ИПС "Әділет"

Unofficial translation

In accordance with subparagraph 102) of Article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On education" I hereby ORDER:

Footnote. The preamble - in the wording of the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 08.08.2023 № 252 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

1. To approve the attached rules for the organization of dual training.

2. Department of modernization of vocational and poslesred his education (Kalenova D.Zh.) in accordance with the legislation to provide:

1) state registration of this order in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days after the state registration of our order, sending a copy of it for official publication in periodicals and the Legal Information System Adilet, as well as in the Republican State Enterprise on the right of economic management “Republican Center for Legal Information of the Ministry Justice of the Republic of Kazakhstan ”for placement in the Reference Control Bank of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan;

3) the placement of this order on the Internet resource of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan;

4) within ten working days after the state registration of this order in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, submission to the Legal Department of the Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan of information on the implementation of measures of measures provided for by subparagraphs 1), 2) and 3) of this paragraph.

3. The control over the execution of this order shall be assigned to the supervising vice minister of education and science of the Republic of Kazakhstan.

4. This order becomes effective after ten calendar days after the day its first official publication.

The Minister education and science
Republic of Kazakhstan

A. Sarinzhipov

"AGREED"
The Minister
health and social
development of the Republic of Kazakhstan
February 2, 2016
_____________________

"AGREED"
The Minister
national economy
Republic of Kazakhstan
February 5, 2016
_______________________

Approved by order of the
Minister of Education of the
Republic of Kazakhstan
dated January 21, 2016 № 50

The rules of the organization of dual training

Footnote. The rules are in the wording of the order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated September 11, 2018 № 455 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Chapter 1. General Provisions

1. These Rules for the organization of dual training (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with the Labour Code of the Republic of Kazakhstan, subparagraph 102) of Article 5 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On education" and shall determine the procedure for the organization of dual training.

The Rules shall apply to educational institutions implementing educational programs of technical and professional, post-secondary education, regardless of the form of ownership and departmental subordination, training centres, enterprises (organizations) participating in dual training.

Footnote. Paragraph 1 - in the wording of the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 08.08.2023 № 252 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

2. The following basic concepts are used in the Rules:

1) student - a person studying in an educational organization that implements educational programs of technical and vocational, post-secondary education;

2) intermediate certification of students - a procedure conducted to assess the quality of students mastering the content of a part or the entire volume of one academic subject, one academic discipline and (or) module, as well as professional modules within the framework of one qualification after completion of their study;

3) the educational program - a single set of basic characteristics of education, including the goals, results and content of training, the organization of the educational process, methods and methods for their implementation, criteria for assessing learning outcomes;

4) qualification assignment - the procedure for confirming the totality of individual abilities, professional knowledge, skills needed to perform work within the framework of the corresponding type of professional activity in a particular specialty;

5) the authorized body in the field of education - the central executive body of the Republic of Kazakhstan, which provides leadership and intersectoral coordination in the field of education;

6) dual training - a form of training that combines training in the organization of education with mandatory periods of industrial training and professional practice at the enterprise (in the organization) with the provision of jobs and compensatory payments to students, with equal responsibility of the enterprise (organization), educational institution and student ;

7) The agreement on the dual training - a written agreement between the students, the enterprise (organization) providing a working space for the passage of industrial training and professional practice, and educational institution, which regulates conditions and procedures of the production nnogo training and professional practice;

8) labor function - a set of interrelated actions aimed at solving one or more tasks of the labor process;

9) professional practice - a type of educational activity aimed at consolidating theoretical knowledge, skills , acquiring and developing practical skills and competencies in the process of performing certain types of work related to future professional activities;

10) vocational guidance - providing information and advice to the student in the exercise of his rights in the field of educational and professional opportunities, free and informed choice of profession and place of study in accordance with professional interests, individual abilities and psycho-physiological characteristics;

11) enterprise (organization) - a legal entity or an individual entrepreneur participating in dual training in accordance with these Rules;

12) compensation payments - cash in yplaty related to vocational training, retraining and advanced training of employees or other persons who are not in labor relations;

13) production training - training aimed at acquiring theoretical knowledge and practical skills of students on the basis of educational organizations and (or) enterprises (organizations);

14) curriculum - a program that determines for each academic subject, each academic discipline and (or) module the content and volume of knowledge, skills and competencies to be mastered;

15) educational institution - an educational organization that implements educational programs for technical and vocational, post-secondaryeducation in dual training;

16) a training center - an independent form of ownership that implements educational programs of continuing education with the obligatory organization of industrial practice;

17) curriculum - a document governing the list, sequence, volume (labor) of educational subjects, academic disciplines and (or) modules, professional practice, other types of educational activities of students of the appropriate educational level and form of control;

18) mentor - a qualified employee of an enterprise (organization), owning production technologies or the service sector, managing production training and professional practice;

19) student - a person studying in the organization of education in educational programs of continuing education and preparatory department.

3. Participants in the dual training:

1) educational institutions that implement educational programs of technical and vocational, post-secondary education, regardless of ownership;

2) enterprises (organizations), regardless of ownership;

3) student - student (trainee), student.

4. Mandatory components of dual learning:

1) agreement on dual training;

2) a working curriculum of dual training, agreed with the organization (enterprise);

3) training, workplaces and (or) a training production center in enterprises (organizations) equipped for the implementation of industrial training and professional practice, or training and production workshops, training facilities, training grounds in educational institutions implementing educational programs of technical and vocational, post-secondary education;

4) mentors of industrial training and professional practice at enterprises (in organizations).

Chapter 2. The organization of dual training

5. Dual training is carried out in accordance with the contract on dual training.

6. The selection for dual training is carried out:

1) based on the results of the interview with students who expressed a desire to study in dual training conducted by the enterprise (organization);

2) according to the applications of citizens in an arbitrary form.

7. The organization of the educational process shall be carried out in accordance with working curricula and working curricula developed on the basis of educational programs and standard curricula of a cycle or module of general educational disciplines.

Footnote. Paragraph 7 - as amended by the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27.08.2022 № 380 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

8. The educational process in educational organizations implementing educational programs of technical and vocational, post-secondary education includes theoretical training in educational organizations, as well as industrial training and professional practice performed under the supervision of a master of industrial training, a practice supervisor in educational and industrial workshops, training farms and training grounds, under the supervision of a mentor, master of industrial training, practice supervisor - on the basis of enterprises (organizations).

Insurance of the student against accidents during the period of industrial training and professional practice at enterprises (organizations) is carried out on a voluntary basis at the expense of income received from paid services.

Footnote. Paragraph 8 - as amended by the order of the Acting Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 29.05.2024 № 128 (comes into force ten calendar days after the date of its first official publication).

9. The forms, content and volume of industrial training and professional practice are determined on the basis of existing educational programs in the relevant specialty and qualification.

10. Educational programs of technical and vocational education using dual training provide for theoretical training in educational organizations and industrial training in the form of professional practice at the enterprise (organization), at least sixty percent of the volume of academic time of general professional, special disciplines and (or) basic, professional modules.

Footnote. Paragraph 10 - as amended by the order of the Acting Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 29.05.2024 № 128 (comes into force ten calendar days after the date of its first official publication).

11. The schedule of the educational process is approved by the educational organization and agreed with the enterprise (organization).

12. During the period of industrial training and professional practice, the student is subject to the labor regulations of the enterprise in accordance with the requirements of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Paragraph 12 - as amended by the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27. 08.2022 № 380 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

13. During the course of industrial training and professional practice, the trainee shall perform certain functional duties that are counted in the work experience of the trainee, and during this time, in accordance with Article 119 of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan, compensation payments may be made.

The document confirming the student's work activity shall be a dual training agreement.

Occupational safety and health requirements shall apply to persons undergoing industrial training and professional practice.

Expenses transferred by organizations of technical and vocational, post-secondary education in dual education shall be reimbursed to enterprises (organizations) in accordance with the Methodology for per capita regulatory financing of preschool education and training, secondary education, as well as technical and vocational, post-secondary, higher and postgraduate education, taking into account the credit technology of education, approved by the Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated November 27, 2017 № 597 (registered in the State Register of Normative Legal Acts under № 16137).

Footnote. Paragraph 13 - as amended by the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27.08.2022 № 380 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

14. Compensatory payment to the student shall be established at the discretion of the enterprise (organization).

15. Persons who have passed the qualification exam are assigned the appropriate qualification level for a particular specialty and a certificate ( certificate) of qualification is issued .

Educational organizations that implement educational programs of technical and vocational, post-secondary education, according to the results of mastering by students the professional modules within the framework of one qualification and (or) the results of intermediate certification issue a certificate of professional training.

16. Interim certification is carried out by the educational institution, in which the examination committee is formed with the involvement of mentors (not associated with the certified) and specialists from the enterprise (organization) involved in dual training.

17. A student who has passed the final certification for the development of an educational program for technical and vocational education is assigned a working qualification (qualifications) and (or) the qualification of “middle-level specialist”.

A student who has passed the final certification for the development of the educational program of post-secondary education is assigned the qualification of “applied bachelor”.

18. A student who has passed the final certification is issued a state diploma .

Chapter 3. Functions of participants in the process of organizing dual training

19. The authorized body in the field of education provides advice on the organization of the educational process in dual education and other powers in the framework of dual education.

20. The National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan "Atameken" shall promote the conclusion of trilateral agreements on dual training, take part in the development of educational and methodological materials, and educational programs using dual training, develop and implement measures to assist in the employment of graduates who have studied in dual training, conduct monitoring the needs of business entities in professional staff, coordinating the work of regional chambers of entrepreneurs, exercising other powers within the framework of dual training.

