ИПС "Әділет"

"Ғылым және технологиялық саясат туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 5-бабының 5) тармақшасына және "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңы 1-бабының 21-6) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 02.09.2024 № 713 (01.09.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. "Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамына зерттеу университеті мәртебесі берілсін.

2. Қоса беріліп отырған "Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2022 – 2026 жылдарға арналған даму бағдарламасы бекітілсін.

3. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Ә. Смайылов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2022 жылғы 25 шілдедегі
№ 516 қаулысымен
бекітілген

"ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ" КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫНЫҢ 2022 – 2026 ЖЫЛДАРҒА АРНАЛҒАН

ДАМУ БАҒДАРЛАМАСЫ

Ескерту. Бағдарламаға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.09.2024 № 713 (01.09.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

МАЗМҰНЫ

1-бөлім. Бағдарламаның паспорты	3
2-бөлім. Кіріспе	6
3-бөлім. Ағымдағы жағдайды талдау	7
4-бөлім. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері және оған қол жеткізу жолдары	10
5-бөлім. Бағдарламаны іске асырудың нысаналы индикаторлары	17
6-бөлім. Бағдарламаны іске асырудың күтілетін әсері мен нәтижелері 7-бөлім. Қажетті ресурстар	17 17
"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2022 – 2026 жылдарға арналған даму бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары	20

1-бөлім. Бағдарламаның паспорты

Бағдарламаның атауы	"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" емес акционерлік қоғамының 2022 – 2026 жылдарға арналған даму бағдарламасы
Әзірлеу үшін негіз	1. "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. 2. "Ғылым және технологиялық саясат туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. 3. "Мемлекеттік жастар саясаты туралы" Қазақстан Республикасының Заңы. 4. "Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2021– 2024 жылдарға арналған стратегиялық даму жоспары. 5. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 28 наурыздағы № 248 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы. 6. "Қазақстан Республикасы Президентінің Алматы қаласының әлеуметтік-экономикалық дамуы бойынша тапсырмаларын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 13 қыркүйектегі № 785 қаулысы. 7. Қазақстан Республикасы Президентінің 2024 жылғы 30 шілдедегі № 611 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2029 жылға дейінгі ұлттық даму жоспары.
Бағдарламаны әзірлеуге жауапты мемлекеттік орган	Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі
Бағдарламаның мақсаты	"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамын әлемдік деңгейдегі зерттеу университетіне трансформациялау
Бағдарламаның міндеттері	1. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызметті және білім беру процесін интеграциялау. 2. Университетте білім берудің перспективалы моделін қалыптастыру және академиялық көшбасшылықты қамтамасыз ету. 3. Университет ғылымының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосатын үлесін арттыру. 4. Университеттің орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін корпоративтік басқарудың тиімді моделін құру.
Іске асыру мерзімдері	2022 – 2026 жылдар
Нысаналы индикаторлар	1. Халықаралық рейтингтердің үздік 300-інің қатарына енген білім беру бағдарламаларының үлесі – 2,8 %. 2. Білім алушылардың жалпы контингентінен жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары (магистранттар, докторанттар) бойынша білім алушылардың үлесі – 27 %. 3. Оқыту мен тағылымдамадан, оның ішінде QS WUR халықаралық рейтингінің үздік 300 жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында (бұдан әрі – ЖЖООКБҰ) өткен оқытушы-профессорлар құрамының (бұдан әрі – ОПҚ) үлесі – 17 %. 4. Зертханалық жабдықтардың жаңартылуын ескергенде, Қазақстан Республикасы бойынша ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығындардың жалпы көлеміндегі ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру үлесі – 9,7 %. 5. Scopus-те ҚР ғалымдарынан дәйексөз келтірудің жалпы санынан Scopus дерекқоры бойынша ғалымдардың жарияланымдарынан дәйексөз келтіру үлесі – 21 %. 6. Ғылыми жобалардың жалпы санынан ҚР ЖЖОО КБҰ-мен және ғылыми-зерттеу ұйымдарымен бірлесіп орындалған жобалардың үлесі – 26 %. 7. Корпоративтік басқару жүйесіне тартылған ОПҚ-ның, білім алушылардың және қызметкерлердің үлесі – 19 %. 8. Университеттің жалпы кірісіндегі коммерциялық қызметтен түскен кірістің үлесі – 10 %.
Қаржыландыру көздері мен көлемі*	Қажетті қаражат 2022 – 2026 жылдарға қажетті бюджеттен тыс қаржыландыру – 46 353 570,4 мың теңгені құрайды, оның ішінде: бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 37 332 943,4 мың теңге, меншікті қаражат – 9 020 627,0 мың теңге, оның ішінде 2022 – 2026 жылдар бөлінісінде: 2022 жылы – 23 357 404,0 мың теңге, оның ішінде: бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 22 074 566,0 мың теңге, меншікті қаражат – 1 282 838,0 мың теңге; 2023 жылы – 13 437 785,85 мың теңге, оның ішінде: бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 11 976 709,85 мың теңге, меншікті қаражат – 1 461 076,0 мың теңге; 2024 жылы – 5 264 176,55 мың теңге, оның ішінде: бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 3 281 667,55 мың теңге, меншікті қаражат – 1 982 509,0 мың теңге; 2025 жылы – 2 095 670,0 мың теңге, оның ішінде: меншікті қаражат – 2 095 670,0 мың теңге; 2026 жылы – 2 198 534,0 мың теңге, оның ішінде: меншікті қаражат – 2 198 534,0 мың теңге. "Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының (бұдан әрі – Университет, Қоғам) 2022 – 2026 жылдарға арналған республикалық бюджет қаражатынан жалпы кірістері 99 371 075 мың теңгені құрайды, оның ішінде: мемлекеттік тапсырыс бойынша білім беру қызметінен қаражат – 84 000 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 382 000 мың теңге, ғылыми қызметтен – 14 989 075 мың теңге; оның ішінде 2022 – 2026 жылдар бөлінісінде: 2022 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде: мемлекеттік тапсырыстан – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге; 2023 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде: мемлекеттік тапсырыстан – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге; 2024 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде: мемлекеттік тапсырыстан – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге; 2025 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде: мемлекеттік тапсырыстан – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге; 2026 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде: мемлекеттік тапсырыстан – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге. Республикалық және жергілікті бюджеттен қосымша қаражат талап етілмейді.

* Даму бағдарламасын қаржыландыру көлемі алдағы кезеңдерге арналған республикалық бюджетті қалыптастыру кезінде және тиісті кезеңге арналған республикалық бюджетті нақтылау кезінде айқындалатын болады

Бағдарламаны іске асыру бойынша қаржыландыру бюджеттен тыс қаражаттан, тартылған инвестициялардан және меншікті қаражаттан жоспарланады.

2-бөлім. Кіріспе

Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі ұлттық даму жоспарында "Cапалы білім беру" жалпыұлттық басымдығының негізгі мақсаты "ел дамуының жаңа бағытын іске асыру үшін адами капиталды дамыту" болып табылады.

Осы басымдық шеңберінде "ғылым мен өндіріс арасындағы байланыстың жеткіліксіздігінен әлемдік ғылыми кеңістікке шыға отырып, отандық ғылымның прогрессивті технологиялық шешімдерін өндірістік және өнеркәсіптік секторға енгізуге" көшу жүзеге асырылатын болады. "Үздік әлемдік стандарттарға сәйкес келетін жабдықтармен жарақтандырылған объектілермен толық қамтамасыз ету" және "ғылымға жеке инвестициялардың үлесін ұлғайту" да көзделген.

Сонымен қатар еліміздің ЖЖООКБҰ алдына "smart-университеттерге айналу және білім берудің цифрлық экожүйесін құру" міндеті қойылды. Тұтас алғанда, білім беру қызметтері нарығында негізінен сапалы білім беретін және халықаралық стандарттарға сәйкес келетін ЖЖООКБҰ қалуға тиіс.

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2022 – 2026 жылдарға арналған тұжырымдамасына сәйкес, сондай-ақ ғылыми әлеуеті неғұрлым жоғары Университетті қолдау мақсатында әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін зерттеу университетіне трансформациялау жолымен Қоғам ғылымның, бизнес пен өндірістің интеграциясын қамтамасыз етеді.

Әлемдік деңгейдегі зерттеу университеттері бәсекеге қабілетті мамандарды даярлауға ғана емес, сонымен қатар ғылыми зерттеулердің кең ауқымын іске асыруға және оны әрі қарай коммерцияландыруға маманданған. Дәл осы зерттеу университеттері өсу нүктелеріне, ғылымды қажет ететін экономиканың драйверлеріне және ғылыми-инновациялық жүйенің хабтарына айналады. Ғылыми-инновациялық жүйенің даму дәрежесі орнықты экономикалық өсудің негізін қалыптастырады және елдің әлемдік еңбек бөлінісіне толыққанды қатысуы үшін қажетті шарт болып табылады.

Қоғам білім беру, ғылыми және инновациялық қызметті және ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыруды тиімді жүзеге асыратын көп бейінді университет болып табылады.

3-бөлім. Ағымдағы жағдайды талдау

Кең ауқымды бағыттар бойынша білім берудің барлық деңгейлерінде мамандар даярлайтын еліміздің көп бейінді жетекші университеті бола отырып, Қоғамның Қазақстан Республикасының жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесінде алатын рөлі ерекше.

Қоғамның құрамында 16 факультет және 67 кафедра, 8 ғылыми-зерттеу институты, жаратылыстану-ғылыми және техникалық, әлеуметтік-гуманитарлық бейіндегі 29 ғылыми-зерттеу институты мен орталықтар жұмыс істейді.

Университетте саны 3 мыңнан асатын жоғары білікті оқытушы-профессорлық құрам, оның ішінде: 9 ҚР ҰҒА академигі, бейіні бойынша 598 доктор, 858 ғылым кандидаты, 461 PhD докторы бар. Оқытушылардың 35 %-дан астамы шет тілін біледі, оның ішінде тиісті IELTS және TOEFL сертификаттары бар.

Қоғам жұмыс берушілермен және халықаралық әріптестермен келісілетін бакалавриат, магистратура және PhD докторантурасының 640-тан астам білім беру бағдарламасын жүзеге асырады. Университеттің базасында даярлаудың 9 бағыты бойынша Республикалық оқу-әдістемелік кеңестің оқу-әдістемелік бірлестігі жұмыс істейді.

Қазіргі заманғы еңбек нарығының сұраныстарын және жұмыс берушілерді тартуды, білім беру бағдарламаларын құруда шетелдік тәжірибені қолдануды, кәсіптік қоғамдастықтардың мойындауын және сертификаттауды ескере отырып, білім беру бағдарламаларын трансформациялау жүзеге асырылады.

Таяу және алыс шет елдердің әріптес университеттері арасындағы тікелей келісімдер шеңберінде Университетте бірлескен және қос дипломды бағдарламалар бойынша кадрлар даярлау жүргізіледі. Бірқатар бағдарламалар бойынша әріптес университеттер QS WUR халықаралық рейтингінде алдыңғы орындарда (Осака университеті, Жапония – 72-орын, Гент университеті, Бельгия – 135-орын, Ла Сапиенца университеті, Италия – 171-орын және т.б.).

Білім беру бағдарламаларын халықаралық аккредиттеу білім беру сапасын қамтамасыз етудің түйінді тетіктерінің бірі болып табылады. Айталық, білім беру бағдарламаларының шамамен 90 %-ы қазақстандық және шетелдік аккредиттеу агенттіктерінде аккредиттеуден өтті. EUR-ACE ® label белгісін иеленген бірқатар білім беру бағдарламалары бар.

Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан алынған ақпаратқа сәйкес 2020 жылы Университеттің бакалавриат бойынша түлектерінің жұмысқа орналасуы 90 %-ды құрады, ал магистратура бойынша жұмысқа орналасу көрсеткіші 93 %-ға, докторантура бойынша – 100 %-ға жетті.

2021 жылы Университет әлемдегі үздік университеттердің QS рейтингінде түлектердің жұмысқа орналасуы бойынша 201-250 үздіктің қатарына кірді. "Жұмыспен қамтылған түлектер үлесі" көрсеткіші бойынша Университет әлемде 55-ші орында. Бұл бәсекеге қабілеттіліктің жоғары екенін және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру түлектерінің еңбек нарығында сұранысқа ие екенін көрсетеді.

Университетте жарияланымдық белсенділік бойынша көрсеткіштері жоғары шетелдік профессорлар мен ғалымдарды тарту бағдарламасы іске асырылуда. Бұл рейтингі жоғары басылымдарда бірлескен жарияланымдарды жариялау және әлемнің жетекші ғылыми орталықтарында білім алушылардың ғылыми тағылымдамаларын ұйымдастыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

Университет таяу және алыс шет елдердің білім алушылары үшін білім беру қызметтерін экспорттау орталығына айналуда. Шетелдік білім алушылар контингенті 70 есе: 2016 жылғы 33-тен 2021 жылы 2400-ге дейін өсті.

Университеттің ғылыми-инновациялық инфрақұрылымы ұжым қолданатын 2 ғылыми зертхананы, 8 аккредиттелген зертхананы, ғылыми-технологиялық паркті, коммерцияландыру офисін, бизнес-инкубаторды, стартап-компанияларды және шағын инновациялық кәсіпорындарды қамтиды.

Ғылыми-зерттеу жұмысын қаржыландыруды ұлғайту бойынша серпін бар: 2018 жылы – 4,6 млрд тг., 2019 жылы – 4,8 млрд тг., 2020 жылы – 5,8 млрд тг, 2021 жылы – 4,53 млрд тг. Қаржыландыру құрылымы мынадай: гранттық – 39 %; бағдарламалық-нысаналы – 12%; халықаралық – 29 %; шарттық – 19 %.

Жас ғалымдардың ғылыми зерттеулерінің сапасын және соның нәтижесінде Университеттің әлеуетін арттыру бойынша нысаналы жұмыс жүргізілуде. Докторантурада білім алушылар контингенті 2,5 есе: 2016 жылғы 479-дан 2020 жылы 1243-ке дейін өсті.

2014 жылдан бері Университет Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігінің (бұдан әрі – ҒЖБМ) 10 ғылыми-зерттеу институтымен "Білім және ғылым интеграциясы" жобасын іске асыруда. Қоғам ҒЗИ ғалымдарымен бірлесе отырып, кең ауқымды ғылыми бағыттар бойынша магистранттар мен докторанттар даярлайды. Осы жылдар ішінде бірлескен білім беру бағдарламалары бойынша 550-ден астам адам оқуын аяқтады, 147 докторант даярланды.

Одан әрі интеграциялау мақсатында Университет 2022 жылғы 2 ақпанда "Ғылым ордасы" республикалық мемлекеттік кәсіпорнымен және 18 ҒЗИ-мен келісімге қол қойды: Экономика институты, Ә.Х. Марғұлан атындағы Археология институты, Р.Б. Сүлейменов атындағы Шығыстану институты, Ақпараттық және есептеуіш технологиялар институты, Ш.Ш. Уәлиханов атындағы Тарих және этнология институты, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты, Математика және математикалық модельдеу институты, Ө.А. Жолдасбеков атындағы Механика және инженерия институты, Философия, саясаттану және дінтану институты, А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институты, Зоология институты, Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты, Жалпы генетика және физиология институты, Жану проблемалары институты, География және су қауіпсіздігі институты, Биологиялық қауіпсіздік мәселелері институты, М.А. Айтқожин атындағы Молекулалық биология және биохимия институты, Маңғышлақ тәжірибелік-ботаникалық бағы.

Осы институттардың барлығы ҒЖБМ Ғылым комитетіне ведомстволық бағынысты болып табылады.

Даярлаудың барлық деңгейлерінде ғылыми зерттеулер мен білім беру процесінің интеграциясы жүзеге асырылады. Ғылыми зерттеулерді (Scientific Writing, Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру және жоспарлау, Академиялық жазылым, Ғылыми зерттеулер әдістері) жүргізу үшін құзыреттерді қалыптастыруға бағытталған арнайы курстар енгізілді.

Докторанттардың шетелдік университеттер мен ғылыми орталықтарда ғылыми тағылымдамадан өту саны артуда. Ғылыми тағылымдамалардың шамамен 85 %-ы ЖЖООКБҰ-да және алыс шет елдердің ғылыми орталықтарында, қалған 15 %-ы жақын шет елдерде жүзеге асырылады. Бұл ретте тағылымдама базасы болып табылатын университеттердің үштен бірінен астамы QS WUR рейтингінің үздік 300-інің қатарына кіреді.

Студенттерді ақылы негіздегі зерттеулерге тартуға бөлінетін ғылыми-зерттеу жұмыстарын қаржыландыру көлемі ғылыми-зерттеу жұмысын жалпы гранттық қаржыландырудың 10 %-ын құрайды.

Рейтингі жоғары журналдарда ЖЖООКБҰ-ның жарияланымдық белсенділігінің деңгейі ғылыми зерттеулер нәтижелілігінің көрсеткіші болып табылады. Университет Scopus рейтингтік басылымдарында жыл сайын 1000-нан астам мақала жариялайтын Қазақстандағы тұңғыш ЖЖООКБҰ болып табылады.

Университетті әлемдік ғылыми-білім беру кеңістігіне интеграциялау мақсатында 142 халықаралық ғылыми жоба іске асырылды: 2018 жылы – 42, 2019 жылы – 50, 2020 жылы – 50, 2021 жылы – 45.

Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстардың (бұдан әрі – ҒЗТКЖ) нәтижелерін экономиканың нақты секторына конвертациялау мақсатында Университетте "идеяны ойлап табудан бастап оны коммерцияландыруға дейін" технологиялық дәліз құрылды. Инновациялық кәсіпорындар мен спин-офф компаниялар құрылды, жоғары технологиялы өнімдер шығаратын шағын сериялы өндірістер іске қосылды. Процесстік инновациялар орталығы мен Жерді қашықтан зондтау орталығы жұмыс істейді. Университет алғашқы қазақстандық "Әл-Фараби-1" және "Әл-Фараби-2" наноспутниктерін ғарышқа ұшырды.

Университет институционалдық ұлттық рейтингтердің де, білім беру бағдарламалары рейтингтерінің де көшбасшысы болып табылады. ЖЖООКБҰ-ның QS WUR және THE WUR әлемдік рейтингтеріне енуі Университеттің халықаралық деңгейде серпінді ілгерілеуіне ықпал етті.

Университеттің жұмыс істеуі 2017 – 2021 жылдарға арналған даму стратегиясына сәйкес жүзеге асырылады. Келесі кезең – Қоғамның 2026 жылға дейінгі даму бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) негізінде әлемдік деңгейдегі зерттеу университетіне трансформациялау болып табылады.

Бағдарламада ЖЖООКБҰ-да білім беру, ғылыми-зерттеу және инновациялық процестердің құрылымындағы, мазмұны мен технологияларындағы, басқару жүйесі мен қаржы-экономикалық тетіктердегі өзгерістерді қамтитын, ресурстар мен мерзімдер бойынша өзара байланысты іс-шаралар кешені қамтылған.

Алдағы даму кезеңінің мақсаттары мен міндеттерін айқындау "Қазақстан-2050" Стратегиясында, Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі Ұлттық даму жоспарында, "Білімді ұлт" сапалы білім беру" ұлттық жобасында, "Цифрландыру, ғылым және инновация арқылы технологиялық серпіліс" ұлттық жобасында, Қазақстан Республикасының ғылымын дамытудың 2022 – 2026 жылдарға арналған тұжырымдамасында, "Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" КеАҚ-ның 2021 – 2024 жылдарға арналған стратегиялық даму жоспарында және Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің басқа да құжаттарында айқындалған Қазақстан Республикасын дамытудың стратегиялық міндеттері тұрғысында жүзеге асырылады.

Сонымен қатар COVID-19 пандемиясы жағдайында оқу процесін ұйымдастыруға әсер еткен білім және ғылым жүйесінің шешімін талап ететін мәселелерін де ескеру қажет.

Қол жеткізілген жетістіктерге қарамастан, Қоғамның білім беру және ғылыми қызметінде Бағдарламада көзделген бірқатар даму бағыттары бар. Айталық, Университеттің академиялық және зерттеу әлеуеті жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім мен ғылымды дамытудың стратегиялық міндеттеріне толық сәйкес келмейді. Білім беру бағдарламалары елдің әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына сәйкес одан әрі жаңартуды талап етеді.

Материалдық-техникалық инфрақұрылым білім беру процесін ұйымдастыруға және ғылыми зерттеулер жүргізуге қойылатын заманауи талаптарға сәйкес келу мақсатында түбегейлі жаңғыртуды қажет етеді. Білім алушылардың жатақханадағы әлеуметтік-тұрмыстық жағдайын жақсарту қажет.

Цифрландыру деңгейі және қызметтің барлық бағыттары бойынша заманауи технологияларды енгізу Университеттің серпінді дамуына ықпал етпейді. Тұтастай алғанда, Университеттің білім мен ғылымның сапасын арттырудағы, сондай-ақ ұлттық адами капиталды дамытудағы үлесін арттыру қажет.

4-бөлім. Бағдарламаның мақсаты, міндеттері және оған қол жеткізу жолдары

Мақсаты: Қоғамды әлемдік деңгейдегі университетке трансформациялау.

Көрсетілген мақсатқа қол жеткізу үшін мынадай міндеттер шешілетін болады.

1-міндет. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызмет пен білім беру процесін интеграциялау.

Ғылымды қажет ететін технологиялардың даму деңгейі қазіргі уақытта елдің экономикалық жай-күйі мен ғылыми-өндірістік әлеуетінің негізі болып табылады. Білім беруді ғылыммен және өндіріспен интеграциялау – бұл көп компонентті серпінді жүйе, ЖЖООКБҰ-ның, ғылым мен өндірістің біртұтас білім беру кеңістігі.

Университет ғылым, білім беру және өндіріс саласындағы интеграциялық процестердің орталық буыны ретінде болады. Зерттеу университетінің нысаны – бұл білімді, ғылым мен бизнесті интеграциялаудың табысты нысаны. Зерттеу бағдарламаларын іске асыру кезінде Университет өндірістік саланың тапсырысы бойынша ғылыми-қолданбалы зерттеулер мен әзірлемелерді дамытып, білім беру, ғылым және өндіріс арасындағы байланыстырушы буын болып табылатын инновациялық инфрақұрылымды дамыту, ғылыми-инновациялық орталықтар, технопарктер құру жөніндегі жұмысты жүргізетін болады.

Бұдан басқа, "Ғылым ордасы" мен ҒЗИ-дың тығыз интеграциясы Университеттің ынтымақтастық аясын кеңейтіп, мемлекеттік дамудың бірінші кезектегі міндеттерін ғылыми тұрғыдан сүйемелдеу бойынша жаңа зерттеу топтарын құру жөніндегі интеграциялық мәселелер аясын біршама ұлғайтады. Университетте ғылыми жобалардың инвестициялық тартымдылығын арттыру үшін нақты сектордың технологиялық міндеттерін жинақтау тетігі әзірленді. Осы мақсатта ғылыми-зерттеу зертханалары мен ұжымдық пайдалану орталықтарының базасын кеңейту қажет. Жалпы білім мен ғылымның интеграциясы қазақстандық ғылымның елдің әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуына қосатын үлесінің артуына әкеледі.

Білім беруді, ғылымды және инновацияларды интеграциялау мақсатында ОПҚ мен білім алушыларды ғылыми-зерттеу қызметіне және ғылыми жобаларды іске асыруға жан-жақты тарту қажет.

Университеттік ғылымның стратегиялық міндеттерін шешу үшін ғылыми нәтижелерді коммерцияландыру процесін жандандыру және нақты сектормен және бизнеспен өзара іс-қимыл жасау қажет. Ғылыми зерттеулерді экономика мен қоғамның өзекті қажеттіліктеріне барынша бағыттау керек.

Әлемдік ғылыми кеңістікке одан әрі интеграциялану стратегиялық инновациялық бағыттар бойынша Университет ғалымдарының әлемдік жетекші ғылыми және зертханалық кешендер базасындағы халықаралық ұжымдарға қатысуы арқылы жүзеге асырылатын болады.

Халықаралық коллаборацияны дамыту мақсатында ғалымдардың ғылыми тағылымдамаларының саны артады, бұл ғылыми-зерттеу жұмыстарының, шет тілдерін меңгерудің деңгейі мен сапасын арттыруға, жарияланымдық белсенділігін дамытуға мүмкіндік береді.

Университет неғұрлым өзекті бағыттар бойынша ғылыми жобаларды орындау мақсатында қазақстандық және халықаралық жетекші ЖЖООКБҰ-мен және ғылыми-зерттеу ұйымдарымен ынтымақтастықты кеңейтетін болады.

Аталған шараларды іске асыру ғылыми қызметті интернационалдандыруға және Университеттің халықаралық зерттеу кеңістігіне одан әрі интеграциялануына ықпал ететін болады.

2-міндет. Университеттік білім берудің перспективалы моделін қалыптастыру және академиялық көшбасшылықты қамтамасыз ету.

Жоғары белгісіздік жағдайында жұмыс істей алатын бәсекеге қабілетті кадрлар даярлау мақсатында білім беру қызметтерін әртараптандыру және оқытудың жаңа форматтарын енгізу жөнінде шаралар қабылданатын болады.

Білім беру бағдарламаларын жаңарту мемлекеттік стратегиялық даму міндеттерін ескере отырып, тұрақты негізде жүзеге асырылатын болады. Университеттің қолда бар әлеуеті әрі қазақстандық және шетелдік стратегиялық әріптестермен ынтымақтастық негізінде білім беру бағдарламаларының пәнаралық байланысы қамтамасыз етілетін болады.

Университет неғұрлым сұранысқа ие кадрларды даярлауды қамтамасыз ететін бакалавриаттың, магистратура мен докторантураның білім беру бағдарламаларының кешенін іске асыратын болады. Білім беру бағдарламаларының ұлттық портфелі қалыптастырылып, стейкхолдерлердің Университет түлектеріне жоғары қанағаттануы қамтамасыз етіледі.

Білім беру бағдарламалары кәсіптік стандарттарды ескере отырып әзірленіп, түлектердің кешенді құзыреттерін қалыптастыруға бағдарланатын болады. Білім алушылар "disruptive thinking" (серпінді идеялар) дамытуға бағдарланады.

Университетте оқуды ұйымдастыру цифрлық технологияларды кешенді пайдалану негізінде қамтамасыз етілетін болады. Күрделі цифрлық білім беру ресурстарын, оның ішінде виртуалды тренажерларды әзірлеу IT-саламен бірлесіп жүзеге асырылады. Оқытушылар мен білім алушылар үшін цифрлық құзыреттер мен жобалық басқару дағдыларын дамыту бағдарламалары енгізіледі.

Бірлескен халықаралық бағдарламалардың артуы, оқытушылар мен білім алушылардың алмасу және коллаборациясы, оның ішінде бюджеттен тыс қаражат есебінен шетелдік жетекші университеттерге тағылымдамадан өту жүйесін дамыту қамтамасыз етіледі. Үздік шетелдік профессорлар мен ғалымдар ақылы көрсетілетін қызметтер есебінен Университетке ғылыми-зерттеу профессоры және доцент-зерттеуші лауазымына тартылатын болады.

Жұмыс берушілермен тиімді өзара іс-қимыл жасау және еңбек нарығының ағымдағы және перспективалы қажеттіліктерін ескере отырып, білім беру бағдарламаларын әзірлеуге белсенді түрде тарту қамтамасыз етіледі. Білім беру бағдарламаларына Университеттің оқытушы-профессорлар құрамының, нақты сектор мен бизнес өкілдерінің бірлесіп оқытуына негізделген практикаға бағытталған пәндер енгізілетін болады.

Түлектерді жұмысқа орналастыру елдің әлеуметтік-экономикалық дамуы үшін басым салалардағы қазақстандық және халықаралық кәсіпорындарға, ұйымдар мен компанияларға бағдарланатын болады.

Университеттің білім алушылары мен қызметкерлерінің азаматтық және кәсіптік белсенділігін арттыру қамтамасыз етіледі. Қазақстандық бірегейлік пен құндылықтарды нығайту мақсатында жоғары оқу орындары арасында студенттік дискуссиялық платформалар құрылады.

Университеттің стратегиялық әріптестігі тұрақты жаһандық даму үшін әлеуетті қалыптастыратын алдыңғы қатарлы шетелдік ЖЖООКБҰ мен ғылыми орталықтарға шоғырландырылады. QS WUR халықаралық рейтингінің үздік 300-інің қатарына кіретін шетелдік әріптес университеттермен қос диплом бағдарламалары іске асырылады.

Білім беру қызметтерінің экспортын кеңейту үшін бюджеттен тыс қаражат есебінен Университеттің шетелдік филиалдары құрылады.

Пандемия мен пандемиядан кейінгі кезеңнің сақталып отырған сын-қатерлерін ескере отырып, өз қаражаты есебінен онлайн академиялық ұтқырлық және Эразмус, Mevlana, Orhun, IAESTE, Flagman сияқты халықаралық бағдарламалар шеңберінде студенттік ынтымақтастық белсенді дамитын болады.

Болжау және сценарийлік жоспарлау саласында ұлттық әлеуетті дамытуға үлес қосу елдің стратегиялық және бағдарламалық құжаттарын әзірлеуге Университеттің қатысуы арқылы қамтамасыз етіледі.

Көрсетілген шараларды іске асыру елдің адами капиталының сапасын арттыруға және Университетті ұлттық және халықаралық рейтингтерде одан әрі ілгерілетуге ықпал етеді.

3-міндет. Университет ғылымының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосатын үлесін арттыру.

Университеттің ғылыми саясатының негізінде плазма физикасы, жоғары молекулалық қосылыстар химиясы, математикалық және компьютерлік модельдеу, биотехнология, молекулалық биология және генетика, қоғамдық денсаулық сақтау, тарих және археология, психология және т.б. іргелі және қолданбалы зерттеулер саласында ғылыми мектептердің зерттеу әлеуеті арттырылатын және дамытылатын болады.

Ғылыми әзірлемелер әлеуметтік-экономикалық даму басымдықтарына шоғырланады. Мемлекеттік және нақты секторлардан технологиялық міндеттерді жинақтау жүзеге асырылады.

Университеттік ғылымның басым бағыттарын айқындауға шоғырландырылатын пәнаралық зерттеу топтары құрылады.

Ғылыми әлеуетті дамыту және ресурстарды ғылыми-техникалық дамудың басым бағыттарына шоғырландыру ғылыми зерттеулер нәтижелерінің инвестициялық тартымдылығын және технологиялар трансферті мен коммерцияландыруды дамытуды қамтамасыз етеді. Ғылыми гранттарға өтінімдерді дайындау кезінде бірлесіп қаржыландыру тетігі, технологиялық міндеттерді шешу, конструкторлық бюролардың инфрақұрылымын пайдалану мүмкіндігі, инкубациялау, акселерациялау және басқалары арқылы нақты сектормен байланыс ескерілетін болады.

Ұжымдық пайдаланудағы ғылыми-инновациялық зертханаларды, ғылымды қажет ететін технологиялар мен зерттеулер саласындағы артықшылық орталықтарын құру Университеттің басым ғылыми бағыттарының озыңқы дамуын қамтамасыз етеді.

Оқытушылар мен білім алушылардың зерттеушілік құзыреттерін арттыру мақсатында қазақстандық және халықаралық ұйымдардың жетекші сарапшыларын тарта отырып, ғылыми зерттеулердің кешенді әдістерін пайдалану және ғылыми жарияланымдар мен гранттарға өтінімдер дайындау дағдыларына оқыту бойынша тренингтер ұйымдастырылатын болады.

Ғылыми нәтижелерді ілгерілету бойынша интернет-платформаны құру Университеттің зерттеу жобаларының инвестициялық тартымдылығын және қажеттілігін арттыруға мүмкіндік береді.

Инновациялық белсенділікті ынталандыру жүйесін әзірлеу және енгізу оқытушы-профессорлар құрамының ғылыми-зерттеу қызметіне тартылуын арттыруға мүмкіндік береді.

Коммерциялық әлеуеті бар, ғылымды қажет ететін және инновациялық жобаларды орындау үшін Университеттің бюджеттен тыс қаражаты есебінен гранттық қолдау жүйесі енгізіледі.

Университеттің ғылыми зерттеулері нәтижелерінің елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына әсерін бағалау тұрақты негізде жүргізіледі.

Қазақстандық және халықаралық нарықта Университеттің зерттеулері мен әзірлемелері үлесінің өсуі қамтамасыз етіледі. Зерттеу әлеуетін күшейту мақсатында қазақстандық, сондай-ақ халықаралық ұйымдар қаржыландыратын гранттарды ұлғайту қамтамасыз етілетін болады.

Іргелі және қолданбалы зерттеулердің басым бағыттары бойынша ғылыми зертханалар мен орталықтарды түбегейлі жаңарту жүзеге асырылады. Озық жабдықтармен және цифрлық технологиялармен жабдықтау Университеттің ғылыми-зияткерлік ортасын құруға мүмкіндік береді. Ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыруды қолдау инфрақұрылымын жаңғырту да одан әрі дамитын болады.

Әлемдік деңгейдегі ғылыми жобаларды іске асыру мақсатында Университеттің ғылыми-зертханалық базасы ұлттық және халықаралық стандарттарға сәйкес сертификаттаудан өтеді.

Университеттің ғылыми зертханалары мен орталықтарының жабдықтарын жаңарту олардың нәтижелілігін бір мезгілде арттыра отырып, озық ғылыми жобаларды іске асыруға ықпал ететін болады.

4-міндет. Корпоративтік басқарудың тиімді моделін құру және Университеттің орнықты дамуын қамтамасыз ету.

Қойылған мақсаттар мен міндеттерді тиімді іске асыру мақсатында университеттің ұйымдық құрылымын жаңғырту жүзеге асырылады. Front және back офистер арасында теңгерім және барлық құрылымдық бөлімшелердің функционалдық тиімді өзара іс-қимылы қамтамасыз етіледі.

Академиялық еркіндік және адалдық (academic freedom and integrity) қағидаттарын дамыту Университеттің білім беру сапасы үшін жауапкершілігін арттырады.

Корпоративтік басқарудың бірыңғай жүйесін құрайтын комитеттер құру арқылы Университет дамуының негізгі бағыттары бойынша шешімдер қабылдауға және оларды іске асыруға ОПҚ, білім алушылар мен қызметкерлердің тікелей қатысуы үшін жағдайлар жасалатын болады.

Жағымды корпоративтік мәдениетті қалыптастыру Университеттің стратегиялық даму міндеттерін іске асыруға қызметкерлердің жоғары ынтасын және тартылуын қамтамасыз етеді.

Стратегиялық HR мен талант-менеджментін енгізу кадрлық әлеуетті арттырады. Ассесмент орталығын құру ОПҚ мен қызметкерлердің кәсіптік құзыреттерінің тұрақты бағалануын және даму серпінін қамтамасыз етеді. ОПҚ мен қызметкерлердің кәсіптік дамуының онлайн-платформасы құрылады, бұл біліктілікті арттырудың озық технологияларын пайдалануға мүмкіндік береді.

Компьютерлік және коммуникациялық технологияларды пассивті пайдаланудан Университеттің "ақылды" ортасы мен сервистерін құруға көшу жүзеге асырылады. Басқарудың цифрлық технологияларын енгізу басқарушылық шешімдер қабылдау кезінде жеделділік пен икемділікті арттырады. Цифрлық құжат айналымына көшу "paper free university" жүйесін қалыптастырады.

Бизнес-процестерді оңтайландыру және цифрлық реинжиниринг бюрократияны түбегейлі төмендетіп, Университетті әкімшілік басқарудың нәтижелілігін арттырады.

Бұл Бағдарлама "Al-Farabi SciTech Center" артықшылық орталығын ашу есебінен Университеттің инновациялық экожүйесін күшейтуге бағытталған, ол ең алдымен, оның инфрақұрылымын ғылымның әртүрлі салалары ғалымдарының бірлесіп пайдалануына бағдарланатын болады.

Нанометрология және материалдарды талдау орталығы (Center for Nanometrology and Materials Analysis – CeNaMA), инженерлік-техникалық модуль (Technical Workshop) – ұжымдық пайдаланылатын ғылыми-инновациялық зертханалар оның негізгі өзегі болмақ. Бұдан басқа, Орталықтың аумағында медицина, биология және т.б. саладағы озық ғылыми зерттеулерді жүргізуге арналған зертханалар орналасады, олар қазіргі кезде бос алаңдардың шектеулілігіне байланысты Университеттің қолданыстағы ғимараттарының аумағында орналаса алмайды.

