"Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуына тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарын және тексеру парағын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 455 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 39 бірлескен бұйрығына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы

Күшін жойған

Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрінің 2022 жылғы 17 ақпандағы № 41 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2022 жылғы 21 ақпандағы № 16 бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 22 ақпанда № 26886 болып тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрінің 2024 жылғы 4 қыркүйектегі № 405-НҚ және Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Ұлттық экономика министрінің 2024 жылғы 17 қыркүйектегі № 76 бірлескен бұйрығымен.

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Мәдениет және ақпарат министрінің 04.09.2024 № 405-НҚ және ҚР Премьер-Министрінің орынбасары - Ұлттық экономика министрінің 17.09.2024 № 76 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

      БҰЙЫРАМЫЗ:

      1. "Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуына тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарын және тексеру парағын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ақпарат және коммуникациялар министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 455 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 39 бірлескен бұйрығына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17674 болып тіркелген) мынадай өзгерістер мен толықтыру енгізiлсiн:

      1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "1. Мыналар:

      1) осы бірлескен бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуына тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттары (бұдан әрі-өлшемшарттар);

      2) осы бірлескен бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес теле-, радиокомпанияларға қатысты Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау аясындағы тексеру парағы (бұдан әрі-тексеру парағы);

      3) осы бірлескен бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес телерадио хабарларын тарату операторларына қатысты тексеру парағы;

      4) осы бірлескен бұйрыққа 4-қосымшаға сәйкес жеке спутниктік және эфирлік қабылдау құрылғыларын таратушыларға қатысты тексеру парағы бекітілсін.";

      Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуына тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарында:

      2-тармақтың 9) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

      "9) телерадио хабарларын тарату саласындағы бақылау субъектілері (объектілері) – телерадио хабарларын тарату операторлары, теле-, радиокомпаниялар және дара спутниктік және эфирлік қабылдау құрылғыларын таратушылар.";

      6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

      "6. Объективті өлшемшарттар бойынша жоғары тәуекел дәрежесіне жатпайтындарға мынадай бақылау субъектілері (объектілері):

      телерадио хабарларын тарату операторлары және жеке спутниктік және эфирлік қабылдау құрылғыларын таратушылар.";

      көрсетілген бірлескен бұйрықпен бекітілген "Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай, оның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарына мониторинг жүргізу қағидаларында айқындалған тәртіппен профилактикалық бақылау нәтижелері (бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша берілген қорытынды құжаттар (анықтама, қорытынды, ұсынымдар және басқалар)" ақпарат көзі бойынша субъективті өлшемшарттар осы бірлескен бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бірлескен бұйрықпен бекітілген "Алдыңғы тексерулер және бақылау субъектілеріне (объектілеріне) бару арқылы профилактикалық бақылау нәтижелері" ақпарат көзі бойынша субъективті өлшемшарттар осы бірлескен бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бірлескен бұйрықпен бекітілген теле-, радиокомпанияларға қатысты Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау саласындағы тексеру парағы осы бірлескен бұйрыққа 3 сәйкес редакцияда жазылсын;

      көрсетілген бірлескен бұйрықпен бекітілген телерадио хабарларын тарату ператорларына қатысты Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау саласындағы тексеру парағы осы бірлескен бұйрыққа 4 сәйкес редакцияда жазылсын;

      осы бірлескен бұйрыққа 5-қосымшаға сәйкес 4-қосымшамен толықтырылсын.

      2. Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің Ақпарат комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) осы бірлескен бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

      2) осы бірлескен бұйрықты Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бірлескен бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бірлескен бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Ақпарат және қоғамдық даму вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бірлескен бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрі
А. Куантыров
     
      Қазақстан Республикасы
Ақпарат және қоғамдық даму министрі
А. Умаров

 

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасы

      Бас прокуратурасының

      Құқықтық статистика және

      арнайы есепке алу жөнiндегi комитетi

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2022 жылғы 21 ақпандағы № 16
мен
  Қазақстан Республикасы
Ақпарат және қоғамдық даму
министрі 2022 жылғы 17
ақпандағы № 41
Бірлескен бұйрыққа
1-қосымша
  Қазақстан Республикасының
телерадио хабарларын тарату
туралы заңнамасының
сақталуына тәуекел дәрежелерін
бағалау өлшемшарттарына
1-қосымша

"Бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай, оның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарына мониторинг жүргізу қағидаларында айқындалған тәртіппен профилактикалық бақылау нәтижелері (бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша берілген қорытынды құжаттар (анықтама, қорытынды, ұсынымдар және басқалар)" ақпарат көзі бойынша субъективті өлшемшарттар

Р/с №

Өлшемшарттар

Бұзушылық дәрежесі

1.

Жарнаманы қоспағанда, отандық телебағдарламалардың саны отандық телеарналардың телерадио хабарларын таратудың апта сайынғы көлемінде елу пайыздан кем болатын

елеусіз

2.

Отандық радиоарналардың радио хабарларын таратудың апта сайынғы көлемінде, жарнаманы қоспағанда, қазақстандық авторлардың не орындаушылардың музыкалық шығармаларының және отандық радиобағдарламалардың саны:
1) 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – қырық бес пайыздан кем болатын;
2) 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап –елу пайыздан кем болатын

елеусіз

3.

Кадр алаңының жиырма бес пайызынан асатын және телебағдарламалардағы мәтiндiк немесе ақпараттық материалды бұзатын коммерциялық жарнама сипатындағы қосымша ақпараттың мөлшері

елеусіз

4.

Жүгіртпе жолды, әлеуметтік жарнаманы, үшінші тұлғалардың жарнамасын қамтымайтын, теле-, радиоарналардың өз өнімі туралы ақпаратты (анонстарды), теле-, радиоарна дайындаған және өткізетін іс-шаралар туралы хабарландыруды, сондай-ақ тікелей эфирде немесе тікелей эфирдің қайталау жазбасында трансляцияланатын оқиға орнында орналастырылатын жарнаманы қоспағанда, тәулігіне хабар таратудың жалпы көлемінің жиырма пайызынан асатын, жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылмаған теле-, радиоарналардағы жарнаманы тарату

елеусіз

5.

Жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылмаған телеарналарда тәулік ішінде жарнама таратудың жалпы көлемінің отыз пайызынан асатын телесауданы тарату

елеусіз

6.

Жарнаманы қосарластыру түрiнде, оның iшiнде жүгiртпе жол тәсiлiмен пайдалану кезiнде оның көлемi кадр алаңының жетi жарым пайызынан асатын және телебағдарламалардағы мәтiндiк немесе ақпараттық материалды бұзатын жарнаманы тарату

елеусіз

7.

Телерадио хабарларын тарату операторының міндетті теле-, радиоарналарды цифрлық хабар таратуда бірінші және одан да астам саннан бастап рет сандарында және аналогтық хабар таратуда арналар жиілігін бөлу кестесінің басында орналастыру жолымен басым емес етіп орналастыруы

елеусіз

8.

Өз атауын жарияламай, ал үздіксіз хабар тарату кезінде тәулігіне кемінде төрт рет теле -, радиоарналардың эфирге шығуы

елеулі

9.

Басқа тілдердегі теле-, радиобағдарламалардың жиынтық көлемінен кем болмайтын уақыт бойынша қазақ тіліндегі теле-, радиобағдарламалардың апта сайынғы көлемі

елеулі

10.

Басқа тілдердегі теле-, радиобағдарламалардың жиынтық көлемінен кем қазақ тіліндегі теле-, радиобағдарламалардың жергілікті уақыт бойынша нөл сағаттан бастап есептелетін, әрқайсысының ұзақтығы алты сағаттық уақыт аралығындағы көлемі

елеулі

11.

Басқа тілдерде таратылатын жарнаманың жиынтық көлемінен кем жергілікті уақыт бойынша нөл сағаттан бастап есептелетін, әрбір алты сағат сайын уақыт аралығындағы қазақ тіліндегі көлемі

елеулі

12.

