О внесении изменений в постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 216 "Об утверждении Правил осуществления межбанковских платежей и (или) переводов денег по операциям с использованием платежных карточек в Республике Казахстан" и от 31 августа 2016 года № 217 "Об утверждении Правил функционирования межбанковской системы платежных карточек"

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 ноября 2021 года № 98. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 25 ноября 2021 года № 25383

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие настоящего постановления см. п. 5.

В соответствии с подпунктами 19) и 29) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан" и подпунктами 3) и 7) пункта 1 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О платежах и платежных системах" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 216 "Об утверждении Правил осуществления межбанковских платежей и (или) переводов денег по операциям с использованием платежных карточек в Республике Казахстан" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14292) следующие изменения:

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 29) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан" и подпунктом 3) пункта 1 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О платежах и платежных системах" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:";

в Правилах осуществления межбанковских платежей и (или) переводов денег по операциям с использованием платежных карточек в Республике Казахстан, утвержденных указанным постановлением:

пункты 1 и 2 изложить в следующей редакции:

"1. Настоящие Правила осуществления межбанковских платежей и (или) переводов денег по операциям с использованием платежных карточек в Республике Казахстан (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 29) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", подпунктом 3) пункта 1 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О платежах и платежных системах" (далее – Закон о платежах и платежных системах) и определяют порядок осуществления межбанковских платежей и (или) переводов денег по операциям с использованием платежных карточек в Республике Казахстан.

2. В Правилах используются понятия, предусмотренные Законом о платежах и платежных системах, Правилами выпуска платежных карточек, а также требований к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан, утвержденными постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 205 "Об утверждении Правил выпуска платежных карточек, а также требований к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14299, а также следующие понятия:

1) межбанковские платежи и (или) переводы денег (далее – межбанковские платежи) – платежи и (или) переводы денег, осуществляемые одним участником межбанковского платежа и (или) перевода денег в пользу другого участника по операциям с использованием платежных карточек в сети обслуживания данного участника;

2) участник межбанковского платежа и (или) переводов денег (далее – участник) – банк второго уровня, филиал банка-нерезидента Республики Казахстан и (или) организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, (далее – банк), являющийся (являющаяся) эмитентом платежной карточки и (или) эквайером;

3) финансовое сообщение – платежный документ, содержащий информацию, необходимую для проведения межбанковского платежа по операции с использованием платежной карточки, и представляющий собой денежные обязательства (требования) одного участника по отношению к другому участнику;

4) чистая позиция участника – разность между суммой финансовых сообщений, выставленных участником по денежным обязательствам других участников по отношению к данному участнику, и суммой финансовых сообщений, выставленных другими участниками по денежным обязательствам данного участника по отношению к другим участникам. Если разница – отрицательное число, то участник имеет дебетовую чистую позицию, если положительное число, то кредитовую чистую позицию;

5) оператор – юридическое лицо, осуществляющее деятельность по обеспечению функционирования платежной системы или системы платежных карточек, включая функции процессинговой организации по организации межбанковских платежей, связанной с осуществлением деятельности по обеспечению осуществления маршрутизации сообщений, авторизации и клиринга межбанковских платежей (далее – клиринг) в соответствии с договором с участником;

6) канал систем платежных карточек – способ маршрутизации сообщений между участниками в соответствии договорами, заключенными с системами платежных карточек;

7) маршрутизация сообщений по операциям с использованием платежных карточек (далее – маршрутизация сообщений) – процесс определения маршрута следования и передачи сообщений по межбанковским платежам между участниками;

8) межбанковская система платежных карточек – платежная система, предназначенная для маршрутизации сообщений и клиринга между ее участниками;

9) операционный центр межбанковской системы платежных карточек (далее – операционный центр) – Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Казахстанский Центр межбанковских расчетов Национального Банка Республики Казахстан";

10) канал прямого межбанковского взаимодействия – информационно-технологическое соединение между двумя участниками или их процессинговыми организациями в соответствии с заключенным между ними договором об обслуживании платежей;

11) сообщение – группа информационных данных, используемая для обмена информацией между оператором либо операционным центром и участником;

12) международная система платежных карточек – система платежных карточек, обеспечивающая осуществление операций с использованием платежных карточек в рамках данной системы на территории трех и более стран, участниками которой являются банки, а оператором – юридическое лицо, созданное в соответствии с законодательством иностранного государства.";

пункты 10 и 11 изложить в следующей редакции:

"10. Канал межбанковской системы платежных карточек используется для проведения межбанковских платежей по операциям, совершаемым на территории Республики Казахстан с использованием платежных карточек, выпущенных банками, на основании договора, заключенного между операционным центром и участником.

Маршрутизация сообщений, авторизация и клиринг по операциям, совершенным на территории Республики Казахстан с использованием платежных карточек международных систем платежных карточек, осуществляется операционным центром в соответствии с условиями договора, заключенного операционным центром с оператором международной системы платежных карточек, и внутренними документами международных систем платежных карточек.

11. Канал систем платежных карточек используется при:

1) осуществлении межбанковских платежей в соответствии с внутренними документами системы платежных карточек и условиями договоров, заключенных между оператором системы платежных карточек или операционным центром и участником;

2) маршрутизации сообщений для получения авторизации.

