Об утверждении ветеринарных (ветеринарно-санитарных) требований к объектам производства, осуществляющим заготовку (убой животных), хранение, переработку и реализацию продукции и сырья животного происхождения

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 18 сентября 2015 года № 7-1/832. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 29 октября 2015 года № 12208.

В соответствии с подпунктом 46-2) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии" ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим заготовку

(убой животных), хранение, переработку и реализацию продукции и сырья животного происхождения.

2. Департаменту ветеринарной и пищевой безопасности Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан направление его копии на официальное опубликование в периодические печатные издания и в информационно-правовую систему "Әділет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан и интранет-портале государственных органов.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра сельского хозяйства Республики Казахстан.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан	А. Мамытбеков

"СОГЛАСОВАН"

Министр национальной экономики

Республики Казахстан

___________________ Е. Досаев

29 сентября 2015 год

Утверждены приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 18 сентября 2015 года № 7-1/832

Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования
к объектам производства, осуществляющим заготовку
(убой животных), хранение, переработку и реализацию
продукции и сырья животного происхождения
Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящие ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим заготовку (убой животных), хранение, переработку и реализацию продукции и сырья животного происхождения (далее – требования), разработаны в соответствии с подпунктом 46-2) статьи 8 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии" (далее – Закон) и определяют ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим заготовку (убой животных), хранение, переработку и реализацию продукции и сырья животного происхождения, для обеспечения безопасности продукции и сырья животного происхождения.

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Администрация объектов производства, осуществляющих убой животных (за исключением убойных площадок (площадок по убою сельскохозяйственных животных)), переработку и реализацию продукции и сырья животного происхождения, в соответствии с пунктом 3 статьи 23 Закона создает подразделения производственного контроля по определению соответствия животных, продукции и сырья животного происхождения ветеринарным нормативам.

Подразделениями производственного контроля для определения соответствия животных, продукции и сырья животного происхождения ветеринарным нормативам допускается привлечение аккредитованных государственных лабораторий (центров), включенных в Единый реестр органов по оценке соответствия Евразийского экономического союза в соответствии с Договором о Евразийском экономическом союзе от 29 мая 2014 года.

Сноска. Пункт 2 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Объектам производства, осуществляющим заготовку (убой животных), хранение и переработку продукции и сырья животного происхождения (далее – объект производства), присваиваются учетные номера в соответствии с приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 23 января 2015 года № 7-1/37 "Об утверждении Правил присвоения учетных номеров объектам производства, осуществляющим выращивание животных, заготовку (убой), хранение, переработку и реализацию животных, продукции и сырья животного происхождения, а также организациям по производству, хранению и реализации ветеринарных препаратов, кормов и кормовых добавок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10466) и документами государственного санитарно-эпидемиологического нормирования.

4. Животные, поступающие на убой, а также продукция и сырье животного происхождения, поступающие на переработку, хранение и реализацию, сопровождаются ветеринарными сопроводительными документами, подтверждающими их безопасность, происхождение и качество.

5. При вводе в эксплуатацию объектов производства, а также установке технологического оборудования или линий и/или выпуске новых видов мясной (молочной, рыбной) продукции объекту необходимо получить ветеринарно-санитарное заключение, выданное в соответствии с приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 21 мая 2015 года № 7-1/453 "Об утверждении Правил выдачи ветеринарных документов и требований к их бланкам" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11898) (далее – Правила выдачи ветеринарных документов).

Глава 2. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к территории объектов производства

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Территорию объектов производства огораживают сплошным забором и исключают несанкционированный доступ посторонних лиц и бродячих животных.

7. Подъездные пути, проезжие дороги и пешеходные дорожки, погрузочно-разгрузочные площадки и проходы должны иметь твердое водонепроницаемое, легкодоступное для мойки и дезинфекции покрытие с хорошим водостоком атмосферных, талых и смывных вод в канализацию, либо септик, либо собственные системы очистных сооружений.

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 26.04.2023 № 158 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Расположение зданий, сооружений и устройств на территории объектов производства обеспечивает возможность транспортировки без пересечения путей перевозки:

1) сырья, готовой продукции и отходов;

2) здоровых животных, направляемых после ветеринарного осмотра на предубойное содержание, с путями перемещения больных или подозрительных по заболеванию животных, направленных в санитарный блок;

3) готовой пищевой продукции с животными, навозом, отходами производства.

9. Территория и помещение объекта производства содержатся в чистоте (в течение дня очищаются от загрязнений), регулярно подвергаются очистке, дезинфекции, дезинсекции, а при необходимости дератизации.

10. При въезде (выезде) на территорию (с территории) объекта производства обеспечивается дезинфекция въезжающего и выезжающего транспорта при любых погодных условиях.

В местах входа (выхода) персонала объекта производства предусматривается санитарный пропускник с дезинфицирующим ковриком. Объектом производства осуществляется самоконтроль за своевременностью заправки дезинфицирующих барьеров, ковриков дезинфицирующими средствами, зарегистрированными в Республике Казахстан и/или государствах-членах Евразийского экономического союза.

Сноска. Пункт 10 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 26.04.2023 № 158 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Для сбора бытового мусора устанавливают металлические контейнеры на асфальтированной площадке, размеры которой в три раза превышают площадь основания контейнеров.

Площадки мусоросборников огораживаются с трех сторон сплошной бетонированной или кирпичной стеной высотой 1,5 метра.

Контейнеры располагаются не ближе 25 метров от производственных и вспомогательных помещений.

Удаление бытовых отходов из контейнеров должно проводиться при их накоплении не более чем на 2/3 емкости, но не реже одного раза в день, с последующей дезинфекцией контейнеров и площадки, на которой они расположены. Удаление отходов и мусора должно производиться специальным транспортом по договору с организациями, осуществляющими вывоз мусора в специально отведенные места.

12. Здания объектов производства, включая строения, помещения и комнаты, должны быть прочной постройки, содержаться в хорошем состоянии и быть достаточного размера, необходимого для переработки, обращения и хранения продукта так, чтобы это не привело к порче продукта или антисанитарным условиям.

На территории объектов производства, в технологических помещениях не допускается наличие грызунов, насекомых (в том числе мух, тараканов), синантропных птиц и бродячих, бесхозных животных.

Глава 3. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим убой животных

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Объекты производства, осуществляющие убой животных, за исключением объектов убоя животных, указанных в пункте 36 настоящих требований (далее – объекты убоя животных), оснащаются:

1) стационарным дезпромывочным пунктом или площадкой для мойки и дезинфекции автотранспорта, доставляющего животных на убой, или дезинфицирующим барьером для автотранспорта;

2) помещениями для специалистов в области ветеринарии с оборудованием для контроля и ветеринарно-санитарной экспертизы животных, продукции и сырья животного происхождения;

3) местом для размещения животных, расколами для ветеринарного осмотра животных;

4) санитарной бойней (помещением, как в обычных производственных цехах, но значительно меньших размеров с отделением для стерилизации мяса и субпродуктов) или санитарной камерой (отдельным помещением, расположенным внутри здания) для изолированной переработки больных или слабых животных;

5) помещениями для карантина (местом, где животные содержатся в изоляции, не имея контакта (прямого или косвенного) с другими животными, в целях наблюдения и, при необходимости, диагностических исследований) и изолятором (изолированным помещением на территории объекта убоя животных для размещения больных животных);

6) изолированной холодильной камерой для временного хранения мяса и продуктов убоя до их переработки;

7) бетонированной ямой (септиком) для сбора и сооружениями для обеззараживания сточных вод;

8) зданиями (навесами) для предубойного содержания животных (обособленным помещением (площадкой) на территории объекта убоя животных для приема, размещения, ветеринарного осмотра, сортировки и отдыха убойных животных);

9) бытовыми помещениями и дезинфекционной камерой для санитарной обработки одежды;

10) площадкой для сбора и временного хранения навоза и каныги;

11) подразделениями производственного контроля по определению соответствия животных, продукции и сырья животного происхождения ветеринарным нормативам или лабораторией ветеринарно-санитарной экспертизы.

14. На убой принимаются только животные и птица из территорий и хозяйствующих субъектов, благополучных по заразным болезням животных и птиц, прошедших процедуру обязательной идентификации в соответствии с приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 января 2015 года № 7-1/68 "Об утверждении Правил идентификации сельскохозяйственных животных" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11127), и имеющих ветеринарные документы, выданные в соответствии с Правилами выдачи ветеринарных документов.

Сноска. Пункт 14 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. На убой не допускаются:

1) животные и птица, которым скармливались антибиотики, антигельминтики и другие препараты с лечебной и (или) профилактической целью, препараты для стимуляции роста в течение срока, указанного в наставлении по их применению в ветеринарии;

2) животные и птица, обработанные химикатами против насекомых и клещей ранее срока ожидания, указанного в списке этих препаратов;

3) животные и птица с не установленным диагнозом болезни, имеющие повышенную или пониженную температуру тела и находящиеся в состоянии апатии или агонии;

4) животные и птица, которым при выращивании применяли ветеринарные препараты, не разрешенные в Республике Казахстан и государствах – членах Евразийского экономического союза;

5) птица в течение 10 суток после последнего кормления рыбой, рыбными отходами и рыбной мукой;

6) животные и птицы, не прошедшие предубойный ветеринарный осмотр;

7) лошади, ослы, мулы, верблюды без проведения исследований на сап.

16. Перед убоем, поступившие на объект убоя животные, подлежат ветеринарному осмотру и предубойной выдержке в течение не менее 24 часов для крупного рогатого скота, мелкого рогатого скота, лошадей, оленей, верблюдов, мулов и ослов, не менее 12 часов для свиней и не менее 6 часов для телят и птиц.

17. Немедленное (своевременное) помещение в карантинное отделение в случаях установления диагноза или причин несоответствия группы животных и птиц, в которых обнаружены больные животные в состоянии агонии, вынужденно убитые или трупы, а также несоответствия фактического наличия голов количеству, указанному в ветеринарном документе.

18. При выявлении признаков инфекционного заболевания вся партия животных и птиц направляется в изолятор для последующего санитарного убоя с соблюдением условий, указанных в пунктах 19, 20 и 21 настоящих требований.

19. Убой больных животных и птиц проводится отдельно от здоровых животных и птиц и/или в конце смены.

20. При отсутствии санитарной бойни или санитарной камеры убой больных животных допускается в цехе первичной переработки скота в специально отведенные дни или в конце смены после убоя здоровых животных и удаления из цеха всех туш и других продуктов убоя здорового скота.

21. После окончания убоя больных животных и птиц помещение, использованное оборудование, инвентарь, производственная тара, цеховые транспортные средства подвергают санитарной обработке и дезинфекции.

22. Карантинное помещение, изолятор, санитарную бойню допускается сблокировать в одном здании, при этом предусматриваются изолированные проходы для больного и здорового скота. Выдача пищевой и технической продукции проводится через раздельные выходы.

23. Для временного хранения (до утилизации или уничтожения) трупов животных необходимо предусмотреть около изолятора отдельное помещение.

24. При размещении в едином блоке карантинного помещения и изолятора между ними должен быть тамбур, в котором устанавливают шкафы для специальной одежды рабочих, бесконтактный умывальник, дозатор с антисептиком для рук и дезинфекционный коврик для дезинфекции обуви.

25. Полы, стены, кормушки, жижесборник и прочее оборудование карантинного помещения и изолятора должны быть выполнены из материалов, легко поддающихся дезинфекции, проводимой после освобождения помещений от животных. В карантинном помещении и изоляторе не допускается использование кормушек, поилок и другого инвентаря, изготовленных из дерева. Территорию карантинного помещения и изолятора ежедневно очищают от навоза и моют. Сточные воды из карантинного помещения, изолятора, санитарной бойни (камеры) и пункта (площадки) санитарной обработки автомобильного транспорта перед спуском в общую канализацию очищают от отходов (навоз, каныга) и обеззараживают.

26. Мойку помещений и оборудования санитарной бойни осуществляют по мере необходимости в течение рабочего дня, а дезинфекцию – в конце работы.

27. Помещения и открытые загоны для содержания животных должны иметь твердое покрытие, корыта для водопоя с подводкой воды. Часть загонов должна иметь кормушки и устройства для привязи животных. Изгороди, ворота и запоры в загонах должны быть устроены так, чтобы исключить возможность травмирования животных и людей.

Помещения и открытые загоны для содержания животных ежедневно очищают от навоза, который подлежит вывозу в навозохранилище.

Для сбора и накопления навоза, поступающего из помещений предубойного содержания скота, предусматривается на бетонированном участке площадка, рассчитанная не менее чем на трехсуточное накопление с учетом производственной мощности объекта убоя животных.

Для сбора и накопления навоза, подстилки и остатков корма из карантина и изолятора следует предусматривать на бетонированном участке, расположенном на территории санитарного блока, площадку, рассчитанную не менее чем на шестисуточное накопление с учетом производственной мощности объекта убоя животных.

Для биотермического обезвреживания навоза и отжатой каныги вне территории объекта убоя животных на специально отведенной площади должны предусматриваться бетонированные площадки.

28. Для сбора каныги устраивают специальные емкости (контейнеры) с плотно закрывающейся крышкой, расположенной на бетонированной площадке.

29. Транспорт для вывоза отходов тщательно промывают и дезинфицируют после его использования.

30. Транспорт, доставивший убойных животных на объекты убоя животных (объекты большой мощности), после их выгрузки и очистки от навоза подлежит обязательной мойке и дезинфекции в дезопромывочном пункте или на специальной площадке, которые располагают на выезде с территории скотобазы.

31. Трупы, навоз, остатки подстилки, кормов, отходы, подлежащие утилизации или уничтожению за пределами объекта убоя, транспортируются на автотранспорте с закрытым кузовом.

32. Во избежание загрязнения мяса объекты убоя животных должны обеспечить разделение следующих технологических операций в пространстве и времени:

1) оглушение и обескровливание;

2) в отношении свиней: ошпаривание, удаление щетины, скобление и опаливание;

3) нутровка (извлечение внутренних органов из брюшной и грудной полостей при разделке туши убитого животного) и последующая разделка;

4) обработка очищенных желудков и кишок;

5) обработка и промывка других побочных продуктов убоя, в частности съемка шкуры с голов, если это не проводилось на линии убоя;

6) упаковка побочных продуктов убоя;

7) отгрузка мяса.

При входе во все производственные помещения устанавливают модули полной гигиенической обработки. Допускается использование дезинфицирующих ковриков.

33. Стены и потолки производственных и вспомогательных помещений выполняются из влагонепроницаемых материалов, имеют отделку светлых тонов, допускающую регулярную мойку и дезинфекцию. Высота стен в производственных и вспомогательных помещениях должна быть достаточной для выполнения технологических процессов с соблюдением требований по гигиене производства мяса и продуктов из мяса.

В цехах, вырабатывающих пищевые продукты, и помещениях санитарного блока покрытия стен и колонн должны быть выполнены из материалов, легко подвергающихся мойке и дезинфекции до потолка.

Высота и расположение подвесных путей должны исключить возможность соприкосновения туш с полом, стенами, технологическим оборудованием.

На участках обескровливания туш под подвесными путями должны быть устроены поддоны для сбора технической крови, облицованные материалами, легко подвергающимися мойке и дезинфекции, и имеющие уклон для стока крови к трапам или желоб для стока крови.

