Об утверждении Правил формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 20 мая 2023 года № 161. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 22 мая 2023 года № 32546

Примечание ИЗПИ!
Вводится в действие с 01.07.2023

В соответствии с подпунктом 78) пункта 15 Положения о Министерстве труда и социальной защиты населения Республики Казахстан, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 февраля 2017 года № 81, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов.

2. Признать утратившими силу:

приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 29 марта 2019 года № 154 "Об утверждении Правил формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 18445);

приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 2 июня 2022 года № 190 "О внесении изменений в приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 29 марта 2019 года № 154 "Об утверждении Правил формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 28373).

3. Департаменту развития национальной системы квалификаций и прогнозирования Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан после его официального опубликования;

3) в течение десяти рабочих дней после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства труда и социальной защиты населения Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие c 1 июля 2023 года и подлежит официальному опубликованию.

Министр труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Т. Дуйсенова

СОГЛАСОВАН
Министерство науки
и высшего образования
Республики Казахстан

СОГЛАСОВАН
Министерство просвещения
Республики Казахстан

Приложение к приказу Министр труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 20 мая 2023 года № 161

Правила формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов (далее – Правила) определяют порядок формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов.

2. Основные понятия, используемые в настоящих Правилах:

1) прогноз трудовых ресурсов – это научно-обоснованная перспективная оценка будущего состояния рынка труда;

2) национальная система прогнозирования трудовых ресурсов – комплекс применяемых методов и подходов, позволяющих определять прогнозные спрос и предложение рабочей силы;

3) уполномоченный государственный орган – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в сфере социальной защиты населения в соответствии с законодательством Республики Казахстан, регулирование, контрольные функции за деятельностью Государственного фонда социального страхования;

4) единая цифровая платформа занятости "Электронная биржа труда" (далее – Электронная биржа труда) – объект информатизации, представляющий собой единую цифровую платформу занятости для соискателей и работодателей, обеспечивающую поиск работы и содействие в подборе персонала, оказание услуг в сфере занятости в электронном и проактивном формате.

3. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов формируется на центральном уровне уполномоченным государственным органом, на региональном уровне – местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения, столицы, Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан.

Глава 2. Порядок формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на центральном уровне

4. На центральном уровне национальная система прогнозирования трудовых ресурсов формируется уполномоченным государственным органом.

Для расчета прогнозов трудовых ресурсов на центральном уровне используется объект информатизации, с помощью которого анализируются причинно-следственные параметры прошлых тенденций и по результатам анализа формируются прогнозы трудовых ресурсов и осуществляется визуализация результатов.

5. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на центральном уровне формируется на:

1) краткосрочный период, период прогнозирования – 1 (один) год;

2) среднесрочный период, период прогнозирования – 6 (шесть) лет, включая год формирования прогноза;

3) долгосрочный период (демографический прогноз), период прогнозирования – до 2050 года.

6. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на краткосрочный период формируется ежегодно и охватывает период четырех кварталов.

7. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на среднесрочный период формируется на ежегодной основе и охватывает период 6 лет, включая год, в котором он формируется.

8. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на долгосрочный период (демографический прогноз) формируется ежегодно и охватывает период до 2050 года, включая год, в котором он формируется.

9. Прогнозы трудовых ресурсов на центральном уровне подлежат размещению на Электронной бирже труда:

на краткосрочный период – не позднее 20 числа месяца, следующего за кварталом, в котором формируется прогноз;

на среднесрочный период – не позднее 15 мая года, следующего за отчетным периодом;

на долгосрочный период – не позднее 15 мая года, следующего за отчетным периодом.

10. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на краткосрочный период формируется на основании соответствующей информации работодателей, размещаемой на Электронной бирже труда или направляемой карьерному центру письменно, с последующим анализом и обработкой с помощью следующего уравнения:

где, X_t– прогнозная численность вакансий в периоде t;

c, a_i, b_j– параметры модели;

p, d, q– порядки авторегрессионной части, взятия разностей, части скользящего среднего значения;

Dd– оператор разности временного ряда порядка d (последовательное взятие d раз разностей первого порядка - сначала от временного ряда, затем от полученных разностей первого порядка, затем от второго порядка и т.д.);

– белый шум.

11. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на среднесрочный период в части определения прогнозного предложения рабочей силы формируется на основании следующей информации:

1) численность населения, в том числе входящего в состав рабочей силы;

2) рождаемость населения;

3) смертность населения по основным причинам;

4) миграция населения в разрезе направлений;

5) занятое население, в разрезе регион-отрасль экономики.

12. Данные, указанные в пункте 11 настоящих Правил, в соответствии с пунктом 2, статьи 26 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике" размещаются на интернет-ресурсах органов государственной статистики и интернет-портале открытых данных веб-портала "электронного правительства".

13. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на среднесрочный период в части определения прогнозного спроса и предложения рабочей силы формируется, в том числе с учетом показателей, указанных в приложении 1 к настоящим Правилам.

14. Для определения прогнозного спроса на рабочую силу на среднесрочный период используется уравнение, в котором спрос на рабочую силу формируется в соответствии с факторами занятости населения по отраслям экономики:

,

где

– прогнозная оценка спроса на рабочую силу в год x в регионе r и отрасли экономики i;

– базовый коэффициент уравнения спроса для региона r и отрасли экономики i;

– факторный коэффициент для отрасли экономики i региона r;

– вектор прогнозных значений факторов занятости в отрасли экономики i региона r в год x.

Пересчет коэффициентов

осуществляется ежегодно, при этом по результатам переоценки набор факторов

изменяется в зависимости от устойчивости их связи с фактически сложившимися показателями занятости населения за новые периоды.

15. Национальная система прогнозирования трудовых ресурсов на долгосрочный период (демографический прогноз) формируется с использованием информации, указанной в пунктах 11 и 12 настоящих Правил.

Результатом национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на долгосрочный период (демографический прогноз) являются прогнозные демографические показатели, такие как прогнозные численности населения, рождаемости, смертности и рабочей силы.

16. На центральном уровне проводятся отраслевые/секторальные исследования по определению потребности рынка труда в признании профессиональных квалификаций с учетом актуальности профессий в текущем и будущем периодах.

Основной целью отраслевых/секторальных исследований по определению потребности рынка труда в признании профессиональных квалификаций с учетом актуальности профессий в текущем и будущем периодах является проведение качественного анализа потребностей в профессиях и квалификациях, определения будущего развития отрасли и перечня новых профессий.

Результаты исследования по определению потребности рынка труда в признании профессиональных квалификаций с учетом актуальности профессий в текущем и будущем периодах в случае необходимости используется при:

формировании национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на средне- и долгосрочный период (демографический прогноз);

проведении профессиональной ориентации в организациях среднего образования.

Глава 3. Порядок формирования прогнозов трудовых ресурсов на региональном уровне

17. На региональном уровне формируются:

1) прогноз потребности в кадрах на основе результатов опроса работодателей – ежегодно на период до 3 (трех) лет;

2) прогноз трудовых ресурсов на среднесрочный период – 6 (шесть) лет, включая год формирования прогноза;

3) предложения для формирования и распределения государственного образовательного заказа на подготовку кадров с техническим и профессиональным образованием – ежегодно до 1 апреля.

18. Опрос работодателей осуществляются в разрезе городов республиканского значения, столицы, регионов и районов Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан.

19. Перечень работодателей, подлежащих опросу, формируется на основании данных из статистического бизнес-регистра.

В целях обеспечения репрезентативности уполномоченным государственным органом для каждой отрасли экономики рассчитывается выборка (с учетом местности расположения и каждой категории субъектов предпринимательства) по 5 % от общего количества активных предприятий и индивидуальных предпринимателей, действующих в отрасли экономики (по критерию уплаты обязательных пенсионных платежей за один месяц из трех, предшествующих составлению перечня работодателей).

20. Предприятия и индивидуальные предприниматели опрашиваются на предмет количественной потребности в кадрах в текущем и последующих годах в разрезе профессий.

21. Опрос осуществляется согласно анкете, составляемой Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан и размещаемой на Электронной бирже труда на казахском и русском языках.

22. Результаты проведенного опроса работодателей направляются Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан ежегодно в срок не позднее 25 марта в местный исполнительный орган по вопросам социальной защиты и занятости населения, уполномоченный государственный орган.

23. Местный исполнительный орган по вопросам социальной защиты и занятости населения анализирует, прогнозирует спрос и предложение рабочей силы с учетом показателей, указанных в приложении 1 к настоящим Правилам.

Ежегодно до 30 марта местный исполнительный орган по вопросам социальной защиты и занятости населения представляет в уполномоченный государственный орган прогноз спроса и предложения рабочей силы в соответствии с приложением 2 к настоящим Правилам.

