«Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚAУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған «Биоэтанол қауіпсіздігіне қойылатын талаптар» техникалық регламенті бекітілсін.
Қазақстан Республикасының
|
|
Премьер-Министрі
|
К. Мәсімов
|
Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 24 ақпандағы
№ 179 қаулысымен
бекітілген
Үкіметінің
2011 жылғы 24 ақпандағы
№ 179 қаулысымен
бекітілген
1. Осы Техникалық регламент Кеден одағының сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасына (КО СЭҚ БТН) сәйкес «80 (көл.) % немесе одан көп болатын денатуратталмаған этил спирті; денатуратталмаған кез келген концентрациядағы этил спирті және өзге де спирттер» 22-тобының 2207-кіші тобына кіретін өндірілетін (әзірленетін) және әкелінетін (импортталатын) биоэтанол қауіпсіздігіне қойылатын талаптарды белгілейді.
8) көзге, ішек-қарын жолына, шырышты қабыршаққа және адам терісіне түсуі қауіпті факторлар болып табылады.
3. Биоэтанолды сәйкестендіру жиынтығында сәйкестендіруге жеткілікті болатын таңбалау және ілеспе құжаттар, параметрлер, көрсеткіштер мен талаптар бойынша жүргізіледі.
Сәйкестендіруді биоэтанолға қойылатын талаптарды белгілейтін стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды пайдалану арқылы мынадай әдістердің бірімен немесе олардың үйлесімімен:
4. Осы Техникалық регламентте мұнай өнімдерінің өндірісі мен айналымын мемлекеттік реттеу және техникалық реттеу саласындағы заңнамаларда белгіленген, сондай-ақ осы Техникалық регламентте пайдаланылатын терминдер мен анықтамалар пайдаланылады:
1) биоотын - биомассадан өндірілген көлікке немесе өзге техникаға арналған сұйық немесе газ тәріздес отын;
2) биомасса - ауыл шаруашылығы өндірісі (өсімдіктер мен жануарлар субстанцияларын қоса алғанда), орман және онымен байланысты өнеркәсіп салалары өнімдерінің, қалдықтарының және қалғандарының биоыдырайтын фракциясы, сондай-ақ индустриялдық және муниципалдық қалдықтардың биоыдырайтын фракциясы;
3) биоэтанол - денатурацияға ұшыраған, биоотын ретінде пайдаланылатын өсімдіктен алынатын шикізатты қайта өңдеу процесінде алынатын этил спирті;
4) денатурация - биоэтанол құрамында денатураттаушы қосымшалардың, яғни ағзаға зиянды әсер ететін, дәмі немесе иісі жағымсыз, спиртте толық еритін және қарапайым физикалық-химиялық әдістермен (айдаумен, мұздатумен) бөлінбейтін қосымшалардың болуын қамтамасыз ету;
5) өлі қалдық - ыдыс конструкциясының ерекшелігіне байланысты одан тастауға болмайтын отын қалдығының деңгейі;
6) үйме жасау у жер үсті суларының деңгейі өзгерген кезде (су басу, су тасу, судың көтерілуі және судың желмен айдалуы) су басып қалуы мүмкін аумақтарды қорғауға, сондай-ақ резервуарлы парктердің айналасында мұнай өнімдердің төгілу алаңын шектеуге арналған қоршау құрылыстарының немесе жер дуандарының жүйесі.
5. Қазақстан Республикасы нарығындағы айналымдағы биоэтанол осы Техникалық регламентпен белгіленген талаптарға сәйкес келуі тиіс және биоэтанол паспорты және сәйкестік сертификатымен қоса берілуі тиіс.
6. Жанармай құю станцияларында таза биоэтанолды сатуға жол берілмейді. Құрамында 5 пайыздан кем емес, бірақ 10 пайыздан аспайтын биоэтанолы бар бензинді сатуға рұқсат етіледі.
2) әзірлеушінің және оның уәкілетті өкілінің атауын, биоэтанолдың шығарылған елін, сатуды жүзеге асыратын субъектінің атауы мен орналасқан жерін (мекенжайы, телефоны);
8) осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкес келетін нормаларды, сынақтардың нәтижелері бойынша белгіленген сол сипаттамалардың нақты мәндерін, сынама алынған күнді, сол сынама алынған резервуар нөмірін (партия нөмірін);
10) биоэтанолға қосылған телімдердің бары және атауы туралы, немесе телімдердің жоқтығы туралы мәліметтерді;
14) биоэтанолды қауіпсіз сақтау, тасымалдау, сату, қолдану және кәдеге жарату жөніндегі мәліметтерді қамтуы тиіс.
Дайындаушы беретін биоэтанол паспортына кәсіпорынның басшысы немесе ол уәкілеттік берген адам қол қояды және мөрмен куәландырылады.
8. Егер кәдеге жаратылуы жоғары экологиялық тәуекелмен ұштасқан қалдықтардың пайда болуына немесе экономикалық жөнсіздікке әкелетін болса, биоэтанолды әкелуге шектеу қойылады немесе толық тыйым салынады.
9. Биоэтанол осы Техникалық регламенттің 1-қосымшасында көрсетілген талаптарға сәйкес келуі тиіс.
10. Биоэтанолда бояғыштардың (жасыл және көгілдір түстен басқа) және белгілегіш заттардың болуына рұқсат етіледі.
11. Биоэтанолдың пайдалану сапасын жақсарту үшін зиянды жанама әсерін тигізбейтін бүлінуге қарсы, жуғыш және көп функционалды телімдерді қолдануға рұқсат етіледі.
1) сальниктерде, құбырларда, фланецті қосылыстарда және қондырғының басқа да элементтерінде биоэтанолдың ағуы болған кезде жұмыс істеуге;
3) қызып тұрған металды заттармен (дәнекерлеуіштермен), ұшқын бере алатын жабдықтармен және құрал-саймандармен жұмыс істеуге;
6) ректификациялық қондырғылардың жекелеген аппараттарында олар жұмыс істеп тұрған кезінде тазарту жүргізуге тыйым салынады.
2) технологиялық жабдықтың герметикалығының бұзылуы нәтижесінде атмосфераға жарылыс қауіпті газдардың (этиленнің, отынды газдың), биоэтанол буларының шығарылуына;
4) аппараттар мен құбырлардың қабырғаларында түзілетін көмірсутекті полимерлердің өздігінен тұтануына;
14. Жабдықтың сыртқы бетінің және жылу оқшаулағыш жабын қаптамаларының температурасы өнімдердің өздігінен тұтану температурасынан жоғары болмауы тиіс.
15. Жөндеу жұмыстары кезінде биоэтанол қалдықтары, оның буы жарылыс және (немесе) өрттің түзілу қаупін тудырмауы тиіс.
16. Электр жабдығы және жарықтандыру жарылыстан қауіпсіз орындалған, жабдықтар мен құбырлар - жерге тұйықталған болуы тиіс.
17. Биоэтанолға арналған әрбір резервуарға резервуар нөмірі, оның мақсаты, құйылудың ең жоғарғы деңгейі, ең төменгі қалдық, толтыру және босату жылдамдығы көрсетілетін технологиялық карта жасалуы тиіс.
Резервуар люктерінің қақпақтары герметикалы жабылуы тиіс.
18. Биоэтанолды компаундирлеу оның айналымы процесінде биоэтанолдың жанармайдан бөліну мүмкіндігін болдырмауы тиіс.
19. Резервуарлы парктің сорғыш үй-жайларында: еден, қабырғалар, табалдырық темірлеп цементтелген болуы тиіс. Еден шұңқыры бар есікке қарама-қарсы жаққа еңісін болуы тиіс. Биоэтанол төгілген жағдайда шұңқырдан, кәдеге жаратуға сорғымен айдап шығарылуы немесе қайта өңдеуге қайтарылуы тиіс.
20. Резервуарлардың әр тобы немесе жекелеген резервуарлар топырақты немесе бетонды дуалмен үйілуі тиіс.
24. Резервуарлардағы биоэтанол деңгейін бақылау үшін резервуарлардың толып кетуін ескертетін, шекті деңгей дабылы бар жарылыс қаупі жоқ деңгей өлшегіш орнатылуы тиіс.
26. Технологиялық жабдықтарға, құбырларға және басқа орындарға орнатылған ұшқын өшіргіш, ұшқын ұстағыш, от тұтқыш, от бөгегіш, шаң және металл ұстағыш және жарылысқа қарсы құралдар, статикалық электрден қорғану жүйелері жұмыс қалпында ұсталуы тиіс.
Резервуарлы парк қоршалуы және күзет дабылымен жабдықталуы тиіс. Дабыл үнемі қосылып тұруы тиіс.
27. Барлық жарылыс қаупі бар және өрт қаупі бар учаскелер екіжақты телефондық байланыспен, ал өзара байланысқан учаскелер (резервуарлы парк, дайын өнімді қабылдайтын және жіберетін бөлімшелер, биоэтанол құюға және төгуге арналған эстакадалар) - байланысты агрегаттардың жұмысы туралы дабылдармен қамтамасыз етілуі тиіс.
28. Сақтау үшін осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес келетін және тауар тізбегінің қадағалануын қамтамасыз ететін құжаттары бар биоэтанол қабылданады.
29. Биоэтанолды сақтауға арналған үй-жайларды, ғимараттарды және құрылыстарды «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламентін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 16 қаңтардағы № 14 қаулысына және «Ғимараттарды, үй-жайларды және құрылыстарды автоматты түрде өрт сөндіру және автоматты өрт дабылымен, өрт кезінде адамдарға хабарлау және оларды эвакуациялауды басқару жүйелерімен жабдықтау жөніндегі талаптар» техникалық регламентін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 29 қаңтардағы № 796 қаулысына сәйкес жарамды бастапқы өрт сөндіру құралдарымен, сондай-ақ автоматты өрт дабылдарымен және автоматты өрт сөндіру қондырғыларымен қамтамасыз ету қажет.
30. Биоэтанол бар көліктік ыдыс тығыз жабылған, пломбаланған, мөрленген, өнімнің ағып кетуін және тозаңдатуын толық болдырмайтын болу тиіс. Биоэтанолды тасымалдау кезде қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жазық тұғырықпен пакеттеу пайдаланылуы қажет.
31. Биоэтанолды сақтауға және тасымалдауға арналған ыдыстар мен құбырлар статикалық тоқтан қорғалуы тиіс.
32. Биоэтанолмен байланыста болатын цистерналар мен ыдыстардың үстіңгі беті онымен реакцияға түспеуі және оның ластану көзі болмауы тиіс.
34. Құюға дайындау үшін берілетін цистерналар құйылған өнімнің атауын қамтитын құжатпен бірге берілуі тиіс. Көрсетілген құжат болмаған кезде құйылған өнімнің атауы цистернадан алынған қалдықты талдаумен белгіленеді.
35. Биоэтанолды цистернаға еркін құлайтын ағыспен құюға тыйым салынады. Биоэтанолды айдау міндетті түрде цистернадағы сұйықтық деңгейімен жүргізіледі, яғни өнім ағатын құбырды орнату өнімнің «өлі» қалдығы деңгейінен төмен болуы тиіс.
Бос цистерналарды толтырған кезде, яғни «өлі» қалдық, ерекше сақтық шаралары қолданылуы тиіс (баяу толтыру, күшейтілген бақылау).
36. Цистерналарды олардың сыйымдылығын толық пайдалану, сондай-ақ жол кезінде жүккөтерімділігінен аспайтын температура өзгерісінен өнімнің көлемдік кеңей есебімен, бірақ көлік құралдарының жүк көтерерлік шамасынан артық емес толтырады.
37. Цистерналардан биоэтанол толық ағызып алынуы тиіс. Бұл ретте, төменгі ағызу құрылғысы жоқ цистерналарда биіктігі 1 см-ден аспайтын қалдыққа жол беріледі.
39. Биоэтанолды сақтау және тасымалдау өнімнің төгілуін болдырмайтын саңылаусыз жабылған ыдыста жүзеге асырылуы тиіс.
40. Ыдыстағы отынды сөрелерде, тұғырықтарда немесе жабық қойма үй-жайлардағы штабельдерде қалқаның астында немесе тікелей күн сәулесінің әсерінен қорғалып жоспарланған алаңда сақтау керек.
3) қисық және жарығы бар резервуарларды, сондай-ақ ақаулы жабдықтарды, бақылау-өлшеу құралдарын, жеткізуші құбырларды және өртке қарсы стационарлық құрылғыларды пайдалануға;
42. Биоэтанолды жанатын ыдыстарда, түтін шығатын терезелері жоқ жертөлелер мен цокольдық қабаттардағы үй-жайларда, сондай-ақ ғимараттың жалпы ортақ баспалдақтар торларының осы қабаттармен байланысқан жерлерде сақтауға рұқсат етілмейді.
43. Ыдыс мөлшеріне қарамастан, тиеу кезінде өнімдерді қызу араластыруға жол берілмейді. Биоэтанол бетінде ешқандай бөтен жүзетін заттар болмауы тиіс.
44. Жаңадан дайындалатын метал ыдыстарда электростатикалық ұшқын қауіпсіздігі талаптарын қанағаттандыратын май-бензинге төзімді және буға төзімді қорғаныс қабаты болуы тиіс.
45. Биоэтанолды тасымалдау арнайы жабдықталған және тиісті көлік түрін қолданылатын қауіпті жүктерді тасымалдауға қойылатын талаптарға сәйкес тасымалдауға рұқсат етілген көлік арқылы жүзеге асырылады.
47. Биоэтанол осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес келмейтіндігі айқындалған жағдайда (бұдан әрі - Сәйкес келмейтін биоэтанол) биоэтанол кәдеге жаратуға немесе жоюға жатады.
48. Биоэтанол өндірісіне немесе айналымына тыйым салу туралы шешімді құзыретіне сәйкес және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қауіпті өнімді анықтаған мемлекеттік орган қабылдайды.
Сәйкес келмейтін биоэтанолды өндіруші, сатушы (бұдан әрі і Иесі) өз бетінше немесе мемлекеттік органдардың нұсқамасы негізінде кәдеге жарату немесе жою үшін оны өндірістен немесе айналымнан шығарады.
49. Сәйкес келмейтін биоэтанол сараптама жүргізу, оны одан әрі кәдеге жарату немесе жою туралы шешім қабылдау және оны орындау үшін қажетті кезең ішінде Иесінің арнайы бөлінген орындарында оған қол жеткізуді болдырмайтын шарттар сақтала отырып, уақытша сақтауда болады. Уақытша сақтауға қойылған Сәйкес келмейтін биоэтанолды Иесі қатаң есепке алуы тиіс.
50. Қайта өңделген Сәйкес келмейтін биоэтанолды сәйкестікті растау рәсімін өткізгеннен кейін ғана одан әрі пайдалануға болады.
51. Жою қоршаған ортаны қорғау және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы заңнаманың міндетті талаптарын сақтай отырып, техникалық қол жетімді тәсілмен (термикалық, химиялық, механикалық не өзге әсер ету арқылы) жүзеге асырылады, оның нәтижесінде Сәйкес келмейтін биоэтанол толық жойылады.
52. Сәйкес келмейтін биоэтанолды жою үшін жергілікті атқарушы органдардың шешімімен оның жұмыс мерзімдерін көрсете отырып, Өнімді жою жөніндегі комиссия құрылады.
53. Өнімді жою жөніндегі комиссияға биоотын өндірісі саласындағы уәкілетті органның, биоотын айналымы, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау саласындағы уәкілетті органның, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның, үкіметтік емес ұйымдар мен жеке кәсіпкерлік субъектілері қауымдастықтарының (одақтарының) өкілдері кіреді.
Сәйкес келмейтін деп танылған биоэтанол бойынша Иесі өз бастамасы бойынша және қаражаты есебінен комиссия шешім қабылдағанға дейін аккредиттелген зертханаларда қосымша зертханалық сараптама өткізе алады.
54. Комиссия жою актісін жасайды, онда актінің жасалған күні мен орны, қажет болған жағдайда өнімнің иесі болып табылатын құқық бұзушының атауы, жойылуға жататын өнімнің атауы мен саны; жою тәсілі, жоюдың уақыты мен орны; комиссия мүшелерінің тегі, аты, әкесінің аты мен лауазымдары көрсетіледі.
Aктіге комиссияның барлық мүшелері қол қояды. Егер, комиссия шешіммен келіспеген немесе қол болмаған жағдайда, актіге келіспеген немесе қол болмаған себептерін негіздей отырып, анықтама қоса беріледі.
55. Радиациялық қауіп төндіретін биоэтанол Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен көмілуі тиіс.
56. Биоэтанолды таңбалау «Буып-түюге, таңбалауға, затбелгі жапсыруға және оларды дұрыс түсіруге қойылатын талаптар» техникалық регламентімен бекітілген талаптарға, сондай-ақ осы бөлімнің талаптарына сәйкес келуі тиіс.
58. Отыны бар көліктік ыдыстың әр бірлігінде сумен немесе мұнай өнімдерімен, биоэтанолмен шайылып кетпейтін трафарет немесе мөр таңбаның көмегімен басылған мыналарды:
Егер отыны бар көліктік ыдыста көрсетілген жазуды түсіру мүмкін болмаса, онда ыдысқа жапсырма бекітіледі және осы жазу жазылған затбелгі жапсырылады, ал ыдыстың өзіне мөртаңбамен немесе трафаретпен биодизель атауы және оның дайындалған күні бар шайылып кетпейтін жазу түсіріледі.
59. Көліктік ыдысқа көліктік таңбалау мен манипуляциялық белгілер және жүктің көліктік қауіптілігін сипаттайтын таңба түсіріледі.
61. Биоэтанол сәйкестігін растау тәртібі және схемасы «Сәйкестікті растау рәсімдері» техникалық регламентін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 4 ақпандағы № 90 қаулысымен белгіленген.
62. Осы Техникалық регламент алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.
63. Осы Техникалық регламент қолданысқа енгізілгенге дейін берілген сәйкестікті растау саласындағы құжаттар олардың қолданылу мерзімі біткенге дейін қолданыста деп саналады.
64. Осы Техникалық регламент қолданысқа енгізілген сәттен бастап Қазақстан Республикасының аумағында қолданыстағы нормативтік құқықтық актілер мен нормативтік-техникалық құжаттама осы Техникалық регламентке сәйкестендірілгенге дейін осы Техникалық регламентке қайшы келмейтін бөлігінде қолданылады.
65. Осы Техникалық регламент күшіне енгенге дейін шығарылған биоэтанол жарамдылық мерзімі аяқталғанға дейін сатылады.
1-кесте
Көрсеткіш атауы
|
Көрсеткіш
|
Қайнау температурасы, оС-дан кем емес
|
78,8
|
Балқу температурасы, оС-дан кем емес
|
минус 117
|
20оС температурада үлес салмағы, кг/дм3
|
0,79-дан кем емес және
0,81-ден артық емес
|
20оС температурада суда ерігіштегі, мг/дм3
|
шексіз
|
Aраласуы (этил спирті-су), 20оС
|
шексіз
|
Реакциялық қабілеті
|
дегидрирленеді, қышқылданады, дегидратталады
|
Тұтану температурасы, кем емес
|
жабық тигельде 13,3оС
ашық тигельде 16оС
|
Жалындау температурасы, кем емес
|
18оС
|
Өздігінен жалындау, температурасы кем емес
|
400оС
|
этил спиртінің көлемдік үлесі %, кем емес
|
92,1
|
метил спиртінің көлемдік үлесі %, артық емес
|
0,5
|
Судың көлемдік үлесі %, артық емес
|
1
|
Бос қышқылдың массалық үлесі, мг/дм3, артық емес
|
50
|
Мыстың болуы, мг/кг, артық емес
|
0,1
|
Күкірттің массалық үлесі, %, артық емес
|
0,003
|
Сутегі иондары белсенділігінің көрсеткіші, рН, шегінде
|
6,5-тен кем емес және
9,0-ден артық емес
|
Денатураттаушы қоспалардың көлемдік үлесі, %, артық емес
|
1,0-ден кем емес және
5,0-ден артық емес
|
Биоэтанолдағы еріткішпен жуылған шайырдың массалық шоғырлануы, мг/дм3 (мг/100 см3), артық емес
|
50(5)
|
Хлор-иондардың массалық шоғырлануы, мг/дм3, артық емес
|
32
|
Биоотынды белгілейтін таңба
