Об утверждении Правил согласования с Президентом Республики Казахстан планов законопроектных работ Правительства Республики Казахстан и с Администрацией Президента Республики Казахстан проектов законов, вносимых Правительством в Мажилис Парламента Республики Казахстан

Указ Президента Республики Казахстан от 17 мая 2002 года N 873.

      Сноска. В заголовок внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с Указом Президента РК от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      В целях повышения качества законопроектной деятельности ПОСТАНОВЛЯЮ:

      Сноска. Преамбула в редакции Указа Президента РК от 09.06.2016 № 275.

      1. Утвердить Правила согласования с Президентом Республики Казахстан планов законопроектных работ Правительства Республики Казахстан и с Администрацией Президента Республики Казахстан проектов законов, вносимых Правительством в Мажилис Парламента Республики Казахстан (прилагаются).

      Сноска. В пункт 1 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с Указом Президента РК от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      2. Признать утратившим силу Указ Президента Республики Казахстан от 19 июня 1996 года N 3044 "Об утверждении Положения о порядке согласования с Президентом Республики Казахстан планов законопроектных работ Правительства Республики Казахстан и с Администрацией Президента Республики Казахстан проектов законов, вносимых Правительством в Мажилис Парламента Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 1996 г., N 28, ст. 239).

      3. Контроль за исполнением настоящего Указа возложить на Администрацию Президента Республики Казахстан.

      4. Настоящий Указ вступает в силу со дня подписания.

     
      Президент
Республики Казахстан

  Утверждены
Указом Президента
Республики Казахстан
от 17 мая 2002 года N 873

Правила согласования с Президентом Республики Казахстан планов законопроектных работ Правительства Республики Казахстан и с Администрацией Президента
Республики Казахстан проектов законов, вносимых Правительством в Мажилис Парламента Республики Казахстан 1. Порядок согласования с Президентом Республики Казахстан планов законопроектных работ Правительства Республики Казахстан

      Сноска. В заголовок внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с Указом Президента РК от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      1. В соответствии с пунктом 2 статьи 12 Конституционного закона "О Правительстве Республики Казахстан" планы законопроектных работ Правительства представляются на согласование Президенту Республики Казахстан.

      2. Проект Плана законопроектных работ Правительства (далее - проект Плана) представляется Главе государства за подписью Премьер-Министра до 15 ноября и утверждается не позднее 31 декабря года, предшествующего планируемому. При этом проект Плана должен включать в себя, кроме перечня законопроектов, соответствующую пояснительную записку с обоснованием и сроками внесения законопроектов в Мажилис Парламента.

      Вносимые изменения и (или) дополнения в уже принятые планы законопроектных работ Правительства представляются на согласование в Администрацию Президента за подписью Руководителя Аппарата Правительства Республики Казахстан либо лица, его замещающего. К проекту акта в обязательном порядке прикладывается соответствующая пояснительная записка с обоснованием вносимых изменений и дополнений в планы законопроектных работ.

      Сноска. Пункт 2 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 06.09.2004 N 1434; от 03.11.2010 № 1092; от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      3. Представленный проект Плана или проект о внесении изменений и (или) дополнений в План законопроектных работ Правительства передается для проработки в Государственно-правовой отдел Администрации Президента (далее – Отдел), иные заинтересованные структурные подразделения Администрации Президента.

      Сноска. Пункт 3 - в редакции Указа Президента РК от 03.01.2024 № 429 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

      4. После проработки и подготовки соответствующего заключения, которое согласовывается с Руководителем Администрации Президента, проект Плана представляется Главе государства.

      Срок проведения экспертизы проекта Плана и подготовки заключения по нему в Администрации Президента не должен превышать 10 рабочих дней с даты его поступления в Администрацию Президента.

      Согласование с Президентом Республики Казахстан проекта Плана осуществляется путем наложения Главой государства соответствующей резолюции. Согласованный проект Плана с предложениями и замечаниями (при наличии таковых) в виде заключения, подписываемого Руководителем Администрации Президента либо по его уполномочию помощником Президента Республики Казахстан по правовым вопросам, возвращается Правительству для последующего его утверждения с учетом замечаний и предложений Главы государства.

      Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 03.11.2010 № 1092; от 03.01.2024 № 429 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

      4-1. После экспертизы и подготовки соответствующего заключения проект о внесении изменений и (или) дополнений в План законопроектных работ Правительства представляется Руководителю Администрации.

      Срок проведения экспертизы проекта о внесении изменений и (или) дополнений в План законопроектных работ Правительства не должен превышать 10 рабочих дней с даты его поступления в Администрацию.

      Согласование с Руководителем Администрации проекта о внесении изменений и (или) дополнений в План законопроектных работ Правительства осуществляется путем наложения Руководителем Администрации соответствующей резолюции.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 4-1 в соответствии с Указом Президента РК от 03.11.2010 № 1092.
      5. Исключен Указом Президента РК от 03.01.2024 № 429 (вводится в действие после дня его первого официального опубликования).

2. Порядок согласования с Администрацией Президента Республики Казахстан проектов законов, вносимых в Мажилис Парламента Республики Казахстан

      6. Разработанный и надлежащим образом оформленный проект закона представляется на согласование в Администрацию Президента за подписью Руководителя Аппарата Правительства Республики Казахстан не позднее чем за 30 календарных дней до наступления срока, установленного Планом законопроектных работ Правительства, для представления проекта закона в Парламент Республики Казахстан. Требование по сроку представления законопроектов на согласование в Администрацию Президента не распространяется на законопроекты, ежегодно разрабатываемые в реализацию Бюджетного кодекса. При этом пакет документов вместе с проектом закона должен содержать все необходимые материалы для всестороннего рассмотрения законопроекта (правовое, социально-экономическое и финансовое обоснование, заключения экспертиз и др.).

      Законопроекты, представляемые в Администрацию Президента на предварительное согласование, вносятся только после снятия разногласий между государственными органами.

      Сноска. Пункт 6 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 06.09.2004 N 1434; от 24.04.2008 N 576; от 03.11.2010 № 1092; от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      7. После представления законопроекта в Администрацию Президента он прорабатывается в Отделе и иными заинтересованными структурными подразделениями Администрации Президента, соответствующими помощниками и советниками Главы государства.

      Срок проведения экспертизы законопроекта и подготовки заключения по нему в Администрации Президента не должен превышать 10 рабочих дней со дня его поступления в Администрацию Президента. При этом аналогичный срок по проектам конституционных законов, проектам кодексов и законопроектам, предусматривающим внесение изменений и (или) дополнений в кодексы, не должен превышать 15 рабочих дней.

      Срок проведения экспертизы по законопроектам, а также проектам временных постановлений Правительства Республики Казахстан, имеющих силу закона, разработанным в соответствии с частью второй пункта 2 и частью третьей пункта 3 статьи 61 Конституции Республики Казахстан, и подготовки заключения по ним в Администрации Президента не должен превышать 10 рабочих дней со дня их поступления в Администрацию Президента, если иное не установлено соответствующим поручением.

      Сноска. Пункт 7 - в редакции Указа Президента РК от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      8. После экспертизы проекта закона и подготовки соответствующих заключений Отдела (отделов), помощников и советников Президента материалы за подписью руководства Администрации направляются в Аппарат Правительства для последующей проработки с учетом высказанных замечаний и предложений. Названные заключения путем направления их копий доводятся до сведения Представительства Президента в Парламенте Республики Казахстан.

      Подлежат обязательному согласованию с Руководителем Администрации Президента заключения по законопроектам, предусмотренным пунктом 10 настоящих Правил.

      В случае отрицательного заключения Отдела (отделов), помощника или советника Президента на проект закона материалы с этим заключением направляются Руководителю Администрации Президента Республики для последующего принятия по нему окончательного решения.

      Сноска. Пункт 8 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 24.04.2008 N 576; от 03.11.2010 № 1092; от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

      9. Законопроекты вносятся Правительством на рассмотрение Мажилиса Парламента после устранения замечаний, высказанных по законопроектам Администрацией Президента, либо устранения с Администрацией Президента разногласий, возникших по проектам законов.

