"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 5) тармақшасына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:
Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.1. Қоса беріліп отырған Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемесі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспа басылымдарында және "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде ресми жариялауға жіберілуін;
3) тіркелген бұйрықты алған күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде баспа және электрондық түрде Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне қосу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;
4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.
3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Баға статистикасы басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін жеткізсін.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Ж.Ә. Жарқынбаев) жүктелсін.
5. Осы бұйрық оның алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
|
Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы |
Н. Айдапкелов |
| Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының 2016 жылғы 17 тамызда № 164 бұйрығымен бекітілген |
Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемеcі
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Осы Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру әдістемесі (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.
Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.2. Әдістеме коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының деңгейіне жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың негізгі аспектілері мен әдістерін, бағаны зерттеу үшін коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің түрін жіктеуді, зерттелетін базалық объектілерді іріктеуді, салмақтық құрауыштарды қалыптастыруды және агрегаттаудың түрлі деңгейінің баға индекстерін есептеуді айқындайды.
Коммерциялық жылжымайтын мүлік нарығындағы жалпымемлекеттік статистикалық байқау жалға берілген коммерциялық жылжымайтын мүлік объектісінің нақты түрінің бір шаршы метрін жалға беру бағасының деңгейін анықтау мақсатында ұйымдастырылды.
Жалға беру шартта айқындалған мүлікті ақыға уақытша иемдену мен пайдалану құқығын білдіреді.
3. Осы Әдістемені Қазақстан Республикасы Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің Ұлттық статистика бюросы (бұдан әрі – Ұлттық статистика бюросы) және оның аумақтық бөлімшелері коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасына жалпымемлекеттік статистикалық байқау жүргізуде және баға индексін құру кезінде қолданады.
Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.4. Осы Әдістемеде Заңда, сондай-ақ "Сауда қызметін реттеу туралы", "Жол жүрісі туралы", "Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңдарында айқындалған мәндерде ұғымдар мен келесі анықтамалар қолданылады:
1) агрегатталған баға индексі – жекелеген кіші топ, топ немесе жалпы зерттелетін құбылыс бойынша баға өзгерісін сипаттайтын салыстырмалы көрсеткіш және бағаның жеке индекстері негізінде құрылады;
2) агрегаттау – төменгі деңгейдегі экономикалық көрсеткіштерді барлық кейінгі деңгейлерде едәуір ірі жиынтықтарға агрегаттау;
3) бағаларды тіркеу – жалпымемлекеттік статистикалық байқауларды жүргізу кезінде тауарлар мен көрсетілетін қызметтерге бағалар (тарифтер) туралы алғашқы статистикалық деректерді жинау;
4) базалық объект – байқауға және ондағы бағаларды тіркеуге іріктелген заңды тұлға;
5) ерекшеліктер – бағаны тіркеу үшін іріктелген жеке тауарды сәйкестендіру үшін пайдаланылатын сипаттама немесе сипаттамалар тізбесі;
6) жеке (қарапайым) баға индексі – зерделенетін жиынтықтың (нақты тауардың, көрсетілетін қызметтің) бір элементі бағасының өзгеруі;
7) жіктелім – қабылданған белгілеріне сәйкес ұқсастықтары немесе өзгешеліктері бойынша көптеген объектілерді топқа бөлу;
8) қызмет түрi – қызмет түрлері жіктелімінің едәуір ірілендірілген санаттарын сипаттайтын өнімнің (тауарлар және қызметтердің) біртектес жинағын құру үдерісі. Заңды тұлғаның негізгі қызмет түрі – қосылған құны заңды тұлға жүзеге асыратын кез-келген басқа қызмет түрінің қосылған құнынан асып түсетін қызмет түрі. Заңды тұлғаның қосалқы қызмет түрі – үшінші тұлғалар үшін өнім (жұмыстар, қызметтер) өндіру мақсатында негізгі қызметтен басқа жүзеге асырылатын қызмет түрі;
9) салмақтау – жиынтық көрсеткіштерді алу үшін және тікелей қосындылауға жатпайтын әртүрлі тауарлардың өлшемдестігін қамтамасыз ететін, индекстік есептеулерде қолданылатын рәсім;
10) салмақтау сызбасы – стандартты жіктелімге сәйкес агрегаттаудың барлық сатылары бойынша анықталған өнімдер, тауарлар, көрсетілетін қызметтердің нақты түрлері салмағының жиынтығы;
11) іріктеме – статистикалық деректерді жинау және өңдеу кезінде пайдаланылатын бекітілген жіктеуіштер, номенклатуралар мен анықтамалықтардан жеке айқындамалар;
11) өкіл тауар – тауар тобындағы тауардың сапасы мен негізгі тұтынушылық қасиеттеріне әсер етпейтін және өзінің тұтынушылық белгісі бойынша біртектес, болмашы өзгешеліктерімен (бөлшектерімен) ерекшеленетін тауардың белгілі бір түрі (бұдан әрі – өкіл объект).
Ескерту. 4-тармаққа өзгерістер енгізілді – ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 20.06.2019 № 2 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрықтарымен.2-тарау. Бағаны зерттеу үшін коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілері типтерінің (түрлерінің) және жалға беру бағасының шамасына әсер ететін факторлардың жіктелуі
5. Коммерциялық жылжымайтын мүлiк объектілердің функционалдық мақсаты және қызмет ауқымы мен түрі бойынша құрылымдау негізінде мынадай типтер бойынша жіктеледі:
әкімшілік-кеңсе мақсатындағы үй-жайлар;
сауда орындары;
мейрамханалар мен қоғамдық тамақтандыру орындары;
тұрмыстық қызмет көрсету, сервис орындары;
қойма үй-жайлары;
өндірістік жайлар;
қонақ үйлер, демалыс үйлері;
паркингтер;
коммерциялық жылжымайтын мүліктің өзге де типтері.
6. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру үшін бағаны байқауға қонақ үйлер, демалыс үйлерінен басқа (өңірлік тұрғыда коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру нарығында болмауы немесе көрнекілігі болмауынан) жоғарыда келтірілген коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері жатады.
Параграф 1. Әкімшілік-кеңсе үй-жайлары
7. Кеңселер басқару қызметімен айналысу үшін пайдаланылатын әкімшілік ғимараттағы үй-жайларды білдіреді.
Коммерциялық жылжымайтын мүліктің осы типі үй-жайлардың әрлену түрлері, сипаттамасы бойынша түрлі кластарға бөлінеді. Кеңсе класын анықтау үшiн барлық қажеттi параметрлер құрылымданып, нақтыланған.
Статистикалық байқау үшін кеңсе үй-жайлары белгілі бір өлшемшарттардың жиынтығына сүйене отырып, төрт класқа бөлінеді: "А", "В", "С", "D". Әрбiр класта міндетті және мүмкіндігінше болуы қажет (факультативтiк) өлшемшарттардың жиынтығы бар. Әкімшілік-кеңсеге арналған үй-жайлардың класын анықтау параметрлері осы Әдістемеге 1-қосымшада келтірілген.
Параграф 2. Сауда орындары
8. Статистикалық байқау үшін сауда үй-жайлары үш объект түріне бөлінеді:
1) дүкендер;
2) сауда үйлеріндегі, сауда – ойын-сауық орталықтарындағы бутиктер;
3) дәріханалар.
Дүкендер – сауда, қосалқы, әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлармен, сондай-ақ тауарларды сату үшін қабылдауға, сақтауға және дайындауға арналған үй-жайлармен қамтамасыз етілген күрделі тұрақты құрылыс немесе оның бөлігі.
Тауарлардың жекелеген түрлерiн сатумен айналысатын сауда үйлеріндегі, сауда–ойын-сауық орталықтарындағы бутиктер сатудың мамандануына сәйкес жабдықтармен (ұялы телефондар мен олардың аксессуарлары; киiм; аяқ киiм; зергерлік бұйымдар және сағаттар; косметика, парфюмерия) жабдықталады.
Дәріханалар дәрілік заттарды дайындау, бөлшектеп өлшеу және сатумен айналысатын денсаулық сақтау жүйесінің мамандандырылған ұйымдарын білдіреді.
9. Жалға беру құнында есепке алынатын сауда үй-жайларының негізгі параметрлері:
1) дүкендер мен дәріханалар үшін: орналасқан жері, алаңы, техникалық параметрлері, көрмесінің көлемі, ішкі жоспарлау, кіреберісінің ыңғайлылығы және паркингтің болуы.
2) сауда үйлеріндегі, сауда-ойын-сауық орталықтарындағы бутиктер үшін: сауда орталығы ішіндегі орналасу жері (қабаты, кіріп-шығу есігіне қатысты орналасуы), алаңы, жалға беру мерзімі, ғимаратты басқару және күзет болып табылады.
10. Байқау үшін іріктеу кезінде сауда үй-жайларының келесі негізгі сипаттамалары есепке алынады:
1) кіріктіре-жапсарластыра салынған үй-жайлар – тұрғын үйлердің бірінші қабаттарында немесе оларға жапсарластыра салынған блоктарда орналасады;
2) жеке тұрған ғимарат – арнайы дүкендерге арналған;
3) сауда кешендері – бірнеше ғимаратты қоса алғандағы объектілер (дүкендер және қоймалар).
Параграф 3. Мейрамханалар мен қоғамдық тамақтандыру орындары
11. Қоғамдық тамақтандыру объектілері тұтынушылар демалысын ұйымдастырумен өнімді өндiру, сату және тұтынуды ұйымдастыруды біріктіреді.
Статистикалық байқау мақсатында қоғамдық тамақтандыру объектілері келесі типтерге бөлінеді: мейрамхана; дәмхана; бар; асхана. Қоғамдық тамақтандыру объектілерін жіктеудің негізгі факторлары осы Әдістемеге 2-қосымшада келтірілген.
Параграф 4. Тұрмыстық қызмет көрсету, сервис пунктілері
12. Тұрмыстық қызмет көрсету пунктілері халыққа тұрмыстық қызметтер көрсетуге арналған және қажетті жабдықпен қамтамасыз етілген арнайы жабдықталған тұрақты үй-жайларды (олардың бөлігін) білдіреді.
Коммерциялық жылжымайтын мүліктің осы типі статистикалық байқау үшін объектілердің төрт негізгі түріне бөлінеді:
1) химиялық тазалау және кір жуу;
2) фотосалондар;
3) шаштараздар мен сұлулық салондары;
4) фитнес клубтар мен жаттығу залдары.
Химиялық тазалау және кiр жуу орындары арнайы жабдықпен жарақталған және тапсырыстар негізінде химиялық тазалау және кір жуумен шұғылданатын тұрмыстық қызмет көрсету объектісі болып табылады.
Фотосалондар кез келген өлшемдегі фотосуреттерді түсiру немесе басып шығару бойынша қызмет көрсетумен шұғылданатын тұрмыстық қызмет көрсету объектісін білдіреді.
Шаштараз және сұлулық салондары шаш қырқу (ретке келтіру) жуу және түске бояуы, жасанды шаш және шиньондарды ретке келтіру, педикюр мен маникюр жасау үшін тиісті жабдықпен жарақталған, сондай-ақ косметологиялық қызмет көрсететiн объектілерді білдіреді.
Фитнес клубтары және жаттығу залдары заманауи күш беретін және кардио-құралдармен жабдықталған сауықтыру мекемелерiнiң объектілерін білдіреді.
Ескерту. 12-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.13. Тұрмыстық қызмет көрсету пунктілерін жалға беру құнында есепке алынатын негізгі параметрлер ретінде осы Әдістеменің 9-тармағында сипатталған параметрлер қолданылады.
Параграф 5. Қойма үй-жайлары
14. Қойма үй-жайлары сақтаудың талап етілетін шарттарының сақталуын қамтамасыз ететін және сақтау үшін құрал-жабдықпен және жүкті түсіру-тиеу үшін ыңғайлы конструкциялар мен құрылыммен жабдықталған шикізатты, өнімдерді, тауарларды сақтауға арналған тұрғын емес үй-жайларды білдіреді.
Қойма үй-жайлары олардың мақсатына қарамай кластарға бөледі. Нақты қойма үй-жайларының класын анықтау кезінде келесі параметрлер есепке алынады:
1) қойманың географиялық орналасуы;
2) кіреберіс жолдарының бар болуы мен жағдайы, автомагистральдардан алыстығы;
3) теміржол тармағының бар болуы;
4) үй-жайлардың алаңы, қабаттылығы, төбесінің биіктігі;
5) күзет техникалық құралдарының бар болуы.
Статистикалық байқау үшін қоймалар төрт класқа бөлінеді: "А", "В", "С", "D". Қойма үй-жайларының класын анықтау параметрлері осы Әдістемеге 3-қосымшада келтірілген.
Параграф 6. Өндірістік үй-жайлар
15. Өндірістік үй-жайлар технологиялық, энергетикалық және басқа да жабдықтарды орналастыруға және технологиялық үдерісті жүзеге асыруға, дайын өнімдерді шығаруға арналған өндірістік ғимараттардағы үй-жайды білдіреді.
Статистикалық байқау үшін өндірістік үй-жайлар төрт объект түріне бөлінеді:
1) өнеркәсіптік база;
2) өндірістік цех;
3) автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу жөніндегі станциялар;
4) көлік жуу.
Өнеркәсіптік база олардың айналасында құрылған инфрақұрылымымен өндірістік, қосалқы учаскелер және қызмет көрсету бөлімдері қатарынан тұратын үй-жайлар жиынтығын білдіреді.
Өндірістік цехтар өндірісті орналастыру үшін қажетті инфрақұрылымы бар ұйымдық-оқшау үй-жайларды білдіреді.
Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу бойынша станция көлiк құралдарына техникалық қызмет көрсету және жөндеу үшiн жабдықталған объектілерді білдіреді.
Көлік жуу автокөлік құралдарын жуу үшін арнайы жарақталған объектілерді білдіреді.
16. Жалға беру құнына әсер ететін өндірістік үй-жайлардың негізгі сипаттамасы жалпы алаңы, рұқсат етілген қуаттың болуы, техникалық жағдайы, кіреберіс жолдары, сыртқа тарту желдеткішінің болуы болып табылады.
Параграф 7. Паркингтер
17. Статистикалық байқау үшін паркингтердің әртүрлі түрлері іріктелінеді: жерүсті ашық немесе төбесі жабық, жер асты, көпдеңгейлі.
Алаңдық үлгідегі паркингтер автокөлік жолымен іргелес жатқан жер учаскелерінде орналасқан ашық (сыртқы қоршаусыз (дуалсыз) немесе төбесі жабық болып жіктеледі.
Жерүсті ашық және жабық паркингтердің түрлері:
1) күндізгі және тәулік бойы күзетілетін;
2) алаңдық үлгідегі.
Жерасты паркингі тікелей ғимарат астында, сондай-ақ тұрғын-үй кешендерінің ауласындағы жерасты паркингтерінде машиналарды орналастыруды көздейді.
Көпдеңгейлі паркинг автомобиль қоятын орынға арналған және конструкциясында өзара көліктік қатынаспен (лифттер немесе пандустар) байланысқан екі немесе одан көп деңгейі бар гараж құрылысының объектісі болып саналады.
3-тарау. Байқау үшін базалық объектілер мен өкіл-объектілерді іріктеу
18. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының деңгейі мен өзгерісін байқау базалық объектілердің іріктелінген желісі бойынша жүзеге асырылады.
Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының есептелетін индекстерінің дәлдігі мен сенімділігі байқаудың оңтайлы таңдап алынған әдісін қолдану арқылы қамтамасыз етіледі.
19. Базалық объектілерді іріктеу үшін бас жиынтықты "Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңына сәйкес әзірленген және бекітілген "Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішінің" кодына сәйкес қызметінің негізгі және қосымша түрлері "68.20 – Жеке меншік немесе жалданатын жылжымайтын мүлікті жалға беру және басқару" болып табылатын заңды тұлғалар мен (немесе) олардың құрылымдық бөлімшелері, дара кәсіпкерлер құрайды.
20. Базалық тізбеге қосылатын объектілер іріктемесінің тұтастығын қамтамасыз ету үшін келесілер есепке алынады:
1) іріктелініп алынған базалық объектілер өңірдің нарығында ұсынылған коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерін мүмкіндігінше ең жоғары деңгейде қамтылуын қамтамасыз етеді;
2) облыс орталығының түрлі әкімшілік аудандарында орналасқан коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері сұрыпталынады.
