Т.Рысқұлов ауданы бойынша 2017-2018 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі Жоспарын бекіту туралы

Жамбыл облысы Т.Рысқұлов аудандық мәслихатының 2017 жылғы 14 желтоқсандағы № 21-7 шешімі. Жамбыл облысы Әділет департаментінде 2017 жылғы 25 желтоқсанда № 3646 болып тіркелді

РҚАО-ның ескертпесі.
Құжаттың мәтінінде түпнұсқаның пунктуациясы мен орфографиясы сақталған.

"Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының 6 бабына және "Жайылымдар туралы" Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы Заңының 8 бабының 1) тармақшасына сәйкес Т.Рысқұлов аудандық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

1. Қоса беріліп отырған Т. Рысқұлов ауданы бойынша, 2017-2018 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі Жоспары бекітілсін.

2. Осы шешімнің орындалуын бақылау аудандық мәслихаттың аймақты өнеркәсіп салаларын, құрылысты, энергетиканы, көлік пен байланысты, ауылшаруашылығы мен кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі тұрақты комиссиясына жүктелсін.

3.Осы шешім әділет органдарында мемлекеттік тіркелген күннен бастап күшіне енеді және оның алғашқы ресми жарияланған күннен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Аудандық мәслихат
сессиясының төрағасы	С. Бисембаев
Аудандық мәслихат
хатшысының міндетін атқарушы	Т. Джаманбаев

Т. Рысқұлов аудандық мәслихатының 2017 жылғы 14 желтоқсандағы № 21-7 шешімімен бекітілген

Т. Рысқұлов ауданы бойынша 2017-2018 жылдарға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі Жоспары

Кіріспе

Т. Рысқұлов ауданының экономикасында ауыл шаруашылығы саласы жетекші орын алады. Еліміздің азық түлікпен толық қамтамасыз етуміндетін орындауда мал шаруашылығын дамытуда айрықша орын алатын болса, оның негізі-табиғи жайылымдарды тиімді және ұтымды пайдалану болып табылады. Жер пайдаланушылар мен меншік иелері үшін табиғи жайлымдарды тиімді пайдалану, жайылымның тозығын болдырмай жақсарту шараларын жүзеге асыру кезек күттірмейтін міндет. Т. Рысқұлов ауданы Жамбыл облысының оңтүстік-шығысында орналасқан Байзақ, Мойымқұм,және –Қырғыз Республикасымен шектеседі ,аумағы 9,08 мың шаршы киллометр немесе Жамбыл облысы аумағының 14,5% құрайды.

Аумағының басым көпшілігі жазық жер болғанына қарамастан, Т. Рысқұлов ауданы табиғатының әртүрлілігімен ерекшеленеді. Ауданның оңтүстігі таулы келеді. Онда Қырғыз Алатауының,Ойранды,Қарақыстақ,Сұлутөр, Шөнгер, Көкдөнен, Көгершін, Мыңбел таулары орналасқан.

Ауданың орталығы мен солтүстік бөліктері жазық. Солтүстігінде Мойынқұм құмына ұласып кетеді. Жер қойнауынан құрылыс материалдары, жер асты сулары барланған. Ауданның климаты континентальды, қысы біршама жұмсақ, жазы ыстық. Қаңтар айындағы ауаның жылдық орташа температурасы-6-8 С шілдедетиісінше +20 С- +25 С. Жауын шашынның жылдық көлемі жазық жерлерде200-250 миллиметрге дейін,таулы аймақтар мен тауларда 450-500миллиметрге дейін.Топырағы күңгірт және тақыр түстес сұр,шалғынды сұр, қарақошқыл және қаратопырақты .

Аудан бойынша 2017 жылдың 1-ші қаңтарына ірі қара мал 28844 бас,қой –ешкі 394045 бас,жылқы 14398басты құрайды және аталған малдарға арналған барлығы 21 мал тоғыту орны,15 қолдан ұрықтандыру пукті,3 мал көмінділері (биотермиялық шұнқыр) бар. Т. Рысқұлов ауданы 15 ауылдық округтен және43елді мекеннен тұрады.

Жоспардың мақсаты: жайылымдарды басқару және оларды пайдалану.

Жоспардың іске асыру мерзімі: 2017 жылдың желтоқсан айынан бастап 2018 жылдың аяғына дейін.

Құқық белгілейтін құжаттар негізінде жер санаттары, жер учаскелерінің меншік иелері және жер пайдаланушылар бөлінісінде әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жайылымдардың орналасу схемасынның (картасы)

Жайылымдардың қолайлы схемасы

Жайылымдардың, оның ішінде маусымдық жайылымдардың сыртқы және ішкі шекаралары мен алаңдары, жайылымдық инфрақұрылым объектілері белгіленген картасы

Жайылым пайдаланушылардың су тұтыну нормасына сәйкес жасалған су көздерiне (көлдерге, өзендерге, тоғандарға, апандарға, суару немесе суландыру каналдарына, құбырлы немесе шахталы құдықтарға) Қол жеткізу схемасы

Жайылымы жоқ жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және оны берілетін жайылымдарға ауыстыру схемасы

Аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ маңында орналасқан жайылымдармен қамтамасыз етілмеген жеке және (немесе) заңды тұлғалардың ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын шалғайдағы жайылымдарға орналастыру схемасы

Т. Рысқұлов ауданы бойынша ауыл шаруашылығы жануарларын жаюдың және айдаудың маусымдық маршруттарын белгілейтін жайылымдарды пайдалану жөніндегі күнтізбелік графигі

Р/с	Ауылдық округ атауы	Шалғай жайылымға (шөл-далалық, таулы-далалық аймақа) малдарды айдап шығарылу мерзімі	Шалғай жайылымнан (шөл-далалық, таулы далалық аймақтан) малдардың қайтарылу мерзімі	Ескерту
1	Көгершін	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
2	Қорағаты	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
3	Құлан	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
4	Қайынды	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
5	Өрнек	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
6	Тереңөзек	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
7	Новосель	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
8	Ақыртөбе	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
9	Луговой	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
10	Абай	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
11	Қарақыстақ	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
12	Ақбұлақ	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
13	Жанатұрмыс	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
14	Құмарық	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі
15	Көкдөнен	сәуір мамыр1-ші оңкүндігі	тамыз, қазан 2 оңкүндігі

Т. Рысқұлов ауданындағы жайылымдарды геобатаникалық зерттеп-қараудың жай-күйі туралы мәліметтер

I. Жалпы мәлімет

Ауданың оңтүстігі таулы келеді. Онда Қырғыз Алатауының Ойранды, Қарақыстақ,Сұлутөр, Шөнгер, Көкдөнен, Көгершін, Мыңбелтаулары орналасқан. Ауданың орталығы мен сол түстік бөліктері жазық. Солтүстігінде Мойынқұм құмына ұласып кетеді

Климаты континентальды, қысы жұмсақ, жазы ыстық. Қаңтар айындағы ауаның жылдық орташа температурасы - 6-8 С шілдеде тиісінше +20 С- +25 С. Жауын шашынның жылдық көлемі жазық жерлерде 200-250 миллиметрге дейін, таулы аймақтар мен тауларда 450-500 миллиметрге дейін. Жері таулы-шалғынды, шалғынды-сұр, шалғынды-батпақты келеді.

Аудандағы ауыл шаруашылығының негізгі саласы егіншілік және мал шаруашылығы. Ауданның негізгі бағыты ет-сүт мал шаруашылығымен қоса астық игеру. Егіншілік жүйесінде бидай, арпа, жүгері, қарбыз, өсіріледі, ал көпжылдық шөптер мал шаруашылығын азық-жеммен қамтамасыз ету үшін шығарылады. Ауыл шаруашылығына бөлінген жерлерде мал шаруашылығының қарқынды дамуына орай жайылымдық жерлерді пайдалану ұлғаюда.

Аудандағы мал ұстау – жарты жыл жайылымда, жарты жыл қыстауда. Жайылым уақыты сәуірдің соңы – мамырдың басында басталып, қазанның соңы - қарашаның басында аяқталады. Қыс уақытында мал қыстауда. Қысқы азық, тұқымы жақсартылатын жерлерден шабылғантабиғи шөптен және астық қалдықтарынан дайындалады.