Канал международных систем платежных карточек используется при осуществлении межбанковских платежей по операциям, совершаемым:

1) за пределами Республики Казахстан с использованием платежных карточек, в том числе платежных карточек международных систем платежных карточек, выпущенных банками, в соответствии внутренними документами международных систем платежных карточек;

2) на территории Республики Казахстан с использованием платежных карточек международных систем платежных карточек, выпущенных юридическими лицами, созданными в соответствии с законодательством иностранного государства, в соответствии внутренними документами международных систем платежных карточек;

3) в соответствии с условиями договора, заключенного операционным центром с оператором международной системы платежных карточек.".

2. Внести в постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 217 "Об утверждении Правил функционирования межбанковской системы платежных карточек" (зарегистрировано в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14306) следующие изменения:

преамбулу изложить в следующей редакции:

"В соответствии с подпунктом 19) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан" и подпунктом 7) пункта 1 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О платежах и платежных системах" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:";

Правила функционирования межбанковской системы платежных карточек, утвержденные указанным постановлением, изложить в редакции согласно приложению к настоящему постановлению.

3. Департаменту платежных систем (Ашыкбеков Е.Т.) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) совместно с Юридическим департаментом (Касенов А.С.) государственную регистрацию настоящего постановления в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего постановления на официальном интернет-ресурсе Национального Банка Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего постановления представление в Юридический департамент сведений об исполнении мероприятия, предусмотренного подпунктом 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Шолпанкулова Б.Ш.

5. Настоящее постановление подлежит официальному опубликованию и вводится в действие с 1 июля 2022 года.

Председатель Национального Банка Республики Казахстан

Е. Досаев

	Приложение к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 22 ноября 2021 года № 98
	Утверждены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 217

Правила функционирования межбанковской системы платежных карточек

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила функционирования межбанковской системы платежных карточек (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 19) части второй статьи 15 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", подпунктом 7) пункта 1 статьи 4 Закона Республики Казахстан "О платежах и платежных системах" (далее – Закон о платежах и платежных системах) и определяют порядок функционирования межбанковской системы платежных карточек (далее – система).

2. В Правилах используются понятия, предусмотренные Законом о платежах и платежных системах, Правилами выпуска платежных карточек, а также требованиями к деятельности по обслуживанию операций с их использованием на территории Республики Казахстан, утвержденными постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 31 августа 2016 года № 205, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 14299, а также следующие понятия:

1) авторизация – разрешение эмитента платежной карточки на осуществление операций с использованием платежной карточки. Процедура получения авторизации устанавливается в соответствии с договором, заключенным между операционным центром системы и (или) оператором международной системы платежных карточек и участником системы;

2) авторизационное сообщение – запрос (ответ), содержащий информацию, необходимую для проведения авторизации, и передаваемый между участниками системы через операционный центр системы;

3) межбанковская комиссия – денежная сумма, уплачиваемая одним участником системы другому участнику системы при осуществлении операции по выпущенным участником системы платежным карточкам в сети обслуживания другого участника системы;

4) межбанковские платежи и (или) переводы денег (далее – межбанковские платежи) – платежи и (или) переводы денег, осуществляемые одним участником системы в пользу другого участника системы по операциям с использованием платежных карточек в сети обслуживания данного участника системы;

5) участник системы – банк второго уровня, филиал банка-нерезидента Республики Казахстан и (или) организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, (далее – банк), выполняющий (выполняющая) в системе функции эмитента платежной карточки и (или) эквайера на основании заключенного договора с операционным центром системы;

6) банковский идентификационный номер по выпускаемым платежным карточкам участника системы (далее – банковский идентификационный номер) - уникальный номер, присвоенный эмитенту соответствующей системой платежных карточек для идентификации выпускаемой им платежной карточки в данной системе;

7) операционный центр системы – Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Казахстанский центр межбанковских расчетов Национального Банка Республики Казахстан";

8) операционные правила операционного центра системы (далее – операционные правила) – внутренний документ операционного центра системы, определяющий порядок его деятельности и условия осуществления закрепленных за ним функций;

9) финансовое сообщение – платежный документ, содержащий информацию, необходимую для проведения межбанковского платежа по операции с использованием платежной карточки, и представляющий собой денежные обязательства (требования) одного участника системы по отношению к другому участнику системы;

10) дневной заем "овердрафт" – краткосрочный заем на один операционный день, предоставляемый Национальным Банком Республики Казахстан участникам системы в случае отсутствия или недостаточности денег на их позиции в межбанковской системе переводов денег для осуществления перевода денег по результатам клиринга межбанковских платежей (далее – клиринг);

11) маршрутизация сообщений по операциям с использованием платежных карточек (далее – маршрутизация сообщений) – процесс определения маршрута следования и передачи сообщений по межбанковским платежам между участниками системы;

12) сообщение – группа информационных данных, используемых для обмена информацией между операционным центром системы и участниками системы;

13) международная система платежных карточек – система платежных карточек, обеспечивающая осуществление операций с использованием платежных карточек в рамках данной системы на территории трех и более стран, участниками которой являются банки, а оператором – юридическое лицо, созданное в соответствии с законодательством иностранного государства.

3. Система предназначена для осуществления межбанковских платежей по операциям, совершаемым на территории Республики Казахстан с использованием платежных карточек, выпущенных банками.

Маршрутизация сообщений, авторизация и клиринг по операциям, совершенным на территории Республики Казахстан с использованием платежных карточек, осуществляется операционным центром системы на основании договора, заключенного с банком и (или) оператором международной системы платежных карточек.

Глава 2. Оказание банкам услуг по маршрутизации сообщений, авторизации и клирингу

4. При осуществлении маршрутизации сообщений, авторизации и клиринга на операционный центр системы возлагаются следующие функции:

1) маршрутизация сообщений, связанных с авторизационными сообщениями;

2) организация обмена и передачи финансовых сообщений между участниками системы;

3) осуществление клиринга;

4) формирование и передача платежных документов для осуществления переводов денег по результатам клиринга в межбанковской системе переводов денег;

5) обеспечение защиты сообщений при осуществлении их маршрутизации, клиринге и переводе денег по результатам клиринга в соответствии с требованиями, установленными законами Республики Казахстан "Об электронном документе и электронной цифровой подписи", "Об информатизации" и договорами;

6) формирование и предоставление отчетов по маршрутизации сообщений, клирингу и переводу денег по результатам клиринга.

5. Маршрутизация сообщений и авторизация в системе осуществляется в круглосуточном режиме.

6. Для идентификации участника системы при маршрутизации сообщений операционным центром системы используются представленные им банковские идентификационные номера.

В случае изменения или обновления банковских идентификационных номеров, участник системы незамедлительно, но не позднее следующего рабочего дня с момента обновления, по защищенным каналам информирует об этом операционный центр системы, который направляет обновленные реквизиты иным участникам системы.

7. По итогам проведенных операций с использованием платежных карточек других участников системы в своей сети обслуживания участники системы формируют и передают в систему финансовые сообщения по отношению к другим участникам системы для осуществления межбанковских платежей.

8. Клиринг осуществляется на основании зачета встречных требований и обязательств участников системы по выставленным ими финансовым сообщениям, а также рассчитанным межбанковским комиссиям по проведенным межбанковским платежам в соответствии с операционными правилами.

9. Определение чистых позиций участников системы производится путем нахождения разности по суммам встречных требований обязательств участников системы, а также рассчитанных межбанковских комиссий. Определение чистых позиций участников системы осуществляется операционным центром системы согласно графику операционного дня, утвержденному операционным центром системы.

10. При определении чистых позиций участников системы разность сумм дебетовых и кредитовых чистых позиций всех участников системы равняется нулю.

11. После завершения клиринга операционный центр системы передает информацию об обработанных в системе финансовых сообщениях, межбанковских комиссиях участникам системы в порядке и сроки, предусмотренные договором между операционным центром системы и участником системы.

12. Перевод денег по результатам клиринга осуществляется после окончания процесса зачета встречных требований и обязательств участников системы.

13. Перевод денег по результатам клиринга между участниками системы осуществляется в межбанковской системе переводов денег в соответствии с чистой позицией каждого участника системы.

14. Операционный центр системы по результатам клиринга составляет и передает в межбанковскую систему переводов денег платежные документы для осуществления переводов денег в следующей последовательности:

1) в первую очередь осуществляется перевод денег с позиций участников системы, имеющих по результатам клиринга дебетовые чистые позиции, на позицию системы;

2) во вторую очередь осуществляется перевод денег с позиции системы на позиции участников системы, имеющих по результатам клиринга кредитовые чистые позиции.

15. После завершения перевода денег по результатам клиринга операционный центр системы выдает участнику системы уведомление о завершении перевода денег в соответствии с чистой позицией данного участника системы. Остаток денег на позиции системы в межбанковской системе переводов денег равен нулю.

16. В случае недостаточности или отсутствия денег у участника системы для осуществления перевода денег по результатам клиринга Национальным Банком Республики Казахстан предоставляется дневной заем "овердрафт" на основании договора, заключенного между участником системы и Национальным Банком Республики Казахстан, в котором определяются порядок и условия предоставления дневного займа "овердрафт".

17. Допускается создание резервного фонда участников системы и иных методов управления рисками в соответствии с заключенными договорами между операционным центром системы и участниками системы для обеспечения своевременного осуществления переводов денег по результатам клиринга.

18. Форматы передачи электронных сообщений, применяемые в системе, особенности и стандарты системы разрабатываются и утверждаются операционным центром системы и соблюдаются всеми участниками системы.

19. Порядок предоставления услуг операционного центра системы по маршрутизации сообщений, авторизации, идентификации участников системы, проведению клиринга, перевода денег по результатам клиринга, устанавливается операционными правилами.

20. В системе применяются виды межбанковских комиссий в соответствии с внутренними документами операционного центра системы.

21. Требования настоящей главы не распространяются на отношения, связанные с оказанием операционным центром системы оператору международной системы платежных карточек услуг по маршрутизации сообщений, авторизации и клирингу межбанковских платежей по операциям, совершенным на территории Республики Казахстан с использованием платежных карточек международных систем платежных карточек, согласно условиям договора, заключенного между операционным центром системы и оператором международной системы платежных карточек.

Глава 3. Оказание оператору международной системы платежных карточек услуг по маршрутизации сообщений, авторизации и клирингу

22. Услуги по маршрутизации сообщений, авторизации и клирингу по платежным карточкам на территории Республики Казахстан предоставляются операционным центром системы оператору международной системы платежных карточек в соответствии с условиями договора, заключенного между ними.

23. В рамках взаимодействия с оператором международной системы платежных карточек на операционный центр системы возлагается выполнение следующих требований:

1) обеспечение всем участникам международной системы платежных карточек равных условий доступа и пользования его услугами;

2) наличие технических и иных помещений для безопасного размещения и эксплуатации системы;

3) наличие резервного центра для хранения информации и восстановления информационных систем, баз данных при возникновении чрезвычайных и непредвиденных ситуаций;

4) обеспечение осуществления маршрутизации сообщений, получения авторизации, клиринга по операциям, совершенным с использованием платежных карточек, в порядке, определенном оператором международной системы платежных карточек;

5) обеспечение конфиденциальности информации по операциям участников системы.

24. Маршрутизация сообщений, авторизация, клиринг, перевод денег по результатам клиринга, установление межбанковских комиссий и тарифов обслуживания, оценка и и управление рисками в системе, а также досудебное рассмотрение споров по межбанковским платежам осуществляются в соответствии с договорами, заключенными между операционным центром и (или) оператором системы и оператором международной системы платежных карточек.

25. Порядок взаимодействия между операционным центром системы и оператором международной системы платежных карточек устанавливается договором, заключенном между ними, и внутренним документом международной системы платежных карточек.

26. Участие участника международной системы платежных карточек в системе прекращается в случаях:

1) лишения (отзыва) лицензии на проведение переводных операций, выданной государственным органом, осуществляющим государственное регулирование, контроль и надзор финансового рынка и финансовых организаций;

2) расторжения договора между участником системы платежных карточек и оператором международной системы платежных карточек;

3) реорганизации или ликвидации участника международной системы платежных карточек.

27. В случае приостановления и (или) прекращения участия участника международной системы платежных карточек по инициативе ее оператора, допускается обслуживание операционным центром системы данного участника системы на основании договора между участником системы и операционным центром системы.

28. Переводы денег с использованием платежных карточек международных систем платежных карточек по результатам клиринга осуществляются в национальной валюте Республики Казахстан в межбанковской системе переводов денег.

29. Операционный центр системы для обеспечения безопасности системы:

1) обеспечивает целостность, доступность, подлинность и конфиденциальность информации на всех этапах ее обработки и передачи;

2) выполняет процедуры безопасного распределения криптографических ключей, применяемых при обработке и передаче информации между участниками системы и операционным центром системы;

3) обеспечивает применение электронной цифровой подписи для входящих и исходящих электронных сообщений.

30. Обеспечение бесперебойности функционирования системы достигается за счет:

1) резервирования программно-технического комплекса системы (основной и резервный центры);

2) обеспечения резервного копирования и архивирования данных;

3) резервирования каналов связи (основные и резервные) для взаимодействия с участниками системы;

4) осуществления мониторинга и анализа функционирования системы с целью выявления причин нарушений функционирования системы, устройств, информационных систем, выработки и реализации мер по их устранению;

5) применения операционным центром системы организационно-технических мер, направленных на обеспечение бесперебойности функционирования системы.

31. Операционный центр системы осуществляет мониторинг за соблюдением участниками международной системы платежных карточек требований к защите информации, определенных договором и внутренними документами международной системы платежных карточек.

Операционный центр системы принимает необходимые экстренные меры, включая отключение участника международной системы платежных карточек путем его уведомления в порядке, предусмотренном условиями заключенного договора в случае нарушения участником международной системы платежных карточек требований к безопасности, установленных в Правилах, договоре и внутренних документах международной системы платежных карточек.

"Қазақстан Республикасында төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілетін операциялар бойынша банкаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 216 және "Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің жұмыс iстеу қағидаларын бекіту туралы" 2016 жылғы 31 тамыздағы № 217 қаулыларына өзгерістер енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2021 жылғы 22 қарашадағы № 98 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 25 қарашада № 25383 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы қаулы 01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі

"Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 19) және 29) тармақшаларына және "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабы 1-тармағының 3) және 7) тармақшаларына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. "Қазақстан Республикасында төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілетін операциялар бойынша банкаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 216 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14292 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 29) тармақшасына және "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:";

көрсетілген қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасында төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілетін операциялар бойынша банкаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру қағидаларында:

1 және 2-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Осы Қазақстан Республикасында төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілетін операциялар бойынша банкаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 29) тармақшасына, "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Төлемдер және төлем жүйелері туралы заң) 4-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасында төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілген операциялар бойынша банкаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру тәртібін айқындайды.

2. Қағидаларда Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңда, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14299 болып тіркелген "Төлем карточкаларын шығару қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілген операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 205 қаулысымен бекітілген Төлем карточкаларын шығару қағидаларында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілген операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптарда көзделген ұғымдар, сондай-ақ мына ұғымдар пайдаланылады:

1) банкаралық төлемдер және (немесе) ақша аударымдары (бұдан әрі – банкаралық төлемдер) – төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілген операциялар бойынша банкаралық төлемдердің және (немесе) ақша аударымдарының бір қатысушысының осы қатысушыға қызмет көрсету желісінде басқа қатысушының пайдасына жүзеге асыратын төлемдері және (немесе) ақша аударымдары;

2) банкаралық төлемге және (немесе) ақша аударымына қатысушы (бұдан әрі – қатысушы) – төлем карточкасының эмитенті және (немесе) эквайер болып табылатын екінші деңгейдегі банк, Қазақстан Республикасы бейрезидент банкінің филиалы және (немесе) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым (бұдан әрі – банк);

3) қаржылық хабар – төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған операция бойынша банкаралық төлем жүргізу үшін қажетті ақпараттан тұратын және бір қатысушының басқа қатысушыға қатысты ақшалай міндеттемелерін (талаптарын) білдіретін төлем құжаты;

4) қатысушының таза позициясы – басқа қатысушылардың осы қатысушыға қатысты ақшалай міндеттемелері бойынша қатысушы ұсынған қаржылық хабарлар сомасы мен басқа қатысушылар осы қатысушының басқа қатысушыларға қатысты ақшалай міндеттемелері бойынша ұсынған қаржылық хабарлар сомасы арасындағы айырма. Егер айырма – теріс сан болса, онда қатысушының дебеттік таза позициясы бар, егер оң сан болса, онда кредиттік таза позициясы бар болады;

5) оператор – қатысушымен жасалған шартқа сәйкес банкаралық төлемдерді ұйымдастыру жөніндегі процессингтік ұйымның хабарларды маршруттауды, авторландыруды және банкаралық төлемдер клирингін (бұдан әрі – клиринг) жүзеге асыруды қамтамасыз ету жөніндегі қызметті жүзеге асыруға байланысты функцияларын қоса алғанда, төлем жүйесінің немесе төлем карточкалары жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;

6) төлем карточкалары жүйелерінің арнасы – төлем карточкалары жүйелерімен жасалған шарттарға сәйкес қатысушылар арасында хабарларды маршруттау тәсілі;

7) төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілген операциялар бойынша хабарларды маршруттау (бұдан әрі – хабарларды маршруттау) – банкаралық төлемдер жөніндегі хабарлардың қатысушылар арасында жүру және берілу маршрутын айқындау процесі;

8) төлем карточкаларының банкаралық жүйесі – қатысушылар арасында хабарларды маршруттауға және клирингке арналған төлем жүйесі;

9) төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің операциялық орталығы (бұдан әрі – операциялық орталық) – "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны;

10) тікелей банкаралық өзара іс-қимыл арнасы – екі қатысушының немесе олардың процессингтік ұйымдарының арасында жасалған төлемдерге қызмет көрсету туралы шарттарға сәйкес олардың арасындағы ақпараттық-технологиялық қосылу;

11) хабар – оператор не операциялық орталық және қатысушы арасында ақпарат алмасу үшін пайдаланылатын ақпараттық деректер тобы;

12) халықаралық төлем карточкалары жүйесі – қатысушылары банктер, ал операторы шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлға болып табылатын үш және одан да көп елдің аумағында осы жүйе шеңберінде төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған операцияларды жүзеге асыруды қамтамасыз ететін төлем карточкаларының жүйесі.";

10 және 11-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"10. Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің арнасы операциялық орталық пен қатысушы арасында жасалған шарт негізінде банктер шығарған төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының аумағында жасалатын операциялар бойынша банкаралық төлемдерді жүргізу үшін пайдаланылады.

Операциялық орталық халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының аумағында жасалған операциялар бойынша хабарларды маршруттауды, авторландыруды және клирингті операциялық орталықтың халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторымен жасасқан шартының талаптарына және халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің ішкі құжаттарына сәйкес жүзеге асырады.

11. Төлем карточкалары жүйелерінің арнасы:

1) төлем карточкалары жүйесінің ішкі құжаттарына және төлем карточкалары жүйесінің операторы немесе операциялық орталық пен қатысушы арасында жасалған шарттың талаптарына сәйкес банкаралық төлемдерді жүзеге асырған;

2) авторландыруды алу үшін хабарларды маршруттау кезінде пайдаланылады.

Халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің арнасы:

1) төлем карточкаларын, оның ішінде халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің ішкі құжаттарына сәйкес банктер шығарған халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерде;

2) халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің ішкі құжаттарына сәйкес шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлғалар шығарған халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының аумағында;

3) операциялық орталықтың халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторымен жасасқан шартының талаптарына сәйкес жасалған операциялар бойынша банкаралық төлемдерді жүзеге асыру кезінде пайдаланылады.".

2. "Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 217 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14306 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 19) тармақшасына және "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-бабы 1-тармағының 7) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:";

көрсетілген қаулымен бекітілген Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу қағидалары осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

3. Төлем жүйелері департаменті (Е.Т. Ашықбеков) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) Заң департаментімен (А.С. Касенов) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы тармақтың 2) тармақшасында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Б.Ш. Шолпанқұловқа жүктелсін.

5. Осы қаулы ресми жариялануға тиіс және 2022 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасы

Е. Досаев

	Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2021 жылғы 22 қарашадағы № 98 қаулысына қосымша
	Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 217 қаулысымен бекітілген

Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 19) тармақшасына, "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Төлемдер және төлем жүйелері туралы заң) 4-бабы 1-тармағының 7) тармақшасына сәйкес әзірленді және төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің (бұдан әрі – жүйе) жұмыс істеу тәртібін айқындайды.

2. Қағидаларда Төлемдер және төлем жүйелері туралы заңда, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 14299 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2016 жылғы 31 тамыздағы № 205 қаулысымен бекітілген Төлем карточкаларын шығару қағидаларында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілген операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптарда көзделген ұғымдар, сондай-ақ мына ұғымдар пайдаланылады:

1) авторландыру – төлем карточкасы эмитентінің төлем карточкасын пайдалана отырып операцияларды жүзеге асыруға беретін рұқсаты. Авторландыруды алу рәсімі жүйенің операциялық орталығы және (немесе) халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторы мен жүйеге қатысушы арасында жасалған шартқа сәйкес белгіленеді;

2) авторландырылған хабар – авторландыру жүргізу үшін қажетті ақпараттан тұратын және жүйеге қатысушылар арасында жүйенің операциялық орталығы арқылы берілетін сұрату (жауап);

3) банкаралық комиссия – жүйенің басқа қатысушысына қызмет көрсету желісінде жүйеге қатысушы шығарған төлем карточкалары бойынша операцияларды жүзеге асыру кезінде жүйенің бір қатысушысының жүйенің басқа қатысушысына төлейтін ақша сомасы;

4) банкаралық төлемдер және (немесе) ақша аударымдары (бұдан әрі – банкаралық төлемдер) – төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілген операциялар бойынша жүйенің бір қатысушысының жүйенің осы қатысушысына қызмет көрсету желісінде басқа қатысушының пайдасына жүзеге асыратын төлемдері және (немесе) ақша аударымдары;

5) жүйеге қатысушы – жүйенің операциялық орталығымен жасалған шарт негізінде жүйеде төлем карточкасы эмитентінің және (немесе) эквайердің функцияларын орындайтын екінші деңгейдегі банк, Қазақстан Республикасы бейрезидент банкінің филиалы және (немесе) банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым (бұдан әрі – банк);

6) жүйеге қатысушы шығаратын төлем карточкалары бойынша банктік сәйкестендіру нөмірі (бұдан әрі – банктік сәйкестендіру нөмірі) - төлем карточкаларының тиісті жүйесі осы жүйеде өзі шығаратын төлем карточкасын сәйкестендіру үшін эмитентке берілген бірегей нөмір;

7) жүйенің операциялық орталығы – "Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорны;

8) жүйенің операциялық орталығының операциялық қағидалары (бұдан әрі – операциялық қағидалар) – жүйенің операциялық орталығы қызметінің тәртібін және оған бекітілген функцияларды жүзеге асыру талаптарын айқындайтын оның ішкі құжаты;

9) қаржылық хабар – төлем карточкасын пайдалана отырып жасалған операция бойынша банкаралық төлем жүргізу үшін қажетті ақпараттан тұратын және жүйенің бір қатысушысының жүйенің басқа қатысушысына қатысты ақшалай міндеттемелерін (талаптарын) білдіретін төлем құжаты;

10) "овердрафт" күндізгі қарызы – банкаралық төлемдер клирингінің (бұдан әрі – клиринг) нәтижелері бойынша ақша аударымын жүзеге асыру үшін банкаралық ақша аудару жүйесінде олардың позицияларына ақша болмаған немесе жетіспеген жағдайда Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің жүйе қатысушыларына бір операциялық күнге беретін қысқа мерзімді қарызы;

11) төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған операциялар бойынша хабарларды маршруттау (бұдан әрі – хабарларды маршруттау) – банкаралық төлемдер жөніндегі хабарлардың жүйе қатысушылары арасында жүру және берілу маршрутын айқындау процесі;

12) хабар – жүйенің операциялық орталығы және жүйеге қатысушылар арасында ақпарат алмасу үшін пайдаланылатын ақпараттық деректер тобы;

13) халықаралық төлем карточкалары жүйесі – қатысушылары банктер, ал операторы шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған заңды тұлға болып табылатын үш және одан да көп елдің аумағында осы жүйе шеңберінде төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған операцияларды жүзеге асыруды қамтамасыз ететін төлем карточкаларының жүйесі.

3. Жүйе банктер шығарған төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының аумағында жасалатын операциялар бойынша банкаралық төлемдерді жүзеге асыруға арналған.

Төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының аумағында жасалған операциялар бойынша хабарларды маршруттауды, авторландыруды және клирингті жүйенің операциялық орталығы банкпен және (немесе) халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторымен жасалған шарт негізінде жүзеге асырады.

2-тарау. Банктерге хабарларды маршруттау, авторландыру және клиринг бойынша қызметтер көрсету

4. Хабарларды маршруттауды, авторландыруды және клирингті жүзеге асыру кезінде жүйенің операциялық орталығына мынадай функциялар жүктеледі:

1) авторландырылған хабарларға байланысты хабарларды маршруттау;

2) жүйеге қатысушылар арасында қаржылық хабарлармен алмасуды және беруді ұйымдастыру;

3) клирингті жүзеге асыру;

4) ақша аударымдарының банкаралық жүйесіндегі клиринг нәтижелері бойынша ақша аударымдарын жүзеге асыруға арналған төлем құжаттарын қалыптастыру және беру;

5) "Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы", "Ақпараттандыру туралы" Қазақстан Республикасының заңдарында және шарттарда белгіленген талаптарға сәйкес хабарларды маршруттауды, клирингті жүзеге асыру және клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару кезінде оларды қорғауды қамтамасыз ету;

6) хабарларды маршруттау, клиринг және клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару жөніндегі есептерді қалыптастыру және ұсыну.

5. Хабарларды маршруттау және жүйеде авторландыру тәулік бойы жұмыс істеу режимінде жүзеге асырылады.

6. Жүйеге қатысушыны сәйкестендіру үшін жүйенің операциялық орталығы хабарларды маршруттау кезінде оларға ұсынылған банктік сәйкестендіру нөмірлерін пайдаланады.

Банктік сәйкестендіру нөмірлері өзгерген немесе жаңартылған жағдайда, жүйеге қатысушы дереу, бірақ жаңартылған сәттен бастап келесі жұмыс күнінен кешіктірмей бұл туралы қорғалған арналар бойынша жаңартылған деректемелерді жүйенің өзге қатысушыларына жіберетін жүйенің операциялық орталығына хабарлайды.

7. Жүйенің басқа қатысушыларының төлем карточкаларын пайдалана отырып өздеріне қызмет көрсететін желіде жүргізілген операциялардың қорытындысы бойынша жүйеге қатысушылар банкаралық төлемдерді жүзеге асыру үшін жүйенің басқа қатысушыларына қатысты қаржылық хабарларды қалыптастырады және жүйеге жібереді.

8. Жүйеге қатысушылар жіберген қаржылық хабарлар, сондай-ақ операциялық қағидаларға сәйкес жүргізілген банкаралық төлемдер бойынша есептелген банкаралық комиссиялар бойынша олардың қарсы талаптары мен міндеттемелерін есепке алу негізінде клиринг жүзеге асырылады.

9. Жүйеге қатысушылар міндеттемелерінің қарсы талаптарының, сондай-ақ есептелген банкаралық комиссиялардың сомалары бойынша айырманы табу жолымен жүйеге қатысушылардың таза позицияларын айқындау жүргізіледі. Жүйенің операциялық орталығы жүйеге қатысушылардың таза позицияларын айқындауды жүйенің операциялық орталығы бекіткен операциялық күн кестесіне сәйкес жүзеге асырады.

10. Жүйеге қатысушылардың таза позицияларын айқындау кезінде жүйенің барлық қатысушыларының дебеттік және кредиттік таза позициялары сомаларының айырмасы нөлге тең болады.

11. Клиринг аяқталғаннан кейін жүйенің операциялық орталығы жүйеде өңделген қаржылық хабарлар, банкаралық комиссиялар туралы ақпаратты жүйенің операциялық орталығы мен жүйеге қатысушы арасындағы шартта көзделген тәртіппен және мерзімдерде жүйеге қатысушыларға береді.

12. Жүйеге қатысушылардың қарсы талаптары мен міндеттемелерін есепке алу процесі аяқталғаннан кейін клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару жүзеге асырылады.

13. Жүйеге қатысушылар арасындағы клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару жүйенің әрбір қатысушысының таза позициясына сәйкес ақша аударудың банкаралық жүйесінде жүзеге асырылады.

14. Жүйенің операциялық орталығы клиринг нәтижелері бойынша ақша аударымдарын мынадай ретпен жүзеге асыру үшін төлем құжаттарын жасайды және ақша аударымдарының банкаралық жүйесіне береді:

1) бірінші кезекте клиринг нәтижелері бойынша дебеттік таза позициялары бар жүйеге қатысушылардың позицияларынан жүйенің позициясына ақша аудару жүзеге асырылады;

2) екінші кезекте клиринг нәтижелері бойынша кредиттік таза позициялары бар жүйе позициясынан жүйеге қатысушылардың позицияларына ақша аудару жүзеге асырылады.

15. Клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару аяқталғаннан кейін жүйенің операциялық орталығы жүйеге қатысушыға жүйенің осы қатысушысының таза позициясына сәйкес ақша аударымының аяқталғаны туралы хабарлама береді. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесіндегі жүйенің позициясындағы ақша қалдығы нөлге тең.

16. Жүйеге қатысушыда клиринг нәтижелері бойынша ақша аударуды жүзеге асыру үшін ақша жеткіліксіз болған немесе болмаған жағдайда, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі "овердрафт" күндізгі қарызын беру тәртібі мен талаптары айқындалатын жүйеге қатысушы мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі арасында жасалған шарт негізінде "овердрафт" күндізгі қарызын береді.

17. Клиринг нәтижелері бойынша ақша аударымдарын уақтылы жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін жүйенің операциялық орталығы мен жүйеге қатысушылары арасында жасалған шарттарға сәйкес жүйеге қатысушылардың резервтік қорын және тәуекелдерді басқарудың өзге де әдістерін құруға жол беріледі.

18. Жүйеде қолданылатын электрондық хабарларды беру форматтарын, жүйенің ерекшеліктері мен стандарттарын жүйенің операциялық орталығы әзірлейді және бекітеді және жүйенің барлық қатысушылары сақтайды.

19. Хабарларды маршруттау, авторландыру, жүйеге қатысушыларды сәйкестендіру, клиринг жүргізу, клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару бойынша жүйенің операциялық орталығының қызметтерін көрсету тәртібі операциялық қағидаларда белгіленеді.

20. Жүйеде жүйенің операциялық орталығының ішкі құжаттарына сәйкес банкаралық комиссиялардың түрлері қолданылады.

21. Осы тараудың талаптары жүйенің операциялық орталығы мен халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторы арасында жасалған шарттың талаптарына сәйкес халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің төлем карточкаларын пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының аумағында жасалған операциялар бойынша хабарларды маршруттау, авторландыру және банкаралық төлемдер клирингі бойынша жүйенің операциялық орталығының халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторына қызметтер көрсетуіне байланысты қатынастарға қолданылмайды.

3-тарау. Халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторына хабарларды маршруттау, авторландыру және клиринг бойынша қызметтер көрсету

22. Қазақстан Республикасының аумағында төлем карточкалары бойынша хабарларды маршруттау, авторландыру және клиринг жөніндегі қызметтерді жүйенің операциялық орталығы халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторына олардың арасында жасалған шарттың талаптарына сәйкес ұсынады.

23. Халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторымен өзара іс-қимыл жасау шеңберінде жүйенің операциялық орталығына мынадай талаптарды орындау жүктеледі:

1) халықаралық төлем карточкаларының жүйесіне қатысушылардың барлығына оның қызметтеріне қолжеткізу мен пайдаланудың тең жағдайларын қамтамасыз ету;

2) жүйені қауіпсіз орналастыру және пайдалану үшін техникалық және өзге де үй-жайлардың болуы;

3) төтенше және күтпеген жағдайлар туындаған кезде ақпаратты сақтауға және ақпараттық жүйелерді, дерекқорларды қалпына келтіруге арналған резервтік орталықтың болуы;

4) халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторы айқындаған тәртіппен хабарларды маршруттауды, авторландыруды алуды, төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған операциялар бойынша клирингті жүзеге асыруды қамтамасыз ету;

5) жүйеге қатысушылардың операциялары бойынша ақпараттың конфиденциалдығын қамтамасыз ету.

24. Хабарларды маршруттау, авторландыру, клиринг, клиринг нәтижелері бойынша ақша аудару, банкаралық комиссиялар мен қызмет көрсету тарифтерін белгілеу, жүйеде тәуекелдерді бағалау және басқару, сондай-ақ банкаралық төлемдер бойынша дауларды сотқа дейін қарау жүйенің операциялық орталығы және (немесе) операторы мен халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторы арасында жасалған шарттарға сәйкес жүзеге асырылады.

25. Жүйенің операциялық орталығы мен халықаралық төлем карточкаларының жүйесі операторының арасындағы өзара іс-қимыл тәртібі олардың арасында жасалған шартта және халықаралық төлем карточкалары жүйесінің ішкі құжатында белгіленеді.

26. Халықаралық төлем карточкалары жүйесіне қатысушының жүйеге қатысуы мынадай:

1) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган аударым операцияларын жүргізуге берген лицензиядан айырылған (кері қайтарып алынған) жағдайда;

2) төлем карточкалары жүйесіне қатысушы мен халықаралық төлем карточкалары жүйесінің операторы арасындағы шартты бұзған жағдайда;

3) халықаралық төлем карточкаларының жүйесіне қатысушы қайта ұйымдастырылған немесе таратылған жағдайда тоқтатылады.

27. Халықаралық төлем карточкалары жүйесіне қатысушы операторының бастамасы бойынша оның қатысуы тоқтатыла тұрған және (немесе) тоқтатылған жағдайда, жүйеге қатысушы мен жүйенің операциялық орталығы арасындағы шарт негізінде жүйенің осы қатысушысына жүйенің операциялық орталығының қызмет көрсетуіне жол беріледі.

28. Клиринг нәтижелері бойынша халықаралық төлем карточкалары жүйелерінің төлем карточкаларын пайдалана отырып ақша аудару Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен ақша аударудың банкаралық жүйесінде жүзеге асырылады.

29. Жүйенің операциялық орталығы жүйенің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін:

1) ақпаратты өңдеудің және берудің барлық кезеңдерінде оның тұтастығын, қолжетімділігін, түпнұсқалығын және құпиялылығын қамтамасыз етеді;

2) жүйеге қатысушылар мен жүйенің операциялық орталығы арасында ақпаратты өңдеу және беру кезінде қолданылатын криптографиялық кілттерді қауіпсіз бөлу рәсімдерін орындайды;

3) кіріс және шығыс электрондық хабарлары үшін электрондық цифрлық қолтаңбаның қолданылуын қамтамасыз етеді.

30. Жүйенің үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ету:

1) жүйенің бағдарламалық-техникалық кешенін резервтеу (негізгі және резервтік орталықтар);

2) деректердің резервтік көшірмесін жасауды және архивтеуді қамтамасыз ету;

3) жүйеге қатысушылармен өзара іс-қимыл жасау үшін байланыс арналарын резервтеу (негізгі және резервтік);

4) жүйенің, құрылғылардың, ақпараттық жүйелердің жұмыс істеуінің бұзылу себептерін анықтау мақсатында жүйенің жұмыс істеуіне мониторинг пен талдау жүргізу, оларды жою жөніндегі шараларды әзірлеу және іске асыру;

5) жүйенің операциялық орталығының жүйенің үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге бағытталған ұйымдастырушылық-техникалық шараларды қолдануы арқылы қол жеткізіледі.

31. Жүйенің операциялық орталығы халықаралық төлем карточкаларының жүйесіне қатысушылардың шартта және халықаралық төлем карточкалары жүйесінің ішкі құжаттарында айқындалған ақпаратты қорғауға қойылатын талаптарды сақтауына мониторингті жүзеге асырады.

Жүйенің операциялық орталығы халықаралық төлем карточкаларының жүйесіне қатысушы Қағидаларда, шартта және халықаралық төлем карточкалары жүйесінің ішкі құжаттарында белгіленген қауіпсіздікке қойылатын талаптарды бұзған жағдайда, жасалған шарттың талаптарында көзделген тәртіппен оны хабардар ету арқылы халықаралық төлем карточкаларының жүйесіне қатысушыны ажыратуды қоса алғанда, қажетті шұғыл шараларды қабылдайды.