Мүгедектігі бар адамдарға берілетін техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 284 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2023 жылғы 30 маусымда № 32984 болып тіркелді

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы бұйрық 01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі

Қазақстан Республикасы Әлеуметтік кодексінің 12 - бабы 5) тармақшасының жиырма бесінші абзацына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Осы бұйрыққа қосымшаға сәйкес мүгедектігі бар адамдарға берілетін техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышы бекітілсін.

2. Осы бұйрыққа 2 қосымшаға сәйкес тізбе бойынша кейбір бұйрықтардың күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Әлеуметтік қызметтер департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) Осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) Осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министріне жүктелсін.

5. Осы бұйрық 2023 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі

Т. Дуйсенова

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау министрлігі

КЕЛІСІЛДІ

Қазақстан Республикасының

Қаржы министрлігі

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі 2023 жылғы 30 маусымдағы № 284 бұйрығына 1- қосымша

Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышы

Техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптамасы			Бөлімнің атауы	Техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдар, арнаулы жүріп-тұру құралдар және көрсетілетін қызметтер түрінің атауы	Техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің атауы	Қысқаша сипаттамалар
Бөлім коды	Түр коды	Код
20			Протездік-ортопедиялық құралдар			Кем аяқ-қолды немесе дененiң басқа да мүшелерiн алмастыратын, аурудың немесе денсаулыққа зақым келудiң салдарынан организмнiң бұзылған немесе жоғалтқан функцияларының орнын толтыратын құралдар.
	201			Қол протезі		Жоғарғы аяқ протездерінің әртүрлі конструкцияларын алу үшін жеке дайындалған компонентпен біріктірілген үйлесімді компоненттер жиынтығы.
	2011			Иық протезі		Ампутациядан кейін немесе туғанда аяқ-қол болмағанда, соның ішінде иық буыны деңгейінде экзартикуляциядан кейін, қолдың иық пен шынтақ буынының арасындағы бөлігін алмастыратын құрылғы.
	201101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ иық протезі		Иық деңгейіндегі ампутациядан кейінгі протездерде иықтың қабылдау жеңінің орналасуы өте маңызды. Байланыс беті икемді термопластикадан немесе қабатты Пластмассадан тұрады. Иық ампутациясынан кейінгі ең функционалды протездерге мио немесе протез сегменттерін биоэлектрлік басқару кіреді (әдетте қолды ұстау және ашу). Шынтақ экзартикуляциясы және иық діңінің ұзындығы кезінде шынтақ түйінінің орнына арнайы ілмектер орнатылады, ал шынтақтан жоғары протездеу кезінде (кемінде 6 см) механикалық шынтақ қажет. Шынтақ модулін басқару протезді бекітуге бекітілген тартулар арқылы жүзеге асырылады. Модульдер әртүрлі бұрыштарда бірнеше бекіту дәрежесіне ие. Түйіндегі айналу пассивті. Миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар иық протездері. Биоэлектрлік басқаруда сигнал көзі бұлшықет тобының ерікті жиырылуындағы электрлік белсенділігі болып табылады. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған жиырылу бұлшықеттерінің тонусының өзгеруі болып табылады. Қолдың саусақтарын ұстау және ашу белсенді. Қолдың айналуы пассивті (кіріс сигналының жеткілікті деңгейінде белсенді айналуға рұқсат етіледі)
		20110101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ иық протезі
		20110102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол иық протезін жөндеу
	201102			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ иық протезі
		20110201			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ иық протезі
		20110202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң иық протезін жөндеу
	201103			Сол иыққа арналған шиналы-былғары протез		Шина-былғары типтегі иық протездеріне косметикалық протездер, тартумен басқарылатын протездер мен жұмыс протездері жатады. Иық гильзасы жеке стандарттар бойынша немесе былғарыдан, термопластикадан немесе қабатты пластиктен жасалған гипс құю арқылы жасалады. Қол косметикалық немесе әртүрлі типтік өлшемдерін тартуды басқарумен. Қол және шынтақ ротациясы пассивті.
		20110301			Сол иыққа арналған шиналы-былғары протез
		20110302			Сол иыққа арналған шиналы-былғары протезді жөндеу
	201104			Оң иыққа арналған шиналы-былғары протез
		20110401			Оң иыққа арналған шиналы-былғары протез
		20110402			Оң иыққа арналған шиналы-былғары протезді жөндеу
	2012			Білек протезі		Ампутациядан кейін немесе туған кезде аяқ-қол болмағанда қолдың буындары мен шынтақ буынының арасындағы қолдың бір бөлігін алмастыратын құрылғылар.
	201201			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ білек протезі		Трансрадиальды (білек деңгейінде) ампутация: ұзын – білектің сақталған ұзындығының 2/3 немесе одан да көп, орташа – білектің сақталған ұзындығының 1/3 – 2/3, қысқа-білектің сақталған ұзындығының 1/3 бөлігінен аз немесе оған тең. Ұзын және орта деңгейлерде жүргізілген ампутациялар кейбір пронация мен супинацияны сақтайды. Пассивті, денемен басқарылатын немесе сыртқы көзден қоректенетін протез қолданылады-миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар білек протезі. Биоэлектрлік басқаруда сигнал көзі бұлшықет тобының ерікті жиырылуындағы электрлік белсенділігі болып табылады. Миотоникалық басқарылатын протезде сигнал көзі басқару үшін таңдалған жиырылу бұлшықеттерінің тонусының өзгеруі болып табылады. Білек діңінің функционалды ұзындығы кемінде 6 сантиметр. Діңгек білек пен сау аяқтың білек ұзындығының айырмашылығы кемінде 5 сантиметр. Қолды ұстау және ашу белсенді. Қолдың айналуы діңгектің ұзындығына байланысты белсенді немесе пассивті
		20120101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ білек протезі
		20120102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ білек протезін жөндеу)
	201202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ білек протезі
		20120201			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ білек протезі
		20120202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ білек протезін жөндеу
	201203			Шиналы-былғары (тарту) сол жақ білек протезі		Шина-былғары типтегі білек протезі: косметикалық, белсенді тарту және жұмыс протезі. Білек жеңі жеке өлшемдер немесе тұқылдың гипстік құймасы бойынша былғарыдан, термопластикадан немесе қабатты пластиктен жасалады. Қол косметикалық немесе әртүрлі типтік өлшемдерін тартуды басқарумен. Қол және шынтақ ротациясы пассивті.
		20120301			Шиналы-былғары (тарту) сол жақ білек протезі
		20120302			Шиналы-былғары (тарту) сол жақ білек протезін жөндеу
	201204			Шиналы-былғары (тарту) оң жақ білек протезі
		20120401			Шиналы- былғары (тарту) оң жақ білек протезі
		20120402			Шиналы- былғары (тарту) оң жақ білек протезін жөндеу
	2013			Қол басының протезі		Ампутациядан кейін немесе туғанда қол басы болмаған кезде щетканы алмастыратын құрал
	201301			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ қол басының протезі		Миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар электр жетегі бар қол протезі Биоэлектрлік бақылау кезінде сигнал көзі-бұлшықет тобының ерікті жиырылуымен электрлік белсенділігі. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған бұлшық еттердің тонусының өзгеруі болып табылады. Білек буынының деңгейінде білек буынының функционалды ұзындығы. Білекпен ұстау және ашу белсенді. Білектің бұралуына байланысты ротация.
		20130101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ қол басының протезі
		20130102			Жаңа технология (модульдік) бойынша сол жақ қол басының протезін жөндеу
	201302			Сол жақ қол басының протезі (косметикалық)		Білезік деңгейінде, оның ішінде алақан-фалангтық буындарды оқшаулап қол басын ампутациялау немесе ақаулар кезінде косметикалық қол басының протезі түйіспелі таспамен, сыдырма ілгекпен немесе баумен бекітіледі.
		20130201			Сол жақ қол басының протезі (косметикалық)
		20130202			Сол жақ қол басының косметикалық протезін жөндеу
	201303			Сол жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)		Саусақтың косметикалық протезі табиғи қолдың сыртқы түріне сәйкес келеді. Ол косметикалық ақаудың орнын толтыра отырып оған антропоморфты пішін береді және заттарды басу және қолдау үшін пайдаланады.
		20130301			Сол жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)
		20130302			Сол жақ қол саусағының косметикалық протезін жөндеу
	201304			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ қол басының протезі		Кәрі жілік-білезікк буынының экзартикуляциясы кезінде білекті бүгу немесе кеңейту мүмкіндігі жоғалтылады. Пронация және супинация сақталады. Пассивті, тарту протезі немесе сыртқы басқаруы бар (миоэлектрлік) қол басының протезі әзірленеді. Білек буынының экзартикуляциясымен барлық карпальды сүйектер алыптасталады, нәтижесінде білекті бүгу немесе кеңейту мүмкіндігі жоғалады. Пронация және супинация сақталады. Білек протезін, ілгекті немесе арнайы ұшты құрылғыны пайдаланылады.. Миотоникалық немесе биоэлектрлік екі немесе бір арналы басқару жүйесі бар электр жетегі бар қол протезі. Биоэлектрлік бақылау кезінде сигнал көзі-бұлшықет тобының ерікті жиырылуымен электрлік белсенділігі. Миотоникалық басқарылатын протездерде сигнал көзі басқару үшін таңдалған бұлшық еттердің тонусының өзгеруі болып табылады. Білек буынының деңгейінде білек буынының функционалды ұзындығы. Білекпен ұстау және ашу белсенді. Білектің бұралуына байланысты ротация.
		20130401			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ қол басының протезі
		20130402			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ қол басының протезін жөндеу
	201305			Оң жақ қол басының протезі (косметикалық)		Білезік деңгейінде, оның ішінде алақан-фалангтық буындарды оқшаулап қол басын ампутациялау немесе ақаулар кезінде косметикалық қол басының протезі түйіспелі таспамен, сыдырма ілгекпен немесе баумен бекітіледі.
		20130501			Оң жақ қол басының протезі (косметикалық)
		20130502			Оң жақ қол басының косметикалық протезін жөндеу
	201306			Оң жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)		Саусақтың косметикалық протезі табиғи қолдың сыртқы түріне сәйкес келеді. Ол косметикалық ақаудың орнын толтыра отырып оған антропоморфты пішін береді және заттарды басу және қолдау үшін пайдаланады.
		20130601			Оң жақ қолдың саусақ протезі (косметикалық)
		20130602			Оң жақ қол саусағының косметикалық протезін жөндеу
	202			Аяқ протездері		Әртүрлі аяқ протездерін алу үшін жеке дайындалған компонентпен біріктірілген үйлесімді компоненттердің жиынтығы.
	2021			Жамбас протезi		Ампутациядан кейін немесе туылғанда аяқ болмаған кезде жамбас буыны мен тізе буыны арасындағы бір бөлігін немесе жамбас буынында аяқты алмастыратын құрал.
	202101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жамбас протезі		Жамбас протезінің модульдік құрылымы мыналардан тұрады: тұқылдарды қабылдау гильзасы (жұмсақ (серпімді) астары бар немесе онсыз, силикон қаппен (лайнермен) немесе онсыз), гильза адаптері (тіреуі), айналмалы модуль (опциондық), тізе буынының модулі, көтергіш модуль, қысқыш төлке (қамыт), табан модулі, косметикалық қабық және косметикалық жабын. Тұқым қабылдағыш гильза – жамбас протезінің негізі. Тірек модулі және/немесе тік амортизацияның қосымша функциялары жоқ. Тізе буынының модульдері мен аяқ модульдері конструкциясы, сыртқы түрі, іске асырылған функциялары бойынша алуан түрлі. Кейбір аяқ модульдері өкше биіктігін реттеу функциясымен жабдықталады. Модульдік жамбас протездерінің конструкциясында протездің функционалдығын жоғалтпай модульдердің өзара алмастырылуы жүзеге асырылады.
		20210101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жамбас протезі
		20210102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жамбас протезін жөндеу
	202102			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жамбас протезі
		20210201			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жамбас протезі
		20210202			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жамбас протезін жөндеу
	202103			Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезi		Жамбас протезі шиналы былғары термопластикадан немесе жамбас діңгегінен құйылған қабатты пластмассадан жасалған қабылдау жеңінен, сондай-ақ арнайы төсемдегі былғарыдан тұрады. Болат шиналар жақтау рөлін атқарады. Құлыппен немесе онсыз тізе түйіндері. Аяқтары өтпелі тобықпен полиуретанды. Жамбас протезі әртүрлі деңгейлерде бір жақты немесе екі жақты жамбас ампутациясында ұсынылады..
		20210301			Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезi
		20210302			Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезiн жөндеу
	202104			Шиналы-былғары оң жақ жамбас протезi
		20210401			Шина-былғары оң жақ жамбас протезi
		20210402		Шиналы-былғары сол жақ жамбас протезi
	2022			Жіліншік протезі		Ампутациядан кейін немесе туа біткен аяқ-қол болмаған кезде тізе мен тобық арасындағы төменгі аяқтың бір бөлігін алмастыратын құрал.
	202201			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жіліншік протезі		Жіліншік протезінің модульдік конструкциясы мыналардан тұрады: пациенттің діңгегінен инливидуалды қалыпта жасалған,жұмсақ төсемі және /немесе лайнері бар силикон қақпағы бар, жеңді адаптері (тірегі), тасымалдаушы модулі, қысқыш жеңі – қысқыш, аяқ модулі, косметикалық қабық және косметикалық жабын. Модуль тірек және қысқыш втулка бұралу және (немесе) тік амортизацияның қосымша функциялары жоқ немесе жоқ. Аяқ модульдері дизайны, сыртқы түрі, іске асырылған функциялары бойынша әр түрлі. Жеке аяқ модульдерінде өкшенің биіктігін реттеу мүмкіндігі бар.
		20220101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жіліншік протезі
		20220102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ жіліншік протезін жөндеу
		20220103			Силикон қабы бар сол жақ жіліншік протезі
	202203			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жіліншік протезі
		20220301			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жіліншік протезі
		20220302			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ жіліншік протезін жөндеу
		20220303			Силикон қабы бар оң жақ жіліншік протезі
	202202			Шиналы-былғары сол жақ жіліншік протезi		Шиналы былғары жіліншік протезі жүк көтергіш болат немесе титан шиналарынан тұрады. Термопластикадан немесе ламинатталған Пластмассадан жасалған, арнайы қалыпта жасалған немесе былғарыдан жасалған қабылдау жеңі. Жеңдерді шілтерге немесе белдіктерге, былғары белбеуге, ацетабулға бекіту. Табан полиуретанды немесе металл штампталған.
		20220201			Шиналы-былғары сол жақ жіліншік протезi
		20220202			Шиналы-былғары сол жақ жіліншік протезiн жөндеу
	202204			Шиналы-былғары оң жақ жіліншік протезi
		20220401			Шиналы-былғары оң жақ жіліншік протезi
		20220402			Шиналы-былғары оң жақ жіліншік протезiн жөндеу
	2023			Табан протезі		Ампутациядан кейін немесе туа біткен кезде аяқтың бір бөлігін немесе бүкіл аяқты алмастыратын құрал.
	202301			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ табан протезі		Пирогов, Шопар немесе Сайм бойынша ампутациядан кейін модульдік аяқтың протезі жұмсақ қабырғалы төсемі бар немесе онсыз қабылдау жеңінен және аяқтан тұрады. Гильза жеке құйма бойынша қабатты Пластмассадан жасалған. Аяғы төмен профильді полиуретанды. Сау аяқ-қолдың ұзындығы мен ампутация арасындағы айырмашылық кем дегенде 3-5 сантиметрді құрайды. Таспаға бекіту байланыс
		20230101			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ табан протезі
		20230102			Жаңа технология бойынша (модульдік) сол жақ табан протезін жөндеу
	202303			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ табан протезі
		20230301			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ табан протезі
		20230302			Жаңа технология бойынша (модульдік) оң жақ табан протезін жөндеу
	203			Кеуде (сүт) протезі		Экзопротез сау сүт безіне тән сипаттамаларға ие: түсі, консистенциясы, пішіні, беті, серпімділігі. Сондай-ақ жұмсақ ішкі бетке ие, бұл өз тіндерімен минималды үйкелісті қамтамасыз етеді, әсіресе операциядан кейінгі тыртық аймағында. Экзопротездің косметикалық қасиеттері бездің емізік-ареолярлы аймағына еліктеумен толықтырылады.
		20301			Сол жақ кеудеге екі киім жиынтығымен (көкірекше) кеуде (сүт)протезі
		20302			Оң жақ кеудеге екі киім жиынтығымен (көкірекше) кеуде (сүт)протезі
	204			Ортопедиялық аппараттар		Ортопедиялық аппараттар қолдарға және аяқтарға арналған аппараттарды және туторларды қамтиды. Қозғалыс функцияларын қалпына келтіру және (немесе) қол жеткізілетін түзету жағдайында түсіру немесе бекіту арқылы деформациялардың дамуын болдырмау мақсатында сегменттерге немесе адамның аяқ-қолдарына әзірленетін құрылғы.
		20401			Аппарат	Бекітілген бөлшектері бар топсалы-жалғанған шиналар мен жеңдер немесе манжеттер түріндегі техникалық құрал. Аппараттың мақсаты: тірек-қимыл аппаратының жарақаттарынан, сынықтарынан және ауруларынан кейін ерте қалпына келтіру үшін, анатомиялық ақауларды түзету үшін, аяқ-қол функциясын өтеу немесе қалпына келтіру үшін. Жеке орналастырылған сүйек шығыңқы жерлерін белгілей отырып, сондай-ақ аяқ-қолдарды өлшей отырып, арнайы қалып немесе жеке құйма бойынша дайындалады
		2040202			Тутор	Тутор-бүкіл аяқ-қолды немесе оның бір бөлігін және әртүрлі түрдегі бекіту бөлшектерін қамтитын бір тұтас жеңдер немесе шиналар түрінде жасалған техникалық құрал. Буындардағы қозғалыссыздықты қамтамасыз етуге және әртүрлі патологиялық жағдайларда кез-келген сегментті немесе бүкіл аяқты тұрақтандыруға арналған. Тутор жеке орналасқан сүйек шығыңқыларын белгілей отырып, сондай-ақ аяқ-қолдарды өлшей отырып, гипс құймасы немесе арнайы қалып бойынша жасалады.
	205			Балдақ		Жаяу жүруді жеңілдетуге арналған, аяғы, тұтқасы және қолтық аймағына немесе білекке тірегі бар техникалық көмекші құрал.
	2051			Балаларға арналған балдақ		Қолтық асты балдақ шынтақ балдағына салыстырғанда тұрақты тірек жасайды. Қолтық асты балдағының конструкциясы қолтық аймағында тіреуге арналған платформаны, тұтқаны, резеңке ұшы бар бір тірекке өтетін қос жолақты қарастырады. Балдақ биіктігін реттейтін қысқышқа, бұрандаларға немесе құрылғыларға ие. Қолтық асты балдағының биіктігі адамның бойына сәйкес келеді. Қолтық асты балдағын өз бетінше тұра алмайтын, тұрақты қатты тірек қажет пациенттер пайдаланады.
		2051001			Балаларға арналған қолтық асты балдақ
	2052			Ересектерге арналған балдақ
		2052001			Ересектерге арналған қолтық асты балдақ
	2053			Балаларға арналған шынтаққойғыштары бар балдақ		Шынтақ балдағы дене салмағын толық немесе ішінара қолдайтын адамдар пайдаланады. Шынтақ балдағының көмегімен қозғалу кезінде шынтақ буыны мен қол буынына тірек түседі. Шынтақ балдағын жеке таңдау олардың биіктігін дұрыс таңдау арқылы қамтамасыз етіледі, ол адамның бойына сәйкес келеді.
		2053001			Балаларға арналған көп тіреулі шынтақ балдағы
		2053002			Балаларға арналған бір тіреулі шынтақ балдағы
	2054			Ересектерге арналған шынтаққойғыштары бар балдақ
		2054001			Ересектерге арналған көп тіреулі шынтақ балдағы
		2054002			Ересектерге арналған бір тіреулі шынтақ балдағы
	206	206005		Таяқ	Таяқ	Таяқ – тіректің ауданын және пайдаланушының тік тұрақтылығын ұлғайтуды қамтамасыз етеді, сондай-ақ зақымдалған жаққа жүктемені азайтады және жүру кезінде дененің ауытқуының симметриясына ықпал етеді.
		206001			Бір тіреулі таяқ	Тұтқасы бар және қолға баса отырып жүру кезінде тіреуге арналған өзек түріндегі құрылғы. Таяқтар әртүрлі материалдардан жасалады: ағаш, алюминий қорытпасы, анодталған алюминий, пластмасса, шыны талшық, болат. Бұйымдарда бағалы ағаш түрлерінен, пластмассадан, декоративтік материалдардан, соққыға төзімді, аязға төзімді қасиеттері бар түрлі пішіндегі тұтқалар пайдаланылады.
		206004			Көп тіреулі таяқ	Биіктігі бойынша реттеумен және онсыз, төмен немесе пирамида негізімен, қол немесе білекке тіреумен, әртүрлі материалдардан жасалған тұтқамен, әртүрлі пішіндегі, сырғанауға қарсы құрылғымен қысқы кезеңде пайдалану үшін және онсыз, таяқтың негізінің оң немесе сол қол астындағы жағдайын реттеумен шығарылады. Көп тіреулі таяқтың конструкциясы жетілдіріледі, мысалы, инсульттан кейінгі пайдаланушылар үшін полиуретанды тұтқамен, 2,5 сантиметр түзету қадамымен, сенімді бекітумен, тірек аяқтары арасындағы максималды қашықтықпен жақсартуға болады; кең, пирамидалы кішкентай және орташа негізбен.
	207			Жетек арбалар		Пайдаланушының екі қолымен басқарылатын төрт тірекпен және екі тұтқамен жүруді жеңілдетуге арналған құрал немесе дененің жоғарғы бөлігімен бірге болады. Жетек арбаларды екі негізгі функциясы бар: аяқтардағы жүктемені азайту және тепе-теңдікті жеңілдету.
		2071005			Балаларға арналған жетек арбалар
		2072005		Балаларға арналған шынтаққойғыштары бар балдақ
		207011			Балаларға арналған көп тіреулі шынтақ балдағы	Ересектермен және балалармен қатты және тегіс жерде жүру үшін пайдаланылады. Стационарлық жетек арбалар – пациенттің төсектен немесе орындықтан тұруын жеңілдету үшін бір-бірінің үстіне орналасқан тұтқалары (жоғарғы және төменгі) екі деңгейлі тұтас, жиналмалы, реттелетін, екі деңгейлі.
		207012			Балаларға арналған бір тіреулі шынтақ балдағы	Жетек арбаның конструкциясы ересектер мен балаларға оны пайдаланудың ыңғайлылығын, іс-қимыл жасау еркіндігін, жетек арбаның бірқалыпты қозғалуын және пайдалану процесінде дірілдің болмауын, сондай-ақ жекелеген бөлшектердің өзара алмасуын қоса алғанда, оларды ауыстыру арнайы құралдар мен құрылғыларды қолданбай жөндеуге жарамдылығын қамтамасыз етеді. Жетек арбаның қайта үдемелі қозғалысының қадамы оны жылжытқан кезде (қайта үдемелі қозғалыс) жетек арбаның ең жоғары енінің кем дегенде 90% құрайды. Қадамдық жетек арбаның көмегімен қозғалғанда, пайдаланушы қадамды имитациялай отырып, жетек арбаның сол және оң жақтарын кезекпен жылжытады.
		207013		Ересектерге арналған шынтаққойғыштары бар балдақ		Екі немесе одан да көп дөңгелектері мен екі тұтқалары бар көмекші техникалық құрал, пайдаланушының екі қолымен басқарылатын немесе дененің жоғарғы бөлігімен комбинациялануы ересектер мен балалардың жүруін жеңілдетуге арналған. Төрт дөңгелекті жетек арбалар жүру кезінде тұрақты қолдауды қажет ететін пайдаланушыларға арналған. Үш дөңгелекті жетек арбалар төрт дөңгелекті жүргішпен салыстырғанда үлкен маневрге ие. Төрт және үш дөңгелекті жетек арбалар тежегіштермен жабдықталған. Екі доңғалақты жетек арбалар – алдыңғы екі доңғалақ және артқы жағында резеңке ұштары бар екі аяқ. Ол басым тұрақтылыққа ие, бірақ маневрлері аз.
		2073007			Ересектерге арналған көп тіреулі шынтақ балдағы	Пайдаланудың негізгі мақсаты патологиялық постуральды белсенділікті басу; пациентті толық немесе ішінара бекіте отырып, дұрыс жүрісті дамыту үшін жағдай жасау; жүру және тұру кезінде тепе-теңдікті үйрету болып табылады. Жетек арбаның конструкциясы мыналарды қамтиды: доңғалақтары бар тірек жақтауы; дұрыс тұруға арналған құрылғылар (қатаң жақтау); баланың денесін физиологиялық дұрыс қалыпта бекітетін корсет; қолдарға арналған бағыттаушы тіректер, сондай-ақ дөңгелегі және ұштары бар тірек рамасы (қозғалыс кезінде жоғары деңгейдегі тұрақтылықты қамтамасы ететін білекке арналған көлденең тіреуіш формасында немесе екі көлденең тіреуіш нысанындағы, немесе қолтық асты тіреулер, ол үйлестіру бұзылуы бар пациенттерге аса маңызды). Жетек арбалар пайдаланушымен қозғалыс кезінде іске қосатын жұмыс тежегіштері және тұрақ тежегіштері болады. Доңғалақтары жоқ тірек ұшымен аяқталады; ұшы алмалы-салмалы болады; ол орын ауыстыру бетінде елеулі із қалдырмайды; резеңке ұшы жүріс тірегіне сенімді бекітіледі. Жетек арбаның тұтқалары реттеледі, бірақ оларды пайдалану кезінде мықтап бекітіледі; жиналмалы жетек арбалар бүктелгенде жұмыс күйінде бекітіледі. Адам денесімен байланысатын жетек арбалардың материалдары био үйлесімді болуы керек.
		2074007			Ересектерге арналған бір тіреулі шынтақ балдағы
	208	208002		Корсет	Корсет	Қисықтарды түзетуге және үдемелі деформациялардың алдын алуға немесе омыртқаны оның аурулары, зақымдануы және деформациялары кезінде бекітуге және түсіруге арналған өнім. Мақсаты бойынша корсеттер екі топқа бөлінеді: омыртқа ауруларының алдын-алу үшін қолданылатын корсеттер және медициналық. Медициналық корсет деформацияның әртүрлі кезеңдерінде омыртқаны белсенді және пассивті түзетуге арналған. Функционалдық мақсаты бойынша: бекіту (бекіту-түзету) және функционалды (функционалды-түзету). Корсет конструкциясын таңдау омыртқаның зардап шеккен бөлігіне қажетті әсердің сипатына байланысты: - сколиотикалық қисаюды түзетуді жүзеге асыру; - сақталған бөлімдерге жүктемені қайта бөле отырып, омыртқалардың зақымдалған денелерін түсіру; - деформацияның артуының алдын алу мақсатында, мысалы, паралитикалық сколиоз кезінде омыртқаны ішінара немесе іс жүзінде толық иммобилизациялау және белгілі бір қалыпта ұстау.
	209	209		Реклинатор	Реклинатор	Реклинатор позаның бұзылуының бастапқы түрлеріне арналған, негізінен жоғарғы кеуде омыртқасында локализациямен, бұлшықет-байлам аппаратының әлсіз функциясымен, егер айқын лордоз, шығыңқы іш немесе сколиоз болмаса. Реклинатор иық пышақтарын қысу арқылы жоғарғы иық белдеуін өсіруді қамтамасыз етеді; кеуде омыртқасының жұмсақ және жартылай қатты бекітілуін жасайды, бұл оның кеуде бел аймағының босатылуына әкеледі; арқа бұлшықеттерінің артық тонусын жояды. Реклинатор қатаң түрде жеке таңдалады. Жұмыс кезінде, үйде немесе білім беру мекемесінде, ұзақ отырғанда немесе артқы жағында тірек болмаған кезде кию ұсынылады. Реклинатор барлық жас топтарына арналған.
	210	210		Басұстағыш	Басұстағыш	Омыртқаны түсіру, бекіту немесе тарту мақсатында басын белгіленген қалыпта ұстауға арналған құрылғы. Ол бастың патологиялық белгілерінің алдын алу, бар ауырсыну синдромын жою, сондай-ақ жоғарыда аталған зақымданулармен жиі ауыратын мидың қанмен қамтамасыз етілуін қалыпқа келтіру үшін қолданылады.
	211	211002		Бандаж	Бандаж	Бандаж іш қуысы мен кіші жамбас органдары төмен түсірілген кезде оларды көтері және ұстау үшін; іш прессінің әлсіздігі кезінде; алдыңғы іш қабырғасының грыжасының пайда болуын алдыг алу үшін; қасағаның мүшеленуінің алшақтауы кезінде; алдыңғы іш қабырғасындағы жасанды ануста; алдыңғы іш қабырғасындағы грыжалар кезінде алдыңғы іш қабырғасындағы қосымша тіреу үшін пайдаланылады. Жеке өндірістің грыжалық бандажы (шап, ұмалық, скротальды, суспензиялар); протездік белдік бандаждарына жіктеледі. Грыжалық бандаждар-протездерге арналған жоғарғы және төменгі былғары (хромды былғары (астарлы)), бір (немесе екі) резеңке пелот (шапты немесе ширатылған) және бір (немесе екі) болат серіппесі бар немесе серіппесіз, жамбас асты, бандаждық ілмекке бекіту. Суспензорий (біржақты грыжалық бандаж) - мақта-матадан жасалған, негізгі матадан жасалған астары бар, түймелермен түймеленетін және бүйірлерінде, белдігінде алмалы-салмалы ленталары бар.
	212	212		Емдік белбеулер	Емдік белбеулер	Емдік белбеулер бел омыртқасының остеохондрозына (омыртқааралық алшақтықтың төмендеуі нәтижесінде жүйке тамырларының қысылуы), радикулитке (жүйке тамырларының қабынуы), бел бұлшықеттерінің сынуы мен жарақаттарына қолданылады.
	213	213		Балалардың профилактикалық шалбары	Балалардың профилактикалық шалбары	Жамбас буындарының туа біткен және жүре пайда болған ауытқулары (дислокация, дисплазия) бар жас балалардың төменгі аяқтарын физиологиялық тұрғыдан дұрыс орнатуға арналған ортопедиялық дизайн. Құрылғы жамбас сүйегінің ацетабулумының ортасында жамбас сүйегінің басын бекітеді. Оның көмегімен жамбас өсіру бұрышы реттеледі, буындардағы жүктеме азаяды. Материал Мақта мата, таспадағы бекіткіштер байланыс, қаттылық қабырғалары Болат.
	214			Ортопедиялық аяқкиім		Аяқтың жоғалған функцияларын өтеу үшін аяқтың деформациясы, ақаулары немесе функционалды жеткіліксіздігі бар науқастар үшін жасалған арнайы нысандағы және конструкциядағы аяқкиім. Ортопедиялық аяқкиімге келесі талаптар қойылады: - ортопедиялық аяқкиім жеке өлшем бойынша жасалады (ортопедиялық аяқкиім жаппай өндірілмейді); - ортопедиялық аяқкиім дайындалады негізінен қатты тері, ол күшейтіледі металл немесе тығын қаңқасы, беретін аяқкиім қаттылығы түзету үшін деформациялар аяқ (табан); - аяқкиімнің жоғарғы жағы белдіктерден немесе жолақтардан жасалған; - ортопедиялық аяқкиім табан деформациясын түзетуге және жүру кезінде ауруды жеңілдетуге арналған. Ортопедиялық аяқкиім екі түрге бөлінеді: шамалы күрделі және күрделі. Шамалы күрделі ортопедиялық аяқкиім – бұл ішкі формасы біріктірілген және аяқ-қолдардағы анатомиялық өзгерістерді ескере отырып жасалған аяқкиім; ол табанды түзету үшін кірістірілген немесе кіріктірілген элементтерге ие. Шамалы күрделі ортопедиялық аяқкиім супинатормен, пронатормен; табанның деформациясымен; бойлық және көлденең жалпақ аяқтарымен компенсация кезінде 3 сантиметрге дейін қысқарған адамдарға арналған. Күрделі ортопедиялық аяқкиімге: құю арқылы жасалған аяқкиім жатады, оны жасау үшін өлшеу және қиыстыру қажет; нақты пациент үшін жеке пысықталған тағаға дайындалған аяқ киім.
		214013			Балаларға арналған ортопедиялық аяқкиім (жазғы)
		214014			Балаларға арналған ортопедиялық аяқкиім (қысқы)
		214015			Ересектерге арналған ортопедиялық аяқкиім (жазғы)
		214016			Ересектерге арналған ортопедиялық аяқкиім (қысқы)
	215			Қосымша құрылғылар		Аяқтың статикалық немесе функционалды жеткіліксіздігі кезіндегі әр түрлі түзететін қондырмалар.
		2151022			Ортопедиялық ұлтарақтар	Патологиялық жағдайлар мен әртүрлі этиологиялардың деформациясы салдарынан аяқ функциясының бұзылуы үшін емдік және профилактикалық құралдар. Аяқтың статикалық және динамикалық жүктемелерінің біркелкі таралуына және аяқтың жағдайын бақылауға байланысты аяқтың серіппелі, тірек, итеру және тепе-теңдік функцияларын қалыпқа келтіріңіз. Қатты қаңқасы бар немесе онсыз чепрактан немесе серпімді синтетикалық материалдардан жасалады.
		215201			Салма кебіс (етік)	Аяқкиімге арналған салма кебістер Лисфранк Шопар және т. б. бойынша ампутациялық ақаулар кезінде статодинамикалық және тірек функцияларын қалпына келтіруге немесе өтеуге арналған: - табанның табан беті бойынша жүктемені ұтымды қайта бөлу; - табан діңгектің немесе оның сегменттерін түзетілген күйде ұстау; - табанның жоқ сегментін косметикалық өтеу; төменгі аяқтың қысқаруын өтеу. Қысқа және орташа тұқылдар, табан асты беттің ауырсынатын жерлерін түсіру қажет болған кезде, сондай-ақ білек буынындағы қозғалғыштықты 5-10° аралығында шектеу кезінде салпа кебістер (етіктер) көрсетіледі. Салма кебістің (етік) жасаудың қажетті шарты-сау аяқтың шеңберлерімен салыстырғанда кем дегенде 2 сантиметр шұңқырлы кірпіктердің азаюы. Салма кебістер (етіктер) резеңке шұлықтан, алдыңғы жағында жасанды аяқкиім мен нақты қабылдағыш гильзаның арасындағы сына түрінде тығын төсемінен және қабылдау қуысын құрайтын дайындамадан тұрады. Қабылдау гильзасы гипс құймасы бойынша дайындалады. Салма кебісі (етік) стандартты немесе арнайы жасалған ортопедиялық аяқкиімде пайдалануға арналған. Стандартты аяқкиімді пайдаланған кезде салма кебіс (етік) пациенттің қоса берілген аяқкиімі бойынша қиыстырылады.
		215301			Супинатор	Аяқ киім түбінің ішкі бөлігі, аяқтың ішкі жиегін көтеріп, ұлтараққа немесе ұлтарақ пен жартылай ұлтарақ арасына: - жалпақ аяқтар болған кезде аяқтың доғаларын қолдау, түрлі жарақаттардың алдын алуға; - табанның ауырсыну аймақтарын (сүйектерді, өкше шоғырларын және деформацияланған саусақтарды)түсіруге; - аяққа жүктемені дұрыс бөлуге; - өкшелердің дұрыс орнатылуын қамтамасыз етуге; - өкше нысанының төзімдігіне және жүру процесінде амортизация ға арналған. Былғарыдан, тығыннан, металданнемесе пластамассадан, сондай-ақ формаланған, негізгі ұлтарақ құю әдісімен дайындалады; әдеттегі немесе ортопедиялық аяқ киімге салынады. Ортопедичлық аяқ киімдегі супинатор ортопедиялық ұлтарақтың артқы, ортаңғы, алдыңғы бөлімдері аумағында орналасады.
	216	216		Аппаратқа (протезге) арналған аяқкиім	Аппаратқа (протезге) арналған аяқкиім	Аппаратқа арналған аяқкиім арнайы "аппараттық" қалыптарда жасалады, жеке-жеке өңделеді және пациенттің аппараттағы орамдарының өлшенген мәндері бойынша, сондай-ақ сау аяқтың мөлшерін ескере отырып жасалады. Бір жақты ампутация кезінде протездерге арналған аяқкиім сақталған аяқтың жағдайына байланысты жасалады және оның қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтірмеуі тиіс. Екі жақты ампутация кезінде аяқкиім конструкциясына және жасанды табанның өлшеміне байланысты дайындалады. Протезге арналған аяқкиім протезде жүрудің биомеханикалық көрсеткіштерін бұзбайды. Аппаратқа (протезге) арналған аяқкиім оңай киіліп, протездің жасанды табанына және аппараттағы аяққа сенімді бекітілуі тиіс.
	217			Құрылғылар		Өз-өзіне қызмет көрсетуді жеңілдететін құралда
		2171			Жейде киюге арналған құрылғы	Бұл "С" пішініндегі үлкен пластикалық ілгегі бар (бір жағынан) және арнайы ұстағышы бар (екінші жағынан) ағаш тұтқа түрінде жейде киюді жеңілдететін қарапайым құрылғы. Көйлек киюге арналған құрылғыларды шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2172			Колготки киюге арналған құрылғы	Оның негізгі элементі – бір немесе екі бағыттаушыдан тұратын қимыл жақтауы және оның көмегімен колготкалар аяқтарына киілетін тарту элементі болатындай етіп жасалған. Колготкаларды киюге арналған құрылғыларды шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2173			Шұлық киюге арналған құрылғы	Шұлық киюге, сондай-ақ оларды шешуге арналған, қолдануға ыңғайлы бастапқы түрінде бекітілген шұлық негізі орнату түйінінен тұратын құрылғы. Шұлықтың бастапқы қалпын орнату түйінінің бөлшектері және шұлықтың түйінмен қосылу элементтері шұлыққа 50 ньютоннан кем емес төмен және жоғары түскен жүктемеге шыдайды. Шұлық киюге арналған құрылғыларды шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2174			Түйме тағуға арналған құрылғы (ілмек)	Жеткілікті қатаң созылған ілмектен және әртүрлі мөлшерде және пішіндегі көлемді тұтқадан тұратын құрылғы (шар, алмұрт және басқа түрлерде), тұтқаны қолмен жеткілікті тығыз ұстауды қамтамасыз етеді (алақан немесе бүйір тұтқасы болған кезде). Түйме түймеленген кезде құрылғының қатаң созылған ілмегі киімдегі түймеге арналған ілмегіне тігіледі, түймеге жабысады және түймемен бірге кері қозғалыспен киімдегі ілмекке тігіледі. Түймені ашқанда, ол құрылғының ілмегімен ұсталып, киімдегі ілмекке тігіледі. Түймелерді түймелеуге арналған айлабұйымды (ілгекті) шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2175			Белсенді қармауыш	Тірек-қимыл аппаратының функциялары бұзылған кезде шағын заттарды манипуляция жасауды жеңілдететің құрылғы. Манипулятор қармау органынан; ұзартқышы бар тұтқадан; қармауыштан тұрады. Белсенді басып алуды шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2176			Ыдыс-аяқты ұстауға арналған қармауыш	Әр түрлі модификациядағы ыдыстарды ұстауға және ұстап тұруға арналған құрылғы: алынбалы, стационарлық, сорғыш, көлбеу және көлбеу емес, икемді штативтпен Ыдыс-аяқты ұстауға арналған ұстағышты шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2177			Қақпақтарды ашуға арналған қармауыш	Арнайы саптамалар, қалыңдатылған тұтқалар арқасында эргономикалық күштерді азайтуды қарастыратын бірқатар модификацияларды қарастыратын өнім. Қақпақтарды ашу үшін ұстағышты шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		2178			Кілтке арналған қармауыш	Қолды ұстау және ұстау функциялары бұзылған мүгедектерге кілтті ұстап қалуға және манипуляция жасауға мүмкіндік беретін көлемді тұтқасы мен кілтке арналған сыйымдылығы бар құрылғы. Кілттерге арналған ұстауды шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	220	220		Стационарлық протездеу қызметтері	Стационарлық протездеу қызметтері	Стационар жағдайында протездік-ортопедиялық көмек - мүгедектігі бар адамдарды протездік-ортопедиялық құралдармен қамтамасыз ету жөніндегі медициналық-техникалық көмектің мамандандырылған түрі және оларды пайдалануға үйрету көрсетіледі. Тапсырыстың сипаты мен түріне байланысты өнім беруші мүгедекті стационарлық протездеу үшін шақыру не ол болмаған кезде тапсырысты орындау қажеттігі туралы шешім қабылдайды.
30			Сурдотехникалық құралдар			Есту функциясының бұзылуын түзетуге және өтеуге арналған техникалық құралдар, оның ішінде байланыс пен ақпарат беруді күшейтетін құралдар
	301			Есту аппараттары		Балалар мен ересектерде ауа немесе сүйек дыбыс өткізгіштігі бойынша бұзылған есту функциясын түзетуге және өтеуге арналған электрондық құрылғы. Есту қабілеті төмендеген балалар мен ересектердің есту функциясының бұзылу дәрежесі мен сипатына сәйкес дыбыстық ақпарат көзі шығаратын сигналдардың түрленуін және күшейтілуін, сондай-ақ олардың динамикалық және жиілік сипаттамаларының өзгеруін қамтамасыз етеді. Есту аппаратының моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды. Есту аппараты медициналық бұйым (медициналық техника) бола отырып, медициналық бұйым ретінде тіркелуге және денсаулық сақтау саласындағы тиісті уәкілетті орган Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға рұқсат етуге тиіс. Есту аппаратының моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды. Есту аппараттарымен, оларға қоректендіру көздерімен (техникалық көрсеткіштер бойынша кемінде 36 батарея), жиынтықтаушы бұйымдармен, жеке төсемдермен, қосалқы бөлшектермен қамтамасыз ету, сурдологиялық тексеру, есту протездік көмек, іріктеу, сервистік қызмет көрсету, сондай-ақ кепілді мерзім шеңберінде немесе кепілді мерзім аяқталғаннан кейін пайдалану кезеңінде бір рет жөндеу жүргізуді сурдотехникалық құралдарды жеткізуші жүргізеді, есту-протездік көмек көрсетуге және медициналық оңалтуға маманданған, тиісті материалдық-техникалық базасы мен мамандары бар.
	3011			Есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3011006			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3011007			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
	3012			Есту қабілетінің төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3012006			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3012007			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
	3013			Есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3013006			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4- дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
		3013007			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде ересектерге арналған есту аппараты
	3014			Есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3014001			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3014002			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 1-2-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3014004			Құлақ сыртындағы, орташа қуатты есту аппараты
	3015			Есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3015010			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3015011			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 2-3-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
	3016			Есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3016007			Сол жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
		3016008			Оң жақ құлаққа есту қабілеті төмендеуінің 3-4-дәрежесі кезінде балаларға арналған есту аппараты
	302	302		Веб-камерасы бар ноутбук	Веб-камерасы бар ноутбук	Портативті дербес компьютер ақпарат алу үшін есту қабілеті нашар мүгедектерге арналған, оның ішінде дербес компьютердің барлық типтік компоненттері, дисплей, ноутбук пернетақтасы, SSD (Solid State Drive) негізіндегі 512 ГБ-тан кем емес SSD (Solid State Drive) негізіндегі қатты күйдегі жады бар нұсқау құрылғысы (сенсорлық тақта немесе сенсорлық тақта), жедел жад құрылғысы (ЖЖҚ) 8 ГБ, кемінде екі USB порты (оның біреуі 3.1 сериясынан төмен емес), процессор-ядролардың саны кемінде 4, ағындардың саны кемінде 8, батарея батареясы, тінтуірмен, қуат көзімен, вебпен толықтырылған-кемінде 720p рұқсаты бар камера, төлқұжат. Оның ресми лицензиясы бар алдын ала орнатылған операциялық жүйесі бар. Веб-камерасы бар ноутбук моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	303	303		Көп функциялы сигнал жүйесі	Көп функциялы сигнал жүйесі	Дыбыс көзіне орнатылған сенсордан (телефон түтігі, есік құлпы, домофонның, баланың жылауы/дауысы, түтіннің) және алынған сигналдарды жарық немесе вибрациялық сигналдарына айналдыратын қабылдағыштан (қолға немесе киімге бекітілген) тұратын сигнал беретін сымсыз құрылғы. Сандық жарық индикаторы қабылдағыштың стробоскопиялық немесе жарықдиодты индикациясымен пайдаланушының назарын аударады. Көпфункционалды сигнал беру жүйесінің моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	304	3041		Мәтiндiк хабар беретін және хабарды қабылдайтын мобильді телефон	Мәтiндiк хабар беретін және хабарды қабылдайтын мобильді телефон	Есту қабілеті бұзылған адамдарға қолжетімді ыңғайлы функциясы бар қарым-қатынас жасау, бағдарлау қабілетін қалпына келтіру үшін ақпарат беретін дыбыстық радиосигналды қабылдауға және мәтіндік форматта шығаруға арналған. Ұялы телефон моделін мәтіндік хабарламамен және таратуды қабылдаумен және бейнебайланыс функциясымен шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	305	305		Саңырау және нашар еститін адамдарға арналған сағат	Саңырау және нашар еститін адамдарға арналған сағат	Сағатты әр сағат сайын немесе бірнеше минуттан кейін сигналды қайталау мүмкіндігіне ие портативті оятқыш ретінде пайдалануға мүмкіндік беретін вибрация құрылғысы бар. Сондай-ақ сағат күнтізбе және секундомер ретінде де қолданылады. Саңырау және нашар еститін адамдарға арналған сағат моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	306	306		Кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары	Кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары	Кохлеарлық имплантация жүйесінің (ШҚИ) ажырамас сыртқы ауыстырылатын бөлігі болып табылатын кохлеарлық имплантациядан кейінгі адамдарға арналған электрондық құрылғы. Қамтамасыз етеді: барлық көп арналы кохлеарлық импланттармен үйлесімділік (СКИ-нің ішкі бөлігі); дыбыстық сигналдарды қабылдау, өңдеу және оларды кохлеарлық импланттың белсенді электродтарына берілетін электрлік импульстардың кодталған тізбегіне айналдыру. Сөйлеу процессорының жиынтығына кем дегенде мыналар кіреді: - таратқыш катушка; - катушка кабелі (кемінде 2 дана); - магнит катушкалар; - аккумуляторлар (кемінде 6 дана); - құлаққапты бекіту (стандартты мүйіз) (кемінде 3 дана); - күнделікті қолдануға арналған жағдай; - қашықтан басқару пульті; - әмбебап сериялық автобус кабелі (микро); - бақылау құлаққаптары; - зарядтағыш; - микрофонға қорғау (кемінде 2 дана); - кептіруге арналған контейнер; - - капсуладағы ылғал сіңіргіш; - контейнерде кептіруге арналған брикет; - Нұсқаулық. Сөйлеу процессоры (сыртқы бөлігі) және кохлеарлық имплант (ішкі бөлігі) бір өндірушіден болуы керек. Кохлеарлық имплантқа сөйлеу процессорының моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды. Сөйлеу процессоры медициналық бұйым (медициналық техника) бола отырып, медициналық бұйым ретінде тіркелуге және денсаулық сақтау саласындағы тиісті уәкілетті орган Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға рұқсат етуге тиіс.
		306001			Сол жақ құлаққа кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары
		306002			Оң жақ құлаққа кохлеарлық импланттарға сөйлеу процессорлары
	307	307		Дауыс шығаратын аппарат	Дауыс шығаратын аппарат	Бұл иекке қолданылатын және артикуляциялық бұлшықеттер мен ауыз қуысының төменгі бұлшықеттерінің тербелістерін дауысқа айналдыратын вибрация жасайтын электронды аппарат. Жұмыс принципі ауыздың резонаторлық қуыстарындағы дыбыстық тербелістердің қозуына негізделген, олар жоқ дыбыстық сымдардың тербелістерін алмастырады. Дауыс шығаратын аппараттың моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
40			Тифлотехникалық құралдар			Көру кемістігі салдарынан мүгедектердің жоғалған мүмкіндіктерін түзетуге және олардың орнын толтыруға бағытталған құрылғы.
	401	401		Тифлотаяқ	Тифлотаяқ	Көру қабілеті бұзылған адамдардың жүруін және бағдарлануын жеңілдететін қосалқы құрылғы. Тифлотаяқтың түрлері: жиналмайтын және жиналмалы таяқтар, оларға резеңке бау көмегімен жиналатын телескопиялық және құрама таяқтар жатады. Тифлотоздың түрлері: - ақ тактильді қамыс; - қатты резеңке сымның көмегімен бүктелетін тақ саны бар ақ тактильді жиналмалы қамыс; - телескопиялық; - аралас. Тифлотосты таңдау мүгедектігі бар адамның өсуіне байланысты жүргізіледі. Тифлотость тұтқасының материалы: резеңке, пластик, ағаш, тығын. Тифлотросты шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	402	402		Оқу машиналары	Оқу машиналары	Көру қабілеті нашар адамдарға арналған кез келген жалпақ басылған мәтіндерді тыңдауға арналған құрылғы. Сканерленген мәтінді машина таңдалған тілде (мемлекеттік, орыс және басқа тілдерді қоса алғанда) және пайдаланушы берген дауыспен (ерлер немесе әйелдер) дауыстап оқиды, сканерленген құжаттарды кемінде 160 Гб жады бар және алынбалы ақпарат тасымалдағышы бар кірістірілген қатты дискіде сақтау мүмкіндігі бар. Оқу машинасы тілдерді, соның ішінде мемлекеттік, орыс, ағылшын тілдерін таниды; көп бетті сканерлеу мүмкіндігі бар құжаттардың әртүрлі түрлерімен жұмыс істейді; орнатылған стерео динамиктері бар; құлаққап ұясы, Мониторға қосылу ұясы, брайль дисплейі, қосымша сыртқы қатты диск; кірістірілген микрофон, кірістірілген сөйлеу мәзірі, ол бойынша әр қадам таңдалған тілде айтылады (мемлекеттік, орыс және басқа тілдерді қоса алғанда); мемлекеттік, орыс және/немесе басқа тілдерде пайдалану жөніндегі нұсқаулық; жарқын тактильді пернелері бар басқару тақтасы. Оқу машинасының моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	403	403		Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу бағдарламасымен қамтамасыз етілген ноутбук	Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу бағдарламасымен қамтамасыз етілген ноутбук	Портативті дербес компьютер көру қабілеті нашар адамдарға дербес компьютердің барлық типтік компоненттерін қамтитын сөйлеу синтезаторы арқылы монитор экранынан ақпарат алуға арналған: дисплей, ноутбук пернетақтасы, SSD (Solid State Drive) негізіндегі кемінде 512 ГБ SSD жады бар Нұсқаулық құрылғысы (сенсорлық тақта немесе сенсорлық тақта), кемінде 8 ГБ жедел жад құрылғысы (ЖЖҚ) , кемінде екі USB порты (біреуі 3.1 сериясынан төмен емес), процессор-ядролардың саны 6-дан кем емес, ағындардың саны 12-ден кем емес, қайта зарядталатын батарея, тінтуірмен, қуат көзімен, төлқұжатпен толықтырылған.Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жеткізу бағдарламалық жасақтамасы бар ноутбук моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды. Оның ресми лицензиясы бар алдын ала орнатылған операциялық жүйесі бар. Мемлекеттік, орыс және басқа да тілдерде кемінде екі дауыста (ерлер немесе әйелдер таңдауы бойынша) пайдаланушылық интерфейспен мемлекеттік тілде толық локализацияланған экрандық қолжетімділік пен сөйлеу синтезінің лицензиялық бағдарламалық қамтамасыз етуіне ие. Сөйлеу синтезі бар экрандық қол жетімділік бағдарламалық жасақтамасы бар ноутбук моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізілім сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	404	404		Брайль жүйесі бойынша жазу құралы	Брайль жүйесі бойынша жазу құралы	Құрылғы жол бойынша рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған құрылғы. Екі біріктірілген пластинадан тұрады: бір тор, екіншісі тегіс. Пластинаның тегіс жағында қағазды бекітуге арналған бекіткіштер бар. Брайль жүйесі бойынша жазуға арналған аспап моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	405	405		Брайль жүйесі бойынша жазу грифелi	Брайль жүйесі бойынша жазу грифелi	Рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағазда Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазбаларды жүзеге асыруға арналған арнайы құрылғы. Брайль жүйесі бойынша жазуға арналған қорғасын моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	406	406		Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағаз	Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуға арналған қағаз	Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуға және шығаруға арналған арнайы қағаз (кемінде 1500 парақ).
	407	407		Дыбыспен хабар беретін және диктофоны бар мобильді телефон	Дыбыспен хабар беретін және диктофоны бар мобильді телефон	Мәтінді мемлекеттік, орыс және басқа сөйлеуге түрлендіру үшін сөйлеу синтезаторы бар көру қабілеті бұзылған адамдарға арналған ұялы телефон құрылғысы. Құрылғы стандартты функциялардан басқа, экранға қол жеткізу бағдарламасымен, діріл қоңырауымен, қатты динамикпен, объект маркерімен, түс танушымен, MP3 плеермен, FM радиосы, веб-радиомен жабдықталған. Смартфонның жады кемінде 128 ГБ, жедел жады кемінде 6 ГБ, IMEI-кодтың болуы (халықаралық сәйкестендіру нөмірі). Дыбыстық хабарламасы және диктофоны бар ұялы телефон моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	408	408		Дыбыс жазбасын шығаруға арналған плееер	Дыбыс жазбасын шығаруға арналған плееер	"Сөйлейтін кітапты" тыңдауға арналған, көру қабілетінің толық жоғалуы бар адамдарды ақпараттық қамтамасыз ету құралы болып табылады. Жинаққа плеер, қашықтан басқару пульті, қуат көзі кіреді. Плеер әр түрлі Аудиокітап форматтарымен, соның ішінде DAISY форматындағы электронды кітаптармен, аудио файлдармен, электронды мәтіндермен ыңғайлы жұмыс жасайды. Ішкі жады кемінде 8 Гб. Дыбыстық жазбаны ойнатуға арналған плеер моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	409			Нашар көретін адамдарға арналған сағат		Көру қабілеті бұзылған адамдарға тәуліктің ағымдағы уақыттың анықтауға көмектесетін құрылғы.
		409001			Сөз шығаратын сағаттар	Уақыт пен күнді мемлекеттік, орыс және басқа тілдерде дауыстық дауыстап айту мүмкіндігімен көру қабілеті нашар адамдар мен көру қабілеті толық жоғалғандарға арналған сағат. Дабыл, күнтізбе ретінде де қолданылады. Сөйлеушілердің сағат моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		409002			Нашар көретіндерге арналған жарық, үлкен, оңай оқылатын сандар мен көрсеткілері бар сағат	Нашар көретіндерге арналған жарығы, оңай оқылатын сандар және тілі бар қол сағаты. Жарығы бар, үлкен, оқуға оңай сандары мен көрсеткілері бар нашар көретіндерге арналған сағат моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		409003			Брайль қарпі бар сағат	Хромдалған, су өткізбейтін, соққыға қарсы корпусы бар қол сағаты. Циферблаттағы сандар бедерлі тактильді ыңғайлы нүктелермен қайталанады, күшейтілген механизмі бар ашылатын әйнек. Брайль шрифтімен сағат моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	410	410		Сөз шығаратын термометр	Сөз шығаратын термометр	Адамның температурасын мемлекеттік, орыс және басқа тілдерде айту мүмкіндігімен сөйлеу түрінде өлшеуге және ұсынуға арналған аспап. Мынадай функциялары мен режимдері бар сұйық кристалды дисплейі бар шағын габаритті қол құрылғысы: қосу және өшіру туралы дыбыстық сигнал беру; термометрді 2 минуттан артық пайдаланған кезде оны автоматты түрде өшіру. Жұмыс диапазонындағы температураны өлшеу қателігі 35,5-42° Цельсий. Құрылғының өлшеу бөлігі герметикалық және гигиеналық қауіпсіздік талаптарына сәйкес келеді. Сөз шығаратын термометр моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	411	411		Сөз шығаратын тонометр	Сөз шығаратын тонометр	Үлкен сұйық кристалды дисплейі бар мемлекеттік, орыс және басқа тілдерде дауыс беру мүмкіндігі бар қан қысымы мен импульсті өлшеуге арналған құрал. Ол жоғары өлшеу дәлдігіне ие, бір түймені басқарады, адаптерді қосу мүмкіндігі, сонымен қатар автоматты жад, соңғы өлшем жады. Сөз шығаратын тонометр моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	412	412		Тест жолақшалары бар сөз шығаратын глюкометр	Тест жолақшалары бар сөз шығаратын глюкометр	Көру қабілеті нашар адамдар мен көру қабілеті толық жоғалғандарға арналған үйдегі қандағы глюкоза (қант) деңгейін анықтауға арналған құрал. Сырғымайтын жабыны бар, оңтайлы оқуға арналған үлкен таңбалар, бір түймемен басқарылады. Өлшеу нәтижелері мемлекеттік, орыс және басқа тілдерде сөйлеу функциясы арқылы өлшенгеннен кейін тікелей оқылады, сонымен қатар үлкен дисплейден оқылуы мүмкін. Кодсыз сынақ жолақтары кемінде 300 дана. Сөз шығаратын және сынақ жолақтары бар глюкометр моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	413	413		Брайль қарпін өз бетінше үйренуге арналған сөйлейтін құрал	Брайль қарпін өз бетінше үйренуге арналған сөйлейтін құрал	Құрылғы Брайль шрифтін үйренуге немесе өздігінен үйренуге арналған. Брайльдің алты нүктесі 5:1 масштабта жасалған. Әр нүкте батырманың қақпағы түрінде жасалады, ол батып кетеді немесе құрылғының алдыңғы панелінің бетінен 1 миллиметрге шығады. Ақпарат кіріктірілген дауыс зорайтқыш арқылы сөйлеу хабарламалары түрінде беріледі. Екі дауыс беру режимі қарастырылған: - әріптік таңбалар мен тыныс белгілерінің дыбысталуы; - мемлекеттік, орыс және басқа да тілдерде дауыс беру мүмкіндігімен цифрлық рәміздер мен математикалық белгілерді дауыстау.
	414	414		Алмалы-салмалы Брайль әліппесі	Алмалы-салмалы Брайль әліппесі	Брайль рельефті-ноқатты қаріппен жазуды және оқуды оқытуға арналған. Планкадағы штифтерді қолдана отырып, әріптерді, сөздерді және сандарды теріледі.
	416	416		Көру қабілеті нашар мүгедектігі бар адамдарға арналған ине сабақтағыштар, тігін инелері	Көру қабілеті нашар мүгедектігі бар адамдарға арналған ине сабақтағыштар, тігін инелері	Ине сабақтағышта бас бармақ пен сұқ саусақтың арасында ұстап тұру үшін сым ілмегі бар кішкентай металл немесе пластик тұтқасы бар. Инелер өзектің қалыңдығымен, иненің ұзындығымен және құлақтың мөлшерімен ерекшеленуі керек. Бір жиынтықтың құрамына: кемінде 3 жіп иіргіш және 25 тігін инесі кіреді.
	417	417		Брайль қарпімен ақпаратты енгізу/шығарудың кіріктірілген сөйлеу синтезі бар портативті тифлокомпьютер	Брайль қарпімен ақпаратты енгізу/шығарудың кіріктірілген сөйлеу синтезі бар портативті тифлокомпьютер	Брайль шрифтімен кіріктірілген ақпаратты енгізу/шығару арқылы сөйлеу синтезі бар портативті тифлокомпьютер (бұдан әрі-портативті құрылғы) Көру және есту қабілетінің жоғалуы бар зағип немесе пайдаланушыларға арналған портативті құрылғы. Енгізу / шығару бедерлі-нүктелі Брайль шрифтімен жүзеге асырылады, сонымен қатар мемлекеттік, орыс және басқа тілдерде дауыс беру мүмкіндігі бар сөйлеу сүйемелдеуі қолданылады. Мамандандырылған бағдарламалық жасақтамадан басқа, құрылғы операциялық жүйенің функционалдығын, соның ішінде экрандық қол жетімділік бағдарламалық жасақтамасы үшін қол жетімді үшінші тарап қосымшаларын пайдалануға мүмкіндік береді. Портативті құрылғыда ресми лицензиясы бар алдын ала орнатылған операциялық жүйе, кемінде 256 ГБ ішкі жады, микрофон, стерео дыбыс (2 және одан да көп динамиктер), аккумуляторлық батарея, қуат көзі, (тінтуір), процессор (ядролар саны кемінде 4, ағындар саны кемінде 8, кемінде 3,2 ГГц), жедел жад құрылғысы бар (ЖЖҚ) кемінде 6 ГБ, Wi-Fi, Bluetooth, кемінде екі USB порты (олардың біреуі 3.1 сериясынан төмен емес). Портативті құрылғы моделін шығару аспайды Өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жыл. Негізгі функция-құжаттарды оқу, интернетті қарау, электрондық поштамен жұмыс істеу, көлемді мәтіндерді, құжаттарды, мақалаларды дайындау, олар өңделеді, электрондық пошта арқылы жіберіледі, Интернетте орналастырылады немесе басқа компьютерде басып шығарылады. Сондай-ақ, құрылғы ноутбук, ұйымдастырушы, құжаттарды сақтау, жазбалар рөлін атқарады.
50			Aрнаулы жүріп-тұру құралдары			Мүгедектігі бар адамдардың белсенді және пассивті қозғалысы үшін техникалық көмек түрі. Кресло-арбаны жеке таңдау параметрлері: үшін - креслоның ені, тереңдігі мен биіктігі, артқы және шынтақ тіректерінің биіктігі.
	501			Бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арбалар		Бөлмелі кресло-арбалар мүгедектігі бар адамның өз бетінше де, еріп жүретін адамдардың көмегімен де үй-жайлар ішінде жүріп-тұруға арналған. Бөлмелік кресло-арбалар қайырмалы арқаның, еңкею бұрышы реттелетін басқыштардың, алмалы-салмалы шынтақшалардың, жиналмалы раманың, жіліншік ұзындығы бойынша реттелетін аяққа арналған алмалы-салмалы және қайырмалы тіректердің; тұрақ тежегіштерінің; пневматикалық (серуендеуге арналған) кресло-арбалары) немесе тұтас құйылған (бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арбалар) шиналардың; алмалы-салмалы бүйір жақтаулардың; үлкен доңғалақтардың тығыз орналасқан қалқандарының болуы және әртүрлі габариттік өлшемдері бар. Кресло-арбаның рамасы беріктігі жоғары материалдардан жасалған. Кресло-арбаның металл элементтерінің беттері коррозияға қарсы қорғанысты қамтамасыз етеді және дезинфекцияға төзімді.
	5011			Бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арба (балаларға)		Негізгі жабдықтар кресло-арбалар бөлме: - жақтау жиналмалы, -биіктігі реттелетін табандар, жұп -қолтықтар, -артқы және орындық қаптамасы, - аяқ тіректері, жұп - еріп жүретін адамға арналған қалам, жұп - тежегіш, бу -- декубитке қарсы жастық, 5 см - жіліншік белбеуі, жамбас белбеуі, - жылдам босатылатын осьтері бар жетек дөңгелектері - алдыңғы дөңгелектер, жұп. Базалық қолмен жетекті бөлмелі кресло-арба моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		501101			Қол жетегі бар бөлмеде жүріп-тұруға базалық кресло-арба (балаларға)
	5012			Бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арба (жасөспірімдерге)
