Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама жобасын талқылап, II сайланған Атырау облыстық Мәслихатының ХХI сессиясы шешiм еттi:
1. Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама және осы бағдарламаны жүзеге асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспары бекiтiлсiн.
2. Осы шешiмнiң орындалуына бақылау әлеуметтiк қорғау, денсаулық, бiлiм, мәдениет және жастар iсi жөнiндегi тұрақты комиссиясына (У.Бисенұлы) тапсырылсын.
Облыстық Мәслихаты
ХХI сессиясының төрағасы
Облыстық Мәслихаттың хатшысы
Атырау облыстық әкімиятының
2002 жылғы 3 желтоқсандағы
N 294 қаулысы
Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi
2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама туралы
Кедейлiктi төмендету жөнiндегi ведомствоаралық комиссияның 2002 жылғы 6 наурыздағы N И-295 мәжiлiсiнiң хаттамасына сәйкес және облыс халқының өмiр сүру деңгейiн жақсарту мақсатында облыстық әкiмият қаулы етедi:
1. Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған бағдарлама (әрi қарай - Бағдарлама) мақұлданып, облыстық Мәслихаттың кезектi сессиясының бекiтiлуiне ұсынылсын.
2. Атырау қаласының және аудандар әкiмдерi, облыстық басқармалар мен департаменттерi:
1) Бағдарламаның орындалуын қамтамасыз етсiн және кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған аймақтық бағдарламаларды 2003 жылдың 20 қаңтарына дейiн дайындасын;
2) еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау облыстық басқармасына тоқсан сайын бағдарламаның орындалу барысы туралы есеп беру тоқсанынан кейiнгi келесi айдың 5 жұлдызынан кешiктiрмей ақпарат берсiн.
3. Осы қаулының орындалуын бақылау облыс әкiмiнiң бiрiншi орынбасары В.В.Супрунға жүктелсiн.
Облыс әкiмi
Облыс әкiмиятының
2002 жылғы 3 желтоқсандағы
N№262-II қаулысына қосымша
Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi
2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасы
Бағдарламада қолданылған қысқартылған белгiлер
|
Атауы Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005
Даярлау Кедейлiк деңгейiн төмендету мәселелерi бойынша ведомствоаралық
Негiзгi Басқа басқармалармен, департаменттермен бiрiге отырып, облыстық
Мiндет- Облыстық бағдарламаның мақсаттарына жету үшiн төмендегiдей
Негiзгi Азаматтардың қолданыстағы заңнамаларға сәйкес жүзеге
Қаржыландыру Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005
Облыстық Облыстық бағдарламаны iске асыру шараларының нәтижесiнде
Жүзеге асыру
|
Осы облыстық бағдарлама кедейлiк деңгейiн төмендету мәселелерi бойынша ведомствоаралық комиссия мәжiлiсiнiң 2002 жылғы 6 наурыздағы N№И-295 хаттамасына сәйкес әзiрлендi.
Облыстық бағдарламаны жасау қажеттiлiгiне макроэкономикалық көрсеткiштердiң оң динамикасына қарамастан, Атырау облысында кедейлiктiң елеулi деңгейi себепшi болып отыр. Мысалы, 2002 жылдың үшiншi тоқсанының қорытындысы бойынша, табысы өмiр сүру шегiнен төмен халықтың бөлiгi - барлық халықтың 43,1 пайызын құрайды.
Халықтың кедей бөлiгi аз қамтылғандар деп есептелетiн - жалғызбасты азаматтармен де толыға бастады. Кедейлiктiң әлеуметтiк құрылымы өзгердi.
Кедейлiктiң өсуiне әкелiп соғатын негiзгi экономикалық және әлеуметтiк жағдайлар:
еңбек рыногында жұмыс күшiне сұраныс пен ұсынымның тепе-теңсiздiгi;
еңбек ақының, зейнетақы мен жәрдемақының аз мөлшерi;
халықтың асыранды болуы, оның еңбекке орналасу мүмкiндiгi туралы нашар хабардар болуы;
тегiн медициналық көмек алуға қол жеткiзушiлiгiнiң азаюы;
Облыстық бағдарламаға енгiзiлген кедейлiктi төмендетудiң негiзгi жолдары халықтың кедейлiгiнiң көп аспектiлi себебiн ескередi және қамтамасыз ету тұрғысынан кедейлiк проблемасын шешудi қарастыратын басқа аймақтардың iс тәжiрибесi негiзiнде оны төмендетудiң тиiстi тәсiлдерiн болжайды:
экономикалық өсу;
жұмыспен қамту және жұмыссыздық деңгейiн төмендету;
атаулы әлеуметтiк көмектер;
кедейлер үшiн базалық бiлiм, алғашқы медициналық көмек, тұрғын үй және коммуналдық қызметтер, соның iшiнде ауыз су, транспорттық инфрақұрылымдардың қол жеткiзiлiмдiлiгi;
бюджеттiк бағдарламаларға әкiмшiлiк ету тиiмдiлiгi;
кедейлердiң түрлi шешiмдердi қабылдауға қатысуы, ақпараттарға қол жеткiзудi.
Бұдан басқа, облыстық бағдарлама кедейлiктiң гендерлiк аспектiлерiн, қоршаған ортаның адам өмiрi деңгейiне және аз қамтылған азаматтардың қоршаған ортаға әсерiн, кедейлiктiң аймақтық ерекшелiктерiн ескередi, сонымен қатар ауылдық аудандардағы кедейлiктi есепке алады.
Кедейлiк мәселелерiн шешу үшiн барлық қоғам институттарының:
атқарушы органдардың, жеке секторлардың, үкiметтiк емес ұйымдардың, кәсiподақтардың белсендi қатысып және өзара бiрiгiп жұмыс жасауы ұсынылады.
Облыс әкiмiнiң 2000 жылғы 14 сәуiрдегi N 436 шешiмiмен және облыстық мәслихат сессиясының Қаулысымен бекiтiлген кедейшiлiкпен және жұмыссыздықпен күрес жөнiндегi 2000-2003 жылдарға арналған бағдарлама облыстағы кедейлiктi төмендетуге бағытталған алғашқы бағдарламалық құжат болып табылады.
Бұл бағдарлама кедейлiкпен күресу шаралары негiзiнен жұмыспен қамтудың белсендi саясатын жүргiзуге және аз қамтылған азаматтарға, алдымен еңбекке жарамсыз және халықтың еңбек рыногында осал санаттарына атаулы әлеуметтiк көмек көрсетуге бағытталған, облыс халқының сол даму кезеңi үшiн ерекшеленетiн проблемалары мен басымдылықтарды есепке ала отырып дайындалған.
Бағдарламаны дайындау кезеңiнде қалыптасқан экономикалық жағдайға байланысты онда халықтың кедейлiк деңгейiне әсер ететiн, экология, денсаулық сақтау, бiлiм беру сияқты басқа да iлеспе факторлар кешенiн енгiзу қаралған жоқ.
3. Атырау облысында кедейлiктiң қазiргi жағдайларына талдау
3.1. Атырау облысында кедейлiк деңгейiн анықтау және өлшеу
3.1.1. Кедейлiк деңгейiн бағалау түсiнiгi және индикаторлары
Кедейлiк - халықтың белгiлi бiр санаттары бiрiншi кезектi физиологиялық қажеттiлiктерiн қанағаттандыруда қиындықтарды бастан кешiретiн және қоғам өмiрiне толықтай қатысу мүмкiндiгiнен айрылатын әлеуметтiк-экономикалық құбылыс.
Халықтық табыстары және мемлекет кепiлдiк беретiн әлеуметтiк қызметтерге қол жеткiзу мүмкiндiгi бойынша кедейлiктi өлшеудiң өлшемдерi мен индикаторлары бар.
Табыстары бойынша негiзгi өлшемдер ең төменгi күнкөрiс деңгейi мен кедейлiк шегi.
Ең төменгi күнкөрiс деңгейi кедейлiк деңгейiн анықтауға негiз болады және ең төменгi тұтыну қоржынының негiзiнде есептелiп, оған 70 пайыз азық-түлiк және 30 пайыз азық-түлiк емес тауарлар мен қызметтер кiредi.
Нормативтiк құқықтық актiмен белгiленген кедейлiк шегi 2001 жылы ең төменгi күнкөрiс деңгейiнiң 38 пайызын, ал 2002 жылы 40 пайызын құрады.
Алайда, тұтыну қоржыны аз қамтылғандар бюджет шығынының көп бөлiгiн құрайтын коммуналдық қызметтер мен көлiк шығындарына толықтай қамтылып көрсетпейдi.
Табыстары бойынша кедейлiк индикаторлары - бұл халықтың күнкөрiс деңгейiнен төмен жағдайда өмiр сүретiн бөлiгi және кедейлiктiң өткiрлiгi және алшақтығы. Табыстары бойынша емес базалық әлеуметтiк игiлiктер мен қызметтерге қол жетудiң ең төменгi деңгейi - кедейлiктi бағалаудың негiзгi өлшемдерi. Кедейлер үшiн әлеуметтiк инфрақұрылымдарға қол жеткiзушiлiктiң жанама индикаторлары денсаулығы, сауаттылығы және бiлiмдiлiгi, алдағы өмiрдiң орташа ұзақтығы, әлеуметтiк бейiмсiздiгi бойынша көрсеткiштер (торығу, маскүнемдiк, нашақорлық, жезөкшелiк, қылмыскерлiк) болып табылады.
3.1.2. Атырау облысындағы кедейлiк кескiнi
2002 жылғы Атырау облысындағы кедейлiк кескiнi төмендегi мәлiметтермен сипатталады:
Үшiншi тоқсанда халықтың 43,1 пайызының табыстары ең төменгi күнкөрiс деңгейi мөлшерiнен төмен болды;
Кедейлер география бойынша шалғай ауылдық аудандарда шоғырланған. Ауылдық жерде 2002 жылдың үшiншi тоқсанында халықтың кедей бөлiгi орта есеппен тұрғындардың 28 пайызын құрады, ал Индер ауданында - 31,0 пайыз, Қызылқоғада-30,0%, Құрманғазы ауданында 28,0%, Махамбетте - 21,0%, Исатай ауданында - 20% құрады.
Облыс бойынша тұтастай алғанда жалпы жұмыссыздық деңгейi үстiмiздегi жылдың 1 қазанында 9,2% құрады, ал ресми тiркелген жұмыссыздық деңгейi - 7,8%.
Туберкулезбен аурушылық 1996 жылмен салыстырғанда 2001 жылы 33,5 пайызға өсiп, 100 мың адамға 267,8% құрады (1996 жылы 178,0).
Бүгiнгi күнi жүктi аналардың шамамен 67,8% анемиямен азап шегуде.
Кедей үй шаруашылықтарының шамамен 40% көп балалы отбасыларынан (18 жасқа дейiнгi 4 және одан да көп балалары бар) тұрады, отбасы көлемінiң ұлғаюымен кедейлiк қатерi өседi.
Халықтың басым көпшiлiгiнiң сапалы ауыз суға қолдары жетпей отыр, көптеген адамдар керi кетушiлiктен және қоршаған ортаның ыластануынан жапа шегуде.
3.1.3. Кедейлiк портретi
Экономикалық және әлеуметтiк саясат саласында қабылданған шараларға қарамастан, әлеуметтiк саланы қаржыландыруды жақсарту жалпы тұтас кедейлiктi төмендетуге мүмкiндiк берсе де, кедейлiк шырмауындағы адамдарға көмекке бағытталған айрықша шаралар қабылдау қажет. Бұл топтағы адамдарға қатысты iс-әрекеттер олардың ауыр жағдайларына байланысты басымдылыққа ие болуы керек.
Атырау облысындағы кедейлердiң мақсатты топтарына кiретiндер:
оқымайтын және жұмыс жасамайтын жастар (тәуекелдiлiк тобы);
балалар мен көп балалы отбасылар;
ұзақ уақыт жұмыс жасамайтындар, зейнеткерлiк жасқа тақалған адамдар;
жалғызiлiктi егде адамдар;
мүгедектер;
маргиналды топтар - баспанасы жоқ пенитенциарлық жүйе мекемелерiнен босатылғандар.
Халықтың экономикалық белсендi емес тобының үлкен бөлiгiн (29,5%) және жұмыссыз халықтың бiршама бөлiгiн (24,7%) жастар (16-23 жастағы) құрайды. Оқымайтын және жұмыс жасамайтын жастар ерекше тәуекелдiлiк топқа жатады.
Өз бетiмен жағдайын жақсартуға балалар аз мүмкiншiлiкке ие. Кедейлiк жағдайдағы балаларға қатысты әрекетсiздiк болашақта кедейлiк масштабының өсуiне мультипликативтiк әсерiн әкелiп соғуы ықтимал. Талдау көрсеткендей, көп балалы отбасылары негiзiнен ауылдық жерлерде, Құрманғазы, Қызылқоға және Индер аудандарында шоғырланған.
Ұзақ жұмыссыздық еңбек рыногының қажеттiлiгiнде жұмыс күшiнiң белгiлi бiр бөлiгiнiң жас ерекшелiктерi бiлiктiлiк, психологиялық параметрлерiнiң сәйкес келмеуiнен өз бетiнше жұмыспен қамтылу мүмкiндiгiнiң, бастапқы капиталдың немесе қажеттi дағдының жеткiлiксiздiгiнен қосалқы шаруашылықты немесе шағын бизнестi жүргiзу мүмкiндiгiнiң болмауымен байланысты. Жалғызбасты егде тартқан адамдардың проблемалары олардың коммуналдық қызметтерге, емделуге, тағы басқа шығындардың әлi келмейтiн мөлшерге дейiн өсуiнен тұрады.
Мүгедектер арасындағы кедейлiк қатерi ол адамдардың шектелген мүмкiндiктерiне байланысты барынша жоғары болып отыр. Маргиналды топтарға жататын адамдардың сандарын бағалау мүмкiндiгi болмай отыр. Қоғамның белсендi мүшесi ретiнде бұл адамдардан айрылу айрықша алаңдаушылық тудырып отыр. Халықтың маргиналды топтары халықтың басқа топтарына келеңсiз әсер ету қабiлетiнiң болуына байланысты қадағалай назар аударуды талап етедi.
Қылмыстың өсуi, әсiресе жеке мүлiктi ұрлау кедейлiктiң негiзгi терiс әсерi болып табылады. Халықтың аз табысты топтарының арасында заңсыз табыс табуға итермелейтiн жалпы қылмыс кең таралды. Маскүнемдiктiң және есiрткіге тәуелдiлiктiң өсуi де кедейлiктiң келеңсiз заңсыз табыс табуға итермелеп нәтижесi болып табылады. Өмiр сүруге қажеттi қаражаттың болмауы, ең ауыр нысандары: маскүнемдiк пен нашақорлық болып табылатын әумесерлiк мiнез-құлыққа алып келедi. Қазiргi кезде медициналық емес мақсаттарға есiрткi заттарын пайдаланушы ретiнде 719 адам, 569 адам нашақор диагнозымен есепте тұр, олардың iшiнде кәмелетке толмағандар - 3, әйелдер - 28, жұмыссыз және оқымайтын жастар - 627. Бүгiнгi күнi қоғамның осал жiктерiне бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған азаматтар да жатады. Олар еңбек және тұрмыстық жайластыруда шұғыл көмек көрсетудi қажет етедi, себебi олардың басым көпшiлiгi еркiндiкке шыққаннан кейiн кедейлiк шегiнде ең төмен жағдайда өмiр сүруге мәжбүр болуда. Күнi бүгiн Атырау облысында әлеуметтiк қорғау, соның iшiнде қоғамның маргиналдық жiктерiне жататын адамдарды еңбек және әлеуметтiк бейiмдеу жөнiнде алынып отырған шаралар жеткiлiксiз.
Облыста қазiргi кезде белгiлi тұрағы жоқ адамдардың әлеуметтiк бейiмдеу орталығы жұмыс жасайды. Ашылған кезiнен бастап әлеуметтiк бейiмделуден 235 адам, соның iшiнде 74 бұрын сотталған адам өттi.
3.2. Кедейлiк деңгейiн бағалау
3.2.1. Экономикалық даму және кедейлiк деңгейi
3.2.1.1. Экономикалық өсу және кедейлiк
Экономиканың дамуы - кедейлiкпен тиiмдi күрес үшiн маңызды шарт болып табылады. Атырау облысы экономикасының көрсеткiштерi соңғы жылдарда экономиканың тұрақты өсiп келе жатқанына дәлел болады. 1998-2001 жылдар аралығындағы жалпы аймақтық өнiмнiң нақты өсуi 65,2 пайыз құрады, бұл орта есеппен 16,3 пайыз құрайды. 2001 жылы өнеркәсiпте өндiрiлген өнiмнiң көлемi 436,2 млрд.теңге және 2002 жылдың 10 айында 395,0 млрд.теңге құрады, өндiрiс көлемiнiң өсуi 16,8 пайыз және 6,23 пайыз болды.
Ауыл шаруашылығында жалпы өнiм көлемi ағымдағы бағамен 2001 жылы 5116,0 млн.теңгеге орындалды, бұл 2000 жыл деңгейiнен 6,0 пайызға аз, 2002 жылдың қаңтар-қазан айларында 4,3 млн.теңгеге орындалды, немесе өткен жылдың тиiстi кезеңiне 100,6 пайыз.
Мал басының тұрақты өсу үрдiсi байқалады. Кәсiпорындар мен ұйымдардың инвестициялық белсендiлiгi артты.
2001 жылы негiзгi капиталға инвестиция көлемi 231,6 млрд.теңге құрады, бұл 2000 жылдан салыстырмалы бағадан тиiстi кезеңiне 79,4 пайызға жоғары.
Меншiктiң барлық түрiндегi кәсiпорындар мен ұйымдарға 2001 жылы 116,1 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берiлсе, 2002 жылдың 10 айында 108,6 мың шаршы метр тұрғын үй берiлдi.
Шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң өндiрген өнiмдерiнiң, жасаған жұмыстарының және көрсеткен қызметтерiнiң көлемi 17395,3 млн.теңге құрады, бұл өткен жылғы көрсеткiштен 2,5 есе көп, 2002 жылдың қаңтар-тамыз айларында - 20710,2 млн.теңге немесе 2001 жылдың сәйкес кезеңiне 108,0 пайыз құрайды.
Облыс бюджетi 2001 жылы кiрiс бойынша 103,7 пайызға орындалды немесе қосымша 1713,5 млн.теңге түстi. Жергiлiктi бюджеттiң кiрiс бөлiгiнiң орындалуын барлық аудандар, қала және облыстық бюджет қамтамасыз еттi. Облыстық бюджеттiң болжамын 33930,7 млн. теңгенiң орнына 35442,2 млн.теңге түстi, немесе 104,5 пайыз. Халықтың табысы ең төменгi күнкөрiс деңгейiнен төмен бөлiгiнiң үлесi сияқты көрсеткiш өмiр сүру деңгейiнiң тұрақты жақсаруының байқалмай отырғанын дәлелдеп отыр.
3.2.1.2. Жұмыспен қамтылу және жұмыссыздық
Жұмыспен қамтылу және соған сәйкес табыс табу-тамақтану, денсаулық, бiлiм алу, халық санын арттыруы сияқты өмiр сүру деңгейiнiң құрамдас бөлiгiне тiкелей әсер етедi.
Жұмыспен қамтылудың төменгi деңгейде болуы кедейлiктiң негiзгi себебi болып отыр. Жұмыссыздық бүгiнгi күнгi еңбек рыногындағы аса аурулы проблема болып тұр. Өзiндiк әлеуметтiк индикатор бола отырып, оған экономикалық және психологиялық қиындықтар iлесе жүредi.
Халықтың экономикалық белсендi бөлiгi 2001 жылы 203,4 мың адам құрады, соның iшiнде жалдама қызметкерлер 137,4 мың адам, өздiгiнен жұмыспен қамтылғандар - 40,2 мың, жұмыссыздар - 25,8 мың, еңбекке белсендi емес халық - 89,6 мың адам. 2002 жылдың үшiншi тоқсанында халықтың экономикалық белсендi бөлiгi 209,5 мың адам құрады. Жұмыспен қамтылған халық 190,1 мың адам болып, соның iшiнде жалдама қызметкерлер 147,9 мың адам, өзiн-өзi жұмыспен қамтығандар - 42,2 мың адам болды.
Еңбек рыногын тоқсан сайынғы талдау нәтижесi бойынша жұмыссыздардың басым бөлiгiн 16-дан 24 жасқа дейiнгi (26,8%) жастар, 24 жастан асқандар - 73,2% құрайды. 2002 жылдың үшiншi тоқсанында халықтың экономикалық белсендi бөлiгiнiң жұмыссыздық деңгейi 7,8% құрап, Атырау қаласында 4,2 пайыздан Индер ауданында 16,9 пайызға дейiн өзгерiп тұрды.
Ұзақ жұмыссыздық белгiлерi күшеюде. 2002 жылдың үшiншi тоқсанында жұмысқа орналасу мәселесi бойынша жолыққан жұмыссыздардың әрбiр екiншiсi бiр жылдан астам уақыт бойы жұмыс iздеп жүрдi, бұл экономикалық белсендi халықтың 4,9 пайызы. Жұмысқа орналасарда қойылатын бiлiктiлiк талаптары күрделене түсуде, бұл жұмыс тәжiрибесi және бiлiктiлiк деңгейi төмен жас адамдардың жұмысқа орналасу мүмкiндiгiн төмендетедi.
Жұмыс орындарының тапшылығы жағдайында еңбек рыногында төмен мәртебеге ие болып отырған мүгедектердiң жұмыспен қамтылу проблемасы шиеленiсе түсуде.
Облыстың еңбек рыногындағы жағдайға жұмыс күшiнiң бiлiктiлiк-кәсiби құрылымының сұранысы мен ұсынысының сәйкес келмеуi үлкен әсер етiп отыр.
Сонымен қатар, кейбiр жекелеген мамандықтар бойынша жоғары және орта кәсiби бiлiмдi жұмыссыздар құрамы сұранысқа ие бола алмай отыр. Тiркелген жұмыссыздардың 70% жалпы орта бiлiмдi, әрбiр төртiншiсi - орта кәсiби, жоғары бiлiмдi адамдар, 3,1%.
Облыстағы еңбек рыногына әсер ететiн проблеманың бiрi астыртын еңбек миграциясы болып отыр. Көптеген жағдайларда астыртын еңбек мигранттары төмен бiлiктi арзаншылығынан, жұмыс күшiнiң қажеттiлiгiне байланысты жалданады. Бұл еңбек рыногындағы адал емес бәсекелестiкпен бетпе-бет қалуға мәжбүр болып отырған жергiлiктi халықтың жұмыспен қамтылуына әсер етiп, бейресми сектордың және заңсыз жалдаудың кеңейтiлуiне әкелiп соғады.
Әйел және ер адамдардың жұмыспен қамтылуындағы айырмашылық, оларға еңбек ақы төлеудегi алшақтық, еңбек рыногындағы бәсекелестiкке түсу, қабылетi әйел адамдардың кедейлiгiне әсер ететiн факторлар болып табылады. Әйел адамдар, әдетте төмен еңбек ақы төлеу секторларында шоғырланған (денсаулық сақтау, бiлiм беру, әлеуметтiк қызмет көрсету, мәдениет салаларында). Жұмысқа алу кезiнде жынысына және жасына қарай алалау зейнеткерлiк жасқа жақындаған адамдарды, әсiресе әйелдердiң мүшкiл жағдайларын тереңдете түсуде. Әйел адамдар жұмысқа орналасқан кезде жұмыс берушілердiң ер адамдарды жалдауға басымдылық беруiне жиi кездеседi. Бiр қызметкердiң еңбек ақысы 2001 жылы 34489 теңгенi құрап, 2000 жылмен салыстырғанда 20,8 пайызға өссе, 2002 жылдың қаңтар-қыркүйегiнде 39817 теңге (2001 жылдың сәйкес кезеңiне 114,4 пайыз) болды. Нақты жалақы деңгейi 2001 жылы 103% құрады, 2002 жылдың қаңтар-қыркүйегiнде - 105,7 пайыз құрады.
Экономикалық қызмет түрлерi бойынша орташа айлық еңбек ақысын талдау көрсеткендей, экономиканың барлық салаларында еңбек ақының өсуi байқалады. Орта еңбек ақы деңгейiн экономика салаларында саралауда да, мысалы: өнеркәсiп кәсiпорындары мен ауыл шаруашылығы кәсiпорындарындағы еңбек ақы төлеудегi едәуiр алшақтық 10,1 есе, әлеуметтiк салада (бiлiм беру, денсаулық сақтау және мемлекеттiк басқару) - 5,6 есе болды.
3.2.1.3. Шағын бизнес
Шағын бизнес жұмыссыздық пен кедейлiк проблемаларын шешу шеңберiнде халықтың әртүрлi санаттарына, соның iшiнде оның әлеуметтiк осал жiктерiне - жұмыссыздарға, мүгедектерге, жалғыз басты аналарға, зейнеткерлерге, оралмандарға, босқындарға және басқаларға көмек көрсетуге және жұмыс орындарын беруге ықпал етедi. Шағын бизнестiң тұрақты қызметi мемлекеттiк бюджетке салық түсiмiнiң ұлғаюын және соған сәйкес облыстың әлеуметтiк қажеттiлiгiне жұмсалатын шығындардың өсуiн қамтамасыз етедi.
2002 жылдың 1 қаңтарына шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiнiң саны 12745 бiрлiк (2001 жылдың осы кезеңiнде 108,2%), 2002 жылдың 1 қарашасында - 10142 бiрлiк (2001 жылдың тиiстi кезеңiнде 114,1%), оларда жұмыс жасайтындар 26,0 мың адам (2001 жылдың осы кезеңiнде 100,3%).
Бiрақ, бүгiнгi күнi халықтың кедей жiгi қаржылары және жергiлiктi билiк органдары тарапынан ұйымдастырушылық қолдау болмауы себептерiнен шағын бизнеске қатысу деңгейi төмен болып отыр.
3.2.1.4. Қоғамдық жұмыстар
Қоғамдық жұмыстар еңбек рыногын реттеуде маңызды рөлі атқармаса да, кедейлердi әлеуметтiк қолдау және жұмыссыздық деңгейiнiң шамадан тыс өсуi кезеңiнде еңбек рыногындағы шиеленiстi жағдайды бәсеңсiту қызметiн атқарады.
2001 жылмен салыстырғанда 2002 жылы қоғамдық жұмыстарға тартылған жұмыссыздар саны 1500 адамға артты. Жыл сайын ақылы қоғамдық жұмыстарда жасайтын жұмыссыздар саны өсуде, себебi бос жұмыс орындарының тапшылығы жағдайында ақылы қоғамдық жұмыстар көпшiлiк жұмыссыздар үшiн уақытша табыс табу және уақытша еңбекке орналасудың жалғыз ғана мүмкiндiгi болып табылады.
2002 жылы қатысушылар саны бойынша ақылы қоғамдық жұмыстардың басым көпшiлiгi қаланы және аудандардағы елдi мекендердi көгалдандыру және көркейту, сонымен қатар аумақтарды жинастыру болды. Онда қоғамдық жұмыстарға қатысқан жұмыссыздардың жалпы санының 24 пайыздан астамы қатысты.
2002 жылы қоғамдық жұмыстарды қаржыландыру тек қана облыстық бюджет қаржысы есебiнен жүзеге асырылды. Жұмыссыздардың еңбек ақысы жұмыстың күрделiлiгiне байланысты ең төменгi еңбек ақының 1,0-1,5 мөлшерiнде белгiлендi. Алайда, еңбекақының төмен деңгейi жылына ең кем дегенде 2 ай орташа еңбек ұзақтығы, сонымен қатар көпшiлiк жағдайда адамды тартпайтын ауыр дене еңбегi, жұмыссыздардың қоғамдық жұмыстарға қатысудан бас тартуының негiзгi себептерi болып отыр. Сондықтан тек аса мұқтаж жұмыссыздар ғана қоғамдық жұмыстарға қатысуға келiсiм бередi.
3.2.1.5. Кәсiби даярлау және қайта даярлау
Облыстағы жұмыссыздарды кәсiби даярлау, қайта даярлау және бiлiктiлiк деңгейiн көтеру жұмыссыздардың еңбек рыногында бәсекелестiк мүмкiндiктерiн жоғарылатуға бағытталған.
Жұмыспен қамту мәселелерi бойынша уәкiлеттi органдардың облыстың еңбек рыногындағы мамандықтар бойынша жүргiзген талдауы көрсеткендей, 2002 жылдың басына 25 мамандық бойынша еңбек рыногында кадрлар артығымен жеткiлiктi және сонымен қатар қажет мамандықтар саны 30-дан асады.
2002 жылы кәсiби оқу курсынан өткен және дайындықтан өткен жұмыссыздардың үлес салмағы тiркелген жұмыссыздардың санының тек қана 10 пайызы шамасында болады.
Еңбек рыногындағы жағдайды және әлемдiк стандарттарға сәйкес өндiрiстi ұйымдастыруға, жаңа технология мен жабдықтарды енгiзудi қамтамасыз етуге қабiлеттi жоғары бiлiктi мамандардың тапшылығын ескере отырып, облыс аумағында жұмыс жасайтын бiрқатар фирмалар жергiлiктi кадрлардан мамандарды даярлау және қайта даярлау курстарын ұйымдастыруда.
Оқу орындарының елдi-мекендерден шалғайлылығы, көлiк қатынасының нашарлығы ауылдық жерлерден қайта оқытылғандардың үлесi 2002 жылы барлық оқытылғандардың 16,0 пайызын құрады. Еңбек ресурстарын толықтыратын бiрден-бiр көзi жастар болуына қарамастан, оқытылған жастардың санының төмендеуi байқалады.
Облыста кәсiби оқуды ұйымдастыру мақсатында барынша жоғары дәрежеде мемлекеттiк кәсiби мектептер (лицейлер), сонымен қатар мемлекеттiк емес оқу орындары пайдаланылады. "ШевронмұнайИнк" компаниясы қаржыландыратын "Мирас" оқу орталығы ("Амантас" ЖШС) жұмысқа кiрiстi.
2002 жылдың маусым айында құрылыс мамандары жұмысшыларын кәсiби даярлау, қайта даярлау және бiлiктiлiк деңгейiн көтеруге арналған облыстық Оқу Орталығының ашылу рәсiмi болып өттi.
Осы жылдың қыркүйек айында "Теңiзшевройл" ЖШС-нiң шикiгазды айдау және екiншi кезең зауытының құрылысы жобаларын жүзеге асыруға қажет мамандарды даярлау үшiн "ПФД" компаниясының Оқу Орталығы ашылды. Осы Оқу Орталығында 2002-2005 жылдары 5000-ға дейiн қазақстандық мамандар кәсiби дайындықтан өтедi деп есептелуде.
3.2.1.6. Шағын қаржыландыру
Аз қамтылған еңбекке қабiлеттi азаматтарды гранттар және шағын несие беру арқылы шағын қаржыландыру олардың өзiн-өзi жұмыспен қамтылуына қамтамасыз етуге және олардың материалдық жағдайын жақсартуға мүмкiндiк бередi.
Бiрақ шағын қаржыландыру жүйесi облыста таралмай қалды және төмендегi бiрқатар кемшiлiктерге байланысты күтiлген нәтиже бере алмады:
шағын несие беретiн ұйымдардың қызметi жөнiндегi айқын нормативтiк-құқылық базасының болмауы;
қарызға алған қаржыны қайтару тетiгiнiң болмауы;
берiлген шағын қаржыларды кедейлердiң тиiмдi пайдалану тәжiрибесiнiң болмауы;
Шағын несие беру пилоттық орталығы 1999 жылдан бастап 2001 жылдың мамыр айына дейiн негiзiнен қала мен аудан орталықтарының базарларында сауда жасайтын тұрғындарына несие берудi жүзеге асырды.
2001 жылдың мамыр айынан бастап қалалық шағын және орта бизнестi қолдау бөлiмiнiң бастамасымен Атырау қаласының селолық округтары тұрғындарына несие беру басталды. Талап өзгердi: қала үшiн 5 адамның мiндеттi бiрiгуiнiң орнына 3 адам бiрiгуiне рұқсат берiлдi.
2001 жылдың мамыр айында шағын несиелеудiң негiзгi қағидаларын таныстыру мақсатында ауылдық округ әкiмдерiмен семинар кеңес өткiзiлдi.
Өткен кезең iшiнде ауылдық округтерде кепiлдiксiз 100 доллардан 500 долларға дейiн несие беру кеңiнен тарады, ол бұрынғы мемлекеттiк шағын несие беру (400 доллар) жүйесiн алмастырды.
Орталыққа тапсырыс берушiлер негiзiнен жұмыссыздар және тұрмыстық жағдайы төмен адамдар болып табылады.
2001-2002 жылдары Атырау қаласы бойынша 4000-нан астам адам жалпы сомасы 1438550 АҚШ доллары 100-ден 500 доллар аралығында 4900 несие алды. Қазiргi уақытта 900-дей адам Орталық мамандарымен бiрiге отырып өз жобаларын жүзеге асыру мақсатында жұмыстануда.
3.2.2. Әлеуметтiк сала
3.2.2.1. Демография және көшi-қон
Көшi-қон халықтың аумақтық орналасуын және сандық өзгерiсiн iске асыратын факторлардың бiрi болып табылады. Көшi-қон ағынының қарқыны әлеуметтiк, экономикалық, саяси, экологиялық және басқа факторларға байланысты өзгерiп тұрады.
2001 жылы облыс бойынша көшiп-қонушылар саны 9156 адамнан асты, немесе 2000 жыл деңгейiнiң 112,7 пайызын құрады. 2000 жылмен салыстырғанда, облысқа келгендер саны 16,5 пайызға, кеткендер саны 9,2 пайызға өстi.
Аймақтың демографиялық жағдайына көшiп-қонушылардың жас деңгейi елеулi әсер етедi.
Мысалы, әрбiр еңбек етуге қабiлеттi жастағы көшiп келушiге орта есеппен сол жастағы еңбекке жарамды көшiп кетушi келедi, еңбекке қабiлеттi жасқа жетпеген 1 адамға сәйкес 1,1 еңбекке қабiлеттi жастан асып кеткен 1 адамға 2,4 адам келедi. Еңбекке қабiлеттi жастағы азаматтар көшiп келушiлердiң жалпы саны 77% (7050 адам), еңбек жасына жетпегендер 18,2% (1663 адам), еңбек жасынан асып кеткендер 4,8% (443 адам).
Гендерлiк белгi бойынша облысқа келгендердiң 48,5 пайызы әйелдер, кеткендер арасындағы әйелдер 51,3 пайыз.
Бiр мезгiлде көшi-қон және табиғи өсiммен ерекшеленетiн аумақтар болып табылатындар: Жылыой, Құрманғазы аудандары. Көшiп кетушiлер есебiнен облыс тұрғындарының азаюы халықтың табиғи өсуiмен толықтай қалпына келуде.
3.2.2.2. Халықтың денсаулық сақтау қызметтерiмен қамтамасыздығы
Облыс халқына медициналық көмек 40 медициналық мекеме (мемлекеттiк-34, ведомстволық және жеке меншiк-6), 68 амбулаторлық-емханалық мекемелермен, соның iшiнде стоматологиялық мекемелер (мемлекеттiк - 50, жеке меншiк - 18), 20 фельдшерлiк-амбулаториялық пункттер (жеке меншiк жоқ), 46 фельдшерлiк пункттер (мемлекеттiк - 44, жеке меншiк - 2), 66 ОМҚ (бөлмесiз орта медициналық қызметкерлер), (мемлекеттiк - 65, жеке меншiк - 1), 10 санитарлық-эпидемиологиялық станса, 2 туберкулезге қарсы патологоанатомиялық бюро, облыстық қан құю орталығы, СПИД-ке қарсы күрес орталығы, қалалық жедел жәрдем стансасы, аумақтық апат медицинасы орталығы, салауатты өмiр салтын қалыптастыруды насихаттау орталығы, медициналық колледж, обаға қарсы күрес стансасы, мемлекеттiк емес сектордағы медициналық ұйымдары арқылы жүзеге асырылады.
2001 жылы халықты мамандандырылған дәрiгерлiк көмекпен қамтамасыз ету мақсатында Атырау қаласындағы және аудан орталықтарындағы отбасылық дәрiгерлiк амбулаторияларды қайта құру арқылы құрамында әйелдер консультациялары мен балалар бөлiмдерi бар 5 қалалық және 3 аудандық емхана ұйымдастырылып, олардың ауылдық жерлердегi отбасылық амбулаториялар сақталып қалды.
2002 жылдың 10 айында Денсаулық жылы шеңберiнде ауыл тұрғындары мен мектеп оқушыларын дәрiгерлiк тексеруден өткiзу нәтижесiнде қан және қан айналу жүйесi органдарының ауруы, жүйке аурулары, жарақат алу және улану есебiнен аурулық үрдiсiнiң 10,2 есе өсуi байқалады.
Туберкулезбен ауыру биылғы жылы белгiлi бiр дәрежеде төмендеп, өткен жылғы осындай кезеңдегi 179,3-тен 167,4-ке түстi. Өлiм деңгейi өткен жылғы 19,7 (абс-88)-ден 21,0 (абс-94) құрады.
Денсаулық жылын өткiзу шаралар жоспары бойынша медициналық тексеруден 12-18 жастағы 57446 оқушы өтуi тиiстi, тексеру 100 пайызға қамтылды.
Медициналық тексеруден 18 жастан асқан ауыл тұрғындарының 106412 адам өтуi тиiстi, оның 103021 адам (96,8%) тексеруден өттi, аурулығы анықталғандар 31835 адам (30,9%), диспансерлiк есепке алынғандар - 20828, соның iшiнде жаңадан алынғандар - 4371.
Облыстағы эпидемиологиялық жағдай тұтастай алғанда тұрақты. Аса қауiптi-карантиндiк жұқпалы аурулар (оба, тырысқақ) қылау, iшсүзек сияқты аурулар тiркелген жоқ.
3.2.2.3. Бiлiм алуға қол жетiмдiлiк
Облыс бойынша 201 мектеп жұмыс жасайды, онда 114733 оқушы оқиды. Мектептер түрлерiне қарай 194 жалпы бiлiм беру мектебi, 4 арнайы мектеп, 3 кешкi мектеп, 3 жеке мектеп болып бөлiнедi. 115 жалпы бiлiм беру мектебi ауылдық жерлерде орналасқан. Жаңа оқу жылында ауылдық мектептер саны бұрынғы деңгейде қалды, ал оларда оқитын оқушылар саны 316 адамға өсiп, 47998 адамды құрады. Интернаттық мекемелер және мектеп жанындағы интернаттар саны 36, олардың 4-i арнайы, 6-ы жалпы типтi, 25-i мектеп жанындағы интернат. Жоғарыда аталған интернаттарда 49641 оқушы тәрбиеленуде.
Аз қамтылған отбасыларының мектеп жасындағы балаларын толық қамту үшiн 24000 балаға аяқ киiм, киiм және оқу құралдары түрiнде жалпы сомасы 14290 мың теңгенiң материалдық көмегi көрсетiлдi.
2002 жылы мiндеттi оқу қорына 29570 мың теңге қаралды. Оның 20409 мың теңгесi, яғни 63,7 пайызы, 787 оқушыны тегiн тамақпен қамтамасыз ету, 7012 оқушыға материалдық көмек көрсету үшiн және 800,0 мың теңгесi 31 оқушының жазғы демалысы үшiн бөлiндi.
Облыс әкiмiнiң 2000 жылғы 14 маусымдағы N№490 шешiмiмен үйлерiнен кетiп қалған және қасақана мектепке бармай жүрген мектеп жасындағы балалар үшiн жалпы бiлiм беру мектеп-интернаты ашылды. Бұл мектеп-интернаттарда девианттық мiнез-құлықпен 65 бала тәрбиеленуде. Аталған мектеп-интернат жыл бойы әлеуметтiк өмiрге және еңбекке бейiмдеудi қажет ететiн балалармен толықтырылып отырады.
2002-2003 оқу жылында облыстың 7 мектебiнде 1049 бала үш ауысыммен оқиды. 2002-2003 оқу жылында 28 елдi мекенде мектеп жоқ. Бұл елдi мекендердiң балалары интернаттарда жатып, туысқандарының үйлерiнде тұрып оқып жатыр немесе оларды мектепке осы мақсатқа арнайы бөлiнген автобустар тасиды.
Қалалық, аудандық бiлiм беру бөлiмдерiнен келiп түскен мәлiметтер бойынша 5340 мектеп бiтiрушiнiң 3820 (71,5 пайызы) жоғары және арнайы оқу орындарына түстi, 468 (8,7 пайызы) еңбекке орналасты, 1034 (19,3 пайызы) жұмысқа орналасқан жоқ.
3.2.2.4. Халықтың әлеуметтiк осал жiктерiне
мемлекеттiк әлеуметтiк көмек жүйесi
Қоғамның әлеуметтiк жiктелуiнiң күшейе түсуi және денсаулық сақтау, бiлiм беру, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы және қоғамдық көлiк салаларында тегiн қызмет көрсету көлемiнiң қысқаруы халықтың әлеуметтiк көмекке сұранысының өсуiне әкелiп соқтырды.
2000 жылдың аяғына кедейлер санаты мүгедектер, жалғыз басты аналар және көп балалы отбасыларынан басқа да балалар, жастар, зейнеткерлер, жұмыссыздар, панасыздар, қоныс аударушылар және босқындармен толыға бастады.
Облыс бойынша жан басына шаққандағы орташа табысы кедейлiк шегiнен төмен болатын тұрғындар саны 2002 жылдың 1 қаңтарда 90,2 мың адам құрады. Бұған қоса зейнеткерлер үшiн кедейлiк жоғарылағаны туралы пiкiрдiң көп таралуына қарамастан, әлеуметтiк көмекке мұқтаждардың жалпы санының 57,7 пайызын балалар және 18 жасқа дейiнгi жасөспiрiмдер, 21,5% жұмыссыздар, 3,5% зейнеткерлер және 9,4% жұмыс жасайтын азаматтар құрады.
2002 жылдың 10 айында әлеуметтiк көмекке (мемлекеттiк арнаулы жәрдем ақыны қоспағанда) жергiлiктi бюджеттен 981,0 млн.теңге игерiлдi, оның iшiнде атаулы әлеуметтiк көмекке - 970,2 млн.теңге бөлiндi.
Өтiнiш берушi азаматтардың нақты жиынтық табыстарын жасырулары нәтижесiнде мұқтаж азаматтарды анықтау қазiргi кездегi өзектi мәселе болып отыр.
Әлеуметтiк көмек беру өтiнiш беру қағидасына қарай жүзеге асырылады және оны алушылар саны әр уақытта табысы ең аз күн көрiс деңгейiнен төмен халықтың санына пара-пар келе бермейдi. Халықты атаулы әлеуметтiк көмекпен ең жоғары дәрежеде қамту халқының жалпы санының 20,3-нан 32,5-на дейiн, көмек көрсетiлiп жатқан Индер, Құрманғазы, Қызылқоға, Исатай аудандарында жүзеге асырылуда.
Қазақстан Республикасының "Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек туралы" Заңын жүзеге асыру мемлекеттiк көмектiң тек қана аса мұқтаж азаматтарға көрсетiлуiне мүмкiндiк туғызуы қажет.
3.2.3. Кедейлiктiң инфрақұрылымдық аспектiсi
Инфрақұрылымдар аумақтық шашыранды орналасу материалдық және ақпараттық ресурстардан алшақтық, қарым-қатынас құралдарының тапшылығы сияқты "кедейлiктiң табиғи себептерiн" жеңуге мүмкiндiк бередi. Ол сонымен қатар азаматтардың экономикалық белсендiлiгiне, өмiр салтының тұрақтылығына, сенiмдiлiкке ие болуына ықпал етiп, әлеуметтiк сала рыногы мен қызметтерiне қол жеткiзудi қамтамасыз етедi.
3.2.3.1. Халықтың тұрғын үймен және коммуналдық
қызметтермен қамтамасыздығы
Тұрғын үй құрылысын дамыту және тұрғын үй рыногын қалыптастыру мақсатында үстiмiздегi жылы әртүрлi қаржыландыру көздерi есебiнен жалпы бағасы 2500 млн.теңгенiң тұрғын үй құрылысы басталды. 2002 жылы ипотекалық несие беру тетiгiн пайдалану арқылы тұрғын үй салу бағдарламасы жүзеге асырыла бастады. Үстiмiздегi жылы 25,9 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берiлдi. 2002 жылы облыстық бюджет қаржысы есебiнен ауылдық жерлерде жалпы бағасы 198,0 млн.теңгенiң тұрғын үй құрылысы аяқталмақ. Атырау қаласында 1000,0 млн.теңге мөлшерiндегi республикалық бюджет трансфертi есебiнен жалпы көлемi 11320 шаршы метр тұрғын үй салынбақ. 2002 жылы меншiктiң барлық түрiндегi ұйымдар мен кәсiпорындардың қатысуымен 142,4 шаршы метр тұрғын үйдi пайдалануға беру көзделiп отыр.
2002 жылы табиғи монополиялар субъектiлерiнiң көрсететiн қызметтерiнiң тарифтерiн көтеру жөнiнде 16 өтiнiш түстi. Тарифты көтерудiң негiздiлiгiне талдау жасалғаннан кейiн барлық өтiнiштер қабыл алынбады. Табиғи монополиялар субъектiлерiнiң қызметтерiне тарифтердi төмендету мақсатында ашық тендерлер өткiзу арқылы табиғи монополиялар субъектiлерiнiң материалдық және қаржылық ресурстары сатып алуларына бақылау күшейтiлдi. Баға құрамына белгiленген тәртiппен өткiзiлген тендерлер нәтижесi бойынша анықталған шикiзат пен материалдарды алуға жұмсалған шығындар кiредi.
3.2.3.2. Халықты сумен, соның iшiнде таза ауыз
суымен қамтамасыз ету
Сумен қамтамасыз етiлу деңгейi кедейлiк индикаторының бiрi болып табылады. Атырау облысында халықты сумен қамтамасыз ету проблемасы қанағаттанғысыз жағдайда қалып отыр. Халықтың аурулық деңгейi ауыз сумен қамтамасыз ету жағдайының нашарлауына да байланысты болып отыр. Атырау облысы елдi мекендерiндегi эпидемиологиялық жағдай шиеленiстi жағдайда қалып отыр. Жыл сайын халықтың өткiр iшек инфекцияларымен, вирустық гепатитпен көп мөлшерде ауыруы байқалуда. Ретроспективтiк талдаулар және жергiлiктi жерлерде эпидемиялық жағдайларға тiкелей араласулар көрсетiп отырғандай, инфекциялық аурулардың пайда болуының негiзгi себептерi - халықтың су құбырлары суымен қамтамасыз етiлу деңгейiнiң төмендiгi, халықтың ашық су қоймаларынан пайдаланатын үлес салмағының жоғарылығы, тағы басқалар болып табылады.
Облыстағы елдi мекендердiң 34 пайызы су құбырлары жүйесiмен қамтамасыз етiлмеген, 95 мыңнан астам адам тазартылмаған суды пайдалануда. Облыстағы 406 мың тұрғыны бар 79 елдi мекеннiң халқы жер үстi суларын пайдалануда, ал 34 мың тұрғыны бар 31 елдi мекеннiң халқы жер асты су көздерiн пайдалануда.
Көптеген ауылдық елдi мекендер де су көздерiнен елеулi ара қашықтықта орналасқан. Шалғай аудандарда жер асты су көздерi ауыз су ретiнде пайдалануға жарамсыз.
Пайдаланылып отырған көптеген су құбырлары пайдалану мерзiмiнiң ұзақтығына, су тазалау технологиясының ескiруiне, сапалы таза сумен қамтамасыз ете алмауына байланысты санитарлық талаптарға сай емес.
Облыс халқын сумен қамтамасыз ету, сонымен қатар берiлетiн судың сапасын жақсарту мақсатында 1999 жылдың 30 желтоқсанындағы облыс әкiмiнiң N№303 шешiмiмен "2000-2002 жылдарда Атырау облысының елдi мекендерiн сумен қамтамасыз ету Бағдарламасы" бекiтiлген болатын. Аталған Бағдарламада облыстың 37 елдi мекенiнде су тазалайтын шағын қондырғылар орнату, кентiшiлiк су құбырлары желiлерiн салу сияқты халықтың сумен қамтамасыз етiлу жағдайын жақсартуға арналған бiр қатар шаралар қарастырылды.
2001 жылы облыстық бюджет қаржысы есебiнен 7 елдi мекенде жалпы сомасы 422,23 млн. теңгенiң су тазалау қондырғыларының құрылысы аяқталды.
Сонымен қатар 2001 жылы несие лимитi қаржысы есебiнен облыстың 14472 адам тұратын 7 елдi мекенiнде 416,63 млн.теңгеге су тазалау қондырғыларын салу жұмысы басталды, олар 2002 жылдың iшiнде пайдалануға берiлуi тиiс.
2001 жылдың аяғында облыстық бюджет қаржысы есебiнен жалпы сомасы 272,9 млн.теңгеге Индер, Махамбет, Құрманғазы аудандарының 10 елдi мекенiнде поселке iшiлiк су құбыры желiлерiн жобалау және салу жұмыстары басталды. Одан басқа 2002 жылы 1 млрд. теңге мөлшерiндегi республикалық трансферт есебiнен тұрғындардың жалпы саны 12753 адам 8 елдi мекен су тазалау қондырғыларын поселке iшiлiк 47,5 км су құбырларын және 10 елдi мекенде ұзындығы 58,5 км поселке iшiлiк су құбырлары желiсiн салу басталды.
3.2.3.3. Халықты жолдармен, көлiкпен, байланыс
қызметтермен қамтамасыздандыру
Кедейлердi көлiк қызметiмен қамтамасыз етудi жақсартуда автомобиль жолдары мен автокөлiктер басты рөлі атқарады.
Мемлекет кепiлдiк берiп отырған әлеуметтiк қызмет түрлерiне қол жеткiзу үшiн аймақтың әрбiр тұрғыны сапалы жолдардың болмауы себептi жолда бос уақыт өткiзуi бүгiнгi күннiң өзектi мәселелерiнiң бiрi болып қалуда.
Халықтың төлем қабiлетi бар бөлiгiнiң азаюы көлiк тасымалы маршруттарының азаюына және қалғандарының тығыздалуына әкелiп соқты. Облыс аудандарындағы халық аз қоныстанған жекелеген елдi мекендер көлiк тасымалынан қол үзiп, онда тұратын кедей халықтың жағдайы бұрынғыдан да қиындап кеттi.
Жол саласында жинақталып қалған өзектi мәселелердi жүйелi шешу мақсатында "2001-2005 жылдарға арналған жергiлiктi маңызды автомобиль жолдары және жасанды құрылғыларды салу және жөндеу бағдарламасы" жасалып бекiтiлдi.
2002-2005 жылдары жергiлiктi маңызды жолдарды салу, жөндеу, күрделi жөндеу жұмыстарына (қысқы күтiмдi қосқанда) облыс бойынша 6485,5 млн.теңге бөлу жоспарланды.
3.2.4. Кедейлiктiң аймақтық және экономикалық аспектiсi
3.2.4.1. Кедейлiктiң аймақтық аспектiсi
Кедейлiктiң таралуы бойынша облыс аумағында айтарлықтай аймақтық айырмашылықтар бар. Жоғары экономикалық көрсеткiштер кедей халықтың өмiр жағдайының жақсаруына барлық уақытта бiрдей ықпал ете бермейдi.
Атырау облысы жан басына шаққандағы аймақтық жиынтық өнiмi көрсеткiшi жоғары бола тұра, кедей халықтың үлес салмағы тым жоғары. Қала халқына қарағанда, ауылдық жерлердегi халықтың арасында кедейлердiң үлес салмағы анағұрлым жоғары. 2002 жылдың 1 қарашасындағы мәлiмет бойынша кедей халықтың үлес салмағы ауылдық жерде 10,4%-ды құраған болса, қала халқының 4,0% құрап отыр. Сонымен қатар, облыс халқының арасында да ақшалай табыс деңгейi бойынша айтарлықтай айырмашылық бар. Мұнай өндiру саласындағы жоғары еңбек ақы мен ауыл шаруашылығындағы төмен еңбек ақының 18 есе айырмашылығы бар. Бұл мұнайлы Жылыой ауданы халқының табысы мен ауыл шаруашылығымен айналысатын Қызылқоға ауданы халқының табысын салыстырғанда айқын көрiнедi. Бұл қаржы тиiмдi бөлiнбесе, экономиканың дамуы халықтың жағдайының жақсаруына өздiгiнен кепiл бола алмайтынының айқын дәлелi. Аудандар кедейлiк деңгейi бойынша да, жұмыспен қамтылу деңгейi бойынша бiр-бiрiнен ерекшеленедi. Жұмыс күшiне қажеттiлiктiң азаюы көптеген жағдайда олардың әлеуметтiк-экономикалық даму ерекшелiктерiне, құрылымдық қайта құру қарқынымен, өндiрiстiң техникалық қайта жабдықталуы және басқа да көптеген факторларға байланысты.
3.2.4.2. Ауылдық жерлерде, оның iшiнде тоқыраулы экономикалы
жерлерде тұратын халықтар кедейлiгi
Кедей халықтың негiзгi бөлiгi селолық жерлерде тұрады. Әсiресе аса ауыр жағдай әуел бастан өмiр сүрудiң қолайсыз экологиялық жағдайы барлық әлеуметтiк параметрлер, орташа республикалық деңгейден орташа облыстық деңгейге дейiн артта қалуға себеп болатын ауылдық жерлерде қалыптасқан.
Ауыл тұрғындарының орташа ақшалай табысы қала тұрғындарының табыстарына қарағанда екi есе төмен. Соңғы 5 жыл бойы ауылшаруашылығы қызметкерлерiнiң еңбек ақысы облыста ең төмендердiң бiрi болды. Еңбекке жарамды жастағы ауылдың әрбiр бесiншi тұрғыны жұмыспен қамту саласынан тысқары қалып келедi. Ауылда денсаулық сақтау, бiлiм беру және базалық әлеуметтiк қызметтерiне қол жеткiзу күрделi жағдайда қалуда, iшкi жолдар, коммуникациялар жөндеудi қажет етедi, халықтың көшi-қон қозғалысы күшейдi. Ауылдардағы кедейлiктiң өршуiне ауыл шаруашылығының өндiрiс құралдарын, энергоресурстар және басқа да материалдар жеткiзiп тұратын делдал салаларға экономикалық тәуелдiлiгi, ауыл шаруашылығы өнiмдерiн өңдеу, оларды сақтау және тасымалдау саласының дамымауы, түсетiн пайданың төмен болуына байланысты инвестиция салуға тартымсыз болуы әсер етедi.
3.2.4.3. Халық кедейлiгiнiң экологиялық аспектiсi
Қолайсыз экологиялық жағдай халықтың кедей жiктерiнiң өмiрлерiне елеулi әсер етедi. Негiзгi факторлар судың, ауаның ластануы, құнарлы жерлердiң құмға айналуы. Сумен қамтамасыз ету және кедейлiк проблемалары бiр-бiрiмен тығыз байланысты.
Облыстың көптеген аудандарында халықтың қауiпсiз ауыз суға жеткiлiктi дәрежеде қолы жетпей отыр. Алдымен олар жұқпалы аурулар. Соңғы 2-3 жылда жұқпалы iшек ауруларының өсуi халықтың орталықтандырылған су және канализация жүйелерiмен қамтамасыз етiлу деңгейi төмен селолық аудандарда байқалды.
Санитарлық-экологиялық жағдайдың нашарлауы өз кезегiнде халықтың еңбек және зияткерлiк әлеуетiн нашарлатады. Кедейлiк халықтың табиғат ресурстарын ерiксiз көп мөлшерде пайдалануына әкелiп соғады. Балық қорына және басқа да табиғат байлықтарына қатысты браконьерлiк етек алуда.
Табиғи ортаның ластануы алдымен халық арасында аурушаңдықтың өсуiне әкелiп соғады. Еңбек рыногында сапасыз еңбек күшi пайда бола бастады. Оған еңбектiң төмен уәждемесi, әлсiз психологиялық бейiмделу сипат бередi.