Қазіргі заманғы инженерлік-коммуникациялық құрылымды (тарту жүйелері, коммуникацияларды жеткізу мен бұрудың төбедегі және үстелдегі сервистік модульдері, зертханалық жиһаз және т.б.) құруға көп көңіл бөлінетін болады. Бірден әлемдік аналогтар деңгейінде заманауи инфрақұрылым құру маңызды. Бұл жоғары бәсекеге қабілеттілігін көрсететін, физикалық және психологиялық жайлы жағдай жасайтын ғылыми-зерттеу экоортасын қалыптастыруға ықпал ететін болады. Жақсы жабдықтар паркімен, озық ғылыми зерттеулермен бірге мұндай еңбек жағдайлары прогрессивті жастар мен мықты ғалымдарды тартатын болады, бұл ұтып алынатын жобалар санының артуына, басқа ғылыми орталықтармен коллаборацияның күшеюіне және бизнес-құрылымдар мен венчурлік инвестициялау үшін тартымдылыққа автоматты түрде алып келеді. Сонымен қатар мұндай орталықтың болуы оқу ортасына да оң ықпалын тигізеді, ғылым мен техниканың жоғары жетістіктерін тікелей зертханаларда көрсету мүмкіндігі пайда болады, студенттер практика мен дипломдық жұмыстарды заманауи жабдықта орындауға мүмкіндік алады.

Мұндай орталық, ең алдымен, кадрлар құрамымен және ғылыми негізбен қамтамасыз ететін білім беру процесінің, басқа да ғылыми бөлімшелердің тарапынан қолдау болмаса, тиімді жұмыс істей алмайды. Университет жанынан осындай орталық ашудың артықшылығы сөзсіз, өйткені оның құрамында 16 факультет және 68 кафедра, жаратылыстану-қылыми және техникалық бейіндегі 8 ғылыми-зерттеу институты, әлеуметтік-гуманитарлық бейіндегі 29 ғылыми-зерттеу институты мен орталықтар жұмыс істейді.

Университетте ұжымдық пайдаланылатын екі зертхана жұмыс істейді: ашық үлгідегі Ұлттық нанотехнологиялық зертхана және он жылдан астам уақыт бұрын елдің әртүрлі ЖЖООКБҰ базасындағы басқа зертханалар қатарында еліміздің ғылыми-техникалық дамуының 5 басымдығына сәйкес құрылған Инженерлік бейіндегі зертхана.

Зертханалар қызметінің негізгі мақсаты – ғылыми ұйымның немесе жоғары оқу орнының ведомстволық тиесілігіне және меншік нысанына қарамастан, отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми зерттеулер жүргізуі үшін, сондай-ақ алынған нәтижелерді экономиканың нақты секторына одан әрі енгізе отырып, ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жүргізу үшін жеке секторға қолжетімділік беру.

Қоғамның стратегиялық әріптестігі орнықты жаһандық даму үшін әлеуетті қалыптастыратын озық ЖЖООКБҰ мен ғылыми орталықтарға шоғырландырылатын болады. Экспорттық мүмкіндіктерді кеңейту үшін бюджеттен тыс қаражат есебінен Университеттің шетелдік филиалдарын ашу үшін жағдай жасалады.

Қаржы менеджментінің қазіргі заманғы құралдарын енгізу және қаржы ресурстарын тиімді пайдалану экономикалық өсуді, коммерциялық қызметті кеңейтуді, қызметкерлердің жалақысын көтеруді және инфрақұрылымды жаңғыртуды қамтамасыз етеді. Өнімсіз шығындар анықталып, азайтылатын болады.

Дәстүрлі бюджеттік көздермен қатар инвестицияларды тарту стратегиялық кезеңде Университет бюджетінің көлемін құрылымдауға және біртіндеп кеңейтуге әкеледі.

Оқу және ғылыми-зерттеу зертханалары мен орталықтарының ғимараттары мен үй-жайлары жаңартылады және жаңғыртылады.

Көрсетілген шараларды іске асыру корпоративтік басқарудың тиімді моделін құруға ықпал етеді және Университеттің тұрақты дамуын қамтамасыз етеді.

5-бөлім. Бағдарламаны іске асырудың нысаналы индикаторлары

Көрсетілген міндеттер шеңберінде нысаналы индикаторлары бар қойылған мақсатқа қол жеткізу жөніндегі ақпарат осы Бағдарламаға 1-қосымшада көрсетілген.

6-бөлім. Бағдарламаны іске асырудың күтілетін әсері мен нәтижелері

Бағдарламаны іске асыру жаһандық ауқымда танылған оқыту, жобалау жұмыстары мен зерттеулер деңгейін арттырады.

Университет көп бейінді білім беру және ғылыми-зерттеу орталығы ретінде елдің адами (зияткерлік) әлеуетін қалыптастыруға, зерттеулер мен технологиялардың алдыңғы шебінде жұмыс істей алатын кәсіпқой кадрларды даярлауға барынша үлес қосады.

Қоғам Даму бағдарламасын іске асырудың соңына қарай радикалды технологиялық трансформациялар жағдайында Қазақстанның ғылыми-технологиялық әлеуетінің озыңқы дамуының сын-қатеріне жауап ретінде ұлттық жоғары білім беру жүйесінің көшбасшысы мәртебесін нығайтады және әлемнің үздік зерттеу университеттерінің жоғары деңгейіне сәйкес келетін жетекші білім беру және ғылыми-зерттеу мекемесі ретінде халықаралық деңгейде танылатын болады.

Қоғамды дамытудың 2022 – 2026 жылдарға арналған даму бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары осы Бағдарламаға 2-қосымшада келтірілген.

7-бөлім. Қажетті ресурстар

Қаржыландыру көздері мен көлемі*

2022 – 2026 жылдарға қажетті бюджеттен тыс қаржыландыру 46 353 570,4 мың теңгені құрайды, оның ішінде:

бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 37 332 943,4 мың теңге, меншікті қаражат – 9 020 627,0 мың теңге, оның ішінде 2022 –2026 жылдар бөлінісінде:

2022 жылы – 23 357 404,0 мың теңге, оның ішінде:

бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 22 074 566,0 мың теңге, меншікті қаражат – 1 282 838,0 мың теңге;

2023 жылы – 13 437 785,85 мың теңге, оның ішінде:

бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 11 976 709,85 мың теңге, меншікті қаражат – 1 461 076,0 мың теңге;

2024 жылы – 5 264 176,55 мың теңге, оның ішінде:

бюджеттен тыс тартылған инвестициялар – 3 281 667,55 мың теңге, меншікті қаражат – 1 982 509,0 мың теңге;

2025 жылы – 2 095 670,0 мың теңге, оның ішінде:

меншікті қаражат – 2 095 670,0 мың теңге;

2026 жылы – 2 198 534,0 мың теңге, оның ішінде:

меншікті қаражат – 2 198 534,0 мың теңге.

Инвестициялық жобаны іске асыру үшін меншікті қаражат және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да қаражат тартылатын болады.

Айталық, 2022 – 2024 жылдары білім беру сапасын арттыруға және ғылыми-зияткерлік инфрақұрылымды жаңғыртуға бюджеттен тыс шығыстарды кезең-кезеңімен ұлғайту жоспарланып отыр. Тартылған бюджеттен тыс инвестициялардың болжамды қаржылық шығындары 9 997 943,4 мың теңгені құрайды, оның ішінде жылдар бойынша:

2022 жылы – 2 940 066,0 мың теңге;

2023 жылы – 3 776 209,85 мың теңге;

2024 жылы – 3 281 667,55 мың теңге.

Бағдарламаны іске асыру кезеңі мен құны осы Бағдарламаға 3 және 4-қосымшаларда көрсетілген.

Жатақханаларды реконструкциялауға және салуға бюджеттен тыс қаражат тартудың болжамды көлемі 27 335 000,0 мың теңгені құрайды.

Университет жалпы ауданы 84649 м² болатын 14 студенттік жатақхана инвестор есебінен реконструкцияны көздеп отыр. Жобалық қуаты – 4 865 орын. Инвестордың қаржыландыру көлемі – 6 335 000,0 мың теңге.

Жатақханаға мұқтаж студенттерді орынмен қамтамасыз ету үшін Университет жайлылық деңгейі жоғары 6 000 орындық 9-қабатты 6 жатақхана салуды көздеп отыр. Инвестор есебінен қаржыландыру көлемі 21 000 000,0 мың теңге көлемінде жоспарланды.

Бұдан басқа Университеттің материалдық-техникалық базасын жаңартуға және негізгі құралдарды, оның ішінде компьютерлік техниканы, оқу-зертханалық құрал-жабдықтарды жаңартуға, кітаппен қамтамасыз етуге және электрондық оқу ресурстарын, өндірістік жабдықтарды, жиһаздарды және басқа да негізгі құралдар мен материалдық емес активтерді сатып алуға 9 020 627,0 мың теңге қаражат тарту жоспарлануда, оның ішінде:

2022 жылы – 1 282 838,0 мың теңге;

2023 жылы – 1 461 076,0 мың теңге;

2024 жылы – 1 982 509,0 мың теңге;

2025 жылы – 2 095 670,0 мың теңге;

2026 жылы – 2 198 534,0 мың теңге.

Қоғамның 2022 – 2026 жылдарға арналған республикалық бюджет қаражатынан жалпы кірістері 99 371 075 мың теңгені құрайды, оның ішінде:

мемлекеттік тапсырыс бойынша білім беру қызметінен түскен қаражат – 84 000 000 мың теңге;

академиялық ұтқырлықтан – 382 000 мың теңге, ғылыми қызметтен – 14 989 075 мың теңге;

оның ішінде 2022 – 2026 жылдар бөлінісінде:

2022 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде:

мемлекеттік тапсырыс – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге;

2023 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде:

2024 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде:

2025 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде:

2026 жылы – 19 874 215 мың теңге, оның ішінде:

мемлекеттік тапсырыс – 16 800 000 мың теңге, академиялық ұтқырлықтан – 76 400 мың теңге, ғылыми қызметтен – 2 997 815 мың теңге.

Республикалық және жергілікті бюджеттен қосымша қаражат талап етілмейді.

"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті"
коммерциялық емес акционерлік қоғамының
2022 – 2026 жылдарға арналған
даму бағдарламасына
1-қосымша

Көрсетілген міндеттер шеңберінде нысаналы индикаторлары бар қойылған мақсатқа қол жеткізу жөніндегі ақпарат

Р/с №	Нысаналы индикаторлар	Өлшем бірлігі	Жоспарлы кезеңде
			2022	2023	2024	2025	2026
1	2	3	4	5	6	7	8
Мақсат – Қоғамды әлемдік деңгейдегі зерттеу университетіне трансформациялау
1-міндет. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызметті және білім беру процесін интеграциялау
1.	Халықаралық рейтингтердің үздік 300-інің қатарына енген білім беру бағдарламаларының үлесі	%	1,5	1,7	2,0	2,5	2,8
2.	Ғылыми жобалардың жалпы санынан ЖЖООКБҰ және ҚР-ның ғылыми-зерттеу ұйымдарымен бірлесіп орындалатын жобалардың үлесі	%	15,0	17,0	20,0	23,0	26,0
2-міндет. Университеттік білім берудің перспективалы моделін қалыптастыру және академиялық көшбасшылықты қамтамасыз ету
1.	Білім алушылардың жалпы контингентінен жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша білім алушылардың (магистранттардың, докторанттардың) үлесі	%	20	22	23	25	27
2.	Оқыту мен тағылымдамадан, оның ішінде QS WUR халықаралық рейтингінің үздік 300 ЖЖООКБҰ-да өткен ОПҚ үлесі	%	7	9	11	15	17
3-міндет. Университет ғылымының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосатын үлесін арттыру
1.	Зертханалық жабдықтардың жаңартылуын ескергенде, Қазақстан Республикасы бойынша ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға арналған шығындардың жалпы көлеміндегі ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды қаржыландыру үлесі	%	7,4	7,9	8,5	9,1	9,7
2.	Scopus-те ҚР ғалымдарынан дәйексөз келтірудің жалпы санынан Scopus дерекқоры бойынша ғалымдардың жарияланымдарынан дәйексөз келтіру үлесі	%	19	19,5	20	20,5	21
4-міндет. Университеттің орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін корпоративтік басқарудың тиімді моделін құру
1.	Корпоративтік басқару жүйесіне тартылған ОПҚ-ның, білім алушылардың және қызметкерлердің үлесі	%	11	13	15	17	19
2.	Университеттің жалпы кірісіндегі коммерциялық қызметтен түскен кірістің үлесі	%	6,0	7,0	8,0	9,0	10,0
3.	Университетте жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіне қанағаттану	%	55	60	65	70	75

* Ескертпе. Магистратура, докторантура бағдарламалары бойынша білім алушылардың ҒЗТКЖ-ны қаржыландырудың үлесін ұлғайтуға, оқудан және тағылымдамадан өткен ОПҚ үлесін ұлғайтуға арналған шығыстар алдағы кезеңдерге арналған РБ-ны қалыптастыру кезінде және ақылы көрсетілетін қызметтер есебінен айқындалатын болады.

