Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы

Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 24 маусымдағы № 291-IV Заңы. Кодекстiң 277-бабының 14-тармағында белгiленген ережелерді қоспағанда, күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 27 желтоқсандағы № 125-VІ Кодексімен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Ескерту. Кодекстiң 277-бабының 14-тармағында белгiленген ережелерді қоспағанда, күші жойылды - ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексімен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін РҚАО мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

РҚАО-ның ескертпесі!
ҚР Заңының қолданысқа енгізілу тәртібін 130-баптан қараңыз.

Осы Заң жер қойнауын пайдалану саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және Қазақстан Республикасының мүдделерін қорғауға, жер қойнауын ұтымды әрі кешенді зерттеу мен пайдалануға бағытталған.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) авторлық қадағалау - жер қойнауын пайдаланушының жобалау құжаттарының ережелерін сақтауына жобалау жұмыстарына арналған мердігерлік шартқа сәйкес жобалау құжатын жасаған жобалаушы ұйым жүзеге асыратын мониторинг;

1-1) аз зерттелген жер қойнауы учаскелері – болжамды ресурстарының перспективалары алдын ала бағаланған жер қойнауы учаскелері;

2) айналыстан шыққан қорлар – өндiру процесiнде түзiлетiн іс жүзіндегі ысыраптарды қоса алғанда, өндiрiлген және мемлекеттік баланстан шығарылатын пайдалы қазбалар қорларының көлемі;

2-1) аукцион – аукционға қатысуға өтінім берген конкурсқа қатысушылар арасынан жеңімпазды айқындаудың оңайлатылған рәсімі;

3) бағалау жұмыстары – табылған кен орнын бағалау, қорларды өнеркәсіптік санаттар бойынша есептеу және оны өнеркәсіптік игеруге тартудың орындылығын техникалық-экономикалық негiздеу мақсатында жүргiзiлетiн геологиялық-барлау жұмыстарының сатысы;

4) бағалау жұмыстарының жобасы – пайдалы қазбалардың перспективті учаскелері мен көрініс-белгілері табылған жағдайда барлау жүргізу кезінде жасалатын, анықталған кен орнының өнеркәсiптiк маңызын геологиялық-экономикалық бағалау, қорларды есептеу және оны өнеркәсiптiк игеруге тартудың орындылығын техникалық-экономикалық негiздеу үшiн қажетті және жеткілікті ақпарат алуға бағытталған геологиялық-барлау жұмыстарының әдiстемесiн, түрлері мен көлемiн белгiлейтiн жобалау құжаты;

5) барлау – пайдалы қазбалар кен орындарының өнеркәсіптік маңызын бағалай отырып, оларды іздеумен және геологиялық зерттеумен байланысты жұмыстар (операциялар);

5-1) барлауға арналған үлгілік келісімшарт – барлау құқығы осы Заңға сәйкес оңайлатылған тәртіппен берілетін тұлғамен құзыретті орган бекітетін нысан бойынша жасалатын келісімшарт;

5-2) барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану – барлау және (немесе) өндіру жөніндегі жұмыстардың нәтижесінде түзілетін, барлауға және (немесе) өндіруге арналып бекітілген жобалау құжатына сәйкес өндірістік қалдықтарды көмуге және жиып қоюға арналған жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану жөніндегі жұмыстар;

6) барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану - мұнай мен газды сақтау үшін жерасты немесе топырақ қабатынан төмен тереңдіктегі құрылыстар, тоннельдер, метрополитендер, қорларды жасанды толтыру үшін жер қойнауына жерасты суларын айдауға арналған құрылыстар, қатты, сұйық және радиоактивті қалдықтарды, зиянды улы заттарды көму мен жиып қою және сарқынды әрі өнеркәсіптік суларды жер қойнауына ағызу үшін өңделген қазба қалдықтарының қоймаларын, шөгінді қоймаларын салу және (немесе) пайдалану жөніндегі жұмыстар;

7) газды технологиялық тұрғыдан еріксіз жағу – технологиялық жабдықты қосу-жөнге келтіру, пайдалану, техникалық қызмет көрсету мен жөндеу кезінде, сондай-ақ технологиялық жабдықтың жұмысындағы технологиялық іркілістер, істен шығу мен ауытқулар кезінде оны қайта өңдеудің және (немесе) кәдеге жаратудың техникалық мүмкіндігінің болмауына байланысты газды қайта өңдеудің технологиялық процестері кезінде ілеспе және (немесе) табиғи газды жағу;

8) геологиялық ақпарат – жер қойнауы мен олардың учаскелерінің, кен орындары мен пайдалы қазбалар денелерінің заттай құрамы, геологиялық құрылысы және тарихы, геологиялық, геохимиялық, геофизикалық, гидрогеологиялық, геоморфологиялық және тектоникалық ерекшеліктері туралы табиғи және жасанды (қағаз, электрондық) және басқа да жеткізгіштердегі ақпаратты қамтитын материалдардың жиынтығы, келісімшарттық аумақтағы геологиялық барлау жұмыстарының нәтижелері туралы мәтіндік, картографиялық және техникалық құжаттама түріндегі мәлiметтер;

9) геологиялық бөлу – барлауға, өндіруге, бiрлескен барлау мен өндiруге арналған келiсiмшарттың ажырамас бөлiгi болып табылатын, жер қойнауын пайдаланушы барлау жүргiзуге құқылы жер қойнауы учаскесiн схемалық және сипаттамалық тұрғыдан айқындайтын қосымша;

9-1) есепке алудың бақылау аспаптары – мұнайды өндіру, шығару, дайындау, өңдеу, тасымалдау, сақтау, өткізу, тиеп-жөнелту, оның ысырабы, оны Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету көлемдерін өлшеуді, сондай-ақ мұнайды есепке алу ақпараттық жүйесінің операторына ақпаратты нақты уақыт режимінде беруді қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету саласындағы заңнамасына сәйкес қолдануға рұқсат етілген техникалық құрылғылар кешені;

10) жағалау жиегі – судың барынша көтерілуі (судың толуы) салдарынан пайда болатын су объектісі жағалауының жиегі;

11) жерасты сулары – жер қойнауында болатын және осы Заң мен Қазақстан Республикасының су заңнамасына сәйкес пайдаланылатын сулар жиналымы;

12) жер қойнауы – топырақ қабатынан төмен орналасқан, ал топырақ қабаты жоқ кезде – жер бетінен және теңіздердің, көлдердің, өзендердің және басқа да су айдындарының түбінен төмен орналасқан, ғылыми–техникалық прогресті ескере отырып, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге болатын тереңдікке дейін созылып жатқан жер қыртысының бөлігі;

13) пайдалы қазбалардың нормаланған ысыраптары - деңгейі техникалық-экономикалық есептеулермен негізделген пайдалы қазбаларды өндіру кезінде игерудің қабылданған тәсілдерімен және жүйелерімен технологиялық жағынан байланысты ысыраптар;

14) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган - жер қойнауын геологиялық зерттеу, ұтымды әрі кешенді пайдалану саласында мемлекеттік саясатты іске асыру және бақылау жөніндегі функцияларды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жер қойнауын пайдалану саласындағы өзге де функцияларды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

15) жер қойнауын қауіпсіз пайдалану - жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген кезде экологиялық, санитариялық-эпидемиологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету;

16) жер қойнауын қорғау – Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында көзделген, жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалануға, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргiзу кезiнде олардың ластануын болғызбауға, осы операциялардың қоршаған ортаға зиянды әсерiн азайтуға, сондай-ақ жер қойнауын заңсыз пайдалануды анықтауға және оның жолын кесуге бағытталған іс-шаралар, оның ішінде бақылау iс-шаралары жүйесi;

17) жер қойнауын мемлекеттiк геологиялық зерттеу – кешенді геологиялық ақпарат алу және жер қойнауын пайдаланудың ақпараттық негізін құрайтын мемлекеттік геологиялық карталар жасау мақсатында жүйелі өңірлік геологиялық зерттеулер, геологиялық-түсіру жұмыстары; iздеу, iздеу-бағалау және іздеу-барлау жұмыстары; жер қойнауын зерттеу мен пайдалану саласындағы қолданбалы ғылыми зерттеулер; жер қойнауы жай-күйiнiң мониторингi; өздігінен ағып жататын гидрогеологиялық және мұнай ұңғымаларын жою мен консервациялау;

18) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар - жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге, пайдалы қазбаларды барлауға және (немесе) өндіруге қатысты, оның ішінде жерасты суларын, емдік балшықты барлаумен және өндірумен, жер қойнауын сарқынды суларды ағызу үшін барлаумен байланысты, сондай-ақ барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес, жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану жөніндегі жұмыстар;

19) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге құқықтарды шоғырландыру - Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделеріне қауіп төндіруі мүмкін немесе қауіп төндіретін, бір тұлғаның немесе бір елден шыққан тұлғалар тобының Қазақстан Республикасының аумағындағы келісімшарттарда осындай үлестерді немесе Қазақстан Республикасындағы жер қойнауын пайдаланушылар болып табылатын ұйымдардың жарғылық капиталдарында (акциялар санымен) осындай қатысу үлестерін иеленуі;

20) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі – жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды және оларды өндірушілерді бақылауға және оның мониторингіне, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді электрондық сатып алуды өткізуге және олардың тізбесін түзуге арналған мемлекеттік ақпараттық жүйе;

21) жер қойнауын пайдалану жөніндегі ұлттық компания (бұдан әрі – ұлттық компания) – Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының шешiмi бойынша құрылған, акцияларының бақылау пакеті мемлекетке немесе ұлттық басқарушы холдингке тиесілі, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шарттарда жер қойнауын пайдаланудың белгілі бір салаларындағы қызметті жүзеге асыратын акционерлік қоғам;

22) жер қойнауын пайдалану құқығы – жер қойнауын пайдаланушының осы Заңға сәйкес сатып алған жер қойнауын иелену және пайдалану құқығы;

23) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілер – жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы, сондай-ақ егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасындағы жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғадағы қатысу үлестері (акциялар пакеттері).

Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерге сондай-ақ акцияларға меншік құқығын растайтын не жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаның, сондай-ақ егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасындағы жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғаның акцияларына айырбасталатын бағалы қағаздар да жатады;

24) Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссия – конкурс өткізу және оның жеңімпазын айқындау мақсатында құзыретті орган құратын, тұрақты жұмыс істейтін алқалы орган;

РҚАО-ның ескертпесі!
25) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

25) жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссия - құзыретті орган құратын, осы Заңның 24–бабында айқындалған мәселелер бойынша құзыретті органға ұсыныстар әзірлеуді жүзеге асыратын консультативтік-кеңесші орган;

26) жер қойнауын пайдалану саласындағы техникалық-экономикалық негіздеме – тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді қазақстандық өндірушілердің мүмкіндіктері мен ұсыныстары міндетті түрде ескеріле отырып, кен орнын игеру жобасының геологиялық, техникалық және экономикалық параметрлерін және оны іске асырудың экономикалық тұрғыдан орындылығын бағалауды қамтитын құжат;

27) жер қойнауын пайдаланушы - осы Заңға сәйкес жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу құқығына ие жеке немесе заңды тұлға;

28) жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану - кен орындарын игерудің озық технологияларын пайдалану мен оң іс-тәжірибесі негізінде жер қойнауы ресурстарының барлық түрлерін экономикалық тұрғыдан тиімді игеру;

РҚАО-ның ескертпесі!
29) тармақша 01.01.2026 дейін қолданылады. 29) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

29) жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы – пайдалы қазбалардың қорлары туралы, сондай-ақ жер қойнауының басқа да қасиеттері туралы ақпаратқа оларды жер қойнауын пайдалану және пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансына қою кезінде қолдану мүмкіндігіне арналған кешенді сараптама;

30) жер қойнауы учаскесі - жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін тұйықталған шекараларда бөліп көрсетілетін жер қойнауының геометрияланған бөлігі;

31) жобалау құжаттары – экологиялық, санитариялық-эпидемиологиялық талаптар және өнеркәсiптiк қауiпсiздiк талаптары ескерiле отырып, геологиялық-барлау жұмыстарының, пайдалы қазбалар кен орындарын бағалаудың және игерудiң әдістемесін, техникалық жағдайлары мен технологиялық көрсеткiштерiн қамтитын құжаттар;

32) жоғары технологиялар - Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген өнімді әлемдік нарыққа интеграциялау мақсатында қолданылатын жаңа және жетілдірілген өнім мен барынша экологиялық таза технология түрінде өткізуге шығарылған техника мен технологиялық процестердегі жалпы жұрт мойындаған жаңа жетістіктер;

33) жұмыс бағдарламасы – жер қойнауын пайдаланушының келiсiмшарттың қолданылу мерзiмi шегінде инвестициялық жобалау көрсеткіштерін орындау жөніндегі міндеттемелерін қамтитын құжат;

34) жұмыстағы (көрсетілетін қызметтегі) жергілікті қамту – жұмыстар (көрсетілетін қызметтер) бойынша қазақстандық өндірушілер болып табылмайтын ұйымдарға кез келген деңгейде қосалқы мердігерлік шарт негізінде жұмысты орындағаны (қызмет көрсеткені) үшін төленген кез келген соманы шегере отырып, жұмыстар (көрсетілетін қызметтер) бойынша қазақстандық өндірушілерге жұмыстарды орындағаны (қызметтерді көрсеткені) үшін төленген, жұмыстарды (көрсетілетін қызметтерді) сатып алу шарттарының барлығы бойынша төлемдердің (шығындардың) жалпы жылдық сомасының үлесі;

35) жұмыстар - тауарларды шығару (өндіру), жабдықтарды монтаждау, құрылыстарды және жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тікелей пайдалану үшін де, келісімшартта ілеспе ретінде көзделген қызмет үшін де өзге қажетті объектілерді салу жөніндегі қызметті ақылы негізде жүзеге асыру;

35-1) инвестициялық қаржыландыру – ұлттық компания немесе акциялары (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) тікелей немесе жанама түрде жер қойнауын пайдалану жөніндегі осындай ұлттық компанияға тиесілі заңды тұлға және стратегиялық әріптес осы Заңда белгіленген тәртіппен және шарттарда барлауға арналған келісімшарт, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт шеңберінде жасасқан бірлескен қызмет туралы шарт (келісім) және (немесе) қаржыландыру туралы келісім бойынша барлауды қаржыландыру;

36) алып тасталды - ҚР 27.10.2015 № 365-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

37) кадрлардағы жергілікті қамту – жұмысшылар мен қызметшілерді әрбір санаты бойынша бөле отырып, келісімшартты орындау кезінде жұмысқа тартылған персоналдың жалпы санына пайызбен алғандағы қазақстандық кадрлардың саны;

37-1) кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары – қауіпті өндірістік объектілері бар жер қойнауын пайдаланушыларға ұдайы, тәулік бойы қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін, қызмет көрсетілетін объектілерде авариялық-құтқару жұмыстарын, сондай-ақ аварияларды және олардың салдарларын оқшаулау және жою жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін өз бөлімшелерінің дереу баруын жүзеге асыратын қызметтер және (немесе) ұйымдар;

38) келісімшарт - Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыретке сәйкес құзыретті орган немесе жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы мен жеке және (немесе) заңды тұлға арасындағы пайдалы қазбаларды барлауды, өндіруді, бірлескен барлау мен өндіруді жүргізуге не барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға не жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған шарт;

39) келiсiмшарттық аумақ – жер қойнауын пайдаланушы келiсiмшартқа сәйкес келетін жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргiзуге құқылы болатын, геологиялық және (немесе) тау-кендiк бөлумен айқындалатын аумақ;

40) келісімшарт шеңберінде құқықтардың шоғырлануы - жер қойнауын пайдалану құқығының бірлескен иегерлерінің бірінің келісімшартқа сәйкес осы қатысушыға жер қойнауын пайдаланушының қызметі бойынша шешімдерді айқындауға мүмкіндік беретін Қазақстан Республикасымен жасалған келісімшарттағы үлесінің шамасы;

41) кен орны – қорлары барлау жүргізу нәтижесінде есептелген және (немесе) бағаланған, құрамында табиғи шоғырланған пайдалы қазбасы (пайдалы қазбалары) бар жер қойнауының бөлігі;

42) кен орнын игерудің технологиялық схемасы - кен орнын өнеркәсіптік игеруге қосу мақсатында жасалған және мұнай қабаттарының негізгі параметрлерін, пайдалану объектілерін игерудің ұтымды жүйесінің критерийлерін анықтау үшін кен орнын игерудің технологиялық шешімдері мен көрсеткіштерін, игеру жүйесін талдау әдістемесін көздейтін жобалау құжаты;

43) кен орнын игеруді талдау – пайдалану объектісін игеру процесінде ұңғымалар мен қаттарды геологиялық-кәсіпшілік, геофизикалық, гидродинамикалық және басқа да зерттеулер нәтижелерін, сондай–ақ мұнай өндіруді оңтайландыру мен оны алу коэффициентін ұлғайту мақсатында мұнай мен газ қорларының ағымдағы орналасуын және өнімділік қаттарда жүріп жатқан процестерді анықтау үшін және осының негізінде игеруді реттеу жөніндегі ұсынымдарды әзірлей отырып, игеру көрсеткіштерінің динамикасын кешенді зерделеу;

44) кен орнын өнеркәсіптік игеру жобасы - берілген өнімділікті және өндіруге ілеспелі басқа да өндірістік операцияларды қамтамасыз ететін техникалық шешімдерді айқындайтын, тиісті кен орнында пайдалы қазбалар өндіру тәсілін, жер қойнауынан пайдалы қазбаларды алу параметрлерін реттейтін жобалау құжаты;

45) кен орнын сынамалы пайдалану - өнеркәсіптік игерудің технологиялық схемасы мен жобасын жасау үшін қаттардың және кен шоғырларының геологиялық–кәсіпшілік сипаттамалары туралы қолда бар ақпаратты нақтылау мен қосымша ақпарат алу, ұңғымаларды кешенді геологиялық–геофизикалық және гидродинамикалық зерттеу мақсатында көмірсутек шикізатының кен орындарында жүргізілетін операциялар. Сынамалы пайдалану барлау ұңғымаларын уақытша пайдалануды көздейді;

46) кен орындарын игерудің оң практикасы - жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде қолданылатын, ұтымды, қауіпсіз, қажетті және экономикалық тиімді болып табылатын жалпы қабылданған халықаралық практика;

47) кен орындарын өнеркәсіптік игеру - жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалануды ескере отырып, одан пайдалы қазбалардың бекітілген қорларын алуға бағытталған жұмыстардың (операциялардың) бүкіл кешені;

48) кең таралған пайдалы қазбалар - табиғи күйінде немесе сәл өңделіп және тазартылып, негізінен жергілікті шаруашылық мұқтаждарын қанағаттандыру үшін пайдаланылатын құм, саз, қиыршық тас және басқа да пайдалы қазбалар;

49) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссия - конкурс өткізу және жеңімпазды айқындау мақсатында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы құратын, тұрақты жұмыс істейтін алқалы орган;

50) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссия - облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы құратын, осы Заңның 24–бабында айқындалған мәселелер бойынша ұсыныстар әзірлеуді жүзеге асыратын консультативтік–кеңесші орган;

51) кең таралған пайдалы қазбаларды барлау және игеру жөніндегі өңіраралық комиссия (бұдан әрі - өңіраралық комиссия) - кең таралған пайдалы қазба кен орындарын іздеу, бағалау және игеру жөніндегі жобалау құжаттарын қарау бойынша жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің алқалы органы;

52) кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру – кең таралған пайдалы қазбаларды өз мұқтажы үшін өндіруге қатысы жоқ кең таралған пайдалы қазбаларды кез келген өндіру;

53) кең таралған пайдалы қазбалар мен жерасты суларын өз мұқтажы үшін өндіру - өндірілген кең таралған пайдалы қазбаларға не жерасты суларына қатысты кейіннен мәмілелер жасасу ниетінсіз, меншіктегі не жер пайдалану құқығындағы жер учаскесінде жүзеге асырылатын өндіру;

54) коммерциялық табу – жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы растаған бір немесе бірнеше кен орындарын келісімшарттық аумағында барлаудың (соның ішінде қосымша барлаудың) нәтижесіндегі табу, сондай-ақ коммерциялық мүддені білдіретін пайдалы қазбалар қорларының өсімі;

54-1) конкурс – жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жасасуға құқығы бар жеңімпазды айқындауға арналған тендер немесе аукцион;

54-2) көмір қабаттарындағы метан – газ тектес жай-күйдегі, көмір бассейндерін газдан тазарту процесінде алынатын газды өндіру және (немесе) қайта өңдеу өнімі болып табылатын және құрауыштарының сапалық және сандық құрамы бойынша техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың талаптарына сай келетін, құрамында метан басым көмірсутектерінің көпқұрауышты қоспасы;

55) көрсетілетін қызметтер - жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тікелей пайдалану үшін де, тауарларды немесе басқа да материалдық заттарды шығаруға (өндіруге) бағытталмаған, келісімшартта ілеспе ретінде көзделген қызметтер үшін де қажетті қызметтерді ақылы негізде жүзеге асыру;

56) күрделі геологиялық құрылымы бар жер қойнауы учаскелері - мынадай параметрлердің бірімен: интенсивті тектоникалық бұзылулармен; пайдалы қазбалардың болжамды денелерін қамтитын жыныстардың интенсивті қыртыстануымен; қатты пайдалы қазбалар үшін бес жүз метрден астам және көмірсутек шикізаты үшін перспективті горизонттардың үстіңгі жағына дейін үш мың метрден астам тереңдікте орналасуымен сипатталатын; теңіз акваториясы шектеріндегі жер қойнауы учаскелері;

57) күрделі геологиялық құрылымы бар кен орындары - қорларының жетпіс пайызынан астамы қуатының өзгеріп тұратындығымен не пайдалы қазба денелерінің бұзылып орналасуымен немесе пайдалы қазбаның сақталмаған сапасымен және негізгі құнды компоненттерінің теңдей емес бөлінуімен не коллектордың немесе өнімділік қабаттардың коллекторлық қасиеттерінің біртектес болмауымен не ерекше жоғары қабаттық қысыммен сипатталатын кен орындары;

58) Қазақстанда шығарылған тауар - тауардың Қазақстан Республикасы аумағында шығарылғанын растайтын, оның ішкі айналыс үшін шығарылғаны туралы сертификат берілген тауар;

59) қазақстандық тауар өндіруші - Қазақстанда шығарылатын тауарларды өндіретін Қазақстан Республикасының азаматтары және (немесе) Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары;

60) Қазақстан Республикасының кен орнын алғашқы ашушы – өнеркәсіптік құндылыққа ие, бұрын белгісіз болған кен орнын ашқан, сондай–ақ бұрыннан белгілі кен орнында пайдалы қазбалардың қосымша қорларын немесе оның өнеркәсіптік құндылығын едәуір ұлғайтатын жаңа минералдық шикізатты анықтаған тұлға;

60-1) қаржылық міндеттемелер – жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген ақшалай мәндегі міндеттемелері;

60-2) қатты пайдалы қазбалар – кең таралған пайдалы қазбаларды және көмірсутек шикізатын қоспағанда, жер қойнауында қатты күйде болатын табиғи минералдық түзілімдер;

61) қол қойылатын бонус - келісімшарттық аумақта жер қойнауын пайдалану құқығын сатып алғаны үшін, сондай-ақ осы Заңда белгіленген тәртіппен келісімшарттық аумақты кеңейткен кезде жер қойнауын пайдаланушының тіркелген біржолғы төлемі;

62) құзыретті орган – егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде өзгеше белгіленбесе, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттарды жасасуға және орындауға байланысты құқықтарды Қазақстан Республикасының атынан жүзеге асыратын, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын орталық атқарушы орган;

63) магистральдық құбыр – өнімді қауіпсіз тасымалдауды қамтамасыз ететін желілік бөлік пен объектілерден тұратын, техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттар талаптарына сай келетін бірыңғай өндірістік-технологиялық кешен;

64) алып тасталды - ҚР 2012.06.22 N 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

65) алып тасталды - ҚР 2012.06.22 N 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

66) мемлекеттің басым құқығы – осы Заңға сәйкес жүзеге асырылатын, мемлекеттің иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алуға бірінші кезекті құқығы;

67) Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия – мемлекеттің иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алуы (сатып алудан бас тартуы) туралы мәселелерді қарау және ұсынымдарды тұжырымдау мақсатында құзыретті орган құратын консультативтік-кеңесші орган;

68) минералдық шикізат - жер қойнауының жер үстіне шығарылған, құрамында пайдалы қазба (пайдалы қазбалар) бар бөлігі (тау-кен жынысы, кен шикізаты және басқалар);

69) минералдық шикізатты бастапқы өңдеу (байыту) - тау-кен өнеркәсібі қызметінің түрі, ол өндірілген жерінде жинауды, ұсатуды немесе үгітуді, жіктеуді (сұрыптауды), брикеттеуді, агломераттауды және физикалық-химиялық әдістермен байытуды (пайдалы қазбалардың минералдық нысандарын, олардың агрегаттық–фазалық жай–күйін, кристалдық-химиялық құрылымын сапалық жағынан өзгертпестен) қамтиды, сондай–ақ пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі жұмыстардың арнаулы түрлері болып табылатын өңдеу технологияларын (жерасты газдандыру және балқыту, химиялық және бактериялық сілтісіздендіру, ұсақ тау–кен жынысы бар кен орнын түйіршіктеу және гидравликалық жолмен игеру) қамтуы мүмкін.

Минералдық шикізатты бастапқы өңдеуге (байытуға) жататын жұмыстар тізбесі, осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарды, сондай-ақ оларға өзгерістер мен толықтыруларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір келісімшартта айқындалады;

70) минералдық шикiзатты қайта өңдеу – минералдық шикiзаттан пайдалы компоненттерді алумен байланысты жұмыстар, сондай-ақ минералдық шикiзатты бастапқы қайта өңдеуден кейiнгi (бастапқы қайта өңдеу болған кездегі) жұмыстар;

71) модельдік келісімшарт – келісімшарттардың жекелеген түрлерінің ерекшеліктері, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың жекелеген түрлерін жүргізу көрсетілетін және келісімшарттар жобаларын әзірлеу кезінде негіз ретінде пайдаланылатын, құзыретті орган бекітетін үлгілік келісімшарт;

72) мұнай – шикі мұнай, газ конденсаты, табиғи газ және ілеспе газ, сондай-ақ шикі мұнайды, табиғи газды тазартқаннан кейін және жанатын тақтатастарды немесе шайырлы құмдарды өңдегеннен кейін алынған көмірсутектер;

73) мұнай–газ құбырлары – мұнай тасымалдауға арналған құбырлар, оның ішінде магистральдық құбырлар, құрастырмалы коллектор режимінде жұмыс істейтін құбырлар, сондай-ақ құбырлар жүйесі не оның жекелеген бөліктері арқылы тасымалданатын заттарды тазарту, айыру және сұйылту жөніндегі жабдықтар мен тетіктер, бақылау және оқшаулау жүйелері, электрлі–химиялық қорғаныс жүйелері мен осындай құбырларға қызмет көрсетуге арналған өзге де жабдықтар;

74) мұнай–газ құбырларын салу және (немесе) пайдалану – құрлықта, өзендерде, көлдерде, теңіздерде және өзге де ішкі су айдындарында мұнай–газ құбырларын салу, тарту және пайдалану мақсатында жүргізілетін кез келген жұмыстар (операциялар);

75) мұнайдағы ілеспе компоненттер – мұнайдың және қабаттық судың құрамындағы, технологиялық бөліп алуды талап ететін пайдалы қазбалар мен әртүрлі қосындылар;

75-1) мұнайды есепке алу ақпараттық жүйесінің операторы – дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы мемлекетке тиесілі, мұнайды есепке алу ақпараттық жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, мұнай және газ саласындағы уәкілетті органның қарамағындағы заңды тұлға;

75-2) мұнайды есепке алудың ақпараттық жүйесі – мұнайды өндіру, шығару, дайындау, өңдеу, тасымалдау, сақтау, өткізу, тиеп-жөнелту, оның ысырабы, оны Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету көлемдері туралы ақпаратты қамтитын жүйе, сондай-ақ мұндай ақпаратты жинауды, өңдеуді, сақтауды және пайдалануды қамтамасыз ететін бағдарламалық-техникалық құралдар;

75-3) мұнайдың теңізге төгілуі – теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыру, мұнайды тасымалдау және (немесе) сақтау кезінде теңіздің мұнаймен ластануы;

76) мұнай операциялары - мұнайды барлау, өндіру, қажетті технологиялық және ілеспе объектілерді салу және (немесе) пайдалану жөніндегі жұмыстар;

76-1) мұнайды өндіру және оның айналымы саласындағы қызметті жүзеге асыратын субъектілер – мұнайды өндіру, шығару, дайындау, өңдеу, тасымалдау, сақтау, өткізу, тиеп-жөнелту, Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету саласындағы қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар;

76-2) міндеттемелердің физикалық көлемі – жұмыс бағдарламасында көзделген жұмыс түрлері мен көлемдері бойынша жер қойнауын пайдаланушының міндеттемелері;

77) негізгі пайдалы қазба - кен орнының өндірістік маңызын айқындайтын, бастапқы шикізаттың неғұрлым көп құрамды немесе кен орны өнімінде неғұрлым жоғары үлеске ие және кен орны өнімін пайдаланудың негізгі бағытын айқындайтын пайдалы қазба;

78) оператор - Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құзыретті органның жазбаша хабарламасы бойынша жер қойнауын пайдаланушылар құратын немесе белгілейтін, келісімшартты орындауға байланысты қызметті жедел басқаруды және есепке алу-есеп беру операцияларын жүзеге асыратын заңды тұлға, оның іс-әрекеті үшін жер қойнауын пайдаланушылар мүліктік жауапкершілікте болады;

79) өндіру – минералдық шикізатты бастапқы қайта өңдеуді және уақытша сақтауды қоса алғанда, пайдалы қазбаларды жер қойнауынан жер бетіне шығарумен, сондай-ақ мемлекеттік меншік болып табылатын техногендік минералдық түзілімдерден алумен байланысты жұмыстардың (операциялардың) бүкіл кешені;

79-1) өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар – жер қойнауын пайдаланушының өңірдің әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін дамыту және ұстап тұру шығыстары, сондай-ақ ол осы мақсаттар үшін мемлекеттік бюджетке аударатын қаражат;

80) пайдалы қазба – химиялық құрамы мен физикалық қасиеті оларды материалдық өндіру және (немесе) тұтыну саласында және (немесе) өзге мұқтаждықтарға тікелей немесе өңдеуден кейін пайдалануға мүмкіндік беретін жер қойнауындағы табиғи минералдық түзілім, көмірсутектер және жерасты сулары;

81) пайдалы қазбаларды барлау және игеру жөніндегі орталық комиссия (бұдан әрі - орталық комиссия) - кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, пайдалы қазбалардың кен орындарын іздеу, бағалау және игеру жөніндегі жобалау құжаттарын қарау бойынша құзыретті орган құрған алқалы орган;

82) сақтық аймағы - Қазақстан Республикасының аумағында теңіз жағалауы жиегінен құрлыққа қарай бес километрге созылып жатқан аймақ;

83) сервитут – жеке және заңды тұлғалардың барлауды, өндіруді жүргізу үшін немесе осы Заңда көзделген жағдайларда барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану үшін басқа тұлғаларға берілген жер қойнауы учаскесінің бір бөлігін шектеулі түрде мақсатты пайдалану құқығы;

84) стратегиялық әріптес - ұлттық компания мен құзыретті орган арасындағы тікелей келіссөздердің қорытындылары бойынша жасалған келісімшарттар жөніндегі жобаларды бірлесіп іске асыру үшін құзыретті органмен келісе отырып немесе Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес ұлттық компания айқындаған қазақстандық немесе шетелдік заңды тұлға (олардың бірлестіктері);

85) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

86) стратегиялық минералдық шикізат - Қазақстан Республикасының орнықты дамуы үшін стратегиялық маңызы бар минералдық шикізат;

87) сынамалы пайдалану жобасы - кен орнын өнеркәсіптік игерудің технологиялық схемасы мен жобасын жасау үшін қаттардың және кен шоғырларының геологиялық-кәсіпшілік сипаттамалары туралы қолда бар ақпаратты нақтылау мен қосымша ақпарат алу, ұңғымаларды кешенді геологиялық-геофизикалық және гидродинамикалық зерттеу мақсатында көмірсутек шикізатын өндіру жөніндегі жұмыстарға жасалатын құжат;

88) табиғи газ – майлы газды, құрғақ газды, майлы газдан сұйық көмірсутектерді сығымдаудан немесе айырудан кейін қалатын ілеспе газды және сұйық немесе газ тектес көмірсутектермен бірге алынған көмірсутек емес газды қоса алғанда, қалыпты атмосфералық температура мен қысымда газ тектес фазада болатын көмірсутектер;

89) табиғи және ілеспе газды кәдеге жарату - кен орнында табиғи және ілеспе газды технологиялық мұқтаждықтарға және (немесе) тауар өніміне дейінгі дайындауға пайдалану мақсатында кәсіпшілік жинауды қамтамасыз ету;

РҚАО-ның ескертпесі!
90) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

90) тарату қоры – Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану жөнiндегi операциялардың салдарларын жою үшiн жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының аумағындағы кез келген банкте арнаулы депозиттік шотта жинақтайтын ақша;

91) тарихи шығындар - мемлекет келісімшарттық аумақты геологиялық зерттеуге және кен орындарын барлауға жұмсаған, олар туралы геологиялық ақпарат мемлекет меншігіне берілген бұрынғы жиынтық шығындар;

92) тауардағы жергілікті қамту – Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асырылатын, тауарды қайта өңдеуге пайдаланылатын жергілікті материалдар құнының және тауарларды өндіруші шығындарының тауардың түпкілікті құнындағы пайыздық қамтылуы;

93) тауарлар - жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тікелей пайдалану үшін де, келісімшартта ілеспе ретінде көзделген қызметтер үшін де сатып алынатын жабдықтар, дайын өнім және өзге де материалдық–техникалық құнды заттар;

94) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық бағдарламасы – жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, жер қойнауын пайдаланушы күнтізбелік бір жылға жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің номенклатурасын және көлемін, оларды сатып алу тәсілдері мен мерзімдерін айқындайтын құжат;

95) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың орта мерзімдік бағдарламасы - жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, ол үш жылға дейінгі кезеңге жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің номенклатурасын және көлемін, оларды сатып алу тәсілдері мен мерзімдерін айқындайтын құжат;

96) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың ұзақ мерзімді бағдарламасы - жер қойнауын пайдаланушы жасайтын, ол он жылға дейінгі кезеңге немесе келісімшарттың қолданылуы аяқталғанға дейінгі мерзімге жоспарлайтын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің номенклатурасын және көлемін, оларды сатып алу мерзімдерін айқындайтын құжат;

97) тау-кендiк бөлу – өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге арналған келiсiмшарттың ажырамас бөлiгi болып табылатын, шегінде жер қойнауын пайдаланушы өндiрудi, барлаумен және (немесе) өндiрумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуды және (немесе) пайдалануды жүргiзуге құқылы болатын жер қойнауы учаскесiн графикалық және сипаттамалық тұрғыдан айқындайтын құжат;

98) тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру - қосымша деректер алу үшін кен орнының геологиялық-физикалық жағдайларында байқаудан өткізуді талап ететін жаңа немесе бұрыннан белгілі технологияларды сынау мақсатында көмірсутек шикізатының кен орындарын немесе кен шоғырларын пайдалану;

99) тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жобасы - қосымша деректер алу үшін кен орнының геологиялық-физикалық жағдайларында байқаудан өткізуді талап ететін жаңа немесе бұрыннан белгілі технологияларды сынаудан кейін көмірсутек шикізатын өндіру жөніндегі жұмыстарға жасалатын және кен орындарын және (немесе) кен шоғырларын пайдалануға беруді көздейтін жобалау құжаты;

100) тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру – минералдық шикізаттың қасиеттері және кендердің типтері, оларды жер қойнауынан алудың тау-кендік-геологиялық жағдайлары мен қайта өңдеу технологиясы туралы қосымша ақпарат алу, тау-кен жабдығы мен кен орнын пайдалану тәсілін таңдау мақсатында табылған кен орнын бағалау сатысында жүргізілетін пайдалы қазбалар өндіру;

101) тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасы – қатты пайдалы қазбаларды тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіруді жүргізу үшін жасалатын және минералдық шикізатты бастапқы қайта өңдеуді қоса алғанда, кен орнын барлауды аяқтау және оны өнеркәсіптік игерудің жобасын жасау үшін қажетті және жеткілікті геологиялық-барлау, тау-кен және өндіру жұмыстарының әдістемесін, түрлері мен көлемін белгілейтін жобалау құжаты;

101-1) тендер – конкурстық ұсыныстар берген конкурсқа қатысушылар арасынан жеңімпазды айқындау рәсімі;

102) теңіз - Каспий және Арал теңіздерінің қазақстандық бөлігі шегіндегі су беті мен қабаты, сондай-ақ Каспий және Арал теңіздерінің түбі;

103) теңіздегі ғылыми зерттеулер - жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың теңізге әсері мен олардың қоршаған ортаға және биологиялық әртүрлілікке зардаптарын зерделеу бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары;

104) теңіздегі күзет аймақтары немесе қауіпсіздік аймақтары - адамдардың, теңіздің биологиялық ресурстарының, қоршаған ортаның, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес кеме қатынасының, балық аулаудың және жеке және заңды тұлғалардың теңіздегі басқа да қызметтерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында теңіз құрылыстарының айналасында орнатылатын, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын аймақтар;

105) теңіздің ластануы – адамдардың денсаулығына, теңіздің жанды ресурстарына және теңіздің экожүйесіне зиян келтіретін немесе зиян келтіру қаупін туғызатын, теңізде не оның жағалауында заңды қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғаларға кедергілер жасайтын не залал келтіретін немесе залал келтіруі мүмкін материалдардың, заттардың, энергияның, шудың, тербелістердің теңіз аясына түсуі, сондай-ақ сәулелер мен өрістердің әртүрлі типтерінің түзілуі;

106) теңіз құрылыстары – жасанды аралдарды, бөгеттерді, қондырғыларды, жылжымайтын және жүзбелі жабдықтарды қоса алғанда, теңізде мұнай операцияларын жүргізуге арналған жасанды құрылыстар;

107) техногендік минералдық түзілімдер - тау-кен өндіру және байыту, металлургиялық және басқа да түрлі өндірістерінің қалдықтары болып табылатын, пайдалы компоненттері бар минералдық түзілімдердің, тау-кен жыныстарының, сұйықтар мен қоспалардың жиналымы;

108) техногендік су – жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде технологиялық процестерді жүргізу үшін жойылуы қажет су;

109) ұйымдардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде жергілікті қамтуды есептеуінің бірыңғай әдістемесі – индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган бекітетін, тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудағы жергілікті қамтуды есептеу үшін қолданылатын тәртіп;

110) шекара маңындағы кен орны – Қазақстан Республикасы аумағының немесе теңіздің шегінде орналасқан, сонымен қатар бір бөлігі басқа іргелес немесе қарсы беттегі мемлекеттің заңды құзырындағы аумақта немесе теңізде орналасқан кен орны;

111) шикі мұнай – қалыпты атмосфералық температура мен қысым кезінде жер қойнауынан сұйық күйінде алынатын, оның ішінде табиғи газдан табиғи конденсаттау жолымен түзілген, үлес салмағына қарамастан кез келген көмірсутектер;

112) іздеу жұмыстары – пайдалы қазбалардың перспективті учаскелері мен көрініс – белгілерін анықтау және контурлау, болжамдық ресурстарды айқындау, оларды алдын ала геологиялық–экономикалық бағалау және геологиялық-барлау жұмыстарын одан әрі негіздеу мақсатында жүргізілетін геологиялық-барлау жұмыстарының сатысы;

113) іздеу жұмыстарының жобасы – барлау жүргізу кезінде жасалатын, пайдалы қазбалардың перспективті учаскелері мен көрініс-белгілерін анықтау және контурлау, болжамды ресурстарды айқындау, оларды алдын ала геологиялық-экономикалық бағалау және одан әрі геологиялық-барлау жұмыстарын негіздеу мақсатында келісімшарттық аумақ шегінде жер қойнауын тиімді, ұтымды және кешенді зерттеуді қамтамасыз ететін геологиялық-барлау жұмыстарының әдістемесін, түрлері мен көлемін айқындайтын жобалау құжаты. Іздеу жұмыстарының жобасында іздеу жұмыстарын жылдар бойынша қаржыландыру көлемдері көрсетіледі;

114) ілеспе газ-мұнай, газ-мұнай және газ кен шоғырларындағы мұнайдың құрамында еріген күйінде кездесетін және қысым төмендеген кезде одан бөлініп шығатын көмірсутек газы, сондай-ақ сұйық немесе газ тәріздес көмірсутектермен бірге өндірілген көмірсутек емес газдар;

115) ілеспе газды қайта өңдеу – ілеспе газды тауарлық өнімге дейін жеткізу жөніндегі технологиялық процесс;

116) ілеспе және (немесе) табиғи газды алау етіп жағу - ілеспе және (немесе) табиғи газды пайдаланбай жою процесі;

117) ілеспе пайдалы қазбалар – негізгі пайдалы қазбаларды игеру кезінде өндіру мен өңдеуі рентабельді және шаруашылықта пайдалануға экономикалық жағынан орынды болып табылатын, негізгі пайдалы қазбалармен ұштасып жатқан және солармен бірге өндірілетін минералдық кешендер, минералдар, металлдар және басқа да химиялық элементтер мен олардың қосындылары;

118) ішкі су айдындары – көлдер, жасанды су қоймалары және басқа да жерүсті су объектілері;

119) электрондық сатып алу жүйесі – сатып алуды ұйымдастырушылар (жер қойнауын пайдаланушы немесе жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу үшін пайдаланатын, индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп бекітетін жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібіне сәйкес құрылатын және пайдаланылатын электрондық ақпараттық жүйе.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.12 № 538-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.06.22 № 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 2012.12.26 № 61-V (2014.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.04.2016 № 505-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.04.2016 № 506-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.11.2016 № 26-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты азаматтық-құқықтық қатынастар, егер олар осы Заңның нормаларымен реттелмесе, Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасы нормаларымен реттеледі.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

3-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

1. Осы Заң жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде туындайтын қатынастарды реттейді.

2. Жерді, суды (жерасты сулары мен емдік балшықтан басқа), орманды, өсімдіктер мен жануарлар дүниесін, атмосфералық ауаны пайдалану және қорғау жөніндегі қатынастар Қазақстан Республикасының арнаулы заңнамасымен реттеледі.

3. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмеген болса, шетелдіктер мен шетелдік заңды тұлғалар, сондай-ақ азаматтығы жоқ адамдар жер қойнауын пайдалану жөніндегі қатынастарда Қазақстан Республикасының азаматтарымен және заңды тұлғаларымен бірдей құқықтарды пайдаланады және міндеттерді орындайды.

4-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының мақсаттары мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының мақсаттары Қазақстан Республикасының экономикалық өрлеуін және мүдделері мен табиғи ресурстарын қорғауды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының міндеттері:

1) жер қойнауын пайдалану саласында мемлекеттік саясатты жүргізу;

2) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі қатынастарды реттеу;

3) республикалық және өңірлік мүдделер үйлесімін қамтамасыз ету;

4) минералдық-шикізаттық базаны молықтыруды қамтамасыз ету;

5) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде құқықтық негізді қамтамасыз ету;

6) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге инвестициялар тарту үшін қолайлы жағдайлар жасау.

5-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасының принциптері

Жер қойнауына және жер қойнауын пайдалануға байланысты қатынастарды құқықтық реттеу мынадай принциптерге негізделеді:

1) жер қойнауын ұтымды, кешенді және қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету;

2) жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету;

3) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің жариялылығы;

4) жер қойнауын пайдаланудың ақылы болуы.

6-бап. Жер қойнауын ұтымды, кешенді және қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету

Кен орындарын игерудің жоғары технологиялары мен оң практикасын пайдалану негізінде жер қойнауы ресурстарының барлық түрлерін экономикалық жағынан тиімді игеру, сондай-ақ адамдар өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің міндетті шарты болып табылады.

7-бап. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету

Жер қойнауының ластануын болғызбауды және жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың қоршаған ортаға зиянды әсерін төмендетуді қамтамасыз ету жер қойнауын пайдалану құқығын жүзеге асырудың міндетті шарты болып табылады.

8-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің жариялылығы

Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге және келісімшарт талаптарына қатысты ақпарат беру осы Заңға сәйкес жүргізіледі.

Барлық мүдделі тұлғалардың құзыретті органда, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органында:

1) жер қойнауын пайдалану құқығын беруге конкурс өткізудің талаптарымен және оның нәтижелері туралы шешімнің мазмұнымен;

2) жасалған келісімшарттар бойынша конкурс талаптарының орындалуымен танысуға құқығы бар.

Тараптар құпия деп таныған ақпаратты мемлекеттік органдарға, Қазақстан Республикасының Парламентіне және жергілікті өкілді органдарға беру құпиялылық режимін бұзу болып табылмайды.

8-1-бап. Шешім қабылдау кезінде жер қойнауын пайдаланушылардың мүдделерін ескеру

Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасының уәкілетті өкілдері жер қойнауын пайдалану мәселелері бойынша консультациялық-кеңесші органдардың жұмысына тұрақты негізде (дауыс беру құқығымен) қатысуға құқылы.

Ескерту. 1-тарау 8-1-баппен толықтырылды - ҚР 04.07.2013 № 130-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9-бап. Жер қойнауын пайдаланудың ақылы болуы

Жер қойнауын пайдалану саласындағы қатынастар, осы Заңда белгіленген жағдайларды қоспағанда, ақылы негізде құрылады.

10-бап. Жер қойнауына, пайдалы қазбаларға, техногендік минералдық тізілімдерге және минералдық шикізатқа меншік құқығы

1. Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес жер қойнауы мен оның құрамындағы пайдалы қазбалар мемлекет меншігінде болады.

Жер қойнауына мемлекеттік меншік Қазақстан Республикасының мемлекеттік егемендігін құрайтын негіздердің бірі болып табылады. Мемлекет осы Заңда көзделген негіздерде, жағдайлар мен шектерде жер қойнауына қолжетімділікті қамтамасыз етеді.

2. Егер осы Заңда және келісімшартта өзгеше көзделмеген болса, минералдық шикізат жер қойнауын пайдаланушыға меншік құқығында (Қазақстан Республикасының мемлекеттік кәсіпорнына – шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құқығында) тиесілі болады.

3. 1992 жылғы 30 мамырға дейін қоймаға қойылған немесе минералдық ресурстардың мемлекеттік қорына енгізілген техногендік минералдық түзілімдер, сондай-ақ 1992 жылғы 30 мамырдан кейін қоймаға қойылған техногендік минералдық түзілімдердің құрамындағы пайдалы қазбалар пайдалы қазбаларды өндіру салығы және (немесе) роялти төленбеген көлемде мемлекеттік меншік болып табылады.

4. Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерден әкелінген минералдық шикізаттан түзілген, сондай-ақ 1992 жылғы 30 мамырдан кейін қоймаға қойылған техногендік минералдық түзілімдер олардың құрамындағы пайдалы қазбалармен бірге пайдалы қазбаларды өндіру салығы және (немесе) роялти төленген көлемде жер қойнауын пайдаланушының меншігі болып табылады.

5. Мемлекеттік меншіктегі техногендік минералдық түзілімдерді қайта өңдеу немесе өзге де пайдалану құзыретті органмен немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарымен осы Заңның 9-1-тарауында көзделген тәртіппен жасалатын келісімшарт негізінде жүргізіледі.

Мемлекеттік меншіктегі техногендік минералдық түзілімдерден алынған пайдалы қазбаларға меншік құқығы келісімшартта айқындалады.

6. Минералдық шикізат, техногендік минералдық түзілімдер немесе пайдалы қазбалар өзіне меншік құқығымен тиесілі жер қойнауын пайдаланушы минералдық шикізатқа, техногендік минералдық түзілімдерге немесе пайдалы қазбаларға иелік етуге, оларды пайдалануға және оларға билік етуге, оларға қатысты Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған кез келген азаматтық-құқықтық мәмілелер жасауға құқылы.

Техногендiк минералдық түзiлiмдер полигондарын жабуға және оларды рекультивациялауға байланысты жағдайларды қоспағанда, техногендік минералдық түзілімдерді жиып қою орындарында өзге де қалдықтарды орналастыруға тыйым салынады.

РҚАО-ның ескертпесі!
7-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

7. Жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт талаптарында көзделген пайдалы қазбаларды өндіру кезінде минералдық шикізаттың құрамындағы ілеспе пайдалы қазбаларды өндіруді жүзеге асыруы осындай келісімшарт шеңберінде өндіру деп танылады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

11-бап. Геологиялық ақпаратқа меншiк құқығы, оны пайдалану және беру тәртiбi

Ескерту. 11-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

1. Геологиялық ақпарат, егер ол мемлекеттік бюджет қаражаты есебiнен алынса – мемлекеттік меншiкте және егер ол жер қойнауын пайдаланушының қаражаты есебiнен алынса, келісімшарттың қолданылуы кезеңінде жер қойнауын пайдаланушының меншiгiнде болады.

2. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды қаржыландыру көзiне қарамастан, жер қойнауы туралы геологиялық және өзге де ақпарат мемлекет меншігіне міндетті түрде өтеусіз берілуге жатады. Геологиялық ақпаратты есепке алуды, сақтауды, жүйелеуді және жинақтап қорытуды жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi орган өзі бекiткен тәртiпке сәйкес жүзеге асырады.

3. Геологиялық ақпарат өтеулі немесе өтеусіз негiзде пайдалануға берiледi.

Геологиялық ақпарат:

1) мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен жер қойнауын геологиялық зерттеумен байланысты жұмыстарды жүргiзетiн тұлғаларға;

2) ғылыми зерттеулер мемлекеттiк бюджеттен және (немесе) ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметтің субъектілері болып табылатын ұлттық компаниялардың немесе олардың еншілес ұйымдарының қаражатынан қаржыландырылатын жағдайларда ғылыми мақсаттар үшiн;

3) мемлекеттiк, сондай-ақ аккредиттелген жекеше оқу орындарына – оқу мақсаттарында;

4) мемлекеттiк органдарға;

5) мемлекеттік геологиялық тапсырма бойынша өз қаражаты есебінен жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді орындайтын ұлттық компанияларға өтеусіз негiзде пайдалануға берiледi.

Осы тармақта көзделген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауы туралы ақпарат ақылы негізде беріледі. Жер қойнауы туралы ақпаратты беру шарттарына қарамастан, оны көшіру жөніндегі шығыстарды ақпаратты алушы бөлек өтейді.

Мемлекеттік меншіктегі геологиялық ақпаратты оқу мақсатында, ғылыми, коммерциялық мақсаттарда пайдалану және геологиялық ақпаратты Қазақстан Республикасының аумағынан тысқары жерге әкету қағидаларын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

3-1. Жер қойнауын пайдаланудан бос жер қойнауы учаскелері бойынша геологиялық ақпарат Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасының талаптары сақталған кезде мүдделі тұлғаның сұрау салуы негізінде танысу үшін беріледі.

4. Мемлекет меншігінде болатын геологиялық ақпараттың құны тарихи шығындар сомасының бір бөлігі ретінде айқындалады. Геологиялық ақпараттың құны Қазақстан Республикасының бюджетіне төленеді.

Тарихи шығындарды және геологиялық ақпараттың құнын айқындау тәртібін жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

5. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен берілетін жер қойнауы учаскелері бойынша геологиялық ақпарат блоктарға бөлінуге тиіс.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

12-бап. Мемлекеттің жер қойнауын пайдалану саласындағы артықшылықты және басым құқықтары

1. Қазақстан Республикасының, көліктік шығыстар мен өткізу шығындары шегеріле отырып, жер қойнауын пайдаланушы тиісті пайдалы қазбаларға қатысты мәмілелер жасасу кезінде қолданатын, мәмілені жасасу күніне қалыптасқан бағадан аспайтын бағалар бойынша жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қазбаларын сатып алуға басқа тұлғалар алдында артықшылықты құқығы бар.

Жер қойнауын пайдаланушы мәмiлелер жасау кезiнде қолданатын пайдалы қазбалардың бағалары туралы ақпарат болмаған жағдайда, мемлекеттің пайдалы қазбаларды сатып алуы жөнiнде мәмiле жасалған күнi әлемдiк нарықтарда қалыптасқан бағалардан аспайтын бағалар, көлік шығыстары және өткізуге арналған шығындар шегеріле отырып қолданылады.

Сатып алынатын пайдалы қазбалардың шекті көлемі және төлем түрі келісімшартпен айқындалады.

Қазақстан Республикасының пайдалы қазбаларды сатып алуға артықшылықты құқығын іске асыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

2. Стратегиялық маңызы бар жер қойнауы, кен орындары учаскелерінде жер қойнауын пайдалануға жаңадан жасалатын, сондай-ақ бұрын жасалған келiсiмшарттарда ел экономикасының ресурстық-энергетикалық негiзiн сақтау және нығайту үшiн келiсiмшарттың басқа тарапы немесе жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаның қатысушылары және басқа да тұлғалар алдында өтеулі және өтеусіз негiздер бойынша иелiктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бiр бөлiгiн) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығына байланысты объектiлердi сатып алуға мемлекеттiң басым құқығы бар.

Осы тармақтың ережелері осы Заңның 34-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларға қолданылмайды.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

13-бап. Мемлекеттің басым құқығын іске асыру тәртібі

1. Жер қойнауын пайдалану құқығына және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіге ие тұлғаның жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығару ниеті болған жағдайда мемлекет ұлттық басқарушы холдинг, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес ұлттық компания немесе уәкілетті мемлекеттік орган арқылы жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алудың басым құқығына ие болады.

Иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні ұлттық басқарушы холдингтің, ұлттық компанияның сатып алуына Қазақстан Республикасының басым құқығын іске асыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні ұлттық басқарушы холдингтің немесе ұлттық компанияның сатып алуы туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі атынан шешімді құзыретті орган Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес белгіленген тәртіппен қабылдайды.

2. Егер осы Заңда өзгеше белгіленбесе, өзіне тиесілі жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығаруды жүргізу ниеті бар тұлға құзыретті органға жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығару туралы өтініш жібереді.

Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығару туралы өтініш қазақ және орыс тілдерінде жасалуға, осы Заңның 37-бабының 2-тармағында белгіленген мәліметтерді қамтуға тиіс және оны құзыретті органға бергеннен кейін үш ай ішінде кері қайтарып алуға немесе қайта қарауға жатпайды.

3. Құзыретті орган өтініш келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның қарауына иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алу (сатып алудан бас тарту) туралы ұсыныс әзірлеуге қажетті материалдарды енгізеді.

4. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия тиісті материалдар алынған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік туралы заңнамасының талаптарын ескере отырып, өтінішті және өзге де материалдарды қарайды және мемлекеттің иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алуы (сатып алудан бас тартуы) туралы ұсынымдар әзірлейді.

Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығына байланысты объектіні сатып алуды жүзеге асыру ниеті туралы мәлімдеген, ұлттық басқарушы холдингтің немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес ұлттық компанияның осындай сатып алуы туралы ұсынымдарды тұжырымдаған жағдайда, Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия құзыретті органға ұлттық басқарушы холдингті немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес ұлттық компанияны мемлекет атынан осындай сатып алушы ретінде айқындау ұсынымын жасайды.

Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия ұлттық басқарушы холдингтің немесе ұлттық компанияның тарапынан сатып алу туралы ниет болмаған жағдайларда иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу туралы ұсынымдар әзірлеген жағдайда мәселе сатып алуға уәкілетті мемлекеттік органды айқындау үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына енгізіледі.

5. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссия өтініш берушіден және басқа да тұлғалардан жер қойнауын пайдаланушылардың, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғалардың қаржылық-экономикалық жағдайы туралы құжаттарды қоса алғанда, иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу (сатып алудан бас тарту) туралы ұсынымдар әзірлеуге қажетті кез келген қосымша материалдарды сұратуға және алуға құқылы.

6. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның мемлекеттің иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алуы (сатып алудан бас тартуы) туралы ұсынымдары хаттамамен ресімделіп, ол құзыретті органға жіберіледі.

7. Иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу туралы шешім сатып алуға уәкілетті ұлттық басқарушы холдингке немесе ұлттық компанияға не Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған мемлекеттік органға жіберіледі.

8. Иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығына байланысты объектіні сатып алу туралы құзыретті органның шешімін алғаннан кейін ұлттық басқарушы холдинг, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес ұлттық компания немесе уәкілетті мемлекеттік орган жер қойнауын пайдаланушымен немесе жер қойнауын пайдалану құқығына байланысты объектіге ие тұлғамен келіссөздер процесіне бастамашы болады.

Ұлттық басқарушы холдингтің, Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес ұлттық компанияның немесе уәкілетті мемлекеттік органның иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығына байланысты объектіні сатып алуы басқа өтініш берушілер ұсынғандардан нашар болмайтын жағдайларда жүзеге асырылады.

Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні ақысыз негіз бойынша иеліктен шығарған жағдайда, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні заңды тұлғаның жарғылық капиталына берген жағдайда мұндай объектілерді сатып алу Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес айқындалатын нарықтық құн бойынша жүзеге асырылады.

9. Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу мерзімдері жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу туралы шешім қабылданған күннен бастап алты айдан аспауға тиіс.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

14-бап. Жер қойнауын пайдалануды шектеу және тыйым салу

1. Ұлттық қауіпсіздікті, халықтың қауіпсіздігін және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша жер қойнауының жекелеген учаскелерін пайдалану шектелуі немесе оған тыйым салынуы мүмкін.

2. Елді мекендердің, қала маңы аймақтарының, өнеркәсіп, көлік және байланыс объектілерінің аумақтарында жер қойнауын пайдалануға, егер мұндай пайдалану адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіруі, шаруашылық объектілеріне немесе қоршаған ортаға нұқсан келтіруі мүмкін болса, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша ішінара немесе толық тыйым салынуы мүмкін.

3. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар шектерінде жер қойнауын пайдалану Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

14-1-бап. Стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелері, кен орындары

Қазақстан Республикасының орнықты дамуын және елдің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында жекелеген жер қойнауы учаскелері, кен орындары стратегиялық деп танылады.

Стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелерінің, кен орындарының тізбесін, сондай-ақ оларды осыларға жатқызу критерийлерін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Ескерту. 1-тарау 14-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

15-бап. Пайдалы қазбаларды реквизициялау

1. Төтенше немесе соғыс жағдайы енгізілген жағдайда, Қазақстан Республикасы Үкіметінің жер қойнауын пайдаланушыға тиесілі пайдалы қазбалардың бір бөлігін немесе барлығын реквизициялауға құқығы бар. Реквизициялау Қазақстан Республикасының мұқтаждығына қажет мөлшерде төтенше немесе соғыс жағдайының барлық қолданылу мерзімі ішінде жүргізілуі мүмкін. Пайдалы қазбаларды реквизициялау меншік нысанына қарамастан, кез келген жер қойнауын пайдаланушыға қатысты жүргізілуі мүмкін.

2. Қазақстан Республикасы реквизицияланған пайдалы қазбалар үшін заттай нысанда немесе шетелдік жер қойнауын пайдаланушыға, олардың құнына еркін айналымдағы валютамен, ал ұлттық жер қойнауын пайдаланушыға жер қойнауын пайдаланушы тиісті пайдалы қазбаларға қатысты мәмілелер жасасу кезінде реквизициялау күніне қолданатын, көліктік шығыстар мен өткізу шығындары шегерімінен қалған бағадан аспайтын бағалар бойынша ұлттық валютамен өтемақы төлеуге кепілдік береді.

2-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ САЛАСЫНДАҒЫ
МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

16-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) мемлекеттік меншік объектісі ретінде жер қойнауының мемлекеттік қорын басқаруды ұйымдастырады;

2) жер қойнауын пайдалану саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын, оны жүзеге асыру жөніндегі стратегиялық және тактикалық шараларды әзірлейді;

3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

4) минералдық шикізаттың стратегиялық түрлеріне мемлекет мұқтажын қанағаттандыруға арналған жер қойнауы учаскелері мен кен орындарын айқындайды;

5) ұлттық қауіпсіздікті, халықтың қауіпсіздігін және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жер қойнауын пайдалануға шектеулер мен тыйым салуларды белгілейді;

6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

7) стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелерінің, кен орындарының тізбесін бекітеді;

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) жер қойнауын пайдалану құқығын беру тәртібін айқындайды;

9-1) мемлекеттік экологиялық сараптаманың қорытындысы негізінде теңізде, ішкі су айдындарында, төтенше экологиялық жағдай аймақтарында және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда мұнай операцияларын жүргізу мүмкіндігі туралы шешім қабылдайды;

10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

11) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

12) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

13) егер Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде өзгеше белгіленбесе, кең таралғандарын қоспағанда, пайдалы қазбалардың жекелеген түрлері бойынша жер қойнауын пайдалануға келісімшарттарды жасасу және орындау жөніндегі құзыретті органды айқындайды;

13-1) жер қойнауын пайдалану саласындағы ұлттық компаниялар қызметінің аражігін ажыратуды бекітеді;

14) республикалық және халықаралық маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерінің тізбесін бекітеді және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда оларды шаруашылыққа шектеп пайдаланудың тәртібін белгілейді, сондай-ақ экологиялық, ғылыми, мәдени және өзге де жағынан ерекше құнды, республикалық маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған жер қойнауы учаскелерінің тізбесін бекітеді;

15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

19) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

20) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

21) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

22) мұнай экспортын реттейді;

23) мұнайды әртүрлі көлік түрлерімен тасымалдауға сандық шектеулерді (квоталарды) белгілейді;

24) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

25) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

26) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

27) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

28) Қазақстан Республикасының пайдалы қазбаларды сатып алуға басым құқығын іске асыру тәртібін айқындайды;

29) - 49) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

50) алып тасталды - ҚР 2012.06.22 № 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

51) - 57) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

58) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

59) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

60) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

61) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

61-1) ілеспе газды өңдеуді дамыту бағдарламасын орындау туралы есептіліктің нысандары мен мерзімдерін бекітеді;

62) алынып тасталды - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

63) өзіне Конституциямен, осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.06.22 № 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 08.06.2015 № 317-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2017 № 86-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.

17-бап. Құзыретті органның өкілеттіктері

Құзыретті органның өкілеттіктеріне:

1) пайдалы қазбаларды барлау мен игеру жөніндегі орталық комиссия туралы ережені бекіту және оның құрамын бекіту;

2) кең таралғандарын қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлауды, өндіруді, бірлескен барлау мен өндіруді жүргізуге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсты дайындау және ұйымдастыру;

3) кең таралғандарын қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлауды, өндіруді, бірлескен барлау мен өндіруді жүргізуге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру;

3-1) жер қойнауын пайдалану құқығы берілетін кен орны бойынша материалдарды (нүктелердің географиялық координаттарын) қоса бере отырып, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына Қазақстан Республикасы Жер кодексінің 49-2-бабына сәйкес жерді резервте қалдыру қажеттігі туралы хабарлама жіберу;

4) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндiруге арналған келiсiмшартты қоспағанда, тікелей келіссөздер негізінде келісімшарт жасасатын тұлғамен немесе конкурс жеңімпазымен барлауға, өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге арналған келiсiмшарттың талаптары туралы келiссөздер жүргiзу;

5) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндiруге арналған жобалау құжаттарын қоспағанда, барлауға, өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге арналған жобалау құжаттарына сараптама жүргiзудi ұйымдастыру;

6) Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерiн қамтамасыз ету мақсатында, ол бекіткен қағидаларға сәйкес, минералдық шикiзатты бастапқы өңдеуге (байытуға) жататын жұмыстар тiзбесiн айқындау бөлiгiнде жер қойнауын пайдалануға арналған келiсiмшарттар жобаларына сараптама жүргiзудi ұйымдастыру;

7) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге және барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты ғимараттарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттарды қоспағанда, келісімшарттарды жасасу, мемлекеттік тіркеу және сақтау;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өкілеттіктерге сәйкес, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттарда Қазақстан Республикасының мүдделерін білдіру және олардың сақталуын қамтамасыз ету;

9) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге және барлаумен және өндіруге байланысты емес жерасты ғимараттарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттарды қоспағанда, жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшарттардың талаптарын орындауын бақылауды жүзеге асыру;

10) Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның ұсынымдары негізінде иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу (сатып алудан бас тарту) туралы шешімдер қабылдау;

11) жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның ұсыныстары негізінде жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға, жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы қатысу үлесін (акциялар пакетін) кепілге беруге рұқсат беру (рұқсат беруден бас тарту), сондай-ақ кең таралған пайдалы қазбаларға қатысты жер қойнауын пайдалану құқығын қоспағанда, осы Заңның 36 және 37-баптарына сәйкес жер қойнауын пайдалану құқығын кепілге беру жөніндегі мәмілені тіркеу;

12) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттардың орындалуын және қолданысының тоқтатылуын қамтамасыз ету;

13) Қазақстан Республикасының Президентіне және Үкіметіне, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттар бойынша келісімшарттық талаптардың орындалу барысы туралы жыл сайынғы есепті ұсыну;

14) құрамында кең таралған пайдалы қазбалар бар жер қойнауы учаскелерiн қоспағанда, тендерге немесе аукционға шығаруға жататын жер қойнауы учаскелерiнің тiзбелерiн әзiрлеу және бекіту;

15) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттардың қолданылуын жаңғырту туралы шешім қабылдау;

16) келісімшартты орындау мүмкіндігін қамтамасыз ететін басқа мемлекеттердің тиісті органдарымен Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Үкіметінің тапсырмасы бойынша келіссөздер жүргізу және келісімдер жасасу;

17) жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссия туралы ережені бекіту;

18) Қазақстан Республикасының аумағында өңделуін конкурсқа қатысушы қамтамасыз етуге міндеттенетін минералдық шикізаттың ең аз мөлшерін айқындау;

19) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті органға жинақтау және талдау үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жер қойнауын пайдаланушылардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуындағы жергілікті қамту бойынша жалпы ақпаратты беру;

20) модельдік келісімшарттарды әзірлеу және бекіту;

21) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудағы жергілікті қамту және кадрлардағы жергілікті қамту бойынша міндеттемелерді қоса алғанда, жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшарттар талаптарын орындауына мониторинг пен бақылауды жүзеге асыру;

22) келісімшарттар талаптарының орындалуын сақтауға мониторингті және бақылауды жүзеге асыру тәртібін әзірлеу және бекіту;

23) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, жер қойнауын пайдаланушылар және (немесе) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыруға жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар беретін, тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді жүргізілген, жүргізілетін және есепті кезеңнен кейінгі жылға жоспарланып отырған сатып алу туралы ақпаратты жинау және талдау;

23-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, көмірсутек шикізатын өндірудің, өткізудің және тұтынудың ұлттық балансын, оның ішінде ұлттық отын-энергетикалық балансты әзірлеу;

24) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, жер қойнауын пайдаланушылар және (немесе) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыруға жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар беретін, тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді орта мерзімді және ұзақ мерзімді кезеңдерге жоспарланып отырған сатып алу туралы ақпаратты жинау және талдау;

25) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін жер қойнауын пайдаланушылардың сақтауын бақылауды жүзеге асыру;

26) сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізілімінен ақпарат сұрату;

27) пайдалы қазбаларды барлауға, өндiруге және бiрлескен барлау мен өндiруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тiкелей келiссөздер жүргiзу жөнiндегi жұмыс тобы туралы ереженi және оның құрамын бекiту;

27-1) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

27-2) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

27-3) Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның құрамын және ол туралы ережені бекіту;

27-4) Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның құрамын және ол туралы ережені бекіту;

27-5) жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу туралы есептерін ұсыну тәртібін бекіту;

27-6) келісімшарт талаптары бойынша келіссөздер жүргiзу жөнiндегi жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын бекіту;

27-7) барлауға арналған үлгілік келісімшарттың нысанын бекіту;

27-8) келісімшарттық аумақты немесе оның бөліктерін қайтару қағидаларын әзірлеуге қатысу;

28) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру кіреді.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 130-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

18-бап. Мұнай мен газ саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Мұнай мен газ саласындағы уәкілетті органның құзыретіне:

1) мұнайды экспорттау үшін басқа мемлекеттердің өз аумақтарында құбырлар мен басқа да тасымалдау құралдарын салу және пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ететін тиісті органдарымен Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Үкіметінің тапсырмасы бойынша келіссөздер жүргізу және келісімдер жасасу;

2) мұнайдың стратегиялық қорларын қалыптастыруды қамтамасыз ету және олардың Қазақстан Республикасының аумағында орналастырылуын есепке алу;

3) қажеттілік болған жағдайда, ішкі нарықтың жанар-жағармай материалдарына қажеттіліктерін жабуға қажетті көлемде Қазақстан Республикасының аумағында және оның шегінен тысқары жерлерде өңдеуге арналған мұнай мөлшерін кестелермен (жылдық және ай сайынғы) айқындау;

РҚАО-ның ескертпесі!
4) тармақша "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).
4) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) қоршаған ортаны қорғау саласындағы және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органдармен келісу бойынша ілеспе газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламасын бекіту, газды кәдеге жаратудың және ілеспе газды қайта өңдеуді дамытудың бекітілген бағдарламаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

6) өзі бекіткен тәртіпке сәйкес, ұңғымалар объектілерін сынау, кен орнын сынамалы пайдалану, технологиялық жабдықты іске қосу-баптау, пайдалану, оған техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары кезінде газды технологиялық еріксіз жағу кезінде ілеспе және (немесе) табиғи газды алау етіп жағуға рұқсат беру;

7) жағалау жиегінің нақты орналасқан жерін айқындау тәртібін әзірлеу және бекіту;

8) мұнай өндірудің және айналымының бірыңғай дерекқорын жүргізу тәртібін әзірлеу және айқындау;

9) жасанды аралдарды, бөгеттерді, құрылыстар мен қондырғыларды, сондай-ақ мұнай операцияларымен байланысты өзге де объектілерді құру, пайдалануға беру және пайдалану қағидаларын әзірлеу және бекіту;

10) жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттық аумақта өндірген мұнайдың көлемі мен салмағын өлшеу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

11) теңізде, ішкі су айдындарында, төтенше экологиялық жағдай аймақтарында және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда мұнай операцияларын жүргізу тәртібін әзірлеу және бекіту;

12) теңіздегі ғылыми зерттеулерді жүргізу тәртібін әзірлеу және бекіту;

13) еркін өткізу қуаты болған жағдайда магистральдық құбырлар мен теміржол эстакадалары қуаттарын пайдалану тәртібін әзірлеу және бекіту;

14) мұнай операцияларын жүргізу кезінде ілеспе және (немесе) табиғи газды жағу нормативтері мен көлемдерін есептеу әдістемесін әзірлеу және бекіту;

15) ілеспе газды өңдеуді дамыту бағдарламасын орындау туралы есептіліктің нысандары мен мерзімдерін әзірлеу;

16) кен орнын игеру жобасына сәйкес мұнай өндіруді, сондай-ақ оның айналымын мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру;

16-1) мұнай және газ саласындағы лицензиялауды жүзеге асыру;

17) мұнайды өткізудің техникалық-экономикалық негіздемеде қабылданған есептік бағалары шегінде келісімшартқа қол қою сәтіндегі келісімшартқа техникалық-экономикалық негіздеменің экономикалық көрсеткіштерін негізге ала отырып, жер қойнауын пайдаланушылар үшін Қазақстан Республикасының ішкі нарығына шикі мұнайды қайта өңдеуге арналған жеткізу көлемдерін айқындау;

18) өз құзыреті шегінде жер қойнауын пайдалану саласындағы техникалық регламенттердi, нормативтiк техникалық құжаттарды әзірлеу және бекіту;

19) мұнай операцияларын жүргізу және мұнайды тасымалдау саласындағы адамның өмірі мен денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келтіру қатеріне талдау жасау және оны бағалау;

20) ілеспе және (немесе) табиғи газды алау етіп жағуға рұқсат беру тәртібін әзірлеу;

21) Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, келісімшартты орындау кезінде тартылған қызметкерлерді оқытуға, олардың біліктілігін арттыруға және қайта даярлауға немесе құзыретті органмен келісілген мамандықтар тізбесі бойынша Қазақстан Республикасының азаматтарын оқытуға бағытталатын шығыстар мөлшері жөніндегі міндеттемелерді орындау бойынша жер қойнауын пайдаланушылардың есептерін жасаудың және ұсынудың нысандары мен тәртібін индустриялық саясатты реттеу саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп әзірлеу;

22) жер қойнауын пайдаланушылардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық, орта мерзімді, ұзақ мерзімді бағдарламаларын, сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер туралы және кадрлардағы қазақстандық қамту жөніндегі міндеттемелердің орындалуы туралы есептерін жасау және ұсыну нысандары мен тәртібін индустриялық саясатты реттеу саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп әзірлеу;

23) келісімшарт бойынша жұмыстарды орындау үшін қажетті Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстарды айқындау тәртібін индустриялық саясатты реттеу саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп әзірлеу;

23-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасымен бірлесіп, көмірсутек шикізатын өндірудің, өткізудің және тұтынудың ұлттық балансын, оның ішінде ұлттық отын-энергетикалық балансты әзірлеу және бекіту;

23-2) есепке алудың бақылау аспаптарымен жарақтандырылуға жататын өндірістік объектілердің тізбесін әзірлеу және бекіту;

23-3) өндірістік объектілерді есепке алудың бақылау аспаптарымен жарақтандыру және есепке алудың бақылау аспаптарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету тәртібін әзірлеу және бекіту;

23-4) мұнайды есепке алудың ақпараттық жүйесін қалыптастыру және оның жұмыс істеу тәртібін әзірлеу және бекіту;

23-5) мұнайды есепке алу ақпараттық жүйесінің операторын айқындау;

23-6) теңізді тазарту жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін қажетті материалдар мен заттарға нормативтер мен талаптар белгілеу;

23-7) Теңізде және Қазақстан Республикасының ішкі су айдындарында мұнай төгілуінің алдын алу және оларға ден қою жөніндегі ұлттық жоспарды бекіту;

24) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру кіреді.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.06.22 № 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті органның құзыретіне:

1) кең таралған пайдалы қазбаларды барлау мен игеру жөніндегі өңіраралық комиссиялар туралы ережені бекіту;

РҚАО-ның ескертпесі!
2) тармақшаның осы редакциясы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін қолданылады - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).

2) өз құзыреті шегінде жер қойнауын пайдалану саласындағы техникалық регламенттердi әзірлеу және бекіту;

3) Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссия және пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі өңіраралық комиссиялар туралы ережелерді әзірлеу және бекіту;

4) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

5) мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп, пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру кезінде жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларды әзірлеу және бекіту;

6) мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін әзірлеу және бекіту;

7) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

8) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) жер қойнауына мемлекеттік мониторингті жүзеге асыру тәртібін әзірлеу және бекіту;

10) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

11) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

11-1) индустриялық-инновациялық қызмет субьектілерінің өндірістік қызметін (технологиялық процесін) жер қойнауын пайдаланумен байланысты қызмет (технологиялық процесс) деп тану тәртібін айқындау;

12) мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп, жер қойнауын пайдалану объектілерін жою және консервациялау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

13) жер қойнауының жай-күйі туралы геологиялық есептілікті ұсыну нысанын әзірлеу және бекіту;

14) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

15) мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша "Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі" мемлекеттік ақпараттық жүйесі арқылы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

16) ұйымдардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде жергілікті қамтымды есептеуінің бірыңғай әдістемесін әзірлеу және бекіту;

17) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі жұмысымен электрондық сатып алу жүйелерінің жұмысын үндестіру тәртібін әзірлеу және бекіту;

18) тәулігіне екі мың текше метр және одан да көп көлемдегі өндірістік-техникалық жерасты суларын пайдалы қазбаны өндірудің технологиялық схемасына сәйкес қаттарға айдау үшін оларды барлау мен өндіруге не тау-кен қазбаларын пайдалану кезінде су деңгейін төмендету мақсатында жерасты суларын өндіруге арналған рұқсатты беру тәртібін әзірлеу және бекіту;

19) облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының облыс, республикалық маңызы бар қала, астана аумағында өндірілетін тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізбесін қалыптастыру жөніндегі қызметіне әдістемелік басшылықты жүзеге асыру;

20) мұнай мен газ саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасында дамытылатын басымдыққа ие жоғары технологиялық өндірістер тізбесін бекіту;

21) мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша, жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың шарттарына енгізілетін, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі ең аз жергілікті қамтымды есептеу тәртібін әзірлеу және бекіту;

22) жер қойнауын пайдаланушылардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуының жылдық, орта мерзімді, ұзақ мерзімді бағдарламаларын, сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілген қызметтер туралы және кадрлардағы жергілікті қамтым жөніндегі міндеттемелердің орындалуы туралы есептерін жасау және ұсыну нысандары мен тәртібін мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп әзірлеу және бекіту;

23) Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, келісімшартты орындау кезінде тартылған қызметкерлерді оқытуға, олардың біліктілігін арттыруға және оларды қайта даярлауға және (немесе) құзыретті органмен келісілген мамандықтар тізбесі бойынша Қазақстан Республикасының азаматтарын оқытуға бағытталатын шығыстар мөлшері жөніндегі міндеттемелерді орындау бойынша жер қойнауын пайдаланушылардың есептерін жасаудың және ұсынудың нысандары мен тәртібін мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп әзірлеу және бекіту;

24) алынып тасталды - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25) осы тізілімге енгізу үшін оларды бағалау критерийлерін қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімін қалыптастыру мен жүргізу тәртібін бекіту, осы тізілімге енгізу үшін оларды бағалау критерийлерін қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімін қалыптастыру және жүргізу;

25-1) кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің жер қойнауын пайдаланушыларға қызмет көрсету қағидаларын бекіту;

25-2) кең таралған пайдалы қазбалардың тізбесін айқындау;

26) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру кіреді.

Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкілетті органның құзыреті

Жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган:

1) жер қойнауын геологиялық зерттеу мен кешенді пайдалану саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

2) осы Заңның 35-бабының 6-тармағында көзделген жағдайларда тәулігіне екі мың және одан да көп текше метр көлемінде өндірістік-техникалық жерасты суларын барлауға және өндіруге рұқсаттар береді және оларды қайтып алады;

3) жер қойнауын мемлекеттiк геологиялық зерттеуге жер қойнауын пайдалану құқығын бередi, жер қойнауын мемлекеттiк геологиялық зерттеуге келiсiмшарттар (шарттар) жасасады, олардың мемлекеттік тіркелуін, сақталуын және орындалу мониторингін жүзеге асырады;

4) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) жер қойнауының мемлекеттік сараптамасын ұйымдастырады және жүргізеді, пайдалы қазбалар қорларын бекітеді;

6) елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен қамтамасыз етуге арналған жерасты суларын қоспағанда, жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу саласындағы жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау-сметалық құжаттаманың экономикалық сараптамасын ұйымдастырады және жүргізеді;

7) пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансын, кен орындарының және пайдалы қазбалардың көрініс-белгілерінің, қауіпті геологиялық процестердің мемлекеттік кадастрларын жасауды ұйымдастырады және жүргізеді;

РҚАО-ның ескертпесі!
8) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

8) тарихи шығындар көлемін, геологиялық ақпарат алудың құны мен талаптарын айқындайды;

9) геологиялық ақпараттың республикалық және аумақтық қорларын ұйымдастырады және жұмыс істеуін қамтамасыз етеді;

9-1) барлау үшін оңайлатылған тәртіппен берілетін жер қойнауы учаскелері бойынша геологиялық ақпаратты өтініш берушіге пайдалануға береді;

10) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

РҚАО-ның ескертпесі!
11) тармақшаның осы редакциясы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін қолданылады - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).

11) өз құзыретi шегiнде жер қойнауын пайдаланушылардың келiсiмшарт талаптарын орындауына мониторингті, сондай-ақ жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған келісімшарт (шарттар) талаптарын орындауына мониторингтi және бақылауды жүзеге асырады;

РҚАО-ның ескертпесі!
12) тармақша "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).
12) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

13) құзыреттi органға конкурсқа шығаруға жататын, сондай-ақ барлау үшін оңайлатылған тәртіппен берілетін жер қойнауы учаскелерi тiзбелерiнiң жобаларын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгiзедi;

14) минералдық шикізатты бастапқы өңдеуді (байытуды) қоса алғанда, жер қойнауының ұтымды және кешенді пайдаланылуына бақылауды жүзеге асырады;

РҚАО-ның ескертпесі!
15) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

15) геологиялық және тау-кендік бөлулерді береді;

16) техногендік минералдық түзілімдердің мемлекеттік кадастрын ұйымдастырады және жүргізеді;

17) келісімшарттардың жобалары мен жұмыс бағдарламаларын келіседі;

18) суды пайдаланушылар мен гидрометеорологиялық қызмет ұсынатын жерасты суларын пайдалануды есепке алу деректерінің негізінде жерасты суларын мемлекеттік есепке алуды жүзеге асырады;

19) жерасты сулары бөлігінде мемлекеттік су кадастрын жүргізеді;

20) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

21) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

22) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

23) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

24) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

25) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

26) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

27) пайдалы қазбаларды барлау мен игеру жөніндегі орталық комиссияның ұсынымдары негізінде жобалау құжаттарын бекітеді;

28) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына құрамында кең таралған пайдалы қазбалар бар, тендерге немесе аукционға шығаруға жататын жер қойнауы учаскелері тізбелерінің жобаларын қалыптастыру жөнінде ұсыныстар енгізеді;

29) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

30) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу және оған мониторинг жүргізу жөніндегі жұмыстарды жүргізумен байланысты объектілердің жоба-сметалық құжаттамасына экономикалық сараптама жүргізу, мұнай-газ және гидрогеологиялық ұңғымаларды консервациялау, жою тәртібін бекітеді;

31) еңбек жөніндегі уәкілетті органмен келісім бойынша жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу және оған мониторинг жүргізу саласындағы жұмыстарды жүргізуге арналған уақыт және бағалау нормаларын бекітеді;

32) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

32-1) мемлекет меншігіндегі геологиялық ақпаратты оқу, ғылыми, коммерциялық мақсаттарда пайдалану және Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс жерге геологиялық ақпаратты әкету қағидаларын бекітеді;

РҚАО-ның ескертпесі!
32-2) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

32-2) тарихи шығындар мен геологиялық ақпарат құнын айқындау тәртібін бекітеді;

32-3) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге келісімшарт (шарт) жасасу тәртібін бекітеді;

32-4) техногендік минералдық түзілімдердің мемлекеттік кадастрын жүргізу тәртібін бекітеді;

32-5) пайдалы қазбалар жатқан алаңдарға құрылыс салуға рұқсат беру тәртібін бекітеді;

32-6) пайдалы қазбалар кен орындары мен көрініс-белгілерінің мемлекеттік кадастрын жүргізу тәртібін бекітеді;

32-7) пайдалы қазбалар қорларын мемлекеттік балансқа қосу және оларды мемлекеттік баланстың есебінен шығару тәртібін әзірлейді және бекітеді;

32-8) пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансы бойынша ақпаратты мемлекеттік органдарға беру тәртібін бекітеді;

32-9) жер қойнауын ұтымды пайдалану саласындағы талаптарды бұзу салдарынан келтірілген залал мөлшерін айқындау тәртібін бекітеді;

32-10) Қазақстан Республикасы аумағының геологиялық, гидрогеологиялық, инженерлік-геологиялық, геофизикалық, экологиялық-геологиялық және геохимиялық тұрғыдан зерттелуін есепке алу тәртібін бекітеді;

32-11) келісімшарттық аумақты немесе оның бөліктерін қайтару қағидаларын бекітеді;

32-12) Қазақстан Республикасы пайдалы қазбаларының кен орындарын алғашқы ашушылар туралы ережені бекітеді;

33) осы Заңда және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Пайдалы қазбаларды барлау мен игеру жөніндегі орталық комиссия және кең таралған пайдалы қазбаларды барлау мен игеру жөніндегі өңіраралық комиссиялар

1. Орталық комиссияның негізгі міндеті пайдалы қазбалардың кен орындарын және жерасты суларын барлау мен игерудің анағұрлым тиімді әдістерін қолдануды қамтамасыз ету болып табылады.

Орталық комиссияның құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша оның ұсынымдары хаттамамен ресімделіп, меншік нысанына қарамастан, барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағында пайдалы қазбаларды барлау мен игеруді жобалаумен және жүзеге асырумен айналысатын шетелдік субъектілер үшін орындалуы міндетті болып табылатын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның шешімімен қабылданады.

Орталық комиссия мен өңіраралық комиссиялардың қызметін ұйымдастыру, олардың құрамы, материалдарды және құжаттарды жинау мен сақтау тәртібі құзыретті орган бекітетін орталық комиссия және өңіраралық комиссиялар туралы ережеде айқындалады.

Құзыретті орган орталық комиссияның құрамына қоғамдық бірлестіктердің, ғылыми зерттеу институттарының, ұйымдардың, өзге де тұлғалардың өкілдерін (сарапшыларын) тартуға құқылы.

2. Орталық комиссияның өз құзыретіне жатқызылған мәселелерді қарау мерзімдері бес айдан аспауға тиіс.

3. Орталық комиссияның құзыретіне жобалау кезінде пайдалы қазбалар мен жерасты суларын барлау мен игерудің анағұрлым тиімді әдістерін қолдануды қамтамасыз ету жатады.

4. Орталық комиссия мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлау және игеру жөнінде жер қойнауын пайдаланушылар ұсынатын жобалау құжаттарын, оларға толықтырулар мен өзгерістерді бекіту не бекітуден бас тарту жөніндегі ұсынымдарды қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға енгізеді;

2) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға кен орындарын сынамалы пайдалануды жүргізу мерзімдерін ұзарту туралы ұсынымдар жібереді;

3) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға жобалаушы ұйымдар мен жер қойнауын пайдаланушылар үшін минералдық шикізатты ұтымды әрі кешенді пайдалануды арттыру бойынша ұсынымдар жібереді;

4) жобалау құжаттарында пайдалы қазбаларды барлау мен игерудің анағұрлым тиімді әдістері мен технологияларын қолдануды қамтамасыз етеді;

5) ғылыми-зерттеу, жобалау ұйымдарының және жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалану, минералдық шикізатты дұрыс есепке алу, ұтымды әрі кешенді пайдалану мәселелері жөніндегі әзірлемелерін қарайды.

5. Орталық комиссияның:

1) ғылыми-зерттеу, жобалау ұйымдарынан және жер қойнауын пайдаланушылардан жер қойнауын пайдалану, минералдық шикізатты ұтымды әрі кешенді пайдалану мәселелері бойынша анықтамалық және басқа да материалдарды сұратуға;

2) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға жер қойнауын пайдаланушылардың өз құзыреті шегінде ұсынылатын жобалау құжаттарына ғылыми-зерттеу ұйымдарында және мемлекеттік органдарда қосымша сараптамалар жүргізу қажеттігі туралы ұсынымдар жіберуге;

3) жобалау ұйымдары мен жер қойнауын пайдаланушыларға ғылыми-зерттеу, жобалау ұйымдарының және жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалану, минералдық шикізатты дұрыс есепке алу, ұтымды әрі кешенді пайдалану мәселелері бойынша жаңа нысандар мен әдістер қолдануды ұсынуға құқығы бар.

6. Өңіраралық комиссиялардың өкілеттіктеріне кең таралған пайдалы қазбаларды барлау мен игеру жөнінде жер қойнауын пайдаланушылар ұсынатын жобалау құжаттарын, оларға толықтырулар мен өзгерістерді бекіту не бекітуден бас тарту туралы ұсынымдарды қарау және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның тиісті аумақтық бөлімшелеріне енгізу жатады.

22-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның және кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссиялардың міндеттері, функциялары мен құқықтары

1. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның негізгі міндеттері:

1) кең таралғандарын қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған аукционға қатысу үшін өтінімдерді және тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныстарды қарау және бағалау;

2) кең таралғандарын қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсқа қатысушылар қатарынан жеңімпазды анықтау болып табылады.

2. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның функциялары:

1) аукционға қатысу үшін өтінімдердің және тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныстардың уақтылы және сапалы қаралуын қамтамасыз ету;

2) ұсынылған аукционға қатысу үшін өтінімдерді және тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныстарды объективті және жан-жақты бағалау болып табылады.

3. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның:

1) конкурсқа қатысу үшін берілген конкурстық ұсыныстарды бағалауға, салыстыруға;

2) конкурстың жеңімпазын анықтауға;

3) осы Заңда белгіленген негіздер бойынша конкурсты өткізілмеді деп тануға;

4) мемлекеттік органдардан, ұйымдардан, өзге де тұлғалардан қажетті ақпаратты сұратуға;

5) отырыстарда комиссия мүшелерін, мемлекеттік органдардың, ұйымдардың, өзге де тұлғалардың өкілдерін тыңдауға;

6) осы Заңда белгіленген негіздер бойынша аукционға қатысу үшін өтінімді немесе тендерге қатысу үшін конкурстық ұсынысты қабылдамауға;

7) қажет болған жағдайда тиісті салалардағы мамандар қатарынан сарапшыларды тартуға;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

4. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының актісі негізінде құрылатын, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссияның негізгі міндеттері:

1) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған аукционға қатысу үшін өтінімдерді және тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныстарды уақтылы қарау және бағалау;

2) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсқа қатысушылар арасынан жеңімпазды анықтау болып табылады.

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссиялар осы баптың 2-тармағында айқындалған функцияларды жүзеге асырады және осы баптың 3-тармағында айқындалған құқықтарға ие болады.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

23-бап. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның міндеттері, функциялары және құқықтары

1. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның негізгі міндеттері:

1) осы Заңның және Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік туралы заңнамасының талаптарын ескере отырып, жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығару туралы өтініштерді қарау;

2) мемлекеттің басым құқығын іске асыру мәселелері бойынша ұсыныстар әзірлеу.

2. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның функцияларына:

1) жер қойнауын пайдаланушылардың жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) иеліктен шығару туралы өтініштерін қарау;

2) тұлғалардың жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғалардағы өздеріне тиесілі қатысу үлестерін (акциялар пакеттерін) иеліктен шығару туралы өтініштерін қарау;

3) егер осы заңды тұлғалардың негізгі қызметі Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, тұлғалардың шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғалардағы өздеріне тиесілі қатысу үлестерін (акциялар пакеттерін) иеліктен шығару туралы өтініштерін қарау;

4) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты иеліктен шығарылатын объектіні мемлекеттің сатып алуы туралы не сатып алудан бас тартуы туралы ұсыныстарды әзірлеу, негіздеу және құзыретті органға енгізу кіреді.

3. Мемлекеттің басым құқығын жүзеге асыру мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссияның:

1) орталық атқарушы және басқа да мемлекеттік органдармен және ұйымдармен өзара іс-қимыл жасасуға;

2) мемлекеттік органдардың, ұйымдардың, лауазымды адамдардың өкілдерін және азаматтарды өз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша отырыстарға шақыруға және тыңдауға;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік органдардан, ұйымдардан, лауазымды адамдардан және азаматтардан өз функцияларын жүзеге асыруға қажетті материалдарды сұратуға және алуға құқығы бар.

РҚАО-ның ескертпесі!
24-баптың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

24-бап. Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның және кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссиялардың міндеттері, функциялары мен құқықтары

1. Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның негізгі міндеті осы баптың 2-тармағында көрсетілген, кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығының (оның бір бөлігінің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің айналымымен байланысты мәселелер бойынша құзыретті органға ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

2. Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның функцияларына:

1) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) иеліктен шығаруға;

2) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға;

3) жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғалардағы қатысу үлестерін (акциялар пакеттерін) кепілге беруге;

4) осындай жер қойнауын пайдалану құқығынан (оның бір бөлігінен), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерден ақы өндіріп алу жағдайларында, оның ішінде кепілге салу кезінде жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі жария сауда-саттыққа қатысуға;

5) банкроттық рәсiмдерiн жүзеге асыру кезiнде құрамына жер қойнауын пайдалану құқығы (оның бiр бөлiгi), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектiлер кiретiн мүліктік массаны өткiзу (сату) жөнiндегi жария сауда-саттыққа қатысуға;

6) кепілге салынған жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы қатысу үлесін (акциялар пакетін) өткізу жөніндегі сауда-саттық өткізілмеді деп жарияланған жағдайда кепіл ұстаушының кепілге салынған жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы қатысу үлесін (акциялар пакетін) сатып алуға;

7) бір немесе бірнеше қатысушылардың қосымша салымдар енгізуі жолымен, сондай-ақ заңды тұлғаның қатысушылары құрамына жаңа қатысушыны қабылдау жолымен жарғылық капиталды ұлғайту нәтижесінде жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы үлеске құқықты сатып алуға;

8) жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын заңды тұлғаның, сондай-ақ егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғаның акцияларын немесе акцияларға меншік құқығын растайтын өзге де бағалы қағаздарды не акцияларға айырбасталатын бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығындағы айналымға бастапқы шығаруға, оның ішінде қосымша эмиссия шеңберінде шығарылған осындай бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында бастапқы орналастыруға;

9) жұмыс бағдарламасы, келісімшарт бойынша міндеттемелердің өзгеруі;

10) келісімшарттардың қолданылу мерзімдерін ұзартуға арналған өтініштерді қарау, оларға рұқсат беру (беруден бас тарту) туралы ұсыныстарды әзірлеу, негіздеу және құзыретті органға енгізу кіреді.

Құзыретті органның тапсырмасы бойынша жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссия жер қойнауын пайдалануға байланысты өзге де мәселелерді қарайды және олар бойынша тиісті ұсыныстар әзірлеп, құзыретті органға енгізеді.

3. Жер қойнауын пайдалану және олармен байланысты құқықтар мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның:

1) орталық атқарушы және басқа да мемлекеттік органдармен және ұйымдармен өзара іс-қимыл жасасуға;

2) мемлекеттік органдардың, ұйымдардың, лауазымды адамдардың өкілдерін және азаматтарды өз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша отырыстарға шақыруға және тыңдауға;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік органдардан, ұйымдардан, лауазымды адамдар мен азаматтардан өз функцияларын жүзеге асыруға қажетті материалдарды сұратуға және алуға құқығы бар.

4. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары жанынан құрылатын кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссиялардың негізгі міндеті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарына осы баптың 2-тармағында көрсетілген, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығының және (немесе) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға және (немесе) өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғалардағы қатысу үлестерінің (акциялар пакеттерінің) айналымына байланысты мәселелер бойынша ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссиялар осы баптың 2-тармағында айқындалған функцияларды жүзеге асырады.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың тиісті жергілікті атқарушы органдарының тапсырмасы бойынша кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссиялар кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдаланумен байланысты өзге де мәселелерді қарауға, олар бойынша тиісті ұсыныстар әзірлеп, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарына енгізуге құқылы.

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссиялар осы баптың 3-тармағында айқындалған құқықтарға ие болады.

Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 07.03.2014 № 177-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

25-бап. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган:

1) жер қойнауының қорғалуын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

2) жер қойнауына зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көмудің және сарқынды суларды ағызудың тәртібін белгілейді және мемлекеттік кадастрын жүргізеді;

3) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органмен бiрлесе отырып, жер қойнауын қорғау саласындағы талаптарды бұзу және жер қойнауына мемлекеттік меншік құқығын бұзу салдарынан келтiрiлген залалдың мөлшерiн айқындайды;

4) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) мұнай операцияларын жүргізу, мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану кезінде аварияларды және өзге де қауіпті жағдайларды болдырмау жөніндегі іс-шаралар бағдарламаларын келіседі;

6) жер қойнауын пайдалану объектілерін консервациялау мен жоюға мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

7) алып тасталды - ҚР 25.04.2016 № 505-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

8) құрамында кең таралған пайдалы қазбалар бар жер қойнауы учаскелерiн қоспағанда, конкурсқа шығаруға жататын, сондай-ақ барлау үшін оңайлатылған тәртіппен берілетін жер қойнауы учаскелерi тiзбелерiнiң жобаларын келiседi;

8-1) жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, теміржолдарды және гидроқұрылыстарды салу (реконструкциялау) және жөндеу кезінде жер қойнауын пайдалану құқығына жазбаша рұқсат беруді келіседі;

9) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 25-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 25.04.2016 № 505-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Жер қойнауын пайдалану саласындағы өзге де уәкілетті органдардың құзыреті

1. Халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган:

1) кадрлардағы жергілікті қамтуды есептеу әдістемесін әзірлейді және құзыретті органның келісімі бойынша бекітеді;

2) жер қойнауын пайдаланушылардың кадрлардағы жергілікті қамту бойынша, сондай-ақ кемсітпеушілік негізде қазақстандық кадрлардың еңбек жағдайлары мен еңбегіне ақы төлеуді қамтамасыз ету бойынша келісімшарттық міндеттемелерді орындауының мониторингін жүзеге асыруға қатысады;

3) кадрлардағы жергілікті қамтудың ең аз санын есептеу тәртібін бекітеді;

4) құзыретті органмен келісілген тәртіппен оған жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс талаптарына енгізу үшін кадрлардағы ең аз жергілікті қамтуды ұсынады;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Білім және ғылым саласындағы уәкілетті орган:

1) қазақстандық мамандарды оқыту бойынша қажеттіліктің ең аз деңгейін есептеу әдістемесін әзірлейді және құзыретті органның келісімімен бекітеді;

2) жер қойнауын пайдаланушылардың қазақстандық мамандарды оқыту бойынша келісімшарттық міндеттемелерді орындауының мониторингін жүзеге асыруға қатысады;

3) оқытуға жататын персоналдың жалпы санына пайызбен алғандағы қазақстандық кадрлардың ең аз санын есептеу тәртібін бекітеді;

4) құзыретті органмен келісілген тәртіппен оған жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурс талаптарына қосу үшін оқытуға жататын персоналдың жалпы санына пайызбен алғандағы қазақстандық кадрлардың ең аз санын табыс етеді.

5) Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Мемлекеттік жоспарлау саласындағы уәкілетті орган құзыретті органмен келісу бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар жобаларына экономикалық сараптаманы жүзеге асыру кағидаларын белгілейді.

4. Құқықтық реттеу саласындағы уәкілетті орган құзыретті органмен келісу бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар жобаларына құқықтық сараптаманы жүзеге асыру кағидаларын белгілейді.

Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

27-бап. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының құзыреті

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) жер қойнауын пайдаланушыға Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес келісімшартта айқындалған көлемде және мерзімге жер пайдалану құқығына жер учаскесін береді. Қажет болған жағдайда жер учаскесін аталған мақсаттар үшін Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленген тәртіппен жеке меншік иесінен немесе жер пайдаланушыдан алып қоюды жүргізеді;

1-1) осы Заңның 72-1-бабына сәйкес жасалатын келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шарты негізінде сенімгерлік басқарушыға жер учаскесіне құқық белгілейтін құжаттарды қайта ресімдеуді жүзеге асырады;

2) өз құзыреті шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілген жер және су учаскелерінің қорғалуын, жер қойнауын пайдаланушының экологиялық қауіпсіздік талаптарын сақтауын, археологиялық ескерткіштер мен басқа да тарихи-мәдени мұра объектілерінің сақталуын бақылауды жүзеге асырады;

3) келісімшарт жасасу кезінде өңір халқының әлеуметтік-экономикалық және экологиялық мүдделерінің сақталумен байланысты мәселелерді шешу үшін жер қойнауын пайдаланушымен келіссөздерге қатысады;

4) тауарлардағы, жұмыстардағы, көрсетілетін қызметтердегі, кадрлардағы жергілікті қамту мен аумақтарды әлеуметтік дамыту, оның ішінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі бөлігінде жер қойнауын пайдаланушылардың келісімшарттық міндеттемелерді орындауының мониторингін жүзеге асыруға қатысады;

5) жер қойнауын пайдаланушыларға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шетелдік жұмыс күшін тартуға рұқсаттар береді;

6) құрамында кең таралған пайдалы қазбалар бар, тендерге немесе аукционға шығаруға жататын жер қойнауы учаскелерінің тізбесін бекітеді;

7) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында өндірілетін тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізбесін қалыптастыруды жүзеге асырады, ол жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімін қалыптастыру мен жүргізу мақсатында құзыретті органға тоқсан сайын ұсынылады;

8) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауды немесе өндіруді жүргізуге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру үшін конкурстарды дайындайды және ұйымдастырады;

9) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссиялардың құрамын бекітеді;

10) жер қойнауын пайдаланушымен келісімшарттардың талаптары туралы келіссөздер жүргізеді және жер қойнауын пайдаланушымен бірлесе отырып, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге және барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған жобалау құжаттарын дайындайды;

10-1) елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін жерасты суларына іздестіру-барлау жұмыстарын ұйымдастырады және жүргізеді;

11) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау-сметалық құжаттаманың сараптамасын қоспағанда, барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған, елді мекендерді шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау үшін жерасты суларына арналған кең таралған пайдалы қазбалар бойынша жобалау құжаттарына сараптама жүргізуді ұйымдастырады;

12) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге және барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттарды жасасады, тіркейді және сақтайды;

13) осы Заңның 37-бабына сәйкес жер қойнауын пайдалану құқығын табыс етуге арналған рұқсаттарды береді, сондай-ақ кең таралған пайдалы қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын кепілге салу жөніндегі мәмілелерді тіркейді;

13-1) жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, теміржолдарды және гидроқұрылыстарды салу (реконструкциялау) және жөндеу кезінде жер қойнауын пайдалану құқығына рұқсат береді;

13-2) пайдалы қазбалар жатқан алаңдарда құрылыс салуға, сондай-ақ олар жатқан орындарда жерасты құрылыстарын орналастыруға рұқсат береді;

14) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге және барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттардың орындалуын және қолданысының тоқтатылуын қамтамасыз етеді;

15) жер қойнауын пайдаланумен байланысты, экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық маңызы бар объектілердің сақталуына жәрдемдеседі;

16) құзыретті және уәкілетті орталық атқарушы органдармен келісім бойынша жергілікті маңызы бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілері мен жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар санатына жатқызылған, айрықша экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құндылығы бар жер қойнауы учаскелерінің тізбелерін бекітеді;

17) кең таралған пайдалы қазбаларды барлау мен өндіруге және барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарттардың қолданысын қайта бастау туралы шешімдер қабылдайды;

18) кең таралған пайдалы қазбалар және барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану бойынша келісімшарттық міндеттемелердің орындалуына мониторинг пен бақылауды жүзеге асырады;

19) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-1) қалалар мен елді мекендердің аумақтарына құрылыс салу қағидаларын, жас екпелерді күтіп-ұстау және қорғау қағидаларын, қалалар мен елді мекендердің аумақтарын абаттандыру қағидаларын әзірлейді және мәслихатқа бекітуге ұсынады;

20) жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

3-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫ

28-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының түрлері

1. Жер қойнауын пайдалану құқығы мынадай операцияларды жүргізу:

1) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу;

2) барлау;

3) өндіру;

4) бірлескен барлау мен өндіру;

5) барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану үшін беріледі.

2. Жер қойнауын пайдалану құқығы тұрақты немесе уақытша, иеліктен шығарылатын немесе шығарылмайтын, өтемді немесе өтеусіз болуы мүмкін.

3. Жер қойнауын пайдаланушыға жеке меншiк немесе жер пайдалану құқығымен тиесiлi жер учаскелерiнде кең таралған пайдалы қазбаларды және жерасты суларын өз мұқтажы үшiн тәулігіне елу текше метрден аспайтын өндіру көлемінде өндiру тұрақты және өтеусiз жер қойнауын пайдалану құқығымен жүзеге асырылады.

Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың барлық қалған түрлері уақытша және өтемді жер қойнауын пайдалану негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

29-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының субъектілері

1. Қазақстандық және шетелдік жеке және заңды тұлғалар жер қойнауын пайдалану құқығының субъектілері болуы мүмкін.

2. Кең таралған пайдалы қазбаларды және жерасты суларын өз мұқтажы үшін өндіруді жүзеге асыратын тұлғаларды қоспағанда, жер қойнауын пайдаланушылар кәсіпкерлік қызмет субъектілері болып табылуға тиіс.

3. Бір келісімшарт бойынша бірнеше тұлға жер қойнауын пайдалану құқығының субъектілері болуы мүмкін. Мұндай тұлғалар жер қойнауын пайдалану құқығының бірлескен иелері болып табылады және келісімшарт негізінде туындайтын міндеттемелер бойынша ортақ жауапкершілікте болады.

Жер қойнауын пайдалану құқығының бірлескен иелерінің құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына қатысты құқықтары мен міндеттері, сондай-ақ олардың жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлестерінің мөлшері келісімшартта айқындалады.

Жер қойнауын пайдалану құқығының бірлескен иелерінің құқықтары мен міндеттері және ортақ істерді жүргізу тәртібі келісімшартта, сондай-ақ бірлескен қызмет туралы шартта айқындалады. Бірлескен қызмет туралы шарттың ережелері келісімшарттың ережелеріне қайшы келмеуге тиіс.

Келісімшарт бойынша операторды құру немесе айқындау жағдайында жер қойнауын пайдалану құқығының бірлескен иелері бұл туралы құзыретті органға жазбаша түрде хабарлауға міндетті.

Ұлттық компанияның міндетті үлестік қатысуы бар келісімшарттарда ұлттық компанияның оператордың жарғылық капиталындағы қатысу үлесі кемінде елу пайызды құрауға тиіс.

Жер қойнауын пайдалану құқығының бірлескен иелері оператордың әрекеттері үшін мүліктік жауапкершілікте болады.

РҚАО-ның ескертпесі!
30-баптың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

30-бап. Жер қойнауын пайдаланушы құқықтарының кепілдіктері

Жер қойнауын пайдаланушыға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқықтарының қорғалуына кепілдік беріледі. Келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушының кәсіпкерлік қызметінің нәтижелерін нашарлататын заңнама өзгерістері мен толықтырулары осы өзгерістер мен толықтырулар енгізілгенге дейін жасалған келісімшарттарға қолданылмайды.

Осы бапта белгіленген кепілдіктер Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздікті, қорғаныс қабілетін қамтамасыз ету саласындағы, экологиялық қауіпсіздік, денсаулық сақтау, салық салу және кедендік реттеу саласындағы заңнамасының өзгерістеріне қолданылмайды.

31-бап. Ұлттық компанияның функциялары

1. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыретке сәйкес ұлттық компанияның функциялары:

1) жер қойнауын пайдалану саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу;

2) индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп айқындайтын тәртіппен және келісімшарттарда бекітілген өкілеттіктер шегінде ұлттық компанияның үлестік қатысуы көзделетін келісімшарттарда мемлекеттік мүдделерді білдіру;

3) конкурс жеңімпаздарымен бірлесе отырып, құзыретті органның шешімі бойынша келісімшарттарға үлестік қатысу жолымен жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу;

4) тікелей келіссөздер негізінде берілген жер қойнауы учаскелерінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу;

5) жер қойнауын пайдалану және көмірсутек шикізатын тасымалдау жөніндегі операцияларды жүзеге асыру бойынша Қазақстан Республикасының халықаралық және ішкі жобаларына қатысу;

6) Қазақстан Республикасының Президентіне және Үкіметіне келісімшарттардың орындалу барысы туралы жыл сайынғы есептерді дайындауға қатысу;

7) пайдалы қазбаларды барлау, игеру, өндіру, өңдеу, өткізу, көмірсутектерді тасымалдау, мұнай-газ құбырларын және мұнай-газ өнеркәсіптік инфрақұрылымын жобалау, салу, пайдалану мәселелері бойынша корпоративтік басқару мен мониторингті жүзеге асыру;

8) осы Заңның 13-бабының 8-тармағына сәйкес, иеліктен шығарушымен (иеліктен шығарушылармен) иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алу туралы келіссөздер жүргізу және келісімдер жасасу болып табылады.

2. Ұлттық компания немесе акциялары (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) тікелей немесе жанама түрде осындай ұлттық компанияға тиесілі заңды тұлға жер қойнауын пайдаланушы болатын келісімшарттар бойынша барлауды қаржыландыруды, егер бірлескен қызмет туралы шартта өзгеше көзделмесе, оның стратегиялық әріптесі жүргізеді.

Инвестициялық қаржыландыру жолымен барлауды қаржыландыру бір мезгілде мынадай шарттардың орындалуын көздейді:

1) ұлттық компанияның немесе акциялары (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) тікелей немесе жанама түрде осындай ұлттық компанияға тиесілі заңды тұлғаның үлесіне келетін барлауға арналған шығындар мен шығыстарды қаржыландыруды барлауға арналған келісімшарт, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт шеңберінде жасалған бірлескен қызмет туралы шартта (келісімде) және (немесе) қаржыландыру туралы келісімде белгіленген тәртіппен стратегиялық әріптес жүргізеді;

2) барлауды қаржыландыру сомасы ұлттық компанияның немесе акциялары (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) тікелей немесе жанама түрде осындай ұлттық компанияға тиесілі заңды тұлғаның барлауға арналған келісімшарт, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт бойынша міндеттемелерді орындауына байланысты шығындар мен шығыстарды жүзеге асыру үшін пайдаланылады;

3) қаржыландыру, сондай-ақ ол бойынша сыйақы сомасын қайтару жөніндегі міндеттеме ұлттық компанияда немесе барлауға арналған келісімшарт, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт шеңберінде жасалған бірлескен қызмет туралы шартта (келісімде) және (немесе) қаржыландыру туралы келісімде айқындалған талаптарды орындаған кезде акциялары (жарғылық капиталдағы қатысу үлестері) тікелей немесе жанама түрде осындай ұлттық компанияға тиесілі заңды тұлғада туындайды.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.11.2016 № 26-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін берілетін жер қойнауы учаскелері

1. Қазақстан Республикасы аумағының шекараларындағы жер қойнауы учаскелері мемлекеттік меншік болып табылады. Мұндай учаскелер, сондай-ақ Қазақстан Республикасы құрылықтық қайраңының учаскелері осы Заңда белгіленген тәртіппен жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін беріледі.

2. Жер қойнауы учаскесі айналым нысанасы бола алмайды.

3. Жер қойнауын пайдалану құқығы осы Заңда айқындалған тәртіппен және талаптарда айналым объектісі болып табылады.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 25.04.2016 № 505-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

33-бап. Геологиялық және тау-кендік бөлулер

1. Барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған, сондай-ақ барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған жер қойнауын пайдалану құқығының иесі жер қойнауын пайдалану жөніндегі тиісті операцияларды геологиялық немесе тау-кендік бөлуге сәйкес айқындалған жер қойнауы учаскесі шегінде ғана жүргізуге құқылы.

2. Геологиялық бөлуді жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган конкурс жеңімпазы немесе осы Заңда көзделген жағдайларда жер қойнауын пайдалану құқығы конкурс өткізбей-ақ берілген тұлға өтініш берген күннен бастап жиырма күн ішінде береді.

3. Тау-кендік бөлуді жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган конкурс жеңімпазына немесе осы Заңның 35-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда жер қойнауын пайдалану құқығы конкурс өткізбей-ақ берілетін тұлғаға аталған тұлға тау-кендік бөлу жобасын берген күннен бастап жиырма күннен кешіктірмей береді.

4. Өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығының иесi тау-кендiк бөлуде айқындалған жер қойнауы учаскесi шегiнде барлау жөнiндегi операцияларды жүргiзуге құқылы. Егер өндіру жүргізілетін кен орны тау-кендік бөлуде айқындалған жер қойнауы учаскесінің шегінен шығып кетсе, жер қойнауын пайдаланушы тау-кендік бөлуде айқындалған жер қойнауы учаскесін қамтитын жаңа тау-кендік бөлуді немесе геологиялық бөлуді, сондай-ақ геологиялық зерттеуге жататын жаңа жер қойнауы учаскесін немесе учаскелерін кейіннен ала отырып, келісімшарттық аумақты кеңейтуге рұқсат алу үшін құзыретті органға өтініш жасауға құқылы. Бұл жағдайда келісімшарттық аумақты тиісінше кеңейту осы Заңның 70-бабының 4-тармағында көзделген тәртіппен ресімделеді. Қорлардың өсiмi болған және олар жер қойнауына мемлекеттiк сараптамамен расталған жағдайда келiсiмшартқа тараптардың жазбаша келiсiмімен Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тиiстi өзгерiстер енгiзiлуге тиiс.

Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

34-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының туындауы

1. Жер қойнауын пайдалану құқығы:

1) беру;

2) табыс ету;

3) құқық мирасқорлығы тәртібімен ауысу жолымен туындайды.

2. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру жер қойнауын пайдалану құқығын тұлғаға тікелей мемлекеттің беруін білдіреді.

3. Жер қойнауын пайдалану құқығын табыс ету жер қойнауын пайдалану құқығын тұлғаға басқа жер қойнауын пайдаланушының беруін білдіреді.

4. Жер қойнауын пайдалану құқығының құқық мирасқорлығы тәртібімен ауысуы заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру кезінде және жер қойнауын пайдалану құқығына ие жеке тұлға қайтыс болған кезде құқық мирасқорында жер қойнауын пайдалану құқығының туындауын білдіреді.

35-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру

1. Осы баптың 5, 6, 9 және 10-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану құқығын беру келiсiмшарт жасасу жолымен жүргiзiледi.

2. Барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт конкурс нәтижелерінің негізінде оның жеңімпазымен жасалады.

Конкурс өткізбей-ақ, тікелей келіссөздер негізінде:

1) барлауға арналған келісімшарт негізінде коммерциялық табумен байланысты өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын алуға айрықша құқығы бар тұлғамен өндіру жөніндегі операциялар жүргізуге;

2) барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану жөніндегі операциялар жүргізуге;

3) алып тасталды - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қызметтің аражігін ажыратуға сәйкес ұлттық компаниямен барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге;

4-1) қызметі (технологиялық процесі) жер қойнауын пайдаланумен байланысты индустриялық-инновациялық қызмет субьектілерімен Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес пайдалы қазбаларды барлау, өндіру және бірлескен барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге;

5) осы Заңның 54-бабының 4-тармағында белгіленген жағдайда барлау және (немесе) өндіру жөніндегі операциялар жүргізуге;

6) қойнауында жерасты сулары бар жер учаскесінің меншік иесі немесе жер пайдаланушысы осы учаскеде арнаулы су пайдалану құқығын иеленген жағдайда, онымен халықты ауызсумен және шаруашылық-ауызсумен жабдықтау үшін тәулігіне екі мың текше метрден астам көлемдегі жерасты суларын өндіру жөніндегі операциялар жүргізуге;

7) оңайлатылған тәртіппен берілетін жер қойнауы учаскелерінде барлау жөніндегі операцияларды жүргізуге;

8) осы Заңның 10-бабының 5-тармағында белгіленген жағдайда техногендік минералдық түзілімдерді қайта өңдеу немесе өзге де пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге келiсiмшарттар жасалады.

2-1. Барлауға арналған келісімшарт осы баптың 2-тармағында көзделген конкурсты өткізбей және тікелей келіссөздер жүргізбей, келісімшарттық аумақты осы Заңның 70-1-бабында көзделген тәртіппен өзгерту нәтижесінде одан бөлінетін жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты құзыретті органның рұқсаты негізінде жасалуы мүмкін.

3. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Барлаумен немесе өндiрумен байланысты және барлау және (немесе) өндiру жөніндегі бекітілген жобалау құжаттарында көзделген жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беру талап етiлмейдi.

5. Шаруашылық-ауыз су және өндірістік-техникалық мақсаттағы жерасты суларын тәулігіне елу текше метрден екі мың текше метрге дейін алу лимиттерімен өндіру құқығын беру су қорын пайдалану және қорғау, сумен жабдықтау, су бұру саласындағы уәкілетті орган берген рұқсаттың негізінде жүзеге асырылады.

6. Жер қойнауын пайдаланушыға пайдалы қазбаны өндірудің технологиялық схемасына сәйкес өндірістік-техникалық жерасты суларын тәулігіне екі мың және одан да көп текше метр көлемінде қаттарға айдау үшін оларды барлау немесе өндіру не тау-кен қазбаларын пайдалану кезінде су деңгейін төмендету мақсатында жерасты суларын өндіру құқығын беру индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның рұқсат беруі арқылы жүзеге асырылады.

Осы тармақтың ережелері жер қойнауын пайдалануға жасалған келісімшарт шеңберінде жер қойнауын пайдаланушы жүзеге асыратын, тау-кен қазбаларын пайдалану кезінде су деңгейін төмендету мақсатында жерасты суларын өндіруге қолданылмайды.

7. Осы баптың 10-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органымен келiсiмшарт жасасу жолымен жүргiзiледi.

8. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жөніндегі операцияларды жүргізуге жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органмен келісімшарт (шарт) жасасу арқылы ол белгілеген тәртіппен жүргізіледі.

9. Кең таралған пайдалы қазбаларды өз мұқтажы үшін, сондай-ақ тәулігіне елу текше метрден аспайтын көлемде жерасты суларын өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру қойнауында кең таралған пайдалы қазбалар мен жерасты сулары бар жер учаскесін жеке меншікке немесе жер пайдалануға берумен бір мезгілде жүргізіледі. Жер учаскесін уақытша жер пайдалануға беру кезінде кең таралған пайдалы қазбаларды өз мұқтажы үшін, сондай-ақ тәулігіне елу текше метрден аспайтын көлемде өндірілетін жерасты суларын пайдалану талаптары уақытша жер пайдалану туралы шартта көзделуі мүмкін.

10. Жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, темiржолдарды және гидроқұрылыстарды салу (реконструкциялау) және жөндеу кезiнде пайдаланылатын кең таралған пайдалы қазбаларға арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен келісу бойынша жергiлiктi атқарушы органның жазбаша рұқсаты негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 35-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 15.06.2015 № 322-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын және жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді беру

1. Жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді беру:

1) өтемді не өтеусіз азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде басқа тұлғаға жер қойнауын пайдалану құқығын ішінара немесе толық иеліктен шығару;

2) өтемді не өтеусіз азаматтық-құқықтық мәмілелер негізінде жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығару;

3) жер қойнауын пайдалану құқығын, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді басқа заңды тұлғаның жарғылық капиталына беру;

4) жер қойнауын пайдалану құқығына ие мемлекеттік кәсіпорындардың мүліктік кешендерін жекешелендіру процесінде жүзеге асырылатын жер қойнауын пайдалану құқығын иеліктен шығару;

5) банкроттық рәсімі процесiнде жер қойнауын пайдалану құқығын, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектiлердi иелiктен шығару;

6) жер қойнауын пайдалану құқығынан, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерден, оның ішінде кепілге беру кезінде ақы өндіріп алу;

7) бір немесе бірнеше қатысушылардың қосымша салымдар енгізуі жолымен, сондай-ақ заңды тұлғаның қатысушылары құрамына жаңа қатысушыны қабылдау жолымен жарғылық капиталды ұлғайту нәтижесінде жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы, егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғадағы үлеске құқықтың пайда болуы арқылы жүзеге асырылады.

2. Кең таралғандарын қоспағанда, пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді беру құзыретті органның осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен берілетін рұқсаты бойынша жүзеге асырылады.

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді беру облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен берілетін рұқсаты бойынша жүзеге асырылады.

3. Жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын заңды тұлғаның, осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғаның, егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, акцияларын немесе акцияларға меншік құқығын растайтын өзге де бағалы қағаздарын не акцияларға айырбасталатын бағалы қағаздарын ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымға бастапқы шығару, оның ішінде қосымша эмиссия шеңберінде шығарылған осындай бағалы қағаздарды ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында бастапқы орналастыру құзыретті органның осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен берілетін рұқсаты бойынша жүзеге асырылады.

4. Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді кепілге беру құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының кең таралған пайдалы қазбаларға қатысты осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен берілетін рұқсаты бойынша жүзеге асырылады.

Жер қойнауын пайдалану құқығын кепілге салудан алынған кредитті жер қойнауын пайдаланушының өзі немесе жарғылық капиталында жер қойнауын пайдаланушының жүз пайыздық қатысу үлесі бар еншілес ұйым жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта көзделген Қазақстан Республикасының аумағында жер қойнауын пайдалану не кейіннен қайта бөлісуді ұйымдастыру мақсаттарына пайдалануға тиіс.

РҚАО-ның ескертпесі!
4-тармақтың үшінші бөлігі 01.01.2015 бастап қолданысқа енгізілді және 31.12.2015 дейін қолданыста болды - ҚР 27.04.2015 № 311-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

"Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 61-4-бабында көзделген операция жүргізілген жағдайда, құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы кең таралған пайдалы қазбаларға қатысты жасалған операция туралы хабардар етіледі.

5. Осы баптың 2-тармағының ережелері мынадай жағдайларға:

1) жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаның, осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғаның, егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналымда болатын акцияларын немесе акцияларға меншік құқығын растайтын өзге де бағалы қағаздарын не акцияларға айырбасталатын бағалы қағаздарын иеліктен шығару жөнінде мәмілелер жасауға;

2) жер қойнауын пайдалану құқығының, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің барлығын немесе бір бөлігін:

мұндай еншілес ұйым салық салуда жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген жағдайда, қатысу үлесінің (акциялар пакетінің) кемінде тоқсан тоғыз пайызы тікелей немесе жанама түрде жер қойнауын пайдаланушыға тиесілі болатын еншілес ұйымның пайдасына;

жер қойнауын пайдалану құқығының, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің барлығын немесе бір бөлігін сатып алушы салық салуда жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген жағдайда, әрқайсысында қатысу үлестерінің (акциялар пакеттерінің) кемінде тоқсан тоғыз пайызы тікелей немесе жанама түрде белгілі бір тұлғаға тиесілі болатын заңды тұлғалар арасында беруге;

3) егер осындай берудің нәтижесінде тұлға жер қойнауын пайдаланушы заңды тұлғаның және (немесе) осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі бар заңды тұлғаның, егер осы заңды тұлғаның негізгі қызметі Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдаланумен байланысты болса, жарғылық капиталындағы қатысу үлесінің (акциялар пакетінің) 0,1 пайыздан кеміне тікелей немесе жанама түрде (үшінші тұлғалар арқылы) билік ету құқығын сатып алса, жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын заңды тұлғадағы акцияларды (қатысу үлестерін) беруге қолданылмайды.

6. Жер қойнауын пайдаланушыға жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органмен келісімшарт (шарт) негізінде берілген жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге жер қойнауын пайдалану құқығын беру осы органның алдын ала келісімі негізінде ғана жүргізілуі мүмкін.

7. Кең таралған пайдалы қазбаларды және жерасты суларын өз мұқтажын қанағаттандыру үшiн өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру қойнауында кең таралған пайдалы қазбалар немесе жерасты сулары бар жер учаскесiн жеке меншiкке немесе жер пайдалануға берумен бiр мезгiлде жүргiзiледi. Жер учаскесiн уақытша жер пайдалануға беру кезiнде кең таралған пайдалы қазбаларды және жерасты суларын өз мұқтажын қанағаттандыру үшiн пайдалану шарттары уақытша жер пайдалану туралы шартта көзделуi мүмкiн.

Кең таралған пайдалы қазбаларды және жерасты суларын өз мұқтажын қанағаттандыру үшiн өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарының рұқсаты талап етiлмейдi.

Өз мұқтажын қанағаттандыру үшін кең таралған пайдалы қазбаларға және жерасты суларына жер қойнауын пайдалану құқығын қойнауында солар болатын жер учаскесінсіз беруге тыйым салынады.

8. Жер қойнауын пайдалану құқығын басқа тұлғаға ішінара беру жағдайында жер қойнауын пайдаланушы және осындай тұлға келісімшарт бойынша бірлесіп құқықтарды жүзеге асыру мен міндеттерді орындау кезінде туындайтын өзара міндеттемелер бойынша келісімге келуге тиіс. Жер қойнауын пайдаланушылар арасындағы бірлескен қызмет туралы шарт не келісімшарт бойынша қызмет шеңберінде өзара құқықтар мен міндеттерді белгілеу туралы өзге де шарт құзыретті органмен немесе кең таралған пайдалы қазбаларға қатысты облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органымен келісіледі және келісімшарт тараптары үшін міндетті күші бар келісімшартқа толықтыру болып табылады.

9. Иелері бірнеше жеке немесе заңды тұлға болып табылатын жер қойнауын пайдалану құқығының бір бөлігін беру жағдайында мұндай беру осы жер қойнауын пайдалану құқығының барлық иелерінің келісімімен ғана мүмкін болады.

10. Жер қойнауын пайдаланушының келісімшартқа қандай да болсын қатысуы сақталатын кезге дейін ол және жер қойнауын пайдалану құқығы берілетін тұлға келісімшарттың негізінде туындаған міндеттемелер бойынша ортақ жауапкершілік атқарады.

11. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру жер учаскесін, тау-кендік немесе геологиялық бөлуді қайта ресімдеудің сөзсіз негізі болып табылады.

Жер қойнауын пайдалану құқығын беру келісімшарт талаптары бойынша қалыптастырылған тарату қорын қайта ресімдеудің (берудің) сөзсіз негізі болып табылады.

12. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша барлық шығыстар, егер беру шарттарында өзгеше көзделмесе, жер қойнауын пайдаланушының шығыстарына жатқызылады.

13. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру келiсiмшартқа тиiстi өзгерiстер және (немесе) толықтырулар енгiзу қажеттiгiне әкеп соғады және осындай өзгерiстер және (немесе) толықтырулар тiркелген кезден бастап жасалды деп есептеледi. Құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөнiнде азаматтық-құқықтық мәмiле жасасу фактiсi болмаған кезде не жер қойнауын пайдаланушының құзыреттi органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органына жер қойнауын пайдалану құқығын беруге рұқсат беру үшін негіз болған анық емес ақпарат беру фактiсi анықталған кезде не осы баптың 8 және 9-тармақтарының ережелерi сақталмаған кезде келiсiмшартқа өзгерістер мен толықтыруларды тiркеуден бас тартуға құқылы.

Жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерге құқықтарды беру осы баптың ережелері ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен ресімделеді.

14. Жер қойнауын пайдалану құқығын, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді беруге бағытталған, құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының осы баптың 2-тармағында көзделген рұқсаты болмай, сол сияқты рұқсаттың қолданылу мерзімі өткеннен кейін, сондай-ақ осы баптың 6-тармағына сәйкес берілетін, жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкілетті органның алдын ала келісімінсіз жасалған мәмілелер мен өзге де әрекеттер маңызсыз болады.

Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.03.2014 № 177-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.04.2015 № 311-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын және онымен байланысты құқықтарды иеліктен шығаруға рұқсат беру тәртібі

1. Егер осы Заңда өзгеше белгіленбесе, өзіне тиесілі жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығару ниеті бар тұлға құзыретті органға жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді табыс етуге рұқсат беру туралы өтініш жібереді.

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) иеліктен шығарған кезде жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған рұқсат беру туралы өтініш облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына жіберіледі.

2. Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға рұқсат беру туралы өтініш қазақ және орыс тілдерінде жасалуға және:

1) жер қойнауын пайдалану құқығы не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объекті тиесілі заңды тұлғаның толық атауын не жеке тұлғаның тегін және атын;

2) иеліктен шығарылатын жер қойнауы учаскесін және жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) көрсетуді не иеліктен шығаруға жататын жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні көрсетуді;

3) иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығының (оның бір бөлігінің) көлемін не қатысу үлесінің (акциялар пакетінің) мөлшерін, иеліктен шығарылатын бағалы қағаздар санын дәл көрсетуді, сондай-ақ бастапқы иегерде және басқа тұлғаларда қалатын құқықтар көлемін, иеліктен шығарылатын бағалы қағаздардың түрін көрсетуді;

4) жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаның, осындай жер қойнауын пайдаланушы қабылдайтын шешiмдердi тiкелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) шешiмдерге ықпал ету мүмкiндiгi бар заңды тұлғаның жарғылық капиталының жалпы мөлшерi туралы және қатысушыларының құрамы, акцияларға меншiк құқығын растайтын не акцияларға айырбасталатын шығарылған бағалы қағаздарының жалпы саны, қатысушылары акцияларының жалпы саны мен пакеттерiнiң пайыздық арақатынасы туралы мәлiметтердi;

5) жер қойнауын пайдалану құқығын не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алушы туралы мәліметтерді:

заңды тұлғалар үшін – сатып алушының атауын, оның орналасқан жерін, мемлекеттік тиесілігін, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі және мемлекеттік кіріс органдарында тіркелуі туралы мәліметтерді, басшылары мен олардың өкілеттіктері туралы мәліметтерді, қатысу үлестерінің (акциялар пакеттерінің) мөлшері көрсетіле отырып, қатысушылар туралы мәліметтерді, бағалы қағаздардың жалпы саны көрсетіле отырып, заңды тұлғаның осындай қағаздарының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығындағы айналымы туралы мәліметтерді, сатып алушының еншілес ұйымдары туралы мәліметтерді;

жеке тұлғалар үшін – сатып алушының тегін, атын және әкесінің атын (ол болған жағдайда), заңды мекенжайын, азаматтығын, жеке басын куәландыратын құжаттары, мемлекеттік кіріс органдарында тіркелуі, кәсіпкерлік қызмет субъектісі ретінде тіркелуінің болуы не болмауы туралы мәліметтерді, сатып алушы қатысушысы (акционері) болып табылатын заңды тұлғалар туралы мәліметтерді;

6) соңғы үш жылда оларда өз қызметін жүзеге асырған мемлекеттер тізбесін қоса алғанда, сатып алушының бұрынғы қызметі туралы мәліметтерді, сондай-ақ персоналдың біліктілігін қоса алғанда, сатып алушының қаржылық, техникалық, басқарушылық және ұйымдастырушылық мүмкіндіктері туралы деректерді;

7) жер қойнауын пайдалану құқығын не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығару негізін;

8) жер қойнауын пайдалану құқығын не жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын заңды тұлғадағы қатысу үлесін (акциялар пакетін) иеліктен шығару бойынша құқық қатынасында өтініш берушінің құқықтық мәртебесін көрсетуді;

9) сатып алушының өтініште және оған қоса берілетін құжаттарда өзі туралы көрсетілген барлық мәліметтердің дұрыс екені туралы жазбаша растауын;

10) өтінішке қол қойған адамның тегі мен атын, осындай адамның өкілеттіктерін көрсетуді, оның жеке басын куәландыратын құжат туралы мәліметтерді;

10-1) тарату қоры берілген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы беретін тарату қорының мөлшері туралы мәліметтерді;

11) жер қойнауын пайдалану құқығының не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектінің бағасы және басқа да иеліктен шығару талаптары туралы мәліметтерді қамтуға тиіс.

Өтінішке онда көрсетілген мәліметтерді растайтын, тиісті түрде куәландырылған құжаттар (не олардың нотариат куәландырған көшірмелері) қоса беріледі.

Өтінішке қоса берілетін барлық құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берсе, мұндай құжаттар әрбір құжатқа дұрыстығын нотариус куәландырған қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріліп, өзге тілде жасалуы мүмкін.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-1-тармақ 01.01.2015 бастап қолданысқа енгізілді және 31.12.2015 дейін қолданыста болды - ҚР 27.04.2015 № 311-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

2-1. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 61-4-бабында көзделген операцияны жүргізген кезде өтінішке активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде беру туралы шарттың нотариат куәландырған көшірмесі (тапсыру актісін немесе одан үзінді көшірме қоса беріле отырып) қоса тіркеледі.

2-2. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-1-бабы 2-тармағының 11) тармақшасында, 61-4-бабында көзделген операцияны жүргізу кезінде өтінішке активтер мен міндеттемелерді бір мезгілде беру туралы шарттың, екінші деңгейдегі банктердің кредиттік портфельдерінің сапасын жақсартуға маманданатын ұйымның активтер мен талап ету құқықтарын сатып алуын көздейтін шарттың (тапсыру актісі немесе одан үзінді-көшірме қоса беріле отырып), талап ету құқықтарын (талаптарын) басқаға беру туралы талапты қамтитын шарттың нотариат куәландырған көшірмесі қоса беріледі.

3. Құзыреттi орган осы баптың 2-тармағында көзделген өтініш пен құжаттар алынған, ал стратегиялық маңызы бар жер қойнауы, кен орындары учаскелеріне қатысты Мемлекеттiң басым құқығын жүзеге асыру мәселелерi жөнiндегi ведомствоаралық комиссияның хаттамасы да келiп түскен күннен бастап бес жұмыс күнi iшiнде жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектiлердi иелiктен шығаруға рұқсат беру (беруден бас тарту) туралы ұсыныстар тұжырымдау үшiн қажеттi материалдарды жер қойнауын пайдалану мәселелерi жөнiндегi сараптама комиссиясының қарауына жiбередi.

4. Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссия материалдарды алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде өтінішті және өзге де материалдарды қарап, жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға рұқсат беру (беруден бас тарту) туралы тиісті ұсыныс әзірлейді.

Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссия өтініш берушіден және басқа да тұлғалардан жер қойнауын пайдалану құқығын не жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға тікелей қатысы бар кез келген қосымша материалдарды сұратуға және алуға құқылы.

Жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға рұқсат беру (беруден бас тарту) туралы ұсынысы құзыретті органға жіберілетін хаттамамен ресімделеді.

5. Құзыретті орган жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссияның ұсынысы негізінде ұсынысты алған кезден бастап бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға рұқсат беру (беруден бас тарту) туралы шешім қабылдайды.

6. Құзыретті орган мынадай талаптар сақталғанда ғана:

1) егер жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) сатып алушы осы Заңда жер қойнауын пайдаланушыларға және жер қойнауын пайдалану құқығының берілуіне үміткер тұлғаларға қойылатын талаптарға толық сай келсе;

2) егер мұндай беру Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын, оның ішінде елдің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, келісімшарт шеңберінде құқықтарды шоғырландыру және (немесе) жер қойнауын пайдалану саласындағы операцияларды жүргізуге арналған құқықтарды шоғырландыру, сондай-ақ Қазақстан Республикасы жасасқан халықаралық келісімдер талаптарын сақтамауға әкеп соқпаса;

3) егер жер қойнауын пайдалану құқығын, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді беруге рұқсат беру туралы өтініш осы баптың 2-тармағының талаптарына сай келсе, жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға рұқсатты береді.

7. Құзыретті органның жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді белгілі бір тұлғаға иеліктен шығаруға рұқсат беруі туралы мәселе мұндай иеліктен шығарудың әрбір жағдайы үшін жеке-жеке қаралады. Жер қойнауын пайдаланушының не оның қатысушысының (акционерінің) қалауы бойынша мұндай иеліктен шығаруға ортақ рұқсатты келісімшартта не өзге шартта белгілеуге жол берілмейді.

8. Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні беруге рұқсат беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес дау айтылуы мүмкін.

9. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге рұқсат беруден бас тарту осы баптың 6-тармағының 2) тармақшасына сәйкес себебі түсіндірілмей ресімделеді.

10. Көмірсутек шикізатына жер қойнауын пайдалану құқығы келiсiмшарт күшiне енген кезден бастап екi жыл бойы берiлмейтiн болады.

Осы тармақтың ережелері:

1) ұлттық басқарушы холдингтің, ұлттық компанияның немесе олардың еншілес ұйымдарының жер қойнауын пайдалану құқығын беруі немесе сатып алуы;

2) кепіл нысанасы ретінде жер қойнауын пайдалану құқығына өндіріп алуды қолдану;

3) жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру шеңберінде жер қойнауын пайдалану құқығын беру немесе сатып алу;

4) осы Заңның 36-бабы 5-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда жер қойнауын пайдалану құқығын беру жағдайларында қолданылмайды.

11. Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығаруға рұқсат алты ай мерзімге беріледі.

Мәміле белгіленген мерзімдерде жасалмаған жағдайда өтініш беруші рұқсаттың қолданылу мерзімін алты айдан аспайтын мерзімге ұзарту немесе мәміле жасасуға жаңа рұқсат алу үшін құзыретті органға жүгінуге міндетті.

Иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні сатып алуды жүзеге асырған тұлға жасалған мәміле туралы құзыретті органға мәміле жасалған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей хабарлауға міндетті.

12. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының рұқсат беруі (беруден бас тартуы) және кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану мәселелері жөніндегі сарапшылық комиссиялардың кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғадағы қатысу үлесін (акциялар пакетін) беруге рұқсат беру (беруден бас тарту) туралы ұсыныстар әзірлеуі осы бапта белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.04.2015 № 311-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Заңды тұлғаны қайта ұйымдастыру кезінде жер қойнауын пайдалану құқығының және онымен байланысты құқықтардың құқық мирасқорлығы тәртібімен ауысуы

1. Жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаның немесе жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаның қатысушысы (акционері) болып табылатын заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуы жағдайында беру актісі не бөлу балансы негізінде жер қойнауын пайдалану құқығының (оның бір бөлігінің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің құқық мирасқорлығы тәртібімен ауысуына осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен берілетін құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының рұқсаты негізінде ғана жол беріледі.

2. Осы баптың 1-тармағының ережелері ұйымдастырушылық-құқықтық нысанын өзгерту нысанында ұлттық басқарушы холдингті, ұлттық компанияны немесе оның еншілес ұйымын қайта ұйымдастыру, жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаны қайта құру жағдайларында, сондай-ақ осы Заңның 36-бабы 5-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда қолданылмайды.

3. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларда құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушы өтініш білдірген кезден бастап бір ай ішінде келісімшартқа тиісті өзгерістер енгізеді.

39-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығының және онымен байланысты құқықтардың жеке тұлғаның қайтыс болуы жағдайында әмбебап құқық мирасқорлығы тәртібімен ауысуы

Жер қойнауын пайдалану құқығының, жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің мұрагерлік тәртібімен ауысуы Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

40-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын тоқтату

1. Осы Заңда және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарында белгіленген негіздер болмаса, ешкім жер қойнауын пайдалану құқығынан айырылмайды.

2. Жер қойнауын пайдалану құқығы:

1) келісімшарттың қолданылуы тоқтатылған;

2) барлаумен немесе өндірумен байланысты емес және радиоактивті қалдықтарды, зиянды заттарды көмуге және сарқынды суларға арналған жерасты құрылыстарын салу және (немесе) пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге, сондай-ақ осы Заңның 35-бабының 6 және 10-тармақтарына сәйкес өндірістік-техникалық жерасты суларын тәулігіне екі мың текше метр және одан да көп көлемде барлауға немесе өндіруге, жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарын, теміржолдарды және гидроқұрылыстарды салу (реконструкциялау) және жөндеу кезінде жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған рұқсаттың қолданылу мерзімі өткен немесе ол кері қайтарып алынған;

3) Қазақстан Республикасының Үкіметі осы Заңның 14-бабына сәйкес жер қойнауы учаскесін пайдалануға тыйым салу туралы шешім қабылдаған;

4) жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлға таратылған жағдайларда тоқтатылады.

3. Жер қойнауын пайдалану құқығын тоқтату жер қойнауын пайдалану мақсатында берілген жер учаскесіне жер пайдалану құқығын тоқтатудың сөзсіз негізі болып табылады.

Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.04.27 № 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

41-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын мәжбүрлі түрде тоқтату рәсімі

1. Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өндіріп алу жағдайларында, оның ішінде кепілге беру кезінде жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді тиісінше өткізу (сату), егер осы Заңда өзгеше белгіленбесе, жария сауда-саттық өткізу жолымен жүргізіледі.

Мұндай сауда-саттыққа қатысуға құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі сауда-саттыққа қатысуға рұқсатын алған тұлғалар жіберіледі.

Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі жария сауда-саттыққа қатысу ниеті бар тұлға құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына жария сауда-саттыққа қатысуға рұқсат беру туралы өтініш жібереді.

Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі сауда-саттыққа қатысуға рұқсат беру туралы өтініш қазақ және орыс тілдерінде жасалуға және осы Заңның 37-бабының 2-тармағында белгіленген мәліметтерді қамтуға тиіс.

Жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу (сату) жөніндегі сауда-саттыққа қатысуға рұқсат беру туралы өтінішті құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен қарайды.

Осы тармақтың ережелерi банкроттық рәсiмдердi жүзеге асыру кезiнде мүліктік массаны өткiзу жағдайлары үшiн де қолданылады.

Сауда-саттық нәтижелері бойынша құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының осындай сауда-саттыққа қатысуға рұқсатын алған тұлғамен жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығару жөнінде мәміле жасасу кезінде құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді иеліктен шығаруға қосымша рұқсатын алу талап етілмейді.

2. Кепіл ұстаушының талабын кепілге берілген жер қойнауын пайдалану құқығының (оның бір бөлігінің), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің құнынан қанағаттандыру сот тәртібімен жүргізіледі.

3. Кепілге берілген жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу жөніндегі сауда-саттық өткізілмеді деп жарияланған кезде кепіл ұстаушы құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының рұқсаты бойынша кепілге салынған мүлікті өз меншігіне айналдыруға (жер қойнауын пайдалану құқығының (оның бір бөлігінің) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілердің иегері болуға) не жаңа сауда-саттықтың тағайындалуын талап етуге құқылы.

4. Кепілге берілген жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алу ниеті бар кепіл ұстаушы жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді өткізу жөніндегі сауда-саттық өткізілмеді деп жарияланған жағдайда құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына кепілге салынған жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алуға рұқсат беру туралы өтініш жолдайды.

Кепілге берілген жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алуға рұқсат беру туралы өтініш қазақ және орыс тілдерінде жасалуға және осы Заңның 37-бабының 2-тармағында белгіленген мәліметтерді қамтуға тиіс.

Кепілге салынған жер қойнауын пайдалану құқығын (оның бір бөлігін), жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді сатып алуға рұқсат беру туралы өтінішті құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы осы Заңның 37-бабында белгіленген тәртіппен қарайды.

5. Осы баптың ережелеріне қайшы келетін кепіл туралы шарттардың және өзге де келісімдердің талаптары маңызсыз болады.

Ескерту. 41-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.03.2014 № 177-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Техногендік минералдық түзілімдермен байланысты жер қойнауын пайдалану құқығын жүзеге асыру

Ескерту. 42-бап алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

43-бап. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге жер қойнауын пайдалану құқығын жүзеге асыру

1. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді осы Заңның 35-бабының 8-тармағына сәйкес жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге жер қойнауын пайдалану құқығы берілген жеке және заңды тұлғалар жүргізуі мүмкін.

2. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу бюджет қаражаты есебінен немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да көздерден қаржыландырылуы мүмкін.

4. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттарын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

Осы Заңның 64 және 65-баптарының ережелері жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу шеңберінде әзірленетін жобалау құжаттарына қолданылмайды.

Ескерту. 43-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

44-бап. Барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуды және (немесе)пайдалануды жүзеге асыру

1. Барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуды және (немесе) пайдалануды жүзеге асырудың ерекшеліктерін, сондай-ақ барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беру тәртібінің ерекшеліктерін жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

2. Барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуды және (немесе) пайдалануды жүргізудің талаптары мен тәртібі келісімшартта айқындалады.

3. Егер Қазақстан Республикасының заңнамасында өзгеше көзделмесе, барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға осы Заңның өндіруге қатысты нормалары қолданылады.

Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

45-бап. Минералдық шикізатты қайта өңдеу

1. Минералдық шикізатты қайта өңдеу өндіруден кейін тікелей жүргізілетін операция болып табылады және жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға жатпайды.

2. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 45-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫН
КОНКУРС НЕГІЗІНДЕ БЕРУ

46-бап. Конкурсқа шығарылатын жер қойнауы учаскелері

1. Құзыретті орган барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған жер қойнауы учаскелерінің тізбелерін, сондай-ақ ұлттық компанияның үлестік қатысуы конкурстың шарты болып табылатын жер қойнауы учаскелерінің тізбелерін бекітеді.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған жер қойнауы учаскелерінің тізбелерін бекітеді.

Жер қойнауы учаскелерінің тізбелері жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның ұсыныстары негізінде қалыптастырылады.

2. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдалану мақсаттары үшін жерді резервте қалдыруды Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізеді.

3. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар шегінде орналасқан, конкурсқа шығарылатын жер қойнауы учаскелерінің тізбелері ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті органмен келісілуге тиіс.

4. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсты құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы осы Заңға сәйкес өткізеді.

5. Құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы кен орындары қорларына қатысты жер қойнауына мемлекеттiк сараптама жүргiзiлгеннен және бекітілген қорлардың болуы расталғаннан кейiн ғана өндiруге конкурс өткiзеді және келiсiмшарттар жасасады.

Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

47-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсты өткізудің шарттары

1. Конкурсты өткізу туралы және оны өткізудің шарттары туралы ақпарат Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында таратылатын мерзімді баспа басылымдарында бір мезгілде қазақ және орыс тілдерінде жарияланады.

Конкурсқа қатысуға ниет білдірген барлық тұлғалардың конкурсқа қатысуға өтінімдер берудің түпкілікті мерзімінен кешіктірмей, конкурсты өткізу тәртібімен байланысты ақпаратты алуға құқығы бар.

2. Тендер өткiзу туралы хабарламада:

1) өткiзілетін күні, уақыты мен орны, сондай-ақ өтiнiмдер беру мерзiмi мен орны;

2) тендердің негiзгi шарттары;

3) жер қойнауын пайдалану жөнiндегi операцияларды жүргiзу үшiн берiлгелi отырған жер қойнауы учаскелерiнiң орналасқан жерiн көрсету және қысқаша сипаттамасы;

4) тендерге қатысу үшiн жарна мөлшерi туралы ақпарат және оны төлеу үшін банк деректемелерi;

5) қол қойылатын бонустың бастапқы мөлшерi;

6) кадрлардағы жергiлiктi қамтудың ең төмен мөлшері;

7) жұмыстардағы (көрсетілетін қызметтердегi) жергілікті қамтудың елу пайыздан аспауға тиіс ең төмен мөлшері;

8) қазақстандық кадрларды оқытуға арналған шығындардың ең төмен мөлшерi;

9) келiсiмшарт бойынша жұмыстарды орындау үшiн қажет, Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшерi қамтылуға тиiс.

3. Қажет болған жағдайда жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсты өткізу туралы хабарламада конкурсқа қатысушы Қазақстан Республикасының аумағында қайта өңделуін қамтамасыз етуге міндеттенетін өндірілген минералдық шикізаттың ең төмен мөлшері туралы талап қамтылуы мүмкін.

Конкурсқа қатысушы Қазақстан Республикасының аумағында қайта өңделуін қамтамасыз етуге міндеттенетін минералдық шикізаттың ең төмен мөлшерін құзыретті орган айқындайды.

4. Кең таралған пайдалы қазбаларды қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсқа қатысуға өтінімдер беру үшін конкурсқа қатысушыларға берілетін мерзім конкурсты өткізу туралы хабарлама жарияланған күннен бастап бір айдан кем болмауы керек.

5. Конкурстың шарттары жарияланған күн мен конкурс өткізілетін күн (қорытындыларын шығарудың басталуы) арасындағы мерзім төрт айдан кем, ал кең таралған пайдалы қазбалар бойынша - үш айдан кем болмауы керек.

6. Конкурсқа қатысу жарнасы қайтаруға жатпайды.

Ескерту. 47-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-1-бап. Аукцион өткізу туралы хабарлама

Аукцион өткiзу туралы хабарламада:

1) өткiзілетін күні, уақыты мен орны, сондай-ақ өтiнiмдер беру мерзiмi мен орны;

2) аукционның негiзгi шарттары;

3) жер қойнауын пайдалану жөнiндегi операцияларды жүргiзу үшiн берiлгелi отырған жер қойнауы учаскелерiнiң орналасқан жерiн көрсету және қысқаша сипаттамасы;

4) геологиялық ақпарат топтамасының құны;

5) аукционға қатысу үшiн жарна мөлшерi туралы ақпарат және оны төлеу үшін банк деректемелерi;

6) қол қойылатын бонустың бастапқы мөлшерi;

7) кадрлардағы жергiлiктi қамту мөлшері;

8) жұмыстардағы (көрсетілетін қызметтердегi) жергiлiктi қамтудың елу пайыздан аспауға тиіс мөлшері;

9) қазақстандық кадрларды оқытуға арналған шығындар мөлшерi;

10) өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшері;

11) келiсiмшарт бойынша жұмыстарды орындау үшiн қажет, Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшерi қамтылуға тиiс.

Осы баптың 3), 7), 8), 9), 10) және 11) тармақшаларында көрсетілген аукцион шарттары, сондай-ақ аукцион қорытындылары бойынша айқындалған қол қойылатын бонус мөлшері келісімшартқа енгізіледі.

Аукцион шарттарын жариялау күні мен оны өткізу күні арасындағы мерзім үш айдан аспауға тиіс.

Ескерту. 4-тарау 47-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

48-бап. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсқа қатысу үшін өтінім

1. Конкурсқа қатысу үшін өтінімде:

1) заңды тұлғалар үшін – өтініш берушінің атауы, оның орналасқан жері, мемлекеттік тиесілігі, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі және мемлекеттік кіріс органдарында тіркелуі туралы мәліметтер, жарғылық капиталдағы олардың үлестерінің мөлшері (жарғылық капиталдың жалпы мөлшерінен) көрсетіле отырып, өтініш беруші — заңды тұлғаның басшылары мен қатысушылары немесе акционерлері туралы мәліметтер, бағалы қағаздардың жалпы саны көрсетіле отырып, заңды тұлғаның осындай қағаздарының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығындағы айналымы туралы мәліметтер, өтінім берушінің еншілес ұйымдары туралы мәліметтер;

2) жеке тұлғалар үшін – өтініш берушінің тегі, аты және әкесінің аты (ол болған жағдайда), заңды мекенжайы, азаматтығы, өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжаттары, өтініш берушінің мемлекеттік кіріс органдарында тіркелуі, өтініш берушінің кәсіпкерлік қызмет субъектісі ретінде тіркелуі туралы мәліметтер;

3) өтініш берушінің мүддесін білдіретін басшылардың немесе өкілдердің өкілеттіктері туралы мәліметтерді қоса алғанда, мұндай тұлғалар туралы деректер;

4) өтініш беруші соңғы үш жылда оларда өз қызметін жүзеге асырған мемлекеттер тізімін қоса алғанда, оның бұрынғы қызметі туралы мәліметтер;

5) өтініш беруші үміттеніп отырған жер қойнауы учаскесінің атауы және жер қойнауын пайдалану құқығы;

6) өтініш берушінің конкурсқа қатысу жарнасын төлегені туралы құжат қамтылуға тиіс.

Өтінімде көрсетілген мәліметтерді растайтын, тиісті түрде куәландырылған құжаттар өтінімге қоса беріледі.

1-1. Аукционға қатысуға арналған өтінімде:

1) кең таралған пайдалы қазбалар бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған аукционға қатысу өтінімін қоспағанда, Қазақстан Республикасындағы өндіру салалары қызметінің ашықтығы бастамасын іске асыруға қатысты өтінім берушінің Өзара түсіністік туралы меморандумға қосылу жөніндегі міндеттемелері де;

2) өтінім берушінің осы Заңның 47-1-бабының 3), 7), 8) 9), 10) және 11) тармақшаларында көрсетілген аукцион шарттарына және оларды аукцион жеңімпазымен жасалатын жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа енгізуге келісімі де қамтылуға тиіс.

2. Өтініш беруші осы баптың талаптарын сақтаған жағдайда өтінім қарауға қабылданады. Осы баптың талаптарына сәйкес келмейтін өтінім қабылданбауға тиіс.

3. Құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы конкурсқа қатысуға берiлген өтiнімнiң қабылданғаны және қатысуға жіберілгені туралы өтінім берушіні:

тендерге қатысуға өтінімдер қабылдау аяқталған күннен бастап бір ай мерзімде;

аукционға қатысу үшін өтінімдер беру мерзімі аяқталған күннен кейін күнтізбелік он күн ішінде ресми түрде хабардар етеді.

4. Аукционға қатысуға өтінім берген тұлға аукцион өткізілетін күнге дейін оған қатысудан бас тартуға және өз өтінімін кері қайтарып алуға құқылы.

Ескерту. 48-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

49-бап. Конкурсқа шығарылатын жер қойнауы учаскелері бойынша геологиялық ақпарат топтамасы

1. Жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган конкурсқа шығарылатын жер қойнауы учаскелері бойынша геологиялық ақпарат топтамаларын конкурс туралы хабарлама берілгенге дейін дайындайды және оның құнын айқындайды. Топтама қолда бар геологиялық, тау-кен-техникалық, технологиялық және өтініш берушінің конкурсқа қатысу туралы шешім қабылдауы үшін қажетті өзге де ақпарат көлемін қамтуға тиіс.

2. Конкурсқа қатысуға жіберілген өтінім берушіге жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi орган өтінім беруші өтініш жасағаннан кейін бір ай ішінде шығарылатын жер қойнауы учаскесi бойынша геологиялық ақпарат топтамасын ақыға бередi.

Геологиялық ақпарат топтамасының құны тарихи шығындар мөлшері негізге алынып айқындалады. Геологиялық ақпарат топтамасын сатып алу үшін төленген сома қайтарылуға жатпайды.

3. Өтініш берушінің алынған геологиялық ақпаратты кез келген нысанда жария етуге немесе үшінші тұлғаларға беруге құқығы жоқ.

Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

50-бап. Тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныс

1. Тендерге қатысуға жiберiлген өтiнім берушi тендер шарттарында белгiленген мерзiмдерде барлауға, өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған конкурстық ұсыныс жасайды.

2. Құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы тендер жарияланған күннен бастап үш ай ішінде тендерге қатысушылар ұсынатын конкурстық ұсыныстарды қабылдайды.

Конкурстық ұсыныс ұсынған тендерге қатысушының конкурстық ұсыныстарды беру мерзімі аяқталған күннен бастап оны кері қайтарып алуға немесе өзгертуге құқығы жоқ.

3. Конкурстық ұсыныста:

1) қол қойылатын бонустың ұсынылатын мөлшері;

2) мәлімделген қол қойылатын бонусты толық көлемде төлеу жөніндегі міндеттемелерді орындау мүмкіндігін растайтын құжаттар (жеке қаражат, банктер кепілдігі);

3) өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшері;

4) қазақстандық кадрларды оқыту мен олардың біліктілігін арттырудың міндетті бағдарламаларының іске асырылуына қарай өсіп отыруға тиіс кадрлардағы жергілікті қамту жөніндегі міндеттемелер;

5) қазақстандық кадрларды оқыту жөніндегі міндеттемелер;

6) келісімшарт бойынша жұмыстарды орындау үшін қажетті жұмыстардағы (көрсетілетін қызметтердегі) жергілікті қамту бойынша міндеттемелер;

7) келісімшарт бойынша жұмыстарды орындау үшін қажет, Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшері;

8) кең таралған пайдалы қазбалар мен жерасты сулары бойынша жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған конкурстық ұсыныстарды қоспағанда, келісімшартқа қол қойылғанға дейін Қазақстан Республикасындағы өндіру салалары қызметінің ашықтығы бастамасын іске асыруға қатысты Өзара түсіністік туралы меморандумға қосылу жөніндегі міндеттемелер;

9) геологиялық ақпаратты сатып алғаны үшін ақы төленгенін растайтын құжаттың көшірмесі қамтылуға тиіс.

Тендерді өткізу туралы хабарламада тендерге қатысушы Қазақстан Республикасының аумағында қайта өңделуін қамтамасыз етуге міндеттенетін минералдық шикізаттың ең төмен мөлшері белгіленген жағдайда конкурстық ұсыныс осындай талапқа сәйкес келуге тиіс.

Жоғарыда көрсетілген, сондай-ақ осы Заңның 47-бабы 2-тармағының 2), 5), 6), 7), 8) және 9) тармақшаларында көрсетілген талаптарға сәйкес келмейтін конкурстық ұсыныс қабылданбауға тиіс.

4. Конкурстық ұсыныста өтінім беруші ұсынған міндеттемелер мен ниеттер келісімшартқа енгізіледі.

Ескерту. 50-бап жаңа редакцияда көзделген - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

51-бап. Конкурсқа қатысу құқығын беруден бас тарту

Конкурсқа қатысуға өтінім берген тұлғаға мынадай жағдайларда:

1) конкурсқа қатысуға арналған өтінім осы Заңның 48-бабының талаптарына сәйкес келмегенде;

2) конкурстық ұсыныс тендер шарттарына сәйкес келмегенде;

3) өтініш беруші дәйексіз мәліметтер ұсынса;

4) егер өтініш берушіге жер қойнауын пайдалану құқығын беру еліміздің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі, оның ішінде келісімшарт шеңберінде құқықтарды шоғырландырған және (немесе) жер қойнауын пайдалану саласындағы операцияларды жүргізу құқықтарын шоғырландырған кезде талаптардың сақталмауына әкеп соқтыратын жағдайда конкурсқа қатысу құқығын беруден бас тартылуы мүмкін.

Конкурсқа қатысу құқығын беруден бас тарту осы баптың 4) тармақшасына сәйкес себептері түсіндірілмей ресімделеді.

Конкурсқа қатысу құқығынан бас тартуға сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 51-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

52-бап. Конкурстың қорытындыларын шығару

1. Тендер жеңiмпазы конкурстық ұсыныстарды қарау қорытындылары:

1) қол қойылатын бонустың мөлшерi;

2) өңiрдiң әлеуметтiк-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстардың мөлшерi бойынша айқындалады.

2. Кең таралғандардан басқа пайдалы қазбаларды барлауға, өндiруге, бiрлескен барлау мен өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға конкурстық ұсыныстар ұсынған өтiнiм берушiлер арасынан тендер жеңiмпазын Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткiзу жөнiндегi комиссия айқындайды.

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға конкурстық ұсыныстар ұсынған өтiнiм берушiлер арасынан тендер жеңiмпазын кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөнiндегi конкурстық комиссия айқындайды.

3. Тендер қорытындыларын шығару Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткiзу жөнiндегi комиссияның (кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөнiндегi конкурстық комиссияның) қатысып отырған барлық мүшелерi қол қоятын хаттамамен ресiмделедi.

Тендер қорытындыларын шығару мерзiмi конкурстық ұсыныстарды беру мерзiмi аяқталған күннен бастап күнтізбелік он бес күннен аспауға тиiс. Тендер қорытындыларын шығару мерзiмi Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткiзу жөнiндегi комиссияның (кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөнiндегi конкурстық комиссияның) шешiмi бойынша, бiрақ ол бiр айдан аспайтындай етіп ұзартылуы мүмкiн.

4. Тендер қорытындыларына оған қатысушылар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым жасауы мүмкiн.

5. Тендер жеңiмпазымен келiсiмшарт осы Заңда белгiленген тәртiппен және шарттарда жасалады.

6. Тендер нәтижелерi тендер қорытындылары шығарылған кезден бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмей ресми баспасөз басылымдарында қазақ және орыс тiлдерiнде жариялануға жіберілуге, сондай-ақ тендер өткiзетiн мемлекеттiк органның ресми интернет-ресурсында орналастырылуға тиiс.

Ескерту. 52-бап жаңа редакцияда көзделген - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

52-1-бап. Аукционды ұйымдастыру және өткізу

1. Аукционды Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткiзу жөнiндегi комиссия, ал кең таралған пайдалы қазбаларға қатысты – кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөнiндегi өңірлік конкурстық комиссиялар ұйымдастырады және өткізеді.

2. Аукционға оған қатысуға жіберілген және аукцион өткізілетін күнге оған қатысушы ретінде тіркелген кез келген өтінім берушілердің қатысуға құқығы бар.

3. Қол қойылатын бонустың ең көп мөлшерін ұсынған қатысушы, ол үш рет жарияланғаннан кейін аукционға басқа қатысушылардан оны арттыратын ұсыныстар келіп түспесе, аукцион жеңімпазы болады.

4. Аукцион нәтижелері ол өткізілген күні хабарланады және Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткiзу жөнiндегi комиссияның (кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөнiндегi конкурстық комиссияның) қатысып отырған барлық мүшелерi қол қоятын хаттамамен ресiмделедi.

5. Аукцион қорытындыларына оған қатысушылар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым жасауы мүмкiн.

6. Аукцион жеңiмпазымен келiсiмшарт осы Заңда белгiленген тәртiппен және шарттарда жасалады.

7. Аукцион нәтижелерi аукцион қорытындылары шығарылған кезден бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмей ресми баспасөз басылымдарында қазақ және орыс тiлдерiнде жариялануға жіберілуге, сондай-ақ аукцион өткiзетiн мемлекеттiк органның ресми интернет-ресурсында орналастырылуға тиiс.

Ескерту. 4-тарау 52-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

53-бап. Конкурсты өткізілмеді деп танудың тәртібі мен негіздері

1. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсты Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссия мынадай жағдайларда:

1) екіден кем өтінім берілгенде;

2) егер конкурсқа қатысуға екіден кем қатысушы жіберілгенде өтпеді деп таниды.

3) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссия жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурсты қабылданған конкурстық ұсынысы бар, конкурсқа жіберілген жалғыз қатысушы болмаған жағдайда ғана өтпеді деп таниды.

2. Конкурсты өткізілмеді деп тану туралы шешім жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның хаттамасымен ресімделеді немесе оны кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссия ресімдейді.

Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды өткізу жөніндегі комиссияның конкурсты өткізілмеді деп тану туралы шешімі немесе кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссияның конкурсты өткізілмеді деп тануы конкурсқа жіберілген барлық қатысушыларға хабарланады.

3. Конкурсты өткізілмеді деп тану туралы хабарландыру ресми баспа басылымында бір мезгілде қазақ және орыс тілдерінде, сондай-ақ конкурсты өткізетін мемлекеттік органның ресми интернет-ресурсында жариялануға тиіс.

Ескерту. 53-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

54-бап. Қайталама конкурс өткізудің тәртібі мен негіздері

1. Жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған конкурс өткізілмеді деп танылған жағдайда құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы:

1) конкурсты қайтадан өткізу туралы;

2) конкурс шарттарын өзгерту және конкурсты қайтадан өткiзу туралы шешiмдердiң бiрiн қабылдауы мүмкiн.

2. Қайталама конкурс осы Заңда конкурс өткізу үшін көзделген тәртіппен және мерзімдерде өткізіледі.

3. Егер конкурс осы Заңның 53-бабының 1-тармағында көзделген негіздер бойынша өтпедi деп танылған жағдайда, конкурсты қайтадан өткізу кезiнде конкурсқа қатысу үшін жарна және геологиялық ақпарат топтамасы берілгені үшін төлем өтпеген конкурс барысында көрсетілген сомаларды төлеген өтінім берушіден алынбайды.

4. Егер қайталама тендер бiр ғана жіберілген қатысушының болуы себебінен өтпедi деп танылған жағдайда, құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы осындай конкурстық ұсыныс берген тендерге қатысушымен конкурстық ұсыныста жазылғаннан нашар болмайтын шарттарда тiкелей келiссөздер арқылы келiсiмшарт жасасуға міндетті.

Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

55-бап. Конкурсты жарамсыз деп тану

1. Осы Заңда белгіленген қағидалардың бұзылуымен өткізілген конкурс сот шешімінің негізінде жарамсыз деп танылуы мүмкін.

Мыналар:

1) конкурстың жеңімпазын айқындауға ықпалын тигізген, осы Заңда белгіленген конкурс өткізу қағидаларының бұзылуы;

2) құзыреттi органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органына оның конкурсқа қатысуға жіберу немесе конкурс жеңiмпазы туралы шешiмiне әсер еткен көрiнеу жалған ақпарат беру фактiсiнiң анықталуы;

3) конкурстың жеңімпазы болып танылған қатысушылар не заңды тұлға акционерлері құрамының келісімшарт жасасқан күнге дейін өзгеруі;

4) конкурсты өткізуге қатысушы лауазымды тұлғалардың конкурста жеңімпаз болып танылған тұлғаға конкурстың басқа қатысушылары (өтініш берушілері) алдында заңсыз басымдықтар беру және (немесе) талаптарды ырықтандыру фактісінің анықталуы конкурсты жарамсыз деп тануға негіз болып табылады.

2. Келісімшартты жасасқанға дейін конкурс жарамсыз деп танылған жағдайда келісімшарт жасалмайды. Келісімшарт жасалғаннан кейін конкурс жарамсыз деп танылған жағдайда конкурстың жеңімпазымен жасалған келісімшарт сот тәртібімен жарамсыз деп танылады.

3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген негіз бойынша конкурс жарамсыз деп танылған жағдайда осындай конкурстың жеңімпазы деп жарияланған тұлға төленіп, қол қойылған бонусты қайтаруды талап етуге құқылы.

Құзыретті орган салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер түсімдерін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға конкурстың жеңімпазы болып жарияланған тұлғаның кінәсінсіз конкурсты жарамсыз деп тану фактісі туралы хабарлайды.

4. Мынадай жағдайларда:

1) конкурс жеңімпазы деп танылған заңды тұлғаның ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында айналыста болатын акцияларын немесе акцияларға меншік құқығын растайтын өзге де бағалы қағаздарын не акцияларда айырбасталатын бағалы қағаздарын иеліктен шығару жөніндегі мәмілелер жасалғанда;

2) осындай заңды тұлғалардың әрқайсысында қатысу үлестерінің (акциялар пакеттерінің) кемінде тоқсан тоғыз пайызы белгілі бір тұлғаға тікелей немесе жанама түрде тиесілі болған жағдайда, сондай-ақ, егер қатысу үлесін (акциялар пакетін) сатып алушы салық салуда жеңілдігі бар мемлекетте тіркелмеген болса, мұндай басқа тұлғаның пайдасына конкурс жеңімпазы деп танылған заңды тұлғадағы қатысу үлесі (акциялар пакеті) берілгенде;

3) конкурс жеңімпазы деп танылған заңды тұлғадағы қатысу үлесі (акциялар пакеті) берілгенде, егер мұндай беру нәтижесінде тұлға тікелей немесе жанама түрде (үшінші тұлғалар арқылы) конкурс жеңімпазы деп танылған заңды тұлғаның жарғылық капиталындағы қатысу үлесінің (акциялар пакетінің) 0,1-ден аз пайызына билік ету құқығын алатын болса, осы баптың 1-тармағы 3) тармақшасының ережесі қолданылмайды.

Ескерту. 55-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

5-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ҚҰҚЫҒЫН
ТІКЕЛЕЙ КЕЛІССӨЗДЕР НЕГІЗІНДЕ БЕРУ

56-бап. Тікелей келіссөздер объектілері

1. Барлауға арналған келiсiмшарт негiзiнде коммерциялық табумен байланысты өндiруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға айрықша құқығы бар тұлғамен өндiру жөнiндегi операцияларды жүргiзу үшiн берiлетiн жер қойнауы учаскелерiн қоспағанда, тiкелей келiссөздер негiзiнде, кең таралғандардан басқа, пайдалы қазбаларды барлау, өндiру, бiрлескен барлау мен өндiру жөнiндегi операцияларды жүргiзу үшiн берiлетiн жер қойнауы учаскелерiн және барлау үшін оңайлатылған тәртіппен берілетін учаскелерді құзыреттi орган айқындайды.

Осы Заңның 35-бабының 2-тармағында белгіленген жағдайларда келісімшарттар конкурс өткізілмей-ақ, тікелей келіссөздер негізінде жасалады.

2. Тікелей келіссөздер негізінде барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын:

1) автомобильге жанармай құю стансаларын қоспағанда, мұнай мен газды сақтауға арналған жерасты немесе топырақ қабатынан төмен тереңдіктегі құрылыстарды;

2) жер астындағы тереңдігі үш метрден астам тоннельдерді, метрополитендерді, жерасты жолдары мен инженерлік құрылыстарды;

3) қорларды жасанды толтыру үшін жер қойнауына жерасты суларын айдауға арналған құрылыстарды;

4) қатты, сұйық және радиоактивті қалдықтарды, зиянды улы заттарды көму мен жиып қою және сарқынды және өнеркәсіптік суларды жер қойнауына ағызу үшін топырақ қабатынан төмен тереңдіктегі қалдық қоймаларын, қойыртпақ қоймаларын салуға және (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған келісімшарттар жасалады.

3. Тікелей келіссөздер негізінде кең таралған пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге берілетін жер қойнауы учаскелерін облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы айқындайды.

Ескерту. 56-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

57-бап. Тікелей келіссөздерді жүргізудің тәртібі мен шарттары

1. Тікелей келіссөздер негізінде жер қойнауын пайдалануға келісімшарт жасасу құқығына осы Заңда айқындалған тұлғалар ие болады.

Тікелей келіссөздер негізінде жер қойнауын пайдалану құқығын беру үшін жүгінетін тұлға осы Заңмен жер қойнауын пайдаланушыларға қойылатын талаптарға сай болуға тиіс.

2. Пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі тікелей келіссөздерді құзыретті органның жұмыс тобы жүргізеді. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

Барлаумен немесе өндiрумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тiкелей келiссөздердi облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың тиісінше жергiлiктi атқарушы органының жұмыс тобы жүргiзедi. Жұмыс тобы туралы ереженi және оның құрамын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың тиісінше жергiлiктi атқарушы органы бекiтедi.

3. Келісімшарт жасасуға үміткер тұлға тікелей келіссөздерге қатысу үшін өтінімді осы тарауда белгіленген талаптарға сәйкес құзыретті органға жібереді.

Осы Заңның 35-бабы 2-тармағының 4) тармақшасында көзделген жағдайларда облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдалануға құқық беру жөнінде тікелей келіссөздер жүргізу туралы құзыретті органнан хабарлама алған кезден бастап жер қойнауын пайдалану мақсаты үшін жерді резервтеуді Қазақстан Республикасының жер заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізеді.

4. Тікелей келіссөздерге қатысуға өтінім қабылданғаннан кейін жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган өтініш беруші жүгінгеннен кейін бір ай ішінде берілетін жер қойнауы учаскесі бойынша геологиялық ақпарат топтамасын ақылы түрде береді.

5. Құзыретті орган өтініш берушіні тікелей келіссөздерге қатысуға арналған өтінім келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде тікелей келіссөздер жүргізу туралы немесе тікелей келіссөздер жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылдағаны жөнінде хабардар етуге міндетті.

Құзыретті орган өтініш берушіні тікелей келіссөздер жүргізілетін күн туралы хабардар етеді.

6. Тікелей келіссөздер осы Заңның 58-бабының талаптарына сәйкес ресімделген өтінім келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде жүргізіледі. Тікелей келіссөздер жүргізу мерзімі құзыретті органның шешімімен ұзартылуы мүмкін.

7. Осы баптың ережелерi кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндiруге, барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жер асты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тiкелей келiссөздердi жүргiзу кезiнде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергiлiктi атқарушы органдарына қатысты қолданылады.

8. Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тікелей келіссөздер жүргізудің тәртібі мен шарттары осы Заңның 57-1-бабында айқындалған.

Ескерту. 57-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

57-1-бап. Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен жер қойнауын пайдалану құқығын беру бойынша тікелей келіссөздер жүргізудің тәртібі мен шарттары

1. Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен жер қойнауын пайдалану құқығы аз зерттелген жер қойнауы учаскелеріне беріледі.

Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен берілетін жер қойнауы учаскесі он блоктан аспауға тиіс, олардың әрқайсысы координаттардың географиялық жүйесінде бір минутқа тең.

2. Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен жер қойнауын пайдалану құқығын алу үшін өтінім беруші құзыретті органға өтінім жібереді, онда мыналар қамтылуға тиіс:

1) заңды тұлғаның атауы, оның орналасқан жері, мемлекеттік тиесілігі, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі және салық органдарында тіркелуі туралы мәліметтер, жарғылық капиталдағы (жарғылық капиталдың жалпы мөлшеріне шаққанда) үлестерінің мөлшері көрсетіле отырып, өтінім беруші заңды тұлғаның басшылары және қатысушылары немесе акционерлері туралы мәліметтер, ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығындағы заңды тұлға бағалы қағаздарының айналысы туралы осындай қағаздардың жалпы саны көрсетілген мәліметтер, өтінім берушінің еншілес ұйымдары туралы мәліметтер;

2) өтінім беруші үміттеніп отырған, блоктар түрінде ұсынылған жер қойнауы учаскесін көрсету;

3) өтінім берушіде үлгілік келісімшарт жасалғаннан кейін алғашқы жылы ішінде сұралып отырған учаске шегінде орындалуы қажет шығындар мен жұмыс түрлерінің ең төмен мөлшері туралы талаптарды орындау үшін жеткілікті ақшаның бар екендігі туралы банк кепілдігі немесе өзге де растау.

Өтінімге салыстырып тексеру үшін түпнұсқаларымен бір мезгілде құжаттардың көшірмелері не өтінімде көрсетілген мәліметтерді растайтын, нотариат куәландырған көшірмелер, сондай-ақ қол қойылған үлгілік келісімшарт қоса беріледі.

Үлгілік келісімшарт нысанын құзыретті орган бекітеді және онда мынадай негізгі ережелер қамтылуға тиіс:

1) жыл сайын өсіп отыратын төлемдер түрінде ұсынылған, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшері;

2) қол қойылатын бонусты төлеу жөніндегі міндеттемелер;

3) үлгілік келісімшарт қолданылатын бүкіл кезеңде бір блок шегінде орындалуы қажет, жылдар бойынша шығындар мен жұмыс түрлерінің ең төмен мөлшері.

3. Құзыретті орган ресми интернет-ресурста:

1) өтінім берушінің атауын;

2) сұралып отырған учаскенің координаттарын;

3) өтінім берілген уақытты көрсете отырып, берілген өтінімдер туралы мәліметтерді орналастырады.

4. Егер құзыретті органның ресми интернет-ресурсында берілген өтінім туралы мәліметтер орналастырылғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде сұралып отырған учаскеге біреуден артық өтінім қосымша берілген жағдайда, онда мұндай учаске бойынша жер қойнауын пайдалану құқығы осы Заңда аукцион үшін көзделген тәртіппен беріледі.

5. Өтінім құзыретті органға келіп түскен күнінен бастап он бес жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс.

Өтінімді қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган өтінімді қабылдайды немесе оны қабылдамайды.

Өтінім мынадай жағдайларда:

1) егер сұралып отырған учаске көлемі бойынша осы баптың 1-тармағында белгіленген шектеулерден асып кетсе;

2) егер сұралып отырған учаскеде немесе оның бір бөлігінде бұрын өтінім берушімен немесе оның үлестес тұлғасымен осы Заңның 72-бабында көзделген негіздер бойынша құзыретті органның бастамасымен барлауға арналған келісімшарт біржақты тәртіппен бұзылған болса, бұл ретте бұзылған күннен бастап үш жылдан аз уақыт өтсе;

3) осы Заңның 51-бабының 4) тармақшасында және 55-бабының 1-тармағының 4) тармақшасында көзделген негіздер болса;

4) егер сұралып отырған учаске немесе оның бір бөлігі басқа жер қойнауын пайдаланушының пайдалануында болса, қабылданбауға жатады.

Өтінімді қабылдаудан бас тарту өтінім берушіні қайтадан өтінім беру құқығынан айырмайды.

6. Тікелей келіссөздер өтінім қабылданғаннан кейін он жұмыс күні ішінде жүргізіледі.

7. Тікелей келіссөздер қорытындылары бойынша өтінім берушімен үлгілік келісімшарт жасалады.

8. Барлау үшін оңайлатылған тәртіппен жер қойнауын пайдалану құқығын алған жер қойнауын пайдаланушы кадрлардағы, тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі жергілікті қамту жөніндегі міндеттемелерден босатылады.

Ескерту. 5-тарау 57-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

58-бап. Тікелей келіссөздерге қатысуға өтінім

1. Тікелей келіссөздерге қатысуға өтінім:

1) заңды тұлғалар үшін – өтініш берушінің атауын, оның орналасқан жерін, мемлекеттік тиесілігін, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі және мемлекеттік кіріс органдарында тіркелуі туралы мәліметтерді, жарғылық капиталдағы олардың үлестерінің мөлшері (жарғылық капиталдың жалпы мөлшерінен) көрсетіле отырып, өтініш беруші — заңды тұлғаның басшылары мен қатысушылары немесе акционерлері туралы мәліметтерді, бағалы қағаздардың жалпы саны көрсетіле отырып, заңды тұлғаның осындай қағаздарының ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығындағы айналымы туралы мәліметтерді, өтініш берушінің еншілес ұйымдары туралы мәліметтерді;

2) жеке тұлғалар үшін – өтініш берушінің тегін, атын және әкесінің атын (ол болған жағдайда), заңды мекенжайын, азаматтығын, өтініш берушінің жеке басын куәландыратын құжаттары, өтініш берушінің мемлекеттік кіріс органдарында тіркелуі, өтініш берушінің кәсіпкерлік қызмет субъектісі ретінде тіркелуі туралы мәліметтерді;

3) өтініш берушінің мүддесін білдіретін басшылардың немесе өкілдердің өкілеттіктері туралы мәліметтерді қоса алғанда, мұндай тұлғалар туралы деректерді;

4) ұлттық компанияларды қоспағанда, барлық өтініш берушілердің, сондай-ақ барлауға арналған келісімшарт негізінде өздері жүргізген коммерциялық табудың негізінде жер қойнауын пайдалану құқығын беру үшін жүгінетін тұлғалардың өтінімінде көрсетілетін өтініш берушінің техникалық, басқарушылық, ұйымдастырушылық және қаржылық мүмкіндіктері туралы деректерді қамтуға тиіс.

Өтініш беруші құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының талабы бойынша тікелей келіссөздер жүргізудің негізіне қарай өзге де ақпаратты қосымша береді.

2. Барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға келісімшарт жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерге қатысуға арналған өтінімге мынадай мәліметтерді:

1) зиянды, улы заттарды, қатты және сұйық қалдықтарды көму объектілерінің, сарқынды және өнеркәсіптік суларды ағызатын жердің, оның ішінде объектінің орналасқан жерін, пайдалану кезеңін, ұстауға арналған шығындарды, жерасты сулары, қоршаған орта мен жер қойнауы мониторингінің қадағалау желісінің болуы мен орналасуының жалпы сипаттамасын;

2) объектілердің физикалық сипаттамасын - оқшаулау сипаттамасын, тау-кен жыныстарының типін, коллектор қаттарының жерасты тереңдігін және тиімді қуатын, оның алаңын, кеуектілік коэффициентін, төселетін және жабылатын су тірегінің сипаттамасын, жерасты суларының табиғи ағысының жылдамдығын, көмудің, жиып қою мен ағызудың сапалық және сандық көрсеткіштерін, тау-кен техникалық, арнаулы инженерлік-геологиялық, гидрогеологиялық және экологиялық шарттарын;

3) қызметі зиянды, улы заттардың, қатты және сұйық қалдықтардың, сарқынды және өнеркәсіптік сулардың түзілуіне әкеп соғатын ұйымдар туралы мәліметтерді;

4) өнімнің атауы, ол түзілетін техникалық өндіріс немесе процесс, оның физикалық сипаттамасы, толық химиялық құрамы, уытты компоненттердің болуы, өрт қаупі, жарылыс қаупі, ерігіштігі, сақтау кезінде басқа заттармен үйлесімділігі, негізгі ластаушы радионуклидтер, олардың белсенділігі, сондай-ақ тасымалдау жүйесінің сипаттамасы көрсетіле отырып, зиянды, улы заттардың, қатты және сұйық қалдықтардың, сарқынды және өнеркәсіптік сулардың сипаттамасын;

5) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның қорытындысын;

6) мемлекеттік экологиялық сараптама қорытындысын қамтитын құжаттар қосымша берілуге тиіс.

3. Барлауға, өндiруге немесе бірлескен барлау мен өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған өтiнiмде:

1) қол қойылатын бонус мөлшері;

2) кадрлардағы, сатып алынатын жұмыстардағы (көрсетiлетiн қызметтердегi) жергілікті қамтудың мөлшерлерi;

3) өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшері;

4) қазақстандық кадрларды оқыту жөніндегі міндеттемелер;

5) келiсiмшарт бойынша жұмыстарды орындау үшiн қажет, Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшерi көзделуге тиіс.

Индустриялық-инновациялық қызмет субъектісі болып табылатын жер қойнауын пайдаланушының өндіруге жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған өтінімінде жоғарыда аталған мәліметтерден басқа қолдануға ұсынылатын технологиялар туралы ақпаратты қамтитын технологиялық бағдарлама болуға тиіс.

4. Өтінімде көрсетілген мәліметтерді растайтын, тиісті түрде куәландырылған құжаттар (не олардың нотариат куәландырған көшірмелері) өтінімге қоса беріледі.

Ескерту. 58-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

59-бап. Тікелей келіссөздердің қорытындылары бойынша шешімдер қабылдау

1. Тікелей келіссөздер негізінде жер қойнауын пайдалану құқығын беру туралы не беруден бас тарту туралы шешім өтініш берушінің келісімшарт бойынша міндеттемелерді орындау мүмкіндігі туралы куәландыратын деректердің негізінде қабылданады.

2. Құзыреттi органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органының тiкелей келiссөздер қорытындылары бойынша шешiмi тiкелей келiссөздер хаттамасымен ресiмделедi, оған жұмыс тобының қатысып отырған барлық мүшелерi және өтінім берушінің уәкілетті өкілі қол қояды.

3. Тікелей келіссөздер негізінде жер қойнауын пайдалану құқығын беру туралы шешім қабылданған жағдайда өтініш берушімен келісімшарт осы тарауда көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, осы Заңда белгіленген тәртіппен және шарттарда жасалады.

Өтініш беруші тікелей келіссөздер барысында ұсынған және құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы қабылдаған жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу шарттары міндетті түрде тікелей келіссөздер хаттамасына, ал кейіннен келісімшартқа қосылады.

4. Осы баптың 1, 2 және 3-тармақтарының талаптары осы Заңның 57-1-бабында көзделген тәртіппен жүргізілетін тікелей келіссөздерге қолданылмайды.

Ескерту. 59-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

60-бап. Барлау сатысынан өндіру сатысына ауысу кезінде жер қойнауын пайдалану құқығын берудің ерекшеліктері

1. Барлауға арналған келісімшарт негізінде кен орнын тапқан және бағалаған жер қойнауын пайдаланушының конкурс өткізілмей-ақ, тікелей келіссөздер негізінде өндіруге арналған келісімшарт жасасуға айрықша құқығы болады.

2. Барлауға арналған келісімшарттың негізінде кен орындарын табу мен бағалауды жүргізген тұлға барлауға арналған келісімшарт қолданысының мерзімі ішінде не барлауға арналған келісімшарт аяқталған күннен бастап үш айдан кешіктірмей өндіруге арналған келісімшарт жасасу жөнінде тікелей келіссөздер жүргізу туралы өтініммен құзыретті органға жүгінуге құқылы.

3. Құзыретті орган және жер қойнауын пайдаланушы өтінім келіп түскен күннен бастап екі айдан кешіктірмей, өндіруге арналған келісімшарттың мынадай талаптарын:

1) жұмыстардағы (көрсетiлетiн қызметтердегі) және кадрлардағы жергілікті қамтудың мөлшері;

2) өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшерін тікелей келіссөздер жолымен бірлесіп айқындайды.

Қолдануға ұсынылатын технологиялар туралы ақпаратты қамтитын технологиялық бағдарламаның болуы индустриялық-инновациялық қызмет субъектісі болып табылатын жер қойнауын пайдаланушымен жасалатын өндіруге арналған келісімшарттың қосымша шарты болып табылады.

4. Тікелей келіссөздердің нәтижелері бойынша тараптар хаттамаға қол қояды.

Егер өтініш берушінің кінәсінен тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап жиырма төрт ай ішінде келісімшарт жасалмаса, өтініш беруші өндіруге арналған келісімшарт жасасуға айрықша құқығынан айырылады, ал жер қойнауының тиісті учаскесі (учаскелері) осы Заңда көзделген тәртіппен, барлауға арналған шығындарды осындай тұлғаға өтеу шартымен конкурсқа шығарылады не тікелей келіссөздер негізінде беріледі.

5. Конкурс осы Заңның 4-тарауында көзделген тәртіппен өткізіледі. Келісімшарт жасасуға үміткер тұлғаның мынадай міндеттемелері:

1) осы баптың 3-тармағында көзделген, коммерциялық табу нәтижесінде өндіруге арналған келісімшарт жасасу жөніндегі тікелей келіссөздердің тараптары келіскен мөлшерлерден кем болмайтын міндеттемелері;

2) экологиялық қауіпсіздік талаптарын ескере отырып, келісімшарттық аумақты өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыру үшін жарамды күйде ұстау үшін қажетті шараларды қабылдау және конкурстың жеңімпазы анықталған күннен бастап өндіруге келісімшарт жасалғанға дейін тиісті келісімшарттық аумақта халық пен персонал үшін қауіпсіз жағдайды қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелері;

3) барлауға арналған келісімшарттың негізінде коммерциялық табуды жүргізген тұлғаға конкурсқа шығарылған жер қойнауы учаскесін табуға және бағалауға және осы баптың 11-тармағының 2) тармақшасына сәйкес келісімшарттық аумақты өндіру бойынша бұдан әрі жүргізілетін операцияларды жүзеге асыру үшін жарамды күйде ұстауға жұмсалған шығындарды өтеу жөніндегі міндеттемелері осындай конкурсқа қатысудың қажетті шарты болып табылады.

Мұндай өтеу мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның ресми статистикалық ақпараты негізінде айқындалатын инфляция ескеріле отырып, тиісті шығындардың толық сомасын біржолғы төлеу тәртібімен жүзеге асырылады.

Мұндай шығындарды өтеу мерзімін құзыретті орган белгілейді және ол конкурстың жеңімпазымен келісімшарт жасалған күннен бастап үш айдан аспауға тиіс.

Конкурстың жеңімпазы өзі өтейтін шығындардың аудитін жүргізуге құқылы. Конкурстың жеңімпазы мен барлауға арналған келісімшарттың негізінде кен орнын тапқан және бағалаған жер қойнауын пайдаланушы арасында өтелетін шығындардың мөлшері туралы дау туындаған жағдайда мұндай дау сот тәртібімен шешілуге тиіс.

6. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9. Осы баптың ережелері кең таралған пайдалы қазбаларды барлау сатысынан өндіру сатысына көшу кезінде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарына қатысты қолданылады.

10. Барлауға арналған келісімшарттың негізінде кен орнын тапқан және бағалаған және өндіруге арналған келісімшарт жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерді жүргізу туралы өтінім берген жер қойнауын пайдаланушы барлауға арналған тиісті келісімшарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін барлауға арналған келісімшартқа, жұмыс бағдарламасына және жобалау құжаттарына сәйкес міндеттемелерін атқаруды жалғастырады.

Барлауға арналған келісімшарт шеңберінде ұсынылған келісімшарттық аумақтың бір бөлігіне өндіруге арналған келісімшарт жасалған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы барлауға арналған келісімшартқа сәйкес оның қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін қалған келісімшарттық аумақта міндеттемелерді орындауды жалғастырады.

11. Барлауға арналған келісімшарттың қолданылуы тоқтатылғаннан кейін өндіруге арналған келісімшарт жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерді жүргізу туралы өтінім берген жер қойнауын пайдаланушы:

1) келісімшарттық аумақтың бір бөлігі (бөліктері) қайтарылған жағдайда осы Заңның 111-бабына сәйкес жер қойнауын пайдалану объектілерін жою немесе консервациялау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге, оның ішінде барлау жөніндегі операцияларды жүргізу салдарынан бұзылған жер учаскелері мен басқа да табиғи объектілерді келісімшарттық аумақтың қайтарылатын бөлігінде (бөліктерінде) одан әрі пайдалану үшін жарамды жағдайға дейін қалпына келтіруге;

2) барлық келісімшарттық аумақта немесе қайтаруға жатпайтын келісімшарттық аумақтың бір бөлігінде (бөліктерінде) өндіру жөніндегі операцияларды жүргізу ниеті болған кезде - өндіруге арналған келісімшартты жасасқанға дейін экологиялық қауіпсіздік талаптарын ескере отырып, келісімшарттық аумақты (келісімшарттық аумақтың бөліктерін) өндіру бойынша одан әрі жүргізілетін операцияларды жүзеге асыру үшін жарамды күйде ұстау үшін қажетті шаралар қабылдауға және тиісті келісімшарттық аумақта (келісімшарттық аумақтың бөліктерінде) халық пен персонал үшін қауіпсіз жағдайларды қамтамасыз етуге міндетті.

Барлауға арналған келісімшарттың негізінде кен орнын тапқан және бағалаған жер қойнауын пайдаланушымен тікелей келіссөздер негізінде өндіруге келісімшарт жасалмаған жағдайда оның келісімшарттық аумақты (келісімшарттық аумақтың бөліктерін) өндіру бойынша одан әрі жүргізілетін операцияларды жүзеге асыру үшін жарамды күйде ұстау жөніндегі міндеттемесі осы бапта белгіленген тәртіппен өткізілетін конкурстың жеңімпазын анықтау кезінде тоқтатылады.

12. Егер конкурс нәтижелерi бойынша өндiруге арналған келiсiмшарт жасалған жер қойнауын пайдаланушы келiсiмшарт күшiне енгеннен кейiн белгiленген мерзiмде кен орнын тапқан және бағалаған тұлғаға осы баптың 5-тармағының талаптарына сәйкес барлауға арналған шығындарды өтемеген жағдайда, онда мұндай дау сот тәртібімен шешілуге тиіс.

13. Тікелей келіссөздердің не осы бапқа сәйкес өткізілген конкурстың қорытындылары бойынша өндіруге арналған келісімшарт жасалғаннан кейін жер қойнауын пайдаланушының осы баптың 5-тармағы 2) тармақшасының және (немесе) 11-тармағының қағидаларына сәйкес жүргізілген шығыстары осындай өндіруге арналған келісімшарт бойынша шығыстарға жатқызылады және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өтелуге тиіс.

Ескерту. 60-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУҒА АРНАЛҒАН КЕЛІСІМШАРТ

61-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттардың түрлері

1. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін келісімшарттардың мынадай түрлері:

1) барлауды жүргізу үшін – барлауға арналған келісімшарт;

1-1) барлау құқығы оңайлатылған тәртіппен берілетін тұлғаның барлау жүргізуі үшін – барлауға арналған үлгілік келісімшарт;

2) өндіруді жүргізу үшін – өндіруге арналған келісімшарт;

3) бірлескен барлау мен өндіруді жүргізу үшін – бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт;

4) барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуды жүргізу және (немесе) пайдалану үшін – барлаумен немесе өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған келісімшарт;

5) жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуді жүргізу үшін - жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған келісімшарт (шарт) қолданылады.

Келісімшартты жасасу, орындау, өзгерту немесе тоқтату осы Заңға сәйкес жүргізіледі.

2. Жер қойнауын мемлекеттiк геологиялық зерттеуге арналған келiсiмшартты (шартты) және барлауға арналған үлгілік келісімшартты қоспағанда, келiсiмшарт құзыретті орган бекiтетiн жер қойнауын пайдалану түрлерi бойынша модельдiк келiсiмшарттарда көзделген нысан мен мазмұн бойынша жасалады.

Келісімшартта мынадай шарттар қамтылуға тиіс: келісімшарттың мақсаты, келісімшарттың қолданылу мерзімі, келісімшарттық аумақ, құпиялылық, еңсерілмейтін күш.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың үшінші бөлігінің ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

Келiсiмшарт: қол қойылатын бонусты төлеудiң мөлшерi мен шарттары жөніндегі; өңiрдiң әлеуметтiк-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстардың мөлшерi мен шарттары жөніндегі; кадрлардағы жергiлiктi қамту жөніндегі; Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, келiсiмшартты орындау кезiнде тартылған жұмыскерлерді оқытуға, олардың бiлiктiлiгiн арттыруға және оларды қайта даярлауға және (немесе) Қазақстан Республикасының азаматтарын құзыреттi органмен келiсiлген мамандықтар тiзбесi бойынша оқытуға жіберілетін шығыстардың мөлшерi жөніндегі; жұмыстардағы (көрсетiлетiн қызметтердегi) жергiлiктi қамту жөніндегі; мердiгерлiк жұмыстармен айналысатын персоналды қоса алғанда, жұмысқа тартылған шетелдiк персоналға қатысты алғанда қазақстандық персонал үшiн еңбекке ақы төлеудiң тең жағдайларын қамтамасыз ету жөніндегі; тарату қоры жөніндегі; Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжiрибелiк-конструкторлық жұмыстарға осы Заңда белгiленген шығыстардың мөлшерi жөніндегі мiндеттемелерге қатысты ерекше шарттарды да қамтуға тиiс.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың төртінші бөлігінің ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

Қазақстандық кадрларды тарту жөніндегі міндеттемелер мердiгерлiк жұмыстармен айналысатын персоналды қоса алғанда, жұмысқа тартылатын кадрлардың жалпы санынан, оның ішінде жылдар бойынша пайыздық қатынасты қамтуға тиіс. Жұмыстардағы (көрсетiлетiн қызметтердегi) жергiлiктi қамтудың мөлшері жөніндегі міндеттемелер сатып алынатын жұмыстардың (көрсетiлетiн қызметтердің) жалпы санынан пайыздық қатынасты қамтуға тиіс.

Бұрын келiсiмшарт тоқтатылған жер қойнауы учаскесiне келiсiмшарт жасалған жағдайда, жаңа жер қойнауын пайдаланушымен жасалатын келiсiмшарт, осы Заңның 72-бабының 10-тармағына сәйкес берiлген мүлiктiң құнын қоса алғанда, бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы және сенiмгерлiк басқарушы бұрын жүргiзген шығындарды өтеу жөнiндегi мiндеттемелерді, сондай-ақ сенiмгерлiк басқарушыға сыйақы төлеу жөнiндегi мiндеттемені қамтуға тиiс.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың алтыншы бөлігінің ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

Келiсiмшарт талаптары жер қойнауын пайдаланушының өзi қабылдаған, оның iшiнде жұмыстардағы, көрсетiлетiн қызметтердегi және кадрлардағы жергiлiктi қамту жөніндегі, келiсiмшартта көзделген салықтық емес сипаттағы төлемдер жөніндегі мiндеттемелердi орындамағаны, тиiсiнше орындамағаны үшiн тұрақсыздық айыбы (айыппұлдар, өсiмпұлдар) мөлшерiн қамтуға тиiс.

Көмiрсутек шикiзатын өндiруге арналған келiсiмшарт жер қойнауын пайдаланушының iлеспе газды қайта өңдеу (кәдеге жарату) жөнiндегi мiндеттемелерiн қамтуға тиiс.

Жер қойнауын пайдаланушы пайдалы қазбалардың ірі және бірегей қорлары бар кен орнын тапқан жағдайда, осындай кен орындарына қатысты өндіруге арналған келісімшарт ережелері осы Заңның 71-бабының 4-тармағында көрсетілген міндеттемелердің бірін қамтуға тиіс.

Келiсiмшарт басқа да ережелердi қамтуы мүмкiн.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-1-тармақ 01.01.2021 дейін қолданылады. 2-1-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

2-1. 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған келісімшартта тауарлардағы жергілікті қамту жөніндегі міндеттемелерге қатысты ерекше шарттар да, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушының тауарлардағы жергілікті қамту жөніндегі өзі қабылдаған мiндеттемелердi орындамағаны, тиiсiнше орындамағаны үшiн тұрақсыздық айыбының (айыппұлдардың, өсiмпұлдардың) мөлшерi қамтылуы мүмкін.

Осы тармақтың ережелері осы Заңның 69-бабы 4-тармағының ережелері ескеріле отырып, көрсетілген келісімшарттың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін немесе 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін, оқиғаның қайсысы бұрын басталатынына қарай қолданылады.

3. Келiсiмшарт талаптарының Қазақстан Республикасы үшiн тиiмдiлiгi тiкелей келiссөздер қорытындылары бойынша не тендерге қатысу үшін конкурстық ұсыныста немесе аукционға қатысу үшін өтінімде белгiленген талаптардан төмен болмауы керек.

4. Бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарт Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша стратегиялық маңызы және (немесе) күрделі геологиялық құрылымы бар жер қойнауы учаскелеріне, кен орындарына қатысты ғана жасалады.

Егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше белгіленбесе:

барлауды жүргізу кезеңінде мұндай келісімшартқа Қазақстан Республикасының заңдарында барлауға арналған келісімшарт үшін көзделген ережелер қолданылады;

кен орны табылып, бағаланғаннан және тиісті жобалау құжаттары белгіленген тәртіппен бекітілгеннен кейін коммерциялық табумен байланысты өндіруге арналған айрықша құқықтың негізінде келісімшартқа өндіру сатысымен байланысты өзгерістер енгізіледі, содан соң мұндай келісімшартқа Қазақстан Республикасының заңдарында өндіруге арналған келісімшарт үшін көзделген ережелер қолданылады.

5. Геологиялық немесе тау-кендік бөлу және жұмыс бағдарламасы, жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған келісімшарттарды (шарттарды) қоспағанда, келісімшартқа міндетті қосымшалар болып табылады.

РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

6. Келісімшарттардың талаптарында Қазақстан Республикасы құқығының келісімшарттар бойынша қолданылатын құқық болып табылатыны міндетті түрде көзделуге тиіс.

7. Келісімшарт қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Келісімшарт тараптарының келісімі бойынша келісімшарттың мәтіні өзге тілге аударылуы да мүмкін.

8. Жер қойнауын пайдаланушылардың, кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге арналған келісімшарттарды қоспағанда, барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттардың талаптарын орындауын бақылауды құзыретті орган жүзеге асырады.

Кең таралған пайдалы қазбаларға қатысты жер қойнауын пайдаланушылардың барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарттар талаптарын орындауын бақылауды облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жүзеге асырады.

Жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттың талаптарын бұзған жағдайда құзыретті орган, ал кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарттарға қатысты - облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жазбаша түрде хабардар ете отырып, жер қойнауын пайдаланушының белгіленген мерзімде мұндай бұзушылықты жою жөніндегі міндетін атап көрсетеді.

Жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт талаптарын бұзушылықтарды жою мерзімі міндеттемелердің физикалық көлемі бойынша жазбаша хабарлама алынған күннен бастап – алты айдан, қаржылық міндеттемелер бойынша – үш айдан, келісімшарттың өзге талаптары бойынша бір айдан аспауға тиіс.

Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға келісімшарт талаптарын бұзушылықтарды жою мерзімін ұзарту туралы мұндай ұзартудың себептерін негіздей отырып ұсыныс жіберуге құқылы. Келісімшарт талаптарын бұзушылықтарды жою мерзімін ұзарту туралы ұсынысты қарау нәтижелері бойынша құзыретті орган он күн мерзімде жер қойнауын пайдаланушыны мұндай мерзімді ұзартуға келісім беретіндігі туралы хабардар етеді немесе мұндай ұзартудан уәжді бас тартуын береді.

Осы тармақта айқындалған мерзімде келісімшарт талаптарын бұзушылықтарды жою анық мүмкін болмаған жағдайда, құзыретті орган осындай бұзушылықты жою мүмкін болатын өзге мерзімді белгілеуге құқылы.

9. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге арналған келісімшарт (шарт) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жасалады.

Ескерту. 61-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

62-бап. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жобасын дайындау

1. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың жобасын конкурстың жеңімпазы не онымен келісімшарт тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға әзірлейді және ол келіссөздер арқылы құзыретті органмен немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органымен келісіледі.

2. Жер қойнауын пайдалануға арналған келiсiмшарттың жобасы модельдiк келiсiмшарт, тiкелей келiссөздер хаттамасы немесе тендер жеңiмпазының конкурстық ұсынысы, аукцион жеңімпазының өтінімі және аукцион хаттамасы негiзiнде әзiрленедi.

Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт жобасының ережелері келісімшарт талаптарына осы Заңда қойылатын талаптарға сәйкес келуге тиіс.

Барлауға, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттың жобасы осы Заңның талаптарына сәйкес жер қойнауын пайдаланушының бағалау жұмыстарының жобасын әзірлеу жөніндегі міндеттемелерін көздеуге тиіс.

3. Жер қойнауын мемлекеттiк геологиялық зерттеуге арналған келiсiмшарттың (шарттың) жобасын және осы Заңның 57-1-бабында көзделген тәртіппен жасалатын барлауға арналған үлгілік келісімшарттың жобасын қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған келiсiмшарттың жобасы міндетті құқықтық сараптамаға жатады. Өндіру бойынша жұмыстар жүргізуге арналған келісімшарттың жобасы да міндетті экономикалық сараптамаға жатады.

Сараптамалар келісімшарт ережелерінің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келуі тұрғысынан жүргізіледі.

Сараптамалық қорытындыларды тиiстi мемлекеттiк органдар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз құзыретi шегiнде мемлекеттiк сараптаманы жүзеге асыратын мемлекеттiк орган тиiстi сараптаманы жүргiзуге қажеттi құжаттардың толық пакетiн берген кезден бастап күнтiзбелiк отыз күн iшiнде бередi.

Сараптама нәтижелері сараптамалық қорытындымен ресімделеді, ол теріс немесе оң болуы мүмкін.

Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жасасуға үміткер тұлға мемлекеттік органның сараптамалық қорытындыда жазған ескертулерін жою мақсатында келісімшарт жобасын пысықтайды.

Көрсетілген ескертпелер жойылған жағдайда, мемлекеттiк орган қайталама сараптама жүргiзедi.

Құқықтық және (немесе) экономикалық сараптаманың ескертулерімен келіспеген жағдайда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жасасуға үміткер тұлға өзінің дәлелді қарсылықтарын құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына оларды келісім комиссиясында қарау үшін жіберуге құқылы.

Құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы ұсынылған қарсылықтарды қарау үшін он күндік мерзімде келісім комиссиясын құрады. Келісім комиссиясының құрамына құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының, ескертулер ұсынған мемлекеттік органдардың және келісімшарт жасасуға үміткер тұлғаның өкілдері кіреді. Келісім комиссиясы отырыс нәтижелері бойынша хаттамада көрсетілетін ұсынымдарды әзірлейді. Келісім комиссиясының ұсынымдары ескеріле отырып, келісімшарт қайталама сараптамаға жіберіледі.

4. Алып тасталды - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Алып тасталды - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 62-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

63-бап. Жұмыс бағдарламасы

1. Жұмыс бағдарламасы келiсiмшарттың мiндеттi бөлiгi (қосымшасы) болып табылады және жер қойнауын пайдаланушының осы баптың 3-тармағында көрсетілген инвестициялық жобалау көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін қажетті міндеттемелерін қамтиды.

Барлау үшін жер қойнауын пайдалану құқығы осы Заңның 57-1-бабында көзделген оңайлатылған тәртіппен берілген жағдайларда, жұмыс бағдарламасы жасалмайды.

2. Жұмыс бағдарламасына енгізілген инвестициялық жобалау көрсеткіштерін қозғайтын жобалау құжаттарының көрсеткiштерi өзгерген кезде, жұмыс бағдарламасына тиiстi өзгерiстер енгiзiлуге тиiс.

Жобалау құжаттарындағы өзгерiстерге байланысты жұмыс бағдарламасына өзгерiстердi келiсу жобалау құжатын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның бекiтуiмен бiр мезгiлде жүргiзiледi. Көрсетілген өзгерiстер жұмыс бағдарламасына жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органмен жұмыс бағдарламасы келiсiлген күннен бастап күнтiзбелiк отыз күннен кешiктiрiлмейтiн мерзiмде жер қойнауын пайдаланушы мен құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы арасындағы келiсiмшартқа қосымша келiсiмге қол қою арқылы енгiзiледi.

3. Барлау кезеңінің жұмыс бағдарламасы жобалау құжаттарында көзделген мынадай негізгі жобалау көрсеткіштерін және инвестициялардың қажетті көлемін қамтуға тиіс:

1) геологиялық-барлау жұмыстарының түрлері мен көлемін, оларды орындау мерзімдерін, оның ішінде сейсмикалық зерттеулердің түрлерін;

2) бағалау жұмыстарының (бағалау кезеңіндегі) түрлері мен көлемін және оларды орындау мерзімдерін;

3) барлау (бағалау) ұңғымаларының саны мен оларды бұрғылау мерзімдерін.

Өндіру кезеңінің жұмыс бағдарламасы жобалау құжаттарында көзделген мынадай негізгі жобалау көрсеткіштерін және инвестициялардың қажетті көлемін қамтуға тиіс:

1) жыл сайынғы өндіру көлемін;

2) өндірістік объектілерді және оларды жобалау, салу (тұрғызу) мерзімдерін;

3) келісімшарттық аумақта бұрғылануы жоспарланған ұңғымалардың санын, оларды аяқтау мерзімдерін;

4) қажетті инфрақұрылым объектілерінің тізбесін, оларды жобалау, салу (тұрғызу) мерзімдерін.

Жұмыс бағдарламасы негізгі жобалау көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін қажетті іс-шараларды да жылдар бойынша бөліп және қажетті шығындарды көрсете отырып қамтуға тиіс.

Ескерту. 63-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

64-бап. Іздестіру жұмыстарының жобасы

1. Барлауға, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшартқа қол қойылғанға және ол тіркелгенге дейін конкурс жеңімпазы не келісімшарт тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға іздеу жұмыстарының жобасын әзірлейді.

Іздеу жұмыстарының жобасы келісімшарттық аумақтың жер қойнауын ұтымды және кешенді зерттеуді қамтамасыз ететін іздеу мен зертханалық-талдамалық зерттеулердің қазіргі заманғы және дәлділігі жоғары әдістерін қоса алғанда, аумақты зерттеудің тиімді бағдарламасын қамтуға тиіс.

Осы Заңның 57-1-бабында көзделген оңайлатылған тәртіппен барлау құқығын алған жер қойнауын пайдаланушы барлауға арналған үлгілік келісімшартқа қол қойылғаннан және ол тіркелгеннен кейін іздеу жұмыстарының жобасын әзірлейді және дербес бекітеді.

2. Іздеу жұмыстарының жобасы міндетті түрде мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады.

3. Iздеу жұмыстарының жобасын әзiрлеу мен келiсу мерзiмi келiсiмшарт тiкелей келiссөздер негiзiнде жасалатын тұлға үшiн – тiкелей келiссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап немесе конкурс жеңiмпазы болған тұлға үшiн конкурс қорытындылары жарияланған күннен бастап сегіз айдан аспауға тиiс. Іздеу жұмыстарының жобасын әзiрлеу мен келiсу конкурс жеңімпазының не келісімшарт тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлғаның еркіне тәуелді емес мән-жайларға байланысты мерзімінде аяқталмаса, іздеу жұмыстарының жобасын әзiрлеу мен келiсу мерзiмi алты айға дейінгі мерзімге ұзартылуы мүмкiн.

4. Кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, пайдалы қазбалар бойынша iздеу жұмыстарының жобасы осы баптың 2-тармағында көрсетілген сараптамадан өткеннен кейін орталық комиссияға беріледі, жоба орталық комиссияға келiп түскен күннен бастап он бес жұмыс күні iшiнде қаралады және оны құзыретті орган орталық комиссиядан ұсыныстар келiп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнi iшiнде бекiтедi.

Осы Заңның 57-1-бабында көзделген оңайлатылған тәртіппен барлау құқығын алған жер қойнауын пайдаланушы іздеу жұмыстарының жобасын дербес бекітеді және оны жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органға жібереді.

Өңiраралық комиссия кең таралған пайдалы қазбалар бойынша iздеу жұмыстарының жобасын өңiраралық комиссияға жоба келiп түскен күннен бастап бір ай iшiнде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшесi өңiраралық комиссиядан ұсыныстар келiп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнi iшiнде оны бекiтедi.

5. Бекiтiлген iздеу жұмыстарының жобасында айқындалған жұмыстардың шарттары мен көлемдерiне өзгерiстер және (немесе) толықтырулар қажет болған жағдайда, iздеу жұмыстарының жобасына өзгерiстер және (немесе) толықтырулар жобасы жасалады, оны осы баптың 4-тармағында айқындалған органдар қарайды және бекiтедi.

Егер осы баптың 2-тармағында көрсетiлген сараптаманың терiс қорытындысы болса, жер қойнауын пайдаланушыға iздеу жұмыстарының жобасына осындай өзгерiстер және (немесе) толықтырулар енгiзуiне рұқсат берілмеуге тиіс.

Іздеу жұмыстарының жобасына өзгерiстердi және (немесе) толықтыруларды қарау және бекiту мерзiмi iздеу жұмыстарының жобасына тиiстi өзгерiстер және (немесе) толықтырулар жобасы орталық комиссияға немесе өңiраралық комиссияға келiп түскен күннен бастап бiр айдан аспауға тиiс.

Осы Заңның 57-1-бабында көзделген оңайлатылған тәртіппен барлау құқығын алған жер қойнауын пайдаланушы іздеу жұмыстарының жобасына өзгерістер мен толықтырулар енгізуді дербес жүргізеді. Жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға іздеу жұмыстарының жобасына енгізілген өзгерістер мен толықтырулар туралы ақпарат жібереді.

6. Бекітілген іздестіру жұмыстарының жобасы келісімшарт жасау және жасасу үшін негіз болып табылады.

Белгіленген тәртіппен бекітілген іздестіру жұмыстарының жобасынсыз, сондай-ақ іздестіру жұмыстары жобасының талаптарын бұзып, кен орындарын іздестіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

Ескерту. 64-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

65-бап. Бағалау жұмыстарының жобасы

1. Кен орны табылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы бұл жөнінде құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына отыз жұмыс күні ішінде хабарлауға міндетті.

Бағалау жұмыстары сатысына көшуге рұқсатты құзыреттi орган - бiр ай iшiнде, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары он бес жұмыс күні ішінде береді.

Табуды растау мен бағалау мерзімдерін айқындауды құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның қорытындысы бойынша белгілейді. Коммерциялық табуды жер қойнауын пайдаланушы жариялайды.

2. Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасын немесе сынамалы пайдалану жобасын қамтитын бағалау жұмыстарының жобасы мынадай:

1) мемлекеттік экологиялық;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы;

3) санитарлық-эпидемиологиялық міндетті сараптамаларға жатады.

Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасын немесе сынамалы пайдалану жобасын қамтымайтын бағалау жұмыстарының жобасы мемлекеттік экологиялық сараптамаға жатады.

3. Бағалау жұмыстарының жобасы кен орны қорларын толық және кешенді бағалау мен есептеу, сондай-ақ кен орны жатқан қабаттың тау-кен-геологиялық жағдайларын, пайдалы қазбаны алудың технологиялық параметрлерін және оны игерудің экономикалық жағынан орындылығын айқындауға қажетті мерзімге әзірленеді.

Бағалау жұмыстарының жобасы бағалау жұмыстары сатысының бүкіл мерзімінде кен орнын зерттеу және бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған шығындар көрсетілген қаржылық бөлікті қамтуға тиіс.

4. Қатты және кең таралған пайдалы қазбалар бойынша бағалау жұмыстары тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасын қамтуы мүмкін.

Тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобалау құжаттарында белгіленген мерзімдер ішінде және көлемдерде пайдалы қазбаны өндіру процесінде де жүргізілуі мүмкін.

Тәжiрибелiк-өнеркәсiптiк өндiру көлемдері мен мерзімдері жер қойнауына алдын ала сараптама нәтижелері бойынша келісіледі.

Кең таралған пайдалы қазбалар бойынша іздеу-бағалау жұмыстарының жобасы жасалады, ол осы Заңда белгіленген тәртіппен келісіледі және бекітіледі.

Көмірсутек шикізаты бойынша бағалау жұмыстары сынамалық пайдалану жобасын қамтуы мүмкін.

Сынамалық пайдалану жобасы бұрғыланған барлау ұңғымаларын уақытша пайдалануды көздейді.

Сынамалық пайдалануды жүргізу қажеттігі мен мерзімдері туралы ұсыныстарды орталық комиссия жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға жібереді.

5. Кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, пайдалы қазбалар бойынша бағалау жұмыстарының жобасын және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасын орталық комиссия тиісті жоба орталық комиссияға келіп түскен күннен бастап бір ай ішінде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган орталық комиссиядан ұсыныстар алынған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде бекітеді.

Сынамалық пайдалану жобасын орталық комиссия жоба орталық комиссияға келіп түскен күннен бастап үш ай ішінде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган орталық комиссиядан ұсыныстар алынған кезден бастап он бес жұмыс күні ішінде бекітеді.

Кең таралған пайдалы қазбалар бойынша бағалау жұмыстарының жобасын және тәжірибелік-өнеркәсіптік өндіру жобасын өңіраралық комиссия тиісті жоба өңіраралық комиссияға келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері өңіраралық комиссиядан ұсыныстар алынған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде бекітеді.

6. Бағалау жұмыстарының жобасын әзiрлеу және келiсу мерзiмi бағалау жұмыстары кезеңіне көшу туралы шешiм қабылданған күннен бастап сегіз айдан аспауға тиiс.

Бағалау жұмыстарының жобасын әзiрлеу мен келiсу жер қойнауын пайдаланушының еркіне тәуелді емес мән-жайларға байланысты мерзімінде аяқталмаса, бағалау жұмыстарының жобасын әзiрлеу мен келiсу мерзімі құзыреттi органның шешімімен алты айға дейінгі мерзімге ұзартылуы мүмкiн.

7. Бекітілген жобаларда айқындалған жұмыс шарттары мен көлемдерін өзгерту және (немесе) толықтыру қажет болған жағдайда, бекітілген жобаларға өзгерістердің және (немесе) толықтырулардың жобалары жасалады, оларды осы баптың 5-тармағында айқындалған органдар қарайды және бекітеді.

Егер осы баптың 2-тармағында көрсетiлген сараптамалардың бiрiнiң терiс қорытындысы болса, жер қойнауын пайдаланушыға осындай өзгерiстер және (немесе) толықтырулар енгiзуiне рұқсат берілмеуге тиіс.

Жобаларға өзгерiстердi және (немесе) толықтыруларды қарау және бекiту мерзiмi тиiстi өзгерiстердiң және (немесе) толықтырулардың жобасы орталық комиссияға келiп түскен күннен бастап - бiр айдан, өңiраралық комиссияға келіп түскен күннен бастап он бес жұмыс күнінен аспауға тиiс.

8. Белгіленген тәртіппен бекітілген бағалау жұмыстарының жобасынсыз, сондай-ақ бағалау жұмыстары жобасының талаптарын бұза отырып, кен орындарын бағалау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

Ескерту. 65-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

66-бап. Өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттары

1. Өндiруге арналған келiсiмшартқа қол қойылғанға және ол тiркелгенге дейiн конкурс жеңiмпазы не келiсiмшарт тiкелей келiссөздер негiзiнде жасалатын тұлға осы баптың 2 және 3-тармақтарына сәйкес жобалау құжаттарының әзiрленуiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге жобалау құжаттары әзірленбейді.

2. Қатты және кең таралған пайдалы қазбалар, жерасты сулары бойынша:

1) кен орнын өнеркәсіптік игеру жобасы әзірленеді, ол мыналарды: тау-кен және өндіру жұмыстарының күнтізбелік кестесі мен берілген өнімділікті қамтамасыз ететін техникалық шешімдерді және өндіруге ілеспелі басқа да өндіріс операцияларын; жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану жөніндегі, персоналдың жұмыс қауіпсіздігі жөніндегі, қоршаған ортаны қорғау жөніндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз ететін шараларды; бүлінетін жерлерді рекультивациялау жөніндегі шараларды, сондай-ақ жоспарланған жұмыстарды жылдарға бөліп қаржыландыру туралы мәліметтерді қамтуға тиіс;

2) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

3. Кен орнының игерілу сатысына және зерттелу дәрежесіне, оның қорларының жай-күйіне қарай көмiрсутек шикiзаты бойынша:

1) тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жобасы әзірленеді, ол кен орнын геологиялық-физикалық жағдайларда байқаудан өткізуді және технологияны байқаудан өткізу оң нәтиже берген жағдайда оны тұтастай кен орнында қолдануды талап ететін жаңа немесе бұрыннан белгілі технологияларды сынау мақсатында жекелеген кен орындарын немесе шоғырларды пайдалануға беру үшін жасалады; тәжірибелік-өнеркәсіптік игеруді жүргізудің мерзімдері мен көлемдері жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органмен келісіледі;

2) игерудің технологиялық схемасы;

3) өнеркәсіптік игеру жобасы әзірленеді.

4) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Осы тармақта көрсетілген жобалау құжаттарын жасау және оның қолданылу тәртібі, реттілігі, мерзімдері пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру кезінде жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларда айқындалады.

Өнеркәсіптік әзірлеме жобасында ілеспе газды өңдеу және (немесе) кәдеге жарату жөнінде бөлім болуға тиіс. Техникалық-экономикалық негіздеме ілеспе газды пайдалану негіздемесін қамтуға тиіс.

4. Осы бапта көзделген жобалау құжаттары олардың орындалуына қарай келісімшарттың қолданылу мерзімі шегінде пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру кезінде жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидалардың талаптарына сәйкес кезең-кезеңмен әзірленеді.

Кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттарын қоспағанда, осы бапта көзделген жобалау құжаттары жобалауға арналған қажеттi лицензиялары бар жобалау ұйымын шарт негiзiнде мiндеттi түрде тарта отырып әзiрленедi. Осындай жобалау ұйымымен жасалған шартта жобалау ұйымының авторлық қадағалауды жүргiзу жөнiндегi мiндеттемелерi көзделуге тиiс.

Кен орындарының қорларын сыныптау жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi орган айқындайтын тәртiппен жүргiзiледi.

Жобалау құжаттарында экологиялық, санитариялық-эпидемиологиялық және өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары ескеріле отырып, жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану қамтамасыз етілуге тиіс.

5. Өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттарына міндетті түрде мынадай:

1) мемлекеттік-экологиялық;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік;

3) санитарлық-эпидемиологиялық;

4) жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану саласындағы міндетті сараптамалар жүргізілуге тиіс.

6. Жобалау құжаттарын әзiрлеу мен келiсу мерзiмi келiсiмшарт тiкелей келiссөздер негiзiнде жасалатын тұлға үшiн – тiкелей келiссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап немесе конкурс жеңiмпазы болған тұлға үшiн конкурс қорытындылары жарияланған күннен бастап жиырма бір айдан аспауға тиiс.

Бағалау жұмыстарының жобасын әзірлеу мен келісу жер қойнауын пайдаланушының еркіне тәуелді емес мән-жайларға байланысты мерзімінде аяқталмаса, жобалау құжаттарын әзірлеу мен келісу мерзімі құзыреттi органның шешімімен алты айға дейінгі мерзімге ұзартылуы мүмкiн.

7. Қатты пайдалы қазбалар кен орындарын игеру жобасын орталық комиссия тиісті жоба орталық комиссияға келіп түскен күннен бастап бір ай ішінде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган орталық комиссиядан ұсыныстар алынған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде бекітеді.

Игерудің технологиялық схемасын және көмірсутек шикізатын тәжірибелік-өнеркәсіптік және өнеркәсіптік игеру жобаларын орталық комиссия технологиялық схема немесе көмірсутек шикізатын тәжірибелік-өнеркәсіптік және өнеркәсіптік игеру жобалары орталық комиссияға келіп түскен күннен бастап үш ай ішінде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган орталық комиссиядан ұсыныстар алынған күннен бастап он бес күн ішінде бекітеді.

Осы бапта көзделген, кең таралған пайдалы қазбалардың кен орындарын игеру жөніндегі жобалау құжаттарын өңіраралық комиссия тиісті жоба өңіраралық комиссияға келіп түскен күннен бастап бір ай ішінде қарайды және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері өңіраралық комиссиядан ұсыныстар алынған кезден бастап бес жұмыс күні ішінде бекітеді.

Жерасты суларын тәулігіне екі мың текше метрден астам көлемде өндіру кезінде, сондай-ақ пайдалы қазбаны өндірудің технологиялық схемасына сәйкес оларды қаттарға айдау үшін жерасты суларының кен орындарын игеру жобалары орталық комиссияға тиісті жоба келіп түскен күннен бастап бір ай ішінде орталық комиссияда қаралады және оларды жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган орталық комиссиядан ұсыныстар алынған кезден бастап он бес жұмыс күні ішінде бекітеді.

8. Бекітілген жобаларда айқындалған жұмыс шарттары мен көлемдеріне өзгерістер және (немесе) толықтырулар қажет болған жағдайда бекітілген жобаларға өзгерістердің және (немесе) толықтырулардың жобалары жасалады, оларды осы баптың 7-тармағында айқындалған органдар қарайды және бекітеді.

Егер бекітілген жобаларда айқындалған өндіру көлемдері бекітілген жобалау көрсеткіштерінен нақты мәнде жиырма пайыздан аз өзгеретін жағдайда, қатты пайдалы қазбалар, кең таралған пайдалы қазбалар, жерасты сулары және емдік балшық бойынша бекiтiлген жобаларға өзгерiстер және (немесе) толықтырулар жобалары жасалмайды.

Егер:

1) ұсынылып отырған өзгерістер және (немесе) толықтырулар кен орындарын игерудің оң практикасына сәйкес келмесе;

2) ұсынылып отырған өзгерістер және (немесе) толықтырулар жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану жөніндегі талаптарға сәйкес келмесе;

3) осы баптың 5-тармағында көрсетілген сараптамалардың бірінің теріс қорытындысы болса, жер қойнауын пайдаланушының өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттарына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізуіне рұқсат берілмеуі мүмкін.

Жобаларға өзгерiстердi және (немесе) толықтыруларды қарау және бекiту мерзiмi тиiстi өзгерiстердің және (немесе) толықтырулардың жобасы орталық комиссияға келiп түскен күннен бастап - бiр айдан, өңiраралық комиссияға келіп түскен күннен бастап он жұмыс күнінен аспауға тиiс.

9. Өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған бекітілген жобалау құжаттары өндіруге арналған келісімшарт жасауға және жасасуға негіз болып табылады.

10. Белгіленген тәртіппен бекітілген өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттарынсыз өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге тыйым салынады.

Бұл ретте, жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт талаптарында көзделген пайдалы қазбаларды өндіру кезінде минералдық шикізаттың құрамындағы ілеспе пайдалы қазбаларды өндіруі жобалау құжаттарының талаптарын бұзу болып табылмайды.

Ескерту. 66-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Қол қойылған бонусты төлеудің шарттары

1. Жер қойнауын пайдалану құқығын алуға арналған конкурс жеңімпазы, келісімшарт тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға, сондай-ақ келісімшарт жасасқан тұлға Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес қол қойылатын бонус төлейді. Ұлттық компания жер қойнауын пайдаланушы болып әрекет ететін келiсiмшарттар бойынша ұлттық компания Қазақстан Республикасының пайдасына төлеген қол қойылатын бонусты, егер стратегиялық әрiптеспен жасалған бiрлескен қызмет туралы шартта өзгеше көзделмесе, оның осындай әрiптесi өтейдi.

2. Қол қойылған бонустың уақтылы және толық төленуін бақылау Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Егер конкурстың жеңімпазы болып жарияланған тұлға қол қойылған бонус сомасының елу пайызын төлеуді белгіленген мерзімде жүргізбесе, жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды жүргізу жөніндегі комиссия (кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссия) мұндай тұлғаны конкурстың жеңімпазы деп тану туралы шешімінің күшін жоюға құқылы.

Егер келісімшарт онымен тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға қол қойылған бонус сомасының елу пайызын төлеуді белгіленген мерзімде жүргізбесе, құзыретті орган (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы) мұндай тұлғамен тікелей келіссөздер негізінде келісімшарт жасасу туралы шешімнің күшін жоюға құқылы.

4. Жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстарды жүргізу жөніндегі комиссия (кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығын беру жөніндегі конкурстық комиссия) қол қойылған бонус сомасының елу пайызын төлеу жөніндегі міндетін орындамаған тұлғаны конкурстың жеңімпазы деп тану туралы шешімнің күшін жойған немесе құзыретті орган (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы) қол қойылған бонус сомасының елу пайызын төлеу жөніндегі міндетін орындамаған тұлғамен тікелей келіссөздер негізінде келісімшарт жасасу туралы шешімнің күшін жойған жағдайда, мұндай тұлға келісімшарт жасасу құқығынан айырылады.

5. Конкурс жеңімпазының немесе келісімшарт онымен тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлғаның кінәсінен келісімшарт белгіленген мерзімде жасалмаған жағдайда төленіп, қол қойылған бонус қайтарылмайды.

Құзыреттi орган (облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы) салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттiк органды конкурс жеңiмпазының немесе келiсiмшарт тiкелей келiссөздер негiзiнде жасалатын тұлғаның кiнәсiнен келiсiмшарттың жасалмау фактiсi туралы жазбаша хабардар етеді.

Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

68-бап. Келісімшартты жасасу және тіркеу

1. Келісімшарт құзыретті органда міндетті тіркелуге жатады және тіркелген кезінен бастап күшіне енеді.

РҚАО-ның ескертпесі!
1-тармақтың екінші бөлігінің ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

Құзыретті орган келісімшарттарды мемлекеттік тіркеу тізілімін жүргізеді және келісімшарттың сақталуын қамтамасыз етеді.

РҚАО-ның ескертпесі!
1-тармақтың үшінші бөлігінің ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

Келісімшартқа өзгерістер мен толықтырулар да келісімшарттарды мемлекеттік тіркеу тізіліміне тиісті жазбалар енгізу арқылы құзыретті органда міндетті тіркелуге жатады. Келісімшартқа өзгерістер және (немесе) толықтырулар тіркелген кезінен бастап күшіне енді деп танылады. (1-тармақ 20.11.2014 бастап қолданысқа енгізіледі)

2. Барлау жүргізу үшін келісімшарт жасасу мерзімі құзыретті орган келісімшарт жасасу туралы шешім қабылдаған және келісімшарт онымен тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға үшін - тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап, немесе конкурстың жеңімпазы болған тұлға үшін конкурстың қорытындылары жарияланған күннен бастап он сегіз айдан аспауға тиіс.

Өндіруді жүргізу үшін келісімшарт жасасу мерзімі құзыретті орган келісімшарт жасасу туралы шешім қабылдаған және келісімшарт онымен тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға үшін - тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап, немесе конкурстың жеңімпазы болған тұлға үшін конкурстың қорытындылары жарияланған күннен бастап жиырма төрт айдан аспауға тиіс.

Егер конкурстың жеңімпазы немесе келісімшарт онымен тікелей келіссөздер негізінде жасалатын тұлға құзыретті органға келісімшарт жасасу мерзімін ұзарту туралы өтінішпен жүгініп, мұндай ұзартудың себептерін дәлелдесе, құзыретті орган келісімшарт жасасу мерзімін ұзартуы мүмкін.

Егер келісімшарт жасасуға үміткер тұлғаның кінәсінен келісімшарт белгіленген мерзімде жасалмаса, мұндай тұлға келісімшарт жасасу құқығынан айырылады, бұл ретте осындай тұлға геологиялық ақпаратты сатып алуға, жобалау құжаттарын, жұмыс бағдарламаларын және келісімшарт жобасын әзірлеу мен келісуге жұмсаған шығындар өтелуге жатпайды. Құзыретті орган жер қойнауының тиісті учаскесін осы Заңда белгіленген тәртіппен конкурсқа шығаруға құқылы.

3. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт белгіленген тәртіппен бекітілген жобалау құжаттарының, сондай-ақ келісімшарт жасасуға мүмкіндік беретін міндетті сараптамалардың нәтижелерін алу негізінде жасалады.

4. Келісімшарттың көшірмесі оны құзыретті органда тіркегеннен кейін міндетті түрде жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға және бюджеттің атқарылуы жөніндегі орталық уәкілетті органға жіберіледі.

5. Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес мемлекет мұқтажы үшін жер учаскесін (жер пайдалану құқығын) мәжбүрлеп алып қою жағдайларын қоспағанда, келісімшарт жасасу жер қойнауын пайдаланушы өтініш берген күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жер учаскесін ресімдеуі үшін негіз болып табылады.

Үшінші тұлғалардың меншігіндегі немесе жер пайдалануындағы жер учаскелерін беру Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады. Бұл ретте ресімделетін жер учаскесінің кеңістікті шекаралары жер қойнауын пайдаланушының жер учаскесін нақты пайдалану мерзімдері шегінде жер үстін бұза отырып, іс жүзінде пайдаланатын аумағымен шектеледі.

РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

6. Кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарттар жасасуды және тіркеуді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдары жүзеге асырады.

Ескерту. 68-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

69-бап. Келісімшарттың қолданылу мерзімі

1. Барлауға арналған келісімшарт алты жылға дейінгі мерзімге жасалады.

Егер жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттың қолданылу мерзімінің аяқталуына дейін алты айдан кешіктірмей, құзыретті органға келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзарту туралы өтінішпен мұндай ұзартудың себебін негіздей отырып жүгінсе, құзыретті орган теңізде мұнай операцияларын жүргізу кезінде барлауға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін екі жылға дейін ұзартуы мүмкін.

Егер жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес еңсерілмейтін күш мән-жайлары туралы куәлік ұсынса, пайдалы қазбаларды барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін құзыретті орган осындай мән-жайлардың әрекет ету мерзіміне ұзартады.

Кен орнын табу жағдайында жер қойнауын пайдаланушының барлауға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін оны бағалау үшін қажетті кезеңге ұзартуға құқығы бар.

Табуды бағалау үшін келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзарту туралы өтініш құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына келіп түскен күнінен бастап бір айдан кешіктірілмей қаралуға тиіс.

2. Өндiруге арналған келiсiмшарт – жиырма бес жылдан аспайтын, ал пайдалы қазбалардың ірі және бірегей қорлары бар кен орындары бойынша қырық бес жылдан аспайтын мерзімге жасалады. Өндiруге арналған келiсiмшарттың қолданылу мерзімі қорларды толық игеруге қажетті мерзімнен аспауға тиіс.

Егер жер қойнауын пайдаланушы жұмыстардың аяқталуына дейiн алты айдан кешiктiрмей құзыреттi органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органына келiсiмшарттың қолданылу мерзiмiн ұзарту туралы өтiнiшпен мұндай ұзартудың себептерiн негiздей отырып жүгiнсе, жер қойнауын пайдаланушының келiсiмшарттық мiндеттемелер бойынша жойылмаған бұзушылықтары болмаған жағдайда құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы өндiруге арналған келiсiмшарттың қолданылу мерзiмiн ұзартады. Келiсiмшарттың қолданылу мерзiмiн ұзарту туралы өтiнiш құзыреттi органға келiп түскен күнiнен бастап екi айдан кешiктiрiлмей қаралуға тиiс.

Өндіруге арналған келісімшарттың қолданылу мерзімі, егер пайдалы қазбаны пайдалану қосылған құны жоғары (неғұрлым жоғары қайта жасалған және өңделген) өнім өндіруді көздейтін индустриялық-инновациялық жобаны Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес іске асыруға байланысты болса, ұзартылуға жатады.

3. Келісімшарттың қолданылу мерзімін өзгерту кезінде келісімшартқа тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізіледі.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-тармақтың екінші бөлігінің ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

Егер тараптар өзге мерзімді келіспесе, ұзарту мерзімі тиісті толықтыру тіркелген күннен бастап есептеледі.

РҚАО-ның ескертпесі!
4-тармақ 01.01.2021 дейін қолданылады. 4-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

4. 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған келісімшарттың қолданылу мерзімі өзгерген кезде оған жер қойнауын пайдаланушының тауарлардағы жергілікті қамту жөніндегі міндеттемелерін алып тастау көзделетін өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі.

Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

70-бап. Келісімшарт қолданысының аумақтық аясы

1. Келісімшарттық аумақ шегінде жер қойнауының бір учаскесі немесе жер қойнауы учаскелерінің сабақтас та, бөлек те бірнеше учаскесі болуы мүмкін. Келісімшарттық аумақ шегінде бөлінетін жер қойнауының учаскесі (жер қойнауының учаскелері) белгілі бір тереңдікпен шектелуі мүмкін.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

2. Бір келісімшарттық аумақ шегінде әртүрлі келісімшарттар бойынша екі немесе одан да көп жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізген жағдайда келісімшарттық аумақ шегінде жұмыстар жүргізудің тәртібі осындай жер қойнауын пайдаланушылар арасындағы келісіммен айқындалады.

Егер бір келісімшарттық аумақ шегінде әртүрлі келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар осы мәселе бойынша келісімге келе алмаса, келісімшарттық аумақта жұмыстар жүргізудің тәртібін белгілеу құқығына құзыретті органмен жасалған келісімшарт бойынша пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы ие болады.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органымен жасалған келісімшарт бойынша кең таралған пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органмен жасалған келісімшарт бойынша пайдалы қазбаларды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы белгілеген келісімшарттық аумақта жұмыстар жүргізудің тәртібін сақтауға міндетті.

Бір келісімшарттық аумақ шегінде құзыретті органмен жасалған әртүрлі келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны екі немесе одан да көп жер қойнауын пайдаланушы жүргізген жағдайда келісімшарттық аумақта жұмыстар жүргізудің тәртібін белгілеу құқығына келісімшарт онымен бұрынырақ жасалған жер қойнауын пайдаланушы ие болады.

Келісімшарт онымен кешірек жасалған жер қойнауын пайдаланушы келісімшарттық аумақта жұмыстар жүргізудің келісімшарт онымен бұрынырақ жасалған жер қойнауын пайдаланушы белгілеген тәртібін сақтауға міндетті.

Бір келісімшарттық аумақ шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны жүргізудің осы тармаққа сәйкес айқындалған тәртібі жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органмен келісілуге тиіс.

3. Егер жер қойнауы учаскесінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны жүргізу мүмкін болмаса немесе қиындық туғызса не жер қойнауын пайдаланушыға аралас немесе өзге де жер қойнауы учаскесіне сервитут берусіз оны шамадан тыс шығынға ұшыратуы мүмкін болса, сервитут алуға мүдделі тұлға (сервитут алуға үміткер) жер қойнауы учаскесіне сервитут белгіленуге тиіс жер қойнауын пайдаланушыға сервитут белгілеу туралы шарт жасасу ұсынысымен жүгінуге құқылы.

Сервитут алуға үміткер мен жер қойнауын пайдаланушы арасында сервитут белгілеу мүмкіндігі туралы немесе сервитут белгілеу туралы шарттың талаптары туралы келісімге қол жеткізілмесе, мүдделі тұлға сотқа жүгінуге құқылы.

Сервитут - құзыретті органда, ал егер жер қойнауы учаскесі кең таралған пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге арналған болса, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органында тіркеуге жатады.

Егер сервитут белгілеу адамдардың өмірі мен денсаулығына немесе қоршаған ортаға қатер төндіретін, сондай-ақ жер қойнауы учаскесінде барлауды және (немесе) өндіруді жүргізудің мүмкін болмауына әкеп соғатын жағдайда, сервитут белгілеуге тыйым салынады.

Жер қойнауы учаскесіне сервитут белгіленген кезде, егер сервитут белгілеу туралы шартта немесе Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, сервитуттың құқық иесі жер қойнауын пайдаланушыға сервитутпен байланысты залалды өтеуге міндетті.

Сервитут белгілеу туралы шартта немесе сот шешімінде сервитуттың құқық иесі жер қойнауын пайдаланушыға сервитут үшін төлейтін төлем көзделуі мүмкін.

Сервитут ол белгіленген мерзім өткеннен кейін не солар бойынша ол белгіленген негіздер тоқтатылған кезде не сервитуттың құқық иесі бас тартқан жағдайда тоқтатылады.

Сервитут мәмілелердің, оның ішінде сатып алу-сату және кепіл мәмілелерінің дербес нысанасы бола алмайды. Сервитут басқа тұлғаларға оны қамтамасыз ету үшін осындай сервитут белгіленген құқықпен бірге ғана ауысуы мүмкін. Сервитут жер қойнауын пайдалану құқығын берген және жер қойнауын пайдалану құқығы сервитутпен жүктелген жер қойнауы учаскесіне қатысты әмбебап құқық мирасқорлығы тәртібімен басқа тұлғаға ауысқан жағдайда сақталады.

Жер қойнауы учаскесінің бір бөлігіне сервитут белгілеу Қазақстан Республикасының жер заңнамасына сәйкес, жер учаскесіне сервитутты алу қажет болған жағдайда осындай сервитуттың туындауына негіз болады.

4. Егер пайдалы қазбаларды барлауды немесе өндiрудi жүргiзу кезiнде табудың немесе кен орнының географиялық шекараларының (құрлықта немесе теңiзде орналасуына қарамастан) геологиялық немесе тау-кендiк бөлуде көрсетiлген келiсiмшарттық аумақ шегiнен шығатыны анықталса, онда оны кеңейту туралы мәселенi құзыреттi орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергiлiктi атқарушы органы кең таралған пайдалы қазбаларды барлауды немесе өндiрудi жүргiзу кезiнде, егер бұл аумақ жер қойнауын пайдаланудан бос болған жағдайда, келiсiмшарт жобасын келiсу және оны жасасу үшiн осы Заңда белгiленген тәртiппен және мерзiмдерде конкурс өткiзбей-ақ, көлемі бойынша келісімшарттық аумақтың елу пайызынан аспайтын тиісті геологиялық бөлуді немесе жаңа тау-кендік бөлуді беру, сондай-ақ келiсiмшарт пен жұмыс бағдарламасының шарттарын өзгерту арқылы шешуге тиiс.

5. Келісімшарттық аумақты қайтарудың талаптары мен тәртібі осы Заңда және келісімшартта айқындалады.

6. Келісімшарттық аумақтың бөліктерін қайтару келісімшарттық аумақтың қайтарылатын бөліктері тиісті геологиялық бөлуден шығарыла отырып, геологиялық бөлуді қайта ресімдеу жолымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 70-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

70-1-бап. Келісімшарттық аумақты өзгерту

1. Қатты пайдалы қазбаларды барлау жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға келісімшарттық аумақтан жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бөлу арқылы оны өзгертуге рұқсат беру туралы өтініш жасауға құқылы.

Келісімшарттық аумақтан жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бөлу бөлінетін жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты жекелеген келісімшарт жасасу және аумағынан бөлу жүргізілетін келісімшартқа тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу арқылы тараптардың келісімі бойынша жүргізіледі.

2. Келісімшарттық аумақты өзгерту туралы өтініш қазақ және орыс тілдерінде жазбаша нысанда жасалуға және:

1) өзгертілетін келісімшарттық аумақта (аумақтарда) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы туралы мәліметтерді:

заңды тұлғалар үшін – толық атауын, орналасқан жерін, мемлекеттік тиесілігін, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі және салық органдарында тіркелуі туралы мәліметтерді, басшылары және олардың өкілеттіктері туралы мәліметтерді;

жеке тұлғалар үшін – тегін және атын, заңды мекенжайын, азаматтығын, жеке басын куәландыратын құжаттар, салық органдарында тіркелгені туралы мәліметтерді;

2) келісімшартты, келісімшарттық аумақты және келісімшарттық аумақтан жекелеген келісімшартқа бөлінуге жататын жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) көрсетуді;

3) келісімшарттық аумақты өзгертуді жүргізу қажеттілігін негіздейтін геологиялық, тау-кендік-техникалық, технологиялық және өзге де ақпаратты;

4) өтінішке қол қойған адамның тегін және атын, мұндай адамның өкілеттігін көрсетуді, оның жеке басын куәландыратын құжаты туралы мәліметтерді;

5) өтініште және оған қоса берілген құжаттарда көрсетілген барлық мәліметтердің анықтығы туралы жер қойнауын пайдаланушының жазбаша растауын қамтуға тиіс.

Өтінішке онда көрсетілген мәліметтерді растайтын, тиісті түрде куәландырылған құжаттар (не олардың нотариат куәландырған көшірмелері) қоса беріледі.

Өтінішке қоса берілетін барлық құжаттар қазақ және орыс тілдерінде жасалуға тиіс. Егер өтінішті шетелдік немесе шетелдік заңды тұлға берген жағдайда, әрбір құжатқа дұрыстығын нотариус куәландырған қазақ және орыс тілдеріндегі аудармасы міндетті түрде қоса беріле отырып, мұндай құжаттар өзге де тілде жасалуы мүмкін.

3. Келісімшарттық аумақты өзгертуге арналған рұқсатты құзыретті орган мынадай шарттар сақталған кезде береді:

1) егер сұралатын өзгерту Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзбаса;

2) егер сұралатын өзгерту жер қойнауын ұтымды және кешенді пайдалану мақсатында жүзеге асырылатын болса.

4. Құзыретті органның келісімшарттық аумақты өзгертуге рұқсат беруі туралы мәселе мұндай өзгертудің әрбір жағдайы үшін жеке-жеке қаралады. Жер қойнауын пайдаланушының қалауы бойынша келісімшарттық аумақты өзгертуге рұқсатты келісімшартта не өзге де актіде белгілеуге жол берілмейді.

5. Келісімшарттық аумақты өзгертуге рұқсат беруден бас тартуға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дау айтылуы мүмкін.

6. Келісімшарттық аумақ одан жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бөлу арқылы өзгерген жағдайда, осы жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты келісімшарт аумағынан жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бөлу жүргізілетін келісімшарт мерзімінен аспайтын мерзімге жасалуы мүмкін.

Жергілікті қамту жөніндегі, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар мөлшері жөніндегі, Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, келісімшартты орындау кезінде тартылған жұмыскерлерді оқытуға, олардың біліктілігін арттыруға және оларды қайта даярлауға жіберілетін шығыстар мөлшері жөніндегі, Қазақстан Республикасының аумағындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығыстар мөлшері жөніндегі шарттарды қоспағанда, бөлінген жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты жасалатын келісімшарт ережелері жер қойнауы учаскесін (учаскелерін) бөлу арқылы өзгертуге рұқсат беру үшін негіз болған шарттарға сәйкес келуге тиіс.

7. Келісімшарттық аумақ өзгерген жағдайда, осы келісімшарттық аумаққа қатысты жұмыс бағдарламасы, тау-кендік бөлу немесе геологиялық бөлу және жобалау құжаттамасы осы Заңда белгіленген тәртіппен өзгертуге жатады. Бөлінетін жер қойнауы учаскесіне (учаскелеріне) қатысты жұмыс бағдарламасы, тау-кендік бөлу немесе геологиялық бөлу және жобалау құжаттамасы осы Заңда белгіленген тәртіппен және мерзімдерде әзірленеді.

8. Бір келісімшарт шеңберінде бір бөлігі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тұтқырлығы жоғары, су басқан, рентабельділігі төмен, дебеті аз немесе игерілген кен орындарының тізбесіне енгізілген бірнеше кен орындарында өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар құзыретті органға осындай кен орнын (кен орындарын) бөлу және осы бапта көзделген тәртіппен өндіруге арналған жекелеген келісімшарт жасасу арқылы келісімшарттық аумақты өзгерту туралы өтініш жасауға құқылы.

9. Осы баптың ережелері осы Заңның 129-бабының 6-тармағында көрсетілген мұнай операцияларын жүргізу жөніндегі келісімшарттарға қолданылмайды.

Ескерту. 6-тарау 70-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

71-бап. Келісімшартқа өзгерістер және (немесе)толықтырулар енгізу

1. Егер осы Заңда өзгеше белгіленбесе, келісімшарт талаптарын өзгертуге және (немесе) толықтыруға тараптардың келісімі бойынша жол беріледі.

2. Тараптардың бірінің талабы бойынша келісімшарт талаптарын өзгертуге және (немесе) толықтыруға Қазақстан Республикасының заңдарында және келісімшартта көзделген негіздер бойынша және тәртіппен жол беріледі.

3. Егер стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелеріне, кен орындарына қатысты жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушының іс-әрекеті ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретін, Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге әкеп соғатын жағдайда, құзыретті орган Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қалпына келтіру мақсатында келісімшарттың, оның ішінде бұрын жасалған келісімшарттың талаптарын өзгертуді және (немесе) толықтыруды талап етуге құқылы.

4. Пайдалы қазбалардың ірі және бірегей қорлары бар кен орнында он жылдан асатын мерзімге ұзарту бөлігінде жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа өзгерістер енгізілген жағдайда, келісімшарт ережелері жер қойнауын пайдаланушының мынадай:

1) өңдеу өндірістерін дербес, жаңа заңды тұлға құру арқылы немесе басқа да тұлғалармен бірлесіп құру;

2) жұмыс істеп тұрған өндіру өндірістерін жаңғырту не реконструкциялау;

3) жұмыс істеп тұрған қайта өңдеу өндірістерін жаңғырту не реконструкциялау;

4) өндірілетін пайдалы қазбаны Қазақстан Республикасының аумағындағы қайта өңдеу кәсіпорындарына (өндірістеріне) шарттық талаптарда өңдеуге беру;

5) өзге инвестициялық жобаны немесе өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына бағытталған жобаны дербес, жаңа заңды тұлға құру арқылы немесе басқа тұлғалармен бірлесіп іске асыру жөніндегі міндеттемелерінің бірімен толықтырылуға тиіс.

Егер осындай кен орнына қатысты жер қойнауын пайдалану құқығы басқа тұлғаға берілсе, онда жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартқа осы тармақта көрсетілген міндеттемелердің бірі енгізіледі.

Ескерту. 71-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

72-бап. Келісімшарттың қолданылуын тоқтату

1. Егер тараптар осы Заңның 69-бабында белгіленген тәртіппен келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзарту туралы келісімге қол жеткізбесе, келісімшарт қолданылу мерзімі өткеннен кейін тоқтатылады.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

2. Келісімшарттың қолданылуын мерзімінен бұрын тоқтатуға тараптардың келісімі бойынша, сондай-ақ тараптардың бірінің талабы бойынша осы Заңда көзделген жағдайларда жол беріледі.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

3. Құзыретті орган мынадай жағдайларда:

1) жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалануға арналған келiсiмшартта белгiленген мiндеттемелердi екi реттен көп бұзуды құзыреттi органның хабарламасында көрсетiлген мерзiмде жоймаған кезде;

2) осы Заңның 36-бабының 5-тармағына сәйкес мұндай рұқсат ету талап етілмейтін жағдайларды қоспағанда, құзыретті органның рұқсатынсыз осы Заңның 36-бабының 1 және 3-тармақтарында көзделген жағдайларда, жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану құқығын және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектілерді берген кезде;

3) осы Заңның 76-бабы 1-тармағының 13-1) тармақшасында көзделген мәліметтерді беруден бас тартқан не анық емес мәліметтер берген кезде;

4) жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген қаржылық міндеттемелер қатарынан екі жыл бойы отыз пайыздан кем орындалған кезде келісімшарттың қолданылуын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

Жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органның хабарламасында белгіленген мерзімде толық жойған келісімшарт талаптарының бұзылуы келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға негіз болып табылмайды.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-1-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

3-1. Құзыретті орган барлауға арналған үлгілік келісімшарттың қолданылуын мынадай:

1) жыл сайын өсіп отыратын төлемдер түрінде ұсынылған, өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған сомалардың уақтылы төленбеуі;

2) үлгілік келісімшарт қолданылатын бүкіл кезеңде бір блок шегінде орындалуы қажет, жылдар бойынша шығындар мен жұмыс түрлерінің ең төмен мөлшері туралы талаптарды бұзу;

3) берілген жер қойнауы учаскесін үлгілік келісімшартта көзделмеген мақсаттарға пайдалану жағдайларында біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатады.

4. Осы Заңның 71-бабының 3-тармағында көзделген жағдайларда құзыретті орган, егер:

1) құзыретті органнан келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру туралы хабарлама алған күннен бастап екі айға дейінгі мерзімде жер қойнауын пайдаланушы келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру жөнінде келіссөздер жүргізуге өз келісімін жазбаша түрде растамаса не оларды жүргізуден бас тартса;

2) жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру жөнінде келіссөздер жүргізуге келісімі алынған күннен бастап төрт айға дейінгі мерзімде тараптар келісімшарт талаптарын өзгерту және (немесе) толықтыру жөніндегі келісімге келмесе;

3) Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін қалпына келтіру жөніндегі келісілген шешімге қол жеткізілген күннен бастап алты айға дейінгі мерзімде тараптар келісімшарттың талаптарына өзгерістерге және (немесе) толықтыруларға қол қоймаса, біржақты тәртіппен келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

5. Егер стратегиялық маңызы бар жер қойнауы учаскелеріне, кен орындарына қатысты жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушының іс-әрекеті ұлттық қауіпсіздікке қатер төндіретін, Қазақстан Республикасының экономикалық мүдделерін өзгертуге әкеп соғатын болса, Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша құзыретті орган келісімшарттың, оның ішінде бұрын жасалған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен тоқтатуға құқылы.

Келісімшарттың қолданылуы аталған негіз бойынша біржақты тәртіппен тоқтатылған жағдайда құзыретті орган ол жөнінде жер қойнауын пайдаланушыны кемінде екі ай бұрын ескертуге тиіс.

РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

6. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартта белгіленген міндеттемелерді екі реттен көп бұзуды құзыретті органның хабарламасында көрсетілген мерзімде жоймаған кезде кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға құқылы.

Жер қойнауын пайдаланушы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының хабарламасында белгіленген мерзімде толық жойған келісімшарт талаптарының бұзылуы келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға негіз болып табылмайды.

РҚАО-ның ескертпесі!
7-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

7. Егер жер қойнауын пайдаланушының нақты шығыстары нарықта қолданылатын бағалардың өзгеруі салдарынан, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушының еркіне тәуелді емес басқа да мән-жайларға байланысты келісімшарт жасасу, жұмыс бағдарламасы мен жобалау құжаттарын бекіту кезінде ескерілгендерден кем болып шықса, бірақ бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы міндеттемелерінің келісімшартта, жұмыс бағдарламасында және жобалау құжаттарында көзделген нақты көлемі толық көлемде орындалса, жер қойнауын пайдаланушының нақты шығыстарының мұндай азаюы келісімшарт талаптарын бұзу және келісімшарттың қолданысын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтату үшін негіз болып табылмайды.

РҚАО-ның ескертпесі!
7-1-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

7-1. Егер осы Заңның 71-бабы 4-тармағының 4) тармақшасында көрсетілген міндеттеменің толық немесе ішінара орындалмауы жер қойнауын пайдаланушыға байланысты емес мән-жайлардан туындаса және ол өндірілетін пайдалы қазбаны қайта өңдеуге беру бойынша өзіне байланысты барлық шараларды қолданса, онда мұндай орындалмау осы міндеттемені бұзу және келісімшарттың қолданылуын біржақты тәртіппен мерзімінен бұрын тоқтатуға негіз болып табылмайды.

РҚАО-ның ескертпесі!
8-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

8. Жер қойнауын пайдаланушы келісімшартты сот тәртібімен мерзімінен бұрын бұзуды талап етуге немесе келісімшартта белгіленген негіздер бойынша келісімшартты орындаудан біржақты тәртіппен бас тартуға құқылы.

РҚАО-ның ескертпесі!
9-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

9. Келісімшарттың қолданысын тоқтату жер қойнауын пайдаланушыны Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келісімшарттық аумақты мемлекетке қайтару және жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың зардаптарын жою жөніндегі міндеттемелерді орындаудан босатпайды.

10. Құзыретті орган келісімшарттың қолданысын мерзімінен бұрын тоқтатқан кезде ұлттық компания келісімшарттық аумақты сенімгерлікпен басқаруға қабылдайды. Технологиялық процестің үздіксіз болуын және өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін құрылыстар мен жабдықтарды бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы жаңа жер қойнауын пайдаланушыға мүлік берілгенге дейінгі мерзімге ұлттық компанияның уақытша иеленуі мен пайдалануына беруге тиіс. Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы болмаған не ол мүлікті ұлттық компанияға беруден бас тартқан жағдайда құзыретті орган осындай мүлікке қатысты оның сенім білдірген адамы ретінде іс-қимыл жасайды.

Құзыретті орган келісімшартта көзделген жер қойнауы учаскесін конкурсқа шығаруға немесе тікелей келіссөздер өткізуге міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!
11-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

11. Үлгілік келісімшарт, егер тараптар оны ұзарту туралы келісімге қол жеткізбесе, оның қолданылу мерзімі өткеннен кейін тоқтатылады.

Үлгілік келісімшарттың қолданылуын мерзімінен бұрын тоқтатуға тараптардың келісімімен жол беріледі.

Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

72-1-бап. Келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару

1. Келісімшарттық аумақта үздіксіз технологиялық процесті ұстап тұру және өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында бұрынғы жер қойнауын пайдаланушымен келісімшарт тоқтатылған кезден бастап бес жұмыс күні ішінде құзыретті орган ұлттық компаниямен келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шартын жасасады.

2. Құзыретті орган бұрынғы жер қойнауын пайдаланушыны келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шартын жасасқаны туралы мұндай шарт жасалған кезден бастап бес жұмыс күні ішінде хабардар етеді.

3. Келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шарты Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес әзірленеді және жасалады.

Келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шарты сенімгерлік басқарушыға:

1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге келісімшарт жасамай-ақ жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны жүзеге асыру;

2) келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыру үшін жер пайдалану құқығында жер учаскесін алу құқығын береді.

4. Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органның келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шартын жасасқаны туралы хабарламасын алған күннен бастап бір ай ішінде технологиялық процестің үздіксіз болуын және өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін құрылыстарды, жабдықтарды және өзге де мүлікті жаңа жер қойнауын пайдаланушыға мүлік берілгенге дейінгі мерзімге сенімгерлік басқарушының уақытша иеленуі мен пайдалануына беруге тиіс.

Бұрынғы жер қойнауын пайдаланушы болмаған не ол сенімгерлік басқарушыға мүлікті беруден жалтарған жағдайда, құзыретті орган мұндай мүлікке қатысты оның сенім білдірілген өкілі ретінде әрекет етеді және берілетін мүліктің жай-күйі туралы нұсқауды көздейтін тізбе қамтылған акт бойынша оны сенімгерлік басқарушыға береді.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мүлікті пайдаланумен байланысты шығыстар осы баптың 5-тармағына сәйкес өтеледі.

5. Сенімгерлік басқарушының келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқаруы кезінде жүргізген және белгіленген тәртіппен расталған шығыстарды жүргізілген шығыстардың қажеттігін растайтын құжаттарды ұсынған кезде оны пайдаланудан түскен кірістер есебінен өтеттіруге құқығы бар.

Шығыстар осылайша өтелген жағдайда, жаңа жер қойнауын пайдаланушы осы бапқа сәйкес бұрын өтелген, сенімгерлік басқарушы шығындарының орнын толтырмайды.

Кіріс болмаған не ол жеткіліксіз болған жағдайда, шығыстарды өтеу құрылтайшының (пайда табушының) есебінен жүзеге асырылады.

Сенімгерлік басқарушының шығыстарын өтеуге және сенімгерлік басқару шартын орындаумен байланысты салықтарды төлеуге жіберілген сомаларды қоспағанда, сенімгерлік басқарудан түскен кірістер сенімгерлік басқару шартының қолданылуын тоқтату нәтижелері бойынша құрылтайшыға (пайда табушыға) жіберіледі. (5-тармақ 15.07.2010 бастап қолданысқа енгізіледі)

6. Келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шарты шеңберінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу осы Заңның нормалары қолданылмай жүзеге асырылады.

7. Сенімгерлік басқарушы келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шартымен өзіне берілген өкілеттіктерді асыра пайдалана отырып немесе белгіленген шектеулерді бұза отырып жасаған мәмілелерден туындайтын міндеттемелер бойынша өз мүлкімен жауап береді.

8. Жер учаскесі сенімгерлік басқарушыға келісімшарттық аумақты сенімгерлік басқару шартының қолданылу мерзіміне, бірақ ол жасалған күннен бастап он жылдан аспайтын мерзімге қайта ресімделеді.

Ескерту. 6-тарау 72-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

73-бап. Барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттың қолданылуын қайта жаңғырту үшін негіздер

1. Құзыретті орган мынадай жағдайларда:

1) келісімшарттың қолданылуын тоқтату туралы шешім қабылдауға елеулі әсер еткен дәйексіз деректер негізінде келісімшарттың қолданылуын тоқтату туралы шешім қабылдау фактісі анықталғанда, оның ішінде, егер келісімшарттың қолданылуын тоқтату туралы шешім қабылдау күні жер қойнауын пайдаланушыда дәлелді себептер бойынша келісімшарттық міндеттемелердің орындалғанын растайтын құжаттар болмаса;

2) келісімшарт бойынша міндеттемелердің орындалмауы не тиісті түрде орындалмауы, жер қойнауын пайдаланушының еркіне тәуелді емес себептер салдарынан, оның ішінде еңсерілмейтін күштің әсерінен болған себептер, яғни осындай жағдайлар кезінде келісімшарт бойынша міндеттемелердің орындалмауына не тиісті түрде орындалмауына тікелей әсер еткен төтенше және еңсерілмейтін мән-жайлар (дүлей зілзала құбылысы, әскери қимылдар және тағы сондайлар) анықталғанда және расталғанда келісімшарттың қолданысын қайта жаңғырту туралы шешім қабылдау және құзыретті органның бастамасы бойынша бұрын қабылданған келісімшарттың қолданысын тоқтату туралы шешімнің күшін жою жолымен өз бастамасы бойынша бұрын тоқтатылған барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын сот қарауынан тыс тәртіппен қайта жаңғыртуға құқылы.

2. Өзімен жасалған келісімшарт тоқтатылған тұлғаның өтініші не құзыретті органның бастамасы бойынша келісімшарттың қолданысын тоқтату туралы шешім қабылданған күннен бастап алты ай ішінде құзыретті органның келісімшартты қайта жаңғырту негіздерін дербес анықтауы құзыретті органның бастамасы бойынша бұрын тоқтатылған келісімшарттың қолданысын қайта жаңғырту туралы мәселені құзыретті органның қарауы үшін негіз болып табылады.

3. Құзыретті органның келісімшарттың қолданысын қайта жаңғырту және құзыретті органның бастамасы бойынша келісімшарттың қолданысын тоқтату туралы бұрын қабылданған шешімнің күшін жою туралы шешімі өзімен жасалған келісімшарт тоқтатылған тұлғадан өтініш келіп түскен не құзыретті орган осы баптың 1-тармағында көрсетілген мән-жайларды анықтаған күннен бастап бір ай ішінде қабылданады.

4. Осы баптың 1-тармағында көзделген негіздер бойынша барлауға, өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын қайта жаңғырту және құзыретті органның бастамасы бойынша келісімшарттың қолданысын тоқтату туралы бұрын қабылданған шешімді жою туралы шешім қабылданған жағдайда құзыретті орган және жер қойнауын пайдаланушы осындай шешім қабылданған күннен бастап үш ай ішінде келісімшартқа қосымша келісімді белгіленген тәртіппен келіседі және жасасады, онда келісімшарттың қолданысын қайта жаңғырту мәселелері, оның ішінде келісімшарт бойынша қызмет үзілісімен байланысты мәселелер және жауапкершілік мәселелері реттелуге тиіс. Құзыретті органның шешімі бойынша келісімшартқа қосымша келісімді келісу және жасасу үшін осы тармақта көрсетілген мерзім ұзартылуы мүмкін.

5. Құзыретті органның барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын жаңғырту және құзыретті органның бастамасы бойынша келісімшарттың қолданысын тоқтату туралы бұрын қабылданған шешімнің күшін жою туралы шешімі қабылданған күнінен бастап он жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде онымен жасалған келісімшарт бұрын тоқтатылған тұлғаның назарына жеткізіледі және осы баптың 4-тармағына сәйкес келісімшартқа қосымша келісімге қол қойылғанға дейін жер қойнауын пайдаланушының келісімшарт бойынша қызметті қайта жаңғыртуына негіз болып табылады.

6. Осы баптың ережелері облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы кең таралған пайдалы қазбаларды барлауға немесе өндіруге арналған келісімшарттың қолданысын қайта жаңғырту туралы шешім қабылдаған кезде қолданылады.

74-бап. Келісімшартты жарамсыз деп тану

1. Мыналар:

1) жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстың жарамсыз деп танылуы;

2) осы Заңда белгіленген міндетті талаптардың келісімшартта болмауы;

3) құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына оның осы тұлғамен келісімшарт жасасу жөніндегі шешіміне әсер еткен көрінеу дәйексіз ақпарат берудің анықталуы;

4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де негіздер келісімшартты жарамсыз деп тануға негіз болып табылады.

2. Жарамсыз деп танылған келісімшарт, оның жарамсыздығымен байланыстыларды қоспағанда, құқықтық салдарға әкеп соқпайды және оны жасасқан кезден бастап жарамсыз болады.

Келісімшартты жарамсыз деп тану жер қойнауын пайдаланушыны Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келісімшарттық аумақты мемлекетке қайтару және жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың зардаптарын жою жөніндегі міндеттемелерді орындаудан босатпайды.

3. Жер қойнауын пайдалану құқығын беру және қайта ресімдеу соның негізінде жүзеге асырылған шартты сот тәртібімен жарамсыз деп тану не бұзу нақ сол келісімшарттың емес, жер қойнауын пайдалану құқығын осындай беруге байланысты келісімшартқа қабылданған өзгерістер мен толықтырулардың жарамсыздығына әкеп соғады.

4. Келісімшартты жарамсыз деп тану осындай келісімшарттың негізінде берілген жер қойнауын пайдалану құқығы солардың нысанасы болып табылатын барлық кейінгі мәмілелердің жарамсыздығына әкеп соғады.

7-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУШЫНЫҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН
МІНДЕТТЕРІ

75-бап. Жер қойнауын пайдаланушының құқықтары

Жер қойнауын пайдаланушының:

1) келісімшартта көзделген талаптарға сәйкес өзіне берілген келісімшарттық аумақ шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі іс-әрекетті дербес жасауға;

2) егер келісімшартта не Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, өз қызметінің нәтижелерін, оның ішінде минералдық шикізатты өз қалауынша пайдалануға;

3) келісімшарттық аумақта, ал қажет болған жағдайда жер қойнауын пайдаланушыға белгіленген тәртіппен берілген өзге де жер учаскелерінде жұмыстарды жүзеге асыру үшін қажетті өндірістік және әлеуметтік сала объектілерін салуға, сондай-ақ шарттар негізінде келісімшарттық аумақта да, одан тысқары жерлерде де жалпыға ортақ объектілер мен коммуникацияларды пайдалануға;

4) келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзарту туралы келіссөздерге бастамашылық жасауға;

5) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге байланысты жұмыстардың жекелеген түрлерін орындау үшін мердігерлерді тартуға;

6) осы Заңда белгіленген талаптарды сақтай отырып, құқықтарды немесе олардың бір бөлігін басқа тұлғаларға беруге;

7) осы Заңда немесе келісімшартта айқындалған жағдайларда жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтатуға құқығы бар.

76-бап. Жер қойнауын пайдаланушының міндеттері

1. Жер қойнауын пайдаланушы:

1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды келісімшартқа және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізуге, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға қойылатын талаптарды сақтауға;

2) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде адам өмірінің, денсаулығының және қоршаған ортаның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;

3) келісімшарттық аумақты тек қана келісімшартта көзделген мақсаттарда пайдалануға;

4) жер қойнауын пайдаланудың оң тәжірибесіне негізделген жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің неғұрлым тиімді әдістері мен технологияларын таңдауға;

5) егер келісімшартта өзге мерзім көзделмесе, келісімшарт тіркелген күннен бастап барлауды немесе өндіруді жүргізуге кірісуге;

6) жерасты сулары мен кең таралған пайдалы қазбалар жөніндегі келісімшарттарды қоспағанда, Қазақстан Республикасындағы Өндіруші салалар қызметі ашықтығының бастамасын іске асыруға қатысты Өзара түсіністік туралы меморандумның талаптарын сақтауға;

7) персоналдың және халықтың өмірі мен денсаулығы қауіпсіздігін, жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалануды және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен келісілген жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге арналған жобалау құжаттары мен технологиялық схемалардың ережелерін сақтауға;

8) егер бұл қауіпсіздіктің ерекше жағдайларымен байланысты болмаса және мұндай қызмет жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге кедергі келтірмесе, келісімшарттық аумақ шегінде басқа адамдардың еркін жүруіне, жалпыға ортақ объектілер мен коммуникацияларды пайдалануына кедергі жасамауға;

9) Қазақстан Республикасында өндірілген жабдықтарды, материалдарды және дайын өнімді, олар конкурстың және Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келген жағдайда, міндетті түрде пайдалануға міндетті.

Осы тармақтың ережелері 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жасасқан жер қойнауын пайдаланушыларға ғана осы Заңның 69-бабы 4-тармағының ережелері ескеріле отырып, көрсетілген келісімшарттардың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін немесе 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін, оқиғаның қайсысы бұрын басталатынына қарай қолданылады;

10) егер осы көрсетілетін қызметтер Қазақстан Республикасының резидент еместері орындайтын біртектес жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің стандарттарына, бағалық және сапалық сипаттамаларына сәйкес келсе, әуе, темір жол, су және басқа да көлік түрлерін пайдалануды қоса алғанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді қазақстандық өндірушілерді міндетті түрде тартуға;

11) Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы және халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде тартылуы кезінде Қазақстан Республикасы азаматтарының саны әрбір тиісті санат бойынша жұмыскерлердің жалпы санының елу пайызынан кем болмауға тиіс менеджерлер мен мамандарды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде қазақстандық кадрларға артықшылық беруге;

РҚАО-ның ескертпесі!
12) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

12) Қазақстан Республикасының азаматтарын даярлауды және қайта даярлауды қаржыландыруды келісімшартқа сәйкес жүзеге асыруға міндетті.

Осы тармақшада көрсетілген міндетті орындау жер қойнауын пайдаланушының Қазақстан Республикасының азаматтарын даярлауды және қайта даярлауды қаржыландыру бойынша, оның ішінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы ұсынған және құзыретті органмен келісілген тізбе бойынша тиісті облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында жер қойнауын пайдалану саласымен тікелей байланысты мамандықтар бойынша кадрлар даярлауды жүзеге асыратын білім беру ұйымдарының материалдық-техникалық базасын жақсарту үшін қажет тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер сатып алуға нақты жұмсаған шығыстары, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушы болып табылатын заңды тұлға жанындағы өзінің оқу (оқыту) орталықтарында кадрларды кәсіптік даярлауды және қайта даярлауды қаржыландыру жөніндегі шығыстар болып табылады;

РҚАО-ның ескертпесі!
12-1) тармақшаның ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

12-1) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді және (немесе) "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластеріне қатысушылардың жобаларын қазақстандық өндірушілер көрсететін ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыруды өткен жылдың қорытындылары бойынша келісімшарттық қызмет бойынша жылдық жиынтық табыстың кемінде бір пайызы мөлшерінде жыл сайын жүзеге асыруға міндетті.

Ағымдағы жылдың қорытындылары бойынша ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды және (немесе) "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері қатысушыларының жобаларын қаржыландыру жөніндегі міндеттемелердің көлемі асыра орындалған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы асыра орындалған міндеттемелердің көлемдерін келесі есепті кезеңдерге түзетуді (есепке жатқызуды) жүзеге асырады.

Ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың қазақстандық өндірушілері болмаған жағдайда, шетелдік өндірушілер көрсететін осы жұмыстарды қаржыландыру құзыретті органның рұқсаты бойынша жүзеге асырылады.

Жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт шеңберіндегі қызметке, сондай-ақ жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартпен байланысты емес, қосылған құны жоғары (қайта жасалуы жоғары) өнім алуға, экология, еңбекті қорғау, өндірістік қызмет шеңберінде жұмыстарды қауіпсіз жүргізуді, энергия үнемдеуді (технологиялық циклді) қамтамасыз ету саласындағы зерттеулерге бағытталған қызметке байланысты ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға нақты жұмсаған шығыстары және "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілері жүзеге асыратын ғылыми зерттеулерді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес индустриялық-инновациялық инфрақұрылым элементтерін қаржыландыруға арналған шығыстары аталған жұмыстарды қаржыландыру жөніндегі міндеттемені орындау болып табылады. "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дербес кластерлік қорға ақша жіберу де "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластеріне қатысушылардың жобаларын қаржыландыру жөніндегі міндеттемелерді орындау деп танылады. "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дербес кластерлік қорға ақша жіберу де "Инновациялық технологиялар паркі" инновациялық кластері қатысушыларының жобаларын қаржыландыру жөніндегі міндеттемелерді орындау деп танылады.

Осы тармақшаның ережелері келісімшарттардың мынадай:

кеңінен таралған пайдалы қазбаларды барлауға және (немесе) өндіруге арналған;

жерасты суларын барлауға және (немесе) өндіруге арналған;

емдік балшықтарды барлауға және (немесе) өндіруге арналған;

барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға арналған түрлеріне қолданылмайды;

13) құзыретті органға немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органына жұмыс бағдарламасын іске асыру туралы ақпарат беруге;

14) Қазақстан Республикасының бақылаушы органдары лауазымды адамдарының қызметтік міндеттерін атқаруы кезінде оларға қажетті құжаттарды, ақпаратты беруге және жұмыс орындарына оларды кедергісіз өткізуге және олар анықтаған бұзушылықтарды уақтылы жоюға;

15) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға келісімшарттық аумақтағы қызмет нәтижелері бойынша геологиялық есептілікті ұсынуға;

16) салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді уақтылы және толық көлемде төлеуге;

17) жыл сайын сатып алуды жүргізу жоспарланып отырған жылдың 1 ақпанынан кешіктірмей не жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап күнтізбелік алпыс күннен кешіктірмей құзыретті органға тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді алдағы жылға сатып алудың жылдық бағдарламасын ұсынуға;

18) жыл сайын 1 ақпаннан кешіктірмей не жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарт тіркелген күннен бастап күнтізбелік алпыс күннен кешіктірмей құзыретті органға тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді алдағы кезеңдерге сатып алудың орта мерзімді және ұзақ мерзімді бағдарламаларын ұсынуға;

19) тоқсан сайын есепті кезеңнен кейінгі айдың он бесінен кешіктірмей құзыретті органға сатып алынған тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер туралы және кадрлардағы жергілікті қамту жөніндегі міндеттемелердің орындалуы туралы есептерді ұсынуға;

20) тоқсан сайын есепті кезеңнен кейінгі айдың он бесінен кешіктірмей құзыретті органға Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын, келісімшартты орындау кезінде тартылған жұмыскерлерді оқытуға, олардың біліктілігін арттыруға және оларды қайта даярлауға және (немесе) Қазақстан Республикасының азаматтарын құзыретті органмен келісілген мамандықтар тізбесі бойынша оқытуға жіберілетін шығыстар мөлшері жөніндегі міндеттемелердің орындалуы туралы есептер ұсынуға;

21) есепті кезеңнен кейінгі айдың он бесінен кешіктірмей, жыл сайын құзыретті органға кадрлардағы жергілікті қамту бойынша міндеттемелердің орындалуы туралы есепті ұсынуға;

21-1) тоқсан сайын есепті кезеңнен кейінгі айдың он бесінен кешіктірмей құзыретті органға ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және (немесе) тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру жөніндегі міндеттемелердің орындалуы туралы есептерді ол бекіткен нысандар бойынша және тәртіппен ұсынуға;

22) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

23) егер мұндай қажеттілік туындаса, осы Заңның 78-бабының 3-тармағында көрсетілген ақпаратты қоспағанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың мазмұны туралы ақпаратты үшінші тұлғаларға, егер келісімшартта өзгеше белгіленбесе, тараптардың ортақ келісімімен ғана беруге;

24) тарихи-мәдени мұра объектілерін бүлдірмеуге;

25) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу салдарынан бүлінген жер учаскелерін және басқа да табиғи объектілерді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес одан әрі пайдалануға жарамды қалыпқа келтіруге;

26) өз қызметінің экологиялық салдарын жобалау сатысында болжауға;

27) міндетті экологиялық сақтандыру туралы шарт жасасуға;

28) келісімшарттық аумақтағы бұрын бұрғыланған барлық ұңғымаларды балансқа қабылдауға, олар бойынша мониторинг жүргізуге;

29) жер қойнауының жай-күйіне мониторинг жүргізуді және кен орындарын игеруге бақылауды ұйымдастыруды қамтамасыз етуге;

30) аффилиирленген және өзге де тұлғаларға жер қойнауын пайдалану құқығын, сондай-ақ жер қойнауын пайдаланушының жарғылық капиталындағы қатысу үлесін немесе акциялар пакетін иеліктен шығару жөніндегі жасалған мәмілелер туралы мәміле жасалған күннен бастап бес күн мерзімде құзыретті органға хабарлауға;

31) осы Заңның 77-бабының 7-тармағында көрсетілген тұлғаларды қоспағанда, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер және оларды өндірушілер тізілімінде тіркелуге;

32) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алудың жылдық бағдарламасына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу кезінде бес жұмыс күні ішінде құзыретті органға осы өзгерістер және (немесе) толықтырулар туралы ақпарат беруге;

33) құзыретті органның сұрау салуы бойынша ол белгілеген мерзімдерде жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелерді орындауына қатысты мәліметтерді, ақпаратты және құжаттаманы ұсынуға;

34) ішкі құжаттаманы қоса алғанда, іс-қағаздарын жүргізуге, сондай-ақ қажет болған жағдайларда басқа тілдердегі аудармасын қоса бере отырып, жазбаша түрде жасалатын мәмілелерді қазақ және орыс тілдерінде жазуға;

35) Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың салдарын жою үшін тарату қорын қалыптастыруға, сондай-ақ оған тиісті аударымдар жүргізуге міндетті.

2. Келісімшартта жер қойнауын пайдаланушының Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін басқа да міндеттері көзделуі мүмкін.

Ескерту. 76-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 22.01.2016 № 446-V (11.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

77-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді иелену

1. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу, оның ішінде мердігерлердің иеленуі мынадай тәсілдердің бірімен:

1) ашық конкурс;

2) бір көзден иелену;

3) баға ұсыныстарын сұрату;

4) электрондық сатып алу жүйесі арқылы;

5) тауар биржалары арқылы жүзеге асырылады.

2. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алу жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімі міндетті түрде пайдаланылып немесе жер қойнауын пайдаланушы Интернет желісінің қазақстандық сегментінде орналастырылған, жұмысы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлар, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтер және оларды өндірушілер тізілімінің жұмысымен үндестірілген электрондық сатып алудың өзге де жүйелерін пайдаланып, осы баптың 1-тармағының 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген тәсілдермен жүргізіледі.

4. Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді осы баптың 1-тармағының 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көрсетілген тәсілдермен сатып алу кезінде сатып алуды жүргізу туралы хабарландыру, конкурстық өтінімдерді ашу, конкурсқа қатысуға жіберу, қорытындыларды шығару хаттамалары жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын тауарлардың, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің және оларды өндірушілердің тізілімінде міндетті түрде орналастырылуға тиіс.

Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді осы баптың 1-тармағының 1) және 3) тармақшаларында көрсетілген тәсілдермен сатып алу кезінде сатып алуды жүргізу туралы және олардың қорытындылары туралы хабарландырулар мерзімді баспасөз басылымдарында қазақ және орыс тілдерінде міндетті түрде жариялануға тиіс.

5. Жер қойнауын пайдаланушылар және олардың мердігерлері, сондай-ақ Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асыруға жер қойнауын пайдаланушылар уәкілеттік берген тұлғалар тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді иеленумен байланысты рәсімдерді осы баптың 1-тармағында көрсетілген тәсілдердің кез келгенімен, Қазақстан Республикасының аумағында жүзеге асыруға міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақтың ережелері Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес, көмірсутектер және уран өндіру бойынша жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарды қоспағанда, ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

6. Қазақстан Республикасының аумағынан тысқары жерде өткізілген конкурс нәтижелері бойынша жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде пайдаланылатын немесе жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді сатып алудың тәртібі бұзыла отырып сатып алынған тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі шығыстар құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық міндеттемелерді орындауы ретінде есепке алатын шығыстардан алып тасталады.

7. Осы баптың талаптары:

1) кең таралған пайдалы қазбаларды, жерасты сулары мен емдік балшықтарды барлау немесе өндіру жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушыларға;

2) тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасына сәйкес иеленетін жер қойнауын пайдаланушыларға;

3) дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызын тікелей немесе жанама түрде ұлттық басқарушы холдинг иеленетін жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғаларға қолданылмайды.

Ескерту. 77-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.01 № 551-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

78-бап. Қазақстандық өндірушілерді қолдауды қамтамасыз ету

1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құрылған, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы және халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын менеджерлер мен мамандар санын есепке алмағанда, қызметкерлердің жалпы санында Қазақстан Республикасы азаматтарының кемінде тоқсан бес пайызын пайдаланатын дара кәсіпкерлер және (немесе) заңды тұлғалар жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің қазақстандық өндірушілері деп танылады.

Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы және халықтың көші-қоны туралы заңнамасына сәйкес корпоративішілік ауыстыру шеңберінде Қазақстан Республикасының аумағында еңбек қызметін жүзеге асыратын менеджерлер мен мамандардың саны әрбір тиісті санат бойынша менеджерлер мен мамандардың жалпы санының жиырма бес пайызынан көп болмауға, ал 2022 жылғы 1 қаңтардан бастап әрбір тиісті санат бойынша елу пайызынан көп болмауға тиіс.

2. Жер қойнауын пайдаланушы мен оның мердігерлерінің осы Заңның талаптарына сәйкес жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді қазақстандық өндірушілерден, олар жобалау құжатының және Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына сай келген жағдайда сатып алуы жер қойнауын пайдалану құқығын жүзеге асырудың міндетті шарты болып табылады.

3. Құзыретті органмен 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшартты жасасқан жер қойнауын пайдаланушы,

сондай-ақ оның мердігерлері Қазақстан Республикасында жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде осы Заңның талаптарына сәйкес тауарларды қазақстандық тауар өндірушілерден, олар жобалау құжатының және Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына сай келген жағдайда сатып алуға міндетті.

4. Жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу жөніндегі конкурсты ұйымдастырушы конкурс жеңімпазын анықтау кезінде конкурсқа қатысушылардың – қазақстандық өндірушілердің конкурстық өтінімінің бағасын шартты түрде жиырма пайызға азайтады.

5. 2015 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар шеңберінде тауарларды сатып алу кезінде конкурсты ұйымдастырушы жеңімпазды анықтау кезінде конкурсқа қатысушылардың – қазақстандық тауар өндірушілердің конкурстық өтінімінің бағасын шартты түрде жиырма пайызға азайтады.

6. Келісімшарттық міндеттемелерді жергілікті қамту бөлігінде орындауға қатысты, жер қойнауын пайдаланушының тауарлар, жұмыстар және көрсетілетін қызметтер сатып алуды жоспарлауы және жүргізуі, сондай-ақ қазақстандық мамандарды оқытуға арналған шығындар және өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстар туралы ақпарат құпия болып табылмайды.

7. Осы баптың 3 және 5-тармақтарының ережелері осы Заңның 69-бабы 4-тармағының ережелері ескеріле отырып, көрсетілген келісімшарттардың қолданылу мерзімі аяқталғанға дейін немесе 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін, оқиғаның қайсысы бұрын басталатынына қарай қолданылады.

Ескерту. 78-бап жаңа редакцияда - ҚР 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

79-бап. Жоғары технологияларды, жаңа және өңдейтін өндірістерді, магистральдық және өзге де құбырларды дамыту мен пайдалану, инфрақұрылымдық және өзге де объектілерді тұрғызу мен бірлесіп пайдалану жөніндегі міндеттемелерді іске асыру

Жоғары технологияларды, жаңа және өңдейтін өндірістерді, магистральдық және өзге де құбырларды дамыту мен пайдалану, инфрақұрылымдық және өзге де объектілерді тұрғызу мен бірлесіп пайдалану жөніндегі міндеттемелерді жер қойнауын пайдаланушының іске асыруы жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың ережелеріне сәйкес жүзеге асырылады.

80-бап. Жер қойнауын пайдаланушының жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтатқан кездегі міндеттері

1. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтатқан кезде жер қойнауын пайдаланушының барлық өндірістік объектілері мен жер учаскелері халық өмірінің, денсаулығының қауіпсіздігін және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ететін жағдайға келтірілуге тиіс, ал жер қойнауын пайдаланушылар жұмысының зардаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жойылуға тиіс.

2. Барлауды немесе өндіруді, сондай-ақ барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуды және (немесе) пайдалануды тоқтатқан кезде жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға барлық құжаттарды және геологиялық ақпараттың өзге де материалдық жеткізгіштерін өтеусіз беруге міндетті.

Ескерту. 80-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

81-бап. Жер қойнауын пайдаланушының жабдық пен өзге де мүлікке меншігі

1. Егер осы Заңда өзгеше белгіленбесе, ақшаны, бағалы қағаздарды және өндірістік емес мүлікті қоспағанда, жер қойнауын пайдаланушы барлауды немесе өндіруді жүргізу үшін пайдаланатын жабдық пен өзге де мүлікке меншік құқықтарының ауысу мәселелері келісімшартта айқындалады.

2. Жабдыққа және өзге де мүлікке меншік құқығының Қазақстан Республикасына ауысуына қарамастан, келісімшарттың қолданылу мерзімі ішінде, сондай-ақ мұндай жабдықты және өзге де мүлікті құзыретті органның жазбаша хабарламасына сәйкес басқа тұлғаға беру жағдайларын қоспағанда, келісімшарттың қолданылу мерзімі өткен кезден бастап бір жыл ішінде не келісімшартта өзгеше белгіленген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушыда мұндай жабдық пен өзге де мүлікті өз есебінен демонтаждау не келісімшарттық аумақтан әкету міндеті сақталады.

3. Жабдықтың және өзге де мүліктің тиесілігіне қарамастан, мұндай жабдық пен өзге де мүлікті демонтаждауды және келісімшарттық аумақтан әкетуді жер қойнауын пайдаланушы адам өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға қауіпсіз тәсілмен, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асыруға тиіс.

8-тарау. МҰНАЙ ОПЕРАЦИЯЛАРЫ

82-бап. Мұнай операцияларын жүргізудің шарттары

1. Мұнай операцияларын жүзеге асырушы жер қойнауын пайдаланушы мұнай операцияларын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, сондай-ақ келісімшартта айқындалған тәртіппен және шарттарда жүргізуге міндетті.

2. Жер қойнауын пайдаланушы барлауды немесе өндіруді жүргізу кезінде кен орындарын игерудің оң тәжірибесін және бекітілген жобалау құжаттарының талаптарын басшылыққа aлуғa міндетті.

3. Барлауды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының кен орындарының қорларын сынамалы пайдалануды жүргізуге құқығы бар.

Сынамалы пайдалануды жүргізу талаптары мен мерзімін жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

4. Кен орнындағы мұнайдың қоры, сондай-ақ мұнайдың алыну деңгейі Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссиясында жер қойнауын мемлекеттік сараптауға және бекітуге жатады.

83-бап. Көмірсутек шикізаты кен орындарын барлау және сынамалы пайдалану

1. Барлау далалық геологиялық-геофизикалық зерттеулерді, құрылымдық бұрғылауды, іздеу және барлау ұңғымаларын бұрғылауды, байқаудан өткізу мен сынауды қамтиды. Барлау іздеу жұмыстарының бекітілген жобасы бойынша жүргізіледі, онда ұңғымалардың саны, орналасқан жері және бұрғылау мерзімі, олар шешетін міндеттер, қажетті зерттеулер кешені мен көлемі негізделеді.

2. Мұнай және газ-мұнай кен орындарындағы барлау процесінде осы Заңда белгіленген тәртіппен бекітілген сынамалы пайдалану жобасына сәйкес ұңғымаларды сынамалы пайдалану жүргізіледі.

3. Сынамалы пайдалануды сынамалы пайдалану жобасын белгіленген тәртіппен бекітпей, сондай-ақ сынамалы пайдалану жобасының талаптарын бұзып жүргізуге тыйым салынады.

84-бап. Көмірсутек шикізаты кен орындарын өнеркәсіптік игеру

1. Көмірсутектердің кен орны немесе шоғыры өнеркәсіптік игеру объектісі болып танылады, оны қабылданған игеру нұсқасына сәйкес пайдалану пайдаланудың барлық мерзімінде рентабельді деп танылады.

2. Көмірсутектер кен орындарын игеруді жүргізу пайдалы қазбаларды барлау мен өндіру кезінде жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану жөніндегі бірыңғай қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

3. Егер:

1) мұнай кен орнын барлау бойынша - жұмыстар орындалған, қажет болған жағдайда шоғырларды сынамалы пайдалану немесе кен орнының ауқымды учаскелерін тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру болса, ал газ кен орны бойынша кен орнын тәжірибелік-өнеркәсіптік пайдалану жүргізілген болса;

2) көмірсутектер қорларының және олардың құрамындағы басқа да ілеспе компоненттерінің мемлекеттік сараптамасы жүргізілген болса және қорлар пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансына алынған болса;

3) жоба өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен келісілген болса;

4) өнеркәсіптік игеруге арналған жобалау құжаттары белгіленген тәртіппен бекітілген болса, көмірсутектердің кен орындарын (шоғырларын) өнеркәсіптік игеруге жол беріледі.

4. Кен орнын өнеркәсіптік игеру бекітілген тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жобасына, игерудің технологиялық схемасына және өнеркәсіптік игеру жобасына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Жер қойнауын пайдаланушылар көмірсутек шикізатының кен орындарын өнеркәсіптік игеруді жүзеге асыру кезінде геологиялық және маркшейдерлік бақылаулардың және тиісті құжаттаманың толық, жүйелі және сапалы жүргізілуін, оның сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

6. Өнеркәсіптік игеруді, тәжірибелік-өнеркәсіптік игеруді тиісті жобалау құжаттарын белгіленген тәртіппен бекітпей, сондай-ақ жобалау құжаттарының талаптарын бұзып жүргізуге тыйым салынады.

7. Өнеркәсіптік игерумен байланысты жұмыстарды жер қойнауының жай-күйіне мониторинг жүргізбей және кен орнын игеруге бақылау жасамай жүзеге асыруға тыйым салынады.

8. Табиғи газды өндіруге арналған келісімшартта табылған кен орнынан өндірілетін табиғи газды жеткізіп беру жөніндегі мәмілелер жасалғанға дейін табиғи газды өндіруді бастауды талап етуге құзыретті органның құқығы жоқ екені, ал жер қойнауын пайдаланушының өндіруді бастауға міндетті емес екені көзделуі мүмкін. Бұл ретте, егер келісімшартта өзгеше көзделмесе, келісімшарттың қолданылу мерзімі табылған табиғи газ кен орнынан өндірілетін табиғи газды жеткізіп беру жөніндегі тиісті мәмілелер жасалған кезге дейін үзіледі.

Егер жер қойнауын пайдаланушы табиғи газды жеткізіп беру жөніндегі мәмілелерді бір жыл ішінде жасаспаса, құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушының үшінші тұлғамен қисынды шарттар бойынша газ жеткізіп беруге, оның ішінде үшінші тұлға жер қойнауын пайдаланушымен мәміле жасасуға келіскен жағдайда, жеткізіліп берілетін газды отандық не шетелдік тұтынушыларға кейін қайта сату мақсатында шарт жасасуды талап етуге құқылы. Егер жер қойнауын пайдаланушы және құзыретті орган айқындаған мұндай үшінші тұлға осы мәселе бойынша келісімге келмеген жағдайда, олар бұл даудың сот тәртібімен шешілуін талап етуге құқылы.

Ескерту. 84-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

85-бап. Ілеспе және (немесе) табиғи газды жағу

1. Мынадай жағдайларды:

1) авариялық жағдай қатері немесе оның туындауы, персоналдың өміріне немесе халық денсаулығына және қоршаған ортаға қатер төнуі;

2) ұңғымалар объектілерін сынау, кен орындарын сынамалы пайдалану кезінде;

3) газды технологиялық тұрғыдан еріксіз жағу кезінде ілеспе және (немесе) табиғи газды алау етіп жағуға тыйым салынады.

2. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларда ілеспе және (немесе) табиғи газды алау етіп жағуға рұқсатсыз жол беріледі.

Бұл ретте, жер қойнауын пайдаланушы мұндай жағу туралы мұнай және газ саласындағы, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органдарды он күн ішінде жазбаша хабарландыруға міндетті.

Мұндай хабарламада ілеспе және (немесе) табиғи газды жағу себептері және жағылатын газдың көлемі туралы мәліметтер қамтылуы тиіс.

3. Осы баптың 1-тармағының 2) және 3) тармақшаларында көзделген жағдайларда, iлеспе және (немесе) табиғи газды алау етiп жағуға мұнай және газ саласындағы уәкiлеттi орган бекiткен әдiстеме бойынша есептелген нормативтер мен көлемдер шегiнде жер қойнауын пайдаланушы жобалау құжаттарын сақтаған жағдайда, мұнай және газ саласындағы уәкiлеттi органның рұқсаты бойынша жол берiледi.

Ілеспе және (немесе) табиғи газды алау етіп жағуға рұқсат беру тәртібін мұнай және газ саласындағы уәкiлеттi орган белгілейді.

4. Ұңғыма объектілерін сынау кезінде газды жағуға бекітілген жобаға сәйкес әрбір ұңғыма объектісі үшін үш айдан аспайтын мерзімге жол беріледі.

Кен орындарын сынамалы пайдалану кезінде газды жағуға үш жылдан аспайтын жалпы мерзімге рұқсат берілуі мүмкін.

5. Технологиялық жабдықты іске қосу-баптау кезінде газды жағу іске қосу-баптау жұмыстарымен байланысты кезең ішінде жүзеге асырылады.

Техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары кезінде газды жағу жабдықтарды пайдалану кезінде газды технологиялық тұрғыдан еріксіз жағудың көлемінен аспайтын, реттелетін көлемде жүзеге асырылады.

5-1. Технологиялық жабдықтың жұмысында технологиялық іркілістер, істен шығулар мен ауытқулар болған жағдайларда, жер қойнауын пайдаланушы тергеп-тексеру жүргізуге және мұнай және газ саласындағы уәкілетті органдарға технологиялық іркілістердің, істен шығулар мен ауытқулардың себептерін көрсете отырып, тоқсан сайынғы есептерді беруге міндетті.

6. Алып тасталды - ҚР 2012.01.13 № 542-IV (2015.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 85-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 2012.01.13 № 542-IV (2015.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.04.2016 № 505-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

86-бап. Ілеспе және (немесе) табиғи газды кәдеге жарату және өңдеу

1. Ілеспе және (немесе) табиғи газды өңдемей және (немесе) кәдеге жаратпай мұнай-газ кен орындарын өнеркәсіптік игеруге тыйым салынады.

2. Көмірсутек шикізатын өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында қоршаған ортаға зиянды барынша азайтуға, көмірсутек газын жағу көлемін барынша азайтуға, ілеспе газды, оны өңдеуді қоса алғанда, ұтымды және кешенді пайдалануға бағытталған іс-шараларды жүргізуге міндетті.

3. Егер келісімшартта өзгеше белгіленбесе, ілеспе газ мемлекеттің меншігі болып табылады.

4. Ілеспе газды өңдеу жөніндегі міндеттемелер осы Заң қолданысқа енгенге дейін жасалған келісімшарттар бойынша жер қойнауын пайдаланушы мен құзыретті органның арасындағы бөлек келісіммен ресімделеді және көмірсутек шикізатын өндіруге, бірлескен барлау мен өндіруге арналған келісімшартқа қосымша болып табылады.

5. Ілеспе газды өңдеу тиімсіз кейбір кен орындарында жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органдардың келісуі бойынша мұнай және газ саласындағы уәкілетті органның шешімімен оны технологиялық мұқтаждықтарға пайдалану, қат ішінің қысымын сақтау, арттыру мақсатында қатқа айдау жолымен өңдемей кәдеге жаратуға рұқсат етіледі.

6. Көмірсутекті кен орнын өнеркәсіптік игеру жөніндегі жобалық құжаттамада ілеспе газды өңдеу (кәдеге жарату) жөніндегі бөлім міндетті түрде қамтылуға тиіс.

7. Мемлекеттің маңызды стратегиялық ресурсы ретінде ілеспе газды ұтымды пайдалануға қол жеткізу мақсатында көмірсутек шикізатын өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар мен мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган ілеспе газды пайдалану жөніндегі жобаларды бірлесіп игеруді жүзеге асыра алады.

8. Жер қойнауын пайдаланушылар мұнай және газ саласындағы уәкілетті органның бекітуіне және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органмен келісуге жататын, ілеспе газды қайта өңдеуді дамыту бағдарламаларын көздеуге міндетті, олар ілеспе газды жағу немесе қатқа кері айдау (кәдеге жарату) көлемдерін қысқарту арқылы ілеспе газды ұтымды пайдалану және оның қоршаған ортаға зиянды әсерін төмендету мақсатында әр үш жыл сайын жаңартылып отырылуға тиіс.

Жер қойнауын пайдаланушы бағдарламалардың орындалуы туралы есептерді мұнай және газ саласындағы және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органдарға жыл сайын жіберуге тиіс.

9. Осы баптың 1-тармағының күші 2004 жылғы 1 желтоқсанға дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушыларға, егер олар 2004 жылғы 1 желтоқсанға дейін мемлекеттік органда бекітілген (келісілген) немесе 2006 жылғы 1 шілдеге дейін құзыретті органда және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органда келісілген болса, ілеспе және (немесе) табиғи газды кәдеге жарату жөніндегі бағдарламаларды іске асыру мерзімдері аяқталғанға дейін қолданылмайды.

Ескерту. 86-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 25.04.2016 № 505-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

87-бап. Мұнай операцияларын жүргізу процесінде авариялар мен өзге де қауіпті оқиғаларды болғызбау жөніндегі іс-шаралар

1. Мұнай операцияларын осы Заңға сәйкес жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы кен орындарын игерудің оң практикасын және Қазақстан Республикасының заңнамасын басшылыққа ала отырып, мұнай операцияларын жүргізу процесінде адамдардың өмірі мен денсаулығына және қоршаған ортаға, сондай-ақ мүлікті жоюға қатер төндіретін авариялар мен өзге де қауіпті жағдайларды болғызбау жөніндегі барлық қажетті шараларды қабылдауға міндетті.

2. Жер қойнауын пайдаланушы мұнай операцияларын жүргізу кезінде, сондай-ақ мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану кезінде авариялар мен өзге де қауіпті жағдайларды болғызбау жөніндегі іс-шаралар бағдарламаларын әзірлеуге және оларды жобалау құжаттарының құрамында бекітуге міндетті.

88-бап. Көмірсутек шикізатының кен орындарын жайластыру

1. Қажетті кәсіпшілік объектілерді және көмірсутектерді өндіру, дайындау, сақтау және өндіру мен сақтау орнынан магистральдық құбырға және (немесе) көліктің басқа түріне аудару орнына дейін тасымалдау үшін қажетті өзге де инфрақұрылым объектілерін салу белгіленген тәртіппен бекітілетін жобалау құжаттарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Көмірсутектер кен орындарын жайластыру объектілерін жобалау мен салу кезінде осы объектілердің қауіпсіз жұмыс істеуі, ықтимал авариялық жағдайлардың зардаптарын шектеу мен мейлінше азайту жөніндегі қажетті шаралар қамтамасыз етілуге тиіс.

3. Жайластыру объектілерін салу кезінде кен орнын игерудің қабылданған технологиялық нұсқасының жобалау көрсеткіштерінің өзгеруіне және өнеркәсіптік және экологиялық қауіпсіздік жөніндегі талаптардың бұзылуына әкеп соқпас үшін оларды пайдалануға берудің жобалау құжатында белгіленген кезектілігі сақталуға тиіс.

89-бап. Шекара маңындағы кен орындарында барлау мен өндірудің ерекшеліктері

1. Егер жүргізілетін барлаудың немесе өндірудің нәтижесінде жер қойнауын пайдаланушы кен орны шекара маңындағы кен орны болып табылатындығын анықтаған жағдайда, мұндай жер қойнауын пайдаланушы бұл туралы құзыретті органға дереу хабарлауға міндетті.

2. Аумағында не юрисдикциясында осы шекара маңындағы кен орнының бір бөлігі бар мемлекетпен Қазақстан Республикасының тиісті халықаралық келісімдері болмаған жағдайда, құзыретті орган шекара маңындағы кен орнында мұндай мемлекетпен тиісті келісімге қол жеткізгенге дейін барлау мен өндіруді тоқтата тұруды талап етуге құқылы. Бұл ретте құзыретті орган барлау мен өндіруді қайта бастауға рұқсат бергенге дейін келісімшарт өзінің қолданылуын тоқтата тұрған болып есептеледі.

3. Осы Заңның және Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы өзге де заңнамасының нормалары шекара маңындағы кен орнында барлау мен өндіру жөніндегі қатынастарға Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарға қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.

Шекара маңындағы кен орындарында барлау мен өндіруді жүргізудің Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда айқындалған тәртібі мен шарттары осы Заңның нормалары алдында басымдыққа ие болады.

Ескерту. 89-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

90-бап. Кен орнында бірыңғай объект ретінде барлау немесе өндіру

1. Егер жер қойнауын пайдаланушы барлау немесе өндіру операцияларын жүргізетін кен орнының бір бөлігі басқа жер қойнауын пайдаланушының келісімшарттық аумағының шегінде болған жағдайда, онда мұндай жер қойнауын пайдаланушылар өздерінің таңдауы бойынша:

1) осы кен орнында барлау және (немесе) өндіру құқығына ие тек бір ғана жер қойнауын пайдаланушы қалатындай немесе бір келісімшарттың негізінде ішінара құқыққа ие бірнеше жер қойнауын пайдаланушы қалатындай етіп жер қойнауын пайдалану құқығын беру кезінде белгіленген беру рәсімдерін сақтай отырып, барлауға және (немесе) өндіруге арналған өздерінің құқықтарын беруге;

2) мұндай шартты құзыретті органмен алдын ала келісіп, жобалау құжаттарына тиісті өзгерістер енгізе отырып, кен орнына бірыңғай тұтас нәрсе ретінде бірлескен барлау мен өндіруді жүргізу туралы шарт жасасуға міндетті.

2. Жер қойнауын пайдаланушылар осы баптың 1-тармағын сақтамаған жағдайда, құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушылардан кен орнында бірыңғай объект ретінде бірлескен барлау немесе өндіру туралы шарт жасасуды сот тәртібімен талап етуге құқылы. Бірлескен барлау немесе өндіру туралы шартты жасасу кезінде бүкіл кен орны үшін бірыңғай жұмыс бағдарламасы әзірленеді, ол жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органдармен міндетті түрде келісуге жатады.

3. Бірлескен барлауды немесе өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар өздеріне келісімшартта, сондай-ақ жұмыс бағдарламасында жүктелген міндеттемелерді орындау жөнінде ортақ жауапкершілікте болады.

91-бап. Мұнай операцияларын жүргізу және мұнай тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Мұнай операцияларын жүргізу және мұнай тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік белгіленген талаптарды сақтау, адам өмірі мен денсаулығын және қоршаған ортаны қорғауға бағытталған ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралар кешенін орындау, жерүсті және жерасты құрылыстары мен жабдықтарын салу мен пайдаланудың қауіпсіз жағдайларын жасау, сондай-ақ ықтимал аварияларды болғызбау арқылы қамтамасыз етіледі.

2. Мұнай, сондай-ақ оның өмірлік циклінің процестері техникалық реттеу объектілері болып табылады.

3. Мұнай операцияларын жүргізу және мұнай тасымалдау кезінде жер қойнауын пайдаланушы пайдаланатын жабдық пен өзге де мүлік техникалық регламенттерде белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкес келуге тиіс.

3-1. Мұнайдың және мұнай өнімдерінің төгілуін жоюға арналған арнайы жабдық өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органда есепке қойылуға тиіс.

4. Мұнайды төгу және құю режимі, сақтау және тасымалдау құралдарының конструкциясы және оларды пайдалану шарттары мұнайға және оның өмірлік циклінің процестеріне қатысты техникалық регламенттерде белгіленген өрт қауіпсіздігі нормаларына сәйкес келуге тиіс.

5. Мұнай өңдейтін зауыттарға өңдеу үшін жеткізілетін мұнай Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген қауіпсіздік нормаларына сәйкес келуге тиіс.

6. Мұнай операцияларын жүргізу және мұнай тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік шараларының кешені белгіленген тәртіппен бекітілген тиісті жобалау құжатында көзделуге тиіс.

Ескерту. 91-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

91-1-бап. Мұнайды есепке алудың ақпараттық жүйесі

1. Мұнайды есепке алудың ақпараттық жүйесі мұнайды өндіру, шығару, дайындау, өңдеу, тасымалдау, сақтау, өткізу, тиеу, оның ысырабы, оны Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету көлемдері туралы ақпаратты автоматты түрде жинауға, өңдеуге, сақтауға және пайдалануға арналған.

2. Мұнайды есепке алу ақпараттық жүйесінің операторы мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган бекітетін мұнайды есепке алудың ақпараттық жүйесін қалыптастыру және оның жұмыс істеу тәртібіне сәйкес мұнайды есепке алудың ақпараттық жүйесіне енгізу үшін ақпарат жинауды, ақпаратты өңдеуді, сақтауды, пайдалануды, оның ішінде беру мен таратуды жүзеге асырады.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-тармақтың қолданылуы 01.01.2017 бастап 01.01.2020 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 24.06.2010 № 291-IV Заңымен.

3. Мұнайды өндіру және оның айналымы саласындағы қызметті жүзеге асыратын субъектілер тізбесін мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган бекітетін өздерінің өндірістік объектілерін мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен есепке алудың бақылау аспаптарымен жарақтандыруға және есепке алудың бақылау аспаптарының жұмыс істеуін қамтамасыз етуге міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!
4-тармақтың қолданылуы 01.01.2017 бастап 01.01.2020 дейін тоқтатыла тұрады - ҚР 24.06.2010 № 291-IV Заңымен.

4. Мұнайды өндіру және оның айналымы саласындағы қызметті жүзеге асыратын субъектілердің тізбесін мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган бекітетін өндірістік объектілерді есепке алудың бақылау аспаптарымен жарақтандырмай, мұнайды өндіру, шығару, дайындау, өңдеу, тасымалдау, сақтау, өткізу, тиеу, Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету жөніндегі операцияларды жүргізуіне тыйым салынады.

Ескерту. 8-тарау 91-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз).

92-бап. Ұңғымаларды салу

1. Ұңғымаларды салу және оларды пайдалануға беру жөніндегі барлық операциялар ұңғымаларды салу жобасына сәйкес жүзеге асырылуға тиіс. Ұңғымаларды салу жобалары өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органмен келісуге жатады.

1. Мынадай:

1) газда күкіртті сутегінің көлемі алты пайыздан астам болатын;

2) тереңдігі бес мың метрден астам болатын құрлықта;

3) тереңдігі төрт мың метрден астам болатын теңізде;

4) сағалық қысымы отыз бес мегапаскальдан астам болатын ұңғымалар салынған жағдайда, ұңғымаларды салу жобаларын құзыретті орган бекітеді.

Ұңғымалардың өзге де түрлері бойынша құрылыс жобасын жер қойнауын пайдаланушы бекітеді.

3. Ұңғымалар салуға арналған жобалар сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен келісу бойынша құзыретті орган бекітетін техникалық-экономикалық негіздемелерді жасау, сондай-ақ тиісті жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеу, келісу және оған сараптама жасау жөніндегі арнайы нормативтік талаптар ескеріле отырып әзірленеді.

Ескерту. 92-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-тарау. ТЕҢІЗДЕ ЖӘНЕ ІШКІ СУ АЙДЫНДАРЫНДА
МҰНАЙ ОПЕРАЦИЯЛАРЫН ЖҮРГІЗУ

93-бап. Теңізде және ішкі су айдындарында мұнай операцияларын жүргізудің жалпы шарттары

1. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы оларды теңіз кеме қатынасына, балық аулауға және әдетте, теңіздің нақты учаскесінде жүзеге асырылатын өзге де заңды қызметке кедергі және зиян келтірмейтіндей етіп жүзеге асыруға тиіс.

1-1. Теңізде және ішкі су айдындарында көмірсутектерді бұрғылау, өндіру, дайындау және тасымалдау жұмыстарын жүргізу өзінің авариялық-құтқару қызметі немесе құралымы, мұнайдың және мұнай өнімдерінің төгілуін жоюға арналған арнаулы жабдығы мен техникасы және (немесе) мұнайдың төгілуін жою жөніндегі мамандандырылған ұйымдармен шарты болған жағдайда жүзеге асырылуға тиіс.

2. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар теңізде қоршаған ортаны қорғаудың ең озық практикасын басшылыққа алуға міндетті.

3. Ұлттық компанияның тиісті келісімшартында кемінде елу пайыз мөлшерінде жер қойнауын пайдаланушы ретінде үлестік қатысу теңізде мұнай операцияларын жүргізуге жер қойнауын пайдалану құқығын беруге арналған конкурстардың міндетті шарты болып табылады.

Теңіз түбінде мұнай операцияларын жүргізу үшін теңіз түбін пайдалану құқығы жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органның рұқсат беруі жолымен беріледі.

4. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы теңізде жүргізілген мұнай операцияларының нәтижесінде пайда болған теңіздің ластануы жағдайында қоршаған ортаға, жеке және (немесе) заңды тұлғаларға келтірілген зиян үшін, егер зиянның еңсерілмейтін күштің немесе зардап шегушінің пиғылы салдарынан туындағанын дәлелдей алмаса, кінәнің болуына қарамастан жауапты болады.

5. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы теңіздің ластануын болдырмау жөніндегі арнаулы бағдарламаларды әзірлеуге және оларды жобалау құжаттарының құрамында бекітуге міндетті.

Бұл бағдарламалар:

1) жүргізілетін мұнай операцияларына ішкі бақылау;

2) персоналды оқыту;

3) ұңғымаларды бақылауға алу, авариялық және өзге де қауіпті жағдайлар туындаған және теңіз ластанған жағдайда қажетті жабдықтармен және материалдармен қамтамасыз ету;

4) теңізде аварияларды және олардың зардаптарын жоюға маманданған өзге де ұйымдарды тарту жөніндегі іс-шараларды қамтуға тиіс.

6. Теңіз ластанған жағдайда теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы авариялар мен өзге де қауіпті жағдайларды болдырмау жөніндегі арнаулы бағдарламаларға сәйкес қолданылған алдын алу шараларына қарамастан, мұндай жер қойнауын пайдаланушы бұл үшін өзінің қолжетімді барлық құралдармен теңіздің ластануын жою не оның деңгейін төмендету үшін барлық мүмкін болатын шараларды қолдануға міндетті.

7. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы мұндай тұлғаның меншігіндегі не пайдалануындағы теңіз құрылыстарына инспекциялар жүргізу үшін мемлекеттік органдардың өкілдерін, мұндай мемлекеттік органдардың өкілдері Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес осы инспекцияларды жүргізуге өкілетті болған жағдайда жағалаудан тасымалдауды өзінің есебінен ұйымдастыруға міндетті. Теңіз құрылыстарында мемлекеттік органдар өкілдерінің инспекцияларын жүргізу мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады және ол теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының қалыпты қызметіне кедергі келтірмеуге тиіс.

8. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органның рұқсатын алмай теңіз құрылысын салуды немесе орналастыруды бастауға құқылы емес. Рұқсатты алу үшін мұндай жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға теңіз құрылысының жоспарланатын орналастырылуы не салынуы басталғанға дейін өтініш беруге міндетті. Өтініште жоспарланатын теңіз құрылысының не осындай теңіз құрылысын салу жөніндегі жүргізілетін жұмыстардың сипаты, мерзімдері мен орналасатын жері қамтылуға тиіс. Құзыретті орган теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының өтінішін қарауға және өтініш берілген кезден бастап отыз жұмыс күнінен кешіктірмей тиісті шешім қабылдауға міндетті.

Теңіздегі жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеу үшін жұмыстар орындауды және (немесе) қызметтер көрсетуді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға осы бапта белгіленген нормалар қолданылады.

9. Ішкі су айдындарындағы мұнай операцияларына теңіздегі мұнай операциялары үшін белгіленген осы Заңның ережелері қолданылады.

10. Теңізде мұнай операцияларын жүргізудің ерекшеліктері белгіленген тәртіппен бекітілген жобалау құжаттарында көзделуге тиіс.

Ескерту. 93-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

94-бап. Сақтық аймағының шегінде мұнай операцияларын жүргізу

1. Сақтық аймағының шегінде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы оларды судың деңгейі көтерілген жағдайда теңіздің ластануын болғызбайтындай не барынша азайтатындай етіп жүргізуге міндетті.

2. Сақтық аймағының шегінде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы теңіздің ластануын болғызбау жөнінде арнаулы бағдарламаларды әзірлеуге және оларды жобалау құжаттары құрамында бекітуге міндетті. Бұл бағдарламалар:

1) барлау немесе өндіру объектілерін теңіз аясынан қорғаудың тиісті дәрежесімен жедел консервациялау жөніндегі;

2) сақтаудағы мұнайды, материалдарды, бұрғылау ерітінділерін және қоршаған ортаға зиян келтіретін өзге де заттарды су басқан аймақтан шығару жөніндегі;

3) теңіз ластанған жағдайда ластану ошақтарын оқшаулау және суды тазарту жөніндегі;

4) теңізді заңды пайдалануға және үшінші тұлғалардың өзге де шаруашылық қызметті жүзеге асыруына жол беретін іс-шараларды қамтуға тиіс.

95-бап. Теңізде барлау жүргізу мен өндіру шарттары

1. Теңізде барлауды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы іздеу және барлау ұңғымаларын бұрғылауға келісімшарттық аумаққа барлық қажетті геофизикалық және сейсмологиялық зерттеулер жүргізілген жағдайда ғана кірісуге құқылы.

2. Бұрын бұрғыланған ұңғыма бақылаудан алынған кезде, мұндай ұңғыманы бақылауға алу үшін өзге әдістерді қолдану мүмкін емес не қалыптасқан жағдайларда тиімсіз болып табылғанда, тығындау ұңғымасын бұрғылауды қоспағанда, іздеу, барлау, пайдалану ұңғымаларын немесе өзге де ұңғыманы құзыретті органның жазбаша рұқсатынсыз бұрғылауға тыйым салынады. Бұл ретте жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органға мұндай тығындау ұңғымасын бұрғылаудың басталуы туралы осындай тығындау ұңғымасын бұрғылау туралы шешім қабылдауға әсер еткен нақты жағдайлар мен себептерді көрсете отырып, қисынды мерзімде жазбаша хабарлауға міндетті.

3. Құзыретті орган жер қойнауын пайдаланушыда не өзі тартатын мердігерде бұрғылау жұмыстарын жүргізуге арналған тиісті лицензия болған кезде, жер қойнауын пайдаланушының осы ұңғыманы бұрғылау кезінде пайда болатын тәуекелдерді міндетті сақтандыру жөніндегі міндеттемелерін сақтау фактісі болғанда, мұндай ұңғыманы бұрғылаудың жобасы бойынша мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы және теңіз құрылысын салуға не орналастыруға мемлекеттік органның рұқсаты болған кезде ұңғыманы бұрғылауға рұқсат береді. Мұндай өтініште көрсетілген фактілерді растайтын тиісті құжаттар өтінішке қоса берілуге не тіркелуге тиіс.

4. Қат ішіндегі қысымды ұстап тұру үшін ілеспе және табиғи газды айдау қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның мұндай айдауды сипаттайтын жоба бойынша мемлекеттік экологиялық сараптамасының оң қорытындысы болған кезде жүзеге асырылады.

5. Теңізде барлау мен өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының теңіз құрылысында не отыз минутта қолжетімді жер шектерде теңізді тазалау жөніндегі жұмыстарды жүргізу үшін қажетті мөлшердегі тиісті жабдықтары, материалдары мен заттары болуға міндетті. Материалдарға, заттарға, олардың санына және қолжетімділікке нормативтер мен қойылатын талаптарды мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

6. Барлау мен өндіруді жүргізу кезінде теңіздегі авариялық және өзге де қауіпті жағдайларды болғызбаудың осы Заңға сәйкес бекітілетін бағдарламалары теңіздің ластануы салдарынан болған ластану ошағын дереу оқшаулау және оны тазарту жөніндегі шараларды қамтуға тиіс.

Ескерту. 95-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

95-1-бап. Мұнайдың теңізге төгілуі

1. Мұнайдың теңізге төгілуі үш деңгейге бөлінеді:

1) бірінші деңгей – жер қойнауын пайдаланушының теңіздегі құрылысында бар материалдар мен заттар көмегімен құрылыс персоналы жоятын, мұнайдың болмашы (он тонна мұнайдан аспайтын) төгілуі;

2) екінші деңгей – жою үшін жұмыс жүргізілген жердегі жер қойнауын пайдаланушының теңіздегі құрылысында бар ресурстар, сондай-ақ жергілікті жағажай қызметтерінің қосымша материалдары, заттары мен персоналы да қажет болатын, мұнайдың шамалы (орташа) (он тонна мұнайдан екі жүз елу тонна мұнайға дейін) төгілуі;

3) үшінші деңгей – жою үшін жер қойнауын пайдаланушының, жергілікті жағажай қызметтерінің, сондай-ақ мамандандырылған қор есебінен халықаралық ұйымдарды қоса алғанда, мұнайдың төгілуін жою жөніндегі басқа да ұйымдардың материалдары, заттары мен персоналы талап етілетін, мұнайдың көп (екі жүз елу тоннадан және одан көп мұнай) төгілуі.

2. Мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы теңізде мұнайдың төгілуінің алдын алу және оны жою жөніндегі жоспарларды бекітуге міндетті, олар қоршаған ортаны қорғау, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану саласындағы уәкілетті органдармен, сондай-ақ кәсіби авариялық-құтқару қызметтерімен және құралымдарымен келісу бойынша тиісті облыстардың жергілікті атқарушы органдары бекітетін теңізде мұнайдың төгілуінің алдын алу және оны жою жөніндегі өңірлік жоспарларға сәйкес келуге тиіс. Теңізде мұнайдың төгілуінің алдын алу және оны жою жөніндегі жоспарларды бекіту тәртібі, мерзімдері және олардың нысаны мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган бекітетін Теңізде және Қазақстан Республикасының ішкі су айдындарында мұнай төгілуінің алдын алу және оған ден қою жөніндегі ұлттық жоспарда айқындалады.

3. Жер қойнауын пайдаланушы теңізде мұнайдың төгілгенін байқаған жағдайда, Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасына сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың аумақтық бөлімшелеріне дереу хабарлауға міндетті.

4. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушының бірінші және екінші деңгейлерде мұнайдың төгілуін жою үшін қажетті өзінің материалдары мен жабдықтары болуға міндетті. Бірінші және екінші деңгейлерде мұнайдың төгілуін жою үшін қажетті өзінің материалдары мен жабдықтары болмаған кезде жер қойнауын пайдаланушы теңізде мұнайдың төгілуін жою саласындағы қызметті жүзеге асыратын, теңізде мұнай операцияларын жүргізу ауданында бірінші және екінші деңгейлерде теңізде мұнайдың төгілуін уақтылы жою үшін жабдықтары мен техникалық құралдары бар кәсіби авариялық-құтқару қызметімен шарт жасасуға міндетті.

5. Теңізде үшінші деңгейде мұнайдың төгілуін жою жағдайлары үшін теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы ашық мұнай және газ фонтандарын жою және мұнай операцияларын жүргізу ауданында теңізде үшінші деңгейде мұнайдың төгілуін жою үшін жабдықтары мен құралдары бар мамандандырылған аттестатталған кәсіби авариялық-құтқару ұйымымен шарт жасасуға міндетті.

6. Теңізде үшінші деңгейде мұнайдың төгілуіне ден қою жөніндегі іс-қимылдарды үйлестіру және оларға басшылық ету Теңізде және Қазақстан Республикасының ішкі су айдындарында мұнай төгілуінің алдын алу және оған ден қою жөніндегі ұлттық жоспар шеңберінде Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссияға жүктеледі.

7. Теңізде мұнайдың төгілуін және оның салдарларын жою кезінде адамдардың денсаулығы мен қоршаған ортаны барынша қорғауға бағдарланған әдістерге артықшылық беру қажет.

8. Теңізде мұнайдың төгілуін жою және оны оқшаулау жөніндегі іс-шараларды, авариялардың, оқыс оқиғалардың себептеріне тергеп-тексеру жүргізілгеннен кейін жер қойнауын пайдаланушы қоршаған ортаны қорғау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдарға атқарылған жұмыс туралы есеп ұсынады.

9. Теңізде мұнай операцияларын жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы теңізде мұнайдың төгілуі салдарынан қоршаған ортаға, үшінші тұлғаларға келтірілген зиянды, сондай-ақ теңізде мұнайдың төгілуін жою бойынша мемлекеттің шығыстарын толық көлемде өтеуге міндетті.

10. Осы баптың 2, 3 және 4-тармақтарының талаптары теңізде мұнайдың төгілу тәуекелімен байланысты, теңізде қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға қатысты да қолданылады.

Ескерту. 9-тарау 95-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

96-бап. Теңізде мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану

1. Теңізде мұнай-газ құбырларын салуды және пайдалануды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы мұнай-газ құбырларын салу, монтаждау немесе тарту жөніндегі жұмысты құзыретті органның рұқсатынсыз бастауға құқылы емес. Мұндай рұқсат осы Заңның 93-бабының 8-тармағында белгіленген жалпы тәртіппен беріледі.

2. Теңізде мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану кезінде жүргізілетін операциялардың адамның өмірі мен денсаулығы және қоршаған орта үшін қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптар мен нормалардың сақталуы қамтамасыз етілуге тиіс.

3. Теңізде мұнай-газ құбырларын салу және пайдалану ерекшеліктері белгіленген тәртіппен бекітілген жобалау құжаттарында көзделуге тиіс.

Ескерту. 96-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

97-бап. Теңізде мұнай сақтау қоймалары мен резервуарларын салуға және пайдалануға тыйым салу

1. Теңізде мұнай сақтау қоймалары мен резервуарларын салуға және пайдалануға тыйым салынады.

2. Мұнайды уақытша (жиырма күннен аспайтын) сақтауды қоспағанда, мұндай мұнайды танкерлермен теңіз құрылыстарынан тікелей тасымалдау кезінде теңіз құрылыстарында мұнайды сақтау мен қоймада ұстауға тыйым салынады.

98-бап. Жасанды аралдар, бөгеттер, құрылыстар мен қондырғылар

1. Қазақстан Республикасының мұнай және газ саласындағы уәкілетті органының облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың тиісті жергілікті атқарушы органдарымен келісу бойынша, қоршаған ортаны қорғау және сақтау шартымен, теңізде мұнай операцияларын, ғылыми зерттеулер жүргізуге және басқа да мақсаттарға арналған жасанды аралдарды, бөгеттерді, құрылыстар мен қондырғыларды жасауға, іске қосуға және пайдалануға рұқсат беруге және оны реттеуге құқығы бар.

2. Жасанды аралдардың, бөгеттердің, құрылыстар мен қондырғылардың төңірегіне қауіпсіздік аймақтары орнатылады, олар оның сыртқы шегінің әрбір нүктесінен бастап бес жүз метр арақашықтыққа созылып жатады. Аралдар, бөгеттер, құрылыстар мен қондырғылар, сондай-ақ оларды қоршаған қауіпсіздік аймақтары халықаралық кеме қатынасы мен балық шаруашылығы үшін елеулі мәні бар әдеттегі теңіз жолдарына кедергі болмайтын жерлерде орналасады.

3. Жасанды аралдарды, бөгеттерді, құрылыстар мен қондырғыларды ұстау мен пайдалануға жауапты ұйымдар олардың күтілуін, сондай-ақ олардың орналасқан жері туралы ескертетін тиісті құралдардың болуын қамтамасыз етуге тиіс.

4. Жасанды аралдар, бөгеттер, құрылыстар мен қондырғылар, егер шаруашылық немесе өзге мақсаттарға пайдаланылмайтын болса, олар адамдардың қауіпсіздігіне қатер, кеме қатынасына немесе балық шаруашылығына кедергі келтірмейтіндей дәрежеге дейін демонтаждалуға тиіс.

5. Жасанды аралдарды, бөгеттерді, құрылыстар мен қондырғыларды, сондай-ақ мұнай операцияларымен байланысты өзге де объектілерді жасау, іске қосу және пайдалану мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган бекітетін қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

Ескерту. 98-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

99-бап. Теңізде мұнай операцияларын жүргізу кезінде қалдықтарды теңізге тастау мен көму

1. Теңізде мұнай операцияларын жүргізу кезінде қалдықтарды теңізге тастауға және теңіз түбіне көмуге тыйым салынады.

2. Теңізге өндірістік және басқа да сарқынды суды ағызу мемлекеттік бақылаушы органдардың рұқсатымен және бақылауымен ғана олар белгіленген нормативтерге дейін тазартылған жағдайда жүзеге асырылады.

100-бап. Теңіздегі ғылыми зерттеулер

1. Теңiздегi ғылыми зерттеулер құзыретті органды "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалатын тәртіппен зерттеулердің басталғаны туралы хабардар ете отырып қана жүргiзiлуi мүмкін. Теңiздегi ғылыми зерттеулер жүргiзу қағидаларын Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

2. Теңіздегі ғылыми зерттеулерді қазақстандық, сондай-ақ шетелдік жеке және заңды тұлғалар, халықаралық ұйымдар жүзеге асыра алады.

3. Теңіздегі ғылыми зерттеулерді жүргізу кезінде мынадай принциптер сақталуға тиіс:

1) теңіздегі ғылыми зерттеулер теңізді заңды түрде пайдалануды жүзеге асыратын басқа тұлғаларға өзін-өзі ақтамайтын кедергілер жасамауға тиіс;

2) теңіздегі ғылыми зерттеулер табиғат қорғау шаралары сақтала отырып ғылыми әдістермен және құралдармен тиісті түрде жүргізіледі;

3) теңіздегі ғылыми зерттеулер процесінде жиналған барлық деректер өңделген және талданған соң Қазақстан Республикасына берілуге тиіс және Қазақстан Республикасы Үкіметінің рұқсатынсыз еркін таратылмауға немесе жарияланбауға тиіс.

Ескерту. 100-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

101-бап. Өндірілген мұнайды өлшеу

1. Келісімшарттық аумақта өндірілген мұнайдың көлемі мен салмағын өлшеуді жер қойнауын пайдаланушы мұнай және газ саласындағы уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүргізеді.

2. Жер қойнауын пайдаланушы белгіленген тәртіппен уақыттың белгілі бір кезеңі сайын құзыретті орган өкілінің қатысуымен мұнайды таразылау мен өлшеу үшін пайдаланылатын жабдық пен аспаптарды жүйелі түрде сынаудан өткізіп отырады.

3. Егер сынаған немесе тексеріп қараған кезде жабдық немесе аспаптар ақаулы болып шығып, оның бұзылу мерзімін анықтау мүмкін болмаса, ақаулық мерзімі бұрынғы өлшеген кезден бастап ақау анықталған күнге дейінгі уақыттың жартысы ретінде айқындалады.

Ескерту. 101-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

9-1-тарау. Техногендік минералдық түзілімдерді қайта өңдеу немесе өзге де пайдалану

Ескерту. Заң 9-1-тараумен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

101-1-бап. Техногендік минералдық түзілімдерді қайта өңдеуге немесе өзге де пайдалануға қойылатын жалпы талаптар

1. Жер қойнауын пайдаланушының немесе өзге де тұлғаның меншігі болып табылатын техногендік минералдық түзілімдерді қайта өңдеу жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларға жатпайды.

2. Мемлекеттік меншік болып табылатын техногендік минералдық түзілімдерді, кең таралған пайдалы қазбаларды қоспағанда, олардан пайдалы қазбалар алу мақсатында қайта өңдеу құзыретті органмен техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбалар өндіруге арналған келісімшарт жасасу арқылы жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік меншік болып табылатын техногендік минералдық түзілімдерді өзге де пайдалану облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органымен шарт негізінде жүзеге асырылады.

4. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт және техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шарт осы тарауда белгіленген тәртіппен тиісті мемлекеттік органмен тікелей келіссөздер арқылы жасалады.

101-2-бап. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу жөнінде тікелей келіссөздер жүргізу тәртібі мен шарттары

1. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбалар өндіруге арналған келісімшартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерді құзыретті органның жұмыс тобы жүргізеді. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын құзыретті орган бекітеді.

Техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерді облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының жұмыс тобы жүргізеді. Жұмыс тобы туралы ережені және оның құрамын облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы бекітеді.

2. Тікелей келіссөздерге қатысу үшін техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасуға үміткер тұлға тиісті мемлекеттік органға осы Заңның 101-3-бабында белгіленген талаптарға сәйкес өтінім жібереді.

3. Құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы өтінім берушіні тікелей келіссөздер жүргізу және олардың жүргізілетін күні туралы немесе тікелей келіссөздер жүргізуден бас тарту туралы шешім қабылданғаны туралы тікелей келіссөздерге қатысуға өтінім келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде хабардар етуге міндетті.

4. Тікелей келіссөздер осы Заңның 101-3-бабының талаптарына сәйкес ресімделген өтінім келіп түскен күннен бастап екі ай ішінде жүргізіледі.

101-3-бап. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерге қатысу өтінімі

1. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбалар өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерге қатысу өтінімі:

1) заңды тұлғалар үшін – өтінім берушінің атауын, оның орналасқан жерін, мемлекеттік тиесілігін, заңды тұлға ретінде мемлекеттік тіркелуі және салық органдарында тіркелуі туралы мәліметтерді;

2) жеке тұлғалар үшін – өтінім берушінің тегін және атын, заңды мекенжайын, азаматтығын, өтінім берушінің жеке басын куәландыратын құжаттар туралы, өтінім берушінің салық органдарында тіркелуі туралы, өтінім берушінің кәсіпкерлік қызмет субъектісі ретінде тіркелуі туралы мәліметтерді;

3) өтінім берушінің мүддесін білдіретін басшылар немесе өкілдер туралы, осындай адамдардың өкілеттіктері туралы мәліметтерді қоса алғандағы деректерді;

4) өтінім берушінің техникалық, басқарушылық, ұйымдық және қаржылық мүмкіндіктері туралы деректерді қамтуға тиіс.

2. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбалар өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерге қатысу өтініміне мынадай мәліметтерді қамтитын құжаттар қоса берілуге тиіс:

1) құрамындағы зиянды, улы заттар, қатты және сұйық қалдықтар, сарқынды және өнеркәсіптік суларды ағызу орындары, оның ішінде техногендік минералдық түзілімдердің орналасқан жері, қоймаға қою кезеңі, күтіп ұстау шығындары, жерасты сулары мен қоршаған орта мониторингінің байқау желісінің болуы мен орналасуы көрсетіле отырып, техногендік минералдық түзілімдердің жалпы сипаттамасы;

2) қолдануға ұсынылатын технологиялар және зиянды, улы заттардың, қатты және сұйық қалдықтардың, сарқынды және өнеркәсіптік сулардың пайда болуына әкеп соғатын қызмет туралы ақпаратты қоса алғандағы технологиялық бағдарлама;

3) өнімнің атауы, ол пайда болатын техникалық өндіріс немесе процесс, оның физикалық сипаттамасы, толық химиялық құрамы, уытты компоненттердің құрамы, өрт қауіптілігі, жарылу қауіптілігі, ерігіштігі, сақтау кезінде басқа заттармен сыйысымдығы, ластайтын негізгі радионуклидтер, олардың белсенділігі, сондай-ақ тасымалдау жүйесінің сипаттамасы көрсетіле отырып, зиянды, улы заттардың, қатты және сұйық қалдықтардың, сарқынды және өнеркәсіптік сулардың сипаттамасы;

4) жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның қорытындысы;

5) мемлекеттік экологиялық сараптаманың қорытындысы.

3. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздерге қатысу өтінімінде қол қойылатын бонустың мөлшері көзделуге тиіс.

4. Өтінімде көрсетілген мәліметтерді растайтын, тиісті түрде куәландырылған құжаттар (не олардың нотариат куәландырған көшірмелері) өтінімге қоса беріледі.

101-4-бап. Техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу жөніндегі тікелей келіссөздер қорытындылары бойынша шешім қабылдау

1. Тікелей келіссөздер негізінде техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу туралы не оларды жасасудан бас тарту туралы шешім өтінім берушінің келісімшарт немесе шарт бойынша міндеттемелерді орындау мүмкіндігін куәландыратын деректер негізінде қабылданады.

2. Тікелей келіссөздер қорытындылары бойынша құзыретті органның немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының шешімі жұмыс тобының барлық қатысып отырған мүшелері қол қоятын тікелей келіссөздер хаттамасымен ресімделеді.

Тікелей келіссөздер қорытындылары бойынша техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшартты немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шартты жасасу туралы шешім қабылданған жағдайда, тікелей келіссөздер хаттамасына өтінім беруші немесе оның уәкілетті өкілі қол қояды.

Тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күн тікелей келіссөздер қорытындылары бойынша шешім қабылданған күн деп есептеледі.

Құзыретті орган немесе облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы өтінім берушіні тікелей келіссөздер хаттамасына қол қойылған күннен бастап он күннен аспайтын мерзімде тікелей келіссөздер қорытындылары бойынша қабылданған шешім туралы хабардар етуге міндетті.

3. Тікелей келіссөздер негізінде техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіру немесе техногендік минералдық түзілімдерді өзге де пайдалану құқығын өтінім берушіге беру туралы шешім қабылданған жағдайда, техногендік минералдық түзілімдерден пайдалы қазбаларды өндіруге арналған келісімшарт немесе техногендік минералдық түзілімдерді пайдалануға арналған шарт өтінім беруші қабылданған шешім туралы хабардар болған күннен бастап он күн мерзімде жасалады.

10-тарау. МАГИСТРАЛЬДЫҚ ҚҰБЫР КӨЛІГІ

Ескерту. 10-тарау алып тасталды - ҚР 2012.06.22 № 21-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

11-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ЖӘНЕ ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ, ЖЕР
ҚОЙНАУЫН ҰТЫМДЫ ӘРІ КЕШЕНДІ ПАЙДАЛАНУ, ХАЛЫҚТЫҢ
ЖӘНЕ ПЕРСОНАЛДЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІ

107-бап. Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғаудың, жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдаланудың міндеттері

Жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау, жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану:

1) халықтың денсаулығын және өмірін қорғауға;

2) жер қойнауының ресурстарын ұтымды әрі кешенді пайдалануға;

3) табиғи ландшафтарды сақтауға және бүлінген жерлерді, өзге де геоморфологиялық құрылымдарды қалпына келтіруге;

4) жер сілкінуді, көшкінді, су астында қалуды, топырақтың шөгуін болдырмау мақсатында жер қойнауының үстіңгі бөліктерінің энергетикалық жай-күйін сақтауға;

5) су объектілерінің табиғи жағдайын сақтауды қамтамасыз етуге бағытталған құқықтық, ұйымдастырушылық, экономикалық, технологиялық жүйелерді және басқа да іс-шараларды қамтиды.

108-бап. Жалпы экологиялық талаптар

Жер қойнауын пайдаланудың барлық сатыларында болжауды, жоспарлауды, жобалауды қоса алғанда, Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында белгіленген экологиялық талаптар басымдық ретімен сақталуға тиіс.

109-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін экологиялық негіз

1. Жобалау құжаттамасына мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы және экологиялық рұқсат жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін экологиялық негіз болып табылады.

2. Жер қойнауын пайдаланушы мемлекеттік экологиялық сараптамаға барлық жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасын ұсынуға міндетті, оған жоспарланған қызметтің қоршаған ортаға тигізетін әсеріне баға беру енгізілуге және ол "Қоршаған ортаны қорғау" бөлімін қамтуға тиіс.

Ескерту. 109-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

110-бап. Жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану мен жер қойнауын қорғау саласындағы талаптар

1. Мыналар:

1) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу үшін, оның ішінде өндіруге қатысы жоқ мақсаттарға пайдалану үшін берілетін пайдалы қазбалар, кен орындары мен жер қойнауы учаскелері қорының ауқымы мен құрылымын нақтылы бағалау үшін жер қойнауын ілгерілей геологиялық зерттеудің толымдылығын қамтамасыз ету;

2) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің барлық сатыларында жер қойнауы ресурстарын ұтымды әрі кешенді пайдалануды қамтамасыз ету;

3) бай учаскелерді таңдап өндіруге жол бермей пайдалы қазбаларды жер қойнауынан бөліп алудың толымдылығын қамтамасыз ету;

4) кен орнын игеру кезінде сыртқа шығарылатын және жер қойнауында айналыстан шыққан негізгі және онымен бір жерде жатқан пайдалы қазбалар қорларын және қосалқы компоненттерді, оның ішінде минералдық шикізатты өңдеу өнімдері мен өндіріс қалдықтарын дұрыс есепке алу;

5) бастапқы өңдеу деректері бойынша мемлекеттік баланста есепте тұрған пайдалы қазбалар қорларын түзетуді жою;

6) су жинау алаңдарында және ауыз сумен немесе өнеркәсіптік сумен қамтамасыз ету үшін пайдаланылатын жерасты сулары жинақталған жерлерде өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтардың жиналуын болғызбау;

7) жер қойнауын су басудан, өрттен және кен орындарын пайдалануды және игеруді қиындата түсетін басқа да дүлей факторлардан қорғау;

8) жер қойнауының ластануын, әсіресе мұнайды, газды немесе басқа да заттар мен материалдарды жер астында сақтау, зиянды заттар мен қалдықтарды көму кезінде ластануын болғызбау;

9) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтата тұру, доғару, кен орнын игеру объектілерін консервациялау мен жою жөніндегі белгіленген тәртіпті сақтау;

10) қалдықтарды үю мен орналастыру кезінде экологиялық және санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды қамтамасыз ету;

11) ілеспе газды маңызды стратегиялық энергия көздерін, не мұнай-химия өнеркәсібі үшін шикізат ресурстарын алу және қоршаған ортаға зиянды барынша азайту мақсатында өңдеу жолымен оны барынша пайдалану жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалану мен жер қойнауын қорғау саласындағы талаптар болып табылады.

2. Жер қойнауын пайдаланушылар жер қойнауын пайдаланумен байланысты жұмыстарды жобалау, пайдалы қазбалар кен орындарын геологиялық зерттеуді, барлауды және игеруді жүзеге асыру кезінде осы баптың 1-тармағында көзделген және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган бекітетін қағидаларда, нұсқаулықтарда және әдістемелік ұсынымдарда регламенттелетін жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалануды және жер қойнауын қорғау жөніндегі талаптарды қамтамасыз етуге міндетті.

Ескерту. 110-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

111-бап. Жер қойнауын пайдалану объектілерін жою мен консервациялау

1. Жер қойнауын мемлекеттік геологиялық зерттеуге, барлау мен өндіруге, оның ішінде жерасты суларын, емдік балшықты барлау мен өндіруге, сарқынды суларды ағызу үшін жер қойнауын барлауға, сондай-ақ жер қойнауын пайдалану объектісінің технологиялық бірліктерін (блоктарды, панельдерді, қазбаларды, әртүрлі мақсаттағы мұнай және газ ұңғымаларын) қоспағанда, барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және (немесе) пайдалануға қатысты жұмыстар жүргізілетін немесе жүргізілген жер қойнауын пайдалану объектілері жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды тоқтатқан кезде, сондай-ақ жобалау құжаттары мен жұмыс бағдарламасына сәйкес пайдалы қазбалар қорлары толық өңделген жағдайда жоюға немесе консервациялауға жатады.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

2. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар уақытша тоқтатылған кезде жер қойнауын пайдаланушы құзыретті органмен объектіні уақытша консервациялау (жұмыстарды тоқтата тұру) мерзімдерін келіседі және жер қойнауын пайдалану объектісін консервациялау жөніндегі жұмыстарды орындауға дереу кіріседі, ал жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар тоқтатылған кезде жер қойнауын пайдалану объектісін жою жөніндегі жұмыстарды орындауға дереу кіріседі.

Өндіруді тоқтату туралы шұғыл шешім қабылдау қажет болған жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы оларды жою немесе консервациялау басталғанға дейін өндірістік объектілердің сақталуын қамтамасыз ететін іс-шаралар кешенін жүргізеді.

3. Жер қойнауын пайдалану объектілері қоршаған ортаны қорғау саласындағы жұмыстарды орындауға және қызметтер көрсетуге тиісті лицензиясы бар жобалау ұйымы әзірлеген, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі, өнеркәсіптік қауіпсіздік, санитариялық-эпидемиологиялық қызмет саласындағы, жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті органдармен келісуден өткен және мұнай және газ саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп, индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган бекітетін Жер қойнауын пайдалану объектілерін жою мен консервациялау қағидалары негізінде жобалау мен жобаны іске асыру жөніндегі жұмыстарды жүргізуді қаржыландыратын жер қойнауын пайдаланушы бекіткен жою немесе консервациялау жобасына сәйкес жойылады немесе консервацияланады.

4. Жер қойнауын пайдалану объектілерін жою мен консервациялау жөніндегі жұмыстар құзыретті орган қоршаған ортаны қорғау, өнеркәсіп қауіпсіздігі, санитариялық-эпидемиологиялық қызмет саласындағы, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі, жер ресурстарын басқару жөніндегі уәкілетті органдардың және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органдарының өкілдерінен құратын комиссия жер қойнауын пайдалану объектісін жою мен консервациялау жөніндегі жұмыстарды қабылдап алу актісіне қол қойғаннан кейін аяқталған болып есептеледі.

5. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен жер қойнауын пайдалану объектісін жою мен консервациялау жөніндегі жұмыстарды қабылдап алу актісін алғаннан кейін геологиялық, маркшейдерлік және өзге де құжаттама жұмыстардың аяқталу кезінде толықтырылады және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға белгіленген тәртіппен сақтауға тапсырылады.

РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақтың ережелері ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады, және Кодекстің 277-бабының 14-тармағында берілген редакцияда қолданылады (бұл ретте осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға берілген рұқсаттар мен лицензияларға, сондай-ақ көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналып жасалған келісімшарттарға қатысты, осы тармақ осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап отыз алты ай ішінде қолданыста болады).

6. Объектіні жоюға немесе консервациялауға байланысты жұмыстарды қаржыландыру тарату қорының қаражаты есебінен жүзеге асырылады. Тарату қорына аударымдарды жер қойнауын пайдаланушы Қазақстан Республикасының аумағындағы кез келген екінші деңгейдегі банктегі арнаулы депозиттік шотқа жүргізеді.

2009 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған және қолданылуы тоқтатылмаған, жер қойнауын пайдаланушы олар бойынша тарату қорына аударымдарды жүзеге асыра бастаған және оларды Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес 2009 жылғы 1 қаңтарға дейінгі салықтық кезеңде шегерімге жатқызған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша көрсетілген аударымдар сомасы Қазақстан Республикасының аумағындағы кез келген екінші деңгейдегі банктегі арнаулы депозиттік шотқа орналастырылуға тиіс. Арнаулы депозиттік шотқа орналастырылуға жататын осы аударымдар сомасы жер қойнауын пайдаланушы осындай тарату қорының қаражаты есебінен кен орындарын әзірлеу салдарын жоюға пайдаланған сомаға азайтылады.

Бұл ретте тарату қорын пайдалануды жер қойнауын пайдаланушы құзыреттi органның, ал облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарымен жасалған келісімшарттар бойынша аталған органдардың рұқсатымен жүзеге асырады. Тарату қорын қалыптастыру тәртiбi, тарату қорына аударымдардың мөлшерi, осындай төлемдердiң кезеңділігі туралы шарттар келiсiмшартта белгiленедi.

РҚАО-ның ескертпесі!
7-тармақтың ережелері ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады, және Кодекстің 277-бабының 14-тармағында берілген редакцияда қолданылады (бұл ретте осы Кодекс қолданысқа енгізілгенге дейін көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға берілген рұқсаттар мен лицензияларға, сондай-ақ көмірсутектер бойынша жер қойнауын пайдалануға арналып жасалған келісімшарттарға қатысты, осы тармақ осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап отыз алты ай ішінде қолданыста болады).

7. Егер жер қойнауын пайдалану объектілерін жоюға арналған нақты шығындар тарату қорының мөлшерінен асып кетсе, жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану объектілерін жоюға қосымша қаржыландыруды жүзеге асыруға міндетті. Егер жоюға арналған нақты шығындар тарату қорының мөлшерінен аз болса, онда қалған ақша жер қойнауын пайдаланушыда қалады.

Ескерту. 111-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.12.26 № 61-V (2010.07.06 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

112-бап. Экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды жер қойнауы учаскелері

1. Экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды жер қойнауы учаскелері ерекше күзетілетін құқықтық режимі болатын не дағдылы, бірегей және сирек кездесетін геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілерді сақтауға арналған шаруашылық қызметі реттелетін режимі бар мемлекеттік табиғи-қорық қорының объектілеріне жатады.

2. Экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды жер қойнауы учаскелерін қорғау мен пайдаланудың ерекшеліктері Қазақстан Республикасының ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы заңнамасында айқындалады.

3. Экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды жер қойнауы учаскелерін өзге қажеттер үшін алып қоюға жол берілмейді.

4. Экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық жағынан ерекше құнды геологиялық, геоморфологиялық және гидрогеологиялық объектілер табылған жағдайда жер қойнауын пайдаланушылар тиісті учаскеде жұмысты тоқтатуға және ол туралы жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органға және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға хабарлауға міндетті.

113-бап. Пайдалы қазбалар жатқан алаңдарда құрылыстар салу шарттары

1. Елдi мекендердi, өнеркәсіптік кешендердi және (немесе) басқа да шаруашылық объектiлерін жобалауға және салуға жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөнiндегi уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшесiмен келісу бойынша облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының болашақ құрылыс учаскесi астындағы жер қойнауында пайдалы қазбалардың жоқ немесе оның аз мөлшерде екендiгi туралы оң қорытындысын алғаннан кейiн ғана рұқсат етіледі.

2. Пайдалы қазбалар қабаттары жатқан алаңдарда құрылыс салуға, сондай-ақ олар жатқан орындарда жерасты құрылыстарын орналастыруға, жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органның және жергілікті атқарушы органның рұқсатымен пайдалы қазбаларды алу мүмкіндігі қамтамасыз етілген немесе құрылыс салудың экономикалық тиімділігі дәлелденген жағдайда жол беріледі.

3. Пайдалы қазбалар жатқан алаңдарда өз бетінше салынып жатқан құрылыстар жұмсалған шығындардың және келісімшарттық аумақтың жерлерін рекультивациялауға және салынған объектілерді қайта бұзуға кеткен шығындардың өтемінсіз тоқтатылады.

Ескерту. 113-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

114-бап. Теңізде, ішкі су айдындарында, төтенше экологиялық жағдайлар аймақтарында және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда мұнай операцияларын жүргізу

1. Теңізде, ішкі су айдындарында, төтенше экологиялық жағдай аймақтарында және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда мұнай операцияларын жүргізу мүмкіндігі туралы жалпы шешімді Қазақстан Республикасының Үкіметі мемлекеттік экологиялық сараптаманың қорытындысы негізінде қабылдайды.

2. Теңізде, ішкі су айдындарында, төтенше экологиялық жағдайлар аймақтарында және ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда мұнай операцияларын жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының мұнай және газ саласындағы уәкілетті органы бекітеді.

3. Кен орындарын пайдаланған кезде теңіздің қорықтық бөлігінде мұнай тасымалдау Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында белгіленген талаптар сақталған жағдайда құбырлар арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 114-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.07.2017 № 86-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.

115-бап. Жер қойнауын пайдалануда халықтың және персоналдың қауіпсіздік жағдайларын қамтамасыз ету

1. Жер қойнауын пайдаланушы заңнамада көзделген жұмыс жүргізу қауіпсіздігі ережелері мен нормаларының орындалуын, сондай-ақ авариялардың, жазатайым оқиғалар мен кәсіптік аурулардың алдын алу және оны жою жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуін қамтамасыз етуге тиіс.

2. Егер адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін болса, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге тыйым салынады.

3. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік қағидалары мен нормаларының сақталуын мемлекеттік бақылауды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

4. Мыналар:

1) жұмысқа - арнаулы дайындығы және біліктілігі бар адамдарды, ал тау-кен жұмыстарын басқаруға тиісті арнаулы білімі бар адамдарды жіберу;

2) тау-кен және бұрғылау жұмыстарындағы адамдарды арнаулы киімдермен, дербес және ұжымдық қорғау құралдарымен қамтамасыз ету;

3) қауіпсіздік талаптарына және санитарлық қағидалар мен гигиеналық нормативтерге сай келетін машиналарды, жабдықтар мен материалдарды қолдану;

4) қопарғыш заттар мен қопару құралдарын есепке алу, тиісінше сақтау және жұмсау, сондай-ақ оларды дұрыс және қауіпсіз пайдалану;

5) жұмыстардың технологиялық циклын қамтамасыз етуге қажет және қауіпті жағдайларды болжауға жеткілікті геологиялық, маркшейдерлік және өзге де байқау кешенін жүргізу, қауіпті аймақтарды уақтылы анықтау және оны тау-кен жұмыстары жоспарына түсіру;

6) кеніш атмосферасының жай-күйін, ондағы оттегі мөлшерін, зиянды және жарылғыш қауіпті газдар мен тозаңдарды ұдайы бақылау;

7) жұмысты жүргізудің қауіпсіз аймақтарының шектерін анықтайтын техникалық құжаттаманы және аварияларды жоюдың жоспарларын деректермен уақтылы толықтыру;

8) қатты пайдалы қазбалар кен орындарын игерудің жобалау жүйелерін, мұнай, газ және жерасты суы кен орындарын игеру мен жайластырудың жобаларын және технологиялық сызбаларын сақтау;

9) газдардың күтпеген жерден шығуын, судың, пайдалы қазбалардың және тау-кен жыныстарының сыртқа жарып шығып кетуін, сондай-ақ тау-кен соққыларын болжау және олардың алдын алу жөніндегі арнаулы іс-шараларды жүзеге асыру жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізудің қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі талаптары болып табылады.

5. Жұмыскерлердің өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төнген жағдайда жер қойнауын пайдаланушылардың лауазымды адамдары жұмысты дереу тоқтатып, адамдарды қауіпсіз жерге тасымалдауды қамтамасыз етуге міндетті.

6. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар әсер ететін аймақтарда халықтың өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төнген жағдайда тиісті ұйымдардың басшылары ол туралы жергілікті атқарушы органдарға дереу хабарлауға міндетті.

7. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар әсер ететін аймақта халықтың өмірі мен денсаулығына қауіп төнген жағдайда, жер қойнауын пайдаланушы жұмысты тоқтата тұруға міндетті және халықтың денсаулығы мен өмірі үшін қауіпсіз жағдай жасалмайынша және төнген қауіп жойылмайынша, жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияны қайта бастауға құқылы емес. Қауіпті болдырмау үшін өзге шараларды қолдану мүмкін болмаған кезде жер қойнауын пайдаланушы жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың қауіпті әсер ету аймағынан халық көшірілгеннен кейін ғана жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды қайта бастауға құқылы.

8. Жер қойнауын пайдаланушыларға индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес шарттық негізде кәсіби авариялық-құтқару қызметтері қызмет көрсетеді.

Ескерту. 115-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫН ҚОРҒАУ, ЗЕРТТЕУ ЖӘНЕ ПАЙДАЛАНУ
САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАҚЫЛАУ

116-бап. Жер қойнауын қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Жер қойнауын қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Жер қойнауын қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылаудың мiндеттерi жер қойнауын пайдалану жөнiндегi операцияларды жүргiзу кезінде жер қойнауының ластануын болғызбау және жер қойнауын пайдалану жөнiндегi операциялардың қоршаған ортаға зиянды әсерiн азайту бөлiгiнде Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының сақталуына бақылауды қамтамасыз ету, сондай-ақ жер қойнауын заңсыз пайдалануды анықтау және оның жолын кесу болып табылады.

3. Жер қойнауын қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау:

1) жер қойнауын қорғаудың мемлекеттік мониторингін;

2) жер қойнауын қорғау саласына жататын лицензиялық-келісімшарт талаптарының сақталуын бақылауды;

3) жер қойнауына зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көмуді және сарқынды суларды ағызуды бақылауды;

4) кен орнының және қоршаған ортаның басқа да объектілерінің бүлінуіне әкеп соғатын ластанудан, су басудан, өрттен және техногендік процестерден жер қойнауын сақтауды бақылауды;

4-1) жер қойнауын заңсыз пайдалануды анықтау және оның жолын кесу жөніндегі бақылау іс-шараларын;

5) жер қойнауын пайдалану объектілерін консервациялау мен жоюды бақылауды;

6) жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезінде авариялық және өзге де қауіпті жағдайларды болғызбау жөніндегі іс-шаралардың орындалуын бақылауды;

7) жер қойнауын пайдалану және минералдық шикізатты өңдеу кезінде экологиялық нормалар мен қағидалардың сақталуын бақылауды;

8) минералдық шикізаттарды өндіру мен өңдеу кезінде қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша жобалау шешімдерінің сақталуын бақылауды қамтиды.

Ескерту. 116-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

117-бап. Жер қойнауын зерттеу мен пайдалануды мемлекеттік бақылау

1. Жер қойнауын зерттеу мен пайдалануды мемлекеттік бақылауды жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган жүзеге асырады.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың осы редакциясы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін қолданылады - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).

2. Жер қойнауын пайдаланушылардың кен орындарын іздеу және бағалау кезінде Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын сақтауын, өндіру, жер қойнауын геологиялық зерттеу кезінде минералды шикізатты ұтымды және кешенді пайдалануын бақылауды қамтамасыз ету жер қойнауын зерттеу мен пайдалануды мемлекеттік бақылаудың міндеті болып табылады.

3. Жер қойнауын зерттеу мен пайдалануды мемлекеттік бақылау:

1) қорларды ашуды, дайындауды және қазып алудың толымдылығын қамтамасыз ететін, жер қойнауының бай учаскелерін таңдап өндіруді болғызбайтын жер қойнауын геологиялық зерттеу мен пайдалануға, жобалау құжаттарында және жобалау шешімдерінде көзделген көрсеткіштердің орындалуына жер қойнауын зерттеу мен пайдалану саласындағы уәкілетті органның құзыреті шегінде бақылауды;

2) пайдалы қазбалардың сыртқа шығарылатын және жер қойнауында айналыстан шыққан қорлары мен оларды өндіру кезіндегі ысырапты есепке алудың дәйектілігін бақылауды қамтиды.

Ескерту. 117-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

118-бап. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың жүргізілуін мемлекеттік бақылау

1. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың жүргізілуін мемлекеттік бақылауды мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз құзыреттері шегінде жүзеге асырады. Осы органдардың тексерулерді жүзеге асыратын лауазымды адамдары коммерциялық құпияның сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың осы редакциясы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін қолданылады - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).

2. Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялардың жүргізілуіне мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексерулер және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-тармақ "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 27.12.2017 № 125-VI ҚР Кодексі қолданысқа енгізілген кезге дейін алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 2-т. 1) қараңыз).
3. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 118-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-тарау. ЖЕР ҚОЙНАУЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ҚОРЫ

119-бап. Жер қойнауы мемлекеттік қорының жай-күйін есепке алу

1. Жер қойнауының мемлекеттік қоры Қазақстан Республикасының жер қойнауларынан құралады.

2. Жер қойнауының мемлекеттік қорын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету үшін:

1) жер қойнауының мемлекеттік мониторингі;

2) жер қойнауына мемлекеттік сараптама;

3) геологиялық ақпаратты мемлекеттік сақтау;

4) пайдалы қазбалар қорының мемлекеттік балансын жасау;

5) мыналарға:

пайдалы қазбалар кен орындары мен көрініс-белгілеріне;

жер қойнауына зиянды заттар, радиоактивті қалдықтар көмілетін және сарқынды суларды ағызатын жерлерге;

техногендік минералдық түзілімдерге мемлекеттік кадастрлар жасау жүргізіледі.

3. Жер қойнауын пайдаланушылар бастапқы есепке алу материалдарына негізделген жер қойнауының жай-күйі туралы геологиялық есептілікті жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган бекітетін арнаулы нысандар бойынша ұсынады.

Ескерту. 119-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

120-бап. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі

1. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингі жер қойнауының мемлекеттік қорын ұтымды пайдалануды қамтамасыз ету және олардың өзгеруін уақтылы анықтау, теріс процестердің салдарларын бағалау, олардың алдын алу және жою үшін жер қойнауының жай-күйін байқау, оның ішінде Жерді ғарыштан қашықтықтан зондтаудың деректерін пайдалана отырып байқау жүйесін білдіреді.

2. Жер қойнауының мемлекеттік мониторингін жүзеге асыру тәртібін индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 120-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 08.04.2016 № 490-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
121-баптың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

121-бап. Жер қойнауының мемлекеттік сараптамасы

1. Жер қойнауын ұтымды әрі кешенді пайдалануға жағдайлар жасау, жер қойнауын пайдалануға төлемдерді, жер қойнауын пайдалануға берілетін жер қойнауы учаскелерінің шекараларын анықтау мақсатында пайдалы қазбалардың, барланған кен орындарының қоры мемлекеттік сараптауға жатады.

2. Өндіруге арналған жер қойнауын пайдалану құқығына ие жер қойнауын пайдаланушы өндіруді пайдалы қазбалардың қорына мемлекеттік сараптама жүргізілгеннен кейін ғана бастауға құқылы. Барланған пайдалы қазбалардың қорын игерудің рентабельділігі туралы мемлекеттік сараптаманың қорытындысы оларды мемлекеттік есепке қоюға негіз болып табылады.

3. Мемлекеттік сараптамаға ұсынылған геологиялық материалдар пайдалы қазбалар қорының мөлшері мен сапасын, олардың республика экономикасы үшін маңызын, өндірудің тау-кен техникалық, гидрогеологиялық, экологиялық және басқа да жағдайларын объективті бағалауға мүмкіндік берген жағдайда мемлекеттік сараптама кен орнын геологиялық зерттеудің кез келген сатысында жүргізілуі мүмкін.

4. Барлаумен және (немесе) өндірумен байланысты емес жерасты құрылыстарын салуға және пайдалануға жарамды жер қойнауы учаскелері туралы геологиялық ақпарат та мемлекеттік сараптауға жатады. Жер қойнауының мұндай учаскелерін жер қойнауын пайдалануға беруге геологиялық ақпаратқа мемлекеттік сараптама жүргізгеннен кейін ғана рұқсат етіледі.

5. Жер қойнауына мемлекеттік сараптаманы геология және жер қойнауын пайдалану саласында арнаулы білімі бар және сараптама нәтижелеріне мүдделі емес тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып, Қазақстан Республикасының пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі мемлекеттік комиссиясы және пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі өңіраралық комиссиялар жүзеге асырады.

6. Қазақстан Республикасының Пайдалы қазбалар қорлары бойынша мемлекеттік комиссиясының және пайдалы қазбалар қорлары бойынша өңіраралық комиссиялардың қызметін ұйымдастыру, олардың құрамы, жұмыс регламенті мен іс қағаздарын жүргізуі индустриялық-инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының Пайдалы қазбалар қорлары бойынша мемлекеттік комиссиясы және пайдалы қазбалар қорлары жөніндегі өңіраралық комиссиялар туралы ережеде айқындалады.

7. Жер қойнауына мемлекеттік сараптама жүргізу мерзімі тиісті өтініш келіп түскен күннен бастап алты айдан аспауға тиіс.

Ескерту. 121-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
122-баптың ережесі Кодекстің 277-бабының 14-тармағына сәйкес ҚР 27.12.2017 № 125-VI Кодексі қолданысқа енгізілгенге дейін жасалған жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар және берілген лицензиялар бойынша туындаған, жер қойнауын пайдалану саласындағы тиісті қатынастарға қолданылады.

122-бап. Пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансы

1. Пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган Қазақстан Республикасының минералдық-шикізат базасының жай-күйін есепке алу мақсатында жүргізеді.

2. Пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансында коммерциялық жолмен табылған пайдалы қазбалардың әр түрінің қорының мөлшері, сапасы мен зерттелу дәрежесі туралы, олардың орналасуы туралы, өндірістік игерілу дәрежесі, өндіру, ысырабы туралы және өнеркәсіптің пайдалы қазбалардың барланған қорларымен қамтамасыз етілуі туралы мәліметтер қамтылуға тиіс.

3. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган мемлекеттік органдарға өзі белгілеген тәртіппен пайдалы қазбалар қорларының мемлекеттік балансы жөніндегі ақпаратты береді.

Ескерту. 122-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 271-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

123-бап. Пайдалы қазбалар кен орындарының және көрініс-белгілерінің мемлекеттік кадастры

1. Кен орындарының және пайдалы қазбалар көрініс-белгілерінің мемлекеттік кадастрын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган жер қойнауының геологиялық зерттелуін, кен орындарының кешенді пайдаланылуын қамтамасыз ету, сондай-ақ басқа да міндеттерді шешу мақсатында жүргізеді.

2. Пайдалы қазбалар кен орындарының және көрініс-белгілерінің мемлекеттік кадастры әрбір кен орны бойынша негізгі және онымен бір жерде жатқан басқа пайдалы қазбалардың және олардағы компоненттердің саны мен сапасын, кен орнын игерудің тау-кен техникалық, гидрогеологиялық, экологиялық, тағы басқа жағдайларын және оны геологиялық-экономикалық бағалауды сипаттайтын мәліметтерді, сондай-ақ пайдалы қазбалардың анықталған көрініс-белгілері бойынша мәліметтерді қамтиды.

3. Пайдалы қазбалар кен орындарының және көрініс-белгілерінің мемлекеттік кадастрын жүргізу тәртібін жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 123-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

124-бап. Жер қойнауына зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көмудің және сарқынды суларды ағызудың мемлекеттік кадастры

1. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган қоршаған ортаны қорғау саласындағы ақпаратты жедел алу, шешімдерді қабылдау, жер қойнауына зиянды заттар, радиоактивті қалдықтар көмілетін және сарқынды суларды ағызатын жерлердің жай-күйін жоспарлы түрде бақылау мақсатында, жер қойнауына зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көмудің және сарқынды суларды ағызудың мемлекеттік кадастрын жүргізу тәртібін белгілейді және оларды ұйымдастырады.

2. Жер қойнауына зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көмудің және сарқынды суларды ағызудың мемлекеттік кадастры көмілген заттардың және ағызылған сулардың сандық және сапалық көрсеткіштері, көму мен ағызудың тау-кен техникалық, арнаулы инженерлік-геологиялық, гидрогеологиялық және экологиялық жағдайлары көрсетіле отырып, олардың типтері мен түрлерін сипаттайтын мәліметтерді қамтиды.

3. Жер қойнауына зиянды заттарды, радиоактивті қалдықтарды көму мен сарқынды суларды ағызудың мемлекеттік кадастрын жүргізу тәртібін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 124-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

125-бап. Техногендік минералдық түзілімдердің мемлекеттік кадастры

1. Техногендік минералдық түзілімдердің мемлекеттік кадастрын жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган жүргізеді.

2. Техногендік минералдық түзілімдердің мемлекеттік кадастры сақтаудың сандық және сапалық көрсеткіштері, тау-кен техникалық және экологиялық жағдайлары көрсетіле отырып, техногендік минералдық түзілімдердің типтері мен түрлерін сипаттайтын үйме объект бойынша мәліметтерді қамтиды.

Ескерту. 125-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

14-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЖЕР ҚОЙНАУЫ ЖӘНЕ ЖЕР
ҚОЙНАУЫН ПАЙДАЛАНУ ТУРАЛЫ ЗАҢНАМАСЫН БҰЗҒАНЫ
ҮШІН ЖАУАПТЫЛЫҚ

126-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

1. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

2. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптары бұзыла отырып жасалған, жер қойнауын пайдаланумен байланысты мәмілелер жарамсыз болып табылады.

Аталған мәмілелерді жасасуға кінәлі тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әкімшілік немесе қылмыстық жауаптылықта болады.

127-бап. Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасын бұзумен келтірілген нұқсанды (зиянды) өтеу

1. Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасының қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану туралы талаптарын бұзу салдарынан зиян келтiрген тұлғалар келтiрiлген зиянды, егер зиян еңсерiлмейтiн күштiң немесе зардап шегушiнiң пиғылы салдарынан туындағанын дәлелдей алмаса ғана, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген мөлшерлерде және тәртiппен өтеуге мiндеттi.

2. Жер қойнауын ұтымды пайдалану саласындағы талаптарды бұзу салдарынан келтірілген залал мөлшерін жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті орган айқындайды.

3. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 127-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

128-бап. Дауларды шешу

1. Келісімшартты орындауға, өзгертуге немесе тоқтатуға байланысты даулар келіссөздер жүргізу жолымен шешіледі.

2. Егер келісімшартты орындауға, өзгертуге немесе тоқтатуға байланысты даулар осы баптың 1-тармағына сәйкес шешілмейтін болса, онда тараптар дауларды Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарға сәйкес шешуге құқылы.

15-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

129-бап. Өтпелі ережелер

1. Осы Заң, осы баптың 3-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, ол қолданысқа енгізілгеннен кейін туындаған қатынастарға қолданылады.

2. Құзыретті органмен жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттарға жобалау құжаттары болмаған жағдайларда қол қойған жер қойнауын пайдаланушылар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап жиырма төрт айдан аспайтын мерзімде олардың әзірленуін және белгіленген тәртіппен бекітілуін қамтамасыз етуге және осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап отыз айдан кешіктірмей, жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкілетті органға жобалау құжаттарының негізінде барлау мен өндіруге арналған келісімшарттардың жұмыс бағдарламаларын келісуге ұсынуға міндетті.

3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарымен жер қойнауын пайдалануға арналған бұрын жасалған келісімшарттар бойынша тараптар терминологияны бірізге келтіру, кадрлардағы жергілікті қамту, ұйымдардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде жергілікті қамтуды есептеуінің бірыңғай әдістемесіне сәйкес есептелген тауарлардағы, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердегі жергілікті қамту туралы, құзыретті орган бекітетін тәртіппен және нысандар бойынша жоспарланып отырған және нақты жүргізілген тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу туралы ақпарат беру бөлігінде осы Заңда белгіленген талаптарды басшылыққа алуға міндетті.

4. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін берілген лицензиялар мен жасалған келісімшарттар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының атқарушы органдарының олармен байланысты барлық актілері өз қолданысын сақтайды.

5. Жер қойнауын пайдалануға бұрын берілген және қолданыстағы лицензияларға қатысты лицензиялық органның - Қазақстан Республикасы Үкіметінің функциялары құзыретті органға жүктеледі.

6. Мұнай операцияларын жүргізуге арналған, 2004 жылғы 1 қаңтарға дейін жасалған бір келісімшарттың шеңберінде бір бөлігі Қазақстан Республикасының Үкіметі Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес бекіткен тұтқырлығы жоғары, су басқан, дебиті аз немесе игерілген кен орындары тізбесіне енгізілген көмірсутек шикізатының бірнеше кен орындарында өндіруді жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушылар құзыретті органға мұндай кен орнына (кен орындарына) қатысты өндіруге арналған бөлек келісімшарт жасасу жөнінде жүгінуге құқылы. Мұндай келісімшарт бастапқы келісімшарттың аяқталуына дейін қалған мерзімге жасалуы мүмкін.

7. Егер белгіленген тәртіппен келісілген жобаларға сәйкес қалдықтарды орналастырудың жұмыс істеп тұрған полигондарына техногендік минералдық түзілімдерді қоймаға қою орындарындағы өзге де қалдықтарды орналастыру көзделсе, осы Заңның 10-бабының 6-тармағы екінші абзацының ережелері оларға қолданылмайды.

8. Осы Заңның 71-бабы 4-тармағының ережелері, өндіру жөніндегі жұмыстарды жүргізуге арналған жобалау құжаттары осы Заңда белгіленген тәртіппен бекітілген жағдайда, көрсетілген тармақ қолданысқа енгізілген күнге дейін құзыретті органға жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттың қолданылу мерзімін ұзартуға өтініш жасаған және ұзартуға келісім алған жер қойнауын пайдаланушыларға қолданылмайды.

9. Осы Заңның 95-1-бабының ережелері барлау, өндіру немесе бірлескен барлау мен өндіру жүргізуге бұрын жасалған келісімшарттарға қолданылады.

10. Осы Заңның 91-1-бабы 3 және 4-тармақтарының қолданылуы 2017 жылғы 1 қаңтардан бастап 2020 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын.

Ескерту. 129-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.09 № 535-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.20 № 567-IV (2010.07.05 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 271-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.07.2017 № 89-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

130-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң, 2010 жылғы 1 қазаннан бастап қолданысқа енгізілетін 77-баптың 3-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Қазақстан Республикасының мына заңдарының күші жойылды деп танылсын:

1) "Мұнай туралы" 1995 жылғы 28 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1995 ж., № 11, 76-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 11, 150-құжат; 1999 ж., № 21, 787-құжат; 2003 ж., № 6, 34-құжат; № 11, 56-құжат; 2004 ж., № 22, 131-құжат; № 23, 142-құжат; 2005 ж., № 16, 70-құжат; 2006 ж., № 16, 99-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 3, 22-құжат; № 8, 52-құжат; № 9, 67-құжат; № 19, 148-құжат; 2008 ж., № 23, 114-құжат; № 24, 129-құжат; 2009 ж., № 2-3, 18-құжат);

2) "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" 1996 жылғы 27 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 2, 182-құжат; 1999 ж., № 11, 357-құжат; № 21, 787-құжат; 2003 ж., № 11, 56-құжат; 2004 ж., № 22, 131-құжат; № 23, 142-құжат; 2005 ж., № 16, 70-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 16, 99-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 1, 4-құжат; № 3, 22-құжат; № 22, 170-құжат; 2008 ж., № 23, 114-құжат; 2009 ж., № 2-3, 18-құжат; № 18, 84-құжат; № 24, 133-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат).

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев

О недрах и недропользовании

Закон Республики Казахстан от 24 июня 2010 года № 291-IV. Утратил силу Кодексом Республики Казахстан от 27 декабря 2017 года № 125-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования), за исключением положений, установленных пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Сноска. Утратил силу Кодексом РК от 27.12.2017 № 125-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования), за исключением положений, установленных пунктом 14 статьи 277 Кодекса.
Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано Оглавление
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие настоящего Закона РК см. ст.130

Настоящий Закон регулирует общественные отношения в сфере недропользования и направлен на защиту интересов Республики Казахстан, рациональное и комплексное изучение и использование недр.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) авторский надзор - мониторинг за соблюдением недропользователем положений проектных документов, осуществляемый проектной организацией, составившей проектный документ, в соответствии с договором подряда на проектные работы;

1-1) слабоизученные участки недр – участки недр, по которым перспективы прогнозных ресурсов оценены предварительно;

2) погашенные запасы – объем добытых и списываемых с государственного баланса запасов полезных ископаемых, включая фактические потери, образующиеся в процессе добычи;

2-1) аукцион – упрощенная процедура определения победителя из числа участников конкурса, представивших заявки на участие в аукционе;

3) оценочные работы – стадия геологоразведочных работ, проводимых в целях оценки обнаруженного месторождения, подсчета запасов по промышленным категориям и технико-экономического обоснования целесообразности его вовлечения в промышленную разработку;

4) проект оценочных работ – проектный документ, составляемый при проведении разведки в случае обнаружения перспективных участков и проявлений полезных ископаемых, устанавливающий методику, виды и объемы геологоразведочных работ, направленных на получение информации, необходимой и достаточной для геолого-экономической оценки промышленного значения выявленного месторождения, подсчета запасов и технико-экономического обоснования целесообразности его вовлечения в промышленную разработку;

5) разведка – работы (операции), связанные с поиском и геологическим изучением месторождений полезных ископаемых с оценкой их промышленного значения;

5-1) типовой контракт на разведку – контракт, заключаемый с лицом, которому право на разведку предоставляется в упрощенном порядке в соответствии с настоящим Законом, по форме, утверждаемой компетентным органом;

5-2) строительство и (или) эксплуатация подземных сооружений, связанных с разведкой и (или) добычей, – работы по строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, предназначенных для захоронения и складирования производственных отходов согласно утвержденному проектному документу на разведку и (или) добычу, образующихся в результате работ по разведке и (или) добыче;

6) строительство и (или) эксплуатация подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей, - работы по строительству и (или) эксплуатации подземных или заглубленных ниже почвенного слоя сооружений для хранения нефти и газа, тоннелей, метрополитенов, сооружений, предназначенных для закачки подземных вод в недра для искусственного восполнения запасов, хвостохранилищ, шламохранилищ для захоронения и складирования твердых, жидких и радиоактивных отходов, вредных ядовитых веществ и сброса сточных и промышленных вод в недра;

7) технологически неизбежное сжигание газа – сжигание попутного и (или) природного газа при технологических процессах переработки газа в связи с отсутствием технической возможности его переработки и (или) утилизации при пусконаладке, эксплуатации, техническом обслуживании и ремонте технологического оборудования, а также при технологических сбоях, отказах и отклонениях в работе технологического оборудования;

8) геологическая информация – совокупность материалов, содержащих информацию на природных и искусственных (бумажных, электронных) и других носителях о вещественном составе, геологическом строении и истории, геологических, геохимических, геофизических, гидрогеологических, геоморфологических и тектонических особенностях недр и их участков, месторождений и тел полезных ископаемых, сведения о результатах геологоразведочных работ на контрактной территории в виде текстовой, картографической и технической документации;

9) геологический отвод – приложение к контракту на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, являющееся неотъемлемой его частью, определяющее схематически и описательно участок недр, на котором недропользователь вправе проводить разведку;

9-1) контрольные приборы учета – комплекс технических устройств, обеспечивающих измерение объемов добычи, производства, подготовки, переработки, транспортировки, хранения, реализации, отгрузки, потерь, ввоза на территорию Республики Казахстан и вывоза с территории Республики Казахстан нефти, а также передачу информации в режиме реального времени оператору информационной системы учета нефти, допущенный к применению в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области обеспечения единства измерений;

10) береговая линия - линия берега водного объекта, образующаяся в результате максимального прилива (полной воды);

11) подземные воды - сосредоточения вод, находящихся в недрах и используемых в соответствии с настоящим Законом и водным законодательством Республики Казахстан;

12) недра – часть земной коры, расположенная ниже почвенного слоя, а при его отсутствии – ниже земной поверхности и дна морей, озер, рек и других водоемов, простирающаяся до глубин, доступных для проведения операций по недропользованию с учетом научно-технического прогресса;

13) нормированные потери полезных ископаемых - потери, технологически связанные с принятыми способами и системами разработки полезных ископаемых при добыче, уровень которых обоснован технико-экономическими расчетами;

14) уполномоченный орган по изучению и использованию недр - государственный орган, осуществляющий функции по реализации государственной политики и контролю в сфере геологического изучения, рационального и комплексного использования недр, а также иные функции в сфере недропользования, установленные законодательством Республики Казахстан;

15) безопасное недропользование - обеспечение экологической, санитарно-эпидемиологической и промышленной безопасности при проведении операций по недропользованию;

16) охрана недр – система мероприятий, в том числе контрольных, предусмотренных экологическим законодательством Республики Казахстан, направленных на рациональное и комплексное использование недр, предотвращение их загрязнения при проведении операций по недропользованию, снижение вредного воздействия этих операций на окружающую среду, а также выявление и пресечение незаконного пользования недрами;

17) государственное геологическое изучение недр – системные региональные геологические исследования, геологосъемочные работы с целью получения комплексной геологической информации и создания государственных геологических карт, составляющих информационную основу недропользования; поисковые, поисково-оценочные и поисково-разведочные работы; прикладные научные исследования в области изучения и использования недр; мониторинг состояния недр; ликвидация и консервация самоизливающихся гидрогеологических и нефтяных скважин;

18) операции по недропользованию - работы, относящиеся к государственному геологическому изучению недр, разведке и (или) добыче полезных ископаемых, в том числе связанные с разведкой и добычей подземных вод, лечебных грязей, разведкой недр для сброса сточных вод, а также по строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанные с разведкой и (или) добычей;

19) концентрация прав на проведение операций по недропользованию - обладание одним лицом или группой лиц из одной страны такой долей в контрактах на территории Республики Казахстан или такой долей участия в уставных капиталах (количеством акций) организаций, являющихся недропользователями в Республике Казахстан, которые способны создать или создают угрозу экономическим интересам Республики Казахстан;

20) реестр товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей - государственная информационная система, предназначенная для контроля и мониторинга закупа товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей, а также проведения электронных закупок и формирования перечня товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию;

21) национальная компания по недропользованию (далее - национальная компания) - акционерное общество, созданное по решению Правительства Республики Казахстан или местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы, контрольный пакет акций которого принадлежит государству или национальному управляющему холдингу, осуществляющее деятельность в определенных сферах недропользования на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан;

22) право недропользования - право владения и пользования недрами, приобретенное недропользователем в соответствии с настоящим Законом;

23) объекты, связанные с правом недропользования, - доли участия (пакеты акций) в юридическом лице, обладающем правом недропользования, а также в юридическом лице, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан.

К объектам, связанным с правом недропользования, также относятся ценные бумаги, подтверждающие право собственности на акции либо конвертируемые в акции юридического лица, обладающего правом недропользования, а также юридического лица, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан;

24) Комиссия по проведению конкурсов на предоставление права недропользования – постоянно действующий коллегиальный орган, создаваемый компетентным органом в целях проведения конкурса и определения его победителя;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 25) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

25) экспертная комиссия по вопросам недропользования - консультативно-совещательный орган, создаваемый компетентным органом, осуществляющий выработку предложений компетентному органу по вопросам, определенным в статье 24 настоящего Закона;

26) технико-экономическое обоснование в области недропользования – документ, содержащий геологические, технические и экономические параметры проекта разработки месторождения и оценку экономической целесообразности его реализации с обязательным учетом возможностей и предложений казахстанских производителей товаров, работ и услуг;

27) недропользователь - физическое или юридическое лицо, обладающее в соответствии с настоящим Законом правом на проведение операций по недропользованию;

28) рациональное и комплексное использование недр - экономически эффективное освоение всех видов ресурсов недр на основе использования передовых технологий и положительной практики разработки месторождений;

Примечание РЦПИ!
Подпункт 29) действует до 01.01.2026. Положение подпункта 29) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

29) государственная экспертиза недр – комплексная экспертиза информации о запасах полезных ископаемых, а также о других свойствах недр на возможность их применения при недропользовании и постановки на государственный баланс запасов полезных ископаемых;

30) участок недр - геометризированная часть недр, выделяемая в замкнутых границах для проведения операций по недропользованию;

31) проектные документы – документы, содержащие методику, технические условия и технологические показатели геологоразведочных работ, оценки и разработки месторождений полезных ископаемых с учетом экологических, санитарно-эпидемиологических требований и требований промышленной безопасности;

32) высокие технологии - новые общепризнанные достижения в технике и технологических процессах, получившие реализацию в виде новой и усовершенствованной продукции и максимально экологически чистой технологии, применяемых в целях интегрирования произведенной на территории Республики Казахстан продукции на мировой рынок;

33) рабочая программа – документ, содержащий обязательства недропользователя по выполнению инвестиционных проектных показателей в пределах срока действия контракта;

34) местное содержание в работе (услуге) – доля общей годовой суммы платежей (затрат) по всем договорам закупок работ (услуг), которые были выплачены казахстанским производителям работ (услуг) за выполнение работ (оказание услуг), за вычетом любой суммы, которая была выплачена за выполнение работы (оказание услуги) на основе договора субподряда на любом уровне организациям, не являющимся казахстанскими производителями работ (услуг);

35) работы - осуществление на платной основе деятельности по созданию (производству) товаров, монтажу оборудования, строительству сооружений и иных объектов, необходимых как для непосредственного использования при проведении операций по недропользованию, так и для деятельности, предусмотренной в контракте в качестве сопутствующей;

35-1) инвестиционное финансирование – финансирование разведки по договору (соглашению) о совместной деятельности и (или) соглашению о финансировании, заключенным в рамках контракта на разведку, контракта на совмещенную разведку и добычу национальной компанией или юридическим лицом, акции (доли участия в уставном капитале) которого прямо или косвенно принадлежат такой национальной компании по недропользованию, и стратегическим партнером, в порядке и на условиях, установленных настоящим Законом;

36) исключен Законом РК от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

37) местное содержание в кадрах – количество казахстанских кадров в процентах к общей численности персонала, задействованного при исполнении контракта, с разбивкой по каждой категории рабочих и служащих;

37-1) профессиональные аварийно-спасательные службы и формирования – службы и (или) организации, обеспечивающие постоянное, круглосуточное обслуживание недропользователей, имеющих опасные производственные объекты, осуществляющие немедленный выезд своих подразделений для проведения аварийно-спасательных работ на обслуживаемых объектах, а также работ по локализации и ликвидации аварий и их последствий;

38) контракт - договор между компетентным органом или уполномоченным органом по изучению и использованию недр или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в соответствии с компетенцией, установленной законодательством Республики Казахстан, и физическим и (или) юридическим лицом на проведение разведки, добычи, совмещенной разведки и добычи полезных ископаемых либо строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей, либо на государственное геологическое изучение недр;

39) контрактная территория – территория, определяемая геологическим и (или) горным отводом, на которой недропользователь вправе проводить операции по недропользованию, соответствующие контракту;

40) концентрация прав в рамках контракта - величина доли одного из совместных обладателей права недропользования в заключенном с Республикой Казахстан контракте, позволяющая данному участнику определять решения по деятельности недропользователя в соответствии с контрактом;

41) месторождение – часть недр, содержащая природное скопление полезного ископаемого (полезных ископаемых), запасы которого (которых) подсчитаны и (или) оценены в результате проведения разведки;

42) технологическая схема разработки месторождения - проектный документ, составляемый с целью ввода месторождения в промышленную разработку и предусматривающий технологические решения и показатели разработки месторождения, методику анализа системы разработки для выявления основных параметров нефтяных пластов, критерии рациональной системы разработки эксплуатационных объектов;

43) анализ разработки месторождения - комплексное изучение результатов геолого-промысловых, геофизических, гидродинамических и других исследований скважин и пластов в процессе разработки эксплуатационного объекта, а также динамики показателей разработки для установления текущего размещения запасов нефти и газа и процессов, протекающих в продуктивных пластах, с выработкой на этой основе рекомендаций по регулированию разработки в целях оптимизации добычи и увеличения коэффициента извлечения нефти;

44) проект промышленной разработки месторождения - проектный документ, определяющий технические решения, обеспечивающие заданную производительность и другие сопутствующие добыче производственные операции, регламентирующий способ добычи полезных ископаемых на соответствующем месторождении, параметры извлечения полезного ископаемого из недр;

45) пробная эксплуатация месторождения - операции, проводимые на месторождениях углеводородного сырья с целью уточнения имеющейся и получения дополнительной информации о геолого-промысловых характеристиках пластов и залежей, комплексного геолого-геофизического и гидродинамического исследования скважин для составления технологической схемы и проекта промышленной разработки. Пробная эксплуатация предусматривает временную эксплуатацию разведочных скважин;

46) положительная практика разработки месторождений - общепринятая международная практика, применяемая при проведении операций по недропользованию, которая является рациональной, безопасной, необходимой и экономически эффективной;

47) промышленная разработка месторождений - весь комплекс работ (операций), направленный на извлечение утвержденных запасов полезных ископаемых из недр с учетом рационального и комплексного их использования;

48) общераспространенные полезные ископаемые - песок, глина, гравий и другие полезные ископаемые, используемые в их естественном состоянии или с незначительной обработкой и очисткой для удовлетворения в основном местных хозяйственных нужд;

49) конкурсная комиссия по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых - постоянно действующий коллегиальный орган, создаваемый местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в целях проведения конкурса и определения победителя;

50) экспертная комиссия по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых - консультативно-совещательный орган, создаваемый местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы, осуществляющий выработку предложений по вопросам, определенным в статье 24 настоящего Закона;

51) межрегиональная комиссия по разведке и разработке общераспространенных полезных ископаемых (далее - межрегиональная комиссия) - коллегиальный орган территориального подразделения уполномоченного органа по изучению и использованию недр по рассмотрению проектных документов по поиску, оценке и разработке месторождений общераспространенных полезных ископаемых;

52) добыча общераспространенных полезных ископаемых - любая добыча общераспространенных полезных ископаемых, не относящаяся к добыче общераспространенных полезных ископаемых для собственных нужд;

53) добыча общераспространенных полезных ископаемых и подземных вод для собственных нужд - добыча, осуществляемая на земельном участке, находящемся в собственности либо на праве землепользования, без намерения последующего совершения сделок в отношении добытых общераспространенных полезных ископаемых либо подземных вод;

54) коммерческое обнаружение – обнаружение в результате разведки (в том числе дополнительной разведки) на контрактной территории одного или нескольких месторождений, а также прирост запасов полезных ископаемых, представляющих коммерческий интерес, подтвержденные государственной экспертизой недр;

54-1) конкурс – тендер или аукцион для определения победителя, имеющего право на заключение контракта на недропользование;

54-2) метан угольных пластов – многокомпонетная смесь углеводородов с преобладающим содержанием метана, находящаяся в газообразном состоянии, являющаяся продуктом добычи и (или) переработки газа, извлекаемого в процессе дегазации угольных бассейнов, и отвечающая по качественному и количественному содержанию компонентов требованиям технических регламентов и национальных стандартов;

55) услуги - осуществление на платной основе деятельности, необходимой как для непосредственного использования при проведении операций по недропользованию, так и для деятельности, предусмотренной в контракте в качестве сопутствующей, не направленной на создание (производство) товаров или других материальных предметов;

56) участки недр, имеющие сложное геологическое строение, - участки недр, характеризующиеся одним из следующих параметров: интенсивными тектоническими нарушениями; интенсивной складчатостью пород, вмещающих предполагаемые тела полезных ископаемых; глубоким залеганием - более пятисот метров для твердых полезных ископаемых и более трех тысяч метров по кровле перспективных горизонтов для углеводородного сырья; находящиеся в пределах акватории моря;

57) месторождения, имеющие сложное геологическое строение, - месторождения, более семидесяти процентов запасов которых характеризуются изменчивостью мощности либо нарушенным залеганием тел полезного ископаемого или невыдержанным качеством полезного ископаемого и неравномерным распределением основных ценных компонентов, либо неоднородностью коллектора или коллекторских свойств продуктивных пластов, либо аномально высоким пластовым давлением;

58) товар казахстанского происхождения - товар, на который выдан сертификат о происхождении товара для внутреннего обращения, подтверждающий его происхождение на территории Республики Казахстан;

59) казахстанский производитель товаров - граждане Республики Казахстан и (или) юридические лица Республики Казахстан, производящие товары казахстанского происхождения;

60) первооткрыватель месторождения Республики Казахстан - лицо, открывшее неизвестное ранее месторождение, имеющее промышленную ценность, а также выявившее дополнительные запасы полезных ископаемых или новое минеральное сырье в ранее известном месторождении, значительно увеличившие его промышленную ценность;

60-1) финансовые обязательства – обязательства недропользователя в денежном выражении, предусмотренные контрактом на недропользование;

60-2) твердые полезные ископаемые – природные минеральные образования, за исключением общераспространенных полезных ископаемых и углеводородного сырья, содержащиеся в недрах в твердом состоянии;

61) подписной бонус – разовый фиксированный платеж недропользователя за приобретение права недропользования на контрактной территории, а также при расширении контрактной территории в порядке, установленном настоящим Законом;

62) компетентный орган - центральный исполнительный орган, осуществляющий реализацию от имени Республики Казахстан прав, связанных с заключением и исполнением контрактов на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых, определяемый Правительством Республики Казахстан, если иное не установлено законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан;

63) магистральный трубопровод – единый производственно-технологический комплекс, состоящий из линейной части и объектов, обеспечивающих безопасную транспортировку продукции, соответствующий требованиям технических регламентов и национальных стандартов;

64) исключен Законом РК от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
65) исключен Законом РК от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

66) приоритетное право государства - осуществляемое в соответствии с настоящим Законом первоочередное право государства на приобретение отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования;

67) Межведомственная комиссия по вопросам осуществления приоритетного права государства – консультативно-совещательный орган, создаваемый компетентным органом в целях рассмотрения вопросов и выработки рекомендаций о приобретении (отказе от приобретения) государством отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования в Республике Казахстан;

68) минеральное сырье - извлеченная на поверхность часть недр (горная порода, рудное сырье и другие), содержащая полезное ископаемое (полезные ископаемые);

69) первичная переработка (обогащение) минерального сырья - вид горнопромышленной деятельности, который включает сбор на месте, дробление или измельчение, классификацию (сортировку), брикетирование, агломерацию и обогащение физико-химическими методами (без качественного изменения минеральных форм полезных ископаемых, их агрегатно-фазового состояния, кристаллохимической структуры), а также может включать перерабатывающие технологии, являющиеся специальными видами работ по добыче полезных ископаемых (подземная газификация и выплавление, химическое и бактериальное выщелачивание, дражная и гидравлическая разработка россыпных месторождений).

Перечень работ, относящихся к первичной переработке (обогащению) минерального сырья, определяется в каждом контракте на недропользование, за исключением контрактов на недропользование, заключенных до введения в действие настоящего Закона, а также изменений и дополнений к ним;

70) переработка минерального сырья – работы, связанные с извлечением полезных компонентов из минерального сырья, а также работы (при наличии первичной переработки), следующие за первичной переработкой минерального сырья;

71) модельный контракт – типовой контракт, утверждаемый компетентным органом, в котором отражаются особенности отдельных видов контрактов, проведение отдельных видов операций по недропользованию, и используемый в качестве основы при разработке проектов контрактов;

72) нефть - сырая нефть, газовый конденсат, природный газ и попутный газ, а также углеводороды, полученные после очистки сырой нефти, природного газа и обработки горючих сланцев или смолистых песков;

73) нефтегазопроводы - трубопроводы, предназначенные для транспортировки нефти, в том числе магистральные трубопроводы, трубопроводы, работающие в режиме сборного коллектора, а также оборудование и механизмы по очистке, сепарации и сжижению веществ, транспортируемых через систему трубопроводов либо ее отдельных частей, системы контроля и изоляции, системы электрохимической защиты и иное оборудование, предназначенное для обслуживания таких трубопроводов;

74) строительство и (или) эксплуатация нефтегазопроводов - любые работы (операции), проводимые в целях строительства, прокладки и эксплуатации нефтегазопроводов на суше, реках, озерах, морях и иных внутренних водоемах;

75) попутные компоненты в нефти - полезные ископаемые и различного рода соединения, содержащиеся в нефти и пластовых водах, технологически требующие их извлечения;

75-1) оператор информационной системы учета нефти – юридическое лицо, пятьдесят и более процентов голосующих акций (долей участия) которого принадлежат государству, находящееся в ведении уполномоченного органа в области нефти и газа, обеспечивающее функционирование информационной системы учета нефти;

75-2) информационная система учета нефти – система, содержащая информацию об объемах добычи, производства, подготовки, переработки, транспортировки, хранения, реализации, отгрузки, потерь, ввоза на территорию Республики Казахстан и вывоза с территории Республики Казахстан нефти, а также программно-технические средства, обеспечивающие сбор, обработку, хранение и использование такой информации;

75-3) разлив нефти на море – загрязнение моря нефтью при осуществлении нефтяных операций на море, транспортировке и (или) хранении нефти;

76) нефтяные операции - работы по разведке, добыче нефти, строительству и (или) эксплуатации необходимых технологических и сопутствующих объектов;

76-1) субъекты, осуществляющие деятельность в сфере добычи и оборота нефти, – физические и юридические лица, осуществляющие деятельность в сфере добычи, производства, подготовки, переработки, транспортировки, хранения, реализации, отгрузки, ввоза на территорию Республики Казахстан и вывоза с территории Республики Казахстан нефти;

76-2) физический объем обязательств – обязательства недропользователя по видам и объемам работ, предусмотренные рабочей программой;

77) основное полезное ископаемое - полезное ископаемое, определяющее промышленное значение месторождения, имеющее наиболее высокое содержание в исходном сырье или наиболее высокий удельный вес в продукции месторождения и определяющее основное направление использования продукции месторождения;

78) оператор - юридическое лицо, создаваемое или определяемое недропользователями в соответствии с законодательством Республики Казахстан по письменному уведомлению компетентного органа, осуществляющее оперативное управление деятельностью и учетно-отчетные операции, связанные с исполнением контракта, за действия которого недропользователи несут имущественную ответственность;

79) добыча – весь комплекс работ (операций), связанный с извлечением полезных ископаемых из недр на поверхность, а также из техногенных минеральных образований, являющихся государственной собственностью, включая первичную переработку и временное хранение минерального сырья;

79-1) расходы на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры – расходы недропользователя на развитие и поддержание объектов социальной инфраструктуры региона, а также средства, перечисляемые им на эти цели в государственный бюджет;

80) полезное ископаемое - содержащиеся в недрах природные минеральные образования, углеводороды и подземные воды, химический состав и физические свойства которых позволяют использовать их в сфере материального производства и (или) потребления и (или) иных нужд непосредственно или после переработки;

81) центральная комиссия по разведке и разработке полезных ископаемых (далее - центральная комиссия) - коллегиальный орган, создаваемый компетентным органом, по рассмотрению проектных документов по поиску, оценке и разработке месторождений полезных ископаемых, кроме общераспространенных;

82) предохранительная зона - зона, простирающаяся от береговой линии моря на пять километров в сторону суши на территории Республики Казахстан;

83) сервитут - право физических и юридических лиц на ограниченное целевое пользование частью участка недр, предоставленного другим лицам для проведения разведки, добычи или строительства и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, в случаях, предусмотренных настоящим Законом;

84) стратегический партнер - казахстанское или иностранное юридическое лицо (их объединения), определенное национальной компанией по согласованию с компетентным органом для совместной реализации проектов по контрактам, заключенным по итогам прямых переговоров между национальной компанией и компетентным органом, или в соответствии с международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан;

85) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

86) стратегическое минеральное сырье - минеральное сырье, имеющее стратегическое значение для устойчивого развития Республики Казахстан;

87) проект пробной эксплуатации - документ, составляемый на работы по добыче углеводородного сырья с целью уточнения имеющейся и получения дополнительной информации о геолого-промысловых характеристиках пластов и залежей, комплексного геолого-геофизического и гидродинамического исследования скважин для составления технологической схемы и проекта промышленной разработки месторождения;

88) природный газ - углеводороды, которые находятся в газообразной фазе при нормальных атмосферных температуре и давлении, включая жирный газ, сухой газ, попутный газ, остающийся после экстракции или сепарации жидких углеводородов от жирного газа, и неуглеводородный газ, добытый вместе с жидкими или газообразными углеводородами;

89) утилизация природного и попутного газа - обеспечение на месторождении промыслового сбора природного и попутного газа в целях его использования для технологических нужд и (или) его подготовки до товарного продукта;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 90) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

90) ликвидационный фонд – деньги, накапливаемые недропользователем на специальном депозитном счете в любом банке на территории Республики Казахстан, для устранения последствий операций по недропользованию в Республике Казахстан;

91) исторические затраты - суммарные прошлые затраты на геологическое изучение контрактной территории и разведку месторождений, понесенные государством, геологическая информация о которых передана в собственность государства;

92) местное содержание в товаре – процентное содержание стоимости используемых местных материалов и затрат производителя товаров на переработку товара, осуществляемых на территории Республики Казахстан, в конечной стоимости товара;

93) товары - оборудование, готовая продукция и иные материально-технические ценности, приобретаемые как для непосредственного использования при проведении операций по недропользованию, так и для деятельности, предусмотренной в контракте в качестве сопутствующей;

94) годовая программа закупа товаров, работ и услуг - документ, составляемый недропользователем, определяющий планируемые недропользователем на один календарный год номенклатуру и объемы товаров, работ и услуг, способы и сроки их приобретения;

95) среднесрочная программа закупа товаров, работ и услуг - документ, составляемый недропользователем, определяющий планируемые им на период до трех лет номенклатуру и объемы товаров, работ и услуг, способы и сроки их приобретения;

96) долгосрочная программа закупа товаров, работ и услуг - документ, составляемый недропользователем, определяющий планируемые им на период до десяти лет или на срок до окончания действия контракта, номенклатуру и объемы товаров, работ и услуг, сроки их приобретения;

97) горный отвод – документ, являющийся неотъемлемой частью контракта на добычу, совмещенную разведку и добычу, графически и описательно определяющий участок недр, в пределах которого недропользователь вправе проводить добычу, строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей;

98) опытно-промышленная разработка - эксплуатация месторождений или залежей углеводородного сырья с целью испытания новых или ранее известных технологий, требующих апробации в геолого-физических условиях месторождения для получения дополнительных данных;

99) проект опытно-промышленной разработки - проектный документ, составляемый на работы по добыче углеводородного сырья и предусматривающий ввод в эксплуатацию месторождений и (или) залежей после испытания новых или ранее известных технологий, требующих апробации в геолого-физических условиях месторождения для получения дополнительных данных;

100) опытно-промышленная добыча – добыча полезных ископаемых, проводимая на стадии оценки обнаруженного месторождения с целью получения дополнительной информации о свойствах минерального сырья и типах руд, горно-геологических условиях их извлечения из недр и технологии переработки, выбора горного оборудования и способа эксплуатации месторождения;

101) проект опытно-промышленной добычи – проектный документ, составляемый для проведения опытно-промышленной добычи твердых полезных ископаемых и устанавливающий методику, виды и объемы геологоразведочных, горных и добычных работ, включая первичную переработку минерального сырья, необходимых и достаточных для завершения разведки и составления проекта промышленной разработки месторождения;

101-1) тендер – процедура определения победителя из числа участников конкурса, представивших конкурсные предложения;

102) море - поверхность и толща воды, а также дно Каспийского и Аральского морей в пределах казахстанской части Каспийского и Аральского морей;

103) морские научные исследования - научно-исследовательские работы по изучению влияния операций по недропользованию на море и их последствий на окружающую среду и биологическое разнообразие;

104) морские охранные зоны или зоны безопасности - зоны, определяемые Правительством Республики Казахстан, устанавливаемые вокруг морских сооружений в целях обеспечения безопасности человека, биологических ресурсов моря, окружающей среды, а также судоходства, рыболовства и другой деятельности физических и юридических лиц на море в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

105) загрязнение моря - поступление в морскую среду материалов, веществ, энергии, шума, вибраций, а также образование различных типов излучений и полей, причиняющих вред или создающих угрозу причинения вреда здоровью людей, живым ресурсам моря и морской экосистеме либо создающих помехи, либо причиняющих или способных причинить убытки физическим или юридическим лицам, осуществляющим законную деятельность в море либо на его побережье;

106) морские сооружения - искусственно созданные сооружения, находящиеся в море, включая искусственные острова, дамбы, установки, неподвижное и плавучее оборудование для проведения нефтяных операций на море;

107) техногенные минеральные образования - скопление минеральных образований, горных масс, жидкостей и смесей, содержащих полезные компоненты, являющиеся отходами горнодобывающих и обогатительных, металлургических и других видов производств;

108) техногенная вода - вода, удаление которой необходимо для ведения технологических процессов при проведении операций по недропользованию;

109) единая методика расчета организациями местного содержания при закупках товаров, работ и услуг – утверждаемый уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности порядок, применяемый для расчета местного содержания в закупках товаров, работ и услуг;

110) приграничное месторождение - месторождение, расположенное в пределах территории Республики Казахстан или моря, часть которого также расположена на территории или на море, находящихся в юрисдикции другого смежного или противолежащего государства;

111) сырая нефть – любые углеводороды вне зависимости от их удельного веса, извлекаемые из недр в жидком состоянии при нормальных атмосферных температуре и давлении, в том числе образовавшиеся из природного газа путем естественной конденсации;

112) поисковые работы - стадия геологоразведочных работ, проводимая в целях выявления и оконтуривания перспективных участков и проявлений полезных ископаемых, определения прогнозных ресурсов, их предварительной геолого-экономической оценки и обоснования дальнейших геологоразведочных работ;

113) проект поисковых работ – проектный документ, составляемый при проведении разведки, определяющий методику, виды и объемы геологоразведочных работ, обеспечивающих эффективное, рациональное и комплексное изучение недр в пределах контрактной территории с целью выявления и оконтуривания перспективных участков и проявлений полезных ископаемых, определения прогнозных ресурсов, их предварительной геолого-экономической оценки и обоснования дальнейших геологоразведочных работ. Проект поисковых работ отражает объемы финансирования поисковых работ по годам;

114) попутный газ - углеводородный газ, находящийся в составе нефти в нефтяных, газонефтяных и газовых залежах в растворенном состоянии и выделяющийся из нее при снижении давления, а также неуглеводородные газы, добытые вместе с жидкими или газообразными углеводородами;

115) переработка попутного газа – технологический процесс по доведению попутного газа до товарного продукта;

116) сжигание в факелах попутного и (или) природного газа - процесс уничтожения попутного и (или) природного газа без использования;

117) попутные полезные ископаемые - минеральные комплексы, минералы, металлы и другие химические элементы и их соединения, сопряженные и добываемые с основным полезным ископаемым, добыча и переработка которых при разработке основного полезного ископаемого является рентабельной и хозяйственное использование которых является экономически целесообразным;

118) внутренние водоемы - озера, искусственные водохранилища и другие поверхностные водные объекты;

119) система электронных закупок – электронная информационная система, используемая организаторами закупа (недропользователем или лицами, уполномоченными недропользователями) для приобретения товаров, работ и услуг, создаваемая и эксплуатируемая в соответствии с порядком приобретения товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию, утверждаемым уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 12.01.2012 № 538-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 26.12.2012 № 61-V (вводится в действие с 01.01.2014); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 25.04.2016 № 505-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.04.2016 № 506-V (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.11.2016 № 26-VI (вводится в действие с 01.01.2017).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о недрах и недропользовании

1. Законодательство Республики Казахстан о недрах и недропользовании основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Гражданско-правовые отношения, связанные с правом недропользования, регулируются нормами гражданского законодательства Республики Казахстан, если они не урегулированы нормами настоящего Закона.

3. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Сфера применения настоящего Закона

1. Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие при проведении операций по недропользованию.

2. Отношения по использованию и охране земли, вод (кроме подземных вод и лечебных грязей), лесов, растительного и животного мира, атмосферного воздуха регулируются специальным законодательством Республики Казахстан.

3. Иностранцы и иностранные юридические лица, а также лица без гражданства пользуются правами и несут обязанности в отношениях по недропользованию наравне с гражданами и юридическими лицами Республики Казахстан, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан.

Статья 4. Цели и задачи законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании

1. Целями законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании являются обеспечение экономического роста и защиты интересов Республики Казахстан и ее природных ресурсов.

2. Задачи законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании:

1) проведение государственной политики в области недропользования;

2) регулирование отношений при проведении операций по недропользованию;

3) обеспечение сочетания республиканских и региональных интересов;

4) обеспечение воспроизводства минерально-сырьевой базы;

5) обеспечение правовой основы при проведении операций по недропользованию;

6) создание благоприятных условий для привлечения инвестиций в проведение операций по недропользованию.

Статья 5. Принципы законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании

Правовое регулирование отношений, связанных с недрами и недропользованием, основывается на принципах:

1) обеспечения рационального, комплексного и безопасного использования недр;

2) обеспечения охраны недр и окружающей среды;

3) гласности проведения операций по недропользованию;

4) платности недропользования.

Статья 6. Обеспечение рационального, комплексного и безопасного использования недр

Обязательным условием проведения операций по недропользованию является экономически эффективное освоение всех видов ресурсов недр на основе использования высоких технологий и положительной практики разработки месторождений, а также обеспечение безопасности жизни и здоровья людей.

Статья 7. Обеспечение охраны недр и окружающей среды

Обязательным условием осуществления права недропользования является обеспечение предотвращения загрязнения недр и снижения вредного влияния операций по недропользованию на окружающую среду.

Статья 8. Гласность проведения операций по недропользованию

Предоставление информации, касающейся проведения операций по недропользованию и условий контракта, производится в соответствии с настоящим Законом.

Все заинтересованные лица имеют право ознакомиться в компетентном органе, местном исполнительном органе области, города республиканского значения, столицы с:

1) условиями проведения конкурса на предоставление права недропользования и содержанием решения о его результатах;

2) выполнением условий конкурса по заключенным контрактам.

Передача информации, признанной сторонами конфиденциальной, в государственные органы, Парламент Республики Казахстан и местные представительные органы не является нарушением режима конфиденциальности.

Статья 8-1. Учет интересов недропользователей при принятии решений

Уполномоченные представители Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан вправе на постоянной основе принимать участие (с правом голоса) в работе консультативно-совещательных органов по вопросам недропользования.

Сноска. Закон дополнен статьей 8-1 в соответствии с Законом РК от 04.07.2013 № 130-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 9. Платность недропользования

Отношения в сфере недропользования строятся на возмездной основе, за исключением случаев, установленных настоящим Законом.

Статья 10. Право собственности на недра, полезные ископаемые, техногенные минеральные образования и минеральное сырье

1. В соответствии с Конституцией Республики Казахстан недра и содержащиеся в них полезные ископаемые находятся в государственной собственности.

Государственная собственность на недра является одной из составляющих основ государственного суверенитета Республики Казахстан. Государство обеспечивает доступ к недрам на основаниях, условиях и в пределах, предусмотренных настоящим Законом.

2. Если иное не предусмотрено настоящим Законом и контрактом, минеральное сырье принадлежит недропользователю на праве собственности (государственному предприятию Республики Казахстан - на праве хозяйственного ведения или оперативного управления).

3. Техногенные минеральные образования, заскладированные до 30 мая 1992 года или включенные в государственный фонд минеральных ресурсов, а также полезные ископаемые, содержащиеся в техногенных минеральных образованиях, заскладированных после 30 мая 1992 года, в объеме, по которым не уплачен налог на добычу полезных ископаемых и (или) роялти, являются государственной собственностью.

4. Техногенные минеральные образования, образовавшиеся из минерального сырья, ввезенного из-за пределов Республики Казахстан, а также заскладированные после 30 мая 1992 года, с содержащимися в них полезными ископаемыми в объеме, по которым уплачен налог на добычу полезных ископаемых и (или) роялти, являются собственностью недропользователя.

5. Переработка или иное использование техногенных минеральных образований, находящихся в государственной собственности, производится на основании контракта, заключаемого с компетентным органом или местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения, столицы, в порядке, предусмотренном главой 9-1 настоящего Закона.

Право собственности на полезные ископаемые, извлеченные из техногенных минеральных образований, находящихся в государственной собственности, определяется контрактом.

6. Недропользователь, которому минеральное сырье, техногенные минеральные образования или полезные ископаемые принадлежат на праве собственности, вправе владеть, пользоваться и распоряжаться минеральным сырьем, техногенными минеральными образованиями или полезными ископаемыми, совершать в отношении них любые не запрещенные законодательством Республики Казахстан гражданско-правовые сделки.

Запрещается размещение иных отходов в местах складирования техногенных минеральных образований, за исключением случаев, связанных с закрытием полигонов техногенных минеральных образований и их рекультивацией.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 7 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

7. Осуществление недропользователем добычи сопутствующих полезных ископаемых, содержащихся в минеральном сырье, при добыче полезных ископаемых, предусмотренных условиями контракта, признается добычей в рамках такого контракта.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Право собственности на геологическую информацию, порядок ее использования и передачи

Сноска. Заголовок статьи 11 в редакции Закона РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Геологическая информация находится в государственной собственности, если она получена за счет средств государственного бюджета, и в собственности недропользователя на период действия контракта, если она получена за счет средств недропользователя.

2. Независимо от источника финансирования операций по недропользованию геологическая и иная информация о недрах подлежит обязательной безвозмездной передаче в собственность государства. Учет, хранение, систематизация и обобщение геологической информации осуществляются уполномоченным органом по изучению и использованию недр в соответствии с порядком, им утвержденным.

3. Геологическая информация предоставляется в пользование на возмездной или безвозмездной основе.

Геологическая информация предоставляется в пользование на безвозмездной основе:

1) лицам, проводящим работы, связанные с геологическим изучением недр, за счет средств государственного бюджета;

2) для научных целей в случаях, когда научные исследования финансируются из государственного бюджета и (или) средств национальных компаний или их дочерних организаций, являющихся субъектами научной и (или) научно-технической деятельности;

3) в учебных целях – государственным, а также аккредитованным частным учебным заведениям;

4) государственным органам;

5) национальным компаниям, выполняющим государственное геологическое изучение недр за счет собственных средств по государственному геологическому заданию.

Информация о недрах предоставляется на платной основе, за исключением случаев, предусмотренных настоящим пунктом. Вне зависимости от условий предоставления информации о недрах расходы по ее копированию возмещаются получателем информации отдельно.

Правила использования геологической информации, находящейся в государственной собственности, в учебных, научных, коммерческих целях и вывоза геологической информации за пределы территории Республики Казахстан утверждаются уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

3-1. Геологическая информация по участкам недр, свободным от недропользования, предоставляется для ознакомления на основании запроса заинтересованного лица при условии соблюдения требований законодательства Республики Казахстан о государственных секретах.

4. Стоимость геологической информации, находящейся в государственной собственности, определяется как часть суммы исторических затрат. Оплата стоимости геологической информации производится в бюджет Республики Казахстан.

Порядок определения исторических затрат и стоимости геологической информации утверждается уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

5. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Геологическая информация по участкам недр, предоставляемым в упрощенном порядке для разведки, должна быть разделена на блоки.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Преимущественное и приоритетное права государства в сфере недропользования

1. Республика Казахстан имеет преимущественное перед другими лицами право на приобретение полезных ископаемых недропользователя по ценам, не превышающим цены, применяемые недропользователем при совершении сделок с соответствующими полезными ископаемыми, сложившиеся на дату совершения сделки, за вычетом транспортных расходов и затрат на реализацию.

