Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. "Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 28 наурыздағы № 248 қаулысына мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
көрсетілген қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасында:
"1. Паспорт" деген бөлімде:
реттік нөмірі 3-жол мынадай редакцияда жазылсын:
"
3. Бағдарламалық құжатты әзірлеуге және іске асыруға жауапты мемлекеттік органдар |
Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі; |
"; |
"2. Ағымдағы жағдайды талдау" деген бөлімде:
"2. Өмір бойы оқыту" деген тарауда:
он алтыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"Формалды емес және информалды білім берудің дамуына серпін берген "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды.";
"5. Негізгі қағидаттар мен тәсілдер" деген бөлімде:
"1. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді дамыту" деген тарауда:
"1. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің қолжетімділігі" деген параграф мынадай редакцияда жазылсын:
"Жоғары білім алуға қолжетімділікті қамтамасыз ету мақсатында тест тапсырмаларын жасауға және нәтижелерін талдауға психометриялық тәсілдерді пайдалана отырып, стандартталған форматқа көшіру бөлігінде ҰБТ жетілдірілетін болады. ҰБТ-ның пилоттық нұсқасы бірнеше ЖЖОКБҰ-да сынақтан өткізіліп, жұртшылықпен және сарапшылармен талқыланды. Тест тапсырмаларының көмегімен мынадай жоғары дәрежелі дағдылар: ақпаратты қолдану, рефлексиялау, кеңейту, бағалау және талдау қабілеті бағаланатын болады.
Жоғары білім беру сапасын арттыру мақсатында мемлекеттік тапсырыстың бөлінуін өзгертуді көздейтін қаржыландырудың жаңа моделі қабылданады.
ҰБТ нәтижелеріне және талапкердің отбасының әлеуметтік-экономикалық мәртебесінің өзге де көрсеткіштеріне байланысты саралауды (30-дан 100 %-ға дейін) енгізе отырып, гранттардың құны қайта қаралатын болады. ЖЖОКБҰ-да оқу ақысын төлеуге жылдық 2-3 %-бен ұзақ мерзімді жеңілдікті кредиттер алу мүмкіндігін ұсыну жоспарланып отыр.
2025 жылға дейінгі гранттар саны 50 %-ға артады. Нәтижесінде кемінде 75 мың жас қазақстандық мемлекеттік қолдауға ие болады. 2029 жылға қарай студенттер шәкіртақысы 2026 жылдан бастап екі есеге көбейеді.
Магистранттар мен PhD докторанттарын даярлауға арналған гранттар құны ұлғайтылады. Ғылыми кадрларды (PhD докторларын) даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысы 5 мың грантқа дейін ұлғаяды. Бұдан басқа, 2023 жылдан бастап резидентурада даярлауға арналған гранттар санын кезең-кезеңімен 70 %-ға ұлғайту жоспарлануда. ЖЖОКБҰ мен ҒЗИ-ды интеграциялау шеңберінде ҒЗИ базасында магистрлер мен PhD докторларын даярлау жалғасады, резидентураға бірыңғай ұлттық қабылдау емтиханы әзірленетін болады.
ЖЖОКБҰ-да инклюзивті білім беру, ерекше білім беру қажеттіліктері бар білім алушылардың жеке білім беру траекториясын дамыту үшін жағдай жасалады. Бұған қоса, тек денсаулық жағдайына байланысты мүмкіндіктері шектеулі білім алушыларды ғана емес, сондай-ақ әлеуметтік-экономикалық мәртебесіне, гендеріне, оқыту тіліне (шетелдік студенттер) және тағы басқа жағдайларға байланысты қажетті ресурстарды ұсынуға және білім алушыларды қолдауға бағытталған инклюзивті білім беруді қамтамасыз ету жоспарланған.
Сондай-ақ білім беру грантын беру шеңберінде табысы төмен отбасылардан жоғары білім беру бағдарламаларына түсушілерді қолдау мәселесі пысықталатын болады.
Оқыту сапасын, студенттердің өздерінің жауапкершілігін және ЖЖОКБҰ арасындағы бәсекелестікті арттыру мақсатында заңнамалық деңгейде студенттің арнайы білім беру шотына оқытуға көзделген қаражатты (білім беру грантын) аудару жөніндегі нормалар көзделетін болады.
Мемлекет беретін барлық қаржы қаражатын бірыңғай білім беру шоттарына (бұдан әрі – ББШ) жинақтау көзделіп отыр. Осы мақсатта "Келешек" бірыңғай ынтымақты білім беру жинақтау жүйесі енгізілетін болады, онда жеңілдетілген білім беру кредиті мен сараланған грант алу тетігін интеграциялай отырып, мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесін (бұдан әрі – МБЖЖ) жетілдіру көзделген.
ББШ-ны "Әлеуметтік әмиянмен" интеграциялау мемлекет тарапынан жастарды (3 жастан бастап бірінші мамандық алғанға дейін) әлеуметтік қолдауды толық көлемде іске асыруды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. ББШ қаражатын азаматтар білім беру қызметтеріне ақы төлеуге және білім (немесе тұрғын үй) алуға өз қаражатын жинақтауға пайдаланатын болады. Бұл ретте білім беру шотының қаражаты білім беру қызметтеріне ақы төлеу және тұрғын үй сатып алу сияқты қатаң нысаналы мақсаты болады.
Халық тығыз орналасқан өңірлер мен білім беру сапасында үлкен айырмашылықтар бар өңірлерден еліміздің жетекші ЖЖОКБҰ-ға оқуға түсушілер үшін техникалық даярлау бағыттары бойынша нысаналы гранттар бөлінетін болады. Кадрларды даярлауға, оның ішінде техникалық даярлау бағыттары бойынша өңірлік ЖЖОКБҰ-ға арналған білім беру тапсырысын квоталау өңірлер мен салалардың болжамды қажеттілігін айқындау негізінде жүзеге асырылады.
"Болашақ" халықаралық стипендиясы шеңберінде жетекші шетелдік ЖЖОКБҰ, сол сияқты ТМД-ның техникалық жоғары оқу орындарында техникалық кадрларды даярлау басымдығы қамтамасыз етілетін болады.
ЖЖОКБҰ студенттері мен жұмыскерлерінің эмоционалдық әл-ауқатын сақтау, университеттерде қолайлы әлеуметтік-психологиялық ахуал жасау және білім алушыларға психологиялық қолдау көрсету мақсатында психологиялық қызметтер жетілдірілетін болады. ЖЖОКБҰ-да ең алдымен, студенттердің мүдделері мен қажеттіліктерін ескеретін физикалық және виртуалды кеңістік құру қажет.
Жоғары білім күндізгі және онлайн-нысандарда ұсынылуы мүмкін. Бұл ретте ЖЖОКБҰ білім алу шеңберін кеңейте отырып, оның ішінде халықаралық білім беру платформалары арқылы қашықтан білім беру технологияларын белсенді қолдануда.
Жасанды интеллектті пайдалану білім беру қызметтерінің ландшафтына және жалпы білім беру процесіне оң да, теріс те зор әсер етуі мүмкін. Сондықтан білім беруде жасанды интеллект (AI) жүйелерін пайдалану стандартын әзірлеу мәселесі қаралатын болады.";
"2. Озық кадрлық қамтамасыз ету" деген параграф мынадай редакцияда жазылсын:
"Жалпы мамандарды даярлау жүйесі озыңқы кадрлық қамтамасыз ету моделіне көшуі тиіс.
Ол үшін мемлекеттің, бизнес пен білімнің күш-жігері кадрларды озыңқы даярлауға шоғырландырылатын болады. Алгоритм мыналарды қамтиды:
1) кадрларға деген сұранысты болжаудың заманауи форсайттық әдістері;
2) біліктілік талаптарын айқындау;
3) жаңа буын мамандарын оқыту.
Бұл моделді құрудағы негізгі буын университеттер болады. Күш-жігерді шоғырландыру үшін елдің әрбір өңірі мен саласы үшін жетекші ЖЖОКБҰ айқындалатын болады.
Жаңа кәсіптер атласын құру тәжірибесі пайдаланылатын болады, оның шеңберінде кадрларды озыңқы даярлау жөніндегі өңірлік стандарттарды әзірлеу жалғасады. "Мамандығым – болашағым" бағдарламасы кеңейтіледі.
Оқу процесіне ECTS қағидаттарын одан әрі енгізу және академиялық еркіндікті кеңейту жөніндегі жұмыс жалғасады.
Білім беру бағдарламаларының мазмұнын жаңарту және университет түлегінің моделін жетілдіру негізгі құзыреттер мен еңбек нарығының жаңа сын-қатерлері ескеріле отырып жүзеге асырылады.
Инновациялық білім беру бағдарламалары еңбек нарығының форсайт-зерттеулері және жаңа кәсіптерге қажеттілікті болжау негізінде әзірленеді. Жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру мазмұны шетелдік әріптестермен бірлесіп пәнаралық және жаһандық білім беру бағдарламаларын әзірлеуге бағдарланатын болады. Осындай бағдарламалар бойынша оқыту нәтижелері халықаралық кәсіби сертификаттаудан өтуге мүмкіндік береді.
"Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңында 2-ші оқу жылынан бастап міндетті түрде кәсіптік практикадан өту көзделген. Бакалавриат бағдарламаларының практикаға бағдарлануын күшейту кәсіби модульдерді оқытуға қолданыстағы практиктерді тарту есебінен де қамтамасыз етілетін болады. ЖЖОКБҰ-ға әріптес-кәсіпорындар базасында студенттердің 30 аптаға дейін өндірістік тағылымдамадан өтуін қоса отырып, техникалық бағыттардың білім беру бағдарламаларын іске асыру құқығы берілетін болады.
Бизнес өкілдері мен жұмыс берушілерді білім беру бағдарламаларын әзірлеуге тарту, сондай-ақ білім беру процесін ғылыми қызметпен ықпалдастыру жалғасады. Кадрларды даярлауға қатысқаны үшін индустрия мен бизнестің жауапкершілігі күшейтілетін болады. ЖЖОКБҰ жасанды интеллекттің өндіріс пен ғылымға енгізілетінін ескере отырып, жаңа жұмыс орындарын құруға қабілетті кадрлар дайындайтын болады.
