ИПС "Әділет"

"Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидасы бекітілсін.

2. 2011 жылғы 17 қарашаға дейін Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидасының 8-тармағының қолданысы тоқтатыла тұрсын, тоқтата тұрған кезеңде осы тармақ мынадай редакцияда қолданылады:

"8. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде тік эшелондау төмендегідей жартылай шеңбер жүйесі бойынша жүзеге асырылады:

1) әуе трассаларын, жергілікті әуе желілерін және ұшу жолының нақты белгіленген бұрыштары 0-ден 179^о-ға дейінгі (қоса алғанда) маршруттарды бағыттау кезінде мынадай ұшу эшелондары белгіленеді: 900, 1500, 2100, 2700, 3300, 3900, 4500, 5100, 5700, 6300, 6900, 7500, 8100, 9100, 10100, 11100, 12100, 14100 (метр);

2) әуе трассаларын, жергілікті әуе желілерін және ұшу жолының нақты белгіленген бұрыштары 180-нен 359^о-ға дейінгі (қоса алғанда) маршруттарды бағыттау кезінде мынадай ұшу эшелондары белгіленеді: 1200, 1800, 2400, 3000, 3600, 4200, 4800, 5400, 6000, 6600, 7200, 7800, 8600, 9600, 10600, 11600, 13100, 15100 (метр).

3. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 11.09.2015 № 774 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

4. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:

1) "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану туралы Ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 28 ақпандағы № 285 қаулысы (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 1997 ж., № 9, 67-құжат);

2) "Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1997 жылғы 28 ақпандағы № 285 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 24 қаңтардағы № 61 қаулысы;

3) "Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне авиация мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 2 ақпандағы № 61 қаулысының 1-тармағының 1) тармақшасы (Қазақстан Республикасының ПАЖ-ы, 2010 ж., № 9, 109-құжат).

5. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 12 мамырдағы
№ 506 қаулысымен
бекітілген

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану
қағидасы
1. Жалпы ережелер

1. "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және 1944 жылы 7 желтоқсанда Чикаго қаласында қол қойылған Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға сәйкес әзірленген Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану қағидалары әуе кеңістігін пайдаланушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру, әуе кеңістігін пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында, ел экономикасы мен қорғанысы мүддесінде Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Осы Қағидаларда мынадай анықтамалар пайдаланылады:

1) авиациялық жұмыстар ауданы – әуе кемелерінің авиациялық жұмыстарды орындауы шегінде географиялық координаттармен белгіленген аудан;

2) ағымдағы ұшу жоспары – кейінгі диспетчерлік рұқсаттарға негізделген ықтимал өзгерістерді қоса алғандағы ұшу жоспары;

3) аэростат – күштік қондырғы қозғалысқа түсірмейтін, ауадан жеңіл ұшу аппараты;

4) автожир (гироплан) – ұшқан кезде шамамен тігінен орналасқан, осьтердің айналысында еркін айналып тұратын бір немесе бірнеше тірек бұрандамен ауаның реакциясы есебінен ұсталып тұратын, ауадан ауыр ұшу аппараты;

5) әуеайлақ ауданы (тораптық диспетчерлік аудан (Terminal control area (ТMA) – бір немесе бірнеше ірі әуеайлақ маңында әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттарының түйісу орнында құрылатын диспетчерлік аудан;

6) әуе кеңістігін пайдалану қауіпсіздігі – әуе кеңістігін адам өмірі мен денсаулығына қауіп төндірмей, мемлекетке, азаматтарға және заңды тұлғаларға материалдық залал келтірмей пайдалану жөніндегі қызметтің барлық түрлерінің орындалуын қамтамасыз ету қабілетін айқындайтын әуе кеңістігін пайдаланудың белгіленген тәртібінің кешенді сипаттамасы;

7) әуе кеңістігін пайдалану – жүру барысында түрлі материалдық объектілердің (әуе кемелерінің, зымырандар мен басқа да объектілердің әуе кеңістігінде қозғалуы жүзеге асырылатын қызмет, сондай-ақ әуе қозғалысының қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін басқа да қызмет (биік құрылыстар салу, жүру барысында электр магниттік және басқа да сәулелер бөлінетін қызмет, көру мүмкіндігін нашарлататын заттардың атмосфераға таралуы, жарылыс жұмыстарын жүргізу және т.с.с);

8) әуе кеңістігін пайдалануды үйлестіру – әуедегі жағдайларға, метеорологиялық, аэронавигациялық жағдайларға байланысты және әуе кеңістігін пайдаланудағы мемлекеттік басымдықтарға сәйкес әуе кеңістігін пайдалануды оңтайландыруға бағытталған, әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау және әуе қозғалысына қызмет көрсету (басқару) барысында жүзеге асырылатын қызмет;

9) әуе кеңістігін пайдалану жоспары – әуе қозғалысын жоспарлау органдарына ұсынылатын жоспарланған қызмет туралы белгілі бір мәліметтер;

10) әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау – әуе кеңістігін пайдалануды, әуе қозғалысын ұйымдастыруды, әуе кеңістігін, мемлекеттік басымдықтарға сәйкес, оның пайдаланушылары арасында орны, уақыты және биіктігі бойынша бөлу жолымен әуе қозғалысы ағынын ұйымдастыруды рұқсат ету және барлау тәртібінде қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылатын қызмет;

11) әуе кеңістігінің құрылымы – әуе кеңістігін пайдалану қызметін жүзеге асыруға арналған әуе кеңістігі элементтерінің тік және көлденең жазықтықта шектелген жиынтығы;

12) әуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан әрі – ӘҚҚ) маршруты – әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету мақсатында қозғалыс ағынын бағыттауға арналған белгіленген маршрут. "ӘҚҚ маршруты" термині тиісті жағдайларда әуе трассасын, бақыланатын немесе бақыланбайтын маршрутты, ұшып келу немесе ұшып шығу маршрутын және басқа да маршруттарды айқындау үшін пайдаланылады;

13) әуе қозғалысына қызмет көрсету аумағы – белгіленген мөлшердегі әуе кеңістігі, олардың шекарасында әуе трассалары бойынша әуе қозғалысына және олардан тыс маршруттарға қызмет көрсету диспетчерлік орталықтың диспетчері арқылы жүзеге асырылады;

14) әуеайлақтағы қозғалыс аймағы (Aerodrome Traffic Zone) –әуеайлақтағы қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін белгіленген, әуеайлақ маңындағы белгілі бір өлшемдегі әуе кеңістігі;

15) әуе шабуылына қарсы қорғаныс органдары (бұдан әрі – ӘШҚҚ органдары) – Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әуе шабуылына қарсы қорғаныс бойынша жауынгерлік кезекшілік жүргізу міндеті жүктелген жедел органдары;

16) бойлық эшелондау – әуе кемелерін бір биіктікте уақыт немесе жол сызығы бойындағы ара қашықтық бойынша белгіленген аралықтарға шоғырландыру;

17) бүйірден эшелондау – әуе кемелерін бір биіктікте ұшу сызықтары арасындағы арақашықтық немесе бұрыштық жылжу бойынша белгіленген аралықтарға шоғырландыру;

18) "Брифинг" тобы – әуе қозғалысына қызмет көрсету органының және қозғалысын жоспарлау және ұшу алдында ақпараттық қызмет көрсету функциясын қамтамасыз ететін құрылымдық бөлімшесі;

19) диспетчерлік аудан (CTА) – жер бетінде белгіленген шекарадан жоғары жайылған бақыланатын әуе кеңістігі;

20) диспетчерлік аймақ (CTR) – жер бетінен белгіленген жоғарғы шекараға дейін жоғары жайылған бақыланатын әуе кеңістігі;

21) диспетчерлік рұқсат – ұшуды орындаумен және тиісті жағдайлармен және белгіленген ұшу қағидаларымен байланысты әуе кемесінің экипажына әуе қозғалысына қызмет көрсету органы беретін рұқсат;

22) диспетчерлік нұсқау – пилотқа нақты жағдайда нақты іс-қимылды ұйғаратын әуе қозғалысын пайдалану органының директивті нұсқаулары;

23) дирижабль – күштік қондырғы қозғалысқа түсіретін ауадан жеңіл ұшу аппараты;

23-1) еркін маршруттаудың әуе кеңістігі (Free Route Airspace) (бұдан әрі – FRA) – бақыланатын әуе кеңістігінің белгілі бір көлемі, оның шегінде пайдаланушылар әуе кеңістігінің қолжетімділігін ескере отырып, белгілі бір кіру нүктесі мен белгілі бір шығу нүктесі арасындағы маршрутты ӘҚҚ бекітілген маршруттық желісіне байланыстырмай, аралық жол нүктелері арқылы маршрут салу мүмкіндігімен еркін жоспарлай алады;

24) жауапкершілік аймағы (ауданы) – әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдары өз функцияларын жүзеге асыратын белгіленген өлшемдегі әуе кеңістігі;

25) жауап бергіштің (транспондердің) міндетті түрде болуы талап етілетін әуе кеңістігінің аймағы (TMZ) – белгіленген рәсімдерге сәйкес пайдаланылатын бақылау жүйесіне арналған жауапкердің әуе кемесін міндетті жабдықтау талап етілетін ұшу кезіндегі белгілі бір өлшемдегі әуе кеңістігінің аймағы;

26) тікелей көру аймағынан тыс ұшу (BVLOS) – пилотсыз әуе кемесі тұрақты тікелей визуалды байланыстан тыс немесе сыртқы пилот немесе оператор пилотсыз әуе кемесінің орналасқан жерін көзбен шолып бақылауға және басқа әуе кемелеріне, адамдарға және соқтығысуды болдырмау үшін кедергілерге қатысты пилотсыз әуе кемесінің ұшу траекториясын бақылауға мүмкіндігі бар қашықтықтан тыс орналасқан пилотсыз әуе кемесінің ұшу түрі;

27) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан ұшып өтудің әуе дәлізі – Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасының үстіндегі әуе кеңістігінің халықаралық ұшуды орындайтын әуе кемелерінің қиып өтуі үшін белгіленген бөлігі;

28) қашықтықтан сәйкестендіру жүйесі – ұшуды орындау процесінде пилотсыз әуе кемесі туралы ақпаратты жергілікті таратуды қамтамасыз ететін жүйе;

29) қайталанатын ұшу жоспары (RPL) – ӘҚҚ органдары сақтау және қайта пайдалану үшін пайдаланушы ұсынатын, негізгі ерекшеліктері бірдей, жиі қайталанатын, тұрақты түрде орындалатын бірқатар жеке ұшумен байланысты ұшу жоспары;

30) қалыптарды жинаудың есептік уақыты – әуе кемесі ұшумен байланысты қозғалысты бастаған кездегі есептеу уақыты;

31) қосарлы мақсаттағы өнім – өзінің қасиеттері мен техникалық ерекшеліктеріне қарай жаппай жою қару-жарақтарын және оларды жеткізу құралдарын жасау мақсаттарына арналған өнім;

32) қосымша тұрақты рейс – авиакомпанияның өзінің тұрақты рейсіне қосымша сол авиамаршрутта бір күнде орындайтын рейсі;

33) қысқа мерзімді шектеу – әуе кемелерінің ұшуды қауіпсіз орындауын қамтамасыз ету үшін әуе кеңістігінің белгілі бір бөлігін пайдалануға тыйым салу немесе шектеу;

34) радиобайланыс міндетті түрде жүргізілетін әуе кеңістігінің аймағы (RMZ) – ұшу кезінде бортта белгіленген рәсімдерге сәйкес пайдаланылатын екіжақты радиобайланыс жүргізуге арналған жабдықтың міндетті түрде болуы тиіс белгілі бір өлшемдегі әуе кеңістігінің аймағы;

35) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына арналған әуе кеңістігінің аймағы (UFZ – unmanned flight zone) – пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын орындауға арналған белгілі бір мөлшердегі әуе кеңістігінің арнайы аймағы;

36) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақ – пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы белгілі бір шарттармен шектелген, Қазақстан Республикасы аумағының үстінде белгіленген мөлшерлердегі әуе кеңістігінің бөлігі;

37) пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып, ұшуларды орындау үшін әуе кеңістігін пайдалануға арналған өтінім – пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып, ұшуларды орындау кезінде әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асырудың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігін пайдаланушылар беретін белгіленген нысандағы құжат;

38) пилотсыз әуе кемесі (бұдан әрі – ПӘК) – бортында пилотсыз автономды жұмыс істеуге және (немесе) қашықтан басқаруға арналған немесе пайдаланылатын әуе кемесі;

39) пилотсыз авиациялық жүйе (бұдан әрі – ПАЖ) – пилотсыз әуе кемесін әуе кеңістігінде қауіпсіз және тиімді пайдалану үшін қажетті пилотсыз әуе кемесі және онымен байланысты элементтер (пилотсыз әуе кемесін басқаратын байланыс арналары мен компоненттерін қоса алғанда);

40) планер – күштік қондырғы қозғалысқа түсірмейтін ауадан ауыр ұшу аппараты, оның көтеру күші негізінен осы ұшу жағдайларында қозғалмайтын беттердегі аэродинамикалық реакциялар есебінен құрылады;

41) радиокөру аймағы шегінде ұшу (RLOS) – ұшуды басқару үшін пайдаланылатын таратқыш (тар) мен қабылдағыш (тар) радиобайланыстың бірлескен желісінің қолданылу аймағы шегінде болатын пилотсыз әуе кемесінің ұшуы;

42) радиокөру аймағынан тыс ұшу (BRLOS) – ұшуды басқару үшін пайдаланылатын таратқыш (тар) мен қабылдағыш (тар) бірлескен радиобайланыс желісінің әрекет ету аймағы шегінде болмайтын пилотсыз әуе кемесінің ұшуы;

43) тікелей көру аймағы шегінде ұшу (VLOS) – сыртқы пилот немесе оператор сыртқы пилоттың немесе оператордың орналасқан жерінен көлденеңінен 500 метрден аспайтын қашықтықта бөгде адамның көмегінсіз пилотсыз әуе кемесімен тұрақты визуалды байланыс жасай алатын және пилотсыз әуе кемесінің басқа әуе кемелеріне, адамдарға және соқтығысуды болдырмау үшін кедергілерге қатысты ұшу траекториясын бақылай алатын пилотсыз әуе кемесінің ұшу түрі;

44) тігінен эшелондау – әуе кемелерін биіктігі жағынан белгіленген аралықтарға келтіру;

45) уақытша режимдер белгілеуге ұсыным - әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асыру қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігін пайдаланушылардың әуе кеңістігінің басқа пайдаланушыларының қызметіне тыйым салу немесе әуе кеңістігін пайдаланушыларға берілетін уақытша режимдерді белгілеуге берілетін өтінім;

46) ұсынылған ұшу жоспары (FPL) – ӘҚҚ органдарының пайдалануы үшін пилот, пайдаланушы немесе оның уәкілетті өкілі ұсынған ұшудың соңғы жоспары;

47) ұшу ақпаратының аймағы (FIZ) – шекарасында ұшу ақпаратының әуеайлақтық қызметі (AFIS) немесе басқа орган берген өкілеттікке сәйкес ұшу-ақпараттық қызмет көрсету мен авариялық хабар таратуды қамтамасыз ететін ұшу ақпараты аймағының бөлігі;

48) ұшып келудің есептік уақыты:

аспаптар бойынша ұшу кезінде – аспаптар бойынша қонуға беттеу маневрін орындау болжанатын навигациялық құралдармен белгіленетін межелі нүктеге әуе кемесі ұшып келуінің есептік уақыты немесе осы әуеайлақпен байланысты навигациялық құралдардың болмауы кезінде – әуе кемесінің әуеайлақ үстіндегі нүктеге келу уақыты;

визуалды ұшу қағидалары (бұдан әрі – ВҰҚ) бойынша ұшуды орындау кезінде – әуе кемесінің әуеайлақ үстіндегі нүктеге келуінің есептік уақыты;

49) ұшу биіктігі – белгіленген деңгейден әуе кемесіне дейінгі тігінен алғандағы қашықтық;

50) ұшу маршруты – негізгі пунктімен анықталған жер (су) бетінде әуе кемесі ұшуының берілген (белгіленген) траекториясының проекциясы;

51) ұшу ақпаратының ауданы (FIR) – шегінде ұшу-ақпараттық қызмет көрсету және авариялық хабардар ету қамтамасыз етілетін белгілі бір өлшемдегі әуе кеңістігі;

52) халықаралық әуе трассасы – халықаралық ұшуларға арналған ашық әуе трассасы;

53) эшелондау – әуе кемелерін әуе кеңістігінде белгіленген аралықтарға тік, бойлай немесе бүйірлей шоғырландыру;

54) NOTAM-офис – NОТАМ хабарламасын шығаратын аэронавигациялық қызмет көрсетушінің құрылымдық бөлімшесі;

55) NОТАМ хабарламасы – кез келген аэронавигациялық жабдықты, қызмет көрсетуді және қағиданы қолданысқа енгізу, жай-күйі немесе өзгерту туралы ақпаратты, сондай-ақ ұшуды орындаумен байланысты қауіп туралы алдын ала ескертудің персонал үшін маңызды мәні бар қауіп туралы ақпаратты, сондай-ақ өзге де аэронавигациялық ақпаратты қамтитын хабарлама.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік радиолокациялық тану жүйесімен жабдықталған мемлекеттік авиациядағы әуе кемелері, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшуды мемлекеттік радиолокациялық тану жүйесі аппаратурасы арқылы орындайды.

4. Осы Қағиданы Қазақстан Республикасының барлық мемлекеттік органдары, республикалық маңызы бар облыстардың, қалалардың және астананың, облыстық маңызы бар аудандардың, қалалардың жергілікті атқарушы органдары, әуе кеңістігін пайдаланушылар, сондай-ақ әуе қозғалысына қызмет көрсету (бұдан әрі - ӘҚК) немесе әуе қозғалысын басқару (бұдан әрі - ӘҚБ) органдары қолданады.

2. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің құрылымы мен сыныптамасы
§ 1. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің құрылымы

5. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
6. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7. Әуе кеңістігінің құрылымы мынадай элементтерді қамтиды:

1) ұшу ақпаратының аудандары (аймақтар) және диспетчерлік аудандар;

2) әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттары;

3) тораптық диспетчерлік аудандар, диспетчерлік аймақтар мен әуеайлақтағы қозғалыс аймақтары;

4) бақыланбайтын әуе кеңістігінің аудандары;

5) мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтары;

6) тыйым салынған аймақтар;

7) қауіпті аймақтар;

8) ұшуды шектеу аймақтары;

9) әуе трассалары;

10) жауапкердің (транспондердің) міндетті түрде болуы талап етілетін әуе кеңістігінің аймағы (TMZ);

11) радиобайланыс міндетті түрде жүргізілетін әуе кеңістігінің аймағы (RMZ);

12) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймағы;

13) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына арналған әуе кеңістігінің аймағы;

14) FRA.

Әуе қозғалысына қызмет көрсетуді қамтамасыз ету туралы шешім қабылданған әуе кеңістігінің белгілі бір бөліктері мен белгілі бір әуеайлақтар әуе қозғалысына қызмет көрсету түріне сәйкес белгіленуге тиіс.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7-1. Әуе қозғалысына қызмет көрсету қамтамасыз етілуге тиіс әуе кеңістігін бөлу ӘҚҚ маршруттарының құрылымына және тиімді қызмет көрсетуге негізделеді.

Ұлттық шекарадан тыс жатқан әуе кеңістігін бөлу жөніндегі келісім әуе қозғалысына қызмет көрсетуге мүмкіндік берген жағдайда орынды болады.

Әуе кеңістігін бөлу мемлекеттік шекараны ескере отырып жүзеге асырылған жағдайда, іргелес мемлекетпен уағдаластық негізінде басқаруды тапсырудың ыңғайлы орналасқан нүктесін белгілеу қажет.

Ескерту. Қағидалар 7-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-2. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі тігінен ұшу ақпаратының екі ауданына бөлінеді: жоғарғы және төменгі аудан. Жоғарғы және төменгі аудан арасындағы шекара сынап бағанасынан (1013,25 гектопаскаль/милибарр) 760 мм атмосфералық қысымға сәйкес келетін деңгейден FL 245 (7450м) биіктікте белгіленеді.

Ескерту. Қағидалар 7-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-3. Аспаптар бойынша ұшу қағидалары (бұдан әрі – АҰҚ) бойынша ұшуларға диспетчерлік қызмет көрсетуді қамтамасыз етуге шешім қабылданған әуе кеңістігінің бөліктері диспетчерлік аудандар, әуеайлақ аудандары (тораптық диспетчерлік аудандар) немесе диспетчерлік аймақтар ретінде белгіленеді.

ВҰҚ бойынша ұшуды орындауды да қамтамасыз ететін диспетчерлік қызмет көрсетілетін әуе кеңістігінің бақыланатын бөліктері В, C немесе D сыныбындағы әуе кеңістігі ретінде белгіленеді.

Ескерту. Қағидалар 7-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-4. Диспетчерлік аудандар мен диспетчерлік аймақтар ұшу ақпаратының ауданы шегінде белгіленген жағдайда, олар осы ұшу ақпараты ауданының құрамдас бөлігі болып табылады.

Ескерту. Қағидалар 7-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-5. Қозғалысқа диспетчерлік қызмет көрсетуге шешім қабылданған әуеайлақтар бақыланатын әуеайлақтар болып белгіленеді. Әуеайлақтағы қозғалысқа диспетчерлік қызмет көрсету қамтамасыз етілмейтін әуеайлақтар бақыланбайтын әуеайлақтар болып белгіленеді.

Ескерту. Қағидалар 7-5-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-6. Әуе трассалары мен тораптық диспетчерлік аудандарды қамтитын диспетчерлік аудандардың шекаралары АҰҚ немесе олардың бөліктері бойынша әдетте, осы ауданда пайдаланылатын навигациялық құралдардың мүмкіндіктері ескерілген әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсетудің тиісті түрлерін қамтамасыз ету орынды болатын ұшулардың траекториясын қосу үшін қажетті әуе кеңістігін қамтуы үшін белгіленеді.

Диспетчерлік ауданның төменгі шекарасы жер немесе су бетінен 200 биіктікте белгіленеді.

Осы Қағидалардың 37-тармағының ережелерін ескере отырып диспетчерлік ауданның жоғарғы шекарасы мынадай:

1) әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсету осы шекарадан жоғары қамтамасыз етілмеген;

2) осы диспетчерлік аудан жоғарғы диспетчерлік ауданнан төмен орналасқан және оның жоғарғы шекарасы жоғарғы диспетчерлік ауданның төменгі шекарасына сәйкес келген жағдайда белгіленеді.

Ескерту. Қағидалар 7-6-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-7. Диспетчерлік аймақтардың бүйірлік шекаралары әуеайлақтарға келген және әуеайлақтардан ұшып шығатын әуе кемелерінің АҰҚ бойынша ұшу траекториясын өтетін, диспетчерлік ауданға кірмейтін әуе кеңістігінің бөлігін қамтиды.

Диспетчерлік аймақтардың шеткі шекаралары тиісті әуеайлақ немесе әуеайлақтар орталығынан қонуға бет алу жүргізілетін бағытта кемінде 9,3 км қашықтықта болады. Диспетчерлік аймақ екі немесе бір-біріне жақын орналасқан бірнеше әуеайлақты қамтуы мүмкін.

Егер диспетчерлік аймақ диспетчерлік ауданның бүйірлік шекаралары шегінде орналасқан болса, ол жер бетінен кем дегенде диспетчерлік ауданның төменгі шекарасына дейін жайылады. Қажет болған жағдайда, жоғарғы шекараны диспетчерлік ауданның төменгі шекарасынан жоғары етіп белгілеуге болады.

Ескерту. Қағидалар 7-7-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-8. E немесе G сыныптарының кеңістігі бөлігінде ВҰҚ бойынша ұшу, сондай-ақ радиобайланыс міндетті жүргізілетін әуе кеңістігі аймағы ретінде белгіленген G сыныбының әуе кеңістігі бөлігінде АҰҚ бойынша ұшу, егер аталған аудан үшін жауапты әуе қозғалысына қызмет көрсету органымен алдын ала өзгеше келісілмеген болса, белгіленген жұмыс регламентінде "әуе-жер" екіжақты радиобайланысын жүргізу кезінде орындалады.

Жауап бергіш (транспондер) міндетті түрде болатын әуе кеңістігі аймағындағы (TMZ) әуе кемелерінің барлық ұшулары, егер аталған аудан үшін жауапты әуе қозғалысына қызмет көрсету органымен алдын ала өзгеше келісілмеген болса, қосылған жауап бергіш (транспондер) арқылы жүргізілуге тиіс.

Ескерту. Қағидалар 7-8-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-9. Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына арналған әуе кеңістігі аймақтарының шекаралары (UFZ – unmanned flight zone) тыйым салынған және қауіпті аймақтарды, ұшуды шектеу аймақтарын және пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймақтарын қоспағанда, жер бетінен 200 метр биіктікке дейінгі республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың әкімшілік шекаралары шегінде белгіленеді.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы үшін әуе кеңістігі аймақтарының шекаралары осы Қағидаларға 3-1-қосымшада келтірілген тәртіпке сәйкес белгіленеді.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы үшін әуе кеңістігі аймақтарының шегінде пилотсыз әуе кемелерінің барлық ұшулары қашықтықтан сәйкестендіру жүйесі қосылған кезде орындалуы тиіс.

Ескерту. Қағидалар 7-9-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
8. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9. Әуе кеңістігі құрылымы элементтерінің шекаралары географиялық координаттар мен биіктіктер бойынша белгіленеді. Әуе кеңістігі құрылымының элементтерін пайдалану шекаралары мен талаптары азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін Әуе кемелерін пайдаланушыларды аэронавигациялық ақпаратпен қамтамасыз ету қағидаларына сәйкес аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Ескерту. 9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

10. Ұшу ақпараты аудандары (аймақтары) мен диспетчерлік аудандардың тізбесін және олардың шекараларын азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты аэронавигациялық қызмет көрсетуші айқындайды және ол аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Тораптық диспетчерлік аудандардың және диспетчерлік аймақтардың шекараларын, TMZ және RMZ аэронавигациялық қызмет көрсетуші әзірлейді және ол аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Бақыланбайтын әуеайлақтың әуеайлақтық қозғалыс аймағының шекараларын әуеайлақты пайдаланушы әзірлейді, ол жауапкершілік ауданында әуеайлақ орналасқан әуе қозғалысына қызмет көрсету және (немесе) әуе қозғалысын басқару органымен келісіледі және ол аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Әуе қозғалысын басқару аудандарының (аймақтарының) шекаралары ұшу ақпараты аудандарының (аймақтарының) және диспетчерлік аудандардың шекараларына сәйкес келеді.

FRA, оның негізгі нүктелерін, шекаралары мен жұмыс уақытын аэронавигациялық қызмет көрсетуші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісу бойынша айқындайды және ол аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Еркін маршруттаудың әуе кеңістігінің мақсаттары үшін негізгі нүктелер мыналарға бөлінеді:

1) кіру және шығу;

2) аралық;

3) келу маршрутына қосылу нүктесі;

4) ұшып шығу маршрутына қосылу нүктесі.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
11. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

12. Әуе трассалары азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Әуе трассаларын пайдалануға беру қағидаларына сәйкес пайдалануға беріледі. Әуе трассалары бойынша сипаттамаларға (PBN) негізделген навигацияны қолдану үшін азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйыммен келісу бойынша аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес навигациялық ерекшеліктерді белгілейді.

Халықаралық әуе трассаларын ашу шекаралас мемлекеттердің құзыретті органдарымен және Халықаралық азаматтық авиация ұйымымен (бұдан әрі – ИКАО) келісу бойынша жүзеге асырылады.

Әуе трассаларының жабдықтарын ұшуды радиотехникалық қамтамасыз ету құралдарымен қамтамасыз етуді аэронавигациялық қызмет көрсетуді беруші жүзеге асырады.

      Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (01.08.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      13. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      14. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      15. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

16. Әуеайлақ аудандарының (тораптық диспетчерлік аудандардың) шекараларын анықтаған кезде ұшып шығу және қонуға бет алу, екінші айналымға кету, күту аймағында ұшу схемалары, сондай-ақ аспаптар (SID) бойынша ұшып шығу, аспаптар (SТАR) бойынша ұшып келудің стандартты маршруттары, әуе трассаларына кіру (олардан шығу) маршруттары ескеріледі.

Көрсетілген схемаларды әзірлеу авиация саласындағы уәкілетті органдар бекітетін Қазақстан Республикасының азаматтық және (немесе) мемлекеттік авиациясы салаларында ұшуды жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
17. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

17-1. Атыс, ракета ұшыруды, жарылыс жұмыстарын, басқарылмайтын аэростаттарды (осы Қағиданың 22-тармағының 5) тармақшасында көрсетілген басқарылмайтын зондтарды немесе аэростаттарды қоспағанда) жүргізумен байланысты жұмыстар жүргізілетін және ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін өзге де қызмет жүзеге асырылатын әрбір объект (полигон, атыс орны, оқу орталығы, карьер, кен орны, кеніш, қима) үшін меншік иесі немесе объектіні пайдалануға жауапты орган ӘҚБ орталықтарымен өзара іс-қимыл жөніндегі келісімді әзірлейді, онда ӘҚБ орталығы мен ӘҚҚ органы арасындағы жұмысты бастау және тоқтату уақыты, тік және көлденең шекараларды белгілеу бойынша үйлестіру шаралары және өзара іс-қимыл бойынша шаралар көрсетіледі. Өзара іс-қимыл жөніндегі келісім жауапкершілік ауданында объект орналасқан ӘҚБ орталығымен және ӘҚҚ органымен келісіледі және объектінің жауапты тұлғасы (басшысы) бекітеді.

Өзара іс-қимыл жөніндегі келісімді келісу кезінде ӘҚҚ органы ұшуды жүргізу кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында тік және көлденең шекараларды, сондай-ақ қолданылу кезеңін өзгертуге бастама жасай алады.

Ескерту. Қағидалар 17-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

17-2. Елді мекендердің тығыз қоныстанған аудандарында пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуларды, сондай-ақ осы Қағидалардың 82-1-тармағында көрсетілген ұшуларды орындау кезінде пайдаланушы Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларында айқындалатын нысан бойынша ПАЖ пайдаланушы мен ӘҚБ тиісті орталығы арасындағы өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулықты әзірлейді, бекітеді және ӘҚБ орталығына және жауапкершілік аймағында ұшуларды орындау жоспарланған ӘҚҚ органына келісуге ұсынады.

Ескерту. 2-тарау 17-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

18. Мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтары деп сынақ ұшуларын, әуеде отын құю, аз және өте аз биіктікте ұшуды, зымыранды ұшыру, әуедегі атыстарды және басқа да арнайы ұшуды орындау үшін арнайы белгіленген белгіленген өлшемдегі әуе кеңістігі.

19. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

20. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде тыйым салынған аймақтар маңызды мемлекеттік нысандарды, негізгі өнеркәсіптік кешендерді (атом электр станциялары, ядролық-радиациялық нысандар, химиялық қауіпті нысандар, сондай-ақ елдің ұлттық қауіпсіздігі тұрғысынан басқа да аса маңызды нысандар), күзетілетін нысандарды әуе кеңістігінде болуы мүмкін оқиғалардың нәтижесінде туындайтын зиянды әсерден және бүлінулерден қорғау үшін белгіленеді. Тыйым салынған аймақтар аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

21. Қауіпті аймақтарды, ұшу шектелген аймақтарды мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы (бұдан әрі – ӘҚБ БО) белгілейді және NОТАМ хабарламасы арқылы пайдаланушылардың назарына жеткізеді немесе аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады. Мүддесіне орай қауіпті аймақ, ұшуға шектеу қойылған аймақ белгіленетін әуе кеңістігін пайдаланушылар қауіпті аймақты, ұшуға шектеу қойылған аймақты белгілеу үшін қауіпті аймақ, ұшуға шектеу қойылған аймақ іске қосылғанға дейін 9 тәуліктен кешіктірмей ӘҚБ БО-ға қауіпті аймақты, ұшуға шектеу қойылған аймақты олардың тік және көлденең шекараларын, әрекет ету кезеңін және жүзеге асырылатын қызметтің сипатын көрсете отырып белгілеуге сұрау салуды жібереді.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

22. Қауіпті аймақтар ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін кез келген қызмет түрлерінің мүддесі үшін Қазақстан Республикасының ӘҚҚ немесе ӘҚБ органдарының жауапкершілік аймағындағы шекара маңы белдеуінен тыс Каспий теңізі акваториясының үстінде белгіленеді.

Егер осы аймақтағы қызмет әуе кеңістігін пайдаланушылар хабардар етілуі қажет тәуекелмен байланысты болғанда, қауіпті аймақтар ӘҚБ БО шешімі бойынша Қазақстан Республикасы аумағының үстінде белгіленуі мүмкін.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Ұшуды шектеу аймақтары Қазақстан Республикасы аумағының үстінде, сондай-ақ аумақтық сулардың үстінде мыналармен байланысты қызметтің мынадай қызмет түрлерінің мүддесі үшін белгіленеді:

1) атыстардың барлық түрлерін жүргізу аудандары;

2) зымырандарды ұшыру;

3) жарылыс жұмыстары;

4) мемлекеттік табиғи қорықтар;

5) ұлттық саябақтар;

6) тарих және мәдениет ескерткіштері;

7) мүдделі мемлекеттік органдардың ұсынысы бойынша қорғалатын объектілердің үстінде;

8) оқ-дәрілер сақталатын объектілерде олармен жұмыстар жүргізу;

9) атмосферада ғылыми зерттеулерді жүзеге асыру;

10) электромагниттік сәулелену;

11) жарық сәулелену;

12) басқарылмайтын аэростаттарды немесе зондтарды (осы Қағидалардың 83-1-тармағына сәйкес жеңіл деп жіктелетін басқарылмайтын аэростаттарды немесе зондтарды қоспағанда) іске қосу аудандары;

13) тасымалдағыш зымырандардан бөлінетін бөліктердің құлау аймақтары.

Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23-1. Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймақтары белгіленген шарттарға сәйкес пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын толық немесе ішінара шектеуге арналған.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеудің тұрақты жұмыс істейтін аймақтары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілерді айқындау қағидаларында көрсетілген мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілердің, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің объектілерінің, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің қылмыстық-атқару жүйесі объектілерінің үстінде белгіленеді.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтары басқа мемлекеттік объектілердің, мүдделі мемлекеттік органдарды ұсыну жөніндегі сыни инфрақұрылым объектілерінің үстінде, сондай-ақ бақыланатын әуеайлақтардың маңында белгіленуі мүмкін.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтар осы Қағидаларға 3-1-қосымшада келтірілген тәртіпке сәйкес белгіленеді.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтарды белгілеу кезінде мыналар ескерілуі мүмкін:

1) ПӘК-тың құрылыс түрі;

2) ПӘК-тың ең жоғары ұшу салмағы;

3) ПӘК қозғалтқышының түрі (электр, ішкі жану қозғалтқышы);

4) авиациялық жұмыстардың түрі.

Ескерту. Қағидалар 23-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

24. Егер мүддесіне орай қауіпті аймақ, ұшуға шектеу қойылған аймақ, пилотсыз әуе кемелерінің шектеу қойылған аймағы белгіленген қызмет тұрақты сипатта болмаса, қауіпті аймақтың, ұшуға шектеу қойылған аймақтың және пилотсыз әуе кемелерінің шектеу қойылған аймағының әрекеті уақыт кезеңімен шектеледі.

Уақыт кезеңімен шектелген қауіпті аймақтардағы, ұшуға шектеу қойылған аймақтардағы қызмет туралы мәліметтер осы Қағидаларға 3-қосымшада көзделген әуе кемелерінің қозғалысы және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүргізу туралы хабарламалардың түрлеріне сәйкес NOTAM хабарламасы арқылы жеткізіледі.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтарын уақытша белгілеу туралы мәліметтерді әуе кеңістігін пайдаланушыларға жауапкершілік аймағында осы аймақ белгіленген ӘҚБ орталықтары жеткізеді.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

25. Әуе кемелері ойламаған жерден қауіпті аймаққа, ұшуларды шектеу аймағына ұшып кірген жағдайда, сондай-ақ осы Қағиданың 27-тармағының 2) - 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда әуе кеңістігін пайдалану қызметі аталған аймақтарда шектетіледі немесе тоқтатылады.

26. Мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган тыйым салынған аймақтарды осындай аймақтарды белгілеуге мүдделі адамдардың ұсынысы бойынша белгілейді.

Тыйым салынған аймақтар мен ұшуларды шектеу аймақтарының тізбесі Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметімен және ұлттық қауіпсіздік органдарымен келісіледі.

Ескерту. 26-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 16.10.2014 N 1098 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

26-1. Тыйым салынған аймақтарды, қауіпті аймақтарды, ұшу шектелген аймақтарды бастапқы белгілеген кезде әр аймаққа белгі тағайындалады.

Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймақтары үшін әрбір аймаққа белгі осы аймақ тұрақты негізде белгіленгенде ғана беріледі.

Ескерту. Қағидалар 26-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

26-2. Берілген белгі осы аймаққа қатысты барлық кейінгі өзгерістерде аймақты белгілеу үшін пайдаланылады.

Ескерту. Қағидалар 26-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

26-3. Белгілеу әріптер мен цифрлардың мынадай тобынан құралады:

1) әріптік белгілеу UA;

2) Р әрпі – тиісінше тыйым салынған аймақ үшін, R әрпі – ұшуды шектеу аймағы үшін. RU әріптері –пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймағы үшін және D әрпі – қауіпті аймақ үшін;

3) Қазақстан Республикасының аумағы шегінде қайталанбайтын нөмір.

Ескерту. Қағидалар 26-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27. Қызмет тұрақты негізде жүзеге асырылатын тыйым салынған аймақтардағы, ұшуды шектеу аймақтарындағы немесе пилотсыз әуе кемелерінің ұшуларына шектеу қойылған аймақтарындағы әуе кеңістігін пайдалануға төмендегі жағдайлардан басқа жағдайларда тыйым салынады:

1) мүддесі үшін осындай аймақтар белгіленген адамдардың әуе кеңістігін пайдалануы;

2) тәртіп бұзушы әуе кемелерін ұстау үшін ұшуды орындау, сондай-ақ мемлекет мүддесінде басқа да шұғыл тапсырмаларды орындау;

3) төтенше жағдайларда іздестіру-құтқару жұмыстарын және көмек көрсету жұмыстарын жүргізу мақсатында ұшуларды орындау;

4) әуе кемелерінің Қазақстан Республикасымен жасалған халықаралық шарттарға сәйкес жүзеге асырылатын ұшуларды орындауы.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

28. Осы Қағидалардың 27-тармағында көзделмеген жағдайларда, қызмет тұрақты негізде жүзеге асырылатын тыйым салынған аймақтағы немесе ұшуды шектеу аймағындағы әуе кеңістігін пайдалану қажет болған кезде әуе кеңістігін пайдаланушылар мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның рұқсатын алады.

Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

28-1. Қауіпті аймақтың әуе кеңістігін пайдалануға әуе кемесінің командирі осы әуе кеңістігінің ұшуы кезінде ұшу үшін елеулі салдарлар туындамайтыны туралы шешім қабылдаған жағдайда ғана жол беріледі.

Ескерту. Қағидалар 28-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

29. Қазақстан Республикасының аумағы үстімен, оның Мемлекеттік шекарасы бойымен шекаралық белдеу - Қазақстан Республикасының құрлықтағы Мемлекеттік шекарасымен шектесетін, ені 25 километр болатын, сондай-ақ аумақтық су үстіндегі ені 12 теңіздік миля болатын (22.2 километр) әуе кеңістігі белгіленеді.

30. Шекаралық белдеу үстіндегі әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызмет жүргізу Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің шекара қызметі органдарымен, ӘШҚҚ әскерлерінің органдарымен, әуе қозғалысын басқару органдарымен қызмет басталғанға дейін 5 тәулік бұрын келісіледі.

Әуе кемесінің экипажы әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органымен радиобайланысқа шықпай, шекаралық белдеуде ұшпайды.

30-1. Пилотсыз әуе кемелерінің шекаралық белдеудің үстіндегі әуе кеңістігінде ұшуы "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 33-бабының 4-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 2-тарау 30-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

31. Шекаралық белдеудегі әуе кеңістігін пайдалану кезінде әуе қозғалысына қызмет көрсету маршрутынан және ұшу маршрутынан мәжбүрлі ауытқу Қазақстан Республикасының аумағына қарай жасалады.

31-1. Ұшып шығу, ұшып келу, әуеайлақтарға қонуға кіру және екінші айналымға кету схемалары әуе кемелерінің елді мекендер үстінен ұшып өтуін болдырмауға, ал болдырмау мүмкін болмаса, барынша шектеуге тиіс. Мұндай схемаларды (маршруттарды) белгілеу тәртібі азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларында және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ұшуды жүргізу қағидаларында айқындалады.

Ескерту. Қағида 31-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (01.08.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

32. Адамдардың өмірін құтқару және денсаулығын қорғау, қылмыстардың жолын кесу және ашу жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру мақсатында әуе кемелерінің белгіленген схемалардан (маршруттардан) тыс елді мекендердің халық тығыз орналасқан аудандарының үстінен ұшуы, сондай-ақ авиациялық жұмыстарды, парашюттен секіруді орындау, пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшулар, байланатын аэростаттардың көтерілуі осындай ұшуларды ұйымдастырушының ұшуды орындау қауіпсіздігін қамтамасыз етуімен, көрсетілген іс-шараларды іске асыруды қамтамасыз ететін биіктікте орындалады.

Ұшу және қону кезеңімен, адамдардың өмірін құтқару және денсаулығын қорғау, қылмыстардың жолын кесу және ашу жөніндегі іс-шаралармен байланысты ұшуларды, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің күзет іс-шараларын өткізу шеңберінде орындалатын ұшуларды қоспағанда, белгіленген схемалардан (маршруттардан) тыс бақыланатын әуе кеңістігіндегі елді мекендердің үстінен визуалды ұшу (бұдан әрі – ВҰҚ) қағидалары бойынша азаматтық әуе кемелерінің ұшуларын орындауды келісуді әуе кемесін пайдаланушы осы Қағидалардың 63-тармағына сәйкес жүзеге асырады.

Белгіленген схемалардан (маршруттардан) тыс елді мекендердің үстінен КШҰ қағидалары бойынша мемлекеттік әуе кемелерінің ұшуына және авиацияның барлық түріндегі пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына рұқсат беруді ӘҚБ орталықтары осы Қағидалардың 4-бөлімінде көзделген тәртіппен ұшу жоспарын (әуе кеңістігін пайдалануға өтінім) ұсынған кезде жүргізеді.

ӘҚБ орталықтары осындай ұшуларды келісу кезінде:

1) мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның арнайы рұқсаты берілген ұшуларды қоспағанда, тыйым салынған аймақтарға және шектеу аймақтарына кіруді болдырмайды;

2) осы Қағидалардың 82-2-тармағында көзделген қажетті келісулердің болуын тексереді.

Күзет іс-шараларын жүргізу кезеңінде, пилотсыз әуе кемелерін қоса алғанда, әуе кемелерінің елді мекендер үстінде ұшуы Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдарымен және Мемлекеттік күзет қызметімен келісіледі.

Бақыланбайтын әуе кеңістігінде ВҰҚ қағидалары бойынша ұшуларды орындау кезінде әуе кемесін пайдаланушы, егер бұл ұшуға арналған тапсырмада немесе ұшу жоспарында көзделмесе, елді мекендердің үстінен ұшуды орындамайды.

Ескерту. 32-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
33. алып тасталды - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

34. Әуе кемелерінің дыбыстан жоғары жылдамдықта ұшуына мемлекеттік авиацияның арнайы ұшу аймақтарында ғана немесе 11000 метрден астам биіктікте ғана рұқсат етіледі.

35. Әуе кемелері мен басқа да ұшу аппараттарын көрсетуге арналған ұшуды орындау үшін арнайы аймақтар (ұшу аймақтары) белгіленеді, бұлар белгілі бір аудандардан тысқары немесе елді мекендердің үстінде әуе кемесінің немесе ұшу аппаратының тұрғын үйлер алабы мен шоғырланған адамдар үстіне құлауын болғызбайтын қажетті қауіпсіздік шаралары сақтала отырып, бөлінген әуе кеңістігіне орналасады.

Әуе кемелері мен басқа да ұшу аппараттарын көрсетуге және таныстыруға арналған ұшуды ұйымдастырушы олардың орындалуы жөнінде арнайы нұсқаулық әзірлейді.

§ 2. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің сыныптамасы

36. ӘҚҚ әуе кеңістігі мынадай сыныптарға жіктеледі және былайша белгіленеді:

А сыныбы. АҰҚ бойынша ұшуларға ғана рұқсат беріледі; барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетумен және эшелондаумен қамтамасыз етіледі.

В сыныбы. АҰҚ және ВҰҚ бойынша ұшуларға рұқсат беріледі; барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетумен және эшелондаумен қамтамасыз етіледі.

С сыныбы. АҰҚ және ВҰҚ бойынша ұшуларға рұқсат беріледі; барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетумен қамтамасыз етіледі және АҰҚ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелері АҰҚ және ВҰҚ бойынша ұшуды орындайтын өзге әуе кемелеріне қатысты эшелонданады. ВҰҚ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелері АҰҚ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелеріне қатысты эшелонданады және ВҰҚ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелерінің қозғалысына қатысты ақпарат алады.

D сыныбы. АҰҚ және ВҰҚ бойынша ұшуларға рұқсат беріледі; барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетумен қамтамасыз етіледі; АҰҚ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелері АҰҚ бойынша ұшуды орындайтын өзге әуе кемелеріне қатысты эшелонданады және ВҰҚ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелерінің қозғалысына қатысты ақпарат алады; ВҰҚ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелері барлық басқа әуе кемелерінің қозғалысына қатысты ақпарат алады.

Е сыныбы. АҰҚ және ВҰҚ бойынша ұшуларға рұқсат беріледі; АҰҚ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетумен қамтамасыз етіледі және АҰҚ бойынша ұшуды орындайтын басқа әуе кемелеріне қатысты эшелонданады. Барлық әуе кемелері мүмкіндігінше қозғалыс туралы ақпарат алады. Бақыланатын аймақтарда Е сыныбы пайдаланылмайды.

G сыныбы. АҰҚ және ВҰҚ бойынша ұшуларға рұқсат беріледі және сұрау салуы бойынша ұшу-ақпараттық қызмет көрсетіледі.

G сыныбындағы әуе кеңістігі бақыланбайтын әуе кеңістігі болып табылады. Құтқару және іздестіру үшін хабарландыруды ұйымдастыру пайдаланушыларға және (немесе) әуе кемесінің (ұшу аппараттары) иелеріне жүктеледі.

Ұшу түрін анықтайтын ерекшеліктер, әуе кемелерін өзара эшелондау, әуе қозғалысына қызмет көрсету түрі, әрбір сыныптағы радиобайланысқа қойылатын талаптар осы Қағидаларға 2-қосымшада айқындалады.

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде белгіленген сыныптардың шекаралары аэронавигациялық ақпарат құжаттарында жарияланады.

Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

37. Бір сыныпты ӘҚҚ әуе кеңістігі тік жазықтықта басқа сыныпты ӘҚҚ әуе кеңістігіне түйіскен жерінде, яғни олардың біреуі екіншісінің үстінде тұрса, жалпы эшелонда ұшулар талаптары аса қатаң емес әуе кеңістігінің сыныбы үшін белгіленген талаптарды сақтаумен орындалады және оған тиесілі қызмет көрсетумен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 37-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

§ 3. Әуе кеңістігінің құрылымын жетілдіру жөніндегі іс-шаралар

Ескерту. 3-параграф алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау және үйлестіру

44. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау мақсаты Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызмет қауіпсіздігін және үнемділігін қамтамасыз ету болып табылады.

45. Әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауды азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты аэронавигациялық қызметті көрсетуді берушінің Әуе қозғалысын жоспарлаудың бас орталығы (бұдан әрі – ӘҚЖ БО) ӘҚБ БО-мен бірлесіп жүзеге асырады.

Ескерту. 45-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

46. ӘҚЖ БО әуе кеңістігін пайдалануды жалпы әуе қозғалысы үшін барлық ұсынылған ұшу жоспарлары негізінде жоспарлауды жүзеге асырады.

Ескерту. 46-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

47. ӘҚБ БО операциялық әуе қозғалысы үшін ұсынылған барлық ұшу жоспарлары, сондай-ақ әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімдер негізінде әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауды жүзеге асырады.

Ескерту. 47-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

48. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдалануды алдын ала, тәуліктік, ағымдағы жоспарлауды және өзара ақпаратпен алмасуды жүзеге асырады.

49. Әуе кеңістігін пайдалануды алдын ала жоспарлау, әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлауға және оны қамтамасыз етуге байланысты мәселелерді келісу мақсатында әуе кеңістігін пайдалану жоспарланған күннен екі және одан көп тәулік бұрын жүзеге асырылады.

50. Әуе кеңістігін пайдалануды тәуліктік жоспарлау әуе кеңістігін жерге, уақытқа және биіктікке бөлу мақсатында әуе кеңістігін пайдаланар қарсаңында жүзеге асырылады.

51. Әуе кеңістігін пайдалануды ағымдағы жоспарлау жоспарланған қызметтің және жоспары ағымдағы тәулік ішінде келіп түсетін қызметтің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігін жерге, уақытқа және биіктікке қайта бөлу арқылы тәуліктік жоспарды орындау барысында жүзеге асырылады.

52. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО-ның жоспарлау нәтижелер бойынша жасалған әуе кеңістігін алдағы тәуліктерде пайдалану жоспарлары ӘШҚҚ әскерлері органына, әуе қозғалысына қызмет ету органдарына әуе қозғалысын басқару органдарына таратылады.

Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары әуе кеңістігін пайдаланудың жасалған жоспарын өзінің жауапкершілік аймағындағы әуежайлардың өндірістік-диспетчерлік қызметтеріне жеткізеді.

53. ӘҚЖ БО және ӘҚБ БО арасында әуе кеңістігін пайдалануды үйлестіруді қалыптасқан әуе, метеорологиялық, аэронавигациялық жағдайға байланысты әуе кеңістігін пайдаланушы мәлімдеген қызметті қамтамасыз ету мақсатында және әуе кеңістігін пайдаланудағы басымдықтарға сәйкес азаматтық-әскери үйлестіру тобы жүзеге асырады.

Ескерту. 53-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

54. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау мен үйлестіру барысында, әуе кеңістігін пайдалану мен ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету басымдықтарына қарай, әуе кеңістігін пайдаланушылар сұраған әуе кеңістігін пайдалану талаптарына қажеттігіне қарай (жер, уақыт пен биіктік) өзгерістер енгізеді. Әуе кеңістігін пайдаланудың сұралған талаптарына өзгерістер туралы өтінім (ұшу жоспарын) берген әуе кеңістігін пайдаланушыға хабарланады.

55. Әуе кеңістігін пайдалану жоспары төмендегідей бөлінеді:

1) әуе кемелерінің ұшу жоспарлары;

2) басқарылатын аэростаттардың, дирижабльдердің ұшу жоспарлары;

3) планерлердің (дельтапландар мен парапландардың) ұшуы кезінде әуе кеңістігін пайдалану жоспарлары;

4) пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуды орындау кезінде әуе кеңістігін пайдалану жоспарлары;

5) басқарылмайтын аэростаттарды (зонд-шар) ұшыру, атыс, ракета ұшыру және жару жұмыстарын жүргізу жоспарлары.

Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

56. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО арасындағы алынған ұшу жоспарларымен өзара алмасу, әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлау мен үйлестіруді қамтамасыз ету мақсатында ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО арасындағы келісім бойынша жүзеге асырылады.

57. Әуе кеңістігін пайдаланушылардың әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарының әуе кеңістігін пайдалануға (ұшуларды орындауға) қатысты беретін хабарламалары осы Қағиданың 3-қосымшасындағы талаптарға сәйкес қолданылады.

4. Ұшу жоспары. Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінім

58. Ұшу жоспары А, B, С, D және E кластарының әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат алу үшін, сондай-ақ пайдаланушының сұрау салуы бойынша әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарын хабардар ету және ұшу-ақпараттық қызмет көрсету мақсатында G класының әуе кеңістігін пайдалану кезінде ұсынылады.

Басқарылатын аэростаттың немесе дирижабльдің ұшу жоспары туралы хабарлама әуе кеңістігінің класына қарамастан әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат алу үшін беріледі.

Басқарылатын аэростаттың немесе дирижабльдердің күзетілетін объектілердің үстінен ұшуларын пайдаланушылар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметімен осындай ұшулар басталғанға дейін кемінде 5 (бес) жұмыс күні бұрын келіседі.

Ескерту. 58-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

59. Әуе кеңістігін пайдаланушы ӘҚЖ БО интернет-ресурсы арқылы немесе ортақ әуе қозғалысына қатысатын әуе кемелерінің ұшуларды орындауы кезінде ӘҚҚ қызметінің жақын жердегі "Брифинг" тобына ұшу жоспарын ұсынады.

Ескерту. 59-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

60. Ұшу жоспарын әуе кеңістігін пайдаланушы ӘҚБ БО-ға немесе операциялық әуе қозғалысына қатысатын әуе кемелерінің ұшулары орындалғанда жақын жердегі әуе қозғалысын басқару орталығына ұсынады.

Ескерту. 60-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

61. Ұшу жоспары төмендегі нысандардың бірінде ұсынылады:

1) деректерді берудің авиациялық жерүсті желілері арқылы таратылатын хабарлама және ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған телеграфтық хабарламалар;

2) ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған факсимильдік хабарламаны қоса алғанда, қағаз жеткізгіштегі хабарлама;

3) ұсынылған жоспар туралы ақпарат немесе ағымдағы жоспарға жасалатын өзгерістер туралы ақпарат жазылған әуе кемесінің бортынан берілетін экипаж хабарламасы;

4) ортақ пайдаланымдағы байланыстың телефон желісін немесе Интернет желісін пайдалану арқылы берілетін, ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған хабарлама.

Ұсынылған жоспар туралы ақпарат қамтылған, Интернет желісі пайдаланылған хабарлама аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің интернет-ресурсына беріледі. Мұндай жоспарларды беру үшін әуе кеңістігін пайдаланушылар ұшуды орындау құқығын куәландыратын қолданыстағы құжаттар болған жағдайда аэронавигациялық қызмет көрсетуді берушінің интернет-ресурсында тіркеуден өтеді.

Ескерту. 61-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

62. Ортақ пайдаланымдағы байланыстың телефондық желісін пайдалану арқылы берілетін, ұсынылған жоспар туралы ақпарат жазылған хабарлама дыбыс жазу аппаратурасын қолдану арқылы бекітіледі.

63. Әуе кемесiнiң ұшу жоспарында:

1) әуе кемесiнiң тану индексi (рейс нөмiрi, әуе кемесiнiң мемлекеттiк және тiркелген тану белгiлерi) туралы;

2) ұшу қағидалары (АҰҚ және ВҰҚ) және ұшу типi (тұрақты (S), тұрақты емес (N), жалпы мақсаттағы авиация ұшуы (G), мемлекеттiк авиация әуе кемесiнiң ұшуы (М), басқа кез келген ұшу (X) үшiн) туралы;

3) әуе кемелерiнiң саны және типi, iзiнiң турбуленттiлiк санаты (азаматтық әуе кемелерi үшiн) туралы;

4) әуе кемесiнiң жабдығы туралы;

5) ұшып шығу әуеайлағы (ұшып шығу пункті) және ұшып шығу уақыты туралы;

6) ұшу маршруты туралы;

7) ұшып баратын әуеайлақ және жалпы есептiк өткен уақыт (қонуға дейiнгi), қосымша әуеайлақтар туралы;

8) ұшу маршрутының ерекшелiктерiн, әуе кемесiнiң тiркеу белгiлерiн, пайдаланушының атауын, әуе кемесiнiң ұшу-техникалық деректерiн, бортта қолданылатын жабдықты сипаттауға қажетті ақпарат және егер үлгi ақпараттан өзгеше болса немесе әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдары тарапынан ерекше қатынасты талап ететiн ақпарат болса өзге де қажетті ақпарат осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес ұшу мәртебесi туралы;

9) отын қорына, борттағы адамдар санына, авариялық-құтқару жабдықтарына қатысты ақпарат қамтылады.

Азаматтық әуе кемесінің ұшу жоспары туралы хабарламаға кіретін ақпараттың үлгілік құрамы (көлемі) және көрсетілген жоспарды беру осы Қағидаларға 3, 5 және 6-қосымшаларда айқындалады.

Ұшуды орындау кезінде рейс нөмірлерінің қайталануын болдырмау мақсатында қазақстандық пайдаланушылар рейстерінің қолданылатын нөмірлерін үйлестіруді ӘҚ БЖО жүзеге асырады.

Басқарылатын аэростаттың немесе дирижабльдің ұшу жоспарына Қағидалардың осы тармағының 1), 3), 5), 6) және 8) тармақшаларында көрсетілген ақпарат енгізіледі.

Авиациялық жұмыстарға, оқу-жаттығу ұшуларына, мәдени-ағарту іс-шараларына, сондай-ақ бақыланатын әуе кеңістігіндегі елді мекендердің үстіндегі ВҰҚ бойынша жеке мақсаттағы ұшуларға байланысты ұшуларды орындау кезінде азаматтық әуе кемесін пайдаланушыға жауапкершілік аймағында ӘҚБ орталығына және ӘҚҚ органына келісуге арналған ұшу жоспарына түсініктеме береді.

Бақыланатын әуе кеңістігінде елді мекен үстіндегі ВҰҚ бойынша ұшуды орындау кезінде ұшу жоспарына түсініктеме:

1) елді мекеннің үстінен ұшу сызбасын (маршрутын), ұшу бейінін;

2) ұшуды ӘҚБ орталығымен және ӘҚҚ органымен келісу тәртібі;

3) орындалатын ұшудың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шаралар;

4) әуе кемесін пайдаланушымен және (немесе) ұшуды ұйымдастырушымен байланыс тәсілдері қамтиды.

Ескерту. 63-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

64. Ұшу жоспары әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарына мыналар басталғанға дейін ұсынылады:

1) диспетчерлік қызмет көрсетумен қамтамасыз етілуі үшін, ұшуға немесе оның бір бөлігіне дейін;

2) қажеттілігі тану немесе ұшу-ақпараттық қызмет көрсету мақсатында туындауы мүмкін ұсталып қалуды болдырмау үшін әуе қозғалысын басқару органдары жасайтын іс-қимылдарды үйлестіру мақсатында бақыланбайтын әуе кеңістігі шегінде орындалатын ұшуға дейін;

3) Мемлекеттік шекараларды кесіп өтетін ұшуға дейін.

Ескерту. 64-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

64-1. Жоспарланған ұшуға немесе ұшудың бір бөлігіне қатысты ақпарат мынадай жағдайларда әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) органдарына ұсынылмайды:

1) әуе шабуылына тойтарыс беру, әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзушылықтардың немесе Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кірудің алдын алу және тоқтату;

2) әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде көмек көрсету, ғарыш аппараттары мен олардың экипаждарын іздеу және эвакуациялау;

3) әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзушылықтардың алдын алу және (немесе) тоқтату және (немесе) жолын кесу.

Ескерту. Қағидалар 64-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

65. Ұшу жоспары ұшу уақытынан кемінде үш сағат бұрын ұсынылатын дирижабльдердің және басқарылатын аэростаттардың ұшуын қоспағанда, ұшу жоспары есептелген ұшу уақытынан кемінде 60 минут бұрын және есептелген ұшу уақытынан 120 сағат бұрын ұсынылады. Есептелген ұшу уақыты деп, егер қолданылатын болса, әуе кемесін бұру-жылжытуды бастау үшін оның тіреуіштерін алып тастау, ал қалған жағдайларда – әуе кемесінің ұшып көтерілу уақыты түсініледі.

Ескерту. 65-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

66. Диспетчерлік қызмет көрсету талап етілетін ұшу жоспары есептелген ұшып шығу уақытынан 60 минут бұрын және есептелген ұшып шығу уақытынан бір тәулік бұрын немесе ұшып жүргенде ұсынылған жағдайда, оның тиісті әуе қозғалысына қызмет көрсету органы алатындай уақытта, әуе кемесінің төмендегілерге ұшып жетуінің есептелген уақытынан 10 минут бұрын ұсынылады:

1) диспетчерлік ауданға кірудің жоспарланған орнына;

2) әуе трассасын қиып өтетін нүктеге.

67. Бақыланатын әуе кеңістігінде ұшуға қатысты ұсынылған ұшу жоспарына ұсынылатын барлық өзгерістер, дереу жауапкершілік аймағында осы әуе кемесі ұшып бара жатқан әуе қозғалысына қызмет көрсету органына немесе әуе қозғалысын басқару органына хабарланады.

68. Бақыланатын ұшуды орындалған колодоктарды тазартудың есепті уақытынан кейін 30 минутқа немесе бақыланбайтын ұшуды орындаудан соң бір сағатқа кешіктірілген жағдайда, оларға берілген ұшу жоспары өзгертілуі тиіс.

69. Азаматтық әуе кемесiн пайдаланушы тұрақты ұшуды орындау кезiнде осы Қағиданың 58-тармағында көрсетiлген ұшу жоспарынан басқа осы Қағидаға 3 және 7-қосымшаларға сәйкес қайталанатын ұшу жоспарын бiрiншi тұрақты ұшуды орындау күнiнен кемінде күнтiзбелiк 15 күн бұрын ұсынады.

Пайдаланушы тұрақты ұшу кестесіне тұрақты сипаттағы өзгерістерді енгізген кезде қайталанатын ұшу жоспарына өзгерістер енгізу туралы хабарламаны көрсетілген өзгерістерді қолданысқа енгізгенге дейін кемінде күнтізбелік 7 күнде ұсынады.

Қазақстан Республикасының аумағы арқылы халықаралық тұрақты ұшуларды қонусыз орындауға ұсынылған қайталанатын ұшу жоспарын ӘҚЖ БО арқылы бекіту туралы хабарлама беру арқылы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітуге тиіс.

Ұшу жоспарын ұсынған кезде, әуе кемесінің техникалық ақауымен және (немесе) ұшу маршруты бойынша метеожағдаймен байланысты және (немесе) ұшу қауіпсіздігіне қауіп төнген және (немесе) еңсерілмейтін күш жағдайларымен байланысты оның қайталанатын ұшу жоспарынан біржолғы ауытқуға жол беріледі.

Ескерту. 69-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 19.10.2017 № 650 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

70. Ұшу жоспары не оның бір бөлігі (бүкіл ұшуды немесе ұшудың орындалған бөлігін қоса алғанда) әуе кемесі межелі әуеайлаққа (межелі пункт) немесе аралық әуеайлаққа (аралық қону пункті) келгеннен кейін және ӘҚҚ (ӘҚБ) органымен байланыс аяқталғаны туралы әуе кемесі экипажының баяндамасын алғаннан кейін жабылады.

Келген әуеайлақта (қону алаңында) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘҚҚ (ӘҚБ) органы болмаған жағдайда, экипаж өзінің ұшып келуі туралы баяндамасын қонғаннан кейін дереу қолда бар байланыс құралдарының көмегімен жауапкершілік аймағындағы жақын жердегі ӘҚҚ (ӘҚБ) органына береді. Әуеайлақта байланыс құралдары болмаған кезде экипаж тікелей қонар алдында әуе кемесі орналасқан жауапкершілік аймағында жақын жердегі ӘҚҚ (ӘҚБ) органына келуі туралы баяндауды жүзеге асырады. Пайдаланушы мен әуе қозғалысына қызмет көрсету органы арасындағы уағдаластық бойынша әуе кемесінің ұшу жоспарын (не оның бір бөлігін) жабу туралы ақпарат әуе кемесінің пайдаланушысына беріледі.

Ескерту. 70-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

71. Егер межелі пункті бақыланбайтын әуе кеңістігінде орналасса (немесе одан әрі ұшу бақыланбайтын әуе кеңістігімен өтсе) диспетчерлік қызметпен қамтамасыз етілетін ұшу жоспарының бір бөлігі бақыланбайтын әуе кеңістігіне кіруі туралы баяндаманы ұсыну арқылы жабылады. Ұшу жоспары әуе кемесінің межелі әуеайлаққа немесе аралық әуеайлаққа ұшып келгеннен кейін жабылады. Әуе кемесінің әуеайлақ (межелі пункті) ұшып келуі туралы баяндаманы әуе кемесінің экипажы радиотелефон байланысы, жалпы пайдаланудағы телефон байланысымен ұшуды ұйымдастыуға (аэроклубқа) хабарлайды.

72. Әуе кемесінің әуеайлаққа (қону алаңшасы) ұшып келгендігі туралы баяндамада ӘҚҚ (ӘҚБ) органы болмаса мынадай ақпарат элементтері болуы тиіс:

1) әуе кемесінің тану индексі;

2) ұшып шығу әуеайлағы;

3) әуеайлақ межесі (қосалқы әуеайлаққа қонған жағдайда);

4) ұшып келу әуеайлағы;

5) ұшып келу уақыты.

73. ӘҚК (ӘҚБ) органдары және әуе кеңістігінің пайдаланушылары беретін әуе кемелерінің қозғалысы туралы хабарламалар осы Қағидаға 3-қосымшаға сәйкес айқындалады. Осы Қағидаға 6 және 7-қосымшаларда белгіленген ұшу жоспары мен қайталанатын ұшу жоспарының форматтарын қоспағанда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша әуе кемелерінің қозғалысы туралы хабарлама форматтарын белгілейді.

Ескерту. 73-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

74. Экипаждың әуе кемесінің бортынан әуе кемесінің ұшу жоспарының өзгергендігі туралы хабарламаны G сыныбындағы әуе кеңістігін пайдаланған кезде пайдаланушының қалауы бойынша ӘҚҚ (ӘКБ) органына, ал А және С сыныбындағы әуе кеңістігін пайдаланғысы келген жағдайда - А және С сыныбындағы әуе кеңістігіне кірер алдында 15 минут бұрын хабарлайды.

Әуе қозғалысының қарқыны ӘҚҚ (ӘҚБ) жоғары аудандарда органы әуе кемесінің экипажына әуе кемесінің бортынан берілетін ұшу жоспарына қатысты талаптарды немесе шектеулерді мәлімдейді.

75. Әуе кеңістігін пайдаланушы әуе кеңістігін пайдалануға өтінімді ӘҚБ БО-ға немесе жақын жердегі ӘҚБ орталығына:

осы Қағидалардың 83-1-тармағына сәйкес жеңіл деп жіктелетін метеорологиялық зондтардың немесе басқарылмайтын аэростаттардың ұшуларын қоспағанда, басқарылмайтын аэростаттардың (шар-зондтардың) ұшуларымен;

атыс, зымырандар ұшыруды, жарылыс жұмыстарын өткізумен;

планерлер (дельтапландар және парапландар) ұшуларымен;

пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуларымен байланысты қызметті орындаған жағдайда ұсынады.

Әуе кеңістігін пайдалануға байланысты мәлімделген қызмет түріне өзгерістер енгізілген кезде әуе кеңістігін пайдаланушы ӘҚБ БО немесе жақын жердегі ӘҚБ орталығында әуе кеңістігін пайдалануға жаңа өтінім береді.

Жаңа өтінім осындай қызмет басталғанға дейін үш сағаттан кешіктірілмей ұсынылады.

Ескерту. 75-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

76. Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінім төмендегі нысандардың бірінде ұсынылады:

1) деректерді берудің жер үсті авиациялық желісі арқылы берілетін және қызмет түрі туралы ақпарат жазылған телеграф арқылы берілетін хабарлама;

2) қызмет түрі туралы ақпарат жазылған факсимильдік хабарламаны қоса алғанда, қағаз жеткізгіште берілетін хабарлама;

3) қызмет түрі туралы ақпарат жазылған Интернет желісі арқылы берілетін хабарлама.

77. Басқарылмайтын аэростаттардың ұшуына байланысты қызметті орындаған жағдайда, әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінімде мынадай деректер болуы тиіс:

1) хабарлама түрі және аэростат (шар-зонд) жіберуге арналған анықтамалық деректер;

2) қызметінің белгіленуі;

3) аэростатты (шар-зондты) ұшыру орны, ұшыру уақыты (немесе ұшыруды бірнеше рет бастау немесе аяқтау уақыты);

4) ұшу аппаратының (шар-зондтың) түрі;

5) ұшу биіктігі, маршруты (ұшып көтерілудің орташа жылдамдығы, биіктік ауқымы);

6) аэростаттың қону орны;

7) аэростатты (шар-зондты) ұшыру күні;

8) ӘҚҚА шекараларынан ұшып өткенге дейінгі есептік өткен уақыт;

9) аэростаттың (шар-зондтың) тиесілілігі;

10) аэростаттың қайталама шолу радиолокаторының жауап бергішімен жабдықталғандығы, ұшудың жалпы ұзақтығы (шар зондтың ең көп ауа толтырылғандағы қабығы дөңгелегінің жердегі көлемі, ұшыру мақсаты).

77-1. Пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып, ұшуларды орындау үшін әуе кеңістігін пайдалануға арналған өтінім осы Қағидаларға 7-1-қосымшада көрсетілген талаптарға сәйкес және нысан бойынша толтырылады.

Ескерту. Қағидалар 77-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

78. Атыс өткізу, зымырандар жіберу, жарылыс жұмыстарын жүргізуге байланысты қызметті орындаған жағдайда әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінім мынадай деректерді қамтиды:

1) заңды немесе жеке тұлғаның атауы;

2) географиялық координаттары көрсетілген қызметті жүргізу орны (дары);

3) ату маршруты мен ұзақтығы (жарылыс жұмыстарын жүргізу үшін - топырақтың шашылу және сынықтардың шашырау радиусы);

4) снарядтардың (оқтардың), зымырандардың ұшуының, топырақтың шашылуының ең жоғарғы биіктігі;

5) қызметті жүргізу күні, бастау уақыты мен аяқтау уақыты.

78-1. Планерлердің (дельтапландар мен парапландардың) ұшуына байланысты қызмет орындалғанда әуе кеңістігін пайдалануға арналған өтінімде мынадай деректер болуға тиіс:

1) хабарлама типі;

2) ұшу аппаратының типі және анықтамалық деректер;

3) ұшу (бастау) пункті, ұшу (басталу) уақыты;

4) ұшу биіктігі, ұшу бағыты немесе ауданы;

5) отырғызу пункті (аяқталуы), отырғызу уақыты (аяқталуы);

6) қызметті белгілеу;

7) орындалу күні;

8) тиесілілігі;

9) байланыс деректері.

Ескерту. Қағидалар 78-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

79. Әуе кеңістігін пайдалануға берілетін өтінімдер қызметті бір рет жүзеге асыруға немесе белгілі бір уақыт кезеңіне (бірақ 90 тәуліктен артық емес) беріледі.

Ескерту. 79-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

80. Басқарылмайтын аэростаттар ұшырылатын, атыс, зымырандар ұшыру, жарылыс жұмыстары өткізілетін, планерлер (дельтапландар мен парапландар), пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшырылатын қызметті жүзеге асыруға әуе кеңістігін пайдаланушы әуе кеңістігін пайдалануға өтінімді ӘҚБ БО-ға немесе жақын жердегі ӘҚБ орталығына әуе кемелерінің қозғалысы және осы Қағидаларға 3-қосымшада көзделген әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүргізу туралы хабарламалар түрлеріне сәйкес ұсынады.

Ескерту. 80-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
81. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

5. Пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану шарттары

Ескерту. 5-бөлімнің атауы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

82. Әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер ұсынылған пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшу өтінімде көрсетілген деректерге сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 82-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

82-1. Пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуды орындау үшін әуе кеңістігін пайдалануға өтінім мынадай:

1) егер пилотсыз әуе кемесінің жоспарланған ұшу биіктігі жер бетінен 50 метрден асатын болса, бақыланатын әуе кеңістігінде ұшу кезінде;

2) егер пилотсыз әуе кемесінің жоспарланған ұшу биіктігі жер бетінен 200 метрден асса бақыланбайтын әуе кеңістігінде ұшу кезінде;

3) егер ұшу тікелей көру аймағынан тыс орындалатын болса;

4) пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып, авиациялық жұмыстарды орындау жоспарланған;

5) ұшу бағыты (жоспарланатын траектория) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы үшін әуе кеңістігі аймақтарының шегінде өтетін;

6) ұшу бағыты (жоспарланған траектория) әуеайлақтың бақылау нүктесінен 8 км шегінде өтетін жағдайларда ӘҚБ орталықтарына жіберілуге тиіс.

Ескерту. Қағидалар 82-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

82-2. Пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшулар:

1) тікелей көру аймағы шегінде (VLOS) немесе тікелей көру аймағынан тыс (BVLOS);

2) осы Қағидаларға 7-2-қосымшада көрсетілген ПАЖ қолдана отырып, ұшу үшін белгіленген метеорологиялық минимумдарға сәйкес жергілікті жеріне және ұшу түріне қарай;

3) бақыланатын әуе кеңістігінде:

осы Қағидалардың 144-тармағына сәйкес әуе қозғалысын басқару орталықтары қысқа мерзімді шектеулер енгізген жағдайда, пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы үшін әуе кеңістігінің аймақтарын және осы тармақшаның екінші абзацында көзделген ережелерді қоспағанда, жер бетінен 50 метрден астам биіктікте ұшу;

пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы үшін әуе кеңістігінің аймақтары белгіленбеген диспетчерлік аймақтың әуе кеңістігінде ұшулар жер бетінен қоса алғанда 50 метр биіктікке дейін тікелей көру шегінде ғана орындалады, ал ұшу бағыты әуеайлақтың бақылау нүктесінен 8 км жақын өтпейді;

пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып, авиациялық жұмыстарды, жаппай демонстрациялық ұшуларды (аэрошоу), сондай-ақ барлық биіктіктерде жүргізілетін тікелей көру шегінен тыс ұшуларды орындау кезінде, жауапкершілік аймағында ұшуларды орындау жоспарланып отырған әуе қозғалысын басқару орталығымен келісілгеннен кейін ғана және осы Қағидалардың 144-тармағына сәйкес әуе қозғалысын басқару орталықтары қысқа мерзімді шектеулер енгізген жағдайда;

бақыланатын әуе кеңістігінде орналасқан бақыланбайтын әуеайлақтың әуеайлақтық қозғалыс аймағында ұшу – осы Қағидалардың 144-тармағына сәйкес әуе қозғалысын басқару орталықтары қысқа мерзімді шектеулер енгізген жағдайда, жауапкершілік аймағында осындай әуеайлақ орналасқан әуеайлақ пайдаланушысының және әуе қозғалысын басқару орталығының келісуі бойынша;

4) бақыланбайтын әуе кеңістігінде:

осы тармақшаның екінші абзацында көзделген ережелерді қоспағанда, әуе қозғалысын басқару орталықтарының қысқа мерзімді шектеулерін енгізбестен, авиациялық жұмыстарды орындауды қоса алғанда, жер бетінен 200 метр биіктікке дейінгі тікелей көру аймағының маңындағы ұшулар;

жаппай демонстрациялық ұшуларды (аэрошоу) жүргізу, авиациялық жұмыстарды тікелей көру шегінен тыс орындау, жауапкершілік аймағында ұшуларды орындау жоспарланып отырған әуе қозғалысын басқару орталығымен келісілгеннен кейін ғана барлық биіктіктерде жүргізілетін эксперименттік авиацияның ПАЖ ұшулары кезінде және осы Қағидалардың 144-тармағына сәйкес әуе қозғалысын басқару орталықтары қысқа мерзімді шектеулер енгізген жағдайда;

бақыланбайтын әуеайлақтың әуеайлақтық қозғалыс аймағында G класты әуе кеңістігінде – әуеайлақ пайдаланушысының келісуі бойынша және әуеайлақтық ұшу-ақпараттық қызмет көрсету органымен үйлестірілгеннен кейін (болған жағдайда);

5) пилотсыз әуе кемелерінің ұшулары үшін әуе кеңістігі аймақтарында азаматтық авиацияның пилотсыз авиациялық жүйелерін қолдана отырып ұшулар:

жер бетінен қоса алғанда 200 метр биіктікке дейін елді мекендердің халық тығыз қоныстанған аудандарының үстінен пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын орындауға рұқсат немесе Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларының талаптарына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым берген авиациялық жұмыстарды орындауға рұқсат болған кезде орындалады;

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде азаматтық пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдалану қағидаларының талаптарына сәйкес жұмыс істейтін қашықтықтан сәйкестендіру жүйесімен ұшулар орындалады.

      Ескерту. Қағидалар 82-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      82-3. Қағидалар 82-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); алып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      82-4. Қағидалар 82-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); алып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      82-5. Қағидалар 82-5-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); алып тасталды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

82-6. Пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуды қамтамасыз ету үшін әуе кеңістігінде қысқа мерзімді шектеулер енгізілген кезде оларды пайдалану шарттары ескертіледі.

Ескерту. Қағидалар 82-6-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

83. 83-1-тармаққа сәйкес жеңіл деп жіктелетін метеорологиялық зондтардың немесе басқарылмайтын аэростаттардың ұшуын қоспағанда, басқарылмайтын аэростаттардың ұшуы осы Қағидалардың 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92, 93-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.

Аэрологиялық станциялардан метеорологиялық зондтарды тұрақты іске қосу туралы ақпарат Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағында жарияланады.

Ескерту. 83-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

83-1. Басқарылмайтын аэростаттар мынадай болып жіктеледі:

1) жеңіл – егер осы тармақтың 3) тармақшасының екінші, үшінші немесе төртінші абзацына сәйкес ол ауыр жүк ретінде жіктелмесе, жалпы салмағы 4 кг кем бір немесе одан көп орамада пайдалы жүкті көтеретін басқарылмайтын аэростат;

2) орташа – егер осы тармақтың 3) тармақшасының екінші, үшінші немесе төртінші абзацына сәйкес ол ауыр жүк ретінде жіктелмесе, жалпы массасы 4 кг және одан көп, бірақ 6 кг кем екі немесе одан да көп орамдағы пайдалы жүкті көтеретін басқарылмайтын аэростат;

3) ауыр – басқарылмайтын аэростат, ол:

жалпы салмағы 6 кг немесе одан көп пайдалы жүкті көтереді;

салмағы 3 кг немесе одан көп қаптаманы қамтитын пайдалы жүкті көтереді;

салмағы 2 кг немесе одан да көп, шаршы сантиметрге 13 г нақты жүктемесі бар қаптаманы қамтитын пайдалы жүкті көтереді (нақты жүктеме граммдағы пайдалы жүк қаптамасының жалпы массасын шаршы сантиметрдегі ең кіші беттің ауданына бөлу арқылы есептеледі);

аспалы жүкті аэростаттан бөлу үшін 230 Н немесе одан да көп соққы жүктемесіне төтеп беретін пайдалы жүкті ілу үшін тросты немесе басқа құрылғыны пайдаланады.

Ескерту. 5-тарау 83-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

84. Басқарылмайтын аэростатты пайдалану 18 000 метр биіктікте немесе төмендегілерден төмен биіктікте жүзеге асырылмайды:

1) бұлт немесе төрт октанттан көп басқа бұлыңғырлағыштар бар жерден;

2) көлденең көру мүмкіндігі 8 километрден аз жерден.

85. Басқарылмайтын аэростат ірі қалалардың, қалалардың немесе кенттердің халық қоныстанған аудандары үстінен немесе ұшуға қатысы жоқ адамдардың ашық жердегі шоғырлары үстінен ұшуы 300 метрден төмен емес биіктікте өтетіндей ұшырылады.

86. Ұшуды аяқтау үшін басқарылмайтын аэростатты пайдаланушы оны қондыратын құрылғыларды іске қосады:

1) ауа райы жағдайлары көзделген жағдайлардан нашар екені белгілі болған жағдайда;

2) ақауы немесе кез келген басқа жағдай әрі қарай ұшуды әуе қозғалысы немесе жердегі адамдар немесе мүлік үшін қауіпті етсе;

3) шет мемлекет аумағының үстіндегі әуе кеңістігіне кірер алдында рұқсат болмаған жағдайда.

87. Пайдаланушы басқарылмайтын аэростатты ұшырғаннан кейін ӘҚБ БО-ға (ӘҚБ органына) дереу төмендегі ақпаратты ұсынады:

1) аэростаттың ұшуын (мақсатын) белгілеу;

2) ұшыру орны;

3) нақты ұшыру уақыты;

4) егер ол 18 000 метр немесе одан төмен биіктікте болса, 18 000 метр биіктікке өтудің есептік уақыты немесе крейсерлік эшелонға жетудің есептік уақыты, есептік орналасқан жері;

5) әуе кеңістігін пайдалану үшін берілген өтінімде алдын ала хабарланған ақпараттағы кез келген өзгерістер.

88. Осы Қағидалардың 77-тармағына сәйкес алдын ала хабарланған, басқарылмайтын аэростатты болжанған ұшыру болмайтыны белгілі болса, пайдаланушы дереу ӘҚБ БО-ға (ӘҚБ орталығына) хабарлайды.

Ескерту. 88-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

89. 18 000 метр немесе одан төмен биіктікте ұшып келе жатқан басқарылмайтын аэростат пайланушысы аэростаттың ұшу траекториясын қадағалап, аэростаттың кімнің жауапкершілік аймағында ұшып бара жатқанына қарай, ӘҚҚ немесе ӘҚБ органдарының талап етуі бойынша оның қай жерде ұшып бара жатқаны туралы хабарлама жібереді. Егер ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары аз уақыт ішінде аэростаттың қай жерде ұшып бара жатқандығы туралы хабарламаны талап етпесе, онда пайдаланушы оның ұшып бара жатқан жерін әр екі сағат сайын тіркеп отырады.

90. 18 000 метр биіктіктен жоғары биіктікте ұшып бара жатқан басқарылмайтын аэростатты пайдаланушы, аэростаттың ұшу барысын қадағалап, ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының талап етуі бойынша аэростаттың ұшып бара жатқан жері туралы хабаралама жібереді. Егер ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары аз уақыт ішінде аэростаттың қай жерде ұшып бара жатқандығы туралы хабарлама талап етпесе, онда пайдаланушы оның ұшып бара жатқан жерін әр 2 сағат сайын тіркеп отырады.

91. Егер осы Қағиданың 89 және 90-тармақтарына сәйкес, оның ұшып бара жатқан жерін тіркеу мүмкін болмаса, пайдаланушы соңғы тіркелген ұшып бара жатқан жерін қоса алғанда, бұл туралы дереу ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарлайды. Егер тіркеу жалғастырылса, онда дереу ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарланады.

92. Пайдаланушы басқарылмайтын аэростат төмендей бастағанға дейін 1 сағат бұрын, тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына аэростат туралы мынадай ақпарат жібереді:

1) осы сәттегі орналасқан географиялық орны;

2) ұшудың осы сәттегі эшелоны (барометрлік биіктігі);

3) 18 000 метр биіктіктен өтетін есептелген уақыты, орын алған жағдайда;

4) жерге қонатын есептелген уақыты мен орны.

93. Басқарылмайтын аэростатты пайдаланушы тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына ұшудың аяқталғаны туралы хабарлайды.

6. Әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету және хабарлау тәртібі

94. Әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету тәртібі ӘҚҚ (ӘҚБ) - әуе кеңістігін пайдаланушылар әуе кеңістігін пайдалануға рұқсаты болған жағдайда, өз қызметін ұшу жоспарлары мен әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімдер негізінде жүзеге асыратын, әуе кеңістігін пайдалану тәртібі болып табылады.

ӘҚЖ БО немесе ӘҚБ БО-ның әуе кеңістігін пайдаланушыдан ұшу жоспарын (әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінім) қабылдауы, алынған деректерді әуе кеңістігін пайдалану жоспарларына енгізуі - әуе кеңістігін пайдалануды рұқсат ету болып табылады, олар әуе қозғалысына қызмет көрсету органдарына, (әуе қозғалысын басқару органдарына) оларға қатысты бөлігінде, Қазақстан Республикасының ӘШҚҚ әскерлерінің органдарына хабарланады.

95. Әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат беру тәртібі:

1) А, B, С, D және Е сыныптарындағы әуе кеңістігінде ұшуды орындайтын әуе кеңістігін пайдаланушылар үшін (осы Қағидалардың 96-тармағында көрсетілген қызметті қоспағанда);

2) әуе кеңістігінің сыныбына тәуелсіз "Қазақстан Республикасы әуе кеңістігін пайдалану және авиация саласының қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 18-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес қызметті жүзеге асыратын әуе кеңістігін пайдаланушылар үшін белгіленеді.

Ескерту. 95-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

96. А, B, С, D және Е сыныптарындағы әуе кеңістігін пайдалануға рұқсат беру тәртібі:

1) әуе шабуылына тойтарыс беру, әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзуды немесе Қазақстан Республикасының аумағына қарулы басып кіруді болғызбау және тоқтату;

2) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде көмек көрсету, ғарыш аппараттары мен олардың экипаждарын іздестіру және эвакуациялау;

3) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болғызбау және (немесе) тоқтату жағдайларында қолданылмайды.

Ескерту. 96-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

97. Әуе кеңістігін пайдалану жоспарларын жүргізуді ӘҚЖ БО және ӘҚБ БО жүзеге асырады.

98. ӘҚЖ БО әуе кеңістігін пайдалану жоспарларын мынадай:

1) әуе кемелері ұшуды әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттары бойынша орындаған жағдайда;

2) ұшуларды авиациялық жұмыстар аудандарында орындаған жағдайда;

3) әуе кемелері FRA-да ұшқан кезде жүзеге асырады.

Ескерту. 98-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

99. ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдалану жоспарларын жүргізуді мына жағдайларда:

1) мемлекеттік авиацияның әуе кемелері ұшуды әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруттарынан тыс жерде, арнайы аймақтарда және мемлекеттік авиацияның басқа да ұшу аудандарында орындаған жағдайда;

2) пилотсыз авиациялық жүйелерді, басқарылатын аэростаттарды, дирижабльдерді, планерлерді (дельтапландар мен парапландарды) қолдана отырып ұшуларды орындау кезінде;

3) әуе кеңістігін пайдалану жөніндегі қызметті Заңның 18-бабы 1-тармағының 2) тармақшасына сәйкес жүзеге асырған жағдайда жүзеге асырады.

Ескерту. 99-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

100. Мынадай:

1) пайдаланушының қолданыстағы сертификаты және оған қоса берілетін арнайы ережелер (авиакомпаниялар үшін) болса;

2) авиациялық жұмыстарды орындауға арналған қолданыстағы куәлік және оған қоса берілетін арнайы ережелер (авиациялық жұмыстар орындауды жоспарлап отырған пайдаланушылар үшін) болса;

3) ұшуды орындау құқығына арналған қолданыстағы куәлік және оған қоса берілетін арнайы ережелер (сертификатталған ең жоғарғы ұшу массасы 5700 килограмнан асатын ұшақтарды пайдаланатын жалпы мақсаттағы авиацияны пайдаланушылар үшін) болса, сондай-ақ сертификатталған ең жоғары ұшу массасы бес мың жеті жүз килограмнан аз ұшақтарды және сертификатталған ең жоғары ұшу массасына қарамастан, тікұшақтарды пайдаланатын жалпы мақсаттағы авиацияны пайдаланушылар үшін қолданыстағы ұшуға жарамдылық сертификаты болса;

4) қолданыстағы ұшуға жарамдылық сертификаты (әуе кемелерінің барлық пайдаланушылары үшін), ал қолданыстағы ұшуға жарамдылық сертификаты жоқ әуе кемелері үшін – азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның арнайы ұшуды орындауға берген рұқсаты болса;

5) ұсынылған ұшу жоспары осы Қағидада белгіленген нысанға және мазмұнға сәйкес келсе (әуе кемелерінің барлық пайдаланушылары үшін);

6) алып тасталды - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

7) әуе кемесінің сынақтық ұшуды немесе айналып ұшуды орындауға әзірлігі туралы жөндеу немесе құрастыру кәсіпорнының бірінші басшысының қолы қойылған анықтамасы болса;

8) апатқа ұшырау немесе ұшыраған жағдайдағы әуе кемелерінің жолаушылары мен экипаждарын іздеу және құтқару мақсаттарынан басқа аэронавигациялық қызмет көрсетушімен жасалған шарттарға сәйкес ұшуды іздестіру-құтқарумен қамтамасыз ету жөніндегі кезекшілікке жұмылдырылған (мәлімделген) әуе кемелері үшін – жауапкершілік ауданын іргелес іздестіру және құтқару аудандарының кезекші іздестіру-құтқару әуе кемелерінің бүркемелеуі шартымен ұшу жоспарында осы Қағидаға 4-қосымшаға сәйкес HUM, HOSP, MEDEVAC, SAR, FFR, 04 шартты белгілері, "ОК" және "ПК" литерлері бар мақсаттарға сәйкес келетін ұшу мақсаттары мен литерлерінің атауы көрсетілген кезде ұшуларды орындау үшін пайдалануға жол беріледі.

Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйым пайдаланушының берілген сертификаттарының, авиациялық жұмыстарды орындауға арналған куәліктердің, ұшуды орындауға құқық беретін куәліктердің және ұшуға жарамдылық сертификаттарының көшірмелерін дереу ӘҚЖ БО-ға ұсынады.

Ескерту. 100-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 10.08.2023 № 664 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

101. ӘҚБ БО әуе кеңістігін пайдаланушыдан алған ұшу жоспарын (әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімді), ұсынылған ұшу жоспары осы Қағиадада белгіленген нысан мен мазмұнға сәйкес келген жағдайда, әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізеді.

102. ӘКЖ БО әуе кеңістігінің шетелдік пайдаланушысынан алған ұшу жоспарын, ұсынылған ұшу жоспары осы Қағидада белгіленген нысан мен мазмұнға сәйкес келген жағдайда және осы Қағиданың 7-тарауына сәйкес шетелдік әуе кемелерінің халықаралық ұшуларды орындауына берілетін рұқсат болған жағдайда, әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізеді.

103. Ұшу жоспарлары, алдын ала ұсынылған ұшу жоспарлары және әуе кеңістігін пайдалануға берілген өтінімдер осы Қағидада белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайда және Қағидада белгіленген мерзімдер сақталмай берілген жағдайда әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізуге жатпайды. Бұл жағдайда, ӘҚЖ БО (ӘҚБ БО) ұшу жоспарының бекітілмегендігі туралы хабарламаны осы Қағиданың 3-қосымшасында белгіленген нысанда, мекен-жайларға және мерзімдерде жібереді.

104. Әуе кеңістігін пайдалану туралы шешім қабылдаған мемлекеттік органдар, осы Қағиданың 96-тармағында көрсетілген жағдайларда, бұл туралы дереу ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО-ға хабарлайды.

105. Диспетчерлік рұқсатты ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары әуе кеңістігін пайдалану жоспарында көрсетілген алдағы ұшу туралы ақпарат негізінде немесе осы Қағиданың 96-тармағында көрсетілген жағдайларда, әуе кемесі командирінің сұрауы негізінде береді.

106. Әуе кеңiстiгiн пайдаланудың хабарламалық тәртiбi деп әуе кеңiстiгiн пайдаланушыларға ұшуды бақыланбайтын әуе кеңістігінде диспетчерлiк қызмет көрсетусіз орындауға мүмкiндiк беру түсiндiріледi.

Ескерту. 106-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

107. Әуе кеңістігін пайдаланудың хабарламалық тәртібі G сыныбындағы әуе кеңістігінде белгіленеді.

G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшатын әуе кеңістігін пайдаланушылар тиісті ӘҚК (ӘҚБ) органдарына өзінің қызметі туралы ұшу жоспарын ұсыну жолымен ұшу басталғанға дейін кем дегенде бір сағат бұрын хабарлайды.

Ұшу-ақпараттық қызмет көрсету әуе кемесін пайдаланушының сұрау салуы бойынша ұсынылады.

108. G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшуды орындар алдында әуе кеңістігін пайдаланушыларда, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, ұшуды орындау қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажет аэроанавигациялық және метеорологиялық ақпараттары болады.

109. G сыныбындағы әуе кеңістігінде ұшу кезінде әуе кемесінің командирі өзі басқарып келе жатқан әуе кемесінің басқа әуе кемелерімен және ауадағы басқа да материалдық объектілері мен, сондай-ақ жер бетіндегі (су бетіндегі) кедергілері мен соқтығыспауын қамтамасыз етеді.

7. Шетелдік әуе кемелерінің халықаралық ұшуды орындауына рұқсат ету

110. Шет мемлекеттердің әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшуы:

1) Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың;

2) Қазақстан Республикасының әуеайлақтарына қонбай не қона отырып, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы коммерциялық емес мақсаттарда халықаралық тұрақты ұшуды орындауға арналған рұқсаттардың;

3) халықаралық тұрақты емес (біржолғы) ұшуды орындауға арналған рұқсаттардың;

4) біржолғы ұшуды орындауға берілетін арнайы (дипломатиялық) рұқсаттардың негізінде жүзеге асырылады.

111. Қазақстан Республикасының әуеайлақтарында қонбай не қона отырып, Қазақстан Республикасының аумағы арқылы коммерциялық емес мақсаттарда халықаралық тұрақты ұшуды орындауға рұқсаттарды, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қазақстан Республикасының ішкі және халықаралық авиамаршруттарындағы тұрақты рейстердің кестесін бекіту нұсқаулығына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган береді.

112. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі:

1) мемлекеттік және эксперименттік әуе кемелерінің;

2) осы Қағиданың 113-тармағында аталған шет мемлекеттердің лауазымды адамдарын тасымалдайтын азаматтық әуе кемелерінің;

3) шет мемлекеттердің әскери құралымдарын, қару-жарақтары мен әскери техникасын, сондай-ақ қос мақсатта пайдаланылатын өнімдерін тасымалдау үшін әуе кемелерінің біржолғы ұшуын орындауға арналған арнайы (дипломатиялық) рұқсаттарды береді.

113. Осы Қағиданың 112-тармағының 2) тармақшасында аталған шет мемлекеттердің лауазымды адамдары:

1) Мемлекет басшылары;

2) Үкімет басшылары;

3) Парламент палаталарының спикерлері;

4) Мемлекет хатшылары;

5) Үкімет басшыларының орынбасарлары;

6) министрлер;

7) Мемлекет басшылары мен Үкімет басшыларының арнайы өкілдері;

8) халықаралық ұйымдар басшылары;

9) Қазақстан Республикасы Президентінің жеке қонақтары;

10) корольдік отбасылар мүшелері;

11) Қазақстан Республикасы Президентінің немесе Премьер-министрінің шақыруы (алдын ала уағдаласуы) бойынша Қазақстанға келетін шет мемлекеттердің үкімет комиссиялары;

12) Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі анықтайтын өзге де адамдар.

114. Шет мемлекеттердің әскери құралымдарын, қару-жарақтары мен әскери техникасын, сондай-ақ қосарлы мақсатта пайдаланылатын өнімдерін тасымалдау үшін әуе кемесінің бір жолғы ұшуын орындауға арналған арнайы (дипломатиялық) рұқсаттарды мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен алдын ала келісе отырып, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі береді.

Осы ұшуды азаматтық әуе кемесі орындаған жағдайда, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетін хабардар етеді.

115. Біржолғы ұшуды орындауға арналған арнайы (дипломатиялық.) рұқсатты алу үшін Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің атына дипломатиялық өкілдіктер және шет мемлекеттердің консулдық мекемелері, шет мемлекеттердің сыртқы саяси ведомстволары, шетел мекемелері немесе Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары ресми сұрау салу жолдайды, онда төмендегідей ақпарат қамтылған:

1) пайдаланушының толық атауы, пошталық мекенжайы;

2) рейстің ИКАО коды мен нөмірі;

3) әуе кемесінің үлгісі, тіркеу нөмірі, МТОW, радио арқылы шақыру белгісі;

4) әуе кемесі тіркелген мемлекет;

5) ұшу мақсаты, жолаушылар мен жүктің болуы;

6) навигациялық және байланысу жабдықтарының үлгісі;

7) бортта қару-жарақтың, оқ-дәрілердің, фотоаппаратураның болуы;

8) жолаушыларды/жүкті жөнелту және жеткізу орны мен аралық қону орны;

9) ұшу маршрутындағы әуе авиатрассалары, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне кіру/шығу нүктелері көрсетілген, әуе кемесі қозғалысының күні, толық авиамаршруты мен кестесі (UТС);

10) жүкті жөнелтуші, жүкті қабылдаушы (толық атауы, мекен жайы, телефоны, факсы).

Бір-бірімен байланысты біржолғы ұшулар сериясын орындауға берілетін арнайы (дипломатиялық) рұқсат күнтізбелік 30 күннен аспайтын мерзімге беріледі.

116. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі осы Қағиданың 112-тармағының 1), 2) тармақшаларында көрсетілген әуе кемелерінің біржолғы ұшуларды орындауын алдын ала келісу үшін сұратуды мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органға және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға жібереді.

117. Авиация салаларындағы уәкілетті органдар біржолғы ұшуды орындауға келісім беру (келісім бермеу) туралы жауапты Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігіне жолдайды. Азаматтық немесе мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган біржолғы ұшуды орындауға келісім бермеген жағдайда, осы орган дәлелді бас тарту ұсынады.

118. Авиация салаларындағы уәкілетті органдардың біржолғы ұшуды орындауға берген келісімі (келіспеушілігі) негізінде Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі:

1) арнайы (дипломатиялық) рұқсат береді;

2) арнайы (дипломатиялық) рұқсатты беруден бас тартқандығы туралы хабарлайды.

119. "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабының 5-тармағында көзделген ережелер арнайы (дипломатиялық) рұқсатты беруден бас тартуға негіз болады.

Осы Қағиданың 115-тармағында көзделген ақпарат толық болмаған, жағдайда сұрау салулар қаралмастан кері қайтарылады.

120. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде біржолғы ұшуларды орындауға берілетін арнайы (дипломатиялық) рұқсаттар тізілімін жүргізеді.

121. Азаматтық әуе кемелерінің халықаралық тұрақты емес (біржолғы) ұшуларын орындауға арналған рұқсаттарды осы Қағиданың 112-тармағындағы ережелерді ескере отырып, және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган басшысының бұйрығымен бекітілген Халықаралық тұрақты емес ұшуды орындауға рұқсаттар берудің және рұқсаттар беруден бас тартуға арналған негіздердің қағидасына сәйкес азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган береді.

122. Тиісті органдардың біржолғы халықаралық ұшуларды орындауға берген рұқсаттары немесе олар жойған рұқсаттар туралы ақпарат дереу ӘҚЖ БО-га және ӘҚБ БО-ға жеткізіледі.

8. Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару)

123. Әуе қозғалысын ұйымдастыруға мыналар кіреді:

1) әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару);

2) әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыру;

3) әуе кеңістігін ұйымдастыру.

Әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (әуе қозғалысын басқаруды) ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары жүзеге асырады.

124. Әуе қозғалысына қызмет көрсетуге мыналар кіреді:

1) әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсету;

2) әуе қозғалысына ұшу-ақпараттық қызмет көрсету;

3) авариялық хабар беру.

125. Әуе қозғалысын басқару құрамына мыналар кіретін кешенді үдеріс болып табылады:

1) ұшуды жоспарлау;

2) ұшуды үйлестіру;

3) ұшуды қамтамасыз ету;

4) әуе кемелерінің қозғалысын әуеде және жерде тікелей басқару;

5) ұшудың белгіленген режимінің және әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің сақталуын бақылау.

Әуе кемелерінің қозғалысын жерде және әуеде тікелей басқаруға мыналар жатады:

1) әуеайлақ аудандарында (қону алаңдарында) мемлекеттік авиация әуе кемелерінің ұшуын жерде және әуеде басқару басшылығы (басқару);

2) дүлей және өзге де зілзалалар болған аудандарда, іздестіру-құтқару жұмыстарын жүргізу аудандарында, мемлекеттік авиацияның әуе трассаларынан тыс маршрут бойынша ұшуларды орындау кезіндегі әуе қозғалысын тікелей басқару әуе трассалары бойынша ӘҚҚ органдарымен келісу арқылы жүзеге асырылады (осы Қағидалардың 129-5-тармағын есепке ала отырып);

3) әуе шабуылына тойтарсыс беру, әуе кеңістігінде Қазақстан Республикасы Мемлекеттік шекарасын бұзуды, әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болғызбау және тоқтату, Қазақстан Республикасының егемендігіне, аумақтық тұтастығына және қауіпсіздігіне қарсы күш қолдану қатерін жою барысында авиацияны әскери басқару;

4) мемлекеттік авиацияның арнайы бөлінген аймақтарда, полигондарда, десанттау алаңдарында жауынгерлік пайдалану міндеттерін және арнайы міндеттерді орындау барысындағы әскери басқаруы.

Ескерту. 125-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

126. Әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсетуге мыналар кіреді:

1) аудандық диспетчерлік қызмет көрсету;

2) қонуға жақында диспетчерлік қызмет көрсету;

3) әуеайлақтың диспетчерлік қызмет көрсету.

127. Әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыруды ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының өткізу қабілеті үстіндегі әуе қозғалысы қажеттіліктерін арттыруды реттеу үшін ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО жүзеге асырады.

Әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыру әуе кеңістігін пайдалануды жоспарлаудың барлық кезеңдерінде қамтамасыз етіледі.

128. Әуе кеңістігін ұйымдастыруды әуе қозғалысына қызмет көрсетуді (басқаруды) қамтамасыз ету және әуе қозғалысының ағындарын ұйымдастыру мақсатында ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары жүзеге асырады.

129. Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

8-1. ӘҚҚ және ӘҚБ органдары арасындағы іс-қимылдарды үйлестіру

Ескерту. Қағидалар 8-1-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

129-1. ӘҚҚ және ӘҚБ органдары арасындағы әуе кемесінің ұшуына қатысты іс-қимылдарды үйлестіру әуе кеңістігін пайдалануды алдын ала, тәуліктік, ағымдағы жоспарлау кезінде, сондай-ақ әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) кезінде жүзеге асырылады.

129-2. Әуе қозғалысы екі түрге бөлінеді:

жалпы әуе қозғалысы;

операциялық әуе қозғалысы.

129-3. Жалпы әуе қозғалысы мемлекеттік авиацияның арнайы белгіленген ұшу аймағын қоспағанда, Қазақстан Республикасының бүкіл әуе кеңістігіндегі барлық авиация саласы түрінің әуе кемелері қозғалысын білдіреді. Жалпы әуе қозғалысының әуе кемелері үшін әуе қозғалысына қызмет көрсетудің барлық түрі ӘҚҚ органының құзыретіне жатады.

129-4. Жалпы әуе қозғалысына қатысатын әуе кемелерінің барлық ұшуы азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін Әуе қозғалысын ұйымдастыру және қызмет көрсету жөніндегі нұсқаулыққа және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

129-5. Операциялық әуе қозғалысы сынаудан өткізу үшін ұшыруды, әуеде отын толтыруды, кіші және шекті кіші биіктікте ұшуды, зымыран ұшыруды, әуеде атуды, маневр жасау тәсілдерін және басқа да арнайы ұшуды меңгеруді, әуе кемелерінің экипаждары жалпы әуе қозғалысы үшін белгіленген талаптардың орындалуын қамтамасыз ете алмаған жағдайда, орындау үшін арнайы белгіленген аймақтарда (маршруттарда) мемлекеттік авиация саласының ұшуын білдіреді.

Операциялық әуе қозғалысын басқару ӘҚБ органының немесе мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясында ұшуды жүргізу қағидаларына сәйкес ұйымдастырылатын авиациялық әскери бөлімнен ұшуларға жетекшілік ететін топтың құзыретіне жатады.

Нақты мемлекеттік авиация саласы әуе кемесінің ұшуын операциялық әуе қозғалысына жатқызу туралы шешімді ӘҚБ БО немесе ӘҚБ орталығы басқару пункттерін белгілеу (тағайындау), уақытша режимді немесе әуе кеңістігін пайдалануда қысқа мерзімді шектеулерді енгізу жолымен қабылдайды.

129-6. Операциялық әуе қозғалысы кезінде әуе кемелерінің ұшуы мемлекеттік авиация саласының уәкілетті органының шешімімен бекітілген Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиация саласындағы ұшуларды жүргізу қағидаларына және Әуе қозғалысын басқару жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүзеге асырылады.

129-7. Азаматтық және мемлекеттік авиация бірге орналасқан әуеайлақтардың аудандарында бір уақытта аралас жалпы және операциялық әуе қозғалысын жүзеге асыруға байланысты әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) ерекшелігі азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін Қазақстан Республикасының азаматтық және мемлекеттік авиациясының бірлесіп орналастыру әуеайлақтарын пайдалану қағидаларына сәйкес айқындалады.

129-8. Мемлекеттік авиация әуе кемесінің бортында авариялық жағдай туындаған және азаматтық авиация әуеайлағына қону қажет болған жағдайда осы әуеайлақтың әуе қозғалысына қызмет көрсету органы экипажға ұшу-қону жолағының жұмыс шегіне (сынап бағанасының миллиметрі) қатысты атмосфералық қысымды және басқа да қажетті ақпаратты сұрау салу бойынша береді.

129-9. Іргелес ӘҚҚ органдары және ӘҚБ орталықтары арасында осы органдардың басшылары бекітетін өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес әуе кемелерінің ұшуын қауіпсіз және кедергісіз жүргізуге қатысты ақпарат алмасу жүргізіледі.

Өзара іс-қимыл жөніндегі нұсқаулық:

1) әуе кеңістігі құрылымының осы өзгерісі кезінде ұшу қауіпсіздігіне бағалау жүргізуді ескере отырып, ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін қызмет үшін (полигон, атыс алаңы, оқу орталығы, карьер, кен орны, кеніш, қима, аэрологиялық станция) жаңадан енгізілетін ұшуға шектеу қойылған аймақтарды ӘҚҚ органының келісуі кезіндегі іс-қимылдардың сипаттамасын;

2) ӘҚБ БО басшысы бекіткен қысқа мерзімді шектеулерді және уақытша режимдерді әзірлеу мен белгілеу жөніндегі әдістемеге сәйкес есептелген қызметтің әрбір түрі (полигон, атыс орны, оқу орталығы, карьер, кен орны, кеніш, қима, аэрологиялық станция) үшін ӘҚБ орталығы жоспарлаған шектеулерді;

3) операциялық әуе қозғалысында әуе кемелерінің ұшуы үшін қысқа мерзімді шектеулерді енгізу кезіндегі іс-қимылдардың сипаттамасын қамтиды.

Операциялық әуе қозғалысындағы әуе кемесінің ұшу маршруты бойынша қысқа мерзімді шектеу ӘҚБ орталықтарының екі және одан да көп жауапкершілік ауданын қозғаса, шектеу ӘҚБ орталықтарымен және ӘҚҚ органдарымен келісілген өзара іс-қимыл негізінде азаматтық-әскери үйлестірудің тұрақты жұмыс істейтін тобымен келісіледі.

Ескерту. 129-9-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

8-2. Ұшуды орындау және әуе қозғалысына қызмет көрсету (әуе қозғалысын басқару) мақсаты үшін өлшем бірліктері

Ескерту. Қағидалар 8-2-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

129-10. Мемлекеттік авиацияда координаталардың, биіктіктердің, гравиметрлік және спутниктік өлшемдердің (1942 жылғы координаталар жүйесі) бірыңғай жүйесі белгіленген. Координатаның бастауы – Пулков обсерваториясы Дөңгелек залының орталығы және биіктіктердің бастапқы деңгейі – Ресей Федерациясының аумағында орналасқан Балтық теңізіндегі Кронштадт футштогының нөлдік мәні.

129-11. "Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясына дүниежүзілік геодезиялық координаталар жүйесін – 1984 (WGS-84) енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 5 мамырдағы № 376 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде ұшуды орындау және әуе қозғалысына қызмет көрсету мақсаты үшін азаматтық авиацияда 1984 жылғы (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаталар жүйесі, тік жазықтықтың есептеу жүйесі ретінде негіз болатын теңіздің орта деңгейі (MSL) қолданылады. Азаматтық авиацияда қолданылатын координаталар, биіктіктер өлшемдерінің гравиметрлік және спутниктік өлшемдердің (1942 жылғы координаталар жүйесі) бірыңғай жүйесі осы Қағидаларға 8-қосымшада келтірілген.

129-12. Мемлекеттік және азаматтық авиацияда уақытты есептеу жүйесі ретінде Григориан күнтізбесі және Дүниежүзілік үйлестірілген уақыт (UTC) қолданылады.

9. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту қағидасы

130. Халықаралық ұшу үшін ашық әуе трассалары бойынша халықаралық ұшуды орындау кезінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан ұшып өтудің әуе дәлізі әуе қозғалысына қызмет көрсету маршрутының Әуе трассасының Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы сызығымен қиылысу жеріндегі әуе кеңістігінің бір бөлігі болып табылады.

131. Әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын оны халықаралық әуе трассалары қиып өтетін жерлерден тыс жерде ұшып өтуі мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган белгілеген арнайы әуе дәлізі бойымен жүзеге асырылады.

132. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын ұшып өтудің әуе дәлізі әуе қозғалысына қызмет көрсету маршруты осінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы сызығымен қиылысу нүктесінің географиялық координаттарымен белгіленеді.

133. "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 40-бабына сәйкес және осы Қағиданың 7-тарауында белгіленген тәртіппен халықаралық ұшуды орындауға берілген рұқсат - шетелдік әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өтуінің негізі болып табылады.

Мұндай рұқсат болмаған жағдайда Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне кіруге көрсетілген рұқсатты алуға мүмкіндік бермейтін барлық мәселелер шешілгенге дейін рұқсат етілмейді.

134. Қазақстан Республикасының және шектес мемлекеттің ӘҚҚ органдары арасында Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту шарттарын келісу белгіленген байланыс арналары арқылы жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту шарттары әуе кемесінің экипажына хабарланады.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту шарттарын алған әуе кемесінің экипажы ӘҚҚ органына Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өтудің нақты уақытын және ұшу эшелонын (биіктігін) хабарлайды.

Ескерту. 134-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

135. ӘҚҚ органы шектес аумақ жағынан Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өткенге дейін 10 минут бұрын әуе қорғаныс әскері органына рейс нөмірін (шақыратын), ұшу эшелонын (биіктігін) және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өтудің есептік уақытын хабарлайды. Әуе кемесі шектес аумақта Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасына тікелей жақын орналасқан әуеайлақтан ұшып шыққан жағдайда, ақпарат әуе кемесінің ұшып шығуы туралы хабар алғаннан кейін оның Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өтуіне дейін беріледі.

Ескерту. 135-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

135-1. Әуе қорғаныс әскерлері органдары мен ӘҚҚ органдары арасындағы іс-қимылды үйлестіруді қамтамасыз ету үшін көрсетілген органдардың басшылары өзара іс-қимыл жасау жөніндегі нұсқаулықты бекітеді.

Ескерту. Қағидалар 135-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

136. Егер халықаралық шарттарда (келісімдерде) өзгеше көзделмесе және ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарынан басқа нұсқаулар берілмесе, Қазақстан Республикасында және шекаралас мемлекетте қабылданған эшелондау жүйелерінде айырмашылықтар болған жағдайда, эшелонды ауыстыру Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өткенге 30 километр қалғанда аяқталуы тиіс.

137. Егер халықаралық ұшуды орындайтын әуе кемесі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өткеннен кейін ұшуды жалғастыра алмаса және әуе кемесінің экипажы ұшып шығу әуеайлағына қарай қайта ұшу туралы шешім қабылдаса, онда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кері маршрутта қиып өту әуе қозғалысына қызмет көрсетудің немесе ұшудың сол маршруты бойынша орындалады. ӘҚҚ (ӘҚБ) органы әуе кемесінің экипажына ұшуды орындау және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптарын хабарлап, бұл туралы ӘШҚҚ органын ақпараттандырады.

138. Радио байланысы әуе кемесінің экипажы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту талаптарын алғаннан кейін, ұшып келе жатқан кезде істен шыққан жағдайлардан басқа жағдайларда, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын радиобайланысы жоқ әуе кемесімен қиып өтуге тыйым салынады. Егер әуе кемесінің экипажы ұшып шығу әуеайлағына қарай қайта ұшу туралы шешім қабылдаса, онда Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кері маршрутта қиып өту, ілеспе эшелонды иеленіп, әуе қозғалысына қызмет көрсетудің, ұшудың сол маршруты бойынша орындалады.

139. Дүлей апаттар, апаттар, авариялар жағдайында, әуе кемесіндегі авариялық жағдайларда және адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін басқа да жағдайларда әуе кемелерінің Қазақстан Республикасының әуе кеңістігіне мәжбүрлі түрде ұшып кіруі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қиып өту қағидасын бұзу болып табылмайды.

140. Әуе кемесінің экипажы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын мәжбүрлі түрде қиып өткен жағдайда бұл туралы дереу тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органына хабарлап, әрі қарай осы органның берген нұсқауы немесе (ӘҚБ) органына хабарлап, әрі қарай осы органның берген нұсқауы немесе Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің осындай қиып өту фактісін анықтау үшін көкке көтерілген әуе кемесінің кезекші командирінің нұсқаулары бойынша әрекет етеді. ӘҚҚ (ӘҚБ) органы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын мәжбүрлі қиып өту туралы ӘШҚҚ органына хабарлайды.

141. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын белгіленген ережелерді бұзып қиып өткен әуе кемелері, "Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзушылар болып танылады.

9-1. Аса маңызды ұшуды орындау үшін әуе кеңістігін пайдалану ерекшелігі

Ескерту. Қағидалар 9-1-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

141-1. Аса маңызды ұшу А, B, C және D сыныптарындағы тұрақты белгіленген бақыланатын әуе кеңістігінде көрсетілген сыныптар үшін белгіленген талаптарға сәйкес орындалады.

Барлық басқа жағдайларда аса маңызды ұшу орындалатын маршруттың айналасындағы әуе кеңістігі А, B, C немесе D сыныптарындағы уақытша бақыланатын әуе кеңістігі ретінде белгіленеді. Уақытша әуе кеңістігінің сыныбын осы Қағидалардың 141-2-тармағында көрсетілген ӘҚҚ органы ұшудың аса маңызды (АҰҚ және АҰҚ) түріне және осы ауданда әуе қозғалысының қарқындылығына негізделіп айқындайды.

141-2. Уақытша бақыланатын әуе кеңістігіндегі әуе қозғалысына қызмет көрсету үшін жауапты ӘҚҚ (ӘҚБ) органы уақытша бақыланатын әуе кеңістігінің белгіленген жоғарғы шекарасының үстінде әуе қозғалысына тұрақты қызмет көрсетуді (әуе қозғалысын басқаруды) жүзеге асыратын орган (органдар) болып табылады.

Бақыланбайтын әуеайлақтарда уақытша диспетчерлік аймақтарды және уақытша әуеайлақтық диспетчерлік пункттерді аэронавигациялық қызмет көрсетуші енгізуі мүмкін.

Уақытша бақыланатын әуе кеңістігін енгізу туралы ақпарат оның құрылымы мен қолданылатын әуе кеңістігінің сыныбы көрсетіле отырып, әуе кеңістігін пайдаланушыларға NOTAM түрінде жеткізіледі, сондай-ақ ақпараттық ресурстарда (веб-сайтта) орналастырылады.

141-3. Уақытша бақыланатын әуе кеңістігі мыналарды қамтиды:

1) уақытша диспетчерлік аймақ. Уақытша диспетчерлік аймақтар тұрақты жұмыс істейтін диспетчерлік аймақтары жоқ, аса маңызды ұшуға шығатын және межелі әуеайлақтар аймағында орнатылады. Аса маңызды ұшуға арналған диспетчерлік аймақ әуеайлақтың бақыланатын нүктесінен 20 километрге дейінгі радиуспен және биіктігі бойынша жер (су) бетінен әуе кемесінің типі мен әуеайлақ айналасындағы әуе кеңістігінің құрылымына байланысты әрбір аса маңызды ұшу үшін тағайындалған ұшу эшелонына дейін орнатылады. Уақытша диспетчерлік аймақ мына кезеңге белгіленеді:

ұшып шығатын әуе кемелері үшін – әуе кемесінің ұшып шығуының күтілетін уақытына дейін 20 минут және әуе кемесінің ұшып шығуының күтілетін уақытынан кейін 20 минутқа дейін;

ұшып келетін әуе кемелері үшін – әуе кемесі қонуының күтілетін уақытына дейін 20 минут және әуе кемесі қонуының күтілетін уақытынан кейін 20 минутқа дейін.

Уақытша диспетчерлік аймақ әрекетінің уақытын ұзартуды азаматтық (мемлекеттік) әуеайлақтарда аса маңызды ұшуды орындайтын әуе кемесінің ұшып шығу (ұшып келу) уақытының кідіруіне байланысты ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары белгілейді;

2) уақытша диспетчерлік аудан.Уақытша диспетчерлік аудан бақыланбайтын әуе кеңістігінде аса маңызды ұшуды орындау кезеңінде оның маршрутының бойында орнатылады.Уақытша диспетчерлік ауданның өлшемі аса маңызды ұшуды қауіпсіз орындауды қамтамасыз ету үшін енгізілетін ӘКП уақытша режимінің өлшемдерімен, ол басқа жағдайларда – ені бойынша АМҰ жол желісі осінен ені және биіктігі бойынша жер (су) бетінен және тұрақты әрекет ететін диспетчерлік ауданның төменгі шекарасына дейін кемінде 20 километр болып белгіленеді.

10. Әуе кеңістігін пайдалануға тыйым салу немесе шектеу

142. Екі немесе одан көп әуе кеңістігін пайдаланушыда әуе кеңістігін пайдалану қажеттілігі бір мезгілде туындаған жағдайда, әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимдерін немесе қысқа мерзімді шектеулерді енгізу жолымен жүзеге асырылатын әуе кеңістігін пайдаланудағы мемлекеттік басымдықтарға сәйкес Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің белгілі аудандарына шектеу қойылады.

143. ӘҚБ БО Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің шегінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ӘҚҚ немесе ӘҚБ органдарының жауапкершілік аймақтарындағы теңіздердің іргелес акваторияларының үстінен:

1) Қазақстан Республикасының Президентін немесе шет мемлекеттердің басшыларын тасымалдау бойынша аса маңызды ұшуларды орындайтын әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз етуге арналған Қазақстан Республикасының әуе трассаларында, маршруттарында және аймақтарында;

2) оқу-жаттығулар (атыстардың барлық түрлері), әуе шерулері (көрсету және демонстрациялық ұшулары, оның ішінде парашютпен жаппай секіру), ғарыш объектілерін ұшыру және қондыру, авиациялық және зымыран техникасын сынау, әуе кемелерін (топтарды) көлденең және тік жазықтықта маневрлеу арқылы ұшу, сондай-ақ ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіруі мүмкін басқа да қызмет аудандарында;

3) сынақтық (зерттеу) ұшу, рекорд орнатуға арналған ұшу, зымырандарды практикалық түрде жіберуді орындау, сондай-ақ пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып, сынақтық (демонстрациялық) ұшу маршруттарында;

4) халықаралық келісімде айқындалған, берілген әуе кеңістігінде әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимін белгілейді және NOTAM хабарлама арқылы әуе кеңістігін пайдаланушыларға жеткізіледі;

NOTAM хабарламасын шығаруға өтінім әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимін енгізу мақсатында осы тармақтың 1) тармақшасын қоспағанда, осы Қағидаларға 3-қосымшада көзделген әуе кемелерінің қозғалысы және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүргізу туралы хабар түрлеріне сәйкес осындай қызмет басталғанға дейін 7 тәуліктен кешіктірілмей NOTAM-офиске жіберіледі.

Ескерту. 143-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

144. Қазақстан Республикасы аумағының үстінен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ӘҚҚ немесе ӘҚБ органдарының жауапкершілік аймақтарындағы теңіздердің іргелес акваторияларының үстінен қысқа мерзімді шектеулерді ӘҚБ орталықтары өз жауапкершілік аудандарында, оның ішінде Қазақстан Республикасының әуе трассаларында мынадай мақсаттарда:

1) операциялық әуе қозғалысында ұшу үшін;

2) ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін және кенеттен (күтпеген) мәртебесі бар қызметті қамтамасыз ету үшін;

3) оқу-жаттығулар, атыстардың барлық түрлері, зымырандар жіберу және жарылыс жұмыстары өткізілетін аудандарда;

4) ӘҚҚ және ӘҚБ органдарымен алдын ала келісілген арнайы аудандарда планерлердің (дельтапландар және парапландардың) ұшуы кезінде;

5) осы Қағидада анықталған өзге де жағдайларда белгілейді.

Қысқа мерзімді шектеулер әуе кеңістігін пайдаланушыларға ӘҚҚ органдары арқылы, сондай-ақ осы Қағидаға 3-қосымшада көзделген әуе кемелерінің қозғалысы және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүргізу туралы хабар түрлеріне сәйкес NOTAM хабарламасын шығару арқылы жеткізіледі.

Халықаралық келісімде айқындалған, берілген әуе кеңістігіндегі қысқа мерзімді шектеулер NOTAM хабарламасы арқылы белгіленеді және әуе кеңістігін пайдаланушыларға жеткізіледі.

Ескерту. 144-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

144-1. Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша қысқа мерзімді шектеулерді енгізуді қоса алғанда, астананың үстіндегі және астана әуежайының үстіндегі әуе кеңістігін пайдалану тәртібін анықтайды.

Шет мемлекеттердің әскери құралымдарын, қару-жарақ және әскери техникасын тасымалдау үшін ұшуды орындайтын шетелдік әуе кемесінің экипажы немесе ұшу кезінде басып алынған әуе кемесінің астана әуежайында жоспарланбаған және санкцияланбаған қону ниеті кезінде (әуе кемесі бортындағы авариялық жағдайды қоспағанда) ӘҚЖ БО-ның ұсынысы бойынша ӘҚБ орталықтары астана әуежайы әуе кеңістігінің үстінде қысқа мерзімді шектеулерді белгілейді.

Ескерту. Қағидалар 144-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

145.Уақытша режим белгілеуге ұсынысты әуе кеңістігін пайдаланушылар осы Қағидалардың 143-тармағында белгіленген қызметті жүзеге асыру қажеттілігіне қарай және жарияланған қызметті жүзеге асырудың ауданында екі немесе одан көп мүдделі пайдаланушы өтінім берген жағдайда ӘҚБ БО (ӘҚБ орталықтары) талабы бойынша жібереді.

Ескерту. 145-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

146. Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттердің басшыларын тасымалдау бойынша аса маңызды ұшуды орындайтын әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету үшін уақытша режимдер белгілеуге арналған ұсынымдарда әуе кеңістігі Аса маңызды ұшуды ұйымдастыру және орындау қағидасында белгіленген нормалар мен мерзімдерге сәйкес сұралады.

147. Тиісінше 143 және 144-тармақтарда көрсетілген іс-шараларды қамтамасыз ету бойынша уақытша режимдер мен қысқа мерзімді шектеулер:

1) осы іс-шараларға қатысатын әуе кемелерінің ұшуын қоспағанда, ұшуға және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты басқа да қызметке толық тыйым салу;

2) ұшуға ішінара тыйым салу арқылы белгіленеді, бұл жағдайда Қазақстан Республикасының әуе трассалары учаскелерінің саны шектеулі эшелондарында уақытша режим қолданылатын аудан арқылы әуе кемелерінің ұшуына, әуе кемелерін әуежайларда қабылдауға және шығаруға, сондай-ақ авиациялық жұмыстарды орындауға арналған ұшуға рұқсат етіледі.

Уақытша режим қолданылатын аудандардың шекаралары әрбір нақты жағдайда әуе кемелерінің ұшуына және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты басқа да қызметті жүргізуге ең төменгі шектеулерді белгілеуді ескере отырып, өткізілетін іс-шараның мақсатына және әуедегі жағдайға қарай айқындалады.

Ескерту. 147-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

148. Режим қолданылатын аудан шекарасын анықтаған кезде әуе кемелері экипаждарының тапсырмаларды орындау барысында жіберуі мүмкін ең көп ауытқулар немесе материалдық объект қозғалысының есептелген тракториясынан ең көп ауытқулары ескерілуі тиіс.

149. Әуе қозғалысының қауіпсіздігі мақсатында соғыс авиациясы ұшақтарының азаматтық авиация әуеайлақтарының аудандары (тораптық диспетчерлік аудандар) арқылы 3300 метр биіктіктен төмен 30 километр радиуста (әуеайлақтың ұшу-қону жолағының шекті деңгейіне қатысты) ұшуы:

1) әуе кемелерін қабылдауға және шығаруға толық тыйым салумен;

2) осы Қағидалардың 150-тармағында көзделген жағдайларда әуе кемелерін қабылдауға және шығаруға ішінара шектеумен қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 149-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

150. Әуе кемелерін қабылдауға және шығаруға жартылай тыйым салу мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:

1) ұшулар бірлесіп орналасқан әуеайлақтардан немесе тораптық диспетчерлік ауданға жататын әуеайлақтардан жүргізіледі және аэронавигациялық ақпарат құжаттарында не қарастырылған әуеайлақ (тораптық диспетчерлік ауданы) ауданында ұшуларды жүргізу жөніндегі нұсқаулықта анықталған сызбаларға сәйкес орындалады;

2) әуе қозғалысын басқару органы әуе қозғалысына қызмет көрсету органымен келісе отырып, мемлекеттік авиация әуе кемелерінің осы аудандардан ұшып өту талаптарын алдын ала әзірлейді;

3) әуе кемелерін иеленген әуе кеңістігін қиып өтуге қатысы жоқ әуеайлақтардан қабылдау және шығару жүзеге асырылады.

Ескерту. 150-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

151. Ұшуды қамтамасыз ету үшін уақытша режим және қысқа мерзімді шектеулер қою кезінде әуе кемелері тобының маршруты бойынша осы Қағиданың 152 және 153-тармақтарында белгіленген шектерде көлбеу және тік әуе кеңістігі айқындалады.

152. Уақытша режим және қысқа мерзімді шектеулер қою кезінде айқындалатын көлбеу әуе кеңістігінің шектері:

1) аз және шекті аз биіктіктерде - ені 20 километр (бағыт осінің екі жағынан 10 километрден);

2) орташа биіктіктерде - ені 40 километр (бағыт осінің екі жағынан да 20 километрден);

3) стратосферада, үлкен биіктіктерде, сондай-ақ жағалау шегі радиолокациядан көрінбейтін теңіз үстінде - ені 50 километр (маршрут осінің екі жағынан да 25 километрден).

153. Уақытша режим және қысқа мерзімді шектеулер қою кезінде әуе кеңістігін тігінен бөліп көрсету, қойылған тапсырмаларды орындауға және әуе кемелері тобы қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қажет ең аз эшелон санымен шектеледі.

154. Жаттығулар өткізу аудандарында және жекелеген маршруттар бойынша бақылау мақсатында ұшу қауіпсіздігі әуе шабуылына қарсы қорғаныстың кезекші күштері мен құралдарын тексеру үшін олардың ұшып өту жолақтарында режимдер мен қысқа мерзімді шектеулер қоюмен қамтамасыз етіледі.

Ұстап алушы-ұшақтарға, әуедегі кезекшілік және бақылау мақсатында ұстап алуды орындау кезінде маневрлар аймақтарын ескере отырып, көлбеу және тік жазықтықтарда уақытша режим қолданылатын аудандар шекаралары айқындалады. Эшелондар аудандарында белгіленген биіктікке көтерілу және қонуға төмендеу үшін режим белгіленбейді.

Бұл ретте әуе қозғалысының қауіпсіздігі истребитель-ұстап алушыларды тікелей басқаруды жүзеге асыратын командалық пункттер қамтамасыз етеді.

155. Әуе трассалары мен әуеайлақтардың аудандарында (тораптық диспетчерлік аудандар) әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуі ескеріліп, белсенді және бейтарап кедергілерді орнату бағыттарының ауданы мен учаскелері таңдалады.

Ескерту. 155-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

156. Уақытша режимді орнатуға ұсыным ӘҚБ БО-ға қызмет басталғанға дейін кемінде 9 тәулік бұрын жіберіледі. Мемлекеттік органдардан немесе ұйымдардан құпия мәліметтері жоқ уақытша режимдерге ұсыныстар құпия емес жеделхаттармен немесе құпия емес поштамен берілуі мүмкін.

Ескерту. 156-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

157. Атыс өткізу, зымырандар жіберу, зымыран тасымалдағыштарды жіберу және ғарыш аппараттарын қондыру кезінде уақытша режим қоюға арналған ұсынымда мыналар көрсетіледі:

1) өткізу күні (негізгі және қосалқы күндер), өткізілетін іс-шара сипаты;

2) уақытша режимдердің қолданылу аудандарының шекаралары нүктелерінің орындары (географиялық координаттары көрсетілген) және географиялық координаттары немесе тұрақты ғарыш аймақтарының нөмірлері;

3) уақытша режимнің қолданыла бастау мен аяқталу уақыты;

4) ұшуларға тыйым салу биіктігінің ауқымы;

5) жоспарланатын іс-шаралар туралы еркін жазылған қосымша ақпарат.

Мемлекеттік авиацияның тұрақты ұшу аймақтарында әуе кеңiстiгiн пайдаланудың уақытша режимдерiн және қысқа мерзiмдi шектеулер қоюға арналған ұсынымда осындай аймақтың нөмiрi, ұшуға тыйым салу уақыты мен биiктiк ауқымы ғана көрсетiледi.

Ескерту. 157-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

158. Авиацияны пайдаланып, оқу жаттығулар, әуе парадтарын өткізу, жауынгерлік қолданумен демонстрациялық және сынақтық ұшу кезінде уақытша режим белгілеуге арналған ұсыныста мыналар көрсетіледі:

1) өткізу күні (негізгі және резервтік күндер), өткізілетін іс-шараның сипаты;

2) режимдердің қолданылу аудандарының шекаралары нүктелерінің орындары (географиялық координаттары көрсетілген) және географиялық координаттары;

3) уақытша режимнің қолданыла бастау мен аяқталу уақыты;

4) әуе кемелерінің саны мен түрлері (айырмашылық болған жағдайда әрбір маршрут бойынша);

5) ұшу жолағының ені;

6) ерекше жағдайларда ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін авиациялық жаттығулар өткізу кезіндегі резервтік эшелон;

7) әрбір маршрутқа арналған эшелондар саны;

8) көтерілу және төмендеу межелері;

9) ұшу тәртібінің ұзақтығы (минутпен);

10) ұшу тәртібіндегі биіктік ауқымының қажеттіліктері (метрмен);

11) уақытша режимге ұсыныс әзірлеген лауазымды тұлғаның әскери шені, тегі және телефон нөмірі (ашық және жабық);

12) жоспарланатын іс-шара туралы еркін нысандағы қосымша ақпарат.

Ескерту. 158-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

159. Осы Қағидадағы талаптарға жауап бермейтін немесе іс-шараларды өткізу жоспарланып отырған аудандарда әуе қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз етпейтін уақытша режимдер қоюға берілген ұсыным бойынша режим қойылмайды.

160. Уақытша режимдер қоюға ұсынымдарды ӘҚБ Бас орталығына:

1) Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің бас штабтары және бірлестіктер (құралымдар) штабтары;

2) сынақтар, ұшу-зерттеу және басқа да жұмыс түрлерін өткізуді жоспарлап отырған мемлекеттік органдар мен ұйымдар ұсынады.

161. Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттердің басшыларын тасымалдау мақсатында әуе кемелерінің ұшуын қамтамасыз ету үшін уақытша режимдер қоюға ұсыным Аса маңызды ұшуды ұйымдастыру және қамтамасыз ету қағидасына сәйкес белгіленеді.

162. Ғарыштық аппараттарды ұшыру және қондыру кезінде әуе кеңістігін пайдалану қауіпсіздігі ғарыштық аппаратты ұшыруды немесе қондыруды жүзеге асыратын (қамтамасыз ететін) мемлекеттік орган немесе ұйым уақытша режим орнатуға берген ұсынымдары бойынша Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы әзірлейтін және енгізетін уақытша режимдерді енгізу арқылы қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 162-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

162-1. Ғарыш қызметін қамтамасыз ету кезінде уақытша режимді орнатуға арналған ұсынымды мемлекеттік орган немесе ұйым Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығына ғарыш қызметі жоспарланған күнге дейін кемінде 9 тәулік қалған мерзімде ұсынады.

Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығына көрсетілген мерзімнен кеш ұсынылған уақытша режимдер орнатуға арналған ұсынымдар қаралмайды, бұл туралы ақпарат ұсынымды берушілерге жеткізіледі.

Ескерту. Қағидалар 162-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

162-2. Уақытша режимді орнатуға арналған ұсынымда мыналар:

1) өткізетін күн (негізгі және қосалқы күндер);

2) уақытша режимдер қолданылатын аудандардың шекаралары нүктелерінің географиялық координаталары немесе тұрақты ғарыш аймақтарының нөмірлері;

3) Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүзеге асыру қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында әуе кеңістігінің басқа пайдаланушылары үшін уақытша режимнің басталатын және аяқталатын уақыты;

4) ұшуға тыйым салынатын биіктік ауқымы;

5) ғарыш қызметін қамтамасыз ету үшін жұмылдырылатын әуе кемелері мен басқа да ұшу аппараттарын тарту туралы қосымша ақпарат көрсетіледі.

Ескерту. Қағидалар 162-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

162-3. Әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимі Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі мүдделерін қамтамасыз етуді ескере отырып, әзірленеді және енгізіледі.

Уақытша режимді енгізу мүмкін болмаған жағдайда, Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы бұл туралы ғарыш қызметі жоспарланғанға дейін кемінде 3 тәулік қалған мерзімде ұсыным берушіге хабарлайды.

Ескерту. Қағидалар 162-3-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

162-4. Қазақстан Республикасының Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы уақытша режимнің қолданылу уақыты өткеннен кейін уақытша режимді алып тастайды.

Ғарыш қызметі мерзімінен бұрын аяқталған жағдайда, ғарыш аппаратын ұшыруды немесе қондыруды жүзеге асыратын (қамтамасыз ететін) мемлекеттік орган немесе ұйым берген ақпарат бойынша орнатылған уақытша режимді тоқтатуға болады.

Ескерту. Қағидалар 162-4-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

163. Қазақстан Республикасының Президенттің немесе шет мемлекеттер басшыларын тасымалдау мақсатында әуе кемесінің жедел ұшып шығуын қамтамасыз ету кезінде және уақытша режим қолданылатын ауданнан ұшып өтуі қажет болған кезде ӘҚБ БО жаттығуға (іс-шараға) басшылық етушіге әуе кемесінің ұшып өту қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған шектеулерді мәлімдейді.

164. Шұғыл жағдайларда іздестіру іс-шараларын жүргізумен, дүлей зілзалар кезінде әуе кемелерінің көмек көрсету үшін ұшып шығуымен, басқарудан шыққан аэростаттардың ұшуларымен, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабы бастығының және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері түрлері бас қолбасшыларының өкімдерімен кенеттен тексерулер кезінде әуе кемелерінің ұшып шығумен байланысты уақытша режим мен қысқа мерзімді шектеулерді уақытша режимге алдын ала ұсынымдар бермей ӘҚБ БО белгілеуі мүмкін. Бұл жағдайда іс-шараларды ұйымдастыратын мемлекеттік органдар немесе ұйымдар ӘҚБ БО-мен олардағы әуе қозғалысының қауіпсіздігін қамтамасыз ету аудандары мен талаптарын қызмет басталғанға дейін кемінде 2 сағат бұрын келіседі.

Ескерту. 164-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 N 417 қаулысымен.

165. Жекелеген жағдайларда ӘҚҚ жүйелерін тексеру кезінде кенеттілік болуы үшін ұшуды қысқа мерзімді шектеу ұшуға өтінім бермей-ақ белгіленуі мүмкін. Бұл жағдайда шектеулер белгілеуге қажет деректер ұшып шыққанға дейін бір сағат бұрын (маршруттың күрделілігіне қарай) тиісті ӘҚБ орталығына мәлімделеді.

Ескерту. 165-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

166. Мемлекеттік органдардан немесе ұйымдардан орны мен уақыты жағынан сәйкес келетін іс-шараларды уақытша режимдермен қамтамасыз етуге келіп түскен екі немесе одан көп ұсынымдар алған жағдайда ӘҚБ БО Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабы бастығының рұқсатымен шешілетін міндеттердің басымдықтарына сүйене отырып, көрсетілген іс-шараларды екі тәуліктен аспайтын мерзімге кейінге ауыстырады.

Ескерту. 166-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.04.2013 N 417 қаулысымен.

Іс-шараны кейінге шегіндіру жөнінде қабылданған шешім, дереу, ұсыным берген штабтарға немесе ведомстволарға мәлімделеді.

167. Уақытша режимдер жобаларын Қазақстан Республикасының әуе трассаларының учаскелерінде, әуеайлақ аудандарында (тораптық диспетчерлік аудандарда) және авиациялық жұмыстар жүргізу аудандарында әуе кемелерінің ұшуына тыйым салу туралы ұсыныстарға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әуе трассаларын және айналып ұшу маршруттарын, ұшудың қосалқы эшелондарын (биіктіктерін) жіктеу маршруттарын бөлу туралы ұсыныстарға қатысты бөліктерде ӘҚЖ БО-ның қатысуымен ӘҚБ БО әзірлейді.

ӘҚБ БО бекіткен уақытша режим ӘҚЖ БО-ға, әуе қозғалысына қызмет көрсету және әуе қозғалысын басқару органдарына мәлімделеді.

Ескерту. 167-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

168. Белгіленген қысқа мерзімді шектеулер мен тыйым салуларды ӘҚБ орталығы ӘҚҚ органына жеткізеді.

ӘҚБ орталығы ӘҚҚ органымен бірлесіп, Қазақстан Республикасының әуе трассалары учаскелерінде, әуеайлақ аудандарында (тораптық диспетчерлік аудандарда) әуе кемелерінің ұшуына және авиациялық жұмыстарды орындауға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әуе трассаларын түзететін бағыттарды, айналып ұшу бағыттарын,ұшудың қосымша эшелондарын (биіктігі) бөлу туралы ұсыныстарға тыйым салу жөнінде ұсыныстарды әзірлейді.

Ескерту. 168-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

168-1. Әуеайлақтарды толық жабу көзделетін іс-шараларды (оқу-жаттығулар, әуе шерулері, көрмелер, демонстрациялық және сынақ ұшуы) жоспарлау кезінде іс-шараны ұйымдастырушы ӘҚБ БО-ға әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимін белгілеуге ол енгізілгенге дейін күнтізбелік 60 күн бұрын және шұғыл жағдайларда кемінде 7 тәулік қалғанда ұсыным жібереді.

ӘҚБ БО жоспарланатын шектеулер туралы тұрақты рейстерді қамтамасыз етуге тартылған Қазақстан Республикасының әуеайлақтарын пайдаланушыларға хабарлайды.

Ескерту. 10-тарау 168-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 31.12.2021 № 994 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

169. ӘҚБ БО іс-шара басшысының баяндамасы бойынша режимнің қолданылу уақыты аяқталғаннан кейін немесе уақытша режим мен шектеулер белгіленген қызметтің аяқталуына байланысты оның қолданылу уақыты аяқталғанға дейін белгіленген режимді алып тастайды.

Қысқа мерзімді шектеулердің қолданылу уақыты аяқталғанға дейін оларды алып тастауды осы шектеулерді енгізген әуе қозғалысын басқару орталықтары жүзеге асырады.

Ескерту. 169-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

11. Осы Қағида талаптарының сақталуын қамтамасыз ету

170. ӘҚЖ БО мен ӘҚБ БО және ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылғандығын байқаған жағдайда бұл туралы дереу авиация саласындағы уәкілетті органға хабарлауға міндетті.

171. Азаматтық және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органдар, ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары, өз құзыретіне сәйкес, әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болдырмау және (немесе) тоқтату және (немесе) жолын кесуге қажет барлық шараларды қолдануға, ал әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзған әуе кеңістігін пайдаланушылар өз есебінен және (немесе) өз күшімен аталған бұзушылықты тоқтауға міндетті.

172. Әуе кемесі белгіленген ұшу жоспарынан ауытқыған жағдайда, ӘҚҚ (ӘҚБ) органы дереу төмендегідей шаралар қолдануға міндетті:

1) жоспарынан ауытқыған әуе кемесінің ұшып бара жатқан жерін анықтау үшін қолда бар барлық құралдарды қолдану;

2) әуе кемесі ауытқу нәтижесінде жауапкершілік ауданына кірген немесе кіруі мүмкін шектес ӘҚҚ (ӘҚБ) органын ақпараттандыру.

173. Әуе кемесінің ұшып бара жатқан жері анықталған кезде, ӘҚҚ (ӘҚБ) органы әуе кемесінің экипажына оның ұшып бара жатқан жерін және орындалуы тиіс түзету әрекеттерін хабарлайды.

174. Әуе кеңістігіндегі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзған немесе Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің өзге де бұзылуына жол берген әуе кемесі тәртіп бұзушы-әуе кемесі деп танылып, ӘҚҚ және/немесе ӘҚБ органдарының талаптарын орындамаған жағдайда мәжбүрлі түрде қондырылады.

Қону туралы бұйрық алған тәртіп бұзушы-әуе кемесі дереу аталған жерге қонуы тиіс.

174-1. Әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары құзыретті мемлекеттік органдардың Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі арқылы шетелдік әуе кемесінің ұшуы барысында не оған дейін ұсынылған жазбаша талабы бойынша Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі арқылы ұшу барысында осы талапты Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бортында мәлімделмеген нақты тауарлардың болуы туралы ақпараттың бар-жоғын байқау үшін астаналық әуежайды қоспағанда, Қазақстан Республикасының әуеайлағына қону туралы шетелдік әуе кемесінің экипажына береді. Көрсетілген талап Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияның (3 bis-бабының b) тармағы) талаптарына сәйкес болуға тиіс.

Шетелдік әуе кемесінің экипажы көрсетілген талапты орындамаған жағдайда, әуе қозғалысына қызмет көрсету органдары Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияның 3 bis-бабының а) тармағының ережелерін қоса алғанда, халықаралық құқықтың қолданылатын нормаларын пайдалану мақсатында ақпаратты әуе қозғалысын басқару органдарына жеткізеді.

Осы Ереженің мәнмәтінінде қонуға арналған қолайлы әуеайлақ қонуды қауіпсіз орындау үшін шетелдік азаматтық әуе кемесі командирінің талаптарын қанағаттандыратын халықаралық әуеайлақ болып табылады.

Ескерту. Қағидалар 174-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

175. Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылғанын байқаған мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның тағайындалған құрылымдық бөлімшесі "Режим" сигналын береді, бұл сигнал ұшуды орындауға қатысты, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзуды тоқтату туралы талапты білдіреді. Бұл шешім ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарына хабарланып, олар әуе кемесінің экипажына орындалуы тиіс түзету әрекеттерін хабарлайды.

176. Ерекше жағдайларда, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы бұзылған кезде немесе тәртіп бұзушы-әуе кемесі ӘҚҚ және/немесе ӘҚБ органдарының талаптарын орындамаған жағдайда немесе Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің қару-жарақтары мен ұрыс техникасын тәртіп бұзушы-әуе кемесіне қолданған жағдайда, сондай-ақ әуе кеңістігінде танылмаған әуе кемелері мен материалдық объектілер пайда болған жағдайда, мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның тағайындалған құрылымдық бөлімшелері "Кілем" сигналын береді, бұл сигнал тәртіп бұзушы-әуе кемелерімен күресу үшін тартылған және іздестіру-құтқару тапсырмаларын орындайтын әуе кемелерінен басқа, әуедегі барлық әуе кемелерін дереу қондыру немесе осы ауданнан шығару туралы талапты білдіреді.

Бұл шешім ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарына хабарланып, олар әуе кемелерін қауіпті ауданнан шығару (оларды қондыру) бойынша шаралар қолданады.

177. Тәртіп бұзушы әуе кемесінің экипажы ӘҚҚ (ӘҚБ) органының әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзуды тоқтату туралы бұйрығын орындамаған жағдайда, мұндай ақпарат дереу мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның назарына жеткізіледі.

Мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган тәртіп бұзушы әуе кемесіне Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін бұзушы әуе кемелеріне Қару-жарақ және ұрыс техникасын қолдану қағидаларына сәйкес шаралар қолданады.

11-1. Азаматтық әуе кемелерін ұстап қалу

Ескерту. Қағида 11-1-бөліммен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

177-1. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде азаматтық әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін мынадай қағидаттар қабылданған:

1) азаматтық әуе кемелерін ұстап қалу тек соңғы шара ретінде қолданылады;

2) ұстап қалу жүзеге асырылған жағдайда, егер әуе кемесін:

берілген жол сызығына қайтару қажет болмаса;

мемлекеттің әуе кеңістігінен тыс шығарса;

ұшу тыйым салынған аймақтан, оны шектеу аймағынан немесе қауіпті аймақтан басқа жаққа бағыттаса; немесе осы әуе кемесіне көрсетілген әуеайлаққа қонуды бұйырса, ол танумен шектеледі;

3) оқу-жаттығу мақсаттарындағы азаматтық әуе кемелері ұстауға жатпайды;

4) радиобайланыс орнату мүмкін болған жағдайда, ұстап қалынатын азаматтық әуе кемесіне радиотелефон бойынша ұшу бағытына қатысты нұсқау және тиісті ақпарат беріледі;

5) ұстап қалынатын әуе кемесінен өзі ұшып өтіп бара жатқан аумаққа қону талап етілген жағдайларда, қону үшін көрсетілген әуеайлақ осы типтегі әуе кемесінің қауіпсіз қонуын қамтамасыз ету үшін жарамды болып табылады.

177-2. Ұстап қалуға байланысты қауіпті салдарды жою немесе азайту үшін экипаждар мен тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары арасындағы іс-қимылды үйлестіруді қамтамасыз ету үшін барлық ықтимал шаралар қолданылады, ол үшін:

1) ұшу экипаждарының мүшелері ұстап қалу кезінде орындалатын іс-қимыл тәртібін білуі қажет;

2) әуе кемелерінің командирлері ұстап қалушы әуе кемесімен 121,5 МГц жиілігінде байланыс орнатады және ұстап қалу қағидаларына қатысты әрекеттерді орындайды;

3) ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының диспетчерлері басқа әуе кемелерінің ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін орындалатын іс-қимыл тәртібін білуі қажет;

4) мемлекеттік авиацияның ұстап қалушы әуе кемелерінің ұшқыштары азаматтық әуе кемелерінің ұшу-техникалық сипаттамаларының жалпы шектеулерін және ұстап қалынатын азаматтық әуе кемесінің бортында техникалық қиындықтарға немесе заңсыз араласуға байланысты авариялық немесе төтенше жағдайдың туындау ықтималдығы туралы білуі қажет;

5) жойғыш-ұстап қалғыш ұшақтарды тікелей басқаруды жүзеге асыратын командалық пункттерге (бұдан әрі – командалық пункттер) және ұстап қалуды орындауға әлеуетті мүмкіндігі бар әуе кемелерінің командирлеріне (ұшқыштарға) ұстап қалу маневрі, ұстап қалынатын әуе кемелерінің ұшу бағыты, ұстап қалынатын азаматтық әуе кемелеріне қатысты көзбен шолу сигналдары бойынша іс-қимылдар, радиобайланыс жүргізу, қаруды қолданудан бас тарту қажеттілігі жөнінде нақты және анық нұсқаулар беріледі;

6) ӘҚҚ (ӘҚБ) органдары, командалық пункттер және мемлекеттік авиацияның ұстап қалатын әуе кемесі 121,5 МГц авариялық жиілікте ұстап қалынатын әуе кемелерімен байланыс орнату мүмкіндігін қамтамасыз ететін радиотелефон жабдықтарымен, ҚР ҚК ӘҚК МКК (ҚР ҚК ӘҚК КП) олар ұстап қалынуы мүмкін аудандарда азаматтық әуе кемелерін тану мақсатында ҚШРЛ (екінші радиолокация) құралдарымен жарақтандырылады. Мұндай құралдар "А" режимінде № 7500, 7600 және 7700 дискретті төрт таңбалы кодтарын тануды қамтамасыз етеді.

177-3. Ұстап қалынатын азаматтық әуе кемесінен өзі ұшып өтіп бара жатқан аумаққа қону талап етілетін ерекше жағдайларда мынадай шарттарды орындау қажет:

1) көрсетілген әуеайлақ, әсіресе әуеайлақты, әдетте азаматтық әуе кемелері пайдаланбайтын жағдайларда, әуе кемесінің осы үлгісін қауіпсіз қондыру үшін жарамды;

2) әуеайлақ аймағының қоршаған жері шеңбер бойынша ұшу, қонуға кіру және екінші айналымға кету үшін жарамды;

3) ұстап қалынатын әуе кемесінің қону әуеайлағына бару үшін жеткілікті отын қоры (қалдығы) болады;

4) көрсетілген әуеайлақ Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағында сипатталған;

5) ұстап қалынатын әуе кемесінің қонуға қауіпсіз кіруін және қонуын орындау үшін қажетті барлық ақпарат оған барлық қолжетімді арналарда радиобайланыс бойынша бортқа беріледі.

177-4. ӘҚҚ (ӘҚБ) органы өзінің жауапкершілік ауданында әуе кемесін ұстап қалуды жүзеге асыру туралы ақпарат алған кезде ол осы шарттарды негізге ала отырып, төменде көрсетілген шараларды қабылдайды:

1) егер мұндай байланыс әлі орнатылмаған болса, 121,5 МГц авариялық радиожиілікті қоса алғанда, қолда бар барлық құралдарды пайдалана отырып, ұстап қалынатын әуе кемесімен екі жақты байланыс орнатуға әрекет жасайды;

2) ұстап қалынатын әуе кемесінің экипажын ұстап қалу туралы хабардар етеді;

3) ұстап қалынатын әуе кемесімен екі жақты байланысты қолдайтын командалық пунктпен байланыс орнатады және оны ұстап қалынатын әуе кемесі туралы қолда бар ақпаратпен қамтамасыз етеді;

4) қажет болған жағдайда ұстап қалатын әуе кемесі немесе командалық пункт пен ұстап қалынатын әуе кемесі арасындағы хабарламаларды ретрансляциялайды;

5) командалық пунктпен тығыз өзара іс-қимыл жасай отырып, ұстап қалынатын әуе кемесінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті шараларды қабылдайды.

177-5. Ұстап қалынатын әуе кемесінің командирі:

1) визуалды сигналдардың мағынасын интерпретациялау арқылы ұстап қалатын әуе кемесінің нұсқауларын (осы Қағидаларға 8-1-қосымшада көрсетілген) орындайды және ұстап қалушының талаптарына сәйкес оларға жауап береді;

2) мүмкіндігінше ӘҚҚ (ӘҚБ) тиісті органын хабардар етеді;

3) 121,5 МГц авариялық жиіліктегі жалпы шақыру сигналын беру жолымен ұстап қалатын әуе кемесімен немесе тиісті командалық пунктпен радиобайланыс орнатады;

4) өзінің шақыру белгісін атайды;

5) ұшудың мақсаты туралы хабарлайды;

6) егер байланыс орнатылмаса, 243 МГц жиіліктегі радиотелефон режимінде қайта қоңырау шалу арқылы байланыс орнатуға әрекет жасайды;

7) теңіз қызметтерінен көмек сұраған кезде 500 кГц немесе 2182 және 8364 кГц жиіліктердегі радиотелефон режимінде байланыс орнатады;

8) бортта ЕШРЛ қабылдағыш-жауап бергіш болған жағдайда, егер тиісті ӘҚҚ (ӘҚБ) органы тарапынан басқа нұсқаулар берілмесе, "А" режимінде 7700 кодын тереді.

177-6. Егер радио арқылы кез келген көздерден алынған нұсқаулар визуалды сигналдарының көмегімен берілетін ұстап алатын әуе кемесінің нұсқауларына қайшы келсе, ұстап қалынатын әуе кемесі ұстап қалушы визуалды беретін нұсқауларды орындауды жалғастыра отырып, дереу түсіндіруді сұрайды.

177-7. Ұстап қалушылардың және ұстап қалынатын әуе кемелерінің экипаждары визуалды сигналдар қағидаларын ұстанады, оларды түсінеді және ұстап қалынатын әуе кемесі беретін оның авариялық жағдайға тап болғанын көрсететін кез келген сигналдарға ерекше назар аударады.

177-8. Егер ұстап қалушымен байланыс орнатылса және ортақ тілде байланысты жүзеге асыру мүмкін болмаса, осы Қағидаға 8-1-қосымшада көрсетілген екі мәрте қайталанатын фразаларды пайдалану арқылы негізгі ақпаратты беруге және нұсқаулардың қабылданғанын растауға әрекет жасалады.

12. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру және есепке алу

178. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру және есепке алуды өз құзыреті шегінде азаматтық және мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органдар жүргізеді.

Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің анықталған бұзушылықтар есебі арнайы журналдарда жүргізіледі.

179. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің әрбір бұзылу жағдайы бойынша бұзылу себебін анықтау және оларды ескерту жөнінде ұсынымдар әзірлеу мақсатында тексеру жүргізіледі.

180. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тергеп-тексеруді азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның немесе мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның шешімімен құрылған комиссия жүргізеді.

ПАЖ қоспағанда, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібі бұзылып, оған авиацияның әрқилы түрінің әуе кемелері қатысқан болса, оны тергеп-тексеруді азаматтық және мемлекеттік авиация салаларындағы уәкілетті органдардың бірлескен шешімімен құрылған комиссия жүргізеді.

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тергеп-тексеру:

азаматтық авиацияға жататын ПАЖ пайдаланған жағдайда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган жүргізеді;

мемлекеттік авиацияға жататын ПАЖ пайдаланылған жағдайда мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган жүргізеді.

Ескерту. 180-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

181. Комиссия құрамына азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның немесе мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның, ӘҚҚ (ӘҚБ) органдарының және әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуына жол берген әуе кемесін пайдаланушының (әуе кемесін пайдаланушы ұйымның) өкілдері кіреді.

Ескерту. 181-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

182. Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру оны есепке алған күнінен бастап екі айға жетпейтін мерзім ішінде жүргізіледі.

183. Әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын тексеру нәтижелері бойынша есеп жасалады.

Есепте:

1) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуы туралы нақты ақпарат;

2) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуына ықпал еткен себептердің талдамасы;

3) әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуын болдырмау немесе оның салдарларын азайту жөніндегі ұсынымдар болуы тиіс.

Есепке комиссия мүшелері қол қойып, оны авиация саласындағы тиісті уәкілетті органның басшысы бекітеді. Комиссия мүшесі тексеру нәтижелерімен келіспеген жағдайда, өз пікірін жазбаша түрде баяндауға құқылы, ол есепке жеке қосымша ретінде қосылады. Комиссия мүшесі есепке қол қоюдан бас тартқан жағдайда, комиссия есепке тиісті белгі, қояды.

184. Егер есеп нәтижелері бойынша әкімшілік құқық бұзушылық белгілері байқалса, онда азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган) әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзушыларға Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы заңнамасына сәйкес әкімшілік жазалау шараларын қолданады.

185. Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылу себептерін анықтағаннан кейін әуе кемесінің ұшуды әрі қарай орындауына (әуе кеңістігін пайдаланумен байланысты әрекетті жүзеге асыруға) рұқсат беру туралы шешімді азаматтық немесе мемлекеттік авиация салаларындағы уәкілетті органдардың лауазымды тұлғалары қабылдайды.

Ескерту. 185-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

186. Мүдделі мемлекеттік органдар, әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің қайталап бұзылуын ескерту мақсатында Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану тәртібінің бұзылуына жасалған тексерулер нәтижелері бойынша іс-шаралар әзірлейді.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидасына 1-қосымша

ӘҚҚ маршруттарын белгілеуге арналған индекстерді беру жүйесі
1. ӘҚҚ маршруттарын белгілеуге арналған индекстер

Ескерту. 1-қосымша алып тасталды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
2-қосымша

Қызмет көрсетуге ұсынылатын әуе кеңістігінің класы және ұшуды орындауға қойылатын талаптар

Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1-кесте

Қызмет көрсетуді ұсынатын әуе кеңістігінің сыныптары және ұшуды орындауға қойылатын талаптар

Әуе кеңістігінің сыныптары	Қолданы-латын ұшу қағида-лары	Эшелондау	Қызмет көрсету	Радиобайланысқа қойылатын талаптар	Диспетчерлік рұқсаттауға қажеттілік
1	2	3	4	5	6
А	АҰҚ бойынша	Барлық әуе кемелері	Диспетчерлік қызмет көрсету	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
В	АҰҚ бойынша	Барлық әуе кемелері	Диспетчерлік қызмет көрсету	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
В	ВҰҚ бойынша	Барлық әуе кемелері	Диспетчерлік қызмет көрсету	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
С	АҰҚ бойынша	АҰҚ-ға қатысты АҰҚ ВҰҚ-ға қатысты ВҰҚ	Диспетчерлік қызмет көрсету	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
С	ВҰҚ бойынша	АҰҚ-ға қатысты ВҰҚ	Диспетчерлік қызмет көрсету ВҰҚ/ ВҰҚ қозғалысы туралы ақпарат (сұрау салу бойынша соқтығысуды болдырмау жөніндегі ұсыныс)	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
D	АҰҚ бойынша	АҰҚ-ға қатысты АҰҚ	Диспетчерлік қызмет көрсету ВҰҚ қозғалысы туралы ақпарат (сұрау салу бойынша соқтығысуды болдырмау жөніндегі ұсыныс)	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
D	ВҰҚ бойынша	Жүргізілмейді	АҰҚ / ВҰҚ және ВҰҚ / ВҰҚ қозғалысы туралы ақпарат (сұрау салу бойынша соқтығысуды болдырмау жөніндегі ұсыныс)	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
Е	АҰҚ бойынша	АҰҚ -ға қатысты АҰҚ	Диспетчерлік қызмет көрсету және мүмкіндігінше ВҰҚ қозғалысы туралы ақпарат	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Иә
Е	ВҰҚ бойынша	Жүргізілмейді	Мүмкіндігінше қозғалыс туралы ақпарат	Жоқ, RMZ аймағын қоспағанда	Жоқ
G	АҰҚ бойынша	Жүргізілмейді	Ұшу-ақпараттық қызмет көрсету	Тұрақты екіжақты радиобайланыс	Жоқ
G	ВҰҚ бойынша	Жүргізілмейді	Ұшу-ақпараттық қызмет көрсету	Жоқ, RMZ аймағын қоспағанда	Жоқ

Ескертпе: әуе кеңістігінің әрбір сыныбында жылдамдықты, ұшу кезіндегі көріністі шектеуге және бұлттарға дейінгі қашықтыққа қойылатын талаптар авиацияның тиісті салаларындағы ұшуды жүргізу қағидаларымен айқындалады.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидасына
3-қосымша

Әуе кемелерінің қозғалысы және әуе кеңістігін пайдалануға байланысты қызметті жүргізу туралы хабарлама түрлері

Ескерту. 3-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 09.12.2024 № 1042 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Р/с №	Хабарламаның атауы	Авиациялық тіркелген байланыс желісі бойынша хабарлама беру кезіндегі шұғылдық сериясы	Беру мерзімі	Кім хабарлайды	Кімге хабарланады
Қазақстан Республикасындағы ішкі ұшу бойынша	Қазақстан Республикасынан тыс халықаралық ұшу бойынша
1	2	3	4	5	6	7
1.	Қолданушының (пайдаланушының) (немесе оның уәкілетті өкілінің) немесе ӘК командирінің хабарламалары
1.1.	РПЛ – қайталанатын ұшу жоспары (RPL – Repetitive Flight plan)	КК	ұшу басталғанға дейін кемінде күнтізбелік 15 күн қалғанда	ӘК-ні қолданушы (пайдаланушы) немесе оның уәкілетті өкілі	1) ӘҚЖ БО	1) ӘҚЖ БО
1.2.	ЦХГ – өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Тұрақты сипаттағы өзгерістер туралы хабарлама бұрын берілген RPL деректерінде қамтылған (RPL) негізгі ұшу жоспарының деректеріне қандай да бір өзгеріс енгізу керек болған жағдайда беріледі	КК	ұшу басталғанға дейін кемінде күнтізбелік 7 күн қалғанда	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу әуеайлағының брифингі	1) ӘҚЖ БО 2) ұшу әуеайлағының брифингі
1.3.	ФПЛ (Filed flight plan – FPL) – тұрақты емес ұшуға; кесте бойынша тұрақты рейстерге, қосымша және кесте бойынша алдыңғы тәуліктен ауыстырылған рейстерге; авиациялық жұмыстар бойынша ұшуға; бақыланбайтын әуе кеңістігіндегі ұшуға; шекара жолағындағы ұшуға ұсынылған ұшу жоспары	ФФ	кесте (жоспар) бойынша ұшуға дейін кемінде 60 минут және 120 сағаттан аспайтын уақыт қалғанда; IFPS-ға/арқылы ұшу бойынша – кемінде 3 сағат қалғанда	ӘК-ні қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі немесе командирі	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)
1.3.	ФПЛ (Filed flight plan – FPL) – басқарылатын аэростаттар мен дирижабльдердің ұшу жоспары	ФФ	ұшу уақытына дейін кемінде 3 сағат қалғанда		1) Брифинг	1) Брифинг
1.4.	ДЛА – кешігу (Delay – DLA). Хабарлама оған қатысты ұшу жоспарының (FPL) негізгі деректері берілген әуе кемесінің ұшуы кесте (жоспар) бойынша ұшудың есептік уақытынан 30 минуттан артық кешіктірілген жағдайда беріледі	ФФ	30 мин және одан да көп кешігу күтілетін болса, ӘК-нің кесте (жоспар) бойынша ұшып шығу уақытына дейін кемінде 30 минут қалғанда	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)
1.5.	ЦХГ – өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Хабарлама ұшу жоспарының бұдан бұрын берілген FPL деректерінде қамтылған ұшу жоспарының негізгі деректеріне қандай да бір біржолғы өзгеріс енгізу қажет болған жағдайда беріледі. Хабарлама ұшу жоспарының негізгі деректерін алушыларды осы өзгеріс қатысты болатындарына жіберіледі. Ұшу жоспарының тиісінше өзгертілген негізгі деректері осы өзгеріске қатысты болатын, бірақ бұрын мұндай ақпарат алмаған тараптарға беріледі	ФФ	ұшу жоспарында (FPL) көрсетілген кесте (жоспар) бойынша ӘК-нің есептік ұшып шығу уақытына дейін кемінде 30 минут қалғанда	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)
1.6.	ЦНЛ – ұшуды тоқтату (Cancel – CNL). Хабарлама оған қатысты ұшу жоспарының негізгі деректері (FPL) бұған дейін таратылған ұшу тоқтатылған жағдайда беріледі	ФФ	жоспар бойынша ӘК ұшып шығу уақытынан кешіктірмей	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)	1) Брифинг; 2) ӘҚЖ БО (ұшу жоспарын ӘҚЖ БО интернет-ресурс арқылы берген кезде)
1.7.	СПЛ – қосымша ұшу жоспары (Supplementary flight plan – SPL). Хабарлама CPL немесе FPL хабарламасында бұған дейін берілгеннен басқа қосымша ақпаратқа сұрату (RQS) түскен кезде беріледі	ФФ	сұрату түскен кезде	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) Брифинг	1) Брифинг
1.8.	АФИЛ үлгісіндегі ФПЛ – ӘК бортынан ұшу жоспары (AFIL)	ФФ	әуе трассасына шығу үшін МАЖП дейін кемінде 10 минут қалғанда	ӘК-ні пайдаланушы (командирі)	1) ӘК орналасқан жері бойынша АДО (АДП), ӘДО (ӘАДП); 2) орналасқан жері бойынша ЖДП	1) ӘК орналасқан жері бойынша АДО (АДП), ӘДО (ӘАДП); 2) орналасқан жері бойынша ЖДП
1.9.	ДЕП – әуе кемесінің ұшып шығуы (Departure – DEP). Хабарлама бұған дейін оған қатысты бақыланбайтын әуеайлақтан немесе бақыланбайтын әуе кеңістігіндегі алаңнан ұшып шыққан FPL ұшу жоспарының негізгі деректері таратылған әуе кемесіне қатысты беріледі	ФФ	ұшқаннан кейін 5 минуттан кешіктірмей	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) ӘШҚ әскери органы
1.10.	АРР – келу (Arrival – ARR). Хабарлама ӘК бақыланбайтын әуеайлаққа, бақыланбайтын әуе кеңістігіндегі алаңда қонған кезде беріледі	ФФ	қонғаннан кейін 5 минуттан кешіктірмей	қолданушы немесе оның уәкілетті өкілі	1) ӘШҚ әскери органы
1.11.	АЛР – авариялық құлақтандыру (Alerting – ALR). Авариялық құлақтандыруға қатысты хабарлама әуе кемесі авариялық жағдайда деп есептелген кезде беріледі		мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	ӘК-ні қолданушы, немесе оның уәкілетті өкілі немесе командирі не басқа да сенімді көздердің ақпараты бойынша
	Апатқа ұшырау кезеңі – DЕТRЕSFА	CC			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органы (авиациялық оқиға кезінде ғана); 4) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органы (авиациялық оқиға кезінде ғана); 4) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
	Дабыл кезеңі – АLЕRFА	CC			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (авиациялық оқиға кезінде ғана); 4) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (авиациялық оқиға кезінде ғана); 4) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
	Белгісіздік кезеңі – INСЕRFА	CC			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (авиациялық оқиға кезінде ғана); 4) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (авиациялық оқиға кезінде ғана); 4) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
2.	"Брифинг" хабарламалары
2.1.	АЛР – авариялық құлақтандыру (Alerting – ALR). Авариялық құлақтандыруға қатысты хабарлама ӘҚҰ органы әуе кемесі авариялық жағдайда деп есептеген кезде беріледі. Мына үш кезеңнің бірінде көрсетіледі:	CC	мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	брифинг не басқа да сенімді көздердің ақпараты бойынша
	Апатқа ұшырау кезеңі – DЕТRЕSFА	CC			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
	Дабыл кезеңі – АLЕRFА	CC			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1)ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
	Белгісіздік кезеңі – INСЕRFА	CC			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
2.2.	РЦФ – радиобайланыстың істен шығуы (Radiocommunication failure – RCF), ӘҚҰ органына оның ауданында ұшып бара жатқан әуе кемесінде радиобайланыстың істен шыққаны белгілі болған жағдайда беріледі	СС	хабарлама алынғаннан кейін дереу	брифинг не басқа да сенімді көздердің ақпараты бойынша	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) АДО (АДП) ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша; 4) маршрут бойынша ЖДП (ПАО); 5) ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 6) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 7) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ҚР ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша АДО (АДП); 4) ҚР ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 5) ҚР ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 6) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 7) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына
2.3.	АНВ – ANV – азаматтық авиация қызметіне заңсыз араласу актісі	СС	мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	брифинг не басқа да сенімді көздердің ақпараты бойынша	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
2.4.	АНП – ANP – әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзу	СС	мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	брифинг не басқа да сенімді көздердің ақпараты бойынша	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына 4) ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына 4) ӘҚБ БО; 5) ӘК орналасқан жердегі ӘҚҚ органына
2.5.	ФПЛ (Filed flight plan – FPL) – тұрақты емес ұшуларға; кесте бойынша тұрақты рейстерге, қосымша және кесте бойынша алдыңғы тәуліктен ауыстырылған рейстерге; авиациялық жұмыстар бойынша ұшуларға; бақыланбайтын әуе кеңістігіндегі ұшуларға; шекара жолағындағы ұшуларға ұсынылған ұшу жоспары	ФФ	кесте (жоспар) бойынша ұшу уақытына дейін кемінде 60 минут қалғанда және 120 сағаттан асырмай; IFPS-ға/арқылы ұшу бойынша – 3 сағат қалғанда	ӘК ұшу әуеайлағының брифингі	1) ӘҚЖ БО; 2) бірінші қону әуеайлағының брифингі; 3) әуежайдың ӘДҚ ұшуы және бірінші қонуы; 4) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 5) ӘҚБ БО (басқарылатын аэростаттар мен дирижабльдердің ұшуын қоспағанда, шекара маңындағы жолақпен ұшуы, бақыланбайтын әуе кеңістігінде ұшу, мемлекеттік авиация ӘК); 6) ұшу маршруты бойынша қонатын пунктіне дейін ЖДП (ҰАО); 7) АДО (АДП) бірінші қонатын әуеайлаққа дейін	1) ӘҚЖ БО; 2) ҚР-ның бірінші қону әуеайлағының брифингі; 3) ҚР ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; 4) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 5) ӘҚБ БО (басқарылатын аэростаттар мен дирижабльдердің ұшуларын қоспағанда, шекара маңындағы жолақпен ұшуы, бақыланбайтын әуе кеңістігінде ұшу, мемлекеттік авиация ӘК); 6) ұшу маршруты бойынша қонатын орнына дейін ЖДП (ПАО); 7) АДО (АДП) ҚР бірінші қонатын әуеайлаққа дейін; 8. АИП сәйкес ұшу маршруты бойынша мемлекеттердің мекенжайларына (IFPS аймағына кіретіндерді қоспағанда)
2.5.	ФПЛ (Filed flight plan – FPL) – басқарылатын аэростаттар мен дирижабльдердің ұшу жоспары	ФФ	ұшуға дейін кемінде 3 сағат қалғанда	ӘК ұшу әуеайлағының брифингі
ФПЛ (FPL) ұшу жоспары 24 сағаттан астам уақыт бұрын ұсынылса, "Өзге ақпарат" деген 18-жолда КҮНІ/ және әуе кемесінің ұшу күні көрсетіледі, мысалы КҮНІ/220716, мұнда 22 –жыл, 07 – ай, 16 – айдың күні
2.6.	ДЛА – кешігу (Delay – DLA). Хабарлама оған қатысты ұшу жоспарының (FPL) негізгі деректері берілген әуе кемесінің ұшуы кесте (жоспар) бойынша ұшудың есептік уақытынан 30 минуттан артық кешіктірілген жағдайда беріледі	ФФ	күтіліп отырған кешіктірілу 30 мин және одан да көп болған кезде ӘК-нің кесте (жоспар) бойынша ұшып шығу уақытынан кешіктірмей	ӘК ұшу әуеайлағының брифингі	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу маршруты бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ-сы; 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 6) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП)	1) ӘҚЖ БО; 2) ҚР ұшу маршруты бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ҚР ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ҚР бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 6) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП). 7) АИП сәйкес ұшу маршруты бойынша мемлекеттердің мекенжайларына (IFPS аймағына кіретіндерді қоспағанда)
2.7.	ЦХГ – өзгеріс (Change немесе Modification – CHG). Хабарлама ұшу жоспарының бұрын берілген деректерінде қамтылған негізгі деректерге қандай да бір өзгеріс енгізу қажет болған жағдайда беріледі (FPL). Хабарлама ұшу жоспарының негізгі деректерін алушыларды осы өзгеріс қатысты болатындарына жіберіледі. Ұшу жоспарының тиісінше өзгертілген негізгі деректері (FPL) осы өзгеріске қатысты оларға қатысты болатын, бірақ бұрын мұндай ақпарат алмаған тараптарға беріледі. ЦНЛ – ұшуды тоқтату (Cancel – CNL). Хабарлама оған қатысты ұшу жоспарының негізгі деректері (RPL немесе FPL) бұрын таратылған ұшу тоқтатылған жағдайда беріледі.	ФФ	ӘК кесте (жоспар) бойынша немесе ұшып шыққан уақытқа дейін ДЛА бұған дейін белгіленген уақытқа кемінде 30 минут қалғанда	ұшу әуеайла ғының брифингі	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу маршруты бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 6) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП)	1) ӘҚЖ БО; 2) ҚР ұшу маршруты бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ҚР ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 6) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 7) АИП сәйкес ұшу маршруты бойынша мемлекеттердің мекенжайларына (IFPS аймағына кіретіндерді қоспағанда)
2.8.	ДЕП – әуе кемесінің ұшып шығуы (Departure – DEP). Хабарлама бұған дейін оған қатысты бұдан бұрын ұшу жоспарының (RPL немесе FPL) негізгі деректері таратылған әуе кемесіне қатысты беріледі	ФФ	ӘК ұшып шыққаннан кейін 5 минуттан кешіктірмей	ұшу әуеайлағының брифингі	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу маршруты және бірінші қону әуеайлағына дейінгі қосалқы әуеайлақтар бойынша АДО (АДП); 3) бірінші қону пунктіне дейін ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 4) ұшу маршруты бойынша бірінші қону әуеайлағының брифингі; 5) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтардан ӘШҚ әскерлері органына	1) ӘҚЖ БО; 2) ҚР ұшу маршруты және бірінші қону әуеайлағына дейінгі қосалқы әуеайлақтар бойынша АДО (АДП); 3) ҚР бірінші қону пунктіне дейін ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 4) ҚР ұшу маршруты бойынша бірінші қону әуеайлағының брифингі; 5) ҚР бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтардан ӘШҚ әскерлері органына; 6) АИП сәйкес ұшу маршруты бойынша мемлекеттердің мекенжайларына (IFPS аймағына кіретіндерді қоспағанда)
2.9.	АРР – келіп жету (Arrival – ARR). Хабарлама ӘК межелі әуеайлағына, қосалқы немесе басқа әуеайлаққа қонған жағдайда беріледі	ГГ	ӘК қонғаннан кейін 5 минуттан кешіктірмей	қону әуеайлағының брифингі	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу және аралық қону әуеайлақтарының брифингі; 3) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу және аралық қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ҚР бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына
2.10.	ЦПЛ – ағымдағы ұшу жоспары (Current flight plan – CPL). Кейінгі диспетчерлік рұқсаттарға негізделген ықтимал өзгерістерді қоса алғандағы (әуеайлақ ауданында ӘК қосалқы әуеайлаққа кетуі) ұшу жоспары	ФФ	маневр басталғаннан кейін 3 минуттан кешіктірмей	брифинг	1) ӘҚЖ БО; 2 ) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 3) ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 4) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 5) брифинг, ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; 6) брифинг, ӘК жіберілген әуежайлардың ӘДҚ	1) ӘҚЖ БО; 2) ҚР ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 3) ҚР ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 4) бақыланатын әуе кеңістігіндегі бақыланатын әуеайлақтарға ӘШҚ әскерлері органдарына; 5) брифинг, ҚР ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ; 6) ҚР шегінен тыс ӘК жіберілген әуежайдың брифингі
2.11.	СПС – диспетчерлік пункттердің (секторлардың) өткізу қабілеті туралы хабарлама	ФФ	өткізу қабілетінің нормативтері өзгерген кезде 10 минут ішінде	брифинг	1) АДО (көршілес ӘҚҚ органы); 2) NOTAM-офисі	1) ҚР АДО (аралас ӘҚҚ органы); 2) NOTAM-офисі
3.	АДО (АДП) хабарламалары
3.1.	ЕСТ – есептік деректер (Estimate – EST). Ұшу жоспарының (FPL) негізгі деректері берілген жағдайда EST хабарламасын әр АДП немесе ұшу ақпараты орталығы ұшу маршруты бойынша келесі АДП немесе ұшу ақпараты орталығына береді	ФФ	ӘҚҚ нүктесінен ұшып өткенге дейін кемінде 10 минут қалғанда, бірақ ерте дегенде 30 минут бұрын	АДО (АДП)	1) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП)	1) шектес мемлекеттің ӘҚҚ органы
3.2.	ЦДН – үйлестіру (Coordination – CDN). Хабарламаны қабылдаушы орган тарату органына үйлестіру диалогы барысында біріншісі бұрын алынған CPL немесе EST хабарламасындағы үйлестіруге қатысты деректерге өзгеріс ұсынған кезде береді	ФФ	ӘҚҚ нүктесінен ұшып өткенге дейін кемінде 10 минут қалғанда	АДО (АДП)	1) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП)	1) шектес мемлекеттің ӘҚҚ органы
3.3.	РЩП – ұшу жоспарына сұрату (Request flight plan – RQP). Хабарлама ӘҚҚ органы бұдан бұрын ешқандай тиісті ұшу жоспары деректерін алмаған әуе кемесі туралы хабарлама алған кезде ұшу жоспарының деректерін (RPL немесе FPL) алуға ниет білдірген жағдайда беріледі	ФФ	оған қатысты бұрын ұшу жоспарының ешқандай тиісті негізгі деректері алынбаған әуе кемесі (EST) туралы хабарлама алған кезде	АДО (АДП)	1) ӘҚЖ БО; 2) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 3) брифинг; 4) ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО)	1) ӘҚЖ БО; 2) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 3) брифинг; 4) ҚР ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 5. шет елдің ӘҚАЖ органы
3.4.	ЦПЛ – ағымдағы ұшу жоспары (Current flight plan – CPL). Кейінгі диспетчерлік рұқсаттарға негізделген ықтимал өзгерістерді (ӘҚҚА-да ӘК қосалқы әуеайлаққа кетуі) қоса алғандағы ұшу жоспары. Хабарлама осы әуе кемесінің қозғалысын басқару басқа ӘҚҰ органына өтіп, басқару берілетін нүктеден оның ұшып өтуінің есептік уақытына дейін немесе ӘҚҚ-ның тиісті уәкілетті органы өзге уақыт мерзімін белгілемесе, алдын ала беріледі	ФФ	маневр басталғаннан кейін 3 минуттан кешіктірмей	АДО (АДП)	1) ӘҚЖ БО; 2) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) брифинг; 5) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО	1) ӘҚЖ БО; 2) ҚР ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 3) ҚР бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) брифинг; 5) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 6) шекаралас мемлекеттің ӘҚБ органына
3.5.	АЛР – авариялық құлақтандыру (Alerting ALR). Авариялық құлақтандыруға қатысты хабарлама ӘҚҰ органы әуе кемесі авариялық жағдайда деп есептеген кезде беріледі. Төмендегі үш кезеңнің бірінде көрсетіледі:	СС	мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	АДО (АДП)
	Апатқа ұшырау кезеңі - DЕТRЕSFА	СС			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘҚЖ БО	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО. 5) ӘҚЖ БО
	Дабыл кезеңі – АLЕRFА	СС			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘҚЖ БО	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘҚЖ БО
	Белгісіздік кезеңі – INСЕRFА	СС			1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘҚЖ БО	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ӘШҚ әскери органына (бақыланатын әуе кеңістігіндегі авиациялық оқиға ғана); 4) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО; 5) ӘҚЖ БО
3.6.	АНВ – ANV – азаматтық авиация қызметіне заңсыз араласу актісі	СС	мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	АДО (АДП)	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) АО ӘҚБ; 5) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 6) ұшу маршруты бойынша ЖДП (ПАО); 7) қону әуеайлағының брифингі; 8) ӘҚЖ БО.	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) АО ӘҚБ; 5) ұшу маршруты бойынша шектес мемлекеттің ӘҚҚ органына; 6) ҚР ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 7) қону әуеайлағының брифингі; 8) ӘҚЖ БО.
3.7.	АНП – ANP – әуе кеңістігін пайдалану тәртібін бұзу	СС	факт анықталғаннан кейін дереу	АДО (АДП)	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) АО ӘҚБ; 5) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 6) ұшу маршруты бойынша ЖДП (ПАО); 7) ӘҚЖ БО	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 4) АО ӘҚБ; 5) ҚР ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 6) ҚР ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 7) ӘҚЖ БО
3.8.	РЦФ – радиобайланыстың істен шығуы (Radiocommunication failure - RCF), хабарлама ӘҚҰ органына оның жауапкершілік ауданында ұшып бара жатқан әуе кемесінде радиобайланыстың істен шыққаны белгілі болған жағдайда беріледі	СС	хабарлама алғаннан кейін дереу	АДО (АДП)	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) АДО (АДП) ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша; 4) маршрут бойынша ЖДП (ҰАО); 5) ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 6) АО ӘҚБ; 7)бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 8) ӘҚЖ БО	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) ҚР ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша АДО (АДП); 4) ҚР ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 5) ҚР ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтар бойынша қону әуеайлақтарының брифингі; 6) АО ӘҚБ; 7) бақыланатын әуе кеңістігінде ӘШҚ әскерлері органына; 8) ӘҚЖ БО
3.9.	ФЛИ – "А" литерін орындағанда Мемлекеттік шекарадан, ӘҚҚА шекарасынан және МАЖП ұшып өту	ФФ	МАЖП-тан ұшып өткеннен кейін 3 минуттан кешіктірмей	АДО (АДП немесе жауапкершілік аймағында мемлекеттік шекара орналасқан ӘҚҚ органы)	1) ӘҚЖ ОБ; 2) ӘҚБ АО	1) ӘҚЖ ОБ; 2) ӘҚҚ әскери органы (Мемлекеттік шекараны ұшып өту); 3) ӘҚБ БО
3.10.	ҚМШ – РЖМ – әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеулер	ГГ	ӘҚБ органынан алғаннан кейін дереу	АДО (АДП)	1) ӘҚЖ ОБ. 2) брифинг; 3) АДО (АДП); 4) ЖДП	1) ӘҚЖ ОБ; 2) ҚР-дағы брифинг; 3) ҚР-дағы АДО (АДП); 4) ҚР-дағы ЖДП
3.11.	ҚМШ – РЖИ – әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеулерді алып тастау	ГГ	ӘҚБ органынан алғаннан кейін дереу	АДО (АДП)	1) ӘҚЖ ОБ.; 2) брифинг; 3) АДО (АДП); 4) ЖДП	1) ӘҚЖ ОБ.; 2) ҚР-дағы брифинг; 3) ҚР-дағы АДО (АДП); 4) ҚР-дағы ЖДП
4.	ӘҚЖ БО хабарламалары
4.1.	ПЛН – алдағы және ағымдағы тәуліктерге әуе кеңістігін пайдалану жоспарынан үзінді көшірмелер	ГГ	алдағы тәуліктерге – жергілікті уақытпен 21.00-ден кешіктірмей Ағымдағы тәуліктерге – ағымдағы жоспарға өзгеріс енгізілгенде дереу	ӘҚЖ БО	1) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 2) ұшу және қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ӘҚҚ әскери органы; 4) ұшу маршруты бойынша ЖДП; 5) ӘҚБ БО	1) ҚР ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 2) ҚР ұшу және қону әуеайлақтарының брифингі; 3) ӘҚҚ әскери органы 4) ҚР маршрут бойынша ЖДП; 5) ӘҚБ БО
4.2.	ППН – REJ – ұсынылған ұшу жоспары әуе кеңістігін пайдалану жоспарына енгізілмейді	ГГ	ұшу жоспарын алғаннан кейін 30 минуттан кешіктірмей	ӘҚЖ БО	1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 2) ұшу жоспарын берген ұшу әуеайлақтарының брифингі; 3) ӘҚБ БО; 4) ӘК пайдаланушысы	1) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 2) ұшу жоспарын берген ұшу әуеайлақтарының брифингі; 3) ӘҚБ БО; 4) ӘК пайдаланушысы
4.3.	УЛС – литерлік рейстерді орындау	ГГ	ұшатын күн қарсаңында – ұшуды орындауға дейін бір тәулік қалғанда, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органнан нұсқау алғанда дереу – азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органнан ұшатын күні нұсқау алғаннан кейін	ӘҚЖ БО	1) ҚР ӘК пайдаланушыға; 2) ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 3) ұшу маршруты бойынша ЖДП (ҰАО); 4) ӘҚБ БО; 5) ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтарының а ұшып шығуы және қону әуеайлақтарының брифингі; 6) ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ	1) ҚР ӘК пайдаланушыға; 2) ҚР ұшу маршруты бойынша АДО (АДП); 3) ҚР маршруты бойынша ЖДП (ПАО); 4) ӘҚБ БО; 5) ҚР ұшу маршруты және қосалқы әуеайлақтарының ұшып шығуы және қону әуеайлақтарының брифингі; 6) ҚР ұшу және қону әуежайларының ӘДҚ
4.4.	УР – РЖМ – әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимі	ДД	дереу ӘҚБ БО-дан белгілеу туралы ақпарат алынғаннан кейін	ӘҚЖ БО	1) АДО (АДП); 2) NOTAM-офисі; 3) брифинг; 4) ЖДП (ҰАО)	1) ҚР АДО (АДП); 2) NOTAM-офисі; 3) ҚР брифинг; 4) ҚР ЖДП (ҰАО)
4.5.	УР – РЖИ – әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимін алып тастау	ДД	ӘҚБ БО-дан күшін жою туралы ақпарат алынғаннан кейін дереу	ӘҚЖ БО	1) АДО (АДП); 2) NOTAM-офисі; 3) брифинг; 4) ЖДП (ҰАО)	1) ҚР АДО (АДП); 2) NOTAM-офисі; 3) ҚР брифинг; 4) ҚР ЖДП (ҰАО)
5.	ӘҚБ БО хабарламалары
5.1.	УР – РЖМ – әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимі	ДД	режим белгіленгеннен кейін дереу	ӘҚБ БО	1) ӘҚЖ БО	1) ӘҚЖ БО
5.2.	УР – РЖИ – әуе кеңістігін пайдаланудың уақытша режимін алып тастау	ДД	режим алып тасталғаннан кейін дереу	ӘҚБ БО	1) ӘҚЖ БО	1) ӘҚЖ БО
5.3.	ППН – ұшу жоспарының бекітілмеуі (FPL)	ГГ	ұшу жоспарын алғаннан кейін 30 минуттан кешіктірмей	ӘҚБ БО	1) ӘҚБ органы; 2) КВС (авиациялық әскери бөлімдерінің командирлері)	1) ӘҚБ органы; 2) КВС (авиациялық әскери бөлімдерінің командирлері)
6.	ӘҚБ орталықтарының хабарламалары
6.1.	РЖМ - әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеу: ӘҚБ БТ болған кезде бақыланатын әуе кеңістігінде операциялық әуе қозғалысында ұшу кезінде;	ГГ	қысқа мерзімді шектеу белгіленгеннен кейін дереу	ӘҚБ орталығы	1) АДО (АДП)	1) АДО (АДП)
	ӘҚБ-ның БТ болмаған кезде бақыланатын әуе кеңістігінде немесе бақыланбайтын әуе кеңістігінде операциялық әуе қозғалысында ұшқан кезде;		қысқа мерзімді шектеуді белгілеу бойынша дереу		1) АДО (АДП); 2) NOTAM-офисі	1) АДО (АДП); 2) NOTAM-офисі
	ұшу қауіпсіздігіне қатер төндіретін және кенеттен (күтпеген) мәртебесі бар қызметті қамтамасыз ету үшін;		қысқа мерзімді шектеу белгіленгеннен кейін дереу		1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі	1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі
	оқу-жаттығуларды, атыстардың барлық түрлерін, зымырандарды ұшыруды және жарылыс жұмыстарын жүргізу кезінде (белгіленген полигон шегінде (ұшуға шектеу қойылған аймақ);		осындай қызмет басталғанға дейін кемінде 12 сағат қалғанда (егер 12 сағаттан аз болса, онда ӘҚҚ органмен келісу бойынша);		1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі	1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі
	планерлердің (дельтапландардың) және парапландардың арнайы аудандарда ұшуы кезінде;		осындай қызмет басталғанға дейін кемінде 12 сағат қалғанда;		1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі	1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі
	осы Қағидада белгіленген өзге де жағдайларда		қысқа мерзімді шектеу белгіленгеннен кейін дереу		1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі	1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі
6.2.	РЖИ – әуе кеңістігін пайдалануға қысқа мерзімді шектеулерді алып тастау	ДД	қысқа мерзімді шектеуді алып тастағанда дереу	ӘҚБ орталығы	1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі	1) АДО (АДП) 2) NOTAM-офисі
7.	Әуе кеңістігін пайдаланушылардың әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдері
7.1.	Шар – зондтарды ұшыру кезінде басқарылмайтын аэростаттармен әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер	ДД	ұшу басталғанға дейін кемінде 24 сағат бұрын	ӘК-ні пайдаланушы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы
7.2.	Әскери бөлімдердің оқ атуы, зымырандарды ұшыру, жарылыс жұмыстары жүргізілген кезде (белгіленген полигон шегінде) әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер	ДД	қызмет басталғанға дейін кемінде 24 сағат бұрын	ӘК-ні пайдаланушы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы
7.3.	Жарылыс жұмыстары жүргізілген кезе әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер (азаматтық жеке және заңды тұлғалар)	ДД	өтінім нақтылауды талап ететін жағдайларды қоспағанда, қызмет басталғанға дейін кемінде 9 тәулік бұрын	ӘК-ні пайдаланушы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы
7.4.	Зымырандар ұшыру жүргізілген кезде әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер (полигонның шегінен шығатын әуе кеңістігінің мәлімделген көлемі шегінде)	ДД	өтінім нақтылауды талап ететін жағдайларды қоспағанда, қызмет басталғанға дейін кемінде 9 тәулік бұрын	ӘК-ні пайдаланушы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы
7.5.	Планерлерді (дельтапландарды және парапландарды) арнайы аудандарда ұшыру кезінде әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер	ДД	қызмет басталғанға дейін кемінде 24 сағат бұрын	ӘК-ні пайдаланушы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы	1) ӘҚБ БО; 2) ӘҚБ орталығы
7.6.	Пилотсыз авиациялық жүйелермен әуе кеңістігін пайдалануға өтінімдер	ДД	қызмет басталғанға дейін кем дегенде 24 сағат бұрын	пайдаланушы	ӘҚБ БО немесе жақын ӘҚБ орталығы	ӘҚБ БО немесе жақын ӘҚБ орталығы
8.	Әуежайлардың диспетчерлік қызметтерінің (ӘДҚ) хабарламалары
8.1.	АЛР – авариялық хабарландыру (Alerting – ALR – ӘК-нің бұзылуы, жердегі төтенше оқиға туралы бастапқы хабарлама, сондай-ақ ӘК қауіпсіздігі, экипаж және жолаушылар туралы кез келген ақпарат)	СС	мәліметтер алынғаннан, факт анықталғаннан кейін дереу	ӘДҚ	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО	1) ІҚҮО; 2) азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган (ұйым); 3) мемлекеттік ӘК бойынша ӘҚБ БО

Ескертпе: Қазақстан Республикасының өкілетті органдарының орналасқан жері, жұмыс кестесі және байланыс деректері Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағында жарияланады.

Аббревиатуралардың толық жазылуы:

АДО – аудандық диспетчерлік орталық;

АДП – аудандық диспетчерлік пункт;

ӘАДП – әуеайлақ ауданының диспетчерлік пункті;

ӘДҚ – әуежайлардың диспетчерлік қызметтері;

ӘДО – әуеайлақтық диспетчерлік орталық;

ӘҚБ АО – әуе қозғалысын басқарудың аудандық орталығы;

ӘҚБ БО – әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы;

ӘҚБ БТ – әуе қозғалысын басқарудың біріккен тобы;

ӘҚЖ БО – әуе қозғалысын жоспарлаудың бас орталығы

ӘҚҚА – әуе қозғалысына қызмет көрсету ауданы (ACC – Air Control Centre);

МАЖП – міндетті ақпар жеткізу пункті;

ҰАО – ұшу ақпараты орталығы;

ІҚҮО – іздестіруді және құтқаруды үйлестіру орталығы.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
3-1-қосымша

Республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың әкімшілік шекаралары шегінде пилотсыз әуе кемелерінің ұшуы үшін әуе кеңістігі аймақтарының шекараларын белгілеу тәртібі

Ескерту. Қағидалар 3-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Осы тәртіп мынадай мемлекеттік органдар мен ведомстволық бағынысты ұйымдарға қолданылады:

1) пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын жүзеге асыру үшін әуе кеңістігінің аймақтарын белгілеу шеңберінде мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган;

2) қалалардың әкімшілік шекаралары туралы ақпарат беру шеңберінде республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары;

3) Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағында пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын жүзеге асыру үшін әуе кеңістігінің аймақтары туралы ақпаратты жариялау және осы аймақтардың шекараларын аэронавигациялық карталарға салу шеңберінде азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық қызмет көрсетуші (бұдан әрі – АНҚ көрсетуші).

2. Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын жүзеге асыру үшін әуе кеңістігінің аймақтарын бастапқы белгілеу кезінде республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның ӘҚБ БО-ның сұрауы негізінде әкімшілік шекаралары жазылған тиісті картаны және әкімшілік шекаралары туралы ақпаратты көрсетілген форматта ұсынады.

3. Республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың әкімшілік шекаралары өзгергенде жергілікті атқарушы органдар жоғарыда көрсетілген өзгерістер күшіне енгеннен кейін 10 жұмыс күні ішінде өзгерістер туралы ақпаратты белгіленген форматта және өзгертілген шекаралары бар тиісті картаны ұсынады.

4. Алынған ақпаратты мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның ӘҚБ БО мен АНҚ көрсетушінің өкілдерімен бірлесіп жеткіліктігі мен толық болуы тұрғысынан тексереді. Белгіленген өлшемшарттарға сәйкес келмейтін ақпарат анықталғанда жергілікті атқарушы органға мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның ӘҚБ БО -нан анықталған ескертулерді көрсете отырып, өзгерістер енгізуге сұрау салуы жіберіледі.

5. Алынған ақпаратты талдау және ескертулердің болмауы негізінде мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның ӘҚБ БО республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың әкімшілік шекаралары шегінде пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын жүзеге асыру үшін арнайы аймақтарды белгілейді.

6. ӘҚБ БО-нан алынған ақпарат негізінде АНҚ көрсетуші пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын жүзеге асыру үшін әуе кеңістігінің аймақтары бойынша деректерді өңдейді және оларды AIRAC белгіленген мерзімдеріне сәйкес Қазақстан Республикасының аэронавигациялық ақпарат жинағының тиісті бөлімдерінде және аэронавигациялық карталарда жариялайды.

7. Республикалық және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы билік органдарының ақпарат беру форматы:

1.	Мемлекеттік органның атауы	Республикалық немесе облыстық маңызы бар қалалардың атқарушы органының атауы енгізіледі
2.	Елді мекеннің атауы	Республикалық немесе облыстық маңызы бар қаланың атауын көрсету
3.	Әкімшілік шекаралардың географиялық координаттары*	1984 (WGS-84) географиялық координаттарды дүниежүзілік геодезиялық координаттар жүйесі бойынша жүйеде 100 метрге дейінгі дәлдікпен градуспен, минутпен және секундпен көрсету
4.	Карта масштабы	Әкімшілік шекаралары бар қоса берілген картаның масштабын көрсету
5.	ТАӘ лауазымы	Ақпаратты ұсынған атқарушы орган басшысының ТАӘ
6.	Қолы
7.	Күні

* Географиялық координаттар электронды түрде ұсынылуы мүмкін.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
3-2-қосымша

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігінде пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтарды белгілеу тәртібі

Ескерту. Қағидалар 3-2-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтарды осы Қосымшада белгіленген тәртіпке сәйкес мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның Әуе қозғалысын басқарудың бас орталығы (бұдан әрі – ӘҚБ БО) белгілейді.

2. Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймақтары.

2.1. Мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган басқаратын пилотсыз әуе кемелерінің (бұдан әрі – ПӘК) ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолдану аймағын белгілеу үшін өтінімдерді қарау және пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын тұрақты шектеу аймақтарын белгілеу жөніндегі арнайы құрылған ведомствоаралық комиссияның (бұдан әрі – Комиссия) шешімі негіз болып табылады. Комиссияның міндеті мемлекеттік органдар ұсынған пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын жүзеге асыру үшін шектеу аймақтарын белгілеуге және пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын тұрақты шектеу аймақтарының тізіліміне енгізуге арналған сұрауларды қарау болып табылады. Бұл тізілім азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық қызмет көрсетушінің (бұдан әрі – АНҚ көрсетуші) интернет-ресурсында және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның интернет-ресурсында жарияланады.

2.2. Комиссия құрамына мынадай мемлекеттік органдар мен ведомстволық бағынысты ұйымдардың:

мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органның ӘҚБ БО;

азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органның;

азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның;

Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің;

Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің;

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің;

азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органға ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорын болып табылатын аэронавигациялық қызмет көрсетушінің өкілдері кіреді.

2.3. Комиссияның қызметі мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті орган бекітетін және осы Қосымшаның 2.2-тармағында көрсетілген мемлекеттік органдармен және ведомстволық бағынысты ұйымдармен келісілген комиссия туралы ереженің негізінде жүзеге асырылады.

2.4. Комиссия пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймақтарын белгілеудің мынадай жағдайларын қарайды:

1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік күзетілуге тиіс объектілерді айқындау қағидаларында көрсетілген мемлекеттік күзетілуге тиіс объектілердің үстінде белгіленетін пилотсыз әуе кемелерінің ұшуын шектеу тұрақты қолданылатын аймақтары;

2) пилотсыз әуе кемелерінің Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Қылмыстық-атқару жүйесі объектілерінің үстінен пилотсыз әуе кемесінің ұшуын тұрақты қолданылатын шектеу аймақтары;

3) мемлекеттік немесе азаматтық авиацияның бақыланатын әуеайлақтарының, сондай-ақ бірлесіп орналасқан әуеайлақтардың маңында ПӘК ұшуларын шектеудің тұрақты қолданылатын аймақтары.

2.5. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік күзетілуге тиіс объектілерді айқындау қағидаларында көрсетілген мемлекеттік күзетілуге тиіс объектінің үстінде белгіленетін тұрақты қолданылатын ПӘК ұшуларын тұрақты шектеу аймағын белгілеуге арналған сұрау салуын осы Қағидаларға осы Қосымшаның 3-тармағында көрсетілген нысан бойынша объектіні күзетуді жүзеге асыратын мемлекеттік орган береді.

2.6. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Қылмыстық-атқару жүйесі объектілерінің үстінен ұшуға шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймағын белгілеу үшін сұрау салуды осы Қағидаларға осы Қосымшаның 3-тармағында көрсетілген нысан бойынша тиісті мемлекеттік орган береді.

2.7. Бақыланатын мемлекеттік немесе азаматтық авиация әуеайлағының, сондай-ақ бірлесіп орналасқан әуеайлақтың маңында ПӘК ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймағын белгілеуге сұрау салуды осы Қағидаларға осы Қосымшаның 4-тармағында көрсетілген нысан бойынша әуеайлақты пайдаланушымен келісілгеннен кейін осы әуеайлақта ӘҚҚ/ӘҚБ жүзеге асыратын орган береді.

2.8. Кешенді және үйлестірілген тәсілді қамтамасыз ету үшін ПӘК ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймақтарды белгілеуге сұрау салу есепті жылдың 31 мамырына дейін беріледі.

2.9. Комиссия сұрау салуларды 30 жұмыс күні ішінде (есепті жылдың 1 маусымынан бастап) қарайды. Комиссия қарау нәтижелері бойынша қосымша және нақтылайтын ақпарат сұратуы мүмкін.

2.10. Сұратылатын ақпарат берілмегенде Комиссия әуе күштерінің ұшуына шектеу қойылған аймақты белгілеуден уәжді бас тартуға құқылы.

2.11. Егер әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақтар белгіленетін объектілер бір-біріне тікелей жақын орналасса, онда мұндай жағдайда тиісті объектілерді қамтитын ПӘК ұшуын шектейтін бір аймақ белгіленуі мүмкін.

2.12. ПӘК ұшуына шектеу қойылған аймақ объектінің ортасынан белгілі радиусы бар шеңбер немесе бұрыштардың белгілі координаттары бар көпбұрыш түрінде белгіленуі мүмкін.

2.13. ПӘК ұшуына шектеу қойылған аймақ шекараларын белгілеу кезінде объектінің қорғалған аймағының үстіндегі әуе кеңістігі және буферлік аймақ ескеріледі. Осы Қағидалар шеңберінде қорғалатын аймақ деп жеке немесе жиынтығында санкцияланбаған іс-әрекет объекті болып табылуы мүмкін, үнемі қорғалатын және бақыланатын физикалық кедергілермен қоршалған, кіруі шектелетін және бақыланатын ғимараттар, жүйелері, жабдықтары, құрылғылары мен материалдары бар үй-жайлар орналасқан объектінің алаңы түсініледі. Буферлік аймақ қорғалған аймақтың сыртында қорғалған аймақтың сыртқы шекарасынан 300 метрден аспайтын қашықтықта орналасқан әуе кеңістігінің аймағын білдіреді. Кейбір жағдайларда буферлік аймақ орнатылмауы мүмкін.

2.14. Комиссия қаралғаннан кейін осы Қағидаларға осы Қосымшаның 5-тармағында ұсынылған форматта пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймақтарының тізілімін бекітеді және осы аймақтарды белгілеу үшін ӘҚБ БО мекенжайына, сондай-ақ аталған ұйымдардың интернет-ресурстарында одан әрі жариялау үшін АНҚ көрсетушінің және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның мекенжайына жібереді.

3. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 7 қазандағы № 1151 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектілерді айқындау қағидаларында немесе Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Қылмыстық-атқару жүйесі объектілерімен көрсетілген мемлекеттік күзетілуі тиіс объектінің үстінде белгіленетін тұрақты қолданылатын ПӘК ұшуларын шектеу аймағын белгілеуге сұрау салу үлгісі:

1.	Сұрау салудың бастамашысы	Мемлекеттік күзетілуі тиіс объектіні күзетуді жүзеге асыратын және оның мүддесінде әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймағы белгіленетін мемлекеттік органды көрсету; Қылмыстық-атқару жүйесінің қорғалатын объектісі үшін жауапты болып табылатын және оның мүддесінде әуе күштерінің ұшуына шектеу қойылған аймақ белгіленетін ҚР ІІМ құрылымдық бөлімшесін көрсету; ҚР Қорғаныс министрлігінің, ҚР Ұлттық қауіпсіздік комитетінің оның мүддесінде әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймағы белгіленетін Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің құрылымдық бөлімшесін көрсету
2.	Объектінің атауы	Объектінің атауын көрсету
3.	Объектінің географиялық координаттары	1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаттар жүйесі бойынша географиялық координаттарды градуспен, минутпен және секундпен көрсету
4.	Қорғалған аймақтың географиялық координаттары	шеңбер түрінде шектеу аймағын белгілеу кезінде объектінің орталығы үшін 1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаталар жүйесі бойынша градуспен, минутпен және секундпен географиялық координаттар; көпбұрыш түрінде шектеу аймағын орнатқан кезде 1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаталар жүйесі бойынша географиялық координаттар
5.	Буферлік аймақ	Иә/Жоқ Егер Иә болса, онда буферлік аймақтың мөлшері метрмен көрсетіледі, бірақ 300 метрден аспайды
6.	Аймақтың тік шекаралары	Жоспарланған тік шекараларды көрсету. Жер бетінен 200 метрден жоғары тік шекараларды жоспарлы түрде белгілеу кезінде негіздеме ұсынылады
7.	Байланыс деректері	Мүдделерінде ПӘК ұшуына шектеу қойылатын аймағы белгіленген мемлекеттік органның байланыс деректерін көрсету (телефон нөмірі және электрондық пошта мекенжайы). Пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушылардың заңды және жеке тұлғаларының өтініші және пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймағын пайдалану қажет болғанда рұқсат алу үшін пайдаланылады
8.	ТАӘ Лауазымы	Мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшесі басшысының ТАӘ
9.	Қолы
10.	күні

4. Бақыланатын мемлекеттік немесе азаматтық авиация әуеайлағының, сондай-ақ бірлесіп орналасқан әуеайлақтың маңында пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймағын белгілеуге сұрау салу нысаны:

1.	Сұрау салудың бастамашысы	Өтініш беруші болып табылатын және әуе қозғалысына диспетчерлік қызмет көрсетуді қамтамасыз ететін азаматтық авиация әуеайлағы немесе азаматтық авиацияға тиесілігі бойынша бірге орналасқан әуеайлақ үшін әуе қозғалысына қызмет көрсету органын көрсету. Өтініш беруші болып табылатын мемлекеттік авиация әуеайлағы немесе мемлекеттік авиацияға тиесілігі бойынша бірге орналасқан әуеайлақ үшін әуе қозғалысын басқару органын (ә/б) көрсету
2.	Әуеайлақтың атауы	Әуеайлақтың атауын көрсету
3.	Объектінің географиялық координаттары	КТА-ның географиялық координаттарын 1984(WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаттар жүйесі бойынша градуспен, минутпен және секундпен көрсету
4.	Аймақ шекараларының географиялық координаттары*	көпбұрыштың бұрыштарын 1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаттар жүйесі бойынша градус, минут және секундтағы географиялық координаттар
5.	Аймақтың тік шекаралары*	Жоспарланған тік шекараларды көрсету
6.	Байланыс деректері	Мүдделерінде ПӘК ұшуларын шектеу аймағы белгіленген ӘҚҰ/ӘҚБ органының байланыс деректерін көрсету (телефон нөмірі және электрондық пошта мекенжайы). Пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушылардың заңды және жеке тұлғаларының өтініші және пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймағын пайдалану қажет болғанда рұқсат алу үшін пайдаланылады
8.	ТАӘ Лауазымы	Мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшесі басшысының ТАӘ
9.	Қолы
10.	ТАӘ Лауазымы	Әуеайлақ пайдаланушы ұйымы басшысының ТАӘ
11.	Қолы
12.	күні

*Ескертпе: Бақыланатын әуеайлақтардың маңында әуе кемелерінің ұшуын шектеу аймақтарын белгілеу кезінде жер бетінен глиссадаға кіру биіктігіне дейін барлық жұмыс істеп тұрған ПӘК үшін қонуға кірудің соңғы учаскесінің 8 км, сондай-ақ жер бетінен глиссадаға кіру биіктігіне дейін КТА-дан радиусы 4 км әуе кеңістігі қорғалуға тиіс. Әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймағының ені ПӘК осьтік желісінің жалғасы бойымен екі жаққа 2 км-ден белгіленеді.

5. Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған тұрақты қолданылатын аймақтар тізілімінің нысаны:

№	Пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақты белгілеу	Көлденең шекаралар	Тік шекаралар	Мүдделерінде ПӘК ұшуын шектеу аймағы белгіленген орган	Байланыс деректері
1.

6. Уақытша кезеңмен шектелген ПӘК ұшуына шектеу қойылған аймақтарды белгілеу

Уақытша кезеңі шектеулі ПӘК ұшуына шектеу қойылған аймақтарын мемлекеттік органдар тарапынан сұрау салу негізінде ӘҚБ БО белгілейді.

Уақытша кезеңі шектеулі ПӘК-нің ұшуына шектеу қойылған аймақтар 4 (төрт) сағаттан аспайтын мерзімге бір рет ұзарту мүмкіндігімен 2 (екі) сағаттан аспайтын мерзімге белгіленуі мүмкін.

1.	Мемлекеттік органның атауы	Өтініш беруші болып табылатын мемлекеттік органды көрсету
2.	Объектінің атауы	Объектінің атауын көрсету
3.	Объектінің географиялық координаттары	1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаттар жүйесі бойынша градус, минут және секунд бойынша географиялық координаттар
4.	Жоспарланған ПӘК ұшуды шектеу аймағының географиялық координаттары	шеңбер түрінде шектеу аймағын белгілеу кезінде объектінің орталығы үшін 1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаталар жүйесі бойынша градуспен, минутпен және секундпен географиялық координаттар; көпбұрыш түрінде шектеу аймағын орнатқан кезде 1984 (WGS-84) дүниежүзілік геодезиялық координаталар жүйесі бойынша географиялық координаттар
5.	Аймақтың тік шекаралары	Жоспарланған тік шекараларды көрсету
6.	Қолданылу уақыты	Астана уақыты бойынша қолданылу уақытын көрсету
7.	ПӘК ұшуларын толық немесе ішінара шектеу	ПӘК ұшуын шектеу өлшемшарттарын көрсету
8.	Негіздеме	ПӘК ұшуын шектеу аймағын белгілеу қажеттілігінің толық негіздемесін ұсыну
9.	Байланыс деректері	Мүдделерінде ПӘК ұшуына шектеу қойылған аймағы белгіленген мемлекеттік органның байланыс деректерін көрсету (телефон нөмірі және электрондық пошта мекенжайы). Пилотсыз авиациялық жүйелерді пайдаланушылардың заңды және жеке тұлғаларының өтініші және пилотсыз әуе кемелерінің ұшуына шектеу қойылған аймақты пайдалану қажет болғанда рұқсат алу үшін пайдаланылады
10.	ТАӘ Лауазымы	Мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшесі басшысының ТАӘ
11.	Қолы
12.	күні

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидасына 4-қосымша

Ұшу мақсаттары және литерлердің атауы және олардың шартты
белгілері

Ескерту. 4-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

гуманитарлық көмек көрсету жөніндегі ұшулар	HUM
денсаулық сақтау органдарының өтінімдері бойынша халыққа медициналық көмек көрсетуге арналған ұшулар	HOSP
медициналық көрсеткіштер бойынша өмірлеріне қауіп-қатер төніп тұрған адамдарды авариялық эвакуациялауға арналған ұшулар	МEDEVAC
іздестіру-құтқару ұшулары	SAR
"мемлекет басшысы" мәртебесі бар ұшулар	HEAD
"мемлекет басшысы" мәртебесі жоқ мемлекеттік органдармен арнайы мәлімденген ұшулар	STATE
ӘҚҰ (ӘҚБ) органдары үшін ұшу жоспарларында берілетін қауіпсіздік мақсаттағы құпия ұшулар	PROTECTED
арнайы бөлінген әуе кеңістігінде ұшуды орындайтын әуе кемесі	ALTRV
atfm қолданылатын іс-шараларынан босатылған әуе кемесінің ұшуы	ATFMX
өртті сөндіру жөніндегі ұшулар	FFR
радиотехникалық құралдар мен жарықсигналды жабдықтың үстінен ұшып өту	FLTCK
қауіпті жүктерді тасымалдауды жүзеге асыратын әуе кемесінің ұшуы	HAZMAT
ӘҚБ әскери органдарының жауапкершілік аймағындағы ұшу	MARSA
rvsm бар ұшу үшін жабдықталмаған әуе кемесінің rvsm әуе кеңістігінде ұшу	NONRVSM
сынақты ұшуы	01
авиациялық техниканың ұшып өтуі	02
авиациялық жұмыстар	03
жаттығу ұшуы	04
"А" литері	А
"ОК" литері	ОК
"ПК" литері	ПК

Ескертпе. 01, 02, 03, 04, А, ОК, ПК шартты белгілері Қазақстан Республикасының шегіндегі ұшулар кезінде ғана қолданылады.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану қағидасына
5-қосымша

Навигациялық ерекшеліктер және ұшу жоспарындағы олардың шартты
белгілері

Ескерту. Қағида 5-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

ерекшеліктер атауы	ұшу жоспарындағы шартты белгіленуі
RNAV ерекшеліктері
RNAV 10 (RNP 10)	A1
RNAV 5, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР	B1
RNAV 5, GNSS	B2
RNAV 5, DME/DME	B3
RNAV 5, VOR/DME	B4
RNAV 5, INS или IRS	B5
RNAV 5, LORAN C	B6
RNAV 2, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР	C1
RNAV 2, GNSS	C2
RNAV 2, DME/DME	C3
RNAV 2, DME/DME/IRU	C4
RNAV 1, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР	D1
RNAV 1, GNSS	D2
RNAV 1, DME/DME	D3
RNAV 1, DME/DME/IRU	D4
RNP ерекшеліктері
RNP 4	L1
БАЗАЛЫҚ RNP 1, БАРЛЫҚ РҰҚСАТ ЕТІЛГЕН ДАТЧИКТЕР	O1
Базовые RNP 1, GNSS	О2
Базовые RNP 1, DME/DME	O3
Базовые RNP 1, DME/DME/IRU	O4
RNP APCH	S1
RNP APCH C BARO-VNAV	S2
RNP AR APCH c RF	T1
RNP AR APCH без RF	T2

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
6-қосымша

Ұшу жоспары бланкісінің үлгісі (FPL)*

Ескерту. Қағида 6-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

* Ескертпе:

1. Ұшу жоспары бланкісін толтыру

Ұшу жоспары бланкісінің үлгісі 6-қосымшада келтірілген және арнайы бөлінген нөмірленген жолдардан тұрады.

Ұшу бланкісін толтыруға қойылатын жалпы талаптар:

1) белгіленген форматтар мен деректерді белгілеу әдісін қатаң ұстану;

2) бірінші көзделген кеңістікке деректерді енгізу. Қосымша кеңістіктер бар болған жағдайда, бланкінің толтырылмаған жерін таза күйінде қалдыру;

3) уақытты UTC (әлемдік үйлестірілген уақыт) бойынша төрт цифрмен көрсету;

4) өткен есептік уақытты төрт цифр түрінде (сағаттар пен минуттар) енгізу;

5) 1-2 жолдардың мекенжай бөлігін ӘҚҚ қызметтері толтырады.

Ұшулар және қонулар әуеайлақтың жақын маңында орналасқан қону алаңынан орындалған кезде, ұшу жоспарында сол әуеайлақтың шартты белгісі көрсетіледі.

2. ӘҚҰ деректерін енгізу

7-19-жолдарды төменде көрсетілген талаптарға сәйкес толтыру:

7-жол. Әуе кемесінің тану индексі (ең көбі 7 белгі)

Кемінде 7 әріптік-цифрлық белгіден тұратын және дефистер немесе символдарды қамтымайтын мына әуе кемелерінің тану индексінің бірін енгізу:

1) соңынан тану индексі келетін ӘК пайдаланушыларының ИКАО коды (ӘҚҚ органымен байланысу үшін радиотелефондық шақыру ретінде көрсетілген байланыстыруды пайдаланған жағдайда);

2) әуе кемесінің ұлттық белгісі және тіркеу нөмірі (ӘҚҚ органымен байланысу үшін радиотелефондық шақыру ретінде көрсетілген байланыстыруды пайдаланған немесе әуе кемесі байланыс құралдарымен жабдықталмаған жағдайда).

8-жол. Ұшу қағидалары және түрі (1 немесе 2 белгі)

Ұшу қағидалары

Ұшу қағидаларында қолданылатын санаттарды белгілеу үшін мына әріптердің бірін енгізу:

I – егер барлық ұшу АҰҚ бойынша жүргізіледі деп жоспарланса;

V – егер барлық ұшу КҰҚ бойынша жүргізіледі деп жоспарланса;

Y – егер ұшу алдымен АҰҚ бойынша жүргізілсе, ал кейіннен ұшу қағидалары бір немесе бірнеше рет өзгеретін болса;

Z – егер ұшу алдымен КҰҚ бойынша жүргізілсе, кейіннен бір немесе бірнеше рет ұшу қағидалары өзгеретін болса.

15-жолда ұшу қағидаларын өзгерту жоспарланған тармақ немесе тармақша көрсетіледі.

Ұшу түрі

Ұшу түрін белгілеу үшін мына әріптердің бірін енгізу:

S – тұрақты әуе қатынасы үшін;

N – тұрақты емес әуе тасымалдары үшін;

G – жалпы сипаттағы авиация үшін;

M – әскери ұшақтардың ұшуы үшін;

X – жоғарыда көрсетілмеген кез келген басқа санаттар үшін.

18-жолда STS индексінен кейін ӘҚҰ органы тарапынан ерекше назарды талап ететін ұшу мәртебесін және RMK индексінен кейін себебін көрсету.

9-жол. Әуе кемелерінің цифры мен түрі және ізінің турбуленттілік санаты

Әуе кемелерінің цифры (1 немесе 2 белгі)

Әуе кемелері бірден көп болса, олардың санын енгізу.

Әуе кемесінің түрі (2–4 белгі)

ИКАО Doc 8643 "Әуе кемелері түрлерінің шартты белгілері" құжатында көрсетілген тиісті шартты белгілерді енгізу немесе, егер осындай шартты белгілер айқындалмаған болса, немесе бірден артық әуе кеме түрі қатармен ұшқанда ZZZZ енгізу және 18-жолда TYP белгілер тобынан кейін әуе кемесінің (кемелерінің) (санын және) түрін (түрлерін) көрсету.

Ізінің турбуленттілік санаты (1 белгі)

Әуе кемесі ізінің турбуленттілік санатын көрсету үшін ұзын қисық сызықтан кейін мына әріптердің бірін енгізу:

J - Аса ауыр, Doc 8643 "Әуе кемелері типтерінің шартты белгілері" құжатында осыған ұқсас айқындалған әуе кемесінің типін көрсету үшін;

Н – Doc 8643 құжатында Аса ауыр (J) санатында санамаланған әуе кемелерінің типтерін қоспағанда, ауыр, барынша жоғары сертификатталған ұшып көтерілу салмағы 136 000 кг немесе одан да көп әуе кемесінің түрін көрсетуге арналған;

М – Орташа, барынша жоғары сертификатталған ұшып көтерілу салмағы 136 000 кг кем, бірақ 7000 кг аспайтын әуе кемесінің түрін көрсетуге арналған;

L – Жеңіл, барынша жоғары сертификатталған ұшып көтерілу салмағы 7000 кг немесе одан аз әуе кемесінің түрін көрсетуге арналған.

10-жол. Әуе кемісінің және экипаждың жабдығы мен мүмкіндіктері

Мүмкіндіктер мынадай элементтерді қамтиды:

1) әуе кемісінің бортында жұмысқа жарамды тиісті жабдықтың болуы;

2) ұшу экипажының біліктілігіне сәйкес келетін жабдық пен мүмкіндіктер.

Радиобайланыс құралдары, навигациялық құралдар, қонуға кіру құралдары және мүмкіндіктері

Мына әріптердің бірін енгізу:

N – маршрут бойынша ұшуға арналған борттық байланыс құралдары, навигациялық құралдар және қонуға кіру құралдары болмағанда немесе бұл жабдық жұмыс істемесе;

S – егер маршрут бойынша ұшуға арналған стандартты борттық байланыс құралдары, навигациялық құралдар және қонуға кіру құралдары болған жағдайда және олар жұмысқа жарамды болса. Стандартты жабдыққа ӨЖЖ радиотелефон, VOR және ILS жатады және (немесе) қолда бар және жұмысқа жарамды байланыс құралдары, навигациялық құралдар, қонуға кіру құралдары және мүмкіндіктерді белгілеу үшін мына әріптердің бірін немесе бірнешеуін енгізу:

A – GBAS негізіндегі қону жүйесі;

B – LPV (APV c SBAS);

C – LORAN C;

D – DME;

E1 – FMC WPR ACARS;

Е2 – D-FIS ACARS;

Е3 – PDC ACARS;

F – ADF;

G – GNSS (NAV/индексінен кейін 18-жолда қосымша ретінде GNSS сыртқы функциялық толықтыру түрлерін көрсету);

H – ЖЖ радиотелефон;

I – Инерциялы навигация;

J1 – ATN (3-ескертпені қарау) негізіндегі CPDLC арналған 2-режимдегі VDL;

J2 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған HFDL;

J3 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған А режиміндегі VDL;

J4 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC 2-режимдегі VDL;

J5 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған SATCOM (INMARSAT);

J6 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған SATCOM (MТSAT);

J7 – FANS 1/А негізіндегі CPDLC арналған SATCOM (Iridium);

K – MLS;

L – ILS;

M1 – ӘҚБ (INMARSAT) арналған радиотелефонды (RTF) SATCOM;

М2 – ӘҚБ (МТSАТ) арналған радиотелефонды байланыс (RTF);

М3 – ӘҚБ (Iridium) арналған радиотелефонды байланыс (RTF);

O – VOR;

Р1-Р9 – RСР үшін резервтелген;

R – PBN үшін бекітілген (PBN/ белгілер тобынан кейін 18-жолда қосымша ретінде осы Қағидаға 5-қосымшаға сәйкес навигациялық ерекшеліктердің шартты белгілері көрсетіледі);

T – TACAN;

U – УЖЖ радиотелефон;

V – ӨЖЖ радиотелефон;

W – RVSM үшін бекітілген.

X – MNPS үшін бекітілген;

Y – 8,33 кГц арналарды тарату мүмкіндігі бар ӨЖЖ радиотелефон;

Z – өзге де борттық жабдық немесе өзге де мүмкіндіктер (СОМ/, NAV/ және/немесе DAT сәйкес келетін белгілер тобынан кейін өзге де қолданылатын борттық жабдық 18-жолда қосымша ретінде көрсетіледі).

Навигациялық сипаттамалар туралы ақпарат маршруттың рұқсаты мен тапсырмасын беру мақсатында ӘҚҚ органына беріледі.

Бақылау жабдығы және оның мүмкіндіктері

Осы ұшу маршруты үшін борттық бақылау жабдығы болмаған немесе істен шыққанда N әрпін енгізу немесе жұмысқа жарамды борттық жабдықты және/немесе бақылау мүмкіндігін белгілеу үшін ең көбі 20 белгіден тұратын мынадай сәйкестендіргіштердің біреуін немесе бірнешеуін енгізу.

А және С режимдеріндегі ЕШРЛ:

A – қабылдап жауап беру – А режимі (4 цифр – 4096 код);

С – қабылдап жауап беру – А режимі (4 цифр – 4096 код) және С режимі;

S режиміндегі ЕШРЛ:

Е – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін, барометрлік биіктік туралы деректерді және ұзартылған өздігімен шығаратын сигналды беру мүмкіндігі бар S режимі (ADS-B);

Н – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін, барометрлік биіктік туралы деректерді және жетілдірілген бақылау мүмкіндігін беру мүмкіндігі бар S режимі;

I – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін беру мүмкіндігі бар, бірақ барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі жоқ S режимі;

L – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін, барометрлік биіктік туралы деректерді, ұзартылған өздігімен шығаратын сигналды беру мүмкіндігі (ADS-B) және жетілдірілген бақылау мүмкіндігі бар S режимі;

P – қабылдап жауап беру – барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі бар, бірақ әуе кемесінің тану индексін беру мүмкіндігі жоқ S режимі;

S – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін және барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі бар S режимі;

Х – қабылдап жауап беру – әуе кемесінің тану индексін және барометрлік биіктік туралы деректерді беру мүмкіндігі жоқ S режимі.

Автоматты тәуелді радиотарату бақылауы (ADS-B):

Бөлінген 1090 МГц жиіліктегі ADS-B "out" мүмкіндігі бар В1 - ADS-B;

Бөлінген 1090 МГц жиіліктегі ADS-B "out" және "in" мүмкіндіктері бар В2 - ADS-B;

U1 – UAT пайдалану кезіндегі ADS-B "out" мүмкіндігі;

U2 – UAT пайдалану кезіндегі ADS-B "out" және "in" мүмкіндіктері;

V1 – 4 режимді VDL пайдалану кезіндегі ADS-B "out" мүмкіндігі;

V2 – 4 режимді VDL пайдалану кезіндегі ADS-B "out" және "in" мүмкіндіктері.

Келісімшартты автоматты тәуелді бақылау (ADS-С):

FANS 1/А мүмкіндіктері бар D1 - ADS-С;

ATN мүмкіндіктері бар G1 - ADS-С.

Жоғарыда көрсетілмеген әріптік-цифрлық белгілер резервтелген.

Бақылауды қолданудың қосымша түрлерін SUR/белгілер тобынан кейін 18-жолда көрсету қажет.

13-жол. Әуеайлақ және ұшып шығу уақыты (8 белгі)

"Орналасу орнының көрсеткіштері (индекстері)" (Doc 7910) құжатында көрсетілген ұшып шығу әуеайлағының орналасу орны үшін ИКАО-ның төрт әріптік индексін енгізу.

Егер орналасу орнының индексі берілмеген болса, ZZZZ енгізу және 18-жолда алдыңғы DEP/белгілер тобынан кейін әуеайлақ атауын немесе орналасу орнын көрсету, немесе егер әуе кемесі әуеайлақтан ұшып шықпаса, алдыңғы DEP белгілер тобынан кейін маршруттағы бірінші нүктені немесе маркерлік радиомаякты көрсету.

Ұшу кезінде әуе кемесінің бортынан ұшу жоспарын алған кезде AFIL енгізу және 18-жолда алдыңғы DEP/белгілер тобынан кейін қосымша ұшу жоспары туралы деректерді алуға болатын ӘҚҰ органының орналасу орны үшін ИКАО-ның төрт әріптік көрсеткішін көрсету.

Ұшып шығу алдында берілген ұшу жоспарына қалыптарды жинауды есептеу уақытын енгізу (EOBT) немесе ұшу барысында әуе кемесінен алынған ұшу жоспарына берілген ұшу жоспары жататын маршруттағы бірінші пункт үстінен ұшып өтудің нақты және есептік уақытын енгізу.

15-жол. Маршрут

Мыналарды енгізу:

1) Крейсерлік жылдамдық (ең көбі 5 белгі)

Пайдаланушының таңдауы бойынша көрсетілген ұшудың бірінші немесе барлық крейсерлік учаскесі үшін шынайы әуе жылдамдығын көрсету:

бір сағаттағы километрде – кейіннен төрт цифр жазылған К әрпімен;

тораптарда – кейіннен төрт цифр жазылған N әрпімен;

Маха нақты цифр арқылы, жүздікке дейінгі дәлдікпен – соңынан үш цифр жазылған М әрпімен.

2) Крейсерлік эшелон (ең көбі 5 белгі)

Белгіленген маршруттың бірінші немесе барлық учаскелері үшін алдын ала жоспарланған крейсерлік эшелонды мына түрде көрсету:

кейіннен үш цифры бар F әрпі түрінде көрсетілген ұшу эшелоны;

кейіннен төрт цифры бар S әрпімен көрсетілген ондаған метрдегі ұшу эшелоны;

кейіннен үш цифры бар А әрпімен көрсетілген жүздеген футтағы абсолюттік биіктік;

кейіннен төрт цифры бар М әрпімен көрсетілген ондаған метрдегі абсолюттік биіктік;

КҰК бойынша бақыланбайтын ұшулар үшін, VFR әріптері.

3) Маршрут (жылдамдықтың өзгеруін, эшелонды және/немесе ұшу қағидаларын қоса алғанда)

ӘҚҚ белгіленген маршруттары бойынша ұшу

Егер ұшып шығу әуеайлағы ӘҚҚ маршрутында орналасса немесе онымен байланысты болса, ӘҚҚ бірінші маршрутының индексін енгізу немесе, егер ұшып шығу әуеайлағы ӘҚҚ маршрутында орналаспаған болса немесе онымен байланысты болмаса, ӘҚҚ маршруты индексінің соңынан келетін келесі ӘҚҚ бірінші маршрутының байланысу пунктін көрсетумен DCT әріптерін енгізу. Кейіннен ұшу жылдамдығын және/немесе эшелонын өзгертуді бастау жоспарланған немесе ӘҚҚ маршрутын өзгерту және/немесе ұшу қағидаларын өзгерту жоспарланатын әрбір пунктті көрсету.

Егер ӘҚҚ-ның төменгі маршрутынан жоғарғы маршрутына өту жоспарланған болса және маршруттар бір бағытта орналасқан болса, өту нүктесі туралы деректерді енгізу талап етілмейді.

ӘҚҚ маршрутының келесі пункт индексін көрсету (егер ұшу әуеайлақ ауданында жоспарланса (ӘҚҚ маршрутының пункті) – әуеайлақ атауын қайта көрсету (ӘҚҚ маршрутының пунктін), немесе екі пункт те географиялық координаталарымен айқындалғандағынын қоспағанда, егер ұшу келесі пунктке дейін белгіленген маршруттан тыс жерде өтетін болса, рет әріптерін көрсету.

Егер екі пункт те географиялық координаталармен немесе пеленг және қашықтықпен айқындалмаған болса, келесі пункттер арасына DCT әріптерін енгізу.

Төменгі эшелоннан төмен және авиациялық жұмыстарды орындау кезіндегі ұшу

15-жолда мынадай кодталған индекстер қолданылады:

Төменгі эшелоннан төмен ұшуды немесе авиациялық жұмыстар бойынша ұшуды жоспарлау кезінде ФПЛ жолдары 2 ДОС 4444 ИКАО қосымшаның талаптарына сәйкес орыс тілінде кириллица әліпбиі пайдаланылып толтырылады.

ФПЛ бланкісінің "Крейсер эшелоны" деген 15-жолының бөлімін толтырған кезде, ұшу бақыланатын ӘК нағыз биіктікте ұшатыны болжанған жағдайда ұшу биіктігі "И" әрпімен белгіленеді, соңында нағыз биіктікке сәйкес келетін үш сан көрсетіледі, бақыланбайтын ӘК-де "ПВП" белгісі көрсетіледі.

ФПЛ бланкісінің "Бағыт" деген 15-жолының бөлімін толтырған кезде бағыт нүктесінің (атауын) географиялық атауын, М 1:500 000 соңында оның географиялық координаттарын минутына дейінгі дәлдікпен көрсетіп, визуалды ұшулар картасында қолданылатын атауларына сәйкес көрсету қажет.

Егер бағыт нүктесінің географиялық атауы болмаса, онда оның географиялық координаттары 10 секундқа дейінгі дәлдікпен көрсетіледі.

Авиациялық жұмыстар бойынша ұшу жоспарланған жағдайда және жоспарлау кезінде ЕТО есептеу мүмкін болмағанда, 18-жолды толтыру кезінде ЕЕТ көрсету үшін үдемелі уақыттың орнына арнайы "0000" (төрт нөл) белгісі қолданылады. Егер ұшу бірнеше ҰАА арқылы өтсе, шектес ҰАА-на беттеу нүктесі ҰАА арасындағы шекарадан өтетін ұшу бағытының географиялық координаттар нүктесі көрсетіледі.

Ұзақтығы бір сағаттан асатын ұшу бағыттары кезінде бағыт бойынша бір-бірінен алшақ пункттер (нүктелер) әдеттегідей ұшу уақыты бойынша 30 минут бұрын көрсетіледі.

Аралық әуеайлақтарда (алаңдарда) қонған кезде ұшып келген уақыты анықталмағанда және "0" деп белгіленсе, 15-жолдың "бағыт" деген бөлімінде қиғаш тік сызықтан кейін тұрақ уақыты шамамен көрсетіледі.

ӘҚҚ маршруты (2–7 белгі)

Маршрутқа немесе маршрут учаскесіне белгіленген кодталған индекс, (әуеайлақ ауданында ұшу кезінде қажет болған жағдайда – ұшып шығудың немесе келіп жетудің стандартты маршрутына белгіленген кодталған индекс).

Негізгі нүкте (2–11 белгі)

Нүктеге берілген кодталған индекс (2–5 белгі) немесе егер кодталған индекс берілмесе, мынадай жолдардың бірі қолданылады:

1) тек қана градустар (7– белгі):

бойлықты градуспен көрсететін үш цифрмен сүйемелденетін N (солтүстік) немесе S (оңтүстік) әрпінен кейін ендікті градуспен көрсететін 2 цифр, олардан кейін Е (шығыс) немесе W (батыс) әріптері келеді.

2) Градустар мен минуттар (11– белгі):

бойлықты градуспен, сондай-ақ минут ондықтарымен және бірліктерімен көрсететін 5 цифрдан кейін Е (шығыс ендік) немесе W (батыс бойлық) әріптерімен сүйемелденетін ендікті градуспен, сондай-ақ минут ондықтарымен және бірліктерімен көрсететін 4 цифрдан кейін N (солтүстік ендікті білдіретін) немесе S (оңтүстік ендікті білдіретін) әріптері.

3) Негізгі нүкте арасындағы пеленг және қашықтық:

негізгі нүкте белгісінен кейін магниттік меридианға қатысты градустарды көрсететін үш цифр түріндегі осы нүктеден басталатын пеленг жазылады, одан кейін теңіздік мильдерді көрсететін үш цифр түріндегі нүктелерден басталатын қашықтық жазылады.

Жылдамдық пен эшелонның өзгеруі (ең көбі 21– белгі)

Жылдамдықты өзгертуді бастау (шынайы ауа жылдамдығының 5% немесе Мах цифрының 0,01 немесе одан жоғары) немесе эшелонды өзгерту жоспарланған пункт көрсетілгеннен кейін көлбеу сызықты, крейсерлік жылдамдықты және крейсерлік эшелонды көрсету керек.

Ұшу қағидаларының өзгеруі (ең көбі 3 – белгі)

Ұшу қағидаларын өзгерту жоспарланған пункт көрсетілгеннен кейін мына белгілердің бірін көрсету:

VFR – АҰҚ-дан КҰҚ-ға ауысу үшін;

IFR – КҰҚ-дан АҰҚ-ға ауысу үшін.

Крейсерлік режимде биіктік алу (ең көбі 28 – белгі)

Кейіннен бөлетін қисық сызық салумен С әрпін көрсету; кейіннен бөлетін қисық сызық салумен крейсерлік режимде биіктік алу жоспарланған пункт; крейсерлік режимде биіктік алу кезінде орналасқан атмосфералық қабатты айқындайтын кейінгі екі эшелонмен, крейсерлік режимде биіктік алу кезінде сақталатын жылдамдық; немесе арасында интервал жоқ, PLUS әріптерімен сүйемелденетін, одан жоғары биіктікті крейсерлік режимде алу жоспарланған эшелон.

16-жол. Межелі әуеайлақ пен жалпы есептік өткен уақыт, межелі пункттегі қосалқы әуеайлақ(тар) Межелі әуеайлақ пен жалпы есептік өткен уақыт (8 белгі)

Межелі әуеайлақтың орналасқан жері үшін "Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)" ИКАО құжатында (Doc 7910) көрсетілген ИКАО төрт әріптік индексін енгізу немесе орналасу орны индексі берілмесе, ZZZZ енгізіп, 18-жолда DEST/алдыңғы белгілер тобымен әуеайлақ атауын немесе орналасқан жерін көрсету; аралықсыз жалпы есепті өткен уақытты көрсету.

Ұшуда әуе кемесінен алынған ұшу жоспарына қатысты жалпы есептік өткен уақыт осы ұшу жоспары жататын маршруттың бірінші пунктінен ұшу жоспарында көрсетілген соңғы пункте дейінгі есептік уақыт болып табылады.

Межелі пункттің қосалқы әуеайлағы (әуеайлақтары)

ИКАО-ның "Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)" құжатында (Doc 7910) көрсетілген екіден аспайтын қосалқы әуеайлақтың орналасуының төрт әріптік ИКАО индексін (индекстерін) енгізу, оларды аралықпен бөлу немесе, егер орналасу орны индексі межелі пункттің қосалқы әуеайлағына (әуеайлақтарына) алдын ала жазылмаған болса, ZZZZ белгісін қойып, 18-жолда ALTN/алдыңғы белгілер тобымен межелі пункттің қосалқы әуеайлағының (әуеайлақтарының) атауы мен орналасу орнын көрсету қажет.

18-жол. Өзге де ақпарат

Мыналарды енгізу:

өзге ақпарат болмаса, 0 (нөл);

мынадай реттілікпен басқа қажетті ақпаратты (тиісті индекс түрінде) (егер ол қолданылса):

STS/ - ӘҚҰ органдары тарапынан ерекше назар аударуды талап ететін ұшудың осы Қағидаларға 4-қосымшада көрсетілген мақсаттары мен шартты белгілері (литерлері);

ӘҚҚ органы тарапынан ерекше көңіл бөлуді талап ететін басқа ақпарат STS/ индексінен кейін көрсетіледі.

PBN/ - RNAV және/немесе RNP мүмкіндіктерін көрсету. Осы ұшуға қатысы бар, осы Қағидаларға 5-қосымшада көрсетілген төмендегі дескрипторларды (8 элементтен немесе қосындысында 16 белгіден аспайтын) қамтиды.

NАV/ - PBN/-да көрсетілгендерді қоспағанда, навигациялық жабдықтың GNSS функционалдық қосымшасына қатысты негізгі деректері.

СОМ/ - байланысты қолдану түрлерін немесе 10-жолда көрселмеген мүмкіндіктерді көрсету.

DAT/ - деректерді қолдану түрлерін немесе 10-жолда айтылмаған мүмкіндіктерді көрсету.

SUR/ - бақылауды қолдану түрлерін немесе 10-жолда айтылмаған мүмкіндіктерді көрсету.

DEP/ - егер 13-жолға ZZZZ енгізілген болса, ұшып шығу әуеайлағының не, егер 13-жолға AFIL енгізілген болса, қосымша ұшу жоспары туралы деректер алынуы мүмкін ӘҚҰ органының атауы мен орналасу орны. Аэронавигациялық ақпарат құжаттарында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін соңынан N (солтүстік) немесе S (оңтүстік) әріптерін жазумен градуспен және ондықпен және минут бірліктерімен ендікті білдіретін 4 цифрмен, оның соңынан Е (шығыс) немесе W (батыс) әрпі келетін, градуспен және ондықпен және минут бірліктерімен ендікті білдіретін бойлықты көрсететін бес цифрмен сүйемелденетін оның орналасу орнын көрсету.

DEST/ - егер 16-жолда ZZZZ енгізілген болса, ұшып баратын әуеайлақтың атауы мен орналасу орны. Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында атап көрсетілмеген әуеайлақтар үшін олардың орналасу орнын көрсету.

DOF/ - әуе кемесінің алты цифр форматындағы ұшып шығу күні (YYMMDD, ондағы YY – жыл, ММ – ай және DD – күн).

REG/ - егер олар 7-жолдағы әуе кемесінің тану индексінен басқа болса, әуе кемесінің ұлттық және тіркеу белгісі.

ЕЕТ/ - ҰАА шекараларының негізгі нүктелері немесе индекстері және ұшып көтерілу сәтінен бастап осындай ҰАА нүктелері немесе шекараларына дейінгі үдемелі есептік өткен уақыт.

SEL/ - тиісті жабдығы бар әуе кемелері үшін SELCAL коды.

TYP/ - алдында қажет болғанда әуе кемелері цифры аралықсыз көрсетілетін және, егер 9-жолға ZZZZ енгізілсе, аралық арқылы әуе кеме (кемелері) түрі (түрлері).

CODE/ - әуе кемесінің мекенжайы (6 он алтылық саннан тұратын әріптік-цифрлық код нысанында көрсетілген).

DLE/ - маршрутта кешігу немесе күту; уақыттың төрт цифрдан тұратын форматын (hhmm) қолданумен кешігудің сағат және минутпен көрсетілген кешігу ұзақтығын кейіннен көрсетумен кешігу болжанған маршруттағы негізгі нүктені (нүктелерді) көрсету.

OPR/ - егер 7-жолдағы әуе кемесінің тану индексінен өзгеше болса, ИКАО индексі немесе пайдаланушының атауы.

ORGN/ - ұшу жоспарын жасаушыны бірден айқындау мүмкін болмаса, жоспарды жасаушының сегіз әріптік AFTN мекенжайы немесе басқа тиісті байланысу ақпараты.

PER/ – ӘҚҚ-ның тиісті өкілетті органы ұйғарған болса, "Аэронавигациялық қызмет көрсету қағидалары. Әуе кемелерінің ұшуларын жүргізу" (PANSOPS, Doc 8168) құжатының "Ұшуларды орындау қағидаларының" І томында айқындалған, бір әріппен көрсетілетін әуе кемесінің ұшу-техникалық деректері;

ALTN/ - егер 16-жолда ZZZZ енгізілген болса, ұшып баратын қосалқы әуеайлақтың (әуеайлақтардың) атауы. Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін олардың орналасқан жерін көрсету.

RALT/ - "Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)" құжатында (Doc 7910) көрсетілген маршруттағы қосалқы әуеайлақтың (әуеайлақтардың) төрт әріптік көрсеткіші (көрсеткіштері) немесе егер индекс берілмеген болса, маршруттағы қосалқы әуеайлақтардың атауы (атаулары). Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін олардың орналасқан жерін көрсету.

TALT/ - "Орналасу орны көрсеткіштері (индекстері)" құжатында (Doc 7910) көрсетілген ұшып көтерілу кезіндегі қосалқы әуеайлақтың төрт әріптік индексі (индекстері) немесе егер индекс берілмеген болса, ұшып көтерілу кезіндегі қосалқы әуеайлақтың атауы. Тиісті аэронавигациялық ақпарат жинағында көрсетілмеген әуеайлақтар үшін.

RIF/ - соңынан әуеайлақ орналасқан жердің ИКАО-да қабылданған төрт әріптік индексі қойылатын, қайта қаралған (өзгертілген) ұшып бару әуеайлағына апаратын маршрут туралы мәліметтер. Қайта қаралған маршрутты пайдалану үшін ұшуға жаңа диспетчерлік рұқсат алу керек.

RМК/ - ӘҚҰ мақсаттары үшін қажетті ашық мәтінмен берілген кез келген басқа ескертулер.

18-жолда басқа индекстерді пайдалануға жол берілмейді.

19-жол. Қосымша ақпарат

Отын қоры

Е/ - ден кейін сағат және минутпен көрсетілген ұшу уақыты бойынша отын қорын білдіретін төрт цифрдан тұратын топты енгізу.

Борттағы адамдар саны

Р/-дан кейін борттағы адамдардың (жолаушылар мен экипаж) жалпы санын көрсету. Егер адамдардың жалпы саны ұшу жоспарын беру кезінде белгісіз болса, TBN (хабарлануға тиіс) әріптерін қою.

Авариялық-құтқару жабдығы

R/ - (радиожабдық). 243,0 МГц жиілігінде ӨЖЖ байланыс жоқ болса, U әрпін сызып тастау. Егер 121,5 МГц жиілігінде ӨЖЖ байланыс жоқ болса, V әрпін сызып тастау. Егер борттық авариялық радиомаяк (ELТ) жоқ болса, E әрпін сызып тастау.

S/ - (құтқару жабдығы). Егер бортта құтқару жабдығы жоқ болса, барлық индекстерді сызып тастау. Егер бортта полярлық құтқару жабдығы жоқ болса, Р әрпін сызып тастау. Егер бортта шөл далаға арналған құтқару жабдығы жоқ болса, D әрпін сызып тастау. Егер бортта теңізде құтқару жабдығы жоқ болса, М әрпін сызып тастау. Егер бортта құрайттарға арналған құтқару жабдығы жоқ болса, J әрпін сызып тастау.

J/ - (құтқару кеудешелері). Егер бортта құтқару кеудешелері жоқ болса, барлық индекстерді сызып тастау. Егер құтқару кеудешелері жарық беру көздерімен жарақталмаса, L әрпін сызып тастау. Егер құтқару кеудешелерінің флуоресцентті жабындары болмаса, F әрпін сызып тастау. Егер құтқару кеудешелері радиоқұралдармен жарақталған болса, олардың радиожарақталуын көрсету үшін U әрпін немесе V әрпін, R/ жолында және одан жоғары сызып тастау.

D/ - (қайықтар) (саны). Егер бортта құтқару қайықтары жоқ болса, D және C индекстерін сызып тастау немесе борттағы құтқару қайықтарының санын көрсету;

(сыйымдылығы) – борттағы барлық құтқару қайықтарының жалпы сыйымдылығын (орын санын) көрсету;

(жабу) – егер қайықтар ашық болса, С индексін сызып тастау.

(түсі) – егер бортта бар болса, қайықтардың түсін көрсету.

А/ (әуе кемесінің түсі және белгілері) - әуе кемесінің түсін және оның негізгі белгілерін көрсету.

N/ (ескертпелер) – егер ескертпелер жоқ болса, N индексін сызып тастау немесе борттағы бар басқа құтқару жабдығын көрсету және құтқару жабдығына қатысты басқа ескертпелерді енгізу.

С/ (пилот) - әуе кемесі командирінің тегін көрсету.

3. Ұшу жоспарын ұсынатын адам туралы мәліметтер

Ұшу жоспарын ұсынған мемлекеттік органды, жеке немесе заңды тұлғаны көрсету.

4. Ұшу жоспарын қабылдау

Ұшу жоспары туралы хабарлама (ФПЛ) берілгеннен кейін 30 минуттың ішінде ұшу жоспарының бекітілгені туралы (ППН) хабарлама болмаған кезде, ол ӘҚЖ БО (ӘҚҰ БО) ұшу жоспарын қабылдағанын білдіреді.

5. Ұсынылған ұшу жоспарына қатысты хабарламаны беру тәртібі (FPL)

Форматқа қатысты айқын қателерді және (немесе) жіберілген қателерді түзету.

Өзгесі көзделмеген болса, мынадай тармақтар беріледі:

1) 3-жолдың алдындағы штрихпен белгіленген жолдарда көрсетілген тармақтар;

2) <<

(FPL 3-жол: белгіге дейінгі штрихпен белгіленбеген бағандардағы барлық символдар мен деректер) белгісінен бастап 18-жолдың соңындағы <<

белгісіне дейінгі тармақтар.

19-жолда толтырылған тармақтар ӘҚҰ органының сұрау салуы бойынша ғана жіберіледі.

3) Хабарлама соңының сигналы - N әрпі төрт рет қайталанады.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
7-қосымша

Қайталанатын ұшу жоспары (RPL) бланкісінің үлгісі *

Ескерту. Қағида 7-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 30.12.2013 № 1429 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

ҚАЙТАЛАНАТЫН ҰШУ ЖОСПАРЛАРЫНЫҢ ТІЗБЕСІ

A. Пайдаланушы

B. Адресат (адресаттар)

C. Ұшып шығу әуеайлағы (әуеайлақтары) вылета

Жжккаа бастап жарамды

Жж ккаа дейін жарамды

Ұшу күндері

ӘК-нің тану индексі (7-жол)

ӘК түрі және іздің турбуленттілігік санаты (9-жол)

Әуеайлақ және ұшып шығу уақыты (13-жол)

Маршруты (15-жол) крейсерлік

Жылдамдығы

Эшелон

Маршрут

Кестенің жалғасы

ҚАЙТАЛАНАТЫН ҰШУ ЖОСПАРЛАРЫНЫҢ ТІЗБЕСІ
D Күні	E Сериялық нөмірі N	F Беті
G. Қосымша деректер (19-жол) В:
P	Q
Ұшып баратын әуеайлақ және жалпы есептік өткен уақыт (16-жол)	Ескертпе

* Ескертпе:

1. Қайталанатын ұшу жоспарының (RPL) бланкісін толтыру

ҚҰЖ (FPL нысанындағы I ұшу қағидалары) бойынша орындалатын ұшу жоспарларын ғана атап өту. Барлық әуе кемелерінің тұрақты ұшуды (FPL форматтағы S ұшу түрі) орындайтындығы болжануда, олай болмаған жағдайда, Q (ескертпе) бағанына тиісті түсініктемені енгізу. Ұшуды RPL-ға сәйкес орындайтын барлық әуе кемелерінің А және С режимдерінде 4096 кодтарын қолданатын қабылдап жауап бергіштермен жабдықталғаны болжануда. Олай болмаған жағдайда, Q (ескертпе) бағанына тиісті түсініктемені енгізу.

Ұшу жоспарларын ұшып шығу әуеайлақтарының орналасқан орнының индекстері бойынша әліпби тәртібінде санамалау.

Ұшу жоспарларын әрбір ұшып шығу әуеайлағына қатысты қалыптарды тазалаудың есептеу уақыты бойынша хронологиялық тәртіппен санамалау.

Барлық жағдайларда уақытта UTC төрт цифрмен (үйлестірілген бүкіл әлемдік уақыт) көрсету. Барлық жағдайларда өткен есептік уақытты төрт цифрмен (сағаттар мен минуттар) көрсету.

Деректерді ұшудың әр учаскесі үшін бір немесе одан да көп кідірістерімен жеке жолға енгізу.

Беттердің нөмірі мен берілген беттердің жалпы санын көрсету арқылы беттерді белгілеу.

О және Q бағандарындағы бір жолда бөлінген орын жеткіліксіз болған жағдайда, кез келген RPL үшін қосымша жолдарды (біріншіден басқа) қолдану.

2. Ұшуды тоқтату

Барлық басқа бағандарда қамтылатын, тоқтатылған ұшу туралы деректердің алдындағы Н бағанына минус белгісін қою;

Барлық өзге бағандардағы тоқтатылған ұшу туралы деректерді өзгеріссіз қалдыра отырып, Н бағанындағы плюс белгісімен белгіленген жазбаны және J бағанындағы соңғы ұшу күнін енгізу.

3. Ұшу туралы деректерді өзгерту

1.2-тармақта көрсетілгендей етіп алып тастауды жүргізу;

I және J бағандарындағы жоспар(лар)дың жарамдылық мерзіміне қатысты жаңа деректерді қоса алғанда, тиісті бағандардағы деректердің қажеттілігіне қарай өзгертілген ұшудың жаңа жоспар (-лар) (-ының) деректері қамтылатын үшінші жазбаны енгізу.

4. RPL деректерін енгізу

А–Q бағандарын мынадай талаптарға сәйкес толтыру:

А бағаны (пайдаланушы) – пайдаланушының атауын көрсету;

В бағаны (адресат (тар) – осы ұшу бағытына жататын, қайталанатын ұшу жоспарларын ҰАА-ға қатысты қолдану үшін мемлекет тағайындаған мекемелерінің атау (лар) (-ын) көрсету;

С бағаны (ұшып шығу әуеайлағы (тары) - ұшып шығу әуеайлағы (тары)ның орналасқан орнының индекстерін қою;

D бағаны (күні) - ұсынылған тізбенің әр бетіне 6 цифрдан тұратын топ арқылы тізбе ұсынған күнді (жыл, ай, күн) көрсету;

Е бағаны (сериялық нөмір) – көрсетілген жыл (әр жаңа жылдың 1 санынан басталатын) үшін тізбе ұсынылған жылдың соңғы екі цифры, сызықша және сериялық номер енгізілетін, ұсынылған тізбенің сериялық нөмірін көрсету, 2 сан;

F бағаны (беті) – бет нөмірі мен ұсынылған беттердің жалпы санын көрсету;

G бағаны (В қосымша деректері) - ұшу жоспарының (ФПЛ) 19-жолына сәйкес ұсынылатын ақпарат қамтылған органның атауы мен тиісті байланыс ақпаратын көрсету;

Н бағаны (жазба түрі) - тізбеден алынуға тиісті әрбір ұшу жоспарына қатысты минус (-) белгісін қою. Әрбір бастапқы тізбеге қатысты, ал кейіннен ұсынғанда – бұрынғы ұсынылғанда аталмаған әрбір ұшу жоспарына қатысты (+)белгісін қою.

Ескертпе. Бұрынғы берілген уақыттан бастап өзгеріссіз қалатын, кез келген ұшу жоспарына қатысты бұл бағанда ешқандай ақпарат көрсету талап етілмейді;

I бағаны (бастап жарамды) – осы ұшуды орындауды бастау уақыты жоспарланған күнді (жыл, ай, күн) көрсету;

J бағаны (дейін жарамды) – егер жарамдылық мерзімі белгісіз болса, ұшу тізбесіне немесе UFN (келесі хабарламаға дейін) енгізілген, орындауды аяқтау жоспарланған күнді (жыл, ай, күн) көрсету;

К бағаны (ұшу күндері) – аптаның күніне сәйкес келетін сан қажетті шағын бағанға қойылады:

дүйсенбі – 1;

сейсенбі – 2;

сәрсенбі – 3;

бейсенбі – 4;

жұма – 5;

сенбі – 6;

жексенбі – 7.

Ұшу көзделмеген кезде әр күннің қажетті бағанына 0 қою.

L бағаны (әуе кемесінің тану индексі (ИКАО ұшу жоспарының 7-тармағы) – осы ұшуға қолданылатын әуе кемесінің тану индексін қою;

М бағаны (әуе кемесінің түрі мен турбуленттілік санаты) (ИКАО ұшу жоспарының 9-тармағы)) – "Әуе кемелері түрлерінің шартты белгілері" ИКАО Doc 8643 құжатында көрсетілген, ИКАО тиісті шартты белгілерін қою.

H, M немесе L тиісті индекстерін қою:

J - аса ауыр, Doc 8643 "Әуе кемелері үлгілерінің шартты белгілері" құжатында осыған ұқсас айқындалған әуе кемесінің үлгісін көрсету үшін;

Н - Doc 8643 құжатында аса ауыр (J) санатында санамаланған әуе кемелерінің типтерін қоспағанда ең жоғарғы сертификатталған ұшу салмағы 136 000 немесе одан жоғары әуе кемелерінің түрін көрсету үшін;

М - ең жоғарғы сертификатталған ұшу салмағы 136 000 кг кем, бірақ 7000 кг артық әуе кемелерінің түрін көрсету үшін орташа;

L - ең жоғарғы сертификатталған ұшу салмағы 7 000 кг немесе одан кем әуе кемелерінің түрін көрсету үшін жеңіл.

N бағаны (әуеайлақ және ұшып шығу уақыты (ИКАО ұшу жоспарының 13-жолы)) – ұшып шығу әуеайлағы орналасқан орнының индексін қою. Әуе кемесі ұшып шығуға байланысты қозғала бастаған кезде калыптарды жинау уақытын, яғни есептеу уақытын қою.

О бағаны (маршруты (ИКАО ұшу жоспарының 15-жолы)):

1) Крейсерлік жылдамдық – бірінші немесе барлық крейсерлік ұшу учаскесіне арналған шынайы ауа жылдамдығын көрсету.

2) Крейсерлік эшелон – маршрут бойынша бірінші немесе барлық ұшу учаскесіне арналған жоспарланған крейсерлік эшелонды көрсету.

3) Маршрут – бүкіл маршрут туралы деректерді қою.

Р бағаны (ұшып баратын әуеайлақ және жалпы есептік өткен уақыт (Ұшу жоспарының 16-жолы) – ұшып баратын әуеайлақтың орналасқан орнының индексін қою. Жалпы есептік өткен уақытты көрсету.

