ИПС "Әділет"

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ.
      Примечание РЦПИ!
      Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст.22

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с осуществлением коллекторской деятельности, устанавливает особенности создания, деятельности коллекторских агентств, а также определяет особенности государственного регулирования коллекторских агентств, контроля за их деятельностью.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) задолженность по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита (далее – задолженность) – обязательства должника перед кредитором по уплате основного долга, вознаграждения, комиссий, неустойки (штрафа, пени) по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита;

2) должник – физическое или юридическое лицо, допустившее неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита;

3) учетная регистрация – включение юридического лица, имеющего намерение осуществлять коллекторскую деятельность, в реестр коллекторских агентств;

4) коллекторское агентство – юридическое лицо, являющееся коммерческой организацией, включенное в реестр коллекторских агентств;

5) реестр коллекторских агентств – единый перечень коллекторских агентств уполномоченного органа в сфере коллекторской деятельности;

6) коллекторская деятельность – деятельность коллекторского агентства, направленная на досудебные взыскание и урегулирование задолженности, а также на сбор информации, связанной с задолженностью;

7) уполномоченный орган в сфере коллекторской деятельности (далее – уполномоченный орган) – государственный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

8) кредитор – банк второго уровня, филиал банка-нерезидента Республики Казахстан, организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций, или организация, осуществляющая микрофинансовую деятельность, имеющие право требования к должнику по задолженности;

9) сервисная компания – дочерняя организация банка, приобретающая сомнительные и безнадежные активы родительского банка, коллекторское агентство, обладающие в рамках договора доверительного управления правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита (далее – договор доверительного управления), заключенного с лицом, указанным в части первой пункта 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и (или) части первой пункта 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности", полномочиями по доверительному управлению правами (требованиями) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, в том числе по изменению условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, по представлению интересов лица, с которым заключен договор доверительного управления, в суде, по приему от должника денег и (или) иного имущества и иными полномочиями, предусмотренными настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и договором доверительного управления.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020); от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о коллекторской деятельности

1. Законодательство Республики Казахстан о коллекторской деятельности основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из Гражданского кодекса Республики Казахстан, настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Действие законов Республики Казахстан "О хозяйственных товариществах" и "О товариществах с ограниченной и дополнительной ответственностью" распространяется на коллекторские агентства в части, не урегулированной настоящим Законом.

3. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Глава 2. СОЗДАНИЕ И ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КОЛЛЕКТОРСКОГО АГЕНТСТВА

Статья 3. Коллекторское агентство

1. Коллекторское агентство создается в организационно-правовой форме хозяйственного товарищества.

2. Наименование коллекторского агентства должно в обязательном порядке содержать слова "коллекторское агентство". Сокращение наименования коллекторского агентства не допускается.

Наименование коллекторского агентства не должно содержать слово "национальный" или "республиканский", или "центральный" в полном или сокращенном виде на любом языке.

Юридическое лицо, не включенное в реестр коллекторских агентств, не вправе осуществлять коллекторскую деятельность, характеризовать себя как занимающееся коллекторской деятельностью, а также использовать в своем наименовании слова "коллекторское агентство", производные от них слова, предполагающие, что оно осуществляет коллекторскую деятельность.

2-1. Коллекторское агентство не должно являться аффилированным к другому коллекторскому агентству в соответствии со статьей 12-1 Закона Республики Казахстан "О товариществах с ограниченной и дополнительной ответственностью".

3. Ни одно лицо самостоятельно или совместно с другим (другими) лицом (лицами) не может (не могут) прямо или косвенно владеть и (или) пользоваться, и (или) распоряжаться десятью или более процентами долей участия в уставном капитале коллекторского агентства или иметь контроль, если оно:

1) не раскрыло информацию о себе и физических лицах, которые прямо или косвенно владеют и (или) пользуются, и (или) распоряжаются более двадцатью пятью процентами долей участия в уставном капитале либо размещенных (за вычетом привилегированных и выкупленных обществом) акций лица, указанного в абзаце первом настоящего пункта, а равно о физических лицах, осуществляющих контроль над указанным лицом, уполномоченному органу;

2) является физическим лицом, имеющим непогашенную или неснятую судимость;

3) является юридическим лицом, учредитель (акционер, участник) либо руководящий работник которого ранее являлся первым руководителем или учредителем (участником) коллекторского агентства в период не более чем за один год до принятия уполномоченным органом решения об исключении из реестра коллекторских агентств данного коллекторского агентства по основаниям, предусмотренным в подпунктах 1), 2), 3), 4), 5), 6) и 7) части первой пункта 1 статьи 9 настоящего Закона.

4) имеет регистрацию, место жительства или место нахождения в офшорных зонах, перечень которых устанавливается уполномоченным органом.

4. Учредители коллекторского агентства обязаны полностью оплатить минимальный размер уставного капитала создаваемого коллекторского агентства к моменту его государственной регистрации (перерегистрации).

Минимальный размер уставного капитала коллекторского агентства устанавливается нормативным правовым актом уполномоченного органа.

Уставный капитал коллекторского агентства формируется исключительно деньгами в национальной валюте Республики Казахстан.

Примечание ИЗПИ!
Статью 3 предусмотрено дополнить пунктом 5 в соответствии с Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Примечания.

1. Под косвенным владением и (или) пользованием, и (или) распоряжением долями участия в уставном капитале либо размещенными (за вычетом привилегированных и выкупленных обществом) акциями юридического лица в целях настоящего Закона понимается возможность определять решения юридического лица, лица или лиц, совместно являющихся лицами, владеющими и (или) пользующимися, и (или) распоряжающимися десятью или более процентами долей участия в уставном капитале юридического лица, через владение (голосование) акциями (долями участия в уставном капитале) других юридических лиц.

2. Под контролем над юридическим лицом (контроль) в целях настоящего Закона понимается возможность определять решения, принимаемые юридическим лицом.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2021 № 43-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Основания осуществления коллекторской деятельности

1. Коллекторская деятельность осуществляется на основании договора, предметом которого является оказание услуг кредитору по досудебным взысканию и урегулированию задолженности, а также по сбору информации, связанной с задолженностью (далее – договор о взыскании задолженности).

Коллекторскому агентству запрещается заключение договора о взыскании задолженности с кредиторами, являющимися аффилированными лицами коллекторского агентства в соответствии с пунктом 2 статьи 12-1 Закона Республики Казахстан "О товариществах с ограниченной и дополнительной ответственностью".

Коллекторскому агентству запрещается заключать соглашение (договор) об условиях исполнения исполнительного документа с частным судебным исполнителем, являющимся аффилированным лицом коллекторского агентства в соответствии с пунктом 2 статьи 12-1 Закона Республики Казахстан "О товариществах с ограниченной и дополнительной ответственностью".

Коллекторскому агентству запрещается обращаться за совершением нотариальных действий к нотариусу, являющемуся аффилированным лицом коллекторского агентства в соответствии с пунктом 2 статьи 12-1 Закона Республики Казахстан "О товариществах с ограниченной и дополнительной ответственностью".

2. Коллекторская деятельность осуществляется в случае возникновения задолженности.

3. Договор о взыскании задолженности между коллекторским агентством и кредитором заключается в письменной форме и должен содержать, в том числе следующие условия:

1) права и обязанности сторон;

2) ответственность сторон;

3) данные должника – физического лица, позволяющие идентифицировать его личность;

4) наименование, место нахождения, бизнес-идентификационный номер в отношении юридического лица;

5) размер задолженности;

6) структуру задолженности (сумму основного долга, вознаграждения, комиссий, неустойки (штрафа, пени);

7) при наличии сведения о поручителе или гаранте по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита;

8) при наличии сведения о предмете залога, если право залога по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита подлежит регистрации;

9) размер вознаграждения по договору;

10) срок действия договора;

11) порядок и сроки уведомления (информирования) кредитором коллекторского агентства о произведенных ранее должником платежах и (или) об изменении сумм задолженности;

12) порядок предоставления информации коллекторским агентством о ходе исполнения договора о взыскании задолженности;

13) порядок и сроки расторжения договора о взыскании задолженности в случае, предусмотренном абзацем четвертым части первой пункта 5 статьи 9 настоящего Закона, а также порядок и сроки возврата документов;

14) порядок и условия досрочного прекращения коллекторской деятельности в отношении должника.

Договор о взыскании задолженности может быть заключен в отношении одного или нескольких должников с передачей реестра (реестров) должников на бумажном носителе или в электронной форме, который (которые) должен (должны) содержать информацию, указанную в части первой настоящего пункта.

К договору о взыскании задолженности также прилагаются перечень передаваемых документов и сведений по должнику, связанных с исполнением договора о взыскании задолженности, информация по принятым кредитором в отношении должника мерам по урегулированию просроченной задолженности, предусмотренным законами Республики Казахстан. Информация указывается за период с последней даты неисполнения или ненадлежащего исполнения обязательств в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита до передачи задолженности коллекторскому агентству.

Срок оказания услуг по коллекторской деятельности в отношении задолженности по договору о взыскании задолженности должен быть не менее шести месяцев и не более пяти лет.

Досрочное прекращение коллекторской деятельности в отношении должника допускается в случаях, предусмотренных настоящим Законом либо договором о взыскании задолженности.

Задолженность, переданная коллекторскому агентству в рамках договора о взыскании задолженности, не может быть передана другому коллекторскому агентству.

По вопросам, не урегулированным настоящим Законом, к договору о взыскании задолженности применяются положения Гражданского кодекса Республики Казахстан о поручении и возмездном оказании услуг.

4. Исключен Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Правила осуществления коллекторской деятельности

1. Коллекторское агентство вправе взаимодействовать с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом, связанным обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, способом:

1) телефонных переговоров с телефонных номеров коллекторского агентства для контактов с должниками;

2) личных встреч;

3) письменных (почтовых) уведомлений, направляемых должнику – физическому лицу по месту жительства (юридическому адресу), должнику – юридическому лицу по месту нахождения (фактическому адресу);

4) текстовых, голосовых и иных сообщений по сотовой связи;

5) посредством сети Интернет.

2. Взаимодействие коллекторского агентства с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом, связанным обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, должно осуществляться:

1) при каждом контакте сообщением о (об):

наименовании коллекторского агентства;

месте нахождения коллекторского агентства;

фамилии, имени, отчестве (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), должности лица, которое осуществляет взаимодействие с должником;

наименовании кредитора.

Иная информация, не предусмотренная настоящим подпунктом и не являющаяся коммерческой или иной охраняемой законами Республики Казахстан тайной, сообщается должнику по его требованию;

2) в период с 8.00 до 21.00 часов в будние дни по времени места жительства либо места нахождения должника, либо места регистрации должника, если иной период взаимодействия из предложенного коллекторским агентством в пределах указанного в настоящем подпункте периода времени не определен должником при личном обращении в коллекторское агентство;

3) не более трех раз в неделю и не более одного раза в период с 8.00 до 21.00 часов в будние дни при личном контакте по инициативе коллекторского агентства по месту жительства или месту нахождения, или месту регистрации должника, или в помещении коллекторского агентства (филиала, представительства) по месту его нахождения;

4) не более трех раз в период с 8.00 до 21.00 часов в будние дни посредством телефонных переговоров по инициативе коллекторского агентства;

5) предоставлением по требованию должника документа, подтверждающего размер задолженности, и копий документов, подтверждающих полномочия коллекторского агентства по осуществлению коллекторской деятельности в отношении задолженности, за исключением информации, относящейся к коммерческой или иной охраняемой законами Республики Казахстан тайне;

6) фиксацией процесса взаимодействия с помощью средств аудио- или видеотехники с аудиофиксацией;

7) обеспечением сохранности документов и информации, полученных от кредитора, должника и (или) его представителя, и (или) третьих лиц, в том числе банковской тайны, тайны предоставления микрокредита, коммерческой или иной охраняемой законами Республики Казахстан тайны, персональных данных должника и (или) его представителя, и (или) третьих лиц.

Требования, предусмотренные подпунктами 2), 3) и 4) части первой настоящего пункта, не распространяются на взаимодействие коллекторского агентства с должником и (или) его представителем, нарушающими (нарушающим) обязанности, предусмотренные пунктом 2 статьи 16 настоящего Закона.

Примечание. Для целей настоящего пункта под будними днями понимаются дни недели с понедельника по пятницу, которые не являются выходными или праздничными (национальный и государственные праздники).

3. По требованию должника и (или) его представителя коллекторское агентство обязано ознакомить должника и (или) его представителя с их правами и обязанностями, предусмотренными статьей 16 настоящего Закона.

4. Взаимодействие коллекторского агентства с третьим лицом, не являющимся лицом, указанным в абзаце первом пункта 1 настоящей статьи, допускается в целях установления места нахождения и (или) контактных данных должника при наличии такого условия в договоре банковского займа (микрокредита), заключенном с должником.

При взаимодействии с третьим лицом, указанным в части первой настоящего пункта, коллекторское агентство сообщает следующую информацию:

наименование коллекторского агентства;

фамилию, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) и должность работника коллекторского агентства;

фамилию, имя, отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность) должника.

Взаимодействие коллекторского агентства с физическим лицом, указанным в части первой настоящего пункта, осуществляется при условии соблюдения требований, предусмотренных подпунктами 2), 3), 4), 6) и 7) части первой пункта 2 настоящей статьи, а также, если данным лицом не выражено несогласие на осуществление взаимодействия с коллекторским агентством, в том числе в устной форме.

5. При осуществлении коллекторской деятельности коллекторскому агентству запрещается осуществлять следующие недобросовестные действия:

1) использовать иные способы взаимодействия с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом, не предусмотренные пунктом 1 настоящей статьи;

      2) исключен Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования);
      3) Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      4) Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      5) Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      6) Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      6-1) Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7) принимать деньги (в наличной или безналичной форме), а также иное имущество в счет погашения задолженности;

8) требовать погашения задолженности иным имуществом, кроме денег;

9) разглашать коммерческую или иную охраняемую законами Республики Казахстан тайну, полученную от кредитора и (или) его представителя, и (или) третьих лиц, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

5-1. Работнику коллекторского агентства при взаимодействии с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом запрещается осуществлять следующие недобросовестные действия:

1) вводить лицо, с которым взаимодействует работник коллекторского агентства, в заблуждение относительно размера, характера и оснований возникновения задолженности;

2) сообщать недостоверные фамилию и (или) имя, и (или) отчество (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), а также сведения о месте работы и (или) должности работника коллекторского агентства, не соответствующие действительности;

3) распространять сведения, порочащие честь, достоинство и деловую репутацию лица, с которым взаимодействует работник коллекторского агентства, либо разглашать сведения, которые могут причинить имущественный вред интересам данных лиц;

4) совершать противоправные действия, посягающие на права и свободы лица, с которым взаимодействует работник коллекторского агентства, ставящие под угрозу их жизнь и здоровье, а также повлекшие причинение данному лицу имущественного и иного вреда;

5) оказывать давление путем угрозы применения насилия либо уничтожения или повреждения имущества должника и (или) его представителя, и (или) третьих лиц, оскорбления, мошенничества, подлога документов, шантажа, принуждающее должника к выполнению обязательств по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита.

6. Коллекторское агентство самостоятельно или по требованию уполномоченного органа обязано принять меры по прекращению полномочий работника по взаимодействию с лицами, указанными в абзаце первом пункта 1 и части первой пункта 4 настоящей статьи, в случае нарушения норм настоящей статьи и предоставить информацию в уполномоченный орган в течение трех рабочих дней.

7. Требования пунктов 1, 2, 4, подпунктов 1) и 9) пункта 5, пунктов 5-1 и 6 настоящей статьи распространяются на коллекторское агентство и его работников при реализации им своих прав кредитора, возникших в результате уступки права (требования) по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита, а также на сервисные компании.

8. Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Требования пункта 1, абзацев четвертого и пятого части первой подпункта 1), подпунктов 2), 3), 4) и 6) части первой пункта 2, пункта 5-1 настоящей статьи распространяются на работников коллекторского агентства при представлении интересов кредитора по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита.

10. Коллекторскому агентству при осуществлении коллекторской деятельности запрещается заключение договоров, предусматривающих сотрудничество с частными судебными исполнителями.

Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 24.05.2021 № 43-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Особенности досудебного порядка урегулирования задолженности

1. При первичном контакте коллекторское агентство информирует должника – физическое лицо и (или) его представителя об их (его) праве обратиться в коллекторское агентство с письменным заявлением об изменении условий договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита.

Должник – физическое лицо и (или) его представитель в течение тридцати календарных дней после даты их (его) информирования коллекторским агентством обращаются (обращается) в коллекторское агентство с письменным заявлением и (или) через объекты информатизации, предоставляющие коллекторскому агентству возможность осуществить идентификацию клиента – физического лица посредством применения идентификационных средств, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О платежах и платежных системах" (далее – объекты информатизации), об изменении условий договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, в котором указываются причины и обстоятельства возникновения задолженности, сведения о доходах и расходах, составе (членах) семьи, месте жительства, наличии имущества, иные сведения, необходимые кредитору для рассмотрения заявления и определения достаточности собственных средств должника для исполнения обязательств по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита.

2. Коллекторское агентство в течение десяти календарных дней после дня получения письменного заявления обязано направить его кредитору.

3. Кредитор в течение пятнадцати календарных дней после дня получения письменного заявления должника рассматривает предложенные условия изменения договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита и в письменной форме и (или) через объекты информатизации сообщает коллекторскому агентству и должнику и (или) его представителю о (об):

1) согласии с предложенными изменениями в договор банковского займа или договор о предоставлении микрокредита;

2) своих предложениях по изменению условий договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита;

3) отказе в изменении условий договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита с указанием мотивированного обоснования причин такого отказа.

4. Коллекторское агентство в течение десяти календарных дней после получения решения, принятого кредитором, информирует о нем должника.

5. В период осуществления коллекторской деятельности в отношении должника кредитор не вправе:

обращаться с иском в суд о взыскании его задолженности;

требовать выплаты вознаграждения, комиссий и иных платежей, связанных с выдачей и обслуживанием займа или микрокредита, за период нахождения задолженности в работе у коллекторского агентства, а также начислять в указанный период неустойку (штраф, пеню) за несвоевременное погашение основного долга и вознаграждения.

6. Действия (бездействие) кредитора либо коллекторского агентства по вопросу досудебного порядка урегулирования задолженности, предусмотренного настоящей статьей, могут быть обжалованы должником и (или) его представителем в уполномоченный орган.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 19.06.2024 № 97-VIII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 6-1. Особенности урегулирования задолженности коллекторским агентством при реализации им своих прав кредитора, возникших в результате уступки права (требования) задолженности

1. Коллекторское агентство при уступке ему кредитором права (требования) по задолженности, в том числе взысканной по решению суда или на основании исполнительной надписи нотариуса, информирует должника – физическое лицо и (или) его представителя об их (его) праве обратиться в коллекторское агентство с письменным заявлением и (или) через объекты информатизации об изменении условий исполнения обязательства по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита.

Примечание ИЗПИ!
Часть вторая пункта 1 вводится в действие с 01.05.2026 в соответствии с Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (текст исключен).

Должник – физическое лицо и (или) его представитель в любой срок после даты их (его) информирования об уступке права (требования) по задолженности вправе обратиться с письменным заявлением и (или) через объекты информатизации в коллекторское агентство об изменении условий исполнения обязательства по договору банковского займа или по договору о предоставлении микрокредита, в котором указываются причины возникновения задолженности, сведения о доходах и расходах, составе (членах) семьи, месте жительства, наличии имущества, иные сведения, подтверждающие обстоятельства (факты) его обращения в коллекторское агентство об изменении условий исполнения обязательства по договору банковского займа или по договору о предоставлении микрокредита, в том числе связанные с:

1) отсрочкой или рассрочкой платежей по основному долгу и (или) вознаграждению;

2) изменением очередности погашения задолженности, в том числе с погашением основного долга в приоритетном порядке;

3) изменением срока банковского займа или микрокредита;

4) изменением в сторону уменьшения или полной отменой неустойки (штрафа, пени);

5) изменением или полной отменой комиссий и иных платежей, связанных с обслуживанием банковского займа;

6) полным либо частичным прощением задолженности по основному долгу и (или) вознаграждению;

7) самостоятельной реализацией залогодателем недвижимого имущества, являющегося предметом ипотеки, в сроки, установленные соглашением сторон;

8) представлением отступного взамен исполнения обязательства путем передачи коллекторскому агентству заложенного имущества;

9) реализацией недвижимого имущества, являющегося предметом ипотеки, с передачей обязательства покупателю.

2. Коллекторское агентство в течение пятнадцати календарных дней после дня получения заявления должника рассматривает предложенные изменения условий исполнения обязательства по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита и в письменной форме и (или) через объекты информатизации сообщает должнику и (или) его представителю о (об):

1) согласии с предложенными изменениями условий исполнения обязательства по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита;

2) встречных предложениях по изменению условий исполнения обязательства по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита;

3) отказе в изменении условий исполнения обязательства по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита с указанием мотивированного обоснования причин такого отказа.

Коллекторское агентство обязано предоставить по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита военнослужащим срочной воинской службы отсрочку платежа по основному долгу и вознаграждению на период, включающий срок прохождения срочной воинской службы и 60 дней после его окончания, без начисления вознаграждения по займу в порядке, определенном уполномоченным органом.

Сведения о призванных на срочную воинскую службу военнослужащих, а также их увольнении, наличии либо отсутствии банковского займа и (или) микрокредита, предоставлении отсрочки платежа по нему передаются посредством обеспечения взаимодействия информационных систем государственных органов и коллекторских агентств в порядке, определенном уполномоченным органом по согласованию с Министерством обороны Республики Казахстан.

В случаях, предусмотренных частью третьей настоящего пункта, сбор, обработка и использование персональных данных осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Недостижение взаимоприемлемого решения между коллекторским агентством и заемщиком – физическим лицом в течение пятнадцати календарных дней с даты получения решения коллекторского агентства, предусмотренного подпунктом 2) части первой настоящего пункта, считается отказом в изменении условий исполнения обязательства по договору банковского займа или по договору о предоставлении микрокредита.

      3. Примечание ИЗПИ!
      Пункт 3 вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования в соответствии с Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (текст исключен).
      Сноска. Глава 2 дополнена статьей 6-1 в соответствии с Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 7. Учетная регистрация юридического лица, имеющего намерение осуществлять коллекторскую деятельность

1. Юридическое лицо, имеющее намерение осуществлять коллекторскую деятельность, подлежит учетной регистрации в течение трех месяцев со дня его государственной регистрации (перерегистрации) в Государственной корпорации "Правительство для граждан".

2. Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Для прохождения учетной регистрации юридическое лицо, имеющее намерение осуществлять коллекторскую деятельность, представляет в уполномоченный орган документы, предусмотренные нормативным правовым актом, утвержденным уполномоченным органом.

4. Уполномоченный орган в течение двух рабочих дней с момента получения документов для прохождения учетной регистрации проверяет полноту представленных документов.

В случае представления юридическим лицом, имеющим намерение осуществлять коллекторскую деятельность, неполного пакета документов уполномоченный орган в указанные в части первой настоящего пункта сроки дает в письменной форме мотивированный отказ в дальнейшем рассмотрении заявления.

5. Уполномоченный орган рассматривает заявление о прохождении учетной регистрации в течение десяти рабочих дней со дня представления полного пакета документов.

6. В срок, установленный пунктом 5 настоящей статьи, уполномоченный орган обязан внести юридическое лицо, имеющее намерение осуществлять коллекторскую деятельность, в реестр коллекторских агентств и уведомить его о данном решении и номере регистрации либо дать мотивированный ответ в письменной форме о причинах отказа в учетной регистрации.

7. Реестр коллекторских агентств, прошедших учетную регистрацию, размещается на интернет-ресурсе уполномоченного органа.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 02.04.2019 № 241-VІ (вводится в действие с 01.07.2019); от 25.11.2019 № 272-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2021 № 43-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Основания отказа в учетной регистрации юридического лица, имеющего намерение осуществлять коллекторскую деятельность

1. Отказ в учетной регистрации юридического лица, имеющего намерение осуществлять коллекторскую деятельность, производится в случаях:

1) предоставления недостоверных сведений и информации, подлежащих отражению в документах, предусмотренных нормативным правовым актом, утвержденным уполномоченным органом;

2) несоответствия работников юридического лица, имеющего намерение осуществлять коллекторскую деятельность, требованиям, предусмотренным пунктами 2 и 3 статьи 12 настоящего Закона;

3) несоответствия лица, самостоятельно или совместно с другим (другими) лицом (лицами) прямо или косвенно владеющего и (или) пользующегося, и (или) распоряжающегося десятью или более процентами долей участия в уставном капитале юридического лица, намеревающегося осуществлять коллекторскую деятельность, или имеющего контроль, требованиям, предусмотренным пунктом 3 статьи 3 настоящего Закона;

4) обращения по истечении трех месяцев со дня государственной регистрации (перерегистрации) в Государственной корпорации "Правительство для граждан" в уполномоченный орган с заявлением о прохождении учетной регистрации;

5) несоблюдения требования, установленного пунктом 1 статьи 21 настоящего Закона.

2. В случае отказа в учетной регистрации по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2) и 3) пункта 1 настоящей статьи, юридическое лицо, имеющее намерение осуществлять коллекторскую деятельность, в течение тридцати рабочих дней после дня получения отказа в учетной регистрации вправе повторно представить документы в соответствии с пунктом 3 статьи 7 настоящего Закона либо обязано провести процедуру перерегистрации путем исключения из своего наименования слов "коллекторское агентство", производных от них слов, предполагающих, что оно осуществляет коллекторскую деятельность.

В случае получения юридическим лицом, имеющим намерение осуществлять коллекторскую деятельность, отказа в учетной регистрации по основаниям, предусмотренным подпунктами 4) и 5) пункта 1 настоящей статьи, такое юридическое лицо обязано провести процедуру перерегистрации путем исключения из своего наименования слов "коллекторское агентство", производных от них слов, предполагающих, что оно осуществляет коллекторскую деятельность.

В случае неосуществления юридическим лицом действий, указанных в частях первой и второй настоящего пункта, оно подлежит принудительной ликвидации в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 02.04.2019 № 241-VІ (вводится в действие с 01.07.2019); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Основания для исключения коллекторского агентства из реестра коллекторских агентств

1. Коллекторское агентство исключается из реестра коллекторских агентств в случаях:

1) совершения коллекторским агентством и (или) его работниками, взаимодействующими с должниками, одного из недобросовестных действий, предусмотренных подпунктами 7) и 8) пункта 5, пунктом 5-1 статьи 5 настоящего Закона, три и более раза в течение двенадцати последовательных календарных месяцев;

1-1) выявления недостоверных сведений и информации в документах, представленных для прохождения учетной регистрации;

1-2) несоблюдения требований по минимальному размеру уставного капитала, установленному нормативным правовым актом уполномоченного органа;

2) неоднократного (два и более раза в течение двенадцати последовательных календарных месяцев) непредставления или несвоевременного представления в установленный срок отчетности, представление которой требуется в соответствии с нормативными правовыми актами Национального Банка Республики Казахстан;

3) непредоставления, несвоевременного предоставления коллекторским агентством в уполномоченный орган информации, требуемой в соответствии с законодательством Республики Казахстан о коллекторской деятельности, либо предоставления в уполномоченный орган коллекторским агентством информации, не содержащей сведений, представление которых требуется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о коллекторской деятельности, либо иной запрашиваемой информации, либо предоставления недостоверной информации, совершенных коллекторским агентством более трех раз в течение двенадцати последовательных календарных месяцев;

4) невыполнения, несвоевременного выполнения коллекторским агентством обязанностей, принятых им и (или) возложенных на него уполномоченным органом посредством применения ограниченных мер воздействия, совершенных коллекторским агентством более трех раз в течение двенадцати последовательных календарных месяцев;

5) неосуществления коллекторской деятельности в течение двенадцати последовательных календарных месяцев;

6) вступления в законную силу решения суда о прекращении деятельности коллекторского агентства;

7) воспрепятствования три и более раза за последние двенадцать календарных месяцев коллекторским агентством проведению проверки;

8) принятия коллекторским агентством решения о добровольном прекращении осуществления коллекторской деятельности.

В случае, предусмотренном подпунктом 8) части первой настоящего пункта, к заявлению коллекторского агентства об исключении из реестра коллекторских агентств прилагается письмо о подтверждении исполнения всех обязательств, а также отсутствии на балансе ранее приобретенных прав (требований).

2. В случае исключения из реестра коллекторских агентств уполномоченный орган в течение семи календарных дней со дня исключения письменно уведомляет об этом коллекторское агентство.

Уведомление направляется по адресу, указанному в заявлении для прохождения учетной регистрации либо в письменном уведомлении об изменении места нахождения коллекторского агентства.

3. Решение уполномоченного органа об исключении коллекторского агентства из реестра коллекторских агентств может быть обжаловано в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Обжалование решения уполномоченного органа об исключении коллекторского агентства из реестра коллекторских агентств не приостанавливает исполнения данного решения.

4. Коллекторскому агентству запрещается заключение новых договоров о взыскании задолженности и (или) договоров, содержащих условия перехода права (требования) по договорам банковского займа или договорам о предоставлении микрокредита к коллекторскому агентству (далее – договор уступки права требования), с момента получения уведомления уполномоченного органа об исключении его из реестра коллекторских агентств.

5. Коллекторское агентство в течение тридцати календарных дней после дня получения уведомления уполномоченного органа об исключении его из реестра коллекторских агентств либо принятия коллекторским агентством решения о добровольном прекращении осуществления коллекторской деятельности обязано:

провести процедуру перерегистрации путем исключения из своего наименования слов "коллекторское агентство", производных от них слов, предполагающих, что оно осуществляет коллекторскую деятельность;

передать кредитору все сведения и документы по задолженности, которая была передана коллекторскому агентству на основании договора о взыскании задолженности, на дату получения уведомления уполномоченного органа об исключении его из реестра коллекторских агентств либо принятия коллекторским агентством решения о добровольном прекращении осуществления коллекторской деятельности;

передать лицу, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, либо по его указанию сервисной компании, с которой такое лицо заключило новый договор доверительного управления, все сведения и документы по правам (требованиям) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита, переданным коллекторскому агентству на основании договора доверительного управления, на дату получения уведомления уполномоченного органа об исключении его из реестра коллекторских агентств либо принятия коллекторским агентством решения о добровольном прекращении осуществления коллекторской деятельности;

расторгнуть все заключенные договоры о взыскании задолженности и (или) договоры доверительного управления.

Кредитор обязан обеспечить прием сведений и документов по задолженности, которая была передана коллекторскому агентству на основании договора о взыскании задолженности, а также принять меры по расторжению ранее заключенных с данным коллекторским агентством договоров о взыскании задолженности.

Лицо, которому уступлены права (требования) по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, либо сервисная компания, с которой таким лицом заключен новый договор доверительного управления, обязаны обеспечить прием сведений и документов в случае, предусмотренном абзацем четвертым части первой настоящего пункта.

В случае неосуществления действий, указанных в части первой настоящего пункта, коллекторское агентство подлежит принудительной ликвидации в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

6. Коллекторское агентство обязано в течение пяти календарных дней со дня получения уведомления уполномоченного органа об исключении его из реестра коллекторских агентств уведомить об этом:

кредиторов, с которыми заключены договоры о взыскании задолженности;

лиц, с которыми заключены договоры доверительного управления, способами, предусмотренными договором доверительного управления;

должников, чья задолженность была передана коллекторскому агентству на основании договора о взыскании задолженности, способами, предусмотренными пунктом 1 статьи 5 настоящего Закона.

должников, права (требования) по договорам банковского займа или договорам о предоставлении микрокредита к которым были переданы на основании договоров доверительного управления, способами, предусмотренными пунктом 1 статьи 5 настоящего Закона.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Порядок ведения документации коллекторским агентством

1. Коллекторское агентство регистрирует в регистрационном журнале договоров все договоры о взыскании задолженности, договоры уступки права (требования), договоры доверительного управления и ведет учет принимаемых от кредиторов документов:

1) договоров о взыскании задолженности;

2) договоров уступки права требования, а также прилагаемых к ним документов (при наличии);

2-1) договоров доверительного управления;

3) документов на предмет залога (в случае, если основное обязательство обеспечено залогом);

4) договоров поручительства и гарантии (в случае, если основное обязательство обеспечено поручительством или гарантией);

5) расчетов задолженности должника на дату уступки права (требования);

6) документов, содержащих информацию по принятым кредитором в отношении должника мерам по урегулированию просроченной задолженности, предусмотренным законами Республики Казахстан. Информация указывается за период с последней даты неисполнения или ненадлежащего исполнения обязательств в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита до передачи задолженности коллекторскому агентству;

7) копий учредительных документов должника (для юридических лиц);

8) копии документа, удостоверяющего личность должника (для физических лиц);

9) документов (или их копий), подтверждающих погашение должником задолженности;

10) документов по реализации заложенного имущества;

11) иных документов, передача которых предусмотрена договором о взыскании задолженности, договором уступки права (требования), договором доверительного управления.

2. Ведение регистрационного журнала договоров осуществляется на бумажном носителе или в электронной форме.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными Законом РК от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Тайна коллекторской деятельности

1. Тайна коллекторской деятельности включает в себя любые сведения о должнике, кредиторе, задолженности, третьих лицах, связанных обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, об условиях заключенных договоров о взыскании задолженности и иные сведения, полученные и (или) составленные коллекторским агентством при осуществлении коллекторской деятельности.