Болашақ студенттер мен жұмыс берушілер үшін қолданыстағы білім беру бағдарламаларының тізілімі базасында ашық қолданыста болатын Ұлттық біліктілік жүйесінің цифрлық платформасымен интеграцияланған Білім беру бағдарламаларының ұлттық портфелі қалыптастырылатын болады. Бакалавриаттың білім беру бағдарламасы өңірлік және салалық қажеттіліктерге, еңбек нарығының сұраныстарына және жаһандық өзгерістерге икемді болады.
Қазірдің өзінде бакалавриатта оқу мерзімдерін регламенттеу жойылған, академиялық кредиттердің қажетті көлемін игеру талап етіледі. Бұл ретте ЖЖОКБҰ-ны білім беру гранты бойынша қаржыландыру жүйесі оқу мерзіміне байланысты болғандықтан, студенттердің оқуына ақы төлеу мәселесі олардың жеке оқу жоспары бойынша пысықталады.
Болашақта дипломдарға түлектердің цифрлық бейіндері түріндегі қосымшаның жаңа форматы көзделуде, онда жұмыс берушілерге қалыптасу деңгейі мен тереңдігі көрсетіле отырып, меңгерген дағдылары мен құзыреттері туралы ақпарат беріледі. Жұмыс берушілер оған бірыңғай жоғары білім порталы арқылы қол жеткізе алады. Бұл студенттердің өз оқу нәтижелерін және болашақта жұмысқа орналасуы үшін жауапкершілігін арттыруға ықпал етеді.
Шетелдік ЖЖОКБҰ филиалдарының тәжірибесін ескере отырып, білім беру бағдарламаларын әзірлеу кезінде "зерттеуге бағдарланған білім беру" (ROS) тәсілі енгізіледі. Ғылыми-зерттеу жұмысына тартылған профессорлық-оқытушылар құрамы студенттерді ғылым мен технологияның соңғы жетістіктерін ескере отырып, эксперименттік-талдамалық ортаға бағдарлайды.
ЖЖОКБҰ бітіргенге дейін жұмыс тәжірибесін жинақтау және түлектерді жұмысқа орналастыру сапасын арттыру мақсатында дуалды оқыту, оның ішінде жұмыс берушілер базасында оқыту мүмкіндіктері кеңейтілетін болады.
Университеттер өздерінің түлектерін университеттерді аяқтағаннан кейін қолдауға арналған "апгрейд" орталықтар құруға бағытталатын болады.
Жұмыс берушілердің, бизнес-құрылымдар, кәсіптік және қоғамдық бірлестіктер өкілдерінің ЖЖОКБҰ директорлар кеңестеріне қатысуын кеңейту жұмысы жалғасады. Корпоративтік басқару қағидаттарын енгізу бойынша жұмыс жалғасады. Корпоративтік басқару кодексіне өзгерістер енгізіледі, директорлар кеңестерінің құрамы қайта қаралады. Тәуекел-менеджмент функциялары ЖЖОКБҰ-ның стратегиялық және операциялық міндеттерін іске асыруға негіз болады.
ЖЖОКБҰ-ның адами ресурстар мен таланттарды басқару жөніндегі институционалдық саясатын құру маңызды. ЖЖОКБҰ-да кадрлық резерв және топ-менеджментті даярлау жүйесі құрылады. ЖЖОКБҰ-ны басқару саласында талантты жас мамандар мен менеджерлер үшін кең мансаптық перспективалар құрылады. ЖЖОКБҰ халықаралық стандарттарға, штаттық кестенің жаңа моделіне сәйкес лауазымдардың жаңа жүйесіне көшу, ПОҚ біліктілігін арттыру жұмысын жалғастырады. 2026 жылдан бастап жоғары оқу орындары оқытушыларының жалақысы көтеріледі, бұл ретте нақты және ашық лауазымдарды жіктеу жүйесі бар, әділдік пен теңдік қағидаттарына негізделген ЖЖОКБҰ-ның еңбекақы төлеу жүйесі қайта қаралатын болады.
Дарынды жастарды ЖЖОКБҰ-дағы оқытушылық қызметке және ғылыми мансапқа тарту үшін докторантурада және постдокторантурада ғылыми кадрларды даярлау жүйесі қайта қаралады.
Докторанттар контингентін қалыптастыру үміткерлердің зерттеу дағдыларын бағалау негізінде және ЖЖОКБҰ-ның ғылыми мектептерін ескере отырып жүзеге асырылатын болады. Зерттеу бағыттарының сабақтастығын қамтамасыз ету үшін ғылыми мектептерді қолдау тетіктері пысықталуда.
Жас ғалымдар үшін жетекші шетелдік ЖЖОКБҰ мен ғылыми орталықтарда оқыту және зерттеулер жөніндегі бағдарламаларды іске асыру жалғасады. Ғылыми ізденістерді қаржыландыру үзілмейді.
ЖЖОКБҰ-да педагогтерді даярлауға ерекше назар аударылатын болады. Педагогикалық білім беру мынадай 4 бағыт шеңберінде дамиды:
1) педагогикалық кадрларға қажеттілікті болжау, өңірлер деңгейінде қажеттіліктерді болжау жүйесін құру, педагог кадрларды даярлаудағы тапшылықты озыңқы еңсеру, болашақ мұғалімдерді кәсіптік бағдарлау;
2) бірыңғай білім беру кеңістігін құру, профессорлық-оқытушылар құрамының (ПОҚ) өзара іс-қимылы арқылы педагогикалық жүйе ішіндегі интеграциялық процестерді іске асыру, major/minor және double major бағдарламаларын, сондай-ақ шағын жинақты мектептерге арналған оқыту бағдарламаларын енгізу арқылы білім беру бағдарламаларының құрылымын жетілдіру;
3) зерттеу қызметін, оның ішінде іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді бейіндеу және дамыту;
4) ПОҚ-ның кәсіби әл-ауқатын арттыру. "Болашақ" бағдарламасы шеңберінде педагогикалық ЖЖОКБҰ ПОҚ-ның тағылымдамаларына квота енгізу, профессорлық-педагогикалық құрамды магистратурада нысаналы даярлау.
"Жайлы мектеп" ұлттық жобасы шеңберінде болашақ мектептері үшін жаңа формациядағы мұғалімдер дайындалады. Жаңа формациядағы педагогтерді даярлаудың негізі педагогикалық ЖЖОКБҰ базасында ғылыми-педагогикалық мектептерді дамыту және білім берудегі зерттеу қызметін бейіндеу арқылы ғылыми әлеуетті нығайту болады. Мектептердің жаңа модельдеріне сәйкес білім беру бағдарламалары өзектілендіріледі. Болашақ мұғалімдердің зерттеу құзыреттерін дамыту үшін "Іс-әрекеттегі зерттеу", "Білім берудегі деректерді зерттеу және талдау әдістері" пәндері енгізіледі.
Педагогтерді даярлауды және қайта даярлауды дамыту шеңберінде "Назарбаев зияткерлік мектептері" ДБҰ негізінде педагогикалық ЖЖОКБҰ құру мәселесі зерделенетін болады.
Тиісті педагогикалық дайындық бағыттарының бакалавриат – магистратура – докторантура білім беру бағдарламаларының сабақтастығы болуға, ал құзыреттерді қалыптастыру үдемелі ілгерілеуде қарастырылуға тиіс.
Бакалавриат пен магистратура педагогтерін даярлау бағдарламасына кәсіптік бағдар бағыты енгізілетін болады.
Педагогикалық білім берудің докторлық бағдарламалары шеңберіндегі зерттеулер докторанттарды тиісті білім беру ұйымдарына кемінде үш семестрге жұмысқа орналастыру арқылы жүзеге асырылатын болады.
ЖЖОКБҰ-ның зерттеу бағыты дарынды педагогтердің жаңа буынын қалыптастыру мен дамытудың негізгі орталығына айналады. Қазақстанның қазіргі педагогикалық ЖЖОКБҰ еліміздің мектептерімен өзара іс-қимылды арттырады. Жоғары курстың ғана емес, бастауыш курстардың да студенттерін педагогикалық практикамен қамту маңызды. Педагогикалық ЖЖОКБҰ студенттерінің курстық және дипломдық жобаларына жетекшілік ету үшін мектепте жұмыс істейтін мұғалімдер тартылатын болады.
Студент негізгі білім беру бағдарламасымен қатар алатын жаңа minor-бағдарламалар мен микробіліктіліктер заманауи талаптарға сәйкес педагогтерді даярлаудың ұзақ процесін қысқартуға мүмкіндік береді. Minor-бағдарламаларға міндетті түрде педагогикалық практикадан өтумен қатар, сынып жетекшілерінің, инклюзивті мектептердегі педагог-ассистенттердің және т.б. қызметін ұйымдастыру жөніндегі пәндер кіргізілуі мүмкін. Жекелеген minor-бағдарламалар мен микробіліктіліктер оқуда аздаған қиыншылық көріп жүрген немесе ерекше білім беру қажеттіліктері бар қарапайым мектеп оқушыларына құрылымдық және жүйелі қолдау көрсету дағдыларын қалыптастыруға бағытталатын болады.
Барлық даярлау бағыттары бойынша minor-бағдарламалар мен микробіліктілік бағдарламалары кәсіптік стандарттарға сәйкес студенттерге Ұлттық біліктілік шеңберінің 4-5-деңгейдегі біліктілік бойынша сертификаттаудан өтуге және оқудың 2-3 жылынан бастап еңбек нарығына шығуына мүмкіндік береді.
Білім беру бағдарламалары "Педагог" кәсіби стандартына толық сәйкес келуі тиіс. Педагогикалық колледждер мен ЖЖОКБҰ білім беру бағдарламаларын үйлестіру қамтамасыз етіледі.
ЖЖОКБҰ-да негізгі білім беру бағдарламасы шеңберінде студенттерге колледждерде өндірістік оқыту шеберлері мен инженер-педагогтер болып жұмыс істеуі үшін қажетті құзыреттердің жеткілікті көлемін алу үшін техникалық және кәсіптік білім беру әдістемесін зерделеу бойынша minor-бағдарламалар және (немесе) микробіліктіліктер ұсынылатын болады. Студенттерге дуальды оқыту шеңберінде колледжде арнайы пәндердің оқытушылары немесе шеберлер ретінде өндірістік практикадан өтудің мүмкіндігі ұсынылады.
