О Фонде национального благосостояния

Закон Республики Казахстан от 1 февраля 2012 года № 550-IV.

Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ
Сноска. по всему тексту слова "индустриально-инновационных", "индустриально-инновационной" заменить соответственно словами "промышленно-инновационных", "промышленно-инновационной"; в соответствии с Законом РК от 27.12.2021 № 87-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Настоящий Закон определяет правовое положение, порядок деятельности, цели, задачи и полномочия Фонда национального благосостояния, порядок взаимодействия Фонда национального благосостояния и государственных органов, а также отдельные особенности правового положения юридических лиц, акции (доли участия) которых принадлежат Фонду национального благосостояния, и иных организаций, входящих в группу Фонда национального благосостояния.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) косвенное владение - владение каждой последующей организацией Фонда акциями (долями участия в уставном капитале) иной организации на праве собственности или доверительного управления;

2) компании - национальные институты развития, национальные компании и другие юридические лица, более пятидесяти процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат Фонду на праве собственности или доверительного управления;

3) План развития Фонда - документ, определяющий и обосновывающий миссию, видение, цели и задачи Фонда по управлению компаниями, направленные на увеличение долгосрочной стоимости (ценности) организаций, входящих в группу Фонда, эффективное управление активами, входящими в группу Фонда;

4) группа Фонда - Фонд, компании, их дочерние организации, более пятидесяти процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежат компаниям, а также юридические лица, более пятидесяти процентов голосующих акций (долей участия) которых принадлежит указанным дочерним организациям компаний, в отношении которых настоящим Законом устанавливается специальное правовое положение.

В группу Фонда не входят:

юридические лица, акции (доли участия) которых поступили в собственность банка, входящего в группу Фонда, при объявлении торгов по реализации заложенных акций (долей участия) несостоявшимися в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан;

банки, акции которых поступили в собственность Фонда по решению Правительства Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан в целях защиты интересов кредиторов банка и обеспечения устойчивости банковской системы Республики Казахстан;

5) Фонд национального благосостояния (далее - Фонд) - национальный управляющий холдинг.

Сноска. Статья 1 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о Фонде

1. Законодательство Республики Казахстан о Фонде основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

3. Законодательство Республики Казахстан об акционерных обществах и законодательство Республики Казахстан о государственном имуществе применяется к группе Фонда, если иное не предусмотрено настоящим Законом.

4. Законодательство Республики Казахстан об инвестиционных и венчурных фондах не распространяется на компании, входящие в перечень, утверждаемый Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 04.07.2018 № 174-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Вопросы собственности на акции Фонда

Акции Фонда являются исключительной собственностью государства и не подлежат отчуждению.

Статья 4. Цель и задачи Фонда

1. Целью деятельности Фонда является повышение национального благосостояния Республики Казахстан посредством увеличения долгосрочной стоимости (ценности) организаций, входящих в группу Фонда, эффективного управления активами, входящими в группу Фонда.

2. Задачами Фонда являются:

1) повышение конкурентоспособности, рыночной стоимости и доходности организаций, входящих в группу Фонда;

2) внедрение в группе Фонда наилучшей практики корпоративного управления;

3) стимулирование разработки и внедрения в группе Фонда инновационных процессов и технологий, а также содействие в развитии инновационной деятельности;

4) участие в привлечении инвестиций в Республику Казахстан, создание условий для инвестиционной активности организаций, входящих в группу Фонда, а также улучшение инвестиционного климата в Республике Казахстан с учетом основных направлений государственной политики;

5) разработка и реализация инвестиционных стратегических проектов национального, межотраслевого и регионального масштабов, участие в разработке и реализации программ модернизации и диверсификации казахстанской экономики;

6) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

7) участие в реализации социально значимых, промышленно-инновационных проектов, способствующих устойчивому развитию экономики Республики Казахстан при учете особенностей их реализации Фондом, установленных настоящим Законом.

Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 21.05.2024 № 86-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Принципы деятельности Фонда

Деятельность Фонда основывается на следующих принципах:

1) соблюдения интересов государства как единственного акционера Фонда;

2) доходности, эффективности, транспарентности и отчетности деятельности Фонда и других организаций, входящих в группу Фонда;

3) системности и оперативности в принятии решений и их реализации;

4) социальной ответственности Фонда;

5) законности.

Глава 2. ОСОБЕННОСТИ УПРАВЛЕНИЯ ФОНДОМ

Статья 6. Органы Фонда

Органами Фонда являются:

1) высший орган - единственный акционер;

2) орган управления - совет директоров;

3) исполнительный орган - правление;

4) иные органы в соответствии с уставом Фонда.

Статья 6-1. Совет по управлению Фондом

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 6-1 в соответствии с Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 16.11.2023 № 40-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 7. Единственный учредитель и акционер Фонда

1. Единственным учредителем и акционером Фонда является Правительство Республики Казахстан.

2. К исключительной компетенции единственного акционера Фонда относятся следующие вопросы:

1) внесение изменений и дополнений в устав Фонда или утверждение его в новой редакции;

2) утверждение годовой финансовой отчетности Фонда;

3) утверждение плана развития Фонда и внесение изменений и дополнений в него;

4) добровольная реорганизация или ликвидация Фонда;

5) принятие решения об увеличении количества объявленных акций Фонда или изменении вида неразмещенных объявленных акций Фонда;

6) определение срока полномочий совета директоров Фонда, избрание его членов и досрочное прекращение их полномочий;

6-1) определение размера и условий выплаты вознаграждений независимым директорам Фонда;

7) отчуждение акций (долей участия) компаний по перечню, определенному единственным акционером Фонда, а также передача указанных акций (долей участия) в доверительное управление;

8) принятие решений о ликвидации, реорганизации компаний по перечню, определенному единственным акционером Фонда;

9) назначение и досрочное освобождение от должности председателя правления Фонда;

10) утверждение порядка распределения чистого дохода Фонда за отчетный финансовый год, принятие решения о выплате дивидендов по простым акциям и утверждение размера дивиденда в расчете на одну простую акцию Фонда;

11) принятие решения о невыплате дивидендов по простым акциям при наступлении случаев, предусмотренных Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах";

12) определение дивидендной политики Фонда;

13) утверждение решения совета директоров Фонда, принятого в соответствии с подпунктом 19) пункта 3 статьи 8 настоящего Закона;

14) приобретение и отчуждение акций банков, а также передача указанных акций в доверительное управление;

15) утверждение кодекса корпоративного управления, а также изменений и дополнений в него;

15-1) рассмотрение отчета о деятельности совета директоров Фонда;

15-2) принятие решений о финансировании Фондом проектов по поручению Президента Республики Казахстан с отражением суммы финансирования в финансовой отчетности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности и международными стандартами финансовой отчетности;

15-3) утверждение положения об Общественном совете Фонда;

16) иные вопросы в соответствии с настоящим Законом и (или) уставом Фонда.

3. Решения по вопросам, указанным в подпункте 8) пункта 2 настоящей статьи, в отношении компаний, в которых Фонд не является единственным акционером (участником), принимаются единственным акционером Фонда для определения позиции Фонда как акционера (участника) в целях последующего голосования уполномоченными представителями Фонда на общих собраниях акционеров (участников) компаний.

3-1. исключен Законом РК от 16.11.2023 № 40-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

4. Решения по вопросам, отнесенным настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и (или) уставом Фонда к компетенции единственного акционера, принимаются Правительством Республики Казахстан в форме индивидуального постановления.

Порядок принятия решений единственного акционера Фонда определяется Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.01.2021 № 406-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2023 № 40-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 8. Совет директоров Фонда

1. Совет директоров Фонда состоит из председателя и членов, избираемых единственным акционером Фонда.

2. Исключен Законом РК от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. К исключительной компетенции совета директоров Фонда относятся следующие вопросы:

1) утверждение плана мероприятий Фонда;

2) определение порядка разработки, утверждения, мониторинга, оценки реализации, представления отчетов по исполнению плана мероприятий Фонда, а также требований к его содержанию;

3) осуществление контроля и анализа выполнения, оценки реализации плана мероприятий Фонда;

4) определение ключевых показателей деятельности Фонда в рамках плана мероприятий Фонда;

5) утверждение порядка разработки, утверждения, исполнения и мониторинга годового бюджета Фонда;

6) утверждение годового бюджета Фонда;

7) принятие решений о ликвидации, реорганизации компаний, за исключением компаний, решение о ликвидации, реорганизации которых отнесено настоящим Законом к компетенции единственного акционера Фонда;

8) принятие решения о размещении (реализации), в том числе о количестве размещаемых (реализуемых) акций в пределах количества объявленных акций, способе и цене их размещения (реализации);

9) принятие решения о выкупе Фондом размещенных ценных бумаг, за исключением акций, и цене их выкупа;

10) утверждение политик Фонда: по управлению рисками, благотворительной помощи, о социальной ответственности, раскрытия информации, кредитной, промышленной и иных политик;

11) определение аудиторской организации, осуществляющей аудит Фонда, и предельного размера оплаты ее услуг в рамках утверждения годового бюджета;

12) принятие решения о вынесении вопросов на рассмотрение единственного акционера, за исключением вопроса, предусмотренного подпунктом 15-2) пункта 2 статьи 7 настоящего Закона;

13) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
14) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

15) принятие решений о создании комитетов при совете директоров Фонда;

16) определение количественного состава, срока полномочий правления, избрание членов правления, а также досрочное прекращение их полномочий, за исключением председателя правления Фонда;

17) определение размеров должностных окладов и условий оплаты труда и премирования председателя и членов правления;

18) определение количественного состава, срока полномочий службы внутреннего аудита, назначение ее руководителя, а также досрочное прекращение его полномочий, определение порядка работы службы внутреннего аудита, размера и условий оплаты труда и премирования работников службы внутреннего аудита;

19) принятие решения о цене, количестве, структуре размещения акций организаций, входящих в группу Фонда, размещаемых на организованном рынке ценных бумаг в целях реализации решения Правительства Республики Казахстан;

20) утверждение документов, регулирующих внутреннюю деятельность Фонда. Перечень документов, подлежащих утверждению советом директоров, определяется им самостоятельно;

21) определение порядка заключения сделок между организациями, входящими в группу Фонда, в отношении совершения которых Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах" установлены особые условия;

22) утверждение порядка оценки корпоративного управления в Фонде;

23) участие Фонда в создании или деятельности иных юридических лиц путем передачи части или нескольких частей активов, в сумме составляющих двадцать пять и более процентов от всех принадлежащих Фонду активов;

24) увеличение обязательств Фонда на величину, составляющую десять и более процентов размера его собственного капитала;

25) приобретение (отчуждение) Фондом десяти и более процентов акций (долей участия в уставном капитале) других юридических лиц;

26) определение условий выпуска облигаций, производных ценных бумаг Фонда и привлечения Фондом иного заимствования на сумму один и более процентов от размера собственного капитала Фонда;

27) исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

28) проведение ежегодной оценки деятельности совета директоров Фонда;

29) принятие решений, предусмотренных внутренними документами, утверждаемыми советом директоров, за исключением решений, относящихся в соответствии с настоящим Законом к исключительной компетенции единственного акционера, правления или председателя правления Фонда;

29-1) назначение корпоративного секретаря и досрочное прекращение его полномочий, определение срока полномочий корпоративного секретаря, требований к корпоративному секретарю, его функций, порядка деятельности, размера должностного оклада корпоративного секретаря и условий вознаграждения корпоративному секретарю;

29-2) утверждение порядка осуществления закупок Фондом и организациями, пятьюдесятью и более процентами голосующих акций (долей участия в уставном капитале) которых прямо или косвенно владеет Фонд;

30) иные вопросы в соответствии с настоящим Законом и (или) уставом Фонда.

4. Решения по вопросам, указанным в подпунктах 7) и 19) пункта 3 настоящей статьи, в отношении компаний, в которых Фонд не является единственным акционером (участником), принимаются советом директоров Фонда для определения позиции Фонда как акционера (участника) в целях последующего голосования уполномоченными представителями Фонда на общих собраниях акционеров (участников) компаний.

4-1. На основании решения совета директоров Фонда политики, указанные в подпункте 10) пункта 3 настоящей статьи, могут быть распространены на компании либо организации, входящие в группу Фонда, всеми голосующими акциями (долями участия) которых прямо или косвенно владеет Фонд.

5. Деятельность совета директоров Фонда обеспечивается корпоративным секретарем, в том числе формирующим повестку дня заседания совета директоров и направляющим уведомления членам совета директоров Фонда о проведении заседания, и Фондом.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2014 № 225-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2015 № 403-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2018 № 156-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 08.06.2021 № 48-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 27.12.2021 № 87-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2023 № 40-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 9. Комитеты совета директоров

1. Для рассмотрения наиболее важных вопросов и подготовки рекомендаций совету директоров Фонда могут создаваться постоянно действующие комитеты при совете директоров Фонда.

Для рассмотрения вопросов стратегического планирования создается комитет по стратегии, руководителем которого является первый руководитель центрального уполномоченного органа по государственному планированию.

В случае если вопрос, выносимый на рассмотрение совета директоров Фонда, входит в полномочия какого-либо комитета, им в обязательном порядке предварительно рассматривается соответствующий вопрос и готовится по нему заключение.

Специализированный комитет, предусмотренный статьей 14 настоящего Закона, создается в обязательном порядке.

2. Комитеты совета директоров Фонда состоят из членов совета директоров Фонда и экспертов, обладающих необходимыми профессиональными знаниями для работы в конкретном комитете.

Председатель правления Фонда не может быть председателем комитета совета директоров Фонда.

3. В целях повышения качественного уровня принятия решений советом директоров Фонда в рамках годового бюджета Фонда могут предусматриваться средства для привлечения консультантов, в том числе международных, по вопросам, рассматриваемым советом директоров или его комитетами.

4. Порядок формирования и работы комитетов совета директоров Фонда, их полномочия, количественный состав устанавливаются внутренними документами, утверждаемыми советом директоров Фонда.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Правление Фонда

1. Правление Фонда состоит из председателя правления, его заместителей и иных лиц.

2. К исключительной компетенции правления Фонда относятся следующие вопросы:

1) определение условий и порядка конвертирования ценных бумаг Фонда, а также их изменение;

2) определение размера оплаты услуг оценщика по оценке рыночной стоимости имущества, переданного в оплату акций Фонда либо являющегося предметом крупной сделки;

3) принятие решений по вопросам, относящимся в соответствии с законодательством Республики Казахстан и (или) уставом к компетенции общего собрания акционеров (участников), иного органа компании или иного юридического лица, по отношению к которому Фонд является акционером, участником или имеет право на долю в имуществе, за исключением решений по вопросам, принимаемым единственным акционером или советом директоров Фонда согласно настоящему Закону;

4) согласование вопросов назначения и досрочного прекращения полномочий руководителей исполнительных органов национальных компаний, а также юридических лиц, все голосующие акции (доли участия) которых принадлежат Фонду на праве собственности и (или) доверительного управления;

5) принятие оперативных мер в отношении компаний по недопущению срывов по полноте и срокам реализации инвестиционных решений и инвестиционных проектов;

6) формирование единой (в том числе по отраслям деятельности компаний) финансовой, инвестиционной, производственно-хозяйственной, научно-технической, по управлению деньгами, кадровой, социальной и иной политики в отношении компаний;

6-1) утверждение кодекса корпоративного управления организаций, входящих в группу Фонда, а также изменений и дополнений в него;

7) утверждение методических рекомендаций и корпоративных стандартов в отношении юридических лиц, более пятьюдесятью процентами голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно владеет Фонд;

8) утверждение правил разработки, согласования, утверждения, корректировки, исполнения и мониторинга исполнения планов мероприятий компаний;

9) утверждение дивидендной политики и нормативов начисления дивидендов для компаний;

10) утверждение отдельных видов нормативов и лимитов административных расходов Фонда по предложениям, вносимым Правительством Республики Казахстан, а также компаний, все голосующие акции (доли участия) которых принадлежат Фонду;

11) утверждение штатной численности, штатного расписания и организационной структуры Фонда;

12) принятие решений о создании филиалов и представительств Фонда;

13) принятие решений о создании комитетов при правлении Фонда, состоящих из работников Фонда, компаний и иных лиц в целях выработки предложений для правления Фонда;

14) определение информации о Фонде или его деятельности, составляющей служебную, коммерческую или иную охраняемую законом тайну;

15) определение условий выпуска облигаций, производных ценных бумаг Фонда и привлечения Фондом иного заимствования на сумму не более одного процента от размера собственного капитала Фонда;

16) утверждение документов, регулирующих внутреннюю деятельность Фонда, за исключением предусмотренных подпунктом 20) пункта 3 статьи 8 настоящего Закона;

17) создание централизованных служб в соответствии с пунктом 1 статьи 24 настоящего Закона;

18) заслушивание на ежегодной основе результатов деятельности компаний и представление отчетов о результатах деятельности компаний совету директоров Фонда;

18-1) обеспечение интеграции информационной системы закупок с информационной системой Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан в целях формирования единой точки доступа к закупкам, проводимым в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

19) иные вопросы, не отнесенные настоящим Законом и (или) уставом Фонда к компетенции других органов Фонда.

2-1. Правление Фонда вправе определить перечень вопросов из числа предусмотренных подпунктом 3) пункта 2 настоящей статьи, решения по которым могут быть приняты председателем правления Фонда, а также порядок принятия таких решений.

3. Решения, указанные в подпунктах 3) и 9) пункта 2, пункте 2-1 настоящей статьи, по вопросам деятельности компаний, в которых Фонд не является единственным акционером (участником), принимаются правлением или председателем правления Фонда в целях определения позиции Фонда как акционера (участника) для последующего голосования уполномоченными представителями Фонда на общих собраниях акционеров (участников) компаний.

4. Наряду с вопросами, предусмотренными Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах", к компетенции председателя правления Фонда относятся:

1) принятие решений о назначении проверок (ревизий) в компаниях и иных юридических лицах, пятьюдесятью и более процентами голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно владеют компании;

2) дача прямых (оперативных) поручений для исполнения компаниям, все голосующие акции (доли участия) которых принадлежат Фонду, по вопросам их деятельности;

3) привлечение к дисциплинарной ответственности руководителей исполнительных органов юридических лиц, по отношению к которым Фонд является единственным акционером или лицом, владеющим всеми голосующими акциями, единственным участником либо единственным лицом, имеющим право на имущество юридического лица;

3-1) подготовка ежегодного публичного отчета о результатах деятельности Фонда, который размещается на интернет-ресурсе Фонда;

3-2) проведение на регулярной основе встреч с бизнес-сообществом и иностранными инвесторами по вопросам деятельности Фонда;

4) принятие решений по иным вопросам в соответствии с настоящим Законом и (или) уставом Фонда.

5. Исключен Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. В случае передачи Фондом на основании решения Правительства Республики Казахстан акций (долей участия) компаний в доверительное управление полномочия, предусмотренные подпунктами 4) и 5) пункта 2 и пунктом 4 настоящей статьи, не реализуются Фондом (его органами и должностными лицами) и доверительным управляющим.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2018 № 202-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Служба внутреннего аудита Фонда

1. Служба внутреннего аудита Фонда создается советом директоров Фонда для осуществления контроля за финансово-хозяйственной деятельностью Фонда, оценки в области внутреннего контроля, системы управления рисками, исполнения документов в области корпоративного управления и консультирования в целях совершенствования деятельности Фонда.

2. Служба внутреннего аудита Фонда подчиняется непосредственно совету директоров Фонда и отчитывается перед ним о своей работе.

Статья 11-1. Общественный совет Фонда

В целях представления интересов гражданского общества и учета мнения общественности при обсуждении и принятии решений, повышения подотчетности и прозрачности деятельности Фонда и национальных компаний, входящих в группу Фонда, Фондом образуется консультативно-совещательный орган – Общественный совет Фонда.

Общественный контроль может осуществляться в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об общественном контроле".

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 11-1 в соответствии с Законом РК от 03.01.2021 № 406-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 02.10.2023 № 31-VIII (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. ОСОБЕННОСТИ УПРАВЛЕНИЯ В ГРУППЕ ФОНДА

Статья 12. Взаимодействие Правительства Республики Казахстан и Фонда

1. Взаимодействие Правительства Республики Казахстан и Фонда осуществляется в соответствии с настоящим Законом, иным законодательством Республики Казахстан и соглашением о взаимодействии между Правительством Республики Казахстан и Фондом.

Соглашение о взаимодействии между Правительством Республики Казахстан и Фондом содержит:

1) основные принципы взаимодействия Правительства Республики Казахстан и Фонда;

2) вопросы взаимодействия между Правительством Республики Казахстан и Фондом, в том числе требования Правительства Республики Казахстан к Фонду по вопросам его деятельности;

3) вопросы взаимодействия между государственными органами, входящими в структуру Правительства Республики Казахстан, и Фондом.

2. Правительство Республики Казахстан, как собственник акций Фонда, способствует достижению Фондом цели по повышению национального благосостояния Республики Казахстан посредством обеспечения условий для эффективного управления Фондом его органами.

3. Правительство Республики Казахстан, как коллегиальный орган, возглавляющий систему органов исполнительной власти, не вмешивается в оперативную (текущую) деятельность Фонда, за исключением случаев, предусмотренных законами и актами Президента Республики Казахстан.

4. Правительство Республики Казахстан осуществляет управление Фондом исключительно посредством реализации полномочий единственного акционера, предусмотренных настоящим Законом и (или) уставом Фонда, а также представительства членов Правительства Республики Казахстан в совете директоров Фонда.

Общее руководство и руководство текущей деятельностью Фонда осуществляется, соответственно, советом директоров и правлением, которые принимают решения по вопросам, относящимся к их компетенции.

Сноска. Статья 12 с изменением, внесенным Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Взаимодействие государственных органов с Фондом и организациями, входящими в группу Фонда

1. Взаимодействие между государственными органами и Фондом, организациями, входящими в группу Фонда, не относящееся к взаимодействию в рамках деятельности единственного акционера Фонда, членства руководителей государственных органов в совете директоров Фонда, регулируется законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан.

1-1. Депутатам Парламента Республики Казахстан предоставляется любая запрашиваемая информация о деятельности Фонда в соответствии с законами Республики Казахстан.

2. Не допускается вмешательство со стороны государственных органов в оперативную (текущую) деятельность Фонда, организаций, входящих в группу Фонда, кроме случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

3. Предоставление отчетности Фондом и организациями, входящими в группу Фонда, государственным органам, за исключением отчетности, предоставление которой прямо предусмотрено законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан, осуществляется посредством размещения соответствующей информации на интернет-ресурсе Фонда.

Правила размещения отчетности, необходимой государственным органам, на интернет-ресурсе Фонда, а также перечень, формы и периодичность размещения отчетности утверждаются центральным уполномоченным органом по государственному планированию.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Порядок анализа влияния деятельности организаций, входящих в группу Фонда, на развитие экономики или отдельно взятой отрасли экономики

1. Комплексный и объективный анализ влияния деятельности организаций, входящих в группу Фонда, на развитие экономики или отдельно взятой отрасли экономики (далее - анализ), за исключением вопросов, связанных с использованием ими средств Национального фонда Республики Казахстан, республиканского бюджета, а также поручительств и активов государства, осуществляется в рамках деятельности специализированного комитета при совете директоров Фонда.

2. Постоянным членом специализированного комитета при совете директоров Фонда - экспертом с правом голоса является представитель Высшей аудиторской палаты Республики Казахстан, который инициирует обязательное проведение внешнего аудита организаций, входящих в группу Фонда, в пределах заложенных в бюджете Фонда средств, а также анализа с постановкой вопросов, определенных Высшей аудиторской палатой Республики Казахстан.

Результаты проведенного внешнего аудита организаций, входящих в группу Фонда, предоставляются в Высшую аудиторскую палату Республики Казахстан.

3. Совет директоров вправе дать поручение председателю правления сформировать ревизионную группу по проведению анализа, в состав которой входит представитель Высшей аудиторской палаты Республики Казахстан, либо о проведении внешнего аудита организаций, входящих в группу Фонда.

4. Результаты анализа организации, входящей в группу Фонда, оформляются актом, который представляется совету директоров Фонда и Высшей аудиторской палате Республики Казахстан.

5. При выявлении случаев неэффективной деятельности организации, входящей в группу Фонда, органы Фонда принимают меры, необходимые для повышения эффективности деятельности такой организации.

6. Высшая аудиторская палата Республики Казахстан вправе использовать полученную в ходе работы специализированного комитета при совете директоров Фонда информацию в своей деятельности с учетом соблюдения режима секретности, служебной, коммерческой или иной охраняемой законом тайны.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Особенности реализации Фондом социально значимых и промышленно-инновационных проектов

1. Фонд и организации, входящие в группу Фонда, могут участвовать в реализации социально значимых и промышленно-инновационных проектов с учетом основных направлений государственной политики в промышленно-инновационной, социально-экономической и иных сферах, по направлениям деятельности Фонда.

2. Реализация Фондом или организациями, входящими в группу Фонда, социально значимых и (или) промышленно-инновационных проектов, инициируемых Правительством Республики Казахстан, являющихся низкорентабельными, может осуществляться с предоставлением полного или частичного бюджетного финансирования и (или) государственных гарантий по негосударственным займам в порядке и на условиях, предусмотренных бюджетным законодательством Республики Казахстан.

Правила отнесения социально значимых и (или) промышленно-инновационных проектов, реализуемых Фондом или организацией, входящей в группу Фонда, к низкорентабельным утверждаются Правительством Республики Казахстан.

3. При осуществлении Фондом или организацией, входящей в группу Фонда, промышленно-инновационной деятельности им предоставляются меры государственного стимулирования промышленности и государственной поддержки инновационной деятельности в соответствии с законодательством Республики Казахстан о промышленной политике и Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15 с изменением, внесенным Законом РК от 27.12.2021 № 87-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Планы развития и планы мероприятий Фонда и национальных компаний, входящих в группу Фонда

Сноска. Заголовок статьи 16 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. План развития Фонда разрабатывается на десять лет с учетом основных направлений государственной политики в промышленно-инновационной, социально-экономической и иных сферах по направлениям деятельности Фонда.

2. В целях реализации плана развития разрабатывается план мероприятий Фонда на пять лет. Требования к содержанию плана развития Фонда определяются советом директоров Фонда на основе минимальных требований к его содержанию, утвержденных уполномоченным органом по государственному планированию. Компании привлекаются к разработке плана мероприятий Фонда в пределах своей сферы деятельности.

3. В компаниях на основе плана развития Фонда разрабатываются планы развития компаний сроком на десять лет. План развития компании утверждается ее советом директоров.

Советами директоров компаний в целях реализации их планов развития утверждаются планы мероприятий, разрабатываемые сроком на пять лет.

Сноска. Статья 16 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Принципы управления в группе Фонда

Управление в группе Фонда осуществляется в соответствии с наилучшей практикой корпоративного управления и на основе следующих принципов:

1) увеличение рыночной стоимости активов компаний;

2) эффективность системы корпоративного управления;

3) эффективность дивидендной политики;

4) раскрытие информации и прозрачность.

Глава 4. ОСОБЕННОСТИ ПРАВОВОГО РЕГУЛИРОВАНИЯ
ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ГРУППЫ ФОНДА

Статья 18. Особые полномочия Фонда для обеспечения национального благосостояния

1. В целях повышения конкурентоспособности и устойчивости национальной экономики, обеспечения национального благосостояния Фонд имеет следующие особые полномочия:

1) приоритетное право на приобретение по решению Правительства Республики Казахстан стратегических объектов в случаях намерения физического лица или негосударственного юридического лица совершить сделку по отчуждению стратегического объекта, а также обращения взыскания на стратегический объект или отчуждения стратегического объекта реабилитационным или банкротным управляющим либо реализации заложенного имущества (стратегического объекта) залогодержателем во внесудебном порядке, либо обращения взыскания на стратегический объект на основании судебного акта;

2) приоритетное право на приобретение по решению Правительства Республики Казахстан имущественной массы при банкротстве организаций, пакеты акций (доли участия в уставном капитале, паи) которых отнесены к стратегическим объектам в соответствии с законодательством Республики Казахстан, или организаций, имеющих важное стратегическое значение для экономики республики;

3) право на приобретение акций банков в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

2. В порядке и на условиях, предусмотренных Кодексом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", в случае намерения лица, обладающего правом недропользования (долей в праве недропользования) и (или) объектом, связанным с правом недропользования, произвести отчуждение права недропользования (доли в праве недропользования) и (или) объекта, связанного с правом недропользования, государство через Фонд, национальную компанию или уполномоченный государственный орган имеет приоритетное право на приобретение отчуждаемого права недропользования (доли в праве недропользования) и (или) объекта, связанного с правом недропользования.

Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 07.03.2014 № 177-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2017 № 126-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Закупки товаров, работ и услуг

Закупки товаров, работ и услуг Фондом и организациями, пятьюдесятью и более процентами голосующих акций (долей участия в уставном капитале) которых прямо или косвенно владеет Фонд, осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан о закупках отдельных субъектов квазигосударственного сектора.

Сноска. Статья 19 в редакции Закона РК от 08.06.2021 № 48-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 20. Управление деньгами

1. Фонд реализует единую политику по управлению деньгами Фонда и юридических лиц, все голосующие акции (доли участия) которых принадлежат Фонду, утверждаемую советом директоров Фонда.

2. Организации, входящие в группу Фонда, вправе предоставлять иным организациям, в том числе входящим в группу Фонда, кредиты (займы) в денежной форме на условиях платности, срочности и возвратности.

3. Порядок и условия предоставления кредитов (займов), указанных в пункте 2 настоящей статьи, определяются внутренней кредитной политикой, утверждаемой советом директоров Фонда.

4. Фонд и организации, входящие в группу Фонда, могут оказывать благотворительную помощь в соответствии с благотворительной программой, утверждаемой советом директоров Фонда, в которой предусматривается лимит размеров оказания благотворительной помощи.

5. По решению единственного акционера и в определяемом им порядке Фонд ежегодно выделяет некоммерческой организации в лице общественного фонда "Қазақстан халқына" средства в размере не менее семи процентов от чистого дохода Фонда.

Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 16.11.2015 № 403-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Сделки, в отношении совершения которых Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах" установлены особые условия

Сделки между организациями, входящими в группу Фонда, в отношении совершения которых Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах" установлены особые условия, заключаются без их применения в порядке, определяемом советом директоров Фонда.

Статья 22. Приобретение организациями, входящими в группу Фонда, акций (долей участия в уставном капитале) иных юридических лиц

1. Порядок приобретения на вторичном рынке ценных бумаг тридцати и более процентов голосующих акций акционерных обществ, установленный Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах", не применяется в отношении Фонда или юридических лиц, более пятьюдесятью процентами голосующих акций которых прямо или косвенно владеет Фонд.

2. Организация, входящая в группу Фонда, которой самостоятельно или в совокупности со своими аффилированными лицами принадлежит девяносто пять и более процентов голосующих акций общества, вправе потребовать от остальных акционеров общества продать ему принадлежащие им голосующие акции данного общества. Такое требование о продаже голосующих акций, принадлежащих другим акционерам, может быть заявлено в отношении всех видов голосующих акций общества.

Требование к акционерам о продаже принадлежащих им голосующих акций общества должно содержать данные о лице (лицах), заявившем (заявивших) данное требование, включая имена (наименования), место жительства (место нахождения), количество принадлежащих ему (им) голосующих акций общества и о предлагаемой цене приобретения голосующих акций общества, определяемой в соответствии с пунктом 4 настоящей статьи.

3. Акционерное общество в течение трех рабочих дней после даты получения требования, указанного в пункте 2 настоящей статьи, обеспечивает его размещение на интернет-ресурсе депозитария финансовой отчетности. Остальные акционеры обязаны продать принадлежащие им акции общества в срок не более шестидесяти календарных дней после даты размещения требования на интернет-ресурсе депозитария финансовой отчетности. Запрещается совершение акционерами иных гражданско-правовых сделок с акциями общества в течение срока, указанного в настоящем пункте.

4. Цена продажи акционерами принадлежащих им голосующих акций по требованию лиц, указанных в пункте 2 настоящей статьи, определяется на дату предъявления требования как наивысшая цена из нижеприведенных:

1) в отношении акций, включенных в представительский список фондовой биржи, функционирующей на территории Республики Казахстан:

средневзвешенная цена акций, сложившаяся на организованном рынке ценных бумаг за последние шесть месяцев, предшествующих дате сделки, в результате которой лицам, указанным в части первой пункта 2 настоящей статьи, стало принадлежать девяносто пять или более процентов голосующих акций общества;

либо цена акций по сделке, в результате которой лицам, указанным в части первой пункта 2 настоящей статьи, стало принадлежать девяносто пять или более процентов голосующих акций общества;

2) в отношении акций, не указанных в подпункте 1) настоящего пункта:

рыночная цена акций, определенная оценщиком в соответствии с законодательством Республики Казахстан об оценочной деятельности;

либо цена акций по сделке, в результате которой лицам, указанным в части первой пункта 2 настоящей статьи, стало принадлежать девяносто пять или более процентов голосующих акций общества.

5. Организация, указанная в части первой пункта 2 настоящей статьи, обязана оплатить голосующие акции общества, выкупаемые у остальных акционеров, по предложенной цене приобретения, определяемой в соответствии с пунктом 4 настоящей статьи.

Деньги, предназначенные для оплаты голосующих акций общества, выкупаемых организацией, указанной в части первой пункта 2 настоящей статьи, у остальных акционеров, перечисляются на банковские счета данных акционеров, имеющих актуальные реквизиты в системе реестров держателей ценных бумаг и (или) системе учета номинального держания.

В случае отсутствия сведений об актуальных реквизитах акционера в системе реестров держателей ценных бумаг, и (или) системе учета номинального держания деньги, предназначенные для оплаты приобретенных акций общества, перечисляются на счет, открытый в центральном депозитарии для учета невостребованных денег в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

Сноска. Статья 22 - в редакции Закона РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Прекращение государственной собственности на имущество путем внесения его в оплату размещаемых акций Фонда

1. Имущество, находящееся в государственной собственности, по решению Правительства Республики Казахстан может передаваться в оплату размещаемых акций Фонда.

2. Имущество, находящееся в государственной собственности, по решению Правительства Республики Казахстан может передаваться в собственность Фонда в обмен на другое имущество, находящееся в собственности Фонда в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан.

Статья 24. Управление организациями, входящими в группу Фонда

1. В группе Фонда могут создаваться единые централизованные службы внутреннего аудита, а также централизованная служба безопасности Фонда, которая осуществляет деятельность в отношении Фонда и юридических лиц, пятьюдесятью и более процентами акций (долей участия) которых прямо или косвенно владеет Фонд. Решение о создании централизованной службы внутреннего аудита, централизованной службы безопасности может быть принято правлением Фонда.

2. В уставе компании, все голосующие акции которой принадлежат Фонду на праве собственности и (или) доверительного управления, вопросы, входящие в исключительную компетенцию общего собрания акционеров в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах", могут быть отнесены к компетенции совета директоров такой компании, за исключением вопросов:

1) внесения изменений и дополнений в устав или утверждения устава в новой редакции;

2) добровольной реорганизации или ликвидации;

3) определения количественного состава, срока полномочий совета директоров, избрания его членов и досрочного прекращения их полномочий;

4) определения размера и условий выплаты вознаграждений членам совета директоров;

5) введения и аннулирования "золотой акции".

3. В уставе компании, все голосующие акции которой принадлежат Фонду на праве собственности и (или) доверительного управления, вопросы, входящие в исключительную компетенцию совета директоров в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об акционерных обществах", могут быть отнесены к компетенции исполнительного органа указанной компании, за исключением вопросов:

1) определения приоритетных направлений деятельности;

2) принятия решения о размещении (реализации), в том числе о количестве размещаемых (реализуемых) акций в пределах количества объявленных акций, способе и цене их размещения (реализации);

3) принятия решения о выкупе обществом размещенных акций или других ценных бумаг и цене их выкупа;

4) определения количественного состава, срока полномочий исполнительного органа, избрания его руководителя и членов (лица, единолично осуществляющего функции исполнительного органа), а также досрочного прекращения их полномочий;

5) определения размеров должностных окладов и условий оплаты труда и премирования руководителя и членов исполнительного органа (лица, единолично осуществляющего функции исполнительного органа);

6) определения количественного состава, срока полномочий службы внутреннего аудита, назначения его руководителя, а также досрочного прекращения его полномочий, определения порядка работы службы внутреннего аудита, размера и условий оплаты труда и премирования работников службы внутреннего аудита;

7) назначения, определения срока полномочий корпоративного секретаря, досрочного прекращения его полномочий, а также определения размера должностного оклада и условий вознаграждения корпоративного секретаря.

4. Решение о заключении национальной компанией, более пятидесяти процентов голосующих акций которой принадлежат Фонду на праве собственности, сделки или совокупности взаимосвязанных между собой сделок, в результате которой (которых) национальной компанией приобретается или отчуждается (может быть приобретено или отчуждено) имущество, стоимость которого составляет менее десяти процентов от общего размера стоимости активов национальной компании, принимается правлением национальной компании.

Уставом национальной компании, более пятидесяти процентов голосующих акций которой принадлежат Фонду на праве собственности, вопрос о заключении сделки или совокупности взаимосвязанных между собой сделок, в результате которой (которых) национальной компанией приобретается или отчуждается (может быть приобретено или отчуждено) имущество, стоимость которого составляет один и менее процентов от общего размера стоимости активов национальной компании, может быть отнесен к компетенции руководителя исполнительного органа национальной компании.

5. Членам Правительства Республики Казахстан и иным государственным служащим запрещается входить в составы советов директоров или наблюдательных советов организаций, входящих в группу Фонда, за исключением случая, предусмотренного пунктом 1 статьи 8 настоящего Закона.

Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 04.12.2015 № 435-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования; от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2023 № 40-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 24-1. Передача в конкурентную среду активов Фонда и организаций, более пятидесяти процентов голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно принадлежат Фонду на праве собственности

1. Порядок передачи в конкурентную среду активов Фонда и организаций, более пятидесяти процентов голосующих акций (долей участия) которых прямо или косвенно принадлежат Фонду на праве собственности, определяется советом директоров Фонда.

2. Перечень активов юридических лиц, указанных в пункте 1 настоящей статьи, рекомендуемых к передаче в конкурентную среду, определяется Правительством Республики Казахстан.

3. Передача активов в конкурентную среду осуществляется способами открытого двухэтапного конкурса, прямой адресной продажи, электронного конкурса, аукциона, на фондовой бирже, иными способами, не запрещенными законами Республики Казахстан, и проводится:

1) с привлечением независимых консультантов по активам, имеющим социально-экономическое значение, владение и (или) пользование, и (или) распоряжение которым будут оказывать влияние на состояние национальной безопасности Республики Казахстан. Способ реализации таких активов определяется советом директоров Фонда на основании предложений независимых консультантов с соблюдением требований законодательства Республики Казахстан;

2) по иным активам – в порядке, определяемом советом директоров Фонда, предусмотренном пунктом 1 настоящей статьи.

4. Аукцион проводится:

первый раз – методом повышения цены;

второй и третий раз – методом понижения цены.

На вторых торгах продажа актива осуществляется на аукционе с применением метода понижения цены с установлением минимальной цены в размере пятидесяти процентов от начальной цены реализуемого актива.

На третьих торгах продажа актива осуществляется на аукционе с применением метода понижения цены без установления минимальной цены.

Каждые последующие торги осуществляются в срок двадцать рабочих дней.

5. При проведении аукциона стартовая цена реализуемого актива равна начальной цене продажи реализуемого актива.

6. Начальная цена реализуемого актива устанавливается продавцом в соответствии с законодательством Республики Казахстан о государственном имуществе.

Начальная цена реализуемого актива может быть ниже балансовой стоимости реализуемого актива.

7. Реализация активов способом аукциона юридическими лицами, предусмотренными пунктом 1 настоящей статьи, осуществляется на веб-портале реестра государственного имущества.

8. Реализация актива юридических лиц, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, допускается по цене ниже балансовой стоимости реализуемого актива.

9. Нереализованные активы по результатам трех торгов подлежат ликвидации или реорганизации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

10. Порядок прямой адресной продажи активов юридических лиц, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, определяется советом директоров Фонда.

Сноска. Глава 4 дополнена статьей 24-1 в соответствии с Законом РК от 04.12.2015 № 435-V (вводится в действие с 01.01.2016); с изменениями, внесенными Законом РК от 11.07.2017 № 89-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 25. Ответственность Фонда и его должностных лиц

Фонд, иные организации, входящие в группу Фонда, и их должностные лица несут ответственность в порядке и на основаниях, предусмотренных законами Республики Казахстан.

Статья 26. Порядок введения в действие настоящего Закона

1. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

2. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 13 февраля 2009 года "О Фонде национального благосостояния" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2009 г., № 2-3, ст. 17; № 24, ст. 133; 2011 г., № 5, ст. 43).

Президент Республики Казахстан	Н. НАЗАРБАЕВ

Ұлттық әл-ауқат қоры туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 1 ақпандағы № 550-IV Заңы.

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "индустриялық-инновациялық" деген сөздер "өнеркәсіптік-инновациялық" деген сөздермен ауыстырылды – ҚР 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы Заң Ұлттық әл-ауқат қорының құқықтық жағдайын, қызмет тәртібін, мақсаттарын, міндеттері мен өкілеттіктерін, Ұлттық әл-ауқат қоры мен мемлекеттік органдардың өзара іс-қимыл жасау тәртібін, сондай-ақ акциялары (қатысу үлестері) Ұлттық әл-ауқат қорына тиесілі заңды тұлғалардың және Ұлттық әл-ауқат қорының тобына кіретін өзге де ұйымдардың құқықтық жағдайының жекелеген ерекшеліктерін айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) жанама иелену – Қордың әрбір келесі ұйымының өзге ұйымның акцияларын (жарғылық капиталдағы қатысу үлестерін) меншік немесе сенімгерлік басқару құқығында иеленуі;

2) компаниялар – ұлттық даму институттары, ұлттық компаниялар және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы меншік немесе сенімгерлік басқару құқығымен Қорға тиесілі басқа да заңды тұлғалар;

3) Қордың даму жоспары – Қордың тобына кіретін ұйымдардың ұзақ мерзімді құнын (құндылығын) ұлғайтуға, Қордың тобына кіретін активтерді тиімді басқаруға бағытталған, Қордың компанияларды басқару жөніндегі миссиясын, болжап көруін, мақсаты мен міндеттерін айқындайтын және негіздейтін құжат;

4) Қордың тобы – Қор, компаниялар, дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы компанияларға тиесілі олардың еншілес ұйымдары, сондай-ақ дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы компаниялардың көрсетілген еншілес ұйымдарына тиесілі, осы Заңмен өздеріне қатысты арнаулы құқықтық жағдай белгіленетін заңды тұлғалар.

Қордың тобына:

кепілге салынған акцияларын (қатысу үлестерін) сату жөніндегі сауда-саттық Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес өткізілмеді деп жарияланған кезде акциялары (қатысу үлестері) Қордың тобына кіретін банктің меншігіне келіп түскен заңды тұлғалар;

банк кредиторларының мүдделерін қорғау және Қазақстан Республикасы банк жүйесінің орнықтылығын қамтамасыз ету мақсатында акциялары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша Қордың меншігіне келіп түскен банктер кірмейді;

5) Ұлттық әл-ауқат қоры (бұдан әрі – Қор) – ұлттық басқарушы холдинг.

Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының Қор туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының Қор туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, осы Заңнан және өзге де нормативтік құқықтық актілерден тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3. Егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар туралы заңнамасы және Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасы Қордың тобына қолданылады.

4. Қазақстан Республикасының инвестициялық және венчурлік қорлар туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге кіретін компанияларға қолданылмайды.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 04.07.2018 № 174-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Қордың акцияларына меншік мәселелері

Қордың акциялары мемлекеттің айрықша меншігі болып табылады және иеліктен шығаруға жатпайды.

4-бап. Қордың мақсаты мен міндеттері

1. Қор қызметінің мақсаты Қордың тобына кіретін ұйымдардың ұзақ мерзімді құнын (құндылығын) ұлғайту, Қордың тобына кіретін активтерді тиімді басқару арқылы Қазақстан Республикасының ұлттық әл-ауқатын арттыру болып табылады.

2. Қордың міндеттері:

1) Қордың тобына кіретін ұйымдардың бәсекеге қабілеттілігін, нарықтық құнын және кірістілігін арттыру;

2) Қордың тобына корпоративтік басқарудың ең озық тәжірибесін енгізу;

3) инновациялық процестер мен технологияларды әзірлеуді және оларды Қордың тобына енгізуді ынталандыру, сондай-ақ инновациялық қызметті дамытуға жәрдемдесу;

4) Қазақстан Республикасына инвестициялар тартуға қатысу, Қордың тобына кіретін ұйымдардың инвестициялық белсенділігі үшін жағдай жасау, сондай-ақ мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын ескере отырып, Қазақстан Республикасында инвестициялық ахуалды жақсарту;

5) ұлттық, салааралық және өңірлік ауқымдағы инвестициялық стратегиялық жобалар әзірлеу және оларды іске асыру, Қазақстан экономикасын жаңғырту және әртараптандыру бағдарламаларын әзірлеуге және іске асыруға қатысу;

6) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7) Қазақстан Республикасының экономикасын орнықты дамытуға ықпал ететін әлеуметтік маңызы бар өнеркәсіптік-инновациялық жобаларды Қордың іске асыруының осы Заңда белгіленген ерекшеліктерін ескере отырып, оларды іске асыруға қатысу болып табылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2024 № 86-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Қор қызметінің қағидаттары

Қордың қызметі:

1) Қордың жалғыз акционері ретінде мемлекеттің мүдделерін сақтау;

2) Қордың және Қордың тобына кіретін басқа да ұйымдар қызметінің кірістілігі, тиімділігі, транспаренттілігі және есептілігі;

3) шешімдерді қабылдау мен оларды іске асырудағы жүйелілік пен жеделдік;

4) Қордың әлеуметтік жауапкершілігі;

5) заңдылық қағидаттарына негізделеді.

2-тарау. ҚОРДЫ БАСҚАРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

6-бап. Қордың органдары

Қордың органдары мыналар болып табылады:

1) жалғыз акционер – жоғары орган;

2) директорлар кеңесі – басқару органы;

3) басқарма – атқарушы орган;

4) Қордың жарғысына сәйкес өзге де органдар.

6-1-бап. Қорды басқару жөніндегі кеңес

Ескерту. 6-1-бап алып тасталды – ҚР 16.11.2023 № 40-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-бап. Қордың жалғыз құрылтайшысы және акционері

1. Қордың жалғыз құрылтайшысы және акционері Қазақстан Республикасының Үкіметі болып табылады.

2. Қордың жалғыз акционерінің айрықша құзыретіне мынадай:

1) Қордың жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу немесе оны жаңа редакцияда бекіту;

2) Қордың жылдық қаржылық есептілігін бекіту;

3) Қордың даму жоспарын бекіту және оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу;

4) Қорды ерікті түрде қайта ұйымдастыру немесе тарату;

5) Қордың жария етілген акцияларының санын көбейту немесе Қордың орналастырылмаған жария етілген акцияларының түрін өзгерту туралы шешім қабылдау;

6) Қордың директорлар кеңесінің өкілеттік мерзімін айқындау, оның мүшелерін сайлау және олардың өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату;

6-1) Қордың тәуелсіз директорларына сыйақылар мөлшері мен төлеу шарттарын айқындау;

7) Қордың жалғыз акционері айқындаған тізбе бойынша компаниялардың акцияларын (қатысу үлестерін) иеліктен шығару, сондай-ақ көрсетілген акцияларды (қатысу үлестерін) сенімгерлік басқаруға беру;

8) Қордың жалғыз акционері айқындаған тізбе бойынша компанияларды тарату, қайта ұйымдастыру туралы шешім қабылдау;

9) Қор басқармасының төрағасын тағайындау және қызметінен мерзімінен бұрын босату;

10) Қордың есепті қаржы жылындағы таза кірісін бөлу тәртібін бекіту, жай акциялар бойынша дивидендтер төлеу туралы шешім қабылдау және Қордың бір жай акциясына шаққандағы дивидендтің мөлшерін бекіту;

11) "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайлар орын ала бастаған кезде жай акциялар бойынша дивидендтер төлемеу туралы шешім қабылдау;

12) Қордың дивидендтік саясатын айқындау;

13) осы Заңның 8-бабы 3-тармағының 19) тармақшасына сәйкес қабылданған Қордың директорлар кеңесінің шешімін бекіту;

14) банктердің акцияларын иемдену және иеліктен шығару, сондай-ақ көрсетілген акцияларды сенімгерлік басқаруға беру;

15) корпоративтік басқару кодексін, сондай-ақ оған өзгерістер мен толықтыруларды бекіту мәселелері;

15-1) Қордың директорлар кеңесінің қызметі туралы есепті қарау;

15-2) Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмасы бойынша Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасына және халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес қаржылық есептілікте қаржыландыру сомасын көрсете отырып, Қордың жобаларды қаржыландыруы туралы шешімдер қабылдау;

15-3) Қордың Қоғамдық кеңесі туралы ережені бекіту;

16) осы Заңға және (немесе) Қордың жарғысына сәйкес өзге де мәселелер жатады.

3. Осы баптың 2-тармағының 8) тармақшасында көрсетілген мәселелер бойынша, Қор жалғыз акционері (қатысушы) болып табылмайтын компанияларға қатысты шешімдерді компаниялар акционерлерінің (қатысушыларының) жалпы жиналыстарында Қордың уәкілетті өкілдерінің кейіннен дауыс беруі мақсатында акционер (қатысушы) ретінде Қордың ұстанымын айқындау үшін Қордың жалғыз акционері қабылдайды.

3-1. Алып тасталды – ҚР 16.11.2023 № 40-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен және (немесе) Қордың жарғысымен жалғыз акционердің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша шешімдерді Қазақстан Республикасының Үкіметі жеке қаулы түрінде қабылдайды.

Қордың жалғыз акционерінің шешімдер қабылдау тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.01.2021 № 406-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2023 № 40-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қордың директорлар кеңесі

1. Қордың директорлар кеңесі Қордың жалғыз акционері сайлайтын төраға мен мүшелерден тұрады.

2. Алып тасталды – ҚР 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Қордың директорлар кеңесінің айрықша құзыретіне мынадай мәселелер:

1) Қордың іс-шаралар жоспарын бекіту;

2) Қордың іс-шаралар жоспарының орындалуы жөніндегі есептерді әзірлеу, бекіту, оларға мониторинг жүргізу, олардың іске асырылуын бағалау, беру тәртібін, сондай-ақ оның мазмұнына қойылатын талаптарды айқындау;

3) Қордың іс-шаралар жоспарының орындалуын бақылау мен талдауды, іске асырылуын бағалауды жүзеге асыру;

4) Қордың іс-шаралар жоспары шеңберінде Қор қызметінің негізгі көрсеткіштерін айқындау;

5) Қордың жылдық бюджетін әзірлеу, бекіту, орындау және оған мониторинг жүргізу тәртібін бекіту;

6) Қордың жылдық бюджетін бекіту;

7) осы Заңмен тарату, қайта ұйымдастыру туралы шешім Қордың жалғыз акционерінің құзыретіне жатқызылған компанияларды қоспағанда, компанияларды тарату, қайта ұйымдастыру туралы шешімдер қабылдау;

8) акцияларды орналастыру (сату) туралы, оның ішінде жария етілген акциялардың саны шегінде орналастырылатын (сатылатын) акциялардың саны, оларды орналастыру (сату) тәсілі мен бағасы туралы шешім қабылдау;

9) акцияларды қоспағанда, орналастырылған бағалы қағаздарды Қордың құнын төлеуі және олардың құнын төлеу бағасы туралы шешім қабылдау;

10) Қордың саясаттарын: тәуекелдерді басқару, қайырымдылық көмек жөніндегі, әлеуметтік жауапкершілік туралы, ақпаратты ашу, кредиттік, өнеркәсіптік және өзге де саясаттарын бекіту;

11) Қордың аудитін жүзеге асыратын аудиторлық ұйымды және жылдық бюджетті бекіту шеңберінде оның қызметтеріне ақы төлеудің шекті мөлшерін айқындау;

12) осы Заңның 7-бабы 2-тармағының 15-2) тармақшасында көзделген мәселені қоспағанда, мәселелерді жалғыз акционердің қарауына шығару туралы шешім қабылдау;

13) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
14) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15) Қордың директорлар кеңесі жанынан комитеттер құру туралы шешімдер қабылдау;

16) басқарманың сандық құрамын, өкілеттік мерзімін айқындау, басқарма мүшелерін сайлау, сондай-ақ Қор басқармасының төрағасын қоспағанда, олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;

17) басқарма төрағасы мен оның мүшелерінің лауазымдық жалақыларының мөлшерін және еңбегіне ақы төлеу мен сыйлықақы беру шарттарын айқындау;

18) ішкі аудит қызметінің сандық құрамын, өкілеттік мерзімін айқындау, оның басшысын тағайындау, сондай-ақ оның өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату, ішкі аудит қызметінің жұмыс тәртібін, ішкі аудит қызметі қызметкерлеріне еңбекақы мен сыйлықақы мөлшерін және оларды төлеу шарттарын айқындау;

19) Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімін іске асыру мақсатында бағалы қағаздардың ұйымдастырылған нарығында орналастырылатын Қор тобына кіретін ұйымдар акцияларының бағасы, саны, орналастыру құрылымы туралы шешім қабылдау;

20) Қордың ішкі қызметін реттейтін құжаттарды бекіту. Директорлар кеңесі бекітуге тиіс құжаттардың тізбесін ол дербес айқындайды;

21) "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында жасалуына қатысты ерекше шарттар белгіленген мәмілелердің Қордың тобына кіретін ұйымдар арасында жасалуының тәртібін айқындау;

22) Қордағы корпоративтік басқаруды бағалау тәртібін бекіту;

23) Қорға тиесілі барлық активтердің жиынтығында жиырма бес және одан да көп пайызын құрайтын активтердің бір бөлігін немесе бірнеше бөлігін беру арқылы Қордың өзге заңды тұлғаларды құруға немесе олардың қызметіне қатысуы;

24) Қордың міндеттемелерін оның меншікті капиталы мөлшерінің он және одан көп пайызын құрайтын шамаға ұлғайту;

25) Қордың басқа заңды тұлғалар акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) он және одан да көп пайызын сатып алуы (иеліктен шығаруы);

26) Қордың облигацияларын, туынды бағалы қағаздарын шығару және Қордың меншікті капиталы мөлшерінің бір және одан да көп пайызы сомасына Қордың өзге де қарыз тартуы шарттарын айқындау;

27) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

28) Қордың директорлар кеңесінің қызметіне жыл сайын бағалау жүргізу;

29) осы Заңға сәйкес Қордың жалғыз акционерінің, басқармасының немесе басқарма төрағасының айрықша құзыретіне жататын шешімдерді қоспағанда, директорлар кеңесі бекітетін ішкі құжаттарда көзделген шешімдерді қабылдау;

29-1) корпоративтік хатшыны тағайындау және оның өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату, корпоративтік хатшы өкілеттігінің мерзімін, корпоративтік хатшыға қойылатын талаптарды, оның функцияларын, қызмет тәртібін, корпоративтік хатшының лауазымдық айлықақысының мөлшерін және корпоративтік хатшыға сыйақы төлеу шарттарын айқындау;

29-2) Қордың және дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызын Қор тікелей немесе жанама түрде иеленетін ұйымдардың сатып алуын жүзеге асыру тәртібін бекіту;

30) осы Заңға және (немесе) Қордың жарғысына сәйкес өзге де мәселелер жатады.

4. Осы баптың 3-тармағының 7) және 19) тармақшаларында көрсетілген мәселелер бойынша, Қор жалғыз акционері (қатысушысы) болып табылмайтын компанияларға қатысты шешімдерді компаниялар акционерлерінің (қатысушыларының) жалпы жиналыстарында Қордың уәкілетті өкілдерінің кейіннен дауыс беруі мақсатында акционер (қатысушы) ретінде Қордың ұстанымын айқындау үшін Қордың директорлар кеңесі қабылдайды.

4-1. Қордың директорлар кеңесінің шешімі негізінде осы баптың 3-тармағының 10) тармақшасында көрсетілген саясаттар, Қор тобына кіретін, барлық дауыс беретін акцияларына (қатысу үлестеріне) Қор тікелей немесе жанама иелік ететін компанияларға не ұйымдарға қолданылуы мүмкін.

5. Қордың директорлар кеңесінің қызметін, оның ішінде директорлар кеңесі отырысының күн тәртібін қалыптастыратын және Қордың директорлар кеңесінің мүшелеріне отырыстың өткізілетіні туралы хабарлама жіберетін корпоративтік хатшы және Қор қамтамасыз етеді.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 02.07.2014 N 225-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.11.2015 № 403-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 08.06.2021 № 48-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2023 № 40-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Директорлар кеңесінің комитеттері

1. Неғұрлым маңызды мәселелерді қарау және Қордың директорлар кеңесіне ұсынымдар дайындау үшін Қордың директорлар кеңесінің жанынан тұрақты жұмыс істейтін комитеттер құрылуы мүмкін.

Стратегиялық жоспарлау мәселелерін қарау үшін стратегия жөніндегі комитет құрылады, оның басшысы мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органның бірінші басшысы болып табылады.

Егер Қор директорлар кеңесінің қарауына шығарылатын мәселе қандай да бір комитеттің өкілеттіктеріне кіретін жағдайда, ол тиісті мәселені міндетті түрде алдын ала қарайды және ол бойынша қорытынды дайындайды.

Осы Заңның 14-бабында көзделген мамандандырылған комитет міндетті түрде құрылады.

2. Қордың директорлар кеңесінің комитеттері Қордың директорлар кеңесінің мүшелерінен және нақты комитетте жұмыс істеу үшін қажетті кәсіптік білімі бар сарапшылардан тұрады.

Қор басқармасының төрағасы Қордың директорлар кеңесі комитетінің төрағасы бола алмайды.

3. Қордың директорлар кеңесінің шешімдер қабылдауының сапалық деңгейін арттыру мақсатында Қордың жылдық бюджеті шеңберінде директорлар кеңесі немесе оның комитеттері қарайтын мәселелер бойынша консультанттарды, оның ішінде халықаралық дәрежедегі консультанттарды тартуға арналған қаражат көзделуі мүмкін.

4. Қордың директорлар кеңесінің комитеттерін қалыптастыру мен олардың жұмыс тәртібі, олардың өкілеттіктері, сандық құрамы Қордың директорлар кеңесі бекітетін ішкі құжаттарда белгіленеді.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10-бап. Қор басқармасы

1. Қор басқармасы басқарма төрағасынан, оның орынбасарларынан және өзге де адамдардан тұрады.

2. Қор басқармасының айрықша құзыретіне мынадай:

1) Қордың бағалы қағаздарын айырбастау шарттары мен тәртібін айқындау, сондай-ақ оларды өзгерту;

2) Қор акцияларына төлемге берілген не ірі мәміленің нысанасы болып табылатын мүліктің нарықтық құнын бағалау жөніндегі бағалаушының қызметіне ақы төлеу мөлшерін айқындау;

3) осы Заңға сәйкес Қордың жалғыз акционері немесе директорлар кеңесі қабылдайтын мәселелер бойынша шешімдерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңнамасына және (немесе) жарғыға сәйкес, компанияның акционерлері (қатысушылары) жалпы жиналысының, өзге органының немесе өзіне қатысты Қор акционер, қатысушы болып табылатын немесе мүліктегі үлеске құқығы бар өзге заңды тұлғаның құзыретіне жататын мәселелер бойынша шешімдер қабылдау;

4) ұлттық компаниялардың, сондай-ақ барлық дауыс беретін акциялары (қатысу үлестері) Қорға меншік және (немесе) сенімгерлік басқару құқығымен тиесілі заңды тұлғалардың атқарушы органдарының басшыларын тағайындау және олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату мәселелерін келісу;

5) инвестициялық шешімдер мен инвестициялық жобаларды іске асырудың толымдылығы мен мерзімдері бойынша іркіліс болуына жол бермеу жөнінде компанияларға қатысты жедел шаралар қолдану;

6) компанияларға қатысты (оның ішінде компаниялар қызметінің салалары бойынша) қаржылық, инвестициялық, өндірістік-шаруашылық, ғылыми-техникалық, ақшаны басқару жөнінде біртұтас кадр саясатын, әлеуметтік және өзге де саясатты қалыптастыру;

6-1) Қор тобына кіретін ұйымдарды корпоративтік басқару кодексін, сондай-ақ оған өзгерістер мен толықтыруларды бекіту;

7) дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамын тікелей немесе жанама түрде Қор иеленетін заңды тұлғаларға қатысты әдістемелік ұсынымдар мен корпоративтік стандарттарды бекіту;

8) компаниялардың іс-шаралар жоспарларын әзірлеу, келісу, бекіту, түзету, оларды орындау және олардың орындалуына мониторинг жүргізу қағидаларын бекіту;

9) дивидендтік саясатты және компаниялар үшін дивидендтер есептеу нормативтерін бекіту;

10) Қазақстан Республикасының Үкіметі енгізетін ұсыныстар бойынша Қордың, сондай-ақ барлық дауыс беретін акциялары (қатысу үлестері) Қорға тиесілі компаниялардың әкімшілік шығыстарының нормативтері мен лимиттерінің жекелеген түрлерін бекіту;

11) Қордың штат санын, штат кестесі мен ұйымдық құрылымын бекіту;

12) Қордың филиалдары мен өкілдіктерін құру туралы шешімдер қабылдау;

13) Қор басқармасы үшін ұсыныстар тұжырымдау мақсатында Қор басқармасының жанынан Қордың, компаниялардың қызметкерлерінен және өзге де адамдардан тұратын комитеттер құру туралы шешімдер қабылдау;

14) Қор немесе оның қызметі туралы қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты айқындау;

15) Қордың облигацияларын, туынды бағалы қағаздарын шығарудың және Қордың меншікті капиталы мөлшерінің бір пайызынан аспайтын сомаға Қордың өзге де қарыз тарту шарттарын айқындау;

16) осы Заңның 8-бабы 3-тармағының 20) тармақшасында көзделгендерді қоспағанда, Қордың ішкі қызметін реттейтін құжаттарды бекіту;

17) осы Заңның 24-бабының 1-тармағына сәйкес орталықтандырылған қызметтер құру;

18) жыл сайынғы негізде компаниялар қызметінің нәтижелерін тыңдау және Қордың директорлар кеңесіне компаниялар қызметінің нәтижелері туралы есептер беру;

18-1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өткізілетін сатып алуға қол жеткізудің бірыңғай нүктесін қалыптастыру мақсатында сатып алу ақпараттық жүйесінің Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының ақпараттық жүйесімен интеграциясын қамтамасыз ету мәселелері;

19) осы Заңда және (немесе) Қордың жарғысында Қордың басқа органдарының құзыретіне жатқызылмаған өзге де мәселелер жатады.

2-1. Қор басқармасы осы баптың 2-тармағының 3) тармақшасында көзделген, олар бойынша шешімдерді Қордың басқарма төрағасы қабылдай алатын мәселелер тізбесін, сондай-ақ осындай шешімдерді қабылдау тәртібін айқындауға құқылы.

3. Осы баптың 2-тармағының 3) және 9) тармақшаларында, 2-1-тармағында көрсетілген, Қор жалғыз акционері (қатысушысы) болып табылмайтын компаниялар қызметінің мәселелері бойынша шешімдерді компаниялар акционерлерінің (қатысушыларының) жалпы жиналыстарында Қордың уәкілетті өкілдерінің кейіннен дауыс беруі үшін акционер (қатысушы) ретінде Қордың ұстанымын айқындау мақсатында Қордың басқармасы немесе басқарма төрағасы қабылдайды.

4. "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген мәселелермен қатар Қор басқармасы төрағасының құзыретіне:

1) компанияларда және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызын тікелей немесе жанама түрде компаниялар иеленетін өзге де заңды тұлғаларда тексерулер (ревизиялар) тағайындау туралы шешімдер қабылдау;

2) барлық дауыс беретін акциялары (қатысу үлестері) Қорға тиесілі компанияларға олардың қызметі мәселелері бойынша орындауы үшін тікелей (жедел) тапсырмалар беру;

3) өздеріне қатысты Қор жалғыз акционер немесе барлық дауыс беретін акцияларын иеленетін тұлға, жалғыз қатысушы не заңды тұлғаның мүлкіне құқығы бар жалғыз тұлға болып табылатын заңды тұлғалардың атқарушы органдарының басшыларын тәртіптік жауаптылыққа тарту;

3-1) Қордың интернет-ресурсында орналастырылатын Қор қызметінің нәтижелері туралы жыл сайынғы жария есепті дайындау;

3-2) Қор қызметінің мәселелері бойынша бизнес-қоғамдастықпен және шетелдік инвесторлармен тұрақты негізде кездесулер өткізу;

4) осы Заңға және (немесе) Қордың жарғысына сәйкес өзге де мәселелер бойынша шешімдер қабылдау жатады.

5. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6. Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі негізінде компаниялардың акцияларын (қатысу үлестерін) Қор сенімгерлік басқаруға берген жағдайда осы баптың 2-тармағының 4) және 5) тармақшаларында және 4-тармағында көзделген өкілеттіктерді Қор (оның органдары мен лауазымды адамдары) және сенімгерлік басқарушы іске асырмайды.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2018 № 202-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Қордың ішкі аудит қызметі

1. Қордың ішкі аудит қызметін Қордың қаржы-шаруашылық қызметін бақылауды, ішкі бақылау саласында, тәуекелдерді басқару жүйесін, корпоративтік басқару саласындағы құжаттардың орындалуын бағалауды және Қор қызметін жетілдіру мақсатында консультация жасауды жүзеге асыру үшін Қордың директорлар кеңесі құрады.

2. Қордың ішкі аудит қызметі Қордың директорлар кеңесіне тікелей бағынады және оның алдында өз жұмысы туралы есеп береді.

11-1-бап. Қордың Қоғамдық кеңесі

Азаматтық қоғамның мүдделерін білдіру және шешімдерді талқылау мен қабылдау кезінде жұртшылықтың пікірін ескеру, Қор мен Қордың тобына кіретін ұлттық компаниялар қызметінің есептілігін және ашықтығын арттыру мақсатында Қор консультативтік-кеңесші орган – Қордың Қоғамдық кеңесін құрады.

Қоғамдық бақылау "Қоғамдық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылуы мүмкін.

Ескерту. Заң 11-1-баппен толықтырылды – ҚР 03.01.2021 № 406-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 02.10.2023 № 31-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. ҚОР ТОБЫНДАҒЫ БАСҚАРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

12-бап. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қордың өзара іс-қимылы

1. Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қордың өзара іс-қимылы осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасына және Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қордың арасындағы өзара іс-қимыл туралы келісімге сәйкес жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қордың арасындағы өзара іс-қимыл туралы келісім:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қордың өзара іс-қимылының негізгі қағидаттарын;

2) Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қордың арасындағы өзара іс-қимыл мәселелерін, оның ішінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қорға оның қызметі мәселелері бойынша қоятын талаптарын;

3) Қазақстан Республикасы Үкіметінің құрылымына кіретін мемлекеттік органдар мен Қордың арасындағы өзара іс-қимыл мәселелерін қамтиды.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі Қор акцияларының меншік иесі ретінде Қорды оның органдарының тиімді басқаруы үшін жағдайларды қамтамасыз ету арқылы Қордың Қазақстан Республикасының ұлттық әл-ауқатын арттыру жөніндегі мақсаттарға қол жеткізуіне ықпал етеді.

3. Қазақстан Республикасының Үкіметі атқарушы билік органдары жүйесін басқаратын алқалы орган ретінде, заңдарда және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, Қордың жедел (ағымдағы) қызметіне араласпайды.

4. Қазақстан Республикасының Үкіметі жалғыз акционердің осы Заңда және (немесе) Қордың жарғысында көзделген өкілеттіктерін іске асыру, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Үкіметі мүшелерінің Қордың директорлар кеңесіндегі өкілдігі арқылы ғана Қорды басқаруды жүзеге асырады.

Қорға жалпы басшылық жасауды және оның ағымдағы қызметіне басшылық жасауды өз құзыретіне жататын мәселелер бойынша шешімдер қабылдайтын директорлар кеңесі және басқарма тиісінше жүзеге асырады.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13-бап. Мемлекеттік органдардың Қормен және Қордың тобына кіретін ұйымдармен өзара іс-қимылы

1. Мемлекеттік органдар мен Қордың, Қордың тобына кіретін ұйымдардың арасындағы Қордың жалғыз акционері қызметінің, мемлекеттік органдар басшыларының Қордың директорлар кеңесіндегі мүшелігінің шеңберіндегі өзара іс-қимылға жатпайтын өзара іс-қимылы Қазақстан Республикасының заңдарымен, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерімен реттеледі.

1-1. Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттарына Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қордың қызметі туралы сұратылатын кез келген ақпарат беріледі.

2. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, Қордың, Қордың тобына кіретін ұйымдардың жедел (ағымдағы) қызметіне мемлекеттік органдар тарапынан араласуға жол берілмейді.

3. Ұсынылуы Қазақстан Республикасының заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде тікелей көзделген есептілікті қоспағанда, Қордың және Қор тобына кіретін ұйымдардың мемлекеттік органдарға есептілік ұсынуы Қордың интернет-ресурсына тиісті ақпаратты орналастыру арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік органдарға қажетті есептілікті Қордың интернет-ресурсына орналастыру қағидаларын, сондай-ақ есептіліктің тізбесін, нысанын және орналастыру кезеңділігін мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Қордың тобына кіретін ұйымдар қызметінің экономиканы немесе экономиканың жеке алғанда бір саласын дамытуға әсерін талдау тәртібі

1. Қордың тобына кіретін ұйымдар қызметінің экономиканы немесе экономиканың жеке алғанда бір саласын дамытуға әсерін кешенді және объективті талдау (бұдан әрі – талдау), олардың Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының, республикалық бюджеттің қаражатын, сондай-ақ мемлекеттің кепілгерліктері мен активтерін пайдалануға байланысты мәселелерді қоспағанда, Қордың директорлар кеңесінің жанындағы мамандандырылған комитеттің қызметі шеңберінде жүзеге асырылады.

2. Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының өкілі Қордың директорлар кеңесінің жанындағы мамандандырылған комитеттің тұрақты мүшесі – дауыс беру құқығы бар сарапшы болып табылады, ол Қордың бюджетіне салынған қаражат шегінде Қордың тобына кіретін ұйымдардың сыртқы аудитінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы белгілеген мәселелер қойылатын талдаудың міндетті түрде жүргізілуіне бастамашылық жасайды.

Қордың тобына кіретін ұйымдарға жүргізілген сыртқы аудиттің нәтижелері Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына ұсынылады.

3. Директорлар кеңесі басқарма төрағасына құрамына Қазақстан Республикасы Жоғары аудиторлық палатасының өкілі кіретін талдау жүргізу жөніндегі тексеру тобын құруға не Қордың тобына кіретін ұйымдардың сыртқы аудитін жүргізу туралы тапсырма беруге құқылы.

4. Қордың тобына кіретін ұйымды талдаудың нәтижелері Қордың директорлар кеңесіне және Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына ұсынылатын актімен ресімделеді.

5. Қордың тобына кіретін ұйымның тиімсіз қызмет жасау жағдайлары анықталған кезде, Қордың органдары осындай ұйым қызметінің тиімділігін арттыру үшін қажетті шаралар қолданады.

6. Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы құпиялылық режимінің, қызметтік, коммерциялық немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияның сақталуын ескере отырып, Қордың директорлар кеңесінің жанындағы мамандандырылған комитеттің жұмысы барысында алынған ақпаратты өз қызметінде пайдалануға құқылы.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Қордың әлеуметтік маңызы бар және өнеркәсіптік-инновациялық жобаларды іске асыруының ерекшеліктері

1. Қор және Қордың тобына кіретін ұйымдар Қор қызметінің бағыттары бойынша өнеркәсіптік-инновациялық, әлеуметтік-экономикалық және өзге де салалардағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын ескере отырып, әлеуметтік маңызы бар және өнеркәсіптік-инновациялық жобаларды іске асыруға қатыса алады.

2. Қордың немесе Қордың тобына кіретін ұйымдардың Қазақстан Республикасының Үкіметі бастамашылық жасайтын рентабельділігі төмен болып табылатын әлеуметтік маңызы бар және (немесе) өнеркәсіптік-инновациялық жобаларды іске асыруы Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасында көзделген тәртіппен және шарттарда толық немесе ішінара бюджеттік қаржыландыру және (немесе) мемлекеттік емес қарыздар бойынша мемлекеттік кепілдіктер беру арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.

Қор немесе Қордың тобына кіретін ұйымдар іске асыратын әлеуметтік маңызы бар және (немесе) өнеркәсіптік-инновациялық жобаларды рентабельділігі төмен жобаларға жатқызу қағидаларын Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

3. Қор немесе Қордың тобына кіретін ұйым өнеркәсіптік-инновациялық қызметті жүзеге асырған кезде оларға Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік саясат туралы заңнамасына және Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес өнеркәсіпті мемлекеттік ынталандыру және инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау шаралары ұсынылады.

Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 27.12.2021 № 87-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Қордың және Қордың тобына кіретін ұлттық компаниялардың даму жоспарлары мен іс-шаралар жоспарлары

Ескерту. 16-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қордың даму жоспары Қор қызметінің бағыттары бойынша өнеркәсіптік-инновациялық, әлеуметтік-экономикалық және өзге де салалардағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары ескеріле отырып, он жылға әзірленеді.

2. Даму жоспарын іске асыру мақсатында Қордың бес жылға арналған іс-шаралар жоспары әзірленеді. Қордың іс-шаралар жоспарының мазмұнына қойылатын талаптарды мемлекеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган бекіткен оның мазмұнына қойылатын ең төменгі талаптардың негізінде Қордың директорлар кеңесі айқындайды. Компаниялар өз қызметінің саласы шегінде Қордың даму жоспарын әзірлеуге тартылады.

3. Компанияларда Қордың даму жоспары негізінде компаниялардың он жыл мерзімге арналған даму жоспарлары әзірленеді. Компанияның даму жоспарын оның директорлар кеңесі бекітеді.

Компаниялардың директорлар кеңестері өздерінің даму жоспарларын іске асыру мақсатында бес жыл мерзімге әзірленетін іс-шаралар жоспарларын бекітеді.

Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Қордың тобындағы басқару қағидаттары

1. Қордың тобындағы басқару корпоративтік басқарудың ең озық тәжірибесіне сәйкес және мынадай қағидаттардың негізінде жүзеге асырылады:

1) компаниялар активтерінің нарықтық құнын ұлғайту;

2) корпоративтік басқару жүйесінің тиімділігі;

3) дивидендтік саясаттың тиімділігі;

4) ақпаратты ашу және ашықтық.

4-тарау. ҚОР ТОБЫНЫҢ ҚЫЗМЕТІН ҚҰҚЫҚТЫҚ РЕТТЕУДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

18-бап. Қордың ұлттық әл-ауқатты қамтамасыз етуге арналған ерекше өкілеттіктері

1. Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігі мен орнықтылығын арттыру, ұлттық әл-ауқатты қамтамасыз ету мақсатында Қордың мынадай ерекше өкілеттіктері:

1) жеке тұлға немесе мемлекеттiк емес заңды тұлға стратегиялық объектiнi иелiктен шығару бойынша мәміле жасасуға ниет бiлдiрген, сондай-ақ стратегиялық объектiге өндiрiп алу қолданылған немесе оңалтуды немесе банкроттықты басқарушы стратегиялық объектiнi иелiктен шығарған не кепiл ұстаушы кепiлге қойылған мүлiктi (стратегиялық объектiнi) соттан тыс тәртiппен өткізген, не стратегиялық объектiге сот актiсiнің негiзiнде өндiрiп алу қолданылған жағдайларда Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша стратегиялық объектiлерге ие болуға басым құқығы;

2) акцияларының пакеттерi (жарғылық капиталда қатысу үлестері, пайлары) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес стратегиялық объектiлерге жатқызылған ұйымдар немесе республика экономикасы үшiн маңызды стратегиялық мәні бар ұйымдар банкрот болған кезде Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша мүліктік массаны сатып алуға басым құқығы;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен банктердің акцияларын иемденуге құқығы бар.

2. "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде көзделген тәртіппен және шарттарда жер қойнауын пайдалану құқығына және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіге ие тұлғаның жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеліктен шығару ниеті болған жағдайда мемлекет Қор, ұлттық компания немесе уәкілетті мемлекеттік орган арқылы иеліктен шығарылатын жер қойнауын пайдалану құқығын (жер қойнауын пайдалану құқығындағы үлесін) және (немесе) жер қойнауын пайдалану құқығымен байланысты объектіні иеленудің басым құқығына ие болады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.03.2014 N 177-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу

Қордың және дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызын Қор тікелей немесе жанама түрде иеленетін ұйымдардың тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алуы Қазақстан Республикасының квазимемлекеттік сектордың жекелеген субъектілерінің сатып алуы туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда – ҚР 08.06.2021 № 48-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-бап. Ақшаны басқару

1. Қордың және барлық дауыс беретін акциялары (қатысу үлестері) Қорға тиесілі заңды тұлғалардың ақшасын басқару жөніндегі Қордың директорлар кеңесі бекітетін бірыңғай саясатты Қор іске асырады.

2. Қордың тобына кіретін ұйымдар өзге ұйымдарға, оның ішінде Қордың тобына кіретін ұйымдарға төлемділік, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарымен ақшалай нысанда кредиттер (қарыздар) беруге құқылы.

3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген кредиттерді (қарыздарды) беру тәртібі мен шарттары Қордың директорлар кеңесі бекітетін ішкі кредит саясатында айқындалады.

4. Қор және Қордың тобына кіретін ұйымдар Қордың директорлар кеңесі бекітетін, қайырымдылық көмек көрсету мөлшерінің лимиті көзделетін қайырымдылық бағдарламасына сәйкес қайырымдылық көмек көрсете алады.

5. Жалғыз акционердің шешімі бойынша және ол айқындайтын тәртіппен Қор жыл сайын "Қазақстан халқына" қоғамдық қоры түріндегі коммерциялық емес ұйымға Қордың таза кірісінің кемінде жеті пайызы мөлшерінде қаражат бөледі.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 403-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында жасалуына қатысты ерекше шарттар белгіленген мәмілелер

"Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында жасалуына қатысты ерекше шарттар белгіленген мәмілелер Қордың тобына кіретін ұйымдар арасында олар қолданылмай, Қордың директорлар кеңесі айқындайтын тәртіппен жасалады.

22-бап. Қордың тобына кіретін ұйымдардың өзге заңды тұлғалардың акцияларын (жарғылық капиталға қатысу үлестерін) иемденуі

1. Бағалы қағаздардың қайталама нарығында акционерлік қоғамдардың дауыс беретін акцияларының отыз және одан көп пайызын иемденудің "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртібі Қорға немесе дауыс беретін акцияларының елу пайызынан астамын тікелей немесе жанама түрде Қор иеленетін заңды тұлғаларға қатысты қолданылмайды.

2. Дербес немесе өздерінің үлестес тұлғаларымен жиынтықта қоғамның дауыс беретін акцияларының тоқсан бес және одан көп пайызы тиесілі, Қордың тобына кіретін ұйым қоғамның қалған акционерлерінен өздеріне тиесілі осы қоғамның дауыс беретін акцияларын өзіне сатуды талап етуге құқылы. Басқа акционерлерге тиесілі дауыс беретін акцияларды сату туралы мұндай талап қоғамның дауыс беретін акцияларының барлық түріне қатысты мәлімделуі мүмкін.

Акционерлерге тиесілі қоғамның дауыс беретін акцияларын сату туралы оларға қойылатын талапта аттарын (атауларын), тұрғылықты жерін (тұрған жерін), оған (оларға) тиесілі қоғамның дауыс беретін акцияларының санын қоса алғанда, осы талапты мәлімдеген тұлға (тұлғалар) туралы және қоғамның дауыс беретін акцияларын иемденудің осы баптың 4-тармағына сәйкес айқындалатын, ұсынылып отырған бағасы туралы деректер қамтылуға тиіс.

3. Акционерлік қоғам осы баптың 2-тармағында көрсетілген талапты алған күннен кейін үш жұмыс күні ішінде оны қаржылық есептілік депозитарийінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етеді. Қалған акционерлер өздеріне тиесілі қоғам акцияларын қаржылық есептілік депозитарийінің интернет-ресурсында талап орналастырылған күннен кейін күнтізбелік алпыс күннен аспайтын мерзімде сатуға міндетті. Акционерлердің осы тармақта көрсетілген мерзім ішінде қоғам акцияларымен өзге де азаматтық-құқықтық мәмілелер жасасуына тыйым салынады.

4. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген тұлғалардың талап етуі бойынша акционерлердің өздеріне тиесілі дауыс беретін акцияларды сату бағасы талап қойылған күнге төменде келтірілгендерден ең жоғары баға ретінде айқындалады:

1) Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор биржасының өкілдік тізіміне енгізілген акцияларға қатысты:

нәтижесінде осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қоғамның дауыс беретін акцияларының тоқсан бес немесе одан көп пайызы тиесілі болатын мәміле күнінің алдындағы соңғы алты айда ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында қалыптасқан акциялардың орташа өлшемді бағасы;

не нәтижесінде осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қоғамның дауыс беретін акцияларының тоқсан бес немесе одан көп пайызы тиесілі болатын мәміле бойынша акциялардың бағасы;

2) осы тармақтың 1) тармақшасында көрсетілмеген акцияларға қатысты:

Қазақстан Республикасының бағалау қызметі туралы заңнамасына сәйкес бағалаушы айқындаған акциялардың нарықтық бағасы;

не нәтижесінде осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғаларға қоғамның дауыс беретін акцияларының тоқсан бес немесе одан көп пайызы тиесілі болатын мәміле бойынша акциялардың бағасы.

5. Осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген ұйым қалған акционерлерден сатып алынатын қоғамның дауыс беретін акцияларын осы баптың 4-тармағына сәйкес айқындалатын, иемденудің ұсынылған бағасы бойынша төлеуге міндетті.

Осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген ұйым қалған акционерлерден сатып алатын қоғамның дауыс беретін акцияларына ақы төлеуге арналған ақша бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімдерінің жүйесінде және (немесе) номиналды ұстауды есепке алу жүйесінде өзекті деректемелері бар осы акционерлердің банктік шоттарына аударылады.

Бағалы қағаздарды ұстаушылар тізілімдерінің жүйесінде және (немесе) номиналды ұстауды есепке алу жүйесінде акционердің өзекті деректемелері туралы мәліметтер болмаған жағдайда, иемденген қоғам акцияларына ақы төлеуге арналған ақша қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен, талап етілмеген ақшаны есепке алу үшін орталық депозитарийде ашылған шотқа аударылады.

Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-бап. Қордың орналастырылатын акцияларын төлеуге мүлікті енгізу арқылы оған мемлекеттік меншікті тоқтату

1. Мемлекеттік меншіктегі мүлік Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша Қордың орналастырылатын акцияларын төлеуге берілуі мүмкін.

2. Мемлекеттік меншіктегі мүлік Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес Қор меншігінде тұрған басқа мүлікке айырбастау арқылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша Қордың меншігіне берілуі мүмкін.

24-бап. Қордың тобына кіретін ұйымдарды басқару

1. Қордың тобында ішкі аудиттің бірыңғай орталықтандырылған қызметтері, сондай-ақ Қорға және акцияларының (қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызын тікелей немесе жанама түрде Қор иеленетін заңды тұлғаларға қатысты қызметті жүзеге асыратын Қордың орталықтандырылған қауіпсіздік қызметі құрылуы мүмкін. Ішкі аудиттің орталықтандырылған қызметін, орталықтандырылған қауіпсіздік қызметін құру туралы шешімді Қор басқармасы қабылдауы мүмкін.

2. Барлық дауыс беретін акциялары Қорға меншік және (немесе) сенімгерлік басқару құқығымен тиесілі компанияның жарғысында "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес акционерлердің жалпы жиналысының айрықша құзыретіне кіретін мәселелер осындай компанияның директорлар кеңесінің құзыретіне жатқызылуы мүмкін, оған мынадай:

1) жарғыға өзгерістер мен толықтырулар енгізу немесе жарғыны жаңа редакцияда бекіту;

2) ерікті түрде қайта ұйымдастыру немесе тарату;

3) директорлар кеңесінің сандық құрамын, өкілеттік мерзімін айқындау, оның мүшелерін сайлау және олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;

4) директорлар кеңесінің мүшелеріне сыйақылар мөлшерін және оларды төлеу шарттарын айқындау;

5) "алтын акцияны" енгізу және оның күшін жою мәселелері қосылмайды.

3. Барлық дауыс беретін акциялары Қорға меншік және (немесе) сенімгерлік басқару құқығымен тиесілі компанияның жарғысында "Акционерлік қоғамдар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес директорлар кеңесінің айрықша құзыретіне кіретін мәселелер көрсетілген компанияның атқарушы органының құзыретіне жатқызылуы мүмкін, оған мынадай:

1) қызметтің басым бағыттарын айқындау;

2) акцияларды орналастыру (сату) туралы, оның ішінде жарияланған акциялар шегінде орналастырылатын (сатылатын) акциялардың саны, оларды орналастыру (сату) тәсілі мен бағасы туралы шешім қабылдау;

3) қоғамның орналастырылған акциялардың немесе басқа да бағалы қағаздардың құнын төлеуі және олардың құнын төлеу бағасы туралы шешім қабылдау;

4) атқарушы органның сандық құрамын, өкілеттік мерзімін айқындау, оның басшысы мен мүшелерін (атқарушы органның функциясын жеке-дара жүзеге асыратын адамды) сайлау, сондай-ақ олардың өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату;

5) атқарушы органның басшысы мен мүшелерінің (атқарушы органның функциясын жеке-дара жүзеге асыратын адамның) лауазымдық жалақыларының мөлшерін және оларға еңбекақы мен сыйлықақы төлеудің шарттарын айқындау;

6) ішкі аудит қызметінің сандық құрамын, өкілеттік мерзімін айқындау, оның басшысын тағайындау, сондай-ақ оның өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату, ішкі аудит қызметінің жұмыс тәртібін, ішкі аудит қызметінің қызметкерлеріне еңбекақы және сыйлықақы төлеудің мөлшері мен шарттарын айқындау;

7) корпоративтік хатшыны тағайындау, оның өкілеттік мерзімін айқындау, оның өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату, сондай-ақ корпоративтік хатшының лауазымдық жалақысының мөлшерін және оған сыйақы беру шарттарын айқындау мәселелері қосылмайды.

4. Нәтижесінде құны ұлттық компания активтері құнының жалпы мөлшерінің он пайызынан аз болатын мүлікті ұлттық компания сатып алатын немесе иеліктен шығаратын (сатып алуы немесе иеліктен шығаруы мүмкін) мәмілені немесе өзара байланысты мәмілелер жиынтығын дауыс беретін акцияларының елу пайыздан астамы меншік құқығымен Қорға тиесілі ұлттық компанияның жасасуы туралы шешімді ұлттық компания басқармасы қабылдайды.

Нәтижесінде құны ұлттық компания активтері құнының жалпы мөлшерінің бір және одан аз пайызы болатын мүлікті ұлттық компания сатып алатын немесе иеліктен шығаратын (сатып алуы немесе иеліктен шығаруы мүмкін) мәмілені немесе өзара байланысты мәмілелер жиынтығын жасасуы туралы мәселе дауыс беретін акцияларының елу пайыздан астамы меншік құқығымен Қорға тиесілі ұлттық компанияның жарғысымен ұлттық компанияның атқарушы органы басшысының құзыретіне жатқызылуы мүмкін.

5. Осы Заңның 8-бабының 1-тармағында көзделген жағдайды қоспағанда, Қазақстан Республикасы Үкіметі мүшелерінің және өзге де мемлекеттік қызметшілердің Қор тобына кіретін ұйымдардың директорлар кеңестерінің немесе байқау кеңестерінің құрамдарына кіруіне тыйым салынады.

Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2023 № 40-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-1-бап. Қордың және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы тікелей немесе жанама түрде Қорға меншік құқығымен тиесілі ұйымдардың активтерін бәсекелес ортаға беру

1. Қордың және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы тікелей немесе жанама түрде Қорға меншік құқығымен тиесілі ұйымдардың активтерін бәсекелес ортаға беру тәртібін Қордың директорлар кеңесі айқындайды.

2. Бәсекелес ортаға беру ұсынылатын, осы баптың 1-тармағында көрсетілген заңды тұлғалар активтерінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

3. Активтерді бәсекелес ортаға беру екі кезеңдік ашық конкурс, тікелей атаулы сату, электрондық конкурс, аукцион тәсілдерімен, қор биржасында, Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған өзге де тәсілдермен жүзеге асырылады және:

1) әлеуметтік-экономикалық маңызы бар, оларды иелену және (немесе) пайдалану және (немесе) оларға билік ету Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігінің жай-күйіне әсер ететін активтер бойынша тәуелсіз консультанттарды тарта отырып жүргізіледі. Мұндай активтерді өткізу тәсілін Қордың директорлар кеңесі Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтай отырып, тәуелсіз консультанттардың ұсыныстары негізінде айқындайды;

2) өзге де активтер бойынша – осы баптың 1-тармағында көзделген, Қордың директорлар кеңесі айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

4. Аукцион:

бірінші рет – бағаны көтеру әдісімен;

екінші және үшінші рет – бағаны төмендету әдісімен өткізіледі.

Екінші сауда-саттықта активті сату өткізілетін активтің алғашқы бағасының елу пайызы мөлшеріндегі ең төмен баға белгілене отырып, бағаны төмендету әдісі қолданылып аукционда жүзеге асырылады.

Үшінші сауда-саттықта активті сату ең төмен баға белгіленбей, бағаны төмендету әдісі қолданыла отырып аукционда жүзеге асырылады.

Әрбір кейінгі сауда-саттық жиырма жұмыс күні мерзімінде жүзеге асырылады.

5. Аукционды өткізу кезінде өткізілетін активтің бастапқы бағасы өткізілетін активті сатудың алғашқы бағасына тең.

6. Өткізілетін активтің алғашқы бағасын Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасына сәйкес сатушы белгілейді.

Өткізілетін активтің алғашқы бағасы өткізілетін активтің баланстық құнынан төмен болуы мүмкін.

7. Осы баптың 1-тармағында көзделген заңды тұлғалардың аукцион тәсілімен активтерді өткізуі мемлекеттік мүлік тізілімінің веб-порталында жүзеге асырылады.

8. Осы баптың 1-тармағында көзделген заңды тұлғалардың активтерін өткізілетін активтің баланстық құнынан төмен баға бойынша өткізуге жол беріледі.

9. Үш сауда-саттықтың нәтижелері бойынша өткізілмеген активтер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен таратылуға немесе қайта ұйымдастырылуға жатады.

10. Осы баптың 1-тармағында көзделген заңды тұлғалардың активтерін тікелей атаулы сату тәртібін Қордың директорлар кеңесі айқындайды.

Ескерту. 4-тарау 24-1-баппен толықтырылды - ҚР 04.12.2015 № 435-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 89-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

25-бап. Қордың және оның лауазымды адамдарының жауапкершілігі

Қор, Қордың тобына кіретін өзге де ұйымдар және олардың лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен және негіздерде жауапты болады.

26-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. "Ұлттық әл-ауқат қоры туралы" 2009 жылғы 13 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2009 ж., № 2-3, 17-құжат; № 24, 133-құжат; 2011 ж., № 5, 43-құжат) күші жойылды деп танылсын.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. НАЗАРБАЕВ