Об утверждении Правил проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов

Постановление Правительства Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 497. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 8 июня 2021 года № 386,

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 08.06.2021 № 386 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 4 статьи 30 и пунктом 2 статьи 33 Закона Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О правовых актах" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов.

2. Признать утратившими силу некоторые решения Правительства Республики Казахстан согласно приложению к настоящему постановлению.

3. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания и подлежит официальному опубликованию.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 497

Правила проведения научной экспертизы
проектов нормативных правовых актов
1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов разработаны в соответствии с пунктом 4 статьи 30 и пунктом 2 статьи 33 Закона Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О правовых актах" (далее – Закон) и определяют порядок организации и проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов, за исключением проведения научной антикоррупционной экспертизы.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правительства РК от 16.07.2020 № 451 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

2. Научная экспертиза проектов нормативных правовых актов проводится для:

1) оценки качества, обоснованности, своевременности, правомерности проекта, соблюдения в проекте закрепленных Конституцией Республики Казахстан прав человека и гражданина;

2) определения возможной эффективности нормативного правового акта;

3) выявления возможных отрицательных последствий принятия проекта в качестве нормативного правового акта.

3. По проектам нормативных правовых актов, разработанным в порядке законодательной инициативы Правительства Республики Казахстан и вносимым на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан, проводятся научная правовая, научная экономическая и научная лингвистическая экспертизы.

Научная лингвистическая экспертиза проводится в целях определения аутентичности текстов на казахском и русском языках.

Проекты законодательных и иных нормативных правовых актов, последствия от принятия которых могут создать угрозу экологической, в том числе радиационной, безопасности, охране окружающей среды, подлежат обязательной научной экологической экспертизе в соответствии с экологическим законодательством Республики Казахстан.

По проектам нормативных правовых актов, вносимым на рассмотрение Парламента Республики Казахстан, проведение научной экспертизы в зависимости от регулируемых ими общественных отношений обязательно, за исключением случаев внесения проектов законов в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан, когда научная экспертиза может не проводиться.

4. Организация проведения научной экспертизы проектов законов возлагается на:

Министерство юстиции Республики Казахстан – по научной правовой экспертизе и научной лингвистической экспертизе проектов законов;

Министерство национальной экономики Республики Казахстан – по научной экономической экспертизе проектов законов (далее - организаторы экспертизы).

5. Научная экспертиза в отношении проектов международных договоров и международных договоров, участником которых намеревается стать Республика Казахстан проводится в соответствии с Правилами проведения научной экспертизы по международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 сентября 2010 года № 938.

2. Виды научной экспертизы

6. По проектам нормативных правовых актов могут проводиться комплексная экспертиза научными организациями или экспертами различных специальностей или самостоятельные экспертизы различных видов, а при необходимости – повторная экспертиза.

Комплексная научная экспертиза проводится научными организациями или экспертами различных специальностей и в случаях, когда необходимо исследовать проект нормативного правового акта на основе различных отраслей знаний.

Самостоятельная научная экспертиза различных видов проводится в случаях, когда необходимо исследовать проект нормативного правового акта на основе одной отрасли знания.

Повторная научная экспертиза проводится в случаях, когда заключение научной организации или эксперта по результатам первоначальной научной экспертизы недостаточно обоснованно либо его правильность вызывает сомнение.

Дополнительная научная экспертиза проводится в случае внесения концептуальных изменений в проект нормативного правового акта в результате его доработки, а также до внесения в Правительство Республики Казахстан после согласования проекта закона с заинтересованными государственными органами в соответствии с Регламентом Правительства Республики Казахстан.

3. Материалы, представляемые для проведения научной экспертизы

7. Орган-разработчик вместе с копией проекта закона представляет на научную экспертизу копии следующих материалов (на бумажном и электронных носителях):

1) пояснительной записки к проекту закона (на казахском и русском языках);

2) сравнительной таблицы к проекту закона при внесении изменений и дополнений в действующие законодательные акты с соответствующим обоснованием вносимых изменений и дополнений (на казахском и русском языках);

3) концепции проекта закона;

4) статистических данных по изучаемой проблеме при их наличии.

Для проведения научной экономической экспертизы дополнительно представляются:

1) паспорт по оценке социально-экономических последствий действия принимаемого проекта закона (на казахском и русском языках), полистно парафированный и подписанный курирующим заместителем руководителя государственного органа – разработчика законопроекта, по форме согласно приложению к настоящим Правилам;

2) финансовые расчеты для Республиканской бюджетной комиссии по проектам нормативных правовых актов, предусматривающим сокращение государственных доходов или увеличение государственных расходов.

Непредставление материалов, предусмотренных настоящим пунктом, является основанием для отказа в проведении научной экспертизы.

По запросу экспертов либо организатора экспертизы органом-разработчиком в течение двух рабочих дней представляются иные материалы, касающиеся вопросов, затронутых в проекте закона.

8. Направление проектов законов на научную экспертизу осуществляется органом-разработчиком или депутатами Парламента Республики Казахстан при инициировании ими законопроектов.

При этом, проекты законов, подготавливаемые в порядке законодательной инициативы депутатов Парламента Республики Казахстан, на научную экономическую экспертизу не направляются.

Для проведения научной экономической экспертизы орган-разработчик проекта закона направляет материалы по проекту закона организатору экспертизы, в том числе на электронном носителе. Организатор экспертизы направляет материалы по проекту закона научной организации, эксперту, привлекаемому для проведения научной экономической экспертизы.

4. Порядок и условия проведения научной экспертизы

9. Условия проведения научной экспертизы определяются гражданско-правовым договором, заключенным между организатором экспертизы и научной организацией или экспертом, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

10. Научная правовая экспертиза проводится на следующих стадиях разработки проекта закона:

1) до его внесения в Канцелярию Премьер-Министра Республики Казахстан в соответствии с Регламентом Правительства Республики Казахстан;

2) в случае внесения концептуальных изменений в проект закона, в результате его доработки по замечаниям Администрации Президента Республики Казахстан или Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан.

Научная экономическая экспертиза проводится на следующих стадиях разработки проекта закона:

1) до его согласования Министерством национальной экономики Республики Казахстан;

2) в случае внесения концептуальных изменений в проект закона, в результате его доработки по замечаниям Администрации Президента Республики Казахстан или Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан.

Научная лингвистическая экспертиза проекта закона в части аутентичности текстов на казахском и русском языках проводится на следующих стадиях разработки проекта закона:

1) до его внесения в Правительство Республики Казахстан после согласования с министерствами финансов, национальной экономики и юстиции;

2) до его внесения Правительством Республики Казахстан на рассмотрение Парламента Республики Казахстан после устранения замечаний Администрации Президента Республики Казахстан и/или Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан.

11. Решение о проведении экспертизы проекта закона может быть принято:

1) Президентом Республики Казахстан или по его поручению Руководителем Администрации Президента Республики Казахстан, депутатами Парламента Республики Казахстан и Правительством Республики Казахстан, вносящими проект в Мажилис Парламента Республики Казахстан в порядке законодательной инициативы;

2) уполномоченным органом;

3) органом-разработчиком, если регламентом данного органа или иными нормативными правовыми актами этим лицам и структурным подразделениям такое право предоставлено.

12. Проведение научной экспертизы проекта закона включает следующие этапы:

1) определение и описание проблемных вопросов, на решение которых направлен проект закона;

2) описание всех известных и эффективных способов, механизмов, подходов к разрешению проблемных вопросов, на решение которых направлено принятие закона, в том числе применявшихся на разных исторических этапах, международной практике, а также определение смежных сфер правоотношений и влияния на них в виде последствий от принятия закона;

3) анализ предлагаемых проектом закона способов, механизмов, подходов к разрешению поставленных проблемных вопросов, возможных последствий от принятия тех или иных способов разрешения проблемных ситуаций, предлагаемых проектом закона.

13. Ответственность за соответствие текста заключения научной экспертизы тексту проекта нормативного правового акта на каждой стадии его разработки несут органы-разработчики.

5. Сроки проведения научной экспертизы

14. Научная экспертиза должна проводиться в сроки, не превышающие 15 календарных дней со дня представления научной организации или эксперту проекта закона и материалов к нему, за исключением научной лингвистической экспертизы, которая проводится в течение 15 рабочих дней, а также научной экономической экспертизы, которая проводится в течение 25 календарных дней.

Орган-разработчик обеспечивает представление проекта закона на научную лингвистическую экспертизу в течение 2 рабочих дней после его согласования с Министерством юстиции Республики Казахстан.

15. Дополнительная и повторная научная экспертиза должны проводиться в сроки, не превышающие 5 рабочих дней со дня представления научной организации или эксперту проекта закона и материалов к нему.

Срок проведения научной лингвистической экспертизы на стадии рассмотрения проекта закона в Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан после устранения замечаний Администрации Президента Республики Казахстан должен составлять не менее 2 рабочих дней и не превышать 5 рабочих дней с момента представления доработанного проекта закона органом-разработчиком для проведения повторной научной лингвистической экспертизы.

При необходимости срок проведения научной экспертизы может быть продлен с согласия органа-разработчика и организатора экспертизы, за исключением случаев, когда имеется поручение Президента Республики Казахстан, руководства Администрации Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан о необходимости ее проведения.

16. В случае доработки проекта закона органом-разработчиком по предложениям научной организации или эксперта, сроки на проведение научной экспертизы устанавливаются с даты представления обновленного проекта закона.

6. Субъекты, осуществляющие научную экспертизу

17. Научная экспертиза проектов нормативных правовых актов проводится научными учреждениями или высшими учебными заведениями соответствующего профиля (далее – научные организации), экспертами, привлекаемыми из числа ученых и специалистов, в зависимости от содержания рассматриваемого проекта.

В качестве научных организаций, экспертов могут привлекаться специалисты из других государств и международных организаций. Проект нормативного правового акта может быть направлен для научной экспертизы в иностранные и международные организации.

18. Эксперт должен иметь высшее образование и ученую степень, обладать специальными знаниями, опытом в области определенного вида научной экспертизы.

19. Научная организация, эксперт:

1) получают всю необходимую информацию, материалы для проведения научной экспертизы, в том числе и по вопросам, возникающим в ходе проведения научной экспертной работы;

2) получают вознаграждение за выполненную работу;

3) по согласованию с организатором экспертизы дают заключения не только по поставленным вопросам перед ними, но и иным вытекающим из проектов нормативных правовых актов вопросам, в пределах их компетенции;

4) могут использовать статистические данные органов-разработчиков (в случае, если статистические данные уполномоченного государственного органа по статистике и органа-разработчика не совпадают, это должно быть отражено в экспертном заключении);

5) при осуществлении научной экспертизы могут привлекать к ее исполнению третьих лиц, если иное не предусмотрено договором;

6) дают мотивированное, научно обоснованное, объективное и полное заключение по вопросам, вытекающим из проектов нормативных правовых актов, а также поставленным перед ними организатором экспертизы;

7) своими силами, за свой счет и в сроки, установленные организатором экспертизы, устраняют допущенные по своей вине недостатки в ходе проведения научной экспертизы;

8) в срок не более 1 рабочего дня информируют организатора экспертизы о невозможности получения ожидаемых результатов от проведения научной экспертизы или нецелесообразности дальнейшего проведения научной экспертизы;

9) представляют организатору экспертизы отчет о понесенных расходах в ходе проведения научной экспертизы;

10) обеспечивают конфиденциальность сведений, касающихся предмета проведения научной экспертизы, хода ее исполнения и научных результатов;

11) несут иные обязанности, установленные договором.

7. Экспертное заключение

20. По результатам проведенной научной экспертизы проекта нормативного правового акта составляется экспертное заключение, которое должно содержать мотивированные, научно обоснованные, объективные и полные выводы научной организации или экспертов по предмету проведения научной экспертизы.

21. В экспертном заключении научной экспертизы проекта закона должны быть указаны следующие данные:

1) общие положения:

организация и/или лицо, привлеченные организацией, проводившие научную экспертизу;

отрасли науки, по которым проведена научная экспертиза;

орган-разработчик;

предмет и цели научной экспертизы;

наименование проекта закона;

назначение проекта закона;

структура проекта закона;

2) описание проблемных вопросов, на решение которых направлен проект закона, в том числе и оценка обоснованности и своевременности принятия проекта закона;

3) описание всех известных и эффективных способов, механизмов, подходов к разрешению проблемных вопросов, на решение которых направлено принятие закона, в том числе применявшихся на разных исторических этапах, зарубежной практике, а также смежных сфер правоотношений и влияния на них в виде последствий от принятия закона;

4) анализ предлагаемых проектом закона способов, механизмов, подходов к разрешению поставленных проблемных вопросов, возможных последствий от принятия тех или иных способов разрешения проблемных ситуаций, в том числе ответы на вопросы, поставленные перед научной экспертизой.

22. Перед научной правовой экспертизой ставятся следующие вопросы:

1) проверка на соответствие проекта закона Конституции Республики Казахстан, нормативным правовым актам вышестоящих уровней, международным обязательствам Республики Казахстан;

2) оценка социальных, экономических, научно-технических и иных последствий принятия проекта закона;

3) исключен постановлением Правительства РК от 16.07.2020 № 451 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования);

4) определение наличия причин и условий, способствующих совершению уголовных и административных правонарушений, в связи с принятием проекта закона, а также оценка его влияния на предупреждение их совершения;

5) определение наличия причин и условий для ущемления равных прав и равных возможностей мужчин и женщин в связи с принятием проекта закона;

6) определение перечня нормативных правовых актов, подлежащих уточнению при условии принятия проекта закона;

7) характеристика научной проработанности норм проекта закона, выработка научно обоснованных предложений по улучшению законодательной базы;

8) выявление возможных противоречий принципам соответствующей отрасли права;

9) выявление явного или скрытого ведомственного или группового интереса, обеспечиваемого проектом закона;

10) получение ответов на иные вопросы, вытекающие из проекта закона.

Сноска. Пункт 22 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 16.07.2020 № 451 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

23. В экспертном заключении научной экономической экспертизы проекта закона необходимо указать:

1) общие положения:

орган-разработчик;

организация и/или лицо, привлеченные организацией, проводившие научную экспертизу;

общая характеристика проекта закона;

наименование проекта закона;

назначение проекта закона;

структура проекта закона;

новизна проекта закона;

2) описание проблемных вопросов, на решение которых направлен проект закона;

3) описание всех известных и эффективных способов, механизмов, подходов к разрешению проблемных вопросов, на решение которых направлено принятие проекта закона, в том числе применявшихся на разных исторических этапах, международной практике;

4) анализ предлагаемых проектом закона способов, механизмов, подходов к разрешению поставленных проблемных вопросов, возможных последствий от принятия тех или иных способов разрешения проблемных ситуаций, в том числе оценка влияния положений проекта на макроэкономическую эффективность, социальное развитие, развитие предпринимательства, экономическую безопасность отрасли и/или страны;

5) общий вывод.

24. В случае представления для научной экспертизы нескольких проектов законов, научной организацией или экспертом проводится научная экспертиза и составляется заключение по каждому проекту закона.

25. Экспертное заключение подготавливается на фирменном бланке организации, проводившей научную экспертизу, а в случае проведения научной экспертизы экспертом, в заключении указываются его фамилия, имя, отчество и данные, указывающие на его компетентность и квалификацию.

26. Экспертное заключение подписывается первым руководителем научной организации и лицами, проводившими экспертизу, или экспертом, проводившим научную экспертизу.

27. Выводы научной экспертизы носят рекомендательный характер.

При наличии в экспертном заключении замечаний и/или предложений к проекту закона орган-разработчик принимает решение о доработке проекта закона в случае согласия с замечаниями и/или предложениями экспертного заключения.

В случае, если заключение научной экспертизы содержит замечания и/или предложения, не относящиеся к компетенции органа-разработчика, то орган-разработчик направляет их одновременно с проектом закона государственным органам, в компетенцию которых входит рассмотрение вопросов, затрагиваемых в экспертном заключении, для проработки и формирования соответствующей позиции.

В течение 7 рабочих дней после получения заключения научной экспертизы государственные органы, в компетенцию которых входит рассмотрение вопросов, затрагиваемых в экспертном заключении, обязаны принять меры по рассмотрению данных замечаний и предложений и представить соответствующую информацию органу-разработчику.

28. При внесении проекта закона и экспертного заключения по нему на рассмотрение Правительства Республики Казахстан орган-разработчик должен предоставить аргументированные обоснования причин непринятия рекомендаций, содержащихся в экспертном заключении по проекту закона. Копию соответствующих обоснований орган-разработчик одновременно представляет научной организации или эксперту.

8. Финансирование проведения научной экспертизы

29. Финансирование проведения научной экспертизы осуществляется за счет бюджетных средств в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Приложение к Правилам проведения научной экспертизы проектов нормативных правовых актов

Паспорт по оценке социально-экономических последствий
действия принимаемых законопроектов Республики Казахстан
для представления на научную экономическую экспертизу

*Подробное руководство к заполнению разделов паспорта представлено в методических рекомендациях по оценке социально-экономических последствий действия принимаемых законопроектов

1. Общая информация
Государственный орган-разработчик
Наименование законопроекта
Контактная информация исполнителя-разработчика	Ф.И.О.: Должность: Тел: Адрес электронной почты:
Отрасль законодательства
Предмет правового регулирования
2. Обоснованность и своевременность разработки законопроекта
2.1 Проблема, на решение которой направлен законопроект (Проблема должна быть определена и сформулирована максимально четко. Следует избегать чрезмерно обширных либо неконкретных формулировок) Формулировка проблемы: Качественное и количественное описание проблемы: (качественно раскрыть сущность и масштаб проблемы: в территориальном и отраслевом аспектах, а также представить информацию о динамике развития проблемы: увеличение, снижение или неизменность остроты проблемы с течением времени) Негативные эффекты, возникающие в связи с наличием проблемы: (описать негативные эффекты, являющиеся последствием существования проблемы, с представлением сведений о причинении вреда, его размерах в денежном выражении; количественных сведений о нарушениях прав и интересов граждан и организаций; сведений о невозможности выполнения действий, функций либо получения услуг вследствие отсутствия регулирования (данные и оценки убытков, упущенной выгоды, и др.); данных об обращении, жалоб граждан и организаций и т.п.) Лица, которых затрагивает проблема: (охарактеризовать затронутые проблемой целевые группы: граждане, предприятия, организации, государство) Причины, существование которых приводит к проблеме:
2.2 Анализ текущей ситуации и государственное регулирование в проблемной сфере (основные параметры развития регулируемой отрасли, сектора экономики, оценка конкурентоспособности с использованием анализа статистических данных и международных рейтинговых оценок, предпринимаемые в настоящее время меры для решения проблемы в рамках действующего законодательства, программных документов, достигнутые результаты)
2.3 Цель и задачи законопроекта (желаемый результат от введения законопроекта) Цель (установление долгосрочных социальных и (или) экономических целей, для достижения которых разрабатывается законопроект) Задачи (должны определять будущее состояние дел для осуществления проверки достижения цели.) Количественно-измеримые показатели результатов решения задач (показатели, характеризующие степень решения задач (не распространяется на нормы, содержащие редакционные правки и направленные на устранение правовых пробелов и коллизий) 1. 1. 2. 3. 2. 1. 2. 3. ….
2.4 Соответствие целей законопроекта стратегическим целям государства (отразить согласованность цели предлагаемого регулирования с целями ежегодных посланий Президента РК, Стратегии "Казахстан-2050", стратегических и программных документов с указанием конкретных положений документов и их названия) Стратегические цели государства Описание соответствия цели законопроекта стратегическим целям государства "…." "…"
2.5 Международный опыт решения аналогичных проблем регулирования (описание примеров решения установленной проблемы регулирования в разных странах)
2.6 Описание всех вариантов решения проблемы, рассмотренных на этапе разработки законопроекта, и обоснование выбранного варианта (описание механизмов, преимуществ, недостатков, рисков реализации различных вариантов решения проблемы, а также обоснование выбора предлагаемого способа решения проблемы с описанием причины исключения других вариантов)
3. Анализ социально-экономических последствий с применением метода анализа выгод и издержек для целевых групп (определить целевые группы, на которые прямо или косвенно может повлиять предлагаемый законопроект, дать им качественную и количественную характеристику, а также проанализировать все ожидаемые для них последствия (положительные и отрицательные))
I. Население Описание целевой группы Количественная оценка целевой группы Качественное и количественное описание выгод Качественное и количественное описание издержек II. Субъекты предпринимательства Описание целевой группы Количественная оценка целевой группы Качественное и количественное описание выгод Качественное и количественное описание издержек III. Государство Описание целевой группы Количественная оценка целевой группы Качественное и количественное описание выгод Качественное и количественное описание издержек *примеры возможных расчетов для данных разделов находятся в разделе 3 методических рекомендаций
4. Реализационные риски (негативные последствия, потенциальные сложности, обстоятельства, которые могут помешать достижению целей законопроекта при его реализации)
5. Средства достижения цели и задач законопроекта (Отражаются средства достижения и предполагаемая сумма в рамках утвержденной бюджетной программы, дополнительного финансирования сверх утвержденных сумм или средства, выделенные из других источников. При этом указываются источники финансирования: республиканский, местные бюджеты, Национальный фонд и иные источники, а также потери бюджета в случаях отмены или понижения ставок налогов и других обязательных платежей в бюджет, введения налоговых льгот, вычетов и др.) Республиканский бюджет Местный бюджет Национальный фонд иные источники (название источника) Сумма в рамках запланированной бюджетной программы (название) Сумма дополнительно выделенных средств из бюджета Сумма, выделенная из других источников Потери бюджета
6. Результаты публичного обсуждения законопроекта
7. Приложение (дополнительные материалы для иллюстрации результатов анализа)

Ф.И.О. ________________________________________________________

(подпись курирующего заместителя руководителя государственного

органа – разработчика законопроекта)

Приложение к постановлению Правительства Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 497

Перечень утративших силу некоторых
решений Правительства Республики Казахстан

1. Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 мая 2002 года № 598 "О мерах по совершенствованию нормотворческой деятельности" (САПП Республики Казахстан, 2002 г., № 16, ст. 172).

2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 4 сентября 2003 года № 898 "О внесении дополнений и изменений в постановление Правительства Республики Казахстан от 30 мая 2002 года № 598" (САПП Республики Казахстан, 2003 г., № 36, ст. 363).

3. Постановление Правительства Республики Казахстан от 3 ноября 2005 года № 1096 "О внесении дополнения в постановление Правительства Республики Казахстан от 30 мая 2002 года № 598" (САПП Республики Казахстан, 2005 г., № 40, ст. 559).

4. Пункт 4 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 февраля 2006 года № 99 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан".

5. Пункт 2 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 марта 2007 года № 21 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2007 г., № 9, ст. 105).

6. Пункт 1 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 4 июня 2009 года № 822 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2009 г., № 29, ст. 255).

7. Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 января 2010 года № 13 "О внесении изменений и дополнения в постановление Правительства Республики Казахстан от 30 мая 2002 года № 598" (САПП Республики Казахстан, 2010 г., № 6, ст. 82).

8. Подпункт 2) пункта 1 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 ноября 2010 года № 1198 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2010 г., № 60, ст. 594).

9. Подпункт 1) пункта 1 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 5 апреля 2011 года № 359 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 29, ст. 364).

10. Пункт 1 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 мая 2011 года № 590 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2011 г., № 40, ст. 506).

11. Пункт 1 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 апреля 2013 года № 333 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2013 г., № 24, ст. 389).

12. Пункт 2 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 мая 2013 года № 541 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2013 г., № 35, ст. 521).

13. Пункт 2 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 сентября 2014 года № 1011 "Вопросы Министерства национальной экономики Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2014 г., № 59-60, ст. 555).

14. Пункт 4 изменений и дополнений, которые вносятся в некоторые решения Правительства Республики Казахстан, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 30 декабря 2014 года № 1401 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан и распоряжение Премьер-Министра Республики Казахстан от 2 февраля 2009 года № 15-р "О дальнейших мерах по совершенствованию законотворческой деятельности" (САПП Республики Казахстан, 2014 г., № 83-84, ст. 722).

Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптама жүргiзу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 31 тамыздағы № 497 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 8 маусымдағы № 386 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 08.06.2021 № 386 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы 30-бабының 4-тармағына және 33-бабының 2-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қoca берiлiп отырған Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптама жүргiзу қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулыға қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын.

3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 31 тамыздағы № 497 қаулысымен бекітілген

Нормативтiк құқықтық актілердің жобаларына
ғылыми сараптама жүргізу қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптама жүргізу қағидалары "Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі – Заң) 30-бабының 4-тармағына және 33-бабының 2-тармағына сәйкес әзірленді және сыбайлас жемқорлыққа қарсы ғылыми сараптама жүргізуді қоспағанда, нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Үкіметінің 16.07.2020 № 451 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Нормативтік құқықтық актілердің ғылыми сараптамасы:

1) жобаның сапасын, негiздiлiгiн, уақтылылығын, құқыққа сыйымдылығын, жобада Қазақстан Республикасының Конституциясында бекiтiлген адам және азамат құқықтарының сақталуын бағалау;

2) нормативтік құқықтық актiнiң ықтимал тиiмдiлiгiн айқындау;

3) жобаның нормативтiк құқықтық акт ретiнде қабылдануының ықтимал терiс салдарын анықтау үшін жүргізіледі.

3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң шығару бастамасы тәртiбiмен әзірленген және Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілетін нормативтiк құқықтық актілердің жобалары бойынша ғылыми құқықтық, ғылыми экономикалық және ғылыми лингвистикалық сараптамалар жүргізіледі.

Ғылыми лингвистикалық сараптама қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндердің дәлме дәлдігі айқындау мақсатында жүргізіледі.

Қабылдануы экологиялық, оның ішінде радиациялық қауіпсіздікке, қоршаған ортаны қорғауға қатер туғызуы мүмкiн заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілердің жобаларына мiндеттi түрде Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасына сәйкес ғылыми экологиялық сараптама жүргiзiлуге тиіс.

Заң жобалары Қазақстан Республикасы Президентінің заңнамалық бастамасы тәртібімен енгізілетін, ғылыми сараптама жүргізбеуге болатын жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгізілетін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша олар реттейтін қоғамдық қатынастарға қарай ғылыми сараптама жүргізу міндетті.

4. Заң жобаларына ғылыми сараптама жүргiзудi ұйымдастыру:

заң жобаларының ғылыми құқықтық сараптамасы және ғылыми лингвистикалық сараптамасы бойынша Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiне;

заң жобаларының ғылыми экономикалық сараптамасы бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігіне (бұдан әрі – сараптаманы ұйымдастыушы) жүктеледі.

5. Халықаралық шарттардың жобаларына және Қазақстан Республикасы қатысушы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарға қатысты ғылыми сараптама Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 қыркүйектегі № 938 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы қатысушы болуға ниеттенетін халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша ғылыми сараптама жүргізу қағидасына сәйкес жүргізіледі.

2. Ғылыми сараптаманың түрлерi

6. Нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша ғылыми ұйымдар немесе әртүрлі мамандықтағы сарапшылар кешенді сараптама жүргізуі немесе әр түрдегі дербес сараптамалар, қажет болған жағдайда қайталама сараптама жүргізілуі мүмкін.

Кешенді ғылыми сараптаманы ғылыми ұйымдар немесе нормативтік құқықтық актінің жобасын білімнің әр түрдегі салалары негізінде зерттеу қажет болған жағдайда әртүрлі мамандықтағы сарапшылар жүргізеді.

Әр түрдегі дербес ғылыми сараптама нормативтік құқықтық актінің жобасын білімнің бір саласы негізінде зерттеу қажет болған жағдайда жүргізіледі.

Қайталама ғылыми сараптама ғылыми ұйымның немесе сарапшының бастапқы ғылыми сараптама нәтижелері бойынша қорытындысы жеткілікті негізделмеген не оның дұрыстығы күмән туғызған жағдайда жүргізіледі.

Қосымша ғылыми сараптама нормативтік құқықтық актінің жобасын пысықтау нәтижесінде, сондай-ақ заң жобасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің Регламентіне сәйкес мүдделі мемлекеттік органдармен келісілгеннен кейін Қазақстан Республикасының Үкіметіне енгізілгенге дейін оған тұжырымдамалық өзгерістер енгізілген жағдайда жүргізіледі.

