ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне нормашығармашылықты жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

О. Бектенов

Жоба

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ЗАҢЫ

Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне нормашығармашылықты жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 2015 жылғы 29 қазандағы Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне:

96-баптың 3-тармағының 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) жеке кәсіпкерліктің дамуы мен кәсіпкерлік бастамасы бар халықты қолдауды қамтамасыз етуге бағытталған нормативтік құқықтық актілер мен мемлекеттік жоспарлау жүйесі саласындағы құқықтық актілердің жобалары туралы;".

2. 2021 жылғы 2 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Экология кодексіне:

1) 87-баптың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу қағидаларында белгіленген талаптарды ескере отырып, іске асырылуы қоршаған ортаға жағымсыз әсер етуге алып келуі мүмкін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің жобалары;";

2) 89-бап мынадай мазмұндағы 4-1-тармақпен толықтырылсын:

"4-1. Мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізуге қойылатын талаптар мемлекеттік экологиялық сараптама жүргізу қағидаларында айқындалады.".

3. "Әділет органдары туралы" 2002 жылғы 18 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 3-баптың 3-1) және 4) тармақшаларындағы "құқықтық насихат", "құқықтық насихатты" деген сөздер тиісінше "құқық түсіндіру жұмысы", "құқық түсіндіру жұмысын" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 15-бапта:

тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"15-бап. Әділет органдарының заң жобалау жұмысын жүргізу, заңнаманы жетілдіру, мемлекеттік органдардың нормашығармашылық қызметін үйлестіру саласындағы функциялары";

бірінші бөлікте:

2-3) тармақша алып тасталсын;

5) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"5) құқықтық ақпараттандыруды, құқықтық ақпараттың бірыңғай жүйесін жүргізуді қамтамасыз ету;";

мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Әділет органдары мемлекеттік органдардың нормашығармашылық қызметін үйлестіруді және оған әдіснамалық басшылық етуді жүзеге асырады.";

3) 19-бапта:

тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"19-бап. Әдiлет органдарының заң көмегін ұйымдастыру және көрсету, құқық түсіндіру жұмысы салаларындағы функциялары";

1-тармақтың 5) тармақшасы алып тасталсын;

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Әдiлет органдары құқық түсіндіру жұмысы саласында мынадай функцияларды:

1) құқық түсіндіру жұмысын ұйымдастыруды ведомствоаралық үйлестiруді, заңнамаға түсiндiрме беруге қатысуды;

2) эталондық заңнамалық актiлерге және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерге, ақпараттық және анықтамалық-әдiстемелiк материалдарға ашық қол жеткізуді, оның iшiнде құқықтық ақпараттың бірыңғай жүйесiн пайдалана отырып ұсынуды жүзеге асырады.";

4) 24-баптың 5) тармақшасындағы "56" деген цифрлар "55" деген цифрлармен ауыстырылсын.

4. "Құқық бұзушылық профилактикасы туралы" 2010 жылғы 29 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 9-баптың 1) тармақшасындағы "құқықтық насихат" деген сөздер "құқық түсіндіру жұмысы" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 16-баптың 1) тармақшасындағы "құқықтық насихат" деген сөздер "құқық түсіндіру жұмысын" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 17-баптың 3-тармағының 1) тармақшасындағы "құқықтық насихатты" деген сөздер "құқық түсіндіру жұмысын" деген сөздермен ауыстырылсын.

5. "Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы туралы" 2013 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

5-баптың 3-тармағының 1) тармақшасындағы "реттеушілік саясаттың консультативтік құжаттарын," деген сөздер алып тасталсын.

6. "Ақпаратқа қол жеткізу туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 16-баптың 3-тармағының 2) тармақшасының үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"әзірленетін нормативтік құқықтық актілердің жобаларының мәтіндерін және нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, келісу және қабылдау саласындағы заңнамада көзделген материалдарды;";

2) 17-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында мемлекеттік органдар жария талқылау үшін нормативтік құқықтық актілердің жобаларын және нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, келісу және қабылдау саласындағы заңнамада көзделген өзге де материалдарды орналастырады. Жария талқылау нәтижелері бойынша есептер де ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында орналастырылады.".

7. "Құқықтық актілер туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-бапта:

1-4) тармақша алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 30-1) тармақшамен толықтырылсын:

"30-1) нормативтік құқықтық акт мәтінінің теңтүпнұсқалығы – қазақ және орыс тілдеріндегі нормативтік құқықтық акт мәтіндерінің мағыналық мазмұнының сәйкестігі;";

2) мынадай мазмұндағы 1-1-баппен толықтырылсын:

"1-1-бап. Осы Заңды реттеудің мақсаттары, міндеттері, қағидаттары

1. Заңнама жүйесінің тұтастығын қамтамасыз ету және құқықтық актілер жүйесін айқындау осы Заңды реттеудің мақсаттары болып табылады.

2. Мыналар:

1) Қазақстан Республикасы заңнамасының жүйесін белгілеу;

2) нормативтік құқықтық актілерді қабылдау, күшіне енгізу, қолданысқа енгізу, жариялау, олардың қолданысын тоқтата тұру және тоқтату, сондай-ақ оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізудің Қазақстан Республикасының Конституциясында, заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілерде белгіленген тәртібін белгілеу;

3) Қазақстан Республикасының Конституциясында және осы Заңда бекітілген нормативтік құқықтық актілердің сатысын белгілеу;

4) нормативтік емес құқықтық актілер бойынша жалпы ережелерді белгілеу осы Заңды реттеудің міндеттері болып табылады.

3. Осы Заңды реттеу қағидаттары:

1) норма шығарудағы сатылық қағидаты – әртүрлі деңгейдегі нормативтік құқықтық актілер Қазақстан Республикасының заңнамасы жүйесіндегі өздерінің заңдық күшінің дәрежесі бойынша бағынуға қоса, бағынысты болуға тиіс;

2) ашықтық пен айқындық қағидаты – нормативтік құқықтық актілердің жобаларын дайындау процесі заңдарда тікелей көзделген жағдайлардан басқа, барлық мүдделі тарап үшін ашық және айқын болуға тиіс;

3) жоспарлау қағидаты – нормативтік құқықтық актілердің жобаларын дайындау осы жұмысты алдын ала жоспарлау арқылы жүзеге асырылуға тиіс;

4) қоғамдық бақылау қағидаты – нормативтік құқықтық актілердің жобаларын жұртшылық және нысаналы топтар талқылауға тиіс;

5) қолжетімділік қағидаты – азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне және нысаналы топтардың мүдделеріне қатысты нормативтік құқықтық актілер жаңартылып отыруға және пайдалану үшін еркін қол жетімді болуға тиіс;

6) құқық нормаларын түсінікті етіп жазу қағидаты – нормативтік құқықтық актілердің мәтіндері нормативтік құқықтық акт мәтінінің теңтүпнұсқалығы сақтала отырып, сілтеме және бланкеттік нормаларды, нормативтік құқықтық актіде немесе өзге де жоғары тұрған нормативтік құқықтық актіде мағынасы ашылмаған терминдерді, норманың мазмұны мен мақсатын ашпай ережелерді шамадан тыс пайдалануға жол бермейтіндей түсінікті түрде тұжырымдалуға тиіс;

7) құқықтық реттеу тиімділігі қағидаты – енгізілетін құқықтық реттеу азаматтардың және нысаналы топтардың өзекті қажеттіліктері, оның ішінде мемлекеттік қауіпсіздік мүдделері, конституциялық құрылысты, қоғамдық тәртіпті, адам құқықтары мен бостандықтарын қорғауды, халық денсаулығы мен имандылығын қамтамасыз етуі ескеріле отырып, ұтымды және барабар болуға тиіс.";

3) 4-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Қазақстан Республикасы заңнамасы жүйесінің тұтастығы:

1) нормативтік құқықтық актілердің қоғамдық қатынастарға әсер ету кезіндегі олардың сатысы мен ерекшеліктері ескеріле отырып, құқық нормаларының өзара үйлесімділігі;

2) Конституцияда, осы Заңда және өзге де нормативтік құқықтық актілерде белгіленген нормативтік құқықтық актілерді дайындау, қабылдау, қолданысқа енгізу және оларды жариялау жөніндегі рәсімдердің сақталуы арқылы қамтамасыз етіледі.";

4) 7-бапта:

2-тармақтың 1) тармақшасындағы "Қазақстан Республикасының шоғырландырылған заңдары," деген сөздер алып тасталсын;

3-тармақтың екінші бөлігіндегі "заңнамалық актілерінде" деген сөздер "заңнамасында" деген сөзбен ауыстырылсын;

5) мынадай мазмұндағы 7-1-баппен толықтырылсын:

"7-1-бап. Нормативтік құқықтық актілерді жүйелеу және мемлекеттік есепке алу

1. Жүйе құраушы және кешенді сипатқа ие болатын аса маңызды әлеуметтік қатынастарды реттеу үшін нормалар кодификация және шоғырландыру нысанында жүйеленуі мүмкін.

Кодификация нысанында нормаларды жүйелеу біртекті аса маңызды қоғамдық қатынастарды тиімді реттеу мақсатында жүзеге асырылады және нормалары Қазақстан Республикасының кодексі нысанында ретке келтірілген нақты салада (аяда) қалыптасқан құқықтық қатынастардың жиынтығын білдіреді.

2. Сипаты бойынша кешенді қоғамдық қатынастарды қандай да бір салада (аяда) реттейтін нормаларды кодификациялау мүмкіндігі болмаған кезде нормалар шоғырландыру түрінде жүйеленуі және Қазақстан Республикасының заңы нысанында қабылдануы мүмкін.

3. Заңнаманы жинау, сақтау және бақыланатын жай-күйде ұстап тұру үшін нормативтік құқықтық актілердің барлығын мемлекеттік есепке алу жүргізіледі.

Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік есепке алу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын уәкілетті ұйымның, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің мемлекеттік тізілімін, Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкін жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

Мемлекеттік есепке алуды жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Әділет министрлігі айқындайды.";

6) 10-баптың 2-тармағының 4) тармақшасындағы "шоғырландырылған заңдары," деген сөздер алып тасталсын;

7) 14-баптың 2-тармағының төртінші бөлігіндегі "күннен (тәуліктен)" деген сөздер "күннен кейін" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 15-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Нормативтік құқықтық актілердің жобаларын дайындау жоспарларын жасаған кезде мемлекеттік және өзге де органдардың, ұйымдардың, оның ішінде ғылыми ұйымдардың, Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының, Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының және өзге де мүдделі тұлғалардың ұсыныстары, құқықтық және қоғамдық мониторинг нәтижелері ескеріледі.";

9) 16-бап мынадай мазмұндағы 7-1 және 7-2-тармақтармен толықтырылсын:

"7-1. Заң жобасы:

1) осы Заңның 17-1-бабының 15-тармағының бірінші бөлігіне сәйкес әзірленген;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің бір жылдан кем болатын қысқа мерзімде орындау көзделген тапсырмасы негізінде әзірленген;

3) осы Заңның 21-1-бабына сәйкес оңайлатылған тәртіппен әзірлеген жағдайларда Қазақстан Республикасы Үкіметінің заңнамалық бастамасы тәртібімен жоспардан тыс заң жобаларын Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне енгізуге жол беріледі.

7-2. Заңның осы бабының 7-1-тармағы 2) тармақшасының негізінде әзірленген заң жобасы үкіметтік заң жобалары үшін көзделген жалпыға бірдей белгіленген тәртіп бойынша өтеді.";

10) 17-1-бапта:

тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"17-1-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң шығару бастамасы құқығын іске асыру ерекшеліктері";

4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Орталық мемлекеттік орган заң жобасын әзірлеу басталғанға дейін консультативтік құжатты жариялау және азаматтармен және нысаналы топтармен талқылау рәсімдерін қамтамасыз етуге тиіс.

Орталық мемлекеттік органдардың консультативтік құжаттар мен заң жобаларын әзірлеу және талқылау тәртібі Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң шығару жұмысының қағидаларында айқындалады.";

мынадай мазмұндағы 4-1-тармақпен толықтырылсын:

"4-1. Заң жобасын әзірлеу кезінде әзірлеуші органдар міндетті түрде ақпараттық сүйемелдеу және түсіндіру бағдарламасының жобасын әзірлейді.

