Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 24 ақпандағы № 149 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2015 жылы 20 мамырда № 11097 тіркелді.

"Азаматтық қорғау туралы" 2014 жылғы 11 сәуірдегі Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 70-1) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің Төтенше жағдайлар комитеті (В.В. Петров) заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеудi;

2) осы бұйрықты мемлекеттiк тiркегеннен кейін күнтiзбелiк он күн iшiнде оны мерзiмдi баспа басылымдарында және "Әдiлет" ақпараттық-құқықтық жүйесiнде ресми жариялауға жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң интернет-ресурсына орналастыруды қамтамасыз етсiн.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің орынбасары В.К. Божкоға жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

Қ. Қасымов

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Ауыл шаруашылығы министрі

_________________ А. Мамытбеков

2015 жылғы 2 наурыз

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау және әлеуметтік

даму министрі

_________________ Т. Дүйсенова

2015 жылғы 1 сәуір

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Қаржы министрі

_________________ Б. Сұлтанов

2015 жылғы 7 сәуір

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Сыртқы істер министрі

_________________ Е. Ыдырысов

2015 жылғы 8 сәуір

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Энергетика министрі

_________________ В. Школьник

2015 жылғы 16 наурыз

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Білім және ғылым министрі

_________________ А. Сәрінжіпов

2015 жылғы 18 наурыз

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Инвестициялар және даму министрі

_________________ Ә. Исекешев

2015 жылғы 20 сәуір

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Қорғаныс министрі

_______________ И. Тасмағамбетов

2015 жылғы 26 наурыз

Келісілді

Қазақстан Республикасының

Ұлттық экономика министрі

_________________ Е. Досаев

2015 жылғы 12 наурыз

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 24 ақпандағы № 149 бұйрығымен бекітілген

Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидалары

Ескерту. Қағидалар жаңа редакцияда - ҚР Төтенше жағдайлар министрінің м.а. 26.12.2024 № 509 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Азаматтық қорғау мемлекеттік жүйесінің қызметін ұйымдастыру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 12-бабының 70-1) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасындағы азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің негізгі міндеттерін, құрылымын және қызметін ұйымдастыру тәртібін айқындайды.

2. Азаматтық қорғаудың мемлекеттiк жүйесi (бұдан әрі – АҚМЖ) – Қазақстан Республикасының халқын, объектілері мен аумағын төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғау жөніндегі жалпымемлекеттік іс-шаралар кешенін іске асыруға арналған, азаматтық қорғаудың басқару органдарының, күштері мен құралдарының жиынтығы.

Әлеуметтiк сипаттағы төтенше жағдайлардың, ұлтаралық қақтығыстардың, діни экстремизм және терроризмнің алдын алу АҚМЖ құзыретiне кiрмейдi.

3. АҚМЖ негізгі мiндеттерi Заңның 3-бабының 1-тармағында айқындалған.

2-тарау. АҚМЖ құрамы

4. АҚМЖ аумақтық және салалық кіші жүйелерді қамтиды және олардың үш деңгейі бар: республикалық, аумақтық және объектілік.

5. АҚМЖ аумақтық кіші жүйелері қабылданған әкімшілік-аумақтық бөлініске сәйкес келеді. Әрбір аумақтық кіші жүйе ведомстволық бағынысты аумақта азаматтық қорғау іс шараларын ұйымдастыруға және жүргізуге арналған және мыналарды:

азаматтық қорғауды басқару органдарын;

басқару пункттері, кезекші – диспетчерлік қызметтерін;

консультативтік-кеңесші органдар – төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссияларын;

азаматтық қорғау күштері мен құралдарын;

эвакуациялық және эвакуациялық қабылдау комиссияларын;

байланыс, құлақтандыру және ақпараттық қамтамасыз ету жүйелерін қамтиды.

