Қазақстан Республикасының автожол саласын дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 9 желтоқсандағы N 1227 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 302 Қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2010.04.14 № 302 Қаулысымен.

"Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003-2006 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 5 қыркүйектегі N 903 қаулысын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының автожол саласын дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.

2. Орталық және жергілікті атқарушы органдар:
1) Бағдарламада көзделген іс-шаралардың уақтылы орындалуын
қамтамасыз етсін;
2) Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігіне жыл сайын 10 қаңтардан кешіктірмей Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы ақпарат ұсынсын.

3. Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі Қазақстан Республикасының Үкіметіне жыл сайын 25 қаңтардан кешіктірмей Бағдарламаның іске асырылу барысы туралы жинақтық ақпарат ұсынсын.

4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2005 жылғы 9 желтоқсандағы
N 1227 қаулысымен
бекітілген

Қазақстан Республикасының автожол саласын дамытудың
2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасы

Мазмұны

Бағдарламаның паспорты
1. Кіріспе
1.1. Автожол саласын дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асырудың негізгі қорытындылары
2. Автожол саласының қазіргі жай-күйін талдау
2.1. Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуындағы автомобиль жолдарының рөлі
2.2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары желілерінің көлікті пайдалану жай-күйі
2.3. Жол қозғалысының қауіпсіздігі
2.4. Автокөлік тасымалдарын дамыту
2.5. Транзиттік көліктік әлеует
3. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері
4. Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары және тетігі
4.1. Басымдылықтар және жұмыстардың негізгі көлемдері
4.2. Автомобиль жолдарын пайдалануды жетілдіру және жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру
Автомобиль жолдарын пайдаланылуды жетілдіру
Жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру
4.3. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын және шаруашылық жолдарын есепке алу
4.4. Автожол саласын басқару жүйесін жетілдіру
4.5. Бюджеттік жоспарлаудың тиімділігін арттыру
4.6. Техникалық саясат
Салаға сапаны басқарудың халықаралық стандарттарын енгізу
Ғылыми және инновациялық даму
Құқықтық және нормативтік-техникалық базаны жетілдіру
4.7. Қоршаған ортаны қорғау
4.8. Кадрлық әлеуетті жоғарылату
4.9. Жол бойы инфрақұрылымын дамыту
4.10. Ақылы жолдарды құру үшін құқықтық негізді қалыптастыру
5. Қажетті ресурстар мен қаржыландырудың көздері
6. Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтиже
7. Саланы одан әрі дамыту перспективалары
8. Қазақстан Республикасының автожол саласын дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру бойынша іс-шаралар жоспары

Бағдарламаның паспорты

Атауы Қазақстан Республикасының автожол саласын
дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған
бағдарламасы

Бағдарламаны "Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003-2006
әзірлеу үшін жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру
негіз жөніндегі іс-шаралар жоспары туралы" Қазақстан
Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 5
қыркүйектегі N 903 қаулысы

Әзірлеуші Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация
министрлігі

Бағдарламаның Тұрғындардың және ел экономикасының автокөлік
мақсаты тасымалдарына қажеттіліктерін қанағаттандыру
үшін жалпы пайдаланымдағы автомобиль
жолдарының желісін жетілдіру

Бағдарламаның Автомобиль жолдары желісін сақтау және дамыту;
міндеттері автомобиль жолдары желісін дамытудың
басымдықтарын белгілеу;
автомобиль жолдарының, көпірлердің көліктік-
пайдаланымдық көрсеткіштерін жақсарту және
олардың тұтынушылық қасиеттерін арттыру;
автомобиль жолдарын қайта жаңартқаннан және
күрделі жөндегеннен кейін олардың
учаскелеріндегі жөндеу аралық мерзімдерді
сақтау;
автомобиль жолдарының бойындағы
орманды қорғау көшеттерін дамыту;
автомобиль жолдарының пайдалану ресурстарын
көбейту, озық технологияларды және
материалдарды енгізу, жол төсемелерінің
конструкцияларын жетілдіру есебінен автожол
саласына инвестициялардың тиімділігін арттыру;
сапаны басқарудың халықаралық стандарттарын
автожол саласына енгізу;
саланың құқықтық және нормативтік техникалық
базасын жетілдіру, техникалық реттеуге көшу;
саланың кадр әлеуетін арттыру;
ақылы автомобиль жолдарының жүйесін
қалыптастыру үшін нормативтік құқықтық базаны
құру, мемлекеттік жеке серіктестіктің
тетіктерін қоса алып, балама қаржыландыру
көздерін енгізу;
басым ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру және
олардың нәтижелерін енгізу;
басқару құрылымын және жергілікті жолдар
желісіндегі мемлекеттік реттеуді оңтайландыру

Іске асыру 2006-2012 жылдар
кезеңдері

Қажетті Бағдарламаны іске асыру үшін жұмсалатын қаржы
ресурстар мен ресурстарының жалпы көлемі 1283 млрд. теңгені
қаржыландыру құрайды, оның ішінде:
көздері 1) Республикалық бюджеттік комиссияның шешіміне
сәйкес 830 млрд. теңге республикалық бюджеттен
республикалық маңызы бар жолдарға 2006 жылға -
62 млрд. теңге; 2007 жылға - 93 млрд. теңге;
2008 жылға - 113 млрд. теңге; 2009 жылға - 125
млрд. теңге; 2010 жылға - 133 млрд. теңге;
2011 жылға - 144 млрд. теңге; 2012 жылға - 160
млрд. теңге;
2) 271 млрд. теңге облыстық және аудандық
маңызы бар жолдарға жергілікті бюджеттен және
мақсатты трансферттер республикалық бюджеттен,
оның ішінде:
республикалық бюджеттен мақсатты трансферттер
есебінен 2007 жылға - 15 млрд. теңге; 2008
жылға - 19 млрд. теңге; 2009 жылға - 24 млрд.
теңге; 2010 жылға - 26 млрд. теңге; 2011 жылға
- 27 млрд. теңге; 2012 жылға - 30 млрд. теңге;
жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен 2006
жылға - 11 млрд. теңге; 2007 жылға - 13 млрд.
теңге; 2008 жылға - 15 млрд. теңге; 2009 жылға
- 18 млрд. теңге; 2010 жылға - 21 млрд. теңге;
2011 жылға - 24 млрд. теңге; 2012 жылға - 28
млрд. теңге;
3) 182 млрд. теңге мемлекетті-жеке меншік
серіктестіктің тетіктерін енгізумен автожол
саласындағы инвестициялық жобаларды іске
асыруға.
Бұл ретте республикалық және жергілікті
бюджеттерден қаржыландыру көлемдері тиісті
жылдың бюджетін құру мен нақтылау кезінде жыл
сайын белгіленген тәртіппен нақтыланатын болады

Күтілетін Жалпы ұзақтығы 7205 км республикалық маңызы бар
нәтижелер автомобиль жолдарының учаскелерінде қайта
жаңартуды, 1660 км күрделі жөндеуді және 16800
км орташа жөндеуді орындау, жалпы ұзақтығы
18089 км автомобиль жолдарының жергілікті
желілерінің учаскелерін қайта жаңарту, күрделі
және орташа жөндеуді, мемлекеттік-жеке меншік
серіктестіктің тетіктерін енгізумен ұзақтығы
1281 км республикалық маңызы бар автожолдардың
учаскелерін салу және қайта жаңарту;
республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын
ақаусыз күтіп ұстау деңгейін 86 пайызға дейін
жеткізу;
елді мекендерді жыл бойына үздіксіз көліктік
қатынаспен қамтамасыз етуді арттыру;
жол шарттары бойынша апат деңгейін төмендету;
автомобиль жолдарының республикалық
желісіндегі жүк көтеру қабілеттігі мен
көлемдері бойынша талаптарға сәйкес келмейтін
412 көпірді қайта жаңарту мен күрделі жөндеу.

1. Кіріспе

Қазақстан соңғы он жылдықта дүниежүзілік интеграциялық процестерге белсенді қатысушы болды. Жүктер мен жолаушыларды қызмет көрсету сервисінің жоғары деңгейімен ішкі және транзиттік тасымалдауды қамтамасыз ететін сапалы көліктік инфрақұрылымы экономикалық интеграцияның маңызды бөлігі болып табылады.
Автомобиль жолдарының сапасына және жол бойғы сервисінің деңгейіне қойылатын қазіргі заманғы талаптар автожол саласы алдына жаңа міндеттер қойып отыр. Осы проблеманың жанжақтылығы автомобиль жолдарын дамытуға бірізді мемлекеттік саясатты жүргізуді талап етеді.
Осы Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы 4 желтоқсандағы N 735 Жарлығымен бекітілген Автожол саласының дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасының 2010 жылға дейін дамуының стратегиялық жоспарының және "Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003-2006 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 5 қыркүйектегі N 903 қаулысының негізінде әзірленді.
Бағдарлама автожол саласын дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік Бағдарламаның іске асырылуы нәтижелеріне және республиканың автомобиль жолдары желісінің қазіргі заманғы жай-күйіне талдау жасаудың нәтижелеріне негізделген. Ол автокөлік тасымалында тұрғындар мен ел экономикасының қажеттіліктерін барынша қанағаттандыру үшін жалпы пайдаланымдағы жолдар желісін жетілдіру мақсатында автожол саласындағы техникалық және экономикалық реформаларды одан әрі дамыту мен тереңдетуге бағытталған.
Бағдарламаны іске асыру шеңберінде автомобиль жолдарының жүк жүктемесі жоғары учаскелерінің техникалық жай-күйін жақсарту және авариялық көпірлерді қайта жаңарту болжанып отыр. Автожол саласын дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында белгіленген басым бағыттар бойынша автомобиль жолдарын дамыту жобаларын іске асыру жалғасын табады.

1.1. Автожол саласын дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асырудың негізгі қорытындылары

Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы 28 қарашадағы N 730 Жарлығымен бекітілген Автожол саласын дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын (бұдан әрі - Мемлекеттік бағдарлама) іске асыру барысында мемлекеттік бағдарламада көзделген 16487 шақырымның және 65 көпірдің, жалпы ұзақтығы 11346 км республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының учаскелерін және 45 көпірді салу, қалпына келтіру, күрделі және орташа жөндеу жөніндегі жұмыстарды аяқтау жоспарланып отыр.
Мемлекеттік бағдарламаны іске асыру шеңберінде жол құрылысының мынадай объектілері аяқталады:
1) қайта жаңарту және қалпына келтіру:
Алматы - Астана - 937 км;
Астана - Бурабай (шипажай аймағының жолдарын қоса алғанда) - 249 км;
Астана қаласының Солтүстік Батыс айналымы - 7 км;
Бейнеу - Ақжігіт - 27 км;
Қарағанды қаласы арқылы өту - 33 км;
Рудный қаласының Батыс айналымы - 7 км;
Алматы - Бішкек - 205,4 км;
Батыс Қазақстан автожолдары - 932 км.
2) Жолдар мен көпірлерді салу:
Қызыләскер - Киров (Сырдария өзені арқылы өтетін көпірмен) - 54 км;
Астана қаласының Солтүстік айналымы - 15 км;
Риддер - Алтай Республикасының шекарасы (учаскесі) - 40 км;
Жайық және Сырдария өзендері арқылы өтетін көпір өткелдері.
Самара - Шымкент автожолының Қарабұтақ - Ырғыз - Қызылорда облысының шекарасы учаскесінде, Астана - Қостанай - Челябі, Үшарал - Достық, Қызылорда - Жезқазған автожолдарының учаскелерін қайта жаңарту жұмыстары жүргізілуде.
Орындалған жұмыстар бұзылған жамылғылары бар учаскелерді қалпына келтіруге және автожолдардың жалпы көліктік пайдаланымдық жай-күйін жақсартуға мүмкіндік береді. Алайда жеткіліксіз қаржыландырылуы себебінен (1-диаграмма) Мемлекеттік бағдарламада жоспарланған жолдарды салу, қайта жаңарту және жөндеу жөніндегі жұмыстар толық көлемде жүргізілмейтін болады. Сонымен қатар, көзделген қаржыландыру көлемімен салыстырғанда, автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеу мен күтіп ұстауға арналған бюджет шығыстарының артуы, республикалық маңызы бар жолдардың көліктік-пайдаланымдық жай-күйін, Мемлекеттік бағдарламада көзделген 70% болжамдық деңгейде 53% - ға жақсартуға мүмкіндік береді.

Диаграмма 1. Қазақстан Республикасының автожол саласын
дамытудың 2001-2005 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын
іске асырудың қаржылық қамтамасыз етілуін талдау (млн.теңге).

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

2000-2005 жылдардағы шығыстар бабы бойынша автожол саласын қаржыландыру көлемі 1-кестеде берілген.

1-кесте. Автожол саласындағы бюджет шығыстарының құрылымын талдау

Шы- ғыстар бабы	2001		2002		2003		2004		2005
	млн. тг.	Менш. сал- мақ %	млн. тг.	Ме- нш. сал- мақ %	млн. тг.	Ме- нш. сал- мақ %	млн. тг.	Ме- нш. сал- мақ %	млн. тг.	Менш. сал- мақ %
Автожол салу, қайта жаңарту және қалпына келтіру	18164	76,5	22562	73,9	27482	79,9	30662	74,6	39339	71,5
Күр- делі, орташа және ағым- дағы жөндеу, күтіп ұстау және көгал- дандыру	5155	21,7	6020	19,7	6710	19,5	9743	23,7	15601	28,4
Қолдан- балы ғылыми зерт- теулер	44	0,2	50	0,2	138	0,4	110	0,3	60	0,1
Өзге- лері (жаб- дық, жол қоры- ның қарыз- дары)	375	1,6	1916	6,3	81	0,2	575	1,4	0	0,0
Саланың жалпы бюджеті	23738	100	30548	100	34411	100	41090	100	55000	100

Шығыстар құрылымын талдау жолдарды салу, қайта жаңарту және қалпына келтіру бойынша жұмыстардың басым орын алатынын көрсетеді (сала бюджетінің 75%-ы). Берілген үрдіс жылдар бойы сақталуда және инвестициялар көлемінің өсуі кезінде жолдарды күтіп ұстауға қаражаттың бұрынғыдай жеткіліксіз бөлінуіне әкеліп соқтырады. Одан басқа, қаражаттың жетіспеушілігі, күрделі және орташа жөндеуді орындау бойынша жөндеу аралық мерзімдердің сақталмауына соқтырады.
Мемлекеттік Бағдарламаны іске асыру шеңберінде саланы институционалдық дамыту мен тұтастай алғанда саланың қызмет ету тиімділігін арттыру мәселелерін шешуге ерекше назар аударылған.
Аталған кезең ішінде саладағы ғылыми зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру 400 млн. астам теңгені құрады. Соның есебінен кең көлемде қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізілді. Негізінде ғылыми зерттеулер жаңа материалдар мен технологияларды әзірлеуге, жол саласының нормативтік техникалық базасын халықаралық стандарттармен үйлестіруге, бағдарламалық кешендерді және деректер базасын әзірлеу және енгізуге және автожол саласын дамытудың басқа да мәселелеріне бағытталған.
Үйлестіру бойынша жұмыстар шеңберінде автожол саласында қолданылатын Қазақстан Республикасының 62 стандарты және 27 өзге де нормативтік-техникалық құжаттарды қайта жасау көзделуде. Республикалық маңызы бар жолдардың көліктік-пайдаланымдық жай-күйінің электрондық дерекқорын қалыптастыру үшін бағдарламалық қамтамасыз ету әзірленген.
2001 жылдан бастап "Қазақавтожол" республикалық мемлекеттік кәсіпорны техникалық қайта жарақтандыру жүргізілуде, саланың жол-пайдалану қызметтері үшін мыңнан астам техника сатылып алынды.
Шетелдік компаниялармен бірлескен жұмыс отандық мердігерлерге тәжірибе игеруге, жұмыскерлердің біліктілігін жоғарылатуға, жұмыстардың басқару мен жоспарлау жүйесін жетілдіруге, озық жоғарғы технологиялық жабдықтарды сатып алу жолымен негізгі құралдар паркін жаңартуға жағдай жасады. Салаға жұмыс өндірісінің жаңа технологиясы және мұздатылған ресайклирование, геотекстиль, полимерлік түрлендіргіш және т.б. секілді жаңа жол құрылыс материалдары ендірілуде. Мердігерлік ұйымдар сапаны басқарудың халықаралық жүйесін енгізуде, көптеген мердігерлердің ІSО 9001-2000 сертификаттары бар.

2. Автожол саласының қазіргі жай-күйін талдау

2.1. Қазақстанның әлеуметтік экономикалық дамуындағы автомобиль жолдарының рөлі

Соңғы 5-6 жыл ішінде Қазақстан экономикасында шамамен 8-10% жылдық өсу қарқыны орын алды. Бұл кезеңде ауқымды ресурстар жалпы ұлттық маңызы бар инфрақұрылымды қалпына келтіруге бағытталды. Экономиканы дамытудың көптеген әлеуметтік-экономикалық индикаторлары көліктік инфрақұрылымның сандық және сапалық жағдайын болашақтық қажеттілігіне сәйкес қалыпқа келтіру қажеттілігі туралы куәландыра отырып, дағдарыс алдындағы деңгейге дейін жеткен.
Автомобиль жолдары аймақтардың экономикалық белсенділік деңгейіне айтарлықтай әсер етеді, өнімді еткізу рыногына қол жеткізуді қамтамасыз етеді. Жолдар халықтың еңбекпен қамтылу мүмкіндігін айтарлықтай кеңейтеді, ал олардың болмауы ауылдық жерлердегі жұмыссыздық себептерінің бірі болып табыла отырып және тұрғындардың өркениеттен қол үзіп қалу сезімдерін туғыза отырып теріс әлеуметтік әсер қалдырады. Автомобиль жолдарының торабы тиісінше дамымаған елдерде халыққа әлеуметтік қызмет көрсету құны инфрақұрылымы дамыған елдерге қарағанда 2-3 есе жоғары.
Ішкі көліктік қажеттіліктерге қызмет көрсетуден басқа, жол инфрақұрылымы халықаралық және транзиттік тасымалдарға қажеттіліктерді қанағаттандыра отырып, өңіраралық және мемлекетаралық көлік көпірінің қызметін атқарады.
Қазіргі жағдайда көлік саласы өзінің дамуын тұтынушылар тарапынан автожол инфрақұрылымының қызметтеріне қазіргі және болашақтағы сұранысты толығымен қанағаттандыра алатындай етіп жоспарлауы тиіс.
Республикада жүргізіліп жатқан Қазақстан Республикасы Президентінің 2003 жылғы 17 мамырдағы N 1096 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының индустриалды-инновациялық 2015 жылға дейінгі стратегиясы автомобиль көлігінің қызметтеріне сұраныстың өсуімен және жүк және жолаушылар тасымалының жалпы көлеміндегі оның үлесінің бұдан әрі ұлғаюымен қатар жүретін болады.
Әлеуметтік-экономикалық даму жағдайында автомобиль көлігін қолдану саласы қарқынды кеңеюде. Автомобиль көлігі жоғары бағалы және тез бұзылатын жүктерді үлкен қашықтыққа тасымалдау үшін қолданылады, сондай-ақ 500-1000 шақырым орта қашықтыққа тасымалдауда, әсіресе 100 шақырымға дейінгі қысқа қашықтыққа тасымалдауда біртіндеп алдыңғы орынға шығуда.
Елдің әлеуметтік-экономикалық даму қарқынын ескере отырып, автомобиль көлігінде 2012 жылға қарай жүк айналымы 33-ден 55 млрд. тонна километрге дейін өседі деп болжануда.
Автомобиль көлігінде тасымалдау көлемінің әрі қарай өсуі өндіріс көлемінің ұлғаюымен, кәсіпкерлік қызметтің дамуымен, қызметтер көрсету аясының кеңеюімен, халықтың өмір сүру деңгейінің жоғарылауымен, жаңа аумақтар мен пайдалы қазба орындарын игерумен, халықаралық сауданың кеңеюімен, Қазақстан аумағы бойынша өтетін халықаралық көлік дәліздері бойынша транзиттік тасымалдаудың, дамуымен байланысты болады.

2.2. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары желісінің
көліктік-пайдаланымдық жай-күйі

Еуропа және азия тас жолдары (1-қосымша) желісінің бөлігі болып табылатын халықаралық дәліздерді қоса алғанда республикалық маңызы бар жолдар желісінің ұзындығы 23 мың шақырымды құрайды. Жолдардың көп бөлігі қатты жабынды (2-кесте). Жерасты бөлінуінің жалпы ұзындығы 144 шақырымды құрайды.

2-кесте. Республикалық маңызы бар жолдардың жамылғыларын
санаты және үлгісі бойынша бөлу

Жалпы ұзындығы	Санаттар
	І	ІІ	ІІІ	ІV	V
км	км	км	км	км	км
22996	705	3424	16667	2059	141

кестенің жалғасы

Жамылғы үлгісі				Көпірлер	Құбырлар
А/б	Қара қиыр- шықты тас	Қиыршық тасты	Топырақты
км	км	км	км	дана	дана
7427	13584	1841	144	1177	13828

Автомобиль жолдарының 2006 жылдың басына қарай күтілетін жай-күйі 2-диаграммада берілген.

