О Гражданской обороне

Закон Республики Казахстан от 7 мая 1997 года N 100-1. Утратил силу Законом Республики Казахстан от 11 апреля 2014 года № 188-V

Сноска. Утратил силу Законом РК от 11.04.2014 № 188-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ

Сноска. По тексту слова "всех форм собственности", "независимо от форм собственности" исключены Законом РК от 7 июля 2006 года № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования).
Cноска№ По всему тексту:
слова "Центральный исполнительный орган Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "центрального исполнительного органа Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "центральный исполнительный орган Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям", "центральным исполнительным органом Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям" заменены соответственно словами "Уполномоченный орган", "уполномоченного органа", "уполномоченный орган", "уполномоченным органом";
слово "Полномочия" заменено словом "Компетенция" - Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Организация и ведение гражданской обороны - одна из важнейших функций государства, составная часть его оборонных мероприятий.
Настоящий Закон определяет основные задачи, организационные принципы построения и функционирования Гражданской обороны Республики Казахстан, компетенцию центральных, местных представительных и исполнительных органов, организаций, права и обязанности граждан Республики Казахстан, иностранцев и лиц без гражданства в области гражданской обороны.
Сноска. Преамбула с изменениями, внесенными Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

Гражданская оборона - это государственная система органов управления и совокупность общегосударственных мероприятий, проводимых в мирное и военное время в целях защиты населения, объектов хозяйствования и территории страны от воздействия поражающих (разрушающих) факторов современных средств поражения, чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

части Гражданской обороны - воинские части Гражданской обороны, создаваемые Правительством Республики Казахстан;

службы Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций - республиканские, областные, районные, городские службы Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, создаваемые решением Правительства Республики Казахстан, акимами, руководителями центральных и местных исполнительных органов, организаций;

силы Гражданской обороны - воинские части Гражданской обороны, территориальные, объектовые формирования, формирования служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, оперативно-спасательные отряды подразделения государственной противопожарной службы;

формирования Гражданской обороны - территориальные и объектовые формирования, формирования служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, создаваемые в областях, городах, районах, центральных и местных исполнительных органах, организациях;

уполномоченный орган в области Гражданской обороны (далее - уполномоченный орган) - государственный орган, осуществляющий государственное регулирование и контроль в области Гражданской обороны;

органы управления Гражданской обороны - центральные и местные исполнительные органы Республики Казахстан, организации, осуществляющие руководство и обеспечивающие выполнение мероприятий Гражданской обороны в мирное и военное время;

сигнал "Внимание всем!" - единый сигнал Гражданской обороны, который передается сиренами и другими сигнальными средствами. По этому сигналу население обязано включить телевизоры, радио и другие средства приема информации, внимательно прослушать передаваемую информацию и выполнить требования по порядку действий и правилам поведения;

оперативно-спасательные отряды - республиканские, областные, городские, районные организации, предназначенные для ведения поисково-спасательных работ в труднодоступных районах и на объектах повышенной сложности;

фонд защитных сооружений - совокупность всех имеющихся инженерных сооружений, специально предназначенных для защиты производственного персонала и населения от современных средств поражения, а также при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера;

объекты хозяйствования - здания, сооружения и другие строения, используемые в интересах промышленного, сельскохозяйственного производства и других сфер деятельности общества;

эвакуационные органы - эвакуационные и эвакоприемные комиссии, создаваемые центральными и местными исполнительными органами, организациями для осуществления эвакуации населения, материальных ценностей в безопасную зону, организации их размещения, производственной деятельности и жизнеобеспечения.
Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан в
области гражданской обороны

1. Законодательство Республики Казахстан в области гражданской обороны основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона, а также иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. (Исключен - от 7 июля 2006 года № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Статья 3. Основные задачи Гражданской обороны

Защита населения и объектов хозяйствования является первостепенной задачей Гражданской обороны и осуществляется на основе научного определения оптимальных способов действия населения и заблаговременной подготовки территорий и объектов хозяйствования в интересах уменьшения ущерба при применении современных средств поражения и чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера.
Основными задачами Гражданской обороны являются:
1) организация, развитие и поддержание в постоянной готовности систем управления, оповещения и связи;
2) создание сил Гражданской обороны, их подготовка и поддержание в постоянной готовности к действиям при чрезвычайных ситуациях;
3) подготовка персонала центральных и местных исполнительных органов, организаций и обучение населения;
4) наблюдение и лабораторный контроль за радиационной, химической, бактериологической (биологической) обстановкой;
5) обеспечение мобилизационной готовности воинских формирований Гражданской обороны;
6) проведение комплекса мероприятий по повышению устойчивости функционирования отраслей и объектов хозяйствования;
7) накопление и поддержание в готовности необходимого фонда защитных сооружений, запасов средств индивидуальной защиты и другого имущества Гражданской обороны;
8) оповещение населения, центральных и местных исполнительных органов об угрозе жизни и здоровью людей и порядке действий в сложившейся обстановке;
9) проведение поисково-спасательных и других неотложных работ, организация жизнеобеспечения пострадавшего населения и его эвакуации из опасных зон;
10) защита продовольствия, водоисточников, пищевого сырья, фуража, животных и растений от радиоактивного, химического, бактериологического (биологического) заражения, эпизоотий и эпифитотий.

Статья 4. Принципы и порядок организации Гражданской
обороны

Гражданская оборона организуется по территориально-производственному принципу на всей территории республики.
Реализация мероприятий Гражданской обороны осуществляется центральными, местными представительными и исполнительными органами, органами местного самоуправления Республики Казахстан, организациями, органами управления и силами Гражданской обороны, гражданами Республики Казахстан.
Подготовка по гражданской обороне проводится заблаговременно, с учетом развития современных средств поражения и наиболее вероятных на данной территории, в отрасли или организации чрезвычайных ситуаций.
В целях комплексного и дифференцированного проведения мероприятий Гражданской обороны, исходя из степени важности, осуществляется отнесение городов к группам, а организаций к категориям по гражданской обороне в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
Ответственность за организацию и осуществление мероприятий Гражданской обороны несут руководители центральных, местных исполнительных органов Республики Казахстан и организаций.
Центральные и местные исполнительные органы, организации ежегодно в порядке, устанавливаемом Правительством Республики Казахстан, представляют отчет о выполнении мероприятий Гражданской обороны.
Сноска. В статью 4 внесены изменения Законом РК от 7 июля 2006 года № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Глава 2. Мероприятия Гражданской обороны в области
защиты населения, территорий и объектов
хозяйствования Республики Казахстан

Статья 5. Мероприятия Гражданской обороны по защите
населения, территорий и объектов
хозяйствования от чрезвычайных
ситуаций природного и техногенного характера

Мероприятия Гражданской обороны по защите населения, территорий и объектов хозяйствования проводятся заблаговременно и являются обязательными для центральных, местных представительных и исполнительных органов, органов местного самоуправления, организаций и населения Республики Казахстан.
В целях защиты населения, территорий и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера проводятся:
1) уполномоченным органом:
разработка перспективных и текущих планов по защите населения и территории от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и планов действий по их ликвидации, а также представление его на утверждение соответствующим начальникам Гражданской обороны;
утверждение перспективных и текущих планов по защите объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и планов действий по их ликвидации;
утверждение комплекса мероприятий по повышению устойчивости функционирования объектов хозяйствования и обеспечению безопасности в чрезвычайных ситуациях;
создание, подготовка и поддержание в готовности к применению сил и средств по предупреждению и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, оказание помощи пострадавшим;
организация системы мониторинга, оповещения населения, территорий и объектов хозяйствования о техногенных авариях, возможных наводнениях, селях, оползнях и других опасных экзогенных явлениях;
2) местными исполнительными органами:
планирование застройки территорий с учетом возможных наводнений, селей, оползней и других опасных экзогенных явлений;
создание резерва временного жилья для населения, оставшегося без крова при чрезвычайных ситуациях;
создание запасов продовольствия, медикаментов и материально-технических средств на объектах жизнеобеспечения;
3) организациями:
разработка перспективных и текущих планов по защите объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и планов действий по их ликвидации;
разработка комплекса мероприятий по повышению устойчивости функционирования объектов хозяйствования и обеспечению безопасности в чрезвычайных ситуациях;
создание, подготовка и поддержание в готовности к применению сил и средств по предупреждению и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, оказание помощи пострадавшим;
организация системы мониторинга, систем оповещения персонала, хозяйствующих субъектов и населения о техногенных авариях;
планирование застройки территорий организации с учетом возможных наводнений, селей, оползней и других опасных экзогенных явлений;
создание запасов продовольствия, медикаментов и материально-технических средств на объектах жизнеобеспечения.
Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 04.12.2008 № 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 6. Мероприятия Гражданской обороны по защите
от землетрясений

1. В целях защиты населения, территорий и объектов хозяйствования от возможных землетрясений заблаговременно проводится следующий комплекс мероприятий:
развитие республиканской системы сейсмологических наблюдений и прогноза землетрясений;
научное прогнозирование, оценка сейсмической опасности и сейсмическое микрорайонирование территории республики;
разработка строительных норм и правил с учетом сейсмической опасности;
научное обоснование расчетов и проектирование эффективных конструкций сейсмостойких зданий и сооружений и надежного функционирования объектов хозяйствования;
осуществление контроля за качеством строительства сейсмостойких зданий и сооружений;
обеспечение сейсмостойкости и надежного функционирования зданий и сооружений существующей застройки;
регулирование застройки территорий с учетом возможных сейсмических воздействий.
2. При ликвидации последствий землетрясения проводятся следующие мероприятия:
получение информации о землетрясении, принятие решения и доведение его до регионов республики;
организация управления поисково-спасательными и другими неотложными работами, а также их материально-техническое обеспечение;
руководство действиями сил и средств Гражданской обороны и другими мероприятиями, согласно плану ликвидации последствий землетрясений.
3. Руководители центральных, местных представительных и исполнительных органов, организаций в пределах своей компетенции, в целях защиты населения и снижения экономического ущерба от возможных землетрясений заблаговременно обязаны:
организовывать проведение сейсмического районирования и оценку сейсмической опасности на подведомственных территориях, на которых расположены объекты хозяйствования, представляющие повышенную опасность для населения и окружающей среды, а также в районах интенсивной нефте-, газодобычи и подземных выработок;
производить работы по антисейсмическому усилению зданий и сооружений, прежде всего жилых домов, школ, детских дошкольных учреждений, больниц, других зданий, сооружений с массовым пребыванием людей и объектов жизнеобеспечения (тепло-, водо-, газо-, энергоснабжения и связи, канализации), химических и взрывоопасных производств;
предусматривать при проведении капитальных ремонтов несейсмостойких зданий и сооружений обязательное антисейсмическое усиление их строительных конструкций;
не допускать строительства зданий и сооружений без принятия специальных мер по обеспечению их сейсмостойкости, а также строительства в зонах тектонических разломов, неблагоприятных грунтовых условий и на оползнеопасных склонах.
4. В целях ликвидации последствий землетрясения руководители обязаны:
1) уполномоченного органа:
организовать проведение спасательных работ;
осуществить сбор и предоставление в вышестоящие органы и населению информации о силе землетрясения, разрушениях, потерях и принимаемых мерах по ликвидации его последствий;
2) центральных и местных исполнительных органов:
организовать ликвидацию последствий землетрясения, проведение спасательных и неотложных работ, оказание медицинской помощи пострадавшим и другие мероприятия по жизнеобеспечению населения;
осуществить сбор и предоставление в уполномоченный орган информации о разрушениях, потерях и принимаемых мерах по ликвидации последствий землетрясения;
3) организаций:
организовать ликвидацию последствий землетрясения, проведение спасательных и неотложных работ, оказание первой медицинской помощи пострадавшим и другие мероприятия по жизнеобеспечению персонала.
Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 04.12.2008 № 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 7. Мероприятия Гражданской обороны по защите от
последствий изменения уровней морей и крупных
водоемов

1. Мероприятия по защите от наводнений, затоплений и обмеления морей и крупных водоемов направлены на обеспечение безопасности населения, объектов хозяйствования, инфраструктуры и включают:
научные исследования и прогнозирование возможных последствий от изменения уровней морей и крупных водоемов;
проектирование, строительство и эксплуатацию защитных гидротехнических и иных сооружений;
планирование застройки территорий с учетом результатов научных исследований изменения уровня морей и крупных водоемов;
организацию систем мониторинга уровня изменения морей и крупных водоемов, состояния окружающей среды, оповещения населения и хозяйствующих субъектов о нагонных явлениях в прибрежной зоне.
2. Центральные, местные представительные и исполнительные органы, организации в целях защиты населения, территорий, снижения экономического ущерба от изменения уровня морей и крупных водоемов, в пределах своей компетенции обязаны:
обеспечивать развитие научных основ и методов прогноза динамики уровневой поверхности морей и крупных водоемов;
организовывать и контролировать качество строительства защитных гидротехнических и иных сооружений в районах возможных наводнений;
не допускать отвода земельных участков под застройку объектов, для хозяйственных нужд без учета соответствующих нормативных актов в зонах возможных наводнений, затоплений и подтоплений;
на всех стадиях недропользования в приоритетном порядке обеспечивать соблюдение экологических требований, предусмотренных законодательством Республики Казахстан;
обеспечить постоянный мониторинг земель, почвенного и растительного покрова и подземных вод в прибрежных зонах морей и крупных водоемов.