Footnote. Paragraph 20 - as amended by the order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27.08.2022 № 380 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

21. Educational institution:

1) creates the necessary conditions for the educational process;

2) coordinate with the enterprise (organization) working curricula and working curricula for dual training;

3) implements educational programs for dual training taking into account the requirements of the enterprise (organization);

4) monitors the passage of industrial training and professional practice for trainees at the enterprise (organization);

5) conducts intermediate and final attestation at an educational institution and takes part in a qualification exam;

6) directs teachers for internships in agreement with the enterprise (organization);

7) promotes employment of graduates who have studied in dual training and have confirmed their qualifications;

8)concludes trilateral agreements on dual training;

9) issues a certificate of

professional development. 10) approves the schedule of organization of industrial training and professional practice of the trainee on the basis of the enterprise (organization);

11) appoints the head of the practice or the master of industrial training, who monitors the trainee during the period of industrial training and professional practice on the basis of the enterprise (organization);

12) accepts the report of the trainee, signed by the mentor, on the implementation of industrial training and professional practice programs on the basis of the enterprise (organization) according to the schedule of the educational process.

Footnote. Item 21 - as amended by the Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated 18.05.2021 № 222 (shall be enforced upon the expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Order of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27.08.2022 № 380 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

22. Company (organization):

1) in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on education provides space for a professional apprenticeship and industrial training creates a safe environment and performs duties under the agreements;

2) familiar with the material and technical base of the institution with a view to making recommendations for its improvement;

3) assist in strengthening the material-technical base of the institution;

4) send the application to the regional chamber of entrepreneurs of all educational, jobs in the enterprise (organization) in the dual training;

5) participate in the development of working curricula and working curricula of an educational institution, as well as educational and methodological complexes;

6) ensure the conduct of industrial training and professional practice in the enterprise (organization) in accordance with the educational programs under the contract;

7) the student provides a means of individual protection according to the instructions of the enterprise (organization) and the tools needed for the training;

8) provides a student, jobs in accordance with safety;

9) establishes, on the basis of the Treaty on the dual training for trainees mentor to guide industrial training and professional practice;

10) introduces the working conditions, the regulatory legal acts regulating this sphere, with the requirements of safety and labor protection;

11) provides all types of training provided by the legislation on labor protection, safety, and local documents of the enterprise (organization);

12) participates in the interim and final evaluation of the student;

13) during the course of industrial training and professional practice, in accordance with Article 119 of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan and the terms of the dual training agreement, they may make compensation payments to the trainee for certain functional duties performed;

14) in the presence of vacancies is considering the possibility of employment of graduates, students in the dual training and have confirmed their qualifications;

15) interviews with applicants wishing to study in the dual training;

16) enter into tripartite agreements on dual training;

17) confirms the completion of industrial training and professional practice on the basis of the enterprise (organization) in accordance with the Treaty of dual training.

Footnote. Item 22 - as amended by the Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated 18.05.2021 № 222 (shall be enforced upon the expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by Order № 380 of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27.08.2022 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

23. Trainee:

1) gets acquainted with working conditions, regulatory legal acts regulating this sphere, labor and labor safety conditions;

2) complies with training and production discipline, internal labor regulations, labor protection and safety requirements ;

3) undergoes a full training course established by the curriculum;

4) keep a diary on the passage of industrial training and professional practice, provide a report to the mentor on the work done;

5) passes intermediate and final certification upon completion of dual training.

24. The local executive body in the field of education :

1) provides the organization of training of qualified workers and mid-level specialists in dual training;

2) monitors the organization of dual training in the region;

3) provides advice on the organization of the educational process in dual training;

4) together with the regional chamber of entrepreneurs, is working to attract educational institutions and helps to attract enterprises (organizations) in dual training;

5) together with the regional chambers of business owners, promotes the conclusion of dual training agreements ;

6) monitors and promotes the employment of graduates who have studied dual education;

7) exercises other powers in the framework of dual education.

25. Regional Chamber of Entrepreneurs:

1) accepts applications from enterprises (organizations) wishing to participate in dual training for the provision of training, jobs in the enterprise (organization);

2) provides assistance on the creation of training, jobs at the request of enterprises (organizations);

3) promotes the conclusion of agreements on dual training;

4) register and maintain a register of dual training agreements;

5) provides advisory assistance on the organization of the educational process in dual training;

6) assists in the training of a mentor from an enterprise (organization) and monitors the consolidation of mentors in enterprises (organizations);

7) facilitates the conduct of the qualification exam for graduates who have completed dual training;

8) coordinate the candidacy of the chairman and the composition of the qualification commission, formed from among representatives of enterprises (organizations) and associations of employers , when organizing the qualification exam;

9) exercises other powers in the field of dual training;

10) takes part in the formation of the state order for training.

