2009 жылғы 6 қазанда Астанада қол қойылған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Француз Республикасының Үкіметі арасындағы Француз Республикасы Қарулы Күштерінің Ауғанстан Ислам Республикасын тұрақтандыру мен қалпына келтіру жөніндегі іс-қимылдарға қатысуына байланысты Қазақстан Республикасының аумағы арқылы әскери мүлік пен персоналдың транзитін қамтамасыз ету туралы келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы

Жаңа

Қазақстан Республикасының 2013 жылғы 11 қаңтардағы № 66-V Заңы

      РҚАО-ның ескертпесі!
      Осы Хаттаманың қолданысқа енгізілу тәртібін 10-баптан қараңыз.

      2012 жылғы 21 қарашада Парижде жасалған 2009 жылғы 6 қазанда Астанада қол қойылған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Француз Республикасының Үкіметі арасындағы Француз Республикасы Қарулы Күштерінің Ауғанстан Ислам Республикасын тұрақтандыру мен қалпына келтіру жөніндегі іс-қимылдарға қатысуына байланысты Қазақстан Республикасының аумағы арқылы әскери мүлік пен персоналдың транзитін қамтамасыз ету туралы келісімге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы хаттама ратификациялансын.

      Қазақстан Республикасының
      Президенті                                         Н. Назарбаев

2009 жылғы 6 қазанда Астанада қол қойылған
Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Француз Республикасының
Үкіметі арасындағы Француз Республикасы Қарулы Күштерінің
Ауғанстан Ислам Республикасын тұрақтандыру мен қалпына келтіру
жөніндегі іс-қимылдарға қатысуына байланысты Қазақстан
Республикасының аумағы арқылы әскери мүлік пен персоналдың
транзитін қамтамасыз ету туралы келісімге өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы
хаттама

(2013 жылғы 26 қаңтарда күшіне енді -
Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары бюллетені,
2013 ж., N 1, 13-құжат)

      Бұдан әрі «Қазақстан Тарапы» деп аталатын Қазақстан Республикасының Үкіметі мен бұдан әрі «Француз Тарапы» деп аталатын Француз Республикасының Үкіметі, бұдан әрі бірлесе «Тараптар» деп аталатындар,
      2009 жылғы 6 қазанда Астанада қол қойылған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Француз Республикасының Үкіметі арасындағы Әскери саладағы ынтымақтастық туралы келісімді ескере отырып,
      бұдан әрі «Келісім» деп аталатын 2009 жылғы 6 қазанда Астанада қол қойылған Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Француз Республикасының Үкіметі арасындағы Француз Республикасы Қарулы Күштерінің Ауғанстан Ислам Республикасын тұрақтандыру мен қалпына келтіру жөніндегі іс-қимылдарға қатысуына байланысты Қазақстан Республикасының аумағы арқылы әскери мүлік пен персоналдың транзитін қамтамасыз ету туралы келісімге және атап айтқанда, Келісімнің 12-бабының 3-тармағына сәйкес
      төмендегілер туралы келісті:

1-бап

      1. Келісімнің 1-бабы 1-тармағының c) және d) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:
      «с) «транзит» — Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұсынылатын бағыттар бойынша теміржолмен/әуе жолымен қона отырып немесе қонбай Қазақстан Республикасының аумағын кесіп өту;
      «d) «әуе кемесі» — 1944 жылғы 7 желтоқсандағы Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияның 3-бабы b) тармағының мәнінде Француз Республикасының кез келген мемлекеттік әуе кемесі немесе ол жалдаған кез келген әуе кемесі.».
      2. Келісімнің бүкіл мәтіні бойынша «мемлекеттік әуе кемесі» деген термин «әуе кемесі» деген терминмен ауыстырылсын.
      3. Келісімнің 1-бабының 1-тармағы мынадай редакциядағы е), f), g) және h) тармақшалармен толықтырылсын:
      «e) «Француз Тарапының өкілдері» – осы Келісімді жүзеге асыру мақсатында Француз Тарапының атынан және оның тапсырмасы бойынша әрекет ететін Француз Республикасының уәкілетті жеке немесе заңды тұлғалары;
      f) «Қазақстан Тарапының өкілдері» – осы Келісімді жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Тарапының атынан және оның тапсырмасы бойынша әрекет ететін Қазақстан Республикасының уәкілетті жеке немесе заңды тұлғалары;
      g) «қайта тиеу» – бұдан әрі «әуежай» деп аталатын Шымкент қаласының әуежайында Француз Тарапына тиесілі әскери мүлікті әуе кемесінен түсіруден бастап, оны әуежай аумағында орналасқан теміржол тұйығындағы теміржол құрамына тиеумен аяқталатын операциялардың жиынтығы. Қайта тиеуге жататын әскери мүлік түрлерінің тізбесі дипломатиялық арналар арқылы Тараптармен келісіледі;
      h) «форс-мажор» – осы Келісімді орындауға кедергі келтіретін еңсерілмейтін күштің салдарынан немесе Тараптардың еркіне бағынбайтын күтпеген сыртқы оқиғаларға байланысты туындаған мән-жайлар.».

2-бап

      1. Келісімнің 2-бабының 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «1. Қазақстан Тарапы Француз Тарапының әуе кемелерінің транзитіне рұқсат береді.
      Ауғанстаннан келетін әуе кемелері Француз Тарапына тиесілі әскери мүлікті қайта тиеу үшін Қазақстан Тарапымен келісім бойынша әуежайға қона алады. Көрсетілген әскери мүлік әуежайда түсіріледі, әуежай аумағына жиып қойылады, ал кейін әуежайдың теміржол тұйығына дейін жүк автокөлігімен жеткізіліп, сол жерде ол теміржол платформаларына тиеледі. Брондалған техника қару-жарақсыз, оқталатын бөліксіз, көздеуішсіз және оны ұрыста пайдалану үшін қажетті өзге құрамбөліктерсіз тасымалдануға тиіс. Оқ-дәрінің кез келген түрін қайта тиеуге болмайды. Қазақстан Тарапы әуе кемелерінің әуежайға қонуы және қайта тиеуді жүзеге асыру үшін күн сайын «арнайы уақыт» ұсынады.
      Әуе кемелерінің әуежайға қонуын қоса алғанда, әуе кемелерінің транзиті Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі беретін арнайы рұқсат негізінде жүзеге асырылады.
      Осы Келісімнің 1-бабының 2-тармағында көрсетілген мақсаттарда Қазақстан Тарапы әуе кемелерінің транзитін орындауға және әуе кемелерінің әуежайға қонуына арналған арнайы рұқсаттың бірыңғай жылдық нөмірін айқындайды, ол жыл сайын жаңартылады.
      Аталған арнайы рұқсатты алу үшін Француз Тарапы кемінде бір ай бұрын дипломатиялық арналар арқылы Қазақстан Тарапына қонбай ұшатын транзиттің және әскери мүлікті қайта тиеу мақсатында әуежайға қонып ұшатын транзиттің бағыттарын көрсете отырып, қазақ, француз және орыс тілдерінде тиісті сұрау салуды жібереді.».
      2. Келісімнің 2-бабының 2-тармағындағы «тасымалдау туралы жалпы мәліметтер (адамдар, жүк)» деген сөздер «қонбай ұшатын транзит жағдайында тасымалдау жөніндегі жалпы мәліметтер (персонал, әскери мүлік) немесе осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларға сәйкес әуежайға қонған жағдайда әскери мүлікті тасымалдау жөніндегі толық мәліметтер» деген сөздермен ауыстырылсын.
      3. Келісімнің 2-бабының 7-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «Авариялық қону жағдайларын немесе осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, әуе кемелері жанармай құю, экипаждың демалуы үшін немесе өзге мақсаттарда Қазақстан Республикасының аумағында техникалық қона алмайды.».
      4. Келісімнің 2-бабы мынадай редакциядағы 8-тармақпен толықтырылсын:
      «8. Әуе кемесі Қазақстан Республикасының аумағындағы қандай да бір әуежайға авариялық қонуды сұраған жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын жоспарлаудың бас орталығы ұшу жоспарын алмаған кез келген әуе кемесінің Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне кіруге тыйым салынады.
      Борттағы авариялық жағдайға және/немесе рұқсат етілген транзитті орындауға мүмкіндік бермейтін форс-мажорға байланысты әуе кемесі Қазақстан Республикасының аумағына жоспарсыз қонған жағдайдағыдай бұл жағдайда да аталған әуе кемесі туралы ақпарат міндетті түрде Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын жоспарлаудың бас орталығына берілуге тиіс.».
      5. Келісімнің 2-бабы мынадай редакциядағы 9-тармақпен толықтырылсын:
      «9. Осы баптың 1-тармағында көзделген шарттарда әуежайға қонған жағдайда әуе кемелеріне қауіпсіз тұрақ, әуежайдың техникалық қызмет көрсететін қызметтеріне қолжетімділік және қосымша жанармай құюға мүмкіндік беріледі. Француз Тарапы немесе оның өкілдері көрсетілген қызметтерге үшінші елдерге қолданылатын шарттарға сәйкес ақы төлейді.».
      6. Келісімнің 2-бабы мынадай редакциядағы 10-тармақпен толықтырылсын:
      «10. Егер көрсетілетін мүліктің саны мен атауы Қазақстан Тарапына алдын ала жіберілген хабарламаға сәйкес келмесе, Қазақстан Тарапы Француз тарапының немесе оның өкілдерінің әуежайда әскери мүлікті қайта тиеуінен бас тартуға құқылы.
      Бұл жағдайда Француз Тарапы немесе оның өкілі тиісті әуе кемесінің қайта тиеу жөніндегі операцияларды орындамай, бортында тұрған барлық әскери мүлкімен және персоналымен бірге Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне кірген бағыт арқылы оның аумағынан кетуіне байланысты шығыстарды өзіне алады.».

3-бап

      Келісімнің 2-бабынан кейін мынадай редакциядағы 2-1-бап қосылсын:

«2-1-бап

      1. Қазақстан Тарапы әуежай аумағындағы қайта тиеу жөніндегі операцияларды орындау үшін қажетті жер учаскелері мен объектілерін Француз Тарапының уақытша пайдалануына ұсынады.
      Жоғарыда аталған объектілер Француз Тарапына немесе оның өкілдеріне берілген күні екі Тарап өкілдерінің қатысуымен қазақ, француз және орыс тілдерінде көрсетілген объектілердің жай-күйі туралы акт жасалады.
      Француз Тарапы немесе оның өкілі аталған жер учаскелері мен объектілерін босатқан күні де осындай шарттарда дәл сондай акт жасалады. Егер Француз Тарапының уақытша пайдалануына берілген объектілердегі зақымданулар орындалатын қайта тиеу жөніндегі операциялар мен климаттық жағдайлардың сипатын ескере отырып, объектілердің табиғи тозуының нәтижесі болмаса, ол аталған зақымдануларды жоюға және атап айтқанда, әуежай аумағының жабынын, жиып қою және кедендік бақылау орындарын, жолды және мүлікті теміржол құрамдарына тиеу үшін қажетті техниканы жөндеуге міндеттенеді. Зақымдану фактісі бойынша екі Тарап өкілдерінің қатысуымен акт жасалады.
      Қазақстан Тарапы Келісімнің 2-бабының 1-тармағында аталған операциялардың бәрін орындау үшін қажетті мерзімге Француз Тарапының әскери мүлкін жиып қою үшін оның уақытша пайдалануына оған бөлінген жер учаскелері мен әуежай инфрақұрылымының объектілерінен тұратын аймақты (бұдан әрі – «уақытша сақтау қоймасы») тиісті төлемақыға ұсынады.
      Уақытша сақтау қоймасы Француз Тарапының уақытша пайдалануына берілген күнінен бастап Француз Тарапы немесе оның өкілі Қазақстан Тарапына немесе оның өкіліне бір жыл бойы ай сайынғы жалдау ақысын аударып тұрады.
      Егер Француз Тарапы уақытша сақтау қоймасын жалдау мерзімі аяқталғанға дейін босатса, ол да, оның өкілі де, объектілердің босатқан күннен кейін орын алған қандай да бір зақымдануы үшін жауапты болмайды.
      Уақытша сақтау қоймасы Француз Тарапының уақытша пайдалануына берілген күні Француз Тарапы немесе оның өкілі Қазақстан Тарапына немесе оның өкіліне кепіл төлейді.
      Егер Тараптар қайта тиеу жөнінде орындалатын операциялардың және климаттық жағдайлардың сипатын ескере отырып, объектілердің табиғи тозуының нәтижесі болып табылмайтын қандай да бір зақымдануларды анықтамаса, кепіл сомасы Француз Тарапына ол немесе оның өкілдері уақытша сақтау қоймасын босатқан күні қайтарылады.
      2. Қайта тиеу жөніндегі операцияларды жүзеге асыру үшін Француз Тарапы көрсетілген операциялардың бүкіл мерзімі ішінде тек өзінің пайдалануы үшін өз есебінен нәтижелері Қазақстан Тарапының меншігіне өтетін мынадай жұмыс түрлерін орындауға міндеттенеді:
      a) Әуежайдың аумағында уақытша сақтау қоймасын және офистер үшін жабдықталған бір қабатты құрылыс салу;
      b) Әуежайдың аумағында Француз Тарапының уақытша пайдалануына ұсынылған уақытша сақтау қоймасының айналасынан кіретін екі есігі бар  қоршау салу;
      c) уақытша қойманы электр желісіне қосу және бейнебақылау жүйесі мен контейнерлерді және жүк автомашиналарын өлшеу жүйесін орнату;
      d) Француз Тарапының өтініші бойынша Қазақстан Тарапы ұсынатын жылжымалы тиеу алаңқайы орналастырылатын, жүруге жарамды болуына Қазақстан Тарапы кепілдік беретін қолданыстағы жол мен теміржол тұйығы арасында ұзындығы 400 метр және ені 4 метр қатты жабыны бар жол салу;
      e) контейнерлерді теміржол платформаларына тиеу үшін ауданы шамамен 800 шаршы метр қатты жабыны бар алаңқай салу, бұл алаңқай теміржол тұйығының жүк тиеу перронына іргелес болуға тиіс.
      Егер Француз Тарапы негізделген тиісті сұраумен жүгінсе, Қазақстан Тарапы оған Тараптар өзара келісіп белгілеген шарттарда әуежайдың бөлінген жер учаскелері мен объектілерін жайластыру жөнінде қосымша жұмыс жүргізуге рұқсат береді.
      3. Қазақстан Тарапы әскери мүлкі бар әуе кемелері қонғаннан кейін және ол Қазақстан Республикасының аумағынан әкетілгенге дейін шекаралық және кедендік бақылауды жүзеге асырады.
      Кедендік бақылау жөніндегі операцияларды жеңілдету мақсатында Француз Тарапы Қазақстан заңнамасына сәйкес тіркелген және Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі аккредиттеген кеден өкілі арқылы кедендік рәсімдердің бүкіл кешенін орындауды қамтамасыз етуге міндеттенеді.
      4. Бір уақытта Қазақстан Республикасының аумағында болатын әскери мүлік көлемі екі теміржол құрамына тиеу үшін қажетті санымен қатаң шектелуге тиіс, оның біреуі қалыптастыру сатысында болуға тиіс.
      Әскери мүлікті теміржол арқылы шығару кідіртілген жағдайда Қазақстан Тарапы әскери мүлікті әуе кемелерімен жеткізуді тоқтата тұруға құқылы.
      5. Тараптардың өзара келісімі бойынша Француз Тарапы және оның өкілі әуежайдың өздері үшін бөлінген аймағында қайта тиеу жөніндегі операциялар үшін талап етілетін уақытқа саны жеті адамнан аспайды және олар азаматтық киіммен жүреді деген шартпен өз жұмыскерлерін жұмылдыра алады. Осы Келісімді орындау мақсаттары үшін Қазақстан Тарапы көрсетілген жұмыскерлерге Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіпке сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына келуге, онда болуға және еркін жүріп-тұруға рұқсат береді.
      6. Француз Тарапы немесе оның өкілі Қазақстан заңнамасына сәйкес тіркелген компаниядан қайта тиеу жөніндегі операцияларды орындау үшін қажетті тиеу-түсіру жабдығын бір жыл мерзімге жалға алады. Егер Француз Тарапы немесе оның өкілі тиеу-түсіру жабдығын жалдау мерзімі аяқталғанға дейін қайтарса, оларға көрсетілген жабдық қайтарылғаннан кейін оның зақымданғаны үшін жауапкершілік жүктелмейді.
      Француз Тарапы немесе оның өкілі Қазақстан Тарапын тиісті түрде хабардар ете отырып, жоғарыда көрсетілген операцияларды тиісінше орындау үшін қажетті, бірақ Қазақстан Республикасының аумағында жоқ жабдықтардың өзге түрлерін де пайдалана алады.
      7. Қайта жүкті тиеу жөніндегі операцияларды орындау барысында Қазақстан Тарапы Француз Тарапының тиісті төлемақысы үшін әуежай аумағында жиып қойылатын немесе транзитпен өтетін әскери мүліктің, Француз Тарапы немесе оның өкілдері әкелген, не олар Қазақстан Республикасының аумағында сатып алған мүліктің, сондай-ақ Француз Тарапына уақытша пайдалануға берілген немесе ол үшін жасалған жабдықтардың қауіпсіздігі мен сақталуын қамтамасыз етуді өзіне алады. Француз Тарапы әкелген жабдықтардың көлемі мен жай-күйі қойма жүкқұжатында, ал Француз Тарапының уақытша пайдалануына берілген жабдықтардың көлемі мен жай-күйі тиісті есепке алу құжаттамасында көрсетіледі.
      Француз Тарапы немесе оның өкілі Қазақстан Тарапына уақытша сақтау қоймасының сегіз күзетшісінің еңбекақысына сәйкес келетін, Тараптар алдын ала келіскен соманы аударады.
      8. Әскери мүлікті қайта тиеу Француз Тарапының өкілдері мен Қазақстан Тарапы Қазақстанның Ұлттық теміржол компаниясымен келісім бойынша тағайындайтын өкілдер арасында қол жеткізілген уағдаластықтар негізінде жүзеге асырылады.
      ICS, Losert және Salis компаниялары әуе тасымалдары бойынша, ал қайта тиеу жөніндегі операциялар бойынша DAHER компаниясы Француз Тарапының өкілдері болып табылады.
      Келісімнің 12-бабы 3-тармағынан ерекшелік ретінде Қазақстан Тарапын вербалды нотамен хабардар ету арқылы Француз Тарапы өзінің өкілін ауыстыра алады.».

4-бап

      1. Келісімнің 3-бабының 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «2. Қазақстан Республикасының экспорттық бақылау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес теміржол транзитіне рұқсат алу үшін Француз Тарапы дипломатиялық арналар арқылы Қазақстан Тарапына:
      a) не Қазақстан Республикасының аумағына әскери мүлкі бар теміржол құрамы кіргенге дейін;
      b) не қайта тиеу жағдайында, әскери мүлікті Қазақстан Республикасының аумағы арқылы тасымалдаушы теміржол құрамы әуежай аумағынан жөнелтілгенге дейін кемінде отыз тәулік бұрын қазақ, француз және орыс тілдерінде тиісті сұрау жібереді.».
      2. Келісімнің французша мәтінінің 3-бабының 3-тармағындағы «Cette demande est redigee en russe et en francais» деген сөйлем алып тасталсын.
      3. Келісімнің 3-бабы мынадай редакциядағы 4 және 5-тармақтармен толықтырылсын:
      «4. Теміржол арқылы тасымалдау кезінде әскери мүлік контейнерлерде болуға тиіс, ал қару-жарақ пен жауынгерлік жиынтықтары алдын ала бөлшектеліп тасталған көлік құралдары брезентпен жабылуға тиіс.».
      «5. Әуежайдың теміржол тұйығында тиеу барысында және Қазақстан Республикасының аумағы арқылы теміржол көлігімен тасымалдау уақытында әскери мүлікті күзетуді тек Қазақстан Тарапының күзет құрылымдары ғана қамтамасыз етеді.
      Осы мақсатта Француз Тарапы немесе оның өкілі «Әскерилендірілген теміржол күзеті» АҚ-мен бөлек келісім жасасады.
      Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Француз Тарапы немесе оның өкілі Қазақстан Тарапына әскери мүлікті күзету бойынша шығыстарды төлейді.».

5-бап

      Келісімнің 4-бабының 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «1. Егер әскери мүлікті және персоналды тасымалдау осы Келісімнің мақсаттары мен шарттарына сәйкес келмейтіні немесе Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне қатер төндіретіні анықталса, Қазақстан Тарапы әуе кемесінің транзитіне немесе қонуына рұқсат беруден бас тартуға не берілген рұқсаттың күшін жоюға құқылы.».

6-бап

      Келісімнің 4-бабынан кейін мынадай редакциядағы 4-1-бап қосылсын:

«4-1-бап

      1. Осы Келісімнің 2-бабының 1-тармағына сәйкес әуежай арқылы транзит жағдайында әскери мүлікті қайта тиеу және теміржол арқылы жол жүру барысында сүйемелдеу жөніндегі операциялар Келісімнің 2-1-бабының 3-8-тармақтарына сәйкес қамтамасыз етіледі. Көрсетілген операциялар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес орындалады.
      2. Қазақстан Тарапы өз мүмкіндігіне қарай осы баптың 1-тармағында аталған іс-қимылдарды орындау кезінде жәрдем көрсетеді.».

7-бап

      1. 5-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «2. Француз Тарапының персоналы мен өкілдері Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға және оның ішкі істеріне араласпауға міндетті.».
      2. Келісімнің 5-бабының 3-тармағы алып тасталсын.
      3. Келісімнің 5-бабының 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «3. Қазақстан Республикасының аумағына қонған жағдайда, әуе кемесінің бортында болу персоналдың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін жағдайларды қоспағанда, әуе кемесінің бортындағы персонал Қазақстан Республикасының құзыретті органдарының келісімінсіз әуе кемесінің бортын және әуе кемесінің тұрақ орнын тастап кете алмайды.».

8-бап

      Келісімнің 7-бабы алып тасталсын.
      Келісімнің 8-бабы «француз Тарабы» деген сөздерден кейін «немесе оның өкілдері» деген сөздермен толықтырылсын.

9-бап

      Келісімнің 891011 және 12-баптарының нөмірлері тиісінше 7, 8, 9, 10 және 11 деп өзгертілсін.

10-бап

      1. Осы Хаттама Келісімнің 12-бабының 1-тармағында көзделген тәртіппен күшіне енеді.
      2. Осы Хаттама Келісімнің қолданысы тоқтатылғанға дейін күшінде қалады. Тараптар осы Хаттаманың қолданысын Келісімнің 12-бабының 2-тармағында көзделген тәртіппен тоқтата алады.

      2012 жылғы 21 қарашада Париж қаласында екі данада әрқайсысы қазақ, француз және орыс тілдерінде жасалды, әрі барлық мәтіндердің күші бірдей.

      ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ              ФРАНЦУЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
          ҮКІМЕТІ ҮШІН                           ҮКІМЕТІ ҮШІН

      РҚАО-ның ескертпесі!
      Бұдан әрі Хаттаманың француз тіліндегі мәтіні берілген.

Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады