Об утверждении Программы по развитию агропромышленного комплекса в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2010 года № 1052. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 февраля 2013 года № 151

      Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 18.02.2013 № 151.

      В целях реализации постановления Правительства Республики Казахстан от 14 апреля 2010 года № 302 "Об утверждении Плана мероприятий Правительства Республики Казахстан по реализации Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию Республики Казахстан на 2010 - 2014 годы" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
      1. Утвердить прилагаемую Программу по развитию агропромышленного комплекса в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы (далее - Программа).
      2. Министерству сельского хозяйства Республики Казахстан совместно с заинтересованными центральными и местными исполнительными органами обеспечить надлежащее и своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Программой.
      3. Ответственным центральным и местным исполнительным органам, национальным холдингам, "компаниям и организациям (по согласованию) представлять информацию о ходе реализации Программы в соответствии с Правилами разработки и мониторинга отраслевых программ, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 марта 2010 года № 218 "Об утверждении Правил разработки и мониторинга отраслевых программ".
      4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Первого заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан Ахметова С.Н.
      Сноска. Пункт 4 в редакции постановления Правительства РК от 11.06.2012 № 776.
      5. Признать утратившими силу некоторые решения Правительства Республики Казахстан согласно приложению к настоящему постановлению.
      6. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

      Премьер-Министр
      Республики Казахстан                       К. Масимов

Утверждена         
постановлением Правительства
Республики Казахстан    
от 12 октября 2010 года № 1052

Программа
по развитию агропромышленного комплекса
в Республике Казахстан
на 2010 - 2014 годы

Астана, 2010 год

Паспорт

      Сноска. Раздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

Наименование            Программа по развитию агропромышленного
                        комплекса (далее - АПК) в Республике
                        Казахстан на 2010 - 2014 годы

Основание               Указ Президента Республики Казахстан
для разработки          от 19 марта 2010 года № 958
                        "О Государственной программе по
                        форсированному индустриально-инновационному
                        развитию Республики Казахстан на 2010 - 2014
                        годы и признании утратившими силу некоторых
                        указов Президента Республики Казахстан",
                        постановление Правительства Республики
                        Казахстан от 14 апреля 2010 года № 302
                        "Об утверждении Плана мероприятий
                        Правительства Республики Казахстан по
                        реализации Государственной программы по
                        форсированному индустриально-инновационному
                        развитию Республики Казахстан на
                        2010 - 2014 годы"

Ответственный           Министерство сельского хозяйства
исполнитель             Республики Казахстан

Цель                    Развитие конкурентоспособного
                        агропромышленного комплекса страны,
                        обеспечивающего продовольственную
                        безопасность и увеличение экспорта продукции

Задачи                  Для достижения цели Программы
                        предусматривается решить следующие задачи:
                        производство качественной конкурентоспособной
                        сельскохозяйственной продукции для покрытия
                        потребностей внутреннего рынка и занятия
                        экспортных ниш на основе принципов
                        устойчивого развития;
                        развитие современной инфраструктуры АПК;
                        концентрация научных исследований на
                        приоритетных направлениях АПК
                        в соответствии с социально-экономическим
                        развитием страны и трендами мировой науки;
                        подготовка высококвалифицированных кадров для
                        нужд АПК

Сроки реализации        2010 - 2014 годы

Целевые                 Обеспечение продовольственной безопасности
индикаторы              внутреннего рынка;
                        увеличение валовой добавленной стоимости АПК
                        не менее чем на 16 %;
                        производство качественной
                        сельскохозяйственной продукции,
                        соответствующей требованиям технических
                        регламентов и стандартов;
                        повышение производительности труда в АПК с
                        3 000 долларов США на одного занятого
                        в сельском хозяйстве к 2015 году не менее чем
                        в 2 раза;
                        наращивание экспортного потенциала аграрной
                        отрасли в общем объеме экспорта страны к
                        2015 году до 8 %;
                        обеспечение более 80 % внутреннего рынка
                        продовольственных товаров отечественными
                        продуктами питания

Источники и объемы      Средства республиканского и местных бюджетов,
финансирования          ресурсы и средства внебюджетных источников
                        (средства субъектов АПК, заемные средства,
                        инвестиции и средства финансовых институтов).
                        Общие расходы, предусмотренные в
                        республиканском бюджете на реализацию
                        Программы в 2010 - 2014 годах составят:
                        всего - 1035963,72 млн. тенге, в т.ч.
                        2010 год - 228265,70 млн. тенге
                        2011 год - 220313,46 млн. тенге
                        2012 год - 188289,24 млн. тенге
                        2013 год - 181742,54 млн. тенге
                        2014 год - 212352,78 млн. тенге
                        Затраты местных бюджетов составят:
                        всего - 243 892,00 млн. тенге, в т.ч.
                        2010 год - 4 134,50 млн. тенге
                        2011 год - 50 114,20 млн. тенге
                        2012 год - 56 517,70 млн. тенге
                        2013 год - 62 438,40 млн. тенге
                        2014 год - 70 687,20 млн. тенге
                        Объемы финансирования мероприятий,
                        предусмотренных Программой, будут уточняться
                        при утверждении республиканского и местных
                        бюджетов на соответствующие финансовые годы в
                        соответствии с законодательством Республики
                        Казахстан.

2. Введение

      С момента провозглашения независимости республики, в АПК, как и во всей экономике страны, произошли значительные структурные преобразования. После отказа от централизованной плановой экономики был осуществлен комплекс мер, направленный на коренное реформирование отрасли.
      В целом, политическим итогом реформирования стало преобразование государственной собственности в частную, а также создание правовых основ рыночной экономики. Экономическими последствиями стали изменения производственных и земельных отношений, либерализация ценообразования, кредитной системы, создание конкурентной рыночной инфраструктуры.
      Дальнейшее развитие сельскохозяйственного производства требовало концептуального определения стратегии развития аграрного сектора.
      В этом направлении в 2000 - 2002 годы была реализована Программа развития сельскохозяйственного производства, которая предусматривала обеспечение экономического роста в конкурентоспособных отраслях сельскохозяйственного производства и стабилизацию производства основных видов сельхозпродукции.
      Вместе с тем, несмотря на некоторую стабилизацию ситуации в АПК, в отрасли сохранился ряд проблем переходного периода. Логика дальнейших экономических преобразований в аграрной сфере требовала перехода на качественно новый уровень роста.
      Для решения этой задачи была реализована Государственная агропродовольственная программа Республики Казахстан на 2003 - 2005 годы. За эти годы проведена значительная работа по формированию рыночно ориентированной законодательной базы АПК, приведению ее в соответствие с нормами международной практики. Реализация Программы позволила обеспечить продовольственную безопасность страны по основным видам продуктов питания, создать необходимые условия для развития эффективного конкурентоспособного агропромышленного производства.
      Однако, в АПК страны до сих пор имеется ряд недостатков - низкие темпы структурно-технологической модернизации отрасли, неудовлетворительный уровень развития рыночной инфраструктуры, мелкотоварность сельскохозяйственного производства, финансовая неустойчивость отрасли, недостаточный приток частных инвестиций на развитие отрасли, дефицит квалифицированных кадров и т.д.
      Помимо этого, финансовый, а затем и продовольственный кризис, выявили дополнительные проблемы, которые повлияли на инвестиционную деятельность отрасли. Вместе с тем, сельское хозяйство в Казахстане считается одним из самых перспективных секторов экономики.
      В этой связи, стоит большая и ответственная задача - поднять аграрный сектор экономики на качественно новый уровень развития и, тем самым, обеспечить его высокую конкурентоспособность, что особенно актуально в условиях интеграции страны с Россией и Белоруссией, а в последующем при вступлении во Всемирную Торговую Организацию.
      Именно на решение этих задач нацелена настоящая Программа по развитию АПК в Республике Казахстан на 2010 - 2014 годы.

3. Анализ текущей ситуации
3.1. Оценка текущей ситуации состояния АПК

      Объем валовой продукции сельского хозяйства за 2009 год составил 1640,2 млрд. тенге, рост производства, при этом, по сравнению с 2008 годом составил 13,9 %, что является самым высоким показателем за последние 8 лет. Доля сельскохозяйственного производства в объеме валового внутреннего продукта (далее - ВВП) страны составила 6,3 %.

      В настоящее время производство валовой продукции на одного занятого в отрасли составляет порядка 3000 долларов США.
      Ежегодно увеличиваются инвестиции в основной капитал сельского хозяйства. Если в 2005 году вложение инвестиций составляло 47,9 млрд. тенге, то в 2009 году - 77,5 млрд. тенге или в 1,6 раза больше.

      Из средств республиканского бюджета на развитие АПК в 2009 году направлено 96,8 млрд. тенге, в том числе на долю субсидий пришлось 43 % или 41,8 млрд. тенге. Помимо этого, на финансирование инвестиционных проектов Акционерному обществу "Национальный управляющий холдинг "КазАгро" (далее - АО "НУХ "КазАгро") из Национального фонда Республики Казахстан выделено 120 млрд. тенге.
      В АПК страны входит около 65 секторов и подсекторов. Для конкретизации мер по наиболее перспективным направлениям и усиления специализации регионов на основе детального анализа было отобрано 15 перспективных, конкурентоспособных секторов (производство, экспорт зерна и продуктов его глубокой переработки; производство и экспорт мяса и мясопродуктов; птицеводство мясного направления; производство и переработка масличных культур; производство и переработка плодоовощной продукции; производство молока и молочных продуктов; производство белого сахара из сахарной свеклы; производство и экспорт шерсти и продуктов его глубокой переработки; развитие аквакультуры и переработки рыбной продукции; производство и переработка свинины; развитие продуктивного коневодства мясного и молочного направлений с дальнейшим производством готовой продукции; развитие верблюдоводства и продукции его переработки; развитие мараловодства для удовлетворения потребностей фармации; развитие пчеловодства для удовлетворения внутренних потребностей населения и фармации; производство и переработка хлопка).
      Из них, по 8 наиболее приоритетным секторам разработаны детальные мастер-планы, в которых определены четкие ориентиры и индикаторы для предпринимателей, финансовых институтов, государственных органов и социально-предпринимательских корпораций при реализации инвестиционных проектов.

      Развитие растениеводства.
      В отрасли растениеводства продолжается работа по осуществлению структурной и технологической диверсификации, расширению посевных площадей приоритетных сельскохозяйственных культур для обеспечения продовольственной безопасности, увеличения производства экспортоориентированной конкурентоспособной продукции.
      В 2009 году посевные площади зерновых культур по сравнению с 2008 годом возросли на 1429,3 тыс. га (7,1 %), в том числе пшеницы - на 1265,4 тыс. га (9,4 %), кукурузы на зерно - на 3,1 тыс. га (3,1 %), риса - на 10,9 тыс. га (14,4 %), зернобобовых культур - на 21,2 тыс. га (47,5 %).
      Расширяются площади внедрения влагоресурсосберегающих технологий. В 2009 году зерновые культуры с применением указанных технологий возделывались на площади 10,3 млн. га, что на 2,7 млн. га или на 35 % больше, чем в 2008 году.
      В 2009 году, несмотря на сложные погодные условия, получен высокий урожай практически по всем видам сельскохозяйственных культур. Так, валовой сбор зерна в весе после доработки составил 20,8 млн. тонн, что на 33,7 % больше уровня 2008 года. Собрано более 700 тыс. тонн масличных, что на 70 % больше уровня предыдущего года. Валовой сбор риса увеличился на 20,5 %, картофеля - на 17 %. Урожай плодовых культур и винограда возрос на 25,3 % и 66,5 %, соответственно.
      В 2009 году отгружено на экспорт 6,8 млн. тонн зерна и муки в зерновом эквиваленте (в 2008 году - 8,2 млн. тонн), в том числе зерна - 3,6 млн. тонн, муки в зерновом эквиваленте - 3,2 млн. тонн. Доля экспорта муки, как продукта с высокой добавленной стоимостью, в общем объеме экспорта зерна ежегодно увеличивается и в 2009 году составила 47 %. В 2009 году Казахстан, поставив на внешние рынки 2,2 млн. тонн муки, в третий раз занял первую позицию в мировом рейтинге экспортеров муки.
      С целью обеспечения доступности для сельскохозяйственных товаропроизводителей (далее - СХТП) качественных высокорепродукционных семян, в 2009 году просубсидировано производство 9,9 тыс. тонн оригинальных семян сельскохозяйственных растений, удешевлена стоимость приобретенных сельхозтоваропроизводителями 60,7 тыс. тонн элитных семян и 1784,1 тыс. штук саженцев плодово-ягодных культур и винограда. Кроме того, возмещены затраты на закладку многолетних насаждений плодово-ягодных культур и винограда на площади 5,9 га и произведено обслуживание незавершенного производства заложенных маточников многолетних насаждений плодово-ягодных культур и винограда на площади 44,5 га.
      В 2009 году за счет средств республиканского бюджета проверены на сортовые и посевные качества 99,4 % от всего объема засыпанных семян.
      В результате, заметно улучшилось качество высеваемых семян, а также увеличилась доля высеваемых семян 1-2 классов (с 49 % в 2003 году до 77,8 % в 2009 году) и семян высоких репродукций - до 4 класса (с 55 % до 87 % соответственно).
      Полностью за счет государства финансируются мероприятия по государственному сортоиспытанию сельскохозяйственных культур, что позволило в 2009 году включить в Государственный реестр селекционных достижений, допущенных к использованию в Республике Казахстан, порядка 80 сортов сельскохозяйственных культур с высокими технологическими параметрами, отвечающими требованиям мировых стандартов.
      За счет оказанной в 2009 году государственной поддержки на закладку многолетних насаждений плодово-ягодных культур и винограда заложены многолетние насаждения плодовых культур на площади 4,5 тыс. га и винограда на площади 0,6 тыс. га, а также осуществлен уход за насаждениями, заложенными в 2007 - 2008 годах.
      В 2009 году по данным управлений сельского хозяйства областей, СХТП было приобретено 117,6 тыс. тонн удешевленных минеральных удобрений, всего приобретено порядка 240 тыс. тонн минеральных удобрений. Однако, данный объем внесенных минеральных удобрений покрывает лишь 8 % от потребности.
      На территории республики осуществляется постоянный контроль за фитосанитарной обстановкой. Ежегодно из республиканского бюджета на защиту растений выделяется около 2,5-3,0 млрд. тенге, за счет которых проводится борьба с особо опасными вредными организмами сельскохозяйственных культур на площади 3,0-3,5 млн. га. При этом сохраняется урожай зерновых культур не менее 600-700 тыс. тонн и хлопка-сырца не менее 45-50 тыс.тонн.
      В целях недопущения дальнейшего распространения карантинных объектов, на их выявление, локализацию и ликвидацию ежегодно выделяется порядка 740-900 млн. тенге. Это позволяет провести химические обработки против карантинных объектов на площади около 180-190 тыс. га.

      Развитие животноводства.

      Сноска. Подраздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      В животноводстве большая часть скота находится в личных подсобных хозяйствах, что ограничивает рост поголовья и соответственно производство качественной продукции, и ежегодный стабильный рост численности всех видов скота в среднем составляет 4 %. Данный показатель является низким в условиях индустриального развития животноводства. В настоящее время принимается комплекс мер, направленный на увеличение всех видов скота и птиц во всех видах хозяйствования в аграрном секторе.
      В результате предпринимаемых мер увеличивается производство всех видов животноводческой продукции.
      За 2009 год производство мяса в убойной массе составило 896,3 тыс. тонн и увеличилось по сравнению с 2008 годом на 2,5 %, соответственно молока - 5303,9 тыс. тонн и на 2 %, яиц - 3306,4 млн. штук и на 10,6 %, шерсти - 36,4 тыс. тонн и на 3,3 %.
      В сельскохозяйственных формированиях республики реализация на убой всех видов скота и птицы в убойной массе увеличилась на 13,9 % и составила 184,9 тыс. тонн, соответственно молока на 4,8 % или 542,5 тыс. тонн и яиц - на 18,8 % или 1950,4 млн. штук.
      В целом по республике численность крупного рогатого скота увеличилась на 1,7 % и составила 6095,2 тыс. голов; соответственно овец и коз - на 3,6 % и 17369,7 тыс. голов; лошадей - на 5 % и 1438,7 тыс. голов; верблюдов - на 4,8 % и 155,5 тыс. голов; птицы - на 8,4 % и 32686,5 тыс. голов.
      За 2009 год удельный вес численности крупного рогатого скота от общего поголовья в домашних хозяйствах составил 82 %, в сельскохозяйственных предприятиях - 5,2 %, крестьянских (фермерских) хозяйствах - 12,8 %; по численности овец - соответственно 66,7 %; 6,2 % и 27,1 %; коз - 82,5 %; 0,3 % и 17,2 %; лошадей - 69,6 %; 6,0 % и 24,4 %; свиней - 77,6 %; 15,9 % и 6,5 %; верблюдов - 66,9 %; 9,6 % и 23,5 %; птицы - 44,0 %, 55,1 % и 0,9 %.
      При этом, повышается продуктивность скота и птицы. За 2009 год в сравнении с 2008 годом средний удой молока на 1 корову в сельскохозяйственных предприятиях увеличился на 266 кг и составил 3117 кг, средний выход яиц на 1 курицу-несушку увеличился на 18 штук и составил 268 штук, средний настриг шерсти на 1 овцу составил 2,5 кг и остался на уровне 2008 года.
      На позитивные сдвиги в отрасли животноводства определенное влияние оказывает проводимая в животноводстве селекционно-племенная работа. Племенная база в животноводстве характеризуется стабильным ростом количества племенных хозяйств, ежегодно их число увеличивается на 40-50 единиц. Однако, доля племенных животных в общем поголовье все еще остается низкой.
      В увеличении основных показателей развития животноводства значительная роль отводится ветеринарии. В этой связи, в республике проводится большая работа по обеспечению ветеринарного благополучия в республике и приведению системы ветеринарии в соответствие с международными стандартами, в частности:
      разграничены и оптимизированы контрольно-надзорные функции в области ветеринарии;
      расширена сфера предпринимательской деятельности в области ветеринарии путем передачи ветеринарных услуг в конкурентную среду;
      усилена ответственность местных исполнительных органов в выполнении ветеринарных мероприятий и обеспечении ветеринарно-санитарной безопасности;
      приняты меры по обязательности убоя сельскохозяйственных животных, предназначенных для последующей реализации на специализированных объектах убоя животных;
      введены принципы деления территории на зоны;
      предусмотрены финансовые средства на проведение поэтапной идентификации животных и создание единой идентификационной базы данных сельскохозяйственных животных, позволяющей вести мониторинг за их передвижением по территории всей страны;
      присваиваются учетные номера объектам производства, осуществляющим выращивание, убой, производство, переработку, хранение и реализацию животных, продукции и сырья животного происхождения;
      построены 11 областных и 1 районная однотипных модульных ветеринарных лабораторий и осуществлено их материально-техническое оснащение.
      Развитие животноводства в Республике Казахстан имеет хорошие предпосылки и большие перспективы, что обусловлено наличием естественных и сеяных кормовых угодий и пастбищ.
      В 2010 году общая площадь посева кормовых культур составила 2522,6 тыс. га, из них посевная площадь кормовых корнеплодных культур - 0,1 тыс. га, кормовых культур на силос - 1,0 тыс. га, кормовых зерновых культур - 10,5 тыс. га, кукурузы на корм - 72,3 тыс. га, однолетних трав - 269,1 тыс. га и многолетних трав - 144,9 тыс. га.
      С данных площадей в 2010 году собрано кормовых корнеплодных культур - 1983,3 тыс. ц., кормовых бахчевых культур - 58,6 тыс. ц., кормовых культур на силос - 64,7 тыс. ц., кукурузы на корм - 5931,2 тыс. ц., сено - 108578,8 тыс. ц.
      При этом основными производителями кормов (зерновых, бобовых и корнеплодных культур) являются северные, южные и восточные регионы.
      Общая площадь пастбищных угодий по республике составляет 188,4 млн. га, из них в северном регионе - 30,5 млн. га, восточном - 19,9 млн. га, центральном - 35,5 млн. га, западном - 58,6 млн. га и в южном - 43,8 млн. га.
      На сегодняшний день 88,1 млн. га пастбищ отнесены к землям запаса.
      В разрезе регионов площадь пастбищ распределилась следующим образом:
      1) северный регион 13,5 млн. га;
      2) восточный регион 8,9 млн. га;
      3) западный регион 5,0 млн. га;
      4) центральный регион 18,3 млн. га;
      5) южный регион 18,5 млн. га.
      Вследствие беспорядочного выпаса животных деградировано порядка 26,4 млн. га пастбищ.
      В региональном плане наибольшие площади сбитых и деградированных пастбищ числятся в Атырауской (4,2 млн. га), Актюбинской (3,9 млн. га), Алматинской (3,0 млн. га), Западно-Казахстанской (2,9 млн. га), Кызылординской (2,2 млн. га), Акмолинской (2,0 млн. га) областях. В данных регионах республики планируется проведение работы по востановлению деградированных и сбитых пастбищ, а также их обводнения.

      Развитие перерабатывающей сельскохозяйственную продукцию отрасли.
      Предприятиями, перерабатывающими сельскохозяйственную продукцию в 2009 году произведено 8,2 % республиканского объема промышленного производства или 25,5 % - обрабатывающей промышленности.
      При этом, объем производства пищевой промышленности в 2009 году достиг 750,5 млрд. тенге.
      Среднегодовой темп роста отрасли за последние пять лет составил - 106,2 %.
      В 2009 году по сравнению с 2008 годом производство муки увеличилось на 10,4 %, консервов мясорастительных - на 68,1 %, растительных масел - на 8,7 %, маргарина - на 28,8 %, соков - на 11,7 %, консервов фруктовых - на 34,6 %, консервов томатных - на 47,2 %.
      За отчетный период по сравнению с 2008 годом в республике на 24,4 % снизились объемы производства сахара, на 5,6 % - обработанного молока, на 10,3 % - сухого молока, на 2,1 % - кисломолочных продуктов, на 7,6 % - сливочного масла, на 36,3 % - овощных консервов.
      В целях обеспечения гармонизации с международными требованиями в области пищевой безопасности разработаны и утверждены 7 технических регламентов по требованиям к безопасности основных видов продуктов переработки сельскохозяйственного сырья.
      Продолжается работа по улучшению качества выпускаемой продукции и переходу предприятий на международные стандарты. В настоящее время систему менеджмента качества, основанную на международных стандартах ИСО и ХАССП, внедрили 323 предприятия отрасли.
      Научное, информационное и кадровое обеспечение отраслей АПК.
      В 2006 - 2008 годы аграрной наукой республики на государственное сортоиспытание передано 187 новых сортов сельскохозяйственных и других культур; разработано и усовершенствовано 48 агротехнологий по возделыванию основных видов сельскохозяйственных культур; изготовлены 16 опытных образцов приборов и оборудования для водного хозяйства; выведено и/или апробировано 39 линий и типов сельскохозяйственных животных, 1 порода и 3 линии уток, 2 линии пчел; разработаны 23 технологии содержания и кормления сельскохозяйственных животных, птиц и рыб; разработано 58 вакцин, диагностикумов и лечебных препаратов; разработаны 27 рекомендаций в области экономики сельского хозяйства, ряд предложений и аналитических материалов для разработки и реализации государственной аграрной политики; разработаны 50 опытных образцов машин и оборудования, 39 нормативно-технических документов и 9 технических средств.
      Получено 79 патентов и 238 инновационных патентов, что свидетельствует о высоком потенциале отечественных научных разработок к внедрению в производство.
      С 2009 года началась реализация трехлетних научных проектов, сформированных на основе потребностей реального сектора экономики. В 2009 году были достигнуты следующие результаты: в области генофонда сельскохозяйственных культур инвентаризовано 7029 образцов, изучено 71166 образцов, документировано 10326 образцов; на государственное сортоиспытание переданы 35 новых сортов, характеризующиеся повышенными урожайностью, качеством и устойчивостью к внешним факторам среды; в земледелии разработано 12 рекомендаций по ресурсосберегающим технологиям и возделыванию основных видов сельскохозяйственных культур, адаптированных к различным природно-климатическим условиям республики.
      В отраслях животноводства, рыбного хозяйства продолжены научные работы по созданию новых высокопродуктивных линий (типов), пород сельскохозяйственных животных, рыб и др. Начата реализация проекта по научному обеспечению крупномасштабной селекции в отрасли скотоводства (мясного и молочного направлений), направленной на увеличение племенного поголовья крупного рогатого скота и повышение уровня продуктивности скота в сельскохозяйственных формированиях республики.
      Научными исследованиями также охвачены приоритетные направления развития отраслей пищевой и перерабатывающей промышленности, механизации сельского хозяйства, экономики АПК и развития сельских территорий.
      Для дальнейшего системного развития потенциала аграрной науки в 2007 году путем слияния 25 научных организаций Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан создано акционерное общество (далее - АО) "КазАгроИнновация" со 100 %-ным участием государства в уставном капитале.
      В настоящее время АО "КазАгроИнновация" проводит работу по развитию институциональной и производственной инфраструктуры аграрной науки. В 2009 году создан Центр трансферта и коммерциализации агротехнологий, который начал реализацию ряда инновационных проектов.
      Формируется система распространения знаний - при научных институтах открывается сеть образовательных классов для проведения научно-практических семинаров среди сельскохозяйственных товаропроизводителей. В 2009 году проведено 79 семинаров, где прошли обучение 1733 сельхозпроизводителей.
      Кроме того, проводится строительство лабораторий, селекционных теплиц, модернизация и закуп сельскохозяйственной техники для нужд научных институтов.
      Активизированы работы по внедрению научных разработок в сельскохозяйственное производство. В Акмолинской области доля сортов пшеницы казахстанской селекции за последние 4 года увеличилась до 70 %. Так, сорта "Акмола-2" и "Астана" - достижения селекционеров Научно-производственного центра зернового хозяйства им. Бараева возделывались в 2009 году на площади около 3 млн. га. Сорта хлопчатника селекции Казахского Научно-исследовательского института (далее - НИИ) хлопководства заняли 75 % посевных площадей.
      Особенно востребованы в производстве новые сорта и гибриды: по озимой пшенице и ячменю - до 90 % сортов и сое - 100 % (селекционные достижения ученых Казахского НИИ земледелия и растениеводства); яровой пшенице - 40 % (Карагандинского НИИ растениеводства и селекции); сафлору - 100 % (Красноводопадской сельскохозяйственной опытной станции), хлопчатнику - 75 % (Казахского НИИ хлопководства); рису - более 50 % (Казахского НИИ рисоводства); картофелю - до 40 % (Казахского НИИ картофелеводства и овощеводства) и др.
      В целом, площади под отечественными сортами сельскохозяйственных культур составили в 2009 году около 7,1 млн. га, а применение минимальных и нулевых ресурсосберегающих технологий возделывания зерновых культур увеличились до 10,3 млн. га. Данные результаты стали возможны благодаря системной государственной поддержке сельскохозяйственных исследований и внедрению их в производство.
      Начиная с 2003 года, посредством 161 сельского информационно-консультационного центра специализированной организации АО "КазАгроМаркетинг" проводится информационное обеспечение субъектов АПК на безвозмездной основе. Сформированы различные каналы предоставления информации - через специализированную газету, электронную рассылку, индивидуальные консультации, персональное консультационное обслуживание хозяйств.
      Также, в целях продвижения сельскохозяйственных товаров и распространения новейших технологий в области АПК ежегодно проводится Республиканская ярмарка достижений АПК "Караөткел".
      Кроме того, в рамках создания "электронного правительства" с 2007 года Министерством сельского хозяйства путем привлечения АО "КазАгроМаркетинг" реализуется проект по созданию Единой автоматизированной системы управления АПК "e-Agriculture".
      В настоящее время Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан через Портал "электронного правительства" предоставляет 3 вида электронных услуг: выдачу справки об отсутствии/наличии обременения сельхозтехники, выдачу импортного карантинного разрешения и предоставление справки о подтверждении присвоения учетных номеров объектам производства, осуществляющим выращивание животных, заготовку (убой), хранение, переработку и реализацию животных, продукции и сырья животного происхождения, а также организациям по производству, хранению и реализации ветеринарных препаратов, кормов и кормовых добавок.
      Подготовка кадров для АПК осуществляется в 15 высших учебных заведениях и по 18 специальностям и 168 сельских учебных заведениях технического и профессионального образования по 25 специальностям.
      Вместе с тем, мониторинг обеспеченности аграрного сектора кадрами (по состоянию на 1 января 2009 года) показывает, что при наличии занятых в сельском хозяйстве с высшим образованием - 14243, техническим и профессиональным образованием - 158829 человек, имеется определенный дефицит в кадрах.
      Наиболее востребованы агрономы, зоотехники, ветеринарно-санитарные врачи и фельдшеры, фермер-менеджеры, инженер-механики, инженер-технологи мясных и молочных продуктов и по переработке зерна и хлебопекарного производства; техники-технологи, техники-электрики, техники-землеустроители; мастера-наладчики, электромонтеры, трактористы-машинисты и др.
      Кредитование сельскохозяйственного производства и микрокредитование сельского населения через дочернюю организацию АО "НУХ "КазАгро" - АО "Аграрная кредитная корпорация".
      Для обеспечения СХТП кредитными средствами с участием АО "Аграрная кредитная корпорация" (далее - Корпорация) были созданы 161 сельских кредитных товарищества (далее - СКТ).
      Охват сельских регионов составил 89 %. В состав СКТ вошли более 6,7 тысяч сельскохозяйственных формирований, имеющих посевные площади более 7,4 млн. гектар, общее поголовье скота - 1,2 млн. голов.
      Для ускорения процессов кооперирования и повышения заинтересованности к объединению, с 2006 года Корпорацией реализуется программа по поддержке сельских потребительских кооперативов. Суть этой программы заключается в выделении кооперативам льготных кредитов сроком до 5 лет.
      На сегодняшний день 134 сельских потребительских кооператива получили льготные кредитные ресурсы на сумму 8,7 млрд. тенге.
      Наряду с этим, Корпорацией с 2007 года реализуется программа по кредитованию несельскохозяйственного бизнеса в сельской местности, основной целью которой является выдача кредитов на реконструкцию и строительство объектов гостиничного и туристического бизнеса, развитие придорожного сервиса; модернизацию пунктов общественного питания и сельских торговых точек; приобретение оборудования по производству пищевой продукции, разведению и переработке рыбопродуктов.
      Лизинговые операции.
      Лизинг техники и оборудования для субъектов АПК осуществляется через дочернюю организацию АО "НУХ "КазАгро" - АО "КазАгроФинанс", деятельность которого направлена на реализацию государственной политики по формированию конкурентоспособного и экспортоориентированного АПК путем предоставления доступных финансовых услуг по техническому и технологическому обновлению отраслей АПК.
      За 2000 - 2009 года АО "КазАгроФинанс" профинансировал закупку 14744 единиц различной сельскохозяйственной и специальной техники, перерабатывающего оборудования на общую сумму 123,5 млрд. тенге, в том числе:
      14681 единиц сельскохозяйственной и специальной техники на сумму 113,8 млрд. тенге (в том числе 5354 единиц комбайнов, 3950 единиц тракторов, 725 единиц посевных комплексов, 1139 единиц сеялок, 3513 единиц прочей техники).
      63 единиц перерабатывающего оборудования на сумму 9,74 млрд. тенге.
      Реализуя политику государства по развитию АПК Казахстана, АО "КазАгроФинанс" уделяет особое внимание таким приоритетным направлениям как создание крупно-товарных молочных ферм, тепличных хозяйств, овощехранилищ, развитие птицеводства, внедрение технологий капельного орошения.
      Микрокредитование сельского населения.
      В целях поддержки сельского населения, имеющего доходы ниже прожиточного минимума или имеющего средний уровень доходов, реализуется бюджетная программа по микрокредитованию сельского населения через дочернюю организацию АО "НУХ "КазАгро" - АО "Фонд финансовой поддержки сельского хозяйства" (далее - Фонд). Фонд осуществляет микредитование сельского населения через филиальную сеть и микрокредитные организации (далее - МКО), созданные с его долевым участием в уставном капитале.
      По данным Агентства Республики Казахстан по статистике, по состоянию на 1 января 2010 года, количество зарегистрированных МКО составило 1 712 единиц. Из общего количества зарегистрированных МКО 465 являются сельскими, в том числе 51 МКО, созданные с участием Фонда. По сравнению с 2008 годом (1317 единиц), количество зарегистрированных МКО увеличилось на 30 %.
      В общем объеме выданных кредитов на селе за 9 месяцев 2009 года (11,4 млрд. тенге) доля Фонда и МКО, созданных с его участием, составила 32,0 %.
      За период с 2005 года по прямому микрокредитованию Фонда было выдано более 53,0 тыс. микрокредитов сельскому населению на сумму 9,8 млрд. тенге.
      Услуги по гарантированию.
      Система гарантирования зерновых расписок функционирует в Казахстане с 2003 года, и предусматривает защиту прав и законных интересов держателей зерновых расписок.
      Зерновая расписка выдается хлебоприемным предприятием в подтверждение принятия зерна от владельца зерна на хранение и, являясь ордерной неэмиссионной ценной бумагой, может выступать в виде ликвидного залогового инструмента для привлечения финансирования в зерновую отрасль.
      По аналогичному принципу с 2008 года действует механизм хлопковых расписок.
      По состоянию на 1 января 2010 года участниками системы гарантирования исполнения обязательств по зерновым распискам являются 53 хлебоприемных предприятия, емкость хранения которых составляет порядка 4,5 млн. тонн зерна. В систему гарантирования исполнения обязательств по хлопковым распискам входят - 4 хлопкоперерабатывающие организации.

3.2. SWOT-анализ приоритетных секторов АПК

      Производство и экспорт зерна и продуктов его глубокой переработки

      Сноска. Подраздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      В 2009 году площади, занятые под зерновыми культурами расширились на 6,3 %, в том числе, пшеницей - на 9,5 %.
      Баланс производства и потребления зерна в Казахстане показывает обеспеченность внутреннего рынка собственным производством - порядка 157 %.
      В производстве муки в Казахстане на протяжении последних лет отмечается устойчивая положительная динамика. Показатель среднегодового роста производства за пять предыдущих лет составил 9 %.
      Рост экспортных поставок в 2009 году по сравнению с 2008 годом составил 24 %, позволив Казахстану выйти на первое место в мире по объемам экспорта муки, при этом доля страны в общем мировом экспорте муки составляет более 14 %.

Сильные стороны

Слабые стороны

- низкая себестоимость производства
зерновых;
- наличие достаточных земельных
ресурсов, необходимых для производства
зерновых;
- оснащенная мукомольная промышленность;
- наличие достаточного сырья для
производства сухой пшеничной клейковины,
крахмала, биоэтанола.

- недостаточное внедрение инновационных
технологий;
- слабая техническая оснащенность СХТП;
- недостаточный уровень проведения
агрохимических мероприятий;
- отсутствие мирового бренда казахстанской
муки;
- незначительный объем производства
макаронных изделий из муки твердых сортов
пшеницы.

Возможности

Угрозы

- возможность наращивания экспортного
потенциала в направлении стран Юго-
Восточной Азии и Китая;
- возможность диверсификации
производства зерновых;
- расширение сети предприятий по
производству макаронных изделий, с
выраженной тенденцией производства
брендовой продукции ("Султан", "Корона",
"Цесна", "Кэмми" и т.д.);
- расширение диапазона выпускаемых
продуктов глубокой переработки зерновых;
- наличие спроса на мукомольную
продукцию на внешних рынках;
- стабильный спрос на зерно и муку в
странах Средней Азии.

- риски, связанные со спецификой
финансирования сельскохозяйственного
производства (зависимость от
природно-климатических факторов);
- удаленность от крупнейших морских
портов России и Украины, высокие тарифы
на транзит зерновых культур через Россию;
- увеличение продаж со стороны крупных
экспортеров (Россия, Украина);
- рост переходящих запасов
сельскохозяйственной продукции;
- наличие тенденций развития мукомольной
промышленности в странах Средней Азии -
основных импортерах казахстанской муки и
зерна;
- усиление требований покупателей,
ужесточение стандартов качества.

      К 2014 году в результате реализации мер, направленных на диверсификацию зернового производства, площади зерновых культур составят 16,7 млн. га, в том числе под пшеницей - 13,4 млн. тонн, при этом площади под твердой пшеницей предполагается увеличить более чем в 3 раза. Валовой сбор пшеницы составит 17,7 млн. тонн, при средней урожайности 13,1 ц/га, что позволит сохранить лидирующие позиции на мировом экспортном рынке и увеличить объемы экспорта до 12 млн. тонн зерна и муки в зерновом эквиваленте.
      Суммарная емкость экспорта казахстанской муки до 2014 года ожидается:
      в южном направлении на уровне 2 500 тыс. тонн;
      в восточном направлении на уровне 45 тыс. тонн;
      в северном и западном направлении на уровне 10 тыс. тонн.

      Производство и переработка масличных культур
      В 2009 году в Республике Казахстан валовой сбор масличных культур составил 703,6 тыс. тонн, из них 92,9 % приходится на 4 культуры: подсолнечник (52,3 %), рапс (15,2 %), соя (13,4 %), сафлор (12,0 %). Посевные площади масличных культур в 2009 году составили 1186,1 тыс. га, из них под указанные культуры было отведено 95 % всех площадей и составили соответственно 723,0 тыс. га, 194,8 тыс. га, 53,0 тыс. га, 152,1 тыс. га.
      Планируется увеличение общей посевной площади масличных культур с 1186,1 тыс. га в 2009 году до 1 700 тыс. га в 2014 году. При этом, в абсолютном выражении планируется увеличение посевных площадей всех указанных культур.

Сильные стороны

Слабые стороны

- наличие производственного потенциала;
- благоприятные климатические условия
для выращивания масличных культур;
- значительная емкость рынка для
производства продуктов переработки
масличных культур;
- выгодное географическое положение по
отношению к рынкам сбыта.

- недостаточно развитая сеть технически
оснащенных элитно-семеноводческих
хозяйств;
- высокая степень изношенности
сельскохозяйственной техники и
недостаточное оснащение
специализированной техникой;
- наличие большого количества мелких
СХТП;
- низкий уровень привлечения инвестиций в
отрасль;
- низкий уровень соблюдения агротехнологий
СХТП;
- ограниченность поливных земель (для
значительного увеличения объемов
выращивания сои);
- нехватка квалифицированных кадров в
сельскохозяйственной отрасли;
- отсутствие развитой инфраструктуры по
хранению семян масличных культур;
- нехватка оборотных средств у СХТП;
- недостаточное производство
отечественного сырья, необходимого
ассортимента и качества;
- низкая загруженность перерабатывающих
предприятий.

Возможности

Угрозы

- обеспечение перерабатывающих предприятий сырьем для производства растительного масла;
- внедрение новых агротехнологий,
развитие существующих НИИ;
- возможности выхода на внешние рынки и
увеличение экспортного потенциала;
- подготовка высококвалифицированного кадрового персонала в данной отрасли.

- увеличение доли импорта со стороны стран
Таможенного Союза;
- повышение зависимости страны от импорта
растительного масла, снижение
продовольственной безопасности страны;
- экономический и финансовый кризис
затрудняют привлечение необходимых
инвестиций в отрасль.

      В целях обеспечения продовольственной безопасности государством принимаются меры по увеличению производства масличных культур. При этом, основной выращиваемой культурой останется подсолнечник, удельный вес которого занимает 61,0 % от всех площадей, засеянных масличными культурами, и его производство планируется увеличить с 367,9 тыс. тонн в 2009 году до 552,0 тыс. тонн к 2014 году. Планируется также увеличение производства рапса с 107,2 тыс. тонн в 2009 году до 220,0 тыс. тонн в 2014 году, сои - с 94,3 тыс. тонн в 2009 году до 141,0 тыс. тонн в 2014 году, сафлора - с 84,1 тыс. тонн в 2009 году до 132,0 тыс. тонн в 2014 году.
      С учетом роста объемов производства масличных культур прогнозируется рост объемов переработки маслосемян и производства отечественными перерабатывающими предприятиями растительного масла с 206,7 тыс. тонн в 2009 году до 333 тыс. тонн в 2014 году.

      Производство и переработка плодоовощной продукции
      В 2009 году посевная площадь овощебахчевых культур составила 163,0 тыс. га, что на 5,8 тыс. га или на 3,4 % меньше, чем в 2008 году. Валовой сбор овощебахчевых культур составил 3 309,6 тыс. тонн, что на 159,9 тыс. тонн или на 5,1 % больше, чем в 2008 году. При этом, хозяйствами населения произведено овощебахчевых культур 1 536,4 тыс. тонн или 46,4 %, крестьянскими хозяйствами - 1 586,1 тыс. тонн или 47,9 % и сельскохозяйственными предприятиями - 187,0 тыс. тонн или 5,7 %.
      Наибольший удельный вес в производстве овощей и бахчевых культур имеют: томаты - 580,9 тыс. тонн (17,6 %); лук - 388,2 тыс. тонн (11,7 %); капуста - 376,3 тыс. тонн (11,4 %); морковь - 321,5 тыс. тонн (9,7 %); огурцы - 270,3 тыс. тонн (8,2 %); бахчевые культуры - 852,3 тыс. тонн (25,7 %).
      Таким образом, объемы производства овощебахчевых культур в республике превышают потребность населения в соответствии с национальной нормой потребления в 2,1 раза.
      Однако, ввиду природно-климатических условий Казахстана производство и реализация овощей на большей части территории страны имеют ярко выраженный сезонный характер. В этой связи, остро стоит вопрос обеспечения населения ранними овощами.
      На сегодняшний день по данным Агентства Республики Казахстан по статистике валовой сбор овощных культур защищенного грунта составил 16 тыс. тонн, что на 13,4 тыс. тонн или в 6 раз больше, чем в 2008 году. Указанный объем производства удовлетворяет потребность населения в ранних овощах лишь на 18,3 %.
      В 2009 году посевная площадь картофеля составила 170,3 тыс. га, что на 6,6 тыс. га или на 4 % больше, чем в 2008 году. Валовой сбор картофеля составил 2 755,6 тыс. тонн, что на 401,2 тыс. тонн или на 17 % больше, чем в 2008 году. Таким образом, объем производства картофеля в республике превышает потребность населения в соответствии с национальной нормой потребления в 2,5 раза.
      В 2009 году посевная площадь плодово-ягодных культур и винограда составила 49,2 тыс. га, что на 0,9 тыс. га или на 1,9 % больше, чем в 2008 году. Валовой сбор плодово-ягодных культур и винограда составил 234,3 тыс. тонн, что на 58,3 тыс. тонн или на 33,1 % больше, чем в 2008 году. Таким образом, объем производства плодово-ягодных культур и винограда позволяет обеспечить внутреннюю потребность страны во фруктах и винограде всего на 50 %.

Сильные стороны

Слабые стороны

- наличие производственного потенциала;
- выгодное географическое положение -
близость к крупным рынкам
сельскохозяйственной продукции (Россия,
Китай, страны Центральной Азии);
- самодостаточность обеспечения по
овощной продукции;
- наличие большого внутреннего спроса на
плодоовощную продукцию в период
межсезонья.

- низкая плотность населения страны делает
необходимым значительные затраты на
пространственное перемещение
материально-технических ресурсов
продукции от производителя до потребителя;
- отсутствие выхода к морю, что создает
существенные сложности для доступа к
внешним рынкам;
- ограниченность предложений
сельскохозяйственному сектору по оказанию
финансовых услуг;
- неразвитость инфраструктуры
сельскохозяйственного производства;
- мелкотоварность производства;
- отсталость агротехнологий, физическая и
моральная изношенность основных средств
производства;
- низкий уровень генетического потенциала
используемых семян;
- недостаточное развитие отечественной
селекции и семеноводства овощных и
бахчевых культур;
- несоответствие уровня фитосанитарной
безопасности международным нормам и
стандартам.

Возможности

Угрозы

- устойчивое развитие производства и
переработки плодоовощной продукции;
- увеличение производства плодоовощной
продукции с применением новых
технологий;
- вступление в Таможенный Союз приведет
к появлению новых возможностей за счет
расширения рынка;
- развитие сети сервисно-заготовительных
пунктов и сельских потребительских
кооперативов;
- подготовка высококвалифицированных кадров для нужд АПК.

- угроза продовольственной безопасности
страны;
- увеличение доли импорта;
- повышение внутриреспубликанских цен на
сельскохозяйственную продукцию;
- экономический и финансовый кризис
затрудняют привлечение необходимых
инвестиций в отрасль;
- конкуренция со стороны стран Центральной
и Юго-Восточной Азии и стран-участников
Таможенного Союза.

      В целях обеспечения продовольственной безопасности и замещения импорта, со стороны государства предпринимаются конкретные меры по дальнейшему развитию отраслей овощеводства, плодоводства и виноградарства.
      В рамках проведенной работы по формированию Таможенного союза между Республикой Казахстан, Республикой Беларусь и Российской Федерацией достигнута договоренность о применении на тепличные конструкции и тепличное оборудование в течение переходного периода действующих тарифов, которые отличаются от ставок Единого таможенного тарифа: с 2010 по 2012 год будут действовать нулевые ставки таможенных пошлин, а с 2013 года ставка увеличится до 20 %.
      Кроме того, за счет средств дочерних организаций АО "НУХ "КазАгро" реализуются проекты по строительству тепличных комплексов, а также реализация в лизинг тепличного оборудования. Так, ежегодно через АО "КазАгроФинанс" и АО "Фонд финансовой поддержки сельского хозяйства" планируется строительство тепличных комплексов и мини-теплиц на площади порядка 10 га.
      Наиболее перспективным для развития интенсивного плодоовощеводства являются Алматинская, Жамбылская, Южно-Казахстанская и Павлодарская области. Расчетная площадь внедрения интенсивных технологий в 4-х указанных областях оценивается в 43,2 тыс. га.
      Благодаря значительному увеличению показателя урожайности, широкомасштабное внедрение технологий позволит увеличить производство плодоовощной продукции на 540 тыс. тонн и заместить импорт.

      Производство белого сахара из сахарной свеклы
      Ежегодная потребность республики по сахару составляет - 560,0 тыс. тонн в год или 35 кг/год на 1 человека. В 2009 году производство сахара составило всего 385,0 тыс. тонн, что на 24 % меньше уровня 2008 года. Совокупная мощность по переработке сахарной свеклы составляет 22 500 тонн, по сырцу 3 650 тонн в сутки. Загруженность сахарных заводов за 2009 год составила 59 %.
      В 2009 году из отечественного сырья выработано 23,2 тыс. тонн белого сахара или 6 % от его общего производства, основная часть (94 %) выработана из сахара-сырца, импортируемого из других стран.
      В 2009 году под сахарной свеклой было задействовано 10,6 тысяч га, валовой сбор при этом составил 181,3 тыс. тонн.
      По данным Комитета таможенного контроля Министерства финансов Республики Казахстан в 2009 году экспорт белого сахара составил 2,3 тыс. тонн на сумму 1 257,4 тыс. долларов США. В 2009 году импортирован белый сахар в объеме 57,8 тыс. тонн на сумму 32 421,1 тыс. долларов США. Основной объем импортируемого сахара за отчетный период поступил из Беларуси, удельный вес которого составил 96,6 % от общего объема поступившего сахара. Также, кроме белого сахара импортируется сахар-сырец. Объем импорта в 2009 году составил 303,8 тыс. тонн (176 236,3 тыс. долл. США).

Сильные стороны

Слабые стороны

- наличие производственного потенциала;
- наличие благоприятных
природно-климатических условий для
возделывания сахарной свеклы;
- богатый накопленный опыт возделывания
культуры.

- мелкотоварность производства;
- зависимость от импорта семян;
- отсталость агротехнологий, физическая и
моральная изношенность основных средств
производства;
- низкая механизация труда;
- высокий износ или отсутствие системы
орошения в регионах возделывания сахарной
свеклы;
- слабая вертикальная интеграция между
производителями свеклы и
перерабатывающими заводами;
- недостаточная загруженность заводов по
переработке ввиду отсутствия качественного
сырья;
- низкая рентабельность производства сахарной свеклы.

Возможности

Угрозы

- устойчивое развитие производства
белого сахара из сахарной свеклы
отечественного производства;
- обеспечение загруженности заводов по
производству белого сахара;
- повышение уровня механизации;
- создание условий для производственной
кооперации и вертикальной/интеграции
переработчиков и производителей сахарной
свеклы;
- демонополизация отрасли в области
переработки сырья;
- изменение мер и механизмов
государственной поддержки;
- наращивание кадрового потенциала
отрасли в результате развития системы
распространения знаний (экстеншн).

- угроза продовольственной безопасности
страны;
- увеличение доли импорта белого сахара;
- повышение внутриреспубликанских цен на
белый сахар;
- конкуренция со стороны стран-участников
Таможенного Союза;
- конкуренция со стороны импорта
тростникового сахара-сырца;
- остановка ряда предприятий переработки
сахарной свеклы ввиду отсутствия сырья;
- снижение уровня производства сахарной
свеклы ввиду низкой рентабельности
отрасли.

      К 2014 году планируется увеличение производства сахарной свеклы до 750 тыс. тонн в год за счет расширения посевных площадей до 35 тыс. га и повышения урожайности до 250 ц/га. Таким образом, к 2014 году производство белого сахара в республике на 17 % будет обеспечено отечественным сырьем.

      Производство и экспорт мяса и мясопродуктов

      Сноска. Подраздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.
      В 2009 году в Республике Казахстан в целом реализовано на убой скота и птицы в убойной массе 896,3 тыс. тонн, что превышает уровень 2008 года на 2,5 %.
      В среднем, 22 % производимого мяса используется для промышленной переработки. Основная часть производимого мяса используется для личного потребления.
      Уровень потребления мяса и мясопродуктов населением (в пересчете на мясо) на 39 % превышает национальную норму потребления (48 кг/год на 1 человека) и составляет 67 кг/год на человека.
      Наблюдается значительный уровень импортозависимости по продуктам переработки: колбасные изделия, примерно, на 40 %, консервы мясные и мясорастительные - на 52 %. Более 90 % поставок по колбасным изделиям и консервам осуществляются из России.

Сильные стороны

Слабые стороны

- в юго-восточном регионе Казахстана
климатические условия благоприятны для
ведения пастбищного (низкозатратного)
овцеводства;
- расчеты показывают, что в Северном,
Центральном, Западном и Восточном
регионах существует профицит
неиспользуемых пастбищ, пригодных для
ведения отгонного скотоводства;
- конкурентоспособность казахстанского
мяса на рынке России.

- мелкотоварность производства, более 80 %
поголовья скота находится в личном
подсобном хозяйстве (далее - ЛПХ);
- сокращение посевных площадей под
кормовыми культурами, снижение объемов
производства и дороговизна комбикормов;
- спорадические случаи регистрации очагов
особо опасных болезней животных и птиц в
отдельных регионах;
- низкая доля племенного и породного
скота;
- высокий уровень импортозависимости по
мясопродуктам;
- сезонный характер производства продукции
животноводства.

Возможности:

Угрозы:

- с ростом населения ожидается и
увеличение потребления мяса. При этом,
потенциальным рынком сбыта
казахстанской говядины является Россия.
Вхождение Казахстана в состав
Таможенного союза повышает
конкурентоспособность отечественной
говядины;
- производство экологически чистой
продукции (без использования генной
инженерии), а также налаживание
производства продукции мясной отрасли по
стандартам "Халал" представляет
потенциальную возможность выхода
отечественных производителей мяса на
рынки арабских стран и Ближнего Востока.

- высокая конкуренция со стороны основных
стран-импортеров мяса: Аргентина,
Бразилия, Австралия, Новая Зеландия.
Данные страны экспортируют большие
объемы замороженного мяса, что позволяет
им предлагать мясо по ценам значительно
ниже аналогичного продукта казахстанского
производства;
- запрет на ввоз продукции в связи со
вспышками особо опасных болезней
животных.

      К 2016 году будут созданы условия для экспорта 60 тыс. тонн мяса.

      Производство молока и молочных продуктов
      В 2009 году производство молока во всех категориях хозяйств республики составило 5303,9 тыс. тонн.
      В среднем 28 % производимого молока используется для промышленного потребления. Большая часть (около 3 млн. тонн) используется для личного потребления. Вследствие низкого качества производимого молока (около 90 % от общего объема производится в ЛПХ) и низкой стоимости импортного сухого молока, некоторые перерабатывающие предприятия предпочитают использовать в производстве сухое молоко, импортируемое, в основном, из России, Белоруссии и Украины.
      Потребность в молоке и молочных продуктах согласно нормам потребления составляет 260 кг/чел. Фактическое потребление населением молока и молокопродуктов (в пересчете на молоко) составляет около 330 кг/чел. Таким образом, уровень потребления молока в Казахстане и молочных продуктов выше нормативных показателей. При этом, имеет место недостаточное обеспечение внутреннего потребления молочной продукцией отечественного производства. В результате, доля импорта молочной продукции во внутреннем потреблении составляет около 40 %.

Сильные стороны

Слабые стороны

- низкая себестоимость производства в
ЛПХ;
- самодостаточность обеспечения
населения сырым молоком;
- наличие земельных ресурсов (пригодных
для пастбищ);
- наличие внутреннего спроса на молочную
продукцию;
- потенциал по развитию крупных
молочно-товарных ферм;
- рост численности населения и повышение
уровня его благосостояния;
- наличие институтов по кредитованию,
лизинговых компаний по поставке
оборудования.

- мелкотоварное производство;
- слабая кормовая база;
- низкий уровень продуктивности скота;
- низкое качество молока, произведенного в
ЛПХ;
- примитивная и устаревшая технология
производства молока;
- недостаточность мер по поддержке мелких
производителей;
- ограниченный доступ к кредитам для
мелких хозяйств;
- недостаточная загруженность заводов по
переработке молока ввиду отсутствия
качественного сырья;
- спорадические случаи регистрации очагов
особо опасных болезней животных в
отдельных регионах;
- сезонность производства;
- низкая инновационная активность
субъектов АПК;
- низкий уровень оплаты труда в сельском
хозяйстве;
- недостаток квалифицированных кадров;
- недостаточно развитая инфраструктура по
закупу и первичной обработке молока.

Возможности

Угрозы

- рост численности поголовья скота;
- ежегодное увеличение объема
производства молока;
- развитие сети молочно-товарных ферм;
- повышение уровня механизации;
- наличие потенциальных рынков сбыта
(в рамках таможенного союза (далее -
ТС), возрастающий спрос в Китае);
- развитие сети сервисно-заготовительных
пунктов и сельских потребительских
кооперативов;
- совместные проекты молочного
животноводства Республики Казахстан и
Российской Федерации в рамках ТС;
- наращивание кадрового потенциала в
результате развития системы
распространения знаний (экстеншн);
- развитие сети заготовительных пунктов
по сбору молока;
- расширение мер государственной
поддержки.

- возросшая конкуренция со стороны России,
Белоруссии в рамках ТС;
- ограниченные возможности для экспорта
ввиду недостаточного уровня качества
молока;
- значительная доля импорта на рынке
молокопродуктов;
- необходимость больших инвестиций для
создания молочно-товарных ферм;
- низкая конкурентоспособность молока
ввиду высокой себестоимости производства
на молочно-товарных фермах;
- ухудшение эпизоотической ситуации в
стране.

      К 2014 году в результате реализации мер, направленных на повышение технического и технологического уровня производства до соответствующего мировым аналогам уровня и обеспечивающего выпуск конкурентоспособной и экспортоориентированной продукции, планируется увеличить объем поставок молока на переработку на 2583,6 тысяч тонн, достичь объема замещения импорта в 24,4 млрд. тенге и снизить долю импорта молочной продукции.

      Развитие птицеводства
      За последние годы наблюдается устойчивая тенденция наращивания объемов производства мяса птицы и снижения его импорта. Так, если в 2006 году в республике было произведено 64,5 тыс. тонн, то в 2009 году 79,5 тыс. тонн, или за три года объемы производства мяса птицы возросли на 23 %. При этом, снижается объем импорта, если в 2006 году было ввезено 152,4 тыс. тонн мяса птицы, то в 2009 году - 109,0 тыс. тонн или объемы импорта сократились на 28,5 %. Одновременно увеличивается удельный вес потребления на внутреннем рынке мяса птицы отечественного производства. В 2009 году обеспеченность внутреннего рынка мясом птицы отечественного производства составила 42 %.
      Основным поставщиком мяса птицы в республику являются США (85-88 % от общего объема импорта). В последние годы наблюдается рост поставок мяса птицы из Украины.
      Следует отметить, что общее потребление мяса птицы на внутреннем рынке республики за последние годы несколько снижается. В 2009 году потребление мяса птицы на внутреннем рынке составило 188,4 тыс. тонн, тогда как в 2006 году было 216,8 тыс. тонн, или снизилось на 13,0 %. Соответственно, уменьшилось среднедушевое потребление мяса птицы с 14,2 кг на человека в 2006 году, до 12 кг - в 2009 году.

Сильные стороны

Слабые стороны

- наличие производственных мощностей;
- наличие внутреннего спроса на мясо птицы.

- изношенность производственного
технологического оборудования;
- низкая эффективность производства;
- недостаток квалифицированных кадров;
- высокая себестоимость и низкая ценовая
конкурентоспособность продукции;
- недостаток оборотных средств у
птицефабрик;
- высокая себестоимость и низкая ценовая
конкурентоспособность;
- высокая степень импортозависимости по
кормовым добавкам (премиксам), вакцинам и
племенному материалу;
- недостаток ассортимента отечественных
ингредиентов для производства комбикормов.

Возможности

Угрозы

- полное использование потенциала
производственных мощностей;
- реконструкция и строительство новых
бройлерных птицефабрик;
- увеличение доли отечественного
производства во внутреннем потреблении
(замещение импорта);
- увеличение эффективности производства
и снижение себестоимости продукции;
- повышение конкурентоспособности отечественной продукции

- сложности с привлечением инвестиций
из-за экономического кризиса;
- конкуренция с приграничными российскими,
а также украинскими предприятиями;
- демпинг со стороны импортеров мяса
птицы.

      Основной целью на период 2010 - 2014 годов является замещение импортной продукции на 60 % и более, для чего планируется дальнейшее увеличение отечественного производства мяса птицы до 140 тыс. тонн к 2014 году. В силу специфики производственного процесса, достижение указанных показателей базируется на увеличении производства крупных и средних предприятий в виду большой инвестиционной емкости производства, требующей значительных его масштабов для выхода на уровень безубыточности. Значимый в республиканском масштабе рост производства в секторе личных подсобных и крестьянских (фермерских) хозяйств в этом аспекте видится маловероятным.

      Производство и экспорт тонкой шерсти и продуктов его глубокой переработки
      За 2009 год поголовье овец во всех категориях хозяйств республики составило 14,7 млн. голов. Овцепоголовье сосредоточено в основном в Южно-Казахстанской - 22 %, Алматинской - 17 %, Жамбылской - 13,3 % и Восточно-Казахстанской (13 %) областях.
      За 2009 год во всех категориях хозяйств республики произведено 36,4 тыс. тонн шерсти, что выше показателя 2008 года на 3,3 %. Объем произведенной шерсти по видам сложился следующим образом: тонкая - 7,8 тыс. тонн (или 22 % от общего объема производства), полутонкая - 4,8 тыс. тонн или 14 %, полугрубая - 4,3 тыс. тонн или 12 % и грубая шерсть - 18,0 тыс. тонн или 52 %.
      В последние годы наблюдается тенденция развития мясосального овцеводства обусловленного тем, что при нынешней ситуации рынка производство шерсти более затратно и менее выгодно в сравнении с производством баранины. В этой связи, более половины объема шерсти произведенного в республике приходится на грубую, которая оказалась невостребованной как на внутреннем, так и внешнем рынках.
      Распределение производства продукции в 2009 году по категориям хозяйств сложилось следующим образом: хозяйства населения - 25,1 тыс. тонн шерсти (69,0 %), крестьянские (фермерские) хозяйства - 9,4 тыс. тонн (25,8 %), сельскохозяйственные предприятия - 1,9 тыс. тонн (5,2 %).

Сильные стороны

Слабые стороны

- наличие обширных массивов пастбищ для
расширенного воспроизводства стада овец;
- наличие базы племенного овцеводства
разных направлений (тонкорунное,
полутонкорунное, полугрубошерстное,
грубошерстное и каракульское);
- наличие собственных сырьевых ресурсов;
- наличие предприятий по первичной
переработке шерсти.

- недостаточное число крупных
специализированных хозяйств по выращиванию
тонкорунных овец;
- низкий уровень ведения селекционно-
племенной работы со стадами овец;
- слабая кормовая база;
- недостаточное развитие инфраструктуры
по стрижке овец и заготовке шерсти;
- отсутствие в отдельных регионах
лабораторий по определению качества
шерсти;
- недостаточный уровень разработки и
внедрения прогрессивных технологий
развития овцеводства и переработки шерсти;
- низкая загруженность существующих
мощностей по первичной переработке шерсти;
- недостаток оборотных средств для закупа
сырья;
- недостаточный ассортимент выпускаемых
продуктов глубокой переработки шерсти.

Возможности

Угрозы

- благоприятное географическое
расположение - близость к крупным рынкам
сбыта (Россия, Китай, Европа, Азия,
Ближний Восток);
- конкурентоспособная цена казахстанской
тонкой шерсти на мировом рынке;
- перспектива развития отрасли благодаря
растущему спросу на текстильную
продукцию на внешних рынках, роста
населения и уровня его благосостояния.

- отсутствие у большинства предприятий,
налаженных каналов сбыта продукции;
- отсутствие маркетинговой стратегии
продвижения и позиционирования
казахстанской шерсти на внешний рынок.

      Предполагаемые мероприятия по развитию отрасли предусматривают вложение инвестиций в развитие овцеводства, налаживание инфраструктуры, организацию закупа и первичную переработку шерсти всех видов, развитие экспорта продукции отрасли. Также, необходимо принятие мер по поиску потенциальных рынков сбыта грубой шерсти, возможностей ее глубокой переработки и расширения ассортимента товаров и изделий, выпускаемых на ее основе.
      По прогнозным данным, валовое производство шерсти к 2014 году будет доведено до 45 тыс. тонн, в том числе тонкой - 15,0 тыс. тонн. Соответственно, численность поголовья овец тонкорунного направления необходимо довести до 4,3 млн. голов.
      Наиболее перспективными рынками сбыта шерсти и продукции ее первичной переработки являются Россия, Белоруссия, Китай, Турция и Италия.

3.3. Основные проблемы в развитии отрасли

      В АПК Республики Казахстан основными общесистемными проблемами являются:
      1) отсталость агротехнологий, физическая и моральная изношенность основных средств производства;
      2) отсутствие контроля за состоянием плодородия почвы;
      3) сверхнормативные потери поливной воды, а также неэффективное использование других видов природных ресурсов;
      4) ухудшение мелиоративного состояния земель;
      5) мелкотоварность сельскохозяйственного производства;
      6) низкий уровень генетического потенциала используемых семян и
разводимых пород скота;
      7) слабая кормовая база, деградация пастбищ;
      8) несоответствие диагностических исследований против особо опасных болезней животных требованиям Всемирной организации здравоохранения животных (OIE);
      9) отсутствие единой системы идентификации сельскохозяйственных животных и электронной базы данных по ней;
      10) неразвитость товарного рыбоводства;
      11) нехватка качественного сырья для промышленной переработки и низкая доля отечественной продукции глубокой переработки на внутреннем рынке продовольственных товаров;
      12) наличие важнейших продуктов питания, по которым не удовлетворяются внутренние потребности страны;
      13) отсутствие государственных стандартов на методы измерений пищевых продуктов на современном оборудовании, низкий уровень гармонизации стандартов с международными требованиями;
      14) низкий уровень проверочной базы для средств измерений, используемых в отрасли АПК;
      15) низкий уровень привлечения инвестиций в аграрный сектор экономики;
      16) неразвитость системы внедрения научных разработок в производство;
      17) нехватка квалифицированных кадров;
      18) недостаточное развитие сельской кооперации;
      19) недостаточность финансовых ресурсов для полного удовлетворения потребности сельских товаропроизводителей в кредитных средствах.

3.4. Анализ действующей политики государственного
регулирования развития АПК

      На сегодняшний день действующая законодательная база аграрного сектора экономики вполне соответствует требованиям рыночной экономики, нормам международной практики и направлена, прежде всего, на защиту и поддержку предпринимательской инициативы товаропроизводителей.
      В результате проведенных системных преобразований сельское хозяйство Казахстана стало рыночноориентированным. На селе появился реальный собственник, изменился менталитет сельчан, укрепились новые производственные отношения, основанные на рыночных принципах.
      С 1997 года получили развитие арендные и залоговые отношения, формирование региональных земельных рынков, применение санкций за неиспользование земли с учетом показателей использования земли.
      В то же время, сложившаяся ситуация требовала концептуального определения стратегии развития аграрного сектора. Основные ее направления были определены в Стратегии развития Казахстана до 2030 года (далее - Стратегия 2030). В рамках Стратегии 2030 Министерством сельского хозяйства была разработана Программа развития сельскохозяйственного производства на 2000 - 2002 годы (далее - Программа), утвержденная протокольным решением заседания Правительства Республики Казахстан от 21 декабря 1999 года № 34, которая предусматривала обеспечение экономического роста в конкурентоспособных отраслях сельскохозяйственного производства, стабилизацию производства основных видов сельскохозяйственной продукции путем применения эффективно реализуемых мер государственной поддержки общего характера и специальных мер.
      В рамках указанной Программы была создана законодательная база государственного регулирования зернового рынка. Принят Закон Республики Казахстан от 19 января 2001 года "О зерне", разработаны и утверждены подзаконные нормативные правовые акты, конкретизирующие его основные положения, завершена работа по лицензированию элеваторов, упорядочены системы племенного животноводства и элитного семеноводства.
      Но, несмотря на некоторую стабилизацию ситуации в АПК, в 2002 году сохранились проблемы переходного периода, износ сельскохозяйственной техники и оборудования по переработке, снижение плодородия почв, не соблюдение агротехнологий, снижение продуктивности пашни и сельскохозяйственных животных, подготовка оборотных средств у СХТП, низкая доходность производства и конкурентоспособность производимой продукции.
      Логика дальнейших экономических преобразований требовала перехода на качественно новый уровень роста в аграрной сфере, связанного с формированием рациональной структуры агробизнеса, повышением уровня агротехнологий, переходом к маркетинговой стратегии сельхозпроизводства, импортозамещению на внутреннем рынке, активизации экспорта в страны ближнего и дальнего зарубежья.
      В этой связи, в 2002 году Глава государства в своем Послании народу Казахстана объявил предстоящие три года - Годами возрождения аула и поставил задачу концентрации действий Правительства по развитию села.
      Для решения этой задачи была разработана Государственная агропродовольственная программа Республики Казахстан на 2003 - 2005 годы (далее - Госпрограмма), утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 5 июня 2002 года № 889, основной целью которой являлось обеспечение продовольственной безопасности страны путем формирования эффективного агробизнеса, увеличения объемов производства и продаж конкурентоспособной продукции АПК и рационализации мер государственной поддержки.
      В рамках реализации Госпрограммы проведена большая работа по дальнейшему расширению и совершенствованию законодательной базы АПК, приведению ее в соответствие нормам международной практики. Особое место в этом ряду занимает принятие ЗемельногоВодного и Лесного кодексов, создающих принципиально новые условия для развития частной инициативы и позволяющих СХТП разделить с государством ответственность за использование природных ресурсов.
      Были приняты законы "О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и сельских территорий", "Об обязательном страховании в растениеводстве", "О сельском потребительском кооперативе водопользователей", "Об охране, воспроизводстве и использовании животного мира", утверждены подзаконные нормативные правовые акты, конкретизирующие их основные положения, завершена работа по лицензированию элеваторов. Проведена работа по внесению концептуальных изменений и дополнений в действующие законы "О племенном животноводстве", "О зерне", "О пчеловодстве", в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам учета, государственной регистрации и государственного технического осмотра механических транспортных средств и прицепов к ним.
      Особо следует подчеркнуть важность института частной собственности на земли сельскохозяйственного назначения, зафиксированного в Земельном кодексе. По сути дела, сделан исторический шаг в вопросах реформирования земельных отношений и вовлечения земель сельскохозяйственного назначения в рыночный оборот.
      С принятием Водного кодекса и других подзаконных нормативных правовых актов созданы условия для четкого регулирования отношений в сфере водного хозяйства, регламентирована деятельность, уточнены полномочия не только государственных органов, но и водопользователей, сформирована стройная система государственного контроля.
      Нормы, заложенные в новом Лесном кодексе, открыли путь для повышения роли и ответственности местных исполнительных органов в охране, воспроизводстве и использовании лесных ресурсов, вовлечении в эту сферу частного капитала.
      Государством предпринимаются меры по обеспечению качества и безопасности пищевой продукции. В этих целях принят Закон Республики Казахстан от 21 июля 2007 года "О безопасности пищевой продукции", который предусматривает ответственность производителей за обеспечение безопасности своей продукции.
      В целях разграничения полномочий между уровнями государственного управления и перевода системы ветеринарии на международные стандарты 24 июля 2009 года принят Закон Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам ветеринарии" и ряд нормативных правовых актов в его реализацию.
      В целях повышения устойчивости АПК страны и обеспечения ее продовольственной безопасности 11 декабря 2009 года принят Закон Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам продовольственной безопасности".

3.5. Обзор позитивного мирового опыта по решению имеющихся
проблем, который может быть адаптирован в Республике Казахстан

      В целях обеспечения устойчивого развития отраслей АПК, развития национальных конкурентных преимуществ отечественной продукции, на постоянной основе изучается зарубежный опыт развития сельского хозяйства, положительные направления которого могут быть адаптированы в Республике Казахстан.
      Опыт стран с развитым сельским хозяйством показывает, что государственная политика в области АПК является ключевым фактором для развития сельского хозяйства.
      Одним из показательных примеров является бразильский опыт развития производства биоэтанола. Бразилия является вторым крупнейшим производителем в мире топливного этанола и крупнейшим в мире экспортером. Бразилия и США производят 89 % общего объема этанола в мире. В 2009 году Бразилия произвела 24,9 млрд. литров, что составляет 37,7 % используемого в мире этанола в качестве топлива. Страна считается первым в мире государством с устойчивой экономикой биотоплива, лидером биотопливной промышленности, образцовой моделью развития для других стран. На сегодняшний день производство этанола из сахарного тростника в Бразилии считается самым успешным альтернативным топливом. Этого удалось добиться благодаря тридцатилетней государственной программе развития производства этанола и отказа от использования ископаемых видов топлива.
      Сегодня в Бразилии почти не существует транспортных средств, использующих в качестве топлива нефтепродукты в чистом виде. В 1976 году правительство Бразилии законодательно установило использование смеси бензина с этанолом в пределах от 10 до 20 % этанола в топливе, что требовало минимальных изменений в двигателях внутреннего сгорания. В 1993 году минимальный процент этанола был установлен в 22 %, а в 2007 году - 25 %.
      Ключевым аспектом развития производства этанола в Бразилии являются инвестиции в научные исследования и разработки в области АПК. Разработки EMBRAPA - государственной компании, ответственной за прикладные исследования в области сельского хозяйства, вместе с научными исследованиями государственных институтов и университетов позволили Бразилии стать основным новатором в области биотехнологии и агрономической практики, использующим самые эффективные сельскохозяйственные технологии выращивания сахарного тростника в мире. Усилия, направленные на повышение эффективности и урожайности на гектар, позволили увеличить валовой сбор тростника за последние двадцать лет в три раза. Выход этанола с гектара вырос с 2024 литров в 1975 году, до 5917 литров в 2004 году, что отражает рост эффективности производства этанола в 3,77 % в год. Инновации в производственном процессе позволили добиться увеличения процента извлечения сахара до 98 %.
      За период с 1976 по 2008 год валовой сбор сахарного тростника вырос с 91 млн. тонн до 650 млн. тонн, посевные площади выросли с 2 млн. га до 8,1 млн. га, урожайность возросла с 465 ц/га до 797 ц/га. Бразилия является крупнейшим в мире экспортером этанола. В 2007 году она экспортировала 933 млн. галлонов (3,532.7 млн. литров), что составляет почти 20 % от общего производства этанола в стране, и почти 50 % мирового экспорта.
      Другим примером реализации государственной поддержки сельского хозяйства является молочный сектор Республики Беларусь.
      В 2005 - 2009 годах на поддержку АПК было направлено в рамках реализации программы возрождения и развития села более 10 млрд. долларов США. Значительная часть государственной поддержки в Беларуси выделяется производителям молочной продукции. Почти половина производства молока в стране идет на экспорт. На долю поддержки сельского хозяйства приходится значительная часть общих государственных расходов Беларуси. Например, в 2005 - 2007 годах расходы на поддержку сельского хозяйства составили 8-9 % общих расходов государственного бюджета. По данным Всемирного Банка, в 2007 году совокупная государственная поддержка сельского хозяйства составила (включая налоговые льготы) 5,4 % национального ВВП, 29 % объема валовой продукции сельского хозяйства. Они неуклонно возрастают на протяжении действия государственной программы возрождения и развития села на 2005 - 2010 годы. Бюджетная поддержка сельского хозяйства в Белоруссии значительно выше, чем во многих других странах (по отношению к ВВП, совокупным расходам бюджета и общей площади сельскохозяйственных угодий). В 2009 году доля Белоруссии в мировой торговле животным маслом увеличилась до 10,8 % с 7,7 % в 2008 году, сыром - до 5,7 % с 4,5 %. Доля страны в мировом экспорте сухого цельного молока составила 1,6 % против 1,4 % в 2008 году, сухого обезжиренного молока - 6,7 % против 5,1 %. В целом, в 2009 году, по сравнению с 2008 годом, Беларусь увеличила экспорт молока и молокопродуктов на 23,9 %, доведя его до 530,1 тыс. тонн. Весь экспорт беларусского продовольствия в 2009 году составлял 2,218 млрд. долларов США и вырос по сравнению с 2008 годом на 1,4 %. На долю организаций Министерства сельского хозяйства и продовольствия Республики Беларусь (далее - Минсельхозпрод) в 2009 году пришлось более 70 % всего экспорта продовольственных товаров (1,57 млрд. долларов США). В общем объеме экспорта предприятий Минсельхозпрода доля молокопродуктов составила 56,7 %.
      Примером успешной протекционистской политики являются действия Российской Федерации в области защиты сахарной промышленности и производства мяса птицы.
      В 2004 году Правительство Российской Федерации ввело механизм "гибкой" (переменной) импортной пошлины, размер которой определяется биржевой стоимостью сахара-сырца (чем дешевле сырец, тем выше пошлина и наоборот). Основная задача принятого механизма защиты от импорта - обеспечить необходимый уровень внутренних цен на сахар для поддержки отечественного свеклосахарного комплекса и застраховать внутренний рынок от высоких цен в случае значительного роста мировых цен на сахар-сырец.
      В результате введения нового механизма пошлин на сахар-сырец в Российской Федерации резко возросло производство белого сахара из отечественного сырья. Соответственно значительно сократился импорт тростникового сахара-сырца. Так, по сравнению с 2003 годом импорт сахара сырца снизился практически в 2 раза, тогда как производство сахарной свеклы возросло с 19 млн. тонн в 2003 году, до 30 млн. тонн 2008 году.
      Птицеводство в России поддерживается в рамках национального проекта "Развитие АПК". С этой целью проектом предусматривается:
      1) субсидирование расходов бюджетов субъектов Российской Федерации на возмещение части затрат на уплату процентов по кредитам на инвестиционные цели, полученным на срок от 5 до 8 лет;
      2) увеличение объемов поставок техники, оборудования и племенного скота на условиях федерального лизинга;
      3) сохранение режима ограничения импорта мяса;
      4) стимулирование ввоза технологического оборудования для животноводства, не имеющего отечественных аналогов.
      Для ускоренной модернизации отраслей животноводства, в том числе, птицеводства, особое внимание уделяется развитию лизинга и повышению доступности кредитов через субсидирование процентных ставок. Кроме того, Правительством Российской Федерации с 2006 года отменены ввозные таможенные пошлины на современные виды техники и оборудования для животноводства и переработки продукции животноводства, аналоги которых не производятся на территории Российской Федерации. Немалое внимание также уделяется развитию кормовой базы и племенному животноводству. Разрабатываемая программа развития птицеводства до 2020 года будет включать в качестве одного из главных направлений развитие племенной базы и развитие кормопроизводства, включая производство кормовых витаминов.
      Так, с 2006 по 2008 год наблюдается рост производства мяса птицы с 1,6 млн. тонн до 2 млн. тонн в год.
      В Украине действует отраслевая программа "Соя Украины" на 2005 - 2015 годы, разработанная и утвержденная Министерством аграрной политики Украины. Согласно данной программе к 2015 году планируется увеличение посевных площадей сои до 1 млн. га и рост валового сбора до 1,5 млн. тонн. Для этого предусматривается ежегодное увеличение производства сои на 120-150 тыс. тонн.
      В результате реализации программы в 2009 году валовой сбор сои вырос с 363 тыс. тонн в 2004 году до 1 млн. тонн в 2009 году, посевные площади - с 256 тыс. га, до 850 тыс. га, что превышает показатели пятилетней давности больше, чем в три раза. Средняя урожайность сои в хозяйствах Украины в 2004 году составляла 11 ц/га, а уже в 2009 составила 16,8 ц/га, что на 65 % больше в сравнении с показателями 2004 года. По данным Организации Объединенных Наций (далее - ООН) объем экспорта сои вырос со 155 тыс. тонн в 2004 году до более полумиллиона тонн в 2009 году, что свидетельствует об успешной реализации программы.
      Таким образом, международный опыт в области государственной поддержки АПК показывает, что участие государства в сельскохозяйственном производстве и наличие программы развития отрасли способствует стабильному успешному развитию сельского хозяйства.

4. Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели результатов
реализации Программы по развитию АПК в Республике Казахстан
на 2010 - 2014 годы

      Основной целью Программы является развитие конкурентоспособного АПК страны, обеспечивающего продовольственную безопасность и увеличение экспорта продукции.

                                                            Таблица 1

Целевые индикаторы

2009 год

2010 год

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

Увеличение валовой
добавленной стоимости АПК
не менее чем на 16 %

113,7

87,0

103,4

103,9

104,2

104,7

Повышение производительности
труда в АПК с 3000 долларов
США на одного занятого в
сельском хозяйстве, не менее
чем в 2 раза

3000

3200

3600

4200

5000

6000

Экспортный потенциал
аграрной отрасли увеличится
до 8 % в общем объеме
экспорта

3,9

4,3

4,7

5,4

6,5

8,0

Обеспечение более 80 %
внутреннего рынка
продовольственных товаров
отечественными продуктами
питания

67,8

73,6

75,3

77,6

79,9

82,0

      Для достижения целей Программы предусматривается решить следующие задачи:
      производство качественной конкурентоспособной сельскохозяйственной продукции и продовольствия для покрытия потребностей внутреннего рынка и занятия экспортных ниш, на основе принципов устойчивого развития;
      развитие современной инфраструктуры АПК;
      концентрация научных исследований на приоритетных направлениях АПК в соответствии с социально-экономическим развитием страны и трендами мировой науки;
      подготовка высококвалифицированных кадров для нужд АПК.

      Показатели результата:
      В результате реализации Программы при условии необходимого финансирования к 2014 году ожидается достижение основной цели Программы, в частности:
      1) обеспечение продовольственной безопасности внутреннего рынка;
      2) повышение роста производства конкурентоспособной продукции сельского хозяйства, переработки сельскохозяйственного сырья;
      3) увеличение по сравнению с 2009 годом экспортного потенциала зерна на 35 %, рисовой крупы в 8 раз, говядины в 10 раз, тонкой шерсти в 1,8 раза;
      4) полное удовлетворение потребности внутреннего рынка в продовольственных товарах отечественного производства;
      5) увеличение темпов обновления машинно-тракторного парка республики;
      6) доведение к 2014 году обеспеченности кадрами с высшим образованием до 91 %, с техническим и профессиональным образованием: специалистов среднего звена до 87 %, квалифицированных рабочих технического и обслуживающего труда до 82 %.
      Государственные органы ответственные за достижение целей, целевых индикаторов, задач, показателей результатов:
      Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан - координатор, разработчик Программы.
      Для реализации Программы и достижения указанных целей, задач, целевых индикаторов необходимо содействие следующих государственных органов: Министерство экономического развития и торговли Республики Казахстан, Министерство финансов Республики Казахстан, Министерство юстиции Республики Казахстан, Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан, Министерство образования и науки Республики Казахстан, Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан, Министерство иностранных дел Республики Казахстан, Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан, Агентство Республики Казахстан по управлению земельными ресурсами, Агентство Республики Казахстан по статистике, а также акционерных обществ: АО "НУХ "КазАгро", АО "КазАгроИнновация" и заинтересованных неправительственных организаций.

5. Этапы реализации Программы

       Программа будет реализовываться поэтапно в 2010 - 2014 годах.

5.1. Развитие отрасли растениеводства

      Развитие отрасли растениеводства будет направлено на увеличение объемов производства растениеводческой продукции, имеющей рынки сбыта, за счет структурной и технологической диверсификации отрасли, повышения культуры земледелия, путем перехода к научно-обоснованной системе земледелия, внедрения в производство современных влагоресурсосберегающих технологий, широкой химизации, вовлечения в оборот новых и ныне неиспользуемых орошаемых земель.
      Данные меры позволят повысить гарантированность производства и выправить ныне существующие здесь перекосы, приведшие к монокультуре, перепроизводству одних и недопроизводству других культур.
      Посевные площади зерновых культур повсеместно будут приведены в соответствие с установленными научно-обоснованными севооборотами. Это приведет к оптимизации их площади до уровня 16,7 млн. га.
      В то же время, за счет совершенствования технологий возделывания планируется увеличить среднегодовой объем валового производства зерна на 6 % и поднять его экспортный потенциал с 6,7 млн. тонн до 9,2 млн. тонн или на 37 %.
      В целях экономического стимулирования развития отрасли и повышения ее инвестиционной привлекательности будет продолжено субсидирование АПК, с максимальным использованием его стимулирующих возможностей.
      Одним из приоритетов развития сельскохозяйственной отрасли, а также направлений по увеличению производительности труда в АПК с 3000 долларов США в 2009 году на одного занятого в сельском хозяйстве, не менее чем в 2 раза к концу 2014 года является повышение урожайности и качества продукции растениеводства, которое будет достигаться, в том числе за счет дальнейшего удешевления затрат производства приоритетных культур, применения влагоресурсосберегающих, водосберегающих технологий, минеральных удобрений, средств защиты растений, высококачественных семян.
      Учитывая, что уровень конкурентоспособности растениеводства во многом зависит от качества семян, будет продолжена работа по поддержке развития семеноводства, в том числе направленная на увеличение доли площади, засеваемых элитными семенами до 8 %, и совершенствования системы государственного сортоиспытания, семеноводства и механизмов их государственной поддержки.
      В целях увеличения посевных площадей масличных культур и обеспечения внутренней потребности республики за счет собственного сырья, в рамках реализации мероприятий по форсированной аграрно-индустриальной диверсификации будет продолжена государственная поддержка производителей масличных культур, которая позволит увеличить валовой сбор маслосемян с 703,6 тыс. тонн в 2009 году до 1,1 млн. тонн в 2014 году.
      В целях наращивания объемов производства плодоовощной продукции и винограда и удовлетворения потребности внутреннего рынка будет продолжено оказание финансовой поддержки СХТП, занимающимся производством данных видов культур.
      В процессе диверсификации отрасли будут расширены площади возделывания плодоовощных культур, в том числе, закрытого грунта путем строительства промышленных, мини теплиц и парников.
      Реализуемые с 2010 года меры государственной поддержки развития растениеводческой отрасли направлены на усиление их стимулирующей роли и повышение загруженности перерабатывающих предприятий сырьем.
      Планируется дальнейшее развитие логистики хранения и доставки плодоовощной продукции до потребителей, в том числе за счет увеличения мощностей картофеле- и плодоовощехранилищ до 1,2 млн. тонн единовременного хранения.
      Реализация данных мероприятий уже к концу 2014 года позволит достичь самообеспеченности по ранним овощам, снизить уровень импортозависимости по плодово-ягодным культурам и винограду на 25 %.
      Предстоит решить проблему восстановления неиспользуемых орошаемых земель, износа и неудовлетворительного технического состояния основных мелиоративных фондов, повсеместного внедрения прогрессивных методов полива, и, прежде всего, капельного орошения.
      Особое внимание будет уделено зерновому производству, как одному из направлений по увеличению экспортного потенциала аграрной отрасли с 4 % в 2009 году до 8 % к концу 2014 года в общем объеме экспорта страны, путем реализации крупных инфраструктурных проектов, имеющих стратегическое значение, в том числе по строительству и модернизации зернохранилищ, развитию инфраструктуры экспорта зерна и продуктов его глубокой переработки. Наряду с этим, также будет усилена работа по реализации зерна и продуктов его переработки через товарные биржи.
      Кроме того, ставка будет сделана на снижение сырьевой направленности экспорта зерна за счет развития перерабатывающей отрасли. При этом, намечается повысить долю переработанной продукции в общем объеме экспорта зерна - с 32 % до 50 %, что позволит дальше усилить казахстанскую позицию, как одного из крупнейших мировых экспортеров зерна.
      Для продвижения зерна и продуктов его переработки на внешние рынки, увеличения экспортного потенциала необходимо:
      внесение предложений по стимулированию развития инфраструктуры импорта (приемки) зерна в странах, имеющих стратегическое значение при сбыте казахстанской зерновой продукции;
      субсидирование транспортных затрат при перевозке зерна и продуктов его переработки на экспорт;
      развитие бренда "казахстанское зерно и продукты его переработки";
      формирование и развитие инфраструктуры экспорта зерна и муки.
      С целью обеспечения фитосанитарного благополучия страны и недопущения вспышек массового распространения особо опасных вредных организмов и карантинных объектов, обеспечения посевных площадей высококачественными семенами и высокоурожайными сортами необходимо продолжить стимулирование применения СХТП гербицидов отечественного производства, элитных семян, дополнительное открытие и обустройство карантинных лабораторий на пограничных пунктах по карантину растений на таможенной границе Таможенного союза, материально-техническое оснащение государственных учреждений и предприятий в области фитосанитарной безопасности, сортоиспытания, семеноводства.
      Участие государства в процессе обновления машинно-тракторного парка республики выражено в финансировании лизинговых программ.
      Учитывая, что республика располагает значительным потенциалом для развития сельскохозяйственного сектора и имеет все возможности войти в число региональных лидеров по производству продуктов питания, обновление машинно-тракторного парка республики является приоритетным направлением развития АПК. При этом, учитывая недостаточное развитие отечественного машиностроения, существует объективная необходимость в усилении механизмов государственной поддержки путем введения новых механизмов, направленных на обновление машинно-тракторного парка страны.

                                                            Таблица 2

 Прогноз развития отрасли растениеводства за 2010 - 2014 годы

Мероприятие

2009 год

2010 год

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

Оптимизация посевных
площадей, тыс. га:







зерновых культур

17 208,8

16 626,4

17 000,0

16 900,0

16 800,0

16 700,0

масличных культур

1 185,4

1 1749,5

1760,0

1780,0

1790,0

1 800,0

сахарной свеклы

19,0

20,1

25,0

28,0

31,0

35,0

риса

86,6

94,1

88,6

89,3

89,3

89,7

хлопчатника

140,1

134,9

112,7

110,0

105,0

100,0

овощей

110,6

120,4

120,8

121,2

121,6

122,0

овощи закрытого грунта

206,5

267

288

309

330

350

картофеля

170

179,8

182,0

185,0

189,0

192,0

плодов, ягод и винограда

49

56,2

58,3

60,4

62,5

64,6

Площади применения, тыс. га







влагоресурсосберегающих
технологий

10 314,6

11 246,9

11 000,0

11 400,0

11 700,0

12 000,0

минеральных удобрений

1600

1800

2000

2200

2400

2400

Ввод в оборот залежных
(бросовых) земель, тыс. га

400,0

400,0

400,0

400,0

400,0

400,0

Восстановление неиспользуемых
орошаемых земель, тыс. га в
год

-

70,0

70,0

70,0

70,0

70,0

Рост объемов производства,
тыс. тонн:







зерна

20 830,5

14 072,9

17 900,0

18 600,0

19 000,0

19 200,0

маслосемян

703,6

1050,0

1085,0

1120,0

1155,0

1190,0

сахарной свеклы

181,3

550,0

625,0

700,0,0

775,0

875,0

риса

307,0

281,6

292,4

303,6

308,1

314,0

хлопка-сырца

270,0

270,0

225,4

220,0

210,0

200,0

овощей

2 457,3

2 145,0

2 164,0

2 185,0

2 215,0

2 237,0

в т.ч. ранних

16,0

40,0

51,3

62,8

74,3

86,3

картофеля

2 755,6

2 578,0

2 669,0

2 772,0

2 867,0

2 971,0

плодов, ягод и винограда

234,3

282,0

304,0

326,0

356,0

387,0

Мощности картофеле - и
плодоовощехранилищ, тыс. тонн

382,1

499,3,3

644,5

789,7

934,9

1187,7

Экспортный потенциал,
тыс. тонн:







зерна

6 788,1

7 700,0

8 200,0

8 800,0

9 000,0

9 200,0

рисовой крупы

6,4

42,4

43,9

45,5

47,3

50,8

Удовлетворение потребности
внутреннего рынка, в %:







в маслосеменах

59,4

98

100

100

100

100

в сахарной свекле

5,3

13

14

15

16

17

в картофеле

95

95

100

100

100

100

в ранних овощах

18

47

60

73

86

100

в плодах, ягодах и винограде

50

81

84

87

90

93

      Ожидаемые результаты:
      1) осуществление диверсификации растениеводства путем оптимизации площадей;
      2) приведение посевных площадей зерновых культур в соответствие с установленными научно-обоснованными севооборотами;
      3) введение в оборот до 2 млн. га залежных (бросовых) земель, восстановление до 350 тыс. га неиспользуемых орошаемых земель, реконструкция рисовых чеков с применением лазерной планировки, расширение площадей применения прогрессивных методов полива до 100 тыс. га, в том числе капельного орошения - до 51 тыс. га;
      4) рост производства кормовых культур;
      5) доведение площади применения влагоресурсосберегающих технологий до 12 млн. га, минеральных удобрений - до 4,5 млн. га, гербицидов - до 12 млн. га;
      6) эффективное и рациональное использование поливной воды и орошаемых земель;
      7) предотвращение развития засоления, ирригационной эрозии и снижения плодородия почв;
      8) доведение мощности картофеле- и плодоовощехранилищ до 1,2 млн. тонн единовременного хранения;
      9) удовлетворение потребности производства в оригинальных и элитных семенах;
      10) обеспечение фитосанитарного благополучия страны и защита от заноса и распространения карантинных и особо опасных вредных организмов;
      11) строительство и модернизация зернохранилищ, развитие экспортной инфраструктуры зерна;
      12) увеличение объемов реализации зерна через товарные биржи;
      13) увеличение объемов экспорта казахстанского зерна и продуктов его глубокой переработки;
      14) формирование оптимальных транспортных маршрутов и экспортной инфраструктуры реализации зерна и муки.

5.2. Развитие отрасли животноводства

      Сноска. Подраздел 5.2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      В животноводстве основной упор направлен на увеличение объемов производства животноводческой продукции в сельскохозяйственных формированиях, повышение генетического потенциала животных и на этой основе удовлетворение потребности внутреннего рынка, в том числе и сферы переработки, в качественной животноводческой продукции, а также создание ее экспортного потенциала.
      Наращивание объемов производства и повышения конкурентоспособности животноводческой продукции будет достигнуто за счет:
      импорта высокоценного племенного материала (животных, семени и эмбрионов) зарубежной селекции и создание на их базе племенных хозяйств репродукторов;
      строительства специализированных откормочных площадок для производства высококачественной, соответствующей международным требованиям и стандартам говядины;
      гармонизации отечественных стандартов на говядину с международными требованиями;
      укрепления племенной базы и повышения генетического потенциала скота и птицы путем обеспечения научного сопровождения и осуществления крупномасштабной селекции в животноводстве;
      создания устойчивой кормовой базы и обеспечения полноценного кормления животных путем расширения посевных площадей под кормовыми культурами, расширения сети семеноводческих хозяйств по производству семян кормовых культур, рационального использования и улучшения пастбищ и сенокосов;
      стимулирования процессов формирования средне - и крупнотоварного производства в животноводстве, перевода отрасли на промышленную основу;
      строительства новых и наращивания мощностей существующих животноводческих производств, основанных на современных технологиях;
      развития инфраструктуры по убою скота, заготовке, хранению, транспортировке и реализации животноводческой продукции;
      модернизации технологических процессов производства животноводческой продукции;
      приведения системы ветеринарии в соответствие с требованиями международных стандартов и обеспечение ветеринарно-санитарного благополучия и безопасности пищевой продукции;
      расширения мер государственной поддержки отрасли животноводства;
      кадрового, научного и информационно-маркетингового обеспечения отрасли животноводства.
      Расширение племенной базы и повышение генетического потенциала животных будет осуществляться путем внедрения в масштабах республики единой системы воспроизводства стада, а также использования лучших генотипов скота и птицы.
      При этом улучшение породных и продуктивных качеств животных будет обеспечиваться в результате:
      проведения целенаправленной племенной работы в скотоводстве на основе крупномасштабной селекции;
      перехода на международную методику индексной оценки племенной ценности скота с внедрением безвозмездной, общедоступной единой информационно-аналитической системы, позволяющей вести и регулировать селекционный процесс и повышение генетического потенциала скота;
      соблюдения плана закрепления и ротации быков в хозяйствах-участниках крупномасштабной селекции;
      реализации пилотных проектов по созданию племенных репродукторов по специализированным породам мясного скота;
      качественного выполнения услуг научного сопровождения селекционного процесса, участниками крупной масштабной селекции в селекционно-племенной работе.
      Наряду с развитием молочного и мясного скотоводства, овцеводства, бройлерного птицеводства большое внимание будет уделяться и таким отраслям животноводства, как свиноводство, продуктивное коневодство и верблюдоводство, пантовое оленеводство и пчеловодство. Продукция этих отраслей в основном направлена на удовлетворение потребностей внутреннего рынка. В ближайшие годы в данных отраслях намечается увеличение объемов производства продукции в сельскохозяйственных формированиях, расширении ассортимента выпускаемой продукции для насыщения внутреннего рынка и поиска выхода на внешний рынок по отдельным видам продукции.
      Решение вопроса наращивания экспортного потенциала в животноводстве будет обеспечено путем:
      создания сети новых хозяйств-репродукторов с завозом в них племенных телок высокопродуктивных пород мясного скота зарубежной селекции;
      увеличения поголовья скота специализированных мясных пород;
      широкого применения метода промышленного и переменного скрещивания в скотоводстве для проявления эффекта гетерозиса у помесей первого поколения;
      проведения поглотительного скрещивания коров комбинированного направления с быками мясных пород;
      вытеснения беспородного и низкопродуктивного скота в домашних хозяйствах населения путем применения искусственного осеменения животных семенем быков-производителей мясных пород.
      Приведение системы ветеринарии в соответствие с требованиями международных стандартов будет продолжено путем:
      укомплектования необходимым количеством штатной численности созданных подразделений местных исполнительных органов, осуществляющих деятельность в области ветеринарии на всех уровнях;
      создания единой системы идентификации сельскохозяйственных животных и объектов ветеринарно-санитарного контроля;
      проведения диагностических исследований поголовья сельскохозяйственных животных в соответствии с требованиями международных стандартов;
      строительства специализированных объектов убоя животных (убойные пункты, площадки по убою животных, мясоперерабатывающие предприятия);
      приведения оснащенности ветеринарных лабораторий в соответствие с международными стандартами и требованиями (строительство и материально-техническое оснащение);
      обеспечение эпизоотического благополучия страны и доведение уровня безопасности животноводческой продукции до международных норм.

      Развитие отрасли кормопроизводства.

      Сноска. Дополнен подразделом в соответствии с постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      Развитие отрасли кормопроизводства и создание прочной кормовой базы животноводства будет осуществляться путем реализации следующих мероприятий:
      расширение площади используемых пастбищных угодий за счет их обводнения. Для решения данной проблемы предусматривается восстановить более 3 500 тысяч ранее действовавших шахтных колодцев;
      доведение удельного веса кормовых культур в севообороте с 2011 года 11,8 % до научно-обоснованных 30 %. При этом предстоит расширить площади кормовых культур на поливных землях с 2011 года 2,5 тысяч гектаров до 5 тысяч гектаров, в основном за счет восстановления и введения в хозяйственный оборот ныне неиспользуемых орошаемых земель;
      развитие семеноводства кормовых культур. В настоящее время мы производим около 70 тысяч тонн семян кормовых культур. Предстоит увеличить их до 207 тысяч тонн за счет расширения сети семхозов. (Сегодня у нас имеется 10 оригинаторов, 27 элитсемхозов и 40 семхоза массового размножения).

                                                            Таблица 3

   Рост численности скота, удельный вес в сельскохозяйственных
        формированиях, развитие генетического потенциала

      Сноска. Таблица 3 в редакции постановления Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

Численность
животных

2009

2010

2011

тыс.
голов

уд.вес
с/х
формир.,
%

уд.вес.
плем.
погол.,
%

тыс.
голов

уд.вес
с/х
формир.,
%

уд.вес.
плем.
погол.,%

тыс.
голов

уд.вес
с/х
формир.
, %

уд.вес.
плем.
погол.,
%

КРС

6095,2

18

5,6

6175,4

19,3

6,1

6280,0

20,5

6,8

Овец и коз

17369,7

30,8

12,0

17988,1

31,7

12,2

18650,0

32,8

12,9

Свиньи

1326,3

22,3

12,1

1344,0

24,7

13,0

1375,0

26,5

13,8

Лошади

1438,7

30,4

5,5

1528,3

33,5

6,0

1625,0

36,3

6,5

Верблюды

155,5

33,1

10,6

169,6

34,4

9,8

180,0

35,6

9,8

Птица

32686,5

56

10,7

32780,6

56,3

11,0

33220,0

56,7

11,3

Маралы

9,6

100

99

10,2

100

98

10,5

100

99,0

Олени

1,3

100

100

1,5

100

74

1,7

100

88,0

Пчелы

58,8*

55,9

0,1

64,8*

12

3,8

66,2*

13

4,1

Численность
животных

2012

2013

2014

тыс.
голов

уд.вес
с/х
формир.,
%

уд.вес.
плем.
погол.,
%

тыс.
голов

уд.вес
с/х
формир.,
%

уд.вес
плем.
погол.,
%

тыс.
голов

уд.вес
с/х
формир.,
%

уд.вес.
плем.
погол.,%

КРС

6440,0

21,9

7,7

6610,0

23,5

10,0

6830,0

25,1

12,8

Овец и коз

19330,0

33,9

13,6

20050,0

35,0

15,3

20800,0

36,2

17,3

Свиньи

1415,0

28,3

14,9

1460,0

29,8

16,8

1500,0

31,0

19,0

Лошади

1730,0

39,0

7,2

1830,0

41,8

8,1

1940,0

44,3

9,3

Верблюды

190,0

36,8

9,8

201,0

38,3

10,0

212,0

39,6

10,0

Птица

33850,0

57,3

12,7

34540,0

57,9

14,7

35400,0

58,8

17,0

Маралы

10,9

100

100

11,4

100

100

11,7

100

100

Олени

2,0

100

85,0

2,2

100

91,0

2,28

100

96

Пчелы

67,8*

14

4,3

68,8*

14,5

4,7

70,0*

14,8

5

      * - тысяч пчелосемей

                                                            Таблица 4

      Рост объемов производства продукции животноводства

      Сноска. Таблица 4 в редакции постановления Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

Виды продукции

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

Мясо в убойном весе:

во всех категориях хозяйств, тыс.
тонн

896,3

937,4

980,0

1025,0

1080,0

1140,0

в сельскохозяйственных
формированиях, тыс. тонн

184,9

218,5

253,0

293,0

340,0

394,0

удельный вес в сельскохозяйственных
формированиях, %

20,6

23,3

25,8

28,6

31,5

34,6

Молоко:

во всех категориях хозяйств, тыс.
тонн

5303,9

5381,2

5490,0

5610,0

5750,0

5900,0

в сельскохозяйственных
формированиях, тыс. тонн

542,5

563,4

592,0

622,0

660,0

700,0

удельный вес в сельскохозяйственных
формированиях, %

10,2

10,5

10,8

11,1

11,5

11,9

Шерсть:

во всех категориях хозяйств, тыс.
тонн

36,4

37,6

39,1

40,7

42,7

45,0

в сельскохозяйственных
формированиях, тыс. тонн

11,3

12,1

13

14,1

15,6

17,4

удельный вес в сельскохозяйственных
формированиях, %

31,0

32,2

33,2

34,6

36,5

38,7

Яйцо:

во всех категориях хозяйств, млн.
штук

3306,4

3720,4

4030,0

4320,0

4580,0

4830,0

в сельскохозяйственных
формированиях, млн. штук

1950,3

2372,3

2680,0

2990,0

3260,0

3500,0

удельный вес в сельскохозяйственных
формированиях, %

58,9

63,8

66,5

69,2

71,2

72,5

      Ожидаемые результаты:
     Сноска. Подраздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.
      1) ежегодный рост численности скота и птицы в среднем за 5 лет во всех категориях хозяйств в пределах 3-6 %, в сельскохозяйственных формированиях 8-13 %;
      2) увеличение удельного веса животноводческой продукции, производимой сельскохозяйственными формированиями от общего объема производства мяса с 20 % до 30 %, молока - с 10 % до 15 %, яиц - с 59 % до 68 %, шерсти - с 31 % до 39 %;
      3) увеличение удельного веса племенного поголовья в общей численности сельскохозяйственных животных;
      4) рост экспортного потенциала продукции животноводства и снижение доли импортного мяса птицы на внутреннем рынке в 2 раза;
      5) обеспечение перерабатывающих предприятий животноводческим сырьем отечественного производства;
      6) создание условий для экспорта 60 тыс. тонн мяса в 2016 году;
      7) укрепление базы племенного животноводства республики;
      8) внедрение крупномасштабной селекции в животноводстве;
      9) расширение ареала разведения новых высокопродуктивных пород животных;
      10) повышение уровня продуктивности сельскохозяйственных животных;
      11) создание условий для беспрепятственного продвижения животноводческой продукции на экспортные рынки;
      12) приведение системы ветеринарии в соответствии с международными нормами, стандартами и требованиями;
      13) обеспечение эпидемиологического и эпизоотического благополучия территории;
      14) функционирование налаженной системы учета и контроля передвижения сельскохозяйственных животных;
      15) обеспечение ветеринарной безопасности страны на основе строительства к 2014 году 2 300 убойных пунктов, площадок по убою сельскохозяйственных животных, мясоперерабатывающих предприятий, 5 000 скотомогильников, 114 модульных однотипных районных ветеринарных лабораторий, биохранилища для микроорганизмов с материально-техническим оснащением;
      16) создание в отрасли животноводства за 5 лет до 14 000 рабочих мест;
      17) доведение объема кормовых единиц потребляемых на 1 голову до 32 центнеров.

5.3. Развитие товарного рыбоводства

      Мировая практика показала, что увеличение запасов рыбы и сохранение ее биологического разнообразия невозможно без развития товарного рыбоводства.
      Товарное рыбоводство является главной составляющей, на которой основана современная аквакультура.
      Учитывая, что в настоящее время объемы вылова рыбы из естественных водоемов приблизились к своему максимуму, необходима реализация такого направления развития рыбного хозяйства, как товарное рыбоводство.
      По данным Продовольственной и сельскохозяйственной организации ООН, рыбоводство - это одно из перспективных направлений. Годовой темп роста продукции аквакультуры в мире, составляет 8,7 %. Так, себестоимость производства одной тонны рыбной продукции, в пересчете на единицу белка, меньше себестоимости мяса крупного рогатого скота в 2,6 раза, а птицы - в 1,5 раза.
      В настоящее время показатель потребления рыбы на душу населения составляет половину от среднемирового уровня.
      В последнее время наблюдается тенденция снижения объемов добычи рыбы. Одной из главных причин является все возрастающая нагрузка на ресурсы со стороны рыбного промысла. Воспроизводство рыбных ресурсов за счет зарыбления естественных водоемов, хотя и позволяет поддерживать состояние рыбных ресурсов на постоянном уровне, все же не решает задачи увеличения объемов рыбной продукции Казахстана, вынуждает, обеспечивать потребность населения, в рыбных продуктах за счет импорта.
      Единственным выходом из создавшейся ситуации, приоритетным направлением рыбной отрасли является развитие товарного рыбоводства, которое повлияет на обеспечение более 80 % внутреннего рынка продовольственных товаров отечественными продуктами питания и продовольственной безопасности страны к концу 2014 года.
      В целях увеличения производства рыбоводной продукции, повышения конкурентоспособности, будут приняты меры по оказанию государственной поддержки отечественным производителям продукции аквакультуры путем выделения субсидирования на частичное возмещение затрат на производство продукции товарного рыбоводства (аквакультуры) и содержание маточного стада генетически чистых линий ценных видов рыб в товарных хозяйствах.
      Реализация указанных направлений позволит обеспечить увеличение производства товарной рыбной продукции в 2014 году до 6 тыс. тонн.

                                                         Таблица 5
            Выращивание товарной рыбной продукции
                                                            тонн

2009 год

2010 год

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

303

500

700

1000

2000

6000

 5.4. Развитие отрасли переработки сельскохозяйственного сырья

      Сноска. Подраздел 5.4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      Индустриально-инновационное развитие пищевой отрасли будет достигнуто за счет технического и технологического перевооружения предприятий по переработке сельскохозяйственной продукции, перехода их на международные стандарты путем расширения охвата по субсидированию ставок вознаграждения по кредитам и затрат для перерабатывающих предприятий для дальнейшего повышения конкурентоспособности выпускаемой продукции.
      В результате, за счет увеличения мощностей и модернизации технологического оборудования, совершенствования системы заготовки сырья к 2014 году промышленное производство мясных, молочных продуктов, растительных масел будет увеличиваться по отношению к 2010 году в 1,5-1,7 раза, сахара на 17 %, плодоовощных консервов на 21,4 %.
      При этом, к 2014 году доля переработки мяса будет увеличиваться до 27 %, молока до 40 %, плодов и овощей до 12 %.
      Основные меры государственной поддержки будут направлены на сохранение и увеличение производства стратегически важных для страны продуктов питания на базе внедрения современных ресурсосберегающих безотходных технологий производства и хранения.
      Будет активизирована работа по интеграции производства сельскохозяйственной продукции с перерабатывающей промышленностью посредством развития кластерной инициативы и сельской кооперации, к 2014 году предполагается создание 455 сельских кооперативов.
      Планируется успешно реализовать мероприятия по импортозамещению сельскохозяйственной продукции и достигнуть сокращения доли импорта мясомолочных продуктов, мяса птицы и сахара.
      Развитие пищевой отрасли позволит довести удельный вес продовольственных товаров отечественного производства на внутреннем рынке с сегодняшних 67,8 % до 80 % в 2014 году и обеспечить продовольственную безопасность республики, развитие национальных конкурентных преимуществ отечественной продукции для занятия ведущих позиций на внешних рынках.
      Будут созданы стабильные рынки сбыта продуктов переработки внутри страны путем реализации специальных программ, формирования транспортно-логистической системы.

                                                            Таблица 6

                  Прогноз развития отрасли переработки

Мероприятия

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

2015 г.

Рост объемов производства, тыс. тонн:

мясных продуктов (в пересчете
на мясо) (без мяса птицы)

124,5

148,7

162

176

193

220

молочных продуктов (в пересчете
на молоко)

1 254,5

1 511,5

1 980,9

2 167,8

2 366,4

2 583,6

растительных масел

206,7

220,0

238,0

269,5

301

333

сахара

385,2

452,7

485

500

514

529

в т.ч. свекловичного сахара

23,2

66

72

78

84

90

доля свекловичного сахара в общем
объеме произведенного сахара, %

5,3

14,5

14,8

15,6

16,3

17

Увеличение доли переработки сельскохозяйственного сырья, %

Мяса (всего)

21,5

23

24

25

26

27

Молока

27,4

31,0

34,4

36,0

38,0

40,0

Плодов и овощей

2,5

5,2

6,9

8,6

10,3

12

Удовлетворение потребности внутреннего рынка за счет отечественного
производства, в %:

мясными продуктами

73,4

76,7

78

79

80

81,5

молочными продуктами

64,3

67,9

73,8

75,7

77,3

79

растительными маслами

71,8

75,0

75,5

75,9

76,4

76,8

сахаром

80,0

80,0

81,0

82,0

82,0

82,0

продуктами переработки плодов и
овощей

33,6

33,9

35,1

36,0

37,6

38,7

          5.5. Формирование системы контроля качества продукции

      В целях установления минимальных требований к безопасности пищевой продукции разрабатываются и утверждаются технические регламенты на продукцию АПК.
      На сегодняшний день Министерством сельского хозяйства Республики Казахстан согласно Плану по разработке технических регламентов, утвержденному постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 декабря 2009 года № 2243, разработаны 14 технических регламентов Республики Казахстан, на стадии рассмотрения и согласования с государственными органами и заинтересованными сторонами находятся еще 5 проектов технических регламентов. Кроме того, в соответствии с графиком разработки первоочередных технических регламентов Евразийского экономического содружества (далее - ЕврАзЭС), Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан, в пределах своей компетенции, участвует в разработке 6 технических регламентов ЕврАзЭС на продукцию АПК.
      Одним из условий успешного применения и достижения целей принятия технических регламентов, является внедрение и адаптация технических регламентов, которые предполагают проведение семинаров, совещаний, "круглых столов" с участием разработчиков технических регламентов, научно-исследовательских учреждений, предприятий и общественных объединений отраслей, интересы которых затрагивают нормы принятых технических регламентов.
      Министерством сельского хозяйства Республики Казахстан, в целях повышения качества и конкурентоспособности продукции в АПК реализуются меры по пересмотру и актуализации нормативной базы и действующих на территории страны стандартов, а также обеспечение гармонизации государственных стандартов в соответствие с международными требованиями.
      На территории Республики Казахстан в области АПК действуют 2083 стандартов, в том числе ГОСТов - 1771, СТРК - 377, из них гармонизированы 244 стандарта, что составляет 11,7 %.
      По результатам предварительного анализа, количество необходимых стандартов на сельскохозяйственную продукцию составляет 132, в том числе: мясо и мясные продукты - 7; рыбу и рыбопродукты - 4; молоко и молочные продукты - 5; соковую продукцию - 24; плодоовощную продукцию - 55; мукомольно-крупяную продукцию - 37.
      Кроме того, в АПК активизируются процессы по ускоренному переходу предприятий на международные системы менеджмента качества и безопасности пищевых продуктов. В этой связи, реализуется республиканская бюджетная программа, предусматривающая удешевление стоимости услуг по разработке, внедрению и сертификации международных стандартов субъектов АПК.
      На сегодняшний день количество предприятий, внедривших стандарты ИСО и ХАССП, достигло 323 единицы, на стадии разработки и подготовки производства к внедрению системы менеджмента качества находятся 84 предприятия. К концу 2014 года количество предприятий, внедривших стандарты ИСО и ХАССП, увеличится до 500 единиц.

5.6. Развитие казахстанского содержания в государственных
закупках продовольственных товаров

      Развитие казахстанского содержания является важным и актуальным направлением на современном этапе реализации индустриально-инновационной политики, направленной на повышение качества уровня жизни и благосостояния граждан нашей республики.
      Одной из важнейших и первостепенных задач данного направления является повышение доли казахстанского содержания в общем объеме закупок товаров, работ и услуг.
      В этой связи, в соответствии с Законом Республики Казахстан от 29 декабря 2009 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам казахстанского содержания" с 1 января 2010 года вступила в действие норма, предусматривающая государственный закуп продовольственных товаров согласно утвержденному перечню, исключительно у отечественных товаропроизводителей.
      Соответствующий перечень утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 мая 2010 года № 423 "Об утверждении перечня продовольственных товаров, закупаемых у отечественных товаропроизводителей", который содержит в себе следующие продовольственные товары:
      мука (все виды муки);
      хлеб, хлебобулочные изделия;
      макаронные изделия;
      крупы (гречневая, овсяная, манная, перловая, рис);
      кондитерские изделия;
      молоко питьевое, сливки;
      масло сливочное и растительные жиры;
      кисломолочная продукция;
      мясо (свежее, консервированное), мясопродукты;
      колбасные изделия;
      яйца (куриные);
      соль, в том числе йодированная пищевая;
      безалкогольные напитки, соки, вода питьевая, расфасованная в емкости.
      Дальнейшее развитие казахстанского содержания в государственных закупках продовольственных товаров у отечественных производителей будет осуществляться, в том числе, и за счет внесения изменений и дополнений в соответствующие законодательные и нормативные правовые акты Республики Казахстан, а также формирования системы мониторинга по государственным закупкам продовольственных товаров у отечественных производителей.
      Кроме того, в оперативном порядке будут приниматься технические меры по обеспечению приоритетного закупа продовольственных товаров у отечественных производителей, в том числе путем интеграции электронной системы государственных закупок с базой отечественных предприятий, получивших сертификаты формы CT-KZ.
      Развитие казахстанского содержания позволит обеспечить поддержку отечественных предприятий пищевой и перерабатывающей промышленности путем создания дополнительных, гарантированных и стабильных рынков сбыта готовой продукции, увеличить к концу 2014 года объем производства продовольственных товаров и, как следствие, приведет к росту мультипликативного эффекта, в части создания дополнительных рабочих мест;
      Являясь мощным инструментом поддержки отечественных предприятий, развитие казахстанского содержания позволит улучшить качество отечественной продовольственной продукции и увеличить объемы ее поставок на внешние рынки, способствуя достижению поставленной задачи по обеспечению более 80 % внутреннего рынка продовольственных товаров отечественными продуктами питания и увеличению экспортного потенциала аграрной отрасли с 4 % в 2009 году до 8 % к 2015 году в общем объеме экспорта страны.

5.7. Повышение энергоэффективности и энергосбережения

      В ходе реализации Программы в сельскохозяйственной отрасли планируется реализовать ряд мероприятий, направленных на ресурсо- и энергосбережение:
      1) стимулирование повышения культуры земледелия;
      2) внедрение в производство современных влагоресурсо- и водосберегающих технологий;
      3) повышение качества сырья за счет укрупнения сельскохозяйственного производства и внедрения современных агротехнологий;
      4) стимулирование эффективного и рационального использования поливной воды;
      5) сохранение и повышение продуктивности орошаемых земель;
      6) повышение генетического потенциала скота на основе крупномасштабной селекции;
      7) внедрение инновационных технологий в развитие мясного и молочного скотоводства;
      8) использование низкозатратной технологии нагула скота на естественных пастбищах;
      9) создание условий для технического и технологического перевооружения перерабатывающих предприятий;
      10) стимулирование перехода перерабатывающих предприятий на международные стандарты качества;
      11) внедрение современных ресурсосберегающих безотходных технологий производства и хранения сельскохозяйственной продукции.

                                                            Таблица 7

Мероприятия

ед.
измер.

Расходы
энергетических
ресурсов
(эл. энергия,
теплоэнергия,
топливо) на
единицу (Гдж/ед.)

Целевой
индикатор
по снижению
энергетических
ресурсов на
единицу (%)

Отчетный период (%)

Базовый
год
(2008)

2014 год

2010
год

2011
год

2012
год

2013
год

2014
год

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11


Производство
продукции
растениеводства

тыс.
тонн









1.

Производство
зерна

тыс.
тонн

3,5

3,4

97,0

99,0

98,8

98,0

97,7

97,0

2.

Производство
маслосемян

тыс.
тонн

11,1

11,0

99,0

99,8

99,6

99,4

99,2

99,0

3.

Производство
сахарной свеклы

тыс.
тонн

0,75

0,65

86,0

97,0

94,6

92,0

89,0

86,0

4.

Производство
риса

тыс.
тонн

2,5

2,4

96,0

99,2

99,4

97,6

96,8

96,0

5.

Производство
хлопка-сырца

тыс.
тонн

4,7

4,6

98,0

99,5

99,0

98,7

98,2

98,0

6.

Производство
овощей

тыс.
тонн

0,42

0,32

76,0

95,0

90,0

85,7

80,0

76,0

7.

Производство
картофеля

тыс.
тонн

0,59

0,49

83,0

96,0

93,0

89,0

86,0

83,0

8.

Производство
плодов, ягод и
виноградов

тыс.
тонн

0,93

0,83

89,0

97,8

95,6

93,5

91,0

89,0



Производство
продукции
животноводства












Производство
тонкой шерсти

тонн

3,7

3,6

97,0

99,5

98,9

98,0

97,8

97,0



Переработка
сельско-
хозяйственного
сырья










9.

Производство
мясных
продуктов

тонн

7,26

6,90

95,0

99,5

99,0

98,5

97,0

95,0

10.

Производство
растительных
масел

тонн

6,63

6,30

95,0

99,5

99,0

98,5

97,0

95,0

11.

Производство
молочных
продуктов

тонн

1,13

1,08

95,0

99,5

99,0

98,5

97,0

95,0

 5.8. Мастер-планы и детализация Программы по
развитию АПК на региональном уровне

      Сноска. Подраздел 5.8 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      В целях ускоренного развития наиболее приоритетных направлений АПК в рамках настоящей Программы разработаны 8 мастер-планов по следующим направлениям:
      развитие производства, глубокой переработки и экспорта зерна;
      развитие производства и переработки масличных культур;
      развитие производства и переработки плодоовощной продукции;
      развитие производства белого сахара из сахарной свеклы;
      развитие производства и экспорта мяса и мясопродуктов;
      развитие производства, экспорта шерсти и продукции ее глубокой переработки;
      развитие производства молока и молочных продуктов;
      развитие птицеводства (мясо птицы).
      Каждый мастер-план содержит производственную программу с полной информацией о необходимых производственных показателях и организационный план, в котором распределен уровень ответственности по мероприятиям для максимально быстрого достижения результатов в разрезе областей и который будет служить ориентиром для бизнес-структур при реализации инвестиционных проектов.
      В настоящей Программе указаны основные общереспубликанские параметры развития отраслей АПК. Они основаны на реальных возможностях и должны быть подкреплены конкретными региональными параметрами, отраженными в соответствующих региональных программах.
      В этой связи, предполагается региональные программы развития АПК разработать в более конкретной форме, а именно, в виде технических обоснований наиболее оптимальных вариантов развития приоритетных направлений развития АПК региона, т.е. они должны быть фактическим сводом технических обоснований будущих бизнес-планов по приоритетным направлениям отрасли.
      При этом, каждое приоритетное направление должно обрести форму отдельного АПК с конкретным списком потенциальных партнеров, экономически связанных между собой через кооперацию или кластер для решения единой задачи - ускоренного и эффективного развития данного направления и достижения намеченных результатов.
      При определении региональной специализации каждой области был проведен анализ производственных показателей по основным видам сельскохозяйственной продукции и определена доля областей в общем объеме производства продукции. К примеру, в общем объеме производства пшеницы в 2009 году доля Акмолинской, Костанайской и Северо-Казахстанской областей составляет 81,4 %, (25,9 %, 27,1 %, 28,4 %, соответственно), в производстве мяса лидерами являются Алматинская область - 16,8 %, Костанайская область - 16,5 %, Восточно-Казахстанская область - 12,6 %, основной объем производства молока приходится на Восточно-Казахстанскую область - 13,2 %, Алматинскую область - 12,6 %, Костанайскую область - 12,0 %, Южно-Казахстанскую область - 11,6 %, Северо-Казахстанскую область - 10,8 %, основными производителями шерсти являются Алматинская, Южно-Казахстанская, Жамбылская, Восточно-Казахстанская области, на долю которых приходится 68 % всего производства (21,6 %, 19,0 %, 15,0 %, 12,4 % соответственно по областям).
      Реализация указанных направлений и мероприятий позволит обеспечить комплексность развития регионов с учетом их специфики, при этом бизнес-структуры и финансовые институты получат исчерпывающую информацию об оптимальных вариантах развития и инвестирования приоритетных направлений АПК региона.
      Будут разработаны региональные программы развития АПК с указанием контуров конкретных АПК по приоритетным направлениям.

                                                           Таблица 8

              Перечень приоритетных направлений
        для формирования региональных агрокомплексов

Алматинская область

Акмолинская область

Атырауская область

Актюбинская область

мясо
птицеводство
молоко
фрукты и овощи
масличные культуры
сахарная свекла
кормовые культуры
рыба
шерсть

птицеводство
мясо
молоко
овощи, картофель
зерно
масличные культуры

мясо
верблюдоводство
рыба
шерсть

мясо
молоко
продуктивное
коневодство
масличные культуры
кормовые культуры
птицеводство
шерсть

Жамбылская область

Западно-
Казахстанская
область

Карагандинская
область

Кызылординская
область

мясо
птицеводство
овощи, картофель
плоды-ягоды
масличные культуры
сахарная свекла
кормовые культуры
шерсть

мясо
птицеводство
шерсть
продуктивное
коневодство
масличные культуры
кормовые культуры

мясо
молоко
овощи, картофель
зерно
продуктивное
коневодство
птицеводство

мясо
каракульские смушки
(шкуры)
верблюдоводство
овощи, бахчевые
кормовые культуры
рис
рыба

Костанайская область

Мангистауская
область

Павлодарская область

мясо
птицеводство
молоко
зерно
масличные культуры
картофель

мясо
верблюдоводство
рыба
шерсть

мясо
молоко
продуктивное коневодство
масличные культуры
кормовые культуры
картофель

Восточно-
Казахстанская
область

Северо-
Казахстанская
область

Южно-Казахстанская область

мясо
птицеводство
молоко
овощи, картофель
масличные культуры
кормовые культуры
шерсть
пчеловодство
пантовое оленеводство

мясо
молоко
овощи, картофель
зерно
масличные культуры
птицеводство

мясо
птицеводство
молоко
овощи, бахчевые
хлопок
плоды - ягоды, виноград
пчеловодство
масличные культуры
кормовые культуры
шерсть
каракульские смушки (шкуры)

 5.9. Научное, информационное и кадровое обеспечение отраслей АПК

      Для инновационного развития экономики необходимо использовать все имеющиеся возможности и ресурсы государства в области технологического развития АПК. В связи с этим, планируется принять меры по созданию казахстанско-израильского фонда аграрных исследований, а также участию Казахстана в совместных международных научно-исследовательских проектах с развитыми аграрными странами - Австралией, Бразилией, Канадой, Аргентиной, странами Евросоюза и др.
      В соответствии с приоритетами развития и потребностями АПК будут продолжены научные исследования в области АПК. Инструментарий исследований будет расширен за счет развития практики совместных исследований с ведущими зарубежными научными центрами, привлечения зарубежных ученых в составы научных групп, адаптации успешно применяемых зарубежных технологий к условиям применения в Республике Казахстан.
      Приоритетами инновационной политики в АПК останется формирование эффективной отраслевой инновационной системы АПК, ориентированной на генерацию и внедрение в практику конкурентоспособных знаний.
      В поселке "Научный" Акмолинской области, с привлечением ресурсов отечественных научно-исследовательских организаций различного профиля, планируется организовать научно-образовательный комплекс международного уровня, соответствующий лучшим мировым стандартам.
      В целях создания условий для изучения, хранения и использования генетических ресурсов в научных целях планируется создать Национальное хранилище генетических ресурсов.
      Кроме того, планируются создание новых объектов инновационной инфраструктуры в животноводстве, австралийско-казахстанской лаборатории генетики злаковых, а также реализация 11 высокотехнологичных проектов в сфере АПК.
      Дальнейшее развитие получит инструментарий по распространению знаний. На базе созданных центров будет развиваться функционал по прямому консультированию субъектов АПК при внедрении высокоэффективных технологий, с развитием на его основе линейки конкурентоспособных инжиниринговых услуг.
      Взаимодействие аграрной науки с субъектами предпринимательского сектора будет развиваться посредством нового инструментария, основанного на адаптации лучшей мировой практики к экономическим условиям Республики Казахстан.
      В области трансферта и коммерциализации агротехнологий инструментарий будет основываться на применении принципов государственно-частного партнерства по следующим основным направлениям:
      локализация технологий;
      создание инновационных компаний;
      управление интеллектуальной собственностью;
      контрактные исследования и услуги для индустрии.
      Для привлечения молодых специалистов в аграрную науку будет усилена система вознаграждения и мотивации труда, а также социальной поддержки научных работников.
      В структуре рыночной информации основная роль отводится ценовой, маркетинговой, биржевой и справочной информации, которая позволяет субъектам АПК наладить эффективные рыночные потоки, сократить операционные издержки и вести наилучшую сбытовую политику в агробизнесе. Поэтому планируется дальнейшее совершенствование системы мониторинга и оперативного изучения рыночной ситуации, а также анализа развития отраслей АПК.
      С 2010 по 2011 год планируется создание системы прогнозирования развития сельского хозяйства с целью обеспечения субъектов АПК прогнозной информацией о возможных вариантах развития мировой и отечественной рыночной конъюнктуры для оптимизации структуры производства и снижения рисков перепроизводства. Наряду с этим, с 2010 года планируется создание карты индустриализации в АПК, учитывающей специфику отрасли и предоставляющей всю необходимую информацию о состоянии производственных мощностей в Республике Казахстан для оптимизации территориального размещения производительных сил и принятия решений о создании новых или модернизации существующих производств.
      С 2011 года планируется обеспечение и дальнейшее развитие деятельности информационно-логистических центров АО "КазАгроМаркетинг", что позволит оперативно обеспечивать субъектов АПК актуальной информацией об оптовых ценах и объемах поставок плодоовощной продукции и систематизировать поставки плодоовощной продукции на оптовые рынки регионов страны.
      Кроме того, как показывает практика, проводимая среди СХТП консультативная работа должна сопровождаться рекомендациями по выбору направлений хозяйственной деятельности и организации производства. Поэтому будет расширен охват пользователей услуги "персональное обслуживание".
      В целях расширения региональных, межрегиональных и внешнеэкономических деловых контактов СХТП будет продолжена работа по проведению форумов, выставок и ярмарок.
      К 2014 году будет завершена и внедрена во всех районных центрах Единая автоматизированная система управления АПК "e-Agriculture". Будет продолжена работа по расширению перечня электронных услуг, предоставляемых Министерством сельского хозяйства Республики Казахстан через Портал "электронного правительства". Кроме того, существует необходимость в создании электронной системы учета зерна по республике в виде единой базы данных.
      В области кадрового обеспечения будет проводиться дальнейшее совершенствование системы подготовки кадров, а также продолжена работа по стимулированию привлечения квалифицированной молодежи в сельскую местность.
      В частности, предполагается внесение соответствующих изменений и дополнений в действующее законодательство Республики Казахстан в части:
      внедрения обязательной отработки ветеринарных специалистов, получивших образование в рамках государственного заказа по квотам, предоставляемым гражданам из числа аульной (сельской) молодежи, в сельской местности не менее трех лет после окончания учебного заведения;
      предоставления молодым специалистам сельского хозяйства, прибывшим на работу в село, дополнительных мер социальной поддержки путем:
      единовременного подъемного пособия (для специалистов бюджетных организаций и государственных служащих местных исполнительных органов в области ветеринарии);
      бюджетного кредитования на приобретение жилья;
      льготного кредитования для ведения домашнего хозяйства.
      В соответствии с потребностью аграрного сектора будет осуществляться увеличение государственного образовательного заказа на подготовку кадров с высшим и послевузовским образованием, а также техническим и профессиональным образованием сельскохозяйственных и ветеринарных специальностей.
      Для удовлетворения потребностей регионов предполагается увеличение государственного образовательного заказа на подготовку специалистов с техническим и профессиональным образованием сельскохозяйственных и ветеринарных специальностей за счет средств местного бюджета. Кроме того, к концу 2014 года будет завершено строительство профессиональных лицеев в сельской местности, где они отсутствуют.
      Качество подготовки специалистов с техническим и профессиональным образованием (далее - ТиПО) будет обеспечиваться путем участия работодателей и ассоциаций АПК в разработке профессиональных стандартов по приоритетным специальностям сельского хозяйства, а также внедрения независимой отраслевой системы сертификации квалификаций выпускников ТиПО по специальностям аграрного сектора.

                                                          Таблица 9

 Прогноз показателей научного, информационного и кадрового
обеспечения отраслей АПК

Мероприятия

2009 г.

2010 г.

2011 г.

2012 г.

2013 г.

2014 г.

Создание новых сортов и
гибридов с/х и других
культур, ед.

36

20

30

25

28

33

Доля посевных площадей
зерновых культур под
сортами отечественной
селекции от общей посевной
площади зерновых культур, %

47

50

55

57

57

58

Создание пород, типов и
линий с/х животных, птиц,
рыб, пчел, штаммов
микроорганизмов с
применением генетических,
биотехнологических,
биохимических,
физиологических и других
методов, ед.

2

4

7

2

4

5

Внедрение ресурсо- и
энергосберегающих
экологически безопасных
агротехнологий в АПК,
млн. га

7,5

8,0

8,5

8,8

9,0

10

Создание лабораторий, ед.

-

-

2

-

-

-

Создание селекционных
теплиц, ед.

1

1

1

-

5

-

Создание объектов
инновационной
инфраструктуры в
животноводстве, ед.


8

4

-

-

-

Обучение специалистов и
фермеров по системе
передачи знаний в
производство в аграрной
сфере, чел.

1350

1300

2000

2375

2675

3000

Подготовка
высокотехнологичных
инновационных компаний и
проектов, ед.

2

3

2

2

3

1

Трансферт зарубежного
генетического материала, ед.

-

-

1000

1000

1000

1000

Международные проекты
научно-исследовательских и
опытно-конструкторских работ
(далее - НИОКР),
(реализуемые в рамках
консультативной группы
международных
сельскохозяйственных
исследований (далее -
КГМСХИ), ед.



1

1

2

4

Создание центров
распространения знаний, ед.

2

3

3

3

1

-

Предоставление
информационно-
консультационных услуг

45 000

45 000

55 000

60 000

65 000

65 000

в т.ч. услуги "персональное
обслуживание"

-

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

Поступление абитуриентов в
высшие учебные заведения по
специальностям для нужд АПК,
отраслей водного, рыбного,
лесного и охотничьего
хозяйства в рамках
ежегодного государственного
заказа в:

2260

2480

3036

3460

3945

4480

докторантуре (PhD):
сельскохозяйственные науки
ветеринария

-
-

30
10

50
20

60
30

70
40

80
50

магистратуре:
сельскохозяйственные науки
ветеринария

95

35

110

50

150

80

170

100

195

120

220

140

бакалавриатуре:
сельскохозяйственные науки
ветеринария

1600

530

1730

550

2116

620

2430

670

2790

730

3210

780

      Ожидаемые результаты:
      1) привлечение ведущих зарубежных ученых для реализации НИОКР, публикации в международных изданиях;
      2) создание совместного казахстанско-израильского фонда аграрных исследований;
      3) австралийско-казахстанской лаборатории генетики злаковых;
      4) реализация 11 высокотехнологичных компаний и проектов в сфере АПК;
      5) создание объектов производственной и социальной инфраструктуры аграрной науки (лабораторий - 2 единицы, селекционные теплицы - 7 единиц, служебных общежитий - 2 единицы);
      6) создание 10 центров распространения знаний и обучение в них 11,3 тыс. человек;
      7) охват до 65 000 субъектов АПК безвозмездной информацией, в том числе доведение количества субъектов АПК, пользующихся услугой "персональное обслуживание", до 25 000;
      8) открытие в оптовых рынках областных центров и крупных городов информационно-логистических центров;
      9) доведение к 2014 году обеспеченности кадрами с высшим образованием до 91 %, с техническим и профессиональным образованием: специалистов среднего звена (техник-механик, техник-технолог и т.д.) до 87 %, квалифицированных рабочих технического и обслуживающего труда (тракторист-машинист, наладчик технологического оборудования и т.д.) до 82 %;
      10) создание на базе сельскохозяйственного колледжа (село "Катарколь" Акмолинской области) межрегионального центра по подготовке и переподготовке кадров по переработке мясо-молочной продукции;
      11) строительство 22 профессиональных лицеев по областям: Акмолинская - 2, Алматинская - 3, Актюбинская - 3, Атырауская - 1, Жамбылская - 1, Западно-Казахстанская - 2, Карагандинская - 2, Костанайская - 3, Мангыстауская - 1, Павлодарская - 1, Северо-Казахстанская - 1, Южно-Казахстанская - 2.

5.10. Развитие финансовой инфраструктуры АПК

      Сноска. Подраздел 5.10 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      Кредитование субъектов АПК и сельского населения с целью обеспечения льготными финансовыми ресурсами в соответствии с их потребностями для формирования конкурентоспособного, экспортоориентированного агропроизводства производится дочерним АО "НУХ "КазАгро" АО "Аграрная кредитная корпорация" (далее - Корпорация).
      Кредитование сельскохозяйственного производства производится через 161 кредитное товарищество, созданное в 158 районах страны или охват составляет административных сельских районов составляет 89 %. Указанная схема кредитования позволяет обеспечить доступность кредитных ресурсов широкому слою мелких СХТП - крестьянских (фермерских) хозяйств, как наиболее приближенная по территориальности к месту расположения производства сельскохозяйственной продукции и льготным условиям кредитования. Дальнейшая реализация программы кредитования кредитных товариществ и ее расширение будут направлены на повышение производительности труда путем кредитования внедрения высокотехнологичных производств и диверсификации сельскохозяйственного производства.
      Кредитование Объединений СХТП и сельского населения по ведению совместного производства, заготовке, сбыту, переработке, хранению, транспортировке сельскохозяйственной продукции, снабжению товарно-материальными ценностями (далее - Объединения) способствует формированию инфраструктуры аграрного производства, объединению мелких домашних хозяйств и созданию продовольственной цепочки "от поля до прилавка" без посредников.
      Кредитование несельскохозяйственных видов предпринимательской деятельности в сельской местности направлено на развитие сельской инфраструктуры, таких как, организация туризма, гостиничного бизнеса и придорожного сервиса, производство легкой и пищевой промышленности, разведение, выращивание и переработка рыбопродуктов. Кредиты предоставляются на реконструкцию, модернизацию объектов, пополнение оборотных средств.
      Кредитование предприятий переработки сельскохозяйственного сырья и производства продуктов питания направлено на обновление и модернизацию устаревшего оборудования, пополнение оборотных средств и рефинансирование кредитов банков второго уровня с целью содействия обеспечению продовольственной безопасности страны, снижению импорта продовольствия. Данная мера позволит развивать высокотехнологичное и конкурентоспособное промышленное производство, увеличить долю переработки сельскохозяйственного сырья, повысить производительность предприятий переработки в целом.
      Финансирование Корпорацией инвестиционных проектов направлено на перевод животноводства на промышленную основу и создание инфраструктуры экспорта зерна. Реализация крупных инвестиционных проектов позволит увеличить производство высококачественного мяса и мясной продукции, обеспечить рост экспортного потенциала страны по зерновой продукции.
      Кредитование формирования и воспроизводства племенного стада КРС в целях стимулирования разведения племенных, высокопродуктивных, мясных пород скота для обеспечения устойчивого развития отрасли мясного скотоводства.
      Кредитование промышленного производства мяса говядины на основе откормочных площадок с целью увеличения экспортного потенциала страны путем внедрения инновационных технологий в развитие мясного скотоводства.
      Кредитование крестьянских фермерских хозяйств на развитие животноводства с целью увеличения маточного поголовья КРС мясных пород для обеспечения устойчивого развития производства говядины.

      Ожидаемые результаты:
      1) будет расширена сеть кредитных товариществ, получаемые кредитные средства обеспечат внедрение современных агротехнологий и высокопроизводительной сельскохозяйственной техники, способствующей росту производительности труда в сельском хозяйстве;
      2) развитие инфраструктуры заготовки, сбыта, переработки, хранения, транспортировки сельскохозяйственной продукции, снабжения товарно-материальными ценностями позволит снизить затраты СХТП и сельского населения на производство продукции, обеспечит создание новых рабочих мест и повысит доходность сельской местности;
      3) развитие сельской инфраструктуры, такой как, переработка сельскохозяйственного сырья, производство легкой и пищевой промышленности, разведение, выращивание и переработка рыбопродуктов, организация туризма, гостиничного бизнеса и придорожного сервиса, расширение сельских торговых точек и пунктов общественного питания, обеспечивает создание новых рабочих мест для сельского населения не занятого в сельскохозяйственном производстве, и способствует повышению доходности сельской местности;
      4) развитие крупных и средних предприятий переработки сельскохозяйственного сырья и производства продуктов питания позволит обеспечить внутренний потребительский рынок конкурентоспособной, качественной отечественной продукцией и снизить импорт продовольствия;
      5) реализация инвестиционных проектов позволит обеспечить вхождение Казахстана в ряд крупнейших экспортеров зерна, расширить экспорт высококачественной животноводческой продукции;
      6) кредитование племенных хозяйств-репродукторов позволит улучшить породный состав общественного стада, увеличить продуктивность скота и конкурентоспособность мясной отрасли в целом;
      7) кредитование развития современных откормочных площадок с развитой инфраструктурой обеспечит интенсивный откорм потенциальными заемщиками мясного поголовья КРС и ежегодную поставку мяса, соответствующего по качеству мировым стандартам, крупными партиями в мясокомбинаты и на экспорт;
      8) кредитование приобретения и содержания крестьянскими фермерскими хозяйствами маточного поголовья КРС позволит обеспечить создаваемые откормочные площадки с развитой инфраструктурой молодняком КРС. Будут вовлечены в предпринимательскую деятельность крестьянские фермерские хозяйства, что позволит создать новые рабочие места, увеличить доходность сельской местности.

      Лизинг и кредитование субъектов АПК
      Для поддержки приоритетных отраслей АПК, повышения степени удовлетворенности субъектов АПК в финансовых ресурсах деятельность дочернего АО "НУХ "КазАгро" АО "КазАгроФинанс" будет направлена на стимулирование роста производительности труда в его отраслях путем финансирования высокотехнологичных инвестиционных проектов и эффективных технологий производства и переработки сельскохозяйственного сырья.
      АО "КазАгроФинанс" продолжит финансирование за счет средств Национального фонда Республики Казахстан высокотехнологичных инвестиционных проектов по следующим направлениям: создание крупнотоварных молочных ферм, тепличных хозяйств, овощехранилищ, развитие птицеводства и внедрение технологий капельного орошения.
      За счет средств республиканского бюджета, собственных ресурсов, займов иностранных банков АО "КазАгроФинанс" будет финансировать проекты по техническому и технологическому обновлению отраслей АПК, пополнению оборотных средств его субъектов.
      Деятельность АО "КазАгроФинанс" также будет направлена на содействие обеспечению продовольственной безопасности страны, формированию агропродовольственных рынков путем финансирования проектов по развитию продовольственных поясов вокруг городов Астана и Алматы.

      Ожидаемые результаты:
      1) ежегодное обновление сельскохозяйственной техники в среднем составит 0,9 %, специальной техники - на 0,3 %, перерабатывающего оборудования - 4,7 %;
      2) кредитование пополнения оборотных средств субъектов АПК позволит обеспечить стабильное экономическое и финансовое положение СХТП, ритмичность производства и переработки сельскохозяйственного сырья;
      3) финансирование проектов по созданию продовольственных поясов позволит довести долю продукции произведенной на профинансированных АО "КазАгроФинанс" предприятиях до 2 % от общего объема ее потребления в городе Астана, до 1,5 % от общего объема ее потребления в городе Алматы.

      Микрокредитование сельского населения.
      В целях содействия формированию всеохватывающей и общедоступной финансовой системы Республики Казахстан, стимулирования развития частного предпринимательства на селе, обеспечения доступа малого бизнеса и малообеспеченных слоев сельского населения к финансовым услугам будет продолжена реализация программы по льготному микрокредитованию сельского населения через филиалы и представительства дочернего АО "НУХ "КазАгро" АО "Фонд финансовой поддержки сельского хозяйства", а также по стимулированию развития системы сельских микрокредитных организаций (далее - МКО) путем их ресурсной и институциональной поддержки.

                                                           Таблица 10

 Прогноз развития системы микрокредитования
сельского населения*

Мероприятие

2010 год

2011 год

2012 год

2013 год

2014 год

Микрокредитование
сельского населения
через филиалы и
представительства
АО "Фонд финансовой
поддержки сельского
хозяйства", выдано
микрокредитов

6 250

2 625

4 500

4 125

6 875

Микрокредитование
сельского населения
через МКО, выдано
микрокредитов

820

2 855

1 875

1 250

1 250

* при среднем размере микрокредита 800 тыс. тенге (начиная с 2011 г.)

      Наряду с льготным кредитованием сельских МКО для последующего микрокредитования сельского населения в 2010 году будет создан Центр технической поддержки МКО для оказания консультационных услуг сельским МКО по внедрению международных стандартов, повышению квалификации сотрудников, внедрению программного обеспечения и т.д.
      Ожидаемые результаты:
      1) обеспечение доступности кредитных ресурсов экономически активному сельскому населению для развития предпринимательства на селе;
      2) институциональное развитие сельских МКО;
      3) охват сельских жителей микрокредитованием.

      Услуги по гарантированию.
      Сноска. Подраздел с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.
      Система гарантирования зерновых расписок, созданная в целях защиты прав и законных интересов держателей зерновых расписок от неисполнения хлебоприемными предприятиями обязательств по выданным ими зерновым распискам, успешно функционирует в Казахстане уже много лет. Практика последних лет показывает, что система гарантирования подтвердила необходимость своего существования на зерновом рынке и показала возможность своего влияния на инвестиционный климат в аграрном секторе.
      По аналогичному принципу действует механизм хлопковых расписок.
      Система гарантирования исполнения обязательств, функционирующая в рамках основной деятельности дочернего АО "НУХ "КазАгро" АО "КазАгроГарант" в дальнейшем будет развиваться по следующим направлениям:
      развитие и обеспечение устойчивости системы гарантирования исполнения обязательств по зерновым и хлопковым распискам;
      создание и развитие системы гарантирования исполнения обязательств субъектов АПК по займам (кредитам), лизингу предоставляемым финансовыми институтами.
      Кроме того, с начала 2011 года в рамках системы гарантирования исполнения обязательств субъектов АПК по займам (кредитам) и лизингу, предоставляемым финансовыми институтами, планируется осуществить выдачу гарантий в целях привлечения инвестиций в сельское хозяйство, в том числе для модернизации, строительства и реконструкции зернохранилищ и хлопкоперерабатывающих организаций.
      При этом к концу 2014 года будут увеличены объемы гарантирования исполнения обязательств по зерновым распискам - до 1467493 тонн зерна, объемы гарантирования исполнения обязательств по хлопковым распискам - до 46887 тонн хлопка. Получателями гарантий по системе гарантирования исполнения обязательств субъектов АПК по займам (кредитам), лизингу предоставляемых финансовыми институтами должны стать не менее 8 субъектов АПК.
      Ожидаемые результаты:
      1) рост объемов гарантирования по зерновым и хлопковым распискам, а также рост количества субъектов АПК, получивших займы (кредиты) и лизинг под гарантии АО "КазАгроГарант";
      2) стимулирование привлечения инвестиций в аграрный сектор;
      3) повышение доступности финансовых ресурсов для субъектов АПК под залог гарантированных зерновых и хлопковых расписок, а также по займам (кредитам) и лизингу под гарантии АО "КазАгроГарант";
      4) техническая модернизация хлебоприемных предприятий и хлопкоперерабатывающих организаций.

6. Необходимые ресурсы

      Сноска. Раздел 6 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 01.07.2011 № 749.

      Общие расходы, предусмотренные в республиканском бюджете на реализацию Программы в 2010 - 2014 годах составят:
      всего - 1035963,72 млн. тенге, в т.ч.
      2010 год - 228265,70 млн. тенге
      2011 год - 220313,46 млн. тенге
      2012 год - 188289,24 млн. тенге
      2013 год - 181742,54 млн. тенге
      2014 год - 212352,78 млн. тенге.
      Затраты местных бюджетов составят:
      всего - 242 693,7 млн. тенге, в т.ч.
      2010 год - 2 642,2 млн. тенге
      2011 год - 50 114,2 млн. тенге
      2012 год - 56 517,7 млн. тенге
      2013 год - 62 438,4 млн. тенге
      2014 год - 70 981,2 млн. тенге
      Объемы финансирования мероприятий, предусмотренных Программой будут уточняться при утверждении республиканского и местных бюджетов на соответствующие финансовые годы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

    7. План мероприятий по реализации Программы по развитию
     агропромышленного комплекса в Республике Казахстан на
                          2010 - 2014 годы

      Сноска. Раздел 7 в редакции постановления Правительства РК от 01.07.2011 № 749; с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 11.06.2012 № 776.


п/п

Мероприятие

Форма
завер-
шения

Ответствен-
ные за
исполнение

Сроки
исполне-
ния

Предполагаемые расходы*
(млн. тенге)

Источ-
ники
финан-
сирова-
ния

2010
г.

2011
г.

2012
г.

2013
г.

2014
г.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

5. Этапы реализации Программы

Развитие отрасли растениеводства

1

Закуп зерна в
государственные
ресурсы

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию),
АО «НК
Продкорпо-
рация»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

11250,00

12750,00

12750,00

12750,00

15000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

2

Хранение и
перемещение
зерна
государственно-
го резерва
продовольствен-
ного зерна

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию),
АО «НК
Продкорпо-
рация»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

850,80

911,10

942,50

972,50

1119,56

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

3

Усиление
контроля за
состоянием
плодородия
почвы и
совершенствова-
ние механизма
изъятия земель
сельскохозяй-
ственного
назначения в
случае
нецелевого
использования

Информа-
ция в
МСХ РК

АУЗР РК

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

4

Развитие
производства и
переработки
плодоовощных
культур с
применением
технологий
капельного
орошения в
южных регионах
страны, а также
сопутствующего
производства

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по
согласо-
ванию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

800,00


2000,00



Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

5

Финансирование
мероприятий по
повышению
качества зерна,
в том числе
посредством
закупа

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по
согласо-
ванию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

7700,0


2500,00

3000,00

3000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

6

Мероприятия по
закупу зерна
урожая 2010
года для
обеспечения
внутреннего
рынка страны в
целях
стабилизации
цен на
хлебобулочные
изделия

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по
согласо-
ванию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

2110,00





Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

7

Субсидирование
стоимости
горюче-смазоч-
ных материалов
необходимых для
проведения
весенне-полевых
и уборочных
работ

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

14205,70

18636,40

18636,40

18636,40

18636,40

Местный
бюджет

8

Удешевление
отечественным
СХТП стоимости
удобрений (за
исключением
органических) и
затрат на
обработку
сельскохозяйст-
венных культур
гербицидами,
произведенными
(формулирован-
ными)
отечественными
производителями

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

3215,00

6053,80

6253,80

6453,80

6453,80

Местный
бюджет

9

Агрометеороло-
гический и
космический
мониторинг
сельскогохозяй-
ственного
производства

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

45,20

48,40

48,40

48,40

52,20

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

10

Субсидирование
оригинальных и
элитных семян

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

2087,50

2422,40

2270,40

2270,40

4616,20

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

11

Частичное
удешевление
стоимости семян
I, II и III
репродукции,
реализованных
отечественным
СХТП

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1000,00

3500,00

3500,00

3500,00

3500,00

Местный
бюджет

12

Сортоиспытание
сельскохозяйст-
венных культур

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля,
по
итогам
предыду-
щего
года

193,40

247,30

278,00

278,00

297,90

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

13

Совершенствова-
ние системы
государственно-
го
сортоиспытания,
семеноводства и
механизмов их
государственной
поддержки

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

14

Расширение сети
семеноводческих
хозяйств по
производству
семян высоких
репродукций
сельскохозяйст-
венных культур
с целью
последующего
обеспечения ими
СХТП

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

15

Экспертиза
сортовых и
посевных
качеств
семенного и
посадочного
материала

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

256,60

274,60

274,60

274,60

341,50

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

16

Субсидирование
закладки и
выращивания
многолетних
насаждений
плодово-ягодных
культур и
винограда

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1513,00

1715,10

1512,50

1429,20

1429,20

Местный
бюджет

17

Субсидирование
экспертизы
качества
казахстанского
хлопка-волокна
и экспертизы
качества
хлопка-сырца
при приемке на
хлопкоперераба-
тывающие
организации

Информа-
ция в
МСХ РК

Акимат ЮКО

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

153,70

246,90

204,40

181,40

299,20

Местный
бюджет

18

Обеспечение
государственной
технической
инспекции
специальной
продукцией
(технические
паспорта,
государственные
регистрационные
номерные знаки,
удостоверения
тракториста-
машиниста)

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

99,60

101,60

101,60

101,60

116,70

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

19

Обеспечение
повышения
производитель-
ности труда
регионов в
сельском
хозяйстве не
менее чем в 2
раза к концу
2014 года

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

20

Закрепление
позиций на
существующих
рынках сбыта
казахстанского
зерна и
расширение
экспортных
каналов, в том
числе путем
внесения
предложений по
стимулированию
развития
инфраструктуры
импорта
(приемки) зерна
в странах,
имеющих
стратегическое
значение при
сбыте
казахстанской
зерновой
продукции

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по
согласо-
ванию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

21

Субсидирование
транспортных
затрат по
экспорту зерна
и продуктов его
переработки**

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля
и 1
августа
по
итогам
2010
года

7778,90





Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

52259,40

16755,40

21165,50

19695,50

24544,06

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

1000,00

30152,20

30107,10

30200,80

30318,60

Местный
бюджет

Улучшение водообеспеченности и мелиоративного состояния орошаемых земель

22

Субсидирование
стоимости услуг
по доставке
поливной воды
СХТП

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1492,30

1566,00

1566,00

1566,00

1566,00

Местный
бюджет

23

Сохранение
мелиоративного
состояния
земель

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

173,10

192,90

219,40

219,40

241,27

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

24

Капитальный
ремонт и
восстановление
особо аварийных
участков
межхозяйствен-
ных каналов и
гидромелиора-
тивных
сооружений

Акт
выпол-
ненных
работ

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

756,70

2334,11

3293,60

1956,00


Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

25

Реализация
инвестиционного
проекта второй
фазы
«Усовершенство-
вание
ирригационных и
дренажных
систем»

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

154,00




11 670,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

26

Реконструкция
гидротехничес-
ких сооружений

Акт
выпол-
ненных
работ

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

17146,40

18723,40

6444,7

10448,3

7194,20

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

27

Повсеместное
внедрение
системы
водоучета на
оросительных
системах

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

160,00

1314,80

550,00

1208,60

245,40

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

28

Проведение
инвентаризации
и паспортизации
оросительных
каналов и
гидротехничес-
ких сооружений

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Из
средств
хозяй-
ствую-
щих
субъек-
тов

29

Стимулирование
создания
кооперативов
водопользова-
телей, как
важного звена в
содержании и
эксплуатации
внутрихозяйст-
венной сети
оросительных
систем

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

ИТОГО:

18390,20

22565,21

10507,70

13832,30

19350,87

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

1492,30

1566,00

1566,00

1566,00

1566,00

Местный
бюджет

Развитие отрасли животноводства

30

Субсидирование
развития
племенного
животноводства

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

3429,50

7292,55

4384,70

4479,70

6369,30

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

31

Субсидирование
повышения
продуктивности
и качества
продукции
животноводства

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

13130,00

17139,25

13657,70

13657,70

19500,0

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

32

Принятие мер по
формированию
средне и
крупнотоварных
специализиро-
ванных хозяйств
по производству
животноводчес-
кой продукции

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

33

Развитие
интенсивного
животноводства

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

3000,00

1300,00




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

34

Организация и
проведение
закупа,
производство
импортозамещаю-
щей животновод-
ческой
продукции,
переработка,
транспортиров-
ка, хранение и
реализация
животноводчес-
кой продукции и
продуктов ее
переработки на
внутреннем и
внешнем рынках

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1500,00

1500,00




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

35

Возмещение
части затрат
стоимости
приобретенного
специального
технологическо-
го,
лабораторного
оборудования и
специальной
техники,
используемой
для
искусственного
осеменения
сельскохозяйст-
венных
животных, а
также стоимости
приобретенного
СХТП
оборудования и
техники,
используемой
для
производства
животноводчес-
кой продукции

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


1250,00

1650,00

2820,00

4320,00

Местный
бюджет

36

Субсидирование
приобретения,
содержания
высококлассных
племенных
животных и
выращивания
ремонтного
молодняка для
расширенного
воспроизводства

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

750,0

2850,0

3800,0

5600,0

8600,0

Местный
бюджет

37

Создание
устойчивой
кормовой базы

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

38

Обеспечение
перехода на
международную
методику
индексной
оценки
племенной
ценности
крупного
рогатого скота
мясного
направления с
2012 года

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «КАИ»
(по согла-
сованию),
АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию),
Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

39

Субсидирование
затрат по
искусственному
осеменению
сельскохозяйст-
венных животных

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

220,0

550,0

750,0

850,0

1250,0

Местный
бюджет

40

Возмещение
части затрат на
строительство и
реконструкцию
объектов
животноводства,
птицеводства и
пчеловодства
посредством
субсидирования

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


1250,0

2568,0

3025,0

3856,0

Местный
бюджет

41

Возмещение
части затрат на
производство и
заготовку
грубых и сочных
кормов
посредством
субсидирования,
за исключением
отраслей,
субсидированных
из республикан-
ского бюджета

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

150,0

1200,0

2200,0

4300,0

6800,0

Местный
бюджет

42

Принятие мер по
созданию и
расширению сети
сервис-центров,
специализирую-
щихся на
оказании услуг
по производству
и заготовке
кормов

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

43

Принятие мер по
системному и
рациональному
использованию
пастбищных
угодий, путем
ведения
пастбищеоборов
и развитие
отгонного
животноводства

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

ИТОГО:

21059,50

27231,80

18042,40

18137,40

25869,30

Респуб-
ликан-
ский
бюджет

ИТОГО:

1120,00

7100,00

10968,00

16595,00

24826,00

Местный
бюджет

44

Разработать
Правила
субсидирования
повышения
продуктивности
качества
товарного
рыбоводства
(аквакультуры)

Поста-
новление
Прави-
тельства
РК

МСХ РК

IV
квартал
2010
года






Не
требу-
ется

45

Субсидирование
повышения
продуктивности
и качества
продукции
товарного
рыбоводства
(аквакультура)

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК,
Акиматы
областей

Ежегодно
до 1
декабря


156,60




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

46

Определение
перспективных
водоемов для
развития
товарного
рыбоводства

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

Ежегодно
до 1
октября






Не
требу-
ется

47

Организация
работ по
зарыблению
рыбохозяйствен-
ных водоемов

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

446,60

554,40

554,40

554,40

554,40

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

48

Проведение
мелиоративных
(дноуглубитель-
ные) работ в
дельте рек Урал
и Кигаш
Атырауской
области

Инфор-
мация в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

300,00

318,83



300,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

49

Организация
работ по
государственно-
му учету и
кадастру рыбных
ресурсов

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

124,30

144,50

157,60

168,60

168,60

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

870,90

1174,33

712,00

723,00

1023,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Развитие отрасли переработки сельскохозяйственного сырья

50

Обеспечение
роста
производства
продукции
переработки
сельскохозяйст-
венного сырья

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

51

Удешевление
процентных
ставок по
кредитам
финансовых
институтов,
выдаваемым
субъектам АПК

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

5000,00

5000,00

5000,00

5000,00

5000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

52

Создание
условий
поддержки для
развития
единого
товарного знака
высококачест-
венных
продуктов из
казахстанского
зерна «KAZNAN»

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

ИТОГО:

5000,00

5000,00

5000,00

5000,00

5000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Развитие инфраструктуры АПК

Развитие обслуживающей инфраструктуры АПК

53

Строительство
оптового рынка
сельскохозяйст-
венной
продукции (с
региональными
терминалами)

Акт
ввода в
эксплуа-
тацию

МСХ РК, АО
«НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля
2012
года


1910,00***




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

54

Финансирование
приобретения
сельскохозяйст-
венной техники,
транспортных
средств по
перевозке
сельскохозяйст-
венной
продукции, а
также
возмещение
понесенных
расходов,
непосредственно
связанных с
закупом,
поставкой и
приведением в
рабочее
состояние
сельскохозяйст-
венной техники,
транспортных
средств по
перевозке
сельскохозяйст-
венной
продукции

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

4500,00

3419,00

2935,00

3919,00

1000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

55

Финансирование
приобретения
племенных
сельскохозяйст-
венных
животных, а
также
понесенных
расходов,
связанных с
закупом и
поставкой
племенных
сельскохозяйст-
венных животных

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


8481,00

65,00

81,00


Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

56

Финансирование
приобретения
технологическо-
го оборудования
и специальной
техники, а
также
возмещение
понесенных
расходов,
непосредственно
связанных с
закупом,
поставкой и
приведением в
рабочее
состояние
технологическо-
го оборудования
и специальной
техники

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

500,00

500,00

500,00

750,00

1500,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

57

Финансирование
приобретения
оборудования по
переработке
сельскохозяйст-
венной и рыбной
продукции, а
также
возмещение
понесенных
расходов,
непосредственно
связанных с
закупом,
поставкой и
приведением в
рабочее
состояние
оборудования по
переработке
сельскохозяйст-
венной и рыбной
продукции

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1000,00

500,00

500,00

750,00

1500,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

58

Обеспечение
финансирования
приобретения
оборудования
для систем
ирригации с
целью подачи
воды на
орошаемые
земли, а также
строительства
и/или
реконструкции
шахтных и
трубчатых
колодцев,
инженерных
сооружений в
целях
обводнения
пастбищ;
приобретения
кормоза-
готовительной,
кормо-
раздаточной и
кормо-
приготовитель-
ной техники;
строительства,
расширения и
модернизаций,
комбикормовых
предприятий

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


500,00

700,00

844,00

844,00

Нацио-
нальный
Фонд

ИТОГО:

6000,00

14810,00

4000,00

5500,00

4000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Развитие системы ветеринарной и фитосанитарной безопасности в соответствии с
международными требованиями и контроль качества продукции

59

Проведение
мероприятий по
диагностическим
исследованиям
болезней
животных и птиц

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

4698,70

6804,68

5111,80

5111,80

7516,10

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

60

Организация
противо-
эпизоотических
мероприятий по
борьбе с особо
опасными
болезнями
сельскохозяйст-
венных животных
и птиц

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1724,00

1918,80

2287,40

2296,60

2296,60

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

61

Целевые текущие
трансферты
бюджетам,
бюджетам
городов Астаны
и Алматы на
проведение
противоэпизоо-
тических
мероприятий

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

5504,50

6489,30

6232,30

6788,90

6788,90

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

62

Ликвидация
очагов острых
инфекционных
заболеваний
животных и птиц

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

1138,60

1722,40

1439,20

1439,20

1466,80

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

63

Мониторинг,
референция,
лабораторная
диагностика и
методология

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

106,60

171,20

182,10

201,10

273,10

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

64

Строительство,
реконструкция,
ветеринарных
лабораторий и
биохранилища

Акт
ввода в
эксплуа-
тацию

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

983,60

5099,16

10197,40



Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

65

Строительство
скотомогильни-
ков

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

142,20

3900,00

3900,00

3900,00

3900,00

Местный
бюджет

66

Строительство
убойных пунктов

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

380,00

4300,00

4300,00

4300,00

4200,00

Местный
бюджет

67

Проведение
идентификации
сельскохозяйст-
венных животных

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1142,10

3131,80




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет


840,00

2000,00

2200,00

2200,00

Местный
бюджет

68

Содержание
подразделений
местных
исполнительных
органов,
осуществляющих
деятельность в
области
ветеринарии

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

2751,50

2256,00

3676,60

3676,60

3676,60

Местный
бюджет

ИТОГО:

18049,60

25337,34

25450,20

15837,60

18341,50

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

522,20

11296,00

13876,60

14076,60

13976,60

Местный
бюджет

Фитосанитарная безопасность

69

Борьба с особо
опасными
вредными
организмами
сельскохозяйст-
венных культур

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

3874,00

4256,1

4848,50

5079,80

7142,90

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

70

Локализация и
ликвидация
карантинных
вредителей,
болезней
растений и
сорняков

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыдущего года

785,80

1043,60

1115,90

1183,10

2300,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

71

Проведение
лабораторного
анализа и
выявление на
скрытую
зараженность
карантинными
объектами

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

71,70

113,30

131,90

131,90

160,50

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

72

Финансирование
обновления
машинно-
тракторного
парка РГП
«Фитосанитария»
Комитета
государственной
инспекции в АПК
МСХ РК

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года


714,10




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

4731,50

6127,10

6096,30

6394,80

9603,40

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Формирование системы контроля качества продукции

73

Субсидирование
развития систем
управления
производством
сельскохозяйст-
венной
продукции

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

42,60

60,00

60,00

60,00

60,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

74

Нормативно-
методическое
обеспечение
развития
отраслей АПК

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа,
по
итогам
предыду-
щего
года

100,50

100,50

101,00

103,00

159,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

75

Реализация
инвестиционного
проекта
«Повышение
конкурентоспоб-
ности
сельскохозяйст-
венной
продукции»

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

672,80

1185,40

695,20



Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

387,40

373,50

239,50



За счет
средств
МБРР

76

Проведение
круглых столов
по вопросам
адаптации и
внедрения
технических
регламентов и
стандартов на
продукцию АПК

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

77

Изучение
международного
опыта по
внедрению
стандартов и
системы
менеджмента
качества и
внесение
предложений по
внедрению
стандарта
системы
менеджмента
безопасности
пищевых
продуктов в
обязательном
порядке на
предприятих
пищевой
промышленности

Предло-
жения в
Прави-
тельство
РК

МСХ РК

2
полуго-
дие 2013
года






Не
требу-
ется

78

Проведение
анализа
действующих
нормативных
документов по
стандартизации
в области АПК с
целью
актуализации
требованиям
рынка

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

79

Обучение СХТП
ведению
хозяйственных
дел в
сельскохозяйст-
венном
потребительском
кооперативе

Проведе-
ние
обучаю-
щих
семина-
ров

АО «КАИ»
(по
согласо-
ванию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






В
рамках
средств
предус-
мотрен-
ных в
057
бюджет-
ной
прог-
рамме
«Инфор-
мацион-
ное
обеспе-
чение
субъек-
тов АПК
на
безвоз-
мездной
основе»

80

Активизация
организационно-
разъяснительной
работы местными
исполнительными
органами, а
также
пропаганда
положительного
опыта работы
кооперативов в
средствах
массовой
информации

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

ИТОГО:

815,90

1345,90

856,20

163,00

219,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Научное и кадровое обеспечение отраслей АПК

81

Прикладные
научные
исследования в
области АПК

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ, АО
«КАИ» (по
согласо-
ванию)

15
февраля
по
итогам
предыду-
щего
года

2800,90

3213,40

3502,70

3502,70

4253,30

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

82

Строительство и
реконструкция
объектов
образования в
сфере сельского
хозяйства

Акт
ввода в
эксплуа-
тацию

МСХ РК,
АО «КазАТУ»
им.С.
Сейфуллина
(по согла-
сованию)

15
февраля
по
итогам
предыду-
щего
года

217,90

205,00




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

83

Стимулирование
деятельности
ученых в
области
аграрной науки

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля
по
итогам
предыду-
щего
года

0,80

0,88

0,84

0,84

0,95

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

84

Продолжить
работу по
формированию
государственно-
го образова-
тельного заказа
на подготовку
аграрных кадров
(докторов PhD,
магистров и
бакалавров с
высшим
образованием, а
также
специалистов
технического и
обслуживающего
труда) в
соответствии с
текущей и
прогнозной
потребностью
отраслей АПК

Предло-
жения в
Прави-
тельство
РК

МОН РК, МСХ
РК

II
квартал
Ежегодно






Не
требу-
ется

85

Разработать
механизм мер
социальной
поддержки
специалистам
сельского
хозяйства,
прибывшим для
работы и
проживания в
село

Предло-
жения в
Прави-
тельство
РК

МСХ РК,
Акиматы
областей

октябрь
2010
года






Не
требу-
ется

86

Определение
текущей и
прогнозной
потребности (на
5 лет) отраслей
АПК в кадрах в
разрезе
специальностей
высшего и
послевузовско-
го,
технического и
профессиональ-
ного
образования
согласно
Классификатору
специальностей

Информа-
ция в
МСХ РК

МТСЗН РК,
Акиматы
областей

Ежегодно
ноябрь






Не
требу-
ется

87

Развитие
целевой
подготовки
специалистов
для отраслей
АПК в рамках
социального
партнерства

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

Ежегодно
, август






Не
требу-
ется

88

Выявление
вакантных мест
в учреждениях,
организациях и
сельскохозяйст-
венных
формированиях
по
сельскохозяйст-
венным и
ветеринарным
специальностям
(для размещения
на веб-сайте
МСХ РК)

Информа-
ция в
МСХ РК

Акиматы
областей

2 раза в
полуго-
дие
(май,
декабрь)






Не
требу-
ется

89

Содействие в
трудоустройстве
специалистов
сельского
хозяйства,
учебным
заведениям в
организации
профессиональ-
ной практики и
стажировок,
обучающихся по
сельскохозяйст-
венным и
ветеринарным
специальностям

Информация в МСХ РК

МТСЗН РК, Акиматы областей

Ежегодно, ноябрь






Не требуется

90

Предусмотрение
мер по
обновлению и
переоснащению
учебно-
производствен-
ной базы
организаций
высшего и
послевузовско-
го,
технического и
профессиональ-
ного
образования,
осуществляющих
подготовку
кадров для
отраслей АПК

Информа-
ция в
МСХ РК

МОН РК,
Акиматы
областей

Ежегодно
, ноябрь






Не
требу-
ется

91

Обеспечение
участия
работодателей и
ассоциаций АПК
в разработке
профессиональ-
ных стандартов
по приоритетным
специальностям
сельского
хозяйства

Информа-
ция в
МОН РК

МСХ РК,
МТСЗН РК

IV
квартал
2011 –
2014
годы






Не
требу-
ется

92

Содействие
внедрению
независимой
отраслевой
системы
сертификации
квалификации
выпусников ТиПО
по
специальностям
аграрного
профиля

Информа-
ция в
МОН РК

МСХ РК,
Акиматы
областей,
РНМЦ МОН РК

IV
квартал
2011 –
2014
годы






Не
требу-
ется

ИТОГО:

3019,60

3419,28

3503,54

3503,54

4254,25

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Институциональное развитие

Институциональное развитие аграрной науки

93

Развитие
институциональ-
ной и
научно-произ-
водственной
инфраструктуры
аграрной науки

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК, АО
«КАИ» (по
согласова-
нию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

2543,90

2659,90

2997,40

2997,40

2997,40

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

94

Внедрение
обязательной
отработки
ветеринарных
специалистов,
получивших
образование в
рамках
госзаказа по
квотам,
предоставляемой
гражданам из
числа аульной
(сельской)
молодежи, в
организациях
сельской
местности не
менее 3 лет
после окончания
учебного
заведения

Предло-
жения в
Прави-
тельство
РК

МСХ РК,
МОН РК,
Акиматы
областей

ноябрь
2010
года






Не
требу-
ется

ИТОГО:

2543,90

2659,90

2997,40

2997,40

2997,40

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Кредитование сельскохозяйственного производства и микрокредитование сельского
населения

95

Кредитование
сельхозтоваро-
производителей
через систему
кредитных
товариществ,
для увеличения
производства и
переработки
сельскохозяйст-
венной
продукции

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по
согласо-
ванию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

5000,00

4000,00

5500,00

5500,00

10000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

96

Кредитование
объединений
сельхозтоваро-
производителей
и сельского
населения по
ведению
совместного
производства,
заготовки,
сбыта,
переработки,
хранения и
транспортировки
сельскохозяйст-
венной
продукции,
снабжения
товарно-
материальными
ценностями

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

1500,00

500,00

1500,00

1500,00

3000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

97

Кредитование
несельскохозяй-
ственных видов
предпринима-
тельской
деятельности в
сельской
местности

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

500,00


500,00

500,00

500,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

98

Кредитование
предприятий по
переработке
сельско-
хозяйственного
сырья и
производства
продуктов
питания

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

5000,00





Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

99

Кредитование
крестьянских
фермерских
хозяйств на
развитие
животноводства

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


3700,00




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

100

Кредитование
проведения
мероприятий по
поддержке
субъектов АПК

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

80000,00

78000,00

80000,00

80000,00

80000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

101

Реализация
инвестиционного
проекта «Второй
проект
постприватиза-
ционной
поддержки
сельского
хозяйства»

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

582,30

1812,70




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

557,60

1500,00




За счет
займа
МБРР

ИТОГО:

92582,30

88012,70

87500,00

87500,00

93500,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Микрокредитование сельского населения

102

Микрокредитова-
ние сельского
населения и
сельхозтоваро-
производителей
и кредитование
микрокредитных
организаций для
дальнейшего
микрокредитова-
ния сельского
населения и
сельхозтоваро-
производителей

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

2000,00

2000,00

2000,00

2000,00

3000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

103

Кредитование
крестьянских
фермерских
хозяйств на
развитие
животноводства

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


1500,00




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

104

Создание
комплексов мини
теплиц с
инфрастурктурой
для последующей
передачи в
лизинг

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

800,00

1000,00




За счет
собст-
венных
средств
АО «НУХ
«Каз
Агро»

105

Создание центра
поддержки
микрокредитных
организаций

Свиде-
тельст-
во о
государ-
ственной
регист-
рации
юриди-
ческого
лица

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
2011
года

300,00





Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

2300,00

3500,00

2000,00

2000,00

3000,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Зерновые и хлопковые расписки

Развитие системы обязательного страхования в растениеводстве

106

Поддержка
страхования в
растениеводстве

Информа-
ция в
МСХ РК

«АО «НУХ
«КазАгро»
(по согла-
сованию),
«АО «КАМ»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

100,00

100,00

100,00

100,00

100,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

107

Развитие и
обеспечение
устойчивости
системы
гарантиирования
исполнения
обязательств по
зерновым
распискам

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года


500,00




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

100,00

600,00

100,00

100,00

100,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

Информационно-маркетинговое обеспечение субъектов АПК

108

Информационное
обеспечение
субъектов АПК
на
безвозмездной
основе

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
КазАгро»
(по согла-
сованию), АО
«КАМ» (по
согласова-
нию), АО
«КАИ» (по
согласова-
нию)

1
февраля,
15 июля
по
итогам
предыду-
щего
года

273,90

708,70

358,00

358,00

550,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

109

Увеличение
перечня
предоставления
электронных
видов услуг
населению

Информа-
ция в
МЭРТ РК

МСХ РК,
АО «КАМ»
(по согла-
сованию)

15
февраля,
1
августа
июля по
итогам
предыду-
щего
года






Не
требу-
ется

110

Дальнейшее
развитие единой
автоматизиро-
ванной системы
управления
отраслями АПК
«E-Agriculture»
в
информационно-
маркетинговой
системе АПК

Информа-
ция в
МСХ РК

АО «НУХ
«КазАгро»
(по
согласова-
нию), АО
«КАМ»
(по согла-
сованию)

15
февраля,
1
августа
по
итогам
предыду-
щего
года

269,00

66,50




Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

111

Строительство
выставочно
ярмарочного
комплекса в г.
Астана

Акт
ввода в
эксплуа-
тацию

МСХ РК,
АО «НУХ
«КазАгро»
(по согла-
сованию)

1
февраля
2011
года


1000,00






Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ИТОГО:

542,90

1775,20

358,00

358,00

550,00

Респуб-
ликанс-
кий
бюджет

ВСЕГО:

233200,2

271927,66

245506,94

245024,94

283883,98


Республиканский бюджет

228265,70

220313,46

188289,24

181742,54

212352,78


Местный бюджет

4134,50

50114,20

56517,70

62438,40

70687,20


Национальный Фонд


500,00

700,00

844,00

844,00


Собственные средства АО «НУХ «КазАгро»

800,00

1000,00





Примечание.
расшифровка аббревиатур:
АО             акционерное общество
АУЗР           Агентство Республики Казахстан по управлению земельными ресурсами
КазАТУ им.С.   Казахский агротехнический университет им. С. Сейфуллина
Сейфуллина
КАИ            акционерное общество "КазАгроИнновация"
КАМ            акционерное общество "КазАгроМаркетинг"
МОН РК         Министерство образования и науки Республики Казахстан
МСХ РК         Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
МТСЗН РК       Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан
МЭРТ РК        Министерство экономического развития и торговли Республики Казахстан
НУХ            национальный управляющий холдинг
РНМЦ МОН РК    Республиканский научно-методический центр
               Министерства образования и науки Республики Казахстан
ЮКО            Южно-Казахстанская область
РГП            Республиканское государственное предприятие
МБРР           Международный Банк Реконструкции и Развития
ТиПО           техническое и профессиональное образование
АПК            агропромышленный комплекс
СХТП           сельскохозяйственные товаропроизводители

*              объем финансирования Программы будет уточняться при
               утверждении республиканского и местных бюджетов на
               соответствующие финансовые годы в соответствии с
               законодательством Республики Казахстан.
**             Протоколом заседания Государственной комиссии по
               вопросам модернизации экономики Республики Казахстан
               от 9 апреля 2010 года № 11-25/011-26, 11-1 в целях
               высвобождения элеваторных мощностей и продвижения
               казахстанского зерна на мировые рынки было одобрено
               частичное возмещение затрат экспортеров в объеме 10
               млрд. тенге при транспортировке в 2010 году зерна из
               расчета 40 долларов США за тонну в Китайскую Народную
               Республику, либо транзитом через ее территорию, а
               также транзитом через территорию Российской Федерации.
               В 2010 году освоено только 7,779 млрд. тенге.
               Субсидирование было приостановлено с 1 августа 2010 года.
***            Средства предусмотрены Законом Республики Казахстан
               "О республиканском бюджете на 2010 - 2012 годы" от 7 декабря 2009 года.

Приложение        
к постановлению Правительства
Республики Казахстан    
от 12 октября 2010 года № 1052

Перечень
утративших силу некоторых решений
Правительства Республики Казахстан

      1. Постановление Правительства Республики Казахстан от 17 октября 2007 года № 959 "О комплексе мер по развитию рынка биотоплива в Республике Казахстан".
      2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 ноября 2008 года № 1106 "Об утверждении Комплекса мер по устойчивому развитию агропромышленного комплекса Республики Казахстан на 2009 - 2011 годы".
      3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 июля 2009 года № 1060 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правительства Республики Казахстан от 28 ноября 2008 года № 1106 и признании утратившими силу некоторых решений Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2009 г., № 32, ст. 304).
      4. Пункты 917 изменений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 июля 2009 года № 1101 "О внесении изменений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2009 г., № 33, ст. 317).
      5. Пункт 4 изменений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 декабря 2009 года № 2320 "Некоторые вопросы Комитета государственной инспекции в агропромышленном комплексе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2010 г., № 5, ст.65)
      6. Постановление Правительства Республики Казахстан от 20 июля 2010 года № 744 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правительства Республики Казахстан от 28 ноября 2008 года № 1106".

Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаны бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 12 қазандағы № 1052 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 18 ақпандағы № 151 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 18.02.2013 № 151 қаулысымен.

      «Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 302 қаулысын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі мүдделі орталық және жергілікті атқарушы органдармен бірлесіп, Бағдарламада көзделген іс-шаралардың тиісінше және уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін.
      3. Жауапты орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұлттық холдингтер, компаниялар мен ұйымдар (келісім бойынша) «Салалық бағдарламаларды әзірлеу және мониторингілеу ережесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 наурыздағы № 218 қаулысымен бекітілген Салалық бағдарламаларды әзірлеу және мониторингілеу ережесіне сәйкес Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы ақпарат берсін.
      4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің бірінші орынбасары С.Н. Ахметовке жүктелсін.
      Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 11.06.2012 № 776 қаулысымен.
      5. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын.
      6. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                           К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің    
2010 жылғы 12 қазандағы
№ 1052 қаулысымен 
бекітілген     

Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамыту жөніндегі 2010 — 2014 жылдарға арналған
бағдарлама Астана, 2010 жыл

Паспорт

      Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

Атауы                  Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік
                       кешенді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға
                       арналған бағдарлама

Әзірлеуге арналған     «Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-
негіз                  инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014
                       жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама және
                       Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір
                       жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы»
                       Қазақстан Республикасы Президентінің 2010
                       жылғы 19 наурыздағы № 958 Жарлығы, «Қазақстан
                       Республикасы Үкіметінің Қазақстан
                       Республикасын үдемелі индустриялық-
                       инновациялық дамыту жөніндегі 2010-2014
                       жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны
                       іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын
                       бекіту туралы» Қазақстан Республикасы
                       Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 302
                       қаулысы

Жауапты орындаушы      Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы
                       министрлігі

Мақсаты                Азық-түлік қауіпсіздігін және өнімдердің
                       экспортын ұлғайтуды қамтамасыз ететін елдің
                       бәсекеге қабілетті агроөнеркәсіптік кешенін
                       дамыту.

Міндеті                Бағдарламаның мақсатына жету үшін мынадай
                       міндеттерді шешу көзделеді:
                       орнықты даму қағидаттары негізінде ішкі
                       нарықтың қажеттіліктерін жабу және экспорттық
                       тауашаларды алу үшін бәсекеге қабілетті ауыл
                       шаруашылығы өнімдері мен тағамдарын өндіру;
                       АӨК-ның қазіргі инфрақұрылымын дамыту;
                       елдің әлеуметтік-экономикалық дамуы мен
                       әлемдік ғылым тренділеріне сәйкес АӨК-нің
                       басым бағыттарына ғылыми зерттеулерді
                       шоғырландыру;
                       АӨК мұқтаждары үшін қажетті біліктілігі жоғары
                       кадрларды даярлау

Іске асыру мерзімі     2010-2014 жылдар

Нысаналы индикаторлар  Ішкі нарықтағы азық-түлік қауіпсіздігін
                       қамтамасыз ету;
                       АӨК-нің жалпы қосылған құнын кемінде 16 %-ға
                       өсіру;
                       техникалық регламенттер мен стандарттардың
                       талаптарына сәйкес ауыл шаруашылығының сапалы
                       өнімдерін өндіру;
                       АӨК-дегі еңбек өнімділігін ауыл шаруашылығында
                       жұмыс істейтін бір адамға 3 000 АҚШ долларынан
                       бастап 2015 жылға қарай кемінде 2 есе өсіру;
                       ел экспортының жалпы көлеміндегі аграрлық
                       саланың экспорттық әлеуетін 2015 жылға қарай
                       8 %-ға дейін өсіру;
                       азық-түлік тауарларының ішкі нарығын 80 %-дан
                       астам отандық азық-түлік тағамдарымен
                       қамтамасыз ету

Қаржыландыру           Республикалық және жергілікті бюджеттердің
көздері мен            қаражаты, ресурстар мен бюджеттен тыс көлемдері              көздердің қаражаты (АӨК субъектілерінің
                       қаражаты, қарыз қаражаты, инвестициялар мен
                       қаржы институттарының қаражаты).
                       Бағдарламаны іске асыруға республикалық
                       бюджетте көзделген жалпы шығыстар 2010 - 2014
                       жылдары мынаны құрайды:
                       барлығы – 1 035 963,72 млн. теңге, о.i.
                       2010 жылы – 228 265,70 млн. теңге
                       2011 жылы – 220 313,46 млн. теңге
                       2012 жылы – 188 289,24 млн. теңге
                       2013 жылы – 181 742,54 млн. теңге
                       2014 жылы – 212 352,78 млн. теңге.

Жергілікті             барлығы - 243 892,0 млн. теңге, о.і.
бюджеттердің           2010 жылы - 4 134,50 млн. теңге
шығыстары:             2011 жылы - 50 114,20 млн. теңге
                       2012 жылы - 56 517,70 млн. теңге
                       2013 жылы - 62 438,40 млн. теңге
                       2014 жылы - 70 687,20 млн. теңге
                       Бағдарламада көзделген іс-шараларды Қазақстан
                       Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті
                       қаржы жылдарына арналған республикалық және
                       жергілікті бюджеттерді бекіту кезінде
                       қаржыландыру көлемі нақтыланатын болады.

2. Кіріспе

      АӨК-де республиканың тәуелсіздігі жарияланған сәттен бастап елдің бүкіл экономикасында едәуір құрылымдық өзгерістер болды. Орталық жоспарлы экономикадан бас тартқаннан кейін саланың түпкілікті қайта қалыптастыруға бағытталған шаралар кешені жүзеге асырылды.
      Жалпы қайта қалыптастырудағы саяси қорытындыда мемлекеттік меншік жеке меншікке өзгертілді, сондай-ақ нарықтық экономиканың құқықтық негізі құрылды. Экономикалық салдары өндірістік және жер қатынастарының өзгеруі, баға белгілеуді кредит жүйесін ырықтандыру, бәсекелі нарықтық инфрақұрылым құру болып табылды.
      Ауыл шаруашылығы өндірісінің одан әрі дамуы аграрлық сектордың даму стратегиясын тұжырымдамалық белгілеуді талап етті.
      Осы бағытта 2000 - 2002 жылдары бәсекеге қабілетті салалық ауыл шаруашылығы өндірісінің экономикалық өсуін қамтамасыз етуді және ауыл шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлерінің өндірістерін тұрақтандыруды көздеген Ауыл шаруашылығы өндірісін дамыту бағдарламасы іске асырылды.
      Сонымен қатар АӨК-дегі жағдайдың қайсыбір тұрақтануына қарамастан, салада ауыспалы кезеңнің бірқатар проблемалары сақталып қалды. Аграрлық салада одан арғы экономикалық өзгерістер логикасы сапалы жаңа өсу деңгейіне өтуді талап етті.
      Осы міндетті шешу үшін Қазақстан Республикасының 2003 - 2005 жылдарға арналған мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламасы іске асырылды. Осы жылдары АӨК-нің нарыққа бағдарланған заңнамалық базасын қалыптастыру, оны халықаралық тәжірибенің нормаларына сәйкес келтіру бойынша бірқатар жұмыс жүргізілді. Бағдарламаның іске асырылуы тамақ өнімдерінің негізгі түрлері бойынша елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, тиімді бәсекеге қабілетті агроөнеркәсіптік өндірісі дамыту үшін қажетті жағдайлар жасауға мүмкіндік тұғызды.
      Алайда, еліміздің АӨК-де әлі де болса, бірқатар кемшіліктер бар - саланың құрылымды-технологиялық жаңғырту қарқынының темен болуы, нарықтық инфрақұрылым дамуының қанағаттанғысыз деңгейі, ауыл шаруашылығы өндірісінің ұсақ тауарлығы, саланың қаржылық тұрақсыздығы, саланы дамытуға жеткіліксіз жеке инвестициялардың кіруі, білікті кадрлардың тапшылығы және т.б.
      Бұдан басқа, саланың инвестициялық қызметіне әсер еткен қаржы, ал одан кейін азық-түлік дағдарысы қосымша проблемаларды тудырды. Сонымен қатар, Қазақстандағы ауыл шаруашылығы экономиканың перспективалы секторларының бірі болып саналады.
      Осыған орай үлкен және жауапты міндеттер алда тұр - экономиканың аграрлық секторын сапалы жаңа даму деңгейіне көтеру, сол арқылы оның жоғары бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ету, бұл әсіресе Ресей мен Беларусь елдерімен бірігу жағдайында, ал кейіннен Дүниежүзілік Сауда Ұйымына кіру кезінде өзекті болып табылады.
      Атап айтқанда, осы міндеттерді шешуге осы Қазақстан Республикасында АӨК-ді дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама бағытталған.

3. Ағымдағы жағдайды талдау
3.1. АӨК жай-күйінің ағымдағы жағдайын бағалау

      Ескерту. 3.1-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      2009 жылы ауыл шаруашылығының жалпы өнімінің көлемі 1640,2 млрд.теңгені құрады, бұл ретте өндіріс өсімі 2008 жылмен салыстырғанда 13,9%) құрады, бұл соңғы 8 жылда ең жоғарғы көрсеткіш болып табылады. Ауыл шаруашылығы өндірісінің үлесі елдің жалпы ішкі өнімі көлемінде (ЖІӨ) 6,3% құрады.

Ауыл шаруашылығы жалпы өнімі өндірісінің көлемі

млрд. теңге

      - Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің көлемі - барлығы
      - Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің нақты көлемінің индексі - барлығы

      Қазіргі уақытта жалпы өнім өндірісі салада жұмыс істейтін 1 адамға шамамен 3 000 АҚШ долларын құрайды.
      Жыл сайын ауыл шаруашылығының негізгі капиталына инвестициялар артуда. Егер 2005 жылы инвестициялар салу 47,9 млрд.теңге болса, 2009 жылы - 77,5 млрд.теңгені құрады, яғни 1,6 есе артық.

АӨК-нің негізгі капиталына салынған инвестициялар көлемі

млрд. теңге

      2009 жылы республикалық бюджеттен АӨК-ді дамытуға 96,8 млрд.теңге қаражат бағытталды, оның ішінде субсидия үлесі 43% немесе 41,8 млрд.теңгені құрады. Бұдан басқа, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан «ҚазАгро» ұлттық басқарушы холдингі» акционерлік қоғамына (бұдан әрі «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ) инвестициялық жобаларды қаржыландыруға 120,0 млрд.теңге қаражат бөлінді.
      Елдің АӨК шамамен 65 сектор мен кіші секторлар кіреді. Егжей-тегжейлі талдау негізінде неғұрлым перспективалы бағыттар мен өңірлерді мамандандыруды күшейту жөніндегі шараларды нақтылау үшін 15 перспективалы бәсекеге қабілетті секторлар (астық экспорты және оның тағамдарын қайта терең өңдеу өндірісі, ет және ет өнімдерінің экспорты мен өндірісі, ет өніміне бағытталған құс шаруашылығы, майлы дақылдарды өндіру мен қайта өңдеу, жеміс-көкөніс өнімдерін өндіру мен қайта өңдеу; сүт және сүт тағамдарының өндірісі, қант қызылшасынан ақ қантты өндіру; жүннің және оны қайта терең өңдеу өнімдерінің өндірісі мен экспорты; аквакультураны дамыту және балық өнімдерін қайта өңдеу; шошқа етін өндіру мен қайта өңдеу, ет пен сүт өнімдеріне, одан әрі дайын өнімдерді өндіруге бағытталған өнімді жылқы шаруашылығын дамыту; түйе шаруашылығын және оның қайта өңдеу өнімдерін дамыту; фармацияның қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін марал шаруашылығын дамыту; халықтың қажеттіліктерін және фармацияның ішкі сұранысын қанағаттандыру үшін бал ара шаруашылығын дамыту, мақтаның өндірісі мен қайта өңдеу) сұрыпталып алынды.
      Оның ішінде 8 аса басым салалар бойынша инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде кәсіпкерлер, қаржы институттары, мемлекеттік органдар мен әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар үшін нақты бағдарлар мен индикаторлары анықталған егжей-тегжейлі шебер-жоспарлар әзірленді.
      Өсімдік шаруашылығын дамыту.
      Өсімдік шаруашылығында құрылымдық және технологиялық әртараптандыруды жүзеге асыру, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін басымды ауыл шаруашылығы дақылдарының егіс аумақтарын кеңейту, бәсекеге қабілетті экспортқа бағдарланған өнімдердің өндірісін ұлғайту жөнінде жұмыстар одан әрі жалғастырылуда.
      2009 жылы дәнді дақылдардың егіс алаңдары 2008 жылмен салыстырғанда 1429,3 мың гектарға (7,1 %), оның ішінде бидай - 1265,4 мың гектарға (9,4 %), астыққа арналған жүгері - 3,1 мың гектарға (3,1 %), күріш - 10,9 мың гектарға (14,4 %), астық-бұршақ дақылдары - 21,2 мың гектарға (47,5 %) өсті.
      Ылғал қорларын сақтау технологиясын енгізу алаңдары кеңеюде. 2009 жылы көрсетілген технологияны қолдана отырып, 10,3 млн. га алаңға астық дақылдары егілді, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 2,7 млн. га немесе 35 %-ға артық.
      2009 жылы ауа райының қолайсыздығына қарамастан ауыл шаруашылығы дақылдарының барлық түрінен іс жүзінде жоғары өнім алынды.
      Жалпы астық жинау өңдеуден кейін 20,8 млн. тоннаны құрады, бұл 2008 жылғы деңгейден 33,7% - артық. 700 мың тоннадан артық майлы дақыл жиналды, бұл өткен жылғы деңгейден 70% - ға артық. Жалпы күріш жинау - 20,5%-ға, картоп - 17%-ға артты. Жеміс дақылдары мен жүзім өнімдері тиісінше 25,3 % және 66,5% -га өсті.
      2009 жылы астық эквивалентінде 6,8 млн. тонна (2008 жылы - 8,2 млн. тонна) астық және ұн, оның ішінде 3,6 млн.тонна астық, астық эквивалентінде 3,2 млн. тонна ұн экспортқа жөнелтілді. Астық экспортының жалпы көлемінде жоғары қосылған құны бар өнім ретінде ұн экспортының үлесі жыл сайын артуда және 2009 жылы 47% -ды құрады. 2009 жылы Қазақстан сыртқы нарықтарга 2,2 млн. тонна ұн жеткізіп, ұн экспортерлерінің халықаралық рейтингісінде үшінші рет бірінші орынға ие болды.
      Ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілердің (бұдан әрі - АШТӨ) сапалы жоғарғы өнімді тұқымдарға қол жетімділігін қамтамасыз ету мақсатында 2009 жылы 9,9 мың тонна ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің бірегей тұқым өндірісіне субсидия берілді, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер сатып алған 60,7 мың тонна элиталық тұқым және 1784,1 мың дана жеміс-жидек дақылдары мен жүзім көшетінің құны арзандатылды. Сонымен қатар, 5,9 гектар алаңда жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің көп жылдық көшеттерін отырғызу шығындары өтелді және 44,5 гектар алаңда жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің көп жылдық көшеттерінің отырғызылған аналықтарының аяқталмаған өндірісіне қызмет көрсету жүргізілді.
      2009 жылы республикалық бюджет қаражаты есебінен себілген тұқымның жалпы көлемінің 99,4 % - ы сорттық және егу сапасына тексерілді.
      Нәтижесінде, себілетін тұқымдардың сапасы жақсарғаны байқалды, сондай-ақ, себілетін 1-2 класты тұқымдар (2003 жылы 49%-дан 2009 жылы 77,8%-ға дейін) мен 4 класқа дейінгі жоғары көбейтілген тұқымдар (тиісінше 55 %-дан 87 %-ға дейін) үлесі ұлғайтылды.
      Мемлекет есебінен ауыл шаруашылығы дақылдарының мемлекеттік сортты санағы бойынша іс-шаралар толығымен қаржыландырылады, бұл 2009 жылы Қазақстан Республикасында пайдалануға рұқсат етілген селекциялық жетістіктердің мемлекеттік тізіліміне әлемдік стандарттардың талаптарына жауап беретін, жоғары технологиялық параметрлері бар, ауыл шаруашылығы дақылдарының 80-ге жуық сортын енгізуге мүмкіндік берді.
      2009 жылы жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің көп жылдық көшеттерін отырғызуға көрсетілген мемлекеттік қолдаудың есебінен 4,5 мың гектар алаңға жеміс дақылдарының, 0,6 мың гектар алаңға жүзімнің көп жылдық көшетері отырғызылды, сондай-ақ, 2007-2009 жылдары отырғызылған көшеттерге күтім жүргізілді.
      2009 жылы облыстардың ауыл шаруашылығы басқармалардың деректері бойынша АШТӨ 117,6 мың тонна арзандатылған минералды тыңайтқыштар сатып алды, барлығы 240 мың тоннаға жуық минералды тыңайтқыштар сатып алынды. Алайда, енгізілген минералды тыңайтықыштардың осы көлемі қажеттіліктің тек 8%-ын жабады.
      Республика аумағында фитосанитариялық жағдайға тұрақты бақылау жүзеге асырылады. Жыл сайын республикалық бюджеттен өсімдіктерді қорғауға шамамен 2,5-3,0 млрд. теңге бөлінеді, оның есебінен 3,0-3,5 млн.га алаңда ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауіпті организмдеріне қарсы күрес жүргізіледі. Бұл ретте, астық дақылдарының өнімі кемінде 600-700 мың тонна және шитті мақта өнімі кемінде 45-50 мың тонна көлемінде сақталады.
      Карантиндік объектілердің одан әрі таралуына жол бермеу, оларды анықтау, оқшаулау және жою мақсатында жыл сайын шамамен 740-900 млн. теңге бөлінеді. Бұл шамамен 180-190 мың гектар алаңда карантиндік объектілерге қарсы химиялық өңдеу жүргізуге мүмкіндік береді.
      Мал шаруашылығын дамыту.
      Мал шаруашылығында малдың көпшілік бөлігі жеке қосалқы шаруашылықтарда, бұл мал басының өсуін және тиісінше сапалы өнімдер өндірісін шектеуде, және малдың барлық түрлері санының жыл сайынғы тұрақты өсімі орташа есеппен 4%-ды құрайды. Бұл көрсеткіш мал шаруашылығын индустриялық дамыту шарттарында төмен болып табылады. Қазіргі уақытта, аграрлық сектордың барлық шаруашылық түрлерінде малдар мен құстардың барлық түрлерін көбейтуге бағытталған шаралар кешені қолданылуда.
      Қолданылатын шаралар нәтижесінде мал шаруашылығының барлық түрлерінің өндірісі ұлғаяды.
      2009 жылы сойылған салмақтағы ет өндірісі 896,3 мың тоннаны құрады және 2008 жылмен салыстырғанда 2,5%-ға өсті, сәйкесінше сүт - 5303,9 мың тонна немесе 2%-ға, жұмыртқа - 3306,4 млн. дана немесе 10,6%-ға, жүн - 36,4 мың тонна немесе 3,3 %-ға өсті.
      Республиканың ауыл шаруашылығы құрылымдарындағы мал мен құстың барлық түрлерінің сойылуын іске асыру сойылған салмақта 13,9 %-ға артты және 184,9 мың тоннаны құрады, сәйкесінше сүт - 4,8 % немесе 542,5 мың тонна және жұмыртқа - 18,8 % немесе 1950,4 млн. дана.
      Жалпы республика бойынша ірі қара мал саны 1,7 %-ға өсті және 6095,2 мың басты құрады; сәйкесінше қой мен ешкі - 3,6 %-ға немесе 17369,7 мың басқа, жылқы - 5 %-ға немесе 1438,7 мың басқа, түйе - 4,8%-ға немесе 155,5 мың басқа, құс — 8,4%-ға немесе 32686,4 мың басқа өсті.
      2009 жылы жалпы мал басынан ірі қара мал санының үлестік салмағы үй шаруашылықтарда 82 %-ды құрды, ауыл шаруашылығы кәсіпорындарында - 5,2 %, шаруа (фермерлік) қожалықтарында - 12,8 %; қой саны бойынша - тиісінше - 66,7 %; 6,2 %; 27,1 %; ешкі - 82,5 %; 0,3 % және 17,2 %; жылқы - 69,6 %; 6,0 % және 24,4 %; шошқа - 77,6 %; 15,9 % және 6,5 %, түйе - 66,9 %; 9,6 % және 23,5 %, құс - 44,0 %, 55,1 % және 0,9 %.
      Бұл ретте, мал мен құстардың өнімділігі артуда. 2009 жылы 2008 жылмен салыстырғанда 1 сиырға келетін сүттің орташа сауымы ауыл шаруашылығы кәсіпорындарда 266 кг-ға өсті және 3117 кг-ды құрады, 1 тауыққа жұмыртқаның орташа шығысы 18 данаға өсті және 268 дананы құрды, 1 қойдан орташа жүн қырқымы 2,5 кг-ды құрады және 2008 жылдың деңгейінде қалды.
      Мал шаруашылығы саласындағы оң жетістіктерге мал шаруашылығындағы жүргізілетін селекциялық асыл тұқымдық жұмыстар анық әсерін тигізді. Мал шаруашылығындағы тұқымдық база тұқымдық шаруашылықтар санының тұрақты өсуімен сипатталады, жыл сайын олардың саны 40-50 бірлікке өсуде. Алайда, жалпы мал басындағы тұқымдық малдардың үлесі төмен деңгейде қалуда.
      Мал шаруашылығын дамытудың негізгі көрсеткіштерін ұлғайтуда ветеринарияның рөлі аса маңызды. Осыған байланысты, республикада республиканың ветеринариялық саулығын қамтамасыз ету және ветеринария жүйесін халықаралық стандарттармен сәйкес келтіру бойынша үлкен жұмыстар жүргізілуде, әсіресе:
      ветеринария саласындағы бақылау-қадағалау функциялары бөлінді және оңтайландырылды;
      ветеринариялық қызметтерді бәсекелес ортаға беру жолымен ветеринария саласындағы кәсіпкерлік қызметінің өрісі кеңейтілді;
      жергілікті атқарушы органдарының ветеринариялық шараларды орындау және ветеринарлық-санитарлық қауіпсіздікті қамтамасыз етудегі жауапкерішілігі күшейтілді;
      кейіннен сатуға арналған ауыл шаруашылығы малдарының арнайы мал сою объектілерінде сойылу міндеттілігі бойынша шаралар қабылданды;
      аумақтарды аймақтарға бөлу принциптері енгізілді;
      малдарды кезең-кезеңімен бірдейлендіруге және елдің барлық аумағында малдардың жылжуына мониторинг жүргізуге мүмкіндік беретін ауыл шаруашылығы малдарының бірыңғай бірдейлендіру деректерінің базасын құруға қаржы қаражаты қарастырылды;
      малдардың өсіруді, союды, малдан алынатын өнімдер мен шикізаттарды қайта өңдеуді, сақтауды және сатуды жүзеге асыратын өндіріс нысандарына есепке алу нөмірі беріледі;
      11 облыстық және 1 аудандық бір типті модульді ветеринариялық зертхана салынды және оларды материалды-техникалық жарақтандыру жүзеге асырылды.
      Қазақстан Республикасында мал шаруашылығын дамытудың жақсы алғышарттары мен үлкен перспективасы бар, ол табиғи және егілген жемшөп алқаптары мен жайылымдардың болуына негізделген.
      2010 жылы азықтық дақылдардың жалпы егістік алаңы 2522,6 мың гектарды құрады, оның ішінде азықтық тамыржемісті дақылдардың егістік алаңы – 0,1 мың гектар, сүрлемге арналған азықтық дақылдар – 1,0 мың гектар, азықтық дәнді дақылдар – 10,5 мың гектар, азыққа арналған жүгері – 72,3 мың гектар, біржылдық шөптер – 269,1 мың гектар және көпжылдық шөптер – 144,9 мың гектар.
      Осы алаңдардан 2010 жылы 1983,3 мың центнер азықтық тамыржемісті дақылдары, 58,6 мың центнер азықтық бақша дақылдары, 64,7 мың центнер сүрлемге арналған азықтық дақылдар, 5931,2 мың центнер азыққа арналған жүгері, 108578,8 мың центнер пішен жиналды.
      Бұл ретте, негізгі азық (дәнді, бұршақ және тамыржемісті дақылдар) өндірушілер солтүстік, оңтүстік және шығыс өңірлер болып табылады.
      Республика бойынша жайылымдық алқаптардың жалпы алаңы 188,4 млн. гектарды құрайды, оның ішінде солтүстік өңірде – 30,5 млн.гектар, шығыста – 19,9 млн.гектар, орталықта – 35,5 млн.гектар, батыста – 58,6 млн.гектар және оңтүстікте – 43,8 млн.гектар.
      Бүгінгі күні 88,1 млн.гектар жайылым қордағы жерге жатқызылған.
      Өңірлер бөлінісінде жайылымдар алаңы келесі түрде бөлінді:
      1) солтүстік өңір 13,5 млн.гектар;
      2) шығыс өңір 8,9 млн.гектар;
      3) батыс өңір 5,0 млн.гектар;
      4) орталық өңір 18,3 млн.гектар;
      5) оңтүстік өңір 18,5 млн.гектар.
      Малдарды ретсіз жаю салдарынан шамамен 26,4 млн.гектар жайылым тозған.
      Өңірлік жоспарда тапталған және тозған жайылымдардың ең үлкен алаңдары Атырау (4,2 млн.гектар), Ақтөбе (3,9 млн.гектар), Алматы (3,0 млн.гектар), Батыс Қазақстан (2,9 млн.гектар), Қызылорда (2,2 млн.гектар), Ақмола (2,0 млн.гектар) облыстарында тіркелген. Республиканың аталған өңірлерінде тозған және тапталған жайылымдарды қалпына келтіру, сондай-ақ оларды суландыру бойынша жұмыс жүргізу жоспарланып отыр.

      Салада ауыл шаруашылығы өнімдерінің қайта өңделуін дамыту.
      Ауыл шаруашылығы өнімін қайта өңдейтін кәсіпорындар 2009 жылы өнеркәсіптік өндірістің республикалық көлемінің 8,2 %-ын немесе өңдеуші өнеркәсіптің 25,5 %-ын өндірді.
      Бұл ретте, тамақ өнеркәсібінің өндіріс көлемі 2009 жылы 750,5 млрд. теңгеге дейін жетті.
      Саланың орташа жылдық өсу қарқыны соңғы бес жылдың ішінде 106,2 %-ды құрады.
      2009 жылы 2008 жылмен салыстырғанда ұнның өндірісі 10,4 %-ға, ет-өсімдік консервілер — 68,1 %-ға, өсімдік майлары - 8,7 %-ға, маргарин - 28,8 %-ға, шырындар - 11,7 %-ға, жеміс консервілері - 34,6 %-ға, қызанақ консервілері - 47,2 %-ға өсті.
      Есепті кезеңде 2008 жылмен салыстырғанда республикада қант өндірістің көлемі 24,4 %-ға, өңделген сүт - 5,6 %-ға, құрғақ сүт - 10,3 %-ға, қышқыл сүт өнімдері - 2,1 %-ға, сары май - 7,6 %-ға, көкөніс консервілері - 36,3 %-ға төмендеді.
      Халықаралық талаптармен үйлестіруді қамтамасыз ету мақсатында азық-түлік қауіпсіздігі саласында ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу өнімдерінің негізгі түрлерінің қауіпсіздігіне қойылатын талаптар бойынша 7 техникалық регламент әзірленді және бекітілді.
      Шығарылатын өнімдердің сапасын жақсарту және кәсіпорындарды халықаралық стандарттарға көшіру бойынша жұмыстар жалғасуда. Қазіргі уақытта, ИСО және ХАССП халықаралық стандарттарда негізделген сапа менеджмент жүйесін саланың 323 кәсіпорыны енгізді.
      АӨК салаларының ғылыми, ақпараттық және кадрлық қамтамасыз етілуі.
      2006-2008 жылдары республиканың аграрлық ғылымы мемлекеттік сорттық сынақтарға ауыл шаруашылығы және басқа да дақылдардың 187 жаңа түрін табыстады; ауыл шаруашылығы дақылдарының негізгі түрлерің егу бойынша 48 агротехнология әзірленді және жетілдірілді; су шаруашылығына арналған 16 аспап пен жабдықтың тәжірибелік үлгілері жасалды; ауыл шаруашылығы жануарлардың 39 желісі мен түрі, үйректің; 1 түрі және 3 желісі, аралардың 2 желісі шығарылды және/немесе қабылданды; ауыл шаруашылығы жануарларын, құстар мен балықтарды күтіп-бағудың және азықтандырудың 23 технологиясы әзірленді; 58 вакцина, диагностикум және дәрілік препарат әзірленді; ауыл шаруашылығы экономикасы саласында 27 ұсыным, мемлекеттің аграрлық саясатын әзірлеу мен іске асыруға арналған бірқатар ұсыныстар мен талдау материалдары әзірленді; машиналар мен жабдықтардың 50 тәжірибелік түрлері, 39 нормативтік-техникалық құжаттама мен 9 техникалық құрал әзірлеңді.
      79 патент пен 238 инновациялық патент алынды, бұл өндіріске енгізуге арналған отандық ғылыми әзірлемелердің жоғарғы әлеуетін растайды.
      2009 жылдан бастап экономиканың нақты секторының қажеттіліктері негізінде құрылған үш жылдық ғылыми жобалардың жүзеге асырылуы басталды. 2009 жылы келесі жетістіктерге қол жеткізілді: ауыл шаруашылығы дақылдарының гендік қоры саласында 7029 түр түгенделді, 71166 түрі зерттелді, 10326 түр құжаттарға тіркелді; мемлекеттік сорт сынақтарына жоғарғы өнімділігімен, сапасымен және ортаның сыртқы факторларына төзімділігімен сипатталған 35 жаңа сорт табысталды; егіншілікте қор сақтау технологиялар және республиканың түрлі табиғи-климаттық жағдайларына бейімделген ауыл шаруашылығы дақылдарының негізгі түрлерін егу жөніндегі 12 ұсыным әзірленді.
      Мал шаруашылығы, балық шаруашылығы салаларында ауыл шаруашылығы жануарлары, балықтар және басқалардың жаңа жоғарғы өнімді желілерін (типтерін), тұқымдарын жасау бойынша ғылыми жұмыстар жалғасуда. Республиканың ауыл шаруашылығы құрылымдарында асыл тұқымды ірі қара малдың басын көбейту және мал өнімділігінің деңгейін көтеруге бағытталған мал шаруашылығы саласындағы (етті және сүтті бағыттары) кең көлемді селекцияны ғылыми қамтамасыз ету бойынша жобаны іске асыру басталды.
      Сонымен қатар, ғылыми зерттеулермен азық-түлік және қайта өңдеу өнеркәсіптері салаларын, ауыл шаруашылығын механикаландыруды, АӨК экономикасын дамытудың және ауылдық аумақтарды дамытудың басымды бағыттары да қамтылған.
      Аграрлық ғылымның әлеуетін одан әрі жүйе дамыту үшін 2007 жылы Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің 25 ғылыми ұйымын біріктіру жолымен жарғылық капиталында мемлекеттің 100 % қатысуымен «ҚазАгроИнновация» акционерлік қоғамы (бұдан әрі - АҚ) құрылды.
      Қазіргі уақытта, «ҚазАгроИнновация» АҚ аграрлық ғылымының институционалдық және өндірістік инфрақұрылымын дамыту жөнінде жұмыс жүргізеді. 2009 жылы Агротехнологиялардың трансферті мен коммерцияландыру орталығы құрылды, ол бірқатар инновациялық жобаларды жүзеге асыруды бастады.
      Білімді тарату жүйелері құрылуда - ғылыми институттар жанында ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерге арналған ғылыми-тәжірибелік семинарларды өткізу үшін білім беру сыныптардың жүйесі ашылуда. 2009 жылы 79 семинар өткізілді, онда 1733 ауыл шаруашылығы тауарларын өндіруші оқудан өтті.
      Сонымен бірге, ғылыми институттардың қажеттілігі үшін зертханалар, селекциялық жылыжайлар салу, ауыл шаруашылығы техникаларын қайта жаңғырту және сатып алу жүргізілуде.
      Ғылыми әзірлемелерді ауыл шаруашылығы өндірісіне енгізу бойынша жұмыстар жанданды. Ақмола облысында қазақстандық селекцияның бидай сорттарының үлесі соңғы 4 жылдың ішінде 70 %-ға дейін ұлғайтылды. Бараев атындағы астық шаруашылығы ғылыми өндірістік орталығының селекционерлерінің жетістіктері «Ақмола-2» және «Астана» сорттары 2009 жылы 3 млн.га жуық алаңға егілді. Мақта шаруашылығының қазақ ғылыми зерттеу институты (бұдан әрі - ҒЗИ) селекциясының мақта сорты егіс алаңының 75 % алды.
      Өндірісте жаңа сорттар мен гибридтер аса қажет: күздік бидай мен арпа бойынша - 90 % дейінгі сорттар және соя - 100% (Егіншілік пен өсімдік шаруашылығының қазақ ҒЗИ ғалымдарының селекциялық жетістіктері); жазғы бидай - 40 % (Өсімдік шаруашылығы мен селекцияның Қарағанды ҒЗИ); сафлор - 100 % (Красноводопад ауыл шаруашылығы тәжірибелік станциясы); мақта - 75 % (Мақта шаруашылығының қазақ ҒЗИ); күріш - 50 %-дан артық (Күріш шаруашылығының қазақ ҒЗИ); картоп - 40 %-ға дейін (Картоп және көкөніс шаруашылығының қазақ ҒЗИ) және басқалары.
      Жалпы ауыл шаруашылығы дақылдарының отандық сорттары егілген алаң 2009 жылы шамамен 7,1 млн.га құрады, ал астық дақылдарын өсірудің ең төменгі және нөлдік қор сақтау технологияларын қолдану 10,3 млн.га-ға дейін ұлғайтылды. Осы нәтижелер ауыл шаруашылығы зерттеулерін жүйе мемлекеттік қолдаудың және оларды өндіріске енгізудің арқасында мүмкін болды.
      2003 жылдан бастап «ҚазАгроМаркетинг» арнайы ұйымының 161 ауылдық ақпараттық - кеңестік орталықтары арқылы АӨК субъектілерін өтеусіз негізде ақпараттық қамтамасыз ету жүргізілуде. Ақпаратты ұсынудың түрлі каналдары қалыптастырылды - арнайы газет, электрондық тарату, жеке кеңестер, шаруашылықтарға жеке кеңестік қызмет көрсету арқылы.
      Сондай-ақ, ауыл шаруашылығы тауарларын жылжыту және АӨК саласындағы жаңа технологияларды тарату мақсатында жыл сайын «Қараөткел» АӨК жетістіктерінің республикалық жәрменкесі өткізіледі.
      Бұдан басқа, «электрондық үкіметті» құру аясында 2007 жылдан Ауыл шаруашылығы министрлігі «ҚазАгроМаркетинг» АҚ-ны тарту арқылы «е-Agriculture» АӨК-ні басқарудың бірыңғай автоматтандырылған жүйесін құру бойынша жобаны іске асыруда.
      Қазіргі уақытта, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі «электрондық үкімет» порталы арқылы электрондық қызметтің 3 түрін көрсетеді: ауыл шаруашылығы техникасының ауыртпалығы жоқ/бар болуы туралы анықтама беру, импорттық карантиндік рұқсатнама беру және малдарды өсіруді, малдарды, малдан алынатын өнімдер мен шикізаттарды дайындауды (союды), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс нысандарына, сондай-ақ ветеринарлық препараттарды, азықтар мен азықтық қоспаларды өндіру, сақтау және өткізу жөніндегі ұйымдарға есепке алу нөмірлерінің берілегендігін растау туралы анықтама беру.
      АӨК үшін кадрлар даярлауды 18 мамандық бойынша 15 жоғарғы оқу орны және 25 мамандық бойынша техникалық және кәсіптік білім берудің 168 ауылдық оқу орны жүзеге асырады.
      Сонымен қатар, аграрлық сектордың кадрлармен қамтамасыз етліуінің мониторингі (2009 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша) көрсеткендей, ауыл шаруашылығында жұмыс істейтін жоғары білімі бар — 14243, техникалық және кәсіби білімі бар - 158829 адам бар болғанымен де кадрлардың белгілі бір тапшылығы бар.
      Ең қажеттілер агрономдар, зоотехниктер, ветеринарлық-санитарлық дәрігерлер мен фельдшерлер, фермер-менеджерлер, инженер-механиктер, ет және сүт өнімдерінің және астықты қайта өңдеу және нан пісіру өндірісі бойынша инженер-технологтар; техник-технологтар, техник-электриктер, техник - жерге орналастырушылар, шебер-реттеушілер, электр монтерлері, тракторист-машинистер және басқалары.
      «ҚазАгро» ӨБХ» АҚ еншілес кәсіпорны «Аграрлық кредит корпорациясы» АҚ арқылы ауыл шаруашылығы өндірісін несиелендіру және ауыл халқын шағын кредит беру.
      «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ (бұдан әрі - Корпорация) қатысуымен АШТӨ-ні несие қаражатымен қамтамасыз ету үшін 161 ауылдық крещдит серіктестіктері (бұдан әр - АКС) құрылды.
      Ауылдық өңірлердің қамтылуы 89 %-ды құрады. АКС құрамына 7,4 млн. га астам егіс алаңдары бар, жалпы мал басы - 1,2 млн. бас болатын 6,7 мыңнан астам ауыл шаруашылығы құрылымдары кірді.
      Кооперациялау мен бірігуге қызығушылықтарын арттыру процесстерін жеделдету үшін Корпорация 2006 жылдан бастап ауылдық тұтынушылар кооперативтерін қолдау бойынша бағдарламаны іске асыруда. Осы бағдарламаның мәні кооперативтерге 5 жылға дейінгі мерзімге жеңілдетілген несие бөлу болып табылады.
      Бүгінгі таңда 134 ауылдық тұтынушылар кооперативтері 8,7 млрд. теңге сомасына жеңілдетілген несие ресурстарын алды.
      Сонымен бірге, Корпорация 2007 жылдан бастап ауылдық жерлерде ауыл шаруашылығына жатпайтын бизнеске кредит беру бойынша бағдарламаны іске асыруда, оның негізгі мақсаты қонақ үй және туристік бизнес нысандарын қайта жаңғырту мен салу, жол бойындағы сервисті дамыту, қоғамдық тамақтану пунктері және ауылдық сауда нүктелерін жаңарту, тамақ өнімдері өндірісіне жабдықтарды сатып алу, балықтарды өнімдерін тарату және қайта өңдеу болып табылады.
      
      Лизинг операциялары.
      АӨК субъектілеріне арналған техника мен жабдықтардың лизингі «ҚазАгро» Ұлттық холдингтің еншілес кәсіпорны «ҚазАгроҚаржы» АҚ арқылы жүзеге асырылады, оның қызметі АӨК салаларын техникалық және технологиялық жаңарту бойынша қол жетімді қаржы қызметтерін көрсету арқылы бәсекелестікке қабілетті және экспортқа бағытталған агроөнеркәсіптік кешен қалыптастыру жөніндегі мемлекеттік саясатты іске асыруға бағытталған.
      2000 - 2009 жылдар ішінде «ҚазАгроҚаржы» АҚ жалпы сомасы 123,5 млрд. теңгеге 14755 бірлік әр түрлі ауыл шаруашылығы және арнайы техникаларды, қайта өңдеу жабдықтарын сатып алуды қажыландырды, оның ішінде:
      113,8 млрд.теңге сомасына 14681 бірлік ауыл шаруашылығы және арнайы техника (оның ішінде, 5354 бірлік комбайн, 3950 бірлік трактор, 725 бірлік егу кешені, 1139 бірлік тұқым сепкіші, 3513 бірлік өзге техника).
      9,74 млрд. теңге сомасына 63 қайта өңдеу жабдықтары.
      Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенін дамыту жөніндегі мемлекеттік саясатын жүзеге асыра отырып «ҚазАгроҚаржы» АҚ ірі тауарлық сүт фермаларын, жылыжай шаруашылықтарын, көкөніс сақтау қоймаларын құру, құс шаруашылығын дамыту, тамшылап суару технологиясын енгізу секілді басымды бағыттарға баса назар аударады.
      Ауыл халқын шағын несиелендіру.
      Ең төменгі күнкөріс деңгейінен төмен табысы бар немесе табысы орташа деңгейлі ауыл халқын қолдау мақсатында «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ-ның еншілес кәсіпорны «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ (бұдан әрі - Қор) арқылы ауыл тұрғындарын шағын несиелеу бойынша бюджеттік бағдарлама іске асырылуда. Қор жарғылық капиталына өзінің үлестік қатысуымен құрылған филиал жүйесі мен шағын несиелендіру ұйымдары (бұдан әрі - ШНҰ) арқылы ауыл халқын шағын несиелендіруді жүзеге асыруда.
      Қазақстан Республикасы Статистика агенттігінің деректері бойынша 2010 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша тіркелген ШНҰ саны 1712 бірлікті құрады. Тіркелген ШНҰ жалпы санынан 465-і ауылдық болып табылады, олардың ішінде 51 ШНҰ Қордың қатысуымен құрылды. 2008 жылмен (1317 бірлік) салыстырғанда тіркелген ШНҰ саны 30 %-ға көбейді.
      2009 жылдың 9 айы ішінде (11,4 млрд.теңге) ауылды жерлерде берілген несиелердің жалпы көлемінде Қор мен оның қатысуымен құрылған ШНҰ үлесі 32,0 %-ды құрды.
      2005 жылдан бастап Қордың тікелей шағын несилендіруі бойынша ауыл тұрғындарына 9,8 млрд. теңге сомасына 53,0 мыңнан астам шағын кредит берілді.
      Кепілдеме бойынша қызметтер.
      Қазақстанда астық қолхаттардың кепілдеме жүйесі 2003 жылдан бастап қолданылады және астық қолхатын ұстаушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды көздейді.
      Астық қолхаты астық қабылдаушы кәсіпорындарға астық иесінен астықты сақтауға қабылдағанын растау үшін беріледі және ордерлі эмиссиялық емес құнды қағаз болып, астық саласына қаражаттарды тарту үшін өтетін кепілдік аспап ретінде бола алады.
      Осыған ұқсас принцип бойынша 2008 жылдан бастап мақта қолхаттары механизмі қолданысқа енгізілді.
      2010 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша астық қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындаудың кепілдеме жүйесінің қатысушылары 53 астық қабылдаушы кәсіпорын болып табылады, олардың сақтау көлемі 4,5 млн.тоннаға жуық астықты құрайды. Мақта қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындаудың кепілдеме жүйесіне 4 мақта өңдеуші ұйым кіреді.

3.2. АӨК-нің басымды секторларын SWOT талдау

      Ескерту. 3.2-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      Астықтың және оның терең қайта өңдеу өнімдерінің өндірісі және экспорты
      2009 жылы астық дақылдары егілген аумақтар 6,3 %-ға ұлғайтылды, оның ішінде бидай - 9,5 %>ға.
      Қазақстанда астық өндірісі мен тұтыну теңгерімі ішкі нарықтың өз өндірісімен 157 %-ға жуық қамтылғанын көрсетеді.
      Қазақстанда ұн өндірісінде соңғы жылдар ішінде тұрақты оң серпін байқалады. Өткен бес жыл ішінде өндірістің орташа жылдық өсімінің көрсеткіші 9 %-ды құрады.
      2009 жылы экспорттық жеткізулердің өсімі 2008 жылмен салыстырғанда 24 % құрады, ол Қазақстанға ұн экспорттың көлемдері бойынша әлемде бірінші орынға ие болуға мүмкіндік берді, бұл ретте, жалпы әлемдік ұн экспорындағы елдің үлесі 14 %-ды құрайды.

Күшті жақтары

Осал жақтары

- астық дақылдары өндірісінің төмен өзіндік құны;
- астық дақылдарын өндіруге қажетті жер ресурстарының жеткілікті болуы;
- жарақталған ұнтарту өнеркәсібі;
- құрғақ бидай желімтігін, крахмал, биоэтанол өндіруге арналған жеткілікті шикізаттың болуы.

инновациялық технологиялардың жеткіліксіз енгізілуі;
- ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілердің осал техникалық жарақталуы;
- агрохимиялық іс-шараларды жүргізудің
жеткіліксіз деңгейі;
- қазақстандық ұнның әлемдік брендтінің
болмауы;
- бидайдың қатты сортынан алынған ұннан макарон өнімдерін өндірудің аз көлемі.

Мүмкіндіктер

Қауіп-қатерлер

- Оңтүстік-Батыс Азия елдері мен Қытай
бағытындағы экспорттық әлеуеттің ұлғайту
мүмкіндігі;
- астық дақылдар өндірісін әр тараптандыру мүмкіндігі;
- брендтік өнімдер («Сұлтан», «Корона»,
«Цесна», «Кэмми» және басқалар) өндірісінің
үдерісімен макарон өнімдер өндірісі бойынша кәсіпорындарының желісін кеңейту;
- астық дақылдарының терең қайта өңдеу
өнімдерінің шығарылатын ауқымын кеңейту;
- сыртқы нарықтарда ұн өнімдерге сұраныстың болуы;
- Орта Азия елдерінде астық пен ұнға деген
тұрақты сұраныс.

- ауыл шаруашылығы өндірісін қаржыландыру ерекшелігімен байланысты қауіп-қатерлер (табиғи-климаттық факторларға тәуелділігі);
- Ресей мен Украинаның ірі теңіз порттарынан алшықтығы, астық дақылдарының Ресей арқылы транзитінің жоғары тарифтері;
- ірі экспорттаушылар тарапынан сатылымдардың өсуі (Ресей, Украина);
- ауыл шаруашылығы өнімдердің ауыспалы
қорларының өсуі;
- қазақстан астығы мен ұнын негізі импорттаушылар болып табылатын Орта Азия елдерінде ұн өнеркәсібінің даму үдерісінің болуы;
- сатып алушылар талаптарының өсуі, сапа
стандарттарының күшейтілуі.

      2014 жылы астық өндірісін әр тараптандыруға бағытталған шараларды іске асыру нәтижесінде астық дақылдарының алаңы 16,7 млн. га құрайды, оның ішінде бидай - 13,4 млн. тонна, бұл ретте, қатты бидай егілетін алаңдарды 3 есе ұлғайту болжанады. 13,1 ц/га орташа өнімділік кезінде бидайдың жалпы жиналымы 7,7 млн. тоннаны құрайды, бұл әлемдік экспорттық нарықта көшбасшылық ұстанымды сақтап қалуға және астық баламасында астық пен ұн экспортының көлемін 12 млн. тоннаға ұлғайтуға мүмкіндік береді.
      2014 жылға дейін қазақстандық ұн экспортының жалпы мөлшері:
      оңтүстік бағытта 2500 мың тонна деңгейінде;
      батыс бағытта 45 мың тонна деңгейінде;
      солтүстік және шығыс бағытта 10 мың тонна деңгейінде күтілуде.
      Майлы дақылдардың өндірісі және қайта өңделуі
      2009 жылы Қазақстан Республикасында майлы дақылдарының жалпы жиналымы 703,6 мың тоннаны құрады, олардың 92,9 %-ы 4 дақылға келеді: күнбағыс (52,3 %), рапс (15,2 %), соя (13,4 %), сафлор (12,0 %). 2009 жылы майлы дақылдарының егістік көлемдері 1186,1 мың гектарды құрады, олардың 95 %-ы аталған дақылдарға арналды және сәйкесінше 723,0 мың гектар, 194,8 мың гектар, 53,0 мың гектар, 152,1 мың гектарды құрады.
      Майлы дақылдардың жалпы егістік көлемін 2009 жылғы 1186,1 мың гектардан 2014 жылы 1700 мың гектарға дейін өсіру жоспарланып отыр. Бұл ретте, шартты түрде барлық аталған дақылдардың егістік көлемдерін ұлғайту жоспарланды.

Күшті жақтары

Осал жақтары

- өндірістік әлеуеттің болуы;
- майлы дақылдарды
- өсіру үшін қолайлыклиматтық жағдай;
- майлы дақылдарды қайта өңдеудің өнімдерінің өндірісіне арналған нарықтың барынша сыйымдылығы;
- сату нарықтарына қатысты тиімді географиялық жағдай;

- жеткіліксіз дамыған техникалық жарақталған асыл элиталық тұқымды шаруашылықтар желісі;
- ауыл шаруашылығы техникаларының жоғары дәрежеде тозғандығы және арнайы техникамен жеткіліксіз жарақтандырылуы;
- шағын АШТӨ көп болуы;
- салаға инвестицияларды тартылудың темен
деңгейі;
- АШТӨ-нің агротехнологияларды сақтауының төмен деңгейі;
- суармалы жерлердің шектелуі (соя өсірудің
көлемдерін барынша ұлғайту үшін);
- ауыл шаруашылығы саласында білікті
кадрлардың жетіспеушілігі;
- майлы дақылдары сақтау бойынша дамыған
инфрақұрылымның болмауы;
- АШТӨ-де айналым қаражаттардың жетіспеушілігі;
- отандық шикізаттың қажетті түр-түрде
және сапада жеткіліксіз өндірілуі;
- қайта өңдеу кәсіпорындарының аз жұмыс бастылығы.

Мүмкіндіктері

Қауіп-қатерлер

- өсімдік майын өндіруге арналған шикізатпен қайта өңдеу кәсіпорындарын қамтамасыз ету;
- жаңа агротехнологияларды енгізу, бар ҒЗИ
дамыту;
- сыртқы нарықтарға шығу мүмкіндігі және
экспорттық әлеуетті ұлғайту;
- осы салада жоғары білікті кадрлық
персонал даярлау.

- Кеден Одағы елдері тарапынан импорт
үлесінің өсуі;
- елдің өсімдік майының импортына тәуелділігінің артуы, елдік азық-түлік қауіпсіздігінің төмендеуі;
- экономикалық және қаржы дағдарысы
салаға қажетті инвестицияларды тарту
қиындатады.

      Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекет майлы дақылдар өндірісін ұлғайту бойынша шараларды қолданады. Бұл ретте, негізгі өсірілетін дақыл болып күнбағыс қалады, оның үлестік салмағы майлы дақылдармен егілген барлық көлемдерінен 61,0 %-ын құрайды, және оның өндірісін 2009 жылғы 367 мың тоннадан 2014 жылы 552,0 мың тоннаға дейін ұлғайту жоспарланып отыр. Сондай-ақ, рапстың өндірісін 2009 жылғы 107,2 мың тоннадан 2014 жылы 220,0 мың тоннаға, сояның 2009 жылғы 94,3 мың тоннадан 2014 жылы 141,0 мың тоннаға, сафлордың 2009 жылғы 84,1 мың тоннадан 2014 жылы 132,0 мың тоннаға өсіру жоспарланып отыр.
      Майлы дақылдарды өндіру көлемінің өсуін есепке ала отырып майлы тұқымдарды қайта өңдеу көлемінің және отандық қайта өңдеу кәсіпорындарының өсімдік майының өндіріс көлемінің 2009 жылғы 206,7 мың тоннадан 2014 жылы 333 мың тоннаға дейін өсуі болжанады.

      Жеміс-көкөніс өнімдерінің өндірісі және қайта өңдеуі
      2009 жылы көкөніс бақша дақылдарының егіс алаңдары 163,0 мың гектарды құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 5,8 мың гектарға немесе 3,4 %-ға төмен. Көкөніс бақша дақылдарының жалпы жиналымы 3309,6 мың тоннаны құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 159,9 мың тоннаға немесе 5,1 %-ға көп. Бұл ретте, жеке шаруашылықтар 1536,4 мың тонна немесе 46,4 %, шаруа қожалықтары 1586,1 мың тонна немесе 47,9 % және ауыл шаруашылығы кәсіпорындары 187,0 мың тонна немесе 5,7 % көкөніс бақша дақылдарын өндірді.
      Көкөністер мен бақша дақылдар өндірісінде ең үлкен үлестік салмағына келесілер ие: қызанақ - 580,9 мың тонна (17,6 %); сарымсақ - 388,2 мың тонна (11,7 %); қырыққабат - 376,3 мың тонна (11,4 %); сәбіз - 321,5 мың тонна (9,7 %); қияр - 270,3 мың тонна (8,2 %); бақша дақылдары - 852,3 мың тонна (25,7 %).
      Осылайша, республикадағы көкөніс бақша дақылдарының өндіріс көлемі тұтынудың ұлттық нормаларына сәйкес халықтың қажеттілігінен 2,1 есе артық.
      Бірақ, Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайларына байланысты елаумағының үлкен бөлігінде көкөніс өндірісі және сатылуы маусымдық  сипатқа ие. Осыған байланысты, халықты ерте пісетін көкөністермен қамтамасыз ету мәселесі өзекті болып тұр.
      Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасы статистика агенттігінің мәліметтері бойынша жабық топырақтағы көкөніс дақылдарының жалпы жиналымы 16 мың тоннаны құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 13,4 мың тоннаға немесе 6 есеге артық. Өндірістің аталған көлемі халықтың ерте пісетін көкөніске қажеттілігін 18,3 %-ға ғана қанағаттандырады.
      2009 жылы картоп егіснің алаңы 170,3 мың гектарды құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 6,6 мың гектарға немесе 4 %-ға артық. Картоптың жалпы жиналымы 2755,6 мың тоннаны құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 401,2 мың тоннаға немесе 17 %-ға артық. Осылайша республикадағы картоптың өндіріс көлемі тұтынудың ұлттық нормаларына сәйкес халықтың қажеттілігінен 2,5 есе артық.
      2009 жылы жеміс-жидек дақылдарының және жүзімнің егіс алаңы 49,2 мың гектарды құрады, бұл 2008 жылмен салыстырғанда 0,9 мың гектарға немесе 1,9 %-ға артық. Жеміс-жидек дақылдарының және жүзімнің жалпы жиналымы 234,3 мың тонна, 2008 жылмен салыстырғанда 58,3 мың тоннаға немесе 33,1 %-ға артық. Осылайша, жеміс-жидек дақылдарының және жүзімнің
      өндіріс көлемі елдің жемістер мен жүзімге деген ішкі қажеттілігін 50 %-ға қамтамасыз етеді. 

Күшті жақтары

Осал жақтары

- өндірістік әлеуеттің болуы;
- тиімді географиялық орналасуы
- ауыл шаруашылығы өнімдерінің ірі нарықтарына жақындығы (Ресей, Қытай, Орталық Азия елдері);
- көкөніс өнімдері бойынша қамтылудың өздік жеткіліктігі;
- маусымаралық кезеңде көкөніс өнімдеріне
деген үлкен ішкі сұраныстың болуы.

- ел халқының тығыз орналаспауы өндірушіден тұтынушыға өнімдердің материалдық-техникалық ресурстарын жеткізуге анағұрлым шығындарды қажет етеді;
- теңізге шығар жолдың жоқтығы сыртқы
нарықтарға қол жетімділікке елеулі кедергі туғызады;
- ауыл шаруашылығы секторына қаржылық
қызметтерді көрсету жөнінде ұсыныстардың аз болуы;
- ауыл шаруашылығы өндірісі инфрақұрылымының дамымағандығы;
- өндірістің ұсақ тауарлығы;
- агротехнологиялардың артта қалушылығы,
өндірістің негізгі құралдарының физикалық
және моральдық тозуы;
- пайдаланылатын тұқымдарының генетикалық әлеуетінің төмен деңгейі;
- көкөніс және бақша дақылдарының отандық селекциясы мен тұқым шаруашылығының жеткіліксіз дамуы;
- фитосанитариялық қауіпсіздік деңгейінің халықаралық нормалар мен стандарттарына сәйкес келмейтіндігі.

Мүмкіндіктері

Қауіп-қатерлер

- жеміс-көкөніс өндірісінің және қайта
өңдеудің тұрақты дамуы;
- жаңа технологияларды пайдаланумен жеміс-көкөніс өнімдерінің өндірісін ұлғайту;
- Кеден Одағына кіру нарықты кеңейту
есебінен жаңа мүмкіндіктердің пайда
болуына әкеледі;
- сервистік-даярлау пункттері мен ауылдық
тұтынушы кооперативтер желісін дамыту;
- АӨК қажеттілігі үшін жоғарғы білікті
кадрларды даярлау.

- елдің азық-түлік қауіпсіздігіне қауіп төнуі;
- импорт үлесінің өсуі;
- ауыл шаруашылығы өнімдеріне деген ішкі
республикалық бағалардың өсуі;
- экономикалық және қаржы дағдарыс салаға
қажетті инвестицияларды тартуды тындатады;
- Орталық және Оңтүстік-Шығыс Азия елдері мен Кеден Одағына мүше елдертарапынан бәсекелестік

      Азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және импортты алмастыру мақсатында мемлекет тарапынан көкөніс шаруашылығы, жеміс және жүзім шаруашылықтары салаларын одан әрі дамыту бойынша нақты шаралар қабылдануда.
      Қазақстан Республикасы, Беларусия Республикасы мен Ресей Федерациясы арасында Кеден Одағын құру бойынша атқарылған жұмыстар шеңберінде көшпелі мерзімнің ішінде жылыжай констуркциялары мен жылыжайлар жабдықтарына қолданыстағы тарифтерді қолдану туралы келісімге қол жеткізілді, ол тарифтер Бірыңғай кедендік тарифтің ставкаларынан ерекшеленеді: 2010 жылдан 2012 жылға дейін кедендік баж салықтарының нөлдік ставкалары қолданылатын болады, 2013 жылдан бастап 20 %-ға дейін ұлғайтылады.
      Сонымен бірге, «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ еншілес ұйымдарының қаражаттары есебінен жылыжай кешендерін салу жөніндегі жобалар іске асырылуда, сондай-ақ жылыжайлар жабдықтарын лизингке беру іске асырылуда. Жыл сайын «ҚазАгроҚаржы» АҚ мен «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ арқылы 10 га-ға жуық көлемде жылыжай кешендерін және шағын жылы жайларды салу жоспарланып отыр.
      Қарқынды жеміс-көкөніс шаруашылығын даму үшін Алматы, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан және Павлодар облыстары ең перспективалы болып табылады. Аталған 4 облыста қарқынды технологияларды енгізудің есептік алаңы 43,2 мың гектарға бағаланады.
      Өнімділік көрсеткіштерінің анағұрлым ұлғаюы арқасында технологияларды кең көлемді енгізу жеміс-көкөніс өнімдерінің өндірісін 540 мың тоннаға ұлғайтуға және импорттың орнын алмастыруға мүмкіндік береді.

      Қант қызылшасынан ақ қант өндіру
      Республиканың қант бойынша жыл сайынғы қажеттілігі жылына 560,0 мың тоннаны немесе 1 адам басына 35 кг/жылына құрайды. 2009 жылы қант өндірісі 385,0 мың тоннаны құрады, бұл 2008 жылдың деңгейінен 24%-ға төмен. Қант қызылшасын қайта өңдеу бойынша жиынтық қуат тәулігіне 22500 тонна, шикізат бойынша 3650 тонна. 2009 жылы қант зауыттарының жұмыс бастылығы 46 %-ды құрады.
      2009 жылы отандық шикізаттан 23,2 мың тонна ақ қант немесе жалпы өндірістің 6 %-ы өндірілді, негізгі бөлігі (94%) басқа елдерден импортталған қант шикізатынан өндірілді.
      2009 жылы қант қызылшасы 19 мың гектар жерге егілді, бұл ретте, жалпы жиналым 181,3 мың тоннаны құрады.
      Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Кедендік бақылау комитетінің мәліметтері бойынша 2009 жылы ақ қанттың экспорты 1257,4 мың АҚШ доллар сомасына 2,3 мың тоннаны құрады. 2009 жылы 32421,1 мың АҚШ доллар сомасына 57,8 мың тонна көлемінде ақ қант импортталды. Есеп беру мерзім ішінде импортталған қанттың негізгі көлемі Беларусиядан келген, оның үлестік салмағы келген қанттың жалпы көлемінен 96,6 %-ды құрады. Сондай-ақ, ақ қанттан басқа қант шикізаты импортталады. 2009 жылы импорттың көлемі 303,8 мың тоннаны құрады (176236,3 мың АҚШ доллары).

Күшті жақтары

Осал жақтары

- өндірістік әлеуеттің болуы;
- кант қызылшасын егу үшін қолайлы табиғи-климаттық жағдайдың болуы;
- дақылды егудің жинақталаған бай тәжиребесі.

- өндірістің ұсақ тауарлығы;
- тұқым импортынан тәуелділігі;
- агротехнологиялардың артта қалушылығы,
өндірістің негізгі құралдарының физикалық және моральдық тозуы;
- еңбектің т-мен механизациясы;
- қант қызылшасын өсіретін өңірлерде суару жүйелерінің тозуы немесе жоқ болуы;
- қызылша өндірушілер мен қайта өңдеуші зауыттардың арасындағы осал тігінен-тік ықпалдасу;
- сапалы шикізаттың болмауына байланысты қайта өңдеуші зауыттардың жеткіліксіз жұмысбастылығы;
- қант қызылшасы өндірісінің төмен тиімділігі.

Мүмкіндіктер

Қауіп-қатерлер

- отандық қант қызылшасынан ақ қант өндірісін тұрақты дамыту;
- ақ қант өндірісі бойынша зауыттардың жұмысбастылығын қамтамасыз ету;
- механизациялау деңгейін арттыру;
- қант қызылшасын қайта өңдеушілер мен өндірушілердің өндірістік кооперациясы және тігінен-тік ықпалдасуы үшін жағдай жасау;
- шикізатты қайта өңдеуде саланың монополиясыздандыру;
- мемлекеттік қолдаудың шарттары мен механизмдерінің өзгеруі;
- білімдерді тарату жүйесін дамыту нәтижесінде саланың кадрлық әлеуетін ұлғайту (экстеишн).

- елдің азық-түлік қауіпсіздігіне қауіп төнуі;
- ақ қант импорты үлесінің өсуі;
- ақ қантқа деген ішкі республикалық бағалардың өсуі;
- Кеден Одағына мүше елдері тарапынан бәсекелестік;
- қамысты қант шикізаттың импорттау тарапынан бәсекелестік;
- шикізаттың жоқтығына байланысты қант бірқатар қызылшасын қайта өңдеу кәсіпорындарында жұмыстың тоқтауы;
- саланың төмен тиімділігіне байланысты қант қызылшаның өндіріс деңгейінің төмендеуі.

      2014 жылы егіс алаңдарын 35 мың гектарға дейін кеңейту және өнімділікті 260 ц/га дейін ұлғайту есебінен қант қызылшасының өндірісін 750 мың тоннаға дейін ұлғайту жоспарланып отыр. Осылайша, 2014 жылы республикадағы ақ қант өндірісі отандық шикізатпен 17 %-ға қамтамасыз етілетін болады.

      Ет пен ет өнімдерінің өндірісі және экспорты
      2009 жылы Қазақстан Республикасында сойылған салмақта 896,3 мың мал мен құс сатылды, бұл 2008 жылдың деңгейінен 2,5 %-ға артық.
      Орташа есеппен, өндірілетін еттің 22 % өнеркәсіптік қайта өңдеуге қолданылады. Өндірілетін еттің негізгі бөлігі жеке тұтынуға қолданылады.
      Халықтың ет пен ет өнімдерін тұтыну деңгейі (етпен санағанда) ұлттық тұтыну нормаларынан (1 адам басына 48 кг/жыл) 39 %-ға артық және 1 адамға 67 кг/жылды құрайды.
      Қайта өңдеу өнімдері бойынша импортқа тәуелділіктің жоғары деңгейі байқалады: шұжық өнімдері шамамен 40 %, ет және ет-өсімдік консервілері - 52%. Шұжық өнімдері мен консервілерді жеткізудің 90 %-ы Ресейден жүзеге асырылады.

Күшті жақтары

Осал жақтары

- Қазақстанның оңтүстік-батыс аумағындағы климаттық жағдайлар жайылымды (шығынды емес) қой шаруашылығы жүргізуге қолайлы;
- есептер көрсеткендей, Солтүстік, Орталық және Батыс аумақтарда жайылымды мал шаруашылығын жүргізуге жарамды пайдаланбайтын жайылымдардың профициті байқалады;
- қазақстандық еттің Ресей нарығында бәсекеге қабілеттілігі.

- өндірістің ұсақ тауарлығы, 80 %-дан артық мал басының жеке қосалқы шаруашылықтарда (бұдан әрі - ЖҚШ) болуы;
- азық дақылдарына арналған егістік алқабтарының азаюы, құрама жемнің өндірісі көлемінің төмендеуі және қымбаттылығы;
- жекелеген өңірлерде мал мен құстардың аса қауіпті аурулардың ошақтарын тіркеудің кездейсоқ оқиғалары;
- асыл тұқымды және тұқымдық малдың төменгі үлесі;
- ет өнімдері бойынша импортқа тәуелділіктің жоғары деңгейі;
- мал шаруашылығы өнімдері өндірісінің маусымдық сипаты.

Мүмкіндіктер

Қауіп-қатерлер

- халық санының өсуімен ет тұтынудың ұлғаюы күтілуде. Бұл ретте, қазақстандық сиыр етін өткізудің әлеуетті нарығы Ресей болып табылады. Қазақстанның Кеден Одағының құрамына кіруі отандық сиыр етінің бәсекеге қабілеттілігін арттырады;
- экологиялық таза өнімдерді өндіру (гендік инженерияны қолданбай), сондай-ақ, «Халал» стандарттары бойынша ет саласының өнімдерін өндіруді жолға қою отандық ет өндірушілерге араб және Таяу Шығыс елдерінің нарықтарына шығуға әлеуетті мүмкіндік туғызады.

- етті импорттаушы негізгі елдері тарапынан жоғары бәсекелестік: Аргентина, Бразилия, Австралия, Жаңа Зеландия. Осы елдер мұздатылған еттің зор көлемдерін экспорттайды, бұл оларға етті қазақстан өндірісінің ұқсас өнімдері бағасынан анағұрлым төмен бағалармен ұсынуға мүмкіндік береді.
- жануарлардың аса қауіпті аурулардың таралуына байланысты өнімдерді шеттен
әкелуге тыйым салу.

      2016 жылға қарай 60 мың тонна етті экспорттау үшін жағдай жасалатын болады.

      Сүт және сүт өнімдерінің өндірісі
      2009 жылы республиканың барлық санаттағы шаруашылықтарының сүт өндірісі 5303,9 мың тоннаны құрады.
      Орташа есеппен өндірілетін сүттің 28 %-ы өнеркәсіптік тұтыну үшін қолданылады. Оның үлкен бөлігі (3 млн.тоннаға жуық) жеке тұтынуға қолданылады. Өндірілетін сүттің төмен сапасы (өндірістің жалпы көлемінің 90 %-ы ЖҚШ) мен импорттық құрғақ сүттің бағасының төмен болуы салдарынан кейбір қайта өңдеу кәсіпорындары өндірісте негізінен Ресей, Беларуссия және Украинадан әкелінетін құрғақ сүтті пайдалануды қалайды.
      Тұтыну нормаларына сәйкес сүт пен сүт өнімдеріне деген қажеттілік 260 кг/адамға құрайды. Халықтың сүт пен сүт өнімдерін (сүтпен санағанда) нақты тұтыну 330 кг/адамға жуық. Осылайша, Қазақстанда сүт мен сүт өнімдерін тұтынудың деңгейі нормативтік көрсеткіштерден жоғары. Сонымен қатар, отандық өндірістің сүт өнімдерімен ішкі тұтынудың жеткіліксіз қамтылуы көзге түсер. Нәтижесінде ішкі тұтынудағы сүт өнімнің импорттың үлесі 50 %-ға жуық.

Күшті жақтары

Осал жақтары

- ЖҮШ өндірістің төмен өз құндылығы;
- тұрғындарды шикі сүтпен қамтамасыз етудің өздік жеткіліктілігі;
- жер ресурстарының болуы (жайылымдарға тиімді);
- сүт өнімдеріне деген ішкі сұраныстың болуы;
- ірі сүт-тауарлық фермаларды дамыту әлеуеті;
- халық санының өсуі және оның әл-ауқат
деңгейін жақсарту;
- несиелеу бойынша институттардың, жабдықтарды жеткізу бойынша лизинг компаниялардың болуы.

- өндірістің шағын тауарлылығы;
- осал жемдік базасы;
- мал өнімділігінің төмен деңгейі;
- ЖҮШ өндірілген сүттің сапасы төмен;
- сүтті өндірудің қарапайым және ескерген технологиясы;
- шағын өндірушілерді қолдау бойынша шаралардың жетіспеушілігі;
- шағын шаруашылықтарға арналған несиелерге шектелген қол жетімдік;
- сапалы шикі заттың болмауына байланысты сүтті қайта өңдеу зауыттарының жеткіліксіз жұмыс бастылығы;
- кейбір аумақтарда мал мен құстардың аса
қауіпті аурулардың ошақтарын тіркеудің
кездейсоқ оқиғалары;
- өндірістің маусымдылығы;
- АӨК субъектілердің төмен инновациялық
белсенділігі;
- ауыл шаруашылықтағы еңбек ақысының төмен деңгейі;
- білікті кадрлардың жетіспеушілігі;
- сүтті сатып алу және бастапқы өңдеу бойынша жеткіліксіз дамыған инфрақұрылымы.

Мүмкіндіктер

Қауіп-қатерлер

- мал басы санының өсуі;
- жыл сайынғы сүт өндірісі көлемінің
ұлғаюы;
- сүт-тауарлық фермалар жүйесінің дамуы;
- механизация деңгейін арттыру;
- сатудың ықтимал нарықтарының болуы (КО ішінде, Қытайдағы сұраныс);
- сервистік-даярлау пункттер мен ауылдық тұтынушы кооперативтер жүйесін дамыту;
- КО аясында ҚР және РФ сүтті мал шаруашылықтарының біріккен жобалары;
- білімдерді тарату жүйесін дамыту нәтижесінде саланың кадрлық потенциалын ұлғайту (экстейшн);
- сүтті жинау бойынша даярлау пунктерінің жүйесін дамыту;
- мемлекеттік қолдау шараларын кеңейту.

- КО аясында Ресей, Беларусия жақтарынан
өскен бәсекелестік;
- сүт сапасының жеткіліксіз деңгейіне
байланысты экспорттың шектелген мүмкіндіктері;
- сүт өнімдер нарықтағы импорттың анағұрлым үлесі;
- сүт-тауарлық фермаларды құру үшін үлкен инвестициялардың қажеттілігі;
- сүт-тауарлық фермалардағы өндірістің
жоғары өздік құнына байланысты сүттің
бәсекеге деген төмен қабілеті;
- елдегі эпизоотикалық жағдайдың нашарлауы.

      2014 жылғы әлемдегі ұқсас деңгейге сәйкес келетін және бәсекеге қабілетті және экспортқа бағытталған өнімдерінің өңдеуін қамтамасыз ететін өндірістің техникалық және технологиялық деңгейін арттыруға бағытталған шараларды жүзеге асыру нәтижесінде қайта өңдеуге арналған сүттің жеткізулер көлемін 2583,6 мың тоннаға дейін ұлғайту, импорт алмастырудың 24,4 млрд. теңге көлеміне дейін жету және сүт өнімдерінің импорт үлесін 8 % төмендету жоспарланды. Сонымен қатар, ауылды жерлерде 15,5 мыңнан астам қосымша жұмыс орындарын құру жоспарланды.

      Құс шаруашылығын дамыту
      Соңғы жылдарда құс етінің өндіріс көлемдері өсу және импорттың төмендеуінің тұрақты үрдісі көзге түсер. Мысалы, 2006 жылы республикамызда 65,5 мың тонна өндірілсе, 2009 жылы 79,5 мың тонна немесе 3 жылдың ішінде құс етінің өндірісі 23 %-ға өсті. Бұған қоса, импорт көлемі төмендеуде, 2006 жылы 152,4 мың тонна құс еті әкелінді, ал 2009 жылы 109,0 мың тонна немесе 28,5 % импорт көлемі қысқарған. Бір уақытта отандық өндірістегі құс етінің ішкі нарықта үлес салмағы ұлғайған. 2009 жылы ішкі нарықтың отандық өндірістегі құс етімен қамтамасыз етілуі 42 % құрады.
      Республикаға құс етінің басты жеткізушісі АҚШ болып табылады (жалпы импорт көлемінен 85-88 %). Соңғы жылы Украинадан жеткізілетін құс етінің көлемінің ұлғаюы байқалуда.
      Соңғы жылдары республиканың ішкі нарығында құс етін жалпы тұтынуы бірқатар төмендегенін атап өтуі жөн. 2009 жылы ішкі нарықта құс етін тұтыну 188,4 мың тоннаны, ал 2006 жылы 216,8 мың тоннаны құрды немесе 13,0 % төмендеді. Сәйкесінше жан басына шаққандағы орташа құс етінің тұтынуы 1 адамға 2006 жылғы 14,2 кг, 2009 жылы 12 кг дейін төмендеді. 

Күшті жақтары

Осал жақтары

- өндірістік қуаттылығының болуы;
- ішкі нарықтағы құс етіне деген сұраныстың
бар болуы.

- өндірістік технологиялық құрал-жабдықтардың тозуы;
- өндіріс тиімділігінің төмендігі;
- білікті мамандардың жетіспеушілігі;
- өзіндік құнның жоғарылығы және өнімнің
бағалық бәсекеге қабілетінің төмендігі;
- құс фабрикаларында айналым қаражатының
жетіспеушілігі;
- вакцинаға және асыл тұқымды материалға
жемшөп қоспалары бойынша импорттық
тәуелділіктің жоғарғы деңгейі;
- қоспа жем өндірісіне отандық ингредиенттер түрінің жетіспеушілігі.

Мүмкіндіктер

Қауіп-қатерлер

- өндірістік әлеуетті толығымен қолдану;
- жаңа бройлерлік құс фабрикаларының
құрылысы және қайта құрылуы;
- ішкі тұтынудағы отандық өндіріс үлесін ұлғайту (импорттың орнын ауыстыру);
- өндірістің тиімділігін арттыру және өнімнің өзіндік құнын төмендету;
- отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру.

- экономикалық дағдарыстың әсерінен инвестициялар тартудың қиындығы;
- шекаралас Ресеймен, сонымен қатар Украиналық кәсіпорындармен бәсекелестік;
- құм еті импорттаушылар жағынан демпинг.

      2010 - 2014 жылдарға арналған басты мақсат импорттық өнімнің 60% және одан да көбін жабу болып табылады, ол үшін 2014 жылға отандық құс етінің өндірісін 140 мың тоннаға дейін ұлғайту жоспарланып отыр. Өндірістік процестің ерекшелігіне байланысты аталған көрсеткіштерге жету зиянсыздық деңгейіне кіру үшін оның анағұрлым масштабын талап ететін өндірістің үлкен инвестициялық сыйымдылығына қатысты ірі және орташа кәсіпорындардың өндірісіне ұлғайтуға негізделген. Республикалық ауқымдағы жеке қосалқы және шаруа (фермерлік) қожалықтар саласында айтарлықтай өндіріс екі талай.

      Биязы жүн және оның қайта терең өңдеу өнімдерінің өндірісі мен экспорты
      2009 жылы шаруашлықтардың барлық санатында қойдың саны 14,7 млн. басты құрады. Қой негізінен Оңтүстік Қазақстан - 22 %, Алматы облысы 17 %, Жамбыл облысы 13,3 % және Шығыс Қазақстан облысында 13 % өсірілді.
      2009 республиканың шаруашылықтарының барлық санаттарында 36,4 мың тонна жүн өндірілген, ол 2008 жылғы көрсеткіштен 3,3 % жоғары. Өндірілген жүннің түрлері бойынша келесідей болды: биязы - 7,8 мың тонна (немесе өндірілген өнім көлемінен 22 %), орташа биязы - 4,8 мың тонна немесе 14 %, жартылай жуан жүн 4,3 мың тонна немесе 12 % және жуан жүн 18,0 мың тонна немесе 52 %.
      Соңғы жылдары майлы-етті қой шаруашылығы даму тенденциясы байқалуда, бұл қазіргі нарық жағдайында қой етін өндірісімен салыстырғанда жүн өндірісі шығынды және тиімділігі төмен. Осыған байланысты, республикада өндірілген жүн көлемінің жартысы жуан жүн болып табылады, ол ішкі және сыртқы нарықта сұранысы болмай қалды.
      2009 жылы шаруашылықтың барлық нысандары бойынша өнім өндірісі келесідей бөлінді: халық шаруашылығы - 25,1 мың тонна жүн (69,0 %), шаруа (фермерлік) қожалықтар - 9,4 мың тонна (25,8 %), ауыл шаруашылығы кәсіпорындары - 1,9 мың тонна (5,2 %).

Күшті жақтары

Осал жақтары

- қой табынын өсіру үшін жайылымдардың
байтақ массивтердің болуы;
- әр бағыттағы асыл тұқымды қой шаруашылығы базасының бар болуы (биязы жүнді, жартылай биязы жүнді, жартылай жуан жүнді, жуан жүнді және каракульдық);
- өз шикізат ресурстарының бар болуы;
- жүнді бірінші қайта өңдеу кәсіпорындарының бар болуы.

- биязы жүнді қой өсіру бойынша мамандандырылған ірі шаруашылықтар санының аз болуы;
- қой табынымен селекциялық-асылдандыру жұмыстарды жүргізу деңгейінің төмендігі;
- жемшөп базасының әлсіздігі;
- жүнді дайындау және қойды қырқу бойынша инфрақұрылымның дамуының төмендігі;
- жекелеген аймақтарда жүн сапасын анықтау
бойынша лабораториялардың жоқтығы;
- қой шаруашылығын дамыту және жүнді
қайта өңдеу бойынша жаңа технологияларды
енгізу және әзірлеудің жеткіліксіз деңгейі;
- шикізатты сатып алуға айналым қаражатының жетіспеушілігі;
- шығарылатын терең қайта өңделген жүн
өнімдерінің ассортиментінің аздығы.

Мүмкіндіктер

Қауіп-қатерлер

- қолайлы географиялық орналасуы - ірі сату
нарықтарына жақындығы (Ресей, Қытай, Европа, Азия, Таяу Шығыс);
- әлемдік нарықта қазақстандық биязы
жүннің бағасының бәсекеге қабілеттілігі;
- сыртқы нарықтағы тоқыма өніміне сұраныстың артуына байланысты саланың даму болашағы, халықтың әл-ауқаты деңгейінің өсуі.

- Көпшілік кәсіпорындарда реттелген өнімді өткізу арналарының жоқтығы;
- Қазақстандық жүнді сыртқы нарыққа
жайғастыру және қозғалту бойынша маркетингтік стратегияның жоқтығы.

      Болжанып отырған саланы дамыту бойынша іс шаралар қой шаруашылығын дамытуға инвестицияны салуды, инфрақұрылымды жалға қоюды, барлық түрдегі жүнді бірінші қайта өңдеу және сатып алуды ұйымдастыруды, сала өнімінің экспортын дамытуды көздейді. Сонымен қатар, жуан жүнді сатудың ықтимал нарықтарын іздеу бойынша шаралар қабылдау, оның терең қайта өңделіуін оның негізінде шығарылатын тауардың және өнімнің ассортиментін ұлғайту.
      Болжамалы мәліметтер бойынша, 2014 жылы жүннің жалпы өндірісі 45 мың тоннаға жеткізілетін болады, оның ішінде биязы жүн 15,0 мың тонна. Сәйкесінше биязы жүнді қойлардың санын 4,3 млн. басқа жеткізу керек.
      Жүнді және оның бірінші қайта өңдеуден өткен өнімін сатудың перспективті нарық ретінде Ресей, Беларусь, Қытай, Түркия, және Италия болып табылады.
      Бұған қоса, 2,5 мыңнан астам қосымша жұмыс орындарын құру жоспарлануда.

3.3 Саланы дамытудағы негізгі мәселелер

      Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенінің жалпы жүйелік мәселелері болып табылатындар:
      1) агротехнологиялардың артта қалуы, өндірістің негізгі құралдарының табиғи және сапалы тозуы;
      2) топырақтың құнарлығы жағдайын бақылаудың жоқтығы;
      3) суармалы судың нормативтен тыс шығындары, сонымен қатар табиғи ресурстардың басқа да түрлерін тиімсіз қолдануы;
      4) жерлердің жер өңдеу жағдайының нашарлауы;
      5) ауыл шаруашылығы өндірісінің ұсақ тауарлығы;
      6) қолданылатын тұқымдардың және өсірілетін малдар тегінің генетикалық потенциалының төмендігі;
      7) жемшөп базасының әлсіздігі, жайылымдардың құлдырауы;
      8) диагностикалық зерттеулердің Жануарлардың денсаулығын сақтау бойынша дүниежүзілік ұйымдардың талаптарына сәйкес еместігі (ОІЕ);
      9) ауыл шаруашылығы малдарының бірдейлендірудің бірыңғай жүйесінің жоқтығы және олар бойынша электрондық базаның болмауы;
      10) тауарлы балық шаруашылығының дамымауы;
      11) өндірістік қайта өңдеуге сапалы шикізаттың жетіспеушілігі және ішкі азық-түлік тауарларының нарығында терең қайта өңделген отандық өнімдердің үлесінің төмендігі;
      12) елдің ішкі сұранысын қанағаттандырмайтын маңызды азық-түлік өнімдерінің бар болуы;
      13) тамақ өнімдерінің заман талабына сай технологияда өлшем әдістері стандарттарының жоқтығы, халықаралық талаптармен үндестіктің төмен деңгейі;
      14) агроөнеркәсіптік кешен салаларында қолданылатын өлшем құралдарының тексеру базасы деңгейінің төмендігі;
      15) экономиканың аграрлық саласында инвестиция тартудың темен деңгейі;
      16) өндіріске ғылыми әзірлемелерді енгізу жүйесінің дамымауы;
      17) білікті мамандардың жетіспеушілігі;
      18) ауылдық кооперацияның жеткіліксіз дамуы;
      19) ауылдық тауар өндірушілердің кредит қаражатына деген сұранысын толық қанағаттандыруға қаржы ресурстарының жетіспеушілігі.

3.4. Агроөнеркәсіп секторын дамытуды қолданыстағы мемлекеттік реттеу саясатын талдау

      Бүгінгі күні экономиканың аграрлық секторындағы қолданыстағы заңнамалық база толығымен нарықтық экономика талаптарына сәйкес келеді, халықаралық тәжірибе нормаларына бағытталған, ең бірінші тауар өндірушілердің кәсіпкерлік ықыласын қорғауға және қолдауға бағытталған.
      Жүйелі жүргізілген өзгерістердің нәтижесінде Қазақстанның ауыл шаруашылығы нарыққа бағытталған болды. Ауылда нақты мүлік иесі пайда болды, ауыл тұрғындарының санасы өзгерді, нарық көзқарасына негізделген жаңа өндірістік қарым-қатынастар нығайды.
      1997 жылдан бастап жалға беру және кепіл беру қарым-қатынасы, өңірлік жер нарықтарын қалыптастыру, жерлерді пайдалану көрсеткіштерін ескере отырып, жердің пайдаланылмағаны үшін санкциялар қолдану дами бастады.
      Осы уақытта, қалыптасқан жағдай аграрлық саланың даму стратегиясын тұжырымдамалық анықтауды талап етті. Оның негізгі бағыттары Қазақстанның 2030 дейін даму стратегиясында анықталған болатын. 2030 стратегиясы шеңберінде ауыл шаруашылығы өндірісінің бәсекеге қабілетті шараларында экономикалық өсуді қамтамасыз етуді, тиімді іске асырылатын жалпы сипаттағы және арнайы мемлекеттік қолдау шараларының қолдану жолымен ауыл шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлерін өндіру тұрақтылығы қарастырылатын Ауыл шаруашылығы министрлігі 2000 - 2002 жылдарға арналған ауыл шаруашылығы өндірісін дамыту бағдарламасын (бұдан әрі - Бағдарлама) әзірледі.
      Аталған Бағдарлама шеңберінде астық нарығын мемлекеттік реттеуге заңнамалық база құрылды. 2001 жылғы 19 қаңтардағы Қазақстан Республикасының «Астық туралы» Заңы қабылданды, оның негізгі ережелерін нақтылайтын заңға қосымша нормативтік-құқықтық актілер әзірленді және қабылданды, элеваторларды лицензиялау бойынша жұмыс аяқталды, асыл тұқымды мал шаруашылығын және таңдаулы тұқым шаруашылығының жүйесі реттелді.
      Бірақ, агроөнеркәсіптік кешендегі кейбір тұрақтылық жағдайына қарамастан 2002 жылы қайта өңдеу бойынша ауыл шаруашылығы техникасының және құрал-жабдықтардың тозуы, топырақтың құнарлығының төмендеуі, агротехнологияларды сақтамау, егістіктің және ауыл шаруашылығы малдарының өнімділігінің төмендеуі, АШТӨ-де айналым қаражатының дайындығы, өндіріс тұсімінің және өндірілетін өнімнің бәсекеге қабілеттілігінің төмендігі сияқты өтпелі кезең мәселелері сақталып қалды.
      Экономиканың одан әрі өзгерістер логикасы агробизнестің тиімді құрылымын құрумен, агротехнологиялардың деңгейін жоғарлатумен, ауыл шаруашылығы өндірісін маркетингтік стратегияға көшірумен, ішкі нарықта импортты ауыстырумен, жақын және алыс шет елдермен экспортты жандандырумен байланысты аграрлық саланың жаңа сапалы деңгейіне өтуін талап етті.
      Осыған байланысты, 2002 жылы Мемлекет басшысы Қазақстан халқына  Жолдауында алдағы 3 жылды - ауылды көтеру жылдары деп атады және Үкіметтің алдына ауылды дамыту бойынша шараларды жинақтау туралы міндет қойды.
      Осы міндетті шешу үшін Қазақстан Республикасы Президентінің 2002 жылғы № 889 Жарлығымен бекітілген 2003 - 2005 жылдарға арналған мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламасы әзірленді (бұдан әрі - Мембағдарлама), оның негізгі мақсаты тиімді агробизнесті кұру арқылы елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, бәсекеге қабілетті АӨК өнімін өндіру және сату, мемлекеттік қолдау шараларын рационализациялау болып табылатын.
      Мембағдарламаны іске асыру аясында агроөнеркәсіп кешенінің заңнамалық базасын одан әрі жетілдіру және ұлғайту бойынша, оны әлемдік тәжірибелік нормалармен сәйкестендіру бойынша үлкен жұмыстар жүргізілді. Бұл ретте маңызды орынды табиғи ресурстарды қолдануда мемлекет пен АШТӨ арасында жауапкершілікті бөлуге және жаңа жеке меншік бастаманы дамытуға мүмкіндік беретін ЖерСу және Орман кодекстерін қабылдау болып табылды.
      «Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы», «Өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру туралы», «Су пайдаланушылардың ауылдық тұтыну кооперативі туралы», «Жануарлар әлемін қорғау, өсіру және пайдалану туралы» заңдар қабылданды, олардың негізгі ережелерін нақтылайтын қосымша заң актілері бекітілді, элеваторларды лицензиялау бойынша жұмыстар аяқталды. «Асыл тұқымды мал шаруашылығы туралы», «Астық туралы», «Ара шаруашылығы туралы» Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне механикалық көлік құралдары және олардың тіркемелерін мемлекеттік тіркеу және мемлекеттік техникалық тексеру мәселесін есепке ала отырып тұжырымдамалық өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша жұмыстар жүргізілді.
      Жер кодексінде бекітілген ауыл шаруашылық жерлеріне жеке меншік институтының маңыздылығын атап өткен жөн. Жер қатынастары қайта құру мәселелерінде тарихи қадам жасалды және ауыл шаруашылығына арналған жерлер нарық айналымына тартылды.
      Су кодексін және басқа да заңға қосымша актілерді қабылдаумен су шаруашылығы саласында нақты реттеуге жағдайлар жасалған, олардың жұмысы реттелді, мемлекеттік органдардың ғана емес су пайдаланушылардың да міндеттері мен қызметтері нақтыланды, мемлекеттік бақылаудың сынды жүйесі құрылды.
      Жаңа Орман кодексіне енгізілген нормалар жергілікті атқарушы органдарға орман қорларын қолданылуда, қайта өндірісте, сақтау рөлі мен жауапкершілігін жоғарлатуға, аталған ортаға жеке меншікті қызықтыру үшін жол ашты.
      Мемлекет өнімнің сапасы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін шаралар қолданып жатыр. Бұл мақсатпен Қазақстан Республикасының «Азық-түлік өнімдерінің қауіпсіздігі туралы» Заңы қабылданған, онда өндірушілердің өнімдер қауіпсіздігін қамтамасыз ету жауапкершілігі ескеріледі.
      Мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату және ветеринариялық жүйені халықаралық стандартқа сәйкестендіру мақсатында 2009 жылы 24 шілдеде Қазақстан Республиканың «Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне ветеринария мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы мен оны іске асыру үшін бірнеше нормативтік-құқықтық акт қабылданған.
      Елдің АӨК-нің тұрақтылығын көтеру мен оның азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында 2009 жылғы 11 желтоқсанда Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне азық-түлік қауіпсіздігі мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы қабылданды.

3.5. Қазақстан Республикасына бейімдеуге болатын бар өзекті мәселелерді шешу бойынша позитивті дүниежүзілік тәжірибені шолу

      АӨК салаларын тұрақты дамуын қамтамасыз ету, отандық өнімдерінің ұлттық бәсекелес басымдықтарын дамыту мақсатында Қазақстан Республикасында бейімдеуге болатын шетелдік ауыл шаруашылығы тәжірибесін дамыту оң жақтары тұрақты зерттеледі.
      Ауыл шаруашылығы дамыған елдердің тәжірибесі АӨК саласындағы мемлекеттік саясат ауыл шаруашылығын дамыту үшін өзекті фактор екендігін көрсетеді.
      Мысал ретінде биоэтанолды өндіру бойынша бразилиялық тәжірибені айтуға болады. Бразилия әлемде отындық этанолды өндірудің екінші ірі өндіруші және ірі экспорттаушы болып табылады. Бразилия және АҚШ әлемдегі жалпы көлемдегі 89% этанолды өндіреді. 2009 жылы Бразилия 24,9 млрд. литр өндірді, ол элемдегі қолданылатын отындық этанолдың 37,7% құрады. Ол әлемдегі биоотынның тұрақты экономикасымен бірінші мемлекет болып табылады, биоотын өндірісі бойынша озат және басқа елдердің дамуына үлгі жобасы болып табылады. Бүгінгі күні Бразилияда қант қамысынан этанол өндірісі ең сәтті болып табылады. Оған отыз жылдық этанол өндірісін дамыту мемлекеттік бағдарламасының арқасында қол жеткізілді және отынның қазбалы түрлерін қолданудан бас тарту нәтижесінде.
      Бүгін Бразилияда таза мұнай өнімдерін жанармай түрінде қолданатын көлік құралдары жоқ. 1976 жылы Бразилияның үкіметі 10-нан 20%-ға дейінгі мөлшердегі этанолды бензинмен араластыруды заңды түрде бекітті, бұл ішкі жанғыш двигателіне минималдық өзгерістерді қажет етті. 1993 жылы этанолдың минималдық мөлшері 22%-ды, ал 2007 жылы - 25%-ды құрды.
      Бразилиядағы этанол өндірісі дамуының негізгі аспекті АӨК саласындағы ғылыми зерттеулерге инвестициялар болып табылады. Ауыл шаруашылығындағы зерттеулерге жауапты ЕМВRАРА, мемлекеттік компанияның мемлекеттік институттар және университеттермен бірігіп жасаған ғылыми зерттеулері Бразилияға биотехнология саласында және агрохимиялық тәжірибеде қант қамысын өсірудегі ең тиімді ауыл шаруашылығы технологияларын қолданатын әлемдегі негізгі жаңашыл болуға мүмкіндігін берді. Бір гектардан түсім тиімділігін арттыруға арналған шаралар соңғы 20 жылда қант қамысының жалпы жиналымын үш есе арттыруға мүмкіндік берді. Этанолдың гектардан шығуы 1975 жылы 2024 литрден 2004 жылы 5917 литрге дейін өсті, бұл өндіріс тиімділігінің жылына 3,77%-ға өскенін көрсетеді. Өндіріс процесіндегі инновациялар қантты шығару пайызын 98%-ға дейін ұлғайтуға мүмкіндік берді.
      1976 жылдан 2008 жылғы кезең аралығында қант қамыстың жалпы өнімі 91 млн. тоннадан 650 млн. тоннаға дейін өсті, егіс алқабы 2 млн. га-дан 8,1 млн. га дейін өсті, түсім 465 ц/га-дан 797 ц/га дейін өсті. Бразилия этанолдың әлемдегі ең үлкен экспорттаушысы болып табылады. 2007 жылы Бразилия 933 млн. галлон (3 532,7 млн. литр) этанолды экспорттады, бұл ел өндірісінің 20% және әлемдік экспорттың 50% құрды. Ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдауды жүзеге асырудың басқа мысалы Беларусь Республикасының сүт секторы болып табылады.
      2005 - 2009 жылдары ауылды қайта жандандыру және дамыту бағдарламаларын іске асыру шеңберінде ауыл шаруашылығы кешенін қолдауға 10 млрд. АҚШ доллары жұмсалды. Беларусияда мемлекеттік қолдаудың басым бөлігі сүт өнімін өндірушілерге беріледі. Елдегі өндірілген сүттің жартысы экспортқа жіберіледі. Белорусияның жалпы мемлекеттік шығындарының басым бөлігі ауыл шаруашылығын қолдау үлесіне келеді. Мысалы 2005-2007 жылдары ауыл шаруашылығын қолдауға арналған шығындар мемлекеттік бюджет шығындарының 8-9 %-ын құрды. Дүниежүзілік Банктің мәліметтері бойынша 2007 жылы жалпы ауыл шаруашылығын қолдау (салықтық жеңілдіктерді есепке алғанда) ЖІӨ-нің 5,4 %-ын және ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің 29%-ын құрды. Олар 2005 - 2010 жылдарға арналған ауылды қайта жандандыру және дамыту мемлекеттік бағдарламасы негізінде үнемі артып отырады. Белоруссиядағы ауыл шаруашылығын бюджеттік қолдау басқа елдермен салыстырғанда аса жоғары (ЖІӨ-ге, бюджеттік жалпы шығындарға және шаруашылық егістіктерінің жалпы алқабына қатысты). 2009 жылы әлемдік саудадағы Белоруссияның үлесі іш майында 2008 жылы 7,7%-дан 10,8%-ға дейін, ірімшікте - 4,5%-дан 5,7%-ға дейін артты. Құрғақ бірыңғай сүттің әлемдік экспортындағы үлесі 2008 жылғы 1,4%-ға қарсы 1,6%-ды құрды, қүрғақ майсыздандырылған сүттің үлесі 5,1%-ға қарсы 6,7%-ды құрды. Жалпы Белоруссия 2009 жылы 2008 жылмен салыстырғанда сүт және сүт өнімдерінің экспортын 530,1 мың тоннаға жеткізіп, 23,9%-ға ұлғайтты. Белоруссиялық азық-түліктің жалпы экспорты $2,218 млрд. құрады және 2008 жылмен салыстырғанда 1,4%-ға артты. 2009 жылы Ауыл шаруашылығы және азық-түлік министрлігі ұйымдарының үлесіне азық-түлік тауарларының жалпы экспортының 70% ($1,57 млрд.) келді. Ауыл шаруашылығы және азық-түлік министрлігі ұйымдарының жалпы экспортындағы сүт өнімдерінің үлесі 56,7%-ды құрды.
      Протекционистік саясаттың оңтайлы мысалы ретінді Ресей Федерациясының қант өнеркәсібін және құс етінің өндірісін қорғау болып табылады.
      2004 жылы Ресей Федерациясы Үкіметі импорттық баж салығының «икемді» (ауыспалы) тетігін енгізді, оның мөлшері аршылмаған қанттың биржалық құнымен (шикізат бағасы төмен болса, баж салығы жоғары болады және керісінше) анықталады. Импорттан қорғану тетігінің негізгі мақсаты - отандық қант қызылшасы кешенін қолдау үшін ішкі қант бағасының қажетті деңгейін қамтамасыз ету және аршылмаған қантқа әлемдік бағалардың өсуі кезінде ішкі нарықты жоғарғы бағалардан сақтап қалу.
      Ресей Федерациясы аршылмаған қантқа баж салығының жаңа тетігін енгізу нәтижесінде ақ қанттың және отандық шикізаттың өндірісі тез артты. Сәйкесінше қамыстан жасалған аршылмаған қанттың импорты да тез қысқарды. Осылай 2003 жылмен салыстырғанда аршылмаған қанттың импорты 2 рет төмендеді, ал қант қызылшасының өндірісі 2003 жылғы 19 млн. тоннадан 2008 жылы 30 млн. тоннаға дейін өсті.
      Ресейде құс шаруашылығына «АӨК дамуы» ұлттық жобасының шеңберінде қолдау жасалады. Бұл мақсатта жобамен қарастырылады:
      1) Ресей Федерациясы субъектілерінің 5 жылдан 8 жылға дейін алынған инвестициялық мақсаттағы кредиттердің пайыздарын төлеуге кететін шығындардың бөлігін бюджеттен субсидиялау.
      2) Федералдық лизинг негізінде техниканың, құрал-жабдықтардың және асыл тұқымды малдың көлемін ұлғайту.
      3) Ет импортын шектеу режимін сақтау.
      4) Отандық теңдесі жоқ мал шаруашылығына арналған технологиялық құрал-жабдықтарды енгізуді ынталандыру.
      Мал шаруашылығы салаларының, оның ішінде құс шаруашылығын жедел жаңарту үшін басты назар лизингтің дамуына және пайыздық мөлшерді субсидиялау арқылы несиелердің қол жетімділігін арттыру. Сонымен қатар, Ресей Федерациясы Үкіметімен 2006 жылдан бастап аналогтары Ресей Федерациясы территориясында өндірілмейтін мал шаруашылығы және мал шаруашылығын қайта өңдеуге арналған қазіргі заманға сай техниканы және құрал-жабдықтарды елге кіргізудегі кедендік баж салығын алып тастады. Асыл тұқымды малды және жемшөп базасын дамытуға да үлкен назар аударылды. 2020 жылға дейінгі әзірленіп жатқан құс шаруашылығын дамыту бағдарламасы негізгі бағыт ретінде жем витаминдерін қосатын асыл тұқым базасын және жем өндірісін дамытуды қосады.
      Осылай 2006 жылдан 2008 жылдар аралығында құс етінің өндірісі 1,6 млн. тоннадан 2 млн. тоннаға дейін өсті.
      Украинада Аграрлық саясат министрлігімен әзірленген және бекітілген 2005-2015 жылдарға арналған «Украина соясы» салалық бағдарламасы қолданылады. Осы бағдарламаға сәйкес 2015 жылы сояның егіс алқабтарының өсімін 1 млн. га дейін және жалпы жиналым өсімін 1,5 млн. тоннаға дейін ұлғайту жоспарлануда. Ол үшін соя өндірісін жыл сайын 120-150 мың тоннаға дейін ұлғайту көзделіп отыр.
      Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесінде 2009 жылы сояның жалпы жиналымы 2004 жылғы 363 мың тоннадан 2009 жылы 1 млн. тоннаға дейін артты, егіс алқабтары 250 мың га-дан 850 мың га дейін артты, бұл бес жыл бұрынғы көрсеткіштерден үш есе артық. Украина шаруашылықтарында сояның орташа түсімі 2004 жылы 11 ц/га құрған, ал 2009 жылы 16,8 ц/га құрады, бұл 2004 жылғы көрсеткіштермен салыстырғанда 65%-ға жоғары. БҰҰ-ң мәліметтері бойынша соя экспортының көлемі 2004 жылғы 155 мың тоннадан 2009 жылы жарты миллион тонна шамасына дейін ұлғайды, бұл өз кезегінде бағдарламаның тиімділігін көрсетті.
      Сонымен АӨК мемлекеттік қолдау саласындағы халықаралық тәжірибе көрсеткендей мемлекеттің ауыл шаруашылығы өндірісіне қатысуы және саланы дамыту бойынша бағдарламалардың болуы ауыл шаруашылығының оңтайлы дамуына ықпал етеді.

4. Қазақстан Республикасында АӨК-ні дамыту жөніндегі
2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарламаның мақсаты, міндеті,
мақсаттық индикаторлары және нәтижелерінің көрсеткіші

Бағдарламаның негізгі мақсаты азық-түлік қауіпсіздігі мен өнімнің экспортын арттыратын бәсекеге қабілетті АӨК-ні дамыту болып табылады.

1-кесте

Мақсаттық индикаторлар

2009 жыл

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

АӨК жалпы қосылған құнын жоғарылату 16 % кем болмауы тиіс

113,7

87,0

103,4

103,9

104,2

104,7

Агроөнеркәсіп кешеніндегі еңбек өнімділігін ауыл шаруашылығында бір жұмыспен қамтылғанға келетін 3000 АҚШ долларынан кем дегенде 2 есе арттыру

3000

3200

3600

4200

5000

6000

Аграрлық саланың экспорттық мүмкіншілігі жалпы экспорттың көлемінде 8 %-ға арттыру

3,9

4,3

4,7

5,4

6,5

8,0

Азық-түлік тауарлары ішкі нарығының 80 % отандық азық-түлік тауарларымен қамтамасыз ету

67,8

73,6

75,3

77,6

79,9

82,0

      Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізу үшін келесі міндеттерді орындау қажет:
      тұрақты даму принциптері негізінде ішкі нарықтың қажеттілігін қамтамасыз ету және экспорттық орынды қамту үшін сапалы бәсекеге қабілетті ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру;
      АӨК-ң қазіргі заманғы инфрақұрылымын дамыту;
      Мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуына және әлемдік ғылым трендіне сәйкес АӨК-нің маңызды бағыттарына ғылыми зерттеулерді шоғырландыру;
      АӨК қажет жоғары білікті кадрларды даярлау.
      Нәтиженің көрсеткіштері:
      Қажетті қаржыландыру жағдайында Бағдарламаны жүзеге асыру нәтижесінде 2014 жылы Бағдарламаның негізгі мақсатына қол жеткізіледі, әсіресе:
      ішкі нарықтың азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
      бәсекеге қабілетті ауыл шаруашылығы, ауыл шаруашылығы шикі затын қайта өңдеу өнімдер өндірісі артады;
      бидайдың экспорттық потенциалы 35,3 %-ға, күріш жармасының 8,4 %-ға, сиыр етінің 10 есе, жіңішке жүннің 1,2 есе артады;
      ішкі нарықтың қажеттілігі толығымен отандық тауарлармен қамтамасыз етіледі;
      республиканың көлік-тракторлық паркінің жаңару қарқынының өсуі;
      2014 жылы жоғары білімі бар кадрлармен қамтамасыз етуді 91 %-ға жеткізу, техникалық және кәсіптік біліммен: орта деңгейлі мамандармен 87 %-ға дейін, жоғары білікті техникалық және еңбекте қызмет көрсету жұмысшылармен 82 %-ға дейін жеткізу.
      Мақсаттарға, мақсаттық индикаторларға, міндеттерге, нәтижелер көрсеткіштеріне қол жеткізуге жауапты мемлекеттік органдар:
      Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі - салалық бағдарламаның бағыттаушысы, әзірлеушісі.
      Бағдарламаны жүзеге асыру үшін және көрсетілген мақсаттарға, міндеттерге, мақсаттық индикаторларға қол жеткізу үшін мынандай мемлекеттік органдардың көмегі қажет: Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі, Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі, Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі, Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрлігі, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі, Жер ресурстарын басқару агенттігі, Қазақстан Республикасының Статистика агенттігі; сондай-ақ акционерлік қоғамдардың: «ҚазАгро» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ, «ҚазАгроинновация» АҚ және мүдделі үкіметтік емес ұйымдар.

5. Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

      Бағдарлама кезең-кезеңімен 2010 - 2014 жылдары іске асырылатын болады.

5.1. Өсімдік шаруашылығы саласын дамыту

      Өсімдік шаруашылығы саласын дамыту саланы құрылымдық және технологиялық диверсификациясына байланысты сату нарығы бар, егіншіліктің ғылыми-негізделген жүйесіне өту, өндіріске жаңа су ресурстарын сақтайтын технологияларды енгізу, кең химияландыру, айналысқа жаңа және қолданбаған суармалы жерлерді енгізу арқылы егіншілік мәдениетінің деңгейін көтеруге байланысты өсімдік шаруашылығы өнімдерінің өндіріс көлемін арттыруға бағытталады.
      Осы шаралар өндіріс кепілін арттыруға және моно дақылдарға, бір дақылдарды артық өндіріп, ал басқа дақылдарды мүлдем өндірмеуге алып соғатын қазіргі келеңсіздіктерді дұрыстауға мүмкіндік береді.
      Астық дақылдарының егістік алаңдары жаппай белгіленген ғылыми негізделген егіс айналымдарымен сәйкестендіріледі. Бұл олардың алқаптарын 16,7 млн. га деңгейге дейін оңтайландыруға алып келеді.
      Сонымен қатар, егу технологияларын жетілдіру арқылы бидайдың орташа жылдық жалпы өндірісін 6%-ға ұлғайту және оның экспорттық әлеуетін 6,7 млн. тоннадан 9,2 млн. тоннаға дейін немесе 37%-ға көтеру жоспарлануда.
      Саланы дамытуды экономикалық ынталандыру және оның инвестициялық тартымдылығын арттыру мақсатында оның ынталандыру мүмкіндіктерін барынша қолдана отырып, АӨК субсидиялау одан әрі жалғасатын болады.
      Ауыл шаруашылығы саласын дамыту басымдылықтарының, сондай-ақ АӨК-дегі еңбек өнімділігін ауыл шаруашылығымен айналысатын бір адамға шаққанда 2009 жылы 3000 АҚШ доллардан 2014 жылдың соңына қарай кемінде 2 есеге ұлғайту бойынша бағыттардың бірі өсімдік шаруашылығы өнімнің өнімділігін және сапасын арттыру болып табылады. Оған, сонымен қатар, басым дақылдар өндірісіне жүмсалған шығындарды одан әрі арзандату, ылғал қорын сақтайтын, суды сақтайтын технологияларды, минералдық тыңайтқыштарды, өсімдіктерді қорғау құралдарын, жоғары сапалы тұқымды қолдану арқылы қол жеткізіледі.
      Өсімдік шаруашылығының бәсекеге қабілеттігі көбінесе тұқым сапасына байланысты екенін ескере отырып, оның ішінде элиталық тұқымдар егілген алаңдардың үлесін 8 %-ға дейін ұлғайтуға бағытталған тұқым шаруашылығын дамытуды және мемлекеттік сорт сынау, тұқым шаруашылығы жүйесін және оларды мемлекеттік қолдау тетіктерін жетілдіруді қолдау бойынша жұмыстар жалғаса береді.
      Майлы дақылдардың егістік алаңдарын ұлғайту және өз шикізаты есебінен республиканың ішкі қажеттіліктерін қамтамасыз ету мақсатында, үдемелі агро-индустриялдық әртараптандыру жөніндегі іс-шараларды іске асыру шеңберінде майлы дақылдар өндірушілерін мемлекеттік қолдау жалғасады, бұл майлы тұқымдардың жалпы жиналыным 2009 жылғы 703,6 мың тоннадан 2014 жылы 1,1 млн. тоннаға дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді.
      Жеміс-көкөніс және жүзім өндірісінің көлемін арттыру және ішкі нарықтың қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында осындай дақылдар түрлерін өндірумен айналысатын АШТӨ-ге қаржылық көмек көрсету одан әрі жалғасады.
      Саланы әртараптандыру процесінде жеміс-көкөніс дақылдарын егу, сонымен бірге, өнеркәсіптік шағын жылы жай және парниктерді салу арқылы жабық топырақты алаңдары ұлғайтылады.
      2010 жылдан бастап іске асырылып жатқан өсімдік шаруашылығы саласын дамытуды мемлекеттік қолдау шаралары ынталандыруға және қайта өңдеу кәсіпорындардың шикізатпен қамтылуын арттыруға бағытталған.
      Оның ішінде картоп және жеміс-көкөніс қоймаларының бір жолғы сақтау қуатын 1,2 млн. тоннаға дейін ұлғайту есебінен жеміс-көкөніс өнімдерін сақтау және оларды тұтынушыларға жеткізу логистикасын одан әрі дамыту жоспарлануда.
      Аталған іс-шараларды іске асыру 2014 жылдың соңында ерте пісетін жеміс-көкөністер бойынша өз-өзін қамтамасыз етуге қол жеткізуге, жеміс-жидек дақылдары және жүзім бойынша импорттық тәуелділікті 25%-ға төмендетуге мүмкіндік береді.
      Қолданылмайтын суармалы жерлерді, негізгі мелиоративтік қорлардың тозуын және қанағаттанғысыз техникалық жағдайын қалпына келтіру, суарудың, ең алдымен тамшылап суарудың үдемелі әдістерін жаппай енгізу мәселелерін шешу алда тұр.
      Басты назар аграрлық саланың экспорттық мүмкіндікті ұлғайту ретінде бидай өндірісін ел экспортының жалпы мөлшеріндегі 2009 жылы 4%-дан 2015 жылы 15%-ға дейін өсіруге аударылады, ол стратегиялық маңызы бар ірі инфрақұрылымдық жобаларды, оның ішінде бидай қоймаларын салу және жаңарту, бидай және оның терең қайта өңдеу өнімдері экспортының инфрақұрылымын дамытуды іске асыру арқылы жүзеге асады. Сонымен қатар, бидай және оның қайта терең өңделген өнімдерін тауар биржалары арқылы өткізу бойынша жұмыс күшейтіледі
      Бұдан басқа, қайта өңдеу саласын дамыту арқылы бидай экспортының шикі заттық бағытын төмендетуге басты назар аударылады. Бұл ретте, бидай экспортының мөлшеріндегі қайта өңделген өнімнің үлесін 32%-дан 50%-ға дейін арттыру көзделіп отыр, бұл әлемдегі ірі бидай экспортері ретінде қазақстанның орнын нығайтады.
      Бидай және оның қайта өңделген өнімдерін сыртқы нарықтарға шығару, экспорттық мүмкіндікті арттыру үшін мыналар қажет:
      қазақстандық бидай өнімдерін өткізу кезінде стратегиялық маңызы бар мемлекеттерде астық импортының (қабылдау) инфрақұрылымын дамытуды ынталандыру жөнінде ұсыныс енгізу;
      бидай және оның қайта өңделген өнімдерін экспортқа шығару кезінде жұмсалатын көлік шығындарын субсидиялау;
      «қазақстандық астық және оның қайта өңделген өнімдері» брендін дамыту;
      астық және ұн экспортының инфрақұрылымын қалыптастыру және дамыту.
      Елдің фитосанитарлық қауіпсізідігін қамтамасыз ету және аса қауіпті зиянды организмдер мен карантиндік объектілердің жаппай таралуына болдырмау, егіс алаңдарын жоғары сапалы тұқымдармен және жоғары өнімділік сорттармен қамтамасыз ету мақсатында АШТӨ отандық өндірістегі гербицидтерді, таңдаулы тұқымды қолдануын ынталандыруды жалғастыру, Кеден одағының кеден шекарасында өсімдіктер карантині бойынша шекаралық пункттерінде карантиндік лабораторияларды қосымша ашу және орналастыру, фитосанитарлық қауіпсіздігі, сорттық сынау, тұқым шаруашылығы саласындағы мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындарды материалды-техникалық жабдықтау қажет.
      Республиканың машина-тракторлы паркін жаңарту процесінде мемлекеттің қатысуы лизингтік бағдарламаларды қаржыландыруда көрсетілген.
      Ауыл шаруашылығы секторын дамыту үшін республикада едәуір әлеуеті бар және тамақ өнімдерін өндіру бойынша оның өңірлік көшбасшы қатарына кіруге барлық мүмкіншілігі бар екенін ескере отырып, республиканың машина-тракторлы паркін жаңарту АӨК дамытудың басым бағыты болып табылады. Бұл ретте, отандық машина жасау саласының жеткіліксіз дамуын есепке ала отырып, елдің машина-тракторлы паркін жаңартуға бағытталған жаңа механизмдерді енгізу арқылы мемлекеттік қолдау механизмдерін күшейтуге объективті қажеттілік бар.

2-кесте

2010 - 2014 жылдар аралығында өсімдік шаруашылығы саласының даму болжамы 

Іс-шара

2009 жыл

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

Егіс алаңдарын оңтайландыру, мың га:







дәнді дақылдарды

17 208,8

16 626,4

17 000,0

16 900,0

16 800,0

16 700,0

майлы дақылдарды

1 185,4

11 749,5

1 760,0

1 780,0

1 790,0

1 800,0

қант қызылшасын

19,0

20,1

25,0

28,0

31,0

35,0

күрішті

86,6

94,1

88,6

89,3

89,3

89,7

мақтаны

140,1

134,9

112,7

110,0

105,0

100,0

көкөністерді

110,6

120,4

120,8

121,2

121,6

122,0

жабық топырақтағы көкөністерді

206,5

267

288

309

330

350

картопты

170

179,8

182,0

185,0

189,0

192,0

жемісті, жидекті және жүзімді

49

56,2

58,3

60,4

62,5

64,6

Қолдану алаңы, мың га







ылғал қорын сақтайтын технологияларды

10 314,6

11 246,9

11 000,0

11 400,0

11 700,0

12 000,0

минералды тыңайтқыштарды

1600

1800

2000

2200

2400

2400

Тыңайған (пайдаланылмаған) жерлерді айналымға енгізу, мың га

400,0

400,0

400,0

400,0

400,0

400,0

Пайдаланылмайтын суармалы жерлерді қалпына келтіру, жылына мың га

-

70,0

70,0

70,0

70,0

70,0

Өндіріс көлемінің өсуі, мың тонна:







астықтың

20 830,5

14 072,9

17 900,0

18 600,0

19 000,0

19 200,0

майлы тұқымдардың

703,6

1050,0

1085,0

1120,0

1155,0

1190,0

қант қызылшасының

181,3

550,0

625,0

700,0

775,0

875,0

күріштің

307,0

281,6

292,4

303,6

308,1

314,0

шитті мақтаның

270,0

270,0

225,4

220,0

210,0

200,0

көкөністердің

2 457,3

2 145,0

2 164,0

2 185,0

2 215,0

2 237,0

оның ішінде ерте пісетін

16,0

40,0

51,3

62,8

74,3

86,3

картоптың

2 755,6

2 578,0

2 669,0

2 772,0

2 867,0

2 971,0

жемістің, жидектің және жүзімнің

234,3

282,0

304,0

326,0

356,0

387,0

Картоп және жеміс-көкөніс қоймаларының қуаты, мың тонна

382,1

499,3

644,5

789,7

934,9

1187,7

Экспорттық әлеуеті, мың тонна:







астықтың

6 788,1

7 700,0

8 200,0

8 800,0

9 000,0

9 200,0

күріш жармасының

6,4

42,4

43,9

45,5

47,3

50,8

Ішкі нарықтың қажеттілігін қанағаттандыру, %:







майлы дақылдарға

59,4

98

100

100

100

100

қант қызылшасына

5,3

13

14

15

16

17

картопқа

95

95

100

100

100

100

ерте пісетін көкөністерге

18

47

60

73

86

100

жеміске, жүзімге және жидекке

50

81

84

87

90

93

      Күтілетін нәтижелер:
      1) алаңдарды оңтайландыру жолымен өсімдік шаруашылығын әртараптандыруды жүзеге асыру;
      2) астық дақылдарының егістік алаңдарын ғылыми-негізделген егіс айналымдарына сәйкес келтіру;
      3) 2 млн. га дейін тыңайған (пайдаланылмаған) жерлерді айналымға енгізу, 350 мың га дейін пайдаланылмайтын суармалы жерлерді қалпына келтіру, лазерлік жобалауды қолдана отырып, күріш алқаптарын қайта жаңғырту, 100 мың га дейін суарудың үдемелі әдістерін қолдануды кеңейту, оның ішінде 51 мың га дейін тамшылап суару;
      4) азық дақылдар өндірісінің өсуі;
      5) ылғал қорларын сақтайтын технологияларды пайдалануды 12 млн га дейін, минералды тыңайтқыштарды - 4,5 млн га дейін, гербицидтерді 12 млн га дейін жеткізу;
      6) суару суын, суармалы жерлерді тиімді және ұтымды пайдалану;
      7) тұзданудың, ирригациялық эрозияның дамуының және топырақ құнарлылығы төмендеуінің алдын алу;
      8) картоп және жеміс-көкөніс қоймаларының бір жолғы сақтау қуатын 1,2 млн тоннаға дейін жеткізу;
      9) елдің фитосанитарлық қауіпсіздігін қамтамасыз ету, карантиндік және аса қауіпті зиянды организмдердің кіруінен және таралуынан сақтау;
      10) бірегей және таңдамалы тұқымдардың өндірістік қажеттілігін қанағаттандыру;
      11) астық қоймаларын салу және оларды жаңарту, астықтың экспорттық инфрақұрылымын дамыту;
      12) тауарлық биржа арқылы сатудың мөлшерін ұлғайту.
      13) қазақстандық астықтың экспорттық көлемі мен оның қайта терең өңдеу өнімін ұлғайту;
      14) қолайлы көлік бағдарларын және астық пен ұн сатудың экспорттық инфрақұрылымын қалыптастыру.

5.2. Мал шаруашылығы саласын дамыту

      Ескерту. 5.2-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      Мал шаруашылығында негізгі тірек ауыл шаруашылығы құрылымдардың мал шаруашылығы өнімінің өндіріс көлемін ұлғайтуға, малдың генетикалық әлеуетін арттыру және соның негізінде ішкі нарықтың, оның ішінде қайта өңдеу саласында, сапалы мал шаруашылығы өніміне қажеттіліктерін қанағаттандыру, сонымен қатар оның экспорттық әлеуетін құруға бағытталған.
      Өндірістің көлемін және мал шаруашылығы өнімін бәсеке қабілеттілігін арттыруға:
      шетелдік селекцияның құндылығы жоғары тұқымдық материалдарын (жануарларды, ұрық пен эмбриондарды) импорттау және олардың базасында асыл тұқымды шаруашылықтар-репродукторлар құру;
      халықаралық талаптарға және стандарттарға сәйкес келетін жоғары сапалы сиыр етін өндіру үшін арнайы бордақылау алаңдарын салу;
      сиыр етіне арналған отандық стандарттарды халықаралық талаптармен үйлестіру;
      асыл тұқымды мал базасын нығайту және ғылыми сүйемелдеу мен мал шаруашылығында ірі ауқымды селекцияны жүзеге асыру арқылы мал мен құстың генетикалық әлеуетін ұлғайту;
      азық дақылдарының тұқымдарын өндіру бойынша тұқым шаруа қожалықтарын көбейту, мал жайылымдары мен шабындықтарды ұтымды пайдалану және жақсарту, азық дақылдарға арналған егіс алаңдарын кеңейту арқылы тұрақты жем базасын құру және малдарды толық азықтандырумен қамтамасыз ету;
      мал шаруашылығында орта және ірі тауарлы өндірісті қалыптастыру процестерін ынталандыру, саланы өнеркәсіптік негізге аудару;
      қазіргі заманғы технологияларға негізделген жаңа және қолданыстағы мал шаруашылығы өндірісінің қуатын арттыру,
      мал сою, мал шаруашылығы өнімін дайындау, сақтау, тасымалдау және өткізу бойынша инфрақұрылымды дамыту;
      мал шаруашылығы өнімі өндірісінің технологиялық процесстерін жаңарту;
      ветеринария жүйесін халықаралық стандарттар талаптарымен сәйкестендіру және ветеринариялық-санитариялық салауаттылықты, тамақ өнімінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
      мал шаруашылығы саласын мемлекеттік қолдау шараларын ұлғайту;
      мал шаруашылығы саласын кадрлық, ғылыми және ақпараттық-маркетингтің қамтамасыз ету арқылы қол жеткізіледі.
      Асыл тұқымды қорды кеңейту және малдың генетикалық әлеуетін арттыру республика көлемінде малды өз төлінен өсіру бойынша біріккен жүйені енгізу, сондай-ақ мал мен құстың ең жақсы генотиптерін пайдалану арқылы жүргізілетін болады.
      Бұл ретте малдың тұқымдық және өнімділік сапасын жақсарту мынадай нәтижелер арқылы қамтамасыз етіледі:
      ірі ауқымды селекцияның негізінде мал шаруашылығында малды асылдандыруға бағытталған жұмыстарды жүргізу;
      селекциялық процестерді жүргізу мен реттеуге және малдың генетикалық әлеуетін арттыруға мүмкіндік беретін қайтарымсыз, жалпыға бірдей қол жетімді бірыңғай ақпараттық-талдау жүйесін енгізе отырып, малдың асыл тұқымдық құндылығын индекстік бағалаудың халықаралық әдістемесіне көшу;
      ірі ауқымды селекцияға қатысушы қожалықтарда бұқаларды ротациялау және жоспарды бекітуін сақтау;
      етті малдың арнайы тұқымы бойынша асыл тұқымды репродукторларды құру жөнінде пилоттық жобаларды іске асыру;
      ірі ауқымды селекцияның (ІМС) қатысушылары асыл тұқымды-селекциялық жұмысында сапалы селекциялық процессті ғылыми сүйемелдеу (СПҒС) қызметін көрсету.
      Сонымен қатар етті және сүтті мал шаруашылығын, құс шаруашылығын, бройлерлік құс шаруашылығын дамытумен бірге мал шаруашылығы саласының шошқа, өнімді жылқы және түйе, панталық бұғы мен ара шаруашылығына да көп көңіл аударылады. Осы салалардың өнімі негізінен ішкі нарықтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. Жақын арадағы жылдар ішінде осы салаларда ауыл шаруашылығы құрылымдарында өнім өндірісінің көлемін өсіру, ішкі нарықты толықтыру үшін шығарылатын өнімінің ассортиментін көбейту және өнімнің бөлек түрлері бойынша сыртқы нарыққа шығу жоспарлануда.
      Мал шаруашылығында экспорттық әлеуетті арттыру мәселесінің шешімі:
      шетелдік селекцияның жоғары өнімді малдың етті асыл тұқымды сиырлардың жаңа шаруа репродукциялық жүйесін құру;
      арнайы етті тұқымды мал басын көбейту;
      шатыстың бірінші тұқымының гетерозис әсерін шығару үшін мал шаруашылығында өндіру және ауыспалы әдісті кеңінен қолдану;
      етті тұқымдас бұқаларды құрама бағыттағы сиырлармен будандастыруды өткізу;
      үй қожалықтарында тұқымсыз және өнімділігі төмен малды етті тұқымды бұқа-өндірушілерінің жасанды тұқымдандыруды қолдану жолымен ығыстыру арқылы қамтамасыз етіледі.
      Ветеринария жүйесін халықаралық стандарт талаптарына сәйкестендіру мынадай жолмен жасалады:
      жергілікті атқарушы органдарда құрылған ветеринария саласының барлық деңгейінде қызмет ететін бөлімшелерді қажетті сандармен толықтыру;
      ауыл шаруашылығы малдарын және ветеринариялық-санитариялық бақылау объектілерін сәйкестендірудің біріккен жүйесін құру;
      халықаралық стандарттардың талаптарына сәйкес ауыл шаруашылығы мал басына диагностикалық зерттеулер жүргізу;
      малды союға арналған арнайы объектілерді салу (мал союға арналған пункттер, алаңдар, етті қайта өңдейтін кәсіпорындар);
      ветеринарлық зертханаларды халықаралық стандарттар мен талаптарға сәйкес жабдықтау (құрылыс және материалдық-техникалық жабдықтау);
      елдің эпизоотикалық салауаттылығын қамтамасыз ету және ауыл шаруашылығы мал өнімін халықаралық нормалардың деңгейіне дейін жеткізу.
      Азық өндіру саласын дамыту.
      Азық өндіру саласын дамыту және мал шаруашылығының мықты жемшөп базасын құру мынадай іс-шараларды іске асыру арқылы жүзеге асырылатын болады:
      суландыру арқылы қолданыстағы жайылымдық алқаптардың көлемін ұлғайту. Осы проблеманы шешу үшін 3500 мыңнан астам бұрын қолданыста болған шахталық құдықтарды қалпына келтіру көзделуде;
      ауыспалы егістегі азық дақылдарының үлес салмағын 2011 жылдан бастап 11,8 %-дан ғылыми-негізделген 30 %-ға дейін жеткізу. Бұл ретте, суармалы жерлердегі азық дақылдарының алаңын 2011 жылдан бастап 2,5 мың гектардан 5 мың гектарға дейін кеңейту, негізінен қазір қолданылмайтын суармалы жерлерді қалпына келтіру және шаруашылық айналымға енгізу есебінен кеңейту міндеті тұр;
      азық дақылдарының тұқым шаруашылығын дамыту. Қазіргі кезде біз шамамен 70 мың тонна азық дақылдарының тұқымын өндіреміз. Оны тұқым шаруашылықтарының желілерін кеңейту есебінен 207 мың тоннаға дейін ұлғайтуымыз керек. (Бүгінде бізде 10 оригинатор, 27 элиттұқымшар, 40 жаппай көбейтумен айналысатын тұқымшар бар).

3-кесте

      Ескерту. 3-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

Мал санын көбейту, олардың ауыл шаруашылығы құрылымдарындағы үлес салмағы, генетикалық әлеуетін дамыту

Мал саны

2009

2010

2011

мың бас

а/ш құрылымдарының үлес салмағы, %

асыл тұқымды мал басының үлес салмағы, %

мың бас

а/ш құрылымдарының үлес салмағы, %

асыл тұқымды мал басының үлес салмағы, %

мың бас

а/ш құрылымдарының үлес салмағы, %

асыл тұқымды мал басының үлес салмағы, %

Ірі қара мал

6095,2

18

5,6

6175,4

19,3

6,1

6280,0

20,5

6,8

Қой және ешкі

17369,7

30,8

12,0

17988,1

31,7

12,2

18650,0

32,8

12,9

Шошқа

1326,3

22,3

12,1

1344,0

24,7

13,0

1375,0

26,5

13,8

Жылқы

1438,7

30,4

5,5

1528,3

33,5

6,0

1625,0

36,3

6,5

Түйе

155,5

33,1

10,6

169,6

34,4

9,8

180,0

35,6

9,8

Құс

32686,5

56

10,7

32780,6

56,3

11,0

33220,0

56,7

11,3

Марал

9,6

100

99

10,2

100

98

10,5

100

99,0

Бұғы

1,3

100

100

1,5

100

74

1,7

100

88,0

Ара

58,8*

55,9

0,1

64,8*

12

3,8

66,2*

13

4,1

Мал саны

2012

2013

2014

мың бас

а/ш құрылымдарының үлес салмағы, %

асыл тұқымды мал басының үлес салмағы, %

мың бас

а/ш құрылымдарының үлес салмағы, %,

асыл тұқымды мал басының үлес салмағы, %

мың бас

а/ш құрылымдарының үлес салмағы, %

асыл тұқымды мал басының үлес салмағы, %

Ірі қара мал

6440,0

21,9

7,7

6610,0

23,5

10,0

6830,0

25,1

12,8

Қой және ешкі

19330,0

33,9

13,6

20050,0

35,0

15,3

20800,0

36,2

17,3

Шошқа

1415,0

28,3

14,9

1460,0

29,8

16,8

1500,0

31,0

19,0

Жылқы

1730,0

39,0

7,2

1830,0

41,8

8,1

1940,0

44,3

9,3

Түйе

190,0

36,8

9,8

201,0

38,3

10,0

212,0

39,6

10,0

Құс

33850,0

57,3

12,7

34540,0

57,9

14,7

35400,0

58,8

17,0

Марал

10,9

100

100

11,4

100

100

11,7

100

100

Бұғы

2,0

100

85,0

2,2

100

91,0

2,28

100

96

Ара

67,8*

14

4,3

68,8*

14,5

4,7

70,0*

14,8

5

*- мың ара ұялары

4-кесте

      Ескерту. 4-кесте жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

Мал шаруашылығы өнімдерін өндіру көлемін өсіру

Өнім түрлері

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

Сойылған ет салмағы:

шаруашылықтардың барлық санаттарында, мың тонна

896,3

937,4

980,0

1025,0

1080,0

1140,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарында, мың  тонна

184,9

218,5

253,0

293,0

340,0

394,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарындағы үлес салмағы, %

20,6

23,3

25,8

28,6

31,5

34,6

Сүт:

шаруашылықтардың барлық санаттарында, мың тонна

5303,9

5381,2

5490,0

5610,0

5750,0

5900,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарында, мың тонна

542,5

563,4

592,0

622,0

660,0

700,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарындағы үлес салмағы, %

10,2

10,5

10,8

11,1

11,5

11,9

Жүн:

шаруашылықтардың барлық санаттарында, мың тонна

36,4

37,6

39,1

40,7

42,7

45,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарында, мың тонна

11,3

12,1

13

14,1

15,6

17,4

ауыл шаруашылығы құрылымдарындағы үлес салмағы, %

31,0

32,2

33,2

34,6

36,5

38,7

Жұмыртқа:

шаруашылықтардың барлық санаттарында, млн. дана

3306,4

3720,4

4030,0

4320,0

4580,0

4830,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарында, млн. дана

1950,3

2372,3

2680,0

2990,0

3260,0

3500,0

ауыл шаруашылығы құрылымдарындағы үлес салмағы, %

58,9

63,8

66,5

69,2

71,2

72,5

      Күтілетін нәтижелер:
      1) барлық шаруашылық санаттарында орташа 5 жылдың ішінде 3-6 % шегінде, ауыл шаруашылығы құрылымдарында 8-13 % шегінде мал және құс санының жыл сайынғы өсімі;
      2) ауыл шаруашылығы құрылымдары өндірген мал шаруашылығы өнімінің үлес салмағын еттің 20 %-дан 30 % дейін, сүттің - 10 %-дан 15 % дейін, жұмыртқаның - 59 %-дан 68 % дейін, жүннің - 31 %-дан 39 % дейін өндірісінің жалпы көлемінен арттыру;
      3) ауыл шаруашылығы малының жалпы санында асыл тұқымды мал басының үлес салмағын ұлғайту;
      4) мал шаруашылығы өнімінің экспорттық әлеуетінің өсімі және ішкі нарықта импорттық құс етінің үлесін 2 есе азайту;
      5) қайта өңдеу кәсіпорындарын отандық өндірілген мал шаруашылығы шикізатымен қамтамасыз ету;
      6) 2016 жылы 60 мың тонна ет экспорттау үшін жағдай жасау;
      7) республиканың асыл тұқымды мал шаруашылығы қорын нығайту;
      8) мал шаруашылығына кең көлемді селекцияны енгізу;
      9) малдың жаңа жоғары өнімді тұқымын өсіру ареалын кеңейту;
      10) ауыл шаруашылығы мал өнімділігінің дәрежесін көтеру;
      11) мал шаруашылығы өнімін экспорттық нарықтарға бөгетсіз өткізу үшін жағдайлар жасау;
      12) ветеринарлық жүйені халықаралық нормаларға, стандарттарға және талаптарға сәйкестендіру;
      13) аумақтың эпидемиологиялық және эпизоотиялық салауаттылығын қамтамасыз ету;
      14) ауыл шаруашылығы жануарларының өріс аударуын есепке алу мен бақылаудың жөнге келтірілген жүйесінің жұмыс істеуі;
      15) 2014 жылға қарай 2 300 сою пункттерін, ауыл шаруашылығы жануарларын союға арналған алаңдарды, қайта өңдеу кәсіпорындарын, 5000 мал қорымдарын, 114 аудандық бір түрлі ветеринариялық зертханаларды, материалдық-техникалық жабдықталған микроорганизмдер үшін био қоймаларды салу негізінде елдің ветеринариялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
      16) мал шаруашылығы саласында 5 жылдың ішінде 14 000-ға дейін жұмыс орындарын құру;
      17) 1 басқа қолданылатын азық бірлігінің көлемін 32 центнерге дейін жеткізу.
      Ескерту. Кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

5.3. Тауарлық балық өсіруді дамыту

      Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, балық қорын ұлғайту және оның биологиялық әралуандылығын сақтау тауарлық балық өсіруді дамытусыз мүмкін емес.
      Тауарлық балық шаруашылығы қазіргі су дақылдарына негізделген ең басты құрастырушы бөлігі болып табылады.
      Қазіргі кезде табиғи су қоймаларынан балық аулау көлемі өзінің ең жоғарғы белгісіне жетіп қалғанын ескере отырып, тауарлық балық өсіру сияқты балық шаруашылығын дамыту бағытын іске асыру қажет.
      БҰҰ азық түлік және ауыл шаруашылығы ұйымының мәліметтері бойынша балық шаруашылығы басым бағыттардың бірі болып табылады. Әлемде су дақылдары өнімінің жылдық өсу қарқыны 8,7 %-ды құрайды. Осылайша, ақуыз бірлігіне қайта есептегенде бір тонна балық өнімі өндірісінің өзіндік құны ірі қарамал етінің өзіндік құнынан 2,6 есе, ал құстан 1,5 есе төмен.
      Қазіргі кезде балықты тұтыну көрсеткіші халықтың жан басына шаққанда орташа әлемдік деңгейінің жартысын құрайды.
      Соңғы кезде балық аулау көлемінің төмендеу үдерісі байқалады. Басты себептің бірі балық кәсіпшілігі жағынан ресурстарға жүктеменің артуы болып табылады. Табиғи су айдындарына балық жіберу есебінен балық ресурстарының қайта өндірісі, балық ресурстарының жағдайын тұрақты деңгейде ұстап тұруға мүмкіндік береді, дегенмен, Қазақстанның балық өнімінің көлемін ұлғайту мәселесін шешпейді, сондықтан халықтың балық тағамдарына деген қажеттілігін импорт арқылы қамтамсыз етуге мәжбүр етеді.
      Қалыптасқан жағдайдан шығудың жалғыз жолы балық саласының басым бағыты тауарлық балық шаруашылығын дамыту болып табылады, бұл азық-түлік тауарларының ішкі нарығын 80 пайыздан астам отандық тамақ өнімімен және 2014 жылдың соңына қарай елдің азық-түлік қауіпсіздігі қамтамасыз етуге әсер етеді.
      Тауарлық балық өсіру өнімнің өндірісін ұлғайту, бәсекеге қабілеттілігін арттыру мақсатында тауарлық балық өсіру өнімінің өндірісіне жұмсалған шығындарды ішінара өтеуге және тауарлық шаруашылықтарда құнды балық түрлерін генетикалық таза желілерінің аналық табындарын күтіп-бағуға субсидия бөлу арқылы отандық су дақылдары өнімін өндірушілерге мемлекеттік қолдау көрсету шаралары қолданылатын болады.
      Осы бағыттарды іске асыру 2014 жылы тауарлық балық өнімінің өндірісін 6 мың тоннаға дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

5-кесте

Тауарлық балық өнімін өсіру

тонна

2009 жыл

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

303

500

700

1000

2000

6000

5.4. Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу саласын дамыту

      Ескерту. 5.4-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      Субсидиялау бойынша сыйақы ставкаларының қамтылуын ұлғайтуға және қайта өңдеу кәсіпорындарының шығындары үшін шығаратын өнімдердің бәсекеге қабілеттілігін көтеру жолымен олардың халықаралық стандарттарға көшуі, қайта өңдеу өнімі және тамақ өнеркәсібінің индустриялық-инновациялық дамуы техникалық және технологиялық кәсіпорындарды қайта жарақтандыру есебінен қол жеткізіледі.
      Соның нәтижесінде технологиялық жабдықтарды жаңарту және қуаттылығын ұлғайту, шикізатты дайындау жүйесін жетілдіру арқылы 2014 жылға қарай еттің, сүт өнімдерінің, өсімдік майының өнеркәсіптік өндірісі 2010 жылға қарағанда 1,5-1,7 есе, қант 17 %, жеміс-көкөніс консервілері 21,4 % көбейеді.
      Бұл ретте 2014 жылға қарай еттің 27 % дейін, сүттің 40 % дейін, жеміс және көкөністің 12 % дейін қайта өңдеу үлестері көбейеді.
      Мемлекеттік қолдаудың негізгі шаралары өндірістің және сақтаудың қазіргі ресурс үнемдейтін қалдықсыз технологияларды енгізу негізінде ел үшін стратегиялық маңызы бар тамақ өнімдерінің өндірісін сақтауға және ұлғайтуға бағытталады.
      Кластерлік бастаманы және ауылдық кооперацияларды дамыту арқылы ауыл шаруашылығы өнімінің өндірісін қайта өңдеу өнеркәсібімен ықпалдастыру жөніндегі жұмыс жанданады, 2014 жылға қарай 455 ауылдық кооперативтердің құрылысы болжануда.
      Ауыл шаруашылығы өнімінің импортын алмастыру және ет-сүт тағамдарының, құс етінің және қанттың импорттық үлестерін қысқартуға қол жеткізу жөніндегі іс-шараларды сәтті іске асыру жоспарланып отыр.
      Тамақ саласын дамыту ішкі нарықта отандық өндірілген азық-түлік тауарларының үлес салмағын бүгінгі 74 %-дан 2014 жылы 80 %-ға дейін жеткізуге және республиканың азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, сыртқы нарықта алдыңғы қатарлы орын алу үшін отандық өнімнің ұлттық бәсекелестік басымдылығын дамытуға мүмкіндік береді.
      Арнайы бағдарламаларды іске асыру, көліктік-логистикалық жүйені қалыптастыру арқылы елдің ішінде қайта өңдеу өнімдерін өткізу нарықтары құрылады.

6-кесте

Қайта өңдеу саласын дамыту болжамы

Іс-шаралар

2010ж.

2011ж.

2012ж.

2013ж.

2014ж.

Өндіріс көлемінің өсуі, мың тонна:

ет өнімдері (етке қайта есептегенде) (құс етін қоспағанда)

124,5

148,7

162

176

193

220

сүт өнімдері (сүтке қайта есептегенде)

1 254,5

1 511,5

1 980,9

2 167,8

2 366,4

2 583,6

өсімдік майлары

206,7

220,0

238,0

269,5

301

333

қант

385,2

452,7

485

500

514

529

оның ішінде қызылша қанты

23,2

66

72

78

84

90

өндірілген қанттың жалпы көлеміндегі қызылша қантының үлесі, %

5,3

14,5

14,8

15,6

16,3

17

Қайта өңделген ауыл шаруашылығы шикізатының үлесін ұлғайту, %

Ет (барлығы)

21,6

23

24

25

26

27

Сүт

27,4

31,0

34,4

36,0

38,0

40,0

Жеміс және көкөніс

2,5

5,2

6,9

5,6

10,3

12

Отандық өндіріс есебінен ішкі нарықтың қажеттілігін қанағаттандыру, %:

ет тағамдарымен

73,4

76,7

78

79

80

81,5

сүт тағамдарымен

64,3

67,9

73,8

75,7

77,3

79

өсімдік майымен

71,8

75,0

75,5

75,9

76,4

76,8

қантпен

80,0

80,0

81,0

82,0

82,0

82,0

қайта өңделген жеміс және көкөніс өнімдерімен

33,6

33,9

35,1

36,0

37,6

38,7

Жаңа жұмыс орындарын құру, барлығы - 2300


349

434

487

515

515

5.5. Өнімдер сапасын бақылау жүйесін қалыптастыру

      Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігіне мейлінше аз талап белгілеу мақсатында агроөнеркәсіп кешені өніміне техникалық регламенттер әзірленіп, бекітіледі.
      Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі техникалық регламенттерді әзірлеу жоспарына сәйкес Қазақстан Республикасының 14 техникалық регламентін әзірледі, тағы да 5 жоба мемлекеттік органдармен және мүдделі тараптармен қарастыру және келісу кезеңінде. Сонымен бірге, ЕурАзЭҚ бірінші кезектегі техникалық ережелерді әзірлеу кестесіне сәйкес Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі өз құзыреті шегінде АӨК өнімі бойынша ЕурАзЭҚ-тың 6 техникалық ережесін әзірлеуге қатысады.
      Техникалық ережелердің қабылдауының мақсатқа жетуін және сәтті қолдануының бірден-бір шарты техникалық ережелердің енгізілуі және бейімделуі болып табылады, техникалық ережелердің қабылдаған нормаларына қатысты мүдделерін қозғағанда, ғылыми-зерттеу мекемелерінің, кәсіпорындардың және қоғамдық бірлестіктер саласында, техникалық ережелерді әзірлеушілерінің қатысуымен семинарлар, кеңестер, «дөңгелек үстелдер» өткізу болжануда.
      Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі АӨК өнімінің бәсекеге қабілеттілігін және сапасын жоғарлату мақсатында еліміздің аймақтарында қолданыстағы стандарттардың және нормативтік базаны өзектілендіру және қайта қарастыру бойынша, сонымен қатар халықаралық талаптарға сәйкес мемлекеттік стандарттардың үйлесімділігін қамтамасыз ету шараларын жүзеге асыруда.
      Қазақстан Республикасының аймақтарында АӨК саласы бойынша 2083 стандарттар қолданыста, соның ішінде МемСТ - 1771, ҚРСТ - 377, олардың 214 үйлесімделген стандарттар, бұл 56,7 %-ды құрайды.
      Алдын ала талдау нәтижелері бойынша ауыл шаруашылығы өніміне қажетті стандарттар кемінде 250-ді құрайды.
      Сонымен қатар, агроөнеркәсіп кешенінде кәсіпорындарды тамақ өнімдерін қауіпсіздендіруді және менеджмент сапасын халықаралық жүйеге жеделдетіп өткізу процестері ынталандыруда. Осыған байланысты агроөнеркәсіп кешені субъектілеріне халықаралық стандарттарды сертификаттау және енгізу, әзірлеу қызметінің құнын азайту жөніндегі республикалық бюджеттік бағдарлама жүзеге асырылуда.
      Бүгінгі күні ИСО және ХАССП стандарттарын енгізген кәсіпорындардың саны 323 дейін жетті, менеджмент сапасы жүйесін енгізуге өндірісті әзірлеу және дайындау кезеңінде 84 кәсіпорын тұр. 2014 жылдың соңына ИСО және ХАССП стандарттарын енгізген кәсіпорындардың саны 500-ге дейін көбейеді.

5.6. Азық-түлік тауарларын мемлекеттік сатып алудағы қазақстандық қамтуды дамыту

      Біздің республика азаматтарының әл-ауқатын және өмір сүру деңгейін көтеруге бағытталған индустриялық-инновациялық саясатты іске асырудың қазіргі заманғы кезеңінде басты және өзекті бағыты қазақстандық қамтуды дамыту болып табылады.
      Бұл бағыттың аса маңызды және бірінші дәрежелі міндеттерінің бірі тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді сатып алудың жалпы көлеміндегі қазақстандық қамтудың үлесін ұлғайту болып табылады.
      Осыған байланысты, «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне қазақстандық қамту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 29 желтоқсандағы Заңына сәйкес 2010 жылғы 1 қаңтардан бастап бекітілген тізбеге сәйкес азық-түлік тауарларын тек қана отандық тауар өндірушілерден мемлекеттік сатып алуды көздейтін норма қолданысқа енді.
      Тиісті тізбе «Отандық тауар өндірушілерден сатып алынатын азық-түлік тауарларының тізбесін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 17 мамырдағы № 423 қаулысымен бекітілді, ол мынадай азық-түлік тауарларын қамтиды:
      ұн (барлық түрлері);
      нан, нан өнімдері;
      макарон өнімдері;
      жарма (қарақұмық, сұлы, майда, арпа, күріш);
      кондитерлік өнімдер;
      ішетін сүт, кілегей;
      сары май және өсімдік майлары;
      ашыған сүт өнімдері;
      ет (жас, консервіленген), ет өнімдері;
      шұжық өнімдері;
      тауық жұмыртқасы;
      тұз, оның ішінде йодталған ас тұзы;
      алкогольсіз сусындар, шырындар, ыдысқа құйылған ауыз суы.
      Отандық өндірушілерден азық-түлік тауарларын мемлекеттік сатып алуда қазақстандық қамтуды одан әрі дамыту жүзеге асырылады, оның ішінде Қазақстан Республикасының тиісті заңнамалық және нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу, сондай-ақ, отандық өндірушілерден азық-түлік тауарларын мемлекеттік сатып алу бойынша мониторинг жүйесін қалыптастыру есебінен жүзеге асырылады.
      Бұдан басқа, жедел түрде отандық өндірушілерден азық түлік тауарларын басымды сатып алуды қамтамасыз ету бойынша техникалық шаралар, оның ішінде мемлекеттік сатып алулардың электронды жүйесін СТ-KZ нысанды сертификат алған отандық кәсіпорындардың базасымен ықпалдастыру жолымен қабылданатын болады.
      Қазақстандық қамтуды дамыту дайын өнімді өткізудің қосымша, кепілді және тұрақты нарығын құру арқылы отандық тамақ және қайта өңдеу өнеркәсібі кәсіпорындарын қолдауды қамтамасыз етуге, 2014 жылдың соңына қарай азық-түлік тауарларының өндіріс көлемін ұлғайтуға мүмкіндік береді, оның нәтижесі мультипликативтік әсерін дамытып, оның ішінде қосымша жұмыс орындарын құруға әкеледі.
      Отандық кәсіпорындарды қолдаудың қуатты құралы болып табылатын қазақстандық қамтуды дамыту отандық азық-түлік өнімдерінің сапасын жақсартуға және азық-түлік тауарларының ішкі нарығын 80 %-дан астам отандық тамақ өнімдерімен қамтамасыз ету жөніндегі алға қойылған міндеттерге қол жеткізуге ықпал ете отырып, олардың сыртқы нарықтарға жеткізілу көлемін ұлғайтуға және аграрлық саласының экспорттық әлеуетін ел экспортының жалпы көлемінде 2009 жылғы 4 %-дан 2015 жылы 8 %-ға дейін ұлғайтуға мүмкіндік береді.

5.7. Энергия тиімділігін және энергия үнемдеуді арттыру

      Ауыл шаруашылығы саласында Бағдарламаны іске асыру барысында ресурс және энергия үнемдеуге бағытталған бірқатар іс-шараларды іске асыру жоспарланып отыр:
      1) егіншілік дақылдарын ұлғайтуды ынталандыру;
      2) қазіргі заманғы ылғал қорын және су үнемдегіш технологияларды өндіріске енгізу;
      3) ауыл шаруашылығы өндірісін ірілендіру және қазіргі заманғы агротехнологияларды енгізу есебінен шикізат сапасын арттыру;
      4) суаруға арналған суды тиімді және ұтымды пайдалануды ынталандыру;
      5) суармалы жерлердің өнімділігін сақтау және арттыру;
      6) кең көлемді селекция негізінде генетикалық әлеуетті арттыру;
      7) етті және сүтті мал шаруашылығын дамытуда инновациялық технологияларды енгізу;
      8) табиғи жайылымдарда малдарды жайып семіртудің аз шығынды технологияларын пайдалану;
      9) қайта өңдеу кәсіпорындарын техникалық және технологиялық қайта жарақтау үшін жағдай жасау;
      10) қайта өңдеу кәсіпорындарын халықаралық сапа стандартына өтуге ынталандыру;
      11) ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірудің және сақтаудың қазіргі заманғы ресурс үнемдеуші қалдықсыз технологияларын енгізу.

7-кесте

Р/с

Іс-шаралар

Өлшем бірлігі

Энергетикалық ресурстардың шығыны (эл. энергиясы, жылу энегриясы, отын) бірлігіне (Гдж/бір.)

Энергетикалық ресурстардың төмендеуі бойынша нысаналы индикатор, бірлігіне (%)

Есепті кезең (%)

Базалық жыл (2008)

2014 жыл

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11


Өсімдіктен алынатын өнімдер өндірісі

мың тонна

















1.

Астық өндірісі

мың тонна

3,5

3,4

97,0

99,0

98,8

98,0

97,7

97,0

2.

Майлы дақылдар өндірісі

мың тонна

11,1

11,0

99,0

99,8

99,6

99,4

99,2

99,0

3.

Қант қызылшасының өндірісі

мың тонна

0,75

0,65

86,0

97,0

94,6

92,0

89,0

86,0

4.

Күріш өндірісі

мың тонна

2,5

2,4

96,0

99,2

99,4

97,6

96,8

96,0

5.

Шитті мақта өндірісі

мың тонна

4,7

4,6

98,0

99,5

99,0

98,7

98,2

98,0

6.

Көкөніс өндірісі

мың тонна

0,42

0,32

76,0

95,0

90,0

85,7

80,0

76,0

7.

Картоп өндірісі

мың тонна

0,59

0,49

83,0

96,0

93,0

89,0

86,0

83,0

8.

Жеміс, жидек және жүзім өндірісі

мың тонна

0,93

0,83

89,0

97,8

95,6

93,5

91,0

89,0


Малдан алынатын өнімдер өндірісі

мың тонна










Биязы жүн өндірісі

тонна

3,7

3,6

97,0

99,5

98,9

98,0

97,8

97,0


Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу










9.

Ет өнімдерінің өндірісі

тонна

7,26

6,90

95,0

99,5

99,0

98,5

97,0

95,0

10.

Өсімдік майының өндірісі

тонна

6,63

6,30

95,0

99,5

99,0

98,5

97,0

95,0

11.

Сүт өнімдерінің өндірісі

тонна

1,13

1,08

95,0

99,5

99,0

98,5

97,0

95,0

5.8. Шебер-жоспарлар және агроөнеркәсіптік кешенді өңірлік деңгейде дамыту бағдарламасы нақтылау

      Ескерту. 5.8-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      АӨК басым бағыттарын жедел дамыту мақсатында осы бағдарлама шеңберінде келесі бағыттар бойынша 8 шебер-жоспар әзірленді:
      астықты өндіруді, тереңнен қайта өңдеуді және экспорттауды дамыту;
      майлы дақылдарды өндіруді және қайта өңдеуді дамыту;
      жеміс-көкөніс өнімдерін өндіруді және қайта өңдеуді дамыту;
      қант қызылшасынан ақ қант жасауды дамыту;
      ет және ет өнімдерін өндіруді және экспорттауды дамыту;
      жүнді және оның тереңнен қайта өңделген өнімдерін өндіруді, экспорттауды дамыту;
      сүт және сүт өнімдерінің өндірісін дамыту;
      құс шаруашылығын дамыту (құс еті).
      Әрбір шебер-жоспар қажетті өндірістік көрсеткіштер туралы толық ақпараты бар өндірістік бағдарламалардан және онда облыстар бөлінісінде нәтижелерге барынша жылдам қол жеткізуге арналған іс-шаралар бойынша жауапкершілік деңгейі бөлінген және инвестициялық жобаларды іске асыру кезінде кәсіпкерлік құрылымдар үшін бағдарлаушы қызметін атқаратын ұйымдастыру жоспарынан тұрады.
      Осы Бағдарламада АӨК салаларын дамытудың негізгі жалпы республикалық параметрлері көрсетілген. Олар шынайы мүмкіндіктерге негізделген және тиісті өңірлік бағдарламаларда көрініс тапқан нақты өңірлік параметрлермен бекітілуі тиіс.
      Осыған байланысты, АӨК-ні дамытудың өңірлік бағдарламаларын барынша нақтылы нысанда әзірлеу болжанып отыр, атап айтқанда, өңірдің агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың басымды бағыттарының барынша тиімді даму нұсқаларының техникалық негіздемесі түрінде әзірленуі керек, яғни, олар саланың басымды бағыттары бойынша болашақ бизнес-жоспарлардың техникалық негіздемелерінің нақты жинағы болуы тиіс.
      Бұл ретте, әрбір басым бағыт бірыңғай міндетті шешу - аталған бағытты жедел және тиімді дамыту және алға қойған нәтижелерге қол жеткізу үшін кооперация немесе кластер арқылы өзара экономикалық байланысқан әлеуетті серіктестердің нақты тізімі бар жеке АӨК нысанына ие болуы тиіс.
      Әрбір облыстың өңірлік мамандануын айқындау кезінде ауыл шаруашылығы өнімдерінің негізгі түрлері бойынша өндірістік көрсеткіштерге талдау жасалды және өнім өндірудің жалпы көлемінде облыстардың үлесі анықталды. Мысалы, 2009 жылы бидай өндірісінің жалпы көлемінде Ақмола, Қостанай, Солтүстік Қазақстан облыстарының үлесі 81,4 % (тиісінше 25,9 %, 27,1 %, 28,4 %) құрады, ет өндірісінде көшбасшылар Алматы облысы - 16,8 %, Қостанай облысы — 16,5 %, Шығыс Қазақстан облысы - 12,6 % болып табылды, сүт өндірісінің негізгі көлемі Шығыс Қазақстан облысына - 13,2 %, Алматы облысына - 12,6 %, Қостанай облысына - 12,0 %, Оңтүстік Қазақстан облысына - 11,6 %, Солтүстік Қазақстан облысына - 10,8 %-дан келеді, негізгі жүн өндірушілері Алматы, Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл, Шығыс Қазақстан облыстары болып табылады, олардың үлесіне жалпы өндірістің 68 % (облыстар бойынша тиісінше 21,6 %, 19,0 %, 15,0 %, 12,4 %) келеді.
      Көрсетілген бағыттарды және іс-шараларды іске асыру өңірлердің ерекшелігін есепке ала отырып олардың кешенді дамуын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, бұл ретте кәсіпкерлік құрылымдары және қаржы институттары өңірдің агроөнеркәсіптік кешенінің басымды бағыттарын дамытудың және инвестиция тартудың оңтайлы нұсқалары туралы жан-жақты ақпарат алады.
      Басым бағыттар бойынша нақты агроөнеркәсіптік кешеннің сұлбасы көрсетілген АӨК-ні дамытудың өңірлік бағдарламасы әзірленетін болады.

8-кесте

Өңірлік агрокешендерді қалыптастыруға арналған басым бағыттар тізбесі 

Алматы облысы

Ақмола облысы

Атырау облысы

Ақтөбе облысы

ет
құс шаруашылығы
сүт
жеміс және көкөніс
майлы дақылдар
қант қызылшасы
жемшөп дақылдары
балық
жүн

құс шаруашылығы
ет
сүт
көкөніс, картоп
астық
майлы дақылдар

ет
түйе шаруашылығы
балық
жүн

ет
сүт өнімді
жылқы шаруашылығы
майлы дақылдар
жемшөп дақылдары
құс шаруашылығы
жүн

Жамбыл облысы

Батыс Қазақстан облысы

Қарағанды облысы

Қызылорда облысы

ет
құс шаруашылығы
жеміс-жидек
майлы дақылдар
қант қызылшасы
жемшөп дақылдары
жүн

ет
құс шаруашылығы
жүн
өнімді жылқы
шаруашылығы
майлы дақылдар
жемшөп дақылдары

ет
сүт
көкөніс,
картоп
астық
картоп өнімді
жылқы шаруашылығы
құс шаруашылығы

ет
қаракөл елтірісі (терілер)
түйе шаруашылығы
көкөніс, бақша дақылдары жемшөп дақылдары күріш балық

Қостанай облысы

Маңғыстау облысы

Павлодар облысы

ет
құс шаруашылығы
сүт
астық
майлы дақылдар
картоп

ет
түйе шаруашылығы
балық
жүн

ет
сүт өнімді
жылқы шаруашылығы
майлы дақылдар
жемшөп дақылдары
картоп

Шығыс Қазақстан облысы

Солтүстік Қазақстан облысы

Оңтүстік Қазақстан облысы

ет
құс шаруашылығы
сүт көкөніс, картоп
майлы дақылдар
жемшөп дақылдары
жүн
ара шаруашылығы
мүйізді марал шаруашылығы

ет сүт көкөніс, картоп
астық
майлы дақылдар
құс шаруашылығы

ет
құс шаруашылығы
сүт
көкөніс, бақша дақылдары
мақта
жеміс-жидек, жүзім
ара шаруашылығы
майлы дақылдар
жемшөп дақылдары
жүн
қаракөл елтірісі (терілер)

5.9. АӨК салаларын ғылыми, ақпараттық және кадрлық қамтамасыз ету

      Экономиканы инновациялық дамыту үшін АӨК технологиялық дамыту саласындағы мемлекеттің барлық мүмкіндіктері мен ресурстарын пайдалану қажет. Осыған байланысты, аграрлық зерттеулердің Қазақстан-Израиль қорын құру, сондай-ақ, Қазақстанның Австралия, Бразилия, Канада, Аргентина және т.б. сияқты дамыған аграрлық елдермен бірлескен халықаралық ғылыми-зерттеулер жобаларына қатысуы бойынша шаралар қабылдау жоспарланып отыр.
      АӨК дамуының басымдығына және қажеттілігіне сәйкес АӨК саласындағы ғылыми зерттеулер жалғаса береді. Зерттеулер аясы шетелдік жетекші ғылыми орталықтармен бірлескен зерттеулер жүргізу тәжірибесін дамыту, ғылыми топтардың құрамына шетел ғалымдарын тарту, табысты қолданылған шетелдік технологияларды Қазақстан Республикасында қолдану шарттарына бейімдеу есебінен кеңейтілетін болады.
      Бәсекеге қабілетті білімді генерациялауға және тәжірибеге енгізуге бағытталған АӨК-нің тиімді салалық инновациялық жүйесін қалыптастыру АӨК-дегі инновациялық саясаттың басым бағыты болып қала береді.
      Ақмола облысы «Ғылыми» кентінде түрлі бейіндегі отандық ғылыми-зерттеу ұйымдарының ресурстарын тарта отырып, ең үздік әлемдік стандарттарға сай келетін халықаралық деңгейдегі ғылыми-білім беру кешенін ұйымдастыру жоспарланып отыр.
      Генетикалық қорларды ғылыми мақсатта зерттеуге, сақтауға және пайдалануға жағдай жасау мақсатында Ұлттық генетикалық қорды сақтау қоймасын құру жоспарланып отыр.
      Бұдан басқа, мал шаруашылығы инновациялық инфрақұрылымының жаңа объектілерін салу, дәнді дақылдар генетикасын зерттейтін Австралия-Қазақстан зертханасын құру, сондай-ақ, АӨК саласында 11 жоғары технологиялық жобаны іске асыру жоспарлануда.
      Білім тарату жүйесі одан әрі дамиды. Құрылған орталықтарда АӨК субъектілерін жоғары тиімді технологияларын тәжірибеде қолдану, оның негізінде бәсекеге қабілетті инжинирингтік қызмет сызбасының дамуы бойынша тікелей кеңес беру функционалы дамитын болады.
      Аграрлық ғылымның кәсіпкерлік сектор субъектілерімен өзара іс-қимылы ең озық әлемдік тәжірибені Қазақстан Республикасы экономикалық жағдайларында бейімдеуге негізделген жаңа құрал арқылы дамитын болады.
      Трансферттер және агротехнологияны коммерцияландыру саласындағы құрал мемлекеттік-жеке меншік әріптестігі қағидаттарын қолдана отырып келесі бағыттарға негізделетін болады:
      технологияларды оқшаулау;
      инновациялық компанияларды құру;
      зияткерлік меншікті басқару;
      келісім шартты зерттеу және индустрия үшін қызмет көрсету.
      Жас мамандарды аграрлық ғылымға тарту үшін сыйақы беру және еңбекке ынталандыру, сондай-ақ ғылыми қызметкерлерді әлеуметтік қолдау жүйесі күшейтілетін болады.
      Нарықтық ақпарат құрылымның басым рөлі бағалық, маркетингтік, биржалық және анықтама ақпаратына беріледі, ол АӨК субъектілеріне тиімді нарықтық ағымды жолға қоюға, операциялық шығындарды қысқартуға және агробизнесте ең жақсы өтімді саясат жүргізуге мүмкіндік береді. Сондықтан, мониторинг және нарықтық жағдайды жедел зерделеу, сондай-ақ АӨК салаларының дамуын талдау жүйесін одан әрі жетілдіру жоспарлануда.
      2010 — 2011 жылдар аралығында АӨК субъектілерін өндіріс құрылымын оңтайландыру және қайта өндіріс қатерін азайту үшін әлемдік және отандық нарықтар конъюнктурасын дамытудың ықтимал нұсқалары туралы болжамды ақпаратпен қамтамасыз ету мақсатында ауыл шаруашылығының дамуын болжамдау жүйесін құру жоспарланып отыр. Сонымен қатар, 2010 жылдан бастап саланың ерекшелігін есепке алатын және өндірістік күштерінің аумақтық орналасуы мен жаңа өндірістерді құру немесе барларын жаңарту туралы шешім қабылдау үшін Қазақстан Республикасындағы өндірістік қуаттардың жай-күйі туралы қажетті ақпаратты беретін АӨК-ні индустрияландыру картасын жасау жоспарлануда.
      2011 жылдан бастап «ҚазАгроМаркетинг» АҚ ақпараттық-логистикалық орталықтарының қызметін қамтамасыз ету және одан әрі дамыту жоспарланып отыр, бұл АӨК субъектілерін жеміс-көкөніс өнімдерінің көтерме бағасы және жеткізу көлемі туралы маңызды ақпаратпен жедел қамтамасыз етуге және ел өңірлерінің көтерме сауда нарықтарына жеміс-көкөніс өнімдерін жеткізуді жүйеге келтіруге мүмкіндік береді.
      Бұдан басқа, тәжірибе көрсеткендей, АШТӨ арасында өткізілген кеңестік жұмыс шаруашылық қызметтің бағытын таңдау және өндірісті ұйымдастыру жөніндегі ұсынымдармен сүйемелденуі тиіс. Сондықтан «арнайы қызмет көрсету» қызметін пайдаланушылар аясы кеңейтілетін болады.
      АШТӨ арасында өңірлік, өңіраралық және сыртқы экономикалық іскерлік байланыстарды кеңейту мақсатында форумдар, көрмелер және жәрмеңкелер өткізу бойынша жұмыстар жалғаса беретін болады.
      2014 жылға «е-Agriculture» АӨК біріккен автоматтандырылған басқару жүйесін барлық аудан орталықтарында енгізу аяқталады. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі ұсынатын «электрондық үкімет» порталы арқылы кеңейтілген электрондық қызмет тізбесі бойынша жұмыстары жалғаса береді.
      Кадрмен қамсыздандыру саласы бойынша бұдан әрі кадрларды даярлау жүйесін жетілдіру, сонымен бірге жас білікті мамандарды ауылдық өңірлерге ынталандыру және тарту жұмыстары жүргізіліп жатыр.
      Атап айтқанда, қолданыстағы заңнамаға мынадай тиісті өзгерістер мең толықтырулар енгізу қарастырылуда:
      ветеринар мамандығы бойынша, мемлекеттік тапсырыс квотасымен білім алған ауыл жастары арасынан азаматтар оқу орнының бітіргеннен кейін ауылдық аумақта кемінде үш жыл міндетті түрде жұмыс істеуі енгізіледі;
      ауылға келген ауыл шаруашылығындағы жас маманға, қосымша әлеуметтік көмек ретінде:
      бірреттік көтерме жәрдемақы (ветеринария саласындағы бюджет ұйымдарындағы және жергілікті мемлекеттік басқару мемлекеттік қызметкерлер мамандарына):
      тұрғын үй алуға бюджеттік кредит беру;
      үй шаруашылығын жүргізу үшін жеңілдетілген кредит беру.
      Аграрлық сектордың қажеттілігіне байланысты жоғары білімді және жоғарғы білімнен кейінгі білімді кадрлар даярлау, сонымен қатар техникалық, ауыл шаруашылығындағы кәсіптік білім және ветеринария мамандықтарына мемлекеттік білім беру тапсырысы ұлғаяды.
      Аудандардың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жергілікті бюджет есебінен ауыл шаруашылығы және ветеринария мамандықтары бойынша техникалық және кәсіби білімі бар мамандарды даярлауға мемлекеттік білім тапсырысын ұлғайту болжанады. Бұдан басқа, 2014 жылдың соңына қарай кәсіптік лицейлердің құрылысы ауылдық аумақтарда, олардың жоқ жерлерде аяқталатын болады.
      Техникалық және кәсіптік білімі бар (бұдан әрі - ТжКБ) мамандарын даярлау сапасы ауыл шаруашылығы басымды мамандықтар бойынша кәсіби стандарттарды әзірлеуде жұмыс берушілердің және АӨК қауымдастықтарының қатысуы, сондай-ақ аграрлық сектор мамандықтары бойынша ТжКБ бітірушілердің біліктілігін тәуелсіз сертификаттау салалық жүйесін енгізу арқылы қамтамасыз етіледі.

9-кесте

АӨК салаларын ғылыми, ақпараттық және кадрлық қамтамасыз ету көрсеткіштерінің болжамы     

Іс-шаралар

2009 ж.

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

А/ш және басқа да дақылдардың жаңа сорттары мен гибридтерін құру, бірлік.

36

20

30

25

28

33

Отандық селекция сорттары егілген астық дақылдарын егіс алаңдарының астық дақылдарын жалпы егіс алаңдарынан үлесі, %

47

50

55

57

57

58

Генетикалық, биотехнологиялық, биохимиялық, физиологиялық және басқа да әдістерді қолдана отырып, тұқымдардың, типтердің  және а/ш жануарларының, құстардың, балықтардың, аралардың, микроорганизмдер штаммдарының тұқымдарын, түрлерін және жүйесін құру, бірлік.

2

4

7

2

4

5

АӨК-ге ресурс- және энергия үнемдеуші экологиялық қауіпсіз агротехнологияларды енгізу, млн. га

7,5

8,0

8,5

8,8

9,0

10

Зертханаларды құру, бірлік.

-

-

2

-

-

-

Селекциялық жылыжайлар құру, бірлік.

1

1

1

-

5

-

Мал шаруашылығында инновациялық-инфрақұрылымдар объектілерін құру, ед.


8

4




Аграрлық салада білімді өндіріске жеткізу жүйесі арқылы мамандар мен фермерлерді оқыту, адам.

1350

1300

2000

2375

2675

3000

Жоғарғы технологиялық инновациялық компанияларды және жобаларды дайындау, бірлік.

2

3

2

2

3

1

Шетелдік генетикалық материалдардың трансферті, бірлік.

-

-

1000

1000

1000

1000

Халықаралық ауыл шаруашылығы зерттеулерін консультациялық тобы (бұдан әрі - ХАШЗКТ) шеңберінде іске асырылатын ғылыми-зерттеу және тәжірибелік конструкторлық Жұмыстардың (бұдан әрі - ҒЗТКЖ) халықаралық жобалары, бірлік





1

1

2

4

Білім тарату орталықтарын құру, бірлік.

2

3

3

3

1

-

Ақпараттық-кеңестік қызметті ұсыну

45 000

45 000

55 000

60 000

65 000

65 000

оның ішінде «жеке қызмет көрсету» қызметі

-

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

Жыл сайынғы мемлекеттік тапсырыс шеңберінде АӨК, су, балық, орман және аңшылық шаруашылығы салаларының қажеттілігі үшін мамандықтар бойынша жоғары оқу орындарына талапкерлердің түсуі:

2260

2480

3036

3460

3945

4480

докторантурада (РҺD):
ауыл шаруашылығы ғылымы
ветеринария

-
-

30
10

50
20

60
30

70
40

80
50

магистратурада:
ауыл шаруашылығы ғылымы
ветеринария

95
35

110
50

150
80

170
100

195
120

220
140

бакалаврда:
ауыл шаруашылығы ғылымы
ветеринария

1600
530

1730 550

2116 620

2430 670

2790 730

3210
780

      Күтілетін нәтижелер:
      1) жетекші шетел ғалымдарын ҒЗТКЖ іске асыруға, оларды халықаралық басылымдарда жариялауға тарту;
      2) Қазақстан-Израиль бірлескен аграрлық зерттеу қорын құру;
      3) Австралия-Қазақстан дәнді дақылдар генетикасы зертханасын құру;
      4) АӨК саласындағы 11 жоғары технологиялық компанияларды және жобаларды іске асыру;
      5) аграрлық ғылымның өндірістік және әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін құру (зертханалар - 2 бірлік, селекциялық жылы жайлар - 7 бірлік, қызметтік жатақханалар - 2 бірлік);
      6) 10 білім тарату орталықтарын құру және онда 11,3 мың адамды оқыту;
      7) өтусіз ақпаратпен 65 000 АӨК субъектілерін қамту, оның ішінде «жеке қызмет көрсету» қызметін қолданатын АӨК субъектілерінің санын 25 000 дейін жеткізу;
      8) облыс орталықтары мен үлкен қалалардың көтерме нарықтарында ақпараттық-логистикалық орталықтарды ашу;
      9) 2014 жылға қарай жоғарғы білімді кадрлармен қамтамасыз етуді 91 %-ға дейін, техникалық және кәсіптік білімі бар: орта буынды мамандарды (техник-механик, техник-технолог және т.б.) 87 %-ға дейін, техникалық және қызмет көрсететін білікті жұмыскерлерді (тракторшы-машинист, техникалық жабдықтардың бастығы және т.б.) 82 %-ға дейін жеткізу;
      10) ауыл шаруашылығы қайта өңдеу бойынша кадрларды даярлау және қайта даярлау жөніндегі аймақаралық орталығын құру;
      11) облыстар бойынша 22 кәсіптік лицейлердің құрылысы: Ақмола - 2, Алматы - 3, Ақтөбе - 3, Атырау - 1, Жамбыл - 1, Батыс Қазақстан - 2, Қарағанды - 2, Қостанай - 3, Маңғыстау - 1, Павлодар - 1, Солтүстік Қазақстан - 1, Оңтүстік Қазақстан - 2.

5.10. АӨК қаржылық инфрақұрылымын дамыту

      Ескерту. 5.10-кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      АӨК субъектілерін және ауыл тұрғындарына кредит беру бәсекеге қабілеттілікті, экспортқа бағытталған агроөндірісті қалыптастыру үшін олардың қажеттіліктеріне сәйкес жеңілдетілген қаржы ресурстармен қамтамасыз ету мақсатында еншілес «ҰБХ «ҚазАгро» АҚ-нің «Аграрлық кредиттік корпорациясы» АҚ (бұдан әрі - Корпорация) арнайы ұйымы жүзеге асырады.
      Ауыл шаруашылығы өндірісіне кредит беру елдің 158 ауданында құрылған 161 кредиттік серіктестік арқылы жүзеге асырылады және әкімшілік ауылдық аудандардың қамтылуы 89 % құрайды. Көрсетілген кредит беру сызбасы ауыл шаруашылығы өндірісінің орналасқан жеріне және жеңілдетілген кредит шарттарына аумақтық бойынша аса жақын ұсақ АШТӨ - шаруа (фермерлік) қожалықтарының кең бөлігіне кредит ресурстарына қол жеткізуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Кредит серіктестіктеріне кредит беру жөніндегі бағдарламаны одан әрі іске асыру және оны ұлғайту жоғарғы технологиялық өндірісті енгізуді және ауыл шаруашылығы өндірісін әртараптандыруды кредит беру арқылы еңбек өнімділігін арттыруға бағытталатын болады.
      Бірлескен өндірісті жүргізетін, ауыл шаруашылығы өнімін дайындайтын, өткізетін, қайта өңдейтін, сақтайтын, тасымалдайтын, тауарлық-материалдық құндылықтармен жабдықтайтын АШТӨ бірлестіктерін және ауыл тұрғындарын кредит беру аграрлық ендіріс инфрақұрылымын қалыптастыруға, ұсақ үй шаруашылықтарды біріктіруге және делдалдарсыз «егіс алаңынан сауда қатарына дейін» азық-түлік тізбегін құруға ықпал етеді.
      Ауылдық жерлерде кәсіпкерлік қызметінің ауыл шаруашылығы емес түрлеріне кредит беру ауылдық инфрақұрылымды дамытуға бағытталған: туризмді, қонақ үй бизнесті және жол бойындағы қызмет көрсетуді ұйымдастыру, жеңіл және тамақ өнеркәсібінің өндірісі, балық өнімдерін көбейту, өсіру және қайта өңдеу. Кредиттер объектілерді қайта құруға, қайта жаңартуға, айналым қаражатын толтыруға беріледі.
      Ауыл шаруашылығы шикі затын қайта өңдейтін және тамақ өнімдерін өндіретін кәсіпорындарды кредиттендіру ескірген құрал-жабдықтарды жаңартуға және қайта жаңартуға, айналым қаражатын толтыруға және елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, азық-түлік импортын төмендетуге көмек көрсету мақсатында екінші деңгейлі банктер кредиттерін қайта қаржыландыруға бағытталған. Осы шара жоғарғы технологиялық және бәсекеге қабілетті өнеркәсіптік өндірісті дамытуға, ауыл шаруашылығы шикі затын қайта өңдеу үлесін ұлғайтуға, жалпы қайта өңдеу кәсіпорындарының өнімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
      Корпорацияның инвестициялық жобаларды қаржыландыруы мал шаруашылығын өндірістік негізге ауыстыруға және астық экспортының инфрақұрылымын құруға бағытталған. Ірі инвестициялық жобаларды іске асыру жоғарғы сапалы ет және ет өнімдерінің өндірісін ұлғайтуға, астық өнімдері бойынша елдің экспорттық әлеуетінің өсуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
      Етті мал шаруашылығы саласын тұрақты дамытуды қамтамасыз ету үшін асыл тұқымды, жоғары өнімді, етті тұқымды мал өсіруді ынталандыру мақсатында ірі қара малдың асыл тұқымды табынын қалыптастыруға және өсімін молайтуға кредит беру.
      Етті мал шаруашылығын дамытуға инновациялық технологияларды енгізу арқылы елдің экспорттық әлеуетін ұлғайту мақсатында бордақылау алаңдары негізінде сиыр етінің өнеркәсіптік өндірісіне кредит беру.
      Сиыр еті өндірісінің тұрақты дамуын қамтамасыз ету үшін етті тұқымды ірі қара малдың аналық бастарын ұлғайту мақсатында мал шаруашылығын дамытуға шаруа-фермер қожалықтарына кредит беру.
      Күтілетін нәтижелер:
      1) серіктестік жүйесі ұлғаятын болады, алынатын кредит қаражаты қазіргі агротехнологияларды және ауыл шаруашылығында еңбек өнімділігін арттыруға ықпал ететін жоғары сапалы ауыл шаруашылығы техникасын енгізуді қамтамасыз етеді;
      2) ауыл шаруашылығы өнімін дайындау, өткізу, қайта өңдеу, сақтау, тасымалдау, тауарлық-материалдық құндылықтармен жабдықтау инфрақұрылымын дамыту АШӨТ және ауыл тұрғындарының өнім өндірісіне жұмсалған шығындарын азайтуға мүмкіндік береді және ауыл жерлерінің табыстылығын арттырады;
      3) ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу, жеңіл және тамақ өнеркәсібінің өндірісі, балық өнімдерін өсіру және қайта өңдеу, туризмді, қонақ үй бизнесін және жол бойындағы қызмет көрсетуді ұйымдастыру, ауылдық сауда-саттық нүктелерін және қоғамдық тамақтану орындарын ұлғайту сияқты ауыл инфрақұрылымын дамыту ауыл шаруашылығы өндірісімен айналыспайтын ауыл тұрғындарына жаңа жұмыс орындарын құруды қамтамасыз етеді және ауыл жерлерінің табыстылығын арттыруға мүмкіндік береді;
      4) ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдейтін ірі және орта кәсіпорындарды және тамақ өнімінің өндірісін дамыту ішкі тұтыну нарығын бәсекеге қабілетті, сапалы отандық өніммен қамтамасыз етуге және азық-түлік импортын төмендетуге мүмкіндік береді;
      5) инвестициялық жобаларды іске асыру Қазақстанның ірі астық экспорттаушылар қатарына кіруін қамтамасыз етуге, жоғары сапалы мал шаруашылығы өнімінің экспортын ұлғайтуға мүмкіндік береді;
      6) асыл тұқымды шаруашылық-репродукторларға кредит беру ортақ табынның тұқымдық құрамын жақсартуға, малдың өнімділігін және жалпы ет саласының бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді;
      7) инфрақұрылымы дамыған қазіргі заманғы бордақылау алаңдарын дамытуға кредит беру әлеуетті қарыз алушылардың етті ірі қара мал бастарын қарқынды бордақылауын және сапасы бойынша әлемдік стандарттарға сәйкес келетін етті жыл сайын ірі көлемде ет комбинаттары мен экспортқа жеткізуді қамтамасыз етеді;
      8) шаруа-фермер қожалықтарының ірі қара малдың аналық бастарын сатып алуы мен күтіп-бағуына кредит беру құрылатын инфрақұрылымы дамыған бордақылау алаңдарын ірі қара малдың төлдерімен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Шаруа-фермер қожалықтары кәсіпкерлік қызметке тартылатын болады, бұл жаңа жұмыс орындарын құруға, ауылдық жерлерде табыстылықты арттыруға мүмкіндік береді.

      Лизинг және АӨК субъектілеріне кредит беру
      АӨК басым салаларын қолдау, АӨК субъектілерінің қаржы ресурстарына қанағаттанарлық дәрежесін арттыру үшін еншілес «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ-ның «ҚазАгроҚаржы» АҚ қызметі жоғарғы технологиялық инвестициялық жобаларды және ауыл шаруашылығы шикізатының өндірісі мен қайта өңдеудің тиімді технологияларын қаржыландыру арқылы АӨК салаларында еңбек өнімділігінің өсуін ынталандыруға бағытталатын болады.
      «ҚазАгроҚаржы» АҚ Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражаты есебінен келесі бағыттар бойынша жоғары технологиялық инвестициялық жобаларды қаржыландыруды жалғастырады: ірі-тауарлы сүт фермаларын, жылы жай шаруашылығын, көкөніс сақтау қоймаларын құру, құс шаруашылығын дамыту және тамшылатып суару технологиясын енгізу.
      Республикалық бюджет, өз ресурстары, шетелдік банктердің қарыздары есебінен «ҚазАгроҚаржы» АҚ АӨК салаларын техникалық және технологиялық жаңарту, оның субъектілерінің айналым қаражатын толықтыру бойынша жобаларды қаржыландыратын болады.
      «ҚазАгроҚаржы» АҚ қызметі сонымен бірге елдің азық-тұлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, Астана және Алматы қалалары айналасындағы азық-түлік белдеулерін дамыту бойынша жобаларды қаржыландыру арқылы аграрлық азық-түлік нарығын қалыптастыруға бағытталатын болады.
      Күтілетін нәтижелер:
      1) ауыл шаруашылығы техникасын жыл сайын жаңарту орташа 0,9 %, арнайы техниканы 0,3 %, қайта өңдеу жабдықтарын 4,7 % құрайтын болады;
      2) АӨК субъектілерінің айналым қаражатын толықтыруға кредит беру АШТӨ-нің тұрақты экономикалық және қаржылық жағдайын, ауыл шаруашылығы шикізат өндірісінің және қайта өңдеудің қалыптылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді;
      3) азық-түлік белдеулерін құру жөніндегі жобаларды қаржыландыру «ҚазАгроҚаржы» АҚ қаржыландырған кәсіпорындарда өндірілген өнімнің үлесін Астана қаласында оның жалпы тұтыну келемінен 2 % дейін, Алматы қаласында оның жалпы тұтыну көлемінен 1,5 % дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

      Ауыл тұрғындарына шағын кредит беру
      Қазақстан Республикасында барлығын қамтитын және қол жетімді қаржылық жүйесін қалыптастыруға көмек көрсету, ауылда жеке кәсіпкерлікті дамытуды ынталандыру, шағын бизнесті және ауыл тұрғындардың табысы аз топтарын қаржы қызметтерін қол жеткізуін қамтамасыз ету мақсатында «Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ филиалдары мен өкілдіктері арқылы ауыл тұрғындарына шағын кредит беру, сондай-ақ олардың ресурстық және институционалдық қолдау арқылы ауылдық шағын кредит беру ұйымдардың (ШКҰ) жүйесін дамытуды ынталандыру жөніндегі бағдарламаларды жүзеге асыру жалғастырылатын болады.

10-кесте

Ауыл тұрғындарына шағын кредит беру жүйесін дамыту болжамы* 

Іс-шаралар

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

2014 жыл

«Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры» АҚ филиалдары мен өкілдіктері арқылы ауыл тұрғындарына шағын кредит беру, берілген шағын кредиттер

6 250

2 625

4 500

4 125

6 875

ШКҰ арқылы ауыл тұрғындарына шағын кредит беру, берілген  шағын кредиттер

820

2 855

1 875

1 250

1 250

* шағын кредиттің орташа мөлшері 800 мың теңге (2011 жылдан бастап)

      Ауылдық ШКҰ жеңілдетілген кредит берумен қатар ауыл тұрғындарына одан әрі шағын кредит беру үшін 2010 жылы халықаралық стандарттарды енгізу, қызметкерлердің біліктілігін арттыру, бағдарламамен қамтамасыз етуді енгізу және т.б. шаралар бойынша ауылдық ШКҰ-ға консультациялық қызмет көрсетуге арналған ШКҰ Техникалық қолдау орталығы құрылады.
      Күтілетін нәтижелер:
      1) ауылда кәсіпкерлікті дамыту үшін экономикалық белсенді ауыл тұрғындарына кредит ресурстарына қол жетімділікті қамтамасыз ету;
      2) ауылдық ШКҰ институционалдық дамыту;
      3) ауыл тұрғындарын шағын кредитпен қамту.

      Кепілдендіру бойынша қызметтер.
      Ескерту. Кіші бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.
      Астық қабылдайтын кәсіпорындары міндеттемелерін орындамаудан олардың берілген астық қолхаты бойынша, астық қолхатын ұстаушылардың құқықтарын және заңды мүдделерін қорғау мақсатында Қазақстанда көп жылдан бері құрылған астық қолхаты кепілділік жүйесі ойдағыдай жұмыс істеп келеді. Соңғы жылдардың тәжірибесі астық кепілдендіру жүйесі астық нарығында өзінің өміршеңдік мүмкіндігін дәлелдеді және аграрлық секторда инвестициялық ахуалға өзінің ықпалын көрсетті.
      Осындай қағидат бойынша мақта қолхаты тетігі қолданылады.
      Еншілес «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ-тың «ҚазАгроКепіл» АҚ негізгі қызметі аясында істейтін міндеттемелер орындаудың кепілдендіру жүйесі кейіннен мынадай бағыттар бойынша дамытылады:
      астық және мақта қолхаты бойынша міндеттемелерді орындаудың кепілдендіру жүйесінің тұрақтылығын дамыту және қамтамасыз ету;
      қаржы институттары беретін лизинг, қарыз (кредиттер) бойынша АӨК субъектілерінің міндеттемелерін орындаудың кепілдендіру жүйесін құру және дамыту.
      Сонымен қатар, 2011 жылдың басынан бастап қаржы институттары беретін қарыз (кредит) және лизинг бойынша агроөнеркәсіптік кешен субъектілерінің міндеттемелерін орындаудың кепілдеме жүйесі аясында ауыл шаруашылығына инвестицияларды тарту мақсатында, оның ішінде астық сақтау қоймалары мен мақтаны қайта өңдейтін ұйымдардың құрылысы, оларды жаңарту және қайта құру үшін кепілдемелер беруді жүзеге асыру жоспарлануда.
      Бұл ретте, 2014 жылдың соңына қарай астық қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындауды кепілдендіру көлемі – 1 467 493 тонна астыққа дейін, мақта қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындауды кепілдендіру көлемі – 46 887 тонна мақтаға дейін ұлғайтылатын болады. Қаржы институттары беретін қарыз (кредит), лизинг бойынша АӨК субъектілерінің міндеттемелерін орындауды кепілдендіру жүйесі бойынша кемінде 8 АӨК субъектісі кепілдік алушы болуы тиіс.
      Күтілетін нәтижелер:
      1) астық және мақта қолхаттары бойынша кепілдендіру көлемінің өсуі, сондай-ақ қарыз (кредиттер) және «ҚазАгроКепіл» АҚ-тың кепілдігімен лизинг пен қарыз алған АӨК субъектілері санының өсуі;
      2) аграрлық секторға инвестициялар тартуды ынталандыру;
      3) астық және мақта қолхаттарының кепілдігімен АӨК субъектілері үшін қаржы ресурстарының, сондай-ақ «ҚазАгроКепіл» АҚ-тың кепілдігімен қарыз (кредиттер) және лизинг бойынша қол жетімділігін арттыру;
      4) астық қабылдайтын кәсіпорындарды және мақтаны қайта өңдейтін ұйымдарды техникалық жаңарту.

6. Қажетті ресурстар

      Ескерту. 6-бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 Қаулысымен.

      Бағдарламаны 2010 - 2014 жылдары іске асыруға республикалық бюджетте көзделген жалпы шығыстар:
      барлығы – 1 035 963,72 млн. теңге, о.i.
      2010 жылы – 228 265,70 млн. теңге
      2011 жылы – 220 313,46 млн. теңге
      2012 жылы – 188 289,24 млн. теңге
      2013 жылы – 181 742,54 млн. теңге
      2014 жылы – 212 352,78 млн. теңге.
      Жергілікті бюджеттердің шығыстары:
      барлығы - 243 892,0 млн. теңге, о.і.
      2010 жылы — 4 134,50 млн. теңге
      2011 жылы - 50 114,20 млн. теңге
      2012 жылы - 56 517,70 млн. теңге
      2013 жылы - 62 438,40 млн. теңге
      2014 жылы - 70 687,20 млн. теңге
      Бағдарламада көзделген іс-шараларды қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді бекіткен кезде анықталады.

7. Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2010 – 2014 жылдарға арналған бағдарламасын жүзеге асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

      Ескерту. 7-бөлім жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2011.07.01 № 749 қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 11.06.2012 № 776 қаулысымен.

Р/с

Іс-шаралар

Аяқталу нысаны

Орындауға жауаптылар

Орындалу мерзімдері

Болжанатын шығыстар* (млн. теңге)

Қаржыландыру көздері

2010 ж.

2011 ж.

2012 ж.

2013 ж.

2014 ж.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

5. Бағдарламаны іске асырудың кезеңдері

Өсімдік шаруашылығы саласын дамыту

1

Мемлекеттік ресурстарға астық сатып алу

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша), «Азық-түлік келісім шарт корпорациясы» ҰК» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

11 250,00

12 750,00

12 750,00

12 750,00

15 000,00

Республикалық бюджет

2

Азық-түлік астығының мемлекеттік резервінің астығын сақтау және орнын ауыстыру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша), «Азық-түлік келісім шарт корпорациясы» ҰК АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

850,80

911,10

942,50

972,50

1 119,56

Республикалық бюджет

3

Топырақтың құнарлылық жағдайын бақылауды күшейту және мақсатқа сай емес пайдаланылған жағдайда ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді алып қою тетіктерін жетілдіру

ҚР АШМ-ге ақпарат

ЖРБА

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде











Талап етілмейді

4

Елдің оңтүстік өңірлерінде тамшылап суаруды қолдана отырып жеміс-көкініс дақылдарын өндіруді, сондай-ақ, сәйкес өндірісті дамыту

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

800,00

-

2000,00





Республикалық бюджет

5

Астық сапасын арттыру жөніндегі іс-шараларды, оның ішінде астық сатып алу арқылы қаржыландыру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

7700,0

-







Республикалық бюджет

6

Нан-тоқаш өнімдерінің бағаларын тұрақтандыру мақсатында елдің ішкі нарығын қамтамасыз ету үшін 2010 жылдың түсімнің астығын сатып алу жөніндегі іс-шаралар

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

2 110,00









Республикалық бюджет

7

Көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізу үшін қажетті жанар-жағар май материалдарының құнын субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

14 205,70

18 636,40

18 636,40

18 636,40

 18 636,40

Жергілікті бюджет

8

Отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге тыңайтқыштардың (органикалықты қоспағанда) және отандық өндірушілер өндірген гербицидтермен ауыл шаруашылығы дақылдарын өңдеуге кеткен шығындардың құнын арзандату

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

3 215,00

6 053,80

6 253,80

6 453,80

6 453,80

Жергілікті бюджет

9

Ауыл шаруашылығы өндірісінің агрометерологиялық және ғарыштық мониторингі

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

45,20

48,40

48,40

48,40

52,20

Республикалық бюджет

10

Бірегей және элиталық тұқымдарды субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

2 087,50

2 422,40

2 270,40

2 270,40

4 616,20

Республикалық бюджет

11

Отандық ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер өткізетін І, ІІ және ІІІ көбейтілген тұқым құнын ішінара арзандату

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1 000,00

3 500,00

3 500,00

3 500,00

3 500,00

Жергілікті бюджет

12

Ауыл шаруашылығы дақылдарын сортсынау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

193,40

247,30

278,00

278,00

297,90

Республикалық бюджет

13

Мемлекеттік сортсынау, тұқым шаруашылығы жүйелерін және оларды мемлекеттік қолдау тетігін жетілдіру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз






Талап етілмейді

14

Ауыл шаруашылығы дақылдарының жоғары репродукциялық тұқымдарын өндіру бойынша және кейін ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді олармен қамтамасыз ету мақсатында тұқым шаруашылықтар желісін кеңейту

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

15

Тұқымдық және отырғызылатын материалдардың сорттық және егістік сапасын сараптамадан өткізу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

256,60

274,60

274,60

274,60

341,50

Республикалық бюджет

16

Жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің көп жылдық көшеттерін отырғызуды және өсіруді субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1 513,00

1 715,10

1 512,50

1 429,20

1 429,20

Жергілікті бюджет

17

Қазақстандық мақта талшығы сапасын сараптауды және мақтаны қайта өңдеу ұйымдарына қабылдау кезінде шитті мақта сапасын сараптауды субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

ОҚО әкімдігі

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

153,70

246,90

204,40

181,40

299,20

Жергілікті бюджет

18

Мемлекеттік техникалық инспекцияларды арнайы өніммен қамтамасыз ету (техникалық паспорт, мемлекеттік тіркеу нөмірлік белгілері, тракторшы-машинистің куәлігі)

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

99,60

101,60

101,60

101,60

116,70

Республикалық бюджет

19

Өңірлердің ауыл шаруашылығындағы еңбек өнімділігін 2014 жылдың соңында кемінде 2 есе арттыруды қамтамасыз ету

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері


Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

20

Қазақстандық астықты өткізу нарықтарында позицияларды бекіту және экспорттық каналдарды кеңейту, оның ішінде қазақстандық астық өнімін өткізу кезіндегі стратегиялық маңызға ие елдердің астық импорты (қабылдауы) инфрақұрылымын дамытуды ынталандыру ұсыныстарды енгізу жолымен кеңейту

ҚР АШМ-ге ақпарат

"ҚазАгро" ҰБХ" АҚ (келісәм бойынша)


Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

21

Астықты және оның қайта өңдеу өнімдерін экспорттау бойынша көлік шығындарын субсидиялау**

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

2010 жылдың қорытындысы бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

7 778,90





Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

52 259,40

16 755,40

21 165,50

19 695,50

24 544,06

Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

1 000,00

30 152,20

30 107,10

30 200,80

30 318,60

Жергілікті бюджет

Суармалы жерлердің сумен қамтамасыз етілуін және мелиоративтік жай-күйін жақсарту

22

Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге суармалы суды жеткізу бойынша қызмет құнын субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1 492,30

1 566,00

1 566,00

1 566,00

1 566,00

Жергілікті бюджет

23

Жердің мелиоративтік жай-күйін сақтау

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

173,10

192,90

219,40

219,40

241,27

Республикалық бюджет

24

Шаруашылықаралық каналдар мен гидромелиоративтік құрылыстардың аса апатты учаскелерін күрделі жөндеу және қайта қалпына келтіру

Орындалған жұмыс актісі

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

756,70

2334,11

3293,60

1956,00-


Республикалық бюджет

25

"Ирригациялық және дренажды жүйелерді жетілдіру" инвестициялық жобасының екінші фазасын іске асыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

154,00




11 670,00

Республикалық бюджет

26

Гидротехникалық құрылыстарды қайта жаңғырту

Орындалған жұмыс актісі

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

17 146,40

18 723,40

6444,70

10448,30

7 194,20

Республикалық бюджет

27

Суармалы жүйелердегі суды есептеу жүйесін барлық жерге енгізу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

160,00

1314,80

550,00

1208,60

245,40

Республикалық бюджет

28

Суармалы каналдарды және гидротехникалық құрылыстарды түгендеуді және паспорттандыруды жүргізу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Шаруашылық субъектілерінің қаражаттары есебінен

29

Суару жүйелерінің ішкі шаруашылық желісін ұстаудың және пайдаланудың маңызды буыны ретінде су пайдаланушылар кооперативтерін құруды ынталандыру

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

ЖИЫНЫ:

18 390,20

22 565,21

10 507,70

13 832,30

19 350,87

Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

1 492,30

1 566,00

1 566,00

1 566,00

1 566,00

Жергілікті бюджет

Мал шаруашылығы саласын дамыту

30

Асыл тұқымды мал шаруашылығын дамытуды субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

3 429,50

7292,55

4384,70

4479,70

6 369,30

Республикалық бюджет

31

Мал шаруашылығының өнімділігін және өнімдерінің сапасын арттыруды субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

13 130,00

17 139,25

13 657,70

13 657,70

19 500,0

Республикалық бюджет

32

Малдан алынатын өнімдерді өндіретін орта және ірі мамандандырылған тауарлы шаруашылықтарды қалыптастыру бойынша шараларды қабылдау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Республикалық бюджет

33

Қарқынды мал шаруашылығын дамыту

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ" АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

3000,00

1 300,0

-

-

-

Республикалық бюджет

34

Сатып алуды жүргізу мен ұйымдастыру, импорттың орнын басатын малдан алынатын өнімдер өндіру, ішкі және сыртқы нарықта малдан алынатын өнімдер және оның қайта өңдеу өнімдерін өткізу, сақтау, тасымалдау және қайта өңдеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1 500,00

1 500,00

-

-

-

Республикалық бюджет

35

Ауыл шаруашылығы малдарын жасанды тұқымдандыруға пайдаланылатын арнайы техниканы және лабораториялық, арнайы технологиялық жабдықтарды сатып алуға жұмсалған шығыстар бөлігінің құнын және мал шаруашылығы өнімін өндіруге арналған ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілермен сатып алынған жабдықтар мен техниканың құнын өтеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде


1 250,00

1 650,00

2 820,00

4 320,00

Жергілікті бюджет

36

Кеңінен көбейту үшін жоғары класты асыл тұқымды малдарды сатып алуды, күтіп-бағуды және мал басын толықтыратын төлді өсіруді субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

750,0

2 850,0

3 800,0

5 600,0

8 600,0

Жергілікті бюджет

37

Тұрақты жемшөп базасын құру

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

38

2012 жылдан бастап етті бағыттағы ірі қара малдың асыл тұқымдық құндылығын индекстік бағалаудың халықаралық әдістемесіне көшуді қамтамасыз ету

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚАИ» АҚ (келісім бойынша), «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша), облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Жергілікті бюджет

39

Ауыл шаруашылығы малдарын жасанды ұрықтандыру бойынша шығындарды субсидиялау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

220,0

550,0

750,0

850,0

1 250,0

Жергілікті бюджет

40

Мал, құс, ара шаруашылықтары объектілерін салуға және қайта жаңғыртуға кеткен шығындардың бөлігін субсидиялау арқылы өтеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде


1 250,0

2 568,0

3 025,0

3 856,0

Жергілікті бюджет

41

Республикалық бюджеттен субсидияланған салаларды қоспағанда, ірі және шырынды азық өндіруге және дайындауға кеткен шығындардың бөлігін субсидиялау арқылы өтеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

150,0

1 200,0

2 200,0

4 300,0

6 800,0

Жергілікті бюджет

42

Азық өндіру және дайындау бойынша қызмет көрсетуге мамандандырылғын сервистік орталықтардың желісін құру және кеңейту бойынша шаралар қабылдау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

43

Ауыспалы жайылымдарды енгізу және отарлы мал шаруашылығын дамыту арқылы жайылымдық жерлерді жүйелі және ұтымды пайдалану жөнінде шаралар қабылдау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

ЖИЫНЫ:

21 059,50

27 231,80

18 042,40

18 137,40

25 869,30

Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

1 120,00

7 100,00

10 968,00

16 595,00

24 826,00

Жергілікті бюджет

Тауарлы балық шаруашылығын дамыту

44

Тауарлық балық шаруашылығы (аквакультура) өнімділігінің сапасын арттыруды субсидиялау қағидасын әзірлеу

ҚР Үкіметінің қаулысы

АШМ

2010 жылдың IV тоқсаны






Талап етілмейді

45

Тауарлы балық шаруашылығының (аквакультура) өнімділігі мен сапасын арттыруды субсидиялау

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ, Облыс әкімдіктері

Жыл сайын 1 желтоқсанға дейін


156,60




Республикалық бюджет

46

Тауарлы балық шаруашылығын дамыту үшін перспективалық су айдынын анықтау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Жыл сайын 1 қазанға дейін






Талап етілмейді

47

Балық шаруашылығы су қоймаларын балықтандыру жұмыстарын ұйымдастыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

446,60

554,40

554,40

554,40

554,40

Республикалық бюджет

48

Атырау облысы Жайық және Қиғаш өзендерінің атырауында мелиоративтік (түп тереңдету) жұмыстарын жүргізу

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

300,00

318,83



300,00

Республикалық бюджет

49

Балық ресурстарының мемлекеттік есебі және кадастры бойынша жұмыстарды ұйымдастыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

124,30

144,50

157,60

168,60

168,60

Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

870,90

1 174,33

712,00

723,00

1 023,00

Республикалық бюджет

Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу саласын дамыту

50

Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу өнімдерінің өндірісін арттыруды қамтамасыз ету

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

51

АӨК субъектілеріне берілетін қаржы институттары кредиттерінің пайыздық ставкасын арзандату

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

5 000,00

5 000,00

5 000,00

5 000,00

5 000,00

Республикалық бюджет

52

"KAZNAN" қазақстандық бидайдан жасалған жоғары сапалы өнімдерінің бірыңғай тауарлық белгісін дамыту үшін қолдау жағдайын жасау

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз






Талап етілмейді

ЖИЫНЫ:

5 000,00

5 000,00

5 000,00

5 000,00

5 000,00

Республикалық бюджет

АӨК инфрақұрылымын дамыту

АӨК қызмет көрсету инфрақұрылымын дамыту

53

Ауыл шаруашылығы өнімдерінің көтерме сауда базарын салу (өңірлік терминалдарымен)

Пайдалануға беру актісі

ҚР АШМ, «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

1 ақпан 2012 жыл


1 910,00




Республикалық бюджет

54

Ауыл шаруашылығы техникасын, ауыл шаруашылығы өнімдерін тасымалдайтын транспорттық құралдарды сатып алуды қаржыландыру, сондай-ақ, ауыл шаруашылығы техникасын, ауыл шаруашылығы өнімдерін тасымалдайтын транспорттық құралдарды сатып алумен, жеткізумен және жұмыс жағдайына келтірумен тікелей байланысты шығындарды өтеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

4500,00

3 419,00

2935,00

3919,00

1 000,00

Республикалық бюджет

55

Асыл тұқымды ауыл шаруашылығы малдарын сатып алуды, сондай-ақ, асыл тұқымды ауыл шаруашылығы малдарын сатып алу мен жеткізуге байланысты шығындарды өтеуді қаржыландыру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде


8 481,00

65,00

81,00


Республикалық бюджет

56

Технологиялық жабдықтарды және арнайы техниканы сатып алуды қаржыландыру, сондай-ақ, технологиялық жабдықтарды және арнайы техниканы сатып алумен, жеткізумен және жұмыс жағдайына келтірумен тікелей байланысты шығындарды өтеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ" АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

500,00

500,00

500,00

750,00

1 500,00

Республикалық бюджет

57

Ауыл шаруашылығы және балық өнімдерін қайта өңдейтін жабдықтарды сатып алуды қаржыландыру, сондай-ақ ауыл шаруашылығы және балық шаруашылығы өнімдерін қайта өңдейтін жабдықтарды сатып алумен, жеткізумен және жұмыс жағдайына келтірумен тікелей байланысты шығындарды өтеу

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1000,00

500,00

500,00

750,00

1500,00

Республикалық бюджет

58

Суармалы жерлерге су беру мақсатында ирригация жүйелері үшін жабдықтарды сатып алуды, сондай-ақ жайылымдық жерлерді суландыру мақсатында шахталық және құбырлық құдықтарды, инженерлік құрылыстарды салуды және/немесе қайта құруды; жемшөп дайындайтын, жемшөпті бөлетін және жемшөп әзірлейтін техникаларды сатып алуды, құрама жем өндіретін кәсіпорындарын салуды кеңейтуді және қайта жаңғыртуды қаржыландыруды қамтамасыз ету

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде


500,00

700,00

844,00

844,00

Ұлттық қордан

БАРЛЫҒЫ:

6 000,00

14 810,00

4 000,00

5 500,00

4 000,00

Республикалық бюджет

Ветеринариялық және фитосанитариялық қауіпсіздік жүйесін халықаралық талаптарға сәйкес дамыту және өнімнің сапасын бақылау

59

Жануарлар мен құс ауруларын диагностикалық зерттеу бойынша іс-шаралар өткізу

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 1 тамыз

4 698,70

6 804,68

5 111,80

5 111,80

7 516,10

Республикалық бюджет

60

Ауыл шаруашылығы жануарларының және құстарының аса қауіпті ауруларымен күресу жөніндегі эпизоотияға қарсы іс-шараларды ұйымдастыру

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1 724,00

1 918,80

2 287,40

2 296,60

2 296,60

Республикалық бюджет

61

Эпизоотияға қарсы іс-шараларды өткізу үшін бюджеттерге, Астана және Алматы қаласы бюджеттеріне нысаналы ағымдағы трансферттер

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

5 504,50

6 489,30

6 232,30

6 788,90

6 788,90

Республикалық бюджет

62

Жануарлар мен құстың аса қауіпті инфекциялық ауруларының ошақтарын жою

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

1 138,60

1 722,40

1 439,20

1 439,20

1 466,80

Республикалық бюджет

63

Мониторинг, референция, зертханалық диагностика және әдіснама

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

106,60

171,20

182,10

201,10

273,10

Республикалық бюджет

64

Ветеринариялық зертханалардың және биоқоймалардың құрылысын салу, оларды қайта құру

Пайдалануға беру актісі

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

983,60

5099,16

10 197,40



Республикалық бюджет

65

Мал қорымдарын салу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

142,20

3 900,00

3 900,00

3 900,00

3 900,00

Жергілікті бюджет

66

Мал сою алаңдарын салу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

380,00

4 300,00

4 300,00

4 300,00

4 200,00

Жергілікті бюджет

67

Ауыл шаруашылығы малдарын бірдейлендіруді жүргізу

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша  1 ақпан және 15 шілде

1 142,10

3 131,80




Республикалық бюджет


840,00

2 000,00

2 000,00

2 000,00

Жергілікті бюджет

68

Ветеринария саласында қызметін жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органдардың бөлімшелерін ұстау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

2 751,50

2 256,00

3 676,60

3 676,60

3 676,60

Жергілікті бюджет

ЖИЫНЫ:

18 049,60

25 337,34

25 450,20

15 837,60

18 341,50

Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

522,20

11 296,00

13 876,60

14 076,60

13 976,60

Жергілікті бюджет

Фитосанитарлық қауіпсіздік

69

Ауыл шаруашылығы дақылдарының аса қауіпті зиянкес ағзаларымен күресу

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

3874,00

4256,1

4848,50

5079,80

7142,90

Республикалық бюджет

70

Карантиндік зиянкестерді, өсімдік ауруларын және арамшөпті шектеу және жою

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

785,80

1043,60

1115,90

1183,10

2300,00

Республикалық бюджет

71

Зертханалық сараптама жүргізу және карантиндік объектілермен жасырын жұқпалылығын анықтау

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

71,70

113,30

131,90

131,90

160,50

Республикалық бюджет

72

ҚР АШМ-нің АӨК МИК «Фитосанитария» РМК-нің көліктік-тракторлық паркін жаңартуды қаржыландыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз



714,10



Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

4 731,60

6 127,10

6 096,30

6 394,80

9 603,40

Республикалық бюджет

Өнімнің сапасын бақылау жүйесін қалыптастыру

73

Ауыл шаруашылығы өнімдерінің өндірісін басқару жүйесін дамытуды субсидиялау

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

42,60

60,00

60,00

60,00

60,00

Республикалық бюджет

74

АӨК салаларының дамуын нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

100,50

100,50

101,00

103,00

159,00

Республикалық бюджет

75

«Ауыл шаруашылығы өнімдерінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру» инвестициялық жобасын іске асыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат жолдау

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

672,80

1 207,00

695,20



Республикалық бюджет

387,40

373,50

239,50



ХҚДБ қаражаттары есебінен

76

АӨК өнімдеріне бейімделу және техникалық регламенттерді енгізу мәселелері бойынша дөңгелек үстелдерді өткізу

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз






Талап етілмейді

77

Сапа менеджменті стандарттарын және жүйесін енгізу бойынша халықаралық тәжірибені зерделеу және тамақ өнеркәсібі кәсіпорындарына міндетті түрде тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі менеджменті жүйесінің стандарттарын енгізу бойынша ұсыныстар беру

ҚР Үкіметіне ұсыныс

АШМ

2013 жылдың 2 жартыжылдық






Талап етілмейді

78

Нарық талаптарын өзекті ету мақсатында АӨК саласындағы стандарттау жөніндегі қолданыстағы нормативтік құжаттарға талдау жүргізу

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз






Талап етілмейді

79

Ауыл шаруашылық тұтыну кооперативтерінде шаруашылық істерді жүргізуге ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді оқыту

Оқыту семинарларын өткізу

«ҚАИ» АҚ (келісім бойынша)

өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






057 бюджеттік бағдарламасында «Агроөнеркәсіптік кешен субъектілерін өтеусіз негізде ақпараттық қамтамасыз ету» қарастырылған қаражат есебінен

80

Жергілікті атқарушы органдармен ұйымдастырушылық-түсіндіру жұмыстарын жандандыру, сондай-ақ, бұқаралық ақпарат құралдарында ауыл шаруашылығы кооперативтерінің оңтайлы тәжірибесін насихаттау

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде






Талап етілмейді

ЖИЫНЫ:

815,90

1 345,90

856,20

163,00

219,00

Республикалық бюджет

АӨК салаларын ғылыми және кадрлық қамтамасыз ету

81

АӨК саласындағы қолданбалы ғылыми зерттеулер

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ, «ҚАИ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан

2 800,90

3 213,40

3 502,70

3 502,70

4 253,30

Республикалық бюджет

82

Ауыл шаруашылығы саласындағы білім беру объектілерін салу және оларды қайта құру

Пайдалануға беру актісі

АШМ, Сейфуллин атындағы ҚазАТУ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан

217,90

205,00




Республикалық бюджет

83

Аграрлық ғылым саласындағы ғалымдардың қызметін ынталандыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан

0,80

0,88

0,84

0,84

0,95

Республикалық бюджет

84

АӨК салаларының ағымдағы және болжамдық қажет тіліктеріне сәйкес аграрлық кадрларды (PhD докторлары, білімі жоғары магистр мен бакалаврлар, сондай-ақ техникалық және қызмет көрсету мамандары) даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыру жөніндегі жұмысты жалғастыру

ҚР Үкіметіне ұсыныс

БҒМ, АШМ

II тоқсан, жыл сайын






Талап етілмейді

85

Ауылға жұмыс істеуге және тұруға келген ауыл шаруашылығы мамандарын әлеуметтік қолдау шараларының тетігін әзірлеу

ҚР Үкіметіне ұсыныс

АШМ, Облыс әкімдіктері

2010 жылдың қазан айы






Талап етілмейді

86

Мамандықтар жіктеуішіне сәйкес жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі, техникалық және кәсіптік білім мамандықтары бөлінісінде АӨК салаларының кадрларға деген ағымдағы және болжамды (5 жылға) қажеттіліктерін анықтау

ҚР АШМ-ге ақпарат

ЕХӘҚМ, Облыс әкімдіктері

Жыл сайын, қараша






Талап етілмейді

87

Әлеуметтік серіктестік шеңберінде АӨК саласына мамандарды мақсатты даярлауды дамыту

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Жыл сайын, тамыз






Талап етілмейді

88

Ветеринарлық және ауыл шаруашылық мамандықтары бойынша мекемелерде, ұйымдарда және ауыл шаруашылығы құрылымдарында бос орындарды анықтау (ҚР АШМ веб-сайтында орналастыру үшін)

ҚР АШМ-ге ақпарат

Облыс әкімдіктері

Жарты жылдықта 2 рет, мамыр, желтоқсан






Талап етілмейді

89

Ауыл шаруашылығы және ветеринариялық мамандықтарда оқитын ауыл шаруашылығы мамандарын жұмысқа орналастыруға, білім беру мекемелеріне кәсіптік тәжірибе және тағылымдама өтуін ұйымдастыруға көмек көрсету

ҚР АШМ-ге ақпарат

ЕХӘҚМ, Облыс әкімдіктері

Жыл сайын, қараша






Талап етілмейді

90

АӨК саласына арналған кадрларды даярлайтын жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі, техникалық және кәсіптік білім беру мекемелерінің ғылыми-өндірістік базасын жаңарту және қайта жарақтандыру жөніндегі шараларды қарастыру

ҚР АШМ-ге ақпарат

БҒМ, Облыс әкімдіктері

Жыл сайын, қараша






Талап етілмейді

91

Ауыл шаруашылығының басымды мамандықтары бойынша кәсіби стандарттарды әзірлеуге жұмыс берушілер мен АӨК қауымдастықтарының қатысуын қамтамасыз ету

ҚР БҒМ-ге ақпарат

АШМ, ЕХӘҚМ

IV тоқсан 2011 – 2014 жылдары






Талап етілмейді

92

Аграрлық бейіндегі мамандықтар бойынша ТжКБ түлектерінің біліктілігін сертификаттаудың тәуелсіз салалық жүйесін енгізуге көмек көрсету

ҚР БҒМ-ге ақпарат

АШМ, Облыс әкімдіктері, БҒМ РҒӘО

IV тоқсан 2011-2014 жылдары






Талап етілмейді

ЖИЫНЫ:

3 019,60

3 419,28

3 503,54

3 503,54

4 254,25

Республикалық бюджет

Институционалдық даму

Аграрлық ғылымының институционалдық дамуы

93

Аграрлық ғылымның институционалдық және ғылыми-өндірістік инфрақұрылымын дамыту

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ, «ҚАИ» АҚ (келісім бойынша)

1 ақпан және 15 шілдеде, өткен жылдың қорытындылары бойынша

2 543,90

2 659,90

2 997,40

2 997,40

2 997,40

Республикалық бюджет

94

Ауыл (село) жастары арасынан шыққан азаматтарға берілетін квоталар бойынша мемлекеттік тапсырыс шеңберінде білім алған ветеринар мамандардың ауылдық жерлердегі ұйымдарда оқу орнын бітіргеннен кейін кемінде 3 жыл міндетті түрде жұмыс істеуін енгізу

ҚР Үкіметіне ұсыныс

АШМ, БҒМ, Облыс әкімдіктері

2010 жылдың қараша айы






Талап етілмейді

ЖИЫНЫ:

2 543,90

2 659,90

2 997,40

2 997,40

2 997,40

Республикалық бюджет

Ауыл шаруашылығы өндірісіне кредит беру және ауыл тұрғындарына шағын кредит беру

95

Ауыл шаруашылығы өнімінің өндірісін және қайта өңделуін ұлғайту үшін ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге кредит серіктестіктерінің жүйесі арқылы кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

5 000,00

4 000,00

5 500,00

5 500,00

10 000,00

Республикалық бюджет

96

Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер бірлестіктеріне және ауыл тұрғындарына бірлескен өндірісті жүргізу, ауыл шаруашылығы өнімдері дайындау өткізу, қайта өңдеу, сақтау және тасымалдау, тауарлық-материалдық құндылықтармен қамтамасыз ету бойынша кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

1500,00

500,00

1500,00

1500,00

3000,00

Республикалық бюджет

97

Ауыл жерлердегі ауыл шаруашылығына жатпайтын кәсіпкерлік қызмет түрлеріне кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

500,00


500,00

500,00

500,00

Республикалық бюджет

98

Ауыл шаруашылығы шикізатын қайта өңдеу және тамақ өнімдерін өндіру кәсіпорындарына кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

5000,00





Республикалық бюджет

99

Мал шаруашылығын дамыту үшін шаруа-фермерлік қожалықтарына кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде


3700,00




Республикалық бюджет

100

АӨК субъектілерін қолдау жөніндегі іс-шараларды жүргізуге кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

80 000,00

78 000,00

80 000,00

80 000,00

80 000,00

Республикалық бюджет

101

«Ауыл шаруашылығын жекешелендіруден кейінгі қолдаудың екінші жобасы» инвестициялық жобасын іске асыру

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

582,30

1 812,00




Республикалық бюджет

557,60

1 500,00




ХРДБ қарыз алу есебінен

БАРЛЫҒЫ:

92 582,30

88 012,00

87 500,00

87 500,00

98 500,00

Республикалық бюджет

Ауыл тұрғындарына шағын кредит беру

102

Ауыл халқына және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге кредит беру және ауыл халқына және ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге одан әрі шағын кредит беру үшін шағын кредиттік ұйымдарға кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

2 000,00

2 000,00

2 000,00

2 000,00

3 000,00

Республикалық бюджет

103

Шаруа-фермерлік қожалықтарына мал шаруашылығын дамыту үшін шағын кредит беру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде



1500,00



Республикалық бюджет

104

Кейіннен лизингке беру үшін инфрақұрылымы бар шағын жылыжай кешендерін құру

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

800,00

1000,00




«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ өз қаражаттары есебінен

105

Шағын кредиттік ұйымдарды қолдау орталығын құру

Заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы куәлік

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

1 ақпан 2011 жыл

300,00





Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

2 300,00

3 500,00

2 000,00

2 000,00

3 000,00

Республикалық бюджет

Астық және мақта қолхаттары

Өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру жүйесін дамыту

106

Өсімдік шаруашылығындағы сақтандыруды қолдау

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша), «ҚАМ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде

100,00

100,00

100,00

100,00

100,00

Республикалық бюджет

107

Астық қолхаттары бойынша міндеттемелерді орындаудың кепілдік жүйесінің тұрақтылығын дамыту және қамтамасыз ету

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 15 шілде


500,00




Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

100,00

600,00

100,00

100,00

100,00

Республикалық бюджет

АӨК субъектілерін ақпараттық-маркетингтік қамтамасыз ету

108

АӨК субъектілерін өтеусіз негізінде ақпараттық қамтамасыз ету

ҚР АШМ-ге ақпарат

«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша), «ҚАМ» АҚ (келісім бойынша), «ҚАИ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

273,90

708,70

358,00

358,00

550,00

Республикалық бюджет

109

Халыққа көрсетілетін электрондық қызметтер түрлерінің тізбесін ұлғайту

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ, «ҚАМ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 1 ақпан және 1 тамыз






Талап етілмейді

110

АӨК ақпараттық-маркетингтік жүйесінде АӨК салаларын басқарудың бірыңғай автоматтандырылған «Е-Agriculture» жүйесін одан әрі дамыту

ҚР ЭДСМ-ге ақпарат

АШМ, «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша),«ҚАМ» АҚ (келісім бойынша)

Өткен жылдың қорытындылары бойынша 15 ақпан және 1 тамыз

269,00

66,50




Республикалық бюджет

111

Астана қаласында көрме-жәрменке кешенін салу

Пайдалануға берілу актісі

АШМ, «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ (келісім бойынша)

1 ақпан  2011 жыл


1000,00




Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

542,90

1775,20

358,00

358,00

550,00

Республикалық бюджет

ЖИЫНЫ:

233 200,2

271 927,66

245 506,94

245 024,94

283 883,98

233 200,2

Республикалық бюджет

228 265,70

220 313,46

188 289,24

181 742,54

212 352,78

228 265,70

Жергілікті бюджет

4 134,50

50 114,20

56 517,70

62 438,40

70 687,20

4 134,50

Ұлттық қор


500,00

700,00

844,00

844,00


«ҚазАгро» ҰБХ» АҚ-ның өз қаражаты

800,00

1000,00




800,00

Ескерпе: аббревиатуралардың толық жазылуы

АҚ                        акционерлік қоғам
ЖРБА                      Жер ресурстарын басқару агенттігі
С. Сейфуллин атындағы     С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық
ҚазАТУ                    университеті
ҚАИ                       «ҚазАгроИнновация» акционерлік қоғамы
                          «ҚазАгроМаркетинг» акционерлік қоғамы
ҚР БҒМ                    Қазақстан Республикасы Білім және ғылым
                          министрлігі
ҚР АШМ                    Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы
                          министрлігі

ҚР ЕХӘҚМ                  Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты
                          әлеуметтік қорғау министрлігі
ҚР ЭДСМ                   Қазақстан Республикасы Экономикалық даму
                          және сауда министрлігі
ҰБХ                       Ұлттық басқарушы холдинг
ҚР БҒМ РҒӘО               Қазақстан Республикасы Білім және ғылым
                          министрлігінің Республикалық
                          ғылыми-әдістемелік орталығы
ОҚО                       Оңтүстік Қазақстан облысы
РМК                       Республикалық мемлекеттік кәсіпорын
ХҚДБ                      Халықаралық Қайта Құру және Даму Банкі
ТжКБ                      Техникалық және кәсіптік білім
АӨК                       Агроөнеркәсіптік кешен
АШТӨ                      Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер
*                         Бағдарламаның қаржы көлемі Қазақстан
                          Республикасы заңнамаларына сәйкес тиісті
                          қаржыландыру жылдарына арналған
                          республикалық және жергілікті бюджеттерді
                          бекіту кезінде нақтыланатын болады.
**                        Қазақстан Республикасының экономикасын
                          жаңғырту мәселелері жөніндегі мемлекеттік
                          комиссия отырысының 2010 жылғы 9 сәуірдегі
                          № 11-25/011-26,11-1 хаттамасына сәйкес 2010
                          жылы элеватор қуаттарын босату және
                          Қазақстан астығының әлемдік нарықтарға
                          жылжыту мақсатында Қытай Халық
                          Республикасына тасымалдау не оның аумағынан
                          транзитпен өткізу, сондай-ақ Ресей
                          Федерациясының аумағы арқылы транзитпен
                          өткізу кезінде астықтың 1 тоннасы үшін 40
                          АҚШ доллары мөлшерінде 10 млрд. теңге
                          көлемінде экспорттаушылардың шығындарын
                          ішінара өтеу мақұлданған. 2010 жылы 7,779
                          млрд. теңгесі ғана игерілді. Субсидиялау
                          2010 жылдың 1 тамызынан бастап тоқтатылды.
***                       Қаражат «2010 – 2012 жылдарға арналған
                          республикалық бюджет туралы» 2009 жылғы 7
                          желтоқсандағы Қазақстан Республикасының
                          Заңымен көзделген.

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің      
2010 жылғы 12 қазандағы
№ 1052 қаулысына   
қосымша       

Қазақстан Республикасы Үкіметінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізбесі

      1. «Қазақстан Республикасында биоотын нарығын дамыту жөніндегі шаралар кешені туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 17 қазандағы № 959 қаулысы.
      2. «Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін орнықты дамыту жөніндегі 2009 - 2011 жылдарға арналған шаралар кешенін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 28 қарашадағы № 1106 қаулысы.
      3. «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 28 қарашадағы № 1106 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу және Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп тану туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 13 шілдедегі № 1060 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2009 ж., № 32, 304-құжат).
      4. «Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 20 шілдедегі № 1101 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістердің 917-тармақтары (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2009 ж., № 33, 317-құжат).
      5. «Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Агроөнеркәсіптік кешендегі мемлекеттік инспекция комиссиясының кейбір мәселелері» туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 31 желтоқсандағы № 2320 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістердің 4-тармағы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2010 ж., № 5, 65-құжат).
      6. «Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 28 қарашадағы № 1106 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 20 шілдедегі № 744 қаулысы.