2. Тайна коллекторской деятельности в отношении должника может быть раскрыта только должнику, третьему лицу на основании письменного согласия должника, в том числе данного при заключении договора банковского займа на раскрытие банковской тайны или договора о предоставлении микрокредита на раскрытие тайны предоставления микрокредита, а также лицам, указанным в пунктах 3, 4 и 5 настоящей статьи.

3. Сведения о должнике, кредиторе, задолженности, третьих лицах, связанных обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, об условиях заключенных договоров о взыскании задолженности и иные сведения, полученные и (или) составленные коллекторским агентством при осуществлении коллекторской деятельности, выдаются:

1) государственным органам и должностным лицам, осуществляющим функции уголовного преследования: по находящимся в их производстве уголовным делам на основании письменного запроса, заверенного печатью и санкционированного прокурором;

2) судам: по находящимся в их производстве делам на основании определения, постановления, решения и приговора суда;

3) государственным и частным судебным исполнителям: по находящимся в их производстве делам исполнительного производства на основании санкционированного прокурором постановления судебного исполнителя, заверенного печатью органа юстиции или печатью частного судебного исполнителя;

4) прокурору: на основании постановления о производстве проверки в пределах его компетенции по находящемуся у него на рассмотрении материалу;

5) органам государственных доходов: по вопросам, связанным с налогообложением проверяемого лица, на основании предписания;

6) представителям должника: на основании нотариально удостоверенной доверенности;

7) уполномоченному органу в области реабилитации и банкротства: в отношении лица, по которому имеется вступившее в законную силу решение суда о признании банкротом, за период в течение пяти лет до возбуждения дела о банкротстве и (или) реабилитации с санкции прокурора;

8) уполномоченному органу: по вопросам, связанным с осуществлением государственного контроля за деятельностью коллекторских агентств.

9) уполномоченному органу в сфере государственного управления по восстановлению платежеспособности и банкротства граждан Республики Казахстан: на основании запроса в отношении гражданина, подавшего заявление о применении процедур, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О восстановлении платежеспособности и банкротстве граждан Республики Казахстан", за период в течение трех лет до подачи такого запроса;

10) финансовому управляющему: на основании запроса в отношении гражданина, по которому возбуждено дело о применении процедуры восстановления платежеспособности или судебного банкротства с санкции прокурора. В целях подтверждения полномочий к запросу прикладывается определение суда о возбуждении дела о применении процедуры.

4. Сведения о должнике, кредиторе, третьих лицах, связанных обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, задолженности, об условиях заключенных договоров о взыскании задолженности и иные сведения, полученные и (или) составленные коллекторским агентством при осуществлении коллекторской деятельности в отношении должника, помимо лиц, предусмотренных в пункте 3 настоящей статьи, также выдаются на основании письменного запроса:

1) лицам, указанным должником в завещании;

2) нотариусам: по находящимся в их производстве наследственным делам на основании запроса нотариуса;

3) иностранным консульским учреждениям: по находящимся в их производстве наследственным делам.

5. Не являются раскрытием тайны коллекторской деятельности:

1) предоставление коллекторскими агентствами информации в кредитные бюро в соответствии с Законом Республики Казахстан "О кредитных бюро и формировании кредитных историй в Республике Казахстан" и предоставление кредитными бюро информации о должнике в части задолженности;

2) обмен информацией, в том числе сведениями, составляющими тайну коллекторской деятельности, между Национальным Банком Республики Казахстан и уполномоченным органом;

3) представление должностным лицом государственного органа или лицом, выполняющим управленческие функции в организации, документов и сведений, содержащих тайну коллекторской деятельности, в качестве подтверждающих документов и материалов при направлении органу уголовного преследования сообщения об уголовном правонарушении.

Примечание ИЗПИ!
В часть вторую пункта 5 предусмотрено изменение Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Тайна коллекторской деятельности может быть раскрыта банковскому омбудсману по находящимся у него на рассмотрении обращениям физических лиц по урегулированию разногласий, возникающих из договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, обязательства по которому были уступлены лицу, указанному в пунктах 3 и 4 статьи 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" или в пунктах 4 и 5 статьи 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности".

6. За разглашение или незаконное использование сведений, составляющих охраняемую законами Республики Казахстан тайну, коллекторские агентства, а также иные лица, получившие на основании настоящего Закона и других законов Республики Казахстан доступ к указанным сведениям, несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 21.01.2019 № 217-VI (вводится в действие по истечении трех месяцев со дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Требования, предъявляемые к работникам коллекторского агентства

1. Руководящими работниками коллекторского агентства признаются первый руководитель и члены исполнительного органа (коллегиального и (или) единоличного), первый руководитель и члены наблюдательного совета (при наличии), главный бухгалтер.

2. Руководящим работником коллекторского агентства не может являться физическое лицо:

1) не имеющее гражданства Республики Казахстан;

2) не имеющее высшего образования;

3) имеющее неснятую или непогашенную судимость или подвергающееся или подвергавшееся уголовному преследованию (за исключением лиц, уголовное преследование в отношении которых прекращено на основании подпунктов 1) и 2) части первой статьи 35 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан) за уголовные правонарушения против личности, семьи и несовершеннолетних, конституционных и иных прав и свобод человека и гражданина, основ конституционного строя и безопасности государства, собственности, общественной безопасности и общественного порядка, здоровья населения и нравственности, мира и безопасности человечества, интересов службы в коммерческих и иных организациях, интересов государственной службы и государственного управления, правосудия и порядка исполнения наказаний, порядка управления, в сферах экономической деятельности, информатизации и связи, а также воинские уголовные правонарушения;

4) не имеющее опыта работы в сферах финансовой, страховой деятельности, образования, государственного управления и обороны, обязательного социального обеспечения, в области права и бухгалтерского учета, а также деятельности агентств по сбору платежей и кредитных бюро, определенных в соответствии с общим классификатором видов экономической деятельности, утвержденным уполномоченным органом в области технического регулирования (соответствующий стаж работы должен быть не менее одного года к дате приема на работу);

5) ранее являвшееся руководящим работником либо лицом, владеющим десятью или более процентами долей участия в уставном капитале коллекторского агентства, в период не более чем за три года до принятия уполномоченным органом решения об исключении коллекторского агентства из реестра коллекторских агентств по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2), 3), 4), 5), 6) и 7) части первой пункта 1 статьи 9 настоящего Закона;

6) в отношении которого вступило в законную силу решение суда о применении уголовного наказания в виде лишения права занимать должность руководящего работника финансовой организации, банковского и (или) страхового холдинга и являться крупным участником (крупным акционером) финансовой организации пожизненно;

7) ранее являвшееся руководителем, членом органа управления, руководителем, членом исполнительного органа, главным бухгалтером финансовой организации, крупным участником – физическим лицом, руководителем крупного участника, банковского и (или) страхового холдинга – юридического лица финансовой организации в период не более чем за один год до принятия уполномоченным органом решения о консервации финансовой организации либо принудительном выкупе ее акций, лишении лицензии финансовой организации, повлекших ее ликвидацию и (или) прекращение осуществления деятельности на финансовом рынке, либо вступления в законную силу решения суда о принудительной ликвидации финансовой организации или признании ее банкротом в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.

Указанное требование применяется в течение пяти лет после принятия уполномоченным органом решения о консервации финансовой организации либо принудительном выкупе ее акций, лишении лицензии финансовой организации, повлекших ее ликвидацию и (или) прекращение осуществления деятельности на финансовом рынке, либо вступления в законную силу решения суда о принудительной ликвидации финансовой организации или признании ее банкротом в установленном законодательством Республики Казахстан порядке;

8) ранее являвшееся руководителем, членом органа управления, руководителем, членом исполнительного органа, главным бухгалтером финансовой организации, крупным участником (крупным акционером) – физическим лицом, руководителем, членом органа управления, руководителем, членом исполнительного органа, главным бухгалтером крупного участника (крупного акционера) – юридического лица-эмитента, допустившего дефолт по выплате купонного вознаграждения по выпущенным эмиссионным ценным бумагам в течение четырех и более последовательных периодов либо сумма задолженности которого по выплате купонного вознаграждения по выпущенным эмиссионным ценным бумагам, по которым был допущен дефолт, составляет четырехкратный и (или) более размер купонного вознаграждения, либо размер дефолта по выплате основного долга по выпущенным эмиссионным ценным бумагам составляет сумму, в десять тысяч раз превышающую месячный расчетный показатель, установленный законом о республиканском бюджете на дату выплаты. Указанное требование применяется в течение пяти лет с момента возникновения обстоятельств, предусмотренных настоящим подпунктом;

9) состоящее на учете в психоневрологическом, туберкулезном, наркологическом диспансерах;

10) уволенное с государственной службы или из специальных и правоохранительных органов по отрицательным мотивам, если со дня увольнения не прошло трех лет;

11) ранее в силу своих должностных полномочий выполнявшее государственные функции по контролю в форме проверок деятельности данного коллекторского агентства либо связанное с деятельностью данного коллекторского агентства в соответствии с его компетенцией. Указанное требование применяется в течение одного года после прекращения лицом государственной службы;

12) уволенное из коллекторского агентства за нарушение требований, предусмотренных статьей 5 настоящего Закона.

13) привлекавшееся к административной ответственности за коррупционные правонарушения.

2-1. Руководящему работнику, работнику коллекторского агентства, взаимодействующему с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом, запрещается одновременно состоять в трудовых и иных отношениях с другим коллекторским агентством.

3. К взаимодействию с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом, связанным обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, не допускаются работники коллекторского агентства, не соответствующие требованиям, предусмотренным подпунктами 1), 3), 5), 9), 10), 11), 12) и 13) пункта 2 настоящей статьи, а также не имеющие технического и профессионального, послесреднего или высшего образования.

Требования к наличию технического и профессионального, послесреднего или высшего образования не распространяются в отношении работников коллекторского агентства, взаимодействующих с должником и (или) его представителем, и (или) третьими лицами путем телефонных переговоров.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 24.05.2021 № 43-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Хранение документов

Перечень основных документов коллекторского агентства, подлежащих хранению, и сроки их хранения определяются уполномоченным органом.

Глава 3. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ КОЛЛЕКТОРСКОГО АГЕНТСТВА, ДОЛЖНИКА И (ИЛИ) ЕГО ПРЕДСТАВИТЕЛЯ

Статья 14. Права коллекторского агентства

Коллекторское агентство вправе:

1) осуществлять коллекторскую деятельность на основании заключенного с кредитором договора о взыскании задолженности и в соответствии с требованиями настоящего Закона, законов Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и "О микрофинансовой деятельности";

2) осуществлять сбор информации, связанной с задолженностью, в том числе получать у кредитора по заключенным договорам о взыскании задолженности документы (оригиналы и копии), разъяснения и информацию;

3) обратить взыскание в судебном порядке, если иное не предусмотрено законами Республики Казахстан или договором, на заложенное имущество, являющееся обеспечением по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита, право (требование) по которому коллекторским агентством приобретено у кредитора;

4) отказаться от исполнения договора о взыскании задолженности в случаях, если кредитор нарушил условия договора о взыскании задолженности, не обеспечил предоставления документов (оригиналы и копии), информации о должнике и его задолженности, представил недостоверные данные;

5) заключать договор уступки права требования с кредитором по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита физического лица при условии соблюдения кредитором требований, предусмотренных подпунктом 3) пункта 2-1 статьи 36 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и подпунктом 2-1) пункта 5 статьи 9-2 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности";

6) выступать представителем кредитора в суде и исполнительном производстве при наличии соответствующих полномочий;

7) запрашивать у третьих лиц информацию о месте нахождения и (или) контактных данных должника при наличии такого условия в договоре банковского займа (договоре о предоставлении микрокредита), заключенном с должником;

7-1) выступать в качестве сервисной компании в рамках договора доверительного управления.

Коллекторское агентство в рамках договора доверительного управления вправе:

по соглашению сторон изменять условия договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита в рамках предоставленных лицом, с которым заключен договор доверительного управления, полномочий. Изменение условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита в одностороннем порядке допускается в случаях их улучшения для заемщика в соответствии с частью второй пункта 3 статьи 34 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и частью второй пункта 6 статьи 3 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности";

представлять интересы лица, с которым заключен договор доверительного управления, в суде, в том числе в процессе взыскания задолженности и (или) обращения взыскания на предмет залога;

принимать от должника в интересах лица, с которым заключен договор доверительного управления, деньги в безналичной форме и (или) иное имущество в счет погашения задолженности с последующей передачей таких денег и (или) такого имущества в его пользу;

пользоваться услугами оценщиков, аудиторов, юристов и иных консультантов.

Вознаграждение коллекторскому агентству, выступающему в качестве сервисной компании, а также расходы, связанные с доверительным управлением, оплачиваются (возмещаются) в соответствии с условиями договора доверительного управления лицом, которое приобрело права (требования) по договорам банковского займа и (или) договорам о предоставлении микрокредита;

8) осуществлять иные права, установленные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, договором о взыскании задолженности и (или) договором уступки права (требования), и (или) договором доверительного управления.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Обязанности коллекторского агентства

1. Коллекторское агентство обязано:

1) в течение двух рабочих дней довести до сведения кредитора информацию о своей аффилированности с должником, об основаниях такой аффилированности, а также иных обстоятельствах, которые влияют или могут повлиять на исполнение коллекторским агентством договорных обязанностей и (или) могут привести к возникновению противоречия между личной заинтересованностью коллекторского агентства и законными интересами кредитора либо к ущемлению законных интересов кредитора, в том числе в результате прямой или косвенной заинтересованности коллекторского агентства в неисполнении должником своих обязательств перед кредитором;

2) в случаях изменения места нахождения либо наименования письменно уведомить уполномоченный орган и разместить соответствующую информацию на своем интернет-ресурсе на казахском и русском языках в срок не позднее трех календарных дней с даты таких изменений;

2-1) в случаях изменения телефонных номеров коллекторского агентства для контактов с должниками уведомить уполномоченный орган в срок не позднее трех календарных дней с даты таких изменений;

3) соблюдать тайну коллекторской деятельности;

3-1) при уступке кредитором прав (требований) по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита принимать меры по урегулированию задолженности должника – физического лица в соответствии с нормативным правовым актом уполномоченного органа по вопросам урегулирования коллекторскими агентствами задолженности физических лиц;

4) не более одного раза в месяц по обращению должника и (или) его представителя в течение десяти рабочих дней со дня получения обращения безвозмездно представлять в письменной форме сведения об остатке просроченных и текущих сумм основного долга, вознаграждения, неустойки (штрафа, пени) по приобретенным правам (требованиям);

4-1) по письменному заявлению должника или его представителя, представленному после полного погашения задолженности по договору банковского займа и (или) договору о предоставлении микрокредита, право (требование) по которым приобретено коллекторским агентством, выдать один раз на безвозмездной основе в течение десяти календарных дней со дня получения заявления справку об отсутствии задолженности в письменной форме;

5) обеспечивать сохранность документов и информации, получаемых от кредитора, должника и третьих лиц, защиту персональных данных должника и (или) его представителя, и (или) третьего лица, связанного обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, в соответствии с законодательством Республики Казахстан о персональных данных и их защите;

6) иметь собственный интернет-ресурс;

7) при уступке кредитором прав (требований) по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита не допускать взимания с должника иных комиссий и платежей, не предусмотренных в таком договоре;

8) при уступке кредитором прав (требований) по договору банковского займа или договору о предоставлении микрокредита соблюдать требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора и должника в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, а также к такому договору, заключенному между первоначальным кредитором и должником;

9) иметь специализированное программное обеспечение, используемое для автоматизации деятельности и учета задолженности, а также фиксации процесса взаимодействия с должником с помощью средств аудио- или видеотехники в помещениях коллекторского агентства (филиала, представительства) по месту его нахождения;

10) заключить договор о предоставлении информации с государственным кредитным бюро;

11) представлять отчетность в Национальный Банк Республики Казахстан в сроки и порядке, а также по форме, которые установлены Национальным Банком Республики Казахстан по согласованию с уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

11-1) представлять сведения по договорам уступки права требования органам государственных доходов по месту своего нахождения не позднее 25 пятого числа месяца, следующего за кварталом, по форме, установленной уполномоченным государственным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступления налогов и других обязательных платежей в бюджет, по согласованию с уполномоченным органом;

12) устранять нарушения законодательства Республики Казахстан, выявленные уполномоченным органом;

13) в случаях изменения сведений об учредителях (участниках), руководящих работниках, работниках, которые будут взаимодействовать с должниками и (или) их представителями, и (или) третьими лицами, связанными обязательствами с кредитором в рамках договора банковского займа или договора о предоставлении микрокредита, а также о филиалах и (или) представительствах коллекторского агентства уведомить уполномоченный орган в течение пятнадцати рабочих дней с даты таких изменений;

14) фиксировать процесс взаимодействия с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом с помощью средств аудио- или видеотехники с аудиофиксацией и хранить материалы аудио- и (или) видеозаписи в течение шести месяцев с даты взаимодействия с должником и (или) его представителем, и (или) третьим лицом;

15) предоставлять в уполномоченный орган на основании его запроса сведения, документы и материалы аудио- и (или) видеозаписи (при наличии), в том числе по поступившим жалобам должников и кредиторов;

16) при взаимодействии с должником путем личных встреч обеспечить наличие филиала или представительства по месту жительства либо по месту нахождения, либо по месту регистрации должника, либо в административных центрах областей, в которых находится населенный пункт места жительства либо места нахождения или места регистрации должника;

16-1) по требованию должника – физического лица и (или) его представителя ознакомить их (его) с правами и обязанностями, предусмотренными статьей 16 настоящего Закона;

17) принять меры по прекращению полномочий работника, который при взаимодействии с лицами, указанными в абзаце первом пункта 1 и абзаце первом части первой пункта 4 статьи 5 настоящего Закона, нарушил требования указанной статьи, в том числе и в случае предъявления уполномоченным органом требования об отстранении указанного работника, а также предоставить информацию об уволенном работнике в уполномоченный орган в течение трех рабочих дней с даты увольнения;

18) ежемесячно, не позднее десятого числа месяца, следующего за отчетным, представлять в порядке, определенном уполномоченным органом, сведения о лицах, самостоятельно или совместно с другим (другими) лицом (лицами) прямо или косвенно владеющих и (или) пользующихся, и (или) распоряжающихся десятью или более процентами долей участия в уставном капитале коллекторского агентства, или имеющих контроль;

18-1) соблюдать в рамках договора доверительного управления требования и ограничения, предъявляемые законодательством Республики Казахстан к взаимоотношениям кредитора и должника в рамках договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита;

19) соблюдать правила осуществления коллекторской деятельности, предусмотренные статьей 5 настоящего Закона, и иные требования, установленные настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

2. Коллекторские агентства предоставляют информацию и сведения о своей деятельности, запрашиваемые уполномоченным органом, в целях обеспечения государственного контроля за коллекторской деятельностью.

Непредоставление, несвоевременное предоставление информации или предоставление информации, не содержащей сведений, представление которых требуется в соответствии с законодательством Республики Казахстан о коллекторской деятельности, предоставление недостоверной информации, нарушение срока представления отчетности, представление недостоверной, а равно неполной отчетности либо заведомо недостоверных сведений коллекторским агентством влекут ответственность, предусмотренную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 25.12.2017 № 122-VI (вводится в действие с 01.01.2018); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 25.11.2019 № 272-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.05.2021 № 43-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Права и обязанности должника и (или) его представителя

1. Должник и (или) его представитель вправе:

1) получать у кредитора, лица, заключившего договор доверительного управления с коллекторским агентством, коллекторского агентства, имеющего право требования к должнику по задолженности, сведения о коллекторском агентстве, месте его нахождения, наличии у коллекторского агентства персональных данных должника, размере и структуре задолженности;

2) оспаривать требования коллекторского агентства как полностью, так и в части, в том числе в суде;

3) урегулировать задолженность в порядке, предусмотренном статьями 6 и 6-1 настоящего Закона;

4) взаимодействовать с коллекторским агентством любым способом, предусмотренным статьей 5 настоящего Закона, для получения информации о своей задолженности;

5) обращаться в уполномоченный орган с жалобой на действия (бездействие) коллекторского агентства;

6) обращаться в государственное кредитное бюро и (или) к кредитору для получения справки об отсутствии задолженности перед кредитором при полном ее погашении;

7) самостоятельно фиксировать процесс взаимодействия с работниками коллекторского агентства с помощью средств аудио- и (или) видеотехники;

8) обратиться к кредитору либо коллекторскому агентству, осуществляющему доверительное управление в соответствии с договором доверительного управления, с заявлением об изменении условий договора банковского займа и (или) договора о предоставлении микрокредита, связанных с исполнением обязательств по указанным договорам, с обоснованием причин такого обращения;

9) иметь иные права, предусмотренные настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

2. Должник и (или) его представитель обязаны:

1) извещать коллекторское агентство об изменении своего места жительства (юридический адрес), о перемене имени, отчества (если оно указано в документе, удостоверяющем личность), фамилии, замене документов, удостоверяющих личность (в случае истечения срока, утраты), об изменении контактной информации, используемой для связи с ними (ним), и способа связи и взаимодействия коллекторского агентства с ними (ним);

2) по запросу коллекторского агентства раскрывать достоверную информацию об уровне доходов и расходов, месте жительства (юридический адрес), наличии имущества, на которое в соответствии с законодательством Республики Казахстан может быть обращено взыскание для погашения задолженности;

3) осуществлять взаимодействие по урегулированию задолженности с коллекторским агентством в соответствии с пунктом 1 статьи 5 настоящего Закона;

4) в течение пятнадцати рабочих дней рассмотреть предложенные кредитором условия погашения задолженности и сообщить коллекторскому агентству либо кредитору условия, подходящие для должника.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2022 № 133-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ КОЛЛЕКТОРСКИХ АГЕНТСТВ, КОНТРОЛЬ ЗА ИХ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬЮ

Статья 17. Компетенция уполномоченного органа и Национального Банка Республики Казахстан

Сноска. Заголовок статьи 17 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

1. Государственное регулирование и контроль за деятельностью коллекторских агентств осуществляются уполномоченным органом в соответствии с законами Республики Казахстан.

2. Уполномоченный орган:

1) проводит учетную регистрацию и ведет реестр коллекторских агентств;

2) исключен Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020);

3) осуществляет государственный контроль за деятельностью коллекторского агентства;

4) рассматривает жалобу должника на действия (бездействие) коллекторского агентства;

5) подает иск в суд о реорганизации либо ликвидации юридических лиц в случаях, предусмотренных настоящим Законом;

6) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

3. Национальный Банк Республики Казахстан по согласованию с уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций определяет перечень, формы отчетности, сроки и порядок ее представления коллекторским агентством в Национальный Банк Республики Казахстан.

Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 18. Меры воздействия и основания их применения

1. При нарушении коллекторским агентством законодательства Республики Казахстан о коллекторской деятельности, банковского законодательства Республики Казахстан либо законодательства Республики Казахстан о микрофинансовой деятельности, выявлении неправомерных действий или бездействия руководящих и иных работников коллекторского агентства, взаимодействующих с должником, уполномоченным органом применяются меры воздействия, установленные настоящей статьей. Под мерами воздействия понимаются ограниченные меры воздействия и санкции.

При нарушении законодательства Республики Казахстан о кредитных бюро и формировании кредитных историй к коллекторскому агентству применяются меры воздействия, предусмотренные Законом Республики Казахстан "О кредитных бюро и формировании кредитных историй в Республике Казахстан".

2. Уполномоченный орган вправе применить к коллекторскому агентству следующие ограниченные меры воздействия:

1) направить обязательное для исполнения письменное предписание коллекторскому агентству на принятие обязательных к исполнению коррективных мер, направленных на устранение выявленных нарушений и (или) причин, а также условий, способствовавших их совершению, в установленный срок и (или) на необходимость представления в установленный срок плана мероприятий по устранению выявленных нарушений и (или) причин, а также условий, способствовавших их совершению (далее – план мероприятий).

В плане мероприятий, представленном в срок, установленный письменным предписанием, указываются описания нарушений и (или) причины, а также условия, способствовавшие их совершению, перечень запланированных мероприятий, сроки их осуществления, а также ответственные должностные лица.

Обжалование письменного предписания уполномоченного органа осуществляется в порядке, установленном законами Республики Казахстан. Обжалование письменного предписания уполномоченного органа не приостанавливает его исполнения;

2) вынести письменное предупреждение о возможности применения к коллекторскому агентству санкций, предусмотренных пунктом 4 настоящей статьи, в случае выявления уполномоченным органом в течение одного года после вынесения данного предупреждения повторного нарушения норм законодательства Республики Казахстан о коллекторской деятельности, банковского законодательства Республики Казахстан либо законодательства Республики Казахстан о микрофинансовой деятельности, аналогичного нарушению, за которое вынесено письменное предупреждение;

3) составить письменное соглашение между уполномоченным органом и коллекторским агентством о необходимости незамедлительного устранения выявленных нарушений и утверждении перечня мер по устранению этих нарушений c указанием сроков их устранения и (или) перечня ограничений, которые на себя принимает коллекторское агентство, до устранения выявленных нарушений.

Письменное соглашение подлежит обязательному подписанию со стороны коллекторского агентства;

4) предъявить требование об отстранении руководящего работника либо иного работника коллекторского агентства, взаимодействующего с должником.

3. Коллекторское агентство обязано уведомить уполномоченный орган об исполнении мер, указанных в письменном предписании и письменном соглашении, в сроки, предусмотренные данными документами.

В случае, если срок, установленный для устранения нарушения, будет превышать один месяц, коллекторское агентство ежемесячно до двадцатого числа месяца уведомляет уполномоченный орган об исполнении мероприятий по устранению выявленных нарушений и (или) причин, а также условий, способствовавших их совершению.

Применение одной ограниченной меры воздействия не исключает применения других ограниченных мер воздействия в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, не приостанавливает и не прекращает действие ранее принятых мер.

4. В качестве санкций уполномоченный орган вправе применить:

1) исключение коллекторского агентства из реестра коллекторских агентств по основаниям и в порядке, предусмотренным в подпунктах 1), 1-1), 1-2), 2), 3), 4), 5), 6) и 7) части первой пункта 1 статьи 9 настоящего Закона;

2) наложение на коллекторское агентство и взыскание с него штрафа по основаниям, установленным законами Республики Казахстан.

5. Решение уполномоченного органа о применении к коллекторскому агентству мер воздействия, предусмотренных настоящей статьей, может быть обжаловано в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 30.12.2022 № 179-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Государственный контроль за деятельностью коллекторских агентств

Государственный контроль за деятельностью коллекторских агентств осуществляется уполномоченным органом в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций".

Сноска. Статья 19 в редакции Закона РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Глава 5. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ И ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 20. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о коллекторской деятельности

Нарушение законодательства Республики Казахстан о коллекторской деятельности влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 21. Переходные положения

1. Организации, которые до введения в действие настоящего Закона осуществляли деятельность, обладающую признаками коллекторской деятельности, подлежат перерегистрации в органах юстиции в качестве коллекторского агентства в течение шести месяцев со дня введения в действие настоящего Закона.

2. При несоблюдении требования, указанного в пункте 1 настоящей статьи, организации подлежат реорганизации либо принудительной ликвидации в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 22. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан

Н. НАЗАРБАЕВ

Қолданушылар назарына!

Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

      МАЗМҰНЫ
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 22-баптан қараңыз.

Осы Заң коллекторлық қызметті жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейді, коллекторлық агенттіктерді құрудың, олардың қызметінің ерекшеліктерін белгілейді, сондай-ақ коллекторлық агенттіктерді мемлекеттік реттеудің, олардың қызметін бақылаудың ерекшелiктерiн айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша берешек (бұдан әрі – берешек) – банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша борышкердің кредитор алдындағы негізгі борышты, сыйақыны, комиссияларды, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) төлеу жөніндегі міндеттемелері;

2) борышкер – банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерін орындамауға немесе тиісінше орындамауға жол берген жеке немесе заңды тұлға;

3) есептік тіркеу – коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаны коллекторлық агенттіктер тізіліміне енгізу;

4) коллекторлық агенттік - коллекторлық агенттіктер тізіліміне енгізілген, коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлға;

5) коллекторлық агенттіктер тізілімі – коллекторлық қызмет сала сындағы уәкілетті органның коллекторлық агенттіктерінің бірыңғай тізбесі;

6) коллекторлық қызмет - коллекторлық агенттіктің берешекті сотқа дейін өндіріп алуға және реттеуге, сондай-ақ берешекке байланысты ақпарат жинауға бағытталған қызметі;

7) коллекторлық қызмет саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі мемлекеттік орган;

8) кредитор – берешек бойынша борышкерге талап ету құқығы бар екінші деңгейдегі банк, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалы, банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым немесе микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйым.

9) сервистік компания – "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабы 4-тармағының бірінші бөлігінде және (немесе) "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабы 5-тармағының бірінші бөлігінде аталған тұлғамен жасалған банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару шарты (бұдан әрі – сенімгерлік басқару шарты) шеңберінде банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарды (талаптарды) сенімгерлік басқару бойынша, оның ішінде банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша, өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта білдіру бойынша, борышкерден ақша және (немесе) өзге де мүлік қабылдау бойынша өкілеттіктерге және осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және сенімгерлік басқару шартында көзделген өзге де өкілеттіктерге ие болған, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтеріне ие болатын банктің еншілес ұйымы, коллекторлық агенттік;

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінен, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Осы Заңда реттелмеген бөлiгiнде коллекторлық агенттіктерге "Шаруашылық серіктестіктері туралы" және "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы заңдарының күші қолданылады.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

2-тарау. КОЛЛЕКТОРЛЫҚ АГЕНТТІКТІ ҚҰРУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚЫЗМЕТІ

3-бап. Коллекторлық агенттік

1. Коллекторлық агенттік шаруашылық серіктестіктің ұйымдық-құқықтық нысанында құрылады.

2. Коллекторлық агенттіктің атауында мiндеттi түрде "коллекторлық агенттік" деген сөздер қамтылуға тиiс. Коллекторлық агенттіктің атауын қысқартуға жол берілмейді.

Коллекторлық агенттіктің атауында "ұлттық" немесе "республикалық" немесе "орталық" деген сөздер кез келген тілде толық немесе қысқартылған түрде болмауға тиіс.

Коллекторлық агенттіктер тізіліміне енгізілмеген заңды тұлға коллекторлық қызметті жүзеге асыруға, өзін коллекторлық қызметпен айналысушы ретінде сипаттауға, сондай-ақ өз атауында "коллекторлық агенттік" деген сөздерді, олардан туындайтын, өзін коллекторлық қызметті жүзеге асырады деп болжататын сөздерді пайдалануға құқылы емес.

2-1. Коллекторлық агенттік "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-1-бабына сәйкес басқа коллекторлық агенттікке үлестес болып табылмауға тиіс.

3. Бірде-бір тұлға, егер ол:

1) уәкілетті органға өзі туралы және осы тармақтың бірінші абзацында көрсетілген тұлғаның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің не орналастырылған (артықшылықты және қоғам сатып алған акцияларды шегере отырып) акцияларының жиырма бес пайызынан астамын тікелей немесе жанама иеленетін және (немесе) пайдаланатын және (немесе) оларға билік ететін жеке тұлғалар, сол сияқты көрсетілген тұлғаны бақылауды жүзеге асыратын жеке тұлғалар туралы ақпаратты ашпаса;

2) жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар жеке тұлға болып табылса;

3) құрылтайшысы (акционері, қатысушысы) не басшы жұмыскері бұдан бұрын, уәкілетті орган коллекторлық агенттікті осы Заңның 9-бабы 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша коллекторлық агенттіктер тізілімнен шығару туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде осы коллекторлық агенттіктің бірінші басшысы немесе құрылтайшысы (қатысушысы) болған заңды тұлға болып табылса;

4) тізбесін уәкілетті орган белгілейтін оффшорлық аймақтарда тіркелсе, тұрғылықты жері немесе орналасқан жері болса, коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталына қатысу үлестерінің он немесе одан көп пайызын дербес немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама түрде иелене және (немесе) пайдалана және (немесе) оларға билік ете немесе бақылау жасай алмайды.

4. Коллекторлық агенттіктің құрылтайшылары құрылатын коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталының ең төмен мөлшерін оны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) кезінде толық төлеуге міндетті.

Коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталының ең төмен мөлшері уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленеді.

Коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталы тек Қазақстан Республикасының ұлттық валютасындағы ақшамен ғана қалыптастырылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-тармақпен толықтыру көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескертпелер.

1. Осы Заңның мақсаттарында заңды тұлғаның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерін не орналастырылған (артықшылықты және қоғам сатып алған акцияларды шегере отырып) акцияларын жанама иелену және (немесе) пайдалану және (немесе) оларға билік ету деп басқа заңды тұлғалардың акцияларын (жарғылық капиталындағы қатысу үлестерін) иелену (дауыс беру) арқылы заңды тұлғаның шешімдерін, заңды тұлғаның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын иеленетін және (немесе) пайдаланатын және (немесе) оларға билік ететін тұлғаның немесе бірлесіп осындай тұлғалар болып табылатын тұлғалардың шешімдерін айқындау мүмкіндігі түсініледі.

2. Осы Заңның мақсаттарында заңды тұлғаны бақылау (бақылау) деп заңды тұлға қабылдайтын шешімдерді айқындау мүмкіндігі түсініледі.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.05.2021 № 43-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Коллекторлық қызметті жүзеге асыру негіздері

1. Коллекторлық қызмет өзінің нысанасы кредиторға берешекті сотқа дейін өндіріп алу және реттеу бойынша, сондай-ақ берешекке байланысты ақпарат жинау бойынша қызметтер көрсету болып табылатын шарт (бұдан әрі - берешекті өндіріп алу туралы шарт) негізінде жүзеге асырылады.

Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-1-бабының 2-тармағына сәйкес коллекторлық агенттіктің үлестес тұлғалары болып табылатын кредиторлармен коллекторлық агенттіктің берешекті өндіріп алу туралы шарт жасасуына тыйым салынады.

Коллекторлық агенттіктің "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-1-бабының 2-тармағына сәйкес коллекторлық агенттіктің үлестес тұлғасы болып табылатын жеке сот орындаушысымен атқарушылық құжатты орындау шарттары туралы келісім (шарт) жасасуына тыйым салынады.

Коллекторлық агенттіктің "Жауапкершілігі шектеулі және қосымша жауапкершілігі бар серіктестіктер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-1-бабының 2-тармағына сәйкес коллекторлық агенттіктің үлестес тұлғасы болып табылатын нотариусқа нотариаттық іс-әрекеттер жасау үшін жүгінуіне тыйым салынады.

2. Коллекторлық қызмет берешек туындаған жағдайда жүзеге асырылады.

3. Коллекторлық агенттік пен кредитор арасында берешекті өндіріп алу туралы шарт жазбаша нысанда жасалады және онда, оның ішінде мынадай талаптар:

1) тараптардың құқықтары мен міндеттері;

2) тараптардың жауапкершілігі;

3) борышкердің – жеке тұлғаның жеке басын сәйкестендіруге мүмкіндік беретін деректері;

4) заңды тұлғаға қатысты атауы, тұрған жері, бизнес-сәйкестендіру нөмірі;

5) берешектің мөлшері;

6) берешектің құрылымы (негізгі борыштың, сыйақының, комиссиялардың, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) сомасы);

7) бар болған жағдайда, банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша кепілгер немесе кепілдік етуші туралы мәліметтер;

8) бар болған жағдайда, егер банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша кепіл құқығы тіркелуге жатса, кепіл нысанасы туралы мәліметтер;

9) шарт бойынша сыйақы мөлшері;

10) шарттың қолданылу мерзімі;

11) кредитордың коллекторлық агенттікті борышкердің бұдан бұрын жүргізген төлемдері және (немесе) берешек сомаларының өзгеруі туралы хабардар ету (хабарлау) тәртібі мен мерзімдері;

12) коллекторлық агенттіктің берешекті өндіріп алу туралы шарттың орындалу барысы туралы ақпарат беру тәртібі;

13) осы Заңның 9-бабы 5-тармағы бірінші бөлігінің төртінші абзацында көзделген жағдайда, берешекті өндіріп алу туралы шартты бұзу тәртібі мен мерзімдері, сондай-ақ құжаттарды қайтару тәртібі мен мерзімдері;

14) борышкерге қатысты коллекторлық қызметті мерзімінен бұрын тоқтату тәртібі мен талаптары қамтылуға тиіс.

Берешекті өндіріп алу туралы шарт осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген ақпаратты қамтуға тиіс борышкерлер тізілімін (тізілімдерін) қағаз жеткізгіште немесе электрондық нысанда бере отырып, бір немесе бірнеше борышкерге қатысты жасалуы мүмкін.

Берешекті өндіріп алу туралы шартқа сондай-ақ берешекті өндіріп алу туралы шарттың орындалуына байланысты берілетін құжаттар мен борышкер жөніндегі мәліметтер тізбесі, мерзімі өткен берешекті реттеу бойынша борышкерге қатысты кредитор қабылдаған, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шаралар жөніндегі ақпарат қоса беріледі. Ақпарат банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде міндеттемелерді орындамаудың немесе тиісінше орындамаудың соңғы күнінен бастап берешекті коллекторлық агенттікке бергенге дейінгі кезең үшін көрсетіледі.

Берешекті өндіріп алу туралы шарт бойынша берешекке қатысты коллекторлық қызмет жөніндегі қызметтерді көрсету мерзімі алты айдан кем болмауға және бес жылдан аспауға тиіс.

Осы Заңда не берешекті өндіріп алу туралы шартта көзделген жағдайларда, борышкерге қатысты коллекторлық қызметті мерзімінен бұрын тоқтатуға жол беріледі.

Берешекті өндіріп алу туралы шарт шеңберінде коллекторлық агенттікке берілген берешек басқа коллекторлық агенттікке беріле алмайды.

Берешекті өндіріп алу туралы шартқа осы Заңда реттелмеген мәселелер бойынша Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің тапсыру және қызметтерді өтеулі көрсету туралы ережелері қолданылады.

4. Алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Коллекторлық қызметті жүзеге асыру қағидалары

1. Коллекторлық агенттік борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғамен:

1) коллекторлық агенттіктің борышкерлермен байланыс жасауға арналған телефон нөмірлерінен телефон арқылы сөйлесулер;

2) жеке кездесулер;

3) жеке тұлғаға - борышкерге тұрғылықты жері (заңды мекенжайы) бойынша, заңды тұлғаға - борышкерге тұрған жері (нақты мекенжайы) бойынша жіберілетін жазбаша (пошталық) хабарламалар;

4) ұялы байланыс бойынша мәтіндік, дыбыстық және өзге де хабарлар жіберу тәсілімен;

5) Интернет желісі арқылы өзара іс-қимыл жасасуға құқылы.

2. Коллекторлық агенттіктің борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғамен өзара іс-қимылы:

1) әрбір байланыс кезінде:

коллекторлық агенттіктің атауы;

коллекторлық агенттіктің тұрған жері;

борышкермен өзара іс-қимылды жүзеге асыратын адамның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), лауазымы;

кредитордың атауы туралы хабармен жүзеге асырылуға тиіс.

Осы тармақшада көзделмеген және коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпия болып табылмайтын өзге де ақпарат борышкерге оның талап етуі бойынша хабарланады;

2) егер борышкер коллекторлық агенттікке жеке жүгінген кезде осы тармақшада көрсетілген уақыт кезеңі шегінде коллекторлық агенттік ұсынғаннан өзгеше өзара іс-қимыл жасасу кезеңін айқындамаса, борышкердің тұрғылықты жерінің не тұрған жерінің не борышкердің тіркелген жерінің уақыты бойынша жұмыс күндері сағат 8:00-ден 21:00-ге дейінгі кезеңде;

3) коллекторлық агенттіктің бастамасы бойынша борышкердің тұрғылықты жері немесе тұрған жері немесе тіркелген жері бойынша немесе коллекторлық агенттіктің (филиалдың, өкілдіктің) тұрған жеріндегі үй-жайларында жеке қарым-қатынас кезінде аптасына үш реттен асырмай және жұмыс күндері сағат 8:00-ден 21:00-ге дейінгі кезеңде бір реттен асырмай;

4) коллекторлық агенттіктің бастамасы бойынша телефонмен сөйлесу арқылы жұмыс күндері сағат 8:00-ден 21:00-ге дейінгі уақыт кезеңінде үш реттен асырмай;

5) борышкердің талап етуі бойынша, коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияға жататын ақпаратты қоспағанда, берешек мөлшерін растайтын құжатты және коллекторлық агенттіктің берешекке қатысты коллекторлық қызметті жүзеге асыру жөніндегі өкілеттігін растайтын құжаттардың көшірмесін бере отырып;

6) өзара іс-қимыл процесін аудио- немесе аудиотіркеуі бар бейнетехника құралдарының көмегімен тіркей отырып;

7) кредитордан, борышкерден және (немесе) оның өкілінен және (немесе) үшінші тұлғалардан алынған құжаттар мен ақпараттың, оның ішінде банк құпиясының, микрокредит беру құпиясының, коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияның, борышкердің және (немесе) оның өкілінің және (немесе) үшінші тұлғалардың дербес деректерінің сақталуын қамтамасыз ете отырып жүзеге асырылуға тиіс.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген талаптар коллекторлық агенттіктің осы Заңның 16-бабының 2-тармағында көзделген міндеттерді бұзатын (бұзған) борышкермен және (немесе) оның өкілімен өзара іс-қимылына қолданылмайды.

Ескертпе. Осы тармақтың мақсаттары үшін жұмыс күндері деп демалыс немесе мереке күндері (ұлттық және мемлекеттік мерекелер) болып табылмайтын, дүйсенбі мен жұма аралығындағы апта күндері түсініледі.

3. Борышкердің және (немесе) оның өкілінің талап етуі бойынша коллекторлық агенттік борышкерді және (немесе) оның өкілін осы Заңның 16-бабында көзделген құқықтарымен және міндеттерімен таныстыруға міндетті.

4. Борышкермен жасалған банктік қарыз (микрокредит) шартында борышкердің орналасқан жерін және (немесе) байланыс деректерін анықтау шарты болған кезде осындай мақсатта коллекторлық агенттіктің осы баптың 1-тармағының бірінші абзацында аталған тұлға болып табылмайтын үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасауына жол беріледі.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде аталған үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасау кезінде коллекторлық агенттік мынадай ақпаратты:

коллекторлық агенттіктің атауын;

коллекторлық агенттік жұмыскерінің тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымын;

борышкердің тегін, атын, әкесінің атын (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе) хабарлайды.

Коллекторлық агенттіктің осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген жеке тұлғамен өзара іс-қимылы осы баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 2), 3), 4), 6) және 7) тармақшаларында көзделген талаптар сақталған жағдайда, сондай-ақ, егер осы тұлға коллекторлық агенттікпен өзара іс-қимылды жүзеге асыруға келісім білдірген, оның ішінде ауызша келісім білдірген жағдайда жүзеге асырылады.

5. Коллекторлық агенттіктің коллекторлық қызметті жүзеге асыруы кезінде мынадай жосықсыз әрекеттерді жүзеге асыруына:

1) борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғамен өзара іс-қимылдың осы баптың 1-тармағында көзделмеген өзге де тәсілдерін пайдалануға;

      2) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      3) алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      4) алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      5) алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      6) алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      6-1) алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7) берешекті өтеу есебінен ақшаны (қолма-қол немесе қолма-қол емес нысанда), сондай-ақ өзге де мүлікті қабылдауға;

8) берешекті ақшадан басқа, өзге мүлікпен өтеуді талап етуге;

9) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, кредитордан және (немесе) оның өкілінен және (немесе) үшінші тұлғалардан алынған коммер циялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияны жария етуге тыйым салынады.

5-1. Коллекторлық агенттік жұмыскерінің борышкермен және (немесе) оның өкілімен, және (немесе) үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасасуы кезінде мынадай жосықсыз әрекеттерді жүзеге асыруына:

1) коллекторлық агенттік жұмыскері өзара іс-қимыл жасасатын тұлғаны берешектің мөлшеріне, сипатына және пайда болу негіздеріне қатысты жаңылыстыруына;

2) коллекторлық агенттік жұмыскерінің анық емес тегін және (немесе) атын, және (немесе) әкесінің атын (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), сондай-ақ жұмыс орны және (немесе) лауазымы туралы шындыққа сай келмейтін мәліметтерді хабарлауына;

3) коллекторлық агенттік жұмыскері өзара іс-қимыл жасасатын тұлғаның ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін мәліметтерді таратуына не осы тұлғалардың мүдделеріне мүліктік зиян келтіруі мүмкін мәліметтерді жария етуіне;

4) коллекторлық агенттік жұмыскері өзара іс-қимыл жасасатын тұлғаның құқықтары мен бостандықтарына қол сұғатын, олардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін, сондай-ақ осы тұлғаға мүліктік және өзге де зиян келтіруге алып келетін құқыққа қайшы әрекеттер жасауына;

5) борышкерге және (немесе) оның өкіліне, және (немесе) үшінші тұлғаларға күш қолдану не олардың мүлкін жою немесе бүлдіру қатерін төндіру, қорлау, алаяқтық, жалған құжаттар жасау, бопсалау арқылы борышкерді банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындауға мәжбүрлейтін қысым көрсетуіне тыйым салынады.

6. Осы баптың нормалары бұзылған жағдайда, коллекторлық агенттік өзі дербес немесе уәкілетті органның талабы бойынша жұмыскердің осы баптың 1-тармағының бірінші абзацында және 4-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалармен өзара іс-қимыл жасасу жөніндегі өкілеттігін тоқтату жөнінде шаралар қабылдауға және үш жұмыс күні ішінде уәкілетті органға ақпарат беруге міндетті.

7. Осы баптың 1, 2, 4-тармақтарының, 5-тармағы 1) және 9) тармақшаларының, 5-1 және 6-тармақтарының талаптары коллекторлық агенттік банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықты (талап етуді) басқаға беру нәтижесінде туындаған өзінің кредитор құқықтарын іске асырған кезде оған және оның жұмыскерлеріне, сондай-ақ сервистік компанияларға қолданылады.

8. Алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9. Осы баптың 1-тармағының, 2-тармағы бірінші бөлігінің 1) тармақшасы бірінші бөлігінің төртінші және бесінші абзацтарының, 2), 3), 4) және 6) тармақшаларының, 5-1-тармағының талаптары банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша кредитордың мүдделерін білдірген кезде коллекторлық агенттіктің жұмыскерлеріне қолданылады.

10. Коллекторлық қызметті жүзеге асыру кезінде коллекторлық агенттіктің жеке сот орындаушыларымен ынтымақтастықты көздейтін шарттар жасасуына тыйым салынады.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Берешекті сотқа дейін реттеу тәртібінің ерекшеліктері

1. Бастапқы байланыс кезінде коллекторлық агенттік борышкер-жеке тұлғаға және (немесе) оның өкіліне банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту туралы жазбаша өтінішпен коллекторлық агенттікке олардың (оның) жүгіну құқығы туралы хабар береді.

Борышкер-жеке тұлға және (немесе) оның өкілі өздеріне (өзіне) коллекторлық агенттік хабар берген күннен кейін күнтізбелік отыз күн ішінде коллекторлық агенттікке банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту туралы жазбаша өтінішпен және (немесе) коллекторлық агенттікке "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген сәйкестендіру құралдарын қолдану арқылы клиент-жеке тұлғаны сәйкестендіруді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін ақпараттандыру объектілері (бұдан әрі – ақпараттандыру объектілері) арқылы жүгінеді, онда берешектің пайда болу себептері мен мән-жайлары, кірістері мен шығыстары, отбасы құрамы (мүшелері), тұрғылықты жері, мүлкінің бар-жоғы туралы мәліметтер, борышкердің өтінішін қарау және оның банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерін орындауға өз қаражатының жеткілікті екендігін айқындау үшін кредиторға қажетті өзге де мәліметтер көрсетіледі.

2. Коллекторлық агенттік жазбаша өтінішті алған күннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оны кредиторға жіберуге міндетті.

3. Кредитор борышкердің жазбаша өтінішін алған күннен кейін күнтізбелік он бес күн ішінде банктік қарыз шартын немесе микрокредит беру туралы шартты өзгертудің ұсынылған талаптарын қарайды және коллекторлық агенттік пен борышкерге және (немесе) оның өкіліне:

1) банктік қарыз шартына немесе микрокредит беру туралы шартқа ұсынылған өзгерістермен келісетіні;

2) банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгерту бойынша өзінің ұсыныстары;

3) банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгертуден бас тарту себептерінің уәжді негіздемесін көрсете отырып, осындай бас тарту туралы жазбаша нысанда және (немесе) ақпараттандыру объектілері арқылы хабарлайды.

4. Коллекторлық агенттік кредитор қабылдаған шешімді алғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде ол туралы борышкерге хабарлайды.

5. Борышкерге қатысты коллекторлық қызметті жүзеге асыру кезінде кредитор:

сотқа оның берешегін өндіріп алу туралы талап қойып жүгінуге;

берешек коллекторлық агенттікте жұмыста болған кезеңдегі сыйақыны, қарыз немесе микрокредит беруге және оған қызмет көрсетуге байланысты комиссияларды және өзге төлемдерді төлеуді талап етуге, сондай-ақ негізгі борышты және сыйақыны уақтылы өтемегені үшін көрсетілген кезеңге тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) есепке жазуға құқылы емес.

6. Борышкер және (немесе) оның өкілі осы бапта көзделген берешекті сотқа дейін реттеу тәртібі мәселесі бойынша кредитордың не коллекторлық агенттіктің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) уәкілетті органға шағым жасай алады.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

6-1-бап. Коллекторлық агенттік берешек құқығын (талапты) басқаға беру нәтижесінде туындаған өзінің кредитор құқықтарын іске асырған кезде оның берешекті реттеу ерекшеліктері

1. Коллекторлық агенттік өзіне кредитор берешек бойынша, оның ішінде сот шешімі бойынша немесе нотариустың атқарушылық жазбасы негізінде өндіріп алынған берешек бойынша құқықты (талап етуді) берген кезде борышкер-жеке тұлғаға және (немесе) оның өкіліне банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарын өзгерту туралы жазбаша өтінішпен және (немесе) ақпараттандыру объектілері арқылы коллекторлық агенттікке олардың (оның) жүгіну құқығы туралы хабар береді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1-тармақтың екінші бөлігі 01.05.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII Заңымен (мәтін алып тасталды).

Борышкер-жеке тұлға және (немесе) оның өкілі берешек бойынша құқықты (талап етуді) басқаға беру туралы өздеріне (өзіне) хабар берілген күннен кейін кез келген мерзімде коллекторлық агенттікке банктік қарыз шарты бойынша немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарын өзгерту туралы жазбаша өтінішпен және (немесе) ақпараттандыру объектілері арқылы жүгінуге құқылы, онда берешектің пайда болу себептері, кірістері мен шығыстары, отбасы құрамы (мүшелері), тұрғылықты жері, мүлкінің бар-жоғы туралы мәліметтер, оның коллекторлық агенттікке банктік қарыз шарты бойынша немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарын өзгерту туралы жүгінуінің мән-жайларын (фактілерін) растайтын, оның ішінде:

1) негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша төлемдерді кейінге қалдыруға немесе бөліп төлеуге;

2) берешекті өтеу кезектілігін өзгертуге, оның ішінде негізгі борышты басым тәртіппен өтеуге;

3) банктік қарыз немесе микрокредит мерзімін өзгертуге;

4) тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) азайту жағына қарай өзгертуге немесе толық алып тастауға;

5) комиссияларды және банктік қарызға қызмет көрсетуге байланысты өзге де төлемдерді өзгертуге немесе толық алып тастауға;

6) негізгі борыш және (немесе) сыйақы бойынша берешекті толық не ішінара кешіруге;

7) ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті тараптардың келісімінде белгіленген мерзімдерде кепіл берушінің өзінің дербес өткізуіне;

8) міндеттемені орындаудың орнына коллекторлық агенттікке кепілге қойылған мүлікті беру арқылы бас тарту төлемін ұсынуға;

9) сатып алушыға міндеттемені бере отырып, ипотека нысанасы болып табылатын жылжымайтын мүлікті өткізуге байланысты өзге де мәліметтер көрсетіледі.

2. Коллекторлық агенттік борышкердің өтінішін алған күннен кейін күнтізбелік он бес күн ішінде банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарына ұсынылған өзгерістерді қарайды және борышкерге және (немесе) оның өкіліне жазбаша нысанда және (немесе) ақпараттандыру объектілері арқылы:

1) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарына ұсынылған өзгерістермен келісетіні;

2) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарын өзгерту бойынша қарсы ұсыныстар;

3) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарын өзгертуден бас тарту себептерінің уәжді негіздемесін көрсете отырып, осындай бас тарту туралы хабарлайды.

Коллекторлық агенттік мерзімді әскери қызметтегі әскери қызметшілерге банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша уәкілетті орган айқындаған тәртіппен қарыз бойынша сыйақыны есепке жазбай, мерзімді әскери қызмет өткеру мерзімін және ол аяқталғаннан кейінге 60 күнді қамтитын кезеңге негізгі борыш пен сыйақы бойынша төлемді кейінге қалдыруды ұсынуға міндетті.

Мерзімді әскери қызметке шақырылған әскери қызметшілер, сондай-ақ олардың қызметтен шығарылуы, банктік қарызының және (немесе) микрокредитінің болуы не болмауы, ол бойынша төлемді кейінге қалдырудың ұсынылуы туралы мәліметтер Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігімен келісу бойынша уәкілетті орган айқындаған тәртіппен мемлекеттік органдар мен коллекторлық агенттіктердің ақпараттық жүйелерінің өзара іс-қимылын қамтамасыз ету арқылы беріледі.

Осы тармақтың үшінші бөлігінде көзделген жағдайларда дербес деректерді жинау, өңдеу және пайдалану Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Коллекторлық агенттіктің осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында көзделген шешімі алынған күннен бастап күнтізбелік он бес күн ішінде коллекторлық агенттік пен қарыз алушы-жеке тұлға арасында өзара қолайлы шешімге қол жеткізілмеуі банктік қарыз шарты бойынша немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемені орындау талаптарын өзгертуден бас тарту болып есептеледі.

      3. ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      3-тармақ алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII Заңымен (мәтін алып тасталды).
      Ескерту. 2-тарау 6-1-баппен толықтырылды - ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңымен.

7-бап. Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаны есептік тіркеу

1. Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлға "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) күнінен бастап үш ай ішінде есептік тіркелуге жатады.

2. Алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлға есептік тіркеуден өту үшін уәкілетті орган бекіткен нормативтік құқықтық актіде көзделген құжаттарды уәкілетті органға ұсынады.

4. Уәкілетті орган есептік тіркеуден өтуге арналған құжаттарды алған кезден бастап екі жұмыс күні ішінде ұсынылған құжаттардың толықтығын тексереді.

Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлға құжаттар топтамасын толық ұсынбаған жағдайда, уәкілетті орган осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзімдерде өтінішті одан әрі қараудан уәжді түрде жазбаша нысанда бас тартады.

5. Уәкілетті орган есептік тіркеуден өту туралы өтінішті құжаттар топтамасы толық ұсынылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде қарайды.

6. Уәкілетті орган коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаны осы баптың 5-тармағында белгіленген мерзімде коллекторлық агенттіктер тізіліміне енгізуге және оны осы шешім мен тіркеу нөмірі туралы хабардар етуге не есептік тіркеуден бас тарту себептері туралы уәжді түрде жазбаша нысанда жауап беруге міндетті.

7. Есептік тіркеуден өткен коллекторлық агенттіктердің тізілімі уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.04.2019 № 241-VI (01.07.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаны есептік тіркеуден бас тарту негіздерi

1. Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаны есептік тіркеуден бас тарту мынадай:

1) уәкілетті орган бекіткен нормативтік құқықтық актіде көзделген құжаттарда көрсетілуге жататын анық емес мәліметтер мен ақпарат берілген;

2) коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаның жұмыскерлері осы Заңның 12-бабының 2 және 3-тармақтарында көзделген талаптарға сәйкес келмеген;

3) коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлғаның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын өзі дербес немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама иеленетін және (немесе) пайдаланатын және (немесе) оларға билік ететін немесе бақылау жасайтын тұлға осы Заңның 3-бабының 3-тармағында көзделген талаптарға сәйкес келмеген;

4) "Азаматтарға арналған үкімет" мемлекеттік корпорациясында мемлекеттік тіркелген (қайта тіркелген) күнінен бастап үш ай өткеннен кейін уәкілетті органға есептік тіркеуден өту туралы өтінішпен жүгінген;

5) осы Заңның 21-бабының 1-тармағында белгіленген талаптарды сақтамаған жағдайларда жүргізіледі.

2. Осы баптың 1-тармағының 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша есептік тіркеуден бас тартылған жағдайда коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлға есептік тіркеуден бас тартуды алған күннен кейін отыз жұмыс күні ішінде осы Заңның 7-бабының 3-тармағына сәйкес құжаттарды қайтадан ұсынуға құқылы не өзінің атауынан "коллекторлық агенттік" деген сөздерді, олардан туындайтын, оның коллекторлық қызметті жүзеге асыратынын болжайтын сөздерді алып тастау арқылы қайта тіркеу рәсімін жүргізуге міндетті.

Коллекторлық қызметті жүзеге асыруға ниеті бар заңды тұлға осы баптың 1-тармағының 4) және 5) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша есептік тіркеуден бас тартуды алған жағдайда, мұндай заңды тұлға өзінің атауынан "коллекторлық агенттік" деген сөздерді, олардан туындайтын, өзін коллекторлық қызметті жүзеге асырады деп болжататын сөздерді алып тастау арқылы қайта тіркеу рәсімін жүргізуге міндетті.

Заңды тұлға осы тармақтың бірінші және екінші бөліктерінде көрсетілген әрекеттерді жүзеге асырмаған жағдайда, ол Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен мәжбүрлі түрде таратылуға жатады.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізлді - ҚР 02.04.2019 № 241-VI (01.07.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Коллекторлық агенттікті коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығару негіздері

1. Мынадай:

1) коллекторлық агенттік және (немесе) оның борышкерлермен өзара іс-қимыл жасайтын жұмыскерлері осы Заңның 5-бабы 5-тармағының 7) және 8) тармақшаларында, 5-1-тармағында көзделген жосықсыз әрекеттердің біреуін қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан көп рет жасаған;

1-1) есептік тіркеуден өту үшін ұсынылған құжаттарда анық емес мәліметтер мен ақпараттар анықталған;

1-2) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген жарғылық капиталдың ең төмен мөлшері жөніндегі талаптар сақталмаған;

2) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес ұсынылуы талап етілетін есептілік белгіленген мерзімде бірнеше рет (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде екі және одан көп рет) ұсынылмаған немесе уақтылы ұсынылмаған;

3) коллекторлық агенттік уәкілетті органға Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес талап етілетін ақпаратты бермеген, уақтылы бермеген не коллекторлық агенттік уәкілетті органға Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес ұсынылуы талап етілетін мәліметтерді қамтымайтын ақпарат берген не сұралатын өзге ақпаратты бермеген, уақтылы бермеген не анық емес ақпарат берген, коллекторлық агенттік оны қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үштен көп рет жасаған;

4) коллекторлық агенттік өзі қабылдаған және (немесе) өзіне уәкілетті орган шектеулі ықпал ету шараларын қолдану арқылы жүктеген міндеттерді орындамаған, уақтылы орындамаған, коллекторлық агенттік оны қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үштен көп рет жасаған;

5) қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде коллекторлық қызметті жүзеге асырмаған;

6) коллекторлық агенттіктің қызметін тоқтату туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

7) коллекторлық агенттік күнтізбелік соңғы он екі айда тексеру жүргізуге үш және одан да көп рет кедергі келтірген;

8) коллекторлық агенттік коллекторлық қызметті жүзеге асыруды ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған жағдайларда, коллекторлық агенттік коллекторлық агенттіктердің тізілімінен шығарылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 8) тармақшасында көзделген жағдайда, коллекторлық агенттіктің коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығару туралы өтінішіне барлық міндеттемелердің орындалғанын растау, сондай-ақ баланста бұрын алынған құқықтардың (талап етулердің) жоқ екені туралы хат қоса беріледі.

2. Коллекторлық агенттік коллекторлық агенттіктердің тізілімінен шығарылған жағдайда, уәкілетті орган оны шығарылған күннен бастап күнтізбелік жеті күн ішінде бұл туралы жазбаша түрде хабардар етеді.

Хабарлама есептік тіркеуден өтуге арналған өтініште не коллекторлық агенттіктің тұрған жерінің өзгергені туралы жазбаша хабарламада көрсетілген мекенжай бойынша жіберіледі.

3. Уәкілетті органның коллекторлық агенттікті коллекторлық агенттіктер тізілімінен алып тастау туралы шешіміне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

Уәкілетті органның коллекторлық агенттікті коллекторлық агенттіктер тізілімінен алып тастау туралы шешіміне шағым жасау осы шешімнің орындалуын тоқтата тұрмайды.

4. Коллекторлық агенттік өзінің коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығарылғаны туралы уәкілетті органның хабарламасын алған кезден бастап оның берешекті өндіріп алу туралы жаңа шарттар жасасуына және (немесе) банктік қарыз шарттары немесе микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтардың (талап етулердің) коллекторлық агенттікке өту жағдайларын қамтитын шарттар (бұдан әрі - талап ету құқығын басқаға беру шарты) жасасуына тыйым салынады.

5. Коллекторлық агенттік өзінің коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығарылғаны туралы уәкілетті органның хабарламасын алған күннен не коллекторлық агенттік коллекторлық қызметті жүзеге асыруды ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған күннен кейін күнтізбелік отыз күн ішінде:

өз атауынан "коллекторлық агенттік" деген сөздерді, олардан туындайтын, өзін коллекторлық қызметті жүзеге асырады деп болжататын сөздерді алып тастау арқылы қайта тіркеу рәсімін жүргізуге;

өзінің коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығарылғаны туралы уәкілетті органның хабарламасын алған не коллекторлық агенттік коллекторлық қызметті жүзеге асыруды ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған күнге, берешекті өндіріп алу туралы шарт негізінде коллекторлық агенттікке берілген берешек жөніндегі барлық мәліметтер мен құжаттарды кредиторға беруге;

өзіне банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлғаға не оның нұсқауы бойынша мұндай тұлға сенімгерлік басқарудың жаңа шартын жасасқан сервистік компанияға уәкілетті органның оны коллекторлық агенттіктердің тізілімінен шығарылғаны туралы хабарламасын алған не коллекторлық агенттік коллекторлық қызметті жүзеге асыруды ерікті түрде тоқтату туралы шешім қабылдаған күнге, сенімгерлік басқару шарты негізінде коллекторлық агенттікке берілген, банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) бойынша барлық мәліметтер мен құжаттарды беруге;

берешекті өндіріп алу туралы жасалған барлық шарттарды және (немесе) сенімгерлік басқару шарттарын бұзуға міндетті.

Кредитор берешекті өндіріп алу туралы шарт негізінде коллекторлық агенттікке берілген берешек жөніндегі мәліметтер мен құжаттардың қабылдануын қамтамасыз етуге, сондай-ақ бұрын осы коллекторлық агенттікпен жасалған берешекті өндіріп алу туралы шарттарды бұзу жөнінде шаралар қабылдауға міндетті.

Өзіне банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтар (талаптар) берілген тұлға не мұндай тұлға сенімгерлік басқарудың жаңа шартын жасасқан сервистік компания осы тармақтың бірінші бөлігінің төртінші абзацында көзделген жағдайда, мәліметтер мен құжаттардың қабылдануын қамтамасыз етуге міндетті.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген әрекеттерді жүзеге асырмаған жағдайда, коллекторлық агенттік Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен мәжбүрлеп таратылуға жатады.

6. Коллекторлық агенттік өзінің коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығарылғаны туралы уәкілетті органның хабарламасын алған күннен бастап күнтізбелік бес күн ішінде бұл туралы:

берешекті өндіріп алу туралы шарттар жасасқан кредиторларды;

сенімгерлік басқару шартында көзделген тәсілдермен өздерімен сенімгерлік басқару шарттары жасалған тұлғаларды;

берешегі коллекторлық агенттікке берешекті өндіріп алу туралы шарт негізінде берілген борышкерлерді осы Заңның 5-бабының 1-тармағында көзделген тәсілдермен;

өздеріне банктік қарыз шарттары немесе микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтар (талаптар) сенімгерлік басқару шарттары негізінде берілген борышкерлерді осы Заңның 5-бабының 1-тармағында көзделген тәсілдермен хабардар етуге міндетті.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Коллекторлық агенттіктің құжаттама жүргізу тәртібі

1. Коллекторлық агенттік шарттарды тіркеу журналында берешекті өндіріп алу туралы барлық шарттарды, құқықты (талапты) басқаға беру шарттарын, сенімгерлік басқару шарттарын тіркейді және кредиторлардан қабылданатын құжаттарды:

1) берешекті өндіріп алу туралы шарттарды;

2) талап ету құқығын басқаға беру шарттарын, сондай-ақ оларға қоса берілетін құжаттарды (бар болған жағдайда);

2-1) сенімгерлік басқару шарттарын;

3) кепіл нысанасына арналған құжаттарды (егер негізгі міндеттеме кепілмен қамтамасыз етілген жағдайда);

4) кепілгерлік және кепілдік шарттарын (егер негізгі міндеттеме кепілгерлікпен немесе кепілдікпен қамтамасыз етілген жағдайда);

5) борышкердің құқық (талап ету) басқаға берілген күнгі берешегінің есептеулерін;

6) мерзімі өткен берешекті реттеу бойынша борышкерге қатысты кредитор қабылдаған, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шаралар жөніндегі ақпаратты қамтитын құжаттарды есепке алуды жүргізеді. Ақпарат банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде міндеттемелерді орындамаудың немесе тиісінше орындамаудың соңғы күнінен бастап берешекті коллекторлық агенттікке бергенге дейінгі кезең үшін көрсетіледі;

7) борышкердің құрылтай құжаттарының көшірмелерін (заңды тұлғалар үшін);

8) борышкердің жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесін (жеке тұлғалар үшін);

9) борышкердің берешекті өтегенін растайтын құжаттарды (немесе олардың көшірмелерін);

10) кепілге салынған мүлікті өткізу жөніндегі құжаттарды;

11) берешекті өндіріп алу туралы шартта, құқықты (талапты) басқаға беру шартында, сенімгерлік басқару шартында берілуі көзделген өзге де құжаттарды есепке алуды жүргізеді.

2. Шарттарды тіркеу журналын жүргізу қағаз жеткізгіште немесе электрондық нысанда жүзеге асырылады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Коллекторлық қызмет құпиясы

1. Коллекторлық қызмет құпиясы коллекторлық қызметті жүзеге асыру кезінде коллекторлық агенттік алған және (немесе) жасаған борышкер, кредитор, берешек туралы, банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде креди торға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғалар, берешекті өндіріп алу туралы жасалған шарттардың талап тары туралы кез келген мәліметтер мен өзге де мәліметтерді қамтиды.

2. Борышкерге қатысты коллекторлық қызмет құпиясы борышкердің өзіне, борышкердің жазбаша келiсiмi, оның ішінде банктік қарыз шартын жасасу кезінде - банк құпиясын ашуға немесе микрокредит беру туралы шартты жасасу кезінде микрокредит беру құпиясын ашуға берген жазбаша келісімі негiзiнде үшiншi тұлғаға, сондай-ақ осы баптың 3, 4 және 5-тармақтарында көрсетiлген тұлғаларға ғана ашылуы мүмкiн.

3. Коллекторлық қызметті жүзеге асыру кезінде коллекторлық агенттік алған және (немесе) жасаған борышкер, кредитор, берешек туралы, банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғалар, берешекті өндіріп алу туралы жасалған шарттардың талаптары туралы мәліметтер мен өзге де мәліметтер:

1) қылмыстық қудалау функциясын жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға және лауазымды адамдарға: олардың іс жүргізуінде жатқан қылмыстық iстер бойынша, мөрмен расталған және прокурор санкциялаған жазбаша сұрау салу негiзiнде;

2) соттарға: олардың іс жүргізуінде жатқан iстер бойынша, сот ұйғарымы, қаулысы, шешімі және үкімі негізінде;

3) мемлекеттік және жеке сот орындаушыларына: олардың іс жүргізуінде жатқан атқарушылық іс жүргізу істері бойынша, сот орындаушысының прокурор санкциялаған, әділет органының мөрімен немесе жеке сот орындаушысының мөрімен расталған қаулысы негізінде;

4) прокурорға: оның қарауында жатқан материал бойынша, өз құзыреті шегінде тексеру жүргізу туралы қаулы негізінде;

5) мемлекеттік кіріс органдарына: тексерілетін тұлғаға салық салуға байланысты мәселелер бойынша, нұсқама негізінде;

6) борышкердің өкілдеріне: нотариат куәландырған сенімхат негізінде;

7) оңалту және банкроттық саласындағы уәкілетті органға: өзі жөнінде соттың банкрот деп тану туралы заңды күшіне енген шешімі бар тұлғаға қатысты, банкроттық және (немесе) оңалту туралы іс қозғалғанға дейін бес жыл ішіндегі кезең үшін, прокурордың санкциясымен;

8) уәкілетті органға: коллекторлық агенттіктердің қызметіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асыруға байланысты мәселелер бойынша;

9) Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы бойынша мемлекеттік басқару саласындағы уәкілетті органға: "Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін қалпына келтіру және банкроттығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген рәсімдерді қолдану туралы арыз берген азаматқа қатысты сұрау салу негізінде осындай сұрау салу берілгенге дейінгі үш жыл ішіндегі кезең үшін;

10) қаржы басқарушысына: төлем қабілеттілігін қалпына келтіру немесе сот арқылы банкроттық рәсімін қолдану туралы іс қозғалған азаматқа қатысты сұрау салу негізінде прокурордың санкциясымен беріледі. Өкілеттіктерді растау мақсатында сұрау салуға соттың рәсімді қолдану туралы іс қозғау жөніндегі ұйғарымы қоса беріледі.

4. Борышкерге қатысты коллекторлық қызметті жүзеге асыру кезінде коллекторлық агенттік алған және (немесе) жасаған борышкер, кредитор туралы, банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндет темелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғалар, берешек, берешекті өндіріп алу туралы жасалған шарттардың талаптары туралы мәліметтер мен өзге де мәліметтер осы баптың 3-тармағында көзделген тұлғалардан басқа, сондай-ақ жазбаша сұрау салу негізінде:

1) борышкер өсиетте көрсеткен тұлғаларға;

2) нотариустарға: өздерінің іс жүргiзуіндегі мұрагерлiк iстер бойынша нотариустың сұрау салуы негiзiнде;

3) шетелдік консулдық мекемелерге: олардың іс жүргізуінде жатқан мұрагерлік істер бойынша беріледі.

5. Мыналар:

1) коллекторлық агенттіктердің "Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес кредиттік бюроларға ақпарат беруі және кредиттік бюролардың берешек бөлігінде борышкер туралы ақпарат беруі;

2) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі мен уәкілетті орган арасында ақпарат, оның ішінде коллекторлық қызмет құпиясын құрайтын мәліметтер алмасу;

3) мемлекеттік органның лауазымды адамының немесе ұйымда басқарушылық функцияларды орындайтын адамның қылмыстық қудалау органына қылмыстық құқық бұзушылық туралы хабар жіберілген кезде растау құжаттары мен материалдар ретінде коллекторлық қызмет құпиясын қамтитын құжаттар мен мәліметтерді ұсынуы коллекторлық қызмет құпиясын ашу болып табылмайды.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5-тармақтың екінші бөлігіне өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Коллекторлық қызметтің құпиясы банк омбудсманына оның қарауында жатқан, жеке тұлғалардың ол бойынша міндеттемелер "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабының 3 және 4-тармақтарында немесе "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабының 4 және 5-тармақтарында көрсетілген тұлғаға берілген банктік қарыз шартынан немесе микрокредит беру туралы шарттан туындайтын келіспеушіліктерді реттеу жөніндегі жүгінулері бойынша ашылуы мүмкін.

6. Осы Заңның және Қазақстан Республикасының басқа да заңдарының негізінде Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын құпияны құрайтын мәлiметтерге қол жеткізген коллекторлық агенттіктер, сондай-ақ өзге де тұлғалар көрсетілген мәлiметтердi жария еткенi немесе заңсыз пайдаланғаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.01.2019 № 217-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Коллекторлық агенттіктің жұмыскерлеріне қойылатын талаптар

1. Атқарушы органның (алқалы және (немесе) жеке-дара) бірінші басшысы және мүшелері, байқаушы кеңестің (бар болған жағдайда) бірінші басшысы және мүшелері, бас бухгалтер коллекторлық агенттіктің басшы жұмыскерлері болып танылады.

2. Мынадай:

1) Қазақстан Республикасының азаматтығына ие емес;

2) жоғары білімі жоқ;

3) жеке адамға, отбасыға және кәмелетке толмағандарға, адамның және азаматтың конституциялық және өзге де құқықтары мен бостандықтарына, мемлекеттің конституциялық құрылысының негіздеріне және қауіпсіздігіне, меншікке, қоғамдық қауіпсіздік пен қоғамдық тәртіпке, халық денсаулығына және имандылыққа, бейбітшілік пен адамзаттың қауіпсіздігіне, коммерциялық және өзге де ұйымдардағы қызмет мүдделеріне, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне, сот төрелігіне және жазалардың орындалу тәртібіне, басқару тәртібіне қарсы, экономикалық қызмет, ақпараттандыру және байланыс салаларындағы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін, сондай-ақ әскери қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін алынбаған немесе жойылмаған сотталғандығы бар немесе қылмыстық қудалауға ұшырайтын немесе ұшыраған (өздеріне қатысты қылмыстық қудалау Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшалары негізінде тоқтатылған адамдарды қоспағанда);

4) қаржы, сақтандыру қызметі, білім беру, мемлекеттік басқару және қорғаныс, міндетті әлеуметтік қамсыздандыру салаларында, құқық және бухгалтерлік есепке алу саласында, сондай-ақ техникалық реттеу саласындағы уәкілетті орган бекіткен экономикалық қызмет түрлерінің жалпы сыныптауышына сәйкес айқындалған төлемдерді жинау жөніндегі агенттіктер мен кредиттік бюролар қызметінде жұмыс тәжірибесі жоқ (тиісті жұмыс өтілі жұмысқа қабылданған күні кемінде бір жыл болуға тиіс);

5) бұдан бұрын, уәкілетті орган коллекторлық агенттікті осы Заңның 9-бабы 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығару туралы шешім қабылдағанға дейін үш жылдан аспайтын кезеңде коллекторлық агенттіктің басшы жұмыскері не оның жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын иеленген тұлға болып табылған;

6) өзіне қатысты қаржы ұйымының, банк және (немесе) сақтандыру холдингінің басшы жұмыскерінің лауазымын атқару және қаржы ұйымының ірі қатысушысы (ірі акционері) болу құқығынан өмір бойына айыру түрінде қылмыстық жаза қолдану туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

7) бұдан бұрын, уәкілетті орган қаржы ұйымын таратуға және (немесе) қаржы нарығында қызметін жүзеге асыруын тоқтатуға алып келген, оны консервациялау не оның акцияларын мәжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағанға дейін не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы соттың шешімі заңды күшіне енгенге дейін бір жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, қаржы ұйымының ірі қатысушысы - жеке тұлғасы, ірі қатысушысының, банк және (немесе) сақтандыру холдингінің - заңды тұлғасының басшысы болып табылған жеке тұлға коллекторлық агенттіктің басшы жұмыскері бола алмайды.

Көрсетілген талап уәкілетті орган қаржы ұйымын таратуға және (немесе) қаржы нарығында қызметін жүзеге асыруын тоқтатуға алып келген, оны консервациялау не оның акцияларын мәжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиядан айыру туралы шешім қабылдағаннан кейін не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы соттың шешімі заңды күшіне енгеннен кейін бес жыл ішінде қолданылады;

8) бұдан бұрын, қатарынан төрт және одан да көп кезең ішінде шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу бойынша дефолтқа жол берген не өзі бойынша дефолтқа жол берілген шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша купондық сыйақы төлеу жөніндегі берешек сомасы купондық сыйақының төрт еселенген және (немесе) одан да көп мөлшерін құрайтын не шығарылған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша негізгі борышты төлеу бойынша дефолт мөлшері төлеу күніне республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштен он мың есе асатын соманы құрайтын қаржы ұйымының басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері, ірі қатысушысының (ірі акционерінің) – заңды тұлғасының – эмитенттің ірі қатысушы (ірі акционері) – жеке тұлғасы, басқару органының басшысы, мүшесі, атқарушы органының басшысы, мүшесі, бас бухгалтері болған жеке тұлға коллекторлық агенттіктің басшы жұмыскері бола алмайды. Көрсетілген талап осы тармақшада көзделген мән-жайлар туындаған кезден бастап бес жыл ішінде қолданылады;

9) психологиялық-неврологиялық, туберкулездік, наркологиялық диспансерлерде есепте тұрған;

10) егер босатылған күнінен бері үш жыл өтпесе, мемлекеттік қызметтен немесе арнаулы және құқық қорғау органдарынан теріс себептер бойынша босатылған;

11) бұрын өзінің лауазымдық өкілеттіктеріне орай осы коллекторлық агенттіктің қызметін тексерулер нысанында бақылау жөніндегі мемлекеттік функцияларды орындаған не өзінің құзыретіне сәйкес осы коллекторлық агенттіктің қызметіне байланысты болған жеке тұлға коллекторлық агенттіктің басшы жұмыскері бола алмайды. Көрсетілген талап адам мемлекеттік қызметті тоқтатқаннан кейін бір жыл ішінде қолданылады;

12) осы Заңның 5-бабында көзделген талаптарды бұзғаны үшін коллекторлық агенттіктен босатылған;

13) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар үшін әкімшілік жауаптылыққа тартылған жеке тұлға коллекторлық агенттіктің басшы қызметкері бола алмайды.

2-1. Борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасайтын коллекторлық агенттіктің басшы қызметкерінің, жұмыскерінің бір мезгілде басқа коллекторлық агенттікпен еңбек және өзге де қатынастарда болуына тыйым салынады.

3. Осы баптың 2-тармағының 1), 3), 5), 9), 10), 11), 12) және 13) тармақшаларында көзделген талаптарға сәйкес келмейтін, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білімі жоқ коллекторлық агенттік жұмыскерлері борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасасуға жіберілмейді.

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білімінің бар-жоғына қойылатын талаптар коллекторлық агенттіктің борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғалармен телефонмен сөйлесулер арқылы өзара іс-қимыл жасайтын жұмыскерлеріне қатысты қолданылмайды.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 24.05.2021 № 43-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Құжаттарды сақтау

Коллекторлық агенттіктің сақталуға жататын негізгі құжаттарының тізбесін және оларды сақтау мерзімдерін уәкілетті орган айқындайды.

3-тарау. КОЛЛЕКТОРЛЫҚ АГЕНТТІКТІҢ, БОРЫШКЕРДІҢ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) ОНЫҢ ӨКІЛІНІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

14-бап. Коллекторлық агенттіктің құқықтары

Коллекторлық агенттік:

1) коллекторлық қызметті кредитормен жасалған берешекті өндіріп алу туралы шарт негізінде және осы Заңның, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкес жүзеге асыруға;

2) берешекке байланысты ақпаратты жинауды жүзеге асыруға, оның ішінде берешекті өндіріп алу туралы жасалған шарттар бойынша кредитордан құжаттар (түпнұсқалары мен көшірмелерін), түсіндірмелер мен ақпарат алуға;

3) егер Қазақстан Республикасының заңдарында немесе шартта өзгеше көзделмесе, банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша қамтамасыз ету болып табылатын, өзі бойынша құқықты (талап етуді) коллекторлық агенттік кредитордан алған кепiлге салынған мүлiкке сот тәртібімен өндіріп алуды қолдануға;

4) егер кредитор берешекті өндіріп алу туралы шарттың талаптарын бұзған, борышкер мен оның берешегі туралы құжаттардың (түпнұсқалары мен көшірмелерін), ақпараттың берілуін қамтамасыз етпеген, анық емес деректер ұсынған жағдайларда, берешекті өндіріп алу туралы шартты орындаудан бас тартуға;

5) кредитор "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-бабы 2-1-тармағының 3) тармақшасында және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-2-бабы 5-тармағының 2-1) тармақшасында көзделген талаптарды сақтаған жағдайда жеке тұлғаның банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарты бойынша кредитормен талап ету құқығын басқаға беру шартын жасасуға;

6) тиісті өкілеттіктері болған кезде сотта және атқарушылық іс жүргізуде кредитордың өкілі ретінде әрекет етуге;

7) борышкермен жасалған банктік қарыз шартында (микрокредит беру туралы шартта) осындай талап болған кезде борышкердің тұрған жері және (немесе) байланыс деректері туралы ақпаратты үшінші тұлғалардан сұратуға;

7-1) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде сервистік компания ретінде әрекет етуге құқылы.

Коллекторлық агенттік сенімгерлік басқару шарты шеңберінде:

тараптардың келісімі бойынша өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлға берген өкілеттіктер шеңберінде банктік қарыз шартының немесе микрокредит беру туралы шарттың талаптарын өзгертуге құқылы. Банктік қарыз шартының және (немесе) микрокредит беру туралы шарттың талаптары "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 34-бабы 3-тармағының екінші бөлігіне және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 3-бабы 6-тармағының екінші бөлігіне сәйкес қарыз алушы үшін жақсартылған жағдайларда, оларды біржақты тәртіппен өзгертуге жол беріледі;

өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүдделерін сотта, оның ішінде берешекті өндіріп алу және (немесе) кепіл затына өндіріп алуды қолдану процесінде, білдіруге;

борышкерден өзімен сенімгерлік басқару шарты жасалған тұлғаның мүддесі үшін берешекті өтеу есебіне қолма-қол емес нысандағы ақшаны және (немесе) өзге де мүлікті, кейіннен осындай ақшаны және (немесе) осындай мүлікті оның пайдасына бере отырып, қабылдауға;

бағалаушылардың, аудиторлардың, заңгерлердің және өзге де консультанттардың көрсетілетін қызметтерін пайдалануға құқылы.

Сервистік компания ретінде әрекет ететін коллекторлық агенттікке сыйақыны, сондай-ақ сенімгерлік басқарумен байланысты шығыстарды банктік қарыз шарттары және (немесе) микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарға (талаптарға) ие болған тұлға сенімгерлік басқару шартының талаптарына сәйкес төлейді (өтейді);

8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, берешекті өндіріп алу туралы шартта және (немесе) құқықты (талапты) басқаға беру шартында және (немесе) сенімгерлік басқару шартында белгіленген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Коллекторлық агенттіктің мiндеттерi

1. Коллекторлық агенттік:

1) екі жұмыс күні ішінде өзінің борышкермен үлестес екендігі, осындай үлестестіктің негіздері туралы, сондай-ақ коллекторлық агенттіктің шарттық міндеттемелерді орындауына ықпал ететін немесе ықпал ете алатын және (немесе) коллекторлық агенттіктің жеке мүддесі мен кредитордың заңды мүдделері арасында қайшылықтың туындауына не кредитордың заңды мүдделеріне, оның ішінде борышкердің кредитор алдындағы өз міндеттемелерін орындамауына коллекторлық агенттіктің тікелей немесе жанама түрде мүдделі болуы салдарынан қысым жасалуына алып келуі мүмкін өзге де мән-жайлар туралы ақпаратты кредитордың назарына жеткізуге;

2) тұрған жерi не атауы өзгерген жағдайларда, осындай өзгерiстер болған күннен бастап күнтiзбелiк үш күннен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органды жазбаша хабардар етуге және өзінің интернет-ресурсында қазақ және орыс тілдерінде тиiстi ақпарат орналастыруға;

2-1) коллекторлық агенттіктің борышкерлермен байланыс жасауға арналған телефон нөмірлері өзгерген жағдайларда, осындай өзгерiстер болған күннен бастап күнтiзбелiк үш күннен кешіктірілмейтін мерзімде уәкілетті органды хабардар етуге;

3) коллекторлық қызмет құпиясын сақтауға;

3-1) кредитор банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға берген кезде коллекторлық агенттіктердің жеке тұлғалардың берешегін реттеуі мәселелері жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес борышкер-жеке тұлғаның берешегін реттеу жөніндегі шараларды қабылдауға;

4) айына бір реттен асырмай, борышкердің және (немесе) оның өкілінің жүгінуі бойынша, жүгіну алынған күннен бастап он жұмыс күні ішінде, алынған құқықтар (талап етулер) бойынша негізгі борыштың, сыйақының, тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) мерзімі өткен және ағымдағы сомаларының қалдығы туралы мәліметтерді жазбаша нысанда өтеусіз беруге;

4-1) құқықты (талап етуді) коллекторлық агенттік сатып алған банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша берешек толық өтелгеннен кейін ұсынылған борышкердің немесе оның өкілінің жазбаша өтініші бойынша өтінішті алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде өтеусіз негізде берешектің жоқ екендігі туралы анықтаманы жазбаша нысанда бір рет беруге;

5) кредитордан, борышкерден және үшінші тұлғалардан алынатын құжаттар мен ақпараттың сақталуын, Қазақстан Республикасының дербес деректер және оларды қорғау туралы заңнамасына сәйкес борышкердің және (немесе) оның өкілінің және (немесе) банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберінде кредиторға міндеттемелері арқылы байланысты болатын үшінші тұлғалардың дербес деректерінің қорғалуын қамтамасыз етуге;

6) өзінің интернет-ресурсына ие болуға;

7) кредитор банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талап етулерді) басқаға берген кезде борышкерден мұндай шартта көзделмеген өзге комиссиялар мен төлемдердің алынуына жол бермеуге;

8) кредитор банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талап етулерді) басқаға берген кезде, Қазақстан Республикасының заңнамасында кредитор мен борышкердің банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына, сондай-ақ бастапқы кредитор мен борышкер арасында жасасылған осындай шартқа қойылатын талаптар мен шектеулерді сақтауға;

9) қызметті автоматтандыру және берешекті есепке алу, сондай-ақ борышкермен өзара іс-қимыл жасасу процесін коллекторлық агенттіктің (филиалдың, өкілдіктің) тұрған жеріндегі үй-жайларында аудио- немесе бейнетехника құралдарының көмегімен тіркеу үшін пайдаланылатын мамандандырылған бағдарламалық қамтылымға ие болуға;

10) мемлекеттік кредиттік бюромен ақпарат беру туралы шарт жасасуға;

11) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген мерзімдерде және тәртіппен, сондай-ақ нысанда Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне есептілік ұсынуға;

11-1) талап ету құқығын басқаға беру шарттары бойынша мәліметтерді өзінің тұрған жеріндегі мемлекеттік кіріс органдарына салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік орган уәкілетті органмен келісу бойынша белгілеген нысан бойынша тоқсаннан кейiнгi айдың 25-күнінен кешiктiрмей ұсынуға;

12) уәкілетті орган анықтаған Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтарды жоюға;

13) коллекторлық агенттіктің құрылтайшылары (қатысушылары), басшы қызметкерлері, борышкерлермен және (немесе) олардың өкілдерімен және (немесе) кредитормен банктік қарыз шарты немесе микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі міндеттемелерге байланысты үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл жасайтын жұмыскерлері туралы, сондай-ақ филиалдары және (немесе) өкілдіктері туралы мәліметтер өзгерген жағдайларда уәкілетті органды осындай өзгерістер болған күннен бастап он бес жұмыс күні ішінде хабардар етуге;

14) борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасасу процесін аудио- немесе аудиотіркеуі бар бейнетехника құралдарының көмегімен тіркеуге және аудио- және (немесе) бейнежазба материалдарын борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасасқан күннен бастап алты ай бойы сақтауға;

15) уәкілетті органға оның сұрау салуы негізінде, оның ішінде борышкерлер мен кредиторлардың келіп түскен шағымдары бойынша мәліметтер, құжаттар мен аудио- және (немесе) бейнежазба (бар болған жағдайда) материалдарын беруге;

16) борышкермен жеке кездесулер арқылы өзара іс-қимыл жасасу кезінде борышкердің тұрғылықты жері бойынша не тұрған жері, не тіркелген жері бойынша, не борышкердің тұрғылықты жері не тұрған жері немесе тіркелген жері болып табылатын елді мекені жайласқан облыстардың әкімшілік орталықтарында филиалдың немесе өкілдіктің болуын қамтамасыз етуге;

16-1) борышкер-жеке тұлғаның және (немесе) оның өкілінің талап етуі бойынша оларды (оны) осы Заңның 16-бабында көзделген құқықтарымен және міндеттерімен таныстыруға;

17) осы Заңның 5-бабы 1-тармағының бірінші абзацында және 4-тармағы бірінші бөлігінің бірінші абзацында көрсетілген тұлғалармен өзара іс-қимыл жасасу кезінде көрсетілген баптың талаптарын бұзған жұмыскердің өкілеттіктерін тоқтату бойынша, оның ішінде уәкілетті орган көрсетілген жұмыскерді шеттету туралы талап қойған жағдайда да шаралар қабылдауға, сондай-ақ босатылған жұмыскер туралы ақпаратты босату күнінен бастап үш жұмыс күні ішінде уәкілетті органға беруге;

18) ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың оныншы күнінен кешіктірмей, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен, коллекторлық агенттіктің жарғылық капиталындағы қатысу үлестерінің он немесе одан да көп пайызын өзі дербес немесе басқа тұлғамен (тұлғалармен) бірлесіп тікелей немесе жанама иеленетін және (немесе) пайдаланатын және (немесе) оларға билік ететін немесе бақылау жасайтын тұлғалар туралы мәліметтер ұсынуға;

18-1) сенімгерлік басқару шарты шеңберінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен кредитор мен борышкердің банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт шеңберіндегі өзара қатынастарына қойылатын талаптар мен шектеулерді сақтауға;

19) осы Заңның 5-бабында көзделген коллекторлық қызметті жүзеге асыру қағидаларын және осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген өзге де талаптарды сақтауға мiндеттi.

2. Коллекторлық агенттіктер коллекторлық қызметке мемлекеттік бақылауды қамтамасыз ету мақсатында өзінің қызметі туралы уәкілетті орган сұратқан ақпарат пен мәліметтерді береді.

Коллекторлық агенттіктің ақпаратты бермеуі, уақтылы бермеуі немесе Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасына сәйкес ұсынылуы талап етілетін мәліметтерді қамтымайтын ақпаратты беруі, анық емес ақпаратты беруі, есептілікті ұсыну мерзімін бұзуы, анық емес, сол сияқты толық емес есептілікті не көрінеу анық емес мәліметтерді ұсынуы Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылыққа алып келеді.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 25.12.2017 № 122-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Борышкердің және (немесе) оның өкілінің құқықтары мен міндеттері

1. Борышкер және (немесе) оның өкілі:

1) кредитордан, коллекторлық агенттікпен сенімгерлік басқару шартын жасасқан тұлғадан, берешек бойынша борышкерге талап қою құқығы бар коллекторлық агенттіктен коллекторлық агенттік, оның орналасқан жері, коллекторлық агенттікте борышкердің дербес деректерінің болуы, берешектің мөлшері мен құрылымы туралы мәліметтер алуға;

2) коллекторлық агенттіктің талаптарына толығымен, сондай-ақ оның бір бөлігіне, оның ішінде сотта дау айтуға;

3) берешекті осы Заңның 6 және 6-1-баптарында көзделген тәртіппен реттеуге;

4) өзінің берешегі туралы ақпарат алу үшін коллекторлық агенттікпен осы Заңның 5-бабында көзделген кез келген тәсілмен өзара іс-қимыл жасасуға;

5) коллекторлық агенттіктің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағым жасап, уәкілетті органға жүгінуге;

6) берешегі толық өтелген кезде кредитор алдында берешегінің жоқтығы туралы анықтама алу үшін мемлекеттік кредит бюросына және (немесе) кредиторға жүгінуге;

7) коллекторлық агенттіктің жұмыскерлерімен өзара іс-қимыл жасасу процесін аудио- және (немесе) бейнетехника құралдарының көмегімен өзі дербес тіркеуге;

8) жүгіну себептерін негіздей отырып, кредиторға не сенімгерлік басқару шартына сәйкес сенімгерлік басқаруды жүзеге асыратын коллекторлық агенттікке банктік қарыз шарты және (немесе) микрокредит беру туралы шарт бойынша міндеттемелерді орындаумен байланысты көрсетілген шарттардың талаптарын өзгерту туралы өтінішпен жүгінуге;

9) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге де құқықтарға ие болуға құқылы.

2. Борышкер және (немесе) оның өкілі:

1) коллекторлық агенттікке өзінің тұрғылықты жерінің (заңды мекенжайының) өзгергені, атының, әкесінің атының (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), тегінің ауысуы, жеке басты куәландыратын құжаттарының алмастырылғаны (мерзімі өткен, жоғалған жағдайда) туралы, өздерімен (өзімен) байланысу үшін пайдаланылатын байланыс ақпаратының өзгергені және коллекторлық агенттіктің өздерімен (өзімен) байланысу және өзара іс-қимыл жасасу тәсілінің өзгергені туралы хабарлауға;

2) коллекторлық агенттіктің сұрау салуы бойынша кірістері мен шығыстарының деңгейі, тұрғылықты жері (заңды мекенжайы), Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берешекті өтеу үшін өндіріп алу қолданылуы мүмкін мүлкінің бар-жоғы туралы анық ақпаратты ашуға;

3) осы Заңның 5-бабының 1-тармағына сәйкес коллекторлық агенттікпен берешекті реттеу бойынша өзара іс-қимылды жүзеге асыруға;

4) он бес жұмыс күні ішінде кредитор ұсынған берешекті өтеу талаптарын қарауға және коллекторлық агенттікке не кредиторға борышкер үшін қолайлы талаптарды хабарлауға міндетті.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2022 № 133-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. КОЛЛЕКТОРЛЫҚ АГЕНТТІКТЕРДІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ, ОЛАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІН БАҚЫЛАУ

17-бап. Уәкілетті органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің құзыреті

Ескерту. 17-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

1. Коллекторлық агенттіктердің қызметін мемлекеттік реттеуді және бақылауды уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырады.

2. Уәкілетті орган:

1) коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеуге алады және олардың тізілімін жүргізеді;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

3) коллекторлық агенттіктің қызметіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

4) коллекторлық агенттіктің әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) борышкердің шағымын қарайды;

5) осы Заңда көзделген жағдайларда, сотқа заңды тұлғаларды қайта ұйымдастыру не тарату туралы талап қою береді;

6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша коллекторлық агенттік есептілігінің тiзбесiн, нысандарын, оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне ұсыну мерзiмдерi мен тәртiбiн айқындайды.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

18-бап. Ықпал ету шаралары және оларды қолдану негіздері

1. Коллекторлық агенттік Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасын, Қазақстан Республикасының банктік заңнамасын не Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасын бұзған, коллекторлық агенттіктің борышкермен өзара іс-қимыл жасасатын басшы және өзге де жұмыскерлерінің құқыққа сыйымсыз әрекеттері немесе әрекетсіздігі анықталған кезде уәкілетті орган осы бапта белгіленген ықпал ету шараларын қолданады. Ықпал ету шаралары деп шектеулі ықпал ету шаралары мен санкциялар түсініледі.

Қазақстан Республикасының кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы заңнамасын бұзған кезде коллекторлық агенттікке "Қазақстан Республикасындағы кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ықпал ету шаралары қолданылады.

2. Уәкілетті орган коллекторлық агенттікке мынадай шектеулі ықпал ету шараларын қолдануға:

1) коллекторлық агенттікке анықталған бұзушылықтарды және (немесе) олардың жасалуына ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды белгiленген мерзiмде жоюға бағытталған орындалуы мiндеттi түзеу шараларын қабылдау және (немесе) анықталған бұзушылықтарды және (немесе) олардың жасалуына ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі – іс-шаралар жоспары) белгiленген мерзiмде ұсыну қажеттігі жөнінде орындалуы мiндеттi жазбаша нұсқама жіберуге құқылы.

Жазбаша нұсқамада белгіленген мерзімде ұсынылған іс-шаралар жоспарында бұзушылықтардың сипаттамасы және (немесе) олардың жасалуына ықпал еткен себептер, сондай-ақ жағдайлар, жоспарланған іс-шаралар тізбесі, оларды жүзеге асыру мерзімдері, сондай-ақ жауапты лауазымды адамдар көрсетіледі.

Уәкілетті органның жазбаша нұсқамасына шағым жасау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. Уәкілетті органның жазбаша нұсқамасына шағым жасау оның орындалуын тоқтата тұрмайды;

2) уәкілетті орган осы ескерту шығарылғаннан кейін бір жыл ішінде Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасы, Қазақстан Республикасының банктік заңнамасы не Қазақстан Республикасының микроқаржылық қызмет туралы заңнамасы нормаларының жазбаша ескерту шығарылған бұзушылыққа ұқсас түрде қайталап бұзылғанын анықтаған жағдайда, коллекторлық агенттікке осы баптың 4-тармағында көзделген санкциялардың қолданылуы мүмкін екендігі туралы жазбаша ескерту шығаруға;

3) уәкілетті орган мен коллекторлық агенттік арасында анықталған бұзушылықтарды дереу жою қажеттігі және осы бұзушылықтарды жою мерзімдерін көрсете отырып, оларды жою жөніндегі шаралар тізбесін және (немесе) коллекторлық агенттік анықталған бұзушылықтар жойылғанға дейін өзіне қабылдайтын шектеулер тізбесін бекіту қажеттігі туралы жазбаша келісім жасасуға құқылы.

Жазбаша келісімге коллекторлық агенттік тарапынан міндетті түрде қол қойылуға тиіс;

4) коллекторлық агенттіктің борышкермен өзара іс-қимыл жасасатын басшы жұмыскерін не өзге де жұмыскерін шеттету туралы талап қоюға құқылы.

3. Коллекторлық агенттік уәкілетті органды жазбаша нұсқамада және жазбаша келісімде көзделген мерзімдерде осы құжаттарда көрсе тілген шаралардың орындалуы туралы хабардар етуге міндетті.

Егер бұзушылықты жою үшін белгіленген мерзім бір айдан асатын болса, коллекторлық агенттік ай сайын айдың жиырмасыншы күнінен дейін уәкілетті органды анықталған бұзушылықтарды және (немесе) олардың жасалуына ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралардың орындалуы туралы хабардар етеді.

Бір шектеулі ықпал ету шарасын қолдану Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда басқа шектеулі ықпал ету шараларының қолданылуын жоққа шығармайды, бұрын қабылданған шаралардың қолданылуын тоқтата тұрмайды және тоқтатпайды.

4. Уәкілетті орган санкциялар ретінде:

1) осы Заңның 9-бабы 1-тармағы бірінші бөлігінің 1), 1-1), 1-2), 2), 3), 4), 5), 6) және 7) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша және тәртіппен коллекторлық агенттікті коллекторлық агенттіктер тізілімінен шығаруды;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген негіздер бойынша коллекторлық агенттікке айыппұл салуды және одан айыппұлды өндіріп алуды қолдануға құқылы.

5. Уәкілетті органның коллекторлық агенттікке осы бапта көзделген ықпал ету шараларын қолдану туралы шешіміне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 179-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Коллекторлық агенттіктің қызметін мемлекеттік бақылау

Коллекторлық агенттіктердің қызметiн мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырады.

Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

20-бап. Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасын бұзғаны үшiн жауаптылық

Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

21-бап. Өтпелі ережелер

1. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін коллекторлық қызмет белгілеріне ие қызметті жүзеге асырған ұйымдар осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап алты ай ішінде әділет органдарында коллекторлық агенттік ретінде қайта тіркелуге жатады.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген талап сақталмаған кезде ұйымдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қайта ұйымдастырылуға не мәжбүрлеп таратылуға жатады.

22-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президентi