Мәслихаттың 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № 358 "Арқалық қаласының 2021-2023 жылдарға арналған бюджеті туралы" шешіміне өзгерістер енгізу туралы

Жаңа

Қостанай облысы Арқалық қаласы мәслихатының 2021 жылғы 19 наурыздағы № 20 шешімі. Қостанай облысының Әділет департаментінде 2021 жылғы 26 наурызда № 9832 болып тіркелді

      2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Бюджет кодексінің 106-бабына сәйкес Арқалық қалалық мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. Мәслихаттың "Арқалық қаласының 2021-2023 жылдарға арналған бюджеті туралы" 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № 358 шешіміне (2020 жылғы 29 желтоқсанда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған, Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9663 болып тіркелген) мынадай өзгерістер енгізілсін:

      көрсетілген шешімнің 1-тармағы жаңа редакцияда жазылсын:

      "1. Арқалық қаласының 2021-2023 жылдарға арналған бюджеті тиісінше 1, 2, 3-қосымшаларға сәйкес, оның ішінде 2021 жылға мынадай көлемдерде бекітілсін:

      1) кірістер – 10742925,3 мың теңге, оның ішінде:

      салықтық түсімдер бойынша –2021941,0 мың теңге;

      салықтық емес түсімдер бойынша – 11881,0 мың теңге;

      негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер бойынша – 135509,0 мың теңге;

      трансферттер түсімі бойынша – 8573594,3 мың тенге, оның ішінде субвенциялардың көлемі – 2788449,0 мың теңге;

      2) шығындар – 10742957,3 мың теңге;

      3) таза бюджеттік кредиттеу – 16709,0 мың теңге:

      бюджеттік кредиттер - 26253,0 мың теңге;

      бюджеттік кредиттерді өтеу - 9544,0 мың теңге;

      4) қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо – 0,0 мың теңге;

      5) бюджет тапшылығы (профициті) – -16741,0 мың теңге;

      6) бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану) – 16741,0 мың теңге:

      қарыздар түсімі – 26253,0 мың теңге;

      қарыздарды өтеу – 9544,0 мың теңге;

      бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары – 32,0 мың теңге.";

      көрсетілген шешімнің 8-тармағы жаңа редакцияда жазылсын:

      "8. 2021 жылға арналған қала бюджетінде облыстық бюджеттен нысаналы даму трансферттерінің көлемі 834727,3 мың теңге сомасында көзделгені ескерілсін.";

      көрсетілген шешімнің 1-қосымшасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес жаңа редакцияда жазылсын.

      2. Осы шешім 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

      Cессия төрағасы С. Тасмағанбет
      Арқалық қалалық мәслихатының хатшысы Г. Елтебаева

  Арқалық
  қалалық мәслихатының
  2021 жылғы 19 наурыздағы
  № 20 шешіміне
  қосымша
  Арқалық
  қалалық мәслихатының
  2020 жылғы 25 желтоқсандағы
  № 358 шешіміне
  1-қосымша

Арқалық қаласының 2021 жылға арналған бюджетi

Санаты

Сомасы, мың теңге


Сыныбы



Кіші сыныбы




Атауы




І. Кiрiстер

10 742 925,3

1



Салықтық түсімдер

2 021 941,0


01


Табыс салығы

843 792,0



1

Корпоративтік табыс салығы

102 099,0



2

Жеке табыс салығы

741 693,0


03


Әлеуметтiк салық

669 020,0



1

Әлеуметтік салық

669 020,0


04


Меншiкке салынатын салықтар

455 946,0



1

Мүлiкке салынатын салықтар

408 392,0



3

Жер салығы

15 100,0



4

Көлiк құралдарына салынатын салық

31 954,0



5

Бірыңғай жер салығы

500,0


05


Тауарларға, жұмыстарға және қызметтерге салынатын iшкi салықтар

47 797,0



2

Акциздер

3 700,0



3

Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер

28 695,0



4

Кәсiпкерлiк және кәсiби қызметтi жүргiзгенi үшiн алынатын алымдар

15 402,0


08


Заңдық маңызы бар әрекеттерді жасағаны және (немесе) оған уәкілеттігі бар мемлекеттік органдар немесе лауазымды адамдар құжаттар бергені үшін алынатын міндетті төлемдер

5 386,0



1

Мемлекеттік баж

5 386,0

2



Салықтық емес түсiмдер

11 881,0


01


Мемлекеттік меншіктен түсетін кірістер

11 881,0



5

Мемлекет меншігіндегі мүлікті жалға беруден түсетін кірістер

11 815,0



9

Мемлекет меншігінен түсетін басқа да кірістер

66,0

3



Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер

135 509,0


01


Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

81 011,0



1

Мемлекеттік мекемелерге бекітілген мемлекеттік мүлікті сату

81 011,0


03


Жердi және материалдық емес активтердi сату

54 498,0



1

Жерді сату

32 873,0



2

Материалдық емес активтерді сату

21 625,0

4



Трансферттердің түсімдері

8 573 594,3


02


Мемлекеттiк басқарудың жоғары тұрған органдарынан түсетiн трансферттер

8 573 594,3



2

Облыстық бюджеттен түсетiн трансферттер

8 573 594,3

Функционалдық топ

Сомасы, мың теңге


Кіші функция



Бюджеттік бағдарламалардың әкiмшісі




Бағдарлама





Атауы





ІІ. Шығындар

10 742 957,3

01




Жалпы сипаттағы мемлекеттiк қызметтер

335 356,0


1



Мемлекеттiк басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкiлдi, атқарушы және басқа органдар

247 213,0



112


Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының аппараты

23 524,0




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) мәслихатының қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

22 852,0




003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

672,0



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

223 689,0




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің қызметін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтер

218 349,0




003

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

1 432,0




009

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

3 908,0


2



Қаржылық қызмет

35 211,0



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

35 211,0




001

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) бюджетін орындау және коммуналдық меншігін басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

31 013,0




003

Салық салу мақсатында мүлікті бағалауды жүргізу

1 453,0




010

Жекешелендіру, коммуналдық меншікті басқару, жекешелендіруден кейінгі қызмет және осыған байланысты дауларды реттеу

2 745,0


5



Жоспарлау және статистикалық қызмет

20 059,0



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

20 059,0




001

Экономикалық саясатты, мемлекеттік жоспарлау жүйесін қалыптастыру және дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

20 059,0


9



Жалпы сипаттағы өзге де мемлекеттiк қызметтер

32 873,0



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

32 873,0




001

Жергілікті деңгейде тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

31 117,0




013

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

321,0




067

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

1 435,0

02




Қорғаныс

23 018,0


1



Әскери мұқтаждар

14 139,0



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

14 139,0




005

Жалпыға бірдей әскери міндетті атқару шеңберіндегі іс-шаралар

14 139,0


2



Төтенше жағдайлар жөнiндегi жұмыстарды ұйымдастыру

8 879,0



122


Аудан (облыстық маңызы бар қала) әкімінің аппараты

8 879,0




006

Аудан (облыстық маңызы бар қала) ауқымындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою

8 600,0




007

Аудандық (қалалық) ауқымдағы дала өрттерінің, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары құрылмаған елдi мекендерде өрттердің алдын алу және оларды сөндіру жөніндегі іс-шаралар

279,0

03




Қоғамдық тәртіп, қауіпсіздік, құқықтық, сот, қылмыстық-атқару қызметі

2 534,0


9



Қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік саласындағы басқа да қызметтер

2 534,0



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

2 534,0




021

Елдi мекендерде жол қозғалысы қауiпсiздiгін қамтамасыз ету

2 534,0

06




Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамсыздандыру

793 484,0


1



Әлеуметтiк қамсыздандыру

261 812,0



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

261 812,0




005

Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек

261 812,0


2



Әлеуметтiк көмек

427 962,0



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

427 962,0




002

Жұмыспен қамту бағдарламасы

196 460,0




006

Тұрғын үйге көмек көрсету

5 000,0




007

Жергілікті өкілетті органдардың шешімі бойынша мұқтаж азаматтардың жекелеген топтарына әлеуметтік көмек

21 556,0




010

Үйден тәрбиеленіп оқытылатын мүгедек балаларды материалдық қамтамасыз ету

2 101,0




013

Белгіленген тұрғылықты жері жоқ тұлғаларды әлеуметтік бейімдеу

66 931,0




014

Мұқтаж азаматтарға үйде әлеуметтiк көмек көрсету

51 069,0




015

Зейнеткерлер мен мүгедектерге әлеуметтiк қызмет көрсету аумақтық орталығы

31 307,0




017

Оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мұқтаж мүгедектердi мiндеттi гигиеналық құралдармен қамтамасыз ету, қозғалуға қиындығы бар бірінші топтағы мүгедектерге жеке көмекшінің және есту бойынша мүгедектерге қолмен көрсететiн тіл маманының қызметтерін ұсыну

19 285,0




023

Жұмыспен қамту орталықтарының қызметін қамтамасыз ету

34 253,0


9



Әлеуметтiк көмек және әлеуметтiк қамтамасыз ету салаларындағы өзге де қызметтер

103 710,0



451


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімі

103 710,0




001

Жергілікті деңгейде халық үшін әлеуметтік бағдарламаларды жұмыспен қамтуды қамтамасыз етуді іске асыру саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

51 706,0




011

Жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді есептеу, төлеу мен жеткізу бойынша қызметтерге ақы төлеу

4 094,0




050

Қазақстан Республикасында мүгедектердің құқықтарын қамтамасыз етуге және өмір сүру сапасын жақсарту

21 024,0




054

Үкіметтік емес ұйымдарда мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру

26 886,0

07




Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық

556 160,0


1



Тұрғын үй шаруашылығы

44 437,0



472


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлiмi

17 968,0




003

Коммуналдық тұрғын үй қорының тұрғын үйін жобалау және (немесе) салу, реконструкциялау

17 968,0



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

26 469,0




003

Мемлекеттік тұрғын үй қорын сақтауды үйымдастыру

20 869,0




004

Азаматтардың жекелеген санаттарын тұрғын үймен қамтамасыз ету

5 600,0


2



Коммуналдық шаруашылық

405 523,0



472


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі

405 523,0




006

Сумен жабдықтау және су бұру жүйесін дамыту

134 233,0




058

Елді мекендердегі сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамыту

271 290,0


3



Елді-мекендерді көркейту

106 200,0



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

106 200,0




015

Елдi мекендердегі көшелердi жарықтандыру

27 666,0




016

Елдi мекендердiң санитариясын қамтамасыз ету

5 430,0




017

Жерлеу орындарын ұстау және туыстары жоқ адамдарды жерлеу

2 825,0




018

Елдi мекендердi абаттандыру және көгалдандыру

70 279,0

08




Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістiк

392 451,0


1



Мәдениет саласындағы қызмет

162 348,0



455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

162 348,0




003

Мәдени-демалыс жұмысын қолдау

162 348,0


2



Спорт

107 487,0



465


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) дене шынықтыру және спорт бөлімі

107 487,0




001

Жергілікті деңгейде дене шынықтыру және спорт саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

13 864,0




005

Ұлттық және бұқаралық спорт түрлерін дамыту

81 308,0




006

Аудандық (облыстық маңызы бар қалалық) деңгейде спорттық жарыстар өткiзу

2 115,0




007

Әртүрлi спорт түрлерi бойынша аудан (облыстық маңызы бар қала) құрама командаларының мүшелерiн дайындау және олардың облыстық спорт жарыстарына қатысуы

10 200,0


3



Ақпараттық кеңiстiк

69 386,0



455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

58 312,0




006

Аудандық (қалалық) кiтапханалардың жұмыс iстеуi

47 539,0




007

Мемлекеттік тілді және Қазақстан халқының басқа да тілдерін дамыту

10 773,0



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

11 074,0




002

Мемлекеттік ақпараттық саясат жүргізу жөніндегі қызметтер

11 074,0


9



Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңiстiктi ұйымдастыру жөнiндегi өзге де қызметтер

53 230,0



455


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі

20 054,0




001

Жергілікті деңгейде тілдерді және мәдениетті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

18 684,0




032

Ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер мен ұйымдардың күрделі шығыстары

1 370,0



456


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ішкі саясат бөлімі

33 176,0




001

Жергілікті деңгейде ақпарат, мемлекеттілікті нығайту және азаматтардың әлеуметтік сенімділігін қалыптастыру саласында мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

14 300,0




003

Жастар саясаты саласында іс-шараларды іске асыру

18 876,0

09




Отын-энергетика кешенi және жер қойнауын пайдалану

4 340 093,3


1



Отын және энергетика

4 340 093,3



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

4 340 093,3




019

Жылу-энергетикалық жүйені дамыту

4 340 093,3

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

45 594,0


1



Ауыл шаруашылығы

21 810,0



462


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) ауыл шаруашылығы бөлімі

21 810,0




001

Жергілікті деңгейде ауыл шаруашылығы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

21 810,0


6



Жер қатынастары

17 783,0



463


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жер қатынастары бөлімі

17 783,0




001

Аудан (облыстық маңызы бар қала) аумағында жер қатынастарын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

14 772,0




006

Аудандардың, облыстық маңызы бар, аудандық маңызы бар қалалардың, кенттердiң, ауылдардың, ауылдық округтердiң шекарасын белгiлеу кезiнде жүргiзiлетiн жерге орналастыру

3 011,0


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

6 001,0



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

6 001,0




099

Мамандарға әлеуметтік қолдау көрсету жөніндегі шараларды іске асыру

6 001,0

11




Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

21 255,0


2



Сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі

21 255,0



472


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі

21 255,0




001

Жергілікті деңгейде құрылыс, сәулет және қала құрылысы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

21 255,0

12




Көлiк және коммуникация

126 497,0


1



Автомобиль көлiгi

126 497,0



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

126 497,0




023

Автомобиль жолдарының жұмыс істеуін қамтамасыз ету

49 311,0




045

Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын және елді-мекендердің көшелерін күрделі және орташа жөндеу

77 186,0

13




Басқалар

516 528,0


3



Кәсiпкерлiк қызметтi қолдау және бәсекелестікті қорғау

13 502,0



469


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) кәсіпкерлік бөлімі

13 502,0




001

Жергілікті деңгейде кәсіпкерлікті дамыту саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру жөніндегі қызметтер

12 718,0




004

Мемлекеттік органның күрделі шығыстары

784,0


9



Басқалар

503 026,0



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

10 753,0




012

Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) жергілікті атқарушы органының резерві

10 753,0



472


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) құрылыс, сәулет және қала құрылысы бөлімі

490 873,0




079

"Ауыл-Ел бесігі" жобасы шеңберінде ауылдық елді мекендердегі әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарды дамыту

490 873,0



492


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары және тұрғын үй инспекциясы бөлімі

1 400,0




044

Моноқалаларды ағымдағы жайластыру

1 400,0

14




Борышқа қызмет көрсету

9 848,0


1



Борышқа қызмет көрсету

9 848,0



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

9 848,0




013

Жергілікті атқарушы органдардың облыстық бюджеттен қарыздар бойынша сыйақылар мен өзге де төлемдерді төлеу бойынша борышына қызмет көрсету

9 848,0

15




Трансферттер

3 580 139,0


1



Трансферттер

3 580 139,0



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

3 580 139,0




006

Пайдаланылмаған (толық пайдаланылмаған) нысаналы трансферттерді қайтару

32,0




024

Заңнаманы өзгертуге байланысты жоғары тұрған бюджеттің шығындарын өтеуге төменгі тұрған бюджеттен ағымдағы нысаналы трансферттер

3 422 540,0




038

 Субвенциялар

157 567,0





IІІ. Таза бюджеттік кредиттеу

16 709,0





Бюджеттік кредиттер

26 253,0

10




Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, қоршаған ортаны және жануарлар дүниесін қорғау, жер қатынастары

26 253,0


9



Ауыл, су, орман, балық шаруашылығы, қоршаған ортаны қорғау және жер қатынастары саласындағы басқа да қызметтер

26 253,0



453


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі

26 253,0




006

Мамандарды әлеуметтік қолдау шараларын іске асыру үшін бюджеттік кредиттер

26 253,0





Бюджеттік кредиттерді өтеу

9 544,0

5




Бюджеттік кредиттерді өтеу

9 544,0


01



Бюджеттік кредиттерді өтеу

9 544,0



1


Мемлекеттік бюджеттен берілген бюджеттік кредиттерді өтеу

9 544,0





ІV. Қаржы активтерімен операциялар бойынша сальдо

0,0





V. Бюджет тапшылығы (профициті)

-16 741,0





VI. Бюджет тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)

16 741,0

7




Қарыздар түсімдері

26 253,0


01



Мемлекеттік ішкі қарыздар

26 253,0



2


Қарыз алу келісім-шарттары

26 253,0

16




Қарыздарды өтеу

9 544,0


1



Қарыздарды өтеу

9 544,0



452


Ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) қаржы бөлімі

9 544,0




008

Жергілікті атқарушы органның жоғары тұрған бюджет алдындағы борышын өтеу

9 544,0

8




Бюджет қаражатының пайдаланылатын қалдықтары

32,0


01



Бюджет қаражаты қалдықтары

32,0



1


Бюджет қаражатының бос қалдықтары

32,0




01

Бюджет қаражатының бос қалдықтары

32,0


Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады