Об утверждении Стандарта организации оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан

Приказ Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 12 декабря 2016 года № 1053. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 11 января 2017 года № 14664. Утратил силу приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 24 февраля 2023 года № 31.

Об утверждении Стандарта организации оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан

Сноска. Утратил силу приказом Министра здравоохранения РК от 24.02.2023 № 31 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 6) пункта 1 статьи 7 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемый Стандарт организации оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан.

2. Департаменту стандартизации медицинских услуг Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации настоящего приказа направление его копии в печатном и электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан;

4) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства здравоохранения и социального развития Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1), 2) и 3) настоящего пункта.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан Биртанова Е.А.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр здравоохранения и социального развития Республики Казахстан

Т. Дуйсенова

Утвержден приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 12 декабря 2016 года № 1053

Стандарт организация оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Стандарт организации оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан (далее – Стандарт) разработан в соответствии с подпунктом 6) пункта 1 статьи 7 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее – Кодекс) и устанавливает требования к организации оказания медицинской помощи пациентам со стоматологическими заболеваниями.

2. Определения, используемые в настоящем Стандарте:

1) профильный специалист – медицинский работник с высшим медицинским образованием, имеющий сертификат по специальности "стоматология (взрослая и детская)";

2) клинический протокол – документ, устанавливающий общие требования к оказанию медицинской помощи пациенту при определенном заболевании или клинической ситуации;

3) профилактика – комплекс медицинских и немедицинских мероприятий, направленных на предупреждение возникновения заболеваний, прогрессирования на ранних стадиях болезней и контролирование уже развившихся осложнений, повреждений органов и тканей;

4) стоматологические заболевания – болезни тканей зубов (кариозные, некариозные), пародонта, слизистой оболочки рта, языка, красной каймы губ и челюстно-лицевой области (острые, хронические неспецифические и специфические воспалительные заболевания; болезни слюнных желез; заболевания височно-нижнечелюстного сустава и нервов лица; травмы; врожденные и приобретенные дефекты и деформации челюстно-лицевой области; аномалии и дефекты развития зубов, челюстей и лица; предраковые заболевания, доброкачественные опухоли и опухолеподобные поражения челюстно-лицевой области);

5) стоматологическая помощь – комплекс медицинских услуг, оказываемый пациентам со стоматологическими заболеваниями, включающий диагностику, лечение, профилактику и медицинскую реабилитацию;

6) гарантированный объем бесплатной медицинской помощи (далее – ГОБМП) – единый по перечню медицинских услуг объем медицинской помощи, оказываемой гражданам Республики Казахстан и оралманам, определяемый Правительством Республики Казахстан;

7) профилактические медицинские осмотры целевых групп населения – скрининговые осмотры, направленные на выявление заболеваний на ранних стадиях и предупреждение развития заболеваний, факторов риска, способствующих возникновению заболеваний, формирование и укрепление здоровья населения.

Глава 2. Основные направления деятельности организаций, оказывающих стоматологическую помощь

3. Медицинская помощь пациентам со стоматологическими заболеваниями оказывается в следующих формах:

1) амбулаторно-поликлинической помощи, в том числе первичной медико-санитарной помощи и консультативно-диагностической помощи;

2) стационарной помощи.

4. Задачи, функции, правовые и организационные основы оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан определены Положением о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих стоматологическую помощь в Республики Казахстан, утвержденным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 8 июня 2012 года № 397 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 7798).

5. Штаты организаций здравоохранения, оказывающих стоматологическую помощь, за исключением организаций являющихся государственными предприятиями на праве хозяйственного ведения, товариществами с ограниченной ответственностью, акционерными обществами, устанавливаются в соответствии с типовыми штатами и штатными нормативами организаций здравоохранения, утвержденными приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 7 апреля 2010 года № 238 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6173).

6. Кабинет профилактики стоматологических заболеваний организуется в медицинских пунктах, фельдшерско-акушерских пунктах, врачебных амбулаториях (центрах семейного здоровья), поликлиниках (сельской, районной, городской), в организациях образования с количеством учащихся менее 800 человек, а также в составе организаций здравоохранения, в которых отсутствует стоматологический кабинет (отделение).

7. Оказание доврачебной стоматологической помощи в кабинете профилактики стоматологических заболеваний проводит зубной гигиенист и (или) медицинский работник со средним медицинским образованием, прошедший курс переподготовки по специальности "стоматология" и получивший сертификат специалиста "зубной врач", "дантист", "ассистент стоматолога".

8. Объем клинико-диагностических исследований по уровням оказания стоматологической помощи определяется в соответствии с приложением 1 к настоящему Стандарту.

9. Врач стоматолог обеспечивает организацию консультативного и лечебно-диагностического процесса при стоматологических заболеваниях в соответствии с клиническими протоколами; проводит профилактические осмотры и санацию полости рта прикрепленного контингента, в том числе в образовательных организациях среднего, высшего и послевузовского профессионального образования, призывных пунктах, на предприятиях и в организациях; осуществляет диспансерное наблюдение за пациентами с патологией зубочелюстной системы и анализ его эффективности с оценкой уровня стоматологического здоровья; обеспечивает ранее выявление лиц с зубочелюстно-лицевыми аномалиями, деформациями и предпосылками их развития, дефектов коронок зубов и зубных рядов, патологии твердых тканей зубов и слизистой оболочки полости рта; при наличии медицинских показаний организует направление пациентов на стационарное лечение в отделения (койки) челюстно-лицевой хирургии многопрофильных стационаров.

10. При наличии у пациентов симптомов, указывающих на наличие вируса иммунодефицита человека/синдрома приобретенного иммунодефицита, туберкулеза направляет пациента на консультацию в специализированные медицинские организации.

11. Врач стоматолог обеспечивает изготовление зубных протезов, челюстно-лицевых протезов и установку ортодонтических аппаратов.

12. Врач стоматолог осуществляет экспертизу временной нетрудоспособности в соответствии с Правилами проведения экспертизы временной нетрудоспособности, выдачи листа и справки о временной нетрудоспособности, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 31 марта 2015 года № 183 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10964).

13. Совместно с центрами формирования здорового образа жизни проводит мероприятия по санитарно-гигиеническому просвещению населения по вопросам профилактики, формирования здорового образа жизни и питания, в том числе с привлечением среднего медицинского персонала (гигиенист стоматологический).

14. Специалисты медицинских организаций, оказывающих стоматологическую помощь, осуществляют профилактические осмотры пациентов с целью раннего выявления и предупреждения стоматологических заболеваний и оказывают специализированную медицинскую помощь пациентам со стоматологическими заболеваниями с применением современных медицинских технологий и методов диагностики и лечения, основанных на принципах доказательной медицины.

15. Скрининговые осмотры детского населения направлены на профилактику, раннее выявление и предупреждение стоматологических заболеваний, развитие которых связано с особенностями анатомо-физиологического развития в различные возрастные периоды жизни, в том числе в подростковом периоде.

16. Профилактические осмотры, в том числе скрининговые осмотры с последующим динамическим наблюдением и оздоровлением осуществляются в соответствии с Правилами проведения профилактических медицинских осмотров целевых групп населения, утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 10 ноября 2009 года № 685 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 5918).

17. Врач стоматолог осуществляет специализированный этап скринингового осмотра детского населения с заполнением учетно-отчетной документации, в том числе проводит комплексное обследование ребенка с оценкой состояния прикуса, пародонта, степени активности кариеса, плана диспансеризации, реабилитации и профилактики.

18. Результаты скрининговых осмотров целевых групп детского населения вносятся в статистическую форму 025–07/у "Карта профилактического медицинского осмотра (скрининга) ребенка", утвержденную приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 23 ноября 2010 года № 907 "Об утверждении форм первичной медицинской документации организаций здравоохранения" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за № 6697) (далее – Приказ № 907) и доводятся до сведения родителей и (или) его законных представителей.

19. При выявлении отклонений в развитии зубо-челюстной системы специалисты медицинских организаций, оказывающих стоматологическую помощь, обеспечивают последующую организацию, проведение диагностического обследования и последующего оздоровления пациентов.

20. Специалисты медицинских организаций, оказывающих стоматологическую помощь, предоставляют пациенту, родственникам либо законным представителям несовершеннолетних детей информацию о диагнозе, прогнозе и альтернативных методах лечения, реабилитации, проводят мероприятия по профилактике стоматологических заболеваний, пропаганде здорового образа жизни среди населения Республики Казахстан.

21. Стоматологический кабинет (отделение) для обеспечения своей деятельности использует возможности всех лечебно-диагностических и вспомогательных подразделений медицинской организации, в составе которой он организован.

22. В условиях стоматологической поликлиники специалисты обеспечивают профилактику, диагностику и лечение стоматологических заболеваний в соответствие с клиническими протоколами; при выявлении осложнений стоматологических заболеваний осуществляют разбор и анализ причин выявленных осложнений; организацию и проведение диспансерного наблюдения за пациентами со стоматологическими заболеваниями; экспертизу временной нетрудоспособности пациентов со стоматологическими заболеваниями.

23. Стоматологическая поликлиника используется в качестве клинической, учебной, производственной баз организаций медицинского и фармацевтического образования, реализующих программы технического и профессионального, послесреднего, высшего, послевузовского и дополнительного образования в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области образования, а также организаций технического и профессионального образования соответствующего профиля.

24. Пациенты со стоматологическими заболеваниями, получающие медицинскую помощь в условиях клинических, учебных баз кафедр медицинских высших учебных заведений, институтов усовершенствования врачей, а также баз производственной практики для учащихся медицинских средних учебных заведений, принимают участие в учебном процессе, проведении лечебно-диагностических процедур в присутствии третьих лиц.

Глава 3. Организация оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан

25. Медицинская помощь населению со стоматологическими заболеваниями оказывается в рамках ГОБМП.

26. Платные медицинские услуги пациентам со стоматологическими заболеваниями оказываются государственными и частными медицинскими организациями в соответствии с Правилами и условиями оказания платных услуг в организациях здравоохранения, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 30 апреля 2015 года № 304 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11341).

27. Стоматологическая медицинская помощь в рамках ГОБМП осуществляется в следующих формах:

1) первичной медико-санитарной помощи (далее – ПМСП);

2) консультативно-диагностической помощи (далее – КДП);

3) скорой медицинской помощи.

28. ПМСП пациентам, имеющим стоматологические заболевания, предоставляется в соответствии с Правилами оказания первичной медико-санитарной помощи и Правилами прикрепления граждан к организациям первичной медико-санитарной помощи, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 28 апреля 2015 года № 281 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11268).

29. Медицинский работник со средним медицинским образованием (медицинская сестра, фельдшер) медицинского пункта и фельдшерско-акушерского пункта, врачебной амбулатории (центра семейного здоровья) обеспечивает организацию и проведение комплекса мероприятий пациентам, в том числе со стоматологическими заболеваниями, в соответствии с приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения Республики Казахстан от 5 января 2011 года № 7 "Об утверждении Положения о деятельности организаций здравоохранения, оказывающих амбулаторно-поликлиническую помощь" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6774).

30. Медицинский работник со средним медицинским образованием (медицинская сестра, фельдшер) медицинского пункта и фельдшерско-акушерского пункта, врачебной амбулатории (центра семейного здоровья) обеспечивает доставку пациентов при острых и обострении хронических стоматологических заболеваний, травмах в ближайшую стационарную организацию в экстренных и неотложных случаях для оказания квалифицированной медицинской помощи.

31. Передвижной стоматологический кабинет (далее – ПСК) организуется как структурное подразделение стоматологической поликлиники или стоматологического отделения медицинской организации для оказания медицинской помощи при стоматологических заболеваниях вне стационарных помещений медицинской организации, в том числе в отдаленных и труднодоступных населенных пунктах, врачами стоматологами или другими специалистами стоматологического профиля, входящими в штат подразделений стоматологической поликлиники или стоматологического отделения медицинской организации, с учетом территориальных особенностей и потребностей в медицинской помощи при стоматологических заболеваниях.

32. Оснащение ПСК осуществляется в соответствии с перечнем минимального оснащения передвижного стоматологического кабинета в соответствии с приложением 2 к настоящему Стандарту.

33. Специалист ПСК обеспечивает выявление и лечение заболеваний зубов, пародонта и слизистой оболочки рта; выявление пациентов с зубочелюстно-лицевыми аномалиями и предпосылками их развития; выявление и лечение (протезирование) пациентов с дефектами коронок зубов и зубных рядов.

34. Специалист ПСК направляет пациентов с осложненными формами заболеваний к врачам стоматологам для оказания специализированной медицинской помощи в амбулаторных или стационарных условиях; пациентов с зубочелюстно-лицевыми аномалиями и предпосылками их развития к врачам стоматологам, прошедшим повышение квалификации по вопросам ортодонтии, а при их отсутствии направление к врачу стоматологу, прошедшему повышение квалификации по вопросам ортодонтии в стоматологическую поликлинику.

35. При необходимости сложного протезирования специалист ПСК направляет пациентов с дефектами коронок зубов и зубных рядов в стоматологическую поликлинику.

36. Специалист ПСК проводит мероприятия по профилактике стоматологических заболеваний среди населения, осуществляет гигиеническое образование и обучение пациентов рациональной гигиене рта.

37. КДП пациентам, имеющим стоматологические заболевания, предоставляется в соответствии с Правилами оказания консультативно-диагностической помощи, утвержденными приказом исполняющего обязанности Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 28 июля 2015 года № 626 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № № 11958).

38. КДП (по показаниям) включает в себя:

1) экстренную стоматологическую помощь (острая боль) (для социально-уязвимой категории населения: обезболивание, препарирование и наложение пломбы из композитных материалов химического отверждения, удаление зуба с обезболиванием, периостотомия, вскрытие абсцессов);

2) плановую стоматологическую помощь детям (кроме ортодонтической и ортопедической) и беременным женщинам (кроме ортодонтической и ортопедической) по направлению специалиста, включая удаление зубов с использованием обезболивания, препарирование и наложение пломбы из композитных материалов химического отверждения;

3) ортодонтическую помощь детям с врожденной патологией челюстно-лицевой области с использованием аппарата для устранения зубочелюстных аномалий (ортодонтическая пластинка).

39. При наличии сопутствующей патологии у пациентов со стоматологическими заболеваниями для оказания консультативной помощи привлекаются врачи смежных специальностей (по медицинским показаниям).

40. В случаях, требующих оказания специализированной медицинской помощи и высокотехнологичных медицинских услуг с круглосуточным медицинским наблюдением, пациентов со стоматологическими заболеваниями направляют в челюстно-лицевые отделения многопрофильных стационаров в соответствии с Правилами оказания стационарной помощи, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 29 сентября 2015 года № 761 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 12204).

41. Врач стоматолог при оказании КДП предоставляет врачу ПМСП, направившему пациента на консультацию, консультативно-диагностическое заключение по форме 071/у ("Медицинское заключение"), утвержденной Приказом № 907, в котором указывает результаты проведенного обследования и лечения, а также рекомендации по дальнейшему лечению пациента со стоматологическими заболеваниями.

42. Врач стоматолог предоставляет консультативное заключение на оформление документов пациента со стоматологическим заболеванием для направления на медико-социальную экспертизу для установления инвалидности и степени утраты трудоспособности, а также определение потребностей освидетельствуемого лица в мерах социальной защиты в соответствии с Правилами проведения медико-социальной экспертизы, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 30 января 2015 года № 44 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных и правовых актов за № 10589).

43. В случае выявления в ходе оказания медицинской помощи пациенту со стоматологическим заболеванием симптомов онкологического заболевания медицинская помощь пациенту оказывается в соответствии со стандартом организации оказания онкологической помощи населению Республики Казахстан, утвержденным приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 2 августа 2013 года № 452 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных и правовых актов за № 8687).

44. После верификации диагноза, лечение злокачественных новообразований челюстно-лицевой области у детей проводится в специализированных онкологических организациях.

Реконструктивные операции после удаления новообразований в челюстно-лицевой области по показаниям проводятся в организациях здравоохранения, оказывающих медицинскую помощь онкологическим больным или в детских челюстно-лицевых отделениях многопрофильных стационаров.

45. Скорая медицинская помощь пациентам со стоматологическими заболеваниями предоставляется в соответствии с Правилами оказания скорой медицинской помощи и медицинской помощи в форме санитарной авиации, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 27 апреля 2015 года № 269 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11263) и включает в себя круглосуточную экстренную медицинскую помощь взрослому и детскому населению при угрожающих жизни (пациента и (или) окружающих) состояниях, несчастных случаях, острых тяжелых заболеваниях, как на месте происшествия, так и в пути следования.

46. Стоматологическая медицинская помощь предоставляется пациенту после получения информированного его согласия по форме письменного добровольного согласия пациента при инвазивных вмешательствах, утвержденной приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 20 мая 2015 года № 364 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 11386).

Отказ от медицинской помощи с указанием возможных последствий в соответствии с пунктом 3 статьи 93 Кодекса оформляется записью в медицинских документах и подписывается пациентом либо его законным представителем, а также медицинским работником.

47. Показанием для плановой госпитализации пациента со стоматологическими заболеваниями является необходимость оказания квалифицированной, специализированной медицинской помощи и высокотехнологичных медицинских услуг с круглосуточным медицинским наблюдением, в том числе для:

1) уточнения диагноза в неясных и сложных для диагностики и лечения случаях и подбора необходимой схемы лечения;

2) лечения хронических заболеваний органов полости рта и челюстно-лицевой области в стадии обострения;

3) хирургического лечения доброкачественных опухолей и опухолеподобных заболеваний;

4) лечения травм и гнойно-воспалительных заболеваний челюстно-лицевой области;

5) хирургического лечения дефектов и деформаций челюстно-лицевой области;

6) хирургического лечения врожденной патологии челюстно-лицевой области.

48. Госпитализация пациентов со стоматологическими заболеваниями в экстренных случаях осуществляется по направлению врача стоматолога детского, врача стоматолога общей практики, врача общей практики, врача педиатра, врача терапевта, бригадами станции (отделения) скорой медицинской помощи, санитарной авиации в сопровождении медицинского работника или самостоятельном обращении и при любых других способах доставки пациента, независимо от места жительства и места прикрепления в рамках ГОБМП.

49. Показания для экстренной госпитализации:

1) острые или обострение хронических одонтогенных и неодонтогенных воспалительных заболеваний челюстно-лицевой области;

2) травмы челюстно-лицевой области;

3) кровотечения челюстно-лицевой области.

50. Экстренную стоматологическую хирургическую помощь взрослому населению при небольших по объему кровотечениях в челюстно-лицевой области, острых воспалительных процессах (остром периостите челюстей, абсцессах твердого неба), травмах челюстно-лицевой области (вывихах и переломах зубов) оказывает врач стоматолог стоматологического кабинета (отделения, стоматологической поликлиники).

51. Экстренную стоматологическую хирургическую помощь взрослому населению при выраженных кровотечениях в челюстно-лицевой области, тяжелом течении острого периостита челюстей, остром одонтогенном остеомиелите челюстей, абсцессах и флегмонах челюстно-лицевой области оказывают врачи стоматологи, врачи по специальности "челюстно-лицевая хирургия (взрослая)", врачи по специальности "общая хирургия (торакальная, абдоминальная, трансплантология, колопроктология)", прошедшие усовершенствование по специальности "челюстно-лицевая хирургия (взрослая)" в отделениях хирургии, челюстно-лицевой хирургии многопрофильных стационаров.

52. Экстренную стоматологическую хирургическую помощь детям при кровотечениях в челюстно-лицевой области, острых воспалительных процессах и травмах челюстно-лицевой области оказывают врачи стоматологи, врачи по специальности "челюстно-лицевая хирургия (взрослая, детская)", врачи по специальности "общая хирургия (торакальная, абдоминальная, трансплантология, колопроктология)", прошедшие усовершенствование по специальности "челюстно-лицевая хирургия (детская)" в стоматологических поликлиниках, детских отделениях челюстно-лицевой хирургии, детских хирургических отделениях многопрофильных детских стационаров.

53. Оказание стоматологической помощи взрослому населению с воспалительными, воспалительно-дистрофическими, функционально-дистензионными заболеваниями височно-нижнечелюстного сустава осуществляет врач стоматолог стоматологических кабинетов (отделений) поликлиник, стоматологической поликлиники.

54. Оказание стоматологической помощи детям с воспалительными, воспалительно-дистрофическими и функционально-дистензионными заболеваниями височно-нижнечелюстного сустава осуществляется врачом стоматологом в детской стоматологической поликлинике, детских отделениях стоматологических поликлиник, детском отделении челюстно-лицевой хирургии многопрофильного стационара. По показаниям хирургическое лечение детей с артрозом и анкилозом проводится детском отделении челюстно-лицевой хирургии многопрофильного стационара.

55. Госпитализации в отделения челюстно-лицевой хирургии многопрофильных стационаров подлежат пациенты:

1) с кровотечениями в челюстно-лицевой области;

2) с острыми и обострениями хронических воспалительных заболеваний;

3) с травмами в челюстно-лицевой области;

4) с функционально-дистензионными заболеваниями височно-нижнечелюстного сустава, нуждающиеся в проведении реконструктивных операций в челюстно-лицевой области (по показаниям);

5) с доброкачественным и опухолеподобными образованиями в челюстно-лицевой области.

56. Осмотр новорожденных детей с целью выявления зубочелюстно-лицевых аномалий и деформаций проводит врач по специальности "неонатология" родовспомогательных организаций, осмотр детей дошкольного и школьного возраста проводит медицинский работник кабинета профилактики стоматологических заболеваний, врач стоматолог стоматологического кабинета (отделения) поликлиники, стоматологического кабинета (отделения) детской поликлиники, стоматологического кабинета организаций образования, отделений челюстно-лицевой хирургии, стоматологических клиник медицинских университетов.

57. При выявлении врожденной стоматологической патологии у новорожденного врачи по специальности "неонатология", "педиатрия" направляют ребенка к врачу стоматологу в стоматологический кабинет детской поликлиники, детскую стоматологическую поликлинику для решения вопроса оказания специализированной стоматологической помощи.

58. При наличии медицинских показаний врач стоматолог направляет ребенка с врожденной стоматологической патологией на консультацию к врачам по специальности "педиатрия ("общая медицина", "оториноларингология (сурдология) (взрослая, детская)", "травматология-ортопедия (камбустиология) (взрослая, детская)", "эндокринология (взрослая, детская)", "невропатология (взрослая, детская)", а также к работнику с высшим педагогическим образованием по специальности "дефектология", "логопедия".

При наличии показаний к хирургическому лечению врач стоматолог направляет ребенка с зубочелюстно-лицевыми аномалиями и деформациями в отделение челюстно-лицевой хирургии детской больницы, клиники медицинских университетов для хирургической промежуточной реабилитации с предшествующим и последующим ортодонтическим лечением.

59. Пациентам с пороками развития твердых тканей зубов врач стоматолог оказывает стоматологическую помощь в условиях стоматологической поликлиники или специализированных центров реабилитации.

По показаниям врач стоматолог направляет ребенка на консультацию к врачам по специальности "педиатрия ("общая медицина", "эндокринология (взрослая, детская)", "медицинская генетика".

60. Оказание стоматологической помощи детям с врожденными и приобретенными пороками развития лица и челюстей осуществляет врач стоматолог и врач по специальности челюстно-лицевая хирургия (взрослая, детская) детской стоматологической поликлиники, детского отделения стоматологической поликлиники, детского отделения челюстно-лицевой хирургии многопрофильного стационара.

61. Оказание медицинской помощи детям, имеющим кариес зубов, оказывается врачом детским стоматологом и осуществляется в детских стоматологических поликлиниках, детских стоматологических кабинетах (отделениях), стоматологических кабинетах организаций образования, передвижных стоматологических кабинетах.

62. При диагностике у ребенка множественного поражения зубов кариесом (показатель интенсивности поражения более трех) врач стоматолог направляет его на консультацию к детским врачам других специальностей ("педиатрия", "эндокринология", "оториноларингология", "невропатология", "ревматология", "аллергология", "нефрология").

Дети с множественным кариесом находятся на диспансерном учете у врачей стоматологов детских стоматологических кабинетов, где им проводятся комплексные профилактические мероприятия в соответствии с клиническими протоколами.

63. Стоматологическая помощь детям с острой болью оказывается врачом стоматологом вне очередности в детской стоматологической поликлинике, стоматологическом кабинете (отделении) детской поликлиники, детских отделениях стоматологических поликлиник, стоматологическом кабинете организаций образования, стоматологических клиниках медицинских университетов, оказывающих стоматологическую помощь детям.

64. Детям с ограниченными возможностями (детям с установленной инвалидностью) врач стоматолог оказывает стоматологическую помощь по показаниям под общим обезболиванием (при наличии медицинских показаний и отсутствии противопоказаний) в условиях детской стоматологической поликлиники, детских отделениях стоматологических поликлиник, стоматологических клиниках медицинских университетов, оказывающих стоматологическую помощь детям.

65. Оказание медицинской помощи детям с заболеваниями пародонта осуществляются врачом стоматологом в условиях детской стоматологической поликлиники, детского стоматологического кабинета (отделения) детской поликлиники, стоматологического кабинета поликлиник (сельской, районной, городской) в соответствии с клиническим протоколами с последующим диспансерным наблюдением в амбулаторных условиях.

При наличии тяжелой степени заболеваний пародонта врач стоматолог при необходимости направляет детей на консультацию к другим профильным специалистам.

66. Оказание медицинской помощи детям с заболеваниями слизистой оболочки рта (острый герпетический стоматит, многоформная экссудативная эритема, кандидоз и другие поражения слизистой оболочки рта) врач стоматолог проводит в условиях детской стоматологической поликлиники, детского стоматологического кабинета (отделения) детской поликлиники, стоматологического кабинета поликлиник (сельской, районной, городской), в соответствии с клиническими протоколами.

По показаниям врач стоматолог направляет на консультацию к врачам по специальностям "педиатрия", "оториноларингология", "инфекционные болезни", "аллергология", "дерматовенерология", "невропатология", "медицинская генетика" в медицинские организации здравоохранения.

В случае тяжелого течения заболеваний слизистой оболочки рта у детей лечение проводят в специализированных отделениях больниц (диспансеров).

67. Оказание стоматологической помощи детям с ограниченными острыми и хроническими одонтогенными и неодонтогенными воспалительными заболеваниями, с острой травмой зубов, мягких тканей лица и слизистой полости рта, врождҰнными и приобретенными дефектами и деформациями челюстно-лицевой области осуществляется последовательно: врачом стоматологом, врачом по специальности "челюстно-лицевая хирургия (детская)" в детских стоматологических поликлиниках, стоматологических кабинетах (отделениях) детских поликлиник, стоматологических кабинетах поликлиник (сельской, районной, городской), стоматологических клиниках медицинских университетов.

68. Оказание стоматологической помощи детям с разлитыми и тяжелыми формами одонтогенных и неодонтогенных воспалительных заболеваний (абсцессы, флегмоны, остемиелит челюстей, фурункул, карбункул, аденофлегмона, сиаладенит слюнных желез, тромбофлебит лицевых вен), в детских отделениях челюстно-лицевой хирургии многопрофильных стационаров.

69. Оказание стоматологической помощи детям с одонтогенными острыми и обострениями хронических воспалительных заболеваний челюстно-лицевой области (пульпит, перодонтит, периостит, поддесневой абсцесс) осуществляется в стоматологических поликлиниках, по показаниям в детских отделениях челюстно-лицевой хирургии многопрофильных стационаров, в клиниках медицинских университетов.

70. Оказание стоматологической помощи детям с ограниченными доброкачественными и опухолеподобными образованиями, мальформациями челюстно-лицевой области оказывается врачом стоматологом, врачом по специальности "челюстно-лицевая хирургия (детская)" и осуществляется в стоматологических поликлиниках, а при обширных поражениях более одной анатомической области лица, в детских челюстно-лицевых отделениях многопрофильных стационаров.

71. Качество оказываемых медицинских услуг в медицинских организациях, оказывающих стоматологическую помощь, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности, осуществляется в соответствии с Правилами организации и проведения внутренней и внешней экспертиз качества медицинских услуг, утвержденными приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 27 марта 2015 года № 173 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10880).

Приложение 1 к Стандарту организации оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан

Объем клинико-диагностических исследований по уровням оказания стоматологической помощи

Уровни оказания медицинской помощи в соответствии со структурой организации стоматологической службы	Перечень диагностических мероприятий	Перечень лечебных мероприятий	Примечание
1. Первичная медико-санитарная помощь (доврачебный уровень): организации: фельдшерско-акушерский пункт, врачебная амбулатория, кабинеты профилактики стоматологических заболеваний кадры: средний медицинский персонал, прошедший курс обучения	1. Выяснение и детализация жалоб. 2.Сбор анамнеза. 3. Физикальное обследование (основные методы). 4.Рентгенологическое исследование.	1. Обучение гигиене полости рта. 2.Профессиональная гигиена полости рта. 3.При наличии показаний - направление в кабинет стоматолога. 4.В экстренных случаях – направление на госпитализацию (для оказания специализированной помощи в условиях стационара).
2.Амбулаторно-поликлиническая (первичная медико-санитарная помощь, консультативно-диагностическая помощь) Организации: кабинет стоматологический в составе стоматологических поликлиник (областных, городских), в том числе детских, отделений многопрофильных стационаров, диспансеров; кабинет стоматологический передвижной; стоматологический кабинет в школах кабинет профилактики стоматологических заболеваний Кадры: Врач по специальности "стоматология (взрослая и детская)"; зубной врач; рентген-лаборант	1.Выяснение и детализация жалоб. 2.Сбор анамнеза. 3.Физикальное обследование (основные методы). 4.Обследование с применением дополнительных методов обследования (термотест, электроодонтометрия, рентгенологическое исследование, апекслокация, проведение диагностических проб, определение стоматологических индексов).	1.Санация полости рта. 2. При наличии показаний - направление на консультацию смежных специалистов. 3.Оказание экстренной помощи при неотложных состояниях. 4.При наличии показаний - направление на стационарное лечение.
Специализированная стоматологическая помощь. Организации: стоматологическая клиника, в том числе стоматологическая клиника медицинских университетов Кадры: врач по специальности "стоматология (взрослая и детская)"; рентген-лаборант	1.Выяснение и детализация жалоб. 2.Сбор анамнеза. 3.Физикальное обследование (основные методы). 4.По показаниям – направление на лабораторное обследование, рентгенографию, томографию, ультразвуковое исследование, денситометрию, электро-одонтометрию, эхоостеометрию, реопарадонтографию, цитологическое обследование, индексная оценка состояния зубов, пародонта, функциональные пробы, гнатодинамометрия, миография.	1.Эндодонтическое лечение зубов. 2.Реставрация зубов. 3.Парадонтологическая стоматологическая помощь. 4.Лечение патологии слизистой оболочки рта. 5.Амбулаторные хирургические оперативные вмешательства. 6.Ортодонтическая помощь. 7.Ортопедическая помощь. 8.Дентальная имплантация зубов. 9.Ортодонтическая реабилитация детей с врожденной патологией челюстно-лицевой области.
Высокотехнологичные медицинские услуги Организации: отделение (койки) (взрослое, детское) челюстно-лицевой хирургии многопрофильной больницы (городской, областной); челюстно-лицевая больница стоматологические клиники медицинских университетов Кадры: врач по специальности "челюстно-лицевая хирургия (взрослая, детская); врач по специальности "стоматология (взрослая и детская)"; рентген-лаборант	1.Выяснение и детализация жалоб. 2.Сбор анамнеза. 3.Физикальное обследование (основные методы). 4.По показаниям – направление на лабораторное обследование, рентгенографию, томографию, ультразвуковое исследование.	1.Лечение патологии челюстно-лицевой области. 2.Сложно-челюстное протезирование. 3.Дентальная имплантация зубов.

Приложение 2 к Стандарту организации оказания стоматологической помощи в Республике Казахстан

Перечень минимального оснащения передвижного стоматологического кабинета

№	Наименование	Количество, единиц
Стоматологическое оборудование и инструментарий
1	Установка стоматологическая, включающая блок врача-стоматолога, кресло стоматологическое, гидроблок стоматологический, блок ассистента с пылесосом и слюноотсосом, светильник операционный стоматологический	1
2	Компрессор безмасляный	1
3	Комплект стоматологических наконечников: (турбинный, угловой, прямой, пневматический микромотор)	3
4	Скейлер стоматологический (аппарат для снятия зубных отложений)	1
5	Стул врача-стоматолога	1
6	Стул ассистента	1
7	Лампа фотополимеризационная	1
8	Апекслокатор	1
9	Нож хирургический (коагулятор)	1
10	Облучатель бактерицидный	1
11	Рециркулятор УФ-бактерицидный для обеззараживания воздуха в помещении	1
12	Комплект инструментов для терапевтического приема (базовый): лоток для инструментов, зеркало с ручкой, зонд, пинцет, экскаватор, гладилка серповидная двухсторонняя, штопфер-гладилка, шпатель для замешивания	20
13	Емкости для дезинфекции и предстерилизационной обработки медицинских изделий (комплект - 1литр, 3 литра, 5 литров и 10 литров)	1
14	Комплект одноразовых стоматологических инструментов для стоматологического обследования и лечения: лоток для инструментов; зеркало стоматологическое; зонд угловой; пинцет металлический; перчатки стерильные; слюноотсос; ватные валики; фартук для пациента; маска; шапочка на подголовник; микробраши; головка латексная для полировки зубов и пломб; головка из синтетической щетины; салфетка для пациента	1 000 штук в год
15	Комплект щипцов для удаления постоянных зубов и корней зубов на верхней и нижней челюстях	2
16	Комплект щипцов для удаления временных зубов и корней зубов на верхней и нижней челюстях	2
17	Комплект элеваторов стоматологических для удаления корней зубов	2
Стерилизационное оборудование
1	Стерилизатор (автоклав)	1
2	Аквадистиллятор	1
3	Камера для хранения стерильных инструментов	1
4	Установка для ультразвуковой очистки и дезинфекции медицинских инструментов и изделий (ультразвуковая мойка)	1
5	Емкости для дезинфекции и предстерилизационной обработки медицинских изделий (комплект - 1литр, 3 литра, 5 литров и 10 литров)	1
6	Средства для дезинфекции и предстерилизационной обработки медицинских изделий	По мере расходования
7	Биксы (коробка стерилизационная для хранения стерильных инструментов и материалов)	По мере расходования
8	Индикаторы для контроля качества стерилизации медицинских изделий	По мере расходования
9	Реактивы для контроля качества дезинфекции и предстерилизационной очистки медицинских изделий	По мере расходования
Рентгендиагностическое оборудование
1	Рентгеновский дентальный аппарат	1
2	Ноутбук	1
3	Фартук дентальный рентгенозащитный с воротником	2
Мебель для стоматологического кабинета
1	Стол письменный для врача	1
2	Стул офисный	2
3	Шкаф медицинский для хранения расходных материалов	1
4	Шкаф медицинский для медикаментов	1
5	Шкаф для медицинской одежды	1
6	Стол комбинированный с мойкой	1
Прочее оборудование и инструменты
1	Блок питания	1
2	Электронасос погружной	1
3	Кондиционер	1
4	Тепловентилятор	1
5	Вентилятор	1
6	Электроводонагреватель	1
7	Термометр	1
8	Огнетушитель	1
9	Сигнализация	1
10	Запас воды не менее 60 литров	1
11	Кабели	1
12	Хозяйственный инвентарь для уборки	1

Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2016 жылғы 12 желтоқсандағы № 1053 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 11 қаңтарда № 14664 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 24 ақпандағы № 31 бұйрығымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 24.02.2023 № 31 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2009 жылғы 18 қыркүйектегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Медициналық қызметті стандарттау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күнінен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмелерін баспа және электрондық түрде қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялауға және Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркегеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму вице-министрі Е.А. Біртановқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрі

Т. Дүйсенова

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2016 жылғы 12 желтоқсандағы № 1053 бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарты (бұдан әрі – Стандарт) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Кодексінің 7-бабы 1-тармағының 6) тармақшасына сәйкес әзірленді және денсаулық сақтау субъектілеріне стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастырудың жалпы қағидаттарын белгілейді.

2. Осы Стандартта пайдаланылатын анықтамалар:

1) бейінді маман – жоғары медициналық білімі, "стоматология (ересек және балалар)" мамандығы бойынша сертификаты бар медицина қызметкері;

2) клиникалық хаттама – белгілі бір ауруы немесе клиникалық жағдайы кезінде пациентке медициналық көмек көрсетуге қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін құжат;

3) профилактика - аурулардың пайда болуының, олардың ерте сатыда өршуінің алдын алуға және орын алған асқынуларды, ағзалар мен тіндердің бүлінулерін бақылауға бағытталған медициналық және медициналық емес іс-шаралар кешені;

4) стоматологиялық аурулар – тіс тіндерінің (кариозды, кариозды емес), пародонта, ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының, тілдің, еріннің қызыл ернеулері және жақ сүйек-беттің аурулары (жіті, созылмалы спецификалық емес және спецификалық қабыну аурулары, сілекей бездерінің аурулары; самай - төменгі жақ сүйек буындарының және бет нервтерінің аурулары; жарақаттар; жақ сүйек-беттің туа біткен және жүре пайда болған ақаулары мен деформациялары; тістің, жақ сүйек пен беттің даму аномалиялары мен ақаулары, обыр алды аурулары, жақ сүйек-бетінің қатерсіз ісіктері мен ісік тәріздес зақымданулары);

5) стоматологиялық көмек – диагностиканы, емдеуді, профилактика мен медициналық оңалтуды қамтитын стоматологиялық аурулары бар пациенттерге көрсетілетін медициналық қызметтердің кешені;

6) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (бұдан әрі – ТМККК) – Қазақстан Республикасының азаматтарына және оралмандарға көрсетілетін медициналық қызметтер көрсетудің Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбесі бойынша бірыңғай медициналық көмектің көлемі;

7) халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық тексеру – ауруларды ерте сатыда анықтаға және аурулардың дамуын, қауіп факторларың, қосалқы аурулардың туындауын болдырмауға және халық денсаулығын нығайтуға бағытталған скринингтік тексерулер.

2-тарау. Стоматологиялық көмек көрсететін ұйымдардың қызметінің негізгі бағыттары

3. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге медициналық көмек мынадай нысандарда көрсетіледі:

1) амбулаториялық-емханалық көмек, оның ішінде медициналық-санитариялық алғашқы көмек және консультациялық-диагностикалық көмек;

2) стационарлық көмек.

4. Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсету міндеттері, функциялары, құқықтық және ұйымдастырушылық негіздері "Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылғы 8 маусымдағы № 397 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7798 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының халқына стоматологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының қызметі туралы ережеде айқындалған.

5. Шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, акционерлік қоғамдар болып табылатын ұйымдарды қоспағанда, стомотологиялық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарының штаттары Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 7 сәуірдегі № 238 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6173 болып тіркелген) үлгі штаттары мен штат нормативтеріне сәйкес белгіленеді.

6. Стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинеті медициналық пункттерде, фельдшерлік-акушерлік пункттерде, дәрігерлік амбулаторияларда (отбасы денсаулығы орталықтарында), емханаларда (ауылдық, аудандық, қалалық), оқушылар саны кемінде 800 адам болатын білім беру ұйымдарында, сондай-ақ стоматологиялық кабинеті (бөлімшесі) жоқ денсаулық сақтау ұйымдарының құрамында ұйымдастырылады.

7. Стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинетінде дәрігерге дейінгі стоматологиялық көмек көрсетуді тіс гигиенисті және (немесе) "стоматология" мамандығы бойынша қайта даярлау курсынан өткен және "стоматологиялық гигиенист" мамандығының сертификатын алған, орта медициналық білімі бар медицина қызметкері жүргізеді.

8. Стоматологиялық көмек көрсету деңгейлері бойынша клиникалық- диагностикалық зерттеу көлемі осы Стандартқа 1-қосымшаға сәйкес айқындалады.

9. Стоматолог дәрігер стоматологиялық аурулар кезінде консультативтік және емдік-диагностикалық процесті клиникалық хаттамаларға сәйкес ұйымдастыруды қамтамасыз етеді; тіркелген контингенттің, оның ішінде орта, жоғары және жоғары оқудан кейінгі кәсіптік білім беру ұйымдарында, шақыру пункттерінде, кәсіпорындар мен ұйымдарда ауыз қуысын профилактикалық қарап-тексеру мен санациялауды жүргізеді; тіс-жақ сүйек жүйесінің патологиясы бар пациенттерді диспансерлік байқауды және стоматологиялық денсаулық деңгейін бағалай отырып, оның тиімділігін талдауды жүзеге асырады; тіс-жақ сүйек-бет аномалияларымен, деформацияларымен және олардың дамуы алғышарттарымен тұлғаларда, тістер мен тіс қатарларының коронка ақауларын, тістердің қатты тіндері мен ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының патологияларын ерте анықтауды қамтамасыз етеді; медициналық көрсетілімдер болған кезде пациенттерді көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшелеріне (кереуеттеріне) стационарлық емдеуге жіберуді ұйымдастырады.

10. Пациенттерде адамның иммун тапшылығы вирусы/жүре пайда болатын иммундық тапшылық синдромы, туберкулездің бар-жоғын көрсететін симптомдар болған кезде пациентті мамандандырылған медициналық ұйымдарға консультацияға жолдайды.

11. Стоматолог дәрігер тіс протездерін, жақ сүйек-бет протездерін дайындауды және ортодонттық аппараттарды орнатуды қамтамасыз етеді.

12. Стоматолог дәрігер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 31 наурыздағы № 183 бұйрығымен бекітілген Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру қағидаларына сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптаманы жүзеге асырады (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10964 болып тіркелген).

13. Саламатты өмір сүру салтын қалыптастыру орталықтарымен бірлесіп профилактика, саламатты өмір сүру салтын қалыптастыру және тамақтану мәселелері бойынша, оның ішінде орта медицина персоналын тарта отырып, халық арасында санитариялық-гигиеналық ағарту бойынша іс-шаралар өткізеді.

14. Стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарың мамандары стоматологиялық ауруларды ерте анықтау және алдын алу мақсатында пациенттерді профилактикалық қарап-тексерулерді жүзеге асырады және заманауи медициналық технологиялар мен дәлелді медицина қағидаттарына негізделген диагностика және емдеу әдістерін қолдана келе, стоматологиялық аурулары бар пациенттерге мамандандырылған медициналық көмек көрсетеді.

15. Балалар халқын скринингтік қарап-тексеруді дамыту өмірінің әртүрлі жастық кезеңдерінде, оның ішінде жасөспірім кезеңінде анатомиялық-физиологиялық даму ерекшеліктерімен байланысты стоматологиялық аурулардың профилактикасына, ерте анықтау мен алдын алуға бағытталған.

16. Профилактикалық қарап-тексерулер, оның ішінде кейіннен динамикалық байқау және сауықтырумен скринингтік қарап-тексерулер "Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық тексеріп-қарауды жүргізу ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2009 жылғы 10 қарашадағы № 685 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5918 болып тіркелген) Халықтың нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексеру жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

17. Стоматолог дәрігер есепке алу-есептік құжаттаманы толтыра отырып балалар халқын скринингтік қарап-тексерудің мамандандырылған кезеңін жүзеге асырады, оның ішінде тістеу күйін, пародонтты, кариоздың активті деңгейін, диспансерлеу, оңалту және профилактика жоспарын бағалаумен баланы кешенді зерттеп-қарауды жүргізеді.

18. Балалар халқының нысаналы топтарын скринингтік қарап-тексеру нәтижелері "Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы медициналық құжаттама нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 23 қазандағы № 907 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелген) (бұдан әрі – № 907 бұйрық) "Баланы профилактикалық медициналық тексерудің (скринингтің) картасы" 025–07/е статистикалық нысанына енгізіледі және ата-аналарына және (немесе) оның заңды өкілдеріне жеткізіледі.

19. Тіс-жақ сүйектің дамуындағы ауытқулар анықталған кезде стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарың мамандары пациенттерді кейіннен диагностикалық зерттеп-қарауды ұйымдастыруды, өткізуді және кейіннен сауықтыруды қамтамасыз етеді.

20. Стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың мамандары ата-аналарды немесе күтім жасайтын өзге де заңды өкілдерді аурудың ағымы, болжамы және емдеу, оңалтудың баламалы әдістері туралы хабардар етуді қамтамасыз етеді, стоматологиялық аурулардың профилактикасы, Қазақстан Республикасының халқы арасында саламатты өмір салтын насихаттау бойынша іс-шаралар өткізеді.

21. Стоматологиялық кабинет (бөлімше) өзінің қызметін қамтамасыз ету үшін оның құрамында ұйымдастырған медициналық ұйымның барлық емдеу-диагностика және қосалқы бөлімшелерінің мүмкіндіктерін пайдаланылады.

22. Стоматологиялық емхана жағдайларында мамандар клиникалық хаттамаларға сәйкес стоматологиялық аурулардың профилактикасын, диагностика мен емдеуді қамтамасыз етеді; стоматологиялық аурулардың асқынуларын анықтау кезінде олардың себептерін тексеру мен талдауды; стоматологиялық аурулармен ауыратын пациенттерді диспансерлік байқауды ұйымдастыру мен жүргізуді; стоматологиялық аурулармен ауыратын пациенттердің уақытша еңбекке жарамсыздығы сараптамасын жүзеге асырады.

23. Стоматологиялық емхана Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес техникалық және кәсіби, ортадан кейінгі, жоғары, ЖОО-нан кейінгі және қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын медициналық және фармацевтикалық білім беру ұйымдарының, сондай-ақ сәйкес бейіндегі техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының клиникалық, оқу, өндірістік базалары ретінде пайдаланылады.

24. Медициналық жоғары оқу орындарының дәрігерлерді жетілдіру, сондай-ақ медициналық орта оқу ұйымдарының қатысушылары үшін өндірістік тәжірибе базасы бар институттар кафедраларының клиникалық, оқу базалары жағдайларында медициналық көмек алатын стоматологиялық аурулармен ауыратын пациенттердің оқу процесіне, сондай-ақ үшінші тұлғалардың қатысуымен емдеу-диагностикалық емшараларды жүргізуге қатысады.

3-тарау. Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру

25. Стоматологиялық аурулармен ауыратын халыққа медициналық көмек ТМККК шеңберінде көрсетіледі.

26. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге ақылы медициналық көрсетілетін қызметтер Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 сәуірдегі № 304 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №11341 болып тіркелген) Денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсету қағидалары мен шарттарына сәйкес мемлекеттік және жекеше медициналық ұйымдар көрсетеді.

27. ТМККК шеңберінде стоматологиялық медициналық көмек мынадай нысандарда жүзеге асырылады:

1) алғашқы медициналық-санитариялық көмек (бұдан әрі – МСАК);

2) консультациялық-диагностикалық көмек (бұдан әрі – КДК);

3) жедел медициналық көмек.

28. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге МСАК Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 281 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11268 болып тіркелген) Алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсету қағидаларына және Азаматтарға алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарын бекіту қағидаларына сәйкес көрсетіледі.

29. Медициналық пункттің және фельдшерлік-акушерлік пункттің, дәрігерлік амбулаторияның (отбасылық денсаулық орталығы) орта медициналық білімі бар медицина қызметкері (мейіргер, фельдшер) "Амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін медициналық ұйымдардың қызметі туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2011 жылғы 5 қаңтардағы № 7 бұйрығына (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6774 болып тіркелген) сәйкес пациенттерге, оның ішінде стоматологиялық аурулары бар пациенттерге іс-шаралар кешенін ұйымдастыруды және өткізуді қамтамасыз етеді.

30. Медициналық пункттің және фельдшерлік-акушерлік пункттің, дәрігерлік амбулаторияның (отбасылық денсаулық орталығы) орта медициналық білімі бар медицина қызметкері (мейіргер, фельдшер) пациенттерді асқынған және созылмалы стоматологиялық аурулардың асқынуы, жарақаттану білікті медициналық көмек көрсету үшін шұғыл және жедел жағдайларда жақын орналасқан стационарлық ұйымға жеткізуді қамтамасыз етеді.

31. Жылжымалы стоматологиялық кабинет (бұдан әрі – ЖСК) медициналық ұйымдардың стационарлық үй-жайларынан тыс, оның ішінде қашықтықта және жетуі қиын елді мекендерде стоматолог дәрігерлер және стоматологиялық аурулар кезінде медициналық көмектің аумақтық ерекшеліктері мен қажеттіліктерін есепке ала отырып, стоматолог дәрігерлер немесе медициналық ұйымның стоматологиялық емхана бөлімшелерінің немесе стоматологиялық бөлімшесінің штатына кіретін стоматологиялық бейіндегі басқа мамандар медициналық ұйымның, стоматологиялық емханасының немесе стоматологиялық бөлімшенің құрылымдық бөлімшесі ретінде ұйымдастырылады.

32. ЖСК жарақтандыру осы Стандартқа 2-қосымшаға сәйкес жылжымалы стоматологиялық кабинетті ең аз жарақтандыру тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

33. ЖСК маманы тістер, пародант және ауыздың сілемейлі қабықшасының ауруларын анықтауды және емдеуді; тіс-жақ сүйек-бет ауытқуы бар пациенттерді және олардың даму алғышарттарын анықтауды; тіс коронкалары мен тіс қатарларының ақаулары бар пациенттерді анықтауды және емдеуді (протез салу) қамтамасыз етеді.

34. ЖСК маманы аурудың асқынған түрлері бар пациенттерді амбулаториялық немесе стационарлық жағдайларда мамандандырылған медициналық көмек көрсету үшін стоматолог дәрігерлерге жібереді; тіс-жақ сүйек-бет ауытқуы және олардың даму алғышарттары бар пациенттерді ортодонтия мәселелері жөніндегі біліктілікті арттырудан өткен стоматолог дәрігерлерге, ал олар болмаған жағдайда ортодонтия мәселелері бойынша біліктілікті арттырудан өткен стоматолог дәрігерге стоматологиялық емханаға жолдайды.

35. Күрделі протез салу қажеттілігі болған жағдайда ЖСК маманы тіс коронкаларының және тіс қатарының ақаулары бар пациенттерді стоматологиялық емханаға жолдайды.

36. ЖСК маманы халық арасында стоматологиялық аурулардың профилактикасы бойынша іс-шаралар жүргізеді, пациенттерге гигиеналық білім беруді және ауыз қуысының дұрыс гигиенасына үйретуді жүзеге асырады.

37. Стоматологиялық аурулары бар пациенттерге КДК Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 28 шілдедегі № 626 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11958 болып тіркелген) Консультациялық-диагностикалық көмек көрсету қағидаларына сәйкес көрсетіледі.

38. КДК (көрсетілімдер бойынша) өзіне:

1) шұғыл стоматологиялық көмекті (жіті ауырсыну) (халықтың әлеуметтік қауқарсыз санаттары үшін: ауырсынуды басу, тісті тазалау және химиялық қатырылған құрама материалдан жасалған пломбаны салу, ауырсынуын баса отырып тісті жұлу, периостотомия, абсцесстерді ашу);

2) ауырсынуын баса отырып тісті жұлу, тісті тазалау және химиялық қатырылған құрама материалдан жасалған пломбаны салуды қоса алғанда, маманның жолдамасы бойынша балаларға және жүкті әйелдерге (ортодонтиялық және ортопедиялық көмектен басқа) жоспарлы стоматологиялық көмекті;

3) жақ сүйек-бет аумағында туа біткен патологиясы бар балаларға тіс-жақ сүйек аномалияларын жоюға арналған (ортодонтикалық пластинка) аппаратты пайдалана отырып ортодонттық көмекті қамтиды.

39. Консультациялық көмек көрсету үшін стоматологиялық аурулары бар пациенттерде қосалқы патология болған кезде аралас мамандық дәрігерлері (медициналық көрсетілімдер бойынша) тартылады.

40. Тәулік бойы медициналық байқаумен мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтерді талап ететін жағдайларда стоматологиялық аурулары бар пациенттер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 29 қыркүйектегі № 761 бұйрығымен бекітілген Стационарлық көмек көрсету қағидаларына сәйкес (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 12204 болып тіркелген) көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет бөлімшесіне жолдайды.

41. КДК көрсету кезінде стоматолог дәрігер пациентті консультацияға жіберген МСАК дәрігеріне № 907 бұйрығымен бекітілген 071/е нысаны бойынша ("Медициналық қорытынды") консультациялық-диагностикалық қорытындыны береді, онда жүргізілген зерттеп-қарау және емдеу нәтижелері, сондай-ақ стоматологиялық ауруы бар пациентті одан әрі емдеу бойынша ұсыныстар көрсетіледі.

42. Стоматолог дәрігер Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 30 қаңтардағы № 44 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №10589 болып тіркелген) Медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу қағидаларына сәйкес мүгедектік тобын белгілеуге және еңбекке қабілетінен айырылу дәрежесін анықтауға, сондай-ақ куаландырылған адамның әлеуметтік қорғау шараларына қажеттілігін айқындауға медициналық-әлеуметтік сараптамаға жіберу үшін стоматологиялық аурулары бар пациентке құжаттарды ресімдеу үшін консультациялық қорытынды береді.

43. Стоматологиялық ауруы бар пациентке медициналық көмек көрсету барысында онкологиялық аурулар симптомдары анықталған жағдайда, пациентке медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2013 жылғы 2 тамыздағы № 452 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8687 болып тіркелген) Қазақстан Республикасының халқына онкологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына сәйкес көрсетіледі.

44. Диагнозды анықтағаннан кейін, балалардың жақ сүйек-бет аумағындағы қатерлі ісіктерді емдеу мамандандырылған онкологиялық ұйымдарда жүргізіледі. Көрсетілімдер бойынша жақ сүйек-бет аумағында ісіктерді алып тастағаннан кейінгі реконструктивті операциялар көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет бөлімшелерінде немесе онкологиялық науқастарға медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарында жүргізіледі.

45. Пациенттерге стоматологиялық медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 сәуірдегі № 269 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11263 болып тіркелген) Жедел медициналық көмек көрсету және санитариялық авиация нысанында медициналық көмек ұсыну қағидаларына сәйкес көрсетіледі және оқиға орнында, сондай-ақ жолда өмірге қауіп төнгенде (пациенттің және (немесе) қоршаған ортаның), жазатайым оқиғаларда, жіті ауыр аурулар кезінде ересектер мен балаларға тәулік бойы шұғыл медициналық көмек көрсетуді қамтиды.

46. Пациенттерге стоматологиялық медициналық көмек Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 20 мамырдағы № 364 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 90990 болып тіркелген) Инвазиялық араласулар кезінде пациенттің ерікті түрдегі жазбаша келісімінің нысаны бойынша оның ақпараттандырлыған келісімін алғаннан кейін көрсетіледі.

Медициналық көмектен бас тарту Кодекстің 93-бабы 3-тармағына сәйкес, оның ықтимал салдарлары көрсетіле отырып, медициналық құжаттарға жазбамен ресімделеді және оған пациент не оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды.

47. Стоматологиялық аурулары бар пациентті жоспарлы емдеуге жатқызуға көрсетілімдер тәулік бойы медициналық байқаумен білікті, мамандандырылған медициналық көмек және жоғары технологиялы медициналық қызметтерді көрсету қажеттілігі болып табылады, оның ішінде:

1) диагностика және емдеу үшін анықталмаған және қиын жағдайларда диагнозды нақтылау және емдеудің қажетті схемасын іріктеу;

2) асқыну кезеңінде ауыз қуысы және жақ сүйек-бет ағзаларының созылмалы ауруларын емдеу;

3) қатерсіз ісіктер мен ісік тәріздес ауруларды хирургиялық емдеу;

4) жарақаттарды және жақ сүйек-бет аумағындағы іріңді-қабыну ауруларын емдеу;

5) жақ сүйек-бет аумағындағы ақаулары мен деформацияларды хирургиялық емдеу;

6) жақ сүйек-бет аумағындағы туа біткен патологияларды хирургиялық емдеу үшін.

48. Шұғыл жағдайларда стоматологиялық аурумен ауыратын науқасты емдеуге жатқызу тұрғылықты жері немесе ТМККК шеңберінде бекітілген жеріне қарамастан стоматолог дәрігер, балалар стоматолог дәрігері, жалпы практика дәрігері, педиатр дәрігер, терапевт дәрігер, станция (бөлімше) жедел жәрдем бригадалары, медицина қызметкерінің алып жүруімен санитариялық авиация жолдамасымен немесе өз еркімен жүгінуі және кез келген басқа да тәсілдермен жеткізілген жағдайларда жүргізіледі.

49. Шұғыл түрде емханаға жатқызу үшін көрсетілімдер:

1) жақ сүйек-бет аумағындағы жіті немесе созылмалы одонтогендік және одонтогендік емес қабыну аурулары;

2) жақ сүйек-бет аумағындағы жарақаттар;

3) жақ сүйек-бет аумағындағы қан кетулер.

50. Ересектерге жақ сүйек-бет аумағында қан кетулерінің, жіті қабыну процесінде (жақтың жіті периоститі, таңдай абцестері), жақ сүйек-бет аумағындағы жарақаттың көлемі аз болған кезде (жақтың шығып кетуі және тістің сынуы) шұғыл стоматологиялық хирургиялық көмекті стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің, стоматологиялық емхананың) стоматолог дәрігері көрсетеді.

51. Жақ сүйек-бет аумағындағы айқын қан кетулер, жақтың жіті периоститінің ауыр ағымы, жақтың жіті одонтогендік остеомилиті, жақ сүйек-бет аумағының абцесстері және флегмоналары кезінде ересек халыққа шұғыл стоматологиялық хирургиялық көмекті стоматолог дәрігер, "жақ сүйек-бет хирургі (ересектер)" мамандығы бойынша дәрігерлер, көп бейінді стационарларда хирургия, жақ сүйек-бет хирургия бөлімшелерінде "жақ сүйек-бет хирургі (ересектер)" мамандығы бойынша жетілдіруден өткен "жалпы хирургия (торакальді, абдоминалды, трансплантология, колопроктология)" мамандығы бойынша дәрігерлер көрсетеді.

52. Жақ сүйек-бет аумағында қан кетулер кезінде, жіті қабыну процестерінде және жақ сүйек-бет аумағының жарақаттары кезінде балаларға шұғыл стоматологиялық хирургиялық көмекті стоматолог дәрігерлер, "жақ сүйек-бет хирургі (ересектер, балалар)" мамандығы бойынша дәрігерлер, "жақ сүйек-бет хирургі (балалар)" мамандығы бойынша стоматологиялық емханаларда, жақ сүйек-бет хирургиясының балалар бөлімшелерінде, көп бейінді балалар стационарларындағы балалар хирургия бөлімшелерінде "жалпы хирургия (торакальді, абдоминалды, трансплантология, колопроктология)" мамандығы бойынша жетілдіруден өткен дәрігерлер көрсетеді.

53. Самай-төменгі жақ буынының қабынуы, дистрофикалық-қабынуы, функционалды-дистензонды аурулармен ауырған ересек халыққа стоматологиялық көмекті емханалардағы стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің), стоматологиялық емхананың стоматолог дәрігері көрсетеді.

54. Самай-төменгі жақ буынының қабынуы, қабыну-дистрофикалық, функционалды-дистензонды аурумен ауырған балаларға стоматологиялық көмекті стоматолог дәрігер көрсетеді және балалар стоматологиялық емханасында, стоматологиялық емханалардың балалар бөлімшесінде, көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясының балалар бөлімшесінде жүргізіледі.

55. Көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшесіне:

1) жақ сүйек-бет аумағындағы қан кетулер;

2) жіті және созылмалы қабыну ауруларының асқынулары;

3) жақ сүйек-бет аумағындағы жарақаттар;

4) жақ сүйек бет-аумағында (көрсетілімдер бойынша) қайта қалпына келтіру бойынша операцияны қажет ететін самай-төменгі жақ буынының функционалды дистензиондық ауруы;

5) жақ сүйек-бет аумағындағы қатерсіз және ісік тәрізді ісіктері бар пациенттер емдеуге жатқызылуы тиіс.

56. Тіс-жақ сүйек-бет аномалиялары мен деформациясын анықтау мақсатында жаңа туған нәрестелерді қарап-тексеруді босандыру ұйымының "неонатология" мамандығы бойынша дәрігері, мектеп жасына дейінгі және мектеп жасындағы балаларды қарап-тексеруді стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинетінің медицина қызметкері, емханадағы стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің), балалар емханасындағы стоматологиялық кабинеттің (бөлімшенің), білім беру ұйымындағы стоматологиялық кабинеттің, жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшесінің, медициналық университеттердегі стоматологиялық клиниканың стоматолог дәрігері көрсетеді.

57. Жаңа туған нәрестеде туа біткен стоматологиялық патологиясы анықталған кезде "неонатология", "педиатрия" мамандығы бойынша дәрігерлер мамандандырылған стоматологиялық көмек көрсету мәселесін шешу үшін баланы балалар емханасының стоматология кабинетіне, балалар стоматологиялық емханасына стоматолог дәрігерге жібереді.

58. Медициналық көрсетілімдер болған кезде стоматолог дәрігер туа біткен стоматологиялық патологиясы бар бала пациентті консультацияға "педиатрия", "жалпы медицина", "оториноларингология (сурдология) (ересектер, балалар)", "травматология-ортопедия (камбустиология) (ересектер, балалар)", "эндокринология (ересектер, балалар)", "невропатология (ересектер, балалар)" мамандықтары бойынша дәрігерлерге, сондай-ақ, "дефектология", "логопедия" мамандықтары бойынша жоғары педагогикалық білімі бар қызметкерге жібереді.

Хирургиялық емдеуге көрсетілімдер болған кезде мамандығы бойынша дәрігер тіс-жақ сүйек-бет аномалиялары мен деформациялары бар баланы алдыңғы және кейіннен ортодонтикалық емдеумен хирургиялық аралық оңалту үшін балалар ауруханасының жақ сүйек-бет бөлімшесіне медицина университеттерінің клиникаларына хирургиялық емделуге жолдайды.

59. Стоматолог дәрігер тістердің қатты тіндерінің дамуында кемістігі бар бала пациенттерге стоматологиялық емхана немесе мамандандырылған оңалту орталықтары жағдайларында стоматологиялық көмек көрсетеді.

Көрсетілімдер бойынша стоматолог дәрігер баланы "педиатрия", "жалпы медицина", "эндокринология (ересектер, балалар)", "медициналық генетика" мамандықтары бойынша дәрігерлерге консультация жолдайды.

60. Беттің және жақ сүйегінің туа біткен және жүре пайда болған кемістігі бар балаларға стоматологиялық көмекті балалар стоматологиялық емханасының, стоматологиялық емхананың балалар бөлімшесінің, көп бейінді стационарлардың жақ сүйек-бет хирургиясының балалар бөлімшесінің стоматолог дәрігері және жақ сүйек-бет (ересектер, балалар) мамандығы бойынша дәрігер көрсетеді.

61. Тісжегісі бар балаларға медициналық көмекті балалар стоматолог дәрігері көрсетеді және ол балалар стоматологиялық емханасында, балалар стоматологиялық кабинеттерінде (бөлімшелерінде), білім беру ұйымдарының стоматологиялық кабинеттерінде, жылжымалы стоматологиялық кабинеттерде жүзеге асырылады.

62. Балада тісжегінің көптеген зақымдануының (зақымдану қарқындылығының үштен астам көрсеткіші) диагностикасы кезінде стоматолог-дәрігер оны басқа мамандықтардың ("педиатрия", "эндокринология", "оториноларингология", "невропатология", "ревматология", "аллергология", "нефрология") дәрігерлеріне консультацияға жолдайды. Көптеген тісжегісі бар балалар балалар стоматологиялық кабинеттерінің стоматолог дәрігерлерінде диспансерлік есепте тұрады, мұнда оларға клиникалық хаттамаларға сәйкес кешенді профилактикалық іс-шаралар жүргізіледі.

63. Жіті ауырсынуы бар балаларға стоматологиялық көмек балалар стоматологиялық емханасында, балалар емханасының стоматологиялық кабинетінде (бөлімшесінде), стоматологиялық емхананың балалар бөлімшесінде, білім беру ұйымының стоматологиялық кабинетінде балаларға стоматологиялық көмек көрсететін медицина университеттерінің стоматологиялық клиникасында кезектен тыс көрсетіледі.

64. Мүмкіндігі шектеулі балаларға (белгіленген мүгедектігі бар балаларға) балалар стоматологиялық емханасында, стоматологиялық емхананың балалар бөлімшесінде, балаларға стоматологиялық көмек көрсететін медицина университеттерінің стоматологиялық клиникасында стоматолог дәрігер стоматологиялық көмекті жалпы ауырсынуды басу арқылы көрсетілімдері бойынша (медициналық көрсетілімдер болған жағдайда және қарсы көрсетілімдер болмаған жағдайда) жүргізеді.

65. Парадонта ауруымен ауыратын балаларға медициналық көмекті стоматолог дәрігер балалар стоматологиялық емханасында, балалар емханасының балалар стоматологиялық кабинетінде (бөлімшеде) және клиникалық хаттамаға сәйкес кейіннен амбулаториялық жағдайда диспансерлік байқаумен емханалардың (ауылдық, аудандық, қалалық) стоматологиялық кабинетінде жүзеге асырады.

Ауруының ауыр дәрежесі болған кезде стоматолог дәрігер қажет болған кезде балаларды басқа бейінді мамандарға консультацияға жолдайды.

66. Стоматолог дәрігер ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының ауруларымен ауыратын (жіті герпесті стоматит, көп түрлі экссудативтік эритема, кандидоз және басқа да ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының зақымдануы) балаларға медициналық көмек көрсетуді балалар стоматологиялық емханасы, балалар емханасының балалар стоматологиялық кабинеті (бөлімшесі) және клиникалық хаттамаларға сәйкес емханалардың (ауылдық, аудандық, қалалық) стоматологиялық кабинетінде жағдайларында жүргізіледі.

Стоматолог дәрігер көрсетілімдері бойынша "педиатрия", "оториноларингология", "инфекциялық аурулар", "аллергология", "дерматовенерология", "невропатология", "медициналық генетика" мамандықтары бойынша дәрігерге медициналық денсаулық сақтау ұйымдарына консультацияға жолдайды.

Ауыз қуысының сілемейлі қабықшасы ауруының ағымы ауыр болған жағдайда балаларды емдеу аурухананың мамандандырылған бөлімшелерінде (диспансерлерде) жүргізіледі.

67. Шектеулі жіті және созылмалы одонтогендік және одонтогендік емес қабыну аурулармен ауыратын, тістердің, беттің жұмсақ тіндерінің және ауыз қуысының сілемейлі қабықшасының жіті жарақаты бар, жақ сүйек-бет аумағында туа біткен және жүре пайда болған ауытқулары және деформациялары бар балаларға стоматологиялық көмекті балалар стоматологиялық емханасында, балалар емханасының балалар стоматологиялық кабинетінде (бөлімшесінде), емханалардың (ауылдық, аудандық, қалалық) балалар стоматологиялық кабинетінде (бөлімшесінде), медицина университеттерінің стоматологиялық емханаларында стоматолог дәрігер, "жақ сүйек-бет (балалар)" мамандығы бойынша дәрігер кезектілікпен жүзеге асырады.

68. Одонтогендік және одонтогендік емес қабыну ауруларының (абсцесстер, флегмоналар, жақ сүйектерінің остемиелиттері, фурункул, карбункул, аденофлегмона, сілекей бездерінің сиаладениті, бетінің көк тамырлар тромбофлебиті) әртүрлі және ауыр түрлері бар балаларға стоматологиялық көмек көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет хирургиясының бөлімшелерінде көрсетіледі.

69. Жақ сүйек-бет аумағының одонтогендік және одонтогендік емес қабыну (пульпит, перодонтит, периостит, қызыл иек асты абсцесс) аурулары бар балаларға стоматологиялық көмек стоматологиялық емханада, көрсетілімдер бойынша көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет хирургиясының бөлімшелерінде, медицина университеттерінің стоматологиялық емханаларында көрсетіледі.

70. Шектелген қатерсіз және ісік тәрізді ісіктері, жақ сүйек-бет аумағының мальформациясы бар балаларға стоматологиялық көмекті стоматолог дәрігер, "жақ сүйек-бет (балалар) хирургиясы" мамандығы бойынша дәрігер көрсетеді және стоматологиялық емханаларда, ал беттің анатомиялық аумағының көлемді зақымдануы кезінде көп бейінді стационарлардың балалар жақ сүйек-бет хирургиясы бөлімшелерінде жүзеге асырылады.

71. Меншік нысаны мен ведомстволық тиістілігіне қарамастан, стоматологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарда медициналық көрсетілетін қызметтің сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру мен жүргізу Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 27 наурыздағы № 173 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10880 болып тіркелген) Медициналық көрсетілетін қызметтер сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру мен жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына 1-қосымша

Стоматологиялық көмек көрсету деңгейлері бойынша клиникалық-диагностикалық зерттеу көлемі

Стоматологиялық қызметті ұйымдастыру құрылымына сәйкес медициналық көмекті көрсету деңгейлері	Диагностикалық іс-шаралар тізбесі	Емдеу іс-шараларының тізбесі	Ескертпе
1. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек (дәрігерге дейінгі деңгей): Ұйымдар: фельдшерлік-акушерлік пункт, дәрігерлік амбулатория, стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинеттері кадрлар: орта медицина персоналы, оқыту курсынан өткен	1. Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2. Анамнез жинау. 3. Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері); 4. Рентгенологиялық зерттеу.	1. Ауыз қуысының гигиенасына үйрету. 2.Ауыз қуысының кәсіби гигиенасы. 3.Көрсетілімдер болған кезде - стоматолог кабинетіне жіберу. 4.Шұғыл жағдайларда – емдеуге жатқызуға жіберу (стационар жағдайларында мамандандырылған көмек көрсету үшін).
2.Амбулаториялық-емханалық (медициналық-санитариялық алғашқы көмек, консультациялық-диагностикалық көмек) стоматологиялық клиникалар (облыстық, қалалық) құрамында, оның ішінде көп бейінді стационарлар бөлімшелері; диспансерлердің балалар бөлімшелері; стоматологиялық жылжымалы кабинет; мектептерде стоматологиялық кабинеттерді; стоматологиялық аурулардың профилактикасы кабинетін ұйымдастыру Кадрлар: "стоматология (ересектер және балалар)" мамандығы бойынша дәрігер; стоматологиялық гигиенист тіс дәрігері; рентген-зертханашы	1.Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2.Анамнез жинау. 3.Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері). 4. Зерттеудің қосымша әдістерін қолдана отырып, зерттеу (термотест, электроодонтометрия, рентгенологиялық зерттеу, апекслокация, диагностикалық апробация жүргізу, стоматологиялық индекстерді айқындау).	1.Ауыз қуысының санациясы. 2. Көрсетілімдер болған кезде аралас мамандарға консультацияға жіберу. 3. Кезек күттірмейтін жағдайларда жедел көмек көрсету. 4. Көрсетілімдер болған кезде - стационарлық емдеуге жіберу.
Мамандандырылған стоматологиялық көмек. Ұйымдар: стоматологиялық клиника, оның ішінде медициналық университеттердің стоматологиялық клиникалары Кадрлар: "стоматология (ересектер және балалар)" мамандығы бойынша дәрігер; рентген-зертханашы	1.Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2.Анамнез жинау. 3.Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері). 4.Көрсетілімдер бойынша – зертханалық зерттеп-қарауға жіберу, рентгенография, томография, ультрадыбыстық зерттеу, денситометрия, электро-одонтометрия, эхоостеометрия, реопарадонтография, цитологиялық зерттеу, тістердің жай-күйін индексті бағалау, пародонта, функционалдық сынамалар, гнатодинамометрия, миография.	1.Тістерді эндодонтиялық емдеу. 2.Тістердің реставрациясы. 3.Парадонтологиялық стоматологиялық көмек. 4.Ауыздың сілемейлі қабықшасының патологиясын емдеу. 5.Амбулаториялық хирургиялық операциялық араласулар. 6.Ортодонтикалық көмек. 7.Ортопедиялық көмек. 8.Денталды тіс имплантациясы. 9.Жақ сүйек-бет аумағындағы туа біткен патологиясы бар балаларды ортодонтикалық оңалту.
Жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтер: бөлімше (төсектер) (ересектер, балалар) көп бейінді аурухананың жақ сүйек-бет хирургиясы (қалалық, облыстық); жақ сүйек-бет ауруханасы медицина университеттерінің стоматологиялық клиникалары. Кадрлар: "жақ сүйек-бет хирургиясы" (ересектер, балалар) мамандығы бойынша дәрігер; "стоматология (ересектер және балалар)" мамандығы бойынша дәрігер; рентген-зертханашы	1.Шағымдарды анықтау және толық қарау. 2. Анамнезді жинау. 3.Физикалық зерттеп-қарау (негізгі әдістері). 4. Көрсетілімдер бойынша – зертханалық зерттеп-қарауға жіберу, рентгенография, томография, ультрадыбыстық зерттеу.	1. Жақ сүйек-бет аумағындағы патологияларды емдеу. 2. Күрделі жақ сүйегін протездеу. 3. Тістердің денталды имплантациясы.

Қазақстан Республикасында стоматологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандартына 2-қосымша

Жылжымалы стоматологиялық кабинетті ең төмен жарақтандыру тізбесі

№	Атауы	Саны, бірлігі
Стоматологиялық жабдық және құралдар
1	Стоматолог дәрігердің блогын, стоматологиялық креслоны, стоматологиялық гидроблокты, шаңсорғыш пен сілекей сорғышы бар ассистенттің блогын, стоматологиялық операциялық шамын қамтитын стоматологиялық қондырғы	1
2	Майсыз компрессор	1
3	Стоматологиялық ұштықтар жиынтығы: (турбиналы, бұрышты, тік, пневматикалық микромотор)	3
4	Стоматологиялық скейлер (тістегі шөгінділерді алып тастауға арналған аппарат)	1
5	Стоматолог дәрігердің орындығы	1
6	Ассистенттің орындығы	1
7	Фотополимеразды шам	1
8	Апекслокатор	1
9	Хирургиялық пышақ (коагулятор)	1
10	Бактерецидті сәулелендіргіш	1
11	Үй-жайда ауаны зарарсыздандыруға арналған УК-бактерицидті рециркулятор	1
12	Терапиялық қабылдауға арналған құралдар жиынтығы (базалық): құралдарға арналған лоток, тұтқасы бар айна, зонд, пинцет, экскаватор, екі жақты серпе тәрізді тегістегіш, штопфер-тегістегіш араластыруға арналған шпатель	20
13	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауға және стерильдеу алдында өңдеуге арналған ыдыстар (жиынтық - 1литр, 3 литр, 5литр және 10 литр)	1
14	Стоматологиялық зерттеу мен емдеуге арналған бір рет колданылатын стоматологиялық құралдар жиынтығы: Құралдарға арналған лоток; стоматологиялық айна; бұрышты зонд; металл пинцет; стерильді қолғаптар; сілекей сорғыш; мақта валиктері; пациентке арналған алжапқыш; маска; бастың астына арналған бас киім; микробраштар; тістер мен пломбаларды жылтыратуға арналған латексті ұштық; синтетикалық қылдан ұштық; пациентке арналған салфеткалар	Жылына 1 000 дана
15	Жоғары және төменгі жақ сүйектердегі тұрақты тістерді және тістердің түбірлерін жұлуға арналған тістеуіктер жиынтығы	2
16	Жоғары және төменгі жақ сүйектеріндегі уақытша тістерді және тістердің түбірлерін жұлуға арналған тістеуіктер жиынтығы	2
17	Тістің түбірлерін жұлуға арналған стоматологиялық элеваторлардың жиынтығы	2
Стерильдеу жабдығы
1	Стерилизатор (автоклав)	1
2	Аквадистиллятор	1
3	Стерильді құралдарды сақтауға арналған камера	1
4	Медициналық құралдар мен бұйымдарды ультрадыбыстық тазалауға және дезинфекциялауға арналған қондырғы (ультрадыбыстық жуғыш)	1
5	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауға және стерильдеу алдында өңдеуге арналған ыдыстар (жиынтық – 1 литр, 3 литр, 5 литр және 10 литр)	1
6	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялауға және стерильдеу алдында өңдеуге арналған заттар	Жұмсалуына қарай
7	Бикстер (стерильденген құралдар мен материалдарды сақтауға арналған стерильдеу қорабы)	Жұмсалуына қарай
8	Медициналық бұйымдарды стерильдеу сапасын бақылауға арналған индикаторлар	Жұмсалуына қарай
9	Медициналық бұйымдарды дезинфекциялау және стерильдеу алдында сапасын бақылауға арналған реактивтер	Жұмсалуына қарай
Рентгенді диагностикалық жабдық
1	Рентгендік дентальды аппарат	1
2	Ноутбук	1
3	Жағасы бар дентальды рентгеннен қорғау алжапқышы	2
Стоматологиялық кабинетке арналған жиһаз
1	Дәрігерге арналған жазу үстелі	1
2	Кеңсе орындығы	2
3	Шығыс материалдарын сақтауға арналған медициналық шкаф	1
4	Дәрі-дәрмекке арналған медициналық шкаф	1
5	Медициналық киімдерге арналған шкаф	1
6	Жуғышы бар аралас үстел	1
Басқа жабдықтар мен құралдар
1	Қуаттау блогы	1
2	Жүктеу электросорғысы	1
3	Кондиционер	1
4	Жылу желдеткіші	1
5	Желдеткіш	1
6	Электр су жылытқышы	1
7	Термометр	1
8	Өрт сөндіргіш	1
9	Сигнализация	1
10	Кемінде 60 литр су қоры	1
11	Кабельдер	1
12	Тазалауға арналған шаруашылық мүккәмал	1