Об иностранных инвестициях

Закон Республики Казахстан от 27 декабpя 1994 года. Утратил силу - Законом Республики Казахстан от 8 января 2003 года N 373.

Сноска. Утратил силу Законом РК от 08.01.2003 № 373.

Настоящий Закон определяет основные правовые и экономические основы привлечения иностранных инвестиций в экономику Республики Казахстан, закрепляет государственные гарантии защиты иностранных инвестиций, определяет организационные формы их осуществления, порядок разрешения споров с участием иностранных инвесторов.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные термины и понятия

"Инвестиции"- все виды имущественных и интеллектуальных ценностей, вкладываемых в объекты предпринимательской деятельности в целях получения дохода, в том числе:

- движимое и недвижимое имущество и имущественные права, право удержания и другие, кроме товаров, импортируемых и предназначенных для реализации без переработки;

- акции и иные формы участия в коммерческих организациях;

- облигации и другие долговые обязательства;

- требования денежных сумм, товаров, услуг и любого иного исполнения по договорам, связанным с инвестициями;

- право на результаты интеллектуальной деятельности, включая авторские права, патенты, товарные знаки, промышленные образцы, технологические процессы, ноу-хау, нормативно-техническую, архитектурную, конструкторскую и технологическую проектную документацию;

- любое право на осуществление деятельности, основанное на лицензии или в иной форме предоставленное государственным органом.

"Инвестирование" - деятельность, связанная с осуществлением вложений иностранных инвестиций в объекты предпринимательской деятельности в целях получения прибыли (дохода).

"Иностранные инвестиции" - инвестиции, осуществляемые в форме участия в уставном капитале юридических лиц Республики Казахстан, а также предоставления займов (кредитов) юридическим лицам Республики Казахстан, в отношении которых иностранные инвесторы имеют право определять решения, принимаемые такими юридическими лицами и предоставления предметов лизинга на условиях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан о лизинге.

"Иностранный инвестор":

- иностранные юридические лица;

- иностранные граждане, лица без гражданства, граждане Республики Казахстан, имеющие постоянное место жительства за границей, при условии, что они зарегистрированы для ведения хозяйственной деятельности в стране их гражданства или постоянного места жительства;

- иностранные государства;

- международные организации;

- юридические лица Республики Казахстан, в отношении которых иностранные инвесторы имеют право определять решения, принимаемые такими юридическими лицами.

"Национальный инвестор" - физическое лицо, постоянно проживающее в Республике Казахстан, и (или) юридическое лицо Республики Казахстан, осуществляющее инвестиции в Республике Казахстан.

"Иностранное юридическое лицо" - юридическое лицо (компания, фирма, предприятие, организация, ассоциация и т. п.), созданное в соответствии с законодательством иностранного государства за пределами Республики Казахстан.

"Юридическое лицо Республики Казахстан" - юридическое лицо (в том числе предприятие с иностранным участием), созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан на территории Республики Казахстан.

"Предприятие с иностранным участием" - юридическое лицо, созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан на территории Республики Казахстан и выступающее в форме иностранного предприятия или совместного предприятия.

"Иностранное предприятие" - предприятие с иностранным участием, созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан на территории Республики Казахстан, полностью принадлежащее иностранному инвестору.

"Совместное предприятие" - предприятие с иностранным участием, созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан на территории Республики Казахстан, в котором часть имущества (акций, долей) принадлежит иностранному инвестору.

"Доходы" - средства, полученные в результате осуществления инвестиций в денежной или натуральной форме, включая прибыль, дивиденды, вознаграждение за управление предприятием, техническое обслуживание и любые другие.

"Уполномоченный государственный орган" - государственный орган, который вправе выступать от имени Республики Казахстан в рамках его компетенции, установленной законодательными и нормативными правовыми актами.

"Инвестиционный спор" - любой спор между иностранным инвестором и Республикой Казахстан в лице уполномоченных государственных органов, возникающий в связи с иностранными инвестициями, в том числе спор, связанный с:

- действиями уполномоченных государственных органов, нарушающих права и интересы иностранных инвесторов, предусмотренные настоящим Законом, иным законодательством Республики Казахстан или применимым правом;

- действиями иностранных инвесторов, нарушающих законодательство Республики Казахстан в области иностранных инвестиций и инвестиционной деятельности;

- любым соглашением между Республикой Казахстан и иностранным инвестором;

- осуществлением иностранных инвестиций.

"Применимое право" - право Республики Казахстан, если иное прямо не предусмотрено условиями контракта или иным соглашением с инвестором.

Законодательными актами могут быть предусмотрены случаи, когда в качестве применимого выступает только право Республики Казахстан.

"Прямые иностранные инвестиции" - инвестиции, осуществляемые иностранным инвестором во вновь созданные и действующие юридические лица Республики Казахстан, в отношении которых иностранные инвесторы имеют право определять решения, принимаемые такими юридическими лицами.

"Портфельные иностранные инвестиции" - иные виды инвестиций, осуществляемые иностранными инвесторами.

Сноска. В статью 1 внесены изменения - Законами РК от 16 июля 1997 г. N 165 ; от 2 августа 1999 г. N 466 ; от 5 июля 2000 года N 75-II .

Статья 2. Объекты иностранных инвестиций

Иностранные инвестиции могут вкладываться в любые объекты и виды деятельности, не запрещенные для таких инвестиций законодательными актами Республики Казахстан.

Статья 3. Сфера действия Закона

1. Отношения, связанные с иностранными инвестициями в Республике Казахстан, регулируются настоящим Законом, а также другим законодательством Республики Казахстан.

2. Отношения, связанные с предоставлением займов, кредитов, целевых банковских и финансовых вкладов, осуществлением портфельных инвестиций, а также связанные с инвестициями национальных инвесторов за рубежом, регулируются специальным законодательством. До принятия законодательных актов, регулирующих данные отношения, к ним могут применяться нормы настоящего Закона, если это не противоречит существу отношений.

К осуществлению иностранных инвестиций в специальных экономических зонах применяются нормы настоящего Закона, если иное не предусмотрено законодательными актами о специальных экономических зонах.

3. Отношения, возникающие в процессе государственной поддержки инвестиционной деятельности в приоритетных секторах экономики, регулируются настоящим Законом и другими законодательными актами Республики Казахстан.

4. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные положения, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются положения международного договора.

Сноска. В статью 3 внесены изменения - Законами РК от 16 июля 1997 г. N 165 ; от 2 августа 1999 г. N 466 .

Глава II. ГАРАНТИИ ИНОСТРАННЫМ ИНВЕСТИЦИЯМ

Статья 4. Правовой режим иностранных инвестиций

1. Любые формы иностранных инвестиций и связанная с ними деятельность, не запрещенная действующим законодательством Республики Казахстан, осуществляется на условиях не менее благоприятных, чем те, которые предоставляются в подобной ситуации инвестициям физических или юридических лиц Республики Казахстан, либо любых иных иностранных физических и юридических лиц, в зависимости от того, какие условия являются наиболее благоприятными.

2. Данный режим не распространяется:

а) на преимущества, которые Республика Казахстан предоставляет физическим или юридическим лицам других государств в соответствии с заключенными с этими государствами международными договорами, либо совместным участием с этими государствами в международных конвенциях;

б) в иных случаях, прямо предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.

3. Законодательством Республики Казахстан для иностранных инвестиций в приоритетных областях экономики и социальной сферы могут устанавливаться дополнительные льготы.

4. Законодательными актами Республики Казахстан могут определяться территории, на которых инвестиционная деятельность иностранных инвесторов или предприятий с иностранным участием ограничивается или запрещается, исходя из необходимости обеспечения национальной безопасности.

5. Гарантии для иностранных инвесторов, предусмотренные статьями 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 27 настоящего Закона, применяются также к защите интересов предприятия с иностранным участием, в уставном фонде которых доля иностранных инвесторов составляет не менее 35 процентов, или в денежном эквиваленте не менее 1 миллиона долларов США.

Сноска. Пункт 4 статьи 4 - с изменениями, внесенными Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона от 5 октября 1995 г. N 2488. Внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.
(Статья 5 исключена - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165)

Статья 6. Гарантии от изменения законодательства

1. В случае ухудшения положения иностранного инвестора, являющегося результатом изменений в законодательстве и (или) вступлением в силу и (или) изменением условий международных договоров, к иностранным инвестициям в течение 10 лет применяется законодательство, действовавшее в момент осуществления инвестиций, а по инвестициям, осуществляемым по долгосрочным (свыше 10 лет) контрактам с уполномоченными государством органами, - до окончания срока действия контракта, если контрактом не предусмотрено иное.

В случае улучшения положения иностранного инвестора, являющегося результатом изменений в законодательстве и (или) вступлением в силу и (или) изменением условий международных договоров, отдельные условия контрактов между иностранным инвестором и уполномоченным государственным органом, представляющим республику, могут быть изменены по взаимному согласию сторон с целью достижения баланса экономических интересов участников.

2. При осуществлении инвестиционной деятельности на основании лицензии гарантия, предусмотренная пунктом первым настоящей статьи, сохраняется в пределах сроков, установленных пунктом первым, до прекращения действия лицензии, а в случае ее продления - до окончания срока, на который продлена лицензия.

3. Эти требования не распространяются на изменения законодательства Республики Казахстан в области обеспечения обороноспособности, национальной безопасности, в сфере экологической безопасности и здравоохранения и нравственности. При изменении законодательства, ухудшающего положение иностранного инвестора в данных областях, иностранному инвестору должна быть выплачена незамедлительная адекватная и эффективная компенсация в валюте инвестирования либо в иностранной валюте, установленной соглашением иностранного инвестора с Республикой Казахстан.

4. Гарантии, установленные пунктом 1 настоящей статьи, не распространяются на изменения в законодательстве Республики Казахстан и (или) вступление в силу, и (или) изменения международных договоров с участием Республики Казахстан, которыми изменяются порядок и условия (в том числе вопросы налогообложения и иные меры государственного регулирования) импорта и (или) производства, и (или) реализации подакцизных товаров, а также импорта товаров, предназначенных для реализации без переработки.

Сноска. В статью 6 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 7. Гарантии от экспроприаций

1. Иностранные инвестиции не могут быть национализированы, экспроприированы или подвергнуты иным мерам, имеющим такие же последствия, как национализация и экспроприация (далее - экспроприация), за исключением случаев, когда такая экспроприация осуществляется в общественных интересах с соблюдением надлежащего законного порядка и производится без дискриминации с выплатой немедленной адекватной и эффективной компенсации.

2. Компенсация должна быть равна справедливой рыночной стоимости экспроприируемых инвестиций на момент, когда инвестору стало известно об экспроприации.

3. Компенсация должна включать плату за пользование деньгами, подлежащими выплате, за период с даты экспроприации до даты выплаты компенсации по ставке, определяемой Национальным Банком Республики Казахстан.

Сноска. В статью 7 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 8. Гарантии от незаконных действий государственных органов и должностных лиц

Акты государственных органов и их должностных лиц, принятые в нарушение законодательства Республики Казахстан и ухудшающие правовое положение иностранного инвестора, не имеют юридической силы.

Сноска. Статья 8 - в редакции Закона РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 9. Компенсации и возмещение убытков иностранным инвесторам

1. Иностранным инвесторам, чьим инвестициям в Республике Казахстан был причинен ущерб в результате войны или другого вооруженного конфликта, революции, чрезвычайного положения, гражданских столкновений или подобных обстоятельств, а также в связи с принятием незаконных нормативных актов и решений или осуществлением незаконных действий должностными лицами государственных органов, предоставляется режим, не менее благоприятный, чем применяемый в отношении юридических и физических лиц Республики Казахстан при возмещении ущерба, понесенного ими в результате вышеуказанных обстоятельств, при выплате компенсаций.

2. Убытки, причиненные незаконным приостановлением, ограничением или прекращением хозяйственной деятельности иностранного инвестора действиями органов и лиц, названных в статье 8 настоящего Закона, возмещаются ему в валюте инвестиций или в другой, согласованной с ним, валюте за счет бюджета, по которому финансировался орган, принявший незаконное решение в объеме и порядке, предусмотренных статьей 7 настоящего Закона.

Сноска. В статью 9 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 10. Гарантии использования доходов

1. Иностранные инвесторы вправе по своему усмотрению использовать доходы, полученные от своей деятельности, для реинвестиций на территории Республики Казахстан, для приобретения товаров и для других целей, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

2. Для сохранения и использования доходов и других средств иностранные инвесторы вправе открывать в банках на территории Республики Казахстан счета в национальной и иностранной валюте в соответствии с законодательством Республики Казахстан о банках и о валютном регулировании.

Статья 11. Гарантии использования собственных валютных средств

1. Валютные операции производятся иностранными инвесторами в соответствии с законодательством Республики Казахстан о валютном регулировании с учетом особенностей, установленных настоящим Законом.

2. Все связанные с иностранными инвестициями денежные переводы в иностранной валюте в Республику Казахстан и из нее осуществляются свободно и без задержки, при условии уплаты налогов и других обязательных платежей, в соответствии с процедурой, установленной законодательством Республики Казахстан.

В такие переводы, в частности, включаются:

а) доходы;

б) компенсации и возмещения, полученные за причиненный ущерб;

в) средства, полученные от продажи своего имущества;

г) выручка от продажи или ликвидации части или всех инвестиций;

д) средства, законно полученные из других источников.

Предприятие с иностранным участием может производить расчеты в иностранной валюте в порядке, установленном законодательством о валютном регулировании.

Иностранный инвестор и предприятие с иностранным участием вправе свободно распоряжаться принадлежащей им национальной валютой.

Сноска. В статью 11 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 12. Гласность в деятельности иностранных инвесторов

1. Все нормативные акты, а также судебные решения, относящиеся к иностранным инвестициям, должны быть доступными для заинтересованных лиц.

2. Иностранным инвесторам обеспечивается свободный доступ к информации о регистрации юридических лиц, об их уставах, о регистрации сделок с недвижимостью, о выданных лицензиях, за исключением информации, которая составляет коммерческую тайну.

Статья 13. Гарантии при государственной проверке

1. Правом осуществления проверки, контроля и надзора за деятельностью иностранного инвестора пользуются лишь те государственные органы и юридические лица, которым это право специально предоставлено законодательными актами Республики Казахстан.

2. Ревизия финансово-хозяйственной деятельности предприятий с иностранным участием осуществляется государственными органами в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.

3. Проверки государственных налоговых, санитарных и других инспекций и органов государственного контроля и надзора осуществляются в соответствии с их компетенцией. Иностранные инвесторы имеют право не выполнять требования этих органов по вопросам, не входящим в их компетенцию, и не знакомить с материалами, не относящимися к предмету их деятельности.

Глава III. СОЗДАНИЕ И ЛИКВИДАЦИЯ ПРЕДПРИЯТИЙ
С ИНОСТРАННЫМ УЧАСТИЕМ

Статья 14. Порядок создания предприятий с иностранным участием

Предприятия с иностранным участием могут создаваться в форме хозяйственного товарищества, акционерного общества, а также в иных формах, не противоречащих законодательству Республики Казахстан.

Предприятия с иностранным участием учреждаются в таком порядке, в каком создаются юридические лица Республики Казахстан, если иное не предусмотрено настоящим Законом.

Статья 15. Формирование уставного капитала предприятий с иностранным участием

1. Размер, порядок и сроки формирования уставного капитала предприятия с иностранным участием определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Вклады в уставный капитал могут вноситься в установленном законодательством Республики Казахстан порядке в виде зданий, сооружений, оборудования и других материальных ценностей, права пользования землей, водой и другими природными ресурсами, а также иных имущественных прав, включая право на результаты интеллектуальной деятельности.

3. Уставный капитал может пополняться за счет прибыли от хозяйственной деятельности и других поступлений предприятий, а при необходимости также за счет дополнительных вкладов его участников. Если стоимость такого вклада превышает сумму, эквивалентную двадцати тысячам размеров месячного расчетного показателя, ее оценка должна быть подтверждена независимым экспертом.

4. Доли имущественных вкладов казахстанских и иностранных участников в уставном капитале совместного предприятия определяются по договоренности между участниками как в национальной валюте Республики Казахстан, так и в иностранной валюте с применением цен мирового рынка и курса, установленного Национальным Банком Республики Казахстан на дату регистрации юридического лица. Оценка вклада в уставный капитал производится в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан.

5. Деньги уставного капитала должны храниться в уполномоченном банке, зарегистрированном в Республике Казахстан.

6. В случае, когда иностранные инвестиции осуществляются путем приобретения иностранными инвесторами акций в закрытом акционерном обществе либо доли в хозяйственном товариществе, которые созданы как юридические лица Республики Казахстан, данные юридические лица должны перерегистрироваться в качестве предприятия с иностранным участием в порядке, установленном статьей 16 настоящего Закона.

Сноска. Пункт 1 в новой редакции, в пункте 4 слова "доля и оценка" заменены словом "доли" и слова " подлежит независимой аудиторской проверке" заменены словами "производится в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан", пункт 6 исключен, пункт 7 после слов "акций в" дополнены словом "закрытом", пункт 7 считать пунктом 6 - Закон Республики Казахстан от 15 июля 1996 года N 30-1 "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан".
Сноска. В статью 15 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154 ; от 22 апреля 1998 г. N 221 .

Статья 16. Государственная регистрация предприятий с иностранным участием

1. Государственная регистрация предприятий с иностранным участием производится в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан для регистрации юридических лиц Республики Казахстан.

2. Кроме документов, предусмотренных этим порядком, предприятие с иностранным участием должно представить следующее:

а) для иностранного юридического лица выписку из торгового реестра или другой документ, удостоверяющий, что данный субъект является юридическим лицом по законодательству своей страны, с нотариально заверенным переводом на казахский или русский язык;

б) для иностранного физического лица ксерокопию паспорта или другого документа, удостоверяющего личность физического лица, с нотариально заверенным переводом на казахский или русский язык.

3. Для регистрации некоторых видов предприятий с иностранным участием соответствующими законодательными актами Республики Казахстан может быть предусмотрена необходимость предоставления дополнительных документов.

Сноска. Подпункты "а" и "б" пункта 2 в редакции Закона Республики Казахстан от 15 июля 1996 года N 30-1 "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан". Внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165

Статья 17. Лицензирование деятельности предприятий с иностранным участием

1. Лицензии на право осуществления предпринимательской деятельности на территории Республики Казахстан, получение которых обязательно для предприятий с иностранным участием, подразделяются на общие и специальные.

2. Общие лицензии касаются тех видов предпринимательской деятельности, лицензирование которых в соответствии с законодательством Республики Казахстан является обязательным для всех хозяйствующих субъектов независимо от их формы собственности и государственной принадлежности. Получение предприятиями с иностранным участием лицензии на право осуществления такой деятельности производится в порядке, установленном для юридических лиц Республики Казахстан.

3. Специальные лицензии касаются тех видов деятельности, лицензирование которых применяется лишь в отношении предприятий с иностранным участием. Виды такой деятельности определяются законодательными актами Республики Казахстан.

Статья 18. Ликвидация и реорганизация предприятий с иностранным участием

1. Ликвидация и реорганизация предприятий с иностранным участием производится в порядке, установленном для юридических лиц Республики Казахстан.

Сноска. В статью 18 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Глава IV. РЕГИСТРАЦИЯ И ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ФИЛИАЛОВ И
ПРЕДСТАВИТЕЛЬСТВ ИНОСТРАННЫХ ЮРИДИЧЕСКИХ
ЛИЦ

Статья 19. Филиалы и представительства иностранных юридических лиц и их деятельность

1. Филиалом иностранного юридического лица, расположенного вне пределов Республики Казахстан, является его обособленное подразделение, расположенное и зарегистрированное в Республике Казахстан и осуществляющее все или часть функций этого юридического лица.

2. Представительством иностранного юридического лица, расположенного вне пределов Республики Казахстан, является его обособленное подразделение, расположенное и зарегистрированное в Республике Казахстан и осуществляющее защиту и представительство интересов иностранного юридического лица, совершающее от его имени сделки и иные правовые действия.

3. Филиалы и представительства не являются юридическими лицами. Они наделяются имуществом, создавшего их иностранного юридического лица, и действуют на основании утвержденного им положения.

4. Руководители филиалов и представительств назначаются иностранным юридическим лицом и действуют на основании выданной им доверенности.

Статья 20. Порядок регистрации филиалов и представительств иностранных юридических лиц

1. Филиалы и представительства иностранных юридических лиц, расположенных вне Республики Казахстан, регистрируются в органах, осуществляющих в Республике Казахстан государственную регистрацию предприятий с иностранным участием (статья 16 настоящего Закона).

2. Регистрация филиалов и представительств иностранных юридических лиц производится по общим правилам, установленным законодательством Республики Казахстан для регистрации филиалов и представительств юридических лиц Республики казахстан. Документы для регистрации представляются с нотариально заверенным переводом на казахский или русский язык.

Сноска. Пункт 2 статьи 20 в редакции Закона Республики Казахстан от 15 июля 1996 года N 30-1 "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан".

Глава V. ВИДЫ И УСЛОВИЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ИНОСТРАННЫХ
ИНВЕСТОРОВ И ПРЕДПРИЯТИЙ С ИНОСТРАННЫМ
УЧАСТИЕМ

Сноска. Название главы - в редакции Закона РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 21. Дочерние предприятия, филиалы и представительства

1. Предприятие с иностранным участием может создавать в установленном законодательством порядке дочерние предприятия с правами юридического лица, а также филиалы и представительства на территории Республики Казахстан и за ее пределами.

2. Филиалы и представительства предприятий с иностранным участием не являются юридическими лицами и действуют на основании положений о них, утверждаемых предприятиями с иностранным участием.

Статья 22. Таможенное обложение

1. Оборудование и комплектующие запасные части к нему, ввозимые в Республику Казахстан в качестве вклада иностранного инвестора в уставный капитал предприятия с иностранным участием, освобождаются от уплаты таможенной пошлины.

2. Личное имущество иностранного персонала предприятий с иностранным участием, филиалов и представительств иностранных юридических лиц освобождается от уплаты таможенных пошлин.

Сноска. Статья 22 - в редакции Закона РК от 16 июля 1997 г. N 165. Внесены изменения - Законом РК от 22 апреля 1998 г. N 221.

Статья 23. Бухгалтерский учет и отчетность

1. Предприятие с иностранным участием ведет бухгалтерский учет и составляет финансовую отчетность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Исчисление налогов производится в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.

3. Предприятие с иностранным участием представляет годовую финансовую отчетность и аудиторское заключение собственникам, органам государственной статистики, государственного контроля и надзора в соответствии с их компетенцией в сроки и по формам, установленным законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 2 - в редакции Указа Президента РК от 5 октября 1995 г. N 2488. Пункты 1 и 3 - в редакции Закона РК от 2 июня 1997 г. N 115.

Статья 24. Трудовые отношения c участием граждан Республики Казахстан

Сноска. Название статьи - в редакции Закона РК от 16 июля 1997 г. N 165.

1. На предприятиях с иностранным участием производственные и трудовые отношения, включая вопросы найма и увольнения, режима труда и отдыха, условий оплаты труда, гарантий и компенсаций, регулируются как коллективным договором (соглашением), так и индивидуальными трудовыми договорами (контрактами).

2. Условия коллективного договора (соглашения) и индивидуальных трудовых договоров не могут ухудшать положения работников этого предприятия в сравнении с условиями, предусмотренными законодательством Республики Казахстан.

3. Деятельность профессиональных союзов на предприятии с иностранным участием осуществляется на основе законодательства Республики Казахстан.

Статья 25. Привлечение иностранных работников

1. В состав рабочих и служащих предприятия с иностранным участием, его администрации, членов наблюдательного совета могут входить иностранные граждане.

Вопросы оплаты труда, предоставления отпусков, пенсионного обеспечения иностранных работников предприятия с иностранным участием должны решаться в индивидуальных трудовых договорах (контрактах) с каждым из них. Получаемая этими работниками заработная плата в иностранной валюте может переводиться ими в зарубежные государства после выплаты соответствующих налогов и других обязательных платежей.

2. На трудовые отношения с иностранными работниками, не имеющими постоянного места жительства в Республике Казахстан, распространяется законодательство Республики Казахстан, если стороны трудового договора (контракта) во время его заключения или на основании дальнейшего соглашения не выбрали законодательство страны, которое будет регулировать отдельные элементы трудовых отношений.

3. Трудовые отношения иностранных граждан, работающих в Республике Казахстан по трудовым договорам (контрактам), заключенным с иностранными инвесторами, регулируются законодательством, избранным сторонами трудового договора (контракта).

4. Условия трудового договора (контракта), заключенного с иностранным работником, не должны противоречить нормам законодательства Республики Казахстан, устанавливающим минимальный уровень социальной защищенности работников в части размера заработной платы, применения труда женщин, подростков, инвалидов, а также обеспечения безопасных условий труда.

Сноска. В статью 25 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 26. Социальное страхование и обеспечение

1. Платежи на пенсионное обеспечение иностранных работников предприятия с иностранным участием перечисляют в соответствующие фонды стран их постоянного места жительства в валюте и в соответствии с законодательством этих стран.

2. Предприятия с иностранным участием вносят отчисления по государственному социальному страхованию казахстанских работников по ставкам, установленным для предприятий и организаций Республики Казахстан.

Сноска. В статью 26 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Статья 27. Разрешение споров

1. Инвестиционные споры разрешаются, по возможности, путем переговоров.

2. Если такие споры не могут быть разрешены путем переговоров в течение трех месяцев с даты письменного обращения любой из сторон в споре к другой стороне, то спор, по выбору любой из его сторон, может передаваться для разрешения, при наличии письменного согласия иностранного инвестора:

1) в судебные органы Республики Казахстан;

2) в соответствии с согласованной процедурой разрешения споров, в том числе установленной в контракте или любом ином соглашении между сторонами в споре, в один из следующих арбитражных органов:

а) Международный центр по урегулированию инвестиционных споров (далее - Центр), созданный в соответствии с Конвенцией по урегулированию инвестиционных споров между государствами и гражданами других государств, открытый для подписания в Вашингтоне 18 марта 1965 года (Конвенция ИКСИД), если государство инвестора является участником этой Конвенции;

б) Дополнительный орган Центра (функционирующий по Правилам Дополнительного органа), если государство инвестора не является участником Конвенции ИКСИД;

в) арбитражные органы, учреждаемые в соответствии с Арбитражным регламентом Комиссии Организации Объединенных Наций по международному торговому праву (ЮНСИТРАЛ);

г) на арбитражное рассмотрение в Арбитражный институт Торговой Палаты в Стокгольме;

д) Арбитражную комиссию при Торгово-промышленной палате Республики Казахстан.

3. В случае выбора иностранным инвестором процедуры рассмотрения споров, предусмотренной подпунктом 2) пункта 2 настоящей статьи, согласие Республики Казахстан предполагается полученным. Согласие иностранного инвестора может быть дано в любое время путем письменного заявления уполномоченному государственному органу или в момент обращения в арбитраж.

4. В случае, когда инициатором разрешения спора выступает уполномоченный государственный орган, а иностранный инвестор уклоняется от выбора той или иной процедуры рассмотрения споров, уполномоченный орган вправе передать рассмотрение спора в судебные органы Республики Казахстан по истечении трех месяцев с даты первого письменного обращения уполномоченного государственного органа к иностранному инвестору с целью мирного урегулирования спора.

Суд, рассматривающий дело, прекращает его производство в случае представления иностранным инвестором письменного заявления о выборе иной процедуры разрешения споров, предусмотренной пунктом 2 настоящей статьи.

5. Любое арбитражное разбирательство в соответствии с настоящей статьей должно проходить в государстве - участнике Конвенции о признании и исполнении иностранных арбитражных решений, подписанной в Нью-Йорке 10 июня 1958 года (Нью-Йоркская Конвенция), если иное не предусмотрено соглашением между иностранным инвестором и уполномоченным государственным органом.

6. Любое арбитражное решение, вынесенное в соответствии с настоящей статьей, окончательно и обязательно для сторон инвестиционного спора. Такое решение исполняется в Республике Казахстан также, как решения судебных органов Республики Казахстан.

7. Споры иностранных инвесторов с гражданами и юридическими лицами Республики Казахстан, в том числе с государственными органами Республики Казахстан, не относящиеся к категории инвестиционного спора, разрешаются судебными органами Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан, если иное не предусмотрено законодательными актами или соглашением сторон.

Сноска. Статья 27 - в редакции Закона РК от 16 июля 1997 г. N 165.

Президент Республики Казахстан

Шетелдiк инвестициялар туралы

Қазақстан Республикасының Заңы. 1994 жылғы 27 желтоқсан N 266-XIII Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2003.01.08. N 373 Заңымен.

Осы Заң шетелдiк инвестицияларды Қазақстан Республикасының экономикасына тартудың басты құқықтық және экономикалық негiздерiн белгiлейдi, шетелдiк инвестицияларды қорғаудың мемлекеттiк кепiлдiктерiн бекiтедi, оларды жүзеге асырудың ұйымдық нысандарын, шетелдiк инвесторлар қатысатын дауларды шешу тәртiбiн белгiлейдi.

I тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Негiзгi терминдер мен ұғымдар

"Инвестициялар" - табыс алу мақсатында кәсiпкерлiк қызмет объектiлерiне салынатын мүлiктiк және санаткерлiк қазыналардың барлық түрi, оның iшiнде:
- жылжитын және жылжымайтын мүлiк пен мүлiктiк құқықтар, ұстап қалу құқығы, импортталған және өңдемей сатуға арналған тауарлардан басқалары;
- акциялар және коммерциялық ұйымдарға қатысудың өзге де нысандары;
- облигациялар мен басқа да борыштық мiндеттемелер;
- ақша сомаларын, тауарларды, қызмет көрсету және инвестицияларға байланысты шарттар бойынша кез келген өзге орындауды талап ету;
- авторлық құқықтарды, патенттердi, тауарлық белгiлердi, өнеркәсiп үлгiлерiн, технологиялық процестердi, ноу-хауды, нормативтiк-техникалық, сәулеттiк, конструкторлық және технологиялық жобалық құжаттаманы қоса, санаткерлiк қызмет нәтижелерiне құқық;
- қызметтi жүзеге асыру үшiн лицензияға негiзделген немесе мемлекеттiк орган өзге де нысанда берген кез-келген құқық;
"Инвестициялау" пайда (табыс) алу мақсатында кәсiпкерлiк қызмет объектiлерiне шетелдiк инвестициялар салуды жүзеге асыруға байланысты қызмет.
"Шетелдік инвестициялар" - Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының жарғылық капиталына қатысу, сондай-ақ оларға қатысты шетелдік инвесторлар осындай заңды тұлғалар қабылдаған шешімдерді белгілеуге құқығы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына заемдар (несиелер) беру нысанында жүзеге асырылатын инвестициялар және Қазақстан Республикасының лизинг туралы заңдарында көзделген шарттармен лизинг нысаналарын беру.
"Шетелдiк инвестор" :
- шетелдiк заңды тұлғалар;
- шетелдiк азаматтар, азаматтығы жоқ тұлғалар, шет елде тұрақты тұрғылықты жерi бар Қазақстан Республикасының азаматтары, бұл орайда олар шаруашылық қызметтi жүргiзу үшiн азаматтығын алған немесе тұрақты тұрғылықты жерi орналасқан елде тiркелген болуы керек;
- шет мемлекеттер;
- халықаралық ұйымдар;
оларға қатысты шетелдік инвесторлар осындай заңды тұлғалар қабылдаған шешімдерді белгілеуге құқығы бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары.
"Ұлттық инвестор" - Қазақстан Республикасында тұрақты тұратын жеке тұлға және (немесе) Қазақстан Республикасында инвестицияны жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы.
"Шетелдiк заңды тұлға" - шет мемлекеттiң заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлға (компания, фирма, кәсiпорын, ұйым, қауымдастық және т.б.)
"Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы" - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында құрылған заңды тұлға (соның iшiнде шетел қатысатын кәсiпорын).
"Шетел қатысатын кәсiпорын" - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында құрылған және шетелдiк кәсiпорын немесе бiрлескен кәсiпорын нысанында iс-қимыл жасайтын заңды тұлға.
"Шетелдiк кәсiпорын" - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында құрылған, толығымен шетелдiк инвесторға тиесiлi шетел қатысатын кәсiпорын.
"Бiрлескен кәсiпорын" - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында құрылған, мүлкiнiң (акциялардың, үлестiң) бiр бөлiгi шетелдiк инвесторға тиесiлi шетел қатысатын кәсiпорын.
"Кiрiстер" - пайданы, дивидендтердi, кәсiпорынды басқарғаны, техникалық қызмет көрсеткенi үшiн сыйақыны және басқа да кез келген табыстарды қоса алғанда, ақшалай немесе заттай нысандағы инвестицияларды жүзеге асыру нәтижесiнде алынған қаражат.
"Уәкiлеттi мемлекеттiк орган" - заң және нормативтiк құқықтық актiлермен белгiленген өз құзыретi шеңберiнде Қазақстан Республикасы атынан әрекет жасауға хақылы мемлекеттiк орган.
"Инвестициялық дау" - шетелдiк инвестор мен Қазақстан Республикасының атынан уәкiлдiк берiлген мемлекеттiк органдар арасында шетелдiк инвестициялауға байланысты туындайтын кез келген дау, оның iшiнде:
- уәкiлеттi мемлекеттiк органдардың осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге заңдарында немесе қолданылып жүрген құқықта көзделген шетелдiк инвесторлардың құқықтары мен мүдделерiн бұзатын әрекеттерiне;
- Қазақстан Республикасының шетелдiк инвестициялар мен инвестициялық қызмет саласындағы заңдарын бұзатын шетелдiк инвесторлардың әрекеттерiне;
- Қазақстан Республикасы мен шетелдiк инвестор арасындағы кез келген келiсiмге;
- шетелдiк инвестицияларды жүзеге асыруға байланысты дау.
"Қолданылатын құқық" - егер инвестормен жасалған келiсiм-шарт ережелерiнде немесе өзге де келiсiмде тiкелей өзгеше көзделмеген болса, Қазақстан Республикасының құқығы.
Заң актiлерiнде қолданылатын құқық ретiнде тек Қазақстан Республикасының құқығы ғана алынатын жағдайлар көзделуi мүмкiн.
"Тікелей шетелдік инвестициялар" - оларға қатысты шетелдік инвесторлар осындай заңды тұлғалар қабылдаған шешімдерді белгілеуге құқығы бар жаңадан құрылған және жұмыс істеп жатқан Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларына шетелдік инвесторлар жүзеге асыратын инвестициялар.
"Портфельдік шетелдік инвестициялар" - шетелдік инвесторлар жүзеге асыратын инвестициялардың өзге де түрлері.
ЕСКЕРТУ. 1-бап өзгертiлдi және жаңа абзацтармен толықтырылды
- Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.
ЕСКЕРТУ. 1-бап өзгертiлдi және жаңа абзацтармен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.02. N 466 Заңымен.
ЕСКЕРТУ. 1-баптың 3-бөлігі толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2000.07.05. N 75 Заңымен.

2-бап. Шетелдiк инвестициялардың объектiлерi

Шетелдiк инвестициялар Қазақстан Республикасының заң құжаттарында осындай инвестицияларға тыйым салынбаған кез келген объектiлерге және қызмет түрлерiне салынуы мүмкiн.

3-бап. Заңның қолданылу аясы

1. Қазақстан Республикасындағы шетелдiк инвестицияларға байланысты қатынастар осы Заңмен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының басқа да заңдарымен реттеледi.
2. Заемдар, несиелер, нысаналы банк және қаржы салықтарын беруге байланысты, Портфельдік инвестициялармен жүзеге асырылатын заемдар, несиелер, нысаналы банк және қаржы салымдарын беруге байланысты, сондай-ақ шетелдегi ұлттық инвесторлардың инвестицияларына байланысты қатынастар арнаулы заңдармен реттеледi. Осы қатынастарды реттейтiн заң актiлерi қабылданғанға дейiн, егер мұның өзi қатынастардың мәнiне қайшы келмесе, оларға осы Заңның нормалары қолданылады.
Егер арнаулы экономикалық аймақтар туралы заң құжаттарында өзгеше көзделмесе, еркiн экономикалық аймақтарда шетелдiк инвестицияларды жүзеге асыруға осы Заңның қалыптары қолданылады.
3. Экономиканың басым секторларындағы инвестициялық қызметтi мемлекеттiк қолдау процесiнде туындайтын қатынастар осы Заңмен және Қазақстан Республикасының басқа да заң актiлерiмен реттеледi.
4. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.
ЕСКЕРТУ. 3-бап өзгертiлдi және толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.
ЕСКЕРТУ. 3-бап толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1999.08.02. N 466 Заңымен .

II тарау. Шетелдiк инвестицияларға берiлетiн
кепiлдiктер

4-бап. Шетелдiк инвестициялардың құқықтық режимi

1. Шетелдiк инвестициялардың кез келген нысандары мен соларға байланысты, Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарында тыйым салынбаған қызмет осындай жағдайда Қазақстан Республикасы жеке тұлғаларының немесе заңды тұлғаларының, не өзге де кез келген шетелдiк жеке тұлғалар мен заңды тұлғалардың инвестицияларына қаншалықты қолайлы жағдайлар жасалатынына қарай, олардан қолайлылығы жағынан кем түспейтiн жағдайларда жүзеге асырылады.
2. Бұл режим:
а) басқа мемлекеттердiң жеке және заңды тұлғаларына осы мемлекеттермен, не халықаралық конвенцияларға сол мемлекеттермен бiрлесiп қатысу арқылы жасалған халықаралық шарттарға сәйкес Қазақстан Республикасы беретiн артықшылықтарға;
б)
б) Қазақстан Республикасының заң құжаттарында тiкелей көзделген өзге де жағдайларда қолданылмайды.
3. Экономика мен әлеуметтiк саланың басымдық берiлген салаларында шетелдiк инвестициялар үшiн белгiленуi мүмкiн.
4. Ұлттық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету қажеттiгiне сүйене отырып, Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде шетелдiк инвесторлардың немесе шетел қатысатын кәсiпорындардың инвестициялық қызметi шектелетiн немесе оған тыйым салынатын аумақтар белгiленуi мүмкiн.
5. Осы Заңның 6, 7, 8, 9, 10, 12, 13, 27-баптарында көзделген шетелдiк инвесторларға арналған кепiлдiктер жарғылық қорындағы шетелдiк инвесторлардың үлесi кемiнде 35 процент немесе ақшаға балағанда кемiнде 1 миллион АҚШ долларын құрайтын шетел қатысатын кәсiпорындардың мүдделерiн қорғауға да қолданылады.
Ескерту. 4-баптың 4-тармағына өзгерiс енгiзiлдi - ҚР Президентiнiң 1995.10.05. N 2488 жарлығымен.
ЕСКЕРТУ. 4-бап өзгертiлдi және толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

5-бап. <*>
ЕСКЕРТУ. 5-бап алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

6-бап. Заңдар өзгерген жағдайдағы кепiлдiктер

1. Заңдардағы өзгерiстердiң нәтижесiнде және (немесе) халықаралық шарттар ережелерiнiң күшiне енуiне және (немесе) өзгеруiне байланысты шетелдiк инвестордың жағдайы нашарлаған ретте шетелдiк инвестицияларға 10 жыл бойы инвестицияларды жүзеге асырған кезде қолданылған заңдар қолданылады, ал мемлекет уәкiлдiк берген органдармен жасалған ұзақ мерзiмдi (10 жылдан астам) келiсiм-шарттар бойынша жүзеге асырылатын инвестицияларға, егер келiсiм-шартта өзгеше көзделмесе, келiсiм-шарт қолданылатын мерзiм аяқталғанға дейiн қолданылады.
Заңдардағы өзгерiстердiң нәтижесiнде және (немесе) халықаралық шарттар ережелерiнiң күшiне енуiне және (немесе) өзгеруiне байланысты шетелдiк инвестордың жағдайы жақсарған ретте шетелдiк инвестор мен республиканың өкiлi болып табылатын уәкiлеттi мемлекеттiк органның арасындағы келiсiм-шарттардың жекелеген ережелерi қатысушылардың экономикалық мүдделерiн теңдестiруге қол жеткiзу мақсатымен тараптардың өзара келiсiмi бойынша өзгертiлуi мүмкiн.
2. Лицензия негiзiнде инвестициялық қызметтi жүзеге асыру кезiнде осы баптың бiрiншi тармағында көзделген кепiлдiк бiрiншi тармақта белгiленген мерзiм iшiнде - лицензияның қолданылуы тоқтатылғанға дейiн, ал оны ұзартқан жағдайда лицензия ұзартылған мерзiм аяқталғанға дейiн сақталады.
3. Бұл талаптар қорғаныс қабiлетiн, ұлттық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы, экологиялық қауiпсiздiк пен денсаулық сақтау және адамгершiлiк аясындағы Қазақстан Республикасы заңдарына енгiзiлген өзгерiстерге қолданылмайды. Заңдарға осы салаларда шетелдiк инвестордың жағдайын нашарлататын өзгерiстер енгiзiлген кезде шетелдiк инвесторға инвестицияланған валютаға, не шетелдiк инвестордың Қазақстан Республикасымен келiсiмiнде белгiленген шетелдiк валютаға пара-пар және тиiмдi өтем кiдiрiссiз төленуге тиiс.
4. Осы баптың 1-тармағында белгiленген кепiлдiктер акцизделетiн тауарларды импорттау мен (немесе) өндiру, және (немесе) өткiзу, сондай-ақ өңдемей сатуға арналған тауарларды импорттау тәртiбi мен шарттарын (оның iшiнде салық салу мәселелерi мен мемлекеттiк реттеудiң өзге де шараларын) өзгертетiн Қазақстан Республикасының заңдарындағы өзгерiстерге және (немесе) Қазақстан Республикасы қатысатын халықаралық шарттардың күшiне енуiне және (немесе) өзгерiстерiне қолданылмайды.
ЕСКЕРТУ. 6-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен .

7-бап. Экспроприациялаудан қорғау кепiлдiктерi

1. Шетелдiк инвестицияларды Ұлт меншiгiне алуға, экспроприациялауға немесе оларға ұлт меншiгiне алу мен экспроприациялау (бұдан әрi - экспроприациялау) сияқты зардаптары бар өзге де шаралар қолдануға болмайды, бұған экспроприациялау тиiстi заң тәртiбiн сақтай отырып, қоғам мүдделерiне орай жүзеге асырылатын және пара-пар әрi тиiмдi өтем кемсiтпей дереу төленетiн жағдайлар қосылмайды.
2. Экспроприацияланатын инвестициялардың өтемi инвесторға экспроприациялау туралы белгiлi болған кездегi әдiлеттi рыноктық құнға тең болуға тиiс.
3. Өтем экспроприация күнiнен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi белгiлейтiн ставка бойынша өтем төленетiн күнге дейiнгi кезең iшiнде төленуге тиiстi ақшаны пайдалану үшiн төленетiн ақыны қамтуға тиiс.
ЕСКЕРТУ. 7-баптың 3-тармағы жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

8-бап. Мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдардың
заңсыз iс-әрекетiнен қорғау кепiлдiктерi

Мемлекеттiк органдар мен олардың лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасының заңдарын бұзып қабылдаған және шетелдiк инвестордың құқықтық жағдайын нашарлататын актiлерiнiң заңды күшi болмайды.
ЕСКЕРТУ. 8-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

9-бап. Шетелдiк инвесторларға өтем төлеу және
зиянының орнын толтыру

1. Инвестицияларына соғыстың немесе басқа да қарулы жанжалдың, революцияның, төтенше жағдайдың, азаматтық қақтығыстардың немесе сондай жағдайлардың салдарынан, сондай-ақ заңсыз қалыпты құжаттар мен шешiмдер қабылдауға немесе мемлекеттiк органдардың лауазымды адамдарының заңсыз әрекеттерi жүзеге асыруына байланысты Қазақстан Республикасында нұқсан келтiрiлген шетелдiк инвесторларға өтем төлеген кезде қолайлылығы жағынан жоғарыда көрсетiлген жағдайлар салдарынан зардап шеккен Қазақстан Республикасының заңды және жеке тұлғалары зиянының орнын толтыруда қолданылатыннан кем емес режим жасалады.
2. Осы Заңның 8-бабында аталған органдар мен адамдардың әрекеттерiмен шетелдiк инвесторлардың шаруашылық қызметiн заңсыз кiдiрту, шектеу немесе тоқтату арқылы келтiрiлген зиян оған инвестиция жасалған валютамен немесе онымен келiсiлген басқа валютамен заңсыз шешiм қабылдаған орган қаржыландырылған бюджет есебiнен осы Заңның 7-бабында көзделген көлемде және тәртiпте өтеледi.
ЕСКЕРТУ. 9-баптың 2-тармағы толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

10-бап. Кiрiстердi пайдалану кепiлдiктерi

1. Шетелдiк инвесторлар өз қызметiнен алған кiрiстердi өз қалауы бойынша Қазақстан Республикасының аумағында қайта инвестициялау үшiн, тауарлар сатып алу үшiн және Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған басқа да мақсаттар үшiн пайдалануға құқылы.
2. Шетелдiк инвесторлар кiрiстерi мен басқа да қаражаттарын сақтау және пайдалану үшiн Қазақстан Республикасының банкiлер туралы және валюталық реттеу туралы заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағындағы банкiлерде ұлттық және шетелдiк валютамен есепшот ашуға құқылы.

11-бап. Жеке валюта қаражатын пайдалану кепiлдiктерi

1. Шетелдiк инвесторлар валюта операцияларын осы Заңда белгiленген ерекшелiктердi ескере отырып, Қазақстан Республикасының валюталық реттеу туралы заңдарына сәйкес жүргiзедi.
2. Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген рәсiмдерге сәйкес салықтар мен басқа да мiндеттi төлемдер төленген жағдайда, шетелдiк инвестицияларға байланысты Қазақстан Республикасына және одан шетелдiк валютамен ақша аударымдарының бәрi еркiн және кiдiрiссiз жүзеге асырылады.
Мынадай аудармаларға, атап айтқанда, мыналар енгiзiледi:
а) кiрiстер;
б) келтiрiлген зиян үшiн алынған өтемдер мен төлемдер;
в) өз мүлкiн сатудан алынған қаражат;
г) инвестициялардың бiр бөлiгiн немесе бәрiн сатудан немесе жойып жiберуден түскен ақша;
д) басқа да көздерден заңды түрде алынған қаражат.
Шетел қатысатын кәсiпорын валюталық реттеу туралы заңдарда белгiленген тәртiп бойынша шетел валютасымен есеп айырыса алады.
Шетелдiк инвестор мен шетел қатысатын кәсiпорын өзiне тиесiлi ұлттық валютаға еркiн билiк жүргiзуге хақылы.
ЕСКЕРТУ. 11-баптың 2-тармағының 8-9-азатжолдары жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

12-бап. Шетелдiк инвесторлардың қызметiндегi жариялылық

1. Шетелдiк инвестицияларға қатысты барлық қалыпты құжаттар, сондай-ақ сот шешiмдерi мүдделi адамдар таныса алатын болуға тиiс.
2. Коммерциялық құпия болып табылатын ақпаратты есептемегенде, заңды тұлғаларды тiркеу туралы, олардың жарғылары туралы, қозғалмайтын мүлiктер жөнiндегi мәмiлелердi тiркеу туралы, берiлген лицензиялар туралы ақпаратпен шетелдiк инвесторлардың еркiн танысуы қамтамасыз етiледi.

13-бап. Мемлекеттiк тексеру кезiндегi кепiлдiктер

1. Шетелдiк инвестордың қызметiн тексерудi, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру құқығын Қазақстан Республикасының заң құжаттарымен осы құқық арнайы берiлген мемлекеттiк органдар мен заңды тұлғалар ғана пайдаланады.
2. Шетел қатысатын кәсiпорындардың қаржы-шаруашылық қызметiн тексерудi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен мемлекеттiк органдар жүзеге асырады.
3. Мемлекеттiк салық, санитариялық және басқа инспекциялар мен мемлекеттiк бақылау және қадағалау органдарының тексерулерi олардың құзыретiне сәйкес жүзеге асырылады. Шетелдiк инвесторлар бұл органдардың өз құзыретiне жатпайтын мәселелер жөнiндегi талаптарын орындамауға және олардың қызметi мәнiне қатысы жоқ материалдармен таныстырмауға құқылы.

III тарау. Шетел қатысатын кәсiпорындарды
құру және тарату

14-бап. Шетел қатысатын кәсiпорындарды құру тәртiбi

Шетел қатысатын кәсiпорындар шаруашылық серiктестiгi, акционерлiк қоғам нысанында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн өзге де нысандарда құрылуы мүмкiн.
Егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, шетел қатысатын кәсiпорындар Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары құрылатын тәртiп бойынша құрылады.