21. Байқау үшін іріктелініп алынған базалық объектілердің тізбесі есепті жыл бойы қолданылады.
Жыл бойы базалық кәсіпорындарда болып жатқан құрылымдық өзгерістер (ықшамдап қайта құрылуы немесе бірігуі, меншік түрінің өзгеруі, қызметінің тоқтатылуы) ұдайы қадағаланады.
Жыл соңында есеп беруші әрбір объект есепті жыл бойы баға туралы деректерді, сондай-ақ көрсетілген қызмет көлемі туралы деректерді берудің жүйелілігіне талдау негізінде базалық объектілер тізбесін өзектендіру және тізбесін кеңейту жүзеге асырылады.
22. Базалық объектіде жалға берілетін коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты өкіл объектілері анықталады.
Коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты өкіл объектілерін іріктеу келесі мақсаттарда жүзеге асырылады:
1) коммерциялық жылжымайтын мүліктің жекелеген түрлерін жалға берудің орташа бағаларын анықтау;
2) іріктеп алынған объект түрлерін жалға беру бағаларының индексін есептеу және объектілер топтары мен жалпы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін есептеу.
Базалық объектілердің қызметкерлері болып күнтізбелік жыл бойы жалға берілетін коммерциялық мүлік объектілерінің нақты түрлері айқындалады. Коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің әрбір түрі бойынша ғимараттың түрлі аймағында орналасқан және әртүрлі мәміле талаптарымен 10-20 нақты өкіл объект іріктеліп алынады.
23. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді шарттар негізінде мәмілелерді білдіретін нақты өкіл объект іріктеліп алынады. 1 жылдан аз мерзімге жасалған мәміле қысқа мерзімді, 1 жылдан көп мерзімге – ұзақ мерзімді деп есептеледі. Ең алдымен коммерциялық жылжымайтын мүлік нарығындағы ахуалын анық бағалау үшін мүмкіндігінше қысқа мерзімді мәміле шартымен нақты өкіл объектілер қосылады.
Зерттеуге қосылған нақты өкіл объектіге Объектінің тиісті түрі үшін осы Әдістеменің 2-бөлімінде сипатталған жалға беру бағасының шамасына әсер ететін факторларды көрсете отырып, толық сипаттама беріледі.
24. Коммерциялық жылжымайтын мүлік нарығындағы мәмілелер құрылымындағы өзгерістерді есепке ала отырып, коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілері түрлерінің және нақты өкіл объектілердің іріктемесінің шегі ауық-ауық нақтыланады және толықтырылады.
4-тарау. Бағаны тіркеу
25. Бағаларды тіркеу Заңның 12-бабы 8) тармақшасына сәйкес бекітілетін "Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасы туралы есеп" (1-Ц (жалға беру)) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын базалық объектілердің толтыруы және мемлекеттік статистика органдарына ұсынуы арқылы тоқсан сайынғы негізде жүзеге асырылады.
Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.26. Қосымша құн салығын қоса алғанда есепті тоқсанға орташа алғандағы коммерциялық жылжымайтын мүліктің жалға берілетін алаңының бір шаршы метрін жалдаудың қолданыстағы бағасы тіркеуге жатады.
Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.27. Іріктелініп алынған өкіл объектіні жалға беру бағасын тіркеуде екі тіркеу кезеңі (есепті және өткен) аралығындағы бағаның салыстырмалылық принципі сақталады. Салыстырудың екі кезеңінде де жалға берудің және ақы төлеудің бірыңғай шарттарымен сапалық сипаттамасы бірдей, жалға беру бағасын анықтайтын факторлары бірдей өкіл объектінің бағасы тіркеледі.
28. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасын тіркеуді жүргізуде баға ақпаратының уақытша болмауымен байланысты жағдайлар болуы мүмкін. Баға индекстерінің серпінділік қатарының үздіксіздігін сақтау үшін "шартты" бағаларды есептеудің келесі әдістері қолданылады:
1) коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің ұқсас түрлеріне бағаның салыстырмалы өзгеруін қолдану;
2) коммерциялық жылжымайтын мүліктің уақытша жоғалып кеткен нақты түрі енетін топ бойынша бағаның орташа өзгеруін қолдану.
29. Баға байқауы үшін айқындалған коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің тізбесі есепті жыл бойына өзгеріссіз қалады. Таңдап алынған нақты өкіл объект бойынша базалық объект ақпаратты тапсыруы мүмкін болмаған жағдайда баға индекстерінің серпінділік қатарының үздіксіздігін сақтау үшін оларды ауыстыру және жаңа нақты түрлерін енгізу жүзеге асырылады.
Базалық объектілерде объект түрін жалға беру толық тоқтатылғанда, базалық объект қызметін тоқтатқанда немесе қызметін өзгерткенде өңірде коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша қызмет көрсететін алайда байқауға алынбаған басқа объектілер бар болуы талданады. Ондай объектілер бар болғанда объекті және коммерциялық жылжымайтын мүліктің бақыланатын нақты түрлері ауыстырылады.
5-тарау. Салмақтау сызбасын қалыптастыру
30. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру деректердің екі ағынын қолдануды көздейді:
1) жалға берілетін нақты өкіл объектілерге баға деңгейі туралы;
2) коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің көлемі туралы.
Деректердің екінші ағыны зерделенетін нарықтың байқаудың ең кіші элементіне дейін бөлшектенген құрылымын көрсетілуін қамтамсыз етеді және баға индексі үшін салмақтау сызбасын қалыптастыруда ақпараттық негіз болып табылады.
31. Салмақтау сызбасы әр өңір және жалпы республика бойынша орталықтандырыла қалыптастырылады. Оны құрастыру байқауға енгізілген коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің түрлері бойынша құндық шаманы бөлуге негізделген.
Экономикалық мағынасында салмақтау сызбасы теңгерімдік кестені білдіреді, онда коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрі бойынша қолданылатын құны коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру нарығының өңірлік мамандануын және коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтің жалпыреспубликалық көлемінде оның мәнін көрсетеді.
Қалыптастырылған салмақтау сызбасын қолдана отырып, коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлеріне республика бойынша орташа баға, өңір және республика бойынша жеке және агрегатталған баға индекстері есептеледі.
32. Салмақтау сызбасын құру есепті жылдың алдындағы жыл бойынша коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің тізбесі бойынша баға байқауына таңдалып алынған айқындамалар бойынша көрсетілген қызметтерге алғашқы құнды анықтаудан басталады.
Әр өңір бойынша қалыптастырылған құнды Ұлттық статистика бюросы талдау және құнды нақтылау, оларды түзету (алып тастауға, өзгертуге) және коммерциялық жылжымайтын мүліктің өкіл объектілерінің және объект түрлерінің аймақтық жинағына сәйкес толықтыру үшін аумақтық бөлімшелеріне жібереді.
Ескерту. 32-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 23.07.2021 № 10 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.33. Салмақтау сызбасы есепті жыл бойына қолданылады. Жыл сайын коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің өңірлік тізбесінің өзгеруіне сәйкес салмақтаудың құрамдас бөлектерін түзету жүзеге асырылады. Ол коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтерінің көлеміндегі өзгерістердің арасалмағын есепке ала отырып жүзеге асырылады.
6-тарау. Орташа баға мен баға индекстерін есептеу
34. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру мынадай кезеңдерден тұрады:
1) өңір және республика бойынша коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері бойынша жалға берудің орташа бағаларын айқындау;
2) өткен тоқсанға есепті кезеңдегі коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлеріне жеке баға индекстерін айқындау;
3) агрегаттаудың әр сатысы бойынша өткен тоқсанға есепті кезеңдегі агрегатталған баға индекстерін айқындау;
4) салыстырудың қалған барлық кезеңдеріне (өткен жылғы 4 тоқсанға, өткен жылғы тиісті тоқсанға) есепті кезеңдегі жеке және агрегатталған баға индекстерін айқындау.
Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.35. Өңір бойынша коммерциялық жылжымайтын мүліктің жекелеген түрлері бойынша орташа баға коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты түріне бағалардың орташа геометриялық шамасы ретінде айқындалады (Джевонс индексі):
, (1)
мұндағы
– t кезеңіндегі коммерциялық жылжымайтын мүліктің j түрі бойынша орташа бағасы;
P1, P2, …, Pn – t кезеңдегі коммерциялық жылжымайтын мүліктің j түрі бойынша өкіл объектілерді жалға беру бағасы;
n – нақты өкіл объектілердің саны.
Өңірлер бойынша есептелген орташа баға егер оларды есепті кезеңде есеп берген кем дегенде әртүрлі үш базалық объектінің бағасынан қалыптастырылатын болса зерттелетін құбылыстың барлық іріктемелі жиынтығының баға деңгейін көрсететін репрезентативті деп саналмайды. Осы жағдайларда есепті кезеңде өңір бойынша құрылыс материалының орташа бағасы жарияланбайды, бірақ әрі қарай республика бойынша орташа бағаны және баға индекстерін есептеу үшін қолданылады.
Республика бойынша орташа бағаны есептеу өңірлердің орташа бағасы мен көрсетілген қызметтердің көлемдері туралы құндық деректері негізінде жүзеге асырылады және келесі формула бойынша анықталады:
, (2)
мұндағы
– коммерциялық жылжымайтын мүліктің j түрі бойынша республикалық орташа баға;
Pj – коммерциялық жылжымайтын мүліктің j түрі бойынша өңір бойынша орташа бағасы;
W0 – белгілі бір базалық жылдағы өңір бойынша коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің көлемі туралы деректер.
36. Агрегаттаудың ең төменгі сатысында есептелетін жеке баға индексі ағымдағы және базисті кезеңде коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты түріне бағаны салыстырудың қарапайым қатыстық шамасы болып табылады. Жеке баға индексі байқалатын коммерциялық жылжымайтын мүлік түрлерінің барлық тізбесі бойынша әр базалық объект, өңір, республика бойынша жеке айқындалады:
| (3) |
мұндағы
ij – коммерциялық жылжымайтын мүліктің нақты түрінің жеке баға индексі;
Pt – есепті тоқсандағы баға;
P(t-1) – өткен тоқсандағы баға.
Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.37. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құрудың барлық келесі кезеңдерінде (топтар, типтер бойынша және жалпы) агрегатталған индекстер қолданылады.
Агрегатталған индекстің алымы мен бөлімі екі шаманың көбейтіндісінен тұрады, біріншісі – индекстелінетін (ауыспалы), екіншісі – өзгеріссіз және алымы да бөлшегі де салмақтау коэффициенті ретінде қолданылады.
Коммерциялық жылжымайтын мүліктің типтері бойынша агрегатталған баға индексі коммерциялық жылжымайтын мүліктің түрлері бойынша баға индексінен орташа салмақталған шамасы ретінде анықталады. Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексі жалпы зерделенетін жиынтықты құрайтын олардың барлық түрінің баға өзгерісінің жалпыланған нәтижесін көрсетеді.
Есептеу үшін салмақтаудың тұрақты сызбасы арқылы салмақталған жүйелі баға байқауының негізінде баға индексін есептеуді қамтамасыз ететін Ласпейрес формуласының түрлендірілген нұсқасы қолданылады:
егер , (4)
мұндағы
IL – t кезеңіндегі өткен t-1 кезеңімен салыстырғандағы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексі;
– коммерциялық жылжымайтын мүлік объектісінің түрі бойынша t кезеңіндегі t-1 кезеңіне жеке баға индексі;
P0?Q0 – агрегаттау үшін стандартты ретінде қолданылатын базистік кезең бағасындағы коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің құны;
– есепті кезеңде коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бойынша көрсетілген қызметтердің құны;
– коммерциялық жылжымайтын мүлік объектісінің түрі бойынша өткен кезеңге жеке баға индекстерінің көбейтіндісі.
38. Өткен жылғы тиісті тоқсанға есепті жылғы тоқсандық баға индексін есептеу есепті жылғы индекстік қатардағы тоқсандық баға индексін өткен жылғы осы қатардағы тоқсандық баға индексіне бөлу арқылы жүзеге асырылады:
| (5) |
мұндағы
Ijt – коммерциялық жылжымайтын мүліктің j түрінің есепті g жылғы t айының өткен g-1 жылғы сәйкес тоқсандық баға индексі;
Itg – индексті қатардағы есепті g жылғы t тоқсандық баға индексі;
Itg-1 – индексті қатардағы алдыңғы g-1 жылғы t тоқсандық баға индексі.
Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.39. Алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
40. Алып тасталды - ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігі Ұлттық статистика бюросы Басшысының м.а. 26.05.2022 № 8 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
| Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру жөніндегі әдістемесіне 1-қосымша |
Әкімшілік-кеңсеге арналған үй-жайлардың класын анықтау параметрлері
Критерийлер |
Талаптар: | |||
"А" класты кеңселер |
"В" класты кеңселер |
"С" класты кеңселер |
"D" класты кеңселер | |
Ғимараттың мақсаты |
Бизнес-орталық. |
Жаңғыртылған және сапалы әрленген, қайта жабдықталған әкімшілік ғимараттар, мамандандырылған кеңсе ғимараттарындағы кеңселік үй-жайлар. |
Әкімшілік-кеңсе ғимараттарындағы тұрғын емес үй-жайлар, кеңселерге бейімделген өзге де мақсаттарға арналған ғимараттар. |
Кеңселерді орналастыруға арналған тұрғын және тұрғын емес ғимараттардағы үй-жайлар. |
Ғимаратты пайдалану мерзiмі |
Жаңадан салынған ғимарат. |
Жаңадан салынған немесе қайта жаңғыртылған ғимараттар. |
Пайдалану мерзімі 15 жылдан асқан, қайта жаңғыртылған басқа мақсатқа арналған ғимараттар. |
Талаптар қойылмайды. |
Орналасуы |
Қаланың іскери аудандарында, негізгі көлік магистральдарында және алаңдарында, ыңғайлы кіреберісі бар алаңда. |
Қаланың іскери аудандарынан, басты көшелерінен алыс орналасқан, кіреберісі ыңғайсыз. |
Қаланың іскери аудандарынан, орталық көшелерінен едәуір алыс орналасқан, кіреберісі ыңғайсыз. | |
Инфрақұрылым және сервис |
Өте жақсы дамыған инфрақұрылым; |
Жақсы дамыған инфрақұрылым; оптика-талшықты байланыс және телекоммуникация; мәжіліс залдардың, келіссөз жүргізуге арналған орын жайлардың, орталық Reception, тұрмыстық қызмет көрсету және демалыс құралдарының болуы. |
Бизнесті жүргізуге және демалысқа қызмет көрсету инфрақұрылымының жеткіліксіз болуы. | |
Паркинг |
Күзетілетін автотұрақ; жер асты немесе жер үсті паркингі. |
Күзетілетін автотұрақ; жер асты паркингі болуы мүмкін. |
Ұйымдастырылған жер үсті паркингі болуы мүмкін, | |
Сәулет және әрлеу |
Сырты жоғары сапалы материалдармен әрленген; панорамалық шынылау; ішкі орын жайлардың жеке (авторлық) жобасы; жалгерге арнайы жөндеу. |
Ішкі және сыртқы әрлеу жоғары |
Сәулетіне талаптар қойылмайды. |
Азды-көпті сапалы жөндеу. |
Конструктивтiк шешiмдер |
Монолитті-қаңқалы немесе металл-қаңқалы ғимарат; фальшполдар және аспалы төбелердiң қойылу мүмкiндігі; төбелерiнiң биiктiгi 2,7 метрден кем емес. |
Монолитті-қаңқалы, |
Монолитті-қаңқалы, |
Талаптар қойылмайды. |
Жобалау шешімдері |
Бағаналардың тиімді торы (бағаналардың арасындағы ара қашықтық 6 метрден кем емес); бағаналар мен терезелер арасындағы тиімді қатынасы. |
"А" класына қойылатын талаптардың кейбіреуіне сәйкес келмеу. |
Қабат-қабат бойынша жеткілікті тиімді жоспарлау. | |
Инженерия |
Тiршiлiкті қамтамасыз етудің автоматтандырылған жүйелерi, үй-жайларда толық бақыланатын микроклимат, жылыту және ауа тазартудың бiртұтас құрамалы жүйесінің көмегімен тұрақты температура және ылғалды сақтау, ғимарат қауiпсiздiгiнiң заманауи жүйелерi, үздіксіз қуат беру көзi (UPS). |
Үй-жайларда толық бақыланатын микроклимат, желдету, жылыту және ауа тазартудың бiртұтас құрамалы жүйесінің көмегімен тұрақты температура және ылғалды сақтау, ғимарат қауiпсiздiгiнiң заманауи жүйелерi, үздіксіз қуат беру көзi (UPS). |
Құйылатын ауаны (comfort cooling ) алдын ала салқындату жүйесі немесе ауаны баптаудың сплит-жүйесі. |
Ескірген инженерлік коммуникациялар. |
Ғимаратты басқару |
Кәсiби басқару. Ғимарат мiнсiз тап-таза күйде ұсталады, өзінің қауiпсiздiк, басқару және қызмет көрсету қызметi бар. |
Кәсіби басқару. Ғимарат мiнсiз тап-таза күйде ұсталады. |
Тәулік бойғы күзет; пайдаланудың жақсы қызметі; тәжірибелі жалға беруші. |
Талаптар қойылмайды. |
| Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру жөніндегі әдістемесіне 2-қосымша |
Қоғамдық тамақтандыру объектілерін жіктеудің негізгі факторлары
Критерийлер |
Сипаттама | |||
мейрамханалар |
дәмханалар |
барлар |
асханалар | |
Қоғамдық тамақтандыру объектісінің типі |
классикалық мейрамхана |
классикалық дәмхана |
классикалық барлар |
жалпы типтегі асхана |
мамандандырылған мейрамхана (балық, сыра, вегетариандық, ұлттық тағам немесе өзге елдердің тағамын ұсыну) |
мамандандырылған дәмхана (интернет-дәмхана, кофехана) |
мамандандырылған барлар (сыра, дәмхана-бар, гриль-бар, фито-бар) |
диеталық асхана | |
Орналасуы |
жеке тұрған мейрамхана, қонақ үйдегі мейрамхана, вокзал ішіндегі мейрамхана, демалыс аймағындағы мейрамхана, |
жеке тұрған дәмхана, қонақ үйдегі дәмхана, вокзал ішіндегі дәмхана, демалыс аймағындағы дәмхана, сауда үйлеріндегі дәмхана, ойын сауық орталықтарындағы дәмхана |
жеке тұрған бар, қонақ үйдегі бар, вокзал ішіндегі бар, ойын сауық орталықтарындағы бар, демалыс аймағындағы бар |
жалпыға қолжетімді, оқу, жұмыс, демалыс, тұру орны бойынша, емдеу, санаториялық-сауықтыру мекемелері жанында |
| Коммерциялық жылжымайтын мүлікті жалға беру бағасының индексін құру жөніндегі әдістемесіне 3-қосымша |
Қойма үй-жайларының класын анықтау параметрлері
Критерийлер |
Талаптар: | |||
"А" класты қоймалар |
"В" класты қоймалар |
"С" класты қоймалар |
"D" класты қоймалар | |
Ғимарат типі |
Жанбайтын материалдарды пайдалана отырып салынған тікбұрыш пішінді заманауи бір қабатты қойма ғимараты. Төбесінің биіктігі еден деңгейінен ғимараттың конструктивті элементтеріне және инженерлік жүйесіне дейін |
1-, көпқабатты тікбұрыш пішінді жаңадан салынған немесе қайта жаңғыртылған қойма ғимараты. Көпқабатты құрылыста – жүк көтеру мөлшері 3 тоннадан жоғары жүк таситын лифтілер/көтергіштер санының жеткілікті болуы (қойма алаңының |
Төбесінің биіктігі төрт метрден кем емес, түрлі қабатты жылытылған ангарлар немесе күрделі өндірістік үй-жай. Көпқабатты құрылыста – жүк таситын лифтілерінің болуы. |
Күрделі өндірістік |
Ішкі конструкциялар |
Бағаналары жоқ немесе бағаналардың адымы 12 метрден кем емес. Аралықтардың арақашықтығы |
Бағаналары жоқ немесе бағаналардың адымы 12 метрден кем емес. Аралықтардың арақашықтығы |
Ерекше талаптар қойылмайды. |
Қойылатын талаптар аз. |
Еден жабындысы |
Шаңға қарсы жабындымен жабылған аса тегiс бетонды еден. Жерден биiктiгі 1 метр 20 сантиметрді құрайды. Едендері бір шаршы метрге 5 тоннадан кем емес салмақ салуды қамтамасыз етеді. |
Шаңға қарсы жабындымен жабылған бетонды еден. Жерге дейінгі ара қашықтық 1 метрден кем емес. |
Бетоннан немесе асфальттан тегіс еден, жабындысы жоқ. |
Асфальт немесе бетоннан жасалған тақтайша, жабындысыз бетон еден. |
Желдету және ауаны баптау жүйесі |
Ауа баптау және желдету жабдықтары барлық қойма |
Қоймалар үй-жайлардың 90% дейін тиiмдi желдетудi қамтамасыз ететін желдету жүйесімен жабдықталады. |
Климаттық және температура режимі жылу және желдету жүйесімен сақталады. |
Талаптар қойылмайды. |
Температура режимі |
Сыртқы ауа температурасы -35 Цельсия болғанда +14 Цельсиядан кем емес температураны қамтамасыз ететін жылу жүйесінің болуы (сақтаудың төмен температуралы режимін қоспағанда). |
Жылыту жүйесінің болуы. Үй-жайларда тұрақты сақтау температурасы мен жол берілген ылғалдылық деңгейі сақталады. |
Жылыту жүйесінің болуы. |
Тұрақты температура мен ылғалдылық деңгейі қамтамасыз етіледі. |
Қауіпсіздік жүйесі |
Күзет және бейнебақылау жүйесімен жабдықталған. Қандай да бір учаскеден дабыл жүйесінің жұмыс iстеуi туралы ескертпе дабылдар және бақылау камераларынан көрініс түсетiн қауiпсiздiк қызметiнiң кезекшi қызметкерiнiң пультi болады. Халықаралық стандарттарға сәйкес төкпе қабілеті жоғары өрт сөндіру спринклер жүйесi қолданылады. |
Күзет және бейнебақылау жүйесімен жабдықталған. Қандай да бір учаскеден дабыл жүйесінің iстеуi туралы ескертпе дабылдар және бақылау камераларынан көрініс түсетiн қауiпсiздiк қызметiнiң кезекшi қызметкерiнiң пультi болады. |
Жүктердің қауіпсіздігі дабыл жүйесімен қамтамасыз етіледі. Қойма периметрін күзету ұйымдастырылады. Гидрантты өрт сөндіру жүйесі және өртке қарсы дабыл бар. |
Жүктердің қауіпсіздігі дабыл жүйесімен қамтамасыз етіледі. Қойма периметрін күзету ұйымдастырылады. Гидрантты өрт сөндіру жүйесі және өртке қарсы дабыл бар. |
Электрмен жабдықтау және коммуникациялар |
Қоймалар меншiктi автономды электр қосалқы станциясымен жабдықталған. Жылыту меншiктi жылу торабы есебінен қамтамасыз етіледі. Ыстық және суық сумен қамтамасыз ету және кәріз жүргізілген. |
Қойма үй-жайларында меншікті жылыту, кәріз және сумен жабдықтау жүйесі бар. Электрмен жабдықтау жалпы электр желісі есебінен қамтамасыз етілген. |
Үй-жайларда әдетте жылыту, кәріз және сумен жабдықтау жүйесі болады. |
Үй-жайларда әдетте жылыту, кәріз және сумен жабдықтау жүйесі болады. |
Жүк тиеу-түсіру конструкциялары |
Биiктiгi реттелетiн жүк тиеу-түсiру алаңдары бар (docklevelers) қойма алаңының 800 шаршы метріне 1-ден кем емес док (dock shelters) типтес автоматты қақпаларымен жабдықталған. Доктардың алдында дөңгелек үшін бағыттаушылар орнатылған. |
Биiктiгi реттелетiн жүк тиеу-түсiру алаңдары бар (docklevelers) қойма алаңының 1000 шаршы метріне 1-ден кем емес док (dock shelters) типтес автоматты қақпаларымен жабдықталған. Жүк таситын лифтілер 2000 шаршы метрге 1-ден кем емес есебімен орналасады. Әрқайсысының жүк көтерімділігі 3 тоннадан кем емес. |
Биiктiгi реттелетiн жүк |
Автокөліктен жүкті түсіру үшін пандустың болуы. |
Кеңсе және қосалқы үй-жайлар |
Қойма жанында әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлардың (қойма алаңының кемінде 5%) болуы: |
Қойма жанында әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлардың (қойма алаңының кемінде 5%) болуы: |
Қойма жанында әкімшілік-тұрмыстық үй-жайлардың болуы: |
Қойма жанында кеңсе үй-жайларының болуы. |
Телекоммуникациялар |
Деректер жіберу |
Тұрақты телефон желiсі, жұмыс орындарының арасында жергілікті желі бар. |
Талаптар қойылмайды. |
Талаптар қойылмайды. |
Бақылау мен есепке алу жүйесі |
Қойманың аумағында өткізу тәртібі, қызметкерлердi есепке алу және рұқсат беру жүйесi жұмыс iстейдi. Жүктердiң барлық қозғалысы жүктердi есепке алудың автоматтандырылған жүйелерінде тiркеледi. |
Аумақта бақылау-өткізу жүйесі, жүк қозғалысының автоматтандырылған есебі. |
Ерекше талаптар қойылмайды. | |
Іргелес аумақ |
Қоршалған және тәулік бойы күзетілетін, жарықтандырылған, абаттандырылған аймақ. |
Қоршалған және тәулік бойы күзетілетін, жарықтандырылған, абаттандырылған аймақ. |
Қоршалған және тәулік бойы күзетілетін аймақ. |
Аймақ периметрі бойынша күзетіледі |
Автокөлікке арналған тұрақтар |
Ауыр жүктi көлiк үшiн тұрақ және күту аймағы болады. Оның кедергiсiз маневр жасауы қамтамасыз етіледі |
Ауыр жүк көлiгінің тұрағы үшін қойма орын жайларының маңайында да, аумақ маңында да жеткілікті орын саны. |
Қойма үй-жайларының маңында жүк автомобильдеріне арналған тұрақ және олар маневр жасауға арналған жерлер болады. |
Талаптар қойылмайды. |
Теміржол қатынасы |
Қойма үй-жайларына тікелей кіретін темiр жол тармағының болуы. |
Теміржол жүк станциясына тікелей жақындығы. |
Талаптар қойылмайды. | |
Орналасуы |
Қойма үй-жайлары ауыр жүктi көлiгінің қозғалысын қамтамасыз ететiн ірі көлік артерияларының маңайында орналасқан және ыңғайлы кіребірісі бар. |
Негізгі көлік магистральдарына жақындығы, ыңғайлы кіреберіс, жолдардың жақсы жағдайы. |
Қоймалар негізгі автомагистральдардан сәл шет орналасады, оларға үлкен жүк көлігінің бөгетсіз қозғалысын қамтамасыз ететін сапалы сателлит-жолдар жүргізілген. | |