Т. Рысқұлов ауданының санат бойынша бөлінген жер ауданы

Р/с №	Жер санаттары	Барлығы	Оның ішін­де
			Жайылым	Суармалы
1	Барлық ауыл шаруашылығындағы Пайдаланудағы жерлер	748105	568698	47700
2	Елдімекеннің жерлері	32134	25202	200
3	Өнеркәсіп, көлік, қорғаныс, байланыс және басқа бағыттары жерлер	9986	380	-
4	Ерекше қорғалатын табиғи аумақтағы жерлер	-	-	-
5	Орман қорының жері	62012	40100	-
6	Су қорының жері	278	-	-
7	Босалқы жер қоры	56176	21381	-
	Барлығы:	908691	703661	47900

2. Жер бедері (рельеф)

Аудан территориясының беті Қырғыз Алатауымен шектеседі,осы таулардан солтүстікке қарай ағатын 9 тау өзені бар.

Жер бедерінің ерекшелігі –бау-бақшаға қолайлы, жиі тал бұталардың айналасында, қаратал мен – теректі ағаштармен немесе шалғындармен және батпақтармен таратылған дала табақшалар болып саналады.

Т. Рысқұлов ауданының табиғи шарты, соның ішінде климат, топырақ және жер бедері дәндіжәнежемшөпдақылдармен айналасуға өте қолайлы. Табиғи құнарлы жер телімдерді, жайылым азықтар мен пішендерді алу үшін қолдануға болады.

Микрорельеф, яғни микро жер бедері топырақ қабатының кешенділігіне сәйкес келеді. Ауданның жер бедері, ауыл шаруашылық дақылдарды егу және жинау, топырақты өңдеу жұмыстарына заманауи техникаларды қолдануға ыңғайлы және мал бағуға өте қолайлы, яғнижер бедері, топырақты механикалық өңдеуге және ауыл шаруашылық дақылдарды өсіруге кедергі жасамайды.

3. Өсімдіктер

Топырақ түзілудің негізгі факторы болып, күлгін заттардың аккумуляциясы және өсімдіктердің биологиялық миграциясы қалыптастырады

Өсімдіктердің түрлерге бөлінуі, ол климатқа, жер асты суларының жақын арналасуына, жердің рельефіне, адамзаттың тіршілік әрекетіне және ауыл шаруашылық өндірісіне тікелей қатысты.

Таулы аймақтарда, таулы қою-қызыл қоңыр және ашық қызыл-қоңыр топырақ түрлері түзіліп, бетегелі-қауалы, қалтықты, астықты-жусанды шөптермен топырақ беті 30-70% жамылғыны құрайды.

Тау бөктерінде және тау етегіндегі тегістердегі сары тпоырақты жерлерде негізінен дала-жусаны жамылғысы өседі.Осы жерлерде өсімдіктердің ең көптараған тараған түрлері:жусан, қиякөпеңді, жалбыз, ебелек, қауа.Өсімдік жамылғысы 20-30% пайызды құрайды.

Сазды тегісті аудандарда,топырақтық әр түрлі болуына байланысты, өсімдік түрлері де әр түрлі болып келеді.Бұл жерлерде астықты-жусанды, бидайықты, қарашағырлы, кепірелі, түйетікенді шөптер көп кездеседі.

Төменде табиғи жайылымдарда алты өрістік жайылым айналымының сызбасы көрсетілген.

Жайылымдарды қолданудың күнтізбелік графигін есепке ала отырып бір рет жайлығаннан кейінгі алты өрістік жайылым айналымының сызбаның үлгісі

Жылдар	Жайылым өрістіктердін өмірі
	I	II	III	IV	V	VI
1	Бір рет жайылған 24.04. мен02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06. мен12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07. мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08. мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10. мен 10.11. аралығы	Дала демалысы (жайылым­жүрмейді)
2	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 24.04 мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06 мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07 мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08 мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10 мен 10.11. аралығы
3	Бір рет жайылған 24.04 мен 02.06 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 03.06 мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07 мен 21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08 мен 30.09 аралығы	Бір рет жайыл­ан 01.10 мен 10.11. аралығы
4	Бір рет жайылған 24.04 мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06 мен 12.07 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 13.07 ме21.08 аралығы	Бір рет жайылған 22.08 мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10 мен 10.11 аралығы
5	Бір рет жайылған 24.04 мен 02.06 аралығы	Бір рет жайылған 03.06 мен 12.07 аралығы	Бір рет жайылған 13.07 мен 21.08 аралығы	Дала демалысы (жайылым жүрмейді)	Бір рет жайылған 22.08 мен 30.09 аралығы	Бір рет жайылған 01.10 мен 10.11. ара­лы­ғы
6	Бір­рет­жай­ы­л­ған 24.04. мен02.06 ара­лы­ғы	Бір­рет­жай­ы­л­ған 03.06. мен12.07 ара­лы­ғы	Бір­рет­жай­ы­л­ған 13.07. мен21.08 ара­лы­ғы	Бір­рет­жай­ы­л­ған 22.08. мен30.09 ара­лы­ғы	Да­ла де­ма­лы­сы (жай­ы­лым­жүр­мей­ді)	Бір рет жайылған 01.10 мен 10.11. аралығы