      Сноска. Пункт 9 в редакции Указа Президента РК от 13.03.2006 N 64.

      10. Подлежат обязательному предварительному согласованию с Администрацией Президента:

      1) законопроекты, рассмотрение которых в Парламенте планируется от имени Главы государства определить приоритетными;

      2) законопроекты, в которых реализуются соответствующие поручения Главы государства;

      3) проекты конституционных законов, кодексов, а также законопроекты, направленные на изменение и дополнение действующих конституционных законов, кодексов;

      4) законопроекты, направленные на совершенствование местного государственного управления и местного самоуправления, политической и избирательной систем страны;

      5) проекты законов, регламентирующие правоотношения в сфере обороны, национальной безопасности, в сфере правоохранительной деятельности и отправления правосудия;

      6) проекты законов о республиканском бюджете на предстоящий финансовый год, а также предусматривающих внесение изменений и дополнений в закон о республиканском бюджете на соответствующий год.

      7) проекты законов, а также проекты временных постановлений Правительства Республики Казахстан, имеющих силу закона, разработанные в соответствии с частью второй пункта 2 и частью третьей пункта 3 статьи 61 Конституции Республики Казахстан.

      Сноска. Пункт 10 с изменениями, внесенными указами Президента РК от 21.09.2007 N 413; от 05.05.2017 № 471; от 15.02.2023 № 127 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң жобалары жұмыстарының жоспарларын Қазақстан Республикасының Президентімен және Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне Үкімет енгізетін заң жобаларын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2002 жылғы 17 мамырдағы № 873 Жарлығы.

      Ескерту. Жарлықтың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

      Заң жобасы қызметінің сапасын арттыру мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 09.06.2016 № 275 Жарлығрымен.

      1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң жобалары жұмыстарының жоспарларын Қазақстан Республикасының Президентімен және Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне Үкімет енгізетін заң жобаларын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу қағидалары бекітілсін (қоса беріліп отыр).

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

      2. "Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң жобалары жұмыстарының жоспарларын Қазақстан Республикасының Президентімен және Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне Үкімет енгізетін заң жобаларын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу тәртібі туралы Ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 1996 жылғы № 3044 Жарлығының (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 1996 ж., № 28, 239-құжат) күші жойылды деп танылсын.

      3. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне жүктелсін.

      4. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

      Қазақстан Республикасының
Президенті

  Қазақстан Республикасы
Президентінің
2002 жылғы 17 мамырдағы
№ 873 Жарлығымен
БЕКІТІЛГЕН

Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң жобалары жұмыстарының жоспарларын Қазақстан Республикасының Президентімен және Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне Үкімет енгізетін заң жобаларын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу қағидалары

      Ескерту. Ереженің тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң жобалары жұмыстарының жоспарларын Қазақстан Республикасының Президентімен келісу
тәртібі

      1. "Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы" Конституциялық заңның 12-бабының 2-тармағына сәйкес Үкіметтің заң жобалары жұмыстарының жоспарлары Қазақстан Республикасының Президентіне келісуге ұсынылады.

      2. Үкіметтің заң жобалары жұмыстары жоспарының жобасы (бұдан әрі - Жоспар жобасы) Мемлекет басшысына Премьер-Министрдің қолы қойылып 15 қарашасына дейін беріледі және жоспарланған жылдың алдындағы 31 желтоқсанынан кешіктірмей бекітіледі. Бұл ретте Жоспар жобасы заң жобаларының тізбесінен өзге, заң жобаларының негіздемесі мен Парламент Мәжілісіне енгізу мерзімі көрсетілген тиісті түсіндірме жазбаны қамтуға тиіс.

      Үкіметтің заң жобалары жұмыстарының қабылданып қойған жоспарларына енгізілетін өзгерістер және (немесе) толықтырулар Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппараты Басшысының не оның орнындағы адамның қолы қойылып, Президент Әкімшілігіне келісуге ұсынылады. Актінің жобасына заң жобалары жұмыстарының жоспарларына енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар негізделген тиісті түсіндірме жазба міндетті түрде қоса беріледі.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 2004.09.06 № 1434, 2010.11.03 № 1092; 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

      3. Үкіметтің заң жобалау жұмыстары жоспарының ұсынылған жобасы немесе жоспарға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу туралы жоба Президент Әкімшілігінің Мемлекеттік құқық бөліміне (бұдан әрі – Бөлім), Президент Әкімшілігінің өзге де мүдделі құрылымдық бөлімшелеріне пысықтау үшін беріледі.

      Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 03.01.2024 № 429 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

      4. Жоспар жобасы пысықталғаннан және Президент Әкімшілігінің Басшысымен келісілген тиісті қорытынды дайындалғаннан кейін Мемлекет басшысына ұсынылады.

      Жоспар жобасына сараптама жасау және ол бойынша Президент Әкімшілігіне қорытынды дайындау мерзімі ол Президент Әкімшілігіне келіп түскен күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспауға тиіс.

      Жоспар жобасын Қазақстан Республикасының Президентімен келісу Мемлекет басшысының тиісті қарар шығаруы арқылы жүзеге асырылады. Келісілген Жоспар жобасы Президент Әкімшілігінің Басшысы не ол уәкілеттік берген Қазақстан Республикасы Президентінің құқықтық мәселелер жөніндегі көмекшісі қол қойған қорытынды түрінде ұсыныстармен және ескертулермен (бұлар болған жағдайда) бірге оны Мемлекет басшысының ескертулері мен ұсыныстарын ескере отырып, одан әрі бекіту үшін Үкіметке қайтарылады.

      Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 2010.11.03 № 1092; 03.01.2024 № 429 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

      4-1. Үкіметтің заң жобалары жұмыстарының жоспарына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу жобасына сараптамадан және тиісті қорытынды дайындалғаннан кейін Әкімшілік Басшысына ұсынылады.

      Үкіметтің заң жобалары жұмыстарының жоспарына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу жобасын сараптамадан өткізу мерзімі ол Әкімшілікке келіп түскен күннен 10 жұмыс күнінен аспауға тиіс.

      Әкімшілік Басшысымен Үкіметтің заң жобалары жұмыстарының жоспарына өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу жобасын келісу Әкімшілік Басшысының тиісті бұрыштама қоюы арқылы жүзеге асырылады.

      Ескерту. Ережелер 4-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Президентінің 2010.11.03 № 1092 Жарлығымен.
      5. Алып тасталды – ҚР Президентінің 03.01.2024 № 429 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

2. Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне енгізілетін заң жобаларын Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу тәртібі

      6. Әзірленген және тиісті түрде ресімделген заң жобасы Қазақстан Республикасы Үкіметінің Аппараты Басшысының қолы қойылып, Президент Әкімшілігіне Үкіметтің заң жобалары жұмыстарының жоспарында заң жобасын Қазақстан Республикасының Парламентіне ұсыну үшін белгіленген мерзім басталғанға дейін күнтізбелік 30 күннен кешіктірмей, келісуге ұсынылады. Заң жобаларын Президент Әкімшілігіне келісуге ұсыну мерзімі жөніндегі талап Бюджет кодексін іске асыру үшін жыл сайын әзірленетін заң жобаларына қолданылмайды. Бұл ретте құжаттар топтамасында заң жобасымен бipгe заң жобасын жан-жақты қарауға қажетті барлық материалдар (құқықтық, әлеуметтік-экономикалық және қаржылық негіздеме, сараптама қорытындылары және т.б.) болуға тиіс.

      Президент Әкімшілігіне алдын ала келісуге ұсынылатын заң жобалары мемлекеттік органдар арасындағы келіспеушіліктер жойылғаннан кейін ғана енгізіледі.

      Ескерту. 6-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 2004.09.06 № 1434, 2008.04.24 № 576, 2010.11.03 № 1092; 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

      7. Заң жобасы Президент Әкімшілігіне ұсынылғаннан кейін оны Бөлім және Президент Әкімшілігінің өзге де мүдделі құрылымдық бөлімшелері, Мемлекет басшысының тиісті көмекшілері мен кеңесшілері пысықтайды.

      Президент Әкімшілігінде заң жобасына сараптама жүргізу және ол бойынша қорытынды дайындау мерзімі ол Президент Әкімшілігіне келіп түскен күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспауға тиіс. Бұл ретте конституциялық заңдардың жобалары, кодекстердің жобалары және кодекстерге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізуді көздейтін заң жобалары бойынша мұндай мерзім 15 жұмыс күнінен аспауға тиіс.

      Президент Әкімшілігінде Қазақстан Республикасы Конституциясының 61-бабы 2-тармағының екінші бөлігіне және 3-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес әзірленген заң жобалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң күші бар уақытша қаулыларының жобалары бойынша сараптама жүргізу және олар бойынша қорытынды дайындау мерзімі, егер тиісті тапсырмада өзгеше белгіленбесе, олар Президент Әкімшілігіне келіп түскен күннен бастап 10 жұмыс күнінен аспауға тиіс.

      Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Президентінің 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлығымен.

      8. Заң жобасына сараптама жасалып, Бөлімнің (бөлімдердің), Президент көмекшілері мен кеңесшілерінің тиісті қорытындылары дайындалғаннан кейін материалдар айтылған ескертулер мен ұсыныстарды ескере отырып, одан әрі пысықтау үшін Әкімшілік басшылығының қолы қойылып, Үкімет Аппаратына жіберіледі. Аталған қорытындылар олардың көшірмелерін жіберу арқылы Президенттің Қазақстан Республикасының Парламентіндегі өкілдігінің назарына жеткізіледі.

      Осы Ережелердің 10-тармағында көзделген заң жобалары бойынша қорытындылар Президент Әкімшілігінің Басшысымен міндетті түрде келісілуге тиіс.

      Заң жобасына Бөлімнің (бөлімдердің), Президент көмекшісінің немесе кеңесшісінің теріс қорытындысы болған жағдайда материалдар осы қорытындымен бірге, ол бойынша әрі қарай түпкілікті шешім қабылдау үшін Республика Президенті Әкімшілігінің Басшысына жіберіледі.

      Ескерту. 8-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 2008.04.24 № 576, 2010.11.03 № 1092; 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.

      9. Заң жобалары бойынша Президент Әкімшілігі көрсеткен ескертулерді жойғаннан, не заң жобалары бойынша Президент Әкімшілігімен пайда болған келіспеушіліктерді жойғаннан кейін Үкімет заң жобаларын Парламент Мәжілісінің қарауына енгізеді.

      Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 2006.03.13. № 64 жарлығымен .

      10. Мыналар Президент Әкімшілігімен міндетті түрде алдын ала келісілуге тиіс:

      1) Парламентте қаралуы Мемлекет басшысының атынан басым деп айқындау жоспарланған заң жобалары;

      2) Мемлекет басшысының тиісті тапсырмалары іске асырылатын заң жобалары;

      3) конституциялық заңдардың, кодекстердің жобалары, сондай-ақ қолданыстағы конституциялық заңдарды, кодекстерді өзгерту мен толықтыруға бағытталған заң жобалары;

      4) жергілікті мемлекеттік басқару мен жергілікті өзін-өзі басқаруды, елдің саяси және сайлау жүйесін жетілдіруге бағытталған заң жобалары;

      5) қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік саласындағы, құқық қорғау қызметі және сот төрелігін жүзеге асыру саласындағы құқықтық

      қатынастарды реттейтін заң жобалары;

      6) алдағы қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы, сондай-ақ тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізуді көздейтін заң жобалары;

      7) Қазақстан Республикасы Конституциясының 61-бабы 2-тармағының екінші бөлігіне және 3-тармағының үшінші бөлігіне сәйкес әзірленген заң жобалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң күші бар уақытша қаулыларының жобалары.

      Ескерту. 10-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 2007.09.21. № 413; 05.05.2017 № 471; 15.02.2023 № 127 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Жарлықтарымен.