Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 17 тамыздағы № 164 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2016 жылы 16 қыркүйекте № 14241 болып тіркелді.

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына, Қазақстан Республикасы Президентінің 2020 жылғы 5 қазандағы № 427 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің кейбір мәселелері туралы ереженің 15-тармағының 34) тармақшасына, Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Төрағасының 2020 жылғы 23 қазандағы № 9-нқ бұйрығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы туралы ереженің 15-тармағының 20) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Қоса беріліп отырған Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемесі бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;

3) тіркелген бұйрықты алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде баспа және электрондық түрде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Ж.Ә. Жарқынбаев) жүктелсін.

5. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы	Н. Айдапкелов

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 17 тамызда № 164 бұйрығымен бекітілген

Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемеcі
1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. Әдістеме коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының деңгейіне жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың негізгі аспектілері мен әдістерін, бағаны зерттеу үшін коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің түрін жіктеуді, зерттелетін базалық объектілерді іріктеуді, салмақтық құрауыштарды қалыптастыруды және агрегаттаудың түрлі деңгейінің баға индекстерін есептеуді айқындайды.

Коммерциялық жылжымайтын мүлік нарығындағы жалпымемлекеттік статистикалық байқау жалға берілген коммерциялық жылжымайтын мүлік объектісінің нақты түрінің бір шаршы метрін жалға беру бағасының өзгеруін анықтау мақсатында ұйымдастырылды.

Жалға беру шартта айқындалған мүлікті ақыға уақытша иемдену мен пайдалану құқығын білдіреді.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3. Осы Әдістемені Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы (бұдан әрі – Ұлттық статистика бюросы) және оның аумақтық бөлімшелері коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасына жалпымемлекеттік статистикалық байқау жүргізуде және баға индексін құру кезінде қолданады.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4. Осы Әдістемеде Заңда, сондай-ақ "Сауда қызметін реттеу туралы", "Жол жүрісі туралы", "Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңдарында айқындалған мәндерде ұғымдар мен келесі анықтамалар қолданылады:

1) агрегатталған баға индексі – жекелеген кіші топ, топ немесе жалпы зерттелетін құбылыс бойынша баға өзгерісін сипаттайтын салыстырмалы көрсеткіш және бағаның жеке индекстері негізінде құрылады;

2) агрегаттау – төменгі деңгейдегі экономикалық көрсеткіштерді барлық кейінгі деңгейлерде едәуір ірі жиынтықтарға агрегаттау;

3) алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4) базалық объект – байқауға және ондағы бағаларды тіркеуге іріктелген заңды тұлға;

5) алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6) жеке (қарапайым) баға индексі – зерделенетін жиынтықтың (нақты тауардың, көрсетілетін қызметтің) бір элементі бағасының өзгеруі;

7) жіктелім – қабылданған белгілеріне сәйкес ұқсастықтары немесе өзгешеліктері бойынша көптеген объектілерді топқа бөлу;

8) қызмет түрi – қызмет түрлері жіктелімінің едәуір ірілендірілген санаттарын сипаттайтын өнімнің (тауарлар және көрсетілетін қызметтердің) біртектес жинағын құру үдерісі. Негізгі қызмет түрі - қосылған құны шаруашылық субъектісі жүзеге асыратын кез-келген басқа қызмет түрінің қосылған құнынан асатын қызмет түрі. Қосалқы қызмет түрі - үшінші тұлғалар үшін өнімдерді (тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді) өндіру мақсатында жүзеге асырылатын, негізгіден басқа қызмет түрі;

9) салмақтау – жиынтық көрсеткіштерді алу үшін және тікелей қосындылауға жатпайтын әртүрлі тауарлардың өлшемдестігін қамтамасыз ететін, индекстік есептеулерде қолданылатын рәсім;

10) салмақтау сызбасы – стандартты жіктелімге сәйкес агрегаттаудың барлық сатылары бойынша анықталған өнімдер, тауарлар, көрсетілетін қызметтердің нақты түрлері салмағының жиынтығы;

11) іріктеме – статистикалық деректерді жинау және өңдеу кезінде пайдаланылатын бекітілген жіктеуіштер, номенклатуралар мен анықтамалықтардан жеке айқындамалар;

11) өкіл тауар – тауар тобындағы тауардың сапасы мен негізгі тұтынушылық қасиеттеріне әсер етпейтін және өзінің тұтынушылық белгісі бойынша біртектес, болмашы өзгешеліктерімен (бөлшектерімен) ерекшеленетін тауардың белгілі бір түрі (бұдан әрі – өкіл объект).

Ескерту. 4-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 20.06.2019 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.

2-тарау. Бағаны зерттеу үшін коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілері типтерінің (түрлерінің) және жалға беру бағасының шамасына әсер ететін факторлардың жіктелуі

5. Коммерциялық жылжымайтын мүлiк объектілердің функционалдық мақсаты және қызмет ауқымы мен түрі бойынша құрылымдау негізінде мынадай типтер бойынша жіктеледі:

әкімшілік-кеңсе мақсатындағы үй-жайлар;

сауда орындары;

мейрамханалар мен қоғамдық тамақтандыру орындары;

тұрмыстық қызмет көрсету, сервис орындары;

қойма үй-жайлары;

өндірістік жайлар;

қонақ үйлер, демалыс үйлері;

паркингтер;

коммерциялық жылжымайтын мүліктің өзге де типтері.

6. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру үшін бағаны байқауға қонақ үйлер, демалыс үйлерінен басқа (өңірлік тұрғыда коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру нарығында болмауы немесе көрнекілігі болмауынан) жоғарыда келтірілген коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері жатады.

Параграф 1. Әкімшілік-кеңсе үй-жайлары

7. Кеңселер басқару қызметімен айналысу үшін пайдаланылатын әкімшілік ғимараттағы үй-жайларды білдіреді.

Ескерту. 7-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Параграф 2. Сауда орындары

8. Статистикалық байқау үшін сауда үй-жайлары үш объект түріне бөлінеді:

1) дүкендер;

2) сауда үйлеріндегі, сауда – ойын-сауық орталықтарындағы бутиктер;

3) дәріханалар.

Дүкендер – сауда, қосалқы, әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлармен, сондай-ақ тауарларды сату үшін қабылдауға, сақтауға және дайындауға арналған үй-жайлармен қамтамасыз етілген күрделі тұрақты құрылыс немесе оның бөлігі.