Дуальды оқыту шеңберінде ЖЖОКБҰ студенттері жетекші мектептерде әзірленіп жатқан ғылыми-зерттеу жобаларын әзірлеуге қосылатын болады. ЖЖОКБҰ-дағы оқу процесіне шебер-мұғалімдер, ең алдымен, педагогикалық қызметте жоғары атақтары мен марапаттары бар мұғалімдер көбірек тартылатын болады.
Оқытудағы геймификация, төңкерілген сынып әдісі, проблемалық және жобалық оқыту, фасилитация және ойлау дизайны сияқты және т.б. инновациялық оқыту әдістері қолданылады. Педагогикалық кадрлар тапшылығының алдын алу және педагог мамандығына баламалы кіруді қамтамасыз ету үшін педагогикалық қайта даярлау бағдарламалары (PGCE) іске асырылады. Бұл тетік іріктеу өлшемшарттары енгізіліп, бағдарламалардың мазмұны қайта қаралып жетілдірілетін болады.
Қазіргі педагогтер қайта даярлау бағдарламаларының сабақтас пәндері бойынша қосымша біліктілік ала алады.
Түлектерді тәуелсіз сертификаттау және олардың жұмысқа орналасуы педагогикалық ЖЖОКБҰ тиімділігінің негізгі көрсеткіштері болуға тиіс. Педагогикалық ЖЖОКБҰ түлектерін тәуелсіз сертификаттау педагогикалық құрамның сапасын арттыруға ықпал етеді және олардың академиялық білімі мен кәсіби педагогикалық құзыреттерін бағалаудың маңызды құралы болады. Білім беру ұйымдарында жұмыс істеу құқығы осындай сертификат алғаннан кейін ғана берілуге тиіс.
Жалпы ЖЖОКБҰ түлектерінің кәсіби біліктілігін ерікті негізде тану рәсімі Ұлттық біліктілік жүйесінің цифрлық платформасы (Career Enbek) арқылы жүзеге асырылатын болады.
Балаларды ерте дамыту саласындағы мамандықты "Болашақ" халықаралық стипендиясының басым бағыттары тізбесіне енгізу, сондай-ақ "Болашақ" бағдарламасы бойынша педагогикалық мамандықтарға квоталарды ұлғайту мәселесі пысықталатын болады.
Педагогтерді "Педагог" кәсіптік стандарты негізінде даярлау бөлігінде педагогикалық университеттер мен басқа ЖЖОКБҰ-ны аккредиттеу стандарты қабылданатын болады. Осы стандарт негізінде аккредиттеу агенттіктері педагогикалық университеттер мен мұғалімдерді даярлау жөніндегі білім беру бағдарламаларын аккредиттеуге арналған өз стандарттарын әзірлейді, ал педагогикалық бағыт бойынша білім беру бағдарламаларын іске асыратын педагогикалық ЖЖОКБҰ соған сәйкес сапаны ішкі қамтамасыз ету жүйесін құрады.
"Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының қабылдануы реттелетін кәсіптер бойынша біліктілікті тану рәсімін жүйеге келтірді, бұл ЖЖОКБҰ-ның білім сапасы үшін жауапкершілігін күшейтеді.
Жетекші халықаралық академиялық рейтингтік агенттіктермен әріптестікте (QS, THE) өткізілетін ЖЖОКБҰ тәуелсіз ұлттық рейтингі жоғары білім сапасын бағалау құралдарының бірі болады.
Халықаралық аккредиттеу білім беру сапасын тәуелсіз бағалау болып қала береді. Бұл ретте мамандандырылған аккредиттеу саясатын білім беру бағдарламаларының топтары бойынша қайта қарау мәселесі пысықталатын болады.
ЖЖОКБҰ-ға да, сол сияқты оқытушылық немесе зерттеу қызметіне тартылған әр адамға қатысты академиялық бедел институтын дамыту жөніндегі шаралар қабылданатын болады. Академиялық адалдықтың кез келген бұзушылығының ашықтығы, оның ішінде зерттеу жұмыстарының бірыңғай базасын құру жолымен жүйеге келтіріліп, қамтамасыз етілетін болады. Академиялық адалдықтың бұзылуына нөлдік төзімділік көрсетпейтін ЖЖОКБҰ-ның мемлекеттік қаржыландыруды немесе өзге де преференцияларды алу мүмкіндіктері шектелуге тиіс.
Халықаралық аккредиттеу, ұлттық рейтинг, мемлекеттік тапсырысты орналастыру шарттары және тәуекелдерді басқару жүйесі білім беру сапасын бағалаудың негізгі тетіктеріне айналады. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіндегі мемлекеттік реттеу стационарлық модельден цифрлыққа ауысады. Тәуекелдер дәрежесін айқындау рәсімдері бірыңғай жоғары білім беру платформасы арқылы толық автоматтандырылады, тиісінше, мемлекеттік бақылау адал ЖЖОКБҰ-ға әкімшілік жүктемелерді азайта отырып, тәуекелдің неғұрлым жоғары әлеуеті бар ЖЖОКБҰ-ға ғана шоғырланады.";
"3. Жоғары білім берудің инфрақұрылымы мен цифрлық архитектурасын дамыту" деген параграфта:
он тоғызыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"Ұлттық және өңірлік контекстке интеграцияланған ЖЖОКБҰ-ның қазіргі заманғы академиялық және зерттеу экожүйесін қалыптастыру мақсатында 15 өңірлік және 5 педагогикалық университет базасында академиялық артықшылық орталықтары құрылатын болады, олар ПОҚ-тың ғылыми-инновациялық белсенділігін арттыруды, өңір экономикасының кадрларға және инновацияларға деген қажеттілігін ескере отырып, оқу бағдарламаларының, біліктілікті арттыру және қайта даярлау курстарының кастомизациясын, эндаумент-қорларды құру қамтамасыз ететін болады.";
мынадай мазмұндағы жиырма үшінші, жиырма төртінші, жиырма бесінші, жиырма алтыншы, жиырма жетінші, жиырма сегізінші және жиырма тоғызыншы бөліктермен толықтырылсын:
"Зерттеумен айналысатын ЖЖОКБҰ кейіннен отандық жоғары технологиялық шешімдерді экономиканың жаһандық сегментіне одан әрі ұжымдық трансферлеу мақсатында ғылыми құзыреттерді және техникалық әрі технологиялық міндеттердің инновациялық шешімдерін, сондай-ақ отандық индустрия проблемаларын жинақтайтын орталықтарға айналады. Мемлекеттік ғылыми саясат индустрия мен ЖЖОКБҰ байланысын өзара тиімді түрде нығайту жөніндегі ынталандыру шараларына бағытталуға тиіс.
Цифрлық технологиялар қазіргі заманның ажырамас бөлігіне айналды және жоғары білім беруді табысты іске асыруда әлеуеті зор. Оқу процесіне жасанды интеллект тәсілдерін пайдалана отырып, виртуалды және толықтырылған шынайы болмысты, интерактивті платформалар мен симуляторларды енгізу студенттерге теория мен практикалық дағдыларды тиімдірек меңгеруге мүмкіндік береді.
Онлайн-білім беру – студенттерге сабақты өздеріне қолайлы уақытта және үйреншікті қарқында оқу мүмкіндігін ұсынатын тиімді құрал. Онлайн-курстар, вебинарлар мен қашықтан оқытудың басқа да түрлері студенттерге түрлі елдердің жетекші мамандарынан білім алуға, сондай-ақ өзге студенттермен халықаралық деңгейде тәжірибе алмасып, әріптестік орнатуға мүмкіндік береді.
Бұл ретте студенттерге сабақтарға дәстүрлі түрде баруға және (немесе) оларға онлайн қатысуға мүмкіндік беру үшін білім беру бағдарламаларының икемділігі қағидаты сақталады. Жоғары білімдегі гибридті тәсіл (синхронды және асинхронды оқытудың үйлесуі) жоғары білімнің инклюзиясы мен қолжетімділігін қамтамасыз етеді.
Ғаламдық онлайн-зертханаларға қолжетімділік ЖЖОКБҰ-ның тек онлайн-курстарға ғана емес, сондай-ақ виртуалды, цифрлық зертханалар мен симуляцияларға деген базалық қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік береді, бұл жаратылыстану-ғылыми және инженерлік бағыттар бойынша кадр даярлайтын ЖЖОКБҰ-да физикалық зертханаларды жарақтандыру мәселесін ішінара шешеді.
Осының бәрі ЖЖОКБҰ-ның цифрлық экожүйесін дамытуға ықпал етеді, ол өз кезегінде олардың бизнес-процестерін жеделдетіп, оңтайландыра түседі, деректер негізінде шешімдер қабылдау мәдениетін және олардың ашықтығын қалыптастырады, кадрлар даярлау сапасын арттырады.
Жоғары білімнің цифрлық трансформациясын табысты жүзеге асыру үшін дәстүрлі оқу модельдерінен жобалық қызметке назар аудара отырып, белсенді оқыту әдістеріне көшу жүзеге асырылады. Жобалық оқу студенттерге алған білімін практикада қолдануға, шығармашылық ойлауды, топтық дағдыларды, күрделі мәселелерді шешу қабілетін дамытуға мүмкіндік береді, бұл қазіргі заманғы инженердің ажырамас сапалары болып табылады.";
жиырма алтыншы бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"Кітапханалар мен олардың жүйелерін цифрлық трансформациялау, жалпы процесте (Open University, Coursera және т.б.) ашық білім беру платформаларын пайдалану, бизнес-процестерді цифрлық форматқа көшіру басым міндеттер болады. Цифрлық құзыреттер барлық білім беру және кәсіптік стандарттардың міндетті элементі болады. Барлық студенттер үшін әлемдік кітапханаларға тегін қолжетімділік қамтамасыз етіліп, ЖЖОКБҰ-да цифрлық экожүйе кеңейтіледі.";
"4. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беруді интернационалдандыру" деген параграфта:
бесінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"2029 жылға дейін Қазақстан аумағында беделді шетелдік жоғары оқу орындарының кемінде 12 филиалы мен өкілдіктерін ашу мәселесі пысықталатын болады. Бұл басқару жүйесін трансформациялауға және әлемдік білім беру стандарттарын білім беру мазмұны мен оқу процесіне, оның ішінде педагогтерді даярлау процесіне енгізуге мүмкіндік береді.";
"2. Өмір бойы оқытуды дамыту" деген тарауда:
"1. Үздіксіз білім беру жүйесін дамыту және формальды емес білім беру нәтижелерін тану" деген параграф:
мынадай мазмұндағы төртінші және бесінші бөліктермен толықтырылсын:
"Сабақтастықты қамтамасыз ету мақсатында білім берудің халықаралық стандартты жіктемесін одан әрі пайдалану, оның ішінде жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын академиялық (180-240 академиялық кредит) және кәсіптік (240-300 академиялық кредит) бағдарламаларға бөлу кеңейтілетін болады. Бұл мектептен ЖЖОКБҰ-ға бірқалыпты көшуді қамтамасыз етуге, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын үйлестіруге мүмкіндік береді.
