ИПС "Әділет"

БҰЙЫРАМЫН:

1. "Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 30 қарашадағы № ҚР ДСМ-224/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21712 болып тіркелген) мынадай өзгеріс енгізілсін:

көрсетілген бұйрықпен бекітілген Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Медициналық көмекті ұйымдастыру департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтер ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі

А. Альназарова

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрі
2024 жылғы 27 желтоқсандағы
№ 114 Бұйрығына
қосымша

Қазақстан Республикасы
Денсаулық сақтау министрінің
2020 жылғы 30 қарашадағы
№ ҚР ДСМ-224/2020 бұйрығына
қосымша

Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты (бұдан әрі – Стандарт) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексі (бұдан әрі – Кодекс) 7-бабының 32) тармақшасына сәйкес әзірленді және психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру процестеріне қойылатын талаптар мен қағидаларды белгілейді.

2. Осы Стандартта пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар:

1) апиын агонистерімен қолдаушы терапия (бұдан әрі – ААҚТ) – психикалық-әлеуметтік қолдауымен үйлесімділікте ұзақ әсер ететін дәрілік препараттарды (агонистерді немесе апиындардың ішінара агонистерін) қолдана отырып, апиындық тәуелділікті емдеу әдісі;

2) динамикалық байқау – пациенттің денсаулық жағдайын жүйелі түрде байқау, сондай-ақ осы байқау нәтижелері бойынша қажетті медициналық көмек көрсету;

3) динамикалық байқау тобы – диагностикалық және емдік іс-шараларды таңдау кезінде дәрігердің тәсілін айқындайтын топтарға пациенттерді бөлу;

4) жақын орта – қашықтықтан медициналық қызметтер көрсетілетін адаммен тікелей байланыста болатын және (немесе) тұратын адамдар;

5) жедел бөлімше (бұдан әрі – ЖБ) – суицидтік мінез-құлыққа ие кәмелет жасына толмаған адамға көмек көрсету кезінде өңірдің әр түрлі секторларының мамандары арасындағы өзара іс-қимылды жүзеге асыратын, сондай-ақ кәмелет жасына толмаған адамдардың суицидтік мінез-құлқының және өңірде көрсетілген көмектің статистикасын қалыптастыратын денсаулық сақтау ұйымының құрылымдық бөлімшесі;

6) консультативтік байқау – психикаға белсенді әсер ететін затты зиянды қолдануы бар адамды және (немесе) құмар ойындарға патологиялық құмарлығы бар адамды медициналық байқау;

7) медициналық-әлеуметтік көмек – бұл тізбесін уәкілетті орган айқындайтын әлеуметтік мәні бар аурулармен ауыратын адамдарға көрсетілетін медициналық және әлеуметтік-психологиялық көмек;

8) медициналық-әлеуметтік оңалту – жұмысқа араластыруға, отбасылық және қоғамдық өмірге қатыстыруға арналған медициналық, әлеуметтік және еңбек іс-шараларын пайдалана отырып, науқастар мен мүгедектердің денсаулығын қалпына келтіру жөніндегі шаралар кешені;

9) мультипәндік топ – пациент ағзасының функциялары мен құрылымдарының бұзылу сипатына, оның клиникалық жай-күйінің ауырлығына байланысты қалыптастырылатын әртүрлі мамандар тобы;

10) психикаға белсенді әсер ететін заттар (бұдан әрі – ПБЗ) – бір рет қабылдағанда адамның психикалық және тәндік функцияларына, мінез-құлқына әсер ететін, ал ұзақ уақыт тұтынған кезде психикалық және тәндік тәуелділік туғызатын синтетикалық немесе табиғи жолмен алынған заттар (алкоголь, есірткі, психотроптық заттар, олардың аналогтары, басқа да есеңгірететін заттар);

11) психикалық денсаулық саласындағы медициналық-әлеуметтік көмек – бұл психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар (бұдан әрі – ПМБ) адамдарға көрсетілетін медициналық және әлеуметтік-психологиялық көмек;

12) ПМБ бар пациентті оңалтудың жеке бағдарламасы – оңалтуды жүргізудің нақты көлемін, түрлері мен мерзімдерін қамтитын іс-шаралар кешені;

13) статистикалық есепке алу – электрондық ақпараттық жүйеде динамикалық байқауға жатпайтын ПМБ бар тұлға туралы мәліметтерді тіркеу және сақтау;

14) суицид жасау қаупі – өліммен аяқталатын, өзін әдейі өмірден айыруға бағытталған іс-әрекет жасау ықтималдығы;

15) суицид жасау қаупінің факторлары – өзін өліммен аяқталған өмірден әдейі айыруға бағытталған іс-әрекетті жасау ықтималдығына әсер ететін мән-жайлар;

16) өтініш беруші – қашықтықтан медициналық қызмет көрсетілетін адам.

2-тарау. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының құрылымы

3. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін ұйымдарға мыналар жатады:

1) аудандық деңгейде:

дәрігерлік амбулатория;

медициналық-санитариялық алғашқы көмек орталығы;

аудандық емхана;

нөмірлік аудандық емхана;

аудан орталығында және аудандық маңызы бар қалаларда құрылатын аудандық аурухана.

2) қалалық деңгейде:

дәрігерлік амбулатория;

медициналық-санитариялық алғашқы көмек орталығы;

қалалық емхана;

бастапқы психикалық денсаулық орталығы (бұдан әрі – БПДО);

психикалық денсаулық орталығы (бұдан әрі – ПДО);

көпбейінді қалалық аурухана.

3) облыстық деңгейде:

ПДО;

көп бейінді облыстық аурухана.

4) Республикалық психикалық денсаулық ғылыми-практикалық орталығы (бұдан әрі – РПДҒПО) және жіті бақыланатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық ұйым (бұдан әрі – ЖБМҮПҰ).

4. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтаудың мемлекеттік емес секторы жеке меншік құқығына негізделген денсаулық сақтау ұйымдарынан, сондай-ақ жеке медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалардан тұрады.

5. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін ұйымда атауы мен тізбесі олардың алдында тұрған қажеттіліктер мен міндеттерге байланысты мынадай құрылымдық бөлімшелер құрылады:

стационарлық клиникалық бөлімшелер (бейінділігі жасына, көрсетілетін көмек түріне, жынысына, психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтарының (аурулардың) клиникалық көріністеріне және нозологиялық топтарға, ерікті мен мәжбүрлі емдеуге жатқызу қағидаты бойынша);

оңалту бөлімшелері (құрылымында емдеу-еңбек шеберханалары, оқу сыныптары, студиялар, спорт секциялары, қосалқы шаруашылықтар және басқалар құрылады);

реанимация және (немесе) қарқынды терапия бөлімшесі (палатасы);

стационарды алмастыратын бөлімшелер;

үйде көмек көрсететін бөлімшелер;

қашықтықтан медициналық қызметтер көрсетуге арналған бөлімшелер;

жедел мамандандырылған психиатриялық көмек;

ПБЗ тұтыну фактісін және масаң күйде болу жағдайын анықтау үшін тәулік бойы куәландыру кабинеті;

апиын агонистерімен қолдаушы терапияны (бұдан әрі – ААҚТ кабинеті) ұсыну кабинеті;

уақытша бейімдеу және детоксикация орталығы (бұдан әрі - УБДО);

жалпы клиникалық бөлім;

диагностикалық бөлімшелер (зертханалық, аспаптық);

психологиялық зертхана;

ақпараттық-талдау мониторингі орталығы;

суицидтің алдын алуды үйлестіру жөніндегі жедел бөлімше;

ұйымның міндеттеріне сәйкес құрылымдық бөлімшелер, сондай-ақ ұйымның тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету үшін қажетті бөлімшелер.

6. ЖБМҮПҰ-да құрылымдық бөлімшелер құрылады, олардың атаулары мен тізімі ұйымның алдында тұрған қажеттіліктер мен міндеттерге байланысты:

стационарлық клиникалық бөлімшелер (режимдік-диагностикалық бөлімше, қарқынды бақыланатын бөлімшелер, мамандандырылған үлгідегі бөлімшелер, қосарласқан ауыр соматикалық патологиясы бар бөлімше);

медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшелері (құрылымында емдеу-еңбек шеберханалары, оқу сыныптары, студиялар, спорт секциялары, қосалқы шаруашылықтар және басқалар құрылады);

реанимация және (немесе) қарқынды терапия бөлімшесі (палатасы);

қашықтықтан медициналық қызметтер көрсетуге арналған бөлімше;

жалпы клиникалық бөлім;

диагностикалық бөлімшелер (зертханалық, аспаптық);

психологиялық зертхана;

ақпараттық-талдау мониторингі орталығы;

3-тарау. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің негізгі міндеттері мен бағыттары

7. Құрамында психикалық денсаулық кабинеті (бұдан әрі – ПДК) немесе БПДО жоқ дәрігерлік амбулаторияда, медициналық-санитариялық алғашқы көмек көрсету орталығында, аудандық емханада, нөмірлік аудандық емханада, қалалық емханада ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мынадай міндеттерді көздейді:

1) ПМБ бар адамдарды анықтау және негіздеме болған кезде, оларды ПДК, БПДО не ПДО-ға жіберу;

2) осы Стандартқа 1-қосымшаға сәйкес МСАК дәрігерінің құзыретіне кіретін 10-қайта қаралымдағы аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың халықаралық статистикалық жіктемесі (бұдан әрі – АХЖ-10) бойынша диагностикасы, ПМБ диагнозы бар адамдарды емдеу;

3) суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамдардың ауруларының диагностикасы, оларды емдеу;

4) ПМБ дамуының қауіп топтарын қалыптастыра отырып, халықтың арасында ПМБ-ның бастапқы профилактикасы.

8. Құрамында ПДК бар аудандық емханада, нөмірлік аудандық емханада, қалалық емханада көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мынадай міндеттерді көздейді:

1) қызмет көрсетілетін аумақта және бекітілген ауылдық аумақ болған жағдайда ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді үйлестіру, мониторингілеу және талдау;

2) мамандандырылған көмекке жүгінетін адамдарды қабылдау, консультация беру және негіздеме болған кезде, оларды БПДО, ПДО немесе РПДҒПО-ға жіберу;

3) ауруларды диагностикалау, ПМБ бар адамдарды емдеу, ПМБ бар адамдарды динамикалық және консультативтік байқауды жүзеге асыру, пациенттерді динамикалық және консультативтік байқаудың тиісті топтарына уақтылы ауыстыру;

4) ПМБ бар адамдарды есепке алу;

5) ПМБ ауруларының екінші және үшінші профилактикасы;

6) ПМБ бар адамдарды әлеуметтік стигматизация және кемсітуді төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

7) ПМБ бар адамдардың қоғамға қауіпті іс-әрекеттерін төмендету бойынша іс-шараларды іске асыру;

8) ұзақ және тұрақты ремиссияға қол жеткізу, ПБЗ-ға тәуелді тұлғаларды рецидивке қарсы және қолдаушы (оның ішінде апиын агонистерімен) терапияны ұсыну;

9) ПМБ диагнозы қойылған адамдардың стационарлық емделуден бас тарту себептеріне талдау жүргізу;

10) үйде консультациялар мен патронажды жүзеге асыру;

11) медициналық-санитариялық алғашқы көмек (бұдан әрі – МСАК) дәрігерлеріне, ПМБ, оның шінде суицидтік әрекет жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамдардың диагностикасы және емдеу мәселелері бойынша дәрігерлік бейіндегі өзге де мамандарға консультациялық көмек;

12) пациенттердің еңбекке уақытша жарамсыздығын сараптау;

13) қолданыстағы заңнамаға сәйкес тиісті сұратулар бойынша адамның психикалық жай-күйі туралы және (немесе) динамикалық байқау көрсету үшін есепте тұрғандығы туралы қорытындылар, анықтамалар беру;

14) ПБЗ-ға тәуелді адамдарды медициналық-әлеуметтік сараптамаға, мәжбүрлеп емдеуге жіберу үшін медициналық құжаттаманы ресімдеу;

15) қызмет көрсетілетін аумақта халықтың, оның ішінде ПМБ бар адамдардың психикалық денсаулығын нығайту, өмір сүру сапасын, психикалық салауаттылық деңгейін арттыру жөніндегі зерттеулерге қатысу;

16) психикалық денсаулық мәселелерінде халықтың хабардарлығын арттыру жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

17) амбулаториялық және стационарлық көмектің өзара іс-қимылын және сабақтастығын қамтамасыз ету.

9. Құрамында БПДО бар қалалық емханада көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек осы Стандарттың 8-тармағында көрсетілген міндеттерді, сондай-ақ:

1) ПМБ бар адамдарға психотерапиялық, психологиялық және әлеуметтік көмек көрсету;

2) бекітілген ауылдық аумақ болған кезде, ПДК дәрігерлерінің жолдамасы бойынша ауылдық жерде тұратын ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді көздейді.

10. ПМБ бар адамдарға ПДО-да көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мынадай негізгі міндеттерді көздейді:

1) тиісті өңірдің психикалық денсаулық сақтау қызметінің ұйымдастырушылық, профилактикалық, емдеу-диагностикалық қызметін және дамуын үйлестіру, мониторингілеу, талдау;

2) психикалық денсаулықты сақтау саласындағы профилактикалық, консультациялық-диагностикалық, емдеу, медициналық-әлеуметтік, оңалту көмегінің, сондай-ақ ПМБ-мен ауыратын адамдарда қосарласқан аурулардың кез келген нысандарын көрсету;

3) консультацияларды ұйымдастыру және мамандандырылған көмекке жүгінетін адамдарды РПДҒПО-ға жіберу;

4) халықтың, оның ішінде ПМБ бар адамдардың психикалық денсаулығын нығайту, өмір сүру сапасын, психикалық салауаттылық деңгейін арттыру жөніндегі зерттеулерге қатысу;

5) стационарлық және амбулаториялық көмекті ұсыну кезінде, оның ішінде наркологиялық емес бейіндегі стационарларға пациенттерді емдеуге жатқызу кезінде өзара іс-қимылды және сабақтастықты қамтамасыз ету;

6) ұзақ және тұрақты ремиссияға қол жеткізу, ПБЗ-ға тәуелді адамдарды рецидивке қарсы, қолдаушы (оның ішінде апиын агонистерімен) терапияға ынталандыру;

7) ПМБ диагнозы қойылған адамдардың стационарлық емделуден бас тарту себептеріне талдау жүргізу;

8) БПДО, МСАК дәрігерлеріне, сондай-ақ ПМБ, оның ішінде суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамдардың диагностикасы және емдеу мәселелері бойынша дәрігерлік бейіндегі өзге де мамандарға консультациялық көмек;

9) медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу үшін медициналық құжаттаманы ресімдеу;

10) ПМБ бар пациенттердің еңбекке уақытша жарамсыздығын сараптау;

11) қолданыстағы заңнамаға сәйкес тиісті сұратулар бойынша адамның психикалық жай-күйі туралы қорытындылар, анықтамалар беру;

12) өңірлік деңгейдегі коммуникациялардың барлық тәсілдері арқылы психикалық денсаулықты сақтау мәселелері бойынша хабардар етуді, пікір және тәжірибе алмасуды ұйымдастыру.

11. Аудандық ауруханада ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мынадай міндеттерді көздейді:

1) консультацияларды ұйымдастыру және мамандандырылған көмекке жүгінетін адамдарды ПДО-ға жіберу;

2) халықтың, оның ішінде ПМБ бар адамдардың психикалық денсаулығын нығайту, өмір сүру сапасын, психикалық салауаттылық деңгейін арттыру жөніндегі зерттеулерге қатысу;

3) стационарлық және амбулаториялық жағдайларда медициналық көмек көрсету кезінде өзара іс-қимылды және сабақтастықты қамтамасыз ету;

4) ұзақ және тұрақты ремиссияға қол жеткізу, ПБЗ-ға тәуелді адамдардың рецидивке қарсы, қолдаушы (оның ішінде апиын агонистерімен) терапиясының үздіксіздігін қамтамасыз ету;

5) ПМБ диагнозы қойылған адамдардың стационарлық емделуден бас тарту себептеріне талдау жүргізу;

6) БПДО, МСАК дәрігерлеріне, сондай-ақ ПМБ, оның ішінде суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамдардың диагностикасы және емдеу мәселелері бойынша дәрігерлік бейіндегі өзге де мамандарға консультациялық көмек;

7) ПМБ бар науқастардың уақытша еңбекке жарамсыздығын сараптау.

12. РПДҒПО-да көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мынадай міндеттерді көздейді:

1) ғылыми, ұйымдастырушылық, профилактикалық және емдеу-диагностикалық қызметті үйлестіру, мониторингілеу, талдау, психикалық денсаулықты сақтау мәселелері бойынша заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге қатысу;

2) өңірлік, республикалық және халықаралық деңгейлерде халықтың, оның ішінде ПМБ бар адамдардың психикалық денсаулығын нығайтуға, өмір сүру сапасын, психикалық салауаттылық деңгейін арттыруға бағытталған шараларды, жаңа әдістер мен әдістемелерді жүргізу, зерттеулерге қатысу, әзірлеу және енгізу;

3) психикалық денсаулықты сақтау саласындағы профилактикалық, консультациялық-диагностикалық, емдеу, медициналық-әлеуметтік, оңалту көмегінің, сондай-ақ ПМБ-мен ауыратын адамдарда қосарласқан аурулардың кез келген нысандарын көрсету;

4) психикалық денсаулықты сақтау мәселелері бойынша білім беру қызметі;

5) ПДО, БПДО, МСАК дәрігерлеріне, сондай-ақ ПМБ, оның ішінде суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамдардың диагностикасы және емдеу мәселелері бойынша дәрігерлік бейіндегі өзге де мамандарға консультациялық көмек;

6) медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу үшін медициналық құжаттаманы ресімдеу;

7) ПМБ бар пациенттердің еңбекке уақытша жарамсыздығын сараптау;

8) қолданыстағы заңнамаға сәйкес тиісті сұратулар бойынша адамның психикалық жай-күйі туралы қорытындылар, анықтамалар беру;

9) өңірлік, республикалық және халықаралық деңгейлерде коммуникациялар арқылы психикалық денсаулықты сақтау мәселелері бойынша хабардар етуді, пікір және тәжірибе алмасуды ұйымдастыру;

10) халық пен жекелеген, оның ішінде кәсіби топтар үшін психикалық денсаулық саласындағы мәселелер бойынша аудио - бейне және электрондық-ақпараттық, өнімді әзірлеу, басып шығару және өткізу;

11) ұйымдармен, оның ішінде психикалық денсаулықты сақтау мәселелері бойынша халықаралық ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау, ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастық.

13. ЖБМҮПҰ-де көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мынадай міндеттерді көздейді:

1) қоғамға қауіпті іс-әрекеттер жасаған ПМБ-мен ауыратын адамдарға қатысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын жүзеге асыруды үйлестіру, мониторингтеу және талдау;

2) қоғамға қауіпті іс-әрекеттер жасаған, ПМБ-мен ауыратын адамдарға қатысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын мәжбүрлеп емдеу түрінде жүзеге асыру;

3) арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету.

14. Стационарлық бөлімшелерде көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

1) диагностика мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес халыққа мамандандырылған психиатриялық (наркологиялық, психотерапиялық, медициналық-психологиялық және медициналық-әлеуметтік) көмек көрсету;

2) ПМБ ауруларының екінші және үшінші профилактикасы;

3) ПМБ бар адамдарды әлеуметтік стигматизация және кемсітуді төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

4) ПМБ-мен ауыратын адамдардың қоғамдық қауіпті іс-әрекеттерін төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

5) халықтың психикалық денсаулық мәселелері бойынша хабардарлығын арттыру жөніндегі ақпараттық-насихаттау сипатындағы іс-шараларды іске асыру;

6) еңбек терапиясын жүргізу және ПМБ-мен ауыратын адамдарды қайта әлеуметтендіру үшін терапиялық ремиссияға қол жеткізу;

7) ПМБ бар адамдардың еңбек терапиясы және қайта әлеуметтендіру;

8) ұзақ және тұрақты ремиссияға қол жеткізу, ПБЗ-ға тәуелді адамдарды рецидивке қарсы және қолдаушы терапияға ынталандыру;

9) стационарлық, стационарды алмастыратын және амбулаториялық бөлімшелердің өзара іс-қимылын және сабақтастығын қамтамасыз ету;

10) стационарлық жағдайларда көрсетілетін медициналық көмектің тиімділігін талдау.

15. Жалпы клиникалық бөлімде көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

1) консультациялық-диагностикалық медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

2) ПМБ бар адамдарды әлеуметтік стигматизация және кемсітуді төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

3) психикалық денсаулық, саламатты өмір салты мәселелері бойынша халықтың хабардарлығын арттыру жөніндегі ақпараттық-насихаттау сипатындағы іс-шараларды іске асыру.

16. Жедел мамандандырылған психиатриялық бригада көрсететін ПМБ бар адамдарға медициналық көмек мыналарды көздейді:

1) дәрілік терапияны қолдану туралы мәселені шешуді қоса алғанда, пациенттің психикалық жай-күйі кезек күттірмейтін медициналық шараларды талап ететін барлық жағдайларда психиатриялық куәландыруды жүргізу және жедел мамандандырылған психиатриялық көмек көрсету;

2) психиатр - дәрігерлердің (наркологтардың) жолдамалары бойынша бейінді тәулік бойы көмек көрсететін медициналық ұйымдарға ПМБ бар адамдарды тасымалдау.

17. Стационарды алмастыратын жағдайларда ПМБ бар адамдарға көрсетілетін медициналық көмек мыналарды көздейді:

1) белсенді терапияны, емдеу-қалпына келтіру іс-шаралары кешенін жүргізуді қажет ететін және тәулік бойы стационарлық бақылауды қажет етпейтін асқынулары немесе ПМБ декомпенсациясы бар адамдарды емдеу;

2) тәуліктік стационарда емдеудің негізгі курсын алған және әдеттегі өмірлік жағдайға біртіндеп бейімделуді қажет ететін пациенттерді емдеу;

3) пациенттерге әлеуметтік-құқықтық көмек көрсету, тұрмыстық еңбек мәселелерін реттеу;

4) медициналық көрсетілімдер бойынша пациенттердің үйреншікті микроәлеуметтік орта жағдайларында болуы орынды болған кезде ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

5) пациенттердің еңбекке уақытша жарамсыздығын сараптау;

6) ПМБ бар адамдарды әлеуметтік стигматизация және кемсітуді төмендету жөніндегі іс-шараларды іске асыру;

7) стационарды алмастыратын, стационарлық және амбулаториялық жағдайларда көмектің өзара іс-қимылын және сабақтастығын қамтамасыз ету;

8) ПМБ бар адамдарды диагностикалаудың, емдеудің және оңалтудың жаңа ұйымдастырушылық нысандарын, клиникалық тиімді және қауіпсіз әдістерін енгізу.

18. УБДО-да ПМБ бар адамдарға көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

1) ПБЗ тұтынудан туындаған масаң күйде болу (уыттану) дәрежесін анықтау;

2) УБДО-ға орналастыру қажеттілігі туралы немесе орналастырудан бас тарту туралы шешім қабылдау;

3) алкогольден орташа масаң күйде болу (уыттану) жағдайындағы адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

4) көмек көрсету процесінде ПБЗ-ға қалыптасқан тәуелділік диагнозы қойылған адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту бағдарламасынан өтуге ынталандыру;

5) медициналық-әлеуметтік көмек көрсетудің сабақтастығын ұйымдастыру.

19. ПМБ бар адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесінің және тәуелділіктерді әлеуметтік оңалту бөлімшесінің қызметі мыналарды көздейді:

1) ПМБ бар адамдарды әлеуметтендіру және еңбекпен оңалту;

2) ПМБ бар адамдардың кәсіпорында немесе әлеуметтік қамсыздандыру мекемесінде жұмысқа орналасуына және жаңа кәсіпті меңгеруіне жәрдемдесу;

3) заңнамаға сәйкес кәсіби қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіптілік көздерімен байланысты жұмыстарды қоспағанда, еңбек қызметінің кез келген түрін ұйымдастыру.

20. ПМБ бар адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту және ПБЗ-ға тәуелді адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту процесінде өндірілетін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйым өткізеді.

21. ПБЗ тұтыну фактісін және масаң күйде болу жағдайын анықтау үшін медициналық куәландыру кабинетінің қызметі мыналарды көздейді:

1) ПБЗ тұтыну фактісін және масаң күйде болу жағдайын анықтау үшін тәулік бойы медициналық куәландыру;

2) белгіленген үлгідегі куәландыру нәтижелері бойынша қорытындылар беру;

3) медициналық құжаттаманы жүргізу.

22. Жасырын емдеу кабинетінде ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

1) клиникалық хаттамаларға сәйкес ауыр, тұрақты, жиі асқынатын ауырсыну белгілері бар созылмалы немесе ұзаққа созылған бұзылулармен зардап шегетін адамдарды қоспағанда, ПМБ бар адамдарға амбулаториялық жағдайларда мамандандырылған медициналық-әлеуметтік көмек көрсету;

2) көрсетілетін медициналық-әлеуметтік көмектің тиімділігіне талдау жүргізу.

23. ААҚТ кабинетінде көрсетілетін ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек мыналарды көздейді:

1) ААҚТ-да болу кезеңінде F11.2, F19.2 ПМБ диагноздарының шеңберінде (аумақтық бекітуді ескермей) апиындық тәуелділік синдромы бар адамдарды динамикалық байқауды жүзеге асыру;

2) амбулаториялық дәрілік қамтамасыз етуді есепке алудың ақпараттық жүйесіне деректерді енгізе отырып, дәрілік заттарды беру бойынша көрсетілетін қызметтер, бекітілген клиникалық хаттамаға сәйкес психикалық-әлеуметтік консультация беру;

3) пациенттердің өмір сүру сапасын және әлеуметтік бейімделуін арттыру;

4) заңсыз есірткі мен психотроптық заттарды пайдалану жиілігі мен көлемін төмендету;

5) инъекциялық есірткіні тұтынушылар арасында АИТВ инфекциясының және басқа да қосарласқан аурулардың берілу қаупін төмендету;

6) АИТВ-мен өмір сүретін адамдардың антиретровирустық терапияға бейімділігін арттыру.

ААҚТ тағайындау өлшемшарттары мыналар:

1) F11.2, F19.2 ПМБ диагноздарының шеңберіндегі апиындық тәуелділік синдромы;

2) хабардар етілген келісімді беруге қабілетті болу;

3) 18 жастан асқан жас.

4-тарау. Психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру тәртібі

1-параграф. Психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға, тәулік бойы медициналық байқау мен емдеу көзделмейтін амбулаториялық жағдайларда, оның ішінде тәулік бойы жұмыс істейтін стационарлардың қабылдау бөлімшелерінде медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

24. Шұғыл және кезек күттірмейтін медициналық-элеуметтіқ көмек көрсетуді қажет ететін ПМБ-ны қоспағанда, ПМБ-мен ауыратын адам күдік туған немесе анықталған кезде МСАК дәрігері мыналарды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) клиникалық хаттамаларға сәйкес диагностикалық іс-шаралар;

3) осы Стандартқа 1-қосымшаға сәйкес МСАК дәрігерінің құзыретіне кіретін 10-шы қайта қаралымдағы аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың АХЖ-10 бойынша ПМБ диагноздарын белгілейді. Адамда құзыретіне кірмейтін АХЖ-10 бойынша ПМБ диагнозының болуына күдік болған кезде МСАК дәрігері оны аумақтық бекітуі бойынша ПДК немесе БПДО-ға немесе ПДО-ға қайта жіберу;

4) ағымдағы жылы алғаш рет МСАК дәрігерінің құзыретіне кіретін шекаралық ПМБ диагнозын анықтаған жағдайда – диагнозды белгілеген сәттен бастап 5 жұмыс күнінен кешіктірмей деректерді электрондық ақпараттық жүйеге (бұдан әрі – ЭАЖ) енгізу үшін паспорттық деректерді (тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірін (бұдан әрі – ЖСН), тұратын мекенжайын), диагнозын және диагнозын қойған күнін көрсете отырып, осы пациент туралы аумақтық бекіту бойынша ПДК немесе БПДО-ға немесе ПДО-ға жіберу;

5) өз бетінше жүгінген, суицид қаупі бар адам анықталған кезде немесе басқа мамандар (дәрігерлер, психологтар) жіберген кәмелет жасына толмаған адамды зерттеп-қараған кезде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шаралар өткізу;

6) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру;

7) ай сайын, есептік кезеңнен кейінгі айдың 5-күнінен кешіктірмей ПМБ-мен адамдарды есепке алу жөніндегі ЭАЖ-ға жаңадан енгізілген пациенттер бойынша ПДК немесе БПДО немесе ПДО дәрігерімен салыстырып тексеру.

25. ПМБ-ны қоспағанда, шұғыл және кезек күттірмейтін медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді қажет ететін ПМБ-мен ауыратын адамға күдік туған немесе анықталған кезде ПДК немесе БПДО немесе ПДО-ның психиатриялық бейін дәрігері мыналарды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) клиникалық хаттамаларға сәйкес диагностикалық іс-шаралар;

3) емдеу жоспарын құру (дәрі-дәрмектік, психотерапиялық, психикалық-әлеуметтік) және клиникалық хаттамаларға сәйкес емдеу тағайындау (қажет болған жағдайда);

4) ПМБ бар адамдарды есепке алу жөніндегі ЭАЖ-да жүгінген адам туралы мәліметтердің бар-жоғын тексеруді жүзеге асырады. ПМБ диагнозы алғаш анықталған кезде статистикалық есепке алу тобына қоса, ЭАЖ-ға ақпарат енгізуді, бұрын ПМБ диагнозы белгіленген және көрсетілген ЭАЖ-да мәліметтер болмаған кезде ақпарат енгізеді, ал мәліметтер болған кезде ақпаратты толықтыру;

5) Кодекстің 176 және 176-1-бабының 3-тармағына сәйкес динамикалық және консультативтік байқау, сондай-ақ динамикалық және консультативтік байқауды тоқтату туралы мәселені шешу;

6) дәрігерлік-консультативтік комиссияға (бұдан әрі – ДКК) жолдаманы ресімдеу;

7) "Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 29 маусымдағы № 260 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 32922 болып тіркелген) сәйкес медициналық-әлеуметтік сараптама (бұдан әрі – МӘС) жүргізуді қажет ететін ПМБ бар адамға қатысты медициналық құжаттаманы ресімдеу;

8) мәжбүрлеп емдеуге жіберу үшін ПБЗ тұтынудан туындаған ПМБ бар адамдардың құжаттарын ресімдеу;

9) МСАК дәрігерінен хабарлама алғаннан кейін 3 жұмыс күнінен кешіктірмей ЭАЖ-ға ПМБ-мен адам туралы ақпарат енгізу;

10) динамикалық және консультативтік байқау топтарындағы адамдарды аумақтық бекіту бойынша байқауды жүзеге асыру;

11) ПМБ диагнозына күдік болған немесе диагноз қойылған адамдарды аумақтық ПДО-ға немесе РПДҒПО-ға зерттеп-қарауға және (немесе) емдеуге жіберу (көрсетілімдер бойынша);

12) ПМБ-мен адамдарды психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік оңалту көрсететін ұйымдарға жіберу;

13) бастапқы медициналық құжаттаманы жүргізу;

14) ПМБ бар адамдарды есепке алу бойынша деректерді ЭАЖ-ға енгізу;

15) жаңадан енгізілген және ЭАЖ-да тұрған адамдар бойынша МСАК дәрігерімен салыстырып тексеруді жүргізу және көрсетілген ақпаратты аумақтық БПДО меңгерушісіне немесе ПДО-ның амбулаториялық қызметінің басшысына ұсыну;

16) өз бетінше жүгінген, суицид қаупі бар адам анықталған кезде немесе басқа мамандар (дәрігерлер, психологтар) жіберген адамды зерттеп-қараған кезде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шаралар өткізу.

26. Бұрын ПМБ-мен динамикалық байқауда болған және ЭАЖ-да есептен шығарылған адам "сауығудан, тұрақты жақсарудан" басқа, есептен шығару себебін көрсете отырып, жүгінген кезде ПДК немесе БПДО-ның психиатриялық бейін дәрігері мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) клиникалық хаттамаларға сәйкес диагностикалық іс-шаралар;

3) Кодекстің 176-бабының 3-тармағына сәйкес динамикалық байқау туралы мәселені шешу, сондай-ақ динамикалық байқауды тоқтату;

4) динамикалық байқауға алу өлшемшарттары болмаған жағдайда, динамикалық байқаудан алу мәселесін шешу үшін ЭАЖ-да есепке алу себебін көрсете отырып, ДКК-ға жолдаманы ресімдеу.

27. БПДО-ның психиатр дәрігері (психотерапевт) мыналарды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) диагностикалау мен емдеудің клиникалық хаттамаларына сәйкес консультациялық-диагностикалық және емдік іс-шаралар;

3) жеке және топтық психотерапиялық консультациялар, психотерапиялық араласулар;

4) есепке алу-есептік құжаттаманы жүргізу;

5) БПДО-ның меңгерушісіне ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей атқарылған жұмыс туралы мәліметтерді (консультациялар, жеке және топтық психотерапиялық сеанстар саны) ұсыну.

28. БПДО немесе ПДО-ның медициналық психологы мыналарды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) психикалық-профилактикалық іс-шаралар, психологиялық консультация беру, эксперименттік-психологиялық зерттеп-қарау және психикалық түзету;

3) психогигиена, эмоциялық күйзеліс мәселелері бойынша медицина персоналымен ақпараттық-білім беру жұмысы;

4) жүргізілетін психологиялық, емдік және профилактикалық іс-шаралардың тиімділігін бағалау;

5) есепке алу-есептік құжаттаманы жүргізу;

6) басшыға ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей атқарылған жұмыс туралы мәліметтерді (консультациялар, бірінші және екінші эксперименттік-психологиялық зерттеп-қараулар, жеке және топтық психикалық түзету сабақтарының саны) ұсыну.

29. БПДО немесе ПДО-ның медициналық психологы суицидтік мінез-құлқы бар, өз бетінше жүгінген немесе басқа мамандар жіберген адамды анықтаған кезде мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) ойын, мінез-құлқын және эмоцияларын түзету жұмыстарын жүргізуге және негіздеме болған жағдайда, кәмелет жасына толмаған адам туралы ақпаратты ЖБ-ге одан әрі беруге рұқсат алу (кәмелет жасына толмаған адамды анықтаған кезде) :

егер 16 жастан кіші кәмелетке толмаған адам болса, заңды өкілдерден;

егер 16 жастан асқан, кәмелетке толмаған адамның өзінен.

Кодекстің 137-бабында көрсетілген келісімсіз зертеп-қарауды жүргізу үшін көрсетілімдердің бар-жоғын анықтаған дәрігердің алдын ала қарап-тексеруден бас тартқан және қарап-тексерілмеген кезде кәмелет жасына толмаған адамға өңір деңгейінде шұғыл, сондай-ақ жоспарлы офлайн және онлайн психологиялық көмекті және республикалық деңгейдегі онлайн психологиялық көмекті жүзеге асыратын ұйымдардың және/немесе мамандардың байланыс деректері көрсетілген жадынаманы берумен шектеледі;

2) адамды құрметтеуге, эмпатияға, шынайылыққа және қандай да бір қысымға жол бермеуге негізделген психологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету шараларын қабылдау;

3) ойын, мінез-құлқын және эмоцияларын түзету жұмыстарын жүргізу;

4) түзету бойынша жүргізілген жұмыстың нәтижесін (ағымдағы жай-күйі, суицидтік мінез-құлыққа қатынасы, болашақ жоспарлары) бағалау;

5) анықталған жағдай туралы ЖБ-ге хабарлау;

6) негіз болған жағдайда ЖПД-ға немесе психиатр дәрігерге консультацияға жіберу үшін шаралар қабылдау.

30. БПДО-ның әлеуметтік жұмыскері ПМБ бар адамдарға мынадай әлеуметтік көмекті ұйымдастырады және жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) әлеуметтік-құқықтық, әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-еңбек, әлеуметтік-мәдени қызметтерді көрсету;

3) есепке алу-есептік құжаттаманы жүргізу;

4) ай сайын, есептік кезеңнен кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей аумақтық БПДО меңгерушісіне атқарылған жұмыс туралы мәліметтерді (көрсетілген әлеуметтік-құқықтық, әлеуметтік-тұрмыстық, әлеуметтік-еңбек, әлеуметтік-мәдени қызметтердің саны) ұсыну.

31. БПДО меңгерушісі немесе ПДО-ның амбулаториялық көмек басшысы мыналарды жүзеге асырады:

1) ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету бөлігінде өз бөлімшесінің жұмысын ұйымдастыру;

2) ДКК отырыстарын өткізу;

3) олардың дұрыс толтырылуын бақылауды қамтамасыз ете отырып, бастапқы медициналық құжаттаманы жүргізу;

4) аумақтық ПДО-ның АТМО амбулаториялық қызметіне БПДО қызметі туралы ақпарат беру (ай сайын, есепті кезеңнен кейінгі айдың 15-күнінен кешіктірмей).

32. ААҚТ кабинетінің психиатриялық бейіндегі дәрігері мыналарды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) пациентті осы Стандартқа 2-қосымшаға сәйкес ААҚТ алуға жазбаша ерікті келісіммен таныстыру;

3) пациентті медициналық-әлеуметтік емдеудің жеке жоспарын құру;

4) клиникалық хаттамаға сәйкес емдеуді тағайындау;

5) ПМБ бар адамдарды есепке алу жөніндегі ЭАЖ-ға деректерді енгізу;

6) толтырылу дұрыстығын бақылауды қамтамасыз ете отырып, медициналық құжаттаманы жүргізу;

7) қосарласқан аурулардың болуына күдігі бар адамдарды МСАК-қа жіберу (көрсетілімдер бойынша);

8) кабинеттің мультипәндік тобының қызмет етуін ұйымдастыру;

9) ПДО-ға кабинеттің қызметі туралы ақпаратты ұсыну (ай сайын).

2-параграф. Тәулік бойы медициналық байқау, емдеу, күтім, сондай-ақ тамақпен бірге төсек-орын беру көзделетін стационарлық жағдайларда, оның ішінде емдеу басталғаннан кейін алғашқы тәуліктер ішінде тәулік бойы байқау көзделетін "бір күннің" терапиясы жағдайларында психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

33. Стационарлық клиникалық бөлімшелерге емдеуге жатқызуға мыналар негіздеме болып табылады:

1) психиатриялық бейін дәрігерінің жолдамасы;

2) сот-тергеу органдарының қаулысы, шешімі, ұйғарымы;

3) әскери-дәрігерлік комиссияның жолдамасы;

4) көрсетілімдер болған кезде адамның өзінің жазбаша өтініші;

5) ПБЗ тұтынудан туындаған, заңды күшіне енген ПМБ бар адамдарды мәжбүрлеп емдеу туралы сот шешімі;

6) заңды күшіне енген Қазақстан Республикасы Қылмыстық Кодексінің (бұдан әрі – ҚР ҚК) 93-бабында көзделген медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы сот шешімі.

34. Стационарлық клиникалық бөлімшелерге емдеуге жатқызу шұғыл немесе жоспарлы тәртіппен жүзеге асырылады.

Емдеуге жатқызу ерікті немесе мәжбүрлі жүзеге асырылады.

1) стационарлық емдеу көрсетілімдері:

ерікті:

тәуліктік байқауды қажет ететін, ПБЗ тұтынудан туындаған ПМБ бар адамдарға белсенді терапияның қажеттілігі;

тәуліктік стационарлық байқауды қажет ететін зерттеп-қараулар мен сараптамаларды жүргізу.

мәжбүрлі:

Кодекстің 137-бабы 1-тармағының 3) және 4) тармақшаларында көзделген белгілерді анықтау кезінде.

2) емдеуге жатқызуға қарсы көрсетілімдер:

басқа бейіндегі стационарларда емдеуді қажет ететін қосарласқан аурулардың болуы;

эпидемиологиялық қауіп кезеңіндегі инфекциялық аурулар.

35. ЖБМҮПҰ-ға емдеуге жатқызу ҚР ҚК 93-бабы 1-бөлігінің 3), 4) тармақшаларында көзделген медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану туралы заңды күшіне енген сот шешімі, сот-психиатриялық сараптама актісі және стационарлық науқастың медициналық картасынан үзінді көшірме болған кезде жоспарлы тәртіппен тәулік бойы жүзеге асырылады.

36. ПБЗ тұтынудан және (немесе) медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларынан туындаған ПМБ бар адамдарды мәжбүрлеп емдеуді жүзеге асыру үшін ЖБМҮПҰ-ға емдеуге жатқызу соттың заңды күшіне енген тиісті шешімі болған кезде жоспарлы тәртіппен жүргізіледі.

ПБЗ тұтынудан туындаған ПМБ бар адамдарды мәжбүрлеп емдеу бөлімшелеріне жатқызуға қарсы көрсетілімдер мыналар:

1) "Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21680 болып тіркелген) бекітілген Тізбеге сәйкес медициналық қарсы көрсетілімдер;

2) 18 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдер;

3) жүкті әйелдер;

4) 8 жасқа дейінгі балалары бар және белгіленген тәртіппен ата-ана құқықтарынан айырылмаған әйелдер;

5) мамандандырылған бөлімшеде емдеуді қажет ететін кез келген генездің жіті психотикалық жай-күйлері;

6) басқа бейіндегі стационарларда емдеуді қажет ететін қосарласқан аурулардың болуы;

7) өз бетінше қызмет көрсетудің мүмкін еместігі.

Осы тармақтың 5), 6) тармақшаларында көрсетілген қарсы көрсетілімдері бар ПМБ бар адамдар тиісті мамандандырылған емдеу жүргізілгеннен кейін мәжбүрлеп емдеуге жіберіледі.

37. Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік Кодексінің 511-бабында регламенттелген қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру үшін ПМБ бар адамдарды емдеуге жатқызу соттың заңды күшіне енген тиісті шешімі болған кезде жоспарлы тәртіппен ПДО стационарлық клиникалық бөлімшелерінде жүзеге асырылады.

38. РПДҒПО, ПДО стационарлық клиникалық бөлімшелеріне жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде клиникалық бөлімшенің, қабылдау-диагностикалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр дәрігері (нарколог) мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) қолда бар медициналық және басқа да құжаттаманың болуын тексеру, қажет болған жағдайда регламенттелген және (немесе) қосымша зерттеп-қараулардан өтуге жіберу;

3) емдеуге жатқызу туралы заңды күшіне енген сот шешімінің бар-жоғын тексеру;

4) психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, қабылдау-диагностикалық бөлімше деңгейінде шұғыл көмек көрсету қажеттілігін және (немесе) емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдердің болуын айқындау; суицидтік әрекет жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

5) диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес алдын ала диагнозды белгілеу, сараланған диагностиканың көлемін, бақылау режимін, емдік тамақтануды және емдеу-диагностикалық іс-шараларды айқындау;

6) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру;

7) жасырын емделу кезінде пациенттің аты және әкесінің аты (бар болса), туған күні, тұратын мекенжайын пациенттің айтуы бойынша толтыру;

8) медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын жүзеге асыру үшін адам келіп түскен кезде аумақтық ішкі істер органдарына хабарлау.

39. Клиникалық бөлімшенің немесе қабылдау-диагностикалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр дәрігері (нарколог) жасырын тәртіппен емдеу үшін ПБЗ-ны тұтынудан туындаған ПМБ бар адамды РПДҒПО, ПДО-ның стационарлық клиникалық бөлімшелеріне жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) міндетті және (немесе) қосымша зерттеп-қараулардан өтуге жіберу;

2) психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, қабылдау-диагностикалық бөлімше деңгейінде шұғыл көмек көрсету қажеттілігін және (немесе) емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдердің болуын айқындау; ал суицидтік әрекет жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

3) диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес алдын ала диагнозды белгілеу, сараланған диагностиканың көлемін, бақылау режимін, емдік тамақтануды және емдеу-диагностикалық іс-шараларды айқындау;

4) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру.

40. РПДҒПО, ПДО стационарлық клиникалық бөлімшесіне шұғыл көрсетілімдер бойынша емдеуге жатқызу кезінде клиникалық бөлімшенің немесе қабылдау-диагностикалық бөлімшенің меңгерушісі немесе психиатр дәрігері (нарколог) немесе кезекші дәрігер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау және қабылдау-диагностикалық бөлімше деңгейінде шұғыл көмек көрсету қажеттілігін және (немесе) емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдердің болуын айқындау; суицидтік әрекет жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

4) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру.

41. ЖБМҮПҰ-ға жоспарлы емдеуге жатқызу кезінде кезекші дәрігер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) қолда бар құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру:

соттың заңды күшіне енген шешімі;

жеке басты куәландыратын құжат.

Соттың қаулысы шығарылғанға дейін қамауға алынған адамдарды қабылдау үшін жеке іс және босату туралы анықтама беріледі.

2) пациентті сәйкестендіруді жүргізу;

3) психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, қабылдау-диагностикалық бөлімше деңгейінде шұғыл көмек көрсету қажеттілігін және (немесе) емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдердің болуын айқындау; ал суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

4) диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес бөлімшені айқындау, бақылау режимін, емдік тамақтануды және емдеу-диагностикалық іс-шараларды белгілеу;

5) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру;

6) аумақтық ішкі істер органдарын хабардар ету.

42. ПМБ бар адам стационарлық клиникалық бөлімшеге келіп түскеннен кейін мынадай іс-шаралар жүзеге асырылады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) қолда бар медициналық және басқа құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру;

3) диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, алдын ала диагноз қою, сараланған диагностика көлемін, бақылау режимін, емдік тамақтануды және басқа да емдеу-диагностикалық іс-шараларды айқындау; ал суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

4) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру.

43. Стационарлық клиникалық бөлімшеге жасырын тәртіппен емделу үшін ПМБ бар адам келіп түскеннен кейін бөлімше меңгерушісі және/немесе ординатор дәрігер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) қолда бар медициналық және басқа құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру;

2) диагностика және емдеу хаттамаларына сәйкес психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, алдын ала диагноз қою, сараланған диагностика көлемін, бақылау режимін, емдік тамақтануды және басқа да емдеу-диагностикалық іс-шараларды айқындау; ал суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

3) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру, бұл жағдайда: тегін, атын және әкесінің атын (бар болса), туған күнін, тұратын мекенжайын пациенттің айтуы бойынша толтыру.

44. ЖБМҮПҰ-ның стационарлық клиникалық бөлімшесіне адам келіп түскеннен кейін бөлімше меңгерушісі және/немесе ординатор дәрігер мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) қолда бар медициналық және басқа құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру;

3) диагностика және емдеу хаттамаларына сәйкес психикалық және соматикалық жай-күйді, зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, алдын ала диагноз қою, сараланған диагностика көлемін, бақылау режимін, емдік тамақтануды және емдеу-диагностикалық іс-шараларды айқындау; ал суицид әрекетін жасаған және/немесе суицидтік мінез-құлық қаупі бар адамды анықтау кезінде осы Стандарттың 6-параграфына сәйкес іс-шараларды жүргізу;

4) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру.

45. РПДҒПО, ЖБМҮПҰ, ПДО стационарлық клиникалық бөлімшесіне ПМБ бар адам келіп түскеннен кейін медициналық психолог мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) пациентке психикалық профилактика, психологиялық түзету, психологиялық консультация беру;

3) психикалық диагностикалық зерттеулер және диагностикалық байқау.

46. РПДҒПО, ЖБМҮПҰ, ПДО-ның медициналық психологы суицидтік мінез-құлқы бар, өз бетінше жүгінген немесе басқа мамандар жіберген адамды анықтаған кезде мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) ойын, мінез-құлқын және эмоцияларын түзету жұмыстарын жүргізуге және негіз болған жағдайда кәмелет жасына толмаған адам туралы ақпаратты ЖБ-ге одан әрі беруге рұқсат алу (кәмелет жасына толмаған адамды анықтаған кезде):

егер 16 жастан кіші кәмелетке толмаған адам болса, заңды өкілдерден;

егер 16 жастан асқан, кәмелетке толмаған адамның өзінен.

3) ойын, мінез-құлқын және эмоцияларын түзету жұмыстарын жүргізу;

5) анықталған жағдай туралы ЖБ-ге хабарлау;

6) суицид әрекетінің жағдайларын журналға тіркеу;

7) негіз болған кезде ЖПД-ға немесе психиатр дәрігерге консультацияға жіберу үшін шаралар қабылдау.

47. Медициналық психолог тұрақты негізде мынадай іс-шараларды жүзеге асырады:

1) психогигиена және эмоциялық күйзеліс аясында медицина персоналын оқыту бойынша жұмысты жүргізу;

2) жүргізілетін психологиялық, емдік және профилактикалық іс-шаралардың тиімділігін бағалау;

3) есепке алу-есептік құжаттаманы жүргізу.

48. РПДҒПО, ПДО және көп бейінді қалалық (облыстық) ауруханалардың клиникалық стационарлық бөлімшелерінде мынадай байқау түрлері көзделеді:

1) жалпы байқау режимі – бөлімшеде қозғалысты шектемей тәулік бойы байқау. Пациенттерге арналған жалпы режим:

өзіне және айналасындағыларға қауіптің болмауы;

бөгде адамның көмегінсіз жеке гигиенаны сақтау қабілеті болған кезде белгіленеді;

2) ішінара емдеуге жатқызу режимі – ауруханадан тыс жағдайларда оны бейімдеу қажеттілігін, сондай-ақ қайта әлеуметтендіру мақсатында жүргізілетін емдеу және ПМБ симптомдарын бақылау аясында еңбек қызметін жүзеге асыру мүмкіндігін ескере отырып, күндізгі немесе түнгі уақытта бөлімшеде болу мүмкіндігі. Ішінара емдеуге жатқызу тәртібі құрамында екі дәрігер бар дәрігерлік комиссияның (бұдан әрі – ДК) шешімімен:

өзіне және айналасындағыларға қауіптің болмауы;

бөгде адамның көмегінсіз жеке гигиенаны сақтау қабілеті болған кезде;

күнделікті, бірақ тәулік бойы емес байқау мен бақылауды қажет ететін психикалық жай-күйді тұрақтандыру кезінде белгіленеді;

3) емдеу демалыстарының режимі – ауруханадан тыс жағдайларға біртіндеп бейімделу, тұрмыстық және әлеуметтік мәселелерді шешу, сондай-ақ қол жеткізілген емдеу әсерін бағалау мақсатында бірнеше сағаттан бірнеше тәулікке дейін бөлімшеден тыс болу мүмкіндігі. Емдеу демалыстарының режимі құрамында екі дәрігер бар ДК шешімімен белгіленеді және:

өзіне және айналасындағыларға қауіптің болмауы;

бөгде адамның көмегінсіз жеке гигиенаны сақтау қабілеті болған кезде;

күнделікті байқауды қажет етпейтін психикалық жай-күйді тұрақтандыру кезінде ұсынылады;

4) күшейтілген байқау режимі – тәулік бойы байқау және бөлімшеден тыс жерлерде қимыл-қозғалысты шектеу. Күшейтілген байқау режимі пациенттер үшін:

өздеріне және айналасындағыларға қауіп төндірмейтін жіті ПМБ;

бөгде адамның көмегінсіз жеке гигиенаны сақтау қабілеті болған кезде;

өзге де байқау және ұстау режимін қажет ететін психикалық және соматикалық бұзылушылық болмаған кезде белгіленеді;

5) қатаң байқау режимі – байқау палатасында тәулік бойы үздіксіз байқау, бөлімшеде және одан тыс жерлерде медицина персоналының тұрақты алып жүруі. Пациенттер үшін қатаң режим:

өзіне және айналасындағыларға тікелей қауіп төндірсе;

дәрменсіздік, яғни тиісті күтім болмаған жағдайда олардың өмірлік қажеттіліктерін өз бетінше қанағаттандыра алмағанда;

егер адамды қараусыз қалдырса, денсаулыққа айтарлықтай зиян келтіру мүмкіндігі болса белгіленеді.

49. Мәжбүрлеп емдеудегі адамдар және сот-тергеу органдарының ұйғарымдары (қаулылары) бойынша сараптама, сондай-ақ сот шешімі бойынша қауіпсіздік шараларын жүзеге асыру үшін емдеуге жатқызылған адамдар үшін ішінара емдеуге жатқызу, емдік демалыстар режимі тағайындалмайды.

50. ЖБМҮПҰ клиникалық стационарлық бөлімшелерінде мынадай байқау түрлері көзделеді:

1) жалпы байқау режимі – күн тәртібіне сәйкес бөлімшеде жүріп-тұруды, бөлімшеден тыс жерде еңбек терапиясына қатысу мүмкіндігін тәулік бойы байқау;

2) күшейтілген байқау режимі – тәулік бойы байқау және бөлімше шегінде қозғалысты шектеу;

3) қатаң байқау режимі – байқау палатасында тәулік бойы үздіксіз байқау, бөлімшеде және одан тыс жерлерде медицина персоналының тұрақты алып жүруі.

51. Стационарлық клиникалық бөлімшелерден шығару одан әрі стационарлық емдеу қажет етілмейтін кезде пациенттің сауығуы немесе оның психикалық жай-күйін жақсарту бойынша, сондай-ақ стационарға орналастыру үшін негіз болған зерттеп-қарау, сараптама, қауіпсіздік шаралары, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары аяқталғаннан кейін жүргізіледі.

52. Стационарлық клиникалық бөлімшелердегі пациентті өз еркімен шығару оның жеке өтініші, заңды өкілінің өтініші бойынша немесе оны емдеуші дәрігердің шешімі бойынша жүргізіледі.

53. Сот ұйғарымы бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары мен қауіпсіздік шаралары қолданылған пациентті шығару соттың күшіне енген ұйғарымы бойынша ғана жүргізіледі, бұл туралы аумақтық ішкі істер органдарына хабарланады.

54. ЖБМҮПҰ-дан пациентті одан әрі емдеу орнына жеткізу медицина жұмыскерлерінің алып жүруімен жүзеге асырылады.

Пациенттің шығарылуы туралы ақпарат мәжбүрлеп емдеу түрін ауыстыру туралы қаулы шығарған сотқа тұрғылықты жері бойынша аумақтық ішкі істер басқармасына, пациенттердің туыстарына жіберіледі.

55. Стационарлық клиникалық бөлімшеге өз еркімен емдеуге жатқызылған адамға, егер психикалық мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға психикалық денсаулық сақтау саласындағы медициналық көмек көрсететін ұйымдардың психиатр дәрігерлердің комиссиясы осы Кодекстің 137-бабының 1-тармағында көзделген мәжбүрлеп емдеуге жатқызу үшін негіздемелер анықтаған болса, шығарудан бас тартады. Мұндай жағдайда оның стационарға келуі, емдеуге жатқызуды ұзарту және стационардан шығару туралы мәселелері осы Кодекстің 168-бабының 7, 8, 9-тармақтарында және осы баптың 3-тармағында белгіленген тәртіппен шешіледі.

3-параграф. Психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға стационарды алмастыратын жағдайларда, тәулік бойы медициналық байқау мен емдеу қажет етілмейтін және төсек-орын беріле отырып, күндізгі уақытта медициналық байқау мен емдеу көзделетін медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

56. Стационарды алмастыратын жағдайларда ПМБ бар адамдарға медициналық көмек РПДҒПО-да, ПДО-да, психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін ұйымдарда көрсетіледі.

57. Стационарды алмастыратын жағдайларда көмек көрсететін ұйымға емдеуге жатқызу жоспарлы тәртіппен жүзеге асырылады.

58. ПМБ бар адамдар үшін стационарды алмастыратын жағдайларда емдеу көрсетілімдері мынадай болып табылады:

1) ПМБ бар, оның ішінде тәуліктік байқауды қажет етпейтін ПБЗ-ны тұтынудан туындаған адамдарды белсенді емдеу қажеттілігі;

2) тәуліктік стационарда емдеу курсын алғаннан кейін әдеттегі өмірлік жағдайға біртіндеп бейімделу қажеттілігі;

3) тәулік бойы стационарлық байқауды қажет етпейтін зерттеп-қараулар мен сараптамаларды жүргізуі.

59. Тәулік бойы медициналық байқау мен емдеу қажет етілмейтін және төсек-орын беріле отырып, күндізгі уақытта медициналық байқау мен емдеу көзделетін стационарды алмастыратын жағдайларда емдеуге қарсы көрсетілімдер мынадай болып табылады:

1) басқа бейіндегі тәулік бойы жұмыс істейтін стационарларда емдеуді қажет ететін қосарласқан аурулардың болуы;

2) тәулік бойы стационарлық емдеуді қажет ететін психопатологиялық жай-күйлер;

3) жайылған құрысу ұстамаларының болуы (айына 3 реттен артық).

60. Күндізгі стационарда емдеу ұзақтығы күнтізбелік 30 күннен аспайды.

Тәулік бойы медициналық байқау мен емдеуді қажет ететін пациенттің жай-күйі нашарлаған жағдайда ол тиісті стационарлық бөлімшеге емдеуге жатқызылады.

61. Күндізгі стационарда болудың күнделікті уақыты – кемінде 6 сағат. Күндізгі стационарда психотроптық препараттарды қабылдау уақытын ескере отырып, екі рет тамақтану көзделеді.

62. Күндізгі стационарға емдеуге жатқызу кезінде мынадай іс-шаралар жүзеге асырылады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) қолда бар медициналық және басқа құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру;

3) психикалық және соматикалық жай-күйді, сондай-ақ зертханалық-диагностикалық зерттеулердің нәтижелерін бағалау, емдеуге жатқызу үшін көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдерді анықтау;

4) диагностикалау және емдеу хаттамаларына сәйкес алдын ала диагноз қою, сараланған диагностика, емдік тамақтану және басқа да емдеу-диагностикалық іс-шаралар көлемін анықтау;

5) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру.

63. ПМБ бар адамды жасырын тәртіппен күндізгі стационарға емдеуге жатқызу кезінде мынадай іс-шаралар жүзеге асырылады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) қолда бар медициналық және басқа құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру;

4) диагностика және емдеу хаттамаларына сәйкес алдын ала диагноз қою, сараланған диагностика, емдік тамақтану және басқа да емдеу-диагностикалық іс-шаралар көлемін анықтау;

5) бастапқы медициналық құжаттама толтырылады, ал пациенттің тегі, аты және әкесінің аты (бар болса), туған күні, тұратын мекенжайы пациенттің айтуы бойынша жазылады.

64. Емдеуден шығару амбулаториялық емдеуге ауыстыру мүмкін болған кезде пациенттің сауығуы немесе оның психикалық жай-күйі жақсарған кезде, сондай-ақ күндізгі стационарға орналастыру үшін негіздемелер болған зерттеп-қарау, сараптама аяқталғаннан кейін жүргізіледі.

Пациент стационарды алмастыратын көмек көрсететін ұйымнан шығарылған күні эпикриз жасалады, оның көшірмесі пациенттің тұрғылықты жері бойынша оны амбулаториялық науқастың медициналық картасына тіркеу үшін БПДО-ға, ПДК-ға жіберіледі.

4-параграф. Психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға жедел медициналық-әлеуметтік көмек түрінде медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

65. Жедел медициналық-әлеуметтік көмек жедел мамандандырылған психиатриялық көмек түрінде ұсынылады.

66. Жедел мамандандырылған психиатриялық көмек көрсетуді жедел медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін ұйымның немесе ПДО құрамында ұйымдастырылған мамандандырылған бригадалары жүзеге асырады.

67. Жедел мамандандырылған психиатриялық көмек көрсету Кодекстің 121-бабының 4-тармағына сәйкес тәртіппен жүзеге асырылады.

5-параграф. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік оңалтуды ұйымдастыру

68. ПМБ бар адамдарға медициналық-әлеуметтік оңалту осы Стандартқа 3-қосымшаға сәйкес диагноздар тізбесіне сәйкес АХЖ-10 кодтары бойынша ПДО, РПДҒПО, ЖБМҮПҰ медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшелерінде, психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік оңалту көрсететін өзге де ұйымдарда мынадай адамдарға көрсетіледі:

ПМБ бар (ересектер, балалар);

ПБЗ тұтыну салдарынан ПМБ бар (ересектер, балалар).

69. Медициналық оңалту медициналық-әлеуметтік оңалту шеңберінде көрсетіледі.

70. Амбулаториялық не стационарды алмастыратын жағдайларда медициналық-әлеуметтік оңалту көрсетілген кезде демалыс және мереке күндерін қоспағанда, күнделікті болу уақыты кемінде 6 (алты) сағатты құрайды, бұл ретте психотроптық препараттарды қабылдау уақытын ескере отырып, күніне екі рет тамақтану көзделеді.

71. Медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесінде пациент қажетті дәрі-дәрмек терапиясымен және қажетті зерттеп-қараумен қамтамасыз етіледі.

72. Стационарлық емдеудегі ПМБ бар пациенттерді медициналық-әлеуметтік оңалтуға жіберуді емдеуші дәрігер, ал амбулаториялық байқау кезінде БПДО, ПДК дәрігері жүзеге асырады.

73. ПМБ бар пациенттерді медициналық-әлеуметтік оңалту ПМБ бар пациентті оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес көрсетіледі.

74. Медициналық-әлеуметтік оңалтудан өтетін әрбір пациентке тиісті медициналық құжаттама толтырылады.

75. Медициналық-әлеуметтік оңалтуға емдеуге жатқызу кезінде мынадай іс-шаралар жүзеге асырылады:

1) пациентті сәйкестендіру;

2) медициналық және басқа да құжаттаманың болуын және сәйкестігін тексеру, пациентті регламенттелген және (немесе) қосымша зерттеп-қараулардан өтуге жіберу;

3) ПМБ бар пациентті оңалтудың жеке бағдарламасын әзірлеу;

4) бастапқы медициналық құжаттаманы толтыру.

76. Медициналық-әлеуметтік оңалтуға емдеуге жатқызуға жалпы қарсы көрсетілімдер мыналар болып табылады:

1) қатаң немесе күшейтілген байқау режимін қажет ететін жіті жай-күйлер;

2) басқа бейіндегі стационарларда емдеуді қажет ететін қосарласқан аурулардың болуы;

3) эпидемиологиялық қауіп кезеңіндегі инфекциялық аурулар.

77. ПМБ бар ересектерді медициналық-әлеуметтік оңалтуды мынадай мультипәндік топ жүзеге асырады:

1) басшы (денсаулық сақтау менеджер дәрігері немесе психиатр дәрігер);

2) психиатр дәрігер;

3) психолог;

4) әлеуметтік жұмыскер немесе әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман;

5) еңбек жөніндегі нұсқаушы немесе еңбек терапиясы, спорт саласындағы маман;

6) орта медицина жұмыскері.

Мультипәндік топтың құрамы көрсетілетін қызметтердің тізбесі және (немесе) көлемі ұлғайған кезде кеңейеді.

78. ПМБ бар ересек пациенттерді медициналық-әлеуметтік оңалту мыналарды қамтиды:

1) психикалық білім беру;

2) тренингтер;

3) топтық және жеке форматтағы психотерапия;

4) еңбек терапиясы;

5) сауықтыру және спорт сабақтары;

6) психологиялық түзету;

7) әлеуметтік сүйемелдеу;

8) бос уақыттағы іс-шаралар;

9) қолданыстағы заңнамаға сәйкес кәсіби қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіптілік көздерімен байланысты жұмыстарды қоспағанда, еңбек қызметін ұйымдастыру.

79. ПМБ бар ересек пациенттерді медициналық-әлеуметтік оңалтудың ұзақтығы 3 (үш) айдан аспайды.

80. ПМБ бар балаларды медициналық-әлеуметтік оңалтуды мынадай мамандарды қамтитын мультипәндік топ жүзеге асырады:

1) басшы (денсаулық сақтау менеджер дәрігері немесе психиатр дәрігер, оның ішінде балалар);

2) психиатр, оның ішінде балалар психиатры дәрігері;

3) психолог;

5) әлеуметтік жұмыскер немесе әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман;

6) еңбек терапиясы және әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау саласындағы маман;

7) дефектолог;

8) логопед;

9) орта медицина жұмыскері.

Мультипәндік топтың құрамы көрсетілетін қызметтердің тізбесі және (немесе) көлемі ұлғайған кезде кеңейеді.

81. ПМБ бар балаларды медициналық-әлеуметтік оңалту мыналарды қамтиды:

1) психикалық білім беру;

2) психикалық-әлеуметтік оңалту;

3) абилитация;

4) психотерапия;

5) тренингтер;

6) эрготерапия;

7) психологиялық түзету.

82. ПМБ бар балаларды медициналық-әлеуметтік оңалтудың ұзақтығы 3 (үш) айдан аспайды.

83. ПБЗ тұтыну салдарынан ПМБ бар ересектерді медициналық-әлеуметтік оңалтуды мынадай мамандарды қамтитын мультипәндік топ жүзеге асырады:

1) басшы (денсаулық сақтау менеджер дәрігері немесе психиатр дәрігер);

2) психиатр дәрігер;

3) психолог;

4) әлеуметтік жұмыскер немесе әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман;

5) еңбек жөніндегі нұсқаушы және (немесе) еңбек терапиясы саласындағы маман;

6) ерікті консультант (ПБЗ-ға тәуелді, медициналық-әлеуметтік оңалтудың толық курсынан сәтті өткен, 1 (бір) және одан да көп жыл ремиссиядағы, ПБЗ-ға тәуелді медициналық-әлеуметтік оңалту бағдарламаларының консультанттарын даярлаудың арнайы курстарынан өткен адам);

7) орта медицина жұмыскері.

Мультипәндік топтың құрамы көрсетілетін қызметтердің тізбесі және (немесе) көлемі ұлғайған кезде кеңейеді.

84. ПБЗ тұтыну салдарынан ПМБ бар ересектерді медициналық-әлеуметтік оңалту мыналарды қамтиды:

1) жеке психотерапия;

2) топтық психотерапия;

3) психологиялық консультация беру;

4) әлеуметтік-психологиялық тренингтер;

5) ерікті консультанттармен жұмыс;

6) қоршаған ортамен емдеу;

7) еңбек терапиясы;

8) әлеуметтік оқыту;

9) жұмыспен қамту терапиясы;

10) сауықтыру және спорт сабақтары;

11) өзінің еріктілік практикасы;

12) терапиялық қоғамдастықтың топтық іс-шаралары;

13) белсенді бос уақыт;

14) маңызды басқа адамдармен кездесу және қарым-қатынас жасау;

15) жасырын қоғамдастықтарға тарту;

16) рецидивке қарсы тренингтер.

85. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар ересектерге медициналық-әлеуметтік оңалтудың ұзақтығы 9 (тоғыз) айдан аспайды.

86. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар балаларды медициналық-әлеуметтік оңалтуды мынадай мамандарды қамтитын мультипәндік топ жүзеге асырады:

1) басшы (денсаулық сақтау менеджер дәрігері немесе психиатр дәрігер);

2) психиатр дәрігер;

3) психолог;

4) әлеуметтік жұмыскер немесе әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман;

5) еңбек жөніндегі нұсқаушы және (немесе) еңбек терапиясы саласындағы маман;

6) ерікті консультант;

7) орта медицина жұмыскері.

Мультипәндік топтың құрамы көрсетілетін қызметтердің тізбесі және (немесе) көлемі ұлғайған кезде кеңейеді.

87. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар балаларды медициналық-әлеуметтік оңалту мыналарды қамтиды:

1) психотерапия;

2) психологиялық консультация беру;

3) әлеуметтік-психологиялық тренингтер;

4) қоршаған ортамен емдеу;

5) еңбек терапиясы;

6) әлеуметтік оқыту;

7) жұмыспен қамту терапиясы;

8) сауықтыру және спорт сабақтары;

9) терапиялық қоғамдастықтың топтық іс-шаралары;

10) белсенді бос уақыт;

11) маңызды басқа адамдармен кездесу және қарым-қатынас;

12) рецидивке қарсы тренингтер.

88. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар балаларды медициналық-әлеуметтік оңалтудың ұзақтығы 9 (тоғыз) айдан аспайды.

89. Емдеу-еңбек шеберханаларына жіберуді психиатр дәрігер жүзеге асырады. Емдеу-еңбек шеберханаларына денсаулық жағдайы бойынша еңбек терапиясының қарсы көрсетілімі бар пациенттер, сондай-ақ:

1) жыныстық перверзияға бейімді бейәлеуметтік мінез-құлықты психопатиясы бар адамдар, кверулянттар;

2) асқыну кезеңінде және масаң күйде ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар адамдар;

3) ауыр соматикалық немесе инфекциялық аурулардан зардап шегетін психикалық науқастар болып бөлінеді.

90. Санаторийлік-курорттық ұйымдарда қосарласқан ауруларды медициналық оңалтудың мынадай ПМБ бар адамдарға қарсы көрсетілімі бар:

1) 1-динамикалық психиатриялық байқау тобы, 2А-динамикалық психиатриялық байқау тобы, динамикалық наркологиялық байқау тобы;

2) жіті кезеңдегі аурулары бар;

3) асқыну сатысындағы созылмалы аурулары бар топтарында тұрған адамдар.

Өз бетінше жүріп-тұруға және өзіне-өзі қызмет көрсетуге қабілетсіз, тұрақты арнайы күтімді қажет ететін, осы тармақтың 1), 2), 3) тармақшаларында көрсетілген қарсы көрсетілімдері жоқ ПМБ бар адамдар алып жүрумен санаторийлік-курорттық ұйымдарға жіберіледі.

6-параграф. Суицидтік мінез-құлық кезінде психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

91. Учаскелік дәрігер немесе МСАК жалпы практика дәрігері немесе психиатр дәрігер өз бетінше немесе психологтар жіберген суицидтік мінез-құлқы бар адамды анықтаған кезде мынадай іс-шаралар жүзеге асырылады:

1) суицид жасау қаупін бағалау;

2) байқау және емдеу жоспарын анықтау;

3) медициналық құжаттаманы ресімдеу;

4) осы жағдай туралы ЖБ-ге хабарлау.

92. Кәмелет жасына толмаған адамдарға суицид жасау қаупін бағалау үшін қарап-тексеруді жүргізер алдында заңды өкілдерден рұқсат алу қажет.

93. 16 жасқа толмаған адамдарға суицид жасау қаупін бағалау үшін зертеп-қарауды жүргізуге заңды өкілдердің рұқсаты еркін нысанда жазбаша түрде ресімделеді және медициналық құжаттамада қалады. Рұқсат алу мүмкін болмаған жағдайда, қауіпті бағалау Кодекстің 137-бабында регламенттелген өлшемшарттарға сәйкес келетін белгілер болған кезде олардың келісімінсіз жүргізіледі.

Кодекстің 137-бабында көрсетілген келісімсіз зертеп-қарауды жүргізуден бас тартқан және көрсетілімдер болмаған кезде:

1) кәмелетке толмаған адамға эмоциялық қолдау көрсетумен;

2) кәмелетке толмаған адамға өңір деңгейінде шұғыл, сондай-ақ жоспарлы офлайн және онлайн психологиялық көмекті және республикалық деңгейде онлайн психологиялық көмекті жүзеге асыратын ұйымдардың және/немесе мамандардың байланыстары бар жадынаманы берумен шектеледі.

94. Суицид жасау қаупін бағалау осы Стандартқа 4-қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

95. Суицид жасау қаупінің болжамды факторларына мыналар жатады: ағзаның жай-күйі, нерв жүйесінің түрі, тұқым қуалаушылық деректері, ағзаның резистенттілігі, конституциясы (ағзаның генетикалық, биологиялық ерекшеліктері, отбасылық өзіне-өзі қол жұмсау тарихы, психикалық денсаулық проблемалары, психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну және (немесе) теріс тұтыну, балалық шақ жарақаты (психологиялық).

96. Қорғаныс факторларына мыналар жатады: суицид жасау ықтималдығын төмендететін, суицид жасау ойы мен мінез-құлықтан шектейтін кез келген қасиет немесе белгі (психологиялық тұрақтылық, проблемаларды шешу дағдылары, адекватты өзін-өзі бағалау, көмек іздеу, әлеуметтік және отбасылық қолдау, діншілдік, саламатты өмір салты).

97. Ықтимал (күшейтуші) факторларға мыналар жатады: суицидтік процесс ағымын күшейтетін немесе жылдамдататын факторлар (стресстік өмірлік оқиғалар, суицид жасау құралдарының болуы, дәрменсіздік, психомоторлы қозу, психика бұзылушылықтарының жедел фазалары, тәуелді мінез-құлық).

98. Адамда суицид жасау қаупі болған кезде осы Стандартқа 5-қосымшаға сәйкес байқау және емдеу жоспары жасалады.

99. Суицид жасаудың төтенше қаупі анықталған кезде психиатр дәрігердің консультациясы қажет.

7-параграф. Психикалық денсаулық сақтау саласында қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер, психологиялық көмек және қолдау көрсетуді ұйымдастыру

100. Қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер мынадай жағдайларда ұсынылады:

1) амбулаториялық;

2) стационарды алмастыратын;

3) стационарлық;

4) үйде.

101. Навигациялық және ақпараттық қамтамасыз ету аппараттық-бағдарламалық кешендермен жарақтандырылған медициналық ұйымның тіркеу-навигациялық бөлімшесі жүзеге асырады және мынадай функцияларды қамтиды:

1) халықты қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызмет алу мүмкіндігі және тәртібі туралы хабардар ету;

2) медициналық қызметтерді қашықтықтан көрсетуге өтінімдер жинау және адамдардан осындай көрсетілетін қызметтер көрсетуге хабардар етілген келісім алу;

3) ұйым мамандарының қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер графигін жасау;

4) қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметті жүргізуді қажет ететін адамдарды осы көрсетілетін қызметті көрсету күні, уақыты және тәсілі туралы ақпаратпен ұялы телефондарға смс-хабарландыруларды қамтамасыз ету;

5) қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметті ұйымдастыру және техникалық сүйемелдеу;

6) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен тиісті құжаттаманы жүргізу.

102. Амбулаториялық жағдайларда қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер мынадай жағдайларда ұсынылады:

1) өтініш берушіге бастапқы консультация беру – алдын ала диагностика, негіз болған кезде қосымша зерттеу әдістеріне жолдау (өзге бейін мамандарының консультациялары, зертханалық, аспаптық зертеп-қарауды әдістері және басқалар);

2) динамикалық байқау, түзету және (немесе) қолдаушы емдеуді жалғастыру мақсатында ПМБ диагнозы қойылған өтініш берушіге қайта консультация беру, психикалық немесе физикалық жай-күйіне байланысты, оның ішінде әлеуметтік мәселелерді шешу үшін ұсынымдар беру, тұтыныстағы заңнама шеңберінде қажетті дәрілік заттарға рецепт жазып беру;

3) бұрын белгіленген диагноз кезінде ДКК отырысын өткізу: МӘС-ке қайта жіберу (негіздемелер және тиісті медициналық құжаттама болса); емдеуде, оның ішінде қымбат тұратын дәрілік заттармен түзету; динамикалық психиатриялық байқаудың екінші тобына алу және осы топта динамикалық байқауды тоқтату өлшемшарттарын өзгерту; еңбекке қабілеттілігінен айырылу дәрежесін анықтау және қолдаушы алмастырушы терапия (ҚАТ) бағдарламасына енгізу туралы мәселені шешу үшін МӘС-ке бастапқы жіберу мақсатында ДКК өткізуді қоспағанда, комиссиялық қарап-тексеруді қажет ететін өзге де мәселелер;

4) жоспарлы емдеуге жатқызуға жіберу;

5) психотерапиялық көмек;

6) психологиялық түзету және қолдау;

7) анамнез мәліметтерін жинау және пациентке диагностика жасауға, оны емдеуге, оңалтуға және оған күтімді жүзеге асыруға қатысты өзге де мәселелер жөнінде ұсынымдар беру үшін жақын айналасына консультация беру.

103. Шұғыл және кезек күттірмейтін көмек көрсету қажеттілігінің белгілері анықталған кезде қашықтықтан медициналық қызмет көрсететін дәрігер осы көмекті көрсету үшін іс-шараларды ұйымдастырады.

104. Амбулаториялық жағдайда қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер мынадай жағдайларда көрсетілмейді:

1) алғаш рет жүгінген кезде клиникалық диагноз қою;

2) динамикалық психиатриялық байқаудың екінші тобын қоспағанда, динамикалық және консультативтік байқауды белгілеу және алып тастау;

3) еңбек ету қабілетінен айырылу дәрежесін анықтау үшін МӘС-ке бастапқы жіберу мақсатында ДКК отырысын өткізу;

4) ПБЗ пайдалану фактісін және масаң болу күйін анықтауға медициналық куәландыру;

5) ҚАТ бағдарламасына енгізу туралы мәселені шешу;

6) қолданыстағы заңнамаға сәйкес ПМБ диагнозы болған кезде азаматтардың құқықтарын және (немесе) белгілі бір қызмет түрлерін іске асыруда шектеулер болған кезде психикалық денсаулық саласындағы мамандармен міндетті медициналық қарап-тексерулерді, куәландыруларды жүргізу.

105. Стационарды алмастыратын жағдайда қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер мынадай жағдайларда ұсынылады:

1) күндізгі стационарда емдеу кезінде – анамнез мәліметтерін жинау және пациентке диагностика жасауға, емдеуге, оңалтуға және оған күтімді жүзеге асыруға қатысты өзге де мәселелер жөнінде ұсынымдар беру үшін жақын айналасына консультация беру;

2) үйдегі стационарда емделу кезінде;

3) дәрі-дәрмектік және өзге де емдеу түрлерін одан әрі байқау, түзету және (немесе) жалғастыру мақсатында емделуде жатқан пациентке қайта консультация беру;

4) ДКК отырысын өткізу (негіздеме болған кезде);

5) психотерапиялық көмек;

6) психологиялық түзету және қолдау;

7) емдеуге жатқызуға жіберу қажеттілігі;

8) анамнез мәліметтерін жинау және пациентке диагностика жасауға, оны емдеуге, оңалтуға және оған күтімді жүзеге асыруға қатысты өзге де мәселелер жөнінде ұсынымдар беру үшін жақын айналасына консультация беру.

106. Стационарлық жағдайда қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер емдеуге жатқызылған адамның жақын ортасына анамнез мәліметтерін жинау және диагностикаға, емдеуге, оңалтуға және оған күтімді жүзеге асыруға қатысты өзге де мәселелер жөнінде ұсынымдар беру үшін консультация беру кезінде ұсынылады.

107. Қызмет көрсету түрін (қашықтықтан немесе күндізгі) таңдау кезінде дәрігер өз бетінше қызмет көрсету туралы шешім қабылдайды.

108. "Денсаулық сақтау саласындағы есепке алу құжаттамасының нысандарын, сондай-ақ оларды толтыру жөніндегі нұсқаулықтарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2020 жылдың 30 қазандағы № ҚР ДСМ-175/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21579 болып тіркелген) сәйкес қашықтықтан медициналық қызметтер көрсету кезінде бастапқы медициналық құжаттаманы жүргізу бұйрықта айқындалған нысанда жүзеге асырылады.

8-параграф. Стационарлық бөлімшелерде психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну салдарынан болған психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмекті ұйымдастыру

109. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар пациенттерге психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмек ПДО, РПДҒПО, ЖБМҮПҰ-ның стационарлық бөлімшелерінде, осы санаттағы пациенттерге медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін өзге де ұйымдарда көрсетіледі.

110. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар ересектерге психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмекті мынадай мамандарды қамтитын мультипәндік топ жүзеге асырады:

1) басшы (денсаулық сақтау менеджер дәрігері немесе психиатр дәрігер);

2) психиатр дәрігер;

3) психолог;

4) әлеуметтік жұмыскер немесе әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман;

5) ЕДШ саласындағы маман;

6) ерікті консультант;

7) орта медицина жұмыскері.

111. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар ересектерге психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмек мыналарды қамтиды:

1) жеке психотерапия;

2) топтық психотерапия;

3) психологиялық консультация беру;

4) әлеуметтік-психологиялық тренингтер;

5) ерікті консультантармен жұмыс (ПБЗ-ға тәуелді, медициналық-әлеуметтік оңалтудың толық курсынан сәтті өткен, 1 (бір) және одан да көп жыл ремиссияда, ПБЗ-ға тәуелділерді медициналық-әлеуметтік оңалту бағдарламаларының консультанттарын даярлаудың арнайы курстарынан өткен);

6) жұмыспен қамту терапиясы;

7) сауықтыру және спорт сабақтары;

8) өзінің еріктілік практикасы;

9) танымдық-мінез-құлық терапиясы;

10) белсенді бос уақыт;

11) маңызды басқа адамдармен кездесу және қарым-қатынас;

12) заңгерлік консультация беру;

13) рецидивке қарсы тренингтер.

Көрсетілген іс-шаралардың мерзімділігі мен ұзақтығын емдеуші дәрігер пациенттің психикалық жай-күйіне және күн тәртібіне сәйкес анықтайды.

112. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар ересектерге психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмектің ұзақтығы 4 (төрт) айдан аспайды.

113. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар балаларға психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмекті мынадай мамандарды қамтитын мультипәндік топ жүзеге асырады:

1) басшы (денсаулық сақтау менеджер дәрігері немесе психиатр дәрігер, оның ішінде балалар дәрігері);

2) психиатр, оның ішінде балалар дәрігері;

3) психолог;

4) әлеуметтік жұмыскер немесе әлеуметтік жұмыс жөніндегі маман;

5) ЕДШ саласындағы маман;

6) ерікті консультант;

7) орта медицина жұмыскері;

8) тәрбие жұмысы жөніндегі педагог.

114. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар балаларға психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмек мыналарды қамтиды:

1) жеке психотерапия;

2) топтық психотерапия;

3) психологиялық консультация беру;

4) әлеуметтік-психологиялық тренингтер;

5) әлеуметтік оқыту;

6) жұмыспен қамту терапиясы;

7) сауықтыру және спорт сабақтары;

8) өзінің еріктілік практикасы;

9) танымдық-мінез-құлық терапиясы;

10) белсенді бос уақыт;

11) маңызды басқа адамдармен кездесу және қарым-қатынас;

12) рецидивке қарсы тренингтер.

115. ПБЗ тұтыну салдарынан болған ПМБ бар балаларға психотерапиялық және психикалық-әлеуметтік көмектің ұзақтығы 4 (төрт) айдан аспайды.

116. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының, мәжбүрлеп емдейтін мамандандырылған медициналық ұйымдардың, УБДО жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты осы Стандартқа 6-қосымшаға сәйкес белгіленеді.

117. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық бұйымдармен жарақтандыру осы Стандартқа 7-қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
1-қосымша

Медициналық-санитариялық алғашқы көмек дәрігерінің құзыретіне кіретін 10-шы қайта қаралымдағы аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың халықаралық статистикалық жіктемесі бойынша психикалық мінез-құлық бұзылушылықтарының диагноздары

1. F06.6 Органикалық эмоциялық тұрақсыз (астеникалық) бұзылушылық;

2. F32.0 Депрессиялық жеңіл дәрежелі эпизод;

3. F43.2 Бейімдену реакцияларының бұзылушылығы;

4. F41.2 Абыржулық және депрессиялық аралас бұзылушылық;

5. F45 Соматоформалық бұзылушылық;

6. F54 Басқа айдарларда жіктелген бұзылушылықтармен немесе аурулармен байланысты психологиялық және мінез-құлық факторлары;

7. F55 Тәуелділік тудырмайтын заттарды асыра пайдалану;

8. F17.1 Темекіні зиянды тұтыну.

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
2-қосымша

Апиын агонистерімен қолдаушы терапияны (ААҚТ) алуға жазбаша ерікті келісім

Мен, ________________________________________________________,

(пациенттің тегі, аты, әкесінің аты (бар болаған жағдайда))

бола отырып

_______________________________________________________

(медициналық ұйымның атауы)

ААҚТ алуға өз еркіммен келісім беремін.

ААҚТ шарттары

ААҚТ – Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы, БҰҰ-ның Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасы ұсынған, психикалық-әлеуметтік қолдаумен бірге ұзақ әсер ететін дәрілік препараттарды (агонистер немесе ішінара апиын агонистерін) пайдалана отырып, апиындық тәуелділікті емдеу әдісі.

Метадон – ұзақ әсер ететін m-апиындық рецепторлардың синтетикалық апиын агонисті. Апиындық тәуелділікті қалыптастырудың патогенетикалық тетіктеріне әсер ету қабілеті жоғары, бұл апиынды алып тастау синдромын тиімді тоқтатумен, сондай-ақ тұтынушылар медициналық емес мақсатта пайдаланатын апиындарға деген қызығушылықты (құмарлықты, қайта қабылдау қажеттілігін) басумен қатар жүреді. Ауыз арқылы енгізу кезінде белсенді.

Қолдану көрсетілімдері: апиын агонистерімен қолдаушы терапия.

Бупренорфин – к-рецепторларға қатысты кейбір антагонистік белсенділігі бар m-рецепторлардың ішінара агонисті. Қолдану көрсетілімдері: апиын агонистерімен қолдаушы терапия.

ААҚТ мақсаттары:

1) апиындық тәуелділігі бар пациенттердің өмір сүру сапасын және әлеуметтік бейімделуін арттыру;

2) заңсыз есірткі мен психотроптық заттарды пайдалану жиілігі мен көлемін азайту;

3) инъекциялық есірткіні тұтынушылар арасында АИТВ-инфекциясының және басқа да қосалқы аурулардың берілу қаупін азайту;

4) апиындарға тәуелді АИТВ-инфекциясын жұқтырған адамдардың антиретровирустық терапияға бейілділігін арттыру.

Қарсы көрсетілімдер:

Әрекет ететін затқа немесе препараттың кез келген басқа компонентіне жоғары сезімталдық; Ұзақ мерзімді (айқын) іш қату және/немесе диарея; Жүректің органикалық зақымданулары; Бүйрек және/немесе бауыр функцияларының жеткіліксіздігінің ауыр түрі; Өтелмеген қант диабеті; Порфирия; Лактация; Артериалды гипотензия; Бас ішіндегі гипертензия; Бассүйек-ми жарақаты; Бронх демікпесінің ұстамасы; Созылмалы обструктивті өкпе ауруы; Тыныс алу жеткіліксіздігі; "Өкпе жүрегі" синдромы; Гиповолемия.

Жанама әсерлері:

Метадонды тұтынумен байланысты негізгі қауіптер-тыныс алудың тежелуі, сонымен қатар, аз дәрежеде қанмен қамтамасыз етілудің жеткіліксіздігі, тыныс алудың тоқтауы, шок және жүректің тоқтауы. Неғұрлым жиі кездесетін жағымсыз реакциялар бастың ойдан бос болу сезімін, бас айналуды, тежелуді, жүрек айнуын, құсуды, терлеудің жоғарылауын және ортостатикалық гипотензияны қамтиды. Осы әсерлердің кейбіреуін, көбінесе амбулаториялық науқастарда, пациенттерді көлденең жатқызу арқылы азайтуға болады. Жанама әсерлер мыналар: орталық нерв жүйесі: эйфория, дисфория, әлсіздік, бас ауруы, ұйқысыздық, қозғыштық, бағдардың бұзылуы және көру бұзылушылықтары, ес шатасуы, ұстамалар, серотонин синдромы. Ас қорыту жүйесі: ауыздың құрғауы, глоссит, ксеростомия, анорексия, іштің ауыруы, іш қату, өт қабының және/немесе өт жолдарының спазмы. Эндокриндік жүйе: бүйрек үсті безінің жеткіліксіздігі. Жүрек-тамыр жүйесі: аритмия, брадикардия, экстрасистолия, тахикардия, қарыншаның жыпылықтауы және дірілдеуі, қарыншалық фибрилляция, "пируэт" типті қарынша тахикардиясы, QT аралығының ұлғаюы, кардиомиопатия, жүрек функциясының жеткіліксіздігі, артериялық гипотензия, флебит, естен тану. Зәр шығару және репродуктивті жүйелер: зәрді ұстап қалу және зәр шығарудың қиындауы, антидиуретикалық әсер, диурездің төмендеуі, либидоның төмендеуі және/немесе импотенция, аменорея, сперматозоидтар морфологиясындағы қозғалғыштықтың төмендеуі мен ауытқулар. Иммундық жүйе: қышыну, есекжем, терінің өзге де реакциялары, ісіну, геморрагиялық есекжем сирек кездеседі.

Масаң күйде болмауына бақылау (мониторинг) жүргізу:

Апиындарға қалыптасқан тәуелділік белгілері болған кезде пайдаланылатын есірткі затының түрін нақтылау мақсатында ААҚТ басталар алдында жүзеге асырылады; сондай-ақ заңсыз апиындарды және/немесе ААҚТ үшін дәрілік препараттың артық дозалануының алдын алу және дозаларын түзету мақсатында заңсыз апиындарды және / немесе басқа да ПБЗ тұтынуға күдік туындаған кезде барлық кезеңдерде (бастапқы, дозаны іріктеу, ұстап тұру сатысында), айына кемінде 1 рет.

ААҚТ-да болу ұзақтығы:

Емдеуші дәрігердің келісу бойынша жеке тәртіппен айқындалады.

ААҚТ-ны өздігінен немесе дәрігердің бақылауынсыз тоқтатқан кезде апиынды тоқтату синдромы дамуы мүмкін.

ААҚТ уақытында басқа ПБЗ тұтыну ААҚТ-мен байланысты жанама әсерлердің пайда болу қаупін арттырады, денсаулықтың ауыр бұзылушылығына немесе өлімге әкеледі, емдеу барысын бақылау мен бағалауды қиындатады, дәрігермен және қолдау тобының басқа мүшелерімен қарым-қатынасты бұзады. Басқа ПБЗ тұтынудан бас тарту және кез-келген тұтыну жағдайлары туралы дәрігерге хабарлау ұсынылады (мас күйінде ААҚТ препаратын қабылдау ол күні жүргізілмейді).

ААҚТ-дағы өзгерістер:

ААҚТ кабинетінің дәрігері пациентке ААҚТ-дағы өзгерістер, аяқталу мерзімі немесе пациенттің ААҚТ-дан алдағы шығарылуы туралы уақтылы хабарлайды.

Мен ААҚТ шарттары туралы хабардар болдым: ААҚТ кабинетінің жұмыс режимі; емдеудің артықшылықтары мен кемшіліктері, қарсы көрсетілімдері мен ықтимал жанама әсерлері, жағдайдың мониторингі, емдеу ұзақтығы, сондай-ақ ААҚТ-ны өз бетінше немесе дәрігер бақылауынсыз тоқтатқан кезде апиынды тоқтату синдромының дамуы туралы, сондай-ақ ААҚТ қабылдау кезінде басқа ПБЗ тұтынудың ықтимал жағымсыз салдары туралы.

Мен ПБЗ және олардың аналогтарының, улы заттардың бар/жоғына талдау жасау үшін зәр үлгілерін (немесе ағзаның басқа биологиялық орталарын) тапсыруды, сондай-ақ ААҚТ бағдарламасына қатысудың барлық уақытында медицина персоналының бірінші талабы бойынша, алдын ала ескертусіз немесе хабарлаусыз алкогольді тұтыну мәніне куәландырудан өтуді ұсынуы мүмкін екендігі туралы ақпараттандырылдым және келісемін.

Мен дәрігерге денсаулығыма байланысты барлық проблемалар туралы хабарлаймын: тұқым қуалаушылық; аллергиялық көріністер; дәрі-дәрмектер мен тағамға жеке төзбеушілік, темекі өнімдерін тұтыну; алкогольді теріс пайдалану; есірткіні теріс пайдалану; жарақаттар, операциялар, аурулар, анестезиологиялық құралдар; әсер ететін физикалық, химиялық немесе биологиялық сипаттағы экологиялық және өндірістік факторлар; қабылданатын дәрілік заттар.

Мен дәрігерге кез-келген сұрақ қоюға мүмкіндік алдым және барлық сұрақтарға толық жауаптар алдым.

Мен осы құжаттың барлық тармақтарымен таныстым және олармен келісемін.

Мен кез-келген уақытта келісімімді бұзып, медицина персоналын алдын ала хабарлау арқылы ААҚТ-дан шыға алатынымды білемін.

Өтініш берушінің қолы:_______________ (пациент)

Толтырған күні: ______/__________________/20__ жыл

Дәрігер: _________________________ (тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда))

Дәрігердің қолы: ___________________

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
3-қосымша

10-шы қайта қаралымдағы аурулар мен денсаулыққа байланысты проблемалардың халықаралық статистикалық жіктемесінің кодтары (бұдан әрі – АХЖ-10)бойынша қалпына келтіріп емдеуге және медициналық-әлеуметтік оңалтуға жататын диагноздардың тізбесі

Р/с №	АХЖ-10 бойынша негізгі диагноз коды	АХЖ-10 бойынша нақтылаушы диагноз коды	АХЖ-10 бойынша нақтылаушы диагноздың атауы
1	Z86.5	F06.3	Органикалық (аффективтік) бұзылушылықтар
2	Z86.5	F06.4	Органикалық абыржулық бұзылушылық
3	Z86.5	F06.5	Органикалық диссоциативті бұзылушылық
4	Z86.5	F06.8	Мидың зақымдалуына және дисфункциясына және физикалық аурудың салдарынан басқа анықталған психикалық бұзылушылықтар
5	Z86.5	F07.1	Энцефалиттен кейінгі синдром
6	Z86.5	F07.2	Контузиядан кейінгі синдром
7	Z86.5	F07.8	Бас миының зақымдануы мен дисфункциясы салдарынан тұлға мен мінез-құлықтың басқа органикалық бұзылушылықтары
8	Z86.4	F10.1	Алкогольді тұтыну салдарынан болған психикалық мінез-құлық бұзылушылықтары (бұдан әрі – ПМБ). Зиянды салдары бар тұтыну
9	Z86.4	F10.2	Алкогольді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
10	Z86.4	F11.1	Апиындарды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
11	Z86.4	F11.2	Апиындарды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
12	Z86.4	F12.1	Каннабиноидтарды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
13	Z86.4	F12.2	Каннабиноидтарды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
14	Z86.4	F13.1	Седативті немесе ұйқы келтіретін заттарды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
15	Z86.4	F13.2	Седативті немесе ұйқы келтіретін заттарды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
16	Z86.4	F14.1	Кокаинді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
17	Z86.4	F14.2	Кокаинді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
18	Z86.4	F15.1	Кофеинді қосқанда, басқа стимуляторларды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
19	Z86.4	F15.2	Кофеинді қосқанда, басқа стимуляторларды тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
20	Z86.4	F16.1	Галлюциногендерді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
21	Z86.4	F16.2	Галлюциногендерді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
22	Z86.4	F17.1	Темекіні тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
23	Z86.4	F17.2	Темекіні тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
24	Z86.4	F18.1	Ауада таралатын ерітінділерді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
25	Z86.4	F18.2	Ауада таралатын ерітінділерді тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
26	Z86.4	F19.1	Бірнеше есірткі заттары мен басқа психикаға белсенді әсер ететін заттарды бір уақытта тұтыну салдарынан болған ПМБ. Зиянды салдары бар тұтыну
27	Z86.4	F19.2	Бірнеше есірткі заттары мен басқа психикаға белсенді әсер ететін заттарды бір уақытта тұтыну салдарынан болған ПМБ. Тәуелділік синдромы
28	Z86.5	F20.0	Параноидты шизофрения
29	Z86.5	F20.1	Гебефренді шизофрения
30	Z86.5	F20.2	Кататониялық шизофрения
31	Z86.5	F20.3	Сараланбаған шизофрения
32	Z86.5	F20.4	Шизофрениядан кейінгі депрессия
33	Z86.5	F20.5	Резидуалды шизофрения
34	Z86.5	F20.6	Қарапайым шизофрения
35	Z86.5	F20.8	Шизофренияның басқа түрлері
36	Z86.5	F21.1.	Жасырын шизофрения
37	Z86.5	F21.2.	Шизофрениялық реакция
38	Z86.5	F21.3.	Псевдоневроздық (невроз тәрізді) шизофрения
39	Z86.5	F21.4.	Псевдопсихопатиялық (психопатопатия тәрізді) шизофрения
40	Z86.5	F21.5.	"Симптомдары нашар" шизофрения
41	Z86.5	F21.8.	Тұлғаның шизотипиялық бұзылушылығы
42	Z86.5	F22.0	Сандырақтық бұзылушылық
43	Z86.5	F25.0	Шизоаффективті бұзылушылық, маниакалды тип
44	Z86.5	F25.1	Шизоаффективті бұзылушылық, депрессиялық тип
45	Z86.5	F25.2	Шизоаффективті бұзылушылық, аралас тип
46	Z86.5	F25.8	Басқа шизоаффективті бұзылушылықтар
47	Z86.5	F30.1	Психотиялық симптомдары жоқ мания
48	Z86.5	F30.8	Басқа маниакалды эпизодтар
49	Z86.5	F31.0	Биполярлы аффективтік бұзылушылық, ағымдағы гипоманиакалды эпизод
50	Z86.5	F31.1	Биполярлы аффективтік бұзылушылық, психотиялық симптомдары жоқ ағымдағы эпизод
51	Z86.5	F31.3	Биполярлы аффективтік бұзылушылық, бірқалыпты немесе жеңіл депрессияның ағымдағы эпизоды
52	Z86.5	F31.6	Биполярлы аффективтік бұзылушылық, аралас ағымдағы эпизод
53	Z86.5	F31.7	Биполярлы аффективтік бұзылушылық, ремиссия күйі
54	Z86.5	F31.8	Басқа биполярлы аффективтік бұзылушылықтар
55	Z86.5	F32.1	Бірқалыпты депрессиялық эпизод
56	Z86.5	F32.8	Басқа депрессиялық эпизодтар
57	Z86.5	F33.0	Рекуррентті депрессиялық бұзылушылық, жеңіл дәрежелі ағымдағы эпизод
58	Z86.5	F33.1	Рекуррентті депрессиялық бұзылушылық, орташа дәрежелі ағымдағы эпизод
59	Z86.5	F33.4	Рекуррентті депрессиялық бұзылушылық, ремиссия күйі
60	Z86.5	F33.8	Басқа рекуррентті депрессиялық бұзылушылықтар
61	Z86.5	F34	Көңіл-күйдің созылмалы (аффективтік) бұзылушылықтары
62	Z86.5	F34.0	Циклотимия
63	Z86.5	F34.1	Дистимия
64	Z86.5	F34.8	Басқа созылмалы аффективтік бұзылушылықтар
65	Z86.5	F38.1	Көңіл-күйдің басқа рекурентті (аффективтік) бұзылушылықтары
66	Z86.5	F38.8	Көңіл-күйдің басқа нақтыланған (аффективтік) бұзылушылықтары
67	Z86.5	F41.0	Үрейлі бұзылушылық (эпизодтық пароксизмалды мазасыздық)
68	Z86.5	F41.1	Жалпы мазасыздық бұзылушылығы
69	Z86.5	F41.2	Аралас мазасыздық және депрессиялық бұзылушылық
70	Z86.5	F41.3	Басқа аралас мазасыздық бұзылушылықтары
71	Z86.5	F41.8	Басқа нақтыланған мазасыздық бұзылушылықтары
72	Z86.5	F42.0	Басым жабысқақ ойлар немесе толғанулар (ақыл-ой сағызы)
73	Z86.5	F42.1	Басым компульсивтік әрекеттер (обсессивті рәсімдер)
74	Z86.5	F42.2	Аралас обсессивті ойлар мен әрекеттер
75	Z86.5	F42.8	Басқа обсессивті-компульсивті бұзылушылықтар
76	Z86.5	F42.9	Обсессивті-компульсивті бұзылушылық, нақтыланбаған
77	Z86.5	F43.1	Жарақаттан кейінгі стрестік бұзылушылық
78	Z86.5	F43.2	Бейімделу бұзылушылықтары
79	Z86.5	F43.8	Ауыр стреске басқа реакциялар
80	Z86.5	F45.2	Ипохондриялық бұзылушылық
81	Z86.5	F45.3	Соматоформалық вегетативтік дисфункция
82	Z86.5	F45.4	Созылмалы соматоформалық ауырсыну бұзылушылығы
83	Z86.5	F45.8	Басқа соматоформалық бұзылушылықтар
84	Z86.5	F45.9	Соматоформалық бұзылушылық, нақтыланбаған
85	Z86.5	F48.8	Басқа ерекше нерв бұзылушылықтары
86	Z86.5	F50.0	Нерв анорексиясы
87	Z86.5	F50.1	Атипті нерв анорексиясы
88	Z86.5	F50.2	Нерв булимиясы
89	Z86.5	F50.3	Атипті нерв булимиясы
90	Z86.5	F50.4	Басқа бұзылушылықтармен үйлесетін артық тамақтану
91	Z86.5	F50.5	Басқа психологиялық бұзылушылықтармен үйлесетін құсу
92	Z86.5	F50.8	Ас қабылдаудың басқа бұзылушылықтары
93	Z86.5	F60.0	Тұлғаның параноидты бұзылушылығы
94	Z86.5	F60.1	Тұлғаның шизоидты бұзылушылығы
95	Z86.5	F60.2	Тұлғаның диссоциальды бұзылушылығы
96	Z86.5	F60.3	Тұлғаның эмоциялық тұрақсыз бұзылушылығы
97	Z86.5	F60.4	Тұлғаның истериялық бұзылушылығы
98	Z86.5	F60.5	Тұлғаның ананкастты (обсессивті-компульсивті) бұзылушылығы
99	Z86.5	F60.6	Тұлғаның мазасыздық белгілерімен (жалтармалы) бұзылушылығы
100	Z86.5	F60.7	Тұлғаның тәуелді бұзылушылығы
101	Z86.5	F60.8	Тұлғаның басқа ерекше бұзылушылықтары
102	Z86.5	F61.0	Тұлғаның аралас бұзылушылықтары
103	Z86.5	F61.1	Тұлғаның уайым әкелетін өзгерістері
104	Z86.5	F62.0	Тұлғаның апатты бастан кешіргеннен кейінгі созылмалы өзгеруі
105	Z86.5	F62.1	Тұлғаның психикалық аурудан кейінгі созылмалы өзгеруі
106	Z86.5	F62.8	Тұлғаның басқа созылмалы өзгерістері
107	Z86.5	F63.0	Құмар ойындарға патологиялық құмарлық
108	Z86.5	F68.8	Жетілген тұлғаның және ересектердің мінез-құлқының басқа ерекше бұзылушылықтары
109	Z86.5	F70.0	Жеңіл ақыл-ой кемістігі, ең төмен мінез-құлық бұзылушылықтары немесе олардың болмауы
110	Z86.5	F70.8	Жеңіл ақыл-ой кемістігі, басқа мінез-құлық бұзылушылықтары
111	Z86.5	F70.9	Жеңіл ақыл-ой кемістігі, анықталмаған мінез-құлық бұзылушылықтары
112	Z86.5	F71.0	Орташа ақыл-ой кемістігі, ең төменгі мінез-құлық бұзылушылықтары немесе олардың болмауы
113	Z86.5	F71.8	Орташа ақыл-ой кемістігі, басқа мінез-құлық бұзылушылықтары
114	Z86.5	F71.9	Орташа ақыл-ой кемістігі, анықталмаған мінез-құлық бұзылушылықтары
115	Z86.5	F84	Жалпы даму бұзылушылықтары
116	Z86.5	F84.0	Балалар аутизмі
117	Z86.5	F84.1	Атипті аутизм
118	Z86.5	F84.2	Ретта синдромы
119	Z86.5	F84.3	Балалық шақтың басқа дезинтегративті бұзылушылығы
120	Z86.5	F84.4	Ақыл-ой кемістігімен және стереотипті қимыл-қозғалыстармен үйлесетін гипербелсенді бұзылушылық
121	Z86.5	F84.5	Аспергер синдромы
122	Z86.5	F84.8	Басқа жалпы даму бұзылушылықтары
123	Z86.5	F88	Психологиялық дамудың басқа бұзылушылықтары
124	Z86.5	F90.0	Зейін белсенділігінің бұзылушылығы
125	Z86.5	F90.1	Гиперкинетикалық мінез-құлық бұзылушылықтары
126	Z86.5	F90.8	Басқа гиперкинетикалық бұзылушылықтар
127	Z86.5	F91.0	Отбасымен шектелетін мінез-құлық бұзылушылығы
128	Z86.5	F91.1	Әлеуметтендірілмеген мінез-құлық бұзылушылығы
129	Z86.5	F91.2	Әлеуметтендірілген мінез-құлық бұзылушылығы
130	Z86.5	F91.3	Оппозициялық-туындайтын бұзылушылық
131	Z86.5	F91.8	Басқа мінез-құлық бұзылушылықтары
132	Z86.5	F92.0	Депрессиялық мінез-құлық бұзылушылықтары
133	Z86.5	F92.8	Мінез-құлықтың және эмоциялардың басқа аралас бұзылушылықтары
134	Z86.5	F93.0	Балалық шақта айрылумен байланысты мазасыздық бұзылушылығы
135	Z86.5	F93.1	Балалық шақтағы қорқынышпен байланысты мазасыздық бұзылушылығы
136	Z86.5	F93.2	Балалық шақтағы әлеуметтік мазасыздық белгілерімен бұзылушылығы
137	Z86.5	F93.3	Сиблингтік қарсыласу бұзылушылығы
138	Z86.5	F93.8	Балалық шақтағы басқа эмоциялық бұзылушылықтар
139	Z86.5	F94.0	Элективті мутизм
140	Z86.5	F94.1	Балалық шақта бауыр басудың реактивті бұзылушылығы
141	Z86.5	F94.2	Балалық шақта бауыр басудың тежелген бұзылушылығы
142	Z86.5	F94.8	Балалық шақта әлеуметтік қызмет етудің басқа бұзылушылықтары
143	Z86.5	F95.1	Созылмалы қозғалыстық немесе дауыстық тикті бұзылушылықтар
144	Z86.5	F95.2	Аралас дауыстық және көптеген қозғалыстық тикті бұзылушылық (де ля Туретте синдромы)
145	Z86.5	F98	Әдетте балалық және жасөспірімдік шақта басталатын басқа мінез-құлықтық және эмоциялық бұзылушылықтар
146	Z86.5	F98.0	Бейорганикалық энурез
147	Z86.5	F98.1	Бейорганикалық энкопрез
148	Z86.5	F98.4	Стереотипті қозғалыс бұзылушылықтары

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
4-қосымша

Жоғары медициналық білімі бар мамандар үшін суицид жасау қаупін бағалау

1. Суицид жасау қаупін бағалау үш кезеңде жүргізіледі:

1) суицид жасау қаупіне бағалау жүргізу қажеттілігін анықтау;

2) алдын ала болжайтын, күшейтетін және қорғаныс факторларын бағалай отырып, суицид жасау қаупінің факторларын анықтау;

3) суицид жасау қаупінің дәрежесін айқындау.

2. Суицид жасау қаупін бағалауды жүргізу қажеттілігі қарап-тексеру сәтіндегі психикалық жай-күйді бағалау және анамнез мәліметтері негізінде анықталады.

3. Психикалық жай-күйді бағалау кезінде мыналарға назар аударылады:

1) жалпы түрі мен мінез-құлқы (психомоторлық жай-күйді және ерікті сала функциясын бағалау – қозу, ступор, стереотиптер, обсессивті іс-әрекеттер, импульсивті іс-әрекеттер);

2) эмоциялық жай-күйі (мазасыздықты, қорқынышты, алаңдаушылықты, шиеленісті бағалау); көңіл-күйдің төмендеуі (қалыпты қайғыдан субклиникалық депрессия арқылы депрессияға дейін), көңіл-күйдің жоғарылауы (эйфория арқылы гипоманиядан манияға дейін), аралас жай-күйлер (бір уақытта депрессиялық және маниакалды симптомдар), ашуланшақтық, ыза, немқұрайлылық; жағдайдың эмоцияларының адекваттығы;

3) ойлау (ойлау нысанының бұзылуы – оның қарқынының үдеуі немесе баяулауы (шектен тыс ұсақ-түйек), кідіріс (ойлар қозғалысының, ойлаудың кенеттен қиындауы), бытыраңқылық немесе жарылу, персеверация (стереотиптік қайталау), обсессия (жабысқақ ойлар); мазмұны бойынша ойлаудың бұзылуы – идеялар);

4) қабылдау (бұзылушылықтар – галлюцинациялар (жоқ объектілерді қабылдау), иллюзиялар (бар объектілерді бұрмаланған қабылдау);

5) танымның жоғары функциялары: есте сақтау, шындықты барабар бағалау, дерексіз ойлау және өзін-өзі тану (өзін-өзі көрсету), сондай-ақ өз құштарлықтарын (агрессивті, жыныстық) бақылау мүмкіндігі.

4. Анамнез мәліметтерін жинау кезінде мыналарға назар аударылады:

1) ерте жастан бастап осы уақытқа дейінгі отбасылық орта, оның ішінде үйдегі (тұрмыстық) және (немесе) жыныстық зорлық-зомбылық;

2) суицидтік және психикалық бұзылушылықтардың, оның ішінде ПБЗ-ны теріс пайдаланудан туындаған бұзылушылықтардың отбасылық тарихы;

3) суицидтік емес өзін-өзі зақымдау;

4) психикалық даму ерекшеліктері, жеке басының, оқу мен кәсіптік қызмет қалпының, қызығушылықтар мен әуестену шеңберінің, отбасылық өзара қарым-қатынастың ерекшеліктері;

5) симптомдардың басталуы, олардың психикалық-әлеуметтік факторлармен байланысы – психиканың бұзылуына күдік болған кезде;

6) суицидтік мінез-құлық тарихы (болған жағдайда) (суицидтің алдыңғы әрекеттерінің саны; әрбір әрекет үшін: болған кезде, мән-жайлар мен қозғаушы факторлар; тәсілі және оның ықтимал өлімі; анықтау немесе кедергілер қаупін жоспарлау және барынша азайту бойынша қабылданған шаралар дәрежесі (әрекет ету үшін); әрекет жасау алдында ПБЗ тұтыну; салдары және салдарының медициналық ауырлығы; әрекет жасауға көзқарас);

7) психикалық-әлеуметтік жағдайлар және жақын арада болған өлімдер (нақты, қабылданатын немесе ықтимал): жақын адамның немесе тіршілік иесінің қайтыс болуы (пұтқа тобынушылық, еліктеу үлгісі немесе үй жануарлары); қарым-қатынастың үзілуі, ажырасу немесе ажырату; тұлғааралық қақтығыстар, стресстік немесе сәтсіз, немесе күрделі қатынастар; оқудағы проблемалары; жұмысынан немесе тұрғын үйінен айырылу; жақын адамның немесе ең жақын тіршілік иесінің ауруының басталуы; қаржылық және заңдық қиындықтар; өлімнің бір жылдығы; жаңа орынға көшу;

8) егер бұрын белгіленген қандай да бір аурудың диагнозы болса, емдеу тарихы (алдыңғы және емдеуге жатқызудың алдындағы қосарласқан диагноздар және емдеудің түрлері) және тағайындалған емнің сақталуы туралы ақпарат жиналады.

5. Суицид жасау қаупінің факторларын анықтау психикалық жай-күйі мен анамнез деректерінің негізінде үш топқа бөлініп, жүргізіледі:

1) бірінші – психиатриялық (психобиологиялық) факторлар;

2) екінші – психикалық-әлеуметтік ерекшеліктер және (немесе) соматикалық аурулар;

3) үшінші – демографиялық факторлар.

6. Бірінші психиатриялық (психобиологиялық) факторларға мыналар жатады:

1) суицид жасау ойы, суицид жоспарлары (ағымдағы немесе алдыңғы), өзіне-өзі қол жұмсау әрекеттері (болмаған немесе кедергі жасалған әрекеттерді қоса алғанда);

2) психикалық-мінез-құлық бұзылушылықтары: дәрменсіздік және қозу, қорқыныш (оның ішінде ұйқысыздық);

3) өзіне-өзі қол жұмсаудың отбасылық тарихы.

7. Екінші факторларға (психикалық-әлеуметтік ерекшеліктерге және (немесе) соматикалық ауруларға) мыналар жатады:

1) балалық шақтағы қолайсыз оқиғалар (балалық шақтың жарақаты (физикалық және эмоциялық зорлық-зомбылық), басқа (отбасының ажырасуы, ата-анасынан айырылу, баланың басқа отбасына тәрбиелеуге берілуі);

2) ұзақ мерзімді қолайсыз өмірлік жағдайлар (оқшаулану, отбасымен нашар қарым-қатынас, қорқыту, созылмалы ауру, АИТВ);

3) жіті психикалық-әлеуметтік стресс (жақын адамнан айырылу), стрестік оқиға (қарым-қатынастың бұзылуы, ауыр соматикалық ауру диагнозының қойылуы немесе оның басталуы).

8. Үшінші (демографиялық) факторларға мыналар жатады:

1) жынысы:

ер (көбінесе аяқталған суицид);

әйел (көбінесе суицид жасау ойы және (немесе) суицид әрекеті);

2) жасы:

жасөспірімдер мен жас ер адамдар;

қарттар (екі жыныс та);

3) осал аралықтар:

көктем және (немесе) жаздың басы;

етеккіралды кезең;

4) ерекше топтар:

суицид жасаған адамдардың туыстары;

төтенше оқиғалардың, апаттардың, дүлей зілзалалардың құрбандары;

гетеросексуалдан басқа жыныстық бағыттағы адамдар;

бас бостандығы шектеулі, сот үкімі бойынша жазасын бас бостандығынан айыру орындарында өтеп жүрген, ұсталған, қамауға алынған және арнайы мекемелерге орналастырылған адамдар.

