Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.
Жылу және электр қуатын тұрмыстық мақсаттарда тұтынғаны үшін берешектерді өндіру туралы заңдардың нормаларын сот тәжірибесінде қолдану мәселелеріне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы қаулы етеді:
1. Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексінің 482-бабының 2-тармағына (бұдан әрі - АК) сәйкес, қуатпен қамтамасыз ету шарты көпшілікке әйгілі жария шарт болып табылады. Қуатпен қамсыздандырушы ұйым мен абонент арасында энергиямен жабдықтау жеке шарты жасалуы мүмкін, осы шарттың талаптары жария шарттың талаптарына сәйкес болуы керек.
2. Тұтынушы пайдаланылған қуаты үшін өз уақытында ақы төлеу жөніндегі міндеттемелерін орындамаған (тиісінше орындамаған) жағдайда қуатпен қамтамасыз етуші ұйым қарызды өндіруді және заңды айып төлеуді талап етуге құқылы (АК-нің 295-бабының 1-тармағы).
3. "Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы" Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 26 шілдедегі № 310-ІІІ Заңының 1-бабының 9) тармақшасына сәйкес, жылжымайтын мүлікке құқық ауыртпалығы деп Қазақстан Республикасының заңдарында немесе тараптардың келісімінде көзделген тәртіппен туындаған және құқық иесінің жылжымайтын мүлікке иелік ету, пайдалану және (немесе) билік ету құқығын шектеуден көрінетін жылжымайтын мүлікке құқықты кез келген шектеуді түсінген жөн.
Тұрғын үйді сатушының пайдаланған қуаты үшін берешегі болса, онда ол - ауыртпалық болып табылмайды, сондықтан мәміле негізінде тұрғын үйге меншік құқығын басқа тұлғаға беру кезінде, егер көрсетілген мүлікті иеліктен шығару туралы шартта өзгеше көзделмесе, берешекті өтеу сатушының міндеті болып табылады.
Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Жоғарғы Сотының 2008.12.22. N 25; 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулыларымен.4. Қуатпен қамтамасыз ету шартынан туындайтын міндеттемелер бойынша талап қоюдың жалпы мерзімі белгіленген. Азаматтар электрмен жабдықтау шарты бойынша тұтынылған электр қуатының ақысын ай сайын төлеуге міндетті, сондықтан абоненттің міндеттемелері бойынша талап қою мерзімінің өтуі тұтынылған қуат үшін ақы төлеу жөніндегі міндеттемені орындау мерзімі аяқталған сәттен басталады.
Абоненттердің тұтынылған энергия үшін ақы төлеу тәртібі "Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі № 588-II Заңының 18-бабы 3-тармағының ережелеріне сәйкес анықталады.
Ескерту. 4-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Жоғарғы Сотының 31.03.2017 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Нормативтік қаулысымен.5. Егер азамат заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын қуатпен қамтамасыз ету шартындағы тараптың бірі болса, (АК-нің 19-бабының 3-тармағы), сондай-ақ заңдардан немесе құқықтық қатынастар мәнінен өзгешелік туындамаса, онда коммерциялық ұйымдар болып табылатын заңды тұлғалардың қызметін реттейтін ережелер қолданылады.
Егер құқықтық қатынастардың мәнінен тұтынылған қуатты жеке кәсіпкердің кәсіпкерлік қызметі үшін пайдаланбаған болса, онда ол қуатқа ақы төлеу міндеттемесін орындамаған немесе тиісінше орындамаған осы қуатты тұрмыста пайдаланған азамат ретінде жауапкершілік алады.
6. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы
