Мемлекеттер арасындағы тұрақтылықты қамтамасыз ету және халықаралық терроризмнiң алдын алу, жолын кесу және оны жою жөнiндегi шараларды iске асыру және халықаралық ынтымақтастықты нығайту мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМIН:
1. Қазақстан Республикасының атынан Ядролық терроризм актiлерiмен күрес туралы халықаралық конвенцияға қол қойылсын.
2. Осы Жарлық қол қойылған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi.
Қазақстан Республикасының
Президентi
Ядролық терроризм актiлерiмен
күрес туралы халықаралық конвенция
Біріккен Ұлттар Ұйымы
2005
Осы Конвенцияға қатысушы-мемлекеттер,
халықаралық татулық пен қауiпсiздiктi қолдауға және тату көршiлiк пен достық қарым-қатынастарды және мемлекеттер арасындағы ынтымақтастықты дамытуға қатысты Бiрiккен Ұлттар Ұйымы Жарғысының мақсаттары мен қағидаттарын назарға ала отырып ,
Бiрiккен Ұлттар Ұйымының елу жылдығына орай 1995 жылғы 24 қазандағы Декларацияға сүйене отырып,
барлық мемлекеттердiң атом энергиясын бейбiт мақсатта дамыту мен қолдануға және олардың атом энергиясын бейбiт мақсатта қолдану нәтижесiнде алуы мүмкiн пайдаларына заңды мүдделiлiгi құқығын мойындай отырып ,
Ядролық материалды физикалық қорғау туралы 1980 жылғы конвенцияны назарға ала отырып ,
бүкiл әлем бойынша терроризм актілерiнiң барлық нысандары мен көрiнiстерінiң ұлғаюына терең алаңдаушылық білдiре отырып ,
Халықаралық терроризмдi жою жөнiндегi шаралар туралы декларацияның, атап айтқанда Бiрiккен Ұлттар Ұйымына мүше - мемлекеттер қай жерде және кiм жүзеге асырмасын, оның iшiнде мемлекеттер мен халықтар арасында достық қарым-қатынастарға қауіп төндiретiн және мемлекеттердiң аумақтық тұтастығы мен қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн қылмыстық және ақталуға жатпайтын барлық актілердi, терроризмнiң әдiстерi мен практикаларын сөзсiз айыптайтынын салтанатты түрде растайтын Бас Ассамблеяның 1994 жылғы 9 желтоқсандағы 49/60 қарарына қосымшада қамтылған қағидаларына сүйене отырып ,
Декларацияда мемлекеттерге осы мәселенiң барлық аспектілерi енетiн, барлығын қамтитын құқықтық негiздеме болуын қамтамасыз ету мақсатында терроризмнiң барлық нысандары мен көрiнiстерiнiң алдын алу, жолын кесу және жою туралы қазiргi халықаралық-құқықтық ережелердi қолдану аясына шұғыл түрде шолу жүргiзу ұсынылатынын атай отырып,
Бас Ассамблеяның 1996 жылғы 17 желтоқсандағы 51/210 қарарына және Халықаралық терроризмдi жою жөнiндегi шаралар туралы 1994 жылғы декларацияны толықтыратын Декларацияның қосымшасына сілтеме жасай отырып ,
Бас Ассамблеяның 51/210 қарарын орындау үшiн, атап айтқанда тиiстi қазiргi халықаралық құжаттарды толықтыру мақсатында ядролық терроризм актілерiмен күрес туралы халықаралық конвенцияны тұжырымдау үшiн арнайы комитет құрылғанын еске сала отырып ,
ядролық терроризм актілерi айтарлықтай зардаптарға әкеп соқтыруы мүмкiн екендiгiн және халықаралық татулық пен қауiпсiздiкке қауiп төндiруi мүмкiн екендігiн атай отырып ,
қазiргi бар көпжақты халықаралық құқық ережелерiнде бұл шабуылдар тиiсiнше қаралмайтындығын да атай отырып ,
терроризмнiң мұндай актілерiнiң алдын алу үшiн және қылмыстық қуғындау мен кiнәлiлердi жазалау үшiн тиiмдi, практикалық шараларды әзiрлеу мен қолдануға, мемлекеттер арасындағы халықаралық ынтымақтастықты нығайтудың аса қажеттiгiне көз жеткiзе отырып ,
мемлекеттердiң қарулы күштерiнiң әрекетi осы Конвенцияның шеңберiнен тыс халықаралық құқық нормаларымен реттелетiнiн және осы Конвенцияның қолданылу аясынан кейбiр әрекеттердi алып тастау өзге де қатынастарындағы заңсыз актілер үшiн жауапкершiлiктен босатпайтынын, оларды заңды етпейтінiн және басқа заңдардың негiзiнде жауапкершiлiкке тартуға кедергi келтiрмейтінiн атай отырып ,
төмендегілер туралы келiстi :
1-бап
Осы Конвенцияның мақсаттары үшiн:
1. "Радиоактивтi материал" - ядролық материалды және құрамында өздiгiнен ыдырайтын (иондаушы сәулеленудiң бiр немесе бiрнеше түрлерiн, мысалы альфа-сәулелену, бета-сәулелену, нейтронды сәулелену және гамма сәулелену шығарумен болатын процесс) және өздерiнiң радиологиялық ерекшелiктерiнiң әсерiнен немесе өзiнiң өлiмге әкелiп соқтыруы, айтарлықтай зақым келтiруi не меншiкке немесе қоршаған ортаға айтарлықтай залал келтiруi мүмкiн нуклидтер бөлетiн қасиеттерi болатын басқа да радиоактивтi заттарды бiлдiредi.