Ақпараттық сүйемелдеу және түсіндіру бағдарламасы әзірлеуші органның жергілікті атқарушы органдарды тарта отырып, халықпен жария тыңдаулар өткізуді көздеу мүмкін.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң шығару қызметінің қағидаларында көзделген жағдайларда және (немесе) заң жобасы белгілі бір аумақ тұрғындарының мүдделерін қозғайтын проблемаларды шешуге байланысты болған жағдайларда жария тыңдаулар міндетті түрде өткізіледі.";

5, 6, 6-1, 8, 12, 13 және 14-тармақтар алып тасталсын;

11-тармақтың екінші және төртінші бөліктері алып тасталсын;

11) мынадай мазмұндағы 17-2-баппен толықтырылсын:

"17-2-бап. Пилоттық жобаны жүргізу

1. Енгізілетін реттеудің нәтижесін анықтау мақсатында құқық нормасын сынамалаудан өткізу үшін пилоттық жоба енгізілуі мүмкін.

2. Егер Заңның және (немесе) заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің жобасында ұсынылатын құқық нормасы алдын ала сынамалауды өткізуді талап еткен жағдайда, осы баптың 4-тармағының талаптарын ескере отырып, сынамалаудан өткізілетін құқық нормасы осы Заңмен және (немесе) ол қамтылған заңға тәуелді нормативтік құқықтық актімен, белгілі бір мерзімдермен, реттеу субъектілерімен және оның қолданылу аумағымен шектеледі.

Бұл ретте заңға тәуелді нормативтік құқықтық актінің сынамалаудан өткізілетін нормасы заңнамалық актілердің ережелеріне қайшы келмеуі тиіс.

3. Мемлекеттік орган пилоттық жоба шеңберінде сынамалаудан өткізілетін құқық нормасының қолдану практикасына талдау жүргізеді, оның барысында пилоттық жобаны жүргізуге байланысты осындай реттеуді қолдануға ықпал еткен оң және теріс салдар, әлеуметтік және өзге де факторлар, жұмсалған шығыстар мен алынған кірістер айқындалады.

Сынамалаудан өткізілетін құқық нормасының қолданылу мерзімі бойынша шектеу сынамалаудан өткізілетін құқық нормасына жүргізілген талдау нәтижелері негізінде алып тасталуы мүмкін.

Пилоттық жобаларды жүргізу тәртібі нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, келісу және қабылдау саласындағы заңнамамен айқындалады.

4. Кәсіпкерлік қызметті реттеу саласындағы пилоттық жобаны жүргізу үшін мемлекеттік органдар осындай пилоттық жобаны жүргізу шарттарының заңнамалық деңгейде бекітілуін қамтамасыз етуге тиіс.

Жеке кәсіпкерлік субъектілері кәсіпкерлік қызметті реттеу саласындағы пилоттық жобаға тек қана ерікті болып табылады.";

12) 18-баптың 4-тармағының үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі әзірлеген Қазақстан Республикасы Президентінің нормативтік құқықтық актілерінің жобаларын қоспағанда, заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілердің әзірленген жобалары мүдделі мемлекеттік органдарға келісуге жіберіледі және заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеу, келісу саласындағы заңнамада көзделген ілеспе құжаттармен бірге ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында жария талқылау үшін орналастырылады.";

13) мынадай мазмұндағы 18-1-баппен толықтырылсын:

"18-1-бап. Нысаналы топтардың (реттеу субъектілерінің) пікірлерін есепке алу және олардың нормативтік құқықтық актінің жобасын дайындауға қатысуы

1. Мемлекеттік органдарды қоспағанда, кәсіпкерлік субъектілерінің және өзге де нысаналы топтардың мүдделерін қозғайтын, азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты заңнамалық және заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және қабылдау олардың пікірін ескере отырып, оның ішінде ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында нормативтік құқықтық актілердің жобаларын жария талқылау рәсімдерінен өту арқылы жүзеге асырылады.

2. Нысаналы топтар мен жұртшылықтың осы баптың 1-тармағында көрсетілген нормативтік құқықтық актілердің жобаларын талқылауға қатысу тәртібі нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу, келісу және қабылдау саласындағы заңнамамен реттеледі.";

14) 19-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"19-бап. Кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және қабылдау ерекшеліктері

1. Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және сараптама кеңестері кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актінің тиісті жобасына және оған қатысты құжаттарға сараптама қорытындыларын алу үшін, оның ішінде оларды мүдделі мемлекеттік органдар әрбір келесі келісу кезінде ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында орналастырғаны туралы хабардар етіледі.

Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және сараптама кеңесінің мүшелері нормативтік құқықтық актінің жобасына өздерінің сараптама қорытындыларын ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында орналастырады.

Сараптама қорытындылары қазақ және орыс тілдерінде ұсынылады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы және сараптама кеңесінің мүшелері сараптама қорытындыларын заңнамада белгіленген мерзімде ұсынбаған жағдайда, нормативтік құқықтық актінің жобасы ескертусіз келісілді деп есептеледі.

2. Осы баптың 1-тармағында көрсетілген талап орталық және жергілікті атқарушы органдардың, сондай-ақ әкімдердің:

1) жоғары деңгейдегі нормативтік құқықтық актілердің ережелерін толығымен қайталайтын нормаларды қабылдауды;

2) Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасында көзделген жағдайларда тиісті аумақта карантиндік режимді енгізе отырып, карантиндік аймақты белгілеу (күшін жою) туралы, карантинді және (немесе) шектеу іс-шараларын белгілеу (алып тастау) туралы шешімдер қабылдауды, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайды жариялауды көздейтін нормативтік құқықтық актілерінің жобаларына қолданылмайды.

3. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің жобаларына қатысты Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде белгіленген жағдайларда және тәртіппен реттеушілік әсерге талдау жүргізіледі.

4. Әзірлеуші орган Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының және сараптама кеңесі мүшелерінің сараптама қорытындысымен келіскен кезде нормативтік құқықтық актінің жобасына тиісті өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізеді.

Сараптама қорытындыларымен келіспеген жағдайда әзірлеуші орган келіспеу себептерін негіздей отырып, ұстанымын қалыптастырады.

5. Сараптама қорытындылары Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының немесе сараптама кеңесі мүшесінің жазбаша ұстанымын білдіреді, ұсынымдық сипатта болады және нормативтік құқықтық актінің жобасына ол қабылданғанға дейін, оның ішінде осы жобаны мүдделі мемлекеттік органдармен әрбір келесі келісу кезінде міндетті қосымшалар болып табылады.

6. Осы бапта көзделген рәсімдер жеке кәсіпкерлік субъектілерінің мүдделерін қозғайтын нормативтік құқықтық актілерді қабылдаудың міндетті шарттары болып табылады.

7. Осы баптың талаптары Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген заң жобаларына қолданылмайды.";

15) 20-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"20-бап. Азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және қабылдау ерекшеліктері

1. Азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеу процесіне коммерциялық емес ұйымдарды, азаматтарды тарту мақсатында "Қоғамдық кеңестер туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қоғамдық кеңестер құрылады.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің заң шығару жұмысының қағидаларында заң жобаларын қоғамдық кеңестермен жария талқылау тәртібі реттеледі.

2. Орталық және жергілікті атқарушы органдардың, сондай-ақ әкімдердің жоғары тұрған деңгейдегі нормативтік құқықтық актілердің ережелерін толық қайталайтын нормаларды бекітуді, Қазақстан Республикасының ветеринария саласындағы заңнамасында көзделген жағдайларда тиісті аумақта карантиндік режимді енгізе отырып, карантиндік аймақты белгілеу (күшін жою) туралы, карантинді және (немесе) шектеу іс-шараларын белгілеу (алып тастау) туралы шешімдер қабылдауды, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайды жариялауды көздейтін нормативтік құқықтық актілерінің жобаларын қоспағанда, қоғамдық кеңестер азаматтардың құқықтарына, бостандықтары мен міндеттеріне қатысты нормативтік құқықтық актінің тиісті жобасын және оған байланысты құжаттарды жария талқылау үшін ашық нормативтік құқықтық актілердің интернет-порталында орналастырылғаны туралы хабардар етіледі.

Қоғамдық кеңес ұсынымдарды заңнамада белгіленген мерзімде ұсынбаған жағдайда, нормативтік құқықтық актінің жобасы ескертусіз келісілді деп есептеледі.

Ұсынымдар қазақ және орыс тілдерінде ұсынылады.

3. Осы баптың талаптары Қазақстан Республикасының Президенті мен Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарының заң шығару бастамасы тәртібімен әзірленген заң жобаларына қолданылмайды.";

16) 21-1-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты күшін жойған және (немесе) Қазақстан Республикасының Конституциялық соты осы түсіндіруде Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес деп таныған норманы қамтитын нормативтік құқықтық актіні қабылдау (әзірлеу) құзыретіне кіретін мемлекеттік орган нормативтік құқықтық актінің жобасын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын оңайлатылған тәртіппен әзірлеуі және Қазақстан Республикасының Үкіметіне енгізуі мүмкін.";

17) 22-баптың 2) тармақшасындағы "Қазақстан Республикасының шоғырландырылған заңы;" деген сөздер алып тасталсын;

18) 24-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Нормативтiк құқықтық актiнiң мәтiнi әдеби тiл нормалары, заң терминологиясы және заң техникасы сақтала отырып жазылады, оның ережелерi барынша қысқа болуға, нақты мағынаны және әртүрлi түсiндiруге жатпайтын мағынаны қамтуға тиiс. Нормативтiк құқықтық актiнiң мәтiнiнде мағыналық және құқықтық жүктемесi жоқ декларативтік сипаттағы ережелер қамтылмауға тиiс.

Нормативтік құқықтық актінің мәтіні азаматтарға түсінікті тілде қысқаша баяндалуы тиіс, онда бір сөйлем отыз сөзден (шылауларды: демеуліктерді, жалғаулықтарды, көмекші сөздерді қоспағанда) аспауы тиіс.

Осы тармақтың екiншi бөлiгi құқық нормаларында қоғамдық қатынастар немесе тізбелеудің өзге де түрлерi бойынша осы құқық нормасының әрекет етуiнiң оқиғаларын, шарттарын, негiздерiн тізбелеу көзделген жағдайларға қолданылмайды.

Ескірген және көп мағыналы сөздер мен сөз орамдарын, эпитеттердi, метафораларды қолдануға, сөздердi қысқартуға жол берiлмейдi.
Нормативтiк құқықтық актiнiң құрылымдық элементінде жазылған құқық нормасы нақ осы актiнiң басқа құрылымдық элементтерiнде қайталап жазылмайды.

Қазақ және орыс тілдеріндегі нормативтік құқықтық актілердің мәтіндері теңтүпнұсқалы болуға тиіс.

Нормативтік құқықтық актінің мәтіндерінің теңтүпнұсқалығын қамтамасыз ету мақсатында оның жобасын әзірлеу кезінде әзірлеуші орган тіл саясатын дамыту саласындағы уәкілетті орган бекіткен тиісті терминологиялық сөздіктерді пайдаланады.";

19) 25-бап мынадай мазмұндағы 8-тармақпен толықтырылсын:

"8. Тұтастай алғанда заңнамаға сілтеме жасайтын бланкеттік нормалар қоғамдық қатынастарды реттеу саласы бойынша нақтылануы тиіс.

Осы Заңмен реттелетін құқықтық қатынастар салаларындағы Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылықтың болуын белгілейтін бланкеттік норма қалыптасқан жағдайда, онда заңдық жауап жауаптылықтың нақты түрін көрсету қажет.";

20) 29-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы 4-1) тармақшамен толықтырылсын:

"4-1) іске асырылуы қоршаған ортаға жағымсыз әсер етуге алып келуі мүмкін заң жобасына мемлекеттік экологиялық сараптама қорытындысы;";

21) 30-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Сараптамаларды жүргізу тәртібі сараптамаларды ұйымдастыру және жүргізу, сондай-ақ сарапшыларды іріктеу қағидаларымен айқындалады.";

22) 33-3, 33-4 және 33-5-баптар алып тасталсын;

23) 34-бапта:

2-тармақтың 2) тармақшасындағы "шоғырландырылған заңдар және" деген сөздер алып тасталсын;

2-тармақтың екінші, үшінші және төртінші бөліктері алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:

"4. Үлгілік нормативтік құқықтық актілердің негізінде әзірленетін нормативтік құқықтық актілерді қабылдау мұндай нормативтік құқықтық актілерде құқықтың қосымша нормалары болған жағдайларда ғана жүзеге асырылады.

Қалған жағдайларда тиісті құқықтық қатынастар үлгілік нормативтік құқықтық актілердің нормаларымен реттеледі.";

24) 35-баптың 1-тармағының 1) тармақшасындағы "шоғырландырылған заңдарына," деген сөздер алып тасталсын;

25) 35-1-баптың 3-тармағының 4) тармақшасы алып тасталсын;

26) 50-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Құқықтық мониторинг қабылданған нормативтік құқықтық актілерді және оларды қолдану практикасын талдау арқылы қолданыстағы нормативтік реттеу тиімділігін бағалау, қабылданған нормативтік құқықтық актілерде Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшылықтарды, қайталануларды, олқылықтарды, тиімсіз іске асырылатын, ескірген және сыбайлас жемқорлықтық құқық нормаларын анықтау және жетілдіру мақсатында жүргізіледі.

Құқықтық мониторинг нәтижелері құқықтық ақпараттың бірыңғай жүйесінде жарияланады.";

27) 51-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Нормативтік құқықтық актілердің қоғамдық мониторингі нысаналы топтармен жүргізілуі мүмкін.

2. Қоғамдық мониторинг нәтижелері Қазақстан Республикасы Әділет министрлігіне және тиісті қоғамдық қатынастар салаларында басшылық ететін өзге де мүдделі мемлекеттік органдарға жіберілуі мүмкін.

Тиісті мемлекеттік орган қоғамдық мониторинг нәтижелерін міндетті түрде қарап, отыз жұмыс күні ішінде уәжді жауап беруі қажет.";

28) 52 және 53-баптар алып тасталсын;

29) 60-бап мынадай мазмұндағы 5-тармақпен толықтырылсын:

"5. Әзірлеуші орган қабылданған нормативтік құқықтық актіге тиісті түсіндірме материалдарды, оның ішінде ұсынылатын нормалардың көрнекі графикалық сипаттамасын (бизнес-процестер, схемалар, суреттер, графиктер, диаграммалар түрінде) Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде ресми жариялау кезінде орналастырады. Бұл талап азаматтармен және кәсіпкерлік субъектілерінің құқықтары мен міндеттері қозғалған жағдайларда қолданылады.".

2-бап. Өтпелі ережелер

1-баптың 7-тармағының 5), 18), 19) тармақшалары және 23) тармақшасының үшінші абзацы Қазақстан Республикасының заңнамасын көрсетілген нормаларда белгіленген талаптарға сәйкес келтіру тұрғысынан оған ревизия жүргізуді талап етпейді деп белгіленсін.

3-бап. Осы Заң 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 7-тармағының 18) тармақшасын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам совершенствования нормотворчества".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

О. Бектенов

Проект

ЗАКОН РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам совершенствования нормотворчества

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Предпринимательский кодекс Республики Казахстан от 29 октября 2015 года:

подпункт 6) пункта 3 статьи 96 изложить в следующей редакции:

"6) о проектах нормативных правовых актов и правовых актов в области системы государственного планирования, направленных на обеспечение поддержки развития частного предпринимательства и населения с предпринимательской инициативой;".

2. В Экологический кодекс Республики Казахстан от 2 января 2021 года:

1) подпункт 3) статьи 87 изложить в следующей редакции:

"3) проекты нормативных правовых актов Республики Казахстан, реализация которых может привести к негативным воздействиям на окружающую среду, с учетом требований, установленных правилами проведения государственной экологической экспертизы;";

2) статью 89 дополнить пунктом 4-1 следующего содержания:

"4-1. Требования к проведению государственной экологической экспертизы определяются правилами проведения государственной экологической экспертизы.".

3. В Закон Республики Казахстан от 18 марта 2002 года "Об органах юстиции":

1) в подпунктах 3-1) и 4) статьи 3 слова "правовой пропаганды" заменить словами "праворазъяснительной работы";

2) в статье 15:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Статья 15. Функции органов юстиции в сфере ведения законопроектной работы, совершенствования законодательства, координации нормотворческой деятельности государственных органов";

в части первой:

подпункт 2-3) исключить;

подпункт 5) изложить в следующей редакции:

"5) обеспечение правовой информатизации, ведения единой системы правовой информации;";

дополнить частью второй следующего содержания:

"Органы юстиции осуществляют координацию и методологическое руководство нормотворческой деятельностью государственных органов.";

3) в статье 19:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Статья 19. Функции органов юстиции в сферах организации и оказания юридической помощи, праворазъяснительной работы";

подпункт 5) пункта 1 исключить;

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. В сфере праворазъяснительной работы органы юстиции осуществляют следующие функции:

1) межведомственную координацию организации праворазъяснительной работы, участие в разъяснении законодательства;

2) предоставление открытого доступа к эталонным законодательным актам и иным нормативным правовым актам, информационным и справочно-методическим материалам, в том числе с использованием единой системы правовой информации.";

4) в подпункте 5) статьи 24 цифры "56" заменить цифрами "55".

4. В Закон Республики Казахстан 29 апреля 2010 года "О профилактике правонарушений":

1) в подпункте 1) статьи 9 слова "правовой пропаганде" заменить словами "праворазъяснительной работе";

2) в подпункте 1) статьи 16 слова "правовой пропаганды" заменить словами "праворазъяснительной работы";

3) в подпункте 1) пункта 3 статьи 17 слова "правовой пропаганды" заменить словами "праворазъяснительной работы".

5. В Закон Республики Казахстан от 4 июля 2013 года "О Национальной палате предпринимателей Республики Казахстан":

в подпункте 1) пункта 3 статьи 5 слова "консультативных документов регуляторной политики," исключить.

6. В Закон Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "О доступе к информации":

1) абзац третий подпункта 2) пункта 3 статьи 16 изложить в следующей редакции:

"тексты разрабатываемых проектов нормативных правовых актов и материалы, предусмотренные законодательством в области разработки, согласования и принятия нормативных правовых актов;";

2) пункт 4 статьи 17 изложить в следующей редакции:

"4. На интернет-портале открытых нормативных правовых актов государственными органами для публичного обсуждения размещаются проекты нормативных правовых актов и иные материалы, предусмотренные законодательством в области разработки, согласования и принятия нормативных правовых актов. Отчеты по результатам публичного обсуждения также размещаются на интернет-портале открытых нормативных правовых актов.".

7. В Закон Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О правовых актах":

1) в статье 1:

подпункт 1-4) исключить;

дополнить подпунктом 30-1) следующего содержания:

"30-1) аутентичность текста нормативного правового акта – соответствие смыслового содержания текстов нормативного правового акта на казахском и русском языках;";

2) дополнить статьей 1-1 следующего содержания:

"Статья 1-1. Цели, задачи, принципы регулирования настоящего Закона

1. Целями регулирования настоящего Закона являются обеспечение целостности системы законодательства и определение системы правовых актов.

2. Задачами регулирования настоящего Закона являются:

1) установление системы законодательства Республики Казахстан;

2) установление порядка принятия, вступления в силу, введения в действие, опубликования, приостановления и прекращения действия нормативных правовых актов, а также внесения в них изменений и дополнений, установленных Конституцией Республики Казахстан, законодательными и иными нормативными правовыми актами;

3) установление иерархии нормативных правовых актов, закрепленной Конституцией Республики Казахстан и настоящим Законом;

4) установление общих положений по ненормативным правовым актам.

3. Принципами регулирования настоящего Закона являются:

1) принцип иерархии в нормотворчестве – нормативные правовые акты различных уровней должны быть соподчинены по степени их юридической силы в системе законодательства Республики Казахстан;

2) принцип открытости и прозрачности – процесс подготовки проектов нормативных правовых актов должен быть открытым и прозрачным для всех заинтересованных сторон, кроме случаев, прямо предусмотренных законами;

3) принцип планирования – подготовка проектов нормативных правовых актов должна осуществляться путем заблаговременного планирования данной работы;

4) принцип общественного контроля – проекты нормативных правовых актов должны обсуждаться с общественностью и целевыми группами;

5) принцип доступности – нормативные правовые акты, касающиеся прав, свобод и обязанностей граждан и интересов целевых групп, должны находиться в актуальном состоянии и свободном доступе для пользования;

6) принцип доступного изложения норм права – тексты нормативных правовых актов должны формулироваться с соблюдением аутентичности текста нормативного правового акта в доступной к пониманию форме, исключающей чрезмерное использование отсылочных и бланкетных норм, терминов, значение которых не раскрывается в нормативном правовом акте или ином вышестоящем нормативном правовом акте, положений, не раскрывающих содержание и назначение нормы;

7) принцип эффективности правового регулирования – вводимое правовое регулирование должно являться рациональным и адекватным с учетом актуальных потребностей граждан и целевых групп, в том числе интересов государственной безопасности, защиты конституционного строя, обеспечения общественного порядка, охраны прав и свобод человека, здоровья и нравственности населения.";

3) пункт 2 статьи 4 изложить в следующей редакции:

"2. Целостность системы законодательства Республики Казахстан обеспечивается посредством:

1) согласованности норм права между собой с учетом иерархии и особенностей нормативных правовых актов при их воздействии на общественные отношения;

2) соблюдения установленных Конституцией, настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами процедур по подготовке, принятию, введению в действие нормативных правовых актов и их опубликованию.";

4) в статье 7:

в подпункте 1) пункта 2 слова "консолидированные законы Республики Казахстан," исключить;

в части второй пункта 3 слова "Законодательными актами" заменить словом "Законодательством";

5) дополнить статьей 7-1 следующего содержания:

"Статья 7-1. Систематизация и государственный учет нормативных правовых норм

1. Для упорядочения важнейших общественных отношений, имеющих системообразующий и комплексный характер, нормы могут быть систематизированы в форме кодификации и консолидации.

Систематизация норм в форме кодификации осуществляется с целью эффективного регулирования однородных важнейших общественных отношений и представляет собой совокупность устоявшихся правоотношений в конкретной отрасли (сфере), нормы которых упорядочены в форме кодекса Республики Казахстан.

2. При отсутствии возможности кодификации норм, регулирующих комплексные по своему характеру общественные отношения в той или иной сфере (области), нормы могут быть систематизированы в виде консолидации и приняты в форме закона Республики Казахстан.

3. Для сбора, хранения и поддержания в контрольном состоянии законодательства ведется государственный учет всех нормативных правовых актов.

Государственный учет нормативных правовых актов осуществляется путем ведения уполномоченной организацией, определяемой Правительством Республики Казахстан, Государственного реестра нормативных правовых актов Республики Казахстан, Эталонного контрольного банка нормативных правовых актов Республики Казахстан.

Порядок ведения государственного учета определяется Министерством юстиции Республики Казахстан.";

6) в подпункте 4) пункта 2 статьи 10 слова "консолидированные законы," исключить;

7) в части четвертой пункта 2 статьи 14 слова "со дня (суток)" заменить словами "после дня";

8) пункт 4 статьи 15 изложить в следующей редакции:

"4. При составлении планов подготовки проектов нормативных правовых актов учитываются предложения государственных и иных органов, организаций, в том числе научных, депутатов Парламента Республики Казахстан, Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан и иных заинтересованных лиц, результаты правового и общественного мониторинга.";

9) статью 16 дополнить пунктами 7-1 и 7-2 следующего содержания:

"7-1. Внесение в Мажилис Парламента Республики Казахстан внеплановых проектов законов в порядке законодательной инициативы Правительства Республики Казахстан допускается в случаях разработки проекта закона:

1) в соответствии с частью первой пункта 15 статьи 17-1 настоящего Закона;

2) на основании поручения Президента Республики Казахстан, исполнение которого предусмотрено в сжатые сроки, менее одного года;

3) в упрощенном порядке в соответствии со статьей 21-1 настоящего Закона.

7-2. Проект закона, разработанный на основании подпункта 2) пункта 7-1 настоящей статьи Закона, проходит общеустановленный порядок, предусмотренный для правительственных законопроектов.";

10) в статье 17-1:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Статья 17-1. Особенности реализации права законодательной инициативы Правительством Республики Казахстан";

пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Центральный государственный орган до начала разработки проекта закона должен обеспечить процедуры публикации и обсуждения консультативного документа с гражданами и целевыми группами.

Порядок разработки и обсуждения консультативных документов и проектов законов центральных государственных органов определяется правилами законотворческой работы Правительства Республики Казахстан, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан.";

дополнить пунктом 4-1 следующего содержания:

"4-1. При разработке проекта закона органами-разработчиками в обязательном порядке разрабатывается проект программы информационного сопровождения и разъяснения.