2-диаграмма. Автожолдар желісінің 2006 жылғы 1 қаңтарда жалпы ұзындығы 22996 шақырым кезіндегі күтілетін жай-күйі

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

Қазіргі уақытта күрделі үлгідегі жол төсемесі қызметінің жөндеуаралық мерзімі күрделі жөндеу үшін 15-16 жыл және орташа жөндеу үшін 5 жылды құрайды. Осьтік жүктеменің және ауыр салмақты автокөлік құралдары сандарының өсуімен жамылғылардың бұзылу қарқыны айтарлықтай тездетіледі.
Жалпы күрделі көпірлердің (1117) ішінен 32% қанағаттанарлықсыз жағдайда және жөндеу жұмыстарын қажет етеді, олардың ішіндегі 8% авариялық жағдайларда (3-диаграмма).

3-диаграмма. Республикалық маңызы бар жолдардағы көпірлердің жай-күйі

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

2005 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың жалпы ұзындығы 65365 шақырымды немесе жалпы пайдаланымдағы барлық жолдар торабы ұзындығының 74 % құрайды. Сарапшылардың бағалауы бойынша жеткілікті қаржыландырмау себебінен жергілікті жолдардың 1200 шақырымға дейіні жыл сайын қанағаттанарлықсыз жағдайға өтеді.
Қазіргі уақытта қанағаттанарлықсыз жағдайдағы жол учаскелері жергілікті жол желісінің жалпы ұзындығының 40% құрайды. Жергілікті желіде, көктем-күз мезгілінде олар бойынша жол жүру толықтай немесе ішінара тоқтатылатын, үш мың шақырымнан астам жер асты топырақ бұзылуы бар. Жергілікті маңызы бар жолдардың жабынды түрі бойынша жай-күйі мен санаты 3-кестеде және 4-диаграммада көрініс тапқан.

3-кесте. Жамылғы түрлері және санаттары бойынша жергілікті
жолдар желісі

Жалпы ұзын- дығы	Санаттар						Жамылғы үлгісі
	І	ІІ	ІІІ	ІҮ	Ү	б/к	А/б	Қара қиыр шық тасты	Қиыр- шық тасты	топы- рақты
км	км	км	км	км	км	км	км	км	км	км
65365	72	751	18714	39289	4675	1864	6322	29163	24566	5314

4-диаграмма. Облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың
көліктік-пайдалану жай-күйі

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

Бүгінгі уақытқа дейін республикада қатты жабынды автомобиль жолдары бойынша облыстық немесе аудандық орталықтармен байланысы жоқ шамамен 2000-ға тарта ауылдық елді мекендер бар.
Жергілікті маңызы бар жол торабындағы автожол көпірлері мен жол құбырларының көліктік-пайдаланымдық жағдайы күрделі және маңызды мәселелердің бірі болып табылады. Зерттеу жүргізілген 1911 көпірдің 502-сі күрделі және орташа жөндеуді, ал 25 көпір толықтай ауыстыруды қажет етеді.
Автожол саласын қаржыландыру көлемінің жеткіліксіздігі және оның 2000 жылға дейінгі төмен деңгейде болуы жолдар жағдайының нашарлауына әкеліп соқтырады, бұл ақауларды бүгінгі күні де толықтай жою мүмкін болмай отыр.
Жол саласын қаржыландырудың шектелген кезеңінде жөндеуаралық мерзім бойынша жүргізілуі тиіс 2-3 күрделі және орташа жөндеу жіберіліп қалды, бұл автожолдардың едәуір бөлігінде жол төсемесінің нашарлауына әкелді. Мәселен, 1993 жылмен салыстырғанда республикалық торап бойынша жүру жолының негізгі элементтерінде ақау бар жолдың жалпы ұзындығы 3 есеге артты және 2004 жылғы тексеріс деректері бойынша 50% құрады.
Қазіргі уақытта жолдың техникалық жағдайын қалпына келтіру үшін қайта жаңарту және қалпына келтіруге көп қаражат бөлінуде, сонымен бірге пайдалану шығынына жеткілікті назар аударылмауда. Нәтижесінде жылдан жылға, автомобиль жолдарын жөндемеу жинақталуда, бұл кейіннен оларды толық қалпына келтіруді қажет етеді.
Қаражаттың шектеулі болғанына байланысты автомобиль жолдарын күтіп ұстау және алдын ала жөндеу жұмыстары толық деңгейде жүргізілмейді, бұл жол төсемінің, жер төсемесі мен жасанды құрылыстардың қызмет ету мерзімінің қысқаруына және мезгілінен бұрын бұзылуына әкеліп соқтырады. Көгалдандыру бойынша орман жолақтарын механикалық өңдеу бойынша ғана жұмыстар жүргізіледі, жаңадан көшет отырғызу және оны күтіп баптау жұмыстары жүргізілмейді.
Уақытынан бұрын бұзылу процесін тоқтату, күтіп-ұстау нормалары қатаң түрде сақталған жағдайда ғана мүмкін болады, бұл ең алдымен қайта жаңарту және қалпына келтіруден өткен жол учаскелеріне қатысты.
Іс-жүзіндегі бақылау көрсетіп отырғандай, жыл сайын орташа есеппен республикалық маңызы бар жолдардың 1500 шақырымға дейіні бұзылып жатады, орташа есеппен жылына 2000 шақырымға жуық жол жөндеудің барлық түрімен ретке келтіріледі. Қайта жаңартуды және жөндеуді қажет ететін республикалық жолдардың ұзындығы 19 мың шақырымнан астам екендігін ескере отырып, қолда бар қаржыландыру деңгейін сақтай отырып барлық жол тораптарын қалпына келтіру үшін 35 жылдан астам уақыт керек.

2.3. Жол қозғалысының қауіпсіздігі

Жалпы пайдаланымдағы жолдағы авариялық жағдайларын төмендету жол саласының маңызды міндеттерінің бірі болып табылады.
Қазіргі уақытта қозғалыс қауіпсіздігінің деңгейін арттыру жөніндегі жұмыстар жолдардағы авариялық себептерін талдау негізінде қалыптастырылатын жыл сайынғы жоспарларға сәйкес жүргізіледі. Көктемгі-күзгі тексеріс нәтижесі жолды қауіпсіз күтіп ұстаудың барлық жақтарын көрсетеді, бұл автомобиль жолдарында қауіпсіз қозғалыс жағдайын арттыру жөніндегі қажетті іс-шараларды уақтылы жоспарлауға мүмкіндік береді.
2003-2004 жылдарда автомобиль жолдарында авариялық қауіпті жерлерді анықтау, есепке алу және жою бойынша нұсқаулық әзірленді. Жол полициясы органдары үшін жол көлік оқиғалары (бұдан әрі - ЖКО) тіркеу және талдау жөнінде бағдарламалық кешен және ЖКО шеккен экономикалық зиянды бағалау бойынша әдістемелік оқу құралы әзірленді. Қауіпсіздікті қамтамасыз ететін мәселелерді реттейтін бірқатар нормативтік техникалық құжаттар, атап айтқанда жол белгілеріне, жол қозғалысын ұйымдастыру құралдарына, таңбалауға және қоршауларға талаптар қолданысқа енгізілді.
Сонымен қатар, қолданылып жатқан шараларға қарамастан ЖКО саны, сондай-ақ жалпы пайдаланымдағы жолдарда ЖКО жарақаттанғандар мен қайтыс болғандар саны жыл сайын аса қарқынды өсіп келеді, бұл автокөлік құралдары паркі санының өсуімен түсіндіріледі.
ЖКО саны туралы статистикалық деректерді талдау (5-диаграмма), соңғы бес жыл ішінде олардың санының үздіксіз, өсіп отырғандығын көрсетеді, ол жалпы алғанда 35 % құрады.

5-диаграмма. Жол көлік оқиғаларын талдау

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

2000-2004 жылдарда Қазақстанның барлық жолдарында шамамен 9,5 мың ЖКО болды. Орташа алғанда жыл сайын ЖКО нәтижесінде шамамен мыңдай адам қаза тапты және төрт мыңға жуық адам жарақат алды. Бұл ретте ЖКО төрттен үш бөлігі республиканың елді мекендерінде болады. Жалпы пайдаланымдағы жолдарда ЖКО саны 23% құрайды. 2003 жылы елді мекендерде ЖКО салдарының ауырлық көрсеткіші 9-ға жетті (ЖКО салдарының ауырлығы - бұл ЖКО кезіндегі қаза тапқандар санының 100 зардап шеккендер санына көбейтілген зардап шеккендердің жалпы (қаза тапқандар мен зардап шеккендер) санына қатынасы); республикалық маңызы бар автомобиль жолдарында осындай көрсеткіш 2,7 есеге көп.
Республикадағы халық тығыздығының төмендігін және автомобильдендірудің салыстырмалы төмен деңгейін ескерсек, ұсынылған деректер жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында күрделі мәселелердің бар екендігін көрсетеді.
Жоғарыда айтылғандар, жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыруға бағытталған бағдарлама құжаттарын әзірлеу кезінде, жалпы пайдаланымдағы жолдарда ЖКО себептерін талдауға және олардың алдын-алу шараларына ерекше көңіл бөлу қажет деген қорытынды жасауға мүмкіндік береді.

2.4. Автокөлік тасымалдарын дамыту

Соңғы жылдарда экономиканың серпінді дамуы қозғалыс қарқындылығының өсу шапшаңдығына және еліміздің автомобиль жолдарындағы жүк тасымалдау көлемдеріне әсерін тигізді. Бүгінде республикалық маңызы бар жол желісінің едәуір бөлігінде қозғалыс қарқындылығы күніне 1000-4000 автокөлік құралдары шегінде жатыр және жылына 7-8% дейін өсіп келеді.
Облыстық маңызы бар жолдардағы қозғалыс қарқындылығы тұтас алғанда төменірек, бірақ, жекелеген учаскелерде ол республикалық желінің жүктемесімен тең келеді.
Аса маңызды республикалық маңызы бар бірқатар автомобиль жолдары өткізу қабілеттілігі қазірдің өзінде шын мәніндегі қозғалыс қарқындылығына сәйкес келмейді (2-қосымша). Бұл ретте Қазақстанның жолдарындағы автокөлік қозғалысының қарқындылығы Еуропа елдеріне қарағанда анағұрлым төмен.
Қарқындылықтың бұдан әрі өсуін ескере отырып, үздіксіз автокөлік қатынасын қамтамасыз ету үшін жақын перспективада, төртжолақты автомагистральдарды салуды қоса алғанда, 7 мың км-ден артық жолды, жоғарылатылған техникалық санатқа ауыстыруды жүзеге асыру қажет.
Өңіраралық және халықаралық сауданы жандандырумен қатар, автомобиль тасымалдарының барынша өсуі көбіне қарқынды автомобильдендіру процесіне байланысты. Соңғы жылдарда автокөлік құралдары санының өсуі (4-кесте) айтарлықтай баяу болды - жылына 4%-дан аз, бірақ жанар-жағармай құралдарын пайдалану көрсеткіштері автомобильдер санының шын мәнінде өсуін және осымен байланысты қозғалыс қарқындылығының 2 еседен артық өсуін көрсетеді.

4-кесте. Қазақстан Республикасының автокөлік құралдары
паркінің 1999-2003 жылдардағы өсу серпіні

Автокөлік құралдары	2000	2001	2002	2003	2003 жылды 2000 жылға %
Барлық автомобиль- дер, бірлік	1279009	1349491	1365050	1471472	115%
соның ішінде жүк	196980	204568	214191	223063	113,2%
автобустар	45666	50162	51367	61391	134,4%
Жеңіл	1000298	1055529	1062554	1148754	114,8%
Арнайы	36065	36960	36938	38264	106,09%
Жартылай тіркемелер, бірлік	13945	13765	14778	16044	115,05%
Тіркемелер, бірлік	42493	39825	39750	43339	101,9%

Қозғалыс қарқындылығының өсуімен қатар автомобиль көлігімен тасымалдау көлемдерінің жылдам өсуі байқалады. 5-кестеде көрсетілген жүктер мен жолаушыларды тасымалдау көлемдерінің өсу серпінін талдау 2001 жылмен салыстырғанда 2004 жылы тиісінше 24% және 17% өскендігін көрсетеді.

5-кесте. Жүктерді тасымалдау көлемдерінің өсу серпіні

Жылдар	Жүк тасымалы
	Жүктер, млн. тн	Жүк айналымы, млн. тн. км
2001	1076,9	33023
2002	1219,3	37589
2003	1318,2	40158,4
2004	1445,9	43435,7
2006 (болжам)	1700	51000,0
2012 (болжам)	2350	55000,0

Индустриалдық-инновациялық саясатты іске асыруды ескере отырып, барынша жоғары технологиялық тауарлар мен өнімдер өндірістерінің дамуымен автомобиль көлігінің рөлі айтарлықтай артады. Бұл көліктің басқа түрлерінен тасымалдау көлемінің бір бөлігінің ауысуымен қозғалыс қарқындылығының еріксіз өсуіне әкеледі. Осы процесс көліктің жеке түрлері арасындағы адал бәсекелестік қағидаттарымен реттелетін, нарықтың ажырамас бөлігі бола отырып, табиғи түрде жүріп өтеді.
Автомобиль жолдарының дамуы мүмкіндігінше автомобиль көлігі қызметіне сұраныстың өсуінен озық болуы және тасымалдаудың бұл түріне экономикасының және ел тұрғындарының қажеттілігін уақытында қанағаттандыруы тиіс. Осы Бағдарламаның негізгі бағыттары автомобиль жолдары бойынша көліктік тасымалдардың өсуін есепке ала отырып белгіленген.

2.5. Транзиттік көліктік әлеует

Қазақстан Республикасының аумағы арқылы өтетін халықаралық көлік дәліздері, мемлекетаралық және өңіраралық деңгейде көлік қатынасын қамтамасыз ете отырып, ерекше маңызды байланыс рөлін атқарады.
Қолданыстағы автомобильдік транзиттік дәліздер өзінің географиялық орналасуы бойынша халықаралық жүктерді тасымалдаудың негізгі бағыттарына сәйкес келеді. Оңтүстік Шығыс Азия және Қытай мемлекеттерінің дамуының жоғарғы қарқындылығын есепке ала отырып, Қазақстанның халықаралық көлік дәліздері транзиттік тасымалдар көлемдерін игерудің қолайлы перспективаларына ие.
Қазақстан Республикасының статистика агенттігінің деректеріне сәйкес, экспорттық-импорттық автомобиль тасымалының негізгі көлемі Қырғызстан, Ресей және Қытаймен жүзеге асырылады (6-диаграмма). Халықаралық тасымалдардың қалған көлемі Еуропа және Азия елдерімен жүзеге асырылады.

6-диаграмма. Экспорттық-импорттық автомобиль тасымалдары көлемдерінің бөлінуі

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

Қазақстан аумағы арқылы өтетін транзиттік автотасымалдарын негізінен Қырғызстан (10,5 %), Өзбекстан (5,5 %) және Ресей (3,6 %) және Қытай жүктерін Қазақстандық тасымалдаушылар (85,8 %) жүзеге асырылады.

Сонымен бірге, транзиттік жүріп өтуден алынған алым ставкасының айтарлықтай төмендеуі нәтижесінде 2004 жылы автокөліктің жүріп өткені үшін алынатын алымдардың жалпы сомасы 41% кеміді.
Қазақстан аумағы бойынша халықаралық маңызы бар екі бағдарғыны: Хоргос - Алматы - Мерке - Шымкент - Өзбекстан шекарасы (N АН5-бағдарғысы) және Қарақоға - Петропавл - Чистое (N АН6-бағдарғысы) қоса алғанда, бірнеше Азиялық бағыттар өтеді. Екі бағыт Қазақстанның солтүстік және оңтүстік бөліктеріндегі Шығыс - Батыс басты автокөлік дәліздерінде орналасқан.
Мемлекеттік бағдарламада жалпы ұзақтығы 8290 км болатын алты негізгі халықаралық транзиттік дәліздер белгіленген. Бірқатар дәліздердің өткізу қабілеттілігін пайдалану дәрежесі жойылған немесе орташа мәні 70% (6-кесте) болғанда жойылуға таяу.
Қазақстан Республикасының Көлік және коммуникация министрлігі Көліктік бақылау комитетінің деректері бойынша республиканың автомобиль жолдары бойынша транзиттік көлік қозғалысы қарқындылығының өсуі байқалады. Егер 2003 жылы көліктік бақылау посттары арқылы шамамен 130 мың жүк автокөлік құралдары өтсе, ал 2004 жылы транзиттік жүк ағынының қарқындылығы 203 мың бірлікке дейін артты.
Транзиттік дәліздердің өткізу қабілеттілігін ағымдағы және перспективалық қажеттіліктермен сәйкестікке келтіру үшін жақын уақыттың өзінде оларды жоғарылатылған техникалық санатқа (ең кемінде, екінші) ауыстыру арқылы қайта құрылымдауды жүргізу қажет болады. Атап айтқанда, халықаралық транзиттік дәліздердің жекелеген учаскелерінде қозғалыс қарқындылығының бүгінгі өсу үрдісі сақталған кезде, ол күніне 12 мың және одан да көп автомобильге дейін жетеді.

6-кесте. Халықаралық автокөлік
дәліздеріндегі қозғалыс қарқындылығы

Дәліздің атауы	ұзақтығы, км	Бір күнгі қозғалыс қарқындылығы авт/күн	Қолдану дәрежесі, %
1	2	3	4
Өзбекстан шекарасы - Шымкент - Тараз - Бішкек - Алматы - Қорғас - Қытай шекарасы	1137	>7000	>100
Өзбекстан шекарасы - Шымкент - Қызылорда - Ақтөбе - Орал - Ресей Федерациясының шекарасы	2048	>3000	>100
Алматы - Қарағанды - Астана - Петропавл	1669	>2500	~80
Ресей Федерациясының шекарасы - Атырау - Ақтау - Түркіменстан шекарасы	1420	>1800	~50
Ресей Федерациясының шекарасы - Павлодар - Семей - Майқапшағай - Қытай шекарасы	1105	>1500	~50
Астана - Қостанай - Ресей Федерациясының шекарасы	879	>1300	~40
Жиыны	8258	2850	70

Транзиттік тасымалдаушылар үшін халықаралық автокөлік дәліздерінің тартымдылығының маңызды бөлігі олардың жолбойғы сервис объектілерімен қамтамасыз етілуі мен қызмет көрсету сапасы болып табылады.
Төменде 7-кестеде 2005 жылдың басындағы жай-күй бойынша алты негізгі халықаралық транзиттік дәліздердегі мотелдер және кемпингтер, автотұрақ, автомобильдерге техникалық қызмет көрсету станциялары, автожанармай құю станциялары, тамақтану және сауда пункттері туралы деректер келтірілген.
Халықаралық бағдарғылар техникалық қызмет көрсету, автожанармай станциясы, мотелдер және т.б. қоса алғанда жолбойы инфрақұрылымының бұдан әрі дамуын қажет етеді. Олардың орналасуы және техникалық жарақталуы қазіргі уақытқа барлық тұтынушылардың, ең алдымен - ірі тоннажды автокөлік құралдары жүргізушілерін қажеттіліктерін толық қанағаттандыруға мүмкіндік бермейді.
Қолданыстағы мотелдер мен кемпингтер көбінесе жеңіл автомобиль жүргізушілеріне қызмет көрсетуге арналған және жүк көлігіне арналған тұрақтар саны жеткіліксіз. Демалыс пункттері, көп жағдайда көркемдік жағынан да, көрсететін қызметінің деңгейі жағынан да мотелдер мен кемпингтерге қойылатын талаптарға сәйкес келмейді.
Күзетілетін тұрақтары бар демалыс пункттері санының жеткіліксіздігі жол қозғалысының қауіпсіздігіне кері әсерін тигізеді және операторларға Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің 2004 жылғы 19 қаңтардағы N 16-1 бұйрығымен бекітілген Жүргізушілердің еңбек және демалысын ұйымдастыру ережесінің талаптарын, бақылау құрылғысымен автокөлік құралдарын жарақтандыру жөніндегі талаптарды, еңбек және демалыс тәртібін тіркеуді, сондай-ақ халықаралық автомобиль тасымалдарын орындайтын көлік құралдарының экипажының жұмысына қатысты Еуропалық келісімінің талаптарын (тахографтармен) сақтауға мүмкіндік бермейді.