Теле-, радиоарнаның меншік иесі есепке қою туралы куәлікті алған күнінен бастап алты ай ішінде теле-, радиобағдарламаларды тарату мерзімін өткізуі

елеулі

13.

Жаңалықтар сипатындағы кемінде бір телебағдарлама жергілікті уақытпен сағат он алтыдан жиырма екіге дейінгі кезеңде сурдоаудармамен немесе субтитрлер түріндегі аудармамен қамтамасыз етпеу жөніндегі талапты сақтамау

елеулі

14.

Телеарналарда орналастырылатын міндетті хабарларды сурдоаудармамен немесе субтитрлер түріндегі аудармамен қамтамасыз етпеу

елеулі

15.

Отандық теле-, радиоарналардың апта сайынғы көлемде шетелдік теле-, радиоарналардың теле-, радиобағдарламалардың жалпы көлемінің жиырма пайызынан асатын теле-, радиобағдарламаларын ретрансляциялауы

елеулі

16.

Жұмысқа қабылдау үшін еңбек саласындағы кемсітушілік сипаттағы талаптарды қамтитын бос жұмыс орындары туралы ақпаратты орналастыру

елеулі

17.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз аналогтіқ эфирлік радиохабарларды тарату арқылы радиоарналарды тарату

елеулі

18.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз эфирлік цифрлық телерадио хабарларын тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

19.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз спутниктік телерадио хабарларын тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

20.

Телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз кабельдік және эфирлік-кабельдік телерадио хабарларды тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

21.

Мәлімделген техникалық параметрлерге сәйкес келмейтін телерадио хабарларын тарату сигналын қабылдайтын және беретін радиоэлектрондық құралдарды пайдалану арқылы өзге де радиотаратушы және (немесе) радиоқабылдағыш байланыс құралдарына бөгеуіл жасау

елеулі

22.

Телерадио хабарларды тарату операторларының спутниктік телерадио хабарларын тарату арқылы жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсат және теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензия болмаған кезде теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

23.

Балаларға тыйым салынған:
балаларды өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төндіретін әрекеттер жасауға, оның ішінде суицидке итермелейтін;
балаларды қоғамға жат және құқыққа қайшы әрекеттерге арандататын;
арнайы сексуалдық-эротикалық сипаттағы;
сексуалдық зорлық-зомбылықтың сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын;
нормативтік емес лексиканы қамтитын;
балалар арасында таратуға тыйым салынған "18 жастан бастап" жас санатына жатқызылған, ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімді жергілікті уақыт бойынша сағат 6.00-ден 22.00-ге дейін телерадио хабарларын тарату арқылы тарату

өрескел

24.

Қазақстан Республикасының аумағында телерадио хабарларын тарату операторларының шетелдік теле-, радиоарналарды ретрансляциялау кезінде:
1) әлеуметтік жарнаманы;
2) тікелей эфирде немесе тікелей эфирдің қайталау жазбасында трансляцияланатын оқиға орнында орналастырылатын жарнаманы;
3) тек қана жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылған шетелдік теле-, радиоарналар тарататын жарнаманы қоспағанда жарнаманы тарату

өрескел

25.

Қаржылық (инвестициялық) пирамиданың қызметі туралы жарнаманы орналастыру

өрескел

26.

Темекі және темекі бұйымдарын, оның ішінде қыздырылатын темекісі бар бұйымдарды, қорқорға арналған темекіні, қорқор қоспасын, темекі қыздыруға арналған жүйелерді, тұтынудың электрондық жүйелерін және оларға арналған сұйықтықтарды жарнамалау

өрескел

27.

Этил спиртін және алкоголь өнімін, алкогольді сусындарды имитациялайтын өнімді жарнамалау

өрескел

28.

Электрондық казино мен интернет-казиноны жарнамалау

өрескел

29.

Бұқаралық ақпарат құралдарында немесе телекоммуникациялар желілерінде ата-анасы және өзге де заңды өкілдері туралы ақпаратты қоса алғанда, адамның дербес және биометриялық деректерін, құқыққа қарсы әрекеттер (әрекетсіздік) нәтижесінде зардап шеккен бала туралы және әкімшілік және (немесе) қылмыстық құқық бұзушылықтарды жасады деп күдік келтірілген және (немесе) айып тағылған кәмелетке толмағандар туралы, олардың жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін өзге де ақпаратты тарату

өрескел

30.

Ресми хабарламалардың, Қазақстан Республикасы Президенттiгіне және өкiлдi органдар депутаттығына кандидаттар сөздерiнің, бiлiм беру және дiни телебағдарламалардың трансляциясын, сондай-ақ балалар мен жасөспiрiмдерге арналған жарнамаларды қоспағанда, балалар телебағдарламалары көрсетiлiмдерiн жарнамамен, оның iшiнде жүгiртпе жол тәсілiмен бөлу

өрескел

31.

Ұлттық аза тұту күндерiнде теле-, радиоарналарында жарнаманы тарату

өрескел

32.

Теле-, радиобағдарлама басталғанда, сондай-ақ ол бөлінгеннен кейін әрбір қайта басталған кезде жас санаты белгісін көрсетпей немесе жас санатын хабарламай ақпараттық өнімді телерадио бағдарламалары арқылы тарату

өрескел

33.

Телерадио хабарларын тарату операторларының уәкілетті органда есепке қойылмаған теле-, радиоарналарды таратуы

өрескел

34.

Телерадио хабарларын тарату операторларының уәкілетті органда есепке қойылмаған шетелдік теле-, радиоарналарды таратуы

өрескел

35.

Міндетті теле-, радиоарналарды трансляциялаудың және (немесе) ретрансляциялаудың ұлттық телерадио хабарларын тарату операторында, сондай-ақ кабельдік телерадио хабарларын тарату операторлары мен міндетті теле–, радиоарнаның құқық иесі-теле -, радиокомпания арасындағы өзара есепке алу негізінде кабельдік телерадио хабарларын тарату операторларында болмауы

өрескел

36.

Қазақстан Республикасының заңдарында жарнамалауға тыйым салынған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жарнамасын тарату

елеулі

37.

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген шараптың тауар белгісін және (немесе) атауының жарнамасын жергілікті уақыт бойынша кешкі сағат жиырма екіден бастап таңғы сағат алтыға дейінгі кезеңде (балалар мен діни арналарды қоспағанда):
трансляциялау және (немесе) ретрансляциялау уақытында жарнама алаңының (кеңістігінің) кемінде он пайызында шарапты шамадан тыс тұтынудың зияны туралы ескертусіз;
саламатты өмір салтын танымал ету жөніндегі екі әлеуметтік жарнаманы қоса бермей;
радиоарналардағы жарнамада, оның трансляциялануы аяқталғанда, шарапты шамадан тыс тұтынудың зияны туралы ескертетін хабар қоса бермей тарату

елеулі

38.

Шарапты жарнамалайтын
еңбек қызметімен және көлiк құралын басқарумен байланысты;
кәмелетке толмағандардың қатысуымен түсірілген (жазылған), оның ішінде мультипликацияның (анимацияның) көмегімен орындалған;
кәмелетке толмағандарға бағытталған;
шараптың емдік қасиеттері бар деп сендіретін, оны шамадан тыс тұтынуды көтермелейтін;
шарапты тұтынудан тартынуды айыптайтын;
шарапты тұтыну өзара қарым-қатынастарды нығайтуға ықпал етеді деп сендіретін Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген шараптың тауар белгісінің және (немесе) атауының жарнамасын тарату

өрескел

39.

Радиодағы жарнаманы қоспағанда, тиісті тауардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің), сондай-ақ лицензиялауға жататын жарнама берушінің өзінің жарнамасын лицензия нөмірі мен лицензия берген органның атауы көрсетілмей тарату

елеулі

40.