Minor-бағдарламалар мен микробіліктіліктерді енгізуге байланысты еңбекақы төлеу жүйесі мен мамандықтар жіктеуішіне өзгерістер енгізілетін болады.";
мынадай мазмұндағы жетінші бөлікпен толықтырылсын:
"ДЭФ сарапшыларының болжамдары бойынша алдағы 4 жылда барлық сала жұмыскерлерінің жартысына жуығының жаңа дағдыларды меңгеруі талап етіледі, ал болашақта ұдайы қайта мамандану нормаға айналуы тиіс.";
мынадай мазмұндағы он екінші бөлікпен толықтырылсын:
"ЖЖОКБҰ студенттерге және жұмыс істейтін адамдарға қысқа мерзімде қажетті кәсіби дағдыларды меңгеруге, оқытудың жеке траекториясын құруға және білімдегі олқылықтарды жоюға, "Күміс университеттер" арқылы азаматтардың қосымша білім беру қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік беретін оқытудың жинақтаушы жүйесін іске асыруды бастады.";
"3. Ғылымды дамыту" деген тарауда:
"2. Ғылымның зияткерлік әлеуетін нығайту" деген параграфта:
екінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:
"Ғылым және технологиялық саясат туралы" Заң жобасы шеңберінде ғалымдардың әлеуметтік мәртебесін арттыратын әлеуметтік жеңілдіктер мен ынталандыратын шаралар пакеті пысықталатын болады. Ғылыми-зерттеу жұмыстарының, ғылыми-техникалық әлеуеттің, ғалымдардың, ғылыми ұйымдар мен олардың ұжымдарының бәсекеге қабілеттілігі деңгейін арттыру үшін жыл сайын гранттық қаржыландырудың әралуан түрлеріне арналған конкурстар өткізілетін болады.";
"6. Нысаналы индикаторлар және күтілетін нәтижелер" деген бөлімде:
мынадай мазмұндағы 13-1-тармақпен толықтырылсын:
"13-1. Web of Science негізгі индекстеріндегі журналдардағы мақалалар мен шолулар санының Scopus журналдарындағы мақалалар мен шолулар санына қатынасы (2023 ж. – 44 %, 2024 ж. – 47 %, 2025 ж. – 50 %, 2026 ж. – 54 %, 2027 ж. – 58 %, 2028 ж. – 62 %, 2029 ж. – 67 %);";
мынадай мазмұндағы 18-1-тармақпен толықтырылсын:
"18-1. "ҒҒТҚН-ды коммерцияландыру жобаларынан ғылымды қажетсінетін өнімді сату көлемі" (2024 ж. – 5 млрд теңге, 2025 ж. – 6 млрд теңге, 2026 ж. – 7 млрд теңге, 2027 ж. – 9 млрд теңге, 2028 ж. – 11 млрд теңге, 2029 ж. – 12 млрд теңге);";
19-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"19. ҒЗТКЖ-ға ішкі шығындардың жалпы көлемінен кәсіпкерлік сектор шығыстарының үлесі (2024 ж. – 25 %, 2025 ж. – 28 %, 2026 ж. – 32 %, 2027ж. – 38 %, 2028 ж. – 43 %, 2029 ж. – 50%).";
көрсетілген қаулымен бекітілген Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру жөніндегі іс-қимыл жоспары осы қаулыға қосымшаға сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.
2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі |
О. Бектенов |
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2024 жылғы 14 маусымдағы № 471 қаулысына қосымша |
|
Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасына қосымша |
Қазақстан Республикасында жоғары білімді және ғылымды дамытудың 2023 – 2029 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру жөніндегі іс-қимыл жоспары
Р/с № | Реформалардың/негізгі іс-шаралардың атауы | Аяқталу нысаны | Орындалу мерзімі | Жауапты орындаушылар |
---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
1-тарау. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім | ||||
Нысаналы 1-индикатор. Халықты жоғары біліммен қамту | ||||
1. | ҰБТ-ны стандартталған форматқа көшіру бөлігінде жетілдіру | бұйрық | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ОМ |
2. | ҰБТ нәтижелеріне және өзге де көрсеткіштерге қарай сараланған гранттарды (30-дан 100 %-ға дейін) енгізу | бұйрық | 2024 жылғы қыркүйек | ҒЖБМ |
3. | Білім беру грантын беру шеңберінде жоғары білім беру бағдарламаларына табысы төмен отбасылардан шыққан түсушілерді қолдау мәселесін пысықтау | бұйрық | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ |
4. | ЖЖОКБҰ-да оқу ақысын төлеуге жылдық 2-3 %-бен ұзақ мерзімді жеңілдетілген кредиттер алу мүмкіндігін ұсыну | бұйрық | 2024 жылғы қыркүйек | ҒЖБМ |
5. | Сұранысқа ие даярлау бағыттары, оның ішінде техникалық бағыттар бойынша жоғары білім алу үшін мемлекеттік білім беру гранттары санын ұлғайту (2029 жылға қарай кемінде 75 мың) | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ |
6. | "Келешек" бірыңғай ынтымақты жинақтаушы жүйесін енгізу (арнайы білім беру шоты) | бұйрық | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ |
7. | Өңірлік, оның ішінде техникалық және педагогикалық бағыттар бойынша қажеттілікті ескере отырып, квоталау мүмкіндігімен және түлектерді сертификаттау нәтижелерін ескере отырып, мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру мәселесін пысықтау | бұйрық | 2024 – 2029 жылдардағы сәуір | ҒЖБМ, "Қаржы орталығы" АҚ (келісу бойынша) |
8. | Халық тығыз орналасқан өңірлер мен білім беру сапасында үлкен айырмашылық бар өңірлерден еліміздің жетекші ЖЖОКБҰ-на оқуға түсушілер үшін техникалық бағыттар бойынша даярлау жөніндегі нысаналы гранттар бөлу | бұйрық |
2024 жылғы | ҒЖБМ |
9. | "Болашақ" халықаралық стипендиясы шеңберінде жетекші шетелдік университеттерде, сондай-ақ ТМД техникалық оқу орындарында техникалық кадрлар даярлауды жүзеге асыру | Республикалық комиссияның шешімі |
2023 жылғы қыркүйек | ҒЖБМ |
10. | Студенттердің мүдделері мен қажеттіліктерін ескеретін физикалық және виртуалды кеңістік құру арқылы психологиялық қызметтерді жетілдіру | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
11. | Магистранттар мен PhD даярлауға арналған білім беру грантының құнын арттыру | бұйрық | 2024 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ |
12. | Ғылыми кадрларды (PhD докторлар) даярлауға мемлекеттік білім беру тапсырысын 5 мың грантқа арттыру | бұйрық | 2024 – 2027 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ |
13. | Резидентурада кадрлар даярлауға арналған гранттар санын кезең-кезеңімен 70 %-ға ұлғайту | бұйрық | 2024 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ДСМ, ҒЖБМ |
14. | Резидентураға бірыңғай ұлттық қабылдау емтиханын әзірлеу | бұйрық | 2024 жылғы шілде | ДСМ, ҒЖБМ, С. Қайырбекова атындағы ҰҒДСДО (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
15. |
Студенттердің стипендия мөлшерін 2 есеге ұлғайту (2022 жылмен салыстырғанда) | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы | 2026 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ |
16. | Білім беруде жасанды интеллектті қолдану жөніндегі стандарттың жобасын әзірлеу | жасанды интеллектті қолдану жөніндегі ЖОО аралық стандарт | 2024 жылғы маусым | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) (ХАТУ) |
Нысаналы 2-индикатор. | ||||
17. | ЖЖОКБҰ-да инклюзивті білім беру үшін, оның ішінде әлеуметтік-экономикалық мәртебесіне, гендерге, оқыту тіліне байланысты жағдай жасау | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
2-параграф. Озық кадрлық қамтамасыз ету | ||||
Нысаналы 3-индикатор. ЖЖОКБҰ-ны аяқтаған соң бірінші жылы жұмысқа орналастырылған түлектердің үлесі (2023 ж. – 72 %, 2024 ж. – 74 %, 2025 ж. – 75 %, 2026 ж. – 76 %, 2027 ж. – 77 %, 2028 ж. – 78 %, 2029 ж. – 79 %) | ||||
18. | Кәсіптерге қажеттіліктің өңірлік карталарын (кәсіптердің өңірлік атласы) және әрбір өңірде кадрларды озыңқы даярлаудың өңірлік стандарттарын әзірлеу | өңірлік карталар мен стандарттар | 2024 – 2029 жылдардағы наурыз | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
19. | "Мамандығым ‒ болашағым" бағдарламасын кеңейту | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
20. | Оқу процесіне ECTS қағидаттарын енгізу және академиялық еркіндікті кеңейту | әдістемелік ұсынымдар | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
21. | Кәсіптік стандарттар мен кәсіптердің өңірлік карталарын ескере отырып, білім беру бағдарламаларын жаңарту | білім беру бағдарламалары | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖБДҰО (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
22. | Қолданыстағы білім беру бағдарламаларының тізілімі негізінде Білім беру бағдарламаларының ұлттық портфелін қалыптастыру тетігін пысықтау | әдістемелік ұсынымдар | 2026 жылғы қыркүйек |
ҒЖБМ, ЖБДҰО (келісу бойынша), |
23. | Жоғары білім берудің бірыңғай порталында түлектің цифрлық бейінін орналастыру тетігін пысықтау |
әдістемелік ұсынымдар | 2025 – 2027 жылдардағы қазан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
24. | Білім алушылардың игерілген кредиттерін ескере отырып, оқу мерзіміне байланыстырмай, мемлекеттік білім беру тапсырысы бойынша жеке оқу жоспарларының негізінде ЖЖОКБҰ-ны қаржыландыру тетігін әзірлеу | бұйрық | 2026 жылғы қыркүйек | ҒЖБМ, "Қаржы орталығы" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
25. | Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарының түлектерін қолдау үшін университеттерде "апгрейд" орталықтар құру | орталықтар | 2023 – 2025 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
26. | Бизнес-құрылымдардың өкілдері мен жұмыс берушілердің ЖЖОКБҰ Директорлар кеңесіне қатысуын кеңейту арқылы Корпоративтік басқару кодексіне өзгерістер енгізу | Корпоративтік басқару кодексі | 2023 – 2024 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
27. | ЖЖОКБҰ-да кадрлық резервті және топ менеджментті даярлау жүйесін құру | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
