Об утверждении Инструкции о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 10 февраля 2023 года № 97. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 февраля 2023 года № 31891

В соответствии с подпунктом 138) пункта 15 Положения о Министерстве обороны Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2022 года № 357 ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить Инструкцию о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан, согласно приложению 1 к настоящему приказу.

2. Признать утратившими силу некоторые приказы Министра обороны Республики Казахстан по перечню, согласно приложению 2 к настоящему приказу.

3. Начальнику Тыла Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Министра обороны Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны Республики Казахстан

Р. Жаксылыков

"СОГЛАСОВАН"
Министерство по чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан

Приложение 1 к приказу Министр обороны Республики Казахстан от 10 февраля 2023 года № 97

Инструкция о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан детализирует меры пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан.

Глава 2. Меры пожарной безопасности

Параграф 1. Меры пожарной безопасности на территории воинской части, учреждения

2. Разведение открытого огня ближе 50 метров от строений и площадок хранения имущества и машин не допускается.

3. Курение разрешается только в специально оборудованных местах на административной территории воинской части, учреждения.

4. Пожарный инвентарь, водоемы, краны, гидранты, насосы, мотопомпы содержатся исправными и в полной готовности, а местонахождение их обозначается указателями. На зимнее время все источники пожарного водоснабжения утепляются.

5. Мастерские, хранилища, склады, парки (гаражи), ангары, цехи, постоянные и временные пункты работ, опасные в пожарном отношении помещения ежедневно перед их закрытием осматриваются ответственными должностными лицами за эти помещения и лицами пожарного наряда части.

Параграф 2. Меры пожарной безопасности при расположении войск в лагерях

6. При размещении воинской части в лагерях начальник лагерного сбора организовывает пожарную безопасность и контролирует состояние пожарной безопасности в расположении лагеря. В лагере создаются пожарные расчеты.

7. Палатки, установленные в лагере, располагаются по фронту подразделения по три или две палатки. Расстояние по фронту между смежными палатками – 2,5 метров, а в глубину – 5 метров.

8. Места для курения оборудуются не ближе 15 метров от палаток. Курение и хранение огнеопасных веществ, горючих жидкостей в палатках не допускается.

9. При установке в палатке металлических печей проводятся следующие противопожарные мероприятия:

1) при установке металлических печей на ножках деревянный пол под печью изолируется следующим образом: высота ножек у металлических печей без футеровки устанавливается не менее 0,2 метра, сгораемый пол под печами изолируется кирпичами, уложенными плашмя;

2) при установке металлических печей без ножек основание под печью выполняется из кирпичей, уложенных плашмя;

3) металлические печи устанавливаются на расстоянии не менее 1 метра от деревянных конструкций, не защищенных от возгорания, и не менее 0,7 метра от конструкций, защищенных от возгорания;

4) перед топочным отверстием печи прибивается предтопочный лист из кровельной стали размером 0,7 х 0,5 метров или делается настил из кирпича в один ряд такого же размера;

5) металлические печи устанавливаются не ближе 1 метра от полотен палаток и горючих предметов;

6) от топочной дверки до полотна палатки расстояние устанавливается не менее 1,25 метров.

10. Топка печей производится под постоянным наблюдением назначенных приказом командира части и проинструктированных истопников.

11. При топке печей не допускается:

1) оставлять печи без присмотра;

2) топить и применять для растопки печей горючие жидкости;

3) перекаливание печей;

4) сушить на печах, дымоходах и в непосредственной близости от них одежду, топливо и горючие предметы;

5) оставлять открытой топочную дверцу во время топки;

6) топить неисправные печи, имеющие трещины и неисправные дверцы;

7) топить дровами длиннее топливника.

12. Места ввода электрических проводов в палатках изолируются, а сами провода надежно закрепляются. Электролампы размещаются не ближе 40 сантиметров от полотна палатки и другого сгораемого имущества.

Подключение электронагревательных приборов, обертывание электроламп бумагой (материей) не допускается.

13. В целях исключения возможности возникновения пожаров в лагере выполняются следующие меры пожарной безопасности:

1) места стоянки техники организовываются не ближе 50 метров от палаток;

2) места для установки полевых кухонь определяются не ближе 25 метров от палаток;

3) во избежание перехода молнии с дерева на палатки не допускается размещать их ближе 10 метров от деревьев.

14. Размещение пожарного имущества (инвентаря) в полевых условиях производится с учетом возможности быстрого их использования личным составом при возникновении пожара. Для хранения средств пожаротушения на территории лагеря оборудуются пожарные щиты из расчета обслуживания каждым из них на 2 палатки независимо от вместимости.

15. Полевые пожарные щиты устанавливаются из расчета – один комплект пожарного щита на две 40-местные палатки.

16. Огнетушители в палатках размещаются из расчета:

1) две штуки на одну 40-местную палатку;

2) одна штука на одну 20-местную палатку или палатку подсобного и другого назначения.

В пункт хозяйственного довольствия устанавливается один комплект пожарного щита, два огнетушителя на каждую палатку.

Параграф 3. Меры пожарной безопасности при эксплуатации электроустановок

17. Защита парка боевых машин (далее – БМ) от статического электричества осуществляется путем заземления всех металлических трубопроводов, сосудов, емкостей, конструкций и деталей оборудования, на которых образовываются статические заряды. В качестве заземлителей защиты от статического электричества используются заземлители защиты от вторичных проявлений молнии.

18. Электроснабжение складов осуществляется от местной сети государственной электрической системы или собственной автономной стационарной дизельной электростанции.

В качестве резервного источника питания, применяются войсковые передвижные электростанции.

19. Трансформаторные подстанции, принимающие электроэнергию от электрической сети государственной энергосистемы, располагаются на административно-хозяйственной территории и оборудуются в соответствии с требованиями Правил устройства электроустановок, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 марта 2015 года № 230 (зарегистрирован в государственном Реестре нормативных правовых актов под № 10851) (далее – ПУЭ).

К шинам низкого напряжения подстанций технической территории подключаются только потребители технической территории.

20. Расстояния от наружного проволочного ограждения охранного периметра технической территории до воздушных линий электропередач, предназначенных для электроснабжения только склада, определяется не менее:

1) при напряжении свыше 35 кВ – 400 метров;

2) при напряжении от 10 до 35 кВ – 200 метров;

3) при напряжении 3 и 6 кВ – 100 метров;

4) при напряжении до 1 кВ – 50 метров.

21. Все наружные сети электроснабжения на технической территории и их охранных периметров выполняются кабелями, проложенными в земле (траншее). В сложных геологических условиях (скальные болотистые и пучинистые грунты) допускается прокладка кабелей в наземных железобетонных закрытых лотках, при этом:

1) кабели применяются бронированные с не распространяющими горение покрытием поверх брони;

2) железобетонные лотки укладываются на специальных бетонных площадках с уклоном не менее 2 процента по спланированной трассе таким образом, чтобы не мешать стоку ливневых вод;

3) на протяжении не менее 50 метров перед вводом в здание, кабель прокладывается в грунте.

22. В хранилищах и складских помещениях электропровода осветительной сети и электрические светильники располагаются только над проходами. Высота подвески электрических светильников в производственных помещениях всех категорий опасности определяется не менее 2,5 метров от пола.

23. Наружное освещение технической территории монтируется отдельным и независимым от наружного освещения других территорий склада. Управление освещением охраняемых периметров осуществляется из караульного помещения. Управление этим освещением производится дистанционно и, автоматически от устройств, реагирующих на уровень естественного освещения.

24. Трансформаторы и подстанции, обеспечивающие производственные нужды и охранное освещение территории склада устанавливаются вне ограждения.

Передвижные электростанции располагаются на расстоянии не менее 25 метров от хранилищ или пунктов погрузочно-разгрузочных работ, а переносные световые точки – на расстоянии не менее 5 метров от штабелей боеприпасов.

Подача электроэнергии от передвижной электростанции к электродвигателям, трансформаторам и световым точкам производится по кабелю с исправной изоляцией.

При освещении хранилищ и погрузочно-разгрузочных платформ распределительное устройство устанавливается в металлическом шкафу на столбе не ближе 5 метров от хранилища или от платформы.

Для подводки электропитания к двигателям и пусковым приборам применяется провод в газовых трубах или бронированный кабель.

Переносные электрические лампы используются со стеклянными колпачками, предохранительными сетками, гибким проводом в резиновом шланге и с питанием от сети напряжением не выше 24 В. Изоляция провода проверяется регулярно мегомметром не реже одного раза в месяц.

Для прокладывания осветительной сети на пунктах работ применяется провод в газовых трубах с группой схемой включения осветительной арматуры. Осветительная арматура используется герметичная и взрывобезопасная.

Подача электроэнергии на территорию склада производится с одного пункта. После окончания работ линия отключается, распределительное устройство закрывается на замок и опечатывается.

25. Эксплуатация и монтаж электроустановок баз осуществляется в соответствии с требованиями ПУЭ.

26. В хранилищах допускается применять электрическое освещение при условии соблюдения требований ПУЭ. В хранилищах с боеприпасами допускается только низковольтное электрическое освещение напряжением не более 24 В.

Рубильник (выключатель) каждого хранилища располагается с наружной стороны хранилища у входной двери в металлических шкафах, которые закрываются на замок и опечатываются начальником хранилища. Рубильник по окончании работ выключается, а хранилища обесточиваются.

27. В целях пожарной безопасности не допускается:

1) производить работы по ремонту оборудования и сетей электроэнергии лицам, не имеющим специальной подготовки и разрешения на выполнение этих работ;

2) заклеивать или закрывать провода обоями, плакатами и другими сгораемыми облицовочными материалами;

3) применять для устройства осветительной электросети связные провода.

Параграф 4. Меры пожарной безопасности в парках боевых машин, гаражах и ангарах

28. При хранении машин в помещениях и под навесами расстановка производится двигателями к воротам.

29. В помещениях для стоянки и под навесами машины устанавливаются не более чем в 2 ряда.

30. Расстояние между машинами и элементами зданий предусматривается:

1) между машинами, а также между стеной и машиной, установленной параллельно стене – 0,8 метров;

2) между передней стороной машины и стеной или воротами – 0,7 метров;

3) между задней стороной машины и стеной или воротами – 0,5 метров;

4) между машинами, стоящими одна за другой – 0,6 метров.

При хранении машин на открытых площадках и под навесами эти расстояния увеличиваются на 0,1 метров.

31. При хранении машин в сгораемых хранилищах и под сгораемыми навесами, навесы и хранилища через каждые 10 машин разделяются противопожарными стенами (брандмауэрами).

32. Для обеспечения немедленного вывода машин (воздушных судов) при пожаре ежедневно выделяются дежурные тягачи со средствами буксировки и необходимое количество военнослужащих.

33. Устанавливается следующий порядок содержания машин на длительном хранении:

1) топливные баки машин с карбюраторными двигателями не заполняются, а их внутренние поверхности промываются и обрабатываются моторным рабоче-консервационным маслом. Топливные баки машин с дизельными двигателями содержатся заполненными. Устройство, планировка (взаимное расположение зданий и сооружений) и оборудование парка БМ выполняются согласно требованиям Правил пожарной безопасности, утвержденных приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 21 февраля 2022 года № 55 (зарегистрирован в государственном Реестре нормативных правовых актов под № 26867) (далее – Правила № 55).

34. В зоне технического обслуживания и ремонта вооружения и военной техники (далее – ВВТ) парка БМ размещаются:

1) пожарные гидранты или водоемы;

2) площадки для размещения дежурных и пожарных средств.

35. Дежурные и пожарные средства в случае отсутствия типового пожарного депо, размещаются в отапливаемых хранилищах в один ряд. Для каждого образца ВВТ предусматривается самостоятельный выход.

36. Площадка для дежурных средств полевого парка размещается рядом с контрольно-техническим пунктом (далее – КТП). Дежурные гусеничный и колесный тягачи, пожарный автомобиль размещаются в один ряд.

37. Дополнительно в здании КТП оборудуется место для хранения огнетушителей при отрицательной температуре окружающего воздуха.

38. Пункт заправки обеспечивает пожарную безопасность приема, хранения и выдачи горюче-смазочных материалов (далее - ГСМ).

39. В пункте технического обслуживания и ремонта машин, каждое хранилище оборудуется:

1) внутренним противопожарным водопроводом;

2) пожарной сигнализацией.

40. Отапливаемые хранилища оборудуются для размещения и содержания пожарных машин, дежурных тягачей.

41. Аккумуляторные помещения относятся к пожароопасным и взрывоопасным зонам.

42. В аккумуляторной зарядной станции размещаются переносные огнетушители на 200 квадратных метров площади помещений. Огнетушители устанавливаются на видных и удобных местах.

43. В здании складов оборудуются и отделяются друг от друга противопожарными стенами помещения для хранения военно-технического имущества (далее – ВТИ) текущего довольствия, неприкосновенного запаса, помещения для обработки и переконсервации ВТИ.

Каждое помещение оборудуется отдельным выходом наружу.

44. Склады для лакокрасочных и химических материалов оборудуются в полузаглубленном помещении или полузаглубленном здании на удалении не менее 10 метров от зданий парка БМ. Помещение для хранения лакокрасочных материалов отделяются от помещения для хранения химических материалов противопожарной стеной.

45. Для приема, выдачи и ведения учета имущества на складах оборудуются рабочие места начальников складов, которые выделяются в пределах помещения склада перегородками (остекленными или сетчатыми при высоте глухой части не более 1,2 метров, сборно-разборными и раздвижными).

На рабочем месте для приема имущества и подготовки его к выдаче устанавливаются пожарное оборудование, инвентарь и стенд пожарного расчета.

46. Площадка для технического осмотра боеприпасов оборудуется только при значительном удалении артиллерийского склада воинской части и предназначена для проведения технического осмотра боеприпасов БМ, содержащихся на хранении с загруженным боекомплектом. Площадка оборудуется на участке размерами 15 х 15 метров, удаленном от зданий и сооружений парка на расстояние не менее 40 метров. При обваловании площадки — это расстояние сокращается до 25 метров. Расстояние до пункта заправки (склада ГСМ) и источников открытого огня составляет не менее 300 метров.

Площадка оборудуется молниезащитным устройством и пожарным инвентарем.

Если территория парка БМ не позволяет разместить площадку на безопасном удалении от зданий и сооружений, то ее оборудуют рядом с парком.

Боеприпасы для работы на площадке подаются из машин в штатной таре (укупорке).

47. Площадка для размещения дежурных транспортных средств оборудуется при отсутствии для них отапливаемого помещения. Данные площадки размещаются возле КТП и освещаются. Размеры площадки 10 х 30 метров.

Рядом с площадкой, а также с помещением для дежурных средств в целях сосредоточения дополнительных средств пожаротушения в одном месте оборудуется центральный пожарный пост.

На посту размещаются огнетушители, лопаты и ведра, ломы, топоры и металлические багры из расчета на 30 военнослужащих.

48. На период работы личного состава в парке БМ назначается пожарный патруль из состава штатной команды противопожарной защиты или нештатной пожарной команды воинской части, задачей которого являются наблюдение за выполнением требований пожарной безопасности, принятие мер по предупреждению пожаров и оповещение о них.

49. При организации работ в парках БМ и во всех помещениях назначаются пожарные расчеты из постоянного или временно работающего личного состава. Звания, фамилии и инициалы лиц, назначенных в состав расчета, и их обязанности заносятся на стенд пожарного расчета. Старшими расчетов являются командиры подразделений (руководители работ).

50. Кроме противопожарных разрывов в парке БМ устраиваются защитные зоны, которые являются преградами для распространения огня на территории парка БМ. Складирование и хранение ВТИ в пределах защитной зоны и противопожарных разрывов не допускается.

51. Для предупреждения образования взрывоопасных смесей в результате попадания в сточные воды нефтепродуктов при мойке ВВТ на постах мойки сточные воды очищаются на очистных сооружениях.

52. Хранение горючих жидкостей и материалов в таре допускается не ближе 50 метров от зданий парка БМ, при этом открытые площадки хранения оборудуются кюветом.

Для отвинчивания металлических пробок тары используется специальный искробезопасный инструмент.

Применять инструменты (молоток, зубило), которые высекают искры, не допускается.

53. Посты промывки деталей размещаются в изолированных помещениях парка БМ, которые оборудуются принудительной приточно-вытяжной вентиляцией. Все электрооборудование постов выполняется во взрывозащищенном исполнении. Ванны для промывки устанавливаются стационарно, оборудуются плотно закрывающимися крышками и местными отсосами, исключающими попадание паров жидкости в объем помещения. В качестве промывочных жидкостей следует использовать безопасные в пожарном отношении технические моющие средства.

54. Помещения парка БМ с технологическим процессом, сопровождающимся выделением взрывоопасных газов и смесей, оборудуются естественной и принудительной приточно-вытяжной вентиляцией.

55. Дымовые трубы котельных парка БМ возвышаются не менее чем на 5 метров над кровлями зданий. Зола и шлак при удалении заливаются водой и вывозятся из парка БМ.

56. При работе котельных на жидком топливе выполняются следующие противопожарные требования:

1) расходные баки с топливом допускается устанавливать внутри помещения на расстоянии не ближе 5 метров от котлов (для баков – до 1 кубического метра), а при большей вместимости топливные баки отделяются от котельной противопожарными стенами или размещаются снаружи;

2) на трубопроводе, соединяющем расходный бак с форсункой, не менее двух вентилей;

3) форсунки применяются только заводского изготовления;

4) расходные баки оборудуются переливными трубопроводами, которые соединяются со сливной емкостью, установленной снаружи здания;

5) не устанавливаются запорные задвижки (вентили) на переливной трубе в соответствии требованиями Правил пожарной безопасности для энергетических предприятии, утвержденных приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2015 года № 123 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 10799).

57. Для своевременного оповещения о пожаре в парке БМ устанавливается необходимое количество средств звуковой сигнализации.

58. Для предупреждения возникновения пожара в парках БМ и ангарах не допускается:

1) размещать и хранить цистерны с горючим;

2) применять подогреватели, опасные в пожарном отношении;

3) заправлять ВВТ (воздушные суда) горючим на стоянках;

4) хранить ВВТ (воздушные суда) с протекающими топливными баками и топливо проводами;

5) хранить на стоянках ГСМ, кроме находящихся в баках, и пустую тару;

6) промывать и чистить керосином, бензином или другими горючими жидкостями чехлы, капоты и одежду;

7) хранить в ВВТ промасленную ветошь, чехлы, специальную одежду;

8) применять открытый огонь и фонари "летучая мышь" на стоянках машин и при заправке горючим;

9) загромождать ворота в хранилищах с ВВТ, устраивать в них кладовые, мастерские и жилье;

10) закрывать ворота в хранилищах машин (воздушных судов) на замки, металлические тросы и внутренние запоры;

11) нарушать порядок расстановки;

12) хранить ВВТ с открытыми и не опечатанными топливными баками;

13) разогревать агрегаты ВВТ открытым огнем;

14) оставлять ВВТ на стоянках с включенным зажиганием;

15) размещать служебные помещения в хранилищах для ВВТ;

16) хранить в котельной огнеопасные материалы и горючие жидкости, кроме имеющихся в расходных баках;

17) допускать присутствие посторонних лиц и отдых операторов дежурной смены в котельной;

18) оставлять работающие котлы без присмотра и применять открытый огонь для подогрева топливо проводов и топливных баков котельной;

19) привлекать к работе лиц, не сдавшие зачеты по огневым работам, без проверки их знаний по требованиям пожарной безопасности в соответствии требованиям Правил № 55;

20) приступать к работе на неисправной аппаратуре для огневых работ;

21) проводить огневые работы на стоянках ВВТ;

22) заправлять топливо в незаземленные воздушные суда;

23) подогревать и запускать двигатели воздушных судов;

24) запускать на аэродром технику без средств пожаротушения;

25) пользоваться при выполнении огневых работ спецодеждой и рукавицами со следами масел и легковоспламеняющихся жидкостей;

26) отдых и проживание личного состава в аккумуляторной зарядной станции;

27) применять электрооборудование не во взрывобезопасном исполнении;

28) устраивать печи и пользоваться электронагревательными приборами в аккумуляторной зарядной станции;

29) разводить огонь ближе 40 метров от зданий, площадок с ВТИ и техникой, а также курить и применять приборы с открытым огнем в хранилищах, на складах и в других пожароопасных помещениях;

30) отогревать замерзшие водопроводные и другие трубы в зданиях открытым огнем;

31) устанавливать ближе 20 метров от сгораемых зданий, сооружений и строительных материалов котлы для варки битума и смол.

59. В целях своевременного тушения пожара объекты парка БМ оборудуются пожарными кранами внутреннего противопожарного водопровода.

Расстояние от гидрантов до стен зданий устанавливается не менее 5 метров. Разрывы между гидрантами принимаются не более 200 метров. Удаление гидрантов от проезжей части дороги не более 2,5 метров.

Колодцы заглубленных пожарных гидрантов закрываются крышками, которые постоянно очищаются от грязи и снега.

Объем воды в пожарных водоемах парка БМ рассчитывается на 3 часовое тушение пожара с расходом воды 10 литров в секунду. Вместимость каждого водоема не менее 50 кубических метров.

Расстояние от пожарного водоема до резервуара с горючим обеспечивается 40 метров, до ближайшего здания или сооружения – не более 40 метров.

Пожарные водоемы и гидранты размещаются на территории таким образом, чтобы к каждому зданию (сооружению) обеспечивалась подача воды из 2 водоемов или гидрантов. Пожарные водоемы и гидранты обозначаются табличками и указателями.

60. Стоянки ВВТ обеспечиваются сухим песком в ящиках вместимостью 0,5 кубических метров и грубошерстными тканями или войлочными покрывалами размером 1 х 1 метров из расчета: один ящик с песком на каждые 500 кубических метров.

Ящики с песком снабжаются крышками для предохранения песка от увлажнения атмосферными осадками. Ящик снабжается совковой лопатой или совком для песка. В летнее время устанавливаются не менее 2 бочек с водой.

61. Пожарный инвентарь в парках БМ хранится на щитах, окрашенных в красный цвет. Один пожарный щит предназначен для защиты площади 400 квадратных метров.

Щиты устанавливаются на виду и имеют свободный доступ.

В одном месте объединяются пожарный щит, ящик с песком, грубошерстная ткань или войлочное покрывало, бочки с водой и у каждого хранилища или стоянки располагаются в виде пожарного поста.

Щиты с пожарным инвентарем в парке БМ пломбируются. На щитах закрепляются описи.

62. Для быстрого прибытия сил и средств к месту пожара в парке БМ предусматривается достаточное количество внутри парковых дорог и проездов.

Дороги и проезды обеспечиваются беспрепятственными подъездами к зданиям и источникам пожарного водоснабжения и закольцованными.

Проезды размещаются на расстоянии 5-8 метров от стен зданий и сооружений парка БМ.

63. Перевозка личного состава автомобильным транспортом допускается на автомобиле (в кузове) при укреплении легкосъемного огнетушителя, вместимостью не менее 2 литров (в автобусе огнетушитель находится в кабине водителя).

64. При перевозке боеприпасов, взрывчатых веществ, горючего и опасных грузов соблюдаются следующие условия:

1) водители специально инструктируются о погрузке и перевозке грузов и соблюдению Правил № 55;

2) машины оснащаются огнетушителями и красным флажком в левом переднем углу кузова, и устанавливается опознавательный знак "Опасный груз";

3) у машин, выделенных для перевозки горючего, глушитель выносится вперед, под радиатор;

4) на боковые и задние стенки емкостей (дверцы ящиков и шкафов), наносится надпись "Огнеопасно";

5) наливной транспорт с приспособлением для заземления цистерн;

6) не допускаются остановки в населенных пунктах и в местах, опасных в пожарном отношении;

7) не допускается курение в кабинах, кузовах и на расстоянии ближе 15 метров от машин.

65. При подготовке автомобильной техники войск, действующих в лесах, предусматривается дополнительное обеспечение машин пилами, топорами и тросами для расчистки завалов, а также средствами пожаротушения. Ремонтные подразделения развертываются ближе к боевым порядкам своих войск, избегая расположения непосредственно на опушках леса, у дорог и просек. Для быстрого выхода из занимаемых районов подготавливаются запасные пути.

Параграф 5. Меры пожарной безопасности на объектах хранения оружия и боеприпасов

66. Пожарная безопасность объектов хранения оружия и боеприпасов включает комплекс мероприятий, направленных на обеспечение безопасности хранения боеприпасов при возникновении чрезвычайной ситуации на промышленных и гражданских объектах, стихийных бедствий и пожаров вблизи складов, а также для защиты населения, объектов и окружающей среды от воздействия аварийных ситуаций на складе.

67. Пожарная безопасность достигается:

1) соблюдением Правил № 55 при загрузке хранилищ и совместного хранения;

2) соблюдением безопасных расстояний по передаче детонации, рациональным взаимным размещением хранилищ на местности и обвалованием;

3) правильным размещением и укладкой боеприпасов в хранилище, соблюдением режимов хранения;

4) соблюдением мер безопасности при выполнении технологических операций с боеприпасами в соответствии требованиям Инструкции по организации эксплуатации военного имущества Вооруженных Сил Республики Казахстан (ракетно-артиллерийского вооружения), утвержденной приказом Министра обороны Республики Казахстан от 10 сентября 2019 года № 711дсп (далее-Инструкция № 711).

68. Для обеспечения пожарной безопасности выполняются следующие мероприятия:

1) устанавливаются безопасные расстояния, запретная зона 400 метров от внешнего ограждения всей территории склада;

2) на склады определяется запретный район;

3) отрабатывается план оповещения и совместных действий по ликвидации последствий пожаров, аварий и стихийных бедствий в запретных зонах и запретных районах;

4) выполняются запреты и ограничения по размещению в запретных зонах и запретных районах объектов повышенной опасности.

69. Производственные отходы и мусор вывозятся с территории ежедневно по окончании работы.

Техническая территория очищается от мелкой поросли, кустов, сучьев, валежника и сухой растительности, деревья очищаются от веток на высоту 2 метров. Вокруг каждого здания на расстоянии 20 метров полностью удаляются листва и сухая трава, трава вокруг зданий на расстоянии 1 метров от стен выпалывается.

70. Не допускается допуск на техническую территорию складов (хранилищ) лиц с зажигательными предметами.

Сушка травы на территории складов (хранилищ) и выжигание сухой травы не допускается.

71. В складах (хранилищах) не допускается:

1) хранить имущество, для которых они не предназначены;

2) загромождать в складах (хранилищах) проходы и выходы;

3) обивать стеллажи и затемнять окна бумагой, картоном, пленкой из полимерных материалов и тканями, не обработанными огнезащитным составом.

72. Укладка имущества в штабеля производится с расчетом свободных проходов и выходов. Не допускается укладывать имущество вплотную к печам, радиаторам отопления, электропроводке и лампам, а также производить в хранилищах работы, не связанные с переноской и укладкой имущества.

73. Вблизи складов (хранилищ) не допускается складывать строительные материалы, запасы топлива или какое-либо имущество, а также порожнюю тару и укупорку, хранить в общих хранилищах легковоспламеняющиеся жидкости.

74. При устройстве электрического освещения все склады (хранилища) оборудуются наружными рубильниками. Наружные рубильники и групповые щитки с предохранителями помещаются в металлические ящики. Светильники в складах (хранилищах) используются закрытого типа и располагаются вдоль основных и смотровых проходов. Установка электрических розеток и устройство служебных помещений внутри хранилищ не допускается.

75. По окончании работы вся электросеть в хранилищах, кроме технических средств охраны, выключается наружным рубильником.

76. Хранилища для боеприпасов оборудуются стендом пожарного расчета.

Во всех хранилищах (складах), цехах и на пунктах работ из числа рабочих во время работы назначаются пожарные расчеты.

Стенды пожарных расчетов вывешиваются на видных местах. Перед началом работы пожарный расчет инструктируется, проверяются знания ими обязанностей по противопожарной защите и действиям в случае пожара.

77. Ежедневно после окончания рабочего дня руководитель работ совместно с представителем службы противопожарной защиты проверяют все рабочие места и помещения и устраняют отмеченные недостатки, отключают цех (пункт работ, хранилище) от питающей электролинии, закрывают и опечатывают помещение.

78. Запретные районы (при наличии) подготавливаются в противопожарном отношении (устраиваются противопожарные просеки и защитные полосы, создаются запасы воды и оборудуются подъезды к ним, прореживается лес).

79. На технической территории склада, в целях пожаротушения создается запас воды. Количество пожарных водоемов (резервуаров) и их размещение следует принимать исходя из условия обеспечения пожаротушения каждого здания (сооружения) не менее, чем от двух пожарных водоемов емкостью 50 кубических метров для эксплуатируемых хранилищ, 100 кубических метров для реконструируемых и вновь строящихся хранилищ.

80. Пожарные водоемы (резервуары) располагаются за обвалованием защищаемого здания (сооружения) не ближе 50 метров от ближайшей точки защищаемого здания или сооружения и не далее 200 метров от самой удаленной точки по основным и второстепенным дорогам.

Каждый пожарный водоем обеспечивается подъездными площадками с твердым покрытием для установки не менее 2 пожарных автомобилей, так чтобы не создавали препятствия для движения по основным или второстепенным дорогам.

81. Насосные станции для подачи хозяйственно-питьевой и производственной воды, а также воды для противопожарных целей обеспечиваются запасным насосным агрегатом для каждого назначения отдельно.

82. На базах предусматривается устройство противопожарного водопровода, который объединяется с хозяйственно-питьевым или производственным водопроводом.

Неприкосновенность пожарного запаса воды обеспечивается конструкцией водозаборного устройства хозяйственных насосов и наличием двух резервуаров первого подъема, из которых один содержит неприкосновенный запас воды.

83. Водопроводная сеть складов боеприпасов оборудуется:

1) пожарными гидрантами, устанавливаемыми вдоль дорог и проездов на расстоянии от них не далее, чем 2,5 метров, а от стен хранилищ не ближе чем 5 метров от стен хранилищ с таким расчетом, чтобы каждое строение было обеспечено двумя гидрантами, при этом расстояние между гидрантами в пределах застройки составляет не более 200 метров;

2) задвижками на сети, устанавливаемыми с таким расчетом, чтобы при выключении одного из участков сети на ремонт не прекращалось целиком водоснабжение зданий, не допускающих по характеру работы перерыва в водоснабжении (столовая, баня, котельная), чтобы выключалось из действия одновременно не более одной водоразборной колонки.

84. Вызов команды противопожарной защиты в любой пункт территории склада обеспечивается звуковой сигнализацией и по телефону. Исправность сигнализации проверяется ежедневно.

85. В период грозы в целях своевременного обнаружения и ликвидации возгораний силами личного состава организуется наблюдение за хранилищами и цехами. Команда противопожарной защиты приводится в боевую готовность, ведется наблюдение подвижными постами и патрулями.

86. Тепловозы и другая техника пропускаются на техническую территорию после проверки их пожарным нарядом и при наличии искрогасителя, огнетушителя и кошмы, грубошерстной тканью, а также с исправной топливной системой и выхлопным устройством (глушителем).

87. Для организации борьбы с лесными пожарами перед наступлением пожароопасного периода (засушливое лето, лесные и степные пожары в соседних районах) приказом командира воинской части создается дежурное подразделение (команда) по ликвидации и тушению лесостепных пожаров и предупреждению проникновения огня на территорию склада.

Подразделению придается необходимая дорожно-землеройная техника, заготавливаются огнегасительные средства.

88. Пожарное депо размещается на административно-хозяйственной территории на расстоянии не менее 70 метров от внешнего проволочного ограждения охранного периметра технической территории и ближе к въезду на техническую территорию. Размещение пожарного депо на административной территории определяется исходя из условия, что время прибытия до зданий и сооружений технической территории не более 10 минут.

89. Противопожарные мероприятия, проводимые на складах боеприпасов, предупреждают возможность возникновения пожара. Личный состав команды противопожарной защиты базы находится в постоянной готовности к быстрой ликвидации пожара.

90. Ежедневно из состава команды противопожарной защиты назначается суточный наряд с положенными по табелям пожарными средствами, автомобилями и снаряжением.

В период грозы в целях своевременного обнаружения и ликвидации загорания силами личного состава базы организуется наблюдение за хранилищами и цехами. Весь личный состав команды противопожарной защиты приводится в боевую готовность, на техническую территорию высылается на пожарном автомобиле подвижной пост и ведется наблюдение с вышек.

91. Личный состав, участвующий в проведении работ с боеприпасами, перед началом работ на складе инструктируется о мерах безопасности и пожарной безопасности.

92. Осмотры (проверки) проводятся в присутствии лиц, за которыми закреплены образцы боеприпасов.

При осмотре (проверки) проверяется организация хранения ракетно-артиллерийского вооружения (в том числе, условия хранения, состояние мест хранения, молниезащиты, средств пожаротушения и сигнализации).

93. При техническом обслуживании проверяются огнетушители, проводится их зарядка.

94. Места хранения оборудуются в противопожарном отношении и молниезащитой.

95. В местах хранения вооружение размещается комплектно, по партиям, с учетом удобства проведения технического обслуживания и эвакуации, а также в целях обеспечения пожарной безопасности в соответствии с Правилами по организации хранения ракет и боеприпасов на арсеналах, базах и складах Вооруженных Сил Республики Казахстан, утвержденными приказом Министра обороны Республики Казахстан от 11 августа 2017 года № 442дсп (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15690) (далее-Правил № 442).

96. Хранилища с транспортными средствами разделяются на секции противопожарными стенами в 1,5 кирпича. В каждой секции допускается размещать 10-15 транспортных единиц. Двери и ворота хранилищ закрываются только снаружи.

97. Во всех случаях размещения на открытых площадках БМ и транспортных средств обеспечивается беспрепятственный (без маневрирования) выход их в случае пожара.

98. Транспортное средство оснащается:

1) огнетушителем, закрепленный снаружи кабины;

2) грубошерстной тканью (войлочное покрывало (1 х 1 метров));

3) красным флажком по левому борту;

4) тросом буксирным мягким или буксиром жестким.

99. При хранении и перевозке ракет и боеприпасов не допускается:

1) перевозить в кузовах автомобилей и прицепов вместе с ракетами и боеприпасами ГСМ;

2) применять источники открытого огня для облегчения запуска двигателя;

3) курить и разводить костры ближе 50 метров от транспортных средств;

4) производить заправку путем переливания горючего из баков одного автомобиля в баки другого;

5) останавливать автомобили в населенных пунктах;

6) использовать неисправные автомобили и автомобили, не имеющие средств пожаротушения.

100. Заправка (дозаправка) ГСМ БМ и транспортных средств, загруженных ракетами и боеприпасами, производится с соблюдением следующих мер безопасности:

1) заправочная машина устанавливается не ближе 2 метров от заправочной колонки (топливозаправщика);

2) очередная машина располагается не ближе 10 метров от заправляемой;

3) при массовой заправке выставляется пожарный пост со средствами пожаротушения;

4) заглушаются двигателя заправляемых машин;

5) при обливке заправляемой машины горючим она отводится на буксире от места заправки.

101. Контрольно-пропускной пункт технической территории оборудуется ящиком для хранения курительных принадлежностей, пожарными жетонами, а также инструкциями по пожарной безопасности, приему и сдаче под охрану объектов.

102. Во избежание пожара от самопроизвольного загорания пиротехнического состава в помещениях не допускается:

1) накапливать во время работы запас образцов более потребности одной смены;

2) оставлять после окончания работы навески пиротехнических составов в открытом виде. Навески помещаются в исправные эксикаторы.

103. Склады боеприпасов оборудуются средствами пожаротушения. При входе на территорию склада размещается центральный пожарный пост, содержащий по 10 единиц каждого пожарного инвентаря.

Противопожарный инвентарь содержится в исправном состоянии.

Параграф 6. Меры пожарной безопасности на складах военно-технического имущества

104. Хранение в складах (помещениях) веществ и материалов производится с учетом их пожароопасных физико-химических свойств (способность к окислению, самонагреванию и воспламенению при попадании влаги, соприкосновении с воздухом), признаков совместимости и однородности огнетушащих веществ.

105. Совместное хранение в одной секции с каучуком или авторезиной материалов и товаров, независимо от однородности применяемых огнетушащих веществ, не допускается.

106. Баллоны с горючими газами, емкости с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями, а также аэрозольные упаковки защищаются от солнечного и иного теплового воздействия.

107. Складирование аэрозольных упаковок в многоэтажных складах осуществляется в противопожарных отсеках только на верхнем этаже, при количестве упаковок в отсеке не более 150000 штук.

108. В изолированном отсеке склада осуществляется хранение не более 15000 упаковок (коробок), при общей емкости склада не более 900000 упаковок. Склады размещаются в бесчердачных зданиях, с легкосбрасываемыми покрытиями.

109. В общих складах осуществляется хранение аэрозольных упаковок в количестве не более 5000 штук.

110. На открытых площадках или под навесами аэрозольные упаковки хранятся только в негорючих контейнерах.

111. В складских помещениях при бесстеллажном способе хранения материалы складываются в штабеля. Напротив дверных проемов складских помещений оставляются свободные проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 метра.

112. Через каждые 6 метров в складах устраиваются продольные проходы шириной не менее 0,8 метров.

113. Деревянные конструкции внутри складских помещений обрабатываются огнезащитным составом.

114. Размещение складов в помещениях, через которые проходят транзитные электрические кабели, газовые и другие коммуникации, не допускается.

115. Расстояние от светильников до хранящихся товаров принимается не менее 0,5 метров и 0,2 метров до поверхности горючих строительных конструкций.

116. В складских помещениях остекленные перегородки для ограждения рабочих мест товароведов, экспертов, кладовщиков устанавливаются с учетом беспрепятственной эвакуации людей или товарно-материальных ценностей в случае возникновения пожара.

117. Стоянка и ремонт погрузочно-разгрузочных и транспортных средств, в складских помещениях и на дебаркадерах не допускается.

118. Грузы и материалы, разгруженные на рампу (платформу), к концу рабочего дня убираются.

119. В зданиях складов все операции, связанные с вскрытием тары, проверкой исправности и мелким ремонтом, расфасовкой продукции, приготовлением рабочих смесей пожароопасных жидкостей (нитрокрасок, лаков) производятся в помещениях, изолированных от мест хранения.

120. Электрооборудование складов по окончании рабочего дня обесточивается. Аппараты, предназначенные для отключения электроснабжения склада, располагаются вне складского помещения, на стене из негорючих материалов или отдельно стоящей опоре, заключаются в шкаф или нишу с приспособлением для опломбирования и закрываются на замок.

121. Дежурное освещение в помещениях складов, а также эксплуатация газовых плит, электронагревательных приборов и установка штепсельных розеток не допускается.

122. При хранении материалов на открытой площадке, площадь одной секции (штабеля) принимается не более 300 квадратных метров, а противопожарные разрывы между штабелями не менее 6 метров.

123. Проживание в зданиях, расположенных на территории баз и складов не допускается.

124. Въезд локомотивов в складские помещения категорий А, Б и В1-В4, которые определены Правилами № 55 не допускается.

125. В цеховых кладовых не допускается хранение легковоспламеняющихся и горючих жидкостей в количестве, превышающем установленную норму, в соответствии с Правилами №55.

126. Не допускается хранение горючих материалов или негорючих материалов в горючей таре в помещениях подвальных и цокольных этажей, не имеющих окон с приямками для дымоудаления, а также при сообщении общих лестничных клеток зданий с этими этажами.

127. На складах лесоматериалов разрабатываются планы размещения штабелей, с указанием предельного объема хранящихся материалов, противопожарных разрывов и проездов между штабелями, а также между штабелями и соседними объектами.

128. В противопожарных разрывах между штабелями не допускается складирование лесоматериалов, оборудования.

129. Места, отведенные под штабели, очищаются до грунта от травяного покрова, горючего мусора и отходов или покрываются слоем песка, земли или гравия толщиной не менее 0,5 метра.

130. Для каждого склада разрабатывается оперативный план пожаротушения с определением мер по разборке штабелей, куч баланса, щепы, с учетом возможности привлечения работников и техники объекта. Ежегодно перед началом весенне-летнего пожароопасного периода план отрабатывается с привлечением работников всех смен и соответствующих подразделений противопожарной службы. В летнее время территорию склада следует периодически поливать.

131. Кроме первичных средств пожаротушения на складах оборудуются пункты (посты) с запасом различных видов пожарной техники в количествах, определяемых оперативными планами пожаротушения. Склады лесоматериалов обеспечиваются необходимым запасом воды для пожаротушения.

132. На складе не допускается производить работы, не связанные с хранением лесоматериалов.

133. Бытовые помещения для рабочих на складах лесоматериалов устраиваются только в отдельных зданиях с соблюдением противопожарных разрывов.

134. Для отопления этих помещений применяются электронагревательные приборы только заводского изготовления.

135. Лебедки с двигателями внутреннего сгорания размещаются на расстоянии не менее 15 метров от штабелей круглого леса.

136. Площадка вокруг лебедки освобождается от кусковых отходов, коры и других горючих отходов, и мусора. ГСМ для заправки двигателей хранятся в количестве не более одной бочки и на расстоянии не менее 10 метров от лебедки и 20 метров от ближайшего штабеля.

137. При укладке и разборке штабелей пиломатериалов транспортные пакеты устанавливаются только по одной стороне проезда, при этом ширина оставшейся проезжей части дороги выполняется не менее 4 метров. Общий объем не уложенных в штабели пиломатериалов не допускается превышать их суточного поступления на склад.

138. Установка транспортных пакетов в противопожарных разрывах, проездов, подъездов к пожарным водоисточникам не допускается.

139. Переборка и установка пакетов на случай временного прекращения работы механизмов, хранение инвентарных крыш и прокладочного материала производятся на специальных площадках.

140. Обертка транспортных пакетов водонепроницаемой бумагой (при отсутствии этой операции в едином технологическом процессе) производится на специальных отведенных площадках.

141. Использованная водонепроницаемая бумага, ее обрывки и обрезки собираются в контейнеры.

142. В закрытых складах ширину прохода между штабелями и выступающими частями стен здания выполняют не менее 0,8 метра. Напротив дверных проемов склада оставляются проходы шириной, равной ширине дверей, но не менее 1 метра.

143. Не допускается наличие перегородок и служебных помещений в закрытых складах.

144. Полы закрытых складов и площадок под навесами выполняются из негорючих материалов.

145. Хранение щепы допускается в закрытых складах, бункерах и на открытых площадках с основанием из негорючего материала.

146. Будки, в которых размещены электродвигатели конвейеров подачи щепы, предусматриваются не ниже II степени огнестойкости, который определяется в соответствии с Правилами № 55.

147. Для контроля температуры нагрева щепы внутри бурта предусматриваются колодцы из негорючих материалов для установки термоэлектрических преобразователей.

Параграф 7. Меры пожарной безопасности на складах ГСМ

148. Для предотвращения утечки горючего по территории склада в случае пожара или аварии резервуара группы наземных и полузаглубленных резервуаров, а также отдельные резервуары обваловываются земляным валом. Вместимость обвалования не меньше половины вместимости наземной части всех резервуаров группы, а зеркало поверхности разлитого горючего – на 0,2 метров ниже верхнего края обвалования. Расстояние от стенки наземного резервуара до подножия обвалования не менее 2 метров.

149. Трубопроводы для горючего не допускается укладывать в общих траншеях с газопроводами, пожарным водопроводом, теплопроводами, а также с кабелями высокого и низкого напряжения.

Трубопроводы для нефтепродуктов, требующих подогрева при перекачке, прокладываются совместно с паропроводами и конденсатопроводами в непроходных несгораемых каналах.

Минимальная глубина заложения в грунт трубопроводов допускается не менее 0,8 метров до верха трубы и 0,6 метров над верхом короба при прокладке в каналах.

150. Каждое хранилище, предназначенное для хранения горючего и специальных жидкостей в таре оборудуется:

1) металлическими ящиками для обтирочных материалов;

2) пожарным инвентарем.

151. При въезде на территорию склада автомобиль проверяется на наличие средств пожаротушения и устройств для заземления.

152. При подготовке склада к работе в весенне-летних условиях проводятся следующие мероприятия:

1) проверка состояния и техническое обслуживание пожарного инвентаря, оборудования и зарядов огнетушителей;

2) проверка молниезащитных устройств и заземления для отвода статического электричества;

3) приведение в порядок внутри складских и подъездных дорог;

4) уборка территории склада от мусора (сухой травы, листьев).

153. При подготовке склада к работе в осенне-зимних условиях проводятся следующие мероприятия:

1) подготовка необходимого инвентаря для расчистки дорог от снега;

2) проверка и утепление водопровода, пожарных водоемов, гидрантов, пожарных кранов, водопроводных колонок и колодцев;

3) проверка и подготовка пожарного инвентаря и оборудования к зимним условиям, проверка зарядки огнетушителей и их утепление, создание условий сохранения песка сухим;

4) уборка территории склада от мусора.

154. При размещении склада в лесу, участок для него выбирается недалеко от опушки леса в целях обеспечения быстрого выдвижения склада при возникновении пожара в безопасное место.

155. Резервуары в котлованах устанавливаются группами.

В тех случаях, когда резервуары хранятся на одном месте непродолжительное время, их устанавливают в открытых котлованах или естественных укрытиях с оборудованием противопожарного обвалования.

156. Стационарные заправочные пункты включают:

1) резервуары для хранения горючего и масел;

2) тару для хранения масел и смазок;

3) заправочные колонки для выдачи горючего;

4) заправочные колонки для выдачи масел;

5) заправочный инвентарь, весоизмерительные приборы (весы, метршток, нефтеденсиметры) и ящики или шкаф для их хранения;

6) средства пожаротушения.

157. Мероприятия по противопожарной защите склада проводятся в соответствии с годовым планом, утвержденным командиром части.

158. Места работ обеспечиваются средствами пожаротушения (огнетушителями, ящиками с песком, бочками с водой, ведрами, лопатами). В местах работ вывешиваются инструкции противопожарной защиты.

Средства пожаротушения размещаются вблизи от резервуаров, хранилищ и заправочного пункта. Хранить вместе с этими средствами другое имущество не допускается.

159. По окончании работ перед закрытием склада территория и хранилища проверяются пожарным нарядом.

Если склад сдается под охрану в неустановленное время, должностные лица не позднее, чем за 45 минут до закрытия ставят об этом в известность начальника пожарного наряда.

160. При выполнении ремонта, монтажа на складе огневые работы допускается проводить не ближе 20 метров от насосных станций, резервуарных парков и отдельно стоящих резервуаров с нефтепродуктами. Если в резервуарном парке проводится наполнение (опорожнение) резервуаров нефтепродуктами, огневые работы проводятся на расстоянии не ближе 40 метров от этих резервуаров (электросварочные агрегаты устанавливаются с наружной стороны, обвалования на расстоянии не менее 20 метров от резервуаров с нефтепродуктами).

161. При проведении огневых работ соблюдаются следующие меры безопасности:

1) на участке работы на все время ее проведения выставляется пожарный пост с необходимыми средствами пожаротушения;

2) все горловины у соседних резервуаров задвижки на трубопроводах накрываются асбестовыми покрывалами, которые в жаркое время смачиваются водой;

3) в местах проведения работ с применением открытого огня устанавливаются войлочные или асбестовые щиты размером 1,5 x 2 метров для предупреждения разлетания искр.

Проведение огнеопасных работ утверждаются приказом командира воинской части, в котором указывается время начала и окончания работ, условия работы в пожаро-взрывоопасных помещениях.

162. Глушители грузовых автомобилей, предназначенных для перевозки горючего, выводятся вперед, и каждый автомобиль обеспечивается средствами пожаротушения (огнетушители, грубошерстная ткань или войлочное покрывало, ящик с песком, лопата).

163. Заправлять баки автомобилей горючим, устанавливать автомобили глушителями в сторону налива на участке выдачи горючего не допускается.

164. На заправочном пункте машины заправляются горючим с соблюдением следующих требований:

1) на заправку не допускаются машины с личным составом в кузове;

2) машина устанавливается не ближе 2 метров от заправочной колонки;

3) очередная машина находится не ближе 5 метров от заправляемой, остальные машины устанавливаются с интервалом в 1 – 2 метров;

4) при массовой заправке машин устанавливается пожарный пост со средствами пожаротушения;

5) заглушаются двигателя заправляемых машин;

6) при обливе заправляемой машины горючим не допускается запускать двигатель до полного удаления пролитого горючего с поверхности машины, в необходимых случаях облитый горючим автомобиль выводится с заправочного пункта буксиром;

7) не допускается ремонтировать и регулировать зажигание двигателя, опробовать сигнал;

8) при отсутствии наружного освещения места заправки освещаются фарами автомобилей или аккумуляторными фонарями, а также от передвижных электростанций, установленных не ближе 10 метров от заправочной колонки.

165. Заправка горючим осуществляется при плотности соединений, отсутствии подтеканий у раздаточного крана и тщательности заземления средств заправки.

166. В местах хранения огнетушителей вывешивают надписи: "Огнетушитель". В зимнее время огнетушители ставят в утепленных шкафах.

Пожарный инвентарь размещается на специальных щитах, окрашенных в красный цвет. Около щита устанавливается ящик с песком.

В бочки с водой, установленные в не отапливаемых помещениях, зимой для понижения температуры замерзания воды добавляется хлористый натрий (поваренная соль) или гористый калий.

167. При применении группового заправщика летательных аппаратов топливом для заправки авиационной техники перед началом заправки начальник централизованного заправщика топливом и начальник лаборатории (лаборант) проверяет наличие и исправность средств пожаротушения и заземления.

168. В хранилищах ядовитых технических жидкостей находятся:

1) ящик с сухим рассыпчатым песком (сухими опилками);

2) лопата совковая;

3) бочка с водой (летом) и ведра;

4) средства индивидуальной защиты;

5) средства пожаротушения.

На дверях хранилищ, воротах (при хранении жидкостей на площадках) наносятся знаки опасности.

Параграф 8. Меры пожарной безопасности в производственных помещениях

169. Помещения, где производятся работы с применением легковоспламеняющихся жидкостей (керосина, бензина, ацетона, нитролака) и зарядка аккумуляторных батарей, оборудуются специальной вентиляцией. Электродвигатели, светильники, электрораспределительные устройства устанавливаются во взрывозащищенном исполнении. Зарядные агрегаты и генераторы газосварочных аппаратов устанавливаются в отдельных помещениях. Устройство печей в этих помещениях не допускается.

170. Легковоспламеняющиеся жидкости находятся в металлических хорошо закупоренных сосудах в количестве, не превышающем однодневной потребности и по окончании работ выносятся в специально оборудованное складское помещение.

Расходные баки производственных печей и агрегатов, работающих на жидком топливе, вместимостью свыше 1 кубических метров устанавливаются в изолированных помещениях, а вместимостью до 1 кубических метров – на несгораемых стенах на расстоянии не менее 5 метров от агрегатов.

171. Для складывания обтирочных материалов, промасленных тряпок и ветоши во всех производственных помещениях устанавливаются металлические ящики с крышками, опорожняемые по окончании работ.

Промасленная специальная одежда хранится вне производственных помещений (цехов) в специальных шкафах в развешенном виде. Оставлять в карманах специальной одежды промасленные обтирочные материалы не допускается.

172. По окончании работ все скопившиеся за день производственные отходы и мусор выносятся из помещений мастерских.

173. В целях пожарной безопасности не допускается производить работы по ремонту газоснабжения лицам, не имеющим разрешения на выполнение этих работ в соответствии с Требованиями по безопасности объектов систем газоснабжения, утвержденными приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 9 октября 2017 года № 673 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 15986).

Параграф 9. Меры пожарной безопасности при содержании резервуарных парков

174. Объем обвалования резервуаров выполняется равным объему наибольшего резервуара, находящегося в этом обваловании и постоянно поддерживается в исправном состоянии. Площадки внутри обвалования разравниваются и засыпаются песком. При этом не допускается нарушать целостность и высоту обвалования, а также проездов по границам резервуарного парка.

175. Устанавливать электрооборудование и прокладывать электролинии внутри обвалования резервуаров и непосредственно в резервуарах не допускается за исключением линий устройств для контроля и автоматизации наполнения и замера уровня.

176. Использование указанной электроаппаратуры и проводки допускается только во взрывозащищенном исполнении в соответствии с ПУЭ.

177. Коммуникация трубопроводов в резервуарном парке предусматривается обеспечивающей возможность перекачки нефти и нефтепродуктов из одной емкости в другую в случае аварии с резервуаром.

178. В зимний период года своевременно удаляется снег с крыш резервуаров, а также расчищаются от снега дорожки и пожарные проезды на территории резервуарного парка.

179. При заполнении резервуара нефтью или нефтепродуктом которые подлежат подогреву или длительному хранению в летнее время, уровень жидкости (во избежание переполнения резервуара) устанавливается с учетом расширения жидкости при нагревании. Максимальный уровень холодного нефтепродукта не превышает 95 процентов высоты емкости, а сжиженных газов – 83 процентов.

180. Для постоянного контроля концентрации углеводородов во взрывопожароопасных помещениях устанавливаются газоанализаторы со световой и звуковой сигнализацией.

181. Каждый резервуар систематически (согласно графику) очищается от скопившихся отложений.

182. Подогрев нефти и в резервуарах допускается при уровне жидкости над подогревателями не менее 50 сантиметров.

183. Вязкие нефтепродукты в резервуарах подогреваются только паровыми змеевиками при постоянном контроле обслуживающего персонала.

184. На резервуарах, заполненных нефтепродуктом, работы проводятся только с использованием искробезопасного инструмента.

185. Сеть промышленного водоотведения в резервуарном парке обеспечивается гидравлическими затворами, имеющими постоянный уровень воды не менее 0,25 метров и устанавливаемые в специальных колодцах, оборудованных хлопушками с тросовым управлением, выведенным за обвалованием резервуаров. Нормальное положение хлопушек – закрытое.

186. Огневые и механические работы по устранению трещин на резервуаре, заполненном нефтью или нефтепродуктами, не допускаются.

187. На всей территории резервуарного парка и отдельно стоящих резервуарах на видных местах устанавливаются надписи о недопустимости нарушения установленного противопожарного режима.

188. Во избежание образования зарядов статического электричества:

1) применяются пробоотборники, изготовленные из материалов, не дающих искр при ударе, и имеющие токопроводящие тросики, припаянные к пробоотборникам (тросики следует присоединять к клеммам заземления на крыше резервуара);

2) используется одежда из тканей, не накапливающих зарядов статического электричества.

189. Для резервуаров, в которых хранятся сернистые нефтепродукты, разрабатывается график плановых работ по очистке от отложений пирофорного сернистого железа.

190. Все строительные и монтажные работы на территории эксплуатирующихся резервуарных парков, связанные с применением открытого огня (сварка, резка) производятся на основании письменного разрешения руководства.

191. Траншеи, прорытые при прокладке и ремонте трубопроводов внутри обвалования и на обваловании, по окончании этих работ немедленно засыпаются, а обвалование восстанавливается. При длительных перерывах в работах устраивается временное обвалование.

192. Замер уровня и отбор проб выполняется в светлое время суток. При отборе проб или замере уровня в ночное время для освещения применяются только взрывобезопасные аккумуляторные фонари, включение и выключение которых осуществляется только за пределами взрывоопасной зоны, применение карманных фонарей не допускается.

193. Для удаления разлившегося при аварии нефтепродукта, а также для спуска ливневых вод на выпусках водоотведения из обвалований устанавливаются запорные устройства в виде клапанов-хлопушек, приводимые в действие вне пределов обвалования.

194. Не допускаются:

1) эксплуатация негерметичного оборудования и запорной арматуры;

2) уменьшение высоты обвалования, установленной в проектной документации;

3) эксплуатация резервуаров, имеющих перекосы и трещины, а также неисправного оборудования, контрольно-измерительных приборов, подводящих продуктопроводов и стационарных противопожарных устройств;

4) высаживание деревьев, кустарников, травы в каре обвалований;

5) установка емкостей на горючее основание;

6) переполнение резервуаров и цистерн;

7) отбор проб из резервуаров во время слива или налива нефти и нефтепродуктов;

8) слив и налив нефти и нефтепродуктов во время грозы.

195. Дыхательные клапаны и огнепреградители проверяются в соответствии с требованиями технической документации заводов-изготовителей.

196. При осмотрах дыхательной арматуры очищаются клапаны и сетки от льда. Отогрев их с помощью открытого огня не допускается и производится только пожаробезопасными способами.

197. При ведении ремонтных работ в резервуарном парке осуществляется въезд на территорию внутри обвалования резервуаров тракторов и автомобилей только с искрогасителями на выхлопной трубе, а приближение автотранспорта к эксплуатируемому или незащищенному резервуару – не ближе, чем на 20 метров.

198. Работники резервуарного парка имеют схему расположения трубопроводов и назначение всех задвижек, чтобы в процессе эксплуатации, а также при возможных авариях или пожаре быстро и безошибочно производить необходимые переключения.

199. Если перед ремонтными работами нефтепровод не удалось полностью освободить от нефти, то принимаются меры по предотвращению разлива нефти.

Параграф 10. Меры пожарной безопасности на аэродромах (вертодромах)

200. Для каждого аэродрома разрабатывается схема маршрутов движения личного состава подразделений, дислоцирующихся на аэродроме и автотранспорта по летному полю аэродрома.

На схеме указываются место пожарного поста.

201. Специальным автомобилям не допускается выезд из парка в случаях:

1) подтекания жидкости или утечка газов;

2) отсутствия или неисправного заземляющее устройство;

3) отсутствия или неправильного нанесения надписи на специальных кузовах, резервуарах, емкостях, баллонах;

4) отсутствия или неисправные средства пожаротушения.

202. Для автотранспорта, выделяемого на обслуживание воздушных судов в зоне летного поля, оборудуются площадки со средствами пожаротушения. На одном аэродроме, в зависимости от расположения авиационной техники оборудуются несколько площадок. Площадки располагаются на расстоянии не менее 15 метров от зданий и сооружений в зависимости от степени их огнеопасности. Одновременно с подготовкой аэродрома к полетам, площадки подвергаются тщательной уборке и очистке от снега и загрязнения посторонними предметами.

203. Пожарный (аэродромный) автомобиль пожарного поста размещается вблизи командно-диспетчерского пункта, средства технической помощи (автокраны, тягачи), выделяемые в распоряжение старшего инженера полетов, вблизи пункта управления инженерно-авиационной службы на отведенных для этих целей площадках.

204. Автотранспорт, выделенный для перевозки опасных грузов, снабжается огнетушителями и красным флажком, укрепляемым на кузове впереди с левой стороны.

205. Стационарные газификационные установки газов размещаются:

1) в закрытых, отвечающих требованиям пожарной безопасности в вентилируемых помещениях – стационарные газификационные установки;

2) в кузовах автомобилей – подвижные газификаторы сжиженных газов. Сброс газа из установок предусматривается в безопасное место.

206. Склады для хранения баллонов с кислородом и горючими газами обеспечиваются средствами пожаротушения и находятся на расстоянии не менее 20 метров один от другого и от производственных зданий, не менее 150 метров от жилых домов и не менее 200 метров от общественных помещений.

На складах в установленных местах вывешиваются инструкции, правила и плакаты по технике безопасности и обращению с баллонами, находящимися на складе.

Не допускается хранить горючие материалы и производить работы, связанные с применением открытого огня ближе, чем в 25 метров от склада с баллонами.

207. При эксплуатации подогревателей для обогрева кабин воздушных судов и мест нахождения личного состава требуется следить за:

1) наличием и исправностью средств пожаротушения и заземляющего устройства;

2) качеством и сортом применяемого топлива для подогревательной установки;

3) исправностью и работоспособностью предохранительных устройств, средств защиты и сигнализации.

208. При эксплуатации установок воздушного запуска требуется следить за исправностью и работоспособностью:

1) тахосигнальной и защитной аппаратуры;

2) сигналов аварийных режимов работы;

3) аккумуляторных батарей;

4) системы пожаротушения.

209. Не допускается хранить кислород в одном помещении с ГСМ.

В случае возникновения пожара тушение производится углекислотными огнетушителями или песком.

210. Перед запуском силовых установок электрогазовой техники следует проверять исправность средств пожаротушения, имеющихся на автомобилях и подготовить площадку на месте запуска в противопожарном отношении. При заправке не допускать пролива топлива, масла и рабочей жидкости и попадания этих жидкостей на провода и агрегаты электрических систем (при проливе удалять их ветошью). Не допускается хранить пропитанную горючими жидкостями ветошь на электрогазовой технике.

Использовать воду для тушения пожара на электрогазовой технике не допускается.

Параграф 11. Меры пожарной безопасности на кораблях

211. В целях предупреждения пожаров на кораблях не допускается:

1) устанавливать в электрических цепях непредусмотренные предохранители;

2) при выходе из служебных и жилых помещений (кают) оставлять включенными потребители электроэнергии;

3) хранить сырой или пропитанный легковоспламеняющимися и горючими жидкостями и другими веществами обтирочный материал (паклю, ветошь);

4) хранить горючее, смазочные материалы, легковоспламеняющиеся и горючие жидкости в открытом виде, а также свежевыкрашенную парусину в сложенном виде и в плохо вентилируемых помещениях;

5) хранить лакокрасочные материалы на катерах;

6) размещать изолирующие противогазы ближе, чем на 1 метров от кислородных баллонов, боевых зарядных отделений и резервуаров торпед, кабельных трасс, топливных трубопроводов и емкостей, в местах с повышенным тепловыделением (выше + 50° С) и возможными протечками или скоплениями легковоспламеняющих и горючих жидкостей, а также воды и пара;

7) оставлять открытыми штепсельные розетки, соединительные и распределительные коробки, светильники без колпаков и защитных сеток.

По окончании сварочных работ и работ с открытым огнем производятся уборка и осмотр помещения (места), в котором производились работы, а также смежных с ним помещений. После окончания работ в течение 3 – 5 часов осуществляется периодическая проверка мест.

212. При стоянке в портах и гаванях на якоре (бочке, швартовах) мусор выносится в специальные баржи или на стенку и складывается в установленных местах, при этом соблюдаются меры пожарной безопасности. На пирсах по месту стоянки кораблей оборудуются щиты с комплектом средств пожаротушения.

213. В открытом море мусор сжигается в специальных печах (топках) или собирается в контейнеры с крышками.

214. На кораблях имитировать взрывы и пожары с разведением огня не допускается.

Экипажи кораблей по тушению фактических пожаров отрабатывают на полигонах и учебно-тренировочных комплексах.

215. Пирсы содержатся в надлежащем порядке и в состоянии, обеспечивающем пожарную безопасность:

1) систематически очищаются от нефтепродуктов, от мусора (особенно возгораемого);

2) мусор складывается только в баржи, специально для этого выделенные, или в ящики, установленные на территории в местах, удаленных от причальных стенок и пирсов;

3) подъездные дороги к пирсам и береговым объектам береговой базы держатся свободными, а средства пожаротушения – в исправном состоянии;

4) для курения отводятся специальные места, оборудованные урнами для окурков.

Не допускается загромождать грузами причальные стенки и пирсы, разводить на них огонь без соблюдения необходимых мер пожарной безопасности.

216. На кораблях определяется полный комплект исправных средств пожаротушения и аварийно-спасательного имущества, а также необходимое количество индивидуальных и коллективных спасательных средств.

Аварийно-спасательное имущество и средства пожаротушения используются только по прямому назначению.

217. Открытый огонь используется для разного рода работ на корабле только с разрешения командира электромеханической боевой части.

У открытого огня выставляется постовой (вахтенный) со средствами пожаротушения.

218. Не допускается пользоваться открытым огнем как средством освещения:

1) в погребах и помещениях с ракетами, торпедами и боеприпасами;

2) в отсеках, цистернах, шахтах и контейнерах;

3) в ангарах летательных аппаратов;

4) в помещениях аккумуляторных батарей;

5) в хранилищах всех видов топлива;

6) в малярных кладовых и кладовых шкиперских запасов;

7) в хранилищах пакли и продовольствия;

8) в помещениях, проветривание которых затруднено, а также в свежеокрашенных помещениях;

9) вблизи шахт судовой, специальной вентиляции и вентиляционных закрытий.

219. В случае повышения температуры сверх + 30 С надлежит принимать все меры для охлаждения воздуха в погребах и выявления причин ее повышения.

220. В погребах с ракетами и боеприпасами не допускается:

1) находиться лицам, имеющим при себе огнестрельное оружие, патроны, взрывчатые вещества, спички и приборы зажигания;

2) устанавливать неположенную электропроводку;

3) пользоваться переносными электролампами, электроинструментом, электровентиляторами и электрогрелками.

При погрузке и выгрузке ракет, торпед и боеприпасов (со склада, пирса, специальных барж, стенки) корабль подготавливается к немедленной даче хода, на руле, на шпиле, на сходне, у главных машин, у клапанов затопления (орошения) и у швартовов (как на корабле, так и на стенке) несется вахта; аварийные партии (группы) приводятся в боевую готовность, остальные подразделения – в готовности, указанной командиром корабля.

Если погрузка (выгрузка) производится с транспортных средств, на случаи угрозы аварии обеспечивается немедленный их отвод (отход) от борта корабля.

221. В наиболее опасных взрывопожароопасных местах, погрузка (выгрузка) ракет, торпед и боеприпасов осуществляется старшиной или матросом – постовым (вахтенным), хорошо знающим в соответствии с Инструкции № 711.

222. При погрузке и выгрузке ракет, торпед и боеприпасов принимаются меры, предотвращающие их падение и удары о металлические предметы.

223. При возникновении аварийных ситуаций с ракетами на пусковых установках, в контейнерах или шахтах, создающих угрозу взрыва, производится аварийный старт (сброс) ракеты в безопасном для других кораблей или объектов направлении.

224. Цистерны с легковоспламеняющимися и горючими жидкостями в погребах вентилируются, особенно при повышении температуры в них. Все отверстия (горловины) и трубопроводы закрываются, чтобы избежать просачивание легковоспламеняющихся и горючих жидкости. При открытии топливных цистерн и разборке трубопроводов не допускается держать поблизости открытый огонь.

В погребе сохраняется температура легковоспламеняющихся и горючих жидкостей не более + 50° С для тяжелых (темных) сортов и + 25 ° С для легких (светлых).

225. На кораблях легковоспламеняющиеся и горючие жидкости хранятся в специально оборудованных цистернах или в штатной таре на верхней палубе в назначенных приказом по кораблю местах, удаленных от каких-либо источников огня и хорошо вентилируются.

Пролитые легковоспламеняющиеся и горючие жидкости немедленно удаляются паклей или ветошью, а помещение – вентилируется. Использовать легковоспламеняющиеся и горючие жидкости и другие огнеопасные материалы для протирания палуб, переборок и мебели не допускается.

226. В трюмах не допускается скопление воды и горючих материалов. Легковоспламеняющиеся и горючие жидкости, попадающие в трюмы, немедленно удаляются.

Параграф 12. Меры пожарной безопасности на полигонах

227. В местах размещения личного состава, казармах, зданиях и производственных помещениях полигона противопожарные мероприятия организуются в соответствии с Уставом внутренней службы, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 июля 2007 года № 364 (далее – Устав внутренней службы).

228. Для предотвращения пожаров на территории полигона не допускается:

1) располагать боеприпасы, взрывчатые и горючие вещества сзади ручного или станкового противотанкового гранатомета и огнемета в секторе 90° и ближе 30 метров;

2) стрельба трассирующими пулями и снарядами в жаркую и сухую погоду;

3) вести огонь из реактивного пехотного огнемета на открытой огневой позиции при наличии препятствий сзади стреляющего ближе 3 метров и сбоку ближе 1 метра;

4) вести огонь из реактивного пехотного огнемета из закрытых помещений объҰмом менее 45 кубических метров, при наличии препятствий сзади стреляющего ближе 6 метров и сбоку ближе 1 метра;

5) курение у ниш, ровиков и погребков с боеприпасами, вблизи взрывчатых и легковоспламеняющихся веществ и материалов, на автомобилях, перевозящих боеприпасы, взрывчатые вещества, ГСМ и горючие материалы;

6) расположение танков, БМ, бронетранспортеров, тракторов и автомашин вблизи хранилищ взрывчатых веществ и ГСМ;

7) какие-либо подрывные работы, а также зажигания шашек нейтрального и ядовитого дыма в местах с высохшей растительностью и стрельбы холостыми артиллерийскими выстрелами вблизи легковоспламеняющихся веществ и материалов;

8) сжигать на огневых позициях оставшийся порох.

229. Вокруг мишенных полей проводится опашка от степных, лесных массивов и лесопосадок.

230. Местность элементов полигонного оборудования (мишенные установки, распределительные колодцы, электроприводы, железнодорожные путепроводы, щитки мишенные) и маршруты закладки кабельных линий очищаются от высохшей травы.

231. Личный состав, эксплуатирующий электроустановки, обнаружив нарушение требований Правил № 55 или неисправность в них, представляющую опасность для личного состава или угрожающую аварией, пожаром или взрывом, принимает меры к устранению замеченных недостатков и докладывает начальнику полигона о неисправностях и принятых мерах.

232. При возникновении пожара и при получении с постов оцепления сигнала об опасности продолжения стрельбы подается общий сигнал прекращения огня.

Стрельбы возобновляется с разрешения руководителя учения (стрельб) после устранения опасности и доклада об этом начальнику полигона (учебного объекта).

Параграф 13. Меры пожарной безопасности при производстве огнеопасных работ

233. Порядок проведения огнеопасных работ, который предусматривает постоянные и временные пункты, время начала и окончания работ, особые условия работы в пожаро и взрывоопасных помещениях, оформления письменного разрешения, контроль за выполнением всех требований пожарной безопасности согласно Уставу внутренней службы при подготовке, проведении и после окончания работ объявляется приказом командира части (начальника учреждения).

234. На проведение временных (разовых) огнеопасных работ разрешение дается только на период выполнения этих работ.

Приступать к огневым работам допускается только после согласования их проведения со службой противопожарной защиты и выполнения мероприятий, предусмотренных в разрешении на проведение огневых работ.

Информация о времени и месте проведения огнеопасных работ представляется в службу противопожарной защиты не позднее, чем за сутки до их начала, а при аварийных ситуациях – немедленно.

Должностные лица, ответственные за противопожарное состояние объекта, на котором производились огнеопасные работы, осуществляют периодическую проверку мест проведения работ в течение 3 – 5 часов после их окончания.

Параграф 14. Меры пожарной безопасности от молний и статического электричества

235. Здания, сооружения и площадки открытого хранения оборудуются устройствами молниезащиты.

Для монтажа молниезащиты указываются следующие основные исходные данные:

1) наименование и места расположение объекта;

2) технологическая и строительная характеристика защищаемых сооружений;

3) сведения о наличии вблизи защищаемых зданий и сооружений (до 10-15 метров) металлических конструкций, деревьев и других высоких предметов, а также обо всех вводах в эти сооружения (трубопроводах, кабелей, проводов связи, пожарной сигнализации).

236. Для защиты от заносов высоких потенциалов, наводимых на внешних наземных металлических конструкциях и коммуникациях зданий и сооружений парка БМ, на вводе в защищаемое здание или сооружение присоединяют данные конструкции к заземлителю с импульсным сопротивлением не более 20 Ом или на ближайшей к сооружению на внешних наземных металлических конструкциях и коммуникации к заземлителю с импульсным сопротивлением не более 20 Ом.

237. На каждом молниеотводе устанавливается табличка с указанием его порядкового номера, года установки и предупреждающей надписью об опасности нахождения вблизи молниеотвода во время грозы.

238. Нумерацию молниеотводов для каждого здания и сооружения, объекта ведут отдельно (начиная с первого номера) и проставляют в левом верхнем углу трафарета в виде двойного числа, где первое число обозначает номер здания или сооружения объекта по генеральному плану, а второе (через дефис) – порядковый номер молниеотвода. В правом верхнем углу указывается год установки молниеотвода.

На видном месте стен защищаемых зданий и сооружений объектов (для площадок открытого хранения – на первом молниеотводе каждого объекта) изображаются условные знаки или прикрепляются плакаты с этими знаками, показывающими взаимное расположение фундаментов зданий и сооружений, заземлителей и токоотводов молниезащитных устройств.

239. Устройства молниезащиты объектов парка БМ поддерживаются в состоянии исправности и надежности.

240. Для обеспечения постоянной надежности работы устройств молниезащиты ежегодно перед началом грозового сезона, производится осмотр и проверка всех устройств молниезащиты.

241. Замеры по определению величины сопротивления устройств молниезащиты зданий и сооружений парка БМ проводятся перед началом или в течение грозового сезона в сухую погоду при сухом состоянии поверхности земли.

242. Во время осмотра и проверки устройств молниезащиты:

1) проверяется визуальным осмотром целостность молниеприемников и токоотводов, надежность их соединения и крепления к мачтам;

2) выявляются элементы устройств молниезащиты, требующие замены или ремонта, вследствие нарушения их механической прочности;

3) определяется степень разрушения коррозией отдельных элементов устройств молниезащиты;

4) принимаются меры по антикоррозийной защите и усилению элементов, поврежденных коррозией;

5) проверяется надежность электрических соединений между токоведущими частями всех элементов устройств молниезащиты;

6) проверяется соответствие устройств молниезащиты назначению здания или сооружения и в случае наличия строительных и технологических изменений за предшествующий период наметить мероприятия по модернизации и реконструкции молниезащиты;

7) измеряются величины сопротивления всех заземлителей устройств молниезащиты.

Сопротивление заземлителей молниезащитных устройств и удельное сопротивление грунта измеряется с помощью измерителей сопротивления в соответствии с прилагаемым к каждому прибору паспортом.

Проверяется наличие необходимой документации на устройства молниезащиты, плакатов с указанием номера молниеотвода, года его установки и предупреждающей надписи об опасности нахождения вблизи молниеотвода во время грозы, трафаретов о взаимном расположении фундаментов зданий и сооружений, заземлителей и токоотводов молниезащитных устройств.

243. Периодическому контролю со вскрытием 1 раз в 5 лет подвергаются все заземлители, токоотводы и места их соединений, при этом ежегодно проверяется 20 процентов от их общего количества. План вскрытия заземлителей молниезащиты разрабатывается в районной эксплуатационной части, утверждает его начальник районной эксплуатационной части.

244. Пораженные коррозией заземлители и токоотводы при уменьшении площади их поперечного сечения более чем на 25 процентов заменяются новыми.

245. Внеочередные осмотры устройств молниезащиты следует производить после стихийных бедствий (ураганный ветер, землетрясение, пожар, наводнение) и гроз чрезвычайной интенсивности.

246. Не допускается проводить все виды работ на устройствах молниезащиты и вблизи них во время грозы.

247. На участках дорог (автомобильных и железных) и пешеходных дорожек, находящихся ближе 15 метров от молниеотводов и их заземлителей, устанавливаются плакаты с предупреждающими надписями об опасности пребывания людей в этих местах во время грозы и предусматриваются обходные дорожки.

Приложение 2 к приказу Министр обороны Республики Казахстан от 10 февраля 2023 года № 97

Перечень утративших силу некоторых приказов Министра обороны Республики Казахстан

1. Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 27 мая 2019 года № 378 "Об утверждении Инструкции о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 18744).

2. Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 31 марта 2021 года № 180 "О внесении изменений в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 27 мая 2019 года № 378 "Об утверждении Инструкции о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22464).

3. Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 28 февраля 2022 года № 97 "О внесении изменений в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 27 мая 2019 года № 378 "Об утверждении Инструкции о мерах пожарной безопасности в Вооруженных Силах Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 27035).

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2023 жылғы 10 ақпандағы № 97 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 13 ақпанда № 31891 болып тіркелді

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 2 маусымдағы № 357 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі туралы ереже 15-тармағының 138) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық бекітілсін.

2. Осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Тыл бастығы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

6. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі

Р. Жаксылыков

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Төтенше жағдайлар министрлігі

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі 2023 жылғы 10 ақпандағы № 97 Бұйрыққа 1 қосымша

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулық Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шараларын нақтылайды.

2-тарау. Өрт қауіпсіздігі шаралары

1-параграф. Әскери бөлім, мекеме аумағындағы өрт қауіпсіздігі шаралары

2. Құрылыс пен мүлік сақталатын алаңнан және машинадан 50 метр жақын жерде ашық отты жағуға жол берілмейді.

3. Әскери бөлімнің, мекеменің әкімшілік аумағында тек арнайы жабдықталған орындарда ғана темекі шегуге рұқсат етіледі.

4. Өрт сөндіру құралы, су айдыны, кран, гидрант, сорғы, мотопомпа ақаусыз және толық әзірлікте ұсталады, ал олардың орналасқан жері көрсеткішпен белгіленеді. Қысқы уақытта барлық өрт сумен жабдықтау көзі жылытылады.

5. Шеберхананы, сақтау орнын, қойманы, паркті (гаражды), ангарды, цехты, тұрақты және уақытша жұмыс істеу пунктін, өрт тұрғысынан қауіпті үй-жайды күн сайын оларды жабар алдында осы үй-жайға жауапты лауазымды адамдар және бөлімнің өрт сөндіру нарядының адамдары қарап-тексереді.

2-параграф. Әскерлер лагерьде орналасқан кездегі өрт қауіпсіздігі шаралары

6. Әскери бөлім лагерьде орналастырылған кезде лагерьлік жиын бастығы өрт қауіпсіздігін ұйымдастырады және лагерь орналасқан жердегі өрт қауіпсіздігінің жай-күйін бақылайды. Лагерьде өрт сөндіру есептоптары құрылады.

7. Лагерьде орнатылған шатырлар бөлімше маңдайшебі бойынша үш немесе екі шатырдан қойылады. Маңдайшеп бойынша іргелес шатырлар арасындағы арақашықтық – 2,5 метр, ал тереңдігі – 5 метр.

8. Темекі шегуге арналған орын шатырлардан кемінде 15 метр арақашықтықта жабдықталады. Шатырда темекі шегуге және от қаупі бар заттарды, жанғыш сұйықтықты сақтауға жол берілмейді.

9. Шатырда металл пеш орнатылған кезде мынадай өртке қарсы іс-шаралар жүргізіледі:

1) металл пеш тұғырға қойылған кезде пеш астындағы ағаш еден мынадай болып оқшауланады: металл пеш тұғырының биіктігі футерлеусіз кемінде 0,2 метр болып орнатылады, пеш астындағы жанатын еден тегіс төселген кірпішпен оқшауланады;

2) тұғыры жоқ металл пеш қойылған кезде пеш астындағы негіз тегіс төселген кірпіштен жасалады;

3) металл пеш жанудан қорғалмаған ағаш конструкциядан кемінде 1 метр және жанудан қорғалған конструкциядан кемінде 0,7 метр арақашықтықта орнатылады;

4) пештің от жағатын саңылауы алдына көлемі 0,7 х 0,5 метр болаттан жасалған қаңылтыр төсеме табақ шегеленеді немесе осындай көлемде бір қатар кірпіштен төсем жасалады;

5) металл пеш шатыр матасынан және жанғыш заттардан кемінде 1 метр арақашықтықта орнатылады;

6) от жағатын есіктен шатыр матасына дейінгі арақашықтық кемінде 1,25 метр болып белгіленеді.

10. Пеш жағу бөлім командирінің бұйрығымен тағайындалған және нұсқау берілген пеш жағушының тұрақты қадағалауымен жүргізіледі.

11. Пешті жағу кезінде:

1) пешті қараусыз қалдыруға;

2) пешті жағу үшін жанғыш сұйықтықты жағуға және қолдануға;

3) пешті қатты қыздыруға;

4) пештерде, мұржаларда және оларға тікелей жақын жерде киімді, отын мен жанғыш заттарды кептіруге;

5) от жағу кезінде от жағатын есікті ашық қалдыруға;

6) жарықтары және ақаулы есіктері бар ақаулы пешті жағуға;

7) пештің ішінен ұзын ағашты жағуға жол берілмейді.

12. Шатырдағы электр сымы өткізіліп тұрған орын оқшауланады, ал сымның өзі сенімді бекітіледі. Электр шамы шатыр матасынан және басқа да жанатын мүліктен кемінде 40 сантиметр арақашықтықта орналастырылады.

Электр қыздырғыш аспабын қосуға, электр шамын қағазбен (матамен) орауға жол берілмейді.

13. Лагерьде өрт шығуды болғызбау мақсатында мынадай өрт қауіпсіздігі шаралары орындалады:

1) техника тұратын орын шатырдан кемінде 50 метр арақашықтықта ұйымдастырылады;

2) далалық асүйді орнатуға арналған орын шатырдан кемінде 25 метр арақашықтықта айқындалады;

3) найзағайдың ағаштан шатырға өтуін болғызбау үшін оны ағаштан 10 метрге жақын орналастыруға жол берілмейді.

14. Өрт сөндіру мүлкін (құралын) далалық жағдайда орналастыру өрт шыққан кезде жеке құрамның оларды тез пайдалану мүмкіндігін ескере отырып жүргізіледі. Лагерь аумағында өрт сөндіру құралын сақтау үшін өрт қалқаны әрқайсысының сыйымдылығына қарамастан, 2 шатырға қызмет көрсетуі есебінен жабдықталады.

15. Далалық өрт қалқаны екі 40 орындық шатырға өрт қалқанының бір жиынтығы есебінен орнатылады.

16. Шатырдағы өрт сөндіргіш:

1) бір 40 орындық шатырға екі дана;

2) бір 20 орындық шатырға немесе қосалқы және басқа да мақсаттағы шатырға бір дана есебінен орналастырылады.

Шаруашылық жабдықталым пунктінде бір жиынтық өрт қалқаны, әрбір шатырға екі өрт сөндіргіш орнатылады.

3-параграф. Электр қондырғысын пайдалану кезіндегі өрт қауіпсіздігі шаралары

17. Жауынгерлік машина (бұдан әрі – ЖМ) паркін статикалық электрден қорғау статикалық заряд түзілетін барлық металл құбырды, ыдысты, конструкцияны және жабдық бөлшегін жерге тұйықтау арқылы жүзеге асырылады. Статикалық электрден қорғайтын жерге тұйықтағыш ретінде найзағайдың қайта көрінісінен қорғайтын жерге тұйықтағыш пайдаланылады.

18. Қойманы электрмен жабдықтау мемлекеттік электр жүйесінің жергілікті желісінен немесе жеке дербес стационарлық дизель электр станциясынан жүзеге асырылады.

Резервтегі қуаттандыру көзі ретінде әскери жылжымалы электр станциясы қолданылады.

19. Мемлекеттік энергия жүйесінің электр желісінен электр энергиясын қабылдайтын трансформаторлық кіші станциялар әкімшілік-шаруашылық аумақта орналастырылады және Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы № 230 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10851 болып тіркелген) бекітілген Электр қондырғыларын орнату қағидаларының (бұдан әрі – ЭОҚ) талаптарына сәйкес жабдықталады.

Техникалық аумақтағы кіші станцияның кернеуі төмен шиналарына тек техникалық аумақтың тұтынушылары қосылады.

20. Техникалық аумақ күзет периметрінің сыртқы сым қоршауынан тек қойманы электрмен жабдықтауға арналған әуедегі электр тарату желісіне дейінгі арақашықтық кемінде:

1) кернеу 35 кВ жоғары болған кезде – 400 метр;

2) кернеу 10–35 кВ болған кезде – 200 метр;

3) кернеу 3 және 6 кВ болған кезде – 100 метр;

4) кернеу 1 кВ дейін болған кезде – 50 метр болып айқындалады.

21. Техникалық аумақтағы электрмен жабдықтаудың және олардың күзету периметрінің барлық сыртқы желісі жерде (траншеяда) тартылған кабельмен орындалады. Күрделі геологиялық жағдайда (тасты, батпақты және құмды топырақ) жерүсті темір-бетонды жабық лотоктарда кабельді тартуға жол беріледі, бұл ретте:

1) бронь үстіндегі жабыны жанбайтын броньдалған кабельдер қолданылады;

2) темір-бетонды лотоктар жаңбыр суының ағуына кедергі жасамайтындай етіп жоспарланған трассамен кемінде 2 процент еңіспен арнайы бетонды алаңдарда салынады;

3) ғимаратқа кіргізу алдында кемінде 50 метр ұзындықта кабель топырақ астымен тартылады.

22. Сақтау орны мен қойма үй-жайындағы жарықтандыру желісінің электр сымы және электр шамы тек өтетін жолдың үстінде орналастырылады. Барлық қауіптілік санатындағы өндірістік үй-жайдағы электр шамын ілу биіктігі еденнен кемінде 2,5 метр болып айқындалады.

23. Техникалық аумақты сыртқы жарықтандыру дербес және қойманың басқа да аумағын сыртқы жарықтандыруға байланысты емес болып орнатылады. Күзетілетін периметрді жарықтандыруды басқару қарауыл үй-жайынан жүзеге асырылады. Бұл жарықтандыруды басқару қашықтан және табиғи жарықтандыру деңгейіне ден қоятын құрылғыдан автоматты түрде жүргізіледі.

24. Қойма аумағының өндірістік мұқтажы мен күзеттік жарықтандыруды қамтамасыз ететін трансформатор мен кіші станция қоршаудан тыс орнатылады.

Жылжымалы электр станциясы сақтау орнынан немесе тиеу-түсіру жұмысы пунктінен кемінде 25 метр арақашықтықта, ал тасымалданатын жарық нүктесі – оқ-дәрілер штабелінен кемінде 5 метр арақашықтықта орналастырылады.

Жылжымалы электр станциясынан электр қозғалтқышына, трансформаторға және жарық нүктесіне электр энергиясын беру оқшаулағышы ақаусыз кабель арқылы жүргізіледі.

Сақтау орнын және тиеу-түсіру платформасын жарықтандыру кезінде тарату құрылғысы сақтау орнынан немесе платформадан кемінде 5 метр арақашықтықта бағанда металл шкафта орнатылады.

Қозғалтқышқа және іске қосу аспабына электрмен қуаттандыруды жүргізу үшін газ құбырындағы сым немесе броньдалған кабель қолданылады.

Тасымалданатын электр шамы шыны қалпақшамен, сақтандырғыш тормен, резеңке шлангідегі иілгіш сыммен және кернеуі 24 В аспайтын желіден қуаттандырумен пайдаланылады. Сымды оқшаулау айына бір реттен сиретпей мегомметрмен ұдайы тексеріледі.

Жұмыс істеу пунктінде жарықтандыру желісін жүргізу үшін жарықтандыру арматурасын қосу схемасының тобы бар газ құбырындағы сым қолданылады. Герметикалық және жарылу қаупі жоқ жарықтандыру арматурасы пайдаланылады.

Қойма аумағына электр энергиясын беру бір пункттен жүргізіледі. Жұмыс аяқталғаннан кейін желі ажыратылады, тарату құрылғысы құлыпқа жабылады және мөрленеді.

25. Базаның электр қондырғысын пайдалану және монтаждау ЭОҚ талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

26. Сақтау орнында ЭОҚ талаптары сақталған жағдайда электр жарығын қолдануға жол беріледі. Оқ-дәрілер бар сақтау орнында тек кернеуі 24 В аспайтын төмен вольтты электр жарығын қолдануға жол беріледі.

Әрбір сақтау орнының ажыратқышы (ажыратып-қосқышы) сақтау орнының сыртқы жағында кіреберіс есік жанында металл шкафта орналастырылады, ол құлыпқа жабылады және сақтау орнының бастығы мөрлейді. Жұмыс аяқталғаннан кейін ажыратқыш сөндіріледі, ал сақтау орны токтан ажыратылады.

27. Өрт қауіпсіздігі мақсатында:

1) арнайы даярлығы және осы жұмысты орындауға рұқсаты жоқ адамдардың жабдықты және электр энергиясы желісін жөндеу бойынша жұмысты жүргізуіне;

2) сымды түсқағазбен, плакатпен және басқа да жанғыш қаптау материалымен желімдеуге немесе жабуға;

3) жарықтандыру электр желісінің құрылғысы үшін байланыс жасайтын сымды қолдануға жол берілмейді.

4-параграф. Жауынгерлік машина паркіндегі, гараждағы және ангардағы өрт қауіпсіздігі шаралары

28. Машинаны үй-жайда және қалқа астында сақтаған кезде олар қозғалтқыштары қақпаға қаратылып орналастырылады.

29. Тұраққа арналған үй-жайда және қалқа астында машиналар 2 қатардан аспайтындай орналастырылады.

30. Машина мен ғимарат элементі арасындағы арақашықтық:

1) машина арасында, сондай-ақ қабырға мен қабырғаға параллельді орналастырылған машина арасында – 0,8 метр;

2) машинаның алдыңғы жағы мен қабырға немесе қақпа арасында – 0,7 метр;

3) машинаның артқы жағы мен қабырға немесе қақпа арасында –0,5 метр;

4) бірінен кейін бірі тұрған машиналар арасында – 0,6 метр болып көзделеді.

Машинаны ашық алаңда және қалқа астында сақтаған кезде бұл арақашықтық 0,1 метрге ұлғайтылады.

31. Машинаны жанатын сақтау орнында және жанатын қалқа астында сақтаған кезде қалқа мен сақтау орны әрбір 10 машинадан кейін өртке қарсы қабырғамен (брандмауэрмен) бөлінеді.

32. Өрт шыққан кезде машинаны (әуе кемесін) дереу шығаруды қамтамасыз ету үшін күн сайын тіркеп-сүйреу құралы бар кезекші тартқыштар мен әскери қызметшілердің қажетті саны бөлінеді.

33. Машинаны ұзақ сақтауда ұстаудың мынадай тәртібі белгіленеді:

1) карбюраторлы қозғалтқышы бар машинаның отын багы толтырылмайды, ал оның ішкі қабаты жуылады және моторлы жұмыс-консервациялық маймен өңделеді. Дизель қозғалтқышы бар машинаның отын багы толтырылған күйде ұсталады. ЖМ паркінің орналасуы, жоспарлануы (ғимарат пен құрылыстың өзара орналасуы) және жабдықталуы Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2022 жылғы 21 ақпандағы № 55 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 26867 болып тіркелген) бекітілген Өрт қауіпсіздігі қағидаларының (бұдан әрі – № 55 Қағидалар) талаптарына сәйкес орындалады.

34. ЖМ паркінің қару-жарағы мен әскери техникасына (бұдан әрі – ҚӘТ) техникалық қызмет көрсету және жөндеу аймағында:

1) өрт сөндіру гидранты немесе су тоғаны;

2) кезекшілерді және өрт сөндіру құралын орналастыруға арналған алаң орналастырылады.

35. Кезекшілер және өрт сөндіру құралы үлгілік өрт сөндіру депосы болмаған жағдайда жылытылатын сақтау орнында бір қатарға орналастырылады. ҚӘТ-ның әрбір үлгісі үшін дербес шығу жолы көзделеді.

36. Далалық парктің кезекші құралына арналған алаң бақылау-техникалық пункт (бұдан әрі – БТП) жанында орналастырылады. Кезекші шынжыр табанды және дөңгелекті тартқыш, өрт сөндіру автомобилі бір қатарға орналастырылады.

37. БТП ғимаратында қоршаған ауа температурасы теріс болған кезде өрт сөндіргішті сақтауға арналған орын қосымша жабдықталады.

38. Отын құю пункті жанар-жағармай материалын (бұдан әрі – ЖЖМ) қабылдаудың, сақтау мен берудің өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етеді.

39. Машинаға техникалық қызмет көрсету және жөндеу пунктінде әрбір сақтау орны:

1) ішкі өртке қарсы су құбырымен;

2) өрт дабылдамасымен жабдықталады.

40. Жылытылатын сақтау орны өрт сөндіру машинасын, кезекші тартқышты орналастыру және күтіп-ұстау үшін жабдықталады.

41. Аккумуляторлық үй-жай өрт қаупі және жарылу қаупі бар аймақтарға жатады.

42. Аккумуляторлық зарядтау станциясында үй-жайдың 200 шаршы метрауданына тасымалданатын өрт сөндіргіш орналастырылады. Өрт сөндіргіш көрінетін және қолайлы жерде орнатылады.

43. Қойма ғимаратында ағымдағы жабдықталымдағы,жұмсалмайтын қордағы әскери-техникалық мүлікті (бұдан әрі – ӘТМ) сақтауға арналған үй-жай, ӘТМ-ны өңдеуге және қайта консервациялауға арналған үй-жай өртке қарсы қабырғамен жабдықталады және бір-бірінен бөлінеді.

Әрбір үй-жай жеке сыртқа шығатын есікпен жабдықталады.

44. Лак-бояу және химиялық материалға арналған қойма жартылай тереңдетілген үй-жайда немесе жартылай тереңдетілген ғимаратта ЖМ паркінің ғимаратынан кемінде 10 метрқашықтықта жабдықталады. Лак-бояу материалын сақтауға арналған үй-жай химиялық материалды сақтауға арналған үй-жайдан өртке қарсы қабырғамен бөлінеді.

45. Қоймада мүлікті қабылдау, беру және есепке алу үшін қойма бастықтарының жұмыс орындары жабдықталады, олар қойма үй-жайы шегінде аралық қалқамен (бітеу бөлік биіктігі 1,2 метрден аспайтын әйнектелген немесе торлы, жиналмалы-бөлшектенетін және жылжымалы) бөлінеді.

Мүлікті қабылдау және оны беруге дайындау үшін жұмыс орнында өрт жабдығы, құралы және өрт сөндіру есептобының стендісі орнатылады.

46. Оқ-дәрілерді техникалық қарап-тексеруге арналған алаң тек әскери бөлімнің артиллериялық қоймасы біршама қашықтықта болған кезде ғана жабдықталады және сақтауда ұсталатын жойғыш жиынтық тиелген ЖМ оқ-дәрілерін техникалық қарап-тексеру үшін арналған. Алаң парк ғимараты мен құрылысынан кемінде 40 метрқашықтықта орналасқан көлемі 15 х 15 метр учаскеде жабдықталады. Алаң топырақпен үйіп көмілген кезде бұл арақашықтық 25 метрге дейін қысқартылады. Отын құю пунктіне (ЖЖМ қоймасына) және ашық от көзіне дейінгі арақашықтық кемінде 300 метрді құрайды.

Алаң найзағайдан қорғау құрылғысымен және өрт құралымен жабдықталады.

Егер ЖМ паркінің аумағы алаңды ғимарат пен құрылыстан қауіпсіз қашықтықта орналастыруға мүмкіндік бермесе, онда ол парк жанында жабдықталады.

Алаңда жұмыс істеу үшін оқ-дәрілер машинадан штаттық ыдыста (тығында) беріледі.

47. Кезекші көлік құралын орналастыруға арналған алаң олар үшін жылытылатын үй-жай болмаған кезде жабдықталады. Осы алаң БТП жанында орналастырылады және жарықтандырылады. Алаң көлемі – 10 х 30 метр.

Алаң, сондай-ақ кезекші құралға арналған үй-жай жанында қосымша өрт сөндіру құралын бір жерде шоғырландыру мақсатында орталық өрт сөндіру бекеті жабдықталады.

Бекетте 30 әскери қызметшіге есебінен өрт сөндіргіш, күрек пен шелек, сүймен, балта мен металл багра орналастырылады.

48. Жеке құрам ЖМ паркінде жұмыс істеген кезеңде өртке қарсы қорғаныс штаттық командасы немесе әскери бөлімнің штаттық емес өрт сөндіру командасы құрамынан өрт сөндіру патрулі тағайындалады, оның міндеті өрт қауіпсіздігі талаптарының орындалуын қадағалау, өрттің алдын алу бойынша шаралар қабылдау және ол туралы хабардар ету болып табылады.

49. ЖМ паркінде және барлық үй-жайда жұмысты ұйымдастырған кезде тұрақты немесе уақытша жұмыс істейтін жеке құрамнан өрт сөндіру есептобы тағайындалады. Есептоп құрамына тағайындалған адамдардың атағы, тегі және аты-жөні және олардың міндеттері өрт сөндіру есептобының стендісіне енгізіледі. Бөлімше командирлері (жұмыс жетекшілері) есептоп жетекшісі болып табылады.

50. ЖМ паркінде өртке қарсы жырадан басқа, ЖМ паркі аумағында оттың таралуына кедергі болып табылатын қорғау аймағы құрылады. Қорғау аймағы және өртке қарсы жыра шегінде ӘТМ-ныреттеп-салуға және сақтауға жол берілмейді.

51. ҚӘТ-ны жуған кезде ағынды суға мұнай өнімінің түсуі нәтижесінде жарылу қаупі бар қоспаның түзілуінен сақтандыру үшін жуу бекетінде ағынды су тазарту құрылысында тазартылады.

52. ЖМ паркі ғимаратынан кемінде 50 метр арақашықтықта жанғыш сұйықтық пен материалды ыдыста сақтауға жол беріледі, бұл ретте ашық сақтау алаңы кюветпен жабдықталады.

Ыдыстың металл тығынын бұрау үшін арнайы ұшқын қаупі жоқ құрал пайдаланылады.

Ұшқын шығаратын құралды (балға, кескіш) қолдануға жол берілмейді.

53. Бөлшектерді жуу бекеті ЖМ паркінің оқшауланған үй-жайында орналастырылады, ол жасандыағынды-сору желдеткішімен жабдықталады. Бекеттің барлық электр жабдығы жарылыстан қорғалған.Жууға арналған ванна стационарлық түрде орнатылады, тығыз жабылатын қақпақпен және үй-жай ауасына сұйықтық буының түсуін болғызбайтын жергілікті сорғымен жабдықталады. Жуатын сұйықтық ретінде өрт тұрғысынан қауіпсіз техникалық жуу құралын пайдалану қажет.

54. ЖМ паркінің жарылу қаупі бар газ бен қоспа бөлінетін технологиялық процесі бар үй-жайы табиғи және жасанды ағынды-сору желдеткішімен жабдықталады.

55. ЖМ паркі қазандығының түтін құбыры ғимарат шатырынан кемінде 5 метрге жоғары орнатылады. Күл мен қожды шығару кезінде оған су құйылады және ЖМ паркінен әкетіледі.

56. Сұйық отындағы қазандық жұмыс істеген кезде мынадай өртке қарсы талаптар орындалады:

1) отыны бар шығыс багын үй-жай ішінде қазандықтан 5 метрге жақын емес арақашықтықта (бак үшін–1 текше метргедейін) орнатуға жол беріледі, ал сыйымдылығы үлкен болған кезде отын багы қазандықтан өртке қарсы қабырғамен бөлінеді немесе сыртқа орналастырылады;

2) шығыс багын бүріккішпен жалғайтын құбыржолда кемінде екі шұра болады;

3) тек зауытта жасалған бүріккіш қолданылады;

4) шығыс багы ғимарат сыртында орнатылған ағызатыныдыспенжалғанғанқайта құю құбыр жолымен жабдықталады;

5) Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 20 ақпандағы № 123 бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10799 болып тіркелген) бекітілген Энергетика кәсіпорындары үшін өрт қауіпсіздігі қағидаларының талаптарына сәйкес қайта құю құбырында бекітпе ысырма (шұра) орнатылмайды.

57. ЖМ паркінде өрт туралы уақтылы хабардар ету үшін дыбыстық дабылдама құралының қажетті саны орнатылады.

58. ЖМ паркінде және ангарда өрт шығуынан сақтандыру үшін:

1) жанармай құйылған цистернаны орналастыруға және сақтауға;

2) өрт тұрғысынан қауіпті қыздырғышты қолдануға;

3) тұрақта ҚӘТ-ға (әуе кемесіне) жанармай құюға;

4) отын багы және отын өткізгіші ағып тұрған ҚӘТ-ны (әуе кемесін) сақтауға;

5) тұрақта бактагыдан басқа, ЖЖМ және бос ыдысты сақтауға;

6) тысты, капотты және киімді керосинмен, бензинмен немесе басқа жанғыш сұйықтықпен жууға және тазартуға;

7) май сіңген шүберекті, тысты, арнайы киімді ҚӘТ-да сақтауға;

8) машина тұрағында және жанармай құю кезінде ашық отты және "жарқанат" шамын қолдануға;

9) ҚӘТ бар сақтау орнында қақпаның алдында бөгет жасауға, онда қойма, шеберхана және тұрғын үй жасауға;

10) машинаның (әуе кемесінің) сақтау орнында қақпаны құлыпқа, металл тросқа және ішкі тиекке жабуға;

11) орналастыру тәртібін бұзуға;

12) отын багы ашық және мөрленбеген ҚӘТ-ны сақтауға;

13) ҚӘТ агрегатын ашық отпен қыздыруға;

14) тұрақта ҚӘТ-ны оталдырылған күйде қалдыруға;

15) ҚӘТ-ға арналған сақтау орнында қызметтік үй-жай орналастыруға;

16) қазандықта шығыс багындағыдан басқа, от қаупі бар материал мен жанғыш сұйықтықты сақтауға;

17) қазандықта бөгде адамның болуына және кезекші ауысым операторының демалуына жол беруге;

18) жұмыс істеп тұрған қазандықты қараусыз қалдыруға және қазандықтың отын құбыры мен отын багын жылыту үшін ашық отты қолдануға;

19) № 55 Қағидалардың талаптарына сәйкес отты қолдану жұмысы бойынша сынақ тапсырмаған адамдардың өрт қауіпсіздігі талаптарын білуін тексермей, оларды жұмысқа тартуға;

20) отты қолдануға арналған ақаулы аппаратурада жұмысқа кірісуге;

21) ҚӘТ тұрағында отты қолдануға;

22) жерге тұйықталмаған әуе кемесіне отын құюға;

23) әуе кемесінің қозғалтқышын қыздыруға және іске қосуға;

24) әуеайлаққа өрт сөндіру құралынсыз техниканы кіргізуге;

25) отты қолдану кезінде май мен тез тұтанатын сұйықтық ізі бар арнайы киім мен қолғапты пайдалануға;

26) жеке құрамның аккумуляторлық зарядтау станциясында демалуына және тұруына;

27) жарылу қаупі жоқ электр жабдығын қолдануға;

28) аккумуляторлық зарядтау станциясында пеш қоюға және электр қыздырғыш құралын пайдалануға;

29) ғимараттан, ӘТМ және техника бар алаңнан 40 метрге жақын жерде от жағуға, сондай-ақ сақтау орнында, қоймада және басқа да өрт қаупі бар үй-жайда темекі шегуге және ашық отты құралды қолдануға;

30) ғимаратта қатып қалған су құбырын және басқа да құбырды ашық отпен жылытуға;

31) жанатын ғимараттан, құрылыстан және құрылыс материалынан 20 метрге жақын жерге битум мен шайырды қайнатуға арналған қазандық орнатуға жол берілмейді.

59. Өртті уақтылы сөндіру мақсатында ЖМ паркінің объектісі ішкі өртке қарсы су құбырының өрт сөндіру кранымен жабдықталады.

Гидранттан ғимарат қабырғасына дейінгі арақашықтық кемінде 5 метр болып белгіленеді. Гидрант арасындағы аралық 200 метрден аспайтын болып қолданылады. Гидранттың жол жүру бөлігінен қашықтығы 2,5 метрден аспайды.

Көмілген өрт сөндіру гидранты құдығы қақпақпен жабылады, ол ластан және қардан ұдайы тазартылып тұрады.

ЖМ паркінің өрт сөндіру су тоғанындағы судың көлемі су шығысы бір секундта 10 литр болатын 3 сағат өрт сөндіруге есептеледі. Әрбір су тоғынының сыйымдылығы кемінде 50 текше метр.

Өрт сөндіру су тоғанынан жанармай бар резервуарға дейінгі арақашықтық 40 метр, ең жақын ғимаратқа немесе құрылысқа дейін – 40 метрден аспайтын болып қамтамасыз етіледі.

Өрт сөндіру су тоғаны мен гидрант аумақта әрбір ғимаратқа (құрылысқа) 2 су тоғанынан немесе гидранттан су беру қамтамасыз етілетіндей орналастырылады. Өрт сөндіру су тоғаны мен гидрант тақтайшамен және көрсеткішпен белгіленеді.

60. ҚӘТ тұрағы сыйымдылығы 0,5 текше метржәшікте құрғақ құммен және көлемі 1 х 1 метр қылды жүн матамен немесе киіз жамылғымен әрбір 500 текше метр құм салынған бір жәшік есебінен қамтамасыз етіледі.

Құм салынған жәшік құмды атмосфералық жауын-шашыннан ылғалдануынан сақтандыру үшін қақпақпен жабдықталады. Жәшік қалақты күрекпен немесе құмға арналған қалақпен жабдықталады. Жазғы уақытта су құйылған кемінде 2 бөшке орнатылады.

61. ЖМ паркіндегі өрт сөндіру құралы қызыл түске боялған қалқанда сақталады. Бір өрт сөндіру қалқаны 400 шаршы метр ауданды қорғау үшін арналған.

Қалқан көзге көрінетін жерге орнатылады және еркін қолжетімді болады.

Өрт сөндіру қалқаны, құм салынған жәшік, қылды жүн мата немесе киіз жапқыш, су құйылған бөшкебір жерге қойылады және әрбір сақтау орны немесе тұрақ жанында өрт сөндіру бекеті түрінде орналастырылады.

ЖМ паркінде өрт сөндіру құралы бар қалқанға пломба қойылады. Қалқанда тізімдеме ілініп бекітіледі.

62. Күштер мен құралдардың өрт шыққан жерге тез жетуі үшін ЖМ паркінде паркішілік жол мен өтпежолдың жеткілікті саны көзделеді.

Жол мен өтпежол ғимаратқа және өрт сөндіру сумен жабдықтау көзіне кедергісіз кіреберіспен қамтамасыз етіледі және қоршауға алынады.

Өтпежол ЖМ паркінің ғимараты мен құрылысы қабырғасынан 5-8 метр арақашықтықта жасалады.

63. Жеке құрамды автомобильде (шанақта) сыйымдылығы кемінде 2 литр жеңіл алынатын өрт сөндіргішті нығайту кезінде (автобуста өрт сөндіргіш жүргізушінің кабинасында болады) автомобиль көлігімен жеткізуге жол беріледі.

64. Оқ-дәрілерді, жарылғыш заттарды, жанармайды және қауіпті жүкті жеткізу кезінде мынадай шарттар сақталады:

1) жүргізушіге жүкті тиеу және жеткізу және № 55 Қағидаларды сақтау туралы арнайы нұсқау беріледі;

2) машина өрт сөндіргішпен және шанақтың сол жақ алдыңғы бұрышында қызыл жалаушамен жарақталады және "Қауіпті жүк" деген тану белгісі қойылады;

3) жанармай жеткізу үшін бөлінген машинада сөндіргіш радиатор астына алға шығарылады;

4) ыдыстың бүйір және артқы қабырғасына (жәшік пен шкаф есігіне) "От қауіпті" деген жазу жазылады;

5) отын құю көлігінде цистернаны жерге тұйықтауға арналған жарақ болады;

6) елді мекенде және өрт тұрғысынан қауіпті жерде аялдауға жол берілмейді;

7) кабинада, шанақта және машинадан 15 метрге жақын арақашықтықтаа темекі шегуге жол берілмейді.

65. Орманда әрекет ететін әскердің автомобиль техникасын дайындау кезінде машинаны үйіндіден тазарту үшін арамен, балтамен және арқанмен, сондай-ақ өрт сөндіру құралымен қосымша қамтамасыз ету көзделеді. Жөндеу бөлімшелері тікелей орман шетіне, жол және соқпақ жанында орналаспай, өз әскерінің жауынгерлік реттілігіне жақын жерде өрістетіледі. Орналасқан ауданнан жылдам шығу үшін қосалқы жол дайындалады.

5-параграф. Қару мен оқ-дәрілерді сақтау объектісіндегі өрт қауіпсіздігі шаралары

66. Қару мен оқ-дәрілерді сақтау объектісінің өрт қауіпсіздігі өнеркәсіп және азаматтық объектіде төтенше жағдай, зілзала және қойма маңында өрт шыққан кезде, сондай-ақ тұрғындарды, объектіні және қоршаған ортаны қоймадағы авариялық жағдай әсерінен қорғау үшін оқ-дәрілерді сақтау қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған іс-шаралар кешенін қамтиды.

67. Өрт қауіпсіздігіне:

1) сақтау орнын жүктеу және бірлесіп сақтау кезінде № 55 Қағидаларды сақтаумен;

2) детонация беру бойынша қауіпсіз арақашықтықты сақтаумен, жергілікті жерде сақтау орнын өзара ұтымды орналастырумен және топырақпен үйіп көмумен;

3) оқ-дәрілерді сақтау орнына дұрыс орналастырумен және реттеп салумен, сақтау режимін сақтаумен;

4) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 10 қыркүйектегі № 711қбпү бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери мүлкін (зымыран-артиллериялық қару-жарақ) пайдалануды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықтың (бұдан әрі – № 711 Нұсқаулық) талаптарына сәйкес оқ-дәрілер бар технологиялық операцияларды орындау кезінде қауіпсіздік шараларын сақтаумен қол жеткізіледі.

68. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мынадай іс-шаралар орындалады:

1) барлық қойма аумағының сыртқы қоршауынан 400 метр қауіпсіз арақашықтық, тыйым салынған аймақ белгіленеді;

2) қоймаға тыйым салынған аудан айқындалады;

3) хабардар ету және тыйым салынған аймақ пен тыйым салынған аудандағы өрт, авария мен зілзала салдарын жою жөніндегі бірлескен іс-қимыл жоспары пысықталады;

4) тыйым салынған аймақта және тыйым салынған ауданда қауіптілігі жоғары объектіні орналастыру бойынша тыйым салу мен шектеу орындалады.

69. Жұмыс аяқталғаннан кейін күн сайын аумақтан өндірістік қалдық пен қоқыс шығарылады.

Техникалық аумақ ұсақ өскіннен, бұтадан, бұтақтан, шөпшектен және құрғақ өсімдіктен тазартылады, ағаш 2 метр биіктікке дейін бұтақтан тазартылады. Әр ғимарат маңы 20 метр арақашықтықта жапырақ пен құрғақ шөптен толық тазартылады, ғимарат маңы қабырғадан 1 метр арақашықтықта шөптен қашалып тазартылады.

70. Қойманың (сақтау орнының) техникалық аумағына өртегіш заты бар адамдарды кіргізуге жол берілмейді.

Қойма (сақтау орны) аумағында шөп кептіруге және құрғақ шөпті өртеуге жол берілмейді.

71. Қоймада (сақтау орнында):

1) ол үшін арналмаған мүлікті сақтауға;

2) қоймада (сақтау орнында) өтпежол мен шығатын жолдың алдында бөгет жасамауға;

3) қағазбен, картонмен, полимерлі материалдан жасалған үлдірмен және оттан қорғайтын құраммен өңделмеген матамен стеллажды қаптауға және терезені қараңғылауға жол берілмейді.

72. Мүлікті штабельге реттеп салу еркін өту және шығу жолын ескеріп жүргізіледі. Мүлікті пешке, жылыту радиаторына, электр сымы мен шамға өте жақын реттеп салуға, сондай-ақ сақтау орнында мүлікті тасуға және реттеп салуға байланысты емес жұмыс жүргізуге жол берілмейді.

73. Қойма (сақтау орны) жанында құрылыс материалын, отын қорын немесе қандай да бір мүлікті, сондай-ақ бос ыдысты және тығынды жинап қоюға, ортақ сақтау орнында тез тұтанатын сұйықтықты сақтауға жол берілмейді.

74. Электр жарығын орнату кезінде барлық қойма (сақтау орны) сыртқы ажыратқышпен жабдықталады. Сыртқы ажыратқыш пен сақтандырғышы бар топтық қалқан металл жәшікке орналастырылады. Қоймадағы (сақтау орнындағы) шамдалдың жабық түрі пайдаланылады және негізгі және қарау жолы бойына қойылады. Сақтау орны ішінде электр розеткасын орнатуға және қызметтік үй-жай жасауға жол берілмейді.

75. Жұмыс аяқталғаннан кейін техникалық күзет құралынан басқа, сақтау орнындағы барлық электр желісі сыртқы ажыратқыш арқылы өшіріледі.

76. Оқ-дәрілерге арналған сақтау орны өрт сөндіру есептобының стендісімен жабдықталады.

Барлық сақтау орнында (қоймада), цехта және жұмыс істеу пунктінде жұмыс уақытында жұмысшылар қатарынан өрт сөндіру есептобы тағайындалады.

Өрт сөндіру есептобының стендісі көрінетін жерде ілінеді. Жұмыс басталар алдында өрт сөндіру есептобына нұсқау беріледі, олардың өртке қарсы қорғаныс және өрт шыққан жағдайда әрекет ету жөніндегі міндеттерін білуі тексеріледі.

77. Күн сайын жұмыс күні аяқталғаннан кейін жұмыс жетекшісі өртке қарсы қорғаныс қызметінің өкілімен бірлесіп, барлық жұмыс орны мен үй-жайды тексереді және анықталған кемшілікті жояды, цехты (жұмыс істеу пунктін, сақтау орнын) қуаттандыру электр желісінен ажыратады, үй-жайды жабады және мөр басады.

78. Тыйым салынған аудан (болған кезде) өртке қарсы тұрғыдан дайындалады (өртке қарсы соқпақ пен қорғау жолағы, су қоры жасалады және оларға кірмежол жабдықталады, орман сиретіледі).

79. Қойманың техникалық аумағында өрт сөндіру мақсатында су қоры жасалады. Өрт сөндіру су тоғанының (резервуар) мөлшерін және оларды орналастыруды әрбір ғимараттың (құрылыстың) өрт сөндіруін қамтамасыз ету шартын негізге ала отырып, пайдаланылатын сақтау орны үшін сыйымдылығы 50 текше метр, реконструкцияланатын және жаңадан салынатын сақтау орны үшін 100 текше метр кемінде екі өрт сөндіру су тоғанынан қабылдау қажет.

80. Өрт сөндіру су тоғаны (резервуар) қорғалатын ғимараттың (құрылыстың) топырақпен үйіп көмілген жер артында қорғалатын ғимараттың немесе құрылыстың ең жақын нүктесінен 50 метрден жақын емес және негізгі және қосалқы жол бойынша ең алыс нүктеден 200 метрден алыс емес арақашықтықта орналастырылады.

Әрбір өрт сөндіру су тоғаны негізгі немесе қосалқы жол бойынша қозғалу үшін кедергі келтірмейтіндей кемінде 2 өрт сөндіру автомобилін орнату үшін қатты жабыны бар кірмежол алаңымен қамтамасыз етіледі.

81. Шаруашылық-ауызсу және өндірістік су, сондай-ақ өртке қарсы мақсат үшін су беруге арналған сорғы станциясы әрбір мақсат үшін жеке қосалқы сорғы агрегатымен қамтамасыз етіледі.

82. Базада шаруашылық-ауызсу немесе өндірістік су құбырымен біріктірілетін өртке қарсы су құбыры құрылғысы көзделеді.

Судың өрт қорының жұмсалмауы шаруашылық сорғының су жинау құрылғысы конструкциясымен және бірінші көтергіштің екі резервуарының болуымен қамтамасыз етіледі, олардың біреуінде жұмсалмайтын су қоры болады.

83. Оқ-дәрілер қоймасының су құбыры желісі:

1) жол мен өтпежол бойында олардан 2,5 метрден алыс емес, ал сақтау орны қабырғасынан кемінде 5 метр арақашықтықта әрбір құрылыс екі гидрантпен қамтамасыз етілетіндей есеппен қойылатын өрт сөндіру гидрантымен, бұл ретте құрылыс шегіндегі гидрант арасындағы арақашықтық 200 метрден аспайды;

2) желіге ысырмамен жабдықталады, ол желі учаскесінің біреуі жөндеуге ажыратылған кезде ғимаратты толық сумен жабдықтау тоқтамайтындай, жұмыс сипаты бойынша сумен жабдықтауда (асхана, монша, қазандық) үзіліске жол бермейтіндей, бір уақытта біреуден аспайтын су беру колонкасы ажыратылатындай есеппен қойылады.

84. Өртке қарсы қорғаныс командасын қойма аумағының кез келген пунктіне шақырту дыбыстық дабылдамамен және телефон арқылы қамтамасыз етіледі. Дабылдаманың ақаусыздығы күн сайын тексеріледі.

85. Найзағай кезеңінде өрт шығуды уақтылы анықтау және жою мақсатында жеке құрамның күшімен сақтау орнын және цехты қадағалау ұйымдастырылады. Өртке қарсы қорғаныс командасы жауынгерлік әзірлікке келтіріледі, жылжымалы бекет пен патруль қадағалау жүргізеді.

86. Тепловоз бен басқа техника техникалық аумаққа оны өрт сөндіру наряды тексергеннен кейін және ұшқын сөндіргіш, өрт сөндіргіш және киіз, қылшықты мата болған, сондай-ақ ақаусыз отын жүйесі және шығару құрылғысы (сөндіргіш) болған кезде өткізіледі.

87. Өрт қаупі бар кезең басталар алдында орман өртіне (құрғақ жаз, көрші аудандағы орман және дала өрті) қарсы күресті ұйымдастыру үшін әскери бөлім командирінің бұйрығымен орман-дала өртін жою және сөндіру және қойма аумағына оттың өтуінен сақтандыру жөніндегі кезекші бөлімше (команда) құрылады.

Бөлімшеге қажетті жол-жер қазу техникасы беріледі, от сөндіру құралы дайындалады.

88. Өрт сөндіру депосы әкімшілік-шаруашылық аумақта техникалық аумақ күзет периметрінің сыртқы сым қоршауынан кемінде 70 метр арақашықтықта және техникалық аумаққа кірмежолға жақын орналасады. Өрт сөндіру депосын әкімшілік аумақта орналастыру техникалық аумақ ғимараты мен құрылысына дейін келу уақыты 10 минуттан аспайтын жағдай негізге алынып айқындалады.

89. Оқ-дәрілер қоймасында жүргізілетін өртке қарсы іс-шаралар өрттің шығу мүмкіндігі туралы ескертеді. Базаның өртке қарсы қорғаныс командасының жеке құрамы өртті тез сөндіруге ұдайы әзірлікте болады.

90. Күн сайын өртке қарсы қорғаныс командасы құрамынан табель бойынша тиесілі өрт сөндіру құралы, автомобиль және керек-жарақ бар тәуліктік наряд тағайындалады.

Найзағай кезеңінде өртенуді уақтылы анықтау және жою мақсатында база жеке құрамының күшімен сақтау орнын және цехты қадағалау ұйымдастырылады. Өртке қарсы қорғаныс командасының барлық жеке құрамы жауынгерлік әзірлікке келтіріледі, жылжымалы бекет өрт сөндіру автомобилінде техникалық аумаққа жіберіледі және мұнарадан қадағалау жүргізіледі.

91. Оқ-дәрілермен жұмыс жүргізуге қатысатын жеке құрамға қоймада жұмыс басталар алдында қауіпсіздік және өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқау беріледі.

92. Қарап-тексеру (тексеру) оқ-дәрілер үлгісі бекітілген адамдардың қатысуымен жүргізіледі.

Қарап-тексеру (тексеру) кезінде зымыран-артиллериялық қару-жарақты сақтауды ұйымдастыру (оның ішінде сақтау шарты, сақтау орнының, найзағайдан қорғау, өрт сөндіру құралының және дабылдаманың жай-күйі) тексеріледі.

93. Техникалық қызмет көрсету кезінде өрт сөндіргіш тексеріледі, зарядталады.

94. Сақтау орны өртке қарсы тұрғыдан және найзағайдан қорғаумен жабдықталады.

95. Сақтау орындарында қару-жарақ техникалық қызмет көрсету мен эвакуациялауды жүргізу қолайлылығын ескере отырып, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2017 жылғы 11 тамыздағы № 442қбпү бұйрығымен (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15690 болып тіркелген) бекітілген Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің арсеналдарында, базалары мен қоймаларында зымырандар мен оқ-дәрілерді сақтауды ұйымдастыру жөніндегі қағидаларға (бұдан әрі – № 442 Қағидалар) сәйкес өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында жиынтықталған түрде, партия бойынша орналастырылады.

96. Көлік құралы бар сақтау орны 1,5 кірпішті өртке қарсы қабырғалармен секцияға бөлінеді. Әрбір сакцияда 10 – 15 көлік бірлігін орналастыруға жол беріледі. Сақтау орнының есігі мен қақпасы тек сыртынан жабылады.

97. ЖМ-ны және көлік құралын ашық алаңда орналастырудың барлық жағдайында өрт шыққан жағдайда олардың кедергісіз (маневр жасамай) шығуы қамтамасыз етіледі.

98. Көлік құралы:

1) кабинаның сыртына бекітілген өрт сөндіргішпен;

2) қылшықты матамен (киіз жапқыш (1 х 1 метр);

3) сол жақ бортта қызыл жалаушамен;

4) жұмсақ тіркеп-сүйреу арқанымен немесе қатты тіркеп-сүйрегішпен жабдықталады.

99. Зымыран мен оқ-дәрілерді сақтау және жеткізу кезінде:

1) автомобиль және тіркеме шанағында зымыранмен және оқ-дәрілермен бірге ЖЖМ тасымалдауға;

2) қозғалтқышты іске қосуды жеңілдету үшін ашық от көзін қолдануға;

3) көлік құралынан 50 метрге жақын жерде темекі шегуге және от жағуға;

4) жанармайды бір автомобиль багынан екіншісінің багына құю арқылы отын құюға;

5) автомобильді елді мекенде тоқтатуға;

6) ақаулы автомобильді және өрт сөндіру құралы жоқ автомобильді пайдалануға жол берілмейді.

100. Зымыран мен оқ-дәрілер тиелген ЖМ-ға және көлік құралына ЖЖМ құю (толық құю) мынадай қауіпсіздік шараларын сақтаумен жүргізіледі:

1) отын құю машинасы отын құю колонкасынан (отын құюшыдан) 2 метрге жақын емес жерде орнатылады;

2) кезекті машина отын құйылатыннан 10 метрге жақын емес жерде орналасады;

3) жаппай отын құю кезінде өрт сөндіру құралы бар өрт сөндіру бекеті қойылады;

4) отын құйылатын машинаның қозғалтқышы сөндіріледі;

5) отын құйылатын машинаға жанармай құйылған кезде ол отын құю орнынан сүйреткішпен шығарылады.

101. Техникалық аумақтың бақылау-өткізу пункті темекі шегу керек-жарағын сақтауға арналған жәшікпен, өрттік жетонмен, сондай-ақ өрт қауіпсіздігі, объектіні күзетуге қабылдау және тапсыру жөніндегі нұсқаулықтармен жабдықталады.

102. Үй-жайда пиротехникалық құрамның өздігінен тұтануынан өрт шығуын болғызбау үшін:

1) жұмыс уақытында бір ауысым қажеттілігінен астам үлгі қорын жинақтауға;

2) жұмыс аяқталғаннан кейін пиротехникалық құрам аспасын ашық түрде қалдыруға жол берілмейді. Аспа ақаусыз эксикаторға орналастырылады.

103. Оқ-дәрілер қоймасы өрт сөндіру құралымен жабдықталады. Қойма аумағына кіреберісте әрбір өрт сөндіру құралының 10 бірлігінен тұратын орталық өрт сөндіру бекеті орналастырылады.

Өртке қарсы құралақаусызжай-күйде ұсталады.

6-параграф. Әскери-техникалық мүлік қоймасындағы өрт қауіпсіздігі шаралары

104. Қоймада (үй-жайда) заттар мен материалды сақтау оның өрт қаупі бар физикалық-химиялық қасиетін (ылғал түскенде, ауамен жанасқанда тотығу, өздігінен қызу және тұтану қабілеті), өрт сөндіргіш заттың үйлесімділігі мен біртектілігі белгілерін ескеріп жүргізіледі.

105. Қолданылатын өрт сөндіргіш заттың біркелкі болуына қарамастан, материал мен тауарды каучукпен немесе авторезеңкемен бір секцияда бірге сақтауға жол берілмейді.

106. Жанғыш газыбар баллон, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтығы бар ыдыс, сондай-ақ аэрозоль орамы күннің және өзге де жылудың әсерінен қорғалады.

107. Көп қабатты қоймада аэрозоль орамын реттеп салу өртке қарсы бөлікте тек жоғарғы қабатта жүзеге асырылады, бөліктегі орам саны 150000 данадан аспайды.

108. Қойманың оқшауланған бөлігінде қойманың жалпы сыйымдылығы 900000 қаптамадан аспайтын болған кезде 15000-нан аспайтын қаптаманы (қорапты) сақтау жүзеге асырылады. Қойма шатырсыз, жеңіл ашылатын жабыны бар ғимаратта орналастырылады.

109. Ортақ қоймада аэрозоль орамын 5000 данадан аспайтын санда сақтау жүзеге асырылады.

110. Ашық алаңда немесе қалқа астында аэрозоль орамы тек жанбайтын контейнерде сақталады.

111. Қойма үй-жайында стеллажсыз тәсілмен сақтау кезінде материал қатарлап жиналады. Қойма үй-жайының есігіне қарама-қарсы ені есік еніне тең, бірақ кемінде 1 метр еркін өтпежол қалдырылады.

112. Қоймада әрбір 6 метр сайын ені кемінде 0,8 метрұзына бойы өтпежол жасалады.

113. Қойма үй-жайының ішіндегі ағаш конструкция оттан қорғау құрамымен өңделеді.

114. Транзиттік электр кабелі, газ және басқа да коммуникация өтетін үй-жайда қойманы орналастыруға жол берілмейді.

115. Шамдалдан сақталатын тауарға дейінгі аралық – кемінде 0,5 метр және жанғыш құрылыс конструкциясының сыртқы қабатына дейін 0,2 метр.

116. Қойма үй-жайында тауартанушы, сарапшы, қоймашы жұмыс орнын оқшаулау үшін әйнектелген қалқа өрт шыққан жағдайда адамдарды немесе тауар-материалдық құндылықты кедергісіз эвакуациялауды ескеріп орнатылады.

117. Қойма үй-жайында және дебаркадерде тиеу-түсіру және көлік құралының тұруына және оларды жөндеуге жол берілмейді.

118. Рампаға (платформаға) түсірілген жүк пен материал жұмыс күнінің соңына қарай алынады.

119. Қойма ғимаратында ыдысты ашуға, жарамдылығын тексеруге және ұсақ жөндеуге, өнімді өлшеп орауға, өрт қауіпті сұйықтықтың жұмыс қоспасын (нитро бояу, лак) дайындауға байланысты барлық операция сақтау орнынан оқшауланған үй-жайда жүргізіледі.

120. Қойманың электр жабдығы жұмыс күні аяқталғаннан кейін токтан ажыратылады. Қойманы электрмен жабдықтауды ажыратуға арналған аппарат қойма үй-жайынан тыс, жанбайтын материалдан жасалған қабырғаға немесе жеке тұрған тірекке қойылады, шкафқа немесе пломбалауға арналған құрылғысы бар қуысқа орнатылады және құлыпқа жабылады.

121. Қойма үй-жайында кезекші жарықтандыруға, сондай-ақ газ плитасын, электрмен жылыту аспабын пайдалануға және штепсель розетка қоюға жол берілмейді.

122. Материалашық алаңда сақталған кезде бір секция (штабель) ауданы 300 шаршы метрден аспайды, ал штабель арасындағы өртке қарсы бөлік – кемінде 6 метр.

123. База мен қойма аумағында орналасқан ғимараттарда персоналдың және басқа да адамдардың тұруына жол берілмейді.

124. № 55 қағидаларға сәйкес нақтыланған А, Б және В1-В4 санаттағы қойма үй-жайына локомотивтердің кіруіне жол берілмейді.

125. Цехті қоймаларда жеңіл тұтанатын және жанар-жағар сұйықтықтарды № 55 қағидаларға сәйкес белгіленген нормадан асатын санда сақтауға жол берілмейді.

126. Түтіннен тазартуға арналған саңылауы бар терезесі жоқ жертөле және цоколь қабатындағы үй-жайында, сондай-ақ ғимараттың ортақ саты торын осы қабатпен қосқан кезде, жанғыш ыдыста жанғыш материалды немесе жанбайтын материалды сақтауға жол берілмейді.

127. Ағаш материалы қоймасында сақталатын материалдың шекті көлемін, өртке қарсы бөлік пен штабель арасындағы, сондай-ақ штабель мен көршілес объекті арасындағы өтпежолды көрсетіп, штабельдердіорналастыру жоспары әзірленеді.

128. Штабельдер арасындағы өртке қарсы бөлікте ағаш материалын, жабдықты жинауға жол берілмейді.

129. Штабельдерге бөлінген орын шөп жамылғысынан, жанғыш қоқыс пен қалдықтан топыраққа дейін тазартылады немесе қалыңдығы кемінде 0,5 метр құм, жер немесе қиыршық тас қабатымен жабылады.

130. Әрбір қойма үшін нысанның жұмыскерлері мен техникасын тарту мүмкіндігін ескеріп, штабельдерді, баланс үймесін, жоңқаны бөлшектеу жөніндегі шараларды айқындай отырып, жедел өрт сөндіру жоспары әзірленеді. Жыл сайын көктем-жазғы өрт қауіпті кезең басталар алдында нысаның барлық ауысымы мен өртке қарсы қызмет тиісті бөлімшелерінің жұмыскерлерін тартып жоспар пысықталады. Жазғы уақытта қойма аумағын кезең-кезеңімен суарып тұру қажет.

131. Қоймадағы алғашқы өрт сөндіру құралынан басқа, жедел өрт сөндіру жоспарында айқындалатын мөлшерде әртүрлі өрт сөндіру техникасының қоры бар пункт (бекет) жабдықталады. Ағаш материалы қоймасы өрт сөндіру үшін қажетті су қорымен қамтамасыз етіледі.

132. Қоймада ағаш материалын сақтауға байланысты емес жұмыс істеуге жол берілмейді.

133. Ағаш материалы қоймасындағы жұмысшыларға арналған тұрмыстық үй-жай өртке қарсы бөлікті сақтап, тек жеке ғимаратта жасалады.

134. Бұл үй-жайды жылыту үшін тек зауытта жасалған электрмен жылыту аспабы қолданылады.

135. Іштен тұтану қозғалтқышы бар шығыр дөңгелек ағаш штабельдерінен кемінде 15 метр арақашықтықта жасалады.

136. Шығыр маңындағы алаң кесек қалдықтан, қабықтан және басқа да жанғыш қалдықтан және қоқыстан тазартылады. Қозғалтқышқа отын құюға арналған ЖЖМ бір бөшкеден аспайтын мөлшерде және шығырдан кемінде 10 метр және жақын штабельден 20 метр арақашықтықта сақталады.

137. Ағаш материалы штабельдерінреттеп салу және бөлшектеу кезінде көлік пакеттері тек өтпежолдың бір жағынақойылады, бұл ретте жолдың қалған жүру бөлігінің ені кемінде 4 метр болады. Штабельдерге жинап салынған ағаш материалының жалпы көлемі оның қоймаға тәуліктік түсімінен арттыруға жол берілмейді.

138. Көлік пакетін өртке қарсы бөлікте, өтпежолда, өрт сөндіру су көзіне кірмежолда орнатуға жол берілмейді.

139. Механизмнің жұмысы уақытша тоқтатылған жағдайда көлік пакетін іріктеу және орналастыру, мүкәммалдық шатыр мен төсеме материалын сақтау арнайы алаңда жүргізіледі.

140. Көлік пакетін су өткізбейтін қағазбен орау (бұл операция бірыңғай технологиялық процесте болмаған кезде) арнайы бөлінген алаңда жүргізіледі.

141. Пайдаланылған су өткізбейтін қағаз, оның қалдығы мен қиығы контейнерге жиналады.

142. Жабық қоймада штабель мен ғимарат қабырғасының шығыңқы бөлігі арасындағы өтпежолдың ені кемінде 0,8 метр. Қойма есігіне қарама-қарсы ені есік еніне тең, бірақ кемінде 1 метр өтпежол қалдырылады.

143. Жабық қоймада қалқа мен қызметтік үй-жайдың болуына жол берілмейді.

144. Жабық қойма мен қалқа астындағы алаң едені жанбайтын материалдан жасалады.

145. Жабық қоймада, бункерде және негізі жанбайтын материалдан жасалған ашық алаңда жоңқаны сақтауға жол беріледі.

146. Жоңқа беру конвейерлерінің электр қозғалтқыштары орналасқан үйшіктер II отқа төзімділік дәрежесінен төмен болмауы көзделеді, бұл № 55 Қағидаларға сәйкес айқындалады.

147. Жоңқаның қызу температурасын бақылау үшін үйме ішінде термоэлектр түрлендіргішті орнату үшін жанбайтын материалдан жасалған құдық көзделеді.

7-параграф. Жанар және жағармай материалы қоймасындағы өрт қауіпсіздігі шаралары

148. Өрт шыққан немесе авария болған жағдайда қойма аумағында жанармайдың ағуын болғызбау үшін жерүсті және жартылай көмілген резервуар тобының резервуары, сондай-ақ жеке резервуар топырақпен үйіп көміледі. Топырақпен үйіп көму сыйымдылығы барлық резервуардың жерүсті бөлігі сыйымдылығының жартысынан төмен болмайды, ал төгілген жанармай бетінің айнасы топырақпен үйіп көмілген жердің жоғарғы жиегінен 0,2 метрден төмен болады. Жерүсті резервуары қабырғасынан топырақпен үйіп көмілген жерге дейінгі аралық кемінде 2 метр.

149. Жанармайға арналған құбыр жолын газ құбыры, өрт су құбыры, жылу құбыры, сондай-ақ кернеуі жоғары және төмен кабелі бар ортақ траншеяда төсеуге жол берілмейді.

Айдау кезінде жылыту талап етілетін мұнай өніміне арналған құбыр жолы өтпейтін жанбайтын арнада бу құбырымен және конденсат құбырымен бірге төселеді.

Құбыр жолды топырақпен көміп төсеудің ең төмен тереңдігі құбырдың жоғарғы жағына дейін кемінде 0,8 метр және арнада төсеу кезінде қораптың жоғарғы жағынан 0,6 метрге жол беріледі.

150. Ыдыста жанармай мен арнайы сұйықтықты сақтауға арналған әрбір сақтау орны:

1) сүрту материалына арналған металл жәшікпен;

3) өрт сөндіру құралымен жабдықталады.

151. Қойма аумағына кірген кезде автомобильде өрт сөндіру құралының және жерге тұйықтауға арналған құрылғының болуы тексеріледі.

152. Қойманы көктем-жаз жағдайында жұмысқа дайындау кезінде мынадай іс-шаралар жүргізіледі:

1) өрт сөндіру құралының, жабдығы мен өрт сөндіргіш зарядының жай-күйі тексеріледі және оларға техникалық қызмет көрсетіледі;

2) статикалық электрді бұру үшін найзағайдан қорғау құрылғысы мен жерге тұйықтау тексеріледі;

3) қойма және кіремежол ретке келтіріледі;

4) қойма аумағы қоқыстан (құрғақ шөптен, жапырақтан) тазартылады.

153. Қойманы күз-қыс жағдайында жұмысқа дайындау кезінде мынадай іс-шаралар жүргізіледі:

1) жолды қардан тазарту үшін қажетті құрал-сайман дайындалады;

2) су құбыры, өрт су тоғаны, гидрант, өрт краны, су құбырының колонкасы мен құдық тексеріледі және жылытылады;

3) өрт сөндіру құралы мен жабдығы қысқы жағдайға тексеріледі және дайындалады, өрт сөндіргіштің зарядталуы және олардың жылытылуы тексеріледі, құмды құрғақ күйде сақтауға жағдай жасалады;

4) қойма аумағы қоқыстан тазартылады.

154. Қойма орманда орналастырылған кезде қойманы өрт шыққан кезде қауіпсіз жерге тез жылжытып орналастыруды қамтамасыз ету мақсатында оған арналған учаске орман шетіне жақын жерде таңдалады.

155. Резервуар қазаншұңқырда топпен қойылады.

Резервуарлар бір жерде аз уақыт сақталған жағдайда олар ашық қазаншұңқырда немесе өртке қарсы топырақпен үйіп көмілген табиғибүркемедеорнатылады.

156. Стационарлықотын құю пункті:

1) жанармай мен майды сақтауға арналған резервуарды;

2) май мен жағармайды сақтауға арналған ыдысты;

3) жанармай беруге арналған отын құю колонкасын;

4) май беруге арналған құю колонкасын;

5) отын құю құралын, салмақ өлшеу аспабын (таразы, метршток, мұнай денсиметрі) және оны сақтауға арналған жәшікті немесе шкафты;

6) өрт сөндіру құралын қамтиды.

157. Қойманың өртке қарсы қорғанысы бойынша іс-шаралар бөлім командирі бекіткен жылдық жоспарға сәйкес жүргізіледі.

158. Жұмыс істеу орны өрт сөндіру құралымен (өрт сөндіргішпен, құм салынған жәшікпен, су құйылған бөшкемен, шелекпен, күрекпен) қамтамасыз етіледі. Жұмыс істеу орнында өртке қарсы қорғаныс нұсқаулығы ілінеді.

Өрт сөндіру құралы резервуарға, сақтау орнына және отын құю пунктіне жақын қойылады. Осы құралмен бірге басқа мүлікті сақтауға жол берілмейді.

159. Жұмыс аяқталғаннан кейін өрт сөндіру наряды қойманы жабар алдында аумақты және қойманы тексереді.

Егер қойма белгіленген уақыттан тыс күзетке тапсырылса, лауазымды адамдар жабылғанға дейін 45 минуттан бұрын ол туралы өрт сөндіру жасағының бастығын хабардар етеді.

160. Қоймада жөндеу, монтаждау жұмысы орындалған кезде отпен істелетін жұмыс сорғы станциясынан, резервуарлық парктен және мұнай өнімі бар жеке тұрған резервуардан кемінде 20 метр аралықта жүргізуге жол беріледі. Егер резервуарлық паркте резервуарды мұнай өнімімен толтыру (оны босату) жүргізілсе, отты қолдану осы резервуардан кемінде 40 метр арақашықтықта жүргізіледі (электрмен дәнекерлеу агрегаты сырт жағынан, мұнай өнімі бар резервуардан кемінде 20 метр арақашықтықта топырақпен үйіп көміледі).

161. Отпен істелетін жұмыс кезінде мынадай қауіпсіздік шаралары сақталады:

1) жұмыс учаскесінде оны жүргізудің барлық уақытына қажетті өрт сөндіру құралы бар өрт сөндіру бекеті қойылады;

2) қатар тұрған барлық резервуардың ауызы құбырдағы ысырма асбест жапқышпен жабылады, ол ыстық уақытта сумен ылғалдандырылады;

3) ашық отпен жұмыс істейтін орында ұшқынның ұшуын болғызбау үшін көлемі 1,5 х 2 метр киіз немесе асбест қалқан орнатылады.

Отқа қауіпті жұмыс әскери бөлім командирінің бұйрығымен бекітіледі, онда жұмыстың басталу және аяқталу уақыты, өрт-жарылу қаупі бар үй-жайдағы жұмыс істеу шарттары көрсетіледі.

162. Жанармай жеткізуге арналған жүк автомобилінің сөндіргіші алға шығарылады және әрбір автомобиль өрт сөндіру құралымен (өрт сөндіргішпен, қылшықты матамен немесе киіз жапқышпен, құм салынған жәшікпен, күрекпен) қамтамасыз етіледі.

163. Автомобиль багына жанармай құюға, автомобильді жанармай құю учаскесінде отын құятын жағына қарай сөндіргішін қаратып қоюға жол берілмейді.

164. Отын құю пунктінде машинаға отын мынадай талаптарды сақтап құйылады:

1) шанақта жеке құрамы бар машина отын құюға жіберілмейді;

2) машина отын құю колонкасынан 2 метрге жақын қойылмайды;

3) кезекті машина отын құйылатыннан 5 метрге жақын болмайды, қалған машина 1-2 метр аралыққа қойылады;

4) машиналарға жаппай отын құю кезінде өрт сөндіру құралы бар өрт сөндіру бекеті қойылады;

5) отын құйылатын машинаның қозғалтқышы өшіріледі;

6) жанармай құйылатын машинаға ол төгілген кезде төгілген жанармай машинадан толық тазартылғанға дейін қозғалтқышты оталдыруға жол берілмейді, қажет болған жағдайда жанармай төгілген автомобиль отын құю пунктінен сүйреткішпен шығарылады;

7) қозғалтқыштың оталуын жөндеуге және реттеуге, сигналды қосып көруге жол берілмейді;

8) сыртқы жарық болмаған кезде отын құю орны автомобиль фарымен немесе аккумулятор шамымен, сондай-ақ отын құю колонкасынан 10 метр жақын емес орнатылған жылжымалы электр станциясынан жарықтандырылады.

165. Жанармай құю отын құю кранының біріктірмесі тығыз болған, отынның ағуы болмаған және отын құю құралы мұқият жерге тұйықталған кезде жүзеге асырылады.

166. Өрт сөндіргіш сақталатын жерде "Өрт сөндіргіш" деген жазу ілінеді. Қысқы уақытта өрт сөндіргіш жылытылған шкафқа қойылады.

Өрт сөндіру құралы қызыл түске боялған арнайы қалқанға қойылады. Қалқан жанына құм салынған жәшік қойылады.

Жылытылмайтын үй-жайға қойылған су құйылған бөшкеге қыста судың қату температурасын төмендету үшін натрий хлор (ас тұзы) немесе ащы калий салынады.

167. Авиациялық техникаға отын құю үшін ұшу аппаратының топтық отын құйғышты қолданған кезде отын құю алдында орталықтандырылған отын құюшының бастығы және зертхана бастығы (зертханашы) өрт сөндіру және жерге тұйықтау құралының бар болуын және ақаусыздығын тексереді.

168. Улы техникалық сұйықтықты сақтау орнында:

1) құрғақ ұнтақ құм салынған жәшік (құрғақ үгінді);

2) қалақты күрек;

3) су құйылған бөшке (жазда) және шелек;

4) жеке қорғану құралы;

5) өрт сөндіру құралы болады.

Сақтау орнының есігіне, қақпаға (сұйықтық алаңда сақталған кезде) қауіп белгілері салынады.

8-параграф.Өндірістік үй-жайдағы өрт қауіпсіздігі шаралары

169. Тез тұтанатын сұйықтықты (керосин, бензин, ацетон, нитролак) қолдануға байланысты жұмыс және аккумулятор батареясын зарядтау жүргізілетін үй-жай арнайы желдеткішпен жабдықталады. Электр қозғалтқышы, шамдал, электр тарату құрылғысы жарылыстан қорғалып орнатылады. Зарядтау агрегаты мен газбен дәнекерлеу аппаратының генераторы жеке үй-жайда орнатылады. Осы үй-жайда пешті орнатуға жол берілмейді.

170. Тез тұтанатын сұйықтық бір күндік қажеттіліктен аспайтын мөлшерде жақсы бітелген металл ыдыста болады және жұмыс аяқталғаннан кейін арнайы жабдықталған қойма үй-жайына шығарылады.

Сұйық отынмен жұмыс істейтін өндірістік пеш пен агрегаттың сыйымдылығы 1 текше метрден асатын шығыс багы оқшауланған үй-жайда, ал сыйымдылығы 1 текше метрге дейінгі – агрегаттан кемінде 5 метр арақашықтықта жанбайтын қабырғада орнатылады.

171. Сүрту материалын, майланған шүберек пен ескі шүберекті жинау үшін барлық өндірістік үй-жайда жұмыс аяқталғаннан кейін босатылатын қақпағы бар металл жәшік орнатылады.

Майланған арнайы киім өндірістік үй-жайдан (цехтан) тыс арнайы шкафта ілінген күйде сақталады. Арнайы киім қалтасында майланған сүрту материалын қалдыруға жол берілмейді.

172. Жұмыс аяқталғаннан кейін күні бойы жиналған барлық өндірістік қалдық пен қоқыс шеберхананың үй-жайынан шығарылады.

173. Өрт қауіпсіздігі мақсатында Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2017 жылғы 9 қазандағы № 673 бұйрығымен бекітілген (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15986 болып тіркелген) Газбен жабдықтау жүйелері объектілерінің қауіпсіздігі жөніндегі талаптарға сәйкес осы жұмысты орындауға рұқсаты жоқ адамдарға газбен жабдықтауды жөндеу жөніндегі жұмысты жүргізуге жол берілмейді.

9-параграф. Резервуарлық паркті күтіп-ұстау кезіндегі өрт қауіпсіздігі шаралары

174. Резервуарды топырақпен үйіп көму көлемі осы топырақпен үйіп көмілген жердегі ең үлкен резервуардың көлеміне тең етіп орындалады және ұдайы ақаусыз жай-күйде ұсталады. Бұл ретте топырақпен үйіп көму тұтастығы мен биіктігін, сондай-ақ резервуарлық парк шекарасы бойынша өту жолын бұзуға жол берілмейді.

175. Толтыруды және деңгейді өлшеуді бақылауға және автоматтандыруға арналған құрылғы желісін қоспағанда, резервуардың топырақ үйілген жері ішінде және тікелей резервуарда электр жабдығын орнатуға және электр желісін төсеуге жол берілмейді.

176. Көрсетілген электр аппаратурасы мен сымды ЭОҚ-ға сәйкес жарылыстан қорғалып орындалған жағдайда ғана пайдалануға жол беріледі.

177. Резервуарлық парктегі құбыр жолының коммуникациясы резервуармен авария болған жағдайда мұнай мен мұнай өнімін бір ыдыстан екіншісіне айдау мүмкіндігі қамтамасыз етілетіндей көзделеді.

178. Жылдың қысқы кезеңінде резервуар шатыры қардан уақтылы, сондай-ақ резервуарлық парк аумағындағы жол мен өрт сөндіру жолы қардан тазартылады.

179. Жылытуға немесе жазғы уақытта ұзақ сақтауға жататын резервуарды мұнаймен немесе мұнай өнімімен толтыру кезінде сұйықтық деңгейі (резервуардың толып кетуін болдырмау үшін) жылыту кезінде сұйықтықтың кеңеюін ескере отырып белгіленеді. Суық мұнай өнімінің ең жоғары деңгейі сыйымдылық биіктігінің 95 пайызынан, ал сұйытылған газдың – 83 пайызынан аспайды.

180. Жарылу және өрт қаупі бар үй-жайда көмірсутектің концентрациясын тұрақты бақылау үшін жарық және дыбыс дабылдамасы бар газ талдағыш орнатылады.

181. Әрбір резервуар жиналып қалған шөгіндіден жүйелі түрде (кестеге сәйкес) тазартылады.

182. Резервуарда мұнайды жылытқыш үстіндегі сұйықтық деңгейі кемінде 50 сантиметр болған кезде жылытуға жол беріледі.

183. Резервуардағы тұтқыр мұнай өнімі қызмет көрсетуші персоналдың тұрақты бақылауымен тек бу иректүтігімен жылытылады.

184. Мұнай өнімімен толтырылған резервуарда жұмыс ұшқынға қауіпсіз құралды пайдалану арқылы ғана жүргізіледі.

185. Резервуарлық парктегі өнеркәсіптік су бұру желісі тұрақты су деңгейі кемінде 0,25 метр болатын және резервуардың топырақ үйілген жерінен тыс шығарылған арқанмен басқарылатын сақпанмен жабдықталған арнайы құдықта орнатылатын гидравликалық бекітпемен қамтамасыз етіледі. Сақпанның қалыпты күйі – жабық.

186. Мұнаймен немесе мұнай өнімімен толтырылған резервуардағы жарықты жою бойынша отпен жүргізілетін және механикалық жұмысқа жол берілмейді.

187. Резервуарлық парктің және жеке тұрған резервуардың барлық аумағында көрінетін жерде белгіленген өртке қарсы режимді бұзуға жол бермеу туралы жазба орнатылады.

188. Статикалық электр зарядының пайда болуын болдырмау үшін:

1) соғылған кезде ұшқын шығармайтын материалдан жасалған және сынама алғышқа дәнекерленген ток өткізетін арқаны бар сынама алғыш қолданылады (арқанды резервуар шатырындағы жерге тұйықтау клеммасына жалғау қажет);

2) статикалық электр зарядын жинамайтын матадан жасалған киім пайдаланылады.

189. Күкіртті мұнай өнімі сақталатын резервуар үшін пирофорлы күкіртті темір шөгіндісінен тазарту бойынша жоспарлы жұмыс кестесі әзірленеді.

190. Пайдаланылатын резервуарлық парк аумағындағы ашық отты қолдануға (дәнекерлеу, кесу) байланысты барлық құрылыс және монтаждау жұмысы нысан басшылығының жазбаша рұқсаты негізінде жүргізіледі.

191. Топырақпен үйіп көмілген жердің ішінде және топырақпен үйіп көмілген жерде құбыржолды төсеу және жөндеу кезінде қазылған траншея осы жұмыс аяқталғаннан кейін дереу топырақпен көміледі, ал топырақпен үйіп көмілген жер қалпына келтіріледі. Жұмыста үзіліс ұзақ болған кезде уақытша топырақпен үйіп көму ұйымдастырылады.

192. Деңгейді өлшеу және сынама алу тәуліктің жарық уақытында орындалады. Түнгі уақытта сынама алу немесе деңгейді өлшеу кезінде жарық беру үшін жарылу қаупі жоқ аккумулятор шамы ғана қолданылады, оларды жарылу қаупі бар аймақтан тыс жерде ғана қосу және ажырату жүзеге асырылады, қалта шамын қолдануға жол берілмейді.

193. Авария кезінде төгілген мұнай өнімінен тазарту үшін, сондай-ақ топырақпен үйіп көмілген жерден су бұру жолында нөсер суды ағызу үшін топырақпен үйіп көмілген жердің шегінен тыс іске қосылатын сақпан-клапан түріндегі бекітпе құрылғы орнатылады.

194. Мыналарға:

1) герметикалық емес жабдықты және бекітпе арматурасын пайдалануға;

2) жобалау құжаттамасында белгіленген топырақпен үйіп көмілген жердің биіктігін азайтуға;

3) қисық және жарығы бар резервуарды, сондай-ақ ақаулы жабдықты, бақылау-өлшеу аспабын, өнім өткізгішті және тұрақты өртке қарсы құрылғыны пайдалануға;

4) топырақпен үйіп көмілген жерге ағаш, бұта, шөп отырғызуға;

5) жанғыш негізге ыдысты қоюға;

6) резервуар мен цистернаны шамадан тыс толтыруға;

7) мұнай және мұнай өнімін ағызу немесе құю кезінде резервуардан сынама алуға;

8) найзағай уақытында мұнай және мұнай өнімін ағызуға және құюға жол берілмейді.

195. Тыныс алу клапаны мен от бөгегіш жасаушы зауыттың техникалық құжаттамасының талаптарына сәйкес тексеріледі.

196. Тыныс алу арматурасын қарап-тексеру кезінде клапандар мен торлар мұздан тазартылады. Оларды ашық оттың көмегімен жылытуға жол берілмейді және тек өрт қаупі жоқ тәсілмен ғана жүргізіледі.

197. Резервуарлық паркте жөндеу жұмысын жүргізу кезінде тек газ шығаратын құбырда ұшқын сөндіргіштері бар трактор мен автомобильдің резервуардың топырақпен үйіп көмілген жері ішіндегі аумаққа кіруі, ал автокөліктің пайдаланылатын немесе қорғалмаған резервуарға жақындауы кемінде 20 метрге жақын емес арақашықтықта жүзеге асырылады.

198. Резервуарлық парк жұмыскерлерінің пайдалану процесінде, сондай-ақ ықтимал авария болған немесе өрт шыққан кезде қажетті ауыстырып-қосуды жылдам және қатесіз жүргізу үшін құбыржолдың орналасу схемасы болады және олар барлық ысырманың арналуын білуге тиіс.

199. Егер жөндеу жұмысы алдында мұнай құбырын мұнайдан толық босату мүмкін болмаса, онда мұнайдың төгілуін болдырмау шаралары қабылданады.

10-параграф. Әуеайлақтағы (тікұшақ айлағындағы) өрт қауіпсіздігі шаралары

200. Әрбір әуеайлақ үшін әуеайлақта орналасқан бөлімшелер жеке құрамының және әуеайлақтың ұшу алаңы бойынша автокөлік қозғалысы маршрутының схемасы әзірленеді.

Схемада өрт сөндіру бекетінің орны көрсетіледі.

201. Арнайы автомобильдің мынадай жағдайда:

1) сұйықтық аққан немесе газ аққан;

2) жерге тұйықтау құрылғысы болмаған немесе ақаулы болған;

3) арнайы шанақта, резервуарда, ыдыста, баллонда жазу болмаған немесе дұрыс жазылмаған;

4) өрт сөндіру құралы болмаған немесе ақаулы болған жағдайда парктен шығуына жол берілмейді.

202. Ұшу алаңы аймағында әуе кемесіне қызмет көрсетуге бөлінетін автокөлік үшін өрт сөндіру құралы бар алаң жабдықталады. Бір әуеайлақта авиациялық техниканың орналасуына байланысты бірнеше алаң жабдықталады. Алаң ғимарат пен құрылыстан оның от қауіптілігі дәрежесіне байланысты кемінде 15 метр арақашықтықта орналастырылады. Әуеайлақты ұшуға дайындаумен қатар алаң қардан және бөгде затпен ластанудан мұқият тазартылады.

203. Өрт сөндіру бекетінің өрт (әуеайлақ) автомобилі командалық-диспетчерлік пунктке жақын жерде, ұшу аға инженерінің қарамағына бөлінетін техникалық көмек құралы (автокран, тартқыш) инженерлік-авиациялық қызметтің басқару пунктіне жақын жерде осы мақсаттар үшін бөлінген алаңда орналастырылады.

204. Қауіпті жүкті тасымалдау үшін бөлінген автокөлік өрт сөндіргішпен және шанақта сол жағынан алдынан бекітілетін қызыл жалаушамен жабдықталады.

205. Газдың стационарлық газдандыру қондырғысы:

1) жабық, өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкес келетін желдетілетін үй-жайда – стационарлық газдандыру қондырғысы;

2) автомобиль шанағында – сұйытылған газдың жылжымалы газдандырғышы орналастырылады. Қондырғыдан газды қауіпсіз орынға жіберу көзделеді.

206. Оттегі және жанғыш газ бар баллонды сақтауға арналған қойма өрт сөндіру құралымен қамтамасыз етіледі және бір-бірінен және өндірістік ғимараттан кемінде 20 метр, тұрғын үйден кемінде 150 метр және қоғамдық үй-жайдан кемінде 200 метр арақашықтықта болады.

Қоймада белгіленген орынға қауіпсіздік техникасы және қоймадағы баллонды қолдану жөніндегі нұсқаулықтар, қағидалар мен плакаттар ілінеді.

Кез келген жанғыш материалды сақтауға және баллон бар қоймадан 25 метр жақын жерде ашық отты қолдануға байланысты жұмысты жүргізуге жол берілмейді.

207. Әуе кемесінің кабинасын және жеке құрамның орналасқан жерін жылытуға арналған жылытқышты пайдалану кезінде:

1) өрт сөндіру құралының және жерге тұйықтау құрылғысының болуын және ақаусыздығын;

2) жылыту қондырғысы үшін қолданылатын отынның сапасын және сортын;

3) сақтандырғыш құрылғының, қорғау және дабылдама құралының ақаусыздығын және қолданыс қабілетін қадағалау қажет.

208. Әуеде іске қосу қондырғысын пайдалану кезінде:

1) тахосигналдық және қорғану аппаратурасының;

2) авариялық жұмыс режимі сигналының;

3) аккумулятор батареясының;

4) өрт сөндіру жүйесінің ақаусыздығы мен қолданыс қабілетін қадағалау қажет.

209. Оттегіні ЖЖМ-мен бір үй-жайда сақтауға жол берілмейді.

Өрт шыққан жағдайда сөндіруді көмірқышқылды өрт сөндіргішпен немесе құммен жүргізу қажет.

210. Электр-газ техникасының күштік қондырғысын іске қосар алдында автомобильдегі өрт сөндіру құралының ақаусыздығын тексеру және іске қосу орнында өртке қарсы тұрғыдан алаң дайындау қажет. Отын құю кезінде отынның, майдың және жұмыс сұйықтығының төгілуіне және осы сұйықтықтың электр жүйесінің сымы мен агрегатына түсуіне жол бермеу (төгілген кезде оны ескі шүберекпен сүрту) қажет. Жанғыш сұйықтық сіңген ескі шүберекті электр-газ техникасында сақтауға жол берілмейді.

Электр-газ техникасында өрт сөндіру үшін суды пайдалануға жол берілмейді.

11-параграф. Корабльдегі өрт қауіпсіздігі шаралары

211. Корабльде өрттің алдын алу мақсатында:

1) электр тізбегінде көзделмеген сақтандырғышты орнатуға;

2) қызметтік және тұрғын үй-жайдан (каютадан) шыққан кезде электр энергиясын тұтынушыны қосылған күйде қалдыруға;

3) шикі немесе тез тұтанатын және жанғыш сұйықтық пен басқа да заттар сіңген сүрту материалын (пакля, ескі шүберек) сақтауға;

4) жанар-жағармай материалын, тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықты ашық күйінде, сондай-ақ жаңадан боялған парусинаны бүктелген түрде және нашар желдетілетін үй-жайда сақтауға;

5) лак-бояу материалын катерде сақтауға;

6) оқшаулағыш газтұмшаны оттегі баллонынан, жауынгерлік зарядтау бөлімшесінен және торпеда резервуарынан, кабель трассасынан, отын құбыржолы мен ыдысынан 1 метр жақын жерге, жылу бөлінуі жоғары (+50° С жоғары) және тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтың, сондай-ақ су мен будың ағуы немесе жиналуы ықтимал жерге орналастыруға;

7) штепсельдік розетканы, жалғағыш және тарату қорабын, шамдалды қалпақсыз және қорғаныш торсыз ашық күйде қалдыруға жол берілмейді.

Дәнекерлеу жұмысы және ашық отты қолдану жұмысы аяқталғаннан кейін жұмыс жүргізілген үй-жайды (орынды), сондай-ақ онымен іргелес үй-жайды жинау және қарап-тексеру жүргізіледі. Жұмыс аяқталғаннан кейін 3–5 сағат ішінде орынды мерзімді тексеру жүзеге асырылады.

212. Портта және айлақта зәкірде (бөшкеде, арқандап байлауда) тұрған кезде қоқыс арнайы баржаға немесе қабырғаға шығарылады және белгіленген орында жиналады, бұл ретте өрт қауіпсіздігі шаралары сақталады. Корабльдің тұрақ орны бойынша пирсте өрт сөндіру құралының жиынтығы бар қалқан жабдықталады.

213. Ашық теңізде қоқыс арнайы пеште (оттықта) өртеледі немесе қақпағы бар контейнерге жиналады.

214. Корабльде жарылысты және от жағумен өртті имитациялауға жол берілмейді.

Корабль экипажы нақты өртті сөндіру бойынша іс-қимылды полигонда және оқу-жаттықтыру кешенінде пысықтайды.

215. Пирс тиісті тәртіппен және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жай-күйде ұсталады:

1) оны мұнай өнімінен, қоқыстан (әсіресе тұтанатын) жүйелі түрде тазарту;

2) қоқысты тек осы үшін арнайы бөлінген баржаға немесе айлақ қабырғасынан және пирстен алыс жердегі аумақта қойылған жәшікке салу;

3) пирске және жағалау базасының жағалау объектісіне кіреберіс жолды бос, ал өрт сөндіру құралын ақаусыз жай-күйде ұстау;

4) темекі шегу үшін темекі тұқылына арналған урнамен жабдықталған арнайы орын бөлу.

Айлақ қабырғасын және пирсті жүкпен үйіп тастауға, онда өрт қауіпсіздігінің қажетті шараларын сақтамай от жағуға жол берілмейді.

216. Корабльде ақаусыз өрт сөндіру құралының және авариялық-құтқару мүлкінің толық жиынтығы, сондай-ақ жеке және ұжымдық құтқару құралының қажетті саны айқындалады.

Авариялық-құтқару мүлкі мен өрт сөндіру құралы тек тікелей арналуы бойынша пайдаланылады.

217. Ашық от корабльде әртүрлі жұмыс үшін тек электр механикалық жауынгерлік бөлім командирінің рұқсатымен ғана пайдаланылады.

Ашық оттың жанына өрт сөндіру құралы бар бекетші (вахташы) қойылады.

218. Ашық отты жарықтандыру құралы ретінде:

1) зымыраны, торпедасы және оқ-дәрісі бар жертөле мен үй-жайда;

2) бөлікте, цистернада, шахтада және контейнерде;

3) ұшу аппараттары ангарында;

4) аккумулятор батареясы үй-жайында;

5) отынның барлық түрін сақтау орнында;

6) сырлау қоймасында және шкиперлік қор қоймасында;

7) пакли және азық-түлікті сақтау орнында;

8) желдетуі қиын үй-жайда, сондай-ақ жаңадан боялған үй-жайда;

9) кеме, арнайы желдету және желдеткіш жабын шахтасына жақын жерде пайдалануға жол берілмейді.

219. Температура + 30 С жоғары көтерілген жағдайда жертөледегі ауаны салқындату және оның көтерілу себептерін анықтау үшін барлық шараларды қабылдау қажет.

220. Зымыраны мен оқ-дәрісі бар жертөледе:

1) өзімен бірге атыс қаруы, патрон, жарылғыш зат, сіріңке және тұтандыру аспабы бар адамдардың болуына;

2) дұрыс емес электр сымын орнатуға;

3) тасымалданатын электр шамын, электр құралын, электр желдеткішін және электр жылытқышын пайдалануға жол берілмейді.

Зымыранды, торпеданы және оқ-дәріні (қоймадан, пирстен, арнайы баржадан, қабырғадан) тиеу және түсіру кезінде корабль дереу жүрісін беруге дайындалады; рульде, шпильде, түскіште, бас машинада, су басу (суару) клапанында және арқандап байлауда (корабльде де, қабырғада да) вахта атқарылады; авариялық партия (топ) жауынгерлік әзірлікке, қалған бөлімшелер корабль командирі көрсеткен әзірлікке келтіріледі.

Егер тиеу (түсіру) көлік құралынан жүргізілсе, авария қаупі төнген жағдайда оны корабль бортынан дереу бұру (әкету) қамтамасыз етіледі.

221. Неғұрлым қауіпті орындарда зымырандарды, торпедаларды және оқ-дәрілерді тиеу (түсіру) № 711 нұсқаулыққа сәйкес жақсы білетін старшинамен немесе матрос-бекетшімен (вахташымен) іске асырылады.

222. Зымыранды, торпеданы және оқ-дәріні тиеу және түсіру кезінде олардың құлауын және металл заттарға соғылуын болдырмайтын шаралар қабылданады.

223. Ұшыру қондырғысында, контейнерде немесе шахтада жарылыс қаупін тудыратын зымыранмен авариялық жағдай туындаған кезде зымыранды басқа корабль немесе объекті үшін қауіпсіз бағытта авариялық ұшыру жүргізіледі.

224. Жертөледегі тез тұтанатын және жанғыш сұйықтық құйылған цистерна, әсіресе ондағы температура көтерілген кезде желдетіледі. Тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтың ағуын болдырмау үшін барлық саңылау (қылта) мен құбыр жолы жабылады. Отын цистернасын ашу және құбыр жолын бөлшектеу кезінде жақын жерде ашық оттың болуына жол берілмейді.

Жертөледегі тез тұтанатын және жанғыш сұйықтық температурасы ауыр (күңгірт) сорт үшін + 50° C аспауға және жеңіл (ашық) сорт үшін + 25 ° C аспауға тиіс.

225. Корабльде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтық арнайы жабдықталған цистернада немесе корабль бойынша бұйрықпен тағайындалған, қандай да бір от көзінен алыс орында жоғарғы палубада штаттық ыдыста сақталады және жақсы желдетіледі.

Төгілген тез тұтанатын және жанғыш сұйықтық дереу паклямен немесе ескі шүберекпен сүртіледі, ал үй-жай желдетіледі. Палубаны, аралықты және жиһазды сүрту үшін тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықты және басқа да от қаупі бар материалды пайдалануға жол берілмейді.

226. Трюмде судың және жанғыш материалдың жиналуына жол берілмейді. Трюмге түсетін тез тұтанатын және жанғыш сұйықтық дереу жойылады.

12-параграф. Полигондағы өрт қауіпсіздігі шаралары

227. Жеке құрамды орналастыру орындарында, казармаларда, ғимараттарда және полигонның өндірістік үй-жайларында өртке қарсы іс-шаралар Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 5 шілдедегі № 364 Жарығысымен бекітілген Ішкі қызмет жарғысына (бұдан әрі – Ішкі қызмет жарғысы) сәйкес ұйымдастырылады.

228. Полигон аумағында өртті болғызбау үшін:

1) оқ-дәрілерді, жарылғыш және жанғыш заттарды қол немесе станокты танкіге қарсы гранатаатқыш және отшашар артына 90° секторда және 30 метр жақын жерге орналастыруға;

2) ыстық және құрғақ ауа райында жарқырағыш оқпен және снарядпен атуға;

3) оқ атушының артқы жағында 3 метрге жақын және жанынан 1 метрге жақын кедергі болған кезде ашық оқ ату бекінісінде реактивті жаяу әскер отшашарынан оқ атуға;

4) оқ атушының артқы жағында 6 метрге жақын және жанынан 1 метрге жақын кедергі болған кезде ауданы 45 текше метрден аз жабық үй-жайдан реактивті жаяу әскер отшашарынан оқ атуға;

5) оқ-дәрісі бар қуыста, орда және жертөледе, жарылғыш және тез тұтанатын заттар мен материалға жақын жерде, оқ-дәріні, жарылғыш затты, ЖЖМ мен жанғыш материалды тасымалдайтын автомобильде темекі шегуге;

6) танктің, ЖМ-ның, броньды транспортердің, трактор мен автомашинаның жарылғыш заттар мен ЖЖМ сақтау орнына жақын жерде орналасуына;

7) қандай да бір жару жұмысын жүргізуге, сондай-ақ өсімдігі кеуіп қалған жерде бейтарап және улы түтін шашкасын тұтандыруға және тез тұтанатын заттар мен материалға жақын жерде бос артиллериялық оқпен атуға;

8) қалған дәріні оқ ату бекінісінде өртеуге жол берілмейді.

229. Нысана алаңы маңында дала, орман алабы мен орман екпесінен жырту жүргізіледі.

230. Полигон жабдығы элементінің (нысана қондырғысы, тарату құдығы, электр жетегі, теміржол өтпежолы, нысана қалқаны) жергілікті жері және кабель желісін салу маршруты кеуіп қалған шөптен тазартылады.

231. Электр қондырғысын пайдаланатын жеке құрам № 55 Қағидалардың талаптарын бұзуды немесе ондағы жеке құрам үшін қауіп төндіретін немесе авария, өрт немесе жарылыс қаупін төндіретін ақаулықты анықтап, анықталған кемшілікті жоюға шаралар қабылдайды және полигон бастығына ақаулық пен қабылданған шаралар туралы баяндайды.

232. Өрт шыққан жағдайда және қоршау бекетінен оқ атуды жалғастыру қаупі туралы сигнал алған кезде оқ атуды тоқтатудың жалпы сигналы беріледі.

Оқ ату қауіпті жойғаннан және ол туралы полигон (оқу-жаттығу объектісі) бастығына баяндағаннан кейін оқу-жаттығу (оқ ату) жетекшісінің рұқсатымен қайта басталады.

13-параграф. От қаупі бар жұмысты жүргізу кезіндегі өрт қауіпсіздігі шаралары

233. Тұрақты және уақытша пункттер, жұмыстың басталу және аяқталу уақыты, өрт және жарылу қаупі бар үй-жайдағы жұмыстың ерекше жағдайы, жазбаша рұқсатты ресімдеу, жұмысты дайындау, жүргізу кезінде және аяқталғаннан кейін Ішкі қызмет жарғысына сәйкес өрт қауіпсіздігінің барлық талаптарының орындалуын бақылау көзделетін от қауіпті жұмысты жүргізу тәртібі бөлім командирінің (мекеме бастығының) бұйрығымен жарияланады.

234. Уақытша (біржолғы) от қаупі бар жұмысты жүргізуге рұқсат тек осы жұмысты орындау кезеңіне беріледі.

Отты қолданатын жұмысқа оны жүргізуді өртке қарсы қорғаныс қызметімен келіскеннен кейін және отты қолдану жұмысын жүргізуге рұқсатта көзделген іс-шараларды орындағаннан кейін кірісуге жол беріледі.

От қаупі бар жұмысты жүргізу уақыты мен орны туралы ақпарат өртке қарсы қорғаныс қызметіне ол басталғанға дейін бір тәуліктен кешіктірілмей, ал авариялық жағдайда дереу ұсынылады.

От қаупі бар жұмыс жүргізілген объектінің өртке қарсы жай-күйіне жауапты лауазымды адамдар ол аяқталғаннан кейін 3 – 5 сағат ішінде жұмыс жүргізілетін орынды мерзімді тексеруді жүзеге асырады.

14-параграф. Найзағайдан және статикалық электрден өрт қауіпсіздігі шаралары

235. Ғимарат, құрылыс және ашық сақтау алаңы найзағайдан қорғау құрылғысымен жабдықталады.

Найзағайдан қорғауды монтаждау үшін мынадай негізгі бастапқы деректер:

1) объектінің атауы және орналасқан жері;

2) қорғалатын құрылыстың технологиялық және құрылыс сипаттамасы;

3) қорғалатын ғимарат пен құрылысқа жақын жерде (10-15 метрге дейін) металл конструкцияның, ағаштың және басқа да биік заттың болуы туралы, сондай-ақ осы құрылысқа барлық енгізу (құбыр, кабель, байланыс сымы, өрт дабылдамасы) туралы мәліметтер көрсетіледі.

236. ЖМ паркі ғимараты мен құрылысының сыртқы жерүсті металл конструкциясы мен коммуникациясында болатын жоғары әлеуетті үйіндіден қорғау үшін қорғалатын ғимаратқа немесе құрылысқа кіретін жолда осы конструкция импульстік кедергісі 20 Ом аспайтын жерге тұйықтағышқа немесе сыртқы жерүсті металл конструкциясындағы құрылысқа жақын және импульстік кедергісі 20 Ом аспайтын жерге тұйықтағышқа коммуникация қосылады.

237. Әрбір жайтартқышта оның реттік нөмірі, орнатылған жылы көрсетілген және найзағай кезінде жайтартқышқа жақын болу қаупі туралы ескерту жазбасы бар тақтайша орнатылады.

238. Әрбір ғимарат пен құрылыс, объекті үшін жайтартқыштың нөмірленуі жеке (бірінші нөмірден бастап) жүргізіледі және трафареттің сол жақ жоғарғы бұрышына қос сан түрінде қойылады, мұнда бірінші сан бас жоспар бойынша объект ғимаратының немесе құрылысының нөмірін, ал екінші сан (дефис арқылы) – жайтартқыштың реттік нөмірін білдіреді. Жоғарғы оң жақ бұрышында жайтартқыштың орнатылған жылы көрсетіледі.

Объектінің қорғалатын ғимараты мен құрылысы қабырғасының көрінетін жерінде (ашық сақтау алаңы үшін – әрбір объектінің бірінші жайтартқыш бөлігінде) шартты белгі бейнеленеді немесе ғимарат пен құрылыс іргетасының, жерге тұйықтағыш пен найзағайдан қорғау құрылғысы ток бұрғышының өзара орналасуын көрсететін осы белгісі бар плакаттар бекітіледі.

239. ЖМ паркі объектісінің найзағайдан қорғау құрылғысы ақаусыз және сенімді жай-күйде ұсталады.

240. Найзағайдан қорғау құрылғысы жұмысының тұрақты сенімділігін қамтамасыз ету үшін жыл сайын найзағай маусымы басталар алдында барлық найзағайдан қорғау құрылғысына қарап-тексеру және тексеру жүргізіледі.

241. ЖМ паркінің ғимараты мен құрылысын найзағайдан қорғау құрылғысының кедергі шамасын айқындау бойынша өлшеу найзағай маусымы басталар алдында немесе құрғақ ауа райында жер беті құрғақ болған кезде жүргізіледі.

242. Найзағайдан қорғау құрылғысын қарап-тексеру және тексеру кезінде:

1) найзағай қабылдағыш пен ток бұрғыштың бүтіндігі, олардың қосылуы мен діңгектерге бекітілуінің сенімділігі көзбен шолып қарап-тексеріледі;

2) механикалық беріктігінің бұзылуы салдарынан ауыстыруды немесе жөндеуді қажет ететін найзағайдан қорғау құрылғысының элементі анықталады;

3) найзағайдан қорғау құрылғысы жеке элементінің тат басуының бұзылу дәрежесі айқындалады;

4) тат басудан зақымдалған элементті тат басудан қорғау және күшейту бойынша шаралар қабылданады;

5) найзағайдан қорғау құрылғысы барлық элементінің ток өткізгіш бөліктері арасындағы электр қосылысының сенімділігі тексеріледі;

6) найзағайдан қорғау құрылғысының ғимарат немесе құрылыс мақсатына сәйкестігі тексеріледі және алдыңғы кезеңде құрылыс және технологиялық өзгерістер болған жағдайда найзағайдан қорғауды жаңғырту және реконструкциялау жөніндегі іс-шаралар белгіленеді;

7) найзағайдан қорғау құрылғысының барлық жерге тұйықтағышы кедергісінің шамасы өлшенеді.

Найзағайдан қорғау құрылғысы жерге тұйықтағышының кедергісі және топырақтың үлес кедергісі әрбір аспапқа қоса берілетін паспортқа сәйкес кедергі өлшегіштің көмегімен өлшенеді.

Найзағайдан қорғау құрылғысына қажетті құжаттаманың, жайтартқыштың нөмірі, оның орнатылған жылы көрсетілген плакаттардың және найзағай кезінде жайтартқыш маңында болу қаупі туралы ескерту жазбасының, ғимарат пен құрылыс іргетасының, жерге тұйықтағыш пен найзағайдан қорғау құрылғысы ток бұрғышының өзара орналасуы туралы трафареттің болуы тексеріледі.

243. Барлық жерге тұйықтағыш, ток бұрғыш және оның қосылған жері 5 жылда 1 рет ашыла отырып, мерзімді бақылауға ұшырайды, бұл ретте жыл сайын олардың жалпы санының 20 пайызы тексеріледі. Найзағайдан қорғаудың жерге тұйықтағышын ашу жоспары аудандық пайдалану бөлімінде әзірленеді, оны аудандық пайдалану бөлімінің бастығы бекітеді.

244. Тат басумен зақымданған жерге тұйықтағыш пен ток бұрғыш олардың көлденең қимасының ауданы 25 пайыздан астам азайған кезде жаңасымен ауыстырылады.

245. Найзағайдан қорғау құрылғысын кезектен тыс қарап-тексеруді зілзаладан (дауылды жел, жер сілкінісі, өрт, су басу) және төтенше қарқынды найзағайдан кейін жүргізу қажет.

246. Найзағай кезінде найзағайдан қорғау құрылғысында және оның маңында жұмыстың барлық түрін жүргізуге жол берілмейді.

247. Жайтартқыштан және оның жерге тұйықтағышынан 15 метрге жақын орналасқан жол (автомобиль және теміржол) және жаяу жүргінші жолының учаскесінде найзағай кезінде адамдардың осы жерде болу қаупі туралы ескерту жазбалары бар плакат орнатылады және айналма жол көзделеді.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрі 2023 жылғы 10 ақпандағы № 97 Бұйрыққа 2 қосымша

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің күші жойылған кейбір бұйрықтарының тізбесі

1. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 27 мамырдағы № 378 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18744 болып тіркелген).

2. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 27 мамырдағы № 378 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2021 жылғы 31 наурыздағы № 180 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22464 болып тіркелген).

3. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі өрт қауіпсіздігі шаралары туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 27 мамырдағы № 378 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2022 жылғы 28 ақпандағы № 97 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 27035 болып тіркелген).