"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті"
коммерциялық емес акционерлік қоғамының
2022 – 2026 жылдарға арналған
даму бағдарламасына
2-қосымша

"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті" коммерциялық емес акционерлік қоғамының 2022 – 2026 жылдарға арналған даму бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Р/с №	Іс-шаралардың атауы	Өлшем бірлігі	Тікелей нәтижелердің көрсеткіштері	Аяқтау нысаны
2021 (факт)	2022	2023	2024	2025	2026

Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің барлық деңгейлерінде ғылыми қызметті және білім беру процесін интеграциялау
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1.	QS WUR халықаралық рейтингінің үздік 300-інің қатарына енген ЖЖООКБҰ тағылымдамадан өткен ОПҚ санын ұлғайту	адам	85	250	350	400	500	600	есептік ақпарат
2.	Шақырылған шетелдік оқытушылар мен зерттеушілердің үлесін ұлғайту	%	4,2	5	7	10	15	20	жеке еңбек шарттары
3.	Университеттің ОПҚ, нақты сектор мен бизнес өкілдері бірлесіп оқытуды жүзеге асыратын білім беру бағдарламаларының үлесін ұлғайту	%	10	20	30	35	40	45	білім беру бағдарламалары
4.	ЖЖООКБҰ және ҚР ғылыми-зерттеу ұйымдарымен ғылыми жобаларды бірлесіп іске асыру үлесін ұлғайту	%	12	18,5	37,1	51,1	60,7	67,6	ҒЗЖ нәтижелері туралы есептер
5.	Университеттің жалпы бюджетінен ҒЗТКЖ-ға арналған шығыстар үлесін ұлғайту	%	22,7	24,8	26,5	28,4	30,4	31,0	шарттар, бюджеттік өтінімдер
6.	Технологиялық міндеттерді шешу үшін кәсіпорындармен және бизнес-құрылымдармен бірлесіп орындалатын ғылыми жобалардың үлесін ұлғайту	%	24	42,5	47,9	66,7	72,2	72,6	шарттар, меморандумдар
Университеттік білім берудің перспективалы моделін қалыптастыру және академиялық көшбасшылықты қамтамасыз ету
1.	Стейкхолдерлерді тарта отырып, жаңартылған білім беру бағдарламалары мен оқуды аяқтау жұмыстары тақырыптарының үлесін ұлғайту	%	30	35	45	50	60	65	білім беру бағдарламалары
2.	Пәнаралық білім беру бағдарламаларының үлесін ұлғайту	%	20	25	30	45	50	55	білім беру бағдарламалары
3.	Әлеуметтік-экономикалық дамудың басым бағыттары бойынша қолданбалы жобалар форматында орындалған оқуды аяқтау жұмыстарының үлесін ұлғайту	%	17	30	40	50	60	65	оқуды аяқтау жұмыстары
4.	Цифрлық технологияларды пайдалану және жобалық басқару бойынша оқытудан және сертификаттаудан өткен ОПҚ мен білім алушылардың үлесін ұлғайту	%	2,7	15	40	60	70	75	сертификаттар
5.	Оқу процесінде пайдаланылатын күрделі цифрлық білім беру ресурстарының санын ұлғайту	бірлік	83	100	150	200	250	300	жаппай ашық онлайн курстар, виртуалды симуляторлар, цифрлық құралдар
6.	Оқуды аяқтаған жылы жұмысқа орналасқан түлектердің үлесін ұлғайту	%	87	80	82	85	87	90	есептік ақпарат
7.	QS WUR халықаралық рейтингінің үздік 300-інің қатарына енген шетелдік университеттермен бірлесіп әзірленген қос диплом бағдарламаларының санын ұлғайту	%	5	7	10	13	15	17	білім беру бағдарламалары
8.	Елдің әлеуметтік-экономикалық және қоғамдық-саяси дамуының басым бағыттары бойынша стратегиялық және бағдарламалық құжаттарды әзірлеуге қатысатын ОПҚ үлесін ұлғайту	%	0,6	0,5	2	5	10	12	жұмыс және сараптама топтарының құрамдары
Университеттік ғылымның елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына қосатын үлесін арттыру
1.	ҚР бойынша ғылыми жобалардың жалпы санынан гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша ғылыми жобалар мен бағдарламалардың үлесін ұлғайту	%	13,7	15,2	15,5	15,8	16,2	16,5	ҒЗЖ нәтижелері туралы есептер
2.	Іске асырылатын халықаралық ғылыми жобалар санының өсуі	бірлік	50	86	104	124	149	176	шарттар, меморандумдар
3.	Scopus дерекқорында ҚР ғалымдары жарияланымдарының жалпы санындағы Scopus индекстейтін рейтингтік журналдардағы жарияланымдардың үлесін арттыру	%	22,1	20,5	21	21,5	22	22,5	Scopus дерекқорында индекстейтін жарияланымдар
4.	Web of Science дерекқорында ҚР ғалымдары жарияланымдарының жалпы санындағы Web of Science (Clarivate Analytics) индекстейтін басылымдардағы жарияланымдар үлесін арттыру	%	21,9	19	19,5	20	20,5	21	Web of Science дерекқорында индекстейтін жарияланымдар
5.	ҚР ғалымдарының Scopus-та бірлескен жарияланымдарының жалпы санындағы Scopus дерекқоры бойынша шетелдік ғалымдармен бірге авторлар жарияланымдарының үлесін ұлғайту	%	23,8	20	20,5	21	21,5	22	Scopus дерекқорында индекстейтін жарияланымдар
6.	Ғылыми-техникалық қызметтің коммерцияландырылған нәтижелері санының өсуі	бірлік	13	18	27	41	53	55	шарттар, енгізу актілері
7.	Алынған патенттер мен өзге де қорғау құжаттарының (өнеркәсіптік үлгілер, пайдалы модельдер және авторлық құқықтар) санын ұлғайту	бірлік	160	438	526	631	757	760	патенттер, авторлық куәліктер
8.	Постдокторанттар контингентін ұлғайту	адам	35	40	45	50	55	60	оқуға қабылдау туралы бұйрықтар
9.	Кадрларды даярлау бағыттары бойынша диссертациялық кеңестер құру (ҒЗИ-мен бірлесіп)	бірлік	14	16	17	19	20	21	құру туралы бұйрықтар
10.	Зертханалардың жалпы санындағы аккредиттелген және сертификатталған зертханалардың үлесін ұлғайту	%	11	11,2	13,1	15,9	18,9	19,0	сертификаттау және аккредиттеу туралы сертификаттар
11.	Ұжымдық пайдаланылатын жаңа ғылыми-инновациялық зертханаларды, артықшылық орталықтарын құру	бірлік	_	1	2	7	_	_	зертханалар, орталықтар
12.	Шағын инновациялық кәсіпорындар санын ұлғайту	бірлік	10	18	23	30	50	55	шағын инновациялық кәсіпорындар
Университеттің орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін корпоративтік басқарудың тиімді моделін құру
1.	Корпоративтік басқару жүйесіне тартылған ОПҚ, білім алушылар мен қызметкерлер үлесін ұлғайту	%	0,4	1,5	2	3	5	7	комитеттер мен корпоративтік басқарудың өзге де құрылымдарының құрамдары
2.	Шет елдерде университет филиалдарын ашу (жыл сайын)	бірлік	1	1	_	1	_	1	шет елдердегі филиалдар
3.	Университет және бөгде ұйымдар базасында кәсіптік даму курстарынан өткен ОПҚ мен қызметкерлердің үлесін ұлғайту	%	11	35	50	60	70	75	сертификаттар
4.	Цифрлық құжат айналымын пайдаланатын ОПҚ мен қызметкерлер үлесін ұлғайту	%	25	20	40	50	60	70	Directum Office 365 Microsoft Teams One Drive
5.	Оқу және ғылыми-зерттеу зертханалары мен орталықтарының жаңғыртылған ғимараттары мен үй-жайларының үлесін ұлғайту	%	_	35	40	45	50	55	объектілерді жаңғырту бойынша орындалған жұмыстардың актілері, жабдықтарды жеткізу актілері
6.	Жатақханаға мұқтаждардың жалпы санынан жатақханаларда орындармен қамтамасыз етілген білім алушылардың үлесін ұлғайту	%	36,64	35	40	45	50	55	білім алушыларды орналастыруға бұйрықтар
	Бюджеттен тыс қаражаттан инвестициялық шығыстар
1.	Кадрлық әлеуетті дамытуға инвестициялар (инженерлік кадрлар мен ғалымдардың біліктілігін және тағылымдамасын арттыру)	мың тг.	_	150 000,0	150 000,0	200 000,0	_	_	есептер
2.	Ғылыми-зерттеу жабдықтарын сатып алу үшін ғылыми-білім беру зертханаларын дамытуға инвестициялар көлемі	мың тг.	_	2 790 066,0	2 018 370,0	1 191 554,0	_	_	жеткізу актілері, есептер
3.	Жаңа зертханалық корпус салуға бағытталған инвестициялар	мың тг.	_	_	1 607 839,85	1 890 113,55	_	_	есептер
	Университеттің материалдық-техникалық базасын өз бюджеті есебінен жаңарту
1.	Негізгі құралдар, оның ішінде компьютерлік жабдық, оқу-зертханалық жабдық, кітаппен қамтамасыз ету және электрондық білім беру ресурстары, өндірістік жабдық, жиһаз және өзге де негізгі құралдар және материалдық емес активтер	мың тг.	_	1 282 838,0	1 461 076,0	1 982 509,0	2 095 670,0	2 198 534,0	жеткізу актілері, есептер
	Бюджеттен тыс қаражаттан студенттік жатақханалар бойынша инвестициялық шығыстар
1.	14 студенттік жатақхананы реконструкциялауға бағытталған инвестициялар	мың тг.	_	4 434 500,0	1 900 500,0	_	_	_	пайдалануға беру актілері
2.	6 студенттік жатақхананы салуға бағытталған инвестициялар	мың тг.	_	14 700 000,0	6 300 000,0	_	_	_	пайдалануға беру актілері
	БАРЛЫҒЫ: инвестициялық шығыстар	мың тг.		46 353 570,4

"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті"
коммерциялық емес акционерлік қоғамының
2022 – 2026 жылдарға арналған
даму бағдарламасына
3-қосымша

Іс-шараларды іске асыру кезеңі мен құны

Р/с №	Іс-шаралар мен компоненттердің атауы	Жиыны, мың теңге
2022 жыл
1.1	Жабдықтарды сатып алу	2 790 066,0
1.2	Оқыту, біліктілікті арттыру және сертификаттау	150 000,0
Барлығы		2 940 066,0
2023 жыл
2.1	Жабдықтарды сатып алу	2 018 370,0
2.2	Құрылыс	1 607 839,85
2.3	Оқыту, біліктілікті арттыру және сертификаттау	150 000,0
Барлығы		3 776 209,85
2024 жыл
3.1	Жабдықтарды сатып алу	1 191 554,0
3.2	Құрылыс	1 890 113,55
3.3	Оқыту, біліктілікті арттыру және сертификаттау	200 000,0
Барлығы		3 281 667,55
ЖИЫНЫ		9 997 943,4

"Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті"
коммерциялық емес акционерлік қоғамының
2022 – 2026 жылдарға арналған
даму бағдарламасына
4-қосымша

Іс-шараларды іске асыру кезеңі мен құны
№	Іс-шаралар мен компоненттердің атауы	Сомасы, мың теңге
2022 жыл
1.1	7 студенттік жатақхананы реконструкциялау	4 434 500,0
1.2	3 студенттік жатақхананы салу	14 700 000,0
Барлығы		19 134 500,0
2023 жыл
2.1	7 студенттік жатақхананы реконструкциялау	1 900 500,0
2.2	3 студенттік жатақхананы салу	6 300 000,0
Барлығы		8 200 500,0
ЖИЫНЫ		27 335 000,0

В соответствии с подпунктом 5) статьи 5 Закона Республики Казахстан "О науке и технологической политике" и подпунктом 21-6) статьи 1 Закона Республики Казахстан "Об образовании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правительства РК от 02.09.2024 № 713 (вводится в действие с 01.09.2024).

1. Присвоить статус исследовательского университета некоммерческому акционерному обществу "Казахский национальный университет имени аль-Фараби".

2. Утвердить прилагаемую программу развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" на 2022-2026 годы.

3. Настоящее постановление вводится в действие со дня его подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

А. Смаилов

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 25 июля 2022 года № 516

ПРОГРАММА РАЗВИТИЯ НЕКОММЕРЧЕСКОГО АКЦИОНЕРНОГО ОБЩЕСТВА "КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ АЛЬ-ФАРАБИ" НА 2022 – 2026 ГОДЫ

Сноска. Программа с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 02.09.2024 № 713 (вводится в действие с 01.09.2024).

г. Нур-Султан, 2022 год

СОДЕРЖАНИЕ

Раздел 1. Паспорт Программы

Раздел 2. Введение

Раздел 3. Анализ текущей ситуации

Раздел 4. Цель, задачи и пути достижения Программы

Раздел 5. Целевые индикаторы реализации Программы

Раздел 6. Ожидаемый эффект и результаты реализации Программы

Раздел 7. Необходимые ресурсы

План мероприятий по реализации Программы развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" на 2022 – 2026 годы

Раздел 1. Паспорт Программы

Наименование Программы	Программа развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" на 2022 – 2026 годы
Основание для разработки	1. Комплексный план Республики Казахстан "Об образовании". 2. Закон Республики Казахстан "О науке и технологической политике". 3. Закон Республики Казахстан "О государственной молодежной политике". 4. Стратегический план развития некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" на 2021– 2024 годы. 5. Концепция развития высшего образования и науки в Республике Казахстан на 2023 – 2029 годы, утвержденная постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 марта 2023 года № 248. 6. Постановление Правительства Республики Казахстан от 13 сентября 2023 года № 785 "Об утверждении Плана мероприятий по реализации поручений Президента Республики Казахстан по социально-экономическому развитию города Алматы". 7. Национальный план развития Республики Казахстан до 2029 года, утвержденный Указом Президента Республики Казахстан от 30 июля 2024 года № 611.
Государственный орган, ответственный за разработку	Министерство науки и высшего образования Республики Казахстан
Цель Программы	Трансформация некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" в исследовательский университет мирового уровня
Задачи Программы	1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования. 2. Формирование перспективной модели университетского образования и обеспечение академического лидерства. 3. Увеличение вклада университетской науки в социально-экономическое развитие страны. 4. Создание эффективной модели корпоративного управления для обеспечения устойчивого развития Университета.
Сроки реализации	2022 – 2026 годы
Целевые индикаторы	1. Доля образовательных программ, вошедших в топ-300 международных рейтингов, – 2,8 %. 2. Доля обучающихся по программам послевузовского образования (магистранты, докторанты) от общего контингента обучающихся – 27 %. 3. Доля профессорско-преподавательского состава (далее – ППС), прошедших обучение и стажировку, в том числе в топ-300 организациях высшего и (или) послевузовского образования (далее – ОВПО) международного рейтинга QS WUR, – 17 %. 4. Доля финансирования научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ в общем объеме затрат на научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы по Республике Казахстан с учетом обновления лабораторного оборудования – 9,7 %. 5. Доля цитирований публикаций ученых по базе данных Scopus от общего количества цитирований ученых РК в Scopus – 21 %. 6. Доля проектов, выполняемых совместно с ОВПО и научно-исследовательскими организациями РК, от общего количества научных проектов – 26 %. 7. Доля ППС, обучающихся и сотрудников, вовлеченных в систему корпоративного управления, – 19 %. 8. Доля дохода от коммерческой деятельности в общем доходе Университета – 10 %.
Источники и объемы финансирования*	Необходимые средства Необходимое внебюджетное финансирование на 2022-2026гг составит – 46 353 570,4 тыс тенге, из них: привлеченные внебюджетные инвестиции – 37 332 943,4 тыс тенге, собственные средства – 9 020 627,0 тыс тенге, в том числе в разрезе 2022-2026гг: в 2022 году – 23 357 404,0 тыс тенге, из них: привлеченные внебюджетные инвестиции – 22 074 566,0 тыс тенге, собственные средства – 1 282 838,0 тыс тенге; в 2023 году – 13 437 785,85 тыс тенге, из них: привлеченные внебюджетные инвестиции – 11 976 709,85 тыс тенге, собственные средства – 1 461 076,0 тыс тенге; в 2024 году – 5 264 176,55 тыс тенге, из них: привлеченные внебюджетные инвестиции – 3 281 667,55 тыс тенге, собственные средства – 1 982 509,0 тыс тенге; в 2025 году – 2 095 670,0 тыс тенге, из них: собственные средства – 2 095 670,0 тыс тенге; в 2026 году – 2 198 534,0 тыс тенге, из них: собственные средства – 2 198 534,0 тыс тенге. Общие доходы некоммерческого акционерного общества "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" (далее – Университет, Общество) из средств республиканского бюджета на 2022-2026гг составят 99 371 075 тыс тенге, из них: средства с образовательной деятельности по госзаказу – 84 000 000 тыс тенге, с академической мобильности – 382 000 тыс тенге, с научной деятельности – 14 989 075 тыс тенге; в том числе в разрезе 2022-2026гг: в 2022 году – 19 874 215 тыс тенге, из них: госзаказ – 16 800 000 тыс тенге, академическая мобильность – 76 400 тыс тенге, наука – 2 997 815 тыс тенге; в 2023 году – 19 874 215 тыс тенге, из них: госзаказ – 16 800 000 тыс тенге, академическая мобильность – 76 400 тыс тенге, наука – 2 997 815 тыс тенге; в 2024 году – 19 874 215 тыс тенге, из них: госзаказ – 16 800 000 тыс тенге, академическая мобильность – 76 400 тыс тенге, наука – 2 997 815 тыс тенге; в 2025 году – 19 874 215 тыс тенге, из них: госзаказ – 16 800 000 тыс тенге, академическая мобильность – 76 400 тыс тенге, наука – 2 997 815 тыс тенге; в 2026 году - 19 874 215 тыс тенге, из них: госзаказ – 16 800 000 тыс тенге, академическая мобильность – 76 400 тыс тенге, наука – 2 997 815 тыс тенге. Дополнительные средства из республиканского и местного бюджета не требуются.

* Объем финансирования Программы развития будет определяться при формировании республиканского бюджета на предстоящие периоды и уточнении республиканского бюджета на соответствующий период

Финансирование по реализации Программы планируется из внебюджетных средств, привлеченных инвестиций и собственных средств.

Раздел 2. Введение

В Национальном плане развития Республики Казахстан до 2025 года основной целью общенационального приоритета "Качественное образование" является "развитие человеческого капитала для реализации нового курса развития страны".

В рамках данного приоритета будет осуществлен переход "от недостаточной связи между наукой и производством к внедрению прогрессивных технологических решений отечественной науки в производственный и промышленный сектор с выходом в мировое научное пространство". Также предусмотрены "полное обеспечение объектами, оснащенными оборудованием, соответствующим лучшим мировым стандартам" и "увеличение доли частных инвестиций в науку".

Наряду с этим, перед ОВПО страны поставлена задача по становлению "smart-университетами и созданию образовательной цифровой экосистемы". В целом на рынке образовательных услуг должны остаться преимущественно ОВПО, которые предоставляют качественное образование и соответствуют международным стандартам.

В соответствии с требованиями Концепции развития науки Республики Казахстан на 2022 – 2026 годы, а также в целях поддержки Университета как обладающего наибольшим научным потенциалом, Общество обеспечивает интеграцию науки, бизнеса и производства путем трансформации Казахского национального университета им. аль-Фараби в исследовательский университет.

Исследовательские университеты мирового класса специализируются не только на подготовке конкурентоспособных специалистов, но также и на реализации широкого спектра научных исследований и дальнейшей их коммерциализации. Именно исследовательские университеты становятся точками роста, драйверами наукоемкой экономики и хабами научно-инновационной системы. Степень развития научно-инновационной системы формирует основу устойчивого экономического роста и является необходимым условием полноправного участия страны в мировом разделении труда.

Общество является многопрофильным университетом, эффективно осуществляющим образовательную, научную и инновационную деятельность и коммерциализацию научных разработок.

Раздел 3. Анализ текущей ситуации

В системе высшего и послевузовского образования Республики Казахстан Общество занимает особую роль, являясь лидирующим многопрофильным университетом страны, готовящим специалистов на всех уровнях образования по широкому спектру направлений.

В составе Общества действуют 16 факультетов и 68 кафедр, 8 научно-исследовательских институтов, 29 научно-исследовательских институтов и центров естественно-научного и технического, социально-гуманитарного профиля.

Университет располагает высококвалифицированным профессорско-преподавательским составом с численностью более 3 тысяч человек, в том числе: 9 академиков НАН РК, 598 докторов наук по профилю, 858 кандидатов наук, 461 докторов PhD. Более 35% преподавателей владеют иностранным языком, в том числе имеют соответствующие сертификаты IELTS и TOEFL.

Общество реализует более 640 образовательных программ бакалавриата, магистратуры и докторантуры PhD, которые согласуются с работодателями и международными партнерами. На базе Университета функционирует Учебно-методическое объединение Республиканского учебно-методического совета по 9 направлениям подготовки.

Осуществляется трансформация образовательных программ с учетом потребностей современного рынка труда и привлечения работодателей, применения зарубежного опыта в создании образовательных программ, признания профессиональными сообществами и сертификации.

В рамках прямых соглашений между университетами-партнерами ближнего и дальнего зарубежья в Университете ведется подготовка кадров по совместным и двудипломным программам. По ряду программ университеты-партнеры занимают лидирующие позиции в международном рейтинге QS WUR (университет Осака, Япония – 72-е место, университет Гента, Бельгия – 135-е место, университет Ла Сапиенца, Италия – 171-е место и т. д.).

Международная аккредитация образовательных программ является одним из ключевых механизмов обеспечения качества образования. Так, порядка 90 % образовательных программ прошли аккредитацию в казахстанских и зарубежных аккредитационных агентствах. Имеется ряд образовательных программ, удостоенных знака EUR-ACE® label.

Согласно полученной от Государственного центра по выплате пенсий информации в 2020 году трудоустройство выпускников Университета по бакалавриату составило - 90%, тогда как показатель трудоустройства по магистратуре достиг - 93%, а по докторантуре - 100%.

В 2021 году Университет вошел в топ 201-250 по трудоустраиваемости выпускников в рейтинге QS лучших университетов мира. По показателю "Доля трудоустроившихся выпускников" университет занимает 55 позицию в мире. Это свидетельствует о высокой конкурентоспособности и востребованности выпускников послевузовского образования на рынке труда.

В Университете реализуется программа привлечения зарубежных профессоров и ученых, имеющих высокие показатели по публикационной активности. Это обеспечивает возможность совместных публикаций в высокорейтинговых изданиях и организации научных стажировок обучающимся в ведущих научных центрах мира.

Университет становится центром экспорта образовательных услуг для обучающихся ближнего и дальнего зарубежья. Контингент иностранных обучающихся вырос в 70 раз: с 33 в 2016 г. до 2400 в 2021 г.

Научно-инновационная инфраструктура Университета включает 2 научные лаборатории коллективного пользования, 8 аккредитованных лабораторий, научно-технологический парк, офис коммерциализации, бизнес-инкубатор, стартап-компании и малые инновационные предприятия.