6. АҚМЖ салалық кіші жүйелерін азаматтық қорғау іс-шараларын орындау бойынша жұмысты ұйымдастыру үшін өз құзыреті шегінде орталық атқарушы органдар құрады. Салалық ішкі жүйе, оның құрылымына негізделген сілтемелер мыналарды:

азаматтық қорғауды басқару органдарын;

басқару пункттерін;

азаматтық қорғау күштері мен құралдарын;

байланыс, құлақтандыру және ақпараттық қамтамасыз ету жүйелерін;

кезекші-диспетчерлік қызметтерін;

төтенше жағдайларды бақылау, бақылау және болжау қызметтерін қамтиды.

7. АҚМЖ республикалық деңгейіне мыналар:

Қазақстан Республикасының Үкіметі;

азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органы;

құзыреті шегінде орталық атқарушы органдары;

орталық мемлекеттік органдардың кезекші-диспетчерлік қызметтері;

жағдайды байқау, бақылау және төтенше жағдайларды болжау қызметтері;

республикалық азаматтық қорғау қызметтерін жатады.

8. АҚМЖ аумақтық деңгейіне мыналар:

жергілікті атқарушы органдары;

өз құзыреті шегінде салалық кіші жүйелердегі орталық атқарушы органдардың аумақтық бөлімшелері;

азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық және ведомстволық бағынысты бөлімшелері;

ұйымдардың кезекші-диспетчерлік қызметтері;

жағдайды бақылау және төтенше жағдайларды болжау аумақтық қызметтерінің күштері мен құралдары жатады.

9. АҚМЖ объектілік деңгейіне мыналар: ұйымдар, ұйымдардың кезекші –диспетчерлік қызметтері (болған жағдайда), осы аумақтағы азаматтық қорғау күштері мен құралдары жатады.

10. АҚМЖ-ға басшылық Заңның 4-бабының 3-тармағына сәйкес жүзеге асырылады.

11. Азаматтық қорғау саласында бірыңғай мемлекеттік саясатты қалыптастыру және жүргізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында, оның ішінде:

1) республикалық деңгейде – төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия;

2) аумақтық деңгейде – төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар;

3) эвакуациялық комиссиялар – орталық және жергілікті атқарушы органдар, азаматтық қорғау бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдарда консультативтік – кеңесші органдар құрылады.

12. Азаматтық қорғау басқармасы органдарының басшылары АҚМЖ кіші жүйелері мен буындарының жұмыс істеуін басқаруды және бақылауды жүзеге асырады.

Азаматтық қорғаудың басқару органдарын орналастыру басқару пункттерінде жүзеге асырылады пайдалануға үнемі дайындықта сақталады.

13. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды бақылау, жағдайды бақылау және болжау қызметтері мыналардан тұрады:

1) командалық орталықтардың бөлімшелерін, оның ішінде сейсмологиялық байқаулардың республикалық желісін, сондай-ақ азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның сел, сырғыма және көшкін мониторингі қызметтері;

2) республикалық, облыстық, қалалық және аудандық азаматтық қорғау қызметтерінің, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдардың кезекші-диспетчерлік қызметтері;

3) қауіпті өндірістік объектілердің кезекші-диспетчерлік қызметтері;

4) атом энергиясын пайдалану саласындағы уәкілетті органның радиациялық және ядролық қауіпсіздікті бақылау мен мемлекеттік бақылау және қадағалау қызметтері;

5) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның теңізде мұнай операцияларын жүргізуді бақылау және қадағалау қызметтері;

6) көлік саласындағы уәкілетті органның көліктің (темір жол, автомобиль, ішкі су көлігі, сауда мақсатында теңізде жүзу, Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану мен азаматтық және эксперименттік авиация қызметі саласындағы) қауіпсіз пайдаланылуын бақылауды жүзеге асыратын қызметтері;

7) сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті органның сәулет-құрылыс бақылауын және қадағалауын жүзеге асыратын қызметтер;

8) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның санитариялық-эпидемиологиялық бақылау қызметі;

9) агроөнеркәсіптік кешен және жер ресурстары саласындағы уәкілетті органның ветеринария, фитосанитария, жануарлар мен өсімдіктер карантині қызметтері;

10) қоршаған орта мен табиғи ресурстар мониторингі, оның ішінде гидрометеорология және табиғи ортаның ластануы саласындағы, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның орман және дала өрттерінің мониторингі қызметі.

14. Төтенше жағдайларды жоюға қатысатын азаматтық қорғаныс күштері мен құралдары мыналардан:

азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері, оның ішінде азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның авиациясынан;

авариялық-құтқару қызметтері мен азаматтық қорғау құралымдарынан (аумақтық, объектілік);

мемлекеттік және мемлекеттік емес өртке қарсы қызметің бөлімшелерінен;

ішкі істер органдарынан, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардан тартылатын күштер мен құралдарынан;

азаматтық қорғау қызметтерінен;

бақылау қызметтері, жағдайды бақылау мен табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды болжаудан тұрады.

Салалық кіші жүйелердің күштері мен құралдары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 16 тамыздағы № 486 қаулысымен бекітілген жаһандық және өңірлік ауқымдағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларына сәйкес тартылады.

3-тарау. АҚМЖ қызметін ұйымдастыру тәртібі

15. АҚМЖ қызметiне бейбiт және соғыс уақытында азаматтық қорғау бойынша іс-шараларды жоспарлау, әзiрлеу және жүзеге асыру кiредi.

Жағдайға қарай жүйе жұмыс iстеуiнiң үш: күнделiктi қызмет, жоғары әзiрлiк, төтенше жағдай режимі болады.

Жағдайға байланысты АҚМЖ кіші жүйесі мен буындарының әртүрлі режимдерде бір уақытта:

1) күнделікті қызмет режимі – төтенше жағдайлардың туындау қатерінің болмауымен сипатталатын АҚМЖ-ның, оның ведомстволық бағынысты аумақтағы аумақтық және салалық кіші жүйелерінің жұмыс істеу тәртібінде жұмыс істей алады.

Күнделікті қызмет режимінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мынадай іс-шараларды:

төтенше жағдайларды болжау;

халықты, объектілерді және аумақтарды төтенше жағдайлардан қорғау туралы ақпарат жинау, өңдеу және алмасуды;

төтенше жағдайларды жою бойынша іс-қимылдар жоспарларын әзірлеуді;

төтенше жағдайлардың алдын алу шараларын әзірлеу және іске асыруды;

азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің іс-қимылдарын жоспарлау олардың қызметін қамтамасыз ету және дайындауды ұйымдастыруды;

халықты төтенше жағдайлардағы іс-қимылдарға даярлауды;

азаматтық қорғау саласындағы білімді насихаттауды;

төтенше жағдайларды және олардың салдарын жоюға арналған материалдық ресурстар резервтерін құру, орналастыру, сақтау және толықтыруды;

өздерінің өкілеттіктері шегінде азаматтық қорғау саласында мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүргізуді өткізеді;

2) жоғары әзірлік режимі – төтенше жағдайлар туындау қатеуі кезінде енгізілетін АҚМЖ, оның жекелеген кіші жүйелерінің жұмыс істеу тәртібі.

Жоғары әзірлік режимінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мынадай іс-шараларды:

төтенше жағдайлар мен олардың салдарының туындауын болжауды;

төтенше жағдайларды жою бойынша іс-қимылдар жоспарларын түзетуді;

қажеттілік болғанда басқару пункттерінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің басшылары мен лауазымды адамдарының тәулік бойы кезекшілігін енгізуді;

болжанатын төтенше жағдайлар туралы деректерді жинау, өңдеу және азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштеріне жіберу, мемлекеттік органдар мен халыққа олардан қорғану тәсілдері туралы хабар беруді;

төтенше жағдайлардың туындауының алдын алу және жою, олар туындаған жағдайда келтірілетін нұқсан мен шығындардың мөлшерін азайту, сондай-ақ төтенше жағдайларда объектілердің жұмыс істеу тұрақтылығын және қауіпсіздігін арттыру бойынша жедел шаралар қабылдауды;

төтенше жағдайларды және олардың салдарын жою үшін құрылған материалдық ресурстардың қажетті резервтерін толықтыруды;

қажеттілігіне қарай эвакуациялық іс-шаралар өткізеді.

