ИПС "Әділет"

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ
      Сноска. Закон в редакции - Законом РК от 5 мая 2006 года N 139 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона РК N 139).
      Сноска. По всему тексту слова "об отзыве", "Отзыв", "отзыва", "отзыве" заменены соответственно словами "о лишении", "Лишение", "лишения", "лишении" - Законом РК от 12 января 2007 года N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования).

Настоящий Закон регулирует отношения, возникающие между государственными органами, физическими и юридическими лицами, аудиторами, аудиторскими организациями, профессиональными аудиторскими организациями и профессиональным советом по аудиторской деятельности в процессе осуществления аудиторской деятельности в Республике Казахстан.

Сноска. Преамбула с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) аккредитованная профессиональная аудиторская организация (далее – профессиональная организация) – некоммерческая организация, объединяющая аудиторов и аудиторские организации;

2) аккредитация – официальное признание уполномоченным государственным органом правомочий профессиональных организаций, предусмотренных настоящим Законом;

3) аттестация – процедура определения Квалификационной комиссией знаний и навыков кандидатов в аудиторы;

4) аудит – проверка в целях выражения независимого мнения о финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью, в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

5) аудитор – физическое лицо, аттестованное Квалификационной комиссией по аттестации кандидатов в аудиторы (далее – Квалификационная комиссия), получившее квалификационное свидетельство о присвоении квалификации "аудитор";

6) аудиторский отчет – письменный официальный документ, являющийся результатом проведенного аудита;

7) аудиторская деятельность – предпринимательская деятельность по проведению аудита финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью, и предоставлению услуг в соответствии с настоящим Законом;

7-1) профессиональный совет по аудиторской деятельности (далее – профессиональный совет) – не имеющая членства некоммерческая организация, учрежденная профессиональной организацией (профессиональными организациями);

8) аудиторская организация – коммерческая организация, созданная для осуществления аудиторской деятельности и являющаяся членом профессиональной организации;

9) аудируемый субъект – юридическое лицо, филиалы и (или) представительства юридического лица, выступающие от его имени, индивидуальный предприниматель, в отношении которого проводится аудит, аудит по налогам, аудит иной информации;

10) Кодекс этики – свод этических правил профессиональной деятельности аудиторов, аудиторских и профессиональных организаций, изданных Международной федерацией бухгалтеров и применяемых в Республике Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности;

11) недостоверный аудиторский отчет – аудиторский отчет, составленный с нарушением законодательства Республики Казахстан об аудиторской деятельности, содержащий недостоверные и (или) неполные сведения о финансовой отчетности и об информации, предусмотренной стандартами аудита, вводящие пользователей в заблуждение;

12) аудит сведений о расходах недропользователя – аудит расходов недропользователя на операции по разведке и добыче полезных ископаемых;

12-1) объекты внешнего контроля качества профессионального совета – аудиторские организации, которые проводят аудит эмитентов, ценные бумаги которых включены или планируются к включению в официальный список фондовых бирж, функционирующих на территории Республики Казахстан, а также финансовых организаций (за исключением юридических лиц, осуществляющих деятельность исключительно через обменные пункты на основании лицензии Национального Банка Республики Казахстан на обменные операции с наличной иностранной валютой, и юридических лиц, исключительной деятельностью которых является инкассация банкнот, монет и ценностей), национальных управляющих холдингов, национальных холдингов, национальных компаний, недропользователей (кроме добывающих общераспространенные полезные ископаемые);

13) аудит специального назначения субъектов квазигосударственного сектора – аудит по вопросу использования бюджетных средств;

14) заведомо недостоверный аудиторский отчет – аудиторский отчет, составленный без проведения аудита или содержащий мнение, умышленно вводящее пользователей в заблуждение;

15) конфликт интересов – ситуация, при которой заинтересованность аудиторской организации может повлиять на ее мнение о достоверности финансовой отчетности аудируемого субъекта;

16) аудит иной информации – проверка, осуществляемая в соответствии с законами Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", "О страховой деятельности", "О рынке ценных бумаг", процессов и информации, не связанной с финансовой отчетностью, в отношении оценки системы управления рисками и внутреннего контроля, в том числе в отношении стратегии и бизнес-модели, оценки системы корпоративного управления, оценки системы управления рисками информационных технологий, оценки эффективности системы информационной безопасности, а также эффективности системы внутреннего контроля в сфере противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

17) аудиторское заключение по аудиту иной информации – заключение, составленное по результатам аудита иной информации;

17-1) непрактикующий эксперт – физическое лицо, не являющееся учредителем (участником) или работником аудиторской организации и не состоящее в гражданско-правовых отношениях с ней не менее одного календарного года до назначения и в период работы в органах профессионального совета;

18) аудит по налогам – аудит по вопросу правильности исчисления и уплаты по всем видам налогов и других обязательных платежей в бюджет, полноты и своевременности исчисления, удержания и перечисления обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов, полноты и своевременности исчисления и уплаты социальных отчислений, проводимый в порядке, определяемом уполномоченным государственным органом;

19) аудиторское заключение по налогам – заключение, составленное по результатам аудита по налогам;

20) недостоверное аудиторское заключение по налогам – заключение, составленное аудиторской организацией с нарушением законодательства Республики Казахстан, содержащее недостоверные и (или) неполные сведения по вопросам правильности исчисления и уплаты налогов и других обязательных платежей в бюджет, полноты и своевременности исчисления, удержания и перечисления обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов, полноты и своевременности исчисления и уплаты социальных отчислений, а также составленное без проведения аудита по налогам или содержащее мнение, умышленно вводящее в заблуждение;

21) уполномоченный государственный орган (далее – уполномоченный орган) – центральный исполнительный орган, осуществляющий регулирование в области аудиторской деятельности и государственный контроль в области аудиторской деятельности и деятельности профессиональных организаций;

22) стандарты организаций – внутренние документы аудиторской организации, которые устанавливают единые требования к порядку проведения аудита, не противоречащие законодательству Республики Казахстан;

23) международные стандарты аудита (далее – стандарты аудита) – стандарты и документы, изданные Международной федерацией бухгалтеров.

Сноска. Статья 1 в редакции Закона РК от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан об аудиторской деятельности

1. Законодательство Республики Казахстан об аудиторской деятельности основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержит законодательство Республики Казахстан об аудиторской деятельности, то применяются правила международного договора.

Статья 3. Аудиторская деятельность

1. Правом на занятие аудиторской деятельностью обладают аудиторские организации, имеющие лицензию на осуществление аудиторской деятельности.

2. Аудиторские организации могут оказывать также следующие услуги:

1) сопутствующие и другие услуги в соответствии со стандартами аудита;

2) восстановление и ведение бухгалтерского учета, составление финансовой отчетности;

3) внутренний аудит;

4) консультирование по вопросам применения законодательства по налогам и другим обязательным платежам в бюджет и ведения налогового учета;

4-1) проведение аудита по налогам и составление аудиторского заключения по налогам;

4-2) проведение аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора;

4-3) проведение аудита сведений о расходах недропользователя;

4-4) проведение аудита иной информации и составление аудиторского заключения по аудиту иной информации;

5) формирование первичных статистических данных;

6) анализ финансово-хозяйственной деятельности и финансовое планирование, экономическое, финансовое и управленческое консультирование;

7) консультирование по вопросам ведения бухгалтерского учета и составления финансовой отчетности;

8) обучение по ведению бухгалтерского учета и составлению финансовой отчетности, налогообложению, аудиту и анализу финансово-хозяйственной деятельности и финансового планирования;

9) рекомендации по автоматизации ведения бухгалтерского учета и составлению финансовой отчетности, обучение автоматизированному ведению бухгалтерского учета и составлению финансовой отчетности;

10) разработку методических пособий и рекомендаций по ведению бухгалтерского учета и составлению финансовой отчетности, аудиту, анализу финансово-хозяйственной деятельности и финансового планирования, оказанию сопутствующих услуг в соответствии со стандартами аудита, а также их распространение;

11) юридические услуги, связанные с аудиторской деятельностью.

12) исключен - Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Если в соответствии с Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях" оказание отдельных видов услуг, предусмотренных настоящим пунктом, требует получения разрешений или направления уведомлений, аудиторские организации не вправе оказывать эти услуги без наличия разрешений или направления уведомлений.

3. Аудиторским организациям запрещается заниматься иными видами предпринимательской деятельности.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.03.2010 № 258-IV; от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2017 № 126-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3-1. Цели и задачи регулирования в области аудиторской деятельности

1. Целями регулирования в области аудиторской деятельности являются развитие аудиторской деятельности в Республике Казахстан и создание условий для качества аудиторских услуг.

2. Задачи регулирования в области аудиторской деятельности:

1) установление правовых основ аудиторской деятельности;

2) определение основных направлений осуществления аудиторской деятельности;

3) защита прав и законных интересов физических и юридических лиц, государства в области аудиторской деятельности;

4) создание условий для повышения профессиональных компетенций аудиторов.

Сноска. Закон дополнен статьей 3-1 в соответствии с Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Основные принципы аудиторской деятельности и стандарты аудита

1. Основными принципами аудиторской деятельности являются:

независимость;

объективность;

профессиональная компетентность;

конфиденциальность;

честность;

соблюдение стандартов организаций.

2. Аудит осуществляется в соответствии с настоящим Законом и стандартами аудита, не противоречащими законодательству Республики Казахстан. Стандарты аудита могут быть опубликованы на казахском и русском языках организацией, имеющей письменное разрешение на их официальный перевод и (или) публикацию в Республике Казахстан от Международной федерации бухгалтеров.

При проведении аудита организаций, указанных в абзацах четвертом, пятом, шестом, восьмом и одиннадцатом части первой пункта 2 статьи 5 настоящего Закона, аудиторская организация осуществляет проверку информации, содержащейся в финансовой отчетности, на соответствие требованиям международных стандартов финансовой отчетности и нормативных правовых актов Национального Банка Республики Казахстан, уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, разработанных в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности.

3. Аудит по налогам осуществляется по инициативе аудируемого субъекта в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

4. Аудит специального назначения субъектов квазигосударственного сектора осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

5. Аудит иной информации осуществляется по требованию уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 4 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Аудит и его виды

1. Видами аудита являются:

1) обязательный;

2) инициативный.

2. Обязательному аудиту подлежат:

акционерные общества;

государственные предприятия на праве хозяйственного ведения с наблюдательным советом в сферах образования и здравоохранения;

страховые (перестраховочные) организации, страховые холдинги и организации, в которых страховая (перестраховочная) организация и (или) страховой холдинг являются крупными участниками, страховой брокер;

единый накопительный пенсионный фонд и профессиональные участники рынка ценных бумаг, созданные в организационно-правовой форме акционерного общества;

крупные участники управляющего инвестиционным портфелем;

в случаях, предусмотренных Кодексом Республики Казахстан "О недрах и недропользовании", юридические лица, обладающие правом недропользования на проведение операций по разведке и добыче углеводородов или разведке и добыче твердых полезных ископаемых;

банки, организации, в которых банк является крупным участником, банковские холдинги;

организации гражданской авиации, за исключением авиакомпаний, осуществляющих авиационные работы по перечню, определяемому Правительством Республики Казахстан;

хлебоприемные предприятия;

фонд гарантирования страховых выплат;

фонд социального медицинского страхования;

юридические лица Республики Казахстан, заключившие контракт на осуществление инвестиций, предусматривающий инвестиционные преференции;

специальные финансовые компании в соответствии с Законом Республики Казахстан "О проектном финансировании и секьюритизации";

застройщики и уполномоченные компании в соответствии с Законом Республики Казахстан "О долевом участии в жилищном строительстве";

расчетно-финансовый центр по поддержке возобновляемых источников энергии в соответствии с Законом Республики Казахстан "О поддержке использования возобновляемых источников энергии";

уполномоченные экономические операторы в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О таможенном регулировании в Республике Казахстан";

товарищества с ограниченной ответственностью при одновременном выполнении следующих условий:

1) в его составе имеются участники (учредители), владеющие менее десяти процентами долей участия в уставном капитале;

2) среднегодовая численность работников более двухсот пятидесяти человек и (или) среднегодовой доход свыше трехмиллионнократного месячного расчетного показателя, установленного законом о республиканском бюджете и действующего на 1 января соответствующего финансового года.

Аудит годовой финансовой отчетности для товарищества с ограниченной ответственностью, относящегося к субъекту среднего предпринимательства, проводится по требованию участника (учредителя), владеющего менее десяти процентами долей участия в уставном капитале товарищества с ограниченной ответственностью.

Организации, для которых аудит является обязательным и которые в соответствии с законодательством Республики Казахстан публикуют в средствах массовой информации годовую финансовую отчетность, обязаны публиковать вместе с годовой финансовой отчетностью и аудиторский отчет.

Требования настоящего пункта не распространяются на акционерные общества, признанные судом банкротом, а также на банки, страховые (перестраховочные) организации, лишенные уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций лицензии и (или) находящиеся в процессе принудительной ликвидации.

3. Инициативный аудит проводится по инициативе аудируемого субъекта либо его участника с учетом конкретных задач, сроков и объемов аудита, предусмотренных договором на проведение аудита между инициатором и аудиторской организацией.

Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 11.07.2009 N 183-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 15.07.2010 № 338-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 01.03.2011 № 414-IV (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 12.01.2012 № 539-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.06.2013 № 106-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 04.07.2013 № 128-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 05.05.2015 № 312-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2015 № 406-V (вводится в действие с 01.01.2017); от 07.04.2016 № 487-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.12.2017 № 124-VI (вводится в действие с 01.01.2018); от 27.12.2017 № 126-VI (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 05.01.2021 № 409-VI (вводится в действие с 01.01.2022); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Компетенция Правительства Республики Казахстан

Сноска. Статья 6 исключена Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Компетенция уполномоченного органа

Уполномоченный орган:

1) формирует и реализует государственную политику в области аудиторской деятельности;

1-1) ведет реестр аудиторов;

1-2) разрабатывает и утверждает минимальные требования к аудиторским организациям, которые проводят обязательный аудит, по согласованию с уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

1-3) согласовывает перечень вопросов, подлежащих проверке в рамках аудита иной информации, требования к содержанию, срокам представления аудиторской организацией аудиторского заключения по аудиту иной информации, требования к аудиторам в составе аудиторской организации, привлекаемой к аудиту иной информации, определяемые нормативным правовым актом уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций;

1-4) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты Республики Казахстан в области аудиторской деятельности в соответствии с целями и задачами настоящего Закона и законодательством Республики Казахстан;

2) разрабатывает и утверждает порядок аккредитации профессиональных организаций;

3) проводит аккредитацию и ведет реестр профессиональных организаций;

4) разрабатывает, согласовывает с уполномоченным органом в сфере разрешений и уведомлений и уполномоченным органом в сфере информатизации и утверждает нормативный правовой акт об утверждении квалификационных требований при лицензировании аудиторской деятельности и перечня документов, подтверждающих соответствие им;

5) осуществляет лицензирование аудиторской деятельности и ведение реестра аудиторских организаций;

6) публикует в средствах массовой информации на казахском и русском языках сведения о выдаче, приостановлении, лишении и прекращении действия лицензии на осуществление аудиторской деятельности;

7) Исключен Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8) утверждает Правила формирования и осуществления деятельности Квалификационной комиссии;

9) обеспечивает условия для распространения стандартов аудита;

9-1) делегирует представителя в состав правления профессионального совета;

      9-2) Исключен Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      9-3) Исключен Законом РК от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      10) - 12) исключены Законом РК от 17.07.2009 N 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

13) разрабатывает и утверждает перечень, формы и периодичность представления отчетности профессиональными и аудиторскими организациями;

14) исключен Законом РК от 17.07.2009 N 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

14-1) осуществляет контроль за соблюдением аудиторскими организациями законодательства Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

15) утверждает формы реестров аудиторских и профессиональных организаций;

16) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

17) осуществляет государственный контроль в области аудиторской деятельности и деятельности профессиональных аудиторских организаций;

18) исключен Законом РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015);

18-1) определяет порядок проведения аудита по налогам и представления аудиторского заключения по налогам;

18-2) определяет перечень аудиторских организаций (аудиторов), а также аудиторскую организацию (аудитора) из перечня аудиторских организаций (аудиторов) с соблюдением принципов очередности и региональной представленности для участия в проверке и дачи заключения по соответствующим требованию или запросу органа прокуратуры, постановлению, вынесенному в рамках начатого досудебного расследования, а также определению суда в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственных закупках";

18-3) определяет организации с участием государства, для которых аудит обязателен, если иное не предусмотрено законодательными актами Республики Казахстан;

19) осуществляет иные полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 17.07.2009 N 188-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.08.2009 N 192-IV (вводится в действие с 08.03.2010); от 19.03.2010 № 258-IV; от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.06.2014 № 206-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 02.07.2018 № 168-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 03.07.2020 № 358-VI (порядок введения в действие см. ст.2); от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 01.07.2024 № 107-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7-1. Государственный контроль в области аудиторской деятельности и деятельности профессиональных организаций

1. Государственный контроль в области аудиторской деятельности и деятельности профессиональных организаций осуществляется уполномоченным органом в пределах его компетенции, установленной законодательством Республики Казахстан.

2. Государственный контроль в области аудиторской деятельности и деятельности профессиональных организаций осуществляется в форме проверки и профилактического контроля с посещением субъекта (объекта) контроля в соответствии с Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 7-1 в редакции Закона РК от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Аудитор

1. Аудитор осуществляет свою деятельность в качестве аудитора только в составе одной аудиторской организации.

2. Аудитор может быть участником только одной аудиторской организации.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 9. Аудиторская организация

1. Аудиторская организация создается в организационно-правовой форме товарищества с ограниченной ответственностью.

2. Иностранная организация признается аудиторской, если ее статус подтверждается профессиональной организацией страны, резидентом которой она является.

Профессиональная организация, подтверждающая статус иностранной аудиторской организации, должна являться членом Международной федерации бухгалтеров.

Иностранная организация также признается аудиторской, если ее статус подтверждается компетентным органом государства, резидентом которого она является.

3. Иностранные аудиторские организации могут осуществлять аудиторскую деятельность в Республике Казахстан только при образовании ими соответствующих аудиторских организаций - резидентов Республики Казахстан.

4. Численность аудиторов в составе аудиторской организации должна составлять не менее двух человек.

5. В уставном капитале аудиторской организации доля, принадлежащая аудитору (аудиторам) и (или) иностранной (иностранным) аудиторским организациям, должна составлять сто процентов.

6. Руководитель аудиторской организации обязан иметь квалификационное свидетельство "аудитор".

Аудитор, ранее возглавлявший аудиторскую организацию, которая в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан была лишена лицензии, в течение года с даты вступления в законную силу решения суда о лишении лицензии не может быть руководителем другой аудиторской организации.

7. Аудиторская организация, осуществляющая аудиторскую деятельность на территории Республики Казахстан, не может быть участником другой аудиторской организации - резидента Республики Казахстан.

8. В случае создания филиала на территории Республики Казахстан руководитель филиала обязан иметь квалификационное свидетельство "аудитор".

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 10. Профессиональные организации

1. Аккредитация профессиональной организации подтверждается свидетельством об аккредитации по форме, утвержденной уполномоченным органом по согласованию с уполномоченным органом в сфере разрешений и уведомлений и уполномоченным органом в сфере информатизации. Свидетельство об аккредитации действительно на всей территории Республики Казахстан.

2. Профессиональные организации являются некоммерческими организациями и действуют на основании устава, принимаемого на общем собрании их членов.

3. Структура и рабочие органы профессиональных организаций, соответствующие порядку аккредитации профессиональных организаций, определяются их уставами.

4. Учредителями и участниками профессиональных организаций могут быть только аудиторы и аудиторские организации. Аудиторы и аудиторские организации выступают членами только одной профессиональной организации.

Аудиторы - члены профессиональной организации имеют право избирать и быть избранными в их органы управления.

5. Исключен Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).
Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Права и обязанности профессиональных организаций

1. Профессиональные организации вправе:

1) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования);
2) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования);

2-1) проводить курсы по обучению кандидатов в аудиторы;

3) анализировать, обобщать и распространять опыт работы аудиторов и аудиторских организаций;

4) представлять интересы аудиторов и аудиторских организаций в государственных, общественных, иностранных и международных организациях;

5) рассматривать споры аудиторов, аудиторских организаций, являющихся их участниками, связанные с осуществлением аудиторской деятельности;

6) проводить рейтинг аудиторских организаций и публиковать в периодических печатных изданиях;

7) участвовать в работе международных организаций по бухгалтерскому учету и аудиту;

8) разрабатывать, издавать и распространять учебную литературу, методические рекомендации, периодические печатные издания в области аудиторской деятельности;

9) давать рекомендации по стандартам аудита и иным вопросам аудиторской деятельности;

10) по итогам проведенного внешнего контроля качества исключать из профессиональной организации лиц, допустивших нарушения стандартов аудита и Кодекса этики;

11) разрабатывать и утверждать учебные программы повышения квалификации аудиторов.

2. Профессиональные организации обязаны:

1) соблюдать законодательство Республики Казахстан об аудиторской деятельности, стандарты аудита, Кодекс этики;

1-1) осуществлять внешний контроль качества аудиторских организаций, не являющихся объектами внешнего контроля качества профессионального совета, в соответствии с настоящим Законом;

2) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

3) обеспечивать своих членов нормативными правовыми актами Республики Казахстан в области аудиторской деятельности;

4) исключен Законом РК от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);

4-1) способствовать развитию аудита, повышению его эффективности, организации и координации деятельности аудиторов и аудиторских организаций;

5) обеспечивать соблюдение аудиторами и аудиторскими организациями требований стандартов аудита, Кодекса этики;

5-1) обеспечивать прохождение курсов по повышению квалификации аудиторов, по окончании которых выдаются сертификаты о прохождении курсов, в порядке, определенном уполномоченным органом;

6) исключен Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2);
7) исключен Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

8) в случае принятия (выбытия, исключения) членов, а также изменения персонального состава рабочего органа управления сообщать об этих изменениях в течение пятнадцати рабочих дней в уполномоченный орган;

9) исключен Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

10) предоставлять информацию о своей деятельности в уполномоченный орган в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Лишение свидетельства об аккредитации

1. Профессиональная организация лишается свидетельства об аккредитации в случае, если:

1) исключен Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2);
2) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования);

3) десять процентов от средней численности, но не менее пяти аудиторских организаций - членов профессиональной организации за двенадцать календарных месяцев были лишены лицензии на осуществление аудиторской деятельности без ходатайства со стороны такой профессиональной организации;

4) систематически (более двух раз подряд) в течение года нарушала Правила аккредитации;

5) предоставляла заведомо ложную информацию в уполномоченный орган о себе и своей деятельности;

6) в течение трех месяцев не устранена причина, по которой вынесено предупредительное письмо уполномоченного органа;

7) исключен Законом РК от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования);
8) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования);

2. Профессиональные организации вправе обжаловать решение уполномоченного органа в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 12.01.2007 N 222 (вводится в действие по истечении 6 месяцев со дня его официального опубликования); от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Аттестация кандидатов на присвоение квалификации "аудитор"

1. К аттестации допускаются лица, имеющие высшее образование и трудовой стаж не менее трех лет в экономической, финансовой, контрольно-ревизионной или в правовой сферах или в области научно-преподавательской деятельности по бухгалтерскому учету и аудиту в высших учебных заведениях.

2. Лица, прошедшие аттестацию, получают квалификационное свидетельство о присвоении квалификации "аудитор" и личную печать аудитора (далее - личная печать) с указанием номера квалификационного свидетельства, фамилии, собственного имени, а также, по желанию, - отчества.

Решение о присвоении квалификации "аудитор" публикуется на казахском и русском языках в средствах массовой информации, определяемых Квалификационной комиссией.

3. Лица, не прошедшие экзамен по аттестации, допускаются к его повторному прохождению по истечении трех месяцев с момента принятия решения Квалификационной комиссией.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13-1. Профессиональный совет

1. Профессиональный совет действует согласно уставу, утвержденному его учредителями в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Имущество профессионального совета формируется за счет единовременных или регулярных поступлений от аудиторских организаций, которые проводят обязательный аудит, профессиональных организаций, а также за счет источников, предусмотренных законодательством Республики Казахстан и соответствующих целям деятельности профессионального совета.

3. Имущество, переданное профессиональному совету его учредителями, является собственностью профессионального совета.

Учредители профессионального совета не имеют имущественных прав на имущество профессионального совета.

4. Высшим органом управления профессионального совета является правление профессионального совета (далее – правление), к ведению которого относится принятие решений по вопросам деятельности профессионального совета, определенным законами Республики Казахстан, уставом профессионального совета и внутренними документами профессионального совета.

5. В состав правления входят следующие представители от:

1) профессиональных организаций – в равном количестве;

2) уполномоченного органа (руководитель или его заместитель по вопросам, касающимся осуществления государственного регулирования в области аудиторской деятельности, являющийся председателем правления);

3) акционерного общества "Казахстанская фондовая биржа" – по вопросам, относящимся к аудиту;

4) Международного финансового центра "Астана";

5) высших учебных заведений и (или) научных организаций;

6) а также независимый директор, имеющий квалификационное свидетельство "аудитор" и (или) один из международных сертификатов в области аудита, признанных Международной федерацией бухгалтеров.

6. Количество членов правления должно составлять нечетное число, при этом численность представителей профессиональных организаций должна составлять не более одной трети от общего числа членов правления. Правление возглавляется председателем.

7. Представителям правления вознаграждение не выплачивается.

8. К исключительной компетенции правления относятся:

1) утверждение внутренних документов профессионального совета, включая порядок формирования имущества профессионального совета;

2) утверждение выдвинутых кандидатур в исполнительные органы профессионального совета;

3) осуществление контроля за соответствием деятельности профессионального совета уставным целям;

4) определение направления деятельности профессионального совета в целях развития аудиторской деятельности и повышения качества аудиторских услуг;

5) согласование программы аттестации кандидатов в аудиторы;

6) утверждение требований к объектам внешнего контроля качества профессионального совета;

7) согласование порядка проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций;

8) рассмотрение и выдача рекомендаций по ходатайствам, представленным комитетом по контролю качества профессионального совета, об исключении аудиторской организации из членства в профессиональной организации;

9) согласование результатов проведенного внешнего контроля качества деятельности объектов внешнего контроля качества профессионального совета;

10) рассмотрение обращений в отношении профессиональных организаций, аудиторских организаций и аудиторов;

11) утверждение годовой отчетности о деятельности профессионального совета;

12) утверждение правил осуществления деятельности апелляционной комиссии профессионального совета;

13) рассмотрение и согласование результатов контроля, осуществляемого путем проведения проверки аудиторских и профессиональных организаций на соответствие порядку проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций, в случаях отсутствия возражений к ним и (или) наличия решения апелляционной комиссии.

Правление вправе принять к рассмотрению любой вопрос, связанный с деятельностью профессионального совета.

9. Профессиональный совет не вправе создавать филиалы и представительства.

10. Исполнительными органами профессионального совета являются комитет по контролю качества профессионального совета, Квалификационная комиссия, исполнительный коллегиальный орган, иные органы, утвержденные правлением.

11. Профессиональный совет направляет в уполномоченный орган и уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций годовую отчетность о деятельности в срок не позднее тридцати календарных дней со дня ее утверждения правлением.