28. | Халықаралық стандарттарға, штаттық кестенің, ПОҚ біліктілігін арттырудың жаңа моделіне сәйкес лауазымдардың жаңа жүйесіне көшу | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
29. | ЖЖОКБҰ профессорлық-оқытушылық құрамының жалақысын көтеруді қамтамасыз ету | бұйрық | 2026 – 2029 жылдардағы маусым | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
30. | Докторантурада және постдокторантурада ғылыми кадрлар даярлауды жетілдіру | бұйрық | 2025 – 2026 жылдардағы маусым |
ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), |
31. | Үміткерлердің және ЖЖОКБҰ ғылыми мектептерінің зерттеу дағдыларын ескере отырып, докторанттарды қабылдауды, оларды ғылыми зерттеулерге оқытуды жетілдіру | бұйрық | 2026 жылғы маусым |
ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), |
32. | "Мамандығым – болашағым" жобасы шеңберінде өңірлер бөлінісінде оқушыларға кәсіби диагностика жүргізу | талдамалық ақпарат, оқыту семинарлары, талапкерлермен кездесу | 2024 – 2026 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖБДҰО (келісу бойынша), базалық 20 ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
33. | Major/minor және double major, соның ішінде шағын жинақты мектептер үшін педагогтерді дайындау үшін бағдарламаларды енгізу |
білім беру бағдарламалары | 2024 – 2029 жылдардағы желтоқсан | Педагогикалық ЖЖОКБҰ (Абай атындағы ҚазҰПУ, Қазақ ұлттық қыздар ПУ, Ә. Марғұлан атындағы ППУ, Ө. Жәнібеков атындағы ОҚПУ, Ы. Алтынсарин атындағы АрқПИ, Л. Гумилев атындағы ЕҰУ, Шәкәрім атындағы университет, Қ. Жұбанов атындағы АӨУ, М.Х. Дулати атындағы ТӨУ, А. Байтұрсынұлы атындағы ҚӨУ) (келісу бойынша), ҒЖБМ, ЖБДҰО (келісу бойынша), Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА (келісу бойынша) |
34. | Кейіннен оқу процесіне енгізе отырып, докторлық бағдарламалар шеңберінде білім беру ұйымдарымен бірлесіп педагогикалық зерттеулер жүргізу |
шарттар/ меморандумдар/ білім беру ұйымдарымен іс-шаралар жоспарлары | 2024 – 2029 жылдардағы желтоқсан | Педагогикалық ЖЖОКБҰ (Абай атындағы ҚазҰПУ, Қазақ ұлттық қыздар ПУ, Ә. Марғұлан атындағы ППУ, Ө. Жәнібеков атындағы ОҚПУ, Л. Гумилев атындағы ЕҰУ, Шәкәрім атындағы университет, Қ. Жұбанов атындағы АӨУ, М.Х. Дулати атындағы ТӨУ, А. Байтұрсынұлы атындағы ҚӨУ, Торайғыров университеті) (келісу бойынша), ҒЖБМ, Ы. Алтынсарин атындағы ҰБА (келісу бойынша) |
35. | "Болашақ" бағдарламасы шеңберінде педагогикалық ЖЖОКБҰ ПОҚ-ның тағылымдамадан өтуін үйымдастыру | Шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссияның хаттамасы | 2025 жылғы наурыз | ҒЖБМ, "ХБО" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
36. | Педагогикалық бағыттағы білім беру бағдарламаларын сабақтастықты қамтамасыз ету бөлігінде өзектілендіру | білім беру бағдарламалары | 2024 – 2029 жылдардағы желтоқсан |
ҒЖБМ, ЖБДҰО (келісу бойынша), |
37. | "Назарбаев Зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұйымының базасында педагогикалық ЖЖОКБҰ құру мәселесін пысықтау | жол картасы | 2025 жылғы желтоқсан | "Назарбаев Зияткерлік мектептері" ДБҰ (келісу бойынша), ҒЖБМ, Астана қаласының әкімдігі |
38. |
Мектептермен жасасқан шарттарды/меморандумдарды: | мектептермен жасалатын шарттар/ меморандумдар | 2025 жылғы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
39. |
Жаңа minor-бағдарламалар мен микробіліктіліктерді көздейтін білім беру бағдарламаларын өзектілендіру (оның ішінде сынып жетекшісі, педагог-ассистент, өндірістік оқыту шебері, инженер-педагог және т.б.) | білім беру бағдарламалары | 2024 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, педагогикалық бағыттағы ЖЖОКБҰ-ның ОӘБ (келісу бойынша), ЖБДҰО (келісу бойынша) |
40. | "Жайлы мектеп" ұлттық жобасы шеңберінде жаңа формациядағы мұғалімдерді даярлау үшін педагогикалық бағыттар бойынша кемінде 7 мың мемлекеттік білім беру грантын бөлу | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек |
ҒЖБМ, ОМ, |
41. | Педагогикалық университеттер базасында ғылыми-педагогикалық мектептерді дамыту, білім беру бағдарламаларын өзектілендіру | РОӘК хаттамасы | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
42. | Ұлттық біліктілік жүйесінің цифрлық платформасында (Career enbek) ЖЖОКБҰ түлектерінің кәсіби біліктілігін ерікті негізде тану рәсімінен өту функционалын әзірлеу (пилоттық ұйымдарды және кадрлар даярлау бағыттарын айқындау) | демонстрациялау хаттамасы | 2024 жылғы желтоқсан | Еңбекмині, ҒЖБМ |
43. | "Болашақ" халықаралық стипендиясының басым бағыттары тізіміне балаларды ерте дамыту саласындағы мамандықты енгізу мәселесін пысықтау | ҒЖБМ-ға ұсыныстар | 2024 жылғы қараша | ОМ, балаларды ерте дамыту институты (келісу бойынша) |
44. | "Педагог" кәсіби стандарты негізінде педагогтерді даярлау бөлігінде педагогикалық және басқа да ЖЖОКБҰ-ны аккредиттеу стандартын қабылдау | бұйрық | 2023 жылғы тамыз | ҒЖБМ, ОМ |
45. | ЖЖОКБҰ ұлттық рейтингін енгізу | ЖЖОКБҰ рейтингі | 2024 – 2025 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖБДҰО (келісу бойынша) |
46. | ЖЖОКБҰ базасында академиялық артықшылық орталықтарын құру (15 өңірлік және 5 педагогикалық) | бұйрық | 2023 – 2026 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
47. | Қонаев қаласында инновациялық орталығы бар академиялық қалашық, жаңа заманауи университет құру, сондай-ақ қазақстандық ЖЖОКБҰ филиалдарын ашу мәселесін пысықтау | жол картасы | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, Алматы облысының әкімдігі |
48. | ЕҰУ-қалашығын, ҚазҰУ-қалашығын салу мәселесін пысықтау | жол картасы |
2023 жылғы | ҒЖБМ, Астана, Алматы қалаларының әкімдіктері |
49. | Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университетінің даму бағдарламасын бекіту | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы |
2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, Алматы қаласының әкімдігі |
50. | М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан университетін зерттеу университеті етіп трансформациялау | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, Шымкент қалаласының әкімдігі |
51. | С. Өтебаев атындағы Атырау мұнай және газ университетін индустриялық университет етіп трансформациялау мәселесін пысықтау | ДК хаттамасы | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, Атырау облысының әкімдігі |
Нысаналы 4-индикатор. Жатақханаларда енгізілген төсек-орындарының саны (2023 ж. – 10000 орын, 2024 ж. – 10000 орын, 2025 ж. – 10000 орын, 2026 ж. – 10000 орын, 2027 ж. – 10000 орын, 2028 ж. – 10000 орын, 2029 ж. – 10000 орын) | ||||
52. | ЖЖОКБҰ-мен және құрылыс компанияларымен мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетігін жетілдіру арқылы студенттерді жатақханалардағы орындармен қамтамасыз ету | шарт | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
53. | Азаматтардың әлеуметтік жағынан осал санатындағы студенттердің тұратын шығындарын субсидиялау мүмкіндігін пысықтау | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы |
2023 жылғы | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
54. | Білім алушыларды жатақханалармен қамтамасыз ету проблемасын шешу үшін ЖЖОКБҰ-мен және құрылыс компанияларымен МЖӘ тетігін жетілдіру | шарт | 2023 – 2024 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
Нысаналы 5-индикатор. Әлемдік цифрлық кітапханаларға жазылым саны (2023 ж. – 1 бірлік, 2024 ж. – 1 бірлік, 2025 ж. – 1 бірлік, 2026 ж. – 2 бірлік, 2027 ж. – 2 бірлік, 2028 ж. – 3 бірлік, 2029 ж. – 3 бірлік) | ||||
55. | Білім алу үшін барлық студенттердің әлемдік цифрлық кітапханаларға тегін қол жеткізуін қамтамасыз ету | шарт | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
56. | Coursera халықаралық платформасының курстарын қазақ тіліне аудару мәселесін пысықтау | онлайн-платформа | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
57. | 2 ЖЖОКБҰ базасында цифрлық университеттің пилоттық моделін құру | жол картасы | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
4-параграф. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімді интернационалдандыру | ||||
Нысаналы 6-индикатор. Халықаралық білім беру бағдарламаларын, шетелдік әріптестермен академиялық алмасуларды іске асыратын ЖЖОКБҰ үлесі (2023 ж. – 40 %, 2024 ж. – 45 %, 2025 ж. – 50 %, 2026 ж. – 55 %, 2027 ж. – 60 %, 2028 ж. – 65 %, 2029 ж. – 70 %) | ||||
58. | Шетелде қазақстандық ЖЖОКБҰ филиалдарын ашу | филиалдар ашу | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
59. | Алыс шетелдің жетекші университеттерінен рейтингі жоғары ғылыми басылымдарда жарияланымдары бар шетелдік сарапшыларды оқытушылық қызметке тарту | ҒЖБМ-ға есеп |
2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ЖБДҰО (келісу бойынша) |
60. | Түркі елдерінің азаматтарына түркі мемлекеттерінде білім алу мүмкіндігін ұсыну үшін Түркі мемлекеттері кеңесінің желілік университетін құру | келісім | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
61. | Шетелдік университеттердің кемінде 12 филиалын ашу | бұйрық/келісім |
2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