9. Суицид жасау қаупінің дәрежесін анықтау қауіп факторларының арақатынасы негізінде жүзеге асырылады және былай анықталады:

1) төтенше қауіп – суицид жасау ойы немесе басқа да бірінші және (немесе) екінші және үшінші қауіп факторлары қосарласқан әрекеттер болған кезде белгіленеді;

2) орташа қауіп – екінші және үшінші қауіп факторларымен бірге жүретін суицид жасау ойын немесе әрекеттерін қоспағанда, бір немесе бірнеше бірінші қауіп факторлары болған кезде белгіленеді;

3) төмен қауіп – екінші және (немесе) үшінші қауіп факторлары болған кезде, бірінші қауіп факторлары болмаған кезде белгіленеді.

Адамда суицид жасау қаупінің болуы психиатр дәрігерінің консультациясын жүргізу үшін көрсетілім болып табылады.

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
5-қосымша

Байқау және емдеу жоспары (қауіпті ескере отырып)

1. Суицидтік мінез-құлық қаупі бар пациентті қадағалап-қарау мыналарды қамтиды:

1) пациентпен сенімді өзара қарым-қатынасты орнату және сақтау;

2) пациенттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

3) емдеу параметрлері мен жоспарын анықтау;

4) емдеуге бейілділігіне жәрдемдесу.

2. Пациентпен сенімді өзара қарым-қатынасты орнату және сақтау мынадай жолмен жүзеге асырылады:

1) суицид жасау ойы мен мінез-құлықты эмпатикалық (бірге күйзеліске ұшырау) түсіну;

2) жасөспірімнің дискомфорт және қайғы-қасірет деңгейін түсінуді нақты қолдау мен растауды қамтамасыз ету;

3) сенімді және өзара сыйластық қатынастарын орнату;

4) құпиялылықты қамтамасыз ету (тікелей қауіп төнген жағдайда ата-аналарды (қорғаншыны) хабардар ету қажеттілігін түсіндіре отырып);

5) өмір сүруге деген ұмтылысты күшейту (өмір сүру мен суицид жасау ниеті арасындағы шиеленісті зерттеу, суицидтік ықтимал баламаларын қабылдауды арттыру);

6) суицид жасауға бейім кәмелет жасына толмаған адамның өз эмоциялары мен реакцияларын бақылауы (ауыр жауапкершілік сезімі, пациенттердің агрессиялық және жағдайға сәйкес емес реакцияларға байланысты көңіл қалу сезімі, мазасыздық, жоғары қызығушылық, ұстамдылық, қозу, қашу, ештеңені мойындамау, пассивтілік).

3. Кәмелет жасына толмаған адамның қауіпсіздігін және қауіпсіз ортасын қамтамасыз ету мынадай жолмен жүзеге асырылады:

1) байқауды және қолдауды қамтамасыз ету;

2) суицид құралдарына қол жеткізуін шектеу.

4. Емдеу параметрлері мен жоспарын анықтау:

1) емдеу ең төмен шектеумен, бірақ барынша қауіпсіз және тиімді жағдайда жүргізіледі. Емдеу режимін таңдау емдеуге мәжбүрлеп жатқызудан бастап мерзімді амбулаториялық қабылдауға дейін ауысады;

2) емдеу жоспары мен параметрлерін анықтау кезінде мыналар ескеріледі:

суицид жасау қаупінің дәрежесі;

қосарласқан психикалық-мінез-құлық бұзылушылықтары және өзге де аурулар;

мықты психикалық-әлеуметтік қолдаудың болуы;

өзіне-өзі тиісті көмек көрсетуді қамтамасыз ету, дәрігермен сенімді кері байланысты сақтау және емдеуде ынтымақтастық қабілеті;

басқалар үшін қауіп ықтималдылығы.

5. Емдеу стационарлық, стационарды алмастыратын және амбулаториялық жағдайларда жүзеге асырылады.

6. ПДО-ның клиникалық бөлімшелерінде стационарлық емдеу көрсетілімдері мынадай:

осы Стандарттың 34-тармағының 1) тармақшасында регламенттелген көрсетілімдерге қосымша:

- емдеуге жатқызу суицид жасаудың төтенше қаупі бар адамда бір немесе бірнеше күшейтетін факторлар болған кезде, қорғану факторлары болмаған немесе жеткіліксіз болған кезде қажет етіледі;

- емдеуге жатқызу суицид жасаудың төтенше қаупі бар адамда бір немесе бірнеше күшейтетін факторлар болған кезде және бір немесе бірнеше қорғану факторлары болған кезде көрсетілген;

- емдеуге жатқызу суицид жасау қаупі орташа адамда бір немесе бірнеше күшейтетін факторлар болған кезде, қорғану факторлары болмаған немесе жеткіліксіз болған кезде ұсынылады;

7. Психикалық денсаулық орталығында және медициналық-санитариялық алғашқы көмек ұйымдарында стационарды алмастыратын емдеу көрсетілімдері мынадай:

1) осы Қосымшаның 6-тармағында көрсетілген көрсетілімдердің болуы және стационарлық емдеуден бас тарту;

2) суицид жасау қаупі орташа адамда күшейтуші және қорғаныс факторларының болмауы.

8. Амбулаториялық емдеу көрсетілімдері мынадай:

1) суицид жасау қаупі орташа және (немесе) төмен адамда күшейтетін факторлар болмаған кезде бір немесе бірнеше қорғану факторларының болуы;

2) ұсынылған стационарлық және стационарды алмастыратын емдеуден бас тарту.

9. Стационарды алмастыратын және амбулаториялық емдеуді таңдау кезіндегі сақтық шаралары мынадай:

1) емдеу командасы мүшелерінің байқау кестесін, оның ішінде жай-күйі күрт нашарлаған және (немесе) суицид әрекетін жасаған кезде жедел әрекет ету үшін анықтау;

2) кәмелет жасына толмаған адамның айналасында отбасы, және (немесе) туыстары, және (немесе) достары, және (немесе) заңды өкілдері (бұдан әрі – күтім көрсететін адамдар) қамтылған қауіпсіз жағдайлар жасау.

10. Егер суицидтің ауыр және тікелей қаупі болса: пациентті үнемі, тіпті жеке негізде байқау.

11. Емдеуге жатқызу болмаған жағдайда: өлім құралдарына қол жеткізуді шектеу.

Жағдайды қадағалау: терезелер, улы заттар, өткір заттар; оталдырғыштар, жайлықтар мен перделер, басқа да қауіпті заттар.

Нақты пациентке арналған шектеулер: пациенттің заттарының қауіпсіздігін бақылау және қамтамасыз ету (бөлмені дұрыс тексеру, ал жеке тексеруге тек соңғы шара ретінде жүгіну керек).

12. Пациентті емдеуге жатқызу кезінде: артықшылықтар жүйесін анықтау.

Еркіндік, өзін-өзі бақылау және жауапкершілік дәрежесі пациентпен бірлесе отырып анықталуы керек. Алайда, артықшылықтар басқа пациенттерге қауіп төндірмеуі керек.

13. Пациент амбулаториялық жағдайда болған кезде пациенттің айналасында қауіпсіз ортасын қамтамасыз ету қажет.

Пациенттің жақындарына, әсіресе пациент жасөспірім болса, тиісті байқау мен қолдауды қамтамасыз ету туралы хабарлау.

Ата-аналар / қамқоршылар кез-келген жағдайда баланың атыс қаруына және / немесе өлімге әкелетін дәрі-дәрмектерге қолжетімділігін шектеп, алкогольге немесе импульсивтілікті арттыратын, осылайша суицид жасау ойын жүзеге асыру қаупін арттыратын басқа заттарға қол жеткізуін шектеуі керек.

14. Суицид жасау қаупі бар адамды емдеу мыналарды қамтиды:

1) емдеуші топтың барлық мүшелерінің психологиялық қолдау көрсетуі;

2) ағымдағы психикалық-әлеуметтік стресстермен жұмыс;

3) фармакологиялық емдеу (негіздеме болған кезде).

15. Психологиялық қолдау көрсету психологиялық көмектің мынадай этикалық қағидаттары сақталған кезде жүзеге асырылады:

1) мейірімді және бағасыз қарым-қатынас;

2) адамның нормалар мен құндылықтарға бағдарлануы;

3) кеңестер беруге тыйым салу;

4) жеке және кәсіби қатынастардың аражігін ажырату;

5) өмір сүруге және суицид жасауға деген ұмтылыс арасындағы қақтығысты пайдалану;

6) өмірді жалғастыру себептерін және суицидтің баламасын қарау;

7) оң нәтижеге сенім білдіру;

8) психикалық денсаулық сақтау қызметінің маманына жүгіну мүмкіндігін қарастыру.

16. Ағымдағы психикалық-әлеуметтік стрессорлармен жұмыс ауырлық дәрежесін бағалауды және оларды жою бойынша шаралар қабылдауды қамтиды.

Психикалық-әлеуметтік стресстерге мыналар жатады:

1) ата-аналарының және (немесе) жақын туыстарының аурулары;

2) қатыгездік, елемеу немесе қорқыту;

3) оқу үлгерімі проблемалары (жасөспірім үшін);

4) отбасылық қиындықтар, қарым-қатынас проблемалары, қолдаудың болмауы.

18. Суицид жасау қаупі бар адамдарды емдеуге арналған фармакологиялық құралдар клиникалық хаттамаларға сәйкес пайдаланылады.

19. Дәрігерлік тағайындаулар, емдеу режимі (емдеуге бейілділік) сақталмаған жағдайда дәрігер мыналарды жасауы қажет:

1) себебін анықтау және мынадай бөлікте мақсатты сауалнаманы жүргізу:

адамның ауруды және емдеу қажеттілігін түсінуі;

ұсынылған емдеу жоспарын немесе дәрілік заттардың дозасын түсіну;

дәрілік препараттардың жанама әсерлерінің болуы;

қаржылық қиындықтардың болуы;

2) мынадай іс-шараларды өткізу:

пациентпен сенімді өзара қарым-қатынастарды күшейту;

белгілі бір пациенттің қажеттіліктері мен қалауларын ескере отырып, емдеу жоспарын қайта қарау;

психикалық бұзылулар, дәрі-дәрмектер және олардың жанама әсерлері, суицидке бейімділік, суицидті немесе психикалық бұзылулардың симптомдарының қозуы немесе күшеюі психикалық-әлеуметтік стресстің рөлінің маңыздылығы туралы оқытуды қамтитын психикалық білім беруді жүргізу;

келесі қабылдау, дәрі-дәрмекті қабылдау жиілігі, терапиялық әсер алу үшін уақыт қажеттілігі, егер жай-күйі жақсарса да, дәрі-дәрмектерді қабылдау қажеттілігі, дәрі-дәрмектерді қабылдауды тоқтатпас бұрын дәрігермен кеңесу қажеттілігі және проблемалар немесе сұрақтар туындаса дәрігерге бару мүмкіндігі туралы телефон арқылы еске салу немесе хабарлама жасау.

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
6-қосымша

Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

1-параграф. Амбулаториялық көмек.

Психикалық денсаулық кабинеттерінің және бастапқы психикалық денсаулық орталықтарының (БПДО) жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

1. Психиатриялық көмектің барлық түрлерін көрсету үшін дәрігерлердің лауазымдары ауылдық аудандар мен елді мекендердің халқына амбулаториялық психиатриялық көмек көрсету үшін 50 мың бекітілген халыққа шаққанда 1 учаскелік психиатр-дәрігердің (наркологтың) лауазымы, бірақ ауданға кемінде 1 учаскелік психиатр-дәрігер лауазымы (аудандық бағыныстағы қалалардың диспансерлік бөлімшелеріндегі (кабинеттердегі) осы лауазымдарды ескере отырып) есебінен белгіленеді.

2. БПДО-да 60 000 бекітілген халыққа шаққанда меңгерушінің 0,5 лауазымы белгіленеді.

3. БПДО-ның учаскелік психиатр (нарколог) дәрігерлерінің лауазымы психиатриялық көмектің барлық түрлерін көрсету үшін 20 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

4. БПДО балалар психиатрлары дәрігерлерінің (наркологтарының) лауазымдары 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

5. БПДО психиатрлары (психотерапевттері) дәрігерлерінің лауазымдары 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

6. Консультативтік және ұйымдастырушылық-әдістемелік жұмысты қамтамасыз ету үшін дәрігерлердің лауазымдары облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың психикалық денсаулық орталықтарының бірінің штатында: әкімшілік аумақтың ересек 100 мың халыққа шаққанда 0,25 лауазым есебінен белгіленеді.

7. БПДО психиатрлары (психотерапевттері) дәрігерлерінің лауазымдары 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

8. БПДО психологтарының лауазымдары 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

9. Аға мейіргердің лауазымдары БПДО меңгерушісінің лауазымына сәйкес белгіленеді.

10. Учаскелік мейіргердің лауазымдары учаскелік психиатр-дәрігерлердің лауазымдарына сәйкес белгіленеді.

11. БПДО емшара кабинетінің мейіргерінің лауазымы 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 0,5 лауазым есебінен белгіленеді.

12. БПДО әлеуметтік жұмыскерлерінің (не әлеуметтік көмек мейіргерлерінің) лауазымдары 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

13. БПДО медициналық тіркеушісінің лауазымы 60 000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

14. Санитарлардың лауазымдары БПДО-ға 1 лауазым есебінен белгіленеді.

Медициналық куәландыру кабинеті

15. Медициналық куәландыруды жүргізу үшін ұйымда ПБЗ тұтыну фактісін және масаң болу күйін анықтау үшін психикаға белсенді әсер ететін затты пайдалану фактісін және масаң болу күйін анықтау үшін медициналық куәландыруды жүргізу мәселелері бойынша денсаулық сақтау саласындағы мамандардан қосымша білім алған медицина жұмыскері бар тәулік бойы пост белгіленеді.

16. Емшара мейіргерлерінің лауазымдары әр кабинетке тәулік бойы 1 пост есебінен белгіленеді.

17. Зертханашы-химик лауазымы әр кабинетке 1 лауазым есебінен белгіленеді (зертхананы жарақтауда сұйық немесе газ талдауышы болған жағдайда).

18. Санитарлардың лауазымдары медициналық куәландыру кабинетіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

Апиын агонистерімен қолдаушы терапия (ААҚТ) кабинеті

19. ААҚТ кабинетінің психиатр (нарколог) дәрігерінің лауазымы ААҚТ кабинетінің 30 пациентіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

20. ААҚТ кабинеті мейіргерінің лауазымы ААҚТ кабинетінің 30 пациентіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

21. ААҚТ кабинеті психологының лауазымы кабинеттің 30 пациентіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

2-параграф. Психикалық денсаулық орталықтарының күндізгі стационарлары жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

22. Күндізгі стационардың меңгеруші дәрігері лауазымдары 50 және одан да көп орны бар әрбір күндізгі стационарда белгіленеді.

23. 100 орынға дейін күндізгі стационарларда стационар меңгерушісі стационардағы науқастарға тікелей қызмет көрсету бойынша психиатр-дәрігердің міндеттерін орындайды.

24. 100 орны бар күндізгі стационарларда қосымша психиатр-дәрігердің 0,5 лауазымы және кейінгі әрбір 50 орынға (100-ден астам) психиатр дәрігердің 0,5 лауазымы белгіленеді.

25. Психотерапевт дәрігерінің лауазымы күндізгі стационардың 50 төсегіне шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

26. Психолог лауазымы күндізгі стационардың 50 төсегіне шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

27. Медицина персоналының лауазымдары әрбір 50 науқасқа есептегенде: мейіргер – 1 лауазым; шаруа бикесі – 1 лауазым; санитар – 1 лауазым есебінен белгіленеді.

3-параграф. Психикалық денсаулық орталықтары стационарларының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

Психиатриялық (наркологиялық) бөлімшелер

28. Бөлімше меңгерушісінің лауазымдары әрбір бөлімшеде кемінде 0,5 мөлшерлемемен белгіленеді. Егер емделген науқастардың нақты саны емделген науқастардың екі еселенген нормативінен асып кетсе, онда бөлімше меңгерушісінің толық лауазымы белгіленеді.

29. Психиатр (нарколог) дәрігерлердің лауазымдары жылына емделген науқастардың санына белгіленеді: ересектер үшін психиатриялық (психоневрологиялық) – 144 пациент; балалар үшін – 180 пациент; наркологиялық – 240 пациент.

30. Психотерапевт дәрігерлердің лауазымдары жоспарлы емдеуге жатқызу бөлімшелерінде 40 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

31. Бөлімшелердің аға мейіргерінің лауазымдары әрбір бөлімшеде белгіленеді.

32. Палаталық мейіргерлердің тәулік бойы посты бір дәрігер лауазымына белгіленеді.

33. Емшара мейіргерінің лауазымы емделген науқастардың санына жылына ересектер үшін психиатриялық (психоневрологиялық) – 240 пациент; балалар үшін – 400 пациент; наркологиялық – 320 пациент белгіленеді.

34. Шаруа бикелерінің лауазымдары әр клиникалық бөлімшеде белгіленеді.

35. Санитар-буфетшілердің лауазымдары бөлімшеге бір күндізгі пост (11 сағат) есебінен белгіленеді.

36. Санитар-ваннашылардың лауазымдары бөлімшеге 1 лауазым есебінен белгіленеді.

37. Үй-жайларды жинау бойынша санитарлардың лауазымдары бөлімшеге 1 лауазым есебінен белгіленеді.

38. Палаталық санитарлардың (санитаркалардың) тәулік бойы екі посты жоспарлы емдеуге жатқызудың бір бөлімшесіне белгіленеді.

39. Палаталық санитарлардың (санитарлардың) тәулік бойы үш посты бір шұғыл емдеуге жатқызу бөлімшесіне орнатылады.

Қабылдау бөлімшесі

40. Қабылдау бөлімшесі дәрігерлерінің лауазымдары әрбір психиатриялық стационарда белгіленеді: 1 тәулік бойы пост.

41. Қабылдау бөлімшесі мейіргерлерінің лауазымдары: 100-200 төсек болған кезде 1 лауазым; 201-ден 400 төсекке дейін шаққанда 1 тәуліктік пост; 400 төсектен бастап 400 төсекке шаққанда 1 тәуліктік пост және әрбір кейінгі 100 төсекке шаққанда қосымша 1 лауазым есебінен белгіленеді.

42. Қабылдау бөлімшесі санитарларының лауазымдары ауруханада: 100-200 төсек болған кезде 1 лауазым; 201-ден 400 төсекке дейін 1 тәуліктік пост; 400 төсектен бастап 400 төсекке шаққанда 1 тәуліктік пост және әрбір кейінгі 100 төсекке шаққанда қосымша 1 лауазым есебінен белгіленеді.

Стационар персоналы

43. Терапевт дәрігерлердің лауазымдары 400 ересектер төсегіне шаққанда 1 лауазым есебінен, бірақ стационарға кемінде 1 лауазым белгіленеді.

44. Невропатолог-дәрігерлердің лауазымдары 400 ересектер төсегіне шаққанда 1 лауазым есебінен, бірақ стационарға кемінде 1 лауазым белгіленеді.

45. Педиатр-дәрігерлердің лауазымдары бір балалар бөлімшесіне 0,5 лауазым есебінен белгіленеді.

46. Психологтардың лауазымдары бір жыл ішінде стационарда емделген 450 пациентке 1 лауазым есебінен белгіленеді.

47. Диеталық мейіргерлердің лауазымдары 150 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

48. Әлеуметтік жұмыскердің (немесе әлеуметтік көмек көрсету үшін мейіргерлердің) лауазымдары 200 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

49. Стационар логопедтерінің лауазымдары балалар бөлімшесіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

50. Балаларға арналған олигофренопедагог лауазымдары 50 балалар төсегіне шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

51. Балаларға арналған педагог лауазымы балалар бөлімшесіне 1 лауазым есебінен белгіленеді

52. Стоматолог-дәрігер лауазымы стационарға 1 болып белгіленеді.

Функционалдық диагностика кабинеті

53. Функционалдық диагностика кабинеті мейіргерлерінің лауазымдары функционалдық диагностика дәрігерлерінің лауазымдарына сәйкес, бірақ көрсетілген кабинет бар болған жағдайда кемінде 1 лауазым белгіленеді.

54. Бөлімше (кабинет) санитарларының лауазымдары функционалдық диагностика дәрігерлерінің лауазымдарына сәйкес, бірақ көрсетілген кабинет бар болған жағдайда кемінде 1 лауазым белгіленеді.

Емдеу-өндірістік (еңбек) шеберханалары

55. Медицина персоналының лауазымдары әрбір 50 науқасқа: психиатр-дәрігер - 0,5 лауазым; мейіргер - 1 лауазым; санитар - 1 лауазым есебінен белгіленеді.

56. Еңбек терапиясы жөніндегі нұсқаушы лауазымы әрбір 25 науқасқа 1 лауазым есебінен белгіленеді.

4-параграф. Психикалық денсаулық орталығы дәріханасының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

57. Дәріхана персоналының лауазымдары 100 және одан да көп төсекке белгіленеді.

58. Дәріхана меңгерушісі - провизор лауазымы (бөлімше меңгерушісінің құқығында) белгіленеді.

59. Провизор-технолог лауазымдары: 200 төсектік стационарлардың дәріханаларында - 1 лауазым; 200-ден көп төсектік стационарлардың дәріханаларында - әрбір келесі 100 төсекке шаққанда қосымша 1 лауазым; 500 және одан да көп төсектік стационарлардың дәріханаларында - әрбір келесі 100 төсекке шаққанда қосымша 0,5 лауазым белгіленеді.

60. Фармацевт лауазымдары ауруханалардың дәріханаларында: әрбір 200 төсекке шаққанда 1 лауазым; әрбір 100 төсекке шаққанда қосымша 1 лауазым (200-ден 500-ге дейінгі төсектік ауруханаларда); әрбір 100 төсекке шаққанда қосымша 0,5 лауазым (500-ден көп төсектік ауруханаларда) есебінен белгіленеді.

61. Ауруханалардың дәріханаларында өлшеп-ораушылардың лауазымдары: әрбір 200 төсекке шаққанда 1 лауазым; әрбір 100 төсекке шаққанда қосымша 0,5 лауазым (200-ден көп) есебінен белгіленеді.

62. Санитар лауазымы жалпы провизор-технологтар мен фармацевтер штатының 40% мөлшерінде, бірақ кемінде 1 лауазым белгіленеді.

63. Үй жайларды тазалаушы лауазымы әрбір аурухананың дәріханасында белгіленеді.

5-параграф. Наркологиялық бейіндегі мәжбүрлеп емдеу стационарлары жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

64. Психиатр-дәрігерлердің (наркологтардың, психотерапевтердің) лауазымдары стационардың наркологиялық бөлімшелерінде 40 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

65. Терапевт дәрігерлердің лауазымдары 400 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

66. Акушер-гинеколог дәрігерлердің лауазымдары әйелдерді емдеуге жатқызу үшін пайдаланылатын 500 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

67. Стоматолог-дәрігер лауазымы стационарға 1 болып белгіленеді.

68. Психологтардың лауазымдары 40 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

69. Аға мейіргер лауазымы стационардың әрбір бөлімшесіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

70. Мейіргерлердің (палаталық) лауазымдары 30 төсекке шаққанда 1 тәулік бойы жұмыс істейтін пост есебінен белгіленеді.

71. Емшара мейіргерлерінің лауазымдары стационарға 1 лауазым есебінен белгіленеді.

72. Стационардың аға мейіргерінің 0,5 лауазымы қосымша белгіленеді.

73. Шаруа бикесі лауазымы стационардың әрбір бөлімшесіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

74. Ваннашы лауазымы стационардың әрбір бөлімшесіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

75. Буфетші лауазымы стационардың әрбір бөлімшесіне 1 лауазым есебінен белгіленеді.

76. Еңбек терапиясы жөніндегі нұсқаушылар лауазымдары стационарға 1 лауазым есебінен белгіленеді.

77. Жұмыс істеп тұрған дезинфекциялау қондырғысына қызмет көрсету бойынша дезинфекторлар лауазымдары 500 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

78. Бақылау санитарларының тәулік бойы посты стационардың әрбір бөлімшесіне 1 пост есебінен белгіленеді.

79. Үй-жайларды тазалау санитарларының тәулік бойы посты стационардың әрбір бөлімшесіне 1 пост есебінен белгіленеді.

6-параграф. Психикалық денсаулық орталығының (ПДО) жалпы персоналы

80. Бас дәрігердің психиатриялық қызмет жөніндегі орынбасары лауазымы ПДО-да 1 болып белгіленеді.

81. Бас дәрігердің наркологиялық қызмет жөніндегі орынбасары лауазымы ПДО-да 1 болып белгіленеді.

82. Бас дәрігердің амбулаториялық қызмет жөніндегі орынбасары лауазымы ПДО-да 1 болып белгіленеді.

83. Бас мейіргер немесе басшының мейіргер ісі жөніндегі орынбасары лауазымдары ПДО-да 1 болып белгіленеді.

84. Клиникалық фармакологтардың лауазымдары ұйымға 1 лауазым есебінен белгіленеді.

85. Архив тіркеушісінің лауазымы 200 төсекке шаққанда 1 лауазым, әрбір стационарға кемінде 1 лауазым есебінен белгіленеді.

86. Медициналық статистик лауазымы тәулігіне емделіп шыққан 36-50 науқасқа, бірақ стационарға кемінде 0,5 лауазым есебінен белгіленеді.

87. АТМО меңгерушісі лауазымы ПДО-да 1 болып белгіленеді.

88. АТМО-да медициналық статистиктің 2 лауазымы белгіленеді.

89. Сарапшы дәрігердің лауазымы орташа болу уақыты 30 күнге дейін 200 төсекке шаққанда және орташа болу уақыты 30 күннен артық 400 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен; 20000 бекітілген халыққа шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

90. Стационардағы эпидемиолог дәрігердің лауазымы: 100-ден 200 төсекке дейін - 0,5 лауазым; 200 төсектен жоғары - 1 лауазым есебінен белгіленеді.

91. Инфекциялық бақылау мейіргерінің лауазымы: 100-ден 200 төсекке дейін - 0,5 лауазым; 200 төсектен жоғары - 1 лауазым есебінен белгіленеді.

92. Әрбір стационарға 1 дезинфектор лауазымы белгіленеді.

93. 150-400 ересектер төсегіне шаққанда - 0,5 лауазым; 400 төсектен жоғары - 1 лауазым; 100-200 балалар төсегіне - 0,5 лауазым, 200-ден жоғары болған кезде - 1 диетолог-дәрігерлер лауазымы белгіленеді.

94. Денсаулық сақтау ұйымдарының жоғарыда көрсетілген штаттары тапқан табыс және бөлінген қаражат шегінде белгіленеді.

95. Штаттар шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорын нысанында қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары үшін ұсынымдық сипатта болады және медициналық қызметтердің қажеттілігі мен олардың бейініне қарай облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті мемлекеттік денсаулық сақтауды басқару органдарымен келісуі бойынша медициналық ұйымның бірінші басшысы бекітеді.

7-параграф. Әлеуметтік-психологиялық оңалту бөлімшелері

96. Меңгерушінің лауазымы әлеуметтік-психологиялық оңалтудың әрбір бөлімшесіне белгіленеді.

97. Стационарда науқастарға қызмет көрсету үшін психотерапевт-дәрігерлердің лауазымдары психотерапия және оңалту бөлімшесінде - 10 төсекке шаққанда, әлеуметтік оңалту бөлімшесінде - 50 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

98. Стационарда науқастарға қызмет көрсету үшін психолог лауазымдары 50 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

99. Сенім телефоны психологтарының лауазымдары сенім телефоны болған кезде тәулік бойы 1 пост есебінен белгіленеді.

100. Диспансерлік бөлімшедегі мейіргерлердің лауазымдары: психотерапевт дәрігердің лауазымдарына сәйкес 1 мейіргер лауазымы, бірақ бөлімшеге кемінде 1 лауазым есебінен белгіленеді.

101. Еңбекке оқыту жөніндегі шебердің лауазымдары әрбір стационарлық оңалту бөлімшесіне және 30 және одан да көп төсектік күндізгі стационарға 1 лауазым есебінен белгіленеді.

102. Дене шынықтыру жөніндегі әдіскердің лауазымдары медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесіне және күндізгі стационарға 50 және одан да көп төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

103. Оңалту жөніндегі нұсқаушының лауазымдары медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшелерінің және күндізгі стационардың әрбір 50 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді.

104. Шаруа бикесінің лауазымы әрбір бөлімшеге белгіленеді.

Мәжбүрлеп емдеуге арналған мамандандырылған медициналық ұйым (ЖБМҮРПА ММ) жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

Р/с №	Лауазымның атауы	Лауазымдар саны
1	Басшы	Әрбір ұйымда 1 лауазым
2	Басшының медициналық бөлік жөніндегі орынбасары	Әрбір ұйымда 1 лауазым
3	Басшының экономикалық мәселелер жөніндегі орынбасары	Мамандандырылған ауруханаларда 1 лауазым – 200 және одан көп төсекке
4	Басшының ұйымдастырушылық-әдістемелік жұмыстар жөніндегі орынбасары	Мамандандырылған ауруханаларда 1 лауазым – 200 және одан көп төсекке
5	Шаруашылық бөлім басшысының орнына басшының шаруашылық мәселелер жөніндегі орынбасары	Мамандандырылғана ауруханаларда 1 лауазым – 200 жәнеодан көп төсекке
6	Шаруашылық бөлімнің басшысы	100-150-ге дейінгі төсектік ұйымдарда 1 лауазым
7	Бас бухгалтер	Әрбір ұйымда 1 лауазым
8	Бас бухгалтердің орынбасары бухгалтерияда белгіленеді:	5-тен 10-ға дейін бухгалтерлер лауазымы болған кезде – 1 лауазым; 11-ден астам бухгалтерлер лауазымы болған кезде – 2 лауазым. Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі органы (ұйымы) басшысының рұқсатымен мамандандырылған аурухананың бухгалтериясында топ басшылары лауазымдарының бірі есебінен бас бухгалтер орынбасарының үшінші лауазымы енгізіледі
9	Бухгалтерлік есепке алу тобының басшысы	Әрқайсысына бухгалтерлердің кемінде біреуінің орнына4-8 лауазымы тиіс бір немесе одан да көп функционалды топтарға белгіленеді. Көрсетілген лауазымдар бухгалтерияларға қызмет көрсетілетін ұйымдардың бюджеттік және бюджеттен тыс шығыстары сметаларының жылдық көлемі 100000 АЕК-тен жоғары болған кезде енгізілуі мүмкін
10	Аға бухгалтер	Бухгалтер лауазымдарының орнына енгізіледі. Аға бухгалтерлер лауазымдарының саны көрсетілген штаттар бойынша есептелген бухгалтер лауазымдарының 50%-нан аспайды
11	Азық-түлік өнімдерін есепке алу және санау жөніндегі бухгалтер	300 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді
12	Материалдық құндылықтарды есепке алу бухгалтері	300 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен белгіленеді
13	Жұмыскерлермен және қызметшілермен есеп айырысу бухгалтерлері	200 жұмыскерге 1 лауазым есебінен белгіленеді
14	Қаржылық есеп бухгалтері	Бюджеттік және бюджеттен тыс шығыстар сметаларының жылдық көлемінің 60000 АЕК-ке 1 лауазым есебінен белгіленеді. Қаржылық есеп бухгалтерлері лауазымдарына қосымша қазынашылық жүйе арқылы және/немесе мемлекеттік сатып алу бойынша кассалық операцияларды орындау кезінде бір лауазым белгіленеді
15	Кассир	Әрбір бухгалтерияда белгіленеді
16	Бухгалтерия машинисі	Бухгалтерлер лауазымдарының саны 4-тен 6-ға дейін болған кезде-0,5 лауазым, ал осы саннан жоғары болса -1 лауазым белгіленеді
17	Бас экономист	Бюджеттік және бюджеттен тыс шығыстар сметаларының жылдық көлемі 60000 АЕК-тен жоғары және экономистердің екі лауазымы болған кезде белгіленеді
18	Экономист	150 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен, бірақ кемінде 1-у және 4-еуден артық емес
19	Қаржылық жұмыстар жөніндегі экономист	Бюджеттік және бюджеттен тыс шығыстар сметаларының жылдық көлемі 60000 АЕК-тен жоғары және экономистердің екі лауазымы болған кезде белгіленеді
20	Ақпараттық қауіпсіздік бөлімінің басшысы	Бағдарламашының орнына 1 лауазым
21	Бағдарламашы	50 бірлік санында компьютерлік техника болған кезде 1 лауазым, 50-ден астам болса - 2 лауазым, 100-ден астам болса - 3 лауазым белгіленеді
22	Кадрлар бөлімінің басшысы	Жұмыскерлер саны 200 және одан жоғары ұйымдарда кадрлар жөніндегі инспектор лауазымының орнына 1 лауазым
23	Кадрлар жөніндегі аға инспектор	Кадрлар жөніндегі аға инспектор лауазымы кадрлар жөніндегі инспектор лауазымының орнына енгізіледі. Кадрлар жөніндегі аға инспекторлар лауазымдарының саны инспекторлардың жалпы санының 50%-нан аспауы тиіс
24	Кадрлар жөніндегі инспектор	150 жұмыскерге 1 лауазым, бірақ ұйымда кемінде 1 лауазым
25	Арнайы бөлімнің басшысы	Мамандандырылған ауруханаларда 1 лауазым, арнайы бөлімнің 1 инспекторы лауазымының орнына
26	Арнайы бөлімнің инспекторы	200 пациентке 1 лауазым, бірақ ұйымда кемінде 1 лауазым
27	Құқықтық қамтамасыз ету және мемлекеттік сатып алу бөлімінің басшысы	Мамандандырылған медициналық ауруханаларда 1 лауазым
28	Мемлекеттік сатып алу бөлімінің маманы	Бюджеттік және бюджеттен тыс шығыстар сметаларының жылдық көлемі 60000 1АЕК-ке дейін болған кезде 1 лауазым; бюджеттік және бюджеттен тыс шығыстар сметаларының жылдық көлемі 60000 АЕК-тен жоғары болған кезде 2 лауазым
29	Заңгер-кеңесші	Мәжбүрлеп емдеудің мамандандырылған медициналық ұйымдарында 400 төсекке шаққанда 1 лауазым
30	Іс жүргізу және құжат айналымы бөлімінің басшысы	Жұмыскерлер саны 600-ден асатын мәжбүрлеп емдеудің мамандандырылған медициналық ұйымдарында 1 лауазым
31	Іс жүргізуші	Мәжбүрлеп емдеудің мамандандырылған медициналық ұйымдарында 1 лауазым; әрбір ұйымда 1 лауазым
32	Архив (архивариус)	Әрбір ұйымда 1 лауазым
33	Мемлекеттік тілді дамыту жөніндегі маман	Әрбір ұйымда 1 лауазым
34	Хатшы	Әрбір ұйымда 1 лауазым
35	Инженер	250-600 төсектік ұйымдарда 1 лауазым
36	Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы жөніндегі инженер	600 төсектен астам ұйымдарда 2 лауазым
37	Медициналық техникаға қызмет көрсету жөніндегі инженер немесе техник, оттегі бойынша техник	Жұмыскерлер саны 100-ден 1000-ға дейінгі ұйымдарда 1 лауазым
38	Эколог	Шығарындылар және/немесе төгінділер көздері бар мәжбүрлеп емдеудің мамандандырылған медициналық ұйымдардың 1 лауазымы
39	Құрылыс инспекторы	250-600 төсектік ұйымдарда 1 лауазым; 600-ден астам төсектік ұйымдарда 2 лауазым
	Өзге персонал
40	Қойма басшысы	Қоймашы лауазымының орнына қоймаға 1 лауазым, бірақ ұйымға 4 лауазымнан артық емес
41	Қоймашы	125-200 төсектік (орындық) ұйымдарда 1 лауазым. 200 төсектен асатын ұйымдарда қосымша 250 төсекке шаққанда 1 лауазым есебінен
42	Қойма жұмыскері	300 төсектік ұйымдарда 1 лауазым
43	Корпустар бойынша комендант	150-600 төсектік ұйымдарда 1 лауазым; 600-ден астам төсектік ұйымдарда 2 лауазым
44	Ұйымның үй-жай ғимараттарын тазалаушы	- 250 шаршы метр ағаш еденге; - керамикалық плиткамен жабылған 350 шаршы метр еденге; - линолеуммен жабылған 425 шаршы метр еденге; - ғимараттарды байланыстыратын 550 шаршы метр өткелдер мен туннельдерге шаққанда 1 лауазым (немесе орталыққа 1 лауазым, филиалға қосымша 1 лауазым)
45	Ұйым аумағын тазалаушы	Асфальтталған аумақтың 2700 ш.м. 1 лауазым
46	Ұйым аумағын абаттандыру жөніндегі жұмысшы	2700 шаршы метр жасыл желекке 1 лауазым
47	Күзетші	Әр тәулік бойы постқа 4 күзетші лауазымы, әр күндізгі постқа 1 лауазым
48	Ас блогының бас аспазсы	400 және одан да көп төсектік ұйымдарда 1 лауазым
49	Аспазшы	Лауазымдар саны: 30 төсекке дейін 1 лауазым; 35-тен 95 төсекке дейін – 2; 100-ден 240 төсекке дейін – 3; 250-ден 490 төсекке дейін – 4; 500 төсекке шаққанда – 5; 500 төсектен астам 5 және әрбір 100 төсекке шаққанда қосымша 1 лауазым (500-ден астам)
50	Ас үй жұмысшысы	Жалпы саны 50 төсекке шаққанда көрсетілген кәсіптердің 1 лауазымы есебінен
51	АТС (автоматтандырылған телефон стансасы) басшысы	1 лауазым
52	АТС электромонтері	Шағын автоматтандырылған телефон стансалары бар ұйымдарда 1 лауазым, ұялы байланысты басу жүйесіне қызмет көрсету үшін 1 лауазым, ұзындығы 2000 метрден асатын сыртқы және ішкі байланыстың телефон кабельдерін жөндеуге 1 лауазым
53	АТС операторы	1 тәулік бойы постқа 4 лауазым және күндізгі байқау постына 1 лауазым
54	Электр цехының басшысы	400 және одан да көп төсектік ұйымдарда 1 лауазым
55	Электромонтер	Әрбір 400 төсекке шаққанда 1 тәулік бойы кезекшілікке 4 лауазым және күндізгі ауысымға 1 лауазым
56	Сору станцияның машинисі	1 тәулік бойы ауысымға 4 лауазым
57	Кір жуу бөлімінің басшысы	Жұмыс киімдері мен жұмсақ мүкәммалды жуу және жөндеу бойынша кемінде 4 жұмысшы болуы тиіс ұйымдарда 1 лауазым
58	Арнайы киімді және жұмсақ мүкәммалды жуу және жөндеу жөніндегі жұмысшы	Ұйымдарда әрбір 200 төсекке шаққанда 1 лауазым
59	Қазандық басшысы	Қазандықтардың 8 және одан да көп операторлары мен машинистеріне 1 лауазым
60	Техник-жылу технигі	2 және одан да көп қазандықтарға 1 лауазым
61	Жараққа қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі слесарь	1 тәулік бойы ауысымға 4 лауазым
62	Газ-электр дәнекерлеуші	Тіршілікті қамтамасыз етудің әрбір жүйесіне (жылыту жүйесін, су құбыры жүйесін, кәріз жүйесін жөндеу) 1 лауазым
63	Қазандық жарағының аға машинисі	1 тәулік бойы ауысымға 4 лауазым
64	Қазандық машинисі	Қатты отынмен жұмыс істейтін әрбір жылыту қазандығына тәулік бойы 1 ауысымға 4 лауазым
65	Слесарь-сантехник	1 тәулік бойы ауысымға 4 лауазым
66	Гараж басшысы	Ұйымның гаражында электр және автокөлік арбаларынан басқа 12 бірліктен астам жылжымалы құрам (автомобильдер, тракторлар, жол машиналар) болған кезде 1 лауазым
67	Гараж механигі	Ұйымның гаражында электр және автокөлік арбаларынан басқа жылжымалы құрамның әрбір 10 бірлігі (автомобильдер, тракторлар, жол машиналар) болған кезде 1 лауазым
68	Тракторшы	Автокөліктің 1 бірлігіне 1 мөлшерлеме (немесе тәулік бойы жұмыс режимі есебінен 5,75 мөлшерлеме)
69	Бульдозерші	Автокөліктің 1 бірлігіне 1 мөлшерлеме
70	Кезекші санитариялық автокөліктің жүргізушісі	1 машинаға тәулік бойы жұмыс режимі есебінен 5,75 мөлшерлеме
71	Жүргізуші	Автокөліктің 1 бірлігіне 1 мөлшерлеме
72	Кітапхана меңгерушісі	Кітапханашы лауазымының орнына 250 және одан да көп төсектік ұйымдарда 1 лауазым
73	Кітапханашы	Кітапханалары бар 250 және одан да көп төсектік ұйымдарда 1 лауазым
	Медицина персоналы
	Лауазымның атауы	Лауазымдар саны
1	Бөлімше меңгерушісі	Әр бөлімшеге 1 лауазым белгіленеді
2	Психиатр дәрігер	20 төсекке шаққанда 1 лауазым
3	Аға мейіргер	Бөлімшеге 1 лауазым
4	Палата мейіргері	1 тәулік бойы постқа 20 төсекке шаққанда 1 лауазым
5	Емшара мейіргері	60 төсекке шаққанда 1 лауазым
6	Психотуберкулездік және психосоматикалық бөлімшелердегі емшара мейіргері	1 тәулік бойы постқа 30 төсекке шаққанда 1 лауазым
7	Психотуберкулездік және психосоматикалық бөлімшелердегі палата мейіргері	1 тәулік бойы постқа 15 төсекке шаққанда 1 лауазым
8	Санитариялық өткізу постында қабылдау бойынша емшара мейіргері	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
9	Шаруа бикесі	Бөлімшеге 1 лауазым
10	Санитар-буфетші	30 төсекке шаққанда 1 лауазым
11	Күндізгі санитар (санитар-ваннашы, машинамен басылған жұмыстардың санитары)	Бөлімшеге 1 лауазымнан
12	Психотуберкулездік және психосоматикалық бөлімшелердегі науқастарды байқап, оларды алып жүретін санитар	1 тәулік бойы постқа 15 төсекке шаққанда 1 лауазым
13	Науқастарды байқап, оларды алып жүретін санитар	1 тәулік бойы постқа 15 төсекке шаққанда 1 лауазым
14	Медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесінің меңгерушісі	Бөлімшеге 1 лауазым
15	Медициналық-әлеуметтік оңалтудың ЕДШ нұсқаушысы	Бөлімшеге 1 лауазым
16	Еңбек терапиясының нұсқаушысы	300 төсекке шаққанда 1 лауазым
17	Әлеуметтік педагог	300 төсекке шаққанда 1 лауазым
18	Психолог	3 психиатр дәрігерге 1 лауазым
19	МӘСК мейіргері лауазымы	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
20	Медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесінің зертханашысы	Бөлімшеге 1 лауазым
21	Медициналық-әлеуметтік оңалту бөлімшесінің науқастарды байқап, оларды алып жүретін санитары	Үйірме және білім беру бағдарламасының әрбір түріне 1 лауазым
22	Зертхана меңгерушісі	Мекемеге 1 лауазым
23	Фельдшер-зертханашы	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
24	Зертханашы	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
25	Санитар	Зертханаға 1 лауазым
26	Диетолог дәрігер	Мекемеге 1 лауазым
27	Диеталық мейіргер	300 төсекке шаққанда 1 лауазым
28	Бас мейіргер	Мекемеге 1 лауазым
29	Науқастарды байқап, оларды алып жүретін санитар	100 төсекке шаққанда 1 лауазым
30	Функционалдық диагностика мейіргері	Функционалдық диагностика дәрігерінің әрбір лауазымына 1 лауазым, бірақ көрсетілген кабинет болған жағдайда кемінде 1 лауазым
31	Функционалдық диагностика санитары	Функционалдық диагностика дәрігерінің әрбір лауазымына 1 лауазым, бірақ көрсетілген кабинет болған жағдайда кемінде 1 лауазым
32	Стерильдеу бөлімшесінің мейіргері	Бөлімшеге 1 лауазым
33	Стерильдеу бөлімшесінің санитары	Бөлімшеге 1 лауазым
34	Терапевт дәрігер немесе жалпы практика дәрігері	150 төсекке шаққанда 1 лауазым
35	Невропатолог дәрігер	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
36	Физиотерапевт дәрігер	Мекемеге 1 лауазым
37	Фтизиатр дәрігер	30 төсекке шаққанда 1 лауазым
38	Хирург дәрігер	300 төсекке шаққанда 1 лауазым
39	Травматолог дәрігер	Мекемеге 1 лауазым
40	Стоматолог дәрігер	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
41	Дерматовенеролог дәрігер	Ауруханаға 1 лауазым
42	Эндокринолог дәрігер	Ауруханаға 1 лауазым
43	Лор дәрігер	Ауруханаға 1 лауазым
44	Рентгенолог дәрігер	1 қондырғыға 1 лауазым
45	Рентген-лаборант	Ауруханаға 1 лауазым
46	Офтальмолог дәрігер	Ауруханаға 1 лауазым
47	Функционалдық диагностика дәрігері	Ауруханаға 1 лауазым
48	Сәулелік диагностика дәрігері	Ауруханаға 1 лауазым
49	Хирургиялық бейіндегі мейіргер	400 төсекке шаққанда лауазым
50	Арнайы мамандану дәрігерінің мейіргері	Арнайы мамандану дәрігерінің әрбір кабинетіне 1 лауазым
51	Арнайы мамандану дәрігерінің санитары	Арнайы мамандану дәрігерінің әрбір кабинетіне 1 лауазым
52	Дәріхана меңгерушісі	Дәріхана меңгерушісі - провизор лауазымы әрбір аурухананың дәріханасында белгіленеді
53	Провизор	Дәріхана меңгерушісінің орынбасары - провизор лауазымы 400 және одан да көп төсектік ауруханалардың дәріханаларында белгіленеді
54	Фармацевт	Әрбір 200 төсекке шаққанда 1 лауазым
55	Санитар-жуушы	Санитар лауазымы жалпы провизор-технологтар мен фармацевтер штатының 40% мөлшерінде белгіленеді, бірақ кемінде 1 лауазым.
56	Статистик дәрігер	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
57	Статистик мейіргер	1 статистик дәрігерге 1 лауазым
58	Архив мейіргері	Ауруханаға 1 лауазым
59	Дезинфектор	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
60	Медициналық қалдықтарды қабылдау жөніндегі медицина жұмыскері	Ауруханаға 1 лауазым
61	Қауіпсіздік қызметінің басшысы	Ауруханаға 1 лауазым
62	Қауіпсіздік қызметінің инспекторы	250 жұмыскерге 1 лауазым
63	Бейнебақылау операторы	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
64	Рентген теледидар қондырғысының операторы	1 тәулік бойы постқа 4 лауазым
65	Кездесу және тексеру бөлмесінің инспекторы	200 жұмыскерге 1 лауазым
66	Кездесу бөлмесінің санитары	1 кездесу бөлмесіне 1 лауазым
67	Эпидемиолог дәрігер	400 төсекке шаққанда 1 лауазым
68	Инфекциялық бақылау (ИБ) мейіргері	ИБ кабинетіне 1 лауазым
69	Инфекциялық бақылау санитары	ИБ кабинетіне 1 лауазым

Республикалық маңызы бар қалаларда уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты, 1 тәуліктік пост есебінен

Лауазымның атауы	20 төсекке шаққанда
Меңгерушінің лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының психиатр (нарколог) дәрігерлерінің немесе фельдшерлердің* лауазымдары	4,5 штат бірлігі
Аға мейіргер лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Фельдшерлер немесе мейіргерлердің лауазымдары (техникалық және кәсіби медициналық білімі бар) психиатр (нарколог) дәрігерлердің немесе фельдшерлердің* лауазымдарына сәйкес белгіленеді	4,5 штат бірлігі
Шаруа бикесі лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Санитарлардың, санитар-ваннашылардың және байқау жөніндегі санитарлардың лауазымдары психиатр (нарколог) дәрігерлердің және фельдшерлердің* лауазымдарына сәйкес белгіленеді	4,5 штат бірлігі
Күзет ұйымы**	4,5 штат бірлігі

Облыс орталықтарындағы уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты, 1 тәуліктік пост есебінен

Лауазымның атауы	15 төсекке шаққанда
Меңгерушінің лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының психиатр (нарколог) дәрігерлерінің немесе фельдшерлердің* лауазымдары	3,25 штат бірлігі
Аға мейіргер лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Фельдшерлер немесе мейіргерлердің лауазымдары (Техникалық және кәсіби медициналық білімі бар) психиатр (нарколог) дәрігерлердің немесе фельдшерлердің* лауазымдарына сәйкес белгіленеді	3,25 штат бірлігі
Шаруа бикесі лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Санитарлардың, санитар-ваннашылардың және байқау жөніндегі санитарлардың лауазымдары психиатр (нарколог) дәрігерлердің немесе фельдшерлердің* лауазымдарына сәйкес белгіленеді	3,25 штат бірлігі
Күзет ұйымы**	4,5 штат бірлігі

Облыстық маңызы бар қалаларда, аудан орталықтарында, аудандық маңызы бар қалаларда уақытша бейімдеу және детоксикация орталығы жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты, 1 тәуліктік пост есебінен

Лауазымның атауы	5 төсекке шаққанда
Меңгерушінің лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	Жоқ
Уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының психиатр (нарколог) дәрігерлерінің немесе фельдшерлердің* лауазымдары	1,0 штат бірлігі
Аға мейіргер лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Фельдшерлер немесе мейіргерлердің лауазымдары (жоғары және орта білімі бар) психиатр (нарколог) дәрігерлердің немесе фельдшерлердің* лауазымдарына сәйкес белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Шаруа-бикесі лауазымы әрбір орталыққа белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Санитарлардың, санитар-ваннашылардың және байқау жөніндегі санитарлардың лауазымдары психиатр (нарколог) дәрігерлердің немесе фельдшерлердің* лауазымдарына сәйкес белгіленеді	1,0 штат бірлігі
Күзет ұйымы**	4,5 штат бірлігі

* "Денсаулық сақтау саласындағы мамандарға қосымша және формальды емес білім беру қағидаларын, денсаулық сақтау саласындағы қосымша және формальды емес білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын ұйымдарға қойылатын біліктілік талаптарын, сондай-ақ қосымша және формальды емес білім беру арқылы денсаулық сақтау саласындағы мамандар алған оқудың нәтижелерін тану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-303/2020 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 21847 болып тіркелген) сәйкес психикаға әсер ететін белсенді затты тұтыну және мас болу күйін анықтау үшін медициналық куәландыруды жүргізу мәселелері бойынша денсаулық сақтау саласындағы мамандардан қосымша білім алған.

** осы қызметті аутсорсингке беруге рұқсат етіледі.

Қазақстан Республикасының
халқына психикалық денсаулық
саласында медициналық-
әлеуметтік көмек көрсетуді
ұйымдастыру стандартына
7-қосымша

Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық бұйымдармен ұсынылатын жарақтандыру

№	Медициналық бұйымдардың атауы*	Деңгейіне байланысты медициналық бұйымдардың саны**
1	2	3	4
Психикалық денсаулық саласындағы денсаулық сақтау ұйымдарының стационарлық, оның ішінде балалар бөлімшелері
1	Бактерицидті сәулелендіргіш	-	1	1	1
2	Тонометр	-	1	1	1
3	Медициналық термометр	-	1	1	1
4	Пульсоксиметр	-	1	1	1
5	Алкометр (этанол буларының талдауышы)	-	ТБ	ТБ	ТБ
6	Көп арналы электрокардиограф	-	1	1	1
7	Дефибриллятор	-	1	1	1
Медициналық куәландыруды жүргізу кабинеті
1	Алкометр (этанол буларының талдауышы)	1	1	1	1
2	Химиялық-токсикологиялық зерттеулерге арналған талдауыш	-	-	1	1

* Медициналық мақсаттағы бұйымдармен жарақтандыру денсаулық сақтау ұйымдарының өтінімдері бойынша ағымдағы қажеттілікке сәйкес жүзеге асырылады.

** Жарақтандыру деңгейлері:

1-деңгей – "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 7-бабының 68) тармақшасына сәйкес айқындалатын денсаулық сақтау ұйымдары желісінің мемлекеттік нормативіне (бұдан әрі – Желі нормативі) сәйкес аудандық;

2-деңгей – желі нормативіне сәйкес қалалық;

3-деңгей – желі нормативіне сәйкес облыстық;

4-деңгей – Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау

министрлігінің қарамағындағы республикалық денсаулық сақтау ұйымдары.

Абрревиатуралар мен қысқартылған сөздердің толық жазылуы:

ТБ – талап етілуі бойынша.

ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Внести в приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 ноября 2020 года № ҚР ДСМ-224/2020 "Об утверждении стандарта организации оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья населению Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21712) следующее изменение:

cтандарт организации оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья населению Республики Казахстан, утвержденный указанным приказом изложить в новой редакции согласно приложению к настоящему приказу.

2. Департаменту организации медицинской помощи Министерства здравоохранения Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства здравоохранения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра здравоохранения Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр здравоохранения
Республики Казахстан

А. Альназарова

	Приложение к приказу Министр здравоохранения Республики Казахстан от 27 декабря 2024 года № 114
	Приложение к приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 ноября 2020 года № ҚР ДСМ-224/2020

Стандарт организации оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья населению Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящий стандарт организации оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья населению Республики Казахстан (далее – Стандарт) разработан в соответствии с подпунктом 32) статьи 7 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее – Кодекс) и устанавливает требования и правила к процессам организации оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья.

2. Термины и определения, используемые в настоящем Стандарте:

1) поддерживающая терапия агонистами опиоидов (далее – ПТАО) –метод лечения опиоидной зависимости с использованием длительно действующих лекарственных препаратов (агонистов или частичных агонистов опиоидов) в сочетании с психосоциальной поддержкой;

2) динамическое наблюдение – систематическое наблюдение за состоянием здоровья пациента, а также оказание необходимой медицинской помощи по результатам данного наблюдения;

3) группа динамического наблюдения – распределение пациентов на группы, определяющие тактику врача при выборе диагностических и лечебных мероприятий;

4) близкое окружение – лица, проживающие и (или) находящиеся в непосредственном контакте с лицом, которому оказываются дистанционные медицинские услуги;

5) оперативное подразделение (далее – ОП) – структурное подразделение организации здравоохранения, осуществляющее взаимодействие между специалистами различных секторов региона при оказании помощи несовершеннолетнему с суицидальным поведением, а также формирующее статистику суицидального поведения несовершеннолетних и оказанной помощи в регионе;

6) консультативное наблюдение – медицинское наблюдение за лицом с пагубным употреблением психоактивного вещества и (или) лицом с патологическим влечением к азартным играм;

7) медико-социальная помощь – это медицинская и социально-психологическая помощь, оказываемая лицам с социально значимыми заболеваниями, перечень которых определяется уполномоченным органом;

8) медико-социальная реабилитация – комплекс мер по восстановлению здоровья больных и лиц с инвалидностью с использованием медицинских, социальных и трудовых мероприятий для приобщения к работе, включения в семейную и общественную жизнь;

9) мультидисциплинарная группа – группа различных специалистов, формируемая в зависимости от характера нарушения функций и структур организма пациента, тяжести его клинического состояния;

10) психоактивные вещества (далее – ПАВ) – вещества синтетического или природного происхождения (алкоголь, наркотические средства, психотропные вещества, их аналоги, другие одурманивающие вещества), которые при однократном приеме оказывают воздействие на психические и физические функции, поведение человека, а при длительном употреблении вызывают психическую и физическую зависимость;

11) медико-социальная помощь в области психического здоровья – это медицинская и социально-психологическая помощь, оказываемая лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) (далее – ППР);

12) индивидуальная программа реабилитации пациента с ППР – комплекс мероприятий, включающий в себя конкретные объемы, виды и сроки проведения реабилитации;

13) статистический учет – регистрация и сохранение в электронной информационной системе сведений о лице с ППР, не подлежащего динамическому наблюдению;

14) риск совершения суицида – вероятность совершения действия, направленного на преднамеренное лишение себя жизни, с летальным исходом;

15) факторы риска совершения суицида – обстоятельства, влияющие на вероятность совершения действия, направленного на преднамеренное лишение себя жизни с летальным исходом;

16) заявитель – лицо, которому оказывается дистанционная медицинская услуга.

Глава 2. Структура организаций здравоохранения, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья

3. К организациям, оказывающим медико-социальную помощь в области психического здоровья, относятся:

1) на районном уровне:

врачебная амбулатория;

центр первичной медико-санитарной помощи;

районная поликлиника;

номерная районная поликлиника;

районная больница, создаваемая в районном центре и городах районного значения;

2) на городском уровне:

врачебная амбулатория;

центр первичной медико-санитарной помощи;

городская поликлиника;

первичный центр психического здоровья (далее – ПЦПЗ);

центр психического здоровья (далее – ЦПЗ);

многопрофильная городская больница;

3) на областном уровне:

ЦПЗ;

многопрофильная областная больница;

4) республиканский научно-практический центр психического здоровья (далее – РНПЦПЗ) и психиатрическая организация специализированного типа с интенсивным наблюдением (далее – ПОСТИН).

4. Негосударственный сектор здравоохранения, оказывающий медико-социальную помощь в области психического здоровья, состоит из организаций здравоохранения, основанных на праве частной собственности, а также физических лиц, занимающихся частной медицинской практикой.

5. В организации, оказывающей медико-социальную помощь в области психического здоровья, создаются структурные подразделения, наименования и перечень которых зависит от потребностей и задач, стоящих перед ними:

стационарные клинические отделения (профильность которых определяется по возрасту, виду оказываемой помощи, гендеру, клиническим проявлениям психических, поведенческих расстройств (заболеваний) и нозологическим группам, по принципу добровольности и принудительности госпитализации);

реабилитационные подразделения (в структуре которых создаются лечебно-трудовые мастерские, учебные классы, студии, спортивные секции, подсобные хозяйства и другое);

отделение (палата) реанимации и (или) интенсивной терапии;

стационарозамещающие подразделения;

подразделения, оказывающие помощь на дому;

подразделения для оказания дистанционных медицинских услуг;

скорая специализированная психиатрическая помощь;

кабинет круглосуточного освидетельствования для установления факта употребления ПАВ и состояния опьянения;

кабинет предоставления поддерживающей терапии агонистами опиоидов (далее – кабинет ПТАО);

центр временной адаптации и детоксикации (далее – ЦВАД);

общеклинический отдел;

диагностические подразделения (лабораторные, инструментальные);

психологическая лаборатория;

информационно-аналитический мониторинговый центр;

оперативное подразделение по координации превенции суицидов;

структурные подразделения, соответствующие задачам организации, а также подразделения необходимые для обеспечения жизнедеятельности организации.

6. В ПОСТИН создаются структурные подразделения, наименования и перечень которых зависит от потребностей и задач, стоящих перед организацией:

стационарные клинические отделения (режимно-диагностическое отделение, отделения с интенсивным наблюдением, отделения специализированного типа, отделение с сопутствующей тяжелой соматической патологией);

подразделения медико-социальной реабилитации (в структуре которых создаются лечебно-трудовые мастерские, учебные классы, студии, спортивные секции, подсобные хозяйства и другое);

отделение (палата) реанимации и (или) интенсивной терапии;

подразделение для оказания дистанционных медицинских услуг;

общеклинический отдел;

диагностические подразделения (лабораторные, инструментальные);

психологическая лаборатория;

информационно-аналитический мониторинговый центр;

Глава 3. Основные задачи и направления деятельности организаций здравоохранений, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья

7. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая во врачебной амбулатории, центре первичной медико-санитарной помощи, районной поликлинике, номерной районной поликлинике, городской поликлинике, не имеющим в своем составе кабинет психического здоровья (далее – КПЗ) или ПЦПЗ, предусматривает следующие задачи:

1) выявление лиц с ППР и, при наличии оснований, направление их в КПЗ, ПЦПЗ либо в ЦПЗ;

2) диагностику и лечение лиц с диагнозами ППР по Международной статистической классификации болезней и проблем, связанных со здоровьем 10 пересмотра (далее – МКБ-10), входящие в компетенцию врача ПМСП согласно приложению 1 к настоящему Стандарту;

диагностика заболеваний, лечение лиц, совершивших суицидальную попытку и/или имеющим риск суицидального поведения;

3) первичная профилактика ППР среди населения с формированием групп риска развития ППР.

8. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая районной поликлинике, номерной районной поликлинике, городской поликлинике, имеющей в своем составе КПЗ, предусматривает следующие задачи:

1) координация, мониторинг и анализ оказания медико-социальной помощи лицам с ППР на обслуживаемой территории, и при наличии закрепленной сельской территории;

2) проведение приема, консультации лиц, обращающихся за специализированной помощью и, при наличии оснований, направление их в ПЦПЗ, ЦПЗ или в РНПЦПЗ;

3) диагностика заболеваний, лечение лиц с ППР, осуществление динамического и консультативного наблюдения лиц с ППР, своевременный перевод пациентов в соответствующие группы динамического и консультативного наблюдения;

4) постановка на учет лиц с ППР;

5) вторичная и третичная профилактика заболеваний ППР;

6) реализация мероприятий по снижению социальной стигматизации и дискриминации лиц с ППР;

7) реализация мероприятий по снижению общественно-опасных действий лиц с ППР;

8) достижение длительной и устойчивой ремиссии, предоставление противорецидивной, поддерживающей (в том числе агонистами опиоидов) терапии лицам, зависимым от ПАВ;

9) проведение анализа причин отказов к получению стационарного лечения лиц с установленным диагнозом ППР;

10) осуществление консультации и патронажа на дому;

11) консультативная помощь врачам первичной медико-санитарной помощи (далее – ПМСП), иным специалистам врачебного профиля по вопросам диагностики и лечения ППР, в том числе у лиц, совершивших суицидальную попытку и/или имеющих риск суицидального поведения;

12) экспертиза временной нетрудоспособности пациентов;

13) выдача заключений, справок о психическом состоянии лица и (или) о нахождении на учете для оказания динамического наблюдения, по соответствующим запросам согласно действующему законодательству;

14) оформление медицинской документации для направления на медико-социальную экспертизу, принудительное лечение лиц с зависимостью от ПАВ;

15) участие в исследованиях по укреплению психического здоровья, повышению качества жизни, уровня психического благополучия населения, в том числе лиц с ППР, на обслуживаемой территории;

16) реализация мероприятий по повышению информированности населения в вопросах психического здоровья;

17) обеспечение взаимодействия и преемственности амбулаторной и стационарной помощи.

9. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в городской поликлинике, имеющей в своем составе ПЦПЗ, предусматривает задачи, указанные в пункте 8 настоящего Стандарта, а также:

1) оказание психотерапевтической, психологической и социальной помощи лицам с ППР;

2) оказание медико-социальной помощи лицам с ППР, проживающих в сельской местности по направлению врачей КПЗ, при наличии закрепленной сельской территории.

10. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в ЦПЗ, предусматривает следующие основные задачи:

1) координация, мониторинг, анализ организационной, профилактической, лечебно-диагностической деятельности и развития службы охраны психического здоровья соответствующего региона;

2) оказание любых форм профилактической, консультативно-диагностической, лечебной, медико-социальной, реабилитационной помощи в области охраны психического здоровья, а также сопутствующих заболеваний у лиц с ППР;

3) организация консультаций и направление лиц, обращающихся за специализированной помощью в РНПЦПЗ;

4) участие в исследованиях по укреплению психического здоровья, повышению качества жизни, уровня психического благополучия населения, в том числе лиц с ППР;

5) обеспечение взаимодействия и преемственности при предоставлении стационарной и амбулаторной помощи, в том числе при госпитализации пациентов в стационары не наркологического профиля;

6) достижение длительной и устойчивой ремиссии, мотивация на противорецидивную, поддерживающую (в том числе агонистами опиоидов) терапию лиц, зависимых от ПАВ;

7) проведение анализа причин отказов к получению стационарного лечения лиц с установленным диагнозом ППР;

8) консультативная помощь врачам ПЦПЗ, ПМСП, а также иным специалистам врачебного профиля по вопросам диагностики и лечения ППР, в том числе у лиц, совершивших суицидальную попытку и/или имеющим риск суицидального поведения;

9) оформление медицинской документации для направления на медико-социальную экспертизу;

10) экспертиза временной нетрудоспособности пациентов с ППР;

11) выдача заключений, справок о психическом состоянии лица по соответствующим запросам согласно действующему законодательству;

12) организация информирования, обмена мнениями и опытом по вопросам охраны психического здоровья посредством всех имеющихся способов коммуникаций на региональном уровне.

11. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в районной больнице предусматривает следующие задачи:

1) организация консультаций и направление лиц в ЦПЗ, обращающихся за специализированной помощью;

2) участие в исследованиях по укреплению психического здоровья, повышению качества жизни, уровня психического благополучия населения, в том числе лиц с ППР;

3) обеспечение взаимодействия и преемственности при предоставлении медицинской помощи в стационарных и амбулаторных условиях;

4) достижение длительной и устойчивой ремиссии, обеспечение непрерывности противорецидивной, поддерживающей (в том числе агонистами опиоидов) терапии лиц, зависимых от ПАВ;

5) проведение анализа причин отказов к получению стационарного лечения лиц с установленным диагнозом ППР;

6) консультативная помощь врачам ПЦПЗ, ПМСП, а также иным специалистам врачебного профиля по вопросам диагностики и лечения ППР, том числе у лиц, совершивших суицидальную попытку и/или имеющим риск суицидального поведения;

7) экспертиза временной нетрудоспособности больных с ППР.

12. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в РНПЦПЗ предусматривает следующие задачи:

1) координация, мониторинг, анализ научной, организационной, профилактической и лечебно-диагностической деятельности, участие в разработке проектов законодательных и иных нормативных правовых актов по вопросам охраны психического здоровья;

2) проведение, участие в исследованиях, разработка и внедрение мер, новых методов и методик, направленных на укрепление психического здоровья, повышение качества жизни, уровня психического благополучия населения, в том числе лиц с ППР, на региональном, республиканском и международном уровнях;

3) оказание любых форм профилактической, консультативно-диагностической, лечебной, медико-социальной, реабилитационной помощи в области охраны психического здоровья, а также сопутствующих заболеваний у лиц с ППР;

4) образовательная деятельность по вопросам охраны психического здоровья;

5) консультативная помощь врачам ЦПЗ, ПЦПЗ, ПМСП, иным специалистам врачебного профиля по вопросам диагностики и лечения ППР, том числе у лиц, совершивших суицидальную попытку и/или имеющим риск суицидального поведения;

6) оформление медицинской документации для направления на медико-социальную экспертизу;

7) экспертиза временной нетрудоспособности пациентов с ППР;

8) выдача заключений, справок о психическом состоянии лица, по соответствующим запросам согласно действующему законодательству;

9) организация информирования, обмена мнениями и опытом по вопросам охраны психического здоровья посредством коммуникаций на региональном, республиканском и международном уровнях;

10) разработка, издание и реализация аудиовизульной и электронно-информационной продукции для населения и отдельных групп, в том числе профессиональных – по вопросам в области психического здоровья;

11) взаимодействие, научное и научно-техническое сотрудничество с организациями, в том числе международными по вопросам охраны психического здоровья.

13. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в ПОСТИН, предусматривает следующие задачи:

1) координация, мониторинг и анализ осуществления принудительных мер медицинского характера в отношении лиц, страдающих ППР, совершивших общественно опасные деяния;

2) осуществление принудительных мер медицинского характера в виде принудительного лечения в отношении лиц, страдающих ППР, совершивших общественно опасные деяния;

3) оказание специальных социальных услуг.

14. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в стационарных отделениях предусматривает:

1) предоставление специализированной психиатрической (наркологической, психотерапевтической, медико-психологической и медико-социальной) помощи населению в соответствии с клиническими протоколами диагностики и лечения;

2) вторичную и третичную профилактику заболеваний ППР;

3) реализацию мероприятий по снижению социальной стигматизации и дискриминации лиц с ППР;

4) реализацию мероприятий по снижению общественно-опасных действий лиц с ППР;

5) реализацию мероприятий информационно-пропагандистского характера по повышению информированности населения по вопросам психического здоровья;

6) достижение терапевтической ремиссии для проведения трудовой терапии и ресоциализации лиц, страдающих ППР;

7) трудовую терапию и ресоциализацию лиц с ППР;

8) достижение длительной и устойчивой ремиссии, мотивация на противорецидивную и поддерживающую терапию лиц, зависимых от ПАВ;

9) обеспечение взаимодействия и преемственности стационарных, стационарозамещающих и амбулаторных подразделений;

10) анализ эффективности оказываемой медико-социальной помощи в стационарных условиях.

15. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в общеклиническом отделе предусматривает:

1) оказание консультативно-диагностической медико-социальной помощи;

2) реализацию мероприятий по снижению социальной стигматизации и дискриминации лиц с ППР;

3) реализацию мероприятий информационно-пропагандистского характера по повышению информированности населения по вопросам психического здоровья, здорового образа жизни.

16. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая скорой специализированной психиатрической бригадой предусматривает:

1) проведение психиатрического освидетельствования и оказание скорой специализированной психиатрической помощи во всех случаях, когда психическое состояние пациента требует безотлагательных медицинских мер, включая решение вопроса о применении лекарственной терапии;

2) транспортировку лиц с ППР в медицинские организации, оказывающие профильную круглосуточную помощь по направлениям врачей - психиатров (наркологов).

17. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в стационарозамещающих условиях, предусматривает:

1) лечение лиц с обострениями или декомпенсацией ППР, нуждающихся в активной терапии, проведении комплекса лечебно-восстановительных мероприятий и не нуждающихся в круглосуточном стационарном наблюдении;

2) долечивание пациентов, получивших основной курс лечения в круглосуточном стационаре, и нуждающихся в постепенной адаптации к обычной жизненной обстановке;

3) оказание пациентам социально-правовой помощи, урегулирование трудовых бытовых вопросов;

4) оказание медико-социальной помощи лицам с ППР, при целесообразности по медицинским показаниям нахождения пациентов в условиях привычной микросоциальной среды;

5) экспертизу временной нетрудоспособности пациентов;

6) реализацию мероприятий по снижению социальной стигматизации и дискриминации лиц с ППР;

7) обеспечение взаимодействия и преемственности помощи в стационарозамещающих, стационарных и амбулаторных условиях;

8) внедрение новых организационных форм, клинически эффективных и безопасных методов диагностики, лечения и реабилитации лиц с ППР.

18. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в ЦВАД предусматривает:

1) определение степеней опьянения (интоксикации), вызванных употреблением ПАВ;

2) принятие решения о необходимости помещения или об отказе в помещении в ЦВАД;

3) оказание медико-социальной помощи лицам, находящимся в состоянии средней степени опьянения (интоксикации) от алкоголя;

4) мотивацию на прохождение программы медико-социальной реабилитации лиц, которым в процессе оказания помощи выставлен диагноз сформированной зависимости от ПАВ;

5) организацию преемственности оказания медико-социальной помощи.

19. Деятельность отделения медико-социальной реабилитации лиц с ППР и отделения социальной реабилитации зависимостей предусматривает:

1) социализацию и трудовую реабилитацию лиц с ППР;

2) содействие в трудоустройстве и овладении лицами с ППР новой профессии на предприятии или в учреждении социального обеспечения;

3) организацию любого вида трудовой деятельности, за исключением отдельных видов профессиональной деятельности, а также работ, связанных с источниками повышенной опасности, в соответствии с законодательством.

20. Товары и услуги, производимые в процессе медико-социальной реабилитации лиц с ППР и медико-социальной реабилитации лиц, зависимых от ПАВ, реализуются организацией, оказывающей медико-социальную помощь в области психического здоровья.

21. Деятельность кабинета медицинского освидетельствования для установления факта употребления ПАВ и состояния опьянения предусматривает:

1) круглосуточное медицинское освидетельствование для установления факта употребления ПАВ и состояния опьянения;

2) выдачу заключения по результатам освидетельствования установленного образца;

3) ведение медицинской документации.

22. Медико-социальная помощь лицам с ППР в кабинете анонимного лечения предусматривает:

1) оказание специализированной медико-социальной помощи в амбулаторных условиях лицам с ППР, за исключением лиц, страдающих хроническим или затяжным расстройствами с тяжелыми, стойкими, часто обостряющимися болезненными проявлениями в соответствии с клиническими протоколами;

2) проведение анализа эффективности оказываемой медико-социальной помощи.

23. Медико-социальная помощь лицам с ППР, оказываемая в кабинете ПТАО предусматривает:

1) осуществление динамического наблюдения за лицами с синдромом опиоидной зависимости в рамках диагнозов ППР F11.2, F 19.2 (без учета территориального прикрепления) на период нахождения на ПТАО;

2) услуги по выдаче лекарственных препаратов, лекарственных средств с занесением данных в информационную систему учета амбулаторного лекарственного обеспечения, психосоциальное консультирование в соответствии с утвержденным клиническим протоколом;

3) повышение качества жизни и социальной адаптации пациентов;

4) снижение частоты и объема употребления нелегальных наркотических средств и психотропных веществ;

5) снижение риска передачи ВИЧ и других гемоконтактных инфекций среди лиц, употребляющих инъекционные наркотики;

6) повышение приверженности к антиретровирусной терапии лиц, живущих с ВИЧ;

Критерии для назначения ПТАО:

1) синдром опиоидной зависимости в рамках диагнозов ППР F11.2, F 19.2;

2) способность дать информированное согласие;

3) возраст старше 18 лет.

Глава 4. Порядок организации оказания медико-социальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями)

Параграф 1. Организация оказания медико-социальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) в амбулаторных условиях, не предусматривающих круглосуточного медицинского наблюдения и лечения, в том числе в приемных отделениях круглосуточных стационаров

24. Врач ПМСП, при подозрении или выявлении лица с ППР, за исключением ППР, требующих оказания экстренной и неотложной медико-социальной помощи, осуществляет:

1) идентификацию пациента;

2) диагностические мероприятия в соответствии с клиническими протоколами;

3) устанавливает диагноз ППР по МКБ-10 и проблем, связанных со здоровьем 10 пересмотра, входящие в компетенцию врача ПМСП и проводит лечебные мероприятия согласно приложению 1 к настоящему Стандарту. При подозрении на наличие у лица диагноза ППР по МКБ-10, не входящие в компетенцию, врач ПМСП перенаправляет его в КПЗ или ПЦПЗ или ЦПЗ по территориальному прикреплению;

4) в случае установления диагноза пограничных ППР, входящих в компетенцию врача ПМСП впервые в текущем году - направление информации в КПЗ или ПЦПЗ или ЦПЗ по территориальному прикреплению о данном пациенте с указанием паспортных данных (фамилия, имя, отчество (при наличии), индивидуальный идентификационный номер (далее – ИИН), адрес проживания), диагноза и даты установления диагноза, для внесения данных в электронную информационную систему (далее – ЭИС) не позднее 5 рабочих дней с момента установления диагноза;

5) при выявлении лица с риском совершения суицида, обратившегося самостоятельно, или при обследовании несовершеннолетнего, или направленного другими специалистами (врачами, психологами) - проведение мероприятий, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

6) заполнение первичной медицинской документации;

7) проведение сверки с врачом КПЗ или ПЦПЗ или ЦПЗ по вновь введенным пациентам в ЭИС по учету лиц с ППР, ежемесячно, не позднее 5 числа месяца, следующего за отчетным периодом.