Имеет место динамика по увеличению финансирования научно-исследовательской работы: 2018 г. – 4,6 млрд тг., 2019 г. – 4,8 млрд тг., 2020 г. – 5,8 млрд тг., 2021 г. – 4,53 млрд тг. Структура финансирования представлена следующим образом: грантовое – 39 %; программно-целевое – 12 %; международное – 29 %; договорное – 19 %.

Проводится целенаправленная работа по повышению качества научных исследований молодых ученых и, как следствие, потенциала Университета. Контингент обучающихся в докторантуре вырос в 2,5 раза: с 479 в 2016 году до 1243 в 2020 г.

С 2014 года Университет реализует проект "Интеграция образования и науки" с 10 научно-исследовательскими институтами Министерства науки и высшего образования Республики Казахстан (далее – МНВО). Общество совместно с учеными НИИ готовит магистрантов и докторантов по широкому спектру научных направлений. За эти годы по совместным образовательным программам завершили обучение свыше 550 человек, подготовлено 147 докторантов.

С целью дальнейшей интеграции 2 февраля 2022 года Университет заключил соглашения с Республиканским государственным предприятием "Ғылым ордасы" и 18 НИИ: Институт экономики, Институт археологии имени А.Х. Маргулана, Институт востоковедения имени Р.Б. Сулейменова, Институт информационных и вычислительных технологий, Институт истории и этнологии имени Ч.Ч. Валиханова, Институт литературы и искусства имени М.О. Ауэзова, Институт математики и математического моделирования, Институт механики и машиноведения имени У.А. Джолдасбекова, Институт философии, политологии и религиоведения, Институт языкознания имени А. Байтурсынова, Институт зоологии, Институт биологии и биотехнологии растений, Институт общей генетики и физиологии, Институт проблем горения, Институт географии и водной безопасности, Институт проблем биологической безопасности, Институт молекулярной биологии и биохимии имени М.А. Айтхожина, Мангышлакский экспериментальный ботанический сад.

Все эти институты являются подведомственными Комитету науки МНВО.

На всех уровнях подготовки осуществляется интеграция научных исследований и образовательного процесса. Внедрены специальные курсы, направленные на формирование компетенций для проведения научных исследований (Scientific Writing, Организация и планирование научных исследований, Академическое письмо, Методы научных исследований).

Имеет место рост количества научных стажировок докторантов в зарубежных университетах и научных центрах. Порядка 85 % научных стажировок осуществляется в ОВПО и научных центрах дальнего зарубежья, остальные 15 % – в странах ближнего зарубежья. При этом более трети университетов, являющихся базами стажировок, входят в топ-300 рейтинга QS WUR.

Объемы финансирования научно-исследовательских работ, выделяемых на привлечение студентов к исследованиям на платной основе, составляют 10 % от общего грантового финансирования научно-исследовательской работы.

Показателем результативности научных исследований является уровень публикационной активности ОВПО в высокорейтинговых журналах. Так, Университет является первым ОВПО Казахстана, публикующим ежегодно более 1000 статей в рейтинговых изданиях Scopus.

В целях интеграции Университета в мировое научно-образовательное пространство реализовано 187 международных научных проекта: 2018 г. – 42, 2019 г. – 50, 2020 г. – 50, 2021 – 45.

В целях конвертации результатов научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ (далее – НИОКР) в реальный сектор экономики в Университете создан технологический коридор "от генерирования идеи до ее коммерциализации". Созданы инновационные предприятия и спин-офф компании, запущены мелкосерийные производства по выпуску высокотехнологичной продукции. Функционируют центр процессных инноваций и центр дистанционного зондирования Земли. Университетом осуществлен запуск в космос первых казахстанских наноспутников – "Аль-Фараби-1" и "Аль-Фараби-2".

Университет является лидером национальных рейтингов, как институциональных, так и рейтингов образовательных программ. Вхождение в мировые рейтинги ОВПО QS WUR и THE WUR способствовало динамичному продвижению Университета на международном уровне.

Функционирование Университета осуществлялось в соответствии со Стратегией развития на 2017-2021 годы. Следующий этап – это трансформация в исследовательский университет мирового уровня на основе Программы развития Общества до 2026 года (далее – Программа).

В Программе содержится комплекс взаимоувязанных по ресурсам и срокам мероприятий, охватывающих изменения в структуре, содержании и технологиях образовательного, научно-исследовательского и инновационного процессов в ОВПО, системе управления и финансово-экономических механизмах.

Определение целей и задач на предстоящий период развития осуществляется в контексте стратегических задач развития Республики Казахстан, определенных в Стратегии "Казахстан-2050", Национальном плане развития Республики Казахстан до 2025 года, Национальном проекте "Качественное образование "Образованная нация", Национальном проекте "Технологический рывок за счет цифровизации, науки и инноваций", Концепции развития образования РК на 2022 – 2026 годы, Стратегическом плане развития НАО "Казахский национальный университет имени аль-Фараби" на 2021 – 2024 годы и иных документах Системы государственного планирования.

Наряду с этим необходимо учитывать требующие решения вопросы системы образования и науки, которые также повлияли на организацию учебного процесса в условиях пандемии COVID-19.

Несмотря на достигнутые успехи, в образовательной и научной деятельности Общества имеет место ряд направлений, развитие которых предусмотрено Программой. Так, академический и исследовательский потенциал Университета не в полной мере соответствует стратегическим задачам развития высшего и послевузовского образования и науки. Образовательные программы требуют дальнейшей актуализации в соответствии с приоритетами социально-экономического развития страны.

Материально-техническая инфраструктура требует кардинальной модернизации в целях соответствия современным требованиям организации образовательного процесса и проведения научных исследований. Необходимо улучшить социально-бытовые условия проживания обучающихся в общежитиях.

Уровень цифровизации и внедрения современных технологий по всем направлениям деятельности не способствуют динамичному развитию Университета. В целом требуется повышение вклада Университета в повышение качества образования и науки, а также развитие национального человеческого капитала.

Раздел 4. Цель, задачи и пути достижения Программ

Цель: трансформация Общества в университет мирового уровня.

Для достижения указанной цели будут решены следующие задачи.

Задача 1. Интеграция научной деятельности и образовательного процесса на всех уровнях высшего и послевузовского образования.

Уровень развития наукоемких технологий в настоящее время является основой экономического состояния и научно-производственного потенциала страны. Интеграция образования с наукой и производством – это динамичная многокомпонентная система, единое образовательное пространство ОВПО, науки и производства.

Центральным звеном интеграционых процессов в сфере науки, образования и производства будет выступать Университет. Форма исследовательского университета – это успешная форма интеграции образования, науки и бизнеса. При реализации исследовательских программ Университет будет развивать научно-прикладные исследования и разработки по заказу производственной сферы, а также проводить работу по развитию инновационной инфраструктуры, созданию научно-инновационных центров, технопарков, которые являются связующим звеном между образованием, наукой и производством.

Кроме того, тесная интеграция с "Ғылым ордасы" и НИИ расширит сферу сотрудничества Университета и значительно увеличит круг интеграционных вопросов по созданию новых исследовательских групп по научному сопровождению первостепенных задач государственного развития. В Университете разработан механизм сбора технологических задач реального сектора для повышения инвестиционной привлекательности научных проектов. С этой целью необходимо расширение базы научно-исследовательских лабораторий и центров коллективного пользования. В целом интеграция образования и науки приведет к увеличению вклада казахстанской науки в социально-экономическое и общественно-политическое развитие страны.

В целях интеграции образования, науки и инноваций необходимо всестороннее вовлечение ППС и обучающихся в научно-исследовательскую деятельность и реализацию научных проектов.

Для решения стратегических задач университетской науки необходимо активизировать процесс коммерциализации научных результатов и взаимодействие с реальным сектором и бизнесом. Следует максимально ориентировать научные исследования на актуальные потребности экономики и общества.

Дальнейшая интеграция в мировое научное пространство будет осуществляться посредством участия ученых Университета в международных коллективах на базе ведущих мировых научных и лабораторных комплексов по стратегическим инновационным направлениям.

В целях развития международной коллаборации будет увеличиваться количество научных стажировок ученых, что позволит повысить уровень и качество научно-исследовательских работ, владения иностранными языками, развить публикационную активность.

Университет будет расширять сотрудничество с ведущими казахстанскими и международными ОВПО и научно-исследовательскими организациями в целях выполнения научных проектов по наиболее актуальным направлениям.

Реализация указанных мер будет способствовать интернационализации научной деятельности и дальнейшей интеграции Университета в международное исследовательское пространство.

Задача 2. Формирование перспективной модели университетского образования и обеспечение академического лидерства.

В целях подготовки конкурентоспособных кадров, способных работать в условиях высокой неопределенности, будут приняты меры по диверсификации образовательных услуг и внедрению новых форматов обучения.

Актуализация образовательных программ будет осуществляться на постоянной основе с учетом стратегических задач государственного развития. На основе имеющегося потенциала Университета и сотрудничества со стратегическими казахстанскими и зарубежными партнерами будет обеспечиваться междисциплинарность образовательных программ.

Университет будет реализовывать комплекс образовательных программ бакалавриата, магистратуры и докторантуры, которые обеспечат подготовку наиболее востребованных кадров. Будет сформирован национальный портфель образовательных программ и обеспечиваться высокая удовлетворенность стейкхолдеров выпускниками Университета.

Образовательные программы будут разрабатываться с учетом профессиональных стандартов и ориентированы на формирование комплексных компетенций выпускников. Обучающиеся будут ориентированы на развитие "disruptive thinking" (прорывные идеи).

Организация обучения в Университете будет обеспечиваться на основе комплексного использования цифровых технологий. Разработка сложных цифровых образовательных ресурсов, в том числе виртуальных тренажеров, будет осуществляться совместно с IT-сферой. Для преподавателей и обучающихся будут внедряться программы развития цифровых компетенций и навыков проектного управления.

Будут обеспечиваться рост совместных международных программ, развитие системы обмена и коллаборации преподавателей и обучающихся, в том числе стажировок в ведущие зарубежные университеты за счет внебюджетных средств. Топовые зарубежные профессора и ученые будут привлечены в Университет на позиции профессора-исследователя и доцента-исследователя за счет платных услуг.

Будут обеспечиваться эффективное взаимодействие с работодателями и активное привлечение к разработке образовательных программ с учетом текущих и перспективных потребностей рынка труда. В образовательные программы будут включены практико-ориентированные дисциплины, основанные на совместном преподавании профессорско-преподавательским составом Университета и представителями реального сектора и бизнеса.

Трудоустройство выпускников будет ориентировано в казахстанские и международные предприятия, организации и компании в приоритетных отраслях для социально-экономического развития страны.

Будет обеспечиваться повышение гражданской и профессиональной активности обучающихся и сотрудников Университета. В целях укрепления казахстанской идентичности и ценностей будут создаваться межвузовские студенческие дискуссионные платформы.

Стратегическое партнерство Университета будет сконцентрировано на передовых зарубежных ОВПО и научных центрах, которые формируют потенциал для устойчивого глобального развития. Будут реализованы программы двойного диплома с зарубежными университетами-партнерами, входящими в топ-300 международного рейтинга QS WUR.

Для расширения экспорта образовательных услуг будут созданы зарубежные филиалы Университета за счет внебюджетных средств.

С учетом сохраняющихся вызовов пандемии и постпандемийного периода параллельно будут активно развиваться онлайн академическая мобильность за счет собственных средств и студенческое сотрудничество в рамках международных программ, как Эразмус, Mevlana, Orhun, IAESTE, Flagman.

Путем участия Университета в разработке стратегических и программных документов страны будет обеспечиваться вклад в развитие национального потенциала в сфере прогнозирования и сценарного планирования.

Реализация указанных мер будет способствовать повышению качества человеческого капитала страны и дальнейшему продвижению Университета в национальных и международных рейтингах.

Задача 3. Увеличение вклада университетской науки в социально-экономическое развитие страны.

В основе научной политики Университета будут повышение исследовательского потенциала и развитие научных школ, таких как физика плазмы, химия высокомолекулярных соединений, математическое и компьютерное моделирование, биотехнология, молекулярная биология и генетика, общественное здравоохранение, история и археология, психология и др. в сфере фундаментальных и прикладных исследований.

Научные разработки будут сфокусированы на приоритеты социально-экономического развития. Будет осуществляться сбор технологических задач от государственного и реального секторов.