7-кесте. Негізгі халықаралық транзиттік дәліздердің
жолбойғы сервис объектілерімен қамтамасыз етілуі

Бағдарғы атауы	Мотелдер, кемпингтер, мейрамханалар		Күзетілетін тұрақтар		ТҚС
	дана	орын	дана	орын	дана	посттар
1	2	3	4	5	6	7
Өзбекстан шека- расы - Шымкент - Тараз - Біш- кек - Алматы - Қорғас - Қытай шекарасы	13(6)	344 (194)	16 (6)	673 (541)	48(5)	147 (59)
Өзбекстан шека- расы - Шымкент - Қызылорда - Ақтөбе - Орал - Ресей Феде- рациясының шекарасы	4 (2)	77 (27)	3(1)	26 (6)	15(2)	59(9)
Алматы - Қара- ғанды - Астана - Петропавл	21 (8)	456 (169)	3(3)	80 (80)	16(4)	47 (22)
Ресей Федера- циясының шека- расы - Атырау - Ақтау - Түркіменстан шекарасы	2 (0)	16 (0)	1 (1)	30 (30)	6(10)	21(4)
Ресей Федера- циясының шека- расы - Павлодар - Семей - Май- қапшағай - Қытай шекарасы	8 (6)	175 (141)	0 (0)	0 (0)	10(1)	33(16)
Астана - Қос- танай - Ресей Федерациясының шекарасы	(6)3	120 (50)	3 (0)	50 (0)	4(1)	20 (10)
Жиыны	54 (25)	1191 (581)	26 (11)	859 (657)	99 (14)	327 (120)

кестенің жалғасы

Бағдарғы атауы	АЖС		Тамақтану пункттері		Сауда пункттері
	дана	колон- калар	дана	орын	дана
1	8	9	10	11	12
Өзбекстан шека- расы - Шымкент - Тараз - Біш- кек - Алматы - Қорғас - Қытай шекарасы	129	344	162	3610	55
Өзбекстан шека- расы - Шымкент - Қызылорда - Ақтөбе - Орал - Ресей Феде- рациясының шекарасы	98	261	65	1346	4
Алматы - Қара- ғанды - Астана - Петропавл	134	339	185	3218	19
Ресей Федера- циясының шека- расы - Атырау - Ақтау - Түркіменстан шекарасы	28	72	51	658	14
Ресей Федера- циясының шека- расы - Павлодар - Семей - Май- қапшағай - Қытай шекарасы	71	224	49	679	12
Астана - Қос- танай - Ресей Федерациясының шекарасы	47	177	43	758	18
Жиыны	507	1417	555	10269	122

Ескерту: Жақшаның ішінде қала шегінде орналасқан объектілер саны көрсетілген ("Инжиниринг" СК мәліметі бойынша).
Қолданушыларға жолбойы сервисі объектілерінің бар екендігі және орналасу жайындағы, сондай-ақ жүріс бағдарғысы бойынша жолдардың ағымдағы жай-күйі туралы ақпараттық қызмет көрсетулер жеткілікті дамымаған.
Аталған факторлар жол қозғалысы қауіпсіздігіне кері әсерін тигізеді және республиканың транзит-көлік әлеуетін төмендетеді, өйткені қазір қазақстандық бағдарғының ең қысқа арақашықтығының өзі шетелдік тасымалдаушылардың жүру бағдарғысын таңдаудағы анықтаушы факторы болып табылмайды.
Осылайша, транзиттік әлеуетті қолдану тиімділігін арттыру транзиттік дәліздердің жеткілікті өткізу қабілеттілігін, олардың көліктік-пайдалану және жолбойғы сервисі объектілерінің дамытуға жағдай жасауды қоса алғанда, жол бойғы сервистің жоғары деңгейін қамтамасыз етуге негізделуі тиіс.

3. Бағдарламаның мақсаты мен міндеттері

Бағдарламаның мақсаты автокөлік тасымалдарына тұрғындардың және еліміздің экономикасының қажеттілігін барынша қанағаттандыру үшін жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдары желісін дамыту болып табылады.
Бағдарламаның алға қойған мақсатына жету үшін мынадай міндеттерді:
автомобиль жолдары желісін сақтауды және дамытуды;
автомобиль жолдары желісін дамытудың басымдылықтарын анықтауды;
автомобиль жолдарының, көпірлердің көліктік-пайдаланымдық көрсеткіштерін жақсартуды және олардың тұтынушылық қасиеттерін арттыруды;
қайта жаңарту және күрделі жөндеуден кейін автомобиль жолдары учаскелеріндегі жөндеуаралық мерзімдердің сақталуын;
автомобиль жолдары бойындағы орманды қорғау көшеттерін дамыту, күту және күтіп ұстауды;
автомобиль жолдарының пайдаланымдық ресурсын көбейту есебінен автожол саласындағы инвестициялардың тиімділігін арттыруды, озық технологиялар мен материалдарды енгізуді, жол төсемесінің құрылымдарын жетілдіруді;
сапаны басқарудың халықаралық стандарттарын автожол саласына енгізуді;
саланың құқықтық және нормативтік-техникалық базаларын жетілдіруді, техникалық реттеуге көшуді;
саланың кадрлық әлеуетін арттыруды;
ақылы автомобиль жолдарының жүйесін қалыптастыру үшін нормативтік-құқықтық базаны жасауды;
мемлекет-жеке әріптестігін қоса алғанда, баламалы қаржыландыру көздерін енгізуді;
басым ғылыми зерттеулерді ұйымдастыруды және олардың нәтижелерін енгізуді;
жергілікті жолдар желісіндегі басқару құрылымын және мемлекеттік реттеуді оңтайландыруды іске асыру қажет болады.

4. Бағдарламаны іске асырудың негізгі бағыттары және тетігі

4.1. Басымдылықтар және жұмыстардың негізгі көлемдері

Бағдарламада мынадай басымдылықтар көзделеді:
негізгі халықаралық транзиттік дәліздерді бірінші кезекте қайта жаңарту;
автомобиль жолдары торабындағы бұзушылықтарды кезең-кезеңмен жою;
жүк көтергіштігі және габариттері жөніндегі талаптарға жауап бермейтін 412 көпір мен жолөткелдерді қайта жаңарту және күрделі жөндеу;
қайта жаңартудан және қалпына келтіруден өткен учаскелерде жөндеуаралық мерзімдердің сақталуы;
республикалық маңызы бар автожолдардағы топырақ бөлінуін жою;
ауылдық жерлердегі елді мекендердің автомобиль көлігі қатынасына жыл бойы қол жеткізуін қамтамасыз ету;
облыс орталықтарының айналма автомобиль жолдары учаскелерін салу және қайта жаңарту;
облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын сақтау және қалпына келтіру;
ауылдық жерлерде өзіндік құны төмен автомобиль жолдарын салу, қайта жаңарту және жөндеу;
ішкі және келімді туристік қызметті және кластерлік бастамаларды дамыту мақсатында Қазақстан Республикасының тарихи, мәдени және табиғи туристік объектілеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін республикалық және облыстық маңызы бар автомобиль жолдарының жекелеген учаскелерін қайта жаңарту және күрделі жөндеу.
Республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының учаскелерін қайта жаңарту жоғарыда көрсетілген басымдылықтарға сәйкес мынадай бағыттарда жүргізілетін болады:
Ташкент - Шымкент - Тараз - Алматы - Қорғас;
Шымкент - Қызылорда - Ақтөбе - Орал - Самара, Түркістан және Ақтөбе қалаларының айналма жолдарын қоса алғанда;
Алматы - Қарағанды - Астана - Петропавл - Ресей Федерациясының шекарасы "Астана - Щучин", "Бурабай - Көкшетау - Петропавл - Ресей Федерациясының шекарасы" учаскелерінде;
Астрахань - Атырау - Ақтау - Түркменстан шекарасы;
Қиғаш өзені арқылы өтетін көпір салу;
Омбы - Павлодар - Семей - Майқапшағай (іріктеліп);
Астана - Қостанай - Челябі - Екатеринбург;
Алматы - Аякөз - Георгиевка;
Таскескен - Бақты;
Шонжы - Көлжат; Үшарал - Достық (іріктеліп);
Қызылорда - Жезқазған - Павлодар - Ресей Федерациясының шекарасы (іріктеліп);
Жезқазған - Петропавл - Ресей Федерациясының шекарасы (іріктеліп);
Бейнеу - Ақжігіт - Өзбекстан шекарасы (екінші кезең).
Автомобиль жолдары учаскелерін қайта жаңарту жөніндегі жұмыстардың көлемі қозғалыс қарқындылығының нормативтік өсімін ескере отырып әзірленген және қарасты өсуінің оське 10 тн. есептік жүктемесі бар III техникалық санат талаптарына сәйкес қолда бар жобалық-сметалық құжаттамалардың ішінара қайта жасалуын ескерумен жоспарланды. Автомобиль жолдарының жаңа учаскелерін қайта жаңартудың жобаларын әзірлеу кезінде есептік осьтік жүктемесі кемінде 13 тонна болатындай етіп жол төсемесінің құрылымын күшейту арқылы халықаралық маңызы бар автомобиль жолдарын ең төмен дегенде II техникалық санатқа ауыстыруды көздейтін қайта жасалған құрылыс нормалары және ережелерінің талаптары ескерілетін болады.
Осылайша 2006-2012 жылдар ішінде республикалық маңызы бар жолдардағы жұмыстардың көлемі мыналарды құрайды:
салу және қайта жаңарту - 7205 км;
күрделі жөндеу - 1660 км;
орташа жөндеу - 16800 км;
көпірлерді қайта жаңарту және күрделі жөндеу - 412 дана.
Бағдарламаны іске асыру шеңберінде орындалу жоспарланған негізгі инвестициялық жобалар картаға түсірілген және 3-қосымшада көрсетілген.
Облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының учаскелерін салу, қайта жаңарту, күрделі және орташа жөндеу бойынша жұмыстардың болжанған көлемдері - 18089 км құрайды.
Мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық даму жоспарларын ескере отырып, келешекте жетіспейтін автожолдарды салудың қажеттілігін анықтау үшін, республикамыздың транзит көлік әлеуетін кешенді зерттеу жүргізілуі тиіс. Зерттеу шеңберінде мемлекет-жекеменшік серіктестігі тетіктерін енгізу арқылы жаңа учаскелер салудың мынадай басым бағыттары қамтылуы тиіс:
ұзақтығы 200 км Шалқар - Арал (Алматы - Қызылорда - Ақтау бағдарғысын 200-нан астам км-ге қысқарту);
ұзақтығы 500 км Бейнеу - Шалқар (батыс, орталық және шығыс өңірлерінің толассыз автомобиль қатынасын қамтамасыз ету);
ұзақтығы 200 км Қарабұтақ - Торғай ("Астана - Атбасар - Қостанай - Денисовка - Ақтөбе облысының шекарасы - Қарабұтақ" бағдарғысын 500-ден астам км-ге қысқарту);
ұзақтығы 200 км Арал - Жезқазған автожолының (Арал - Қоскөл учаскесінде) (орталық және шығыс өңірлердің Ақтау портымен толассыз қатынасын қамтамасыз ету және тасымалдау қашықтығын 2500-ден астам км-ге қысқарту);
ұзақтығы 62 км Алматы - Ыстықкөл (Ыстықкөлге дейінгі бағдарғыны 200-ден астам км қысқартады);
Одан басқа, ұзақтығы 119 км Төрткөл - Шәуілдір - Түркістан учаскесін республикалық бюджет қаражатынан кейіннен өтеу арқылы мемлекеттік-жеке меншік серіктестік тетігін енгізу есебінен қайта жаңарту көзделіп отыр.
Бағдарламаны орындау оны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының негізінде жүзеге асырылады.

4.2. Автомобиль жолдарын пайдалануды жетілдіру
жеке жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру

Автомобиль жолдарын пайдалануды жетілдіру

Бағдарламада автомобиль жолдарын пайдалану сапасын арттыру және бөлінген қаражатты тиімді пайдалану мақсатында мынадай шараларды іске асыру көзделген:
ақауларды уақтылы анықтау және жою;
жол-пайдаланымдық қызметтерін барынша тиімді орналастыру;
жол-пайдаланымдық қызметтерін техникалық жарақтауды нормативтік талаптарға дейін жеткізу;
пайдалану жөніндегі жұмыстарды жүргізу кезінде үйлесімді халықаралық стандарттарды енгізу ("Қазақстан Республикасындағы жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын пайдалану кезінде жұмыстарды жіктеу жөніндегі нұсқаулық" РД 218 ҚР 69-95 сәйкес күрделі, орташа және ағымдағы жөндеу, күтіп ұстау);
ақаусыз күтіп ұстау деңгейі бойынша бекітілген желілерді күтіп ұстау сапасын бағалауға бірте-бірте ауысу;
автомобиль жолдарын диагностикалауды және аспаптық тексеруді жүйелі жүргізу;
автомобиль жолдарының және көпірлердің техникалық-пайдаланымдық жай-күйі туралы дерекқорды толықтыру және қамтамасыз ету;
жол-пайдаланымдық кешендердің техникалық жай-күйін жақсарту;
көпір құрылыстарының көліктік-пайдаланымдық жай-күйін жақсарту.
Облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың көліктік-пайдаланымдық жай-күйін жақсарту жөніндегі міндеттерді шешуге жөндеу мен күтіп ұстау жөніндегі жұмыстарды жоспарлау және жүргізу стратегиясын өзгерту есебінен қол жеткізіледі. Облыс орталықтарын аудан орталықтарымен байланыстыратын жолдарда жөндеудің жаңа әдістері кеңінен қолдану көзделеді.
Пайдалануды басқарудың басты міндеттерінің бірі остік жүктемелер және көлік ағыны қарқындылығы артып отырған жағдайларда қолданыстағы жол төсемелерін сақтау болып табылады. Осы міндеттерді шешу үшін:
осьтік жүктемелермен және қозғалыс қарқындылығымен жолдарды сәйкестікке келтіру үшін қайта жаңарту және күрделі жөндеу жөніндегі жұмыстардың қажеттілігін бағалауды;
есепке алу пункттерін көшіруді қоса алғанда, остік жүктемелерді өлшеу және мониторингі үшін осы заманғы технологияларды енгізу жөніндегі ғылыми-зерттеу тәжірибелік-конструкторлық жұмыс бағдарламасы шеңберінде ұсыныстарды әзірлеуді қамтитын жол төсемелерінің, жер төсемінің және жасанды құрылыстардың осьтік жүктемелермен қозғалыс қарқындылығының осы заманғы деңгейіне сәйкестігіне кешенді талдау жүргізу қажет.

Жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру

Автомобиль жолдарындағы авариялық деңгейді төмендету үшін Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Жол полициясы департаментімен бірлесіп жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыруға бағытталған, мыналарды қамтитын жұмыстар жүргізілетін болады:
автомобиль жолдарындағы қауіпті учаскелерді анықтау және оларды жою;
жалпы пайдаланымдағы, бірінші кезекте халықаралық бағыттардағы жолдарды жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған қазіргі заманғы жабдықтармен жарақтау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу;
жолдардағы авариялық себептерін талдау және оларды төмендету жөнінде ұсыныстар әзірлеу;
республикалық маңызы бар автожолдардың барлық желілерінде жол белгілерін, қорғаныс және қоршайтын құрылыстарды орналастыруды әзірлеу.

4.3. Жалпы пайдаланымдағы автомобиль
жолдарын және шаруашылық жолдарын есепке алу

Бағдарламаны іске асыру шеңберінде шаруашылық жолдарын қоса алғанда, автомобиль жолдарын толық түгендеу көзделеді.
Түгендеу қорытындысы бойынша облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары тиістілігі бойынша жіктеуге жатады. Баланс ұстаушысы жоқ барлық жолдар олардың әлеуметтік-экономикалық маңыздылығына сәйкес жіктелуі және тиісті жергілікті атқарушы органдарға немесе өзге де шаруашылық субъектілеріне бекітілуі қажет. Бұдан басқа, жергілікті атқарушы органдардың бастамасы бойынша жергілікті жолдардың неғұрлым жүк тасымалды учаскелерін республикалық желіге ауыстыру жоспарлануда.
Жалпы пайдаланымдағы барлық автомобиль жолдары жерді пайдаланудың техникалық паспорттарын және актілерін беру арқылы мемлекеттік және техникалық есепке алуға жатады.

4.4. Автожол саласын басқару жүйесін жетілдіру

Автожол саласын басқарудағы негізгі тірек уәкілетті мемлекеттік орган мен жергілікті атқарушы органдар арасындағы жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының барлық желілерінде бірыңғай техникалық саясатты жүргізу, облыстық және аудандық маңызы бар жолдарды дамытудың өңірлік бағдарламаларын келісу, жол-пайдаланымдық қызметтерін орналастыру орындарын келісу саласында өзара қарым-қатынасты жетілдіруге бағытталатын болады.
Барлық облыстарда жергілікті жолдарды дамыту бағдарламаларын іске асыру бойынша Тапсырыс берушінің біріздендірілген қызметін қалыптастыруға қолдау көрсету және облыстарда мамандандырылған коммуналдық жол-пайдалану кәсіпорындарын құру жөнінде іс жүзінде шаралар қабылданатын болады.
Техникалық қадағалау қызметтерін материалдық-техникалық нығайту жөніндегі жүргізіліп отырған саясат одан әрі дамиды. Шаруашылық есепті жол-пайдалану учаскелері деңгейінде енгізу жөніндегі жұмыс жалғасады.
Бағдарламаны іске асыру шеңберінде автомобиль жолдарын пайдалануды басқару мәселелерін шешуде "Қазақавтожол" Республикалық мемлекеттік кәсіпорынның ролін күшейту жоспарлануда, мердігерлік жол ұйымдары мен инжинирингтік компаниялар қауымдастығын құру ынталандырылады.

4.5. Бюджеттік жоспарлаудың тиімділігін арттыру

Бюджеттік жоспарлаудың тиімділігін арттыру және алдағы жылдарға жұмыстар көлемін қалыптастыру мақсатында мынадай іс-шараларды іске асыру белгіленіп отыр:
жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарының көліктік-пайдаланымдық жай-күйі және жол қозғалысы қарқындылығы туралы электронды дерекқорларды қалыптастыру және мерзімді жаңартып отыру бойынша жұмыстарды жалғастыру;
салаға қайта жаңарту, күрделі және орташа жөндеу бойынша жұмыстарды неғұрлым тиімді жоспарлауға мүмкіндік беретін, бюджеттік шектеулер жағдайында инвестицияларды жоспарлау жөніндегі осы заманғы ақпараттық технологиялар мен бағдарламалық кешендерді одан әрі енгізу;
жол-пайдалану қызметтерінде автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеу және күтіп ұстау бойынша жұмыстарды тиімді жоспарлау үшін ақпараттарды автоматтандырылған өңдеу бойынша бағдарламалық кешендерді әзірлеу және енгізу;
автомобиль жолдарын жөндеу және күтіп ұстау бойынша жұмыстарды нормативтік қаржыландыруға кезең-кезеңмен көшіру;
жергілікті жерлерді дамытудың индикативтік жоспарларын уәкілетті органмен міндетті келісудің іс-тәжірибесін енгізу.

4.6. Техникалық саясат

Автожол саласындағы техникалық саясат жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, автомобиль жолдарының және жасанды құрылыстардың шыдам мерзімін және сенімділігін арттыруға, жол жұмыстарының құнын төмендетуге, сондай-ақ автомобиль жолдарын салу, қайта жаңарту және пайдаланудың сапасын арттыруға бағытталатын болады.
Жол шаруашылығындағы техникалық реттеу автомобиль жолдары мен жол құрылыстарын жобалау және пайдалану кезінде жол қозғалысы қауіпсіздігі мен экологиялық қауіпсіздік жөніндегі міндетті талаптарды арнайы техникалық регламенттерде белгілеу жолымен жүзеге асырылатын болады.
Жол шаруашылығының нормативтік-техникалық базасын әзірлеу және жасау және оны озық халықаралық стандарттармен үйлестіру айрықша басымдыққа ие болады.

Салаға сапа басқарудың халықаралық стандарттарын енгізу

Салаға сапа басқарудың халықаралық стандарттарын енгізу техникалық саясат саласында жүргізілетін басым бағыттардың бірі болып табылады.
Бағдарламада сапаны басқарудың жүйесін мынадай шаралар кешенін іске асыра отырып жетілдіру көзделеді:
уәкілетті органның қызметінің тиімділігін және сапасын мемлекеттік қызметкерлер үшін сапа менеджментін (ІSО) енгізу арқылы жоғарылату;
сала кәсіпорындарына сапаны басқарудың (ІSО) халықаралық стандарттарын енгізу;
сапаны басқару жүйесіне жаңа институтты - автомобиль жолдарын салудың, қайта жаңартудың және күрделі жөндеудің жобаларын технологиялық қамтамасыз ету жөніндегі қызметтерді көрсету үшін инжинирингтік ұйымдарды енгізу;
жол-пайдалану қызметтерінің материалдық-техникалық базасын одан әрі нығайту;
ұлттық техникалық ерекшеліктерді халықаралық талаптарға сәйкестендіру мақсатында жетілдіру және оларды салада қолдану;
орындалатын жұмыстардың сапасы үшін мердігерлік ұйымдардың жауапкершілігін арттыру;
жол төсемесінің және көпір құрылымдарының қызмет ету мерзімдерін болжау әдістемесін жетілдіру;
материалдарды, бұйымдарды және құрылымдарды сынау әдістерін жетілдіру.
Осы мәселе алдағы уақытта Қазақстанның дүниежүзілік сауда ұйымына енуіне байланысты ерекше өзектілікке ие болады.

Ғылыми және инновациялық даму

Автожол саласын ғылыми және инновациялық дамытуды іске асыру мақсатында мыналар көзделеді:
ресурстарды үнемдейтін технологиялар әзірлеуді және жол құрылымдарының пайдаланымдық сенімділігін жоғарылатуды көздейтін басым бағыттар бойынша қолданбалы ғылыми зерттеулер жүргізу;
қозғалыс қарқындылығын және көлік ағыны құрамын есепке алудың қазіргі заманғы технологиялары мен құралдарын енгізу;
ғылыми зерттеулердің нәтижелерін тәжірибелік учаскелер салу және олардың мониторингін ұйымдастыру жолымен енгізу;
саланың кәсіпорындарын прогрессивтік материалдар мен технологияларды енгізуге ынталандыратын жағдайлар туғызу;
жаңа материалдар мен технологиялардың сапасын анықтау, сынау үшін алдыңғы қатарлы жол технологиялары орталығын құру туралы мәселені қарастыру;
автомобильдердің перспективті салмақтық габариттік көрсеткіштерін және остік жүктемелерін анықтау үшін автомобиль көлігінің даму үдерісін зерттеу және есептік остік жүктемені 13 т. және одан жоғарыға көтерудің орындылығы анықталған жағдайда оларды есепке алу.

Құқықтық және нормативтік техникалық базаны жетілдіру

Саланың құқықтық және нормативтік-техникалық базасын жетілдіру мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
жол төсемесінің қызмет ету мерзімдерін, оларды 25 жылға дейін және одан да ұзаққа ұлғайтуды есепке ала отырып, регламенттейтін нормативтік құжаттарды қайта әзірлеу;
қазіргі заманғы экономикалық үдерісті есепке ала отырып, қозғалыс қарқынын болжау әдістемесін қайта әзірлеу;
қазіргі заманғы жүктемелерді және көлік ағынының құрамын есепке ала отырып, жол төсемелерінің құрылымын және жолдардың геометриялық параметрлерін жетілдіру;
жер қатынастары және қойнауларды пайдалану туралы қолданыстағы заңнамаға, трасса жанындағы карьерлерге, уақытша айналма жолдарға және уақытша ғимараттар мен құрылыстарға жер учаскелерін уақытша бөлу рәсімін оңайлату бөлігінде, өзгерістер енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу;
автожол саласының нормативтік-техникалық құжаттамасы туралы электрондық дерекқорларды одан әрі жетілдіру және оны іс жүзінде қолдану үшін жағдайлар жасау;
ауыспалы үлгідегі жамылғыларды пайдалану арқылы ауылдық жерлерде автомобиль жолдарын салу және қайта жаңарту үшін нормативтік құқықтық базаны қайта әзірлеу.

4.7. Қоршаған ортаны қорғау

Автомобиль жолдарын салу мен пайдалану жергілікті жердің ландшафтын бұзумен, жер топырағын бұзумен, жер асты және жер бетіндегі сулардың табиғи қозғалысын бұзумен тығыз байланысты. Жол саласының өндірістік кәсіпорындары қоршаған орта объектілеріне айтарлықтай қауіп төндіреді. Бұдан басқа, қысқы тайғанақтылықтың түрлерімен күресу үшін пайдаланылатын химиялық реагенттер жол бойғы аумақтарды ластауға және көпірлер мен жол өтпелдерінің темір-бетон және металл бөлшектерін коррозияға ұшыратады, сол арқылы олардың беріктілігі мен қызмет ету мерзімін төмендетеді.
Автомобиль жолдарын пайдалану және жол-құрылыс материалдарын өндіру кезінде осы мәселелерді шешу үшін Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2003 жылғы 9 маусымдағы N 129-п бұйрығымен бекітілген Өндірістік күштерді орналастыру сызбасының экономика саласын дамытудың мемлекеттік, салалық және өңірлік бағдарламаларын әзірлеу кезінде қоршаған ортаға әсерін бағалау ережесіне сәйкес және ISO 14000 стандарттарына сәйкес мынадай негізгі бағыттар бойынша шаралар қабылданатын болады:
көлік-жол кешені әсерінен жол бойғы қоршаған ортаның ластануын төмендету мақсатында және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану жөнінде жол шаруашылығында экологиялық мониторинг жүйесін әзірлеу және енгізу;
жергілікті жердің климаттық жағдайларын ескере отырып, жол бойғы ортаның ластануына және көлік құрылыстары элементтерінің бұзылуына теріс әсерін төмендетуге мүмкіндік беретін әрекеттерді бағалап, автомобиль жолдарын қысқы күтіп ұстаудың жаңа әдістері мен тәсілдерін әзірлеу және енгізу және нормативтік-техникалық құжаттарды әзірлеу;
өнеркәсіп қалдықтарын құрылыстық және технологиялық материалдар ретінде пайдаланудың жаңа технологияларын енгізу есебінен табиғат қорғау іс-шараларын жүргізу және экологиялық қауіпсіздікті ескере отырып, осы материалдардың жарамдылығын бақылауды жүзеге асыру;
жасанды тосқауылдарды, көгалдандыруды және қорғаныш торларын жасауды қоса алғанда, қарқынды қозғалысты жолдарды қоршаған ортаны ластанудан қорғаудың қазіргі заманғы құралдарымен жайғастыру;
уақытша айналма және жергілікті қара жолдарда, өндірістік стационарлық аумақтарда төменгі үлгідегі жамылғылы жолдарда тозаң қалыптасуды төмендетуге мүмкіндік беретін жаңа тозансыздандыратын материалдар мен технологияларды әзірлеу және енгізу және осы аймақтарда атмосфералық ауа тазалығына мониторинг ұйымдастыру;
көлік-жол кешеніндегі экологиялық қауіпсіздік мәселелері бойынша мамандарды даярлау және қайта даярлау.
Аталған шараларды іске асыру автомобиль жолдары мен жол кәсіпорындарының қоршаған ортаға әсерін төмендетуді көздейтін нормативтік техникалық базаны жетілдіру негізінде жүзеге асырылады.

4.8. Кадр әлеуетін жоғарылату

Бағдарламаны сәтті іске асыру үшін жоғары біліктілікті, едәуір еңбек ресурстарын тарту қажет болады. Саладағы жұмысшылардың жалпы саны 18 мыңға жуық адамды құрайды. Жұмыстар көлемінің болжанып отырған өсуі мен бір жұмыс істеушіге жұмыс өндіруін ұлғайтуды есепке ала отырып, салада жұмыс істейтіндердің санын 40 мыңға дейін өсіру күтіледі, бұл негізінен мердігерлік ұйымдардағы жұмысшылардың санын көбейту есебінен.
Саланың кадр әлеуетін дамытуда жұмыс сапасын және жол қозғалысы қауіпсіздігін, көпірлерді пайдалануды бақылау қызметінің тиісті тораптық қызметшілерін және жобаларды басқару жөніндегі мамандарды жасақтауға және нығайтуға ерекше көңіл бөлінетін болады.
Бағдарламаның сұранысын есепке ала отырып жұмысшылар мен мамандардың әртүрлі санаттары үшін кадрларды даярлау және қайта даярлау жүйесі жетілдірілетін болады. Автожол саласы бюджетінде Комитеттің және оның аумақтық органдарының қызметкерлерінің біліктілігін жоғарылату үшін мақсаттық көздерді қарастыру жоспарланып отыр.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің оқу орындарында жыл сайынғы мемлекеттік тапсырысты қалыптастыруды көздейтін кадрлардың біліктілігін көтеру бағдарламасын іске асыру жалғастырылады.
Кадр әлеуетін дамыту басқару, техникалық мәселелер, өндірістік қызмет жүйелерін қолдану және ұйымдастыру сияқты бағыттарды қамтуы тиіс. Персоналдың ұйымдастырушылық нормаларды сақтап қана қоймай, оларға талдау жасай алатын, сондай-ақ қол жеткізілімді нұсқалардың ішінен оңтайлысын таңдай білуі маңызды. Бұл үшін ішкі оқу жүргізумен қатар персоналды автожол саласын басқарудың барлық салаларындағы озық халықаралық жетістіктермен тұрақты түрде таныстырып отыру қажет. Басқарудың қолданыстағы жүйесі мен технологиясын жетілдіру қазіргі күнгі талаптарды ескере отырып жүргізілуі тиіс. Басқарушы және инженерлік-техникалық қызметкерлер балама шешімдер қабылдау үшін тиісті біліктілікке ие болулары тиіс.
Автожол саласындағы кадрлардың кәсіптік деңгейін жоғарылату жөніндегі нақты шараларға мыналар кіреді:
жыл сайын саланың кадрларды даярлау және қайта даярлау жөніндегі қажеттілігін анықтау, оқу бағдарламаларын әзірлеуге қатысу, кадрлардың біліктілігін жоғарылату жөніндегі оқу курстарын ұйымдастыру;
алдағы уақытта қолданылатын перспективалы технологияларды анықтау және жаңа технологиялар үшін қажетті кадрларды даярлауды ұйымдастыру;
кадрларды даярлау және қайта даярлау бағдарламаларын әзірлеу;
автожол саласындағы кадрлардың біліктілігін жоғарылату институтын қалыптастыруды және дамытуды жалғастыру.
Автожол саласының кәсіби мамандарға болашақтағы қажеттілігін қамтамасыз ету орта-арнаулы және кәсіби-техникалық білім беру жүйесін дамыту жөнінде Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігімен өзара іс-әрекет жасау және оқу бітірушілерді жұмысқа орналастыру жөнінде нақты шаралар қабылдау арқылы көзделеді.

4.9. Жол бойғы инфрақұрылымды дамыту

Автомобиль жолдарының қазіргі заманғы желісі қауіпсіз жүріп өту, жүктердің сақталуын қамтамасыз ету, жолды пайдаланушылардың демалысы және автотуризмді дамыту үшін жол бойы сервис деңгейін жоғарылату арқылы қажетті жағдайлар жасауы тиіс.
Жол бойғы сервис объектілерін мемлекеттік реттеу және қаржыландыру тетігі Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің 2004 жылғы 17 қыркүйектегі N 274-ө өкімімен бекітілген Халықаралық транзиттік дәліздердегі жол бойғы инфрақұрылымды дамыту жөніндегі 2004-2008 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарында белгіленген.
Бағдарламада автомобиль жолдары кешеніне кіретін жол бойғы инфрақұрылым объектілерін одан әрі дамыту және оларды қайта жаңарту жобалары мен күрделі жөндеуді іске асыру кезінде халықаралық талаптармен сәйкестікке келтіру көзделеді.
Жоспарды іске асыру барысында жол бойғы сервис объектілерін олардың қысқаша сипаттамасымен көшіру жөніндегі электрондық дерекқорды қалыптастыру және жаңарту жалғастырылады. Мұндай дерекқорлар барлық пайдаланушылар мен кәсіпкерлер үшін ашық болады.

4.10. Ақылы жолдарды құру үшін құқықтық негізді қалыптастыру

Басқа елдердегі ақылы жолдар жобаларын іске асыру тәжірибесі ақылы жолдарды ойдағыдай жасау мен пайдалану қозғалыс қарқындылығы тәулігіне 10-15 мың автомобиль болған жағдайда жүзеге асырылуы мүмкін екендігін көрсетеді. Осыған байланысты Бағдарламаны іске асыру кезеңінде жолдарды қаржыландырудың балама жүйесіне көшу мүмкіндігі зерттелетін және ақылы жолдар жүйесін құру үшін құқықтық негіз қалыптастырылатын болады.
Қарастырылып отырған кезеңде ақылы автомобиль жолдары мен көпірлерді салу үшін жеке инвестицияларды тарту тетіктері зерттелетін болады. Автомобиль жолдарын салу және қайта жаңарту жобаларын іске асыру кезінде мемлекеттік-жеке серіктестік тетіктерін зерттеу және енгізуге ерекше көңіл бөлінетін болады.
Бағдарламаны іске асыру барысында ақылы автомобиль жолдарын пайдаланушылардың, инвесторлардың және мемлекеттің мүдделерін қорғауды қамтамасыз ететін құқықтық негіз әзірленеді. Ақылы автомобиль жолдарының көліктік-пайдаланылымдық және техникалық жай-күйіне ең аз талап регламенттейтін және жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету бойынша нормативтік құқықтық құжаттар әзірленеді.

5. Қажетті ресурстар мен қаржыландыру көздері

Қазақстан Республикасының Көлік стратегиясына сәйкес жолдардың бүкіл желісін кезең-кезеңмен қалпына келтіруді, инвестициялардың жалпы сомасы 1,9 трлн. теңгеге жуық, болған жағдайда 2020 жылы аяқтау күтіліп отыр.
Осы Бағдарламаны қаржыландыру көлемі республикалық маңызы бар автомобиль жолдары желісін дамытудың ағымдағы басымдықтарын және ұзақтығы 22996 км бүкіл желідегі пайдаланымдық жұмыстардың толық кешенінің орындалуын негізге ала отырып анықталды.
Осылайша, Автожол саласын дамытудың 2006-2012 жылдарға арналған Бағдарламасын іске асыру үшін ресурстардың жалпы қажеттілігі республикалық маңызы бар жолдарға 830 млрд. теңгені, жергілікті маңызы бар жолдарға 271 млрд. теңге және мемлекеттік-жеке серіктестік қағидаттарында тартылған 182 млрд. теңгені қоса алғанда, 1283 млрд. теңгені құрайды.
Сараптамашылардың бағалауы бойынша жолдардың жай-күйін ескере отырып, республикалық маңызы бар барлық желілерді қалпына келтіру үшін қаржы қаражаттарына нақты қажеттілік 1,56 трлн. теңгені құрайды.
Барлық желілерді 7 жылда қалпына келтіру талаптары кезінде Бағдарламада көзделген қаржылық ресурстар мен қаражаттарға саланың жыл сайынғы қажеттілігін салыстырмалы талдау 7-диаграммада келтірілген.

7-диаграмма. Саланың нақты қажеттілігін және
қаржыландыру көлемін салыстырмалы талдау (млрд. теңге).

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

Шығындарды жылдар бойынша және шығыстардың негізгі баптары бойынша бөлу 8-кестеде ұсынылған.

8-кесте. Шығындарды жылдар және шығыс баптары бойынша бөлу

NN	Атауы	2006-2012 жылдарға жоспарланып отырған бюджет							Бар- лығы
		2006 жылға ар- нал- ған бюд- жет жо- басы	2007	2008	2009	2010	2011	2012
1.	Жөндеу жоспар- ланған (км), оның ішінде:	2698	3137	3412	3853	4037	4118	4410	25665
1.1	Салу, қайта жаңарту және қалпына келтіру	488	737	882	1203	1277	1228	1390	7205
1.2	Күрделі және орташа жөндеу	2210	2400	2530	2650	2760	2890	3020	18460
2.	Қаржы- ландыру көлемі (млн. тг.) оның ішінде:	61606	93066	112503	125176	133157	143755	160326	829589
2.1	Салу және қайта жаңарту	44283	69166	85253	95026	100557	107805	121526	623616
2.2	Күрделі жөндеу	4128	9000	10350	11250	11700	13050	14400	73878
2.3	Орташа жөндеу	7800	8800	9800	10800	11800	12800	13800	75600
2.4.	Ағымдағы жөндеу, күтіп ұс- тау және көгал- дандыру	5349	6000	7000	8000	9000	10000	10500	55849
2.5	Қолданба- лы ғылыми зерт- теулер	46	100	100	100	100	100	100	646

Мамандардың бағалауы бойынша, облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың желілерін толығымен қалпына келтіру үшін 800 млрд. астам теңге қажет. Облыстардың ұсыныстары бойынша осы Бағдарламада 271 млрд. теңге көлемінде қаржыландыру көзделіп отыр (9-кесте).

9-кесте. Облыстардың облыстық және аудандық маңызы
бар жолдарды қаржыландыру көлемі бойынша ұсыныстары
(млн. теңге).

Жұмыс түрлері	2006- 2012 жылдар	Оның ішінде жылдар бойынша
		2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012
Құрылыс, барлығы	8724	376	1385	1496	972	1194	1697	1604
оның ішінде РБ мақсатты трансферттері есебінен	5964	0	873	907	792	1009	1472	1404
ЖБ қаражаты есебінен	2760	376	512	589	180	185	225	200
Қайта жаңарту, барлығы	69042	676	6482	9873	13796	13901	11954	12360
оның ішінде РБ мақсатты трансферттері есебінен	58532	0	5807	8754	12232	12048	9482	10209
ЖБ қаражаты есебінен	10510	676	675	1119	1564	1853	2472	2151
Күрделі жөндеу, барлығы	110967	2842	11762	13179	16436	19553	22656	24539
оның ішінде РБ мақсатты трансферттері есебінен	76084	0	8638	9544	11357	13268	15528	17749
ЖБ қаражаты есебінен	34883	2842	3124	3635	5079	6285	7128	6790
Орташа жөндеу, барлығы	41322	3279	4113	4940	5480	5965	7228	10317
оның ішінде ЖБ қаражаты есебінен	41322	3279	4113	4940	5480	5965	7228	10317
Ағымдағы жөн- деу, күтіп ұстау және көгалдандыру, барлығы	40963	3662	4502	5005	5614	6364	7360	8456
соның ішінде ЖБ қаражаты есебінен	40963	3662	4502	5005	5614	6364	7360	8456
Қаржыландыру көлемі, барлығы	271018	10835	28244	34493	42298	46977	50895	57276
соның ішінде РБ мақсатты трансферттер есебінен	141073	0	15318	19205	24381	26325	26482	29362
ЖБ қаражаты есебінен	129945	10835	12926	15288	17917	20652	24413	27914

Жұмыстардың есептік құны қалыптасқан рыноктық бағаларды талдаудың нәтижелері бойынша инфляцияны есепке ала отырып белгіленді.
Республикалық және жергілікті бюджеттер Бағдарламаны қаржыландырудың негізгі көзі болып табылады.
2006-2012 жылдары іс-шараларды іске асыру үшін қажетті бюджет қаражаттары көлемі тиісті жылдың бюджетін қалыптастыру және нақтылауы кезінде белгіленген тәртіппен жыл сайын нақтыланып отырады.

6. Бағдарламаны іске асырудан күтілетін нәтиже

Бағдарламаны іске асыру мемлекет экономикасын дамытуға оң әсер етеді, оның макро және микро көрсеткіштерін жақсартады. Жол желісінің көліктік-пайдаланымдық жай-күйінің деңгейін жоғарылату өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының айтарлықтай өсуіне ықпал жасайды.
Бағдарламаны іске асырудың негізгі нәтижелері ретінде мыналар күтіледі:
1) жалпы ұзақтығы 7205 км республикалық маңызы бар автомобиль жолдарының учаскелеріндегі қайта жаңартуды, 1660 км күрделі жөндеуді, 16800 км орташа жөндеуді орындау, жалпы ұзақтығы 18089 км автомобиль жолдарының жергілікті желілері учаскелерін салу, қайта жаңарту, күрделі және орташа жөндеуді орындау;
2) республикалық маңызы бар автомобиль жолдарын ақаусыз күтіп ұстау деңгейін 86 пайызға дейін жеткізу;
3) елді мекендерді жыл бойына үздіксіз көліктік қатынаспен қамтамасыз етуді жоғарылату;
4) жол жағдайлары бойынша авариялық деңгейін төмендету;
5) жүк көтергіштігі мен габариті бойынша талаптарға жауап бермейтін 412 көпірлер мен жол өтпелерін қайта жаңарту және күрделі жөндеу.
Автомобиль жолдарының 2013 жылдың басына қарай күтілетін жай-күйі 8-диаграммада берілген.

8-диаграмма. Автожолдар желісінің 2013 жылғы 1 қаңтарда
жалпы ұзындығы 22996 шақырым кезіндегі күтілетін жай-күйі
(км)

(Диаграмманы қағаз мәтінінен қараңыз)

7. Саланы одан әрі дамыту перспективалары

Автомобиль жолдарының желісі қызмет етудің барлық мерзіміне инвестициялық және ресурстық жұмсалымдарды талап ететін активтер болып табылады. Автожол саласының орнықты дамуына қол жеткізу және жұмыс істеу тиімділігін арттыру үшін ұзақ мерзімді перспективада мынадай міндеттерді шешу қажет болады:
автожол саласын қаржыландыру көлемін жол жұмыстарының барлық кешенін орындау және жөндеуаралық мерзімдерді сақтау үшін қажетті нақты сұранысқа сәйкес келетін деңгейге жеткізу және сақтау;
салаға сапаны басқарудың халықаралық стандарттарын толығымен енгізу;
қаражаттарды пайдаланудың жалпы тиімділігін жоғарылату үшін жұмыстарды жүргізудің әдістері мен технологияларын жетілдіру;
персоналдың кәсіптік деңгейін және сала ұйымдары қызметінің жалпы тиімділігін арттыру;
автожол саласын дамытудың бағдарламасын әзірлеуге жұртшылықтың және жолды пайдаланушылардың қатысуын арттыру;
Қазақстанның автожол саласын дамытудың ұзақ мерзімді бағдарламасын әзірлеу.

8. Қазақстан Республикасының автожол саласын дамытудың
2006-2012 жылдарға арналған бағдарламасын іске асыру
бойынша іс-шаралар жоспары

N	Іс-шаралардың атауы	Аяқтау нысаны	Орын- дауға жауап- ты	Орындау мер- зімдері	Алдын-ала болжанған шығыстар (млрд. теңге)	Қаржы- ландыру көзі
1	2	3	4	5	6	7
Басымдылықтар және жұмыстардың негізгі көлемдері
1	Жалпы ұзындығы 7205 км республикалық маңызы бар автомо- биль жолдарының учаскелерін салу және қайта жаңарту, 412 көпір мен жол өткелдерді қайта жаңарту және күрде- лі жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдас- тыру, соның ішінде: 2006 ж. - 488 км; 2007 ж. - 737 км; 2008 ж. - 882 км; 2009 ж. - 1203 км; 2010 ж. - 1277 км; 2011 ж. - 1228 км; 2012 ж. - 1390 км.	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	Жыл сайын 25 қаңтар	2006 ж. - 44,28; 2007 ж. - 69,17*; 2008 ж. - 85,25*; 2009 ж. - 95,02*; 2010 ж. - 100,56*; 2011 ж. - 107,81*; 2012 ж. - 121,53*.	РБ
2	Автомобиль жолдары желісіндегі бұзушы- лықтарды кезең-ке- зеңмен жою; бұзыл- ған жерлерді кезең- кезеңмен жою; облыс орталықтарының ай- налма жолдарын салу және қайта жаңарту; туризмді және клас- терлік бастамаларды дамытуды қамтамасыз ететін автожолдарды қалпына келтіру жө- ніндегі жұмыстарды ұйымдастыру.	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	Жыл сайын 25 қаңтар	Талап етілмейді	-
3	Ұзындығы 18460 км республикалық маңы- зы бар автомобиль жолдарының учаске- лерін күрделі және орташа жөндеу бо- йынша жұмыстарды ұйымдастыру, соның ішінде: 2006 ж. - 2210 км; 2007 ж. - 2400 км; 2008 ж. - 2530 км; 2009 ж. - 2650 км; 2010 ж. - 2760 км; 2011 ж. - 2890 км; 2012 ж. - 3020 км.	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	Жыл сайын 25 қаңтар	2006 ж. - 11,92; 2007 ж. - 17,8*; 2008 ж. - 20,15*; 2009 ж. - 22,05*; 2010 ж. - 23,5*; 2011 ж. - 25,85*; 2012 ж. - 28,2*.	РБ
4	Жалпы ұзындығы 231 км облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары- ның учаскелерін салу бойынша жұмыс- тарды ұйымдастыру, соның ішінде: 2006 ж. - 11 км; 2007 ж. - 53 км; 2008 ж. - 27 км; 2009 ж. - 23 км; 2010 ж. - 48 км; 2011 ж. - 44 км; 2012 ж. - 25 км.	ККМ-ға есеп	Облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 10 қаңтар	РБ мақсат- ты тран- сферттер есебінен: 2007 ж. - 0,87*; 2008 ж. - 0,91*; 2009 ж. - 0,79*; 2010 ж. - 1,0*; 2011 ж. - 1,47*; 2012 ж. - 1,4*. ЖБ қара- жаттары есебінен: 2006 ж. - 0,38; 2007 ж. - 0,51*; 2008 ж. - 0,59*; 2009 ж. - 0,18*; 2010 ж. - 0,18*; 2011 ж. - 0,23*; 2012 ж. - 0,20*.	Жергі- лікті бюджет- тер, РБ-дан мақсатты транс- ферттер
5	Жалпы ұзындығы 1542 км облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары- ның учаскелерін қайта жаңарту бо- йынша жұмыстарды ұйымдастыру, соның ішінде: 2006 ж. - 1 км; 2007 ж. - 131 км; 2008 ж. - 206 км; 2009 ж. - 313 км; 2010 ж. - 321 км; 2011 ж. - 282 км; 2012 ж. - 288 км.	ККМ-ға есеп	Облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 10 қаңтар	РБ мақсат- ты тран- сферттер есебінен: 2007 ж. - 5,8*; 2008 ж. - 8,75*; 2009 ж. - 12,23*; 2010 ж. - 12,04*; 2011 ж. - 9,48*; 2012 ж. - 10,2*. ЖБ қара- жаттары есебінен: 2006 ж. - 0,68; 2007 ж. - 0,67*; 2008 ж. - 1,11*; 2009 ж. - 1,56*; 2010 ж. - 1,85*; 2011 ж. - 2,47*; 2012 ж. - 2,15*.	Жергі- лікті бюджет- тер, РБ-дан мақсатты транс- ферттер
6	Облыстық және аудандық маңызы бар жолдарды күрделі жөндеу бойынша жұ- мыстарды ұйымдасты- ру, соның ішінде: 2006 ж. - 206 км; 2007 ж. - 546 км; 2008 ж. - 634 км; 2009 ж. - 721 км; 2010 ж. - 989 км; 2011 ж. - 1160 км; 2012 ж. - 1169 км.	ККМ-ға есеп	Облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 10 қаңтар	РБ мақсат- ты тран- сферттер есебінен: 2007 ж. - 8,64*; 2008 ж. - 9,54*; 2009 ж. - 11,35*; 2010 ж. - 13,27*; 2011 ж. - 15,53*; 2012 ж. - 17,75*. ЖБ қара- жаттары есебінен: 2006 ж. - 2,84*; 2007 ж. - 3,12*; 2008 ж. - 3,64*; 2009 ж. - 5,08*; 2010 ж. - 6,28*; 2011 ж. - 7,13*; 2012 ж. - 6,79*.	Жергі- лікті бюджет- тер, РБ-дан мақсатты транс- ферттер
7	Облыстық және аудандық маңызы бар жолдарды орташа жөндеу бойынша жұ- мыстарды ұйымдасты- ру, соның ішінде: 2006 ж. - 840 км; 2007 ж. - 1028 км; 2008 ж. - 1322 км; 2009 ж. - 1353 км; 2010 ж. - 1648 км; 2011 ж. - 1995 км; 2012 ж. - 2705 км.	ККМ-ға есеп	Облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 10 қаңтар	2006 ж. - 3,28; 2007 ж. - 4,11*; 2008 ж. - 4,94*; 2009 ж. - 5,48*; 2010 ж. - 5,97*; 2011 ж. - 7,23*; 2012 ж. - 10,32*.	Жергі- лікті бюд- жеттер
Автомобиль жолдарын пайдалануды жетілдіру
8	Республикалық маңы- зы бар автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеу, күтіп ұстау және көгалдандыру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	Жыл сайын 25 қаңтар	2006 ж. - 5,35; 2007 ж. - 6,0*; 2008 ж. - 7,0*; 2009 ж. - 8,0*; 2010 ж. - 9,0*; 2011 ж. - 10,0*; 2012 ж. - 10,5*.	РБ
9	Облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын ағымдағы жөндеу, күтіп ұстау және көгалдандыру бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	ККМ-ға есеп	Облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 10 қаңтар	2006 ж. - 3,66; 2007 ж. - 4,50*; 2008 ж. - 5,01*; 2009 ж. - 5,61*; 2010 ж. - 6,36*; 2011 ж. - 7,36*; 2012 ж. - 8,45*.	Жергі- лікті бюд- жеттер
10	Жол-құрылыс жұмыс- тарының және қолда- нылатын жол-құрылыс материалдарының сапасын бақылауды қамтамасыз ету үшін ведомствоға қарасты мемлекеттік мекеме құру	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- меті қаулы- сының жобасы	ККМ	2006 жылғы 30 наурыз	Бөлінген қаражаттар шеңберінде	РБ
Жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру
11	Автомобиль жолда- рындағы апат деңге- йін төмендету және жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру жөніндегі мақсатты жұмыстар	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ (жи- нақ- тау), облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 25 қаңтар	Талап етілмейді	-
Жалпы пайдаланымдағы автомобиль жолдарын және шаруашылық жолдарды есепке алу
12	Жалпы пайдаланымда- ғы автомобиль жол- дарын және шаруашы- лық жолдарды есепке алу, тіркеу және жіктеуді ұйымдастыру	Техни- калық паспо- рттар, жер пайда- лану акті- лері	ККМ (жи- нақ- тау), облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 25 қаңтар	Автомобиль жолдарын күтіп ұстауға бөлінген қаражат шеңберінде	РБ және жергі- лікті бюд- жеттер
Автожол саласын басқарудың жүйесін жетілдіру
13	Облыстық және аудандық маңызы бар жолдардың басқару құрылымын жетілдіру	ККМ-ға есеп	Облыс әкім- дік- тері	Жыл сайын 10 қаңтар	Талап етілмейді	-
Бюджеттік жоспарлаудың тиімділігін арттыру
14	Автомобиль жолдарын жөндеу және күтіп ұстау бойынша нор- мативтік қаржылан- дыру жұмыстарына кезең-кезеңмен ауысу	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	жыл сайын 25 қаңтар	Талап етілмейді	-
Техникалық саясат және кадрларды даярлау
15	Автожол саласында ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	жыл сайын 25 қаңтар	2006 ж. - 0,05; 2007 ж. - 0,1*; 2008 ж. - 0,1*; 2009 ж. - 0,1*; 2010 ж. - 0,1*; 2011 ж. - 0,1*; 2012 ж. - 0,1*.	РБ
16	Көлік және коммуни- кация министрлігі Көлік инфрақұрылы- мын дамыту комите- тінің мамандарын даярлау және қайта даярлау	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне ақпа- рат	ККМ (жи- нақ- тау), БҒМ	жыл сайын 25 қаңтар	ККМ Көлік инфрақұ- рылымын дамыту ко- митетінің аппаратын ұстауға бөлінген қаражат шеңберінде	РБ
17	Жол құрылысында жа- ңа технологияларды және жаңа жол-құры- лыс материалдарын қабылдау бойынша орталық құру	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне ұсы- ныстар	ККМ (жи- нақ- тау), ИСМ	жыл сайын 25 қаңтар	Респу- бликалық бюджеттік комис- сияның шешіміне сәйкес са- ланы қар- жыландыру- ға ба- ғытталған қаражат шегінде	РБ
18	Жол құрылысында инжинирингтік қыз- меттерді дамытуға ықпал ету	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ	жыл сайын 25 қаңтар	Талап етілмейді	-
19	Жол бойындағы қыз- мет көрсету объек- тілерін дамытуға жәрдемдесу	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне есеп	ККМ (жи- нақ- тау), ИСМ, облыс әкім- дік- тері	жыл сайын 25 қаңтар	Талап етілмейді	Жеке инвес- тициялар
20	ISO 9000 сапаны басқарудың халықа- ралық стандарттарын автожол саласына енгізу	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне ақпа- рат	ККМ (жи- нақ- тау), ИСМ	жыл сайын 25 қаңтар	Талап етілмейді	-
21	Мемлекеттік-жеке серіктестік тетік- терін енгізу арқылы автомобиль жолдары учаскелерін салу, қайта жаңартудың сынақтық жобаларын дайындау	Қазақ- стан Респу- блика- сының Үкі- метіне ұсы- ныстар	ККМ	жыл сайын 25 қаңтар	2006-2012 жылдар - 182,0	Жеке инвес- тициялар және РБ

Республикалық маңызы бар автомобиль жолдары бойынша барлығы :
2006 ж. - 62;
2007 ж. - 93*;
2008 ж. - 113*;
2009 ж. - 125*;
2010 ж. - 133*;
2011 ж. - 144*;
2012 ж. - 160*.

Облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдары бойынша
барлығы : 2006 ж. - 11;
2007 ж. - 28*;
2008 ж. - 35*;
2009 ж. - 42*;
2010 ж. - 47*;
2011 ж. - 51*;
2012 ж. - 57*.

Ескерту:
* - тиісті жылға арналған республикалық бюджетті қалыптастыру
кезінде жыл сайын анықталатын қаржыландыру көлемі.

Аббревиатуралардың толық жазылуы:
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі;
ККМ - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі;
ИСМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және сауда министрлігі;
РБ - республикалық бюджет;
ЖБ - жергілікті бюджет.

1-қосымша
(Суретті қағаз мәтінінен қараңыз)

2-қосымша
(Суретті қағаз мәтінінен қараңыз)

3-қосымша
(Суретті қағаз мәтінінен қараңыз)

Об утверждении Программы развития автодорожной отрасли Республики Казахстан на 2006-2012 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 9 декабря 2005 года N 1227. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 апреля 2010 года N 302

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 14.04.2010 № 302.

В целях реализации постановления Правительства Республики Казахстан от 5 сентября 2003 года N 903 "О Плане мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2003-2006 годы" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемую Программу развития автодорожной отрасли Республики Казахстан на 2006-2012 годы (далее - Программа).

2. Центральным и местным исполнительным органам:
1) обеспечить своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Программой;
2) представлять информацию о ходе реализации Программы в Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан ежегодно, не позднее 10 января.

3. Министерству транспорта и коммуникаций Республики Казахстан представлять сводную информацию о ходе реализации Программы в Правительство Республики Казахстан ежегодно, не позднее 25 января.

4. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 9 декабря 2005 года N 1227

Программа развития автодорожной отрасли
Республики Казахстан на 2006-2012 годы Оглавление

Паспорт Программы
1. Введение
1.1. Основные итоги реализации Государственной программы
развития автодорожной отрасли на 2001-2005 годы
2. Анализ современного состояния автодорожной отрасли
2.1. Роль автомобильных дорог в социально-экономическом
развитии Казахстана
2.2. Транспортно-эксплуатационное состояние сети
автомобильных дорог общего пользования
2.3. Безопасность дорожного движения
2.4. Развитие автотранспортных перевозок
2.5. Транзитный транспортный потенциал
3. Цель и задачи Программы
4. Основные направления и механизм реализации Программы
4.1. Приоритеты и основные объемы работ
4.2. Совершенствование эксплуатации автомобильных дорог и
Совершенствование эксплуатации автомобильных дорог
Повышение безопасности дорожного движения
4.3. Учет автомобильных дорог общего пользования
и хозяйственных дорог
4.4. Совершенствование системы управления
автодорожной отраслью
4.5. Повышение эффективности бюджетного планирования
4.6. Техническая политика
Внедрение в отрасли международных стандартов
управления качеством
Научное и инновационное развитие
Совершенствование правовой и нормативно-технической базы
4.7. Охрана окружающей среды
4.8. Повышение кадрового потенциала
4.9. Развитие придорожной инфраструктуры
4.10. Формирование правовой основы для создания платных дорог
5. Необходимые ресурсы и источники финансирования
6. Ожидаемый результат от реализации Программы
7. Перспективы дальнейшего развития отрасли
8. План мероприятий по реализации Программы развития
автодорожной отрасли Республики Казахстан
на 2006-2012 годы

Паспорт Программы

Наименование Программа развития автодорожной отрасли
Республики Казахстан на 2006-2012 годы

Основание для Постановление Правительства Республики
разработки Казахстан N 903 от 5 сентября 2003 года
Программы "О Плане мероприятий по реализации
Программы Правительства Республики
Казахстан на 2003-2006 годы"

Разработчик Министерство транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан

Цель Программы Совершенствование сети автомобильных дорог
общего пользования для удовлетворения
потребностей населения и экономики страны
в автотранспортных перевозках

Задачи Программы Сохранение и развитие сети автомобильных
дорог;
определение приоритетов развития сети
автомобильных дорог;
улучшение транспортно-эксплуатационных
показателей автомобильных дорог, мостов
и повышение их потребительских свойств;
соблюдение межремонтных сроков на участках
автомобильных дорог после их реконструкции
и капитального ремонта;
развитие лесозащитных насаждений вдоль
автомобильных дорог;
повышение эффективности инвестиций в
автодорожную отрасль за счет увеличения
эксплуатационного ресурса автомобильных
дорог, внедрения прогрессивных технологий
и материалов, усовершенствования
конструкций дорожных одежд;
внедрение в автодорожной отрасли
международных стандартов управления
качеством;
совершенствование правовой и
нормативно-технической базы отрасли,
переход на техническое регулирование;
повышение кадрового потенциала отрасли;
создание нормативно-правовой базы для
формирования системы платных автомобильных
дорог, внедрение альтернативных источников
финансирования, включая механизмы
государственно-частного партнерства;
организация приоритетных научных
исследований и внедрение их результатов;
оптимизация структуры управления и
государственного регулирования на сети
местных дорог.

Этапы реализации 2006-2012 годы

Необходимые Общий объем финансовых ресурсов
ресурсы и источники для реализации Программы составляет
финансирования 1283 млрд. тенге, в том числе:
1) 830 млрд. тенге из республиканского
бюджета на дороги республиканского
значения в соответствии с решением
Республиканской бюджетной комиссии,
в том числе: на 2006 год - 62 млрд. тенге;
2007 год - 93 млрд. тенге; 2008 год - 113
млрд. тенге; 2009 год - 125 млрд. тенге;
2010 год - 133 млрд. тенге; 2011 год -
144 млрд. тенге; 2012 год - 160 млрд.
тенге;
2) 271 млрд. тенге из местных бюджетов
и целевых трансфертов из республиканского
бюджета на дороги областного и районного
значения, в том числе:
за счет целевых трансфертов из
республиканского бюджета на 2007 год -
15 млрд. тенге; 2008 год - 19 млрд. тенге;
2009 год - 24 млрд. тенге; 2010 год - 26
млрд. тенге; 2011 год - 27 млрд. тенге;
2012 год - 30 млрд. тенге;
за счет средств местных бюджетов
на 2006 год - 11 млрд. тенге;
2007 год - 13 млрд. тенге;
2008 год - 15 млрд. тенге;
2009 год - 18 млрд. тенге;
2010 год - 21 млрд. тенге;
2011 год - 24 млрд. тенге;
2012 год - 28 млрд. тенге;
3) 182 млрд. тенге на реализацию
инвестиционных проектов в автодорожной
отрасли с внедрением механизмов
государственно-частного партнерства.
При этом объемы финансирования из
республиканского и местных бюджетов будут
ежегодно уточняться при формировании
и уточнении бюджетов соответствующего года
в установленном порядке.

Ожидаемые Выполнение реконструкции на участках
результаты автомобильных дорог республиканского
значения общей протяженностью 7205 км,
капитального ремонта на 1660 км и среднего
ремонта на 16800 км, строительство,
реконструкция, капитальный и средний
ремонт участков местной сети автомобильных
дорог общей протяженностью 18089 км,
строительство и реконструкция участков
автодорог республиканского значения с
внедрением механизмов
государственно-частного партнерства
протяженностью 1281 км; доведение уровня
бездефектного содержания автомобильных
дорог республиканского значения до 86 %;
повышение обеспеченности населенных
пунктов круглогодичным бесперебойным
транспортным сообщением;
снижение уровня аварийности по дорожным
условиям; реконструкция и капитальный
ремонт 412 мостов на республиканской
сети автомобильных дорог,
не соответствующих требованиям по
грузоподъемности и габаритам.

1. Введение

В течение последнего десятилетия Казахстан стал активным участником мировых интеграционных процессов. Важным элементом экономической интеграции является качественная транспортная инфраструктура, обеспечивающая внутренние и транзитные перевозки грузов и пассажиров, с высоким уровнем сервисного обслуживания.
Современные требования к качеству автомобильных дорог и уровню придорожного сервиса ставят перед автодорожной отраслью новые задачи. Многогранность данной проблемы требует проведения последовательной государственной политики развития автомобильных дорог.
Настоящая Программа развития автодорожной отрасли на 2006-2012 годы (далее - Программа) разработана на основе Стратегического плана развития Республики Казахстан до 2010 года, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 4 декабря 2001 года № 735, и Плана мероприятий по реализации Программы Правительства Республики Казахстан на 2003-2006 годы, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан N 903 от 5 сентября 2003 года.
Программа базируется на итогах реализации предыдущей Государственной программы развития автодорожной отрасли на 2001-2005 годы, утвержденной Указом Президента Республики Казахстан от 28 ноября 2001 года N 730 (далее - Госпрограмма), и результатах анализа современного состояния сети автомобильных дорог республики. Она направлена на дальнейшее развитие и углубление технических и экономических реформ в автодорожной отрасли с целью совершенствования сети дорог общего пользования для максимального удовлетворения потребностей населения и экономики страны в автотранспортных перевозках.
В рамках реализации Программы предполагается улучшение технического состояния грузонапряженных участков автомобильных дорог и реконструкция аварийных мостов. Продолжится реализация проектов развития автомобильных дорог по приоритетным направлениям определенным предыдущей Государственной программой развития автодорожной отрасли на 2001-2005 годы.

1.1. Основные итоги реализации Государственной
программы развития автодорожной отрасли
на 2001-2005 годы

В ходе реализации Госпрограммы намечается завершение работ по строительству, реабилитации, капитальному и среднему ремонту участков автомобильных дорог республиканского значения общей протяженностью 11346 км дорог и 45 мостов из предусмотренных Госпрограммой 16487 км и 65 мостов.
В рамках реализации Госпрограммы будут завершены следующие объекты дорожного строительства:
1) реконструкция и реабилитация:
Алматы - Астана - 937 км;
Астана - Боровое (включая дороги курортной зоны) - 249 км;
Северо-Западный обход города Астаны - 7 км;
Бейнеу - Акжигит - 27 км;
проезд через город Караганду - 33 км;
западный обход города Рудный - 7 км;
Алматы - Бишкек - 205,4 км;
автодороги Западного Казахстана - 932 км.
2) строительство дорог и мостов:
Кызыласкер - Кировский (с мостом через р. Сырдарья) - 54 км;
Северный обход города Астаны - 15 км
Риддер - граница Республики Алтай (участок) - 40 км
мостовые переходы через реки Урал и Сырдарья.
Производится реконструкция участков автодорог Самара - Шымкент на участке Карабутак - Иргиз - граница Кызылординской области, Астана - Костанай - Челябинск, Ушарал - Достык, Кызылорда - Жезказган.
Выполненные работы позволят восстановить участки с разрушенными покрытиями и улучшить общее транспортно-эксплуатационное состояние автодорог. Однако, по причине недостаточного финансирования (диаграмма 1) запланированные Госпрограммой работы по строительству, реконструкции и ремонту дорог не будут произведены в полном объеме. В то же время увеличение бюджетных расходов на текущий ремонт и содержание автомобильных дорог по сравнению с предусмотренным объемом финансирования позволит улучшить транспортно-эксплуатационное состояние 53 % дорог республиканского значения при прогнозном уровне, предусмотренном Госпрограммой - 70 %.

Диаграмма 1. Анализ финансового обеспечения реализации
Государственной программы развития автодорожной отрасли
Республики Казахстан на 2001-2005 годы (млн.тенге)
(Cм. бумажный вариант)

Финансирование автодорожной отрасли по статьям расходов за 2001-2005 годы приведено в таблице 1.

Таблица 1. Анализ структуры бюджетных расходов
в автодорожной отрасли.

Статьи рас- ходов	2001	2002	2003	2004	2005
млн. тг.	уд. вес, %	млн. тг.	уд- вес, %	млн. тг.	уд. вес, %	млн. тг.	уд. вес, %	млн. тг.	уд. вес, %
Строи- тель- ство, ре- кон- струк- ция и реаби- лита- ция	18164	76,5	22562	73,9	27482	79,9	30662	74,6	39339	71,5
Капи- таль- ный, сред- ний и теку- щий ре- монт, содер- жание и озе- лене- ние	5155	21,7	6020	19,7	6710	19,5	9743	23,7	15601	28,4
Прик- ладныенауч- ные ис- следо- вания	44	0,2	50	0,2	138	0,4	110	0,3	60	0,1
Прочие(обо- рудо- вание,долги дорож- ного фонда)	375	1,6	1916	6,3	81	0,2	575	1,4	0	0,0
Общий бюджет отрас- ли	23738	100	30548	100	34411	100	41090	100	55000	100

Анализ структуры расходов свидетельствует, что работы по строительству, реконструкции и реабилитации дорог занимают превалирующее значение (75 % отраслевого бюджета). Данная тенденция сохраняется в течение ряда лет и приводит к тому, что при растущих объемах инвестиций по-прежнему выделяется недостаточно средств на содержание дорог. Кроме того, недостаток средств приводит к несоблюдению межремонтных сроков по выполнению капитального и среднего ремонта.
В рамках реализации Госпрограммы особое внимание уделялось решению вопросов институционального развития и повышения эффективности функционирования отрасли в целом.
За указанный период финансирование научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ в отрасли составило более 400 млн. тенге, за счет которых проведен широкий круг прикладных научных исследований. В основном научные исследования были направлены на разработку новых материалов и технологий, гармонизацию нормативно-технической базы дорожной отрасли с международными стандартами, разработку и внедрение программных комплексов и баз данных и другие вопросы развития автодорожной отрасли.
В рамках работ по гармонизации намечается переработка 62 стандартов Республики Казахстан и 27 иных нормативно-технических документов, применяемых в автодорожной отрасли. Разработано программное обеспечение для формирования электронной базы данных транспортно-эксплуатационного состояния дорог республиканского значения.
С 2001 проводится техническое переоснащение Республиканского государственного предприятия "Казахавтодор", закуплено для дорожно-эксплуатационных служб отрасли более тысячи единиц техники.
Совместная работа с иностранными компаниями позволила отечественным подрядчикам приобрести опыт, повысить квалификацию работников, усовершенствовать систему управления и планирования работ, обновить парк основных средств путем приобретения передового высокотехнологичного оборудования. В отрасли внедряются новые технологии производства работ и новые дорожно-строительные материалы, такие как: холодное ресайклирование, геотекстиль, полимерные модификаторы и так далее. Подрядными организациями внедряется международная система управления качеством, многие подрядчики имеют сертификаты ISO 9001-2000.

2. Анализ современного состояния автодорожной отрасли

2.1. Роль автомобильных дорог
в социально-экономическом развитии Казахстана

За последние 5-6 лет в экономике Казахстана произошло значительное оживление с достижением годовых темпов роста порядка 8-10 %. В этот период значительные ресурсы были направлены на восстановление инфраструктуры общенационального значения. Многие социально-экономические индикаторы развития экономики достигли докризисного уровня, свидетельствуя о необходимости приведения количественного и качественного состояния транспортной инфраструктуры в соответствие с перспективной потребностью.
Автомобильные дороги существенным образом влияют на уровень экономической активности регионов, обеспечивают доступ к рынкам сбыта продукции. Дороги значительно расширяют возможности трудоустройства населения, а их отсутствие имеет крайне негативный социальный эффект, являясь одной из причин безработицы в сельской местности и порождая у населения чувство оторванности от цивилизации. В тех странах, где сеть автомобильных дорог не получила должного развития, стоимость предоставления населению социальных услуг в 2-3 раза выше, чем в странах с развитой инфраструктурой.
Помимо обслуживания внутренних транспортных потребностей, дорожная инфраструктура выполняет функции межрегионального и межгосударственного транспортного моста, удовлетворяя потребности в международных и транзитных перевозках.
В современных условиях дорожная отрасль должна планировать свое развитие таким образом, чтобы полностью удовлетворить существующий и перспективный спрос на услуги автодорожной инфраструктуры со стороны пользователей.
Проводимая в республике Стратегия индустриально-инновационного развития Республики Казахстан до 2015 года утвержденная Указом Президента Республики Казахстан от 17 мая 2003 года N 1096, будет сопровождаться ростом спроса на услуги автомобильного транспорта и дальнейшим увеличением его доли в общем объеме грузовых и пассажирских перевозок.
В условиях социально-экономического развития сфера применения автомобильного транспорта интенсивно расширяется. Автомобильный транспорт используется для перевозки высокоценных и скоропортящихся грузов на дальние расстояния, а также постепенно занимает доминирующее положение в перевозках на средние расстояния в 500-1000 км и особенно в перевозках на короткие расстояния до 100 км.
Учитывая тенденции социально-экономического развития страны, прогнозируется, что на автомобильном транспорте к 2012 году по данным экспертов грузооборот возрастет с 33 до 55 млрд. тонно-километров.
Дальнейший рост объемов перевозок на автомобильном транспорте будет связан с увеличением объемов производства, развитием предпринимательской деятельности, расширением сферы услуг, повышением уровня жизни населения, освоением новых территорий и месторождений полезных ископаемых, расширением международной торговли, развитием транзитных перевозок по международным транспортным коридорам, проходящим по территории Казахстана.

2.2. Транспортно-эксплуатационное состояние сети
автомобильных дорог общего пользования

Протяженность сети дорог республиканского значения, включая международные коридоры, являющихся частью сети европейских и азиатских шоссейных дорог (Приложение 1), составляет 23 тыс. км. Большая часть дорог имеет твердое покрытие (таблица 2). Общая протяженность грунтовых разрывов составляет 144 км.

Таблица 2. Распределение дорог республиканского
значения по категориям и типам покрытий

Общая протя- жен- ность	Категории					Типы покрытий				Мос- ты	Тру- бы
	I	II	III	IV	V	А/б	Черно- щебе- ночное	Щебе- ночное	Грун- товое
км	км	км	км	км	км	км	км	км	км	шт.	шт.
22996	705	3424	16667	2059	141	7427	13584	1841	144	1177	13828

Ожидаемое состояние автомобильных дорог на начало 2006 года представлено на диаграмме 2.

Диаграмма 2. Ожидаемое состояние сети автодорог
на 01.01.2006 (км) при общей протяженности 22996 км
(См. бумажный вариант)

В настоящее время межремонтные сроки службы дорожных одежд капитального типа составляют 15-16 лет для капитального ремонта и 5 лет для среднего ремонта. С ростом осевых нагрузок и количеством тяжеловесных автотранспортных средств, темпы разрушения покрытий существенно ускоряются.
Из общего количества капитальных мостов (1177) находятся в неудовлетворительном состоянии и требуют ремонта 32 %, из которых 8 % - в аварийном состоянии (диаграмма 3).

Диаграмма 3. Состояние мостов на дорогах
республиканского значения
(См. бумажный вариант)

Общая протяженность сети дорог областного и районного значения по состоянию на 01.01.2005 составляет 65365 км или 74 % от всей сети дорог общего пользования. По оценкам экспертов, по причине недостаточного финансирования ежегодно переходит в неудовлетворительное состояние до 1200 км местных дорог.
В настоящее время участки дорог, находящиеся в неудовлетворительном состоянии, составляют более 40 % от общей протяженности сети местных дорог. На местной сети имеется более трех тысяч км грунтовых разрывов, проезд по которым в весенне-осенний период полностью или частично прекращается. Состояние и категории дорог местного значения по типам покрытий приведены в таблице 3 и на диаграмме 4.

Таблица 3. Сеть местных дорог по типам покрытия и категориям

Общая протя- жен- ность	Категории						Типы покрытий
	I	II	III	IV	V	б/к	А/б	Черно- щебе- ночные	Щебе- ночное	Грун- товое
км	км	км	км	км	км	км	км	км	км	км
65365	72	751	18714	39289	4675	1864	6322	29163	24566	5314

Диаграмма 4. Транспортно-эксплуатационное состояние
дорог областного и районного значения
(См.бумажный вариант)

До настоящего времени в республике имеется около 2000 сельских населенных пунктов, не имеющих связи с областными и районными центрами по автомобильным дорогам с твердым покрытием.
Не менее сложной и серьезной проблемой является транспортно-эксплуатационное состояние автодорожных мостов и путепроводов на сети дорог местного значения. Из обследованных 1911 мостов 502 требуют капитального и среднего ремонта и 25 - полной замены.
Недостаток объемов финансирования автодорожной отрасли и их сохранение на низком уровне до 2000 года привело к критическому ухудшению состояния дорог, которое не в полной мере удалось преодолеть и сегодня.
В период ограниченного финансирования дорожной отрасли пропущено 2-3 положенных по межремонтным срокам среднего и капитального ремонта, что привело к значительным разрушениям дорожной одежды на большей части автодорог. Так, по сравнению с 1993 годом протяженность дорог с дефектами основного элемента проезжей части по республиканской сети увеличилась в три раза и по данным осмотра 2004 года составляет более 50 %.
В настоящее время для восстановления технического состояния дорог вкладываются большие средства на реконструкцию и реабилитацию, в то же время недостаточно внимания уделяется эксплуатационным расходам. В результате из года в год накапливается недоремонт автодорог, что потребует в последующем их полной реконструкции.
Из-за ограниченности средств не в полной мере производятся содержание и профилактический ремонт автомобильных дорог, что приводит к сокращению срока службы и преждевременному разрушению дорожной одежды, земляного полотна и искусственных сооружений. По озеленению проводятся только работы по механической обработке лесополос, не проводятся работы по новой посадке и уход за насаждениями.
Остановить процесс преждевременного разрушения возможно лишь при строгом соблюдении норм на содержание. Это касается в первую очередь участков дорог, прошедших реконструкцию и реабилитацию.
Как показывают практические наблюдения, ежегодно разрушается в среднем до 1500 км дорог республиканского значения, в среднем за год всеми видами ремонта приводится в порядок около 2000 км. Учитывая, что протяженность республиканских дорог, требующих реконструкции и ремонта, составляет более 19 тыс. км, для восстановления всей сети дорог при сохранении существующего уровня финансирования потребуется более 35 лет.

2.3. Безопасность дорожного движения

Снижение аварийности на дорогах общего пользования является сегодня одной из главных задач дорожной отрасли.
В настоящее время работы по повышению уровня безопасности движения производятся в соответствии с ежегодными планами, формируемыми на основе анализа причин аварийности на дорогах. Результаты весенне-осенних осмотров отражают все стороны безопасного содержания дорог, что позволяет своевременно планировать необходимые мероприятия по повышению условий безопасного движения на автодорогах.
В 2003-2004 годах была разработана Инструкция по определению, учету и устранению аварийно-опасных мест на автомобильных дорогах. Разработан программный комплекс по регистрации и анализу дорожно-транспортных происшествий (далее - ДТП) для органов дорожной полиции и методическое пособие по оценке экономического ущерба от ДТП. Введен в действие ряд нормативно-технических документов, регулирующих вопросы обеспечения безопасности, в частности - требования к дорожным знакам, средствам организации дорожного движения, разметке и ограждениям.
Вместе с тем, несмотря на принимаемые меры, количество ДТП, а также число раненных и погибших в ДТП на дорогах общего пользования, с каждым годом растет с недопустимой прогрессией, что объясняется ростом численности парка автотранспортных средств.
Анализ статистических данных о количестве ДТП (диаграмма 5) свидетельствует о непрерывном росте их количества в течение последних пяти лет, который в целом составил 35 %.

Диаграмма 5. Анализ количества дорожно-транспортных происшествий
(См. бумажный вариант)

За 2000-2004 годы на всех дорогах Казахстана произошло около 9,5 тыс. ДТП. В среднем ежегодно в результате ДТП гибнет до тысячи человек и около четырех тысяч человек получают ранения. При этом три четверти ДТП происходит в населенных пунктах республики. На дорогах общего пользования количество ДТП составляет 23 %. Показатель тяжести последствий ДТП в населенных пунктах в 2003 году достиг 9 (тяжесть последствий ДТП - это отношение количества погибших к общему количеству пострадавших при ДТП (погибшие и раненые) умноженному на 100 пострадавших); аналогичный показатель на республиканских автомобильных дорогах выше в 2,7 раза.
Учитывая низкую плотность населения в республике и относительно невысокий уровень автомобилизации, представленные данные говорят о наличии серьезных проблем в области обеспечения безопасности дорожного движения.
Вышесказанное позволяет сделать вывод, что анализу причин ДТП на дорогах общего пользования и мерам по их предотвращению необходимо уделять особое внимание при разработке программных документов, направленных на повышение безопасности дорожного движения.

2.4. Развитие автотранспортных перевозок

Динамичное развитие экономики в последние годы отразилось на темпах роста интенсивности движения и объемах грузовых перевозок на автомобильных дорогах страны. Сегодня на большей части сети дорог республиканского значения интенсивность движения в пределах 1000-4000 автотранспортных средств в сутки и продолжает увеличиваться до 7-8 % в год.
Интенсивность движения на дорогах областного значения в целом ниже, однако, на отдельных участках она соизмерима с загруженностью республиканской сети.
Пропускная способность ряда важнейших автомобильных дорог значения уже сейчас не соответствует фактической интенсивности движения (Приложение 2). При этом интенсивность движения автотранспорта на дорогах Казахстана значительно ниже, чем в европейских странах.
С учетом дальнейшего роста интенсивности для обеспечения бесперебойного автотранспортного сообщения в ближайшей перспективе необходимо осуществить перевод более 7 тыс. км дорог на повышенные технические категории, включая строительство четырехполосных автомагистралей.
Наряду с активизацией межрегиональной и международной торговли столь значительное увеличение автомобильных перевозок во многом обусловлено бурными процессами автомобилизации. В последние годы рост количества автотранспортных средств (таблица 4) происходил достаточно умеренными темпами - менее 4 % в год, однако показатели потребления горюче-смазочных материалов свидетельствуют о фактическом увеличении количества автомобилей и связанной с этим ростом интенсивности движения более чем в 2 раза.

Таблица 4. Динамика роста парка автотранспортных средств
Республики Казахстан за 1999-2003 годы

Авто- транспортные средства	2000	2001	2002	2003	В % 2003 год к 2000 году
Всего автомобилей, ед.	1279009	1349491	1365050	1471472	115 %
в т.ч. грузовые	196980	204568	214191	223063	113,2 %
автобусы	45666	50162	51367	61391	134,4 %
легковые	1000298	1055529	1062554	1148754	114,8 %
специальные	36065	36960	36938	38264	106,09 %
Полуприцепы, ед.	13945	13765	14778	16044	115,05 %
Прицепы, ед.	42493	39825	39750	43339	101,9 %

Одновременно с повышением интенсивности движения наблюдается ускоренный рост объемов перевозок автомобильным транспортом. Анализ динамики роста объемов перевозок грузов и пассажиров, приведенной в таблице 5 показывает увеличение в 2004 году на 24 % и 17 % соответственно по сравнению 2001 годом.

Таблица 5. Динамика роста объемов перевозок грузов

Годы	Грузовые перевозки
	Грузы, млн. тн	Грузооборот, млн. тн. км
2001	1076,9	33023
2002	1219,3	37589
2003	1318,2	40158,4
2004	1445,9	43435,7
2006 (прогноз)	1700	51000,0
2012 (прогноз)	2350	55000,0

С учетом реализации индустриально-инновационной политики с развитием производств более высокотехнологичных товаров и продукции роль автомобильного транспорта значительно возрастет. Это приведет к неизбежному росту интенсивности движения с возможным переходом части объемов перевозок с других видов транспорта. Данный процесс будет протекать естественным образом, являясь неотъемлемой частью рынка, регулируемого принципами здоровой конкуренции между отдельными видами транспорта.
Развитие автомобильных дорог должно по возможности происходить с опережением роста спроса на услуги автомобильного транспорта и своевременно удовлетворять потребности экономики и населения страны в этом виде сообщения. Основные направления настоящей Программы определены с учетом роста транспортных перевозок по автомобильным дорогам.

2.5. Транзитный транспортный потенциал

Международные транзитные коридоры, проходящие по территории Республики Казахстан, играют особо важную связующую роль, обеспечивая транспортное сообщение на межгосударственном и межрегиональном уровнях.
Действующие автомобильные транзитные коридоры по своему географическому расположению соответствуют основным направлениям международных перевозок грузов. Учитывая высокие темпы развития государств Юго-Восточной Азии и Китая, международные транспортные коридоры Казахстана имеют благоприятные перспективы освоения объемов транзитных перевозок.
Согласно данным Агентства Республики Казахстан по статистике, основной объем экспортно-импортных автомобильных перевозок осуществляется с Кыргызстаном, Россией и Китаем (диаграмма 6). Остальной объем международных перевозок осуществляется со странами Европы и Азии.

Диаграмма 6. Распределение объемов экспертно-импортных
автомобильных перевозок
(См. бумажный вариант)

Транзитные автоперевозки через территорию Казахстана осуществляются, в основном, Кыргызстаном (10,5 %), Узбекистаном (5,5 %) и Россией (3,6 %) и казахстанскими перевозчиками китайских грузов (85,8 %).
Вместе с тем, в результате значительного снижения ставок сбора за транзитный проезд в 2004 году общая сумма сборов за проезд автотранспорта сократилась на 41 %.
По территории Казахстана проходит несколько азиатских маршрутов, включая два маршрута международного значения: Хоргос - Алматы - Мерке - Шымкент - граница Узбекистана (маршрут N АН 5) и Каракуга - Петропавловск - Чистое (маршрут N АН 6). Оба маршрута расположены на главных автотранспортных коридорах Восток - Запад в северной и южной частях Казахстана.
Госпрограммой было определено шесть основных международных транзитных коридоров общей протяженностью 8290 км. Степень использования пропускной способности ряда коридоров уже исчерпана или близка к исчерпанию при среднем значении 70 % (таблица 6).
По данным Комитета транспортного контроля Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан отмечается рост интенсивности движения транзитного транспорта по автомобильным дорогам республики. Если 2003 году через посты транспортного контроля прошло около 130 тысяч грузовых автотранспортных средств, то в 2004 году интенсивность транзитного грузопотока увеличилась до 203 тысяч единиц.
Для приведения пропускной способности транзитных коридоров в соответствие с текущей и перспективной потребностью уже в ближайшее время будет необходимо провести их реконструкцию с переводом на повышенную техническую категорию (как минимум, вторую). В частности, при сохранении существующих тенденций роста интенсивности движения на отдельных участках международных транзитных коридоров она достигнет 12 тысяч и более автомобилей в сутки.

Таблица 6. Интенсивность движения на международных
автотранспортных коридорах

Наименование коридора	Протяжен- ность, км	Суточная интенсивность движения Авт/сут	Степень использо- вания, %
1	2	3	4
Граница Узбекистана - Шымкент - Тараз- Бишкек - Алматы - Хоргос - граница Китая	1137	> 7000	> 100
Граница Узбекистана - Шымкент - Кызылорда - Актобе - Уральск - граница Российской Федерации	2048	> 3000	> 100
Алматы - Караганда - Астана - Петропавловск	1669	> 500	~80
Граница Российской Федерации - Атырау - Актау - граница Туркменистана	1420	> 1800	~50
Граница Российской Федерации - Павлодар - Семипалатинск - Майкапшагай - граница Китая	1105	> 1500	~50
Астана - Костанай - граница Российской Федерации	879	> 1300	~40
Итого	8258	2850	70

Важным элементом привлекательности международных автотранспортных коридоров для транзитных перевозчиков является их обеспеченность объектами придорожного сервиса и качество услуг.
В таблице 7 ниже приведены данные о наличии мотелей и кемпингов, автостоянок, станций технического обслуживания автомобилей, автозаправочных станций, пунктов питания и торговли на шести основных международных транзитных коридорах по состоянию на начало 2005 года.
Международные маршруты нуждаются в дальнейшем развитии придорожной инфраструктуры, включая станции технического обслуживания, автозаправочные станции, мотели и т.д. Их дислокация и техническая оснащенность в настоящее время не позволяют в полной мере удовлетворять потребности всех пользователей, в первую очередь - водителей крупнотоннажных автотранспортных средств.
Существующие мотели и кемпинги предназначены преимущественно для обслуживания водителей легковых автомобилей и располагают недостаточным количеством стоянок для грузового транспорта. Пункты отдыха в большинстве случаев, не соответствуют требованиям, предъявляемым к мотелям и кемпингам, ни по дизайну, ни по уровню оказываемых услуг.
Недостаточное количество пунктов отдыха с охраняемыми стоянками отрицательно сказывается на безопасности дорожного движения и не позволяет операторам соблюдать требования Правил организации труда и отдыха водителей, требований по оснащению автотранспортных средств контрольными устройствами, регистрацией режима труда и отдыха (тахографами), утвержденных приказом Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 19 января 2004 года N 16-1, а также требования Европейского соглашения , касающегося работы экипажей транспортных средств, производящих международные автомобильные перевозки.

Таблица 7. Обеспеченность основных международных транзитных
коридоров объектами придорожного сервиса

Наиме- нование маршрута	Мотели, кемпинги, гостиницы		Охраняемые стоянки		СТО		АЗС		Пункты питания		Пунк- ты тор- говли
	шт.	мест	шт.	мест	шт.	пос- тов	шт.	ко- ло- нок	шт.	мест	шт.
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Граница Узбекис- тана - Шымкент - Тараз - Бишкек - Алматы - Хоргос - граница Китая	13 (6)	344 (194)	16 (6)	673 (541)	48 (5)	147 (59)	129	344	162	3610	55
Граница Узбекис- тана - Шымкент - Кызылорда - Актобе - Уральск - граница Рос- сийской Федерации	4 (2)	77 (27)	3 (1)	26 (6)	15 (2)	59 (9)	98	261	65	1346	4
Алматы - Кара- ганда - Астана - Петро- павловск	21 (8)	456 (169)	3(3)	80 (80)	16 (4)	47 (22)	134	339	185	3218	19
Граница Рос- сийской Федера- ции - Атырау - Актау - граница Туркме- нистана	2 (0)	16(0)	1 (1)	30 (30)	6 (10)	21 (4)	28	72	51	658	14
Граница Рос- сийской Феде- рации - Павлодар - Семипа- латинск - Майкап- шагай - граница Китая	8 (6)	175 (141)	0 (0)	0 (0)	10 (1)	33 (16)	71	224	49	679	12
Астана - Костанай - граница Рос- сийской Федерации	(6)3	120 (50)	3(0)	50 (0)	4 (1)	20 (10)	47	177	43	758	18
Итого	54 (25)	1191 (581)	26 (11)	859 (657)	99 (14)	327 (120)	507	1417	555	10269	122

Примечание: В скобках приведено количество объектов расположенных в городской черте.
Недостаточно развито информационное обслуживание пользователей о наличии и размещении объектов придорожного сервиса, а также о текущем состоянии дорог по маршруту следования.
Перечисленные факторы отрицательно влияют на безопасность дорожного движения и снижают транзитно-транспортный потенциал республики, так как сегодня даже более короткое расстояние казахстанского маршрута не является определяющим фактором в выборе иностранными перевозчиками маршрута следования.
Таким образом, повышение эффективности использования транзитного потенциала должно быть сконцентрировано на обеспечении достаточной пропускной способности транзитных коридоров, их высокого транспортно-эксплуатационного и сервисного уровня, включая создание условий для развития объектов придорожного сервиса.

3. Цель и задачи Программы

Целью Программы является совершенствование сети автомобильных дорог общего пользования для удовлетворения потребностей населения и экономики страны в автотранспортных перевозках.
Для достижения поставленной цели программы потребуется реализация следующих задач:
сохранение и развитие сети автомобильных дорог;
определение приоритетов развития сети автомобильных дорог;
улучшение транспортно-эксплуатационных показателей автомобильных дорог, мостов и повышение их потребительских свойств;
соблюдение межремонтных сроков на участках автомобильных дорог после их реконструкции и капитального ремонта;
развитие, уход и содержание лесозащитных насаждений вдоль автомобильных дорог;
повышение эффективности инвестиций в автодорожную отрасль за счет увеличения эксплуатационного ресурса автомобильных дорог, внедрения прогрессивных технологий и материалов, усовершенствования конструкций дорожных одежд;
внедрение в автодорожной отрасли международных стандартов управления качеством;
совершенствование правовой и нормативно-технической базы отрасли, переход на техническое регулирование;
повышение кадрового потенциала отрасли;
создание нормативно-правовой базы для формирования системы платных автомобильных дорог;
внедрение альтернативных источников финансирования, включая механизмы государственно-частного партнерства;
организация приоритетных научных исследований и внедрение их результатов;
оптимизация структуры управления и государственного регулирования на сети местных дорог.

4. Основные направления и механизм реализации Программы

4.1. Приоритеты и основные объемы работ

Программой предусматриваются следующие приоритеты:
первоочередная реконструкция основных международных транзитных коридоров;
поэтапная ликвидация разрушений на сети автомобильных дорог;
реконструкция и капитальный ремонт 412 мостов и путепроводов, не отвечающих требованиям по грузоподъемности и по габаритам;
соблюдение межремонтных сроков на участках, прошедших реконструкцию и реабилитацию;
ликвидация грунтовых разрывов на автодорогах республиканского значения;
обеспечение круглогодичной доступности населенных пунктов в сельской местности автотранспортным сообщением;
строительство и реконструкция участков автомобильных дорог на обходах областных центров;
сохранение и восстановление автомобильных дорог областного и районного значения;
строительство, реконструкция и ремонт автомобильных дорог с низкой себестоимостью в сельской местности;
реконструкция и капитальный ремонт отдельных участков автомобильных дорог республиканского и областного значения обеспечивающих доступ к историческим, культурным и природным туристским объектам Республики Казахстан, в целях развития внутреннего и въездного туризма и кластерных инициатив.
Реконструкция участков автомобильных дорог республиканского значения будет производиться в соответствии с вышеуказанными приоритетами на следующих направлениях:
Ташкент - Шымкент - Тараз - Алматы - Хоргос;
Шымкент - Кызылорда - Актобе - Уральск - Самара, включая обход городов Туркестана и Актобе;
Алматы - Караганда - Астана - Петропавловск - граница Российской Федерации на участках "Астана - Щучинск", "Боровое - Кокшетау - Петропавловск - граница Российской Федерации";
Астрахань - Атырау - Актау - граница Туркменистана;
Строительство моста через реку Кигач;
Омск - Павлодар - Семипалатинск - Майкапчагай (выборочно);
Астана - Костанай - Челябинск - Екатеринбург;
Алматы - Аягуз - Георгиевка;
Таскескен - Бахты;
Чунджа - Кольжат;
Ушapaл - Достык (выборочно);
Кызылорда - Жезказган - Павлодар - граница Российской Федерации (выборочно);
Жезказган - Петропавловск - граница Российской Федерации (выборочно);
Бейнеу - Акжигит - граница Узбекистана (второй этап).
Объемы работ по реконструкции участков автомобильных дорог запланированы с учетом частичной переработки имеющейся в наличии, проектно-сметной документации, разработанной под нормативный прирост интенсивности движения и соответствующей требованиям III технической категории с расчетной нагрузкой на ось 10 тонн. При разработке проектов реконструкции новых участков автомобильных дорог будут учитываться требования переработанных строительных норм и правил, предусматривающие перевод автомобильных дорог международного значения как минимум во II техническую категорию с усилением конструкций дорожных одежд на расчетную осевую нагрузку не менее 13 тонн.
Таким образом, в течение 2006-2012 годов объемы работ на дорогах республиканского значения составят:
строительство и реконструкция - 7205 км;
капитальный ремонт - 1660 км;
средний ремонт - 16800 км;
реконструкция и капитальный ремонт мостов - 412 шт. Основные инвестиционные проекты, которые планируется выполнить в рамках реализации Программы, нанесены на карту и представлены в Приложении 3.
Прогнозируемые объемы работ по строительству, реконструкции, капитальному и среднему ремонту участков автомобильных дорог областного и районного значения составляют 18089 км.
Для установления необходимости строительства недостающих автодорог в перспективе с учетом планов социально-экономического развития государства должно быть проведено комплексное исследование транзитного транспортного потенциала республики. В рамках исследования должны быть охвачены следующие приоритетные направления строительства новых участков с внедрением механизмов государственно-частного партнерства:
Шалкар - Аральск протяженностью 200 км (сокращение маршрута Алматы - Кызылорда - Актау более чем на 200 км);
Бейнеу - Шалкар протяженностью 500 км (обеспечение сквозного автомобильного сообщения западных, центральных и восточных регионов);
Карабутак - Торгай протяженностью 200 км (сокращение маршрута "Астана - Атбасар - Костанай - Денисовка - граница Актюбинской области - Карабутак" более чем на 500 км);
Аральск - Жезказган (на участке Аральск - Косколь) протяженностью 200 км (обеспечение сквозного сообщения центральных и восточных регионов с портом Актау и сокращение расстояния перевозки более чем на 2500 км);
Алматы - Иссык-Куль протяженностью 62 км (сокращение маршрута до озера Иссык-Куль более чем 200 км).
Кроме того, намечается реконструкция участка Тортколь - Шаульдер - Туркестан протяженностью 119 км за счет внедрения механизмов государственно-частного партнерства с последующим возмещением из средств республиканского бюджета.
Выполнение Программы будет осуществляться на основе плана мероприятий по ее реализации.

4.2. Совершенствование эксплуатации автомобильных дорог
и повышение безопасности дорожного движения

Совершенствование эксплуатации автомобильных дорог

В целях повышения качества эксплуатации автомобильных дорог и эффективности использования выделяемых средств, Программой предусматривается реализация следующих мер:
своевременное выявление и устранение дефектов;
более эффективная дислокация дорожно-эксплуатационных служб;
доведение технической оснащенности дорожно-эксплуатационных служб до нормативных требований;
внедрение гармонизированных международных стандартов при производстве работ по эксплуатации (капитальный, средний и текущий ремонт, содержание в соответствии с РД 218 РК 69-95 "Инструкция по классификации работ при эксплуатации автомобильных дорог общего пользования в Республике Казахстан");
постепенный переход на оценку качества содержания закрепленной сети по уровню бездефектного содержания;
систематическое проведение диагностики и инструментального обследования автомобильных дорог;
дополнение и поддержание базы данных о технико-эксплуатационном состоянии автомобильных дорог и мостов;
улучшение технического состояния дорожно-эксплуатационных комплексов;
улучшение транспортно-эксплуатационного состояния мостовых сооружений.
Решение задачи по улучшению транспортно-эксплуатационного состояния дорог областного и районного значения будет достигаться за счет изменения стратегии планирования и производства работ по ремонту и содержанию. На дорогах, связывающих областные центры с районными центрами, предполагается применение новых методов ремонта.
Одной из главных задач управления эксплуатацией является сохранение существующих дорожных одежд в условиях повышающихся осевых нагрузок и интенсивности транспортного потока. Для решения данной задачи необходимо провести комплексный анализ соответствия дорожных одежд, земляного полотна и искусственных сооружений современному уровню осевых нагрузок и интенсивности движения, включающий:
оценку потребности работ по реконструкции и капитальному ремонту для приведения дорог в соответствие с осевыми нагрузками и интенсивностью движения;
разработку рекомендаций в рамках программы научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ по внедрению современных технологий для измерения и мониторинга осевых нагрузок, включая дислокацию пунктов учета.

Повышение безопасности дорожного движения

Для снижения уровня аварийности на автомобильных дорогах совместно с Департаментом дорожной полиции Министерства внутренних дел Республики Казахстан будет проводиться целенаправленная работа по повышению безопасности дорожного движения, включающая:
выявление опасных участков на автомобильных дорогах и их устранение;
разработка мероприятий по оснащению дорог общего пользования современным оборудованием для обеспечения безопасности дорожного движения, в первую очередь на международных маршрутах;
анализ причин аварийности на дорогах и разработка предложений по их снижению;
разработка дислокации дорожных знаков, защитных и ограждающих сооружений на всей сети автодорог республиканского значения.

4.3. Учет автомобильных дорог общего
пользования и хозяйственных дорог

В рамках реализации Программы предполагается проведение полной инвентаризации автомобильных дорог, включая хозяйственные дороги.
По итогам инвентаризации автомобильные дороги областного и районного значения подлежат классификации по принадлежности. Все дороги, не имеющие балансодержателей, необходимо классифицировать в соответствии с их социально-экономической значимостью и закрепить за соответствующими местными исполнительными органами или иными хозяйствующими субъектами. Кроме того, по инициативе местных исполнительных органов планируется перевод наиболее грузонапряженных участков местных дорог в республиканскую сеть.
Все автомобильные дороги общего пользования подлежат государственному и техническому учету с выдачей технических паспортов и актов землепользования.

4.4. Совершенствование системы управления
автодорожной отраслью

Основной упор в управлении автодорожной отраслью будет направлен на совершенствование взаимоотношений между уполномоченным государственным органом и местными исполнительными органами в сфере проведения единой технической политики на всей сети автомобильных дорог общего пользования, согласовании региональных программ развития дорог областного и районного значения, согласование мест дислокации дорожно-эксплуатационных служб.
Будут приняты практические меры по содействию в формировании во всех областях унифицированной службы Заказчика по реализации программ развития местных дорог и создание в областях специализированных коммунальных дорожно-эксплуатационных предприятий.
Получит дальнейшее развитие проводимая политика по материально-техническому укреплению служб технического надзора. Продолжится работа по внедрению хозяйственного расчета на уровне дорожно-эксплуатационных участков.
В рамках реализации Программы планируется усилить роль Республиканского государственного предприятия "Казахавтодор" в решении вопросов управления эксплуатацией автомобильных дорог, будет стимулироваться создание ассоциаций подрядных дорожных организаций и инжиниринговых компаний.

4.5. Повышение эффективности бюджетного планирования

В целях повышения эффективности бюджетного планирования и формирования объемов работ на предстоящие годы намечается реализация следующих мер:
продолжение работ по формированию и периодическому обновлению электронной базы данных о транспортно-эксплуатационном состоянии автомобильных дорог общего пользования и интенсивности дорожного движения;
дальнейшее внедрение в отрасли современных информационных технологий и программных комплексов по планированию инвестиций в условиях бюджетных ограничений, позволяющих наиболее эффективно планировать работы по реконструкции, капитальному и среднему ремонту;
разработка и внедрение программных комплексов по автоматизированной обработке информации для эффективного планирования работ по текущему ремонту и содержанию автомобильных дорог в дорожно-эксплуатационных службах;
поэтапный переход на нормативное финансирование работ по ремонту и содержанию автомобильных дорог;
введение практики обязательного согласования индикативных планов развития местных дорог с уполномоченным органом.

4.6. Техническая политика

Техническая политика в автодорожной отрасли будет направлена на обеспечение безопасности дорожного движения, повышение долговечности и надежности автомобильных дорог и искусственных сооружений, снижение стоимости дорожных работ, а также на повышение качества строительства, реконструкции и эксплуатации автомобильных дорог.
Техническое регулирование в дорожном хозяйстве будет осуществляться путем установления в специальных технических регламентах обязательных требований по безопасности дорожного движения и экологической безопасности при проектировании и эксплуатации автомобильных дорог и дорожных сооружений.
Особый приоритет будет иметь разработка и переработка нормативно-технической базы дорожного хозяйства и ее гармонизация с передовыми международными стандартами.

Внедрение в отрасли международных стандартов
управления качеством

Внедрение международных стандартов управления качеством является одним из приоритетных направлений проводимой в отрасли технической политики.
Программой предусматривается совершенствование системы управления качеством с реализацией следующего комплекса мер:
повышение эффективности и качества деятельности уполномоченного органа с введением менеджмента качества (ISO) для государственных служащих;
внедрение международных стандартов управления качеством (ISO) на предприятиях отрасли;
введение в систему управления качеством нового института - инжиниринговых организаций для оказания услуг по технологическому сопровождению проектов строительства, реконструкции и капитального ремонта автомобильных дорог;
дальнейшее укрепление материально-технической базы дорожно-эксплуатационных служб;
совершенствование национальных технических спецификаций с целью приведения их в соответствие с международными требованиями и их применение в отрасли;
повышение ответственности подрядных организаций за качество выполняемых работ;
совершенствование методики прогнозирования сроков службы дорожных одежд и мостовых конструкций;
совершенствование методов испытаний материалов, изделий и конструкций.
Особую актуальность данный вопрос приобретает в связи с предстоящим вступлением Казахстана во Всемирную торговую организацию.

Научное и инновационное развитие

В целях реализации научного и инновационного развития автодорожной отрасли предусматривается:
проведение прикладных научных исследований по приоритетным направлениям, предусматривающим разработку ресурсосберегающих технологий и повышение эксплуатационной надежности дорожных конструкций;
внедрение современных технологий и средств учета интенсивности движения и состава транспортного потока;
внедрение результатов научных исследований путем строительства опытных участков и организация их мониторинга;
создание условий, стимулирующих предприятия отрасли к внедрению прогрессивных материалов и технологий;
рассмотрение вопроса о создании центра передовых дорожных технологий для апробации, испытания новых материалов и технологий;
исследование тенденций развития автомобильного транспорта для определения перспективных весогабаритных показателей и осевых нагрузок автомобилей и их учет при определении целесообразности увеличения расчетных осевых нагрузок до 13 т и выше.

Совершенствование правовой и нормативно-технической базы

Совершенствование правовой и нормативно-технической базы отрасли будет осуществляться по следующим направлениям:
переработка нормативных документов, регламентирующих сроки службы дорожных одежд с учетом их увеличения до 25 лет и более;
переработка методики прогнозирования интенсивности движения с учетом современных экономических тенденций;
совершенствование конструкций дорожных одежд и геометрических параметров дорог с учетом современных нагрузок и состава транспортного потока;
подготовка предложений по внесению изменений в действующее законодательство о земельных отношениях и недропользовании в части упрощения процедуры временного отвода земельных участков под притрассовые карьеры, временные объездные дороги и временные здания и сооружения;
дальнейшее совершенствование электронной базы данных о нормативно-технической документации автодорожной отрасли и создание условий для ее практического применения;
переработка нормативно-технической базы для строительства и реконструкции автомобильных дорог в сельской местности с применением покрытий переходного типа.

4.7. Охрана окружающей среды

Строительство и эксплуатация автомобильных дорог тесно связаны с нарушением существующего ландшафта местности, разрушением почвенного покрова, нарушением естественного режима движения грунтовых и поверхностных вод. Серьезную угрозу объектам окружающей среды создают производственные предприятия дорожной отрасли. Кроме того, используемые для борьбы с зимними видами скользкости химические реагенты приводят к загрязнению придорожных территорий и подвергают коррозии железобетонных и металлических элементов мостов и путепроводов, снижая их надежность и срок службы.
Для решения данных проблем при эксплуатации автомобильных дорог и производстве дорожно-строительных работ в соответствии с Правилами оценки воздействия на окружающую среду при разработке государственных, отраслевых и региональных программ развития отраслей экономики, схем размещения производительных сил, утвержденными приказом Министра охраны окружающей среды Республики Казахстан от 9 июня 2003 года N 129-п, и в соответствии со стандартами ISO 14000 будут приняты меры по следующим основным направлениям:
разработка и внедрение системы экологического мониторинга в дорожном хозяйстве с целью понижения уровня загрязнения придорожной природной среды от воздействия транспортно-дорожного комплекса и по рациональному использованию природных ресурсов;
разработка и внедрение новых методов и способов зимнего содержания автомобильных дорог с оценкой их воздействия на загрязнение придорожной среды и на разрушение элементов транспортных сооружений, позволяющих уменьшить их отрицательное влияние с учетом климатических условий местности, и разработка нормативно-технических документов;
проведение природоохранных мероприятий за счет внедрения новых технологий использования отходов промышленности в качестве строительных и технологических материалов и осуществление контроля за пригодностью этих материалов с учетом экологической безопасности;
дополнительное обустройство дорог с интенсивным движением современными средствами защиты от загрязнения окружающей среды, включая создание искусственных барьеров, озеленения и защитных сеток;
разработка и внедрение новых обеспыливающих материалов и технологий, позволяющих снизить пылеобразование на дорогах с низшими типами покрытий, на временных объездных и местных грунтовых дорогах, на производственных стационарных территориях и организовать мониторинг за чистотой атмосферного воздуха в этих зонах;
подготовка и переподготовка специалистов по вопросам экологической безопасности в транспортно-дорожном комплексе.
Реализация перечисленных мер будет осуществляться на основе совершенствования нормативно-технической базы, предусматривающей снижение негативного воздействия автомобильных дорог и дорожных предприятий на окружающую среду.

4.8. Повышение кадрового потенциала

Для успешной реализации Программы потребуется привлечение значительных трудовых ресурсов высокой квалификации. Общая численность работников, занятых в отрасли, составляет около 18 тыс. человек. С учетом предполагаемого роста объемов работ и увеличения выработки на одного работающего, ожидается увеличение численности занятых в отрасли до 40 тыс. человек, в основном за счет увеличения численности работников в подрядных организациях.
Особое внимание в развитии кадрового потенциала отрасли будет уделяться укреплению и укомплектованию соответствующим линейным персоналом служб контролирующих качество работ и безопасность дорожного движения, эксплуатацию мостов и специалистов по управлению проектами.
Будет совершенствоваться система подготовки и переподготовки кадров для различных категорий рабочих и специалистов с учетом потребностей Программы. Планируется предусмотреть в бюджете автодорожной отрасли целевые источники для повышения квалификации сотрудников Комитета и его территориальных органов.
Продолжится реализация программы повышения квалификации кадров предусматривающая формирование ежегодного государственного заказа в учебных заведениях Министерства образования и науки Республики Казахстан. Развитие кадрового потенциала должно охватывать такие направления как управление, технические вопросы, применение систем и организация производственной деятельности. Важно, чтобы персонал не просто следовал организационным нормам, но и умел анализировать их, а также выбирать из числа доступных вариантов оптимальные. Для этого наряду с проведением внутреннего обучения необходимо регулярно знакомить персонал с передовыми международными достижениями во всех сферах управления автодорожной отраслью. Совершенствование существующих систем и технологий управления должно происходить с учетом современных требований. Управленческий и инженерно-технический персонал должен обладать необходимой квалификацией для выработки альтернативных решений.
Конкретные меры по повышению профессионального уровня кадров в автодорожной отрасли будут включать:
ежегодное определение потребностей отрасли по подготовке и переподготовке кадров, участие в разработке учебных программ, организация учебных курсов по повышению квалификации кадров;
определение перспективных технологий, которые будут применяться в будущем, и организация подготовки кадров, необходимых для новых технологий;
разработка программ подготовки и переподготовки кадров;
продолжится формирование и развитие института повышения квалификации кадров в автодорожной отрасли.
Обеспечение будущих потребностей автодорожной отрасли в профессиональных кадрах предусматривается посредством взаимодействия с Министерством образования и науки Республики Казахстан по развитию системы средне-специального и профессионально-технического образования и принятием конкретных мер по трудоустройству выпускников.

4.9. Развитие придорожной инфраструктуры

Современная сеть автомобильных дорог должна создавать необходимые условия для безопасного проезда, обеспечения сохранности грузов, отдыха пользователей дорог и развития автотуризма путем повышения уровня придорожного сервиса.
Механизм государственного регулирования и финансирования объектов придорожного сервиса определен Планом мероприятий по развитию придорожной инфраструктуры на международных транзитных коридорах на 2004-2008 годы, утвержденным распоряжением Премьер-Министра Республики Казахстан N 274-р от 17 сентября 2004 года.
Программой предусматриваются дальнейшее развитие объектов придорожной инфраструктуры, входящих в комплекс автомобильных дорог, и их приведение в соответствие с международными требованиями при реализации проектов реконструкции и капитального ремонта.
В ходе реализации Плана будет продолжено формирование и обновление электронной базы данных по дислокации объектов придорожного сервиса с их краткой характеристикой. Такая база данных будет иметь открытый доступ для всех пользователей и предпринимателей.

4.10. Формирование правовой
основы для создания платных дорог

Опыт реализации проектов платных дорог в других странах говорит о том, что успешное создание и эксплуатация платных дорог может быть осуществлена при наличии интенсивности движения порядка 10-15 тыс. автомобилей в сутки. В этой связи в период реализации Программы будет изучена возможность перехода на альтернативную систему финансирования дорог и сформирована правовая основа для создания системы платных дорог.
В рассматриваемый период будут изучены различные механизмы привлечения частных инвестиций для строительства платных автомобильных дорог и мостов. Особое внимание будет уделяться изучению и внедрению механизмов государственно-частного партнерства при реализации проектов строительства и реконструкции автомобильных дорог.
В ходе реализации Программы будет разработана правовая основа, обеспечивающая защиту интересов пользователей платных автомобильных дорог, инвесторов и государства. Будут разработаны нормативно-технические документы, регламентирующие минимальные требования к транспортно-эксплуатационному и техническому состоянию платных автомобильных дорог по обеспечению безопасности дорожного движения.

5. Необходимые ресурсы и источники финансирования

В соответствии с Транспортной стратегией Республики Казахстан, поэтапное восстановление всей сети дорог ожидается завершить к 2020 году при общем уровне инвестиций в сумме около 1,9 трлн. тенге.
Объем финансирования настоящей Программы был определен, исходя из текущих приоритетов развития сети автомобильных дорог республиканского значения и выполнения полного комплекса эксплуатационных работ на всей сети протяженностью 22996 км.
Таким образом, общая потребность ресурсов для реализации Программы развития автодорожной отрасли на 2006-2012 годы составляет 1283 млрд. тенге, включая 830 млрд. тенге на дороги республиканского значения, 271 млрд. тенге на дороги местного значения и 182 млрд. тенге привлекаемых на принципах государственно-частного партнерства.
По оценкам экспертов с учетом состояния дорог фактическая потребность в финансовых средствах для восстановления только всей сети дорог республиканского значения составляет 1,56 трлн. тенге.
Сравнительный анализ ежегодной потребности отрасли в финансовых ресурсах и средств, предусмотренных Программой при условии восстановлении всей сети за 7 лет приведен в диаграмме 7.

Диаграмма 7. Сравнительный анализ фактической потребности
отрасли и объемов финансирования (млрд. тенге).
(См. бумажный вариант)

Распределение затрат по годам и основным статьям расходов представлено в таблице 8.

Таблица 8. Распределение затрат по годам и статьям расходов

NN	Наимено- вание	Планируемый бюджет на 2006-2012 годы							Всего
		Проект бюджета на 2006 год	2007	2008	2009	2010	2011	2012
1.	Планируется ремонт (км), в т.ч.:	2698	3137	3412	3853	4037	4118	4410	25665
1.1.	Строительс- тво, рекон- струкция и реабили- тация	488	737	882	1203	1277	1228	1390	7205
1.2.	Капитальный и средний ремонт	2210	2400	2530	2650	2760	2890	3020	18460
2.	Объем фи- нансирования (млн. тг.), в т.ч.	61606	93066	112503	125176	133157	143755	160326	829589
2.1.	Строитель- ство и ре- конструкция	44283	69166	85253	95026	100557	107805	121526	623616
2.2.	Капитальный ремонт	4128	9000	10350	11250	11700	13050	14400	73878
2.3.	Средний ремонт	7800	8800	9800	10800	11800	12800	13800	75600
2.4.	Текущий ремонт, содержание и озеленение	5349	6000	7000	8000	9000	10000	10500	55849
2.5.	Прикладные научные исследования	46	100	100	100	100	100	100	646

По оценкам специалистов для полного восстановления сети дорог областного и районного значения необходимо более 800 млрд. тенге. По предложениям областей настоящей Программой предусматривается финансирование в объеме 271 млрд. тенге (таблица 9).

Таблица 9. Предложения областей по объемам финансирования
дорог областного и районного значения (млн. тенге)

Виды работ	2006- 2012 годы	в том числе по годам
2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012
Строительс- тво, всего	8724	376	1385	1496	972	1194	1697	1604
в т.ч. за счет целевых трансфертов из РБ	5964	0	873	907	792	1009	1472	1404
за счет средств МБ	2760	376	512	589	180	185	225	200
Реконструк- ция, всего	69042	676	6482	9873	13796	13901	11954	12360
в т.ч. за счет целевых трансфертов из РБ	58532	0	5807	8754	12232	12048	9482	10209
за счет средств МБ	10510	676	675	1119	1564	1853	2472	2151
Капитальный ремонт, всего	110967	2842	11762	13179	16436	19553	22656	24539
в т.ч. за счет целевых трансфертов из РБ	76084	0	8638	9544	11357	13268	15528	17749
за счет средств МБ	34883	2842	3124	3635	5079	6285	7128	6790
Средний ремонт, всего	41322	3279	4113	4940	5480	5965	7228	10317
в т.ч. за счет средств МБ	41322	3279	4113	4940	5480	5965	7228	10317
Текущий ремонт, содержание и озеленение, всего	40963	3662	4502	5005	5614	6364	7360	8456
в т.ч. за счет средств МБ	40963	3662	4502	5005	5614	6364	7360	8456
Объем финанси- рования, всего	271018	10835	28244	34493	42298	46977	50895	57276
в т.ч. за счет целевых трансфертов из РБ	141073	0	15318	19205	24381	26325	26482	29362
за счет средств МБ	129945	10835	12926	15288	17917	20652	24413	27914

Расчетная стоимость работ определялась по результатам анализа сложившихся рыночных цен с учетом инфляции.
Основным источником финансирования Программы являются республиканский и местные бюджеты.
Объем бюджетных средств для реализации мероприятий в 2006-2012 годах будет ежегодно уточняться при формировании и уточнении бюджетов соответствующего года в установленном порядке.

6. Ожидаемый результат от реализации Программы

Реализация Программы окажет благоприятное воздействие на развитие экономики государства, улучшит ее макро- и микроэкономические показатели. Повышение уровня транспортно-эксплуатационного состояния дорожной сети будет способствовать значительному росту социально-экономического развития регионов.
В качестве основных результатов от реализации Программы ожидается следующее:
1) выполнение реконструкции на участках автомобильных дорог республиканского значения общей протяженностью 7205 км, капитального ремонта на 1660 км и среднего ремонта на 16800 км, выполнение строительства, реконструкции, капитального и среднего ремонта участков местной сети автомобильных дорог общей протяженностью 18089 км;
2) доведение уровня бездефектного содержания автомобильных дорог республиканского значения до 86 %;
3) повышение обеспеченности населенных пунктов круглогодичным бесперебойным транспортным сообщением;
4) снижение уровня аварийности по дорожным условиям;
5) реконструкция и капитальный ремонт 412 мостов и путепроводов, не отвечающих требованиям по грузоподъемности и габаритам.
Ожидаемое состояние автомобильных дорог на начало 2013 года представлено на диаграмме 8.

Диаграмма 8. Ожидаемое состояние сети автодорог на 01.01.2013
при общей протяженности 22996 км
(См. бумажный вариант)

7. Перспективы дальнейшего развития отрасли

Сеть автомобильных дорог представляет собой активы, требующие инвестиционных и ресурсных вложений на протяжении всего срока службы. Для достижения устойчивого развития и повышения эффективности функционирования автодорожной отрасли в долгосрочной перспективе предстоит решить следующие задачи:
доведение и сохранение объемов финансирования автодорожной отрасли на уровне, соответствующем фактической потребности, необходимой для выполнения всего комплекса дорожных работ и соблюдения межремонтных сроков;
полное внедрение в отрасли международных стандартов управления качеством;
совершенствование методов и технологий производства работ для повышения общей эффективности использования средств;
повышение профессионального уровня персонала и общей эффективности деятельности организаций отрасли;
повышение участия общественности и пользователей дорог в разработке программ развития автодорожной отрасли;
разработка долгосрочной программы развития автодорожной отрасли Казахстана.

8. План мероприятий по реализации Программы развития
автодорожной отрасли Республики Казахстан на 2006-2012 годы

N	Наименование мероприятия	Форма завер- шения	Ответ- ственный за ис- полнение	Сроки испол- нения	Предпола- гаемые расходы (млрд. тенге)	Источ- ник финан- сиро- вания
1	2	3	4	5	6	7
Приоритеты и основные объемы работ
1	Организация работ по строительству и реконструк- ции участков автомобильных дорог респуб- ликанского значения общей протяженностью 7205 км, ре- конструкции и капитальному ремонту 412 мостов и путепроводов в том числе: - в 2006 г. - 488 км; 2007 г. - 737 км; 2008 г. - 882 км; 2009 г. - 1203 км; 2010 г. - 1277 км; 2011 г. - 1228 км; 2012 г. - 1390 км.	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	2006 г. - 44,28; 2007 г. - 69,17*; 2008 г. - 85,25*; 2009 г. - 95,02*; 2010 г. - 100,56*; 2011 г. - 107,81*; 2012 г. - 121,53*.	РБ
2	Организация работ по поэтапной ликвидации разрушений на сети автомо- бильных дорог; поэтапной ликвидации грунтовых разрывов; строительству и реконст- рукции обходов областных центров; восстановлению автодорог, обеспечивающих развитие туризма и кластерных инициатив.	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	Не требуется	-
3	Организация работ по капи- тальному и среднему ремонту участков автомобильных дорог респуб- ликанского значения общей протяженностью 18460 км, в том числе: в 2006 г. - 2210 км; 2007 г. - 2400 км; 2008 г. - 2530 км; 2009 г. - 2650 км; 2010 г. - 2760 км; 2011 г. - 2890 км; 2012 г. - 3020 км.	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	2006 г. - 11,92; 2007 г. - 17,8*; 2008 г. - 20,15*; 2009 г. - 22,05*; 2010 г. - 23,5*; 2011 г. - 25,85*; 2012 г. - 28,2*.	РБ
4	Организация работ по строительству участков авто- мобильных дорог област- ного и район- ного значения общей протяжен- ностью 231 км, в том числе: в 2006 г. - 11 км; 2007 г. - 53 км; 2008 г. - 27 км; 2009 г. - 23 км; 2010 г. - 48 км; 2011 г. - 44 км; 2012 г. - 25 км.	Отчет в МТК	Акимы областей	10 января ежегодно	За счет целевых транс- фертов РБ: 2007 г. - 0,87*; 2008 г. - 0,91*; 2009 г. - 0,79*; 2010 г. - 1,0*; 2011 г. - 1,47*; 2012 г. - 1,4*. За счет средств МБ: 2006 г. - 0,38; 2007 г. - 0,51*; 2008 г. - 0,59*; 2009 г. - 0,18*; 2010 г. - 0,18*; 2011 г. - 0,23*; 2012 г. - 0,20*.	Мест- ные бюд- жеты, целе- вые транс- ферты из РБ
5	Организация работ по реконструкции участков авто- мобильных дорог област- ного и район- ного значения общей протяжен- ностью 1542 км, в том числе: в 2006 г. - 1 км; 2007 г. - 131 км; 2008 г. - 206 км; 2009 г. - 313 км; 2010 г. - 321 км; 2011 г. - 282 км; 2012 г. - 288 км.	Отчет в МТК	Акимы областей	10 января ежегодно	За счет целевых транс- фертов РБ: 2007 г. - 5,8*; 2008 г. - 8,75*; 2009 г. - 12,23*; 2010 г. - 12,04*; 2011 г. - 9,48*; 2012 г. - 10,2*. За счет средств МБ: 2006 г. - 0,68; 2007 г. - 0,67*; 2008 г. - 1,11*; 2009 г. - 1,56*; 2010 г. - 1,85*; 2011 г. - 2,47*; 2012 г. - 2,15*.	Мест- ные бюд- жеты, целе- вые транс- ферты из РБ
6	Организация работ по капитальному ремонту дорог областного и районного значения, в том числе: в 2006 г. - 206 км; 2007 г. - 546 км; 2008 г. - 634 км; 2009 г. - 721 км; 2010 г. - 989 км; 2011 г. - 1160 км; 2012 г. - 1169 км.	Отчет в МТК	Акимы областей	10 января ежегодно	За счет целевых транс- фертов РБ: 2007 г. - 8,64*; 2008 г. - 9,54*; 2009 г. - 11,35*; 2010 г. - 13,27*; 2011 г. - 15,53*; 2012 г. - 17,75*. За счет средств МБ: 2006 г. - 2,84; 2007 г. - 3,12*; 2008 г. - 3,64*; 2009 г. - 5,08*; 2010 г. - 6,28*; 2011 г. - 7,13*; 2012 г. - 6,79*.	Мест- ные бюд- жеты, целе- вые транс- ферты из РБ
7	Организация работ по среднему ремонту дорог областного и районного значения, в том числе: в 2006 г. - 840 км; 2007 г. - 1028 км; 2008 г. - 1322 км; 2009 г. - 1353 км; 2010 г. - 1648 км; 2011 г. - 1995 км; 2012 г. - 2705 км.	Отчет в МТК	Акимы областей	10 января ежегодно	2006 г. - 3,28; 2007 г. - 4,11*; 2008 г. - 4,94*; 2009 г. - 5,48*; 2010 г. - 5,97*; 2011 г. - 7,23*; 2012 г. - 10,32*.	Мест- ные бюд- жеты
Совершенствование эксплуатации автомобильных дорог
8	Организация работ по текущему ремонту, содержанию и озеленению автомобильных дорог респуб- ликанского значения	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	2006 г. - 5,35; 2007 г. - 6,0*; 2008 г. - 7,0*; 2009 г. - 8,0*; 2010 г. - 9,0*; 2011 г. - 10,0*; 2012 г. - 10,5*.	РБ
9	Организация работ по текущему ремонту, содержанию и озеленению автомобильных дорог област- ного и район- ного значения	Отчет в МТК	Акимы областей	10 января ежегодно	2006 г. - 3,66; 2007 г. - 4,50*; 2008 г. - 5,01*; 2009 г. - 5,61*; 2010 г. - 6,36*; 2011 г. - 7,36*; 2012 г. - 8,45*.	Мест- ные бюд- жеты
10	Создание под- ведомственных государствен- ных учреждений для обеспечения качества дорожно- строительных работ и применяемых дорожно- строительных материалов	Постанов- ление Прави- тельства Рес- публики Казахстан	МТК	30 марта 2006 года	В рамках выделенных средств	РБ
Повышение безопасности дорожного движения
11	Снижение уровня аварийности на автомобильных дорогах и целенаправлен- ная работа по повышению безопасности дорожного движения	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК (созыв), акимы областей	25 января ежегодно	Не требуется	-
Учет автомобильных дорог общего пользования и хозяйственных дорог
12	Организация учета, инвен- таризации и классификации автомобильных дорог общего пользования и хозяйственных дорог	Техни- ческие паспорта, акты земле- пользо- вания	МТК (созыв), акиматы областей	25 января ежегодно	В пределах средств, выделенных на содер- жание авто- мобильных дорог	РБ и мест- ные бюд- жеты
Совершенствование системы управления автодорожной отраслью
13	Совершенство- вание структуры управления автомобильными дорогами областного и районного значения	Отчет в МТК	Акимы областей	10 января ежегодно	Не требуется	-
Повышение эффективности бюджетного планирования
14	Поэтапный переход на нормативное финансирование работ по ремонту и содержанию автомобильных дорог	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	Не требуется	-
Техническая политика и подготовка кадров
15	Организация научных исследований в автодорожной отрасли	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	2006 г. - 0,05; 2007 г. - 0,1*; 2008 г. - 0,1*; 2009 г. - 0,1*; 2010 г. - 0,1*; 2011 г. - 0,1*; 2012 г. - 0,1*.	РБ
16	Подготовка и переподготовка специалистов Комитета развития транспортной инфраструктуры Министерства транспорта и коммуникаций	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК (созыв), МОН	25 января ежегодно	В пределах средств, выделенных на содер- жание аппарата Комитета развития транспорт- ной инфраст- руктуры МТК	РБ
17	Создание центра по апробации новых техно- логий и новых дорожно- строительных материалов в дорожном строительстве	Предло- жения в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК (созыв), МИТ	25 января ежегодно	В пределах средств, направляе- мых на финанси- рование отрасли в соответ- ствии с решением Республи- канской бюджетной комиссии	РБ
18	Оказание содействия в развитии инжиниринговых услуг в дорожном строительстве	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК	25 января ежегодно	Не требуется
19	Содействие в развитии объектов придорожного сервиса	Отчет в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК (созыв), МИТ, акимы областей	25 января ежегодно	Не требуется	Частные инвес- тиции
20	Внедрение в автодорожной отрасли между- народных стандартов управления качеством ISO 9000	Инфор- мация в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК (созыв), МИТ	25 января ежегодно	Не требуется	-
21	Подготовка пилотных проектов строительства, реконструкции участков автомобильных дорог с внедрением механизмов государственно- частного партнерства	Предло- жения в Прави- тельство Респуб- лики Казахстан	МТК (созыв), МФ, МЭБП	25 января ежегодно	2006-2012 г.г. - 182,0	Частные инвес- тиции и РБ
Итого по автомобильным дорогам республиканского значения:					2006 г. - 62; 2007 г. - 93*; 2008 г. - 113*; 2009 г. - 125*; 2010 г. - 133*; 2011 г. - 144*; 2012 г. - 160*.
Итого по автомобильным дорогам областного и районного значения:					2006 г. - 11; 2007 г. - 28*; 2008 г. - 35*; 2009 г. - 42*; 2010 г. - 47*; 2011 г. - 51*; 2012 г. - 57*.

Примечание:
* - объемы финансирования, которые будут ежегодно уточняться при формировании республиканского бюджета на соответствующий год.

Расшифровка аббревиатур:
МОН - Министерство образования и науки Республики Казахстан;
МТК - Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан;
МИТ - Министерство индустрии и торговли Республики Казахстан;
РБ - республиканский бюджет.

Приложение - 1
(См. бумажный вариант)

Приложение - 2
(См. бумажный вариант)

Приложение - 3
(См. бумажный вариант)