Q бағаны (ескертпелер) - ӘҚҰ органдары тарапынан (ұшу жоспарының 18-жолы) ерекше назар аударуды талап ететін деректерді енгізу.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
7-1-қосымша

Пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуларды орындау үшін әуе кеңістігін пайдалануға арналған өтінім нысаны

Ескерту. Қағидалар 7-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Жол №	Ақпарат	Белгілеу	Сипаттама бөлігі
1.	Хабарлама түрі	UASRQT – (6 танысу) Пилотсыз авиациялық жүйелермен әуе кеңістігін пайдалануға арналған өтінім	6 белгі
2.	Пилотсыз әуе кемесінің тіркеу немесе есептік нөмірі (борттық нөмірі) /сериялық нөмірі	Мысал: Q2M0044	7 белгі латын әріптері Азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымда есепке қою немесе тіркеу кезінде алынған тіркеу немесе есептік нөмір енгізіледі/мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті ұйымда. Эксперименталдық аваицияға арналған ПӘК сериялық нөмірінің соңғы 7 (жеті) саны көрсетіледі
3.	Авиация түрі және ұшу мақсаты	1) С, М, Е 2) AW, PR, DM, TR, GR, SP, TS, HZ	1 белгі Авиация түрі: С – азаматтық авиация қолданушыларының (пайдаланушыларының) ПАЖ үшін; M – мемлекеттік авиацияны қолданушылар (пайдаланушылар) үшін; E – эксперименттік авиацияны қолданушылар (пайдаланушылар) үшін. 2 белгі Ұшу мақсаты: Азаматтық авиация үшін келесі ұшу мақсаттарының бірі пайдаланылуы мүмкін: AW – авиациялық жұмыстар; PR – жеке мақсаттар; DM – демонстрациялық ұшу; TR – оқу-жаттығу ұшуы; GR – топтық ұшу; Мемлекеттік авиация үшін мынадай ұшу мақсаттарының бірі пайдаланылуы мүмкін: AW – авиациялық жұмыстар; SP – арнайы ұшу; DM – демонстрациялық ұшу; TR – оқу-жаттығу ұшуы; GR – топтық ұшу; TS – сынақ ұшуы; HZ – қауіпті жүктерді тасымалдау. Эксперименттік авиацияны пайдаланушылар үшін келесі ұшу мақсаттарының бірін пайдалануға болады: TS – сынақ ұшуы.
4.	Ұшу түрі және басқару арнасының түрі (ПӘК – ҚБП байланыс желілері)	1) V немесе BV; 2) R немесе BR;	2 белгі Ұшу түрі: V - ПӘК ұшуларын тікелей көріну шегінде орындау кезінде (VLOS); BV – көріну сызығынан тыс ұшуларды орындау кезінде (BVLOS). Басқару арнасының түрі (ҰӘК – ҚБП байланыс желілері): R – ПӘК ұшуларын радиобайланыс шегінде орындау кезінде (RLOS); BR – ПӘК ұшуларын радиобайланыс шегінен тыс орындау кезінде (BRLOS). Ескертпе: азаматтық және эксперименттік авиацияның пилотсыз авиациялық жүйелерін қолдана отырып, көру сызығының (BVLOS) және радио көрінбейтін басқару түрінің (BRLOS) артында ұшуға тыйым салынады.
5.	Пилотсыз авиациялық жүйе конструкциясының түрі және ПӘК саны	1) A, H, M және X 2) 1….1000	1) 1 белгі Құрылымның түрін көрсету үшін мынадай белгі қолданылады: A – ұшақ; H – тікұшақ; M – көп роторлы; X – гибридті. 2) 4 белгі Бір пилотсыз авиациялық жүйеге (ПАЖ) кіретін пилотсыз әуе кемелерінің (ПӘК) саны көрсетіледі немесе, - Бір миссия шеңберінде ұшуларды орындау кезінде бір пайдаланушының бір пилотсыз әуе кемесі (ПӘК) бар пилотсыз авиациялық жүйелердің (ПАЖ) саны.
6.	Максималды ұшу массасы (MTOM)	0….9999	4 белгі Ең жоғары ұшу массасы көрсетіледі: - MTOM 0,25 кг кем барлық ПӘК үшін 0 көрсетіледі; - MTOM 0,25 және одан жоғары кг-нан 1 кг-ға дейінгі барлық ПӘК үшін 1 көрсетіледі; - 1 кг және одан жоғары MTOM бар барлық ПӘК үшін 9999 кг дейін бүтін санға дейін үлкен жаққа дөңгелектей отырып, МТОМ көрсетіледі
7.	Ұшу орнының координаттары	географиялық координаттар	Дәрежелер мен минуттар (11 белгі): 4 ендікті градуспен, сондай-ақ ондаған және минуттық бірліктермен, содан кейін N әрпімен (солтүстік ендікті білдіреді) немесе S (оңтүстік ендік), одан кейін бойлықты градуспен көрсететін 5 цифрмен, сондай-ақ е әрпімен (шығыс бойлық) немесе W (Батыс бойлық)
8.	Қону орнының координаттары	географиялық координаттар	Дәрежелер мен минуттар (11 белгі): 4 ендікті градуспен, сондай-ақ ондаған және минуттық бірліктермен, содан кейін N әрпімен (солтүстік ендікті білдіреді) немесе S (оңтүстік ендік), одан кейін бойлықты градуспен көрсететін 5 цифрмен, сондай-ақ е әрпімен (шығыс бойлық) немесе W (батыс бойлық)
9.	Ұшуды/ұшуды орындау орны	географиялық координаттар	Белгілердің саны шектелмейді. Маршрут бойынша ұшуды/ұшуды орындау кезінде маршруттың басталу нүктесінің, маршруттың бұрылу нүктелерінің және келу нүктесінің географиялық координаттары көрсетіледі. Егер бірнеше маршруттар бойынша ұшуды орындау жоспарланса, маршруттың нөмірін көрсете отырып, әрбір маршрут жеке көрсетіледі. Авиациялық жұмыстарды орындау кезінде координаттармен шектелген ауданда ауданның географиялық координаттары (тіктөртбұрыштың координаттары немесе радиусы) көрсетіледі.
10.	Ұшу кезіндегі максималды биіктік пен жылдамдық	1) шынайы биіктік; 2) км/сағ	1) 5 белгі Жоспарланған ұшудың жер бетіне қатысты ең жоғары биіктігі (шынайы биіктігі) М әрпімен, одан кейінгі төрт цифрмен көрсетілген ондаған метрмен көрсетіледі; 2) 4 белгі Жоспарланған ұшуды сағатына километрмен орындау кезінде келесі үш цифрмен К әрпімен көрсетілген ең жоғары жол жылдамдығы көрсетіледі.
11.	Ұшудың басталу және аяқталу күні / жоспарланған уақыты	Күнтізбелік күн және жергілікті уақыт	6 белгі/4 белгі - 4 белгі Жоспарланған ұшу күні алты цифрдан тұратын форматта көрсетіледі (DDMMYY, мұндағы DD – күн, ММ – ай, YY – жыл) кейін "/" қиғаш сызық қойылады және төрт цифрмен көрсетілген ұшудың басталуының жергілікті уақыты, содан кейін сызықша және төрт цифрмен (0100-0500) көрсетілген ұшудың аяқталу уақыты көрсетіледі.
12.	Қосымша ақпарат	Мәтін жол	ПАЖ моделі, пайдаланушы (аты-жөні-егер жеке тұлға, пайдаланушының атауы-егер заңды тұлға), сыртқы пилот /ПАЖ операторының аты-жөні, ПАЖ қолдана отырып авиациялық жұмыстарға рұқсат нөмірі немесе қалалардың немесе кенттердің халық тығыз қоныстанған аудандарында ұшуларды орындауға рұқсат нөмірі немесе 1 санаттағы ПАЖ операторы сертификатының нөмірі, ПӘК сериялық нөмірі, жабдықтың саны мен түрі пайдалы жүктеме, ұшу кезіндегі ерекшеліктер, байланыс нөмірі.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
7-2-қосымша

Ұшу орны мен түріне байланысты пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуға арналған метеорологиялық минимумдар

Ескерту. Қағидалар 7-2-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 13.04.2023 № 294 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Жер бедері	ПӘК ұшуының минималды метеорологиялық жағдайлары
	БЖТШ жер бедерінің ең биік нүктесінен жоғары , м (футтар)		Көріну, м
	Ұшу түрі
	VLOS	BVLOS	VLOS	BVLOS
Жазық және таулы (су беті)	300 (1000)	300 (1000)	2000	5000
Теңіз деңгейінен таулы (биіктігі 2000м дейін)	300 (1000)	400 (1300)	2000	5000
Теңіз деңгейінен таулы (биіктігі 2000м және одан жоғары)	300 (1000)	700 (2300)	5000	8000

* Белгіленген метеорологиялық минимумдарды сақтамай, пилотсыз авиациялық жүйелерді қолдана отырып ұшуларды орындау қажеттілігі туындаған кезде бұл ұшулар осы Қағидалардың 144-тармағына сәйкес әуе қозғалысын басқару орталықтары қысқа мерзімді шектеулер енгізген жағдайда ғана орындалады.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
8-қосымша

Ұшуды орындау және қамтамасыз ету мақсатында қолданылатын өлшем бірліктері

Ескерту. Қағидалар 8-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 19.10.2017 № 650 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Р/с №	Шама	Негізгі өлшем бірлігі	СИ жүйесіне кірмейтін баламалы бірлік (белгісі)
1	2	3	4
Бағыт/кеңістік/уақыт
1	Абсолюттік биіктік	метр (м)	фут
2	Аумақ	шаршы метр (м²)
3	Үлкен қашықтық	километр (км)	м. миля
4	Қысқа қашықтық	метр (м)
5	Асыру	метр (м)	фут
6	Ұзақтық	сағат және минут (сағ. және мин)
7	Салыстырмалы биіктік	метр (м)	фут
8	Ендік	градус, минут, секунд (о ' '')
9	Ұзындық	метр (м)
10	Ұзақтық	градус, минут, секунд (о ' '')
11	Жазық бұрыш (қажет болған жағдайда ондық градус бөліктері қолданылады)	градус (о)
12	ҰҚЖ ұзындығы	метр (м)
13	ҰҚЖ көрінісінің ұзақтығы	метр (м)
14	Бактар сыйымдылығы (әуе кемесі)	литр (л)
15	Уақыт	секунд, минут, сағат, тәулік, апта, ай, жыл
16	Көрінім	метр (м), километр (км)
17	Көлемі	текше метр (м³)
18	Желдің бағыты	Нақты градуспен беріледі; ұшу және қону үшін желдің бағыты магниттік градуспен белгіленеді
2. Салмақты білдіретін бірліктер
1	Жүк сыйымдылығы	килограмм (кг)
2	Жүкті орналастыру тығыздығы	килограмм текше метр (кг/м³)
3	Тығыздық (массалық тығыздық)	килограмм текше метр (кг/м³)
4	Отын қоры (гравиметрлік)	килограмм (кг)
5	Газ тығыздығы	килограмм текше метр (кг/м³)
6	Жалпы салмағы немесе пайдалы жүктелім	килограмм (кг)
7	Көтергіш тетіктер	килограмм (кг)
8	Сызықтық тығыздық	килограмм метр (кг/м)
9	Сұйықтық тығыздығы	килограмм текше метр (кг/м³)
10	Салмағы	килограмм (кг)
11	Инерция сәті	килограмм – шаршы метр (кг*м²)
12	Қозғалыс санының сәті (импульс сәті)	килограмм – шаршы метр секундына (кг*м²/сек)
13	Қозғалыс саны (импульс)	килограмм - шаршы метр секундына (кг*м²/сек)
3. Күшті білдіретін бірліктер
1	Ауа қысымы (жалпы)	килопаскаль (кПа)	Сынап бағанасы миллиметрі (сн. бғ.мм.), миллибар (Мбар)
2	Биіктік өлшегішті орнату	гектопаскаль (гПа)	Сынап бағанасы
			миллиметрі ((сн. бғ.мм.), миллибар (Мбар)
3	Атмосфералық қысым	гектопаскаль (гПа)	сынап бағанасы миллиметрі ((сн. Бғ.мм.), миллибар (Мбар)
4	Иілу кезі	килоньютон метр (кН*м)
5	Күш	ньютон
6	Отын беру жүйесіндегі қысым	килопаскаль (кПа)	Килограмм шаршы метр (кг/см²)
7	Гидравликалық қысым	килопаскаль (кПа)
8	Серпінділік модулі	мегапаскаль (Мпа)
9	Қысым	килопаскаль (кПа)
10	Кернеу	мегапаскаль (Мпа)
11	Үстіңгі керіліс	меганьютон метріне (мН/м)
12	Тартылыс	килоньютон (кН)	кг
13	Айналым сәті	ньютон – метр (Н*м)
14	Ажырап кетуі	паскаль (Па)
4. Механика
1	Әуе жылдамдығы	Километр сағатына (км/ч)	уз
2	Бұрыштық үдеткіш	радиан секундына шаршыда (рад/с²)
3	Бұрыштық жылдамдық	радиан секундына (рад/с)
4	Энергия немесе жұмыс	джоуль (Дж)
5	Біліктегі баламалық қуат	киловатт (кВт)
6	Жиілік	герц (Гц)
7	Жол жылдамдығы	километр сағатына (км/ч)	уз
8	Күшті жүктелім	джоуль шаршы метрге (Дж/м²)
9	Тежегішпен шектелетін кинетикалық энергия	мегаджоуль (МДж)
10	Желілік жылдамдық	метр секундына
		шаршыда (м/с²)
11	Қуат	киловатт (кВт)
12	Теңгерілу жылдамдығы	градус секундына(о/с)
13	Біліктегі қуат	киловатт (кВт)
14	Жылдамдық	метр секундына (м/с)
15	Тік жылдамдық	метр секундына (м/с)
16	Жел жылдамдығы	километр сағатына
5. Шығыс
1	Қозғалтқыш арқылы ауа шығысы	килограмм секундына (кг/с)
2	Қозғалтқышқа су беру	килограмм сағатына (кг/сағ.)
3	Отын шығысы (шекті) піспек қозғалтқыштар Құбыр бұрандалы Қозғалтқыштар Реактивті қозғалтқыштар	килограмм киловатқа-сағ. (кг/(кВт сағ.)) килограмм киловатқа-сағ. (кг/(кВт сағ.)) килограмм килоньютонға-сағ. (кг/(кН *сағ))
4	Отын шығысы	килограмм сағатына (кг/сағ.)
5	Бактар толымдығының жылдамдығы (гравиметрикалық)	килограмм минутына (кг/мин)
6	Газ шығысы	килограмм секундына (кг/с)
7	Сұйықтық шығысы (гравиметрикалық)	грамм секундына (г/с)
8	Сұйықтық шығысы (көлемдік)	литр секундына (л/с)
9	Массалық шығыс	килограмм секундына (кг/с)
10	Май шығысы: Газқұбырлық қозғалтқыштар Поршенді қозғалтқыштар (шекті)	килограмм сағатына (кг/сағ.) грамм киловаттқа-сағ. (г/(кВт *сағ.)
11	Майды жіберу	грамм секундына (г/с)
12	Сорғының өнімділігі	литр минутына (л/мин)
13	Желдеткіштегі ауа ағыны	текше метр минутына
1	2	3	4
		(м³/мин)
14	Тұтқырлық (динамикалық)	паскаль-секунд (Па *с)
15	Тұтқырлық1(кинематикалық)	шаршы метр секундына (м²/с)
6. Термодинамика
1	Жылу беру коэффициенті	ватт шаршы метр – кельвин (Вт/(м² *К)
2	Аудан бірлігіне жылу ағыны	джоуль шаршы метр (Дж/м²)
3	Жылу ағынының қуаттылығы	ватт (Вт)
4	Ылғалдылық (абсолюттік)	грамм килограммға (г/кг)
5	Сызықтық кеңейту коэффициенті	Цельсий градус минус бірінші дәреже (^оС-1)
6	Жылулық саны	джоуль (Дж)
7	Температура	Цельсий градус (^оС)
7. Электр және магнетизм
1	Электр сыйымдылық	фарад (Ф)
2	Электр өткізгіштік	сименс (См)
3	Шекті электр өткізгіштік	сименс метрге (См/м)
4	Токтың тығыздығы	ампер шаршы метрге (А/м²)
5	Ток күші	ампер (А)
6	Электр өрісінің үстірт тығыздығы	кулон шаршы метрге (Кл/м²)
7	Электр қысым	вольт (В)
8	Электр қозғалтқыш күш	вольт (В)
9	Магниттік өрістің кернеуі	ампер метр (А/м)
10	Магнит ағыны	вебер (Вб)
11	Магнит ағынының тығыздығы	тесла (Тл)
12	Қуат	ватт (Вт)
13	Электр мөлшері	кулон (Кл)
14	Электр кедергі	Ом (Ом)
8. Жарық және онымен байланысты электромагниттік сәулелену
1	Жарық	люкс (лк)
2	Айқындылық	шаршы метрге кандела (кд/м²)
3	Жарқырағыштық	шаршы метрге люмен
		(лм/м²)
4	Жарық ағыны	люмен (лм)
5	Жарық күші	кандела (кд)
6	Жарық энергиясы	люмен – секунд (лм *с)
7	Сәулелі энергия	джоулю (Дж)
8	Толқын ұзындығы	метр (м)
9. Акустика
1	Жиілік	герц (Гц)
2	Массалық тығыздық	килограмм текше метр (кг/м³)
3	Шу деңгейі	децибел (дБ)
4	Кезең, мерзімдік интервал	секунд (с)
5	Дыбыстың қарқындылығы	ватт текше метр (Вт/м²)
6	Дыбыстық қуаттылық	ватт (Вт)
7	Дыбыстық қысым	паскаль (Па)
8	Дыбыс деңгейі	децибел (дБ) е)
9	Статикалық қысым (мезеттік)	паскаль (Па)
10	Дыбыс жылдамдығы	метр секундына (м/с)
11	Көлемдік жылдамдық (мезеттік)	текше метр секундына (м³/с)
12	Толқын ұзындығы	метр (м)
10. Ядролық физика және иондаушы сәулелену
1	Жұтылған мөлшер	грей (Гй)
2	Жұтылған мөлшер деңгейі	грей секундына (Гй/с)
3	Радиоизотоптар белсенділігі	беккерель (Бк)
4	Баламалы мөлшер	сиверт (Св)
5	Сәулелену әсері	кулон килограмм (Кл/кг)
6	Сәулелендіру деңгейі	кулон килограмм-секундына (Кл/кг *с)

Ескертпе:
1) 5 км төмен көрініс метрмен берілуі мүмкін.

2) Жеке жағдайларда ұшудың әуе жылдамдығының мәні М – Маха түрінде қолданылады.

3) Халықаралық азаматтық авиация туралы конвенцияға қосымшаларда жел жылдамдығының белгісі ретінде 1 түйін = 0,5 м./с түрлендіруі қолданылады.

4) Децибел (дБ) дыбыстық қысым деңгейін және дыбыс қуаттылығы деңгейін білдіру үшін бірлік ретінде қолданылатын салыстырмалы шама болып табылады. Бұл бірлікті қолданған уақытта бастапқы деңгейді көрсету қажет.

Қазақстан Республикасының
әуе кеңістігін пайдалану
қағидаларына
8-1-қосымша

Ескерту. Қағида 8-1-қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 01.08.2019 № 569 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Ұстап қалу кезінде пайдаланылатын фразалар мен олардың мағыналары:

Ұстап қалушы пайдаланатын фразалар		Ұстап қалынатын әуе кемесі пайдаланатын фразалар
Фраза	Мағынасы	Фраза	Мағынасы
Callsign (Кол сайн)	Шақыру белгіңізді хабарлауыңызды сұраймын	Callsign (Кол сайн)	Менің шақыру белгім (шақыру белгісі)
Follow (Фолоу)	Маған еріңіз	Wilco (Вил коу)	Түсіндім, орындаймын
		Cannot (Кэн нот)	Орындай алмаймын
Descend (Дисэнд)	Қону үшін төмендеңіз	Repeat (Рипит)	Нұсқауыңызды қайталаңыз
		Am lost (Эм лост)	Бағдардан адасып қалдым
You land (Юлэнд)	Осы әуеайлаққа қоныңыз	Mayday (Мэйдэй)	Апатқа тап болдым
		Hi jack (Хай джэк)	Мені басып алды
Proceed (Просид)	Өз бағытыңызбен жүре беріңіз	Land (place name) Лэнд (пункттің атауы)	(пункттің атауы) қонуға рұқсат сұраймын
		Descend (Дисенд)	Төмендеу қажет
Ескертпелер: 1. Талап етілетін шақыру белгісі ӘҚҚ (ӘҚБ) органымен байланыс орнату үшін пайдаланылатын және ұшу жоспарына енгізілген әуе кемесінің тану индексіне сәйкес келетін шақыру белгісі болып табылады. 2. Жағдай "ХАЙ ДЖЭК" фразасын қолдану үшін әрдайым қолайлы бола бермейді.

2. Ұстап қалынған жағдайда пайдаланылатын сигналдар:

1) Ұстап қалатын әуе кемесі беретін сигналдар мен ұстап қалынатын әуе кемесінің жауаптары:

Сериясы	Ұстап қалатын әуе кемесінің сигналдары	Мағынасы	Ұстап қалынатын әуе кемесінің жауаптары	Мағынасы
1.	Күндіз немесе түнде – ұстап қалынатын әуе кемесінен сәл жоғары, алдында және әдетте, сол жағынан (немесе егер ұстап қалынатын әуе кемесі тікұшақ болса оң жағынан) бірдей емес уақыт аралығында бір қанаттан екінші қанатына тербелуі және аэронавигациялық оттарын жыпылықтату және сигналдың қабылданғаны расталғаннан кейін тиісті бағытқа шығу үшін көлденең жазықтықта, әдетте, сол жаққа (немесе оң жаққа, тікұшақ ұстап қалынған жағдайда) баяу кері бұрылу. 1-ескертпе. Метеорологиялық жағдайларға немесе жер бедеріне қарай ұстап қалатын әуе кемесінен 1-серияда көрсетілген өзінің орналасқан орнын және кері бұрылу бағытын ауыстыру талап етілуі мүмкін. 2-ескертпе. Егер ұстап қалынатын әуе кемесі ұстап қалатын әуе кемесіне ілесіп үлгермесе, онда ұстап қалатын әуе кемесі 180 градусқа (ипподром) екі мәрте кері бұрылу схемасы бойынша ұстап қалынатын әуе кемесінің қасынан ұшып өткен сайын әуе кемесін бір қанатынан екіншісіне (кезекпен сол және оң жаққа қисайып) тербелтіп, бірқатар маневрді орындайды.	Сізді ұстап қалдық. Соңымнан еріңіз.	Күндіз және түнде –әуе кемесінің тербелуі және бірдей емес уақыт аралығында аэронавигациялық оттарын жыпылықтату, ұстап қалушы әуе кемесіне ілесу	Түсіндім. Орындаймын.
2.	Күндіз немесе түнде –ұстап қалынатын әуе кемесінің жол сызығын қиып өтпей биіктік алу арқылы 90 градусқа және одан жоғары бұрылу жолымен ұстап қалынатын әуе кемесінен күрт алшақтауы.	Өз бағытыңызбен жүріңіз.	Күндіз немесе түнде – бір қанаттан екіншісіне тербелу.	Сізді түсіндім. Орындаймын.
3.	Күндіз немесе түнде –шассиді шығару (егер мүмкін болса), қону фараларын қосу және пайдалануға болатын ҰҚЖ үстінен ұшып өту немесе егер ұстап қалынатын әуе кемесі тікұшақ болып табылса, тікұшақ қонатын алаңның үстінен ұшып өту. Тікұшақтар болған жағдайда ұстап қалатын тікұшақ қону алаңына жақын жерде қалқып тұру режиміне ауыса отырып, қонуға бет алуды орындайды.	Осы әуеайлаққа қонуды орындаңыз.	Күндіз немесе түнде – шассиді шығару (егер мүмкін болса), қону фараларын қосу және ұстап қалатын әуе кемесінің соңынан еру және егер пайдалануға болатын ҰҚЖ-дан немесе тікұшақ қонатын алаңнан ұшып өткеннен кейін қону үшін жағдай қауіпсіз деп саналса, қонуды орындау басталады.	Сізді түсіндім, орындаймын.

2) Ұстап қалынатын әуе кемесі беретін сигналдар және ұстап қалатын әуе кемесінің жауаптары:

Сериясы	Ұстап қалынатын әуе кемесінің сигналдары	Мәні	Ұстап қалатын әуе кемесінің жауаптары	Мағынасы
4.	Күндіз немесе түнде – пайдалануға болатын ҰҚЖ немесе тікұшақ қонатын алаңның үстінен әуеайлақ деңгейінен 300 метрден (1000 фут) астам, бірақ 600 метрден (2000 фут) аспайтын (тікұшақтар үшін 50 метрден (170 фут) астам, бірақ 100 метрден (330 фут)) аспайтын биіктікте ұшып өткен кезде шассиді жинау (егер мүмкін болса) және қону фараларын жыпылықтату және пайдалануға болатын ҰҚЖ немесе әуеайлақ үстінен шеңбер жасап ұшуды жалғастыру. Қону фараларын жыпылықтату мүмкін болмаған жағдайда кез келген борттық оттарды жыпылықтату жүргізіледі.	Сіз көрсеткен әуеайлақ жарамайды.	Күндіз немесе түнде – егер ұстап қалынатын әуе кемесі ұстап қалатын әуе кемесіне еріп қосалқы әуеайлаққа барғаны орынды болса, ұстап қалынатын әуе кемесі шассиді жинайды (егер мүмкін болса) және ұстап қалатын әуе кемелері үшін 1-сериялы сигналдарды пайдаланады.	Сізді түсіндім, маған еріңіз.
5.	Күндіз немесе түнде – борттық оттардың бәрін жиі, бірақ оларды жарқылдау оттарынан ажыратуға болатындай есеппен қосып сөндіру.	Орындай алмаймын.	Күндіз немесе түнде – ұстап қалынатын әуе кемелері үшін 2 сериялы сигналдар пайдаланылады.	Сізді түсіндім.
6.	Күндіз немесе түнде – әртүрлі уақыт аралығында барлық борттық оттарды жыпылықтату.	Апат жағдайындамын.	Күндіз немесе түнде – ұстап қалынатын әуе кемелері үшін 2 сериялы сигналдар пайдаланылады.	Сізді түсіндім.

3. Ұстап қалу кезінде маневр жасау:

1) Ұстап қалынатын азаматтық әуе кемесі үшін қауіп тудырмау үшін азаматтық әуе кемелерінің ұшу-техникалық сипаттамаларына қатысты шектеулерді, ұстап қалынатын әуе кемесіне соқтығысу қаупі туындайтындай жақын ұшудан бас тарту қажеттігін, сондай-ақ әуе кемесінің ұшу траекториясын қиып өтуден немесе іздегі турбуленттілік, әсіресе ұстап қалынатын әуе кемесі жеңіл әуе кемелерінің санатына кірген жағдайларда қауіп төндіру ықтималдығы орын алатындай кез келген басқа маневрді орындаудан қашқақтау қажеттігін ескерген жөн.

2) Соқтығысудың алдын алудың борттық жүйесімен (САБЖ) жабдықталған ұстап қалынатын әуе кемесі ұстап қалатын әуе кемесін соқтығысу қаупі ретінде қабылдауы және осылайша, САБЖ соқтығысу қаупін шешу жөніндегі ұсынымға жауап ретінде жалтару маневрін орындауды бастауы мүмкін. Мұндай маневрді ұстап қалатын әуе кемесі қырын қабақ ниеттің көрінісі ретінде дұрыс түсінбеуі мүмкін. Осыған байланысты екінші шолу радиолокаторының (ҚШРЛ) қабылдағыш-жауап бергішімен жабдықталған ұстап қалатын әуе кемелері пилоттарының ұстап қалынатын әуе кемесінен кемінде 37 километр (20 теңіз милі) қашықтық шегінде барометрлік биіктік туралы ақпарат беруді (С режимінің жауаптарында немесе S режимінің жауаптарының АС алаңында) тежеуі маңызды. Бұл ұстап қалатын әуе кемесінің САБЖ ұстап қалынатын әуе кемесіне қатысты соқтығысу қаупін шешу бойынша ұсынымдар беруге кедергі келтіреді, алайда бұл САБЖ әуе қозғалысы туралы консультативтік ақпарат беруді жалғастырады.

4. Визуалды тану үшін маневр жасау

Азаматтық әуе кемесін визуалды тану үшін ұстап қалатын әуе кемелеріне маневр жасаудың мынадай әдісін қолдану ұсынылады:

I фаза

Ұстап қалатын әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесіне артқы жарты сферадан жақындауы керек. Ұстап қалатын бөлімшенің жетекші әуе кемесі немесе жеке ұстап қалатын әуе кемесі, әдетте, ұстап қалынатын әуе кемесінің пилотына көрінетін алаң шегінде қалып және бастапқыда әуе кемесіне 300 метрден артық жақындамай ұстап қалатын әуе кемесінің сол жағынан біршама жоғары және алдындағы позицияда болуға тиіс. Ұстап қалуға қатысушы кез келген басқа әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесінен мейлінше алшақ, негізінен осы кемеден жоғары және артында қалуға тиіс. Жылдамдық пен позиция белгіленгеннен кейін әуе кемесі қажеттілігіне қарай ұстап қалу қағидаларының II фазасына өтуі қажет.

II фаза

Ұстап қалатын бөлімшенің жетекші әуе кемесі немесе жеке ұстап қалатын әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесіне дәл сол деңгейде байқап жақындағаны жөн, бірақ талап етілетін ақпаратты алу үшін сөзсіз қажет деңгейден артық жақындамауы керек. Ұстап қалынатын әуе кемесінің экипажын немесе жолаушыларын қорқытып алмау үшін ұстап қалатын бөлімшенің жетекші әуе кемесі немесе жеке ұстап қалатын әуе кемесі ұстап қалатын әуе кемесі үшін қалыпты деп саналатын маневрлерді жолаушылар мен азаматтық әуе кемелерінің экипаждары қауіпті деп түсінуі мүмкін екенін үнемі ескере отырып, сақ болуы қажет.

Ұстап қалуға қатысатын кез келген басқа әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесінен мейлінше алшақ болуға тиіс.

Тану аяқталғаннан кейін ұстап қалатын әуе кемесі III фазада көзделгендей, ұстап қалынатын әуе кемесіне жақындау ауданынан шығуы керек.

III фаза

Ұстап қалатын бөлімшенің жетекші әуе кемесі немесе жеке ұстап қалатын әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесінен басқа жаққа қарай қиялай құлдилағанда абайлап бұрылуы керек. Ұстап қалуға қатысатын кез келген басқа әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесінен мейлінше алшақ болғаны, содан кейін өзінің жетекшісіне қосылғаны жөн.

5. Ұшу бағытын көрсету үшін маневр жасау:

1) егер әуе кемесін тану үшін жоғарыда I фазада және II фазада аталған маневрлер орындалғаннан кейін ұстап қалынатын әуе кемесінің ұшуына одан әрі араласу қажет болса, ұстап қалатын бөлімшенің әуе кемесі немесе жеке ұстап қалатын әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесінің командиріне берілетін визуалды сигналдарды көруге мүмкіндік беру үшін әдетте, одан сол жақтағы, одан біршама жоғары және оның алдындағы позицияда болуы қажет;

2) ұстап қалатын әуе кемесінің командирі ұстап қалынатын әуе кемесі командирінің ұстап қалу туралы хабардар екендігіне және берілетін сигналдарды растайтынына көз жеткізуі қажет. Егер ұстап қалынатын әуе кемесі командирінің назарын аударуға 1-сериялы сигналдарды пайдалану арқылы бірнеше рет жасалған әрекет сәтсіз болса, ұстап қалынатын әуе кемесі үшін ешқандай қауіп тудырмау шартымен шекті шара ретінде форсаждың көмегімен жүргізілетін визуалды әсерді қоса алғанда, осы мақсат үшін сигнал берудің басқа да әдістерін пайдалануға болады;

3) метеорологиялық жағдайлар немесе жергілікті жер бедері кейбір жағдайларда ұстап қалатын бөлімшенің жетекші әуе кемесінің немесе жеке ұстап қалатын әуе кемесінің ұстап қалынатын әуе кемесінен біршама жоғары және алдағы позицияны иелену қажеттігін туындатуы мүмкін. Бұл жағдайда ұстап қалатын әуе кемесінің командирі өзінің әуе кемесі ұстап қалынатын әуе кемесінің командиріне кез келген уақытта анық көрінуі үшін барлық қажетті шараларды қабылдауы тиіс.

В соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемые Правила использования воздушного пространства Республики Казахстан.

2. Приостановить до 17 ноября 2011 года действие пункта 8 Правил использования воздушного пространства Республики Казахстан, установив, что в период приостановления данный пункт действует в следующей редакции:

"8. Вертикальное эшелонирование в воздушном пространстве Республики Казахстан осуществляется по следующей полукруговой системе:

1) при направлении воздушных трасс, местных воздушных линий и становленных маршрутов с истинными путевыми углами от 0 до 179 градусов (включительно) устанавливаются эшелоны полетов: 900, 1500, 2100, 2700, 3300, 3900, 4500, 5100, 5700, 6300, 6900, 7500, 8100, 9100, 10100, 11100, 12100, 14100 (метров);

2) при направлении воздушных трасс, местных воздушных линий и становленных маршрутов с истинными путевыми углами от 180 до 359 градусов (включительно) устанавливаются эшелоны полетов: 1200, 1800, 2400, 3000, 3600, 4200, 4800, 5400, 6000, 6600, 7200, 7800, 8600, 9600, 10600, 11600, 13100, 15100 (метров).".

3. Утратил силу постановлением Правительства РК от 11.09.2015 № 774 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

4. Признать утратившими силу:

1) постановление Правительства Республики Казахстан от 28 февраля 1997 года № 285 "Об утверждении Положения об использовании воздушного пространства Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 1997 г., № 9, ст. 67);

2) постановление Правительства Республики Казахстан от 24 января 2008 года № 61 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правительства Республики Казахстан от 28 февраля 1997 года № 285";

3) подпункт 1) пункта 1 постановления Правительства Республики Казахстан от 2 февраля 2010 года № 61 "О внесении изменений и дополнений в некоторые решения Правительства Республики Казахстан по вопросам авиации" (САПП Республики Казахстан, 2010 г., № 9, ст. 109).

5. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.


Премьер-Министр Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 12 мая 2011 года № 506

Правила использования воздушного пространства Республики Казахстан

1. Общие положения

1. Правила использования воздушного пространства Республики Казахстан разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" и Конвенцией о международной гражданской авиации, подписанной в городе Чикаго 7 декабря 1944 года, и определяют порядок использования воздушного пространства Республики Казахстан в интересах экономики и обороны страны, в целях удовлетворения потребностей пользователей воздушного пространства, обеспечения безопасности использования воздушного пространства.

Сноска. Пункт 1 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. В настоящих Правилах используются следующие определения:

1) район авиационных работ – район, обозначенный географическими координатами, в пределах которого выполняются авиационные работы воздушными судами;

2) текущий план полета – план полета, включая возможные изменения, обусловленные последующими диспетчерскими разрешениями;

3) аэростат – летательный аппарат легче воздуха, не приводимый в движение силовой установкой;

4) автожир (гироплан) – летательный аппарат тяжелее воздуха, который поддерживается в полете за счет реакций воздуха, с одним или несколькими несущими винтами, свободно вращающимися вокруг осей, находящихся примерно в вертикальном положении;

5) район аэродрома (узловой диспетчерский район (Terminal control area (ТMA) – диспетчерский район, создаваемый в местах схождения маршрутов обслуживания воздушного движения в окрестностях одного или нескольких крупных аэродромов;

6) безопасность использования воздушного пространства – комплексная характеристика установленного порядка использования воздушного пространства, определяющая его способность обеспечить выполнение всех видов деятельности по использованию воздушного пространства без угрозы жизни и здоровью людей, материального ущерба государству, гражданам и юридическим лицам;

7) использование воздушного пространства – деятельность, в процессе которой осуществляется перемещение в воздушном пространстве различных материальных объектов (воздушных судов, ракет и других объектов), а также другая деятельность (строительство высотных сооружений, деятельность, в процессе которой происходят электромагнитные и другие излучения, выброс в атмосферу веществ, ухудшающих видимость, проведение взрывных работ и т.п.);

8) координирование использования воздушного пространства – деятельность, осуществляемая в процессе планирования использования воздушного пространства и обслуживания (управления) воздушного движения, направленная на оптимизацию использования воздушного пространства в зависимости от складывающейся воздушной, метеорологической, аэронавигационной обстановки и в соответствии с государственными приоритетами в использовании воздушного пространства;

9) план использования воздушного пространства – определенные сведения о планируемой деятельности, представляемые органам планирования воздушного движения;

10) планирование использования воздушного пространства – деятельность, осуществляемая в целях обеспечения разрешительного и уведомительного порядка использования воздушного пространства, организации воздушного движения, потоков воздушного движения путем распределения воздушного пространства по месту, времени и высоте между его пользователями в соответствии с государственными приоритетами;

11) структура воздушного пространства – совокупность ограниченных в вертикальной и горизонтальной плоскости элементов воздушного пространства, предназначенных для осуществления деятельности по использованию воздушного пространства;

12) маршрут обслуживания воздушного движения (далее – ОВД) – установленный маршрут, который предназначен для направления потока движения в целях обеспечения обслуживания воздушного движения. Термин "маршрут ОВД" используется для обозначения в соответствующих случаях воздушной трассы, контролируемого или неконтролируемого маршрута, маршрута прибытия или вылета и других маршрутов;

13) район обслуживания воздушного движения – воздушное пространство установленных размеров, в границах которого обслуживание воздушного движения по воздушным трассам и маршрутам вне их осуществляется диспетчером районного диспетчерского центра;

14) зона аэродромного движения (Aerodrome Traffic Zone) – воздушное пространство определенных размеров вокруг аэродрома, установленное для обеспечения безопасности аэродромного движения;

15) органы противовоздушной обороны (далее – органы ПВО) – оперативные органы Вооруженных Сил Республики Казахстан, на которые возложена задача несения боевого дежурства по противовоздушной обороне;

16) продольное эшелонирование – рассредоточение воздушных судов на одной высоте на установленные интервалы по времени или расстоянию вдоль линии пути;

17) боковое эшелонирование – рассредоточение воздушных судов на одной высоте на установленные интервалы по расстоянию или угловому смещению между их линиями пути;

18) группа "Брифинг" – структурное подразделение органа обслуживания воздушного движения, обеспечивающее функцию планирования воздушного движения и предполетно-информационное обслуживание;

19) диспетчерский район (CTА) – контролируемое воздушное пространство, простирающееся вверх от установленной над земной поверхностью границы;

20) диспетчерская зона (CTR) – контролируемое воздушное пространство, простирающееся вверх от земной поверхности до установленной верхней границы;

21) диспетчерское разрешение – разрешение, выдаваемое органом обслуживания воздушного движения экипажу воздушного судна, связанное с выполнением полета и обоснованное соответствующими условиями и установленными правилами полетов;

22) диспетчерское указание – директивные указания органа обслуживания воздушного движения, предписывающие пилоту выполнять конкретные действия в конкретной ситуации;

23) дирижабль – летательный аппарат легче воздуха, приводимый в движение силовой установкой;

23-1) воздушное пространство свободной маршрутизации (Free Route Airspace) (далее – FRA) – определенный объем контролируемого воздушного пространства, в пределах которого пользователи могут свободно планировать маршрут между определенной точкой входа и определенной точкой выхода, с возможностью прокладывать маршрут через промежуточные путевые точки, без привязки к фиксированной маршрутной сети ОВД, с учетом доступности воздушного пространства;

24) зона (район) ответственности – воздушное пространство установленных размеров, в пределах которого органы обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением) осуществляют свои функции;

25) зона воздушного пространства с обязательным требованием наличия ответчика (транспондера) (TMZ) – зона воздушного пространства определенных размеров, при полетах в которой обязательно требуется оснащение воздушных судов ответчиком для систем наблюдения, эксплуатируемым в соответствии с установленными процедурами;

26) полет за пределами прямой видимости (BVLOS) – тип полета беспилотного воздушного судна, при котором беспилотное воздушное судно находится вне постоянного прямого визуального контакта или за пределами расстояния, на котором внешний пилот или оператор имеет возможность контролировать местоположение беспилотного воздушного судна визуально и траекторию полета беспилотного воздушного судна по отношению к другим воздушным судам, людям и препятствиям во избежание столкновений;

27) воздушный коридор пролета Государственной границы Республики Казахстан – часть воздушного пространства над Государственной границей Республики Казахстан, определенная для пересечения ее воздушными судами, выполняющими международные полеты;

28) система дистанционной идентификации – система, обеспечивающая локальную трансляцию информации о беспилотном воздушном судне в процессе выполнения полета;

29) повторяющийся план полета (RPL) – план полета, связанный с рядом часто повторяющихся, регулярно выполняемых отдельных полетов с одинаковыми основными особенностями, которые предоставляются эксплуатантом для хранения и повторного использования органами ОВД;

30) расчетное время уборки колодок – расчетное время, когда воздушное судно начинает движение, связанное с вылетом;

31) продукция двойного назначения – продукция, которая в силу своих свойств и технических особенностей может быть использована для целей создания оружия массового поражения и средств его доставки;

32) дополнительный регулярный рейс – рейс, выполняемый авиакомпанией в дополнение к своему регулярному рейсу по тому же авиамаршруту в одну дату;

33) кратковременное ограничение – запрещение или ограничение использования части воздушного пространства для обеспечения безопасного выполнения полетов воздушных судов;

34) зона воздушного пространства с обязательным ведением радиосвязи (RMZ) – зона воздушного пространства определенных размеров, при полетах в которой обязательно наличие на борту оборудования для ведения двусторонней радиосвязи, эксплуатируемого в соответствии с установленными процедурами;

35) зона воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов (UFZ – unmanned flight zone) – специальная зона воздушного пространства определенных размеров, предназначенная для выполнения полетов беспилотными воздушными судами;

36) зона ограничения полетов беспилотных воздушных судов – часть воздушного пространства установленных размеров над территорией Республики Казахстан, в пределах которого полеты беспилотных воздушных судов ограничены определенными условиями;

37) заявка на использование воздушного пространства для выполнения полетов с применением беспилотных авиационных систем – документ установленной формы, подаваемый пользователями воздушного пространства в целях обеспечения безопасности осуществления деятельности, связанной с использованием воздушного пространства при выполнении полетов с применением беспилотных авиационных систем;

38) беспилотное воздушное судно (далее – БВС) – воздушное судно, которое эксплуатируется или предназначено для автономной работы и (или) дистанционного управления без пилота на борту;

39) беспилотная авиационная система (далее – БАС) – беспилотное воздушное судно и связанные с ним элементы (включая каналы связи и компоненты, управляющие беспилотным воздушным судном), которые необходимы для безопасной и эффективной эксплуатации беспилотного воздушного судна в воздушном пространстве;

40) планер – летательный аппарат тяжелее воздуха, не приводимый в движение силовой установкой, подъемная сила которого создается в основном за счет аэродинамических реакций на поверхностях, остающихся неподвижными в данных условиях полета;

41) полет в пределах радиовидимости (RLOS) – полет беспилотного воздушного судна, при котором передатчик(и) и приемник(и), используемые для управления полетом, находятся в пределах зоны действия совместной линии радиосвязи;

42) полет за пределами радиовидимости (BRLOS) – полет беспилотного воздушного судна, при котором передатчик(и) и приемник(и), используемые для управления полетом, не находятся в пределах зоны действия совместной линии радиосвязи;

43) полет в пределах прямой видимости (VLOS) – тип полета беспилотного воздушного судна, при котором внешний пилот или оператор может поддерживать постоянный визуальный контакт с беспилотным воздушным судном без посторонней помощи на расстоянии не более 500 метров по горизонтали от местоположения внешнего пилота или оператора и контролировать траекторию полета беспилотного воздушного судна по отношению к другим воздушным судам, людям и препятствиям во избежание столкновений;

44) вертикальное эшелонирование – рассредоточение воздушных судов по высоте на установленные интервалы;

45) представление на установление временных режимов – заявка на установление временных режимов, подаваемая пользователями воздушного пространства для введения запрета или ограничения деятельности других пользователей воздушного пространства в целях обеспечения безопасности осуществления деятельности, связанной с использованием воздушного пространства;

46) представленный план полета (FPL) – последний план полета, представленный пилотом, эксплуатантом или его уполномоченным представителем для использования органами ОВД;

47) зона полетной информации (FIZ) – часть района полетной информации, в границах которой аэродромной службой полетной информации (AFIS) или другим органом в соответствии с делегированными полномочиями обеспечиваются полетно-информационное обслуживание и аварийное оповещение;

48) расчетное время прибытия:

при полетах по приборам – расчетное время прибытия воздушного судна в намеченную точку, обозначенную навигационными средствами, с которой предполагается выполнение маневра захода на посадку по приборам, или при отсутствии навигационного средства, связанного с этим аэродромом, – время прибытия воздушного судна в точку над аэродромом;

при выполнении полетов по правилам визуальных полетов (далее – ПВП) – расчетное время прибытия воздушного судна в точку над аэродромом;

49) высота полета – расстояние по вертикали от определенного уровня до воздушного судна;

50) маршрут полета – проекция заданной (установленной) траектории полета воздушного судна на земную (водную) поверхность, определенная основными пунктами;

51) район полетной информации (FIR) – воздушное пространство определенных размеров, в пределах которого обеспечиваются полетно-информационное обслуживание и аварийное оповещение;

52) международная воздушная трасса – воздушная трасса, открытая для международных полетов;

53) эшелонирование – вертикальное, продольное или боковое рассредоточение воздушных судов в воздушном пространстве на установленные интервалы;

54) NOTAM-офис – структурное подразделение поставщика аэронавигационного обслуживания, выпускающее извещение NOTAM;

55) извещение NOTAM – извещение, содержащее информацию о введении в действие, состоянии или изменении любого аэронавигационного оборудования, обслуживания и правил, а также об опасностях, своевременное предупреждение о которых имеет важное значение для персонала, связанного с выполнением полетов, а также иную аэронавигационную информацию.

Сноска. Пункт 2 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Воздушные суда государственной авиации, оборудованные государственной радиолокационной системой опознавания Республики Казахстан, выполняют полеты в воздушном пространстве Республики Казахстан с включенной аппаратурой государственной радиолокационной системы опознавания.

4. Настоящие правила применяются всеми государственными органами Республики Казахстан, местными исполнительными органами областей, городов республиканского значения и столицы, районов, городов областного значения, и пользователями воздушного пространства, а также органами обслуживания воздушного движения (далее - ОВД) или органами управления воздушным движением (далее - УВД).

2. Структура и классификация
воздушного пространства Республики Казахстан
§ 1. Структура воздушного пространства Республики Казахстан

5. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
6. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Структура воздушного пространства включает в себя следующие элементы:

1) районы (зоны) полетной информации и диспетчерские районы;

2) маршруты обслуживания воздушного движения;

3) узловые диспетчерские районы, диспетчерские зоны и зоны аэродромного движения;

4) районы неконтролируемого воздушного пространства;

5) специальные зоны полетов государственной авиации;

6) запретные зоны;

7) опасные зоны;

8) зоны ограничения полетов;

9) воздушные трассы;

10) зоны воздушного пространства с обязательным требованием наличия ответчика (транспондера) (TMZ);

11) зоны воздушного пространства с обязательным ведением радиосвязи (RMZ);

12) зону ограничения полетов беспилотных воздушных судов;

13) зону воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов;

14) FRA.

Определенные части воздушного пространства и определенные аэродромы, на которых принято решение об обеспечении обслуживания воздушного движения, должны быть обозначены в соответствии с видом обслуживания воздушного движения.

Сноска. Пункт 7 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-1. Разграничение воздушного пространства, в котором должно обеспечиваться обслуживание воздушного движения, основывается на структуре маршрутов ОВД и потребности в эффективном обслуживании.

Соглашения по разграничению воздушного пространства, лежащего за пределами национальных границ, целесообразны, когда они будут способствовать предоставлению обслуживания воздушного движения.

В том случае, когда разграничение воздушного пространства осуществляется с учетом государственных границ, необходимо на основе договоренности с сопредельным государством устанавливать удобно расположенные точки передачи управления.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-2. Воздушное пространство Республики Казахстан по вертикали разделяется на два района полетной информации: нижний и верхний районы. Граница между верхним и нижним районом устанавливается на высоте FL 245 (7450 м) от уровня, соответствующего атмосферному давлению 760 мм ртутного столба (1013,25 гектопаскалей/милибарров).

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-3. Части воздушного пространства, в которых принято решение обеспечивать диспетчерским обслуживанием полеты по правилам полетов по приборам (далее – ППП), определяются как диспетчерские районы, районы аэродрома (узловые диспетчерские районы) или диспетчерские зоны.

Те части контролируемого воздушного пространства, в которых предоставляется диспетчерское обслуживание, обеспечивающее также выполнение полетов по ПВП, обозначаются как воздушное пространство классов В, C или D.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-3 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-4. В том случае, когда диспетчерские районы и диспетчерские зоны определяются в пределах района полетной информации, они являются составной частью этого района полетной информации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-4 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-5. Аэродромы, на которых принято решение предоставлять диспетчерское обслуживание движения, определяются как контролируемые аэродромы. Аэродромы, на которых не обеспечивается диспетчерское обслуживание аэродромного движения, определяются как неконтролируемые аэродромы.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-5 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-6. Границы диспетчерских районов, включающих, среди прочего, воздушные трассы и узловые диспетчерские районы, устанавливаются с таким расчетом, чтобы они охватывали воздушное пространство, достаточное для включения траекторий тех полетов по ППП или их частей, для которых целесообразно обеспечивать соответствующие виды диспетчерского обслуживания воздушного движения с учетом возможностей навигационных средств, как правило, используемых в данном районе.

Нижняя граница диспетчерского района устанавливается на высоте не менее 200 м над земной или водной поверхностью.

Верхняя граница диспетчерского района, с учетом положений пункта 37 настоящих Правил, устанавливается в следующих случаях:

1) диспетчерское обслуживание воздушного движения не будет обеспечиваться выше этой границы;

2) данный диспетчерский район расположен ниже верхнего диспетчерского района, и в этом случае его верхняя граница совпадает с нижней границей верхнего диспетчерского района.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-6 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-7. Боковые границы диспетчерских зон охватывают те, не входящие в диспетчерские районы части воздушного пространства, через которые проходят траектории полетов по ППП воздушных судов, прибывающих на аэродромы и вылетающих с аэродромов.

Боковые границы диспетчерской зоны отстоят от центра соответствующего аэродрома или аэродромов на расстоянии не менее 9,3 км в направлениях, откуда могут производиться заходы на посадку. Диспетчерская зона может включать два или несколько близко расположенных один от другого аэродромов.

Если диспетчерская зона расположена в пределах боковых границ диспетчерского района, она простирается вверх от поверхности земли как минимум до нижней границы диспетчерского района. При необходимости можно устанавливать верхнюю границу выше нижней границы диспетчерского района.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-7 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-8. Полеты по ПВП в частях воздушного пространства классов E или G, а также полеты по ППП в частях воздушного пространства класса G, определенных в качестве зон воздушного пространства с обязательным ведением радиосвязи, выполняются при условии ведения двухсторонней радиосвязи "воздух-земля" в установленный регламент работы, если иное предварительно не согласовано с органом обслуживания воздушного движения, ответственного за указанный район.

Все полеты воздушных судов в зоне воздушного пространства с обязательным ответчиком (транспондером) (TMZ) должны выполняться с включенным ответчиком (транспондером), если иное предварительно не согласовано с органом обслуживания воздушного движения, ответственного за указанный район.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-8 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7-9. Границы зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов (UFZ – unmanned flight zone) устанавливаются в пределах административных границ городов республиканского и областного значения от земной поверхности до высоты 200 метров, за исключением запретных и опасных зон, зон ограничений полетов и зон ограничений полетов беспилотных воздушных судов.

Границы зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов устанавливаются в соответствии с порядком, приведенным в приложении 3-1 к настоящим Правилам.

Все полеты беспилотных воздушных судов в пределах зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов должны выполняться с включенной системой дистанционной идентификации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 7-9 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
8. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Границы элементов структуры воздушного пространства устанавливаются по географическим координатам и высотам. Границы и условия использования элементов структуры воздушного пространства публикуются в документах аэронавигационной информации в соответствии с Правилами обеспечения аэронавигационной информацией в гражданской авиации, утверждаемыми уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

Сноска. Пункт 9 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Перечень районов (зон) полетной информации и диспетчерских районов и их границы определяются поставщиком аэронавигационного обслуживания, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации, и публикуются в документах аэронавигационной информации.

Границы узловых диспетчерских районов и диспетчерских зон, TMZ и RMZ разрабатываются поставщиком аэронавигационного обслуживания и публикуются в документах аэронавигационной информации.

Границы зон аэродромного движения неконтролируемого аэродрома разрабатываются эксплуатантом аэродрома, согласовываются с органом обслуживания воздушного движения и (или) управления воздушным движением, в районе ответственности которого находится аэродром, и публикуются в документах аэронавигационной информации.

Границы районов (зон) управления воздушным движением совпадают с границами районов (зон) полетной информации и диспетчерских районов.

FRA, его основные точки, границы и время работы определяются поставщиком аэронавигационного обслуживания по согласованию с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации и публикуются в документах аэронавигационной информации.

Для целей воздушного пространства свободной маршрутизации основные точки делятся на следующие:

1) входные и выходные;

2) промежуточные;

3) точка соединения с маршрутом прибытия;

4) точка соединения с маршрутом вылета.

Сноска. Пункт 10 - в редакции постановления Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
11. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. Воздушные трассы допускаются к эксплуатации в соответствии с Правилами допуска воздушных трасс к эксплуатации, утвержденными уполномоченным органом в сфере гражданской авиации. Для применения навигации, основанной на характеристиках (PBN) по воздушным трассам, поставщиком аэронавигационного обслуживания, по согласованию с уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации, устанавливаются навигационные спецификации в соответствии с Инструкцией по организации и обслуживанию воздушного движения, утвержденной уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

Открытие международных воздушных трасс осуществляется по согласованию с компетентными органами сопредельных государств и Международной организацией гражданской авиации (далее – ИКАО).

Обеспечение оборудования воздушных трасс средствами радиотехнического обеспечения полетов осуществляется поставщиком аэронавигационного обслуживания.

      Сноска. Пункт 12 в редакции постановления Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (порядок введения в действие см. п. 2).
      13. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      14. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      15. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. При определении границ районов аэродромов (узловых диспетчерских районов) учитываются схемы вылета и захода на посадку, ухода на второй круг, полета в зоне ожидания, а также стандартные маршруты вылета по приборам (SID), стандартные маршруты прибытия по приборам (STAR), маршруты входа (выхода) на воздушные трассы.

Разработка указанных схем осуществляется в соответствии с Правилами производства полетов в сфере гражданской и (или) государственной авиации Республики Казахстан, утверждаемыми уполномоченными органами в сферах авиации.

Сноска. Пункт 16 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
17. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17-1. Для каждого объекта (полигон, стрельбище, учебный центр, карьер, месторождение, рудник, разрез), на котором проводятся работы, связанные с производством стрельб, пусков ракет, взрывных работ, неуправляемых аэростатов (за исключением неуправляемых зондов или аэростатов, указанных в подпункте 5) пункта 22 настоящих Правил), и осуществляется иная деятельность, представляющая угрозу безопасности полетов, собственником или органом, ответственным за эксплуатацию объекта, разрабатывается соглашение по взаимодействию с центрами УВД, в котором указываются меры координации между центром УВД и органом ОВД по времени начала и прекращения работ, установлению вертикальных и горизонтальных границ и меры по взаимодействию. Соглашение по взаимодействию согласовывается с центром УВД и органом ОВД, в районе ответственности которого находится объект, и утверждается ответственным лицом (руководителем) объекта.

При согласовании соглашения по взаимодействию орган ОВД может инициировать изменение вертикальных и горизонтальных границ, а также периода действия в целях обеспечения безопасности при производстве полетов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 17-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

17-2. При выполнении полетов с применением беспилотных авиационных систем над густонаселенными районами населенных пунктов, а также указанных в пункте 82-1 настоящих Правил, эксплуатантом разрабатывается, утверждается и предоставляется на согласование в центр УВД и орган ОВД, в зоне ответственности которого запланировано выполнение полетов, Инструкция по взаимодействию между эксплуатантом БАС и соответствующим центром УВД по форме, определяемой Правилами использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.

Сноска. Правила дополнены пунктом 17-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Под специальными зонами полетов государственной авиации понимается воздушное пространство установленных размеров, предназначенное для выполнения испытательных полетов, дозаправки топливом в воздухе, полетов на малых и предельно малых высотах, пусков ракет, воздушных стрельб и других специальных полетов.

19. Исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. Запретные зоны устанавливаются в воздушном пространстве Республики Казахстан для защиты важных государственных объектов, ключевых промышленных комплексов (атомных электростанций, ядерно-радиационных объектов, химически опасных объектов, а также других особо важных объектов с точки зрения национальной безопасности страны), охраняемых объектов от вредных воздействий и разрушений, возникающих в результате возможных происшествий в воздушном пространстве. Запретные зоны публикуются в документах аэронавигационной информации.

Сноска. Пункт 20 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Опасные зоны, зоны ограничения полетов устанавливаются Главным центром управления воздушным движением уполномоченного органа в сфере государственной авиации (далее – ГЦ УВД) и доводятся до сведения пользователей посредством извещения NOTAM или публикуются в документах аэронавигационной информации. Для установления опасной зоны, зоны ограничения полетов пользователи воздушного пространства, в интересах которых устанавливаются указанная опасная зона, зона ограничения полетов, не позднее, чем за 9 суток до ввода в действие опасной зоны, зоны ограничения полетов, представляют в ГЦ УВД запрос на установление опасной зоны, зоны ограничения полетов с указанием ее вертикальных и горизонтальных границ, периода действия и характера осуществляемой деятельности.

Сноска. Пункт 21 - в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

22. Опасные зоны устанавливаются над акваторией Каспийского моря за пределами приграничной полосы в зоне ответственности органов ОВД или УВД Республики Казахстан в интересах любых видов деятельности, которые могут представлять угрозу безопасности полетов.

Опасные зоны могут устанавливаться над территорией Республики Казахстан по решению ГЦ УВД, если деятельность в этой зоне связана с риском, о котором необходимо уведомить пользователей воздушного пространства.

Сноска. Пункт 22 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Зоны ограничения полетов устанавливаются над территорией Республики Казахстан, а также над территориальными водами в интересах следующих видов деятельности, связанной с:

1) районами проведения всех видов стрельб;

2) пусков ракет;

3) взрывных работ;

4) государственными природными заповедниками;

5) национальными парками;

6) памятниками истории и культуры;

7) над охраняемыми объектами по представлению заинтересованных государственных органов;

8) проведением работ с боеприпасами на объектах их хранения;

9) осуществлением научных исследований в атмосфере;

10) электромагнитными излучениями;

11) световыми излучениями;

12) районами запуска неуправляемых аэростатов или зондов (за исключением неуправляемых аэростатов или зондов, которые классифицируются как легкие, согласно пункту 83-1 настоящих Правил);

13) зонами падения отделяющихся частей ракет-носителей.

Сноска. Пункт 23 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23-1. Зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов предназначены для полного или частичного ограничения полетов беспилотных воздушных судов в соответствии с установленными условиями.

Постоянно действующие зоны ограничений полетов беспилотных воздушных судов устанавливаются над объектами, подлежащими государственной охране, указанными в Правилах определения объектов, подлежащих государственной охране, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 октября 2011 года № 1151, объектами Министерства обороны Республики Казахстан, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, Службы государственной охраны Республики Казахстан, а также объектами уголовно-исполнительной системы Министерства внутренних дел Республики Казахстан.

Зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов могут устанавливаться над другими государственными объектами, объектами критической инфраструктуры по предоставлению заинтересованных государственных органов, а также в окрестностях контролируемых аэродромов.

Зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов устанавливаются в соответствии с порядком, приведенным в приложении 3-2 к настоящим Правилам.

При установке зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов могут учитываться:

1) тип конструкции БВС;

2) максимальная взлетная масса БВС;

3) тип двигателя (электрический, двигатель внутреннего сгорания) БВС;

4) вид авиационных работ.

Сноска. Правила дополнены пунктом 23-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

24. Если деятельность, в интересах которой установлены опасная зона, зона ограничения полетов, зона ограничения полетов беспилотных воздушных судов, не носит постоянного характера, действие опасной зоны, зоны ограничения полетов и зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов ограничивается временным периодом.

Сведения о деятельности в опасных зонах, зонах ограничения полетов, ограниченных временным периодом, доводятся посредством извещения NOTAM в соответствии с видами сообщений о движении воздушных судов и производстве деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, предусмотренными в приложении 3 к настоящим Правилам.

Сведения о временном установлении зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов до пользователей воздушного пространства доводятся центрами УВД, в зоне ответственности которых установлена данная зона.

Сноска. Пункт 24 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. В случае возникновения опасности непреднамеренного входа воздушных судов в опасную зону, зону ограничения полетов, а также в случаях, предусмотренных подпунктами 2)-4) пункта 27 настоящих Правил, деятельность по использованию воздушного пространства в указанных зонах ограничивается или прекращается.

26. Запретные зоны устанавливаются уполномоченным органом в сфере государственной авиации по представлению лиц, заинтересованных в установлении таких зон.

Перечень запретных зон и зоны ограничения полетов согласовываются со Службой государственной охраны Республики Казахстан и органами национальной безопасности.

Сноска. Пункт 26 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 16.10.2014 № 1098 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26-1. При первоначальном установлении запретных зон, опасных зон, зон ограничения полетов каждой зоне присваивается обозначение.

Для зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов обозначение каждой зоне присваивается только при установке данной зоны на постоянной основе.

Сноска. Правила дополнены пунктом 26-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26-2. Присвоенное обозначение используется для обозначения зоны во всех последующих изменениях, касающихся данной зоны.

Сноска. Правила дополнены пунктом 26-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

26-3. Обозначение состоит из следующей группы букв и цифр:

1) буквенное обозначение UA;

2) буква Р – для запретной зоны, буква R – для зоны ограничения полетов, буквы RU – для зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов и буква D – для опасной зоны соответственно;

3) номер, не дублируемый в пределах территории Республики Казахстан.

Сноска. Правила дополнены пунктом 26-3 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Использование воздушного пространства запретной зоны, зоны ограничения полетов или зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов, деятельность в которых осуществляется на постоянной основе, запрещается, за исключением:

1) использования воздушного пространства лицами, в интересах которых установлены такие зоны;

2) выполнения полетов на перехват воздушных судов-нарушителей, а также выполнения других оперативных заданий в интересах государства;

3) выполнения полетов в целях проведения поисково-спасательных работ и работ по оказанию помощи при чрезвычайных ситуациях;

4) выполнения полетов воздушных судов, осуществляемых в соответствии с международными договорами, заключенными Республикой Казахстан.

Сноска. Пункт 27 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28. При необходимости использования воздушного пространства запретной зоны или зоны ограничения полетов, деятельность в которых осуществляется на постоянной основе, в случаях, не предусмотренных пунктом 27 настоящих Правил, пользователи воздушного пространства получают разрешение уполномоченного органа в сфере государственной авиации.

Сноска. Пункт 28 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28-1. Использование воздушного пространства опасной зоны допускается, только в том случае, когда командиром воздушного судна принято решение о том, что при пролете данного воздушного пространства не возникнет серьезных последствий для полета.

Сноска. Правила дополнены пунктом 28-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

29. Над территорией Республики Казахстан вдоль ее Государственной границы устанавливается приграничная полоса - воздушное пространство, примыкающее к сухопутной Государственной границе Республики Казахстан, шириной 25 километров, а также над территориальными водами шириной 12 морских миль (22.2 километра).

30. Производство деятельности, связанной с использованием воздушного пространства приграничной полосы, согласовывается с органами пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, органами войск ПВО, органами управления воздушным движением не менее чем за 5 суток до начала деятельности.

Полеты в приграничной полосе без радиосвязи экипажа воздушного судна с органом обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением) не производятся.

30-1. Полеты беспилотных воздушных судов в воздушном пространстве над пограничной полосой осуществляются в соответствии с пунктом 4 статьи 33 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации".

Сноска. Правила дополнены пунктом 30-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. При использовании воздушного пространства приграничной полосы вынужденные отклонения от установленного маршрута производятся в сторону территории Республики Казахстан.

31-1. Схемы вылета, прибытия, захода на посадку на аэродромы и ухода на второй круг должны исключать, а при невозможности исключения - максимально ограничивать пролет воздушных судов над населенными пунктами. Порядок установления таких схем (маршрутов) определяется Правилами производства полетов в гражданской авиации Республики Казахстан, утвержденными уполномоченным органом в сфере гражданской авиации и Правилами производства полетов государственной авиации Республики Казахстан, утвержденными уполномоченным органом в сфере государственной авиации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 31-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие с 01.08.2019).

32. Полеты воздушных судов над густонаселенными районами населенных пунктов вне установленных схем (маршрутов) в целях осуществления мероприятий по спасанию жизни и охране здоровья людей, пресечению и раскрытию преступлений, а также выполнение авиационных работ, парашютных прыжков, полеты с применением беспилотных авиационных систем, подъемы привязных аэростатов выполняются на высоте, обеспечивающей реализацию указанных мероприятий, с обеспечением безопасности выполнения полетов организатором таких полетов.

Согласование выполнения полетов гражданских воздушных судов по правилам визуальных полетов (далее – ПВП) над населенными пунктами в контролируемом воздушном пространстве вне установленных схем (маршрутов) осуществляется эксплуатантом воздушного судна в соответствии с пунктом 63 настоящих Правил, за исключением полетов, связанных с этапом взлета и посадки, мероприятиями по спасанию жизни и охране здоровья людей, пресечению и раскрытию преступлений, а также полетов, выполняемых в рамках проведения охранных мероприятий Службы государственной охраны Республики Казахстан. Выдача разрешений на полеты государственных воздушных судов по ПВП над населенными пунктами вне установленных схем (маршрутов) и беспилотных воздушных судов всех видов авиации производится центрами УВД при представлении плана полета (заявки на использование воздушного пространства) в порядке, предусмотренном разделом 4 настоящих Правил.

Центры УВД при согласовании таких полетов:

1) исключают входы в запретные зоны и зоны ограничения, за исключением полетов, на которые выданы специальные разрешения уполномоченного органа в сфере государственной авиации;

2) проверяют наличие необходимых согласований, предусмотренных пунктом 82-2 настоящих Правил.

В период проведения охранных мероприятий полеты воздушных судов, включая беспилотные воздушные суда, над населенными пунктами согласовываются с органами национальной безопасности и Службой государственной охраны Республики Казахстан.

При выполнении полетов по ПВП в неконтролируемом воздушном пространстве эксплуатант воздушного судна не выполняет полеты над населенными пунктами, если это не предусмотрено заданием на полет или планом полета.

Сноска. Пункт 32 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
33. Исключен постановлением Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

34. Полеты воздушных судов на сверхзвуковых скоростях разрешаются только в специальных зонах полетов государственной авиации или на высоте более 11000 метров.

35. Для выполнения показательных и демонстрационных полетов воздушных судов и других летательных аппаратов устанавливаются специальные зоны (пилотажные зоны), располагаемые в специально выделенном воздушном пространстве определенных районов вне или над населенными пунктами с соблюдением требуемых мер безопасности,

исключающих падение воздушного судна или летательного аппарата на жилые массивы и скопления людей.

Организатор показательных и демонстрационных полетов воздушных судов и других летательных аппаратов разрабатывает специальную инструкцию по их выполнению.

§ 2. Классификация воздушного пространства Республики Казахстан

36. Воздушное пространство ОВД классифицируется и обозначается следующим образом:

Класс А. Разрешаются только полеты по ППП; все воздушные суда обеспечиваются диспетчерским обслуживанием и эшелонируются.

Класс В. Разрешаются полеты по ППП и ПВП; все воздушные суда обеспечиваются диспетчерским обслуживанием и эшелонируются.

Класс С. Разрешаются полеты по ППП и ПВП; все воздушные суда обеспечиваются диспетчерским обслуживанием, и воздушные суда, выполняющие полеты по ППП, эшелонируются относительно других воздушных судов, выполняющих полеты по ППП и ПВП. Воздушные суда, выполняющие полеты по ПВП, эшелонируются относительно воздушных судов, выполняющих полеты по ППП, и получают информацию о движении в отношении других воздушных судов, выполняющих полеты по ПВП.

Класс D. Разрешаются полеты по ППП и ПВП; все воздушные суда обеспечиваются диспетчерским обслуживанием; воздушные суда, выполняющие полеты по ППП, эшелонируются относительно других воздушных судов, выполняющих полеты по ППП, и получают информацию о движении в отношении воздушных судов, выполняющих полеты по ПВП; воздушные суда, выполняющие полеты по ПВП, получают информацию о движении в отношении всех других воздушных судов.

Класс Е. Разрешаются полеты по ППП и ПВП; воздушные суда, выполняющие полеты по ППП, обеспечиваются диспетчерским обслуживанием и эшелонируются относительно других воздушных судов, выполняющих полеты по ППП. Все воздушные суда получают, по мере возможности, информацию о движении. Класс Е не используется в контролируемых зонах.

Класс G. Разрешаются полеты по ППП и ПВП, по запросу предоставляется полетно-информационное обслуживание.

Воздушное пространство класса G является неконтролируемым воздушным пространством. Организация оповещения для поиска и спасания возлагается на эксплуатантов и (или) владельцев воздушных судов (летательных аппаратов).

Особенности, определяющие виды полета, эшелонирование воздушных судов между собой, виды обслуживания воздушного движения, требования к радиосвязи в каждом классе, определяются приложением 2 к настоящим Правилам.

Границы установленных классов в воздушном пространстве Республики Казахстан публикуются в документах аэронавигационной информации.

Сноска. Пункт 36 в редакции постановления Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

37. Там, где воздушное пространство ОВД одного класса примыкает в вертикальной плоскости к воздушному пространству ОВД другого класса, то есть они расположены одно над другим, полеты на общем эшелоне выполняются с соблюдением требований, установленных для класса воздушного пространства с менее жесткими требованиями, и обеспечиваются соответствующим ему обслуживанием.

Сноска. Пункт 37 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

§ 3. Мероприятия по совершенствованию
структуры воздушного пространства

Сноска. Параграф 3 исключен постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Планирование и координирование
использования воздушного пространства Республики Казахстан

44. Целью планирования использования воздушного пространства Республики Казахстан является обеспечение безопасности и экономичности деятельности, связанной с использованием воздушного пространства Республики Казахстан.

45. Планирование использования воздушного пространства осуществляется главным центром планирования воздушного движения поставщика аэронавигационного обслуживания, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации (далее – ГЦ ПВД), совместно с ГЦ УВД.

Сноска. Пункт 45 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46. ГЦ ПВД осуществляет планирование использования воздушного пространства на основании всех представленных планов полетов для общего воздушного движения.

Сноска. Пункт 46 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

47. ГЦ УВД осуществляет планирование использования воздушного пространства на основании всех представленных планов полетов для операционного воздушного движения, а также заявок на использование воздушного пространства.

Сноска. Пункт 47 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

48. ГЦ ПВД и ГЦ УВД осуществляют предварительное, суточное, текущее планирование использования воздушного пространства и взаимообмен информацией между собой.

49. Предварительное планирование использования воздушного пространства осуществляется за двое и более суток до планируемой даты использования воздушного пространства с целью согласования вопросов, связанных с организацией использования воздушного пространства и его обеспечением.

50. Суточное планирование использования воздушного пространства осуществляется накануне даты использования воздушного пространства с целью распределения воздушного пространства по месту, времени и высоте.

51. Текущее планирование использования воздушного пространства осуществляется в процессе выполнения суточного плана путем перераспределения воздушного пространства по времени, месту и высоте с целью обеспечения безопасности спланированной деятельности и деятельности, планы которой поступают в текущие сутки.

52. Сформированные по результатам планирования ГЦ ПВД и ГЦ УВД планы использования воздушного пространства на предстоящие сутки рассылаются органу войск ПВО и органам обслуживания воздушного движения, органам управления воздушным движением.

Органы обслуживания воздушного движения доводят сформированный план использования воздушного пространства до производственно-диспетчерских служб аэропортов своей зоны ответственности.

53. Координирование использования воздушного пространства между ГЦ ПВД и ГЦ УВД осуществляется группой гражданско-военной координации в целях обеспечения деятельности заявленной пользователем воздушного пространства в зависимости от складывающейся воздушной, метеорологической, аэронавигационной обстановки и в соответствии с приоритетами в использовании воздушного пространства.

Сноска. Пункт 53 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

54. В процессе планирования и координирования использования воздушного пространства ГЦ ПВД и ГЦ УВД при необходимости вносят изменения в заявленные пользователями воздушного пространства условия использования воздушного пространства (место, время и высота), исходя из приоритетов в использовании воздушного пространства и обеспечения безопасности полетов. Об изменениях в заявленные условия использования воздушного пространства информируются пользователи воздушного пространства, представившие заявку (план полета).

55. План использования воздушного пространства подразделяется на:

1) планы полетов воздушных судов;

2) планы полетов управляемых аэростатов и дирижаблей;

3) планы использования воздушного пространства при полетах планеров (дельтапланов и парапланов);

4) планы использования воздушного пространства при выполнении полетов с применением беспилотных авиационных систем;

5) планы проведения запусков неуправляемых аэростатов (шаров-зондов), стрельб, пусков ракет и взрывных работ.

Сноска. Пункт 55 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56. Взаимообмен между ГЦ ПВД и ГЦ УВД полученными планами полетов в целях обеспечения планирования и координации использования воздушного пространства осуществляется по согласованию между ГЦ ПВД и ГЦ УВД.

57. Сообщения, подаваемые пользователями воздушного пространства, органами обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением), касающиеся использования воздушного пространства (выполнения полетов) применяются в соответствии с требованиями приложения 3 к настоящим Правилам.

4. План полета.
Заявка на использование воздушного пространства

58. План полета представляется для получения разрешения на использование воздушного пространства классов А, B, С, D и E, а также при использовании воздушного пространства класса G в целях уведомления органов обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением) и полетно-информационного обслуживания по запросу эксплуатанта.

Сообщение о плане полета управляемого аэростата или дирижабля подается для получения разрешения на использование воздушного пространства независимо от класса воздушного пространства.

Полеты управляемых аэростатов или дирижаблей над охраняемыми объектами согласовываются эксплуатантами со Службой государственной охраны Республики Казахстан не позднее 5 рабочих дней до начала таких полетов.

Сноска. Пункт 58 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

59. План полета представляется пользователем воздушного пространства через интернет-ресурс ГЦ ПВД или в ближайшую группу "Брифинг" органа ОВД в случае выполнения полетов воздушными судами, участвующими в общем воздушном движении.

Сноска. Пункт 59 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

60. План полета представляется пользователем воздушного пространства в ГЦ УВД или ближайший центр управления воздушным движением при выполнении полетов воздушных судов, участвующих в операционном воздушном движении.

Сноска. Пункт 60 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

61. План полета представляется в одной из следующих форм:

1) сообщение по авиационной наземной сети передачи данных и телеграфных сообщений, содержащее информацию о представленном плане;

2) сообщение на бумажном носителе, включая факсимильное сообщение, содержащее информацию о представленном плане;

3) сообщение экипажа с борта воздушного судна, содержащее информацию о представленном плане или изменениях в текущий план;

4) сообщение с использованием телефонной сети связи общего пользования или сети Интернет, содержащее информацию о представленном плане.

Сообщение с использованием сети Интернет, содержащее информацию о представленном плане, подается на интернет-ресурс поставщика аэронавигационного обслуживания. Для подачи таких планов пользователи воздушного пространства проходят регистрацию на интернет-ресурсе поставщика аэронавигационного обслуживания при наличии действующих документов, удостоверяющих право выполнения полетов.

Сноска. Пункт 61 в редакции постановления Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

62. Сообщение с использованием телефонной сети связи общего пользования, содержащее информацию о представленном плане, фиксируется с использованием звукозаписывающей аппаратуры.

63. План полета воздушного судна содержит информацию:

1) об опознавательном индексе воздушного судна (номере рейса, государственном и регистрационном опознавательных знаках воздушного судна;

2) о правилах полета (ППП или ПВП), типе полета (регулярный (S), нерегулярный (N), полет авиации общего назначения (G), полет воздушного судна государственной авиации (М), для любых других полетов (X);

3) о количестве и типе воздушных судов, категории турбулентности следа (для гражданских воздушных судов);

4) об оборудовании воздушного судна;

5) об аэродроме вылета (пункте вылета) и времени вылета;

6) о маршруте полета;

7) об аэродроме назначения и общем расчетном истекшем времени (до посадки), запасных аэродромах;

8) необходимую для описания особенностей маршрута полета, регистрационных знаков воздушного судна, наименования эксплуатанта, летно-технических данных воздушного судна, используемого бортового оборудования, и иную необходимую информацию, если она отличается от типовой или требует особого отношения со стороны органов обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением), статус полета в соответствии с приложением 4 к настоящим Правилам;

9) относительно запаса топлива, числа лиц на борту, аварийно-спасательного оборудования.

Типовой состав (объем) информации, включаемой в сообщение о плане полета гражданского воздушного судна, и передача указанного плана определяются приложениями 3, 5 и 6 к настоящим Правилам.

В целях исключения дублирования номеров рейсов при выполнении полетов координацию используемых номеров рейсов казахстанских эксплуатантов осуществляет ГЦ ПВД.

В план полета управляемого аэростата или дирижабля вносится информация, указанная в подпунктах 1), 3), 5), 6) и 8) настоящего пункта Правил.

При выполнении полетов, связанных с авиационными работами, учебно-тренировочными полетами, культурно-просветительными мероприятиями, а также с полетами в личных целях по ПВП над населенными пунктами в контролируемом воздушном пространстве, эксплуатантом гражданского воздушного судна предоставляется пояснение к плану полета на согласование в центр УВД и орган ОВД, в зоне ответственности которого запланировано выполнение полетов.

Пояснение к плану полета при выполнении полета по ПВП над населенным пунктом в контролируемом воздушном пространстве содержит:

1) схему (маршрут) полета над населенным пунктом, профиль полета;

2) порядок согласования полета с центром УВД и органом ОВД;

3) мероприятия по обеспечению безопасности выполняемого полета;

4) способы связи с эксплуатантом воздушного судна и (или) организатором полетов.

Сноска. Пункт 63 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

64. План полета в органы обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением) представляется до начала:

1) полета или его части для того, чтобы он был обеспечен диспетчерским обслуживанием;

2) полета, выполняемого в пределах неконтролируемого воздушного пространства в целях координации действий с органами управления воздушным движением во избежание перехвата, необходимость в котором может возникнуть для целей опознавания или полетно-информационного обслуживания;

3) полета с пересечением Государственных границ.

Сноска. Пункт 64 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

64-1. Информация в отношении запланированного полета или части полета не представляется в органы обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением) в следующих случаях:

1) отражения воздушного нападения, предотвращения и прекращения нарушений Государственной границы Республики Казахстан в воздушном пространстве или вооруженного вторжения на территорию Республики Казахстан;

2) оказания помощи при чрезвычайных ситуациях социального, природного и техногенного характера, поиска и эвакуации космических аппаратов и их экипажей;

3) предотвращения и (или) прекращения, и (или) пресечения нарушений порядка использования воздушного пространства.

Сноска. Правила дополнены пунктом 64-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

65. План полета представляется не менее чем за 60 минут до расчетного времени вылета и не более чем за 120 часов до расчетного времени вылета, за исключением полетов дирижаблей и управляемых аэростатов, план полета которых представляется не менее чем за три часа до времени вылета. Под расчетным временем вылета понимается время уборки колодок с воздушного судна для начала его руления, если это применимо, а в иных случаях – время взлета воздушного судна.

Сноска. Пункт 65 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

66. План полета, для которого требуется диспетчерское обслуживание, представляется не менее чем за 60 минут до расчетного времени вылета и не более чем за сутки до расчетного времени вылета или, в случае его представления в полете, в такое время, которое гарантирует его получение соответствующим органом обслуживания воздушного движения, за 10 минут до расчетного достижения воздушным судном:

1) запланированного места входа в диспетчерский район;

2) точки входа на воздушную трассу.

67. Все изменения в плане полета, представленном в отношении полета в контролируемом воздушном пространстве, незамедлительно сообщаются экипажем воздушного судна органу обслуживания воздушного движения или органу управления воздушным движением, в зоне ответственности которого находится воздушное судно.

68. В случае задержки на 30 мин после расчетного времени уборки колодок выполнения контролируемого полета или на один час выполнения неконтролируемого полета, в отношении которых представлен план полета, соответственно этот план полета должен быть изменен.

69. Эксплуатант гражданского воздушного судна при выполнении регулярных полетов, помимо представления плана полета, указанного в пункте 58 настоящих Правил, не менее чем за 15 календарных дней до даты выполнения первого регулярного полета представляет повторяющийся план полета в соответствии с приложениями 3 и 7 к настоящим Правилам.

При внесении изменении постоянного характера в расписание регулярного полета эксплуатант представляет сообщение о внесении изменений в повторяющийся план полета не менее чем за 7 календарных дней до ввода в действие указанных изменений.

Представленный повторяющийся план на выполнение международных регулярных полетов через территорию Республики Казахстан без посадки подлежит утверждению уполномоченным органом в сфере гражданской авиации, с выдачей уведомления об утверждении через ГЦ ПВД.

Допускаются разовые отклонения при представлении плана полета от повторяющегося плана полета, связанные с технической неисправностью воздушного судна, и (или) метеоусловиями по маршруту полета, и (или) в случаях угрозы безопасности полетов и (или) действия непреодолимой силы.

Сноска. Пункт 69 с изменениями, внесенными постановлениями Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

70. План полета либо его часть (включая весь полет или выполненную часть полета) закрываются после прибытия воздушного судна на аэродром назначения (пункт назначения) или промежуточный аэродром (промежуточный пункт посадки) и получения доклада экипажа воздушного судна об окончании связи с органом ОВД (УВД).

В случае отсутствия на аэродроме (посадочной площадке) прибытия органа ОВД (УВД) в контролируемом воздушном пространстве, доклад экипажа о прибытии представляется незамедлительно после посадки ближайшему органу ОВД (УВД), в зоне ответственности которого он находится с помощью имеющихся средств связи. При отсутствии средств связи на аэродроме экипаж осуществляет доклад о прибытии ближайшему органу ОВД (УВД), в зоне ответственности которого он находится непосредственно перед посадкой воздушного судна. По договоренности между эксплуатантом и органом обслуживания воздушного движения информация о закрытии плана полета (либо его части) воздушного судна передается эксплуатанту воздушного судна.

Сноска. Пункт 70 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

71. В случае, если пункт назначения находится в неконтролируемом воздушном пространстве (или дальнейший полет проходит в неконтролируемом воздушном пространстве) часть плана полета, обеспечиваемая диспетчерским обслуживанием, закрывается путем представления доклада о входе в неконтролируемое воздушное пространство. План полета закрывается после прибытия воздушного судна на аэродром назначения (пункт назначения) или промежуточный аэродром (промежуточный пункт посадки). Доклад о прибытии воздушного судна на аэродром назначения (пункт назначения) делается экипажем воздушного судна по радиотелефонной связи, телефонной связи общего пользования организатору полетов (аэроклубу).

72. Доклад о прибытии воздушного судна на аэродром (на посадочную площадку) при отсутствии на нем органа ОВД (УВД) содержит следующие элементы информации:

1) опознавательный индекс (позывной) воздушного судна;

2) аэродром вылета;

3) аэродром назначения (в случае посадки на запасном аэродроме);

4) аэродром прибытия;

5) время прибытия.

73. Сообщения о движении воздушных судов, передаваемые органами ОВД (УВД) и пользователями воздушного пространства, определяются в соответствии с приложением 3 к настоящим Правилам. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации по согласованию с уполномоченным органом в сфере государственной авиации устанавливает форматы сообщений о движении воздушных судов, за исключением установленных приложениями 6 и 7 к настоящим Правилам форматов плана полета и повторяющегося плана полета.

Сноска. Пункт 73 в редакции постановления Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

74. Сообщение экипажа с борта воздушного судна об изменении плана полета при использовании воздушного пространства класса G передается органам ОВД (УВД) по усмотрению пользователя, а при намерении использования воздушного пространства классов А и С - не менее чем за 15 минут до входа в воздушное пространство классов А и С.

В районах с высокой интенсивностью воздушного движения орган ОВД (УВД) доводит до экипажа воздушного судна условия или ограничения в отношении его плана полета воздушного судна, представляемого с его борта.

75. Заявка на использование воздушного пространства представляется пользователем воздушного пространства в ГЦ УВД или ближайший центр УВД при выполнения деятельности, связанной с:

1) полетами неуправляемых аэростатов (шаров-зондов), за исключением полетов метеорологических зондов или неуправляемых аэростатов, которые классифицируются как легкие согласно пункту 83-1 настоящих Правил;

2) проведением стрельб, пусков ракет, взрывных работ;

3) полетами планеров (дельтапланов и парапланов);

4) полетами с применением беспилотных авиационных систем.

При внесении изменений в заявленный вид деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, пользователем воздушного пространства представляется новая заявка на использование воздушного пространства в ГЦ УВД или ближайший центр УВД.

Новая заявка представляется не позднее чем за три часа до начала такой деятельности.

Сноска. Пункт 75 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

76. Заявка на использование воздушного пространства представляется в одной из следующих форм:

1) сообщение по авиационной наземной сети передачи данных и телеграфных сообщений, содержащее информацию о виде деятельности;

2) сообщение на бумажном носителе, включая факсимильное сообщение, содержащее информацию о виде деятельности;

3) сообщение с использованием сети Интернет, содержащее информацию о виде деятельности.

77. Заявка на использование воздушного пространства в случае выполнения деятельности, связанной с полетами неуправляемых аэростатов должна содержать следующие данные:

1) тип сообщения и справочные данные на запуск аэростата (шара-зонда);

2) обозначение деятельности;

3) пункт запуска аэростата (шара-зонда), время запуска (или время начала и завершения многократных запусков);

4) тип летательного аппарата (шара-зонда);

5) высота полета, маршрут (средняя скороподъемность, диапазон высот);

6) пункт посадки аэростата;

7) дата запуска аэростата (шара-зонда);

8) расчетные истекшие времена до пролета границ РОВД;

9) принадлежность аэростата (шара-зонда);

10) наличие оборудования аэростата ответчиком вторичного обзорного радиолокатора, общая продолжительность полета (длина окружности оболочки шара зонда при максимальном наполнении у земли, цель запуска).

77-1. Заявка на использование воздушного пространства для выполнения полетов с применением беспилотных авиационных систем заполняется в соответствии с требованиями и по форме, указанными в приложении 7-1 к настоящим Правилам.

Сноска. Правила дополнены пунктом 77-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

78. Заявка на использование воздушного пространства в случае выполнения деятельности, связанной с проведением стрельб, пусков ракет, взрывных работ должна содержать следующие данные:

1) наименование юридического или физического лица;

2) место (а) проведения деятельности с указанием географических координат;

3) направление и дальность стрельбы (для проведения взрывных работ - радиус выброса грунта и разлета осколков);

4) максимальная высота полета снарядов (пуль), ракет, выброса грунта;

5) дату, время начала и время окончания проведения деятельности.

78-1. Заявка на использование воздушного пространства при выполнении деятельности, связанной с полетами планеров (дельтапланов и парапланов), должна содержать следующие данные:

1) тип сообщения;

2) тип летательного аппарата и справочные данные;

3) пункт взлета (старта), время взлета (начала);

4) высоту полета, маршрут или район полетов;

5) пункт посадки (окончания), время посадки (окончания);

6) обозначение деятельности;

7) дату выполнения;

8) принадлежность;

9) контактные данные.

Сноска. Правила дополнены пунктом 78-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

79. Заявки на использование воздушного пространства подаются на разовое осуществление деятельности или на определенный период времени (но не более чем на 90 суток).

Сноска. Пункт 79 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

80. Заявка на использование воздушного пространства представляется пользователем воздушного пространства в ГЦ УВД или ближайший центр УВД на осуществление деятельности, связанной с полетами неуправляемых аэростатов, проведением стрельб, пусков ракет, взрывных работ, полетов планеров (дельтапланов и парапланов), полетов с применением беспилотных авиационных систем в соответствии с видами сообщений о движении воздушных судов и производстве деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, предусмотренными в приложении 3 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 80 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
81. Исключен постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Условия эксплуатации беспилотных авиационных систем

Сноска. Заголовок раздела 5 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82. Полеты с применением беспилотных авиационных систем, на которые представлены заявки на использование воздушного пространства, осуществляются в соответствии с данными, указанными в заявке.

Сноска. Пункт 82 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82-1. Заявка на использование воздушного пространства для выполнения полетов с применением беспилотных авиационных систем подлежит направлению в центры УВД в следующих случаях:

1) при полетах в контролируемом воздушном пространстве, если высота планируемого полета беспилотного воздушного судна превышает 50 метров от поверхности земли;

2) при полетах в неконтролируемом воздушном пространстве, если высота планируемого полета беспилотного воздушного судна превышает 200 метров от поверхности земли;

3) полет будет выполняться за пределами прямой видимости;

4) планируется выполнение авиационных работ с применением беспилотных авиационных систем;

5) маршрут (планируемая траектория) полета проходит в пределах зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов;

6) маршрут (планируемая траектория) полета проходит в пределах 8 км от контрольной точки аэродрома.

Сноска. Правила дополнены пунктом 82-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82-2. Полеты с применением беспилотных авиационных систем выполняются:

1) в пределах прямой видимости (VLOS) или за пределами прямой видимости (BVLOS);

2) в соответствии с установленными метеорологическими минимумами для полетов с применением БАС в зависимости от местности и вида полетов, указанными в приложении 7-2 к настоящим Правилам;

3) в контролируемом воздушном пространстве:

полеты на высотах более 50 метров от поверхности земли, за исключением зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов и положений, предусмотренных абзацем вторым настоящего подпункта, при условии введения кратковременных ограничений центрами управления воздушным движением в соответствии с пунктом 144 настоящих Правил;

в воздушном пространстве диспетчерской зоны, где не установлены зоны воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов, полеты выполняются только в пределах прямой видимости до высоты 50 метров включительно от поверхности земли, а маршрут полета не проходит ближе 8 км от контрольной точки аэродрома;

при выполнении авиационных работ, массовых демонстрационных полетов (аэрошоу) с применением беспилотных авиационных систем, а также полетов за пределами прямой видимости, которые производятся на всех высотах, только после согласования с центром управления воздушным движением, в зоне ответственности которого планируется выполнение полетов, и при условии введения кратковременных ограничений центрами управления воздушным движением в соответствии с пунктом 144 настоящих Правил;

полеты в зоне аэродромного движения неконтролируемого аэродрома, расположенного в контролируемом воздушном пространстве, – по согласованию с эксплуатантом аэродрома и центром управления воздушным движением, в зоне ответственности которого располагается такой аэродром, при условии введения кратковременных ограничений центрами управления воздушным движением в соответствии с пунктом 144 настоящих Правил;

4) в неконтролируемом воздушном пространстве:

полеты в пределах прямой видимости до высоты 200 метров включительно от поверхности земли, включая выполнение авиационных работ, за исключением положений, предусмотренных абзацем вторым настоящего подпункта, без введения кратковременных ограничений центрами управления воздушным движением;

при проведении массовых демонстрационных полетов (аэрошоу), выполнении авиационных работ за пределами прямой видимости, полеты БАС экспериментальной авиации, которые производятся на всех высотах, только после согласования с центром управления воздушным движением, в зоне ответственности которого планируется выполнение полетов, и при условии введения кратковременных ограничений центрами управления воздушным движением в соответствии с пунктом 144 настоящих Правил;

в зоне аэродромного движения неконтролируемого аэродрома в воздушном пространстве класса G – по согласованию с эксплуатантом аэродрома и после координации с органом аэродромного полетно-информационного обслуживания (при его наличии);

5) полеты с применением беспилотных авиационных систем гражданской авиации в зонах воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов полетов:

до высоты 200 метров включительно от поверхности земли выполняются при наличии разрешения на выполнение полетов беспилотных воздушных судов над густонаселенными районами населенных пунктов или разрешения на выполнение авиационных работ, выданных уполномоченной организацией в сфере гражданской авиации в соответствии с требованиями Правил использования беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан;

с работающей системой дистанционной идентификации в соответствии с требованиями Правил использования гражданских беспилотных авиационных систем в воздушном пространстве Республики Казахстан.

      Сноска. Правила дополнены пунктом 82-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      82-3. Исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
      82-4. Исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
      82-5. Исключен постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

82-6. При введении кратковременных ограничений в воздушном пространстве для обеспечения полетов с применением беспилотных авиационных систем оговариваются условия их эксплуатации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 82-6 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

83. Полеты неуправляемых аэростатов, за исключением полетов метеорологических зондов или неуправляемых аэростатов, которые классифицируются как легкие согласно пункту 83-1, осуществляются в соответствии с пунктами 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92 и 93 настоящих Правил.

Информация о регулярных запусках метеорологических зондов с аэрологических станций публикуется в сборнике аэронавигационной информации Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 83 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

83-1. Неуправляемые аэростаты классифицируются следующим образом:

1) легкий – неуправляемый аэростат, который несет полезный груз в одной или более упаковках общей массой менее 4 кг, если в соответствии с абзацами вторым, третьим или четвертым подпункта 3 настоящего пункта он не классифицируется как тяжелый;

2) средний – неуправляемый аэростат, который несет полезный груз в двух или более упаковках общей массой 4 кг и более, но менее 6 кг, если в соответствии с абзацами вторым, третьим или четвертым подпункта 3 настоящего пункта он не классифицируется как тяжелый;

3) тяжелый – неуправляемый аэростат, который:

несет полезный груз общей массой 6 кг или более;

несет полезный груз, который включает упаковку массой 3 кг или более;

несет полезный груз, который включает упаковку массой 2 кг или более, с удельной нагрузкой 13 г на квадратный сантиметр (удельная нагрузка рассчитывается путем деления общей массы упаковки полезного груза в граммах на площадь наименьшей поверхности в квадратных сантиметрах);

использует трос или другое устройство для подвешивания полезного груза, выдерживающее ударную нагрузку 230 Н или более, для отделения подвешенного груза от аэростата.

Сноска. Правила дополнены пунктом 83-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

84. Эксплуатация неуправляемого аэростата не осуществляется на высоте 18 000 метров или ниже, на которой:

1) имеются облака или другие затеняющие образования более четырех октантов;

2) горизонтальная видимость составляет менее 8 километров.

85. Неуправляемый аэростат запускается таким образом, чтобы над заселенными районами крупных городов, городов или поселков или над скоплениями людей на открытом воздухе, не имеющих отношения к полету, его полет проходил на высоте не ниже 300 метров.

86. Для завершения полета эксплуатант неуправляемого аэростата приводит в действие устройства, предусматривающие его приземление:

1) если становится известно, что погодные условия хуже предусмотренных для эксплуатации;

2) если неисправность или любая другая причина делает дальнейший полет опасным для воздушного движения или для лиц или имущества на земле;

3) перед входом в воздушное пространство над территорией иностранного государства, если разрешение на вход отсутствует.

87. Немедленно после запуска неуправляемого аэростата эксплуатант представляет ГЦ УВД (органу УВД) следующую информацию:

1) обозначение полета аэростата;

2) место запуска;

3) фактическое время запуска;

4) расчетное время прохождения высоты 18 000 метров или расчетное время достижения крейсерского эшелона, если он находится на высоте 18 000 метров или ниже, и расчетное местонахождение;

5) любые изменения в информации, предварительно сообщенной в заявке на использование воздушного пространства.

88. Эксплуатант немедленно уведомляет ГЦ УВД (центр УВД), если становится известно, что предполагаемый полет неуправляемого аэростата, о котором было сообщено предварительно в соответствии с пунктом 77 настоящих Правил, отменен.

Сноска. Пункт 88 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

89. Эксплуатант неуправляемого аэростата, выполняющего полет на высоте 18 000 метров или ниже, следит за траекторией полета аэростата и направляет донесения о местонахождении аэростата по требованию органов ОВД или УВД в зависимости в чьей зоне ответственности проходит полет. Если органы ОВД (УВД) не требуют донесений о местонахождении аэростата через более короткие интервалы времени, то эксплуатант регистрирует его местонахождение каждые 2 часа.

90. Эксплуатант неуправляемого аэростата, выполняющего полет выше высоты 18 000 метров, следит за ходом полета аэростата и направляет донесения о местонахождении аэростата по требованию органов ОВД (УВД). Если орган ОВД (УВД) не требует донесений о местонахождении аэростата через более короткие интервалы времени, то эксплуатант регистрирует его местонахождение каждые 24 часа.

91. Если местонахождение не может регистрироваться в соответствии с пунктами 89 и 90 настоящих Правил, эксплуатант немедленно уведомляет об этом орган ОВД (УВД), сообщая последнее зарегистрированное местонахождение. Если регистрация возобновляется, то об этом немедленно уведомляется орган ОВД (УВД).

92. За 1 час до начала запланированного снижения неуправляемого аэростата эксплуатант направляет соответствующему органу ОВД (УВД) следующую информацию об аэростате:

1) географическое местонахождение в данный момент;

2) эшелон (барометрическая высота) в данный момент;

3) ожидаемое время прохождения высоты 18 000 метров, если это имеет место;

4) ожидаемое время и место падения на землю.

93. Эксплуатант неуправляемого аэростата уведомляет соответствующий орган ОВД (УВД) об окончании полета.

6. Разрешительный и уведомительный
порядок использования воздушного пространства

94. Разрешительным порядком использования воздушного пространства является порядок использования воздушного пространства, при котором пользователи воздушного пространства осуществляют свою деятельность на основании планов полетов и заявок на использования воздушного пространства при наличии разрешения на использование воздушного пространства.

Разрешением на использование воздушного пространства является принятие ГЦ ПВД или ГЦ УВД от пользователя воздушного пространства плана полета (заявки на использование воздушного пространства) и внесение полученных данных в планы использования воздушного пространства, которые доводятся до органов обслуживания воздушного движения (органов управления воздушным движением), в части их касающейся, и до органов войск ПВО Республики Казахстан.

95. Разрешительный порядок использования воздушного пространства устанавливается для пользователей воздушного пространства:

1) выполняющих полеты в воздушном пространстве классов А, B, С, D и Е (за исключением деятельности, указанной в пункте 96 настоящих Правил);

2) осуществляющих деятельность в соответствии с подпунктом 2) пункта 1 статьи 18 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации", независимо от класса воздушного пространства.

Сноска. Пункт 95 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

96. Разрешительный порядок использования воздушного пространства в классах А, B, С, D и Е не применяется в случаях:

1) отражения воздушного нападения, предотвращения и пресечения нарушений Государственной границы Республики Казахстан в воздушном пространстве или вооруженного вторжения на территорию Республики Казахстан;

2) оказания помощи при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера, поиска и эвакуации космических аппаратов и их экипажей;

3) предотвращения и (или) пресечения нарушений порядка использования воздушного пространства.

Сноска. Пункт 96 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

97. Ведение планов использования воздушного пространства осуществляют ГЦ ПВД и ГЦ УВД.

98. ГЦ ПВД осуществляет ведение планов использования воздушного пространства:

1) при выполнении полетов воздушных судов по маршрутам обслуживания воздушного движения;

2) при выполнении полетов в районах авиационных работ.

3) при выполнении полетов воздушных судов в FRA.

Сноска. Пункт 98 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

99. ГЦ УВД осуществляет ведение планов использования воздушного пространства:

1) при выполнении полетов воздушных судов государственной авиации вне маршрутов обслуживания воздушного движения, в специальных зонах и других районах полетов государственной авиации;

2) при выполнении полетов с применением беспилотных авиационных систем, управляемых аэростатов, дирижаблей, планеров (дельтапланов и парапланов);

3) при осуществлении деятельности по использованию воздушного пространства в соответствии с подпунктом 2) пункта 1 статьи 18 Закона.

Сноска. Пункт 99 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

100. ГЦ ПВД вносит полученный от казахстанского эксплуатанта воздушного судна план полета в план использования воздушного пространства:

1) при наличии действующего сертификата эксплуатанта и прилагаемых к нему специальных положений (для авиакомпаний);

2) при наличии действующего свидетельства на выполнение авиационных работ и прилагаемых к нему специальных положений (для эксплуатантов, планирующих выполнение авиационных работ);

3) при наличии действующего свидетельства на право выполнения полетов и прилагаемых к нему специальных положений (для эксплуатантов авиации общего назначения, эксплуатирующих самолеты с максимальной сертифицированной взлетной массой свыше 5700 килограмм), а также действующего сертификата летной годности (для эксплуатантов авиации общего назначения, эксплуатирующих самолеты с максимальной сертифицированной взлетной массой менее 5700 килограмм и вертолеты независимо от максимальной сертифицированной взлетной массы);

4) при наличии действующего сертификата летной годности (для всех эксплуатантов воздушных судов), а для воздушных судов, не имеющих действующего сертификата летной годности, – разрешения уполномоченной организации в сфере гражданской авиации на выполнение специального полета;

5) при соответствии представленного плана полета установленным настоящими Правилами форме и содержанию (для всех эксплуатантов воздушных судов);

6) исключен постановлением Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7) при наличии справки ремонтного или сборочного предприятия за подписью первого руководителя предприятия о готовности воздушного судна к выполнению испытательного полета или облета;

8) для воздушных судов, задействованных (заявленных) в дежурстве по поисково-спасательному обеспечению полетов согласно заключенным договорам с поставщиком аэронавигационного обслуживания, помимо целей для поиска и спасания пассажиров и экипажей, терпящих или потерпевших бедствие воздушных судов, допускается использовать для выполнения полетов – при указании в плане полета наименований целей и литеров полетов, соответствующих целям с условными обозначениями HUM, HOSP, МEDEVAC, SAR, FFR, 04, литерами "ОК" и "ПК" в соответствии с приложением 4 к настоящим Правилам, при условии прикрытия района ответственности дежурными поисково-спасательными воздушными судами прилегающих районов поиска и спасания.

Уполномоченная организация в сфере гражданской авиации незамедлительно представляет в ГЦ ПВД копии выданных сертификатов эксплуатанта, свидетельств на выполнение авиационных работ, свидетельств на право выполнения полетов и сертификатов летной годности.

Сноска. Пункт 100 – в редакции постановления Правительства РК от 10.08.2023 № 664 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

101. ГЦ УВД вносит полученный от пользователя воздушного пространства план полета (заявку на использование воздушного пространства) в план использования воздушного пространства при соответствии представленного плана полета (заявки на использование воздушного пространства) установленной настоящими Правилами формой и содержанием.

102. ГЦ ПВД вносит полученный от иностранного эксплуатанта воздушного судна план полета в план использования воздушного пространства при соответствии представленного плана полета установленной настоящими Правилами формой и содержанием и при наличии разрешения на выполнение международных полетов иностранных воздушных судов, выдаваемого в соответствии с Главой 7 настоящих Правил.

103. Планы полетов и заявки на использование воздушного пространства не подлежат внесению в план использования воздушного пространства, если они не соответствуют установленным настоящими Правилами требованиям. В этом случае ГЦ ПВД (ГЦ УВД) направляют сообщение о неутверждении плана полета, по форме, в адреса и сроки, установленных приложением 3 к настоящим Правилам.

104. Государственные органы, принявшие решение об использовании воздушного пространства в случаях, указанных в пункте 96 настоящих Правил, немедленно уведомляют об этом ГЦ ПВД и ГЦ УВД.

105. Диспетчерское разрешение выдается органами ОВД (УВД) на

основании информации о предстоящем полете, указанной в плане

использования воздушного пространства либо в случаях, указанных в пункте 96 настоящих Правил, - на основании запроса командира воздушного судна.

106. Под уведомительным порядком использования воздушного пространства понимается предоставление пользователям воздушного пространства возможности выполнения полетов без предоставления диспетчерского обслуживания в неконтролируемом воздушном пространстве.

Сноска. Пункт 106 в редакции постановления Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

107. Уведомительный порядок использования воздушного пространства устанавливается в воздушном пространстве класса G.

Пользователи воздушного пространства, осуществляющие полеты (деятельность) в воздушном пространстве класса G, уведомляют соответствующие органы ОВД (УВД) о своей деятельности, не менее чем за один час до начала полета путем предоставления плана полета.

Полетно-информационное обслуживание предоставляется по запросу эксплуатанта воздушного судна.

108. Перед выполнением полета в воздушном пространстве класса G пользователи воздушного пространства имеют аэронавигационную и метеорологическую информацию, необходимую для обеспечения безопасного выполнения полета, в соответствии с законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.

109. Командир воздушного судна при выполнении полетов в воздушном пространстве класса G обеспечивает предотвращение столкновений пилотируемого им воздушного судна с воздушными судами и другими материальными объектами в воздухе, а также столкновений с препятствиями на земной (водной поверхности).

7. Разрешения на выполнение
международных полетов иностранных воздушных судов

110. Полеты воздушных судов иностранных государств в воздушном пространстве Республики Казахстан осуществляются на основании:

1) международных договоров, участницей которых является Республика Казахстан;

2) разрешений на выполнение международных регулярных полетов через территорию Республики Казахстан без посадки либо с посадкой на аэродромах Республики Казахстан с некоммерческими целями;

3) разрешений на выполнение международных нерегулярных (разовых) полетов;

4) специальных (дипломатических) разрешений на выполнение разовых полетов.

111. Разрешения на выполнение международных регулярных полетов через территорию Республики Казахстан без посадки либо с посадкой на аэродромах Республики Казахстан с некоммерческими целями выдаются уполномоченным органом в сфере гражданской авиации в соответствии с Инструкцией по утверждению расписания регулярных рейсов на внутренних и международных авиамаршрутах Республики Казахстан, утвержденной уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

112. Специальные (дипломатические) разрешения выдаются Министерством иностранных дел Республики Казахстан на выполнение разовых полетов:

1) государственных и экспериментальных воздушных судов;

2) гражданских воздушных судов, перевозящих должностных лиц иностранных государств, перечисленных в пункте 113 настоящих Правил;

3) воздушных судов для перевозки воинских формирований, вооружений и военной техники иностранных государств, а также продукции двойного назначения.

113. Должностными лицами иностранных государств, упомянутыми в подпункте 2) пункта 112 настоящих Правил являются:

1) Главы государств;

2) Главы правительств;

3) спикеры палат Парламентов;

4) государственные секретари;

5) заместители глав правительств;

6) министры;

7) специальные представители Глав государств и Глав правительств;

8) главы международных организаций;

9) личные гости Президента Республики Казахстан;

10) члены королевских семей;

11) правительственные комиссии иностранных государств, прибывающие в Казахстан по приглашению (предварительной договоренности) Президента или Премьер-Министра Республики Казахстан;

12) иные лица, определяемые Министерством иностранных дел Республики Казахстан.

114. Специальные (дипломатические) разрешения на выполнение разового полета воздушного судна для перевозки воинских формирований, вооружений и военной техники иностранных государств, а также продукции двойного назначения выдаются Министерством иностранных дел Республики Казахстан, с предварительным согласованием с уполномоченным органом в сфере государственной авиации и уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

В случае выполнения данного полета гражданским воздушным судном Министерство иностранных дел Республики Казахстан информирует Комитет национальной безопасности Республики Казахстан.

115. Для получения специального (дипломатического) разрешения на выполнение разового полета в адрес Министерства иностранных дел Республики Казахстан дипломатическими представительствами и консульскими учреждениями иностранных государств, внешнеполитическими ведомствами иностранных государств, загранучреждениями или государственными органами Республики Казахстан направляется официальный запрос, в котором содержится следующая информация:

1) полное наименование, почтовый адрес эксплуатанта;

2) код ИКАО и номер рейса;

3) тип, регистрационный номер, MTOW, радиопозывной воздушного судна;

4) государство регистрации воздушного судна;

5) цель полета, наличие пассажиров и грузов;

6) тип навигационного и связного оборудования;

7) наличие на борту оружия, боеприпасов, фотоаппаратуры;

8) пункт отправки и доставки пассажиров/груза и пункты промежуточных посадок;

9) дата, полный авиамаршрут и график движения (UTC) воздушного судна с указанием воздушных авиатрасс на маршруте полета, точек входа/выхода в/из воздушного пространства Республики Казахстан;

10) грузоотправитель, грузополучатель (полное наименование, адрес, телефон, факс).

Специальное (дипломатическое) разрешение для выполнения серии разовых взаимосвязанных полетов выдается на срок, не превышающий 30 календарных дней.

116. Для предварительного согласования на выполнение разовых полетов воздушных судов, указанных в подпунктах 1), 2) пункта 112 настоящих Правил, Министерством иностранных дел Республики Казахстан направляется запрос в уполномоченный орган в сфере государственной авиации и уполномоченный орган в сфере гражданской авиации.

117. Уполномоченные органы в сферах авиации направляют ответ о согласии (несогласии) на выполнение разового полета в Министерство иностранных дел Республики Казахстан. В случае несогласия уполномоченного органа в сфере гражданской или государственной авиации на выполнение разового полета, данный орган представляет мотивированный отказ.

118. На основании согласия (несогласия) уполномоченных органов в сферах авиации на выполнение разового полета Министерство иностранных дел Республики Казахстан:

1) выдает специальное (дипломатическое) разрешение;

2) уведомляет об отказе в выдаче специального (дипломатического) разрешения.

119. Основаниями для отказа в выдаче специального (дипломатического) разрешения являются положения, предусмотренные пунктом 5 статьи 40 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации".

В случае представления неполной информации, предусмотренной пунктом 115 настоящих Правил, запросы возвращаются без рассмотрения.

120. Министерство иностранных дел Республики Казахстан ведет Реестр специальных (дипломатических) разрешений на выполнение разовых полетов в воздушном пространстве Республики Казахстан.

121. Разрешения на выполнение международных нерегулярных (разовых) полетов гражданских воздушных судов выдаются уполномоченным органом в сфере гражданской авиации с учетом положений пункта 112 настоящих Правил и в соответствии с Правилами выдачи и основаниями для отказа в выдаче разрешений на выполнение нерегулярных полетов, утвержденных приказом руководителя уполномоченного органа в сфере гражданской авиации.

122. Информация о выданных разрешениях соответствующими органами на выполнение разовых международных полетов, или об аннулированных ими разрешениях доводится до ГЦ ПВД и ГЦ УВД незамедлительно.

8. Организация и обслуживание воздушного движения
(управление воздушным движением)

123. Организация воздушного движения включает в себя:

1) обслуживание воздушного движения (управление воздушным движением);

2) организацию потоков воздушного движения;

3) организацию воздушного пространства.

Обслуживание воздушного движения (управление воздушным движением) осуществляется органами ОВД (УВД).

124. Обслуживание воздушного движения включает в себя:

1) диспетчерское обслуживание воздушного движения;

2) полетно-информационное обслуживание воздушного движения;

3) аварийное оповещение.

125. Управление воздушным движением является комплексным процессом, включающим в себя:

1) планирование полетов;

2) координирование полетов;

3) обеспечение полетов;

4) непосредственное управление движением воздушных судов на земле и в воздухе;

5) контроль за соблюдением установленного режима полетов и порядка использования воздушного пространства.

Непосредственное управление движением воздушных судов на земле и в воздухе включает в себя:

1) руководство (управление) полетами воздушных судов государственной авиации на земле и в воздухе в районах аэродромов (посадочных площадок);

2) непосредственное управление воздушным движением (с учетом пункта 129-5 настоящих Правил) при полетах государственной авиации в районах стихийных и иных бедствий, районах проведения поисково-спасательных работ, при перелетах государственной авиации по маршрутам вне воздушных трасс, по согласованию с органами ОВД по воздушным трассам;

3) боевое управление авиацией в ходе отражения воздушного нападения, предотвращения и прекращения нарушения Государственной границы Республики Казахстан в воздушном пространстве, порядка использования воздушного пространства, ликвидации угрозы применения противником силы против суверенитета, территориальной целостности и безопасности Республики Казахстан;

4) боевое управление в ходе выполнения государственной авиацией задач боевого применения и специальных задач в специально отведенных зонах, на полигонах, площадках десантирования.

Сноска. Пункт 125 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

126. Диспетчерское обслуживание воздушного движения включает в себя:

1) районное диспетчерское обслуживание;

2) диспетчерское обслуживание подхода;

3) аэродромное диспетчерское обслуживание.

127. Организация потоков воздушного движения осуществляется ГЦ ПВД и ГЦ УВД для регулирования превышения потребностей воздушного движения над пропускной способностью органов ОВД (УВД).

Организация потоков воздушного движения обеспечивается на всех этапах планирования использования воздушного пространства.

128. Организация воздушного пространства осуществляется органами ОВД (УВД) в целях обеспечения обслуживания (управления) воздушного движения и организации потоков воздушного движения.

129. Организация и обслуживание воздушного движения осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации.

8-1. Координация действий между органами ОВД и УВД

Сноска. Правила дополнены разделом 8-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

129-1. Координация действий между органами ОВД и УВД в отношении полетов воздушных судов осуществляется при предварительном, суточном, текущем планировании использования воздушного пространства, а также при обслуживании воздушного движения (управлении воздушным движением).

129-2. Воздушное движение подразделяется на два вида:

общее воздушное движение;

операционное воздушное движение.

129-3. Общее воздушное движение представляет собой движение воздушных судов всех видов авиации во всем воздушном пространстве Республики Казахстан, за исключением специально установленных зон полетов государственной авиации. Предоставление всех видов обслуживания воздушного движения для воздушных судов общего воздушного движения относится к компетенции органов ОВД.

129-4. Все полеты воздушных судов, участвующих в общем воздушном движении, осуществляются в соответствии с Инструкцией по организации и обслуживанию воздушного движения, утверждаемой уполномоченным органом в сфере гражданской авиации, и Правилами производства полетов в гражданской авиации Республики Казахстан, утверждаемыми уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.

129-5. Операционное воздушное движение представляет собой воздушное движение в специально установленных зонах (на маршрутах) полетов государственной авиации, для выполнения испытательных полетов, дозаправки топливом в воздухе, полетов на малых и предельно малых высотах, пусков ракет, воздушных стрельб, отработки приемов маневрирования и других специальных полетов, либо в случаях, когда экипажи воздушных судов не могут обеспечить выполнение требований, установленных для общего воздушного движения.

Управление операционным воздушным движением относится к компетенции органов УВД либо группы руководства полетами от авиационной воинской части, организуемой в соответствии с Правилами производства полетов государственной авиации Республики Казахстан, утверждаемыми уполномоченным органом в сфере государственной авиации.

129-6. Полеты воздушных судов при операционном воздушном движении осуществляются в соответствии с Правилами производства полетов государственной авиации Республики Казахстан и Инструкцией по управлению воздушным движением, утверждаемыми решением уполномоченного органа в сфере государственной авиации.

129-7. Особенности обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением), связанные с осуществлением одновременного смешанного общего и операционного воздушного движения в районах аэродромов совместного базирования гражданской и государственной авиации, определяются в соответствии с Правилами использования аэродромов совместного базирования гражданской и государственной авиации Республики Казахстан, утверждаемыми уполномоченным органом в сфере гражданской авиации и уполномоченным органом в сфере государственной авиации.

129-8. В случаях возникновения аварийной ситуации на борту воздушного судна государственной авиации и необходимости посадки на аэродром гражданской авиации, орган обслуживания воздушного движения данного аэродрома передает экипажу по запросу атмосферное давление относительно рабочего порога взлетно-посадочной полосы (в миллиметрах ртутного столба) и другую необходимую информацию.

129-9. Между смежными органами ОВД и центрами УВД производится обмен информацией, относящейся к безопасному и беспрепятственному производству полетов воздушных судов, в соответствии с инструкцией по взаимодействию, утвержденной руководителями указанных органов.

Инструкция по взаимодействию включает:

1) описание действий при согласовании вновь вводимых зон ограничения полетов для деятельности, представляющей угрозу для безопасности полетов (полигон, стрельбище, учебный центр, карьер, месторождение, рудник, разрез, аэрологическая станция), с учетом проведения оценки безопасности полетов при данном изменении структуры воздушного пространства органом ОВД;

2) планируемые центром УВД ограничения для каждого вида деятельности (полигона, стрельбища, учебного центра, карьера, месторождения, рудника, разреза, аэрологической станции), рассчитанные в соответствии с утвержденной руководителем ГЦ УВД методикой по разработке и установлению кратковременных ограничений и временных режимов;

3) описание действий при введении кратковременных ограничений для полетов воздушных судов в операционном воздушном движении.

Когда кратковременное ограничение по маршруту полета воздушного судна в операционном воздушном движении затрагивает два и более района ответственности центров УВД, ограничение согласовывается постоянно действующей группой гражданско-военной координации на основании согласованного взаимодействия с центрами УВД и органами ОВД.

Сноска. Пункт 129-9 - в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

8-2. Единицы измерений для целей выполнения полетов и обслуживания воздушного движения (управления воздушным движением)

Сноска. Правила дополнены разделом 8-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

129-10. В государственной авиации установлена единая система координат, высот, гравиметрических и спутниковых измерений (система координат 1942 года). Начало координат – центр Круглого зала Пулковской обсерватории и исходный уровень высот – нулевое значение Кронштадтского футштока в Балтийском море, расположенные на территории Российской Федерации.

129-11. В гражданской авиации для целей выполнения полетов и обслуживания воздушного движения в воздушном пространстве Республики Казахстан согласно постановлению Правительства Республики Казахстан от 5 мая 2010 года № 376 "О внедрении в гражданской авиации Республики Казахстан Всемирной геодезической системы координат – 1984 (WGS-84)" применяется Всемирная геодезическая система координат 1984 года (WGS-84), в качестве системы отсчета в вертикальной плоскости используется принятый за базу средний уровень моря (MSL). Единая система измерений координат, высот, гравиметрических и спутниковых измерений, используемая в гражданской авиации, приведена в приложении 8 к настоящим Правилам.

129-12. В качестве системы отсчета времени в государственной и гражданской авиации используются григорианский календарь и Всемирное координированное время (UTC).

9. Правила пересечения
Государственной границы Республики Казахстан

130. При выполнении международных полетов по воздушным трассам, открытых для международных полетов, воздушным коридором пролета Государственной границы Республики Казахстан является часть воздушного пространства в месте пересечения воздушной трассы с линией Государственной границы Республики Казахстан.

131. Пересечение Государственной границы Республики Казахстан воздушными судами вне мест пересечения ее международными воздушными трассами осуществляется по специальному воздушному коридору, устанавливаемому уполномоченным органом в сфере государственной авиации.

132. Воздушный коридор пролета Государственной границы Республики Казахстан обозначается географическими координатами точки пересечения оси маршрута обслуживания воздушного движения с линией Государственной границы Республики Казахстан.

133. Основанием для пересечения Государственной границы Республики Казахстан иностранными воздушными судами является разрешение на выполнение международного полета, выданное в соответствии со статьей 40 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации" и в порядке, установленным Главой 7 настоящих Правил.

При отсутствии такого разрешения вход в воздушное пространство Республики Казахстан запрещается до урегулирования всех вопросов, не позволяющих получить указанное разрешение.

134. Согласование условий пересечения Государственной границы Республики Казахстан между органами ОВД Республики Казахстан и сопредельного государства осуществляется по установленным каналам связи.

Условия пересечения Государственной границы Республики Казахстан сообщаются экипажу воздушного судна.

Экипаж воздушного судна, получивший условия пересечения Государственной границы Республики Казахстан, сообщает в орган ОВД фактическое время пересечения Государственной границы Республики Казахстан и эшелон (высоту) полета.

Сноска. Пункт 134 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

135. До пересечения воздушным судном Государственной границы Республики Казахстан со стороны сопредельной территории, но не позднее чем за 10 минут, органы ОВД сообщают в органы войск противовоздушной обороны номер рейса (позывной), эшелон (высоту) полета и расчетное время пересечения Государственной границы Республики Казахстан. В случае вылета воздушного судна с аэродрома, который находится непосредственно вблизи Государственной границы Республики Казахстан на сопредельной территории, информация передается по получению сообщения о вылете воздушного судна до его пересечения Государственной границы Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 135 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

135-1. Для обеспечения координации действий между органами войск противовоздушной обороны и органами ОВД руководителями указанных органов утверждаются инструкции по взаимодействию.

Сноска. Правила дополнены пунктом 135-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

136. При наличии различий в системах эшелонирования, принятых в Республике Казахстан и в сопредельном государстве, смена эшелона должна быть закончена за 30 километров до пересечения Государственной границы Республики Казахстан, если иное не предусмотрено международными договорами (соглашениями) и другие указания органов ОВД (УВД) отсутствуют.

137. Если воздушное судно, выполняющее международный полет, после пересечения Государственной границы Республики Казахстан не может продолжать полет и экипаж воздушного судна принял решение следовать на аэродром вылета, то пересечение Государственной границы Республики Казахстан в обратном направлении выполняется по той же международной воздушной трассе или маршруту полета. Орган ОВД (УВД) сообщает экипажу воздушного судна условия выполнения полета и пересечения Государственной границы Республики Казахстан и информирует об этом орган ПВО.

138. Пересечение воздушным судном Государственной границы Республики Казахстан без радиосвязи запрещается, за исключением случаев, когда отказ радиосвязи произошел в полете после получения экипажем воздушного судна условий на пересечение Государственной границы Республики Казахстан. Если экипаж воздушного судна принимает решение следовать на аэродром вылета, то пересечение Государственной границы Республики Казахстан в обратном направлении выполняется по той же международной воздушной трассе или маршруту полета с занятием попутного эшелона.

139. Не является нарушением правил пересечения Государственной границы Республики Казахстан вынужденный вход в воздушное пространство Республики Казахстан воздушных судов в случае стихийного бедствия, катастрофы, аварии, аварийной ситуации на воздушном судне и в других случаях, угрожающих жизни или здоровью людей.

140. Экипаж воздушного судна в случае вынужденного пересечения Государственной границы Республики Казахстан немедленно сообщает об этом в соответствующий орган ОВД (УВД) и в дальнейшем действует согласно указаниям этого органа или указаниям командира дежурного воздушного судна Вооруженных Сил Республики Казахстан, поднятого в воздух для выяснения факта такого пересечения. Орган ОВД (УВД) оповещает о вынужденном пересечении Государственной границы Республики Казахстан орган ПВО.

141. Воздушные суда, пересекшие Государственную границу Республики Казахстан с нарушением установленных правил, признаются нарушителями Государственной границы Республики Казахстан в соответствии с Законом Республики Казахстан "О Государственной границе Республики Казахстан".

9-1. Особенности использования воздушного пространства для выполнения особо важных полетов

Сноска. Правила дополнены разделом 9-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

141-1. Особо важные полеты выполняются в постоянно установленном контролируемом воздушном пространстве классов А, B, C и D в соответствии с установленными для указанных классов требованиями.

Во всех других случаях воздушное пространство вокруг маршрутов, по которым выполняются особо важные полеты, обозначается как временно контролируемое воздушное пространство классов A, B, С или D. Класс временного воздушного пространства определяется органом ОВД, указанным в пункте 141-2 настоящих Правил, исходя из вида особо важного полета (ПВП и ППП) и интенсивности воздушного движения в данном районе.

141-2. Органом ОВД (УВД), ответственным за предоставление обслуживания воздушного движения во временно контролируемом воздушном пространстве, является орган (органы), осуществляющий (-щие) постоянное обслуживание воздушного движения (управления воздушным движением) над установленной верхней границей временно контролируемого воздушного пространства.

На неконтролируемых аэродромах временные диспетчерские зоны и временные аэродромные диспетчерские пункты могут вводиться поставщиком аэронавигационного обслуживания.

Информация до пользователей воздушного пространства о введении временно контролируемого воздушного пространства с указанием его структуры и применяемого класса воздушного пространства доводится в виде NOTAM, а также размещается на информационных ресурсах (веб-сайте).

141-3. Временно контролируемое воздушное пространство включает:

1) временную диспетчерскую зону. Временные диспетчерские зоны устанавливаются вокруг аэродромов отправления и назначения особо важных полетов, где нет постоянно действующих диспетчерских зон. Диспетчерская зона для особо важных полетов устанавливается радиусом до 20 километров от контрольной точки аэродрома и по высоте от земной (водной) поверхности до эшелона полета, назначенного для каждого особо важного полета в зависимости от типа воздушного судна и структуры воздушного пространства вокруг аэродрома. Временная диспетчерская зона устанавливается на период:

для вылетающих воздушных судов – за 20 минут до ожидаемого времени вылета воздушного судна и до 20 минут после ожидаемого времени вылета воздушного судна;

для прибывающих воздушных судов – за 20 минут до ожидаемого времени посадки воздушного судна и до 20 минут после ожидаемого времени посадки воздушного судна.

Продление времени действия временной диспетчерской зоны определяется органами ОВД (УВД) на гражданских (государственных) аэродромах в зависимости от времени задержки вылета (прилета) воздушного судна, выполняющего особо важный полет;

2) временный диспетчерский район. Временный диспетчерский район устанавливается на период выполнения особо важного полета в неконтролируемом воздушном пространстве вдоль его маршрута. Размер временного диспетчерского района определяется размерами временного режима ИВП, вводимого для обеспечения безопасного выполнения особо важного полета, а в иных случаях – не менее 20 километров по ширине от осевой линии пути ОВП и по высоте от земной (водной) поверхности и до нижней границы постоянно действующего диспетчерского района.

10. Запрещение или ограничение
использования воздушного пространства

142. При возникновении потребности в использовании воздушного пространства одновременно у двух и более пользователей воздушного пространства устанавливается ограничение их деятельности в определенных районах воздушного пространства Республики Казахстан в соответствии с государственными приоритетами в использовании воздушного пространства, осуществляемое путем введения временных режимов использования воздушного пространства или кратковременных ограничений.

143. Временный режим использования воздушного пространства устанавливается ГЦ УВД в пределах воздушного пространства Республики Казахстан, а также над прилегающими акваториями морей в зонах ответственности органов ОВД или УВД Республики Казахстан и доводится до пользователей воздушного пространства посредством извещения NOTAM:

1) на воздушных трассах Республики Казахстан, маршрутах и зонах для обеспечения полетов воздушных судов, выполняющих особо важные полеты по перевозке Президента Республики Казахстан или глав иностранных государств;

2) в районах проведения учений (всех видов стрельб), воздушных парадов (показательных и демонстрационных полетов, в том числе массовых прыжков с парашютом), запуска и посадки космических объектов, испытаний авиационной и ракетной техники, полетов с маневрированием воздушных судов (групп) в горизонтальной и вертикальной плоскостях, а также другой деятельности, которая может представлять угрозу безопасности полетов;

3) на маршрутах испытательных (исследовательских) полетов, полетов на установление рекордов, выполнение практических пусков ракет, а также для испытательных (демонстрационных) полетов с применением беспилотных авиационных систем;

4) в делегированном воздушном пространстве, определенном международным соглашением.

Заявка на издание извещения NOTAM в целях введения временного режима использования воздушного пространства направляется в NOTAM – офис не позднее чем за 7 суток до начала такой деятельности в соответствии с видами сообщений о движении воздушных судов и производстве деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, предусмотренными в приложении 3 к настоящим Правилам, за исключением подпункта 1) настоящего пункта.

Сноска. Пункт 143 - в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

144. Кратковременные ограничения над территорией Республики Казахстан, а также над прилегающими акваториями морей в зонах ответственности органов ОВД или УВД Республики Казахстан устанавливаются центрами УВД в своих районах ответственности, в том числе и на воздушных трассах Республики Казахстан, в следующих целях:

1) для полетов в операционном воздушном движении;

2) для обеспечения деятельности, представляющей угрозу безопасности полетов и имеющей статус внезапной (непредвиденной);

3) в районах проведения учений, всех видов стрельб, пусков ракет и взрывных работ;

4) в специальных районах, предварительно согласованных с органами ОВД и УВД, при полетах планеров (дельтапланов и парапланов);

5) в иных случаях, определенных настоящими Правилами.

Кратковременные ограничения доводятся до пользователей воздушного пространства через органы ОВД, а также посредством издания извещения NOTAM в соответствии с видами сообщений о движении воздушных судов и производстве деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, предусмотренными приложением 3 к настоящим Правилам.

Кратковременные ограничения в делегированном воздушном пространстве, определенном международным соглашением, устанавливаются и доводятся до пользователей воздушного пространства посредством извещения NOTAM.

Сноска. Пункт 144 - в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

144-1. Уполномоченный орган в сфере гражданской авиации по согласованию с уполномоченным органом в сфере государственной авиации определяет порядок использования воздушного пространства над столицей и столичным аэропортом, включая введение кратковременных ограничений.

Кратковременные ограничения устанавливаются центром УВД по представлению ГЦ ПВД над воздушным пространством столичного аэропорта в случае намерения экипажа иностранного воздушного судна, выполняющего полет для перевозки воинских формирований, вооружений и военной техники иностранного государства, или воздушного судна, захваченного в полете, совершить незапланированную и несанкционированную посадку в столичном аэропорту (за исключением ситуации, связанной с аварийной обстановкой на борту воздушного судна).

Сноска. Правила дополнены пунктом 144-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

145. Представления на установление временного режима направляются пользователем воздушного пространства, исходя из необходимости осуществления деятельности, установленной пунктом 143 настоящих Правил, и по требованию ГЦ УВД (центров УВД) при подаче заявок от двух и более заинтересованных пользователей в заявленном районе осуществления деятельности.

Сноска. Пункт 145 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

146. Для обеспечения полетов воздушных судов, выполняющих особо важные полеты по перевозке Президента Республики Казахстан или глав иностранных государств в представлениях на установление временных режимов запрашивается воздушное пространство согласно нормам и срокам, устанавливаемым Правилами организации и выполнения особо важных полетов.

147. Временные режимы и кратковременные ограничения по обеспечению мероприятий, указанных в пунктах 143 и 144 соответственно, устанавливаются:

1) с полным запрещением полетов и другой деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, за исключением полетов воздушных судов, участвующих в этих мероприятиях;

2) с частичным запрещением полетов, при котором разрешаются полеты воздушных судов через район действия временного режима на ограниченном количестве эшелонов участков воздушных трасс Республики Казахстан, прием и выпуск воздушных судов в аэропортах, а также полеты на выполнение авиационных работ.

Границы районов действия временного режима определяются в каждом конкретном случае исходя из замысла проводимого мероприятия и воздушной обстановки с учетом установления минимальных ограничений на полеты воздушных судов и проведение другой деятельности, связанной с использованием воздушного пространства.

Сноска. Пункт 147 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

148. При определении границ района действия временного режима должны учитываться максимальное отклонения, которые могут допустить экипажи воздушных судов при выполнении заданий, или возможные максимальные отклонения материального объекта от расчетной траектории движения.