12. Исполнительный коллегиальный орган, возглавляемый председателем, осуществляет текущее руководство деятельностью профессионального совета в соответствии с уставом профессионального совета.

13. Сведения о деятельности профессионального совета и его исполнительных органов должны быть открытыми и общедоступными.

Сноска. Закон дополнен статьей 13-1 в соответствии с Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13-2. Комитет по контролю качества профессионального совета

Сноска. Заголовок статьи 13-2 - в редакции Закона РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. В состав комитета по контролю качества профессионального совета входят не менее двух непрактикующих экспертов на срок до трех лет, обладающих опытом работы в области проведения аудита не менее десяти лет, и (или) могут входить непрактикующие эксперты, обладающие опытом работы в области проведения аудита не менее пяти лет, имеющие квалификационное свидетельство "аудитор" и (или) один из международных сертификатов в области аудита, признанных Международной федерацией бухгалтеров, и не привлекавшиеся к ответственности за нарушение требований законодательства Республики Казахстан об аудиторской деятельности.

2. К исключительной компетенции комитета по контролю качества профессионального совета относятся:

1) осуществление контроля путем проведения проверки объектов внешнего контроля качества профессионального совета на соответствие требованиям к объектам внешнего контроля качества профессионального совета, утвержденным правлением;

2) проведение внешнего контроля качества объектов внешнего контроля качества профессионального совета;

3) представление в правление на согласование результатов проведенного внешнего контроля качества объектов внешнего контроля качества профессионального совета;

4) разработка и утверждение по согласованию с правлением порядка проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций в соответствии с типовыми правилами проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций, в том числе критериями проверок аудиторских и профессиональных организаций, утвержденными уполномоченным органом;

5) размещение результатов проведенного внешнего контроля качества объектов внешнего контроля качества профессионального совета на интернет-ресурсе профессионального совета;

6) исключен Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7) представление в правление ходатайства об исключении аудиторской организации из членства в профессиональной организации;

8) осуществление контроля путем проведения проверки аудиторских и профессиональных организаций на соответствие порядку проведения внешнего контроля качества аудиторских организаций, за исключением случая, предусмотренного подпунктом 1) настоящего пункта.

3. Сведения, составляющие коммерческую тайну, полученные комитетом по контролю качества при проведении внешнего контроля качества аудиторских организаций, не подлежат разглашению, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

Сноска. Закон дополнен статьей 13-2 в соответствии с Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными Законом от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Квалификационная комиссия

1. В состав Квалификационной комиссии входят представитель уполномоченного органа и равное количество представителей от профессиональных организаций, при этом состав Квалификационной комиссии должен состоять из нечетного числа ее членов. В состав Квалификационной комиссии могут входить также непрактикующие эксперты.

2. Председателем Квалификационной комиссии избирается аудитор, обладающий опытом работы в области проведения аудита.

Председатель Квалификационной комиссии избирается простым большинством голосов членов Квалификационной комиссии сроком на три года. Одно и то же лицо не может быть избрано председателем два раза подряд.

3. Председателем Квалификационной комиссии не может быть избрано лицо, которое привлекалось к ответственности за совершение коррупционного правонарушения.

4. Квалификационная комиссия разрабатывает, утверждает и согласовывает с правлением программу аттестации кандидатов в аудиторы, которая должна соответствовать международным стандартам финансовой отчетности, выпущенным Фондом международных стандартов финансовой отчетности, стандартам аудита и законодательству Республики Казахстан.

5. В случае нарушения порядка проведения аттестации кандидатов в аудиторы уполномоченный орган вправе обжаловать решение Квалификационной комиссии в суд.

Сноска. Статья 14 - в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Лишение квалификационного свидетельства "аудитор"

Лишение квалификационного свидетельства "аудитор" осуществляется в порядке, установленном Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях.

Решение о лишении квалификационного свидетельства "аудитор" уполномоченным органом направляется профессиональным организациям и публикуется на казахском и русском языках в средствах массовой информации.

Лица, которые были лишены квалификационного свидетельства "аудитор", к повторной аттестации допускаются не ранее чем через три года.

Сноска. Статья 15 в редакции Закона РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Лицензирование аудиторской деятельности

1. Аудиторская деятельность подлежит лицензированию в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о разрешениях и уведомлениях.

2. Лицензия прекращает свое действие только в случаях, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

3. Приостановление действия и лишение лицензии осуществляются в порядке, установленном Кодексом Республики Казахстан об административных правонарушениях.

4. В случае прекращения действия лицензии, в том числе ее лишения, аудиторские организации в течение десяти рабочих дней со дня принятия решения о прекращении действия лицензии, в том числе ее лишении, обязаны возвратить в уполномоченный орган лицензию, за исключением случаев оформления лицензии в электронной форме.

При лишении лицензии срок исчисляется со дня вступления в законную силу постановления суда.

5. Заявление на выдачу лицензии аудиторской организации, которая в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан была лишена лицензии, рассматривается не ранее чем через год.

Сноска. Статья 16 в редакции Закона РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными Законом РК от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Договор на проведение аудита, аудита по налогам, аудита иной информации, сопутствующих и других услуг в соответствии со стандартами аудита

Сноска. Заголовок статьи 17 в редакции Закона РК от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

1. Отношения между аудиторскими организациями и аудируемыми субъектами строятся на основе договора в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. В договоре на проведение аудита и (или) предоставление сопутствующих и других услуг в соответствии со стандартами аудита предусматриваются: предмет договора, сроки, размер и условия оплаты, права, обязанности и ответственность сторон, конфиденциальность полученной информации, а также членство в профессиональной организации.

3. Договор на проведение обязательного аудита, аудита по налогам, аудита иной информации и (или) сопутствующих и других услуг в соответствии со стандартами аудита аудируемого субъекта должен соответствовать требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан.

4. Сведения, полученные аудитором и (или) аудиторской организацией при исполнении договора на проведение аудита, аудита по налогам, составляют коммерческую тайну, за исключением сведений, представляемых органам государственных доходов, а также сведений, раскрываемых (передаваемых) в соответствии с Законом Республики Казахстан "О возврате государству незаконно приобретенных активов" уполномоченному органу по возврату активов.

Сведения, полученные аудитором и (или) аудиторской организацией при исполнении договора на проведение аудита иной информации, составляют коммерческую тайну, за исключением сведений, предоставляемых с согласия клиентов аудиторской организации уполномоченному органу по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций.

Нарушение обязанности сохранения сведений, содержащих коммерческую тайну, влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Аудиторский отчет

1. Аудиторский отчет составляется по результатам проведенного аудита и должен соответствовать требованиям настоящего Закона и стандартам аудита.

Аудиторский отчет содержит независимое мнение аудитора - исполнителя и аудиторской организации о финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью, аудируемого субъекта в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан.

2. Аудиторский отчет подписывается аудитором-исполнителем с указанием номера и даты выдачи квалификационного свидетельства, заверяется его личной печатью, утверждается подписью руководителя аудиторской организации и заверяется печатью аудиторской организации.

В аудиторском отчете также указываются номер и дата выдачи лицензии аудиторской организации.

За ненадлежащее использование и хранение личной печати аудитор несет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

3. В случае несоответствия аудиторского отчета законодательству Республики Казахстан или фактическим данным такой отчет признается недействительным по решению суда.

Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 18-1. Особенности проведения аудита финансовой организации

Сноска. Статья 18-1 исключена Законом РК от 24.05.2018 № 156-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18-2. Аудиторское заключение по налогам

1. Аудиторское заключение по налогам должно соответствовать требованиям, установленным настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами.

2. Аудиторское заключение по налогам подписывается аудитором-исполнителем с указанием номера и даты выдачи квалификационного свидетельства, заверяется его личной печатью, утверждается подписью руководителя аудиторской организации и заверяется печатью аудиторской организации.

Сноска. Закон дополнен статьей 18-2 в соответствии с Законом РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 18-3. Особенности проведения аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора

1. Порядок проведения аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора и представления аудиторского заключения по аудиту специального назначения субъектов квазигосударственного сектора определяется Высшей аудиторской палатой Республики Казахстан по согласованию с уполномоченными органами по внутреннему государственному аудиту, по управлению государственным имуществом и центральным уполномоченным органом по государственному планированию.

Аудиторское заключение по аудиту специального назначения субъектов квазигосударственного сектора размещается в единой базе данных по государственному аудиту и финансовому контролю.

2. Аудиторское заключение по аудиту специального назначения субъектов квазигосударственного сектора подписывается аудитором–исполнителем с указанием номера и даты выдачи квалификационного свидетельства, заверяется его личной печатью, утверждается подписью руководителя аудиторской организации и заверяется печатью аудиторской организации.

Сноска. Закон дополнен статьей 18-3 в соответствии с Законом РК от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Контроль качества и его виды

1. Контроль качества направлен на соблюдение аудиторами и аудиторскими организациями требований стандартов аудита, Кодекса этики и законодательства Республики Казахстан об аудиторской деятельности и осуществляется на основе риск-ориентированного подхода.

2. Видами контроля качества являются внутренний и внешний контроль качества.

Внутренний контроль качества осуществляется аудиторской организацией самостоятельно в соответствии со стандартами аудита и стандартами организаций.

Внешний контроль качества осуществляется профессиональной организацией в отношении аудиторских организаций, которые не являются объектами внешнего контроля качества профессионального совета, не реже одного раза в три года.

Внешний контроль качества осуществляется комитетом по контролю качества в отношении объектов внешнего контроля качества профессионального совета не реже одного раза в три года.

При этом для аудиторских организаций, прошедших внешний контроль качества в комитете по контролю качества профессионального совета, прохождение внешнего контроля качества в рабочем органе профессиональной организации не требуется.

3. Внеплановый внешний контроль качества проводится:

1) в случае получения обращения на действия (бездействие) аудиторов, аудиторских организаций и профессиональных организаций;

2) в случае несогласия с результатами работы аудиторов и (или) аудиторских организаций;

3) по инициативе объектов внешнего контроля качества профессионального совета;

4) по инициативе уполномоченного органа согласно поступившим обращениям, связанным с деятельностью аудиторов, аудиторских организаций и профессиональных организаций.

Решение о необходимости проведения внепланового внешнего контроля качества по обращению на действия (бездействие) аудиторов, аудиторских организаций и профессиональных организаций выносится после рассмотрения фактических данных, изложенных в обращении.

4. Расходы по проводимому внеплановому внешнему контролю качества в соответствии с подпунктом 3) пункта 3 настоящей статьи оплачиваются проверяемой аудиторской организацией.

Расходы по проводимому внеплановому внешнему контролю качества в соответствии с подпунктами 1), 2) и 4) пункта 3 настоящей статьи оплачиваются физическим или юридическим лицом, направившим обращение. Подача обращения в уполномоченный орган не освобождает лицо, направившее обращение, от оплаты расходов на проведение внешнего контроля качества. При этом в случае подтверждения фактов, изложенных в обращении, оплата расходов производится проверяемой аудиторской организацией, а лицу, направившему обращение, возвращается оплата.

5. Профессиональные организации проводят внешний контроль качества аудиторских организаций в соответствии с порядком, утвержденным комитетом по контролю качества.

6. Аудиторская организация вправе обжаловать результаты внешнего контроля качества в апелляционную комиссию профессионального совета и (или) в суд.

Деятельность апелляционной комиссии профессионального совета осуществляется в соответствии с правилами, определяемыми правлением.

Сноска. Статья 19 - в редакции Закона РК от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Права и обязанности аудиторов

1. Аудиторы вправе:

1) получать и проверять необходимую бухгалтерскую и иную финансово-хозяйственную документацию аудируемого субъекта для выполнения условий договора на проведение аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора;

1-1) вступить в профессиональную организацию;

2) получать у должностных лиц аудируемого субъекта разъяснения в устной и письменной формах по возникшим в ходе аудита вопросам;

3) обжаловать решение профессиональных организаций в судебном порядке.

2. Аудиторы обязаны:

1-1) проходить курсы по повышению квалификации аудиторов в соответствии с требованиями правил повышения квалификации аудиторов и получать сертификат о прохождении курсов по повышению квалификации аудиторов;

2) не разглашать коммерческую тайну, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

3) предоставлять аудируемому субъекту информацию о выявленных нарушениях в ведении бухгалтерского учета, финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью;

4) сообщать руководителю аудиторской организации, участником которой он является, сведения в соответствии с законодательством Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма.

5) сообщать руководителю аудиторской организации, участником которой он является, сведения в соответствии с Законом Республики Казахстан "О возврате государству незаконно приобретенных активов", включая сведения, составляющие коммерческую тайну.

Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.08.2009 N 192-IV (вводится в действие с 08.03.2010); от 10.06.2014 № 206-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие по истечении одного года со дня его первого официального опубликования); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Права и обязанности аудиторских организаций

1. Аудиторские организации вправе:

1) самостоятельно определять методы проведения аудита;

2) запрашивать и проверять необходимую бухгалтерскую и иную финансово-хозяйственную документацию для выполнения условий договора на проведение аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации;

2-1) при проведении аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора запрашивать сведения в отношении аудируемого субъекта в государственных органах, местных исполнительных органах, банках, филиалах банков-нерезидентов Республики Казахстан и организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций, а также в иных организациях в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

2-2) запрашивать и проверять необходимую документацию по внутренней политике и процедурам, системе управления рисками и внутреннего контроля, системе управления рисками информационных технологий, системе информационной безопасности, системе корпоративного управления, а также системе внутреннего контроля в сфере противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма для выполнения условий договора на проведение аудита иной информации;

3) привлекать на договорной основе к участию в проведении аудита специалистов различного профиля, за исключением лиц, указанных в статье 24 настоящего Закона;

4) отказаться от проведения аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации либо выдачи аудиторского отчета или аудиторского заключения в случае нарушения аудируемым субъектом условий договора на проведение аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации;

5) проверять в полном объеме документацию, связанную с финансово-хозяйственной деятельностью аудируемого субъекта, а также фактическое наличие имущества, учтенного в этой документации.

6) давать заключения органам прокуратуры, уголовного преследования и суду.

2. Аудиторские организации обязаны:

2) не препятствовать проведению внешнего контроля качества или проверкам, проводимым уполномоченным органом;

3) в течение одного месяца со дня получения лицензии на осуществление аудиторской деятельности или добровольного выхода из профессиональной организации, или исключения из нее вступить в профессиональную организацию;

4) при лишении аккредитации профессиональной организации, членами которой они являются, в течение трех месяцев вступить в другую профессиональную организацию;

5) не разглашать коммерческую тайну, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

6) предоставлять аудируемому субъекту информацию о выявленных нарушениях в ведении бухгалтерского учета, финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью.

В случае проведения аудита в государственных учреждениях, государственных предприятиях, юридических лицах с участием государства, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора аудиторские организации обязаны также предоставлять аудируемым субъектам информацию о выявленных нарушениях законодательства Республики Казахстан при использовании бюджетных средств, кредитов, связанных грантов, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства;

7) сообщать уполномоченному органу по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций с уведомлением аудируемых субъектов о выявленных в результате аудита финансовых организаций, организаций, входящих в состав банковского конгломерата, организаций, входящих в страховую группу, для которых проведение аудита является обязательным, нарушениях законодательства Республики Казахстан;

8) предоставлять отчетность в уполномоченный орган в соответствии с квалификационными требованиями, предъявляемыми при лицензировании, а также информацию по страхованию своей гражданско-правовой ответственности по форме, утвержденной уполномоченным органом;

9) представлять в уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций в установленные законодательством Республики Казахстан сроки аудиторское заключение по аудиту иной информации банка, страховой (перестраховочной) организации, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, профессионального участника рынка ценных бумаг;

9-1) представлять в орган государственных доходов по месту нахождения аудируемого субъекта аудиторское заключение по налогам в порядке, определяемом уполномоченным органом;

9-2) представлять в Высшую аудиторскую палату Республики Казахстан аудиторское заключение по аудиту специального назначения субъектов квазигосударственного сектора в порядке, определяемом Высшей аудиторской палатой Республики Казахстан по согласованию с уполномоченными органами по внутреннему государственному аудиту, по управлению государственным имуществом и центральным уполномоченным органом по государственному планированию;

10) сообщать уполномоченному органу по финансовому мониторингу сведения в соответствии с Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма";

11) соблюдать требования, установленные законодательством Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма.

12) раскрывать (передавать) уполномоченному органу по возврату активов сведения в соответствии с Законом Республики Казахстан "О возврате государству незаконно приобретенных активов", включая сведения, составляющие коммерческую тайну.

3. Не допускается незаконное вмешательство государственных органов, аудируемых субъектов и любых третьих лиц в деятельность аудиторских организаций.

Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 28.08.2009 N 192-IV (вводятся в действие с 08.03.2010); от 15.07.2010 № 338-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 15.07.2011 № 461-IV (вводится в действие с 30.01.2012); от 21.06.2012 № 19-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.06.2014 № 206-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2020 № 358-VI (вводится в действие с 01.01.2022); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020); от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2023 № 23-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2024 № 71-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22. Страхование аудиторской деятельности

1. Аудиторские организации обязаны заключить договор страхования гражданско-правовой ответственности по обязательствам, возникающим вследствие причинения имущественного вреда при осуществлении аудита.

2. Страхование гражданско-правовой ответственности аудиторских организаций осуществляется в порядке, установленном законодательными актами Республики Казахстан.

Статья 23. Ответственность аудиторов и аудиторских организаций

За нарушение законодательства Республики Казахстан об аудиторской деятельности, а также условий договора аудиторы и аудиторские организации несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 24. Ограничение права на проведение аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации

Сноска. Заголовок статьи 24 в редакции Закона РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); с изменениями, внесенными законами РК от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Запрещается проведение аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации аудиторской организацией:

заказчиков, чьим участником, кредитором являются данная аудиторская организация или ее работники, осуществляющие данный аудит, аудит по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудит иной информации;

организаций, с которыми за последние три года был заключен договор страхования гражданско-правовой ответственности;

организаций, которым за последние три года были предоставлены услуги, указанные в подпунктах 2) и (или) 3) (в части бухгалтерского учета и (или) финансовой отчетности) части первой пункта 2 статьи 3 настоящего Закона;

исполнители которой состоят в трудовых отношениях или являются близкими родственниками или свойственниками должностных лиц аудируемого субъекта, а также акционера (участника), владеющего десятью и более процентами акций (или долями участия в уставном капитале) аудируемого субъекта;

исполнители которой имеют личные имущественные интересы в аудируемом субъекте;

если у нее имеются денежные обязательства перед аудируемым субъектом или у аудируемого субъекта перед нею, за исключением обязательств по проведению аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации;

в случаях, влекущих возникновение конфликта интересов или создающих угрозу возникновения такого конфликта, за исключением обязательств, возникающих из заключенных публичных договоров.

Запрещается проведение обязательного аудита аудиторской организацией, не соответствующей минимальным требованиям к аудиторским организациям, которые проводят обязательный аудит.

Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Права и обязанности аудируемого субъекта

1. Аудируемый субъект вправе:

1) получать от аудиторской организации необходимую информацию о требованиях законодательства Республики Казахстан, касающихся проведения аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации;

2) знакомиться с нормативными правовыми актами, на которых основываются замечания и выводы аудиторской организации;

3) получать от аудитора, аудиторской организации информацию о выявленных нарушениях в ведении бухгалтерского учета, финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью;

4) отказаться от услуг аудиторской организации в случае нарушения ею условий договора.

2. Аудируемый субъект обязан:

1) создавать условия аудиторской организации для своевременного и качественного проведения аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации, представлять необходимую документацию, в том числе сведения, составляющие коммерческую тайну, давать разъяснения и объяснения в устной или письменной форме;

2) не вмешиваться в деятельность аудиторской организации в целях ограничения круга вопросов, подлежащих аудиту, аудиту по налогам, аудиту специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудиту иной информации, если иное не предусмотрено договором;

3) направлять по требованию аудиторской организации письменный запрос от своего имени в адрес третьих лиц для получения необходимой информации.

3. Аудируемые субъекты в лице государственных учреждений и государственных предприятий, юридических лиц с участием государства в месячный срок после проведенного аудита финансовой отчетности их деятельности, а также аудируемые субъекты квазигосударственного сектора в месячный срок после проведенного аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора предоставляют в органы государственного аудита и финансового контроля информацию о выявленных нарушениях законодательства Республики Казахстан при использовании бюджетных средств, кредитов, связанных грантов, активов государства и субъектов квазигосударственного сектора, государственных и гарантированных государством займов, а также займов, привлекаемых под поручительство государства.

4. Выполнение требований аудиторской организации, вытекающих из обязательств по договору, для аудируемого субъекта обязательно.

Сноска. Статья 25 в редакции Закона РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 26. Обязанности аудируемого субъекта

Сноска. Статья исключена Законом РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 27. Ответственность аудируемого субъекта

1. Аудируемый субъект несет ответственность, установленную законами Республики Казахстан, за полноту и достоверность финансовой отчетности и прочей информации, связанной с финансовой отчетностью, а также иной информации, предоставленной аудиторской организации для проведения аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации.

2. Руководитель юридического лица, уклоняющийся от проведения обязательного аудита либо препятствующий его проведению, либо не обеспечивающий его проведение в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан, несет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

3. Проведение аудита, аудита по налогам, аудита специального назначения субъектов квазигосударственного сектора, аудита иной информации не освобождает аудируемого субъекта от ответственности за несоответствие представляемой финансовой отчетности и иных документов требованиям законодательства Республики Казахстан.

Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 20.02.2009 N 138-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 12.11.2015 № 393-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019).

Статья 28. Рассмотрение споров

Споры, возникающие между аудиторами, аудиторскими организациями, а также между ними и аудируемыми субъектами, разрешаются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Статья 29. Переходные положения

1. Аудиторы, являющиеся индивидуальными предпринимателями, могут осуществлять аудиторскую деятельность в течение шести месяцев со дня введения в действие настоящего Закона.

2. Лицензии аудиторских организаций, выданные уполномоченным органом, за исключением выданных уполномоченным органом по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций, и квалификационные свидетельства "аудитор", выданные до введения в действие настоящего Закона, действительны.

Статья 30. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие со дня его официального опубликования, за исключением пунктов 4, 5 статьи 9, статей 10, 12 и 14, которые вводятся в действие по истечении шести месяцев со дня введения в действие настоящего Закона.

Президент
Республики Казахстан

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Заң жаңа редакцияда - ҚР 2006.05.05 № 139, бүкіл мәтін бойынша "оны кері қайтарып алу", "лицензиясы кері қайтарып алынған", "лицензиясын кері қайтарып алу", "кері қайтарып алуды", "оларды алқалы басқару органдарының шешімімен кері шақырып алу", "Лицензия кері қайтарып алынған", "лицензияны кері қайтарып алу" деген сөздер тиісінше "одан айыру", "лицензиясынан айырылған", "лицензиясынан айыру", "лицензиясынан айыруды", "алқалы басқару органдарының шешімімен олардан айыру", "Лицензиядан айырылған", "лицензиядан айыру" деген сөздермен ауыстырылды - 2007.01.12 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Осы Заң Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметтi жүзеге асыру процесiнде мемлекеттiк органдар, жеке және заңды тұлғалар, аудиторлар, аудиторлық ұйымдар, кәсiби аудиторлық ұйымдар және аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңес арасында туындайтын қатынастарды реттейдi.

Ескерту. Кіріспеге өзгеріс енгізілді – ҚР 03.07.2020 № 358-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) аккредиттелген кәсiби аудиторлық ұйым (бұдан әрi – кәсiби ұйым) – аудиторлар мен аудиторлық ұйымдарды біріктіретін коммерциялық емес ұйым;

2) аккредиттеу – осы Заңда көзделген кәсiби ұйымдардың құқықтылығын уәкiлеттi мемлекеттік органның ресми тануы;

3) аттестаттау – Біліктілік комиссиясының аудиторларға кандидаттардың білімдері мен дағдыларын айқындауы рәсімі;

4) аудит – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қаржылық есептiлiк және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпарат туралы тәуелсiз пiкiр бiлдiру мақсатында тексеру;

5) аудитор – Аудиторларға кандидаттарды аттестаттау жөніндегі біліктілік комиссиясы (бұдан әрі - Біліктілік комиссиясы) аттестаттаған, "аудитор" біліктілігін беру туралы біліктілік куәлігін алған жеке тұлға;

6) аудиторлық есеп – жүргiзiлген аудиттiң нәтижесi болып табылатын жазбаша ресми құжат;

7) аудиторлық қызмет – осы Заңға сәйкес қаржылық есептіліктің және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпарат аудитiн жүргiзу және көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөнiндегi кәсiпкерлiк қызмет;

7-1) аудиторлық қызмет жөніндегі кәсіби кеңес (бұдан әрі - кәсіби кеңес) - кәсіби ұйым (кәсіби ұйымдар) құрған, мүшелігі жоқ коммерциялық емес ұйым;

8) аудиторлық ұйым – аудиторлық қызметтi жүзеге асыру үшiн құрылған және кәсіби ұйымның мүшесі болып табылатын коммерциялық ұйым;

9) аудиттелетін субъект – өзіне қатысты аудит, салықтар бойынша аудит, өзге ақпарат аудиті жүргізілетін заңды тұлға, заңды тұлғаның атынан әрекет ететін оның филиалдары және (немесе) өкілдіктері, дара кәсіпкер;

10) Әдеп кодексі – аудиторлардың, аудиторлық және кәсіби ұйымдардың кәсіптік қызметінің Халықаралық бухгалтерлер федерациясы шығарған және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасында қолданылатын әдеп қағидалары жинағы;

11) дұрыс емес аудиторлық есеп – Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасын бұза отырып жасалған, қаржылық есептілік туралы және аудит стандарттарында көзделген ақпарат туралы дұрыс емес және (немесе) толық емес, пайдаланушыларды жаңылыстыратын мәліметтерді қамтитын аудиторлық есеп;

12) жер қойнауын пайдаланушының шығыстары туралы мәліметтер аудиті – жер қойнауын пайдаланушының пайдалы қазбаларды барлау және өндіру жөніндегі операцияға арналған шығыстарының аудиті;

12-1) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілері - бағалы қағаздары Қазақстан Республикасының аумағында жұмыс істейтін қор биржаларының ресми тізіміне енгізілген немесе енгізу жоспарланып отырған эмитенттерге, сондай-ақ қаржы ұйымдарына (қызметін Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғаларды және айрықша қызметі банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау болып табылатын заңды тұлғаларды қоспағанда), ұлттық басқарушы холдингтерге, ұлттық холдингтерге, ұлттық компанияларға, жер қойнауын пайдаланушыларға (кең таралған пайдалы қазбаларды өндірушілерден басқа) аудит жүргізетін аудиторлық ұйымдар;

13) квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит – бюджет қаражатын пайдалану мәселесі бойынша аудит;

14) көрiнеу дұрыс емес аудиторлық есеп – аудит жүргiзiлмей жасалған немесе пайдаланушыларды қасақана жаңылыстыратын пiкiрді қамтитын аудиторлық есеп;

15) мүдделер қақтығысы – аудиторлық ұйымның мүдделілігі оның аудиттелетін субъектінің қаржылық есептілігінің дұрыстығы туралы пікіріне әсер етуі мүмкін жағдай;