2. "Ядролық материал" плутоний-238 бойынша 80 пайыздан асатын изотоптардың шоғырлануындағы плутонийдан басқа плутонийды; уран-233; уран-235 немесе уран-233 изотоптарымен байытылған уранды; табиғатта кеннен немесе кен қалдықтарынан ерекшеленетiн түрде кездесетiн изотоптардың қоспасынан тұратын уранды; және жоғарыда аталған элементтердiң бiреуiн немесе одан көбiн қамтитын кез келген материалды білдiредi;
"уpaн-235 немесе уран-233 изотоптарымен байытылған уранда" деген уран-235 немесе уран-233 изотоптарын қамтитын уранды немесе екi изотоптың мөлшерi осы изотоптардың жиынтығынан артық пайызы уран-238 изотопымен салыстырғанда уpaн-235 изотопының пайызы жоғары, табиғатта кездесетiн уран-238 изотопымен салыстырғанда жоғары уранды бiлдiредi.
3. "Ядролық объект":
а) теңiз кемелерiнде, көлiк құралдарында, ұшу аппараттарында немесе ғарыш объектілерiнде осындай кемелердi, көлiк құралдарын, ұшу аппараттарын немесе ғарыш объектілерiн қозғалысқа келтiру үшiн немесе кез келген басқа мақсат үшiн энергия көзi ретiнде пайдалану үшiн орнатылған реакторларды қоса алғанда, кез келген ядролық реакторды;
b) радиоактивтi материалды өндiру, сақтау, өңдеу немесе тасымалдау үшiн қолданылатын кез келген құрылысты немесе қатынас құралдарын бiлдiредi.
4. "Құрылғы":
а) кез келген ядролық жарылғыш құрылғыны; немесе
b) кез келген радиоактивтi материалды таратушы немесе өзiнiң радиологиялық ерекшелiктерiнiң әсерiнен өлiм, ауыр жарақат не меншiкке немесе қоршаған ортаға айтарлықтай залал келтiруi мүмкiн радиация шығаратын құрылғыны бiлдiредi.
5. "Мемлекеттiк немесе үкiметтiк объект" мемлекеттің өкiлдерi, үкiмет мүшелерi, заң немесе сот органының өкiлдерi, не мемлекеттік билiк органының немесе өзге мемлекеттік органның немесе мекеменiң лауазымды тұлғалары немесе қызметшiлерi, не үкiметаралық ұйымның қызметшiлерi немесе лауазымды тұлғалары өзiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындаумен байланысты пайдаланатын немесе орналасатын кез келген тұрақты немесе уақытша объектінi немесе көлiк құралын бiлдiредi.
6. "Мемлекеттiң қарулы күштерi" мемлекеттiң iшкi заңнамасына сәйкес бiрiншi кезекте ұлттық қорғаныс немесе қауiпсiздiк мiндеттерiн орындау үшiн ұйымдастырылған, оқытылған және жарақтандырылған қарулы күштерiн және олардың ресми әмiрiнде, бақылауында және жауапкершiлігінде болатын осы қарулы күштердi қолдауға әрекет ететін адамдарды бiлдiредi.
2-бап
1. Осы Конвенцияның мәнi бойынша кез келген адам, егер ол заңсыз және қасақана:
а) радиоактивтi материалды иеленсе не құрылғыны дайындаса немесе оны иеленсе:
i) өлтiру немесе ауыр зақым келтiру ниетiмен; немесе
іі) меншiкке немесе қоршаған ортаға айтарлықтай залал келтiру ниетiмен;
b) радиоактивті материалды немесе құрылғыны кез келген түрде пайдаланса не ядролық объектінi радиоактивтi материалды босататындай немесе босату қаупi туындайтындай етiп немесе зақым келтiретiндей:
i) өлтiру немесе ауыр зақым келтiру ниетiмен; немесе
ii) меншікке немесе қоршаған ортаға айтарлықтай залал келтiру ниетімен; немесе
ііі) жеке немесе заңды тұлғаны, халықаралық ұйымды немесе мемлекеттi қандай да болсын әрекетті жасауға немесе одан қалыс қалуға мәжбүр ету ниетiмен пайдаланса, қылмыс жасайды.
2. Сондай-ақ кез келген адам, егер ол:
а) осы баптың 1 b-тармағында көрсетілген қылмысты жасауға қоқан-лоққы көрсетсе, сонымен бiрге осы қауiптiң нақтылығын көрсететiн белгілер болса; немесе
b) радиоактивтi материалды, құрылғыны немесе ядролық объектiнi заңсыз және қасақана талап етсе, бұл ретте осы қауiптiң нақтылығын көрсететiн жағдайларға, не күш қолдануға сүйенетiн болса, қылмыс жасайды.
3. Кез келген адам, егер ол осы баптың 1-тармағында аталған қылмыстың қандай да болмасын бiреуiн жасауға әрекет етсе де қылмыс жасайды.
4. Кез келген адам, егер ол:
а) осы баптың 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген қылмыстың қандай да болмасын бiреуiн жасауға бiрге қатысушы ретiнде қатысса; немесе
b) осы баптың 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген қылмыстың қандай да болмасын бiреуiн жасау мақсатында басқа адамдарды ұйымдастырса немесе оларға басшылық жасаса қылмыс жасайды; немесе
с) ортақ мақсатта әрекет ететiн адамдар тобымен осы баптың 1, 2 және 3-тармақтарында көрсетілген қылмыстың бiреуiн немесе бiрнешеуiн жасауға кез келген басқа түрде жәрдемдессе қылмыс жасайды; мұндай жәрдемдесу қасақана және не қылмыстық әрекеттiң жалпы сипатын немесе топтың мүддесiн қолдау мақсаттарында немесе тиiстi қылмысты немесе қылмыстарды жасаушы топтың ниетiне ықпалдасу осы болып табылуға тиiс.
3-бап
Осы Конвенция мынадай жағдайларда қолданылмайды: егер қылмыс бiр мемлекетте жасалса, ықтимал қылмыскер мен жәбiрленушi осы мемлекеттiң азаматтары болып табылса, ықтимал қылмыскер осы мемлекеттің аумағынан табылса және ешқандай басқа мемлекет 9-баптың 1 немесе 2-тармағына сәйкес өзiнiң заңдық құзыретiн жүзеге асыру үшiн негізге ие болмаса, осы жағдайларға тиiстi мән-жайларға 7, 12, 14, 15, 16 және 17-баптардың ережелерiн қолдануды жоққа шығармайды.
4-бап
1. Осы Конвенциядағы ешнәрсе де халықаралық құқыққа, атап айтқанда Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Жарғысының мақсаттары мен қағидаттарына және халықаралық гуманитарлық құқыққа сәйкес мемлекеттер мен адамдардың басқа құқықтарын, мiндеттемелерi мен мiндеттерiн қозғамайды.
2. Қарулы қақтығыс кезiндегi қарулы күштердiң әрекеттерi, бұл терминдер халықаралық гуманитарлық құқықпен реттелетiн осы құқықта түсiндiрілетiндей осы Конвенциямен реттелмейдi, сол сияқты олар халықаралық құқықтың басқа дa нормаларымен реттелетiндiктен мемлекеттің қарулы күштерi олардың ресми функцияларын жүзеге асыру мақсатында қолданатын әрекеттерi онымен реттелмейдi.
3. Осы баптың 2-тармағының ережелерi өзге қатынастардағы заңсыз актілердi қолдаушы немесе заңды етушi немесе басқа заңдардың негiзiнде жауапкершiлiкке тартуға кедергi келтiрушi ретiнде түсiндiрілмеуге тиiс.
4. Осы Конвенция мемлекеттердiң ядролық қаруды қолдануының заңдылығы және немесе қолдану қаупi туралы мәселеге қатысты болмайды және оған қатысты ешбiр түрде түсiндiрiлуi мүмкiн емес.
5-бап
Әрбiр қатысушы мемлекет қажет болуы мүмкiн мынадай шараларды:
а) 2-бапта көрсетiлген әрекеттердi оның ұлттық заңнамасына сәйкес қылмыстық iстер деп мойындау үшiн;
b) осы қылмыстардың ауыр сипатын ескере отырып осы қылмыстар үшiн тиiсті жазаларды белгілеу үшiн қолданады.
6-бап
Әрбiр қатысушы мемлекет қандай шаралар қажет болса, оның iшiнде iшкi заңнама саласындағы тиiстi жағдайларда, осы Конвенцияның қолданыс аясына енетiн қылмыстық әрекеттердiң, атап айтқанда халықтың, адамдар тобының немесе нақты адамдардың арасында террорлық жағдай жасауға бағытталғандардың немесе есептелгендердiң, ешбiр жағдайда саяси, философиялық, идеологиялық, нәсiлдiк, этностық, дiни немесе өзге де осыған ұқсас сипаттағы қандай да болмасын пiкiрлер бойынша ақтауға жатпауын және олардың ауырлық дәрежесiне орай жазаға тартылуын қамтамасыз ету үшiн сондай шараларды қолданады.
7-бап
1. Қатысушы мемлекеттер:
а) олардың тиiсті аумақтары шегiнде 2-бапта аталған қылмыстарды жасауға дайындықтың алдын алу мақсатында қажет кезiнде өзiнiң ұлттық заңнамасын бейiмдеудi, олардың аумақтарының шегiнде немесе шегiнен тыс және мұндай дайындыққа қарсы әрекеттердi, оның iшiнде олардың аумақтарында осы қылмыстарға қолдау көрсететiн, арандататын, ұйымдастыратын, қасақана қаржыландыратын немесе қасақана техникалық көмек көрсететін немесе ақпарат беретiн немесе осы қылмыстарды жасауға қатысатын адамдардың, топтардың және ұйымдардың заңсыз қызметiне тыйым салу жөнiндегi шараларды қоса алғанда, барлық мүмкiн болатын шараларды қолдану;
b) өзiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес және осы бапта көзделген тәртiп пен жағдайларда, әрi әкiмшiлiк және ол 2-бапта көрсетілген қылмыстарды анықтау, алдын алу, жолын кесу және тергеу жүргiзу мақсатында, сондай-ақ осындай қылмыстарды жасауда айыпталатын адамдарды қылмыстық жауаптылыққа тарту мақсатында қажет болған кезде қолданылатын басқа да шараларды үйлестіруде, дәл және тексерiлген ақпарат алмасу арқылы ынтымақтастық жасайды. Атап айтқанда қатысушы мемлекет 2-бапта аталған қылмыстардың жасалуына қатысты 9-бапта аталған басқа мемлекеттердi дереу хабардар ету үшін, сондай-ақ оған белгілi болған осындай қылмыстарды жасауға дайындықтар туралы және сол сияқты мақсатына орай халықаралық ұйымдарды хабардар етуге тиiстi шаралар қолдану жолымен ынтымақтасады.
