Об утверждении Правил создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве

Приказ и.о. Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 22 сентября 2015 года № 12090.

В соответствии с подпунктом 23) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве.

2. Аэрокосмическому комитету Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан (Мусабаев Т.А.) обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан, направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания и информационно-правовую систему "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан и на интранет-портале государственных органов;

4) в течение 10 рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Юридический департамент Министерства по инвестициям и развитию Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) пункта 2 настоящего приказа.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Исполняющий обязанности Министра
по инвестициям и развитию
Республики Казахстан	А. Исекешев

"СОГЛАСОВАН"

Министр образования и науки

Республики Казахстан

______________ А. Саринжипов

9 июня 2015 год

"СОГЛАСОВАН"

Министр обороны

Республики Казахстан

____________ И. Тасмагамбетов

15 июня 2015 год

"СОГЛАСОВАН"

Председатель Комитета национальной

безопасности Республики Казахстан

______________________ Н. Абыкаев

18 августа 2015 год

"СОГЛАСОВАН"

Министр внутренних дел

Республики Казахстан

___________________ К. Касымов

22 июня 2015 год

"СОГЛАСОВАН"

Министр энергетики

Республики Казахстан

_______________ В. Школьник

13 июля 2015 год

Утверждены приказом исполняющего обязанности министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 29 апреля 2015 года № 525

Правила
создания и эксплуатации (применения) космических систем
на территории Республики Казахстан, а также в космическом
пространстве

Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 21.05.2020 № 203/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие Правила создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 23) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан "О космической деятельности" (далее – Закон) и определяют порядок создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:

1) соисполнитель – лицо, осуществляющее поставку товаров (выполнение работ, оказание услуг) для реализации проекта в области космической деятельности (далее – проект) по договору (контракту) с исполнителем;

2) инициатор проекта – физическое или юридическое лицо (центральные государственные органы Республики Казахстан, иные государственные учреждения, юридические лица, зарегистрированные на территории Республики Казахстан, а также иностранные и международные организации), принимающее решение инициировать проект;

3) безопасная эксплуатация космической системы – свойство эксплуатируемой системы сохранять при выполнении заданных функций в определенных условиях и в течение установленного времени состояние, при котором исключено или не превышает оцениваемые риски воздействие опасных и вредных производственных факторов на эксплуатирующий персонал, население, космическую систему, сопрягаемые объекты, окружающую среду и околоземное пространство;

4) система обеспечения безопасной эксплуатации космической системы – упорядоченная совокупность технических средств, методов, нормативной правовой, нормативно-технической, конструкторско-технологической и эксплуатационной документации, организационно-технических, социально-экономических и санитарно-гигиенических мероприятий, органов и должностных лиц, ответственных за организацию и обеспечение безопасной эксплуатации космических систем;

5) исполнитель проекта – лицо, ответственное за управление разработкой и реализацией проекта, в том числе за разработку необходимой документации по созданию и эксплуатации космических объектов и объектов наземной космической инфраструктуры;

6) заказчик – организация (центральные государственные органы Республики Казахстан, государственные учреждения, юридические лица, зарегистрированные на территории Республики Казахстан, а также иностранные и международные организации), в интересах которой создается космическая система, и которая утвердила техническое задание на создание космической системы или ее составные части, если они создаются отдельно от конкретной космической системы;

7) потребитель (конечный пользователь) – заказчик или любая организация или физическое лицо, государственный орган использующие результаты выполнения целевых задач космических систем в своих интересах (получающие продукцию (услугу).

3. Организации, участвующие в создании и эксплуатации (применении) космических систем, осуществляют работы в соответствии с Экологическим Кодексом Республики Казахстан (далее – Экологический кодекс), Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее – Кодекс о здравоохранении), Законом и законами Республики Казахстан "Об обеспечении единства измерений", "О техническом регулировании".

Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. Организация процесса создания и эксплуатации (применения) космических систем военного (двойного) назначения осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обороне и Вооруженных Силах Республики Казахстан" и Законом.

Сноска. Пункт 4 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Создание и эксплуатация (применение) космических систем, а также отдельных составных частей систем, если они создаются (модернизируются) отдельно от конкретной космической системы, осуществляются в соответствии с техническими заданиями заказчика.

6. Деятельность организаций Республики Казахстан по созданию, эксплуатации (применению) космических систем с участием иностранных организаций осуществляется в соответствии с настоящими Правилами и с учетом обязательств Республики Казахстан, вытекающих из участия Республики Казахстан в международных договорах.

7. Финансирование деятельности по созданию космических систем осуществляется из республиканского бюджета и (или) других источников.

Глава 2. Порядок создания и эксплуатации (применения) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 21.05.2020 № 203/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Создание космических систем осуществляется в соответствии со статьей 15 Закона и включает:

1) научные исследования (предпроектные исследования, разработка технического задания) и опытно-конструкторские работы;

2) проектирование (анализ миссии космической системы, определение выполнимости проекта, эскизное проектирование, детальное проектирование);

3) изготовление (производство, сборку и испытания орбитальных (космических) и наземных технических средств, комплектующих и приборов космической системы и соответствующей наземной вспомогательной аппаратуры и программного обеспечения);

4) строительство (здания и сооружения для наземных комплексов космических систем);

5) монтаж (технологическое оборудование наземных комплексов космических систем);

6) испытания космических систем (запуск космических аппаратов, проведение летных космических и зачетных испытаний);

7) ввод в эксплуатацию космических систем.

Сноска. Пункт 8 с изменением, внесенным приказом Министра по инвестициям и развитию РК от 14.06.2016 № 485 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Научные исследования осуществляются в соответствии с Законом Республики Казахстан "О науке", а также согласно статье 14 Закона.

Сноска. Пункт 9 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Анализ миссии космической системы осуществляется инициатором проекта, исполнителем и представителями конечных пользователей и включает:

1) постановку задач, реализуемых в ходе разработки проекта, исходя из финансовых и технологических возможностей, а также условий обеспечения надежности, безопасности, эксплуатационных ограничений;

2) разработку предварительных технических спецификаций на космическую систему в целом и ее составные части;

3) составление генеральных планов, графиков выполнения работ, определение основных соисполнителей;

4) маркетинговые исследования по улучшению финансовой привлекательности проекта;

5) предварительную оценку риска.

11. Определение выполнимости проекта осуществляется исполнителем и соисполнителями и включает:

1) разработку плана менеджмента проекта, плана системного проектирования и плана гарантии качества продукции (космической системы и ее составных частей), включая планы по обеспечению надежности и безопасности;

2) разработку системных и эксплуатационных концепций и архитектуры космической системы, проверку их на соответствие предварительным техническим спецификациям, определение уровней неопределенности и риска;

3) оценку возможности выполнения технических и организационных концепций путем выявления ограничений, относящихся к реализации, стоимости, планам–графикам, организации, производству, эксплуатации, обслуживанию;

4) анализ проблемных вопросов и определение путей их решения;

5) определение критических элементов для оценки технической и организационной выполнимости проекта;

6) оценку риска;

7) разработку технико-экономического обоснования и (или) финансово–экономического обоснования в соответствии с приказом Министра национальной экономики Республики Казахстан от 5 декабря 2014 года № 129 "Об утверждении Правил разработки или корректировки, проведения необходимых экспертиз инвестиционного предложения государственного инвестиционного проекта, а также планирования, рассмотрения, отбора, мониторинга и оценки реализации бюджетных инвестиций" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 9938).

Результаты выполнения процесса должны направляться инициатору проекта и представителям конечных пользователей для принятия решения.

12. Эскизное проектирование осуществляется исполнителем и соисполнителями и включает:

1) разработку календарного плана проекта;

2) анализ и выбор необходимого оборудования и его поставщиков;

3) оценку характеристик надежности и безопасности;

4) разработку программы верификации космической системы, ее составных частей, программ обеспечения надежности и безопасности;

5) идентификацию внешних интерфейсов;

6) разработку спецификаций орбитальных и наземных технических средств и закупаемых изделий;

7) разработку проектов контрактов на закупаемые изделия;

8) оценку рисков.

13. Детальное рабочее проектирование осуществляется исполнителем и соисполнителями и включает:

1) производство, испытания и предквалификацию критических элементов;

2) производство и испытания инженерных моделей;

3) разработку технических требований к внутренним и внешним интерфейсам;

4) уточненную (повторную) оценку рисков;

5) разработку окончательного конструктивного облика космической системы и ее составных частей;

6) разработку конструкторско-технологической документации, включая планы сборки, интеграции и испытаний космической системы и ее составных частей;

7) разработку руководства пользователя.

14. Изготовление осуществляется исполнителем и соисполнителями и включает:

1) производство, сборку и испытания орбитальных (космических) и наземных технических средств, комплектующих и приборов космической системы и соответствующей наземной вспомогательной аппаратуры и программного обеспечения;

2) автономные и комплексные испытания на взаимодействие между космическим и наземным сегментами;

3) квалификационные испытания и связанную с ними деятельность по верификации.

15. Строительство осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан".

Сноска. Пункт 15 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Монтаж осуществляется в соответствии с конструкторско-технологической и эксплуатационной документацией.

17. Испытания космических систем осуществляются исполнителем и состоят из подготовки к летным испытаниям и летных испытаний, предпусковой подготовки, запуска, проведения летных космических и зачетных испытаний, начальной эксплуатации на орбите и верификации (валидации) на орбите.

18. Приемка, ввод в эксплуатацию, эксплуатация (применение) космических систем на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве осуществляются в соответствии с настоящими Правилами и приказом исполняющего обязанности председателя Национального космического агентства Республики Казахстан от 3 апреля 2012 года № 40/НК "Об утверждении Правил приемки результатов по завершенным проектам в области космической деятельности" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 7612) (далее – Правила приемки), а также конструкторско-технологической и эксплуатационной документацией на космическую систему и составные части.

19. Допускается с учетом специфики космической системы и оценки уровня рисков по согласованию уполномоченным органом в области космической деятельности в соответствии с Законом:

1) объединение процессов создания космической системы;

2) параллельно-последовательное выполнение процессов.

20. Каждый из процессов создания космической системы должен содержать фазы (ключевые точки) рассмотрений проекта, результаты которых определяют готовность и возможность продолжать выполнение процесса или перейти к следующему процессу.

Решение о начале работ следующего процесса принимается исполнителем.

21. Эксплуатация (применения) космической системы и составных частей включает:

1) опытную эксплуатацию;

2) штатную эксплуатацию;

3) нештатную эксплуатацию.

22. Взаимодействие исполнителя, эксплуатирующей организации с государственными органами при опытной, штатной и нештатной эксплуатации (применения) космической системы на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве обеспечивается уполномоченным органом в области космической деятельности.