26. Mentor:

1) with the consent of the supervisor of the enterprise (organization) connects for the additional training of the ward with other specialists of the enterprise;

2) requires the student guidelines on issues related to production activities;

3) seeks to management on creating the necessary conditions for the normal work activities of the student;

4) requires operational reports at the student, both orally and in writing;

5) makes proposals on the assignment of the working level and involved in the discussion of professional characteristics of the student;

6) participate in the discussion associated with the production and social activities of the student, makes proposals to the immediate Manager of the enterprise (organization) about the promotion or the application of disciplinary measures;

7) assist the learner to become familiar with operations, corporate culture and in subsequent professional development, fixing it in the workplace;

8) ward teaches the practical techniques and methods qualitative performance of official duties and assignments;

9) provide training in accordance with working curricula and working curricula agreed upon with the enterprise (organization);

10) controls the execution of the instructions given to the learner;

11) identifies and helps to rectify the mistakes of the trainees, assists in the elimination of existing shortcomings;

12) generates a responsible attitude of the student to the performance of their professional duties, as well as respect for colleagues;

13) promotes respect for workers, their work and the results of labor, as well as a responsible attitude towards their work;

14) is a review on the learner;

15) increases your level of qualification in the field of educational technology;

16) confirms the performance of the obligations of the student in the period of the industrial training and professional practice in the framework of the agreement on dual training.

Footnote. Item 26 - as amended by the Order of the Minister of Education and Science of the Republic of Kazakhstan dated 18.05.2021 № 222 (shall be enforced upon the expiry of ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by Order № 380 of the Minister of Education of the Republic of Kazakhstan dated 27.08.2022 (shall be enforced ten calendar days after the day of its first official publication).

27. Local executive bodies, regional chambers of entrepreneurs, educational institutions, enterprises (organizations) systematically conduct vocational guidance among self-employed , unemployed and low-income groups of students, students of secondary education organizations, in vocational guidance.

"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 102) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 08.08.2023 № 252 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидалары бекітілсін.

2. Кәсіптік-техникалық және орта білімнен кейінгі білімді жаңғырту департаменті (Қаленова Д.Ж) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін "Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым Министрі

А. Сәрінжіпов

"Келісілді"

Қазақстан Республикасы

Денсаулық сақтау және

әлеуметтік даму министрі

2016 жылғы 2 ақпан

__________________

"Келісілді"

Қазақстан Республикасы

Ұлттық экономика министрі

2016 жылғы 5 ақпан

__________________

Қазақстан Республикасының
Білім және ғылым министрінің
2016 жылғы 21 қантардағы
№ 50 бұйрығымен бекітілген

Дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидалары

Ескерту. Қағида жаңа редакцияда – ҚР Білім және ғылым министрінің 11.09.2018 № 455 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы дуальды оқытуды ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағида) Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне, "Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 102) тармақшасына сәйкес әзірленді және дуальды оқытудың ұйымдастыру тәртібін айқындайды.

Осы Қағида меншік нысанына және ведомстволық бағыныстылығына қарамастан техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің білім беретін бағдарламаларын іске асыратын оқу орындарына, дуальды оқытуға қатысатын оқу орталықтарына, кәсіпорындарға (ұйымдарға) таратылады.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 08.08.2023 № 252 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Осы Қағидада мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) білім алушы – техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымындағы білім алушы адам;

2) білім алушыларды аралық аттестаттау – білім алушылардың бір оқу сабағының, бір оқу пәнінің және (немесе) модульдің, сондай-ақ бір біліктілік шеңберінде кәсіптік модульдердің бір бөлігінің немесе бүкіл көлемінің мазмұнын, оларды зерделеп бітіргеннен кейінгі меңгеру сапасын бағалау мақсатында жүргізілетін рәсім;

3) білім беру бағдарламасы – оқытудың мақсатын, нәтижелері мен мазмұнын, білім беру процесін ұйымдастыруды және оларды іске асыру тәсілдері мен әдістерін, оқыту нәтижелерін бағалау өлшемшарттарын қамтитын білім берудің негізгі сипаттамаларының біртұтас кешені;

4) біліктілік беру – нақты мамандық бойынша тиісті кәсіптік қызмет түрінің шеңберінде жұмысты орындау үшін қажетті жеке қабілеттілік, кәсіптік білім, шеберлік пен дағдылар жиынтығын растау рәсімі;

5) білім беру саласындағы уәкілетті орган – білім беру саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органы;

6) дуальды оқыту – кәсіпорынның (ұйымның), оқу орнының және білім алушының тең жауапкершілігі кезінде білім беру ұйымындағы оқытуды білім алушыларға жұмыс орындарын ұсынып және өтемақы төлемін төлей отырып, кәсіпорындағы (ұйымдағы) өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканың міндетті кезеңдерімен ұштастыратын кадрлар даярлау нысаны;

7) дуальды оқыту туралы шарт – өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту шарттары мен тәртібін регламенттейтін, білім алушы, өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту үшін жұмыс орнын ұсынатын кәсіпорын (ұйым) және оқу орны арасындағы жазбаша келісім;

8) еңбек функциясы – еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағыттталған өзара байланысты іс-қимыл жинағы;

9) кәсіптік практика – болашақ кәсіптік қызметпен байланысты белгілі бір жұмыс түрлерін орындау процесінде теориялық білімдерді, дағдыларды бекітуге, практикалық машықтар мен құзыреттерді иемденуге және дамытуға бағытталған оқу қызметінің түрі;

10) кәсіптік бағдар – білім алушының кәсіптік қызығушылықтарына, жеке қабілеттері мен психикалық-физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес білім беру және кәсіптік мүмкіндіктер саласында, кәсіп пен оқитын орнын еркін және саналы таңдау құқықтарын іске асыруына ақпараттар мен консультациялық көмек беру;

11) кәсіпорын (ұйым) – осы Қағидаға сәйкес дуальды оқытуға қатысатын заңды тұлға немесе жеке кәсіпкер;

12) өтемақы төлемдері – еңбек қатынастарында тұрмайтын жұмыскерлерді немесе басқа да адамдарды кәсіби даярлауға, қайта даярлауға және олардың біліктіліктерін арттыруға байланысты ақшалай төлемдер;

13) өндірістік оқыту – білім беру ұйымдарының және (немесе) кәсіпорындардың (ұйымдардың) базасында білім алушылардың теориялық білім алуына, практикалық машықтануына бағытталған оқыту;

14) оқу бағдарламасы – әрбір оқу сабағы, әрбір оқу пәні және (немесе) модуль бойынша меңгерілуге тиіс білімнің, машықтың, дағды мен біліктіліктің мазмұны мен көлемін айқындайтын бағдарлама;

15) оқу орны – дуальды оқыту бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымы;

16) оқу орталығы – өндірістік практиканы міндетті ұйымдастырумен қоса қосымша білім берудің білім беретін бағдарламаларын іске асыратын меншіктің тәуелсіз нысаны;

17) оқу жоспары – тиісті білім беру деңгейінде білім алушылардың оқу сабақтарының, оқу пәндерінің және (немесе) модульдердің, кәсіптік практиканың, өзге де оқу қызметі түрлерінің тізбесін, реттілігін, көлемін (еңбекті қажетсінуін) және бақылау нысандарын регламенттейтін құжат;

18) тәлімгер – кәсіпорынның (ұйымның) өндіріс немесе қызметтер көрсету саласы технологияларын меңгерген, өндірістік оқыту мен кәсіптік практикаға басшылықты жүзеге асыратын білікті жұмыскері;

19) тыңдаушы – қосымша білім беру немесе даярлық бөлімінің білім беру бағдарламалары бойынша білім беру ұйымдарында оқитын адам.

3. Дуальды оқытудың қатысушылары:

1) меншік нысанына қарамастан техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орындары;

2) меншік нысанына қарамастан кәсіпорындар (ұйымдар);

3) білім алушы – студент (тағылымдамашы), тыңдаушы.

4. Дуальды оқытудың міндетті компоненттері:

1) дуальды оқыту туралы шарт;

2) кәсіпорынмен (ұйыммен) келісілген дуальды оқытудың жұмыс оқу жоспары;

3) өндірістік оқытуды және кәсіптік практиканы іске асыру үшін жабдықталған оқу, жұмыс орындары және/немесе кәсіпорындардағы (ұйымдардағы) оқу-өндірістік орталық немесе өндірістік оқытуды іске асыру үшін оқу-өндірістік шеберханалар, зертханалар, колледждердегі оқу полигондары техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орындарында;

4) кәсіпорындарда (ұйымдарда) өндірістік оқытудың және кәсіптік практиканың білікті тәлімгерлері болып табылады.

2-тарау. Дуальды оқытуды ұйымдастыру тәртібі

5. Дуальды оқыту дуальды оқыту туралы шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

6. Дуальды оқытуға арналған іріктеу:

1) кәсіпорын (ұйым) өткізетін кадрларды даярлаудың дуальды бойынша білім алуға ниет білдірген білімалушылармен әңгімелесу нәтижелері бойынша;

2) еркін нысандағы азаматтардың өтініші бойынша жүргізіледі.

7. Оқу процесін ұйымдастыру білім беру бағдарламалары мен жалпы білім беретін пәндер циклінің немесе модулінің үлгілік оқу бағдарламалары негізінде әзірленген оқу жұмыс жоспарларына және оқу жұмыс бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

8. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарындағы оқу процесі білім беру ұйымдарындағы теориялық оқытуды, сондай-ақ оқу-өндірістік шеберханаларда, оқу шаруашылықтары мен оқу полигондарында - өндірістік оқыту шеберінің, практика жетекшісінің басшылығымен, кәсіпорындар (ұйымдар) базасында тәлімгердің, өндірістік оқыту шеберінің, практика жетекшісінің басшылығымен орындалатын өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканы қамтиды.

Кәсіпорындарда (ұйымдарда) өндірістік оқытудан және кәсіптік практикадан өту кезеңінде ақылы қызметтерден алынған кірістер есебінен білім алушыларды жазатайым оқиғалардан ерікті негізде сақтандыру жүзеге асырылады.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 29.05.2024 № 128 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

9. Өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканың нысаны, мазмұны және көлемі тиісті мамандық пен біліктілік бойынша қолданыстағы білім беру бағдарламаларының негізінде айқындалады.