Көріп отырғандай, жайылым айналымы сызбасында, 6 жылда бір рет шөп жайылымдарына "демалыс" беріледі, яғни жайылым деградациясының алдыналады.

4. Гидрография және суландыру

Аудан территориясының беті Қырғыз Алатауымен шектеседі,осы таулардан солтүстікке қарай ағатын 9 тау өзені бар.

Көлдердің көбінің айна ауданы шағын, сондықтан тереңдігі де аз. Су көлемі, айна ауданы және көл тереңдігі түскен жауын-шашынның санына байланысты өзгеріп отырады, мал суаруға қолданылатын қазылған апандар бар.

Қорытындылай келе, суландыру көздері ауданда ауыл шаруашылықмалдарының қажеттілігін толығымен қанағаттандырып отыр.

5. Жайылым геоботаникасы

Жайылым өнімділігі анықтау үшін Республикалық мемлекеттік "Мемжер ҒӨО" кәсіпорыны мамандарының 1980-2012 жылдарда өткен геоботаникалық зерттеулерінің деректері қолданылды.Жайылым жерлердің құрғақ массасының орташа өнімділігі 3,3 центнер гектар, азық өлшеміне қайта есептегенде -1,5 центнер/гектар.Осыны қорытындылай келе, аудан жеріндегі азық бірлігіндегі қосалқы азық салмағын есептеп шығаруға болады:1,5*703661 гектар = 1055491центнер азық бірлігі.

Жайылымдағы қосалқы азық 180-200 күнге жалғасатын жайылым кезеңінде қолданылады.Шабылған шөп пен жасанды шабылған шөптің қосалқы азығы қыстау кезеңінде қолданылады.

6. Жайылым сыйымдылығы

Жайылым сыйымдылығын анықтау, жайылым кезеңінде оның өнімділігі туралы деректер негізінде жүргізілді. Шамамен алғанда, жасыл азықтың келесі нормалары алынды(орта есеппен бір бас малға): ірі қара мал - 4 килограмм, ұсақ қара мал - 2 килограмм, жылқылар -6 килограмм. Жайылым кезеңінің ұзақтылығы 180-200 күн. Осығлайша, жайылым өнімін, малдың жасыл азықты бір күндегі қажет ету көлемін, жайылым кезеңінің ұзақтылығын біле отырып, жайылымның сыйымдылығын анықтауға болады.

Жайылымның орташа өнімділігі, яғни бір гектардан құрғақ масса 3,3 центнер, жайылым ұзақтығы 180 күн, ірі қара малы бір басына күніне 4 килограмм жасыл азық қажет, демек жайылымның барлық кезеңінде 4*180=720 килограмм немесе 7,2 центнер қажет.

Ветеринариялық-санитариялық обьектілер туралы мәлімет

Р/н №	Ауыл округі	Мал дәрігерлік пунктері	Мал тоғыту орындары	Қашырым пунктері	Мал көмінділері
1	Жаңатұрмыс	1	1	1
2	Қарақыстақ	1	1	1
3	Абай	1	1	1
4	Қорағаты	1	1	1
5	Ақбұлақ	1	2	1	1
6	Луговой	1	-	1
7	Құлан	1	1	1	1
8	Көкдөнен	1	2	1
9	Көгершін	1	1	1
10	Құмарық	1	1	1
11	Новосель	1	1	1
12	Өрнек	1	3	1	1
13	Ақыртөбе	1	1	1
14	Тереңөзек	1	4	1
15	Қайынды		1	1
	Барлығы	15	21	15	3

Рысқұлов ауданы бойынша иелерін – жайылым пайдаланушыларды, жек және (немесе) заңды тұлғаларды көрсете отырып, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы туралы деректер.

Р/с	Ауыл округ	Мүйізді ірі қара (табын)	Қой-ешкі (отар)	Жылқы (үйір)
1	Жаңатұрмыс	1992	16765	1330
	Қосалқы шаруашылықта	1573	14820	1050
	Құлбарақов Ф шаруа қожалығы	155	652	90
	Молдашев А шаруа қожалығы	102	486	71
	Елшібаев Б шаруа қожалығы	75	409	59
	Тобатаев Н шаруа қожалығы	87	398	60
2	Қарақыстақ	3966	15884	841
	Қосалқы шаруашылықта	2868	5094	330
	Даулетов К шаруа қожалығы	125	6995	203
	Кабылханов А шаруа қожалығы	771	2235	240
	Мамырхан Е шаруа қожалығы	202	1560	68
3	Абай	1854	16008	467
	Қосалқы шаруашылықта	841	7318	167
	Өскенбаев Ж шаруа қожалығы	797	5812	221
	Амрекулов Р шаруа қожалығы	106	1658	56
	Шайыхов Е шаруа қожалығы	110	1220	23
4	Қорағаты	1922	13256	651
	Қосалқы шаруашылықта	1712	9336	404
	Далибаева С шаруа қожалығы	108	1425	112
	Тоқтанов Г шаруа қожалығы	102	2495	135
5	Ақбұлақ	1678	48690	1255
	Қосалқы шаруашылықта	831	12888	672
	Бохаев Б шаруа қожалығы	204	10101	187
	Таштанов А шаруа қожалығы	643	25701	396
6	Луговой	1209	5779	207
7	Құлан	2298	20901	1112
	Қосалқы шаруашылықта	1499	11426	591
	Раймкулов К шаруа қожалығы	98	1608	104
	Таңбаев Е шаруа қожалығы	356	2897	213
	Мамырбаев С шаруа қожалығы	345	4970	204
8	Көкдөнен	2132	17416	827
	Қосалқы шаруашылықта	1346	7833	292
	Ильясов С шаруа қожалығы	201	2321	114
	Ыбрайымов С шаруа қожалығы	585	7262	421
9	Көгершін	2965	19399	834
	Қосалқы шаруашылықта	2621	11375	593
	Базаралиев Х шаруа қожалығы	281	4759	190
	Ахаев С шаруа қожалығы	63	3265	51
10	Құмарық	2477	22311	1005
	Қосалқы шаруашылықта	1094	14866	545
	Амреев А шаруа қожалығы	105	2504	83
	Қораласбаев Ш шаруа қожалығы	276	1683	97
	Байсакалов А шаруа қожалығы	387	1204	62
	Қораласбаев шаруа қожалығы	615	2054	218
11	Новосель	486	6723	326
	Қосалқы шаруашылықта	396	5778	281
	Бекенов Е шаруа қожалығы	28	358	26
	Букетов С шаруа қожалығы	62	587	19
12	Өрнек	2771	109703	4221
	Қосалқы шаруашылықта	1975	88020	536
	Абитов Е шаруа қожалығы	108	2236	101
	Доненбаев С шаруа қожалығы	532	17548	3500
	Рахметілдаев Н шаруа қожалығы	156	1899	84
13	Ақыртөбе	508	7182	1236
	Қосалқы шаруашылықта	316	5396	965
	Юсупов Д шаруа қожалығы	56	562	114
	Ахметова К шаруа қожалығы	136	1224	157
14	Тереңөзек	1192	30710	636
	Қосалқы шаруашылықта	794	23214	418
	Бакулиев Т шаруа қожалығы	26	1100	12
	Абишев М шаруа қожалығы	58	1682	26
	Юсупов Ж шаруа қожалығы	116	2504	84
	Султанбаев Г шаруа қожалығы	198	2210	96
15	Қайынды	1394	20983	562
	Қосалқы шаруашылықта	1236	15559	373
	Исаев Е шаруа қожалығы	38	1013	22
	Актанбердиев шаруа қожалығы	58	2596	79
	Аманбаев А шаруа қожалығы	62	1815	88
	Барлығы	28844	394045	14398

Т. Рысқұлов ауданы бойынша ауыл шаруашылығы жануарларының түрлері мен жыныстық жас топтары бойынша қалыптастырылған үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер

Р/с	Ауыл округ	Табын, отар, үйірлердің саны
		Мүйізді ірі қара (табын)	Қой-ешкі (отар)	Жылқы (үйір)
1	Жаңатұрмыс	15	32	105
2	Қарақыстақ	69	37	91
3	Абай	44	16	48
4	Қорағаты	35	53	86
5	Ақбұлақ	14	16	38
6	Луговой	10	26	42
7	Құлан	14	19	38
8	Көкдөнен	20	16	54
9	Көгершін	13	29	89
10	Құмарық	5	24	62
11	Новосель	6	50	96
12	Өрнек	11	35	56
13	Ақыртөбе	21	21	82
14	Тереңөзек	8	5	38
15	Қайынды	4	5	12
	Барлығы	289	384	937

Ауыл шаруашылығы жануарларының мал басын орналастыру үшін жайылымдарды қайта бөлу және осы берілетін жайылымдарға ауыстыру іс- жоспары

№	Елді мекен атауы	Елді мекен жерлері	Оі.халық қажеттілі­гі үшін (жайылымы ж/е шабындық алқапта­ры)	Жеке қожалық ж/е шаруа қожалықтар бойынша мал басы саны	Бір бірлікке қажет жайылым көле­мі (га)	Норматив бойынша қажет жайылым көле­мі (га)	Қосымша қажет етіле­тін жайылым (га)	Қосымша берілетін жайылымдар
								Оның ішінде
								Мемлекеттік жер қорынан (га)	Жалға берілген жерлерден (га)	Маусымдық жайылым (га)	Айдалмалы жайылым (га)
1	Көгершін ауылы	3720,0	Жайы­лымы-3424,0 га	МІҚ- 1392	11,0	15 312,0
				Уақ мал -7435	2,2	16 357,0
				Жылқы-470	13,0	6110,0
	Барлығы			9297	-	37 779,0	34 355,0	34 355,0		13 742,0	20 613,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	56 399,67	Жайылымы-47815,0 га	МІҚ- 1573	11,0	17 303,0
				Уақ мал -11964	2,2	26 321,0
				Жылқы-364	13,0	4732,0
	Барлығы			13901		48 356,0	541,0	541,0		216,0	325,0
2	Қорағаты ауылы	3498 ,0	Жайылы­мы-3267,0 га	МІҚ- 1542	11,0	16962,0
				Уақ мал -8586	2,2	18889,2
				Жылқы-362	13,0	4706
	Барлығы			10490		40557,2	37 290,2	37 290,2		14 916,0	22 374,2
	Шаруа қожалықтар бойынша	23766,82	Жай­ы­лы­мы-17313,0 га	МІҚ- 380	11,0	4180,0
				Уақ мал -4670	2,2	10274,0
				Жыл­қы-289	13,0	3757,0
	Барлығы			5247		18211,0	898,0	898,0		359,0	539,0
3	Құлан ауылы	1756,0	Жайылы­мы- 722 га	МІҚ- 1459	11,0	16049,0
				Уақ мал -8901	2,2	19582,0
				Жыл­қы-512	13,0	6656,0
	Барлығы			10872		42287,0	41 565,0	41 565,0		16 626,0	24 939,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	41721,0	Жайылымы-31764,0га	МІҚ- 839	11,0	9229,0
				Уақ мал- 12000	2,2	26400,0
				Жылқы-600	13,0	7800,0
	Барлығы			13439		43429,0	11 665,0	11 665,0		4 666,0	6 999,0
4	Қайынды ауылы	2180,0	Жайылы­мы-1908 га	МІҚ- 1034	11,0	11374,0
				Уақ мал -10983	2,2	24162,0
				Жыл­қы-312	13,0	4056,0
	Барлығы			12329		39592,0	37 685,0	37 685,0		15 074,0	22 611,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	19999,32	Жайылы­мы-15646,0 га	МІҚ- 360	11,0	3960,0
				Уақ мал -10000	2,2	22000,0
				Жылқы-250	13,0	3250,0
	Барлығы			10610		29210,0	13 564,0	13 564,0		5 426,0	8 138,0
5	Өрнек ауылы	1772,0	Жайылы­мы-1526,0 га	МІҚ- 1892	11,0	20812,0
				Уақ мал -44236	2,2	97319,2
				Жыл­қы-557	13,0	7241,0
	Барлығы			46685		125372,0	123 846,0	123 846,0		49 538,0	74 308,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	67719,11	Жайылы­мы-51325,0 га	МІҚ- 879	11,0	9669,0
				Уақ мал -65467	2,2	144027,4
				Жыл­қы-3664	13,0	47632,0
	Барлығы			70010		201328,0	150 003,0	150 003,0		60 001,0	90 002,0
6	Тереңөзек ауылы	1350,0	Жайылымы-1021 ,0 га	МІҚ- 260	11,0	2860,0
				Уақ мал -8830	2,2	19426,0
				Жыл­қы-216	13,0	2808,0
	Барлығы			9306		25094,0	24 073,0	24 073,0		9 629,0	14440,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	46179,55	Жайылы­мы-37143,0 га	МІҚ- 932	11,0	10252,0
				Уақ мал -21880	2,2	48136,0
				Жыл­қы-420	13,0	5460,0
	Барлығы			23232		63848,0	26 705,0	26 705,0		10 682,0	16023,0
7	Новосел ауылы	723,0	Жайылы­мы-10,0 га	МІҚ- 386	11,0	4246,0
				Уақ мал -5365	2,2	11803,0
				Жыл­қы-291	13,0	3783,0
	Барлығы			6042		19832,0	19 822,0	19 822,0		7 929,0	11893,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	19292,46	Жайылы­мы-4084,0 га	МІҚ- 100	11,0	1100,0
				Уақ мал -1358	2,2	2987,6
				Жылқы-35	13,0	455,0
	Барлығы			1493		4542,6	458,6	458,6		183,0	275,6
8	Ақыртөбе ауылы	1599,0	Жайылы­мы-1314 га	МІҚ- 508	11,0	5588,0
				Уақ мал -7182	2,2	15800,0
				Жылқы-1236	13,0	16068,0
	Барлығы			8926		37 456,0	36 142,0	36 142,0		14 457,0	21685,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	312,0	Жай­ы­лы­мы-0	МІҚ- 0	11,0
				Уақ мал -0	2,2
				Жылқы-0	13,0
	Барлығы
9	Луговой ауылы	1768,0	Жайылы­мы-1160,0 га	МІҚ- 1209	11,0	13299,0
				Уақ мал -5779	2,2	12713,8
				Жыл­қы-207	13,0	2691,0
	Барлығы			7195		28 703,8	26 916,0	26 916,0		10 766,0	16150,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	733,0	Жайылы­мы-628,0 га	МІҚ- 0	11,0	0
				Уақ мал -0	2,2	0
				Жылқы-0	13,0	0
	Барлығы					0
10	Абай ауылы	519,0	Жайылы­мы-268,0га	МІҚ- 772	11,0	8492,0
				Уақ мал -6735	2,2	14817,0
				Жылқы-278	13,0	3614,0
	Барлығы			7785		26 926,0	26 658,0	26 658,0		10 663,0	15995,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	25 732,56	Жайылымы-21 336,0га	МІҚ- 1082	11,0	11902,0
				Уақ мал -9273	2,2	20400,6
				Жылқы-189	13,0	2457,0
	Барлығы			10544		34759,6	13 423,6	13 423,6		5369,4	8054,2
11	Қарақыстақ ауылы	3062,0	Жайылымы-2454,0 га	МІҚ- 2366	11,0	26026,0
				Уақ мал -10320	2,2	22704,0
				Жылқы-330	13,0	4290,0
	Барлығы			13016		53020,0	50 566,0	50 566,0		20 226,0	30 340,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	42827,58	Жайылы­мы-31234,0 га	МІҚ- 1600	11,0	17600,0
				Уақ мал -5564	2,2	12240,8
				Жылқы-511	13,0	6643,0
	Барлығы			7675		36484,0	5 250,0	5 250,0		2 100,0	3 150,0
12	Ақбулақ ауылы	2604,0	Жайылы­мы-2130,0га	МІҚ- 863	11,0	9493,0
				Уақ мал -12211	2,2	26864,2
				Жылқы-370	13,0	4810,0
	Барлығы			13444		41 167,2	39 037,2	39037,2		15 614,0	23423,2
	Шаруа қожалықтар бойынша	55263,57	Жай­ы­лы­мы-48816,0 га	МІҚ- 815	11,0	8965,0
				Уақ мал -36479	2,2	80253,0
				Жыл­қы-885	13,0	11505,0
	Барлығы			35879		100 723,0	51907,0	51 907,0		20 762,0	31145,0
13	Жанатұрмыс ауылы	2006,0	Жай­ы­лы­мы-1717,0 га	МІҚ- 742	11,0	8162,0
				Уақ мал -10965	2,2	24123,0
				Жылқы-710	13,0	9230,0
	Барлығы			12417		41515,0	39798,0	39798,0		15919,0	23879,0
	Шаруа қожалық­тар бойынша	40968,63	Жай­ы­лы­мы-34069,0 га	МІҚ- 1250	11,0	13750,0
				Уақ мал -5800	2,2	12760,0
				Жылқы-620	13,0	8060,0
	Барлығы			3570		34570,0	501,0	501,0		200,0	301,0
14	Құмарық ауылы	1814,0	Жай­ы­лы­мы-1401 га	МІҚ- 1803	11,0	19833,0
				Уақ мал -16420	2,2	36124,0
				Жылқы-509	13,0	6617,0
	Барлығы			18732		62 574,0	61 173,0	61173,0		40 588,0	20 585,0
	Шаруа қожалықтар бойынша	77211,86	Жай­ы­лы­мы-61121,0 га	МІҚ- 674	11,0	7414,0
				Уақ мал -28226	2,2	62097,0
				Жылқы-496	13,0	6448,0
	Барлығы			29396		75 959,0	14 838,0	14 838,0		5 935,0	8 903,0
15	Көкдөнен ауылы	1455,0	Жай­ы­лы­мы-992,0 га	МІҚ- 612	11,0	6732,0
				Уақ мал -1410	2,2	3102,0
				Жылқы-292	13,0	3796,0
	Барлығы			2314		13 630,0	12 638,0	12 638,0		5 055,0	7 583,0
	Шаруа қо­жа­лықтар бойынша	52563,58	Жай­ы­лы­мы-41058,0 га	МІҚ- 1520	11,0	16720,0
				Уақ мал -16006	2,2	35213,0
				Жылқы-535	13,0	6955,0
	Аудан бойынша	600 067,35	466 666,0	422978,0		1383 465,0	783 397,0	783 397,0		313359,0	470 038,0