		501201			Қол жетегі бар бөлмеде жүріп-тұруға базалық кресло-арба (жасөспірімдерге)
	5013			Ересектерге бөлмеде жүріп-тұруға арналған кресло-арба
		501302			Қол жетегі бар бөлмеде жүріп-тұруға базалық кресло-арба (ересектерге арналған)
	502			Серуендеуге арналған кресло-арба		Серуендеуге арналған кресло-арбалар мүгедектігі бар адамның өз бетінше де, еріп жүретін адамдардың көмегімен де қатты жабыны бар жолдар мен алаңдар бойынша үй-жайлардан тыс жүріп-тұруға арналған. Арбалар болуымен сипатталады артқы жағы; реттелетін бұрышы бар аяқ тіректері; алынбалы, жиналмалы немесе бекітілген қолтықтар; жиналмалы жақтау; төменгі аяқтың ұзындығы бойынша реттелетін алынбалы және жиналмалы аяқ тіректері; тұрақ тежегіштері; пневматикалық шиналар; алынбалы бүйір қабырғалары; үлкен дөңгелектердің тығыз дөңгелек қалқандары; жалпы өлшемдер. Арбаның жақтауы жоғары беріктігі бар материалдардан жасалған. Кресло-арбаның металл элементтерінің беттері коррозияға қарсы қорғанысты қамтамасыз етеді және дезинфекцияға төзімді. Рычаг жетегі бар кресло-арбаның орнын ауыстыруды мүгедектігі бар адам қолмен жетек тетіктерін Алға (өзінен) және артқа (өзіне) кезектесіп басу арқылы дербес жүзеге асырады. Кресло-арбаны солға немесе оңға бұру жетек тұтқасының тиісті бұрылу бағытында айналмалы тұтқаны айналдыру арқылы жүзеге асырылады.
	5020			Ересектерге серуендеуге арналған кресло-арба		Негізгі жиынтық кресло-арба серуендеу: - жақтау жиналмалы, --биіктігі реттелетін табандар, жұп -қолтықтар, --артқы және орындық қаптамасы жоғары беріктігі бар синтетикалық матадан жасалған, - аяқ тіректері, жұп - еріп жүретін адамға арналған қалам, жұп; - тежегіш, бу; - декубитке қарсы жастық, 5 см; - жіліншік белбеуі, жамбас белбеуі; - пневматикалық жетек дөңгелектері; - алдыңғы пневматикалық дөңгелектер; -рычагтар-рычагпен басқарылатын арбалар үшін биіктігі бойынша реттелетін басқару элементтері; - аударылуға қарсы - құралдар - сорғы. Базалық қолмен жетекті серуендеу кресло-арбасының моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		502003			Рычагты жетегі бар серуендеуге арналған кресло-арба
		502006			Қол жетегі бар серуендеуге арналған базалық кресло-арба (ересектерге арналған)
	5021			Серуендеуге арналған кресло-арба (балаларға)
		502101			Қол жетегі бар серуендеуге арналған базалық кресло-арба (балаларға)
	5022			Серуендеуге арналған кресло-арба (жасөспірімдерге)
		502201			Қол жетегі бар серуендеуге арналған базалық кресло-арба (жасөспірімдерге)
	5023			Әмбебап кресло-арба		Үй-жайлардың ішінде және қатты жабыны бар басқа жерлерде жүріп-тұруға арналған.
		502301			Белсенді типтегі әмбебап кресло-арба	Белсенді күнделікті өмір салтын жүргізетін мүгедектігі бар адамдарды оңалтуға арналған. Белсенді кресло-арба тұрғын үй-жайда және одан тыс жерде, қатты жабыны бар жолдар мен алаңдарда, сонымен қатар ұзақ және алыс жеке серуендер үшін пайдаланылады. Белсенді кресло-арбалардың артықшылықтары: жоғары маневрлілік; жүрудің жеңілдігі; шағын массасы мен габариттері; баспалдақ марштарын, жиектастарды және басқа да кедергілерді еңсеру мүмкіндігі; жинау және тасымалдау ыңғайлылығы, жеткілікті жеке сәйкестендірудің кең мүмкіндіктердің болуы. Әмбебап белсенді типтегі кресло-арбалар моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		502302			Электр жетегі бар әмбебап кресло-арба	Электр жетегі бар кресло-арба электржетектің көмегімен де, еріп жүретін адамның көмегімен де (электр жетегі ажыратылған кезде) қозғалысқа арналған. Кресло-арбаны басқаруды басқару пультінде орналасқан "джойстик" типті манипулятор жүзеге асырады. Басқару панелінің білікке қатысты ұзындығы бойынша реттеу мүмкіндігі бар. Ол мыналармен жабдықталған: - аккумуляторларды зарядтау индикаторы бар бақылаумен; - кресло-арбаны қосу/сөндіру батырмасымен; - қозғалыс жылдамдығын реттеу кнопкаларымен; - дыбыстық сигнал кнопкасымен. Негізгі жабдық: - алынбалы гельдік батарея (GEL) (қосалқы гельдік батареямен); - байланысты мүгедектік патологиясы анықталады: орындық түрі (реттелетін көлбеу бұрышы бар, қатты), орындық орнының Шири өзгерту мүмкіндігі бар; - артқы көрініс (реттелетін көлбеу бұрышы бар, жиналмалы, қатты); - қолтықтардың түрі (биіктігі бойынша реттелетін); - аяқ тірегі (биіктігі реттелетін, реттелетін бұрышы бар, реттелетін табан тірегі бар) және арматура (бас тіреуіш, бастың бүйірлік тіректері, дененің бүйірлік тіректері, белдік ролик, ролик немесе аяқ арасындағы саңылауды сақтауға арналған белдік, аяқ ұстағыштар, өкше белдігі, кеуде белдігі, белдік белдік). Әмбебап электр жетегі бар кресло-арбалар моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		502304			Ересектерге арналған көп функциялы әмбебап кресло-арба	Күні бойы пайдалануға жарамды. Артқы және жұмсақ аяқтардың ұзындығы мен бұрышын реттеу жүйесінің арқасында омыртқаға жүктемені азайтып, дене мен аяқтың жағдайын өзгертуге мүмкіндік береді. Кресло-арбалардың конструкциясы тірек-қимыл аппаратының функционалдық бұзылыстары бар пациенттерде, атап айтқанда церебральді сал ауруы кезінде бар ерекшеліктерді ескере отырып әзірленген. Кресло-арбаныың конструкциясы мен жабдықталуы (бас тірегіш, қауіпсіздік белдіктері, алынбалы/бекітілген білекше, жастықтар) дұрыс емес позалар мен қозғалыстарды түзететін қажет қолдау мен құралдарды қамтамасыз етеді, олар еркін қан айналымына және барлық органдардың жұмыс істеуіне септігін тигізеді. Көпфункционалды әмбебап кресло-арбалар моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
		502305			Балаларға көпфункционалды әмбебап кресло-арба
	5024	5024		Сырғытқы арба	Сырғытқы арба	Мүгедектігі бар адамның кресло-арбаны өз бетінше пайдалану мүмкіндігі болмаған жағдайда, еріп жүретін адамдардың көмегімен үй-жайлардың ішінде және одан тыс жерлерде жүріп-тұруға арналған. Каталка-кресло моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
60			Міндетті гигиеналық құралдар			Табиғи физиологиялық қажеттіліктер мен мұқтаждықтарды қанағаттандыруға арналған құралдар.
	601	601009		Несеп қабылдағыш	Несеп қабылдағыш	Несеп функциясы бұзылған пациенттерде несепті тұрақты қабылдауға арналған ағызу клапаны бар резервуар. Несепқабылдағыштар: - аяқ, жүретін және белсенді өмір салтын ұстанатын пациенттерге арналған. Аяққа бекітуге арналған ленталарымен жиынтықталады; - төсек жанындағы, сатционарлық/үй жағдайында пайдалануға арналған және пациенттің төсегіне бекітіледі; - бір компонентті уроқабылдағыш, мөлдір көп қабатты, иісі жоқ полиэтиленнен жасалған, жұмсақ тоқыма емес субстраты бар, рефлюкске қарсы және ағызу клапандары бар; кіріктірілген конвексиялық немесе жалпақ (желімді) пластинамен; - екі компонентті уроқабылдағыш екі бөлек компоненттен тұратын алмалы-салмалы құрылғы: алдыңғы құрсақ қабырғасына уроқабылдағышты бекітуге арналған стомдық қап және жазық немесе конвексті адгезивті (желімді) пластинамен. Пластина мен қап механикалық немесе адгезивті фланецті қосылыс көмегімен өзара жалғанады. Несеп қабылдағыштардың желім пластинасы теріні тәулік бойы зәрдің агрессивті әсерінен сенімді қорғауды қамтамасыз етеді.
		601001			Несеп қабылдағыштарды аяққа бекітуге арналған баулар жиынтығы бар аяқ несеп қабылдағышы
		601002			Несеп жинауға арналған қаптар жиынтығы бар төсек жанындағы несеп қабылдағыш
		601003			Конвекс пластинасы кіріктірілген бір компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
		601004			Жазық пластина кіріктірілген бір компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
		601005			Стомасы тартылған екі компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
		601008			Жалпақ стомаларға арналған екі компонентті дренаждалатын уроқабылдағыш
	602	602012		Нәжіс қабылдағыш	Нәжіс қабылдағыш	Дефекация актісі бұзылған пациенттерге нәжісті қабылдауға арналған резервуар. Нәжісабылдағыштар бір компонентті және екі компонентті, дренаждалатын және дренаждалмайтын болады. Бір компонентті нәжіс қабылдағыш – алдыңғы іш қабырғасына бекітуге арналған жалпақ немесе конвекс, жабысқақ (желімді) пластинасы бар бір бөліктен тұратын құрылғы. Екі компонентті нәжіс қабылдағыш – екі бөлек компоненттен тұратын алмалы-салмалы құрылғы: алдыңғы құрсақ қабырғасына нәжіс қабылдағышты бекітуге арналған стомдық қап және жалпақ немесе конвексті жабысқақ (желімді) пластина, пластина мен қап механикалық немесе адгезивті фланецті қосылыс көмегімен өзара жалғанады.
		602001			Кіріктірілген конвекс пластинасы бар бір компонентті дренаждалатын нәжіс қабылдағыш
		602002			Кіріктірілген жазық пластинамен бір компонентті дренаждалатын нәжіс қабылдағыш
		602003			Кіріктірілген конвекс пластинасы бар бір компонентті дренаждаламайтын нәжіс қабылдағыш
		602004			Кіріктірілген жалпақ пластинасы бар бір компонентті дренаждалмайтын нәжіс қабылдағыш
		602005			Стомасы тартылған екі компонентті дренаждалатын нәжіс қабылдағыш
		602006			Стомасы тартылған екі компонентті дренаждалмайтын нәжіс қабылдағыш
	603			Жөргектер		Орташа, ауыр және өте ауыр дәрежесінде несепті ұстамау кезінде қолданылатын арнайы өнімдер. Жөргектің пішіні мен өлшемі бүйір бөліктерін қаусырмалы қосымша ұлғайта отырып, адам кеудесінің бөлігін ашуға сәйкес келеді. Жөргектің негізгі функционалдық қасиеті – оның сіңіргіштігі (жөргекпен сіңірілетін сұйықтықтың жалпы көлемі).
	6031			Ересектерге арналған жөргектер
		6031001			Өлшемі белде 55 сантиметрге дейін, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметргее дейін) жөргек
		6031002			Өлшемі белде 55 сантиметрге дейін, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031003			Өлшемі белде 55 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметрге дейін) жөргек
		6031004			Өлшемі белде 55 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астам немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031005			Өлшемі белде 75 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметрге дейін) жөргек
		6031006			Өлшемі белде 75 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астам немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031007			Өлшемі белде 100 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (тәуліктік диурездің 20% - на дейін немесе 2310 миллиметрге дейін) жөргек
		6031008			Өлшемі белде 100 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (тәуліктік диурездің 50% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031012			Өлшемі белде 130 сантиметрден астам, әдеттегі сіңіргіш (сыныптауыш бойынша тәуліктік диурездің 20% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
		6031013			Өлшемі белде 130 сантиметрден астам, сіңіргіштігі жоғары (сыныптауыш бойынша тәуліктік диурездің 50% - дан астамы немесе 2310 миллиметрден астам) жөргек
	6032			Балалар жөргектері
		6032001			Салмағы 5 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032002			Салмағы 7 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032003			Салмағы 9 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032004			Салмағы 20 килограмды қоса алғанға дейінгі балаларға арналған жөргек
		6032005			Салмағы 20 килограмды қоса алғанда жоғары балаларға арналған жөргек
	604			Сіңіргіш жаймалар (жаялықтар)		Жамбас органдарының функцияларының бұзылуы кезінде мүгедектігі бар адамның төсегін ластанудан және суланудан қорғауға арналған, мынадай қасиеттерге ие: сіңіргіш, су өткізбейтін, гипаллергендік, жайлылық.
		604001			Сіңіргіш жайма (жаялық) 60-сантиметрден 60 сантиметрге дейін (1 жастан 7 жасқа дейін)
		604002			Сіңіргіш жайма (жаялық) 60 сантиметрден 90 сантиметрге дейін (7 жастан жоғары)
	605	605004		Катетерлер	Катетер	Қуықты боасту үшін зәр шығару жолдарын сыртқы ортамен қосуға арналған қуыс түтік түріндегу ұзақ/көп рет қолданылатын медициналық мақсаттағы бұйым. Дөңгелек ұштарға және тиімді дренаж үшін "көзге" ие. Катетерлер нысаны, каналдар саны, механизмдер және бекіту орны бойынша ажыратылады.
		605003			Спинабифид (Spinabifida) диагнозы қойылған мүгедектерге арналған бір рет қолданылатын Катетер өртенбеген	Спинабифид (Spinabifida) (жұлын бифидасы) диагнозы қойылған мүгедектермен қуықты бір реттік босатуға арналған. Қуықты қысқа мерзімді катетеризациялау үшін қолданылады. Модельдер түтіктің ұзындығы мен ішкі диаметрімен ерекшеленеді. Ол адамның дене температурасын оңай қабылдайтын термопластикалық материалдардан жасалған. Катетердің жабық дөңгелек ұшы ауыртпалықсыз енгізуді қамтамасыз етеді. Оңай енгізуді қамтамасыз ету үшін қосымша майлау қажет. Катетер коннекторы конустық пішінді және несеп қабылдағыштың кез келген түріне сәйкес келеді, түспен кодталған.
		605005			Спинабифида диагнозы қойылған мүгедектерге арналған бір рет қолданылатын Катетер (Spina bifida) майланған	Спинабифидасы (Spina bifida) (жұлын бифидасы) диагнозы қойылған мүгедектігі бар адамдардың қуықты бір реттік босатуына арналған. Қуықты қысқа мерзімді катетеризациялау үшін қолданылады. Модельдер түтіктің ұзындығы мен ішкі диаметрімен ерекшеленеді. Ол адамның дене температурасын оңай қабылдайтын термопластикалық материалдардан жасалған. Оның тегіс, арнайы өңделген беті бар (майлау (Майлау) жабыны), бұл қосымша майлаудың қажеті жоқ жеңіл енгізуді қамтамасыз етеді. Катетердің жабық дөңгелек ұшы ауыртпалықсыз енгізуді қамтамасыз етеді. Катетер коннекторы конустық пішінді және несеп қабылдағыштың кез келген түріне сәйкес келеді, түспен кодталған
	606	606		Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және тегістеуге арналған паста-герметик	Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және тегістеуге арналған паста-герметик	Стома айналасындағы тітіркенуден теріні қорғау үшін арналған. Паста-герметик кепкен кезде ұзақ уақыт ылғалға төзімді тосқауыл (пленка) түзеді және сұйықтықты пластина астына өтіп кетуін болдырмайды; сондай-ақ стома айналасындағы терінің бұзылуын (тыртықтар, ойықтар) толтыру үшін қолданылады.
	607			Қорғаныш крем		Теріні стомадан зиянды секрециялардан қорғау үшін немесе несеп шығаруды ұстамау үшін қолданылады; бұл құрғақ теріні қорғауға және стомадан зиянды секрециялардың әсерінен немесе несеп шығаруды ұстамаудан туындаған терінің тітіркенуін емдеуге арналған тамаша құрал; су репелленті, теріні жұмсартады, терінің қалыпты сутегі көрсеткіші деңгейін қалпына келтіреді, оны зақымданудан қорғайды.
		60701			Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және күтуге арналған қорғаныш крем
	608			Сіңіргіш ұнтақ (опа)		Стоманың айналасындағы ылғалданған мацерациялық теріні қорғауға арналған және бөтелкеге оралған ұсақ стерильді емес ақ түсті ұнтақ.
		60801			Стоманың айналасындағы теріні қорғауға және күтуге арналған стоманың айналасындағы теріні қорғауға және күтуге арналған сіңіргіш ұнтақ (опа)
	609	609		Иісті бейтараптандырғыш	Иісті бейтараптандырғыш	Концентрацияланған ерітінді түріндегі түссіз сұйықтық, ең аз мөлшерін қолданған жағдайда бірнеше сағат ішінде иісті, оның ішінде несеп және нәжіс тиімді бейтараптандырады.
	610	610		Стоманың айналасындағы немесе шат терісін тазалауға және күтуге арналған тазартқыш	Стоманың айналасындағы немесе шат терісін тазалауға және күтуге арналған тазартқыш	Стома немесе фистула айналасындағы теріні, сондай-ақ зәрді немесе нәжісті ұстамау кезінде, олардың әсеріне ұшыраған теріні тазартатын құрал. Сабын мен суды, еріткіштерді немесе басқа агрессивті және теріні құрғататын заттарды алмастыратын жұмсақ, бірақ тиімді құрал.
	611	611		Санитариялық құрылғысы бар кресло-орындық	Санитариялық құрылғысы бар кресло-орындық	Тірек-қимыл аппаратының функцияларын ішінара жоғалтған пациенттерге арналған. Үй және стационарлық жағдайда санитарлық-гигиеналық жылжымалы құрылғы ретінде қолданылады. Санитариялық құрылғысы бар кресло-орындық моделін шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	612	612		Дәретхана бөлмесіне арналған қайырмалы тіреуіш тұтқалар	Дәретхана бөлмесіне арналған қайырмалы тіреуіш тұтқалар	Тірек-қимыл аппараты бұзылған адамдарға физиологиялық жөнелту кезінде дәретхана бөлмесіне өз бетінше баруға көмектесуге арналған және қабырғаға немесе еденге орнатылатын және бекітілетін тірек конструкциясы болып табылады. Дәретхана бөлмелері үшін тірек жиналмалы тұтқаны шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
	613	613		Жуынатын бөлмеге арналған тұтқалар	Жуынатын бөлмеге арналған тұтқалар	Тірек-қимыл аппараты бұзылған адамдарға гигиеналық процедураларды бөгде адамның көмегінсіз орындауға көмектесуге арналған және қабырғаға немесе еденге орнатылатын және бекітілетін тірек конструкциясы болып табылады. Жуынатын бөлмеге арналған тұтқаны шығару өндіріс сәтінен бастап жеткізу сәтіне дейін 2 (екі) жылдан аспайды.
70			Қызметтер
	701	701		Жеке көмекшінің қызметтері	Жеке көмекшінің қызметтері	Жүріп-тұруы қиын бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға ілесіп жүру және объектілерге бару кезінде көмек көрсету
	702	702		Ымдау тілі маманының қызметтері	Ымдау тілі маманының қызметтері	Еститін және естімейтін адамдар арасында делдалдық қызмет көрсету
	703	703		Санаторий-курорттық емдеу	Санаторий-курорттық емдеу	Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2023 жылғы 7 сәуірдегі № 65 (Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2023 жылғы 10 сәуірде № 32263 болып тіркелген) бұйрығымен бекітілген медициналық оңалтуды ұйымдастыру стандартының 7-қосымшасына сәйкес медициналық оңалту түрінің көрсетілетін қызметтер тізбесіне сәйкес санаторий-курорттық ұйымда адамдардың уақытша болуы жағдайында көрсетілетін медициналық оңалту түрі. Дәрігердің тағайындауы бойынша санаторий-курорттық емдеу курсына келесі қызметтер енгізіледі: -бальнеологиялық (минералды ванналар, емдік душтар: дөңгелек, Шарко); - гидротерапия; - парафин-озокеритті емдеу, балшықпен емдеу; - механикалық массаж (кемінде 7 процедура); - қол массажы (кемінде 7 процедура); -сауықтыру рәсімдері: жаттығу залы, бассейн; - белгіленген нормаларға сәйкес калориялы бес рет тамақтану және диеталық үстелдерді қалыптастыру, олардың құнын өтеу халықты әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын кепілдік берілген сома шегінде жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі 2023 жылғы 30 маусымдағы № 284 бұйрығына 2-қосымша

Күші жойылған кейбір бұйрықтардың тізбесі:

1) "Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 27 желтоқсандағы № 502 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2021 жылғы 27 желтоқсанда № 26087 болып тіркелген);

2) "Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің міндетін атқарушысының кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 9 тамыздағы № 298 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 10 тамызда № 29077 болып тіркелген);

3) "Мүгедектігі бар адамдарды абилитациялаудың және оңалтудың кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 22 қаңтардағы № 26 бұйрығына және "Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын техникалық көмекші (орнын толтырушы) құралдардың, арнаулы жүріп-тұру құралдарының және көрсетілетін қызметтердің сыныптауышын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 27 желтоқсандағы № 502 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2022 жылғы 1 желтоқсандағы № 481 бұйрығы (Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2022 жылғы 1 желтоқсанда № 30908 болып тіркелген).