16) өзге ақпарат аудиті – "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы", "Сақтандыру қызметі туралы", "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылатын, тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін бағалауға қатысты, оның ішінде стратегия мен бизнес модельге, корпоративтік басқару жүйесін бағалауға, ақпараттық технологиялардың тәуекелдерін басқару жүйесін бағалауға, ақпараттық қауіпсіздік жүйесінің тиімділігін, сондай-ақ қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы iс-қимыл саласындағы ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалауға қатысты процестерді және қаржылық есептілікпен байланысты емес ақпаратты тексеру;

17) өзге ақпарат аудиті бойынша аудиторлық қорытынды – өзге ақпарат аудитінің нәтижелері бойынша жасалған қорытынды;

17-1) практикамен айналыспайтын сарапшы - аудиторлық ұйымның құрылтайшысы (қатысушысы) немесе жұмыскері болып табылмайтын және кәсіби кеңес органдарында тағайындалғанға дейін және олардағы жұмыс кезеңінде онымен азаматтық-құқықтық қатынаста кемінде күнтізбелік бір жыл болмаған жеке тұлға;

18) салықтар бойынша аудит – уәкілетті мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен жүргізілетін, салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің барлық түрі бойынша есептеу мен төлеудің дұрыстығы, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеудің, ұстап қалудың және аударудың толықтығы мен уақтылығы, әлеуметтік аударымдарды есептеудің және төлеудің толықтығы мен уақтылығы мәселесі бойынша аудит;

19) салықтар бойынша аудиторлық қорытынды – салықтар бойынша аудит нәтижелері бойынша жасалған қорытынды;

20) салықтар бойынша дұрыс емес аудиторлық қорытынды – аудиторлық ұйым Қазақстан Республикасының заңнамасын бұза отырып жасаған, салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен төлеудің дұрыстығы, міндетті зейнетақы жарналарын, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеудің, ұстап қалудың және аударудың толықтығы мен уақтылығы, әлеуметтік аударымдарды есептеудің және төлеудің толықтығы мен уақтылығы мәселелері бойынша дұрыс емес және (немесе) толық емес мәліметтерді қамтитын, сондай-ақ салықтар бойынша аудит жүргізілмей жасалған немесе қасақана жаңылыстыратын пікірді қамтитын қорытынды;

21) уәкiлеттi мемлекеттiк орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – аудиторлық қызмет саласында реттеуді және аудиторлық қызмет пен кәсiби ұйымдардың қызметi саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

22) ұйымдардың стандарттары – аудиторлық ұйымның Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін, аудит жүргізу тәртібіне бірыңғай талаптарды белгілейтін ішкі құжаттары;

23) халықаралық аудит стандарттары (бұдан әрі – аудит стандарттары) – Халықаралық бухгалтерлер федерациясы шығарған стандарттар мен құжаттар.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасындағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттардың ережелерi қолданылады.

3-бап. Аудиторлық қызмет

1. Аудиторлық қызметтi жүзеге асыруға лицензиясы бар аудиторлық ұйымдар аудиторлық қызметпен айналысу құқығына ие болады.

2. Аудиторлық ұйымдар мынадай қызметтердi де көрсете алады:

1) аудит стандарттарына сәйкес ілеспе және басқа да көрсетілетін қызметтер;

2) бухгалтерлiк есептi қалпына келтiру және жүргiзу, қаржылық есептiлiктi жасау;

3) iшкi аудит;

4) салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер жөнiндегi заңнаманы қолдану және салық есебiн жүргiзу мәселелерi бойынша консультация беру;

4-1) салықтар бойынша аудит жүргізу және салықтар бойынша аудиторлық қорытынды жасау;

4-2) квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргізу;

4-3) жер қойнауын пайдаланушының шығыстары туралы мәліметтер аудитін жүргізу;

4-4) өзге ақпарат аудитін жүргізу және өзге ақпарат аудиті бойынша аудиторлық қорытынды жасау;

5) алғашқы статистикалық деректерді қалыптастыру;

6) қаржы-шаруашылық қызметтi талдау және қаржылық жоспарлау, экономикалық, қаржылық және басқарушылық консультация беру;

7) бухгалтерлiк есептi жүргiзу және қаржылық есептiлiктi жасау мәселелерi бойынша консультация беру;

8) бухгалтерлiк есептi жүргiзу және қаржылық есептiлiктi жасау, салық салу, аудит және қаржы-шаруашылық қызметтi талдау мен қаржылық жоспарлау бойынша оқыту ;

9) бухгалтерлiк есептi жүргiзудi және қаржылық есептiлiктi жасауды автоматтандыру жөнiнде ұсынымдар беру, бухгалтерлiк есептi жүргiзу мен қаржылық есептiлiктi жасауды автоматтандыруға үйрету;

10) бухгалтерлiк есепке алуды жүргiзу және қаржылық есептiлiктi жасау, аудит, қаржылық-шаруашылық қызметтi және қаржылық жоспарлауды талдау, аудит стандарттарына сәйкес iлеспе қызметтердi көрсету бойынша әдiстемелiк құралдар мен ұсынымдар әзiрлеу, сондай-ақ оларды тарату;

11) аудиторлық қызметке байланысты заң қызметтерiн көрсету;

12) Алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

Егер "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес осы тармақта көзделген жекелеген қызмет түрлерiн көрсету рұқсаттар алуды немесе хабарламалар жіберуді талап етсе, аудиторлық ұйымдар рұқсаттары болмай немесе хабарламаларды жібермей бұл қызметтердi көрсетуге құқылы емес.

3. Аудиторлық ұйымдарға кәсiпкерлiк қызметтiң өзге түрлерiмен айналысуға тыйым салынады.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.03.19 № 258-IV; 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-1-бап. Аудиторлық қызмет саласындағы реттеудің мақсаттары мен міндеттері

1. Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметті дамыту және аудиторлық көрсетілетін қызметтердің сапалы болуы үшін жағдайлар жасау аудиторлық қызмет саласындағы реттеудің мақсаттары болып табылады.

2. Аудиторлық қызмет саласындағы реттеудің міндеттері:

1) аудиторлық қызметтің құқықтық негіздерін белгілеу;

2) аудиторлық қызметті жүзеге асырудың негізгі бағыттарын айқындау;

3) аудиторлық қызмет саласында жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау;

4) аудиторлардың кәсіби құзыреттерін арттыру үшін жағдайлар жасау.

Ескерту. 3-1-баппен толықтырылды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Аудиторлық қызметтiң негiзгi принциптерi және аудиттiң стандарттары

1. Аудиторлық қызметтiң негiзгi принциптерi мыналар:

тәуелсiздiк;

объективтiлiк;

кәсiби құзыреттiлiк;

құпиялылық;

адалдық;

ұйымдардың стандарттарын сақтау.

2. Аудит осы Заңға және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтiн аудит стандарттарына сәйкес жүзеге асырылады. Аудит стандарттарын Қазақстан Республикасында оларды ресми аударуға және (немесе) жариялауға Халықаралық бухгалтерлер федерациясының жазбаша рұқсаты бар ұйым қазақ және орыс тiлдерiнде жариялауы мүмкін.

Осы Заңның 5-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің төртінші, бесінші, алтыншы, сегізінші және он бірінші абзацтарында көрсетілген ұйымдарға аудит жүргізу кезінде аудиторлық ұйым қаржылық есептілікте қамтылған ақпараттың халықаралық қаржылық есептілік стандарттарының және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына сәйкес әзірленген нормативтік құқықтық актілерінің талаптарына сәйкестігін тексеруді жүзеге асырады.

3. Салықтар бойынша аудит Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес аудиттелетін субъектінің бастамасы бойынша жүзеге асырылады.

4. Квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

5. Өзге ақпарат аудиті қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның талап етуі бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Аудит және оның түрлерi

1. Аудиттiң түрлерi мыналар:

1) мiндеттi;

2) бастамашылық.

2. Міндетті аудитке:

акционерлік қоғамдар;

қадағалау кеңесі бар, білім беру және денсаулық сақтау салаларындағы шаруашылық жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындар;

сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары, сақтандыру холдингтері және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы және (немесе) сақтандыру холдингі ірі қатысушысы болып табылатын ұйымдар, сақтандыру брокері;

бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры және акционерлік қоғамның ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушылар;

инвестициялық портфельді басқарушының ірі қатысушылары;

"Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде көзделген жағдайларда, көмірсутектерді барлау мен өндіру немесе пайдалы қатты қазбаларды барлау мен өндіру жөніндегі операцияларды жүргізуге жер қойнауын пайдалану құқығына ие заңды тұлғалар;

банктер, ірі қатысушысы банк болып табылатын ұйымдар, банк холдингтері;

Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбе бойынша авиациялық жұмыстарды жүзеге асыратын авиакомпанияларды қоспағанда, азаматтық авиация ұйымдары;

астық қабылдау кәсіпорындары;

сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры;

әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры;

инвестициялық преференцияларды көздейтін инвестицияларды жүзеге асыруға келісімшарт жасасқан Қазақстан Республикасының заңды тұлғалары;

"Тұрғын үй құрылысына үлестік қатысу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылыс салушылар мен уәкілетті компаниялар;

"Жобалық қаржыландыру және секьюритилендіру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес арнайы қаржы компаниялары;

"Жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жаңартылатын энергия көздерін қолдау жөніндегі қаржы-есеп айырысу орталығы;

"Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес уәкілетті экономикалық операторлар;

мынадай шарттарды бір мезгілде орындаған кезде:

1) оның құрамында жарғылық капиталына қатысудың он пайыздан кем үлесін иеленетін қатысушылар (құрылтайшылар) бар болған;

2) жұмыскерлердің орташа жылдық саны екі жүз елу адамнан асатын және (немесе) жылдық орташа табысы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің үш миллион еселенген мөлшерден асатын жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер жатады.

Орта кәсіпкерлік субъектісіне жататын жауапкершілігі шектеулі серіктестік үшін жылдық қаржылық есептілік аудиті жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің жарғылық капиталына қатысудың он пайыздан кем үлесін иеленетін қатысушының (құрылтайшының) талабы бойынша жүргізіледі.

Аудит мiндеттi болып табылатын және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жылдық қаржылық есептiлiктi бұқаралық ақпарат құралдарында жариялайтын ұйымдар жылдық қаржылық есептiлiкпен бiрге аудиторлық есептi де жариялауға мiндеттi.

Осы тармақтың талаптары сот банкрот деп таныған акционерлік қоғамдарға, сондай-ақ қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган лицензиясынан айырған және (немесе) мәжбүрлеп тарату процесiнде тұрған банктерге, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына қолданылмайды.

3. Бастамашылық аудит аудиттелетiн субъектiнiң не оған қатысушының бастамасы бойынша бастамашы мен аудиторлық ұйымның арасында аудит жүргiзуге жасалған шартта көзделген аудиттiң нақты мiндеттерi, мерзiмi мен көлемi ескерiле отырып жүргiзiледi.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.11 № 183-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.07.15 № 338-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.12 № 539-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2013 № 128-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.05.2015 № 312-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 07.04.2016 № 487-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.01.2021 № 409-VI (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң құзыретi

Ескерту. 6-бап алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-бап. Уәкiлеттi органның құзыретi

Уәкілетті орган:

1) аудиторлық қызмет саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

1-1) аудиторлар тізілімін жүргізеді;

1-2) міндетті аудит жүргізетін аудиторлық ұйымдарға қойылатын ең аз талаптарды қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді;

1-3) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалатын өзге ақпарат аудиті шеңберінде тексерілуге жататын мәселелер тізбесін, өзге ақпарат аудиті бойынша аудиторлық қорытындының мазмұнына, аудиторлық ұйымның оны ұсыну мерзімдеріне қойылатын талаптарды, өзге ақпарат аудитіне тартылатын аудиторлық ұйымның құрамындағы аудиторларға қойылатын талаптарды келіседі;

1-4) осы Заңның мақсаттары мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлейді және бекітеді;

2) кәсіби ұйымдарды аккредиттеу тәртібін әзірлейді және бекітеді;

3) кәсiби ұйымдарды аккредиттейдi және олардың тiзiлiмiн жүргiзедi;

4) аудиторлық қызметті лицензиялау кезіндегі біліктілік талаптарын және оларға сәйкестікті растайтын құжаттар тізбесін бекіту туралы нормативтік құқықтық актіні әзірлейді, рұқсаттар және хабарламалар саласындағы уәкілетті органмен және ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органмен келіседі және оларды бекітеді;

5) аудиторлық қызметтi лицензиялауды және аудиторлық ұйымдардың тiзiлiмiн жүргiзудi жүзеге асырады;

6) аудиторлық қызметтi жүзеге асыруға лицензия беру, оның қолданылуын тоқтата тұру, одан айыру және оны тоқтату туралы мәлiметтердi бұқаралық ақпарат құралдарында қазақ және орыс тiлдерiнде жариялайды;

7) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8) Бiлiктiлiк комиссиясы қызметiн қалыптастыру және жүзеге асыру ережесiн бекiтедi;

9) аудит стандарттарын тарату үшiн жағдай жасалуын қамтамасыз етедi;

9-1) кәсіби кеңес басқармасының құрамына өкілін жібереді;

      9-2) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      9-3) алып тасталды – ҚР 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      10) алынып тасталды - 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
      11) алынып тасталды - 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
      12) алынып тасталды - 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

13) кәсiби және аудиторлық ұйымдардың есептiлiк тiзбесiн, нысанын және оны ұсыну кезеңдiлiгiн әзірлейді және бекітеді;

14) алынып тасталды - 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

14-1) аудиторлық ұйымдардың Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтауын бақылауды жүзеге асырады;

15) аудиторлық және кәсіби ұйымдар тізілімдерінің нысандарын бекітеді;

16) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

17) аудиторлық қызмет және кәсіби аудиторлық ұйымдардың қызметі саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

18) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-1) салықтар бойынша аудит жүргізу және салықтар бойынша аудиторлық қорытынды беру тәртібін айқындайды;

18-2) "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, прокуратура органының тиісті талабы немесе сұрау салуы, сотқа дейінгі басталған тергеп-тексеру шеңберінде шығарылған тиісті қаулы, сондай-ақ соттың тиісті ұйғарымы бойынша тексеруге қатысу және қорытынды беру үшін кезектілік және өңірлік ұсынылу қағидаттарын сақтай отырып, аудиторлық ұйымдардың (аудиторлардың) тізбесін, сондай-ақ аудиторлық ұйымдардың (аудиторлардың) тізбесінен аудиторлық ұйымды (аудиторды) айқындайды;

18-3) егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде өзгеше көзделмесе, аудит мiндеттi болып табылатын мемлекет қатысатын ұйымдарды айқындайды;

19) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.17 № 188-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.08.28 № 192-IV (2010.03.08 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 2014.06.10 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.07.2024 № 107-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Аудиторлық қызмет және кәсіби ұйымдар қызметі саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Аудиторлық қызмет және кәсіби ұйымдардың қызметі саласындағы мемлекеттік бақылауды уәкілетті орган Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.

2. Аудиторлық қызмет және кәсiби ұйымдардың қызметi саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-1-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Аудитор

1. Аудитор өз қызметін аудитор ретінде бiр аудиторлық ұйымның құрамында ғана жүзеге асырады.

2. Аудитор бiр аудиторлық ұйымға ғана қатысушы бола алады.

Ескерту. 8-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

9-бап. Аудиторлық ұйым

1. Аудиторлық ұйым жауапкершiлiгi шектеулi серiктестiктiң ұйымдық-құқықтық нысанында құрылады.

2. Шетелдік ұйым, егер оның мәртебесін өзі резиденті болып табылатын елдің кәсіби ұйымы растаса, аудиторлық ұйым деп танылады.

Шетелдік аудиторлық ұйымның мәртебесін растайтын кәсіби ұйым Халықаралық бухгалтерлер федерациясының мүшесі болуға тиіс.

Шетелдік ұйым, егер оның мәртебесін өзі резиденті болып табылатын мемлекеттің құзыретті органы растаса да, аудиторлық ұйым деп танылады.

3. Шетелдiк аудиторлық ұйымдар Қазақстан Республикасында аудиторлық қызметтi тиiстi аудиторлық ұйымдарды - Қазақстан Республикасының резиденттерiн құрған жағдайда ғана жүзеге асыра алады.

4. Аудиторлық ұйымның құрамындағы аудиторлардың саны екі адамнан кем болмауға тиiс.

5. Аудиторлық ұйымның жарғылық капиталында аудиторға (аудиторларға) және (немесе) шетелдік аудиторлық ұйымға (ұйымдарға) тиесiлi үлес жүз процент болуға тиiс.

6. Аудиторлық ұйым басшысының "аудитор" деген бiлiктiлiк куәлiгi болуы мiндеттi.

Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес лицензиясынан айырылған аудиторлық ұйымға бұрын жетекшілік еткен аудитор лицензиядан айыру туралы сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап бір жыл бойы басқа аудиторлық ұйымның басшысы бола алмайды.

7. Қазақстан Республикасының аумағында аудиторлық қызметтi жүзеге асыратын аудиторлық ұйым басқа аудиторлық ұйымның - Қазақстан Республикасы резидентiнiң қатысушысы бола алмайды.

8. Қазақстан Республикасының аумағында филиал құрған жағдайда, филиал басшысының "аудитор" деген бiлiктiлiк куәлiгi болуы мiндеттi.

Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді – ҚР 12.01.2007 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі); 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

10-бап. Кәсiби ұйымдар

1. Кәсiби ұйымның аккредиттелуi рұқсаттар және хабарламалар саласындағы уәкілетті органмен және ақпараттандыру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті орган бекiткен нысан бойынша аккредиттеу туралы куәлiкпен расталады. Аккредиттеу туралы куәлiк Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында жарамды.

2. Кәсiби ұйымдар коммерциялық емес ұйымдар болып табылады және өз мүшелерiнiң жалпы жиналысында қабылданған жарғының негiзiнде жұмыс істейді.

3. Кәсiби ұйымдарды аккредиттеу тәртiбiне сәйкес келетін кәсiби ұйымдардың құрылымы мен жұмыс органдары олардың жарғыларында айқындалады.

4. Аудиторлар мен аудиторлық ұйымдар ғана кәсіби ұйымдардың құрылтайшылары және қатысушылары бола алады. Аудиторлар мен аудиторлық ұйымдар бір ғана кәсіби ұйымның мүшелері бола алады.

Аудиторлардың - кәсіби ұйым мүшелерiнiң ұйымның басқару органына сайлауға және сайлануға құқығы бар.

5. Алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Кәсiби ұйымдардың құқықтары мен мiндеттерi

1. Кәсiби ұйымдар:

1) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
2) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-1) аудиторларға кандидаттарды оқыту жөніндегі курстарды өткізуге;

3) аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың жұмыс тәжiрибесiн талдауға, қорытуға және таратуға;

4) мемлекеттiк, қоғамдық, шетелдiк және халықаралық ұйымдарда аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың мүддесiн бiлдiруге;

5) өздерiнiң қатысушылары болып табылатын аудиторлардың, аудиторлық ұйымдардың аудиторлық қызметтi жүзеге асыруға байланысты дауларын қарауға;

6) аудиторлық ұйымдардың рейтингiн өткiзуге және оларды мерзiмдi баспа басылымдарында жариялауға;

7) бухгалтерлiк есеп және аудит бойынша халықаралық ұйымдардың жұмысына қатысуға;

8) аудиторлық қызмет саласында оқулық әдебиеттердi, әдiстемелiк ұсынымдар мен мерзiмдi баспа басылымдарын әзiрлеуге, шығаруға және таратуға;

9) аудит стандарттары және аудиторлық қызметтiң өзге де мәселелерi бойынша ұсынымдар беруге;

10) сапаға жүргiзiлген сыртқы бақылау қорытындысы бойынша аудит стандарттары мен Әдеп кодексiн бұзуға жол берген тұлғаларды кәсiби ұйымнан шығаруға;

11) аудиторлардың біліктілігін арттырудың оқу бағдарламаларын әзірлеуге және бекітуге құқылы.

2. Кәсiби ұйымдар:

1) аудиторлық қызмет туралы Қазақстан Республикасының заңнамасын, аудит стандарттарын, Әдеп кодексiн сақтауға;

1-1) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілері болып табылмайтын аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылауды осы Заңға сәйкес жүзеге асыруға;

2) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) өз мүшелерiн Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет саласындағы нормативтiк құқықтық актiлерiмен қамтамасыз етуге;

4) алып тасталды - ҚР 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

4-1) аудиттің дамуына, оның тиімділігін арттыруға, аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың қызметін ұйымдастыруға және үйлестіруге ықпал етуге;

5) аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың аудит стандарттарының талаптарын, Әдеп кодексін сақтауын қамтамасыз етуге;

5-1) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен, аудиторлардың біліктілігін арттыру жөніндегі курстардың өткізілуін қамтамасыз етуге, олар аяқталғаннан кейін курстардан өткені туралы сертификаттар беруге;

6) Алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;
7) Алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;

8) мүшелер қабылдаған (шығып кеткен, шығарылған), сондай-ақ басқару жұмыс органының дербес құрамы өзгерген жағдайда, осы өзгерiстер туралы он бес жұмыс күні ішінде уәкiлеттi органға хабарлауға;

9) Алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен уәкiлеттi органға өз қызметi туралы ақпарат беруге мiндеттi.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Аккредиттеу туралы куәлiктен айыру

1. Кәсiби ұйым, егер:

1) Алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
2) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

3) кәсіби ұйым тарапынан өтініш жасалмай, күнтізбелік он екі ай ішінде осындай кәсіби ұйым мүшелері - аудиторлық ұйымдардың орташа санының он проценті, бірақ кемінде бесеуі аудиторлық қызметті жүзеге асыруға берілген лицензиясынан айырылса;

4) бір жыл iшiнде Аккредиттеу ережесiн жүйелi түрде (қатарынан екi реттен артық) бұзса;

5) уәкiлеттi органға өзi және өз қызметi туралы көрiнеу жалған ақпарат берсе;

6) уәкiлеттi органның ескерту хаты шығарылған себептi үш ай iшiнде жоймаса;

7) алып тасталды - ҚР 13.05.2020 № 325-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).
8) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Кәсiби ұйымдар уәкiлеттi органның шешiмiне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. "Аудитор" бiлiктiлiгiн беруге кандидаттарды аттестаттау

1. Жоғары білімі және экономика, қаржы, бақылау-тексеру немесе құқық салаларында немесе жоғары оқу орындарында бухгалтерлiк есеп және аудит бойынша ғылыми-оқытушылық қызмет саласында кемінде үш жыл еңбек стажы бар адамдар аттестаттауға жiберiледi.

2. Аттестаттаудан өткен адамдар "аудитор" бiлiктiлiгi берiлгенi туралы бiлiктiлiк куәлiгiн және бiлiктiлiк куәлiгiнiң нөмiрi, тегi, өз аты, сондай-ақ өзiнiң қалауымен - әкесiнiң аты көрсетiлген аудитордың жеке мөрiн (бұдан әрi - жеке мөр) алады.

"Аудитор" бiлiктiлiгiн беру туралы шешiм Бiліктiлiк комиссиясы айқындайтын бұқаралық ақпарат құралдарында қазақ және орыс тiлдерiнде жарияланады.

3. Аттестаттау бойынша емтиханнан өтпеген адамдар одан қайтадан өтуге Біліктілік комиссиясының шешімі қабылданған кезден бастап үш ай өткен соң жіберіледі.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-1-бап. Кәсіби кеңес

1. Кәсіби кеңес Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оның құрылтайшылары бекіткен жарғыға сай әрекет етеді.

2. Кәсіби кеңестің мүлкі міндетті аудит жүргізетін аудиторлық ұйымдардан, кәсіби ұйымдардан біржолғы немесе тұрақты түсетін түсімдер есебінен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген және кәсіби кеңес қызметінің мақсаттарына сәйкес келетін көздер есебінен қалыптастырылады.

3. Кәсіби кеңеске оның құрылтайшылары берген мүлік кәсіби кеңестің меншігі болып табылады.

Кәсіби кеңес құрылтайшыларының кәсіби кеңестің мүлкіне мүліктік құқықтары болмайды.

4. Кәсіби кеңестің басқармасы (бұдан әрі - басқарма) кәсіби кеңестің жоғары басқару органы болып табылады, оның қарауына Қазақстан Республикасының заңдарында, кәсіби кеңестің жарғысында және кәсіби кеңестің ішкі құжаттарында айқындалған, кәсіби кеңестің қызметі мәселелері бойынша шешімдер қабылдау жатады.

5. Басқарма құрамына:

1) кәсіби ұйымдардан - саны бірдей;

2) уәкілетті органнан (басқарма төрағасы болып табылатын, аудиторлық қызмет саласында мемлекеттік реттеуді жүзеге асыруға қатысты мәселелер бойынша басшы немесе оның орынбасары);

3) аудитке қатысты мәселелер бойынша - "Қазақстан қор биржасы" акционерлік қоғамынан;

4) "Астана" халықаралық қаржы орталығынан;

5) жоғары оқу орындарынан және (немесе) ғылыми ұйымдардан өкілдер;

6) сондай-ақ "аудитор" біліктілік куәлігі және (немесе) Халықаралық бухгалтерлер федерациясы таныған аудит саласындағы халықаралық сертификаттардың бірі бар тәуелсіз директор кіреді.

6. Басқарма мүшелерінің саны тақ санды құрауға тиіс, бұл ретте кәсіби ұйымдар өкілдерінің саны басқарма мүшелері жалпы санының үштен бірінен аспайтынын құрауға тиіс. Басқарманы төраға басқарады.

7. Басқарма өкілдеріне сыйақы төленбейді.

8. Басқарманың айрықша құзыретіне мыналар жатады:

1) кәсіби кеңестің мүлкін қалыптастыру тәртібін қоса алғанда, кәсіби кеңестің ішкі құжаттарын бекіту;

2) кәсіби кеңестің атқарушы органдарына ұсынылған кандидатураларды бекіту;

3) кәсіби кеңес қызметінің жарғылық мақсаттарға сәйкестігіне бақылауды жүзеге асыру;

4) аудиторлық қызметті дамыту және аудиторлық көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру мақсатында кәсіби кеңес қызметінің бағытын айқындау;

5) аудиторларға кандидаттарды аттестаттау бағдарламасын келісу;

6) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілеріне қойылатын талаптарды бекіту;

7) аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылауды жүргізу тәртібін келісу;

8) кәсіби кеңестің сапаны бақылау жөніндегі комитеті ұсынған, аудиторлық ұйымды кәсіби ұйымға мүшеліктен шығару туралы өтінішхаттар бойынша ұсынымдарды қарау және беру;

9) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілерінің қызметіне жүргізілген сапаны сыртқы бақылау нәтижелерін келісу;

10) кәсіби ұйымдарға, аудиторлық ұйымдарға және аудиторларға қатысты өтініштерді қарау;

11) кәсіби кеңестің қызметі туралы жылдық есептілікті бекіту;

12) кәсіби кеңестің апелляциялық комиссиясы қызметін жүзеге асыру қағидаларын бекіту;

13) аудиторлық және кәсіби ұйымдардың аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылауды жүргізу тәртібіне сәйкестігіне тексеру жүргізу арқылы жүзеге асырылатын бақылау нәтижелерін оларға қарсылық болмаған және (немесе) апелляциялық комиссияның шешімі болған жағдайларда қарау және келісу.