23. Процесс эксплуатации (применения) космической системы на территории Республики Казахстан, а также в космическом пространстве включает выполнение всех орбитальных операций для достижения целей миссии, эксплуатации наземного сегмента и работы по поддержке наземного сегмента в соответствии с конструкторско-технологической и эксплуатационной документацией и программами по эксплуатации, техническому обслуживанию и комплексному материально-техническому обеспечению.

24. Формирование и внесение предложения по созданию проекта в уполномоченный орган в области космической деятельности (далее – уполномоченный орган) на отраслевую экспертизу осуществляются в соответствии с Правилами осуществления отраслевой экспертизы проектов в области космической деятельности, утвержденными приказом Министра по инвестициям и развитию Республики Казахстан от 24 апреля 2015 года № 483 (зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 19 июня 2015 года № 11397).

25. При получении положительного заключения отраслевой экспертизы проекта исполнитель с соисполнителями приступают к работам по его реализации на договорной (контрактной) основе в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан.

26. Договор (контракт) между исполнителем и соисполнителями должен содержать следующие положения:

1) техническая спецификация к космической системе и составным частям;

2) содержание работ, в том числе перечень, сроки и исполнители работ по поставке оборудования и документации, проектированию, интеграции, верификации и испытаниям космической системы, обеспечению гарантии качества продукции, передаче технологий, запуску космического аппарата (если это предусмотрено проектом), страхованию, вводу в эксплуатацию;

3) план подготовки специалистов по созданию и эксплуатации космической системы и составных частей;

4) план-график создания космической системы;

5) план гарантии качества продукции (космической системы и (или) ее составных частей).

В случае необходимости, стороны могут включить в договор (контракт) дополнительные положения.

27. В случае финансирования проекта из республиканского бюджета, договор (контракт) на создание проекта должен также содержать следующие требования:

1) проектирование, сборка и испытания космического аппарата (если это предусмотрено проектом) должны производиться в специальном конструкторско-технологическом бюро космической техники и сборочно-испытательном комплексе космических аппаратов Республики Казахстан;

2) передача технологий проектирования и производства космической системы, создание которой предусмотрено в договоре (контракте).

28. Государственные органы, являющиеся потребителями услуг космической системы, создаваемой за счет республиканского бюджета, участвуют в формировании требований к этой космической системе.

29. Права собственности на результаты научно-исследовательских, проектно-конструкторских и технологических работ по проекту оговариваются в соответствующих договорах (контрактах) по их использованию в соответствии с Законом.

30. Все космические объекты, входящие в космические системы, создаваемые в рамках проекта, а также права на данные космические объекты подлежат государственной регистрации в соответствии со статьей 11 Закона.

31. Администратор бюджетной программы осуществляет контроль за исполнением проекта в соответствии с Бюджетным кодексом Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 31 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

32. Для обеспечения (гарантии) качества космической системы проект распределяется на следующие составляющие структуры:

1) функциональное дерево – структура, получаемая в результате разделения космической системы на функции;

2) дерево спецификации – структура, определяющая иерархическую взаимосвязь всех технических требований для орбитальных (космических) и наземных технических средств;

3) дерево изделия (схема деления) – структура, получаемая в результате разбивки программных и технических средств, объединенных для выполнения функций, определенных функциональным деревом на последовательные уровни;

4) структура трудозатрат – структура, описывающая трудозатраты для управления стоимостью, планом-графиком и техническим содержанием;

5) рабочий пакет – элемент структуры распределения работ, который должен быть измерен и управляем для планирования, мониторинга и контроля;

6) организационная структура – структура, описывающая организацию проекта, включая интерфейсы, ответственность по контракту.

33. Обеспечение безопасности при эксплуатации космических систем представляет собой комплекс разработанных и утвержденных программ и организационно-технических мероприятий во всех процессах проекта, предусмотренных пунктом 8 настоящих Правил.

34. Для обеспечения безопасной эксплуатации космических систем необходимо руководствоваться требованиями Экологического кодекса, Трудового кодекса Республики Казахстан, Кодекса о здравоохранении.

Сноска. Пункт 34 - в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 23.12.2021 № 437/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35. Для организации и обеспечения безопасной эксплуатации космических систем создается система обеспечения безопасной эксплуатации как космических систем и объектов космической

инфраструктуры в целом, так и отдельных позиционных районов и рабочих участков (мест) эксплуатации космической системы.

36. Основной целью системы обеспечения безопасной эксплуатации космических систем являются исключение опасных событий при эксплуатации космических систем или минимизация ущерба от них.

37. Основными направлениями деятельности системы обеспечения безопасной эксплуатации космических систем являются:

1) обеспечение всех видов работ, проводимых при эксплуатации космических систем, нормативно-технической, эксплуатационной и необходимой документацией для создания регламентированных условий функционирования эксплуатационных подразделений;

2) обеспечение квалифицированными специалистами по безопасности, средствами и методами поддержки данного вида деятельности;

3) планирование и организация работ по обеспечению безопасной эксплуатации космических систем, координация деятельности всех уровней управления;

4) достижение безусловного и точного выполнения всеми физическими лицами, участвующими в организации и непосредственной эксплуатации космических систем, мер безопасности;

5) планирование и реализация предупреждающих мероприятий и своевременное предотвращение возможных опасных событий при эксплуатации космических систем;

6) эффективное применение имеющихся в распоряжении ресурсов при ликвидации последствий опасных событий в целях достижения минимального ущерба от них;

7) своевременное информирование уполномоченного органа в области охраны окружающей среды, использования атомной энергии, внутренних дел, обороны, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, организаций и граждан при возникновении угрозы для безопасности населения и окружающей среды;

8) проведение всестороннего и детального расследования причин опасных событий, принятие по результатам расследования решений и проведение соответствующих организационно-технических мероприятий в целях предотвращения повторных происшествий;

9) проведение исследований по проблемам обеспечения безопасной эксплуатации космических систем организациями, участвующими в создании и эксплуатации космических систем.