Мемлекеттік, жергілікті атқарушы органдардың, мемлекет нарық субъектілерінің қызметін реттеу функцияларын берген ұйымдардың бәсекелестікке қарсы әрекеттері (әрекетсіздігі), жосықсыз бәсекелестік жағдайларды қоспағанда, жосықсыз және анық емес жарнаманы тарату

елеулі

41.

Бейәдеп және жасырын жарнаманы тарату

елеулі

42.

Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуді, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, соғысты, әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық астамшылықты, қатыгездік пен зорлық-зомбылықтың дәріптелуін, порнографияны насихаттау немесе үгіттеу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды құрайтын мәліметтерді тарату үшін жарнаманы пайдалану

елеулі

43.

Хабар тарату уақытының бір сағаты ішінде жергілікті уақытпен сағат он сегізден бастап жиырма үшке дейінгі уақыт кезеңіндегі жалпы ұзақтығы жиырма пайыздан асатын тәулігіне жарнаманы таратудың жалпы көлемінде жарнаманы тарату

елеулі

44.

Міндетті теле-, радиоарналарда өтеусіз негізде орналастырылатын әлеуметтік жарнаманың күнделікті көлемі жергілікті уақытпен сағат он сегізден бастап есептелетін, ұзақтығы алты сағат уақыт аралығында міндетті түрде екі рет шыға отырып, жергілікті уақытпен таңғы сағат алтыдан бастап есептелетін, ұзақтығы он сегіз сағат уақыт аралығында кемінде он рет шығумен тарату

елеусіз

45.

Әлеуметтік жарнаманың Қазақстан Республикасының аумағында қазақ және орыс тілдерінде, сондай-ақ жарнама берушінің қалауы бойынша басқа да тілдерде эфирге оның күн сайынғы шығатын барлық уақыты бойы біркелкі емес таратылуы

елеусіз

46.

Әлеуметтік жарнаманы және кәмелетке толмағандарға арналған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің), сондай-ақ кәмелетке толмағандардың физикалық, психикалық денсаулығы мен адамгершілігіне зиянды әсер етуге алып келмейтін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жарнамасын қоспағанда, кәмелетке толмағандардың бейнелерін жарнамада көрнекі немесе дыбыстық пайдалануға

елеулі

47.

Демеушілер туралы айту ұзақтығы – әрқайсысы туралы үш секундтан, телебағдарламаларда таратылатын әлеуметтік жарнамада әрқайсысы туралы үш секундтан астам ұзақтықты еске ала отырып, әлеуметтік жарнаманың телебағдарламаларында тарату және мұндай айтуға – кадр алаңының жетіден асатын пайызы, ал басқа да тәсілдермен таратылатын әлеуметтік жарнамада жарнама алаңының (кеңістігінің) бестен асатын пайызы бөлінуге тиіс

елеусіз

48.

Жарнамаларды трансляциялау кезінде дыбысты арттыру

елеулі

49.

Мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, демеушілер, өмірлік қиын жағдайда жүрген немесе емделуге мұқтаж, өздеріне қайырымдылық көмек көрсетілу мақсатындағы жеке тұлғалар туралы айту, сондай-ақ әлеуметтік жарнамада, егер осы жарнаманың мазмұны қайырымдылық немесе өзге де қоғамдық пайдалы мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған, әлеуметтік бағдарланған коммерциялық емес ұйымдардың қызметі туралы ақпаратпен тікелей байланысты болса, осындай коммерциялық емес ұйымдар туралы айту жағдайларды қоспағанда, дараландыру құралдары туралы, жеке және заңды тұлғалар туралы айтыла отырып, әлеуметтік жарнамаларды тарату

елеусіз

50.

Теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз телекоммуникация желілерінде теле -, радиоарналарды тарату

елеулі

51.

Телерадио хабарларын тарату саласындағы лицензиясыз және Қазақстан Республикасының аумағында хабар таратудың меншікті спутниктік жүйелері жоқ телерадио хабарларын тарату операторларының қызметтеріне және телерадио хабарларын тарату операторларының теле -, радиосигналын жеке қабылдауға арналған жабдықтарға шартты қол жеткізу карталарын тарату

өрескел

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2022 жылғы 21 ақпандағы № 16
мен
  Қазақстан Республикасы
Ақпарат және қоғамдық даму
министрі 2022 жылғы 17
ақпандағы № 41
Бірлескен бұйрыққа
2-қосымша
  Қазақстан Республикасының
телерадио хабарларын тарату
туралы заңнамасының
сақталуына тәуекел дәрежелерін
бағалау өлшемшарттарына
3-қосымша

"Алдыңғы тексерулер және бақылау субъектілеріне (объектілеріне) бару арқылы профилактикалық бақылау нәтижелері" ақпарат көзі бойынша субъективті өлшемшарттар

Р/с №

Өлшемшарттар (Төмендегі талаптардың сақталмау кезінде бұзушылық ауыртпалығы орнатылады)

Бұзушылық дәрежесі

1.

Жарнаманы қоспағанда, отандық телебағдарламалардың саны отандық телеарналардың телерадио хабарларын таратудың апта сайынғы көлемінде елу пайыздан кем болатын

елеусіз

2.

Отандық радиоарналардың радио хабарларын таратудың апта сайынғы көлемінде, жарнаманы қоспағанда, қазақстандық авторлардың не орындаушылардың музыкалық шығармаларының және отандық радиобағдарламалардың саны:
1) 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – қырық бес пайыздан кем болатын;
2) 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап –елу пайыздан кем болатын

елеусіз

3.

Кадр алаңының жиырма бес пайызынан асатын және телебағдарламалардағы мәтiндiк немесе ақпараттық материалды бұзатын коммерциялық жарнама сипатындағы қосымша ақпараттың мөлшері

елеусіз

4.

Жүгіртпе жолды, әлеуметтік жарнаманы, үшінші тұлғалардың жарнамасын қамтымайтын, теле-, радиоарналардың өз өнімі туралы ақпаратты (анонстарды), теле-, радиоарна дайындаған және өткізетін іс-шаралар туралы хабарландыруды, сондай-ақ тікелей эфирде немесе тікелей эфирдің қайталау жазбасында трансляцияланатын оқиға орнында орналастырылатын жарнаманы қоспағанда, тәулігіне хабар таратудың жалпы көлемінің жиырма пайызынан асатын, жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылмаған теле-, радиоарналардағы жарнаманы тарату

елеусіз

5.

Жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылмаған телеарналарда тәулік ішінде жарнама таратудың жалпы көлемінің отыз пайызынан асатын телесауданы тарату

елеусіз

6.

Жарнаманы қосарластыру түрiнде, оның iшiнде жүгiртпе жол тәсiлiмен пайдалану кезiнде оның көлемi кадр алаңының жетi жарым пайызынан асатын және телебағдарламалардағы мәтiндiк немесе ақпараттық материалды бұзатын жарнаманы тарату

елеусіз

7.

Телерадио хабарларын тарату операторының міндетті теле-, радиоарналарды цифрлық хабар таратуда бірінші және одан да астам саннан бастап рет сандарында және аналогтық хабар таратуда арналар жиілігін бөлу кестесінің басында орналастыру жолымен басым емес етіп орналастыруы

елеусіз

8.

Өз атауын жарияламай, ал үздіксіз хабар тарату кезінде тәулігіне кемінде төрт рет теле -, радиоарналардың эфирге шығуы

елеулі

9.

Басқа тілдердегі теле-, радиобағдарламалардың жиынтық көлемінен кем болмайтын уақыт бойынша қазақ тіліндегі теле-, радиобағдарламалардың апта сайынғы көлемі

елеулі

10.

Басқа тілдердегі теле-, радиобағдарламалардың жиынтық көлемінен кем қазақ тіліндегі теле-, радиобағдарламалардың жергілікті уақыт бойынша нөл сағаттан бастап есептелетін, әрқайсысының ұзақтығы алты сағаттық уақыт аралығындағы көлемі

елеулі

11.