Нысаналы 7-индикатор. Студенттердің жалпы санынан жоғары білім беру жүйесіндегі шетелдік студенттердің үлесі (2023 ж. – 7,1 %, 2024 ж. – 7,5 %, 2025 ж. – 8 %, 2026 ж. – 8,2 %, 2027 ж. – 8,5 %, 2028 ж. – 9 %, 2029 ж. – 10 %) | ||||
62. | Университеттер альянсын және Орталық Азия елдерінің студенттері альянсын құру | келісім | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
63. | Шетелдік әріптес университеттермен ЖЖОКБҰ-ның қос дипломды және бірлескен білім беру бағдарламаларын дамыту | ҒЖБМ-ға есеп |
2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ЖБДҰО (келісу бойынша) |
64. | Шетелдік студенттердің консультациялар алу алаңын ұйымдастыру мақсатында "Study in Kazakhstan" онлайн-порталын енгізу | онлайн-портал |
2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, "ХБО" АҚ (келісу бойынша) |
65. | Шетел азаматтарын оқытуға арналған стипендиялық бағдарламаны іске асыру | хаттама | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ЖБДҰО (келісу бойынша) |
5-параграф. Университеттің үшінші миссиясы | ||||
Нысаналы 8-индикатор. Азаматтық және патриотизм деңгейін арттыру мақсатында ұйымдастырылған қоғамдық қызметке, оның ішінде студенттік өзін-өзі басқару және дебат қозғалысы арқылы тартылған білім алушылардың үлесі (2023 ж. – 35 %, 2024 ж. – 40 %, 2025 ж. – 45 %, 2026 ж. –50 %, 2027 ж. – 55 %, 2028 ж. – 60 %, 2029 ж. – 65 %) | ||||
66. | Әлеуметтік маңызы бар жобаларды іске асыру, волонтерлік түрлерін кеңейту арқылы өңірлік республикалық деңгейдегі волонтерлік қозғалысты дамыту | әдістемелік ұсынымдар | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
67. | Студенттік өзін-өзі басқару органдарын күшейту (жастар ісі жөніндегі комитеттері, студенттік парламенттер, студенттік кеңестер және т.б.) | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
68. | Студенттік өзін-өзі басқару арасында Республикалық зияткерлік турнирін (дебат қозғалысы) ұйымдастыру және өткізу | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
69. | Студенттердің интеграцияланған әлеуметтік GPA енгізу | бұйрық | 2023 жылғы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
2-тарау. Өмір бойы оқуды дамыту | ||||
Нысаналы 9-индикатор. Күміс университеттерді құрған жоғары оқу орындарының үлесі (үздіксіз білім беру институттарының тұрақты желісін құру) (2023 ж. – 25 %, 2024 ж. – 30 %, 2025 ж. – 35 %, 2026 ж. – 40 %, 2027 ж. – 45 %, 2028 ж. – 50 %, 2029 ж. – 60 %) | ||||
70. | ЖЖОКБҰ базасында "Күміс университеттер" моделін ашу | ҒЖБМ-ға есеп |
2023 – 2029 | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
71. | "Күміс университеттер" моделін дамыту үшін оқу-әдістемелік құралдарды, курстардың бағдарламаларын және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету және курстарды сүйемелдеу тетіктерін әзірлеу | әдістемелік ұсынымдар | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
72. | Оқытуға және жұмысқа орналасуға мұқтаж адамдар санатының құзыретін арттыруға бағытталған оқыту бағдарламаларын іске асыру | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), Еңбекмині, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
73. | Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық және өңірлік кеңестер туралы үлгілік ережені әзірлеу | Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі мен Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің бірлескен бұйрығы | 2024 жылғы желтоқсан | Еңбекмині, ҒЖБМ, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
74. | Білім беру ұйымдары базасында құзыреттер орталықтарын құру тәртібін әзірлеу | Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі мен Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрінің бірлескен бұйрығы | 2024 жылғы желтоқсан | Еңбекмині, ҒЖБМ, ОМ, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
2-параграф. Сертификаттау жүйесін дамыту және халықты формальды емес біліммен қамтуды кеңейту | ||||
Нысаналы 10-индикатор. Еңбекке қабілетті халықты формальды емес біліммен қамту (2023 ж. – 30 %, 2024 ж. – 35 %, 2025 ж. – 40 %, 2026 ж. – 42 %, 2027 ж. – 45 %, 2028 ж. – 48 %, 2029 ж. – 50 %) | ||||
75. | Үздіксіз білім беру шеңберінде академиялық кредиттердің және кредиттік емес оқытудың бірыңғай жүйесін құру | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), Еңбекмині, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
76. | Бизнеспен және компаниялармен әріптестікте қысқа мерзімді курстардың спектрін кеңейту | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), Еңбекмині, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
77. | Формалды және формалды емес білім беруді тану тетігін қамтамасыз ету үшін Ұлттық біліктілік шеңберін өзектілендіру | комиссия хаттамасы |
2024 жылғы | Еңбекмині, ҒЖБМ, ОМ |
78. | ЖЖОКБҰ-да электрондық куәліктер бере отырып, ЖАОК іске асыру | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
79. | Формалды емес білім берудің артықшылықтары туралы, оның ішінде танымал әлеуметтік желілер арқылы халықты ақпараттық ағарту жөніндегі медиажоспар әзірлеу және іске асыру | халықты ақпараттық ағарту жөніндегі медиажоспар | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, Еңбекмині, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
3-параграф. Азаматтардың цифрлық құзыреттерін арттыру | ||||
Нысаналы 11-индикатор. 6-74 жас аралығындағы халықтың цифрлық сауаттылық деңгейі (2023 ж. – 85,5 %, 2024 ж. – 86 %, 2025 ж. – 86,5 %, 2026 ж. – 87 %, 2027 ж. – 87,5 %, 2028 ж. – 88 %, 2029 ж. – 88,5 %) | ||||
80. | Кәсіби стандарттар негізінде IT саласына арналған инновациялық білім беру бағдарламаларын өзектілендіру | хаттама | 2023 жылғы қыркүйек | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
81. | IT тереңдетіп оқытатын мектептерді дамыту | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЦДИАӨМ, ОМ, ҒЖБМ |
82. | Жаңа кәсіптер мен құзыреттер атласы шеңберінде IT-компаниялармен бірлесіп дуальды оқыту жүйесін енгізу | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЦДИАӨМ, ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), |
83. | Халықтың цифрлық сауаттылығын арттыру жұмысын ұйымдастыру (халықтың цифрлық сауаттылығы бойынша ютуб-арна құру, пікір көшбасшыларын телевизияға шақыру, олардың цифрлық сауаттылықты оқытуды танымал етуі) | медиаконтент | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЦДИАӨМ, МАМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
84. | Халықтың барлық санаттары үшін стационарлық және мобильді құрылғылардан мемлекеттік және орыс тілдеріндегі оқыту ресурстары мен бағдарламаларының барынша көп санына қол жеткізуді қамтамасыз ету | онлайн қол жеткізу | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЦДИАӨМ |
3-тарау. Ғылымды дамыту | ||||
Нысаналы 12-индикатор. Ғылымды мемлекеттік әкімшілендіруге ғылыми қоғамдастықтың, бизнестің және басқа да стейкхолдерлердің қанағаттану дәрежесі (әлеуметтік сауалнама) (2023 ж. – 55 %, 2024 ж. – 57 %, 2025 ж. – 59 %, 2026 ж. – 62 %, 2027 ж. – 65 %, 2028 ж. – 68 %, 2029 ж. – 70 %) | ||||
85. | ҚР ҰҒА қызметін кеңейту, академиктерге сайлау рәсімін жүргізу кезінде ашықтық пен объективтілікті қамтамасыз ету |
ҚР ҰҒА жарғысы | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ҚР ҰҒА (келісу бойынша) |
86. | "Ғылым және технологиялық саясат туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасын әзірлеу |
Қазақстан |
2024 жылғы |
ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, СЖРА (келісу бойынша), |
87. | Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы Ғылым және технологиялар жөніндегі ұлттық кеңестің қызметін үйлестіру | хаттама | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ |
88. | Ғылыми дәрежелер мен ғылыми атақтар беру процестерін жетілдіру | бұйрық | 2023 жылғы мамыр | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
89. | "ҰМҒТСО" АҚ базасында "Ғылым үйі" ғалымдарды қолдау өңірлік орталықтарының жұмысын ұйымдастыру | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 жылғы желтоқсан | "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
90. | Салалардың ғылыми-технологиялық дамуын жоспарлау және болжау бойынша талдамалық және форсайттық зерттеулер жүргізу | орындалған жұмыстар туралы есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ҚР ҰҒА (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
91. | Гранттық қаржыландырудың операторлығы бойынша шаралар қабылдау | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы |
2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша) |
92. | Ғылыми жобалар мен бағдарламалардың мемлекеттік ғылыми-техникалық сараптамасының сарапшыларын іріктеуді рандомизациялау тетігін енгізу | бұйрық |
2024 жылғы мамыр | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу үшін) |
93. | ЖҒТК жұмысының жаңартылған моделін енгізу | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ |
94. | Ғылымды дамытудың басым бағыттарына сәйкес ҰҒК құрамдарын жаңарту | Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулысының жобасы | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ |
95. | Жергілікті атқарушы органдардың ҒЗТКЖ-ны қаржыландыруы мәселесін пысықтау | ҒЖБМ-ға есеп |
2023 – 2029 жылдардағы | облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері, ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
Нысаналы 13-индикатор. Индекстелетін ғылыми журналдардағы мақалалардың жалпы саны бойынша Қазақстанның InСites елдік рейтингіндегі позициясы (2023 ж. – 73 орын, 2024 ж. – 72 орын, 2025 ж. – 71 орын, 2026 ж. – 70 орын, 2027 ж. – 69 орын, 2028 ж. – 67 орын, 2029 ж. – 65 орын) | ||||
96. | Халықаралық дерекқорларға (Web of science, Scopus) қолжетімділікті қамтамасыз ету үшін шарттар жасасу | шарт |
2023 – 2029 жылдардағы | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
97. | Қазақстандық ғалымдардың рейтингі жоғары Q1, Q2 Journal Citation Reports JCR басылымдарындағы мақалалары мен шолуларының санын ұлғайту | халықаралық дерекқорлардың есебі |
2023 – 2029 жылдардағы | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
98. | Үкіметаралық келісімдер негізінде халықаралық коллаборация шеңберіндегі ғылыми жобалар мен бағдарламаларды іске асыру |
ғылыми/ғылыми-техникалық |
2024 – 2029 жылдардағы | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
2-параграф. Ғылымның зияткерлік әлеуетін нығайту | ||||
Нысаналы 14-индикатор. 2021 жылғы (21,6 мың) зерттеушілердің жалпы санынан зерттеушілер санының өсуі (2023 ж. – 3 %, 2024 ж. – 5 %, 2025 ж. – 7 %, 2026 ж. – 10 %, 2027 ж. – 15 %, 2028 ж. – 23 %, 2029 ж. – 30 %) | ||||
99. | Ғалымдарға арналған әлеуметтік жеңілдіктер пакетін пысықтау | ЖАО есебі | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
100. | Гранттық қаржыландыру шеңберінде жыл сайынғы ғылыми зерттеулер конкурстарын өткізу | ғылыми/ғылыми-техникалық есептер | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
101. | Халықаралық университеттердің тәжірибесі бойынша, оның ішінде "зерттеуге бағдарланған білім беру" (ROS) тәсілі бойынша институционалдық және академиялық деңгейлерде академиялық адалдық пен зерттеу әдебі қағидаттарын енгізу | әдістемелік ұсынымдар | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
102. | Отандас ғалымдарды алыс және таяу шет елдерден қайтуға ынталандыру жөніндегі арнайы жобаны әзірлеу бойынша ұсыныстар тұжырымдау | жол картасы | 2024 жылғы тамыз | ҒЖБМ, СІМ, "Отандастар" қоры (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
Нысаналы 15-индикатор. ҒЗТКЖ жүзеге асыратын ғалымдар мен зерттеушілердің жалпы санынан жас ғалымдардың үлесін арттыру (2023 ж. – 36 %, 2024 ж. – 38 %, 2025 ж. – 40 %, 2026 ж. – 43 %, 2027 ж. – 45 %, 2028 ж. – 47 %, 2029 ж. – 50 %) | ||||
103. | Ғылыми ұйымдармен ғылыми-білім берудегі өзара іс-қимыл арқылы ЖЖОКБҰ базасында магистрлер мен PhD докторларын даярлау | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы қараша | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
104. | "Жас ғалым" жобасы бойынша жас ғалымдарға, оның ішінде постдокторантураға жыл сайын гранттар бөлу |
ҰҒК | 2023 – 2029 жылдардағы тамыз | ҒЖБМ, ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
105. | Әлемнің жетекші ғылыми орталықтарында тағылымдамалардан өту үшін ғалымдарға, оның ішінде заманауи ғылым менеджерлерін даярлау үшін жыл сайын гранттар бөлу | комиссия хаттамасы | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, "ХБО" АҚ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
106. | Ғылым саласында сіңірген еңбегі үшін аса көрнекті ғалымдарға "Үздік ғылыми қызметкер" сыйлықтары, мемлекеттік сыйлықтар мен стипендиялар берілетін жыл сайынғы конкурстарды өткізу | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
3-параграф. Ғылыми инфрақұрылымды жаңғырту және цифрландыру | ||||
Нысаналы 16-индикатор. Зертханалардың ғылыми ұйымдар мен университеттердің жаңартылған жабдықтарының үлесі (2023 ж. – 16 %, 2024 ж. – 18 %, 2025 ж. – 20 %, 2026 ж. – 25 %, 2027 ж. – 30 %, 2028 ж. – 35 %, 2029 ж. – 40 %) | ||||
107. | Барлық мемлекеттік және оларға теңестірілген ғылыми орталықтарға жұмыстарының тиімділігі мен нәтижелілігі тұрғысынан аудит жүргізу | аудиторлық есеп | 2023 – 2025 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ |
108. | Әкімдікпен және меценаттармен бірлесіп "Ғылым ордасы" ғимаратына күрделі жөндеу жүргізу | ЖСҚ | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, Алматы қаласының әкімдігі, ҚР ҰҒА (келісу бойынша) |
109. | Ғылыми ұйымдар мен зерттеу университеттерінің, олардың әзірлемелерінің технологиялық дайындығы деңгейін айқындау әдістемесін әзірлеу (TRL) | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 жылғы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
110. | Тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарға гранттар енгізу |
ҰҒК | 2024 жылғы тамыз | ҒЖБМ |
111. | Материалдық-техникалық жарақтандыру арқылы ғылыми ұйымдар зертханаларының жабдықтары мен инфрақұрылымын жаңғырту | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы тамыз | ҒЖБМ, ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
112. | Гранттық және бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру бойынша көзделген қаражат шеңберінде ірі ғылыми зерттеулер жүргізу үшін мегагранттар бөлу жөніндегі мәселені пысықтау | конкурстық құжаттама |
2023 – 2029 жылдардағы | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
113. | Өңірлерде балалар технопарктерін, STEM зертханаларын, шағын академияларды, ғылыми жобалар мен идеялар конкурстарын қолдау және дамыту | ЖАО есебі | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
114. | Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет субъектілерін аккредиттеуге қойылатын талаптарды арттыру | бұйрық | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ |
115. | Ғылымның цифрлық экожүйесін құру шеңберінде "Қазақстан ғылымы" бірыңғай ақпараттық жүйесін құру мәселесін пысықтау | техникалық тапсырма жобасы | 2023 – 2024 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
116. | Ғылымды цифрландыру шеңберінде отандық ғалымдар базасы бар қазақстандық ғылыми дәйексөз келтіру индексін құру | дерекқор | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
117. | Ғылыми-техникалық ақпарат орталығын қайта қалпына келтіру арқылы ұлттық ғылыми-технологиялық болжау жүйесін дамыту |
директорлар кеңесінің шешімі/ | 2023 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
118. | Ғылымның бірыңғай ақпараттық экожүйесі шеңберінде ұжымдық пайдалану зертханаларының қызметін үйлестіру үшін e-lab бірыңғай платформасын құру | Бірыңғай платформа | 2025 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша), "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша) |
4-параграф. Университет ғылымы | ||||
Нысаналы 17-индикатор. ҒЗТКЖ саласындағы университеттер мен өнеркәсіп арасындағы ынтымақтастық" көрсеткіші бойынша GII рейтингіндегі Қазақстан позициясы (2023 ж. – 115 орын, 2024 ж. – 113 орын, 2025 ж. – 110 орын, 2026 ж. – 108 орын, 2027 ж. – 106 орын, 2028 ж. – 104 орын, 2029 ж. – 100 орын) | ||||
119. | ҒЗТКЖ-ны іске асыратын ҒЗИ-ны, университеттерді, кәсіпорындарды ғылыми-өндірістік орталықтарға, инжинирингтік орталықтарға, ғылыми-технологиялық парктерге (ақпараттық технологиялар, медициналық-биологиялық және биотехнологиялар, агроөнеркәсіптік ғылымдар, "жасыл технологиялар" және энергия тиімділігі, тау-кен металлургия кешені) трансформациялау | МО бұйрықтары | 2023 – 2025 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
120. | Қ. Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ базасында инженерлік білім мен ғылымда жаңа технологиялардың ғылыми-зерттеу хабын құру | ғылыми/ғылыми-техникалық есеп | 2024 – 2028 жылдардағы желтоқсан |
ҒЖБМ, Қ. Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
121. | Жетекші ЖЖОКБҰ мен ірі кәсіпорындар жанынан мамандандырылған инжинирингтік орталықтар, ғылыми-технологиялық парктер құру және дамыту | есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
122. | Конструкторлық бюролар, инжинирингтік орталықтар, бизнес-инкубаторлар, инновациялық орталықтар, технологияларды коммерцияландыру және олардың трансферті өңірлік орталықтарын, жобалық конструкторлық бюролар және ғылыми-технологиялық парктер инфрақұрылымының басқа да элементтерін құру | университеттер бұйрықтары/ҒТК шешімдері | 2023 – 2029 жылдардағы тамыз | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
123. | Ірі бизнестің өңірлік университеттердің ғылыми және инновациялық қызметі бөлігінде оларды "қамқорлыққа" алуы |
меморандумдар/ |
2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша), облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
124. | Отандық ғылымның халықаралық ғылыми кеңістікке интеграциялануын күшейту үшін ҒЗИ мен университеттердің жетекші әлемдік ғылыми орталықтармен әріптестігін нығайту | шарт |
2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
125. | ЖЖОКБҰ-да постдокторантура құру және ҒЗИ ғалымдарын диссертациялық кеңестерге тарту | шарттар/ бұйрықтар | 2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ҒҰ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
126. | Эндаумент-қорлардың ұлттық қауымдастығын құру | әділет органдарында тіркелу | 2025 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша) |