Сноска. Пункт 37 с изменением, внесенным приказом Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 21.05.2020 № 203/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. В зависимости от природы действия опасных и вредных факторов на эксплуатирующий персонал, технические средства, сопрягаемые и другие объекты, а также окружающую природную среду возможны следующие виды опасности:

1) электроопасность;

2) взрывоопасность;

3) пожароопасность;

4) радиационная опасность;

5) опасность от источников сверхвысокочастотных излучений;

6) биологическая опасность;

7) опасность от воздействия химических и загрязняющих веществ;

8) опасность от механических воздействий;

9) опасность от климатических, тепловых и световых воздействий;

10) опасность от естественных и искусственных космических объектов ("космического мусора");

11) опасность от ошибочных действий эксплуатирующего персонала и самопроизвольных нарушений функционирования космических систем;

12) опасность от стихийных бедствий (землетрясения, ураганы, ливни).

39. По каждому из перечисленных в пункте 38 настоящих Правил видов опасности должны планироваться и выполняться соответствующие меры безопасности, а также мероприятия программ обеспечения надежности и безопасности, разрабатываемых и утверждаемых уполномоченным органом в области охраны окружающей среды, использования атомной энергии, внутренних дел Республики Казахстан в процессах создания и эксплуатации космических систем, предусмотренных пунктом 8 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 39 в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 21.05.2020 № 203/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

40. Планирование, организация, полномочия и ответственность, осуществление, мониторинг и контроль за выполнением мероприятий по обеспечению безопасной эксплуатации космических систем осуществляются всеми должностными лицами и руководителями организаций эксплуатации космических систем в соответствии с конструкторско-технологическими и эксплуатационными требованиями и функциональными обязанностями.

Сноска. Пункт 40 в редакции приказа Министра цифрового развития, инноваций и аэрокосмической промышленности РК от 21.05.2020 № 203/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің м.а. 2015 жылғы 29 сәуірдегі № 525 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 22 қыркүйекте № 12090 болып тіркелді.

"Ғарыш қызметi туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасы Заңының 9-бабы 1-тармағының 23) тармақшасына

сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса берiлiп отырған Қазақстан Республикасының аумағында,

сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидалары бекiтiлсiн.

2. Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Аэроғарыш комитеті (Т.А. Мұсабаев):

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастыруын;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он күн жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрлігінің Заң департаментіне осы бұйрықтың 2-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму вице-министріне жүктелсiн.

4. Осы бұйрық оның алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушы

Ә. Исекешев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министрі

______________________ А. Сәрінжіпов

2015 жылғы 9 маусым

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Қорғаныс министрі

_____________________ И. Тасмағамбетов

2015 жылғы 15 маусым

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасы

______________________ Н. Әбіқаев

2015 жылғы 18 тамыз

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Ішкі істер министрі

______________________ Қ. Қасымов

2015 жылғы 22 маусым

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрі

______________________ В. Школьник

2015 жылғы 13 шілде

Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 29 сәуірде № 525 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 21.05.2020 № 203/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңынының (бұдан әрі – Заң) 9-бабы 1-тармағының 23) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) бірлесіп орындаушы – орындаушымен шарт (келісімшарт) бойынша ғарыш қызметі саласындағы жобаны (бұдан әрі – жоба) іске асыру үшін тауарлар жеткізуді (жұмыстар орындауды, қызметтер көрсетуді) жүзеге асыратын тұлға;

2) жобаның бастамашысы – жобаға бастамашы болуға шешім қабылдайтын жеке немесе заңды тұлға (Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органдары, өзге де мемлекеттік мекемелер, Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген заңды тұлғалар, сондай-ақ шетелдік және халықаралық ұйымдар);

3) ғарыш жүйесін қауіпсіз пайдалану – белгілі бір жағдайларда және белгіленген уақыт ішінде берілген функцияларды орындау кезінде пайдаланушы персоналға, тұрғындарға, ғарыш жүйесіне, түйіндес объектілерге, қоршаған ортаға және жер төңірегіндегі кеңістікке қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсерін болғызбайтын немесе бағаланатын тәукелдерден асырмайтын кездегі жай-күйді пайдалану жүйесінің сақтап қалу қасиеті;

4) ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету жүйесі – техникалық құралдардың, әдістердің, нормативтік құқықтық, нормативтік-техникалық, конструкторлық-технологиялық және пайдалану құжаттамасының, ұйымдық-техникалық, әлеуметтік-экономикалық және санитарлық-гигиеналық іс-шаралардың, ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыру мен қамтамасыз етуге жауапты органдар мен лауазымды тұлғалардың ретке келтірілген жиынтығы түсініледі;

5) жобаны орындаушы – жобаны әзірлеуді және іске асыруды басқаруға, оның ішінде ғарыш объектілері мен жерүсті ғарыш инфрақұрылымының объектілерін құру және пайдалану жөніндегі қажетті құжаттаманы әзірлеуге жауапты тұлға;

6) тапсырыс беруші – оның мүддесінде ғарыш жүйесі құрылатын және ғарыш жүйесі немесе, егер олар нақты ғарыш жүйесінен бөлек жасалатын болса оның құрамдас бөліктері, құрылатын және ғарыш жүйесін құруға техникалық тапсырманы бекіткен ұйым (Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органдары, мемлекеттік мекемелер, Қазақстан Республикасының аумағында тіркелген заңды тұлғалар, сондай-ақ шетелдік және халықаралық ұйымдар);

7) тұтынушы (түпкі пайдаланушы) – тапсырыс беруші немесе ғарыш жүйелерінің нысаналы міндеттерінің орындалу нәтижелерін өз мүдделерінде пайдаланатын (өнімді (қызметтерді) қабылдаушы) мемлекеттік орган, кез келген ұйым немесе жеке тұлға.

3. Ғарыш жүйелерін құруға және пайдалануға (қолдануға) қатысатын ұйымдар Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне (бұдан әрі – Экологиялық кодекс), "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының кодексіне (бұдан әрі – Денсаулық сақтау туралы кодекс), Заңына және Қазақстан Республикасының "Өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы", "Техникалық реттеу туралы" Заңдарына сәйкес жүзеге асырады.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Әскери (қосарлы) мақсаттағы ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) процесін ұйымдастыру "Қазақстан Республикасының қорғанысы және Қарулы Күштері туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және Заңға сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Ғарыш жүйелерін, сондай-ақ жүйелердің жекелеген құрамдас бөліктерін, егер олар нақты ғарыш жүйесінен жеке құрылса (жаңғыртылса), құру және пайдалану (қолдану) тапсырыс берушінің техникалық тапсырмаларына сәйкес жүзеге асырылады.

6. Қазақстан Республикасы ұйымдарының шетелдік ұйымдардың қатысуымен ғарыш жүйелерін құру, пайдалану (қолдану) жөніндегі қызметі осы Қағидаларға сәйкес және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарға қатысуынан туындайтын Қазақстан Республикасының міндеттемелері ескеріле отырып, жүзеге асырылады.

7. Ғарыш жүйелерін құру жөніндегі қызметті қаржыландыру республикалық бюджеттен және (немесе) басқа да көздерден жүзеге асырылады.

2-тарау. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін құру және пайдалану (қолдану) тәртібі

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 21.05.2020 № 203/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Ғарыш жүйелерін құру Заңның 15-бабына сәйкес жүзеге асырылады және мыналарды:

1) ғылыми зерттеулер (жоба алды зерттеулер, техникалық тапсырманы әзірлеу) және тәжірибелік – конструкторлық жұмыстар;

2) жобалауды (ғарыш жүйесінің миссиясын талдау, жобаның орындалуын айқындау, нобайлық жобалау, егжей-тегжейлі жобалау);

3) жасауды (ғарыш жүйесінің орбиталық (ғарыштық) және жерүсті техникалық құралдары мен тиісті жерүсті қосалқы аппаратурасын әрі бағдарламалық қамтамасыз етуді жасауды, құрастыруды және сынауды);

4) құрылысты (ғарыш жүйелерінің жерүсті кешендері үшін ғимараттар мен құрылыстар);

5) монтаждауды (ғарыш жүйелерінің жерүсті кешендерінің технологиялық жабдығы);

6) ғарыш жүйелерін сынауды (ғарыш аппараттарын ұшыру, ұшу ғарыштық және сынақ сынауларын өткізу);

7) ғарыш жүйесін пайдалануға қабылдауды қамтиды.

Ескерту. 8-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Инвестициялар және даму министрінің 14.06.2016 № 485 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Ғылыми зерттеулер "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңына, сондай-ақ Заңның 14-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

10. Ғарыш жүйесінің миссиясын талдауды жобаның бастамашысы, орындаушы мен түпкі пайдаланушылардың өкілдері жүзеге асырады және ол мыналарды:

1) қаржылық және технологиялық мүмкіндіктерге, сондай-ақ сенімділікті, қауіпсіздікті, пайдалану шектеулерін қамтамасыз ету шарттарына негізделе отырып, жобаны әзірлеу барысында іске асырылатын міндеттер қоюды;

2) тұтастай ғарыш жүйесіне және оның құрамдас бөліктеріне алдын ала техникалық ерекшеліктерді әзірлеуді;

3) бас жоспарларды, жұмыстардың орындалу кестелерін жасауды, негізгі бірлесіп орындаушыларды айқындауды;

4) жобаның қаржылық тартымдылығын жақсарту жөніндегі маркетингтік зерттеулерді;

5) тәуекелді алдын ала бағалауды қамтиды.

11. Жобаның орындалуын айқындауды орындаушы мен бірлесіп орындаушылар жүзеге асырады және мыналарды:

1) жобаның менеджмент жоспарын, жүйелі жобалау жоспарын және сенімділік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі жоспарларды қоса алғанда, өнімнің (ғарыш жүйесі мен оның құрамдас бөліктерінің) сапа кепілдігі жоспарын әзірлеуді;

2) ғарыш жүйесінің жүйелік және пайдалану тұжырымдамалары мен құрылымын әзірлеуді, олардың алдын ала техникалық ерекшеліктеріне сәйкестігін тексеруді, айқынсыздық пен тәуекел деңгейлерін айқындауды;

3) іске асыруға, құнына, жоспар-кестелерге, ұйымдастыруға, өндіруге, пайдалануға, қызмет көрсету мен пайдаланудан шығаруға жататын шектеулерді анықтау жолымен техникалық және ұйымдық тұжырымдамаларды орындау мүмкіндігін бағалауды;

4) проблемалық мәселелерді талдауды және оларды шешу жолдарын айқындауды;

5) жобаның техникалық және ұйымдық орындалуын бағалау үшін сыни элементтерді айқындауды;

6) тәуекелді бағалауды;

7) "Мемлекеттік инвестициялық жобаның инвестициялық ұсынысын әзірлеу немесе түзету, қажетті сараптамаларды жүргізу, сондай-ақ бюджеттік инвестицияларды жоспарлау, қарау, іріктеу, мониторингілеу және іске асырылуын бағалау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2014 жылғы 5 желтоқсандағы № 129 бұйрығына (Нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу реестрінде № 9938 тіркелген) сәйкес техникалық-экономикалық негіздемені және (немесе) қаржылық-экономикалық негіздемені әзірлеуді қамтиды.

Процесті орындау нәтижелері жобаның бастамашысына және түпкі пайдаланушылардың өкілдеріне шешім қабылдау үшін жіберілуі тиіс.

12. Нобайлық жобалауды орындаушы мен бірлесіп орындаушы жүзеге асырады және мыналарды:

1) жобаның күнтізбелік жоспарын әзірлеуді;

2) қажетті жабдықты және оның жеткізушілерін талдауды және таңдауды;

3) сенімділік пен қауіпсіздік сипаттамаларын бағалауды;

4) ғарыш жүйесін, оның құрамдас бөліктерін верификациялау бағдарламасын, сенімділік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету бағдарламаларын әзірлеуді;

5) сыртқы интерфейстерді сәйкестендіруді;

6) орбиталық және жерүсті техникалық құралдарының және сатып алынатын бұйымдардың ерекшеліктерін әзірлеуді;

7) сатып алынатын бұйымдарға келісімшарт жобаларын әзірлеуді;

8) тәуекелдерді бағалауды қамтиды.

13. Егжей-тегжейлі жұмыс жобалауды орындаушы мен бірлесіп орындаушы жүзеге асырады және мыналарды:

1) сыни элементтерді өндіруді, сынауды және алдын ала саралауды;

2) инженерлік моделдер жасауды және сынауды;

3) ішкі және сыртқы интерфейстерге қойылатын техникалық талаптарды әзірлеуді;

4) тәуекелдерді нақтыланған (қайта) бағалауды;

5) ғарыш жүйесінің және оның құрамдас бөліктерінің соңғы сындарлы бейнесін әзірлеуді;

6) ғарыш жүйесін және оның құрамдас бөліктерін құрастыруды, ықпалдастыруды және сынау жоспарларын қоса алғанда, конструкторлық-технологиялық құжаттаманы әзірлеуді;

7) пайдаланушының нұсқаулығын әзірлеуді қамтиды.

14. Әзірлеуді орындаушы мен бірлесіп орындаушы жүзеге асырады және мыналарды:

1) ғарыш жүйесінің орбиталық (ғарыштық) және жерүсті техникалық құралдары мен тиісті жерүсті қосалқы аппаратурасын әрі бағдарламалық қамтамасыз етуді жасауды, құрастыруды және сынауды;

2) ғарыштық және жерүсті сегменттерінің арасындағы өзара әрекеттестікке дербес және кешенді сынауды;

3) саралау сынауды және олармен байланысты верификациялау жөніндегі қызметті қамтиды.

15. Құрылыс "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Монтаждау конструкторлық-технологиялық және пайдалану құжаттамасына сәйкес жүзеге асырылады.

17. Ғарыш жүйелерін сынауды орындаушы жүзеге асырады және ұшу сынауларына дайындықтан және ұшу сынауларынан, іске қосу алдындағы дайындықтан, іске қосудан, ұшудың ғарыштық және сынақтық сынау өткізуден, орбитадағы бастапқы пайдалану мен орбитадағы верификациялаудан (валидациядан) тұрады.

18. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін қабылдау, пайдалануға беру, пайдалану (қолдану) осы Қағидаларға және "Ғарыш қызметі саласындағы аяқталған жобалар бойынша нәтижелерді қабылдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық ғарыш агенттігі төрағасы міндетін атқарушының 2012 жылғы 3 сәуірдегі № 40-НҚ бұйрығымен (Нормативтiк құқықтық актiлердi мемлекеттiк тiркеу реестрінде № 7612 тіркелген) (Бұдан әрі – Қабылдау қағидалары), сондай-ақ ғарыш жүйесі мен құрамдас бөліктеріне арналған конструкторлық-технологиялық және пайдалану құжаттамасына сәйкес жүзеге асырылады.

19. Ғарыш жүйесінің ерекшелігін және ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті органнның келісімі бойынша тәуекелдер деңгейін бағалауды ескере отырып:

1) ғарыш жүйесін құру процестерін біріктіруге;

2) процестерді параллельді-дәйекті орындауға рұқсат етіледі.

20. Ғарыш жүйесін құру процестерінің әрқайсысы жобаны қарау кезеңдерін (түйінді нүктелер) қамтуы тиіс, олардың нәтижелері үдерістің орындалуын жалғастыру немесе келесі процеске өту дайындығы мен мүмкіндігін айқындайды.

Келесі процес жұмыстарының басталуы туралы шешімді орындаушы қабылдайды.