Басқа тілдерде таратылатын жарнаманың жиынтық көлемінен кем жергілікті уақыт бойынша нөл сағаттан бастап есептелетін, әрбір алты сағат сайын уақыт аралығындағы қазақ тіліндегі көлемі

елеулі

12.

Теле-, радиоарнаның меншік иесі есепке қою туралы куәлікті алған күнінен бастап алты ай ішінде теле-, радиобағдарламаларды тарату мерзімін өткізуі

елеулі

13.

Жаңалықтар сипатындағы кемінде бір телебағдарлама жергілікті уақытпен сағат он алтыдан жиырма екіге дейінгі кезеңде сурдоаудармамен немесе субтитрлер түріндегі аудармамен қамтамасыз етпеу жөніндегі талапты сақтамау

елеулі

14.

Телеарналарда орналастырылатын міндетті хабарларды сурдоаудармамен немесе субтитрлер түріндегі аудармамен қамтамасыз етпеу

елеулі

15.

Отандық теле-, радиоарналардың апта сайынғы көлемде шетелдік теле-, радиоарналардың теле-, радиобағдарламалардың жалпы көлемінің жиырма пайызынан асатын теле-, радиобағдарламаларын ретрансляциялауы

елеулі

16.

Жұмысқа қабылдау үшін еңбек саласындағы кемсітушілік сипаттағы талаптарды қамтитын бос жұмыс орындары туралы ақпаратты орналастыру

елеулі

17.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз аналогтіқ эфирлік радиохабарларды тарату арқылы радиоарналарды тарату

елеулі

18.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз эфирлік цифрлық телерадио хабарларын тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

19.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз спутниктік телерадио хабарларын тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

20.

Телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз кабельдік және эфирлік-кабельдік телерадио хабарларды тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

21.

Мәлімделген техникалық параметрлерге сәйкес келмейтін телерадио хабарларын тарату сигналын қабылдайтын және беретін радиоэлектрондық құралдарды пайдалану арқылы өзге де радиотаратушы және (немесе) радиоқабылдағыш байланыс құралдарына бөгеуіл жасау

елеулі

22.

Телерадио хабарларды тарату операторларының спутниктік телерадио хабарларын тарату арқылы жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсат және теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензия болмаған кезде теле-, радиоарналарды таратуы

елеулі

23.

Балаларға тыйым салынған:
балаларды өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төндіретін әрекеттер жасауға, оның ішінде суицидке итермелейтін;
балаларды қоғамға жат және құқыққа қайшы әрекеттерге арандататын;
арнайы сексуалдық-эротикалық сипаттағы;
сексуалдық зорлық-зомбылықтың сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын;
нормативтік емес лексиканы қамтитын;
балалар арасында таратуға тыйым салынған "18 жастан бастап" жас санатына жатқызылған, ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімді жергілікті уақыт бойынша сағат 6.00-ден 22.00-ге дейін телерадио хабарларын тарату арқылы тарату

өрескел

24.

Қазақстан Республикасының аумағында телерадио хабарларын тарату операторларының шетелдік теле-, радиоарналарды ретрансляциялау кезінде:
1) әлеуметтік жарнаманы;
2) тікелей эфирде немесе тікелей эфирдің қайталау жазбасында трансляцияланатын оқиға орнында орналастырылатын жарнаманы;
3) тек қана жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылған шетелдік теле-, радиоарналар тарататын жарнаманы қоспағанда жарнаманы тарату

өрескел

25.

Қаржылық (инвестициялық) пирамиданың қызметі туралы жарнаманы орналастыру

өрескел

26.

Темекі және темекі бұйымдарын, оның ішінде қыздырылатын темекісі бар бұйымдарды, қорқорға арналған темекіні, қорқор қоспасын, темекі қыздыруға арналған жүйелерді, тұтынудың электрондық жүйелерін және оларға арналған сұйықтықтарды жарнамалау

өрескел

27.

Этил спиртін және алкоголь өнімін, алкогольді сусындарды имитациялайтын өнімді жарнамалау

өрескел

28.

Электрондық казино мен интернет-казиноны жарнамалау

өрескел

29.

Бұқаралық ақпарат құралдарында немесе телекоммуникациялар желілерінде ата-анасы және өзге де заңды өкілдері туралы ақпаратты қоса алғанда, адамның дербес және биометриялық деректерін, құқыққа қарсы әрекеттер (әрекетсіздік) нәтижесінде зардап шеккен бала туралы және әкімшілік және (немесе) қылмыстық құқық бұзушылықтарды жасады деп күдік келтірілген және (немесе) айып тағылған кәмелетке толмағандар туралы, олардың жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін өзге де ақпаратты тарату

өрескел

30.

Ресми хабарламалардың, Қазақстан Республикасы Президенттiгіне және өкiлдi органдар депутаттығына кандидаттар сөздерiнің, бiлiм беру және дiни телебағдарламалардың трансляциясын, сондай-ақ балалар мен жасөспiрiмдерге арналған жарнамаларды қоспағанда, балалар телебағдарламалары көрсетiлiмдерiн жарнамамен, оның iшiнде жүгiртпе жол тәсілiмен бөлу

өрескел

31.

Ұлттық аза тұту күндерiнде теле-, радиоарналарында жарнаманы тарату

өрескел

32.

Теле-, радиобағдарлама басталғанда, сондай-ақ ол бөлінгеннен кейін әрбір қайта басталған кезде жас санаты белгісін көрсетпей немесе жас санатын хабарламай ақпараттық өнімді телерадио бағдарламалары арқылы тарату

өрескел

33.

Телерадио хабарларын тарату операторларының уәкілетті органда есепке қойылмаған теле-, радиоарналарды таратуы

өрескел

34.

Телерадио хабарларын тарату операторларының уәкілетті органда есепке қойылмаған шетелдік теле-, радиоарналарды таратуы

өрескел

35.

Міндетті теле-, радиоарналарды трансляциялаудың және (немесе) ретрансляциялаудың ұлттық телерадио хабарларын тарату операторында, сондай-ақ кабельдік телерадио хабарларын тарату операторлары мен міндетті теле–, радиоарнаның құқық иесі-теле -, радиокомпания арасындағы өзара есепке алу негізінде кабельдік телерадио хабарларын тарату операторларында болмауы

өрескел

36.

Қазақстан Республикасының заңдарында жарнамалауға тыйым салынған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жарнамасын тарату

елеулі

37.

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген шараптың тауар белгісін және (немесе) атауының жарнамасын жергілікті уақыт бойынша кешкі сағат жиырма екіден бастап таңғы сағат алтыға дейінгі кезеңде (балалар мен діни арналарды қоспағанда):
трансляциялау және (немесе) ретрансляциялау уақытында жарнама алаңының (кеңістігінің) кемінде он пайызында шарапты шамадан тыс тұтынудың зияны туралы ескертусіз;
саламатты өмір салтын танымал ету жөніндегі екі әлеуметтік жарнаманы қоса бермей;
радиоарналардағы жарнамада, оның трансляциялануы аяқталғанда, шарапты шамадан тыс тұтынудың зияны туралы ескертетін хабар қоса бермей тарату

елеулі

38.

Шарапты жарнамалайтын
еңбек қызметімен және көлiк құралын басқарумен байланысты;
кәмелетке толмағандардың қатысуымен түсірілген (жазылған), оның ішінде мультипликацияның (анимацияның) көмегімен орындалған;
кәмелетке толмағандарға бағытталған;
шараптың емдік қасиеттері бар деп сендіретін, оны шамадан тыс тұтынуды көтермелейтін;
шарапты тұтынудан тартынуды айыптайтын;
шарапты тұтыну өзара қарым-қатынастарды нығайтуға ықпал етеді деп сендіретін Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген шараптың тауар белгісінің және (немесе) атауының жарнамасын тарату

өрескел

39.

Радиодағы жарнаманы қоспағанда, тиісті тауардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің), сондай-ақ лицензиялауға жататын жарнама берушінің өзінің жарнамасын лицензия нөмірі мен лицензия берген органның атауы көрсетілмей тарату

елеулі

40.

