месторождений действующих рудников и карьеров вносится корректировки в проекты комплексного обеспыливания.

      335. При всех технологических операциях, требующих применения воды, и санитарно-бытовом обслуживании рабочих используется вода питьевого качества.

      336. Для борьбы с пылью и технологических целях при отсутствии или недостатке воды питьевого качества разрешается использование воды других источников, не содержащей вредных и трудноустранимых примесей, при условии ее предварительной очистки, обезвреживания и обеззараживания.

      337. Применяемые ПАВ, антифризы и их растворы, используемые для борьбы с пылью безопасны для людей. Работа по применению ПАВ с целью связывания осевшей пыли производится только механизированным способом. Приготовление растворов из высококонцентрированных ПАВ без применения рабочими СИЗ не разрешается.

      338. При содержании в полезных ископаемых, продуктах их переработки, а также по вмещающих породах и в золе (в том числе подземные воды, технологические) примесей естественно-радиоактивных веществ, обуславливающих выраженный пылерадиационный фактор, осуществляют дозиметрический контроль за радиационной обстановкой в производственных помещениях, на территории предприятия в пределах СЗЗ и наблюдаемых зон согласно требованиям Приказа № ҚР ДСМ-275/2020.

      Сноска. Пункт 338 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 10. Санитарно-эпидемиологические требования к бытовому обслуживанию во вспомогательных зданиях и помещениях для обслуживания работающих

      339. В гидрометаллургических, реагентных отделениях, сернокислотных и печных отделениях в производстве фторсолей, лабораторных помещениях на расстоянии не далее 25 м от постоянных рабочих мест предусматриваются гидранты и аварийные души с автоматическим включением для экстренного смыва агрессивных веществ, сблокированные с сиреной для вызова медицинского персонала.

      340. Для рабочих всех производств предусматриваются помещения для отдыха в рабочее время.

      341. Не разрешается хранение и прием пищи в производственных помещениях.

      342. Во всех основных технологических цехах производства глинозема предусматриваются помещения и оборудование для обеспыливания специальной одежды.

      343. В производственных помещениях цианистных переделов золотоизвлекательных фабрик, в отделениях сорбции, регенерации, приготовления реагентных растворов оборудуются пункты неотложной доврачебной помощи, оснащенные противоцианистыми препаратами.

      К рабочим местам в действующих подготовительных и очистных забоях должны быть приближены (не далее 150 м) аптечки, защищенные от попадания влаги, укомплектованные носилками, медицинскими препаратами и средствами для экстренной медицинской помощи.

      344. Устройство и оборудование вспомогательных зданий и помещений предусматривается согласно требованиям документов государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования, утверждаемым в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения.

      Сноска. Пункт 344 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      345. Состав санитарно-бытовых помещений определяют исходя из группы производственных процессов, по их санитарной характеристике в соответствии с приложением 3 настоящих Санитарных правил.

      346. Кроме того, предусматривают помещения для химической чистки и ремонта спецодежды и обуви для рабочих забойной группы шахт, взрывников и рабочих цехов мокрого обогащения фабрик.

      347. Вспомогательные помещения соединяются отапливаемым и освещенным переходом с шахтным стволом (штольней), по которому производятся спуски подъем рабочих, или с главным корпусом фабрики.

      348. Гардеробные помещения для просушивания специальной одежды и специальной обуви оборудуются механической общеобменной приточно-вытяжной вентиляцией (с подогревом притока воздуха в холодное время года).

      349. В качестве дополнительного оборудования в гардеробных помещениях предусматриваются:

      1) шкафы-аптечки для хранения дезинфицирующих пленкообразующих препаратов (для обработки микротравм до и после рабочей смены), а также медикаменты для профилактики потливости и грибковых заболеваний кожи стоп;

      2) специальные установки-дозаторы для защитных паст и моющих средств.

      350. Устройство помещений для сушки спецодежды и обуви, их пропускная способность и применяемые способы сушки обеспечивают полное просушивание спецодежды и обуви к началу рабочей смены.

      351. Состав площади и оборудования прачечных определяется с учетом проведения стирки используемых комплектов спецодежды не реже двух раз в месяц. При особенно интенсивном загрязнении спецодежды прачечные рассчитывают на более частую стирку спецодежды. У работающих с ненатропированными порошкообразными взрывчатыми веществами и токсическими веществами спецодежда стирается отдельно от остальной спецодежды после каждой смены. Зимняя спецодежда подвергается химической чистке.

      352. На фабриках по обогащению калийных руд после окончания ремонта оборудования производится тщательная мойка водой резиновых деталей спецодежды с последующей обработкой 3 % раствором уксусной кислоты, немедленная смена спецодежды и обработка открытых участков тела работающих (3 % раствором уксусной кислоты).

      353. Рабочие, занятые добычей и обогащением полезных ископаемых, обеспечиваются спецодеждой, спецобувью и СИЗ в соответствии с типовыми отраслевыми нормами.

      354. Работающие, не обеспеченные спецодеждой и средствами индивидуальной защиты или имеющие их в неисправном состоянии, не разрешаются к работе. Работники обязаны применять и работать в специальной одежде, обуви и средствах индивидуальной защиты.

      355. При переработке и обогащении руд, содержащих компоненты с повышенной естественной радиоактивностью используют соответствующие СИЗ.

      356. Стирка, ремонт и обезвреживание спецодежды производится централизованно. Вынос спецодежды с производства и стирка ее в домашних условиях не разрешается.

      357. На производствах, где возможно загрязнение спецодежды пылью, предусматриваются устройства для ее обеспыливания, исключающие поступление пыли в окружающую среду, а также на внутреннюю поверхность спецодежды и кожу работающих.

      358. Помещения для обеспыливания, обезвреживания, химической чистки и ремонта спецодежды обосабливают и оборудуют автономной вентиляцией, исключающей попадание загрязненного воздуха в помещения.

      359. Полы, стены, оборудование гардеробных, душевых, а также ножные ванны подвергаются мокрой уборке и дезинфекции после каждой смены. В преддушевых предусматривается устройство ванночек для дезинфекции сандалий после каждого их употребления, а также ванночек для раствора формалина. Для больных эпидермофитией оборудуют специальное помещение для ежедневной дезинфекции и просушивания рабочей обуви.

      360. Устройство душевых помещений обеспечивает легкую чистку и мытье полов, стен и потолков горячей водой с применением моющих и дезинфицирующих средств, а также сток использованной воды из душевых кабин.

      361. Для горнорабочих подземных участков и открытых разработок предусматриваются помещения для кратковременного отдыха, обогрева или охлаждения, а также для защиты от атмосферных осадков при ожидании транспорта. Температура воздуха поддерживается в пределах +22-+25 С. Скорость движения воздуха не превышает 0,2 м/с. В помещениях устанавливают установки для питьевой воды и горячего чая. В помещениях предусматривают устройства для локального обогрева рук и ног.

      Сноска. Пункт 361 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      362. Требования к организации питания определяются приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 17 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-16 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам общественного питания" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26866).

      Сноска. Пункт 362 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      363. Ответственным за организацию питания работающих на подземных разработках являются первые руководители предприятий.

      364. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      365. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      366. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      367. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      368. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      369. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      370. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      371. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      372. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      373. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      374. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      375. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      376. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      377. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      378. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      379. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      380. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      381. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      382. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      383. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      384. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      385. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      386. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      387. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      388. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      389. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      390. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      391. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      392. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      393. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      394. Респираторная оборудуется установкой для очистки фильтров от пыли и контроля их сопротивления, приспособлениями для мойки, дезинфекции и сушки полумасок, ухода за обтюраторами.

      395. С целью профилактики светового и ультрафиолетового голодания для работающих предусматривается устройство и оборудование фотариев и организации ультрафиолетового облучения.

      396. Здравпункты имеют комплект инактиваторов, позволяющих нейтрализовать агрессивные производственные вещества (после промывания пораженного участка водой) при попадании их на кожу или в глаза.

      397. Все работающие проходят предварительный при поступлении на работу и периодический медицинский осмотр в соответствии с Приказом № ҚР ДСМ-131/2020.

Глава 11. Санитарно-эпидемиологические требования к водоотведению, сбору, обезвреживанию, хранению и захоронению отходов производства и потребления

      398. Спуск сточных вод горнодобывающих предприятий в водоемы осуществляется при строгом соблюдении требований к качеству воды источников водоснабжения у первого пункта водопользования ниже по течению.

      399. Схемы водоснабжения промышленных объектов предусматривают организацию оборотных циклов, локальной очистки стоков, извлечение из сточных вод ценных отходов производства.

      400. Не разрешается применение и сброс в водоемы флотореагентов и других химических веществ, для которых не установлены соответствующие ПДК.

      401. Сброс сточных вод в водоемы разрешается только после их эффективной очистки от взвешенных и растворенных в воде веществ. В проекте очистных сооружений представляется расчет времени отстаивания сточных вод с учетом кинетики осажденных взвешенных веществ и обоснование применения (или отказ от применения) коагулянтов и флокулянтов.

      402. Производительность сооружений по очистке вод рассчитывается на возможное увеличение мощности добывающих и обогатительных предприятий (не менее 20-летнего срока).

      403. Контроль за эксплуатацией хвостохранилищ и шламонакопителей осуществляется согласно требованиям приказа исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21934).

      Сноска. Пункт 403 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      404. Поверхностные сточные воды с территории промышленных объектов и смывы с полов перед сбросом в водоемы подвергаются локальной очистке или направляться на общие очистные сооружения.

      405. На отвалах пустой породы применяют противоэрозийное закрепление их поверхностей.

      406. Отвалы породы при разработке ископаемых подвергаются технической и биологической рекультивации.

      407. Проводят контроль за эффективностью работы газо-пылеулавливающих сооружений и за состоянием загрязнения атмосферного воздуха в санитарно-защитной зоне.

      408. Рекультивация сельскохозяйственных земель, нарушенных в результате подземной или открытой разработки месторождений полезных ископаемых, и размещение отвалов горных пород производится в соответствии с проектом землепользования, увязанным с проектом горных работ.

  Приложение 1
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
цветной металлургии
и горнодобывающей
промышленности"

Допустимые сочетания температуры, влажности и скорости движения воздуха на рабочих местах подземных выработок

Факторы микроклимата

Допустимые сочетания

1

2

3

1

2

3

4

5

1

Температура воздуха, оС

16 – 19

20 – 23

24 – 26

2

Относительная влажность, %*

80 – 30

75 – 30

70 – 30

3

Скорость движения воздуха, м/сек**

0,1 – 0,5

0,6 – 1,0

1,1 – 1,5

      Примечание:

      * В обводненных выработках – разрешается превышение относительной влажности на 10 %.

      ** Большая скорость, движения воздуха соответствует максимальной температуре.

  Приложение 2
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
цветной металлургии
и горнодобывающей
промышленности"

Перечень основных вредных веществ, подлежащих лабораторному производственному контролю в воздухе рабочей зоны

Производственный участок

Вредные вещества

1

2

3

1

производство глинозема

пыль сырьевых материалов, спека, глинозема, щелочи, соединения хрома, окись углерода, сернистый ангидрид

2

производство электродных материалов

пыль углеродистых материалов, возгоны каменноугольной смолы и пека, бенз(а)пирен, окись углерода, сернистый ангидрид

3

производство технического углерода

пыль сажи, бенз(а)пирен, окись углерода

4

цеха электролиза алюминия

глиноземсодержащая пыль, фтористые соединения, возгоны каменноугольной смолы и пека, бенз(а)пирен, окись углерода

5

цеха капитального ремонта алюминиевых электролизеров

кремнеземсодержащая пыль, углеродистая пыль, фтористые соединения, возгоны каменноугольной смолы и пека, бенз(а)пирен, аммиак, окислы азота, окись углерода

6

производство фтористых солей

фтористые соединения, щелочи, серная кислота

Производство вторичного алюминия

7

шихтовые отделения

пыль алюминиевых сплавов

8

сушильные отделения

пыль алюминиевых сплавов, аэрозоли масла и продуктов его высокотемпературной деструкции, акролеин, окись углерода, сернистый ангидрид

9

плавильные отделения

пыль алюминиевых сплавов, аэрозоли масла и продуктов его высокотемпературной деструкции, акролеин, окись углерода, сернистый ангидрид, хлористый и фтористый водород, соли фтористо-водородной кислоты

Производство свинца

10

дробильно-шихтарные отделения

свинец, мышьяковистый ангидрид

11

агломерационные и плавильные отделения

свинец, мышьяковистый ангидрид, сернистый ангидрид, окись углерода

12

отделения рафинирования

свинец, мышьяковистый ангидрид, сернистый ангидрид, щелочи и редкие металлы при наличии их в сырье

Производство цинка

13

дробильно-шихтарные отделения

свинец

14

отделения сушильных барабанов

цинк, свинец, медь

15

обжиговое и плавильное отделения

свинец, цинк, мышьяк, сернистый ангидрид

16

выщелачивательные отделения

аэрозоли серной кислоты, сульфат цинка, фтористый и мышьяковистый водород

17

дистилляционное отделение

свинец, цинк, окись углерода, хлор

18

электролизные отделения

аэрозоли серной кислоты, сульфат цинка, соляная кислота

19

газогенераторные отделения

окись углерода

Производство меди

20

дробильно-шихтарные отделения приготовления окатышей

пыль сырья

21

флотационные и реагентные отделения

флотореагенты

22

отделения обжига шихты, агломерационные отделения

медь, свинец, мышьяковистый ангидрид, мышьяковистый водород, сернистый ангидрид, окись углерода

23

отделения отражательной плавки и конвертирования штейна

медь, свинец, цинк, бериллий, мышьяковистый ангидрид, сернистый ангидрид, мышьяковистый водород, сероводород, фтористый водород

24

отделения электротермической, кислородно-взвешенной и кивцэтной плавки

медь, свинец, цинк, мышьяковистый ангидрид, мышьяковистый водород, сернистый ангидрид, окись углерода

25

отделения огневого рафинирования меди

медь, свинец, сернистый ангидрид, окись углерода

26

электролизные отделения

серная кислота, гидроаэрозоли сернокислых солей, меди, никеля (при наличии в анодах мышьяка мышьяковистый водород и соединение мышьяка)

Производство никеля

27

шихтовые и дробильные отделения, склады

пыль, свободная двуокись кремния

28

сушильно-прессовые отделения и отделения на аглофабриках

аэрозоли соединений никеля, сернистый ангидрид, окись углерода, известь (при переработке сульфидных руд - мышьяк)

29

плавильные отделения (руднотермическая и шахтная плавка, конвертирование)

аэрозоли соединений никеля, окись углерода, сернистый и серный ангидрид штейнов (бенз-(а)пирен при рудно-термической плавке)

30

обжигово-восстановительные отделения

аэрозоли соединений никеля, сернистый и серный ангидрид, окись углерода, хлор (бенз-(а)пирен в электропечном отделении)

31

автоклавно-химические отделения

аэрозоли соединений никеля, сернистый ангидрид

32 

цеха электролиза никеля

аэрозоли соединений никеля также хлора (в очистных отделениях цехов электролиза)

33

гидроотделения кобальтовых цехов

аэрозоли соединений никеля, хлор, водорастворимые соединения кобальта и сернистый ангидрид

34

пироотделения кобальтовых цехов

кобальт (окисные соединения)

35

получение никеля карбонильным процессом

аэрозоли карбонила никеля, окись углерода

Производство молибдена

36

дробильно-транспортные отделения, измельчения и классификации, фильтрации, сушки, упаковки концентратов

пыль сырья

37

отделения флотореагентов

сернистый натрий, сероуглерод, сероводород, окись пропилена, бутиловый спирт, скипидар, керосин, минеральные масла

38

отделения флотации, сгущения и фильтрации

гидрозоли ксантогената, метасиликат натрия, сернистый натрий, сероуглерод, сероводород, окись пропилена, бутиловый спирт, минеральные масла

39

отделения сушки концентратов

сернистый ангидрид, окись углерода, аэрозоли молибдена, меди, селена, теллура

40

отделения обжига концентратов в печах "КС" и циклонной пыли во вращающейся печи

сернистый ангидрид, окись углерода, аэрозоли дезинтеграции и конденсации молибдена, селена, теллура, двуокись кремния

41

участки выщелачивания огарка и циклонной пыли от электрофильтров, фильтрования и центрифугирования

аммиак, пары соляной кислоты, сернистый ангидрид, сероводород

42

участки перекристаллизации молибдата аммония в парамолибдат аммония, кристаллизации парамолибдата аммония, центрифугирования, укрупнения и фасовки

аммиак, пары соляной кислоты, сероводород

43

отделения прокаливания парамолибдата аммония и восстановления окислов молибдена до металла

аммиак, окись углерода, аэрозоли молибдена

44

участок сварки штабиков

аэрозоли щелочи, аэрозоли молибдена

45

участок прессования

металлический молибден

Производство вольфрама

46

дробильно-измельчительные отделения

пыль сырья, вольфрама

47

отделения спекания руды и соды

аэрозоли щелочей, вольфрама

48

обжиговые отделения

сернистый ангидрид, окись углерода, вольфрам

49

выщелачивательные отделения

аэрозоли щелочей, соляной кислоты, вольфрам, аммиак

50

отделения сушки и фасовки

вольфрам

51

отделения производства металлического вольфрама

аэрозоли вольфрама

Производство магния

52

участок разгрузки карналлита

пыль сырья

53

участок обезвоживания карналлита

соляная кислота

54

электролизное отделение

магний, хлор, хлористый водород

55

отделения получения магниево-ртутного сплава

магний, ртуть

56

участок складирования прокатных листов сплава

пары ртути

57

участок резки и механической обработки листов магниево-ртутного сплава

магний, пары ртути


Производство титана

58

дробильно-размольное отделение, склады сырья

пыль сырья, аэрозоли двуокиси титана

59

отделения хлорирования и очистки четыреххлористого титана

хлор, хлористый водород, фосген, четыреххлористый титан

60

отделения восстановления и дистилляции

хлористый водород, хлор, четыреххлористый титан

61

отделения выбивки и переработки титановой губки

аэрозоли титана

Золотоизвлекательные фабрики

62

дробильно-транспортные отделения

двуокись кремния

63

отделения осаждения

цинк

64

отделения сорбционной и иловой технологии извлечения золота

цианистый водород

65

отделения амальгамационной технологии извлечения золота

пары ртути

66

отделения регенерации и электролиза

цианистый водород, пары кислот, аэрозоли щелочей, аммиак

67

отделения агитации, сгущения и гравитационного обогащения сурьмянистых, мышьяковистых, сульфидных руд

мышьяковистый водород, сернистый ангидрид

68

флотационные отделения

сероводород, сероуглерод (в зависимости от применяемого флотореагента)

Производство платины и платиноидов

69

отделения приемки, подготовки сырья и готовой продукции

пыль платиновых металлов

70

отделения гидрометаллургических процессов

платиновые металлы, аммиак, хлор, окислы азота, пары азотной, соляной и серной кислоты

71

отделения пирометаллургических процессов

платиновые металлы и их соединения

Производство олова и его сплавов

72

цеха доводки и выщелачивания рудоконцентратов

свинец, олово, пары серной и соляной кислот, керосина, ксантогената, хлористый водород, сероводород, пыль естественных радиоактивных элементов

73

сушильные отделения

сероуглерод, сероводород, четыреххлористый углерод, окись углерода, хлористый водород

74

обжиговые отделения

свинец, двуокись кремния, сернистый газ, окись углерода, мышьяк, пыль естественных радиоактивных элементов

75

отделения окатывания и сушка гранул

окислы свинца, олова, мышьяка, двуокись кремния, окись углерода, мышьяковистый водород

76

плавильное отделения

двуокись кремния, аэрозоли конденсации олова, мышьяка, свинца, окислы азота, мышьяковистый водород, окислы углерода, сероводород, хлор, пыль естественных радиоактивных элементов

77

фьюминговые отделения

олово, двуокись кремния, пыль естественных радиоактивных элементов

78

рафинировочные отделения

свинец, мышьяковистый и сурьмянистый водород, пыль естественных радиоактивных элементов

79

хвостохранилища

сероводород, сероуглерод, серная кислота, пыль естественных радиоактивных элементов

Производство редкоземельных металлов

80

процессы отделения примесей paдиоактивных элементов

по требованиям действующих санитарно-эпидемиологических правил и норм

81

отделения каскадного разделения PЗM

трибутилфосфат, пары азотной кислоты

82

все процессы, связанные с просевом, шихтовкой и упаковкой порошков, погрузочно-разгрузочные операции

пыль РЗМ

83

цеха гидрометаллургические и гидрохимических процессов

аммиак, окислы азота, пары азотной соляной и серной кислот, хлор, фтористый водород

84

отделения получения фторидов редкоземельных металлов

фтористый водород

  Приложение 3
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
цветной металлургии
и горнодобывающей
промышленности"

Группы основных производственных процессов, определяющих состав санитарно-бытовых помещений на объектах по добыче и обогащению рудных, нерудных и россыпных месторождений полезных ископаемых

Группы производственных процессов

Профессиональные группы

1

2

Подземные работы


II г

Рабочие основных и вспомогательных профессий

III а

Взрывники

Открытые разработки


II г

Рабочие основных профессий, занятые на горных и транспортных машинах

III а, II д

Взрывники

II д

Рабочие вспомогательных профессий

III а

Рабочие, занятые на драгах, где применяется амальгамация

II д

Рабочие, занятые на драгах без использования процесса амальгамации

Обогатительные фабрики


II г, II д

Рабочие дробильно-сортировочных и транспортных цехов

II г, III а

Рабочие цехов мокрого обогащения

II г

Рабочие цехов сухого обогащения

  Приложение 4 к приказу
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 11 февраля 2022 года
№ ҚР ДСМ -13

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к технологическим и сопутствующим объектам и сооружениям, осуществляющим нефтяные операции"

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к технологическим и сопутствующим объектам и сооружениям, осуществляющим нефтяные операции" (далее – Санитарные правила) разработаны в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 (далее – Положение) и предназначены для физических и юридических лиц, деятельность которых связана с проектированием, реконструкцией, эксплуатацией объектов и сооружений, осуществляющим нефтяные операции, а также иных морских сооружений, связанных с нефтяными операциями (искусственные острова, эстакады, буровые платформы, дамбы, плавучие буровые установки (далее – ПБУ) и другие операции).

      Санитарные правила определяют санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство, проектированию, строительству, водоснабжению, водоотведению, теплоснабжения, освещения, вентиляции и кондиционирования, условиям труда, бытовому обслуживанию, медицинскому обеспечению, источникам физических и химических факторов, оказывающих воздействие на человека, содержанию и эксплуатации производственных, жилых и общественных помещений, зданий, сооружений, оборудования, осуществляющих нефтяные операции.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. По гигиеническим критериям к объектам нефтедобывающей промышленности относятся следующие основные производства и виды работ:

      1) вышкостроение (строительство буровых установок);

      2) бурение разведочных и эксплуатационных нефтяных скважин;

      3) эксплуатация нефтяных месторождений (добыча, первичная и комплексная подготовка нефти, попутного газа);

      4) капитальный и текущий ремонты скважин;

      5) испытание и освоение скважин;

      6) тампонажные работы.

      3. В настоящих Санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

      1) приземный слой атмосферы – часть пограничного слоя атмосферы высотой в несколько десятков метров от земной поверхности;

      2) продолжительность вахты – время пребывания на борту плавучей буровой установки;

      3) плавучая буровая установка – судно (плавучее сооружение), предназначенное для выполнения буровых работ по разведке и (или) добыче подземных ресурсов морского дна;

      4) буровые суда неограниченного района плавания – суда, плавающие на неограниченном расстоянии от порта приписки;

      5) комингс – окаймление отверстия в палубе судна;

      6) коффердам – узкий, непроницаемый для газов отсек на судне;

      7) аридный климат – сухой климат с высокими температурами воздуха и малым количеством атмосферных осадков;)

      8) объекты нефтедобывающей промышленности – отрасль промышленности, осуществляющая нефтяные операции по разведке и разработке нефтяных и нефтегазовых месторождений, добычу углеводородного сырья;

      9) производственный контроль – комплекс мероприятий, в том числе лабораторных исследований и испытаний производимой продукции, работ и услуг, выполняемых индивидуальным предпринимателем или юридическим лицом, направленных на обеспечение безопасности и (или) безвредности для человека и среды обитания;

      10) продуктивные пласты – нефте- и газоносные отложения;

      11) морские сооружения – искусственно-созданные сооружения, находящиеся в море, включая искусственные острова, дамбы, установки, неподвижное и плавучее оборудование для проведения нефтяных операций на море;

      12) фидер – распределительная кабельная или воздушная линия электропередачи;

      13) форпик – крайний носовой отсек судна;

      14) футшток – рейка с делениями для наблюдения за уровнем воды открытого водоема;

      15) шпигат – отверстие в палубе судна для удаления воды за борт.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство, проектированию, содержанию и эксплатации производственных помещений, зданий и сооружений, осуществляющих нефтяные операции

      4. Размещение, проектирование новых, а также расширение и реконструкция существующих предприятий и объектов осуществляется на основании схем и проектов районной планировки.

      5. Схема генерального плана комплекса объектов нефтяной промышленности с общими объектами (промышленного узла) разрабатывают в соответствии с действующими инструкциями по разработке схем генеральных планов групп предприятий с общими объектами (промышленных узлов).

      6. Отвод земель под участки нового строительства и реконструкцию существующих предприятий и объектов осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      7. Размеры санитарно-защитных зон (далее – СЗЗ) от границы территории месторождений и производственных объектов, осуществляющих нефтяные операции определяются требованиями приказа исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 января 2022 года № ҚР ДСМ-2 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к санитарно-защитным зонам объектов, являющихся объектами воздействия на среду обитания и здоровье человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26447).

      Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. При монтаже и обустройстве часто перемещаемых объектов (буровые установки, установки для капитального и текущего ремонтов скважин, для испытания и освоения скважин, отдельные блоки производственного оборудования и элементы обустройства, размещаются с учетом господствующего направления ветра в данный период года.

      9. Объекты, на которые возможно поступление сырья с высоким содержанием сероводорода, размещаются на хорошо аэрируемых территориях.

      10. При проектировании и ведении нефтяных операций предусматриваются и осуществляются мероприятия, направленные на защиту персонала и населения при возникновения аварийных ситуаций (в том числе эвакуация, применение индивидуальных и коллективных средств защиты).

      11. На территории и в производственных зданиях групповых установок, установок комплексной подготовки нефти, резервуарных парков не разрешается устройство подвальных помещений, каналов, колодцев и заглублений, не предусмотренных проектом.

      12. Базисные и расходные склады, предназначенные для хранения кислот и щелочей, размещаются с подветренной стороны по отношению к вахтовым поселкам, лагерям, населенным пунктам на открытых проветриваемых участках.

      13. Производственные здания, сооружения и площадки проектируются с учетом требований норм технологического проектирования и настоящих Санитарных правил.

      14. Объемно-планировочные и конструктивные решения зданий обеспечивают поточность технологического процесса, механизацию работ и предупреждение распространения опасных и вредных производственных факторов в смежные помещения.

      15. Наружные установки, требующие периодического обслуживания рабочими, оборудуются местными укрытиями от осадков, ветра, снежных и песчаных заносов, инсоляции.

      В районах с температурой воздуха в наиболее холодную пятидневку минус 40 градусов Цельсия (далее – оС) и ниже для рабочих, обслуживающих оборудование, контрольно-измерительные приборы (далее – КИП), средства автоматики, оборудуются обогреваемые укрытия.

      16. Основные рабочие места в производственных помещениях и на объектах, где возможно поступление в воздух рабочей зоны сероводорода, оборудуются автоматическими газоанализаторами с сигнализацией.

      17. Выходы из зданий ориентируются на сторону, где нет установок или объектов, на которых возможно выделение сероводорода.

      18. В производственных помещениях с возможным выделением вредных веществ в воздух рабочей зоны оборудуются общеобменной системой вентиляции (требование не распространяется на буровые установки).

      В конструкции укрытия буровой установки предусматриваются открывающиеся окна.

      19. Выхлопные трубы от дизельных двигателей на буровых установках выводятся с учетом господствующего направления ветров на подветренную, по отношению к производственным помещениям, сторону.

      20. В районах с суровым и холодным климатом (I, II и III климатические районы) входы в производственные помещения оборудуются тамбурами (требование не распространяется на буровые установки).

      21. Стены производственных помещений с оборудованием, генерирующим интенсивный шум и постоянным пребыванием работающих имеют шумопоглощающее устройство (требование не распространяется на буровые установки).

      При проектировании буровых установок рабочая площадка шумо- и виброизолируется от редукторного помещения, силового и насосного блоков.

      22. Конструкция и условия эксплуатации полов предусматривает предупреждение появления наледей на полу сооружений, не имеющих укрытия от метеорологических воздействий, обеспечивают своевременное удаление с поверхности пола грязи, смазочных масел, химических реагентов.

      23. Проекты и состояние эксплуатации систем отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха на производственных объектах соответствуют требованиям документов государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования, утверждаемым в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения.

      Сноска. Пункт 23 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      24. Помещения насосных по перекачке сырой нефти оборудуются общеобменной приточно-вытяжной вентиляцией. При перекачке сырой нефти, содержащей свободный сероводород, от сальников насосов оборудуются местные отсосы.

      25. Сальники и картеры газомоторных компрессоров оборудуются местными отсосами.

      26. Погрузо-разгрузочные работы, связанные с выделением вредных веществ, производятся при включенной местной вентиляции.

      27. Не разрешается эксплуатация производств и цехов при неисправных и отключенных системах вентиляции.

      28. В районах с жарким и очень жарким климатом в служебных помещениях и в жилых комнатах общежитии вахтовых поселков устанавливаются кондиционеры.

      29. В производственных помещениях с постоянным пребыванием рабочих, предусматривают естественное освещение (не распространяется на буровые установки).

      30. При проектировании и эксплуатации искусственного освещения учитывают условия среды (наличие пыли, влаги, агрессивность, взрывоопасность).

      31. Разряд работ в помещениях буровых установок, насосных станциях, производственных мастерских определяется как производство работ внутри зданий.

      32. Разряд работ, выполняемых на рабочей площадке, полатях верхового рабочего, приемном мосту и стеллажах буровых установок, в текущем и капитальном ремонтах скважин, на площадках групповых установок, установок подготовки нефти и резервуарных парков определяется как производство работ вне зданий.

      33. Освещенность рабочих поверхностей при искусственном освещении основных производственных зданий и площадок соответствует нормативам изложенным в приложении 1 к настоящим Санитарным правилам.

Глава 3. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям труда при производственных процессах и эксплуатации оборудования

      34. Опрессовка труб обсадной колонны централизована.

      35. Не разрешается размещать на открытых площадках предприятий технологическое и силовое оборудование, требующее постоянного пребывания обслуживающего персонала.

      36. Оборудование, размещенное на открытых площадках оснащается средствами автоматизации, дистанционного контроля и управления, механизации ремонтных работ.

      37. Сбор нефти и газа на промыслах устраивается по герметизированной схеме.

      38. Регулирующая и запорная арматура, расположенная в колодцах, траншеях или заглублениях, имеет дистанционное управление.

      39. Для определения режима работы скважин на промыслах предусматриваются системы автоматизированного дистанционного контроля.

      40. Основная регулирующая и запорная арматура в резервуарных парках, на установках комплексной подготовки нефти и в аналогичных производствах оборудуется электроприводом.

      41. При обработке скважин кислотами на объектах нефтедобывающей промышленности производят лабораторный контроль содержания в воздухе вредных веществ. Периодичность и объем исследований определяется с учетом класса опасности веществ, производственных и геологических условий.

      42. Работы по исследованию скважин с применением радиоактивных веществ и последующему испытанию скважин производятся согласно требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-275/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21822).

      Сноска. Пункт 42 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      43. При высоком содержании в нефти сероводорода и давлении, исключающем возможность использования обычного оборудования, предусматриваются и осуществляются специальные мероприятия.

      44. Оборудование и аппаратура, применяемые на объектах добычи, сбора, подготовки и транспортировки нефти и газа, стойкие к сульфидно-коррозионному воздействию.

      45. Фланцевые соединения и запорные устройства оборудования имеют уплотнительные прокладки, устойчивые к действию сероводорода.

      46. Испытание скважин производится после осуществления технологических мер по предупреждению выделения сероводорода.

      47. При проектировании и ведении буровых работ предусматриваются и выполняются мероприятия по:

      1) защите людей при возникновения аварийных ситуаций;

      2) использованию технологии, обеспечивающей нейтрализацию сероводорода в буровом растворе;

      3) контролю содержания и нейтрализации сероводорода в буровом растворе.

      48. Подземный и капитальный ремонты проводятся при отсутствии газопроявлений и обеспечении постоянного автоматического контроля за содержанием сероводорода в воздухе рабочей зоны.

      49. В нормативно-техническую и проектно-конструкторскую документацию на оборудование, установки и объекты включаются:

      1) шумовые и вибрационные характеристики оборудования, определяемые в соответствии с действующими стандартами;

      2) расчетные уровни шума и вибрации на рабочих местах и в рабочих зонах;

      3) данные о предусмотренных проектом мероприятиях по защите от шума и вибрации.

      50. Уровни общей вибрации на буровых установках после монтажа не превышают допустимые уровни и регистрируются в акте приемочной комиссии.

      51. Не разрешается производство спуско-подъемных операций в бурении, освоении, подземном и капитальном ремонте скважин при неполном составе вахт.

      52. Для доставки работающих на объекты, расположенные на большом расстоянии (более 60 километров (далее – км) от места жительства, используются комфортабельные транспортные средства.

      53. При демонтаже и монтаже буровых установок и оборудования предусматривают схему организации работ с максимальным сокращением количества и протяженности переходов.

      54. При проектировании и эксплуатации бурового и нефтепромыслового оборудования предусматривается соответствующее оснащение и способы ведения работ, облегчающие выполнение производственных операций.

      55. Расположение и конструкция производственного оборудования предусматривает агрегатно-узловой метод ремонта с максимальной механизацией работ.

      56. По предупреждению загрязнения атмосферного воздуха разрабатывают следующие мероприятия:

      1) оборудование резервуаров в резервуарных парках современной дыхательной арматурой, обвязанной газоуравнительной системой, плавающими крышами или понтонами. При технической невозможности осуществления указанных мер устанавливают диски-отражатели. Наружная поверхность резервуаров окрашивается краской с высокой лучеотражающей способностью;

      2) предупреждение возможности нефтегазопроявлений при бурении и ремонте скважин;

      3) применение закрытой системы продувок аппаратов и трубопроводов;

      4) применение закрытой системы подготовки промысловых сточных вод, содержащих сероводород;

      5) обеспечение герметизации бездействующих скважин и контроль их технического состояния;

      6) обеспечение герметизации сальников запорной арматуры, скважин, трубопроводов, аппаратов и насосных агрегатов;

      7) обеспечение герметизации дренажных систем и канализационных колодцев, нефтеловушек закрытого типа;

      8) обеспечение, при возможности, утилизации попутно добываемого газа в целях сокращения его сжигания на факелах. Сжигание газа производится при соблюдении процесса бессажевого горения.

      57. По предупреждению загрязнения подземных вод предусматриваются следующие мероприятия:

      1) промысловые сточные воды перед закачкой в продуктивные пласты очищаются;

      2) захоронение нефтепромысловых сточных вод в изолированные глубокозалегающие пласты проводится при соответствующем геологическом обосновании;

      3) способы захоронения нефтепромысловых сточных вод предусматривают в проектах разработки и эксплуатации месторождений.

      58. Объекты, осуществляющие закачку в пласты производственных сточных вод, обеспечивают контроль качества подземных и поверхностных вод в районах возможного неблагоприятного влияния закачки стоков.

      59. Не разрешается выпуск в водоемы нефтепромысловых сточных вод, за исключением ограниченного перечня незагрязненных или очищенных сточных вод, песка, извлекаемого вместе с нефтью при ее добыче и при ремонте скважин, а также избытков бурового раствора и шлама.

      60. При ведении буровых работ исключают возможность загрязнения грунтовых и подземных вод отработанным буровым раствором.

      61. В проекте разработки месторождений предусматриваются мероприятия по предупреждению загрязнения поверхностных и подземных вод поверхностно-активными веществами (далее – ПАВ) и химическими реагентами, применяемыми для интенсификации добычи нефти, при бурении скважин и в производственных процессах.

      62. Не разрешается слив растворов и сточных вод, содержащих ПАВ, в системы общей и промышленной канализации без предварительной очистки.

      63. Объекты, применяющие ПАВ и химические реагенты, обеспечивают соответствующий контроль за качеством поверхностных и подземных вод, а также сточных вод, закачиваемых в пласты.

      64. Не разрешается применение ПАВ и полимеров, для которых не установлены предельно допустимые концентрации (далее – ПДК) для воды водоемов.

      65. Проекты разработки и освоения месторождений, строительства, реконструкции и эксплуатации отдельных производственных объектов содержат мероприятия по предупреждению загрязнения почвы, рекультивации земель и сохранению плодородного слоя почвы.

      66. Производственные отходы уничтожают в специально отведенных местах. Предусматривается автоматическая остановка насосов, перекачивающих нефть, сточные воды, содержащие ПАВ и химические реагенты, при понижении или превышении в системах давления, установленного технологическим регламентом.

      67. Нефть и сточные воды, разлитые при авариях, откачиваются в емкости, а места разлива – нейтрализовать с последующим восстановлением почвы.

      68. При ремонте нефтяных скважин используют герметичные емкости для сбора изливающейся из скважин жидкости с последующей утилизацией или нейтрализацией.

      69. При проектировании и эксплуатации производственных объектов предусматривают и осуществляют комплекс мероприятий по предупреждению коррозии производственного оборудования.

      70. При добыче нефти с высоким содержанием сероводорода, газ от технологических аппаратов и оборудования при их остановке на ремонт, наладке или пуске направляют через огневой преградитель на сжигание, в газосборную сеть или в закрытую систему с последующей его нейтрализацией.

      71. На территориях месторождений и прилегающих районов, движение специальных автомобильных и технологических транспортных средств, осуществляется по строго определенным маршрутам, предусмотренным проектом разработки и освоения месторождений.

      72. Обо всех случаях аварий, повлекших загрязнение объектов окружающей среды, руководители предприятий немедленно информируют территориальные подразделения государственных органов в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории, население и органы и организации, определенные подпунктом 1) пункта 2 статьи 82 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите".

      73. На объектах нефтедобывающей промышленности проводится производственный (ведомственный) контроль. Производственный (ведомственный) контроль осуществляется производственными или независимыми аккредитованными лабораториями. Результаты ведомственного контроля представляются в территориальные подразделения ведомства государственных органов в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории.

      74. Производственный (ведомственный) контроль и содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны на объектах соответствует требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 2 августа 2022 года № ҚР ДСМ-70 "Об утверждении Гигиенических нормативов к атмосферному воздуху в городских и сельских населенных пунктах, на территориях промышленных организаций" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29011).

      Сноска. Пункт 74 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      75. Предельно допустимые уровни (далее – ПДУ) вредного воздействия физических факторов на здоровье работающих соответствуют требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-15 "Об утверждении Гигиенических нормативов к физическим факторам, оказывающим воздействие на человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26831) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-15).

      Сноска. Пункт 75 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Санитарно-эпидемиологические требования к бытовому обслуживанию

      76. В соответствии со спецификой производств (объектов) вспомогательные и санитарно-бытовые помещения размещаются в стационарном или передвижном исполнении с учетом климатогеографических особенностей района ведения работ.

      77. При бурении скважин и эксплуатации месторождений на производственных объектах санитарно-бытовые помещения и устройства, соответствуют приложению 2 к настоящим Санитарным правилам.

      78. Работники объектов нефтедобывающей промышленности проходят предварительные, при поступлении на работу, и периодические медицинские осмотры в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 октября 2020 года № ҚР ДСМ-131/2020 "Об утверждении целевых групп лиц, подлежащих обязательным медицинским осмотрам, а также правил и периодичности их проведения, объема лабораторных и функциональных исследований, медицинских противопоказаний, перечня вредных и (или) опасных производственных факторов, профессий и работ, при выполнении которых проводятся предварительные обязательные медицинские осмотры при поступлении на работу и периодические обязательные медицинские осмотры и правил оказания государственной услуги "Прохождение предварительных обязательных медицинских осмотров" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21443) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-131/2020).

      79. Работающие обеспечиваются питьевой водой, соответствующей требованиям Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к водоисточникам, местам водозабора для хозяйственно-питьевых целей, хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования и безопасности водных объектов", утверждаемым согласно подпункту 113) пункта 15 Положения (далее – Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к водоисточникам, местам водозабора для хозяйственно-питьевых целей, хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования и безопасности водных объектов").

      Сноска. Пункт 79 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      80. Специализированные службы или объекты, осуществляющие хозяйственно-питьевое водоснабжение рабочих нефтяной промышленности проводят лабораторный контроль качества воды, а при водоснабжении привозной водой имеют питьевые станции для заполнения, мытья и дезинфекции емкостей, предназначенных для доставки и хранения питьевой воды. Нормы водопотребления принимаются с учетом расхода воды на санитарное оборудование и устройства согласно группе и санитарной характеристике производственных процессов.

      81. Рабочие с разъездным характером труда и работающие на не обустроенных объектах (рабочие вышкомонтажных бригад, бригад текущего и капитального ремонта скважин) имеют индивидуальные фляжки для питьевой воды.

      82. На производственных объектах на открытом воздухе в условиях жаркого климата (при внешних температурах выше плюс 36оС) работники обеспечиваются напитками, позволяющие оптимизировать питьевой режим.

      83. Общежития для проживания работающих при вахтово-экспедиционном методе ведения работ (вахтовые поселки, временные лагеря, жилые плавучие комплексы), а также объекты бытового обслуживания в вахтовых поселках (парикмахерские, прачечные, бассейны, сауны) соответствуют требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 июня 2022 года № ҚР ДСМ-52 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к административным и жилым зданиям" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 28525) и приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 26 июля 2022 года № ҚР ДСМ-67 "Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам коммунального назначения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 28925).

      Положение распространяется на типовые модульные блоки и передвижные вагончики-общежития. Количество мест в жилых помещениях не превышает предусмотренных проектом.

      Сноска. Пункт 83 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      84. Размещение вахтового поселка в установленном законодательством в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения порядке.

      85. Требования к организации питания определяются приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 17 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-16 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам общественного питания" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26866) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-16).

      Сноска. Пункт 85 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      86. Для рабочих с разъездным характером труда и работающих на необустроенных объектах (рабочие вышкомонтажных бригад, бригад текущего и капитального ремонта скважин) предусматривают биотуалеты.

      Сноска. Пункт 86 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      87. Работающие обеспечивают специальной одеждой, обувью и средствами индивидуальной защиты в соответствии с действующими отраслевыми нормами для объектов нефтедобывающей промышленности.

      88. В составе производственных объектов предусматривают централизованные службы, обеспечивающие химическую чистку, стирку и ремонт специальной одежды и обуви.

      89. Работники объектов нефтедобывающей промышленности обеспечиваются медико-санитарным обслуживанием.

      90. Объекты, на которых складируют, хранят и используют концентрированные растворы кислот и щелочей, кристаллическую и безводную каустическую соду (буровые установки и установки по капитальному ремонту скважин), обеспечивают механизацию работ и имеют неприкосновенный запас нейтрализующих растворов и воды (не менее 200 литров (далее – л)). Неприкосновенный запас воды обновляют при каждом поступлении воды на объект.

      91. Конструкция и схемы монтажа склада на буровых установках и объектах исключает возможность загрязнения почвы химическими реагентами, применяемыми для приготовления промывочных жидкостей, обработки призабойной зоны и тому подобное.

Глава 5. Санитарно-эпидемиологические требования к строительству, содержанию и эксплуатации служебных помещений морских сооружений, связанных с нефтяными операциями

      92. Строительство и эксплуатация морских сооружений, связанных с нефтяными операциями осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      93. Конструкция и расположение оборудования отвечает действующим эргономическим требованиям. В помещениях ходового мостика, в главном посту управления обеспечивается круговой обзор. На окнах предусматривают установку стеклоочистителей и приспособлений против запотевания стекол.

      Не менее чем на трех окнах ходового мостика (рулевой рубки) устанавливают светофильтры, рабочее место рулевого - оборудуется регулируемой по высоте стойкой с удобной опорой для спины.

      94. Генераторную установку радиолокационной станции располагают в специальном экранированном помещении. Помещения радиорубки не смежные с жилыми (исключая каюту радиста). Фидерные линии не проходят через жилые и служебные помещения.

      95. Пульт управления с контрольной аппаратурой устанавливается в помещении радиорубки, передатчик высокой частоты (далее – ВЧ), фидерные линии и коммутирующие устройства - вынесены в специально экранированное помещение. При отсутствии дистанционного управления передатчики размещаются так, чтобы передние панели, находились в помещении радиорубки, а корпус передатчика с ВЧ фидером - за экраном.

      96. Центральные посты управления морских сооружений, связанных с нефтяными операциями и глубоководного водолазного комплекса располагают в закрытых тепло- и звукоизолированных помещениях, оборудованных системой вентиляции.

      97. Высота пульта со стороны оператора не менее 1000 миллиметров (далее – мм). Средства индикации на пульте управления располагаются в зоне видимости оператора под углом не более 100 градусов, отдельно расположенные - на высоте не более 1800 мм. Поверхность пульта управления матовая, указатели работы различных систем – имеют световой индикатор.

      98. Оборудование машинно-котельное, дизельное, генераторное, электростанций размещают с учетом удобного обслуживания и безопасного доступа к нему, для ремонтно-профилактических работ предусматриваться грузоподъемные устройства, тяжелые запасные части - устанавливаются на штатных местах в зоне, обслуживаемой грузоподъемным устройством.

      99. Источники лучистого тепла, шума, вибрации, оборудованные вытяжной вентиляцией размещаются в отдельных помещениях (выгородках).

      100. На постоянных рабочих местах свободная высота не менее 2100 мм, на временных рабочих местах не менее 1850 мм.

Глава 6. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации технологического комплекса морских сооружений, связанных с нефтяными операциями

      101. Все трудовые процессы механизируются. Транспортно-такелажные, ремонтные работы и перемещение тяжестей проводятся с помощью стационарных и передвижных подъемных, спуск и подъем труб, разборка и сборка, подвешивание извлеченных штанг и труб внутри вышки - с использованием автоматических трубных ключей, пневматических клиновых захватов, подъемно-транспортных механизмов.

      102. Производственные помещения, в которых возможно поступление в воздух рабочей зоны вредных паров и газов оборудуются автоматическим газоанализатором с сигнализацией.

      103. Помещения цистерн бурового раствора, буровых насосов системы очистки и циркуляционной системы бурового раствора не примыкают к жилым помещениям и постам управления.

      Трубопроводы бурового, тампонажного растворов и пневмотранспорта порошкообразных материалов не проходят через жилые и машинные помещения.

      104. Рабочая зона буровой бригады на спайдерной площадке ограждается. Вблизи от рабочей зоны предусматривается отапливаемое бытовое помещение.

      105. В помещении складирования сыпучих материалов для загрузки емкостей химическими реагентами предусматриваются технические устройства, исключающие прямой контакт работающих с химическими веществами, для бункеровки сыпучих пылящих материалов – применяется пневматическое устройство. Для хранения шлама и отработанных материалов, содержащих токсические вещества, предусматриваются герметические емкости.

      106. Шлак и отработанные материалы, содержащие токсические вещества, хранятся в герметических емкостях и своевременно транспортироваться на берег.

      107. Для обеспечения водолазных спусков на малые и средние глубины предусматривается закрытое помещение для спуска водолазов, оборудованное щитом для подачи газовой смеси, средствами связи с водолазами, механизированной системой спуска водолазов и подачи водолазного инструмента. В помещении выделяется место для санитарной обработки водолазного снаряжения и инструментов, оборудованное трубопроводом холодной и горячей питьевой воды с душевым рожком и сточной системой. Деревянная палуба имеет решетчатый настил. Водолазные работы проводятся при наличии барокамеры.

Глава 7. Санитарно-эпидемиологические требования к системам освещения, теплоснабжения, вентиляции и кондиционирования воздуха морских сооружений, связанных с нефтяными операциями

      108. Все помещения имеют естественное и искусственное освещение в соответствии с приложением 3 к настоящим Санитарным правилам. Иллюминаторы и окна, выходящие на открытые палубы имеют жалюзи или шторы.

      109. Показатели микроклимата соответствуют приложению 4 к настоящим Санитарным правилам. В помещениях машинно-котельного отделения, постов управления механизмами, компрессоров, цементировочных насосов с температурой воздуха выше плюс 28 градусов Цельсия (далее – оС) предусматривается подача охлажденного воздуха с температурой не менее плюс 22 оС, в зимний период – до не менее плюс 18 оС.

      Перепад температуры воздуха в помещении и температурой подаваемого воздуха составляет не более плюс 5 оС, скорость движения воздуха в рабочей зоне – 0,3 – 0,5 метр в секунду (далее м/сек).

      110. Температура воздуха при воздушном отоплении не превышает плюс 40 оС. Величина воздухообмена и минимальные нормы подачи воздуха при кондиционировании воздуха в зимний период соответствуют приложению 2 к настоящим Санитарным правилам.

      111. Нагревательные приборы имеют устройство для регулирования температуры нагрева и устанавливаются в нижней зоне у наиболее холодных ограждений помещения. Конструкция нагревательных приборов обеспечивает удобный доступ для их очистки. Трубопроводы и радиаторы располагаются в местах, исключающих возможность ожогов или с ограждением.

      112. Прокладка магистральных трубопроводов свежего пара через каюты, помещения медицинского назначения и общественные помещения не разрешается.

      113. Воздухозаборные устройства системы вентиляции располагаются в местах, исключающих попадание в них загрязненного воздуха, газов, воды и снега, при расположении в местах пылевого загрязнения предусматривается установка фильтров. Для очистки воздуховодов предусматриваются отверстия со съемными крышками.

      114. Воздухораспределители приточной вентиляции обеспечивают подачу воздуха на рабочие места, оборудуют управляемыми устройствами, изменяющими направление и скорость движения воздуха. Отверстия вытяжной вентиляции во всех помещениях устанавливаются над источниками тепло- влаго - газо- и пылевыделений.

      115. Расположение приточных и вытяжных отверстий системы вентиляции в энергетических отделениях и помещениях с выделениями тепла и газа полностью исключает попадание загрязненного воздуха в жилые помещения.

      116. Взрывоопасные помещения технологического комплекса оборудуются искусственной вытяжной и естественной приточной вентиляцией. Производственные помещения, в которых возможно выделение токсических и взрывоопасных веществ, оборудуются системой аварийной искусственной вентиляции, заблокированной с автоматическими газоанализаторами и оснащенной дистанционным запуском. Пульты управления выводится к наружным дверям производственных помещений.

      117. Все помещения оборудуются системой круглогодичного кондиционирования воздуха с рециркуляцией воздуха из тех помещений, в которых нет источников выделения токсичных веществ, вредных газов и запахов. Для рециркуляции воздуха используется не более 30 % количества воздуха. В общественные помещения подача кондиционированного воздуха производится через перфорированные панели.

Глава 8. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению и водоотведению на морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями

      118. Общежития для проживания работающих при вахтово-экспедиционном методе оборудуют системой хозяйственно-питьевого водоснабжения. Качество воды соответствует требованиям Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к водоисточникам, местам водозабора для хозяйственно-питьевых целей, хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования и безопасности водных объектов".

      119. Водоснабжение осуществляется путем доставки воды из берегового централизованного хозяйственно-питьевого водопровода на специализированных судах-водолеях или из опресненной морской воды.

      120. Все операции по передаче воды из береговой сети на судно-водолей и с судна-водолея на морские сооружения, связанные с нефтяными операциями осуществляются маркированными шлангами и фланцами, защищенными от попадания загрязнений. Шланги и насосы хозяйственно-питьевого водоснабжения используются по прямому назначению.

      121. При оборудовании морских сооружений, связанных с нефтяными операциями автономными системами питьевого и хозяйственно-бытового водоснабжения, питьевая вода подается ко всем водоразборным точкам помещений пищевого блока, кипятильникам питьевой воды, сатураторам, медицинских помещений. Вода хозяйственно-бытового назначения подается в ванные, душевые, туалеты, бани и прачечные. Для унитазов и писсуаров разрешается использование забортной воды.

      122. Запасы воды хозяйственно-питьевого назначения рассчитываются с учетом минимальных норм расхода: при раздельной системе водоснабжения – 50 л на 1 человека в сутки питьевой воды и 100 л – хозяйственно-бытовой, при единой системе – 150 л воды.

      123. При хранении питьевой воды в течение более 5 суток при температуре свыше плюс 10 оС разрешается ее кондиционирование или консервация при использовании безопасных для человека средств.

      124. Цистерны для хранения воды не имеют общих переборок с емкостями для хранения сточных вод, топлива, масла и жидкостей. Цистерны встроены или имеют прочный корпус. Наружная поверхность цистерны огораживается системой коффердамов. Цистерны изготавливаются из материалов, соответствующих требованиям технического регламента Таможенного союза "О безопасности упаковки" (ТР ТС 005/2011), утвержденного Решением Комиссии Таможенного союза от 16 августа 2011 года № 769 для контакта с питьевой водой.

      125. Цистерны оборудуются герметически закрывающейся горловиной с высотой комингса не менее 200 мм, воздушной трубкой, выведенной на палубу и оканчивающейся специальной головкой. Конец воздушной трубки, выведенной на палубу находится на высоте не менее 400 мм над уровнем палубы. Применение футштоков не разрешается. Дно имеет наклон и спускную пробку для полного опорожнения цистерны.

      126. Цистерны не реже двух раз в год очищаются и промываются питьевой водой. При обнаружении дефектов антикоррозионное покрытие восстанавливается.

      127. При хранении воды свыше 10 суток, а также для обработки опресненной воды на морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются средства или устройства для обеззараживания при приеме ее с судна-водолея и перед подачей в распределительную сеть.

      128. Не разрешается соединение систем хозяйственно-питьевого водоснабжения с балластной, пожарной и забортной. Трубопроводы хозяйственно-питьевого водоснабжения выполняются из материалов с антикоррозионным покрытием. Трубопроводы не проходят через цистерны, предназначенные для хранения жидкостей, трубопроводы других систем – через цистерны с водой хозяйственно-питьевого назначения.

      129. На опреснительные установки забортная вода поступает с глубины не менее 2,5 метров (далее – м). Расположение приемного патрубка исключает возможность попадания в него сброшенных за борт сточных вод и специальных растворов.

      130. Для хранения запаса минерализующих солей оборудуется специальное сухое, вентилируемое помещение с постоянной температурой воздуха не выше плюс 25 оС.

      131. Водоразборные точки имеют маркировку: "питьевая вода", "хозяйственно-бытовая вода", "забортная вода". В жилых помещениях и вблизи технологического комплекса оборудуются сатураторные установки или фонтанчики.

      132. Дезинфекция системы хозяйственно-питьевого водоснабжения проводится перед началом эксплуатации и после ремонтных работ системы. Дезинфекция проводится в заводских условиях или во время стоянки в порту.

      133. На каждом морском сооружении, связанном с нефтяными операциями предусматриваются системы по раздельному сбору производственных и хозяйственно-бытовых сточных вод (далее – системы). Устройство систем исключает возможность проникновения и распространения запаха в помещения.

      134. Системы оборудуют установками для очистки и обеззараживания сточных вод или устройствами для сбора, хранения и последующей их передачи на специализированные суда или береговые приемные устройства.

      135. Для хранения сточных вод предусматриваются цистерны, количество и объем которых определяется с учетом обеспечения раздельного сбора и максимального времени между возможным их опорожнением.

      136. Цистерны изготавливают из стали, обеспечивающей легкую очистку внутренних поверхностей, имеют горловины для проведения очистных работ и дезинфекции, воздушные трубы, автоматические устройства сигнализации верхнего уровня (при заполнении на 80 % объема). К цистернам подводят трубопровод пропаривания. Цистерны отделяются коффердамами от цистерн с питьевой водой, жилых, административных помещений, пищеблока и продовольственных кладовых.

      137. Канализационные трубы не проходят через помещения медицинского назначения и пищеблока, столовые, кают-компании, продовольственные кладовые и цистерны с питьевой или хозяйственно-бытовой водой. При технической необходимости разрешается прокладка труб в газонепроницаемых кожухах, без разъемных соединений через указанные помещения, за исключением продовольственных кладовых и цистерн с питьевой водой.

      138. Сброс сточных вод в открытое море с морских сооружений, связанных с нефтяными операциями без обработки, измельчения и обеззараживания не разрешается.

      139. После очистки и обеззараживания коли-индекс сточных вод составляет не более 2500, количество взвешенных веществ – не более 100 миллиграмм на литр (далее – мг/л), биологическая потребность в кислороде не более 50 мг/л, содержание остаточного активного хлора – от 1,5 до 5 мг/л. Морские сооружения, связанные с нефтяными операциями предусматривают устройства для сбора и удаления вод, с содержанием нефти более 29 мг/л.

      140. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются устройства для сбора, измельчения, прессования и обеззараживания мусора. Конструкция их позволяет проведение промывки и дезинфекции. Контейнера, если это предусмотрено правилами или технической целесообразностью, для сбора отходов предусматривают запирающуюся крышку.

      141. Для сбора эксплуатационных отходов от силовой установки предусматривается специальный ящик с последующим их сжиганием или передачей на судно.

Глава 9. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками химических и физических факторов, оказывающих воздействие на человека морских сооружений, связанных с нефтяными операциями

      142. Предельно допустимые уровни звука и вибрации соответствуют приложению 5 к настоящим Санитарным правилам. Приводимые нормы шума не распространяются на рабочие места или помещения морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями, связанные с обеспечением или выполнением подводных (водолазных) работ.

      143. При выявлении превышений уровней шума и вибрации предусматриваются меры по уменьшению их вредного влияния.

      144. Оборудование, трубопроводы и ограждения, являющиеся источниками длинноволнового инфракрасного излучения, имеют изоляцию, фланцевые соединения и арматура трубопроводов – съемную теплоизоляцию, поверхность теплоизоляции – окрашиваться в светлые тона.

      145. Интенсивность теплового излучения, температура нагретых поверхностей оборудования и ограждений на рабочих местах соответствует требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 145 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      146. Уровни электромагнитных полей (далее – ЭМП), создаваемых радиочастотными средствами связи диапазонов средней частоты (далее – СЧ), высокой частоты (далее – СВЧ), ультравысокая частота и радиолокаторами соответствуют требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Сноска. Пункт 146 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      147. Радиопередатчики и генераторные устройства СВЧ, имеют эффективную экранировку излучающих блоков и размещаются в специально предназначенных помещениях, фидерные тракты СЧ передатчиков проходящих через обслуживаемые помещения, экранируют радиочастотной шахтой.

      148. При размещения открытого фидера в необслуживаемом помещении экранируются переборки смежного помещения. На двери помещения, где размещаются передатчики и проходят неэкранированные фидерные тракты, предусматривается световое предупреждающее табло, автоматически включающееся при работе передатчиков.

      149. Интенсивность излучения от антенн, размещенных на открытых палубах и надстройках в местах нахождения персонала, в помещениях морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями соответствует требованиям Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к радиотехническим объектам", утверждаемых согласно статье 95 Кодекса.

      Антенны радиопередающих устройств имеют ограждения. Радиус ограждений определяется интенсивностью ЭМП.

      150. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями, где применяются радиоактивные вещества и имеются источники ионизирующих излучений, соблюдаются требования приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 августа 2022 года № ҚР ДСМ-90 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к радиационно-опасным объектам" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 29292).

      Сноска. Пункт 150 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 10. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации жилых и общественных помещений морских сооружений, связанных с нефтяными операциями

      151. Для размещения экипажа на морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются одно или двухместные каюты с индивидуальными спальными местами по числу членов единовременного экипажа (вахты), для части личного состава (не более 30 процентов (далее – %) - трех - четырехместные каюты. Площадь кают соответствует приложению 6 к настоящим Санитарным правилам.

      152. Водолазы и члены экипажа, обслуживающие глубоководный водолазный комплекс (далее – ГВК), размещаются в каютах, примыкающих к помещениям ГВК с обеспечением перехода из каюты без выхода на открытую палубу.

      153. Каюты предусматривают следующее оборудование и инвентарь: по числу проживающих в них людей: койки, прикроватные коврики, шкаф с двумя отделениями, стулья, держатели для стаканов, в каютах без индивидуальных санитарных узлов (модулей) – умывальник с подачей холодной и горячей питьевой воды.

      154. Койки изготавливаются из твердого гладкого материала, их конструкция – обеспечить легкую очистку и дезинфекцию, у изголовья и ног – предусматриваться ограждения. Койки второго яруса имеют пыленепроницаемую обшивку. Внутренние размеры коек составляют не менее 1980 х 800 мм.

      155. Койки не располагают под иллюминаторами и выходными отверстиями вентиляционных труб. Ширина прохода между продольной стороной койки и переборкой (или предметами мебели) составляет не менее 0,7 м, между параллельно стоящими койками в двух-, трех- и четырехместных каютах – не менее 0,9 м.

      Материал, используемый для обивки мебели (диваны, кресла, стулья) применяют воздухопроницаемый.

      156. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются и оборудуются помещения для коллективного отдыха и приема пищи – кают-компания, салон для командного состава, столовая, клуб, помещения для занятий спортом, библиотека, спортивная площадка на открытой палубе, помещение для курения.

      157. Кают-компания и столовая располагается без выхода на открытую палубу. Кают-компания и столовая предусматривают площадью не менее 1 квадратного метра (далее – м2) на одного человека.

      158. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются прачечные для стирки судового белья и специальной одежды экипажа. Для стирки специальной одежды команды, нательного и постельного белья водолазов устанавливают отдельные стиральные машины.

      159. Размещение прачечной и ее оборудование обеспечивает поточность процесса обработки и стирки белья. Белье водолазов обеззараживается. Помещения для сушки и глажения белья экипажа и водолазов устраивают раздельными.

      160. Не разрешается располагать вход в прачечную рядом с входами в жилые, медицинские помещения и пищеблок. Прачечная отгораживается переборками. Переборки, подволока и палубы имеют водостойкое покрытие. Для сброса воды устраивается сток.

      161. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются раздельные шкафы для чистого и грязного белья отдельно для экипажа и водолазов. Кладовые для грязного белья устраиваются вблизи прачечной, для чистого постельного белья – рядом с жилыми помещениями, для чистого столового белья – вблизи помещений для приема пищи (в буфетных).

      162. Для хранения рабочей одежды на морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются отдельные помещения с индивидуальными шкафами по числу членов экипажа. Индивидуальные шкафы для хранения рабочей одежды водолазов располагаются в отдельных помещениях или в выгородке, находящейся в общем помещении. В дверцах шкафов предусматриваются вентиляционные отверстия. Сушильные помещения для штормовой и специальной одежды оборудуются устройствами для ее развешивания и расстановки обуви. Одно из сушильных помещений используется в качестве дезинфекционной камеры-сушилки с дезинфицирующей установкой.

      163. Для членов экипажа, работающих на открытых палубах, помещения со шкафами для штормовой и климатической одежды, специальной обуви располагаются вблизи сушильных помещений, душевой и умывальни.

      164. На всех морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями оборудуются (индивидуальные или общего пользования) умывальни, уборные, душевые помещения с подводкой горячей и холодной воды хозяйственно-питьевого назначения через смесители. Помещения устраиваются во влагонепроницаемых выгородках с влагостойкой облицовкой или окраской переборок, подволока и палубы.

      165. Санитарно-гигиенические помещения, расположенные на разных палубах, размещаются одно над другим. Не разрешается размещать уборные над помещениями медицинского назначения, продовольственных кладовых и пищеблока, над каютами экипажа, располагать вход в уборные напротив или смежно с пищеблоком, столовыми и кают-компаниями.

      166. Душевые помещения общего пользования состоят из одной или нескольких душевых кабин с разделительными полупереборками и раздевальней. Между раздевальней и душевой располагается водостойкая занавеска и комингс.

      167. Душевые оборудуются душем с подводкой холодной и горячей воды через смесители, раздевальни – скамьей, крючками для одежды и полотенца, полкой для белья, зеркалом и полочкой для мыла и мочалки. На палубе душевой предусматриваются резиновые или пластиковые коврики.

      168. Умывальные помещения общего пользования оборудуются умывальниками с подводкой горячей и холодной воды через смесители, полочками для туалетных принадлежностей и крючками для полотенец и одежды.

      169. Уборные общего пользования имеют отдельные кабины по числу унитазов. В каждой кабине устраивают держатель для туалетной бумаги, ерш для чистки унитаза и емкость для его хранения, крючок для одежды, штормовой поручень. Унитазы и писсуары имеют педальные устройства. В тамбурах предусматриваются умывальники, полочка для мыла, электрополотенце или крючки для полотенец. Для персонала пищеблока предусматриваются отдельные уборные с надписью на двери: "Для персонала пищеблока". Умывальни, ванные и душевые общего пользования не разрешается располагать в одном помещении с уборными.

      170. Помещения для гигиены женщин имеют "биде", умывальник для мытья рук, крючок для полотенца, бачок с крышкой и педальным устройством. При отсутствии отдельных помещений для гигиены женщин указанное оборудование устанавливается в отдельной кабине женского туалета.

      171. Минимальная площадь душевой секции составляет 0,8 м2, душевой кабины – 1,2 м2, индивидуального санузла с душем, умывальником, унитазом – 2,3 м2, индивидуального санузла с ванной, умывальником и унитазом – 4,0 м2 (расстояние между ванной и противоположной переборкой не менее 70 сантиметров (далее – см). Площадь кабины уборной не менее 0,95 м2. Двери кабин уборных открываются наружу. Эти размеры не относятся к санузлам (модулям).

      172. Индивидуальными санитарными узлами оборудуются все блок-каюты и одноместные каюты командного состава (далее – комсостава), а также каюты водолазов. Для членов экипажа, размещенных в каютах без индивидуальных санитарных узлов, санитарно-гигиенические помещения общего пользования устраиваются в соответствии с требованиями, указанными в приложении 6 к настоящим Санитарным правилам.

      173. В жилых и общественных помещениях на иллюминаторах (окнах) предусматривают шторы, в теплое время года для защиты от мух, комаров и москитов – сетки. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются мероприятия по защите от грызунов.

Глава 11. Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации помещений пищевого блока

      174. Требования к содержанию и эксплуатации объектов общественного питания определяются Приказом № ҚР ДСМ-16.

      Сноска. Пункт 174 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      175. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      176. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      177. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      178. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      179. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      180. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      181. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      182. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      183. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      184. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      185. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      186. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      187. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      188. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      189. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      190. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      191. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      192. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      193. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      194. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      195. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      196. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      197. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      198. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      199. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      200. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      201. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      202. Исключен приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 12. Санитарно-эпидемиологические требования к медицинскому обеспечению, содержанию и эксплуатации помещений медицинского назначения

      203. Для оказания медицинской помощи на морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями предусматриваются помещения медицинского назначения. Помещения размещаются в местах, наименее подверженных качке, шуму и вибрации, максимально удаленных от энергетического отделения и изолированных от пищеблока и оборудоваться мягким и твердым инвентарем.

      204. Площадь стационара определяется из расчета на одну койку не менее 6 м2, на две – 10 м2, изолятор – не менее 6 м2. Стационар и изолятор оборудуются койками, имеющими устройство против качки и подходом к койкам с трех сторон. Ширина прохода с одной продольной стороны койки составляет не менее 900 мм, а с другой продольной и одной из торцевых сторон – не менее 600 мм.

      205. Изолятор имеет два входа: с открытой палубы и из внутренних помещений. Вход с открытой палубы предусматривается через тамбур и имеет свободный подход, допускающий беспрепятственную доставку и вынос больных на носилках. Медицинские помещения предусматривают отдельный санитарный узел.

      206. Трубопроводы и электрические кабели располагаются за зашивкой или в кожухе без применения путевых соединений. В амбулатории, изоляторе, каюте медицинского персонала и каюте водолазного врача устанавливаются телефоны, в стационаре и изоляторе у коек – предусматривается сигнализация в амбулаторию, из каюты медицинского персонала - в рубку управления. У пульта управления буровыми работами предусматривается аптечка для оказания первой помощи.

      207. Работники объектов и сооружений, связанных с нефтяными операциями, в том числе морских, проходят предварительный при поступлении на работу и периодические медицинские осмотры в соответствии с Приказом № ҚР ДСМ-131/2020.

      208. Помещения морских сооружений, связанных с нефтяными операциями содержатся в чистоте. Кроме ежедневной утренней уборки помещений проводится влажная уборка не реже одного раза в неделю, не реже одного раза в месяц – генеральная уборка.

      209. Морские сооружения, связанные с нефтяными операциями обеспечиваются в достаточном количестве средствами механизации для проведения уборочных работ, уборочным инвентарем, моющими и дезинфицирующими средствами. Уборочный инвентарь имеет соответствующую маркировку.

      210. Все члены экипажа обеспечиваются постельными принадлежностями: матрацами с чехлами, подушками, одеялами, полотенцами и постельным бельем. Постельное белье и полотенца меняются не реже одного раза в 7 календарных дней, в наличии предусматривается не менее трех смен белья.

      211. Подушки, одеяла и матрацы не реже одного раза в три месяца подвергаются проветриванию, просушке, очистке. Тканевые одеяла подвергаются стирке по мере загрязнения, но не реже одного раза в месяц.

      212. Каждый водолаз имеет не менее трех комплектов постельного и нижнего нательного (с именной маркировкой) белья, которые за сутки до начала погружения сдаются для стирки и обеззараживания. Смена постельного и нательного белья водолазов производится один раз в три дня.

      213. На морских сооружениях, связанных с нефтяными операциями проводятся в плановом порядке и по эпидемическим показаниям дезинфекционные, дезинсекционные и дератизационные мероприятия, с применением средств, соответствующих требованиям Решения Комиссии таможенного союза от 28 мая 2010 года № 299 "О применении санитарных мер в Евразийском экономическом союзе".

  Приложение 1
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"

Нормативы освещенности рабочих поверхностей при искусственном освещении основных производственных зданий и площадок в нефтедобывающей промышленности

Наименование объекта

Разряд работ

Освещенность при общем освещении лампами накаливания, люкс

1

2

3

На буровых установках:

Рабочая площадка

9

30

Роторный стол


100

Пульт и щит управления без измерительной аппаратуры (рычаги, рукоятки)

6

75

Пульт и щит управления с измерительной аппаратурой

150

Дизельное помещение

6

50

Компенсаторы буровых насосов

6

75

Люлька верхового рабочего, полати

9

50

Механизмы захвата и подъема труб АСП и МСП

9

50

Редуктор (силовое помещение)

8

30

Желобная система

11

10

Приемный мост, стеллажи

11

10

Глиномешалка, сито, сепаратор

30

Маршевые лестницы, переходы вдоль желобной системы

11

10

Рабочие места при подземном и капитальном ремонтах скважин:

Рабочая площадка

9

30

Роторный стол

9

50

Люлька верхового рабочего


100

Приемный мост, стеллажи

9

10

Насосные станции


50

Компрессорные цеха газоперерабатывающих заводов

4

75

Места замеров уровня нефти в резервуарных парках1)

9

50

Устья нефтяных скважин, станки-качалки (при их обслуживании в темное время суток)

10

30

Места управления задвижками на территории резервуарных парков, групповых установок

8

30

Территории резервуарных парков, групповых установок

8

2

Нефтеналивные и сливные эстакады:

На поверхности пола

10

30

На горловине цистерны

9

50

      Примечание:

      При выполнении точных работ, связанных с определением уровня нефти в резервуарах, используются переносные светильники во взрывобезопасном исполнении.

  Приложение 2
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"

Состав санитарно-бытовых помещений и устройств для объектов нефтедобывающей промышленности при бурении нефтяных скважин, эксплуатации и освоении месторождений

Производственный процесс

Группа производственных процессов

Санитарная характеристика производственных процессов

Специальные санитарно-бытовые помещения и устройства

1

2

3

4

1. Поддержание пластового давления

1 б

Работа в помещениях насосных и компрессорных станций с загрязнением рук и спецодежды, а в отдельных случаях и тела.

Стационарные санитарно-бытовые помещения при насосных и компрессорных станциях, душевые.

2. Эксплуатация скважин

1 б

Работа преимущественно в помещении с периодическим обходом отдельных скважин, расположенных на открытом воздухе

Стационарные бытовые помещения при цехе добычи или в комплексе групповой замерной установки; душевые, помещения для обогрева работающих, устройства для сушки специальной одежды и обуви; в условиях жаркого климата - помещение для охлаждения

3. Подготовительные работы по обустройству месторождений

II д

Работа на открытом воздухе во все времена года и при неблагоприятных метеорологических условиях; в условиях аридной зоны, работы при значительном образовании пыли

Передвижные санитарно-бытовые помещения; душевые, помещения и устройства для обогревания работающих, помещения и устройства для сушки специальной одежды и обуви; в условиях жаркого климата - для охлаждения работающих

4. Строительство буровых (вышкостроение)

II д

Работа на открытом воздухе во все времена года и при неблагоприятных метеорологических условиях; в условиях аридной зоны, при значительном образовании пыли

Передвижные санитарно-бытовые помещения, душевые, помещения и устройства для обогревания работающих, помещения и устройства для сушки специальной одежды и обуви; в условиях жаркого климата - для охлаждения работающих

5. Бурение и освоение

II д

Работа на открытом воздухе во все времена года и при неблагоприятных метеорологических условиях; производственные процессы, осуществляемые при контакте работающих с водой, глинистым и цементным раствором, сырой нефтью, химическими реактивами

Передвижные санитарно-бытовые помещения, в которых оборудованы: душевые, ножные ванны, помещения и устройства для обогревания работающих, помещения и устройства для сушки специальной одежды и обуви; в условиях жаркого климата - помещения для охлаждения работающих.

6. Подземный и капитальный ремонт скважин

II д

Работа на открытом воздухе во все времена года и при неблагоприятных метеорологических условиях; производственные процессы, осуществляемые при контакте работающих с сырой нефтью, водой, химическими реагентами; производственные операции, выполняемые в основном стоя.

Передвижные санитарно-бытовые помещения, в которых оборудованы: душевые, ножные ванны, помещения и устройства для обогревания работающих, помещения и устройства для сушки специальной одежды и обуви; в условиях жаркого климата - помещения для охлаждения работающих.

7. Промысловый сбор и подготовка нефти и газа (товарные парки, термохимические установки, нагревательные печи, насосные станции); ремонт промыслового оборудования.

III б

Работа в помещениях и на открытом воздухе, в условиях повышенной загазованности веществами 3-го и 4-го классов опасности (на месторождениях с высоким содержанием в нефти сероводорода - 2-й класс опасности).

Стационарные санитарно-бытовые помещения, оборудованные душевыми, помещениями для обогрева, устройства для сушки специальной одежды и обуви; респираторные; в условиях жаркого климата - для охлаждения работающих.

  Приложение 3
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"
  Таблица 1

Нормативы естественного освещения в помещениях морских сооружений, связанных с нефтяными операциями (плавучих буровых установок)

Наименование помещений

Коэффициент естественной освещенности – КЕО, %

1

2

Жилые помещения

0,5

Общественные помещения

1,0

Помещения медицинского позиционирования (на кладовых)

1,0

Помещения пищевого блока

1,0

Ходовой мостик (рулевая рубка)

2,0

Главный пост управления, пост управления спуском и подъемом

2,0

Помещения динамического позиционирования (на буровых судах)

1,5

Радиорубка

1,5

Кабины гидрооборудования опорных колонн

1,0

Лаборатории глинистого раствора

1,0

      Примечание:

      Если невозможно обеспечить нормированные значения КЕО, разрешается дополнительное освещение отдельных участков помещений светильниками с люминесцентными лампами. В таких случаях нормированные значения КЕО снижаются не более чем на 50%.

  Таблица 2

Уровни освещенности, значения показателя ослепленности (Р) и коэффициента пульсации (Кп) для морских сооружений, связанных с нефтяными операциями (плавучих буровых установок)

Наименование помещений

Рабочая поверхность

Плоскость, в которой нормируется освещенность

Минимальная освещенность, лк

Показатель ослепленности (Р), не более

Коэффициент пульсации освещенности (Кп), не более

При люминесцентных лампах

При лампах накаливания

Комбинированное освещение

общее освещение

Комбинированное освещение

общее освещение

общее+местное

общее

общее+местное

общее

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Главный пост управления

0,8 м от палубы

Горизонтальный

500

200

150

500

100

100

60

15

на столах

Горизонтальный







-

-

на шкалах приборов

Вертикальный



500



300

-

-

Информационно-вычислительный комплекс

0,8 м от палубы

Горизонтальный

500

200

300

500

100

150

40

15

на столах

Горизонтальный







-

-

на шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Помещение динамического позиционирования

0,8 м от палубы

Горизонтальный



150



100

60

15

на шкалах приборов

Горизонтальный



500



300

-

-

на шкалах щита зарядного устройства ДП

Вертикальный



200



150

-

-

Центральный пост управления бурильщика

На палубе

Горизонтальный



150



150

-

-

На шкалах приборов

Вертикальный



200



100

-

-

Электротехнический отсек

На палубе

Горизонтальный

400

200

100

400

100

50

40

15

На столах

Горизонтальный







-

-

На шкалах приборов

Вертикальный



200



150

-

-

Помещение компрессоров

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Помещение буровых и цементировочных насосов

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Лаборатории грунтов, бурового раствора

0,8 м от палубы

Горизонтальный



200



100

40

15

на столах

Горизонтальный

750

150


600

75


-

-

на шкалах приборов

Горизонтальный

1000

150


750

75


-

-

Помещение подруливающих устройств

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Помещения превентеров, гидроагрегатов

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

на шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Помещения бункеров, сыпучих материалов, емкостей бурового раствора, вибросита, пескоотделителей и илоотделителей

На палубе

Горизонтальный



75



30

-

-

Склады мешков бурового инструмента

На палубе

Горизонтальный



50



20

-

-

Спайдерная площадка, превентерная площадка

На палубе

Горизонтальный



75



30

-

-

Помещение преобразователей

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



500



300

-

-

Кабины управления якорными лебедками

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Насосно-аккумуляторная станция

На палубе

Горизонтальный



75



50

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Помещение насосных отделений в понтонах

На палубе

Горизонтальный



75



30

60

20

На шкалах приборов

Вертикальный



300



200

-

-

Помещение вентиляторов буровых и цементировочных насосов

На палубе

Горизонтальный



100



50

60

20

Шахты гидрофонов

На палубе

Горизонтальный



75



30

-

-

Порталы опорных колонн

На палубе

Горизонтальный



75



30

-

-

Стабилизирующие колонны

На ступенях трапа

Горизонтальный



50



20

-

-

  Приложение 4
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"
  Таблица 1

Нормативы микроклимата в помещениях морских сооружений, связанных с нефтяными операциями (плавучих буровых установок)

Наименование помещений

Зимний период (температуры наружного воздуха ниже плюс 10оС)

Летний период (температуры наружного воздуха плюс 10оС и выше)

температура воздуха, оС

относительная влажность воздуха, %

скорость движения воздуха, м/с

допустимое превышение температуры воздуха помещений относительно наружных расчетных температур, оС

скорость движения воздуха, м/с

1

2

3

4

5

6

Жилые (каюты)

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Общественные: столовая, кают-компания, буфет, курительная, салон отдыха, библиотека, спортзал, спорткаюта

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Проходные: коридор, тамбур

18

-

-

-

-

Санитарно-бытовые:






прачечные и гладильни;

161)

-

0,15-0,5

8

0,15-0,5

сушильни;

45

-

-

как в зимний период

-

Мастерские по ремонту одежды, обуви

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Санитарно-гигиенические:






душевые, ванные, бани;

25

-

-

-

-

умывальни, индивидуальные санузлы с ванной или душем;

20

-

-

-

-

уборные

16

-

-

-

-

Медицинские каюты, изолятор, аптека, стационар;

21

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

операционные

25

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Помещения пищеблока:






камбузные помещения;

16

-

0,15-0,5

8

0,15-0,7

разделочные мяса, рыбы, овощей, буфетные

16

40-70

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Административные, административно-хозяйственные, лаборатории

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,5

Служебные: помещения, где отсутствует тепловыделяющая аппаратура;

20

40-60

0,15-0,25

5

0,15-0,3

помещения, где установлена тепловыделяющая аппаратура

17





Энергетические: на рабочих площадках при отсутствии центрального пункта управления (далее – ЦПУ);

не ниже

-

0,3-0,5 (в рабочей зоне)

8

1,0-1,5 (в рабочей зоне)

на рабочих площадках из ЦПУ;

122)


10

ЦПУ;

20

40-60

0,15-0,3

5

0,15-0,7

кузницы, сварочные;

162)

-

0,15-0,3

8

0,3-0,7 (в рабочей зоне)

сапожные, плотницкие;

16

16

0,15-0,3

8

электротехнический отсек

16

40-60

0,15-0,3

5

0,15-0,7

Технологического комплекса: где оборудование с тепловыделениями, при отсутствии ЦПУ;

16

40-70

0,3-0,5 (в рабочей зоне)

8

0,5-1,0 (в рабочей зоне)

где оборудование с тепловыделениями, при дистанционном управлении из ЦПУ;

20

40-60

0,15-0,3

5

0,15-0,7

ЦПУ;

16

40-60

0,15-0,5

8

0,5-1,0 (в рабочей зоне)

компрессорные станции;





на рабочих площадках вибросита, илоотделений, гидроагрегатов;

не ниже17 (в рабочей зоне)

-

0,15-0,3

10

1,0-1,5 (в рабочей зоне)

складирование сыпучих материалов

12

-

-

-

-

Хозяйственные кладовые и кладовые снабжения

не ниже 10

-

-

-

-

      Примечание:

      1) относительная влажность воздуха обеспечивается при наличии воздушного отопления;

      2) при неработающих механизмах.

  Таблица 2

Показатели результирующей температуры

Наименование помещений

Районы эксплуатации

оРТ

периоды года

теплый

холодный

1

2

3

4

Каюты; общественные помещения; медицинского назначения; спортивная каюта

1
2
3
4
5

24,1
23,2
19,7
20,5
24,1

-
19,2
18,1
19,0
19,2

Служебные помещения: ходовой мостик (рулевая рубка), главный пост управления, информационно-вычислительный центр, радиорубка. Административные и административно-хозяйственные помещения, лаборатории. Помещения пищеблока без тепловыделений (заготовочные мяса, рыбы, овощей)

1
2
3
4
5

21,8
21,8
20,7
17,7
21,8

-
19,0
19,0
19,8
19,8

ЦПУ энергетических помещений, главный распределительный щит, ЦПУ помещений технологического комплекса (буровых, цементировочных насосов)

1
2
3
4
5

23,2
23,2
21,8
19,7
23,2

-
17,5
17,5
18,0
18,0

  Таблица 3

Воздухообмен и нормативы подачи воздуха при кондиционировании воздуха в зимний период

Наименование помещений

Расчетное количество приточного воздуха

Количество вытяжного воздуха

Примечания

общее

минимальное на 1 чел, м3

1

2

3

4

5

Жилые помещения (каюты)

По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений

33

По балансу с притоком

Общесудовая система вентиляции

столовая, кают-компания, салон отдыха, библиотека;
курительная;
спортивная каюта

По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений
15 обменов/час
По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений

20
20
33

На 2 обмена/час больше притока
20 обменов/час
На 2 обмена/ч больше притока

Автономная система вентиляции
Общесудовая или автономная вентиляция

прачечные
гладильни
мастерские по ремонту одежды, обуви
помещение для специальной одежды сушильные помещения

-"-
30 обменов/час
10-12 обменов/час
6-8 обменов/час
-

33
33
33
50
-

На 5 обменов/час
40 обменов/час
на 1-2 обменов/час больше притока
8-10 обменов/час
10 обменов/час

Автономная
система вентиляции
Общесудовая система вентиляции
Автономная система вентиляции
Вытяжная автономная система вентиляции

уборные

-

-

50 м3/ч на 1 унитаз+25 м3/ч на 1 писсуар

Вытяжная автономная система вентиляции

ванны, душевые,
бани, индивидуальные санблоки;
умывальни, раздевальни

-

-
33

10 обменов/час
 10 обменов/час

-"-
 -"-

медицинская каюта, изолятор, стационар
Амбулатория, операционная, аптека

По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений

33
50

На 1-2 обмена/час более притока

Автономная система вентиляции

камбузные помещения
разделочные овощей, рыбы, мяса, хлеборезки
буфетная посудомоечная

-"-
6 обменов/час
По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений

50
33
33

На 5 обменов/час больше притока
8 обменов/час
на 5 обменов/час

-"-
-"-
Автономная система вентиляции

кладовые для хранения: мяса, мясопродуктов и рыбы;
молочных продуктов и яиц;
кладовая овощей и картофеля;
кладовая сухих продуктов;
кладовая суточного запаса хлеба

2-4 обмена/суток
1-2 обмена/суток
4-6 обменов/суток
5 обменов/суток
1-2 обмена/суток

-
-
-
-
-

По балансу с притоком
-"-
6-7 обменов/сутки
по балансу с притоком
-"-

-"-
-"-
-"-
-"-
-"-

штурманская и рулевая рубки; информационно-вычислительного центра, динамического позиционирования, радиорубок, рубок телевизионной аппаратуры, постов управления

По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений

33

По балансу с притоком

Общесудовая система вентиляции

Административные и административно-хозяйственные помещения, лаборатории

8-10 обменов/час

33

На 2 обмена/час больше притока

Общесудовая система вентиляции

Энергетические отделения: помещения главных и вспомогательных механизмов и котлов
мастерские с источниками выделения тепла, вредных газов и примесей мастерские без источников выделения тепла, вредных газов и примесей
сварочные мастерские помещения хладоновых холодильных машин аккумуляторные

По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений и газовых загрязнений (принимается большая из величин)
-"-
По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений но не менее 10 обменов/час
35 обменов/час
По балансу с вытяжкой
В соответствии с правилами Регистра

-
50
50
-
-
-

По балансу с притоком воздуха, потребляемого механизмами
На 2 обмена/час больше притока
По балансу с притоком
45 обменов/час
20 обменов/час
-

Автономная система вентиляции
-"-
-"-
-"-
-"-
-"-

ЦПУ
Электротехнический отсек
Помещения технологического комплекса: помещения буровых и цементировочных насосов, компрессорных станций, манифольда;
помещения емкостей бурового раствора, сбора отходов бурения;
помещения вибросита, пескоилоотделителей превентеров и гидроагрегатов
мастерские технологического комплекса

По расчету на ассимиляцию избыточных тепловыделений
-"-
10 обменов/час
10 обменов/час
По расчету на ассимиляцию тепловыделений но не менее 10-12 обменов/час
Вентиляция
Мастерских

50
80
-
-
-

По балансу с притоком
По балансу с притоком
По балансу с притоком
По балансу с притоком 20 обменов/час (аварийный режим)
По балансу с притоком
Аналогична вентиляции
энергетических
отделений

-"-
-"-
Автономная система вентиляции
-"-
-"-

Хозяйственные кладовые

10 обменов/час

-

12 обменов/час

Общесудовая система вентиляции

Кладовые судового снабжения: шкиперские, малярные

10 обменов/час

-

12 обменов/час

Автономная система вентиляции

      Примечание:

      Для кают-компаний, столовых при размещении их рядом с камбузом производительность приточной вентиляции принимается на 2 обмена/час больше вытяжной

  Приложение 5
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"
  Таблица 1

Допустимые уровни звука

Наименование помещений, рабочих мест

Уровни звукового давления (дБ) в октавных полосах частот со среднегеометрическим значением, гЦ

Уровни звука и эквивалентные уровни звука, дБА

31,5

63

125

250

500

1000

2000

4000

8000

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

В машинных помещениях технологического назначения и энергетическом отделении;

105

94

87

81

78

75

73

71

69

80

в помещениях технологического комплекса;

102

90

82

75

73

70

68

66

64

75

на посту бурильщика

98

86

78

72

68

65

63

61

59

70

Центральный пост управления

91

78

69

63

58

55

52

50

49

60

Служебные помещения главный пост управления

91

78

69

63

58

55

52

50

49

60

радиорубка, рулевая, штурманские рубки

84

70

61

54

49

45

42

40

39

50

Административно-хозяйственные помещения, лаборатории

93

74

65

58

53

50

47

45

44

55

Пищеблок

95

82

74

67

63

60

58

56

54

65

помещения для занятий спортом;

96

88

74

68

68

60

57

55

54

65

кают-компании, столовые команды, клубы, красные уголки

89

75

66

59

54

50

47

45

44

55

Жилые помещения и помещения медицинского назначения

82

67

57

49

44

40

37

35

33

45

  Таблица 2

Допустимые уровни вибрации

Наименование помещений,
рабочих мест

Уровни виброускорения (дБ) в октавных полосах частот со среднегеометрическим значением, Гц

Корректированные уровни виброускорения, дБ

2

4

8

16

31,5

63

1

2

3

4

5

6

7

8

Рабочие места в машинных помещениях технологического назначения, энергетическом отделении, центральном посту управления, помещениях технологического комплекса, на пищеблоке

103

100

101

106

112

118

100

Рабочие места в служебных, административных, административно-хозяйственных помещениях, аналитических и исследовательских лабораториях

98

95

96

101

107

113

95

Общественные помещения

95

92

93

98

104

110

92

Жилые помещения и помещения медицинского назначения

91

88

89

94

100

106

88

  Приложение 6
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"
  Таблица 1

Нормы площади кают

Каюты

Площадь, м2

1

2

Одноместная для комсостава

7,5

Одноместная для младшего комсостава и команды

6,0

Двухместная

7,5

Трехместная

10,5

Четырехместная

13,5

  Таблица 2

Оборудование санитарно-гигиенических помещений в каютах

Оборудование помещений

Количество членов экипажа, чел

Примечание

1

2

3

Один унитаз

6

Члены экипажа, пользующие индивидуальными уборными, умывальниками, душем или ванной, в расчет не принимаются. Уборные, умывальники, души или ванные, расположенные в помещениях медицинского назначения, при пищеблоках, в санитарно-бытовых помещениях при энергетических отделениях, в расчет не принимаются.

Один умывальник

6

Одно место для мытья (ванна или душ)

6

Установка для гигиены женщин

30

Но не менее одной.

  Приложение 7
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к технологическим
и сопутствующим объектам
и сооружениям, осуществляющим
нефтяные операции"
  Таблица 1

Суточная норма расхода продуктов на одного человека

      Сноска. Приложение 7 исключено приказом Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

  Приложение 5 к приказу
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
от 11 февраля 2022 года
№ ҚР ДСМ -13

Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам химической промышленности"

Глава 1. Общие положения

      1. Настоящие Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам химической промышленности" (далее – Санитарные правила) разработаны в соответствии с подпунктом 113) пункта 15 Положения о Министерстве здравоохранения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 февраля 2017 года № 71 (далее – Положение) и определяют санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство, проектированию, строительству, реконструкции, вводу в эксплуатацию, содержанию и эксплуатации производственных помещений, зданий и сооружений, теплоснабжению, освещению, вентиляции и кондиционированию, условиям работы с источниками физических факторов, оказывающих воздействие на человека, условиям труда, бытовому обслуживанию на объектах химической промышленности.

      Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. В настоящих Санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

      1) воздушное душирование – местная вентиляция, предназначенная для предотвращения поступления в помещение холодного воздуха, газа, пара, пыли;

      2) предельно-допустимая концентрация (далее – ПДК) загрязняющего вещества в атмосферном воздухе – концентрация, не оказывающая в течение всей жизни прямого или косвенного неблагоприятного действия на настоящее или будущие поколения, не снижающая работоспособности человека, не ухудшающая его самочувствия и санитарно-бытовых условий жизни;

      3) аэроклиматические условия – климатические условия, определяемые в тропосфере и нижнем слое стратосферы;

      4) рабочая зона – пространство производственных помещений, на которых находятся места постоянного или непостоянного пребывания работающих;

      5) вредные вещества – вещества, оказывающие негативное воздействие на организм человека, которые превышают предельно-допустимые концентрации в воздухе в соответствии с санитарными требованиями в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения

      6) вредный производственный фактор – производственный фактор, воздействие которого на работника может привести к заболеванию или снижению трудоспособности и (или) отрицательному влиянию на здоровье потомства;

      7) санитарно-защитная зона (далее – СЗЗ) – территория, отделяющая зоны специального назначения, а также промышленные организации и другие производственные, коммунальные и складские объекты в населенном пункте от близлежащих селитебных территорий, зданий и сооружений жилищно-гражданского назначения в целях ослабления воздействия на них неблагоприятных факторов;

      8) естественное освещение – освещение помещений светом неба (прямым или отраженным), проникающим через световые проемы в наружных ограждающих конструкциях;

      9) производственные помещения – замкнутые пространства в специально предназначенных зданиях и сооружениях, в которых постоянно (по сменам) или периодически (в течение рабочего дня) осуществляется трудовая деятельность людей;

      10) производственный объект – объект хозяйственной деятельности, связанной с производством продукции, выполнением работ и оказанием услуг, которые осуществляются с использованием процессов, оборудования и технологии, являющихся источниками воздействия на среду обитания и здоровье человека;

      11) производство фосфора и его производных – объект, производящий добычу и переработку фосфорсодержащего сырья, рассортировку, обогащение, брикетирование, агломерирование;

      12) фоновое загрязнение – загрязнение атмосферного воздуха веществами, создаваемое объектами, являющимися источниками загрязнения атмосферного воздуха;

      13) шлам – извлеченный из сточных вод в процессе их очистки илистый осадок, содержащий минеральные частицы и органический материал до 60-70 процентов;

      14) шламоотвал – места накопления и хранения шлама.

Глава 2. Санитарно-эпидемиологические требования к выбору земельного участка под строительство, проектированию, строительству, реконструкции, вводу в эксплуатацию, содержанию и эксплуатации производственных помещений, зданий, сооружений и оборудования

      3. Выбор земельного участка под строительство зданий, сооружений проектирование, реконструкция и ввод в эксплуатацию объектов химической промышленности разрешается в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Выбор территории под застройку предприятий химической промышленности производится в соответствии с генеральным планом застройки.

      4. При выборе территории для строительства предприятий учитывается, чтобы почва на промплощадке препятствовала загрязнению подземных вод химическими соединениями.

      5. Площадки для строительства новых и расширения существующих предприятий химической промышленности выбираются с учетом климатических условий, характеристики рельефа местности, современного состояния воздушной среды и существующего фонового загрязнения; от источников и химических загрязняющих веществ, внедрения малоотходных и безотходных технологий, а также специальных мероприятий по предотвращению (сокращению) выбросов в атмосферный воздух в жилой, рекреационной, курортной зоне, зоне отдыха населения.

      6. Размер СЗЗ предприятий химической промышленности устанавливается согласно требованиям приказа исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 января 2022 года № ҚР ДСМ-2 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к санитарно-защитным зонам объектов, являющихся объектами воздействия на среду обитания и здоровье человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26447) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-2).

      Сноска. Пункт 6 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      7. Величина размеров СЗЗ между шламо-, шлакоотвалами и основными производственными зданиями устанавливается согласно требованиям Приказа № ҚР ДСМ-2. По отношению к производственным зданиям, отвалы располагаются с подветренной стороны господствующего направления ветров.

      Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8. Территория предприятия содержится в чистоте. Проезды и проходы имеют жесткое покрытие, их своевременно ремонтируют. В летнее время их поливают водой, в зимнее время очищают от снега, при обледенении посыпают песком. В ночное время проезды и проходы освещают.

      9. Дороги, проезды и территорию между зданиями и сооружениями не используют для складирования изделий и материалов, а также не загромождают сырьем, оборудованием и строительными материалами. Хранение сырья, материалов, изделий и оборудования осуществляется на специально отведенных для этой цели площадках.

      10. На территории предприятия предусматриваются специальные площадки для временного хранения демонтированного оборудования обломков электродов печей. Площадки хорошо проветривают, конструкция их основания препятствует загрязнению грунтовых вод.

      11. На территории объекта выделяются функциональные зоны:

      1) производственная;

      2) административно-хозяйственная;

      3) транспортно-складская;

      4) вспомогательных объектов.

      12. Свободные от застройки и дорог территории объектов благоустраиваются и озеленяются.

      13. С учетом выделяющихся вредных веществ обеспечивается изоляция производственных участков и исключается взаимовлияние их:

      1) складов сырьевых материалов;

      2) участков дробления и измельчения материалов;

      3) цехов обжиговых, прокалочных, спекательных, агломерационных, плавильных, гидрохимических;

      4) отделений приготовления и очистки растворов;

      5) приготовления, хранения реагентов;

      6) выщелачивания, сгущения, фильтрации, сушки;

      7) ремонта сводов руднотермических печей;

      8) обезвреживания промышленных стоков;

      9) пылегазоочистки;

      10) вакуум-насосных отделений;

      11) парков самоходной техники и электрокаров;

      12) пультов управления;

      13) мест отдыха и приема пищи;

      14) отделений улавливания, обработки, упаковки готовой продукции, складирования;

      15) участков выгрузки горячего агломерата, коллекторов и циклонов, узла возврата;

      16) отделений приема и опробования сырья.

      14. В агломерационных отделениях изолируют хвостовую часть агломерационных машин от всех основных помещений агломерационного корпуса, не разрешается устройство решетчатого перекрытия между помещениями агломерационного отделения и холостого хода лент.

      15. На кровлях помещений, характеризуемых значительными избытками тепла устанавливаются не задуваемые аэрационные фонари или шахты.

      16. При наличии открытых проемов в перекрытиях многоэтажных отделений с выделением большого количества тепла и вредных веществ оборудуют раздельное проветривание каждого этажа.

      17. Пульты дистанционного наблюдения и управления оборудованием с постоянным нахождением обслуживающего персонала (находящиеся в производственных помещениях), размещают в изолированных помещениях или специальных кабинетах, оборудованных устройствами, обеспечивающими нормируемые условия для работы обслуживающего персонала (звукоизоляция, подача кондиционированного или свежего воздуха).

      18. Выгрузка пыли из очистных устройств и ее транспортировка механизируют, в целях исключения образования пыли, за исключением внештатных ситуаций, когда выгрузку и транспортировку пыли можно осуществлять вручную, при этом образование пыли не должно превышать ПДК на рабочей зоне.

      19. На участках приготовления и применения реагентов предусматривают местные отсосы от аппаратуры обезвреживания в отделении обезвреживания промышленных стоков.

      20. Очистка растворных чанов и расходных баков, промывка тары из-под реагентов осуществляется механизированным способом, смывные воды поступают в производственную канализацию.

      21. Фильтр-прессы и вакуум-фильтры для фильтрации пульпы, содержащей вредные вещества 1 – 3 класса опасности, снабжаются аспирируемыми укрытиями.

      22. Включение насосов реагентных отделений и дренажных производится автоматически и (или) вручную.

      23. Обезвреживание веществ 1 и 2 класса опасности осуществляется в герметизированном оборудовании, снабженном аспирацией, приборами контроля.

      24. Процессы разгрузки сухих концентратов, просев и шихтовка механизируются.

      25. Охлаждение и увлажнение горячего агломерата и возврата производится в специальных устройствах с автоматическим регулированием подачи воды для увлажнения. Образующиеся внутри охладителей пар и пыль удаляются с помощью местной вытяжной вентиляции с последующей очисткой.

      26. При использовании ваккума в коллекторе агломерационных машин для аспирации пыли из укрытий пылевых мешков предусматривается блокировка клапанов в воздуховодах этих укрытий с затворами пылевых мешков. Блокировка обеспечивает включение вытяжки раньше выпуска пыли, а выключение ее – после прекращения разгрузки пылевого мешка.

      27. Транспортировка агломерата и возврата производится закрытым транспортом на конвейерной установке.

      28. Разливочные агрегаты укомплектовываются механическими укладчиками емкостей. Транспортировка горячего огарка из обжиговых печей производится закрытым способом.

      29. Газы, отходящие от электропечей для плавки руд и концентратов подвергаются очистке.

      30. Загрузочные устройства шахтных печей исключают выбивание газов и пыли в период загрузки.

      31. Транспортировка растворов, содержащих вредные вещества 1 – 3 класса опасности, на всех этапах производства осуществляется по закрытым трубопроводам. Подача таких растворов открытыми струями, использование желобов не разрешается.

      32. Перед ремонтом оборудование, содержащее токсические вещества, освобождают от находящихся в нем материалов и промывают с применением нейтрализующих веществ.

      33. Работы по очистке баковой аппаратуры, выпарных и трубчатых аппаратов, автоклавов, реакторов механизируют и производят при включенной вентиляции.

      34. В химическом производстве фосфора стенки печей охлаждают воздухом или водой.

      35. Все процессы в очистных отделениях, все виды обработки и транспортировки готовой продукции механизируют.

      36. Ручные операции по выемке шлама, чистке фосфоропроводов не разрешаются.

      37. Анализ головных проб производится в герметичных ситах. Процесс просеивания механизируется и осуществляется в вытяжном шкафу.

      38. При проектировании технологических процессов термической возгонки фосфора предусматривается:

      1) использование агломерированного сырья (окатышей, кускового или брикетированного агломерата);

      2) составление шихты для фосфорных печей и ее дозирование в отделениях подготовки сырья.

      39. На предприятиях химической промышленности организовывают способы переработки отходов (в том числе шлаков, шламов, феррофосфора).

      40. Конструкция бункеров для сырья и готового продукта предусматривает механизацию их разгрузки (в том числе аэрирование и разрыхление слежавшегося материала, обогрев конусной части).

      41. Конструкция оборудования, предназначенного для хранения и переработки бедных фосфорных шламов, герметизируется и включает местные аспирационные устройства.

      42. Внутреннюю поверхность емкостей, изложниц, предназначенных для охлаждения и временного хранения шлака и феррофосфора, подвергают специальной обработке (например, известкованию) против налипания продуктов, разгрузка емкостей и очистка их от "настылей" механизируется.

      43. Затворы желобов загрузки сырья, электрододержатели фосфорных печей, пробоотборочные люки и негерметизированные части и детали оборудования находятся под напором инертного газа.

      44. Выпускные отверстия леток фосфорной печи располагаются на высоте, удобной для их обслуживания. Летки оборудуются защитными экранами.

      45. Материалы, применяемые для футеровки желобов слива шлака из фосфорных печей, и продукты их сгорания не оказывают вредного воздействия на организм работающих.

      46. Предусматривают теплоизоляцию или охлаждение наружных поверхностей сушильных аппаратов, печей, электрофильтров, газоходов, передельных барабанов баков "коттрельного молока" и оборудования, размещаемого в закрытых производственных помещениях и являющегося источником значительных тепловыделений и инфракрасного излучения.

      47. Токопроводы руднотермических печей имеют изоляцию, обеспечивающую защиту рабочих от постоянных электромагнитных полей.

      48. Емкости, содержащие фосфор и фосфорный шлам, оборудуют поддонами для сбора и отведения фторсодержащих стоков в производственную канализацию или специальные сборники. Очистка поддонов проводится регулярно, но не реже 1 раза в месяц, а при аварии – сразу по ее ликвидации.

      49. Замер уровня фосфора и фосфорной кислоты в емкостях автоматизируется и по мере необходимости осуществляется вручную.

      50. В кабинах движущихся кранов разрешается использовать воздух окружающего производственного помещения без дополнительной обработки, если содержание в нем вредных веществ не превышает ПДК для рабочей зоны, а параметры микроклимата соответствуют требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 февраля 2022 года № ҚР ДСМ-15 "Об утверждении Гигиенических нормативов к физическим факторам, оказывающим воздействие на человека" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26831) (далее – Приказ № ҚР ДСМ-15).

      Сноска. Пункт 50 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      51. В комплекс оборудования для гранулирования расплавленных шлаков включают установки для аспирации фосфор- и фторсодержащих газов и сбора производственных сточных вод с их последующими очисткой и обезвреживанием.

      52. Конструкция камер сжигания фосфора и фосфорного шлама (в местах расположения форсунок), аппаратов дробления и грохочения сырья и готовой продукции, двигателей и вентиляторов вентустановок предусматривает защиту от шума, генерируемого оборудованием. При невозможности организации шумоизоляции оборудования персонал обеспечивают средствами индивидуальной защиты (далее – СИЗ) от шума.

      53. Фасовка сыпучих высокотоксичных соединений фосфора (пятисернистого фосфора, фосфидов металлов) автоматизируется. Конструкция фасовочного оборудования предусматривает пыле- и газоподавление, аспирацию и последующую очистку отсасываемого воздуха.

      54. Межцеховой и внутрицеховой транспорт сыпучих и пылящих материалов оборудуют устройствами для отсоса пыли у мест загрузки и выгрузки сырья.

      Поверхности аппаратов, находящиеся в помещении и имеющие температуру 45 градусов Цельсия (далее – оС) и выше, теплоизолируют несгораемыми материалами. Если по условиям технологического режима не допускается применение теплоизоляции, предусматривается ограждение нагретых поверхностей.

      При расположении оборудования с нагретыми поверхностями в местах, исключающих возможность прикосновения обслуживающего персонала, ограждения не устанавливаются.

      55. В случае невозможности доведения параметров шума до требований Приказа № ҚР ДСМ-15:

      1) для стационарного оборудования предусматривать создание звукоизолированных кабин, дистанционное управление процессом;

      2) для ручного инструмента предусматривать размещение рабочих мест, исключающее воздействие шума на рабочих.

      Сноска. Пункт 55 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      56. При разгрузке приемных бункеров остаточный слой материалов – на 0,7 метра (далее – м) выше разгрузочного проема для предотвращения поступления запыленного воздуха в помещение.

      57. Сушильные барабаны оборудуют системами вытяжки газов и улавливания пыли. Для предотвращения выделения газов и пыли в производственные помещения сушильные барабаны работают под разрежением.

      58. Загрязненные сточные воды от смыва полов, промывки фильтра для фосфора, гидрозатворов, фосфорных емкостей собирается в сборник и направляться на очистку.

      59. В производстве желтого фосфора и его неорганических соединений все операции по транспортировке, загрузке и выгрузке сырья, материалов и продуктов механизируются.

      60. Для монтажа, демонтажа и ремонта оборудования, арматуры, аппаратуры и сменных узлов массой более 50 килограмм (далее – кг) применяются подъемно-транспортные средства и механизмы, обеспечивающие транспортировку, подъем и установку на место.

Глава 3. Санитарно-эпидемиологические требования к теплоснабжению, освещению, вентиляции и кондиционированию

      61. Производственные и вспомогательные помещения отапливаются.

      62. При заборе воздуха из помещений цехов объем его в зимнее время компенсируется организованным притоком подогретого наружного воздуха.

      63. Вентиляция каждого этажа в двух и более этажных корпусах рассчитывается раздельно, с учетом вредных выделений, поступающих с нижерасположенных этажей.

      64. Использование аэраторов для нужд воздушного душирования разрешается в зоне высоких температур свыше 30 градусов Цельсия (далее – оС), если по техническим причинам не подведен наружный воздух.

      65. Все емкости с растворами обеспечиваются местной вытяжкой механической вентиляцией. Объем удаляемого воздуха от них определяется по технологическим нормам.

      66. В узлах одновременного выделения пыли и пара устанавливается мокрый пылеуловитель.

      67. Оборудование для дробления, помола, сушки, просеивания, взвешивания, смешения компонентов сырьевых материалов, готовой шихты и ленточные транспортеры для сухих материалов предусматривает технологические укрытия, имеющие аспирацию с очисткой удаляемого воздуха. Тарельчатые, лотковые, барабанные, шнековые питатели оборудуют укрытиями, объединенными (через загрузочные течки) с воздуховодами аспирационных систем технологического оборудования.

      68. Воздуховоды, каналы отсосов газа, очистные устройства подвергаются к периодической очистке для удаления пыли и шлама.