Статья 8. Мероприятия Гражданской обороны по защите от
чрезвычайных ситуаций, связанных с разработкой
месторождений полезных ископаемых

Мероприятия, реализуемые центральными, местными представительными и исполнительными органами и организациями по обеспечению безопасности территорий и объектов хозяйствования от чрезвычайных ситуаций, связанных с разработкой месторождений твердых, жидких и газообразных полезных ископаемых, в пределах своей компетенции включают:
научные исследования, прогнозирование и оценку опасности возможных последствий добычи полезных ископаемых для населения и окружающей среды;
планирование застройки территорий, строительство и эксплуатацию зданий и сооружений с учетом перспектив развития добычи полезных ископаемых и ее влияния на устойчивость геологических структур;
повышение надежности и устойчивости существующих зданий и сооружений в районах разрабатываемых месторождений;
организацию систем мониторинга состояния окружающей среды и технологических условий разрабатываемых месторождений и оповещение населения и хозяйствующих субъектов о возможных чрезвычайных ситуациях;
организацию и проведение превентивных мероприятий по снижению возможного ущерба от чрезвычайных ситуаций, связанных с разработкой месторождений, а при невозможности их проведения - прекращение добычи и консервацию месторождений с выполнением необходимого комплекса защитных мероприятий.

Статья 9. Мероприятия Гражданской обороны по защите
населения, территорий и объектов
хозяйствования от современных средств
поражения

В целях защиты населения, территорий и объектов хозяйствования, снижения ущерба и потерь при угрозе и применении современных средств поражения проводятся:
1) заблаговременно:
разработка планов Гражданской обороны на мирное и военное время;
создание и развитие систем управления, оповещения и связи Гражданской обороны и поддержание их в готовности к использованию;
создание, укомплектование, оснащение и поддержание в готовности сил Гражданской обороны;
подготовка органов управления и всеобщее обучение населения способам защиты и действиям в случаях применения средств поражения;
строительство и накопление фонда защитных сооружений Гражданской обороны и содержание их в готовности к функционированию;
создание, накопление и своевременное освежение запасов средств индивидуальной защиты, материально-технических средств, резервов для выполнения мероприятий Гражданской обороны и жизнеобеспечения населения;
планирование и проведение эвакуационных мероприятий;
планирование и выполнение мероприятий по устойчивому функционированию отраслей и объектов хозяйствования;
проведение мероприятий по обеспечению мобилизационной готовности воинских формирований Гражданской обороны;
2) при применении средств поражения:
оповещение об угрозе и применении средств поражения, информирование населения о порядке и правилах действий;
укрытие населения в защитных сооружениях, при необходимости - использование средств индивидуальной защиты;
оказание медицинской помощи раненым и пораженным;
проведение поисково-спасательных и других неотложных работ;
восстановление нарушенных систем управления, оповещения и связи;
проведение неотложных аварийно-восстановительных работ на объектах жизнеобеспечения населения и объектах хозяйствования;
восстановление готовности формирований Гражданской обороны;
проведение эвакуационных мероприятий.

Статья 10. Инженерно-технические мероприятия Гражданской
обороны

Инженерно-технические мероприятия Гражданской обороны разрабатываются и проводятся заблаговременно.
Инженерно-технические мероприятия Гражданской обороны должны предусматриваться при составлении схем и проектов районной планировки и застройки территорий, населенных пунктов, промышленных зон, в проектах строительства, расширения, реконструкции и технического перевооружения организаций.
Проектно-сметная документация на развитие регионов, застройку территорий, строительство и реконструкцию населенных пунктов и объектов хозяйствования согласовывается с территориальными органами по чрезвычайным ситуациям.
Сноска. В статью 10 внесены изменения Законом РК от 7 июля 2006 года № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования).

Статья 11. Подготовка специалистов и населения по
Гражданской обороне

1. Подготовка по вопросам Гражданской обороны является обязательной для всех граждан Республики Казахстан и проводится по соответствующим учебным программам. Для подготовки используются и средства массовой информации.
2. Подготовка и переподготовка руководителей центральных и местных исполнительных органов, организаций осуществляется в центрах подготовки.
3. Подготовка специалистов для Гражданской обороны осуществляется в военных, гражданских учебных заведениях Республики Казахстан, а также в зарубежных государствах и в международных центрах.
4. Подготовка населения страны по Гражданской обороне проводится по месту работы, учебы и жительства, начиная с дошкольных учреждений.

Глава 3. Силы Гражданской обороны

Статья 12. Состав сил Гражданской обороны

Силы Гражданской обороны состоят из воинских частей Гражданской обороны, территориальных, объектовых формирований и формирований служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, оперативно-спасательных отрядов подразделений государственной противопожарной службы.
Силы Гражданской обороны в мирное время являются составной частью Государственной системы предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, Положение о которой утверждается Правительством Республики Казахстан.
На период проведения спасательных работ по решению Правительства Республики Казахстан могут выделяться части и подразделения Министерства обороны, Министерства внутренних дел, ведомственные специализированные аварийно-спасательные, аварийно-восстановительные, военизированные и другие формирования, которые осуществляют выполнение работ под оперативным руководством общего руководителя спасательными работами.
Выделенные силы должны быть обучены, укомплектованы техникой, оборудованием и готовыми к автономному проведению поисково-спасательных работ.
Использование сил Гражданской обороны осуществляется по решению начальников Гражданской обороны соответствующих уровней. <*>
Сноска. Статья 12 - с дополнениями, внесенными Законом РК от 9.12.98г. N 307. Внесены изменения - Законом РК от 20декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 13. Воинские части Гражданской обороны Республики
Казахстан и их задачи в мирное и военное время

1. Воинские части Гражданской обороны Республики Казахстан предназначены для защиты населения, объектов хозяйствования и территорий республики при угрозе и возникновении чрезвычайных ситуаций в мирное и военное время.
Право создания воинских частей Гражданской обороны, подведомственных уполномоченному органу, предоставляется Правительству Республики Казахстан.
Правительство Республики Казахстан принимает меры по комплектованию, оснащению и поддержанию в готовности к применению воинских частей Гражданской обороны.
2. Основными задачами воинских частей Гражданской обороны являются:
1) в мирное время:
организация всесторонней подготовки и аттестации личного состава к ведению спасательных работ;
проведение поисково-спасательных работ и оказание всесторонней помощи в жизнеобеспечении пострадавшего населения;
участие в мероприятиях, направленных на предупреждение чрезвычайных ситуаций;
участие в спасательных работах в случае чрезвычайных ситуаций на территориях иностранных государств, с которыми Республика Казахстан имеет соответствующие соглашения;
сопровождение и охрана грузов, перевозимых в зоны чрезвычайных ситуаций в качестве гуманитарной помощи;
осуществление мероприятий по подготовке к мобилизационному развертыванию и приведению в высшие степени боевой готовности;
накопление, хранение и своевременное обновление вооружения, техники, других материально-технических средств, предназначенных для развертывания воинских частей Гражданской обороны и проведения спасательных и других неотложных работ в мирное и военное время;
2) в военное время:
ведение радиационной, химической разведки в очагах поражения и зонах заражения;
проведение спасательных и других неотложных работ в очагах поражения, зонах заражения и катастрофического затопления;
участие в проведении эвакуации населения и объектов хозяйствования;
участие в проведении работ по восстановлению объектов жизнеобеспечения населения, выполнение отдельных задач территориальной обороны, связанных с восстановлением аэродромов, дорог, переправ и других важных элементов инфраструктуры тыла.
3. Применение воинских частей Гражданской обороны в мирное время осуществляется руководителем уполномоченного органа в порядке, определенном Правительством Республики Казахстан.
Воинские части Гражданской обороны постоянной готовности должны быть оснащены техникой и оборудованием и готовы к немедленному применению по оказанию помощи пострадавшему населению.
4. Комплектование воинских частей Гражданской обороны осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Воинские части Гражданской обороны Республики Казахстан комплектуются также и гражданским персоналом. Штатную численность, перечень должностей, замещаемых гражданским персоналом, устанавливает руководитель уполномоченного органа в пределах общей численности, утвержденной Правительством Республики Казахстан.
5. Для мобилизационного развертывания воинских частей Гражданской обороны создаются и содержатся, согласно штатам техника, вооружение, запасы материальных и технических средств.
Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 14. Формирования Гражданской обороны,
назначение и порядок их создания

1. Формирования Гражданской обороны предназначены для проведения аварийно-спасательных и других неотложных работ при угрозе и возникновении чрезвычайных ситуаций в мирное и военное время.
Формирования Гражданской обороны создаются в организациях, в районах, городах, областях и подразделяются на объектовые и территориальные.
Объектовые формирования создаются в организациях, по месту жительства и используются, как правило, в их интересах. По решению руководителя ликвидации чрезвычайной ситуации объектовые формирования могут привлекаться для выполнения задач в интересах соответствующих территорий.
Территориальные формирования создаются в районах, городах, областях и подчиняются соответствующим начальникам Гражданской обороны. Базой создания территориальных формирований являются организации.
Состав и численность формирований Гражданской обороны определяются на основании прогнозных расчетов и объема предстоящих аварийно-спасательных работ.
Для регионов Республики Казахстан, подверженных землетрясениям, формирования Гражданской обороны готовятся из расчета не менее одного спасателя на 10 человек населения; для промышленных регионов и территорий, подверженных наводнениям, пожарам и другим потенциальным опасностям, - один спасатель на 15-20 человек, населения.
Руководители организаций, в которых создаются формирования Гражданской обороны, несут персональную ответственность за профессиональную подготовку, оснащение современной техникой, оборудованием, снаряжением, другими материальными средствами и поддержание их в постоянной готовности.
2. Основные виды формирований Гражданской обороны:
1) спасательные формирования предназначены для разведки, розыска и извлечения пораженных из завалов, оказания первой медицинской помощи и состоят из сводных спасательных отрядов (команд), спасательных команд (групп), команд (групп) поиска людей, групп, звеньев разведки и других;
2) инженерные формирования предназначены для проведения инженерной разведки, устройства проездов, проходов в завалах, восстановления и содержания в проезжем состоянии дорог и мостов, в том числе переправ через водные преграды, производства взрывных работ, вскрытия заваленных сооружений и других инженерных работ в районах разрушений и состоят из инженерных команд, дорожно-мостовых команд (групп), групп взрывных работ, групп (звеньев) инженерной разведки и других.
Инженерные формирования, в зависимости от специфики решаемых задач, должны быть укомплектованы техникой и оборудованием, обеспечивающими автономное выполнение работ;
3) формирования служб Гражданской обороны предназначены для жизнеобеспечения населения, ведения аварийно-спасательных и неотложно-восстановительных работ, усиления спасательных формирований и всестороннего обеспечения их действий и подразделяются на медицинские, связи, охраны общественного порядка, противопожарные, аварийно-технические, материального обеспечения, транспортные, защиты животных и растений и другие.
3. Оперативно-спасательные отряды предназначены для проведения поисково-спасательных работ и оказания неотложной помощи пострадавшим.
Оперативно-спасательные отряды являются формированиями повышенной готовности и создаются решением Правительства Республики Казахстан.
4. (исключен)
5. В формирования гражданской обороны зачисляются трудоспособные мужчины и женщины за исключением: инвалидов I, II, III групп, беременных женщин, женщин, имеющих ребенка до восьми лет, и в военное время - военнообязанных, имеющих мобилизационные предписания.
Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 12.03.1999 № 347; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 04.12.2008 № 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 4. Органы управления и службы Гражданской обороны, государственный контроль в области Гражданской обороны

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции Закона РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 15. Руководство Гражданской обороной