Т. Рысқұлов ауданы бойынша екпе және аридтік жайылымдарда ауыл шаруашылығы жануарларын жаю ерекшеліктері

Аумағының басым көпшілігі жазық жер болғанына қарамастан, Т. Рысқұлов ауданы табиғатының әртүрлілігімен ерекшеленеді. Ауданың оңтүстігі таулы келеді. Онда Қырғыз Алатауының Ойранды, Қарақыстақ, Сұлутөр, Шөнгер, Көкдөнен, Көгершін, Мыңбелтаулары орналасқан.Қырғызстан Мемлекетімен 117,5 киллометр шекаралас.

Ауданың орталығы мен сол түстік бөліктері жазық. Солтүстігінде Мойынқұм құмына ұласып кетеді. Жер қойнауынан құрылыс материалдары, жер асты сулары барланған. Ауданның климаты континентальды, қысы біршама жұмсақ, жазы ыстық. Қаңтар айындағы ауаның жылдық орташа температурасы - 6-8 С шілдеде тиісінше +20 С- +25 С. Жауын шашынның жылдық көлемі жазық жерлерде 200-250 миллиметрге дейін, таулы аймақтар мен тауларда 450-500 миллиметрге дейін. Топырағы күңгірт және тақыр түстес сұр, шалғынды сұр, қарақошқыл және қара топырақты.

Т. Рысқұлов ауданы бойынша малды айдап өтуге арналған сервитуттар туралы мәлімет

Т. Рысқұлов ауданы бойынша мал айдау жолдарына жалпы ауданы 7536 га жер телімін құрайды,оның ішінде:

Мал айдау жолы "Каракыстак" – 657 гектар,

Мал айдау жолы "Кулан" – 81 гектар,

Мал айдау жолы "Корагаты" – 309 гектар,

Мал айдау жолы "Акбулак" – 1373 гектар,

Мал айдау жолы "Кокдонен" – 1638 гектар,

Мал айдау жолы "Когершин" – 589 гектар,

Мал айдау жолы "Кумарык" – 186 гектар.

Мал айдау жолы "Новосель" – 292 гектар.

Мал айдау жолы "Орнек" – 1519 гектар.

Мал айдау жолы "Теренозек" – 658 гектар.

Мал айдау жолы "Кайынды" – 234 гектар