3) төтенше жағдай режимі – төтенше жағдай туындағанда және оны жою кезінде енгізілетін АҚМЖ, оның жекелеген кіші жүйелерінің жұмыс істеу тәртібі.

Төтенше жағдай режимінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мынадай іс-шараларды:

төтенше жағдайларды жою бойынша іс-қимылдар жоспарларын қолданысқа енгізу (іске асыру, орындау) және оларды түзетуді;

туындаған төтенше жағдайлардың және олардың салдарының дамуын болжауды;

төтенше жағдайлардың туындау және олардың салдары туралы орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың басшыларын, сондай-ақ халықты құлақтандыруды;

төтенше жағдайларды жою, азаматтық қорғаудың күштері мен құралдарының іс-қимылдарын жан-жақты қамтамасыз ету, оларды жүргізу барысында қоғамдық тәртіпті қорғау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда және тәртіппен туындаған төтенше жағдайларды жою үшін ішкі істер органдарының және Ұлттық ұланның, басқа әскерлер мен әскери құралымдардың күштері мен құралдарын, қоғамдық бірлестіктер мен халықты тарту, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін қолдануды;

төтенше жағдай аймағындағы жағдай және оны жою жұмыстарын жүргізу барысы туралы ақпарат жинау, талдау және алмасуды;

төтенше жағдайларды және олардың салдарын жою мәселелері бойынша орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың өзара іс-қимылдарын ұйымдастыру және қолдауды;

төтенше жағдайларда халықтың тіршілігін қамтамасыз ету іс-шараларын жүргізуді өткізеді.

АҚМЖ, оның кіші жүйелерінің және буындарының жұмыс істеуінің осы немесе басқа режимін енгізу туралы шешімді нақты жағдайды ескере отырып, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган басшылығы, аумақтық бөлімшелермен (облыстардың (республикалық маңызы бар қалалардың, астананың департаменттерімен, облыстық маңызы бар қалалардың басқармаларымен, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аудандық төтенше жағдайлар бөлімдерімен) келісу бойынша АҚМЖ түрлі деңгейдегі басшы органдары қабылдайды.

1-Параграф. АҚМЖ жүйесінде даярлау және оқыту

16. АҚМЖ ұйымдастыруды жетiлдiру, жүйенiң басқару органдарының, күштерi мен құралдарының дайындығы мен дайындық деңгейiн тексеру мақсатында жыл сайын оның кiшi жүйелерi мен буындарында оқу-жаттығулар мен жаттығулар жоспарланады және жүргiзiледi.

Оқу-жаттығулар мен жаттығулардың түрі, олардың мерзімдері, ауқымы Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің 2020 жылғы 02 шілдедегі № 494 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20990 болып тіркелген) Халыққа және азаматтық қорғау саласындағы мамандарға хабар беру, ілімді насихаттау, оқыту қағидаларына сәйкес айқындалады және оны тиісті бірінші басшылар – азаматтық қорғаныс бастықтары бекітеді.

17. Азаматтық қорғаудың басқару органдарының басшы құрамы мен мамандарын, халықты төтенше жағдайлар кезiнде қорғану тәсiлдерiне оқыту, сондай-ақ даярлау және қайта даярлау Заңның 46-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

Қауіпті өндірістік объектілердің, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған, жобалау ұйымдарының мамандары, жұмыскерлерін оқыту және білімін тексеру (емтихандар) Заңның 72, 79-баптарында белгіленген тәртіпте берілген өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мамандарды, жұмыскерлерді даярлау, қайта даярлау құқығын беретін аттестаты болған кезде қауіпті өндірістік объектінің немесе оқу ұйымының оқу орталығында жүргізіледі.

18. Төтенше жағдайлар кезінде халықтың, қоршаған табиғи ортаның қауіпсіздігі мен қорғалуын қамтамасыз етуге және шаруашылық жүргізу объектілерінің жұмыс істеуінің орнықтылығын қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік бағдарламалардың іс-шараларын орындауды тиісті орталық және жергілікті атқарушы органдар төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың тұрақсыздандырушы әсерін төмендету үшін қаржылық, кредиттік-инвестициялық саясатты үйлестіру мақсатында, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың салдарын жоюға дайындық мақсатында жүзеге асырады.

2-Параграф. Бейбіт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды хабардар ету

19. Бейбіт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды құлақтандыру тәртібі Заңның 5 бабына және Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 945 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10151 болып тіркелген) Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесін ұйымдастыру, бейбіт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды құлақтандыру қағидаларын бекіту туралы қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.

3-Параграф. Төтенше жағдайларды жоюды ұйымдастыру

20. Төтенше жағдайларды жоюға тiкелей басшылықты Заңның 50-бабына сәйкес тағайындалған төтенше жағдайларды жою басшысы жүзеге асырады.

21. Төтенше жағдайларды жоюды төтенше жағдайлар пайда болған аумақтар мен объектiлерде АҚМЖ аумақтық және салалық сондай-ақ объектілік кіші жүйесінің күштері мен құралдарымен жүзеге асырылады.

22. Ішкі істер органдарының, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың, қоғамдық бірлестіктер мен халықтың күштері мен құралдарын тарту, Қазақстан Республикасының Қарулы күштерін төтенше жағдайларды жою үшін қолдану Заңның 52-бабына және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларына (өзара іс-қимыл) сәйкес жүзеге асырылады.

Об утверждении Правил организации и деятельности государственной системы гражданской защиты

Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан от 24 февраля 2015 года № 149. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 20 мая 2015 года № 11097.

В соответствии с подпунктом 70-1) статьи 12 Закона Республики Казахстан от 11 апреля 2014 года "О гражданской защите" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые Правила организации и деятельности государственной системы гражданской защиты.

2. Комитету по чрезвычайным ситуациям Министерства внутренних дел Республики Казахстан (Петров В.В.) в установленном законодательством порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа, его направление на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и в информационно-правовой системе "Әдiлет";

3) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства внутренних дел Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Министра внутренних дел Республики Казахстан Божко В.К.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

К. Касымов

Согласован

Министр сельского хозяйства

Республики Казахстан

_________________ А. Мамытбеков

2 марта 2015 года

Согласован

Министр здравоохранения и социального развития

Республики Казахстан

_________________ Т. Дуйсенова

1 апреля 2015 года

Согласован

Министр финансов

Республики Казахстан

_________________ Б. Султанов

7 апреля 2015 года

Согласован

Министр иностранных дел

Республики Казахстан

_________________ Е. Идрисов

8 апреля 2015 года

Согласован

Министр энергетики

Республики Казахстан

_________________ В. Школьник

16 марта 2015 года

Согласован

Министр образования и науки

Республики Казахстан

_________________ А. Саринжипов

18 марта 2015 года

Согласован

Министр по инвестициям и развитию

Республики Казахстан

_________________ А. Исекешев

20 апреля 2015 года

Согласован

Министр обороны

Республики Казахстан

_______________ И. Тасмагамбетов

26 марта 2015 года

Согласован

Министр национальной экономики

Республики Казахстан

_________________ Е. Досаев

12 марта 2015 года

Утверждены приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 24 февраля 2015 года № 149

Правила организации и деятельности государственной системы гражданской защиты

Сноска. Правила - в редакции приказа и.о. Министра по чрезвычайным ситуациям РК от 26.12.2024 № 509 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила организации и деятельности государственной системы гражданской защиты (далее - Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 70-1 статьи 12 Закона Республики Казахстан "О гражданской защите" (далее - Закон) и определяют основные задачи, структуру и порядок организации деятельности государственной системы гражданской защиты в Республике Казахстан.

2. Государственная система гражданской защиты (далее – ГСГЗ) – совокупность органов управления, сил и средств гражданской защиты, предназначенных для реализации общегосударственного комплекса мероприятий по защите населения, объектов и территории Республики Казахстан от опасностей, возникающих при чрезвычайных ситуациях и военных конфликтах или вследствие этих конфликтов.

Предупреждение чрезвычайных ситуаций социального характера, межнациональных конфликтов, религиозного экстремизма и терроризма в компетенцию ГСГЗ не входят.

3. Основные задачи ГСГЗ определены пунктом 1 статьи 3 Закона.

Глава 2. Структура ГСГЗ

4. ГСГЗ включает в себя территориальные и отраслевые подсистемы и имеет три уровня: республиканский, территориальный и объектовый.

5. Территориальные подсистемы ГСГЗ соответствуют принятому административно-территориальному делению. Каждая территориальная подсистема предназначена для организации и ведения мероприятий гражданской защиты на подведомственной территории и включает:

органы управления гражданской защиты;

пункты управления, дежурно – диспетчерские службы;

консультативно-совещательные органы – комиссии по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;

силы и средства гражданской защиты;

эвакуационные и эвакоприемные комиссии;

системы связи, оповещения и информационного обеспечения.

6. Отраслевые подсистемы ГСГЗ создаются центральными исполнительными органами для организации работы по выполнению мероприятий гражданской защиты в пределах своей компетенции. Отраслевая подсистема, ее звенья исходя из структуры включают в себя:

органы управления гражданской защиты;

пункты управления;

силы и средства гражданской защиты;

системы связи, оповещения и информационного обеспечения;

дежурно-диспетчерские службы;

службы наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций.

7. К республиканскому уровню ГСГЗ относятся:

Правительство Республики Казахстан;

уполномоченный орган в сфере гражданской защиты;

центральные исполнительные органы в пределах компетенции;

дежурно-диспетчерские службы центральных государственных органов;

службы наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций;

республиканские службы гражданской защиты.

8. К территориальному уровню ГСГЗ относятся:

местные исполнительные органы;

территориальные подразделения центральных исполнительных органов в отраслевых подсистемах в пределах своей компетенции;

территориальные и подведомственные подразделения уполномоченного органа в сфере гражданской защиты;

дежурно – диспетчерские службы организаций;

силы и средства территориальных служб наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций.

9. К объектовому уровню ГСГЗ относятся: организации, дежурно-диспетчерские службы организаций (при наличии), силы и средства гражданской защиты на данной территории.

10. Руководство ГСГЗ осуществляют в соответствии с пунктом 3 статьи 4 Закона.

11. В целях выработки предложений по формированию и проведению единой государственной политики в сфере гражданской защиты создаются консультативно-совещательные органы, в том числе:

1) на республиканском уровне – межведомственная государственная комиссия по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;

2) на территориальном уровне – комиссии по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;

3) эвакуационные комиссии – в центральных и местных исполнительных органах, в организациях, отнесенных к категориям по гражданской обороне.

12. Руководители органов управлений гражданской защиты осуществляют управление и контроль за функционированием подсистем и звеньев ГСГЗ.

Размещение органов управления гражданской защиты осуществляется в пунктах управления, которые поддерживаются в постоянной готовности к использованию.

13. Службы наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера состоят из:

1) подразделений командных центров, в том числе республиканской сети сейсмологических наблюдений, а также служб мониторинга селей, оползней и лавин уполномоченного органа в сфере гражданской защиты;

2) республиканских, областных, городских и районных служб гражданской защиты, а также дежурно-диспетчерских служб местных исполнительных органов;

3) дежурно-диспетчерских служб опасных производственных объектов;

4) служб наблюдения и государственного контроля и надзора за радиационной и ядерной безопасностью уполномоченного органа в области использования атомной энергии;

5) служб контроля и надзора за ведением нефтяных операций на море уполномоченного органа в области промышленной безопасности;

6) служб, осуществляющих контроль за безопасной эксплуатацией транспорта (железнодорожного, автомобильного, внутреннего водного транспорта, торгового мореплавания, в области использования воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности гражданской и экспериментальной авиации) уполномоченного органа в сфере транспорта;

7) служб осуществляющие архитектурно-строительный контроль и надзор уполномоченного органа по делам архитектуры, градостроительства и строительства;

8) служб санитарно-эпидемиологического контроля уполномоченного органа в сфере здравоохранения;

9) служб ветеринарии, фитосанитарии, карантина животных и растений уполномоченного органа в области агропромышленного комплекса и земельных ресурсов;

10) служб мониторинга окружающей среды и природных ресурсов, в том числе в области гидрометеорологии и загрязнению природной среды, а также мониторинга лесных и степных пожаров уполномоченного органа в области охраны окружающей среды.

14. Силы и средства гражданской защиты, привлекаемые на ликвидацию чрезвычайных ситуаций, состоят из:

воинских частей гражданской обороны, в том числе авиация уполномоченного органа в сфере гражданской защиты;

аварийно-спасательных служб и формирований гражданской защиты (территориальные, объектовые);

подразделений государственной и негосударственной противопожарной службы;

сил и средств привлекаемых от органов внутренних дел, Вооруженных Сил Республики Казахстан, других войск и воинских формирований;

служб гражданской защиты;

служб наблюдения, контроля обстановки и прогнозирования чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.

Силы и средства отраслевых подсистем привлекаются в соответствии с планом действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций глобального и регионального масштаба, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 16 августа 2017 года № 486.

Глава 3. Порядок организации деятельности ГСГЗ

15. Деятельность ГСГЗ включает планирование, подготовку и осуществление мероприятий по гражданской защите в мирное и военное время.

В зависимости от обстановки различают три режима функционирования системы: повседневной деятельности, повышенной готовности, чрезвычайной ситуации.

B зависимости от обстановки допускается одновременное функционирование подсистемы и звеньев ГСГЗ в различных режимах:

1) режим повседневной деятельности – порядок функционирования ГСГЗ, ее территориальных и отраслевых подсистем на подведомственной территории, характеризующейся отсутствием угрозы возникновения чрезвычайных ситуаций.

В режиме повседневной деятельности органами управления гражданской защиты проводятся следующие мероприятия:

прогнозирование чрезвычайных ситуаций;

сбор, обработка и обмен информацией о защите населения, объектов и территорий от чрезвычайных ситуаций;

разработка планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций;

разработка и реализация мер по предупреждению чрезвычайных ситуаций;

планирование действий органов управления и сил гражданской защиты, организация подготовки и обеспечения их деятельности;

подготовка населения к действиям в чрезвычайных ситуациях;

пропаганда знаний в сфере гражданской защиты;

создание, размещение, хранение и восполнение резервов материальных ресурсов для ликвидации чрезвычайных ситуаций и их последствий;

проведение в пределах своих полномочий государственного контроля и надзора в сфере гражданской защиты.

2) режим повышенной готовности – порядок функционирования ГСГЗ, ее отдельных подсистем, вводимый при угрозе возникновения чрезвычайных ситуаций.

В режиме повышенной готовности органами управления гражданской защиты проводятся следующие мероприятия:

прогнозирование возникновения чрезвычайных ситуаций и их последствий;

корректировка планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций;

введение при необходимости круглосуточного дежурства руководителей и должностных лиц органов управления и сил гражданской защиты в пунктах управления;

сбор, обработка и передача органам управления и силам гражданской защиты данных о прогнозируемых чрезвычайных ситуациях, информирование государственных органов и населения о способах защиты от них;

принятие оперативных мер по предупреждению возникновения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, снижению размеров ущерба и потерь в случае их возникновения, а также повышению устойчивости и безопасности функционирования объектов в чрезвычайных ситуациях;

восполнение необходимых резервов материальных ресурсов, созданных для ликвидации чрезвычайных ситуаций и их последствий;

проведение при необходимости эвакуационных мероприятий.

3) режим чрезвычайной ситуации – порядок функционирования ГСГЗ, ее отдельных подсистем, вводимый при возникновении чрезвычайной ситуации и ее ликвидации.

В режиме чрезвычайной ситуации органами управления гражданской защиты проводятся следующие мероприятия:

введение в действие (реализация, исполнение) планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций и их корректировка;

прогнозирование развития возникших чрезвычайных ситуаций и их последствий;

оповещение руководителей центральных и местных исполнительных органов, организаций, а также населения о возникновении чрезвычайных ситуаций и их последствий;

организация работ по ликвидации чрезвычайных ситуаций, всестороннему обеспечению действий сил и средств гражданской защиты, поддержанию общественного порядка в ходе их проведения, а также в случаях и порядке, установленных законами Республики Казахстан, привлечение сил и средств органов внутренних дел и Национальной гвардии, других войск и воинских формирований, общественных объединений и населения, применение Вооруженных Сил Республики Казахстан для ликвидации возникших чрезвычайных ситуаций;

сбор, анализ и обмен информацией об обстановке в зоне чрезвычайной ситуации и ходе проведения работ по ее ликвидации;

организация и поддержание взаимодействия центральных и местных исполнительных органов, организаций по вопросам ликвидации чрезвычайных ситуаций и их последствий;

проведение мероприятий по жизнеобеспечению населения в чрезвычайных ситуациях.

Решения о введении того или иного режима функционирования ГСГЗ, ее подсистем и звеньев принимают руководство уполномоченного органа в сфере гражданской защиты, руководящие органы ГСГЗ различного уровня по согласованию с территориальными подразделениями (департаментами областей (городов республиканского значения, столицы), управлениями городов областного значения, районными отделами по чрезвычайным ситуациям уполномоченного органа в сфере гражданской защиты) с учетом конкретной обстановки.

Параграф 1. Подготовка и обучение в системе ГСГЗ

16. В целях совершенствования организации ГСГЗ, проверки готовности и уровня подготовки органов управления, сил и средств системы ежегодно планируются и проводятся в ее подсистемах и звеньях учения и тренировки.

Вид учений и тренировок, их сроки, масштабы определяются в соответствии с Правилами информирования, пропаганды знаний, обучения населения и специалистов в сфере гражданской защиты утвержденных приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан № 494 от 02 июля 2020 года (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 20990) и утверждаются соответствующими первыми руководителями - начальниками гражданской обороны.

17. Обучение руководящего состава и специалистов органов управления гражданской защиты, населения способам защиты при чрезвычайных ситуациях, а также их подготовка и переподготовка осуществляется в соответствии со статьей 46 Закона.

Обучение и проверка знаний (экзамены) специалистов, работников опасных производственных объектов, а также аттестованных, проектных организаций, привлекаемых для работы на опасных производственных объектах, производятся в учебном центре опасного производственного объекта или учебной организации при наличии у них аттестата, предоставляющего право на подготовку, переподготовку специалистов, работников в области промышленной безопасности, выданного в порядке, установленном статьями 72, 79 Закона.

18. Выполнение мероприятий государственных программ, направленных на обеспечении безопасности и защиты населения, окружающей природной среды и обеспечения устойчивости функционирования объектов хозяйствования при чрезвычайных ситуациях, осуществляется соответствующими центральными и местными исполнительными органами в целях координации финансовой, кредитно-инвестиционной политики для предупреждения чрезвычайных ситуаций и снижения их дестабилизирующего воздействия, а также в целях подготовки к ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.

Параграф 2. Оповещение населения, государственных органов при чрезвычайных ситуациях в мирное и военное время

19. Порядок оповещения населения, государственных органов при чрезвычайных ситуациях в мирное и военное время осуществляется в соответствии со статьей 5 Закона и Правил организации системы оповещения гражданской защиты и оповещения населения, государственных органов при чрезвычайных ситуациях в мирное и военное время, утвержденных приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан от 26 декабря 2014 года № 945 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 10151).

Параграф 3. Организация ликвидации чрезвычайных ситуаций

20. Непосредственное руководство ликвидацией чрезвычайных ситуаций осуществляет руководитель ликвидации чрезвычайных ситуаций, назначенный в соответствии со статьей 50 Закона.

21. Ликвидация чрезвычайных ситуаций осуществляется силами и средствами территориальной, отраслевой и объектовой подсистемы ГСГЗ, на территории и объектах, на которых они возникли.

22. Привлечение сил и средств органов внутренних дел, других войск и воинских формирований, общественных объединений и населения, применение Вооруженных Сил Республики Казахстан для ликвидации чрезвычайных ситуаций осуществляется в соответствии со статьей 52 Закона и планами действия (взаимодействия) по ликвидации чрезвычайных ситуаций.