10. Дуальды оқыту пайдаланылатын техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламалары білім беру ұйымдарындағы теориялық оқытуды және кәсіпорын (ұйым) базасында кәсіптік практика нысанындағы жалпы кәсіптік, арнаулы пәндердің және (немесе) базалық, кәсіптік модульдердің оқу уақыты көлемінің кемінде алпыс пайызын құрайтын өндірістік оқытуды көздейді.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің м.а. 29.05.2024 № 128 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Оқу процесінің кестесін білім беру ұйымы бекітеді және кәсіпорынмен (ұйыммен) келісіледі.

12. Өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту кезеңінде білім алушыға Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес кәсіпорынның еңбек тәртібі қағидасы қолданылады.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Білім алушы өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту уақытында білім алушының еңбек өтіліне есептелетін белгілі бір функционалдық міндеттерді орындайды және осы уақыт ішінде Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 119-бабына сәйкес өтемақы төлемі жүргізілуі мүмкін.

Дуальды оқыту туралы шарт білім алушының еңбек қызметін растайтын құжат болып табылады.

Өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өтетін адамдарға еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі талаптар қолданылады.

Дуальды оқыту кезінде техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары беретін шығыстар Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2017 жылғы 27 қарашадағы № 597 бұйрығымен бекітілген (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16137 болып тіркелген) Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, орта білім берудің, сондай-ақ кредиттік оқыту технологиясын есепке алғандағы техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыру әдістемесіне сәйкес кәсіпорындарға (ұйымдарға) өтеледі.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Кәсіпорынның (ұйымның) қалауына қарай білім алушыға өтемақы белгіленеді.

15. Біліктілік емтиханын тапсырған адамдарға нақты мамандық бойынша тиісті біліктілік деңгейі беріледі және біліктілік беру туралы куәлік (сертификат) беріледі.

Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары бір біліктілік шеңберінде кәсіптік модульдерді білім алушылардың меңгеру қорытындысы және (немесе) аралық аттестаттау нәтижелері бойынша кәсіптік даярлық туралы куәлік береді

16. Аралық аттестаттауды оқу орны өткізеді, ол үшін дуальды оқытуда қатысатын кәсіпорындардан (ұйымдардан) (тәлімгерлерді аттестаттаумен байланысты емес) мамандарды тарта отырып емтихан комиссиясы құрылады.

17. Техникалық және кәсіптік білімнің білім беру бағдарламасын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан өткен білім алушыға жұмысшы біліктілігі және (немесе) "орта буын маманы" біліктілігі беріледі.

Орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламасын меңгеру бойынша қорытынды аттестаттаудан өткен білім алушыға "қолданбалы бакалавр" біліктілігі беріледі.

18. Қорытынды аттестаттаудан табысты өткенде білім алушы, мемлекеттік үлгідегі диплом беріледі.

3-тарау. Дуальды оқытуды ұйымдастыру процесіне қатысушылардың функциялары

19. Білім беру саласындағы уәкілетті орган дуальды оқыту бойынша оқу процесін ұйымдастыру мәселелері бойынша консультативті көмек көрсетеді және дуальды оқыту шеңберінде басқа да құзыреттеді жүзеге асырады.

20. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы дуальды оқыту туралы үш жақты шарттар жасасуға жәрдемдеседі, дуальды оқытуды пайдаланумен оқу-әдістемелік материалдарды, білім беру бағдарламаларын әзірлеуге қатысады, дуальды оқыту бойынша оқыған бітірушілерді жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу жөніндегі іс-шараларды әзірлейді және іске асырады, кәсіпкерлік субъектілерінің кәсіби кадрларға қажеттілігіне мониторинг жүргізеді, өңірлік палаталардың жұмысын үйлестіреді, "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы жүзеге асырады, дуальды оқыту шеңберінде өзге де құзыреттерді жүзеге асырады.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Оқу орны:

1) оқу процесіне қажетті жағдайлар туғызады;

2) кәсіпорынмен (ұйыммен) дуальды оқыту бойынша оқу жұмыс жоспарларын және оқу жұмыс бағдарламаларды келіседі;

3) кәсіпорынның (ұйымның) талаптарын ескере отырып, дуальды оқыту бойынша білім беру бағдарламаларын іске асырады;

4) кәсіпорында (ұйымда) білім алушылардың өндірістік оқытудан және кәсіптік практикадан өтуіне бақылау жүргізеді;

5) оқу орнында аралық және қорытынды аттестаттауды өткізеді және біліктілік емтиханына қатысады;

6) кәсіпорынмен (ұйыммен) келісім бойынша педагогтерді тағылымдамадан өтуге жібереді;

7) дуальды оқыту бойынша білім алған және өз біліктілігін растаған түлектерді жұмысқа орналастыруға көмек көрсетеді;

8) дуальды оқыту туралы үш жақты шарттар жасасады;

9) білім алушының бір біліктілік шеңберінде кәсіптік модульдерді меңгеру қорытындылары және (немесе) аралық аттестаттаудың нәтижелері бойынша кәсіптік даярлау туралы куәлік береді;

10) кәсіпорын (ұйым) базасында білім алушының өндірістік оқуын және кәсіптік практикасын ұйымдастыру кестесін бекітеді;

11) кәсіпорын (ұйым) базасында өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту кезеңінде білім алушыға ұйымдастыруды және бақылауды жүзеге асыратын практика жетекшісін немесе өндірістік оқыту шеберін тағайындайды;

12) оқу процесінің кестесіне сәйкес кәсіпорын (ұйым) базасында өндірістік оқыту және кәсіптік практика бағдарламаларын орындау бойынша тәлімгер қол қойған білім алушының есебін қабылдайды.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.05.2021 № 222 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

22. Кәсіпорын (ұйым):

1) Қазақстан Республикасының білім туралы заңнамасына сәйкес кәсіптік практикадан, сондай-ақ өндірістік оқытудан өту үшін орындар ұсынады, қауіпсіз жағдайлар жасайды және шарттарда көзделген міндеттерді орындайды;

2) оқу орнын жақсарту бойынша ұсынымдарды енгізу мақсатында оқу орнының материалдық-техникалық базасымен танысады;

3) оқу орнының материалдық-техникалық базасын нығайтуға жәрдемдеседі;

4) дуальды оқыту бойынша кәсіпорында (ұйымда) оқу, жұмыс орындары туралы өңірлік кәсіпкерлер палатасына өтінімдер береді;

5) оқу орындарының оқу жұмыс жоспарлары мен оқу жұмыс бағдарламаларын, сондай-ақ оқу-әдістемелік кешендерді әзірлеуге қатысады;

6) білім беру бағдарламаларына сәйкес кәсіпорында (ұйымда) өндірістік оқыту мен кәсіптік практиканы өткізуді ұйымдастыруды келісімге сәйкес қамтамасыз етеді;

7) білім алушыны кәсіпорынның (ұйымның) нұсқаулықтарына, оқу үшін қажетті құралдарға сәйкес жеке қорғаныс заттарымен қамтамасыз етеді;

8) техникалық қауіпсіздік талаптарына сәйкес жабдықталған оқушы, жұмыс орындарын ұсынады;

9) дуальды оқыту туралы шарт негізінде кәсіпорын (ұйым) өндірістік оқыту мен кәсіптік практикаға басшылықты жүзеге асыру үшін білім алушыға тәлімгерді береді;

10) аталған саланы реттейтін жұмыс шарттарымен, нормативтік құқықтық актілермен, қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптарымен таныстырады;

11) еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі бойынша заңнамада және кәсіпорында (ұйымда) жергілікті құжаттар да көзделген барлық нұсқамалықтардың түрлерін жүргізеді;

12) білім алушының аралық және қорытынды аттестаттауына қатысады;

13) өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту кезінде Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 119-бабына және дуальды оқыту туралы шарттың талаптарына сәйкес білім алушыға орындалған белгілі бір функционалдық міндеттері үшін өтемақы төлемін жүргізе алады;

14) дуальды оқыту бойынша білім алған және өз біліктілігін растаған бітірушілерді бос орындар болған жағдайда жұмыс орындарымен қамтамасыз етуді қарастырады;

15) дуальды оқыту бойынша оқуға ниет білдірген талапкерлермен әңгімелесу жүргізеді;

16) дуальды оқыту туралы үш жақты шарттар жасасады;

17) дуальды оқыту туралы шартқа сәйкес білім алушының кәсіпорын (ұйым) базасында өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өтуді растайды.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.05.2021 № 222 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен. бұйрықтарымен.

23. Білім алушы:

1) аталған саланы реттейтін жұмыс шарттарымен, нормативтік құқықтық актілермен, қауіпсіздік және еңбекті қорғау талаптарымен танысады;

2) оқу және өндірістік тәртіпті, ішкі еңбек тәртібі қағидаларын, еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы бойынша талаптарды сақтайды;

3) оқу жоспарымен белгіленген көлемде толық оқу курсынан өтеді;

4) өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту туралы күнделік жүргізуді, жасалған жұмыс туралы тәлімгерге есеп ұсынады;

5) аралық аттестаудан және дуальды оқыту аяқталғаннан кейін қорытынды атестаттаудан өтеді.

24. Дуальды оқыту саласындағы жергілікті атқарушы орган:

1) дуальды оқыту бойынша білікті жұмысшы кадарлар мен орта буын мамандарын даярлауды ұйымдастыруды қамтамасыз етеді;

2) өңірде дуальды оқытуды ұйымдастыру мониторингін жүзеге асырады;

3) дуальды оқыту бойынша оқу процесін ұйымдастыру мәселелері бойынша консультациялық көмек көрсетеді;

4) өңірлік кәсіпкерлер палаталарымен бірлесіп дуальды оқытуға оқу орындарын тарту жұмысын жүргізеді және ұйымдарды (кәсіпорындарды) тартуға ықпал етеді;

5) өңірлік палатамен бірлесіп дуальды оқыту туралы шарттар жасауға жәрдем көрсетеді;

6) дуальды оқыту бойынша білім алған бітірушілерді жұмысқа орналастыру жөнінде мониторинг жүргізеді және жәрдемдеседі;

7) дуальды оқыту шеңберінде өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

25. Өңірлік кәсіпкерлер палатасы:

1) дуальды оқытуға қатысуға бойынша, кәсіпорында (ұйымдарда) оқу, жұмыс орындарын ұсынуға ниет білдірген кәсіпорындар (ұйымдар) тараптарынан өтінімдер қабылдайды;

2) кәсіпорындардың (ұйымдардың) өтініштері бойынша оқу орындарын оқушы, жұмыс орындарын құруға жәрдемдеседі;

3) дуальды оқыту туралы үшжақты шарт жасауға жәрдем көрсетеді;

4) дуальды оқыту туралы үшжақты шарттарды тіркейді және тізілімін жүргізеді;

5) дуальды оқыту бойынша оқу процесін ұйымдастыру мәселелері бойынша консультативтік көмек көрсетеді;

6) кәсіпорындарда (ұйымдарда) тәлімгерлерді бекітудің мониторингін қамтамасыз ету және тәлімгерлерді оқытуға жәрдем көрсетеді;

7) дуальды оқытуды оқыған бітірушілерге біліктілікті тағайындау мен біліктілікті беруді өткізуге жәрдемдеседі;

8) біліктілік емтиханын ұйымдастыруда кәсіпорындар өкілдерінің және жұмыс берушілер қауымдастығы қатарынан қалыптастырылатын кандидатураларды біліктілік комиссиясының төрағасы мен құрамын келісуді қамтамасыз етеді;

9) дуальды оқыту саласындағы өзге де өкілеттікті жүзеге асырады;

10) дуальды оқыту жүйесі бойынша мамандарды даярлау жөнінде мемлекеттік тапсырысты қалыптастыруға қатысады;

26. Тәлімгер:

1) кәсіпорынның (ұйымның) тікелей басшысының келісімімен өзінің қамқорлығындағы адамды қосымша оқыту үшін кәсіпорынның басқа мамандарын тартады;

2) білім алушыдан өндірістік қызметке байланысты мәселелер бойынша нұсқаулардың орындалуын талап етеді;

3) өзінің қамқорлығындағы оқушының қолайлы еңбек қызметі үшін жағдайлар жасау туралы басшылық алдында өтініш жасайды;

4) білім алушыдан ауызша және жазбаша нысанда жұмыс есептерін талап етеді;

5) білім алушыға жұмысшы разрядын беру және оның кәсіби мінездемесін талқылауға қатысу туралы ұсыныс енгізеді;

6) білім алушының өндірістік және қоғамдық қызметіне байланысты мәселелерді талқылауға қатысуға, кәсіпорынның (ұйымның) оны көтермелеу немесе тәртіптік жазалау шараларын қолдану туралы тікелей басшыға ұсыныстар енгізеді;

7) білім алушыға өндірістік қызметпен, корпоративтік мәдениетпен танысуға және кейіннен кәсіби дамуына, оның жұмыс орнында кәсіби қызметті бекітуге жәрдемдеседі;

8) білім алушыны практикалық тәсілдерге және лауазымдық міндеттер мен тапсырмаларды сапалы орындау әдістеріне оқытады;

9) кәсіпорынмен (ұйыммен) келісілген оқу жұмыс жоспарлары мен оқу жұмыс бағдарламаларына сәйкес білім алушыны оқытуды жүзеге асырады;

10) білім алушыға берілген тапсырмалардың орындалуын бақылайды;

11) білім алушы жіберген қателіктерді анықтауға және бірлесіп жоюға, бар кемшіліктерді жеңуге көмек көрсетеді;

12) білім алушының бойында өзінің кәсіби міндеттерін орындауға жауапты қарауға, сондай-ақ жұмыстағы әріптестеріне дұрыс қарым-қатынасты қалыптастырады;

13) еңбек етушілерге, олардың еңбегіне және еңбек нәтижелеріне, сондай-ақ қатар жеке еңбекке деген жауапты қатынасты құрметтеуге тәрбиелейді;

14) білім алушыға пікір жазады;

15) педагогикалық технологиялар саласында өз біліктілік денгейін көтереді;

16) дуальды оқыту туралы шарты шеңберінде өндірістік оқыту мен кәсіптік практикадан өту кезеңінде білім алушының міндеттемелерінің орындалуын растайды.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Білім және ғылым министрінің 18.05.2021 № 222 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Оқу-ағарту министрінің 27.08.2022 № 380 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен. бұйрықтарымен.

27. Жергілікті атқарушы органдар, өңірлік кәсіпкерлер палаталары, оқу орындары, кәсіпорындар (ұйымдар) дуальды оқытуға тарту бойынша орта білім беру ұйымдардың оқушыларын, жұмыссыз және табысы төмен, өзін-өзі жұмыспен қамтитын халық тобымен жүйелі түрде кәсіптік бағдар жүргізеді.

On the approval of the Rules for the organization of dual training