Басқарма кәсіби кеңес қызметіне байланысты кез келген мәселені қарауға қабылдауға құқылы.

9. Кәсіби кеңес филиалдар мен өкілеттіктер құруға құқылы емес.

10. Кәсіби кеңестің сапаны бақылау жөніндегі комитеті, Біліктілік комиссиясы, атқарушы алқалы орган, басқарма бекіткен өзге де органдар кәсіби кеңестің атқарушы органдары болып табылады.

11. Кәсіби кеңес уәкілетті органға және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға қызметі туралы жылдық есептілікті басқарма оны бекіткен күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмейтін мерзімде жібереді.

12. Төраға басқаратын атқарушы алқалы орган кәсіби кеңестің қызметіне ағымдағы басшылықты кәсіби кеңестің жарғысына сәйкес жүзеге асырады.

13. Кәсіби кеңестің және атқарушы органдардың қызметі туралы мәліметтер ашық және қолжетімді болуға тиіс.

Ескерту. Заң 13-1-баппен толықтырылды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-2-бап. Кәсіби кеңестің сапаны бақылау жөніндегі комитеті

Ескерту. 13-2-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Кәсіби кеңестің сапаны бақылау жөніндегі комитетінің құрамына аудит жүргізу саласында кемінде он жыл жұмыс тәжірибесі бар, практикамен айналыспайтын кемінде екі сарапшы үш жылға дейінгі мерзімге кіреді және/немесе аудит жүргізу саласында кемінде бес жыл жұмыс тәжірибесі бар, "аудитор" біліктілік куәлігі және (немесе) Халықаралық бухгалтерлер федерациясы таныған аудит саласындағы халықаралық сертификаттардың бірі бар және Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасының талаптарын бұзғаны үшін жауаптылыққа тартылмаған, практикамен айналыспайтын сарапшылар кіруі мүмкін.

2. Кәсіби кеңестің сапаны бақылау жөніндегі комитетінің айрықша құзыретіне мыналар жатады:

1) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілерінің басқарма бекіткен, кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілеріне қойылатын талаптарға сәйкестігіне тексеру жүргізу арқылы бақылауды жүзеге асыру;

2) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілеріне сапаны сыртқы бақылауды жүргізу;

3) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілеріне жүргізілген сапаны сыртқы бақылау нәтижелерін басқармаға келісуге ұсыну;

4) уәкілетті орган бекіткен, аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылау жүргізудің үлгілік қағидаларына, оның ішінде аудиторлық және кәсіби ұйымдарды тексеру өлшемшарттарына сәйкес аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылау жүргізу тәртібін басқармамен келісу бойынша әзірлеу және бекіту;

5) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілеріне жүргізілген сапаны сыртқы бақылау нәтижелерін кәсіби кеңестің интернет-ресурсында орналастыру;

6) алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

7) басқармаға аудиторлық ұйымды кәсіби ұйымға мүшеліктен шығару туралы өтінішхат ұсыну;

8) осы тармақтың 1) тармақшасында көзделген жағдайды қоспағанда, аудиторлық және кәсіби ұйымдардың аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылау жүргізу тәртібіне сәйкестігіне тексеру жүргізу арқылы бақылауды жүзеге асыру.

3. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, коммерциялық құпияны құрайтын, сапаны бақылау жөніндегі комитет аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылауды жүргізген кезде алған мәліметтер жария етілуге жатпайды.

Ескерту. Заң 13-1-баппен толықтырылды – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Біліктілік комиссиясы

1. Біліктілік комиссиясының құрамына уәкілетті органның өкілі және кәсіби ұйымдардан саны бірдей өкілдер кіреді, бұл ретте Біліктілік комиссиясының құрамы оның мүшелерінің тақ санынан құралуға тиіс. Біліктілік комиссиясының құрамына практикамен айналыспайтын сарапшылар да кіруі мүмкін.

2. Аудит жүргізу саласында жұмыс тәжірибесі бар аудитор Біліктілік комиссиясының төрағасы болып сайланады.

Біліктілік комиссиясының төрағасы Біліктілік комиссиясы мүшелерінің жай көпшілік даусымен үш жыл мерзімге сайланады. Сол бір адам қатарынан екі рет төраға болып сайлана алмайды.

3. Сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін жауаптылыққа тартылған адам Біліктілік комиссиясының төрағасы болып сайлана алмайды.

4. Біліктілік комиссиясы аудиторларға кандидаттарды аттестаттау бағдарламасын әзірлейді, бекітеді және басқармамен келіседі, ол Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары қоры шығарған халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына, аудит стандарттарына және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес келуге тиіс.

5. Аудиторларға кандидаттарды аттестаттауды жүргізу тәртібі бұзылған жағдайда, уәкілетті орган Біліктілік комиссиясының шешіміне сотқа шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. "Аудитор" біліктілік куәлігінен айыру

"Аудитор" біліктілік куәлігінен айыру Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

"Аудитор" біліктілік куәлігінен айыру туралы шешімді уәкілетті орган кәсіби ұйымдарға жібереді және бұқаралық ақпарат құралдарында қазақ және орыс тілдерінде жариялайды.

"Аудитор" біліктілік куәлігінен айырылған адамдар қайта аттестаттауға кемінде үш жыл өткеннен кейін жіберіледі.

Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Аудиторлық қызметті лицензиялау

1. Аудиторлық қызмет Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен лицензиялануға жатады.

2. "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген жағдайларда ғана лицензия өзінің қолданысын тоқтатады.

3. Лицензияның қолданылуын тоқтата тұру және одан айыру Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Лицензияның қолданылуы тоқтатылған, оның ішінде одан айырған жағдайда, аудиторлық ұйымдар лицензияның қолданылуын тоқтату, оның ішінде одан айыру туралы шешім қабылданған күннен бастап он жұмыс күні ішінде уәкілетті органға лицензияны электрондық нысанда ресімдеу жағдайларын қоспағанда, лицензияны қайтаруға міндетті.

Лицензиядан айырған кезде мерзім соттың қаулысы заңды күшіне енген күннен бастап есептеледі.

5. Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес лицензиясынан айырылған аудиторлық ұйымның лицензия беруге арналған өтініші кемінде бір жылдан кейін қаралады.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Аудит, салықтар бойынша аудит, өзге ақпарат аудитін, аудит стандарттарына сәйкес ілеспе және басқа да көрсетілетін қызметтер жүргізуге арналған шарт

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Аудиторлық ұйымдар мен аудиттелетiн субъектiлер арасындағы қатынастар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шарт негiзiнде қалыптасады.

2. Аудит жүргiзуге және (немесе) аудит стандарттарына сәйкес ілеспе және басқа да көрсетілетін қызметтер ұсынуға арналған шартта: шарттың нысанасы, мерзiмi, ақы төлеу мөлшерi мен талаптары, тараптардың құқықтары, мiндеттерi мен жауаптылығы, алынған ақпараттың құпиялылығы, сондай-ақ кәсіби ұйымға мүшелігі көзделедi.

3. Аудиттелетін субъектіге міндетті аудит, салықтар бойынша аудит, өзге ақпарат аудиті және (немесе) аудит стандарттарына сәйкес ілеспе және басқа да көрсетілетін қызметтер жүргізуге арналған шарт Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келуге тиіс.

4. Мемлекеттік кірістер органдарына ұсынылатын мәліметтерді, сондай-ақ "Заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органға ашып көрсетілетін (берілетін) мәліметтерді қоспағанда, аудитор және (немесе) аудиторлық ұйым аудит, салықтар бойынша аудит жүргізуге арналған шартты орындау кезінде алған мәліметтер коммерциялық құпияны құрайды.

Аудиторлық ұйым клиенттердің келісуімен қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға беретін мәліметтерді қоспағанда, өзге ақпарат аудитін жүргізуге арналған шартты орындау кезінде аудитор және (немесе) аудиторлық ұйым алған мәліметтер коммерциялық құпияны құрайды.

Коммерциялық құпиясы бар мәліметтерді сақтау міндетін бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Аудиторлық есеп

1. Аудиторлық есеп жүргiзiлген аудиттiң нәтижелерi бойынша жасалады және ол осы Заңның талаптары мен аудит стандарттарына сәйкес келуге тиiс.

Аудиторлық есепте Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес, аудиттелетiн субъектiнiң қаржылық есептілігі және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпараты туралы атқарушы-аудитордың және аудиторлық ұйымның тәуелсiз пiкiрi қамтылады.

2. Аудиторлық есепке бiлiктiлiк куәлiгiнiң нөмiрi мен берiлген күнiн көрсете отырып, атқарушы-аудитор қол қояды, оны өзiнiң жеке мөрiмен куәландырады, аудиторлық ұйымның басшысы оған қолын қойып бекiтедi және аудиторлық ұйымның мөрiмен расталады.

Аудиторлық есепте аудиторлық ұйым лицензиясының нөмiрi мен берiлген күнi де көрсетiледi.

Аудитор өзiнiң жеке мөрiн тиiсiнше пайдаланбағаны және сақтамағаны үшiн Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жауаптылықта болады.

3. Аудиторлық есеп Қазақстан Республикасының заңнамасына немесе нақты деректерге сай келмеген жағдайда мұндай есеп сот шешiмiмен жарамсыз деп танылады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

18-1-бап. Қаржы ұйымының аудитін жүргізу ерекшеліктері

Ескерту. 18-1-бап алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-2-бап. Салықтар бойынша аудиторлық қорытынды

1. Салықтар бойынша аудиторлық қорытынды осы Заңда және өзге де нормативтік құқықтық актілерде белгіленген талаптарға сәйкес келуге тиіс.

2. Салықтар бойынша аудиторлық қорытындыға біліктілік куәлігінің нөмірі мен берілген күнін көрсете отырып, орындаушы аудитор қол қояды, өзінің жеке мөрімен куәландырады, аудиторлық ұйым басшысының қолтаңбасымен бекітіледі және аудиторлық ұйымның мөрімен куәландырылады.

Ескерту. Заң 18-2-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

18-3-бап. Квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргізу ерекшеліктері

1. Квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргізу және квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит бойынша аудиторлық қорытынды беру тәртібін ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі, мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті органдармен және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы айқындайды.

Квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит бойынша аудиторлық қорытынды мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау жөніндегі бірыңғай дерекқорда орналастырылады.

2. Квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит бойынша аудиторлық қорытындыға біліктілік куәлігінің нөмірі мен берілген күнін көрсетіп, орындаушы аудитор қол қояды, оның жеке мөрімен куәландырылады, аудиторлық ұйым басшысының қолымен бекітіледі және аудиторлық ұйымның мөрімен куәландырылады.

Ескерту. Заң 18-3-баппен толықтырылды - ҚР 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Сапаны бақылау және оның түрлерi

1. Сапаны бақылау аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың аудит стандарттарының, Әдеп кодексінің және Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасының талаптарын сақтауына бағытталған және ол тәуекелге бағдарланған тәсіл негізінде жүзеге асырылады.

2. Сапаны iшкi және сыртқы бақылау сапаны бақылау түрлерi болып табылады.

Сапаны iшкi бақылауды аудиторлық ұйым аудит стандарттарына және ұйымдар стандарттарына сәйкес дербес жүзеге асырады.

Сапаны сыртқы бақылауды кәсіби ұйым кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілері болып табылмайтын аудиторлық ұйымдарға қатысты үш жылда бiр реттен сиретпей жүзеге асырады.

Сапаны сыртқы бақылауды сапаны бақылау жөніндегі комитет кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілеріне қатысты үш жылда бiр реттен сиретпей жүзеге асырады.

Бұл ретте кәсіби кеңестің сапаны бақылау жөніндегі комитетінде сапаны сыртқы бақылаудан өткен аудиторлық ұйымдар үшін кәсіби ұйымның жұмыс органында сапаны сыртқы бақылаудан өту талап етілмейді.

3. Сапаны жоспардан тыс сыртқы бақылау:

1) аудиторлардың, аудиторлық ұйымдардың және кәсіби ұйымдардың әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) жолданым алынған жағдайда;

2) аудиторлардың және (немесе) аудиторлық ұйымдардың жұмыс нәтижелерімен келіспеген жағдайда;

3) кәсіби кеңестің сапаны сыртқы бақылау объектілерінің бастамасы бойынша;

4) аудиторлардың, аудиторлық ұйымдардың және кәсіби ұйымдардың қызметіне байланысты келіп түскен жолданымдарға сәйкес уәкілетті органның бастамасы бойынша жүргізіледі.

Аудиторлардың, аудиторлық ұйымдардың және кәсіби ұйымдардың әрекеттеріне (әрекетсіздіктеріне) жолданым бойынша сапаны жоспардан тыс сыртқы бақылауды жүргізу қажеттілігі туралы шешім жолданымда жазылған нақты деректер қаралғаннан кейін шығарылады.

4. Осы баптың 3-тармағының 3) тармақшасына сәйкес жүргізілетін сапаны жоспардан тыс сыртқы бақылау бойынша шығыстарды тексерілетін аудиторлық ұйым төлейді.

Осы баптың 3-тармағының 1), 2) және 4) тармақшаларына сәйкес жүргізілетін сапаны жоспардан тыс сыртқы бақылау бойынша шығыстарды жолданымды жіберген жеке немесе заңды тұлға төлейді. Уәкілетті органға жолданым беру жолданымды жіберген тұлғаны сапаны сыртқы бақылауды жүргізуге арналған шығыстарды төлеуден босатпайды. Бұл ретте жолданымда жазылған фактілер расталған жағдайда, шығыстарды төлеуді тексерілетін аудиторлық ұйым жүргізеді, ал жолданымды жіберген тұлғаға төлем қайтарылады.