3. Ғылыми сараптама жүргiзу үшiн ұсынылатын материалдар

7. Әзiрлеушi орган заң жобасының көшiрмесiмен бiрге ғылыми сараптамаға мынадай материалдардың көшiрмелерiн (қағаз және электрондық жеткізгіштерде) ұсынады:

1) заң жобасына түсiндiрме жазба (қазақ және орыс тiлдерiнде);

2) қолданыстағы заңнамалық актілерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу кезінде енгiзiлетiн өзгерiстер мен толықтырулардың тиiстi негiздемесiне сәйкес заң жобасына салыстырма кесте (қазақ және орыс тiлдерiнде);

3) заң жобасының тұжырымдамасы;

4) бар болса, зерделеніп отырған проблема бойынша статистикалық деректер.

Ғылыми экономикалық сараптама жүргізу үшін қосымша мыналар:

1) осы Қағидаларға қосымшаға сәйкес нысан бойынша заң жобасын әзірлеуші мемлекеттік орган басшысының жетекшілік ететін орынбасары әр парағын дәйектеген және қол қойған қабылданатын заң жобасының қолданылуының әлеуметтік-экономикалық салдарын бағалау жөніндегі паспорт (қазақ және орыс тілдерінде);

2) мемлекеттік кірістерді азайтуды немесе мемлекеттік шығыстарды ұлғайтуды көздейтін нормативтік құқықтық актілердің жобалары бойынша Республикалық бюджет комиссиясына арналған қаржылық есептер ұсынылады.

Осы тармақта көзделген материалдарды ұсынбау ғылыми сараптама жүргiзуден бас тарту үшiн негiз болып табылады.

Сарапшылардың не сараптаманы ұйымдастырушының сұрау салуы бойынша әзiрлеушi орган заң жобасында қозғалған мәселелерге қатысты өзге де материалдарды екi жұмыс күні iшiнде ұсынады.

8. Заңдардың жобаларын ғылыми сараптамаға жіберуді әзірлеуші орган немесе Парламент депутаттары өздері заң жобаларына бастамашы болған кезде жүзеге асырады.

Бұл ретте, Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының заңнама бастамашылығымен дайындалған заңдардың жобалары ғылыми экономикалық сараптамаға жолданбайды.

Ғылыми экономикалық сараптама жүргізу үшін заң жобасын әзірлеуші орган заң жобасы бойынша материалдарды, оның ішінде электрондық жеткізгіште сараптаманы ұйымдастырушыға жібереді. Сараптаманы ұйымдастырушы заң жобасы бойынша материалдарды ғылыми экономикалық сараптама жүргізу үшін тартылған ғылыми ұйымға, сарапшыға жібереді.

4. Ғылыми сараптама жүргізудің тәртібі мен шарттары

9. Ғылыми сараптама жүргізудің шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сараптаманы ұйымдастырушы мен ғылыми ұйым немесе сарапшы арасында жасалған азаматтық-құқықтық шартта айқындалады.

10. Ғылыми құқықтық сараптама заң жобасын әзірлеудің мынадай сатыларында:

1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің Регламентіне сәйкес оны Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Кеңсесіне енгізгенге дейін;

2) Қазақстан Республикасы Президенті Әкiмшiлiгiнің немесе Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі Кеңсесінің ескертулері бойынша оны пысықтау нәтижесінде заң жобасына тұжырымдамалық өзгерістер енгізілген жағдайда жүргізіледі.

Ғылыми экономикалық сараптама заң жобасын әзірлеудің мынадай сатыларында:

1) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігімен келісілгенге дейін;

2) Қазақстан Республикасы Президенті Әкiмшiлiгiнің немесе Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі Кеңсесінің ескертулері бойынша оны пысықтау нәтижесінде заң жобасына тұжырымдамалық өзгерістер енгізілген жағдайда жүргізіледі.

Заң жобасының қазақ және орыс тiлдерiндегі мәтіндерінің дәлме дәлдігі бөлігінде ғылыми лингвистикалық сараптама заң жобасын әзірлеудің мынадай сатыларында:

1) Қаржы, Ұлттық экономика және Әділет министрліктерімен келіскеннен кейін оны Қазақстан Республикасының Үкіметіне енгізгенге дейін;

2) Қазақстан Республикасы Президенті Әкiмшiлiгiнің және/немесе Қазақстан Республикасы Премьер-Министрі Кеңсесінің ескертулерiн жойғаннан кейiн Қазақстан Республикасының Үкiметі оны Қазақстан Республикасы Парламентінің қарауына енгiзгенге дейiн жүргiзiледi.

11. Сараптама жүргізу туралы шешімді:

1) Қазақстан Республикасының Президенті немесе оның тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасы Президенті Әкiмшiлiгiнің Басшысы, жобаны заң шығару бастамашылығы тәртібімен Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне енгізетін Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары және Қазақстан Республикасының Үкiметі;

2) уәкілетті орган;

3) егер осы органның регламентімен немесе өзге де нормативтік құқықтық актілермен осы тұлғаларға және құрылымдық бөлімшелерге осындай құқық берілсе, әзірлеуші орган қабылдай алады.

12. Заң жобасына ғылыми сараптама жүргiзу мынадай кезеңдердi қамтиды:

1) заң жобасы оларды шешуге бағытталған проблемалық мәселелерді анықтау және сипаттау;

2) заңды қабылдау оларды шешуге бағытталған проблемалық мәселелерді шешудің барлық белгілі және тиімді, оның ішінде әртүрлі тарихи кезеңдерде, халықаралық практикада қолданылған тәсілдерін, тетіктерін, жолдарын сипаттау, сондай-ақ құқықтық қатынастардың аралас салаларын және заңды қабылдау салдары түрінде оларға әсер етуді айқындау;

3) қойылған проблемалық мәселелерді шешуге заң жобасында ұсынылатын тәсілдерді, тетіктерді, жолдарды, проблемалық мәселелерді шешудің заң жобасында ұсынылған қандай да бір тәсілдерін қабылдаудың ықтимал салдарын талдау.

13. Оны әзірлеудің әрбір сатысында ғылыми сараптама қорытындысы мәтінінің нормативтік құқықтық акт жобасының мәтініне сәйкестігіне әзірлеуші органдар жауапты болады.

5. Ғылыми сараптама жүргiзу мерзiмдерi

14. Ғылыми сараптама 15 жұмыс күнi iшiнде жүргiзiлетiн ғылыми лингвистикалық сараптаманы, сондай-ақ күнтiзбелiк 25 күн iшiнде жүргiзiлетiн ғылыми экономикалық сараптаманы қоспағанда, заң жобасы және оның материалдары ғылыми ұйымға немесе сарапшыға ұсынылған күннен бастап күнтiзбелiк 15 күннен аспайтын мерзiмде жүргiзiлуге тиiс.

Әзірлеуші орган заң жобасын Қазақстан Республикасының Әділет министрлігімен келіскеннен кейін 2 жұмыс күні ішінде оның ғылыми лингвистикалық сараптамаға ұсынылуын қамтамасыз етеді.

15. Қосымша және қайталама ғылыми сараптама заң жобасы және оның материалдары ғылыми ұйымға немесе сарапшыға ұсынылған күннен бастап 5 жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жүргізілуге тиіс.

Қазақстан Республикасының Президенті Әкімшілігінің ескертулерін жойғаннан кейін заң жобасын Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің Кеңсесінде қарау сатысындағы ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу мерзімі әзірлеуші орган пысықталған заң жобасын қайталама ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу үшін ұсынған кезден бастап кемінде 2 жұмыс күнін құрауға және 5 жұмыс күнінен аспауға тиіс.

Қажет болған жағдайда ғылыми сараптама жүргiзу мерзiмi Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі басшылығының, Қазақстан Республикасы Үкіметінің оны жүргізу қажеттігі туралы тапсырмасы болған жағдайларды қоспағанда, әзірлеуші органның және сараптаманы ұйымдастырушының келісімімен ұзартылуы мүмкiн.

16. Әзірлеуші орган заң жобасын ғылыми ұйымның немесе сарапшының ұсыныстары бойынша пысықтаған жағдайда ғылыми сараптаманы жүргізу мерзімдері жаңартылған заң жобасы ұсынылған күннен бастап белгіленеді.

6. Ғылыми сараптаманы жүзеге асыратын субъектілер

17. Нормативтік құқықтық актілер жобаларының ғылыми сараптамасын ғылыми мекемелер немесе тиісті бейіндегі жоғары оқу орындары (бұдан әрі – ғылыми ұйымдар), қаралатын жобаның мазмұнына қарай ғалымдар мен мамандардың қатарынан тартылатын сарапшылар жүргізеді.

Ғылыми ұйымдар, сарапшылар ретiнде басқа да мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардан мамандар тартылуы мүмкiн. Нормативтік құқықтық актінің жобасы ғылыми сараптама үшiн шетелдiк және халықаралық ұйымдарға жiберiлуi мүмкiн.

18. Сарапшының жоғары бiлiмi және ғылыми дәрежесi болуға, ғылыми сараптаманың белгiлi бiр түрi саласында арнайы бiлiмi, тәжiрибесi болуға тиіс.

19. Ғылыми ұйым, сарапшы:

1) ғылыми сараптама жүргiзу үшiн қажеттi, оның iшiнде ғылыми сараптама жұмысын жүргiзу барысында туындайтын мәселелер бойынша барлық ақпаратты, материалдарды алады;

2) орындаған жұмысы үшiн сыйақы алады;

3) сараптаманы ұйымдастырушымен келiсiм бойынша олардың алдына қойылған мәселелер жөнінде ғана емес, сонымен қатар өз құзыретi шегiнде нормативтік құқықтық актілердің жобаларынан туындайтын өзге де мәселелер жөнінде де қорытындылар бередi;

4) әзiрлеушi органдардың статистикалық деректерiн пайдалана алады. Егер статистика жөнiндегi уәкiлеттi мемлекеттiк орган мен әзiрлеушi органның статистикалық деректерi үйлеспеген болса, бұл сараптама қорытындысында көрсетiлуге тиiс;

5) ғылыми сараптаманы жүзеге асыру кезiнде, егер шартта өзгеше көзделмесе, оны орындауға үшiншi тұлғаларды тартуы мүмкiн.

6) нормативтык құқықтық актілердің жобаларынан туындайтын, сондай-ақ сараптаманы ұйымдастырушы оның алдына қойған мәселелер бойынша уәждi, ғылыми негiзделген, объективтi және толық қорытынды бередi;

7) ғылыми сараптама жүргiзу барысында өз кiнәсiнен жiберiлген кемшiлiктердi өз күшiмен, өз есебiнен және сараптаманы ұйымдастырушы белгiлеген мерзiмде жояды;

8) сараптаманы ұйымдастырушыға ғылыми сараптама жүргізуден күтілетін нәтижелерін алудың мүмкiн еместігі немесе ғылыми сараптаманы одан әрi жүргiзудiң орынсыздығы туралы 1 жұмыс күнінен аспайтын мерзiмде хабарлайды;

9) сараптаманы ұйымдастырушыға ғылыми сараптама жүргiзу барысында шеккен шығыстары туралы есепті ұсынады;

10) ғылыми сараптама жүргiзу мәніне қатысты мәліметтердің, оның орындалу барысының және ғылыми нәтижелерінің құпиялылығын қамтамасыз етеді;

11) шартта белгiленген өзге де мiндеттердi алады.

7. Сараптамалық қорытынды

20. Нормативтік құқықтық актінің жобасына жүргiзiлген ғылыми сараптаманың нәтижелерi бойынша ғылыми ұйымның немесе сарапшылардың ғылыми сараптама жүргiзу мәні бойынша уәждi, ғылыми негiзделген, объективтi және толық тұжырымдары қамтылуға тиiс сараптама қорытындысы жасалады.

21. Заң жобасына берiлген ғылыми сараптамалық қорытындыда мынадай деректер көрсетiлуге тиiс:

1) жалпы ережелер:

ұйым тартқан, ғылыми сараптаманы жүргiзген ұйым және/немесе тұлға;

ғылыми сараптама жүргiзiлген ғылым салалары;

әзiрлеушi орган;

ғылыми сараптаманың нысанасы мен мақсаттары;

заң жобасының атауы;

заң жобасының межелі мақсаты;

заң жобасының құрылымы;

2) заң жобасы шешуге бағытталған проблемалық мәселелердi сипаттау, оның iшiнде заң жобасын қабылдаудың негiздiлiгi мен уақтылылығын бағалау;

3) заңды қабылдау оларды шешуге бағытталған проблемалық мәселелердiң шешімін табудың барлық белгiлi және тиiмдi, оның iшiнде әртүрлi тарихи кезеңдерде, шетелдік практикада қолданылған тәсiлдерiн, тетiктерiн, жолдарын сипаттау, сондай-ақ құқықтық қатынастардың сабақтас салаларын және оларға заңнамалық актiнi қабылдаудың салдары түрiндегі әсерді сипаттау;

4) алға қойылған проблемалық мәселелердiң шешімін табудың заң жобасында ұсынылатын тәсiлдерiн, тетiктерiн, жолдарын, проблемалық жағдайларды шешудiң сол бiр немесе өзге тәсiлдерiн қабылдаудың ықтимал салдарын, оның iшiнде ғылыми сараптаманың алдына қойылған сұрақтарға жауаптарды талдау.

22. Ғылыми құқықтық сараптаманың алдына мынадай мәселелер қойылады:

1) заң жобасының Қазақстан Республикасының Конституциясына, жоғары деңгейде тұрған нормативтік құқықтық актiлерге, Қазақстан Республикасының халықаралық мiндеттемелерiне сәйкестiгiн тексеру;

2) заң жобасын қабылдаудың әлеуметтiк, экономикалық, ғылыми-техникалық және өзге де салдарын бағалау;

3) Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 16.07.2020 № 451 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4) заң жобасын қабылдауға байланысты қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайлардың болуын айқындау, сондай-ақ оларды жасаудың алдын алуға оның әсерін бағалау;

5) заң жобасын қабылдауға байланысты еркектер мен әйелдердің тең құқықтарына және тең мүмкіндіктеріне қысым жасау үшін себептер мен жағдайлардың болуын айқындау;

6) заң жобасы қабылданған жағдайда нақтылауға жататын нормативтiк құқықтық актiлердiң тiзбесiн айқындау;

7) заң жобасы нормаларының ғылыми жағынан пысықталуының сипаттамасы, заңнамалық базаны жақсарту жөнiнде ғылыми негiзделген ұсыныстар әзiрлеу;

8) құқықтың тиiстi саласының қағидаттарына ықтимал қайшылықтарды анықтау;

9) заң жобасында қамтамасыз етiлетiн айқын немесе жасырын ведомстволық немесе топтық мүдденi анықтау;

10) заң жобасынан туындайтын өзге де сұрақтарға жауап алу.

Ескерту. 22-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Үкіметінің 16.07.2020 № 451 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Заң жобасының ғылыми экономикалық сараптамасының сараптама қорытындысында мыналарды көрсету қажет:

1) жалпы ережелер:

әзiрлеушi орган;

ұйым тартқан, ғылыми сараптаманы жүргiзген ұйым және/немесе тұлға;

заң жобасының жалпы сипаттамасы;

заң жобасының атауы;

заң жобасының межелі мақсаты;

заң жобасының құрылымы;

заң жобасының жаңалығы;

2) заң жобасы шешуге бағытталған проблемалық мәселелердi сипаттау;

3) заң жобасын қабылдау оларды шешуге бағытталған проблемалық мәселелердiң шешiмін табудың барлық белгiлi және тиiмдi, оның iшiнде әртүрлi тарихи кезеңдерде, халықаралық практикада қолданылған тәсiлдерiн, тетiктерiн, жолдарын сипаттау;

4) алға қойылған проблемалық мәселелердiң шешімін табудың заң жобасында ұсынылатын тәсiлдерiн, тетiктерiн, жолдарын, проблемалық жағдайларды шешудiң сол бiр немесе өзге тәсiлдерiн қабылдаудың ықтимаал салдарын талдау, оның iшiнде жоба ережелерiнiң макроэкономикалық тиiмдiлiкке, әлеуметтiк дамуға, кәсiпкерлiктiң дамуына, саланың және/немесе елдiң экономикалық қауiпсiздiгiне ықпал етуiн бағалау;

5) жалпы қорытынды.

24. Ғылыми ұйым немесе сарапшы ғылыми сараптамаға бiрнеше заң жобасын ұсынған жағдайда әрбір заң жобасы бойынша ғылыми сараптама жүргiзіледi және қорытынды жасалады.

25. Сараптама қорытындысы ғылыми сараптама жүргiзген ұйымның фирмалық бланкiсiнде дайындалады, ал ғылыми сараптаманы сарапшы жүргiзген жағдайда қорытындыда оның тегi, аты, әкесiнiң аты және оның құзыреттiлігі пен бiлiктiлiгiн көрсететiн деректер көрсетiледi.

26. Сараптама қорытындысына ғылыми ұйымның бiрiншi басшысы және сараптама жүргiзген адамдар немесе ғылыми сараптама жүргiзген сарапшы қол қояды.

27. Ғылыми сараптама қорытындылары ұсынымдық сипатта болады.

Сараптама қорытындысында заң жобасына ескертулер және/немесе ұсыныстар болған кезде әзiрлеушi орган сараптама қорытындысындағы ескертулерге және/немесе ұсыныстарға келіскен жағдайда заң жобасын пысықтау туралы шешім қабылдайды.

Ғылыми сараптама қорытындысында әзірлеуші органның құзыретiне жатпайтын ескертулер және/немесе ұсыныстар қамтылған жағдайда, онда әзірлеуші орган пысықтау және тиiстi ұстанымды қалыптастыру үшiн оларды сараптама қорытындысында қозғалатын мәселелердi қарау құзыретіне кіретін мемлекеттiк органдарға заң жобасымен бiр мезгiлде жiбередi.

Сараптама қорытындысында қозғалатын мәселелердi қарау құзыретiне кіретін мемлекеттiк органдар ғылыми сараптама қорытындысын алғаннан кейiн 7 жұмыс күнi iшiнде берiлген ескертулер мен ұсыныстарды қарау жөнiнде шаралар қабылдауға және әзiрлеушi органға тиiстi ақпаратты ұсынуға мiндеттi.

28. Заң жобасы мен ол бойынша сараптама қорытындысын Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қарауына енгiзген кезде әзiрлеушi орган заң жобасы бойынша сараптама қорытындысында қамтылған ұсынымдарды қабылдамау себептерiнiң дәлелдi негiздемелерiн беруге тиiс. Әзiрлеушi орган тиiстi негiздемелердiң көшiрмесiн ғылыми ұйымға немесе сарапшыға бiр мезгiлде бередi.

8. Ғылыми сараптама жүргiзудi қаржыландыру

29. Ғылыми сараптама жүргiзудi қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен бюджет қаражатының есебiнен жүзеге асырылады.

Нормативтік құқықтық актілердің жобаларына ғылыми сараптама жүргізу қағидаларына қосымша

Ғылыми экономикалық сараптамаға ұсыну үшін Қазақстан
Республикасының қабылданатын заң жобалары қолданысының
әлеуметтік-экономикалық салдарын бағалау жөніндегі паспорт

*Паспорттың бөлімдерін толтыруға толық нұсқаулық қабылданатын заң жобалары қолданысының әлеуметтік-экономикалық салдарын бағалау жөніндегі әдістемелік ұсынымдарда берілген

1. Жалпы ақпарат
Әзірлеуші мемлекеттік орган
Заң жобасының атауы
Әзірлеуші – орындаушының байланыс ақпараты	Т.А.Ә.: Лауазымы: Тел.: Электрондық пошта мекенжайы:
Заңнама саласы
Құқықтық реттеу мәні
2. Заң жобасын әзірлеудің негізділігі және уақтылылығы
2.1 Заң жобасы шешуге бағытталған проблема (Проблема айқындалуға және барынша нақты тұжырымдалуға тиіс. Шектен тыс кең көлемде не нақты емес тұжырымдаудан аулақ болған дұрыс) Проблеманы тұжырымдау: Проблеманың сапалық және сандық сипаттамасы: (проблеманың мәнін және ауқымын: аумақтық және салалық қырларда сапалы ашу, сондай-ақ проблема дамуының қарқыны туралы ақпарат беру: уақыт өте келе проблеманың ұлғаюы, азаюы немесе өткірлігінің өзгермеуі) Проблеманың болуына байланысты туындайтын теріс әсерлер: (зиян келтірілгені, оның ақшалай мәндегі мөлшері туралы мәліметтерді; азаматтар мен ұйымдардың құқықтары мен мүдделерін бұзу туралы сандық мәліметтерді; реттеудің болмауы салдарынан әрекеттерді, функцияларды не көрсетілетін қызметтерді алудың мүмкін еместігі туралы мәліметтерді (деректер және залалды, жіберіп алған пайданы бағалау және басқалар); азаматтар мен ұйымдардың өтініштері, шағымдары туралы деректерді және т.б. ұсына отырып, проблеманың болу салдары болып табылатын теріс әсерді сипаттау) Өзіне қатысты проблема қозғалатын тұлғалар: (нысаналы топтар қозғаған проблеманы сипаттау: азаматтар, кәсіпорындар, ұйымдар, мемлекет) Болуы проблемаға әкеп соғатын себептер:
2.2 Проблемалық саладағы ағымдағы жағдайды талдау және мемлекеттік реттеу (реттелетін саланы, экономика секторын дамытудың негізгі өлшемдері, статистикалық деректердің және халықаралық рейтингтік бағалаулардың талдауын пайдалана отырып, бәсекеге қабілеттілікті бағалау, қазіргі уақытта қолданыстағы заңнама, бағдарламалық құжаттар шеңберінде проблемаларды шешу үшін қолданылатын шаралар, қол жеткізілген нәтижелер)
2.3 Заң жобасының мақсаты мен міндеттері (заң жобасын енгізуден қажет етілетін нәтиже) Мақсаты (қол жеткізу үшін заң жобасы әзірленетін ұзақ мерзімді әлеуметтік және (немесе) экономикалық мақсаттарды белгілеу) Міндеттері (мақсатқа қол жеткізілуін тексеруді жүзеге асыру үшін істердің болашақ жай-күйін айқындауға тиіс) Міндеттерді шешу нәтижелерінің сандық-өлшемдік көрсеткіштері (міндеттерді шешу дәрежесін сипаттайтын көрсеткіштер (редакциялық түзетулерді қамтитын және құқықтық олқылықтар мен коллизияларды жоюға бағытталған нормаларға қолданылмайды) 1. 1. 2. 3. 2. 1. 2. 3. ….
2.4 Заң жобасы мақсаттарының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігі (құжаттардың нақты ережелері мен олардың атауларын көрсете отырып, ұсынылып отырған реттеу мақсатының ҚР Президентінің жыл сайынғы жолдауларының, "Қазақстан-2050" стратегиясының, стратегиялық және бағдарламалық құжаттардың мақсаттарымен келісілгендігін көрсету) Мемлекеттің стратегиялық мақсаттары Заң жобасы мақсатының мемлекеттің стратегиялық мақсаттарына сәйкестігін сипаттау "…." "…"
2.5 Реттеудің ұқсас проблемаларын шешудің халықаралық тәжірибесі (әртүрлі елдерде реттеудің белгіленген проблемасын шешу мысалдарын сипаттау)
2.6 Заң жобасын әзірлеу кезеңінде қаралған проблеманы шешудің барлық нұсқаларын сипаттау және таңдалған нұсқаны негіздеу (проблеманы шешудің әртүрлі нұсқаларының тетіктерін, артықшылықтарын, кемшіліктерін, іске асыру тәуекелдерін сипаттау, сондай-ақ басқа нұсқаларды қабылдамау себебін сипаттай отырып, проблеманы шешудің ұсынылған тәсілін таңдауды негіздеу)
3. Нысаналы топтар үшін пайданы және шығасыларды талдау әдісін қолдана отырып, әлеуметтік-экономикалық салдарларды талдау (ұсынып отырған заң жобасы тікелей немесе жанама әсер етуі мүмкін нысаналы топтарды айқындау, оларға сапалық және сандық сипаттама беру, сондай-ақ олар үшін барлық күтілетін салдарды (оң және теріс) талдау)
I. Халық Нысаналы топты сипаттау Нысаналы топты сандық бағалау Пайданы сапалық және сандық сипаттау Шығасыларды сапалық және сандық сипаттау II. Кәсіпкерлік субъектілері Нысаналы топты сипаттау Нысаналы топты сандық бағалау Пайданы сапалық және сандық сипаттау Шығасыларды сапалық және сандық сипаттау Ш. Мемлекет Нысаналы топты сипаттау Нысаналы топты сандық бағалау Пайданы сапалық және сандық сипаттау Шығасыларды сапалық және сандық сипаттау *осы бөлімдерге арналған ықтимал есептердің мысалдары Әдістемелік ұсынымдардың 3-бөлімінде болады
4. Іске асыру тәуекелдері (заң жобасын іске асыру кезінде оның мақсаттарына қол жеткізуге кедергі жасайтын теріс салдарлар, әлеуетті күрделіліктер, мән-жайлар)
5. Заң жобасының мақсаттары мен міндеттеріне қол жеткізу құралдары (Қол жеткізу құралдары және бекітілген бюджеттік бағдарламалар шеңберінде болжамды сома, бекітілген сомадан артық қосымша қаржыландыру немесе басқа да көздерден бөлінген қаражат көрсетіледі. Бұл ретте қаржыландыру көздері: республикалық, жергілікті бюджеттер, Ұлттық қор және өзге де көздер, сондай-ақ салық мөлшерлемелерінің және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің күші жойылған немесе төмендетілген жағдайда бюджет шығыны, салық жеңілдіктерін енгізу, шегерімдер және басқалары көрсетіледі) Республикалық бюджет Жергілікті бюджет Ұлттық қор Өзге де көздер (көздердің атауы) Жоспарланған бюджет бағдарламасы шеңберіндегі сома (атауы) Бюджеттен қосымша бөлінген қаражат сомасы Басқа да көздерден бөлінген сома Бюджет шығыны
6. Заң жобасын қоғамдық талқылау нәтижелері
7. Қосымша (талдау нәтижелерін суреттермен безендіруге арналған қосымша материалдар)

Т.А.Ә. ___________________________________________

(заң жобасын әзірлеуші мемлекеттік органның жетекшілік

ететін басшысы орынбасарының қолы)

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 31 тамыздағы № 497 қаулысына қосымша

Қазақстан Республикасы Үкіметінің күші жойылған
кейбір шешімдерінің тізбесі

1. "Норма шығармашылығы қызметін жетiлдiру жөнiндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2002 жылғы 30 мамырдағы № 598 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2002 ж., № 16, 172-құжат).

2. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 30 мамырдағы № 598 қаулысына толықтырулар мен өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 4 қыркүйектегі № 898 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2003 ж., № 36, 363-құжат).

3. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 30 мамырдағы № 598 қаулысына толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 3 қарашадағы № 1096 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2005 ж., № 40, 559-құжат).

4. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбір шешiмдерiне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2006 жылғы 14 ақпандағы № 99 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 4-тармағы.

5. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 наурыздағы № 217 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж., № 9, 105-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 2-тармағы.

6. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 4 маусымдағы № 822 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2009 ж., № 29, 255-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 1-тармағы.

7. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2002 жылғы 30 мамырдағы № 598 қаулысына толықтырулар мен өзгерiстер енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы 2010 жылғы 15 қантардағы № 13 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2010 ж., № 6, 82-құжат).

8. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 12 қарашадағы № 1198 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2010 ж., № 60, 594-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 1-тармағының 2) тармақшасы.

9. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 5 сәуірдегі № 359 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., № 29, 364-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 1-тармағының 1) тармақшасы.

10. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 27 мамырдағы № 590 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2011 ж., № 40, 506-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 1-тармағы.

11. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 11 сәуірдегі № 333 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2013 ж., № 24, 389-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 1-тармағы.

12. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 29 мамырдағы № 541 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2013 ж., № 35, 521-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 2-тармағы.

13. "Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң кейбiр шешiмдерiне өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 1011 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2014 ж., № 59-60, 555-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 2-тармағы.

14. "Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне және "Заң шығару қызметін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2009 жылғы 2 ақпандағы № 15-ө өкіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 30 желтоқсандағы № 1401 қаулысымен бекітілген (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2014 ж., № 83-84, 722-құжат) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне енгізілетін өзгерістер мен толықтырулардың 4-тармағы.