1. Общее руководство Гражданской обороной осуществляет Премьер-Министр Республики Казахстан, который (по должности) является Начальником Гражданской обороны Республики Казахстан.
2. Руководитель уполномоченного органа по должности является заместителем Начальника Гражданской обороны Республики Казахстан и осуществляет непосредственное руководство Гражданской обороной Республики.
3. Руководство Гражданской обороной в центральных и местных исполнительных органах, в организациях осуществляют их первые руководители, которые являются по должности соответствующими начальниками Гражданской обороны и несут персональную ответственность за организацию и осуществление мероприятий Гражданской обороны.
4. Начальники Гражданской обороны обязаны:
утверждать и вводить в действие планы Гражданской обороны соответствующего уровня в порядке, установленном Начальником Гражданской обороны Республики Казахстан;
проводить эвакуацию населения на подведомственной территории в установленном порядке;
издавать приказы, решения, распоряжения по вопросам гражданской обороны;
привлекать в установленном законодательством порядке к проведению мероприятий Гражданской обороны граждан и организации;
требовать от физических и юридических лиц, соблюдения настоящего Закона и других нормативных правовых актов по гражданской обороне.
5. Приказы, решения и распоряжения начальников Гражданской обороны соответствующих уровней по вопросам гражданской обороны обязательны для исполнения всеми организациями, а также должностными лицами и гражданами.
Сноска. Статья 15 с изменением, внесенным Законом РК от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 16. Органы управления Гражданской обороной

1. Для обеспечения выполнения мероприятий Гражданской обороны создаются органы:
уполномоченный орган и его территориальные органы;
отделы (работники) по Гражданской обороне в центральных и местных исполнительных органах областей (города республиканского значения, столицы);
в организациях - структурные подразделения (отдельные работники), специально уполномоченные на решение задач в области Гражданской обороны, непосредственно подчиненные первому руководителю.
Часть должностей в уполномоченном органе, его территориальных органах и подведомственных государственных учреждениях комплектуется военнослужащими и сотрудниками, в том числе переведенными (прикомандированными) из Министерства обороны, Министерства внутренних дел, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, других войск и воинских формирований.
2. Руководители управлений (отделов) по чрезвычайным ситуациям являются по должности заместителями соответствующих начальников Гражданской обороны.
Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 05.05.2000 № 48; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 07.07.2006 № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 17. Службы Гражданской обороны и чрезвычайных
ситуаций

1. Для обеспечения выполнения специальных мероприятий Гражданской обороны и подготовки в этих целях сил и средств создаются республиканские, областные, районные, городские службы Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций, а также при необходимости службы Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций организаций, которые непосредственно подчиняются начальнику Гражданской обороны.
2. Службы Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций создаются постановлением Правительства Республики Казахстан, решениями акимов областей (города республиканского значения, столицы), руководителей организаций.
3. Перечень республиканских служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций определяется Правительством Республики Казахстан, Положение о них утверждается уполномоченным органом.
4. Ответственность за готовность пунктов управления, сил и средств, служб Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций возлагается на руководителей центральных, местных исполнительных органов и организаций, на базе которых они созданы.
5. В целях организации выполнения эвакуационных мероприятий Гражданской обороны в центральных и местных исполнительных органах и в организациях создаются эвакуационные, эвакоприемные комиссии.
Сноска. В статью 17 внесены изменения - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 17-1. Государственный контроль в области
Гражданской обороны

1. Государственный контроль в области Гражданской обороны осуществляется в форме проверки и иных формах.
2. Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан «О государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан». Иные формы контроля осуществляются в соответствии с настоящим Законом.
3. К должностным лицам, осуществляющим государственный контроль в области Гражданской обороны, относятся:
Главный государственный инспектор Республики Казахстан по государственному контролю в области Гражданской обороны;
заместители Главного государственного инспектора Республики Казахстан по государственному контролю в области Гражданской обороны;
государственные инспекторы Республики Казахстан по государственному контролю в области Гражданской обороны;
главные государственные инспекторы областей, городов республиканского значения и столицы по государственному контролю в области Гражданской обороны;
заместители главных государственных инспекторов областей, городов республиканского значения и столицы по государственному контролю в области Гражданской обороны;
государственные инспекторы областей, городов и районов по государственному контролю в области Гражданской обороны.
Сноска. Статья 17-1 в редакции Закона РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 5. Компетенция центральных, местных
представительных и исполнительных органов, организаций,
права и обязанности граждан Республики Казахстан в
области Гражданской обороны

Статья 18. Компетенция Правительства Республики
Казахстан в области гражданской обороны

Правительство Республики Казахстан:
руководит Гражданской обороной Республики Казахстан;
разрабатывает основные направления государственной политики в сфере гражданской обороны и организует их осуществление;
определяет основные направления развития и совершенствования Гражданской обороны, порядок ее финансирования и материально-технического обеспечения;
осуществляет руководство разработкой и проведением мероприятий по повышению устойчивости функционирования экономики республики в мирное и военное время;
утверждает порядок и критерии отнесения городов к группам, организаций - к категориям по гражданской обороне;
определяет порядок перевода системы Гражданской обороны с мирного на военное положение, проведения эвакуационных мероприятий;
принимает решение на развертывание отдельных воинских частей Гражданской обороны Республики Казахстан для проведения аварийно-спасательных работ при крупномасштабных авариях, катастрофах и стихийных бедствиях;
выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.
Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 19. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган:
осуществляет непосредственное руководство Гражданской обороной;
принимает в пределах своей компетенции решения по вопросам подготовки и ведения гражданской обороны, обязательные для исполнения центральными и местными исполнительными органами, организациями, а также населением Республики Казахстан;
утверждает Положение о службах Гражданской обороны и чрезвычайных ситуаций;
организует управление воинскими частями и формированиями Гражданской обороны при проведении аварийно-спасательных и других неотложных работ;
разрабатывает план Гражданской обороны Республики Казахстан, областей, городов, районов на мирное и военное время, представляет его на утверждение соответствующим начальникам Гражданской обороны и осуществляет руководство по их реализации;
обеспечивает боевую и мобилизационную готовность воинских частей Гражданской обороны Республики Казахстан;
утверждает объем и содержание инженерно-технических мероприятий Гражданской обороны в зависимости от степени категорирования городов и объектов хозяйствования;
осуществляет международное сотрудничество в области гражданской обороны;
создает и обеспечивает постоянную готовность к немедленному использованию республиканской системы оповещения населения и связи, ее оснащение и развитие;
разрабатывает и утверждает формы обязательной ведомственной отчетности, проверочных листов, критерии оценки степени риска, полугодовые планы проведения проверок в соответствии с Законом Республики Казахстан «О государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан»;
осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 05.05.2000 № 48; от 07.07.2006 № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 04.12.2008 № 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 17.07.2009 № 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Компетенция Министерства обороны Республики
Казахстан в области гражданской обороны

Министерство обороны Республики Казахстан:
оповещает уполномоченный орган, а через местные органы военного управления - территориальные органы уполномоченного органа о введении соответствующей степени боевой готовности, а также об объявлении мобилизации;
проводит на основании указов Президента Республики Казахстан призывы граждан на действительную воинскую службу в систему Гражданской обороны Республики Казахстан, увольнение в запас военнослужащих, призыв приписного состава на учебные сборы, а также призыв граждан по мобилизации;
осуществляет комплектование уполномоченного органа, его территориальных органов, воинских частей Гражданской обороны и подведомственных организаций призывным контингентом и мобилизационными ресурсами, призыв (прием) офицеров на воинскую службу из запаса;
взаимодействует с уполномоченным органом при решении задач по защите населения и территорий от последствий применения современных средств поражения, а также по предупреждению и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 05.05.2000 № 48; от 07.07.2006 № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011).

Статья 21. Компетенция центральных исполнительных
органов Республики Казахстан в области
гражданской обороны

Центральные исполнительные органы Республики Казахстан в области гражданской обороны:
разрабатывают планы Гражданской обороны, осуществляют руководство Гражданской обороной в отраслях;
создают и поддерживают в постоянной готовности силы и средства, системы управления, оповещения и связи Гражданской обороны;
организуют подготовку формирований Гражданской обороны и обучение работников отрасли способам защиты от современных средств поражения и действиям в условиях чрезвычайных ситуаций;
организуют и руководят проведением аварийно-спасательных и других неотложных работ в подведомственных организациях;
планируют и проводят мероприятия по защите работников отрасли при угрозе и применении современных средств поражения, в условиях чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
принимают необходимые меры по обеспечению устойчивого функционирования отрасли в мирное и военное время;
осуществляют мероприятия по подготовке и организации эвакуации работников и их семей;
создают и содержат в интересах гражданской обороны запасы материально-технических, продовольственных, медицинских и иных ресурсов в подведомственных организациях и осуществляют контроль за их накоплением, хранением, обновлением и поддержанием в готовности к применению;
осуществляют иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011).

Статья 22. Компетенция местных представительных
и исполнительных органов областей (города
республиканского значения, столицы) в
области гражданской обороны

Местные представительные органы областей (города республиканского значения, столицы) осуществляют свои полномочия в пределах их компетенции.
Местные исполнительные органы областей (города республиканского значения, столицы):
организуют совместно с территориальными органами уполномоченного органа выполнение мероприятий Гражданской обороны организациями, расположенными на подведомственной территории;
обеспечивают подготовку и поддержание в готовности органов управления, сил и средств Гражданской обороны, укомплектование их личным составом и оснащение необходимой техникой, специальным оборудованием, средствами для ведения аварийно-спасательных и других неотложных работ;
организуют и проводят совместно с территориальными органами уполномоченного органа неотложные работы, обеспечивают проведение эвакуационных мероприятий;
определяют объемы и отвечают за накопление, хранение, обновление и поддержание в готовности имущества Гражданской обороны, материально-технических, продовольственных, медицинских и иных ресурсов, гарантирующих первоочередное обеспечение жизнедеятельности населения в условиях применения современных средств поражения;
несут ответственность за состояние Гражданской обороны на подведомственной территории;
осуществляют в интересах местного государственного управления иные полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 10.01.2006 № 116 (порядок введения в действие см. ст. 2 Закона № 116); от 04.12.2008 № 97-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 23. Компетенция организаций в области гражданской
обороны

Руководители организаций:
разрабатывают планы Гражданской обороны на мирное и военное время и осуществляют руководство по их реализации;
осуществляют мероприятия по защите работающего персонала, объектов хозяйствования от воздействия современных средств поражения и чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
обеспечивают устойчивое функционирование организаций в мирное и военное время;
создают и поддерживают в готовности формирования Гражданской обороны и обеспечивают их комплектование обученными специалистами и оснащение необходимой техникой, средствами для проведения аварийно-спасательных и других неотложных работ;
осуществляют обучение по гражданской обороне работников, а также населения, проживающего в зонах вероятного поражения от аварий на потенциально опасных объектах;
организуют проведение аварийно-спасательных и других неотложных работ на своих объектах;
создают и поддерживают в постоянной готовности локальные системы оповещения, средства коллективной и индивидуальной защиты;
создают необходимые условия работникам для выполнения ими обязанностей по гражданской обороне;
предоставляют, в установленном законодательством порядке, в военное время и в чрезвычайных ситуациях для выполнения задач Гражданской обороны транспортные, материальные средства, инструменты и оборудование.
Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 24. Права и обязанности граждан, проживающих на
территории Республики Казахстан, по
гражданской обороне

1. Граждане Республики Казахстан, иностранцы и лица без гражданства, проживающие на территории республики, имеют право на:
защиту своей жизни и здоровья от последствий применения современных средств поражения, чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;
материальные и иные выплаты в случае гибели при выполнении задач гражданской обороны, которые возмещаются семьям погибших в соответствии с действующим законодательством Республики Казахстан.
2. Граждане Республики Казахстан, иностранцы и лица без гражданства обязаны:
принимать участие в выполнении мероприятий Гражданской обороны, а также проходить обучение по гражданской обороне;
знать и выполнять порядок действий по сигналу "Внимание всем!", правила пользования коллективными и индивидуальными средствами защиты, основные способы защиты и приемы оказания первой медицинской помощи пострадавшим;
бережно относиться к объектам и имуществу Гражданской обороны;
предоставлять, в установленном законодательством порядке, в военное время и в чрезвычайных ситуациях для выполнения задач гражданской обороны транспортные средства, инструменты и оборудование, находящиеся в личном пользовании.
Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными Законом РК от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 6. Материально-техническое обеспечение потребностей
Гражданской обороны, объекты и имущество
гражданской обороны

Статья 25. Основные фонды воинских частей Гражданской
обороны

1. Жилые помещения и другие строения военных городков, учебные объекты, учебно-материальная база, материальные и технические средства воинских частей Гражданской обороны являются государственной собственностью и составляют основные фонды частей Гражданской обороны. В отношении перечисленного и иного выделенного им имущества части Гражданской обороны пользуются правом оперативного управления.
2. Земли и помещения, склады и другие объекты для размещения и постоянной деятельности воинских частей Гражданской обороны предоставляются им в постоянное или временное пользование в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
3. Воинские части Гражданской обороны осуществляют землепользование, использование воздушного и водного пространства в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 26. Объекты и имущество Гражданской обороны

1. К объектам и имуществу Гражданской обороны относятся: пункты управления государственных органов Республики Казахстан, местных исполнительных органов всех уровней с комплексом защищенных сооружений и наземных зданий, отдельно стоящие и встроенные убежища Гражданской обороны, противорадиационные укрытия Гражданской обороны, складские помещения для хранения имущества Гражданской обороны, средства индивидуальной защиты, приборы радиационной, химической разведки и дозиметрического контроля, приборы специальной обработки, средства фильтровентиляции и регенерации воздуха защитных сооружений Гражданской обороны, средства индивидуальной медицинской защиты, средства связи и оповещения и другие материально-технические средства, являющиеся государственной собственностью, а также созданные или закупленные за счет бюджетных средств соответствующих органов, средств организаций для использования в интересах Гражданской обороны.
2. Для обеспечения мероприятий Гражданской обороны в областях, районах, городах, районах городов, центральных и местных исполнительных органах, в организациях создаются запасы имущества Гражданской обороны.
3. Объекты и имущество Гражданской обороны не подлежат отчуждению.
4. В случае изменения структур управления и форм хозяйственной деятельности организаций за ними сохраняются целевое назначение объектов и имущества Гражданской обороны, а также задания по их созданию и накоплению.
5. Порядок создания объектов Гражданской обороны определяется Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 26 с изменением, внесенным Законом РК от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Материально-техническое обеспечение потребностей
Гражданской обороны

Материально-техническое обеспечение потребностей Гражданской обороны осуществляется за счет средств, выделяемых на финансирование мероприятий Гражданской обороны, содержание частей гражданской обороны Республики Казахстан.

Глава 7. Источники финансирования мероприятий гражданской
обороны. Права, статус военнослужащих и других категорий
работников уполномоченного органа
Сноска. Название главы - в редакции Закона РК от 5 мая 2000 г. № 48.

Статья 28. Финансирование мероприятий Гражданской
обороны

1. Финансирование мероприятий Гражданской обороны осуществляется за счет бюджетных средств и собственных средств организаций.
2. Финансирование мероприятий Гражданской обороны может осуществляться за счет средств добровольных взносов граждан, фондов, религиозных и общественных объединений.
3. (исключен)
Сноска. В статью 28 внесены изменения - Законом РК от 20декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 29. (Исключена - Законом РК от 20декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.)

Статья 29-1. Права, статус военнослужащих уполномоченного
органа

1. Лица, проходящие воинскую службу в уполномоченном органе, его территориальных органах, подведомственных государственных учреждениях и воинских частях гражданской обороны, обладают статусом и пользуются правами и льготами, установленными законодательством Республики Казахстан для военнослужащих Вооруженных Сил Республики Казахстан.
2. Военнослужащие уполномоченного органа Республики Казахстан, его территориальных органов, подведомственных государственных учреждений и воинских частей гражданской обороны носят военную форму одежды (обмундирование) со знаками различия в соответствии с воинскими званиями.
Особенности ношения отдельных предметов военной формы одежды и знаков различия, а также форменной одежды (обмундирования) другими категориями работников гражданской обороны устанавливаются первым руководителем уполномоченного органа.
Сноска. Дополнен статьей 29-1 - Законом РК от 5 мая 2000 г. № 48; от 7 июля 2006 года № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования);с изменениями, внесенными законами РК от 22 мая 2007 года № 255 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Глава 8. Заключительные положения

Статья 30. Страхование лиц, привлекаемых к выполнению
мероприятий Гражданской обороны, и возмещение
ущерба в случае их гибели или увечья

Страхование лиц, привлекаемых к выполнению мероприятий Гражданской обороны и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций, обусловленных авариями, катастрофами, стихийными и иными бедствиями, и возмещение ущерба в случае их гибели или увечья осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 31. Ответственность за нарушение законодательства
Республики Казахстан в области гражданской
обороны

Должностные лица и граждане Республики Казахстан, иностранцы и лица без гражданства, допустившие противоправные действия (бездействие), связанные с неисполнением настоящего Закона и других нормативных актов в области гражданской обороны, несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.
Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2006 № 183 (вводится в действие со дня его официального опубликования); от 26.05.2008 № 34-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 32. Международное сотрудничество в области
гражданской обороны

1. Международное сотрудничество в области гражданской обороны предполагает:
участие в международных проектах по гражданской обороне, осуществление свободного обмена научно-техническими достижениями в этой области;
привлечение сил Гражданской обороны к ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций за пределами территории Республики Казахстан, которое осуществляется на основании международных договоров .
2. Если международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан, предусмотрены иные нормы, чем те, что установлены настоящим Законом, то применяются нормы международных договоров.

Президент
Республики Казахстан

Азаматтық қорғаныс туралы

Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 7 мамырдағы N 100 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V Заңымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 11.04.2014 № 188-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкiл мәтiн бойынша "барлық меншiк нысанындағы", "меншiк нысандарына қарамастан" деген сөздер алып тасталды - Қазақстан Республикасының 2006.07.07. № 183 Заңымен.
Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша:
"Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органы", "Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органының", "Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органын", "Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы органымен" деген сөздер тиісінше "Уәкілетті орган", "уәкілетті органның", "уәкілетті органды", "уәкілетті органмен" деген сөздермен ауыстырылды;
"өкілеттігі" деген сөз "құзыреті" деген сөзбен ауыстырылды - ҚР 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

Азаматтық қорғанысты ұйымдастыру мен жүргiзу - мемлекеттiң аса маңызды мiндеттерiнiң бiрi, оның қорғаныс шараларының құрамдас бөлiгi.
Осы Заң Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысының негiзгi мiндеттерiн, құрылуы мен жұмыс iстеуiнiң ұйымдық принциптерiн, Қазақстан Республикасы орталық, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдарының, ұйымдарының азаматтық қорғаныс саласындағы құзыретiн, азаматтарының, шетелдіктердің және азаматтығы жоқ адамдардың құқықтары мен мiндеттерiн белгiлейдi.
Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

Азаматтық қорғаныс - басқару органдарының мемлекеттік жүйесі мен бейбіт уақытта және соғыс уақытында халықты, шаруашылық жүргізу объектілері мен ел аумағын осы заманғы зақымдау құралдарының зақымдау (қирату) факторларының әсерінен, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау мақсатында жүргізілетін жалпы мемлекеттік шаралардың жиынтығы;

Азаматтық қорғаныс бөлімдері - Қазақстан Республикасының Үкіметі құратын Азаматтық қорғаныстың әскер бөлімдері;

Азаматтық қорғаныс және төтенше жағдайлар қызметтері - Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен құрылатын, әкімдер, орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұйымдар құратын республикалық, облыстық, аудандық, қалалық Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтері;

Азаматтық қорғаныс күштері - Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері, аумақтық, объектілік құрамалар, Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерінің құрамалары, мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жедел-құтқару отрядтары;

Азаматтық қорғаныс құрамалары - облыстарда, қалаларда, аудандарда, орталық және жергілікті атқарушы органдарда, ұйымдарда құрылатын аумақтық және объектілік құрамалар, Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерінің құрамалары;

Азаматтық қорғаныс саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік реттеу мен бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

Азаматтық қорғаныстың басқару органдары - бейбіт уақытта және соғыс уақытында Азаматтық қорғаныс іс-шараларына басшылық жасайтын және олардың орындалуын қамтамасыз ететін Қазақстан Республикасының орталық және жергілікті атқарушы органдары, ұйымдар;

"Баршаңыздың назарыңызға!" дабылы - Азаматтық қорғаныстың дабылдамалармен және басқа да дабыл беру құралдарымен берілетін бірыңғай дабылы. Осы дабыл бойынша халық теледидарларды, радионы және басқа да ақпарат қабылдау құралдарын іске қосып қоюға, беріліп жатқан ақпаратты мұқият тыңдап, іс-әрекет тәртібі мен жүріс-тұрыс ережелері жөніндегі талаптарды орындауға міндетті;

жедел-құтқару отрядтары - жол қатынасы қиын аудандарда және аса күрделі объектілерде іздеу-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған республикалық, облыстық, қалалық, аудандық ұйымдар;

қорғану құрылыстарының қоры - өндірістік персонал мен халықты осы заманғы зақымдау құралдарынан, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде арнайы қорғауға арналған қолда бар барлық инженерлік құрылыстардың жиынтығы;

шаруашылық жүргізу объектілері - өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы өндірісінің және қоғам қызметінің басқа да салаларының мүдделері үшін пайдаланылатын үйлер, ғимараттар және басқа да құрылыстар;

эвакуациялық органдар - халықты, материалдық құндылықтарды қауіпсіз аймаққа эвакуациялау, оларды орналастыруды, өндірістік қызметті және тыныс-тіршілікті қамтамасыз етуді ұйымдастыру үшін орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұйымдар құратын эвакуациялық және эвакуациялық-қабылдау комиссиялары.
Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс
саласындағы заңдары

1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс саласындағы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. алып тасталды
Ескерту. 2-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.07.07 № 183 Заңымен.

3-бап. Азаматтық қорғаныстың негiзгi мiндеттерi

Халықты және шаруашылық жүргiзу объектiлерiн қорғау Азаматтық қорғаныстың бiрiншi кезектегi мiндетi болып табылады және осы заманғы зақымдау құралдарын қолдану мен табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар кезiнде нұқсанды азайту мүдделерi үшiн халықтың iс-қимыл жасауының оңтайлы тәсiлдерiн ғылыми тұрғыдан анықтау және аумақтар мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiн дер кезiнде дайындау негiзiнде жүргiзiледi.

Азаматтық қорғаныстың негiзгi мiндеттерi мыналар болып табылады:

1) басқару, құлақтандыру және байланыс жүйелерiн ұйымдастыру, дамыту және оларды ұдайы әзiрлiкте ұстау;

2) Азаматтық қорғаныс күштерiн құру, оларды дайындау және төтенше жағдайлар кезiнде iс-қимыл жасауға ұдайы әзiрлiкте ұстау;

3) орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, ұйымдардың қызметшiлерiн даярлау және халықты оқыту;

4) радиациялық, химиялық, бактериологиялық (биологиялық) жағдайды қадағалау және оған лабораториялық бақылау жасау;

5) Азаматтық қорғаныстың әскери құрамаларын жұмылдыруға әзiрлiктi қамтамасыз ету;

6) шаруашылық жүргiзу салалары мен объектiлерiнiң жұмыс iстеу тұрақтылығын арттыру жөнiндегi шаралар кешенiн жүргiзу;

7) қорғану құрылыстарының қажеттi қорын, жеке қорғану құралдарының және Азаматтық қорғаныстың басқа да мүлкiнiң қорларын жинау және әзiрлiкте ұстау;

8) халыққа, орталық және жергiлiктi атқарушы органдарға адамдардың өмiрi мен денсаулығына төнген қатер және орын алып отырған жағдайда iс-қимыл жасау тәртiбi туралы хабарлау;

9) iздеу-құтқару жұмыстары мен басқа да шұғыл жұмыстарды жүргiзу, зардап шеккен халықтың тiршiлiгiн және оларды қауiптi аймақтардан эвакуациялауды ұйымдастыру;

10) азық-түлiктi, су көздерiн, тамақ шикiзаттарын, жемшөптi, мал және өсiмдiктердi радиоактивтiк, химиялық, бактериологиялық (биологиялық) уланудан, мал және өсiмдiк iндеттерiнен қорғау.

4-бап. Азаматтық қорғанысты ұйымдастырудың принциптерi
мен тәртiбi

Азаматтық қорғаныс республиканың бүкiл аумағында аумақтық-өндiрiстiк принцип бойынша ұйымдастырылады.

Азаматтық қорғаныс шараларын орындауды Қазақстан Республикасының орталық, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдары, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары, Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс ұйымдары, басқару органдары мен күштерi және азаматтары жүзеге асырады.

Азаматтық қорғаныс бойынша дайындық осы заманғы зақымдау құралдарының дамуы және аталған аумақта, салада немесе ұйымда барынша ықтимал төтенше жағдайлар ескерiле отырып, алдын ала жүргiзiледi.

Азаматтық қорғаныс шараларын кешендi түрде және саралап жүргiзу мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн тәртiппен азаматтық қорғаныс бойынша қалаларды топтарға, ал ұйымдарды санаттарға жатқызу маңыздылық дәрежесiне қарай жүзеге асырылады.

Азаматтық қорғаныс шараларын ұйымдастыру мен жүзеге асыруға Қазақстан Республикасының орталық, жергiлiктi атқарушы органдарының және ұйымдардың басшылары жауапты болады.

Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар, ұйымдар Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн тәртiппен Азаматтық қорғаныс шараларының орындалуы туралы жыл сайын есеп берiп отырады.
Ескерту. 4-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.07.07 № 183 Заңымен.

2-тарау. Қазақстан Республикасының халқын, аумағы мен
шаруашылық жүргізу объектілерін қорғау саласындағы
азаматтық қорғаныс шаралары

5-бап. Халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргiзу
объектiлерiн табиғи және техногендiк сипаттағы
төтенше жағдайлардан қорғау жөнiндегi Азаматтық
қорғаныс шаралары

Халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiн қорғау жөнiндегi Азаматтық қорғаныс іс-шаралары алдын ала жүргiзiледi және Қазақстан Республикасының орталық, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдары, жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдары, ұйымдары мен халқы үшiн мiндеттi болып табылады.

Халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргізу объектілерін табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау мақсатында:
1) уәкілетті орган:
халықты және аумақтарды табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау жөніндегі перспективалық және ағымдағы жоспарларды және оларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларын әзірлеуді, сондай-ақ оны Азаматтық қорғаныстың тиісті бастықтарына бекітуге беруді;
шаруашылық жүргізу объектілерін табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау жөніндегі перспективалық және ағымдағы жоспарларды және оларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларын бекітуді;
шаруашылық жүргізу объектілерінің жұмыс істеу тұрақтылығын арттыру және төтенше жағдайларда олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар кешенін бекітуді;
төтенше жағдайлар зардаптарының алдын алу және жою жөніндегі күштер мен құралдарды жасауды, даярлауды және оларды қолдануға әзірлік жағдайында ұстауды, зардап шеккендерге көмек көрсетуді;
мониторинг жүйесін ұйымдастыруды, халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргізу объектілерін техногендік авариялар, ықтимал су тасқындары, селдер, көшкіндер мен басқа да қауіпті экзогенді құбылыстар туралы құлақтандыруды;
2) жергілікті атқарушы органдар:
ықтимал су тасқындарын, селдерді, көшкіндерді және басқа да қауіпті экзогенді құбылыстарды ескере отырып, аумақтарда құрылыс салуды жоспарлауды;
төтенше жағдайлар кезінде баспанасыз қалған халық үшін уақытша тұрғын үй резервін жасауды;
тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету объектілерінде азық-түліктің, дәрі-дәрмектің және материалдық-техникалық құралдардың қорларын жасауды;
3) ұйымдар:
шаруашылық жүргізу объектілерін табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау жөніндегі перспективалық және ағымдағы жоспарларды және оларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларын әзірлеуді;
шаруашылық жүргізу объектілерінің жұмыс істеу тұрақтылығын арттыру және төтенше жағдайларда олардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар кешенін әзірлеуді;
төтенше жағдайлар зардаптарының алдын алу және жою жөніндегі күштер мен құралдарды жасауды, даярлауды және оларды қолдануға әзірлік жағдайында ұстауды, зардап шеккендерге көмек көрсетуді;
мониторинг жүйесін, персоналды, шаруашылық жүргізу субъектілерін және халықты техногендік авариялар туралы құлақтандыруды ұйымдастыруды;
ықтимал су тасқындарын, селдерді, көшкіндерді және басқа да қауіпті экзогенді құбылыстарды ескере отырып аумақтарда құрылыс салуды жоспарлауды;
тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету объектілерінде азық-түліктің, дәрі-дәрмектің және материалдық-техникалық құралдардың қорларын жасауды жүргізеді.
Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

6-бап. Жер сiлкiнiсiнен қорғау жөнiндегi Азаматтық
қорғаныс шаралары

1. Халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiн ықтимал жер сiлкiнiстерiнен қорғау мақсатында алдын ала мынадай шаралар кешенi жүргiзiледi:

сейсмологиялық байқаулар мен жер сiлкiнiстерiн болжаудың республикалық жүйесiн дамыту;

республика аумағының сейсмологиялық қауiптiлiгiн ғылыми тұрғыдан болжау, бағалау және оны сейсмологиялық ықшам аудандарға бөлу;

құрылыс нормалары мен ережелерiн сейсмологиялық қауiптi ескере отырып жасау;

сейсмикалық орнықты үйлер мен ғимараттардың тиiмдi конструкцияларының және шаруашылық жүргiзу объектiлерiнiң сенiмдi жұмыс iстеуiнiң есептерiн ғылыми тұрғыдан негiздеу және оларды жобалау;

сейсмикалық орнықты үйлер мен ғимараттар құрылысының сапасын бақылауды жүзеге асыру;

бұрын салынған үйлер мен ғимараттардың сейсмикалық жағынан орнықты болуын және сенiмдi жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету;

аумақтарға құрылыс салуды ықтимал сейсмикалық әсерлердi ескере отырып реттеу.

2. Жер сiлкiнiсiнiң зардаптарын жою кезiнде мынадай шаралар жүргiзiледi:

жер сiлкiнiсi туралы ақпарат алу, шешiм қабылдау және оны республика аймақтарына жеткiзу;

iздеу-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды басқаруды ұйымдастыру, сондай-ақ оларды материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету;

Азаматтық қорғаныс күштерi мен құралдарының iс-қимылына және жер сiлкiнiсiнiң зардаптарын жою жоспарына сәйкес басқа да шараларға басшылық жасау.

3. Орталық, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдардың, ұйымдардың басшылары өз құзыретi шегiнде болуы ықтимал жер сiлкiнiстерiнен халықты қорғау және олардың экономикалық залалын азайту мақсатында алдын ала:

халық пен қоршаған ортаға аса қауiп төндiретiн, шаруашылық жүргiзу объектiлерi орналасқан ведомстволық бағыныстағы аумақтарда, сондай-ақ интенсивтi түрде мұнай, газ өндiрiлетiн аудандарда және жерасты жұмыстарында сейсмикалық аудандастыру жүргiзу мен сейсмикалық қауiпке баға берудi ұйымдастыруға;

үйлер мен ғимараттарды, ең алдымен тұрғын үйлердi, мектептердi, мектеп жасына дейiнгi балалар мекемелерiн, ауруханаларды, адамдар жаппай болатын басқа үйлердi, ғимараттарды және тiршiлiктi қамтамасыз ету объектiлерiнде (жылу, су, газ, энергиямен жабдықтау және байланыс, канализация), химиялық және жарылыс қаупi бар өндiрiстердi сейсмикаға қарсы күшейту жөнiндегi жұмыстарды жүргiзуге;

сейсмикалық жағынан осал үйлер мен ғимараттарды күрделi жөндеуден өткiзген кезде олардың құрылыс конструкцияларын мiндеттi түрде сейсмикаға қарсы күшейтудi көздеуге;

үйлер мен ғимараттардың сейсмикалық орнықтылығын қамтамасыз ету жөнiнде арнаулы шаралар қолданбайынша оларды салуға, сондай-ақ тектоникалық жарық шақтар, топырағы жайсыз аймақтарда және көшкiн болу қаупi бар беткейлерде құрылыс салуға жол бермеуге мiндеттi.

4. Жер сілкінісінің зардаптарын жою мақсатында:
1) уәкілетті органның басшысы:
құтқару жұмыстарын жүргізуді ұйымдастыруға;
жер сілкінісінің күші, қираған жерлер, шығындар мен оның зардаптарын жою жөнінде қолданылып жатқан шаралар туралы ақпарат жинауды және оны жоғары тұрған органдар мен халыққа беруді жүзеге асыруға;
2) орталық және жергілікті атқарушы органдардың басшылары:
жер сілкінісінің зардаптарын жоюды, құтқару және шұғыл жұмыстар жүргізуді, зардап шеккендерге медициналық көмек көрсетуді және халықтың тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету жөніндегі басқа да іс-шараларды ұйымдастыруға;
қираған жерлер, шығындар мен жер сілкінісінің зардаптарын жою жөнінде қолданылып жатқан шаралар туралы ақпарат жинауды және оны уәкілетті органға беруді жүзеге асыруға;
3) ұйымдардың басшылары:
жер сілкінісінің зардаптарын жоюды, құтқару және шұғыл жұмыстар жүргізуді, зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсетуді және қызметкерлердің тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету жөніндегі басқа да іс-шараларды ұйымдастыруға міндетті.
Ескерту. 6-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

7-бап. Теңiздер мен iрi су айдындары деңгейлерi
өзгеруiнiң зардаптарынан қорғау жөнiндегi
Азаматтық қорғаныс шаралары

1. Теңiздер мен iрi су айдындарының тасқындарынан, су деңгейлерiнiң көтерiлуiнен және таяздауынан қорғау жөнiндегi шаралар халықтың, шаруашылық жүргiзу объектiлерiнiң, инфрақұрылымның қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге бағытталған және оларға:

теңiздер мен iрi су айдындары деңгейлерiнiң өзгеруiнен болуы ықтимал зардаптарды ғылыми зерттеу және болжау;

гидротехникалық және өзге де тосқауыл құрылыстарын жобалау, салу және пайдалануға беру;

аумақтарда құрылыс салуды теңiздер мен iрi су айдындары деңгейлерiнiң өзгеруiн ғылыми зерттеулердiң нәтижелерiн ескере отырып жоспарлау;

теңiздер мен iрi су айдындары деңгейлерi өзгеруiнiң, қоршаған орта жай-күйiнiң мониторингi жүйелерiн, жағалау аймағындағы су жайылу құбылыстары жайында халықты және шаруашылық жүргiзушi субъектiлердi құлақтандыруды ұйымдастыру кiредi.

2. Орталық, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар, ұйымдар өз құзыретi шегiнде теңiздер мен iрi су айдындары деңгейлерiнiң өзгеруiнен халықты, аумақтарды қорғау, мұның экономикалық залалын азайту мақсатында:

теңiздер мен iрi су айдындары беткi деңгейiнiң құбылуына болжам жасаудың ғылыми негiздерi мен әдiстерiн дамытуды қамтамасыз етуге;

су тасқындары болуы мүмкiн аудандарда гидротехникалық және өзге де тосқауыл құрылыстар салуды ұйымдастыру мен олардың сапасын бақылауға;

су тасқындары болуы, су басып қалуы және су астында қалып қоюы мүмкiн аймақтарда жер учаскелерiнiң тиiстi нормативтiк актiлер ескерiлместен шаруашылық қажеттерiне арналған объектiлер салу үшiн бөлiнуiне жол бермеуге;

жер қойнауын пайдаланудың барлық сатыларында Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген экологиялық талаптардың басымдық берiлетiн тәртiппен сақталуын қамтамасыз етуге;

теңiздер мен iрi су айдындарының жағалау аймақтарында жердiң, топырақ пен өсiмдiк қабатының және жерасты суларының тұрақты мониторингiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

8-бап. Пайдалы қазбалар кен орындарын игеруге
байланысты төтенше жағдайлардан қорғау жөнiндегi
Азаматтық қорғаныс шаралары

Қатты, сұйық және газ тектес пайдалы қазбалардың кен орындарын игеруге байланысты төтенше жағдайлардан аумақтар мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiнде орталық, жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар өздерiнiң құзыретi шегiнде iске асыратын шараларға:

пайдалы қазбалар өндiрудiң халыққа және қоршаған ортаға жасауы ықтимал зардаптарының қаупiн ғылыми зерттеу, болжау және бағалау;

пайдалы қазбалар өндiрудi дамыту болашағын және оның геологиялық құрылымдардың орнықтылығына жасайтын әсерiн ескере отырып, аумақтарға құрылыс салуды жоспарлау, үйлер мен ғимараттар салу және пайдалану;

игерiлiп жатқан кен орындары аудандарындағы бұрыннан бар үйлер мен ғимараттардың сенiмдiлiгi мен орнықтылығын арттыру;

қоршаған ортаның жай-күйi мен игерiлiп жатқан кен орындарының технологиялық жағдайлары мониторингiнiң жүйелерiн ұйымдастыру және халық пен шаруашылық жүргiзушi субъектiлерге болуы ықтимал төтенше жағдайларды хабарлау;

кенiштердi игеруге байланысты төтенше жағдайлардан болуы ықтимал залалды азайту жөнiндегi алдын алу шараларын ұйымдастыру және жүргiзу, ал оларды жүргiзу мүмкiн болмаған жағдайда кен өндiрудi тоқтату және қорғаныш шараларының қажеттi кешенiн орындап, кенiштердi консервациялау кiредi.

9-бап. Халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргiзу
объектiлерiн осы заманғы зақымдау құралдарынан
қорғау жөнiндегi Азаматтық қорғаныс шаралары

Халықты, аумақтар мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiн осы заманғы зақымдау құралдарын қолдану қатерi төнген және қолданылған жағдайда қорғау, одан болатын залал мен шығынды азайту мақсатында:

1) алдын ала:

бейбiт және соғыс уақытына арналған азаматтық қорғаныс жоспарларын жасау;

азаматтық қорғаныстың басқару, құлақтандыру және байланыс жүйелерiн құру мен дамыту және оларды пайдалануға әзiрлiкте ұстау;

Азаматтық қорғаныс күштерiн құру, жасақтау, жарақтандыру және әзiрлiкте ұстау;

зақымдау құралдары қолданылған жағдайда қорғану әдiстерi мен iс-қимыл жасауға басқару органдарын дайындау және оған халықты жаппай оқыту;

Азаматтық қорғаныстың қорғану құрылыстарын салу мен олардың қорын жинақтау және оларды жұмыс iстеуге әзiрлiкте ұстау;

Азаматтық қорғаныс шараларын орындауға және халықтың тiршiлiгiне арналған жеке қорғаныс құралдарының, материалдық-техникалық құралдардың қорларын, резервтерiн жасау, жинақтау және дер кезiнде жаңартып отыру;

эвакуациялық шараларды жоспарлау мен жүргiзу;

шаруашылық жүргiзу салалары мен объектiлерiнiң тұрақты жұмыс iстеуi жөнiндегi шараларды жоспарлау және орындау;

Азаматтық қорғаныстың әскери құрамаларының жұмылдырылу дайындығын қамтамасыз ету жөнiндегi шараларды өткiзу;

2) зақымдау құралдарын қолданған кезде:

зақымдау құралдарының қолданылу қатерi мен қолданылуы жайында құлақтандыру, халықты iс-қимыл тәртiбi мен ережелерi жөнiнде хабардар ету;

халықты қорғану құрылыстарына паналату, қажет болған жағдайда жеке қорғану құралдарын пайдалану;

жараланғандар мен жарақат алғандарға медициналық көмек көрсету;

iздеу-құтқару жұмыстары мен басқа да шұғыл жұмыстарды жүргiзу;

басқарудың, құлақтандыру мен байланыстың бұзылған жүйелерiн қалпына келтiру;

халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз ету объектiлерi мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiнде шұғыл авариялық-қалпына келтiру жұмыстарын жүргiзу;

Азаматтық қорғаныс құрамаларының әзiрлiгiн қалпына келтiру;

эвакуациялық шаралар жүргiзу жүзеге асырылады.

10-бап. Азаматтық қорғаныстың инженерлiк-техникалық
шаралары

Азаматтық қорғаныстың инженерлiк-техникалық шаралары алдын ала әзiрленiп жасалады, өткiзiледi.

Азаматтық қорғаныстың инженерлiк-техникалық шаралары аумақтарды, елдi мекендердi, өнеркәсiп аймақтарын аудандық жоспарлау және оларда құрылыс салу схемалары мен жобаларын жасау кезiнде, ұйымдардың құрылысын салу, кеңейту, қайта құру және техникамен қайта жарақтандыру жобаларында көзделуге тиiс.

Аймақтарды дамытуға, аумақтарда құрылыс салуға, елдi мекендер мен шаруашылық жүргiзу объектiлерiн салуға және қайта құруға арналған жобалау-смета құжаттамасы төтенше жағдайлар жөнiндегi аумақтық органдармен келiсiледi.
Ескерту. 10-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2006.07.07 № 183 Заңымен.

11-бап. Азаматтық қорғаныс бойынша мамандар мен халықты
даярлау

1. Азаматтық қорғаныс мәселелерi бойынша даярлық Қазақстан Республикасының барлық азаматтары үшiн мiндеттi болып табылады және тиiстi оқу бағдарламалары бойынша жүргiзiледi. Даярлау үшiн бұқаралық ақпарат құралдары да пайдаланылады.

2. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдардың, ұйымдардың басшыларын даярлау және қайта даярлау әзiрлiк орталықтарында жүзеге асырылады.

3. Азаматтық қорғаныс үшiн мамандар даярлау Қазақстан Республикасының әскери, азаматтық оқу орындарында, сондай-ақ шет мемлекеттерде және халықаралық орталықтарда жүзеге асырылады.

4. Ел халқын Азаматтық қорғаныс бойынша даярлау мектепке дейiнгi мекемелерден бастап, жұмыс орыны, тұрғылықты және оқитын жерi бойынша жүргiзiледi.

3-тарау. Азаматтық қорғаныс күштері

12-бап. Азаматтық қорғаныс күштерiнiң құрамы

Азаматтық қорғаныс күштерi Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiнен, аумақтық, объектiлiк құрамалар мен Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерiнiң құрамаларынан, мемлекеттiк өртке қарсы қызмет бөлiмшелерiнiң жедел-құтқару отрядтарынан тұрады.

Азаматтық қорғаныс күштерi бейбiт уақытта төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөнiндегi Мемлекеттiк жүйенiң құрамдас бөлiгi болып табылады, ол туралы Ереженi Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

Құтқару жұмыстарын жүргiзу кезеңiне Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша Қорғаныс министрлiгiнiң, Iшкi iстер министрлiгiнiң бөлiмдерi мен бөлiмшелерi, ведомстволық мамандандырылған авариялық-құтқару, авариялық-қалпына келтiру, әскерилендiрiлген және басқа да құрамалар бөлiнуi мүмкiн, олар жұмыстарды орындауды құтқару жұмыстарының жалпы басшысының жедел басшылығымен жүзеге асырады.

Бөлiнген күштер оқып-жаттықтырылған, техникамен, жабдықтармен жарақтандырылған және iздестiру-құтқару жұмыстарын дербес жүргiзуге сақадай-сай болуға тиiс.

Азаматтық қорғаныс күштерiн пайдалану тиiстi деңгейлердегi Азаматтық қорғаныс бастықтарының шешiмi бойынша жүзеге асырылады.
Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 1998.12.09 № 307, 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

13-бап. Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысының
әскер бөлiмдерi мен олардың бейбiт және соғыс
уақытындағы мiндеттерi

1. Қазақстан Республикасы азаматтық қорғанысының әскер бөлiмдерi бейбiт және соғыс уақытында төтенше жағдайлардың қаупi төнген және туындаған кезде республиканың халқын, шаруашылық жүргiзу объектiлерiн және аумақтарын қорғауға арналған.
Уәкілетті органға ведомстволық бағынысты Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн құру құқығы Қазақстан Республикасының Үкiметiне берiледi.
Қазақстан Республикасының Үкiметi Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн жасақтау, жарақтандыру және қолдануға әзiрлiкте ұстау жөнiнде шаралар қолданады.

2. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiнiң негiзгi мiндеттерi:

1) бейбiт уақытта:
құтқару жұмыстарын жүргiзуге адам құрамын жан-жақты дайындау мен оны аттестациялауды ұйымдастыру;
iздестiру-құтқару жұмыстарын жүргiзу және зардап шеккен халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз етуге жан-жақты көмек көрсету;
төтенше жағдайлардың алдын алуға бағытталған шараларға қатысу;
Қазақстан Республикасы тиiстi келiсiмдер жасасқан шет мемлекеттердiң аумақтарында төтенше жағдайлар болған кезде құтқару жұмыстарына қатысу;
iзгiлiк көмек ретiнде төтенше жағдайлар аймағына әкелiнетiн жүктерге iлесе жүру және оларды күзету;
мобилизациялық өрiстетуге дайындық және жауынгерлiк әзiрлiктiң жоғары дәрежесiне келтiру жөнiндегi шараларды жүзеге асыру;
бейбiт және соғыс уақытында Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн кеңiнен өрiстетуге, құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізуге арналған қару-жарақты, техниканы, басқа да материалдық-техникалық құралдарды жинақтау, сақтау және дер кезiнде жаңартып отыру;

2) соғыс уақытында:
зақымдану ошақтары мен залалдану аймақтарында радиациялық, химиялық барлау жүргiзу;
зақымдану ошақтарында, залалдану және топан су басқан аймақтарда құтқару және басқа да шұғыл жұмыстар жүргiзу;
халық пен шаруашылық жүргiзу объектiлерiне эвакуация жүргiзуге қатысу;
халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз ету объектiлерiн қалпына келтiру жөнiндегi жұмыстарды жүргiзуге қатысу, аэродромдарды, жолдарды, өткелдердi және тыл инфрақұрылымының басқа да маңызды элементтерiн қалпына келтiруге байланысты аумақтық қорғаныстың жекелеген мiндеттерiн орындау болып табылады.

3. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн бейбiт уақытта қолдануды Қазақстан Республикасы Үкiметi белгiлеген тәртiппен уәкілетті органның басшысы жүзеге асырады.
Азаматтық қорғаныстың тұрақты дайындықтағы әскер бөлiмдерi техникамен және жабдықпен жарақтандырылуға және зардап шеккен халыққа көмек көрсету үшiн дереу қолдануға әзiр болуға тиiс.

4. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн жасақтау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысының әскери бөлiмдерi азаматтық қызметкерлермен де жасақталады. Азаматтық қызметкерлер атқаратын лауазымдардың штат санын, тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен жалпы сан шегiнде уәкілетті органның басшысы белгiлейдi.

5. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiн мобилизациялық өрiстету үшiн штатқа сәйкес техника, қару-жарақ, материалдық және техникалық құралдардың қорлары құрылады және күтiп ұсталады.
Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

14-бап. Азаматтық қорғаныс құрамалары, олардың мақсаты
және оларды құру тәртiбi

1. Азаматтық қорғаныс құрамалары бейбiт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар қатерi төнгенде және туындағанда авариялық-құтқару жұмыстары мен басқа да шұғыл жұмыстарды жүргiзуге арналған.
Азаматтық қорғаныс құрамалары ұйымдарда, аудандарда, қалаларда, облыстарда құрылып, объектiлiк және аумақтық құрамалар болып бөлiнедi.
Объектiлiк құрамалар ұйымдарда, тұрғылықты жерлер бойынша құрылады және әдетте солардың мүдделерi үшiн пайдаланылады. Төтенше жағдайларды жою басшысының шешiмi бойынша объектiлiк құрамалар тиiстi аумақтардың мүдделерiн көздейтiн мiндеттер орындауға тартылуы жұмылдырылуы мүмкiн.
Аумақтық құрамалар аудандарда, қалаларда, облыстарда құрылады және тиiстi Азаматтық қорғаныс бастықтарына бағынады. Ұйымдар аумақтық құрамалар құруға негiз болады.
Азаматтық қорғаныс құрамаларының құрамы мен саны алдағы авариялық-құтқару жұмыстарының болжамдық есептерi мен көлемiнiң негiзiнде айқындалады.
Қазақстан Республикасының жер сiлкiнiсi болып тұратын аймақтары үшiн Азаматтық қорғаныс құрамалары халықтың 10 адамына кемiнде бiр құтқарушы; су тасқындары, өрт пен басқа да ықтимал қауiп-қатерлерге ұшырайтын өнеркәсiп аймақтары мен аумақтары үшiн халықтың 15-20 адамына бiр құтқарушыдан келетiндей есеппен әзiрленедi.
Азаматтық қорғаныс құрамалары құрылатын ұйымдардың басшылары олардың кәсiби даярлығына, осы заманғы техникамен, жабдықпен басқа да материалдық құралдармен жарақтандырылуына және тұрақты әзiрлiкте болуына дербес жауапты болады.

2. Азаматтық қорғаныс құрамаларының негiзгi түрлерi:

1) құтқару құрамалары зардап шеккендердi барлауға, iздеуге және үйiндiлерден шығарып алуға, алғашқы медициналық көмек көрсетуге арналған және олар аралас құтқару отрядтарынан (командаларынан), құтқару командаларынан (топтарынан), адамдарды iздеу командаларынан (топтарынан), барлау топтарынан, буындарынан және басқалардан тұрады;

2) инженерлiк құрамалар инженерлiк барлау жүргiзуге, үйiндiлерде жүргiн жолдар, соқпақ жолдар салуға, жолдар мен көпiрлердi, оның iшiнде су тосқауылдары арқылы салынған өткелдердi қалпына келтiруге және оларды жүрiп-тұра алатындай жағдайда күтiп ұстауға, жарылыс жұмыстарын жүргiзуге, қираған құрылыстарды аршып алуға және бүлiнiс аудандарында басқа да инженерлiк жұмыстарды жүргiзуге арналған және инженерлiк командалардан, жол-көпiр командаларынан (топтарынан), жарылыс жұмыстары топтарынан, инженерлiк барлау топтарынан (буындарынан) және басқалардан тұрады.
Инженерлiк құрамалар шешiлетiн мiндеттердiң ерекшелiгiне қарай жұмыстарды дербес орындауды қамтамасыз ететiндей техникамен және жабдықпен жасақталуға тиiс;

3) Азаматтық қорғаныс қызметiнiң құрамалары халықтың тiршiлiгiн қамтамасыз етуге, авариялық-құтқару және шұғыл-қалпына келтiру жұмыстарын жүргiзуге, құтқару құрамаларын күшейтуге және олардың iс-қимылын жан-жақты қамтамасыз етуге арналған және медицина, байланыс, қоғамдық тәртiптi қорғау, өртке қарсы, авариялық-техникалық, материалдық жағынан қамтамасыз ету, көлiк, жануарлар мен өсiмдiктердi қорғау және басқа да құрамалар болып бөлiнедi.

3. Жедел-құтқару отрядтары iздестiру-құтқару жұмыстарын жүргiзуге және зардап шеккендерге шұғыл көмек көрсетуге арналған.
Жедел-құтқару отрядтары жоғары дәрежелi әзiрлiктегi құрамалар болып табылады және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмiмен құрылады.
4. алып тасталды

5. Азаматтық қорғаныс құрамаларына I, II, III топтардағы мүгедектерден, жүктi әйелдерден, сегiз жасқа дейiнгi балалары бар әйелдерден және соғыс уақытында - жұмылдыру нұсқамасы бар әскери міндетті адамдардан басқа еңбекке жарамды жастағы ерлер мен әйелдер алынады.
Ескерту. 14-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1999.03.12 № 347, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. Азаматтық қорғаныстың басқару органдары мен
қызметтері, Азаматтық қорғаныс саласындағы
мемлекеттік бақылау

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

15-бап. Азаматтық қорғанысқа басшылық жасау

1. Азаматтық қорғанысқа жалпы басшылықты Қазақстан Республикасының Премьер-Министрi жүзеге асырады, ол (лауазымы бойынша) Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысының Бастығы болып табылады.

2. Уәкілетті органның басшысы лауазымы бойынша Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысы Бастығының орынбасары болып табылады және Республиканың азаматтық қорғанысына тiкелей басшылықты жүзеге асырады.

3. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдарда, ұйымдарда Азаматтық қорғанысқа басшылықты олардың бiрiншi басшылары жүзеге асырады, олар лауазымы бойынша тиiстi Азаматтық қорғаныс бастықтары болып табылады және азаматтық қорғаныс шараларын ұйымдастыру мен жүзеге асыруға жеке жауапты болады.

4. Азаматтық қорғаныс бастықтары:
Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс Бастығы белгiлеген тәртiппен тиiстi деңгейдегi азаматтық қорғаныс жоспарларын бекiтуге және iске қосуға;
белгiленген тәртiппен ведомстволық бағыныстағы аумақта халықты эвакуациялауға;
азаматтық қорғаныс мәселелерi бойынша бұйрықтар, шешiмдер, өкiмдер шығаруға;
заңдарда белгiленген тәртiппен азаматтар мен ұйымдарды азаматтық қорғаныс шараларын жүргiзуге тартуға;
жеке және заңды тұлғалардан осы Заңның және азаматтық қорғаныс жөнiндегi басқа да нормативтiк құқықтық актiлердiң сақталуын талап етуге міндетті.

5. Тиiсті деңгейлердегi Азаматтық қорғаныс бастықтарының азаматтық қорғаныс мәселелерi жөнiндегi бұйрықтары, шешiмдерi және өкiмдер барлық ұйымдардың, сондай-ақ лауазымды адамдар мен азаматтардың орындауы үшiн мiндеттi.
Ескерту. 15-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Азаматтық қорғанысты басқару органдары

1. Азаматтық қорғаныс шараларының орындалуын қамтамасыз ету үшiн мынадай органдар құрылады:
Уәкілетті орган және оның аумақтық органдары;
облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) орталық және жергiлiктi атқарушы органдарында Азаматтық қорғаныс жөнiндегi бөлiмдер (қызметкерлер);
ұйымдарда - Азаматтық қорғаныс саласындағы мiндеттердi шешуге арнайы уәкiлеттiк берiлген, бiрiншi басшыға тiкелей бағынатын құрылымдық бөлiмшелер (жеке қызметкерлер).
Уәкiлеттi органдағы, оның аумақтық органдары мен ведомстволық бағынысты мемлекеттiк мекемелерiндегі лауазымдардың бiр бөлiгi әскери қызметшiлерден және қызметкерлерден, оның iшiнде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнен, Iшкi iстер министрлiгiнен, Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнен, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардан ауыстырылған (iссапарға жiберiлген) әскери қызметшiлерден жасақталады.

2. Төтенше жағдайлар жөнiндегi басқармалардың (бөлiмдердiң) басшылары лауазымы бойынша тиiстi Азаматтық қорғаныс бастықтарының орынбасарлары болып табылады.
Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2000.05.05 № 48, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2006.07.07 № 183, 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар
қызметтерi

1. Азаматтық қорғаныстың арнаулы шараларын орындауды қамтамасыз ету және күштер мен құралдарды осы мақсаттарда дайындау үшiн республикалық, облыстық, аудандық, қалалық Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерi, сондай-ақ қажет болған жағдайда ұйымдардың Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерi құрылады, олар тiкелей Азаматтық қорғаныс бастығына бағынады.

2. Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерi Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаулысымен, облыстар (республикалық маңызы бар қала, астана) әкiмдерiнiң, ұйымдар басшыларының шешiмдерiмен құрылады.

3. Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар жөнiндегi республикалық қызметтер тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi, олар туралы Ереженi уәкілетті орган бекiтедi.

4. Басқару пункттерiнiң, күштер мен құралдардың, Азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерiнiң дайындығы үшiн жауапкершiлiк олардың құрылуына негiз болған орталық, жергiлiктi атқарушы органдар мен ұйымдардың басшыларына жүктеледi.

5. Азаматтық қорғаныстың эвакуациялық шараларын орындауды ұйымдастыру мақсатында орталық және жергiлiктi атқарушы органдар мен ұйымдарда эвакуация, эвакуациялық-қабылдау комиссиялары құрылады.
Ескерту. 17-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

17-1-бап. Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік
бақылау

1. Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру нысанында және өзге де нысандарда жүзеге асырылады.
2. Тексеру «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады. Бақылаудың өзге де нысандары осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.
3. Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарға:
Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау жөнiндегi Бас мемлекеттік инспекторы;
Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау жөнiндегi Бас мемлекеттік инспекторының орынбасарлары;
Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау жөнiндегi мемлекеттік инспекторлары;
облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк бақылау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторлары;
облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк бақылау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторларының орынбасарлары;
облыстардың, қалалар мен аудандардың Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк бақылау жөнiндегi мемлекеттiк инспекторлары жатады.
Ескерту. 17-1-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. Азаматтық қорғаныс саласындағы Қазақстан
Республикасының орталық, жергілікті өкілді және атқарушы
органдарының, ұйымдарының құзыреті, азаматтарының құқықтары
мен міндеттері

18-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Азаматтық
қорғаныс саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Үкiметi:
Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғанысына басшылық жасайды;
азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын әзiрлейдi және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады;
Азаматтық қорғанысты дамыту мен жетiлдiрудiң негiзгi бағыттарын, оны қаржыландыру мен материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету тәртiбiн белгiлейдi;
республика экономикасының бейбiт және соғыс уақытында жұмыс iстеу орнықтылығын арттыру жөнiндегi шараларды әзiрлеу мен жүргiзуге басшылықты жүзеге асырады;
қалаларды азаматтық қорғаныс бойынша топтарға, ұйымдарды - санаттарға жатқызу тәртiбi мен өлшемдерiн бекiтедi;
Азаматтық қорғаныс жүйесiн бейбiт жағдайдан соғыс жағдайына көшiру, эвакуация шараларын жүргiзу тәртiбiн айқындайды;
iрi көлемдi авариялар, апаттар мен табиғи зiлзалалар кезiнде авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзу үшiн Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысының жекелеген әскер бөлiмдерiн өрiстетуге шешiм қабылдайды;
өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.
Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Уәкілетті органның құзыретi

Уәкілетті орган:
Азаматтық қорғанысқа тiкелей басшылықты жүзеге асырады;
Қазақстан Республикасының орталық және жергiлiктi атқарушы органдары, ұйымдары, сондай-ақ халқы орындауға мiндеттi азаматтық қорғанысты дайындау және жүргiзу мәселелерi бойынша өз құзыретi шегiнде шешiмдер қабылдайды;
Азаматтық қорғаныс және төтенше жағдайлар қызметтерi туралы Ереженi бекiтедi;
авариялық-құтқару жұмыстары мен басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзу кезiнде Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерi мен құрамаларын басқаруды ұйымдастырады;
Қазақстан Республикасының, облыстардың, қалалардың, аудандардың бейбіт және соғыс уақытындағы Азаматтық қорғаныс жоспарын әзірлейді, оны Азаматтық қорғаныстың тиісті бастықтарына бекітуге табыс етеді және оларды іске асыру жөніндегі басшылықты жүзеге асырады;
Қазақстан Республикасы Азаматтық қорғанысының әскер бөлiмдерiнiң жауынгерлiк және мобилизациялық әзiрлiгiн қамтамасыз етедi;
Азаматтық қорғаныстың инженерлiк-техникалық iс-шараларының көлемi мен мазмұнын қалаларды және шаруашылық объектiлерiн санаттарға бөлу дәрежесiне байланысты бекiтедi;
Азаматтық қорғаныс саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;
халықты құлақтандырудың және байланыстың республикалық жүйесін дереу пайдалануға, оны жарақтандыру мен дамытуға тұрақты дайындық жасайды және оны қамтамасыз етеді;
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті ведомстволық есептіліктің, тексеру парақтарының нысандарын, тәуекел дәрежесін бағалау өлшемдерін, тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарларын әзірлейді және бекітеді;
осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2000.05.05 № 48, 2006.07.07 № 183, 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV, ҚР 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң
Азаматтық қорғаныс саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi:

Уәкілетті органды, ал жергiлiктi әскери басқару органдары арқылы уәкілетті органның аумақтық органдарын тиiстi әзiрлiк деңгейiне келтiру туралы, сондай-ақ мобилизация жариялау туралы құлақтандырады;
Қазақстан Республикасы Президентiнiң жарлықтары негiзiнде азаматтарды Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс жүйесiне мiндеттi әскери қызметке шақыруды, әскери қызметшiлердi запасқа шығаруды, тiзiмдегi құрамды оқу жиындарына шақыруды, сондай-ақ мобилизация бойынша азаматтарды шақыруды жүргiзедi;
Уәкілетті органды, оның аумақтық органдарын, Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерi мен ведомстволық бағыныстағы ұйымдарды әскерге шақырылатын құраммен және мобилизациялық ресурстармен жасақтауды, офицерлердi запастан әскери қызметке шақыруды (қабылдауды) жүзеге асырады;
халық пен аумақтарды осы заманғы зақымдау құралдарын қолданудың зардаптарынан қорғау жөнiндегi, сондай-ақ табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу мен олардың зардаптарын жою жөнiндегi мiндеттердi шешу кезiнде уәкілетті органмен өзара iс-қимыл жасайды;
осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2000.05.05 № 48, 2006.07.07 № 183, 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Қазақстан Республикасы орталық атқарушы
органдарының Азаматтық қорғаныс саласындағы
құзыретi

Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдары азаматтық қорғаныс саласында:
азаматтық қорғаныс жоспарларын жасайды, салаларда азаматтық қорғанысқа басшылықты жүзеге асырады;
Азаматтық қорғаныс күштерi мен құралдарын, басқару, құлақтандыру және байланыс жүйелерiн құрады және тұрақты әзiрлiк жағдайында ұстайды;
Азаматтық қорғаныс құрамаларын дайындауды және сала қызметкерлерiн осы заманғы зақымдау құралдарынан қорғану әдiстерiне және төтенше жағдайлар кезiнде iс-қимыл жасауға үйретудi ұйымдастырады;
ведомстволық бағыныстағы ұйымдарда авариялық-құтқару жұмыстары мен басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзудi ұйымдастырады және оларға басшылық етедi;
осы заманғы зақымдау құралдарын қолдану қатерi төнген және олар қолданылған жағдайда, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар кезiнде сала қызметкерлерiн қорғау жөнiндегi шараларды жоспарлайды және жүргiзедi;
бейбiт және соғыс уақытында саланың тұрлаулы жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету жөнiнде қажеттi шаралар қолданады;
қызметкерлер мен олардың отбасыларын эвакуациялауға әзiрлеу және оны ұйымдастыру жөнiндегi шараларды жүзеге асырады;
азаматтық қорғаныс мүдделерi үшiн ведомстволық бағыныстағы ұйымдарда материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және өзге де ресурстардың қорларын құрып, оларды күтiп ұстайды және олардың жинақталуына, сақталуына, жаңартылып отыруына және қолдануға дайын тұруына бақылау жасауды жүзеге асырады;
осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 21-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2006.07.07 № 183, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың,
астананың) жергiлiктi өкiлдi және атқарушы
органдарының Азаматтық қорғаныс саласындағы
құзыретi

Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi өкiлдi органдары өз құзыретін өз құзыретi шегiнде жүзеге асырады.
Облыстардың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары:
уәкілетті органның аумақтық органдарымен бірлесіп, ведомстволық бағынысты аумақта орналасқан ұйымдардың Азаматтық қорғаныс іс-шараларын орындауын ұйымдастырады;
Азаматтық қорғаныстың басқару органдарын, күштерi мен құралдарын әзiрлеудi және дайындық жағдайында ұстауды, олардың адам құрамымен жасақталуын, қажеттi техникамен, арнаулы жабдықпен, суда құтқару және басқа да кезек күттірмейтiн жұмыстар жүргiзуге арналған құралдармен жарақтандырылуын қамтамасыз етедi;
уәкілетті органның аумақтық органдарымен бірлесіп, кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастырады және жүргізеді, эвакуациялық іс-шаралардың жүргізілуін қамтамасыз етеді;
осы заманғы зақымдау құралдары қолданылған жағдайда халықтың тiршiлiгiн бiрiншi кезекте қамтамасыз етуге кепiлдiк беретiн Азаматтық қорғаныс мүлкiнiң, материалдық-техникалық, азық-түлiк, медициналық және өзге де ресурстардың көлемiн айқындайды және олардың жинақталуы, сақталуы, жаңартылып отыруы және әзiрлiк жағдайында ұсталуы үшiн жауап бередi;
ведомстволық бағыныстағы аумақта Азаматтық қорғаныстың жай-күйiне жауап бередi;
жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2006.01.10 № 116 (2006 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2008.12.04 № 97-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Ұйымдардың Азаматтық қорғаныс саласындағы
құзыретi

Ұйымдардың басшылары:

бейбiт және соғыс уақытында арналған азаматтық қорғаныс жоспарларын жасайды және оларды iске асыру жөнiндегi басшылықты жүзеге асырады;

жұмыс iстейтiн адамдарды, шаруашылық жүргiзу объектiлерiн осы заманғы зақымдау құралдарының, табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың әсерiнен қорғау жөнiндегi шараларды жүзеге асырады;

ұйымдардың бейбiт және соғыс уақытында орнықты жұмыс iстеуiн қамтамасыз етедi;

Азаматтық қорғаныс құрамаларын құрады және оларды әзiрлiк жағдайында ұстайды, оларды машықтандырылған мамандармен жасақтауды және авариялық-құтқару жұмыстары мен басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзуге арналған қажеттi техникамен, құралдармен жарақтандыруды қамтамасыз етедi;

қызметкерлерді, сондай-ақ ықтимал қауiптi объектiлердегi авариялардан зақым келуi мүмкiн аймақтарда тұратын халықты азаматтық қорғанысқа оқытуды жүзеге асырады;

өз объектiлерiнде авариялық-құтқару жұмыстары мен басқа да кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзудi ұйымдастырады;

жергiлiктi құлақтандыру жүйелерiн, ұжымдық және жеке қорғану құралдарын құрады және оларды тұрақты әзiрлiк жағдайында ұстайды;

қызметкерлердің азаматтық қорғаныс бойынша мiндеттерiн орындауы үшiн оларға қажеттi жағдайлар жасайды;

соғыс уақытында және төтенше жағдайларда Азаматтық қорғаныс мiндеттерiн орындау үшiн заңда белгiленген тәртiппен көлiк, материалдық құралдар, аспаптар мен жабдықтар бередi.
Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

24-бап. Қазақстан Республикасы аумағында тұратын
азаматтардың Азаматтық қорғаныс жөнiндегi
құқықтары мен мiндеттерi

1. Қазақстан Республикасының азаматтары, республика аумағында тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар:

осы заманғы зақымдау құралдарын қолданудың табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлардың зардаптарынан өзiнiң өмiрi мен денсаулығын қорғауға құқылы;

азаматтық қорғаныс мiндеттерiн орындау кезiнде қаза тапқан жағдайда қаза тапқандардың отбасыларына Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заңдарына сәйкес материалдық және өзге де төлемдер төленедi.

2. Қазақстан Республикасының азаматтары, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар:

Азаматтық қорғаныс шараларын орындауға қатысуға, сондай-ақ азаматтық қорғаныс бойынша оқудан өтуге;

"Баршаңыздың назарыңызға!" деген дабыл беру бойынша iс-қимыл жасаудың тәртiбiн, ұжымдық және жеке қорғану құралдарын пайдаланудың ережесiн, қорғанудың негiзгi әдiстерi мен зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету тәсiлдерiн бiлуге және орындауға;

Азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкiне ұқыпты қарауға;

соғыс уақытында және төтенше жағдайларда азаматтық қорғаныс мiндеттерiн орындау үшiн заңда белгiленген тәртiппен жеке пайдалануындағы көлiк құралдарын, аспаптар мен жабдықтарды беруге мiндеттi.
Ескерту. 24-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

6-тарау. Азаматтық қорғаныс қажеттерін материалдық-техникалық
жағынан қамтамасыз ету.
Азаматтық қорғаныс объектілері мен мүлкі

25-бап. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiнiң
негiзгi қорлары

1. Әскери қалашықтардың тұрғын үй-жайлары мен басқа құрылыстары, Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiнiң оқу объектiлерi, материалдық-оқу базасы, материалдық және техникалық құралдары мемлекеттiк меншiк болып табылады және олар Азаматтық қорғаныс бөлiмдерiнiң негiзгi қорларын құрайды. Азаматтық қорғаныс бөлiмдерi аталған және өзiне бөлiнген өзге де мүлiкке қатысты жедел басқару құқығын пайдаланады.

2. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерiнiң орналасуына және тұрақты жұмыс iстеуiне арналған жер мен үй-жайлар, қоймалар мен басқа да объектiлер оларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен тұрақты немесе уақытша пайдалануға берiледi.

3. Азаматтық қорғаныстың әскер бөлiмдерi жер пайдалануды, әуе кеңiстiгi мен су айдынын пайдалануды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырады.

26-бап. Азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкi

1. Азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкiне: Қазақстан Республикасының барлық деңгейдегi мемлекеттiк органдарының, жергiлiктi атқару органдарының қорғалған ғимараттар мен жер бетiндегi үйлер кешенiн қамтитын басқару пункттерi, жеке тұрған және қосып салынған Азаматтық қорғаныс баспаналары, Азаматтық қорғаныстың радиациядан қорғану панаханалары, Азаматтық қорғаныс мүлкiн сақтауға арналған қойма үй-жайлары, жеке қорғану құралдары, радиациялық, химиялық барлау мен дозиметрлiк бақылау аспаптары, арнаулы өңдеу аспаптары, Азаматтық қорғаныстың қорғану ғимараттарының ауасын сүзгiлiк-желдету және қайта генерациялау құралдары, жеке медициналық қорғану құралдары, байланыс пен құлақтандыру құралдары және мемлекеттiң меншiгi болып табылатын, сондай-ақ тиiстi органдардың бюджет қаражаты, ұйымдардың Азаматтық қорғаныс мүдделерiнде пайдалануға арналған қаражаты есебiнен жасалған немесе сатып алынған басқа да материалдық-техникалық құралдар жатады.

2. Азаматтық қорғаныс шараларын қамтамасыз ету үшiн облыстарда, аудандарда, қалаларда, қалалардағы аудандарда, орталық және жергiлiктi атқарушы органдарда, ұйымдарда Азаматтық қорғаныс мүлкiнiң қоры құрылады.

3. Азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкi иеліктен шығаруға жатпайды.

4. Ұйымдардың басқару құрылымдары мен шаруашылық қызметiнiң нысандары өзгерген жағдайда Азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкiнiң мақсатты бағыты, сондай-ақ оларды құру мен жинақтау жөнiндегi тапсырмалар солардың мойнында сақталады.

5. Азаматтық қорғаныс объектiлерiн құру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
Ескерту. 26-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

27-бап. Азаматтық қорғаныс қажеттерiн
материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету

Азаматтық қорғаныс қажеттерiн материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету Азаматтық қорғаныс шараларын қаржыландыруға, Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс бөлiмдерiн ұстауға бөлiнетiн қаражат есебiнен жүзеге асырылады.

7-тарау. Азаматтық қорғаныс шараларын қаржыландыру көздері.
Уәкілетті органның әскери қызметшілері мен басқа да
санаттағы қызметкерлерінің құқықтары, мәртебесі

Ескерту. 7-тараудың атауы жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2000.05.05 № 48 Заңымен.

28-бап. Азаматтық қорғаныс шараларын қаржыландыру

1. Азаматтық қорғаныс шараларын қаржыландыру бюджет қаражаты және ұйымдардың өз қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

2. Азаматтық қорғаныс шараларын қаржыландыру азаматтардың ерiктi жарналарының, қорлардың, дiни және қоғамдық бiрлестiктердiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылуы мүмкiн.
3. алынып тасталды
Ескерту. 28-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

29-бап.
Ескерту. 29-бап алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

29-1-бап. Уәкілетті орган әскери қызметшілерінің
құқықтары, мәртебесі

1. Уәкілетті органда, оның аумақтық органдарында, ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінде әскери қызмет өткеріп жүрген адамдар Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери қызметшілері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мәртебені иеленеді және құқықтар мен жеңілдіктерді пайдаланады.

2. Қазақстан Республикасы уәкілетті органының, оның аумақтық органдарының, ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінің әскери қызметшілері әскери атақтарына сәйкес айырым белгілері бар әскери нысанды киім (киім-кешек) киіп жүреді.

Азаматтық қорғаныстың басқа санаттағы қызметкерлерінің әскери киім нысаны мен айырым белгілерінің жекелеген заттарын, сондай-ақ нысанды киім (киім-кешек) киіп жүру ерекшеліктерін уәкілетті органның бірінші басшысы белгілейді.
Ескерту. 29-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2000.05.05 № 48, өзгерту енгізілді - 2007.05.22 № 255, 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

8-тарау. Қорытынды ережелер

30-бап. Азаматтық қорғаныс шараларын орындауға
тартылатын адамдарды сақтандыру және олар қаза
тапқан немесе мертiккен жағдайда шеккен залалын
өтеу

Азаматтық қорғаныс шараларын орындауға және аварияларға, апаттарға, табиғи және өзге де зiлзалаларға байланысты төтенше жағдайлардың зардаптарын жоюға тартылатын адамдарды сақтандыру және олар қаза тапқан немесе мертiккен жағдайда шеккен залалын өтеу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

31-бап. Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғаныс
саласындағы заңдарын бұзғаны үшiн жауапкершiлiк

Осы Заңды және Азаматтық қорғаныс саласындағы басқа да нормативтiк актiлердi орындамауға байланысты құқыққа қарсы әрекет жасаған немесе әрекетсiздiкке жол берген Қазақстан Республикасының лауазымды адамдары мен азаматтары, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапқа тартылады.
Ескерту. 31-бапқа өзгерту енгізілді - Қазақстан Республикасының 2008.05.26 № 34-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

32-бап. Азаматтық қорғаныс саласындағы халықаралық
ынтымақтастық

1. Азаматтық қорғаныс саласындағы халықаралық ынтымақтастық:
азаматтық қорғаныс жөнiндегi халықаралық жобаларға қатысуды, осы салада ғылыми-техникалық жетiстiктердiң еркiн алмасылуын жүзеге асыруды;
Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлердегi төтенше жағдайлардың зардаптарын жоюға Азаматтық қорғаныс күштерiн тартуды көздейдi, оларды тарту халықаралық шарттардың негiзiнде жүзеге асырылады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттарда осы Заңда белгiленгеннен өзгеше нормалар көзделсе, халықаралық шарттардың нормалары қолданылады.

Қазақстан Республикасының
Президентi