127. | Ғылым мен ғылыми инфрақұрылымды орнықты қаржыландыру үшін экономикалық ынталандыру шараларымен қатар ЖЖОКБҰ жанындағы эндаумент-қорларды дамыту | ҒЖБМ-ға есеп | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
128. | Scimago рейтингінде қазақстандық ҒЗИ мен университеттер санын арттыру жөнінде шаралар қабылдау |
Scimago |
2023 – 2029 жылдардағы | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша) |
5-параграф. Қолданбалы ғылымды және ҒҒТҚН коммерцияландыру экожүйесін дамыту | ||||
Нысаналы 18-индикатор. Аяқталған қолданбалы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жалпы санынан коммерцияланатын жобалардың үлесі (2023 ж. – 28 %, 2024 ж. – 29 %, 2025 ж. – 35 %, 2026 ж. – 37%, 2027 ж. – 40 %, 2028 ж. – 45%, 2029 ж. – 50%) | ||||
129. | ҒҒТҚН-ды коммерцияландыру жобаларына жыл сайын гранттар беру |
ғылыми/ғылыми-техникалық | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша) |
130. | Салалардың стратегиялық ғылыми-техникалық міндеттерін шешу бойынша ғылыми-техникалық бағдарламаларды бағдарламалық-нысаналы қаржыландыруға арналған жыл сайынғы конкурстар өткізу | ғылыми/ғылыми-техникалық есептер | 2023 – 2029 жылдардағы қыркүйек | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
131. | Халықаралық практиканы және Дүниежүзілік банктің Қазақстан Республикасында "Өнімді инновацияларды ынталандыру" жобасын іске асыру тәжірибесін ескере отырып, гранттар беру қағидаларын жетілдіру | бұйрық |
2024 жылғы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
132. | "Өнімді инновацияларды ынталандыру" жобасы шеңберінде ғылыми және ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жөніндегі жобаларды іске асыру | лицензиялық келісімдер | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ЦДИАӨМ, ҒЖБМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
133. | Халықаралық стандарттарға сәйкес технологияларды коммерцияландыру жөніндегі менеджерлердің біліктілігін арттыру семинарларын өткізу | есеп/сертификаттар | 2023 – 2029 жылдардағы маусым | "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
134. | Салалық мемлекеттік органдардың нақты ғылыми-техникалық міндеттерін көрсете отырып, ғылыми-техникалық тапсырмаларды әзірлеу | бұйрық |
2023 – 2029 жылдардағы | ҒЖБМ, ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
135. | Ұлттық мәлімдеушілерден патенттер және PCT халықаралық патенттерін алу практикасын кеңейту | ҒЖБМ-ға есеп | 2024 – 2029 жылдардағы наурыз | ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша), "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
136. | ҒҒТҚН-ны коммерцияландыру жобаларын талдау | есеп | 2024 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
137. | Ғылыми жұмыскерлер арасында коммерцияландыру мамандарын арттыру | есеп | 2024 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), "ҰМҒТСО" АҚ (келісу бойынша) |
Нысаналы 19-индикатор. ҒЗТКЖ-ға ішкі шығындардың жалпы көлемінен кәсіпкерлік сектор шығыстарының үлесі (2024 ж. – 25 %, 2025 ж. – 28 %, 2026 ж. – 32 %, 2027ж. – 38 %, 2028 ж. – 43 %, 2029 ж. – 50 %) | ||||
138. | Жер қойнауын пайдаланушылар келісімшарттық міндеттемелер шеңберінде ҒЗТКЖ-ға жіберетін қаражат есебінен өңдеу өнеркәсібіндегі перспективалы жобаларды іске асыру жөнінде шаралар қабылдау |
ҒТК | 2024 – 2029 жылдардағы маусым | ӨҚМ, ЦДИАӨМ, ЭМ, ҒЖБМ |
139. | Жер қойнауын пайдаланушылардың пайдалы қазбаларды өндіруге арналған шығындардың 1 %-ы шеңберінде ҒЗТКЖ-ны қаржыландыру тетіктерін қарастыру бойынша ҒТК құру | МО бұйрықтары |
2024 жылғы наурыз | ЦДИАӨМ, ӨҚМ, ЭМ, "Атамекен" ҰКП (келісу бойынша) |
140. | Технологиялық болжау қорытындылары бойынша технологиялық міндеттердің ұлттық картасын және түйінді "сындарлы" технологияларды қалыптастыру | ұлттық карта | 2024 – 2025 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, ӨҚМ, ЭМ |
141. | Экономиканың барлық стратегиялық салалары бойынша ғылыми-технологиялық дамудың салалық жол карталарын әзірлеу | МО бұйрықтары | 2023 – 2024 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
142. | Ғылымды қажетсінетін стартаптар мен корпоративтік сектор үшін ғылыми-техникалық акселерацияға жәрдемдесу бағдарламасын әзірлеу | бұйрық | 2023 – 2029 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ, "Самұрық-Қазына" ҰӘҚ" АҚ (келісу бойынша), "Ғылым қоры" АҚ (келісу бойынша), ЖЖОКБҰ (келісу бойынша), ҒҰ (келісу бойынша) |
143. | Нысаналы технологиялық, оның ішінде ғылыми-технологиялық дамудың салалық карталарын іске асыру жөніндегі бағдарламаларды қалыптастыру | Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Технологиялық саясат жөніндегі кеңестің хаттамасы |
2023 – 2024 жылдардағы желтоқсан |
ЦДИАӨМ, ҒЖБМ, облыстардың, Астана, Алматы және Шымкент қалаларының әкімдіктері |
144. | Салалардағы ірі сектор өкілдерін технологиялық болжауды жүргізуге, салалық ғылыми-технологиялық даму карталарын әзірлеуге және іске асыруға, жұмыс істеп тұрған инновациялық кластерлер мен озық ғылыми орталықтарды іске асыруға тарту | бұйрық | 2023 – 2026 жылдардағы желтоқсан | ҒЖБМ, ЦДИАӨМ |
Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:
АКТ | – | ақпараттық-коммуникациялық технологиялар |
АҚ | – | акционерлік қоғам |
АҚШ | – | Америка Құрама штаттары |
"Алатау" ИТП | – | "Алатау" инновациялық технологиялар паркі |
"Атамекен" ҰКП | – | "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы |
ҒҒТҚН | – | ғылыми және ғылыми техникалық қызмет нәтижелері |
ҒЖБМ | – | Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі |
ҒЗИ | – | ғылыми-зерттеу институты |
ҒЗТКЖ | – | ғылыми зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар |
ҒТК | – | ғылыми-техникалық кеңес |
ҒҰ | – | ғылыми ұйымдар |
"Ғылым қоры" АҚ | – | "Ғылым қоры" акционерлік қоғамы |
Ғылыми экожүйе | – | ғылыми-технологиялық кәсіпкерлікке, инновацияларға және бизнес пен ғылыми сала арасындағы байланысқа жағдай жасау және оларды дамыту үшін өзара байланысты бағыттардың жиынтығы |
"Назарбаев Зияткерлік мектептері" ДББҰ | – | "Назарбаев Зияткерлік мектептері" дербес білім беру ұйымы |
ДК | – | Директорлар кеңесі |
ДСМ | – | Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігі |
ЕРДО | – | Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің "Еңбек ресурстарын дамыту орталығы" акционерлік қоғамы |
Еңбекмині | – | Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі |
ЖАО | – | жергілікті атқарушы органдар |
ЖАОК | – | жаппай ашық онлайн-курс |
ЖБДҰО | – | жоғары білімді дамытудың ұлттық орталығы |
ЖЖОКБҰ | – | жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары |
ЖІӨ | – | жалпы ішкі өнім |
ҚМ | – | Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі |
ҚР ҰҒА | – | Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы |
МАМ | – | Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігі |
МЖӘ | – | мемлекеттік-жекешелік әріптестік |
МТБ | – | материалдық-техникалық база |
ОМ | – | Қазақстан Республикасының Оқу-ағарту министрлігі |
ӨҚМ | – | Қазақстан Республикасының Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі |
ПОҚ | – | профессорлық-оқытушылық құрам |
"Самұрық- | – | "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамы |
СЖРА ҰСБ | – | Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы |
СІМ | – | Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі |
ТжКБ | – | техникалық және кәсіптік білім беру |
ТМД | – | Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы |
ҰБТ | – | ұлттық бірыңғай тестілеу |
С. Қайырбекова атындағы ҰҒДСДО | – | Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің шаруашылық жүргізу құқығындағы "Ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығы" республикалық мемлекеттік кәсіпорны |
ҰҒК | – | ұлттық ғылыми кеңестер |
"ҰМҒТСО" АҚ | – | "Мемлекеттік ұлттық ғылыми-техникалық сараптама орталығы" акционерлік қоғамы |
ҰЭМ | – | Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрлігі |
"ХБО" АҚ | – | "Халықаралық бағдарламалар орталығы" акционерлік қоғамы |
ЦДИАӨМ | – | Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыштық өнеркәсібі министрлігі |
ЭЫДҰ | – | Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы |
ЮНЕСКО | – | The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization |
ЮНИСЕФ | – | United Nations International Children’s Emergency Fund |
ECTS | – | Еуропалық аударма және балдар жинау жүйесі (European Credit Transfer and Accumulation System) |
Global Innovation | – | жаһандық инновациялар индексі (инновациялардың даму деңгейінің көрсеткіші бойынша жаһандық зерттеу және оны сүйемелдейтін әлем елдерінің рейтингі) |
PCT | – | патенттік кооперациялау туралы халықаралық шарт |
PhD | – | философия докторы |
PIAAC | – | Programme for the International Assessment of Adult Competencies |
Q1, Q2 - квартиль | – | дәйексөз келтіру деңгейін, ғылыми қоғамдастықтың журналға деген сұранысын көрсететін библиометриялық көрсеткіштермен айқындалатын ғылыми журналдар санаты |
QS-WUR | – | Quacquarelli Symonds World University Rankings |
R&D | – | Research and Development ғылыми-зерттеу орталықтары |
RTTP | – | Технологияларды халықаралық кәсіби тіркеу |
STEАM | – | Science, Technology, Engineering, Art, Mathematics |
TALIS | – | Teaching and Learning International Survey |