21. Ғарыш жүйелерін және құрамдас бөліктерін пайдалану (қолдану):

1. тәжірибелік пайдалануды;

2. штаттық пайдалануды;

3. штаттан тыс пайдалануды қамтиды.

22. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйелерін тәжірибелік, штаттық және штаттан тыс пайдалану кезінде орындаушының, пайдаланушы ұйымның мемлекеттік органдармен өзара іс-қимыл жасауын ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті орган қамтамасыз етеді.

23. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ, ғарыш кеңістігінде ғарыш жүйесін пайдалану (қолдану) үдерісі конструкторлық-технологиялық құжаттамаға, пайдалану құжаттарына және пайдалану, техникалық қызмет көрсету және кешенді материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі бағдарламаларға сәйкес миссияның мақсаттарына қол жеткізу, жерүсті сегментін пайдалану және жерүсті сегментін қолдау жөніндегі жұмыстар үшін барлық орбиталық операцияларды орындауды қамтиды.

24. Жобаны құру жөніндегі ұсынысты қалыптастыру және ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті органға (бұдан әрі – уәкілетті орган) салалық сараптамаға енгізу Қазақстан Республикасы Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 24 сәуірдегі № 483 бұйрығымен бекітілген Ғарыш қызметі саласындағы жобаларға салалық сараптаманы жүзеге асыру қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 19 маусымда № 11397 тіркелді).

25. Жобаның салалық сараптамасының оң қорытындысын алған жағдайда Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес орындаушы бірлесіп орындаушымен шарттық (келісімшарттық) негізде жобаны іске асыру жұмыстарына кіріседі.

26. Орындаушы мен бірлесіп орындаушылар арасындағы шарт (келісімшарт) мынадай міндетті ережелерді:

1) ғарыш жүйесі мен құрамдас бөліктеріне қойылатын техникалық ерекшелігін;

2) жұмыстардың мазмұның, оның ішінде жабдық пен құжаттаманы жеткізу, ғарыш жүйесін жобалау, ықпалдастыру, верификациялау мен сынау, өнім сапасының кепілдігін қамтамасыз ету, технологияларды беру, ғарыш аппаратын ұшыру (егер ол жобада көзделсе), сақтандыру, пайдалануға беру жөніндегі жұмыстардың тізбесін, мерзімі мен олардың орындаушыларын;

3) ғарыш жүйелері мен құрамдас бөліктерін құру және пайдалану жөнінде мамандар даярлау жоспарын;

4) ғарыш жүйесін құрудың жоспар-кестесін;

5) өнім (ғарыш жүйесінің және (немесе) оның құрамдас бөліктерінің) сапасы кепілдігінің жоспарын қамтуы тиіс.

Қажет болған жағдайда, тараптар шартқа (келісімшартқа) қосымша ережелерді қоса алады.

27. Жоба республикалық бюджеттен қаржыландырылған жағдайда ғарыш жүйесін құруға арналған шартта (келісімшартта) мынадай талаптарды қамтуы тиіс:

1) ғарыш аппаратын жобалау, құрастыру және сынау (егер бұл жобада көзделсе) ғарыш техникасының арнайы конструкторлық-технологиялық бюросында және Қазақстан Республикасының ғарыш аппараттарын құрастыру-сынау кешенінде жүргізілуі тиіс;

2) шартта (келісімшартта) құрылуы көзделген ғарыш жүйесін жобалау және жасау технологияларын беру.

28. Республикалық бюджет есебінен құрылатын ғарыш жүйесі қызметтерінің тұтынушылары болып табылатын мемлекеттік органдар осы ғарыш жүйесіне қойылатын талаптарды қалыптастыруға қатысады.

29. Жоба бойынша ғылыми-зерттеу, жобалау-конструкторлық және технологиялық жұмыстар нәтижелеріне меншік құқығы Заңға сәйкес оларды пайдалану жөніндегі тиісті шарттарда (келісімшарттарда) ескеріледі.

30. Жоба шеңберінде құрылатын ғарыш жүйелеріне кіретін барлық ғарыш объектілері, сондай-ақ осы ғарыш объектілеріне құқықтар Заңның 11-бабына сәйкес мемлекеттік тіркеуге жатады.

31. Бюджеттік бағдарламаның әкімшісі Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне сәйкес жобаның орындалуын бақылауды жүзеге асырады.

Ескерту. 31-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

32. Ғарыш жүйесінің сапасын (кепілдігін) қамтамасыз ету үшін жоба мынадай құрамдас құрылымдарға бөлінеді:

1) функционалдық тармақ – ғарыш жүйесінің функцияларға бөліну нәтижесінде шығатын құрылымы;

2) ерекшелік тармағы – орбиталық (ғарыштық) және жерүсті техникалық құралдары үшін барлық техникалық талаптардың иерархиялық өзара байланысын айқындайтын құрылым;

3) бұйым тармағы (бөлу схемасы) – функционалдық тармақта дәйекті деңгейлерге белгіленген функцияларды орындау үшін біріктірілген бағдарламалық және техникалық құралдарды бөлу нәтижесінде шығатын құрылым;

4) еңбек шығындарының құрылымы – құнын, жоспар-кестені және техникалық мазмұнды басқару үшін еңбек шығындарын сипаттайтын құрылым:

5) жұмыс пакеті – жоспарлау, мониторингілеу және бақылау үшін өлшенуге және басқаруға тиіс жұмыстарды бөлу құрылымының элементі;

6) ұйымдастыру құрылымы – интерфейстер мен келісімшарт бойынша жауапкершілікті қоса алғанда, жобаны ұйымдастыруды сипаттайтын құрылым.