Тауарлардың жекелеген түрлерiн сатумен айналысатын сауда үйлеріндегі, сауда–ойын-сауық орталықтарындағы бутиктер сатудың мамандануына сәйкес жабдықтармен (ұялы телефондар мен олардың аксессуарлары; киiм; аяқ киiм; зергерлік бұйымдар және сағаттар; косметика, парфюмерия) жабдықталады.

Дәріханалар дәрілік заттарды дайындау, бөлшектеп өлшеу және сатумен айналысатын денсаулық сақтау жүйесінің мамандандырылған ұйымдарын білдіреді.

9. Жалға беру құнында есепке алынатын сауда үй-жайларының негізгі параметрлері:

1) дүкендер мен дәріханалар үшін: орналасқан жері, алаңы, техникалық параметрлері, көрмесінің көлемі, ішкі жоспарлау, кіреберісінің ыңғайлылығы және паркингтің болуы.

2) сауда үйлеріндегі, сауда-ойын-сауық орталықтарындағы бутиктер үшін: сауда орталығы ішіндегі орналасу жері (қабаты, кіріп-шығу есігіне қатысты орналасуы), алаңы, жалға беру мерзімі, ғимаратты басқару және күзет болып табылады.

10. Байқау үшін іріктеу кезінде сауда үй-жайларының келесі негізгі сипаттамалары есепке алынады:

1) кіріктіре-жапсарластыра салынған үй-жайлар – тұрғын үйлердің бірінші қабаттарында немесе оларға жапсарластыра салынған блоктарда орналасады;

2) жеке тұрған ғимарат – арнайы дүкендерге арналған;

3) сауда кешендері – бірнеше ғимаратты қоса алғандағы объектілер (дүкендер және қоймалар).

Параграф 3. Мейрамханалар мен қоғамдық тамақтандыру орындары

11. Қоғамдық тамақтандыру объектілері тұтынушылар демалысын ұйымдастырумен өнімді өндiру, сату және тұтынуды ұйымдастыруды біріктіреді.

Статистикалық байқау мақсатында қоғамдық тамақтандыру объектілері келесі типтерге бөлінеді: мейрамхана; дәмхана; бар; асхана. Қоғамдық тамақтандыру объектілерін жіктеудің негізгі факторлары осы Әдістемеге 2-қосымшада келтірілген.

Параграф 4. Тұрмыстық қызмет көрсету, сервис пунктілері

12. Тұрмыстық қызмет көрсету пунктілері халыққа тұрмыстық қызметтер көрсетуге арналған және қажетті жабдықпен қамтамасыз етілген арнайы жабдықталған тұрақты үй-жайларды (олардың бөлігін) білдіреді.

Коммерциялық жылжымайтын мүліктің осы типі статистикалық байқау үшін объектілердің төрт негізгі түріне бөлінеді:

1) химиялық тазалау және кір жуу;

2) фотосалондар;

3) шаштараздар мен сұлулық салондары;

4) фитнес клубтар мен жаттығу залдары.

Химиялық тазалау және кiр жуу орындары арнайы жабдықпен жарақталған және тапсырыстар негізінде химиялық тазалау және кір жуумен шұғылданатын тұрмыстық қызмет көрсету объектісі болып табылады.

Фотосалондар кез келген өлшемдегі фотосуреттерді түсiру немесе басып шығару бойынша қызмет көрсетумен шұғылданатын тұрмыстық қызмет көрсету объектісін білдіреді.

Шаштараз және сұлулық салондары шаш қырқу (ретке келтіру) жуу және түске бояуы, жасанды шаш және шиньондарды ретке келтіру, педикюр мен маникюр жасау үшін тиісті жабдықпен жарақталған, сондай-ақ косметологиялық қызмет көрсететiн объектілерді білдіреді.

Фитнес клубтары және жаттығу залдары заманауи күш беретін және кардио-құралдармен жабдықталған сауықтыру мекемелерiнiң объектілерін білдіреді.

Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Тұрмыстық қызмет көрсету пунктілерін жалға беру құнында есепке алынатын негізгі параметрлер ретінде осы Әдістеменің 9-тармағында сипатталған параметрлер қолданылады.

Параграф 5. Қойма үй-жайлары

14. Қойма үй-жайлары сақтаудың талап етілетін шарттарының сақталуын қамтамасыз ететін және сақтау үшін құрал-жабдықпен және жүкті түсіру-тиеу үшін ыңғайлы конструкциялар мен құрылыммен жабдықталған шикізатты, өнімдерді, тауарларды сақтауға арналған тұрғын емес үй-жайларды білдіреді.

Қоймаларды жалға беру бағасына келесі параметрлер әсер етеді:

1) қойманың географиялық орналасуы;

2) кіреберіс жолдарының бар болуы мен жағдайы, автомагистральдардан алыстығы;

3) теміржол тармағының бар болуы;

4) үй-жайлардың алаңы, қабаттылығы, төбесінің биіктігі;

5) күзет техникалық құралдарының бар болуы.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Параграф 6. Өндірістік үй-жайлар

15. Өндірістік үй-жайлар технологиялық, энергетикалық және басқа да жабдықтарды орналастыруға және технологиялық үдерісті жүзеге асыруға, дайын өнімдерді шығаруға арналған өндірістік ғимараттардағы үй-жайды білдіреді.

Статистикалық байқау үшін өндірістік үй-жайлар төрт объект түріне бөлінеді:

1) өнеркәсіптік база;

2) өндірістік цех;

3) автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі станциялар;

4) көлік жуу.

Өнеркәсіптік база олардың айналасында құрылған инфрақұрылымымен өндірістік, қосалқы учаскелер және қызмет көрсету бөлімдері қатарынан тұратын үй-жайлар жиынтығын білдіреді.

Өндірістік цехтар өндірісті орналастыру үшін қажетті инфрақұрылымы бар ұйымдық-оқшау үй-жайларды білдіреді.

Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша станция көлiк құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу үшiн жабдықталған объектілерді білдіреді.

Көлік жуу автокөлік құралдарын жуу үшін арнайы жарақталған объектілерді білдіреді.

16. Жалға беру құнына әсер ететін өндірістік үй-жайлардың негізгі сипаттамасы жалпы алаңы, рұқсат етілген қуаттың болуы, техникалық жағдайы, кіреберіс жолдары, сыртқа тарту желдеткішінің болуы болып табылады.

Параграф 7. Паркингтер

17. Статистикалық байқау үшін паркингтердің әртүрлі түрлері іріктелінеді: жерүсті ашық немесе төбесі жабық, жер асты, көпдеңгейлі.

Алаңдық үлгідегі паркингтер автокөлік жолымен іргелес жатқан жер учаскелерінде орналасқан ашық (сыртқы қоршаусыз (дуалсыз) немесе төбесі жабық болып жіктеледі.

Жерүсті ашық және жабық паркингтердің түрлері:

1) күндізгі және тәулік бойы күзетілетін;

2) алаңдық үлгідегі.

Жерасты паркингі тікелей ғимарат астында, сондай-ақ тұрғын-үй кешендерінің ауласындағы жерасты паркингтерінде машиналарды орналастыруды көздейді.

Көпдеңгейлі паркинг автомобиль қоятын орынға арналған және конструкциясында өзара көліктік қатынаспен (лифттер немесе пандустар) байланысқан екі немесе одан көп деңгейі бар гараж құрылысының объектісі болып саналады.

3-тарау. Байқау үшін базалық объектілер мен өкіл-объектілерді іріктеу

18. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының деңгейі мен өзгерісін байқау базалық объектілердің іріктелінген желісі бойынша жүзеге асырылады.

Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының есептелетін индекстерінің дәлдігі мен сенімділігі байқаудың оңтайлы таңдап алынған әдісін қолдану арқылы қамтамасыз етіледі.

19. Базалық объектілерді іріктеу үшін бас жиынтықты "Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне" кодына сәйкес қызметінің негізгі және қосымша түрлері "68.20 – Жеке меншік немесе жалданатын жылжымайтын мүлікті жалға беру және басқару" болып табылатын заңды тұлғалар мен (немесе) олардың құрылымдық бөлімшелері, дара кәсіпкерлер құрайды.

Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

20. Базалық тізбеге қосылатын объектілер іріктемесінің тұтастығын қамтамасыз ету үшін келесілер есепке алынады:

1) іріктелініп алынған базалық объектілер өңірдің нарығында ұсынылған коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерін мүмкіндігінше ең жоғары деңгейде қамтылуын қамтамасыз етеді;

2) облыс орталығының түрлі әкімшілік аудандарында орналасқан коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері сұрыпталынады.

21. Байқау үшін іріктелініп алынған базалық объектілердің тізбесі есепті жыл бойы қолданылады.

Жыл бойы базалық кәсіпорындарда болып жатқан құрылымдық өзгерістер (ықшамдап қайта құрылуы немесе бірігуі, меншік түрінің өзгеруі, қызметінің тоқтатылуы) ұдайы қадағаланады.

Жыл соңында есеп беруші әрбір объект есепті жыл бойы баға туралы деректерді, сондай-ақ көрсетілген қызмет көлемі туралы деректерді берудің жүйелілігіне талдау негізінде базалық объектілер тізбесін өзектендіру және тізбесін кеңейту жүзеге асырылады.

22. Базалық объектіде жалға берілетін коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты өкіл объектілері анықталады.

Коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты өкіл объектілерін іріктеу, іріктеп алынған объект түрлерін жалға беру бағаларының индексін есептеу және объектілер топтары мен жалпы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін есептеу мақсатында жүзеге асырылады.

Базалық объектілердің қызметкерлері болып күнтізбелік жыл бойы жалға берілетін коммерциялық мүлік объектілерінің нақты түрлері айқындалады. Коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің әрбір түрі бойынша қаланың (облыстың) түрлі аудандарында орналасқан және әртүрлі мәміле талаптарымен 10-20 нақты өкіл объект іріктеліп алынады.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді шарттар негізінде мәмілелерді білдіретін нақты өкіл объект іріктеліп алынады. 1 жылдан аз мерзімге жасалған мәміле қысқа мерзімді, 1 жылдан көп мерзімге – ұзақ мерзімді деп есептеледі. Ең алдымен коммерциялық жылжымайтын мүлік нарығындағы ахуалын анық бағалау үшін мүмкіндігінше қысқа мерзімді мәміле шартымен нақты өкіл объектілер қосылады.

Зерттеуге қосылған нақты өкіл объектіге объектінің тиісті түрі үшін осы Әдістеменің 2-тарауында сипатталған жалға беру бағасының шамасына әсер ететін факторларды көрсете отырып, толық сипаттама беріледі.

Ескерту. 23-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

24. Коммерциялық жылжымайтын мүлік нарығындағы мәмілелер құрылымындағы өзгерістерді есепке ала отырып, коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілері түрлерінің және нақты өкіл объектілердің іріктемесінің шегі ауық-ауық нақтыланады және толықтырылады.

4-тарау. Бағаны тіркеу

25. Бағаларды тіркеу "Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасы туралы есеп" (1-Ц (жалға беру)) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын базалық объектілердің толтыруы арқылы тоқсан сайынғы негізде жүзеге асырылады.

Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

26. Қосымша құн салығын қоса алғанда есепті тоқсанға орташа алғандағы коммерциялық жылжымайтын мүліктің жалға берілетін алаңының бір шаршы метрін жалдаудың қолданыстағы бағасы тіркеуге жатады.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Іріктелініп алынған өкіл объектіні жалға беру бағасын тіркеуде екі тіркеу кезеңі (есепті және өткен) аралығындағы бағаның салыстырмалылық принципі сақталады. Салыстырудың екі кезеңінде де жалға берудің және ақы төлеудің бірыңғай шарттарымен сапалық сипаттамасы бірдей, жалға беру бағасын анықтайтын факторлары бірдей өкіл объектінің бағасы тіркеледі.

28. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасын тіркеуді жүргізуде баға ақпаратының уақытша болмауымен байланысты жағдайлар болуы мүмкін. Баға индекстерінің серпінділік қатарының үздіксіздігін сақтау үшін "шартты" бағаларды есептеудің келесі әдістері қолданылады:

1) коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің ұқсас түрлеріне бағаның салыстырмалы өзгеруін қолдану;

2) коммерциялық жылжымайтын мүліктің уақытша жоғалып кеткен нақты түрі енетін топ бойынша бағаның орташа өзгеруін қолдану.

29. Баға байқауы үшін айқындалған коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің тізбесі есепті жыл бойына өзгеріссіз қалады. Таңдап алынған нақты өкіл объект бойынша базалық объект ақпаратты тапсыруы мүмкін болмаған жағдайда баға индекстерінің серпінділік қатарының үздіксіздігін сақтау үшін оларды ауыстыру және жаңа нақты түрлерін енгізу жүзеге асырылады.

Базалық объектілерде объект түрін жалға беру толық тоқтатылғанда, базалық объект қызметін тоқтатқанда немесе қызметін өзгерткенде өңірде коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша қызмет көрсететін алайда байқауға алынбаған басқа объектілер бар болуы талданады. Ондай объектілер бар болғанда объекті және коммерциялық жылжымайтын мүліктің бақыланатын нақты түрлері ауыстырылады.

5-тарау. Салмақтау сызбасын қалыптастыру

30. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру деректердің екі ағынын қолдануды көздейді:

1) жалға берілетін нақты өкіл объектілерге баға өзгеруі туралы;

2) коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің көлемі туралы.

Деректердің екінші ағыны зерделенетін нарықтың байқаудың ең кіші элементіне дейін бөлшектенген құрылымын көрсетілуін қамтамсыз етеді және баға индексі үшін салмақтау сызбасын қалыптастыруда ақпараттық негіз болып табылады.

Ескерту. 30-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

31. Салмақтау сызбасы әр өңір және жалпы республика бойынша орталықтандырыла қалыптастырылады. Оны құрастыру байқауға енгізілген коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің түрлері бойынша құндық шаманы бөлуге негізделген.

Экономикалық мағынасында салмақтау сызбасы теңгерімдік кестені білдіреді, онда коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрі бойынша қолданылатын құны коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру нарығының өңірлік мамандануын және коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтің жалпыреспубликалық көлемінде оның мәнін көрсетеді.

Қалыптастырылған салмақтау сызбасын қолдана отырып, өңір және республика бойынша жеке және агрегатталған баға индекстері есептеледі.

Ескерту. 31-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

32. Салмақтау сызбасын құру есепті жылдың алдындағы жыл бойынша коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің тізбесі бойынша баға байқауына таңдалып алынған айқындамалар бойынша көрсетілген қызметтерге алғашқы құнды анықтаудан басталады.

Әр өңір бойынша қалыптастырылған құнды Ұлттық статистика бюросы талдау және құнды нақтылау, оларды түзету (алып тастауға, өзгертуге) және коммерциялық жылжымайтын мүліктің өкіл объектілерінің және объект түрлерінің аймақтық жинағына сәйкес толықтыру үшін аумақтық бөлімшелеріне жібереді.

Ескерту. 32-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

33. Салмақтау сызбасы есепті жыл бойына қолданылады. Жыл сайын коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің өңірлік тізбесінің өзгеруіне сәйкес салмақтаудың құрамдас бөлектерін түзету жүзеге асырылады. Ол коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтерінің көлеміндегі өзгерістердің арасалмағын есепке ала отырып жүзеге асырылады.

6-тарау. Баға индекстерін есептеу

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

34. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру мынадай кезеңдерден тұрады:

1) алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2) өткен тоқсанға есепті кезеңдегі коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлеріне жеке баға индекстерін айқындау;

3) агрегаттаудың әр сатысы бойынша өткен тоқсанға есепті кезеңдегі агрегатталған баға индекстерін айқындау;

4) салыстырудың қалған барлық кезеңдеріне (өткен жылғы 4 тоқсанға, өткен жылғы тиісті тоқсанға) есепті кезеңдегі жеке және агрегатталған баға индекстерін айқындау.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен; өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
35. Алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

36. Агрегаттаудың ең төменгі сатысында есептелетін жеке баға индексі ағымдағы және базисті кезеңде коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты түріне бағаны салыстырудың қарапайым қатыстық шамасы болып табылады. Жеке баға индексі байқалатын коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің барлық тізбесі бойынша әр базалық объект, өңір, республика бойынша жеке айқындалады:

мұндағы

ij – коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты түрінің жеке баға индексі;

Pt – есепті тоқсандағы баға;

P(t-1) – өткен тоқсандағы баға.

Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

37. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құрудың барлық келесі кезеңдерінде (топтар, типтер бойынша және жалпы) агрегатталған индекстер қолданылады.

Агрегатталған индекстің алымы мен бөлімі екі шаманың көбейтіндісінен тұрады, біріншісі – индекстелінетін (ауыспалы), екіншісі – өзгеріссіз және алымы да бөлшегі де салмақтау коэффициенті ретінде қолданылады.

Коммерциялық жылжымайтын мүліктің типтері бойынша агрегатталған баға индексі коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері бойынша баға индексінен орташа салмақталған шамасы ретінде анықталады. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексі жалпы зерделенетін жиынтықты құрайтын олардың барлық түрінің баға өзгерісінің жалпыланған нәтижесін көрсетеді.

Есептеу үшін салмақтаудың тұрақты сызбасы арқылы салмақталған жүйелі баға байқауының негізінде баға индексін есептеуді қамтамасыз ететін Ласпейрес формуласының түрлендірілген нұсқасы қолданылады:

егер ,

мұндағы

IL – t кезеңіндегі өткен t-1 кезеңімен салыстырғандағы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексі;

– коммерциялық жылжымайтын мүлік объектісінің түрі бойынша t кезеңіндегі t-1 кезеңіне жеке баға индексі;

P0Q0 – агрегаттау үшін стандартты ретінде қолданылатын базистік кезең бағасындағы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің құны;

– есепті кезеңде коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің құны;

– коммерциялық жылжымайтын мүлік объектісінің түрі бойынша өткен кезеңге жеке баға индекстерінің көбейтіндісі.
Ескерту. 37-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

38. Өткен жылғы тиісті тоқсанға есепті жылғы тоқсандық баға индексін есептеу есепті жылғы индекстік қатардағы тоқсандық баға индексін өткен жылғы осы қатардағы тоқсандық баға индексіне бөлу арқылы жүзеге асырылады:

мұндағы

Ijt – коммерциялық жылжымайтын мүліктің j түрінің есепті g жылғы t айының өткен g-1 жылғы сәйкес тоқсандық баға индексі;

Itg – индексті қатардағы есепті g жылғы t тоқсандық баға индексі;

Itg-1 – индексті қатардағы алдыңғы g-1 жылғы t тоқсандық баға индексі.

Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
39. Алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
40. Алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру жөніндегі әдістемесіне 1-қосымша

Әкімшілік-кеңсеге арналған үй-жайлардың класын анықтау параметрлері

Ескерту. 1-қосымша алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру жөніндегі әдістемесіне 2-қосымша

Қоғамдық тамақтандыру объектілерін жіктеудің негізгі факторлары

Критерийлер	Сипаттама
	мейрамханалар	дәмханалар	барлар	асханалар
Қоғамдық тамақтандыру объектісінің типі	классикалық мейрамхана	классикалық дәмхана	классикалық барлар	жалпы типтегі асхана
	мамандандырылған мейрамхана (балық, сыра, вегетариандық, ұлттық тағам немесе өзге елдердің тағамын ұсыну)	мамандандырылған дәмхана (интернет-дәмхана, кофехана)	мамандандырылған барлар (сыра, дәмхана-бар, гриль-бар, фито-бар)	диеталық асхана
Орналасуы	жеке тұрған мейрамхана, қонақ үйдегі мейрамхана, вокзал ішіндегі мейрамхана, демалыс аймағындағы мейрамхана, вагон-мейрамхана	жеке тұрған дәмхана, қонақ үйдегі дәмхана, вокзал ішіндегі дәмхана, демалыс аймағындағы дәмхана, сауда үйлеріндегі дәмхана, ойын сауық орталықтарындағы дәмхана	жеке тұрған бар, қонақ үйдегі бар, вокзал ішіндегі бар, ойын сауық орталықтарындағы бар, демалыс аймағындағы бар	жалпыға қолжетімді, оқу, жұмыс, демалыс, тұру орны бойынша, емдеу, санаториялық-сауықтыру мекемелері жанында

Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру жөніндегі әдістемесіне 3-қосымша

Қойма үй-жайларының класын анықтау параметрлері

Ескерту. 3-қосымша алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының 11.11.2024 № 35 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Об утверждении Методики построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости

Приказ Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 17 августа 2016 года № 164. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 16 сентября 2016 года № 14241.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственной статистике", подпунктом 34) пункта 15 Положения об Агентстве по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного Указом Президента Республики Казахстан от 5 октября 2020 года № 427, подпунктом 20) пункта 15 Положения о Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан, утвержденного приказом Председателя Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан от 23 октября 2020 года № 9-нқ, ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить прилагаемую Методику построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости.

2. Управлению статистики цен совместно с Юридическим управлением Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) в течение десяти календарных дней после государственной регистрации настоящего приказа направление его копии на официальное опубликование в периодических печатных изданиях и информационно-правовой системе "Әділет";

3) направление в печатном и электронном виде в течение десяти календарных дней со дня получения зарегистрированного приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Республиканский центр правовой информации" для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

4) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

3. Управлению статистики цен Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан довести настоящий приказ до структурных подразделений и территориальных органов Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан для руководства и использования в работе.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель

Комитета по статистике

Министерства национальной экономики

Республики Казахстан

Н. Айдапкелов

Утверждена приказом Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан от 17 августа 2016 года № 164

Методика построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости

Глава 1. Общие положения

1. Настоящая Методика построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости (далее – Методика) относится к статистической методологии, формируемой в соответствии с международными стандартами и утверждаемой в соответствии с Законом Республики Казахстан "О государственной статистике" (далее – Закон).

Сноска. Пункт 1 - в редакции приказа и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 23.07.2021 № 10 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Настоящая Методика определяет основные аспекты и методы общегосударственного статистического наблюдения за уровнем цен на аренду коммерческой недвижимости, классификацию видов объектов коммерческой недвижимости для обследования цен, отбор обследуемых базовых объектов, формирование весовых составляющих и расчет индексов цен различного уровня агрегирования.

Общегосударственное статистическое наблюдение на рынке коммерческой недвижимости организовано с целью определения изменения цен аренды одного квадратного метра конкретного вида объекта коммерческой недвижимости.

Под арендой понимается право временного владения и пользования определенным в договоре имуществом за плату.

Сноска. Пункт 2 с изменением, внесенным приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Настоящая Методика применяется Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам Республики Казахстан (далее – Бюро национальной статистики) и его территориальными подразделениями при проведении общегосударственного статистического наблюдения за ценами на аренду коммерческой недвижимости и построении индексов цен.

Сноска. Пункт 3 - в редакции приказа и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 23.07.2021 № 10 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. В настоящей Методике используются понятия в значениях, определенных в Законе, а также в Законах Республики Казахстан "О регулировании торговой деятельности", "О дорожном движении", "О государственной регистрации прав на недвижимое имущество" и следующие определения:

1) агрегированный индекс цен – относительный показатель, характеризующий изменение цен по отдельной подгруппе, группе или изучаемому явлению в целом и формируется на основе индивидуальных индексов цен;

2) агрегирование – объединение экономических показателей низкого уровня в более крупные совокупности на всех последующих уровнях;

3) исключен приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

4) базовый объект – юридическое лицо, отобранное для наблюдения и регистрации в нем цен;

5) исключен приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

6) индивидуальный (элементарный) индекс цен – изменение цен одного элемента изучаемой совокупности (конкретного товара, услуги);

7) классификация – разделение множества объектов на группы по сходству или различию в соответствии с принятыми признаками;

8) вид деятельности – процесс создания однородного набора продукции (товаров и услуг), характеризующего наиболее разукрупненные категории классификации видов деятельности. Основной вид деятельности – вид деятельности, добавленная стоимость которого превышает добавленную стоимость любого другого вида деятельности, осуществляемого хозяйствующим субъектом. Вторичный вид деятельности – вид деятельности, помимо основного, который осуществляется с целью производства продукции (товаров и услуг) для третьих лиц;

9) взвешивание – процедура, применяемая в индексных расчетах для получения сводных показателей и обеспечивающая соизмеримость разных товаров, непосредственно не поддающихся суммированию;

10) схема взвешивания – совокупность весов конкретных видов продукции, товаров, услуг, определенная по всем степеням агрегации согласно стандартной классификации;

11) выборка – отдельные позиции из утвержденных классификаторов, номенклатур и справочников, используемые при сборе и обработке статистических данных;

12) товар-представитель – определенный вид товара в товарной группе, отличающийся незначительными особенностями (деталями), не влияющими на качество и основные потребительские свойства товаров и однородны по своему потребительскому назначению (далее – объект-представитель).

Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными приказами Председателя Комитета по статистике Министерства национальной экономики РК от 20.06.2019 № 2 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.07.2021 № 10 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Классификация типов (видов) объектов коммерческой недвижимости для наблюдения и факторов, влияющих на величину цены аренды

5. Коммерческая недвижимость на основе структурирования по функциональному назначению объектов, масштабу и виду деятельности классифицируется по следующим типам:

1) административно-офисные помещения;

2) торговые помещения;

3) рестораны и пункты общественного питания;

4) пункты бытового обслуживания, сервиса;

5) складские помещения;

6) производственные помещения;

7) гостиницы, дома отдыха;

8) паркинги;

9) прочие типы коммерческой недвижимости.

6. Для построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости, наблюдению за ценами подлежат вышеперечисленные типы коммерческой недвижимости, кроме гостиниц, домов отдыха из-за их нерепрезентативности на рынке коммерческой недвижимости в региональном аспекте.

Параграф 1. Административно-офисные помещения

7. Под офисами подразумеваются помещения в административном здании, используемые для управленческой деятельности.

Сноска. Пункт 7 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 2. Торговые помещения

8. Торговые помещения для статистического наблюдения подразделяются на три вида объектов:

1) магазины;

2) бутики в торговых домах, торгово-развлекательных центрах;

3) аптеки.

Магазины – капитальные стационарные строения или его часть, обеспеченное торговыми, подсобными, административно-бытовыми помещениями, а также помещениями для приема, хранения и подготовки товаров к продаже.

Бутики в торговых домах и торгово-развлекательных центрах, занимающиеся реализацией отдельных видов товаров, оснащаются оборудованием соответственно специализации продажи (сотовые телефоны и их аксессуары, одежда, обувь, ювелирные изделия и часы, косметика, парфюмерия).

Аптеками являются специализированные организации системы здравоохранения, занимающиеся изготовлением, фасовкой и продажей лекарственных средств.

9. Основными параметрами торговых помещений, учитываемыми в стоимости аренды, являются:

1) для магазинов и аптек: месторасположение, площадь, технические параметры, размер витрины, внутренняя планировка, удобство подъезда и наличие паркинга;

2) для бутиков в торговых домах, торгово-развлекательных центрах: месторасположение внутри торгового центра (этаж, расположение относительно входа), площадь, срок аренды, управление зданием и охрана.

10. При отборе для наблюдения учитываются следующие основные характеристики торговых помещений:

1) встроенно-пристроенные помещения – находятся на первых этажах жилых домов или в пристроенных к ним специальных блоках;

2) отдельно стоящие здания – специально предназначеные для магазинов;

3) торговые комплексы – объекты, включающие несколько зданий (магазины и склады).

Параграф 3. Рестораны и пункты общественного питания

11. Объекты общественного питания сочетают производство, реализацию и организацию потребления продукции с организацией отдыха потребителей.

Объекты общественного питания для целей статистического наблюдения подразделяются на следующие виды: ресторан, кафе, бар, столовая. Основные факторы классификации объектов общественного питания приведены в приложении 2 к настоящей Методике.

Параграф 4. Пункты бытового обслуживания, сервиса

12. Пункты бытового обслуживания подразумевают специально оборудованные стационарные помещения (их части), предназначенные для оказания бытовых услуг населению и обеспеченные необходимым оборудованием.

Данный тип коммерческой недвижимости для статистического наблюдения подразделяется на четыре основных вида объектов:

1) химчистка и прачечные;

2) фотосалоны;

3) парикмахерские и салоны красоты;

4) фитнес клубы и тренажерные залы.

Химчисткой и прачечными являются объекты бытового обслуживания, оснащенные специальным оборудованием и занимающиеся на основе заказов химической чисткой и стиркой.

Фотосалоны подразумевают объекты бытового обслуживания, занимающиеся оказанием услуг по съемке или печати фотографий любых размеров.

Парикмахерские и салоны красоты подразумевают объекты, оснащенные соответствующим оборудованием для стрижки (укладки), мытья и окраски волос, укладки париков и шиньонов, педикюра и маникюра, а также оказывающие косметологические услуги.

Фитнес клубы и тренажерные залы подразумевают объекты оздоровительных заведений, оборудованные современными кардио- и силовым оборудованием.

Сноска. Пункт 12 с изменениями, внесенными приказами и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 26.05.2022 № 8 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. В качестве основных параметров, учитываемых в стоимости аренды пунктов бытового обслуживания, применимы параметры, описанные в пункте 9 настоящей Методики.

Параграф 5. Складские помещения

14. Складские помещения подразумевают нежилые помещения, предназначенные для хранения сырья, продукции, товаров, обеспечивающие соблюдение требуемых условий хранения и оснащенные оборудованием для хранения и удобными для разгрузки-погрузки конструкциями и сооружениями.

На цены аренды складских помещений оказывают влияние следующие параметры:

1) географическое расположение склада;

2) наличие и состояние подъездных дорог, удаленность от автомагистралей;

3) наличие железнодорожной ветки;

4) площадь помещения, этажность, высота потолков;

5) наличие технических средств охраны.

Сноска. Пункт 14 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Параграф 6. Производственные помещения

15. Под производственными предусматриваются помещения в производственных зданиях для размещения технологического, энергетического и иного оборудования и создания условий осуществления технологического процесса и выпуска готовой продукции.

Производственные помещения для статистического наблюдения подразделяются на четыре вида объектов:

1) промышленная база;

2) производственный цех;

3) станция по техническому обслуживанию и ремонту автомобилей;

4) автомойка.

Промышленная база подразумевает совокупность помещений, состоящих из ряда производственных, вспомогательных участков и обслуживающих звеньев с созданной вокруг них инфраструктурой.

Производственными цехами являются организационно-обособленные помещения с необходимой инфраструктурой для размещения производства.

Станция по техническому обслуживанию и ремонту автомобилей предусматривает объекты, оборудованные для технического обслуживания и ремонта транспортных средств.

Автомобильные мойки подразумевают объекты, специально оснащенные для мытья автотранспортных средств.

16. Основными характеристиками производственных помещений, влияющими на стоимость аренды, являются общая площадь, наличие разрешенных мощностей, техническое состояние, наличие подъездных путей, наличие вытяжной вентиляции.

Параграф 7. Паркинги

17. Для статистического наблюдения отбираются различные виды паркингов: надземные открытые или крытые, подземные, многоуровневые.

Паркинги площадочного типа классифицируются на открытые (без наружных ограждений, заборов) или крытые, расположенные на земельных участках, прилегающих к автомобильной дороге.

Надземные открытые или крытые паркинги подразделяются на:

1) дневные и круглосуточные охраняемые;

2) площадочного типа.

Подземный паркинг предполагает размещение машин непосредственно под зданием, а также в подземных паркингах во дворах жилых комплексов.

Многоуровневым паркингом является объект гаражного строительства, предназначенный для парковки автомобилей и имеющий в своей конструкции два или более уровней, связанных между собой транспортным сообщением (лифты или пандусы).

Глава 3. Отбор базовых объектов и объектов-представителей для наблюдения

18. Наблюдение за уровнем и изменением цен на аренду коммерческой недвижимости осуществляется по выборочной сети базовых объектов.

Точность и надежность рассчитываемых индексов цен на аренду коммерческой недвижимости обеспечивается проведением оптимально выбранного метода наблюдения.

19. Генеральную совокупность для выборки базовых объектов составляют юридические лица и (или) их структурные и обособленные подразделения, индивидуальные предприниматели с основным и вторичным видом экономической деятельности согласно "Общему классификатору видов экономической деятельности" – "Аренда и управление собственной или арендуемой недвижимостью" (код – 68.20).

Сноска. Пункт 19 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. Для обеспечения целостности выборки объектов, включаемых в перечень базовых, учитывается следующее:

1) отобранные базовые объекты обеспечивают максимально возможный охват видов коммерческой недвижимости, представленных на рынке региона;

2) подбираются виды коммерческой недвижимости, расположенные в различных административных районах областного центра.

21. Перечень отобранных для наблюдения базовых объектов используется в течение отчетного года.

В течение года отслеживаются происходящие структурные преобразования базовых объектов (разукрупнение или слияние, изменение формы собственности, прекращение деятельности) и вносятся соответствующие изменения в перечень базовых объектов.

В конце года на основе анализа регулярности представления данных о ценах в течение отчетного года каждым отчитывающимся базовым объектом и данных об объемах оказанных услуг, проводится актуализация и расширение перечня базовых объектов.

22. В базовом объекте определяются конкретные объекты-представители коммерческой недвижимости, сдаваемые в аренду.

Отбор конкретных объектов-представителей коммерческой недвижимости производится с целью расчета индексов цен на аренду отобранных видов и исчисления индексов цен по их группам и на аренду коммерческой недвижимости в целом.

Работниками базовых объектов определяются конкретные объекты-представители, сдаваемые в аренду в течение календарного года. По каждому виду объекта коммерческой недвижимости подбирается 10-20 конкретных объектов-представителей, расположенных в различных районах города (области) и с различными условиями сделок.

Сноска. Пункт 22 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Отбираются конкретные объекты-представители, отражающие сделки на основе краткосрочных и долгосрочных договоров. Краткосрочным считается договор на аренду, заключенный на срок менее 1 года, долгосрочный – на срок более 1 года. В первую очередь подключаются конкретные объекты-представители с краткосрочным договором сделки, чтобы более достоверно оценивать ценовую ситуацию на рынке коммерческой недвижимости.

Включенному в обследование конкретному объекту-представителю задается подробная характеристика с указанием факторов, влияющих на величину цены аренды, описанных для соответствующего вида объекта в главе 2 настоящей Методики.

Сноска. Пункт 23 с изменением, внесенным приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

24. Рамки выборки видов объектов коммерческой недвижимости и конкретных объектов-представителей периодически уточняются и дополняются с учетом изменений в структуре сделок на рынке коммерческой недвижимости.

Глава 4. Регистрация цен

25. Регистрация цен осуществляется на ежеквартальной основе путем заполнения базовыми объектами статистической формы общегосударственного статистического наблюдения "Отчет о ценах на аренду коммерческой недвижимости" (1-Ц (аренда), квартальная).

Сноска. Пункт 25 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. Регистрации подлежит действующая цена аренды одного квадратного метра сдаваемой площади коммерческой недвижимости в среднем за отчетный квартал, с учетом налога на добавленную стоимость.

Сноска. Пункт 26 - в редакции приказа и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 26.05.2022 № 8 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. При регистрации цен на аренду отобранного объекта-представителя соблюдаются принципы сопоставимости цен между двумя периодами регистрации (отчетным и предыдущим). В оба периода сравнения фиксируется цена на объект-представитель с одинаковыми качественными характеристиками, неизменными факторами, определяющими цену аренды, при одинаковых условиях аренды и ее оплаты.

28. При проведении регистрации цен на аренду коммерческой недвижимости встречаются случаи временного отсутствия ценовой информации. Для сохранения непрерывности динамического ряда индексов цен используются следующие методы исчисления "условных" цен:

1) использование относительного изменения цен на аналогичные виды объектов коммерческой недвижимости;

2) использование среднего изменения цен по группе, в которую входит временно исчезнувший конкретный вид коммерческой недвижимости.

29. Определенный для ценового наблюдения перечень видов коммерческой недвижимости остается неизменным в течение отчетного года. При невозможности представления базовым объектом информации по отобранному конкретному объекту-представителю, для соблюдения непрерывности динамического ряда индексов цен, осуществляется их замена и введение новых конкретных их видов.

При полном прекращении аренды вида объекта в базовых объектах, при прекращении деятельности или смене деятельности базового объекта, анализируется наличие в регионе других базовых объектов, оказывающих услуги по предоставлению в аренду коммерческой недвижимости, но не отобранных для наблюдения. При наличии объектов, аналогичных выбывшим, производится замена базового объекта и наблюдаемых конкретных

объектов-представителей.

Глава 5. Формирование схемы взвешивания

30. Построение индекса цен на аренду коммерческой недвижимости предусматривает использование двух потоков данных:

1) об изменении цен на конкретные объекты-представители, сдаваемые в аренду;

2) об объемах оказанных услуг по предоставлению в аренду коммерческой недвижимости.

Второй поток данных обеспечивает отражение структуры изучаемого рынка, детализированной до наименьшего элемента наблюдения и является информационной основой для формирования схемы взвешивания для индекса цен.

Сноска. Пункт 30 с изменением, внесенным приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. Схемы взвешивания формируются централизованно по каждому региону и республике в целом. Их построение основано на распределении стоимостных величин по видам объектов коммерческой недвижимости, включенных в наблюдение.

В экономическом смысле схема взвешивания представляет собой балансовую таблицу, где используемая стоимость по отдельному виду коммерческой недвижимости отражает его значимость в региональной специализации рынка аренды коммерческой недвижимости и в общереспубликанском объеме оказанных услуг по предоставлению в аренду коммерческой недвижимости.

С использованием сформированной схемы взвешивания рассчитываются индивидуальные и агрегированные индексы цен по регионам и республике.

Сноска. Пункт 31 с изменением, внесенным приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

32. Построение схемы взвешивания начинается с определения первоначальных стоимостей оказанных услуг за год, предшествующий отчетному, по перечню видов коммерческой недвижимости отобранных для ценового наблюдения.

Сформированные стоимости по каждому региону Бюро национальной статистики передаются в территориальные подразделения для анализа и уточнения стоимостей, их корректировки (удаление, изменение) и добавления в соответствии с определенным ими региональным набором видов объектов и объектов-представителей коммерческой недвижимости.

Сноска. Пункт 32 с изменением, внесенным приказом и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 23.07.2021 № 10 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

33. Схема взвешивания применяется в течение отчетного года. Ежегодно с изменением региональных перечней видов коммерческой недвижимости осуществляется соответствующая корректировка весовых составляющих. Она проводится с учетом изменения в соотношении объемов оказанных услуг по предоставлению в аренду коммерческой недвижимости.

Глава 6. Расчет индексов цен

Сноска. Заголовок главы 6 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

34. Построение индекса цен на аренду коммерческой недвижимости включает следующие этапы:

1) исключен приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

2) определение индивидуальных индексов цен на виды коммерческой недвижимости отчетного периода к предыдущему кварталу;

3) определение агрегированных индексов цен отчетного периода к предыдущему кварталу по каждой ступени агрегации;

4) определение индивидуальных и агрегированных индексов цен отчетного периода ко всем остальным периодам сравнения (к 4 кварталу предыдущего года, к соответствующему кварталу предыдущего года).

Сноска. Пункт 34 - в редакции приказа и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 26.05.2022 № 8 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
35. Исключен приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

36. Индивидуальный индекс цен, рассчитываемый на самой низшей ступени агрегации, является простой относительной величиной сравнения цен на конкретный вид коммерческой недвижимости в текущем и базисном периоде. Индивидуальный индекс цен определяется раздельно по всему перечню наблюдаемых видов коммерческой недвижимости:

где

ij – индивидуальный индекс цен на конкретный вид коммерческой недвижимости;

Pt – цена отчетного квартала;

P(t-1) – цена предыдущего квартала.

Сноска. Пункт 36 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

37. На всех последующих этапах построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости (по группам, типам и в целом) используются агрегированные индексы.

Числитель и знаменатель агрегированного индекса представляет собой сумму произведений двух величин, первая – индексируемая (переменная), вторая – неизменная и в числи теле и в знаменателе, выступающая в качестве весового коэффициента.

Агрегированный индекс цен по типам коммерческой недвижимости определяется как средневзвешенная величина из индексов цен по видам коммерческой недвижимости. Индекс цен на аренду коммерческой недвижимости в целом отражает обобщающие результаты изменения цен на все их виды, образующие изучаемую совокупность.

Для расчетов используется модифицированный вариант формулы Ласпейреса, позволяющий исчислять индексы цен на основе последовательных наблюдений цен, взвешенных через постоянную схему взвешивания:

при

где

IL – индекс цен на аренду коммерческой недвижимости за период t по сравнению с предыдущим периодом t-1;

– индивидуальный индекс цен вида коммерческой недвижимости за период t к периоду t-1;

– стоимость оказанных услуг по предоставлению в аренду коммерческую недвижимость в ценах базисного периода, принимаемая в качестве стандартных весов для агрегирования;

– стоимость оказанных услуг по предоставлению в аренду коммерческую недвижимость в отчетном периоде;

– произведение индивидуальных индексов цен по виду коммерческой недвижимости к предыдущему периоду.
Сноска. Пункт 37 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. Расчет квартального индекса цен отчетного года к соответствующему кварталу предыдущего года осуществляется делением квартального индекса цен в индексном ряду отчетного года на квартальный индекс цен в этом же ряду предыдущего года:

где

Ijt – индекс цен вида коммерческой недвижимости j за квартал t отчетного года g к соответствующему кварталу предыдущего года g-1;

Itg – индекс цен квартала t отчетного года g в индексном ряду;

Itg-1 – индекс цен квартала t предыдущего года g-1 в индексном ряду.

Сноска. Пункт 38 - в редакции приказа Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
39. Исключен приказом и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 26.05.2022 № 8 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
40. Исключен приказом и.о. Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 26.05.2022 № 8 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 1 к Методике построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости

Параметры для определения класса административно-офисных помещений

Сноска. Приложение 1 исключено приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 2 к Методике построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости

Основные факторы классификации объектов общественного питания

Критерии	Описание
	рестораны	кафе	бары	столовые
Тип объекта общественного питания	классический ресторан	классическое кафе	классические бары	столовая общего типа
	специализированный ресторан (рыбный, пивной, вегетарианский, с национальной кухней или кухней других стран)	специализированное кафе (интернет-кафе, кофейня)	специализированные бары (пивной, кафе-бар, гриль-бар, фито-бар)	диетическая столовая
Место расположения	отдельно стоящий ресторан, ресторан при гостинице, ресторан при вокзале, ресторан в зоне отдыха, вагон-ресторан	отдельно стоящее кафе, кафе при гостинице, кафе при вокзале, кафе в зоне отдыха, кафе в торговых домах, торгово-развлекательных центрах	отдельно стоящий бар, бар при гостинице, бар при вокзале, бар в торгово-развлекательных центрах, бар в зоне отдыха, купе-бар	общедоступная, по месту учебы, работы, отдыха, проживания, при лечебных, санаторно-оздоровительных учреждениях

Приложение 3 к Методике построения индекса цен на аренду коммерческой недвижимости

Параметры для определения класса складских помещений

Сноска. Приложение 3 исключено приказом Руководителя Бюро национальной статистики Агентства по стратегическому планированию и реформам РК от 11.11.2024 № 35 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).