25. Врач психиатрического профиля КПЗ или ПЦПЗ или ЦПЗ при подозрении или выявлении лица с ППР, за исключением ППР, требующих оказания экстренной и неотложной медико-социальной помощи осуществляет:

1) идентификацию пациента;

2) диагностические мероприятия в соответствии с клиническими протоколами;

3) составление плана лечения (медикаментозного, психотерапевтического, психосоциального) и назначение лечения в соответствии с клиническими протоколами (в случае необходимости);

4) проверку в ЭИС по учету лиц с ППР о наличии сведений об обратившемся лице. При первичном установлении диагноза ППР вносит информацию в ЭИС, включая его в группу статистического учета, при установленном ранее диагнозе ППР и отсутствии сведений в указанных ЭИС вносит информацию, а при наличии сведений дополняет;

5) решения вопроса о динамическом и консультативном наблюдении, а также прекращении динамического и консультативного наблюдения в соответствии с пунктом 3 статьи 176 и 176-1 Кодекса;

6) оформление направления на врачебно-консультативную комиссию (далее – ВКК);

7) оформление медицинской документации в отношении лица с ППР, нуждающегося в проведении медико-социальной экспертизы (далее – МСЭ) в соответствии с приказом Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 29 июня 2023 года № 260 "Об утверждении Правил проведения медико-социальной экспертизы" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 32922);

8) оформление документов лиц с ППР, вызванными употреблением ПАВ для направления на принудительное лечение;

9) внесение информации о лице с ППР в ЭИС не позднее 3 рабочих дней после получения извещения от врача ПМСП;

10) осуществление наблюдения за лицами, находящимися в группах динамического и консультативного наблюдения, по территориальному прикреплению;

11) направление лиц с подозрением или установленным диагнозом ППР на обследование и (или) лечение в территориальный ЦПЗ или РНПЦПЗ (по показаниям);

12) направление лиц с ППР в организации, оказывающие медико-социальную реабилитацию в области психического здоровья;

13) ведение первичной медицинской документации;

14) введение данных в ЭИС по учету лиц с ППР;

15) проводит сверку с врачом ПМСП по вновь введенным и состоящим лицам в ЭИС и предоставляет указанную информацию заведующему территориального ПЦПЗ или руководителю амбулаторной службы ЦПЗ;

16) при выявлении лица с риском совершения суицида, обратившегося самостоятельно, или при обследовании, или направленного другими специалистами (врачами, психологами) - проведение мероприятий, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта.

26. Врач психиатрического профиля КПЗ или ПЦПЗ при обращении лица, ранее состоявшего на динамическом наблюдении с ППР, и снятого с учета в ЭИС с указанием причины снятия, кроме "выздоровление, стойкое улучшение", осуществляет следующие мероприятия:

1) идентификацию пациента;

2) диагностические мероприятия в соответствии с клиническими протоколами;

3) решения вопроса о динамическом наблюдении, а также прекращения динамического наблюдения в соответствии с пунктом 3 статьи 176 Кодекса;

4) при отсутствии критериев взятия на динамическое наблюдение, оформление направления на ВКК, для решения вопроса снятия с динамического наблюдения с указанием причины снятия в ЭИС.

27. Врач-психиатр (психотерапевт) ПЦПЗ осуществляет:

1) идентификацию пациента;

2) консультативно-диагностические и лечебные мероприятия в соответствии с клиническими протоколами диагностики и лечения;

3) индивидуальные и групповые психотерапевтические консультации, психотерапевтические интервенции;

4) ведение учетно-отчетной документации;

5) предоставление заведующему ПЦПЗ сведений о проделанной работе (количество консультаций, индивидуальных и групповых психотерапевтических сеансов) ежемесячно, не позднее 10 числа месяца, следующего за отчетным периодом.

28. Медицинский психолог ПЦПЗ или ЦПЗ осуществляет:

1) идентификацию пациента;

2) психопрофилактические мероприятия, психологическое консультирование, экспериментально-психологическое обследование и психокоррекцию;

3) информационно-образовательную работу с медицинским персоналом по вопросам психогигиены, эмоционального выгорания;

4) оценку эффективности проводимых психологических, лечебных и профилактических мероприятий;

5) ведение учетно-отчетной документации;

6) предоставление руководителю сведений о проделанной работе (количество консультаций, первичных и повторных экспериментально-психологических обследованиях, индивидуальных и групповых психокоррекционных занятий) ежемесячно, не позднее 10 числа месяца, следующего за отчетным периодом.

29. Медицинский психолог ПЦПЗ или ЦПЗ при выявлении лица с суицидальным поведением, обратившегося самостоятельно, или направленного другими специалистами осуществляет следующие мероприятия:

1) получает разрешение на проведении работы по коррекции мышления, поведения и эмоций и, при наличии оснований, последующей передачи информации о несовершеннолетнем в ОП (при выявлении несовершеннолетнего лица):

если несовершеннолетний младше 16 лет у законных представителей;

если старше 16 лет у несовершеннолетнего.

При отказе и отсутствии предварительного осмотра врача, определившего наличие показаний для проведения обследования без согласия, указанных в статье 137 Кодекса, ограничивается предоставлением несовершеннолетнему памятки с контактами организаций и/или специалистов, осуществляющих экстренную, а также плановую офлайн и онлайн психологическую помощь на уровне региона, и онлайн психологическую помощь на республиканском уровне;

2) принимает меры для обеспечения психологической безопасности основанного на безусловном уважении, эмпатии, искренности по отношению к лицу и недопустимости какого-либо давления;

3) проводит работу по коррекции мышления, поведения и эмоций;

4) оценивает результат проведенной работы по коррекции (текущее состояние, отношение к суицидальному поведению, планы на будущее);

5) сообщает о выявленном случае в ОП;

6) при наличии оснований, принимает меры для перенаправления на консультацию к ВОП или врачу-психиатру.

30. Социальный работник ПЦПЗ организует социальную помощь лицам с ППР и осуществляет:

1) идентификацию пациента;

2) оказание социально-правовых, социально-бытовых, социально-трудовых, социально-культурных услуг;

3) ведение учетно-отчетной документации;

4) предоставление ежемесячно, не позднее 10 числа месяца, следующего за отчетным периодом заведующему территориального ПЦПЗ сведений о проделанной работе (количество оказанных социально-правовых, социально-бытовых, социально-трудовых, социально-культурных услуг).

31. Заведующий ПЦПЗ или руководитель амбулаторной помощи ЦПЗ осуществляет:

1) организацию работы своего подразделения в части оказания медико-социальной помощи лицам с ППР;

2) проведение заседаний ВКК;

3) ведение первичной медицинской документации с обеспечением контроля за правильностью их заполнения;

4) предоставление информации о деятельности ПЦПЗ или амбулаторной службы в ИАМЦ территориального ЦПЗ (ежемесячно не позднее 15 числа месяца, следующего за отчетным периодом).

32. Врач психиатрического профиля кабинета ПТАО осуществляет:

1) идентификацию пациента;

2) ознакомление пациента с письменным добровольным согласием на получение ПТАО согласно приложению 2 к настоящему Стандарту;

3) составление индивидуального плана медико-социального лечения пациента;

4) назначение лечения в соответствии с клиническим протоколом;

5) введение данных в ЭИС по учету лиц с ППР;

6) ведение медицинской документации с обеспечением контроля за правильностью заполнения;

7) направление лиц с подозрением на наличие сопутствующих заболеваний (по показаниям) в ПМСП;

8) организацию функционирования мультидисциплинарной группы кабинета;

9) предоставление информации о деятельности кабинета в ЦПЗ (ежемесячно).

Параграф 2. Организация оказания медико-социальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) в стационарных условиях, предусматривающих круглосуточное медицинское наблюдение, лечение, уход, а также предоставление койко-места с питанием, в том числе при случаях терапии "одного дня", предусматривающих круглосуточное наблюдение в течение первых суток после начала лечения

33. Основанием для госпитализации в стационарные клинические отделения являются:

1) направление врача психиатрического профиля;

2) постановление, решение, определение судебно-следственных органов;

3) направление военно-врачебной комиссии;

4) письменное заявление самого лица, при наличии показаний;

5) решение суда о принудительном лечении лиц с ППР, вызванными употреблением ПАВ, вступившее в законную силу;

6) решение суда о применении принудительных мер медицинского характера, предусмотренных статьей 93 Уголовного Кодекса Республики Казахстан (далее – УК РК), вступившее в законную силу.

34. Госпитализация в стационарные клинические отделения осуществляется в экстренном или в плановом порядке.

Госпитализация осуществляется добровольно или принудительно.

1) показания для стационарного лечения:

добровольно:

необходимость активной терапии лиц с ППР, в том числе вызванным употреблением ПАВ, требующее круглосуточного наблюдения;

проведение обследований и экспертиз, требующих круглосуточного стационарного наблюдения.

принудительно:

при выявлении признаков, предусмотренных подпунктами 3) и 4) пункта 1 статьи 137 Кодекса.

2) противопоказания для госпитализации:

наличие сопутствующих заболеваний, требующих лечения в стационарах другого профиля;

инфекционные заболевания в период эпидемиологической опасности.

35. Госпитализация в ПОСТИН осуществляется в плановом порядке круглосуточно, при наличии вступившего в законную силу решения суда о применении принудительных мер медицинского характера, предусмотренных подпунктами 3), 4) части 1 статьи 93 УК РК, акта судебно-психиатрической экспертизы и выписки из медицинской карты стационарного больного.

36. Госпитализация в ЦПЗ для осуществления принудительного лечения лиц с ППР, вызванные употреблением ПАВ и (или) принудительных мер медицинского характера проводится в плановом порядке, при наличии вступившего в законную силу соответствующего решения суда.

Противопоказания для госпитализации в отделения принудительного лечения лиц с ППР, вызванные употреблением ПАВ:

1) медицинские противопоказания в соответствии с установленным Перечнем, утвержденным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 ноября 2020 года № ҚР ДСМ-203/2020 "О некоторых вопросах оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21680);

2) дети и подростки до 18 лет;

3) беременные женщины;

4) женщины, имеющие детей в возрасте до 8 лет, и не лишенные в установленном порядке родительских прав;

5) острые психотические состояния любого генеза, требующие лечения в специализированном отделении;

6) наличие сопутствующих заболеваний, требующих лечения в стационарах другого профиля;

7) невозможность самостоятельного обслуживания.

Лица с ППР имеющие противопоказания, указанные в подпунктах 5), 6) после проведения соответствующего специализированного лечения направляются на принудительное лечение.

37. Госпитализация лиц с ППР для осуществления мер безопасности, регламентированных статьей 511 Уголовно-процессуального Кодекса Республики Казахстан, осуществляется в стационарные клинические отделения ЦПЗ в плановом порядке, при наличии вступившего в законную силу соответствующего решения суда.

38. При плановой госпитализации в стационарные клинические отделения РНПЦПЗ, ЦПЗ заведующий или врач-психиатр (нарколог) клинического отделения, приемно-диагностического отделения осуществляет следующие мероприятия:

1) идентификацию пациента;

2) проверяет наличие имеющейся медицинской и другой документации, в случае необходимости направляет на прохождение регламентированных и (или) дополнительных обследований;

3) проверяет наличие вступившего в законную силу решения суда о госпитализации, при наличии такового;

4) оценивает психическое и соматическое состояние, результаты лабораторно-диагностических исследований, определяет необходимость оказания неотложной помощи на уровне приемно-диагностического отделения и (или) наличие показаний и противопоказаний для госпитализации; при выявлении лица, совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проводит мероприятия, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

5) устанавливает предварительный диагноз, определяет объем дифференциальной диагностики, режим наблюдения, лечебного питания и лечебно-диагностические мероприятия в соответствии с протоколами диагностики и лечения;

6) заполняет первичную медицинскую документацию;

7) при анонимном лечении пациента имя и отчество (при наличии), дата рождения, адрес проживания заполняются со слов пациента;

8) при поступлении лица для осуществления принудительных мер медицинского характера, оповещает территориальные органы внутренних дел.

39. При плановой госпитализации в стационарные клинические отделения РНПЦПЗ, ЦПЗ лица с ППР, вызванные употреблением ПАВ для лечения в анонимном порядке, заведующий или врач-психиатр (нарколог) клинического отделения или приемно-диагностического отделения, осуществляет следующие мероприятия:

1) направляет на прохождение обязательных и (или) дополнительных обследований;

2) оценивает психическое и соматическое состояние, результаты лабораторно-диагностических исследований, определяет необходимость оказания неотложной помощи на уровне приемно-диагностического отделения и (или) наличие показаний и противопоказаний для госпитализации, а при выявлении лица совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проводит мероприятия, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

3) устанавливает предварительный диагноз, определяет объем дифференциальной диагностики, режим наблюдения, лечебного питания и лечебно-диагностические мероприятия в соответствии с протоколами диагностики и лечения;

4) заполняет первичную медицинскую документацию.

40. При госпитализации в стационарное клиническое отделение РНПЦПЗ, ЦПЗ по экстренным показаниям, заведующий или врач-психиатр (нарколог) клинического отделения или приемно-диагностического отделения, или дежурный врач осуществляет следующие мероприятия:

1) идентификацию пациента;

2) оценивает психическое и соматическое состояния, результаты лабораторно-диагностических исследований и определяет необходимость оказания неотложной помощи на уровне приемно-диагностического отделения и (или) наличие показаний и противопоказаний для госпитализации, а при выявлении лица, совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проводит мероприятия, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

3) устанавливает предварительный диагноз, определяет объем дифференциальной диагностики, режим наблюдения, лечебное питание и лечебно-диагностические мероприятия в соответствии с протоколами диагностики и лечения;

4) заполняет первичную медицинскую документацию.

41. При плановой госпитализации в ПОСТИН дежурный врач осуществляет следующие мероприятия:

1) проверяет наличие и соответствие имеющейся документации:

вступившее в законную силу решение суда;

документ, удостоверяющий личность.

Для приема лиц, содержащихся до вынесения постановления суда под арестом, предоставляется личное дело и справка об освобождении.

2) проводит идентификацию пациента;

3) оценивает психическое и соматическое состояние, результаты лабораторно-диагностических исследований, определяет необходимость оказания неотложной помощи на уровне приемно-диагностического отделения и (или) наличие показаний и противопоказаний для госпитализации, а при выявлении лица совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проводит мероприятия, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

4) определяет отделение, устанавливает режим наблюдения, лечебное питание и лечебно-диагностические мероприятия в соответствии с протоколами диагностики и лечения;

5) заполняет первичную медицинскую документацию;

6) оповещает территориальные органы внутренних дел.

42. После поступления лица с ППР в стационарное клиническое отделение, осуществляют следующие мероприятия:

1) идентификацию пациента;

2) проверку наличия и соответствия имеющейся медицинской и другой документации;

3) оценку психического и соматического состояния, результатов лабораторно-диагностических исследований, установление предварительного диагноза, определения объема дифференциальной диагностики, режима наблюдения, лечебного питания и других лечебно-диагностических мероприятий в соответствии с протоколами диагностики и лечения, а при выявлении лица совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проводит мероприятия, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

4) заполнение первичной медицинской документации.

43. После поступления в стационарное клиническое отделение лица с ППР для лечения в анонимном порядке, заведующий отделения и/или врач-ординатор осуществляют следующие мероприятия:

1) проверку наличия и соответствия имеющейся медицинской и другой документации;

2) оценку психического и соматического состояния, результатов лабораторно-диагностических исследований, установление предварительного диагноза, определения объема дифференциальной диагностики, режима наблюдения, лечебного питания и лечебно-диагностических мероприятий в соответствии с протоколами диагностики и лечения,а при выявлении лица совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проводят мероприятия, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

3) заполнение первичной медицинской документации, при этом: фамилия, имя и отчество (при наличии), дата рождения, адрес проживания заполняются со слов пациента.

44. После поступления лица в стационарное клиническое отделение ПОСТИН заведующий отделения и/или врач-ординатор осуществляют следующие мероприятия:

1) идентификацию пациента;

2) проверку наличия и соответствия имеющейся медицинской и другой документации;

3) оценку психического и соматического состояния, результатов лабораторно-диагностических исследований, установление предварительного диагноза, определения объема дифференциальной диагностики, режима наблюдения, лечебного питания и лечебно-диагностических мероприятий в соответствии с протоколами диагностики и лечения;а при выявлении лица совершившего суицидальную попытку и/или имеющего риск суицидального поведения, проведение мероприятий, согласно параграфу 6 настоящего Стандарта;

4) заполнение первичной медицинской документации.

45. После поступления лица с ППР в стационарное клиническое отделение РНПЦПЗ, ПОСТИН, ЦПЗ медицинский психолог осуществляет следующие мероприятия:

1) идентификацию пациента;

2) психопрофилактику, психокоррекцию, психологическое консультирование пациента;

3) психодиагностические исследования и диагностическое наблюдение.

46. Медицинский психолог при выявлении лица с суицидальным поведением, после поступления в стационарное клиническое отделение РНПЦПЗ, ПОСТИН, ЦПЗ, осуществляет следующие мероприятия:

если несовершеннолетний младше 16 лет у законных представителей;

если старше 16 лет у несовершеннолетнего.

2) принимает меры для обеспечения психологической безопасности основанного на безусловном уважении, эмпатии, искренности по отношению к пациенту и недопустимости какого-либо давления;

3) проводит работу по коррекции мышления, поведения и эмоций;

5) сообщает о выявленном случае в ОП;

6) регистрирует случаи попытки суицида в журнале;

7) при наличии оснований, принимает меры для перенаправления на консультацию к ВОП или врачу-психиатру.

47. Медицинский психолог, на постоянной основе, также осуществляет следующие мероприятия:

1) проводит работу по обучению медицинского персонала в области психогигиены и эмоционального выгорания;

2) оценивает эффективность проводимых психологических, лечебных и профилактических мероприятий;

3) осуществляет ведение учетно-отчетной документации.

48. В клинических стационарных отделениях РНПЦПЗ, ЦПЗ и многопрофильных городских (областных) больниц для лечения лиц с ППР предполагаются следующие виды наблюдения:

1) общий режим наблюдения – круглосуточное наблюдение без ограничения передвижения в отделении. Общий режим для пациентов устанавливается при:

отсутствии опасности для себя и окружающих;

способности соблюдения личной гигиены без посторонней помощи;

2) режим частичной госпитализации – возможность нахождения в отделении в дневное или ночное время с учетом необходимости его адаптации во внебольничных условиях, а также возможности осуществления трудовой деятельности на фоне проводимого лечения и контроля симптомов ППР в целях ресоциализации. Режим частичной госпитализации устанавливается решением врачебной комиссии (далее – ВК) в составе двух врачей при:

отсутствии опасности для себя и окружающих;

способности соблюдения личной гигиены без посторонней помощи;

стабилизации психического состояния, требующего ежедневного, но не круглосуточного наблюдения и контроля;

3) режим лечебных отпусков– возможность нахождения вне отделения от нескольких часов до нескольких суток с целью постепенной адаптации к внебольничным условиям, решения бытовых и социальных вопросов, а также оценки достигнутого лечебного эффекта. Режим лечебных отпусков устанавливается решением ВК в составе двух врачей и предоставляется при:

отсутствии опасности для себя и окружающих;

способности соблюдения личной гигиены без посторонней помощи;

стабилизации психического состояния, не требующего ежедневного наблюдения;

4) усиленный режим наблюдения – круглосуточное наблюдение и ограничение передвижения за пределами отделения. Усиленный режим наблюдения устанавливается для пациентов при:

острых ППР, не представляющих опасности для себя и окружающих;

способности соблюдения личной гигиены без посторонней помощи;

отсутствии психического и соматического расстройства, требующего иного режима наблюдения и содержания;

5) строгий режим наблюдения – круглосуточное непрерывное наблюдение в наблюдательной палате, постоянное сопровождение медицинским персоналом в отделении и за его пределами. Строгий режим для пациентов устанавливается для пациентов при:

непосредственной опасности для себя и окружающих;

беспомощности, то есть неспособности самостоятельно удовлетворять свои жизненные потребности, при отсутствии надлежащего ухода;

возможном нанесении существенного вреда здоровью, если лицо будет оставлено без наблюдения.

49. Режим частичной госпитализации, лечебных отпусков не применяются для лиц, находящихся на принудительном лечении и экспертизе по определениям (постановлениям) судебно-следственных органов, а также лиц, госпитализированных для осуществления мер безопасности по решению суда.

50. В клинических стационарных отделениях ПОСТИН предполагаются следующие виды наблюдения:

1) общий режим наблюдения – круглосуточное наблюдение с передвижением в отделении согласно распорядку дня, возможностью участия в трудотерапии за пределами отделения;

2) усиленный режим наблюдения – круглосуточное наблюдение и ограничение передвижения в пределах отделения;

3) строгий режим наблюдения – круглосуточное непрерывное наблюдение в наблюдательной палате, постоянное сопровождение медицинским персоналом в отделении и за его пределами.

51. Выписка из стационарных клинических отделений производится по выздоровлении пациента или улучшении его психического состояния, когда не требуется дальнейшего стационарного лечения, а также по завершении обследования, экспертизы, мер безопасности, принудительных мер медицинского характера, явившихся основаниями для помещения в стационар.

52. Выписка пациента, находящегося в стационарных клинических отделениях добровольно, производится по его личному заявлению, заявлению его законного представителя или по решению его лечащего врача.

53. Выписка пациента, к которому по определению суда применены принудительные меры медицинского характера и меры безопасности, производится только по вступившему в силу определению суда, о чем оповещаются территориальные органы внутренних дел.

54. Доставка пациента из ПОСТИН к месту дальнейшего лечения осуществляется в сопровождении медицинских работников.

Информация о выписке пациента направляется в суд, вынесший постановление о замене вида принудительного лечения, в территориальное Управление внутренних дел по месту жительства, родственникам пациента.

55. Лицу, помещенному в стационар добровольно, отказывается в выписке, если комиссией врачей-психиатров организации, оказывающей медицинскую помощь в области психического здоровья лицам с психическим, поведенческим расстройством (заболеванием), будут установлены основания для госпитализации в принудительном порядке, предусмотренные пунктом 1 статьи 137 настоящего Кодекса. В таком случае вопросы о его пребывании в стационаре, продлении госпитализации и выписке из стационара решаются в порядке, установленном пунктами 7, 8, 9 статьи 168 настоящего Кодекса и пунктом 3 настоящей статьи.

Параграф 3. Организация оказания медико-социальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) в стационарозамещающих условиях, не требующих круглосуточного медицинского наблюдения и лечения и предусматривающих медицинское наблюдение и лечение в дневное время с предоставлением койко-места

56. Медико-социальная помощь лицам с ППР в стационарозамещающих условиях оказывается в РНПЦПЗ, ЦПЗ, в организациях, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья.

57. Госпитализация в организацию, оказывающую помощь в стационарозамещающих условиях, осуществляется в плановом порядке.

58. Показаниями для лечения в стационарозамещающих условиях для лиц с ППР являются:

1) необходимость активной терапии лиц с ППР, в том числе вызванным употреблением ПАВ, не требующее круглосуточного наблюдения;

2) необходимость постепенной адаптации к обычной жизненной обстановке, после получения курса лечения в круглосуточном стационаре;

3) проведение обследований и экспертиз, не требующих круглосуточного стационарного наблюдения.

59. Противопоказаниями для лечения в стационарозамещающих условиях, не требующих круглосуточного медицинского наблюдения и лечения и предусматривающих медицинское наблюдение и лечение в дневное время с предоставлением койко-места, являются:

1) наличие сопутствующих заболеваний, требующих лечения в круглосуточных стационарах другого профиля;

2) психопатологические состояния, требующие круглосуточного стационарного лечения;

3) наличие генерализованных судорожных приступов (более 3-х раз в месяц).

60. Длительность лечения в дневном стационаре составляет не более 30 календарных дней.

В случаях ухудшения состояния пациента, требующего круглосуточного медицинского наблюдения и лечения, он госпитализируется в соответствующее стационарное отделение.

61. Ежедневное время пребывания в дневном стационаре - не менее 6 часов. В дневном стационаре предусматривается двухразовое питание с учетом времени приема психотропных препаратов.

62. При госпитализации в дневной стационар осуществляются следующие мероприятия:

1) идентификация пациента;

2) проверка наличия и соответствие имеющейся медицинской и другой документации;

3) оценка психического и соматического состояния, а также результатов лабораторно-диагностических исследований, определение показаний и противопоказаний для госпитализации;

4) установка предварительного диагноза, определения объема дифференциальной диагностики, лечебного питания и других лечебно-диагностических мероприятий в соответствии с протоколами диагностики и лечения;

5) заполнение первичной медицинской документации.

63. При госпитализации в дневной стационар лица с ППР для лечения в анонимном порядке, осуществляются следующие мероприятия:

1) идентификация пациента;

2) проверка наличия и соответствие имеющейся медицинской и другой документации;

5) заполняется первичная медицинская документация, а фамилия, имя и отчество (при наличии), дата рождения, адрес проживания со слов пациента.

64. Выписка производится по выздоровлении пациента или улучшении его психического состояния, когда возможен перевод на амбулаторное лечение, а также по завершению обследования, экспертизы, явившихся основаниями для помещения в дневной стационар.

В день выписки пациента из организации, оказывающей стационарозамещающую помощь, составляется эпикриз, копия которого направляется в ПЦПЗ, КПЗ, по месту жительства пациента, для приобщения его к медицинской карте амбулаторного больного.

Параграф 4. Организация оказания медико-социальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) в виде скорой медико-социальной помощи

65. Скорая медико-социальная помощь предоставляется в виде скорой специализированной психиатрической помощи.

66. Оказание скорой специализированной психиатрической помощи осуществляется специализированными бригадами, организованными в составе организации, оказывающей скорую медико-социальную помощь или ЦПЗ.

67. Оказание скорой специализированной психиатрической помощи осуществляется в порядке, в соответствии с пунктом 4 статьи 121 Кодекса.

Параграф 5. Организация медико-социальной реабилитации в области психического здоровья

68. Медико-социальная реабилитация лицам с ППР оказывается в подразделениях медико-социальной реабилитации ЦПЗ, РНПЦПЗ, ПОСТИН, иных организациях, оказывающих медико-социальную реабилитацию в области психического здоровья по кодам МКБ– 10 согласно перечню диагнозов, в соответствии с приложением 3 к настоящему Стандарту для лиц:

с ППР (взрослые, дети);

с ППР вследствие употребления ПАВ (взрослые, дети).

69. Медицинская реабилитация оказывается в рамках медико-социальной реабилитации.

70. При оказании медико-социальной реабилитации в амбулаторных, либо стационарозамещающих условиях ежедневное время пребывания составляет не менее 6 (шести) часов, за исключением выходных и праздничных дней, при этом предусматривается двухразовое питание с учетом времени приема психотропных препаратов.

71. В подразделении медико-социальной реабилитации пациент обеспечивается необходимой медикаментозной терапией и необходимым обследованием.

72. Направление на медико-социальную реабилитацию пациентов с ППР, находящихся на стационарном лечении, осуществляется лечащим врачом, а при амбулаторном наблюдении - врачом ПЦПЗ, КПЗ.

73. Медико-социальная реабилитация пациентов с ППР оказывается в соответствии с индивидуальной программой реабилитации пациента с ППР.

74. На каждого пациента, проходящего медико-социальную реабилитацию, заполняется соответствующая медицинская документация.

75. При госпитализации на медико-социальную реабилитацию осуществляются следующие мероприятия:

1) идентификация пациента;

2) проверка наличия и соответствие имеющейся медицинской документации, направление на прохождение регламентированных и (или) дополнительных обследований;

3) разрабатывается индивидуальная программа реабилитации пациента с ППР;

4) заполняется первичная медицинская документация.

76. Общими противопоказаниями для госпитализации на медико-социальную реабилитацию являются:

1) острые состояния, требующие строгого или усиленного режима наблюдения;

2) наличие сопутствующих заболеваний, требующих лечения в стационарах другого профиля;

3) инфекционные заболевания в период эпидемиологической опасности.

77. Медико-социальную реабилитацию взрослых с ППР осуществляет мультидисциплинарная группа:

1) руководитель (врач менеджер здравоохранения или врач психиатр);

2) врач психиатр;

3) психолог;

4) социальный работник или специалист по социальной работе;

5) инструктор по труду или специалист в области трудовой терапии, спорта;

6) средний медицинский работник.

Состав мультидисциплинарной группы расширяется при увеличении перечня и (или) объема услуг.

78. Медико-социальная реабилитация взрослых пациентов с ППР включает в себя:

1) психообразование;

2) тренинги;

3) психотерапию, как в групповом, так и индивидуальном формате;

4) трудовую терапию;

5) оздоровительные и спортивные занятия;

6) психологическая коррекция;

7) социальное сопровождение;

8) досуговые мероприятия;

9) организацию трудовой деятельности, за исключением отдельных видов профессиональной деятельности, а также работ, связанных с источниками повышенной опасности, в соответствии с действующим законодательством.

79. Длительность медико-социальной реабилитации взрослых пациентов с ППР составляет не более 3 (трех) месяцев.

80. Медико-социальную реабилитацию детей с ППР осуществляет мультидисциплинарная группа, включающая следующих специалистов:

1) руководитель (врач менеджер здравоохранения или врач психиатр, в том числе детский);

2) врач психиатр, в том числе детский;

3) психолог;

5) социальный работник или специалист по социальной работе;

6) специалист в области трудотерапии и социально-бытовой ориентации;

7) дефектолог;

8) логопед;

9) средний медицинский работник.

Состав мультидисциплинарной группы расширяется при увеличении перечня и (или) объема услуг.

81. Медико-социальная реабилитация детей с ППР включает в себя:

1) психообразование;

2) психосоциальную реабилитацию;

3) абилитацию;

4) психотерапию;

5) тренинги;

6) эрготерапию;

7) психологическую коррекцию.

82. Длительность медико-социальной реабилитации детей с ППР составляет не более 3 (трех) месяцев.

83. Медико-социальную реабилитацию взрослых с ППР вследствие употребления ПАВ осуществляет мультидисциплинарная группа, включающая следующих специалистов:

1) руководитель (врач менеджер здравоохранения или врач психиатр);

2) врач психиатр;

3) психолог;

4) социальный работник или специалист по социальной работе;

5) инструктор по труду и (или) специалист в области трудовой терапии;

6) консультант-волонтер (лицо, зависимое от ПАВ, успешно прошедшее полный курс медико-социальной реабилитации, находящееся в ремиссии 1 (один) год и более, прошедшее специальные курсы подготовки консультантов программ медико-социальной реабилитации зависимых от ПАВ);

7) средний медицинский работник.

Состав мультидисциплинарной группы расширяется при увеличении перечня и (или) объема услуг.

84. Медико-социальная реабилитация взрослых с ППР, вследствие употребления ПАВ включает:

1) индивидуальную психотерапию;

2) групповую психотерапию;

3) психологическое консультирование;

4) социально-психологические тренинги;

5) работу с консультантами-волонтерами;

6) терапию средой;

7) трудотерапию;

8) социальное обучение;

9) терапию занятостью;

10) оздоровительные и спортивные занятия;

11) собственную волонтерскую практику;

12) групповые мероприятия терапевтического сообщества;

13) активный досуг;

14) встречи и общение с значимыми другими лицами;

15) вовлечение в анонимные сообщества;

16) противорецидивные тренинги.

85. Длительность медико-социальной реабилитации взрослым с ППР вследствие употребления ПАВ составляет не более 9 (девяти) месяцев.

86. Медико-социальную реабилитацию детей с ППР вследствие употребления ПАВ осуществляет мультидисциплинарная группа, включающая следующих специалистов:

1) руководитель (врач менеджер здравоохранения или врач психиатр, в том числе детский);

2) врач психиатр, в том числе детский;

3) психолог;

4) социальный работник или специалист по социальной работе;

5) инструктор по труду и (или) специалист в области трудовой терапии;

6) консультант-волонтер;

7) средний медицинский работник;

Состав мультидисциплинарной группы расширяется при увеличении перечня и (или) объема услуг.

87. Медико-социальная реабилитация детей с ППР, вследствие употребления ПАВ включает в себя:

1) психотерапию;

2) психологическое консультирование;

3) социально-психологические тренинги;

4) терапию средой;

5) трудотерапию;

6) социальное обучение;

7) терапию занятостью;

8) оздоровительные и спортивные занятия;

9) групповые мероприятия терапевтического сообщества;

10) активный досуг;

11) встречи и общение с значимыми другими лицами;

12) противорецидивные тренинги.

88. Длительность медико-социальной реабилитации детей с ППР, вследствие употребления ПАВ составляет не более 9 (девяти) месяцев.

89. Направление в лечебно-трудовые мастерские осуществляется врачом- психиатром. В лечебно-трудовые мастерские не направляются пациенты, которым по состоянию здоровья противопоказана трудовая терапия, а также:

1) лица с психопатией с асоциальным поведением, склонные к сексуальным перверзиям, кверулянты;

2) лица с ППР вследствие употребления ПАВ в период обострения и в состоянии опьянения;

3) психические больные, страдающие тяжелыми соматическими или инфекционными заболеваниями.

90. Медицинская реабилитация сопутствующих заболеваний в санаторно-курортных организациях противопоказана для лиц с ППР:

1) состоящих в группах: 1 группа динамического психиатрического наблюдения, 2А группа динамического психиатрического наблюдения, группа динамического наркологического наблюдения;

2) имеющих заболевания в острой стадии;

3) имеющих хронические заболевания в стадии обострения.

Лица с ППР, не способные к самостоятельному передвижению и самообслуживанию, нуждающиеся в постоянном специальном уходе, не имеющие противопоказания, указанные в подпунктах 1), 2), 3) настоящего пункта, направляются в санаторно-курортные организации в сопровождении.

Параграф 6. Организация оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья при суицидальном поведении

91. При выявлении участковым врачом или врачом общей практики ПМСП или врачом психиатром лица с суицидальным поведением, обратившегося самостоятельно или при направлении психологами, осуществляются следующие мероприятия:

1) оценка риска совершения суицида;

2) определение плана наблюдения и лечения;

3) оформление медицинской документации;

4) сообщает о данном случае в ОП.

92. Для несовершеннолетних, перед проведением обследования для оценки риска совершения суицида, необходимо получение разрешения законных представителей.

93. Разрешение законных представителей на проведение обследования для оценки риска совершения суицида детям, не достигшим 16-летнего возраста оформляется в письменном виде в произвольной форме и остается в медицинской документации. В случае невозможности получить разрешение, оценка риска проводится без их согласия при наличии признаков, соответствующих критериям регламентированным статьей 137 Кодекса.

При отказе и отсутствии показаний для проведения обследования без согласия, указанных в статье 137 Кодекса ограничивается:

1) оказанием несовершеннолетнему эмоциональной поддержки;

2) предоставлением несовершеннолетнему памятки с контактами организаций и/или специалистов, осуществляющих экстренную, а также плановую офлайн и онлайн психологическую помощь на уровне региона, и онлайн психологическую помощь на республиканском уровне.

94. Оценка риска совершения суицида осуществляется в соответствии с приложением 4 к настоящему Стандарту.

95. К предрасполагающим факторам риска совершения суицида относятся: состояние самого организма, тип нервной системы, его наследственные данные, резистентность организма, конституция (генетические, биологические особенности организма, семейная история самоубийств, проблемы психического здоровья, употребление и (или) злоупотребление психоактивными веществами, детская травма (психологическая).

96. К факторам защиты относятся: любое свойство или признак, ограждающий от суицидальных мыслей и поведения, снижающий вероятность совершения самоубийства (психологическая устойчивость, навыки решения проблем, адекватная самооценка, поиск помощи, социальная и семейная поддержка, религиозность, здоровый образ жизни).

97. К потенцирующим (усиливающим) факторам относятся: факторы, усиливающие и ускоряющие течение суицидального процесса (стрессовые жизненные события, наличие средств совершения суицида, безнадежность, психомоторное возбуждение, острые фазы психических расстройств, рискованное поведение).

98. При наличии у лица риска совершения суицида составляется план наблюдения и лечения, в соответствии с приложением 5 к настоящему Стандарту.

99. При выявлении чрезвычайного риска совершения суицида необходима консультация врача-психиатра.

Параграф 7. Организация оказания дистанционных медицинских услуг, психологической помощи и поддержки в сфере охраны психического здоровья

100. Дистанционные медицинские услуги предоставляются в следующих условиях:

1) амбулаторных;

2) стационарозамещающих;

3) стационарных;

4) на дому.

101. Навигационное и информационное обеспечение осуществляет регистрационно-навигационное подразделение медицинской организации, оснащенное аппаратно-программными комплексами, в функции которого входит:

1) информирование населения о возможности и порядке получения дистанционной медицинской услуги;

2) сбор заявок на оказание дистанционных медицинских услуг и получение от лиц информированного согласия на оказание такой услуги;

3) составление графика дистанционных медицинских услуг специалистов организации;

4) обеспечение смс-оповещений на мобильные телефоны лиц, которые нуждаются в проведении дистанционной медицинской услуги с информацией о дате, времени и способе оказания данной услуги;

5) организация дистанционной медицинской услуги и техническое сопровождение;

6) ведение соответствующей документации в порядке, установленным уполномоченным органом в области здравоохранения.

102. Дистанционные медицинские услуги в амбулаторных условиях предоставляются в следующих случаях:

1) первичное консультирование заявителя – предварительная диагностика, при наличии оснований, направление на дополнительные методы исследования (консультации специалистов иного профиля, лабораторные, инструментальные методы обследования и другое);

2) повторное консультирование заявителя с установленным диагнозом ППР в целях динамического наблюдения, коррекции и (или) продолжения поддерживающего лечения, рекомендации в зависимости от психического или физического состояния, в том числе для решения социальных вопросов, выписки рецепта на необходимые лекарственные средства в рамках действующего законодательства;

3) проведение заседания ВКК при установленном ранее диагнозе в целях: повторного направления на МСЭ (при имеющихся основаниях и соответствующей медицинской документации); коррекции в лечении, в том числе дорогостоящими лекарственными средствами; изменение критериев взятия во вторую группу динамического психиатрического наблюдения и прекращения динамического наблюдения в данной группе; иных вопросов, требующих комиссионного осмотра, за исключением проведения ВКК в целях первичного направления на МСЭ для определения степени утраты трудоспособности и решения вопроса о включении в программу ПЗТ;

4) направление на плановую госпитализацию;

5) психотерапевтическая помощь;

6) психологическая коррекция и поддержка;

7) консультирование близкого окружения для дачи рекомендаций, сбора анамнестических сведений и иных вопросов, касающихся диагностики, лечения, реабилитации и осуществления ухода за пациентом.

103. При выявлении признаков необходимости оказания экстренной и неотложной помощи, врач, оказывающий дистанционную медицинскую услугу, организует мероприятия для оказания данной помощи.

104. Дистанционные медицинские услуги в амбулаторных условиях, не оказываются в следующих случаях:

1) установления клинического диагноза при первичном обращении;

2) установления и снятия динамического и консультативного наблюдения, за исключением второй группы динамического психиатрического наблюдения;

3) проведения заседания ВКК в целях первичного направления на МСЭ для определения степени утраты трудоспособности;

4) медицинского освидетельствования на установление факта употребления ПАВ и состояния опьянения;

5) решения вопроса о включении в программу ПЗТ;

6) проведения обязательных медицинских осмотров, освидетельствований специалистами в области психического здоровья, когда при наличии диагноза ППР, имеются ограничения в реализации прав и (или) определенных видов деятельности граждан, в соответствии с действующим законодательством.

105. Дистанционные медицинские услуги в стационарозамещающих условиях предоставляются в следующих случаях:

1) при лечении в дневном стационаре - консультирование близкого окружения для дачи рекомендаций, сбора анамнестических сведений и иных вопросов, касающихся диагностики, лечения, реабилитации и осуществления ухода за пациентом;

2) при лечении в стационаре на дому;

3) повторное консультирование пациента, находящегося на лечении в целях последующего наблюдения, коррекции и (или) продолжения медикаментозного и иных видов лечения;

4) проведение заседания ВКК (при наличии оснований);

5) психотерапевтическая помощь;

6) психологическая коррекция и поддержка;

7) необходимости направления на госпитализацию;

8) консультирование близкого окружения для дачи рекомендаций, сбора анамнестических сведений и иных вопросов, касающихся диагностики, лечения, реабилитации и осуществления ухода за пациентом.

106. Дистанционные медицинские услуги в стационарных условиях предоставляются при консультировании близкого окружения госпитализированного лица для дачи рекомендаций, сбора анамнестических сведений и иных вопросов, касающихся диагностики, лечения, реабилитации и осуществления ухода.

107. При выборе формы оказания услуги (дистанционной или очной) врач самостоятельно принимает решение о предоставлении услуг в очном режиме.

108. При оказании дистанционных медицинских услуг ведение первичной медицинской документации осуществляется по форме, определяемой в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 30 октября 2020 года № ҚР ДСМ-175/2020 "Об утверждении форм учетной документации в области здравоохранения, а также инструкций по их заполнению" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 21579).

Параграф 8. Организация психотерапевтической и психосоциальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) вследствие употребления психоактивных веществ в стационарных отделениях

109. Психотерапевтическая и психосоциальная помощь пациентам с ППР вследствие употребления ПАВ оказывается в стационарных отделениях ЦПЗ, РНПЦПЗ, ПОСТИН, иных организациях, оказывающих медико-социальную помощь данной категории пациентов.

110. Психотерапевтическая и психосоциальная помощь взрослым с ППР вследствие употребления ПАВ осуществляет мультидисциплинарная группа, включающая следующих специалистов:

1) руководитель (врач - менеджер здравоохранения или врач психиатр);

2) врач - психиатр;

3) психолог;

4) социальный работник или специалист по социальной работе;

5) специалист в области ЛФК;

6) консультант-волонтер;

7) средний медицинский работник.

111. Психотерапевтическая и психосоциальная помощь взрослым в ППР, вследствие употребления ПАВ включает в себя:

1) индивидуальную психотерапию;

2) групповую психотерапию;

3) психологическое консультирование;

4) социально-психологические тренинги;

5) работу с волонтерами-консультантами (зависимыми от ПАВ, успешно прошедшими полный курс медико-социальной реабилитации, находящимися в ремиссии 1 (один) год и более, прошедшими специальные курсы подготовки консультантов программ медико-социальной реабилитации зависимых от ПАВ);

6) терапию занятостью;

7) оздоровительные и спортивные занятия;

8) собственную волонтерскую практику;

9) когнитивно-поведенческую терапию;

10) активный досуг;

11) встречи и общение с значимыми другими лицами;

12) юридическое консультирование;

13) противорецидивные тренинги.

Периодичность и продолжительность указанных мероприятий определяется лечащим врачом в соответствии с психическим состоянием пациента и распорядком дня.

112. Длительность психотерапевтической и психосоциальной помощи взрослым с ППР вследствие употребления ПАВ составляет не более 4 (четырех) месяцев.

113. Психотерапевтическая и психосоциальная помощь детям с ППР вследствие употребления ПАВ осуществляет мультидисциплинарная группа, включающая следующих специалистов:

1) руководитель (врач менеджер здравоохранения или врач психиатр, в том числе детский);

2) врач психиатр, в том числе детский;

3) психолог;

4) социальный работник или специалист по социальной работе;

5) специалист в области ЛФК;

6) консультант-волонтер;

7) средний медицинский работник;

8) педагог по воспитательной работе.

114. Психотерапевтическая и психосоциальная помощь детям с ППР, вследствие употребления ПАВ включает в себя:

1) индивидуальную психотерапию;

2) групповую психотерапию;

3) психологическое консультирование;

4) социально-психологические тренинги;

5) социальное обучение;

6) терапию занятостью;

7) оздоровительные и спортивные занятия;

8) собственную волонтерскую практику;

9) когнитивно-поведенческую терапию;

10) активный досуг;

11) встречи и общение с значимыми другими лицами;

12) противорецидивные тренинги.

115. Длительность психотерапевтической и психосоциальной помощи детям с ППР вследствие употребления ПАВ составляет не более 4 (четырех) месяцев.

116. Рекомендуемый штат работников организаций здравоохранений, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья, специализированных медицинских организаций принудительного лечения и штаты ЦВАД осуществляются согласно приложению 6 к настоящему Стандарту.

117. Рекомендуемое оснащение медицинскими изделиями организаций здравоохранений, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья, осуществляется согласно приложению 7 к настоящему Стандарту.

Приложение 1
к стандарту оказания
медико-социальной помощи
в области психического
здоровья населению
Республики Казахстан

Диагнозы психических поведенческих расстройств по Международной статистической классификации болезней и проблем, связанных со здоровьем 10 пересмотра, входящие в компетенцию врача первичной медико-санитарной помощи

1. F06.6 Органическое эмоционально лабильное (астеническое) расстройство;

2. F32.0 Депрессивный эпизод легкий;

3. F43.2 Расстройство адаптации;

4. F41.2 Смешанное тревожное и депрессивное расстройство;

5. F45 Соматоформное расстройство;

6. F54 Психологические и поведенческие факторы, связанные с нарушениями или болезнями, классифицированными в других рубриках;

7. F55 Злоупотребление веществами, не вызывающими зависимость;

8. F17.1 Пагубное употребление табака.

Приложение 2
к стандарту оказания
медико-социальной помощи
в области психического
здоровья населению
Республики Казахстан

Письменное добровольное согласие на получение поддерживающей терапии агонистами опиоидов (ПТАО)

Я, ________________________________________________________________,
(фамилия, имя, отчество (при его наличии) пациента)
находясь в _________________________________________________________
(наименование медицинской организации)
даю свое добровольное согласие на получение ПТАО.
Условия ПТАО
ПТАО – рекомендованный Всемирной организацией здравоохранения,
Управлением ООН по наркотикам и преступности, метод лечения опиоидной
зависимости с использованием длительно действующих лекарственных препаратов
(агонистов или частичных агонистов опиоидов) в сочетании с психосоциальной
поддержкой.

Метадон – синтетический опиоидный агонист m-опиоидных рецепторов длительного действия. Обладает высокой способностью воздействовать на патогенетические механизмы формирования опиоидной зависимости, что сопровождается эффективным купированием синдрома отмены опиоидов, а также подавлением влечения (тяги, потребности в повторном приеме) к опиоидам, используемым потребителями в немедицинских целях. Активен при пероральном способе введения. Показания к применению: поддерживающая терапия агонистами опиоидов.

Бупренорфин – частичный агонист m-рецепторов с некоторой антагонистической активностью в отношении k-рецепторов. Показания к применению: поддерживающая терапия агонистами опиоидов.

Цели ПТАО:

1) повышение качества жизни и социальной адаптации пациентов с опиоидной зависимостью;

2) снижение частоты и объема употребления нелегальных наркотических средств и психотропных веществ;

3) снижение риска передачи ВИЧ-инфекции и других сопутствующих заболеваний среди потребителей инъекционных наркотиков;

4) увеличение приверженности к антиретровирусной терапии лиц, зараженных ВИЧ-инфекцией, зависимых от опиоидов.

Противопоказания:

Повышенная чувствительность к действующему веществу или к любому другому компоненту препарата; Длительный (выраженный) запор и/или диарея; Органические поражения сердца; Тяжелая форма почечной и/или печеночной недостаточности; Некомпенсированный диабет; Порфирия; Лактация; Артериальная гипотензия; Внутричерепная гипертензия; Черепно-мозговая травма; Приступ бронхиальной астмы; Хроническая обструктивная болезнь легких; Дыхательная недостаточность; Синдром "легочное сердце"; Гиповолемия.

Побочные эффекты:

Основные риски, связанные с использованием метадона – это угнетение дыхания, а также, в меньшей степени, недостаточностью кровоснабжения, остановка дыхания, шок и остановка сердца. Самые распространенные негативные реакции связаны с ощущением пустоты в голове, головокружением, заторможенностью, тошнотой, рвотой, повышенным потоотделением и ортостатической гипотензией. Некоторые из этих эффектов, чаще всего у амбулаторных больных, можно уменьшить, если положить пациентов горизонтально. Побочные эффекты это: центральная нервная система: эйфория, дисфория, слабость, головная боль, бессонница, возбудимость, дезориентация и расстройства зрения, спутанность сознания, судорожные приступы, серотониновый синдром. Пищеварительная система: сухость во рту, глоссит, ксеростомия, анорексия, боль в животе, запоры, спазмы желчного пузыря и/или желчевыводящих путей. Эндокринная система: надпочечниковая недостаточность. Сердечно-сосудистая система: аритмия, брадикардия, экстрасистолия, тахикардия, мерцание и трепетание желудочков, фибрилляция желудочков, желудочковая тахикардия по типу "пируэт", увеличение интервала QT, кардиомиопатия, сердечная недостаточность, артериальная гипотензия, флебит, обмороки. Мочевыделительная и репродуктивная системы: задержка мочи и затрудненное мочеиспускание, антидиуретический эффект, снижение диуреза, снижение либидо и/или импотенция, аменорея, уменьшение подвижности и отклонения в морфологии сперматозоидов. Иммунная система: зуд, крапивница, прочие реакции кожи, отек, геморрагическая крапивница наблюдается редко.

Проведение контроля трезвости (мониторинг):

Осуществляется перед началом ПТАО с целью уточнения вида употребляемого наркотического вещества при наличии признаков сформированной зависимости от опиоидов; а также на всех этапах (начальном, стадии подбора дозы, поддержании) при подозрении на употребление нелегальных опиоидов и/или других ПАВ с целью профилактики передозировки и коррекции доз лекарственного препарата для ПТАО, не реже 1 раза в месяц.

Продолжительность пребывания на ПТАО:

Определяется в индивидуальном порядке, по согласованию с лечащим врачом.

При самовольном или неконтролируемом врачом прекращении ПТАО возможно развитие опиоидного синдрома отмены.

Употребление других ПАВ во время ПТАО увеличивает риск побочных эффектов, связанных с ПТАО, привести к серьезному нарушению здоровья или смерти, усложнить мониторинг и оценку прогресса лечения, повредить отношения с врачом и другими членами группы поддержки. Настоятельно рекомендуется избегать употребления других ПАВ и сообщать своему врачу о любых случаях употребления (в состоянии опьянения не проводится прием лекарственного препарата ПТАО в этот день).

Изменения в ПТАО:

Врач кабинета ПТАО своевременно информирует пациента об изменениях в ПТАО, сроках окончания или предстоящем исключении пациента из ПТАО.

Я информирован/(а) об условиях ПТАО: режимом работы кабинета ПТАО; информацией о преимуществах и недостатках лечения, противопоказаниями и возможными побочными эффектами, мониторингом состояния, длительностью лечения, а также развития опиоидного синдрома отмены при самовольном или неконтролируемом врачом прекращении ПТАО, а также о возможных неблагоприятных последствиях употребления других ПАВ во время приема ПТАО.

Я информирован(на) и согласен(на) с тем, что мне могут предложить сдавать образцы мочи (или других биологических сред организма) для анализов на наличие/отсутствие ПАВ и их аналогов, токсических веществ, а также проходить освидетельствование на предмет употребления алкоголя, по первому требованию медицинского персонала, без предварительного оповещения или предупреждения, на протяжении всего времени участия в программе ПТАО.

Я ставлю в известность врача обо всех проблемах, связанных с моим здоровьем: наследственность; аллергические проявления; индивидуальная непереносимость лекарственных препаратов и продуктов питания, потребление табачных изделий; злоупотребление алкоголем; злоупотребление наркотическими средствами; перенесенные травмы, операции, заболевания, анестезиологические пособия; экологические и производственные факторы физической, химической или биологической природы, воздействующие на меня во время жизнедеятельности; принимаемые лекарственные средства.

Я имел(а) возможность задавать любые вопросы врачу и на все вопросы получил(а) исчерпывающие ответы.

Я ознакомлен(а) со всеми пунктами настоящего документа и согласен(а) с ними.

Я знаю, что могу аннулировать свое согласие в любое время и выйти из ПТАО с предварительным уведомлением медицинского персонала.

Подпись заявителя: ________________ (пациент)

Дата заполнения: ______/__________________/20__ год

Врач: _________________________ (фамилия, имя, отчество (при его наличии))

Подпись врача: ___________________

Приложение 3
к стандарту оказания
медико-социальной помощи
в области психического
здоровья населению
Республики Казахстан

Перечень диагнозов по кодам Международной статистической классификации болезней и проблем, связанных со здоровьем 10 пересмотра (далее – МКБ-10), подлежащих восстановительному лечению и медико-социальной реабилитации

№ п/п	Код основного диагноза по МКБ-10	Код уточняющего диагноза по МКБ-10	Наименование уточняющего диагноза по МКБ-10
1	Z86.5	F06.3	Органические (аффективные) расстройства
2	Z86.5	F06.4	Органическое тревожное расстройство
3	Z86.5	F06.5	Органические диссоциативные расстройства
4	Z86.5	F06.8	Другие уточненные психические расстройства вследствие повреждения и дисфункции головного мозга и физической болезни
5	Z86.5	F07.1	Постэнцефалический синдром
6	Z86.5	F07.2	Посткоммоционный синдром
7	Z86.5	F07.8	Другие органические расстройства личности и поведения вследствие заболевания повреждения и дисфункции головного мозга
8	Z86.4	F10.1	Психические поведенческие расстройства (далее –ППР) в результате употребления алкоголя. Употребление с вредными последствиями
9	Z86.4	F10.2	ППР в результате употребления алкоголя. Синдром зависимости
10	Z86.4	F11.1	ППР в результате употребления опиоидов. Употребление с вредными последствиями
11	Z86.4	F11.2	ППР в результате употребления опиоидов. Синдром зависимости
12	Z86.4	F12.1	ППР в результате употребления каннабиноидов. Употребление с вредными последствиями
13	Z86.4	F12.2	ППР в результате употребления каннабиноидов. Синдром зависимости
14	Z86.4	F13.1	ППР в результате употребления седативных или снотворных веществ. Употребление с вредными последствиями
15	Z86.4	F13.2	ППР в результате употребления седативных или снотворных веществ. Синдром зависимости
16	Z86.4	F14.1	ППР в результате употребления кокаина. Употребление с вредными последствиями
17	Z86.4	F14.2	ППР в результате употребления кокаина. Синдром зависимости
18	Z86.4	F15.1	ППР в результате употребления других стимуляторов, включая кофеин. Употребление с вредными последствиями
19	Z86.4	F15.2	ППР в результате употребления других стимуляторов, включая кофеин. Синдром зависимости
20	Z86.4	F16.1	ППР в результате употребления галлюциногенов. Употребление с вредными последствиями
21	Z86.4	F16.2	ППР в результате употребления галлюциногенов. Синдром зависимости
22	Z86.4	F17.1	ППР в результате употребления табака. Употребление с вредными последствиями
23	Z86.4	F17.2	ППР в результате употребления табака. Синдром зависимости
24	Z86.4	F18.1	ППР в результате употребления летучих растворителей. Употребление с вредными последствиями
25	Z86.4	F18.2	ППР в результате употребления летучих растворителей. Синдром зависимости
26	Z86.4	F19.1	ППР в результате одновременного употребления нескольких наркотических средств и использования других психоактивных веществ. Употребление с вредными последствиями
27	Z86.4	F19.2	ППР в результате одновременного употребления нескольких наркотических средств и использования других психоактивных веществ. Синдром зависимости
28	Z86.5	F20.0	Параноидная шизофрения
29	Z86.5	F20.1	Гебефренная шизофрения
30	Z86.5	F20.2	Кататоническая шизофрения
31	Z86.5	F20.3	Недифференцированная шизофрения
32	Z86.5	F20.4	Постшизофреническая депрессия
33	Z86.5	F20.5	Резидуальная шизофрения
34	Z86.5	F20.6	Простая шизофрения
35	Z86.5	F20.8	Другие формы шизофрении
36	Z86.5	F21.1.	Латентная шизофрения
37	Z86.5	F21.2.	Шизофреническая реакция
38	Z86.5	F21.3.	Псевдоневротическая (неврозоподобная) шизофрения
39	Z86.5	F21.4.	Псевдопсихопатическая (психопатоподобная) шизофрения
40	Z86.5	F21.5.	"Бедная симптомами" шизофрения
41	Z86.5	F21.8.	Шизотипическое личностное расстройство
42	Z86.5	F22.0	Бредовое расстройство
43	Z86.5	F25.0	Шизоаффективное расстройство, маниакальный тип
44	Z86.5	F25.1	Шизоаффективное расстройство, депрессивный тип
45	Z86.5	F25.2	Шизоаффективное расстройство, смешанный тип
46	Z86.5	F25.8	Другие шизоаффективные расстройства
47	Z86.5	F30.1	Мания без психотических симптомов
48	Z86.5	F30.8	Другие маниакальные эпизоды
49	Z86.5	F31.0	Биполярное аффективное расстройство, текущий гипоманиакальный эпизод
50	Z86.5	F31.1	Биполярное аффективное расстройство, текущий эпизод мании без психотических симптомов
51	Z86.5	F31.3	Биполярное аффективное расстройство, текущий эпизод умеренной или легкой депрессии
52	Z86.5	F31.6	Биполярное аффективное расстройство, текущий эпизод смешанный
53	Z86.5	F31.7	Биполярное аффективное расстройство, состояние ремиссии
54	Z86.5	F31.8	Другие биполярные аффективные расстройства
55	Z86.5	F32.1	Умеренный депрессивный эпизод
56	Z86.5	F32.8	Другие депрессивные эпизоды
57	Z86.5	F33.0	Рекуррентное депрессивное расстройство, текущий эпизод легкой степени
58	Z86.5	F33.1	Рекуррентное депрессивное расстройство, текущий эпизод умеренной тяжести
59	Z86.5	F33.4	Рекуррентное депрессивное расстройство, состояние ремиссии
60	Z86.5	F33.8	Другие рекуррентные депрессивные расстройства
61	Z86.5	F34	Хронические (аффективные) расстройства на строения
62	Z86.5	F34.0	Циклотимия
63	Z86.5	F34.1	Дистимия
64	Z86.5	F34.8	Другие хронические аффективные расстройства
65	Z86.5	F38.1	Другие рекуррентные (аффективные) расстройства настроения
66	Z86.5	F38.8	Другие уточненные (аффективные) расстройства настроения
67	Z86.5	F41.0	Паническое расстройство (эпизодическая пароксизмальная тревога)
68	Z86.5	F41.1	Генерализованное тревожное расстройство
69	Z86.5	F41.2	Смешанное тревожное и депрессивное расстройство
70	Z86.5	F41.3	Другие смешанные тревожные расстройства
71	Z86.5	F41.8	Другие уточненные тревожные расстройства
72	Z86.5	F42.0	Преимущественно навязчивые мысли или размышления (умственная жвачка)
73	Z86.5	F42.1	Преимущественно компульсивные действия (обсессивные ритуалы)
74	Z86.5	F42.2	Смешанные обсессивные мысли и действия
75	Z86.5	F42.8	Другие обсессивно-компульсивные расстройства
76	Z86.5	F42.9	Обсессивно-компульсивное расстройство, неуточненное
77	Z86.5	F43.1	Посттравматическое стрессовое расстройство
78	Z86.5	F43.2	Расстройства адаптации
79	Z86.5	F43.8	Другие реакции на тяжелый стресс
80	Z86.5	F45.2	Ипохондрическое расстройство
81	Z86.5	F45.3	Соматоформная вегетативная дисфункция
82	Z86.5	F45.4	Хроническое соматоформное болевое расстройство
83	Z86.5	F45.8	Другие соматоформные расстройства
84	Z86.5	F45.9	Соматоформное расстройство, неуточненное
85	Z86.5	F48.8	Другие специфические невротические расстройства
86	Z86.5	F50.0	Нервная анорексия
87	Z86.5	F50.1	Атипичная нервная анорексия
88	Z86.5	F50.2	Нервная булимия
89	Z86.5	F50.3	Атипичная нервная булимия
90	Z86.5	F50.4	Переедание, сочетающееся с другими нарушениями
91	Z86.5	F50.5	Рвота, сочетающаяся с другими психологическими нарушениями
92	Z86.5	F50.8	Другие расстройства приема пищи
93	Z86.5	F60.0	Параноидное расстройство личности
94	Z86.5	F60.1	Шизоидное расстройство личности
95	Z86.5	F60.2	Диссоциальное расстройство личности
96	Z86.5	F60.3	Эмоционально неустойчивое расстройство личности
97	Z86.5	F60.4	Истерическое расстройство личности
98	Z86.5	F60.5	Ананкастное (обсессивно-компульсивное) расстройство личности
99	Z86.5	F60.6	Тревожное (уклоняющееся) расстройство личности
100	Z86.5	F60.7	Зависимое расстройство личности
101	Z86.5	F60.8	Другие специфические расстройства личности
102	Z86.5	F61.0	Смешанные расстройства личности
103	Z86.5	F61.1	Причиняющие беспокойство изменения личности
104	Z86.5	F62.0	Хроническое изменение личности после переживания катастрофы
105	Z86.5	F62.1	Хроническое изменение личности после психической болезни
106	Z86.5	F62.8	Другие хронические изменения личности
107	Z86.5	F63.0	Патологическая склонность к азартным играм
108	Z86.5	F68.8	Другие специфические расстройства зрелой личности и поведения у взрослых
109	Z86.5	F70.0	Легкая умственная отсталость, минимальные поведенческие нарушения или их отсутствие
110	Z86.5	F70.8	Легкая умственная отсталость, другие поведенческие нарушения
111	Z86.5	F70.9	Легкая умственная отсталость, поведенческие нарушения не определены
112	Z86.5	F71.0	Умеренная умственная отсталость, минимальные поведенческие нарушения или отсутствие их
113	Z86.5	F71.8	Умеренная умственная отсталость, другие поведенческие нарушения
114	Z86.5	F71.9	Умеренная умственная отсталость, поведенческие нарушения не определены
115	Z86.5	F84	Общие расстройства развития
116	Z86.5	F84.0	Детский аутизм
117	Z86.5	F84.1	Атипичный аутизм
118	Z86.5	F84.2	Синдром Ретта
119	Z86.5	F84.3	Другое дезинтегративное расстройство детского возраста
120	Z86.5	F84.4	Гиперактивное расстройство, сочетающееся с умственной отсталостью и стереотипными движениями
121	Z86.5	F84.5	Синдром Аспергера
122	Z86.5	F84.8	Другие общие расстройства развития
123	Z86.5	F88	Другие расстройства психологического развития
124	Z86.5	F90.0	Нарушение активности внимания
125	Z86.5	F90.1	Гиперкинетическое расстройство поведения
126	Z86.5	F90.8	Другие гиперкинетические расстройства
127	Z86.5	F91.0	Расстройство поведения, ограничивающееся семьи
128	Z86.5	F91.1	Несоциализированное расстройство поведения
129	Z86.5	F91.2	Социализированное расстройство поведения
130	Z86.5	F91.3	Оппозиционно-вызывающее расстройство
131	Z86.5	F91.8	Другие расстройства поведения
132	Z86.5	F92.0	Депрессивное расстройство поведения
133	Z86.5	F92.8	Другие смешанные расстройства поведения и эмоций
134	Z86.5	F93.0	Тревожное расстройство в связи с разлукой в детском возрасте
135	Z86.5	F93.1	Фобическое тревожное расстройство детского возраста
136	Z86.5	F93.2	Социальное тревожное расстройство детского возраста
137	Z86.5	F93.3	Расстройство сиблингового соперничества
138	Z86.5	F93.8	Другие эмоциональные расстройства детского возраста
139	Z86.5	F94.0	Элективный мутизм
140	Z86.5	F94.1	Реактивное расстройство привязанности детского возраста
141	Z86.5	F94.2	Расторможенное расстройство привязанности детского возраста
142	Z86.5	F94.8	Другие расстройства социального функционирования детского возраста
143	Z86.5	F95.1	Хроническое двигательное или голосовое тикозное расстройств
144	Z86.5	F95.2	Комбинированное голосовое и множественное двигательное тикозное расстройство (синдром де ля Туретта)
145	Z86.5	F98	Другие поведенческие и эмоциональные расстройства, начинающиеся обычно в детском и подростковом возрасте
146	Z86.5	F98.0	Неорганический энурез
147	Z86.5	F98.1	Неорганический энкопрез
148	Z86.5	F98.4	Стереотипные двигательные расстройства

Приложение 4
к стандарту оказания
медико-социальной помощи
в области психического
здоровья населению
Республики Казахстан

Оценка риска совершения суицида для специалистов с высшим медицинским образованием

1. Оценка риска совершения суицида проводится в три этапа:

1) определение необходимости проведения оценки риска совершения суицида;

2) определение факторов риска совершения суицида, с оценкой предрасполагающих, усиливающих и защитных факторов;

3) определение степени риска совершения суицида.

2. Необходимость проведения оценки риска совершения суицида определяется на основании оценки психического состояния на момент осмотра и анамнестических сведений.

3. При оценке психического состояния обращается внимание на:

1) общий вид и поведение (оценка психомоторного состояния и функции волевой сферы – возбуждение, ступор, стереотипии, навязчивые действия, импульсивные поступки);

2) эмоциональное состояние (оценка тревоги, страхов, беспокойства, напряжения); снижение настроения (от нормальной грусти, через субклиническую депрессию до депрессии), повышение настроения (от эйфории, через гипоманию до мании), смешанные состояния (одновременно депрессивные и маниакальные симптомы), гнев, злость, равнодушие; адекватность эмоций на ситуации;

3) мышление (нарушение формы мышления – ускорение или замедление его темпа (чрезмерная мелочность), задержка (внезапное затруднение движения мыслей, мышления), рассеянность или расщепление, персеверации (стереотипное повторение), обсессии (навязчивые мысли); нарушение мышления по содержанию – идеи);

4) восприятие (нарушения – галлюцинации (восприятие несуществующих объектов)), иллюзии (искаженное восприятие существующих объектов);

5) высшие функции познания: память, способность к адекватной оценке реальности, к абстрактному мышлению и самосознанию (саморефлексии), а также к контролю собственных влечений (агрессивных, сексуальных).

4. При сборе анамнестических сведений обращается внимание на:

1) семейную среду с раннего детства и до настоящего времени, в том числе домашнее (бытовое) и (или) сексуальное насилие;

2) семейную историю суицида и психических расстройств, в том числе расстройств, вызванных злоупотреблением психоактивных веществ;

3) несуицидальные самоповреждения;

4) особенности психического развития, склада личности, обучения и профессиональной деятельности, круга интересов и увлечений, семейных взаимоотношений;

5) начало появления симптомов, их связь с психосоциальными факторами – при подозрении на наличие психического расстройства;

6) историю суицидального поведения (при наличии) (количество предыдущих попыток суицида; для каждой попытки: когда произошла, обстоятельства и провоцирующие факторы; способ и его потенциальная летальность; степень предпринятых мер по планированию и сведению к минимуму риска обнаружения или препятствий (для попытки); употребление психоактивных веществ перед попыткой; последствия и медицинская тяжесть последствий; отношение к попытке);

7) психосоциальные ситуации и недавние потери (фактические, воспринимаемые или потенциальные): смерть близкого человека или существа (идола, образца для подражания, или домашнего животного); разрыв отношений, развод или разъединение; межличностные конфликты, стрессовые или неблагополучные, или сложные отношения; проблемы с учебой; потеря работы или жилья; начало болезни близкого человека или дорогого существа; финансовые и юридические трудности; годовщина потери; переезд на новое место;

8) если имеется ранее установленный диагноз какого-либо заболевания, собирается информация об истории лечения (предыдущие и сопутствующие диагнозы, предшествующие госпитализации и виды лечения) и соблюдении назначенного лечения.

5. Определение факторов риска совершения суицида проводится на основании данных психического состояния и анамнеза с распределением на три группы:

1) первичные – психиатрические (психобиологические) факторы;

2) вторичные – психосоциальные особенности и (или) соматические заболевания;

3) третичные – демографические факторы.

6. К первичным психиатрическим (психобиологическим) факторам относятся:

1) суицидальные мысли, суицидальные планы (текущие или предыдущие), попытки самоубийства (включая отмененные или прерванные попытки);

2) психо-поведенческие расстройства, безнадежность и возбуждение, тревога (в том числе бессонница);

3) семейная история самоубийств.

7. К вторичным (психосоциальным особенностям и (или) соматическим заболеваниям) факторам относятся:

1) неблагоприятные события в детстве (травма детства (насилие (физическое или эмоциональное)), другое (разделение семьи, потеря родителей, ребенок отдан на воспитание в другую семью);

2) длительные неблагоприятные жизненные ситуации (изоляция, плохие отношения с семьей, запугивание, хроническая болезнь, вирус иммунодефицита человека);

3) острый психосоциальный стресс (недавняя потеря близкого человека), стрессовое событие (распад отношений, постановка диагноза или начало серьезного соматического заболевания).

8. К третичным (демографическим) факторам относятся:

1) пол:

мужской (чаще завершенное самоубийство);

женский (чаще суицидальные мысли и (или) попытка суицида);

2) возраст:

подростки и молодые мужчины;

пожилые (оба пола);

3) уязвимые интервалы:

весна и (или) начало лета;

предменструальный период;

4) особые группы:

родственники жертв суицида;

жертвы чрезвычайных происшествий, катастроф, стихийных бедствий;

представители сексуальных ориентаций отличных от гетеросексуальной;

лица, свобода которых ограничена, отбывающие наказание по приговору суда в местах лишения свободы, задержанные, заключенные под стражу и помещенные в специальные учреждения.

9. Определение степени риска совершения суицида осуществляется на основании соотношения факторов риска и определяются как:

1) чрезвычайный риск – устанавливается при наличии суицидальных мыслей или попыток, сопровождаемых другими первичными и (или) вторичными и третичными факторами риска;

2) умеренный риск – устанавливается при наличии одного или нескольких первичных факторов риска, за исключением суицидальных мыслей или попыток, сопровождаемых вторичными и третичными факторами риска;

3) низкий риск – устанавливается при наличии вторичных и (или) третичных факторов риска, в отсутствие первичных факторов риска.

Наличие у лица риска совершения суицида является показанием для проведения консультации врача-психиатра.

Приложение 5
к стандарту оказания
медико-социальной помощи
в области психического
здоровья населению
Республики Казахстан

План наблюдения и лечения (с учетом риска)

1. Ведение пациента с риском суицидального поведения включают в себя:

1) установление и поддержание доверительного взаимоотношения с пациентом;

2) обеспечение безопасности пациента;

3) определение параметров и плана лечения;

4) содействие приверженности к лечению.

2. Установление и поддержание доверительного взаимоотношения с пациентом осуществляется путем:

1) эмпатического (сопереживающего) понимания суицидальных мыслей и поведения;

2) обеспечения реальной поддержки и подтверждения понимания уровня дискомфорта и страданий подростка;

3) установления доверительного и взаимоуважительного отношения;

4) обеспечения конфиденциальности (с объяснением необходимости информирования родителей (опекуна) в случае непосредственной опасности);

5) укрепления желания жить (исследование существующего у него конфликта между желанием жить и совершить суицид, повышения восприятия возможных альтернатив суициду);

6) контроля за собственными эмоциями и реакцией на суицидального несовершеннолетнего (обременяющее чувство ответственности, разочарование в связи с агрессивными и несоответствующими реакциями, тревога, повышенный интерес, сдержанность, раздражение, избегание, отрицание, пассивность).

3. Обеспечение безопасности несовершеннолетнего и безопасного окружения осуществляется путем:

1) обеспечения наблюдения и поддержки;

2) ограничения доступа к средствам совершения суицида.

4. Определение параметров и плана лечения:

1) лечение проводится в наименее ограничивающей, но при этом максимально безопасной и эффективной обстановке. Выбор схемы лечения варьирует от принудительной госпитализации до периодических амбулаторных визитов;

2) при определении плана и параметров лечения учитываются:

степень суицидального риска;

сопутствующие психо-поведенческие расстройства и прочие заболевания;

наличие прочной психосоциальной поддержки;

способность обеспечить адекватную самопомощь, поддерживать надежную обратную связь с врачом и сотрудничать в лечении;

возможная опасность для других.

5. Лечение осуществляется в стационарных, стационарозамещающих и амбулаторных условиях.

6. Показания для стационарного лечения в клинических отделениях ЦПЗ:

В дополнении к показаниям, регламентированным подпунктом 1) пункта 34 настоящего стандарта:

- госпитализация требуется при наличии у лица с чрезвычайным риском совершения суицида, одного или нескольких усиливающих факторов, при отсутствии или недостаточности, защитных факторов;

- госпитализация показана при наличии у лица с чрезвычайным риском совершения суицида, одного или нескольких усиливающих факторов и при наличии одного или нескольких защитных факторов;

- госпитализация рекомендована при наличии у лица с умеренным риском совершения суицида, одного или нескольких усиливающих факторов, при отсутствии или недостаточности защитных факторов;

7. Показания для стационарозамещающего лечения в Центр психического здоровья и организации первичной медико-санитарной помощи:

1) наличие показаний, указанных в пункте 6 настоящего Приложения и отказе от стационарного лечения;

2) отсутствие у лица с умеренным риском совершения суицида, усиливающих и защитных факторов.

8. Показания для амбулаторного лечения:

1) наличие у лица с ППР с умеренным и (или) низким риском совершения суицида, одного или нескольких защитных факторов, при отсутствии усиливающих факторов;

2) отказ от предложенного стационарного и стационарозамещающего лечения.

9. Меры предосторожности при выборе стационарозамещающего и амбулаторного лечения:

1) определение графика наблюдения членами лечащей команды, в том числе для оперативного реагирования при резком ухудшении состояния и (или) совершении суицидальной попытки;

2) создание безопасных условий вокруг несовершеннолетнего, в которых задействованы семья, и (или) родственники, и (или) друзья, и (или) законные представители (далее – лица, предоставляющие уход).

10. При наличии серьезного и непосредственного риска суицида: наблюдение за пациентом постоянно, даже на индивидуальной основе.

11. При отсутствии госпитализации: ограничение доступа к летальным средствам.

Следить за обстановкой: окнами, токсичными веществами, острыми предметами; зажигалками, простынями и занавесками, другими опасными предметами.

Ограничения для конкретного пациента: контроль и обеспечение безопасности вещей пациента (лучше осмотреть комнату, а прибегать к личному осмотру следует только в крайнем случае).

12. При госпитализации пациента: определить систему привилегий.

Степень свободы, самоконтроля и ответственности должны быть определены в союзе с пациентом. Однако привилегии не должны ставить под угрозу других пациентов.

13. При нахождении пациента в амбулаторных условиях необходимо обеспечить безопасное окружение вокруг пациента.

Сообщить близким пациента, чтобы они обеспечили соответствующее наблюдение и поддержку, особенно, если пациент – подросток.

Родители/опекуны должны при любых обстоятельствах ограничить доступ ребенка к огнестрельному оружию и / или смертельным лекарствам и ограничить доступ к алкоголю или другим веществам, которые повышают импульсивность, и тем самым повышают риск осуществления суицидальных мыслей.

14. Лечение лица с риском совершения суицида включает в себя:

1) предоставление психологической поддержки, всеми членами лечащей команды;

2) работа с текущими психосоциальными стрессорами;

3) фармакологическое лечение (при наличии показаний).

15. Предоставление психологической поддержки осуществляется при соблюдении этических принципов психологической помощи, включающих в себя:

1) доброжелательное и безоценочное отношение;

2) ориентация на нормы и ценности лица;

3) запрет давать советы;

4) разграничение личных и профессиональных отношений;

5) использование существующего конфликта между желанием жить и совершить суицид;

6) рассмотрение причины продолжения жизни и альтернативы суициду;

7) высказывания веры в положительный исход;

8) рассмотрение возможности обращения к специалисту службы охраны психического здоровья.

16. Работа с текущими психосоциальными стрессорами предполагает оценку степени выраженности и принятия мер по их устранению.

К психосоциальным стрессорам относятся:

1) заболевания у родителей и (или) близких родственников;

2) жестокое обращение, игнорирование или издевательства;

3) проблемы с успеваемостью (для подростка);

4) семейные розни, проблемы в общении, отсутствие поддержки.

18. Фармакологические средства для лечения лиц с риском совершения суицида применяются в соответствии с клиническими протоколами.

19. При несоблюдении врачебных назначений, лечебного режима (приверженности к лечению) врачу необходимо:

1) выяснить причину, и осуществить целенаправленный опрос в части:

осознания лицом болезни и необходимости лечения;

понимания рекомендованного плана лечения или дозировки лекарственных средств;

наличия побочных эффектов лекарственных препаратов;

наличия финансовых трудностей;

2) провести следующие мероприятия:

укрепить доверительное взаимоотношения с пациентом;

пересмотреть план лечения, с учетом потребностей и предпочтений конкретного пациента;

провести психообразование, включающее в себя обучение о психических расстройствах, лекарствах и их побочных эффектах, склонности к суициду, важности роли психосоциальных стрессов в провоцировании или усугублении суицидальности или симптомов психических расстройств;

напомнить по телефону или составить сообщение о следующем приеме, частоте приема лекарства, необходимости времени для получения терапевтического эффекта, необходимости принимать лекарства, даже если состояние улучшилось, необходимости проконсультироваться с врачом перед прекращением приема лекарств и возможности обратиться к врачу, если возникнут проблемы или вопросы.

Приложение 6
к стандарту оказания
медико-социальной помощи
в области психического
здоровья населению
Республики Казахстан

Параграф 1. Амбулаторная помощь. Рекомендуемый штат работников кабинетов психического здоровья и первичных центров психического здоровья (ПЦПЗ)

1. Должности врачей для оказания всех видов психиатрической помощи устанавливаются из расчета 1 должность участкового врача-психиатра (нарколога) на 50 тысяч прикрепленного человек населения для оказания амбулаторной психиатрической помощи населению сельских районов и жителям населенных пунктов, но не менее 1 должности участкового врача-психиатра на район (с учетом этих должностей в диспансерных отделениях (кабинетах) городов районного подчинения).

2. В ПЦПЗ на 60 000 прикрепленного населения устанавливается 0,5 должности заведующего.

3. Должность врачей участкового врача-психиатра (нарколога) ПЦПЗ для оказания всех видов психиатрической помощи устанавливаются из расчета 1 должность на 20 000 прикрепленного человек населения.

4. Должности детских врачей психиатров (наркологов) ПЦПЗ устанавливаются из расчета 1 должность на 60 000 человек прикрепленного населения.

5. Должности врачей психиатров (психотерапевтов) ПЦПЗ устанавливаются из расчета 1 должность на 60 000 человек прикрепленного населения.

6. Должности врачей для обеспечения консультативной и организационно-методической работы устанавливаются в штате одного из центров психического здоровья области, города республиканского значения, столицы из расчета: 0,25 должности на 100 тысяч взрослого населения административной территории.

7. Должности врачей психиатров (психотерапевтов) ПЦПЗ устанавливаются из расчета 1 должность на 60 000 человек прикрепленного населения.

8. Должности психологов ПЦПЗ устанавливаются из расчета 1 должность на 60 000 человек прикрепленного населения.

9. Должности старшей медицинской сестры устанавливаются соответственно должности заведующего ПЦПЗ.

10. Должности участковых медицинских сестер устанавливаются соответственно должностям участковых врачей-психиатров.

11. Должность медицинской сестры процедурного кабинета ПЦПЗ устанавливаются из расчета 0,5 должности на 60 000 человек прикрепленного населения.

12. Должности социальных работников (либо медицинских сестер социальной помощи) ПЦПЗ устанавливаются из расчета 1 должность на 60 000 человек прикрепленного населения.

13. Должность медицинского регистратора ПЦПЗ устанавливаются из расчета 1 должность на 60 000 человек прикрепленного населения.

14. Должности санитарок устанавливаются из расчета 1 должность на ПЦПЗ.

Кабинет медицинского освидетельствования

15. Для проведения медицинского освидетельствования для установления факта употребления ПАВ и состояния опьянения в организации устанавливается круглосуточный пост медицинского работника, получившего дополнительное образование специалистов в области здравоохранения по вопросам проведения медицинского освидетельствования для установления факта употребления психоактивного вещества и состояния опьянения.

16. Должности процедурных медсестер устанавливаются из расчета 1 круглосуточный пост на каждый кабинет.

17. Должность химика-лаборанта устанавливается из расчета 1 должность на каждый кабинет (при наличии жидкостного или газового анализатора в оснащении лаборатории).

18. Должности санитарок устанавливаются из расчета: 1 должность на кабинет медицинского освидетельствования.

Кабинет поддерживающей терапии агонистами опиоидов (ПТАО)

19. Должность врача психиатра (нарколога) кабинета ПТАО устанавливается 1 должность на 30 пациентов кабинета ПТАО.

20. Должность медицинской сестры кабинета ПТАО устанавливается 1 должность 30 пациентов кабинета ПТАО.

21. Должность психолога кабинета ПТАО устанавливается 1 должность на 30 пациентов кабинета.

Параграф 2. Рекомендуемый штат работников дневных стационаров центров психического здоровья

22. Должности врача-заведующего дневным стационаром, устанавливаются в каждом дневном стационаре, имеющем 50 и более мест.

23. В дневных стационарах до 100 мест заведующий стационаром выполняет обязанности врача-психиатра по непосредственному обслуживанию больных, находящихся в стационаре.

24. В дневных стационарах, имеющих 100 мест, дополнительно устанавливается 0,5 должности врача-психиатра и в последующем по 0,5 должности врача психиатра на каждые 50 мест (свыше 100).

25. Должность врача психотерапевта устанавливается из расчета 1 должность на 50 коек дневного стационара.

26. Должность психолога устанавливается из расчета 1 должность на 50 коек дневного стационара.

27. Должности медицинского персонала устанавливаются из расчета на каждые 50 больных: медицинская сестра - 1 должность; сестра-хозяйка - 1 должность; санитарка - 1 должность.

Параграф 3. Рекомендуемый штат работников стационаров центров психического здоровья Психиатрические (наркологические) отделения

28. Должности заведующего отделением устанавливается в каждом отделении не менее 0,5 ставки. Если фактическое количество пролеченных больных превышает удвоенный норматив пролеченных больных, то устанавливается целая должность заведующего отделением.

29. Должности врачей психиатров (наркологов) устанавливаются на количество пролеченных больных в год: психиатрические (психоневрологические) для взрослых – 144 пациента; для детей – 180 пациентов; наркологические – 240 пациентов.

30. Должности врачей психотерапевтов устанавливаются из расчета 1 должность на 40 коек в отделениях плановой госпитализации.

31. Должности старшей медицинской сестры отделений устанавливаются в каждом отделении.

32. Круглосуточный пост палатных медицинских сестер устанавливаются на одну должность врача.

33. Должность процедурной медицинской сестры устанавливается на количество пролеченных больных в год психиатрические (психоневрологические) для взрослых – 240 пациентов; для детей – 400 пациентов; наркологические – 320 пациентов.

34. Должности сестер-хозяек устанавливаются в каждом клиническом отделении.

35. Должности санитарок-буфетчиц устанавливаются из расчета один дневной пост (11 часов) на отделение.

36. Должности санитарок-ваннщиц устанавливаются из расчета 1 должность на отделение.

37. Должности санитарок по уборке помещений устанавливаются из расчета 1 должность на отделение.

38. Два круглосуточных поста палатных санитаров (санитарок) устанавливается на одно отделение плановой госпитализации.

39. Три круглосуточных поста палатных санитаров (санитарок) устанавливаются на одно отделение экстренной госпитализации.

Приемный покой

40. Должности врачей приемного отделения устанавливаются в каждом психиатрическом стационаре: 1 круглосуточный пост.

41. Должности медицинских сестер приемного отделения устанавливаются при наличии: 100-200 коек 1 должность; от 201 до 400 коек 1 круглосуточный пост; от 400 коек 1 круглосуточный пост на 400 коек и дополнительно по 1 должности на каждые последующие 100 коек.

42. Должности санитарок приемного отделения устанавливаются при наличии в больнице: 100-200 коек 1 должность; от 201 до 400 коек 1 круглосуточный пост; от 400 коек 1 круглосуточный пост на 400 коек и дополнительно по 1 должности на каждые последующие 100 коек.

Персонал стационара

43. Должности врачей-терапевтов устанавливаются из расчета 1 должность на 400 коек для взрослых, но не менее 1 должности на стационар.

44. Должности врачей-невропатологов устанавливаются из расчета 1 должность на 400 коек для взрослых, но не менее 1 должности на стационар.

45. Должности врачей-педиатров устанавливаются из расчета 0,5 должности на одно детское отделение.

46. Должности психологов устанавливаются из расчета 1 должность на 450 пролеченных пациентов в стационаре за год.

47. Должности диетических медицинских сестер устанавливаются из расчета 1 должность на 150 коек.

48. Должности социального работника (или медицинских сестер для оказания социальной помощи) устанавливаются из расчета 1 должность на 200 коек.

49. Должности логопедов стационара устанавливаются из расчета 1 должность на детское отделение.

50. Должности олигофренопедагогов для детей устанавливаются из расчета 1 должность на 50 детских коек.

51. Должность педагога для детей устанавливаются из расчета 1 должность на детское отделение.

52. Должность врача-стоматолога устанавливается 1 на стационар.

Кабинет функциональной диагностики

53. Должности медицинских сестер кабинета функциональной диагностики устанавливаются соответственно должностям врачей функциональной диагностики, но не менее 1 должности при наличии указанного кабинета.

54. Должности санитарок отделения (кабинета) устанавливаются соответственно должностям врачей функциональной диагностики, но не менее 1 должности при наличии указанного кабинета.

Лечебно-производственные (трудовые) мастерские

55. Должности медицинского персонала устанавливаются из расчета на каждые 50 больных: врач-психиатр - 0,5 должности; медицинская сестра - 1 должность; санитарка - 1 должность.

56. Должность инструктора по трудовой терапии устанавливается из расчета 1 должность на каждые 25 больных.

Параграф 4. Рекомендуемый штат работников аптеки центра психического здоровья

57. Должности персонала аптек устанавливаются на 100 и более коек.

58. Должность заведующего аптекой - провизора устанавливается (на правах заведующего отделением).

59. Должности провизоров-технологов устанавливаются в: аптеках стационаров на 200 коек - 1 должность; аптеках стационаров свыше 200 коек - дополнительно 1 должность на каждые следующие 100 коек; аптеках стационаров на 500 коек и более - дополнительно 0,5 должности на каждые следующие 100 коек.

60. Должности фармацевтов устанавливаются в аптеках больниц из расчета: 1 должность на каждые 200 коек; дополнительно 1 должность на каждые 100 коек (в больницах от 200 до 500 коек); дополнительно 0,5 должности на каждые 100 коек (в больницах свыше 500).

61. Должности фасовщиков в аптеках больниц устанавливаются из расчета: 1 должность на каждые 200 коек; дополнительно 0,5 должности на каждые 100 коек (свыше 200).

62. Должность санитарки устанавливается в количестве 40 % от общего штата провизоров-технологов и фармацевтов, но не менее 1 должности.

63. Должность уборщика помещений устанавливается в аптеке каждой больницы.

Параграф 5. Рекомендуемый штат работников стационаров принудительного лечения наркологического профиля

64. Должности врачей-психиатров (наркологов, психотерапевтов) устанавливаются из расчета 1 должность на 40 коек в наркологических отделениях стационара.

65. Должности врачей-терапевтов устанавливаются из расчета 1 должность на 400 коек.

66. Должности врачей акушеров-гинекологов устанавливаются из расчета 1 должность на 500 коек, используемых для госпитализации женщин.

67. Должность врача-стоматолога устанавливается 1 на стационар.

68. Должности психологов устанавливаются из расчета 1 должность на 40 коек.

69. Должность старшей медицинской сестры устанавливается из расчета 1 должность на каждое отделение стационара.

70. Должности медицинских сестер (палатных) устанавливаются из расчета 1 круглосуточный пост на 30 коек.

71. Должности процедурных медицинских сестер устанавливаются из расчета 1 должность на стационар.

72. Дополнительно устанавливается 0,5 должности старшей медицинской сестры стационара.

73. Должность сестры-хозяйки устанавливается из расчета 1 должность на каждое отделение стационара.

74. Должность ваннщицы устанавливается из расчета 1 должность на каждое отделение стационара.

75. Должность буфетчицы устанавливается из расчета 1 должность на каждое отделение стационара.

76. Должности инструкторов по трудовой терапии устанавливаются из расчета 1 должность на стационар.

77. Должности дезинфекторов по обслуживанию функционирующей дезустановки устанавливаются из расчета 1 должность на 500 коек.

78. Круглосуточный пост санитаров наблюдения устанавливается из расчета 1 пост на каждое отделение стационара.

79. Круглосуточный пост санитарок уборки помещений устанавливается из расчета 1 пост на каждое отделение стационара.

Параграф 6. Общий персонал центра психического здоровья (ЦПЗ)

80. Должность заместителя главного врача по психиатрической службе устанавливается 1 на ЦПЗ.

81. Должность заместителя главного врача по наркологической службе устанавливается 1 на ЦПЗ.

82. Должность заместителя главного врача по амбулаторной службе устанавливается 1 на ЦПЗ.

83. Должности главной медицинской сестры или заместителя руководителя по сестринскому делу устанавливается 1 на ЦПЗ.

84. Должности клинических фармакологов устанавливаются из расчета 1 должность на организацию.

85. Должность регистратора архива устанавливаются 1 должность на 200 коек, не менее 1 должности на каждый стационар.

86. Должность медицинского статистика устанавливаются на 36-50 выбывших больных в сутки, но не менее 0,5 должности на стационар.

87. Должность заведующего врача МИАЦ устанавливается 1 на ЦПЗ.

88. В МИАЦ устанавливается 2 должности медицинского статистика.

89. Должность врача эксперта устанавливается из расчета 1 должность на 200 коек со средним пребыванием до 30 дней и 400 коек со средним пребыванием свыше 30 дней; из расчета 1 должность на 20000 прикрепленного населения.

90. Должность врача эпидемиолога в стационаре устанавливается из расчета: от 100 до 200 коек - 0,5 должности; 200 и более коек – 1 должность.

91. Должность медсестры инфекционного контроля устанавливается из расчета: от 100 до 200 коек - 0,5 должности; свыше 200 коек - 1 должность.

92. Должности дезинфекторов устанавливаются 1 на каждый стационар.

93. Должности врачей-диетологов устанавливаются при наличии 150-400 взрослых коек - 0,5 должности; свыше 400 коек - 1 должность; 100-200 детских коек - 0,5 должности, свыше 200 - 1 должность.

94. Вышеуказанные штаты организаций здравоохранения устанавливаются в пределах заработанных и выделенных средств.

95. Штаты носят рекомендательный характер для организаций здравоохранения, осуществляющих деятельность в форме государственного предприятия на праве хозяйственного ведения, и утверждаются первым руководителем медицинской организации по согласованию с местными органами государственного управления здравоохранения областей, городов республиканского значения и столицы в зависимости от потребности медицинских услуг и их профиля.

Параграф 7. Отделения социально-психологической реабилитации

96. Должность заведующего устанавливается на каждое отделение социально-психологической реабилитации.

97. Для обслуживания больных в стационаре должности врачей-психотерапевтов устанавливаются из расчета 1 должность на следующее количество коек: в отделении психотерапии и реабилитации на 10 коек, в отделении социальной реабилитации - на 50 коек.

98. Для обслуживания больных в стационаре должности психологов устанавливаются из расчета1 должность на 50 коек.

99. Должности психологов телефона доверия устанавливаются из расчета 1 круглосуточный пост при наличии телефона доверия.

100. Должности медицинских сестер в диспансерном отделении устанавливаются из расчета: 1 должность медицинской сестры соответственно должностям врача психотерапевта, но не менее 1 должности на подразделение.

101. Должности мастера по трудовому обучению устанавливаются из расчета 1 должность на каждое стационарное отделение реабилитации и дневной стационар от 30 и более коек.

102. Должности методиста по физической культуре устанавливаются из расчета 1 должность на отделение медико-социальной реабилитации и дневного стационара на 50 и более коек.

103. Должности инструктора по реабилитации устанавливаются из расчета 1 должность на каждые 50 коек отделений медико-социальной реабилитации и дневного стационара.

104. Должность сестры-хозяйки устанавливается на каждое отделение.

№	Наименование должности	Количество должностей
1	Руководитель	1 должность в каждой организации
2	Заместитель руководителя по медицинской части	1 должность в каждой организации
3	Заместитель руководителя по экономическим вопросам	в специализированных больницах 1 должность – от 200 и более коек
4	Заместитель руководителя по организационно-методической работе	в специализированных больницах 1 должность – от 200 и более коек
5	Заместитель руководителя по хозяйственным вопросам вместо должности начальника хозотдела	в специализированных больницах 1 должность – от 200 и более коек
6	Начальник хозотдела	1 должность в организациях с количеством коек до 100-150 коек
7	Главный бухгалтер	1 должность в каждой организации
8	Заместитель главного бухгалтера устанавливаются в бухгалтерии, в которой:	от 5 до 10 должностей бухгалтеров - 1 должность; свыше 11 должностей бухгалтеров - 2 должности. С разрешения руководителя органа (организации) администратора бюджетных программ в бухгалтерии специализированной больницы вводится третья должность заместителя главного бухгалтера за счет одной из должностей руководителей групп
9	Руководитель группы учета бухгалтерии	устанавливается на одну или более функциональные группы, каждой из которых полагается не менее 4-8 должностей бухгалтеров - вместо одной из них. Указанные должности могут вводиться в бухгалтериях при годовом объеме смет бюджетных и внебюджетных расходов обслуживаемых организаций свыше 100000 мрп
10	Старший бухгалтер	вводятся вместо должностей бухгалтеров. Число должностей старших бухгалтеров не превышает 50 % от числа должностей бухгалтеров, полагающихся по указанным штатам
11	Бухгалтер по учету и калькуляции продуктов питания	устанавливаются из расчета 1 должность на 300 коек
12	Бухгалтер по учету материальных ценностей	устанавливаются из расчета 1 должность на 300 коек
13	Бухгалтер по расчетам с рабочими и служащими	устанавливаются из расчета 1 должность на 200 работников
14	Бухгалтер по финансовому учету	устанавливаются из расчета 1 должность на 60000 мрп годового объема смет бюджетных и небюджетных расходов. Дополнительно должности бухгалтеров по финансовому учету устанавливаются одна должность при исполнении кассовых операций через казначейскую систему и/или по государственным закупкам
15	Кассир	Устанавливается в каждой бухгалтерии
16	Машинистка бухгалтерии	При количестве должностей бухгалтеров от 4 до 6 устанавливается 0,5 должности, а сверх этого количества - 1 должность
17	Главный экономист	устанавливается при годовом объеме смет бюджетных и внебюджетных расходов свыше 60000 МРП и наличии двух должностей экономистов
18	Экономист	1 должность из расчета на 150 коек, но не менее 1 и не более 4
19	Экономист по финансовой работе	устанавливается при годовом объеме смет бюджетных и внебюджетных расходов свыше 60000 МРП и наличии двух должностей экономистов
20	Руководитель отдела информационной безопасности	1 должность вместо программиста
21	Программист	устанавливается при наличии компьютерной техники в количестве 50 единиц 1 должность, более 50 -2 должности, более 100 – 3 должности
22	Руководитель отдела кадров	1 должность в организациях с численностью работников от 200 и выше, вместо должности инспектора по кадрам
23	Старший инспектор по кадрам	Должность старшего инспектора по кадрам вводится вместо должности инспектора по кадрам. Количество должностей старших инспекторов по кадрам не должно превышать 50 % от общего числа инспекторов
24	Инспектор по кадрам	1 должность на 150 работников, но не менее 1 должности в организации
25	Руководитель специальной части	1 должность в специализированных больницах, вместо 1 должности инспектора специальной части
26	Инспектор специальной части	1 должность на 200 пациентов, но не менее 1 должности в организации
27	Руководитель отдела правового обеспечения и государственных закупок	в специализированных медицинских организациях 1 должность
28	Специалист отдела государственных закупок	1 должность при годовом объеме смет бюджетных и внебюджетных расходов до 60000 МРП; 2 должности при годовом объеме смет бюджетных и внебюджетных расходов свыше 60000 МРП
29	Юрисконсульт	в специализированных медицинских организациях принудительного лечения 1 должность на 400 коек
30	Руководитель отдела делопроизводства и документооборота	1 должность специализированных медицинских организациях принудительного лечения с численностью работников свыше 600
31	Делопроизводитель	1 должность в специализированных медицинских организациях принудительного лечения 1 должность в каждой организации
32	Архивист (архивариус)	1 должность в каждой организации
33	Специалист по развитию государственного языка	1 должность в каждой организации
34	Секретарь	1 должность в каждой организации
35	Инженер	1 должность в организациях на 250-600 коек
36	Инженер по охране труда и технике безопасности	2 должности в организациях свыше 600 коек
37	Инженер или техник по обслуживанию медицинской техники, техник по кислороду	1 должность в организациях с численностью работников от 100 до 1000
38	Эколог	1 должность специализированных медицинских организациях принудительного лечения, имеющих источники выбросов и/или сбросов
39	Строительный инспектор	1 должность в организациях на 250-600 коек; 2 должности в организациях свыше 600 коек
	Прочий персонал
40	Руководитель складом	1 должность на склад, вместо должности кладовщика, но не более 4 должностей на организацию
41	Кладовщик	1 должность в организациях на 125 –200 коек (мест. В организациях свыше 200 коек дополнительно из расчета 1 должность на 250 коек
42	Рабочий склада	1 должность в организациях на 300 коек
43	Комендант по корпусам	1 должность в организациях на 150-600 коек; 2 должности в организациях свыше 600 коек
44	Уборщик служебных помещений организации	1 должность из расчета один на: - 250 квадратных метров деревянных полов; - 350 квадратных метров полов, покрытых керамической плиткой; - 425 квадратных метров полов, покрытых линолеумом; - 550 квадратных метров переходов и туннелей, соединяющих здания (или 1 должность нацентр, дополнительно1 на филиал)
45	Уборщик территории организации	1 должность на 2700 кв.м. асфальтированной территории
46	Рабочий по благоустройству территории организации	1 должность на 2700 кв.м. зеленых насаждений
47	Охранник	4 должности охранника на каждый круглосуточный пост, 1 должность на каждый дневной пост
48	Шеф - повар пищеблока	1 должность в организациях на 400 и более коек
49	Повар	Количество должностей: 1 должность - до 30 коек; 2 - от 35 до 95 коек;3 - от 100 до 240 коек; 4 - от 250 до 490 коек; 5 - на 500 коек; свыше 500 коек - 5 и дополнительно 1 должность на каждые 100 коек (сверх 500)
50	Кухонный рабочий	Из расчета 1 должность указанных профессий суммарно на 50 коек
51	Руководитель АТС (автоматизированная телефонная станция)	1 должность
52	Электромонтер АТС	1 должность в организациях, имеющих малые автоматизированные телефонные станции, 1 должность для обслуживания системы подавления сотовой связи, 1 должность на ремонт телефонных кабелей внешней и внутренней связи, протяженностью более 2000 метров
53	Оператор АТС	4 должности на 1 круглосуточный пост и 1 должность на дневной пост наблюдения
54	Руководитель электроцеха	1 должность в организациях на 400 и более коек
55	Электромонтер	4 должности на 1 круглосуточное дежурство и 1 должность на дневную смену на каждые 400 коек
56	Машинист насосной станции	4 должности на 1 круглосуточные смены
57	Руководитель прачечной	1 должность в организациях, которым полагается не менее 4 рабочих по стирке и ремонту спецодежды и мягкого инвентаря
58	Рабочий по стирке и ремонту спецодежды и мягкого инвентаря	1 должность в организациях на каждые 200 коек
59	Руководитель котельной	1 должность на 8 и более операторов и машинистов котлов
60	Техник-теплотехник	1 должность на 2 и более котлов
61	Слесарь по обслуживанию и ремонту оборудования	4 должности на 1 круглосуточную смену
62	Газоэлектросварщик	1 должность на каждую систему жизнеобеспечения (ремонт отопительной системы, водопроводной системы, канализационной системы)
63	Старший машинист котельного оборудования	4 должности на 1 круглосуточную смену
64	Машинист котлов	4 должности на 1 круглосуточную смену на каждый отопительный котел, работающий на твердом топливе
65	Слесарь-сантехник	4 должности на 1 круглосуточную смену
66	Руководитель гаража	1 должность при наличии в гараже организации свыше 12 единиц подвижного состава (автомобилей, тракторов, дорожного транспорта), кроме электро и автотележек
67	Механик гаража	1 должность при наличии в гараже организации на каждые 10 единиц подвижного состава (автомобилей, тракторов, дорожного транспорта), кроме электро и автотележек
68	Тракторист	по 1 ставке на 1 единицу автотранспорта (или 5,75 ставки из расчета круглосуточного режима работы)
69	Бульдозерист	по 1 ставке на 1 единицу автотранспорта
70	Водитель дежурного санитарного автотранспорта	5,75 ставки из расчета круглосуточного режима работы на 1 машину
71	Водитель	по 1 ставке на 1 единицу автотранспорта
72	Заведующий библиотекой	1 должность в организациях на 250 и более коек вместо должности библиотекаря
73	Библиотекарь	1 должность в организациях на 250 и более коек, имеющих библиотеки
	Медицинский персонал
	Наименование должности	Количество должностей
1	Заведующий отделением	устанавливается 1 должность на каждое отделение
2	Врач психиатр	1 должность на 20 коек
3	Старшая медицинская сестра	1 должность на отделение
4	Медицинская сестра палатная	1 должность на 20 кое кна 1 круглосуточный пост
5	Процедурная медицинская сестра	1 должность на 60 коек
6	Процедурная медицинская сестра в психотуберкулезном и психосоматическом отделениях	1 должность на 30 коек на 1 круглосуточный пост
7	Медицинская сестра палатная в психотуберкулезном и психосоматическом отделения.	1 должность на 15 коек на 1 круглосуточный пост
8	Процедурная медицинская сестра по приему больных в санпропускнике	1 должность на 400 коек
9	Сестра-хозяйка	1 должность на отделение
10	Санитарка- буфетчица	1 должность на 30 коек
11	Дневная санитарка (санитарка-ваннщица, санитарка машинописных работ)	по 1 должности на отделение
12	Санитар(ка) в психотуберкулезном и психосоматическом отделениях для наблюдения за больными и их сопровождения	1 должность на 15 коек на 1 круглосуточный пост
13	Санитар(ка) для наблюдения за больными и их сопровождения	1 должность на 15 коек на 1 круглосуточный пост
14	Заведующий отделением медико-социальной реабилитации	1 должность на отделение
15	Инструктор ЛФК медико-социальной реабилитации	1 должность на отделение
16	Инструктор трудовой терапии	1 должность на 300 коек
17	Социальный педагог	1 должность на 300 коек
18	Психолог	1 должность на 3 врача психиатра
19	должность медицинской сестры МСЭК	1 должность на 400 коек
20	Лаборант отделения медико-социальной реабилитации	1 должность на отделение
21	Санитар(ка) для наблюдения за больными и их сопровождения отделения медико-социальной реабилитации	1 должность на каждый вид кружковой и образовательной программы
22	Заведующая лабораторией	1 должность на учреждение
23	Фельдшер- лаборант	1 должность на 400 коек
24	Лаборант	1 должность на 400 коек
25	Санитар(ка)	1 должность на лабораторию
26	Врач диетолог	1 должность на учреждение
27	Диетическая медицинская сестра	1 должность на 300 коек
28	Главная медицинская сестра	1 должность на учреждение
29	Санитар(ка) для наблюдения за больными и их сопровождения	1 должность на 100 коек
30	Медицинская сестра функциональной диагностики	1 должность на каждую должность врача функциональной диагностики, но не менее 1 должности указанного кабинета
31	Санитар(ка) функциональной диагностики	1 должность на каждую должность врача функциональной диагностики, но не менее 1 должности указанного кабинета
32	Медицинская сестра стерилизационного отделения	1 должность на отделение
33	Санитар(ка) стерилизационного отделения	1 должность на отделение
34	Врач терапевт или врач общей практики	1 должность на 150 коек
35	Врач невропатолог	1 должность на 400 коек
36	Врач физиотерапевт	1 должность на учреждение
37	Врач фтизиатр	1 должность на 30 коек
38	Врач хирург	1 должность на 300 коек
39	Врач травматолог	1 должность на учреждение
40	Врач стоматолог	1 должность на 400 коек
41	Врач дерматовенеролог	1 должность на больницу
42	Врач эндокринолог	1 должность на больницу
43	Лор врач	1 должность на больницу
44	Врач рентгенолог	1 должность на 1 установку
45	Рентген-лаборант	1 должность на больницу
46	Врач офтальмолог	1 должность на больницу
47	Врач функциональной диагностики	1 должность на больницу
48	Врач лучевой диагностики	1 должность на больницу
49	Медицинская сестра хирургического профиля	1 должность 400 коек
50	Медицинская сестра врача узкой специализации	1 должность на каждый кабинет врача узкой специализации
51	Санитар(ка) врача узкой специализации	1 должность на каждый кабинет врача узкой специализации
52	Заведующий аптекой	Должность заведующего аптекой - провизора устанавливается в аптеке каждой больницы
53	Провизор	должность заместителя заведующего аптекой - провизора устанавливается в аптеках больниц, имеющих 400 и более коек
54	Фармацевт	1 должность на каждые 200 коек
55	Санитарка-мойщица	Должность санитарки устанавливается в количестве 40 % от общего штата провизоров-технологов и фармацевтов, но не менее 1 должности
56	Врач статистик	1 должность на 400 коек
57	Медицинская сестра статистики	1 должность на 1 врача статистика
58	Медицинская сестры архива	1 должность на больницу
59	Дезинфектор	1 должность на 400 коек
60	Медработник по приему медицинских отходов	1 должность на больницу
61	Руководитель службы безопасности	1 должность на больницу
62	Инспектор службы безопасности	1 должность на 250 работников
63	Оператор видеонаблюдения	1 должность на 400 коек
64	Оператор рентгена телевизионной установки	4 должности на 1 круглосуточный пост
65	Инспектор комнаты свидания и досмотра	1 должность на 200 работников
66	Санитарка комнаты свидания	1 должность на 1 комнату свидания
67	Врач эпидемиолог	1 должность на 400 коек
68	Медсестра инфекционного контроля (ИК)	1 должностьнакабинет ИК
69	Санитарка инфекционного контроля	1 должность на кабинет ИК

Наименование должности	на 20 коек
Должность заведующего устанавливается на каждый центр.	1,0 штатная единица
Должности врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров* центра временной адаптации и детоксикации	4,5 штатная единица
Должность сестры старшей медицинской устанавливается на каждый центр	1,0 штатная единица
Должности фельдшеров или медицинских сестер (с техническим профессиональным медицинским образованием) устанавливаются соответственно должностям врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров*	4,5 штатная единица
Должность сестры-хозяйки устанавливается на каждый центр.	1,0 штатная единица
Должности санитарок, санитарок-ваннщиц и санитаров по наблюдению устанавливается соответственно должностям врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров*	4,5 штатная единица
Охранная организация**	4,5 штатная единица

Наименование должности	на 15 коек
Должность заведующего устанавливается на каждый центр.	1,0 штатная единица
Должности врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров* центра временной адаптации и детоксикации	3,25 штатная единица
Должность сестры старшей медицинской устанавливается на каждый центр	1,0 штатная единица
Должности фельдшеров или медицинских сестер (с техническим профессиональным медицинским образованием) устанавливаются соответственно должностям врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров*	3,25 штатная единица
Должность сестры-хозяйки устанавливается на каждый центр	1,0 штатная единица
Должности санитарок, санитарок-ваннщиц и санитаров по наблюдению устанавливается соответственно должностям врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров*	3,25 штатная единица
Охранная организация**	4,5 штатная единица

Наименование должности	на 5 коек
Должность заведующего устанавливается на каждый центр	Нет
Должности врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров* центра временной адаптации и детоксикации	1,0 штатная единица
Должность сестры старшей медицинской устанавливается на каждый центр	1,0 штатная единица
Должности фельдшеров или медицинских сестер (с высшим или средним образованием) устанавливаются соответственно должностям врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров*	1,1 штатная единица
Должность сестры-хозяйки устанавливается на каждый центр.	1,0 штатная единица
Должности санитарок, санитарок-ваннщиц и санитаров по наблюдению устанавливается соответственно должностям врачей психиатров (наркологов) или фельдшеров*	1,0 штатная единица
Охранная организация**	4,5 штатная единица

№	Наименование медицинских изделий*	Количество медицинских изделий в зависимости от уровня**
№	Наименование медицинских изделий*	1	2	3	4
Стационарные отделения организаций здравоохранения в области психического здоровья, в том числе детские
1	Облучатель бактерицидный	-	1	1	1
2	Тонометр	-	1	1	1
3	Термометр медицинский	-	1	1	1
4	Пульсоксиметр	-	1	1	1
5	Алкометр (анализатор паров этанола)	-	ПТ	ПТ	ПТ
6	Электрокардиограф многоканальный	-	1	1	1
7	Дефибриллятор	-	1	1	1
Кабинет для проведения медицинского освидетельствования
1	Алкометр (анализатор паров этанола)	1	1	1	1
2	Анализатор для химико-токсикологических исследований	-	-	1	1

Қазақстан Республикасының халқына психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

2-тарау. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының құрылымы

3-тарау. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары қызметінің негізгі міндеттері мен бағыттары

4-тарау. Психикалық, мінез-құлық бұзылушылықтары (аурулары) бар адамдарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру тәртібі

5-параграф. Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік оңалтуды ұйымдастыру

6-параграф. Суицидтік мінез-құлық кезінде психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуді ұйымдастыру

7-параграф. Психикалық денсаулық сақтау саласында қашықтықтан көрсетілетін медициналық қызметтер, психологиялық көмек және қолдау көрсетуді ұйымдастыру

Апиын агонистерімен қолдаушы терапияны (ААҚТ) алуға жазбаша ерікті келісім

ААҚТ шарттары

Жоғары медициналық білімі бар мамандар үшін суицид жасау қаупін бағалау

Байқау және емдеу жоспары (қауіпті ескере отырып)

Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

1-параграф. Амбулаториялық көмек.

Психикалық денсаулық кабинеттерінің және бастапқы психикалық денсаулық орталықтарының (БПДО) жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

Медициналық куәландыру кабинеті

Апиын агонистерімен қолдаушы терапия (ААҚТ) кабинеті

2-параграф. Психикалық денсаулық орталықтарының күндізгі стационарлары жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

3-параграф. Психикалық денсаулық орталықтары стационарларының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

Психиатриялық (наркологиялық) бөлімшелер

Қабылдау бөлімшесі

Стационар персоналы

Функционалдық диагностика кабинеті

Емдеу-өндірістік (еңбек) шеберханалары

4-параграф. Психикалық денсаулық орталығы дәріханасының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

5-параграф. Наркологиялық бейіндегі мәжбүрлеп емдеу стационарлары жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

6-параграф. Психикалық денсаулық орталығының (ПДО) жалпы персоналы

7-параграф. Әлеуметтік-психологиялық оңалту бөлімшелері

Мәжбүрлеп емдеуге арналған мамандандырылған медициналық ұйым (ЖБМҮРПА ММ) жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты

Республикалық маңызы бар қалаларда уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты, 1 тәуліктік пост есебінен

Облыс орталықтарындағы уақытша бейімдеу және детоксикация орталығының жұмыскерлерінің ұсынылатын штаты, 1 тәуліктік пост есебінен

Психикалық денсаулық саласында медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарын медициналық бұйымдармен ұсынылатын жарақтандыру

Стандарт организации оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья населению Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

Глава 2. Структура организаций здравоохранения, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья

Глава 3. Основные задачи и направления деятельности организаций здравоохранений, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья

Глава 4. Порядок организации оказания медико-социальной помощи лицам с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями)

Параграф 5. Организация медико-социальной реабилитации в области психического здоровья

Параграф 6. Организация оказания медико-социальной помощи в области психического здоровья при суицидальном поведении

Параграф 7. Организация оказания дистанционных медицинских услуг, психологической помощи и поддержки в сфере охраны психического здоровья

Письменное добровольное согласие на получение поддерживающей терапии агонистами опиоидов (ПТАО)

Оценка риска совершения суицида для специалистов с высшим медицинским образованием

План наблюдения и лечения (с учетом риска)

Рекомендуемый штат работников организаций здравоохранения, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья

Параграф 1. Амбулаторная помощь. Рекомендуемый штат работников кабинетов психического здоровья и первичных центров психического здоровья (ПЦПЗ)

Кабинет медицинского освидетельствования

Кабинет поддерживающей терапии агонистами опиоидов (ПТАО)

Параграф 2. Рекомендуемый штат работников дневных стационаров центров психического здоровья

Параграф 3. Рекомендуемый штат работников стационаров центров психического здоровья Психиатрические (наркологические) отделения

Приемный покой

Персонал стационара

Кабинет функциональной диагностики

Лечебно-производственные (трудовые) мастерские

Параграф 4. Рекомендуемый штат работников аптеки центра психического здоровья

Параграф 5. Рекомендуемый штат работников стационаров принудительного лечения наркологического профиля

Параграф 6. Общий персонал центра психического здоровья (ЦПЗ)

Параграф 7. Отделения социально-психологической реабилитации

Рекомендуемый штат работников специализированной медицинской организации принудительного лечения (ГУ РПБСТИН)

Рекомендуемый штат работников Центра временной адаптации и детоксикации в городах республиканского значения, из расчета на 1 круглосуточный пост

Рекомендуемый штат работников Центра временной адаптации и детоксикации в областных центрах, из расчета на 1 круглосуточный пост

Рекомендуемое оснащение медицинскими изделиями организаций здравоохранений, оказывающих медико-социальную помощь в области психического здоровья