2. Қатысушы мемлекеттер осы Конвенцияның күшiне орай құпия немесе осы Конвенцияны жүзеге асыру мақсатында өткiзiлген iс-қимылға қатысу нәтижесiнде басқа қатысушы мемлекеттен алатын кез келген ақпараттың құпиялылығын қорғау үшiн өзінің ұлттық заңнамасына сай келетiн тиiсті шараларды қолданады. Егер қатысушы мемлекеттер халықаралық ұйымдарға ақпаратты құпия түрде берсе, онда мұндай ақпараттың құпиялылығын қорғауды қамтамасыз ету үшiн шаралар қолданылады.
3. Осы Конвенцияға сәйкес ұлттық заңнамасына сай қатысушы мемлекеттерден таратуға құқығы жоқ немесе мүдделi мемлекеттiң қауiпсiздiгiне немесе ядролық материалды физикалық қорғалуына қауiп төндiретiн қатысушы мемлекеттерден қандай да бiр ақпаратты беру талап етілмейдi.
4. Қатысушы мемлекеттер Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына осы бапта көрсетілген ақпаратты жолдауға немесе алуға жауапты өзiнiң құзыретті органдары немесе байланыс пункттерi туралы ақпарат бередi. Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы құзыретті органдар мен байланыс пункттерi туралы мұндай ақпаратты барлық қатысушы мемлекеттерге және Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттiкке хабарлайды. Осындай органдар мен байланыс пункттерiне үнемi қол жеткiзілуге тиiс.
8-бап
Осы Конвенцияның мәнi бойынша қылмыстың алдын алу мақсатында қатысушы мемлекеттер Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттіктiң тиiсті ұсынымдары мен функцияларын ескере отырып радиоактивтi материалды қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегі тиiстi шараларды қолдануға барлық күш-жiгерiн жұмсайды.
9-бап
1. Әрбiр қатысушы мемлекет 2-бапта аталған қылмысқа қатысты оның заңдық құзыретiн белгілеу үшін:
а) қылмыс осы мемлекеттiң аумағында жасалса; немесе
b) қылмыс осы мемлекеттiң туы астында жүзетiн кеме бортында немесе қылмыс жасалған мезетте осы мемлекеттiң заңына сәйкес тiркелген әуе кемесiнде жасалса; немесе
с) қылмысты осы мемлекеттiң азаматы жасаса, қандай қажеттi шараларды болса да қолданады.
2. Қатысушы мемлекет өзiнiң заңдық құзыретiн осындай кез келген қылмысқа қатысты:
а) қылмыс осы мемлекеттiң азаматына қарсы жасалса; немесе
b) қылмыс осы мемлекеттiң елшiлiгiн немесе өзге де дипломатиялық немесе консулдық өкiлдігінің үй-жайларын қоса алғанда, шетелдегi осы мемлекеттiң мемлекеттік немесе үкiметтiк объектiсiне қарсы жасалса, немесе;
с) қылмысты осы мемлекеттiң аумағында тұрып жатқан азаматтығы жоқ адам жасаса; немесе
d) қылмыс осы мемлекеттi қандай да бiр iс-қимыл жасауға немесе одан қалыс қалуға мәжбүрлеу ниетiмен жасалса; немесе
e) қылмыс осы мемлекеттiң үкiметi пайдаланатын әуе кемесiнiң бортында жасалса, белгiлей алады.
3. Осы Конвенцияны ратификациялау, қабылдау, бекiту немесе оған қосылу кезiнде әрбiр қатысушы мемлекет Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын өзiнiң ұлттық заңнамасы негiзiнде осы баптың 2-тармағына сәйкес заңдық құзыретiн белгілеу туралы хабардар етедi. Қандай да бiр өзгерiстер болған жағдайда тиiстi қатысушы мемлекет бұл туралы Бас хатшыны дереу хабардар етедi.
4. Әрбiр қатысушы мемлекет қылмыскер деп болжанған адам оның аумағында болса және ол оны осы баптардың 1 немесе 2-тармақтарына сәйкес өз заңдық құзыретiн белгілеген қатысушы мемлекеттердiң бiрде-бiрiне бермеген жағдайда, 2-бапта аталған қылмыстарға қатысты оның заңдық құзыретiн белгiлеу үшiн қажеттi болып табылатын осындай шараларды да қолданады.
5. Осы Конвенция өзiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес қатысушы мемлекет белгілеген қылмыстық заңдық құзыретiн жүзеге асыруды жоққа шығармайды.
10-бап
1. Қатысушы мемлекет, 2-бапта аталған қылмыс оның аумағында жасалғаны немесе жасалып жатқаны немесе қылмыс жасаған немесе оның аумағында болуы мүмкiн осындай қылмысты жасауы мүмкiн деген адам туралы ақпаратты ала отырып, осы ақпаратта көрсетiлген фактілердi тексеру үшiн өзiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес қажеттi болып табылатын осындай шараларды қолданады.
2. Аумағында қылмыскер немесе қылмыскер деп болжанған адам тұратын қатысушы мемлекет жағдай осыны талап ететiніне көз жеткiзе отырып, қылмыстық қуғындау немесе ұстап беру мақсатында оның қатысуын қамтамасыз ету жөнiндегi тиiстi шараларды өзiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес қолданады.
3. Оған қатысты осы баптың 2-тармағында айтылған шаралар қолданатын кез келген адамның:
а) өзiнiң азаматы болып табылатын, сол мемлекеттiң немесе сол адамның құқығын өзгеше түрде заңдық қорғайтын мемлекеттiң жақын жердегі тиiсті өкілiмен немесе азаматтық алмаған адам болса, аумағында тұратын мемлекет өкiлiмен шұғыл байланысуы;
b) осы мемлекеттің өкiлiне келуi;
с) а) және b) тармақшаларына сәйкес өз құқықтары туралы хабардар болу құқығы бар.
4. Осы баптың 3-тармағында айтылған құқықтар қылмыскер немесе қылмыскер болуы мүмкiн адам аумағында болатын мемлекеттің заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады, соның өзiнде де аталған заңнама 3-тармаққа сәйкес берілетiн құқықтар белгiленген мақсатқа толық жету мүмкiндiгiн қамтамасыз етуi тиiс.
5. Осы баптың 3 және 4-тармақтарының ережелерi 9-баптың 1 немесе 2-тармақтарына сәйкес заңдық құзыретiне ұмтылатын кез келген қатысушы мемлекеттің Қызыл Крест халықаралық комитетiнен қылмыскер болуы мүмкiн адаммен байланысуды немесе оған баруды өтiну құқығына зиян келтiрмейдi.
6. Осы бапқа сәйкес қатысушы мемлекет адамды тұтқынға алғаннан кейiн, 9-баптың 1 және 2-тармақтарына сәйкес заңдық құзыретiн белгілеген қатысушы мемлекеттерге өзi орынды деп санаса, тiкелей немесе Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы арқылы және егер ол мұндай адамның тұтқынға алынған фактiсi туралы және оның ұсталуын талап ететiн мән-жайлар туралы кез келген өзге де мүдделi қатысушы мемлекеттерге дереу хабарлауы тиiс. Осы баптың 1-тармағында көзделген тексерудi жүргiзетiн мемлекет аталған қатысушы мемлекеттердi өзiнiң шешiмдерi туралы жедел хабардар етедi және ол заңдық құзыретiн жүзеге асыру ниетi туралы хабарлайды.
11-бап
1. Қылмыскер деп болжанған адам табылған аумақтағы қатысушы мемлекет 9-бап қолданылатын жағдайларда, егер ол осы адамды ұстап бермесе, оның аумағында қылмыс жасалған-жасалмағанына қарамастан қандай да бiр ерекшелiк жасамай, өз заңнамасына сәйкес тексеру жүргiзу арқылы қылмыстық қуғындау мақсатында өзiнiң құзыретті органдарына ақталмайтын iркілiстерсiз табыстауға мiндеттi. Бұл органдар сол мемлекеттің заңнамасына сәйкес ауыр сипаттағы кез келген басқа қылмыс жағдайындағыдай шешiм қабылдайды.
2. Қатысушы мемлекеттiң ұлттық заңнамасы оған өзiнiң азаматтарының бiрiн ұстап беруге немесе өзгеше түрде беруге мүмкiндiк беретін барлық жағдайда, бұл адам осы мемлекетке ұстап беру немесе беру сұратылған бұл адамның iсiн сотта қылмыстық тексеру немесе қарау нәтижесiнде шығарылған үкiм бойынша жазасын өтеу үшiн қайтарылады деген шартпен және осы мемлекет пен осы адамды ұстап беру туралы өтiнiш жасаушы мемлекет осы нұсқамен және олар орынды деп тапқан басқа да шарттармен келiскен жағдайда ғана, осы баптың 1-тармағында айтылған мiндетті орындау үшiн жеткілiкті болып табылатын осындай шарт жасалған ұстап беру немесе беруi орынды деп танылады.
12-бап
Осы Конвенцияға сәйкес қамауға алынған немесе оған қатысты кез келген басқа шаралар қолданылған немесе тексеру жүзеге асырылатын кез келген адамға әділдiкпен қарау, оның iшiнде сол адам тұратын аумақтағы мемлекеттің заңнамасына сәйкес барлық құқықтар мен кепiлдердi және адам құқықтары туралы ережелердi қоса алғанда, қолданылатын халықаралық құқық ережелерiн қолдануға кепiлдiк берiледi.
13-бап
1. 2-бапта аталған қылмыстар осы Конвенция күшiне енгенге дейiн қандай да бiр қатысушы мемлекеттер арасында жасалған ұстап беру туралы кез келген шартқа ұстап беруге әкелетiн қылмыстар ретiнде қосуға жататын болып саналады. Қатысушы мемлекеттер кейiннен олардың арасында жасалатын ұстап беру туралы барлық шарттарға ұстап беруге әкелетiн осындай қылмыстар ретiнде енгiзуге мiндеттенедi.
2. Қатысушы мемлекет шартын болуымен ұстап беруге байланысты болса, олармен ұстап беру туралы шарт жасалмаған басқа қатысушы мемлекеттен ұстап беру туралы өтiнiштi алғанда, сұрау салынушы мемлекет 2-бапта аталған қылмысқа қатысты ұстап беру үшiн құқықтық негiз ретiнде өз қарауы бойынша осы Конвенцияны қарастыра алады. Ұстап беру сұрау салынуды мемлекеттің заңнамасында көзделген басқа да талаптардың сақталуымен жүзеге асырылады.
3. Шарттың болуымен ұстап беруге байланысты емес қатысушы мемлекеттер өз арасында 2-бапта аталған қылмыстарды сұрау салынатын мемлекеттiң заңнамасында көзделген талаптардың сақталуымен ұстап беруге әкелетiн қылмыстар ретiнде қарайды.
4. 2-бапта аталған қылмыстар, қажет болған жағдайда, егер олар жасалған орнында ғана емес, сондай-ақ 9-баптың 1 және 2-тармақтарына сәйкес өзiнiң заңдық құзыретiн белгiлеген мемлекеттердiң аумағында жасалса, қатысушы мемлекеттер ұстап беру мақсатында қарайды.
5. Қатысушы мемлекеттер арасындағы ұстап беру туралы барлық шарттар мен уағдаластықтардың ережелерi 2-бапта аталған қылмыстарға байланысты қатысушы мемлекеттер арасындағы қатынастарда олар осы Конвенцияға сай келетiндей шекте өзгертiлген болып саналады.
14-бап
1. Қатысушы мемлекеттер тексерулер үшiн қажеттi олардың қолында бар айғақтарды алуға жәрдем берудi қоса алғанда, 2-бапта аталған қылмыстарға қатысты басталған тексерулермен, қылмыстық қуғындау мен немесе ұстап беру рәсiмдерiмен байланысты бiр-бiрiне барынша көмек көрсетедi.
2. Қатысушы мемлекеттер олардың арасында болуы мүмкiн өзара құқықтық көмек туралы кез келген шарттарда немесе өзге уағдаластықтарға сәйкес осы баптың 1-тармағы бойынша өз мiндеттемелерiн орындайды. Осындай шарттар мен уағдаластықтар болмағанда, қатысушы мемлекеттер өздерiнiң ұлттық заңнамасына сәйкес бiр-бiрiне көмек көрсетедi.
15-бап
2-бапта көрсетiлген қылмыстың бiрде-бiрi ұстап беру немесе өзара құқықтық көмек мақсатында саяси қылмыс немесе саяси қылмыспен байланысты қылмыс немесе саяси уәждерден туындаған қылмыс ретiнде қаралмайды. Сондықтан осындай қылмыспен байланысты ұстап беру немесе өзара құқықтық көмек туралы өтiнішпен ол саяси қылмыстарға немесе caяcи қылмыспен байланысты қылмысқа немесе саяси уәждерден туындайтын қылмысқа қатысты негiзде ғана қабылданбай тасталуы мүмкiн емес.
16-бап
Осы Конвенцияда ешнәрсе де қандай да бiр адамды ұстап беру немесе өзара көмек көрсету, егер сұрау салынатын қатысушы мемлекеттiң 2-бапта аталған қылмыстармен байланысты ұстап беру немесе осындай қылмыстарға қатысы туралы өтiнiштiң өзара құқықтық көмегi осы адамды оның нәсілiне, дінге сенуiне, азаматтығына, этностық шығу тегiне немесе саяси көзқарастары себебiнен қылмыстық қуғындау немесе жазалау мақсатында немесе осы өтінiштi қанағаттандыру, сол адамның жағдайына осы себептердiң кез келгенiнен зиян келтiретін болса, мiндеттеме жүктеушi ретiнде түсiндiрілмеуi тиiс.
17-бап
1. Бiр қатысушы мемлекетте қамауда отырған немесе түрмеде отыру мерзiмiн өтеп жатқан және осы Конвенцияға сәйкес қылмыстарға байланысты тергеу немесе қылмыстық қуғындау үшін дәлелдемелер алуда айғақтар беру, жеке басын анықтау немесе өзге де көмек көрсету мақсатында оның басқа қатысушы мемлекетте болуы талап етілетін адам мынадай шарттар сақталғанда:
а) бұл адам толық ақпарат негiзінде оған өз келiсiмiн еркін бергенде; және
b) екi елдiң де құзыреттi билiгі осы мемлекеттер қолдануға болады деп санайтын талаптармен келiсiмге қол жеткiзгенде берілуі мүмкін.
2. Осы баптың мақсаттары үшін:
а) оған адам берілетiн мемлекет, егер осы адамды берген мемлекет қана өзге туралы сұрамаса немесе басқаша рұқсат eтпece, берген адам қамауда ұстауға құқылы және мiндетті;
b) адам берiлген мемлекет, екi мемлекеттің құзыретті билігі осы адамды қайтару жөнiнде алдын ала келiсілгендей немесе екi елдің құзыретті билiгімен өзгеше түрде келiсiлгендей, бұрын берген мемлекеттiң иелігіне осы адамды қайтару жөнiндегі өз мiндеттемесiн кідірiссiз орындайды;
с) адам берiлген мемлекет, осы адамды берген мемлекеттен оны қайтарып беру үшін ұстап беру рәсімін жүргізуді талап етпеуi тиіс;
d) берiлген адамның ол берілген мемлекетте өтейтін жазалау мерзiмiне ол берілген мемлекетте қамауда ұсталған мерзiмi қоса есептеледі.
3. Осы бапқа сәйкес берілуi тиiс белгiлi бiр адам оның азаматтығына қарамастан қудалануға немесе қамауда ұстауға жатпайды және ол берiлген мемлекетiнiң аумағынан кеткенге дейiн iс-әрекетiне немесе оған қатысты шығарылған үкiмдерге байланысты осы адам берілген мемлекеттiң аумағында оның жеке басының еркiндiгiне қатысты қандай да болмасын өзге бiр шектеулерге оны берген қатысушы мемлекеттің келiсiмiнсiз ұшырауға тиiс емес.
18-бап
1. Радиоактивтi материалдарды, құрылғыларды немесе ядролық объектiлердi басып алған немесе өзгеше түрде өз бақылауына алған, 2-бапта сипатталған қылмыс жасалғаннан кейiн; мұндай заттарға ие қатысушы мемлекет:
а) радиоактивтi материалды, құрылғыны немесе ядролық объектінi залалсыздандыру мақсатында шаралар қолданады;
b) кез келген ядролық материал Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттiк қолданатын кепiлдерге сай сақталуын қамтамасыз етедi; және
с) Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттiк жариялаған физикалық қорғаныш және денсаулық пен қауiпсiздiк саласындағы стандарттар жөнiндегi ұсынымдарды ескередi.
2. 2-бапта сипатталған қылмыстарға байланысты кез келген талқылаулар аяқталғаннан кейiн немесе егер оны халықаралық құқық талап ететiн болса, одан да ертерек, мүдделi қатысушы мемлекеттермен кеңесулерден кейiн (атап айтқанда қайтару және сақтау шарттары жөнiндегi) кез келген радиоактивтi материал, құрылғы немесе ядролық объект өздерi тиесiлi қатысушы мемлекетке, осындай радиоактивтi материал, құрылғы немесе ядролық объект иесi болып табылатын заңды тұлға немесе жеке тұлға азаматы немесе тұрғыны болып табылатын қатысушы мемлекетке не олар аумағынан ұрланған немесе, өзгеше түрде заңсыз алынған қатысушы мемлекетке қайтарылады.
3. а) Егер мемлекетiшілiк немесе халықаралық құқық қатысушы мемлекетке мұндай радиоактивтi материалды, құрылғыны немесе ядролық объектiнi қайтаруға немесе қабылдауға тыйым салса немесе бұл туралы мүдделi қатысушы мемлекеттер келiссе, онда радиоактивтi материалға, құрылғыға немесе ядролық объектiге ие қатысушы мемлекет осы баптың 3 b-тармағын сақтай отырып, осы баптың 1-тармағында сипатталған шараларды қолдануды жалғастырады; мұндай радиоактивтi материалдар, құрылғылар немесе ядролық объектілер бейбiт мақсаттарда ғана пайдаланылатын болады;
b) Егер радиоактивтi материалдарға, құрылғыларға немесе ядролық объектілерге ие қатысушы мемлекеттердiң оларға ие болуы заңсыз болып табылатын болса, онда бұл мемлекет мұндай иелiк ету заңды болып табылатын және қажет болғанда оларды залалсыздандыру мақсатында осы мемлекетпен кеңескен кезде осы баптың 1-тармағына талаптарға сәйкес сенiм бiлдiрген мемлекеттiң иелiгiне мүмкiндiгiнше тезiрек тапсырылуын қамтамасыз етедi; мұндай радиоактивтi материалдар, құрылғылар немесе ядролық объектілер бейбіт мақсаттарда ғана пайдаланылады.
4. Егер осы баптың 1 және 2-тармақтарында айтылған радиоактивтi материалдар, құрылғылар немесе ядролық объектілер қатысушы мемлекеттердiң бiр де бiрiне не қатысушы мемлекеттiң азаматына немесе тұрғынына тиесілi болмаса және қатысушы мемлекеттің аумағынан ұрланған немесе өзгеше түрде заңсыз алынбаса немесе егер бiр де бiр мемлекет мұндай заттарды алуға тілек бiлдiрмесе, онда осы баптың 3 b-тармағын сақтай отырып мүдделi мемлекеттермен және кез келген тиiсті халықаралық ұйымдармен кеңесулерден кейiн оған қалай иелiк ету туралы жеке шешiм қабылданады.
5. Радиоактивтi материалға, құрылғыға немесе ядролық объектіге не қатысушы мемлекет осы баптың 1, 2, және 4-тармақтарының мақсаттары үшiн басқа қатысушы мемлекеттерден, атап айтқанда мүдделi қатысушы мемлекеттерден және кез келген тиiстi халықаралық ұйымдардан, атап айтқанда Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттіктен көмек сұрай алады немесе ынтымақтастық туралы өтiнiш жасай алады. Қатысушы мемлекеттерге және тиiсті халықаралық ұйымдарға осы бапқа сәйкес барынша мүмкiн болатын дәрежеде көмек көрсетуге ұсыным жасалады.
6. Осы бапқа сәйкес радиоактивтi материалға, құрылғыға немесе ядролық объектiге қалай ие болумен немесе оларды қалай сақтаумен айналысатын Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттіктiң Бас директорын мұндай затқа қалай билiк еткенi немесе сақтағаны туралы хабардар етедi. Атом энергиясы жөнiндегi халықаралық агенттіктің Бас директоры бұл ақпаратты басқа қатысушы мемлекеттерге жолдайды.
7. Егер 2-бапта сипатталған қылмысқа байланысты таратылған болса, онда осы бап ешқандай және ешбiр түрде ядролық залал үшін жауапкершілiкті реттеушi халықаралық құқықтың нормаларын немесе халықаралық құқықтың өзге де нормаларын қозғамайды.
19-бап
Ықтимал қылмыскер қылмыстық қуғындауға ұшыраған қатысушы мемлекет өзiнiң ұлттық заңнамасына немесе қолдануға болатын рәсiмдерiне сәйкес талқылаудың ақырғы нәтижесi туралы Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына хабарлайды, ол бұл ақпаратты басқа қатысушы мемлекеттерге жолдайды.
20-бап
Қатысушы мемлекеттер бiр-бiрiмен тікелей немесе Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы арқылы және қажет болған жерде халықаралық ұйымдардың көмегiмен осы Конвенцияның тиiмдi жүзеге асырылуы үшін консультациялар өткiзедi.
21-бап
Қатысушы мемлекеттер осы Конвенция бойынша өз мiндеттемелерiн тәуелсiз теңдiк және мемлекеттердiң аумақтық тұтастығының принциптерiне және басқа мемлекеттің iшкi iстерiне араласпау принципiне жауап беретiн түрде орындайды.
22-бап
Осы Конвенцияда ешнәрсе де қатысушы мемлекетке басқа қатысушы мемлекеттiң аумағында, басқа қатысушы мемлекеттiң билiгiнiң ғана құзыретiне енетiн оның ұлттық заңнамасына сәйкес заңдық құзыретi мен функциясын жүзеге асыру құқығын бермейдi.
23-бап
1. Осы Конвенцияны түсiндiруге немесе қолдануға қатысты, қисынды уақыт iшiнде келiссөз жүргiзу жолымен peттeу мүмкiн болмайтын екi немесе одан да көп қатысушы мемлекеттер арасындағы кез келген дау олардың бiреуiнiң өтiнiшi бойынша төрелiк етуге берiледi. Егер төрелiк ету туралы өтiнiш жасалған күннен бастап алты ай iшiнде тараптар оны ұйымдастырушы туралы келiсе алмаса, кез келген тарап Соттың Мәртебесiне сәйкес өтiнiш жасау арқылы, дауды Халықаралық Сотқа тапсыра алады.
2. Әрбiр мемлекет осы Конвенцияға қол қою, қабылдау, бекiту немесе оған қосылу кезiнде өзiн осы баптың 1-тармағының ережелерiмен байланысты деп санамайтыны туралы мәлiмдей алады. Басқа қатысушы мемлекеттер осындай ескерту жасаған кез келген қатысушы мемлекетке қатысты 1-тармақтың ережелерiмен байланысты болмайды.
3. Осы баптың 2-тармағына сәйкес ескерту жасаған кез келген мемлекет кез келген уақытта осы ескертудi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына хабарлау арқылы алып тастай алады.
24-бап
1. Осы Конвенция 2005 жылғы 14 қыркүйектен бастап 2006 жылғы 31 желтоқсан аралығында Нью-Йорктегi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Орталық мекемелерiнде барлық мемлекеттердiң қол қоюы үшiн ашық.
2. Осы Конвенция қабылдануға немесе бекiтілуге жатады. Қабылдау немесе бекiту туралы ратификация грамоталары немесе құжаттар Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырылады.
3. Осы Конвенция кез келген мемлекеттің қосылуы үшiн ашық. Қосылу туралы құжаттар Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырылады.
25-бап
1. Осы Конвенция жиырма екiншi ратификация грамотасын немесе қабылдау, бекiту немесе қосылу туралы құжатты Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға тапсырғаннан кейiнгi отызыншы күнi күшiне енедi.
2. Осы Конвенцияны ратификациялайтын, қабылдайтын немесе бекiтетiн жиырма екiншi ратификация грамотасын немесе қабылдау, бекiту немесе қосылу туралы құжатты сақтауға тапсырғаннан кейiн оған қосылатын әрбiр мемлекет үшiн Конвенция осы мемлекет өзiнiң ратификация грамотасын немесе қабылдау, бекiту немесе қосылу туралы құжатты сақтауға тапсырғаннан кейiн отызыншы күнi күшiне енедi.
26-бап
1. Қатысушы мемлекет осы Конвенцияға түзетулер ұсына алады. Ұсынылған түзетулер депозитарийге ұсынылады, ол кешiктiрмей оларды барлық қатысушы мемлекеттерге жiбередi.
2. Қатысушы мемлекеттердiң көпшiлiгiнiң ұсынылған түзетулердi қарау үшiн конференция шақыру туралы өтiнiштерiн алған бойда депозитарий барлық қатысушы мемлекеттердi, шақыру жолданғаннан кейiн кемiнде үш айдан кейiн өткiзiлетiн конференцияға қатысуға шақырады.
3. Конференцияға қатысушылар түзетулердi бiтiмге келiп қабылдау үшiн барлық мүмкiндiктi жасайды. Егер бұл мүмкiн болмай шықса, түзетулер барлық қатысушы мемлекеттердiң үштен екi көпшілiк дауысымен қабылданады.
4. Осы баптың 3-тармағына сәйкес қабылданған түзету ратификациялау, қабылдау, қосылу немесе түзетудi бекiту туралы құжатты сақтауға тапсыратын әрбiр қатысушы мемлекет үшiн қатысушы мемлекеттердiң үштен екiсi өзiнiң тиiстi құжаттарын сақтауға тапсырған датадан кейiнгi отызыншы күнi күшiне енедi. Бұдан кейiн кез келген қатысушы мемлекет үшiн түзету осы мемлекеттiң тиiстi құжатты сақтауға тапсырған датасынан бастап отызыншы күнi күшiне енедi.
27-бап
1. Кез келген қатысушы мемлекет Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысын жазбаша хабарландыру жолымен осы Конвенциядан бас тарта алады.
2. Бас тарту Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысы хабарламаны алған күнiнен бастап бiр жыл өткеннен кейiн күшiне енедi.
28-бап
Осы Конвенцияның түпнұсқасының ағылшын, араб, испан, қытай, орыс және француз тiлдерiндегi тең түпнұсқасы болып табылатын мәтiндерi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Бас хатшысына сақтауға беріледi, ол барлық мемлекеттерге Конвенцияның куәландырылған көшiрмесiн таратады.
ОСЫНЫ КУӘЛАНДЫРУҒА өзiнiң тиiстi үкiметтерi нақты түрде соған уәкiлеттiк берген төменде қол қоюшылар Нью-Йорктегi Бiрiккен Ұлттар Ұйымының Орталық мекемелерiнде барлық мемлекеттердiң қол қоюы үшiн 2005 жылғы 14 қыркүйекте ашылған осы Конвенцияға қол қойды.