34. На объекте убоя устанавливаются стерилизаторы для мелкого инвентаря (ножи, мусаты и другие). Для мытья и дезинфекции более крупного инвентаря, оборотной тары и транспортных средств применяют моечные машины или оборудуют моечное помещение с подводкой дезинфицирующего раствора, холодной и горячей воды.

35. Подразделения производственного контроля по определению соответствия животных, продукции и сырья животного происхождения ветеринарным нормативам, или лаборатории ветеринарно-санитарной экспертизы обеспечиваются помещением и оснащаются приборами, оборудованием, реактивами для определения соответствия животных, продукции и сырья животного происхождения ветеринарным нормативам.

В местах проведения ветеринарно-санитарной экспертизы обеспечивается возможность сбора ветеринарных конфискатов путем установки контейнеров для их сбора, исключающих несанкционированный доступ к ним посторонних лиц, отличающихся по цвету от другого оборудования и имеющих надпись об их назначении.

36. Убойные площадки (площадки по убою сельскохозяйственных животных) имеют:

1) загон (площадку) для размещения животных, с целью проведения предубойной выдержки и осмотра животных, а также специально оборудованное место для экскрементов с учетом производственной мощности объекта убоя животных;

2) помещение для забоя с учетом производственной мощности объекта убоя животных, которое должно быть оснащено:

водонепроницаемым половым покрытием, которое легко чистится и дезинфицируется, приспособленным таким образом, чтобы облегчить отвод воды, снабженным отводящими стоками и канавами под покрытием и бетонированной ямой (септиком) для сбора и обеззараживания сточных вод;

гладкими стенами, покрытыми легко моющимися материалами или покрашенными до высоты 3 метров, с округленными углами и выступами;

вентиляцией и отоплением;

естественным и/или искусственным освещением, которое не искажает цвета;

приспособлением для подвешивания туши, с целью обеспечения обескровливания, снятия шкуры, извлечения внутренних органов и проведения послеубойного осмотра туш и органов, исключающим соприкосновения туш с полом, стенами, технологическим оборудованием;

местом для ветеринарного врача со стерилизатором для обеззараживания ножей (не менее двух), крючков, инструментов (фонендоскоп, термометр, плессиметр, бюкс), бочками с дезинфицирующими средствами для обработки рук, специализированной одеждой;

закрытой ямой (септик) для сбора и обеззараживания сточных вод;

приспособленным местом для освобождения и очистки содержимого желудков и кишечника;

на участках обескровливания туш под подвесными путями должны быть устроены поддоны для сбора крови;

умывальником для персонала, одноразовым ручным полотенцем (дезрастворы для рук);

инструментами и рабочим оборудованием, контейнером для ветеринарных конфискатов, сделанных из нержавеющих материалов, легко поддающихся чистке и дезинфекции.

Зоны забоя и снятия шкур отделяются перегородкой высотой не менее 2 метров от зоны разделки и обработки внутренних органов.

37. При забое свиней необходимо, чтобы ошпаривание, депиляция, очистка и обжиг были выполнены в специальных местах, четко отделенных от места забоя открытым пространством, не менее 5 метров или огражденных перегородкой не менее 3 метров высотой.

Глава 4. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим заготовку (убой животных), хранение и переработку мяса и мясопродуктов

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. На объектах производства, осуществляющих переработку мяса, продукции и сырья животного происхождения (далее – объекты переработки мяса), в производственных помещениях при размещении технологического оборудования исключают перекрестную контаминацию.

39. Объекты переработки мяса оборудуются находящимися в исправном рабочем состоянии объектами ветеринарно-санитарного назначения:

1) стационарным дезопромывочным пунктом или площадкой, или дезинфицирующим барьером для мойки и дезинфекции автомобильного транспорта, доставляющего мясо и мясную продукцию, сырье животного происхождения для переработки;

2) помещениями для специалистов в области ветеринарии с оборудованием для контроля и ветеринарно-санитарной экспертизы животных, продукции и сырья животного происхождения;

3) изолированной холодильной камерой для временного хранения мяса и продуктов убоя до их переработки;

4) сооружениями для обеззараживания сточных вод.

40. Моечное отделение имеет водонепроницаемые полы, подводку острого пара, горячей и холодной воды и трапы для стока смывной воды в канализацию для мойки и дезинфекции инвентаря, транспортных средств.

41. Панели стен и колонн в производственных цехах (помещениях) и санитарном блоке облицуются на уровне не менее двух метров.

42. На поверхности потолков и навесных арматур не допускаются скопление грязи, осыпание посторонних частиц и образование конденсатов или плесени в пищевую продукцию.

43. Полы во всех помещениях объектов переработки мяса ровные, гладкие, изготовленные из водонепроницаемых материалов.

44. Моющие и дезинфицирующие средства хранятся в отдельном помещении.

45. Складские помещения содержатся в чистоте и периодически подвергаются дезинсекции и дератизации.

46. Технологический процесс на объекте переработки мяса обеспечивает:

1) исключение пересечений потоков и контактов сырых и готовых продуктов;

2) контроль поступающего для переработки сырья и вспомогательных материалов на соответствие требованиям законодательства в области ветеринарии и здравоохранения;

3) отсутствие соприкосновения мясных туш, находящихся в подвешенном состоянии, с полом, стенами и технологическим оборудованием;

4) сток жидкости к трапам на участках обескровливания, зачистки и мойки туш по специальным наклонным желобам;

5) разделение передачи пищевого сырья (жиросырья, кишечных комплектов, пищевой крови, субпродуктов) друг от друга с доступом для их санитарной обработки;

6) сбор непищевых отходов в специальную тару, окрашенную в отличительный цвет и имеющую надпись (маркировку) о ее назначении;

7) сбор ветеринарных конфискатов (туш и органов, забракованных при ветеринарно-санитарной экспертизе) в оборудованные отдельные спуски или специальные передвижные закрывающиеся емкости, окрашенные в отличительные цвета;

8) экстренную остановку конвейера с рабочих мест специалистов в области ветеринарии при помощи кнопки "Стоп" (в случае наличия полной автоматизации технологического процесса) в случае подозрения или выявления особо опасных заболеваний убойных животных;

9) отправку туш, субпродуктов и других продуктов убоя в холодильник только после их санитарной обработки, ветеринарно-санитарной экспертизы и клеймения;

10) подвод холодной и горячей воды к рабочим местам, а для сортировки (продувки) кишок подачу сжатого воздуха.

47. Объект переработки мяса оснащается холодильными камерами и морозильниками, обеспечивающими возможность регулирования температуры в зависимости от вида продукции от 0 ⁰С до 30 ⁰С и влажности воздуха от 60 % до 95 %.

48. Штабеля для хранения сырья и продукции располагаются на расстоянии не ближе 30 сантиметров от стен и приборов охлаждения.

Между штабелями оборудуются проходы.

49. Остывшее и охлажденное мясо хранится в подвешенном состоянии.

Условно годное мясо хранится в специально используемых для этих целей холодильниках-изоляторах или отдельных камерах холодильника.

50. Объект переработки мяса оборудуется раздельными сетями внутренней канализации для сточных вод в производственных цехах: содержащих жир, не содержащих жир, хозяйственно-бытовых и незагрязненных производственных вод.

51. Сточные воды перед сбросом в канализацию или на местные очистные сооружения подвергаются механической очистке. Воды, содержащие жир, проходят через жироловки.

52. Яма для приема сточных вод должна быть бетонированной, располагаться на расстоянии не менее 20 метров от производственного здания, оборудоваться крышкой и очищаться по мере заполнения ее на 2/3 объема.

53. Транспортные средства и/или контейнеры, предназначенные для транспортировки мяса и мясной продукции, должны быть гладкими и изготавливаться из материалов, не влияющих на органолептические свойства продуктов и здоровье населения, для удобства очистки и дезинфекции.

Транспортное средство оснащается средствами эффективной защиты продукции от насекомых и пыли, а также дренажа жидкости.

Транспортное средство оснащается нержавеющими крючьями для висящего свежего мяса, установленными на такой высоте, чтобы мясо не касалось пола при транспортировке туш, полутуши, четвертей туши.

Не допускается использование транспортных средств или контейнеров для транспортировки мяса и мясной продукции после транспортировки в них живых животных или любого другого груза.

Глава 5. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим заготовку, хранение, переработку молока и молочной продукции

Сноска. Заголовок главы 5 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

54. На территории объекта производства (изготовления) молока и молочных продуктов не допускается наличие птиц и животных.

55. Набор и площади производственных помещений, холодильные камеры, санитарно-бытовые помещения, половые покрытия, стены, потолки или потолочная облицовка, двери, размещение технологического оборудования, водоснабжение, канализация, освещение, отопление, вентиляция, оборудование, инвентарь, тара, условия производства, хранения и транспортировки молока и молочной продукции устанавливаются в соответствии с Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам по производству пищевой продукции", утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 28 апреля 2021 года № ҚР ДСМ-36 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 22673) (далее – Санитарные правила).

Сноска. Пункт 55 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56. При поступлении молока от разных хозяйствующих субъектов фильтрующие материалы промываются и дезинфицируются после приемки молока от каждого сдатчика.

При непрерывной приемке молока через автоматические счетчики, мойку и дезинфекцию фильтров в них производят не реже 1 раза в смену.

При периодической приемке молока мойку и дезинфекцию фильтров производят после каждого перерыва в приемке молока.

57. Молочные автоцистерны после каждого освобождения от молока должны промываться и дезинфицироваться. После мойки цистерны опломбируются, о чем делается соответствующая отметка в путевом документе.

58. Все процессы приемки, переработки и хранения молока и молочных продуктов проводятся в соответствии с Санитарными правилами. Непосредственно перед приемкой молока, молочные шланги и штуцеры цистерн дезинфицируются и ополаскиваются питьевой водой. После окончания приемки молока шланги промываются, дезинфицируются, закрываются заглушкой или водонепроницаемым чехлом и подвешиваются на кронштейны. Моющие и дезинфицирующие растворы для обработки шлангов и патрубков цистерн хранятся в специально промаркированных емкостях.

Глава 6. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим заготовку, хранение и переработку рыбы и рыбной продукции

Сноска. Заголовок главы 6 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

59. Набор и площади производственных помещений, холодильные камеры, санитарно-бытовые помещения, половые покрытия, стены, потолки или потолочная облицовка, двери, размещение технологического оборудования, водоснабжение, канализация, освещение, отопление, вентиляция, оборудование, инвентарь, тара, должны соответствовать требованиям Санитарных правил.

60. На объектах производства, осуществляющих заготовку и переработку рыбы и рыбной продукции (далее – объекты производства рыбы), обеспечиваются поточность технологических процессов и исключение возможности пересечения потоков сырья и отходов с потоком готовой продукции.

Рыбу, которую необходимо потрошить немедленно по прибытии на перерабатывающее предприятие (судно), потрошат без лишних задержек и с осторожностью, чтобы избежать загрязнения.

61. Рыба и рыбная продукция соответствует требованиям безопасности технического регламента Евразийского экономического союза "О безопасности рыбы и рыбной продукции" (ТР ЕАЭС 040/2016), утвержденного решением Совета Евразийской экономической комиссии от 18 октября 2016 года № 162, а также требованиям технического регламента Таможенного союза "О безопасности пищевой продукции" (ТР ТС 021/2011), утвержденного решением Комиссии Таможенного союза от 9 декабря 2011 года № 880.

Сноска. Пункт 61 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

62. На объекте производства рыбы осуществляются ветеринарно-санитарный контроль и надзор безопасности рыбы и рыбной продукции.

Партия рыбы не должна приниматься на переработку, если установлено, что она содержит примеси вредных или инородных веществ и гнилостного материала, и если при помощи обычной процедуры сортировки и подготовки они не могут быть удалены.

63. На объекте производства рыбы организуются отдельные зоны для хранения готовой продукции в соответствии с Санитарными правилами.

64. Продукция рыболовства охлаждается льдом или охлажденной водой не позднее одного часа после вылова.

65. Контейнеры для перевозки и хранения свежих продуктов рыболовства должны обеспечивать стекание воды, образовавшейся в результате оттаивания продукции, быть чистыми в соответствии с Санитарными правилами.

Во избежание загрязнения продуктов предусматривается система стока вод, образовавшихся в результате размораживания.

66. Посол рыбы и рыбной продукции должен происходить в помещениях, отделенных от цехов, где производятся другие операции. Контейнеры (чаны), используемые для соления, должны быть устроены так, чтобы не допустить загрязнение, и чиститься перед использованием.

67. Продукция рыболовства хранится в чистой охлажденной воде не более трех суток на борту судна.

68. Внутренние стены и потолки холодильных камер перед загрузкой в них продуктов рыболовства подвергаются санитарной обработке.

Решетки или поддоны для укладки штабелями продукции рыболовства в камерах холодильника и морозильника располагают на высоте не менее 8 сантиметров от пола.

Штабеля располагаются от стен, приборов охлаждения и друг от друга на расстоянии не ближе 30 сантиметров.

69. Замораживание, производство и хранение охлажденной, мороженной рыбы и рыбной продукции, сбор, хранение, удаление отходов, полученных в процессе производства рыбной продукции проводить в соответствии с Санитарными правилами.

70. Рыба снабжается маркировкой с информацией о принадлежности к району промысла.

71. Не допускается складирование пищевого сырья и вспомогательных материалов на пол.

72. Помещения и оборудование для хранения рыбы и рыбной продукции оборудуются термометрами, записывающими показатели температуры.

73. Оснащение, оборудование на рыболовном и морозильных суднах, плавательных базах проводится в соответствии с Санитарными правилами.

Глава 7. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам производства, осуществляющим хранение продукции и сырья животного происхождения

Сноска. Заголовок главы 7 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

74. Содержание и эксплуатация помещений, проектирование, ремонт, водоснабжение, канализация, освещение, теплоснабжение, вентиляция, кондиционирование, оборудование, условия труда, прием, хранение, транспортировка, переработка, расфасовка продукции животного происхождения осуществляются в соответствии с Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к объектам оптовой и розничной торговли пищевой продукцией", утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 4 августа 2021 года № ҚР ДСМ-73 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 23856).

Сноска. Пункт 74 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

75. В помещениях объектов хранения, предназначенных для хранения продукции и сырья животного происхождения (далее – объекты хранения), не допускается совместное размещение технического сырья животного происхождения (шкуры, шерсть, пушнина, пух, перо, эндокринное и кишечное сырье, кости, другие виды сырья), кормов и кормовых добавок; коллекций и предметов коллекционирования по зоологии, анатомии, палеонтологии животных. Объекты хранения обеспечиваются достаточным количеством складских помещений, в зависимости от мощности производства.

76. На складе выделяется помещение для проведения ветеринарного осмотра товаров, оборудованное:

1) техническими средствами, необходимыми для проведения ветеринарного контроля и надзора;

2) погрузочно-разгрузочной техникой, необходимой для проведения ветеринарного осмотра товаров (в том числе с их полной выгрузкой);

3) набором стеллажей для размораживания продуктов и столами из нержавеющего металла.

77. Помещения и оборудование для хранения продукции и сырья животного происхождения со специальными условиями хранения должны быть оснащены контрольно-измерительными приборами для контроля условий хранения этой продукции.