149. Полеты самолетов фронтовой авиации через районы аэродромов (узловые диспетчерские районы) гражданской авиации в радиусе 30 километров ниже высоты 3300 метров (относительно уровня порога взлетно-посадочной полосы аэродрома) в целях безопасности воздушного движения обеспечиваются:

1) полным запрещением приема и выпуска воздушных судов;

2) частичным ограничением приема и выпуска воздушных судов в случаях, предусмотренных пунктом 150 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 149 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

150. Частичное ограничение приема и выпуска воздушных судов осуществляется в следующих случаях:

1) полеты производятся с аэродромов совместного базирования или аэродромов, входящих в узловой диспетчерский район, и выполняются согласно схемам, определенным документами аэронавигационной информации либо инструкцией по производству полетов в районе аэродрома (узлового диспетчерского района) там, где она предусмотрена;

2) органом УВД по согласованию с органом ОВД заблаговременно разрабатываются условия пролета воздушных судов государственной авиации в данном районе;

3) осуществляется прием и выпуск воздушных судов с аэродромов, не связанных с пересечением занятого воздушного пространства.

Сноска. Пункт 150 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

151. При установлении временного режима и кратковременных ограничений для обеспечения полетов по маршруту группы воздушных судов выделяется воздушное пространство по горизонтали и вертикали в пределах установленных пунктами 152 и 153 настоящих Правил.

152. Пределы выделяемого воздушного пространства по горизонтали при установлении временного режима и кратковременных ограничений:

1) на малых и предельно малых высотах - шириной 20 километров (по 10 километров в обе стороны от оси маршрута);

2) на средних высотах - шириной 40 километров (по 20 километров в обе стороны от оси маршрута);

3) в стратосфере, на больших высотах, а также над морем вне радиолокационной видимости береговой черты - шириной 50 километров (по 25 километров в обе стороны от оси маршрута).

153. Выделение воздушного пространства по вертикали при установлении временного режима и кратковременных ограничений ограничивается минимальным количеством эшелонов, необходимым для выполнения поставленных задач и обеспечения безопасности движения группы воздушных судов.

154. Безопасность полетов контрольных целей в районах учений и по отдельным маршрутам для проверки дежурных сил и средств противовоздушной обороны обеспечивается установлением временного режимов и кратковременных ограничений в полосах их пролета.

Самолетам-перехватчикам устанавливаются границы районов действия временного режима в горизонтальной и вертикальной плоскостях с учетом зон дежурства в воздухе и маневров при выполнении перехватов контрольных целей. Для набора высоты до выделенных в районах эшелонов и снижения на посадку временный режим не устанавливается.

Безопасность воздушного движения при этом обеспечивается командными пунктами, осуществляющими непосредственное управление истребителями-перехватчиками.

155. Район и участки маршрутов постановки активных и пассивных помех выбираются с учетом обеспечения безопасности полетов воздушных судов по воздушным трассам и в районах аэродромов (узловых диспетчерских районах).

Сноска. Пункт 155 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

156. Представление на установление временного режима направляется в ГЦ УВД не менее, чем за 9 суток до начала деятельности. Представления на временные режимы от государственных органов или организаций, не содержащие секретных сведений, могут подаваться несекретными телеграммами или несекретной почтой.

Сноска. Пункт 156 - в редакции постановления Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

157. В представлении на установление временного режима при производстве стрельб, пусков ракет, запуска ракетоносителей и посадки космических аппаратов указывается:

1) дата проведения (основные и резервные дни), характер проводимого мероприятия;

2) пункты (с указанием географических координат) и географические координаты точек границ районов действия временных режимов или номера постоянных космических зон;

3) время начала и окончания действия временного режима;

4) диапазон высоты запрещения полетов;

5) дополнительная информация о планируемом мероприятии в произвольной форме.

В постоянных зонах полетов государственной авиации для установки временных режимов и кратковременных ограничений использования воздушного пространства в представлении указываются только номер такой зоны, время и диапазон высоты запрещения полетов.

Сноска. Пункт 157 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

158. В представлении на установление временного режима при проведении учений с применением авиации, воздушных парадов, демонстрационных и испытательных полетов с боевым применением указываются:

1) дата проведения (основные и резервные дни), характер проводимого мероприятия;

2) пункты (с указанием географических координат) и географические координаты точек границ районов действия временных режимов;

3) время начала и окончания действия временного режима;

4) количество и типы воздушных судов (при расхождении на каждое направление);

5) ширина полосы полета;

6) резервный эшелон при проведении авиационных учений для обеспечения безопасности полетов в особых случаях;

7) количество эшелонов для каждого маршрута;

8) рубежи набора и снижения;

9) глубина полетного порядка (в минутах);

10) потребность диапазона высот (в метрах) в полетных порядках;

11) воинское звание, фамилия и номера телефонов (открытого и закрытого) должностного лица, разработавшего представление на временный режим;

12) дополнительная информация о планируемом мероприятии в произвольной форме.

Сноска. Пункт 158 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

159. По представлениям на установление временных режимов, не отвечающим требованиям настоящих Правил или не обеспечивающим безопасность воздушного движения в районах планируемых мероприятий, временный режим не устанавливается.

160. Представления на установление временных режимов в ГЦ УВД подаются:

1) главными штабами и штабами объединений (соединений) Вооруженных сил Республики Казахстан;

2) государственными органами и организациями, планирующими проведение испытаний, летно-исследовательских и других видов работ.

161. Представления на установление временных режимов для обеспечения полетов воздушных судов в целях перевозки Президента Республики Казахстан или глав иностранных государств устанавливаются в соответствии с Правилами организации и обеспечения особо важных полетов.

162. Безопасность использования воздушного пространства при запусках и посадках космических аппаратов обеспечивается посредством введения временных режимов, разрабатываемых и вводимых Главным центром управления воздушным движением Республики Казахстан по представлениям на установление временного режима, подаваемым государственным органом или организацией, осуществляющим (обеспечивающим) запуск или посадку космического аппарата.

Сноска. Пункт 162 в редакции постановления Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

162-1. Представление на установление временного режима при обеспечении космической деятельности подается государственным органом или организацией в главный центр управления воздушным движением Республики Казахстан в срок не менее чем за 9 суток до запланированной даты космической деятельности.

Представления на установление временных режимов, поступившие в главный центр управления воздушным движением Республики Казахстан позже указанных сроков, не рассматриваются, информация об этом доводится до подателя представления.

Сноска. Правила дополнены пунктом 162-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

162-2. В представлении на установление временного режима указываются:

1) дата проведения (основные и резервные дни);

2) географические координаты точек границ районов действия временных режимов или номера постоянных космических зон;

3) время начала и окончания действия временного режима для других пользователей воздушного пространства в целях обеспечения безопасности осуществления деятельности, связанной с использованием воздушного пространства Республики Казахстан;

4) диапазон высот запрещения полетов;

5) дополнительная информация о привлечении воздушных судов и других летательных аппаратов, привлекаемых к обеспечению космической деятельности.

Сноска. Правила дополнены пунктом 162-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

162-3. Временный режим использования воздушного пространства разрабатывается и вводится с учетом обеспечения интересов национальной безопасности Республики Казахстан.

В случае невозможности введения временного режима, Главный центр управления воздушного движения извещает об этом подателя представления в срок не позднее, чем за 3 суток до запланированной космической деятельности.

Сноска. Правила дополнены пунктом 162-3 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

162-4. Временный режим снимается Главным центром управления воздушным движением Республики Казахстан после завершения времени действия временного режима.

В случае досрочного окончания космической деятельности по информации государственного органа или организации, осуществляющим (обеспечивающим) запуск или посадку космического аппарата, установленный временный режим может быть прекращен.

Сноска. Правила дополнены пунктом 162-4 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

163. При обеспечении срочного вылета воздушного судна в целях перевозки Президента Республики Казахстан или глав иностранных государств и необходимости его пролета через район действующего временного режима ГЦ УВД доводит до руководства учением (мероприятием) ограничения для обеспечения безопасности пролета воздушного судна.

164. В экстренных случаях временный режим и кратковременные ограничения, связанные с проведением поисковых мероприятий, вылетами воздушных судов на оказание помощи при стихийных бедствиях, полетами аэростатов, вышедших из-под управления, вылетами воздушных судов при внезапных проверках по распоряжению Министра обороны Республики Казахстан, начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан и главнокомандующих видами Вооруженных сил Республики Казахстан, могут устанавливаться ГЦ УВД без подачи предварительных представлений на временный режим. В этом случае государственные органы или организации, организующие мероприятия, согласовывают с ГЦ УВД районы и условия обеспечения безопасности воздушного движения в них не менее, чем за 2 часа до начала деятельности.

Сноска. Пункт 164 в редакции постановления Правительства РК от 30.04.2013 № 417.

165. В отдельных случаях для достижения внезапности при проверках системы ПВО кратковременные ограничения полетов могут устанавливаться без подачи заявок на полеты. В этом случае необходимые данные для установления ограничений доводятся до соответствующего центра УВД за один час до вылета (в зависимости от сложности маршрута).

Сноска. Пункт 165 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

166. В случае получения двух или более представлений от государственных органов или организаций на обеспечение временными режимами мероприятий, совпадающих по месту и времени, ГЦ УВД по разрешению начальника Генерального штаба Вооруженных Сил Республики Казахстан переносит указанные мероприятия на срок не более двух суток, исходя из приоритетности решаемых задач.

Сноска. Пункт 166 в редакции постановления Правительства РК от 30.04.2013 № 417.

167. Проекты временных режимов разрабатываются ГЦ УВД при участии ГЦ ПВД в части, касающейся предложений о запретах на полеты воздушных судов на участках воздушных трасс Республики Казахстан, в районах аэродромов (узловых диспетчерских районах) и выполнения авиационных работ, а также предложений о выделении маршрутов спрямления воздушных трасс Республики Казахстан, обходных маршрутов, дополнительных эшелонов (высот) полета.

Утвержденный ГЦ УВД временный режим доводится до ГЦ ПВД, органов обслуживания воздушного движения и управления воздушным движением.

Сноска. Пункт 167 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

168. Установленные кратковременные ограничения и запреты центр УВД доводит до органа ОВД.

Центр УВД совместно с органом ОВД вырабатывает предложения о запретах на полеты воздушных судов на участках воздушных трасс Республики Казахстан, в районах аэродромов (узловых диспетчерских районах) и выполнения авиационных работ, а также предложения о выделении маршрутов спрямления воздушных трасс Республики Казахстан, обходных маршрутов, дополнительных эшелонов (высот) полета.

Сноска. Пункт 168 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

168-1. При планировании мероприятий (учения, воздушные парады, выставки, демонстрационные и испытательные полеты), предусматривающих полное закрытие аэродромов, организатор мероприятия направляет в ГЦ УВД представление на установление временного режима использования воздушного пространства в срок за 60 календарных дней до его введения и не позднее, чем за 7 суток в экстренных случаях.

ГЦ УВД о планируемых ограничениях извещает эксплуатантов аэродромов Республики Казахстан, задействованных в обеспечении регулярных рейсов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 168-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 31.12.2021 № 994 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

169. Временный режим снимается ГЦ УВД после завершения времени действия временного режима или до завершения его действия в связи с окончанием деятельности, для которой был установлен временный режим и ограничения, по докладу руководителя мероприятий.

Снятие кратковременных ограничений до истечения установленного времени их действия осуществляется центрами управления воздушным движением, которые ввели эти ограничения.

Сноска. Пункт 169 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Обеспечение соблюдения требований настоящих Правил

170. ГЦ ПВД, ГЦ УВД и органы ОВД (УВД) при выявлении нарушения порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан немедленно уведомляют об этом уполномоченные органы в сферах авиации.

171. Уполномоченные органы в сферах гражданской и государственной авиации, органы ОВД (УВД) в соответствии со своей компетенцией принимают все необходимые меры к предотвращению и (или) прекращению и (или) пресечению нарушений настоящих правил, а пользователи воздушным пространством, допустившие нарушение порядка использования воздушного пространства, обязаны за свой счет и (или) собственными силами прекратить указанное нарушение.

172. При отклонении воздушного судна от установленного плана полета орган ОВД (УВД) обязан немедленно принимать следующие меры:

1) использовать все имеющиеся средства для установления связи с экипажем воздушного судна и определения местоположения отклонившегося от установленного плана полета воздушного судна;

2) информировать смежные органы ОВД (УВД), в район ответственности которых воздушное судно возможно вошло или может войти в результате отклонения.

173. Когда местоположение воздушного судна установлено, орган ОВД (УВД) сообщает экипажу воздушного судна о его местонахождении и корректирующих действиях, которые должны быть выполнены.

174. Воздушное судно, нарушившее Государственную границу Республики Казахстан в воздушном пространстве или допустившее иное нарушение порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан, признается воздушным судном-нарушителем и подлежит принудительной посадке, если не подчиняется требованиям органов ОВД и (или) органов УВД.

Воздушное судно-нарушитель, получившее распоряжение о посадке, должно незамедлительно произвести посадку в указанном месте.

174-1. Органы обслуживания воздушного движения по письменному требованию компетентных государственных органов, представленному до либо в ходе полета иностранного воздушного судна через воздушное пространство Республики Казахстан, передают данное требование экипажу иностранного воздушного судна о посадке на аэродроме Республики Казахстан, за исключением столичного аэропорта, для досмотра при наличии информации о нахождении на борту незаявленного специфического товара в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Указанное требование должно быть совместимо с требованиями Конвенции о международной гражданской авиации (пункт b) статьи 3 bis).

При невыполнении указанного требования экипажем иностранного воздушного судна органы обслуживания воздушного движения доводят информацию до органов управления воздушным движением в целях использования применимых норм международного права, включая положения пункта a) статьи 3 bis Конвенции о международной гражданской авиации.

В контексте данного положения приемлемым аэродромом для посадки будет являться международный аэродром, удовлетворяющий требования командира иностранного гражданского воздушного судна для безопасного выполнения посадки.

Сноска. Правила дополнены пунктом 174-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

175. При выявлении нарушений порядка использования воздушного пространства назначенные структурные подразделения уполномоченного органа в сфере государственной авиации подают сигнал "Режим", означающий требование о прекращении нарушения порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан, касающееся выполнения полетов. О данном решении извещаются органы ОВД (УВД), которые сообщают экипажу воздушного судна о корректирующих действиях, которые должны быть выполнены.

176. В исключительных случаях, при нарушении Государственной границы Республики Казахстан или в случае невыполнения воздушным судном-нарушителем требований органов ОВД и (или) органов УВД или в случае применения оружия и боевой техники Вооруженных Сил Республики Казахстан по воздушному судну-нарушителю, а также при появлении в воздушном пространстве неопознанных воздушных судов и других материальных объектов назначенные структурные подразделения уполномоченного органа в сфере государственной авиации подают сигнал "Ковер", означающий требование немедленной посадки или вывода из этого района всех воздушных судов, находящихся в воздухе, за исключением воздушных судов, привлекаемых для борьбы с воздушными судами-нарушителями и выполняющих задачи поиска и спасания.

О данном решении извещаются органы ОВД (УВД), которые принимают меры по выводу воздушных судов (их посадки) из опасного района.

177. В случае невыполнения экипажем воздушного судна-нарушителя команды органа ОВД (УВД) о прекращении нарушения порядка использования воздушного пространства такая информация немедленно доводится до уполномоченного органа в сфере государственной авиации.

Уполномоченный орган в сфере государственной авиации применяет меры к воздушному судну-нарушителю в соответствии с Правилами применения оружия и боевой техники по воздушным судам-нарушителям воздушного пространства Республики Казахстан, утвержденными Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 177 в редакции постановления Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11-1. Перехват гражданских воздушных судов

Сноска. Правила дополнены разделом 11-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

177-1. Для обеспечения безопасности полетов гражданских воздушных судов в воздушном пространстве Республики Казахстан приняты следующие принципы:

1) перехват гражданских воздушных судов предпринимается только в качестве крайней меры;

2) перехват, в случае его осуществления, ограничивается опознаванием воздушных судов, если:

нет необходимости вернуть его на линию заданного пути;

вывести его за пределы воздушного пространства государства;

направить в сторону от запретной зоны, зоны ограничения полетов или опасной зоны; или приказать этому воздушному судну произвести посадку на указанном аэродроме.

3) не подлежат перехвату гражданские воздушные суда в учебно-тренировочных целях;

4) при возможности установления радиосвязи перехватываемому гражданскому воздушному судну передается по радиотелефону указание в отношении направления полета и соответствующая информация;

5) в тех случаях, когда от перехватываемого воздушного судна требуется произвести посадку на пролетаемой территории, указанный для посадки аэродром является пригодным для обеспечения безопасной посадки воздушного судна данного типа.

177-2. Для устранения или уменьшения опасных последствий, связанных с перехватом, предпринимаются все возможные меры для обеспечения координации действий между экипажами и соответствующими органами ОВД (УВД) для чего:

1) членам летных экипажей необходимо знать порядок действий, выполняемых при перехвате;

2) командиры воздушных судов устанавливают связь на частоте 121,5 МГц с воздушным судном-перехватчиком и выполняют действия, касающиеся правил перехвата;

3) диспетчерам органов ОВД (УВД) необходимо знать порядок действий, выполняемых для обеспечения безопасности полетов других воздушных судов;

4) летчикам перехватывающих воздушных судов государственной авиации необходимо знать общие ограничения летно-технических характеристик гражданских воздушных судов и о вероятности того, что на борту перехватываемого гражданского воздушного судна возможно возникновение аварийной или чрезвычайной ситуации в связи с техническими трудностями или незаконным вмешательством;

5) командным пунктам, осуществляющим непосредственное управление истребителями-перехватчиками (далее - командные пункты) и командирам воздушных судов (летчикам), имеющим потенциальную возможность выполнения перехвата, даются четкие и ясные указания по маневру перехвата, направлению полета перехватываемых воздушных судов, действиям по отношению к перехватываемым гражданским воздушным судам по визуальным сигналам, ведению радиосвязи, необходимости воздерживаться от применения оружия;

6) органы ОВД (УВД)¸ командные пункты и перехватывающее воздушное судно государственной авиации оснащаются радиотелефонным оборудованием, обеспечивающим им возможность установления связи с перехватываемыми воздушными судами на аварийной частоте 121,5 МГц, средствами ВОРЛ (вторичной радиолокации) с целью опознавания ГКП СВО ВС РК (КП СВО ВС РК) гражданских воздушных судов в тех районах, где они могут быть перехвачены. Такие средства обеспечивают распознавание дискретных четырехзначных кодов № 7500, 7600 и 7700 в режиме "А".

177-3. В исключительных случаях, когда от перехватываемого гражданского воздушного судна требуется совершить посадку на пролетаемой территории, необходимо выполнение следующих условий:

1) указанный аэродром пригоден для безопасной посадки данного типа воздушного судна, особенно в тех случаях, когда аэродром, как правило, не используется гражданскими воздушными судами;

2) окружающая местность аэродромной зоны пригодна для полета по кругу, захода на посадку и ухода на второй круг;

3) перехватываемое воздушное судно имеет достаточный запас (остаток) топлива для следования на аэродром посадки;

4) указанный аэродром описан в сборнике аэронавигационной информации Республики Казахстан;

5) вся информация, необходимая для выполнения безопасных захода на посадку и посадки перехватываемого воздушного судна, передается ему на борт по радиосвязи на всех доступных каналах.

177-4. При получении органом ОВД (УВД) информации об осуществлении в его районе ответственности перехвата воздушного судна, он принимает, исходя из данных условий, указанные ниже меры:

1) предпринимает попытки установить двустороннюю связь с перехватываемым воздушным судном, используя все имеющиеся средства, включая аварийную радиочастоту 121,5 МГц, если такая связь еще не установлена;

2) информирует о перехвате экипаж перехватываемого воздушного судна;

3) устанавливает контакт с командным пунктом, поддерживающим двустороннюю связь с перехватывающим воздушное судно, и обеспечивает его имеющейся информацией о перехватываемом воздушном судне;

4) ретранслирует, по мере необходимости, сообщения между перехватывающим воздушным судном или командным пунктом и перехватываемым воздушным судном;

5) в тесном взаимодействии с командным пунктом принимает необходимые меры для обеспечения безопасности перехватываемого воздушного судна.

177-5. Командир перехватываемого воздушного судна:

1) следует указаниям перехватывающего воздушного судна (указанным в приложении 8-1 к настоящим Правилам), интерпретируя смысл визуальных сигналов, и отвечает на них в соответствии с требованиями перехватчика;

2) уведомляет, по возможности, соответствующий орган ОВД (УВД);

3) устанавливает радиосвязь с перехватывающим воздушным судном или соответствующим командным пунктом путем передачи сигнала общего вызова на аварийной частоте 121,5 МГц;

4) называет свой позывной;

5) сообщает о назначении полета;

6) если связь не установлена, предпринимает попытку установить связь путем повторных вызовов в радиотелефонном режиме на частоте 243 МГц;

7) при запросе помощи у морских служб устанавливает связь на частотах 500 кГц или 2182 и 8364 кГц в радиотелефонном режиме;

8) при наличии на борту приемоответчика ВОРЛ набирает код 7700 в режиме "А", если не даны другие указания со стороны соответствующего органа ОВД (УВД).

177-6. Если указания, полученные по радио из любых источников, противоречат указаниям перехватывающего воздушного судна, подаваемым с помощью визуальных сигналов, перехватываемое воздушное судно немедленно запрашивает разъяснение, продолжая выполнять указания, визуально передаваемые перехватчиком.

177-7. Экипажи перехватчиков и перехватываемых воздушных судов придерживаются правил визуальных сигналов, понимают их и обращают особое внимание на любые подаваемые перехватываемым воздушным судном сигналы, указывающие на то, что оно находится в аварийной ситуации.

177-8. Если с перехватчиком установлен контакт, и осуществление связи на общем языке невозможно, предпринимается попытка передать основную информацию и подтвердить принятие указаний путем использования фраз, повторяемых дважды, указанных в приложении 8-1 к настоящим Правилам.

12. Расследование и учет нарушений порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан

178. Расследование и учет нарушений порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан проводятся уполномоченными органами в сферах гражданской и государственной авиации в пределах их компетенции.

Учет выявленных нарушений порядка использования воздушного пространства ведется в специальных журналах.

179. По каждому случаю нарушения порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан проводится расследование в целях установления причин нарушений и выработки рекомендаций по их предупреждению.

180. Расследование нарушений порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан проводится комиссией, созданной решением уполномоченного органа в сфере гражданской авиации или уполномоченного органа в сфере государственной авиации.

Расследование нарушений порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан, в которые вовлечены воздушные суда различных видов авиации, за исключением БАС, проводятся комиссией, созданной совместным решением уполномоченных органов в сферах гражданской и государственной авиации.

Расследование нарушений порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан:

в случае использования БАС, относящихся к гражданской авиации, проводится уполномоченным органом в сфере гражданской авиации;

в случае использования БАС, относящихся к государственной авиации, проводится уполномоченным органом в сфере государственной авиации.

Сноска. Пункт 180 - в редакции постановления Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

181. В состав комиссии включаются представители уполномоченного органа в сфере гражданской авиации или уполномоченного органа в сфере государственной авиации, уполномоченной организации в сфере гражданской авиации, органов ОВД (УВД) и эксплуатанта воздушного судна (организации, эксплуатирующей воздушное судно), допустившего нарушение порядка использования воздушного пространства.

Сноска. Пункт 181 - в редакции постановления Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

182. Расследование нарушения порядка использования воздушного пространства проводится в срок не более двух месяцев с даты его учета.

183. По результатам расследования нарушения порядка использования воздушного пространства составляется отчет.

Отчет должен содержать:

1) фактическую информацию о нарушении порядка использования воздушного пространства;

2) анализ причин приведших к возникновению нарушения порядка использования воздушного пространства;

3) рекомендации по предотвращению нарушения порядка использования воздушного пространства или снижению его последствий.

Отчет подписывается членами комиссии и утверждается руководителем соответствующего уполномоченного органа в сфере авиации (в случае создания совместной комиссии - руководителями уполномоченных органов в сферах авиации). В случае несогласия с результатами член комиссии вправе изложить особое мнение в письменной форме, которое приобщается к отчету в виде отдельного приложения. При отказе в проставлении членом комиссии подписи в отчете, комиссией делается соответствующая отметка в отчете.

184. Если по результатам отчета содержатся признаки административного правонарушения, к нарушителям порядка использования воздушного пространства уполномоченным органом в сфере гражданской авиации (уполномоченным органом в сфере государственной авиации) применяются меры административного взыскания в соответствии с законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях.

185. После выяснения причин нарушения порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан разрешение на дальнейшее выполнение полета воздушного судна (осуществление деятельности, связанной с использованием воздушного пространства) дают должностные лица уполномоченных органов в сфере гражданской или государственной авиации.

Сноска. Пункт 185 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

186. По результатам проведенных расследований нарушений порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан заинтересованные государственные органы разрабатывают мероприятия в целях предупреждения повторения нарушений порядка использования воздушного пространства.

Приложение 1
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Система присвоения индексов для обозначения маршрутов ОВД

Сноска. Приложение 1 исключено в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 2
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Сноска. Приложение 2 в редакции постановления Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Таблица 1

Классы воздушного пространства, предоставляемое обслуживание и требования, предъявляемые к выполнению полетов

Класс воздушного пространства	Применяемые правила полета	Эшелонирование	Обслуживание	Требования к радиосвязи	Необходимость в диспетчерском разрешении
1	2	3	4	5	6
А	по ППП	Всех воздушных судов	Диспетчерское обслуживание	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да
В	по ППП	Всех воздушных судов	Диспетчерское обслуживание	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да
	по ПВП	Всех воздушных судов	Диспетчерское обслуживание	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да


С	по ППП	ППП относительно ППП, ППП относительно ПВП	Диспетчерское обслуживание	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да
	по ПВП	ПВП относительно ППП	Диспетчерское обслуживание Информация о движении ПВП/ПВП (по запросу рекомендация по предотвращению столкновения)	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да


D	по ППП	ППП относительно ППП	Диспетчерское обслуживание Информация о движении ПВП (по запросу рекомендация по предотвращению столкновения)	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да
	по ПВП	Не производится	Информация о движении ППП/ПВП и ПВП/ПВП (по запросу рекомендация по предотвращению столкновения)	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да


Е	по ППП	ППП относительно ППП	Диспетчерское обслуживание и, по мере возможности, информация о движении ПВП	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	Да
	по ПВП	Не производится	По мере возможности информация о движении	Нет, за исключением зон RMZ	Нет


G	по ППП	Не производится	Полетно-информационное обслуживание	Постоянная двухсторонняя радиосвязь	нет
	по ПВП	Не производится	Полетно-информационное обслуживание	Нет, за исключением зон RMZ	нет

Примечание: требования, предъявляемые в каждом классе воздушного пространства к ограничению скорости, видимости в полете и расстоянию до облаков, определяются правилами производства полетов в соответствующих сферах авиации.

Приложение 3
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Виды сообщений о движении воздушных судов и производстве деятельности, связанной с использованием воздушного пространства

Сноска. Приложение 3 - в редакции постановления Правительства РК от 09.12.2024 № 1042 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

№ п/п	Наименование сообщения	Серия срочности при подаче сообщений по сети авиационной фиксированной связи	Срок подачи	Кто сообщает	Кому сообщается
№ п/п	Наименование сообщения		Срок подачи	Кто сообщает	по внутренним полетам в Республике Казахстан	по международным полетам за пределы Республики Казахстан
1	2	3	4	5	6	7
1.	Сообщения пользователя (эксплуатанта) (или его уполномоченного представителя) или командира ВС
1.1.	РПЛ - повторяющийся план полета (RPL - Repetitive Flight plan)	КК	не позднее 15 календарных дней до начала полета	пользователь (эксплуатант) ВС или его уполномоченный представитель	1) ГЦ ПВД	1) ГЦ ПВД
1.2.	ЦХГ - изменение (Change или Modification - CHG). Сообщение об изменениях постоянного характера передается в том случае, когда необходимо внести какое-либо изменение в основные данные плана полета (RPL), содержащиеся в переданных ранее данных RPL	КК	не позднее 7 календарных дней до начала полета	пользователь или его уполномоченный представитель	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродрома вылета	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродрома вылета
1.3.	ФПЛ (Filed flight plan - FPL) - представленный план полета на нерегулярные полеты; регулярные рейсы по расписанию; дополнительные и перенесенные с предшествующих суток по расписанию; полеты по авиационным работам; полеты в неконтролируемом воздушном пространстве; полеты в приграничной полосе	ФФ	не менее чем за 60 минут и не более чем за 120 часов до времени отправления по расписанию (плану); по полетам в\через IFPS - не позднее 3-х часов	пользователь или его уполномоченный представитель, или командир ВС	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)
1.3.	ФПЛ (Filed flight plan - FPL) - план полета на полеты управляемых аэростатов и дирижаблей	ФФ	не менее чем за 3 часа до времени вылета		1) Брифинг	1) Брифинг
1.4.	ДЛА - задержка (Delay - DLA). Сообщение передается в том случае, когда вылет воздушного судна, в отношении которого были переданы основные данные плана полета (FPL), задерживается более чем на 30 минут от расчетного времени вылета по расписанию (плану)	ФФ	не позднее 30 мин до времени отправления ВС по расписанию (плану) при ожидаемой задержке на 30 мин и более	пользователь или его уполномоченный представитель	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)
1.5.	ЦХГ - изменение (Change или Modification - CHG). Сообщение передается в том случае, когда необходимо внести какое-либо разовое изменение в основные данные плана полета, содержащиеся в переданных ранее данных FPL. Сообщение направляется тем получателям основных данных плана полета, к которым относится это изменение. Соответствующие измененные основные данные плана полета предоставляются тем сторонам, к которым относятся эти изменения, но которые раньше не получали такую информацию	ФФ	не позднее 30 мин до расчетного времени отправления ВС по расписанию (плану), указанного в плане полета (FPL)	пользователь или его уполномоченный представитель	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)
1.6.	ЦНЛ - отмена (Cancel - CNL). Сообщение передается в том случае, когда отменяется полет, в отношении которого были ранее распространены основные данные плана полета (FPL)	ФФ	не позднее времени вылета ВС по плану	пользователь или его уполномоченный представитель	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)	1) Брифинг; 2) ГЦ ПВД (при подаче плана полета через интернет-ресурс ГЦ ПВД)
1.7.	СПЛ - дополнительный план полета (Supplementary flight plan - SPL). Сообщение передается при поступлении запроса дополнительной информации (RQS) помимо той, которая уже была передана в сообщении CPL или FPL	ФФ	при поступлении запроса	пользователь или его уполномоченный представитель	1) Брифинг	1) Брифинг
1.8.	ФПЛ типа АФИЛ - план полета с борта ВС (AFIL)	ФФ	не позднее 10 минут до пролета ПОД выхода на воздушную трассу	эксплуатант (командир) ВС	1) РДЦ (РДП), АДЦ (ДПРА) по месту нахождения ВС; 2) МДП по месту нахождения	1) РДЦ (РДП), АДЦ (ДПРА) по месту нахождения ВС; 2) МДП по месту нахождения
1.9.	ДЕП - вылет воздушного судна (Departure - DEP). Сообщение передается в отношении воздушного судна, по которому ранее были распространены основные данные плана полета FPL, вылетевшего из неконтролируемого аэродрома или площадки в неконтролируемом воздушном пространстве	ФФ	не позднее 5 минут после вылета	пользователь или его уполномоченный представитель	1) Органу войск ПВО
1.10.	АРР - прибытие (Arrival - ARR). Сообщение передается, когда ВС произвело посадку на неконтролируемом аэродроме, площадке в неконтролируемом воздушном пространстве	ФФ	не позднее 5 минут после посадки	пользователь или его уполномоченный представитель	1) Органу войск ПВО
1.11.	АЛР - аварийное оповещение (Alerting - ALR). Сообщение, касающееся аварийного оповещения, передается в том случае, когда считается, что воздушное судно находится в аварийном положении		немедленно по получении сведений, установлении факта	пользователь или его уполномоченный представитель, или командир ВС либо по информации других достоверных источников
	Стадия бедствия - DETRESFA	CC			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только при авиационном происшествии); 4) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только при авиационном происшествии); 4) органу ОВД по месту нахождения ВС
	Стадия тревоги - ALERFA	CC			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только при авиационном происшествии); 4) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только при авиационном происшествии); 4) органу ОВД по месту нахождения ВС
	Стадия неопределенности - INCERFA	CC			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только при авиационном происшествии); 4) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации 3) органу войск ПВО (только при авиационном происшествии); 4) органу ОВД по месту нахождения ВС
2.	Сообщения "Брифинг"
2.1.	АЛР - аварийное оповещение (Alerting - ALR). Сообщение, касающееся аварийного оповещения, передается в том случае, когда орган ОВД считает, что воздушное судно находится в аварийном положении. Указывается в одной из трех стадий:	CC	немедленно по получении сведений, установлении факта	брифинг либо по информации других достоверных источников
	Стадия бедствия - DETRESFA	CC			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС
	Стадия тревоги - ALERFA	CC			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС
	Стадия неопределенности - INCERFA	CC			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС
2.2.	РЦФ - отказ радиосвязи (Radio communication failure - RCF). Сообщение передается в том случае, когда органу ОВД становится известно о том, что на воздушном судне, выполняющем полет в его районе, имеет место отказ радиосвязи	СС	немедленно по получении сообщения	брифинг либо по информации других достоверных источников	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) РДЦ (РДП) по маршруту полета и запасным аэродромам; 4) МДП (ЦПИ) по маршруту; 5) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета и запасным аэродромам; 6) ГЦ УВД по государственным ВС; 7) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) РДЦ (РДП) по маршруту полета и запасным аэродромам в РК; 4) МДП (ЦПИ) по маршруту в РК; 5) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета и запасным аэродромам в РК; 6) ГЦ УВД по государственным ВС; 7) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве
2.3.	АНВ - ANV- акт незаконного вмешательства в деятельность гражданской авиации	СС	немедленно по получении сведений, установлении факта	брифинг либо по информации других достоверных источников	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) ГЦ УВД; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) ГЦ УВД; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС
2.4.	АНП - ANP - нарушение порядка использования воздушного пространства	СС	немедленно по получении сведений, установлении факта	брифинг либо по информации других достоверных источников	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) ГЦ УВД; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) ГЦ УВД; 5) органу ОВД по месту нахождения ВС
2.5.	ФПЛ (Filed flight plan FPL) - представленный план полета на нерегулярные полеты; регулярные рейсы по расписанию; дополнительные и перенесенные с предшествующих суток по расписанию; полеты по авиационным работам; полеты в неконтролируемом воздушном пространстве; полеты в приграничной полосе	ФФ	не менее чем за 60 минут и не более чем за 120 часов до времени отправления по расписанию (плану); по полетам в\через IFPS - не позднее 3-х часов.	брифинг аэродрома вылета ВС	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродрома первой посадки; 3) ДСА аэропорта вылета и первой посадки; 4) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 5) ГЦ УВД (на полеты в приграничной полосе, полеты в неконтролируемом воздушном пространстве, ВС государственной авиации, за исключением полетов управляемых аэростатов и дирижаблей); 6) МДП (ЦПИ) по маршруту полета до пункта посадки; 7) РДЦ (РДП) до аэродрома первой посадки	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродрома первой посадки в РК; 3) ДСА аэропорта вылета и первой посадки в РК; 4) органу войск ПВО при полетах на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 5) ГЦ УВД (на полеты в приграничной полосе, полеты в неконтролируемом воздушном пространстве, ВС государственной авиации, за исключением полетов управляемых аэростатов и дирижаблей); 6) МДП (ЦПИ) по маршруту полета до пункта первой посадки в РК; 7) РДЦ (РДП) до аэродрома первой посадки в РК; 8) на адреса согласно АИП государств по маршруту полета (за исключением входящих в зону IFPS)
2.5.	ФПЛ (Filed flight plan - FPL) - план полета на полеты управляемых аэростатов и дирижаблей	ФФ	не менее чем за три часа до вылета	брифинг аэродрома вылета ВС
При представлении плана полета ФПЛ (FPL) более чем за 24 часа в поле 18 "Прочая информация" указываются ДАТА/ и дата вылета воздушного судна, например ДАТА/220716, где 22 – год, 07 – месяц, 16 – число месяца.
2.6.	ДЛА - задержка (Delay - DLA). Сообщение передается в том случае, когда вылет воздушного судна, в отношении которого были переданы основные данные плана полета (FPL), задерживается более чем на 30 минут от расчетного времени вылета по расписанию (плану)	ФФ	не позднее времени вылета ВС по расписанию (плану) при ожидаемой задержке на 30 мин и более	брифинг аэродрома вылета ВС	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета; 3) ДСА аэропортов вылета и посадок; 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 6) РДЦ (РДП) по маршруту полета	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета в РК; 3) ДСА аэропортов вылета и посадок РК; 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве в РК; 6) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 7) на адреса согласно АИП государств по маршруту полета (за исключением входящих в зону IFPS)
2.7.	ЦХГ - изменение (Change или Modification - CHG). Сообщение передается в том случае, когда необходимо внести какое-либо разовое изменение в основные данные плана полета (FPL), содержащиеся в переданных ранее данных. Сообщение направляется тем получателям основных данных плана полета, к которым относится это изменение. Соответствующие измененные основные данные плана полета (FPL) предоставляются тем сторонам, к которым относятся эти изменения, но которые раньше не получали такую информацию. ЦНЛ - отмена (Cancel - CNL). Сообщение передается в том случае, когда отменяется полет, в отношении которого были ранее распространены основные данные плана полета (RPL или FPL)	ФФ	не позднее 30 мин до вылета ВС по расписанию (плану) или ранее назначенного времени ДЛА	брифинг аэродрома вылета	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета; 3) ДСА аэропортов вылета и посадок; 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 6) РДЦ (РДП) по маршруту полета	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета в РК; 3) ДСА аэропортов вылета и посадок РК; 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 6) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 7) на адреса согласно АИП государств по маршруту полета (за исключением входящих в зону IFPS)
2.8.	ДЕП - вылет воздушного судна (Departure - DEP). Сообщение передается в отношении воздушного судна, по которому ранее были распространены основные данные плана полета (FPL или RPL)	ФФ	не позднее 5 минут после вылета ВС	брифинг аэродрома вылета	1) ГЦ ПВД; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета и запасным аэродромам до аэродрома первой посадки; 3) МДП (ЦПИ) по маршруту полета до пункта первой посадки; 4) брифинг аэродрома первой посадки по маршруту полета; 5) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве	1) ГЦ ПВД; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета и запасным аэродромам до аэродрома первой посадки в РК; 3) МДП (ЦПИ) по маршруту полета до пункта первой посадки в РК; 4) брифинг аэродрома первой посадки по маршруту полета в РК; 5) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве 6) на адреса согласно АИП государств по маршруту полета (за исключением входящих в зону IFPS)
2.9.	АРР - прибытие (Arrival - ARR). Сообщение передается когда ВС произвело посадку на аэродроме назначения, запасном или другом аэродроме	ГГ	не позднее 5 мин после посадки ВС	брифинг аэродрома посадки	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродромов вылета и промежуточных посадок; 3) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг аэродромов вылета и промежуточных посадок; 3) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве в РК
2.10.	ЦПЛ - текущий план полета (Current flight plan - CPL). План полета, включая возможные изменения (уход ВС на запасной аэродром в районе аэродрома), обусловленные последующими диспетчерскими разрешениями	ФФ	не позднее 3 мин после начала маневра	брифинг	1) ГЦ ПВД; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 3) МДП (ЦПИ) по маршруту полета; 4) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 5) брифинг, ДСА аэропортов вылета и посадок; 6) брифинг, ДСА аэропортов, куда направлено ВС	1) ГЦ ПВД; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета в РК; 3) МДП (ЦПИ) по маршруту полета в РК; 4) органу войск ПВО на контролируемые аэродромы в контролируемом воздушном пространстве; 5) брифинг, ДСА аэропортов вылета и посадок в РК; 6) брифинг аэропорта, куда направлено ВС за пределами РК
2.11.	СПС - сообщение о пропускной способности диспетчерских пунктов (секторов)	ФФ	при изменениях нормативов пропускной способности в течение 10 минут	брифинг	1) РДЦ (смежный орган ОВД); 2) NOTAM-офис	1) РДЦ (смежный орган ОВД) в РК; 2) NOTAM-офис
3.	Сообщения РДЦ (РДП)
3.1.	ЕСТ - расчетные данные (Estimate - EST). В том случае, когда предоставлены основные данные плана полета (FPL), сообщение EST передается каждым РДЦ или центром полетной информации следующему по маршруту полета РДЦ или центру полетной информации	ФФ	не позднее 10 мин, но не ранее 30 мин до пролета точки передачи ОВД	РДЦ (РДП)	1) РДЦ (РДП) по маршруту полета	1) Органу ОВД сопредельного государства
3.2.	ЦДН - координация (Coordination - CDN). Сообщение передается принимающим органом передающему органу в ходе диалога координации, когда первый предлагает изменение к данным, касающимся координации, которые содержатся в ранее полученном сообщении CPL или EST	ФФ	не позднее 10 мин до пролета точки передачи ОВД	РДЦ (РДП)	1) РДЦ (РДП) по маршруту полета	1) Органу ОВД сопредельного государства
3.3.	РЩП - запрос плана полета (Request flight plan - RQP). Сообщение передается в том случае, когда орган ОВД намеревается получить данные плана полета (FPL) при получении сообщения о воздушном судне, в отношении которого никаких соответствующих основных данных плана полета ранее получено не было	ФФ	при получении сообщения о воздушном судне (EST), в отношении которого никаких соответствующих основных данных плана полета ранее получено не было	РДЦ (РДП)	1) ГЦ ПВД; 2) ГЦ УВД по государственным ВС; 3) брифинг; 4) МДП (ЦПИ) по маршруту полета	1) ГЦ ПВД; 2) ГЦ УВД по государственным ВС; 3) брифинг; 4) МДП (ЦПИ) по маршруту полета в РК; 5) органу ППВД иностранного государства
3.4.	ЦПЛ - текущий план полета (Current flight plan - CPL). План полета, включая возможные изменения (уход ВС на запасной аэродром в РОВД), обусловленные последующими диспетчерскими разрешениями. Сообщение передается заблаговременно до расчетного времени пролета этим воздушным судном точки передачи управления, в которой управление его движением переходит к другому органу ОВД, или если соответствующий полномочный орган ОВД не предписывает иной период времени	ФФ	не позднее 3 минут после начала маневра	РДЦ (РДП)	1) ГЦ ПВД; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 3)органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) брифинг; 5) ГЦ УВД по государственным ВС.	1) ГЦ ПВД; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета в РК; 3) органу войск ПВО при полетах в контролируемом воздушном пространстве в РК; 4) брифинг; 5) ГЦ УВД по государственным ВС; 6) органу ОВД сопредельного государства
3.5.	АЛР - аварийное оповещение (Alerting - ALR). Сообщение, касающееся аварийного оповещения, передается в том случае, когда орган ОВД считает, что воздушное судно находится в аварийном положении. Указывается в одной из трех стадий:	СС	немедленно по получении сведений, установлении факта	РДЦ (РДП)
	Стадия бедствия - DETRESFA	СС			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) ГЦ ПВД	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) ГЦ ПВД
	Стадия тревоги - ALERFA	СС			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) ГЦ ПВД	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) ГЦ ПВД
	Стадия неопределенности - INCERFA	СС			1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) ГЦ ПВД	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО (только авиационное происшествие в контролируемом воздушном пространстве); 4) ГЦ УВД по государственным ВС; 5) ГЦ ПВД
3.6.	АНВ - ANV- акт незаконного вмешательства в деятельность гражданской авиации	СС	немедленно по получении сведений, установлении факта	РДЦ (РДП)	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) РЦ УВД; 5) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 6) МДП (ЦПИ) по маршруту полета; 7) брифинг аэродрома посадки; 8) ГЦ ПВД	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) РЦ УВД; 5) Органу ОВД сопредельного государства по маршруту полета; 6) МДП (ЦПИ) по маршруту полета в РК; 7) брифинг аэродрома посадки; 8) ГЦ ПВД
3.7.	АНП - ANP - нарушение порядка использования воздушного пространства	СС	немедленно по установлении факта	РДЦ (РДП)	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) Органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) РЦ УВД; 5) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 6) МДП (ЦПИ) по маршруту полета; 7) ГЦ ПВД	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) Органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 4) РЦ УВД; 5) РДЦ (РДП) по маршруту полета в РК; 6) МДП (ЦПИ) по маршруту полета в РК; 7) ГЦ ПВД
3.8.	РЦФ - отказ радиосвязи (Radio communication failure - RCF). Сообщение передается в том случае, когда органу ОВД становится известно о том, что на воздушном судне, выполняющем полет в его районе ответственности, имеет место отказ связи	СС	немедленно по получении сообщения	РДЦ (РДП)	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) РДЦ (РДП) по маршруту полета и запасным аэродромам; 4) МДП (ЦПИ) по маршруту; 5) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета и запасным аэродромам; 6) РЦ УВД; 7) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 8) ГЦ ПВД	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) РДЦ (РДП) по маршруту полета и запасным аэродромам в РК; 4) МДП (ЦПИ) по маршруту в РК; 5) брифинг аэродромов посадок по маршруту полета и запасным аэродромам в РК; 6) РЦ УВД; 7) органу войск ПВО в контролируемом воздушном пространстве; 8) ГЦ ПВД
3.9.	ФЛИ - пролет Государственной границы, границы РОВД и ПОД при выполнении литера "А"	ФФ	не позднее 3 мин после пролета ПОД	РДЦ (РДП или орган ОВД, в зоне ответственности которого находится Государственная граница)	1) ГЦ ПВД; 2) РЦ УВД	1) ГЦ ПВД; 2) органу войск ПВО (пролет Государственной границы); 3) ГЦ УВД
3.10.	РЖМ-КО - кратковременные ограничения на использование воздушного пространства	ГГ	немедленно по получении от органа УВД	РДЦ (РДП)	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг; 3) РДЦ (РДП); 4) МДП	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг в РК; 3) РДЦ (РДП) в РК; 4) МДП в РК
3.11.	РЖИ-КО - отмена кратковременных ограничений на использование воздушного пространства	ГГ	немедленно по получении от органа УВД	РДЦ (РДП)	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг; 3) РДЦ (РДП); 4) МДП	1) ГЦ ПВД; 2) брифинг в РК; 3) РДЦ (РДП) в РК; 4) МДП в РК
4.	Сообщения ГЦ ПВД
4.1.	ПЛН - выписки планов использования воздушного пространства на предстоящие и текущие сутки	ГГ	на предстоящие сутки - не позднее 21.00 местного времени. На текущие сутки – немедленно при изменении текущего плана	ГЦ ПВД	1) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 2) брифинг аэродромов вылета и посадок; 3) органу войск ПВО; 4) МДП по маршруту полета; 5) ГЦ УВД	1) РДЦ (РДП) по маршруту полета в РК; 2) брифинг аэродромов вылета и посадок в РК; 3) органу войск ПВО; 4) МДП по маршруту полетов в РК; 5) ГЦ УВД
4.2.	ППН – REJ – представленный план полета не вносится в план использования воздушного пространства	ГГ	не позднее 30 минут после получения плана полета	ГЦ ПВД	1) Уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 2) брифинг аэродрома вылета, подавшего план полета; 3) ГЦ УВД; 4) эксплуатанту ВС	1) Уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 2) брифинг аэродрома вылета, подавшего план полета; 3) ГЦ УВД; 4) эксплуатанту ВС
4.3.	УЛС - выполнение литерных рейсов	ГГ	накануне дня полета - при получении указания уполномоченного органа в сфере гражданской авиации, поступившего за сутки до выполнения полета; Немедленно - по получении указания уполномоченного органа в сфере гражданской авиации в день вылета	ГЦ ПВД	1) Эксплуатанту ВС РК; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета; 3) МДП (ЦПИ) по маршруту полета; 4) ГЦ УВД; 5) брифинг аэродромов вылета и посадок по маршруту полета и запасным; 6) ДСА аэропортов вылета и посадок	1) Эксплуатанту ВС РК; 2) РДЦ (РДП) по маршруту полета в РК; 3) МДП (ЦПИ) по маршруту полета в РК; 4) ГЦ УВД; 5) брифинг аэродромов вылета и посадок по маршруту полета и запасным в РК; 6) ДСА аэропортов вылета и посадок в РК
4.4.	РЖМ-ВР - временный режим использования воздушного пространства	ДД	немедленно после получения информации об установлении от ГЦ УВД	ГЦ ПВД	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис; 3) брифинг; 4) МДП (ЦПИ)	1) РДЦ (РДП) в РК; 2) NOTAM-офис; 3) брифинг в РК; 4) МДП (ЦПИ) в РК
4.5.	РЖИ-ВР - отмена временного режима использования воздушного пространства	ДД	немедленно после получения информации об отмене от ГЦ УВД	ГЦ ПВД	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис; 3) брифинг; 4) МДП (ЦПИ)	1) РДЦ (РДП) в РК; 2) NOTAM-офис; 3) брифинг в РК; 4) МДП (ЦПИ) в РК
5.	Сообщения ГЦ УВД
5.1.	РЖМ-ВР - временный режим использования воздушного пространства	ДД	немедленно по установлении режима	ГЦ УВД	1) ГЦ ПВД	1)ГЦ ПВД
5.2.	РЖИ-ВР - отмена временного режима использования воздушного пространства	ДД	немедленно по снятии режима	ГЦ УВД	1) ГЦ ПВД	1) ГЦ ПВД
5.3.	ППН - неутверждение плана полета (FPL).	ГГ	не позднее 30 минут после получения плана полета	ГЦ УВД	1) Органу УВД; 2) КВС (командиры авиационных воинских частей)	1) Органу УВД; 2)КВС (командиры авиационных воинских частей)
6.	Сообщения центров УВД
6.1.	РЖМ - кратковременное ограничение на использование воздушного пространства: при полетах в операционном воздушном движении в контролируемом воздушном пространстве при наличии ОГ УВД;	ГГ	немедленно по установлении кратковременного ограничения	центр УВД	1) РДЦ (РДП).	1)РДЦ (РДП).
	при полетах в операционном воздушном движении в контролируемом воздушном пространстве при отсутствии ОГ УВД, либо в неконтролируемом воздушном пространстве;		немедленно по установлении кратковременного ограничения		1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис.	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис.
	для обеспечения деятельности, представляющей угрозу безопасности полетов и имеющей статус внезапной (непредвиденной);		немедленно по установлении кратковременного ограничения;		1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис
	при проведении учений, всех видов стрельб, пусков ракет и взрывных работ (в пределах установленного полигона (зоны ограничения полетов);		не позднее чем за 12 часов до начала такой деятельности (если менее 12 часов, то по согласованию с органом ОВД);		1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис
	при полетах в специальных районах планеров (дельтапланов и парапланов);		не позднее чем за 12 часов до начала такой деятельности;		1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис
	в иных случаях, установленных настоящими Правилами		немедленно по установлении кратковременного ограничения		1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис
6.2.	РЖИ - отмена кратковременного ограничения на использование воздушного пространства	ДД	немедленно при отмене кратковременного ограничения	центр УВД	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис	1) РДЦ (РДП); 2) NOTAM-офис
7.	Заявки пользователей воздушного пространства (эксплуатантов) на использование воздушного пространства
7.1.	Заявки на использование воздушного пространства неуправляемыми аэростатами, при запусках шаров-зондов	ДД	не менее чем за 24 часа до начала полета	пользователь ВП	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД
7.2.	Заявки на использование воздушного пространства при проведении стрельб воинскими частями, пусков ракет, взрывных работ (в пределах установленного полигона)	ДД	не менее чем за 24 часа до начала деятельности	пользователь ВП	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД
7.3.	Заявки на использование воздушного пространства при проведении взрывных работ (гражданские физические и юридические лица)	ДД	не менее чем за 9 суток до начала деятельности, за исключением случаев, когда заявка требует уточнений	пользователь ВП	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД
7.4.	Заявки на использование воздушного пространства при проведении пусков ракет (в пределах заявленного объема воздушного пространства, выходящего за пределы полигона)	ДД	не менее чем за 9 суток до начала деятельности, за исключением случаев, когда заявка требует уточнений	пользователь ВП	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД
7.5.	Заявки на использование воздушного пространства при полетах в специальных районах планеров (дельтапланов и парапланов)	ДД	не менее чем за 24 часа до начала деятельности	пользователь ВП	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД	1) ГЦ УВД; 2) центру УВД
7.6.	Заявки на использование воздушного пространства беспилотными авиационными системами	ДД	не менее чем за 24 часа до начала деятельности	эксплуатант	ГЦ УВД или ближайший центр УВД	ГЦ УВД или ближайший центр УВД
8.	Сообщения диспетчерских служб аэропортов (ДСА)
8.1.	АЛР - аварийное оповещение (Alerting - ALR - первичное сообщение о повреждении ВС, чрезвычайных происшествиях на земле, а также любой информации о безопасности ВС экипажу и пассажирам)	СС	немедленно по получении сведений, установлении факта	ДСА	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) ГЦ УВД по государственным ВС	1) КЦПС; 2) уполномоченному органу (организации) в сфере гражданской авиации; 3) ГЦ УВД по государственным ВС

Примечание: местоположение полномочных органов Республики Казахстан, график работы и контактные данные публикуются в сборнике аэронавигационной информации Республики Казахстан.

Расшифровка аббревиатур:

РДЦ – районный диспетчерский центр;

РДП – районный диспетчерский пункт;

ДСА – диспетчерская служба аэропорта

ДПРА – диспетчерский пункт района аэродрома;

АДЦ – аэродромный диспетчерский центр;

ГЦ ПВД – главный центр планирования воздушного движения

РЦ УВД – районный центр управления воздушным движением;

ГЦ УВД – главный центр управления воздушным движением;

ОГ УВД - объединенная группа управления воздушным движением;

РОВД – район обслуживания воздушного движения (ACC – Air Control Centre);

ПОД – пункт обязательных донесений;

ЦПИ – центр полетной информации;

КЦПС – координационный центр поиска и спасания.

____________________________________________

Приложение 3-1
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Сноска. Правила дополнены приложением 3-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Порядок установления границ зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов в пределах административных границ городов республиканского и областного значения

1. Данный порядок распространяется на следующие государственные органы и подведомственные организации:

1) уполномоченный орган в сфере государственной авиации в части установления зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов;

2) местные исполнительные органы городов республиканского и областного значения в части представления информации об административных границах городов;

3) поставщика аэронавигационного обслуживания, являющегося государственным предприятием, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации (далее – поставщик АНО), в части публикации в сборнике аэронавигационной информации Республики Казахстан информации о зонах воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов и нанесения границ данных зон на аэронавигационные карты.

2. При первоначальном установлении зон воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов местные исполнительные органы городов республиканского и областного значения на основании запроса от ГЦ УВД уполномоченного органа в сфере государственной авиации представляют информацию об административных границах в указанном формате и соответствующую карту с нанесенными административными границами.

3. При изменении административных границ городов республиканского и областного значения местные исполнительные органы представляют в установленном формате информацию об изменениях в течение 10 рабочих дней после вступления в силу вышеуказанных изменений и соответствующую карту с нанесенными измененными границами.

4. Полученная информация проверяется ГЦ УВД уполномоченного органа в сфере государственной авиации совместно с представителями поставщика АНО на предмет достаточности и целостности. При выявлении информации, не соответствующей установленным критериям, местному исполнительному органу направляется запрос от ГЦ УВД уполномоченного органа в сфере государственной авиации на внесение изменений с указанием выявленных замечаний.

5. На основании анализа полученной информации и отсутствия замечаний ГЦ УВД уполномоченного органа в сфере государственной авиации устанавливаются специальные зоны для полетов беспилотных воздушных судов в пределах административных границ городов республиканского и областного значения.

6. Поставщик АНО на основании полученной информации от ГЦ УВД обрабатывает данные по зонам воздушного пространства для полетов беспилотных воздушных судов и публикует их в соответствующих разделах сборника аэронавигационной информации Республики Казахстан и на аэронавигационных картах в соответствии с установленными сроками AIRAC.

7. Формат представления информации местными органами исполнительной власти городов республиканского и областного значения:

1.	Наименование государственного органа	Указать наименование исполнительного органа городов республиканского или областного значения.
2.	Название населенного пункта	Указать наименование города республиканского или областного значения.
3.	Географические координаты административных границ*	Указать географические координаты в градусах, минутах и секундах с точностью до 100 метров в системе по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84).
4.	Масштаб карты	Указать масштаб приложенной карты с нанесенными административными границами
5.	Ф.И.О., должность	Ф.И.О. руководителя исполнительного органа, представившего информацию
6.	Подпись
7.	Дата

* Географические координаты могут представляться в электронном виде.

Приложение 3-2
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Порядок установления зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов в воздушном пространстве Республики Казахстан

Сноска. Правила дополнены приложением 3-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов устанавливаются главным центром управления воздушным движением (далее – ГЦ УВД) уполномоченного органа в сфере государственной авиации в соответствии с порядком, установленным настоящим приложением.

2. Постоянно действующие зоны ограничения полетов БВС

2.1. Основанием для установления постоянно действующей зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов (далее – БВС) является решение специально созданной межведомственной Комиссии по рассмотрению заявок и установлению зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов (далее – Комиссия), возглавляемой уполномоченным органом в сфере государственной авиации. Задача Комиссии состоит в рассмотрении представленных государственными органами запросов на установление зон ограничений для полетов беспилотных воздушных судов и включении в реестр постоянно действующих зон ограничения полетов БВС. Данный реестр публикуется на интернет-ресурсе поставщика аэронавигационного обслуживания, являющегося государственным предприятием, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации (далее – поставщик АНО), и интернет-ресурсе уполномоченной организации в сфере гражданской авиации.

2.2. В состав Комиссии входят представители следующих государственных органов и подведомственных организаций:

ГЦ УВД уполномоченного органа в сфере государственной авиации;

уполномоченного органа в сфере гражданской авиации;

уполномоченной организации в сфере гражданской авиации;

Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

Службы государственной охраны Республики Казахстан;

Министерства внутренних дел Республики Казахстан;

поставщика аэронавигационного обслуживания, являющегося государственным предприятием, подведомственным уполномоченному органу в сфере гражданской авиации.

2.3. Деятельность Комиссии осуществляется на основании Положения о Комиссии, утверждаемого уполномоченным органом в сфере государственной авиации и согласованного с государственными органами и подведомственными организациями, указанными в пункте 2.2 настоящего приложения.

2.4. Комиссия рассматривает следующие случаи установления зон ограничения полетов БВС:

1) постоянно действующие зоны ограничения полетов БВС, устанавливаемые над объектами, подлежащими государственной охране, указанными в Правилах определения объектов, подлежащих государственной охране, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 октября 2011 года № 1151;

2) постоянно действующие зоны ограничения полетов БВС над объектами Министерства обороны Республики Казахстан, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, Службы государственной охраны Республики Казахстан и уголовно-исполнительной системы Министерства внутренних дел Республики Казахстан;

3) постоянно действующие зоны ограничения полетов БВС в окрестностях контролируемых аэродромов государственной или гражданской авиации, а также аэродромов совместного базирования.

2.5. Запрос на установление постоянно действующей зоны ограничения полетов БВС, устанавливаемой над объектом, подлежащим государственной охране, указанным в Правилах определения объектов, подлежащих государственной охране, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 октября 2011 года № 1151, подается государственным органом, осуществляющим охрану объекта, по форме, указанной в пункте 3 настоящего приложения.

2.6. Запрос на установление постоянно действующей зоны ограничения полетов БВС над объектами Министерства обороны Республики Казахстан, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, Службы государственной охраны Республики Казахстан и уголовно-исполнительной системы Министерства внутренних дел Республики Казахстан подается соответствующим государственным органом по форме, указанной в пункте 3 настоящего приложения.

2.7. Запрос на установление постоянно действующей зоны ограничения полетов БВС в окрестностях контролируемого аэродрома государственной или гражданской авиации, а также аэродрома совместного базирования подается органом, осуществляющим ОВД/УВД на данном аэродроме, после согласования с эксплуатантом аэродрома по форме, указанной в пункте 4 настоящего приложения.

2.8. Для обеспечения всеобъемлющего и скоординированного подхода запросы на установление постоянно действующих зон ограничения полетов БВС подаются до 31 мая отчетного года.

2.9. Запрос рассматривается Комиссией в течение 30 рабочих дней (с 1 июня отчетного года). По результатам рассмотрения Комиссией может быть запрошена дополнительная и уточняющая информация.

2.10. При непредоставлении запрашиваемой информации Комиссия имеет право мотивировано отказать в установлении зоны ограничения полетов БВС.

2.11. Если объекты, над которыми устанавливаются зоны ограничения полетов БВС, расположены в непосредственной близости друг от друга, то в таком случае может устанавливаться одна зона ограничения полетов БВС, охватывающая соответствующие объекты.

2.12. Зона ограничения полетов БВС может устанавливаться в виде круга с определҰнным радиусом от центра объекта или многоугольника с известными координатами углов.

2.13. При установлении границ зоны ограничения полетов БВС учитываются воздушное пространство над защищенной зоной объекта и буферная зона. В рамках настоящих Правил под защищенной зоной понимается площадка объекта, на которой расположены здания, помещения с системами, оборудованием, устройствами и материалами, которые в отдельности или в совокупности могут являться объектом несанкционированного действия, окруженная физическими барьерами, постоянно находящимися под охраной и наблюдением, доступ в которую ограничивается и контролируется. Буферная зона представляет собой зону воздушного пространства, расположенную за пределами защищенной зоны на расстоянии не более 300 метров от внешних границ защищенной зоны. В некоторых случаях буферная зона может не устанавливаться.

2.14. После рассмотрения Комиссия утверждает реестр постоянно действующих зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов в формате, представленном в пункте 5 настоящего приложения, и направляет в адрес ГЦ УВД для установления данных зон, а также в адрес поставщика АНО и уполномоченной организации в сфере гражданской авиации для дальнейшего опубликования на интернет-ресурсах указанных организаций.

3. Форма запроса на установление постоянно действующей зоны ограничения полетов БВС, устанавливаемой над объектом, подлежащим государственной охране, указанным в Правилах определения объектов, подлежащих государственной охране, утвержденных постановлением Правительства Республики Казахстан от 7 октября 2011 года № 1151, или над объектами Министерства обороны Республики Казахстан, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, Службы государственной охраны Республики Казахстан и уголовно-исполнительной системы Министерства внутренних дел Республики Казахстан:

1.	Инициатор запроса	Указать государственный орган, осуществляющий охрану объекта, подлежащего государственной охране и в интересах которого устанавливается зона ограничения полетов БВС; указать структурное подразделение Министерства внутренних дел Республики Казахстан, являющееся ответственным за охраняемый объект уголовно-исполнительной системы и в интересах которого устанавливается зона ограничения полетов БВС; указать структурное подразделение Министерства обороны Республики Казахстан, Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, Службы государственной охраны Республики Казахстан, в интересах которого устанавливается зона ограничения полетов БВС.
2.	Наименование объекта	Указать наименование объекта.
3.	Географические координаты объекта	Указать географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84)
4.	Географические координаты защищенной зоны	Географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84) для центра объекта при установлении зоны ограничения в форме круга; географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84) углов многоугольника при установлении зоны ограничения в форме многоугольника.
5.	Буферная зона	Да/Нет Если "да", то указывается размер буферной зоны в метрах, но не более 300 метров.
6.	Вертикальные границы зоны	Указать планируемые вертикальные границы. При планируемом установлении вертикальных границ выше 200 метров от земной поверхности представить обоснование.
7.	Контактные данные	Указать контактные данные государственного органа, в интересах которого была установлена зона ограничения полетов БВС (телефонный номер и адрес электронной почты). Используется для обращения юридических и физических лиц эксплуатантов беспилотных авиационных систем и получения разрешения при необходимости использования зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов.
8.	Ф.И.О., должность	Ф.И.О. руководителя структурного подразделения государственного органа
9.	Подпись
10.	Дата

4. Форма запроса на установление постоянно действующей зоны ограничения полетов БВС в окрестностях контролируемого аэродрома государственной или гражданской авиации, а также аэродрома совместного базирования:

1.	Инициатор запроса	Указать орган обслуживания воздушного движения для аэродрома гражданской авиации или аэродрома совместного базирования по принадлежности к гражданской авиации, который является заявителем и обеспечивает диспетчерское обслуживание воздушного движения. Указать орган управления воздушным движением (в/ч) для аэродрома государственной авиации или аэродрома совместного базирования по принадлежности к государственной авиации, который является заявителем.
2.	Наименование аэродрома	Указать наименование аэродрома.
3.	Географические координаты объекта	Указать географические координаты КТА в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84)
4.	Географические координаты границ зоны*	Географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84) углов многоугольника.
5.	Вертикальные границы зоны*	Указать планируемые вертикальные границы.
6.	Контактные данные	Указать контактные данные органа ОВД/УВД, в интересах которого была установлена зона ограничения полетов БВС (телефонный номер и адрес электронной почты). Используется для обращения юридических и физических лиц эксплуатантов беспилотных авиационных систем и получения разрешения при необходимости использования зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов.
8.	Ф.И.О., должность	Ф.И.О. руководителя организации или командира воинской части, представившей запрос.
9.	Подпись
10.	Ф.И.О., должность	Ф.И.О. руководителя организации эксплуатанта аэродрома
11.	Подпись
12.	Дата

*Примечание: При установлении зон ограничения полетов БВС в окрестностях контролируемых аэродромов защите от проникновения БВС подлежат 8 км конечного участка захода на посадку для всех действующих ВПП от земной поверхности до высоты входа в глиссаду, а также воздушное пространство радиусом 4 км от КТА от земной поверхности до высоты входа в глиссаду. Ширина зоны ограничения полетов БВС устанавливается по 2 км в обе стороны вдоль продолжения осевой линии ВПП.

5. Форма реестра постоянно действующих зон ограничения полетов беспилотных воздушных судов:

№ п/п	Обозначение зоны ограничения полетов БВС	Горизонтальные границы	Вертикальные границы	Орган, в интересах которого установлена зона ограничения полетов БВС	Контактные данные
1.

6. Установление зон ограничения полетов БВС, ограниченных временным периодом

Зоны ограничения полетов БВС с ограниченным временным периодом устанавливаются ГЦ УВД на основании запроса со стороны государственных органов.

Зоны ограничения полетов БВС с ограниченным временным периодом могут устанавливаться не более чем на 2 (два) часа с возможностью однократного продления на срок не более 4 (четыре) часов.

1.	Наименование государственного органа	Указать государственный орган, являющийся заявителем
2.	Наименование объекта	Указать наименование объекта
3.	Географические координаты объекта	Географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84)
4.	Географические координаты планируемой зоны ограничения полетов БВС	Географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84) для центра объекта при установлении зоны ограничения в форме круга; географические координаты в градусах, минутах и секундах по всемирной геодезической системе координат 1984 (WGS-84) углов многоугольника при установлении зоны ограничения в форме многоугольника.
5.	Вертикальные границы зоны	Указать планируемые вертикальные границы.
6.	Время действия	Указать время действия по времени Астаны
7.	Полное или частичное ограничение полетов БВС	Указать критерии ограничения полетов БВС
8.	Обоснование	Представить детальное обоснование необходимости установления зоны ограничения полетов БВС.
9.	Контактные данные	Указать контактные данные государственного органа, в интересах которого была установлена зона ограничения полетов БВС (телефонный номер и адрес электронной почты). Используется для обращения юридических и физических лиц эксплуатантов беспилотных авиационных систем и получения разрешения при необходимости использования зоны ограничения полетов беспилотных воздушных судов.
10.	Ф.И.О., должность	Ф.И.О. руководителя структурного подразделения государственного органа
11.	Подпись
12.	Дата

Приложение 4
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Наименование целей и литеров полетов и их условные
обозначения

Сноска. Приложение 4 в редакции постановления Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

полеты по оказанию гуманитарной помощи	HUM
полеты для оказания медицинской помощи населению по заявкам органов здравоохранения	HOSP
полеты для аварийной эвакуации людей, жизнь которых по медицинским показаниям находится под угрозой	МEDEVAC
поисково-спасательные полеты	SAR
полеты со статусом "глава государства"	HEAD
специально заявленные государственными органами полеты без статуса "глава государства"	STATE
секретные в целях безопасности полеты, передаваемые в планах полета для органов овд (увд)	PROTECTED
воздушное судно, выполняющее полет в специально выделенном воздушном пространстве	ALTRV
полет воздушного судна, освобожденного от применяемых мер atfm	ATFMX
полеты по тушению пожаров	FFR
облет радиотехнических средств и светосигнального оборудования	FLTCK
полет воздушного судна, осуществляющего перевозку опасных грузов	HAZMAT
полет в зоне ответственности военных органов УВД	MARSA
полет в воздушном пространстве rvsm воздушного судна, не оборудованного для полетов с rvsm	NONRVSM
испытательный полет	01
облет авиационной техники	02
авиационные работы	03
тренировочный полет	04
литер "А"	А
литер "ОК"	ОК
литер "ПК"	ПК

Примечание. Условные обозначения 01, 02, 03, 04, А, ОК, ПК применяются только при полетах в пределах Республики Казахстан.

Приложение 5
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Навигационные спецификации и их условные
обозначения в плане полета

Сноска. Правила дополнены приложением 5 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования).

наименование спецификации	Условное обозначение в плане полета
Спецификации RNAV
RNAV 10 (RNP 10)	A1
RNAV 5, все разрешенные датчики	B1
RNAV 5, GNSS	B2
RNAV 5, DME/DME	B3
RNAV 5, VOR/DME	B4
RNAV 5, INS или IRS	B5
RNAV 5, LORAN C	B6
RNAV 2, все разрешенные датчики	C1
RNAV 2, GNSS	C2
RNAV 2, DME/DME	C3
RNAV 2, DME/DME/IRU	C4
RNAV 1, все разрешенные датчики	D1
RNAV 1, GNSS	D2
RNAV 1, DME/DME	D3
RNAV 1, DME/DME/IRU	D4
Спецификации RNP
RNP 4	L1
Базовые RNP 1, все разрешенные датчики	O1
Базовые RNP 1, GNSS	О2
Базовые RNP 1, DME/DME	O3
Базовые RNP 1, DME/DME/IRU	O4
RNP APCH	S1
RNP APCH C BARO-VNAV	S2
RNP AR APCH c RF	T1
RNP AR APCH без RF	T2

Приложение 6
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Образец бланка плана полета (FPL)*

Сноска. Правила дополнены приложением 6 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

* Примечание:

1. Заполнение бланка плана полета

Образец бланка плана полета приведен в приложении 6 и состоит из специально выделенных пронумерованных полей.

Общие требования к заполнению бланка полета:

1) строго придерживаться предписанных форматов и метода обозначения данных;

2) вносить данные в первое предусмотренное пространство. При наличии дополнительного пространства оставить незаполненные места бланка чистыми;

3) время указывать четырьмя цифрами по UTC (всемирное координированное время);

4) расчетное истекшее время вносить в виде четырех цифр (часы и минуты);

5) адресная часть полей 1-2 заполняется службами ОВД.

При выполнении взлетов и посадок с посадочных площадок, расположенных в близлежащих окрестностях аэродрома, в плане полета указывается условное обозначение такого аэродрома.

2. Внесение данных ОВД

Заполнить поля 7-19 в соответствии с приводимыми ниже требованиями:

Поле 7. Опознавательный индекс воздушного судна (максимум 7 знаков)

Внести один из следующих опознавательных индексов воздушного судна, состоящий не более чем из 7 буквенно-цифровых знаков и не содержащий дефисов или символов:

1) код ИКАО эксплуатантов ВС, за которым следует опознавательный индекс (при использовании указанного сочетания в качестве радиотелефонного позывного для связи с органом ОВД);

2) национальный знак и регистрационный номер воздушного судна (при использовании указанного сочетания в качестве радиотелефонного позывного для связи с органом ОВД или если воздушное судно не оборудовано средствами радиосвязи).

Поле 8. Правила и тип полета (1 или 2 знака)

Правила полета

Внести одну из следующих букв для обозначения категории применяемых правил полета:

I – если планируется, что весь полет будет выполняться по ППП;

V – если планируется, что весь полет будет выполняться по ПВП;

Y – если полет вначале будет выполняться по ППП, а затем один или несколько раз будут изменены правила полета;

Z – если полет вначале будет выполняться по ПВП, а затем один или несколько раз будут изменены правила полета.

В поле 15 указать пункт или пункты, где планируется изменить правила полета.

Тип полета

Внести одну из следующих букв для обозначения типа полета:

S – для регулярного воздушного сообщения;

N – для нерегулярных воздушных перевозок;

G – для авиации общего назначения;

M – для полетов военных самолетов;

X – для любых других категорий, не указанных выше.

В поле 18 после индекса STS указать статус полета, требующий особого внимания со стороны органа ОВД, и причину после индекса RMK.

Поле 9. Количество и тип воздушных судов, и категория турбулентности следа

Количество воздушных судов (1 или 2 знака)

Внести количество воздушных судов, если их больше одного.

Тип воздушного судна (2–4 знака)

Внести соответствующее условное обозначение, указанное в Doc 8643 ИКАО "Условные обозначения типов воздушных судов", или, если такое условное обозначение не определено, или при полетах строем более одного типа воздушного судна, вставить ZZZZ и в поле 18 указать (количество и) тип(ы) воздушного(ых) судна (судов) после группы знаков TYP.

Категория турбулентности следа (1 знак)

Внести после длительной косой черты одну из следующих букв для указания категории турбулентности следа воздушного судна:

J – сверхтяжелое, для указания типа воздушного судна, определенного в качестве такового в документе Doc 8643 "Условные обозначения типов воздушных судов";

Н – тяжелое, для указания типа воздушного судна с максимальной сертификационной взлетной массой 136000 кг или более, за исключением типов воздушных судов, перечисленных в документе Doc 8643 в категории Сверхтяжелые (J);

М – среднее, для указания типа воздушного судна с максимальной сертификационной взлетной массой менее 136000 кг, но более 7000 кг;

L – легкое, для указания типа воздушного судна с максимальной сертификационной взлетной массой 7000 кг или менее.

Поле 10. Оборудование и возможности воздушного судна и экипажа

Возможности включают в себя следующие элементы:

1) наличие соответствующего исправного оборудования на борту воздушного судна;

2) оборудование и возможности, соответствующие квалификации летного экипажа.

Средства радиосвязи, навигационные средства, средства захода на посадку и возможности

Внести одну из следующих букв:

N – при отсутствии бортовых средств связи, навигационных средств и средств захода на посадку для полета по маршруту, либо если это оборудование не работает;

S – если имеются стандартные бортовые средства связи, навигационные средства или средства захода на посадку для полетов по маршруту и они находятся в исправном состоянии. К стандартному оборудованию относятся ОВЧ-радиотелефон, VOR и ILS и (или) вставить одну или несколько следующих букв для обозначения имеющихся и исправных средств связи, навигационных средств, средств захода на посадку и возможностей:

A – система посадки на основе GBAS;

B – LPV (APV c SBAS);

C – LORAN C;

D – DME;

E1 – FMC WPR ACARS;

Е2 – D-FIS ACARS;

Е3 – PDC ACARS;

F – ADF;

G – GNSS (дополнительно в поле 18 после индекса NAV/ указать типы внешнего функционального дополнения GNSS);

H – ВЧ-радиотелефон;

I – Инерциальная навигация;

J1 – VDL режима 2 для CPDLC на основе ATN (см. примечание 3);

J2 – HFDL для CPDLC на основе FANS 1/А;

J3 – VDL режима А для CPDLC на основе FANS 1/А;

J4 – VDL режима 2 для CPDLC на основе FANS 1/А;

J5 – SATCOM (INMARSAT) для CPDLC на основе FANS 1/А;

J6 – SATCOM (MТSAT) для CPDLC на основе FANS 1/А;

J7 – SATCOM (Iridium) для CPDLC на основе FANS 1/А;

K – MLS;

L – ILS;

M1 – радиотелефонная (RTF) SATCOM для УВД (INMARSAT);

М2 – радиотелефонная связь (RTF) для УВД (МТSАТ);

М3 – радиотелефонная связь (RTF) для УВД (Iridium);

O – VOR;

Р1-Р9 – зарезервированы для RСР;

R – утверждено для PBN (дополнительно в поле 18 после группы знаков PBN/ указываются условные обозначения навигационных спецификаций в соответствии с приложением 5 к настоящим Правилам);

T – TACAN;

U – УВЧ-радиотелефон;

V – ОВЧ-радиотелефон;

W – утверждено для RVSM.

X – утверждено для MNPS;

Y – ОВЧ-радиотелефон с возможностью разноса каналов 8,33 кГц;

Z – Прочее бортовое оборудование или прочие возможности (дополнительно в поле 18 указать прочее применяемое бортовое оборудование после соответствующей группы знаков СОМ/, NAV/ и/или DAT).

Информация о навигационных характеристиках предоставляется органу ОВД для целей выдачи разрешения и задания маршрута.

Оборудование наблюдения и его возможности

Внести букву N при отсутствии или неисправности бортового оборудования наблюдения для данного маршрута полета или вставить один или несколько из следующих идентификаторов, состоящих не более чем из 20 знаков, для обозначения исправного бортового оборудования и/или возможностей наблюдения.

ВОРЛ режимов А и С:

A – приемоответчик – режим А (4 цифры – 4096 кодов);

С – приемоответчик – режим А (4 цифры – 4096 кодов) и режим С;

ВОРЛ режима S:

Е-приемоответчик – режим S с возможностью передачи опознавательного индекса воздушного судна, данных о барометрической высоте и удлиненного самогенерируемого сигнала (ADS-B);

Н – приемоответчик – режим S с возможностью передачи опознавательного индекса воздушного судна, данных о барометрической высоте и возможностью усовершенствованного наблюдения;

I – приемоответчик – режим S с возможностью передачи опознавательного индекса воздушного судна, но без передачи данных о барометрической высоте;

L – приемоответчик – режим S с возможностью передачи опознавательного индекса воздушного судна, данных о барометрической высоте, удлиненного самогенерируемого сигнала (ADS-B) и возможностью усовершенствованного наблюдения;

P – приемоответчик – режим S с возможностью передачи данных о барометрической высоте, но без передачи опознавательного индекса воздушного судна;

S – приемоответчик – режим S с возможностью передачи опознавательного индекса воздушного судна и данных о барометрической высоте;

Х – приемоответчик – режим S, без возможности передачи опознавательного индекса воздушного судна и данных о барометрической высоте.

Радиовещательное автоматическое зависимое наблюдение (ADS-B):

В1 – ADS-B с возможностью ADS-B "out" на выделенной частоте 1090 МГц;

В2 – ADS-B с возможностями ADS-B "out" и "in" на выделенной частоте 1090 МГц;

U1 – возможности ADS-B "out" при использовании UAT;

U2 – возможности ADS-B "out" и "in" при использовании UAT;

V1 – возможности ADS-B "out" при использовании VDL режима 4;

V2 – возможности ADS-B "out" и "in" при использовании VDL режима 4.

Контрактное автоматическое зависимое наблюдение (ADS-С):

D1 – ADS-С с возможностями FANS 1/А;

G1 – ADS-С с возможностями ATN.

Не указанные выше буквенно-цифровые знаки зарезервированы.

Дополнительные виды применения наблюдения следует указывать в поле 18 после группы знаков SUR/.

Поле 13. Аэродром и время вылета (8 знаков)

Внести четырехбуквенный индекс ИКАО для местоположения аэродрома вылета, указанный в документе "Указатели (индексы) местоположения" (Doc 7910).

Если индекс местоположения не присвоен, внести ZZZZ и в поле 18 указать название аэродрома или местоположение после предшествующей группы знаков DEP/, или первую точку на маршруте, или маркерный радиомаяк после предшествующей группы знаков DEP, если воздушное судно не взлетело с аэродрома.

При получении плана полета с борта воздушного судна во время полета внести AFIL и в поле 18 указать четырехбуквенный указатель ИКАО для местоположения органа ОВД, у которого можно получить данные о дополнительном плане полета, после предшествующей группы знаков DEP/.

Внести в план полета, представленный до вылета, расчетное время уборки колодок (EOBT) или в план полета, полученный с борта воздушного судна во время полета, фактическое или расчетное время пролета над первым пунктом на маршруте, к которому относится данный план полета.

Поле 15. Маршрут

Внести:

1) Крейсерская скорость (максимум 5 знаков)

Указать истинную воздушную скорость для первого или всего крейсерского участка полета, выраженную по выбору эксплуатанта:

в километрах в час – буквой К с последующими четырьмя цифрами;

в узлах – буквой N с последующими четырьмя цифрами;

через истинное число Маха, с точностью до сотых – буквой М с последующими тремя цифрами.

2) Крейсерский эшелон (максимум 5 знаков)

Указать запланированный крейсерский эшелон для первого или всего участка намеченного маршрута следующим образом:

эшелон полета, выраженный в виде буквы F, с последующими тремя цифрами;

эшелон полета в десятках метров, выраженный с помощью буквы S с последующими четырьмя цифрами;

абсолютная высота в сотнях футов, выраженная с помощью буквы А с последующими тремя цифрами;

абсолютная высота в десятках метров, выраженная с помощью буквы М с последующими четырьмя цифрами;

для неконтролируемых полетов по ПВП, буквы VFR.

3) Маршрут (включая изменения скорости, эшелона и/или правил полета)

Полеты по установленным маршрутам ОВД

Внести, если аэродром вылета расположен на маршруте ОВД или соединен с ним, индекс первого маршрута ОВД или, если аэродром вылета не расположен на маршруте ОВД или не соединен с ним, буквы DCT с последующим указанием пункта соединения первого маршрута ОВД, за которыми следует индекс маршрута ОВД. Затем указать каждый пункт, в котором запланировано начать изменение скорости и/или эшелона полета, или планируется изменение маршрута ОВД, и/или изменение правил полета.

Если запланирован переход с нижнего на верхний маршрут ОВД и маршруты расположены в одном и том же направлении, вносить данные о точке перехода не требуется.

Указать индекс следующего пункта маршрута ОВД (если планируется полет в районе аэродрома (пункта маршрута ОВД) – повторно указать наименование аэродрома (пункта маршрута ОВД), или буквы DCT, если полет до следующего пункта будет проходить за пределами установленного маршрута, за исключением, когда оба пункта определены географическими координатами.

Внести буквы DCT между последующими пунктами, если оба пункта не определены географическими координатами или пеленгом и расстоянием.

Полеты ниже нижнего эшелона и при выполнении авиационных работ

В поле 15 применяются следующие кодированные индексы:

При планировании полетов ниже нижнего эшелона или по авиационным работам заполнение полей ФПЛ производится в соответствии с требованиями добавления 2 ДОС 4444 ИКАО на русском языке с использованием алфавита кириллицы.

При заполнении раздела "Крейсерский эшелон" поля 15 бланка ФПЛ, когда полет предполагается выполнять в контролируемом ВП на истинной высоте, высота полета выражается буквой "И" с последующими тремя цифрами, соответствующими истинной высоте, в неконтролируемом ВП указать "ПВП".

При заполнении раздела "Маршрут" поля 15 бланка ФПЛ, необходимо указывать географическое название (наименование) точки маршрута, соответствующее названиям, используемым на картах визуальных полетов М 1:500 000, с последующим указанием ее географических координат с точностью до минут.

Если точка маршрута не имеет географического названия наименования, указываются ее географические координаты с точностью до десяти секунд.

При заполнении поля 18 для указания ЕЕТ, когда планируется выполнение полета по авиационным работам и рассчитать ЕТО на стадии планирования не представляется возможным, вместо нарастающего времени используется специальное обозначение "0000" (четыре нуля). Если полет проходит через несколько РПИ, точка входа в смежный РПИ указывается географическими координатами точки, в которой маршрут полета пересечет границу между РПИ.

При маршрутах полетов протяженностью по времени более одного часа указывать пункты (точки) по маршруту, удаленные друг от друга, как правило, не более чем на 30 минут полетного времени.

При посадках на промежуточных аэродромах (площадках), когда время прибытия не определено и обозначается как "0", в разделе "маршрут" поля 15 после косой вертикальной черты указывать ориентировочное время стоянки.

Маршрут ОВД (2–7 знаков)

Кодированный индекс, предписанный маршруту или участку маршрута, (при необходимости при полетах в районе аэродрома – кодированный индекс, предписанный стандартному маршруту вылета или прибытия).

Основная точка (2–11 знаков)

Кодированный индекс (2–5 знаков), присвоенный точке или, если кодированный индекс не присвоен, используется один из следующих путей:

1) Только градусы (7 знаков):

2 цифры, обозначающие широту в градусах с последующей буквой N (север) или S (юг), сопровождаемые тремя цифрами, указывающими долготу в градусах, за которыми следует буква Е (восток) или W (запад).

2) Градусы и минуты (11 знаков):

4 цифры, обозначающие широту в градусах, а также десятках и единицах минут с последующей буквой N (обозначающей северную широту) или S (южная широта), сопровождаемые 5 цифрами, указывающими долготу в градусах, а также десятках и единицах минут, за которыми следует буква Е (восточная долгота) или W (западная долгота).

3) Пеленг и расстояние от основной точки:

Обозначение основной точки, за которым следует пеленг от этой точки в виде трех цифр, указывающих градусы относительно магнитного меридиана, за которым следует расстояние от точки в виде трех цифр, указывающих морские мили.

Изменение скорости и эшелона (максимум 21 знак)

После указания пункта, в котором планируется начать изменение скорости (5 % истинной воздушной скорости или 0,01 числа Маха и более) или изменение эшелона, указать наклонную черту, крейсерскую скорость и крейсерский эшелон.

Изменение правил полета (максимум 3 знака)

После указания пункта, в котором планируется изменение правил полета, указать одно из следующих обозначений:

VFR – для перехода с ППП на ПВП;

IFR – для перехода с ПВП на ППП.

Набор высоты в крейсерском режиме (максимум 28 знаков)

Указать букву С последующей делительной косой чертой; пункт, в котором планируется начать набор высоты в крейсерском режиме, с последующей делительной косой чертой; скорость, которая должна выдерживаться во время набора высоты в крейсерском режиме, с последующими двумя эшелонами, определяющими атмосферный слой, занимаемый во время набора высоты в крейсерском режиме, или эшелон, выше которого планируется продолжать набор высоты в крейсерском режиме, сопровождаемой буквами PLUS, без интервала между ними.

Поле 16. Аэродром назначения и общее расчетное истекшее время, запасной(ые) аэродром(ы) пункта назначения.

Аэродром назначения и общее расчетное истекшее время (8 знаков).

Внести четырехбуквенный индекс ИКАО для местоположения аэродрома назначения, указанный в документе "Указатели (индексы) местоположения" документа ИКАО (Doc 7910) или, если индекс местоположения не присвоен, вставить ZZZZ и указать в поле 18 название или местоположение аэродрома с предшествующей группой знаков DEST/; без интервала указать общее расчетное истекшее время.

В отношении плана полета, полученного от воздушного судна в полете, общее расчетное истекшее время является расчетным временем от первого пункта маршрута, к которому относится данный план полета, до конечного пункта, указанного в плане полета.

Запасной(ые) аэродром(ы) пункта назначения

Внести четырехбуквенный(ые) индекс(ы) ИКАО местоположения не более чем двух запасных аэродромов пункта назначения, указанный(е) в документе "Указатели (индексы) местоположения" документ ИКАО (Doc 7910), разделив их интервалом, или если индекс местоположения не был предписан запасному (запасным) аэродрому(мам) пункта назначения, вставить обозначение ZZZZ и указать в поле 18 название и местоположение запасного(ных) аэродрома(ов) пункта назначения с предшествующей группой знаков ALTN/.

Поле 18. Прочая информация

Внести:

0 (ноль) при отсутствии прочей информации;

другую необходимую информацию в следующей последовательности (в виде соответствующего индекса) (если она применима):

STS/ – цели и условные обозначения (литеры) полетов, требующих особого отношения со стороны органов ОВД, которые указаны в приложении 4 к настоящим Правилам.

Прочая информация, требующая особого отношения со стороны органов ОВД, указывается после индекса STS/.

PBN/ – указание возможностей RNAV и/или RNP. Включает все указанные ниже дескрипторы, имеющие отношение к данному полету (не более 8 элементов или в сумме не более 16 знаков), указанных в приложении 5 к настоящим Правилам.

NАV/ – основные данные о навигационном оборудовании, кроме указанного в PBN/, касающиеся функционального дополнения GNSS.

СОМ/ – указать виды применения связи или возможности, не указанные в поле 10.

DAT/ – указать виды применения данных или возможности, не оговоренные в поле 10.

SUR/ – указать виды применения наблюдения или возможности, не оговоренные в поле 10.

DEP/ – название и местоположение аэродрома вылета, если в поле 13 внесено ZZZZ, либо органа ОВД, от которого могут быть получены данные о дополнительном плане полета, если в поле 13 внесено AFIL. Для аэродромов, не указанных в документах аэронавигационной информации, указать их местоположение 4 цифрами, обозначающими широту в градусах и десятках и единицах минут с последующей буквой N (север) или S (юг), сопровождаемые пятью цифрами, указывающими долготу в градусах и десятках и единицах минут, за которыми следует буква Е (восток) или W (запад).

DEST/ – название и местоположение аэродрома назначения, если в поле 16 вставлено ZZZZ. Для аэродромов, не перечисленных в соответствующем сборнике аэронавигационной информации, указать их местоположение.

DOF/ – дата вылета воздушного судна в формате из шести цифр (YYMMDD, где YY – год, ММ – месяц и DD – день).

REG/ – национальный и регистрационный знак воздушного судна, если они отличаются от опознавательного индекса воздушного судна в поле 7.

ЕЕТ/ – основные точки или индексы границ РПИ и нарастающее расчетное истекшее время с момента взлета до таких точек или границ РПИ.

SEL/ – код SELCAL для воздушных судов с соответствующим оборудованием.

TYP/ – тип(ы) воздушного(ых) судна(судов), перед которым при необходимости без интервала указывается количество воздушных судов, и через интервал – если в поле 9 внесено ZZZZ.

CODE/ – адрес воздушного судна (выраженный в форме буквенно-цифрового кода из 6 шестнадцатеричных чисел).

DLE/ – задержка или ожидание на маршруте; указать основную(ые) точку(и) на маршруте, где предполагается задержка с последующим указанием продолжительности задержки в часах и минутах, используя формат времени из четырех цифр (hhmm).

OPR/ – индекс ИКАО или название эксплуатанта, если они отличаются от опознавательного индекса воздушного судна в поле 7.

ORGN/ – восьмибуквенный адрес AFTN составителя или другая соответствующая контактная информация, если не представляется возможным сразу определить составителя плана полета.

PER/ – летно-технические данные воздушного судна, указываемые одной буквой, определенной в томе I "Правила производства полетов" документа "Правила аэронавигационного обслуживания. Производство полетов воздушных судов" (PANSOPS, Doc 8168), если это предписано соответствующим полномочным органом ОВД.

ALTN/ – название запасного(ых) аэродрома(ов) пункта назначения, если в поле 16 вставлено ZZZZ. Для аэродромов, не перечисленных в соответствующем сборнике аэронавигационной информации, указать местоположение.

RALT/ – четырехбуквенный(е) указатель(и) запасного(ых) аэдрома(ов) на маршруте, указанный(е) в документе "Указатели (индексы) местоположения" (Doc 7910), или название(я) запасного(ых) аэродрома(ов) на маршруте, если индекс не присвоен. Для аэродромов, не перечисленных в соответствующем сборнике аэронавигационной информации, указать их местоположение.

TALT/ – четырехбуквенный(е) индекс(ы) запасного аэродрома при взлете, определенный(е) в документе "Указатели (индексы) местоположения" (Doc 7910), или название запасного аэродрома при взлете, если индекс не присвоен. Для аэродромов, не перечисленных в соответствующем сборнике аэронавигационной информации.

RIF/ – сведения о маршруте, ведущем к пересмотренному (измененному) аэродрому назначения, после чего следует принятый в ИКАО четырехбуквенный индекс местоположения аэродрома. Для использования пересмотренного маршрута необходимо получить новое диспетчерское разрешение в полете.

RМК/ – любые другие замечания открытым текстом, которые необходимы для целей ОВД.

Использование в поле 18 других индексов не допускается.

Поле 19. Дополнительная информация

Запас топлива

После Е/ – внести группу из четырех цифр, обозначающую запас топлива по времени полета в часах и минутах.

Число лиц на борту

После Р/ – указать общее число лиц (пассажиров и экипажа) на борту. Вставить буквы TBN (подлежит извещению), если общее число лиц неизвестно ко времени представления плана полета.

Аварийно-спасательное оборудование

R/ – (радиооборудование). Вычеркнуть букву U, если отсутствует ОВЧ-связь на частоте 243,0 МГц. Вычеркнуть букву V, если отсутствует ОВЧ-связь на частоте 121,5 МГц. Вычеркнуть букву E, если отсутствует бортовой аварийный радиомаяк (ELТ).

S/ – (спасательное оборудование). Вычеркнуть все индексы, если на борту отсутствует спасательное оборудование. Вычеркнуть букву P, если на борту отсутствует полярное спасательное оборудование. Вычеркнуть букву D, если на борту отсутствует спасательное оборудование, предназначенное для пустынь. Вычеркнуть букву М, если на борту отсутствует морское спасательное оборудование. Вычеркнуть букву J, если на борту отсутствует спасательное оборудование, предназначенное для джунглей.

J/ – (спасательные жилеты). Вычеркнуть все индексы, если на борту отсутствуют спасательные жилеты. Вычеркнуть букву L, если спасательные жилеты не оснащены источником света. Вычеркнуть букву F, если спасательные жилеты не имеют флуоресцентного покрытия. Вычеркнуть букву U или букву V, как и в поле R/ выше для указания радиооснащенности спасательных жилетов, если они снабжены радиосредствами.

D/ – (лодки) (число). Вычеркнуть индексы D и C, если на борту отсутствуют спасательные лодки или указать число имеющихся на борту спасательных лодок;

(вместимость) – указать общую вместимость (число мест) всех находящихся на борту спасательных лодок;

(закрыть) – вычеркнуть индекс С, если лодки являются открытыми;

(цвет) – указать цвет лодок, если они имеются на борту.

А/ (цвет и знаки воздушного судна) – указать цвет воздушного судна и его основные знаки.

N/ (примечания) – вычеркнуть индекс N, если примечания отсутствуют или указать другое имеющееся на борту спасательное оборудование и внести другие примечания, касающиеся спасательного оборудования.

С/ (пилот) – указать фамилию командира воздушного судна.

3. Сведения о представляющем план полета лице

Указать государственный орган, физическое или юридическое лицо, представившее план полета.

4. Принятие плана полета

При отсутствии сообщения о неутверждении плана полета (ППН) в течение 30 минут после передачи сообщения о плане полета (ФПЛ) означает принятие плана полета ГЦ ПВД (ГЦ УВД).

5. Передача сообщения, касающегося представленного плана полета (FPL)

Исправить явные ошибки в отношении формата и(или) пропуски.

Передаются следующие пункты, если не предусмотрено иное:

1) пункты, указанные в заштрихованных строках, предшествующие полю 3;

2) пункты, начиная со знака <<

(FPL поле 3: все символы и данные, указанные в незаштрихованных графах до знака )<<

в конце поля 18.

Пункты, заполненные в поле 19, отправляются только по запросу органа ОВД.

3) Сигнал конца сообщения - четыре раза повторяется буква N.

Приложение 7
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Образец бланка повторяющегося плана полета (RPL) *

Сноска. Правила дополнены приложением 7 в соответствии с постановлением Правительства РК от 30.12.2013 № 1429 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования); в редакции постановления Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

ПЕРЕЧЕНЬ ПОВТОРЯЮЩИХСЯ ПЛАНОВ ПОЛЕТА

A. Эксплуатант

B. Адресат(ы)

C. Аэродром(ы) вылета

Действи-
телен
с

Действи-
телен
по

Дни полетов

Опознаватель-
ный индекс В.С. (п. 7)

Тип В.С. и категория турбулент-
ности следа
(п. 9)

Аэродром и время вылета
(п. 13)

Маршрут (п. 15)
Крейсерские

ггммдд

Скорость

Эшелон

Маршрут

Продолжение таблицы

ПЕРЕЧЕНЬ ПОВТОРЯЮЩИХСЯ ПЛАНОВ ПОЛЕТА
D Дата	E Серий- ный номер N	F Страница
G. Дополнительные данные (п. 19) В:
P	Q
Аэродром назначе- ния и общее расчет- ное истекшее время (п. 16)	Примеча- ния

* Примечание:

1. Заполнение бланка повторяющегося плана полета (RPL)

Перечислить только планы полетов, которые будут выполняться по ППП. (Правила полетов I в форме FPL). Предполагается, что все воздушные суда выполняют регулярные полеты (тип полета S в формате FPL), в противном случае внести соответствующее пояснение в колонке Q (примечания). Предполагается, что все воздушные суда, выполняющие полет в соответствии с RPL, оборудованы приемоответчиками, использующими 4096 кодов в режимах А и С. В противном случае внести соответствующее пояснение в колонке Q (примечания).

Перечислить планы полета в алфавитном порядке по индексам местоположения аэродромов вылета.

Перечислить полетные планы в отношении каждого аэродрома вылета в хронологическом порядке по расчетному времени уборки колодок.

Указать во всех случаях время, выраженное четырьмя цифрами UTC (координированного всемирного времени). Указать во всех случаях расчетное истекшее время четырьмя цифрами (часы и минуты).

Вносить данные на отдельной строке для каждого участка полетов с одной или более остановками.

Обозначать страницы путем указания номера страницы и общего числа представленных страниц.

Использовать дополнительные строки (помимо первой) для любого RPL в тех случаях, когда места, выделенные на одной строке в колонках О и Q являются недостаточными.

2. Отмена полета

Поставить знак минус в колонке Н перед данными об отмененном полете, содержащимися во всех других колонках.

Внести последующую запись, помеченную знаком плюс в колонке Н, и дату последнего полета в колонке J, оставив без изменений данные об отмененном полете во всех прочих колонках.

3. Изменение данных о полете

Произвести отмену согласно тому, как это указано в пункте 1.2.

Внести третью запись, содержащую данные нового(ых) плана(ов) полета с измененными по мере необходимости данными в соответствующих колонках, включая новые данные, относящиеся к сроку действительности плана(ов) в колонках I и J.

4. Внесение данных RPL

Заполнить колонки А–Q в соответствии со следующими требованиями:

Колонка А (эксплуатант) – указать наименование эксплуатанта;

Колонка В (адресат(ы)) – указать название(я) учреждения(ий), назначенного(ых) государством для применения повторяющихся планов полета в отношении РПИ, относящихся к данному маршруту полета;

Колонка С (аэродром(ы) вылета) – вставить индекс(ы) местоположения аэродрома(ов) вылета;

Колонка D (дата) – указать на каждой странице представленного перечня посредством группы из 6 цифр дату (год, месяц, день) представления перечня;

Колонка Е (серийный номер) – указать серийный номер представленного перечня 2 числа), включающий две последних цифры года, тире и серийный номер представления перечня за указанный год (начинающийся в каждый новый год с числа 1);

Колонка F (страница) – указать номер страницы и общее число представленных страниц;

Колонка G (дополнительные данные В) – указать название и соответствующую контактную информацию органа, который располагает информацией, представляемой согласно полю 19 плана полета (ФПЛ);

Колонка Н (тип записи) – вставить знак минус (-) в отношении каждого плана полета, подлежащего изъятию из перечня. Вставить знак плюс (+) в отношении каждого первоначального перечня, а при последующих представлениях – в отношении каждого плана полета, не перечисленного в предыдущем представлении.

Примечание. В отношении любого плана полета, который остается неизмененным со времени предыдущего представления, в этой колонке не требуется указывать никакой информации;

Колонка I (действителен с) – указать дату (год, месяц, день), на которую запланировано начало выполнения данного полета;

Колонка J (действителен до) – указать дату (год, месяц, день), на которую запланировано окончание выполнения внесенного в перечень полета, или UFN (до последующего извещения), если срок действительности неизвестен;

Колонка К. (дни полетов) – вставить число, соответствующее дню недели в нужной подколонке:

понедельник – 1;

вторник – 2;

среда – 3;

четверг – 4;

пятница – 5;

суббота – 6;

воскресенье – 7.

Вставить 0 для каждого дня в нужной колонке, когда полет не предусматривается.

Колонка L (опознавательный индекс воздушного судна (пункт 7 плана полета ИКАО)) – Вставить опознавательный индекс воздушного судна, используемый для данного полета;

Колонка М (тип воздушного судна и категория турбулентности (пункт 9 плана полета ИКАО)) – вставить соответствующее условное обозначение ИКАО, указанное в документе ИКАО Doc 8643 "Условные обозначения типов воздушных судов".

Вставить соответствующие индексы H, M или L:

H – тяжелое, для указания типа воздушного судна с максимальной сертифицированной взлетной массой 136000 кг или более, за исключением типов воздушных судов, перечисленных в документе Doc 8643 в категории Сверхтяжелые (J);

М – среднее для указания типа воздушного судна с максимальной сертифицированной взлетной массой менее 136000 кг, но более 7000 кг;

L – легкое для указания типа воздушного судна с максимальной сертифицированной взлетной массой 7000 кг или менее.

Колонка N (аэродром и время вылета (поле 13 плана полета ИКАО)) – вставить индекс местоположения аэродрома вылета. Вставить время уборки колодок, т. е. расчетное время, когда воздушное судно начнет движение, связанное с вылетом.

Колонка О (маршрут (поле 15 плана полета ИКАО)):

1) Крейсерская скорость – указать истинную воздушную скорость для первого или всего крейсерского участка полета.

2) Крейсерский эшелон – указать запланированный крейсерский эшелон для первого или всего участка полета по маршруту.

3) Маршрут – вставить данные обо всем маршруте.

Колонка Р (аэродром назначения и общее расчетное истекшее время (поле 16 плана полета)) – вставить индекс местоположения аэродрома назначения. Указать общее расчетное истекшее время.

Колонка Q (примечания) – внести данные, требующие особого внимания со стороны органов ОВД (поле 18 плана полет).

	Приложение 7-1
	к Правилам использования
	воздушного пространства
	Республики Казахстан

Форма заявки на использование воздушного пространства для выполнения полетов с применением беспилотных авиационных систем

Сноска. Правила дополнены приложением 7-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

№ поля	Информация	Обозначения	Описательная часть
1.	Тип сообщения	UASRQT – (6 знакомест) Заявка на использование воздушного пространства беспилотными авиационными системами.	6 знаков
2.	Регистрационный или учетный номер беспилотного воздушного судна (бортовой номер) /серийный номер	Пример: Q2M0044	7 знаков - латинские буквы Вносится регистрационный или учетный номер, полученный при постановке на учет или регистрации в уполномоченной организации в сфере гражданской авиации/уполномоченном органе в сфере государственной авиации. Для БВС экспериментальной авиации указываются последние 7 (семь) цифр серийного номера.
3.	Вид авиации и цель полета	1) С, М, Е 2) AW, PR, DM, TR, GR, SP, TS, HZ	1 знак Вид авиации: С – для БАС эксплуатантов (пользователей) гражданской авиации; M – для эксплуатантов (пользователей) государственной авиации; E – для эксплуатантов (пользователей) экспериментальной авиации. 2 знака Цель полета: Для гражданской авиации может быть использована одна из следующих целей полета: AW – авиационные работы; PR – в личных целях; DM – демонстрационные полет; TR – учебно-тренировочный полет; GR – групповой полет; Для государственной авиации может быть использована одна из следующих целей полета: AW – авиационные работы; SP – специальный полет; DM – демонстрационные полет; TR – учебно-тренировочный полет; GR – групповой полет; TS – испытательный полет; HZ – перевозка опасных грузов. Для эксплуатантов экспериментальной авиации может быть использована одна из следующих целей полета: TS – испытательный полет.
4.	Тип полета и тип канала управления (линии связи БВС - ПДП)	1) V или BV; 2) R или BR;	2 знака Тип полета: V - при выполнении полетов БВС в пределах прямой видимости (VLOS); BV – при выполнении полетов за пределами прямой видимости (BVLOS). Тип канала управления (линии связи БВС - ПДП): R – при выполнении полетов БВС в пределах радиовидимости (RLOS); BR – при выполнении полетов БВС за пределами радиовидимости (BRLOS). Примечание: Полеты с применением беспилотных авиационных систем гражданской и экспериментальной авиации за пределами прямой видимости (BVLOS) и типом управления за пределами радиовидимости (BRLOS) запрещены.
5.	Тип конструкции беспилотной авиационной системы и количество БВС	1) A, H, M и X 2) 1….1000	1) 1 знак Для указания типа конструкции используется следующее обозначение: A – самолетный; H – вертолетный; M – мультироторный; X – гибридный. 2) 4 знака Указывается количество беспилотных воздушных судов (БВС), входящих в одну беспилотную авиационную систему (БАС), или - количество беспилотных авиационных систем (БАС) с одним беспилотным воздушным судном (БВС) одного эксплуатанта при выполнении полетов в рамках одной миссии.
6.	Максимальная взлетная масса (MTOM)	0….9999	4 знака Максимальная взлетная масса указывается: - для всех БВС с MTOM менее 0,25 кг указывается 0; - для всех БВС с MTOM 0,25 и более кг до 1 кг указывается 1; - для всех БВС с MTOM 1 кг и более до 9999 кг указывается МТОМ, с округлением в большую сторону до целого числа.
7.	Координаты места вылета	Географические координаты	Градусы и минуты (11 знаков): 4 цифры, обозначающие широту в градусах, а также десятках и единицах минут с последующей буквой N (обозначающей северную широту) или S (южная широта), сопровождаемые 5 цифрами, указывающими долготу в градусах, а также десятках и единицах минут, за которыми следует буква Е (восточная долгота) или W (западная долгота).
8.	Координаты места посадки	Географические координаты	Градусы и минуты (11 знаков): 4 цифры, обозначающие широту в градусах, а также десятках и единицах минут с последующей буквой N (обозначающей северную широту) или S (южная широта), сопровождаемые 5 цифрами, указывающими долготу в градусах, а также десятках и единицах минут, за которыми следует буква Е (восточная долгота) или W (западная долгота).
9.	Место выполнения полета/полетов	Географические координаты	Количество знаков не ограничено. При выполнении полета/полетов по маршруту указываются географические координаты точки начала маршрута, поворотных точек маршрута и точки прибытия. Если планируется выполнение полетов по нескольким маршрутам, каждый маршрут указывается отдельно, с указанием номера маршрута. При выполнении авиационных работ в районе, ограниченном координатами, указываются географические координаты района (координаты прямоугольника или радиус).
10.	Максимальная высота и скорость при выполнении полета	1) истинная высота; 2) км/ч	1) 5 знаков Указывается максимальная высота планируемого полета относительно поверхности земли (истинная высота) в десятках метров, выраженная буквой М с последующими четырьмя цифрами; 2) 4 знака Указывается максимальная путевая скорость при выполнении планируемого полета в километрах в час, выраженная буквой К с последующими тремя цифрами.
11.	Дата / планируемое время начала и окончания полетов	Календарная дата и местное время	6 знаков/4 знака – 4 знака Дата планируемого полета указывается в формате из шести цифр (DDMMYY, где DD – день, ММ – месяц, YY – год) после ставится косая черта "/" и указываются местное время начала полетов, выраженное четырьмя цифрами, затем тире и время окончания полетов, выраженное четырьмя цифрами (0100–0500).
12.	Дополнительная информация	Текстовое поле	модель БАС, эксплуатант (Ф.И.О. - если физическое лицо, наименование эксплуатанта – если юридическое лицо), Ф.И.О. внешнего пилота/оператора БАС, номер разрешения на авиационные работы с применением БАС или номер разрешения на выполнение полетов над густонаселенными районами городов или поселков или номер сертификата оператора БАС категории 1, серийный номер БВС, количество и вид оборудования полезной нагрузки, особенности при выполнении полета, контактный номер

Приложение 7-2
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Метеорологические минимумы для полетов с применением беспилотных авиационных систем в зависимости от местности и вида полета

Сноска. Правила дополнены приложением 7-2 в соответствии с постановлением Правительства РК от 13.04.2023 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Местность	Минимальные метеорологические условия полета БАС
	ВНГО над наивысшей точкой рельефа, м (футы)		Видимость, м
	Вид полета
	VLOS	BVLOS	VLOS	BVLOS
Равнинная и холмистая (водная поверхность)	300 (1000)	300 (1000)	2000	5000
Горная (высота до 2000 м над уровнем моря)	300 (1000)	400 (1300)	2000	5000
Горная (высота 2000 м и более над уровнем моря)	300 (1000)	700 (2300)	5000	8000

* При возникновении необходимости выполнения полетов с применением беспилотных авиационных систем без соблюдения установленных метеорологических минимумов данные полеты выполняются только при условии введения кратковременных ограничений центрами управления воздушным движением в соответствии с пунктом 144 настоящих Правил.

Приложение 8
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Единицы измерений, применяемые для целей обеспечения
и выполнения полетов

Сноска. Правила дополнены приложением 8 в соответствии с постановлением Правительства РК от 19.10.2017 № 650 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

№ п/п	Величина	Основная единица измерения	Альтернативная единица, не входящая в систему СИ (обозначение)
1	2	3	4
Направление/пространство/время
1	Абсолютная высота	метры (м)	фут
2	Площадь	метр квадратный (м²)
3	Расстояние большое	километр (км)	м. миля
4	Расстояние короткое	метры (м)
5	Превышение	метры (м)	фут
6	Продолжительность	часы и минуты (ч и мин)
7	Относительная высота	метры (м)	фут
8	Широта	градус, минута, секунда (о ' '')
9	Длина	метры (м)
10	Долгота	градус, минута, секунда (о ' '')
11	Плоский угол (при необходимости используются десятичные доли градуса)	градус (о)
12	Длина ВПП	метры (м)
13	Дальность видимости на ВПП	метры (м)
14	Емкость баков (воздушное судно)	литры (л)
15	Время	секунда, минута, час, сутки, неделя, месяц, год
16	Видимость	метры (м), километры (км)
17	Объем	метр кубический (м³)
18	Направление ветра	выражается в истинных градусах; для посадки и взлета направление ветра выражается в магнитных градусах
2. Единицы, выражающие массы
1	Грузовместимость	килограмм (кг)
2	Плотность размещения груза	килограмм на кубический метр (кг/м³)
3	Плотность (массовая плотность)	килограмм на кубический метр (кг/м³)
4	Запас топлива (гравиметрический)	килограмм (кг)
5	Плотность газа	килограмм на кубический метр (кг/м³)
6	Общая масса или полезная нагрузка	килограмм (кг)
7	Подъемные приспособления	килограмм (кг)
8	Линейная плотность	килограмм на метр (кг/м)
9	Плотность жидкости	килограмм на кубический метр (кг/м³)
10	Масса	килограмм (кг)
11	Момент инерции	килограмм - метр в квадрате (кг*м²)
12	Момент количества движения (момент импульса)	килограмм - метр в квадрате на секунду (кг*м²/сек)
13	Количество движения (импульс)	килограмм - метр в квадрате на секунду (кг*м²/сек)
3. Единицы, выражающие силу
1	Давление воздуха (общее)	килопаскаль (кПа)	миллиметры ртутного столба (мм. рт. ст.), миллибары (Мбар)
2	Установка высотомера	гектопаскаль (гПа)	миллиметры ртутного столба (мм. рт. ст.), миллибары (Мбар)
3	Атмосферное давление	гектопаскаль (гПа)	миллиметры ртутного столба (мм. рт. ст.), миллибары (Мбар)
4	Изгибающий момент	килоньютон на метр (кН*м)
5	Сила	ньютон
6	Давление в системе подачи топлива	килопаскаль (кПа)	килограмм на метр квадратный (кг/см²)
7	Гидравлическое давление	килопаскаль (кПа)
8	Модуль упругости	мегапаскаль (МПа)
9	Давление	килопаскаль (кПа)
10	Напряжение	мегапаскаль (МПа)
11	Поверхностное натяжение	меганьютон на метр (мН/м)
12	Тяга	килоньютон (кН)	кг
13	Крутящий момент	ньютон - метр (Н*м)
14	Разрежение	паскаль (Па)
4. Механика
1	Воздушная скорость	километр в час (км/ч)	уз
2	Угловое ускорение	радиан на секунду в квадрате (рад/с²)
3	Угловая скорость	радиан в секунду (рад/с)
4	Энергия или работа	джоуль (Дж)
5	Эквивалентная мощность на валу	киловатт (кВт)
6	Частота	герц (Гц)
7	Путевая скорость	километр в час (км/ч)	уз
8	Ударная нагрузка	джоуль на квадратный метр (Дж/м²)
9	Кинетическая энергия, поглощенная тормозами	мегаджоуль (МДж)
10	Линейное ускорение	метр на секунду в квадрате (м/с²)
11	Мощность	киловатт (кВт)
12	Быстрота балансировки	градус на секунду (о/с)
13	Мощность на валу	киловатт (кВт)
14	Скорость	метр в секунду (м/с)
15	Вертикальная скорость	метр в секунду (м/с)
16	Скорость ветра	километр в час
5. Расход
1	Расход воздуха через двигатель	килограмм в секунду (кг/с)
2	Подача воды в двигатель	килограмм в час (кг/ч)
3	Расход топлива (удельный): Поршневые двигатели Турбовинтовые двигатели Реактивные двигатели	килограмм на киловатт-час (кг/(кВт ч)) килограмм на киловатт-час (кг/(кВт ч)) килограмм на килоньютон-час (кг/(кН *ч))
4	Расход топлива	килограмм в час (кг/ч)
5	Скорость заполнения баков (гравиметрическая)	килограмм в минуту (кг/мин)
6	Расход газа	килограмм в секунду (кг/с)
7	Расход жидкости (гравиметрический)	грамм в секунду (г/с)
8	Расход жидкости (объемный)	литр в секунду (л/с)
9	Массовый расход	килограмм в секунду (кг/с)
10	Расход масла: Газотурбинные двигатели Поршневые двигатели (удельный)	килограмм в час (кг/ч) грамм на киловатт-час (г/(кВт *ч)
11	Подача масла	грамм в секунду (г/с)
12	Производительность насоса	литр в минуту (л/мин)
13	Воздушный поток в вентиляторе	кубический метр в минуту (м³/мин)
14	Вязкость (динамическая)	паскаль- секунда (Па *с)
15	Вязкость (кинематическая)	квадратный метр на секунду (м²/с)
6. Термодинамика
1	Коэффициент теплопередачи	ватт на квадратный метр –кельвин (Вт/(м² *К)
2	Тепловой поток на единицу площади	джоуль на квадратный метр (Дж/м²)
3	Мощность теплового потока	ватт (Вт)
4	Влажность (абсолютная)	грамм на килограмм (г/кг)
5	Коэффициент линейного расширения	градус Цельсия минус первой степени (^оС-1)
6	Количество теплоты	джоуль (Дж)
7	Температура	градус Цельсия (^оС)
7. Электричество и магнетизм
1	Электрическая емкость	фарад (Ф)
2	Электрическая проводимость	сименс (См)
3	Удельная электрическая проводимость	сименс на метр (См/м)
4	Плотность тока	ампер на квадратный метр (А/м²)
5	Сила тока	ампер (А)
6	Поверхностная плотность электрического поля	кулон на квадратный метр (Кл/м²)
7	Электрическое напряжение	вольт (В)
8	Электродвижущая сила	вольт (В)
9	Напряженность магнитного поля	ампер на метр (А/м)
10	Магнитный поток	вебер (Вб)
11	Плотность магнитного потока	тесла (Тл)
12	Мощность	ватт (Вт)
13	Количество электричества	кулон (Кл)
14	Электрическое сопротивление	Ом (Ом)
8. Свет и связанное с ним электромагнитное излучение
1	Освещенность	люкс (лк)
2	Яркость	кандела на квадратный метр (кд/м²)
3	Светимость	люмен на квадратный метр (лм/м²)
4	Световой поток	люмен (лм)
5	Сила света	кандела (кд)
6	Световая энергия	люмен – секунда (лм *с)
7	Лучистая энергия	джоуль (Дж)
8	Длина волны	метр (м)
9. Акустика
1	Частота	герц (Гц)
2	Массовая плотность	килограмм на кубический метр (кг/м³)
3	Уровень шума	децибел (дБ)
4	Период, периодический интервал	секунда (с)
5	Интенсивность звука	ватт на квадратный метр (Вт/м²)
6	Звуковая мощность	ватт (Вт)
7	Звуковое давление	паскаль (Па)
8	Уровень звука	децибел (дБ)
9	Статическое давление (мгновенное)	паскаль (Па)
10	Скорость звука	метр в секунду (м/с)
11	Объемная скорость (мгновенная)	кубический метр в секунду (м³/с)
12	Длина волны	метр (м)
10. Ядерная физика и ионизирующее излучение
1	Поглощенная доза	грей (Гй)
2	Степень поглощенной дозы	грей в секунду (Гй/с)
3	Активность радиоизотопов	беккерель (Бк)
4	Эквивалентная доза	сиверт (Св)
5	Воздействие излучения	кулон на килограмм (Кл/кг)
6	Степень облучения	кулон на килограмм-секунда (Кл/кг *с)

Примечания:

1) Видимость менее 5 км может выражаться в метрах.

2) В отдельных случаях применяется значение воздушной скорости полета в виде числа М – Маха.

3) В приложениях к Конвенции о международной гражданской авиации для выражения скорости ветра используется преобразование 1 узел = 0,5 м/с.

4) Децибел (дБ) является относительной величиной, которая может использоваться в качестве единицы для выражения уровня звукового давления и уровня мощности звука. При использовании этой единицы необходимо указывать исходный уровень.

Приложение 8-1
к Правилам использования
воздушного пространства
Республики Казахстан

Сноска. Правила дополнены приложением 8-1 в соответствии с постановлением Правительства РК от 01.08.2019 № 569 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Фразы и их значения, используемые при перехвате:

Фразы, используемые перехватчиком		Фразы, используемые перехватываемым воздушным судном
Фраза	Значение	Фраза	Значение
Callsign (Кол сайн)	Прошу сообщить ваш позывной	Callsign (Кол сайн)	Мой позывной (позывной)
Follow (Фолоу)	Следуйте за мной	Wilco (Вил коу)	Вас понял, выполняю
		Cannot (Кэн нот)	Выполнить не могу
Descend (Дисэнд)	Снижайтесь для выполнения посадки	Repeat (Рипит)	Повторите вашу указание
		Am lost (Эм лост)	Потерял ориентировку
You land (Юлэнд)	Садитесь на этот аэродром	Mayday (Мэйдэй)	Терплю бедствие
		Hi jack (Хай джэк)	Захвачен
Proceed (Просид)	Следуйте своим курсом	Land (place name) Лэнд (наименование пункта)	Прошу посадку в (наименование пункта)
		Descend (Дисенд)	Необходимо снизиться
Примечание: 1. Требуемый позывной является тем позывным, который используется для установления связи с органом ОВД (УВД) и соответствует опознавательному индексу воздушного судна, включенному в план полета. 2. Условия не всегда могут оказаться подходящими для использования фразы "ХАЙ ДЖЭК".

2. Сигналы, используемые в случае перехвата:

1) Сигналы, подаваемые перехватывающим воздушным судном, и ответы перехватываемого воздушного судна:

Серия	Сигналы перехватывающего воздушного судна	Значение	Ответы перехватываемого воздушного судна	Значение
1.	Днем или ночью - покачивание с крыла на крыло и мигание аэронавигационными огнями (и посадочными фарами для вертолетов) через неравные промежутки времени, находясь немного выше, впереди и, как правило, слева от перехватываемого воздушного судна (или справа, если перехватываемым воздушным судном является вертолет), и, после подтверждения принятия сигнала, медленный отворот в горизонтальной плоскости, как правило, влево (или вправо, в случае перехвата вертолета) для выхода на нужный курс. Примечание 1. Метеорологические условия или рельеф местности могут потребовать от перехватывающего воздушного судна изменить свое местоположение и направление отворота, указанные в серии 1. Примечание 2. Если перехватываемое воздушное судно не успевает следовать за перехватывающим воздушным судном, то перехватывающее воздушное судно выполняет ряд маневров по схеме двумя разворотами на 180 градусов (ипподром), покачивания с крыла на крыло воздушного судна (создавая поочередно левый и правые крены) каждый раз, когда оно пролетает мимо перехватываемого воздушного судна.	Вы перехвачены. Следуйте за мной.	Днем и ночью - покачивание воздушного судна и мигание аэронавигационными огнями через неравные промежутки времени и следование за перехватывающим воздушным судном.	Вас понял. Выполняю.
2.	Днем или ночью - резкий отрыв от перехватываемого воздушного судна путем разворота на 90 градусов и более с набором высоты без пересечения линии пути перехватываемого воздушного судна.	Следуйте своим курсом.	Днем или ночью - покачивание с крыла на крыло.	Вас понял. Выполняю.
3.	Днем или ночью – выпуск шасси (если возможно), включение посадочных фар и пролет над ВПП, которую следует использовать, или, если перехватываемым воздушным судном является вертолет, пролет над вертолетной посадочной площадкой. В случае вертолетов, перехватывающий вертолет выполняет заход на посадку с переходом в режим висения вблизи посадочной площадки.	Выполняйте посадку на этом аэродроме.	Днем или ночью – выпуск шасси (если возможно), включение посадочных фар и следование за перехватывающим воздушным судном и, если после пролета ВПП, которую следует использовать, или вертолетной посадочной площадки условия для посадки считаются безопасными, начинается выполнение посадки.	Вас понял, Выполняю.

2) Сигналы, подаваемые перехватываемым воздушным судном, и ответы перехватывающего воздушного судна:

Серия	Сигналы перехватываемого воздушного судна	Значение	Ответы перехватывающего воздушного судна	Значение
4.	Днем или ночью - уборка шасси (если возможно) и мигание посадочными фарами при пролете над ВПП, которую следует использовать, или вертолетной посадочной площадкой на высоте более 300 метров (1000 футов), но не выше 600 метров (2000 футов) (для вертолетов на высоте более 50 метров (170 футов), но не выше 100 метров (330 футов)) над уровнем аэродрома, и продолжение полета по кругу над ВПП, которую следует использовать, или вертолетной посадочной площадкой. В случае невозможности мигания посадочными фарами производится мигание любыми бортовыми огнями.	Аэродром, указанный вами непригоден.	Днем или ночью – если целесообразно, чтобы перехватываемое воздушное судно следовало за перехватывающим воздушным судном на запасной аэродром, перехватывающее воздушное судно убирает шасси (если возможно) и использует сигналы серии 1 для перехватывающих воздушных судов.	Вас понял, следуйте за мной.
5.	Днем или ночью – регулярное включение и выключение всех бортовых огней, но с таким расчетом, чтобы отличить их от проблесковых огней.	Не могу выполнить.	Днем или ночью – используются сигналы серии 2 для перехватывающих воздушных судов.	Вас понял.
6.	Днем или ночью – мигание всеми бортовыми огнями через неровные промежутки времени.	В состоянии бедствия.	Днем или ночью – используются сигналы серии 2 для перехватывающих воздушных судов.	Вас понял.

3. Маневрирование при перехвате:

1) С тем, чтобы избежать создания опасности для перехватываемого гражданского воздушного судна, следует учесть ограничения, относящиеся к летно-техническим характеристикам гражданских воздушных судов, необходимость избегать полетов в такой близости к перехватываемому воздушному судну, при которой может возникнуть опасность столкновения, а также необходимость избегать пересечения траектории полета воздушного судна или выполнения любого другого маневра таким образом, что при этом турбулентность в следе может представлять опасность, особенно в тех случаях, когда перехватываемое воздушное судно входит в категорию легких воздушных судов.

2) Перехватываемое воздушное судно, оборудованное бортовой системой предупреждения столкновений (БСПС), может воспринять перехватывающее воздушное судно как угрозу столкновения и, таким образом, начать выполнять маневр уклонения в ответ на рекомендацию по разрешению угрозы столкновения БСПС. Такой маневр может быть неправильно понят перехватывающим воздушным судном как проявление недружественных намерений. В этой связи важно, чтобы пилоты перехватывающих воздушных судов, оборудованных приемоответчиком вторичного обзорного радиолокатора (ВОРЛ), подавляли передачу информации о барометрической высоте (в ответах режима С или в поле AС ответов режима S) в пределах расстояния как минимум 37 километров (20 морских миль) от перехватываемого воздушного судна. Это препятствует выдаче БСПС перехватываемого воздушного судна рекомендаций по разрешению угрозы столкновения в отношении перехватывающего воздушного судна, однако эта БСПС продолжает выдавать консультативную информацию о воздушном движении.

4. Маневрирование для визуального опознавания

Для визуального опознавания гражданского воздушного судна перехватывающим воздушным судам рекомендуется применять следующий метод маневрирования:

Фаза I

Перехватывающему воздушному судну следует приближаться к перехватываемому воздушному судну с задней полусферы. Ведущее воздушное судно перехватывающего подразделения или одиночное перехватывающее воздушное судно, как правило, должно занимать позицию с левой стороны, несколько выше и впереди перехватываемого воздушного судна, находясь в пределах поля зрения пилота перехватываемого воздушного судна, и первоначально на расстоянии не ближе 300 метров от воздушного судна. Любое другое воздушное судно, участвующее в перехвате, должно оставаться на достаточном удалении от перехватываемого воздушного судна, предпочтительно, выше и сзади этого судна. После установления скорости и позиции воздушному судну следует, по мере необходимости, перейти к фазе II правил перехвата.

Фаза II

Ведущему воздушному судну перехватывающего подразделения или одиночному перехватывающему воздушному судну следует осторожно пойти на сближение с перехватываемым воздушным судном на том же уровне, но не подходя ближе, чем абсолютно необходимо для получения требуемой информации. Ведущему воздушному судну перехватывающего подразделения или одиночному перехватывающему воздушному судну необходимо соблюдать осторожность для того, чтобы не встревожить экипаж или пассажиров перехватываемого воздушного судна, постоянно имея в виду, что маневры, которые считаются нормальными для перехватывающего воздушного судна, могут рассматриваться пассажирами и экипажами гражданских воздушных судов как опасные.

Любое другое участвующее в перехвате воздушное судно должно оставаться на достаточном удалении от перехватываемого воздушного судна. После завершения опознавания перехватывающему воздушному судну следует выйти из района сближения с перехватываемым воздушным судном, как это предусмотрено в фазе III.

Фаза III

Ведущему воздушному судну перехватывающего подразделения или одиночному перехватывающему воздушному судну следует осторожно отвернуть в сторону от перехватываемого воздушного судна в пологом пикировании. Любому другому участвующему в перехвате воздушному судну следует оставаться на достаточном удалении от перехватываемого воздушного судна, а затем присоединиться к своему ведущему.

5. Маневрирование для указания направления полета:

1) если после выполнения маневров для опознавания воздушного судна, упомянутых выше в фазе I и фазе II, имеется необходимость вмешательства в дальнейшее выполнение полета перехватываемого воздушного судна, ведущему воздушному судну перехватывающего подразделения или одиночному перехватывающему воздушному судну следует, как правило, занять позицию слева от перехватываемого воздушного судна, несколько выше и впереди него, для того чтобы позволить командиру последнего видеть подаваемые визуальные сигналы;

2) необходимо, чтобы командир перехватывающего воздушного судна удостоверился в том, что командир перехватываемого воздушного судна осведомлен о перехвате и подтверждает подаваемые сигналы. Если неоднократные попытки привлечь внимание командира перехватываемого воздушного судна путем использования сигналов серии 1 являются безуспешными, могут быть использованы другие методы подачи сигналов для этой цели, включая в качестве крайней меры визуальный эффект, производимый с помощью форсажа, при условии того, что при этом не создается никакой опасности для перехватываемого воздушного судна;

3) допускается, что метеорологические условия или рельеф местности могут в некоторых случаях привести к необходимости занятия ведущим воздушным судном перехватывающего подразделения или одиночным перехватывающим воздушным судном позиции с правой стороны, несколько выше и впереди перехватываемого воздушного судна. В этом случае командир перехватывающего воздушного судна должен принять все необходимые меры для того, чтобы его воздушное судно было ясно видно в любое время командиру перехватываемого воздушного судна.

Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалануқағидасы1. Жалпы ережелер

2. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің құрылымы мен сыныптамасы§ 1. Қазақстан Республикасы әуе кеңістігінің құрылымы