15-бап. Шетел қатысатын кәсiпорындардың жарғылық
капиталын қалыптастыру

1. Шетел қатысатын кәсiпорынның жарғылық капиталының қалыптастырудың мөлшерi, тәртiбi мен мерзiмi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгiленедi.
2. Жарғылық капиталға салымдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiп бойынша үйлер, ғимараттар, жабдықтар және басқа да материалдық қазыналар, жердi, суды және басқа да табиғи ресурстарды, сондай-ақ интеллектуалдық қызмет нәтижелерiне құқықты қоса алғанда, өзге де мүлiктiк құқықтарды пайдалану құқығы түрiнде енгiзiлуi мүмкiн.
3. Жарғылық капитал кәсiпорындардың шаруашылық қызметiн алынатын пайда мен басқа да түсiмдер есебiнен, ал қажет болған жағдайда оған қатысушылардың қосымша салымдары есебiнен де толықтырылып отыруы мүмкiн. Егер мұндай салымның құны жиырма мың айлық есептiк көрсеткiштiң мөлшерiне тең сомадан асып кетсе, оны бағалауды тәуелсiз сарапшы растауға тиiс.
4. Қазақстандық және шетелдiк қатысушылардың бiрлескен кәсiпорынның жарғылық капиталындағы мүлiктiк салымдарының үлестерi қатысушылар арасындағы уағдаластық бойынша заңды тұлға тiркелген күнгi дүниежүзiлiк рыноктың бағасы мен Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi белгiлеген бағаларды қолдана отырып, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасымен де, шетелдiк валютамен де белгiленедi. Жарғылық капиталға салымды бағалауды Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.
5. Жарғылық капиталдың ақшасы Қазақстан Республикасында тiркелген уәкiлеттi банкiде сақталуға тиiс.
6. Шетелдiк инвесторлар Қазақстан Республикасының заңды тұлғасы ретiнде құрылған акционерлiк қоғамнан акциялар жабық не шаруашылық серiктестiктен үлес сатып алу жолымен шетелдiк инвестицияларды жүзеге асырған жағдайда бұл заңды тұлғалар шетел қатысатын кәсiпорын ретiнде осы Заңның 16-бабында белгiленген тәртiп бойынша қайта тiркеуге тиiс.
ЕСКЕРТУ. 15-бапқа өзгерiс енгiзiлдi, 7-тармақ 6-тармақ болып саналды - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 30-1 Заңымен.
ЕСКЕРТУ. 15-бапқа өзгерiс енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. N 154 Заңымен .
ЕСКЕРТУ. 15-бапқа өзгерiс енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1998.04.22. N 221 Заңымен.

16-бап. Шетел қатысатын кәсiпорындарды мемлекеттiк
тiркеу

1. Шетел қатысатын кәсiпорындарды мемлекеттiк тiркеу Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларын тiркеуге арналған Қазақстан Республикасы заңдарында белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.
2. Шетел қатысатын кәсiпорын осы тәртiп бойынша көзделген құжаттардан басқа мыналарды табыс етуге тиiс:
а) шетелдiк заңды тұлға үшiн сол субъект өз елiнiң заңдары бойынша заңды тұлға болып табылатынын куәландыратын сауда тiзiлiмiнен алынған көшiрме немесе басқа құжат, нотариат бекiткен қазақ немесе орыс тiлдерiндегi аудармасымен бiрге;
б) шетелдiк жеке тұлға үшiн жеке тұлғаның өзiн куәландыратын паспортының немесе басқа құжатының көшiрме нұсқасы, нотариат бекiткен қазақ немесе орыс тiлдерiндегi аудармасымен бiрге.
3. Шетел қатысатын кәсiпорындардың кейбiр түрлерiн тiркеу үшiн Қазақстан Республикасының тиiстi заң құжаттарымен қосымша құжаттарды табыс ету қажеттiгi көзделуi мүмкiн.
ЕСКЕРТУ. 16-тармаққа өзгерiстер енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 30-1 Заңымен.
ЕСКЕРТУ. 16-тармақ өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

17-бап. Шетел қатысатын кәсiпорындардың қызметiне
лицензия беру

1. Қазақстан Республикасының аумағында кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыру құқығына берiлетiн, шетел қатысатын кәсiпорындар алуға мiндеттi лицензиялар жалпы және арнаулы лицензиялар болып бөлiнедi.
2. Жалпы лицензиялар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өздерiнiң меншiк нысандары мен мемлекеттiк бағынысына қарамастан шаруашылық жүргiзушi барлық субъектiлер үшiн лицензия алу мiндеттi болып табылатын кәсiпкерлiк қызмет түрлерiне қатысты. Шетел қатысатын кәсiпорындардың мұндай қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензия алуы Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары үшiн белгiленген тәртiп бойынша жүзеге асырылады.
3. Арнаулы лицензиялар шетел қатысатын кәсiпорындар жөнiнде ғана лицензия алу қолданылатын қызмет түрлерiне қатысты. Мұндай қызмет түрлерi Қазақстан Республикасының заң құжаттарымен белгiленедi.

18-бап. Шетел қатысатын кәсiпорындарды тарату
және қайта құру

1. Шетел қатысатын кәсiпорындарды тарату және қайта құру Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары үшiн белгiленген тәртiп бойынша жүзеге асырылады.
2. <*>
ЕСКЕРТУ. 18-баптың 2-тармағы алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

IV тарау. Шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары
мен өкiлдiктерiн тiркеу және олардың қызметi

19-бап. Шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары мен
өкiлдiктерi және олардың қызметi

1. Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде орналасқан шетелдiк заңды тұлғаның филиалы оның Қазақстан Республикасында орналасқан және тiркелген, осы заңды тұлға мiндеттерiнiң бәрiн немесе бiр бөлiгiн атқаратын оқшау бөлiмшесi болып табылады.
2. Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде орналасқан шетелдiк заңды тұлғаның өкiлдiгi оның Қазақстан Республикасында орналасқан және тiркелген, шетелдiк заңды тұлғаның мүдделерiн қорғайтын және оған өкiлдiк ететiн оның атынан мәмiлелер мен өзге де құқықтық iс-әрекеттер жасайтын оқшау бөлiмшесi болып табылады.
3. Филиалдар мен өкiлдiктер заңды тұлғалар болмайды. Оларға өздерiн құрған шетелдiк тұлға мүлiк бөледi және олар осы заңды тұлға бекiткен ереже негiзiнде iс-қимыл жасайды.
4. Филиалдар мен өкiлдiктердiң басшыларын шетелдiк заңды тұлға тағайындайды және олар өздерiне берiлген сенiмхат негiзiнде iс-қимыл жасайды.

20-бап. Шетелдiк заңды ұйымдардың филиалдары мен
өкiлдiктерiн тiркеу тәртiбi

1. Қазақстаннан тыс жерлерде орналасқан шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары мен өкiлдiктерiн Қазақстан Республикасында шетел қатысатын кәсiпорындарды (осы Заңның 16-бабы) мемлекеттiк тiркеудi жүзеге асырушы органдар тiркейдi.
2. Шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары мен өкiлдiктерiн тiркеу Қазақстан Республикасы заңды тұлғаларының филиалдары мен өкiлдiктерiн тiркеу үшiн Қазақстан Республикасы заңдарында белгiленген ортақ ережелер бойынша жүргiзiледi. Тiркеуге арналған құжаттар нотариат бекiткен қазақ немесе орыс тiлдерiндегi аудармасымен бiрге табыс етiледi.
ЕСКЕРТУ. 20-баптың 2-тармағы жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1996.07.15. N 30-1 Заңымен.

V тарау. Шетелдiк инвесторлар және шетел қатысатын кәсiпорындар қызметiнiң түрлерi мен
шарттары

ЕСКЕРТУ. Атауы сөздермен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

21-бап. Еншiлес кәсiпорындар, филиалдар мен өкiлдiктер

1. Шетел қатысатын кәсiпорын заңдарда белгiленген тәртiп бойынша Қазақстан Республикасының аумағында және одан тыс жерлерде заңды тұлға құқықтары бар еншiлес кәсiпорындар, сондай-ақ филиалдар мен өкiлдiктер құра алады.
2. Шетел қатысатын кәсiпорындардың филиалдары мен өкiлдiктерi заңды тұлға болмайды және өздерi туралы шетел қатысатын кәсiпорындар бекiтетiн ережелер негiзiнде жұмыс iстейдi.

22-бап. Кедендiк салықтар

1. Қазақстан Республикасына шетел қатысатын кәсiпорынның жарғылық қорына шетелдiк инвестордың салымы ретiнде әкелiнетiн жабдықтар мен олардың жиынтықтаушы қосалқы бөлшектерi кеден бажын төлеуден босатылады.
2. Шетел қатысатын кәсiпорындардың, шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары мен өкiлдiктерiнiң шетелдiк қызметкерлерiнiң жеке мүлкi кеден бажын төлеуден босатылады.
3. <*>
ЕСКЕРТУ. 22-баптың 1-2-тармақтары жаңа редакцияда, 3-тармағы алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

23-бап. Бухгалтерлiк есеп және есеп беру

1. Шет ел қатысатын кәсiпорын Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бухгалтерлiк есеп жүргiзедi және қаржылық есептiлiк жасайды.
2. Салықтарды есептеу Қазақстан Республикасының салық заңдарына сәйкес жүргiзiледi.
3. Шет ел қатысатын кәсiпорын Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген мерзiмде және нысандар бойынша меншiк иелерiне, мемлекеттiк статистика, мемлекеттiк бақылау және қадағалау органдарына олардың құзыретiне сәйкес жылдық қаржылық есептiлiк және аудиторлық қорытынды табыс етедi.
Ескерту. 23-баптың 2-тармағы жаңа редакцияда - ҚР Президентiнiң 1995.10.05. N 2488 Жарлығымен.
ЕСКЕРТУ. 23-баптың 1,3-тармақтары жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.06.02. N 115-I Заңымен.

24-бап. Қазақстан Республикасының азаматтары қатысатын
еңбек қатынастары

ЕСКЕРТУ. Атауы сөздермен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

1. Шетел қатысатын кәсiпорындарда жұмысқа жалдау мен босату, еңбек пен демалыс режимi мәселелерiн, еңбекке ақы төлеу, кепiлдiктер беру мен өтем төлеу ережелерiн қоса алғанда, өндiрiстiк және еңбек қатынастары ұжымдық шартпен (келiсiммен) де, жеке еңбек шарттарымен (келiсiм-шарттармен) де реттеледi.
2. Ұжымдық шарт (келiсiм) пен жеке еңбек шарттарының ережелерi Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген ережелермен салыстырғанда осы кәсiпорын қызметкерлерiнiң жағдайын нашарлатпауы керек.
3. Шетел қатысатын кәсiпорындағы кәсiптiк одақтардың қызметi Қазақстан Республикасының заңдары негiзiнде жүзеге асырылады.

25-бап. Шетелдiк қызметкерлер тарту

1. Шетел қатысатын кәсiпорындардың жұмысшылары мен қызметшiлерiнiң, оның әкiмшiлiгiнiң, бақылау кеңесi мүшелерiнiң құрамына шетелдiк азаматтар кiре алады.
Шетел қатысатын кәсiпорындардың шетелдiк қызметкерлерiнiң еңбегiне ақы төлеу, оларға демалыс беру, зейнетақымен қамтамасыз ету мәселелерi олардың әрқайсысымен жасалатын жеке еңбек шарттарында (келiсiм-шарттарда) шешiлуге тиiс. Осы қызметкерлер өздерiнiң шетелдiк валютамен алатын жалақысының тиiстi салықтар мен басқа да мiндеттi төлемдер төленгеннен кейiн шет мемлекеттерге аудара алады.
2. Қазақстан Республикасында тұрақты тұрғылықты жерi жоқ шетелдiк қызметкерлермен еңбек қатынастарына, егер еңбек шартын (келiсiм-шартын) жасасушы тараптар оны жасасқан кезде немесе бұдан былайғы келiсiм негiзiнде еңбек қатынастарының жекелеген элементтерiн реттеп отыратын елдiң заңдарын таңдап алмаған болса, Қазақстан Республикасының заңдары қолданылады.
3. Қазақстан Республикасында шетелдiк инвесторлармен жасалған еңбек шарттары (келiсiм-шарттары) бойынша жұмыс iстейтiн шетелдiк азаматтардың еңбек қатынастары еңбек шартының тараптары (келiсiм-шартында) таңдап алған заңдармен реттеледi.
4. Шетел қызметкерiмен жасалған еңбек шартының (келiсiм-шартының) талаптары жалақы мөлшерi, әйелдердiң, жасөспiрiмдердiң, мүгедектердiң еңбегiн қолдану, сондай-ақ қауiпсiз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету бөлiгiнде қызметкерлердi әлеуметтiк қорғаудың ең төменгi деңгейiн белгiлейтiн Қазақстан Республикасы заңдарының нормаларына қайшы келмеуге тиiс.
ЕСКЕРТУ. 25-бап өзгертiлдi және толықтырылды - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

26-бап. Әлеуметтiк сақтандыру мен қамсыздандыру

1. Шетел қатысатын кәсiпорынның шетелдiк қызметкерлерiн зейнетақымен қамтамасыз етуге арналған төлемдер олардың тұрақты тұратын елдерiнiң тиiстi қорларына валютамен және сол елдердiң заңдарына сәйкес аударылады.
2. Шетел қатысатын кәсiпорындар қазақстандық қызметкерлердi мемлекеттiк әлеуметтiк сақтандыру жарналарын Қазақстан Республикасының кәсiпорындары мен ұйымдары үшiн белгiленген ставкалар бойынша енгiзедi.
ЕСКЕРТУ. 26-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

27-бап. Дауларды шешу

1. Инвестициялық даулар, мүмкiндiгiнше, келiссөздер арқылы шешiледi.
2. Егер мұндай дауларды дауласушы кез келген бiр тараптың екiншi тарапқа жазбаша өтiнiш жасаған күнiнен бастап үш ай iшiнде келiссөз арқылы шешу мүмкiн болмаса, шетелдiк инвестордың жазбаша келiсiмi болған жағдайда дау кез келген тараптың қалауы бойынша:
1) Қазақстан Республикасының сот органдарына;
2) дауларды шешудiң келiсiлген, соның iшiнде келiсiм-шартта немесе дауласушы тараптар арасындағы кез келген өзге келiсiмде белгiленген рәсiмге сәйкес мынадай төрелiк органдарының бiрiне:
а) егер инвестордың мемлекетi Вашингтонда қол қою үшiн 1965 жылғы 18 наурызда ашылған Мемлекеттер мен басқа мемлекеттердiң азаматтары арасындағы инвестициялық дауларды реттеу жөнiндегi конвенцияның (ИКСИД Конвенциясы) қатысушысы болса, сол Конвенцияға сәйкес құрылған Инвестициялық дауларды реттеу жөнiндегi халықаралық орталыққа (бұдан әрi - Орталық);
б) егер инвестордың мемлекетi ИКСИД Конвенциясының қатысушысы болмаса, Орталықтың Қосымша (Қосымша органның Ережелерi бойынша жұмыс iстейтiн) органына;
в) Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық сауда құқығы жөнiндегi Комиссиясының (ЮНСИТРАЛ) Төрелiк регламентiне сәйкес құрылатын төрелiк органдарына;
г) Стокгольмдегi Сауда Палатасының Төрелiк институтында төрелiк етiп қарауға;
д) Қазақстан Республикасының Сауда-өнеркәсiп палатасы жанындағы Төрелiк комиссиясына шешуге берiлуi мүмкiн.
3. Шетелдiк инвестор дауларды қараудың осы баптың 2-тармағының
2) тармақшасында көзделген рәсiмiн таңдаған жағдайда Қазақстан Республикасының келiсiмi алынған болып топшыланады. Шетелдiк инвестордың келiсiмi уәкiлеттi мемлекеттiк органға кез келген уақытта жазбаша өтiнiш беру арқылы немесе төрелiкке жүгiнген кезде берiлуi мүмкiн.
4. Уәкiлеттi мемлекеттiк орган дауды шешудiң бастамашысы болған, ал шетелдiк инвестор дауларды қараудың белгiлi бiр рәсiмiн таңдаудан жалтарған жағдайда, уәкiлеттi мемлекеттiк орган дауды бiтiмгершілiкпен реттеу мақсатымен шетелдiк инвесторға бiрiншi рет жазбаша хабарлаған күнiнен бастап үш ай өтiсiмен уәкiлеттi орган дауды Қазақстан Республикасының сот органдарына қарауға беруге хақылы.
Шетелдiк инвестор осы баптың 2-тармағында көзделген дауларды шешудiң өзге рәсiмiн таңдағаны туралы жазбаша өтiнiш берген жағдайда iстi қараушы сот iс жүргiзудi тоқтатады.
5. Осы бапқа сәйкес кез келген төрелiк iстi қарау, егер шетелдiк инвестор мен уәкiлеттi мемлекеттiк орган арасындағы келiсiмде өзгеше көзделмесе, 1958 жылғы 10 маусымда Нью-Йоркте қол қойылған Шетелдiк төрелiк шешiмдердi тану және орындау туралы Конвенцияға (Нью-Йорк Конвенциясы) қатысушы мемлекетте өтуге тиiс.
6. Осы бапқа сәйкес шығарылған кез келген төрелiк шешiм инвестициялық дау тараптары үшiн түбегейлi және мiндеттi болады. Қазақстан Республикасында мұндай шешiм Қазақстан Республикасы сот органдарының шешiмдерi ретiнде де орындалады.
7. Шетелдiк инвесторлардың Қазақстан Республикасының азаматтарымен және заңды тұлғаларымен, оның iшiнде Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарымен инвестициялық дау санатына жатпайтын дауларын, егер заң актiлерiнде немесе тараптардың келiсiмiнде өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының сот органдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес шешедi.
ЕСКЕРТУ. 27-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.07.01. N 165 Заңымен.

Қазақстан Республикасының
Президентi