78. Для хранения продукции животного происхождения применяются специально изготовленные для холодильной обработки и хранения продуктов холодильные камеры и морозильники. Объем и количество холодильных камер и морозильников выбираются с учетом производственной мощности объектов и условий, чтобы они обеспечивали возможность регулирования температуры в зависимости от вида продукции от минус 30 ^оС до 0 ^оС и влажности воздуха от 60 % до 95 %.

Внутренние стены и потолки холодильных камер и морозильников перед загрузкой продукции подвергаются санитарной обработке.

Глава 8. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к объектам, осуществляющим реализацию продукции и сырья животного происхождения

Сноска. Заголовок главы 8 в редакции приказа Заместителя Премьер-Министра РК - Министра сельского хозяйства РК от 15.10.2018 № 421 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 1. Требования к выбору земельного участка под
строительство, размещению объектов, проектированию,
строительству, реконструкции, переоборудованию, ремонту и вводу
в эксплуатацию объектов, осуществляющих реализацию продукции и
сырья животного происхождения

79. Территорию объектов производства отделяют от населенных пунктов санитарно-защитной зоной. Размер санитарно-защитной зоны определяется в соответствии с Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к санитарно-защитным зонам объектов, являющихся объектами воздействия на среду обитания и здоровье человека", утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 января 2022 года № ҚР ДСМ-2 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 26447).

Для препятствия бесконтрольному проходу людей и животных территория объекта производства огораживается забором высотой не менее двух метров, а проезжая часть покрывается твердым водонепроницаемым дорожно-строительным материалом.

Сноска. Пункт 79 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

80. Все помещения располагают с учетом поточности, движения сырья и готовых пищевых продуктов, персонала и посетителей. Для ввоза на территорию объекта, осуществляющего реализацию продукции и сырья животного происхождения, оборудуют отдельный въезд, обеспечивающий одностороннее движение продукции и сырья животного происхождения к лабораториям ветеринарно-санитарной экспертизы и далее к местам их реализации.

Каждую группу помещений объединяют в отдельный блок: загрузочные, складские помещения, помещения подготовки пищевых продуктов к продаже, административно-бытовые, подсобные, торговые.

В торговой зоне отводятся отдельные площади для торговли продукцией и сырьем животного происхождения (отдельно мясные, рыбные, молочные и другие), для предприятий общественного питания, бытового обслуживания и лаборатории ветеринарно-санитарной экспертизы.

В складской зоне располагаются помещения для хранения продовольственных товаров, холодильные устройства.

В хозяйственной зоне отводятся площадки с контейнерами для сбора мусора, стоянки для автотранспорта, туалеты.

Размещение загрузочных, складских помещений, помещений подготовки продуктов к продаже, торговые залы производят с учетом технологической связи между ними.

81. Внутренняя отделка помещений объекта выполняется с использованием нетоксичных отделочных материалов, устойчивых к моющим и дезинфицирующим средствам.

82. Стены торгового зала рынка, фасовочных, моечных помещений, охлаждаемых камер, санитарных узлов облицовывают материалами, устойчивыми к моющим и дезинфицирующим средствам.

83. Полы выполняют с ровной поверхностью, без выбоин, из влагоустойчивых и влагонепроницаемых, нетоксичных, допускающих санитарную обработку. Покрытие в разгрузочных помещениях, на площадках для автомобилей выполняется из твердых водонепроницаемых материалов. В моечных, туалетах и душевых предусматривают трапы для выпуска воды в систему водоотведения.

84. В случае организации торговли мясом, получаемого тушами, полутушами и четвертинами, на объекте выделяется помещение разрубочной площадью не менее 10 квадратных метров с установкой в нем моечной раковины и дополнительного холодильника.

85. Объекты торговли скоропортящейся продукции должны быть оснащены холодильным оборудованием для раздельного хранения сырых и готовых продуктов. Запас скоропортящихся пищевых продуктов должен соответствовать нормам складирования с учетом емкости холодильного оборудования.

86. Администрация (владелец) объекта обеспечивает:

1) соответствующие условия для торговли продукцией животного происхождения, прошедшей государственный ветеринарно-санитарный контроль и надзор и ветеринарно-санитарную экспертизу в лаборатории, в соответствии с требованиями Ветеринарных (ветеринарно-санитарных) правил, утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 29 июня 2015 года № 7-1/587 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11940);

2) выделение на территории рынка изолированного помещения с установлением автоклава для обеззараживания соответствующей продукции, забракованной лабораторией;

3) поддержку в рабочем состоянии изолированной холодильной камеры для временного хранения мяса, мясопродуктов до получения результатов лабораторных исследований;

4) проведение утилизации мяса, мясопродуктов, в том числе конфискатов, другой продукции животного происхождения, признанной непригодной для употребления;

5) проведение санитарных дней, регулярной уборки и дезинфекции территории, торговых мест, других вспомогательных помещений, холодильников и инвентаря рынка;

6) проведение профилактических и вынужденных мероприятий.

Сноска. Пункт 86 с изменением, внесенным приказом Министра сельского хозяйства РК от 13.12.2022 № 415 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к
лабораториям ветеринарно-санитарной экспертизы

87. Для проведения ветеринарно-санитарной экспертизы продуктов и сырья животного происхождения на объектах внутренней торговли должны быть организованы лаборатории ветеринарно-санитарной экспертизы (далее - лаборатория).

88. Лаборатории должны иметь следующий набор помещений в зависимости от мощности объекта:

1) для экспертизы мяса и мясопродуктов, яиц и яйцепродуктов (с отдельными рабочими столами);

2) для экспертизы рыбы и рыбопродуктов;

3) для экспертизы молока и молокопродуктов, меда, растительного сырья (с отдельным рабочим столом);

4) для мойки инвентаря;

5) для стерилизации мяса и мясопродуктов с холодильным оборудованием для хранения конфиската;

6) для хранения дезинфицирующих и моющих средств, инвентаря;

7) санитарные и бытовые помещения для персонала.

На объектах должны быть установлены изолированная холодильная камера для временного хранения мясных туш, мясопродуктов и других продуктов и автоклав для обеззараживания мяса, мясопродуктов и конфискатов. При отсутствии автоклава допускается обезвреживание проводить в котлах.

89. Рабочие столы для экспертизы туш убойных животных, мясных продуктов, рыбы, мяса птицы должны покрываться мраморной крошкой, кафелем или обиваться оцинкованным железом. Для проведения экспертизы мяса и мясопродуктов лаборатории обеспечиваются специальными отдельными приспособлениями (устройствами) для подвешивания мясных туш, внутренних органов, головы (вешала, крючки и другие) или столами. Столы, на которых производятся исследования молока и молочных продуктов, покрываются оцинкованным железом или пищевым пластиком. Помещения лаборатории оборудуются отоплением, освещением, вентиляцией, водопроводом с горячей и холодной водой, канализацией.

90. На объектах внутренней торговли в зависимости от мощности реализации продукции и сырья животного происхождения допускается совмещение смотрового зала для экспертизы молочного сырья с лабораторией, помещения для обезвреживания мяса со смотровым залом для экспертизы мясного сырья.

91. Помещения лабораторий, производственное оборудование и инвентарь должны содержаться в чистоте. Уборка влажным способом и дезинфекция проводятся ежедневно.

Один раз в месяц проводится санитарный день с генеральной уборкой и дезинфекцией всех помещений и, при необходимости, проводятся дератизация и дезинсекция.

92. Штат лаборатории формируется в зависимости от объема проводимой работы и затраченного на нее времени (оперативного и вспомогательного), количества экспертиз, проводимых за один рабочий день.

93. Лаборатория для проведения ветеринарно-санитарной экспертизы обеспечивается необходимыми специальными лабораторными видами оборудования, приборами, инструментами, химическими реактивами, моечными и дезинфицирующими средствами, ветеринарными клеймами и штампами, лабораторной посудой, специальной одеждой, лабораторной мебелью, инвентарем и другими вспомогательными материалами. Используемые химические реактивы маркируются с указанием даты изготовления и срока годности.

94. Лаборатории ведут ветеринарный учет (учет поступающей продукции, результатов экспертиз, конфискатов, реактивов и другое) и отчетность и предоставляют их в порядке, утвержденном приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 7-1/394 "Об утверждении Правил ведения, представления ветеринарного учета и отчетности" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11265).

Параграф 3. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к
водоснабжению, водоотведению, освещению и вентиляции объектов,
воздуху, микроклимату торговых и других помещений

95. Капитальные здания объектов оборудуются централизованными системами холодного и горячего водоснабжения, водоотведения. Питьевая вода используется в соответствии с требованиями качества и безопасности, предъявляемыми к питьевой воде, установленных Санитарными правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к водоисточникам, местам водозабора для хозяйственно-питьевых целей, хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования и безопасности водных объектов", утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 февраля 2023 года № 26 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 31934). При отсутствии централизованного водоснабжения допускается использование воды из местных источников. Допускается использование для хозяйственно-питьевых нужд привозной воды.

При отсутствии централизованного горячего водоснабжения в моечных помещениях объекта устанавливают водонагреватели. При отсутствии системы канализации для сбора сточных вод допускается устройство водонепроницаемых выгребных ям с крышкой. Яма очищается по мере накопления.

Сноска. Пункт 95 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 26.04.2023 № 158 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

96. Источники искусственного освещения заключаются в осветительную защитную арматуру. При необходимости на рабочих местах устанавливают дополнительные источники освещения. Светильники и арматура в производственных помещениях должны быть закрытого типа и доступными для влажной очистки.

97. Очистка наружных и внутренних остекленных поверхностей окон, оконных рам проводится по мере загрязнения. Все открывающиеся проемы в теплое и переходное время года для защиты от проникновения насекомых оборудуют защитными сетками.

98. В помещениях объекта, кроме естественного проветривания, торговые, вспомогательные и санитарно-бытовые помещения оборудуют системой принудительной вентиляции и/или кондиционерами. Вентиляция должна обеспечивать необходимую кратность обмена воздуха и микроклиматические условия.

На объекте площадью до 50 квадратных метров допускается естественная вентиляция помещений.

Систему вентиляции складских и торговых помещений объектов устраивают раздельными. Не допускается совмещение систем вентиляции складских, торговых помещений с санитарными узлами и душевыми комнатами.

Параграф 4. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к
содержанию и эксплуатации объектов, оборудованию

99. Все помещения объекта содержат в чистоте. По окончании работы проводят влажную уборку помещений, торгового оборудования с применением моющих средств и последующей промывкой горячей водой.

100. В помещениях для хранения пищевой продукции, в том числе холодильных камерах, регулярно проводятся механическая очистка, мойка, дезинфекция, дезинсекция и дератизация.

101. Кратность проведения генеральной уборки помещений объекта устанавливается администрацией хозяйствующего субъекта с учетом обеспечения чистоты помещений. Для мытья и дезинфекции оборудования, инвентаря, помещений используют моющие и дезинфицирующие средства в соответствии с инструкцией по применению изготовителя.

102. Хранение моющих, дезинфицирующих средств осуществляется в сухом, проветриваемом помещении, оборудованном стеллажами, в соответствии с технической документацией изготовителя раздельно от продовольственных товаров.

103. Контейнеры, инвентарная тара (тележки, корзины, сетки), весоизмерительные приборы ежедневно промывают с применением моющих средств и просушивают.

104. Объект оснащается необходимым торгово-технологическим и холодильным оборудованием в соответствии с типом организации, его мощностью. Расстановка торгово-технологического и холодильного оборудований обеспечивается с соблюдением свободного доступа к ним.

105. Складские помещения для хранения пищевой продукции содержат сухими, чистыми, отапливаемыми, хорошо проветриваемыми, с устройством вентиляции, не зараженными вредителями, защищенными от атмосферных осадков, от проникновения в них грызунов, птиц и насекомых.

106. Для реализации скоропортящихся пищевых продуктов объекты оснащают охлаждаемыми или холодильными камерами, прилавками, витринами, шкафами, ларями.

107. В холодильном оборудовании на потолках, стенах, полах, дверях, упаковках с продукцией не допускается образование "снеговой шубы" и льда.

Холодильное оборудование моют и дезинфицируют по мере его загрязнения, образования "снеговой шубы", после освобождения их от продукции, в период подготовки холодильника к массовому поступлению грузов, при выявлении плесени в камере и поражении плесенью хранящейся продукции.

108. Колоды для разруба мяса и рыбы используют из твердых пород дерева, с гладкой поверхностью, без трещин. Ежедневно по окончании работы деревянные колоды зачищают ножом, посыпают солью.

109. Для каждого вида продуктов выделяют и используют отдельные разделочные доски и ножи с маркировкой, хранящиеся в соответствующих отделах на специально отведенных местах.

110. На объектах не допускается наличие насекомых и грызунов.

Параграф 5. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к
содержанию и эксплуатации продовольственных рынков

111. Территория продовольственного рынка разделяется на функциональные зоны: торговую, складскую и административно-хозяйственную.

112 В торговой зоне отводятся торговые места. В местах торговли продовольственными товарами допускается продажа сопутствующих непродовольственных товаров, и оказание услуг общественного питания в соответствии с Правилами внутренней торговли, утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра национальной экономики Республики Казахстан от 27 марта 2015 года № 264 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11148).

Реализация пищевой продукции проводится на специально выделенных местах.

Сноска. Пункт 112 - в редакции приказа Министра сельского хозяйства РК от 26.04.2023 № 158 (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

113. В складской зоне располагают помещения для хранения продовольственных товаров, холодильные устройства.

114. В хозяйственной зоне отводятся места для охраны, администраторов рынка, стоянки для автотранспорта, площадки с контейнерами для сбора мусора, туалеты.

115. Предусматривается обеспечение въездов и выездов, подъездных путей и пешеходных развязок.

116. Территорию и торговые места содержат в чистоте, влажную уборку с дезинфекцией проводят ежедневно.

Ежемесячно проводится санитарный день с генеральной уборкой, ревизией холодильного оборудования, дезинфекцией, при показаниях (наличии грызунов и насекомых) – дезинсекцией и дератизацией помещений и территории.

117. Торговый инвентарь, решетки, стеллажи, поддоны изготавливаются из легко моющихся материалов, разрешенных для контакта с пищевыми продуктами.

118. Хранение, транспортировка и реализация пищевых продуктов непромышленного (домашнего) изготовления допускаются только по результатам ветеринарно-санитарной экспертизы, их реализация разрешается только в специально отведенных местах продовольственных рынков.

119. Мясо и другие сырые продукты убойных животных, рыбы, птицы, молока и молочных продуктов, иные продукты животного происхождения реализуются в отдельных помещениях рынка, на отдельных прилавках, при наличии результатов ветеринарно-санитарной экспертизы.

120. Молоко и молочные продукты продаются в специально оборудованных помещениях на столах. Опробование молока и молочных продуктов покупателями на вкусовые качества допускается одноразовыми ложками.

121. Торговля продукцией животного происхождения осуществляется путем, предохраняющим ее от непосредственного соприкосновения с землей, соблюдения принципов товарного соседства, из посуды, изготовленной из материалов, разрешенных к применению для контакта с пищевыми продуктами.

Параграф 6. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к
условиям транспортировки, хранения, расфасовки и реализации
пищевой продукции

122. Каждая партия пищевой продукции при приеме, хранении, транспортировке и реализации сопровождается документами, удостоверяющими их качество и безопасность, а также информацией об условиях хранения, перевозки и сроке годности/хранения, скоропортящихся пищевых продуктов – с накладными, в которых указываются время и дата выработки, температура хранения и конечный срок реализации продукции.

123. Поступление пищевых продуктов в места хранения осуществляется в чистой, сухой, без постороннего запаха и нарушений целостности таре и упаковке.

124. Маркировочный ярлык (этикетка) каждого тарного места с указанием срока годности, хранения и вида продукции сохраняют до окончания сроков годности/хранения, до полного использования продукта.

125. Объект обеспечивается складскими помещениями для хранения и подготовки пищевых продуктов к реализации, холодильным оборудованием для раздельного хранения сырья, готовой продукции, упаковочных и вспомогательных материалов, которые оборудуют полками, стеллажами, подтоварниками и контейнерами, изготовленными из материалов, легко поддающихся мойке и дезинфекции, и высотой не менее 15 сантиметров от пола, охлаждаемые камеры – системами сбора и отвода конденсата, а при необходимости – подвесными балками с лужеными или изготовленными из нержавеющей стали крючьями.

126. Все пищевые продукты на объектах хранят на стеллажах, поддонах, подтоварниках на расстоянии от пола не менее 15 сантиметров. Хранение пищевых продуктов на полу не допускается.

127. Размещение пищевой продукции в холодильной камере и/или складском помещении для оптовой торговли осуществляется партиями с указанием даты изготовления и номера партии.

128. В помещении, предназначенном для хранения пищевой продукции, не допускается совместное хранение непищевых материалов.

129. Пищевые продукты, имеющие специфический запах (рыба, сыр и другие), хранят отдельно от продуктов, адсорбирующих посторонние запахи (сырое мясо, масло сливочное, яйцо и другое).

Не допускаются совместное хранение сырых продуктов (мясо, птица, рыба, яйца и другое) с готовыми к употреблению пищевыми продуктами, с готовыми не упакованными продуктами, хранение опасных пищевых продуктов вместе с другими пищевыми продуктами, а также их хранение вблизи водопроводных и канализационных труб, приборов отопления, вне складских помещений. Не допускается складирование пищевых продуктов непосредственно на полу.

130. Обеспечивается соблюдение особых условий хранения следующих видов пищевых продуктов:

1) хранение охлажденного и мороженного мяса (в тушах, полутушах, четвертинах) производится в подвешенном состоянии на крючьях, не допуская соприкосновения туш между собой, со стенами и полом помещения. Мясо в блоках (или помещенное в тару) допускается хранить на стеллажах, подтоварниках и в контейнерах. Мясные полуфабрикаты, субпродукты, птица мороженная и охлажденная хранятся в таре поставщика, при укладке в штабеля обеспечивается циркуляция воздуха;

2) охлажденная рыба хранится в таре поставщика при температуре от 0 ^оС до минус 2 ^оС не более двух суток.

Все холодильные установки оснащаются термометрами для контроля температурного режима хранения пищевой продукции.

131. Пищевая продукция, признанная не соответствующей требованиям нормативно-технической документации, представляющая опасность для здоровья населения, снимается с реализации. Решение о возможности ее дальнейшего использования или уничтожения принимается в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 февраля 2008 года № 140 "Об утверждении Правил утилизации и уничтожения пищевой продукции, представляющей опасность жизни и здоровью человека и животных, окружающей среде".

132. Продовольственное сырье животного происхождения допускается для приема, хранения, транспортировки и реализации населению в пищевых целях в необработанном и не переработанном виде только по результатам ветеринарно-санитарной экспертизы, при наличии ветеринарных сопроводительных документов.

133. При отпуске жидких пищевых продуктов (молоко, сметана, творог, растительное масло и другое) не допускается сливать продукты обратно из посуды покупателя в общую тару. Торговый инвентарь для розлива в таре с молоком, сметаной, творогом не оставляют, держат в специальной посуде, ежедневно промывают. Инвентарь используется по назначению.

134. При реализации фляжного молока, доставляемого молокоперерабатывающими объектами, оборотная тара обрабатывается на предприятии-изготовителе, предварительно промытая в местах реализации.

135. На объектах не допускаются прием, хранение, транспортировка и реализация:

1) пищевой продукции без документов, подтверждающих их происхождение, качество и безопасность;

2) пищевой продукции без соответствующей маркировки;

3) пищевой продукции с нарушением целостности упаковки и в загрязненной таре, без этикеток (или листов – вкладышей);

4) пищевой продукции при несоответствии представленной информации;

5) фальсифицированной пищевой продукции;

6) при отсутствии условий для соблюдения температурных и влажностных условий хранения пищевой продукции;

7) непотрошеной птицы, яиц из хозяйствующих субъектов, неблагополучных по сальмонеллезу, яиц с загрязненной скорлупой, с пороками и насечками, утиных и гусиных яиц;

8) мяса без ветеринарного клейма, условно годного мяса и мясопродуктов, а также продовольственного сырья животного происхождения и пищевых продуктов непромышленного изготовления, не прошедших ветеринарно-санитарную экспертизу;

9) при несоответствии пищевой продукции показателям безопасности.

136. Для хранения и реализации свежей рыбы и рыбопродуктов объект обеспечивается раздельными холодильниками.

137. Реализация яиц в отделах (секциях), реализующих нефасованные продукты, готовые к употреблению, не допускается.

138. Не допускается совместная перевозка готовых пищевых продуктов с продовольственным сырьем и сырыми пищевыми продуктами.

139. В теплое время года транспортировка скоропортящихся продуктов производится при температуре не выше плюс 6 ^оС:

1) не более 6 часов в специальном транспорте с охлаждаемыми кузовами;

2) не более 1 часа в изотермических кузовах без холода.

140. Транспортировку мяса проводят в авторефрижераторах: остывшее и охлажденное – при температуре плюс 6 ^оС, мороженное – при температуре 0 ^оС.

141. Живую рыбу перевозят в автомобилях-цистернах с термоизоляцией, имеющих специальную емкость для льда, а также оборудование для насыщения воздухом воды.

Параграф 7. Ветеринарные (ветеринарно-санитарные) требования к
территории объектов, сбору и вывозу отходов потребления

142. Территория объекта благоустраивается, содержится в чистоте. На территории предусматривается площадка для установки контейнеров с крышками для сбора мусора, с водонепроницаемым покрытием, огражденная с трех сторон сплошной стеной, в специально отведенном месте, в хозяйственной зоне объекта. Мусор и пищевые отходы вывозятся по мере заполнения. Вывоз мусора осуществляют специальным транспортом.

143. Территория ежедневно подвергается уборке, в теплое время года поливается, в зимнее время очищается от снега и льда.

144. При входе в здание объектов устанавливаются урны для мусора, очистка их производится по мере заполнения.

145. На рынках вдоль линии торговых рядов размещают урны на расстоянии не более 20 метров друг от друга.

146. Подъездные пути, тротуары и разгрузочные площадки обеспечиваются твердым покрытием с уклоном для отвода атмосферных осадков и талых вод.

147. Не допускается складирование тары и запасов товаров на территории, прилегающей к объекту торговли.

Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (жануарларды сою), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарды бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 18 қыркүйектегі № 7-1/832 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 29 қазанда № 12208 болып тіркелді.

"Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабы 46-2) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (жануарларды сою), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Ветеринария және тамақ қауіпсіздігі департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесінің мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің ресми интернет-ресурсында және мемлекеттік органдардың интранет-порталында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрі

А. Мамытбеков

"КЕЛІСІЛГЕН"

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрі

_____________________ Е. Досаев

29 қыркүйек 2015 жыл

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 18 қырқұйектегі № 7-1/832 бұйрығымен бекітілген

Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (жануарларды сою), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

1. Осы жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (жануарларды сою), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар (бұдан әрі – талаптар) "Ветеринария туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 8-бабы 46-2) тармақшасына сәйкес әзірленді және жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (жануарларды сою), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектiлеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптарды айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Жануарларды союды (жануарларды сою алаңдарын (ауыл шаруашылығы жануарларын сою алаңдарын) қоспағанда), жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінің әкімшілігі Заңның 23-бабының 3-тармағына сәйкес жануарлардың, жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сәйкестігін айқындайтын өндірістік бақылау бөлімшелерін құрады.

Жануарлардың, жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сәйкестігін айқындауға арналған өндірістік бақылау бөлімшелеріне 2014 жылғы 29 мамырдағы Еуразиялық экономикалық одақ туралы шартқа сәйкес Еуразиялық экономикалық одақтың сәйкестігін бағалау жөніндегі органдардың бірыңғай тізіліміне енгізілген аккредиттелген мемлекеттік зертханаларды (орталықтарды) тартуына жол беріледі.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

3. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (жануарларды сою), сақтауды және қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне (бұдан әрі – өндіріс объектісі) "Жануарлар өсіруді, жануарларды, жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты дайындауды (союды), сақтауды, қайта өңдеуді және өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне, сондай-ақ ветеринариялық препараттарды, жемшөп пен жемшөп қоспаларын өндіру, сақтау және өткізу жөніндегі ұйымдарға есептік нөмірлер беру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 23 қаңтардағы № 7-1/37 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10466 болып тіркелген) және мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарына сәйкес есептік нөмірлер беріледі.

4. Союға түсетін жануарлар, сондай-ақ қайта өңдеуге, сақтауға және өткізуге түсетін жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізат олардың қауіпсіздігін, шығу тегін және сапасын растайтын ветеринариялық ілеспе құжаттармен сүйемелденеді.

5. Өндіріс объектілерін пайдалануға беру, сондай-ақ технологиялық жабдықтарды немесе желілерді орнату және/немесе ет (сүт, балық) өнімдерінің жаңа түрлерін шығару кезінде объектіге "Ветеринариялық құжаттарды беру қағидаларын және олардың бланкілеріне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 21 мамырдағы № 7-1/453 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11898 болып тіркелген) сәйкес (бұдан әрі – ветеринариялық құжаттарды беру қағидалары) берілетін ветеринариялық-санитариялық қорытынды алу қажет.

2-тарау. Өндіріс объектілерінің аумақтарына қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

6. Өндіріс объектілерінің аумағы тұтас қоршаумен қоршалады және бөгде адамдар мен қаңғыбас жануарлардың санкциясыз кіруіне жол берілмейді.

7. Кіреберіс жолдардың, көлік жүретін жолдар мен жаяу жүргіншілер жолдарының, тиеу-түсіру алаңдары мен өткелдердің су өткізбейтін, жууға және дезинфекциялауға қолайлы және атмосфералық, еріген және жуынды суларды кәрізге не септикке не тазарту құрылыстарының меншікті жүйелеріне оңай ағызатын қатты жабыны болуы тиіс.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 26.04.2023 № 158 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Өндіріс объектілерінің аумағында ғимараттардың, құрылыстар мен құрылғылардың орналасуы:

1) шикізатты, дайын өнім мен қалдықтарды тасымалдау жолдарының;

2) ветеринариялық қарап тексеруден кейін сою алдындағы ұстауға жіберілетін сау жануарларды тасымалдау жолдарының санитариялық блокқа жіберілген ауру немесе ауру бойынша күдікті жануарларды тасу жолдарымен;

3) дайын азық-түлік өнімдерін тасымалдау жолдарының жануарлармен, көңмен, өндіріс қалдықтарымен қиылыспай тасымалдану мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

9. Өндіріс объектісінің аумағы мен үй-жайы таза ұсталады (күні бойы ластанудан тазартылады), үнемі тазартылады, дезинфекцияланады, дезинсекцияланады, ал қажет болған жағдайда дератизацияланады.

10. Өндіріс объектіcінің аумағына (аумағынан) кірген (шыққан) кезде ауа райының кез келген жағдайында кіретін және шығатын көлік құралдарын дезинфекциялау қамтамасыз етіледі.

Өндіріс объектісінің персоналы кіретін (шығатын) жерлерде дезинфекциялаушы кілемшесі бар санитариялық өткізу бөлігі көзделеді. Өндіріс объектісінде дезинфекциялаушы тосқауылдарға, кілемшелерге Қазақстан Республикасында және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше елдерде тіркелген дезинфекциялаушы құралдардың уақтылы құйылуына өзіндік бақылау жүзеге асырылады.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 26.04.2023 № 158 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Тұрмыстық қоқысты жинау үшін асфальтталған алаңқайға металл контейнерлер орнатылады, алаңқайдың мөлшері контейнерлер түбінің ауданынан үш есе артық болады.

Қоқыс жинақтайтын алаңқай үш жағынан тұтастай бетондалған немесе кірпіштен қаланған биіктігі 1,5 метр қабырғамен қоршалады.

Контейнерлер өндірістік және қосалқы үй-жайлардан кемінде 25 метр қашықтықта орналастырылады.

Контейнерлерді тұрмыстық қалдықтардан тазарту олар ыдыстың 2/3-нен аспай жинақталған кезде, бірақ күніне бір реттен сиретпей жүргізіліп, контейнерлер мен олар тұрған алаңқайлар кейіннен дезинфекциялануға тиіс. Қалдықтар мен қоқысты алу қоқысты арнайы бөлінген орындарға шығаруды жүзеге асыратын ұйымдармен жасалған шарт бойынша арнайы көлікпен жүргізілуге тиіс.

12. Құрылыстарды, үй-жайлар мен бөлмелерді қоса алғанда, өндірістік объектілердің ғимараттары мығым салынуға, жақсы жай-күйде ұсталуға тиіс және өнімнің бұзылуына немесе антисанитариялық жағдайларға әкеп соқтырмауы үшін өнімді өңдеу, онымен жұмыс істеу және оны сақтау үшін қажетті мөлшері жеткілікті болуға тиіс.

Өндіріс объектілерінің аумағында, технологиялық үй-жайларда еміргіштердің, жәндіктердің (оның ішінде шыбындардың, тарақандардың), синантропты құстар мен қаңғыбас, иесіз жануарлардың болуына жол берілмейді.

3-тарау. Жануарларды союды жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

13. Осы талаптардың 36-тармағында көрсетілген жануарларды сою объектілерін қоспағанда, жануарларды союды жүзеге асыратын өндіріс объектілері (бұдан әрі – жануарларды сою объектілері):

1) стационарлық дезинфекциялық жуу пунктімен немесе жануарларды союға әкелетін автокөлікті жууға және дезинфекциялауға арналған алаңдармен немесе автокөлікке арналған дезинфекциялаушы тосқауылмен;

2) ветеринар мамандар үшін жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты бақылауға және ветеринариялық-санитариялық сараптауға арналған жабдықтары бар үй-жайлармен;

3) жануарларды орналастыруға арналған орындармен, жануарларды ветеринариялық қарап тексеруге арналған өткелектермен;

4) санитариялық қасапханамен (кәдімгі өндірістік цехтардағыдай, бірақ мөлшері едәуір шағын, ет пен субөнімдерді стерильдеуге арналған бөлімшесі бар үй-жаймен) немесе ауру немесе әлсіз жануарларды оқшаулап өңдеуге арналған санитариялық камерамен (ғимарат ішінде орналасқан бөлек үй-жаймен);

5) карантинге арналған үй-жайлармен (байқау және қажет болған жағдайда диагностикалық зерттеу мақсатында жануарлар басқа жануарлармен араластырылмай (тікелей немесе жанама) оқшау ұсталатын орындарымен) және оқшаулағышпен (ауру жануарларды орналастыру үшін мал сою объектісінің аумағында оқшауланған үй-жаймен);

6) ет пен сойылған өнімдер өңделгенге дейін олардың уақытша сақтауға арналған оқшауланған тоңазытқыш камерамен;

7) сарқынды суды жинауға арналған бетондалған шұңқырмен (септикпен) және зарарсыздандыруға арналған құрылыстармен;

8) жануарларды союдың алдында ұстауға арналған ғимараттармен (қалқалармен) (сойылатын жануарларды қабылдау, орналастыру, ветеринариялық тексеру, сұрыптау және сойылатын жануарларды тынықтыру үшін жануарларды сою объектісінің аумағындағы оңашаланған үй-жаймен (алаңмен));

9) тұрмыстық үй-жайлармен және киімді санитариялық өңдеуге арналған дезинфекциялау камерасымен;

10) көң мен қан-жынды жинауға және уақытша сақтауға арналған алаңмен;

11) жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сәйкестігін айқындау жөніндегі өндірістік бақылау бөлімшелермен немесе ветеринариялық-санитариялық сараптау зертханасымен жарақталады.

14. Союға "Ауыл шаруашылығы жануарларын бірдейлендіру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы № 7-1/68 бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11127 болып тіркелген) сәйкес міндетті бірдейлендіру рәсімінен өткен және Ветеринариялық құжаттарды беру қағидаларына сәйкес берілген ветеринариялық құжаттары бар жануарлар мен құстардың жұқпалы ауруларынан таза аумақтар мен шаруашылық субъектілерінің жануарлары мен құстары ғана қабылданады.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Мыналар союға жіберілмейді:

1) ветеринарияда қолдану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген мерзім ішінде емдік және (немесе) профилактикалық мақсатта антибиотиктер, антгельминтиктер және басқа препараттар, өсуін ынталандыруға арналған препараттар берілген жануарлар мен құс;

2) осы препараттардың тізімінде көрсетілген күту мерзімінен бұрын жәндіктер мен кенелерге қарсы химикаттармен өңделген жануарлар мен құс;

3) ауруының диагнозы белгіленбеген, дене температурасы жоғары немесе төмен және бей-жай немесе есірген күйдегі жануарлар мен құс;

4) өсірген кезде Қазақстан Республикасында және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттерде рұқсат етілмеген ветеринариялық препараттар қолданылған жануарлар мен құс;

5) соңғы рет балықпен, балық қалдықтарымен және балық ұнымен азықтандырғаннан кейін 10 тәулік өтпеген құс;

6) союдың алдында ветеринариялық тексеруден өтпеген жануарлар мен құс;

7) маңқа ауруына тексерілмеген жылқы, есек, қашыр, түйе.

16. Сою объектіне түскен жануарлар союдың алдында ветеринариялық тексерілуге және ірі қара мал, ұсақ мал, жылқы, бұғы, түйе, қашырлар мен есек кемінде 24 сағат бойы, шошқа 12 сағат бойы және бұзаулар мен құстар кемінде 6 сағат бойы сою алдындағы ұстауда болуға тиіс.

17. Жануарлар мен құстардың есірген күйдегі, еріксіз сойылған ауру жануарлар немесе өлексе анықталған топтарының сәйкессіздігінің себептері немесе диагнозы, сондай-ақ іс жүзіндегі мал басының ветеринариялық құжатта көрсетілген санына сәйкессіздігі белгіленген жағдайларда дереу (уақытлы) карантиндік бөлімшеге орналастыру.

18. Инфекциялық аурулардың белгілері анықталған жағдайда жануарлар мен құстардың бүкіл легі кейіннен осы талаптардың 19, 20 және 21-тармақтарында көрсетілген шарттар сақтала отырып, санитариялық сою үшін оқшаулағышқа жіберіледі.

19. Ауру жануарлар мен құстар сау малдар мен құстардан бөлек және/немесе ауысым соңында сойылады.

20. Санитариялық қасапхана немесе санитариялық камера болмаған жағдайда ауру жануарларды арнайы бөлінген күндері немесе сау жануарлар сойылып, цехтан барлық тушалар мен сау жануарларды союдан алынған басқа өнімдер шығарылғаннан кейін ауысым соңында малды бастапқы өңдеу цехында союға рұқсат етіледі.

21. Ауру жануарлар мен құстарды сою аяқталғаннан кейін үй-жай, пайдаланылған жабдықтар, мүкәммал, өндірістік ыдыс, цехтың көлік құралдары санитариялық өңделеді және дезинфекцияланады.

22. Карантиндік үй-жай, оқшаулағыш, санитариялық қасапхана бір ғимаратқа біріктірілуі мүмкін, бұл ретте ауру және сау жануарлар үшін оқшау өткелдер көзделеді. Азық-түлік және техникалық өнімді беру бөлек шығу есігі арқылы жүргізіледі.

23. Жануарлардың өлекселерін уақытша (кәдеге жаратқанға немесе жойғанға дейін) сақтау үшін оқшаулағыштың жанынан бөлек үй-жай көздеу қажет.

24. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыш бір блокқа орналастырылған жағдайда олардың арасында тамбур болуға тиіс, оған жұмысшылардың арнайы киіміне арналған шкаф, контактысыз қолжуғыш, қолға арналған антисептигі бар дозалағыш пен аяқ киімді дезинфекциялауға арналған дезинфекциялау кілемшесі орналастырылады.

25. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыштың едені, қабырғасы, оттығы мен нәжіс жинағыштары және басқа да жабдығы үй-жайлар жануарлардан босаған кезде жүргізілетін дезинфекциялауға бейім материалдардан жасалуға тиіс. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағышта ағаштан жасалған оттықтарды, науалар мен басқа да мүкәммалды пайдалануға рұқсат етілмейді. Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыштың аумағы күн сайын қидан тазартылып, жуылады. Карантиндік үй-жайдан, оқшаулағыштан, санитариялық қасапханадан (камерадан) және автокөлікті санитариялық өңдеу пунктінен (алаңынан) аққан сарқынды су ортақ кәрізге ағызылмас бұрын қалдықтардан (қи, қан-жын) тазартылып, зарарсыздандырылады.

26. Санитариялық қасапхананың үй-жайлары мен жабдықтарын жуу жұмыс уақыты кезінде қажеттілігіне қарай, ал дезинфекциялау жұмыс соңында жүзеге асырылады.

27. Жануарларды ұстауға арналған үй-жайлар мен ашық қораларда қатты төсем және су келіп тұрған суаруға арналған астаулары болуға тиіс. Кейбір қораларда оттықтар мен жануарларды байлауға арналған құрылғылар болуға тиіс. Қоралардағы қалқалар, қақпалар мен тиектер жануарлар мен адамның жарақаттану мүмкіндігін болдырмайтындай етіп орнатылуға тиіс.

Жануарларды ұстауға арналған үй-жайлар мен ашық қоралар күн сайын қидан тазартылып, ол қи сақтау қоймасына шығарылады. Жануарларды сою алдында ұстайтын үй-жайлардан түсетін қиды жинау және жиып қою үшін бетондалған учаскеде алаңқай көзделеді, ол жануарларды сою объектісінің өндірістік қуаты ескеріле отырып, кемінде үш тәуліктік жинақтауға есептеледі.

Карантиндік үй-жай мен оқшаулағыштан қи, төсем мен жемшөп қалдықтарын жинау және жиып қою үшін санитариялық блоктың бетондалған учаскесінде орналасқан жануарларды сою объектісінің өндірістік қуаты ескеріле отырып, кемінде алты тәуліктік жинақтауға есептелген алаңқай көздеген жөн.

Қи мен сығылған қан-жынды биотермиялық зарарсыздандыру үшін жануарларды сою объектісінің аумағынан тыс жерде арнайы бөлінген алаңда бетондалған алаңқайлар көзделуге тиіс.

28. Қан-жынды жинау үшін бетондалған алаңқайға орналастырылатын, қақпағы тығыз жабылатын арнайы ыдыстар (контейнерлер) орнатылады.

29. Қалдықтарды шығаруға арналған көлік пайдаланылғаннан кейін ол мұқият жуылып, дезинфекцияланады.

30. Сойылатын жануарларды жануарларды сою объектілеріне (қуаты үлкен объектілер) әкелген көлік олар түсірілгеннен және қи тазартылғаннан кейін міндетті түрде жуылуға және дезинфекциялық жуу пунктінде немесе мал базасының аумағынан шыға берісте орналасқан арнайы алаңқайда дезинфекциялануға тиіс.

31. Кәдеге жаратылуға немесе жануарларды сою объектісінен тыс жерде жойылуға тиіс өлекселер, қи, қалған-құтқан төсеніш, жемшөптер, қалдықтар жабулы шанағы бар автокөлікпен тасымалданады.

32. Еттің ластануын болғызбау үшін жануарларды сою объектілері мынадай технологиялық операциялардың кеңістікте және уақыты жағынан бөлінуін қамтамасыз етуге тиіс:

1) естен тандыру және қанын ағызу;

2) шошқаға қатысты: қайнаған сумен күйдіру, қылшықтан тазарту, қыру және үйіту;

3) ішегін ақтару (сойылған жануардың ұшасын мүшелеген кезде көкірек және іш қуыстарынан ішкі органдарды шығару) және кейіннен мүшелеу;

4) тазартылған қарын мен ішектерді өңдеу;

5) сойылғаннан кейінгі басқа жанама өнімдерді өңдеу және жуу, атап айтқанда сою кезінде жүргізілмеген болса, бастың терісін сыпыру;

6) сойылғаннан кейінгі басқа жанама өнімдерді буып-түю;

7) етті тиеу.

Барлық өндірістік үй-жайларға кіреберісте толық гигиеналық өңдеу модульдері орнатылады. Дезинфекциялау кілемшелерін пайдалануға жол беріледі.

33. Өндірістік және қосалқы үй-жайлардың қабырғалары мен төбелері ылғал өткізбейтін материалдардан дайындалады және үнемі жуу мен дезинфекциялауға мүмкіндік беретін ашық реңге боялады. Өндірістік және қосалқы үй-жайлардағы қабырғалардың биіктігі ет пен еттен жасалатын өнімдер өндірісінің гигиенасына қойылатын талаптарды сақтай отырып, технологиялық процесстерді орындау үшін жеткілікті болуға тиіс.

Тамақ өнімдерін шығаратын цехтар мен санитариялық блок үй-жайларындағы бағандар мен қабырғалардың жабыны төбесіне дейін жуу мен дезинфекциялауға оңай материалдардан жасалуға тиіс.

Ілгекті жолдардың биіктігі мен орналасуы ұшалардың еденге, қабырғаларға, технологиялық жабдықтарға тиюін болғызбайтындай алшақ болуға тиіс.

Ұшалардың қанын ағызу учаскелерінде ілгекті жолдардың астынан техникалық қанды жинау үшін оңай жуылатын және дезинфекцияланатын материалдармен қапталған және қанның траптарға ағуы үшін еңістелген тұғырлықтар немесе қанның ағуы үшін астауша орналастырылады.

34. Жануарларды сою объектісінде ұсақ мүкәммалға (пышақ, мусаттар және басқалары) арналған стерилизаторлар орнатылады. Неғұрлым ірі мүкәммалды, айналым ыдыстары мен көлік құралдарын жуу және дезинфекциялау үшін жуу машиналары пайдаланылады немесе дезинфекциялаушы ерітіндімен, ыстық және суық сумен қамтамасыз етілген жуу үй-жайлары жабдықталады.

35. Жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың ветеринариялық нормативтерге сәйкестігін айқындау жөніндегі өндірістік бақылау бөлімшелері немесе ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханалары үй-жаймен қамтамасыз етіледі және жануарлардың, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттың арналған аспаптармен, жабдықтармен, реактивтермен жарақтандырылады.

Ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізілетін жерлерде ветеринариялық конфискаттарды жинауға арналған контейнерлер орнату жолымен оларды жинау мүмкіндігі қамтамасыз етіліп, оларға бөгде адамдардың санкциясыз қол жеткізуіне жол берілмейді, басқа жабдықтан түсі өзгеше болады және олардың мақсаты туралы жазу болады.

36. Жануарларды сою алаңында (ауыл шаруашылығы жануарларын сою алаңында):

1) жануарларды сою алдында ұстау және қарап тексеру мақсатында жануарларды орналастыруға арналған ашық қора (алаңқай), сондай-ақ жануарларды сою объектісінің өндірістік қуатын ескере отырып, экскременттерге арналған арнайы жабдықталған орын;

2) жануарларды сою объектісінің өндірістік қуатын ескере отырып:

оңай жуылатын және дезинфекцияланатын, су ағызуды жеңілдететіндей түрде бейімделген, жабынның астынан су бұратын ормен және арықтармен әрі сарқынды суды жинау және зарарсыздандыру үшін бетондалған шұңқырмен (септикпен) жабдықталған су өткізбейтін еден жабынымен;

тегіс, оңай жуылатын материалдармен қапталған немесе 3 метр биіктікке дейін боялған, бұрыштары мен шығып тұрған жерлері дөңгелектелген қабырғамен;

желдетумен және жылытумен;

түсті бұрмаламайтын табиғи немесе жасанды жарықтандырумен;

қанын ағызуды, терісін сыпыруды, ішкі органдарды шығаруды және ұшалар мен ішкі органдарды сойылғаннан кейін қарап тексеру жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында ұшаны іліп қоюға арналған, ұшалардың еденге, қабырғаға, технологиялық жабдыққа тиюін болғызбайтын құралмен;

пышақтарды (кемінде екі), ілгектерді, құралдарды (фонендоскоп, термометр, плесиметр, бюкс) зарарсыздандыруға арналған стерилизатор, қолды өңдеуге арналған дезинфекциялағыш құралдары бар кеспек, арнайы киім бар ветеринар дәрігерге арналған орнынмен;

сарқынды суды жинау және зарарсыздандыруға арналған жабық шұңқырмен (септикпен);

асқазан мен ішектерді босатуға және тазартуға бейімделген орынмен;

ілмекті жолдардың астынан ұшалардың қанын ағызу учаскелерінде қан жинауға арналған тұғырлықтармен;

персоналға арналған қолжуғышпен, бір реттік қол орамалмен (қол жууға арналған дезерітінділермен);

тот баспайтын материалдардан жасалған, оңай тазартылатын және дезинфекцияланатын құралдармен және жұмыс жабдығымен, ветеринариялық конфискаттарға арналған контейнермен жасақталуға тиіс бауыздауға арналған үй-жай болуға тиіс.

Жануарларды бауыздау мен терісін сыпыру аймақтар мүшелеу және ішкі органдарды өңдеу аймағынан биіктігі кемінде 2 метр қалқалармен бөлінеді.

37. Шошқаларды сойған кезде күйдіру, қылшығын алу, тазарту және үйіту сойылған жерден кемінде 5 метр ашық кеңістікпен бөлінген немесе биіктігі кемінде 3 метр қалқамен қоршалған арнаулы орындарда орындалуға тиіс.

4-тарау. Ет және ет өнімдерін дайындауды (жануарларды союды), сақтауды және қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

38. Етті, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінде (бұдан әрі – ет өңдеуші объектілер), өндірістік үй-жайларда технологиялық жабдықтарды орналастырған кезде айқаспалы контаминацияны болдырмау қажет.

39. Ет өңдеуші объектілер жұмысқа жарамды күйдегі ветеринариялық-санитариялық мақсаттағы объектілерімен:

1) етті және ет өнімдерін, жануарлардан алынатын шикізатты өңдеу үшін жеткізетін автокөлікті жууға және дезинфекциялауға арналған тұрақты дезинфекциялық жуу пунктімен немесе алаңқаймен немесе дезинфекциялаушы тосқауылмен;

2) жануарларды, жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты бақылау және ветеринариялық-санитариялық сараптау үшін жабдықталған ветеринар мамандарға арналған үй-жайлармен;

3) етті және сойылғаннан кейінгі өнімдерді олар өңделгенге дейін уақытша сақтауға арналған оқшауланған тоңазытқыш камерамен;

4) сарқынды суды зарарсыздандыратын құрылыспен жабдықталады.

40. Жуу бөлімшесі су өтпейтін еден, мүкәммалды, көлік құралдарын жууға және дезинфекциялау үшін жедел бу, ыстық және суық су, сарқынды суды кәрізге ағызуға арналған жол болады.

41. Өндірістік цехтардағы (үй-жайлардағы) және санитариялық блоктағы қабырғалар мен бағаналардың панельдері кемінде екі метр биіктікте қапталады.

42. Төбелердің және ілінетін арматуралардың бетінде кірдің жиналып қалуына, бөгде бөлшектердің үгіліп түсуіне, тамақ өнімдерінде конденсаттардың түзілуіне немесе олардың көгеруіне жол берілмейді.

43. Ет өңдеу объектілерінің барлық үй-жайларының едендері тегіс, жылтыр болады, су өткізбейтін материалдан жасалады.

44. Жуу және дезинфекциялау құралдары бөлек үй-жайда сақталады.

45. Қойма үй-жайлары таза ұсталады және үнемі дезинсекцияланады және дератизацияланады.

46. Ет өңдеу объектісіндегі технологиялық процесс мыналарды қамтамасыз етеді:

1) шикі және дайын өнімдер ағынының қиылысуы мен араласуын болғызбау;

2) өңдеу үшін түсетін шикізат пен қосалқы материалдардың ветеринария және денсаулық сақтау саласындағы заңнама талаптарына сәйкестігін бақылау;

3) ілініп тұрған ет ұшаларын еденге, қабырғаға және технологиялық жабдықтарға тигізбеу;

4) қан ағызу, ұшаларды тазарту және жуу учаскелерінде бөлігінде сұйықтықтардың арнайы көлбеу астаушылар арқылы траптарға ағуы;

5) азық-түлік шикізатының (тоңмай шикізаты, ішек-қарын, тағамдық қан, субөнімдер) берілуін бір-бірінен бөлектеу, оларды санитариялық өңдеудің оңай болуы;

6) тағамдық емес қалдықтарды ерекше түске боялған және мақсаты туралы жазбасы (таңбасы) бар арнайы ыдысқа жинау;

7) ветеринариялық конфискаттарды (ветеринариялық-санитариялық сараптама кезінде жарамсыз деп табылған ұшалар мен органдар) бөлек жабдықталған ағызғыштарға немесе ерекше түске боялған, жылжымалы, жабылатын арнайы ыдыстарға жинау;

8) сойылатын жануарлардың аса қауіпті ауруларына күдік туындаған немесе ол анықталған жағдайда "Тоқта" деген түймешенің көмегімен конвейерді ветеринар дәрігердің жұмыс орнынан шұғыл тоқтату (технологиялық процесс толық автоматтандырылған жағдайда);

9) ұшалар, субөнімдер және сойылғаннан кейінгі басқа өнімдер санитариялық өңделгеннен, ветеринариялық-санитариялық сараптама жасалғаннан және таңбаланғаннан кейін ғана оларды тоңазытқышқа жіберу;

10) жұмыс орындарына суық және ыстық су жеткізу, ал ішекті сұрыптау (есу) үшін сығылған ауа беру.

47. Ет өңдеу объектісі ауа температурасын өнім түріне қарай 0 ⁰С-дан 30 ⁰С-ға дейін және ылғалдығын 60%-дан 95%-ға дейін реттеу мүмкіндігімен қамтамасыз ететін тоңазытқыш камераларымен және мұздатқыштармен жарақталады.

48. Шикізат пен өнімдерді сақтауға арналған штабельдер қабырғалар мен тоңазыту аспаптарынан кемінде 30 сантиметр қашықтықта орналасады. Штабельдердің арасынан жүретін жолдар қалдырылады.

49. Суытылған және тоңазытылған ет ілінген күйінде сақталады.

Шартты түрде жарамды деп танылған ет осы мақсат үшін арнайы пайдаланылатын оқшаулағыш-тоңазытқыштарда немесе тоңазытқыштың бөлек камераларында сақталады.

50. Ет өңдеу объектісі өндірістік цехтардағы сарқынды суларды: тоңмай араласқан, тоңмай араласпаған, шаруашылық-тұрмыстық және ластанбаған өндірістік суға арналған ішкі кәріздің бөлек желілерімен жабдықталады.

51. Кәрізге немесе жергілікті тазарту құрылыстарына ағызылғанға дейін сарқынды су механикалық тазартудан өтеді. Тоңмай араласқан су май тұтқыштардан өткізіледі.

52. Сарқынды суды қабылдауға арналған шұңқыр бетондалуға, өндірістік ғимараттан кемінде 20 метр қашықтықта орналасуға, қақпақпен жабдықталуға және 2/3 көлемі толған кезде толуына қарай тазартылуға тиіс.

53. Тазарту мен дезинфекциялау ыңғайлы болуы үшін ет пен ет өнімдерін тасымалдауға арналған көлік құралдары және/немесе контейнерлер тегіс болуға және өнімдердің орнанолептикалық қасиеттері мен адамдардың денсаулығына ықпал етпейтін материалдардан жасалуға тиіс.

Көлік құралы өнімді жәндіктер мен шаңнан тиімді қорғау, сондай-ақ сұйықтықты құрғату құралдарымен жабдықталады.

Көлік құралы жаңа сойылған етті ілуге арналған тоттанбайтын ілгектермен жарақталады, олар ұшаларды, жарты ұшаларды, ұшалардың төрттен бірін тасымалдаған кезде еттің еденге тиюін болғызбайтындай биіктікке орнатылады.

Көлік құралдарында немесе контейнерлерде тірі жануарлар немесе кез келген басқа жүк тасымалданғаннан кейін оларды ет және ет өнімдерін тасымалдау үшін пайдалануға жол берілмейді.

5-тарау. Сүт және сүт өнімдерін дайындауды, сақтауды, қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

54. Сүт және сүт өнімдерін қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінің аумағында құстар мен жануарлардың болуына жол берілмейді.

55. Өндірістік үй-жайлардың жиыны мен алаңдары, тоңазытқыш камералар, санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар, еден жабындары, қабырғалар, төбелер немесе төбе қаптамалары, есіктер, технологиялық жабдықтардың орналасуы, сумен жабдықтау, кәріз, жарықтандыру, жылыту, желдету, жабдықтар, мүкәммал, ыдыс, сүт және сүт өнімдерін өндіру, сақтау және тасымалдау шарттары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 28 сәуірдегі № ҚР ДСМ-36 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22673 болып тіркелген) бекітілген "Тамақ өнімдерін өндіру жөніндегі объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына (бұдан әрі – Санитариялық қағидалар) сәйкес орнатылады.

Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

56. Әртүрлі шаруашылық жүргізуші субъектілерден сүт қабылдаған кезде сүзгіш материалдар әрбір тапсырушыдан сүт қабылданғаннан кейін жуылып, дезинфекцияланады.

Сүт автоматты есептегіштер арқылы үздіксіз қабылданған кезде олардағы сүзгіштерді жуу және дезинфекциялау бір ауысымда кемінде 1 рет жүргізіледі.

Сүт кезең-кезеңмен қабылданған кезде сүзгіштерді жуу және дезинфекциялау сүт қабылдаудағы әрбір үзілістен кейін жүргізіледі.

57. Сүт автоцистерналары сүттен әрбір босатылғаннан кейін жуылуға және дезинфекциялануға тиіс. Жуылғаннан кейін цистерналарға пломба салынады, бұл туралы жол дана құжатына тиісті белгі қойылады.

58. Сүт пен сүт өнімдерін қабылдау, өңдеу және сақтау процестерінің бәрі Санитариялық қағидаларға сәйкес жүргізіледі. Тікелей сүт қабылдау алдында цистерналардың шлангілері мен штуцерлері дезинфекцияланып, ауыз сумен шайылады. Сүт қабылдау аяқталғаннан кейін шлангілер жуылады, дезинфекцияланады, тығындағышпен немесе су өтпейтін қаптамамен жабылады және кронштейндерге ілініп қойылады. Цистерналардың шлангілері мен түтікшелерін өңдеуге арналған жуу және дезинфекциялау ерітінділері арнайы таңбаланған сыйымдылықтарда сақталады.

6-тарау. Балық және балық өнімдерін дайындауды, сақтауды және қайта өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

59. Өндіріс жайларының жиыны мен алаңдары, тоңазытқыш камералары, санитарлық-тұрмыстық алаңдары, едендер мен төбелер, қабырғалар, есіктер, технологиялық жабдықтар, аппаратура, тара, технологиялық жабдықтардың орналасуы, сумен, кәрізбен, жасанды жарықтандыру, жылыту, желдетумен қамтамасыз етілуі Санитариялық қағидаларымен белгіленеді.

60. Балық және балық өнімдерін дайындауды және өңдеуді жүзеге асыратын өндіріс объектілерінде (бұдан әрі – балық өндіретін объектілер) технологиялық процестердің ағымдылығы және шикізат пен қалдықтар ағынының дайын өніммен араласу мүмкіндігін болғызбау қамтамасыз етіледі.

Қайта өңдейтін кәсіпорынға (кемеге) келіп түскен кезде дереу аршу қажет балықты ластануды болдырмау үшін еш кідірместен және сақтықпен аршу керек.

61. Балық және балық өнімі Еуразиялық экономикалық комиссия Кеңесінің 2016 жылғы 18 қазандағы № 162 шешімімен бекітілген "Балық және балық өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" Еуразиялық экономикалық одақтың техникалық регламентінің (ЕАЭО ТР 040/2016) қауіпсіздік талаптарына, сондай-ақ Кеден одағы Комиссиясының 2011 жылғы 9 желтоқсандағы № 880 шешімімен бекітілген "Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы" Кеден одағының техникалық регламентінің (КО ТР 021/2011) талаптарына сәйкес келеді.

Ескерту. 61-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

62. Балық өндіретін объектіде балықтың және балық өнімдерінің қауіпсіздігін ветеринариялық-санитариялық бақылау және қадағалау жүзеге асырылады.

Балық партиясы егер онда зиянды немесе бөгде заттар және шіріген материал анықталса және егер олар іріктеу мен дайындаудың карапайым рәсімі көмегімен жойылмайтын болса өңдеуге қабылданбауы тиіс.

63. Балық өндіретін объектіде санитариялық қағидаларға сәйкес дайын өнімді сақтауға арналған жеке аймақтар ұйымдастырылады.

64. Балық шаруашылығы өнімдері ауланғаннан кейін бір сағаттан кешіктірмей мұзбен немесе салқындатылған сумен тоңазытылады.

65. Балық шаруашылығының жас өнімдерін тасымалдауға және сақтауға арналған контейнерлер санитариялық қағидаларға сәйкес өнімнің еруі нәтижесінде пайда болған судың ағып кетуін қамтамасыз етуі, таза болуы тиіс.

Өнімдердің ластануын болғызбау үшін ерітудің нәтижесінде пайда болған суды ағызу жүйесі көзделуі тиіс.

66. Балық және балық өнімдерін тұздау басқа операциялар жүргізілетін цехтардан бөлек үй-жайларда жүргізілуі тиіс. Тұздау үшін пайдаланылатын контейнерлер (күбілер) ластануды болғызбайтындай етіп орналастырылуы және пайдаланудың алдында тазартылуы тиіс.

67. Балық шаруашылығы өнімдері кеме бортында суытылған таза суда үш тәуліктен асырмай сақталады.

68. Тоңазытқыш камераларға балық шаруашылығы өнімдерін тиеуден бұрын олардың ішкі қабырғалары мен төбелері санитариялық өңдеуден өтеді.

Тоңазытқыш пен мұздатқыш камераларындағы балық шаруашылығы өнімдерін қатар-қатар салуға арналған торлар мен тұғырлықтар еденнен кемінде 8 сантиметр биіктікте орналасады.

Қатарлар қабырғалардан, тоңазыту аспаптарынан және бір-бірінен кемінде 30 сантиметр қашықтықта орналасады.

69. Мұздатылған, суытылған балық және балық өнімдерін сақтау, балық өнімдерін шығару процесінде алынған қалдықтарды жинау, сақтау, жою Санитариялық қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

70. Балыққа кәсіпшілік ауданына тиесілілігі туралы ақпарат жазылған таңба жапсырылады.

71. Тамақ шикізаты мен қосалқы материалдарды еденге жинауға жол берілмейді.

72. Балық және балық өнімдерін сақтауға арналған үй-жайлар мен жабдықтар температура көрсеткіштерін жазып алатын термометрлермен жабдықталады.

73. Балық аулау және мұздатқыш кемелерді, жүзу базаларын жарақтау, жабдықтау Санитариялық қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

7-тарау. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сақтауды жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

74. Үй-жайларды күтіп-ұстау және пайдалануға беру, жобалау, жөндеу, сумен жабдықтау, кәріз, жарықтандыру, жылумен жабдықтау, желдету, ауа баптау, жабдық, еңбек жағдайы, жануарлардан алынатын өнімді қабылдау, сақтау, тасымалдау, қайта өңдеу, өлшеп орау Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 4 тамыздағы № ҚР ДСМ-73 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 23856 болып тіркелген) бекітілген "Тамақ өнімдерінің көтерме және бөлшек сауда объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 74-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

75. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сақтауға арналған сақтау объектілерінің (бұдан әрі – сақтау объектілері) үй-жайларында жануарлардан алынатын техникалық шикізатты (оның ішінде теріні, жүнді, мамықты, түбітті, қауырсынды, эндокриндік және ішек-қарын шикізатын, сүйектерді, шикізаттың басқа түрлерін), жемшөп пен жемшөп қоспаларын; зоология, жануарлар анатомиясы мен палентологиясы бойынша коллекциялар мен коллекциялау заттарын бірге орналастыруға жол берілмейді. Сақтау объектілері өндіріс қуатына байланысты қоймалық үй-жайлардың жеткілікті санымен қамтамасыз етіледі.

76. Қоймада тауарларды ветеринариялық қарап тексеруді жүргізуге арналған үй-жай бөлінеді, ол:

1) ветеринариялық бақылауды және қадағалауды жүргізу үшін қажетті техникалық құралдармен;

2) тауарларды ветеринариялық (оның ішінде оларды толық түсіре отырып) қарап тексеруді жүргізу үшін қажетті тиеу-түсіру техникасымен;

3) өнімдерді жібітуге арналған стеллаждар жиынтығымен және тот баспайтын металдан жасалған үстелдермен жабдықталады.

77. Арнайы сақтау шарттары бар жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сақтауға арналған үй-жай мен жабдықтар осы өнімді сақтау шарттарын бақылауға арналған бақылау-өлшеу аспаптарымен жарақталуы тиіс.

78. Жануарлардан алынатын өнімдерді сақтау үшін тоңазытып өңдеу және сақтау үшін арнайы дайындалған тоңазытқыш камералар мен мұздатқыштар пайдаланылады. Тоңазытқыш камералар мен мұздатқыштардың көлемі және саны объектінің өндірістік қуаты және ауаның өнім түріне байланысты температураны -30 ⁰С-тан 0 ⁰С-қа дейін және ылғалдылығын 60%-дан 95%-ға дейін реттеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін шарттар ескеріле отырып таңдалады.

Тоңазытқыш камералар мен мұздатқыштардың ішкі қабырғалары мен төбесі өнімдерді тиеуден бұрын санитариялық өңдеуден өтеді.

8-тарау. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізат өткізуді жүзеге асыратын өндіріс объектілеріне қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

1-параграф. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты өткізуді жүзеге асыратын объектілерді орналастыруға, салуға жер учаскесін таңдауға, объектілерді жобалауға, салуға, реконструкциялауға, қайта жабдықтауға, жөндеуге және пайдалануға беруге қойылатын талаптар

Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Премьер-Министрінің орынбасары – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 15.10.2018 № 421 (алғашқы ресми жарияланған күнiнен кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) бұйрығымен.

79. Өндіріс объектілерінің аумағы елді мекендерден санитариялық-қорғаныш аймақтарымен бөлінеді. Санитариялық-қорғаныш аймақтарының өлшемі Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2022 жылғы 11 қаңтардағы № ҚР ДСМ-2 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26447 болып тіркелген) бекітілген "Адамның өмір сүру ортасы мен денсаулығына әсер ету объектілері болып табылатын объектілердің санитариялық-қорғаныш аймақтарына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларына сәйкес айқындалады.

Адамдар мен жануарлардың бақылаусыз өтуіне бөгет жасау үшін өндіріс объектісінің аумағы биіктігі кемінде 2 метр болатын қоршаумен коршалады, ал жүріп өту бөлігіне су өткізбейтін қатты жол-құрылыс материалы төселеді.

Ескерту. 79-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

80. Барлық үй-жайлар шикізат пен дайын тамақ өнімдерінің, персонал мен келушілердің ағындылығы, қозғалысы ескеріле отырып орналастырылады. Жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сатуды жүзеге асыратын объектінің аумағына кіру үшін жеке кіреберіс жабдықталады, ол жануарлардан алынатын өнім мен шикізаттың ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханаларына және одан әрі олар сатылатын жерлерге біржақты қозғалысын қамтамасыз етеді.

Үй-жайлардың әрбір тобы жеке блоктарға біріктіріледі: тиеу бөлмелері, қойма үй-жайлары, тамақ өнімдерін сатуға дайындау үй-жайлары; әкімшілік-тұрмыстық, қосалқы, сауда үй-жайлары.

Сауда аймағында жануарлардан алынатын өнім мен шикізатты сату үшін (бөлек ет, балық, сүт және басқа), қоғамдық тамақтандыру, тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындары мен ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханалары үшін бөлек алаңдар беріледі.

Қойма аймағында азық-түлік тауарларын сақтауға арналған үй-жайлар, тоңазытқыш құрылғылар орналастырылады.

Шаруашылық аймағында қоқыс жинауға арналған контейнерлер бар алаңқайлар, автокөліктерге арналған тұрақтар, дәретханалар бөлінеді.

Тиеу бөлмелерін, қойма үй-жайларын, тамақ өнімдерін сатуға дайындау үй-жайларын, сауда залдарын орналастыру олардың арасындағы технологиялық байланыс ескеріле отырып жүргізіледі.

81. Объект үй-жайларын ішкі әрлеу жуу және дезинфекциялау құралдарына төзімді уытты емес әрлеу материалдарын пайдалана отырып орындалады.

82. Базарлардың сауда залының, жуу үй-жайларының, тоңазыту камераларының, санитариялық тораптардың қабырғалары жуу және дезинфекциялау құралдарына төзімді материалдармен қапталады.

83. Едендер санитариялық өңдеуге жарамды, уытсыз, ылғалға төзімді және ылғал өткізбейтін, ойықтарсыз, беті тегіс болуы керек. Түсіру үй-жайларындағы, автомобильдерге арналған алаңқайлардағы жабын су өткізбейтін қатты материалдармен қапталады. Жуынатын бөлмелерде, дәретханаларда және себезгі бөлмелерінде суды су ағызу жүйесіне ағызу үшін траптар көзделеді.

84. Ұша, жарты ұша, ұшаның төрттен бірі ретінде алынатын ет саудасы ұйымдастырылған жағдайда объектіде алаңы кемінде 10 шаршы метр шабуға арналған үй-жай бөлініп, оған жуу раковинасы мен қосымша тоңазытқыш орнатылады.

85. Тез бұзылатын өнімдер саудасының объектілері шикі және дайын өнімдерді бөлек сақтауға арналған тоңазытқыш жабдықтарымен жарақталуға тиіс. Тез бұзылатын тамақ өнімдерінің қоры тоңазытқыш жабдықтарының сыйымдылығын ескере отырып жинау нормаларына сәйкес болуға тиіс.

86. Объектінің әкімшілігі (иесі):

1) Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 29 маусымдағы № 7-1/587 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11940 болып тіркелген) бекітілген Ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) қағидалардың талаптарына сәйкес зертханада мемлекеттік ветеринариялық-санитариялық бақылаудан және қадағалаудан және ветеринариялық-санитариялық сараптамадан өткен жануарлардан алынатын өнімдердің саудасы үшін тиісті шарттарды;

2) базар аумағында зертханада жарамсыз деп таныған тиісті өнімдерді зарарсыздандыруға арналған автоклав орналастырылған оқшауланған үй-жай бөлуді;

3) зертханалық тексерулердің нәтижелері алынғанға дейін етті, ет өнімдерін уақытша сақтау үшін оқшауланған тоңазытқыш камералардың жұмыс істейтін күйде ұстауды;

4) пайдалануға жарамсыз деп танылған етті, ет өнімдерін, оның ішінде конфискаттарды, жануарлардан алынатын басқа да өнімдерді кәдеге жаратуды жүргізуді;

5) санитариялық күндер өткізуді, базар аумағын, сауда орындарын, басқа да қосалқы үй-жайларын, тоңазытқыштары мен мүкәммалын ұдайы жинауды және дезинфекциялауды;

6) профилактикалық және мәжбүрлі іс-шараларды жүргізуді қамтамасыз етеді.

Ескерту. 86-тармаққа өзгеріс енгізілді- ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 13.12.2022 № 415 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-параграф. Ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханаларына қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

87. Жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатқа ветеринариялық-санитариялық сараптама жасау үшін ішкі сауда объектілерінде ветеринариялық-санитариялық сараптама зертханалары (бұдан әрі – зертхана) ұйымдастырылуға тиіс.

88. Зертханаларда объектінің қуатына қарай мынадай үй-жайлар жиыны болуға тиіс:

1) ет және ет өнімдерін, жұмыртқа мен жұмыртқа өнімдерінің (бөлек жұмыс үстелдері бар) сараптауға арналған үшін;

2) балық және балық өнімдерін сараптауға арналған;

3) сүт және сүт өнімдерін, балды, өсімдік шикізатын (бөлек жұмыс үстелдері бар) сараптауға арналған;

4) мүкәммалды жууға арналған;

5) конфискатты сақтау үшін тоңазытқыш жабдықтары бар, ет және ет өнімдерін залалсыздандыруға арналған;

6) дезинфекциялау және жуу құралдарын, мүкәммалды сақтауға арналған;

7) персоналға арналған санитариялық және тұрмыстық үй-жайлар.

Объектілерде ет ұшаларын, ет өнімдерін және басқа өнімдерді уақытша сақтау үшін оқшауланған тоңазытқыш камерасы мен ет, ет өнімдерін және конфискаттарды зарарсыздандыру үшін автоклав орналастырылуға тиіс. Автоклав болмаған жағдайда зарарсыздандыруды ашық қазандықта жүргізуге рұқсат етіледі.

89. Сойылған жануарлардың ұшаларын, ет өнімдерін, балықты, құсты сараптауға арналған жұмыс үстелдері мәрмәр түйіршіктерімен, кафельмен немесе мырышталған темірмен қапталуға тиіс. Ет және ет өнімдеріне сараптама жүргізу үшін зертханалар ет ұшаларын, ішкі мүшелерді, басты ілуге арналған арнайы жеке құрылғылармен (қондырғылармен) (ілгіш, ілгек және басқалары) немесе үстелдермен қамтамасыз етіледі. Сүт және сүт өнімдеріне зерттеу жүргізілетін үстелдер мырышталған темірмен немесе азықтық пластиктермен қапталады. Зертхана үй-жайлары жылумен, жарықпен, желдетумен, су құбырымен, ыстық және суық сумен, кәрізбен жабдықталады.

90. Ішкі сауда объектілерінде жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізатты сату қуатына қарай сүт шикізатын сараптауға арналған қарау залын зертханамен, етті зарарсыздандыруға арналған үй-жайды ет шикізатын сараптауға арналған қарау залымен біріктіруге жол беріледі.

91. Зертхана үй-жайлары, өндірістік жабдықтар және мүкәммал таза ұсталуға тиіс. Ылғалды әдіспен тазалау және дезинфекциялау күнделікті жүргізілуге тиіс.

Айына бір рет санитариялық күн өткізіліп, барлық үй-жайлар күрделі жиналып, дезинфекцияланады және қажет болған жағдайда дератизация және дезинсекция жүргізіледі.

92. Зертхана штаты жүргізілетін жұмыстың көлеміне және оған жұмсалған уақытқа (жедел және қосалқы), бір жұмыс күнінде жүргізілетін сараптамалар санына байланысты қалыптастырылады.

93. Зертханалар ветеринариялық-санитариялық сараптама жүргізу үшін қажетті арнайы зертханалық жабдықтардың түрлерімен, аспаптармен, құралдармен, химиялық реактивтермен, жуу және дезинфекциялау құралдарымен, ветеринариялық таңбалармен және мөртабандармен, зертханалық ыдыстармен, арнайы киіммен, зертханалық жиһазбен, мүкәммалмен және басқа да қосалқы материалдармен қамтамасыз етіледі.

Пайдаланылатын химиялық реактивтер дайындалған уақыты мен жарамдылық мерзімі көрсетіліп таңбаланады.

94. Зертханалар ветеринариялық есеп (келіп түскен өнімдердің, сараптама нәтижелерінің, конфискаттардың, реактивтердің және басқаларының есебі) пен есептілікті жүргізеді және оларды "Ветеринариялық есепке алу мен есептілікті жүргізу, ұсыну қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 7-1/394 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11265 болып тіркелген) бекітілген тәртіппен береді.

3-параграф. Объектілерді сумен жабдықтауға, су бөлуге, жарықтандыруға және желдетуге, сауда және басқа үй-жайлардың ауасына, микроклиматына қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

95. Объектілердің күрделі ғимараттары орталықтандырылған суық сумен және ыстық сумен жабдықтау, су бұру жүйелерімен жабдықталады. Ауыз су Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 20 ақпандағы № 26 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 31934 болып тіркелген) бекітілген "Су көздеріне, шаруашылық-ауыз су мақсаты үшін су жинау орындарына, шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға және суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы" санитариялық қағидаларында белгіленген ауыз суға қойылатын сапа мен қауіпсіздік талаптарына сәйкес пайдаланылады. Орталықтандырылған сумен жабдықтау болмаған кезде жергілікті су көздерін пайдалануға рұқсат етіледі. Шаруашылық-ауыз су мұқтаждықтары үшін тасып әкелінген суды пайдалануға рұқсат етіледі.

Объектінің жуынатын үй-жайларында орталықтандырылған жылы сумен жабдықтау болмаған кезде су қыздырғыштар орнатылады. Сарқынды суды жинау үшін кәріз жүйесі болмаған жағдайда, қақпағы бар су өткізбейтін шұңқырлар орнатуға рұқсат етіледі. Шұңқырлар судың жиналғанына қарай тазаланады.

Ескерту. 95-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 26.04.2023 № 158 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

96. Жасанды жарық көздері жарықтандырудың қорғаныш арматураларына бекітіледі. Қажет болған жағдайда жұмыс орындарында қосымша жарық көздері орнатылады. Шаруашылық үй-жайларындағы шамдар мен арматуралар жабық түрде және ылғалды тазалауға қол жетімді болуға тиіс.

97. Терезелердің, терезе жақтауларының ішкі және сыртқы әйнектерінің бетін тазарту ластану шамасына қарай жүргізіледі. Жылдың ауыспалы және жылы мезгілдерінде ашық тұрған жерлердің бәрі жәндіктердің кіруінен қорғау үшін қорғаныш торлармен жабдықталады.

98. Объект үй-жайларында табиғи желдетуден басқа, сауда, қосалқы және санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар мәжбүрлі желдету жүйесімен және/немесе ауа баптағыштармен жабдықталады. Желдету ауа алмасудың қажетті мөлшерін және микроклиматтық шарттарды қамтамасыз етуге тиіс.

Аумағы 50 шаршы метр дейінгі объектіде үй-жайларды табиғи желдетуге рұқсат етіледі.

Объектілердің сауда және қойма үй-жайларын желдету жүйесі бөлек орнатылады. Санитариялық тораптары мен себезгі бөлмелері бар қойма, сауда үй-жайларының желдету жүйесін біріктіруге рұқсат етілмейді.

4-параграф. Объектілерді, жабдықтарды ұстауға және пайдалануға қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

99. Объектілердің барлық бөлмелері таза ұсталады. Жұмыс аяқталған соң жуу құралдарын пайдалана отырып, үй-жайларды, сауда жабдықтарын ылғалды жинау жуу жүргізіліп, соңынан ыстық сумен шайылады.

100. Тамақ өнімдерін сақтауға арналған үй-жайларда, оның ішінде тоңазытқыш камераларда механикалық тазалау, жуу, дезинфекциялау, дезинсекциялау, дератизациялау тұрақты түрде жүргізіледі.

101. Объект үй-жайларын күрделі жинауды жүргізу жиілігін шаруашылық жүргізуші субъект әкімшілігі үй-жайлардың тазалығын қамтамасыз етуді ескере отырып белгілейді. Жабдықтарды, мүкәммалды, үй-жайларды жуу және дезинфекциялау үшін жуу және дезинфекциялау құралдары өндірушінің қолдану жөніндегі нұсқаулығына сәйкес пайдаланылады.

102. Жуу, дезинфекциялау құралдарын сақтау құрғақ, желдетілетін, сөрелермен жабдықталған үй-жайларда өндірушінің техникалық құжаттамасына сәйкес азық-түлік тауарларынан бөлек жүзеге асырылады.