      Периодичность очистки осуществляется в сроки, установленные в санитарных правилах и гигиенических нормативах, утверждаемых согласно подпункту 113) пункта 15 Положения, с составлением соответствующего акта в произвольной форме.

      Сноска. Пункт 68 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      69. B производстве фосфора оборудуется местная вытяжная вентиляция от шлаковых леток и желобов, от ферроразливочных машин при сливе феррофосфора:

      1) места загрузки и разгрузки кюбелей, предназначенных для транспортировки материалов, аспирируются;

      2) в помещениях контрольно-измерительных приборов, пультов управления, комнатах отдыха, в лабораторных комнатах для анализа проб обеспечивается избыточное давление воздуха.

      70. Разгрузочное отверстие шаровых мельниц для сухого помола фосфорита снабжается аспирируемыми укрытиями.

      71. В производствах характеризующихся возможностью одновременного выброса значительных объемов загрязняющих веществ предусматривается звуковая и световая сигнализация, а также аварийная вентиляция.

      72. Воздух приточных вентиляционных систем подается в рабочую зону к постоянным рабочим местам.

      73. Производственные помещения оснащаются искусственным и естественным освещением.

Глава 4. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы с источниками физических факторов, оказывающих воздействие на человека

      74. Уровни шума и вибрации на рабочих местах в производственных помещениях соответствуют требованиям Приказа № ҚР ДСМ-15.

      Контроль за состоянием условий труда осуществляется с учетом особенностей технологического процесса, его изменений, реальных условий выполнения различных работ, ремонта оборудования, внедрения оздоровительных мероприятий.

      Измерение производственных факторов выполняют по действующим методикам.

      Сноска. Пункт 74 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      75. На объектах химической промышленности проводится производственный (ведомственный) контроль. Производственный (ведомственный) контроль осуществляется производственными или независимыми аккредитованными лабораториями проводится в соответствии с перечнем основных вредных веществ, подлежащих лабораторному производственному контролю в воздухе рабочей зоны согласно приложения настоящих Санитарных правил и дополняется исходя из веществ, выделяемых в воздух рабочей зоны на отдельных этапах технологического процесса. Результаты производственного (ведомственного) контроля представляются в территориальные подразделения ведомства государственного органа в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующей территории.

Глава 5. Санитарно-эпидемиологические требования к эксплуатации производственных помещений, зданий и сооружений по хранению химических реагентов

      76. Применяемые для ведения технологических процессов в организациях реагенты (в том числе кислоты, щелочи, цианиды, аммиачная вода, аммиачная селитра, карбонаты и гидрокарбонаты щелочных и щелочноземельных металлов) хранятся в расходных складах.

      77. Расходные склады обеспечиваются внутрискладскими дорогами, связывающими склады с автомобильными дорогами общего пользования и железнодорожными подъездными путями, связывающими склады с железными дорогами общего пользования.

      78. Для складов, значительно удаленных от автомобильных и железных дорог общего пользования, в качестве подъездных используют профилированные грунтовые автомобильные дороги.

      79. Склады реагентов устраивают наземными и полузаглубленными с обязательным принятием мер, исключающих загрязнение почвы, подземных вод и атмосферного воздуха.

      80. Ввоз и хранение реагентов, относящихся к сильнодействующим ядовитым веществам и прекурсорам, на вновь построенных складах осуществляются в соответствии с пунктом 4 статьи 46 Кодекса.

      81. Не разрешается совместное хранение в одном складском помещении химически взаимно активных реагентов или посторонних материалов.

      82. Для каждой из складируемых групп жидких реагентов предусматривается отдельный железнодорожный или автомобильный въезд в соответствующую складскую зону, располагаемую в незатопляемых сухих участках территории.

      83. Не разрешается использование железнодорожных цистерн, находящихся на железнодорожных путях, в качестве стационарных, складских (расходных) емкостей.

      84. Порожняя тара из-под легко воспламеняющихся жидкостей, а также ядовитых веществ закупоривается и храниться на специально отведенной площадке.

      85. Кислоты, щелочи и токсичные жидкости подаются на склад в специальной таре.

      86. Серная разбавленная кислота хранится в стальных футерованных или выполненных из кислотостойкой стали резервуарах.

      87. Концентрированная серная кислота и олеум (улучшенный и технический) хранится в вертикальных, выполненных из стали или спецстали резервуарах с плоскими днищами и коническими крышами как нефутерованных, так и футерованных кислотоупорным кирпичом или кислотоустойчивым материалом. Разрешается хранение концентрированной серной кислоты в горизонтальных резервуарах.

      88. Резервуары для хранения олеума футеруют. Улучшенная серная кислота хранится в чистых герметически закрытых емкостях из нержавеющей стали или емкостях из стали футерованных кислотоупорными плиткой или кирпичом.

      89. Для хранения меланжа и слабой азотной кислоты резервуары изготавливаются из нержавеющей стали. Концентрированную азотную кислоту хранят в емкостях из алюминия.

      90. Соляная кислота храниться в резервуарах из углеродистой стали, оборудованных средствами антикоррозионной защиты.

      91. Склады кислот устраивают наземными с размещением резервуаров на открытых площадках.

      92. Пол поддона устраивается с уклоном к сборному лотку, по которому кислота, при проливе, а также, атмосферные осадки поступают в сборный приямок. После их нейтрализации они опускаются в производственную канализацию.

      93. На местах, где существует опасность получения ожогов, устанавливаются краны и фонтанчики для промывки лица и рук, а также емкости с проточной водой и души для промывки тела с обширными участками ожога.

      94. Каустическую соду хранят в теплоизолированных резервуарах из нержавеющей стали или из углеродистой стали.

      Не разрешается соприкосновение нагревательного устройства с гуммированными стенками резервуара.

      95. Склады аммиачной воды устраивают наземными.

      96. Склад аммиачной воды ограждают сплошным земляным валом (стеной), рассчитанным на гидростатическое давление разлившейся жидкости.

      97. Резервуары для хранения аммиачной воды изготавливают из углеродистой стали, арматура и трубопроводы из металлов, не содержащих медь и ее сплавы.

      98. Не разрешается устройство в здании склада подвалов, каналов, приямков, углублений в полу, а также лазов и не просматриваемых участков. Склады аммиачной селитры оборудуются искусственной вентиляцией. Отопление складов аммиачной селитры предусматривается воздушным, не допускается установка калориферов с трубными распределительными коммуникациями.

      99. Прилегающая к складу и погрузочным площадкам территория имеет сплошное покрытие из материалов устойчивых к воздействию аммиачной селитры, с уклоном для стока атмосферных вод.

      100. Наряду с регулярной текущей уборкой помещений склада аммиачной селитры, не реже одного раза в год весь склад (или поочередно каждый отсек или участок склада) полностью опорожняют с последующей тщательной очисткой пола от налипшей селитры.

      101. Не разрешается хранение продуктов и материалов в одном складском помещении совместно с аммиачной селитрой.

      102. Хранение в складских помещениях аммиачной селитры сметок (загрязненной аммиачной селитры) не разрешается. Последние хранятся в отдельном помещении вместимостью не более 60 тонн (далее – тн).

      103. Расстояние между штабелями аммиачной селитры (в мешках) для проезда транспортно-погрузочных машин составляет не менее 1,5 метра (далее – м), проходы – шириной 1,0 м. Центральные проезды шириной 3,0 м.

      104. Карбонаты и гидрокарбонаты натрия, калия, кальция, магния хранятся в мешках. Емкость складов не превышают 1500 тн.

      105. Погрузочно-разгрузочные работы механизируют.

      106. Применяемые в технологии соли синильной кислоты – цианистый натрий, калий, кальций и цианистые препараты (цианплав) хранятся в базисных, расходных и цеховых складах.

      107. Не разрешается хранение сильнодействующих ядовитых веществ под навесами, под открытым небом, а также в сырых помещениях и подвалах.

      108. Бытовые помещения, размещаемые в габаритах складских зданий, изолируются от помещений для хранения и расфасовки (розлива) сильнодействующих ядовитых веществ и имеют самостоятельный вход через отдельный тамбур.

      109. Для отделки стен, потолков и внутренних конструкций складских помещений для хранения, расфасовки и розлива сильнодействующих ядовитых веществ используют материалы, способные защищать конструкции от химических воздействий сильнодействующих ядовитых веществ, не накапливающие на своей поверхности или не сорбирующие пыль и пары и допускающие легкую очистку и мытье поверхностей. Сопряжения стен с полом и потолком имеет закругленную форму.

      110. В помещениях для хранения сильнодействующих ядовитых веществ предусматривается постоянно действующая естественная приточно-вытяжная вентиляция и механическая вытяжная вентиляция на случай аварии. Механические вытяжные вентиляционные установки устраивают раздельными для бытовых помещений и помещений для хранения и растворения сильнодействующих ядовитых веществ.

      111. Вентиляционные установки включаются за 15 минут до входа в расходный склад. Об этом на входной двери вывешивается предупредительный плакат. Пусковые устройства этих установок располагаются снаружи возле входной двери.

      112. Вентиляционные установки имеют сигнализацию: световую – во время работы и звуковую – на случай непредвиденного прекращения работы.

      113. В помещениях для хранения, расфасовки и розлива сильнодействующих ядовитых веществ осуществляется контроль за состоянием воздушной среды.

      114. При хранении сильнодействующих ядовитых веществ всех групп в мелкой таре (барабанах, баллонах, бутылях и пр.) помещения базисных и расходных складов оборудуются доступными пристенными полками и стеллажами с гнездами (клетками), устроенными соответственно габаритам тары, а также имеет специальные грузовые столики, перемещаемые при помощи тележки, в которые устанавливаются бутыли, баллоны, барабаны и тому подобное.

      115. Все базисные и расходные склады сильнодействующих ядовитых веществ обеспечиваются в достаточном количестве средствами для обезвреживания ядов, СИЗ, аптечкой для оказания первой помощи и средствами связи.

      116. Работать с сильнодействующими ядовитыми веществами без специальной одежды и СИЗ, в поврежденной специальной одежде и СИЗ не разрешается.

      117. Принимать пищу, пить и курить при работе с сильнодействующими ядовитыми веществами не разрешается.

      118. Выгрузка опасных грузов, способных к образованию взрывчатых смесей (аммиачная селитра), легковоспламеняющихся и горючих жидкостей и взрывоопасных веществ (аммиачная вода), едких веществ (серная, азотная и соляная кислоты, каустическая сода) производят в специально отведенных местах.

      119. Слив из цистерн легковоспламеняющихся и едких жидкостей осуществляется механизированным способом.

      120. Места слива реагентов оборудуются взрывобезопасным освещением, обеспечивающим производство работ круглосуточно, оснащаются первичными средствами пожаротушения, в соответствии с приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 21 февраля 2022 года № 55 "Об утверждении Правил пожарной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 26867) (далее – Приказ № 55).

      Сноска. Пункт 120 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      121. Не разрешается прием пищи, курение и применение открытого огня на рабочих местах с легковоспламеняющимися и едкими жидкостями.

      122. Работа с опасными и вредными веществами проводится в специальной одежде с использованием защитных очков или специальных масок с очками, респираторов, резиновых перчаток и сапог, фартуков, каждый рабочий обеспечивается аварийным противогазом с соответствующей фильтрующей коробкой, защищающей от паров и аэрозолей вредного вещества, а для защиты кожных покровов от воздействия кислот и щелочей защитными пастами.

      123. Перевозка опасных грузов автомобильным транспортом производится согласно требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 января 2021 года № ҚР ДСМ-5 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к транспортным средствам для перевозки пассажиров и грузов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22066).

      Сноска. Пункт 123 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      124. Перевозка радиоактивных веществ автомобильным транспортом осуществляется согласно требованиям приказа Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-275/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21822).

      Сноска. Пункт 124 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      125. Транспортные средства, используемые для перевозки опасных грузов, в зависимости от класса опасности перевозимого груза, комплектуются:

      1) первичными средствами пожаротушения (огнетушителями, набором шанцевого инструмента, ведрами, кошмой, ящиком с сухим песком и средствами в соответствии с Приказом № 55);

      2) СИЗ кожи и глаз (резиновыми сапогами, резиновыми перчатками, прорезиненным фартуком, костюмом с кислотозащитной пропиткой, очками защитными, противогазом);

      3) аварийным инструментом и снаряжением (знаками "Въезд запрещен" и "Аварийная остановка", противооткатными упорами, веревкой или тросом для ограждения места аварии, канистрами с нейтрализующим раствором);

      4) аптечкой для оказания первой помощи;

      5) при перевозке радиоактивных веществ – дополнительно: респиратором, четырьмя предупредительными знаками радиационной опасности и пластиковым пакетом с чистой ветошью.

      Сноска. Пункт 125 - в редакции приказа Министра здравоохранения РК от 05.04.2023 № 60 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      126. Под погрузку аммиачной селитры подаются автотранспортные средства с исправными сухими кузовами, тщательно очищенными от остатков любых материалов и оборудованных специальным пологом для защиты от прямого попадания солнечных лучей.

Глава 6. Санитарно-эпидемиологические требования к бытовому обслуживанию

      127. Гардеробные помещения для просушивания специальной одежды и специальной обуви оборудуются механической общеобменной приточно-вытяжной вентиляцией.

      128. Устройство душевых помещений предусматривает легкую чистку и мытье полов, стен и потолков горячей водой с применением моющих и дезинфицирующих средств, а также сток использованной воды из душевых кабин.

      129. Не разрешается хранение и прием пищи в производственных помещениях.

      130. Во всех основных технологических цехах предусматриваются помещения и оборудование для обеспыливания специальной одежды.

      131. Здравпункты имеют комплект инактиваторов, позволяющих нейтрализовать агрессивные производственные вещества (после промывания пораженного участка водой) при попадании их на кожу или в глаза.

      132. Все работающие проходят предварительный при поступлении на работу и периодический медицинский осмотр в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 15 октября 2020 года № ҚР ДСМ-131/2020 "Об утверждении целевых групп лиц, подлежащих обязательным медицинским осмотрам, а также правил и периодичности их проведения, объема лабораторных и функциональных исследований, медицинских противопоказаний, перечня вредных и (или) опасных производственных факторов, профессий и работ, при выполнении которых проводятся предварительные обязательные медицинские осмотры при поступлении на работу и периодические обязательные медицинские осмотры и правил оказания государственной услуги "Прохождение предварительных обязательных медицинских осмотров" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21443).

      133. Работники обеспечиваются молоком и лечебно-профилактическим питанием, в соответствии с порядком и нормами обеспечения работников молоком и лечебно-профилактическим питанием за счет средств работодателя.

  Приложение
к Санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к объектам
химической промышленности"

Перечень основных вредных веществ, подлежащих лабораторному производственному контролю в воздухе рабочей зоны

Производственный участок

Вредные вещества

1

2

3

1

Приемное устройство

Пыль кокса, фосфорита, кварцита

2

Сушильно-дробильное отделения

Пыль кокса,

3

Производство агломерата

Пыль кокса, шихты, агломерата, фосфорита, фосфорный ангидрид, фосфористый водород, фтористый водород, окись углерода

4

Печное производство

фосфор, фосфорный ангидрид, фосфористый водород, фтористый водород, окись углерода, пыль шихты, пыль кокса, пыль электродной массы, пыль агломерата, кварцита

5

Производство фоскислоты

фосфорный ангидрид, фосфористый водород, сероводород, сернистый ангидрид.

6

Доработка желтого фосфора

Пыль извести, кальцинированной соды, фосфор, фосфорный ангидрид, фосфористый водород, фтористый водород

7

Производство триполифосфата

Пыль кальцинированной соды, трифосфат натрия, пары фосфорной кислоты

8

Вспомогательное производство

Пары серной кислоты, пыль резины, пыль меди, ксилол, толуол