3.2.5. Халықтың кедейлiгiн төмендетудегi
қоғамдық институттардың рөлi
3.2.5.1. Халықтың кедейлiк деңгейiн төмендетудегi
мемлекеттiк органдар қызметiнiң тиiмдiлiгi
Облыста бизнес үшiн қаржылық және институционалдық инфрақұрылымдар құруға, соның iшiнде кәсiпкерлiк субъектiлерi үшiн бәсекелестiктi дамытуда салық инвестициялық климаты сияқты қолайлы жағдайлар жасалған. Сонымен қатар, бюджеттi жоспарлауда халыққа мемлекеттiк қызмет көрсетудiң әлеуметтiк даму (денсаулық сақтау, бiлiм беру, әлеуметтiк қамтамасыздандыру) саласымен қатар, қоғамдық инфрақұрылымдарды қалыптастыру (қоғамдық объектiлер, жолдар салу, көлiкпен қамтамасыз ету, қауiпсiздiк, ақпарат және т.б. қол жеткiзуге және сапасына кепiлдiк беру) және еңбекке жарамсыз азаматтардың мақсатты санаттарының осал топтарын, балаларды, қарттарды, мүгедектердi, көп балалы аналарды, уақытша еңбекке жарамсыздарды және тағы басқаларды тiкелей әлеуметтiк көмекпен қамтамасыз ету, қарттарды, тұрғын үйлерi жоқ ауруларды қамқорлыққа алу жағдайлары қарастырылған.
3.2.5.2. Кедейлiктi төмендетудегi үкiметтiк емес
және кәсiподақ ұйымдарының рөлi
Атырау облысының кәсiподақтар федерациясы үкiметтiк емес ұйымдары кедейлiктi жеңуге тiкелей немесе жанама бағытталған жан-жақты әлеуметтiк мәнi бар бағдарламаларды iске асырумен айналысады.
Жұмыспен қамтылуға көмектесу, шағын несиелеу, кәсiпкерлiктi дамыту, қайырымдылық, халықтың мұқтаж топтарын әлеуметтiк қолдау, бейiмделу дене және психологиялық проблемалары бар адамдарды сауықтыру, түзету жұмыстарын жүргiзу, жазылмайтын аурулармен, халықтың қауiп-қатерлi топтарымен (нашақорлар, маскүнемдер, панасыз балалар), адам құқын қорғау, экология және т.б. бағдарламаларды iске асыруға қатысады.
Облыстағы кедейлiктiң келесi бiр себебi адамдардың еңбек, әлеуметтiк-экономикалық құқықтарын қорғау шараларының тиiмдi жүйесiнiң болмауы. Соның нәтижесiнде кедейлер қатары жұмыс берушiлер алдында өздерiнiң заңды құқықтарын қорғай алмаушылармен, өз мезгiлiнде және еңбегiне пара-пар еңбек ақысын ала алмаушылармен толықтырылуда.
Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасындағы әлеуметтiк әрiптестiк туралы" Заңға сәйкес билiк органдары, жұмыс берушiлер және қызметкерлер өкiлдерi арасында мүдделерiн өзара келiсiм жүйесi барлық деңгейде де қажеттi дәрежеде дамымай отыр.
Облыс аудандарындағы әлеуметтiк әрiптестiк комиссиялары немқұрайды жұмыс жасауда, қалыптасқан проблемаларды шешуге, әрiптестердi барлық мүдделi мәселелер бойынша хабардар етуге, жасалып жатқан жұмыстардың жариялылығын қамтамасыз етуге бағытталмаған.
Атырау облысы кәсiподағы қызметiнiң басты бағыты кәсiподақ мүшелерiнiң - еңбекшiлердiң мүдделерiн қорғау болып табылады. Соған байланысты, облыстағы орташа еңбек ақының жоғары деңгейiн, халықтың жан басына шаққандағы орташа табысын ескере отырып, кедейлiк деңгейiн төмендету мақсатында облыс бойынша кәсiподақтар өз күш-жiгерлерiн негiзгi мiндеттердi шешуге бағыттауда.
Бұл мiндеттердi шешу мыналар арқылы жүзеге асады:
Жұмыс берушiлермен және атқарушы билiк органдарымен бiрiгiп жұмыс жасайтын облыстық үшжақты келiсiм. 2001-2002 жылдарға облыс кәсiподақтарында 490 ұжымдық шарттар жасалып, оның көпшiлiгiне кәсiпорындар мен штаттарды қайта ұйымдастыруға байланысты жұмыстан босайтын адамдарға қосымша жеңiлдiктер мен кепiлдiктер енгiзiлдi.
Облыста өндiрiс салалары бойынша еңбек ақыдағы қалыптасқан айырмашылықтың (ауыл шаруашылығындағы 6,8 мың теңгеден мұнай және газ салаларындағы 104,0 мың теңгеге дейiн), сонымен қатар өнеркәсiп өндiрiсi кәсiпорындарының басшылары мен қызметкерлерi арасындағы (10-20 есе) айырмашылықтың азаюы.
Аз қамтылған азаматтарға әлеуметтiк қайырымдылық көмек көрсету.
3.2.5.3. Кедейлiк деңгейiн төмендетудегi
жеке сектордың рөлi
Кедейлiк деңгейiн төмендетуде жеке сектор елеулi роль атқарады. Ол халықтың еңбекке жарамды бөлiгiнiң жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету арқылы және аз қамтылғандарға қайырымдылық көмегiн көрсету арқылы қоғамдағы әлеуметтiк шиеленiстiң төмендеуiне себеп болады.
Жеке сектордың салықтар және басқа да мiндеттi төлемдердi бюджетке аударып отыруы әлеуметтiк бағдарламаларды қаржыландыруға мүмкiндiк бередi. Алайда, бұл сектордың мүмкiндiгi толық деңгейде пайдаланылмай келедi.
Жеке сектордың кедейлiктi төмендету жөнiндегi негiзгi функцияларын орындау көпшiлiк жағдайда оған өз бизнесiн дамытуға қолайлы жағдайлар туғызылуына байланысты. Облыста қайырымдылық бағдарламалары жеткiлiктi дәрежеде дами алмай отыр. Қазiргi кезде аталған бағдарламалардың жұмысын реттейтiн нормативтiк-құқылық базалар болмағандықтан, олар берекетсiздiк сипат алуда.
3.2.5.4. Кедейлердiң шешiм қабылдаудағы рөлi
Кедейлiктi төмендеудiң ең тиiмдi бағдарламасы жергiлiктi тұрғындардың қатысуымен және тiкелей көмек алушы кедейлердi тарту арқылы жергiлiктi деңгейде нақты мақсаттарды шешу үшiн көзделген бағдарламалар.
Қазiргi кезде кедей халық өз проблемаларын шешуге байланысты бағдарламалардың жасақталуы мен орындалуына өте аз тартылған. Бұл - қолданыстағы бағдарламада кедейлердiң қажеттiлiктерi мен мүмкiндiктерiн толық ескермегендiктен көбiне өз мақсаттарына жете алмайды деген сөз.
Жергiлiктi атқарушы органдар көбiнесе кедейлердiң айтқан сөздерiне көңiл аудармайды. Кедейлiк көбiне төмен бiлiмдiлiкпен және кедейлердiң өз проблемаларын дұрыс бағалаудағы қиындықтармен байланыстырылады. Шын мәнiнде, егер оларға кедейлiк себептерiн түсiнуге көмек көрсетiлсе, өз пiкiрiн айту және ақпарат алу мүмкiндiгi берiлсе, олар өз проблемаларын шешу қабiлетi артып, кедейлiкке тиiмдi қарсы тұра алар едi.
4. Облыстық бағдарламаның мақсаты, мiндеттерi,
қағидалары және басымдылығы
4.1. Мақсаттары мен мiндеттерi
Облыстық бағдарламаның мақсаты - экономиканың өсуi үшiн жағдай жасау, өнiмдi жұмыспен қамтылу және халықтың табысын жоғарылату, кедейлердiң денсаулық сақтау және бiлiм алуға қол жеткiзу мүмкiндiгiн көтеру, атаулы әлеуметтiк қорғау жұмысын жақсарту, шешiм қабылдауда қоғамдық институттарды тартуға мемлекеттiк басқарудың тиiмдiлiгiн көтеру арқылы кедейлiктi азайту болып табылады.
Облыстық бағдарламада қойылған мақсаттарға жету үшiн төмендегi мiндеттердi шешу көзделген:
шағын бизнестi қоса кәсiпкерлiктi дамытуға қолайлы жағдай жасау;
қосымша жұмыс орындарын ашу, ақылы қоғамдық жұмыстарды ұйымдастыру, кәсiби оқыту, жұмыссыздардың бiлiктiлiгiн арттыру және жұмыссыздарды қайта даярлау есебiнен жұмыспен қамтылуға көмектесудiң белсендi шараларын жетiлдiру және алға қарай дамыту;
денсаулық сақтау, бiлiм беру секторларында мемлекеттiк қызметтерге қол жетiмдiлiгi мен тиiмдiлiгiн көтеру;
халықтың аз қамтылған жiктерiне атаулы әлеуметтiк көмек көрсету тетiгiн жетiлдiру;
кедейлiк проблемаларын шешу тұрғысынан жергiлiктi атқарушы органдардың жұмысын бағалау және мониторинг жүйесiн жетiлдiру;
кедейлiктi анықтайтын көрсеткiштердi жетiлдiру.
4.2. Кедейлiктi төмендетудiң басымдылықтары мен қағидалары
Облыста кедейлiктi азайту мiндеттерiн шешу мынадай қағидалар негiзiнде жүзеге асырылады:
кәсiпкерлiк еркiндiгiн қамтамасыз ету;
азаматтардың қолданыстағы заңдарға сәйкес жүзеге асырылатын еңбек және кәсiпкерлiк бастамаларын көтермелей отырып, еңбек және әлеуметтiк салалардағы масылдық көзқарасқа қарсы күрес жүргiзу;
жасалатын шаралардың тиiмдiлiгiн көтеру;
кедейлiктiң аймақтық, гендерлiк, жас ерекшелiктерi және басқа ерекшелiктерiн есепке алу;
көмек беруде әлеуметтiк әдiлеттiлiктi және атаулылықты қамтамасыз ету.
Кедейлiктi төмендетудiң негiзгi басымдылықтары:
облыстағы кедейлiктiң жағдайын әдiлеттi бағалауды қамтамасыз ету;
экономиканың одан әрi өсуiн қамтамасыз ету;
халықтың жұмыспен қамтылу деңгейiнiң өсуi үшiн жағдай жасау арқылы жұмыссыздықты төмендету;
халықтың базалық бiлiм алу, алғашқы медициналық көмек, таза ауыз су, коммуналдық қызметтерге, көлiк инфрақұрылымдарына қол жеткiзушiлiгiн арттыру;
мемлекеттiк әлеуметтiк көмек көрсетудiң атаулылығын күшейту.
4.3. Бағдарламаны iске асыру индикаторлары
|
Көрсеткiштер Өлшем 2002 Болжам, жылдар
1. Жан басына шаққандағы Мың
|
5. Бағдарламаның негiзгi бағыттары мен iске асыру тетiктерi
5.1. Кедейлiктi сипаттайтын көрсеткiштердi
жетiлдiру жөнiндегi шаралар
Кедейлiктi сипаттайтын көрсеткiштердi жетiлдiру үшiн:
атаулы әлеуметтiк көмектi бағалау жүйесiн, сонымен қатар әлеуметтiк көмек тиiмдiлiгi мониторингiсiнiң сызбасын дайындау;
мемлекеттiк емес ұйымдарды тарту арқылы әлеуметтiк көмекпен қамтылмаған кедейлердi анықтау тетiктерiн дайындау қажет.
5.1.1. Мақсатты топтарда кедейлiк көлемiн
азайту жөнiндегi шаралар
Оқымайтын және жұмыс жасамайтын жастарды анықтау шараларын алу және олар үшiн тартымды қызметтер салаларында оларды еңбекке және әлеуметтiк өмiрге тарту.
Бұл топтағы жастарды есiрткi пайдалану, арақ iшу сияқты зиянды әдеттерден сақтандыру, қылмысты топтардан алшақтату мақсатында, оларды еңбекке, спортқа және өнерге тарту арқылы ақпараттық және насихаттау компанияларын ұйымдастыру.
Табысы төмен және көп балалы отбасының балалары
Облыста аз қамтылған отбасыларын қолдау Қазақстан Республикасының "Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек туралы" Заңына сәйкес жүзеге асырылады. Жалпы бiлiм беру қорынан қаржы бөлу әртүрлi дерек көздерiнiң көмегiмен анықталған (үй шаруашылығын зерделеу, әлеуметтiк карталар, ата-аналардың өтiнiштерi) көп балалы, кедей отбасыларының үлестерiне сәйкес саралы және дәлелдi жүргiзiлуi қажет.
Ұзақ уақыт жұмыссыздар
Жұмыссыздарды кәсiби қайта оқыту және қайта дайындау, қоғамдық жұмыстарды ұйымдастырғанда, кәсiпкерлiкке оқытқанда, әлеуметтiк бейiмдеу жұмыстарын жүргiзгенде ұзақ уақыт бойы жұмыссыз жүрген азаматтарға басымдылық берiлуi қажет.
Жалғызiлiктi егде адамдар
Жалғызiлiктi егде адамдарды күту iсiне үкiметтiк емес және басқа да ұйымдарды тарту жұмыстарының белсендiлiгiн арттыру керек. Оларға көмек көрсету iсiмен айналысатын әлеуметтiк қызметтер құру мүмкiндiгiн қарастыру.
Мүгедектер
Мүгедектердi еңбекке тартуға жағдай жасау, инфрақұрылымдарды жетiлдiру арқылы олардың өз қажеттiлiктерiн өтеуге мүмкiндiктердi кеңейту.
Мүгедек балаларды тәрбиелейтiн отбасыларына атаулы әлеуметтiк көмек көрсету үшiн жиынтық табыстарын есептеген кезде олардың емдеуге және дәрi-дәрмек алуларына жұмсалатын шығындарын да есептеу қажет.
Маргиналды топтар
Қоғамның әлеуметтiк осал жiктерiнiң маргиналдануды төмендету мақсатында:
Белгiлi тұрағы жоқ тұлғаларды уақытша бейiмдеу және бейiмделу орталығын кеңейту мақсатында мекен-жайы жоқ адамдарды анықтау;
Нашақорлықтан емделу курсынан өткен адамдар үшiн арнайы емдеу-алдын-алу мекемелерi мен медициналық-әлеуметтiк сауықтыру орталықтарын құру;
Облыста жүрген жасырын мигранттарды анықтау және оларды ел аумағынан шығарып жiберу бойынша iшкi iстер органдарының қызметiн күшейту.
5.2. Республика халқының кедейлiк деңгейiн
төмендету жөнiндегi шаралар
5.2.1. Экономиканы дамыту және кедейлiктi төмендету
5.2.1.1. Экономикалық өсудi және кедейлiктi төмендетудi
қамтамасыз ету
Экономиканың алға қарай дамуы және кедейлiктiң төмендеуiн қамтамасыз ету үшiн:
инновациялық процестердi ынталандыру, жаңа жұмыс орындарын ашу арқылы алға қарай экономикалық өсуге жағдай жасау және осы негiзде тұрғындар табысын көтеру;
кедейлер үшiн қаржы және банк секторларының қызметiне қол жеткiзушiлiгiн жақсарту;
бизнестi ашып, дамыту үшiн ықшамдалған тәртiп және қолайлы жағдай жасау;
аграрлық сектордың алға қарай дамуына ауыл шаруашылығының бiрыңғай ақпараттық-маркетингiлiк жүйесiн жетiлдiру, ауылдық жерлерде тұратын халықтың нарықтық бiлiм деңгейiн көтеру, ауыл шаруашылығы өнiмдерiн шығарушылардың несиелiк қол жеткiзушiлiгiн қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығы тауарларын өндiрушiлердiң лизингтiк қатынастар негiзiнде материалдық-техникалық қамтамасыз ету жүйесiн құру, инфрақұрылымдарды жақсарту есебiнен осы сектордың өнiмдiлiгiн көтеру үшiн шаралар қабылдау;
экономиканың көлеңкелi секторының көлемiн қысқарту шараларын қабылдау, сол арқылы салық салу базасын көтеру;
кедейлiк проблемаларын шешуде облыс әлеуетiн пайдалану тиiмдiлiгi деңгейiн көтеру;
шешiм қабылдау барысына мемлекеттiк емес ұйымдарды және кедейлердi тарту арқылы экономикалық өсу және әлеуметтiк әдiлеттiлiктi қамтамасыз ету үшiн әлеуметтiк әрiптестiк тетiктерiн жетiлдiру қажет.
5.2.1.2. Жұмыспен қамтылу деңгейiн көтерiп
жұмыссыздықты төмендету
Еңбек рыногында жағдайды жақсарту мақсатында облыс деңгейiнде төмендегi шараларды алу қажет:
шағын кәсiпкерлiктi алға қарай дамыту үшiн жағдай жасау;
жұмыс берушiлердiң жұмыс орындарын ашуға ынталандыру шараларын алу;
экономикалық қажеттiлiктi ескере отырып, мамандарды даярлау және қайта даярлау курстарын ұйымдастыру арқылы жұмыс күшiнiң бiлiктiлiгiн көтеру.
Жергiлiктi деңгейде:
жұмыспен қамту саясатын белсендi түрде жүзеге асыру шараларын алу;
жұмыссыздарды есепке алу және тiркеу тетiгiн жетiлдiру;
жұмыспен қамту уәкiлеттi органдары жанынан ұзақ мерзiмдi жұмыссыздарға мониторинг енгiзу;
бос орындар арнайы банкiсiн ұйымдастыру және нақты мамандықтар бойынша бос орындар жәрмеңкесiн тұрақты өткiзiп тұру;
жұмыспен қамту, еңбек етуге қолайлы жағдай жасау және еңбек ақы мәселелерiн шешуде әсiресе ауылдық жерлерде әлеуметтiк әрiптестiк саясатының ролiн көтеру;
жаңа жұмыс орындарын ашуда жұмыссыздардың гендерлiк құрылымын есепке алу;
оралмандарды кәсiби даярлау, соның iшiнде ресми тiлдi үйрету шараларының жоспарын әзiрлеу;
ұлттық кәсiпшiлiктi әсiресе ауылдық жерлерде дамытуға көмек көрсету қажет.
5.2.1.3. Шағын бизнестi дамыту
Кемшiлiктердi жою және шағын кәсiпкерлiктiң дамуына қолайлы жағдай жасау үшiн:
жергiлiктi билiк органдары тарапынан қолдауды қамтамасыз ету арқылы халықтың кедей бөлiгiнiң шағын бизнеске араласуына мүмкiншiлiктi қамтамасыз ету;
бизнес жүргiзу және кәсiпкерлiкпен айналысу негiздерiн оқыту орталықтарын құру бойынша жұмыстарды күшейту;
жеке iстерiн ашқысы келетiн халықтың кедей жiгiн несиелеудi кепiлдiкпен қамтамасыз ету тетiгiн әзiрлеу;
өндiрiс мақсатында пайдалану шартын қоя отырып, шағын бизнес субъектiлерiне пайдаланылмай тұрған өндiрiс ғимараттарын жалға немесе сенiмгерлiкпен басқаруға одан әрi беру арқылы шағын кәсiпкерлiктi дамытудың белсендiлiгiн арттыру;
тоқтап тұрған кәсiпорындар мен тиiмдiлiгi төмен өндiрiстердi сегментациялап, одан әрi белгiленген тәртiппен шағын кәсiпкерлiк субъектiлерiне беру жұмысын жалғастыру;
бизнес-инкубаторларды құруды жалғастыру;
кредиттiк ресурстарды кәсiпкерлiк саласына тарту және несиелiк серiктестiктердi, кепiлдiк пұлдарды және басқаларды құру арқылы жаңа қаржыландыру көздерiн iздестiру жұмыстарын жалғастыру;
өзiн-өзi жұмыспен қамтитындарға шағын кәсiпорындар ашу үшiн арнайы көмек бағдарламаларын жасау;
нормативтiк құқылық актiлерге өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу арқылы кәсiпкерлiк қызметпен айналысқысы келетiн адамдарды ынталандыру шараларын жасақтау жұмыстарын жалғастыру қажет.
5.2.1.4. Қоғамдық жұмыстардың тиiмдiлiгiн арттыру
Қоғамдық жұмыстардың тиiмдiлiгiн арттыру мақсатында төмендегiдей шаралар жасау қажет:
қала, аудан, ауыл инфрақұрылымдарын дамытуға бағытталған қоғамдық жұмыстарда аса маңызды тәртiптер ұйымдастыру;
қоғамдық жұмыстар бойынша берешектердiң жинақталуына жол бермеу;
қоғамдық жұмыстар түрiн таңдаған кезде кедейлер үшiн маңызды инфрақұрылымдарды салуға бағытталған жұмыстарға басымдылық беру;
қоғамдық жұмыстар түрлерiн таңдаған кезде шешiм алуға кедейлердi тартуға мүмкiндiк беретiн қоғамдық диалог жүйесiн енгiзу;
ауылдық жерлерде қоғамдық жұмыстарды кеңейту, тұрақты жұмыстарға ауыстыру;
кедейлердiң қоғамдық жұмыстарға қатысу мониторингi тетiгiн жетiлдiру;
қоғамдық жұмыстардың түрлерiне және күрделiлiк дәрежесiне қарай жұмыссыздардың еңбек ақысын саралау;
қаржының мақсатсыз жұмсалуын болдырмау үшiн жұмыссыздардың тiкелей жеке есеп шоттарына аудару;
бiлiктi қызметкерлер үшiн қоғамдық жұмыстардың тiзбесiн кеңейту;
зейнеткерлiк жасқа тақалған жұмыссыздар үшiн қоғамдық жұмыстар түрлерiн ұйымдастыру.
5.2.1.5. Кәсiби даярлауды және қайта даярлауды жақсарту
Жұмыссыздарды кәсiби даярлау және қайта даярлаудың пәрмендi жүйесiн жасау үшiн төмендегi шаралар жасау қажет:
облыстық, қалалық, аудандық еңбек рыноктарындағы жұмыс күшiне қажеттiлiк мониторингiсiн жүйелi жүзеге асыру;
жергiлiктi еңбек рыногының қажеттiлiгiн ескере отырып жұмыссыздарды кәсiби даярлау және қайта даярлау жүйесiн жетiлдiру;
жергiлiктi деңгейде қажеттiлiктi анықтап, жұмыссыздарды дайындау және қайта даярлауды жүргiзетiн және әзiрлейтiн ынтымақтастықты (кәсiпорындар, кәсiподақтар, үкiметтiк емес ұйымдар, жергiлiктi билiк органдары, оқу орындары) көтермелеу;
еңбек рыногындағы сұраныс құрылымының өзгеру үрдiсiн орта және ұзақ мерзiмдi болжау әдiстемесiн әзiрлеу;
жұмыс жасап тұрған бiлiктiлiк деңгейiн көтеру курстарының сапасын және материалдық-техникалық базасының жабдықталуын көтеру;
ауыл қызметкерлерiнiң бiлiктiлiк арттыру және олардың жаңа мамандық алуларына жағдай жасау;
қашықтан оқуға бейiмделген қазiргi заманғы модульдiк даярлау жүйесiн енгiзу;
жұмыссыз азаматтарды кәсiби даярлау және қайта даярлау жүйесiне отандық және шетелдiк инвестицияларды тарту;
жұмыс берушiнiң қаржысы есебiнен жұмыспен қамтылған азаматтардың бiлiктiлiгiн көтеру;
"Теңiзшевройл" ЖШС-нiң шикi газды айдау және Екiншi буын зауыты құрылысы жобаларын жүзеге асыру мақсатында жоғары бiлiктi мамандарды даярлау үшiн ПФД компаниясының оқу орталығы ашылуына байланысты облыстық мұнайгаз кешенi кәсiпорындарына 5000-ге жуық адамды кәсiби дайындауды ұйымдастыру;
Еңбек рыногында қалыптасқан қажеттiлiктерге байланысты "ПФД Интернэшнл" жауапкершiлiгi шектелген компаниясының Атырау филиалымен және "SAID" фирмасымен бiрiгiп құрылыс саласына қажет жұмысшы мамандықтарына Атырау облысының жұмыспен қамтылмаған тұрғындарын оқыту жоспарлануда.
5.2.1.6. Шағын қаржыландыру көлемiн
кеңейту жөнiндегi шаралар
Облыста шағын несие берудiң белсендi жүйесiн құру үшiн:
облыста шағын несие ұйымдарының қызметiне (банкiлiк операциялардың жекелеген түрлерiн жүргiзуге құқысы бар банкiлiк емес құрылымдар) қолайлы жағдай жасау;
шағын несие ресурстарын беру рыногында сұраныс пен ұсыныс балансына талдау жасау;
шағын несиелеудiң негiзгi мақсатты топтарын анықтау;
шағын қаржыландыру бойынша мамандарын дайындауды ұйымдастыру;
гранттар мен несиелердi аз қамтылған азаматтар тобына, әсiресе жалғызiлiктi және көп балалы аналарға басымдылықпен берудi қамтамасыз ету;
гранттар мен шағын несиелердi бергенде оқыту бағдарламаларын енгiзудi жүзеге асыру. Шағын несие алуға үмiткерлер кәсiпкерлiк қызмет дағдысына үйретiлген және әдейi сараптаудан өткен, аз қамтылған азаматтар iшiнен болуға тиiс;
өз бизнесiн ұйымдастыратын ауыл әйелдерiне (оқыту, шағын қаржыландыру), әйелдер басшылық жасайтын шағын кәсiпорындарға қолдау көрсету шараларын қабылдау;
тек қана нақты бизнес-жобалары немесе бизнес-идеялары барларға ғана шағын несиенi (мүмкiндiгiнше жеңiл нысандағы) берудi қамтамасыз ету;
шағын несиелеудiң айқын, бақылау жасауға жеңiл есеп беру схемасын, қаржыны мақсатсыз пайдаланғаны үшiн жауапкершiлiк шараларын анықтау;
берiлген шағын несиенi табысты пайдалану тәжiрибесiн белсендi түрде насихаттау қажет.
5.2.2. Әлеуметтiк саланың дамуы
5.2.2.1. Демографиялық және көшi-қон факторларының
кедейлiктi бәсеңсiтуге әсер ету шаралары
Демографиялық факторлардың кедейлiктi бәсеңсiту ықпалын азайту мақсатында:
ананың бала туу қабылетiн нығайту;
облыс аумағында, әсiресе көп балалы отбасылары көп аудандарда, халықтың отбасын жоспарлау туралы ақпараттар алуына мүмкiншiлiктi жақсарту;
қыз балалардың аналық жүйелерi ауруының анықтау және емдеу шараларын iске асыру;
ауыл халқының жұмыспен қамтылуына ықпал ету мақсатында арнайы шараларды жетiлдiру және жүзеге асыру арқылы көшiп кетушiлерi көп жерлерде халықтың өнiмдi жұмыспен қамтылуын, ауылдың әлеуметтiк инфрақұрылымдарын нығайтуды қамтамасыз ету;
еңбек көшi-қонын дамыту;
оралмандардың көшiп келген жерлерiне жайласуына, жұмысқа орналасуларына, келген ортаға және жергiлiктi әлеуметтiк ортаға бейiмделулерiне жәрдемдесу;
көшiп келу квотасы бойынша облыс аумағына келген оралмандарды қабылдау, орналастыру, жайластыру және тұрғын үймен қамтамасыз ету жөнiндегi мiндеттемелердi толық орындау;
адамдарды тиiмсiз өндiрiс зоналарынан көшiрiп, еңбек етуге және өмiр сүруге қолайлы аймақтарға көшiруге ықпал ететiн шаралар әзiрлеу қажет.
5.2.2.2. Халықтың денсаулық сақтау қызметiне қол
жеткiзудi жақсарту жөнiндегi шаралар
Халықтың денсаулық сақтау қызметтерiн жақсарту үшiн:
халықты заңнама кепiлдiк беретiн тегiн медициналық көмек көлемiнiң орындалуын қамтамасыз ету;
облыста, әсiресе ауылдық жерде, алғашқы дәрiгерлiк-санитарлық көмек түрлерiн, сонымен қатар медициналық көмектiң жаңа түрлерiн (күндiзгi стационарлар, үйдегi стационарлар, ауылдық жердегi жылжымалы медициналық нысандар) алдымен халықтың әлеуметтiк осал жiктерiне көрсетудi дамыту;
шалғайдағы ауылдар тұрғындарының дәрi-дәрмекке қол жетiмдiлiгiн жақсарту;
туберкулезбен, қаны аздықпен және басқа да әлеуметтiк мәнi бар аурулармен күресу тиiмдiлiгi деңгейiн көтеру;
бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалану арқылы салауатты өмiр салтын насихаттауды күшейту;
ВИЧ/СПИД-тiң алдын алу, әсiресе жастар арасында түсiндiру жұмыстарын жүргiзу;
ана сүтiмен емiзу туралы кеңейтiлген бағдарламаларды жүзеге асыру арқылы сәбилер мен балалар өлiмiнiң, сонымен қатар респираторлық вирустық және жұқпалы iшек ауруларының, иод пен темiрдiң балалар тағамы құрамында жетiспеушiлiктiң алдын алу және тағы басқа шараларды жүзеге асыру;
аналар өлiмiн төмендету шараларын жасақтау;
денсаулық сақтаудың мемлекеттiк емес секторын, әсiресе ауылдық жерлерде одан әрi дамыту шараларын жасау;
халыққа көрсетiлiп жатқан дәрiгерлiк көмек деңгейiн 2001-2005 жылдары аралығында одан әрi көтеру және жетiлдiру шараларын жүзеге асыру мақсатында облыс әкiмi "Диабет", "Жасөспiрiм", "Билл", "Жарақаттанушылықты төмендетудiң алдын алу профилактикасы" және "Аналар мен балалардың денсаулығын қорғау" кешендi бағдарламаларын әзiрлеп, бекiтедi.
5.2.2.3. Халықтың бiлiм алу мүмкiндiгiн жақсарту
Халықтың бiлiм алу мүмкiндiгiн жақсарту үшiн:
жалпы бiлiм беру мектептерi желiсiн, алдымен ауылдық жерлерде дамыту;
орта кәсiптiк, бастауыш оқу орындары, мектепке дейiнгi және мектептен тыс бiлiм беру мекемелерi желiсiн дамыту;
жатақханаларға селолық жерлердiң шалғай аудандарынан келген бастауыш және орта кәсiби оқу орындарының оқушыларын орналастыру мәселелерiн шешу; жан-жақты оқыту қаржысы есебiнен аз қамтылған отбасылар балаларына жалпы бiлiм беру және бастауыш кәсiби мектептерде ыссы түстiк ас беру көлемiн кеңейту;
мектептерде өзiн-өзi бағалау деңгейiн көтеру, оқуға ынтасы және және девианттық тәртiп болдырмау туралы арнайы бағдарламалар енгiзу;
аз қамтылған отбасыларының балаларына киiм, оқу құралдарын алуға көмектесу, ыстық тамақ ұйымдастыру;
балаларды үздiксiз мектепке жеткiзудi қамтамасыз ету;
жергiлiктi бюджет есебiнен аз қамтылған отбасылар балаларының жазғы демалысын ұйымдастыру;
мектепке бармай жүрген мектеп жасындағы балаларды анықтау және оларды мектепке қайтару iсiне қоғамның жұмылдырылуын қамтамасыз ету;
сабаққа қатыспай жүрген мектеп жасындағы балалардың нақты есебiн жүргiзу тетiгiн дайындау керек.
5.2.2.4. Халықтың осал қамтылған жiктерiне мемлекеттiк
әлеуметтiк көмектер жүйесiн жетiлдiру
Халықты әлеуметтiк қорғаудың қазiргi заманғы жүйесiнiң жұмысын талдау негiзiнде төмендегiдей шараларды жүзеге асыру қажет:
табыс деңгейiн, отбасының әлеуметтiк-демографиялық көрсеткiштерiн, мүлiктерiн және басқа да атаулы көмек беру өлшемдерiн дәлiрек талдау негiзiнде қажеттiлiктi бағалау әдiстерiн жетiлдiру;
ең аз еңбек ақы мөлшерiн кезек-кезеңмен аз күнкөрiс деңгейiне жеткiзу;
халықты әлеуметтiк қорғау мәселелерiмен айналысатын мемлекеттiк органдар жұмысын үйлестiру және функцияларды бөлудi күшейту есебiнен әлеуметтiк көмек бағдарламаларын әкiмшiлiк басқарудың тиiмдiлiгiн арттыру;
сәйкестендiрудiң бiрыңғай жүйесiн жасау және әлеуметтiк төлемдер алушылардың тiркемелерiн тәжiрибеге енгiзу;
бөлiнген ресурстар үлесiнiң көмек алушылардың өмiр сүру деңгейiне әсер етуiн және мақсатты топқа жететiндiгiн анықтау арқылы әлеуметтiк бағдарламалардың тиiмдiлiгiн бағалау әдiсiн жетiлдiру;
халықтың әлеуметтiк көмек алу мүмкiндiгi туралы айқын және толық ақпарат алу мүмкiндiгiн кеңейту есебiнен әлеуметтiк көмек көрсету туралы қабылданған шешiмнiң жариялылығын қамтамасыз ету;
зорлық әрекеттерге ұшыраған әйелдер мен балаларға арналған дағдарыс орталықтарын құру.
5.2.3. Инфрақұрылымдар қызметтерiмен халықты
қамтамасыз етудi жақсарту
5.2.3.1. Халықты коммуналдық қызметтермен және тұрғын
үймен қамтамасыз етудi жақсарту жөнiндегi шаралар:
тұрғын үйдi және әлеуметтiк сала объектiлерiнiң жобасын жасау және жүзеге асыру кезiнде қимылдау мүмкiндiктерi шектеулi азаматтар үшiн алдын-ала жағдайларын қарастыру;
ауылдық жерлерде тұрақты электр энергиясын берудi, сонымен қатар электр пайдаланудың есебiн жүргiзудi қамтамасыз ету жүйесiн енгiзу;
табиғи монополия субъектiлерiнiң көрсетiп отырған қызметi үшiн белгiлеп отырған бағалары мен тарифтерiнiң жариялылығын және негiздiлiгiн анықтау мақсатында олардың қызметiне мониторинг жасау жүйесiн жетiлдiру.
5.2.3.2. Халықты сумен, соның iшiнде таза ауыз сумен
қамтамасыз етiлуін жақсарту жөнiндегi шаралар:
аса мұқтаж елдi мекендердi ауыз сумен қамтамасыз ету және ауыз сумен, коммуналдық-тұрмыстық, шаруашылық сумен жабдықтау бойынша бiрiншi кезектi шараларды дайындау;
сауықтыру және ауыз сумен жабдықтау объектiлерiн салу, су шаруашылығы жобаларын басым қаржыландыруды қамтамасыз ету;
табиғи су қоймаларынан және су көздерiнен қашықта орналасқан ауылдық елдi мекендер мен аймақтарды сапалы сумен қамтамасыз ету үшiн магистралдық су құбырлары тобын және сумен қамтамасыз ету объектiлерiн қайта жаңартуды жалғастыру;
ауыз су сапасына бақылауды күшейту.
5.2.3.3. Халықты жолдармен, көлiкпен, байланыс қызметiмен
қамтамасыз етудi жақсарту жөнiндегi шаралар
Орталық жалпы қатынас жолдарымен байланыстыратын ауылдық жерлердегi автомобиль жолдарын қалпына келтiру шараларын қолдану;
магистралдық және транзиттiк автомобиль жолдарының жанында сервистiк қызмет көрсетуге қолайлы жағдай жасап, шағын бизнес пен халықтың өзiн-өзi жұмыспен қамтуын дамыту;
аймақтық инвестициялық бағдарламаларды елдi мекендердегi тiршiлiктi қамту объектiлерiне, жергiлiктi маңызды жолдарды қалпына келтiруге, инфрақұрылымдарды дамытудың әлеуметтiк маңызды жобаларын жүзеге асыруға бағыттап отыру;
телекоммуникациялар қызметтерiнiң ең аз тобын анықтау және оларды тұрғындарының саны 200 және одан артық ауылдарға берудi қамтамасыз ету;
шығынын өтей алмайтын телекоммуникация қызметiн қаржыландыру, ауылдық жерлерге телекоммуникация қызметтерiн көрсетуге ынталы байланыс операторларын ынталандыру тетiктерiн дайындау;
бюджет қаржысы есебiнен халықтың әлеуметтiк осал жiктерiне атаулы көмек көрсету арқылы, жергiлiктi телефондық байланыс қызметi бағасын пайдалану уақытына қарай есептеу жүйесiн енгiзгенде халықтың әлеуметтiк осал жiктерiн атаулы қорғау шараларының жүйесiн жасақтау;
пошталық байланыс қызметiнiң ең аз жиынтығын анықтау және олардың шалғай орналасқан ауылдар және шағын елдi мекендердiң тұрғындарына сапалы түрде берiлуiн қамтамасыз ету;
ауылдық жерлердегi емдеу-алдын алу мекемелерге (фельдшерлiк-акушерлiк пункттер, отбасылық дәрiгерлiк амбулаториялар, селолық учаскелiк ауруханалар) телефондар жүргiзу.
5.2.4. Аймақтық деңгейде кедейлiктi төмендету және жағымсыз
экологиялық факторлардың кедейлiкке әсерi
5.2.4.1. Аймақтық деңгейде кедейлiктi төмендету шаралары
Артта қалған аймақтар экономикасын дамыту арқылы аймақтар бойынша халықтың ақшалай табыстарын көбейту;
облыс дамуының басымдылық бағыттарын анықтау және бар әлеуеттi мейлiнше тиiмдi пайдалану;
облыс аумағының қай жерiнде тұрғанына қарамастан, заңнамада қарастырылған әлеуметтiк көмек түрлерiн халықтың тең пайдалануын қамтамасыз ету;
облыста экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң арнайы шараларын жасақтау.
5.2.4.2. Ауылдарда, соның iшiнде тоқырауы экономикалы
ауылдарда, кедейлiк деңгейiн төмендету
Кедейлiк деңгейiн төмендету iсiндегi басты бағыт тұтастай алғанда аграрлық саясатты жетiлдiру және табысты қалыптастыру саясаты болуы тиiс. Еңбек ақы ролiн көтеру және енжарлық пен масылдық көзқарасты жеңу әр адамның өз күш-қуатын сарқа пайдалануға мүмкiндiк бередi.
Ол үшiн:
несие саясаты арқылы ауыл шаруашылығы өнiмдерiн өндiрушiлердi қолдауды қамтамасыз ету;
ауыл шаруашылығы техникасының лизингiн дамыту;
ауыл шаруашылығы өнiмдерiн сатып алу пункттерi желiлерiн дамытуға ықпал ету;
ауыл шаруашылығы өндiрiсi мамандарын даярлайтын кәсiби мектептер (лицейлер) желiсiн дамыту;
ауылдық жерлерде несиелiк серiктестiктер құру;
өзiн-өзi жұмыспен қамту салаларының бiрi ретiнде азаматтардың жеке шаруашылықтарын дамытуға жағдай жасау;
жергiлiктi шикiзаттар мен табиғат материалдарын пайдалана отырып, дәстүрлi қолөнер мен кәсiптердi дамытуға жағдай жасау;
ауылдың әлеуметтiк саласы мен инфрақұрылымдарын дамыту шараларын дайындау;
экологиялық қолайсыз аудандардағы шалғай ауылдардың халқына дәрiгерлiк қызмет көрсетудiң арнайы шараларын дайындау.
5.2.4.3. Халықтың кедейлiгiне экологиялық факторлардың
қолайсыз әсер етудi төмендету жөнiндегi шаралар
Халықтың кедейлiгiне экологиялық факторлардың қолайсыз әсер етуiн төмендету мақсатында:
жерге қоныстандыру және су пайдалану мәселелерi бойынша жасалатын бағдарламаларда экология және кедейлiк проблемаларын есепке алып отыру;
су шаруашылығы объектiлерiн қайта құруға және пайдалануға бөлiнген қаражаттың мақсатты пайдаланылуына бақылауды күшейту;
халықтың экологиялық жағдай және денсаулығына қауiп-қатердiң барлығы туралы дұрыс және толық мәлiмет алуларына кеңiрек мүмкiндiктi қамтамасыз ету;
халық арасында табиғат ресурстарына, оның iшiнде жануарлар және өсiмдiк әлемiне ұқыптылықпен қарау қажеттiгiн насихаттау жұмыстарын жүргiзу;
заңды және жеке тұлғалардың, табиғат пайдаланушылардың экологиялық талаптарды орындауына бақылауды күшейту, ағаштар отырғызу бойынша, қоғамдық жұмыстар ұйымдастыру қажет.
5.2.5. Халықтың кедейлiк деңгейiн төмендетуде қоғамдық
институттар қызметiн жақсарту шаралары
5.2.5.1. Кедейлiк деңгейiн төмендетуде мемлекеттiк
органдар қызметiн жетiлдiру жөнiндегi шаралар
Тиiмдi нормалар мен нормативтер негiзiнде халықты әлеуметтiк сала қызметтерiмен (бiлiм беру, денсаулық сақтау, мәдениет және спорт) қамтамасыз ету шараларын қабылдау:
тұтынушылар үшiн тарифтердiң алдымен жариялылығын және әдiлеттiлiгiн, негiзделгендiгiн ескеретiн табиғи монополиялар субъектiлерiнiң шығындары құрамын қалыптастыру жүйесiн жетiлдiру;
кәсiпкерлiкке ынталандыру үшiн рұқсат ету жүйесiн әр қарай ықпалдастыру есеп беру процесiн және жүйесiн оңайлату мақсатында пәрмендi шаралар дайындау;
алғашқы медициналық көмек көрсету, базалық бiлiм беру қызметтерiне, атаулы көмек беруге бағытталған қаржыларды мақсатты пайдалануға бақылауды күшейту, нақты iс-қимылдар мен бағалау өлшемдерiн пайдалану арқылы мониторинг жүйесiн енгiзу;
ауылдық жерлерде мектеп жасына дейiнгi балалар мекемелерi мен фельдшерлiк пункттердi ашуға ықпал ету;
тиiстi мектебi жоқ елдi мекендерден мектепке балаларды көлiкпен тасымалдауды ұйымдастыру;
жалпы бiлiм беретiн мектептерде мен кәсiби мектептерде (лицейлердiң) оқитын аз қамтылған отбасыларының балаларына арнап күнiне бiр рет тегiн ыстық тамақпен қамтамасыз етудi ұйымдастыру;
қараусыз қалған балаларды уақытша ұстау үшiн паналау үйлерiнiң желiсiн кеңiту;
ауылдық жерлерде сатып алу-дайындау пункттерiн ұйымдастыруға ықпал ету;
елдi мекендердiң өндiрiстiк және әлеуметтiк инфрақұрылымдарын дамытуға бағытталған аймақтық инвестициялық бағдарламаларын дайындау;
жеке секторға кедейлiктi төмендету жөнiндегi шараларды жасауға және iске асыруға жағдай жасау және бұл мәселелер бойынша жұртшылықты үнемi хабардар етiп отыруды жүзеге асыру;
мемлекеттiк органдар мен мүдделi қоғамдық бiрлестiктер арасында кедейлiк деңгейiн төмендету мәселелерi бойынша сұхбат өткiзудi тәжiрибеге енгiзу;
кәсiби мектептер (лицейлер) колледждер жүйесiн кеңейту, ауыл тұрғындарының бастауыш және орта кәсiби бiлiм алу мүмкiндiгiн кеңейтудiң пәрмендi шараларын қабылдау;
бұқаралық ақпарат құралдарын, оның iшiнде жеке меншiк ақпарат құралдарын да кедейлiктi төмендетудегi оң тәжiрибелердi насихаттауға тарту.
5.2.5.2. Үкiметтiк емес ұйымдардың және кәсiподақтар қызметтерiн
кедейлiк деңгейiн төмендетудi жетiлдiру жөнiндегi шаралар
Мұқтаждардың нақты саны негiзiнде кедейлердi қолдауға бюджеттiк қажеттiлiктердi қалыптастыруда мемлекеттiк емес ұйымдардың қатысуын қамтамасыз ету;
Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмекке қаржыны iске асыру кезеңiнде мемлекеттiк емес ұйымдардың көмегiмен мониторинг жүйесiн ұйымдастыру;
Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 17 шiлдедегi "Мемлекеттiк атаулы әлеуметтiк көмек туралы" Заңына сәйкес аймақтық әкiмдер құрған учаскелiк комиссиялар құрамына мiндеттi түрде мемлекеттiк емес ұйымдар өкiлдерiн енгiзу;
Жұмыспен қамту мәселелерi бойынша бағдарламаларды жасақтауға арналған жұмысшы топтар құрамына қоғамдық бiрлестiктер өкiлдерiн тарту;
Еңбек құқықтары, нарықтық экономика жағдайында кәсiподақтардың рөлi мен орны туралы пiкiр алмасуларды ұйымдастыру. Бұл мақсатта ақпараттық қызметтерге мемлекеттiк әлеуметтiк тапсырыстар негiзiнде теледидарды, радионы, мерзiмдi бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалану;
Жаңа нарықтық еңбек қатынастарын мектептерде оқытудың жаңа оқу бағдарламаларын жасау, немесе қолданыстағы оқу бағдарламаларына өзгерiстер енгiзу;
"Әлеуметтiк әрiптестiк туралы" Қазақстан Республикасы Заңының орындалуына бақылауды күшейту, кедейлiктi жеңудiң бiр тетiгi ретiнде үш жақты әлеуметтiк әрiптестiк комиссиясын пайдалану;
Шағын несиелеу саласында жұмыс жасайтын үкiметтiк емес ұйымдардың шағын несие беру жөнiндегi оң тәжiрибесiн тарату;
Облыстық салалық кәсiподақ бiрлестiктерi 2003-2005 жылдары ұжымдық шарттарға кедейлiктi төмендету және табысы төмен тұлғаларға әлеуметтiк жеңiлдiктердiң сақталуы (жолдамалар беру, зейнетақыға, еңбекке уақытша жарамсыздығына қосымшалар төлеу, тағы басқалар) енгiзу туралы әдiстемелiк нұсқаулықтар дайындайтын болады.
Қалыптасқан жағдайды талдап (салалар бойынша еңбек ақыларын саралап жiктеу), бұл мәлiметтердi Қазақстан Республикасының Кәсiподақтар Федерациясына ұсыну және 2003-2005 жылдарда еңбек ақыны реформалау тұжырымдамаларын жасақтау жөнiндегi кәсiподақтың жұмысшы тобына қатысу арқылы алда тұрған мiндеттердi жүзеге асыру.
5.2.5.3. Кедейлiк деңгейiн төмендетудегi жеке секторлар
қызметтерiн жетiлдiру жөнiндегi шаралар
Кедейлiк деңгейiн төмендету iсiндегi жеке секторлар қызметiн жақсартуда облыста төмендегiлердi жүзеге асыру қажет:
Инвесторлар iс-әрекет жасайтын аймақтарда әлеуметтiк жауапкершiлiктi айқын бөлiсу үшiн мақсатында жергiлiктi билiк органдары мен iрi инвесторлар арасында шарт жасағанда қоғамдық тыңдаулар өткiзу;
Жұмыс берушiлердi жұмыс орындарын ашуға, оның iшiнде әлеуметтiк осал санаттарға арнап жұмыс орындарын ашуға да ынталандыру мүмкiндiгiне талдау жүргiзу;
Әлеуметтiк қорғауды қажет ететiн жұмыссыздарды жұмысқа қабылдауға және оқытуға кәсiпорындарды ынталандыру шараларын қабылдау;
Кәсiби даярлау және қайта даярлау курстарын ұйымдастырғанда мамандар қажеттiлiгiн анықтауға жұмыс берушiлердi тарту;
Халықтың аз қамтылған бөлiгi үшiн тиiмдi қаржыландыру жобаларына несие (шағын несие) беру iсiне iрi компаниялардың әлеуеттерiн пайдалану;
Қайырымдылық шаралары түрiнде халықтың аз қамтылған бөлiгiне әлеуметтiк көмек жүйесiн дамыту.
5.2.5.4. Халықтың кедей топтарын шешiм қабылдау
процесiне тарту жөнiндегi шаралар
Жергiлiктi маңызы бар проблемаларды шешуде халықтың кедей бөлiктерiмен кеңес өткiзудi қолдану;
Аумақ дамуының басым бағыттарын анықтауда жергiлiктi деңгейдегi кедей отбасыларының пiкiрлерiн есепке алу тетiгiн дайындау;
Кедей халыққа көрсетiлетiн көмектiң тиiмдiлiгiн бағалау және мониторинг жүргiзу iсiне олардың өздерiн тарту.
5.3. Бағдарламаны жүзеге асыру тетiктерi
Облыстық бағдарламаны орындау үшiн шаралардың кезеңмен орындалуын мақсаттарда қарастыратын iс шаралар жоспары тiркеледi. Шаралардың кешендiлiгi облыстық және жергiлiктi атқарушы органдардың, жұмыс берушiлер бiрлестiктерiнiң және кәсiподақтардың, мемлекеттiк емес ұйымдардың қызметтерiн барынша үйлестiруге және шоғырландыруға мүмкiндiк бередi.
Облыстық бағдарламаның орындалу тетiгiнiң тиiмдiлiгiн әлеуметтiк-экономикалық қызметтердiң барлық бағыттары бойынша мақсатты және келiсiлген iс қимылдармен қамтамасыз ету көзделген.
Облыстық бағдарламаның нақты орындалу тетiктерi мен шаралары облыс экономикасының сәйкес салаларының дамуын көздейтiн басқа да салалық бағдарламаларда көрiнiс табады. Сонымен қатар, қалада және барлық аудандарда кедейлiктi төмендету жөнiндегi аймақтық бағдарламалар дайындалады.
Осы бағдарламаны жүзеге асу барысы жарты жыл сайын облыстық әкiмияттың отырысында және тоқсан сайын кедейлiк және жұмыссыздық мәселелерi бойынша Үйлестiру Кеңесiнде қаралады.
Облыс әкiмiнiң департаменттерi мен басқармалары облыстық еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау басқармасына жинақ ақпарат дайындау үшiн бағдарламаның орындалу барысы туралы ақпарат ұсынып отырады. Бұдан кейiн облыстық еңбек, жұмыспен қамту және халықты әлеуметтiк қорғау басқармасы облыстық әкiмшiлiктi және Қазақстан Республикасы еңбек және халықты әлеуметтiк қорғау Министрлiгiн хабардар етiп отырады.
6. Қажеттi ресурстар және оларды қаржыландыру көздерi
Атырау облысында кедейлiк деңгейiн төмендетудiң 2003-2005 жылдарға арналған бағдарламасы республикалық, жергiлiктi бюджет және басқа да қаржы көздерi арқылы қаржыландырылады.
7. Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтиже
Тұтастай алғанда Бағдарламаның ойдағыдай iске асуы облыс халқы тұрмысының өсуiне және оның алға қарай өркендей беруiне алғышарт болады.
Бағдарламада қаралған шаралар төмендегi мақсаттарға жетуге мүмкiндiк бередi:
2005 жылы кедейлiк деңгейiн 2002 жылғы деңгейдiң үштен бiрiне қысқарту;
Жұмыссыздық деңгейiн 2002 жылғы 6,0 пайыздан 2005 жылдың аяғына 4,0 пайызға дейiн төмендету;
Туберкулезден өлу деңгейiн 2003 жылғы әрбiр 100 мың адамға шаққанда 28,5 адамнан 2005 жылы 27,5 адамға дейiн төмендету;
Сәбилер өлiмi деңгейiн 2003 жылғы 1000 тiрi туған сәбидiң 19,5-нен 2005 жылы 19,0-ға дейiн төмендету;
Аналар өлiмi деңгейiн 2003 жылғы 100 мың тiрi туылған жас сәбиге шаққанда 69,2-ден 2005 жылы 61,0-ге дейiн төмендету.
8. Атырау облысында кедейлiктi төмендету жөнiндегi 2003-2005 жылдарға арналған
бағдарламаны iске асыру iс-шараларының жоспары
--------------------------------------------------------------------------
N Iс-шаралар Аяқталу Орындауға Iске асыру Болжамды Қаржылан-
п/п нысаны жауаптылар (орындалу) шығын дыру
мерзiмi (млн.теңге көздерi
--------------------------------------------------------------------------
1 2 3 4 5 6 7
--------------------------------------------------------------------------
1-басымдық. Облыстағы кедейлiк жағдайын объективтi бағалауды
қамтамасыз ету.
1.1. Кедейлiктi сипаттайтын көрсеткiштердi жетiлдiру
1.1.1. Халықтың өмiр 2003- Облыстық Тоқсан Республика-
сүру деңгейiнiң жедел 2005 статистика сайын лық
индикаторларына ж.ж. басқармасы бюджет
статистикалық жедел- (келiсiмi
бақылау жүргiзу: ақпарат бойынша)
- бiр қызметкердiң орташа
айлық табысына, теңге;
- зерттелетiн үй шаруашылығы
тұрғындарының ақшалай атаулы
кiрiстерi мен шығыстарына;
-халықтың жұмыспен қамтылуын
зерттеу материалдары бойынша
жұмыссыздар санына.
1.2. Мақсатты топтарда кедейлiктi қысқарту жөнiндегi шаралар
1.2.1. Жұмыс жасап Облыс Қала және 2003- Қаралған Жергiлiкті
тұрған белгілі тұрағы әкіміне аудандар 2004 қаржы бюджет
жоқ тұлғаларға арналған ақпарат әкiмдерi, жылдары шегiнде
әлеуметтiк бейiмдеу беру облыстық еңбек,
орталығының жұмысын жұмыспен қамту
жетiлдiру. және халықты
әлеуметтiк қорғау
басқармасы
1.2.2. Жастардың еңбекке Облыс Қала және Тұрақты Қаралған Жергiлiкті
орналасуларына көмектесу, әкiмiне аудандар қаржы бюджет
оқымайтын және жұмыссыз ақпарат әкiмдерi, шегiнде
жастар үшiн кәсiби беру облыстық еңбек,
даярлау және қайта жұмыспен қамту
даярлау курстарын және халықты
ұйымдастыру әлеуметтiк қорғау
басқармасы, облыстық
бiлiм беру басқармасы.
1.2.3. 2002-2005 жылдарға Облыс Қала және 2002- Қаралған Жергiлiкті
арналған мүгедектердi әкiмiне аудандар 2005 қаржы бюджет
сауықтыру аймақтық ақпарат әкiмдерi, жылдары шегiнде
бағдарламасын жүзеге беру әлеуметтiк
асыру. қорғау, бiлiм
беру, мәдениет,
спорт және туризм
облыстық басқармалары
2-басымдық. Экономикалық өсудi алға қарай қамтамасыз ету, жұмыспен
қамтылудың өсуiне жағдай жасау арқылы жұмыссыздықты төмендету.
2.1. Экономикалық өсудi қамтамасыз ету және кедейлiктi төмендету
2.1.1. 2003-2005 Бағдарлама Экономика және 2003-
жылдарға арналған облыстық кәсiпкерлiктi 2005
Атырау облысы мәслихат қолдау бас жылдары
дамуының Кешендi шешiмiмен басқармасы,
бағдарламасын бекiтiлген. қала және
iске асыру. аудандар
әкiмдерi
2.1.2. 2003-2005 Бағдарлама Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiкті
жылдарға арналған облыстық ауыл 2005 қаржы бюджет
Атырау облысының мәслихат шаруашылығы жылдары шегiнде
ауыл шаруашылық шешiмiмен басқармасы,
азық-түлiк бекiтiлген қала және
бағдарламасын аудандар
жүзеге асыру. әкiмдерi
2.1.3. 2003-2005 Бағдарлама Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiкті
жылдарға арналған облыстық ауыл 2005 қаржы бюджет
Атырау облысы мәслихат шаруашылығы жылдары негiзінде демеу-
ауылдарының шешiмiмен басқармасы, шiлiк
әлеуметтiк- бекiтiлген қала және қаржылары
экономикалық дамуы аудандар
бағдарламасын iске әкiмдерi
асыру.
2.2. Жұмыспен қамтуды жоғарылату және жұмыссыздықты төмендету
2.2.1. Қазақстан Ақпарат Жұмыспен қамту Тұрақты
Республикасының "Халықтың мәселелерi
жұмыспен қамтылуы туралы" бойынша
Заңын қатаң сақтау және уәкiлеттi
қамтамасыз ету. органдар
2.2.2. Жұмыссыздарды Ереже және Жұмыспен қамту 2003 ж.
тiркеу және есепке алу комиссияның мәселелерi 1 тоқсан,
жүйесiн жетiлдiру. жұмыс бойынша тұрақты
Тiркелген жұмыссыздармен тәртiбiн уәкiлеттi
мониторинг өткiзу. әзiрлеу. органдар
Ереже және комиссияның жұмыс тәртiбiн әзiрлеу.
2.2.3. Ақпараттық базалармен, АИСТ Жұмыспен қамту 2003 Қаралған Респуб-
АИСТ бағдарламасын енгiзу, және мәселелерi жыл қаржы ликалық
электрондық поштамен электрондық бойынша шегінде бюджет
қамтамасыз етудi аяқтау, пошта уәкiлеттi
барлық қалалық, аудандық бағдарламасын органдар
бөлiмдерде мәліметтер енгiзу
жинау қызметтерiн жандандыру.
2.2.4. Бос жұмыс орындары Жәрмеңке Жұмыспен қамту 2003- Қаралған Жергі-
жәрмеңкесiн жүйелi өткiзудi өткiзу мәселелерi 2005 қаржы лікті
қолдану. бойынша ж.ж. шегінде бюджет
уәкiлеттi
органдар
2.2.5. Облыс әкiмiнiң барлық Есеп Жұмыспен қамту 2003-
облыстық басқармалармен, беру мәселелерi 2005
департаменттермен бар жұмыс бойынша ж.ж.
орындарын сақтау және жаңа уәкiлеттi
жұмыс орындарын ашуды бақылауға органдар
алу жұмыстарын ретке келтiру.
2.2.6. Жаңа жұмыс орындарын, Ақпарат Қала, 2003-
әсiресе халықтың осал қорғалған аудандар 2005
санаттары үшiн құрған жұмыс әкiмдерi ж.ж.
орындары үшiн жұмыс берушiлердi
көтермелеу.
2.2.7. Жұмысқа орналасуға Еңбекке Жұмыспен қамту 2003-
көмектесу, жұмыссыз халықты орналастыру мәселелерi 2005
еңбекке орналастыру жөнiнде бойынша ж.ж.
жеке агенттiктермен жұмыстар уәкiлеттi
жүргiзу. органдар
2.2.8. Шет елдiк Жұмыссыздарды Облыстық еңбек, 2003-
жұмысшы күшiн әкелудi еңбекке жұмыспен қамту 2005
реттеу арқылы iшкi орналастыру және халықты ж.ж.
рыногты қорғау. әлеуметтiк қорғау
басқармасы
2.2.9. Жаңа жұмыс орындарын ашу: Жаңа Облыс әкiмiнiң 2003-
2003 ж.-5500 жаңа жұмыс орны жұмыс басқармалары мен 2005
2004 ж.-6300 жаңа жұмыс орны орындарын департаменттерi, ж.ж.
2005 ж.-7200 жаңа жұмыс орны ашу қала, аудан әкiмдерi.
2.2.10 Жұмысқа орналасуға Еңбекке қалалық, аудандық 2003-
көмектесу: орналастыру еңбек, жұмыспен 2005
2003 ж.-4200 адам қамту және халықты ж.ж.
2004 ж.-4500 адам әлеуметтiк қорғау
2005 ж.-4800 адам бөлiмдерi
2.3. Еңбекке тартуға жағдай жасау есебiнен
мүгедектер мүмкiндiктерiн кеңейту
2.3.1. Жұмыс берушiлер 3 топтағы Қала, аудандар 2003-
есебiнен бекiтiлген мүгедектердi әкiмдерi, еңбек, 2005
үлеске сәйкес 3 еңбекке жұмыспен қамту және ж.ж.
топтағы мүгедектердi орналастыру халықты әлеуметтiк Кәсiпорындар
еңбекке орналастыру. қорғау облыстық мен ұйымдар
басқармасы, қалалық, қаржысы
аудандық бөлiмдерi есебiнен
2.3.2. Аз қамтылған Мұқтаждарға Облыстық еңбек, 2003-
азаматтар арасындағы аталған жұмыспен қамту 2005
мүгедектердi қозғалыс қозғалыс және халықты ж.ж.
құралдарымен құралдарын әлеуметтiк қорғау Демеушiлiк
(креслоколяска, беру басқармасы қаржылары
балдақтар және тростармен) есебiнен
қамтамасыз ету
2.4. Агроөнеркәсiп кешенiн дамыту
2.4.1. Облыс бойынша Облыс Облыстық Тұрақты,
негiзгi тамақ өнiмдерiнiң әкiмиятына ауыл 2003-
iшкi шығару көлемiн көбейту ақпарат шаруашылығы 2005
және жалпы облыс бойынша басқармасы, ж.ж.
стандарттық қажеттiлiк аудандар
нормаларына барынша әкiмдерi
жақындауын қамтамасыз ету.
2.4.2. Халықтың жұмыспен Облыс Облыстық ауыл Тұрақты,
қамтылмаған тобын егiншiлiк әкiмиятына шаруашылығы 2003-
және ауылшаруашылық (мал ақпарат басқармасы, 2005
төлдету, көктемгi далалық қала, ж.ж.
жұмыстар, егiн егу) аудандар
жұмыстарына тарту. әкiмдерi
2.4.3. Кәсiптiк-техникалық Тәжiрибе Облыстық 2003-
мектептерде өндiрiстiк- есебi ауыл 2005
практикалық сабақтарды шаруашылығы ж.ж.
өткiзуге, жұмысшы басқармасы,
мамандықтарының беделiн аудандар
көтеруге ықпал ету. әкiмдерi
2.4.4. Жұмыссыздарға жаңа Есеп Облыстық 2003-
жұмыс орындарын ашу беру ауыл 2005
мақсатында орта және iрi шаруашылығы ж.ж.
тауарлы шаруашылықтарды басқармасы,
ұлғайту жұмыстарын қала, аудандар
ұйымдастыру. әкiмдерi
2.4.5. Аудан Жаңа Облыстық ауыл 2003- Жыл Несиелiк
орталықтарында жұмыс шаруашылығы 2005 сайын қаржылар
және Атырау орындарын басқармасы, ж.ж. 6,0-
қаласы маңында ашу Атырау қаласының, 8,0
сүт өндiрудi Индер, Махамбет млн.
дамыту. аудандарының теңге
әкiмдерi
2.4.6. Аз қамтылған Облыс Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiктi
жанұя мүшелерiнiң әкiмиятына ауыл 2005 қаражат бюджет
iшiнен жұмыссыз және ақпарат шаруашылық ж.ж. шегiнде
мектеп бiтiрушiлердi беру басқармасы
ауыл шаруашылық
мамандықтарына оқыту және
оларды жұмысқа орналастыру
қажеттiлiгiн анықтау.
2.4.7. Облыстың ауыл Мәлiмет Облыстық 2003- - -
шаруашылық құрылымдарында базасын ауыл 2005
жұмысқа орналастыру дайындау шаруашылық ж.ж.
мақсатында ауыл шаруашылық басқармасы
мамандарының мәлiмет базасын
құру. /ИМС жүйесi бойынша/.
2.5. Шағын бизнестi дамыту
2.5.1. 2003-2005 Облыс Экономика және 2003- Қаралған Жергiлiктi
жылдарға арналған әкiмiне кәсiпкерлiктi 2005 қаржы бюджет
шағын кәсiпкерлiктi ақпарат қолдау бас ж.ж. шегiнде
дамыту және қолдау беру басқармасы,
жөнiндегi аймақтық қала, аудандар
бағдарламаны iске асыру. әкiмдерi
2.5.2. Жергiлiктi Облыс Экономика және 2003- Қаралған Жергiлiктi
бюджеттен шағын әкiмiне кәсiпкерлiктi 2005 қаржы бюджет
кәсiпкерлiк ақпарат қолдау бас ж.ж. шегiнде
субъектiлерiн беру басқармасы,
несиелеуге жеңiлдiк және облыстық
беру тәжiрибесiн қаржы
жалғастыру басқармасы
2.5.3. Шағын бизнес Облыс Экономика және 2003- - -
субъектiлерiне әкiмiне кәсiпкерлiктi 2005
пайдаланылмай тұрған ақпарат қолдау бас ж.ж.
өндiрiстiк жайларды беру басқармасы,
өндiрiстiк мақсатқа қала, аудандар
пайдалану талабымен әкiмдерi
жалға немесе кейiннен
меншiкке берiлетiн
сенiмгерлiк басқаруға беру
арқылы шағын кәсiпкерлiктi
дамытуды жандандыру.
2.5.4. Шағын кәсiпкерлiк Облыс Экономика және 2003- Қаралған Жер
саласына несиелiк әкiмiне кәсiпкерлiктi 2005 қаржы қойнауын
ресурстарды тарту және ақпарат қолдау бас ж.ж. шегiнде пайдалану-
несиелiк серiктестiк құру беру басқармасы, шылар
арқылы жаңа қаржыландыру қала, аудандар қаржысы
көздерiн iздеу жұмыстарын әкiмдерi
жалғастыру.
2.6. Қоғамдық жұмыстардың тиiмдiлiгiн көтеру
2.6.1. Аймақ Есеп Қала, 2003-
ерекшелiгiн ескере беру аудандар 2005
отырып, экономикалық әкiмдерi, ж.ж.
мақсатқа сәйкес жұмыспен қамту
қоғамдық жұмыстарды мәселелерi
ұйымдастыру жүйесiн бойынша
жетiлдiру. уәкiлеттi органдар
2.6 2. Қоғамдық Ақпарат Қала, 2003- Қаралған Жергiлiктi
жұмыстардың кейiн беру аудандар 2005 қаржы бюджет
тұрақты жұмысқа айналу әкiмдерi ж.ж. шегiнде
жөнiндегi шаралар қабылдау.
2.6.3. Халықтың мақсатты Ақпарат Қала, 2003-
топтарынан шыққан беру аудандар 2005
азаматтардың осал жiктерi әкiмдерi ж.ж.
үшiн қоғамдық жұмыстар
түрлерiн көбейту жөнiндегi
шаралар алу.
2.6.4. Әлеуметтiк көмек Есеп Қалалық, 2003- Қаралған Облыстық
алуға үмiткер жұмыссыздарды беру аудандық 2005 қаржы бюджет
көбiрек тарту арқылы еңбек, жұмыспен ж.ж. шегiнде
қоғамдық жұмыстарға жiберу қамту және
2003 жылы - 6500 адам халықты
2004 жылы - 7000 адам әлеуметтiк
2005 жылы- 7500 адам қорғау бөлiмдерi
2.7. Кәсiби даярлауды және қайта даярлауды жақсарту
2.7.1. Еңбек рыногында Мониторинг Облыстық 2003- Қаралған Облыстық
талап етiлетiн кәсiптер өткiзу бiлiм беру, 2005 қаржы бюджет
бойынша мәлiметтер еңбек, жұмыспен ж.ж. шегiнде
банкiсiн жасау үшiн қамту және халықты
мониторинг өткiзу әлеуметтiк қорғау
басқармалары
2.7.2. Еңбек рыногының Есеп Облыстық 2003- Қаралған Облыстық
сұранысына сәйкес беру бiлiм беру, 2005 қаржы бюджет
жұмыссыздарды және қолы еңбек, жұмыспен ж.ж. шегiнде
бос адамдарды оқыту үшiн қамту және
аймақтық орталық ретiнде халықты
мемлекеттiк кәсiби мектептердi әлеуметтiк
(лицейлердi) барынша пайдалануды қорғау
қамтамасыз ету. Iс жүзiндегi басқармалары.
бiлiктiлiктi көтеру курстарының
материалдық-техникалық базасын
жабдықтау және сапасын көтеру.
2.7.3. Еңбек рыногының Есеп Облыстық мұнай 2003- Инвестиция
қажеттiлiгiне сәйкес, беру газ кешенi, 2005
әсiресе құрылыс мамандықтары, сыртқы ж.ж.
сонымен қатар мұнай газ экономикалық
өнеркәсiбi мамандықтары байланыс және
бойынша кәсiби дайындау инвестициялық
жүйесiне инвестицияларды саясат
көбейту. басқармасы
2.7.4. Әкелiнетiн шетелдiк Iс- Облыстық еңбек, 2003- - -
жұмыс күшiн қазақстандық шаралар жұмыспен қамту 2005
жұмыс күшiмен алмастыру және халықты ж.ж.
шараларын дайындау. әлеуметтiк қорғау
басқармасы, облыстық
бiлiм беру басқармасы
2.7.5. Iс жүзiндегi оқу Облыстық Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiктi
орындары жанынан еңбек бiлiм беру бiлiм беру, 2005 қаржы бюджет
рыногында талап басқармасының басқармасы ж.ж. шегiнде
етiлетiн мамандықтарды бұйрығы
ашу.
2.7.6. Барлық оқу Ақпарат Облыстық еңбек, 2003- Қаралған Жергiлiктi
орталықтарын өзара беру жұмыспен қамту 2005 қаражат бюджет
әрекеттесу бағдарламасы және халықты ж.ж. шегінде инвестиция
шеңберiнде үйлестiру, "Мирас", әлеуметтiк
"SAID", "ПФД" және басқа оқу қорғау
орталықтарында, сонымен қатар басқармасы
оқытуға лицензиясы бар
кәсiпорындарда жұмыссыздарды
және қолы бос халықты даярлау
және қайта даярлауды
ұйымдастыру жұмыстарын жүргiзу.
2.7.7. Еңбек рыногының Жұмыссыз- Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiктi
сұранысы бойынша дарды еңбек, 2005 қаражат бюджет
жұмыссыздарды кәсiби кәсiби жұмыспен ж.ж. шегінде
оқуға және қайта оқуға даярлау қамту және
жiберу: халықты
2003 жылы - 1600 адам әлеуметтiк
2004 жылы - 1700 адам қорғау
2005 жылы - 1800 адам басқармасы
2.8. Шағын қаржыландыруды ұлғайту жөнiндегi шаралар
2.8.1. Жеке кәсiпкерлердi Шағын ПРООН шағын 2003- Пилоттық Пилоттық
алдымен, аз қамтылған несие- несиелеу 2005 орталықтан орталығының
азаматтарға, әсiресе лерді Пилоттық ж.ж. -1430,5 мың және
ауылдық жердегi беру орталығы ішінде АҚШ доллары, аймақтық
жалғызiлiктi және көп (келiсiмi аймақтық қордың
балалы аналарды шағын бойынша), қордың қаржысы
несиелеу жөнiндегi ПМОГ қаралған есебiнен
жұмыстарды жалғастыру. аймақтық қоры қаржы
(келiсiмi бойынша),
қала, аудандар әкiмдерi
2.8.2. Шағын несие Облыс Экономика және Тұрақты Қарас- Жер
қорларын қалыптастыруға әкiмiне кәсiпкерлiктi тырыл- қойнауын
өндiрiс кәсiпорындарын, ақпарат қорғау бас ған қолдану-
халықаралық қоғамдық беру басқармасы, ПМОГ қаражат шылар
ұйымдарды тарту. аймақтық қоры шегiнде есебiнен
(келiсiмi бойынша)
3-басымдық. Халықтың базалық бiлiм алуға, алғашқы медициналық
көмектер алуына қол жеткiзудi, мемлекеттiк әлеуметтiк көмек
алудың атаулығын күшейту.
3.1. Демографиялық және көшi-қон факторларының кедейлiкке
әсер етуiн бәсеңсiту
3.1.1. 2003-2005 жылдарға Облыс Көшi-қон 2003- Қарас- Республикалық
арналған Атырау облысы әкiмiне және 2005 тырыл- бюджет
бойынша демография және ақпарат демография ж.ж. ған
көшi-қон аймақтық беру басқармасы қаражат
бағдарламасын iске асыру. (келiсiмi бойынша) шегiнде
3.1.2. Оралмандарды Облыс Еңбек, 2003- Қарас- Республикалық
орналастыру, жайластыру әкiмiне жұмыспен 2005 тырыл- бюджет
және еңбекке орналастыру ақпарат қамту ж.ж. ған
шараларын алу. беру және халықты қаражат
әлеуметтiк қорғау шегiнде
басқармасы, көшi-қон
және демография басқармасы
(келiсiмi бойынша)
3.1.3. Облыс Облыс Еңбек, жұмыспен Тұрақты, -
кәсiпорындарына әкiмiне жұмыспен қамту 2003-
заңсыз көшiп ақпарат және халықты 2005
келушiлердi анықтау беру әлеуметтiк қорғау ж.ж.
шараларын алу. басқармасы, көшi-қон
және демография
басқармасы (келiсiмi бойынша),
облыстық прокуратура
(келiсiмi бойынша), IIБ
(келiсiмi бойынша), ҰҚК облыстық
департаментi (келiсiмi бойынша)
3.1.4. Облыстағы Облыс Еңбек, жұмыспен Тұрақты, -
жұмыспен қамту әкiмiне жұмыспен қамту 2003-
деңгейiне әсер ақпарат және халықты 2005
ететiн республика беру әлеуметтiк қорғау ж.ж.
iшiлiк еңбек басқармасы, көшi-қон
көшi-қонын және демография
реттеу. басқармасы (келiсiмi бойынша),
облыстық прокуратура
(келiсiмi бойынша), ҰҚК облыстық
департаментi (келiсiмi бойынша),
IIБ (келiсiмi бойынша).
3.2. Халықтың денсаулық қорғау қызметтерiне қол жеткiзуiн
жақсарту жөнiндегi шаралар
3.2.1. Жергiлiктi бюджет Облыс Қала, 2003- Қаралған Жергiлiктi
қаржысы есебiнен балалар әкiмiнiң аудандар 2005 қаражат бюджет
мен аналарға медициналық шешiмi әкiмдерi, ж.ж. шегiнде
қызмет көрсету көлемiн денсаулық
ұлғайту: қорғау,
бiр жасқа дейiнгi сәбилердi емдеу; қаржы
көтерiңкi тәуекелдiлiк тобындағы басқармалары
әйелдердi залалсыздандыру.
3.2.2. Ауылдық дәрiгерлiк Денсаулық Денсаулық 2003- Қаралған Жергiлiктi
амбулаториялардың жанынан сақтау сақтау 2005 қаражат бюджет
күндiзгi стационарлар ашу. басқармасының басқармасы ж.ж. шегiнде
бұйрығы, облыс
әкiмiне
ақпарат беру
3.2.3. Медициналық мекемелерде Келiсiм Денсаулық 2003- - -
орналасқан дәрiханаларда сақтау 2005
дәрi-дәрмектердi 10 басқармасы ж.ж.
пайызға арзанға сату
3.2.4. Шалғай учаскелерде Облыс Қала, 2003- Қаралған Жергiлiктi
тұратын халықтың аз әкiмiне аудандар 2005 қаражат бюджет
қамтылған бөлiгiнiң ақпарат әкiмдерi, ж.ж. шегiнде
дәрi-дәрмек көмегiне қол беру. денсаулық
жеткiзуiн қамтамасыз ету сақтау,
үшiн СВА және ФАП-тар жанынан қаржы
аптекалық киоскалар ашу. басқармалары
3.2.5. Анемиямен ауыратын Облыс Қала, 2003- Қаралған Жергiлiктi
жүктi әйелдер және 5 жасқа әкiмiнің аудандар 2005 қаражат бюджет
дейiнгi балаларды тегiн шешімі әкiмдерi, ж.ж. шегiнде
емдеудi қамтамасыз ету. денсаулық
сақтау, қаржы
басқармалары
3.2.6. Коммуналдық Қала, Қала, 2003 Қаралған Жергiлiктi
дәрiханалар құру. аудандар аудандар жылы қаражат бюджет
әкiмдерiнiң әкiмдерi шегiнде
шешiмдерi
3.2.7. Жергiлiктi бюджет Облыс Қала, 2003- Қаралған Жергiлiктi
қаржысы есебiнен халықтың әкiмiнiң аудандар 2005 қаражат бюджет
осал топтарына қолдау шешiмi әкiмдерi, ж.ж. шегiнде
көрсету мақсатында: денсаулық
квота бойынша республикалық сақтау,
клиникаға жiберiлетiн қаржы
аурулардың жол ақысын төлеу; басқармалары
амбулаториялық емханаларда
күндiзгi стационар жағдайында
массаж және физиопроцедураларды
ақысыз жүргiзу.
3.2.8. Аудандарда Аудандар Қала, 2003- Қаралған Жергiлiктi
балалар сүт әкiмдерiнiң аудан 2004 қаражат бюджет
асханаларын ашу шешiмдерi әкiмдерi, ж.ж. шегiнде
3.3. Халықтың бiлiм беру қызметтерiне қолын жеткiзудi жақсарту
3.3.1. Мектеп-интернаттың, Облыс Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiктi
жетiм және балалар әкiмiнiң бiлiм беру 2005 қаражат бюджет
үйлерiнiң, жалпы шешiмi басқармасы ж.ж. шегiнде демеушiлiк
бiлiм беру мектептерiн қаржылар
бiтiрушiлердi жұмысқа есебiнен
орналастыруды ұйымдастыру
3.3.2. Балалар үйiн Облыс Облыстық 2004- Қаралған Жергiлiктi
бiтiрушi ер балаларды әкiмiнiң бiлiм беру 2005 қаражат бюджет
тұрғын үймен қамтамасыз шешiмi басқармасы ж.ж. шегiнде
ету үшiн "Жастар үйiн" ашу
3.3.3. Аз қамтылған жанұя Ақпарат Облыстық Жыл Қаралған Жергiлiктi
балаларына әлеуметтiк көмек беру бiлiм беру сайын қаражат бюджет
көрсету мақсатында, қаралған басқармасы ж.ж. шегiнде
бюджеттiк қаржылардың жалпы
бiлiм қорына уақытында және
толық аударылуын қамтамасыз
ету, қаржының жұмсалуына
бақылау жасау.
3.3.5. Мектеп оқушыларын, Облыс Облыстық Тұрақты Қаралған Жергiлiктi
оның iшiнде аз қамтылған әкiмiнiң бiлiм беру қаражат бюджет
жанұя балаларын ыстық шешiмi басқармасы шегiнде
тамақпен қамтамасыз ету
3.3.6. Аз қамтылған от Облыс Облыстық Жыл 15000,0 Демеушiлiк
басыларының балаларын әкiмiнiң бiлiм беру сайын қаржы
көбiрек қамту арқылы шешiмi басқармасы
жазғы еңбек және демалыс
лагерлерiн, мектеп
жанындағы лагерлердiң
жұмыстарын ұйымдастыру.
3.3.7. Бiлiктi еңбек Облыс Облыстық 2003- Қаралған Жергiлiктi
қызметкерлерiн және орта әкiмiнiң бiлiм беру 2005 қаражат бюджет
кәсiби бiлiмдi мамандарды шешiмi басқармасы ж.ж. шегiнде және
дайындауға арналған кәсiби меншiктi
мектептер (лицейлер) және қаржылар
колледждер жүйесiн кеңейту.
4-басымдық. Халықты инфрақұрылымдар қызметiмен қамтамасыз етудi жақсарту.
4.1. Халықты тұрғын үймен және коммуналдық қызметтермен қамтамасыз
етудi жақсарту жөнiндегi шаралар
4.1.1. Ұзындығы 1083 Құбырларды Құрылыс 2003- Қаралған Республикалық
км. орта, төмен, жоғары салу. және тұрғын 2005 қаржы трансферт
қысымды газ құбырларын үй коммуналдық ж.ж. шегiнде есебiнен,
салу, газдандыру шаруашылығы қарызға алу
шараларын алу. департаментi лимитiнен және
демеушiлiк
қаржысы есебiнен
4.1.2. Халықтың Облыс Құрылыс және Тұрақты, Қаралған Жергілікті
әлеуметтiк қорғалмаған әкiмiне коммуналдық 2003- қаржы бюджет
топтары үшiн ақпарат тұрғын үй 2005 шегiнде
муниципалды тұрғын беру шаруашылығы ж.ж.
үй тұрғызу тәжiрибесiн департаментi
жалғастыру.
4.1.3. Ауылдық жерлерде Тұрғын Құрылыс және 2003- Халық
тұрғын үйлердi енгiзу. үйлердi коммуналдық 2005 қаржысы
2003 ж. - 80 мың шаршы м. енгiзу тұрғын үй ж.ж. есебiнен
2004 ж. - 82 мың шаршы м. шаруашылығы
2005 ж. - 85 мың шаршы м. департаментi
4.2. Халықты сумен, соның iшiнде таза ауыз суымен қамтамасыз етудi
жақсарту жөнiндегi шаралар
4.2.1. 8 елдi мекендерде Құрылыс Құрылыс 2002- 1 млрд. Республикалық
47,5 км поселке iшiлiк су және 2003 теңге трансферт
құбырлары мен су тазарту коммуналдық ж.ж. есебiнен
қондырғыларының құрылысын тұрғын үй
салу, 10 елдi мекенде шаруашылығы
ұзындығы 58,5 км поселке департаментi
iшiлiк су құбырлар жүйесiнiң
құрылысын салу.
4.2.2. Облыстың 29 елдi Құрылыс Құрылыс 2002- 9838,83 Республикалық
мекендерiнде су тазарту және 2010 млн. трансферт
шағын қондырғыларын, су коммуналдық ж.ж. есебiнен
құбырылары жүйесiнiң тұрғын үй
құрылысы және су құбырлары шаруашылығы
жүйесiн толық жөндеу. департаментi
4.2.3. Атырау қаласында Қабылдау Құрылыс 2002- Қаралған Республикалық
канализация тазарту актiсi және 2005 қаржы және
ғимаратын тұрғызу. коммуналдық ж.ж. шегінде жергiлiктi
тұрғын үй бюджеттер
шаруашылығы
департаментi
4.3. Халықты жолмен, көлiкпен және байланыс қызметтерiмен
қамтамасыз етудi жақсарту жөнiндегi шаралар
4.3.1. 184 км. Атырау- Қабылдау Автомобиль 2003- 12289,2 Япон
Орал автомобиль жолын актiсi жолдары 2005 банкасы
күрделi жөндеу. басқармасы ж.ж. М.С.
(келiсiмi бойынша)
4.3.2. Ақтөбе-Астрахань Қабылдау Автомобиль 2004 97,13 Республи-
автомобиль жолының 619 актiсi жолдары жыл калық
км. жол өткелiн күрделi басқармасы бюджет
жөндеу.
4.3.3. Атырау-Доссор- Қабылдау Автомобиль 2004- ЕБР
Құлсары-Ақтау автомобиль актiсi жолдары 2007 технико-
жолын күрделi жөндеу. басқармасы ж.ж. экономикалық
(келiсiмi бойынша) негiздеме жасау.
4.3.4. Ақтөбе-Астрахань Қабылдау Автомобиль 2003 181,0 Республи-
автомобиль жолының 81 км. актiсi жолдары жыл калық
орташа жөндеу. басқармасы бюджет
(келiсiмi бойынша)
4.3.5. Қиғаш өзенi Көпiр Автомобиль 2005 3869,2 Россия
арқылы көпiр салу. салу жолдары жыл Федерациясы
басқармасы және
(келiсiмi бойынша) Қазақстан
Республикасы
4.3.6. Телекоммуникация Оптико- "Қазтелеком" 2003- Қаралған Меншiктi
қызметтерiнiң сапасын волокондық ААҚ 2005 қаржы қаржы
жоғарылату және қызметтiң кабельге (келiсiмi ж.ж. шегiнде
жаңа түрлерiн енгiзу, онда қосу. бойынша)
автоматтандырылған телефон
стансаларын цифрлық
стансаларға көшiру, оптико-
волокондық кабельге жақын
орналасқан облыстың елдi
мекендерiн қосу.
4.3.7. Облыс аумағында кең Почта- "Казпочта" 2003- Қаралған Меншiктi
көлемдi қаржы қызметтерiн жинақ ААҚ 2005 қаржы қаржы
көрсете алатын почта-жинақ бөлімдерін (келiсiмi ж.ж. шегiнде
жүйесiн дамыту. ашу. бойынша)
4.3.8. Ауылдық жерлерде Ауылдық Атырау 2003- 80000,0 "Қазтеле-
телефон байланыстарын объектiлерде облыстық 2005 ком"
орнату, барлығы -7000 халық телекоммуникация ААҚ
оның iшiнде: Құрманғазы үшiн дирекциясы меншiктi
ауданында - 2400, Индер - телефон (келiсiмi қаражаты
500, Қызылқоға - 1000, қондыру бойынша)
Махамбет - 1500, Исатай -
800, Жылыой - 800.
5-басымдық. аймақтық деңгейде кедейлiктi төмендету және
қолайсыз экологиялық факторлардың кедейлiкке әсерi.
5.1. аймақтық деңгейде кедейлiктi төмендету жөнiндегi шаралар
5.1.1. Жаңа жұмыс орындарын Есеп Қала, аудандар 2003-
ашу және халықтың жұмыспен әкiмдерi, 2005
қамтылуын қамтамасыз ету облыстық ж.ж.
мақсатында облыс экономикасының басқармалар,
шикiзатқа бағытталуына сәйкес департаменттер
қайта өңдеу өндiрiсiн дамыту
шараларын алу.
5.1.2. Өнеркәсiп Қоғамдық Қала, 2003-
кәсiпорындарында жұмыстарды аудандар 2005
жұмыссыздар үшiн ұйымдастыру әкiмдерi. ж.ж.
ақылы қоғамдық жұмыстар
ашу туралы шаралар алу.
5.1.3. Болашағы бар Облыс Экономика және 2003-
тоқыраулы экономикалы әкiмiне кәсiпкерлiктi 2005
аудандарға отандық ақпарат қолдау бас ж.ж.
және шет елдiк инвестиция беру. басқармасы,
тарту шараларын жасақтау. мұнай, газ кешенi,
сыртқы экономикалық
байланыс және инв.
саясат басқармасы.
5.2. Ауылдық жерлерде кедейлiктi төмендету
5.2.1. Қол жеткен Облыс Экономика және Тұрақты Қаржы-
жергiлiктi шикiзатты әкiмiне кәсiпкерлiктi ландыру
және табиғи материалдарды ақпарат қолдау бас қажет
пайдаланып, дәстүрлi қол беру. басқармасы, емес
өнерi және жеке мұнай, газ кешенi,
кәсiпшiлiктiң дамуына сыртқы экономикалық
жағдай жасау. байланыс және инв.
саясат, ауыл
шаруашылығы басқармалары.
5.2.2. Ауыл шаруашылығы Облыс Ауыл шаруашылығы Жыл Қаралған Жергі-
өнiмдерiн өндiретiн сатып әкiмiне басқармасы, сайын, қаражат лікті
алу пункттерi жүйесiнiң ақпарат қала, аудандар 1У шегiнде бюджет
дамуына көмектесу беру әкiмдерi тоқсан несиелерi
5.2.3. Экологиялық Облыстық Денсаулық 2003 Қаралған Жергі-
қолайсыз аймақтардың мәслихаттың қорғау жыл қаражат лікті
шалғай ауылдарына шешiмi басқармасы, П тоқсан, шегінде бюд-
медициналық қызмет қала, жыл жет
көрсетудiң мақсаттық аудандар сайын
бағдарламаларын дайындау. әкiмдерi 1У тоқсан
5.3. Экологиялық факторлардың халықтың кедейлiгiне қолайсыз
әсер етуiн төмендету жөнiндегi шаралар
5.3.1. Құрманғазы ауданының Облыс Экономика және 2003 1,8 Жергi-
"Азғыр" поселкасының халқына әкiмiне кәсiпкерлiктi жыл лiктi
табиғи және техногендiк ақпарат қолдау бас бюджет
радионуклиттерден берiлетiн беру. басқармасы
мөлшерлiк салмақтарды анықтау.
5.3.2. Табиғи ресурстарға, Облыс Қала, аудандар Жыл Қаралған Рес-
соның iшiнде жануарлар әкіміне әкiмдерi, сайын қаражат пуб-
және өсiмдiктер дүниесiне ақпарат қоршаған 2003- шегінде лика-
ұқыптылықпен қарау жөнiнде беру ортаны қорғау 2005 лық
халық арасында түсiндiру басқармасы ж.ж. бюд-
жұмыстарын жүргiзу. (келiсiмi бойынша) жет
5.3.3. Iрi өндiрiс, көлiк, Облыс Қала, аудандар Жыл Қаралған Барлық
байланыс және құрылыс әкіміне әкiмдерi, сайын қаражат қаржы-
кәсiпорындарын, кәсiпкерлердi ақпарат еңбек, 2003- шегінде лан-
тарту арқылы қайырымдылық беру. жұмыспен қамту 2005 дыру
шаралары ретiнде халықтың және халықты ж.ж. көз-
аз қамтылған бөлiгiне әлеуметтiк дері
әлеуметтiк көмек көрсету қорғау есебі
жүйесiн дамыту. басқармасы нен
5.3.4. Экологиялық қолайсыз Бағдарлама Облыстық 2003-
аудандарда кедейлiкпен дайындау қоршаған 2005
күресуге бағытталған ортаны қорғау ж.ж.
ақыл-кеңес, бiлiм беру басқармасы
бағдарламасын дайындау. (келiсiмi бойынша)
6 басымдық. Халықтың кедейлiк деңгейiн төмендетуде қоғамдық
институттардың қызметiн жақсарту шаралары
6.1. Кедейлiк деңгейiн төмендетуде мемлекеттiк органдардың
қызметiн жетiлдiру жөнiндегi шаралар
6.1.1. Үш жақты Қорытынды ҚР табиғи Тұрақты,
ынтымақтастық бағаның монополияларды 2003-
тараптарын пайдалана (тарифтердiң) реттеу жөнiндегi 2005
отырып коммуналдық өсуi туралы агенттiгiнiң ж.ж.
қызметтерге бағаның ұсыныс департаментi
(тарифтiң) өсуiн (келiсiмi бойынша),
реттеу және ұстап еңбек, жұмыспен қамту
тұру шараларын алу. және халықты әлеуметтiк
қорғау облыстық басқармасы,
облыстық "Кәсiпкерлер және
жұмыс берушiлер одағы"
қоғамдық ұйымы (келiсiмi бойынша).
6.1.2. Облыс әкiмi, 2003- Еңбек, жұмыспен қамту 2003
облыстық кәсiподақтар 2004 және халықты әлеуметтiк жыл
федерациясы, жылдарға қорғау облыстық басқармасы,
"Кәсiпкерлер және облыстық облыстық кәсiподақтар
жұмыс берушiлер одағы" келiсiм федерациясы (келiсiмi бойынша),
қоғамдық бiрлестiгi жасау. "Кәсiпкерлер және жұмыс
арасындағы 2003-2004 берушiлер одағы" қоғамдық
жылдарға арналған ұйымы (келiсiмi бойынша)
облыстық келiсiм жобасында
кедейлiктi төмендету шараларын
қарастыра отырып, әлеуметтiк
әрiптестермен келiсу және
дайындау.
6.1.3. Әлеуметтiк Әлеуметтiк Облыстық еңбек, жұмыспен Тұрақты,
әрiптестiк жөнiндегi әрiптестiк қамту және халықты 2003-
үшжақты комиссия арқылы бойынша әлеуметтiк қорғау басқармасы, 2005
Қазақстан Республикасының үшжақты еңбек және халықты ж.ж.
"Әлеуметтiк әрiптестiк комиссияның әлеуметтiк қорғау
туралы" және "Қазақстан ақпараты. Министрлiгiнiң
Республикасындағы еңбек департаментi (келiсiмi
туралы" Заңдарының бойынша), облыстық
орындалуына бақылауды кәсiподақтар федерациясы
күшейту. (келiсiмi бойынша),
"Кәсiпкерлер және облыс жұмыс
берушiлерi одағы" қоғамдық
ұйымы (келiсiмi бойынша).
6.1.4. Қалалық, аудандық Облыс Әлеуметтiк әрiптестiк Тұрақты,
деңгейлерде әлеуметтiк әкiмiне бойынша облыстық 2003-
әрiптестiктiң дамуына ақпарат үшжақты комиссия 2005
көмектесу. ж.ж.
6.1.5. Облыс халқын Ақпарат Еңбек және халықты Маусым,
бұқаралық ақпарат әлеуметтiк қорғау желтоқсан
құралдары арқылы министрлiгiнiң жыл
облыстағы еңбек департаментi сайын
қатынастарының (келiсiмi бойынша),
жағдайы және облыстық кәсiподақтар
проблемалары федерациясы (келiсiмi бойынша),
туралы хабардар "облыстың кәсiпкерлер және
ету. жұмыс берушiлер одағы"
(келiсiмi бойынша)
6.2. Кедейлiк деңгейiн төмендетуге жеке сектордың қызметтерiн
жетiлдiру жөнiндегi шаралар
6.2.1. Қайырымдылық Облыс Еңбек, жұмыспен қамту 2003- - Демеу-
шаралары нысанында әкiмiне және халықты 2005 шiлiк
халықтың кедей ақпарат әлеуметтiк қорғау ж.ж. қаржы
топтарына әлеуметтiк беру облыстық басқармасы
көмек көрсетудi
жалғастыру.
6.2.2. Халықаралық Облыс Облыстық еңбек, 2003- - Облыстық
әйелдер күнi - 8 әкiмiне жұмыспен қамту 2005 бюджет
наурыз, "Наурыз ақпарат және халықты ж.ж. және
мейрамы, Жеңiс күнi, беру әлеуметтiк демеушiлiк
Балаларды қорғау күнi, қорғау қаржылар
"Бiлiм" күнi, "Халықаралық басқармасы
қарттар күнi", "Мүгедектер
күнi" "Қамқорлық" айлығы
күндерiне арналған
қайырымдылық акцияларын
iрi өндiрiс, көлiк,
байланыс және құрылыс
кәсiпорындарын,
кәсiпкерлердi, шетелдiк
фирмаларды тарту арқылы
жүйелi өткiзу.
6.3. Кедей халықты шешiм қабылдау процесiне тарту жөнiндегi шаралар
6.3.1. Әлеуметтiк саланың Облыс Облыстық еңбек, 2003-
маңызды мәселелерiн әкiмiне жұмыспен қамту 2005
шешкенде, аймақтық дамуының ақпарат және халықты ж.ж.
басымдық бағыттарын беру әлеуметтiк
анықтағанда және кедей қорғау
халыққа көрсетiлетiн басқармасы
көмектердiң тиiмдiлiгiн
бағалағанда халықтың
кедей топтары арасында
әлеуметтiк пiкiр-терiмдер
өткiзудi тәжiрибеге айналдыру.
6.3.2. Халықаралық ұйымдар Әдiстеменi Облыстық еңбек, 2003-
пайдаланып жүрген ВНРОП енгiзу жұмыспен қамту 2005
(халықты проблемаларды және халықты ж.ж.
бағалау және шешуге тарту) әлеуметтiк қорғау
әдiстемесiн енгiзу. басқармасы