103. Контейнерлер, мүкәммалдық ыдыс (арбалар, кәрзеңкелер, торлар), салмақ өлшеу аспаптары жуу құралдарымен күнделікті жуылады және құрғатылады.

104. Объект ұйымның түріне, оның қуатына сәйкес қажетті сауда-технологиялық және тоңазытқыш жабдықтарымен жабдықталады. Сауда-технологиялық және тоңазытқыш жабдықтарын орналастырғанда оларға баратын жолдың еркін болуы қамтамасыз етіледі.

105. Тамақ өнімдерін сақтауға арналған қойма үй-жайлары құрғақ, таза ұсталады, жылытылады, жақсы желдетіледі, зиянкестер зақымдамаған, атмосфералық жауын-шашыннан, оларға кеміргіштердің, құстардың және жәндіктердің кіруінен қорғалған желдету қондырғысы болады.

106. Тез бұзылатын тамақ өнімдерін сату үшін объектілер мұздатылатын немесе тоңазытылатын камералармен, сөрелермен, витриналармен, шкафтармен, жәшіктермен жарақталады.

107. Тоңазытқыш жабдықтардың төбесіне, қабырғасына, еденіне, есігіне, өнімдері бар орамдарға "қар тоңының" және мұздың жиналуына рұқсат етілмейді.

Тоңазытқыш жабдықтардың ластану шамасына, "қар тоңының" пайда болуына қарай, өнімдерден босатылған соң тоңазытқыштарды жаппай жүк қабылдауға дайындау кезеңінде, камераларда зең пайда болғанда және сақталған өнімдер зеңмен зақымдалғанда жуады және дезинфекциялайды.

108. Етті және балықты шабу үшін беті тегіс, сызаттарсыз, қатты жынысты ағаштан жасалған тақтайлар пайдаланылады. Жұмыс аяғында ағаш тақтайлар күнделікті пышақпен тазаланып, тұз себіледі.

109. Әрбір өнім түрін бөлу үшін бөлек тақтайшалар мен таңбаланған пышақтар пайдаланылады, олар тиісті бөлімдерде арнайы бөлінген жерлерде сақталады.

110. Объектілерде жәндіктер мен кеміргіштердің болуына жол берілмейді.

5-параграф. Азық-түлік базарларын ұстауға және пайдалануға қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

111. Азық-түлік базарының аумағы функционалдық аймақтарға бөлінеді: сауда-саттық, қойма және әкімшілік-шаруашылық.

112. Сауда аймағында сауда орындары болады. Азық-түлік тауарларының саудасы жүзеге асырылатын орындарда Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 27 наурыздағы № 264 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11148 болып тіркелген) бекітілген Ішкі сауда қағидаларына сәйкес азық-түліктік емес ілеспе тауарларды өткізуге және қоғамдық тамақтандыру қызметтерін көрсетуге рұқсат етіледі.

Тамақ өнімдерін өткізу арнайы бөлінген орындарда жүргізіледі.

Ескерту. 112-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 26.04.2023 № 158 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

113. Қойма аймағында азық-түлік тауарларын сақтауға арналған үй-жайлар, тоңазытқыш қондырғылар орналастырылады.

114. Шаруашылық аймағында күзетшілерге, базар әкімшілігіне арналған орындар, автокөлік тұрақтары, қоқыс салуға арналған контейнерлері бар алаңқайлар, дәретханалар бөлінеді.

115. Кіреберістер мен шығаберістерді, кіру жолдары мен жаяу жүргінші жолдарын қамтамасыз ету көзделеді.

116. Аумақ пен сауда орындары таза ұсталады, дезинфекциялана отырып, күнделікті ылғалды жиналады.

Ай сайын санитариялық күн өткізіліп, аймақтар мен үй-жайлар күрделі жиналады, тоңазытқыш жабдықтарға тексеру жүргізіледі, дезинфекцияланады, айғақтар болған (жәндіктер, кеміргіштер болған) кезде дезинсекциялау және дератизациялау жүргізіледі.

117. Сауда мүкәммалы, торлар, сөрелер, тұғырлықтар оңай жуылатын, тамақ өнімдерімен жанасуға рұқсат етілген материалдардан жасалуға тиіс.

118. Өнеркәсіпте дайындалмаған (үйде дайындалған) тамақ өнімдерін сақтауға, тасымалдауға және сатуға ветеринариялық-санитариялық сараптама нәтижесі бойынша ғана рұқсат етіледі, оларды азық-түлік базарларының тек арнайы бөлінген орындарында ғана сатуға рұқсат етіледі.

119. Сойылған жануарлардың, балықтың, құстың еті және басқа да шикі өнімдер, сүт және сүт өнімдері, жануарлардан алынатын өзге де өнімдер ветеринариялық-санитариялық сараптама нәтижесі болған жағдайда базардың бөлек үй-жайларында, бөлек сөрелерде сатылады.

120. Сүт және сүт өнімдері арнайы жабдықталған үй-жайлардағы үстелдерде сатылады. Сатып алушылардың сүт және сүт өнімдерінің дәмін бір рет пайдалануға жарамды қасықтармен татып көруіне рұқсат етіледі.

121. Жануарлардан алынатын өнімдердің саудасы оны жерге тікелей тигізбеу, тауарлардың қатар тұруы қағидаттарын сақтау жолымен тамақ өнімдерімен жанасу үшін пайдалануға рұқсат берілген материалдардан жасалған ыдыстардан жүзеге асырылады.

6-параграф. Тамақ өнімдерін тасымалдау, сақтау, өлшеп орау және өткізу шарттарына қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

122. Қабылдау, сақтау, тасымалдау және сату кезінде тамақ өнімдерінің әрбір партиясы олардың сапасы мен қауіпсіздігін куәландыратын құжаттармен, сондай-ақ сақтау, тасымалдау шарттары, жарамдылық/сақтау мерзімі туралы ақпаратпен, тез бұзылатын өнімдер – өнімнің шығарылған уақыты мен күні, сақтау температурасы және соңғы сату мерзімі көрсетілген жүкқұжаттармен сүйемелденеді.

123. Тамақ өнімдерінің сақтау орындарына түсуі таза, құрғақ, бөтен иісі жоқ, бүтіндігі бүлінбеген ыдыспен және орамамен жүзеге асырылады.

124. Әрбір ыдыс орнының өнімнің жарамдылық, сақтау мерзімі мен түрі көрсетілген таңбалау белгісі (жапсырмасы) жарамдылық/сақтау мерзімі аяқталғанға дейін, өнім толық пайдаланылғанға дейін сақталады.

125. Объект тамақ өнімдерін сақтауға және сатуға дайындауға арналған үй-жайлармен, шикізатты, дайын өнімдерді, буып-түю материалдары мен қосалқы материалдарды бөлек сақтау үшін тоңазытқыш жабдықтармен қамтамасыз етіледі, оларды оңай жуылатын және дезинфекцияланатын материалдардан жасалған, еденнен биіктігі кемінде 15 сантиметр болатын сөрелермен, стеллаждармен, тауар астына қойылатын ыдыстармен және контейнерлермен, тоңазытқыш камералар – конденсатты жинау және ағызу жүйелерімен, ал қажет болған жағдайда – қалайыланған немесе тот баспайтын болаттан жасалған ілгектері бар ілінетін арқалықтармен жабдықталады.

126. Объектілердегі тамақ өнімдерінің барлығы сөрелерде, тұғырлықтарда, тауар астына қойылатын ыдыстарда еденнен кемінде 15 сантиметр биікте сақталады. Тамақ өнімдерін еденде сақтауға жол берілмейді.

127. Көтерме саудаға шығарылатын тамақ өнімдерін тоңазытқыш камераларда және/немесе қойма үй-жайларында орналастыру партияның дайындалған күні мен нөмірі көрсетіліп, партиялармен жүзеге асырылады.

128. Тамақ өнімдерін сақтауға арналған үй-жайларда тағамдық емес материалдарды бірге сақтауға рұқсат етілмейді.

129. Өзіне тән иісі бар тамақ өнімдері (балық, ірімшік және басқа) бөгде иістерді сіңіріп алатын тағамдардан (шикі ет, сары май, жұмыртқа және басқа) бөлек сақталады.

Шикі өнімдерді (ет, құс, балық, жұмыртқа және басқа) тұтынуға дайын тамақ өнімдерімен, оралмаған дайын өнімдермен бірге сақтауға, қауіпті тамақ өнімдерін басқа тамақ өнімдерімен бірге сақтауға, сондай-ақ оларды су құбырлары мен кәріз құбырларына, жылыту аспаптарына жақын сақтауға, қойма үй-жайларынан тыс жерде сақтауға рұқсат етілмейді. Тамақ өнімдерін тікелей еденде жинауға рұқсат етілмейді.

130. Тамақ өнімдерінің мынадай түрлерін сақтаудың ерекше шарттарын сақтау қамтамасыз етіледі:

1) тоңазытылған және мұздатылған етті (ұшамен, жарты ұшамен, төрттен бір бөлігін) сақтау ілгектерге ілінген түрде, ұшалардың бір-біріне, үй-жайлардың қабырғалары мен еденіне тимейтіндей түрде жүргізіледі. Блоктардағы (немесе ыдысқа салынған) етті тек сөрелерде, тұғырлықтарда және контейнерлерде сақтауға рұқсат етіледі. Ет қосылған жартылай фабрикаттар, субөнімдер, мұздатылған және тоңазытылған құс жеткізушінің ыдысында сақталады, қатар-қатар салған кезде ауа алмасуы қамтамасыз етіледі;

2) тоңазытылған балық жеткізушінің ыдысында сақталады, сақтау температурасы 0 ⁰С-тан -2 ⁰С-қа дейін екі тәуліктен аспайды. Тоңазытқыш қондырғыларының бәрі тамақ өнімдерін сақтаудың температуралық режимін бақылау үшін термометрлермен жабдықталады.

131. Нормативтік және техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес келмейді деп танылған, тұрғындардың денсаулығына қауіп төндіретін тамақ өнімдері сатудан алынады. Оны одан әрі пайдалану немесе жою мүмкіндігі туралы шешім "Адамның өмірі мен денсаулығына және жануарларға, қоршаған ортаға қауіп төндіретін тамақ өнімдерін кәдеге жарату және жою ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 15 ақпандағы № 140 қаулысына сәйкес қабылданады.

132. Жануарлардан алынатын азық-түлік шикізаты ветеринариялық ілеспе құжаттары болған кезде тек ветеринариялық-санитариялық сараптама нәтижелері бойынша қабылдауға, сақтауға, тасымалдауға және өңделген және өңделмеген күйде тағамдық мақсатта тұрғындарға сатуға жіберіледі.

133. Сұйық тамақ өнімдерін (сүт, қаймақ, сүзбе, өсімдік майы және басқалары) босату кезінде өнімдерді сатып алушының ыдысынан қайтадан ортақ ыдысқа құюға жол берілмейді. Ыдыстарға құюға арналған сауда мүкәммалын сүт, қаймақ, сүзбе салынған ыдыста қалдырмайды, арнайы ыдыстарда ұстап, күнделікті жуып отырады. Мүкәммал мақсаты бойынша пайдаланылады.

134. Сүт өңдеуші объектілер жеткізетін флягалардағы сүтті сатқан кезде айналымдағы ыдыстар дайындаушы-кәсіпорында өңделеді, сатылатын жерлерде алдын ала жуылады.

135. Объектілерде мыналарды:

1) шығу тегін, сапасы мен қауіпсіздігін растайтын құжаттары жоқ тамақ өнімдерін;

2) тиісті таңбасы жоқ тамақ өнімдерін;

3) ораманың бүтіндігі бұзылған және лас ыдыстағы, жапсырмалары (немесе қосымша қағаздары) жоқ тамақ өнімдерін;

4) берілген мәліметтерге сәйкес келмейтін тамақ өнімдерін;

5) бұрмаланған тамақ өнімдерін;

6) тамақ өнімдерін сақтаудың температуралық және ылғалдылық шарттарын сақтау шарттары болмаған кезде;

7) тазартылмаған құсты, салмонеллез бойынша қолайсыз шаруашылықтардан келген жұмыртқаны, қабығы лас, кемшіліктері мен жарықшағы бар жұмыртқаны, үйрек және қаз жұмыртқаларын;

8) ветеринариялық таңбасы жоқ етті, шартты түрде жарамды етті және ет өнімдерін, сондай-ақ жануарлардан алынған азық-түлік шикізаты мен өнеркәсіпте дайындалмаған, ветеринариялық-санитариялық сараптамадан өтпеген тамақ өнімдерін;

9) қауіпсіздік көрсеткіштеріне сәйкес келмейтін тамақ өнімдерін қабылдауға, сақтауға, тасымалдауға және пайдалануға жол берілмейді.

136. Жас балық пен балық өнімдерін сату және сақтау үшін объект бөлек тоңазытқыштармен жабдықталады.

137. Бөлшектеп оралмаған, тұтынуға дайын өнімдерді сататын бөлімдерде (секцияларда) жұмыртқа сатуға жол берілмейді.

138. Дайын тамақ өнімдерін азық-түлік шикізатымен және шикі азық-түлік өнімдерімен бірге тасымалдауға жол берілмейді.

139. Жылдың жылы мезгілінде тез бұзылатын өнімдерді тасымалдау +6 ⁰С-тан аспайтын температурада:

1) қораптары салқындатылатын арнайы көлікте 6 сағаттан асырмай;

2) салқындатылмайтын изотермиялық қораптарда 1 сағаттан асырмай жүргізіледі.

140. Етті авторефрижераторлармен тасымалдау: салқындатылған және тоңазытылған ет +6 ⁰С температурада, мұздатылған ет 0 ⁰С температурада жүргізіледі.

141. Тірі балық термооқшаулағышы бар, мұзға арналған арнайы сыйымдылығы, сондай-ақ суға ауа жіберуге арналған жабдығы бар цистерна-автомобильдермен тасымалданады.

7-параграф. Объект аумағына, тұтыну қалдықтарын жинауға және шығаруға қойылатын ветеринариялық (ветеринариялық-санитариялық) талаптар

142. Объект аумағы жайластырылады, таза ұсталады. Аумақта, объектінің шаруашылық аймағында арнайы бөлінген жерде қалдықтарды жинау үшін қақпағы бар контейнерлер орналастыру үшін су өткізбейтін жабыны бар, үш жағынан тұтас қабырғалармен қоршалған алаңқайлар көзделеді. Қоқыс және тағам қалдықтары толу шамасына қарай шығарылады. Қоқысты шығару арнайы көлікпен жүзеге асырылады.

143. Аумақ күнделікті жиналады, жылдың жылы мезгілінде су себіледі, қыс мезгілінде қар мен мұздан тазартылады.

144. Объект ғимаратына кірер жерде қоқысқа арналған қоқыссалғыштар орналастырылады, оларды тазарту толу шамасына қарай жүргізіледі.

145. Базарларда сауда қатарларының бойымен бір-бірінен 20 метрден аспайтын аралықта қоқысқа арналған қоқыссалғыштар қойылады.

146. Кірме жолдар, тротуарлар және түсіру алаңдары атмосфералық жауын-шашынның және еріген судың ағып кетуі үшін еңісі бар қатты жабынмен қамтамасыз етіледі.

147. Ыдыстар мен тауар қорын сауда объектісі аумағына іргелес аумақта жинауға рұқсат етілмейді.