33. Ғарыш жүйелерін пайдалану кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету осы Қағидалардың 8-тармағында көзделген жобаның барлық үрдістерінде әзірленген және бекітілген бағдарламалардың кешені мен ұйымдастыру-техникалық іс-шаралары болып табылады.

34. Ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету үшін Экологиялық кодекстің, Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің, Денсаулық сақтау туралы кодекстің талаптарын басшылыққа алу қажет.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 23.12.2021 № 437/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

35. Ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды ұйымдастыру және қамтамасыз ету үшін ғарыш жүйелері мен тұтастай ғарыш инфрақұрылымының объектілерін де және ғарыш жүйесін пайдаланудың жекелеген позициялық аудандары мен жұмыс учаскелерін (орындарын) де қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету жүйесі құрылады.

36. Ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету жүйесінің негізгі мақсаты ғарыш жүйелерін пайдалану кезінде қауіпті жағдайларды болдырмау немесе олардан келетін зардапты барынша азайту болып табылады.

37. Ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету жүйесі қызметінің негізгі бағыттары:

1) пайдаланушы бөлімшелердің жұмыс істеуінің регламенттелген жағдайларын жасау үшін ғарыш жүйелерін пайдалану кезінде жүргізілетін барлық жұмыс түрлерін, нормативтік-техникалық, пайдалану және қажетті құжаттамамен қамтамасыз ету;

2) осы қызмет түрін қауіпсіздік жөніндегі білікті мамандармен, құралдармен және қолдау әдістерімен қамтамасыз ету;

3) ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды жоспарлау мен ұйымдастыру, басқарудың барлық деңгейіндегі қызметті үйлестіру;

4) ғарыш жүйелерін ұйымдастыру мен тікелей пайдалануға қатысатын барлық жеке тұлғалардың белгіленген нормаларды, қағидаларды және қауіпсіздік шараларын сөзсіз және дәл орындауларына қол жеткізу;

5) ғарыш жүйелерін пайдалану кезінде ықтимал қауіпті оқиғалардың алдын алатын іс-шараларды жоспарлау мен іске асыру және дер кезінде болдырмау;

6) қауіпті оқиғалар салдарын жою кезінде олардан келетін зардапты барынша азайтуға қол жеткізу мақсатында қолда бар ресурстарды тиімді қолдану;

7) тұрғындар мен қоршаған ортаның қауіпсіздігі үшін қауіп туындаған кезде қоршаған ортаны қорғау, атом энергиясын пайдалану, ішкі істер, қорғаныс саласындағы уәкілетті органды, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетін, ұйымдар мен азаматтарды уақтылы хабардар ету;

8) қауіпті оқиғалардың себептерін жан-жақты және егжей-тегжейлі зерттеу, зерттеу нәтижелері бойынша шешімдер қабылдау және оқиғалардың қайталануын болдырмау мақсатында тиісті ұйымдық-техникалық шараларды жүргізу;

9) ғарыш жүйелерін құруға және пайдалануға қатысатын ұйымдардың ғарыш жүйелерінің қауіпсіз пайдалануын қамтамасыз ету мәселелері бойынша зерттеу жүргізу болып табылады.

Ескерту. 37-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 21.05.2020 № 203/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

38. Қауіпті және зиянды факторлардың пайдаланылушы персоналға, техникалық құралдарға, ұштастырылған және басқа да объектілерге, сондай-ақ қоршаған табиғи ортаға әсер ету табиғатына қарай қауіптің мынадай түрлері болуы мүмкін:

1) электр қаупі;

2) жарылыс қаупі;

3) өрт қаупі:

4) радиациялық қауіп;

5) аса жоғары жиелікті сәулелену көздерінен төнетін қауіп;

6) биологиялық қауіп;

7) химиялық және ластау заттарының әсер ету қаупі;

8) механикалық әсер ету қаупі;

9) климат, жылу және жарық әсерінен болатын қауіп;

10) табиғи және жасанды ғарыш объектілерінен ("ғарыш қоқысынан") болатын қауіп;

11) пайдаланушы персоналдың қате әрекеттерінен және ғарыш жүйелері қызметінің өздігінен бұзылуынан болатын қауіп;

12) дүлей апаты (жер сілкіну, дауыл, нөсер) қаупі.

39. Осы Қағидалардың 38-тармағанда санамаланған қауіп түрлерінің әрқайсысы бойынша тиісті қауіпсіздік шаралары, сондай-ақ осы Қағидалардың 8-тармағында көзделген ғарыш жүйелерін құру және пайдалану үдерістерінде Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау, атом энергиясын пайдалану, ішкі істер саласындағы уәкілетті орган әзірлейтін және бекітетін сенімділік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ететін бағдарламалардың іс-шаралары жоспарлануы және орындалуы тиіс.

Ескерту. 39-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 21.05.2020 № 203/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

40. Ғарыш жүйелерін қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жоспарлауды, ұйымдастыруды, өкілеттік пен жауапкершілікті, жүзеге асыруды, орындау мониторингі мен бақылауды ғарыш жүйелерін пайдалану ұйымдарының барлық лауазымды тұлғалары мен басшылары конструкторлық-технологиялық және пайдалану талаптары мен функционалдық міндеттерге сәйкес жүзеге асырады.

Ескерту. 40-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 21.05.2020 № 203/НҚ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.