Мемлекеттік, жергілікті атқарушы органдардың, мемлекет нарық субъектілерінің қызметін реттеу функцияларын берген ұйымдардың бәсекелестікке қарсы әрекеттері (әрекетсіздігі), жосықсыз бәсекелестік жағдайларды қоспағанда, жосықсыз және анық емес жарнаманы тарату

елеулі

41.

Бейәдеп және жасырын жарнаманы тарату

елеулі

42.

Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуді, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, соғысты, әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық астамшылықты, қатыгездік пен зорлық-зомбылықтың дәріптелуін, порнографияны насихаттау немесе үгіттеу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды құрайтын мәліметтерді тарату үшін жарнаманы пайдалану

елеулі

43.

Хабар тарату уақытының бір сағаты ішінде жергілікті уақытпен сағат он сегізден бастап жиырма үшке дейінгі уақыт кезеңіндегі жалпы ұзақтығы жиырма пайыздан асатын тәулігіне жарнаманы таратудың жалпы көлемінде жарнаманы тарату

елеулі

44.

Міндетті теле-, радиоарналарда өтеусіз негізде орналастырылатын әлеуметтік жарнаманың күнделікті көлемі жергілікті уақытпен сағат он сегізден бастап есептелетін, ұзақтығы алты сағат уақыт аралығында міндетті түрде екі рет шыға отырып, жергілікті уақытпен таңғы сағат алтыдан бастап есептелетін, ұзақтығы он сегіз сағат уақыт аралығында кемінде он рет шығумен тарату

елеусіз

45.

Әлеуметтік жарнаманың Қазақстан Республикасының аумағында қазақ және орыс тілдерінде, сондай-ақ жарнама берушінің қалауы бойынша басқа да тілдерде эфирге оның күн сайынғы шығатын барлық уақыты бойы біркелкі емес таратылуы

елеусіз

46.

Әлеуметтік жарнаманы және кәмелетке толмағандарға арналған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің), сондай-ақ кәмелетке толмағандардың физикалық, психикалық денсаулығы мен адамгершілігіне зиянды әсер етуге алып келмейтін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жарнамасын қоспағанда, кәмелетке толмағандардың бейнелерін жарнамада көрнекі немесе дыбыстық пайдалануға

елеулі

47.

Демеушілер туралы айту ұзақтығы – әрқайсысы туралы үш секундтан, телебағдарламаларда таратылатын әлеуметтік жарнамада әрқайсысы туралы үш секундтан астам ұзақтықты еске ала отырып, әлеуметтік жарнаманың телебағдарламаларында тарату және мұндай айтуға – кадр алаңының жетіден асатын пайызы, ал басқа да тәсілдермен таратылатын әлеуметтік жарнамада жарнама алаңының (кеңістігінің) бестен асатын пайызы бөлінуге тиіс

елеусіз

48.

Жарнамаларды трансляциялау кезінде дыбысты арттыру

елеулі

49.

Мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, демеушілер, өмірлік қиын жағдайда жүрген немесе емделуге мұқтаж, өздеріне қайырымдылық көмек көрсетілу мақсатындағы жеке тұлғалар туралы айту, сондай-ақ әлеуметтік жарнамада, егер осы жарнаманың мазмұны қайырымдылық немесе өзге де қоғамдық пайдалы мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған, әлеуметтік бағдарланған коммерциялық емес ұйымдардың қызметі туралы ақпаратпен тікелей байланысты болса, осындай коммерциялық емес ұйымдар туралы айту жағдайларды қоспағанда, дараландыру құралдары туралы, жеке және заңды тұлғалар туралы айтыла отырып, әлеуметтік жарнамаларды тарату

елеусіз

50.

Теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз телекоммуникация желілерінде теле -, радиоарналарды тарату

елеулі

51.

Телерадио хабарларын тарату саласындағы лицензиясыз және Қазақстан Республикасының аумағында хабар таратудың меншікті спутниктік жүйелері жоқ телерадио хабарларын тарату операторларының қызметтеріне және телерадио хабарларын тарату операторларының теле -, радиосигналын жеке қабылдауға арналған жабдықтарға шартты қол жеткізу карталарын тарату

өрескел

52.

Трансляцияланатын және ретрансляцияланатын теле-, радиобағдарламаларды жазып алу және алты ай бойы сақтау туралы талаптың сақталуы

елеусіз

53.

Теле-, радиоарналардың теле-, радиобағдарламаларын беру сапасын қамтамасыз етуі бойынша талаптың сақталуы

елеулі

54.

Коммерциялық мақсаттарды көздемейтін ұжымдық қабылдау жүйесін ұйымдастыру бойынша ғимарат және (немесе) ғимараттар иелерінің жазбаша келісімінің болуы бойынша талаптың сақталуы

елеулі

55.

Телерадио хабарларын тарату операторы мен теле-, радиокомпания арасында еркін қолжетімді теле-, радиоарналарды таратуға жасалған шарттың болуы бойынша талабын сақталу

елеулі

56.

Теле-, радиоарналарды тарату үшін телерадио хабарларын таратудың сәйкестікті растау рәсімінен өтпеген техникалық құралдарын пайдалануға жол бермеу бойынша талаптың сақталуы

елеулі

57.

Теле-, радиокомпаниялардың және телерадио хабарларын тарату операторларының меншік нысанына қарамастан табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде адамдардың өміріне, денсаулығына төнген қатер және қалыптасқан жағдайдағы іс-қимылдар тәртібі туралы, сондай-ақ қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік және құқықтық тәртіпті қорғау мүдделерінде халықты құлақтандыру талабын сақтау

өрескел

58.

Коммерциялық мақсаттарды көздейтін теле-, радиоарналарды ұжымдық қабылдау жүйесін ұйымдастыру бойынша теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензияның болуы жөніндегі талаптың сақталуы

өрескел

59.

Уәкілетті органның хабарламаларын, анықтамаларын, ұсынымдарын, нұсқамаларын, қорытындыларын орындау

өрескел

60.

Телерадио хабарларын тарату операторы мен теле-, радиокомпания немесе шетелдік заңды тұлғаның филиалы (өкілдігі) арасында жасалған шартсыз теле-, радиоарнаны, теле-, радиобағдарламаны ретрансляциялауға жол бермеу бойынша талаптың сақталуы

өрескел

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2022 жылғы 21 ақпандағы № 16
мен
  Қазақстан Республикасы
Ақпарат және қоғамдық даму
министрі 2022 жылғы 17
ақпандағы № 41 Бірлескен
бұйрыққа 3-қосымша
  Қазақстан Республикасының
Ақпарат және коммуникациялар
министрінің 2018 жылғы 31
қазандағы № 455 және
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2018 жылғы 31 қазандағы № 39
бірлескен бұйрығына
2-қосымша

Теле-, радиокомпанияларға қатысты Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау саласындағы тексеру парағы

      ___________________________________________________________________

      Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің

      ___________________________________________________________________

      саласында/аясында 138-бабына

      сәйкес_____________________________________________________________

      қатысты бақылау субъектілерінің (объектілерінің) біртекті тобының атауы

      Тексеруді тағайындаған мемлекеттік орган _____________________________

      __________________________________________________________________

      Бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді/ профилактикалық бақылауды тағайындау туралы акт __________________________________________

      __________________________________________________________________

      №, күні

      Бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы _____________________________

      __________________________________________________________________

      __________________________________________________________________

      (Бақылау субъектісінің (объектісінің) (жеке сәйкестендіру нөмірі),бизнес-сәйкестендіру нөмірі______________________________________________________

      Орналасқан жерінің мекенжайы ______________________________________

      __________________________________________________________________


Талаптар тізбесі

Талап етіледі

Талап етілмейді

Талаптарға сәйкес келеді

Талаптарға сәйкес келмейді

1

2

3

4

5

6

1.

Жарнаманы қоспағанда, отандық телебағдарламалардың саны отандық телеарналардың телерадио хабарларын таратудың апта сайынғы көлемінде елу пайыздан кем болатын





2.

Отандық радиоарналардың радио хабарларын таратудың апта сайынғы көлемінде, жарнаманы қоспағанда, қазақстандық авторлардың не орындаушылардың музыкалық шығармаларының және отандық радиобағдарламалардың саны:
1) 2018 жылғы 1 қаңтардан бастап – қырық бес пайыздан кем болатын;
2) 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап –елу пайыздан кем болатын





3.

Кадр алаңының жиырма бес пайызынан асатын және телебағдарламалардағы мәтiндiк немесе ақпараттық материалды бұзатын коммерциялық жарнама сипатындағы қосымша ақпараттың мөлшері





4.

Жүгіртпе жолды, әлеуметтік жарнаманы, үшінші тұлғалардың жарнамасын қамтымайтын, теле-, радиоарналардың өз өнімі туралы ақпаратты (анонстарды), теле-, радиоарна дайындаған және өткізетін іс-шаралар туралы хабарландыруды, сондай-ақ тікелей эфирде немесе тікелей эфирдің қайталау жазбасында трансляцияланатын оқиға орнында орналастырылатын жарнаманы қоспағанда, тәулігіне хабар таратудың жалпы көлемінің жиырма пайызынан асатын, жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылмаған теле-, радиоарналардағы жарнаманы тарату





5.

Жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылмаған телеарналарда тәулік ішінде жарнама таратудың жалпы көлемінің отыз пайызынан асатын телесауданы тарату





6.

Жарнаманы қосарластыру түрiнде, оның iшiнде жүгiртпе жол тәсiлiмен пайдалану кезiнде оның көлемi кадр алаңының жетi жарым пайызынан асатын және телебағдарламалардағы мәтiндiк немесе ақпараттық материалды бұзатын жарнаманы тарату





7.

Өз атауын жарияламай, ал үздіксіз хабар тарату кезінде тәулігіне кемінде төрт рет теле -, радиоарналардың эфирге шығуы





8.

Басқа тілдердегі теле-, радиобағдарламалардың жиынтық көлемінен кем болмайтын уақыт бойынша қазақ тіліндегі теле-, радиобағдарламалардың апта сайынғы көлемі





9.

Басқа тілдердегі теле-, радиобағдарламалардың жиынтық көлемінен кем қазақ тіліндегі теле-, радиобағдарламалардың жергілікті уақыт бойынша нөл сағаттан бастап есептелетін, әрқайсысының ұзақтығы алты сағаттық уақыт аралығындағы көлемі





10.

Басқа тілдерде таратылатын жарнаманың жиынтық көлемінен кем жергілікті уақыт бойынша нөл сағаттан бастап есептелетін, әрбір алты сағат сайын уақыт аралығындағы қазақ тіліндегі көлемі





11.

Теле-, радиоарнаның меншік иесі есепке қою туралы куәлікті алған күнінен бастап алты ай ішінде теле-, радиобағдарламаларды тарату мерзімін өткізуі





12.

Жаңалықтар сипатындағы кемінде бір телебағдарлама жергілікті уақытпен сағат он алтыдан жиырма екіге дейінгі кезеңде сурдоаудармамен немесе субтитрлер түріндегі аудармамен қамтамасыз етпеу жөніндегі талапты сақтамау





13.

Телеарналарда орналастырылатын міндетті хабарларды сурдоаудармамен немесе субтитрлер түріндегі аудармамен қамтамасыз етпеу





14.

Отандық теле-, радиоарналардың апта сайынғы көлемде шетелдік теле-, радиоарналардың теле-, радиобағдарламалардың жалпы көлемінің жиырма пайызынан асатын теле-, радиобағдарламаларын ретрансляциялауы





15.

Жұмысқа қабылдау үшін еңбек саласындағы кемсітушілік сипаттағы талаптарды қамтитын бос жұмыс орындары туралы ақпаратты орналастыру





16.

Балаларға тыйым салынған:
балаларды өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төндіретін әрекеттер жасауға, оның ішінде суицидке итермелейтін;
балаларды қоғамға жат және құқыққа қайшы әрекеттерге арандататын;
арнайы сексуалдық-эротикалық сипаттағы;
сексуалдық зорлық-зомбылықтың сипатталуын және (немесе) бейнеленуін қамтитын;
нормативтік емес лексиканы қамтитын;
балалар арасында таратуға тыйым салынған "18 жастан бастап" жас санатына жатқызылған, ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімді жергілікті уақыт бойынша сағат 6.00-ден 22.00-ге дейін телерадио хабарларын тарату арқылы тарату





17.

Қаржылық (инвестициялық) пирамиданың қызметі туралы жарнаманы орналастыру





18.

Темекі және темекі бұйымдарын, оның ішінде қыздырылатын темекісі бар бұйымдарды, қорқорға арналған темекіні, қорқор қоспасын, темекі қыздыруға арналған жүйелерді, тұтынудың электрондық жүйелерін және оларға арналған сұйықтықтарды жарнамалау





19.

Этил спиртін және алкоголь өнімін, алкогольді сусындарды имитациялайтын өнімді жарнамалау





20.

Электрондық казино мен интернет-казиноны жарнамалау





21.

Бұқаралық ақпарат құралдарында немесе телекоммуникациялар желілерінде ата-анасы және өзге де заңды өкілдері туралы ақпаратты қоса алғанда, адамның дербес және биометриялық деректерін, құқыққа қарсы әрекеттер (әрекетсіздік) нәтижесінде зардап шеккен бала туралы және әкімшілік және (немесе) қылмыстық құқық бұзушылықтарды жасады деп күдік келтірілген және (немесе) айып тағылған кәмелетке толмағандар туралы, олардың жеке басын анықтауға мүмкіндік беретін өзге де ақпаратты тарату





22.

Ресми хабарламалардың, Қазақстан Республикасы Президенттiгіне және өкiлдi органдар депутаттығына кандидаттар сөздерiнің, бiлiм беру және дiни телебағдарламалардың трансляциясын, сондай-ақ балалар мен жасөспiрiмдерге арналған жарнамаларды қоспағанда, балалар телебағдарламалары көрсетiлiмдерiн жарнамамен, оның iшiнде жүгiртпе жол тәсілiмен бөлу





23.

Ұлттық аза тұту күндерiнде теле-, радиоарналарында жарнаманы тарату





24.

Теле-, радиобағдарлама басталғанда, сондай-ақ ол бөлінгеннен кейін әрбір қайта басталған кезде жас санаты белгісін көрсетпей немесе жас санатын хабарламай ақпараттық өнімді телерадио бағдарламалары арқылы тарату





25.

Қазақстан Республикасының заңдарында жарнамалауға тыйым салынған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жарнамасын тарату





26.

Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген шараптың тауар белгісін және (немесе) атауының жарнамасын жергілікті уақыт бойынша кешкі сағат жиырма екіден бастап таңғы сағат алтыға дейінгі кезеңде (балалар мен діни арналарды қоспағанда):
трансляциялау және (немесе) ретрансляциялау уақытында жарнама алаңының (кеңістігінің) кемінде он пайызында шарапты шамадан тыс тұтынудың зияны туралы ескертусіз;
саламатты өмір салтын танымал ету жөніндегі екі әлеуметтік жарнаманы қоса бермей;
радиоарналардағы жарнамада, оның трансляциялануы аяқталғанда, шарапты шамадан тыс тұтынудың зияны туралы ескертетін хабар қоса бермей тарату





27.

Шарапты жарнамалайтын
еңбек қызметімен және көлiк құралын басқарумен байланысты;
кәмелетке толмағандардың қатысуымен түсірілген (жазылған), оның ішінде мультипликацияның (анимацияның) көмегімен орындалған;
кәмелетке толмағандарға бағытталған;
шараптың емдік қасиеттері бар деп сендіретін, оны шамадан тыс тұтынуды көтермелейтін;
шарапты тұтынудан тартынуды айыптайтын;
шарапты тұтыну өзара қарым-қатынастарды нығайтуға ықпал етеді деп сендіретін Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген шараптың тауар белгісінің және (немесе) атауының жарнамасын тарату





28.

Радиодағы жарнаманы қоспағанда, тиісті тауардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің), сондай-ақ лицензиялауға жататын жарнама берушінің өзінің жарнамасын лицензия нөмірі мен лицензия берген органның атауы көрсетілмей тарату





29.

Мемлекеттік, жергілікті атқарушы органдардың, мемлекет нарық субъектілерінің қызметін реттеу функцияларын берген ұйымдардың бәсекелестікке қарсы әрекеттері (әрекетсіздігі), жосықсыз бәсекелестік жағдайларды қоспағанда, жосықсыз және анық емес жарнаманы тарату





30.

Бейәдеп және жасырын жарнаманы тарату





31.

Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күштеп өзгертуді, тұтастығын бұзуды, мемлекет қауіпсіздігіне нұқсан келтіруді, соғысты, әлеуметтік, нәсілдік, ұлттық, діни, тектік-топтық және рулық астамшылықты, қатыгездік пен зорлық-зомбылықтың дәріптелуін, порнографияны насихаттау немесе үгіттеу, сондай-ақ Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын және заңмен қорғалатын өзге де құпияларды құрайтын мәліметтерді тарату үшін жарнаманы пайдалану





32.

Хабар тарату уақытының бір сағаты ішінде жергілікті уақытпен сағат он сегізден бастап жиырма үшке дейінгі уақыт кезеңіндегі жалпы ұзақтығы жиырма пайыздан асатын тәулігіне жарнаманы таратудың жалпы көлемінде жарнаманы тарату





33.

Міндетті теле-, радиоарналарда өтеусіз негізде орналастырылатын әлеуметтік жарнаманың күнделікті көлемі жергілікті уақытпен сағат он сегізден бастап есептелетін, ұзақтығы алты сағат уақыт аралығында міндетті түрде екі рет шыға отырып, жергілікті уақытпен таңғы сағат алтыдан бастап есептелетін, ұзақтығы он сегіз сағат уақыт аралығында кемінде он рет шығумен тарату





34.

Әлеуметтік жарнаманың Қазақстан Республикасының аумағында қазақ және орыс тілдерінде, сондай-ақ жарнама берушінің қалауы бойынша басқа да тілдерде эфирге оның күн сайынғы шығатын барлық уақыты бойы біркелкі емес таратылуы





35.

Әлеуметтік жарнаманы және кәмелетке толмағандарға арналған тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің), сондай-ақ кәмелетке толмағандардың физикалық, психикалық денсаулығы мен адамгершілігіне зиянды әсер етуге алып келмейтін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) жарнамасын қоспағанда, кәмелетке толмағандардың бейнелерін жарнамада көрнекі немесе дыбыстық пайдалануға





36.

Демеушілер туралы айту ұзақтығы – әрқайсысы туралы үш секундтан, телебағдарламаларда таратылатын әлеуметтік жарнамада әрқайсысы туралы үш секундтан астам ұзақтықты еске ала отырып, әлеуметтік жарнаманың телебағдарламаларында тарату және мұндай айтуға – кадр алаңының жетіден асатын пайызы, ал басқа да тәсілдермен таратылатын әлеуметтік жарнамада жарнама алаңының (кеңістігінің) бестен асатын пайызы бөлінуге тиіс





37.

Жарнамаларды трансляциялау кезінде дыбысты арттыру





38.

Мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, демеушілер, өмірлік қиын жағдайда жүрген немесе емделуге мұқтаж, өздеріне қайырымдылық көмек көрсетілу мақсатындағы жеке тұлғалар туралы айту, сондай-ақ әлеуметтік жарнамада, егер осы жарнаманың мазмұны қайырымдылық немесе өзге де қоғамдық пайдалы мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған, әлеуметтік бағдарланған коммерциялық емес ұйымдардың қызметі туралы ақпаратпен тікелей байланысты болса, осындай коммерциялық емес ұйымдар туралы айту жағдайларды қоспағанда, дараландыру құралдары туралы, жеке және заңды тұлғалар туралы айтыла отырып, әлеуметтік жарнамаларды тарату





39.

Трансляцияланатын және ретрансляцияланатын теле-, радиобағдарламаларды жазып алу және алты ай бойы сақтау туралы талаптың сақталуы





40.

Теле-, радиоарналардың теле-, радиобағдарламаларын беру сапасын қамтамасыз етуі бойынша талаптың сақталуы





41.

Телерадио хабарларын тарату операторы мен теле-, радиокомпания арасында еркін қолжетімді теле-, радиоарналарды таратуға жасалған шарттың болуы бойынша талабын сақталу





42.

Теле-, радиоарналарды тарату үшін телерадио хабарларын таратудың сәйкестікті растау рәсімінен өтпеген техникалық құралдарын пайдалануға жол бермеу бойынша талаптың сақталуы





43.

Теле-, радиокомпаниялардың және телерадио хабарларын тарату операторларының меншік нысанына қарамастан табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде адамдардың өміріне, денсаулығына төнген қатер және қалыптасқан жағдайдағы іс-қимылдар тәртібі туралы, сондай-ақ қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік және құқықтық тәртіпті қорғау мүдделерінде халықты құлақтандыру талабын сақтау





44.

Уәкілетті органның хабарламаларын, анықтамаларын, ұсынымдарын, нұсқамаларын, қорытындыларын орындау





45.

Телерадио хабарларын тарату операторы мен теле-, радиокомпания немесе шетелдік заңды тұлғаның филиалы (өкілдігі) арасында жасалған шартсыз теле-, радиоарнаны, теле-, радиобағдарламаны ретрансляциялауға жол бермеу бойынша талаптың сақталуы





46.

Жарғылық капиталында толық немесе ішінара мемлекеттік акциялар (қатысу үлестері, пайлар) пакеті бар Қазақстан Республикасының аумағындағы шетелдік теле-, радиоарналардың меншік иелерінің, сондай-ақ олармен үлестес тұлғалардың – Қазақстан Республикасының аумағында жарғылық капиталына шетелдік заңды тұлғалар акцияларының (қатысу үлестерінің, пайларының) пакеті жиырма пайыздан астам қатысатын заңды тұлғаның қызметі





      Лауазымды адам (адамдар) _______________________________________________

      _______________________________________________________________________

      лауазымы қолы

      _______________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

      Бақылау субъектісінің (объектісінің) басшысы _______________________________

      _______________________________________________________________________

      лауазымы қолы

      _______________________________________________________________________

      _______________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

  Қазақстан Республикасы
  Ұлттық экономика министрінің
  2022 жылғы 21 ақпандағы № 16 мен
  Қазақстан Республикасы Ақпарат
  және қоғамдық даму министрі
  2022 жылғы 17 ақпандағы № 41
  Бірлескен бұйрыққа
  4-қосымша
  Қазақстан Республикасының
  Ақпарат және коммуникациялар министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 455 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 39 бірлескен бұйрығына 3-қосымша

Телерадио хабарларын тарату операторларына қатысты Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуын мемлекеттік бақылау саласындағы тексеру парағы

      ____________________________________________________________________

      Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің

      ____________________________________________________________________

      саласында/аясында 138-бабына сәйкес

      ____________________________________________________________________

      қатысты бақылау субъектілерінің (объектілерінің) біртекті тобының атауы

      Тексеруді тағайындаған мемлекеттік орган _______________________________

      ____________________________________________________________________

      Бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді/ профилактикалық бақылауды тағайындау туралы акт ___________________________________________

      ____________________________________________________________________

      №, күні

      Бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы _______________________________

      ____________________________________________________________________

      ____________________________________________________________________

      (Бақылау субъектісінің (объектісінің) (жеке сәйкестендіру нөмірі),бизнес-сәйкестендіру нөмірі________________________________________________________

      Орналасқан жерінің мекенжайы ________________________________________

      ____________________________________________________________________


Талаптар тізбесі

Талап етіледі

Талап етілмейді

Талаптарға сәйкес келеді

Талаптарға сәйкес келмейді

1

2

3

4

5

6

1.

Телерадио хабарларын тарату операторының міндетті теле-, радиоарналарды цифрлық хабар таратуда бірінші және одан да астам саннан бастап рет сандарында және аналогтық хабар таратуда арналар жиілігін бөлу кестесінің басында орналастыру жолымен басым емес етіп орналастыруы





2.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз аналогтіқ эфирлік радиохабарларды тарату арқылы радиоарналарды тарату





3.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз эфирлік цифрлық телерадио хабарларын тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы





4.

Жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсатсыз және телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз спутниктік телерадио хабарларын тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы





5.

Телерадио хабарларын тарату операторларының теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз кабельдік және эфирлік-кабельдік телерадио хабарларды тарату арқылы теле-, радиоарналарды таратуы





6.

Мәлімделген техникалық параметрлерге сәйкес келмейтін телерадио хабарларын тарату сигналын қабылдайтын және беретін радиоэлектрондық құралдарды пайдалану арқылы өзге де радиотаратушы және (немесе) радиоқабылдағыш байланыс құралдарына бөгеуіл жасау





7.

Телерадио хабарларды тарату операторларының спутниктік телерадио хабарларын тарату арқылы жиіліктер белдеулерін, радиожиіліктерді (радиожиілік арналарын) пайдалануға рұқсат және теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензия болмаған кезде теле-, радиоарналарды таратуы





8.

Қазақстан Республикасының аумағында телерадио хабарларын тарату операторларының шетелдік теле-, радиоарналарды ретрансляциялау кезінде:
1) әлеуметтік жарнаманы;
2) тікелей эфирде немесе тікелей эфирдің қайталау жазбасында трансляцияланатын оқиға орнында орналастырылатын жарнаманы;
3) тек қана жарнама сипатындағы хабарлар мен материалдарға мамандандырылған шетелдік теле-, радиоарналар тарататын жарнаманы қоспағанда жарнаманы тарату





9.

Телерадио хабарларын тарату операторларының уәкілетті органда есепке қойылмаған теле-, радиоарналарды таратуы





10.

Телерадио хабарларын тарату операторларының уәкілетті органда есепке қойылмаған шетелдік теле-, радиоарналарды таратуы





11.

Міндетті теле-, радиоарналарды трансляциялаудың және (немесе) ретрансляциялаудың ұлттық телерадио хабарларын тарату операторында, сондай-ақ кабельдік телерадио хабарларын тарату операторлары мен міндетті теле–, радиоарнаның құқық иесі-теле -, радиокомпания арасындағы өзара есепке алу негізінде кабельдік телерадио хабарларын тарату операторларында болмауы





12.

Теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензиясыз телекоммуникация желілерінде теле -, радиоарналарды тарату





13.

Коммерциялық мақсаттарды көздемейтін ұжымдық қабылдау жүйесін ұйымдастыру бойынша ғимарат және (немесе) ғимараттар иелерінің жазбаша келісімінің болуы бойынша талаптың сақталуы





14.

Телерадио хабарларын тарату операторы мен теле-, радиокомпания арасында еркін қолжетімді теле-, радиоарналарды таратуға жасалған шарттың болуы туралы талаптың сақталуы





15.

Теле-, радиоарналарды тарату үшін телерадио хабарларын таратудың сәйкестікті растау рәсімінен өтпеген техникалық құралдарын пайдалануға жол бермеу бойынша талаптың сақталуы





16.

Теле-, радиокомпаниялардың және телерадио хабарларын тарату операторларының меншік нысанына қарамастан табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде адамдардың өміріне, денсаулығына төнген қатер және қалыптасқан жағдайдағы іс-қимылдар тәртібі туралы, сондай-ақ қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік және құқықтық тәртіпті қорғау мүдделерінде халықты құлақтандырудан бас тартуы туралы талаптың сақталуы





17.

Коммерциялық мақсаттарды көздейтін теле-, радиоарналарды ұжымдық қабылдау жүйесін ұйымдастыру бойынша теле-, радиоарналарды тарату жөніндегі қызметпен айналысу үшін лицензияның болуы жөніндегі талаптың сақталуы





18.

Уәкілетті органның хабарламаларын, анықтамаларын, ұсынымдарын, нұсқамаларын, қорытындыларын орындау





19.

Телерадио хабарларын тарату операторы мен теле-, радиокомпания немесе шетелдік заңды тұлғаның филиалы (өкілдігі) арасында жасалған шартсыз теле-, радиоарнаны, теле-, радиобағдарламаны ретрансляциялауға жол бермеу бойынша талаптың сақталуы





      Лауазымды адам (адамдар) ______________________________________________

      _____________________________________________________________________

      лауазымы қолы

      _____________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

      Бақылау субъектісінің (объектісінің) басшысы _____________________________

      _____________________________________________________________________

      лауазымы қолы

      _____________________________________________________________________

      _____________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2022 жылғы 21 ақпандағы № 16
мен
  Қазақстан Республикасы
Ақпарат және қоғамдық даму
министрі 2022 жылғы 17
ақпандағы № 41
Бірлескен бұйрыққа 5-қосымша
  Қазақстан Республикасы
Ақпарат және коммуникациялар
министрінің 2018 жылғы 31
қазандағы № 455 және
Қазақстан Республикасы
Ұлттық экономика министрінің
2018 жылғы 31 қазандағы
№ 39 бірлескен бұйрығына
4-қосымша

Жеке спутниктік және эфирлік қабылдау құрылғыларын таратушыларға қатысты Қазақстан Республикасының телерадио хабарларын тарату туралы заңнамасының сақталуына мемлекеттік бақылау аясындағы тексеру парағы

      _______________________________________________________________________

      Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің

      _______________________________________________________________________

      саласында/аясында 138-бабына сәйкес

      _______________________________________________________________________

      қатысты бақылау субъектілерінің (объектілерінің) біртекті тобының атауы

      Тексеруді тағайындаған мемлекеттік орган __________________________________

      _______________________________________________________________________

      Бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы тексеруді/ профилактикалық бақылауды тағайындау туралы акт _______________________________________________

      ________________________________________________________________________

      Күні

      Бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы___________________________________

      ________________________________________________________________________

      ________________________________________________________________________

      (Бақылау субъектісінің (объектісінің) (жеке сәйкестендіру нөмірі),бизнес-сәйкестендіру нөмірі____________________________________________________________

      Орналасқан жерінің мекенжайы ____________________________________________

      ________________________________________________________________________

Талаптар тізбесі

Талап етіледі

Талап етілмейді

Талаптарға сәйкес келеді

Талаптарға сәйкес келмейді

1

2

3

4

5

6

1.

Телерадио хабарларын тарату саласындағы лицензиясыз және Қазақстан Республикасының аумағында хабар таратудың меншікті спутниктік жүйелері жоқ телерадио хабарларын тарату операторларының қызметтеріне және телерадио хабарларын тарату операторларының теле -, радиосигналын жеке қабылдауға арналған жабдықтарға шартты қол жеткізу карталарын тарату





      Лауазымды тұлға (лар)__________________________________________________

      ______________________________________________________________________

      лауазымы қолы

      ______________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

      Бақылау субъектісінің (объектісінің) басшысы ______________________________

      ______________________________________________________________________

      ______________________________________________________________________

      лауазымы қолы

      ______________________________________________________________________

      тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда)

Егер Сіз беттен қате тапсаңыз, тінтуірмен сөзді немесе фразаны белгілеңіз және Ctrl+Enter пернелер тіркесін басыңыз

 

бет бойынша іздеу

Іздеу үшін жолды енгізіңіз

Кеңес: браузерде бет бойынша енгізілген іздеу бар, ол жылдамырақ жұмыс істейді. Көбінесе, ctrl-F пернелері қолданылады