В случае отсутствия информации о ценах полезных ископаемых, применяемых недропользователем при совершении сделок, применяются цены, не превышающие сложившиеся на мировых рынках цены на дату совершения сделки по приобретению государством полезных ископаемых, за вычетом транспортных расходов и затрат на реализацию.

Предельный объем приобретаемых полезных ископаемых и вид оплаты определяются контрактом.

Порядок реализации преимущественного права Республики Казахстан на приобретение полезных ископаемых определяется Правительством Республики Казахстан.

2. Для сохранения и укрепления ресурсно-энергетической основы экономики страны во вновь заключаемых, а также ранее заключенных контрактах на недропользование на участках недр, месторождений, имеющих стратегическое значение, государство имеет приоритетное право перед другой стороной контракта или участниками юридического лица, обладающего правом недропользования, и другими лицами на приобретение отчуждаемого по возмездным и безвозмездным основаниям права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

Положения настоящего пункта не распространяются на случаи, предусмотренные пунктом 5 статьи 36 настоящего Закона.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Порядок реализации приоритетного права государства

1. В случае намерения лица, обладающего правом недропользования и (или) объектом, связанным с правом недропользования, произвести отчуждение права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, государство через национальный управляющий холдинг, национальную компанию в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан, или уполномоченный государственный орган обладает приоритетным правом приобретения права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования.

Порядок реализации приоритетного права Республики Казахстан на приобретение отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, национальным управляющим холдингом, национальной компанией определяется Правительством Республики Казахстан.

Решение от имени Правительства Республики Казахстан о приобретении национальным управляющим холдингом или национальной компанией отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, принимается компетентным органом в установленном порядке в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан.

2. Если иное не установлено настоящим Законом, лицо, имеющее намерение произвести отчуждение принадлежащего ему права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, направляет в компетентный орган заявление об отчуждении права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования.

Заявление об отчуждении права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, должно быть составлено на казахском и русском языках, содержать сведения, установленные пунктом 2 статьи 37 настоящего Закона, и не подлежит отзыву или пересмотру после его подачи в компетентный орган в течение трех месяцев.

3. Компетентный орган в течение двадцати рабочих дней с даты поступления заявления вносит на рассмотрение Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства материалы, необходимые для выработки предложения о приобретении (отказе от приобретения) отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

4. Межведомственная комиссия по вопросам осуществления приоритетного права государства в течение тридцати рабочих дней с даты получения соответствующих материалов рассматривает заявление и иные материалы с учетом требований законодательства Республики Казахстан о национальной безопасности и вырабатывает рекомендации о приобретении (отказе от приобретения) государством отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования.

В случае выработки Межведомственной комиссией по вопросам осуществления приоритетного права государства рекомендаций о приобретении отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, национальным управляющим холдингом или национальной компанией в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан, заявившими о намерении осуществить такое приобретение, Межведомственная комиссия по вопросам осуществления приоритетного права государства рекомендует компетентному органу определить национальный управляющий холдинг или национальную компанию в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан, таким приобретателем от имени государства.

В случае выработки Межведомственной комиссией по вопросам осуществления приоритетного права государства рекомендаций о приобретении отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, в условиях отсутствия намерений со стороны национального управляющего холдинга или национальной компании о приобретении, вопрос вносится на рассмотрение Правительства Республики Казахстан для определения государственного органа, уполномоченного на приобретение.

5. Межведомственная комиссия по вопросам осуществления приоритетного права государства вправе запрашивать и получать от заявителя и других лиц любые дополнительные материалы, необходимые для выработки рекомендаций о приобретении (отказе от приобретения) отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, включая документы о финансово-экономическом состоянии недропользователей, а также юридических лиц, которые имеют возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые недропользователем решения.

6. Рекомендации Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства о приобретении (отказе от приобретения) государством отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, оформляются протоколом, который направляется в компетентный орган.

7. Решение о приобретении отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, направляется в национальный управляющий холдинг или национальную компанию либо в определенный Правительством Республики Казахстан государственный орган, уполномоченный на приобретение.

8. После получения решения компетентного органа о приобретении отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, национальный управляющий холдинг, национальная компания в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан, или уполномоченный государственный орган инициируют процесс переговоров с недропользователем или лицом, обладающим объектом, связанным с правом недропользования.

Приобретение национальным управляющим холдингом, национальной компанией в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан, или уполномоченным государственным органом отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, осуществляется на условиях не худших, чем предложенные другими заявителями.

В случае отчуждения права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, по безвозмездному основанию, а также в случае передачи права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, в уставный капитал юридического лица, приобретение таких объектов осуществляется по рыночной стоимости, определяемой в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оценочной деятельности.

9. Сроки приобретения права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, не должны превышать шесть месяцев со дня принятия решения о приобретении права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Ограничение и запрещение пользования недрами

1. Пользование отдельными участками недр может быть ограничено или запрещено по решению Правительства Республики Казахстан в целях обеспечения национальной безопасности, безопасности населения и охраны окружающей среды.

2. Пользование недрами на территориях населенных пунктов, пригородных зон, объектов промышленности, транспорта и связи может быть частично или полностью запрещено по решению Правительства Республики Казахстан в случаях, если такое пользование может создать угрозу жизни и здоровью людей, нанести ущерб хозяйственным объектам или окружающей среде.

3. Пользование недрами в пределах особо охраняемых природных территорий осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области особо охраняемых природных территорий.

Статья 14-1. Участки недр, месторождения, имеющие стратегическое значение

В целях обеспечения устойчивого развития Республики Казахстан и безопасности страны отдельные участки недр, месторождения признаются стратегическими.

Перечень участков недр, месторождений, имеющих стратегическое значение, а также критерии их отнесения к таковым утверждаются Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 14-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Реквизиция полезных ископаемых

1. В случае введения чрезвычайного или военного положения Правительство Республики Казахстан имеет право реквизиции части или всех полезных ископаемых, принадлежащих недропользователю. Реквизиция может осуществляться в размерах, необходимых для нужд Республики Казахстан, в течение всего срока действия чрезвычайного или военного положения. Реквизиция полезных ископаемых может производиться у любого недропользователя независимо от формы собственности.

2. Республика Казахстан гарантирует компенсацию за реквизированные полезные ископаемые в натуральной форме или посредством выплаты их стоимости иностранному недропользователю в свободно конвертируемой валюте, а национальному недропользователю - в национальной валюте по ценам, не превышающим цены, применяемые недропользователем при совершении сделок с соответствующими полезными ископаемыми на дату реквизиции, за вычетом транспортных расходов и затрат на реализацию.

Глава 2. Государственное регулирование в сфере недропользования

Статья 16. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Правительство Республики Казахстан:

1) организует управление государственным фондом недр как объектом государственной собственности;

2) разрабатывает основные направления государственной политики в области недропользования, стратегические и тактические меры по ее осуществлению;

3) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

4) определяет участки недр и месторождения, предназначенные для удовлетворения государственных нужд в стратегических видах минерального сырья;

5) устанавливает ограничения и запреты на пользование недрами в целях обеспечения национальной безопасности, безопасности населения и охраны окружающей среды;

6) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

7) утверждает перечень участков недр, месторождений, имеющих стратегическое значение;

8) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

9) определяет порядок предоставления права недропользования;

9-1) принимает решение о возможности проведения нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых природных территориях на основе заключения государственной экологической экспертизы;

10) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
11) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
12) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

13) определяет компетентный орган по заключению и исполнению контрактов на недропользование по отдельным видам полезных ископаемых, за исключением общераспространенных, если иное не установлено законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан;

13-1) утверждает разграничение деятельности национальных компаний в сфере недропользования;

14) утверждает перечни геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда республиканского и международного значения и определяет порядок их ограниченного хозяйственного использования на особо охраняемых природных территориях, а также утверждает перечни участков недр, представляющих особую экологическую, научную, культурную и иную ценность, отнесенных к категории особо охраняемых природных территорий республиканского значения;

15) - 18) исключены Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
19) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
20) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
21) исключен Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

22) регулирует экспорт нефти;

23) устанавливает количественные ограничения (квоты) на транспортировку нефти различными видами транспорта;

24) - 27) исключены Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

28) определяет порядок реализации преимущественного права Республики Казахстан на приобретение полезных ископаемых;

29) - 49) исключены Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
50) исключен Законом РК от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
51) - 57) исключены Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
58) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
59) - 61) исключены Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

61-1) утверждает формы и сроки отчетности об исполнении программы развития переработки попутного газа;

62) исключен Законом РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

63) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.06.2015 № 317-V (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 86-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Полномочия компетентного органа

В полномочия компетентного органа входит:

1) утверждение положения о центральной комиссии по разведке и разработке полезных ископаемых и утверждение ее состава;

2) подготовка и организация конкурса на предоставление права недропользования на проведение разведки, добычи, совмещенной разведки и добычи полезных ископаемых, за исключением общераспространенных;

3) предоставление права недропользования на проведение разведки, добычи, совмещенной разведки и добычи полезных ископаемых, за исключением общераспространенных;

3-1) направление уведомления с приложением материалов (географические координаты точек) по месторождению, на которое предоставляется право недропользования, в местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы о необходимости резервирования земель в соответствии со статьей 49-2 Земельного кодекса Республики Казахстан;

4) ведение переговоров с лицом, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, или победителем конкурса об условиях контракта на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контракта на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых;

5) организация проведения экспертизы проектных документов на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением проектных документов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых;

6) организация проведения экспертизы проектов контрактов на недропользование в части определения перечня работ, относящихся к первичной переработке (обогащению) минерального сырья, с целью обеспечения экономических интересов Республики Казахстан в соответствии с правилами, им утвержденными;

7) заключение, государственная регистрация и хранение контрактов, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых, на государственное геологическое изучение недр и на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

8) представление и обеспечение соблюдения интересов Республики Казахстан в контрактах на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых в соответствии с полномочиями, установленными законодательством Республики Казахстан;

9) осуществление контроля за исполнением недропользователями условий контрактов, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых, на государственное геологическое изучение недр и на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

10) принятие на основании рекомендаций Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства решений о приобретении (отказе от приобретения) отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования;

11) выдача на основании предложений экспертной комиссии по вопросам недропользования разрешения (отказ в выдаче разрешения) на отчуждение права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, передачу в залог права недропользования (его части) и (или) доли участия (пакета акций) в юридическом лице, обладающем правом недропользования, а также регистрация сделки по передаче права недропользования в залог в соответствии со статьями 36 и 37 настоящего Закона, за исключением права недропользования в отношении общераспространенных полезных ископаемых;

12) обеспечение исполнения и прекращения действия контрактов на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых;

13) представление ежегодного отчета Президенту и Правительству Республики Казахстан о ходе исполнения контрактных условий по контрактам на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых;

14) разработка и утверждение перечней участков недр, за исключением участков недр, содержащих общераспространенные полезные ископаемые, подлежащих выставлению на тендер или аукцион;

15) принятие решения о возобновлении действия контрактов на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых;

16) ведение по поручению Президента или Правительства Республики Казахстан переговоров и заключение соглашений с соответствующими органами других государств, обеспечивающих возможность исполнения контракта;

17) утверждение положения об экспертной комиссии по вопросам недропользования;

18) определение минимального количества минерального сырья, переработку которого на территории Республики Казахстан обязуется обеспечить участник конкурса;

19) предоставление в уполномоченный орган в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности для свода и анализа общей информации по местному содержанию в закупках недропользователей товаров, работ и услуг в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

20) разработка и утверждение модельных контрактов;

21) осуществление мониторинга и контроль за выполнением недропользователями условий контрактов, включая обязательства по местному содержанию в закупках товаров, работ и услуг и местному содержанию в кадрах;

22) разработка и утверждение порядка осуществления мониторинга и контроля за соблюдением выполнения условий контрактов;

23) сбор и анализ совместно с Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан информации о произведенных, производимых и планируемых на следующий за отчетным периодом год закупках товаров, работ и услуг, предоставляемой недропользователями и (или) лицами, уполномоченными недропользователями осуществлять закуп товаров, работ и услуг для проведения операций по недропользованию;

23-1) разработка совместно с Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан национального баланса производства, реализации и потребления углеводородного сырья, в том числе национального топливно-энергетического баланса;

24) сбор и анализ совместно с Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан информации о планируемых на среднесрочный и долгосрочный периоды закупках товаров, работ и услуг, предоставляемой недропользователями и (или) лицами, уполномоченными недропользователями осуществлять закуп товаров, работ и услуг для проведения операций по недропользованию;

25) осуществление контроля за соблюдением недропользователями порядка приобретения товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию;

26) запрос информации из национальных реестров идентификационных номеров;

27) утверждение положения о рабочей группе по проведению прямых переговоров по предоставлению права недропользования на разведку, добычу и совмещенную разведку и добычу полезных ископаемых и ее состава;

27-1) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
27-2) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

27-3) утверждение состава Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства и положение о ней;

27-4) утверждение состава Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования и положение о ней;

27-5) утверждение порядка представления недропользователями отчетов о проведении операций по недропользованию;

27-6) утверждение положения о рабочей группе по ведению переговоров по условиям контракта и ее состава;

27-7) утверждение формы типового контракта на разведку;

27-8) участие в разработке правил возврата контрактной территории или ее частей;

28) осуществление иных полномочий, предусмотренных настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 04.07.2013 № 130-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Компетенция уполномоченного органа в области нефти и газа

В компетенцию уполномоченного органа в области нефти и газа входит:

1) ведение по поручению Президента или Правительства Республики Казахстан переговоров и заключение соглашений с соответствующими органами других государств, обеспечивающими возможность строительства и эксплуатации трубопроводов и других средств транспортировки на их территориях для экспорта нефти;

2) обеспечение формирования стратегических запасов нефти и учет их размещения на территории Республики Казахстан;

3) определение графиками (годовым и ежемесячными) количества нефти для переработки на территории Республики Казахстан и за ее пределами в объемах, необходимых для покрытия потребностей внутреннего рынка в горюче-смазочных материалах, в случае такой необходимости;

Примечание РЦПИ!
Подпункт 4) исключен до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).
4) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

5) утверждение программы развития переработки попутного газа, внесение изменений и дополнений в утвержденные программы утилизации газа и программы развития переработки попутного газа по согласованию с уполномоченными органами в области охраны окружающей среды и по изучению и использованию недр;

6) выдача разрешения на сжигание в факелах попутного и (или) природного газа при испытании объектов скважин, пробной эксплуатации месторождения, технологически неизбежном сжигании газа при пусконаладке, эксплуатации, техническом обслуживании и ремонтных работах технологического оборудования в соответствии с порядком, им утвержденным;

7) разработка и утверждение порядка определения фактического местоположения береговой линии;

8) разработка и определение порядка ведения единой базы данных добычи и оборота нефти;

9) разработка и утверждение правил создания, эксплуатации и использования искусственных островов, дамб, сооружений и установок, а также иных объектов, связанных с нефтяными операциями;

10) разработка и утверждение правил измерения и взвешивания нефти, добытой недропользователем на контрактной территории;

11) разработка и утверждение порядка проведения нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых природных территориях;

12) разработка и утверждение порядка проведения морских научных исследований;

13) разработка и утверждение порядка использования мощностей магистральных трубопроводов и железнодорожных эстакад в случае наличия свободной пропускной мощности;

14) разработка и утверждение методики расчетов нормативов и объемов сжигания попутного и (или) природного газа при проведении нефтяных операций;

15) разработка форм и сроков отчетности об исполнении программы развития переработки попутного газа;

16) осуществление государственного регулирования добычи нефти в соответствии с проектом разработки месторождения, а также ее оборота;

16-1) осуществление лицензирования в сфере нефти и газа;

17) определение для недропользователей объемов поставки сырой нефти на внутренний рынок Республики Казахстан для переработки исходя из экономических показателей технико-экономического обоснования к контракту на момент его подписания в пределах расчетных цен реализации нефти, принятых в технико-экономическом обосновании;

18) разработка и утверждение технических регламентов, нормативных технических документов в сфере недропользования в пределах своей компетенции;

19) проведение анализа и оценки рисков причинения вреда жизни и здоровью человека и окружающей среде в сфере проведения нефтяных операций и транспортировки нефти;

20) разработка порядка выдачи разрешений на сжигание в факелах попутного и (или) природного газа;

21) разработка совместно с уполномоченным органом в области регулирования индустриальной политики форм и порядка составления и представления отчетов недропользователей по исполнению обязательств по размеру расходов, направляемых на обучение, повышение квалификации и переподготовку работников, являющихся гражданами Республики Казахстан, задействованных при исполнении контракта, или обучение граждан Республики Казахстан по перечню специальностей, согласованному с компетентным органом;

22) разработка совместно с уполномоченным органом в области регулирования индустриальной политики форм и порядка составления и представления годовой, среднесрочной, долгосрочной программ закупа товаров, работ и услуг, отчетов недропользователей о приобретенных товарах, работах и услугах и об исполнении обязательств по казахстанскому содержанию в кадрах;

23) разработка совместно с уполномоченным органом в области регулирования индустриальной политики порядка определения расходов на научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан, необходимые для выполнения работ по контракту;

23-1) разработка совместно с Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан и утверждение национального баланса производства, реализации и потребления углеводородного сырья, в том числе национального топливно-энергетического баланса;

23-2) разработка и утверждение перечня производственных объектов, подлежащих оснащению контрольными приборами учета;

23-3) разработка и утверждение порядка оснащения производственных объектов контрольными приборами учета и обеспечения функционирования контрольных приборов учета;

23-4) разработка и утверждение порядка формирования и функционирования информационной системы учета нефти;

23-5) определение оператора информационной системы учета нефти;

23-6) установление нормативов и требований к материалам и веществам, необходимым для проведения работ по очистке моря;

23-7) утверждение Национального плана по предупреждению нефтяных разливов и реагированию на них в море и внутренних водоемах Республики Казахстан;

24) осуществление иных полномочий, предусмотренных настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Компетенция уполномоченного органа в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности

Сноска. Заголовок статьи 19 в редакции Закона РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

В компетенцию уполномоченного органа в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности входит:

1) утверждение положения о межрегиональных комиссиях по разведке и разработке общераспространенных полезных ископаемых;

Примечание РЦПИ!
Данная редакция подпункта 2) действует до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).

2) разработка и утверждение технических регламентов в сфере недропользования в пределах своей компетенции;

3) разработка и утверждение положений о Государственной комиссии по запасам полезных ископаемых Республики Казахстан и межрегиональных комиссиях по запасам полезных ископаемых;

4) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

5) разработка и утверждение совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа единых правил по рациональному и комплексному использованию недр при разведке и добыче полезных ископаемых;

6) разработка и утверждение совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа порядка приобретения товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию;

7) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
8) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

9) разработка и утверждение порядка осуществления государственного мониторинга недр;

10) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
11) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

11-1) определение порядка признания производственной деятельности (технологического процесса) субъектов индустриально-инновационной деятельности деятельностью (технологическим процессом), связанной с недропользованием;

12) разработка и утверждение совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа правил ликвидации и консервации объектов недропользования;

13) разработка и утверждение формы представления геологической отчетности о состоянии недр;

14) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

15) разработка и утверждение по согласованию с уполномоченным органом в области нефти и газа правил приобретения товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию посредством государственной информационной системы "Реестр товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей;

16) разработка и утверждение единой методики расчета организациями местного содержания при закупке товаров, работ и услуг;

17) разработка и утверждение порядка синхронизации работ систем электронного закупа с работой реестра товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей;

18) разработка и утверждение порядка выдачи разрешения на разведку и добычу производственно-технических подземных вод в объемах две тысячи и более кубических метров в сутки для их закачки в пласт в соответствии с технологической схемой добычи полезного ископаемого либо на добычу подземных вод для целей водопонижения при эксплуатации горных выработок;

19) осуществление методического руководства деятельностью местных исполнительных органов областей, города республиканского значения, столицы по формированию перечня товаров, работ и услуг, производимых на территории области, города республиканского значения, столицы, и их производителей;

20) утверждение по согласованию с уполномоченным органом в области нефти и газа перечня приоритетных высокотехнологичных производств, развиваемых в Республике Казахстан;

21) разработка и утверждение по согласованию с уполномоченным органом в области нефти и газа порядка исчисления минимального местного содержания в товарах, работах и услугах при проведении операций по недропользованию, включаемого в условия конкурса на предоставление права недропользования;

22) разработка и утверждение совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа форм и порядка составления и представления годовой, среднесрочной, долгосрочной программ закупа товаров, работ и услуг, отчетов недропользователей о приобретенных товарах, работах и услугах и об исполнении обязательств по местному содержанию в кадрах;

23) разработка и утверждение совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа форм и порядка составления и представления отчетов недропользователей по исполнению обязательств по размеру расходов, направляемых на обучение, повышение квалификации и переподготовку работников, являющихся гражданами Республики Казахстан, задействованных при исполнении контракта, и (или) обучение граждан Республики Казахстан по перечню специальностей, согласованному с компетентным органом;

24) исключен Законом РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

25) утверждение порядка формирования и ведения реестра товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей, включая критерии их оценки для внесения в данный реестр, формирование и ведение реестра товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей, включая критерии их оценки для внесения в данный реестр;

25-1) утверждение правил обслуживания недропользователей профессиональными аварийно-спасательными службами;

25-2) определение перечня общераспространенных полезных ископаемых;

26) осуществление иных полномочий, предусмотренных настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Компетенция уполномоченного органа по изучению и использованию недр

Уполномоченный орган по изучению и использованию недр:

1) реализует государственную политику в области геологического изучения и комплексного использования недр;

2) выдает и отзывает разрешения на разведку и добычу подземных производственно-технических вод в объемах от двух тысяч и более кубических метров в сутки в случаях, предусмотренных пунктом 6 статьи 35 настоящего Закона;

3) предоставляет право недропользования на государственное геологическое изучение недр, заключает контракты (договоры) на государственное геологическое изучение недр, осуществляет их государственную регистрацию, хранение и мониторинг исполнения;

4) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

5) организует и проводит государственную экспертизу недр, утверждает запасы полезных ископаемых;

6) организует и проводит экономическую экспертизу проектно-сметной документации на проведение работ в области государственного геологического изучения недр, за исключением подземных вод для хозяйственно-питьевого водоснабжения населенных пунктов;

7) организует составление и ведет государственный баланс запасов полезных ископаемых, государственные кадастры месторождений и проявлений полезных ископаемых, опасных геологических процессов;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 8) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

8) определяет размер исторических затрат, стоимость и условия получения геологической информации;

9) организует и обеспечивает функционирование республиканского и территориальных фондов геологической информации;

9-1) передает заявителю в пользование геологическую информацию по участкам недр, предоставляемым в упрощенном порядке для разведки;

10) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
Примечание РЦПИ!
Данная редакция подпункта 11) действует до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).

11) в пределах своей компетенции осуществляет мониторинг выполнения недропользователями условий контрактов, а также мониторинг и контроль за выполнением условий контрактов (договоров) на государственное геологическое изучение недр;

Примечание РЦПИ!
Подпункт 12) исключен до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).
12) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

13) вносит предложения в компетентный орган по формированию проектов перечней участков недр, подлежащих выставлению на конкурс, а также предоставляемых в упрощенном порядке для разведки;

14) осуществляет контроль за рациональным и комплексным использованием недр, включая первичную переработку (обогащение) минерального сырья;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 15) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

15) выдает геологические и горные отводы;

16) организует и ведет государственный кадастр техногенных минеральных образований;

17) согласовывает проекты контрактов и рабочие программы;

18) осуществляет государственный учет подземных вод на основе данных учета использования подземных вод, представляемых водопользователями и гидрометеорологической службой;

19) ведет государственный водный кадастр в части подземных вод;

20) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
21) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
22) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
23) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
24) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
25) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
26) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования);

27) на основании рекомендаций центральной комиссии по разведке и разработке полезных ископаемых утверждает проектные документы;

28) вносит в местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы предложения по формированию проектов перечней участков недр, содержащих общераспространенные полезные ископаемые, подлежащих выставлению на тендер или аукцион;

29) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

30) утверждает порядок проведения экономической экспертизы проектно-сметной документации объектов, связанных с проведением работ по государственному геологическому изучению и мониторингу недр, консервации, ликвидации нефтегазовых и гидрогеологических скважин;

31) утверждает нормы времени и расценки на проведение работ в области государственного геологического изучения и мониторинга недр по согласованию с уполномоченным органом по труду;

32) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

32-1) утверждает правила использования геологической информации, находящейся в государственной собственности, в учебных, научных, коммерческих целях и вывоза геологической информации за пределы территории Республики Казахстан;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 32-2) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

32-2) утверждает порядок определения исторических затрат и стоимости геологической информации;

32-3) утверждает порядок заключения контракта (договора) на государственное геологическое изучение недр;

32-4) утверждает порядок ведения государственного кадастра техногенных минеральных образований;

32-5) утверждает порядок выдачи разрешения на застройку площадей залегания полезных ископаемых;

32-6) утверждает порядок ведения государственного кадастра месторождений и проявлений полезных ископаемых;

32-7) разработка и утверждение порядка включения запасов полезных ископаемых в государственный баланс и их списания с государственного баланса;

32-8) утверждает порядок предоставления информации по государственному балансу запасов полезных ископаемых государственным органам;

32-9) утверждает порядок определения размера ущерба, причиненного вследствие нарушения требований в области рационального использования недр;

32-10) утверждает порядок учета геологической, гидрогеологической, инженерно-геологической, геофизической, эколого-геологической и геохимической изученности территории Республики Казахстан;

32-11) утверждает порядок возврата контрактной территории или ее частей;

32-12) утверждает положение о первооткрывателях месторождений полезных ископаемых Республики Казахстан;

33) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Центральная комиссия по разведке и разработке полезных ископаемых и межрегиональные комиссии по разведке и разработке общераспространенных полезных ископаемых

1. Основной задачей центральной комиссии является обеспечение применения наиболее эффективных методов разведки и разработки месторождений полезных ископаемых и подземных вод.

Рекомендации центральной комиссии по вопросам, отнесенным к ее компетенции, оформляются протоколом, принимаются решением уполномоченного органа по изучению и использованию недр, являющимся обязательным к исполнению для всех хозяйствующих субъектов независимо от формы собственности, в том числе иностранных субъектов, занимающихся проектированием и осуществлением разведки и разработки полезных ископаемых на территории Республики Казахстан.

Организация деятельности центральной комиссии и межрегиональных комиссий, их состав, порядок сбора и хранения материалов и документов определяются положением о центральной комиссии и межрегиональных комиссиях, утверждаемым компетентным органом.

Компетентный орган вправе привлекать в состав центральной комиссии представителей (экспертов) общественных объединений, научных исследовательских институтов, организаций, иных лиц.

2. Сроки рассмотрения центральной комиссией вопросов, отнесенных к ее компетенции, не должны превышать пяти месяцев.

3. К компетенции центральной комиссии относится обеспечение применения при проектировании наиболее эффективных методов разведки и разработки полезных ископаемых и подземных вод.

4. Центральная комиссия осуществляет следующие функции:

1) рассматривает и вносит в уполномоченный орган по изучению и использованию недр рекомендации по утверждению либо об отказе в утверждении представляемых недропользователями проектных документов по разведке и разработке полезных ископаемых, за исключением общераспространенных полезных ископаемых, дополнений и изменений к ним;

2) направляет в уполномоченный орган по изучению и использованию недр рекомендации о продлении сроков проведения пробной эксплуатации месторождений;

3) направляет в уполномоченный орган по изучению и использованию недр рекомендации для проектных организаций и недропользователей по повышению рационального и комплексного использования минерального сырья;

4) обеспечивает применение в проектных документах наиболее эффективных методов и технологий разведки и разработки полезных ископаемых;

5) рассматривает разработки научно-исследовательских, проектных организаций и недропользователей по вопросам недропользования, достоверному учету, рациональному и комплексному использованию минерального сырья.

5. Центральная комиссия имеет право:

1) запрашивать у научно-исследовательских, проектных организаций и недропользователей справочные и другие материалы по вопросам недропользования, рационального и комплексного использования минерального сырья;

2) направлять рекомендации в уполномоченный орган по изучению и использованию недр о необходимости проведения недропользователями дополнительных экспертиз в научно-исследовательских организациях и государственных органах представляемых проектных документов в пределах их компетенции;

3) рекомендовать проектным организациям и недропользователям применение новых форм и методов научно-исследовательских, проектных организаций и недропользователей по вопросам недропользования, достоверному учету, рациональному и комплексному использованию минерального сырья.

6. К полномочиям межрегиональных комиссий относятся рассмотрение и внесение в соответствующие территориальные подразделения уполномоченного органа по изучению и использованию недр рекомендаций по утверждению либо об отказе в утверждении представляемых недропользователями проектных документов по разведке и разработке общераспространенных полезных ископаемых, дополнений и изменений к ним.

Статья 22. Задачи, функции и права Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования и конкурсных комиссий по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых

1. Основными задачами Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования являются:

1) рассмотрение и оценка заявок для участия в аукционе и конкурсных предложений для участия в тендере на получение права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу полезных ископаемых, за исключением общераспространенных;

2) определение победителя из числа участников конкурса на предоставление права недропользования на разведку, добычу, совмещенную, разведку и добычу полезных ископаемых, за исключением общераспространенных.

2. Функциями Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования являются:

1) обеспечение своевременного и качественного рассмотрения заявок для участия в аукционе и конкурсных предложений для участия в тендере;

2) объективная и всесторонняя оценка представленных заявок для участия в аукционе и конкурсных предложений для участия в тендере.

3. Комиссия по проведению конкурсов на предоставление права недропользования имеет право:

1) оценивать, сопоставлять конкурсные предложения, представленные для участия в конкурсе;

2) определять победителя конкурса;

3) признать конкурс несостоявшимся по основаниям, установленным настоящим Законом;

4) запрашивать необходимую информацию у государственных органов, организаций, иных лиц;

5) заслушивать на заседаниях членов комиссии, представителей государственных органов, организаций, иных лиц;

6) отклонить заявку для участия в аукционе или конкурсное предложение для участия в тендере по основаниям, установленным настоящим Законом;

7) привлекать в случае необходимости экспертов из числа специалистов в соответствующих областях;

8) осуществлять иные права, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

4. Основными задачами конкурсных комиссий по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых, создаваемых на основании акта местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы являются:

1) своевременное рассмотрение и оценка заявок для участия в аукционе и конкурсных предложений для участия в тендере на получение права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых;

2) определение победителя из числа участников конкурса на предоставление права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых.

Конкурсные комиссии по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых осуществляют функции, определенные пунктом 2 настоящей статьи и обладают правами, определенными пунктом 3 настоящей статьи.

Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Задачи, функции и права Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства

1. Основные задачи Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства:

1) рассмотрение обращений об отчуждении права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, с учетом требований настоящего Закона и законодательства Республики Казахстан о национальной безопасности;

2) выработка предложений по вопросам реализации приоритетного права государства.

2. В функции Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства входит:

1) рассмотрение заявлений недропользователей об отчуждении права недропользования (его части) по контрактам на недропользование;

2) рассмотрение заявлений лиц об отчуждении принадлежащих им долей участия (пакетов акций) в юридических лицах, обладающих правом недропользования;

3) рассмотрение заявлений лиц об отчуждении принадлежащих им долей участия (пакетов акций) в юридических лицах, которые имеют возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые недропользователем решения, если у данных юридических лиц основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан;

4) выработка, обоснование и внесение в компетентный орган предложений о приобретении либо об отказе от приобретения государством отчуждаемого объекта, связанного с правом недропользования.

3. Межведомственная комиссия по вопросам осуществления приоритетного права государства имеет право:

1) взаимодействовать с центральными исполнительными и другими государственными органами и организациями;

2) приглашать на заседания и заслушивать представителей государственных органов, организаций, должностных лиц и граждан по вопросам, входящим в ее компетенцию;

3) в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, запрашивать и получать от государственных органов, организаций, должностных лиц и граждан материалы, необходимые для осуществления ее функций.

Примечание РЦПИ!
Положение статьи 24 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Статья 24. Задачи, функции и права экспертной комиссии по вопросам недропользования и экспертных комиссий по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых

1. Основной задачей экспертной комиссии по вопросам недропользования является выработка предложений компетентному органу по вопросам, указанным в пункте 2 настоящей статьи, связанным с оборотом права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, на разведку и (или) добычу полезных ископаемых, за исключением общераспространенных полезных ископаемых.

2. В функции экспертной комиссии по вопросам недропользования входят рассмотрение обращений, выработка, обоснование и внесение в компетентный орган предложений о выдаче (отказе в выдаче) разрешения на:

1) отчуждение права недропользования (его части) по контрактам на недропользование;

2) отчуждение объектов, связанных с правом недропользования;

3) передачу в залог права недропользования (его части), долей участия (пакетов акций) в юридических лицах, обладающих правом недропользования;

4) участие в публичных торгах по реализации (продаже) права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, в случаях обращения взыскания, в том числе при залоге, на такое право недропользования (его часть), объекты, связанные с правом недропользования;

5) участие в публичных торгах по реализации (продаже) имущественной массы, в состав которой входит право недропользования (его часть), объекты, связанные с правом недропользования, при осуществлении процедур банкротства;

6) приобретение залогодержателем заложенного права недропользования (его части), доли участия (пакета акций) в юридическом лице, обладающем правом недропользования, в случае объявления торгов по реализации заложенного права недропользования (его части), доли участия (пакета акций) в юридическом лице, обладающем правом недропользования, несостоявшимися;

7) приобретение права на долю в юридическом лице, обладающем правом недропользования, в результате увеличения уставного капитала путем внесения одним или несколькими участниками дополнительных вкладов, а также путем принятия нового участника в состав участников юридического лица;

8) первичный выпуск в обращение на организованном рынке ценных бумаг акций или иных ценных бумаг, подтверждающих право собственности на акции, либо ценных бумаг, конвертируемых в акции, юридического лица, являющегося недропользователем, юридического лица, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан, в том числе на первичное размещение на организованном рынке ценных бумаг таких ценных бумаг, выпущенных в рамках дополнительной эмиссии;

9) изменение обязательств по рабочей программе, контракту;

10) продление сроков действия контрактов.

По поручению компетентного органа экспертная комиссия по вопросам недропользования рассматривает иные вопросы, связанные с недропользованием, вырабатывает и вносит в компетентный орган соответствующие предложения по ним.

3. Экспертная комиссия по вопросам недропользования и связанных с ним прав имеет право:

1) взаимодействовать с центральными исполнительными и другими государственными органами и организациями;

2) приглашать на заседания и заслушивать представителей государственных органов, организаций, должностных лиц и граждан по вопросам, входящим в ее компетенцию;

3) в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, запрашивать и получать от государственных органов, организаций, должностных лиц и граждан материалы, необходимые для осуществления ее функций.

4. Основной задачей экспертных комиссий по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых, создаваемых при местных исполнительных органах области, города республиканского значения, столицы, является выработка предложений местным исполнительным органам области, города республиканского значения, столицы по вопросам, указанным в пункте 2 настоящей статьи, связанным с оборотом права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых и (или) долей участия (пакетов акций) в юридических лицах, обладающих правом недропользования на разведку и (или) добычу общераспространенных полезных ископаемых.

Экспертные комиссии по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых осуществляют функции, определенные пунктом 2 настоящей статьи.

По поручению соответствующих местных исполнительных органов области, города республиканского значения, столицы экспертные комиссии по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых вправе рассматривать иные вопросы, связанные с недропользованием на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых, вырабатывать и вносить в местные исполнительные органы области, города республиканского значения, столицы соответствующие предложения по ним.

Экспертные комиссии по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых обладают правами, определенными пунктом 3 настоящей статьи.

Сноска. Статья 24 с изменением, внесенным Законом РК от 07.03.2014 № 177-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Компетенция уполномоченного органа в области охраны окружающей среды

Уполномоченный орган в области охраны окружающей среды:

1) осуществляет государственный контроль за охраной недр;

2) устанавливает порядок ведения и ведет государственный кадастр захоронений вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недра;

3) определяет совместно с уполномоченным органом по изучению и использованию недр размер ущерба, причиненного вследствие нарушения требований в области охраны недр и нарушения права государственной собственности на недра;

4) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

5) согласовывает программы мероприятий по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций при проведении нефтяных операций, строительстве и эксплуатации нефтегазопроводов;

6) осуществляет государственный контроль за консервацией и ликвидацией объектов недропользования;

7) исключен Законом РК от 25.04.2016 № 505-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

8) согласовывает проекты перечней участков недр, за исключением участков недр, содержащих общераспространенные полезные ископаемые, подлежащих выставлению на конкурс, а также предоставляемых в упрощенном порядке для разведки;

8-1) согласовывает выдачу письменного разрешения на право недропользования при строительстве (реконструкции) и ремонте автомобильных дорог общего пользования, железных дорог и гидросооружений;

9) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 25 с изменениями, внесенными законами РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 25.04.2016 № 505-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. Компетенция иных уполномоченных органов в области недропользования

1. Уполномоченный орган по вопросам занятости населения:

1) разрабатывает и утверждает по согласованию с компетентным органом методику расчета местного содержания в кадрах;

2) принимает участие в осуществлении мониторинга исполнения недропользователями контрактных обязательств по местному содержанию в кадрах, а также по обеспечению условий и оплаты труда казахстанских кадров на не дискриминационной основе;

3) утверждает порядок исчисления минимального местного содержания в кадрах;

4) в порядке, согласованном с компетентным органом, предоставляет ему для включения в условия конкурса на предоставление права недропользования минимальное местное содержание в кадрах;

5) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

2. Уполномоченный орган в области образования и науки:

1) разрабатывает и утверждает по согласованию с компетентным органом методику расчета минимального уровня потребности по обучению казахстанских специалистов;

2) принимает участие в осуществлении мониторинга исполнения недропользователями контрактных обязательств по обучению казахстанских специалистов;

3) утверждает порядок исчисления минимального количества казахстанских кадров в процентах от общей численности персонала, подлежащих обучению;

4) в порядке, согласованном с компетентным органом, предоставляет ему для включения в условия конкурса на предоставление права недропользования минимальное количество казахстанских кадров в процентах от общей численности персонала, подлежащего обучению;

5) осуществляет иные полномочия, предусмотренные законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

3. Уполномоченный орган в области государственного планирования устанавливает правила осуществления экономической экспертизы проектов контрактов на недропользование по согласованию с компетентным органом.

4. Уполномоченный орган в области правового регулирования устанавливает правила осуществления правовой экспертизы проектов контрактов на недропользование по согласованию с компетентным органом.

Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Компетенция местных исполнительных органов области, города республиканского значения, столицы

Местные исполнительные органы области, города республиканского значения, столицы:

1) предоставляют недропользователю земельный участок на праве землепользования в размере и на срок, которые определены контрактом, в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан. В случае необходимости производят изъятие на указанные цели земельного участка у частного собственника или землепользователя в порядке, установленном земельным законодательством Республики Казахстан;

1-1) осуществляют переоформление правоустанавливающих документов на земельный участок на доверительного управляющего на основании договора доверительного управления контрактной территорией, заключаемого в соответствии со статьей 72-1 настоящего Закона;

2) осуществляют в пределах своей компетенции контроль за охраной земельных и водных участков, предоставленных для проведения операций по недропользованию, соблюдением недропользователем требований экологической безопасности, сохранением археологических памятников и других объектов историко-культурного наследия;

3) принимают участие в переговорах с недропользователем для решения вопросов, связанных с соблюдением социально-экономических и экологических интересов населения региона при заключении контракта;

4) принимают участие в осуществлении мониторинга исполнения контрактных обязательств недропользователями в части местного содержания в товарах, работах, услугах, кадрах и социального развития территорий, в том числе через реестр товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей;

5) выдают разрешения недропользователям на привлечение иностранной рабочей силы в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

6) утверждают перечень участков недр, содержащих общераспространенные полезные ископаемые, подлежащих выставлению на тендер или аукцион;

7) осуществляют формирование перечня товаров, работ и услуг, производимых на территории области, города республиканского значения, столицы, и их производителей, который ежеквартально представляется в компетентный орган в целях формирования и ведения реестра товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей;

8) подготавливают и организуют конкурсы для предоставления права недропользования на проведение разведки или добычи общераспространенных полезных ископаемых;

9) утверждают состав конкурсных комиссий по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых;

10) ведут переговоры с недропользователем об условиях контрактов и подготавливают совместно с недропользователем проектные документы на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых и строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

10-1) организует и проводит поисково-разведочные работы на подземные воды для хозяйственно-питьевого водоснабжения населенных пунктов;

11) организуют проведение экспертизы проектных документов по общераспространенным полезным ископаемым, на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, на подземные воды для хозяйственно-питьевого водоснабжения населенных пунктов, за исключением экспертизы проектно-сметной документации на проведение работ по государственному геологическому изучению недр;

12) заключают, регистрируют и хранят контракты на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых и строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

13) выдают разрешения на передачу права недропользования в соответствии со статьей 37 настоящего Закона, а также регистрируют сделки по передаче права недропользования в залог по общераспространенным полезным ископаемым;

13-1) выдают разрешения на право недропользования при строительстве (реконструкции) и ремонте автомобильных дорог общего пользования, железных дорог и гидросооружений;

13-2) выдает разрешение на застройку площадей залегания полезных ископаемых, а также размещение в местах их залегания подземных сооружений;

14) обеспечивают исполнение и прекращение действия контрактов на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых и строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

15) содействуют сохранению объектов, связанных с недропользованием, имеющих экологическое, научное, историко-культурное и рекреационное значение;

16) утверждают по согласованию с компетентным и уполномоченными центральными исполнительными органами перечни геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов государственного природно-заповедного фонда местного значения и участков недр, представляющих особую экологическую, научную, историко-культурную и рекреационную ценность, отнесенных к категории особо охраняемых природных территорий местного значения;

17) принимают решения о возобновлении действия контрактов на разведку и добычу общераспространенных полезных ископаемых и строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

18) осуществляют мониторинг и контроль за исполнением контрактных обязательств по общераспространенным полезным ископаемым и строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

19) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

19-1) разрабатывает и представляет на утверждение в маслихат правила застройки территорий городов и населенных пунктов, правила содержания и защиты зеленых насаждений, правила благоустройства территорий городов и населенных пунктов;

20) осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Право недропользования

Статья 28. Виды права недропользования

1. Право недропользования предоставляется для ведения следующих операций:

1) государственное геологическое изучение недр;

2) разведка;

3) добыча;

4) совмещенная разведка и добыча;

5) строительство и (или) эксплуатация подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей.

2. Право недропользования может быть постоянным или временным, отчуждаемым или неотчуждаемым, возмездным или безвозмездным.

3. На праве постоянного и безвозмездного недропользования осуществляется добыча общераспространенных полезных ископаемых и подземных вод для собственных нужд в объемах добычи, не превышающих пятидесяти кубических метров в сутки, на земельных участках, принадлежащих недропользователю на праве частной собственности или землепользования.

Все остальные виды операций по недропользованию осуществляются на основе временного и возмездного недропользования.

Сноска. Статья 28 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 29. Субъекты права недропользования

1. Субъектами права недропользования могут быть казахстанские и иностранные физические и юридические лица.

2. Недропользователи должны являться субъектами предпринимательской деятельности, за исключением лиц, осуществляющих добычу общераспространенных полезных ископаемых и подземных вод для собственных нужд.

3. Субъектами права недропользования по одному контракту могут быть несколько лиц. Такие лица являются совместными обладателями права недропользования и несут солидарную ответственность по обязательствам, возникающим на основе контракта.

Права и обязанности совместных обладателей права недропользования по отношению к компетентному органу или местному исполнительному органу области, города республиканского значения, столицы, а также размеры их долей в праве недропользования определяются в контракте.

Права и обязанности совместных обладателей права недропользования и порядок ведения общих дел определяются в контракте, а также договоре о совместной деятельности. Положения договора о совместной деятельности не должны противоречить положениям контракта.

В случае создания или определения оператора по контракту совместные обладатели права недропользования обязаны в письменном виде уведомить об этом компетентный орган.

В контрактах с обязательным долевым участием национальной компании доля участия национальной компании в уставном капитале оператора должна составлять не менее пятидесяти процентов.

Совместные обладатели права недропользования несут имущественную ответственность за действия оператора.

Примечание РЦПИ!
Положение статьи 30 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Статья 30. Гарантии прав недропользователя

Недропользователю гарантируется защита его прав в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Изменения и дополнения законодательства, ухудшающие результаты предпринимательской деятельности недропользователя по контрактам, не применяются к контрактам, заключенным до внесения данных изменений и дополнений.

Гарантии, установленные настоящей статьей, не распространяются на изменения законодательства Республики Казахстан в области обеспечения национальной безопасности, обороноспособности, в сферах экологической безопасности, здравоохранения, налогообложения и таможенного регулирования.

Статья 31. Функции национальной компании

1. Функциями национальной компании в соответствии с компетенцией, установленной законодательством Республики Казахстан, являются:

1) участие в реализации единой государственной политики в сфере недропользования;

2) представление государственных интересов в контрактах, предусматривающих долевое участие в них национальной компании, в порядке, определяемом уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа, и в пределах полномочий, закрепленных в контрактах;

3) проведение операций по недропользованию совместно с победителями конкурса путем долевого участия в контрактах по решению компетентного органа;

4) проведение операций по недропользованию на участках недр, предоставленных на основе прямых переговоров;

5) участие в международных и внутренних проектах Республики Казахстан по осуществлению операций по недропользованию и транспортировке углеводородного сырья;

6) участие в подготовке ежегодных отчетов Президенту и Правительству Республики Казахстан о ходе выполнения контрактов;

7) осуществление корпоративного управления и мониторинга по вопросам разведки, разработки, добычи, обработки, реализации полезных ископаемых, транспортировки углеводородов, проектирования, строительства, эксплуатации нефтегазопроводов и нефтегазопромысловой инфраструктуры;

8) проведение в соответствии с пунктом 8 статьи 13 настоящего Закона переговоров и заключение соглашений о приобретении отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, с отчуждателем (отчуждателями).

2. По контрактам, в которых национальная компания или юридическое лицо, акции (доли участия в уставном капитале) которого прямо или косвенно принадлежат такой национальной компании, выступает недропользователем, финансирование разведки производится ее стратегическим партнером, если договором о совместной деятельности не предусмотрено иное.

Финансирование разведки путем инвестиционного финансирования предусматривает одновременное выполнение следующих условий:

1) финансирование затрат и расходов на разведку, приходящихся на долю национальной компании или юридического лица, акции (доли участия в уставном капитале) которого прямо или косвенно принадлежат такой национальной компании, производится стратегическим партнером в порядке, установленном договором (соглашением) о совместной деятельности и (или) соглашением о финансировании, которые заключены в рамках контракта на разведку, контракта на совмещенную разведку и добычу;

2) суммы финансирования разведки используются для осуществления затрат и расходов, связанных с выполнением обязательств национальной компанией или юридическим лицом, акции (доли участия в уставном капитале) которого прямо или косвенно принадлежат такой национальной компании, по контракту на разведку, по контракту на совмещенную разведку и добычу;

3) обязательство по возврату суммы финансирования, а также вознаграждения по нему возникают у национальной компании или юридического лица, акции (доли участия в уставном капитале) которого прямо или косвенно принадлежат такой национальной компании, при выполнении условия, определенного договором (соглашением) о совместной деятельности и (или) соглашением о финансировании, которые заключены в рамках контракта на разведку, контракта на совмещенную разведку и добычу.

Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.11.2016 № 26-VI (вводится в действие с 01.01.2017).

Статья 32. Участки недр, предоставляемые для проведения операций по недропользованию

1. Участки недр в границах территории Республики Казахстан являются государственной собственностью. Такие участки, а также участки континентального шельфа Республики Казахстан предоставляются для проведения операций по недропользованию в порядке, установленном настоящим Законом.

2. Участок недр не может быть предметом оборота.

3. Право недропользования является объектом оборота в порядке и на условиях, определенных настоящим Законом.

Сноска. Статья 32 с изменением, внесенным Законом РК от 25.04.2016 № 505-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Геологический и горный отводы

1. Обладатель права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, а также на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, вправе проводить соответствующие операции по недропользованию только в пределах участка недр, определенного соответственно геологическим или горным отводом.

2. Геологический отвод выдается уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение двадцати дней со дня обращения победителя конкурса или лица, которому предоставлено право недропользования без проведения конкурса в случаях, предусмотренных настоящим Законом.

3. Горный отвод выдается уполномоченным органом по изучению и использованию недр победителю конкурса или лицу, которому предоставляется право недропользования без проведения конкурса в случаях, предусмотренных пунктом 2 статьи 35 настоящего Закона, не позднее двадцати дней со дня предоставления указанным лицом проекта горного отвода.

4. Обладатель права недропользования на добычу вправе проводить операции по разведке в пределах участка недр, определенного горным отводом. Если месторождение, на котором ведется добыча, выходит за пределы участка недр, определенного горным отводом, недропользователь вправе обратиться в компетентный орган за разрешением на расширение контрактной территории с последующим получением нового горного отвода или геологического отвода, включающего участок недр, определенный горным отводом, а также новый участок или участки недр, подлежащих геологическому изучению. Соответствующее расширение контрактной территории в этом случае оформляется в порядке, предусмотренном пунктом 4 статьи 70 настоящего Закона. В случае прироста запасов и их подтверждения государственной экспертизой недр в контракт письменным соглашением сторон должны быть внесены соответствующие изменения в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 33 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Возникновение права недропользования

1. Право недропользования возникает путем:

1) предоставления;

2) передачи;

3) перехода в порядке правопреемства.

2. Предоставление права недропользования означает наделение лица правом недропользования непосредственно государством.

3. Передача права недропользования означает наделение лица правом недропользования другим недропользователем.

4. Переход права недропользования в порядке правопреемства означает возникновение права недропользования у правопреемника при реорганизации юридического лица и в случае смерти физического лица, обладающего правом недропользования.

Статья 35. Предоставление права недропользования

1. Предоставление права недропользования производится путем заключения контракта, за исключением случаев, предусмотренных пунктами 5, 6, 9 и 10 настоящей статьи.

2. Контракт на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу заключается с победителем конкурса на основе его результатов.

Без проведения конкурса на основе прямых переговоров заключаются контракты:

1) на проведение операций по добыче с лицом, имеющим исключительное право на получение права недропользования на добычу в связи с коммерческим обнаружением на основании контракта на разведку;

2) на проведение операций по строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

3) исключен Законом РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

4) на проведение операций по разведке и (или) добыче с национальной компанией в соответствии с разграничением деятельности, утвержденным Правительством Республики Казахстан;

4-1) на проведение операций по разведке, добыче и совмещенной разведке и добыче полезных ископаемых с субъектами индустриально-инновационной деятельности в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан, деятельность (технологический процесс) которых связана с недропользованием;

5) на проведение операций по разведке и (или) добыче в случае, установленном пунктом 4 статьи 54 настоящего Закона;

6) на проведение операций по добыче подземных вод с объемом свыше двух тысяч кубических метров в сутки для питьевого и хозяйственно-питьевого водоснабжения населения с собственником или землепользователем земельного участка, под которым находятся подземные воды, при условии, что он обладает правом на специальное водопользование на этом участке;

7) на проведение операций по разведке на участках недр, предоставляемых в упрощенном порядке;

8) на проведение операций по переработке или иному использованию техногенных минеральных образований в случае, установленном пунктом 5 статьи 10 настоящего Закона.

2-1. Контракт на разведку может быть заключен без проведения конкурса и прямых переговоров, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, на основании разрешения компетентного органа в отношении участка (участков) недр, выделяемого из контрактной территории в результате ее преобразования в порядке, предусмотренном статьей 70-1 настоящего Закона.

3. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

4. Предоставление права недропользования не требуется на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, связанных с разведкой или добычей и предусмотренных в утвержденных проектных документах по разведке и (или) добыче.

5. Предоставление права на добычу подземных вод хозяйственно-питьевого и производственно-технического назначения с лимитами изъятия от пятидесяти до двух тысяч кубических метров в сутки осуществляется на основе разрешения, выданного уполномоченным органом в области использования и охраны водного фонда, водоснабжения, водоотведения.

6. Предоставление недропользователю права на разведку или добычу производственно-технических подземных вод в объемах две тысячи и более кубических метров в сутки для их закачки в пласт в соответствии с технологической схемой добычи полезного ископаемого либо на добычу подземных вод для целей водопонижения при эксплуатации горных выработок производится путем выдачи уполномоченным органом по изучению и использованию недр разрешения в порядке, установленном уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности.

Положения настоящего пункта не распространяются на добычу подземных вод для целей водопонижения при эксплуатации горных выработок, осуществляемую недропользователем в рамках заключенного контракта на недропользование.

7. Предоставление права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых производится путем заключения контракта с местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 10 настоящей статьи.

8. Предоставление права недропользования на государственное геологическое изучение недр производится путем заключения контракта (договора) на проведение операций по государственному геологическому изучению недр с уполномоченным органом по изучению и использованию недр в порядке, установленном им.

9. Предоставление права недропользования на добычу общераспространенных полезных ископаемых для собственных нужд, а также подземных вод в объемах добычи, не превышающих пятидесяти кубических метров в сутки, производится одновременно с предоставлением земельного участка, под которым находятся общераспространенные полезные ископаемые и подземные воды, в частную собственность или землепользование. При предоставлении земельного участка во временное землепользование условия пользования общераспространенными полезными ископаемыми для собственных нужд, а также подземными водами в объемах добычи, не превышающих пятидесяти кубических метров в сутки, могут быть предусмотрены договором о временном землепользовании.

10. Предоставление права недропользования на общераспространенные полезные ископаемые, используемые при строительстве (реконструкции) и ремонте автомобильных дорог общего пользования, железных дорог и гидросооружений, осуществляется на основании письменного разрешения местного исполнительного органа по согласованию с территориальными подразделениями уполномоченного органа по изучению и использованию недр и уполномоченного органа в области охраны окружающей среды в порядке, установленном уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности.

Сноска. Статья 35 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.06.2015 № 322-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Статья 36. Передача права недропользования и объектов, связанных с правом недропользования

1. Передача права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования, осуществляется путем:

1) отчуждения права недропользования частично или полностью другому лицу на основании возмездных либо безвозмездных гражданско-правовых сделок;

2) отчуждения объектов, связанных с правом недропользования, на основании возмездных либо безвозмездных гражданско-правовых сделок;

3) передачи права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования, в уставный капитал другого юридического лица;

4) отчуждения права недропользования, осуществляемого в процессе приватизации имущественных комплексов государственных предприятий, обладающих правом недропользования;

5) отчуждения права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования, в процессе процедуры банкротства;

6) обращения взыскания на право недропользования, объекты, связанные с правом недропользования, в том числе при залоге;

7) возникновения права на долю в юридическом лице, обладающем правом недропользования, в юридическом лице, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан, в результате увеличения уставного капитала путем внесения одним или несколькими участниками дополнительных вкладов, а также путем принятия нового участника в состав участников юридического лица.

2. Передача права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу полезных ископаемых, за исключением общераспространенных, и (или) объектов, связанных с правом недропользования, осуществляется с разрешения компетентного органа, выдаваемого в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

Передача права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых и (или) объектов, связанных с правом недропользования, осуществляется с разрешения местных исполнительных органов области, города республиканского значения, столицы, выдаваемого в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

3. Первичный выпуск в обращение на организованном рынке ценных бумаг акций или иных ценных бумаг, подтверждающих право собственности на акции, либо ценных бумаг, конвертируемых в акции, юридического лица, являющегося недропользователем, юридического лица, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан, в том числе первичное размещение на организованном рынке ценных бумаг таких ценных бумаг, выпущенных в рамках дополнительной эмиссии, осуществляется с разрешения компетентного органа, выдаваемого в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

4. Передача в залог права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, осуществляется с разрешения компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы в отношении общераспространенных полезных ископаемых, выдаваемого в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

Полученный под залог права недропользования кредит должен быть использован на цели недропользования либо организации последующих переделов на территории Республики Казахстан, предусмотренных контрактом на недропользование, самим недропользователем или дочерней организацией со стопроцентной долей участия недропользователя в ее уставном капитале.

Примечание РЦПИ!
Часть третья пункта 4 вводится в действие с 01.01.2015 и действует до 31.12.2015 (см. ст. 2 Закона РК от от 27.04.2015 № 311-V).

В случае проведения операции, предусмотренной статьей 61-4 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы в отношении общераспространенных полезных ископаемых уведомляется о совершенной операции.

5. Положения пункта 2 настоящей статьи не распространяются на случаи:

1) совершения сделок по отчуждению обращающихся на организованном рынке ценных бумаг акций или иных ценных бумаг, подтверждающих право собственности на акции, либо ценных бумаг, конвертируемых в акции юридического лица, обладающего правом недропользования, юридического лица, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность связана с недропользованием в Республике Казахстан;

2) передачи всего или части права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования:

в пользу дочерней организации, в которой не менее девяноста девяти процентов доли участия (пакета акций) прямо или косвенно принадлежит недропользователю, при условии, что такая дочерняя организация не зарегистрирована в государстве с льготным налогообложением;

между юридическими лицами, в каждом из которых не менее девяноста девяти процентов долей участия (пакетов акций) прямо или косвенно принадлежат одному и тому же лицу, при условии, что приобретатель всего или части права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования, не зарегистрирован в государстве с льготным налогообложением;

3) передачи акций (долей участия) в юридическом лице, являющемся недропользователем, если в результате такой передачи лицо приобретает право прямо или косвенно (через третьих лиц) распоряжаться менее чем 0,1 процента доли участия (пакета акций) в уставном капитале юридического лица - недропользователя, и (или) юридического лица, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения, если у данного юридического лица основная деятельность в Республике Казахстан связана с недропользованием.

6. Передача права недропользования на государственное геологическое изучение недр, предоставленного недропользователю на основе контракта (договора) с уполномоченным органом по изучению и использованию недр, может быть произведена только на основании предварительного согласия этого органа.

7. Передача права недропользования на добычу общераспространенных полезных ископаемых и подземных вод для удовлетворения собственных нужд производится одновременно с передачей земельного участка, под которым находятся общераспространенные полезные ископаемые или подземные воды, в частную собственность или землепользование. При передаче земельного участка во временное землепользование условия пользования общераспространенными полезными ископаемыми и подземными водами для удовлетворения собственных нужд могут быть предусмотрены договором о временном землепользовании.

Разрешение местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы на передачу права недропользования на добычу общераспространенных полезных ископаемых и подземных вод для удовлетворения собственных нужд не требуется.

Запрещается передача права недропользования на общераспространенные полезные ископаемые и подземные воды для удовлетворения собственных нужд без передачи земельного участка, под которым они находятся.

8. В случае частичной передачи права недропользования другому лицу недропользователь и такое лицо должны прийти к соглашению по взаимным обязательствам, возникающим при совместном осуществлении прав и выполнении обязанностей по контракту. Договор о совместной деятельности либо иной договор об установлении взаимных прав и обязанностей в рамках деятельности по контракту между недропользователями согласовывается с компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в отношении общераспространенных полезных ископаемых и является дополнением к контракту, имеющим обязательную силу для сторон контракта.

9. В случае передачи части права недропользования, обладателями которого являются несколько физических или юридических лиц, такая передача возможна лишь с согласия всех обладателей данного права недропользования.

10. До момента, пока недропользователь сохраняет какое-либо участие в контракте, он и лицо, которому передается право недропользования, несут солидарную ответственность по обязательствам, возникшим на основе контракта.

11. Передача права недропользования является безусловным основанием переоформления земельного участка, горного или геологического отвода.

Передача права недропользования является безусловным основанием переоформления (передачи) сформированного по условиям контракта ликвидационного фонда.

12. Все расходы по передаче права недропользования относятся к расходам недропользователя, если иное не установлено условиями передачи.

13. Передача права недропользования влечет необходимость внесения соответствующих изменений и (или) дополнений в контракт и считается совершенной с момента регистрации таких изменений и (или) дополнений. Компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы вправе отказать в регистрации изменений и дополнений к контракту при отсутствии факта заключения гражданско-правовой сделки по передаче права недропользования либо при установлении факта предоставления недропользователем компетентному органу или местному исполнительному органу области, города республиканского значения, столицы недостоверной информации, на основе которой было выдано разрешение на передачу права недропользования, либо при несоблюдении положений пунктов 8 и 9 настоящей статьи.

Передача прав на объекты, связанные с правом недропользования, оформляется в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан, с учетом положений настоящей статьи.

14. Сделки и иные действия, направленные на передачу права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования, совершенные без наличия разрешения компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, предусмотренного пунктом 2 настоящей статьи, а равно по истечении срока действия разрешения, а также без предварительного согласия уполномоченного органа по изучению и использованию недр, выдаваемого в соответствии с пунктом 6 настоящей статьи, ничтожны.

Сноска. Статья 36 с изменениями, внесенными законами РК от 07.03.2014 № 177-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.04.2015 № 311-V (порядок введения в действие см. ст. 2); от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 37. Порядок выдачи разрешения об отчуждении права недропользования и связанных с ним прав

1. Если иное не установлено настоящим Законом, лицо, имеющее намерение произвести отчуждение принадлежащего ему права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, направляет в компетентный орган заявление о выдаче разрешения на передачу права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

При отчуждении права недропользования (его части) на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых заявление о выдаче разрешения на передачу права недропользования направляется в местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы.

2. Заявление о предоставлении разрешения на отчуждение права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, должно быть составлено на казахском и русском языках и содержать:

1) полное наименование юридического лица либо фамилию и имя физического лица, которому принадлежит право недропользования либо объект, связанный с правом недропользования;

2) указание на участок недр и право недропользования (его часть), которое отчуждается, либо указание на объект, связанный с правом недропользования, который подлежит отчуждению;

3) точное указание на объем отчуждаемого права недропользования (его части) либо размер доли участия (пакета акций), количество отчуждаемых ценных бумаг, а также указание на объем прав, остающихся у первоначального владельца и других лиц, вид отчуждаемых ценных бумаг;

4) сведения об общем размере уставного капитала и о составе участников, общем количестве выпущенных ценных бумаг, подтверждающих право собственности на акции либо конвертируемых в акции, общем количестве и процентном соотношении пакетов акций участников юридического лица, обладающего правом недропользования, юридического лица, которое имеет возможность прямо и (или) косвенно определять решения и (или) оказывать влияние на принимаемые таким недропользователем решения;

5) сведения о приобретателе права недропользования либо объекта, связанного с правом недропользования:

для юридических лиц – наименование приобретателя, его место нахождения, государственную принадлежность, сведения о государственной регистрации в качестве юридического лица и регистрации в органах государственных доходов, сведения о руководителях и их полномочиях, сведения об участниках с указанием размера их долей участия (пакетов акций), сведения об обращении ценных бумаг юридического лица на организованном рынке ценных бумаг с указанием общего количества таких бумаг, сведения о дочерних организациях приобретателя;

для физических лиц – фамилию, имя и отчество (при его наличии) приобретателя, юридический адрес, гражданство, сведения о документах, удостоверяющих личность, регистрации в органах государственных доходов, наличии либо об отсутствии регистрации в качестве субъекта предпринимательской деятельности, сведения о юридических лицах, участником (акционером) которых является приобретатель;

6) сведения о предыдущей деятельности приобретателя, включая список государств, в которых он осуществлял свою деятельность за последние три года, а также данные о финансовых, технических, управленческих и организационных возможностях приобретателя, включая квалификацию персонала;

7) основание отчуждения права недропользования либо объекта, связанного с правом недропользования;

8) указание правового статуса заявителя в правоотношении по отчуждению права недропользования либо доли участия (пакета акций) в юридическом лице, являющемся недропользователем;

9) письменное подтверждение приобретателя о том, что все сведения о нем, указанные в заявлении и прилагаемых к нему документах, являются достоверными;

10) фамилию и имя лица, подписавшего заявление, указание на полномочия такого лица, сведения о документе, удостоверяющем его личность;

10-1) сведения о размере передаваемого недропользователем ликвидационного фонда в случае его передачи;

11) сведения о цене и прочих условиях отчуждения права недропользования либо объекта, связанного с правом недропользования.

К заявлению прилагаются надлежащим образом засвидетельствованные документы (либо их нотариально засвидетельствованные копии), подтверждающие указанные в нем сведения.

Все документы, прилагаемые к заявлению, должны быть составлены на казахском и русском языках. В случае, если заявление подается иностранцем или иностранным юридическим лицом, такие документы могут быть составлены на ином языке с обязательным приложением к каждому документу перевода документа на казахский и русский языки, верность которых засвидетельствована нотариусом.

Примечание РЦПИ!
Пункт 2-1 вводится в действие с 01.01.2015 и действует до 31.12.2015 (см. ст. 2 Закона РК от от 27.04.2015 № 311-V).

2-1. При проведении операции, предусмотренной статьей 61-4 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", к заявлению прилагается нотариально засвидетельствованная копия договора об одновременной передаче активов и обязательств (с приложением передаточного акта или выписки из него).

2-2. При проведении операции, предусмотренной подпунктом 11) пункта 2 статьи 5-1, статьей 61-4 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", к заявлению прилагаются нотариально засвидетельствованные копии договора об одновременной передаче активов и обязательств, договора, предусматривающего приобретение организацией, специализирующейся на улучшении качества кредитных портфелей банков второго уровня, активов и прав требований (с приложением передаточного акта или выписки из него), договора, содержащего условие об уступке права (требования).

3. Компетентный орган в течение пяти рабочих дней с даты получения заявления и документов, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, а в отношении участков недр, месторождений, имеющих стратегическое значение, также поступления протокола Межведомственной комиссии по вопросам осуществления приоритетного права государства направляет на рассмотрение экспертной комиссии по вопросам недропользования материалы, необходимые для выработки предложений о выдаче (отказе в выдаче) разрешения на отчуждение права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

4. Экспертная комиссия по вопросам недропользования в течение десяти рабочих дней с даты получения материалов рассматривает заявление и иные материалы и вырабатывает соответствующее предложение о выдаче (отказе в выдаче) разрешения на отчуждение права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

Экспертная комиссия по вопросам недропользования вправе запрашивать и получать от заявителя и других лиц любые дополнительные материалы, непосредственно касающиеся отчуждения права недропользования либо объектов, связанных с правом недропользования.

Предложение экспертной комиссии по вопросам недропользования о выдаче (отказе в выдаче) разрешения на отчуждение права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования, оформляется протоколом, который направляется в компетентный орган.

5. Компетентный орган на основании предложения экспертной комиссии по вопросам недропользования в срок, не превышающий пяти рабочих дней с момента получения предложения, принимает решение о выдаче (отказе в выдаче) разрешения на отчуждение права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

6. Разрешение на отчуждение права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, выдается компетентным органом только при соблюдении следующих условий:

1) если приобретатель права недропользования (его части) полностью соответствует требованиям, предъявляемым настоящим Законом к недропользователям и лицам, претендующим на предоставление права недропользования;

2) если такая передача не повлечет за собой несоблюдение требований законодательства Республики Казахстан, в том числе требований по обеспечению национальной безопасности страны, концентрации прав в рамках контракта и (или) концентрации прав на проведение операций в области недропользования, а также международных соглашений, заключенных Республикой Казахстан;

3) если заявление о предоставлении разрешения на передачу права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования, соответствует требованиям пункта 2 настоящей статьи.

7. Вопрос о выдаче разрешения компетентного органа на отчуждение права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, определенному лицу рассматривается отдельно для каждого случая такого отчуждения. Установление в контракте либо ином акте общего разрешения на такое отчуждение по усмотрению недропользователя либо его участника (акционера) не допускается.

8. Отказ в выдаче разрешения на передачу права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, может быть оспорен в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

9. Отказ в выдаче разрешения на передачу права недропользования в соответствии с подпунктом 2) пункта 6 настоящей статьи оформляется без объяснения причин.

10. Право недропользования на углеводородное сырье не может быть передано в течение двух лет с момента вступления контракта в силу.

Положения настоящего пункта не применяются в случаях:

1) передачи или приобретения права недропользования национальным управляющим холдингом, национальной компанией или их дочерними организациями;

2) обращения взыскания на право недропользования как предмет залога;

3) передачи или приобретения права недропользования в рамках реорганизации юридического лица, обладающего правом недропользования;

4) передачи права недропользования в случаях, предусмотренных подпунктами 2) и 3) пункта 5 статьи 36 настоящего Закона.

11. Разрешение на отчуждение права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, выдается сроком на шесть месяцев.

В случае несовершения сделки в установленные сроки заявитель обязан обратиться в компетентный орган за продлением срока действия разрешения на срок не более шести месяцев или получением нового разрешения на совершение сделки.

Лицо, осуществившее приобретение отчуждаемого права недропользования (его части) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, обязано информировать компетентный орган о совершенной сделке в срок не позднее пяти рабочих дней с даты совершения сделки.

12. Выдача (отказ в выдаче) разрешения местными исполнительными органами области, города республиканского значения, столицы и выработка предложений экспертными комиссиями по вопросам недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых о выдаче (отказе в выдаче) разрешения на передачу права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых и (или) доли участия (пакета акций) в юридическом лице, обладающем правом недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых, осуществляются в порядке, установленном настоящей статьей.

Сноска. Статья 37 с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.04.2015 № 311-V (порядок введения в действие см. ст. 2); от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38. Переход права недропользования и связанных с ним прав в порядке правопреемства при реорганизации юридического лица

1. Переход в порядке правопреемства права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, на основании передаточного акта или разделительного баланса в случае реорганизации юридического лица, обладающего правом недропользования, или юридического лица, являющегося участником (акционером) юридического лица, обладающего правом недропользования, допускается только на основании разрешения компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, выдаваемого в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

2. Положения пункта 1 настоящей статьи не применяются в случаях реорганизации национального управляющего холдинга, национальной компании или ее дочерней организации, преобразования юридического лица, обладающего правом недропользования, в форме изменения организационно-правовой формы, а также в случаях, предусмотренных подпунктами 2) и 3) пункта 5 статьи 36 настоящего Закона.

3. В случаях, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, компетентным органом вносятся соответствующие изменения в контракт в течение одного месяца с момента обращения недропользователя.

Статья 39. Переход права недропользования и связанных с ним прав в порядке универсального правопреемства в случае смерти физического лица

Переход в порядке наследования права недропользования, объектов, связанных с правом недропользования, осуществляется в порядке, установленном гражданским законодательством Республики Казахстан.

Статья 40. Прекращение права недропользования

1. Никто не может быть лишен права недропользования иначе как по основаниям, установленным настоящим Законом и другими законами Республики Казахстан.

2. Право недропользования прекращается в случаях:

1) прекращения действия контракта;

2) истечения срока действия или отзыва разрешения на проведение операций по строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей и предназначенных для захоронения радиоактивных отходов, вредных веществ и сточных вод, а также на разведку или добычу производственно-технических подземных вод в объеме от двух тысяч и более кубических метров в сутки, на предоставление права недропользования при строительстве (реконструкции) и ремонте автомобильных дорог общего пользования, железных дорог и гидросооружений в соответствии с пунктами 6 и 10 статьи 35 настоящего Закона;

3) принятия Правительством Республики Казахстан решения о запрете пользования участком недр, в соответствии со статьей 14 настоящего Закона;

4) ликвидации юридического лица, обладающего правом недропользования.

3. Прекращение права недропользования является безусловным основанием прекращения права землепользования на земельный участок, предоставленный для целей недропользования.

Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 41. Процедура прекращения права недропользования в принудительном порядке

1. В случаях обращения взыскания на право недропользования (его части) и (или) объекты, связанные с правом недропользования, в том числе при залоге, соответствующая реализация (продажа) права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования, производится путем проведения публичных торгов, если иное не установлено настоящим Законом.

К участию в таких торгах допускаются лица, получившие разрешение компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы на участие в торгах по реализации (продаже) права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования.

Лицо, имеющее намерение принять участие в публичных торгах по реализации (продаже) права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, направляет в компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы заявление о выдаче разрешения на участие в публичных торгах.

Заявление о выдаче разрешения на участие в торгах по реализации (продаже) права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, должно быть составлено на казахском и русском языках и содержать сведения, установленные пунктом 2 статьи 37 настоящего Закона.

Заявление о выдаче разрешения на участие в торгах по реализации (продаже) права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, рассматривается компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

Положения настоящего пункта также применяются для случаев реализации имущественной массы при осуществлении процедур банкротства.

При заключении по результатам торгов сделки по отчуждению права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, с лицом, получившим разрешение компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы на участие в публичных торгах, получение дополнительного разрешения компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы на отчуждение права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования, не требуется.

2. Удовлетворение требования залогодержателя из стоимости заложенного права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, производится в судебном порядке.

3. При объявлении торгов по реализации заложенного права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, несостоявшимися, залогодержатель с разрешения компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы вправе обратить заложенное имущество в свою собственность (стать обладателем права недропользования (его части) и (или) объектов, связанных с правом недропользования), либо требовать назначения новых торгов.

4. Залогодержатель, имеющий намерение приобрести заложенное право недропользования (его часть), объекты, связанные с правом недропользования, в случае объявления торгов по реализации заложенного права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, несостоявшимися, направляет в компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы заявление о выдаче разрешения на приобретение заложенного права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования.

Заявление о выдаче разрешения на приобретение заложенного права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, должно быть составлено на казахском и русском языках и содержать сведения, установленные пунктом 2 статьи 37 настоящего Закона.

Заявление о выдаче разрешения на приобретение заложенного права недропользования (его части), объектов, связанных с правом недропользования, рассматривается компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в порядке, установленном статьей 37 настоящего Закона.

5. Условия договоров о залоге и иных соглашений, противоречащие положениям настоящей статьи, ничтожны.

Сноска. Статья 41 с изменениями, внесенными законами РК от 07.03.2014 № 177-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 42. Осуществление права недропользования, связанного с техногенными минеральными образованиями

Сноска. Статья 42 исключена Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 43. Осуществление права недропользования на государственное геологическое изучение недр

1. Государственное геологическое изучение недр может проводиться физическими и юридическими лицами, которым предоставлено право недропользования на государственное геологическое изучение недр в соответствии с пунктом 8 статьи 35 настоящего Закона.

2. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Государственное геологическое изучение недр может финансироваться за счет бюджетных средств или других источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

4. Проектные документы на проведение работ по государственному геологическому изучению недр утверждаются уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Положения статей 64 и 65 настоящего Закона не распространяются на проектные документы, разрабатываемые в рамках государственного геологического изучения недр.

Сноска. Статья 43 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 44. Осуществление строительства и (или)эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей

1. Особенности осуществления строительства и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, а также особенности порядка предоставления права недропользования на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, определяются уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

2. Условия и порядок проведения строительства и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, определяются контрактом.

3. К строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, применяются нормы настоящего Закона, относящиеся к добыче, если иное не предусмотрено законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 44 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 45. Переработка минерального сырья

1. Переработка минерального сырья является операцией, непосредственно следующей за добычей, и не относится к операциям по недропользованию.

2. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 45 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 4. Предоставление права недропользования
на основе конкурса

Статья 46. Участки недр, выставляемые на конкурс

1. Компетентный орган утверждает перечни участков недр на предоставление права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, а также перечни участков недр, условием конкурса для которых является долевое участие национальной компании.

Местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы утверждает перечни участков недр на предоставление права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых.

Перечни участков недр формируются на основании предложений уполномоченного органа по изучению и использованию недр.

2. Местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы производит резервирование земель для целей недропользования в порядке, установленном земельным законодательством Республики Казахстан.

3. Перечни выставляемых на конкурс участков недр, расположенных в пределах особо охраняемых природных территорий, должны быть согласованы с уполномоченным органом в области особо охраняемых природных территорий.

4. Конкурс на предоставление права недропользования проводится компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в соответствии с настоящим Законом.

5. Компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы проводит конкурс и заключает контракты на добычу только после государственной экспертизы недр в отношении запасов месторождений и подтверждения наличия утвержденных запасов.

Сноска. Статья 46 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47. Условия проведения конкурса на предоставление права недропользования

1. Информация о проведении конкурса и об условиях его проведения публикуется в периодических печатных изданиях, распространяемых на всей территории Республики Казахстан, одновременно на казахском и русском языках.

Все лица, желающие принять участие в конкурсе, не позднее окончательного срока подачи заявок на участие в конкурсе имеют право на получение информации, связанной с порядком проведения конкурса.

2. Извещение о проведении тендера должно содержать:

1) дату, время и место его проведения, а также срок и место подачи заявок;

2) основные условия тендера;

3) указание на местонахождение и краткое описание участков недр, которые намечаются предоставить для проведения операций по недропользованию;

4) информацию о размере взноса за участие в тендере и банковские реквизиты для его оплаты;

5) стартовый размер подписного бонуса;

6) минимальный размер местного содержания в кадрах;

7) минимальный размер местного содержания в работах (услугах), который не должен превышать пятьдесят процентов;

8) минимальный размер затрат на обучение казахстанских кадров;

9) размер расходов на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан, необходимые для выполнения работ по контракту.

3. В случае необходимости извещение о проведении конкурса на предоставление права недропользования может содержать условие о минимальном количестве добытого минерального сырья, переработку которого на территории Республики Казахстан обязуется обеспечить участник конкурса.

Минимальное количество минерального сырья, переработку которого на территории Республики Казахстан обязуется обеспечить участник конкурса, определяется компетентным органом.

4. Срок, предоставляемый участникам конкурса для подачи заявок на участие в конкурсе на предоставление права недропользования, включая общераспространенные полезные ископаемые, не может быть менее одного месяца с даты опубликования извещения о проведении конкурса.

5. Срок между датой опубликования условий конкурса и датой проведения (началом подведения итогов) конкурса не может составлять менее четырех месяцев, а по общераспространенным полезным ископаемым - менее трех месяцев.

6. Взнос за участие в конкурсе возврату не подлежит.

Сноска. Статья 47 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47-1. Извещение о проведении аукциона

Извещение о проведении аукциона должно содержать:

1) дату, время и место его проведения, а также срок и место подачи заявок;

2) основные условия аукциона;

3) указание на местонахождение и краткое описание участков недр, которые намечаются предоставить для проведения операций по недропользованию;

4) стоимость пакета геологической информации;

5) информацию о размере взноса за участие в аукционе и банковские реквизиты для его оплаты;

6) стартовый размер подписного бонуса;

7) размер местного содержания в кадрах;

8) размер местного содержания в работах (услугах), который не должен превышать пятьдесят процентов;

9) размер затрат на обучение казахстанских кадров;

10) размер расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры;

11) размер расходов на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан, необходимые для выполнения работ по контракту.

Условия аукциона, указанные в подпунктах 3), 7), 8), 9), 10) и 11) настоящей статьи, а также размер подписного бонуса, определенный по итогам аукциона, включаются в контракт.

Срок между датой опубликования условий аукциона и датой его проведения не должен превышать три месяца.

Сноска. Глава 4 дополнена статьей 47-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 48. Заявка на участие в конкурсе на предоставление права недропользования

1. Заявка на участие в конкурсе должна содержать:

1) для юридических лиц – наименование заявителя, его место нахождения, государственную принадлежность, сведения о государственной регистрации в качестве юридического лица и регистрации в органах государственных доходов, сведения о руководителях и участниках или акционерах заявителя – юридического лица с указанием размера их доли в уставном капитале (от общего размера уставного капитала), сведения об обращении ценных бумаг юридического лица на организованном рынке ценных бумаг с указанием общего количества таких бумаг, сведения о дочерних организациях заявителя;

2) для физических лиц – фамилию, имя и отчество (при его наличии) заявителя, юридический адрес, гражданство, сведения о документах, удостоверяющих личность заявителя, регистрации заявителя в органах государственных доходов, регистрации заявителя в качестве субъекта предпринимательской деятельности;

3) данные о руководителях или представителях, которые будут представлять заявителя, включая сведения о полномочиях таких лиц;

4) сведения о предыдущей деятельности заявителя, включая список государств, в которых он осуществлял свою деятельность за последние три года;

5) наименование участка недр и право недропользования, на которое претендует заявитель;

6) документ об уплате заявителем взноса за участие в конкурсе.

К заявке прилагаются надлежащим образом засвидетельствованные документы, подтверждающие указанные в заявке сведения.

1-1. Заявка на участие в аукционе должна также содержать:

1) обязательства заявителя по присоединению к Меморандуму о взаимопонимании в отношении реализации Инициативы прозрачности деятельности добывающих отраслей в Республике Казахстан, за исключением заявки на участие в аукционе на получение права недропользования по общераспространенным полезным ископаемым;

2) согласие заявителя с условиями аукциона, указанными в подпунктах 3), 7), 8), 9), 10) и 11) статьи 47-1 настоящего Закона, и включением их в контракт на недропользование, заключаемый с победителем аукциона.

2. Заявка принимается к рассмотрению при условии соблюдения заявителем требований настоящей статьи. Заявка, не соответствующая требованиям настоящей статьи, подлежит отклонению.

3. О принятии заявки и допуске к участию в конкурсе заявитель официально уведомляется компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы:

в месячный срок с даты завершения приема заявок на участие в тендере;

в течение десяти календарных дней после даты завершения срока подачи заявок для участия в аукционе.

4. Лицо, подавшее заявку на участие в аукционе, вправе до даты проведения аукциона отказаться от участия в нем и отозвать свою заявку.

Сноска. Статья 48 с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 49. Пакет геологической информации по выставляемым на конкурс участкам недр

1. До извещения о конкурсе уполномоченный орган по изучению и использованию недр готовит пакеты геологической информации по выставляемым участкам недр и определяет их стоимость. Пакет должен содержать объем имеющейся геологической, горнотехнической, технологической и иной информации, необходимой для принятия заявителем решения об участии в конкурсе.

2. Заявителю, допущенному к участию в конкурсе, уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение месяца после обращения заявителя предоставляется за плату пакет геологической информации по выставляемому участку недр.

Стоимость пакета геологической информации определяется исходя из размера исторических затрат. Уплаченная за приобретение пакета геологической информации сумма возврату не подлежит.

3. Заявитель не имеет права раскрывать в любой форме или передавать полученную геологическую информацию третьим лицам.

Сноска. Статья 49 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 50. Конкурсное предложение для участия в тендере

1. Заявитель, допущенный к участию в тендере, в установленные условиями тендера сроки составляет конкурсное предложение на получение права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу.

2. Компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы в течение трех месяцев с даты объявления тендера принимает конкурсные предложения, представляемые участниками тендера.

Участник тендера, представивший конкурсное предложение, не имеет права отозвать или изменить его с даты окончания срока подачи конкурсных предложений.

3. Конкурсное предложение должно содержать:

1) предлагаемый размер подписного бонуса;

2) документы, подтверждающие возможность исполнения обязательства по выплате заявленного подписного бонуса в полном объеме (собственные средства, гарантии банков);

3) размер расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры;

4) обязательства по местному содержанию в кадрах, которое должно расти по мере реализации обязательных программ обучения и повышения квалификации казахстанских кадров;

5) обязательства по обучению казахстанских кадров;

6) обязательства по местному содержанию в работах (услугах), необходимых для выполнения работ по контракту;

7) размер расходов на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан, необходимые для выполнения работ по контракту;

8) обязательства по присоединению к Меморандуму о взаимопонимании в отношении реализации Инициативы прозрачности деятельности добывающих отраслей в Республике Казахстан до подписания контракта, за исключением конкурсных предложений на получение права недропользования по общераспространенным полезным ископаемым и подземным водам;

9) копию документа, подтверждающего оплату за приобретение геологической информации.

В случае установления в извещении о проведении тендера минимального количества минерального сырья, переработку которого на территории Республики Казахстан обязуется обеспечить участник тендера, конкурсное предложение должно соответствовать такому требованию.

Конкурсное предложение, не соответствующее указанным выше требованиям, а также указанным в подпунктах 2), 5), 6), 7), 8) и 9) пункта 2 статьи 47 настоящего Закона, подлежит отклонению.

4. Обязательства и намерения, предложенные заявителем в конкурсном предложении, включаются в контракт.

Сноска. Статья 50 в редакции Закона РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 51. Отказ в праве на участие в конкурсе

Лицу, подавшему заявку на участие в конкурсе, может быть отказано в праве на участие в конкурсе в следующих случаях:

1) несоответствия заявки на участие в конкурсе требованиям статьи 48 настоящего Закона;

2) несоответствия конкурсного предложения условиям тендера;

3) представления заявителем недостоверных сведений;

4) если предоставление заявителю права недропользования повлечет за собой несоблюдение требований по обеспечению национальной безопасности страны, в том числе в случае концентрации прав в рамках контракта и (или) концентрации прав на проведение операций в области недропользования.

Отказ в праве на участие в конкурсе в соответствии с подпунктом 4) настоящей статьи оформляется без объяснения причин.

Отказ в праве на участие в конкурсе может быть обжалован в судебном порядке.

Сноска. Статья 51 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 52. Подведение итогов тендера

1. Победитель тендера определяется по итогам рассмотрения конкурсных предложений:

1) размер подписного бонуса;

2) размер расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры.

2. Победитель тендера из числа заявителей, представивших конкурсные предложения на получение права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу полезных ископаемых, кроме общераспространенных, определяется Комиссией по проведению конкурсов на предоставление права недропользования.

Победитель тендера из числа заявителей, представивших конкурсные предложения на получение права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых, определяется конкурсной комиссией по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых.

3. Подведение итогов тендера оформляется протоколом, подписываемым всеми присутствующими членами Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования (конкурсной комиссии по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых).

Срок подведения итогов тендера не должен превышать пятнадцать календарных дней с даты окончания срока подачи конкурсных предложений. Срок подведения итогов тендера может быть продлен по решению Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования (конкурсной комиссии по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых), но не более чем на один месяц.

4. Итоги тендера могут быть обжалованы его участниками в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

5. Контракт с победителем тендера заключается в порядке и на условиях, установленных настоящим Законом.

6. Результаты тендера не позднее пяти рабочих дней с момента подведения итогов тендера должны быть направлены на опубликование в официальные печатные издания на казахском и русском языках, а также размещены на официальном интернет-ресурсе государственного органа, проводящего тендер.

Сноска. Статья 52 в редакции Закона РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 52-1. Организация и проведение аукциона

1. Аукцион организует и проводит Комиссия по проведению конкурсов на предоставление права недропользования, а в отношении общераспространенных полезных ископаемых – региональные конкурсные комиссии по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых.

2. В аукционе имеют право принимать участие любые заявители, допущенные к участию в нем и зарегистрированные в качестве участника аукциона на дату его проведения.

3. Победителем аукциона становится участник, предложивший наибольший размер подписного бонуса, после трехкратного объявления которого от других участников аукциона предложений на его повышение не поступило.

4. Результаты аукциона объявляются и оформляются в день его проведения протоколом, подписываемым всеми присутствующими членами Комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования (конкурсной комиссии по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых).

5. Итоги аукциона могут быть обжалованы его участниками в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

6. Контракт с победителем аукциона заключается в порядке и на условиях, установленных настоящим Законом.

7. Результаты аукциона не позднее пяти рабочих дней с момента подведения итогов аукциона должны быть направлены на опубликование в официальные печатные издания на казахском и русском языках, а также размещены на официальном интернет-ресурсе государственного органа, проводящего аукцион.

Сноска. Глава 4 дополнена статьей 52-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 53. Порядок и основания признания конкурса несостоявшимся

1. Конкурс на предоставление права недропользования признается Комиссией по проведению конкурсов на предоставление права недропользования несостоявшимся в следующих случаях:

1) предоставления менее двух заявок;

2) если к участию в конкурсе допущено менее двух участников.

3) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Конкурсная комиссия по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых признает конкурс на предоставление права недропользования несостоявшимся только в случае отсутствия единственного участника, допущенного к конкурсу с неотклоненным конкурсным предложением.

2. Решение о признании конкурса несостоявшимся оформляется протоколом комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования или конкурсной комиссией по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых.

Решение комиссии по проведению конкурсов на предоставление права недропользования или конкурсной комиссией по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых о признании конкурса несостоявшимся объявляется всем участникам, допущенным к конкурсу.

3. Объявление о признании конкурса несостоявшимся должно быть опубликовано в официальном печатном издании одновременно на казахском и русском языках, а также на официальном интернет-ресурсе государственного органа, проводящего конкурс.

Сноска. Статья 53 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 54. Порядок и основания проведения повторного конкурса

1. В случае признания конкурса на получение права недропользования несостоявшимся компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы может быть принято одно из следующих решений:

1) о повторном проведении конкурса;

2) об изменении условий конкурса и повторном проведении конкурса.

2. Повторный конкурс проводится в порядке и сроки, предусмотренные настоящим Законом для проведения конкурса.

3. В случае, если конкурс был признан несостоявшимся по основаниям, предусмотренным пунктом 1 статьи 53 настоящего Закона, при повторном проведении конкурса взнос за участие в конкурсе и плата за предоставление пакета геологической информации с заявителя, уплатившего указанные суммы в ходе несостоявшегося конкурса, не взимаются.

4. В случае, если повторный тендер признан несостоявшимся по причине наличия только одного допущенного участника, компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы обязан заключить контракт с участником тендера, подавшим такое конкурсное предложение, путем прямых переговоров на условиях не худших, чем изложенные в конкурсном предложении.

Сноска. Статья 54 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 55. Признание конкурса недействительным

1. Конкурс, проведенный с нарушением правил, установленных настоящим Законом, может быть признан недействительным на основании решения суда.

Основаниями для признания конкурса недействительным являются:

1) нарушение правил проведения конкурса, установленных настоящим Законом, которое повлияло на определение победителя конкурса;

2) установление факта предоставления компетентному органу или местному исполнительному органу области, города республиканского значения, столицы заведомо ложной информации, оказавшей влияние на его решение о допуске к участию в конкурсе или победителе конкурса;

3) изменение состава участников либо акционеров юридического лица, признанного победителем конкурса, до даты заключения контракта;

4) установление факта оказания должностными лицами, участвующими в проведении конкурса, лицу, признанному победителем в конкурсе, незаконных преимуществ перед другими участниками (заявителями) конкурса и (или) либерализации условий.

2. В случае признания конкурса недействительным до заключения контракта контракт не заключается. В случае признания конкурса недействительным после заключения контракта - контракт, заключенный с победителем конкурса, признается недействительным в судебном порядке.

3. В случае признания конкурса недействительным по основанию, указанному в подпункте 1) пункта 1 настоящей статьи, лицо, которое было объявлено победителем такого конкурса, вправе требовать возврата уплаченного подписного бонуса.

Компетентный орган письменно уведомляет государственный орган, осуществляющий руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, о факте признания конкурса недействительным не по вине лица, которое было объявлено победителем конкурса.

4. Положение подпункта 3) пункта 1 настоящей статьи не применяется в случаях:

1) совершения сделок по отчуждению акций или иных ценных бумаг, подтверждающих право собственности на акции, либо ценных бумаг, конвертируемых в акциях, обращающихся на организованном рынке ценных бумаг юридического лица, признанного победителем конкурса;

2) передачи доли участия (пакета акций) в юридическом лице, признанном победителем конкурса, в пользу другого юридического лица при условии, что в каждом из таких юридических лиц не менее девяноста девяти процентов долей участия (пакетов акций) прямо или косвенно принадлежат одному и тому же лицу, а также если приобретатель доли участия (пакета акций) не зарегистрирован в государстве с льготным налогообложением;

3) передачи доли участия (пакета акций) в юридическом лице, признанном победителем конкурса, если в результате такой передачи лицо приобретает право прямо или косвенно (через третьих лиц) распоряжаться менее чем 0,1 процента доли участия (пакета акций) в уставном капитале юридического лица, признанного победителем конкурса.

Сноска. Статья 55 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Предоставление права недропользования
на основе прямых переговоров

Статья 56. Объекты прямых переговоров

1. Участки недр, предоставляемые для проведения операций по разведке, добыче, совмещенной разведке и добыче полезных ископаемых, и участки, предоставляемые в упрощенном порядке для разведки, кроме общераспространенных, на основе прямых переговоров, определяются компетентным органом, за исключением участков недр, предоставляемых для проведения операций по добыче с лицом, имеющим исключительное право на получение права недропользования на добычу в связи с коммерческим обнаружением на основании контракта на разведку.

Без проведения конкурса на основе прямых переговоров контракты заключаются в случаях, установленных пунктом 2 статьи 35 настоящего Закона.

2. На основе прямых переговоров заключаются контракты на предоставление права недропользования на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей:

1) подземных или заглубленных ниже почвенного слоя сооружений для хранения нефти и газа, за исключением автозаправочных станций;

2) тоннелей, метрополитенов, подземных путепроводов и инженерных сооружений с глубиной залегания свыше трех метров;

3) сооружений, предназначенных для закачки подземных вод в недра для искусственного восполнения запасов;

4) заглубленных ниже почвенного слоя хвостохранилищ, шламохранилищ для захоронения и складирования твердых, жидких и радиоактивных отходов, вредных ядовитых веществ и сброса сточных и промышленных вод в недра.

3. Участки недр, предоставляемые для проведения операций по разведке или добыче общераспространенных полезных ископаемых на основе прямых переговоров, определяются местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы.

Сноска. Статья 56 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 57. Порядок и условия проведения прямых переговоров

1. Правом на заключение контракта на недропользование на основе прямых переговоров обладают лица, определенные настоящим Законом.

Лицо, обращающееся за предоставлением права недропользования на основе прямых переговоров, должно соответствовать требованиям, предъявляемым к недропользователям настоящим Законом.

2. Прямые переговоры по предоставлению права недропользования на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу полезных ископаемых проводятся рабочей группой компетентного органа. Положение о рабочей группе и ее состав утверждаются компетентным органом.

Прямые переговоры по предоставлению права недропользования на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, проводятся рабочей группой соответственно местного исполнительного органа области, города республиканского значения и столицы. Положение о рабочей группе и ее состав утверждаются соответственно местным исполнительным органом области, города республиканского значения и столицы.

3. Для участия в прямых переговорах лицо, претендующее на заключение контракта, направляет в компетентный орган заявку в соответствии с требованиями, установленными настоящей главой.

В случаях, предусмотренных подпунктом 4) пункта 2 статьи 35 настоящего Закона, местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы производит резервирование земель для целей недропользования с момента получения уведомления от компетентного органа о проведении прямых переговоров по предоставлению права недропользования в порядке, установленном земельным законодательством Республики Казахстан.

4. После принятия заявки на участие в прямых переговорах уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение месяца после обращения заявителя предоставляется за плату пакет геологической информации по предоставляемому участку недр.

5. Компетентный орган обязан уведомить заявителя о принятии решения о проведении прямых переговоров или об отказе в проведении прямых переговоров в течение двух месяцев с даты поступления заявки на участие в прямых переговорах.

Компетентный орган уведомляет заявителя о дате проведения прямых переговоров.

6. Прямые переговоры проводятся в течение двух месяцев с даты поступления заявки, оформленной в соответствии с требованиями статьи 58 настоящего Закона. Срок проведения прямых переговоров может быть продлен по решению компетентного органа.

7. Положения настоящей статьи применяются в отношении местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения и столицы при проведении прямых переговоров по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых, строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей.

8. Порядок и условия проведения прямых переговоров по предоставлению права недропользования в упрощенном порядке для разведки определены в статье 57-1 настоящего Закона.

Сноска. Статья 57 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 57-1. Порядок и условия проведения прямых переговоров по предоставлению права недропользования в упрощенном порядке для разведки

1. Право недропользования в упрощенном порядке для разведки предоставляется на слабоизученные участки недр.

Участок недр, предоставляемый в упрощенном порядке для разведки, не должен превышать десять блоков, каждый из которых равен одной минуте в географической системе координат.

2. Для получения права недропользования в упрощенном порядке для разведки заявитель направляет в компетентный орган заявку, которая должна содержать:

1) наименование юридического лица, его местонахождение, государственную принадлежность, сведения о государственной регистрации в качестве юридического лица и регистрации в налоговых органах, сведения о руководителях и участниках или акционерах заявителя – юридического лица с указанием размера их доли в уставном капитале (от общего размера уставного капитала), сведения об обращении ценных бумаг юридического лица на организованном рынке ценных бумаг с указанием общего количества таких бумаг, сведения о дочерних организациях заявителя;

2) указание на участок недр, представленный в виде блоков, на которые претендует заявитель;

3) банковскую гарантию или иное подтверждение о наличии у заявителя денег, достаточных для выполнения требований о минимальном размере затрат и видов работ, которые необходимо выполнить в пределах запрашиваемого участка в течение первого года после заключения типового контракта.

К заявке прилагаются копии документов одновременно с оригиналами для сверки либо нотариально засвидетельствованные копии, подтверждающие указанные в заявке сведения, а также подписанный типовой контракт.

Форма типового контракта утверждается компетентным органом и должна содержать следующие основные положения:

1) размер расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры, представленный в виде ежегодных возрастающих платежей;

2) обязательства по уплате подписного бонуса;

3) минимальный размер затрат и виды работ по годам, которые необходимо выполнить в пределах одного блока на весь период действия типового контракта.

3. Компетентный орган размещает на официальном интернет-ресурсе сведения о поданных заявках с указанием:

1) наименования заявителя;

2) координат запрашиваемого участка;

3) времени подачи заявки.

4. В случае если в течение пяти рабочих дней после размещения сведений о поданной заявке на официальном интернет-ресурсе компетентного органа на запрашиваемый участок дополнительно подается более одной заявки, то право недропользования по такому участку предоставляется в порядке, предусмотренном настоящим Законом для аукциона.

5. Заявка подлежит рассмотрению в течение пятнадцати рабочих дней с даты ее поступления в компетентный орган.

По результатам рассмотрения заявки компетентный орган принимает заявку или отклоняет ее.

Заявка подлежит отклонению в следующих случаях:

1) если запрашиваемый участок превышает ограничения по размеру, установленные пунктом 1 настоящей статьи;

2) если ранее на запрашиваемом участке или его части с заявителем или его аффилиированным лицом в одностороннем порядке был расторгнут контракт на разведку по инициативе компетентного органа по основаниям, предусмотренным статьей 72 настоящего Закона, при этом с даты расторжения прошло менее трех лет;

3) наличия оснований, предусмотренных подпунктом 4) статьи 51 и подпунктом 4) пункта 1 статьи 55 настоящего Закона;

4) если запрашиваемый участок или его часть находятся в пользовании у другого недропользователя.

Отказ в принятии заявки не лишает заявителя права подачи повторной заявки.

6. Прямые переговоры проводятся в течение десяти рабочих дней после принятия заявки.

7. По итогам прямых переговоров с заявителем заключается типовой контракт.

8. Недропользователь, получивший право недропользования в упрощенном порядке для разведки, освобождается от обязательств по местному содержанию в кадрах, товарах, работах и услугах.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 57-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 58. Заявка на участие в прямых переговорах

1. Заявка на участие в прямых переговорах должна содержать:

1) для юридических лиц – наименование заявителя, его место нахождения, государственную принадлежность, сведения о государственной регистрации в качестве юридического лица и регистрации в органах государственных доходов, сведения о руководителях и участниках или акционерах заявителя – юридического лица с указанием размера их доли в уставном капитале (от общего размера уставного капитала), сведения об обращении ценных бумаг юридического лица на организованном рынке ценных бумаг с указанием общего количества таких бумаг, сведения о дочерних организациях заявителя;

2) для физических лиц – фамилию, имя и отчество (при его наличии) заявителя, юридический адрес, гражданство, сведения о документах, удостоверяющих личность заявителя, о регистрации заявителя в органах государственных доходов, о регистрации заявителя в качестве субъекта предпринимательской деятельности;

3) данные о руководителях или представителях, которые будут представлять заявителя, включая сведения о полномочиях таких лиц;

4) данные о технических, управленческих, организационных и финансовых возможностях заявителя, указываемые в заявке всеми заявителями, за исключением национальных компаний, а также лиц, которые обращаются за предоставлением права недропользования на основании произведенного ими коммерческого обнаружения на основе контракта на разведку.

По требованию компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы заявитель дополнительно предоставляет иную информацию в зависимости от основания проведения прямых переговоров.

2. К заявке на участие в прямых переговорах по заключению контракта на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, должны дополнительно прилагаться документы, содержащие следующие сведения:

1) общую характеристику объектов захоронения вредных, ядовитых веществ, твердых и жидких отходов, места сброса сточных и промышленных вод, в том числе местоположение объекта, период эксплуатации, затраты на содержание, наличие и расположение наблюдательной сети мониторинга подземных вод, окружающей среды и недр;

2) физическую характеристику объектов - характеристику изоляции, тип горных пород, глубину залегания и эффективную мощность пласта коллектора, его площадь, коэффициент пористости, характеристику подстилающего и перекрывающего водоупора, скорость естественного потока подземных вод, качественные и количественные показатели, горнотехнические, специальные инженерно-геологические, гидрогеологические и экологические условия захоронения, складирования и сброса;

3) об организациях, деятельность которых влечет образование вредных, ядовитых веществ, твердых и жидких отходов, сточных и промышленных вод;

4) характеристику вредных, ядовитых веществ, твердых и жидких отходов, сточных и промышленных вод с указанием наименования продукта, технического производства или процесса, в котором он образуется, его физической характеристики, полного химического состава, содержания токсичных компонентов, пожароопасности, взрывоопасности, растворимости, совместимости с другими веществами при хранении, основных загрязняющих радионуклидов, их активности, а также характеристики системы транспортировки;

5) заключение уполномоченного органа по изучению и использованию недр;

6) заключение государственной экологической экспертизы.

3. Заявка на получение права недропользования на разведку, добычу или совмещенную разведку и добычу должна предусматривать:

1) размер подписного бонуса;

2) размеры местного содержания в кадрах, закупаемых работах (услугах);

3) размер расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры;

4) обязательства по обучению казахстанских кадров;

5) размер расходов на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан, необходимый для выполнения работ по контракту.

Заявка на получение права недропользования на добычу недропользователем, являющимся субъектом индустриально-инновационной деятельности, помимо вышеперечисленных сведений должна содержать технологическую программу, включающую информацию о предлагаемых к применению технологиях.

4. К заявке прилагаются надлежащим образом засвидетельствованные документы (либо их нотариально засвидетельствованные копии), подтверждающие указанные в заявке сведения.

Сноска. Статья 58 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 59. Принятие решения по итогам прямых переговоров

1. Решение о предоставлении либо об отказе в предоставлении права недропользования на основе прямых переговоров принимается на основе данных, свидетельствующих о возможности исполнения заявителем обязательств по контракту.

2. Решение компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы по итогам прямых переговоров оформляется протоколом прямых переговоров, который подписывается всеми присутствующими членами рабочей группы и уполномоченным представителем заявителя.

3. В случае принятия решения о предоставлении права недропользования на основе прямых переговоров контракт с заявителем заключается в порядке и на условиях, установленных настоящим Законом, с учетом особенностей, предусмотренных настоящей главой.

Условия проведения операций по недропользованию, предложенные заявителем в ходе прямых переговоров и принятые компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы, в обязательном порядке включаются в протокол прямых переговоров, а впоследствии - в контракт.

4. Требования пунктов 1, 2 и 3 настоящей статьи не распространяются на прямые переговоры, проводимые в порядке, предусмотренном статьей 57-1 настоящего Закона.

Сноска. Статья 59 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 60. Особенности предоставления права недропользования при переходе от этапа разведки на этап добычи

1. Недропользователь, обнаруживший и оценивший месторождение на основании контракта на разведку, имеет исключительное право на заключение контракта на добычу без проведения конкурса на основе прямых переговоров.

2. Лицо, которое произвело обнаружение и оценку месторождения на основании контракта на разведку, вправе обратиться в компетентный орган с заявкой о проведении прямых переговоров по заключению контракта на добычу в течение срока действия контракта на разведку либо не позднее трех месяцев с даты завершения контракта на разведку.

3. Компетентный орган и недропользователь не позднее двух месяцев с даты поступления заявки путем прямых переговоров совместно определяют следующие условия контракта на добычу:

1) размер местного содержания в работах (услугах) и кадрах;

2) размер расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры.

Дополнительным условием контракта на добычу, заключаемого с недропользователем, являющимся субъектом индустриально-инновационной деятельности, является наличие технологической программы, включающей информацию о предлагаемых к применению технологиях.

4. По результатам прямых переговоров сторонами подписывается протокол.

В случае, если по вине заявителя контракт не будет заключен в течение двадцати четырех месяцев с даты подписания протокола прямых переговоров, заявитель теряет исключительное право на заключение контракта на добычу, а соответствующий участок (участки) недр выставляется на конкурс либо предоставляется на основе прямых переговоров в порядке, предусмотренном настоящим Законом, с условием возмещения такому лицу затрат на разведку.

5. Конкурс проводится в порядке, предусмотренном главой 4 настоящего Закона. Необходимым условием участия в таком конкурсе являются следующие обязательства лица, претендующего на заключение контракта:

1) обязательства, предусмотренные в пункте 3 настоящей статьи, которые не могут быть меньше размеров, согласованных сторонами прямых переговоров по заключению контракта на добычу в результате коммерческого обнаружения;

2) по принятию необходимых мер для поддержания контрактной территории в состоянии, пригодном для осуществления операций по добыче, с учетом требований экологической безопасности и обеспечению на соответствующей контрактной территории безопасных условий для населения и персонала с даты определения победителя конкурса до заключения контракта на добычу;

3) по возмещению лицу, которое произвело коммерческое обнаружение на основании контракта на разведку, затрат на обнаружение и оценку выставленного на конкурс участка недр и поддержание контрактной территории в состоянии, пригодном для осуществления дальнейших операций по добыче в соответствии с подпунктом 2) пункта 11 настоящей статьи.

Такое возмещение осуществляется в порядке единовременной выплаты полной суммы соответствующих затрат с учетом инфляции, определяемой на основе официальной статистической информации уполномоченного органа в области государственной статистики.

Срок возмещения таких затрат устанавливается компетентным органом и не должен превышать три месяца с даты заключения контракта с победителем конкурса.

Победитель конкурса вправе провести аудит возмещаемых им затрат. В случае спора о размере возмещаемых затрат между победителем конкурса и недропользователем, обнаружившим и оценившим месторождение на основании контракта на разведку, такой спор подлежит разрешению в судебном порядке.

6. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
7. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
8. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Положения настоящей статьи применяются в отношении местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы при переходе от этапа разведки на этап добычи общераспространенных полезных ископаемых.

10. Недропользователь, обнаруживший и оценивший месторождение на основании контракта на разведку, и подавший заявку о проведении прямых переговоров по заключению контракта на добычу, до окончания срока действия соответствующего контракта на разведку продолжает исполнение обязательств в соответствии с контрактом на разведку, рабочей программой и проектными документами.

В случае заключения контракта на добычу на часть контрактной территории, предоставленной в рамках контракта на разведку, недропользователь продолжает исполнение обязательств на оставшейся контрактной территории в соответствии с контрактом на разведку до окончания его срока действия.

11. После прекращения действия контракта на разведку недропользователь, подавший заявку о проведении прямых переговоров по заключению контракта на добычу, обязан:

1) в случае возврата части (частей) контрактной территории провести работы по ликвидации или консервации объектов недропользования в соответствии со статьей 111 настоящего Закона, в том числе восстановить участки земли и другие природные объекты, нарушенные вследствие проведения операций по разведке, до состояния, пригодного для дальнейшего использования на возвращаемой части (частях) контрактной территории;

2) при намерении проведения операций по добыче на всей контрактной территории или части (частях) контрактной территории, не подлежащих возврату, - до заключения контракта на добычу принять необходимые меры для поддержания контрактной территории (частей контрактной территории) в состоянии, пригодном для осуществления дальнейших операций по добыче, с учетом требований экологической безопасности и обеспечить на соответствующей контрактной территории (частях контрактной территории) безопасные условия для населения и персонала.

В случае незаключения контракта на добычу на основе прямых переговоров с недропользователем, обнаружившим и оценившим месторождение на основании контракта на разведку, его обязательство по поддержанию контрактной территории (частей контрактной территории) в состоянии, пригодном для осуществления дальнейших операций по добыче, прекращается в момент определения победителя конкурса, проводимого в порядке, установленном настоящей статьей.

12. В случае если в установленный срок после вступления контракта в силу недропользователь, с которым заключен контракт на добычу по результатам конкурса, не возместит лицу, обнаружившему и оценившему месторождение, затраты на разведку в соответствии с требованиями пункта 5 настоящей статьи, то такой спор подлежит разрешению в судебном порядке.

13. После заключения контракта на добычу по итогам прямых переговоров либо конкурса, проводимого в соответствии с настоящей статьей, расходы недропользователя, произведенные в соответствии с положениями подпункта 2) пункта 5 и (или) пункта 11 настоящей статьи, относятся к расходам по такому контракту на добычу и подлежат возмещению в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 60 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. Контракт на недропользование

Статья 61. Виды контрактов на недропользование

1. Для проведения операций по недропользованию применяются следующие виды контрактов для:

1) проведения разведки - контракт на разведку;

1-1) проведения разведки лицом, которому право на разведку предоставляется в упрощенном порядке, – типовой контракт на разведку;

2) проведения добычи - контракт на добычу;

3) проведения совмещенной разведки и добычи - контракт на совмещенную разведку и добычу;

4) проведения строительства и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей, - контракт на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой или добычей;

5) проведения государственного геологического изучения недр - контракт (договор) на государственное геологическое изучение недр.

Заключение, исполнение, изменение или прекращение контракта производятся в соответствии с настоящим Законом.

2. Контракт, за исключением контракта (договора) на государственное геологическое изучение недр и типового контракта на разведку, заключается по форме и содержанию, которые предусмотрены модельными контрактами по видам недропользования, утверждаемыми компетентным органом.

Контракт должен содержать следующие условия: цель контракта, срок действия контракта, контрактную территорию, конфиденциальность, непреодолимую силу.

Примечание РЦПИ!
Положение части третьей пункта 2 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Контракт должен также содержать особые условия в отношении обязательств: по размеру и условиям выплаты подписного бонуса; по размеру и условиям расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры; по местному содержанию в кадрах; по размеру расходов, направляемых на обучение, повышение квалификации и переподготовку работников, являющихся гражданами Республики Казахстан, задействованных при исполнении контракта, и (или) обучение граждан Республики Казахстан по перечню специальностей, согласованному с компетентным органом; по местному содержанию в работах (услугах); по обеспечению равных условий оплаты труда для казахстанского персонала по отношению к привлеченному иностранному персоналу, включая персонал, занятый на подрядных работах; по ликвидационному фонду; по размеру расходов, установленных настоящим Законом, на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан.

Примечание РЦПИ!
Положение части четвертой пункта 2 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Обязательства по привлечению казахстанских кадров должны содержать процентное отношение от общего количества привлекаемых к работам кадров, включая персонал, занятый на подрядных работах, в том числе по годам. Обязательства по размеру местного содержания в работах (услугах) должны содержать процентное отношение от общего количества закупаемых работ (услуг).

В случае заключения контракта на участок недр, по которому ранее был прекращен контракт, контракт с новым недропользователем должен содержать обязательства по возмещению ранее произведенных бывшим недропользователем и доверительным управляющим затрат, включая стоимость переданного согласно пункту 10 статьи 72 настоящего Закона имущества, а также обязательство по выплате вознаграждения доверительному управляющему.

Примечание РЦПИ!
Положение части шестой пункта 2 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Условия контракта должны содержать размеры неустойки (штрафов, пени) за неисполнение, ненадлежащее исполнение недропользователем принятых им обязательств, в том числе по местному содержанию в работах, услугах и кадрах, по платежам неналогового характера, предусмотренным контрактом.

Контракт на добычу углеводородного сырья должен содержать обязательства недропользователя по переработке (утилизации) попутного газа.

В случае обнаружения недропользователем месторождения с крупными и уникальными запасами полезных ископаемых положения контракта на добычу в отношении таких месторождений должны содержать одно из обязательств, указанных в пункте 4 статьи 71 настоящего Закона.

Контракт может содержать и другие положения.

Примечание РЦПИ!
Пункт 2-1 действует до 01.01.2021. Положение пункта 2-1 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

2-1. Контракт, заключенный до 1 января 2015 года, может также содержать особые условия в отношении обязательств по местному содержанию в товарах, а также размеры неустойки (штрафов, пени) за неисполнение, ненадлежащее исполнение недропользователем принятых им обязательств по местному содержанию в товарах.

Положения настоящего пункта применяются с учетом положений пункта 4 статьи 69 настоящего Закона до окончания срока действия указанного контракта или до 1 января 2021 года в зависимости от того, какое событие наступит раньше.

3. Условия контракта не могут быть менее выгодными для Республики Казахстан, чем условия, установленные по итогам прямых переговоров либо в конкурсном предложении для участия в тендере или заявке для участия в аукционе.

4. Контракт на совмещенную разведку и добычу заключается по решению Правительства Республики Казахстан только в отношении участков недр, месторождений, имеющих стратегическое значение и (или) сложное геологическое строение.

Если иное не установлено законами Республики Казахстан:

на период проведения разведки к такому контракту применяются положения, предусмотренные законами Республики Казахстан для контракта на разведку;

после обнаружения и оценки месторождения и утверждения в установленном порядке соответствующих проектных документов на основании исключительного права на добычу в связи с коммерческим обнаружением в контракт вносятся изменения, связанные с этапом добычи, после чего к такому контракту применяются положения, предусмотренные законами Республики Казахстан для контракта на добычу.

5. Обязательными приложениями к контракту, за исключением контрактов (договоров) на государственное геологическое изучение недр, являются геологический или горный отвод и рабочая программа.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 6 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

6. Условия контрактов в обязательном порядке должны предусматривать, что применимым правом по контрактам является право Республики Казахстан.

7. Контракт должен быть составлен на казахском и русском языках. По соглашению сторон контракта текст контракта может быть также переведен на иной язык.

8. Контроль за исполнением недропользователями условий контрактов на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу, за исключением контрактов на разведку, добычу общераспространенных полезных ископаемых, осуществляется компетентным органом.

В отношении общераспространенных полезных ископаемых контроль за исполнением недропользователями условий контрактов на разведку или добычу осуществляется местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы.

В случае нарушения недропользователем условий контракта компетентный орган, а в отношении контрактов на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых - местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы письменным уведомлением указывает на обязанность недропользователя по устранению такого нарушения в установленный срок.

Срок устранения нарушений недропользователем условий контракта по физическому объему обязательств не должен превышать шесть месяцев, по финансовым обязательствам – три месяца, иным условиям контракта – один месяц со дня получения письменного уведомления.

Недропользователь вправе направить в компетентный орган предложение о продлении срока устранения нарушений условий контракта с обоснованием причин такого продления. По результатам рассмотрения предложения о продлении срока устранения нарушений условий контракта компетентный орган в десятидневный срок уведомляет недропользователя о согласии на продление такого срока или предоставляет мотивированный отказ в таком продлении.

В случае очевидной невозможности устранения нарушений условий контракта в срок, определенный в настоящем пункте, компетентный орган вправе установить иной срок, в течение которого возможно устранение такого нарушения.

9. Контракт (договор) на государственное геологическое изучение недр заключается в порядке, установленном уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Сноска. Статья 61 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 62. Подготовка проекта контракта на недропользование

1. Проект контракта на недропользование разрабатывается победителем конкурса либо лицом, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, и согласовывается с компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы путем переговоров.

2. Проект контракта на недропользование разрабатывается на основе модельного контракта, протокола прямых переговоров или конкурсного предложения победителя тендера, заявки победителя аукциона и протокола аукциона.

Положения проекта контракта на недропользование должны соответствовать требованиям, предъявляемым настоящим Законом к условиям контракта.

Проект контракта на разведку, совмещенную разведку и добычу должен предусматривать обязательства недропользователя по разработке проекта оценочных работ в соответствии с требованиями настоящего Закона.

3. Проект контракта на недропользование, за исключением проекта контракта (договора) на государственное геологическое изучение недр и проекта типового контракта на разведку, заключаемого в порядке, предусмотренном статьей 57-1 настоящего Закона, подлежит обязательной правовой экспертизе. Проект контракта на проведение работ по добыче также подлежит обязательной экономической экспертизе.

Экспертизы проводятся на предмет соответствия положений контракта требованиям законодательства Республики Казахстан.

Экспертные заключения предоставляются соответствующими государственными органами в пределах своей компетенции в соответствии с законодательством Республики Казахстан в течение тридцати календарных дней с момента передачи государственным органам, осуществляющим государственную экспертизу, полного пакета документов, необходимых для проведения соответствующей экспертизы.

Результаты экспертизы оформляются экспертным заключением, которое может быть отрицательным или положительным.

Лицо, претендующее на заключение контракта на недропользование, дорабатывает проект контракта в целях устранения замечаний государственного органа, изложенных в экспертном заключении.

В случае устранения указанных замечаний государственный орган проводит повторную экспертизу.

При несогласии с замечаниями правовой и (или) экономической экспертизы лицо, претендующее на заключение контракта на недропользование, вправе направить свои мотивированные возражения в компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы для их рассмотрения на согласительной комиссии.

Компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы в десятидневный срок формирует согласительную комиссию для рассмотрения представленных возражений. В состав согласительной комиссии включаются представители компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, государственных органов, представивших замечания, и лица, претендующего на заключение контракта. По результатам заседания согласительная комиссия вырабатывает рекомендации, отражаемые в протоколе. С учетом рекомендаций согласительной комиссии контракт направляется на повторную экспертизу.

4. Исключен Законом РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).
5. Исключен Законом РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 62 с изменениями, внесенными законами РК от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 63. Рабочая программа

1. Рабочая программа является обязательной частью (приложением) контракта и содержит обязательства недропользователя, необходимые для достижения инвестиционных проектных показателей, указанных в пункте 3 настоящей статьи.

В случаях, когда право недропользования для разведки предоставлено в упрощенном порядке, предусмотренном статьей 57-1 настоящего Закона, рабочая программа не составляется.

2. При изменении показателей проектных документов, которые затрагивают инвестиционные проектные показатели, включенные в рабочую программу, в рабочую программу должны быть внесены соответствующие изменения.

Согласование изменений в рабочую программу в связи с изменениями в проектные документы производится одновременно с утверждением проектного документа уполномоченным органом по изучению и использованию недр. Указанные изменения в рабочую программу вносятся путем подписания дополнительного соглашения к контракту между недропользователем и компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в срок не позднее тридцати календарных дней с даты согласования рабочей программы уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

3. Рабочая программа периода разведки должна включать следующие основные проектные показатели, предусмотренные проектными документами, и необходимый объем инвестиций:

1) виды и объем геологоразведочных работ, сроки их выполнения, в том числе виды сейсмических исследований;

2) виды и объем оценочных работ (на этапе оценки) и сроки их выполнения;

3) количество и сроки бурения разведочных (оценочных) скважин.

Рабочая программа периода добычи должна включать следующие основные проектные показатели, предусмотренные проектными документами, и необходимый объем инвестиций:

1) ежегодный объем добычи;

2) производственные объекты и сроки их проектирования, строительства (сооружения);

3) количество скважин, запланированных к бурению на контрактной территории, сроки их завершения;

4) перечень необходимых инфраструктурных объектов, сроки их проектирования, строительства (сооружения).

Рабочая программа также должна включать мероприятия, необходимые для достижения основных проектных показателей, с распределением по годам и указанием необходимых затрат.

Сноска. Статья 63 в редакции Закона РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 64. Проект поисковых работ

1. До подписания и регистрации контракта на разведку, совмещенную разведку и добычу победитель конкурса либо лицо, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, разрабатывает проект поисковых работ.

Проект поисковых работ должен содержать эффективную программу исследования территории, включая современные и высокоточные методы поисков и лабораторно-аналитических исследований, обеспечивающих рациональное и комплексное изучение недр контрактной территории.

Недропользователь, получивший право на разведку в упрощенном порядке, предусмотренном статьей 57-1 настоящего Закона, разрабатывает и самостоятельно утверждает проект поисковых работ после подписания и регистрации типового контракта на разведку.

2. Проект поисковых работ в обязательном порядке подлежит государственной экологической экспертизе.

3. Срок разработки и согласования проекта поисковых работ не должен превышать восемь месяцев с даты подписания протокола прямых переговоров для лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, или с даты объявления итогов конкурса – для лица, ставшего победителем конкурса. Срок разработки и согласования проекта поисковых работ может быть продлен на срок до шести месяцев, когда разработка и согласование проекта поисковых работ не были завершены в срок по обстоятельствам, не зависящим от воли победителя конкурса либо лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров.

4. По полезным ископаемым, за исключением общераспространенных полезных ископаемых, проект поисковых работ после прохождения экспертизы, указанной в пункте 2 настоящей статьи, представляется в центральную комиссию, рассматривается в течение пятнадцати рабочих дней с даты поступления проекта в центральную комиссию и утверждается компетентным органом в течение пятнадцати рабочих дней с даты поступления предложения от центральной комиссии.

Недропользователь, получивший право на разведку в упрощенном порядке, предусмотренном статьей 57-1 настоящего Закона, самостоятельно утверждает проект поисковых работ и направляет его в уполномоченный орган по изучению и использованию недр.

По общераспространенным полезным ископаемым проект поисковых работ рассматривается межрегиональной комиссией в течение одного месяца с даты поступления проекта в межрегиональную комиссию и утверждается территориальным подразделением уполномоченного органа по изучению и использованию недр в течение пятнадцати рабочих дней с даты поступления предложения от межрегиональной комиссии.

5. В случае необходимости изменений и (или) дополнений в условия и объемы работ, определенные утвержденным проектом поисковых работ, составляется проект изменений и (или) дополнений к проекту поисковых работ, который рассматривается и утверждается органами, определенными пунктом 4 настоящей статьи.

Недропользователю должно быть отказано во внесении таких изменений и (или) дополнений в проект поисковых работ, если имеется отрицательное заключение экспертизы, указанной в пункте 2 настоящей статьи.

Срок рассмотрения и утверждения изменений и (или) дополнений в проект поисковых работ не должен превышать один месяц с даты поступления в центральную комиссию или межрегиональную комиссию проекта соответствующих изменений и (или) дополнений к проекту поисковых работ.

Внесение изменений и дополнений в проект поисковых работ недропользователем, получившим право на разведку в упрощенном порядке, предусмотренном статьей 57-1 настоящего Закона, производится самостоятельно. Недропользователь направляет в уполномоченный орган по изучению и использованию недр информацию о внесенных изменениях и дополнениях в проект поисковых работ.

6. Утвержденный проект поисковых работ является основанием для составления и заключения контракта.

Запрещается проведение работ по поиску месторождений без утвержденного в установленном порядке проекта поисковых работ, а также в нарушение требований проекта поисковых работ.

Сноска. Статья 64 с изменениями, внесенными законами РК от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 65. Проект оценочных работ

1. В случае обнаружения месторождения недропользователь обязан известить об этом компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы в течение тридцати рабочих дней.

Компетентный орган выдает разрешение на переход к этапу оценочных работ в течение одного месяца, местные исполнительные органы области, города республиканского значения, столицы - в течение пятнадцати рабочих дней.

Подтверждение обнаружения и определение сроков его оценки устанавливаются компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы по заключению уполномоченного органа по изучению и использованию недр. Коммерческое обнаружение объявляется недропользователем.

2. Проект оценочных работ, включающий проект опытно-промышленной добычи или проект пробной эксплуатации, подлежит следующим обязательным экспертизам:

1) государственной экологической;

2) в области промышленной безопасности;

3) санитарно-эпидемиологической.

Проект оценочных работ, не включающий проект опытно-промышленной добычи или проект пробной эксплуатации, подлежит государственной экологической экспертизе.

3. Проект оценочных работ разрабатывается на срок, необходимый для полной и комплексной оценки и подсчета запасов, а также определения горно-геологических условий залегания месторождения, технологических параметров извлечения полезного ископаемого и экономической целесообразности его освоения.

Проект оценочных работ должен содержать финансовую часть с отражением в ней затрат на проведение работ по изучению и оценке месторождения на весь срок стадии оценочных работ.

4. Оценочные работы по твердым и общераспространенным полезным ископаемым могут включать проект опытно-промышленной добычи.

Опытно-промышленная добыча может производиться также в процессе добычи полезного ископаемого в течение сроков и объемах, установленных в проектных документах.

Объемы и сроки опытно-промышленной добычи согласовываются по результатам предварительной экспертизы недр.

По общераспространенным полезным ископаемым составляется проект поисково-оценочных работ, который согласовывается и утверждается в порядке, установленном настоящим Законом.

Оценочные работы по углеводородному сырью могут включать проект пробной эксплуатации.

Проект пробной эксплуатации предусматривает временную эксплуатацию пробуренных разведочных скважин.

Предложения о необходимости и сроках проведения пробной эксплуатации направляются центральной комиссией в уполномоченный орган по изучению и использованию недр.

5. По полезным ископаемым, за исключением общераспространенных полезных ископаемых, проект оценочных работ и проект опытно-промышленной добычи рассматриваются центральной комиссией в течение одного месяца с даты поступления соответствующего проекта в центральную комиссию и утверждаются уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение пятнадцати рабочих дней с даты получения предложений от центральной комиссии.

Проект пробной эксплуатации рассматривается центральной комиссией в течение трех месяцев с даты поступления проекта в центральную комиссию и утверждается уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение пятнадцати рабочих дней с момента получения предложений от центральной комиссии.

По общераспространенным полезным ископаемым проект оценочных работ и проект опытно-промышленной добычи рассматриваются межрегиональной комиссией в течение пятнадцати рабочих дней с даты поступления соответствующего проекта в межрегиональную комиссию и утверждаются территориальными подразделениями уполномоченного органа по изучению и использованию недр в течение пятнадцати рабочих дней со дня получения предложений от межрегиональной комиссии.

6. Срок разработки и согласования проекта оценочных работ не должен превышать восемь месяцев с даты принятия решения о переходе к этапу оценочных работ.

Срок разработки и согласования проекта оценочных работ может быть продлен по решению компетентного органа на срок до шести месяцев, когда разработка и согласование проекта оценочных работ не были завершены в срок по обстоятельствам, не зависящим от воли недропользователя.

7. В случае необходимости изменений и (или) дополнений в условия и объемы работ, определенные утвержденными проектами, составляются проекты изменений и (или) дополнений к утвержденным проектам, которые рассматриваются и утверждаются органами, определенными пунктом 5 настоящей статьи.

Недропользователю должно быть отказано во внесении таких изменений и (или) дополнений, если имеется отрицательное заключение одной из экспертиз, указанных в пункте 2 настоящей статьи.

Срок рассмотрения и утверждения изменений и (или) дополнений в проекты не должен превышать один месяц с даты поступления в центральную комиссию, пятнадцать рабочих дней с даты поступления в межрегиональную комиссию проекта соответствующих изменений и (или) дополнений.

8. Запрещается проведение работ по оценке месторождений без утвержденного в установленном порядке проекта оценочных работ, а также в нарушение требований проекта оценочных работ.

Сноска. Статья 65 с изменениями, внесенными законами РК от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 66. Проектные документы на проведение работ по добыче

1. До подписания и регистрации контракта на добычу победитель конкурса либо лицо, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, обязаны обеспечить разработку проектных документов в соответствии с пунктами 2 и 3 настоящей статьи.

Проектные документы на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований не разрабатываются.

2. По твердым и общераспространенным полезным ископаемым, подземным водам разрабатываются:

1) проект промышленной разработки месторождения, который должен включать: календарный график горных и добычных работ и технические решения, обеспечивающие заданную производительность и другие сопутствующие добыче производственные операции; меры, обеспечивающие соблюдение требований по рациональному и комплексному использованию недр, по безопасности работы персонала, по охране окружающей среды; меры по рекультивации нарушаемых земель, а также сведения о финансировании планируемых работ с разбивкой по годам.

2) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. По углеводородному сырью в зависимости от стадии освоения и степени изученности месторождения, состояния его запасов разрабатываются:

1) проект опытно-промышленной разработки, который составляется для ввода в эксплуатацию отдельных месторождений или залежей с целью испытания новых или ранее известных технологий, требующих апробации в геолого-физических условиях месторождения и в случае положительной апробации технологии применение ее в целом на месторождении; сроки и объемы проведения опытно-промышленной разработки согласовываются уполномоченным органом по изучению и использованию недр;

2) технологическая схема разработки;

3) проект промышленной разработки.

4) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Порядок, последовательность, сроки составления и действия проектных документов, указанных в настоящем пункте, определяются едиными правилами по рациональному и комплексному использованию недр при разведке и добыче полезных ископаемых.

Проект промышленной разработки должен содержать раздел по переработке и (или) утилизации попутного газа. Технико-экономическое обоснование должно включать обоснование использования попутного газа.

4. Проектные документы, предусмотренные настоящей статьей, разрабатываются поэтапно по мере их выполнения в соответствии с требованиями единых правил по рациональному и комплексному использованию недр при разведке и добыче полезных ископаемых в пределах срока действия контракта.

Проектные документы, за исключением проектных документов на проведение работ по добыче общераспространенных полезных ископаемых, предусмотренные настоящей статьей, разрабатываются с обязательным привлечением на основе договора проектной организации, имеющей необходимые лицензии на проектирование. Договор с такой проектной организацией должен предусматривать обязательства проектной организации по проведению авторского надзора.

Классификация запасов месторождений производится в порядке, определяемом уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Проектные документы должны обеспечивать рациональное и комплексное использование недр с учетом требований экологической, санитарно-эпидемиологической и промышленной безопасности.

5. Проектные документы на проведение работ по добыче подлежат следующим обязательным экспертизам:

1) государственной экологической;

2) промышленной безопасности;

3) санитарно-эпидемиологической;

4) в области рационального и комплексного использования недр.

6. Срок разработки и согласования проектных документов не должен превышать двадцать один месяц с даты подписания протокола прямых переговоров для лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, или с даты объявления итогов конкурса – для лица, ставшего победителем конкурса.

Срок разработки и согласования проектных документов может быть продлен по решению компетентного органа на срок до шести месяцев, когда разработка и согласование проекта оценочных работ не были завершены в срок по обстоятельствам, не зависящим от воли недропользователя.

7. Проект разработки месторождений твердых полезных ископаемых рассматривается центральной комиссией в течение одного месяца с даты поступления соответствующего проекта в центральную комиссию и утверждается уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение пятнадцати рабочих дней с даты получения предложений от центральной комиссии.

Технологическая схема разработки и проекты опытно-промышленной и промышленной разработки углеводородного сырья рассматриваются центральной комиссией в течение трех месяцев с даты поступления технологической схемы или проектов опытно-промышленной и промышленной разработки углеводородного сырья в центральную комиссию и утверждаются уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение пятнадцати дней с даты получения предложений от центральной комиссии.

Проектные документы по разработке месторождений общераспространенных полезных ископаемых, предусмотренные настоящей статьей, рассматриваются межрегиональной комиссией в течение одного месяца с даты поступления соответствующего проекта в межрегиональную комиссию, и утверждаются территориальными подразделениями уполномоченного органа по изучению и использованию недр в течение пяти рабочих дней с момента получения предложений от межрегиональной комиссии.

Проекты разработки месторождений подземных вод при объеме добычи более двух тысяч кубических метров в сутки, а также для их закачки в пласт в соответствии с технологической схемой добычи полезного ископаемого рассматриваются в центральной комиссии в течение одного месяца с даты поступления соответствующего проекта в центральную комиссию и утверждаются уполномоченным органом по изучению и использованию недр в течение пятнадцати рабочих дней с момента получения предложений от центральной комиссии.

8. В случае необходимости изменений и (или) дополнений в условия и объемы работ, определенные утвержденными проектами, составляются проекты изменений и (или) дополнений к утвержденным проектам, которые рассматриваются и утверждаются органами, определенными пунктом 7 настоящей статьи.

По твердым полезным ископаемым, общераспространенным полезным ископаемым, подземным водам и лечебным грязям проекты изменений и (или) дополнений к утвержденным проектам не составляются в случае, если объемы добычи, определенные утвержденными проектами, изменяются менее чем на двадцать процентов в физическом выражении от утвержденных проектных показателей.

Недропользователю может быть отказано во внесении изменений и (или) дополнений в проектные документы на проведение работ по добыче, если:

1) предлагаемые изменения и (или) дополнения не соответствуют положительной практике разработки месторождений;

2) предлагаемые изменения и (или) дополнения не соответствуют требованиям по рациональному и комплексному использованию недр;

3) имеется отрицательное заключение одной из экспертиз, указанных в пункте 5 настоящей статьи.

Срок рассмотрения и утверждения изменений и (или) дополнений в проекты не должен превышать один месяц с даты поступления в центральную комиссию, десять рабочих дней с даты поступления в межрегиональную комиссию проекта соответствующих изменений и (или) дополнений.

9. Утвержденные проектные документы на проведение работ по добыче являются основанием для составления и заключения контракта на добычу.

10. Запрещается проведение работ по добыче без утвержденных в установленном порядке проектных документов на проведение работ по добыче.

При этом не является нарушением требований проектных документов добыча недропользователем сопутствующих полезных ископаемых, содержащихся в минеральном сырье, при добыче полезных ископаемых, предусмотренных условиями контракта.

Сноска. Статья 66 с изменениями, внесенными законами РК от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 11.04.2014 № 189-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Статья 67. Условия уплаты подписного бонуса

1. Победитель конкурса на получение права недропользования, лицо, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, а также лицо, заключившее контракт, уплачивают подписной бонус в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан. По контрактам, в которых национальная компания выступает недропользователем, уплаченный национальной компанией в пользу Республики Казахстан подписной бонус возмещается ее стратегическим партнером, если договором о совместной деятельности с таким партнером не предусмотрено иное.

2. Контроль за своевременностью и полнотой уплаты подписного бонуса осуществляется в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

3. В случае, если лицо, объявленное победителем конкурса, не произведет в установленный срок уплату пятидесяти процентов суммы подписного бонуса, комиссия по проведению конкурсов на предоставление права недропользования (конкурсная комиссия по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых) вправе отменить решение о признании такого лица победителем конкурса.

В случае, если лицо, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, не произведет в установленный срок уплату пятидесяти процентов суммы подписного бонуса, компетентный орган (местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы) вправе отменить решение о заключении с таким лицом контракта на основе прямых переговоров.

4. В случае отмены комиссией по проведению конкурсов на предоставление права недропользования (конкурсной комиссией по предоставлению права недропользования на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых) решения о признании победителем конкурса лица, не выполнившего обязанность по уплате пятидесяти процентов суммы подписного бонуса, или отмены компетентным органом (местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы) решения о заключении контракта на основе прямых переговоров с лицом, не выполнившим обязанность по уплате пятидесяти процентов суммы подписного бонуса, такое лицо теряет право на заключение контракта.

5. В случае незаключения в установленные сроки контракта по вине победителя конкурса или лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, выплаченный подписной бонус не возвращается.

Компетентный орган (местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы) письменно уведомляет государственный орган, осуществляющий руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, о факте незаключения контракта по вине победителя конкурса или лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров.

Сноска. Статья 67 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 68. Заключение и регистрация контракта

1. Контракт подлежит обязательной регистрации в компетентном органе и вступает в силу с момента его регистрации.

Примечание РЦПИ!
Положение части второй пункта 1 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Компетентный орган ведет реестр государственной регистрации контрактов и обеспечивает хранение контракта.

Примечание РЦПИ!
Положение части третьей пункта 1 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Изменения и дополнения к контракту также подлежат обязательной регистрации в компетентном органе путем внесения соответствующих записей в реестр государственной регистрации контрактов. Изменения и (или) дополнения к контракту признаются вступившими в силу с момента их регистрации. (Пункт 1 вводится в действие с 20.11.2014).

2. Срок заключения контракта для проведения разведки не должен превышать восемнадцать месяцев с даты принятия решения компетентным органом о заключении контракта и подписания протокола прямых переговоров для лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, или с даты объявления итогов конкурса - для лица, ставшего победителем конкурса.

Срок заключения контракта для проведения добычи не должен превышать двадцать четыре месяца с даты принятия решения компетентным органом о заключении контракта и подписания протокола прямых переговоров для лица, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, или с даты объявления итогов конкурса - для лица, ставшего победителем конкурса.

Срок заключения контракта может быть продлен компетентным органом, если победитель конкурса или лицо, с которым контракт заключается на основе прямых переговоров, обратится в компетентный орган с заявлением о продлении срока заключения контракта с обоснованием причин такого продления.

В случае, если контракт не заключен в установленные сроки по вине лица, претендующего на заключение контракта, такое лицо теряет свое право на заключение контракта, при этом затраты, понесенные таким лицом на приобретение геологической информации, разработку и согласование проектных документов, рабочих программ и проекта контракта, возмещению не подлежат. Компетентный орган вправе выставить соответствующий участок недр на конкурс в порядке, установленном настоящим Законом.

3. Контракт на недропользование заключается на основании утвержденных в установленном порядке проектных документов, а также получения результатов обязательных экспертиз, позволяющих заключить контракт.

4. Копия контракта после его регистрации компетентным органом в обязательном порядке направляется в уполномоченный орган по изучению и использованию недр, уполномоченный орган в области охраны окружающей среды и центральный уполномоченный орган по исполнению бюджета.

5. Заключение контракта является основанием для оформления земельного участка местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы в течение тридцати рабочих дней с даты обращения недропользователя, за исключением случаев принудительного изъятия земельного участка (права землепользования) для государственных нужд в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан.

Предоставление земельных участков, находящихся в собственности или землепользовании третьих лиц, осуществляется в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан. При этом пространственные границы оформляемого земельного участка ограничиваются территорией, фактически используемой недропользователем, с нарушением земной поверхности в пределах сроков фактического использования земельного участка.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 6 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

6. Заключение и регистрация контрактов на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых осуществляются местными исполнительными органами области, города республиканского значения, столицы.

Сноска. Статья 68 с изменениями, внесенными законами РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 69. Срок действия контракта

1. Контракт на разведку заключается на срок до шести лет.

Срок действия контракта на разведку при проведении нефтяных операций на море может быть продлен компетентным органом до двух лет, если недропользователь не позднее чем за шесть месяцев до окончания срока действия контракта обратится в компетентный орган с заявлением о продлении срока действия контракта с обоснованием причин такого продления.

Срок действия контракта на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу полезных ископаемых продлевается компетентным органом на срок действия обстоятельств непреодолимой силы, если недропользователь представит свидетельство о таких обстоятельствах в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

В случае обнаружения месторождения недропользователь имеет право на продление срока действия контракта на разведку на период, необходимый для его оценки.

Заявление о продлении срока действия контракта для оценки обнаружения должно быть рассмотрено не позднее одного месяца с даты его поступления в компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы.

2. Контракт на добычу заключается на срок не более двадцати пяти лет, а по месторождениям с крупными и уникальными запасами полезных ископаемых – не более сорока пяти лет. Срок действия контракта на добычу не может превышать срок, необходимый для полной отработки запасов.

Срок действия контракта на добычу продлевается компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы при условии отсутствия неустраненных нарушений недропользователем контрактных обязательств, если недропользователь не позднее чем за шесть месяцев до окончания работ обратится в компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы с заявлением о продлении срока действия контракта с обоснованием причин такого продления. Заявление о продлении срока действия контракта должно быть рассмотрено не позднее двух месяцев с даты его поступления в компетентный орган.

Срок действия контракта на добычу подлежит продлению, если использование полезного ископаемого связано с реализацией в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан индустриально-инновационного проекта, предусматривающего производство продукции с высокой добавленной стоимостью (более высоких переделов и переработки).

3. При изменении срока действия контракта в контракт вносятся соответствующие изменения и (или) дополнения.

Примечание РЦПИ!
Положение части второй пункта 3 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Срок продления исчисляется с даты регистрации соответствующего дополнения, если сторонами не согласован иной срок.

Примечание РЦПИ!
Пункт 4 действует до 01.01.2021. Положение пункта 4 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

4. При изменении срока действия контракта, заключенного до 1 января 2015 года, в него вносятся изменения и дополнения, предусматривающие исключение обязательств недропользователя по местному содержанию в товарах.

Сноска. Статья 69 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Статья 70. Территориальная сфера действия контракта

1. В пределах контрактной территории может находиться один участок недр или несколько участков недр как смежных, так и раздельных. Выделяемый в пределах контрактной территории участок недр (участки недр) может (могут) ограничиваться определенной глубиной.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 2 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

2. В случае проведения в пределах одной контрактной территории операций по недропользованию двумя или более недропользователями по разным контрактам порядок ведения работ в пределах контрактной территории определяется соглашением между такими недропользователями.

В случае, если недропользователи, осуществляющие проведение в пределах одной контрактной территории операций по недропользованию по разным контрактам, не могут прийти к соглашению по данному вопросу, правом на установление порядка ведения работ на контрактной территории обладает недропользователь, осуществляющий операции по разведке или добыче полезных ископаемых по контракту, заключенному с компетентным органом.

Недропользователь, осуществляющий операции по разведке или добыче общераспространенных полезных ископаемых по контракту, заключенному с местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы, обязан соблюдать порядок ведения работ на контрактной территории, установленный недропользователем, осуществляющим операции по разведке или добыче полезных ископаемых по контракту, заключенному с компетентным органом.

В случае проведения в пределах одной контрактной территории операций по недропользованию двумя или более недропользователями по разным контрактам, заключенным с компетентным органом, правом на установление порядка ведения работ на контрактной территории обладает недропользователь, с которым контракт заключен ранее.

Недропользователь, с которым контракт заключен позднее, обязан соблюдать порядок ведения работ на контрактной территории, установленный недропользователем, с которым контракт заключен ранее.

Порядок проведения в пределах одной контрактной территории операций по недропользованию, определенный в соответствии с настоящим пунктом, должен быть согласован с уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

3. Если проведение на участке недр операций по недропользованию невозможно или затруднено либо может привести к чрезмерным затратам недропользователя без предоставления ему сервитута на смежный или иной участок недр, лицо, заинтересованное в получении сервитута (претендент на получение сервитута), вправе обратиться к недропользователю, на участок недр которого должен быть установлен сервитут, с предложением заключить договор об установлении сервитута.

При недостижении соглашения между претендентом на получение сервитута и недропользователем о возможности установления сервитута или об условиях договора об установлении сервитута заинтересованное лицо вправе обратиться в суд.

Сервитут подлежит регистрации в компетентном органе, а в случае, если участок недр предназначен для проведения операций по разведке и добыче общераспространенных полезных ископаемых, - в местном исполнительном органе области, города республиканского значения, столицы.

Запрещается установление сервитута в случае, если такое установление создает угрозу жизни и здоровью людей или окружающей среде, а равно влечет за собой невозможность проведения на участке недр разведки и (или) добычи.

При установлении сервитута на участок недр правообладатель сервитута обязан возместить недропользователю убытки, связанные с сервитутом, если иное не предусмотрено договором об установлении сервитута или законами Республики Казахстан.

Договором об установлении сервитута или решением суда может быть предусмотрена плата за сервитут, уплачиваемая правообладателем сервитута недропользователю.

Сервитут прекращается по истечении срока, на который он был установлен, либо при прекращении оснований, по которым он был установлен, либо в случае отказа правообладателя сервитута.

Сервитут не может быть самостоятельным предметом сделок, в том числе купли-продажи и залога. Сервитут может переходить к другим лицам лишь вместе с правом, для обеспечения которого такой сервитут установлен. Сервитут сохраняется в случае передачи права недропользования и перехода права недропользования в порядке универсального правопреемства в отношении участка недр, обремененного сервитутом, к другому лицу.

Установление сервитута на часть участка недр служит основанием для возникновения сервитута на земельный участок в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан в случае необходимости получения такого сервитута.

4. Если при проведении разведки или добычи полезных ископаемых будет установлено, что географические границы обнаружения или месторождения (независимо от расположения на суше или на море) выходят за пределы контрактной территории, указанной в геологическом или горном отводе, то вопрос о ее расширении должен решаться компетентным органом или местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы при проведении разведки или добычи общераспространенных полезных ископаемых путем выдачи соответствующего геологического отвода или нового горного отвода, не превышающего по размерам пятидесяти процентов от контрактной территории, а также изменения условий контракта и рабочей программы без проведения конкурса в порядке и сроки, установленные настоящим Законом для согласования проекта контракта и его заключения, в случае, если эта территория свободна от недропользования.

5. Условия и порядок возврата контрактной территории определяются настоящим Законом и контрактом.

6. Возврат частей контрактной территории осуществляется путем переоформления геологического отвода с исключением возвращаемых частей контрактной территории из соответствующего геологического отвода.

Сноска. Статья 70 с изменениями, внесенными законами РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 70-1. Преобразование контрактной территории

1. Недропользователь, осуществляющий операции по разведке твердых полезных ископаемых, вправе обратиться с заявлением в компетентный орган о выдаче разрешения на преобразование контрактной территории путем выделения из нее участка (участков) недр.

Выделение участка (участков) недр из контрактной территории производится по соглашению сторон путем заключения в отношении выделяемого участка (участков) недр отдельного контракта и внесения соответствующих изменений и (или) дополнений в контракт, из территории которого производится выделение.

2. Заявление о преобразовании контрактной территории должно быть составлено в письменной форме на казахском и русском языках и содержать:

1) сведения о недропользователе, осуществляющем операции по недропользованию на преобразуемой контрактной территории (территориях):

для юридических лиц – полное наименование, местонахождение, государственную принадлежность, сведения о государственной регистрации в качестве юридического лица и регистрации в налоговых органах, сведения о руководителях и их полномочиях;

для физических лиц – фамилию и имя, юридический адрес, гражданство, сведения о документах, удостоверяющих личность, регистрации в налоговых органах;

2) указание на контракт, контрактную территорию и участок (участки) недр, подлежащий выделению из контрактной территории в отдельный контракт;

3) геологическую, горнотехническую, технологическую и иную информацию, обосновывающую необходимость проведения преобразования контрактной территории;

4) фамилию и имя лица, подписавшего заявление, указание на полномочия такого лица, сведения о документе, удостоверяющем его личность;

5) письменное подтверждение недропользователя о том, что все сведения, указанные в заявлении и прилагаемых документах, являются достоверными.

К заявлению прилагаются надлежащим образом засвидетельствованные документы (либо их нотариально засвидетельствованные копии), подтверждающие указанные в нем сведения.

Все документы, прилагаемые к заявлению, должны быть составлены на казахском и русском языках. В случае, если заявление подается иностранцем или иностранным юридическим лицом, такие документы могут быть составлены на ином языке с обязательным приложением к каждому документу перевода на казахский и русский языки, верность которых засвидетельствована нотариусом.

3. Разрешение на преобразование контрактной территории выдается компетентным органом при соблюдении следующих условий:

1) если испрашиваемое преобразование не нарушает требований законодательства Республики Казахстан;

2) если испрашиваемое преобразование осуществляется в целях рационального и комплексного использования недр.

4. Вопрос о выдаче разрешения компетентного органа на преобразование контрактной территории рассматривается отдельно для каждого случая такого преобразования. Установление в контракте либо ином акте разрешения на преобразование контрактной территории по усмотрению недропользователя не допускается.

5. Отказ в выдаче разрешения на преобразование контрактной территории может быть оспорен в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

6. В случае преобразования контрактной территории путем выделения из нее участка (участков) недр контракт в отношении данного участка (участков) недр может быть заключен на срок, не превышающий срока контракта, из территории которого производится выделение участка (участков) недр.

Положения контракта, заключаемого в отношении выделенного участка (участков) недр, за исключением условий по местному содержанию, по размеру расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры, по размеру расходов, направляемых на обучение, повышение квалификации и переподготовку работников, являющихся гражданами Республики Казахстан, задействованных при исполнении контракта, по размеру расходов на научно-исследовательские, научно-технические и опытно-конструкторские работы на территории Республики Казахстан, должны соответствовать условиям, послужившим основанием для выдачи разрешения на преобразование путем выделения участка (участков) недр.

7. В случае преобразования контрактной территории рабочая программа, горный отвод или геологический отвод и проектная документация в отношении данной контрактной территории подлежат изменению в порядке, установленном настоящим Законом. Рабочая программа, горный отвод или геологический отвод и проектная документация в отношении выделяемого участка (участков) недр разрабатываются в порядке и сроки, установленные настоящим Законом.

8. Недропользователи, осуществляющие в рамках одного контракта добычу на нескольких месторождениях, часть из которых включена в перечень высоковязких, обводненных, низкорентабельных, малодебетных или выработанных месторождений в соответствии с законодательством Республики Казахстан, вправе обратиться с заявлением в компетентный орган о преобразовании контрактной территории путем выделения такого (таких) месторождения (месторождений) и заключения отдельного контракта на добычу в порядке, предусмотренном настоящей статьей.

9. Положения настоящей статьи не распространяются на контракты по проведению нефтяных операций, указанные в пункте 6 статьи 129 настоящего Закона.

Сноска. Глава 6 дополнена статьей 70-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 71. Внесение в контракт изменений и (или)дополнений

1. Изменение и (или) дополнение условий контракта допускаются по соглашению сторон, если иное не установлено настоящим Законом.

2. Изменение и (или) дополнение условий контракта по требованию одной из сторон допускаются по основаниям и в порядке, предусмотренным законами Республики Казахстан и контрактом.

3. В случае, если действия недропользователя при проведении операций по недропользованию в отношении участков недр, месторождений, имеющих стратегическое значение, приводят к изменению экономических интересов Республики Казахстан, создающему угрозу национальной безопасности, компетентный орган вправе потребовать изменения и (или) дополнения условий контракта, в том числе ранее заключенного контракта, с целью восстановления экономических интересов Республики Казахстан.

4. В случае внесения изменений в контракт на недропользование в части продления срока более чем на десять лет на месторождении с крупными и уникальными запасами полезных ископаемых положения контракта должны быть дополнены одним из следующих обязательств недропользователя по:

1) созданию перерабатывающих производств самостоятельно, посредством создания нового юридического лица или совместно с другими лицами;

2) модернизации либо реконструкции действующих добывающих производств;

3) модернизации либо реконструкции действующих перерабатывающих производств;

4) предоставлению добываемого полезного ископаемого для переработки на перерабатывающие предприятия (производства) на территории Республики Казахстан на договорных условиях;

5) реализации иного инвестиционного проекта или проекта, направленного на социально-экономическое развитие региона, самостоятельно, посредством создания нового юридического лица или совместно с другими лицами.

Если право недропользования в отношении такого месторождения предоставляется другому лицу, то в контракт на недропользование включается одно из обязательств, указанных в настоящем пункте.

Сноска. Статья 71 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении трех месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 72. Прекращение действия контракта

1. Контракт прекращается по истечении срока его действия, если сторонами не достигнуто соглашение о продлении срока действия контракта в порядке, установленном статьей 69 настоящего Закона.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 2 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

2. Досрочное прекращение действия контракта допускается по соглашению сторон, а также в случаях, предусмотренных настоящим Законом, по требованию одной из сторон.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 3 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

3. Компетентный орган вправе в одностороннем порядке досрочно прекратить действие контракта в следующих случаях:

1) при неустранении недропользователем в указанный в уведомлении компетентного органа срок более двух нарушений обязательств, установленных контрактом на недропользование;

2) при передаче недропользователем права недропользования и (или) объектов, связанных с правом недропользования, в случаях, предусмотренных пунктами 1 и 3 статьи 36 настоящего Закона, без разрешения компетентного органа, за исключением случаев, когда такое разрешение не требуется в соответствии с пунктом 5 статьи 36 настоящего Закона;

3) при отказе в представлении либо представлении недостоверных сведений, предусмотренных в подпункте 13-1) пункта 1 статьи 76 настоящего Закона;

4) при выполнении менее чем на тридцать процентов в течение двух лет подряд финансовых обязательств, установленных контрактом на недропользование.

Нарушение условий контракта, полностью устраненное недропользователем в срок, установленный в уведомлении компетентного органа, не является основанием для досрочного прекращения действия контракта в одностороннем порядке.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 3-1 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

3-1. Компетентный орган в одностороннем порядке досрочно прекращает действие типового контракта на разведку в следующих случаях:

1) несвоевременной оплаты сумм на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры, представленных в виде ежегодных возрастающих платежей;

2) нарушения требований о минимальном размере затрат и видов работ по годам, которые необходимо выполнить в пределах одного блока на весь период действия типового контракта;

3) использования предоставленного участка недр для целей, не предусмотренных типовым контрактом.

4. В случае, предусмотренном пунктом 3 статьи 71 настоящего Закона, компетентный орган вправе в одностороннем порядке досрочно прекратить действие контракта, если:

1) в срок до двух месяцев со дня получения уведомления от компетентного органа об изменении и (или) дополнении условий контракта недропользователь письменно не подтвердит свое согласие на ведение переговоров по изменению и (или) дополнению условий контракта либо откажется от их ведения;

2) в срок до четырех месяцев с даты получения согласия недропользователя на ведение переговоров по изменению и (или) дополнению условий контракта стороны не достигнут соглашения по изменению и (или) дополнению условий контракта;

3) в срок до шести месяцев с даты достижения согласованного решения по восстановлению экономических интересов Республики Казахстан стороны не подпишут изменения и (или) дополнения в условия контракта.

5. По решению Правительства Республики Казахстан компетентный орган вправе в одностороннем порядке прекратить действие контракта, в том числе ранее заключенного контракта, в случае, если действия недропользователя при проведении операций по недропользованию в отношении участков недр, месторождений, имеющих стратегическое значение, приводят к изменению экономических интересов Республики Казахстан, создающему угрозу национальной безопасности.

В случае одностороннего прекращения действия контракта по указанному основанию компетентный орган должен предупредить об этом недропользователя не позднее чем за два месяца.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 6 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

6. Местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы вправе в одностороннем порядке досрочно прекратить действие контракта на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых при неустранении недропользователем в указанный в уведомлении компетентного органа срок более двух нарушений обязательств, установленных контрактом на недропользование.

Нарушение условий контракта, полностью устраненное недропользователем в срок, установленный в уведомлении местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, не является основанием для досрочного прекращения действия контракта в одностороннем порядке.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 7 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

7. Если фактические расходы недропользователя вследствие изменения цен, действующих на рынке, а также по другим обстоятельствам, не зависящим от воли недропользователя, оказались меньше тех, которые учитывались при заключении контракта, утверждении рабочей программы и проектных документов, но при этом физический объем обязательств недропользователя, предусмотренный контрактом, рабочей программой и проектными документами, исполнен в полном объеме, такое уменьшение фактических расходов недропользователя не является нарушением условий контракта и основанием для досрочного прекращения действия контракта в одностороннем порядке.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 7-1 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

7-1. Если полное или частичное неисполнение обязательства, указанного в подпункте 4) пункта 4 статьи 71 настоящего Закона, вызвано обстоятельствами, не зависящими от недропользователя, и он принял все зависящие от него меры по предоставлению добываемого полезного ископаемого на переработку, то такое неисполнение не является нарушением этого обязательства и основанием для досрочного прекращения действия контракта в одностороннем порядке.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 8 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

8. Недропользователь вправе требовать досрочного расторжения контракта в судебном порядке или в одностороннем порядке отказаться от исполнения контракта по основаниям, установленным контрактом.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 9 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

9. Прекращение действия контракта не освобождает недропользователя от исполнения обязательств по возврату государству контрактной территории и ликвидации последствий операций по недропользованию в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан.

10. При досрочном прекращении компетентным органом действия контракта национальная компания принимает в доверительное управление контрактную территорию. Сооружения и оборудование, обеспечивающие непрерывность технологического процесса и промышленную безопасность, подлежат передаче бывшим недропользователем во временное владение и пользование национальной компании на срок до передачи имущества новому недропользователю. В случае отсутствия бывшего недропользователя либо его уклонения от передачи имущества национальной компании компетентный орган выступает в качестве его поверенного в отношении такого имущества.

Компетентный орган обязан выставить предусмотренный контрактом участок недр на конкурс или провести прямые переговоры.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 11 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

11. Типовой контракт прекращается по истечении срока его действия, если сторонами не достигнуто соглашение о его продлении.

Досрочное прекращение действия типового контракта допускается по соглашению сторон.

Сноска. Статья 72 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 72-1. Доверительное управление контрактной территорией

1. В целях поддержания непрерывного технологического процесса и обеспечения промышленной безопасности на контрактной территории компетентный орган в течение пяти рабочих дней с момента прекращения контракта с бывшим недропользователем заключает с национальной компанией договор доверительного управления контрактной территорией.

2. Компетентный орган уведомляет бывшего недропользователя о заключении договора доверительного управления контрактной территорией в течение пяти рабочих дней с момента заключения такого договора.

3. Договор доверительного управления контрактной территорией разрабатывается и заключается в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан.

Договор доверительного управления контрактной территорией предоставляет право доверительному управляющему:

1) осуществлять операции по недропользованию без заключения контракта на проведение операций по недропользованию;

2) получить земельный участок на праве землепользования для осуществления деятельности по доверительному управлению контрактной территорией.

4. Сооружения, оборудование и иное имущество, обеспечивающие не прерывность технологического процесса и промышленную безопасность, подлежат передаче бывшим недропользователем в месячный срок со дня получения уведомления от компетентного органа о заключении договора доверительного управления контрактной территорией во временное владение и пользование доверительному управляющему на срок до передачи имущества новому недропользователю.

В случае отсутствия бывшего недропользователя либо его уклонения от передачи имущества доверительному управляющему компетентный орган выступает в качестве его поверенного в отношении такого имущества и передает его доверительному управляющему по акту, содержащему перечень, предусматривающий указание о состоянии передаваемого имущества.

Расходы, связанные с использованием имущества, указанного в части первой настоящего пункта, возмещаются в соответствии с пунктом 5 настоящей статьи.

5. Доверительный управляющий имеет право на возмещение расходов, произведенных им при доверительном управлении контрактной территорией и подтвержденных в установленном порядке, за счет доходов от ее использования при представлении документов, подтверждающих необходимость произведенных расходов.

В случае такого возмещения расходов новый недропользователь не возмещает затраты доверительного управляющего, ранее возмещенные в соответствии с настоящей статьей.

В случае отсутствия дохода либо его недостаточности возмещение расходов осуществляется за счет учредителя (выгодоприобретателя).

Доходы от доверительного управления, за исключением сумм, направленных на возмещение расходов доверительного управляющего и уплату налогов, связанных с исполнением договора доверительного управления, по результатам прекращения действия договора доверительного управления направляются учредителю (выгодоприобретателю). (Пункт 5 вводится в действие с 15.07.2010).

6. Приобретение товаров, работ и услуг в рамках договора доверительного управления контрактной территорией осуществляется без применения норм настоящего Закона.

7. Доверительный управляющий своим имуществом отвечает по обязательствам, вытекающим из сделок, совершенных им с превышением полномочий, предоставленных ему договором доверительного управления контрактной территорией, или с нарушением установленных ограничений.

8. Земельный участок переоформляется на доверительного управляющего на срок действия договора доверительного управления контрактной территорией, но не более десяти лет с даты его заключения.

Сноска. Глава 6 дополнена статьей 72-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 73. Основания для возобновления действия контракта на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу

1. Компетентный орган вправе во внесудебном порядке возобновить действие ранее прекращенного по его инициативе контракта на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу путем принятия решения о возобновлении действия контракта и отмене ранее принятого решения о прекращении действия контракта по инициативе компетентного органа в следующих случаях:

1) установления факта принятия решения о прекращении действия контракта на основании недостоверных данных, которые значительно повлияли на принятие решения о прекращении действия контракта, в том числе если на дату принятия решения о прекращении действия контракта у недропользователя по уважительным причинам отсутствовали документы, подтверждающие выполнение контрактных обязательств;

2) установления и подтверждения не зависящих от воли недропользователя причин, вследствие которых произошло неисполнение либо ненадлежащее исполнение обязательств по контракту, в том числе действие непреодолимой силы, то есть чрезвычайных и непредотвратимых при данных условиях обстоятельств (стихийные явления, военные действия и тому подобное), оказавших непосредственное влияние на неисполнение либо ненадлежащее исполнение обязательств по контракту.

2. Основанием для рассмотрения компетентным органом вопроса о возобновлении действия ранее прекращенного по инициативе компетентного органа контракта является обращение лица, контракт с которым был прекращен, либо самостоятельное выявление компетентным органом оснований для возобновления контракта в течение шести месяцев с даты принятия решения о прекращении действия контракта по инициативе компетентного органа.

3. Решение компетентного органа о возобновлении действия контракта и отмене ранее принятого решения о прекращении действия контракта по инициативе компетентного органа принимается в течение одного месяца с даты поступления обращения от лица, контракт с которым был прекращен, либо выявления компетентным органом обстоятельств, указанных в пункте 1 настоящей статьи.

4. В случае принятия по основаниям, предусмотренным в пункте 1 настоящей статьи, решения о возобновлении действия контракта на разведку, добычу, совмещенную разведку и добычу и отмене ранее принятого решения о прекращении действия контракта по инициативе компетентного органа, компетентный орган и недропользователь в течение трех месяцев с даты принятия такого решения в установленном порядке согласовывают и заключают дополнительное соглашение к контракту, в котором должны быть урегулированы вопросы возобновления действия контракта, в том числе вопросы, связанные с перерывом деятельности по контракту и вопросы ответственности. По решению компетентного органа указанный в настоящем пункте срок для согласования и заключения дополнительного соглашения к контракту может быть продлен.

5. Решение компетентного органа о возобновлении действия контракта на разведку или добычу и отмене ранее принятого решения о прекращении действия контракта по инициативе компетентного органа доводится до сведения лица, контракт с которым ранее был прекращен, в срок не позднее десяти рабочих дней с даты его принятия и является основанием для возобновления недропользователем деятельности по контракту до подписания дополнительного соглашения к контракту в соответствии с пунктом 4 настоящей статьи.

6. Положения настоящей статьи применяются при принятии местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы решения о возобновлении действия контракта на разведку или добычу общераспространенных полезных ископаемых.

Статья 74. Признание контракта недействительным

1. Основаниями для признания контракта недействительным являются:

1) признание конкурса на предоставление права недропользования недействительным;

2) отсутствие в контракте обязательных условий, установленных настоящим Законом;

3) установление предоставления компетентному органу или местному исполнительному органу области, города республиканского значения, столицы заведомо недостоверной информации, оказавшей влияние на его решение заключить контракт с данным лицом;

4) иные основания, предусмотренные законами Республики Казахстан.

2. Контракт, признанный недействительным, не влечет правовых последствий, за исключением тех, которые связаны с его недействительностью, и недействителен с момента его заключения.

Признание контракта недействительным не освобождает недропользователя от исполнения обязательств по возврату государству контрактной территории и ликвидации последствий операций по недропользованию в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан.

3. Признание недействительным в судебном порядке либо расторжение договора, на основе которого была осуществлена передача и переоформление права недропользования, влечет недействительность изменений и дополнений в контракт, принятых в связи с такой передачей права недропользования, но не самого контракта.

4. Признание контракта недействительным влечет недействительность всех последующих сделок, предметом которых является право недропользования, предоставленное на основании такого контракта.

Глава 7. Права и обязанности недропользователя

Статья 75. Права недропользователя

Недропользователь имеет право:

1) самостоятельно совершать действия по недропользованию в пределах предоставленной ему контрактной территории в соответствии с условиями, предусмотренными контрактом;

2) использовать по своему усмотрению результаты своей деятельности, в том числе минеральное сырье, если иное не предусмотрено контрактом либо законами Республики Казахстан;

3) сооружать на контрактной территории, а в случае необходимости на иных земельных участках, предоставленных недропользователю в установленном порядке, объекты производственной и социальной сферы, необходимые для осуществления работ, а также на основании договоров пользоваться объектами и коммуникациями общего пользования как на контрактной территории, так и вне ее пределов;

4) инициировать переговоры о продлении срока действия контракта;

5) привлекать подрядчиков для выполнения отдельных видов работ, связанных с проведением операций по недропользованию;

6) передавать права или их часть другим лицам с соблюдением условий, установленных настоящим Законом;

7) прекратить операции по недропользованию на условиях, определенных настоящим Законом или контрактом.

Статья 76. Обязанности недропользователя

1. Недропользователь обязан:

1) проводить операции по недропользованию в соответствии с контрактом и законодательством Республики Казахстан, соблюдать требования, установленные законодательством Республики Казахстан к операциям по недропользованию;

2) обеспечивать безопасность жизни, здоровья человека и окружающей среды при проведении операций по недропользованию;

3) использовать контрактную территорию только в целях, предусмотренных контрактом;

4) выбирать наиболее эффективные методы и технологии проведения операций по недропользованию, основанные на положительной практике использования недр;

5) приступить к проведению разведки или добычи с даты регистрации контракта, если иной срок не предусмотрен в контракте;

6) соблюдать условия Меморандума о взаимопонимании в отношении реализации Инициативы прозрачности деятельности добывающих отраслей в Республике Казахстан, за исключением контрактов по подземным водам и общераспространенным полезным ископаемым;

7) соблюдать согласованные в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, положения проектных документов и технологических схем на проведение операций по недропользованию, обеспечивающие безопасность жизни и здоровья персонала и населения, рациональное и комплексное использование недр и охрану окружающей среды;

8) не препятствовать другим лицам свободно передвигаться в пределах контрактной территории, пользоваться объектами и коммуникациями общего пользования, если это не связано с особыми условиями безопасности и такая деятельность не мешает проведению операций по недропользованию;

9) обязательно использовать оборудование, материалы и готовую продукцию, произведенные в Республике Казахстан, при условии их соответствия требованиям конкурса и законодательства Республики Казахстан в области технического регулирования.

Положения настоящего подпункта распространяются только на недропользователей, заключивших контракт на недропользование до 1 января 2015 года, до окончания срока действия указанных контрактов с учетом положений пункта 4 статьи 69 настоящего Закона или до 1 января 2021 года в зависимости от того, какое событие наступит раньше;

10) обязательно привлекать казахстанских производителей работ, услуг при проведении операций по недропользованию, включая использование воздушного, железнодорожного, водного и других видов транспорта, если эти услуги соответствуют стандартам, ценовым и качественным характеристикам однородных работ и услуг, оказываемых нерезидентами Республики Казахстан;

11) при проведении операций по недропользованию отдавать предпочтение казахстанским кадрам, за исключением менеджеров и специалистов, при привлечении которых в рамках внутрикорпоративного перевода в соответствии с законодательством Республики Казахстан о занятости населения и миграции населения количество граждан Республики Казахстан должно быть не менее пятидесяти процентов от общего количества сотрудников по каждой соответствующей категории;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 12) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

12) осуществлять в соответствии с контрактом финансирование подготовки и переподготовки граждан Республики Казахстан.

Исполнением обязанности, указанной в настоящем подпункте, являются фактически понесенные расходы недропользователя по финансированию подготовки и переподготовки граждан Республики Казахстан, в том числе на приобретение по представленному местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы и согласованному с компетентным органом перечню товаров, работ и услуг, необходимых для улучшения материально-технической базы организаций образования, осуществляющих на территории соответствующей области, города республиканского значения, столицы подготовку кадров по специальностям, непосредственно связанным со сферой недропользования, а также расходы по финансированию профессиональной подготовки и переподготовки кадров в собственных учебных (обучающих) центрах при юридическом лице, являющемся недропользователем;

Примечание РЦПИ!
Положение подпункта 12-1) применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

12-1) ежегодно осуществлять финансирование научно-исследовательских, научно-технических и (или) опытно-конструкторских работ, оказываемых казахстанскими производителями товаров, работ и услуг, и (или) проектов участников инновационного кластера "Парк инновационных технологий" в размере не менее одного процента от совокупного годового дохода по контрактной деятельности по итогам предыдущего года.

В случае перевыполнения объема обязательств по финансированию научно-исследовательских, научно-технических и (или) опытно-конструкторских работ и (или) проектов участников инновационного кластера "Парк инновационных технологий" по итогам текущего года недропользователь осуществляет корректировку (зачет) объемов перевыполненных обязательств на следующие отчетные периоды.

В случае отсутствия казахстанских производителей научно-исследовательских, научно-технических и (или) опытно-конструкторских работ финансирование данных работ, оказываемых иностранными производителями, осуществляется по разрешению компетентного органа.

Исполнением обязательства по финансированию научно-исследовательских, научно-технических и (или) опытно-конструкторских работ являются фактически понесенные расходы недропользователя на указанные работы, связанные с деятельностью в рамках контракта на недропользование, а также с деятельностью, не связанной с контрактом на недропользование, направленной на получение продукции (переделов) с высокой добавленной стоимостью, исследования в области экологии, охраны труда, обеспечения безопасного ведения работ, энергосбережения в рамках производственной деятельности (технологического цикла), и расходы на финансирование научных исследований, осуществляемых субъектами научной и (или) научно-технической деятельности в соответствии с Законом Республики Казахстан "О науке", а также элементов индустриально-инновационной инфраструктуры в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан. Исполнением обязательств по финансированию проектов участников инновационного кластера "Парк инновационных технологий" также признается направление денег в автономный кластерный фонд в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об инновационном кластере "Парк инновационных технологий".

Положения настоящего подпункта не распространяются на следующие виды контрактов:

на разведку и (или) добычу общераспространенных полезных ископаемых;

на разведку и (или) добычу подземных вод;

на разведку и (или) добычу лечебных грязей;

на строительство и (или) эксплуатацию подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей;

13) предоставлять компетентному органу или местному исполнительному органу области, города республиканского значения, столицы информацию о реализации рабочей программы;

14) предоставлять необходимые документы, информацию и обеспечивать беспрепятственный доступ к местам работ должностным лицам контролирующих органов Республики Казахстан при выполнении ими служебных обязанностей и своевременно устранять выявленные ими нарушения;

15) представлять геологическую отчетность по результатам деятельности на контрактной территории в уполномоченный орган по изучению и использованию недр;

16) своевременно и в полном объеме уплачивать налоги и другие обязательные платежи в бюджет;

17) ежегодно не позднее 1 февраля планируемого для проведения закупок года либо не позднее шестидесяти календарных дней с даты регистрации контракта на недропользование представлять в компетентный орган годовую программу закупа товаров, работ и услуг на предстоящий год;

18) ежегодно не позднее 1 февраля либо не позднее шестидесяти календарных дней с даты регистрации контракта на недропользование представлять в компетентный орган среднесрочную и долгосрочную программы закупа товаров, работ и услуг на предстоящие периоды;

19) ежеквартально не позднее пятнадцатого числа месяца, следующего за отчетным периодом, представлять в компетентный орган отчеты о приобретенных товарах, работах и услугах и об исполнении обязательств по местному содержанию в кадрах;

20) ежеквартально не позднее пятнадцатого числа месяца, следующего за отчетным периодом, представлять в компетентный орган отчеты об исполнении обязательств по размеру расходов, направляемых на обучение, повышение квалификации и переподготовку работников, являющихся гражданами Республики Казахстан, задействованных при исполнении контракта, и (или) обучение граждан Республики Казахстан по перечню специальностей, согласованному с компетентным органом;

21) ежегодно не позднее пятнадцатого числа месяца, следующего за отчетным периодом, представлять компетентному органу отчет об исполнении обязательств по местному содержанию в кадрах;

21-1) ежеквартально не позднее пятнадцатого числа месяца, следующего за отчетным периодом, представлять в компетентный орган по утвержденным им формам и порядку отчеты об исполнении обязательств по финансированию научно-исследовательских, научно-технических и (или) опытно-конструкторских работ;

22) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

23) передавать информацию о содержании операций по недропользованию третьим лицам, если возникает такая необходимость, только с общего согласия сторон, если иное не установлено контрактом, за исключением информации, указанной в пункте 3 статьи 78 настоящего Закона;

24) не повреждать объекты историко-культурного наследия;

25) восстанавливать участки земли и другие природные объекты, нарушенные вследствие проведения операций по недропользованию, до состояния, пригодного для дальнейшего использования, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

26) прогнозировать экологические последствия своей деятельности на стадии проектирования;

27) заключить договор об обязательном экологическом страховании;

28) принять на баланс все ранее пробуренные скважины, находящиеся на контрактной территории, проводить по ним мониторинг;

29) обеспечивать организацию проведения мониторинга за состоянием недр и контроля за разработкой месторождения;

30) уведомлять компетентный орган о совершенных сделках по отчуждению права недропользования аффилиированным и иным лицам, а также доли участия в уставном капитале недропользователя или пакета акций в пятидневный срок со дня совершения сделки;

31) зарегистрироваться в реестре товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей, за исключением лиц, указанных в пункте 7 статьи 77 настоящего Закона;

32) при внесении изменений и (или) дополнений в годовую программу закупа товаров, работ и услуг в течение пяти рабочих дней предоставлять в компетентный орган информацию об этих изменениях и (или) дополнениях;

33) по запросу компетентного органа в установленные им сроки представлять сведения, информацию и документацию, касающиеся выполнения недропользователем контрактных обязательств;

34) вести делопроизводство, включая внутреннюю документацию, а также излагать сделки, совершаемые в письменной форме, на казахском и русском языках с приложением в необходимых случаях перевода на других языках;

35) формировать ликвидационный фонд для устранения последствий операций по недропользованию в Республике Казахстан, а также производить в него соответствующие отчисления.

2. Контрактом могут предусматриваться и другие не противоречащие законодательству Республики Казахстан обязанности недропользователя.

Сноска. Статья 76 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 22.01.2016 № 446-V (вводится в действие с 11.01.2015).

Статья 77. Приобретение товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию

1. Приобретение товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию, в том числе подрядчиками, осуществляется одним из следующих способов:

1) открытый конкурс;

2) из одного источника;

3) запрос ценовых предложений;

4) через систему электронных закупок;

5) через товарные биржи.

2. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Приобретение товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, производится способами, указанными в подпунктах 1), 2), 3) и 4) пункта 1 настоящей статьи, с обязательным использованием реестра товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей, или с использованием недропользователем иных систем электронного закупа, расположенных в казахстанском сегменте сети Интернет, работа которых синхронизирована с работой реестра товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей.

4. При приобретении товаров, работ и услуг способами, указанными в подпунктах 1), 2), 3) и 4) пункта 1 настоящей статьи, объявление о проведении закупок, протоколы вскрытия конкурсных заявок, допуска к участию в конкурсе, подведения итогов подлежат обязательному размещению в реестре товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, и их производителей.

При приобретении товаров, работ и услуг способами, указанными в подпунктах 1) и 3) пункта 1 настоящей статьи, объявления о проведении закупок и об их итогах подлежат обязательному опубликованию в периодических печатных изданиях на казахском и русском языках.

5. Недропользователи и их подрядчики, а также лица, уполномоченные недропользователями осуществлять закуп товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию в Республике Казахстан, обязаны осуществлять процедуры, связанные с приобретением товаров, работ и услуг, любым из способов, указанных в пункте 1 настоящей статьи, на территории Республики Казахстан.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 6 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса, за исключением контрактов на недропользование по углеводородам и добыче урана.

6. Расходы по приобретению товаров, работ и услуг, используемых при проведении операций по недропользованию, по результатам конкурса, состоявшегося вне территории Республики Казахстан, или приобретенных в нарушение порядка приобретения товаров, работ и услуг при проведении операций по недропользованию, исключаются из расходов, учитываемых компетентным органом в качестве исполнения недропользователем контрактных обязательств.

7. Требования настоящей статьи не распространяются на:

1) недропользователей, осуществляющих операции по разведке или добыче общераспространенных полезных ископаемых, подземных вод и лечебных грязей;

2) недропользователей, приобретающих товары, работы и услуги в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственных закупках;

3) юридических лиц, обладающих правом недропользования, пятьюдесятью и более процентами голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно владеет национальный управляющий холдинг.

Сноска. Статья 77 с изменениями, внесенными законами РК от 01.02.2012 № 551-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 78. Обеспечение поддержки казахстанских производителей

1. Казахстанскими производителями работ и услуг признаются индивидуальные предприниматели и (или) юридические лица, созданные в соответствии с законодательством Республики Казахстан, с местом нахождения на территории Республики Казахстан, использующие не менее девяноста пяти процентов граждан Республики Казахстан в общей численности сотрудников без учета количества менеджеров и специалистов, осуществляющих трудовую деятельность на территории Республики Казахстан в рамках внутрикорпоративного перевода в соответствии с законодательством Республики Казахстан о занятости населения и миграции населения.

Количество менеджеров и специалистов, осуществляющих трудовую деятельность на территории Республики Казахстан в рамках внутрикорпоративного перевода в соответствии с законодательством Республики Казахстан о занятости населения и миграции населения, должно быть не более двадцати пяти процентов от общей численности менеджеров и специалистов по каждой соответствующей категории, а с 1 января 2022 года – не более пятидесяти процентов по каждой соответствующей категории.

2. Обязательным условием осуществления права недропользования является приобретение недропользователем и его подрядчиками в соответствии с требованиями настоящего Закона работ и услуг у казахстанских производителей при условии их соответствия требованиям проектного документа и законодательства Республики Казахстан в области технического регулирования.

3. Недропользователь, заключивший контракт на недропользование с компетентным органом до 1 января 2015 года, а также его подрядчики при проведении операций по недропользованию в Республике Казахстан обязаны в соответствии с требованиями настоящего Закона приобретать товары у казахстанских производителей товаров при условии их соответствия требованиям проектного документа и законодательства Республики Казахстан в области технического регулирования.

4. Организатор конкурса по приобретению работ и услуг при определении победителя конкурса условно уменьшает цену конкурсной заявки участников конкурса – казахстанских производителей на двадцать процентов.

5. При приобретении товаров в рамках контрактов на недропользование, заключенных до 1 января 2015 года, организатор конкурса при определении победителя условно уменьшает цену конкурсной заявки участников конкурса – казахстанских производителей товаров на двадцать процентов.

6. Информация, касающаяся исполнения контрактных обязательств в части местного содержания, о планировании и проведении недропользователем закупок товаров, работ и услуг, а также затратах на обучение казахстанских специалистов и расходах на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры, не является конфиденциальной.

7. Положения пунктов 3 и 5 настоящей статьи применяются до окончания срока действия указанных контрактов с учетом положений пункта 4 статьи 69 настоящего Закона или до 1 января 2021 года в зависимости от того, какое событие наступит раньше.

Сноска. Статья 78 в редакции Закона РК от 27.10.2015 № 365-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016).

Статья 79. Реализация обязательств по развитию и использованию высоких технологий, новых и перерабатывающих производств, магистральных и иных трубопроводов, сооружению и совместному использованию инфраструктурных и иных объектов

Реализация недропользователем обязательств по развитию и использованию высоких технологий, новых и перерабатывающих производств, магистральных и иных трубопроводов, сооружению и совместному использованию инфраструктурных и иных объектов осуществляется в соответствии с положениями контракта на недропользование.

Статья 80. Обязанности недропользователя при прекращении операций по недропользованию

1. При прекращении операций по недропользованию все производственные объекты недропользователя и земельные участки должны быть приведены в состояние, обеспечивающее безопасность жизни, здоровья населения и охрану окружающей среды, а последствия деятельности недропользователей должны быть ликвидированы в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

2. При прекращении разведки или добычи, а также строительства (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей, недропользователь обязан безвозмездно передать уполномоченному органу по изучению и использованию недр все документы и иные материальные носители геологической информации.

Сноска. Статья 80 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 81. Собственность на оборудование и иное имущество недропользователя

1. Вопросы перехода прав собственности на оборудование и иное имущество, за исключением денег, ценных бумаг и непроизводственного имущества, используемые недропользователем для проведения разведки или добычи, определяются в контракте, если иное не установлено настоящим Законом.

2. Вне зависимости от перехода права собственности на оборудование и иное имущество к Республике Казахстан за недропользователем сохраняется обязанность демонтажа либо удаления с контрактной территории такого оборудования и иного имущества за его счет в течение срока действия контракта, а также в течение одного года с момента истечения срока действия контракта, за исключением случаев передачи такого оборудования и иного имущества другому лицу в соответствии с письменным уведомлением компетентного органа, либо когда контрактом установлено иное.

3. Демонтаж и удаление оборудования и иного имущества с контрактной территории вне зависимости от принадлежности такого оборудования и иного имущества должны осуществляться недропользователем способом, безопасным для жизни, здоровья человека и окружающей среды, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Глава 8. Нефтяные операции

Статья 82. Условия проведения нефтяных операций

1. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции, обязан проводить нефтяные операции в соответствии с законодательством Республики Казахстан, а также в порядке и на условиях, определенных контрактом.

2. Недропользователь обязан руководствоваться положительной практикой разработки месторождений и требованиями утвержденных проектных документов при проведении разведки или добычи.

3. Недропользователь, осуществляющий разведку, имеет право на проведение пробной эксплуатации запасов месторождения.

Условия и сроки проведения пробной эксплуатации определяются уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

4. Запасы нефти на месторождении, а также уровень извлекаемости нефти подлежат государственной экспертизе недр и утверждению Государственной комиссией по запасам полезных ископаемых Республики Казахстан.

Статья 83. Разведка и пробная эксплуатация месторождений углеводородного сырья

1. Разведка включает полевые геолого-геофизические исследования, структурное бурение, бурение, опробование и испытание поисковых и разведочных скважин. Разведка ведется по утвержденному проекту поисковых работ, в котором обосновываются количество, местоположение и сроки бурения скважин, решаемые ими задачи, комплекс и объемы необходимых исследований.

2. В процессе разведки на нефтяных и газонефтяных месторождениях проводится пробная эксплуатация скважин в соответствии с проектом пробной эксплуатации, утвержденным в порядке, установленном настоящим Законом.

3. Запрещается проведение пробной эксплуатации без утвержденного в установленном порядке проекта пробной эксплуатации, а также в нарушение требований проекта пробной эксплуатации.

Статья 84. Промышленная разработка месторождений углеводородного сырья

1. Объектом промышленной разработки признается месторождение или залежь углеводородов, эксплуатация которой в соответствии с принятым вариантом разработки признается рентабельной на весь срок его эксплуатации.

2. Проведение разработки месторождений углеводородов осуществляется в соответствии с едиными правилами по рациональному и комплексному использованию недр при разведке и добыче полезных ископаемых.

3. Ввод месторождения (залежи) углеводородов в промышленную разработку допускается, если:

1) выполнены работы по разведке нефтяного месторождения, при необходимости проведена пробная эксплуатация залежей или опытно-промышленная разработка представительных участков месторождения, а по газовому месторождению - опытно-промышленная эксплуатация месторождения;

2) проведена государственная экспертиза запасов углеводородов и содержащихся в них других попутных компонентов и запасы поставлены на государственный баланс запасов полезных ископаемых;

3) проект согласован с уполномоченным органом в области промышленной безопасности;

4) утверждены в установленном порядке проектные документы на промышленную разработку.

4. Промышленная разработка месторождения осуществляется в соответствии с утвержденными проектом опытно-промышленной разработки, технологической схемой разработки и проектом промышленной разработки.

5. При осуществлении промышленной разработки месторождений углеводородного сырья недропользователи обязаны обеспечить полное, систематическое и качественное ведение геологических и маркшейдерских наблюдений и соответствующей документации, ее сохранность.

6. Запрещается проведение промышленной разработки, опытно-промышленной разработки без утвержденных в установленном порядке соответствующих проектных документов, а также в нарушение требований проектных документов.

7. Запрещается осуществлять работы, связанные с промышленной разработкой, без проведения мониторинга за состоянием недр и контроля за разработкой месторождения.

8. В контракте на добычу природного газа может быть предусмотрено, что компетентный орган не вправе требовать, а недропользователь не обязан начинать добычу природного газа до заключения сделок по поставке природного газа с обнаруженного месторождения. При этом срок действия контракта прерывается до момента заключения соответствующих сделок по поставке природного газа с обнаруженного месторождения природного газа, если контрактом не предусмотрено иное.

В случае, если недропользователь не заключил сделок по поставкам природного газа в течение одного года, компетентный орган вправе потребовать заключение договора на поставку газа недропользователя с третьим лицом на разумных условиях, в том числе с целью последующей перепродажи поставляемого газа отечественным либо зарубежным потребителям, при условии согласия третьего лица на совершение сделки с недропользователем. В случае, если недропользователь и такое третье лицо, определенное компетентным органом, не могут прийти к соглашению по данному вопросу, они вправе требовать разрешения данного спора в судебном порядке.

Сноска. Статья 84 с изменениями, внесенными законами РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 85. Сжигание попутного и (или) природного газа

1. Запрещается сжигание в факелах попутного и (или) природного газа, за исключением случаев:

1) угрозы или возникновения аварийных ситуаций, угрозы жизни персоналу или здоровью населения и окружающей среде;

2) при испытании объектов скважин, пробной эксплуатации месторождения;

3) при технологически неизбежном сжигании газа.

2. В случаях, предусмотренных подпунктом 1) пункта 1 настоящей статьи, допускается сжигание в факелах попутного и (или) природного газа без разрешения.

При этом недропользователь обязан в течение десяти дней письменно уведомить уполномоченные органы в области нефти и газа, по изучению и использованию недр, в области охраны окружающей среды о таком сжигании.

Такое уведомление должно содержать причины, по которым произошло сжигание попутного и (или) природного газа, и сведения об объемах сожженного газа.

3. В случаях, предусмотренных подпунктами 2) и 3) пункта 1 настоящей статьи, сжигание в факелах попутного и (или) природного газа допускается по разрешению уполномоченного органа в области нефти и газа при условии соблюдения недропользователем проектных документов в пределах нормативов и объемов, рассчитанных по утвержденной уполномоченным органом в области нефти и газа методике.

Порядок выдачи разрешений на сжигание в факелах попутного и (или) природного газа устанавливается уполномоченным органом в области нефти и газа.

4. Сжигание газа при испытании объектов скважины допускается в соответствии с утвержденным проектом на срок, не превышающий три месяца для каждого объекта скважины.

Сжигание газа при пробной эксплуатации месторождения может быть разрешено на общий срок, не превышающий трех лет.

5. Сжигание газа при пусконаладке технологического оборудования осуществляется в течение периода, связанного с пусконаладочными работами.

Сжигание газа при техническом обслуживании и ремонтных работах осуществляется в регулируемых объемах, не превышающих объемы технологически неизбежного сжигания газа при эксплуатации оборудования.

5-1. В случаях технологических сбоев, отказов и отклонений в работе технологического оборудования недропользователь обязан проводить расследование и предоставлять в уполномоченный орган в области нефти и газа ежеквартальные отчеты с указанием причин технологических сбоев, отказов и отклонений.

6. Исключен Законом РК от 13.01.2012 № 542-IV (вводится в действие с 01.01.2015).
Сноска. Статья 85 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2012 № 542-IV (вводится в действие с 01.01.2015) от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V(вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 25.04.2016 № 505-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 86. Утилизация и переработка попутного и (или)природного газа

1. Запрещается промышленная разработка нефтегазовых месторождений без переработки и (или) утилизации попутного и (или) природного газа.

2. В целях обеспечения экологической безопасности недропользователь, осуществляющий добычу углеводородного сырья, обязан проводить мероприятия, направленные на сведение до минимума ущерба окружающей среде, минимизацию объема сжигания углеводородного газа, рациональное и комплексное использование попутного газа, включая его переработку.

3. Если иное не установлено контрактом, попутный газ является собственностью государства.

4. Обязательства по переработке попутного газа по контрактам, заключенным до введения в действие настоящего Закона, оформляются отдельным соглашением между недропользователем и компетентным органом и являются приложением к контракту на добычу, совмещенную разведку и добычу углеводородного сырья.

5. На отдельных месторождениях, где переработка попутного газа нецелесообразна, допускается по решению уполномоченного органа в области нефти и газа, по согласованию с уполномоченными органами по изучению и использованию недр, в области охраны окружающей среды его утилизация без переработки путем использования на технологические нужды, закачки в пласт с целью хранения, повышения внутрипластового давления.

6. Проектная документация по промышленной разработке углеводородного месторождения в обязательном порядке должна содержать раздел по переработке (утилизации) попутного газа.

7. В целях достижения рационального использования попутного газа как важного стратегического ресурса государства недропользователи, осуществляющие добычу углеводородного сырья, и уполномоченный орган в области нефти и газа могут осуществлять совместную реализацию проектов по использованию попутного газа.

8. Недропользователи обязаны предусматривать программы развития переработки попутного газа, подлежащие утверждению уполномоченным органом в области нефти и газа и согласованию с уполномоченным органом по изучению и использованию недр, которые должны обновляться каждые три года, в целях рационального использования попутного газа и снижения вредного воздействия на окружающую среду путем сокращения объемов его сжигания или обратной закачки в пласт (утилизации).

Отчеты о выполнении программ должны направляться недропользователем ежегодно в уполномоченные органы в области нефти и газа и по изучению и использованию недр.

9. Действие пункта 1 настоящей статьи не распространяется на недропользователей, осуществляющих нефтяные операции по контрактам на недропользование, заключенным до 1 декабря 2004 года, до завершения сроков реализации программ по утилизации попутного и (или) природного газа, если они были утверждены (согласованы) в государственном органе до 1 декабря 2004 года или согласованы в компетентном органе и в уполномоченном органе в области охраны окружающей среды до 1 июля 2006 года.

Сноска. Статья 86 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 25.04.2016 № 505-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 87. Мероприятия по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций в процессе проведения нефтяных операций

1. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции в соответствии с настоящим Законом, обязан предпринимать все необходимые меры по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций, создающих угрозу жизни и здоровью людей и окружающей среде, а также угрозу уничтожения имущества в процессе проведения нефтяных операций, руководствуясь положительной практикой разработки месторождений и законодательством Республики Казахстан.

2. Недропользователь обязан разрабатывать программы мероприятий по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций при проведении нефтяных операций, а также при строительстве и эксплуатации нефтегазопроводов и утверждать их в составе проектных документов.

Статья 88. Обустройство месторождений углеводородного сырья

1. Строительство необходимых промысловых объектов и иных объектов инфраструктуры, необходимых для добычи, подготовки, хранения и транспортировки углеводородов от места добычи и хранения до места перевалки в магистральный трубопровод и (или) на другой вид транспорта, осуществляется в соответствии с проектными документами, утверждаемыми в установленном порядке.

2. При проектировании и строительстве объектов обустройства месторождения углеводородов должны обеспечиваться необходимые меры по безопасному функционированию этих объектов, локализации и минимизации последствий возможных аварийных ситуаций.

3. При строительстве объектов обустройства должна соблюдаться очередность их ввода в эксплуатацию, установленная проектным документом, с тем, чтобы это не привело к изменению проектных показателей принятого технологического варианта разработки месторождения и к нарушению требований по промышленной и экологической безопасности.

Статья 89. Особенности разведки и добычи на приграничных месторождениях

1. В случае, если в результате проводимой разведки или добычи недропользователь обнаружит, что месторождение является приграничным, такой недропользователь обязан незамедлительно уведомить об этом компетентный орган.

2. В случае отсутствия соответствующих международных соглашений Республики Казахстан с государством, на территории либо в юрисдикции которого находится часть данного приграничного месторождения, компетентный орган вправе потребовать приостановления разведки и добычи на приграничном месторождении до достижения соответствующего соглашения с таким государством. При этом контракт считается приостановившим свое действие до дачи разрешения компетентным органом на возобновление разведки и добычи.

3. Нормы настоящего Закона и иного законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании применяются к отношениям по разведке и добыче на приграничном месторождении в части, не противоречащей международным договорам, участником которых является Республика Казахстан.

Порядок и условия проведения разведки и добычи на приграничных месторождениях, определенные в международных договорах, ратифицированных Республикой Казахстан, имеют приоритет перед нормами настоящего Закона.

Сноска. Статья 89 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 90. Разведка или добыча на месторождении в качестве единого объекта

1. В случае, если часть месторождения, на котором недропользователь проводит операции по разведке или добыче, находится в пределах контрактной территории другого недропользователя, то такие недропользователи обязаны по своему выбору:

1) передать свои права на проведение разведки и (или) добычи с соблюдением процедур передачи, установленных при передаче права недропользования, таким образом, чтобы остался только один недропользователь, обладающий правом на проведение разведки и (или) добычи на данном месторождении, или остались несколько недропользователей, обладающих правом недропользования частично на основе одного контракта;

2) заключить договор о проведении совместной разведки и добычи месторождения как единого целого с внесением соответствующих изменений в проектные документы, предварительно согласовав такой договор с компетентным органом.

2. В случае несоблюдения недропользователями пункта 1 настоящей статьи компетентный орган вправе потребовать от недропользователей заключение договора о совместной разведке или добыче на месторождении в качестве единого объекта в судебном порядке. При заключении договора о совместной разведке или добыче разрабатывается единая рабочая программа для всего месторождения, которая подлежит обязательному согласованию с уполномоченными органами по изучению и использованию недр и в области охраны окружающей среды.

3. Недропользователи, осуществляющие совместную разведку или добычу, несут солидарную ответственность по выполнению обязательств, возложенных на них контрактом, а также рабочей программой.

Статья 91. Требования безопасности при проведении нефтяных операций и транспортировке нефти

1. Безопасность при проведении нефтяных операций и транспортировке нефти обеспечивается соблюдением установленных требований, выполнением комплекса организационных и технических мероприятий, направленных на защиту жизни и здоровья человека и окружающей среды, созданием условий безопасного строительства и эксплуатации наземных и подземных сооружений и оборудования, а также устранением возможных аварий.

2. Объектами технического регулирования являются нефть, а также процессы ее жизненного цикла.

3. Оборудование и иное имущество, используемые недропользователем при проведении нефтяных операций и транспортировке нефти, должны соответствовать требованиям безопасности, установленным техническими регламентами.

3-1. Специальное оборудование, предназначенное для ликвидации разливов нефти и нефтепродуктов, должно быть поставлено на учет в уполномоченном органе в области промышленной безопасности.

4. Режим слива и налива нефти, конструкция и условия эксплуатации средств хранения и транспортировки должны соответствовать нормам пожарной безопасности, установленным техническими регламентами к нефти и процессам ее жизненного цикла.

5. Нефть, поставляемая для переработки нефтеперерабатывающим заводам, должна соответствовать нормам безопасности, установленным законодательством Республики Казахстан.

6. Комплекс мер безопасности при проведении нефтяных операций и транспортировке нефти должен быть предусмотрен соответствующим проектным документом, утвержденным в установленном порядке.

Сноска. Статья 91 с изменениями, внесенными законами РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 91-1. Информационная система учета нефти

1. Информационная система учета нефти предназначена для автоматизированного сбора, обработки, хранения и использования информации об объемах добычи, производства, подготовки, переработки, транспортировки, хранения, реализации, отгрузки, потерь, ввоза на территорию Республики Казахстан и вывоза с территории Республики Казахстан нефти.

2. Оператор информационной системы учета нефти осуществляет сбор информации для включения в информационную систему учета нефти, обработку, хранение, использование, в том числе предоставление и распространение информации в соответствии с порядком формирования и функционирования информационной системы учета нефти, утверждаемым уполномоченным органом в области нефти и газа.

Примечание РЦПИ!
Действие пункта 3 приостановлено с 01.01.2017 до 01.01.2020 в соответствии с Законом РК от 24.06.2010 № 291-IV.

3. Субъекты, осуществляющие деятельность в сфере добычи и оборота нефти, обязаны оснащать свои производственные объекты, перечень которых утверждается уполномоченным органом в области нефти и газа, контрольными приборами учета и обеспечивать функционирование контрольных приборов учета в порядке, установленном уполномоченным органом в области нефти и газа.

Примечание РЦПИ!
Действие пункта 4 приостановлено с 01.01.2017 до 01.01.2020 в соответствии с Законом РК от 24.06.2010 № 291-IV.

4. Запрещается проведение субъектами, осуществляющими деятельность в сфере добычи и оборота нефти, операций по добыче, производству, подготовке, переработке, транспортировке, хранению, реализации, отгрузке, ввозу на территорию Республики Казахстан и вывозу с территории Республики Казахстан нефти без оснащения производственных объектов, перечень которых утверждается уполномоченным органом в области нефти и газа, контрольными приборами учета.";

Сноска. Глава 8 дополнена статьей 91-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 92. Строительство скважин

1. Все операции по строительству скважин и вводу их в эксплуатацию должны осуществляться в соответствии с проектом строительства скважин. Проекты строительства скважин подлежат согласованию с уполномоченным органом в области промышленной безопасности.

2. Проекты строительства скважин утверждаются компетентным органом в случае строительства скважин:

1) с содержанием сероводорода в газе более шести процентов от объема;

2) на суше глубиной более пяти тысяч метров;

3) на море глубиной более четырех тысяч метров;

4) с устьевым давлением более тридцати пяти мегапаскалей.

По иным видам скважин проект строительства утверждается недропользователем.

3. Проекты, предназначенные для строительства скважин, разрабатываются с учетом специальных нормативных требований по составлению технико-экономических обоснований, а также разработке, согласованию и экспертизе соответствующей проектно-сметной документации, утверждаемых компетентным органом по согласованию с уполномоченным государственным органом по делам архитектуры, градостроительства и строительства.

Сноска. Статья 92 с изменениями, внесенными законами РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Глава 9. Проведение нефтяных операций на море
и внутренних водоемах

Статья 93. Общие условия проведения нефтяных операций на море и внутренних водоемах

1. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, должен осуществлять их таким образом, чтобы не препятствовать и не наносить вреда морскому судоходству, рыбной ловле и иной правомерной деятельности, обычно осуществляемой на конкретном участке моря.

1-1. Производство работ по бурению, добыче, подготовке и транспортировке углеводородов в море и внутренних водоемах должно осуществляться при наличии собственной аварийно-спасательной службы или формирования, специального оборудования и техники для ликвидации разливов нефти и нефтепродуктов и (или) договора со специализированными организациями по ликвидации нефтяных разливов.

2. Недропользователи, осуществляющие нефтяные операции на море, обязаны руководствоваться наилучшей практикой по охране окружающей среды на море.

3. Обязательным условием конкурсов на предоставление права недропользования на проведение нефтяных операций на море является долевое участие в качестве недропользователя в соответствующем контракте национальной компании в размере не менее пятидесяти процентов.

Право на использование дна моря для проведения нефтяных операций на нем предоставляется путем выдачи разрешения центральным уполномоченным органом по управлению земельными ресурсами.

4. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, несет ответственность за вред, причиненный окружающей среде, физическим и (или) юридическим лицам в случае загрязнения моря, образовавшегося в результате проводимых нефтяных операций на море, вне зависимости от наличия вины, если не докажет, что вред возник вследствие непреодолимой силы или умысла потерпевшего.

5. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан разрабатывать специальные программы по предотвращению загрязнения моря и утверждать их в составе проектных документов.

Эти программы должны включать мероприятия по:

1) внутреннему контролю за проводимыми нефтяными операциями;

2) обучению персонала;

3) взятию скважины под контроль, обеспечению оборудованием и материалами, необходимыми в случае возникновения аварийных и иных опасных ситуаций и загрязнения моря;

4) привлечению иных организаций, специализирующихся на устранении аварий на море и их последствий.

6. В случае загрязнения моря, несмотря на предварительные меры, предпринятые недропользователем, осуществляющим нефтяные операции на море, в соответствии со специальной программой по предотвращению аварий и иных опасных ситуаций, такой недропользователь обязан предпринять все возможные меры для устранения либо снижения уровня загрязнения моря всеми доступными для этого средствами.

7. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан организовывать за свой счет транспортировку с берега представителей государственных органов для проведения инспекций на морских сооружениях, находящихся в собственности либо пользовании такого лица, при условии, что такие представители государственных органов полномочны на проведение данных инспекций в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Проведение инспекций представителями государственных органов на морских сооружениях осуществляется в порядке, определяемом уполномоченным органом в области нефти и газа, и не должно препятствовать нормальной деятельности недропользователя, осуществляющего нефтяные операции на море.

8. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, не вправе начать строительство или размещение морского сооружения без получения разрешения компетентного органа. Для получения разрешения такой недропользователь обязан обратиться с заявлением в компетентный орган до начала планируемого размещения либо строительства морского сооружения. Заявление должно содержать описание, сроки и местоположение планируемого морского сооружения либо проводимых работ по строительству такого морского сооружения. Компетентный орган обязан рассмотреть заявление недропользователя, осуществляющего нефтяные операции на море, и принять соответствующее решение не позднее тридцати рабочих дней с момента подачи заявления.

К физическим и юридическим лицам, осуществляющим выполнение работ и (или) предоставление услуг для государственного геологического изучения недр на море, применяются нормы, установленные настоящей статьей.

9. К нефтяным операциям на внутренних водоемах применяются положения настоящего Закона, установленные для нефтяных операций на море.

10. Особенности ведения нефтяных операций на море должны быть предусмотрены в проектных документах, утвержденных в установленном порядке.

Сноска. Статья 93 с изменениями, внесенными законами РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 94. Проведение нефтяных операций в пределах предохранительной зоны

1. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции в пределах предохранительной зоны, обязан проводить их таким образом, чтобы исключить либо максимально снизить загрязнение моря в случае подъема уровня вод.

2. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции в пределах предохранительной зоны, обязан разрабатывать специальные программы по предотвращению загрязнения моря и утверждать их в составе проектных документов. Эти программы должны включать мероприятия:

1) по срочной консервации объектов разведки или добычи с должной степенью их защиты от морской среды;

2) по удалению из зоны затопления хранящейся нефти, материалов, буровых растворов и иных веществ, способных нанести вред окружающей среде;

3) по локализации очагов загрязнения и очистке вод в случае загрязнения моря;

4) допускающие правомерное использование моря и осуществление иной хозяйственной деятельности третьими лицами.

Статья 95. Условия проведения разведки и добычи на море

1. Недропользователь, осуществляющий разведку на море, вправе приступить к бурению поисковых и разведочных скважин только в случае, когда проведены все необходимые геофизические и сейсмические исследования контрактной территории.

2. Запрещается бурение поисковой, разведочной, эксплуатационной скважины или иной скважины без наличия письменного разрешения компетентного органа, за исключением бурения глушащей скважины при выходе ранее пробуренной скважины из-под контроля, при условии, что применение иных методов взятия такой скважины под контроль невозможно либо является неэффективным в сложившихся обстоятельствах. При этом недропользователь обязан письменно уведомить компетентный орган о начале бурения такой глушащей скважины в разумный срок с указанием конкретных обстоятельств и причин, повлиявших на принятие решения о бурении такой глушащей скважины.

3. Компетентный орган выдает разрешение на бурение скважины при наличии у недропользователя либо у привлекаемого им подрядчика соответствующей лицензии на проведение буровых работ, наличии факта соблюдения обязательств недропользователя по обязательному страхованию рисков, возникающих при бурении данной скважины, наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы по проекту бурения такой скважины и разрешения на строительство либо размещение морского сооружения государственным органом. К заявлению должны прилагаться либо прикрепляться соответствующие документы, подтверждающие факты, указанные в таком заявлении.

4. Закачка попутного и природного газа для поддержания внутрипластового давления осуществляется при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы по проекту, описывающего такую закачку, выданного уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

5. Недропользователь, осуществляющий разведку и добычу на море, обязан иметь в наличии на морском сооружении либо в пределах тридцатиминутной досягаемости соответствующее оборудование, материалы и вещества в количестве, необходимом для проведения работ по очистке моря. Нормативы и требования к материалам, веществам, их количеству и досягаемости устанавливаются уполномоченным органом в области нефти и газа.

6. Программы предотвращения аварийных и иных опасных ситуаций на море, утверждаемые в соответствии с настоящим Законом, при проведении разведки и добычи должны включать меры по незамедлительной локализации очага загрязнения и очистке моря вследствие его загрязнения.

Сноска. Статья 95 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

Статья 95-1. Разлив нефти на море

1. Разливы нефти на море подразделяется на три уровня:

1) первый уровень – незначительные разливы нефти (не превышающие десяти тонн нефти), ликвидируемые персоналом сооружения с помощью материалов и веществ, имеющихся на морском сооружении недропользователя;

2) второй уровень – умеренные (средние) разливы нефти (от десяти тонн нефти до двухсот пятидесяти тонн нефти), для ликвидации которых необходимы ресурсы как имеющиеся на морском сооружении недропользователя на месте производства работ, так и дополнительные материалы, вещества и персонал местных береговых служб;

3) третий уровень – крупные разливы нефти (от двухсот пятидесяти и более тонн нефти), для ликвидации которых требуются материалы, вещества и персонал недропользователя, местных береговых служб, а также других организаций по ликвидации нефтяных разливов, включая международные, за счет средств специализированного фонда.

2. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции, обязан утверждать планы по предупреждению и ликвидации разливов нефти на море, которые должны соответствовать региональным планам по предупреждению и ликвидации разливов нефти на море, утверждаемым местными исполнительными органами соответствующих областей по согласованию с уполномоченными органами в области охраны окружающей среды, изучения и использования недр, а также с профессиональными аварийно-спасательными службами и формированиями. Порядок, сроки утверждения и форма планов по предупреждению и ликвидации разливов нефти на море определяются Национальным планом по предупреждению нефтяных разливов и реагированию на них в море и внутренних водоемах Республики Казахстан, утверждаемым уполномоченным органом в области нефти и газа.

3. В случае обнаружения разлива нефти на море недропользователь обязан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о гражданской защите незамедлительно информировать территориальные подразделения уполномоченных органов в области охраны окружающей среды и сфере гражданской защиты.

4. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан иметь собственные материалы и оборудование, необходимые для ликвидации разливов нефти первого и второго уровней. При отсутствии собственных материалов и оборудования, необходимых для ликвидации разливов нефти первого и второго уровней, недропользователь обязан заключить договор с профессиональной аварийно-спасательной службой, осуществляющей деятельность в сфере ликвидации разливов нефти на море, имеющей оборудование и технические средства для своевременной ликвидации разливов нефти на море первого и второго уровней в районе проведения нефтяных операций на море.

5. Для случаев ликвидации разливов нефти на море третьего уровня недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан заключить договор со специализированной аттестованной профессиональной аварийно-спасательной организацией, имеющей оборудование и средства для ликвидации открытых нефтяных и газовых фонтанов и ликвидации разливов нефти на море третьего уровня в районе проведения нефтяных операций.

6. Координация и руководство действиями по реагированию на разливы нефти на море третьего уровня в рамках Национального плана по предупреждению нефтяных разливов и реагированию на них в море и внутренних водоемах Республики Казахстан возлагаются на межведомственную государственную комиссию по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.

7. При ликвидации разлива нефти на море и его последствий необходимо отдавать предпочтение методам, ориентированным на максимальную защиту здоровья людей и охрану окружающей среды.

8. После проведения мероприятий по ликвидации и локализации разлива нефти на море, расследований причин аварий, инцидентов недропользователь представляет отчет о проделанной работе в уполномоченные органы в области охраны окружающей среды и в сфере гражданской защиты.

9. Недропользователь, осуществляющий нефтяные операции на море, обязан в полном объеме возместить вред, причиненный окружающей среде, третьим лицам в результате разлива нефти на море, а также расходы государства по ликвидации разливов нефти на море.

10. Требования пунктов 2, 3 и 4 настоящей статьи применяются также в отношении физических и юридических лиц, осуществляющих деятельность на море, связанную с риском разлива нефти на море.

Сноска. Глава 8 дополнена статьей 95-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 96. Строительство и эксплуатация нефтегазопроводов на море

1. Недропользователь, осуществляющий строительство и эксплуатацию нефтегазопроводов на море, не вправе начать работы по строительству, монтажу или прокладке нефтегазопроводов без разрешения компетентного органа. Такое разрешение выдается в общем порядке, установленном пунктом 8 статьи 93 настоящего Закона.

2. При строительстве и эксплуатации нефтегазопроводов на море должно обеспечиваться соблюдение требований и норм по обеспечению безопасности проводимых операций для жизни и здоровья человека и окружающей среды.

3. Особенности строительства и эксплуатации нефтегазопроводов на море должны быть предусмотрены в проектных документах, утвержденных в установленном порядке.

Сноска. Статья 96 с изменением, внесенным Законом РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 97. Запрет строительства и эксплуатации хранилищ и резервуаров нефти на море

1. Запрещаются строительство и эксплуатация хранилищ и резервуаров нефти на море.

2. Запрещаются хранение и складирование нефти на морских сооружениях, за исключением временного (не более двадцати дней) хранения нефти, при транспортировке такой нефти танкерами непосредственно с морских сооружений.

Статья 98. Искусственные острова, дамбы, сооружения и установки

1. Уполномоченный орган в области нефти и газа имеет право по согласованию с соответствующими местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения, столицы разрешать и регулировать создание, эксплуатацию и использование искусственных островов, дамб, сооружений и установок, предназначенных для проведения нефтяных операций на море, научных исследований и других целей, при условии защиты и сохранения окружающей среды.

2. Вокруг искусственных островов, дамб, сооружений и установок устанавливаются зоны безопасности, которые простираются на расстояние пятьсот метров от каждой точки их наружного края. Острова, дамбы, сооружения и установки, а также окружающие их зоны безопасности размещаются в местах, где они не могут стать помехой на обычных морских путях, имеющих важное значение для международного судоходства и рыболовства.

3. Организации, ответственные за содержание и эксплуатацию искусственных островов, дамб, сооружений и установок, должны обеспечивать их охрану, а также наличие соответствующих средств по предупреждению об их местонахождении.

4. Искусственные острова, дамбы, сооружения и установки, если они не могут быть использованы в хозяйственных или иных целях, должны быть демонтированы до такой степени, чтобы не создавать угрозы безопасности людей, помех судоходству или рыболовству.

5. Создание, эксплуатация и использование искусственных островов, дамб, сооружений и установок, а также иных объектов, связанных с нефтяными операциями, производятся в соответствии с правилами, утверждаемыми уполномоченным органом в области нефти и газа.

Сноска. Статья 98 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 99. Сброс и захоронение отходов при проведении нефтяных операций на море

1. Запрещаются сброс в море и захоронение на дне моря отходов при проведении нефтяных операций на море.

2. Сброс производственных и других сточных вод в море осуществляется только с разрешения и под контролем государственных контролирующих органов при условии их очистки до установленных нормативов.

Статья 100. Морские научные исследования

1. Морские научные исследования могут проводиться только с уведомлением компетентного органа о начале исследования в порядке, определяемом Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях". Правила проведения морских научных исследований утверждаются Правительством Республики Казахстан.

2. Морские научные исследования могут осуществляться как казахстанскими, так и иностранными физическими и юридическими лицами, международными организациями.

3. При проведении морских научных исследований должны соблюдаться следующие принципы:

1) морские научные исследования не должны создавать неоправданных помех другим лицам, осуществляющим правомерное использование моря;

2) морские научные исследования проводятся надлежащими научными методами и средствами с соблюдением природоохранных мероприятий;

3) все данные, собранные в процессе морских научных исследований, после их обработки и анализа должны быть переданы Республике Казахстан и не должны свободно распространяться или публиковаться без разрешения Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 100 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 101. Измерение добытой нефти

1. Измерение и взвешивание нефти, добытой на контрактной территории, производятся недропользователем в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом в области нефти и газа.

2. Недропользователь систематически через определенный в установленном порядке период времени проводит с участием представителя компетентного органа испытание оборудования и приборов, используемых для взвешивания и измерения нефти.

3. Если при испытании или осмотре окажется, что оборудование или приборы имеют дефекты, то при невозможности установления срока неисправности срок дефекта определяется как половина времени от предыдущего замера до дня установления дефекта.

Сноска. Статья 101 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 9-1. Переработка или иное использование техногенных минеральных образований

Сноска. Закон дополнен главой 9-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 101-1. Общие требования к переработке или иному использованию техногенных минеральных образований

1. Переработка техногенных минеральных образований, являющихся собственностью недропользователя или иного лица, не относится к операциям по недропользованию.

2. Переработка техногенных минеральных образований, являющихся государственной собственностью, с целью извлечения из них полезных ископаемых, за исключением общераспространенных полезных ископаемых, осуществляется путем заключения контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований с компетентным органом.

3. Иное использование техногенных минеральных образований, являющихся государственной собственностью, осуществляется на основании договора с местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы.

4. Контракт на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований и договор на использование техногенных минеральных образований заключаются путем прямых переговоров с соответствующим государственным органом в порядке, установленном настоящей главой.

Статья 101-2. Порядок и условия проведения прямых переговоров по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований

1. Прямые переговоры по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований проводятся рабочей группой компетентного органа. Положение о рабочей группе и ее состав утверждаются компетентным органом.

Прямые переговоры по заключению договора на использование техногенных минеральных образований проводятся рабочей группой местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы. Положение о рабочей группе и ее состав утверждаются местным исполнительным органом области, города республиканского значения, столицы.

2. Для участия в прямых переговорах лицо, претендующее на заключение контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований, направляет в соответствующий государственный орган заявку в соответствии с требованиями, установленными статьей 101-3 настоящего Закона.

3. Компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы обязан уведомить заявителя о принятии решения о проведении прямых переговоров и дате их проведения или об отказе в проведении прямых переговоров в течение двух месяцев с даты поступления заявки на участие в прямых переговорах.

4. Прямые переговоры проводятся в течение двух месяцев с даты поступления заявки, оформленной в соответствии с требованиями статьи 101-3 настоящего Закона.

Статья 101-3. Заявка на участие в прямых переговорах по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований

1. Заявка на участие в прямых переговорах по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований должна содержать:

1) для юридических лиц – наименование заявителя, его местонахождение, государственную принадлежность, сведения о государственной регистрации в качестве юридического лица и регистрации в налоговых органах;

2) для физических лиц – фамилию и имя заявителя, юридический адрес, гражданство, сведения о документах, удостоверяющих личность заявителя, о регистрации заявителя в налоговых органах, о регистрации заявителя в качестве субъекта предпринимательской деятельности;

3) данные о руководителях или представителях, которые будут представлять заявителя, включая сведения о полномочиях таких лиц;

4) данные о технических, управленческих, организационных и финансовых возможностях заявителя.

2. К заявке на участие в прямых переговорах по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований должны быть приложены документы, содержащие следующие сведения:

1) общую характеристику техногенных минеральных образований с указанием содержащихся в них вредных, ядовитых веществ, твердых и жидких отходов, мест сброса сточных и промышленных вод, в том числе местоположение техногенных минеральных образований, период складирования, затрат на содержание, наличия и расположения наблюдательной сети мониторинга подземных вод и окружающей среды;

2) технологическую программу, включающую информацию о предлагаемых к применению технологиях и деятельности, которая влечет образование вредных, ядовитых веществ, твердых и жидких отходов, сточных и промышленных вод;

3) характеристику вредных, ядовитых веществ, твердых и жидких отходов, сточных и промышленных вод с указанием наименования продукта, технического производства или процесса, в котором он образуется, его физической характеристики, полного химического состава, содержания токсичных компонентов, пожароопасности, взрывоопасности, растворимости, совместимости с другими веществами при хранении, основных загрязняющих радионуклидов, их активности, а также характеристики системы транспортировки;

4) заключение уполномоченного органа по изучению и использованию недр;

5) заключение государственной экологической экспертизы.

3. Заявка на участие в прямых переговорах по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований должна предусматривать размер подписного бонуса.

4. К заявке прилагаются надлежащим образом засвидетельствованные документы (либо их нотариально засвидетельствованные копии), подтверждающие указанные в заявке сведения.

Статья 101-4. Принятие решения по итогам прямых переговоров по заключению контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований

1. Решение о заключении контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований либо об отказе в их заключении на основе прямых переговоров принимается на основе данных, свидетельствующих о возможности исполнения заявителем обязательств по контракту или договору.

2. Решение компетентного органа или местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы по итогам прямых переговоров оформляется протоколом прямых переговоров, который подписывается всеми присутствующими членами рабочей группы.

В случае принятия решения о заключении контракта на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договора на использование техногенных минеральных образований по итогам прямых переговоров протокол прямых переговоров подписывается завителем или его уполномоченным представителем.

Датой принятия решения по итогам прямых переговоров считается дата подписания протокола прямых переговоров.

Компетентный орган или местный исполнительный орган области, города республиканского значения, столицы обязан уведомить заявителя о решении, принятом по итогам прямых переговоров, в срок, составляющий не более десяти дней с даты подписания протокола прямых переговоров.

3. В случае принятия решения о предоставлении заявителю права добычи полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или иного использования техногенных минеральных образований на основе прямых переговоров контракт на добычу полезных ископаемых из техногенных минеральных образований или договор на использование техногенных минеральных образований заключается в десятидневный срок со дня уведомления заявителя о принятом решении.

Глава 10. Магистральный трубопроводный транспорт

Сноска. Глава 10 исключена Законом РК от 22.06.2012 № 21-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 11. Охрана недр и окружающей среды, рациональное и
комплексное использование недр, безопасность населения и
персонала

Статья 107. Задачи охраны недр и окружающей среды, рационального и комплексного использования недр

Охрана недр и окружающей среды, рациональное и комплексное использование недр включают систему правовых, организационных, экономических, технологических и других мероприятий, направленных на:

1) охрану жизни и здоровья населения;

2) рациональное и комплексное использование ресурсов недр;

3) сохранение естественных ландшафтов и рекультивацию нарушенных земель, иных геоморфологических структур;

4) сохранение свойств энергетического состояния верхних частей недр с целью предотвращения землетрясений, оползней, подтоплений, просадок грунта;

5) обеспечение сохранения естественного состояния водных объектов.

Статья 108. Общие экологические требования

На всех стадиях недропользования, включая прогнозирование, планирование, проектирование, в приоритетном порядке должны соблюдаться экологические требования, установленные экологическим законодательством Республики Казахстан.

Статья 109. Экологическое основание для проведения операций по недропользованию

1. Экологическим основанием для проведения операций по недропользованию являются положительное заключение государственной экологической экспертизы проектной документации и экологическое разрешение.

2. Недропользователь обязан представить на государственную экологическую экспертизу всю предпроектную и проектную документацию, которая должна включать оценку воздействия планируемой деятельности на окружающую среду и содержать раздел "Охрана окружающей среды".

Сноска. Статья 109 в редакции Закона РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 110. Требования в области рационального и комплексного использования недр и охраны недр

1. Требованиями в области рационального и комплексного использования недр и охраны недр являются:

1) обеспечение полноты опережающего геологического изучения недр для достоверной оценки величины и структуры запасов полезных ископаемых, месторождений и участков недр, предоставляемых для проведения операций по недропользованию, в том числе для целей, не связанных с добычей;

2) обеспечение рационального и комплексного использования ресурсов недр на всех этапах проведения операций по недропользованию;

3) обеспечение полноты извлечения из недр полезных ископаемых, не допуская выборочную отработку богатых участков;

4) достоверный учет извлекаемых и погашенных в недрах запасов основных и совместно с ними залегающих полезных ископаемых и попутных компонентов, в том числе продуктов переработки минерального сырья и отходов производства при разработке месторождений;

5) исключение корректировки запасов полезных ископаемых, числящихся на государственном балансе, по данным первичной переработки;

6) предотвращение накопления промышленных и бытовых отходов на площадях водосбора и в местах залегания подземных вод, используемых для питьевого или промышленного водоснабжения;

7) охрана недр от обводнения, пожаров и других стихийных факторов, осложняющих эксплуатацию и разработку месторождений;

8) предотвращение загрязнения недр, особенно при подземном хранении нефти, газа или иных веществ и материалов, захоронении вредных веществ и отходов;

9) соблюдение установленного порядка приостановления, прекращения операций по недропользованию, консервации и ликвидации объектов разработки месторождений;

10) обеспечение экологических и санитарно-эпидемиологических требований при складировании и размещении отходов;

11) максимальное использование попутного газа путем его переработки с целью получения стратегически важных энергоносителей либо сырьевых ресурсов для нефтехимической промышленности и сведения до минимума ущерба окружающей среде.

2. Недропользователи при проектировании работ, связанных с пользованием недрами, осуществлении геологического изучения, разведки и разработки месторождений полезных ископаемых обязаны обеспечить требования по рациональному и комплексному использованию недр и охране недр, предусмотренные пунктом 1 настоящей статьи и регламентируемые правилами, инструкциями и методическими рекомендациями, утверждаемыми уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Сноска. Статья 110 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 111. Ликвидация и консервация объектов недропользования

1. Объекты недропользования, на которых проводятся или проводились работы, относящиеся к государственному геологическому изучению недр, разведке и добыче, в том числе разведке и добыче подземных вод, лечебных грязей, разведке недр для сброса сточных вод, а также строительству и (или) эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей, за исключением технологических единиц объекта недропользования (блоки, панели, выработки, нефтяные и газовые скважины различного назначения), подлежат ликвидации или консервации при прекращении операций по недропользованию, а также в случае полной отработки запасов полезных ископаемых в соответствии с проектными документами и рабочей программой.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 2 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

2. При временном прекращении операции по недропользованию недропользователь согласовывает сроки временной консервации объекта (приостановления работ) с компетентным органом и незамедлительно приступает к выполнению работ по консервации объекта недропользования, а при прекращении операций по недропользованию незамедлительно приступает к выполнению работ по ликвидации объекта недропользования.

В случае необходимости принятия экстренного решения о прекращении добычи недропользователь проводит комплекс мероприятий, обеспечивающих сохранение производственных объектов до начала их ликвидации или консервации.

3. Объекты недропользования ликвидируются или консервируются в соответствии с проектом ликвидации или консервации, разработанным проектной организацией, имеющей соответствующую лицензию на выполнение работ и оказание услуг в области охраны окружающей среды, а также прошедшим согласование с уполномоченными органами в области охраны окружающей среды, по изучению и использованию недр, в области промышленной безопасности, санитарно-эпидемиологической службы, по управлению земельными ресурсами и утвержденным недропользователем, финансирующим проведение работ по проектированию и реализации проекта, на основании Правил ликвидации и консервации объектов недропользования, утверждаемых уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационнной деятельности совместно с уполномоченным органом в области нефти и газа.

4. Работы по ликвидации и консервации объектов недропользования считаются завершенными после подписания акта приемки работ по ликвидации и консервации объекта недропользования комиссией, создаваемой компетентным органом из представителей уполномоченных органов в области охраны окружающей среды, промышленной безопасности, санитарно-эпидемиологической службы, по изучению и использованию недр, по управлению земельными ресурсами и местных исполнительных органов области, города республиканского значения, столицы.

5. После получения акта приемки работ по ликвидации и консервации объекта недропользования, утвержденного уполномоченным органом в области охраны окружающей среды, геологическая, маркшейдерская и иная документация пополняется на момент завершения работ и сдается в установленном порядке на хранение в уполномоченный орган по изучению и использованию недр.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 6 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, и действует в редакции пункта 14 статьи 277 Кодекса (при этом в отношении разрешений и лицензий на недропользование по углеводородам, выданных, а также контрактов на недропользование по углеводородам, заключенных до введения в действие Кодекса, настоящий пункт действует в течение тридцати шести месяцев со дня введения в действие настоящего Кодекса).

6. Финансирование работ, связанных с ликвидацией или консервацией объекта, осуществляется за счет средств ликвидационного фонда. Отчисления в ликвидационный фонд производятся недропользователем на специальный депозитный счет в любом банке на территории Республики Казахстан.

По контрактам на недропользование, заключенным и действие которых не прекращено до 1 января 2009 года, по которым недропользователь начал осуществлять отчисления в ликвидационный фонд и отнес их на вычеты в налоговом периоде до 1 января 2009 года в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, сумма указанных отчислений должна быть размещена на специальном депозитном счете в любом банке на территории Республики Казахстан. Данная сумма отчислений, подлежащая размещению на специальном депозитном счете, уменьшается на сумму, использованную недропользователем за счет средств такого ликвидационного фонда на ликвидацию последствий разработки месторождений в соответствии с программой ликвидации последствий разработки месторождений, утвержденной уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

При этом использование ликвидационного фонда осуществляется недропользователем с разрешения компетентного органа, согласованного с уполномоченным органом по изучению и использованию недр, а по общераспространенным полезным ископаемым – местных исполнительных органов областей, городов республиканского значения, столицы. Условия о порядке формирования ликвидационного фонда, размере отчислений в ликвидационный фонд, периодичности таких выплат устанавливаются контрактом.

Примечание РЦПИ!
Положение пункта 7 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, и действует в редакции пункта 14 статьи 277 Кодекса (при этом в отношении разрешений и лицензий на недропользование по углеводородам, выданных, а также контрактов на недропользование по углеводородам, заключенных до введения в действие Кодекса, настоящий пункт действует в течение тридцати шести месяцев со дня введения в действие настоящего Кодекса).

7. Если фактические затраты на ликвидацию объектов недропользования превысят размер ликвидационного фонда, то недропользователь обязан осуществлять дополнительное финансирование ликвидации объектов недропользования. Если фактические затраты на ликвидацию меньше размера ликвидационного фонда, то оставшиеся деньги остаются у недропользователя.

Сноска. Статья 111 с изменениями, внесенными законами РК от 26.12.2012 № 61-V (вводится в действие с 06.07.2010); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 112. Участки недр, представляющие особую экологическую, научную, историко-культурную и рекреационную ценность

1. Участки недр, представляющие особую экологическую, научную, историко-культурную и рекреационную ценность, относятся к объектам государственного природно-заповедного фонда с правовым режимом особой охраны либо с регулируемым режимом хозяйственной деятельности, предназначенным для сохранения типичных, уникальных и редких геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов.

2. Особенности охраны и использования участков недр, представляющих особую экологическую, научную, историко-культурную и рекреационную ценность, определяются законодательством Республики Казахстан в области особо охраняемых природных территорий.

3. Изъятие участков недр, представляющих особую экологическую, научную, историко-культурную и рекреационную ценность, для иных нужд не допускается.

4. В случае обнаружения геологических, геоморфологических и гидрогеологических объектов, имеющих особую экологическую, научную, историко-культурную и рекреационную ценность, недропользователи обязаны прекратить работы на соответствующем участке и известить об этом уполномоченный орган по изучению и использованию недр и уполномоченный орган в области охраны окружающей среды.

Статья 113. Условия застройки площадей залегания полезных ископаемых

1. Проектирование и строительство населенных пунктов, промышленных комплексов и (или) других хозяйственных объектов допускаются только после получения положительного заключения местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы по согласованию с территориальным подразделением уполномоченного органа по изучению и использованию недр об отсутствии или о малозначительности полезных ископаемых в недрах под участком предстоящей застройки.

2. Застройка площадей залегания полезных ископаемых, а также размещение в местах их залегания подземных сооружений допускаются с разрешения уполномоченного органа по изучению и использованию недр и местного исполнительного органа при условии обеспечения возможности извлечения полезных ископаемых или доказанности экономической целесообразности застройки.

3. Самовольная застройка площадей залегания полезных ископаемых прекращается без возмещения произведенных затрат и затрат по рекультивации земель контрактной территории и демонтажу возведенных объектов.

Сноска. Статья 113 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 11.04.2014 № 189-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 114. Проведение нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых природных территориях

1. Общее решение о возможности проведения нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых природных территориях принимается Правительством Республики Казахстан на основе заключения государственной экологической экспертизы.

2. Порядок проведения нефтяных операций на море, внутренних водоемах, в зонах чрезвычайной экологической ситуации и на особо охраняемых природных территориях утверждается уполномоченным органом в области нефти и газа.

3. Транспортировка нефти в заповедной части моря при эксплуатации месторождений осуществляется трубопроводами при соблюдении требований, установленных экологическим законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 114 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 86-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 115. Обеспечение безопасных для населения и персонала условий недропользования

1. Недропользователем должно быть обеспечено выполнение предусмотренных законодательством правил и норм по безопасному ведению работ, а также проведение мероприятий по предупреждению и ликвидации аварий, несчастных случаев и профессиональных заболеваний.

2. Запрещается проведение операций по недропользованию, если они представляют опасность для жизни и здоровья людей.

3. Государственный контроль за соблюдением правил и норм по промышленной безопасности при проведении операций по недропользованию осуществляется уполномоченным органом в области промышленной безопасности.

4. Основными требованиями по обеспечению безопасного проведения операций по недропользованию являются:

1) допуск к работам лиц, имеющих специальную подготовку и квалификацию, а к руководству горными работами - лиц, имеющих соответствующее специальное образование;

2) обеспечение лиц, занятых на горных и буровых работах, специальной одеждой, средствами индивидуальной и коллективной защиты;

3) применение машин, оборудования и материалов, соответствующих требованиям безопасности и санитарным правилам и гигиеническим нормативам;

4) учет, надлежащее хранение и расходование взрывчатых веществ и средств взрывания, а также правильное и безопасное их использование;

5) проведение комплекса геологических, маркшейдерских и иных наблюдений, необходимых и достаточных для обеспечения технологического цикла работ и прогнозирования опасных ситуаций, своевременное определение и нанесение на планы горных работ опасных зон;

6) систематический контроль за состоянием рудничной атмосферы, содержанием в ней кислорода, вредных и взрывоопасных газов и пыли;

7) своевременное пополнение технической документации и планов ликвидации аварий данными, уточняющими границы зон безопасного ведения работ;

8) соблюдение проектных систем разработки месторождений твердых полезных ископаемых, проектов и технологических схем разработки и обустройства месторождений нефти, газа и подземных вод;

9) осуществление специальных мероприятий по прогнозированию и предупреждению внезапных выбросов газов, прорывов воды, полезных ископаемых и пород, а также горных ударов.

5. Должностные лица недропользователей при возникновении непосредственной угрозы жизни и здоровью работников обязаны немедленно приостановить работы и обеспечить транспортировку людей в безопасное место.

6. При возникновении непосредственной угрозы жизни и здоровью населения в зоне влияния операций по недропользованию руководители соответствующих организаций обязаны незамедлительно информировать об этом местные исполнительные органы.

7. При возникновении угрозы жизни и здоровью населения в зоне влияния операций по недропользованию недропользователь обязан приостановить работы и не вправе возобновлять операции по недропользованию без создания безопасных для здоровья и жизни населения условий и предотвращения возникшей угрозы. При невозможности принятия иных мер для предотвращения угрозы недропользователь вправе возобновить операции по недропользованию только после переселения населения из опасных зон влияния операций по недропользованию.

8. Недропользователи обслуживаются профессиональными аварийно-спасательными службами на договорной основе в соответствии с правилами, утвержденными уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности.

Сноска. Статья 115 с изменениями, внесенными законами РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Глава 12. Государственный контроль в области охраны,
изучения и использования недр

Статья 116. Государственный контроль в области охраны недр

1. Государственный контроль в области охраны недр осуществляется уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

2. Задачами государственного контроля в области охраны недр являются обеспечение контроля за соблюдением экологического законодательства Республики Казахстан в части предотвращения загрязнения недр при проведении операций по недропользованию и снижения вредного воздействия операций по недропользованию на окружающую среду, а также выявление и пресечение незаконного пользования недрами.

3. Государственный контроль в области охраны недр включает:

1) государственный мониторинг охраны недр;

2) контроль за соблюдением лицензионно-контрактных условий, относящихся к области охраны недр;

3) контроль за захоронением вредных веществ, радиоактивных отходов и сбросом сточных вод в недра;

4) контроль за сохранностью недр от загрязнения, обводнения, пожаров и техногенных процессов, приводящих к порче месторождения и других объектов окружающей среды;

4-1) контрольные мероприятия по выявлению и пресечению незаконного пользования недрами;

5) контроль за консервацией и ликвидацией объектов недропользования;

6) контроль за выполнением мероприятий по предотвращению аварийных или иных опасных ситуаций при проведении операций по недропользованию;

7) контроль за соблюдением экологических норм и правил при использовании недр и переработке минерального сырья;

8) контроль за соблюдением проектных решений по вопросам охраны окружающей среды при добыче и переработке минерального сырья.

Сноска. Статья 116 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 117. Государственный контроль за изучением и использованием недр

1. Государственный контроль за изучением и использованием недр осуществляется уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Примечание РЦПИ!
Данная редакция пункта 2 действует до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).

2. Задачей государственного контроля за изучением и использованием недр является обеспечение контроля за соблюдением недропользователями законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании при поиске и оценке месторождений, рациональным и комплексным использованием минерального сырья при добыче, геологическом изучении недр.

3. Государственный контроль за изучением и использованием недр включает:

1) контроль за геологическим изучением и использованием недр, обеспечивающий вскрытие, подготовку и полноту выемки запасов, исключающий выборочную отработку богатых участков недр, за выполнением показателей, предусмотренных проектными документами, и проектных решений в пределах компетенции уполномоченного органа в области изучения и использования недр;

2) контроль за достоверностью учета извлекаемых и погашенных в недрах запасов полезных ископаемых и их потерь при добыче.

Сноска. Статья 117 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 118. Государственный контроль за проведением операций по недропользованию

1. Государственный контроль за проведением операций по недропользованию осуществляется государственными органами в пределах их компетенции в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Должностные лица этих органов, осуществляющие проверки, обязаны обеспечивать сохранение коммерческой тайны.

Примечание РЦПИ!
Данная редакция пункта 2 действует до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).

2. Государственный контроль за проведением операций по недропользованию осуществляется в форме проверок и профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

Примечание РЦПИ!
Пункт 3 исключен до момента введения в действие Кодекса РК "О недрах и недропользовании" в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. пп. 1 п. 2 ст. 2).
3. Исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 118 с изменениями, внесенными законами РК от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 376-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 13. Государственный фонд недр

Статья 119. Учет состояния государственного фонда недр

1. Государственный фонд недр включает недра Республики Казахстан.

2. Для обеспечения рационального использования государственного фонда недр производится:

1) государственный мониторинг недр;

2) государственная экспертиза недр;

3) государственное хранение геологической информации;

4) ведение государственного баланса запасов полезных ископаемых;

5) ведение государственных кадастров:

месторождений и проявлений полезных ископаемых;

захоронений вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недрах;

техногенных минеральных образований.

3. Геологическая отчетность о состоянии недр, базирующаяся на материалах первичного учета, представляется недропользователями по специальным формам, утверждаемым уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Сноска. Статья 119 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 120. Государственный мониторинг недр

1. Государственный мониторинг недр представляет собой систему наблюдений за состоянием недр, в том числе с использованием данных дистанционного зондирования Земли из космоса, для обеспечения рационального использования государственного фонда недр и своевременного выявления их изменений, оценки, предупреждения и устранения последствий негативных процессов.

2. Порядок осуществления государственного мониторинга недр определяется уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационнной деятельности.

Сноска. Статья 120 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.04.2016 № 490-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Положение статьи 121 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Статья 121. Государственная экспертиза недр

1. В целях создания условий для рационального и комплексного использования недр, определения платы за пользование недрами, границ участков недр, предоставляемых в недропользование, запасы полезных ископаемых, разведанных месторождений, подлежат государственной экспертизе.

2. Недропользователь, обладающий правом недропользования на добычу, вправе начать добычу только после проведения государственной экспертизы запасов полезных ископаемых. Заключение государственной экспертизы о рентабельности разработки разведанных запасов полезных ископаемых является основанием для их постановки на государственный учет.

3. Государственная экспертиза может проводиться на любой стадии геологического изучения месторождения при условии, что представляемые на государственную экспертизу геологические материалы позволяют дать объективную оценку количества и качества запасов полезных ископаемых, их значения для экономики республики, горнотехнических, гидрогеологических, экологических и других условий добычи.

4. Государственной экспертизе подлежит также геологическая информация об участках недр, пригодных для строительства и эксплуатации подземных сооружений, не связанных с разведкой и (или) добычей. Предоставление таких участков недр в недропользование разрешается только после проведения государственной экспертизы геологической информации.

5. Государственная экспертиза недр осуществляется Государственной комиссией по запасам полезных ископаемых Республики Казахстан и межрегиональными комиссиями по запасам полезных ископаемых с привлечением независимых экспертов, обладающих специальными знаниями в области геологии и недропользования и не заинтересованных в результатах экспертизы.

6. Организация деятельности Государственной комиссии по запасам полезных ископаемых Республики Казахстан и межрегиональных комиссий по запасам полезных ископаемых, их состав, регламент работы и ведение делопроизводства определяются положением о Государственной комиссии по запасам полезных ископаемых Республики Казахстан и межрегиональных комиссиях по запасам полезных ископаемых, утверждаемым уполномоченным органом в области государственной поддержки индустриально-инновационной деятельности.

7. Срок проведения государственной экспертизы недр не должен превышать шесть месяцев с даты поступления соответствующего обращения.

Сноска. Статья 121 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Примечание РЦПИ!
Положение статьи 122 применяется к соответствующим отношениям в сфере недропользования, возникшим по контрактам на недропользование, заключенным, и лицензиям, выданным до введения в действие Кодекса РК от 27.12.2017 № 125-VI, в соответствии с пунктом 14 статьи 277 Кодекса.

Статья 122. Государственный баланс запасов полезных ископаемых

1. Государственный баланс запасов полезных ископаемых ведется уполномоченным органом по изучению и использованию недр в целях учета и состояния минерально-сырьевой базы Республики Казахстан.

2. Государственный баланс запасов полезных ископаемых должен содержать сведения о количестве, качестве и степени изученности запасов каждого вида полезных ископаемых по коммерческим обнаружениям, об их размещении, о степени промышленного освоения, добыче, потерях и об обеспеченности промышленности разведанными запасами полезных ископаемых.

3. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Уполномоченный орган по изучению и использованию недр предоставляет информацию по государственному балансу запасов полезных ископаемых государственным органам в порядке, им установленном.

Сноска. Статья 122 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 123. Государственный кадастр месторождений и проявлений полезных ископаемых

1. Государственный кадастр месторождений и проявлений полезных ископаемых ведется уполномоченным органом по изучению и использованию недр в целях обеспечения геологического изучения недр, комплексного использования месторождений, а также решения других задач.

2. Государственный кадастр месторождений и проявлений полезных ископаемых включает в себя сведения по каждому месторождению, характеризующие количество и качество основных и совместно с ними залегающих полезных ископаемых и содержащихся в них компонентов, горнотехнические, гидрогеологические, экологические и другие условия разработки месторождения и его геолого-экономическую оценку, а также сведения по выявленным проявлениям полезных ископаемых.

3. Порядок ведения государственного кадастра месторождений и проявлений полезных ископаемых утверждается уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

Сноска. Статья 123 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 124. Государственный кадастр захоронений вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недра

1. Государственный кадастр захоронений вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недра устанавливает порядок ведения и организует уполномоченный орган в области охраны окружающей среды в целях оперативного получения информации, принятия решения в области охраны окружающей среды, планового контроля за состоянием мест захоронения вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недра.

2. Государственный кадастр захоронений вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недра содержит сведения, характеризующие тип и вид захороненных веществ и сброшенных вод с указанием их количественных и качественных показателей, горнотехнических, специальных инженерно-геологических, гидрогеологических и экологических условий захоронения и сброса.

3. Порядок ведения государственного кадастра захоронений вредных веществ, радиоактивных отходов и сброса сточных вод в недра устанавливается уполномоченным органом в области охраны окружающей среды.

Сноска. Статья 124 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 125. Государственный кадастр техногенных минеральных образований

1. Государственный кадастр техногенных минеральных образований ведется уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

2. Государственный кадастр техногенных минеральных образований содержит сведения по складируемому объекту, характеризующие тип и вид техногенных минеральных образований с указанием количественных и качественных показателей, горнотехнических и экологических условий хранения.

Сноска. Статья 125 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 14. Ответственность за нарушения законодательства
Республики Казахстан о недрах и недропользовании

Статья 126. Ответственность за нарушения законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании

1. Нарушение законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

2. Сделки, связанные с пользованием недрами, заключенные с нарушением требований законодательства Республики Казахстан, являются недействительными.

Лица, виновные в совершении указанных сделок, несут административную или уголовную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 127. Возмещение ущерба (вреда), нанесенного нарушением законодательства Республики Казахстан о недрах и недропользовании

1. Лица, причинившие вред вследствие нарушения требований экологического законодательства Республики Казахстан, обязаны возместить причиненный вред, если только не докажут, что вред возник вследствие непреодолимой силы или умысла потерпевшего, в размерах и порядке, установленных законодательством Республики Казахстан.

2. Размер ущерба, причиненного вследствие нарушения требований в области рационального использования недр, определяется уполномоченным органом по изучению и использованию недр.

3. Исключен Законом РК от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 127 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 128. Разрешение споров

1. Споры, связанные с исполнением, изменением или прекращением контракта, решаются путем переговоров.

2. Если споры, связанные с исполнением, изменением или прекращением контракта, не могут быть разрешены в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи, то стороны вправе разрешать споры в соответствии с законами Республики Казахстан и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

Глава 15. Заключительные и переходные положения

Статья 129. Переходные положения

1. Настоящий Закон применяется к отношениям, возникшим после введения его в действие, за исключением случаев, предусмотренных пунктом 3 настоящей статьи.

2. Недропользователи, подписавшие контракты на недропользование с компетентным органом в условиях отсутствия проектных документов, обязаны обеспечить их разработку и утверждение в установленном порядке в срок, не превышающий двадцати четырех месяцев со дня введения в действие настоящего Закона, и не позднее тридцати месяцев со дня введения в действие настоящего Закона представить на согласование в уполномоченный орган по изучению и использованию недр рабочие программы к контрактам на разведку и добычу на основании проектных документов.

3. По ранее заключенным контрактам на недропользование с государственными органами Республики Казахстан стороны обязаны руководствоваться установленными настоящим Законом требованиями в части унификации терминологии, предоставления информации о местном содержании в кадрах, местном содержании в товарах, работах и услугах, рассчитанном в соответствии с единой методикой расчета организациями местного содержания при закупках товаров, работ и услуг, о планируемых и фактически произведенных закупках товаров, работ и услуг в порядке и по формам, утверждаемым компетентным органом.

4. Лицензии, выданные, и контракты, заключенные до введения в действие настоящего Закона, а также все связанные с ними акты исполнительных органов Республики Казахстан сохраняют свое действие.

5. Функции лицензионного органа - Правительства Республики Казахстан в отношении ранее выданных и действующих лицензий на недропользование возлагаются на компетентный орган.

6. Недропользователи, осуществляющие в рамках одного контракта на проведение нефтяных операций, заключенного до 1 января 2004 года, добычу на нескольких месторождениях углеводородного сырья, часть из которых включена в перечень высоковязких, обводненных, малодебитных или выработанных месторождений, утвержденный Правительством Республики Казахстан в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан, вправе обратиться в компетентный орган о заключении в отношении такого (таких) месторождения (месторождений) отдельного контракта на добычу. Такой контракт может быть заключен на срок, оставшийся до завершения первоначального контракта.

7. Положения абзаца второго пункта 6 статьи 10 настоящего Закона не распространяются на действующие полигоны размещения отходов, если в соответствии с согласованными в установленном порядке проектами на них предусмотрено размещение иных отходов в местах складирования техногенных минеральных образований.

8. Положения пункта 4 статьи 71 настоящего Закона не распространяются на тех недропользователей, которые до даты введения в действие указанного пункта обратились в компетентный орган за продлением срока действия контракта на недропользование и получили согласие на продление, при условии утверждения в установленном настоящим Законом порядке проектных документов на проведение работ по добыче.

9. Положения статьи 95-1 настоящего Закона распространяются на ранее заключенные контракты на проведение разведки, добычи или совмещенной разведки и добычи.

10. Приостановить действие пунктов 3 и 4 статьи 91-1 настоящего Закона с 1 января 2017 года до 1 января 2020 года.

Сноска. Статья 129 с изменениями, внесенными законами РК от 09.01.2012 № 535-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 20.02.2012 № 567-IV (вводится в действие с 05.07.2010); от 29.12.2014 № 271-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 89-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 130. Порядок введения в действие настоящего Закона

1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования, за исключением пункта 3 статьи 77, который вводится в действие с 1 октября 2010 года.

2. Признать утратившими силу следующие законы Республики Казахстан:

1) Закон Республики Казахстан от 28 июня 1995 года "О нефти" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1995 г., № 11, ст. 76; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1997 г., № 11, ст. 150; 1999 г, № 21, ст. 787; 2003 г., № 6, ст. 34; № 11, ст. 56; 2004 г., № 22, ст. 131; № 23, ст. 142; 2005 г., № 16, ст. 70; 2006 г., № 16, ст. 99; № 24, ст. 148; 2007 г., № 2, ст. 18; № 3, ст. 22; № 8, ст. 52; № 9, ст. 67; № 19, ст. 148; 2008 г., № 23, ст. 114; № 24, ст. 129; 2009 г., № 2-3, ст. 18);

2) Закон Республики Казахстан от 27 января 1996 года "О недрах и недропользовании" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 2, ст. 182; 1999 г., № 11, ст. 357; № 21, ст. 787; 2003 г., № 11, ст. 56; 2004 г., № 22, ст. 131; № 23, ст. 142; 2005 г., № 16, ст. 70; 2006 г., № 3, ст. 22; № 16, ст. 99; № 24, ст. 148; 2007 г., № 1, ст. 4; № 3, ст. 22; № 22, ст. 170; 2008 г., № 23, ст. 114; 2009 г., № 2-3, ст. 18; № 18, ст. 84; № 24, ст. 133; 2010 г., № 5, ст. 23).

Президент Республики Казахстан	Н. Назарбаев