24. Уполномоченный государственный орган формирует агрегированную информацию о потребности в кадрах на среднесрочный период.

25. В срок не позднее 1 апреля уполномоченный государственный орган направляет в уполномоченные органы в областях образования, науки и высшего образования результаты о потребности в кадрах на среднесрочный период.

Глава 4. Порядок использования результатов национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов

26. Уполномоченный государственный орган использует результаты национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на центральном уровне для информирования Правительства Республики Казахстан о состоянии рынка труда и формирования государственной политики в сферах социальной защиты и занятости населения, а также в области миграции населения.

27. Результаты национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на центральном уровне используются государственными органами для:

1) организации профессионального обучения безработных;

2) информирования широких кругов населения о ситуации на рынке труда, перспективах его развития и востребованных профессиях;

3) формирования государственного образовательного заказа на подготовку кадров с техническим, профессиональным и послесредним, а также с высшим и послевузовским образованием;

4) разработки планов развития центральных государственных органов, содержащихся за счет средств республиканского бюджета.

28. Результаты национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на региональном уровне (прогноз потребности в кадрах на основе результатов опроса) используются государственными и местными исполнительными органами для:

1) формирования государственного образовательного заказа на подготовку кадров с техническим, профессиональным и послесредним, а также с высшим и послевузовским образованием;

2) разработки планов развития областей, городов республиканского значения, столицы;

3) разработки и реализации бюджетной, молодежной и миграционной политики, а также политики занятости населения.

29. В срок не позднее 1 мая результаты национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов на центральном и региональных уровнях размещаются на Электронной бирже труда на казахском и русском языках.

Приложение 1 к Правилам формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов

Перечень показателей, необходимых для расчета прогноза трудовых ресурсов на среднесрочный период (в части спроса на рабочую силу)

№ п/п	Показатели	Текущий год (оценка)	Прогнозные годы
			20___ (1-ый прогнозный год)	20___ (2-ой прогнозный год)	20___ (3-ий прогнозный год)	20___ (4-ый прогнозный год)	20___ (5-ый прогнозный год)
1	2	4	5	6	7	8	9
Обобщающие показатели развития
1	ИФО ВВП, % к предыдущему году
	ИФО ВРП, % к предыдущему году
2	Среднегодовая численность городского населения, млн. человек
3	Индекс реальных денежных доходов населения, % к предыдущему году
ИФО ВДС отраслей экономики, % к предыдущему году
4	Сельское, лесное и рыбное хозяйство
5	Обрабатывающая промышленность
6	Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров
7	Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом
8	Водоснабжение; водоотведение; сбор, обработка и удаление отходов, деятельность по ликвидации загрязнений
9	Строительство
10	Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов
11	Транспорт и складирование
12	Предоставление услуг по проживанию и питанию
13	Информация и связь
14	Финансовая и страховая деятельность
15	Операции с недвижимым имуществом
16	Профессиональная, научная и техническая деятельность
17	Деятельность в области административного и вспомогательного обслуживания
18	Государственное управление и оборона; обязательное социальное обеспечение
19	Образование
20	Здравоохранение и социальное обслуживание населения
21	Искусство, развлечения и отдых
22	Предоставление прочих видов услуг
ИФО инвестиций в основной капитал по отраслям, % к предыдущему году
23	Сельское, лесное и рыбное хозяйство
24	Оптовая и розничная торговля; ремонт автомобилей и мотоциклов
Сельское, лесное и рыбное хозяйство
25	Индекс физического объема валовой продукции растениеводства, % к предыдущему году
26	Индекс физического объема валовой продукции животноводства, % к предыдущему году
27	Валовой сбор зерновых (включая рис) и бобовые культуры (в весе после доработки), млн. тонн
Горнодобывающая промышленность и разработка карьеров
28	Объем добычи угля и лигнита (кроме концентрата угольного), млн. тонн
29	Объем добычи нефти, включая конденсат газовый, млн. тонн
Обрабатывающая промышленность
30	ИФО продукции нефтепереработки, % к предыдущему году
31	ИФО продукции черной металлургии, % к предыдущему году
32	ИФО производства основных благородных и цветных металлов
Снабжение электроэнергией, газом, паром, горячей водой и кондиционированным воздухом
33	Объем производства электроэнергии, млрд. кВт*ч
Транспорт и складирование
34	Грузооборот всех видов транспорта, млрд. ткм
35	Грузооборот железнодорожного транспорта, млрд. ткм
36	Грузооборот автомобильного транспорта, млрд. ткм
Профессиональная, научная и техническая деятельность
37	Внутренние затраты на НИОКР, млрд. тенге
Государственное управление и оборона; обязательное социальное обеспечение
38	Затраты бюджета на общественный порядок, безопасность, правовую, судебную, уголовно-исполнительную деятельность, млрд. тенге
Образование
39	Затраты бюджета на образование, млрд. тенге
Здравоохранение и социальное обслуживание населения
40	Общая заболеваемость населения болезнями системы кровообращения, абсолютные числа
41	Общая заболеваемость населения болезнями органов пищеварения, абсолютные числа

Примечание:
Расшифровка аббревиатур:
ВВП – Валовый внутренний продукт;
ВДС – Валовая добавленная стоимость;
ВРП – Валовый региональный продукт;
ИФО – Индекс физического объема;
НИОКР – Научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы;
ткм – тонно-километр;
кВт*ч – киловатт-час.

Приложение 2 к Правилам формирования национальной системы прогнозирования трудовых ресурсов и использования ее результатов

Прогнозный спрос и предложение рабочей силы

№ п/п	Код группы занятий по НКЗ-2017 (5-значный)	Наименование группы занятий по НКЗ-2017	Секция экономики по ОКЭД (НК РК 03-2019)	Общий спрос на наемный труд	в том числе по годам
					Текущий год	1-ый прогнозный год	2-ой прогнозный год	3-ий прогнозный год	4-ый прогнозный год	5-ый прогнозный год
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1
2
3
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
		Итого по группам занятий	Итого по секциям ОКЭД

Продолжение таблицы

в том числе по источникам формирования спроса на наемный труд
новый спрос						спрос по замещению
Текущий год	1-ый прогнозный год	2-ой прогнозный год	3-ий прогнозный год	4-ый прогнозный год	5-ый прогнозный год	Текущий год	1-ый прогнозный год	2-ой прогнозный год	3-ий прогнозный год	4-ый прогнозный год	5-ый прогнозный год
12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…	…	…

Примечание:
Расшифровка аббревиатур:
НКЗ – Национальный классификатор занятий;
ОКЭД – Общий классификатор видов экономической деятельности;
НК РК – Национальный классификатор Республики Казахстан

Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 20 мамырдағы № 161 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 22 мамырда № 32546 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 01.07.2023 бастап қооданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 18 ақпандағы № 81 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі туралы ереженің 15-тармағының 78) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидалары бекітілсін.

2. Мыналардың:

"Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 29 наурыздағы № 154 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №18445 болып тіркелген);

"Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2019 жылғы 29 наурыздағы № 154 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 2 маусымдағы № 190 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 28373 болып тіркелген) күші жойылды деп танылсын

3. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту және болжамдау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4 Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрі	Т. Дуйсенова

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының

Ғылым және жоғарғы

білім министрлігі

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының

Оқу-ағарту министрлігі

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі 2023 жылғы 20 мамырдағы № 161 Бұйрыққа қосымша

Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану тәртібін айқындайды.

2. Осы Қағидаларда пайдаланылатын негізгі ұғымдар:

1) еңбек ресурстарын болжау – бұл еңбек нарығының болашақ жағдайын ғылыми негізделген перспективалық бағалау;

2) еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі – жұмыс күшіне болжамды сұраныс мен ұсынысты айқындауға мүмкіндік беретін қолданылатын әдістер мен тәсілдер кешені;

3) уәкілетті мемлекеттік орган – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес халықты әлеуметтік қорғау саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының қызметін реттеу, бақылау функцияларын жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

4) "Электрондық еңбек биржасы" жұмыспен қамтудың бірыңғай цифрлық платформасы (бұдан әрі – Электрондық еңбек биржасы) – жұмыс іздеуді және персоналды іріктеуді, жұмыспен қамту саласында электрондық және проактивті форматта қызметтер көрсетуге жәрдемдесуді қамтамасыз ететін, ізденушілер мен жұмыс берушілерге арналған Жұмыспен қамтудың бірыңғай цифрлық платформасы болып табылатын ақпараттандыру объектісі.

3. Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін орталық деңгейде уәкілетті мемлекеттік орган, өңірлік деңгейде – облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары, Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы қалыптастырады.

2-тарау. Орталық деңгейде еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру тәртібі

4. Орталық деңгейде еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін уәкілетті мемлекеттік орган қалыптастырады.

Орталық деңгейде еңбек ресурстарының болжамдарын есептеу үшін ақпараттандыру объектісі қолданылады, оның көмегімен өткен тенденциялардың себеп-салдарлық параметрлері талданады және талдау нәтижелері бойынша еңбек ресурстарының болжамдары қалыптасады және нәтижелерді визуализациялау жүзеге асырылады.

5. Орталық деңгейде еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі:

1) қысқа мерзімді кезеңге, болжау кезеңі – 1 (бір) жылға;

2) орта мерзімді кезеңге, болжау кезеңі – болжамды қалыптастыру жылын қоса алғанда 6 (алты) жылға;

3) ұзақ мерзімді кезеңге (демографиялық болжам), болжау кезеңі – 2050 жылға дейін қалыптастырылады.

6. Қысқа мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі жыл сайын қалыптастырылады және төрт тоқсан кезеңін қамтиды.

7. Орта мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі жыл сайынғы негізде қалыптастырылады және ол қалыптастырылған жылды қоса алғанда, 6 жыл кезеңін қамтиды.

8. Ұзақ мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі (демографиялық болжам) жыл сайын қалыптастырылады және ол қалыптастырылған жылды қоса алғанда, 2050 жылға дейінгі кезеңді қамтиды.

9. Орталық деңгейдегі еңбек ресурстарының болжамдары Электрондық еңбек биржасында:

қысқа мерзімді кезеңге – болжам қалыптастырылған тоқсаннан кейінгі айдың 20-күнінен кешіктірмей;

орта мерзімді кезеңге – есепті кезеңнен кейінгі жылдың 15 мамырынан кешіктірмей;

ұзақ мерзімді кезеңге – есепті кезеңнен кейінгі жылдың 15 мамырынан кешіктірмей орналастырылуға тиіс.

10. Қысқа мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі Электрондық еңбек биржасында орналастырылатын немесе мансап орталығына жазбаша түрде жолданатын жұмыс берушілердің тиісті ақпараты негізінде, кейін талдау және өңдеумен мынадай теңдеудің көмегімен қалыптастырылады:

мұнда, Xt – t кезеңіндегі бос жұмыс орындарының болжамды саны;

c, at, bi – модель параметрлері;

p, d, q – авторегрессиялық бөлігінің тәртіптері, айырманың алынуы, жылжымалы орта мәннің бөлігі;

Dd– d тәртібінің уақыттық қатар айырмасының операторы (бірінші тәртіптің айырмасын d рет бірізді алу – алдымен уақыттық қатардан, кейіннен бірінші тәртіптен алынған айырмалардан, кейіннен екінші тәртіптен және т.б.);

– ақ шуыл.

11. Жұмыс күшінің болжамды ұсынысын айқындау бөлігінде орта мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі мынадай ақпарат негізінде қалыптастырылады:

1) халықтың, оның ішінде жұмыс күшіне кіретін халықтың саны;

2) халықтың туу көрсеткіші;

3) негізгі себептер бойынша халықтың өлім-жітімі;

4) бағыттар бөлінісінде халықтың көші-қоны;

5) өңір-экономика саласы бөлінісінде жұмыспен қамтылған халық.

12. Осы Қағидалардың 11-тармағында көрсетілген деректер "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының Заңының 26-бабының 2-тармағына сәйкес мемлекеттік статистика органдарының интернет-ресурстарында және "электрондық үкімет" веб-порталының ашық деректер интернет-порталында орналастырылады.

13. Жұмыс күшінің болжамды сұранысы мен ұсынысын айқындау бөлігінде орта мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі, оның ішінде осы Қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген көрсеткіштер ескеріле отырып қалыптастырылады.

14. Орта мерзімді кезеңдегі жұмыс күшіне болжамды сұранысты айқындау үшін жұмыс күшіне сұраныс экономика салалары бойынша жұмыспен қамту факторларына сәйкес қалыптастырылатын теңдеу пайдаланылады:

мұнда

– x жылында r өңірінде және i экономика саласында жұмыс күшіне сұранысты болжамды бағалау;

– r өңірінің және i экономика саласы үшін сұраныс теңдігінің базалық коэфиценті;

– i экономика саласы және r өңірі үшін факторлық коэффициенті;

– x жылында r өңіріндегі i экономика саласының жұмыспен қамту факторларының болжамды мәнінің векторы.