5. Кәсіби ұйымдар аудиторлық ұйымдарға сапаны сыртқы бақылауды сапаны бақылау жөніндегі комитет бекіткен тәртіпке сәйкес жүргізеді.

6. Аудиторлық ұйым сапаны сыртқы бақылау нәтижелеріне кәсіби кеңестің апелляциялық комиссиясына және (немесе) сотқа шағым жасауға құқылы.

Кәсіби кеңестің апелляциялық комиссиясының қызметі басқарма айқындайтын қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Аудиторлардың құқықтары мен мiндеттерi

1. Аудиторлар:

1) аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргiзуге арналған шарттың талаптарын орындау үшiн аудиттелетiн субъектiнiң қажеттi бухгалтерлiк және өзге де қаржы-шаруашылық құжаттамасын алуға және тексеруге;

1-1) кәсіби ұйымға кіруге;

2) аудиттелетiн субъектiнiң лауазымды адамдарынан аудит барысында туындаған мәселелер бойынша ауызша және жазбаша нысандарда түсiндірме алуға;

3) кәсiби ұйымдардың шешiмiне сот тәртiбiмен шағымдануға құқылы.

2. Аудиторлар:

1) Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасын, аудит стандарттарын, Әдеп кодексін сақтауға;

1-1) аудиторлардың біліктілігін арттыру қағидаларының талаптарына сәйкес аудиторлардың біліктілігін арттыру жөніндегі курстардан өтуге және аудиторлардың біліктілігін арттыру жөніндегі курстардан өткені туралы сертификаттар алуға;

2) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, коммерциялық құпияны жария етпеуге;

3) аудиттелетін субъектіге бухгалтерлік есеп жүргізуде, қаржылық есептілікте және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпаратта анықталған бұзушылықтар туралы ақпаратты беруге;

4) өзі қатысушысы болып табылатын аудиторлық ұйымның басшысына Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасына сәйкес мәліметтерді хабарлауға;

5) коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтерді қоса алғанда, "Заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтерді өзі қатысушысы болып табылатын аудиторлық ұйымның басшысына хабарлауға міндетті.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.08.28 № 192-IV (2010.03.08 бастап қолданысқа енгізіледі); 2014.06.10 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап бір жыл өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Аудиторлық ұйымдардың құқықтары мен мiндеттерi

1. Аудиторлық ұйымдар:

1) аудит жүргiзу әдiстерiн дербес анықтауға;

2) аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргiзуге арналған шарттың талаптарын орындау үшiн қажеттi бухгалтерлiк және өзге де қаржы-шаруашылық құжаттамасын сұратуға және тексеруге;

2-1) салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргізу кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік органдардан, жергілікті атқарушы органдардан, банктерден, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарынан және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан, сондай-ақ өзге де ұйымдардан аудиттелетін субъектіге қатысты мәліметтерді сұратуға;

2-2) өзге ақпарат аудитін жүргiзуге арналған шарттың талаптарын орындау үшiн ішкі саясат пен рәсімдер, тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесі, ақпараттық технологиялардың тәуекелдерін басқару жүйесі, ақпараттық қауіпсіздік жүйесі, корпоративтік басқару жүйесі, сондай-ақ қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы ішкі бақылау жүйесі бойынша қажеттi құжаттаманы сұратуға және тексеруге;

3) осы Заңның 24-бабында көрсетiлген тұлғаларды қоспағанда, әр түрлi бейiндегi мамандарды аудит жүргiзуге қатысуға шарттық негiзде тартуға;

4) аудиттелетiн субъект аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргiзуге арналған шарттың талаптарын бұзған жағдайда аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргiзуден не аудиторлық есептi немесе аудиторлық қорытындыны беруден бас тартуға;

5) аудиттелетiн субъектiнiң қаржы-шаруашылық қызметтерiне байланысты құжаттамаларды толық көлемде, сондай-ақ осы құжаттамада есепке алынған мүлiктiң нақты бар-жоғын тексеруге;

6) прокуратура, қылмыстық қудалау органдарына және сотқа қорытындылар беруге құқылы.

2. Аудиторлық ұйымдар:

2) сапаны сыртқы бақылаудың жүргізілуіне немесе уәкілетті орган жүргізетін тексерулерге кедергі жасамауға;

3) аудиторлық қызметті жүзеге асыруға лицензия алған немесе кәсіби ұйымнан ерікті түрде шыққан немесе одан шығарылған күннен бастап бір ай ішінде кәсіби ұйымға кіруге;

4) өздері мүшелері болып табылатын кәсіби ұйымды аккредиттеуден айырған кезде үш ай ішінде басқа кәсіби ұйымға кіруге;

5) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, коммерциялық құпияны жария етпеуге;

6) аудиттелетін субъектіге бухгалтерлік есеп жүргізуде, қаржылық есептілікте және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпаратта анықталған бұзушылықтар туралы ақпаратты беруге міндетті.

Аудиторлық ұйымдар мемлекеттік мекемелерде, мемлекеттік кәсіпорындарда, мемлекет қатысатын заңды тұлғаларда аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргізген жағдайда аудиттелетін субъектіге бюджет қаражатын, кредиттерді, байланысты гранттарды, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды пайдалану кезінде анықталған Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтар туралы ақпаратты да беруге міндетті;

7) өздері үшін аудит жүргізу міндетті болып табылатын қаржы ұйымдарына, банктік конгломерат құрамына кіретін ұйымдарға, сақтандыру тобына кіретін ұйымдарға аудит жүргізу нәтижесінде анықталған Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтар туралы аудиттелетін субъектілерді хабардар ете отырып, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға хабарлауға;

8) уәкілетті органға лицензиялау кезінде қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес есептілікті, сондай-ақ уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша өзінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру жөніндегі ақпаратты табыс етуге;

9) банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының өзге ақпарат аудиті бойынша аудиторлық қорытындыны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мерзімдерде қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға ұсынуға;

9-1) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен салықтар бойынша аудиторлық қорытындыны аудиттелетін субъектінің орналасқан жеріндегі мемлекеттік кіріс органына ұсынуға;

9-2) Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасына ішкі мемлекеттік аудит жөніндегі, мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті органдармен және мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Жоғары аудиторлық палатасы айқындайтын тәртіппен квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит бойынша аудиторлық қорытынды ұсынуға;

10) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органға "Қылмыстық жолмен алынған кiрiстердi заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмдi қаржыландыруға қарсы iс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтерді хабарлауға;

11) Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасында белгіленген талаптарды сақтауға;

12) коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтерді қоса алғанда, "Заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәліметтерді активтерді қайтару жөніндегі уәкілетті органға ашып көрсетуге (беруге) міндетті.

3. Мемлекеттiк органдардың, аудиттелетiн субъектiлердiң және кез келген үшiншi тұлғалардың аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың қызметiне заңсыз араласуына жол берiлмейдi.

Ескерту. 21-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.08.28 № 192-IV (2010.03.08 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.07.15 № 338-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.06.21 № 19-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 2014.06.10 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2020 № 358-VI (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Аудиторлық қызметтi сақтандыру

1. Аудиторлық ұйымдар аудиттi жүзеге асыру кезiнде мүлiктiк зиян келтiрудiң салдарынан туындайтын мiндеттемелер бойынша азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi сақтандыру шартын жасасуға міндетті.

2. Аудиторлық ұйымдардың азаматтық-құқықтық жауапкершiлiгiн сақтандыру Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

23-бап. Аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың жауапкершiлiгi

Қазақстан Республикасының аудиторлық қызмет туралы заңнамасын, сондай-ақ шарт талаптарын бұзғаны үшiн аудиторлар мен аудиторлық ұйымдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

24-бап. Аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргізу құқығын шектеу

Ескерту. Тақырыпқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Аудиторлық ұйымдардың:

осы аудиторлық ұйым немесе осы аудитті, салықтар бойынша аудитті, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудитті, өзге ақпарат аудитін жүзеге асыратын оның қызметкерлері өздерінің қатысушысы, кредиторы болып табылатын тапсырыс берушілерге;

өздерiмен соңғы үш жылда азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi сақтандыру шартын жасасқан ұйымдарға;

соңғы үш жылда осы Заңның 3-бабының 2-тармағы бірінші бөлігінің 2) және (немесе) 3) тармақшаларында аталған (бухгалтерлік есепке алу және (немесе) қаржылық есептілік бөлігінде) көрсетілетін қызметтер ұсынылған ұйымдарға;

орындаушылары аудиттелетiн субъектiмен еңбек қатынастарында тұрған немесе оның лауазымды тұлғаларының, сондай-ақ аудиттелетiн субъектi акцияларының он және одан да астам процентiн (жарғылық капиталға қатысу үлесiн) иеленген акционердiң (қатысушының) жақын туыстары немесе жекжаттары болып табылатын аудиторлық ұйымдардың;

аудиттелетiн субъектiде жеке мүлiктiк мүдделерi бар орындаушылардың;

аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргізу жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, егер оның аудиттелетін субъектінің алдында немесе аудиттелетін субъектінің оның алдында ақшалай міндеттемелері бар болса;

жасалған жария шарттардан туындайтын міндеттемелерді қоспағанда, мүдделер қақтығысының пайда болуына әкелетін немесе осындай қақтығыстың пайда болу қатерін туғызатын жағдайларда, аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргізуіне тыйым салынады.

Міндетті аудит жүргізетін аудиторлық ұйымдарға қойылатын ең төмен талаптарға сәйкес келмейтін аудиторлық ұйымның міндетті аудит жүргізуіне тыйым салынады.

Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Аудиттелетін субъектінің құқықтары мен міндеттері

1. Аудиттелетін субъект:

1) аудиторлық ұйымнан Қазақстан Республикасы заңнамасының аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргізуге қатысты талаптары туралы қажетті ақпаратты алуға;

2) аудиторлық ұйымның ескертпелері мен қорытындылары негізделетін нормативтік құқықтық актілермен танысуға;

3) аудитордан, аудиторлық ұйымнан бухгалтерлік есеп жүргізуде, қаржылық есептілікте және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпаратта анықталған бұзушылықтар туралы ақпаратты алуға;

4) шарттың талаптарын бұзған жағдайда, аудиторлық ұйымның қызметтерінен бас тартуға құқылы.

2. Аудиттелетін субъект:

1) аудитті, салықтар бойынша аудитті, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудитті, өзге ақпарат аудитін уақтылы және сапалы жүргізуі үшін аудиторлық ұйымға жағдай жасауға, қажетті құжаттаманы, оның ішінде коммерциялық құпияны құрайтын мәліметтерді ұсынуға, ауызша немесе жазбаша нысанда түсіндірулер мен түсініктемелер беруге;

2) егер шартта өзгеше көзделмесе, аудитке, салықтар бойынша аудитке, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудитке, өзге ақпарат аудитіне жатқызылатын мәселелер ауқымын шектеу мақсатында аудиторлық ұйымның қызметіне араласпауға;

3) аудиторлық ұйымның талабы бойынша қажетті ақпаратты алу үшін үшінші тұлғаның атына өз атынан жазбаша сауал жіберуге міндетті.

3. Мемлекеттік мекемелер мен мемлекеттік кәсіпорындар, мемлекет қатысатын заңды тұлғалар секілді аудиттелетін субъектілер өз қызметтерінің қаржылық есептілігіне аудит жүргізілгеннен кейін бір ай мерзімде, сондай-ақ квазимемлекеттік сектордың аудиттелетін субъектілері квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит жүргізілгеннен кейін бір ай мерзімде мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау органдарына бюджет қаражатын, кредиттерді, байланысты гранттарды, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілерінің активтерін, мемлекеттік және мемлекет кепілдік берген қарыздарды, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігімен тартылатын қарыздарды пайдалану кезінде анықталған Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтар туралы ақпарат береді.

4. Аудиторлық ұйымның шарт бойынша міндеттемелерден туындайтын талаптарын орындау аудиттелетін субъект үшін міндетті.

Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Аудиттелетiн субъектiнiң мiндеттерi

Ескерту. 26-бап алынып тасталды - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

27-бап. Аудиттелетiн субъектiнiң жауапкершiлiгi

1. Аудиттелетін субъект аудиторлық ұйымға аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргізу үшін берген қаржылық есептіліктің және қаржылық есептілікке байланысты басқа да ақпараттың, сондай-ақ өзге ақпарат толықтығы мен анықтығы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

2. Мiндеттi аудит жүргiзуден жалтарған не оны жүргiзуге кедергi жасаған, не оны жүргiзудi Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес қамтамасыз етпеген заңды тұлғаның басшысы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

3. Аудит, салықтар бойынша аудит, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне арнайы мақсаттағы аудит, өзге ақпарат аудитін жүргізу аудиттелетін субъектіні табыс ететін қаржылық есептіліктің және өзге де құжаттардың Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмегені үшін жауаптылықтан босатпайды.

Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.02.20 № 138 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 393-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Дауларды қарау

Аудиторлар, аудиторлық ұйымдар арасында, сондай-ақ олар мен аудиттелетiн субъектiлер арасында туындайтын даулар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шешiледi.

29-бап. Өтпелi ережелер

1. Дара кәсiпкерлер болып табылатын аудиторлар Осы Заң қолданысқа енгiзiлген күннен бастап алты ай iшiнде аудиторлық қызметтi жүзеге асыра алады.

2. Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау жөнiндегi уәкiлеттi орган берген лицензияларды қоспағанда, аудиторлық ұйымдардың уәкiлеттi орган берген лицензиялары және осы Заң қолданысқа енгiзiлгенге дейiн берiлген "аудитор" бiлiктiлiк куәлiгi жарамды болады.

30-бап. Осы Заңды қолданысқа енгiзу тәртiбi

Осы Заң, осы Заң қолданысқа енгiзiлген күннен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiлетiн 9-баптың 4, 5-тармақтарын, 10, 12 және 14-баптарын қоспағанда, ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Об аудиторской деятельности