Программа информационного сопровождения и разъяснения может предусматривать проведение органом-разработчиком с привлечением местных исполнительных органов публичных слушаний с населением.

Проведение публичных слушаний в случаях, предусмотренных правилами законотворческой деятельности Правительства Республики Казахстан, и (или) когда проект закона связан с решением проблем, затрагивающих интересы жителей определенной территории, является обязательным.";

пункты 5, 6, 6-1, 8, 12, 13 и 14 исключить;

части вторую и четвертую пункта 11 исключить;

11) дополнить статьей 17-2 следующего содержания:

"Статья 17-2. Проведение пилотного проекта

1. В целях выявления результата от вводимого регулирования возможно введение пилотного проекта для апробирования нормы права.

2. В случае, если предлагаемая в проекте закона и (или) подзаконного нормативного правового акта норма права предварительно требует апробирования, то с учетом требований пункта 4 настоящей статьи апробируемая норма права ограничивается данным законом и (или) подзаконным нормативным правовым актом, в котором она содержится, определенными сроками, субъектами регулирования и территорией ее действия.

При этом апробируемая норма подзаконного нормативного правового акта не может противоречить положениям законодательных актов.

3. Государственным органом в рамках пилотного проекта проводится анализ практики применения апробируемой нормы права, в ходе которого определяются позитивные и негативные последствия, социальные и иные факторы, оказавшие влияние на применение такого регулирования, произведенные расходы и полученные доходы в связи с проведением пилотного проекта.

Ограничение по сроку действия апробируемой нормы права может быть исключено на основании результатов проведенного анализа апробируемой нормы права.

Порядок проведения пилотных проектов определяется законодательством в области разработки, согласования и принятия нормативных правовых актов.

4. Для проведения пилотного проекта в сфере регулирования предпринимательской деятельности государственные органы должны обеспечить закрепление на законодательном уровне условий проведения такого пилотного проекта.

Участие субъектов частного предпринимательства в пилотном проекте в сфере регулирования предпринимательской деятельности является исключительно добровольным.";

12) часть третью пункта 4 статьи 18 изложить в следующей редакции:

"Разработанные проекты подзаконных нормативных правовых актов, за исключением проектов нормативных правовых актов Президента Республики Казахстан, разработанных Администрацией Президента Республики Казахстан, направляются на согласование в заинтересованные государственные органы и размещаются для публичного обсуждения на интернет-портале открытых нормативных правовых актов вместе с сопутствующими документами, предусмотренными законодательством в области разработки, согласования проектов подзаконных нормативных правовых актов.";

13) дополнить статьей 18-1 следующего содержания:

"Статья 18-1. Учет мнений целевых групп (субъектов регулирования) и их участие в подготовке проекта нормативного правового акта

1. Разработка и принятие законодательных и подзаконных нормативных правовых актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, затрагивающих интересы субъектов предпринимательства и иных целевых групп, за исключением государственных органов, осуществляются с учетом их мнения, в том числе путем прохождения процедур публичного обсуждения проектов нормативных правовых актов на интернет-портале открытых нормативных правовых актов.

2. Порядок участия целевых групп и общественности в обсуждении проектов нормативных правовых актов, указанных в пункте 1 настоящей статьи, регулируется законодательством в области разработки, согласования и принятия нормативных правовых актов.";

14) статью 19 изложить в следующей редакции:

"Статья 19. Особенности разработки и принятия нормативных правовых актов, затрагивающих интересы субъектов предпринимательства

1. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан и экспертные советы уведомляются о размещении соответствующего проекта нормативного правового акта и связанных с ним документов, затрагивающего интересы субъектов предпринимательства, на интернет-портале открытых нормативных правовых актов для получения экспертных заключений, в том числе при каждом последующем их согласовании с заинтересованными государственными органами.

Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан и члены экспертного совета размещают свои экспертные заключения к проекту нормативного правового акта на интернет-портале открытых нормативных правовых актов.

Экспертные заключения представляются на казахском и русском языках.

В случае непредставления Национальной палатой предпринимателей Республики Казахстан и членами экспертного совета экспертных заключений в установленный законодательством срок проект нормативного правового акта считается согласованным без замечаний.

2. Требование, указанное в пункте 1 настоящей статьи, не распространяется на проекты нормативных правовых актов центральных и местных исполнительных органов, а также акимов, предусматривающие:

1) принятие норм, полностью дублирующих положения нормативных правовых актов вышестоящего уровня;

2) принятие решений об установлении (отмене) карантинной зоны с введением карантинного режима на соответствующей территории, установлении (снятии) карантина и (или) ограничительных мероприятий в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан в области ветеринарии, а также объявлении чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера.

3. В отношении проектов нормативных правовых актов, затрагивающих интересы субъектов частного предпринимательства, проводится анализ регуляторного воздействия в случаях и порядке, установленных Предпринимательским кодексом Республики Казахстан.

4. Орган-разработчик при согласии с экспертным заключением Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан и членов экспертного совета вносит в проект нормативного правового акта соответствующие изменения и (или) дополнения.

В случае несогласия с экспертными заключениями орган-разработчик формирует позицию с обоснованием причин несогласия.

5. Экспертные заключения представляют собой письменную позицию Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан или члена экспертного совета, носят рекомендательный характер и являются обязательными приложениями к проекту нормативного правового акта до его принятия, в том числе при каждом последующем согласовании данного проекта с заинтересованными государственными органами.

6. Процедуры, предусмотренные настоящей статьей, являются обязательными условиями принятия нормативных правовых актов, затрагивающих интересы субъектов частного предпринимательства.

7. Требования настоящей статьи не распространяются на проекты законов, разработанные в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан и депутатов Парламента Республики Казахстан.";

15) статью 20 изложить в следующей редакции:

"Статья 20. Особенности разработки и принятия нормативных правовых актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан

1. В целях вовлечения некоммерческих организаций, граждан в процесс разработки проектов нормативных правовых актов, касающихся прав, свобод и обязанностей граждан, образуются общественные советы в порядке, установленном Законом Республики Казахстан "Об общественных советах".

Правилами законотворческой работы Правительства Республики Казахстан регулируется порядок публичных обсуждений проектов законов с общественными советами.

2. Общественные советы уведомляются о размещении на интернет-портале открытых нормативных правовых актов соответствующего проекта нормативного правового акта и связанных с ним документов, касающегося прав, свобод и обязанностей граждан, для его публичного обсуждения, за исключением проектов нормативных правовых актов центральных и местных исполнительных органов, а также акимов, предусматривающих закрепление норм, полностью дублирующих положения нормативных правовых актов вышестоящего уровня, принятие решений об установлении (отмене) карантинной зоны с введением карантинного режима на соответствующей территории, установлении (снятии) карантина и (или) ограничительных мероприятий в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан в области ветеринарии, а также объявлении чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера.

В случае непредставления общественным советом рекомендаций в установленный законодательством срок проект нормативного правового акта считается согласованным без замечаний.

Рекомендации представляются на казахском и русском языках.

3. Требования настоящей статьи не распространяются на проекты законов, разработанные в порядке законодательной инициативы Президента Республики Казахстан и депутатов Парламента Республики Казахстан.";

16) пункт 2 статьи 21-1 изложить в следующей редакции:

"2. Государственный орган, в чью компетенцию входит принятие (разработка) нормативного правового акта, содержащего отмененную Конституционным Судом Республики Казахстан и (или) признанную соответствующим Конституции Республики Казахстан в данном Конституционным Судом Республики Казахстан истолковании норму, может разработать и внести в Правительство Республики Казахстан проект нормативного правового акта в упрощенном порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.";

17) в подпункте 2) статьи 22 слова "консолидированный закон Республики Казахстан;" исключить;

18) пункт 3 статьи 24 изложить в следующей редакции:

"3. Текст нормативного правового акта излагается с соблюдением норм литературного языка, юридической терминологии и юридической техники, его положения должны быть предельно краткими, содержать четкий и не подлежащий различному толкованию смысл. Текст нормативного правового акта не должен содержать положения декларативного характера, не несущие смысловой и правовой нагрузки.

Текст нормативного правового акта должен быть изложен кратко, на доступном для граждан языке, где одно предложение не должно превышать тридцати слов (без учета служебных частей речи: частиц, союзов и предлогов).

Часть вторая настоящего пункта не распространяется на случаи, когда норма права предусматривает перечисление событий, условий, оснований действия данной нормы права на общественные отношения либо иные виды перечисления.

Не допускается употребление устаревших и многозначных слов и выражений, эпитетов, метафор, сокращений слов. Норма права, изложенная в структурном элементе нормативного правового акта, не излагается повторно в других структурных элементах этого же акта.

Тексты нормативных правовых актов на казахском и русском языках должны быть аутентичны.

В целях обеспечения аутентичности текстов нормативного правового акта орган-разработчик при разработке его проекта использует соответствующие терминологические словари, утвержденные уполномоченным органом в области развития языковой политики.";

19) статью 25 дополнить пунктом 8 следующего содержания:

"8. Бланкетные нормы, отсылающие на законодательство в целом, должны быть конкретизированы по сфере регулирования общественных отношений.

В случае формирования бланкетной нормы, устанавливающей наличие ответственности за нарушение законодательства Республики Казахстан в сферах правоотношений, регулируемых этим же законом, необходимо указывать в ней конкретный вид юридической ответственности.";

20) пункт 2 статьи 29 дополнить подпунктом 4-1) следующего содержания:

"4-1) заключение государственной экологической экспертизы к проекту нормативного правового акта, реализация которого может привести к негативным воздействиям на окружающую среду;";

21) пункт 4 статьи 30 изложить в следующей редакции:

"4. Порядок проведения экспертиз определяется правилами организации и проведения экспертиз, а также отбора экспертов.";

22) статьи 33-3, 33-4 и 33-5 исключить;

23) в статье 34:

в подпункте 2) пункта 2 слова "консолидированных законов и" исключить;

части вторую, третью и четвертую пункта 2 исключить;

дополнить пунктом 4 следующего содержания:

"4. Принятие нормативных правовых актов, разрабатываемых на основании типовых нормативных правовых актов, осуществляется только в случаях, когда такие нормативные правовые акты содержат дополнительные нормы права.

В остальных случаях соответствующие правоотношения регулируются нормами типовых нормативных правовых актов.";

24) в подпункте 1) пункта 1 статьи 35 слова "консолидированные законы," исключить;

25) подпункт 4) пункта 3 статьи 35-1 исключить;

26) пункт 1 статьи 50 изложить в следующей редакции:

"1. Правовой мониторинг проводится с целью оценки эффективности действующего нормативного регулирования, выявления в принятых нормативных правовых актах противоречий законодательству Республики Казахстан, дублирований, пробелов, неэффективно реализуемых, устаревших и коррупциогенных норм права и выработки предложений по их совершенствованию путем прогнозирования, анализа принятых нормативных правовых актов и практики их применения.

Результаты правового мониторинга публикуются в единой системе правовой информации.";

27) статью 51 изложить в следующей редакции:

"1. Общественный мониторинг нормативных правовых актов может проводиться целевыми группами.

2. Результаты общественного мониторинга могут направляться в Министерство юстиции Республики Казахстан и иные заинтересованные государственные органы, осуществляющие руководство в соответствующих сферах общественных отношений.

Результаты общественного мониторинга подлежат обязательному рассмотрению соответствующим государственным органом, который в течение тридцати рабочих дней должен дать мотивированный ответ.";

28) статьи 52 и 53 исключить;

29) статью 60 дополнить пунктом 5 следующего содержания:

"5. Орган-разработчик размещает разъяснения с соответствующими материалами, в том числе визуальное графическое описание предлагаемых норм (в виде бизнес-процессов, схем, картинок, график, диаграмм) к принятому нормативному правовому акту, при официальном его опубликовании в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан. Данное требование применяется в случаях, когда затрагиваются права и обязанности граждан и субъектов предпринимательства.".

Статья 2. Переходные положения

Установить, что подпункты 5), 18), 19) и абзац третий подпункта 23) пункта 7 статьи 1 не требуют проведения ревизии законодательства Республики Казахстан на предмет его приведения в соответствие с устанавливаемыми в указанных нормах требованиями.

Статья 3. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением подпункта 18) пункта 7 статьи 1, который вводится в действие с 1 января 2026 года.

Президент
Республики Казахстан

К. Токаев