коэффициенттерін қайта есептеу жыл сайын жүзеге асырылады, бұл ретте, қайта бағалау нәтижелері бойынша негізгі драйверлердің жиынтығы

олардың жаңа кезеңдер үшін қалыптасқан халықты жұмыспен қамтудың нақты көрсеткіштерімен байланысының орнықтылығына сәйкес өзгереді.

15. Ұзақ мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесі (демографиялық болжам) осы Қағидалардың 11 және 12-тармақтарында көрсетілген ақпаратты пайдалана отырып қалыптастырылады.

Халықтың, туылғандардың, қайтыс болғандардың, жұмыс күшінің болжамды саны сияқты болжамды демографиялық көрсеткіштер (демографиялық болжам) еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесінің ұзақ мерзімді кезеңге нәтижесі болып табылады.

16. Орталық деңгейде ағымдағы және болашақ кезеңдердегі кәсіптердің өзектілігін ескере отырып, еңбек нарығының кәсіптік біліктілікті тану қажеттілігін айқындау бойынша салалық/секторлық зерттеулер жүргізіледі.

Ағымдағы және болашақ кезеңдердегі кәсіптердің өзектілігін ескере отырып, еңбек нарығының кәсіптік біліктілікті тану қажеттілігін айқындау жөніндегі салалық/секторлық зерттеулердің негізгі мақсаты кәсіптер мен біліктіліктер қажеттілігіне сапалы талдау жүргізу, саланың болашақ дамуын және жаңа кәсіптер тізбесін айқындау болып табылады.

Ағымдағы және болашақ кезеңдердегі кәсіптердің өзектілігін ескере отырып, еңбек нарығының кәсіптік біліктілікті тану қажеттілігін айқындау бойынша зерттеу нәтижелері:

еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін орта және ұзақ мерзімді (демографиялық болжам) кезеңге қалыптастыру;

орта білім беру ұйымдарында кәсіптік бағдарлауды жүргізу кезінде қажет болған жағдайда пайдаланылады.

3-тарау. Өңірлік деңгейде еңбек ресурстарының болжамдарын қалыптастыру тәртібі

17. Өңірлік деңгейде:

1) жұмыс берушілердің сауалнамасының нәтижелері негізінде кадрларға қажеттіліктің болжамы – жыл сайын 3 (үш) жылға дейінгі кезеңге;

2) орта мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарының болжамы – болжамды қалыптастыру жылын қоса алғанда 6 (алты) жылға;

3) техникалық және кәсіптік білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыру және бөлу үшін ұсыныстар – жыл сайын 1 сәуірге дейін қалыптастырылады.

18. Жұмыс берушілермен сауалнаманы республикалық маңызы бар қалалар, астана, өңірлер мен аудандар бөлінісінде Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы жүзеге асырады.

19. Сауалнамаға жататын жұмыс берушілердің тізбесі статистикалық бизнес-тіркелімнің деректері негізінде қалыптастырылады.

Репрезентативтілікті қамтамасыз ету мақсатында уәкілетті мемлекеттік орган экономика саласында жұмыс істейтін белсенді кәсіпорындар мен дара кәсіпкерлердің жалпы санының 5 % бойынша әрбір экономика саласы үшін (жұмыс берушілердің тізбесін жасау алдындағы үш айдан бір ай үшін міндетті зейнетақы төлемдерін төлеу өлшемшарттары бойынша) іріктеуді (орналасқан жерін және кәсіпкерлік субъектілерінің әрбір санатын ескере отырып) есептеп шығарады.

20. Кәсіпорындар мен дара кәсіпкерлер ағымдағы және кейінгі жылдары кәсіптер бойынша кадрларға сандық қажеттілік тұрғысынан сұралады.

21. Сауалнама Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы құрастыратын және Электрондық еңбек биржасында қазақ және орыс тілдерінде орналастырылатын сауалнамаға сәйкес жүзеге асырылады.

22. Жұмыс берушілермен жүргізілген сауалнама нәтижелерін Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер палатасы жыл сайын 25 наурыздан кешіктірілмейтін мерзімде халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы органға, уәкілетті мемлекеттік органға жібереді.

23. Халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы орган осы Қағидаларға 1-қосымшада көрсетілген көрсеткіштерді ескере отырып, жұмыс күшінің сұранысы мен ұсынысын талдайды, болжайды.

Жыл сайын 30 наурызға дейін халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі жергілікті атқарушы орган уәкілетті мемлекеттік органға осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес жұмыс күшіне сұраныс пен ұсыныстың болжамын ұсынады.

24. Уәкілетті мемлекеттік орган орта мерзімді кезеңге кадрларға қажеттілік туралы жиынтық ақпаратты қалыптастырады.

25. Уәкілетті мемлекеттік орган 1 сәуірден кешіктірілмейтін мерзімде орта мерзімді кезеңге кадрларға қажеттілік туралы нәтижелерді білім, ғылым және жоғары білім беру салаларындағы уәкілетті органдарға жібереді.

4-тарау. Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін пайдалану тәртібі

26. Уәкілетті мемлекеттік орган орталық деңгейде еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін Қазақстан Республикасының Үкіметін еңбек нарығының жай-күйі туралы хабардар ету және халықты әлеуметтік қорғау және жұмыспен қамту, сондай-ақ көші-қон салаларындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыру үшін пайдаланады.

27. Орталық деңгейде еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін мемлекеттік органдар:

1) жұмыссыздарға кәсіптік оқытуды ұйымдастыру;

2) халықтың қалың тобын еңбек нарығындағы ахуал, оның даму перспективалары және сұранысқа ие кәсіптер туралы хабардар ету;

3) техникалық, кәсіптік және орта білімнен кейінгі, сондай-ақ жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыру;

4) республикалық бюджет қаражаты есебінен ұсталатын орталық мемлекеттік органдардың даму жоспарларын әзірлеу үшін пайдаланады.

28. Өңірлік деңгейде еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесінің нәтижелерін (сауалнама нәтижелері негізінде кадрларға қажеттілік болжамы) мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдар:

1) техникалық, кәсіптік және орта білімнен кейінгі, сондай-ақ жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын қалыптастыру;

2) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың даму жоспарларын әзірлеу;

3) бюджеттік, жастар және көші-қон саясатын, сондай-ақ халықты жұмыспен қамту саясатын әзірлеу және іске асыру үшін пайдаланады.

29. Орталық және өңірлік деңгейлердегі еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесінің нәтижелері 1 мамырдан кешіктірілмейтін мерзімде Электрондық еңбек биржасында қазақ және орыс тілдерінде орналастырылады.

Еңбек ресурстарын болжаудың ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидаларына 1-қосымша

Орта мерзімді кезеңге арналған еңбек ресурстарының болжамын есептеу үшін қажетті көрсеткіштердің тізбесі (жұмыс күшіне сұраныс бөлігінде)

Р / с №	Көрсеткіштер	Ағымдағы жыл (бағалау)	Болжалды жылдар
			20___ (1-ші болжамды жыл)	20___ (2-ші болжамды жыл)	20___ (3-ші болжамды жыл)	20___ (4-ші болжамды жыл)	20___ (5-ші болжамды жыл)
1	2	4	5	6	7	8	9
Дамудың жалпылама көрсеткіштері
1	ЖІӨ НКИ, өткен жылға қарағанда %
	ЖӨӨ НКИ, өткен жылға қарағанда %
2	Қала халқының орташа жылдық саны, млн. адам
3	Халықтың нақты ақшалай кіріс индексі, өткен жылға қарағанда %
Экономика салаларының ЖҚҚ НКИ, өткен жылға қарағанда %
4	Ауыл, орман және балық шаруашылығы
5	Өңдеу өнеркәсібі
6	Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу
7	Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау
8	Сумен жабдықтау; су бұру; қалдықтарды жинау, өңдеу және жою, ластануды жою бойынша қызмет
9	Құрылыс
10	Көтерме және бөлшек саудада сату; автомобильдерді және мотоциклдерді жөндеу
11	Көлік және жинақтау
12	Тұру және тамақтану бойынша қызмет көрсету
13	Ақпарат және байланыс
14	Қаржы және сақтандыру қызметі
15	Жылжымайтын мүлікпен операциялар
16	Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет
17	Әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы қызмет
18	Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру
19	Білім беру
20	Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету
21	Өнер, ойын-сауық және демалыс
22	Көрсетілетін қызметтердің өзге де түрлерін ұсыну
Салалар бойынша негізгі капиталға инвестициялардың НКИ, өткен жылға қарағанда %
23	Ауыл шаруашылығы, орман және балық шаруашылығы
24	Көтерме және бөлшек сауда; автомобильдер мен мотоциклдерді жөндеу
Ауыл, орман және балық шаруашылығы
25	Өсімдік шаруашылығы жалпы өнімінің нақты көлемі индексі, өткен жылға қарағанда %
26	Мал шаруашылығы жалпы өнімінің нақты көлем индексі, өткен жылға қарағанда %
27	Дәнді дақылдардың (күрішті қоса алғанда) және бұршақты дақылдардың жалпы жиыны (өңдеуден кейінгі салмағында), млн. тонна
Тау-кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу
28	Көмір мен лигнит (көмір концентратынан басқа) өндіру көлемі, млн. тонна
29	Газ конденсатын қоса алғанда, мұнай өндіру көлемі, млн. тонна
Өңдеу өнеркәсібі
30	Мұнайдың қайта өңделген өнімдерінің НКИ, өткен жылға қарағанда %
31	Қара металлургия өнімінің НКИ, өткен жылға қарағанда %
32	Негізгі асыл және түрлі түсті металдар өндірісінің НКИ
Электр энергиясымен, газбен, бумен, ыстық сумен және ауаны кондициялаумен жабдықтау
33	Электр энергиясын өндіру көлемі, млрд. кВт * сағ
Көлік және жинақтау
34	Көліктің барлық түрлерінің жүк айналымы, млрд. ткм
35	Темір жол көлігінің жүк айналымы, млрд. ткм
36	Автомобиль көлігінің жүк айналымы, млрд. ткм
Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет
37	ҒЗТКЖ-ға арналған ішкі шығындар, млрд. теңге
Мемлекеттік басқару және қорғаныс; міндетті әлеуметтік қамсыздандыру
38	Қоғамдық тәртіпке, қауіпсіздікке, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметіне арналған бюджет шығындары, млрд. теңге
Білім беру
39	Білім беруге бюджеттің шығындары, млрд. теңге
Денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету
40	Халықтың қан айналымы жүйесінің ауруларымен жалпы сырқаттануы, абсолюттік сандар
41	Халықтың ас қорыту органдарының ауруларымен жалпы сырқаттануы, абсолюттік сандар

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:

ЖІӨ – Жалпы ішкі өнім;

ЖҚҚ – Жалпы қосылған құн;

ЖӨӨ – Жалпы өңірлік өнім;

НКИ – Нақты көлем индексі;

ҒЗТКЖ – Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар;

ткм – тонно-километр;

кВт*сағ – килловатт-сағат.

	Еңбек ресурстарын болжаудың
	ұлттық жүйесін қалыптастыру және оның нәтижелерін пайдалану қағидаларына 2-қосымша

Жұмыс күшінің болжамды сұранысы мен ұсынысы

Р / с №	ҰҚС-2017 бойынша кәсіп тобының коды (5 таңбалы)	ҰҚС-2017 бойынша кәсіптер тобының атауы	ЭҚЖСбойынша экономика секциясы (ҚР ҰС 03-2019)	Жалдамалы еңбекке жалпы сұраныс	оның ішінде жылдар бойынша
					Ағымдағы жыл	1-ші болжамды жыл	2-ші болжамды жыл	3-ші болжамды жыл	4-ші болжамды жыл	5-ші болжамды жыл
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1
2
3
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…	…
		Кәсіп топтары бойынша жиыны	ЭҚЖС секциялары бойынша жиыны

Кестенің жалғасы

оның ішінде жалдамалы еңбекке сұранысты қалыптастыру көздері бойынша
жаңа сұраныс						ауыстыру бойынша сұраныс
Ағымдағы жыл	1-ші болжамды жыл	2-ші болжамды жыл	3-ші болжамды жыл	4-ші болжамды жыл	5-ші болжамды жыл	Ағымдағы жыл	1-ші болжамды жыл	2-ші болжамды жыл	3-ші болжамды жыл	4-ші болжамды жыл	5-ші болжамды жыл
12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23
…	…	…	…	…	…	…	…	…	…	…	…

Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:

ҰҚC – Ұлттық қызметтер сыныптауышы;

ЭҚЖC – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышы;

ҚР ҰC – Қазақстан Республикасының Ұлттық сыныптауышы.