Будут созданы междисциплинарные исследовательские группы, которые сконцентрируются на определении приоритетных направлений университетской науки.

Развитие научного потенциала и концентрация ресурсов на приоритетных направлениях научно-технического развития обеспечит инвестиционную привлекательность результатов научных исследований и развитие трансферта технологий и коммерциализации. При подготовке заявок на научные гранты будут учитываться связь с реальным сектором через механизм софинансирования, решение технологических задач, возможность использования инфраструктуры конструкторских бюро, инкубирование, акселерации и другое.

Создание научно-инновационных лабораторий коллективного пользования, центров превосходства в области наукоемких технологий и исследований обеспечит опережающее развитие приоритетных научных направлений Университета.

В целях повышения исследовательских компетенций преподавателей и обучающихся будут организованы тренинги по использованию комплексных методов научных исследований и обучению навыкам подготовки научных публикаций и заявок на гранты с привлечением ведущих экспертов из казахстанских и международных организаций.

Создание интернет-платформы по продвижению научных результатов позволит повысить инвестиционную привлекательность и востребованность исследовательских проектов Университета.

Разработка и внедрение системы стимулирования инновационной активности позволят повысить вовлеченность профессорско-преподавательского состава в научно-исследовательскую деятельность.

Будет внедрена система грантовой поддержки за счет внебюджетных средств Университета для выполнения наукоемких и инновационных проектов, имеющих коммерческий потенциал.

На регулярной основе будет проводиться оценка влияния результатов научных исследований Университета на социально-экономическое развитие страны.

Будет обеспечиваться рост доли исследований и разработок Университета на казахстанском и международном рынке. В целях усиления исследовательского потенциала будет обеспечиваться увеличение грантов, финансируемых как казахстанскими, так и международными организациями.

Будет осуществлено кардинальное обновление научных лабораторий и центров по приоритетным направлениям фундаментальных и прикладных исследований. Оснащение передовым оборудованием и цифровыми технологиями позволит создать научно-интеллектуальную среду Университета. Дальнейшее развитие также получит модернизация инфраструктуры поддержки коммерциализации научных разработок.

В целях реализации научных проектов мирового уровня научно-лабораторная база Университета пройдет сертификацию в соответствии с национальными и международными стандартами.

Обновление оборудования научных лабораторий и центров Университета будет способствовать реализации передовых научных проектов с одновременным повышением их результативности.

Задача 4. Создание эффективной модели корпоративного управления и обеспечение устойчивого развития Университета.

В целях эффективной реализации поставленной цели и задач будет осуществлена модернизация организационной структуры Университета. Будут обеспечен баланс между front и back офисами и эффективное функциональное взаимодействие всех структурных подразделений.

Развитие принципов академической свободы и честности (academic freedom and integrity) повысит ответственность Университета за качество образования.

Будут созданы условия для непосредственного участия ППС, обучающихся и сотрудников в принятии решений и их реализации по основным направлениям развития Университета путем создания комитетов, образующих единую систему корпоративного управления.

Формирование позитивной корпоративной культуры обеспечит высокую мотивацию и вовлеченность сотрудников в реализацию стратегических задач развития Университета.

Внедрение стратегического HR и талант-менеджмента приведут к повышению кадрового потенциала. Создание ассесмент центра обеспечит регулярную оценку и динамику развития профессиональных компетенций ППС и сотрудников. Будет создана онлайн платформа профессионального развития ППС и сотрудников, что позволит использовать передовые технологии повышения квалификации.

Будет осуществлен переход от пассивного использования компьютерных и коммуникационных технологий к созданию "умной" среды и сервисов Университета. Внедрение цифровых технологий управления повысит оперативность и гибкость при принятии управленческих решений. Переход к цифровому документообороту сформирует систему "paper free university".

Оптимизация и цифровой реинжиниринг бизнес-процессов обеспечит радикальное снижение бюрократии и повысит результативность административного управления Университетом.

Данная Программа направлена на усиление инновационной экосистемы Университета за счет открытия Центра превосходства "Al-Farabi SciTech Center", которая будет ориентирована, прежде всего, на совместное использование его инфраструктуры учеными из разных областей науки.

Его основным ядром станут Центр нанометрологии и анализа материалов (Center for Nanometrology and Materials Analysis – CeNaMA), инженерно-технический модуль (Technical Workshop) – научно-инновационные лаборатории коллективного пользования. Кроме того, на территории Центра будут расположены лаборатории для проведения передовых научных исследований в области медицины, биологии и др., которые на данный момент не могут быть размещены на территории имеющихся зданий Университета в виду ограниченности свободных площадей.

Большое внимание будет уделено созданию современной инженерно-коммуникационной структуры (вытяжные системы, потолочные и настольные сервисные модули подвода и отвода коммуникаций, лабораторная мебель и т.п.). Важно сразу построить современную инфраструктуру на уровне мировых аналогов. Это будет способствовать формированию научно-исследовательской экосреды, создающей физический и психологический комфорт, демонстрирующей высокую конкурентоспособность. Такие условия труда в совокупности с хорошим парком оборудования, передовыми научными исследованиями будут привлекать прогрессивную молодежь и сильных ученых, что автоматически приведет к повышению количества выигрываемых проектов, усилению коллаборации с другими научными центрами и привлекательности для бизнес-структур и венчурного инвестирования. Кроме того, существование такого центра будет позитивно влиять и на учебную среду, появится возможность демонстрировать высокие достижения науки и техники непосредственно в лабораториях, студенты получат возможность практики и выполнения дипломных работ на современном оборудовании.

Подобный центр не сможет функционировать достаточно эффективно без поддержки со стороны образовательного процесса, других научных подразделений, которые обеспечат, прежде всего, кадровым составом и научным заделом. Открытие такого центра при Университете имеет очевидное преимущество, так как в его составе действуют 16 факультетов и 68 кафедр, 8 научно-исследовательских институтов естественно-научного и технического профиля, 29 научно-исследовательских институтов и центров социально-гуманитарного профиля.

В Университете функционируют две лаборатории коллективного пользования: Национальная нанотехнологическая лаборатория открытого типа и Лаборатория инженерного профиля, созданные более десяти лет тому назад в соответствии с 5 приоритетами научно-технического развития страны в числе других лабораторий на базе различных ОВПО страны.

Основная цель деятельности лабораторий – предоставление доступа для проведения научных исследований отечественными и зарубежными учеными независимо от ведомственной принадлежности и формы собственности научной организации или высшего учебного заведения, а также частному сектору для проведения научно-исследовательских и опытно-конструкторских работ с дальнейшим внедрением полученных результатов в реальный сектор экономики.

Стратегическое партнерство Общества будет сконцентрировано на передовых ОВПО и научных центрах, которые формируют потенциал для устойчивого глобального развития. Для расширения экспортных возможностей будут созданы условия для открытия зарубежных филиалов Университета за счет внебюджетных средств.

Внедрение современных инструментов финансового менеджмента и эффективное использование финансовых ресурсов обеспечат экономический рост, расширение коммерческой деятельности, повышение зарплаты сотрудников и модернизацию инфраструктуры. Будут выявлены и минимизированы непродуктивные затраты.

Привлечение инвестиций, наряду с традиционными бюджетными источниками, приведет к структурированию и постепенному расширению объема бюджета Университета в стратегическом периоде.

Будут обновлены и модернизированы здания и помещения учебных и научно-исследовательских лабораторий и центров.

Реализация указанных мер будет способствовать созданию эффективной модели корпоративного управления и обеспечит устойчивое развитие Университета.

Раздел 5. Целевые индикаторы реализации Программы

Информация по достижению поставленной цели в рамках указанных задач с целевыми индикаторами указана в Приложении 1 к настоящей Программе.

Раздел 6. Ожидаемый эффект и результаты реализации Программы

Реализация Программы повысит уровень обучения, проектных работ и исследований, признанных в глобальном масштабе.

Университет, как многопрофильный образовательный и научно-исследовательский центр, осуществит максимальный вклад в формирование человеческого (интеллектуального) потенциала страны, подготовку профессиональных кадров, способных работать на передовом крае исследований и технологий.

К концу реализации Программы развития Общества в ответ на вызов опережающего развития научно-технологического потенциала Казахстана в условиях радикальных технологических трансформаций Университет укрепит статус лидера национальной системы высшего образования и получит международное признание в качестве ведущей образовательной и научно-исследовательской организации, которая соответствует высокому уровню лучших исследовательских университетов мира.

План мероприятий по реализации программы развития Общества на 2022 – 2026 годы приведена в приложении 2 к настоящей Программе.

Раздел 7. Необходимые ресурсы

Источники и объемы финансирования*

Необходимое внебюджетное финансирование на 2022 – 2026гг составит – 46 353 570,4 тыс тенге, из них:

привлеченные внебюджетные инвестиции – 37 332 943,4 тыс тенге,

собственные средства – 9 020 627,0 тыс тенге,

в том числе в разрезе 2022 – 2026 гг:

в 2022 году – 23 357 404,0 тыс тенге, из них:

привлеченные внебюджетные инвестиции – 22 074 566,0 тыс тенге,

собственные средства – 1 282 838,0 тыс тенге;

в 2023 году – 13 437 785,85 тыс тенге, из них:

привлеченные внебюджетные инвестиции – 11 976 709,85 тыс тенге,

собственные средства – 1 461 076,0 тыс тенге;

в 2024 году – 5 264 176,55 тыс тенге, из них:

привлеченные внебюджетные инвестиции – 3 281 667,55 тыс тенге,

собственные средства – 1 982 509,0 тыс тенге;

в 2025 году – 2 095 670,0 тыс тенге, из них:

собственные средства – 2 095 670,0 тыс тенге;

в 2026 году – 2 198 534,0 тыс тенге, из них:

собственные средства – 2 198 534,0 тыс тенге.

*Объем финансирования Программы развития будет определяться при формировании республиканского бюджета на предстоящие периоды и при уточнении республиканского бюджета на соответствующий период

Для реализации инвестиционного проекта будут привлечены собственные средства и другие средства, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.

Так, в 2022 – 2024 годах планируются поэтапное увеличение внебюджетных расходов на повышение качества образования и модернизацию научно-интеллектуальной инфраструктуры. Предполагаемые финансовые затраты привлеченных внебюджетных инвестиций составят 9 997 943,4 тыс тенге, в том числе по годам:

2022 год – 2 940 066,0 тыс тенге;

2023 год – 3 776 209,85 тыс тенге;

2024 год – 3 281 667,55 тыс тенге.

Период и стоимость реализации мероприятий указана в Приложениях 3 и 4 к настоящей Программе.

Предполагаемый объем привлечения внебюджетных средств на реконструкцию и строительство общежитий составляет 27 335 000,0 тыс тенге.

Университет предусматривает реконструкцию 14 студенческих общежитий с общей площадью 84649 м2 за счет инвестора. Проектная мощность – 4 865 койко-мест. Объем финансирования инвестора – 6 335 000,0 тыс тенге.

Для обеспечения нуждающихся студентов местами в общежитии Университет предусматривает строительство 6-ти 9-этажных общежитий с высоким уровнем комфортности на 6000 койко-мест. Объем финансирования за счет инвестора планируется в размере 21 000 000,0 тыс тенге.

Кроме того, планируется направить собственные средства на обновление материально-технической базы университета и приобретение основных средств, в том числе компьютерного оборудования, обновление учебно-лабораторного и производственного оборудования, книгообеспечения и электронных образовательных ресурсов, мебели, прочих основных средств и нематериальных активов в размере 9 020 627,0 тыс тенге, в том числе:

в 2022 году – 1 282 838,0 тыс тенге;

в 2023 году – 1 461 076,0 тыс тенге;

в 2024 году – 1 982 509,0 тыс тенге;

в 2025 году – 2 095 670,0 тыс тенге;

в 2026 году - 2 198 534,0 тыс тенге.

Общие доходы Общества из средств республиканского бюджета на 2022 – 2026 годы составят 99 371 075 тыс тенге, из них:

средства с образовательной деятельности по госзаказу – 84 000 000 тыс тенге;

с академической мобильности – 382 000 тыс тенге;

с научной деятельности – 14 989 075 тыс тенге;

в том числе в разрезе 2022 – 2026 годов:

в 2022 году – 19 874 215 тыс тенге, из них: